CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
สาขาวิชานิเทศศาสตร์ บรู ณาการ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้
โดย อาจารย์ณฏั ฐพงษ์ สายพิณ
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
สาขาวิชานิเทศศาสตร์ บรู ณาการ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้
โดย อาจารย์ณฏั ฐพงษ์ สายพิณ
การ
คิดเชิงวิเคราะห์
(Analytic Thinking)
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
การคิดเชิงวิเคราะห์
คิดจําแนกแจกแจงองค์ ประกอบ หาความสัมพันธ์ เชิงเหตุและผล เพื่อค้ นหาสาเหตุท่ แี ท้ จริงว่ าคืออะไร
> วิเคราะห์ความคลุมเครื อให้ ชดั เจน > วิเคราะห์ความน่าจะเป็ น • ความสามารถตีความ • ความรู้ ความเข้ าใจเรื่ องที่วิเคราะห์ • ช่างสังเกต สงสัย ซักถาม • สามารถหาความสัมพันธ์เชิงเหตุผล แจกแจงสาระ เขียน ความสัมพันธ์ วิเคราะห์ความเป็ นไปได้ หลัก 5 w+1H
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
เครื่องมือช่ วยในการคิด • แผนภูมติ ้ นไม้ (Tree Diagram) • แผนภูมกิ ้ างปลา (Fish-Bone Diagram) • แผนที่ความคิด (Mind Mapping Diagram)
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
Tree Diagram หัวข้ อเรื่อง ประเด็น รายละเอียด
ประเด็น
รายละเอียด
ประเด็น รายละเอียด
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
Fish-Bone Diagram ประเด็น
ประเด็น
รายละเอียด
รายละเอียด
ประเด็น
รายละเอียด รายละเอียด
ประเด็น
ปั ญหา
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
Mind Mapping Diagram
ประเด็น หัวข้ อเรื่ อง ประเด็น
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
ผลงานเชิงวิเคราะห์
ผลงานที่แสดงการแยกแยะองค์ประกอบต่าง ๆ ของเรื่ องอย่างมีระบบ มีการศึกษา ในแต่ละองค์ประกอบและหาความสัมพันธ์ ขององค์ประกอบต่าง ๆ เพื่อให้ เกิดความรู้ ความเข้ าใจในเรื่ องนัน้ ๆ ซึง่ เป็ นประโยชน์ ต่อผู้ที่มีสว่ นได้ สว่ นเสียในประเด็นนันๆ ้
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
วิเคราะห์ ไฟไหม้
• เหตุการณ์ – เกิดเพลิงไหม้ ทําความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สิน – แก้ ไขระดับเหตุการณ์โดยจัดให้ มีรถดับเพลิง ฯลฯ • หาแบบแผนการเกิดไฟไหม้ – เกิดไฟไหม้ บอ่ ยในช่วงใด – ช่วงตรุษจีน – สาเหตุน่าจะมาจากการจุดธูปเทียน ฯลฯ • หาแบบแผนการเกิดไฟไหม้ – เกิดไฟไหม้ บอ่ ยในที่ใด – ในชุมชนแออัด – สาเหตุน่าจะมาจากสายไฟเก่า – สาเหตุน่าจะ มาจากการเผาไล่ที่ ฯลฯ
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
วิเคราะห์ ไฟไหม้
• ตัวอย่ างวิธีแก้ ไขเมื่อได้ วเิ คราะห์ แบบแผนพฤติกรรม - เตือนภัยในช่วงเวลาที่มีโอกาสเกิดไฟไหม้ สงู - ตังสถานี ้ ดบั เพลิงใกล้ จดุ เสี่ยง - จัดหารถดับเพลิงขนาดเล็กให้ เข้ าไปในชุมชนแออัดได้ สะดวก - ติดตังอุ ้ ปกรณ์ดบั เพลิงในจุดที่เสี่ยงต่อการเกิดไฟไหม้ - ซักซ้ อมการป้องกันไฟไหม้ ในช่วงเวลา หรื อในพื ้นที่ที่เสี่ยงต่อการ เกิดไฟไหม้
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
วิเคราะห์ ไฟไหม้
• วิเคราะห์ ระดับโครงสร้ าง – ระบบก่อสร้ างอาคาร ระบบการเดิน สายไฟ ระบบดับไฟ ระบบหนีไฟ ฯลฯ • วิธีแก้ ไขระดับโครงสร้ าง -วางระเบียบผังเมือง วางระเบียบ การก่อสร้ างอาคาร วางระเบียบระบบป้องกันอัคคีภยั ในอาคาร วางระบบหนีไฟ วางวิธีปฏิบตั ิในการฝึ กซ้ อมการหนีไฟ/การดับไฟ วางระบบการตรวจตราจุดเสี่ยงหรื อช่วงเวลาเสี่ยง • วิเคราะห์ ความคิดความเชื่อ - ไม่ตระหนัก ความประมาท ฯลฯ • ปรับระบบคิด – อาศัยการศึกษาและสือ่ ต่าง ๆ เพื่อให้ ความรู้เรื่ อง ไฟไหม้ การอบรมและฝึ กซ้ อมเพื่อสร้ างนิสยั ในวัยเยาว์
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
วิเคราะห์ การเกิดอุบตั เิ หตุในท้ องถนน • ระดับเหตุการณ์ – การเผชิญวิกฤตทําได้ อย่างไร • ระดับแบบแผนการเกิดเหตุการณ์ - เหตุการณ์เกิดบ่อยในช่วงเวลาใด - เหตุการณ์เกิดบ่อยในถนนใด ในส่วนใดของถนน - ผู้ประสบอุบตั เิ หตุบอ่ ยเป็ นใคร - ลักษณะอุบตั เิ หตุเป็ นอย่างไร • ระดับโครงสร้ าง – มาตรฐานระบบถนน ระบบรางที่ปลอดภัยกว่า ฯลฯ • ระดับระบบคิด – รณรงค์ในเทศกาล สร้ างนิสยั เมา ง่วง โทร ไม่ขบั ”
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
รู ปแบบการวิเคราะห์
วิเคราะห์แต่ละองค์ประกอบว่าสถานะของเราในปั จจุบนั เป็ นเช่นไร โอกาสที่เราจะทําให้ สําเร็ จครบทุกองค์ประกอบมีอะไรบ้ าง แล้ วอุปสรรคที่ทําให้ ไม่ประสบความสําเร็ จมีอะไรบ้ าง จากนันประเมิ ้ นดูวา่ เราจะสามารถทําสําเร็ จหรื อไม่ และต้ องทําอย่างไรบ้ าง การแจกแจงองค์ประกอบและวิเคราะห์ความน่าจะเป็ น อาจทําในรูปตาราง ปัจจัย
สภาพ
ความเป็นไปได้ มาก
ปานกลาง
น้อย
น้อยที่สุด
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
นิสัยนักคิดเชิงวิเคราะห์ ช่ างวิเคราะห์ ช่ างแจกแจง ช่ างสืบค้ น ช่ างสะสม ช่ างเรี ยนรู้ ช่ างคิดให้ ครบ คิดให้ ทะลุปรุ โป่ รง
ช่ างคิด ช่ างสังเกต ช่ างสงสัย ช่ างใคร่ ครวญ ช่ างซักไซ้ ช่ างไต่ ถาม
การ
คิดเชิงสังเคราะห์ (Synthesis Thinking)
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
การสังเคราะห์
หมายถึง ความสามารถในการรวบรวมส่วนย่อย ของสิง่ ต่าง ๆ เข้ าด้ วยกันเพื่อให้ กลายเป็ นเรื่ องราว หรื อเหตุการณ์หรื อปรากฏการณ์ หรื อแนวคิดรูปแบบใหม่” “การสังเคราะห์ ถือเป็ นเครื ่องมือทางความคิ ด ของตัวเรา ให้อยู่ในฐานะผูแ้ ต่ง/ผูป้ ระพันธ์ ” (Allene Cooper :1996)
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
การคิดเชิงสังเคราะห์ •
SYNTHESIS มาจากคําว่า SYN (ซิน) แปลว่า รวม และคําว่า THESIS (ธิซซิ ) แปลว่า ปรากฏการณ์ใหม่
• การคิดสังเคราะห์ –ความสามารถในการคิดที่ดงึ องค์ประกอบต่าง ๆ มาหลอมรวมกันภายใต้ โครงร่างใหม่อย่างเหาะสม เพื่อเกิดสิง่ ใหม่ที่มี ลักษณะเฉพาะแตกต่างไปจากเดิม
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
งานที่เกิดจากการสังเคราะห์
1. เป็ นการรวบรวม ด้ านเนื ้อหา องค์ประกอบในเรื่ อง ที่จะสังเคราะห์เข้ าด้ วยกัน 2. เรื่ องนันต้ ้ องเป็ นประโยชน์ตอ่ งานในหน้ าที่ / ต่อหน่วยงาน/ต่อสถาบัน 3. ต้ องเป็ นความคิดริ เริ่ มสร้ างสรรค์ เพื่อให้ เกิดแนวคิดหรื อ เทคนิควิธีการใหม่
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
การคิดเชิงสังเคราะห์ คิดผสานเป็ นสิ่งใหม่ ท่ เี หมาะสมตามวัตถุประสงค์ • สังเคราะห์สงิ่ ใหม่ที่ไม่เหลือรูปทรงเดิมเลย • สังเคราะห์สงิ่ ใหม่แต่มีองค์ประกอบเดิมอยู่ แบ่งเป็ น >คิดสังเคราะห์เชิงวิพากษ์ >คิดสังเคราะห์เชิงสร้ างสรรค์
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
ประเด็นสําคัญของงานสังเคราะห์ 1.ทําสิ่งใหม่ - มี 2 ลักษณะ 1.1 เปลี่ยนแปลงรูปลักษณ์แทบไม่เหลือเค้ าโครงเดิม – นํากระดาษมาทําเป็ นโต๊ ะ / ดัดแปลงรูปแบบสื่อ 1.2 ผสมผสานส่วนประกอบย่อย ต่าง ๆ กลายเป็ นของใหม่ - ทํากับข้ าว / สื่อผสม 2.หาทางเลือกใหม่ สิง่ ที่ปฏิบตั ิอยูเ่ ดิมไร้ ประสิทธิภาพ /บริ บท เปลี่ยนแปลง /พบอุปสรรคไม่คาดคิด
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
ประเด็นสําคัญของงานสังเคราะห์ 3.สรุ ปสิ่งที่กระจัดกระจายเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่ องหนึ่งเอาไว้ ด้ วยกัน สังเคราะห์ เชิงวิพากษ์ นําข้ อมูลที่มีอยูห่ ลากหลายมาตรวจสอบ วิพากษ์ หา จุดเด่น ข้ อจํากัด ความเหมาะสม-ไม่เหมาะสม อย่างละเอียดแล้ วนํามาสังเคราะห์หลอมรวมเข้ าด้ วยกันใน รูปแบบที่วางไว้ สังเคราะห์ เชิงสร้ างสรรค์ นําข้ อมูลต่าง ๆมาหาความสัมพันธ์ เชื่อมโยงอย่างสมเหตุสมผล กลายเป็ นสิ่งใหม่ ทัง้ 2 ดังกล่าว ไม่สามารถแยกออกจากกันอย่างชัดเจน
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
ลักษณะนิสัยของนักคิดเชิงสังเคราะห์
1.ไม่ ชอบสิ่งเดิม-ชอบถามหาสิ่งใหม่ 2.ไม่ น่ ิงเฉย-ชอบสะสมข้ อมูล
3.ไม่ ชอบจับแพะชนแกะ-ชอบเชื่อมโยงเหตุและผล 4.ไม่ ชอบแปลกแยก-ชอบผสมผสาน 5.ไม่ ชอบคลุมเครื อ-ชอบคมชัดในประเด็น
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
ลักษณะนิสัยของนักคิดเชิงสังเคราะห์
6.ไม่ ลาํ เอียง-ชอบวางตนเป็ นกลาง
7.ไม่ ชอบยุ่งเหยิง-ชอบระเบียบระบบ 8.ไม่ ท้อถอย-ชอบมานะพากเพียร 9.ไม่ คดิ แยกส่ วน-ชอบคิดหลายมิติ
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
วิเคราะห์ VS สังเคราะห์ •
การวิเคราะห์ คือการแยกแยะหาต้ นตอสาเหตุ หาตัวแปรที่สาํ คัญ การใช้ เครื่ องมือทางสถิติ ใช้ เครื่ องมืออุปกรณ์ มาทําการวิเคราะห์ หรื อคิด แบบวิเคราะห์ ผังก้ างปลา ผังรากไม้ กราฟ การดูแนวโน้ มฯ
•
การสังเคราะห์ คือการรวบรวม การสรุ ป การคิด รวบยอด เป็ นเรื่ องที่ทาํ จะยากกว่ าการวิเคราะห์ ”