CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
สาขาวิชานิเทศศาสตร์บูรณาการ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัย แม่โจ้
โดย อาจารย์ณฏั ฐพงษ์ สายพิณ
การ
คิดเชิงอนาคต
(Futuristic Thinking)
การคิดเชิงอนาคต
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
คือความสามารถของสมอง ในการฉายภาพแนวโน้มที่เกิดขึ้นอย่างเหมาะสม
อาศัย 3 ปัจจัย
หลักคาดการณ์ เน้นความสมจริง สัมพันธ์กัน นาไปใช้ประโยชน์
สรรพสิ่งเชื่อมโยงสัมพันธ์จาก อดีต ปัจจุบัน และอนาคต ตามแบบแผน ดุลยภาพ และการจินตนาการ
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
หลักสาคัญของการมองอนาคต
คือ การดาเนินการที่เป็นระบบ มีขั้นตอนชัดเจน มีส่วนร่วมจากผู้ที่มีส่วนร่วมเป็น เจ้าของหรือผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสีย
คนเรา จะคิดเชิงอนาคต เมื่อใด?
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
เมื่อมีสถานการณ์ 3 แบบ ดังนี้ มีการดาเนินชีวิตประจาวันตามปกติ มีการเตรียมรับมือกับอนาคต เมื่อต้องการประสบความสาเร็จ
การคิดเชิงอนาคต
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
การคิดเชิงอนาคตมีความสาคัญอย่างยิ่ง ในการ... การประเมินสถานการณ์ การวางแผน การเตรียมตัวสาหรับอนาคต เพื่อการเตรียมทรัพยากรต่างๆ ให้พร้อม ต่อการเปลี่ยนแปลงในอนาคตทั้งระยะสั้น และระยะยาว
ทาไม? จะต้องคิดเชิงอนาคต
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
เพราะคนเราอยู่เพื่ออนาคต จึงต้องคิดเตรียมการณ์ไว้ล่วงหน้า เพราะจะช่วยให้เราตัดสินใจในวันนี้ได้ดีเพื่ออนาคตที่ดีกว่า
เพราะช่วยให้เรามีมุมมองที่กว้างไกล เพราะช่วยให้เราสามารถคิดเชื่อมโยง เหตุการณ์ของโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
อนาคต
ประโยชน์ของ การคิดเชิง
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
• ช่วยให้จับกระแสเหตุการณ์ต่าง ๆ ในโลกได้ • ช่วยให้สามารถวิเคราะห์คาดการณ์โอกาสของการเกิด เหตุการณ์ต่าง ๆ ได้ เพื่อเราจะได้เป็น ฝ่ายรุก มากกว่า ฝ่ายรับ • ช่วยให้สามารถปรับตัว เตรียมพร้อมรับสถานการณ์ หรือการเปลี่ยนแปลงได้อย่างเหมาะสม • ช่วยให้สามารถหลีกเลี่ยงอันตรายทีอ่ าจเกิดขึ้นได้ • ช่วยให้สามารถลดความเสี่ยงในบางเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้นได้
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
วิธีการคิดเชิงอนาคต หลักการมองอย่างองค์รวม (Holistic Approach) หลักความต่อเนื่อง (Continuity) หลักความสัมพันธ์เชิงเหตุผล (Causal Relationship)
มีวีธีการ ที่หลากหลาย โดย เลือกใช้ให้ เหมาะสม 6 วิธี ดังนี้
หลักการอุปมา (Analogy) หลักการจินตนาการ (Imagination) หลักดุลยภาพ (Equilibrium)
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
วิธีการคิดเชิงอนาคต
หลักการมองอย่างองค์รวม (Holistic Approach) ต้องมองทุกด้านที่เกี่ยวข้องกัน หลักความต่อเนื่อง (Continuity) การคาดการณ์ในอนาคตต้องคาดการณ์อย่างต่อเนื่องเพื่อให้เกิด ความสัมพันธ์กัน หลักความสัมพันธ์เชิงเหตุผล (Causal Relationship) การคิดเชิงอนาคตไม่ใช่เป็นการคิดแบบเดาสุ่ม แต่เป็นหลักของความคิดแบบมีความสัมพันธ์อย่างมีเหตุผลได้
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
วิธีการคิดเชิงอนาคต
หลักการอุปมา (Analogy) ยึดหลักว่า เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นต่าง ๆในโลกนี้ล้วนมีแบบแผน ล้วนดาเนินไปอย่างมี ระบบ เหตุการณ์ใดที่เกิดขึ้นก็มักจะเกิดเหตุการณ์อื่นตามมาด้วย หลักการจินตนาการ (Imagination) การใช้จินตนาการเป็นการที่ทาให้การ วาดภาพได้ในอนาคตเป็นการท้าท้าย การจะใช้หลักจินตนาการเราต้องใช้หลัก เหตุผล เพื่อที่จะให้การจินตนาการไม่ไร้หลักการ หลักดุลยภาพ (Equilibrium) เป็นหลักการที่บอกว่าในโลกแห่งความ เป็นจริง ต้องปรับเข้าหาส่วนดีเสมอ หากมีการเสียสมดุลเกิดขึ้นระบบ ก็จะพยายามปรับให้เกิดความสมดุลแก่ตัวเอง
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
การพัฒนาทัศนคติและนิสัยนักคิดเชิงอนาคต 1) เชื่อว่ามีหลายเรื่องที่เราสามารถกาหนดอนาคตได้ 2) ก่อนทาอะไรต้องคิดถึงผลที่จะเกิดตามมา 3) อย่าเรียนรู้จากอดีตเท่านั้น 4) กล้าท้าทายต่อภาพอนาคตที่ไม่แน่นอน 5) ฝึกคิดและวางแผนอนาคตให้เป็นนิสัย
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
สรุป
การคิดเชิงอนาคตนั้น เป็นการคิดถึงเรื่องในอนาคต โดยเรา • ต้องมองในทุก ๆ ด้านที่มีความเกี่ยวข้องกัน • ต้องมองแบบต่อเนื่อง...หลักในการคิดต้องคิดอย่างมีเหตุ มีผล...ไม่ใช่การคาดคะเน มีความสัมพันธ์กันอย่างมีเหตุผล • ยึดหลักว่าเหตุการณ์ใดที่เกิดขึ้นมักมีแบบแผน เป็นไปอย่างมีระบบ คือ เมื่อมีเหตุการณ์ใดเกิดขึ้นและก็จะมีเหตุการณ์อกี เหตุการณ์หนึง่ ตามมา • เป็นการใช้จินตนาการแบบมีหลักการเป็นการวาดภาพในอนาคต... โดยยึดหลักของความเป็นจริง...
CA 115 : Development of Integrated Creative Thinking
แล้วคุณล่ะ? มองอนาคตไว้อย่างไร