cdr-nr2-gastmans

Page 1

Chris Gastmans

Waardigheidsbevorderende zorg: Kwetsbaarheid en waardigheid als ethische fundamenten van gezondheidszorg Inleiding: het tekort van de principebenadering De medische ethiek heeft de voorbije dertig jaar een enorme groei gekend. Het meest dominante ethische model dat deze groei heeft begeleid is de zogenaamde principebenadering (Beauchamp & Childress, 2009). Vanuit het perspectief van de principebenadering wordt een ethisch probleem opgevat als een conflict van rechten en plichten. Deze rechten en plichten kunnen op een theoretisch niveau uitgedrukt worden als conflicterende principes, met name de principes van respect voor autonomie, geen-kwaad-doen (nonmaleficence), goed-doen (beneficence) en rechtvaardigheid. Zo zal bijvoorbeeld het ethisch probleem van euthanasie door de aanhangers van de principebenadering opgevat worden als een conflict tussen het moderne principe van respect voor de autonomie van de patiënt enerzijds en het oudere Hippocratische principe van ‘geen-kwaad-doen’ (nonmaleficence) anderzijds. Gezien het enorme belang dat in onze westerse cultuur gehecht wordt aan het respect voor de autonomie van het individu, zal dit principe in de ethische afweging doorgaans het meeste gewicht krijgen. De vier theoretische principes uit de principebenadering vormen de basis voor het vinden van een oplossing voor klinisch-ethische problemen en voor het bepalen van wat in ethisch opzicht relevant is en wat niet. Zo zullen problemen die zich moeilijk als een conflict van ethische principes laten omschrijven – zoals bijvoorbeeld de wijze waarop een verpleegkundige tijdens de hygiënische verzorging omgaat met de schaamtegevoelens van een patiënt – buiten het blikveld van de principebenadering vallen. Concrete houdingen laten zich immers moeilijk in abstracte principes vatten. De principe-ethiek vertoont alle karakteristieken van een abstract ethisch kader dat gericht is op het identificeren, categoriseren en oplossen van ethische conflicten, waarbij abstractie wordt gemaakt van concrete personen en van de concrete contexten waarin ethische problemen zich situeren.

Waardigheidsbevorderende zorg 29


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.