Kaleido2arbeidsbokb nn blabok by Cappelen Damm

Ronny Johansen og Marte J. Tovsrud

2 BOK B

Kaleido 2 Arbeidsbok B

Kaleido er Cappelen Damms nye norskverk for barnetrinnet. I dette verket legg vi vekt på arbeid med lesestrategiar og metodar som rettleidd lesing, men med Kaleido tek vi òg med skriving frå første stund.

Kaleido 2 har desse komponentane: •

Kaleido 2 Lesebok A og B

•

Kaleido 2 Arbeidsbok A og B

•

Kaleido LES (småbøker)

•

Kaleido 2 Lærarens bok

•

Kaleido Digital: – elevnettstad med oppgåver

IDS ARBE

– lærarressurs med tavlebok og tilleggsstoff

www.kaleido.cdu.no

Nynorsk

I S B N 978-82-02-40870-1

ISBN 978-82-02-40870-1

788202 408701 www.cdu.no

Nynorsk

Ronny Johansen og Marte J. Tovsrud

Arbeidsbok B

Nynorsk

Forord I Kaleido 2 Arbeidsbok B finst • oppgåver som trenar leseforståing • oppgåver der elevane skal øve på konkrete språklege emne • eksempeltekstar med klare skriverammer • andre språkstimulerande oppgåver Oppgåvene i arbeidsboka krev tydeleg gjennomgang og rettleiing frå læraren. Eksempeltekstane skil seg ut frå dei andre oppgåvene. Dei føreset at elevane saman med læraren har jobba med det aktuelle kapittelet i leseboka. Det er også ein fordel om læraren har modellert oppgåva for klassa i tavleboka. Målet med oppgåvene bør alltid vere klart for eleven. Vi synest det er viktig at barna forstår hensikta med å skrive, og at dei opplever å få uttrykkje seg gjennom tekst. Sjølv om rettskrivinga ikkje er heilt på plass enno, har sju- og åtte-åringen noko å formidle! Lykke til! Helsing forfattarane

Innhald 7 Dyreliv

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

side 4

Språkleg emne: Å-lyden Eksempeltekstar: Dagbok/Fagtekst

8 Kunst

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

side 18

Språkleg emne: Teiknsetjing Eksempeltekstar: Forteljing/Beskriving

9 Til sjøs!

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

side 32

Språkleg emne: Diftongar Eksempeltekstar: Plakat/Invitasjon

10 Høyr på meg!

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

side 48

Språkleg emne: Øve på å bruke stemma Eksempeltekstar: Ønskeliste / Argumenterande tekst

11 Hobbyar

.................................

side 62

Språkleg emne: Stum d Eksempeltekstar: Beskrivande tekst / Plakat

12 Her og der

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

side 76

Språkleg emne: Store bokstavar i namn Eksempeltekstar: Postkort / Beskrivande tekst

Dyreliv 1 Les teksten. Skogmus går ikkje i feller Hei, her er eg. Eg heiter ingenting, for mus treng ikkje namn. Det er berre menneska som brukar namn fordi dei har så dårleg luktesans. Dersom ei anna mus trefte meg, ville ho lukte at det var meg med ein gong. Eg er ei skogmus. Ei lita skogmus. Eg er nesten vaksen, over eit halvt år. Frå Skogmus går ikke i feller av Dagfinn Ingebrigtsen

2 Skriv svar. Kven er det som fortel? Korleis kjenner musene kvarandre att?

Kva lærer du om skogmus i denne teksten?

3 Leitekryss. Finn orda, set ring rundt. ROTTE – HEST – UNDULAT – BJØRN – MARKMUS Leit bortover, oppover, nedover og på skrå. A

4 Kva for eit dyr? vøle ksif mor takt

Ææ

Øø

Åå

5 Set inn rett ord i setningane. og

ogs책

som

framfor

for

komme

genser.

Eg har p책 meg bukse Bilen st책r

huset.

Eg er svolten

ein hest.

Kan eg

vere med?

Du er

sein!

Vil du

i bursdagen min?

6 Set strek mellom orda.

sommar og kjem somkommefor ogframforogs책 rotteormfrosk

7 Kva for nokre ord har å-lyd? Set ring rundt.

mus

klokke

troll

rotte

frosk

vott

løve

orm

8 Skriv orda i oppgåva over som har å-lyd.

9 Skriv setningar til tre av orda. Hugs stor bokstav og punktum.

Ææ

Øø

Åå

10 Skriv dagbok. Kvifor vi skriv dagbok: • for å tenkje over kva vi opplever • for å spare på minne Dato

13. februar Kva for eit dyr du har fått.

I dag fekk vi endeleg hunden eg

Korleis er dette dyret?

Ho er så søt! Eg trur eg

Korleis du synest det er å ha eit dyr.

Ho er den mjukaste eg veit om.

har ønskt meg så lenge! skal kalle henne Frida. Eg gler meg til å gå tur med henne. Dette er den beste dagen i livet mitt!

Illustrasjon

Ordliste

•

Sjekk og set kryss: Har du fortalt om dyret du har fått? Har du skrive om korleis du synest det er å ha eit dyr? Har du hugsa setningar med stor bokstav og punktum?

Ææ

Øø

Åå

11 Teikn ei ku. Les og følg instruksjonen.

1. Teikn hovudet og mulen slik

2. Teikn kroppen.

du ser over.

3. T eikn øyre på hovudet

4. Teikn horn, auge og bein.

og flekkar på kroppen.

Fargelegg den ferdige kua.

Her kan du teikne kua.

12 Les og teikn meir til biletet over. Kua står på grønt gras. I graset veks det to gule og ein raud blom. Himmelen er blå og sola skin. To fuglar flyg over kua.

Ææ

Øø

Åå

13 Sjå nøye på teikninga før du gjer oppgåvene under.

14 Sant (S) / usant (U)? S eller U Katten sit ved sida av hunden. Hunden sit under apen. Løva sit over katten. Katten sit over apen. Apen sit under hunden. Løva sit ved sida av apen. 15 Fullfør setningane. .

Løva sit ved sida av sit under apen.

sit ved sida av hunden. 12

16 Fargelegg setninga som passar til biletet. Elefanten sprutar vatn med snabelen. Elefantane er på veg til vatnet. Ein elefant ligg og søv.

Løva leikar og kosar seg. Løvene leikar med kvarandre. Løva ligg og solar seg.

Slangane har funne middag. Musene leikar med slangen. Slangen sluker ei mus.

Ørnene har laga seg reir. Ørna sit på vakt. Dei to ørnene flyg rundt reiret.

Ææ

Øø

Åå

17 Skriv faktatekst om dyr. Kvifor vi skriv faktatekst: • for å skrive ned det vi veit • for å lære bort noko til andre Overskrift

Fem fakta om sauen Kva for eit dyr

Sauen er eit husdyr.

Utsjånad

svart.

Sauen kan vere kvit, brun eller Sauen gir oss ull og kjøtt. Sauen et gras, kvistar og

Fleire ting du veit om dyret.

knoppar. Barna til sauen heiter lam.

Illustrasjon

Tankekart

store auge

fire magar

husdyr

kort hår

et gras

lang hale

18 Skriv ein tekst der du fortel kva du veit om kua. Bruk fakta frå tankekartet om du vil.

Sjekk og set kryss: Har du skrive kva for eit dyr det handlar om? Har du skrive sanne fakta? Har du hugsa setningar med stor bokstav og punktum?

Ææ

Øø

Åå

19 Kva for eit dyr?

-g+

-s

Svar:

-t+v Svar: 20 Finn dei gĂ¸ymde dyrenamna. Eksempel: Eg har endeleg fĂĽtt helg.

hare

elg

Eg fann ein skatt ute i stormen.

Eg har hundre klinkekuler.

21 Beskriv dyra. Bruk ord frå ordlista om du vil.

tung lett liten/lita

treg rask grå

Ææ

brun slimete hårete

Øø

Åå

Kunst 1 Skriv orda p책 rett plass. Bruk orda i ramma. storebror mamma

veslebror pappa

storesyster

onkel

veslesyster

tante

2 Les teksten. Edvard Munch Edvard budde fleire stader. Men då han var barn, og då han var gammal, budde han i Oslo. Huset hans blei kalla Ekely. Det er borte no. Men målar-verkstaden hans står enno. Her får andre kunstnarar stå og måle. Mange av måleria til Munch er på eit eige museum i Oslo.

3 Set kryss ved rett svar. Kvar budde Munch då han var barn, og då han var gammal? Oslo

Åsgårdstrand

København

Kva heiter museet der mange bilete av Munch heng? Munch-museet

Folkemuseet

Kvifor får kunstnarar stå og måle i verkstaden til Munch? Fordi dei ikkje har plass heime. Fordi det er ei ære å få måle der den berømte Munch sto og måla!

Ææ

Øø

Åå

4 Skriv setningane rett.

Edvard Munch måla bilete.

Munch bilete. måla Edvard

syng ein song. Frida

ein ønskjer Eg venn. meg

5 Skriv ei setning til kvart bilete.

6 Set inn rett teikn. Punktum (.), utropsteikn (!) eller spørsmålsteikn (?).

Eg et kake på bursdagen

Pass deg for bilen

Vil du ha eit glas saft

7 Skriv setningar med . ! eller ?

Ææ

Øø

Åå

8 Skriv forteljing til eit bilete. Kvifor vi skriv forteljing: • for å dikte opp noko som ikkje finst • for å fortelje ei god historie Overskrift

Gjennom eventyrskogen Ein dag gjekk Anna på tur

Start

med dei minste barna. Dei gjekk inn i den mørke skogen.

Noko spennande

Kva var det? Ein skugge bak treet. Kva var det? Ei grein som knakk. Kva var det? Nokon som song. Anna tenkte på tussar og troll. – Skal vi springe om kapp heim? sa ho.

Avslutning

Det ville barna. Alle sprang – så fort dei kunne.

Illustrasjon

Eventyrskogen av Edvard Munch (1903)

Tomtebobarnen av Elsa Beskow

Sjekk og set kryss: Har du med overskrift og noko spennande? Har du dikta ei historie? Har du stor bokstav først i namn?

Ææ

Øø

Åå

9 Skriv kva du ser p책 bileta.

Eg ser ein gut som badar.

Eg ser

10 Kva for ein farge? Vel farge frå ramma, og skriv ordet. blå

svart

oransje

grøn

brun

gul

lilla kvit

grå raud

11 Skriv namn på fargar.

lyse fargar

mørke fargar

Ææ

Øø

Åå

12 Beskriv eit bilete. Kvifor vi beskriv noko: • for å fortelje korleis noko ser ut • for å bli klar over kva vi sjølv ser Tittelen på biletet

Mors vesle Ole Eg ser ein liten gut framfor ein bjørn.

Kva ser du?

Han held fram ei korg. Bjørnen et bær av korga. Det er grøne tre.

Fargar i biletet

Bjørnen har brun pels. Guten har lyseblå skjorte, lyst hår, raude kinn og

Kva tenkjer du på?

berre bein. Eg tenkjer på sist gong eg var på blåbærtur. Mors lille Ole av Elsa Beskow

Ordliste

•

Lang, lang rekke av Erling Enger (1942)

Sjekk og set kryss: Veit vi kva som er på biletet, dersom vi les beskrivinga di? Har du beskrive fargane i biletet? Har du laga ei overskrift?

Ææ

Øø

Åå

13 Les og fargelegg.

Jenta har gult skjørt. Ho har raude sko. Mormor har raud genser. Katten har gule auge. Bestem sjølv fargen på håret til mormor: fargen på håret til jenta: fargen på pelsen til katten:

14 Les og fargelegg. Fargelegg vår-månadene grøne. Fargelegg sommar-månadene gule. Fargelegg haust-månadene oransje. Fargelegg vinter-månadene blå.

Kva for nokre månader er sommarmånader? Svar: 15 Les spørsmåla, og skriv svar. I kva for ein månad har du bursdag? I kva for ein månad begynte du i andre klasse? I kva for ein månad feirar vi Noregs nasjonaldag? I kva for ein månad får du sommarferie?

Ææ

Øø

Åå

16 Kva for nokre dyr har gøymt seg i setningane? Set ring rundt ordet og teikn strek til rett teikning. Finn skatten! Lise ler. Eg har store musklar. Eg har ein god venn. Børre sel is. Vi høyrde eit plask ute. God helg! Du må ete korn. Kva likar du best?

17 Les og løys gåter. Oss har du ti av. Om dagen er vi stengde inne. Når du søv, og når du badar, er vi fri! Kven er vi? Svar:

På kvar vår side på toppen, der sit vi og lyttar. Kven er vi? Svar:

Eg er eit hòl i magen din, midt framme. Der fekk du ein gong mat. Kven er eg? Svar:

Ææ

Øø

Åå