Spanske fraser til å bruke i klasserommet
¡VALE! 1 Tekstbok
Cappelens verk for begynneropplæring i spansk ¡Vale! består av • Tekstbok • Cd for elever med innleste tekster
Spanske verb
• Elevfasit • Lærerens bok med kopieringsoriginaler • Cd for læreren med innleste tekster og sanger • Eget nettsted for faget: http://vale.cappelen.no
Örjan Hanson – Inmaculada Moreno Teva
• Arbeidsbok
Bokmål
1 ISBN-10: 82-02-24132-4 ISBN-13: 978-82-02-24132-2
9
788202 241322 www.cappelen.no
Örjan Hanson – Inmaculada Moreno Teva
Tekstbok Bokmål
E S PA Ñ A
La Coruña
Oviedo Bilbao
Santiago de Compostela
León
Pamplona Burgos
Logroño
Zaragoza
Valladolid
Barcelona
Salamanca Madrid
(PORTUGAL)
MENORCA M A L LO R C A
Toledo Valencia
Palma IBIZA
Alicante Córdoba Jaén
Murcia
Sevilla Granada Málaga Cádiz
ISLAS CANARIAS
L A N Z A R OTE
TENERIFE
Santa Cruz
FUERTEVENTURA
Las Palmas GRAN CANARIA
Örjan Hanson • Inmaculada Moreno Teva
Tekstbok Bokmål
1
© J.W. Cappelens Forlag AS, Oslo 2006 Materialet i denne publikasjonen er omfattet av åndsverklovens bestemmelser. Uten særskilt avtale med Cappelen Damm AS er enhver eksemplarframstilling og tilgjengeliggjøring bare tillatt i den utstrekning det er hjemlet i lov eller tillatt gjennom avtale med Kopinor, interesseorgan for rettighetshavere til åndsverk. Utnyttelse i strid med lov eller avtale kan medføre erstatningsansvar og inndragning, og kan straffes med bøter eller fengsel. ¡Vale! 1–3 følger læreplanene for Kunnskapsløftet i faget spansk og er laget til bruk i grunnskolens ungdomstrinn. Svensk utgave: © 2004 Örjan Hanson, Inmaculada Moreno Teva og Bonnier Utbildning AB ISBN 91-622-5960-1 www.bonnierutbildning.se Illustrasjoner: Abbas/Magnum Photos/IBL bildbyrå s. 58, 84n, Enrique Algarra/IMS s. 59, 84ø, Annie Anderberg/Pressens Bild s. 33h, Bulls Presseservice/Disney s. 29øh, Corbis s. 46 (el tiburón), Elliott Erwitt/Magnum Photos/IBL bildbyrå s. 80nm, Everett Collection/IBL bildbyrå s. 29nv, Javier Garcia/Rex Features/IBL bildbyrå s. 16ø, Jean Gaumy/Magnum Photos/IBL bildbyrå s. 80m, Getty Images s. 32, 61øh, 61m, 61nv, 87øv, 87øh, Greatshots s. 87nv, Harry Gruyaert/Magnum Photos/IBL bildbyrå s. 80nv, øv, GVPress/Foodpix s. 68ø, 68n, 69n, GVPress/ Stock Food s. 69øv, 69øh, David Alan Harvey/Magnum Photos/IBL bildbyrå s. 80øh, øm, John Hicks/Pressens Bild s. 33m, Ingvar Kenne/ETC bild s. 85, Håkon Mosvold/Scanpix s. 16mv, Chad Johnston/Masterfile/IBL bildbyrå s. 29mh, Dave Joyner/Popperfoto/IBL bildbyrå s. 16nh, Javier Larrea/IMS s. 61nh, Juanjo Marton/Pressens Bild s. 33v, Miguel Angel Molina/Pressens Bild s. 61øv, Inge Morath/Magnum Photos/IBL bildbyrå s. 87 nh, PhotoDisc s. 46 (alle unntatt el tiburón), Popperfoto/IBL bildbyrå s. 86, Cesar Rangel/Pressens Bild s. 16mh, Eli Reed/Magnum Photos/IBL bildbyrå s. 33n, Roger-Viollet/ IBL bildbyrå s. 29øv, Tre fotografer/IBL bildbyrå s. 29nh, Donovan Wylie/Magnum Photos/IBL bildbyrå s. 80nh Omslagsdesign: RenessanseMedia Omslagsfoto: Pictor/IBL bildbyrå Tegninger: Martin Ehrling Bilderedaktør: Una Thoresen Dimola Forlagsredaktør: Danne Klingenberg Sats/ombrekking: Marit Hole/RenessanseMedia Trykking/innbinding: AIT Trykk Otta, 2008 Utgave 1 Opplag 3 ISBN 978-82-02-24132-2 www.cappelendamm.no http://vale.cappelen.no
2
Innhold
Ekstratekst
Emne
Grammatikk
KAPITTEL 1 1A: ¡Hola!Me llamo Felipe
1B: ¡Hola! Me llamo César
6–11 Å hilse på noen Presentasjoner Spansk–latinamerikansk Geografi
Noen spørreord
KAPITTEL 2 2A: ¿Cómo te llamas? 2B: ¿Te gusta el hiphop?
12–15 Snakke om seg selv Spørre andre Klokka
Tallene 1–12 UN og UNA
KAPITTEL 3 3A: Mi club favorito 3B: Los números
16–19 Snakke om farger Telle fra 13–49
Tallord Spørreord
KAPITTEL 4 La ropa
20–23 Snakke om klær Om hvor noe befinner seg
Adjektivbøyning EL og LA
KAPITTEL 5 ¿De dónde eres?
¿Quién es?¿Quieres saber más?
24–26 Snakke om hvor man kommer fra Geografi Landskapsord Lese om kjente personer
Verbet SER i entall LOS og LAS
28–29
KAPITTEL 6 Una carta
Side
30–31 Snakke om familien Om hvordan noe ser ut Å skrive brev
Adjektivbøyning
3
Emne Spansken i verden ¿Quieres saber más?
Grammatikk
32–33 Fakta om den spansktalende verden
KAPITTEL 7 ¡Feliz cumpleaños!
34–37 Snakke om når noen har fødselsdag Årstider og måneder
Genitiv
KAPITTEL 8 El tiempo libre
38–39 Om fritiden
AR-verb i entall
KAPITTEL 9 9A: En el colegio 9B: El día de Felipe
40–45 Mer om klokka Ukedagene Om skolen En sang
ER-verb i entall
KAPITTEL 10 10A: ¡Vamos al zoo! 10B: En el zoo El mundo Maya ¿Quieres saber más?
46–49 Snakke om hva noen gjør Ord for dyr
Presens av AR- og ER-verb i entall og flertall.
50–51 Et brettspill med repetisjon
KAPITTEL 11 ¿Tenéis ganas de ir al cine?
52–55 Snakke om hva noen har Et kinobesøk En verbsang
Verbet TENER i entall og flertall.
KAPITTEL 12 Una clase de español
4
Side
56–57 Klasseromsuttrykk
Framtid (presens futurum) med IR+A
Emne
Grammatikk
Side
Presens av verbet IR Dos fiestas ¿Quieres saber más?
58–59
To fester i den spansktalende verden
KAPITTEL 13 13A: ¿Qué tiempo hace? 13B: En la playa
60–63 Om været Om årstidene Dialog på stranden
Repetisjon
KAPITTEL 14 14A: Algo de comer 14B: En el restaurante ¿Cómo comen los españoles? ¿Quieres saber más?
64–67 Ord for mat Bestille mat på restaurant Mat i Spania
Tallene 50–100 Presens av verbet SER
68–69
KAPITTEL 15 15A: ¡Me duele! 15B: En la farmacia
70 Navn på kroppsdeler Om hvor man har vondt På apotek
Presens av IR-verb ME DUELE ME DUELEN
KAPITTEL 16 16A: ¿Dónde estás? 16B: Carmela va a Madrid
74–79 Snakke om hvor noen er TENER QUE (å måtte) Om å måtte gjøre noe Om hvordan noen har det ESTAR i presens
KAPITTEL 17
80–83
En el estadio
Om forskjellige måter å reise på På en fotballstadion
Español para todos. ¿Quieres saber más?
En avis om den spansktalende verden
MINIGRAMMATIKK
Repetisjon
84–87 88–102
5
Antes de leer (før du leser) Hvor mange navn på byer, øyer, steder, fjell osv. kan du om Spania? Sitt sammen to og to og se hvor lang liste dere får UTEN Å SE PÅ KARTET!
Dette arbeider du med i kapittel 1: Grammatikk: Kommunikasjon: Noen spørreord Å presentere deg Å hilse på noen Litt spansk og latinamerikansk geografi
1A: ¡Hola!
Hola, me llamo Felipe. Tengo catorce años. Vivo en Madrid. Tengo un hermano.
Santiago de Compostela
Bilbao Pamplona
Barcelona
Madrid
M A L LOR Valencia
Jaén Sevilla
Málaga
TAREAS (OPPGAVER) Arbeid sammen to og to. Les teksten. Fortell om dere selv på samme måte. For eksempel: me llamo Eva, tengo 13 años, vivo en Bergen, tengo un hermano. 6
Hola, me llamo Carmela. Tengo trece años. Vivo en Jaén. Tengo dos hermanos, un hermano y una hermana.
Me llamo Felipe TAREAS (OPPGAVER) Sitt sammen to og to. Se på kartet av Spania og spør hverandre på norsk hvor de forskjellige stedene er.
PALABRAS (GLOSER) Hola hei
celona
me llamo jeg heter tengo jeg er, jeg har catorce fjorten años år LLOR C A
vivo jeg bor en i, på un hermano en bror
PALABRAS (GLOSER) trece tretten Jaén en by i Sør-Spania dos to hermanos søsken, brødre y og una en, et hermana søster
ISLAS CANARIAS T E NE R I F E
GRAN CANARIA
7
¡Hola! Me llamo Felipe.
– ¿Cómo se llama la capital de España? – Se llama Madrid. – ¿Dónde está Barcelona? – Está en la costa.
PALABRAS (GLOSER) ¿cómo? hva? se llama den heter la capital de España Spanias hovedstad ¿dónde? hvor? está det er, det ligger la costa kysten ¿qué tal? hvordan går det? muy veldig bien bra tú du gracias takk
8
TAREAS (OPPGAVER) Sitt sammen to og to med ryggen mot hverandre. Lat som om dere ringer til hverandre. Bruk dialogen under som eksempel.
FAKTA Når vi i Norge skal ringe til Spania, må vi først taste 0034. 34 er landskoden til Spania. Deretter taster du retningsnummeret til området i Spania, og til slutt legger du til telefonnummeret. For eksempel: 0034612881901 Skal du ringe fra Spania til Norge, må du taste 0047 foran telefonnummeret.
– Hola Carmela. ¿Qué tal? – Muy bien. ¿Y tú? – Bien, gracias
9
1B: ¡Hola! Me llamo
César
– Hola, me llamo Alejandra. Vivo en Buenos Aires y tengo catorce años. Tengo una hermana.
MÉXICO Ciudad de México
La Habana
CUBA
G UAT E M A L A
REPÚBLICA D OMINICANA Santo
HONDURAS
EL SALVADOR
N I C A R AGUA
Domingo Caracas
CO S TA R I C A PANAMÁ
– Hola, me llamo César. Tengo catorce años. Vivo en Santiago. Tengo dos hermanos, un hermano y una hermana.
VENEZUELA Bogotá
COLOMBIA Quito
ECUADOR PERÚ
Lima
(BRASIL) La Paz
BOLIVIA PAR AGUAY CHILE
Asunción
ARGENTINA Buenos Aires
URUGUAY Montevideo
Santiago
TAREAS (OPPGAVER) Se på kartet av Latin-Amerika. I hvor mange land snakker de spansk? Vet du hvilket språk de snakker i Brasil?
10
PALABRAS (GLOSER) buenos días god morgen, god dag señor herre es den/det er buenas tardes god ettermiddag buenas noches god kveld/natt
FAKTA Man hilser på forskjellig måte avhengig av hvor mye klokka er.
– Buenos días, señor. – Buenos días, César.
morgen/ formiddag
ettermiddag/ tidlig kveld
kveld/natt
Buenos días 06–12
Buenas tardes 12–20
Buenas noches 20–06
– ¿Dónde está Santiago? – Está en Chile. Es la capital. – ¿Cómo se llama la capital de Colombia? – Se llama Bogotá.
Har jeg nå lært: – Å presentere meg?
TAREAS (OPPGAVER) Arbeid to og to. Se på kartet og still hverandre spørsmål om Latin-Amerika. Bruk dialogen ovenfor som eksempel.
– Å hilse på andre? – Litt om spansk og latinamerikansk geografi? – Noen spørreord? Finn ut hva du har lært. Be så læreren om et vurderingsark.
11
Antes de leer (før du leser) Hva slags musikk liker du best? Fortell sidemannen om det.
Dette arbeider du med i kapittel 2: Kommunikasjon: Å snakke om deg selv Å spørre andre Å spørre om hvor mye klokka er
Grammatikk: Tallene 1–12 UN og UNA
2A: ¿Cómo
te llamas? – ¿Cómo te llamas? – Me llamo Gloria. – ¿Dónde vives? – Vivo en Barcelona.
– ¿Te gusta la música rock?
TAREAS (OPPGAVER) PALABRAS te llamas du heter, heter du vives du bor te gusta du liker música musikk
12
Lær deg rappen utenat. Prøv å «rappe» den skikkelig for sidemannen. Les dialogene, prøv å føre en liknende samtale med en medelev. Still gjerne spørsmål om klokka også!
– ¿Tienes animales?
– Sí, tengo un perro.
uno
siete
dos
tres
cuatro cinco
ocho
nueve
diez
seis
once
doce
TAREAS (OPPGAVER) Kan dere tallene nå? Sjekk hverandre!
¿Qué hora es?
Son las tres – No, me gusta el hiphop. Son las once
Son las siete
PALABRAS no nei me gusta jeg liker
UN RAP: EN RAPP ¿Cómo te llamas, cómo te llamas? Hva heter du, hva heter du? ¿Cuántos años tienes tú? Hvor gammel er du? ¿Tienes hermanos, tienes hermanos? Har du søsken, har du søsken? ¿Dónde, dónde vives tú? Hvor, hvor bor du?
tienes du har, har du? animales dyr sí ja tengo jeg har perro hund ¿qué? hva? hora klokka ¿qué hora es? hva er klokka? son las den er
13
2B:¿Te gusta
el hiphop? Marcela har begynt på ny skole. Det er første dagen og hun begynner å prate med en jente i skolegården. MARCELA L AU R A MARCELA
5
L AU R A
MARCELA
L AU R A 10 MARCELA L AU R A MARCELA L AU R A 15
MARCELA L AU R A MARCELA L AU R A
14
Hola. ¿Cómo te llamas? Hola. Me llamo Laura. ¿Y tú? Me llamo Marcela. ¿Cuántos años tienes? Tengo catorce años. Y tú, ¿cuántos años tienes? Tengo catorce años también. ¿Tienes hermanos? Sí, dos. Un hermano y una hermana. ¿Y tú? No, no tengo hermanos. ¿Tienes animales? Sí, un perro. ¿Y tú? No, pero mi hermano tiene un gato. ¿Te gusta el hiphop? Sí, me gusta mucho. Bueno, adiós. Hasta luego.
TAREAS (OPPGAVER) Lær deg dialogen, prøv å finne ut hva «din» musikk heter på spansk. Gå rundt i gruppa og før en liknende dialog med minst tre personer.
PALABRAS ¿cuántos años tienes? hvor mange år er du?/ hvor gammel er du? también også no nei, ikke no, no tengo nei, jeg har ikke pero men mi min tiene han/hun har gato katt mucho mye bueno ok adíos adjø, ha det hasta luego vi ses
Har jeg nå lært: – Å snakke om meg selv? – Å spørre andre? – Å spørre om hvor mye klokka er? – Forskjellen på UN og UNA? Finn ut hva du har lært. Be så læreren om et vurderingsark.
15