ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน โดย สานักงานพัฒนาชุมชนอาเภอสามโคก กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย เป็นหน่วยงานหนึ่งทีใ่ ห้ความสาคัญในเรื่องของการส่งเสริม สนับสนุน การพัฒนาทุนชุมชน โดยเน้นให้ชมุ ชน มีความรู้ ความสามารถในการบริหารจัดการทุนของชุมชน ให้มปี ระสิทธิภาพ และ เกิดประโยชน์สงู สุดแก่ชมุ ชน ซึ่งจะเห็นได้วา่ กรมการพัฒนาชุมชน ได้กาหนดยุทธศาสตร์ กรมการพัฒนาชุมชน พ.ศ. 2551 – 2554 รวมทัง้ หมด 6 ยุทธศาสตร์ และกาหนดให้การพัฒนาทุนชุมชน เป็นยุทธศาสตร์ที่ 1 ซึ่งมีแนวคิดว่า ทุนชุมชนเป็น ทรัพยากรทีม่ คี ณ ุ ค่าต่อการสร้างความเข้มแข็งของชุมชน ทุนชุมชนไม่ได้หมายถึง ทุนทีเ่ ป็นเงินตราเท่านั้น แต่ยังหมายถึง ทุนด้านอื่น ๆ ทีอ่ ยู่ในชุมชน ประกอบด้วย 1. ทุนธรรมชาติ 2. ทุนกายภาพ 3. ทุนสังคม 4. ทุนมนุษย์ 5. ทุนการเงิน
เป้าประสงค์ คือ ชุมชนมีความมัน่ คงทางด้านทุนชุมชน กลยุทธ์ มี 3 กลยุทธ์ ดังนี้ 1. เสริมสร้างความความเข้มแข็งในการบริหารจัดการเงินทุนชุมชนให้มปี ระสิทธิภาพ (Financaial) 2. แสวงหาทุนชุมชน และพัฒนาประสิทธิภาพการบริหารจัดการทุนชุมชน ( Non Financaial) 3. ส่งเสริมการบูรณาการทุนชุมชนให้เหมาะสมและเกิดประโยชน์กับพื้นที่ การพัฒนาทุนชุมชน มุง่ เน้นการส่งเสริมกิจกรรม เพื่อให้ชมุ ชนสามารถบริหารจัดการทุนของชุมชนให้เกิดมูลค่า และคุณค่าได้อย่างมีประสิทธิภาพ เกิดประโยชน์สงู สุด มีความสมดุล และยั่งยืน การพัฒนาทุนชุมชนของแต่ละชุมชนจะ แตกต่างกัน ทัง้ นี้ขนึ้ อยู่กับบริบทของพื้นทีแ่ ตกต่างกัน ทาให้แต่ละชุมชนย่อมมีจุดเด่น จุดด้อย ของทุนแต่ละด้านแตกต่าง กัน ทุกภาคส่วนทีเ่ กี่ยวข้องกับการส่งเสริมการบริหารจัดการทุนชุมชน ควรมีการทางานแบบบูรณาการ การทางานร่วมกัน เพื่อให้การพัฒนาทุนชุมชน บรรลุตามเป้าประสงค์ของโครงการ อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ได้รบั งบประมาณโครงการตามยุทธศาสตร์ กรมการพัฒนาชุมชน ปี 2553 ผลผลิตที่ 2 พัฒนาเศรษฐกิจฐานรากให้มคี วามมัน่ คง กิจกรรมหลักที่ 1 เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการทุนชุมชนและ ผลิตภัณฑ์ชมุ ชน กิจกรรมที่ 3 เสริมสร้างศักยภาพการบริหารจัดการทุนชุมชน กิจกรรมที่ 3.2 ส่งเสริมการบริหารจัดการทุน ชุมชน 3.2.3 สนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน โดยมีวตั ถุประสงค์เพื่อให้หมูบ่ า้ นสามารถใช้ทนุ ชุมชนในการแก้ไขปัญหาของคน ในหมูบ่ า้ นได้ และ อาเภอได้จัดทาโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชนขึน้
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
1
วิธีการ/ขั้นตอนการดาเนินงานและเงื่อนไขของกิจกรรม ดังนี้ คือ 1. อาเภอร่วมกับเครือข่ายทุนชุมชนระดับอาเภอ ทีผ่ ่านกิจกรรมจัดตัง้ และพัฒนาเครือข่ายทุนชุมชน ระดับอาเภอ พิจารณาคัดเลือกกิจกรรม เพื่อดาเนินการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน ในพื้นทีห่ มูบ่ า้ นนาร่องเป้าหมายทีไ่ ด้ คัดเลือกไว้ 2. อาเภอจัดประชุมชีแ้ จงแนวทางการดาเนินงานร่วมกันระหว่างเครือข่ายทุนชุมชนระดับอาเภอ กับผู้นา ชุมชนในพื้นทีห่ มูบ่ า้ นเป้าหมาย 3. จัดกิจกรรมจัดการทุนชุมชนเพื่อ เพื่อการดารงชีพ โดยกิจกรรมมุง่ เน้นการพัฒนาศักยภาพของทุน ชุมชนมาแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจ (ดาเนินการ 2 วัน) ตามขัน้ ตอนการดาเนินงานดังนี้ 1) จัดเวทีประชาคม ประเมินศักยภาพทุนชุมชน วิเคราะห์ทนุ ชุมชนทีเ่ อื้อต่อการแก้ไขปัญหา เศรษฐกิจ เช่น ปราชญ์ชาวบ้าน ภูมปิ ญ ั ญาท้องถิ่น ทรัพยากรธรรมชาติ 2) คัดเลือกกลุม่ เป้าหมาย ทีไ่ ดรับผลกระทบจากภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจ เช่น แรงงานคืนถิ่น กลุม่ ผู้วา่ งงาน 3) จัดกิจกรรมการเรียนรู้ การฝึกอบรม สาธิตอาชีพ เพื่อให้เกิดรายได้ตามศักยภาพทุนชุมชน และส่งเสริมการเรียนรู้ การนาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 4) ติดตามสนับสนุนโดยเครือข่ายทุนชุมชนระดับอาเภอ และเจ้าหน้าทีพ่ ัฒนาชุมชน 4. ประเมินผล และสรุปถอดบทเรียน รายงานส่งจังหวัด/กรมการพัฒนาชุมชน เป้าหมาย กลุม่ เป้าหมายตามโครงการ จานวน 50 คน ซึ่งประกอบด้วยผู้นากลุม่ /องค์กรในหมูบ่ า้ น/ครัวเรือนทีม่ ี สมาชิกว่างงาน/ครัวเรือนในหมูบ่ า้ นทีป่ ระสบปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจ
งบประมาณ
33,260 บาท
สถานทีด่ าเนินการ หอประชุมทีว่ า่ การอาเภอสามโคก ผลทีค่ าดว่าจะได้รบั หมูบ่ า้ นมีการพัฒนาทุนชุมชน และแก้ไขปัญหาของชุมชนได้ ตัวชี้วดั กิจกรรม มีกิจกรรมเพื่อแก้ไขปัญหาของคนในหมูบ่ า้ น อย่างน้อย 1 กิจกรรม การดาเนินงานตามโครงการพัฒนาศักยภาพทุนชุมชน ของอาเภอสามโคก อาเภอสามโคกได้กาหนดดาเนินการตามโครงการดังกล่าวในวันที่ 10 และ 11 มิถุนายน 2553 ณ หอประชุมทีว่ า่ การ อาเภอสามโคก โดยมีกลุม่ เป้าหมายตามโครงการ 50 คน โดยมีรายละเอียดตามตารางการอบรม ดังนี้
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
2
ตารางการอบรมโครงการพัฒนาศักยภาพทุนชุมชน อาเภอสามโคก ดาเนินการวันที่ 10-11 มิถุนายน 2553 ณ หอประชุมทีว่ า่ การอาเภอสามโคก วันที่ 1 (10 มิ.ย. 2553) เวลา ลงทะเบียน/ รายงานตัว
09.00-09.30 น.
09.30-10.00น.
10.00 – 12.00 น.
12.00 น
ชี้แจงวัตถุประสงค์ ของโครงการฯ
พิธีเปิดการอบรม
การบริหารจัดการทุนชุมชน
โดย นางชยาภรณ์ ผอมจีน พัฒนาการ อาเภอสามโคก
โดย นายสกล แก้วปวงคา ปลัด อาวุโส กล่าวรายงานโดย นางชยาภรณ์ ผอมจีน พัฒนาการ อาเภอสามโคก
โดย นายวัชรินทร์ วงศ์ปราชญ์ (ผู้แทนจาก ธกส. ปทุมธานี)
13.00-15.00 น. - การวิเคราะห์ทนุ ชุมชน - การเปิดโอกาสในการ เข้าถึงแหล่งทุน
พักรับประทานอาหารกลางวัน
08.00-.9.00 น.
โดย นางชยาภรณ์ ผอมจีน พัฒนาการ อาเภอสามโคก
วันที่ 2 (11 มิ.ย. 2553) 09.00-09.30 น.
09.00-12.00 น.
ลงทะเบียน/รายงาน สรุปบทเรียนจากวัน สาธิต/ฝึกปฏิบตั กิ ารทาน้ายา ตัว แรก ล้างจาน สาธิต/ฝึกปฏิบตั กิ ารทา แชมพูสระผม สาธิต/ฝึกปฏิบตั กิ ารทาครีม นวดผม โดย จนท.พช. นางนันทนา อุ่ นหนาฝาคัง่ นักวิชาการพัฒนา ชุมชนชานาญงาน
วิทยากร โดย นางจรรยา ลิ้มสุวรรณ
12.00 น
13.00-14.30 น.
14.30-15.00
สาธิต/ฝึกปฏิบตั กิ ารทา สรุปผลการการ น้าพริก อบรม/มอบหมาย ภารกิจ พักรับประทานอาหารกลางวัน
08.00-.9.00 น.
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
วิทยากร โดย นางสาย โดย นางชยาภรณ์ ทอง เกษร พัฒนาการอาเภอ สามโคก
3
รายชื่อผู้เข้าร่วมโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี วันที่ 10 – 11 มิถุนายน 2553
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
4
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
5
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
6
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
7
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
8
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
9
รับลงทะเบียน/รายงานตัวผู้เข้ารับการอบรม
นางชยาภรณ์ ผอมจีน พัฒนาการอาเภอสามโคก ชีแ้ จงวัตถุประสงค์ของโครงการแก่ผู้เข้ารับการอบรม
ปลัดอาวุโส นายสกล แก้วปวงคา เป็นประธานในพิธีเปิดการอบรม และพบปะให้แนวคิดแก่ผู้เข้ารับการอบรม
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
10
เนื้อหาวิชาการทีไ่ ด้จากวันที่ 1 เรื่องการบริหารและจัดการทุนชุมชน วิทยากร ผู้แทน ธนาคาร ธกส.ปทุมธานี (นายวัชรินทร์ วงศ์ปราชญ์ พนักงานพัฒนาธุรกิจ 8) โดยสรุปดังนี้ ทุนในหมูบ่ า้ นชุมชนนั้นมีหลาย ประเภท มีทงั้ ทุนทีเ่ ป็นตัวเงิน /ทุนทางสังคม/ทุน ทางธรรมชาติ/ทุนทางกายภาพ และทุนมนุษย์ ทุนมนุษย์ เป็นส่วนหนึ่งของทุนทางสังคม สังคม จะดี สังคมจะน่าอยู่ จะต้องมีทนุ มนุษย์ หรือคน ทีเ่ ป็นผู้สร้างสรรค์ ให้สงั คมนั้น ๆ เป็นสังคมทีม่ ี คุณค่า มีคณ ุ ภาพ เป็นสังคมทีเ่ ข้มแข็ง และ สังคมทีเ่ ข้มแข็ง เป็นสังคมทีพ่ ร้อมจะขับเคลือ่ น การดาเนินงานในทุกกิจกรรม ในการขับเคลือ่ น ของกิจกรรมของทุนทีเ่ ป็นตัวเงินในหมูบ่ า้ น/ ชุมชน ขณะนี้ จะมีกองทุนหมูบ่ า้ นและชุมชน เมือง กองทุนสวัสดิการชุมชน กองทุนกลุม่ ผู้ใช้ น้า กองทุน กข.คจ. กองทุนกลุม่ ออมทรัพย์เพื่อ การผลิตฯ เป็นต้น
ทุน ธรรมชาติ ทุนทาง การเงิน
ทุน ชุมชน ทุน มนุษย์
ทุนทาง กายภาพ
ทุนสังคม
กองทุนทีก่ ล่าวแล้วนั้น เป็นกองทุนทีจ่ ะต้องบริหารจัดการโดยคณะกรรมการ ซึ่งเป็นคณะบุคคลทีไ่ ด้รบั การแต่งตัง้ จากสมาชิก ให้เข้าไปทาหน้าที่ บริหารจัดการ แทนสมาชิก โดยอยู่ภายใต้กฎ/ระเบียบข้อบังคับ ซึ่งสมาชิกร่วมกันออกกฎ ระเบียบ ขึน้ มาเอง กองทุนทัง้ หลายจะอยู่คปู่ ระชาชน/หมูบ่ า้ น-ชุมชน ได้ จะต้องอาศัยทุนทางสังคม และทุนมนุษย์ ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน วิทยากรได้ยกตัวอย่างการบริหารจัดการเงินทุนชุมชน ทีม่ กี ารบริหารจัดการดี คณะกรรมการบริหารงาน ดี มีความโปร่งใส สมาชิกมีความร่วมมือ ช่วยเหลือเกื้อกูล ปฏิบตั ติ ามกฎระเบียบด้วยความเคร่งครัด จนสามารถพัฒนา ยกระดับเป็นสถาบันการเงินชุมชน ภายใต้การสนับสนุนของธนาคาร ธกส. เช่น สถาบันการเงินทุนชุมชนบ้านบึงกาสาม อาเภอหนองเสือ เกิดความความเข้มแข็งของคณะกรรมการ/ความร่วมมือกันของสมาชิก และความปรารถนาทีจ่ ะให้หมูบ่ า้ น มีแหล่งเงินทุน ทีบ่ ริหารจัดการโดยชาวบ้านเอง ผลสาเร็จของสถาบันการเงินชุมชน อยู่บนความประทับใจ ทีท่ กุ คนได้มี โอกาสเข้ามามีสว่ นร่วมในกิจกรรม สาหรับการวิเคราะห์ทนุ ชุมชน นั้นกิจกรมภาคบ่าย ทีมงาน พัฒนาชุมชนการอาเภอสามโคก นาโดยนางชยาภรณ์ ผอมจีน และ ทีมงาน ได้สร้างความเข้าใจแก่ผู้เข้ารับการอบรม เกี่ยวกับเรื่อง กระบวนการสร้างความเข้มแข็งของชุมชน ชุมชนทีเ่ ข้มแข็งนั้น เป็น ชุมชนทีม่ ที นุ และทุนเหล่านั้นมีหลายประการ โดยยกเครื่องมือ
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
11
Pantagon มาใช้ในการคิดวิเคราะห์ โดยให้ผู้เข้าร่วมอบรม ได้มสี ว่ นร่วมในกิจกรรม ให้ออกความคิดเห็นว่า ทุน ทัง้ 5 ประเภทนั้น ในแต่ละมุมมองของแต่ละคน คิดว่าด้านไหน สาคัญทีส่ ดุ โดยแจกกระดาษสีชมพู และกระดาษสีฟ้า (ตัด เป็นรูปหัวใจ) ให้ผู้เข้ารับการอบรมคนละ 2 ดวง โดยกาหนดให้ทนุ ทีส่ าคัญเป็นอันดับ 1 ให้ตดิ รูปหัวใจสีชมพู และถ้าคิดว่า สาคัญเป็นอันดับ 2 ให้ตดิ รูปหัวใจสีฟ้า ผู้เข้าอบรมได้แสดงความคิดเห็นผ่านเครื่องมือ Pantagon ดังแสดงในภาพ ทุกคนได้ออกมาแสดงความเห็น ตามทีต่ นเองคิด อย่างเต็มที่ ตามภาพประกอบ
โดยสรุปในภาพรวมแล้ว ทุนทัง้ 5 ประเภท นั้นย่อมมีความจาเป็นทุก ๆ ด้าน ตามทีท่ กุ คนคิด แต่สงิ่ สาคัญทีส่ ดุ หากมีทนุ แล้ว ไม่มที นุ ทางสังคม และทุน มนุษย์ มาช่วยเหลือ ทุนทัง้ หลายย่อมดับสูญ ไม่สามารถคงอยู่ เป็นมรดก ตกทอดสูร่ ุ่นลูก รุ่นหลานได้ มนุษย์ เป็นส่วนหนึ่งของสังคม หมูบ่ า้ น/ชุมชน ใด ทีม่ ที นุ ทางภูมปิ ญ ั ญา และภูมปิ ญ ั ญานั้นได้มกี ารเผยแพร่ และช่วยเหลือ คนในสังคมด้วยกัน จะทาให้สงั คมนั้นมีความอบอุ่น น่าอยู่ มีความเอื้อ อาทร ประชาชนมีความรักสามัคคี สิง่ เหล่านี้เป็นทุนอันสาคัญยิ่งของ สังคมไทย คือทุนทางสังคม+ทุนมนุษย์ ในจานวนทุนทัง้ 5 ประเภท นั้น หลายท่านอาจจะคิด ว่า ทุนทีเ่ ป็นเงิน สาคัญและจาเป็นทีส่ ดุ แต่ถ้าหากว่า เราเองเงินมากอง แล้วไม่มกี ารบริหารจัดการทีม่ ี ระบบ/ถูกต้อง/ชัดเจน และดีพอ เงินทุนเหล่านั้นก็จะ หมดไปในไม่ชา้ ขณะเดียวกัน หากมีทนุ มนุษย์ทดี่ ี มี คุณภาพ มีความรู/้ ความสามารถ ดึงศักยภาพมาใช้ใน การพัฒนา มีความเอื้ออาทร ได้ชว่ ยเหลือสังคม จะทา ให้สงั คมน่าอยูา่ งทาให้ งคมมีคสามารถสร้ วามเข้มแข็างง สังคมทีเ่ ข้มแข็ง เป็นจุดเด่นของหมูบ่ า้ น/ชุมชน สามารถทีร่ องรับแผนงานโครงการต่ ๆ ได้ททนุ กุ ทางสั กิจกรรม และเสริมทุนของหมูบ่ า้ น/ชุมชนได้ อย่างเติมรูปแบบ
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
12
ในการพัฒนาศักยภาพทุนชุมชน นั้น มนุษย์ หรือคนในชุมชน เป็นคนสร้าง และพัฒนาทุนด้วยตนเอง โดยมี หน่วยงานเข้าไปสนับสนุน ส่งเสริม เมือ่ ส่งเสริมแล้ว จะต้องมีการขับเคลือ่ นให้ทนุ นั้นมีการดาเนินการต่อ สาหรับกิจกรรมใน การอบรม อาเภอได้จาลองสถานการณ์ของการเรียนรู้ในเรื่องการพัฒนาทุนชุมชน โดยกาหนดให้วนั ที่ 2 ของการอบรม ให้มี การนาภูมปิ ญ ั ญาในท้องถิ่น มาเป็นจุดขาย โดยให้มกี ารสาธิต และฝึกปฏิบตั ิ แบ่งการเรียนรู้เป็นฐาน ๆ ดังนี้
ฐานที่ 1 การเรียนรู้ และฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับการทาน้ายาล้างจาน/แชมพูสระผม และครีมนวดผม วิทยากร โดยนางจรรยา ลิม้ สุวรรณ ประธานเครือข่าย
OTOP อาเภอสามโคก
1. การทาน้ายาล้างจาน อุปกรณ์การทาน้ายาล้างจาน และส่วนผสม 1. น้าสะอาด 10 ลิตร 2. โซฮาแลบ30 สาหรับลดคราบ 1.5 กก. 3. N-70 สาหรับทาความสะอาด 1 กก. 4. เอ็มอี ทาให้น้ายาหนืด 160 กรัม 5. แอมโมเนียม คลอไรด์ใส่ให้ขน้ 100 กรัม 6. ผงกันบูด 15 กรัม 7. สีผสมอาหารสีทเี่ ราต้องการควรเป็ น สีผสมอาหารเพราะจะใช้ลา้ งจาน กลิน่ มะนาวหรือกลิน่ อะไรก็ได้ แต่ทนี่ ิยมจะเป็นกลิน่ มะนาวเพราะถ้าใช้มะนาวล้างจานจะรู้สกึ ดับกลิน่ คาวได้ดี
วิธีทา ผสมโซฮาแลบ 30 กับ แอมโมเนียมคลอไรด์ เข้าด้วยกัน คนจนส่วนผสมเป็นสีขาว แล้วจึงเติมเอ็มอี และ เอ็น 70 ลงไป ค่อย ๆ เติมน้าย้าค่อย ๆ เติม กวนช้าๆ จนเข้ากันดี แล้วเติมกลิน่ และสีตามต้องการ ทิง้ ไว้จนหมดฟอง (ประมาณ1-2 ชัว่ โมง)ถ้ากวนเร็วล่ะฟอง จะเยอะ แล้ว แบ่งใส่ถุงหรือขวด แต่วา่ ถ้าใส่ขวดจะใช้ได้สะดวกขึน้
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
13
2. การทาแชมพูสระผม อุปกรณ์การทาแชมพูสระผม และส่วนผสม (แชมพูสระผม - ว่านหางจระเข้ – มะกรูด) ส่วนผสม 1. หัวแชมพู 8000 2 กก. 2. ผงฟอง 1 ขีด 3. ผงข้น 1 ขีด 4. ลาโนลีน 1 ขีด 5. กลิน่ คาโอ 1 ออนซ์ 6. ว่านหางจระเข้ 150 กรัม 7. มะกรูด 150 กรัม 8. สีเขียว ฟ้า 1 ห่อ 9. น้ากลัน่ 2 ลิตร
วิธีทา นาผงฟองเทผสมลงในน้า 1 ลิตร คนจนเป็นเนื้อเดียวกัน เติมหัวแชมพู คนให้เข้ากัน นาลาโนลีนมา ละลายในน้าร้อนแล้วเทลงในส่วนผสม คนให้เข้ากัน จากนั้นเติม กลิน่ สี ว่านหางจระเข้ มะกรูด คนให้เข้ากัน เสร็จแล้ว ค่อยๆ เติมผงข้นลงไปในส่วนผสมโดยเติมไปคนไปจนข้นพอประมาณ ปล่อยทิง้ ค้างคืนไว้ 1 คืนจึงนาไปบรรจุ
ผู้เข้าอบรมต่างเข้ามารับฟังการอธิบายวิธีการและขั้นตอนของการทาแชมพูสระผม และครีมนวดผม ด้วยความสนใจ
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
14
3. การทาครีมนวดผม อุปกรณ์การทาครีมนวดผม และส่วนผสม การทาครีมนวดผมสมุนไพร มีขนั้ ตอนและวิธีทา ดังนี้ ครีมนวดผมดอกอัญชัน ส่วนผสม 1. WAX-AB 1 กิโลกรัม (เนื้อครีมนวดผม) 2. ดีไฮควอท AC 600 กรัม (ทาให้ผมนิ่มและลืน่ ) 3. วิตามินบี 5 50 กรัม (บารุงเส้นผม) 4. ดอกอัญชันชนิดแห้ง 30-50 กรัม (เส้นผมดกดา) 5. น้าหอม 1-2 ออนซ์ (กลิน่ พฤกษา) 6. น้าสะอาด 8-9 กิโลกรัม 7. สารกันบูด 1 ออนซ์ 8. FINQUAT-CT 150 กรัม (ช่วยลดการชีฟ้ ูของเส้นผม) หมายเหตุ สรรพคุณของครีมนวดผม ช่วยปรับสภาพเส้นผมให้จัดแต่งทรงได้ง่าย และช่วยให้เส้นผมไม่พันกันหลังสระผมทา ให้หวีง่ายและลืน่ ในกรณีใช้ดอกอัญชันสดจะต้องใช้เพิ่ม 1 เท่าตัว เช่น ดอกอัญชันแห้ง 30 กรัม สด 60 กรัม เป็นต้น วิธีทา 1. นาดอกอัญชันมาเด็ดเกสรและขัว้ ดอกออกให้หมด (ถ้าไม่เด็ดออกเวลาใช้จะทาให้คนั ) 2. นาน้าสะอาดประมาณ 4 กิโลกรัม ต้มให้รอ้ นก่อน แล้วใส่ดอกอัญชันทีเ่ ด็ดเรียบร้อยลงไปต้มจนสีของ ดอกอัญชันซีด เป็นอันว่าใช้ได้แล้วกรองเอาน้าของดอกอัญชันด้วยผ้าขาวบาง (ห้ามบีบผ้า) แล้วทิง้ ให้เย็น เสร็จแล้วตวงน้า ดอกอัญชันดูวา่ ได้เท่าไร ขาดเหลือให้เติมน้าสะอาดลงไปให้ได้เท่ากับจานวนของน้าตามสูตร 3. เมือ่ ได้น้าตามสูตรแล้วนา WAX-AB และดีไฮควอท AC ใส่ลงในน้าดอกอัญชันแล้วนาขึน้ ตัง้ ไฟ อ่อนๆ ให้สว่ นผสมละลายจนหมด (อย่าให้เดือด) แล้วปิดไฟยกขึน้ จากเตา นามากวนต่อจนเกิดเนื้อครีม (กวนจนอุณหภูมิ ลดลงจนเกือบเย็น จะเห็นว่าครีมนวดเริ่มข้นก็ให้เติมวิตามินบี 5, น้าหอม, FINQUAT-CT, สารกันบูด (เวลาเติมให้เติมทีละ ตัว แล้วคนให้เข้ากันทีละตัวเช่นกัน) แล้วกวนให้เข้ากัน เสร็จบรรจุภาชนะ
แหล่งซือ้ วัตถุดบิ ในการทาแชมพูและครีมนวดผม 1. ร้านศึกษาภัณฑ์พาณิชย์ ทุกสาขา (เบอร์กลาง) โทรศัพท์ ( 02) 281-7822, (02) 282-5111, (02) 629-1910-16 2. บริษัท วันรัต (หน่าเซียน) จากัด จาหน่ายปลีกเคมีภณ ั ฑ์ ทีอ่ ยู่ 19 ซอยสุขมุ วิท 70 ถนนสุขมุ วิท แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ โทรศัพท์ ( 02) 744-8257-60
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
15
3. บริษัท วันรัต (หน่าเซียน) จากัด จาหน่ายปลีกเคมีภณ ั ฑ์ สาขาจักรวรรดิ ทีอ่ ยู่ 233-5 แขวงจักรวรรดิ เขตสัม พันธวงศ์ กรุงเทพฯ โทรศัพท์ (02) 224-9961-3 4. บริษัท ฮงฮวด จากัด ทีอ่ ยู่ 41-45 ถนนจักรวรรดิ เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพฯ โทรศัพท์ ( 02) 225-0127 5. บริษัท ฮงฮวด จากัด (สาขาหนองแขม) ทีอ่ ยู่ 185-186 หมูบ่ า้ นพรทวีวฒ ั น์ หมู่ 12 ถนนเพชรเกษม 73/2 แขวง หนองค้างพลู เขตหนองแขม กรุงเทพฯ โทรศัพท์ ( 02) 421-9536-7, (02) 421-9519-20 6. บริษัท ฮงฮวด จากัด (สาขารังสิต) ทีอ่ ยู่ 300/103-104 หมู่ 13 ตาบลคูคต อาเภอลาลูกกา จังหวัดปทุมธานี โทรศัพท์ (02) 536-4661-4 7. บริษัท ฮงฮวด จากัด (สาขาจตุจักร) ชัน้ 2 ทีอ่ ยู่ S 39 อาคาร JJ MALL ถนนกาแพงเพชร แขวงจตุจักร เขต จตุจักร กรุงเทพฯ โทรศัพท์ (02) 265-9578 และสามารถสัง่ ซื้อชุดหัวเชือ้ ได้ทผี่ ู้สอน นางจรรยา ลิม้ สุวรรณ ประธานเครือข่าย OTOP อาเภอสามโคก
ฐานที่ 2 การเรียนรู้ และฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับการทาน้าพริก วิทยากร โดยนางสายทอง เกสร ประธานกลุม่ ทาน้าพริก หมูท่ ี่ 8 ตาบลคลองควาย อาเภอสามโคก วิทยากร ได้สอนการทาน้าพริกเผา สิง่ ทีต่ อ้ งเตรียม 1. พริกแห้งเม็ดใหญ่ 15 เม็ด 2. กะปิเผา 2 ช้อนโต๊ะ 3. กุ้งแห้ง 1 ถ้วย 4. น้ามันครึ่งถ้วย 5. น้าปลา 1/3 ถ้วย 6. กระเทียมแกะเปลือกซอย 1 ถ้วย 7. หอมแดงซอย 1 ถ้วย 8. น้าส้มมะขามเปียก 4 ช้อนโต๊ะ 9. น้าตาลปีบ๊ 1/3 ถ้วย วิธีทา 1. ทอดกระเทียม หอม กุ้งแห้ง ให้กรอบ 2. นาพริกแห้งแกะเมล็ดออก แล้วไปเจียว อย่าให้พริกไหม้ 3. โขลกทุกอย่างให้เข้ากัน ตาให้ละเอียด 4. ตัง้ กะทะใส่น้ามันผัดในกะทะใช้ไฟค่อนข้างอ่อน ใส่น้าส้ม น้าตาล น้าปลา มะขาม คนให้เข้ากัน พอ น้าพริกข้นได้ที่ ให้ยกลง 5. เสร็จแล้วพร้อมรับประทานร่วมกับผักสด ขนมปัง และข้าวสวยร้อน ๆ ได้
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
16
วิทยากรได้แนะนา ถ้าหากจะเติมน้าพริก ให้ขน้ และมัน สามารถเติมไข่เค็ม เฉพาะไข่แดงไปด้วยก็ได้ตาม ปริมาณทีต่ อ้ งการ โขลกผสมกับน้าพริกก่อนลงกระทะผัด
น้าพริกเผาทีผ่ ัดเรียบร้อยแล้ว
หลังการฝึกปฏิบตั กิ ารทาน้าพริกเผา ซึ่งเป็นกิจกรรมสุดท้ายของการอบรม ในวันที่ 2 แล้ว ผู้เข้ารับการอบรม ต่างก็มคี วามสุข สนุกสนาน เพลิดเพลินกับกลิน่ หอมยั่วยวน ของน้าพริกเผา และมีความภาคภูมใิ จในกิจกรรมทีท่ างอาเภอได้จัดให้มกี าร อบรม แลกเปลีย่ น เพื่อเป็นการแนะนาอาชีพ ให้กับอีกหลาย ๆ คน และมีการแบ่งปันไปรับประทาน มีการจดสูตร เพื่อไปทา รับประทานเองทีบ่ า้ น และแนะนาคนอื่น ๆ ต่อไป โดยสรุปของการจัดกิจกรรมตามโครงการนี้ ผู้เข้ารับการอบรม จานวน 50 คน มีความพึงพอใจ และได้รบั ประโยชน์ จากโครงการ ผู้เข้ารับการอบรมสามารถแยกแยะ วิเคราะห์ทนุ ชุมชน ซึ่งเดิมอาจจะเข้าใจว่าทุนชุมชน นั้น จะต้องหมายถึง ทุนทีเ่ ป็นเงินเพียงอย่างเดียว แต่หลังจากการอบรม ทาให้เข้าใจ ความหมายของทุนชุมชนมากขึน้ โดยเฉพาะทุนมนุษย์ และทุนสังคม ทีจ่ ะช่วยให้ทนุ อื่น ๆ ในหมูบ่ า้ น/ชุมชน มีความเป็นอยู่คกู่ ับหมูบ่ า้ น/ชุมชน การถ่ายทอดทางภูมปิ ญ ั ญา เป็นสิง่ สาคัญทีส่ ามารถช่วยเหลือกันเอง ในยามวิกฤตเศรษฐกิจ หมูบ่ า้ น/ชุมชน ยังคงต้องการความเอื้ออาทร การพึ่งพาอาศัยซึ่งกัน และกัน การแลกเปลีย่ นเรียนรู้ จะช่วยให้สงั คมมีการถ่ายทอด และได้รบั ในสิง่ ทีด่ ี ๆ เพื่อการสร้างสรรค์ และอยู่รว่ มกันอย่างมี ความสุข ชุมชนใดทีม่ คี วามรัก ความเอื้ออาทร มีการแบ่งปัน ชุมชนนั้นเป็นชุมชนทีน่ ่าอยู่ และสังคมของคนในหมูบ่ า้ น/ ชุมชน นั้นเป็นสังคมทีม่ คี ณ ุ ภาพ เป็นแบบอย่างทีด่ งี ามของสังคมไทย ***********************
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
17
ถอดบทเรียนโครงการสนับสนุนการพัฒนาทุนชุมชน อาเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ปี 2553 หน้า
18