ÑÀÊÑÀÃÀÍÜ
ÑÀÊÑÀÃÀÍÜ
ISSN 0869-3390
˲ÒÅÐÀÒÓÐÍÎÕÓÄÎÆÍ²É ² ÏÓÁ˲ÖÈÑÒÈ×ÍÈÉ ÀËÜÌÀÍÀÕ
¹ 1 (83) 2013 Âèäàºòüñÿ ç ÷åðâíÿ 1991 ðîêó Òâîðè äðóêóþòüñÿ óêðà¿íñüêîþ òà ðîñ³éñüêîþ ìîâàìè
Ãîëîâíèé ðåäàêòîð Àíäð³é ÄÞÊÀ Ãðîìàäñüêà ðåäàêö³éíà ðàäà Áºðë³í Â.Ì. Áàðàíîâà Ë.Î. Âàùåíêî Þ.Ã. Çàõàðîâà Ñ.Ï. Ìèêîëàºíêî Ì.À. Íàéäåíêî ².Â. Ïîíîìàðåíêî Ã.Î. Ïðîõîðîâ À.À. Ñòàð³êîâ Î.Ì. Øîâêóí Þ.Ñ.
1
2013
ÏÐÎÇÀ Âëàäèìèð ÑÅÐÄÞÊ, ÁÀÍÄÈÒÑÊÈÉ ÔÐÎÍÒ ................. 3 Èãîðü ÅÃÎÐÎÂ, ÏÐÎÙÀËÜÍÛÉ ÔÎÊÑÒÐÎÒ ............. 14 Îëüãà ÂÀËÅÍÑÊÀß, ðàññêàç ............................................ 17 Ñåðãåé ØÅÂ×ÅÍÊÎ, ÄÂÀ ÑÊÐÈÏÀ×À .......................... 23 Ìèëåíà ÌÈÕÀÉËÎÂÑÊÀß, ðàññêàç ............................... 45 Àëèíà ÁÛ×ÊÎÂÀ, ðàññêàçû .............................................. 53 Äèíà ÊÎÍÑÒÀÍÒÈÍÎÂÀ, ðàññêàçû ............................... 53 Îëåêñàíäðà ÂÎÂ×ÅÍÊÎ, ÀBI TUAM VIAM ................... 61
ÏÎÅÇ²ß Âèêòîðèÿ ÁÅËÈÊÎÂÀ, Ïðåçåíòàöèÿ êíèãè ....................... 9 Íàòàëüÿ ËÀÉÄÈÍÅÍ, ÏÓÒÅÌ ÇÂÅÇÄÛ ........................ 10 Âÿ÷åñëàâ ÎÌÑÊÈÉ ............................................................ 12 Ëèäèÿ ÏÀÙÅÍÊÎ ............................................................. 13 Íèêîëàé ÒÐÅÃÓÁΠ.......................................................... 14 Ãåííàäèé ÊÐÀØÅÍÈÍÍÈÊΠ........................................ 21 Îêñàíà ÃÀÉÄÀªÍÊÎ ........................................................ 37 Ìîåìó ãîðîäó (Ðàèñà ÏÀÒÀËÀÕÀ, Àëåêñåé ÑÒÀÐÈÊÎÂ, Ãàëèíà ÑÒÀÐÊÎÂÀ) .................................. 39 Ãðèãîð³é ÌÎÐÎÇΠ........................................................... 41 Ôåëèêñ ÌÀÌÓÒ ................................................................. 54 Íàä³ÿ Ô²ËÅÍÊÎ ................................................................. 58 Àëåêñàíäð ËÈÔÈÍÑÊÈÉ ................................................. 59 Þëèé ÖÈÇÌÀÍ ................................................................. 60 ÏÓÁ˲ÖÈÑÒÈÊÀ, ÊÐÀªÇÍÀÂÑÒÂÎ, ÊÐÈÒÈÊÀ, ÌÈÑÒÅÖÒÂÎ Àíäðåé ÄÞÊÀ, ÞÆÍÛÉ ÂÅÒÅÐ ...................................... 2 ÌÅÄÈÉÍÀß ÃÐÓÏÏÀ «ÈÍÒÅËËÈÃÅÍÒ» ................... 10 «ÒÂÎÐ×ÅÑÊÀß ËÈÃÀ» ïðåäñòàâëÿåò .......................... 16 Âèòàëèé ÙÅÐÁÀÊ, Î êîíêóðñå ......................................... 19 ÂÛÑÒÀÂÊÀ ÊÓÊÎË ......................................................... 20 Ìèõàèë ÃÎÐÅÂÈ×, ÅÄÈÍÛÉ ÌÈÐ ÂËÀÄÈÌÈÐÀ ÀËÅÉÍÈÊÎÂÀ ....... 48 ²ðèíà ÓÄвÑ, ÏÅÍÇËÅÌ, ÑËÎÂÎÌ ² ÏÅÐÎÌ .............. 64 Èâàí ÃÓÁÅÍÊÎ, Î ñåáå ..................................................... 67 Àííà ÁÎÂÄÓÉ, Âàëüäåìàð ÁÎÓÒÌÅÍ ............................ 67
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
Ñòðàíèöà ðåäàêòîðà
ÞÆÍÛÉ ÂÅÒÅÐ Âåòåð ñ þãà íåñåò òåïëî. Ãëîòàÿ ðòîì âîçäóõ, ÷óâñòâóåøü ïðèâêóñ ñîëè íà ãóáàõ, ãîðüêî-ñîëåíûé. Ñëûøåí òèõèé çâóê ïðèáîÿ, åäâà óëîâèìûé, ïî÷òè øåïîò Äíè ñêîëüçÿò ìèìî ïî îòâåñíîé ïëîñêîñòè, áûñòðî, ñëèøêîì áûñòðî, ÷òîáû ðàññìîòðåòü äåòàëè, à âëàæíûé âåòåð óñïîêàèâàåò: Âñå õîðîøî-î-î âñå õîðîøî-î-î . Óáàþêèâàåò, çàãëàæèâàåò íåðîâíîñòè íàøèõ ìûñëåé è çàñòàâëÿåò çàáûòü î íåñáûâøåìñÿ - Ìû òàê õîòåëè!.. - Âñå õîðîøî-î-î Êàïëè âîäû ñêîëüçÿò ïî ñòåêëó îêîííîìó, áüþò ïî æåñòè ïîäîêîííèêà, îòñòóêèâàÿ âåñåëûé ìîòèâ÷èê òî äæàç, òî ðåããè, à èíîãäà êàíòðè Ïðîïëûâàþò âûïóêëûå äåðåâüÿ, ìàøèíû, ðàçìûòûå ñèëóýòû ëþäåé âñå ñìûâàåòñÿ äîæäåì, ñìåøèâàåòñÿ ñ çàïàõîì ïðèáèòîé ïûëè è òå÷åò â ñëåäóþùèé äåíü - Ìû íå óñïåëè!.. - Âñå õîðîøî-î-î Ìîæíî âîðîøèòü íåíóæíîå èëè ïåðåáèðàòü êàæóùååñÿ ÷åì-òî çíà÷èìûì íåò ðàçíèöû: ïóñòàÿ âîçíÿ, áåññìûñëèöà, êîòîðàÿ äàâíî íè÷åãî íå íåñåò, êðîìå íîâîé ãðóñòè î ïðîñêîëüçíóâøåì ìèìî. È áåñïîëåçíî ëîâèòü ïàëüöàìè âîçäóõ, â íàäåæäå îñòàíîâèòü âðåìÿ, äàáû ïîíÿòü òó âå÷íîñòü, ÷òî áûëà è áóäåò êîãäà-òî - Íàì êàçàëîñü, òàê ìíîãî ñèëû â ðóêàõ!.. - Âñå õîðîøî-î-î Äà.  ïàäåíèè òîæå åñòü ñâîÿ ïðåëåñòü. Ñîðâàâøèñü ñ êðàÿ ñêàëû, åùå êàêîå-òî âðåìÿ âåðèøü, ÷òî ïðèäåò ñïàñåíèå è òû îñòàíîâèøü ýòó íåèçáåæíîñòü Íî Õðóñò ïîçâîíêîâ î êàìíè æåñòîêàÿ ïðàâäà ñâîáîäíîãî ïàäåíèÿ Èçâå÷íûé èòîã îäèíî÷åê, ðåøèâøèõ âñïîðîòü ñâîåé æèçíüþ çàíàâåñ ïðèâû÷íîãî. - Ìû ïàäàåì?!.. - Âñå õîðîøî-î-î  êàæäîé áåññìûñëåííîñòè åñòü ÷àñòè÷êà èñòèíû: ÷åì äàëüøå ïàäàåøü ïî ïëîñêîñòè äíåé è íî÷åé, òåì ñèëüíåå ÷óâñòâî, ÷òî äâèæåøüñÿ ââåðõ. Ê ìîõíàòîìó ìîêðîìó íåáó. Çà ãîðèçîíò. Ê ÷åìó-òî î÷åíü âàæíîìó, íî íåâèäèìîìó ïîêà â íàøåì ïàäåíèè Èëè â íàøåì âçëåòå - Âñå õîðîøî-î-î Àíäðåé ÄÞÊÀ, ÷ëåí Íàöèîíàëüíîãî ñîþçà æóðíàëèñòîâ Óêðàèíû ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
!
Âëàäèìèð ÑÅÐÄÞÊ
ÁÀÍÄÈÒÑÊÈÉ ÔÐÎÍÒ Ïðîäîëæåíèå. Íà÷àëî â ¹4 2012 ÌÅÆÄÓ ÍÅÁÎÌ È ÇÅÌËÅÉ Âðîäå áû è òó÷ áîëüøèõ íà íåáå íå áûëî, íî íåæäàííî-íåãàäàííî çàêàïàë äîæäèê, ÷åðåç ïàðó ìèíóò ïåðåðîñøèé â íàñòîÿùèé ëèâåíü. Çåìëÿ ñòàëà ðûõëîé, êîíè òÿæåëî ñòóïàëè, îñòàâëÿÿ çà ñîáîé ãëóáîêèå ñëåäû. Äâèæåíèå âàòàãè Èâàíîâà çàìåäëèëîñü, è ýòî íå ìîãëî íå áåñïîêîèòü àòàìàíà. Ïîíèìàë îí, ÷òî ÷åêèñòû óæå óçíàëè î ëèêâèäàöèè Áóçüêà, è ÷àñòè îñîáîãî íàçíà÷åíèÿ ïîäíÿòû ïî òðåâîãå. Îùóùåíèå ïðèáëèæàþùåéñÿ îïàñíîñòè íàðàñòàëî ïî ìåðå òîãî, ÷åì áëèæå åãî îòðÿä ïîäõîäèë ê ðàçâàëèíàì ñòåïíîãî õóòîðà. Êîíå÷íî, ëó÷øå áû åãî îáîéòè ñòîðîíîé. Íî êàêîé? Ñëåâà ãëóáîêàÿ, çàðîñøàÿ ãóñòûì êóñòàðíèêîì áàëêà èäåàëüíîå ìåñòî äëÿ çàñàäû; ñïðàâà ïî÷åðíåâøèå îò âðåìåíè êîïíû ñîëîìû, ìíîãî ëåò íàçàä îñòàâëåííûå ïðåæíèìè õîçÿåâàìè õóòîðà, òîæå íå ïîäàðîê: çà íèìè è ñîëäàòû óêðîþòñÿ, è ïóëåìåòíûå ãíåçäà ìîæíî îáîðóäîâàòü òàê, ÷òî ñ íàñêîêà è íå çàìåòèøü. Ïîýòîìó áåç ðàçâåäêè äàëüøå äâèãàòüñÿ íåëüçÿ. Èâàíîâ îòëè÷íî ïîíèìàë, ÷òî êàâàëåðèéñêàÿ àòàêà ïðîòèâíèêà ñåé÷àñ ìàëîâåðîÿòíà.  òàêóþ ðàñïóòèöó êîíåé íà óðà íå ïîãîíèøü. È â òî æå âðåìÿ ïîãîäà íå ôîíèò è åìó, åñëè âäðóã âîçíèêíåò íåîáõîäèìîñòü ïåðåñòðîèòüñÿ, ïåðåãðóïïèðîâàòüñÿ èëè ïðîñòî îòñòóïèòü, îòîðâàâøèñü îò ïðåñëåäîâàòåëåé. Ìàðàêóé,
àòàìàí! Ñåé÷àñ, êàê íèêîãäà, ìíîãî çàâèñèò îò òâîåé ñïîñîáíîñòè ïðàâèëüíî îöåíèòü ñèòóàöèþ è ïðèíÿòü íóæíîå ðåøåíèå. Ëþäè è êîíè ìîêëè ïîä äîæäåì, îæèäàÿ, ïîêà âåðíåòñÿ ðàçâåäêà. È åùå íåäàâíî ëèõèå âñàäíèêè áûëè áîëüøå ïîõîæè íà ìîêðûõ êóðèö, íåæåëè íà ñòåïíûõ êîðøóíîâ... Êàê ìåäëåííî òÿíåòñÿ âðåìÿ! À äîæäü, êàê íàçëî, íå ïî-ëåòíåìó õîëîäíûé. Ëüåò òàê, ÷òî è íå ïîêóðèøü. Êàçàëîñü, äóøó àòàìàíà êîøêè ñêðåáóò. Âî-ïåðâûõ, âîëíîâàëà íåèçâåñòíîñòü. Âî-âòîðûõ, îñòðûì ãâîçäåì â ñîçíàíèè êîëîë âîïðîñ: ïî÷åìó Êàíåâñêèé ñî ñâîåé âàòàãîé íå ïðèñêàêàë, ÷òîáû ñîâìåñòíî ëèêâèäèðîâàòü áåñïðåäåëüùèêîâ Áóçüêà? Âåäü ïîñëàíöû áëàãîïîëó÷íî âåðíóëèñü, ïåðåäàâ Êàíåâñêîìó ïðîñüáó åãî, Èâàíîâà. Ñòðàííî. Âûõîäèò, ãðîø öåíà èõ îáúåäèíåíèþ? Íå õîòåëîñü â ýòî âåðèòü. Íî ïî ìåðå òîãî, êàê âñïëûâàëè â ïàìÿòè îòäåëüíûå äåòàëè, òàêîé âûâîä âñå áîëåå íàïðàøèâàëñÿ. Êàæäûé àòàìàí èìååò ñâîþ ãîëîâó íà ïëå÷àõ. Íî ïîä÷èíÿòüñÿ êîìó-òî? Íåò è åùå ðàç íåò! Çàòî îò ïðåäëîæåíèÿ âçÿòü ïîä ñâîå êðûëî ÷óæóþ âàòàãó íèêòî íå îòêàæåòñÿ. Òàê ÷òî æå âûõîäèò? Ñîðàòíèêè òîëüêî ïî çàñòîëüþ? Ïå÷àëüíî. Ïîîäèíî÷êå Ñîâåòû ïåðåäàâÿò âñåõ, êàê öûïëÿò. Âïåðåäè ïîñëûøàëèñü âûñòðåëû. Òàê è åñòü, çàñàäà! ×óòüå îïûòíîãî âîæàêà íå ïîäâåëî Èâàíîâà. Îòõîäèì ê áàëêå! ñêîìàíäîâàë àòàìàí â ðàñ÷åòå, ÷òî òåìíîòà è ðåëüåô ìåñòíîñòè óêðîþò âàòàãó îò îïàñíîñòè. Íî èç áàëêè óäàðèëè ïóëåìåòû. À ñî ñòîðîíû çàáðîøåííîãî õóòîðà äâèãàëèñü âñàäíèêè ïðîòèâíèêà. Íà ñâåæèõ ëîøàäÿõ îíè íå äàäóò âàòàãå óéòè. Íàäî âñå æå ïðîðûâàòüñÿ ê áàëêå. Äðóãîãî ïóòè íåò. È âàòàãà áðîñèëàñü ïîä ïóëåìåòû. Ïðîðâåìñÿ! Èâàíîâ íå ñîìíåâàëñÿ â ýòîì. Âåñòè ïðèöåëüíûé îãîíü â òåìíîòå íåëüçÿ. Ïîýòîìó ðàññðåäîòî÷èòüñÿ, è âïåðåä! Ïàäàëè âñàäíèêè. Íî íå âñåì áûëî ñóæäåíî ïîãèáíóòü. Âîò çàìîëê ïåðâûé ïóëåìåò: óñïåëèòàêè õëîïöû óáðàòü îáñëóãó! Ïîâîðà÷èâàé íàïðàâî! êðèêíóë àòàìàí. Ðóáè êðàñíþêîâ! è âûäåðíóë øàøêó èç íîæåí.  òîò æå ìèã ïî÷óâñòâîâàë, êàê ïåðåâîðà÷èâàåòñÿ çåìëÿ è çâåíÿùàÿ òåìåíü çàïîëíÿåò ñîçíàíèå Îí ëåòåë ñðåäè òûñÿ÷ è òûñÿ÷ òàêèõ æå, ñòðåìÿùèõñÿ òóäà, ââûñü. È ïîòîêè ëþäåé íàïðàâëÿëèñü êðûëàòûìè ñóùåñòâàìè, êîòîðûå ìîë÷à óñêîðÿëè ëåò. Ðÿäîì ñ íèì ïîäíèìàëèñü â ãëóáèíó íåèçâåñòíîñòè â÷åðàøíèå ñîðàòíèêè, è äàæå âðàãè. Íî íè ó êîãî íå áûëî æåëàíèÿ ñâîäèòü ñ÷åòû
" äðóã ñ äðóãîì. Çàòî â ñîçíàíèè ïîäíèìàëñÿ âîïðîñ: ïî÷åìó? Ïî÷åìó îíè ñêðåùèâàëè êëèíêè, ñòðåìÿñü ê ïîáåäå? Ïî÷åìó ñòàëè âðàãàìè? È íå áûëî îòâåòà. Âîò ìåëüêíóë ñèëóýò Áóçüêà, è ýòî íå âûçâàëî íè æåëàíèÿ ñíîâà ñðàçèòüñÿ ñ íèì, íè âñïûøêè íåíàâèñòè, íè äàæå îáèäû. Äà èíà÷å è íå ìîãëî áûòü. Âñå ðàñïðè è ðàçíîãëàñèÿ îñòàëèñü òàì, íà Çåìëå, â ñîâñåì èíîì ìèðå. À çäåñü îíè ñðàâíÿëèñü. Ëåòÿò ñåáå ðÿäîì è ìûñëåííî âåäóò áåñåäó, ñòðåìÿñü ðàçîáðàòüñÿ, ÷òî ñâåëî èõ òàì, â óæå îñòàâëåííîì ìèðå, íà ñìåðòåëüíóþ ðóáêó, â êîòîðîé, êàê îêàçàëîñü, íå áûëî íè ïîáåäèòåëåé, íè ïîáåæäåííûõ. Îíè ñòðåìèòåëüíî íåñëèñü â åùå íåèçâåñòíóþ âûñü, è æèçíü êàæäîãî ðàñêðûâàëàñü äî ìåëü÷àéøèõ äåòàëåé. È áûëî â íåé ñòîëüêî ïîõîæåãî! ×òî æå ðàçâåëî èõ ïî ðàçíûå ñòîðîíû áàððèêàä? Êîíå÷íî, íå ïîëóãîëîäíîå äåòñòâî. È íå þíîñòü, ïðîøåäøàÿ â îêîïàõ ïåðâîé ìèðîâîé âîéíû, è äàæå íå ðåâîëþöèÿ: îáà îäèíàêîâî îæèäàëè îò íåå òàê ìíîãî! è êðàñíûé öâåò ñòàë çíàìåíåì äëÿ îáîèõ. Èìåííî â ýòî âðåìÿ, çäåñü, â äóøå îäíîãî èç íèõ ïðîðîñëè çåðíà íåâîñïðèÿòèÿ ïðîèñõîäÿùåãî; îí óâèäåë ãëîáàëüíûé îáìàí, çàëîæåííûé â ïëàìåííûå ðå÷è âîæäåé. Êàê íå âåðòè, à îáåùàííîå èìè ñâåòëîå áóäóùåå ïóòåì îòíèìàíèÿ ìàòåðèàëüíûõ áëàã ó îäíèõ è ðàçäåëåíèÿ íà ñîòíè íåèìóùèõ íè÷åãî, êðîìå âñåîáùåé áåäíîñòè, íå ñóëèëè. À âåäü äàæå â Áèáëèè åñòü ïðåäîñòåðåæåíèå íå âîçæåëàòü ÷óæîé ñîáñòâåííîñòè! Îäèí ñâÿòî óâåðîâàë â ýòîò ïîñòóëàò, âîñïðèíÿë åãî, êàê èñòèíó, ó äðóãîãî çàêðóæèëàñü ãîëîâà îò ðå÷åé êðàñíûõ ãîðëîïàíîâ, êðîâàâûé öâåò çíàìåíè òîëêíóë íàðóøàòü çàêîíû è áîæåñêèå, è ÷åëîâå÷åñêèå. Âî èìÿ ñâåòëîãî áóäóùåãî îí ðóáèë, ðåçàë, ñòðåëÿë, ïðîâîäèë ãðàáèòåëüñêèå ïðîäðàçâåðñòêè, è ÷èñëèëñÿ íå â ïîñëåäíèõ ðÿäàõ àêòèâèñòîâ áîðöîâ çà íàðîäíîå äåëî. È òîëüêî ñåé÷àñ, âî âðåìÿ ñòðåìèòåëüíîãî ïîëåòà ââûñü, ïîíÿë: âñÿ åãî áîðüáà êîëîññàëüíîå ïðåñòóïëåíèå. È íèêàêîé îí íå áîðåö! òèïè÷íûé çëîäåé ñ ðåâêîìîâñêèì ìàíäàòîì. Çà âñå ïðèäåòñÿ îòâå÷àòü ïåðåä Òâîðöîì. È íè÷åãî íå ñêðîåøü: ðÿäîì àíãåëû, â ïàìÿòè êîòîðûõ âñÿ åãî, êðàñíîãî êîìàíäèðà Áóçüêà, æèçíü äî ìåëî÷åé. Îí ÷óâñòâîâàë íåîáðàòèìîñòü ðàñïëàòû. È æãó÷åå ÷óâñòâî çàâèñòè ê åãî íåäàâíåìó âðàãó, ëåòÿùåìó ðÿäîì, ðàçãîðàëîñü âñå ñèëüíåå è ñèëüíåå. Íî â ýòîì ìèðå íå ñâîäÿò ñ÷åòû âñå îñòàëîñü òàì, íà Çåìëå. È íè÷åãî íåëüçÿ èçìåíèòü Êàêîå-òî îñîáîå óìèðîòâîðåíèå îùóùàë äðóãîé ëåòÿùèé Ìèõàèë Èâàíîâ. Íè÷òî åãî
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
íå âîëíîâàëî. Íå áûëî íè ðàäîñòè, íè ïå÷àëè. Óìèðîòâîðåíèå. Ïîêîé. È ýòî ÷óâñòâî óñèëèâàëîñü. ×åì âûøå ïîäíèìàëèñü îíè, ÷åì ÿð÷å ñòàíîâèëñÿ ëó÷ ñâåòà òàì, âïåðåäè. Íî âäðóã îñòðàÿ áîëü ïðîíçèëà åãî. Ïî÷óâñòâîâàë: ïàäàåò. Êðóæèòñÿ ãîëîâà, â îäíî÷àñüå òåìíàÿ ïåëåíà ñâåòëåëà, ïîÿâèëîñü êàê áû ðàçìûòîå èçîáðàæåíèå. È áûëî â íåì ÷òî-òî äî áîëè çíàêîìîå. Ãäå ÿ? ñïðîñèë. Ìèøêà! Ñëàâà Áîãó! Íå äàë êàçàêó ïðîïàñòü! Íè÷åãî, òåïåðü îêëåìàåøüñÿ! Ñåé÷àñ áàáà îòâàðó òðàâÿíîãî ïðèíåñåò. Îíà, òû æå çíàåøü, ó ìåíÿ ëó÷øå ëåêàðÿ! Äåä Äçþáà, îáû÷íî íå îòëè÷àâøèéñÿ ìíîãîñëîâèåì, îò ðàäîñòè íå ìîã îñòàíîâèòü ñëîâåñíûé ïîòîê. À íó, óáèðàéñÿ! îáîðâàëà âåëåðå÷èå ñòàðèêà âîøåäøàÿ Äçþáèõà. Ïîéäè ëó÷øå õëîïöàì ñêàæè, ÷òî æèâ àòàìàí... Íó, èäè, íå ìåøàé! Âîò æèíêó - âåäüìó äîëÿ ïîñëàëà! ñòàðûé Äçþáà çàñåìåíèë ê âûõîäó. È óðîäèëîñü æå òàêîå! Áàáóñÿ, ãäå ÿ? Èâàíîâ âñå åùå íå ìîã ïîíÿòü, ÷òî ñ íèì ïðîèñõîäèò. Ëåæè, ëåæè, ñûíîê, ñòðîãî îñòàíîâèëà åãî Äçþáèõà. Ðàçãîâàðèâàòü íåëüçÿ. Ãëàâíîå òû íå íà òîì ñâåòå òóò, ó íàñ ñ äåäîì, íà Êàðà÷óíàõ. Íà, âûïåé. Âîò òàê, ãëîòîê, åùå ãëîòî÷åê... À òåïåðü ïîñïè. Âî ñíå õâîðü áûñòðåå ïðîõîäèò. Ìåäëåííî, î÷åíü ìåäëåííî îòñòóïàëà õâîðü. Êàçàëîñü, ÷òî íèêîãäà íå çàêîí÷èòñÿ ýòî ëåæàíèå, âîëíàìè íàêàòûâàþùàÿ áîëü, ùåìÿùèé ñâèñò â ïðîñòðåëåííûõ ëåãêèõ... À òóò åùå ñòàðàÿ Äçþáèõà òîðî÷èò: Òû, ñûíîê, â ðóáàøêå ðîäèëñÿ. Äâå äûðêè â ãðóäè è æèâîé! Ðàäîâàòüñÿ íàäî, Áîãà áëàãîäàðèòü . Íó, ñòàðàÿ, äîñòàëà òû ìåíÿ! ñîðâàëñÿ îäíàæäû Èâàíîâ. Íè âñòàòü, íè äàæå âäîõíóòü, êàê ñëåäóåò, íå ìîãó, à òû ðàäóéñÿ, ðàäóéñÿ! Î, âîò êàê! Çíà÷èò, Ìèøà, äåëî èäåò íà ïîïðàâêó, ðàç õàðàêòåð ïîêàçûâàåøü. À ÿ íå îáèæàþñü, îòâå÷àëà áàáóëÿ. Õîòÿ ìíîãîëåòíèé îïûò âðà÷åâàíèÿ è ïîäñêàçûâàë Äçþáèõå, ÷òî ïóòü ê âûçäîðîâëåíèþ äîñòàòî÷íî äîëîã. Åùå ïî íî÷àì áðåäèë àòàìàí, õðèïåë, ñî ñâèñòîì õâàòàë ïðîñòðåëåííîé ãðóäüþ âîçäóõ. Êàçàëîñü, âîò-âîò îáîðâåòñÿ òîíêàÿ íèòü æèçíè. Ïîìîãàëî çåëüå. Íåñêîëüêî ãëîòêîâ è ðàíåíûé çàòèõàë íàäîëãî, çàñûïàë. È, íàâåðíîå, òÿæêèå ñíû ïðèõîäèëè â ãîëîâó. Àòàìàí øåâåëèë ãóáàìè, âðîäå áû áåççâó÷íî ðàçãîâàðèâàÿ ñ êåì-òî, à êèñòè ðóê íåò-íåò, äà è ñæèìàë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
# ëèñü â êóëàêè. Îïÿòü âîþåøü, õëîï÷å, øåïòàëà â òàêèå ìèíóòû Äçþáèõà, çàáîòëèâî ïîïðàâëÿÿ îäåÿëî íà ðàíåíîì, à ÷òî èç òîé âîéíû âûéäåò? Ñèëà ñîëîìó ëîìèò. È ðàç óæå òàê ñëó÷èëîñü, ÷òî ñóìåëè áîëüøåâèêè îáîëâàíèòü íàðîä, ÷òî íàâåðíÿêà íå îáîøëîñü áåç áåñîâñêîé ñèëû, òî ãîðå òîìó, êòî âûñòóïèò ïðîòèâ. Âîí Íåñòîð Ìàõíî. Öåëàÿ àðìèÿ íàðîäó çà íèì øëà, äåñÿòêè òûñÿ÷, à íå ïîëóñîòíè-ñîòíè, êîòîðûå èäóò çà àòàìàíàìè! È ÷òî? Áåñ íàäîóìèë ïîñëóøàòü êðàñíûõ, çàâåë íà Ïåðåêîï, à ïîòîì íà çàñàäó, ïîä ïëîòíûé ïóëåìåòíûé îãîíü. È ïîøåë ãóëÿòü áîëüøåâèñòñêèé áåñïðåäåë ïî çåìëå. À íàðîä óñòàë áîðîòüñÿ. Òîëüêî åäèíèöû òàêèõ âîò, êàê òû, Ìèøêà, åùå òðåïûõàþòñÿ. Ãîðå, è òîëüêî! À ê Èâàíîâó â áðåäó ÿâèëñÿ ìîíàõ. Ïðèñåë ó èçãîëîâüÿ, æãó÷èìè ÷åðíûìè ãëàçàìè çàãëÿíóë â ñàìîå íóòðî ðàíåíîãî. Êòî òû? – ñïðîñèë Èâàíîâ. Ñìåðòü ìîÿ? ß òâîÿ ñóäüáà, îòâåòèë ïðèøåëåö. Òàêàÿ âñÿ ÷åðíàÿ, êàê òâîè îäåÿíèÿ? Îäåÿíèÿ òóò íè ïðè ÷åì. Ïàìÿòü î òåáå áóäåò î÷åðíåíà. Íà ìíîãèå äåñÿòèëåòèÿ òû îñòàíåøüñÿ áàíäèòîì, äóøåãóáîì, à äåëî òâîå ðàçáîéíûì. Êîíå÷íî, ýòî íåñïðàâåäëèâî! Íî âñå ïðîõîäèò. È êàêîé áû êðóòîé íè áûëà ÷åðíàÿ ëîæü, âñå ðàâíî ïîáåäèò Ñïðàâåäëèâîñòü. Âåäü è òû, è òâîÿ âàòàãà ïîâñòàíöû, à íå áàíäèòû. È ÷òî ïîäåëàåøü, åñëè ñåãîäíÿ íà íèâå ïàìÿòè âàì îòâåäåíî ñîâñåì íå òî ìåñòî! Âñå â æèçíè âðåìåííîå. Íî ëþäè ðàçáåðóòñÿ, îòäåëÿò çåðíà îò ïëåâåë è äîáðûì ñëîâîì âñïîìíÿò òåõ, êòî, íå ùàäÿ ñåáÿ, òðóäèëñÿ ðàäè íèõ íà ðàòíîì ïîëå. Ñèëóýò ìîíàõà ñâåòëåë, ñòàíîâèëñÿ ïðîçðà÷íûì, è íàêîíåö ðàçâåÿëñÿ. Ñîçíàíèå âåðíóëîñü ê àòàìàíó. À âìåñòå ñ íèì âåðíóëàñü áîëü. Íî áîëåëè ðàíû, íà ñåðäöå áûëî óäèâèòåëüíî ñïîêîéíî. Åùå ïîâîþåì! ñâåòëûì ëó÷èêîì ìåëüêíóëà ìûñëü. ÇÀÒÈØÜÅ ÏÅÐÅÄ ÁÓÐÅÉ Èç äîêëàäà ïðåäñòàâèòåëÿ ×ðåçâû÷àéíîé Êîìèññèè ÐÑÔÑÐ íà Óêðàèíå Äàâèäà Ãîïíåðà íà Âñåðîññèéñêîé êîíôåðåíöèè Â×Ê (ìàðò 1918 ãîäà):  Åêàòåðèíîñëàâñêîé ãóáåðíèè ïîâòîðèëîñü òî, ÷òî èìåëî óæå ìåñòî â äðóãèõ ðåîêêóïèðóåìûõ îáëàñòÿõ: âîñòîðæåííî âñòðåòèâøåå íàøè âîéñêà íàñåëåíèå, ñ íåòåðïåíèåì æäàâøåå íàñòóïëåíèÿ áëàãîïðèÿòíûõ ïåðåìåí ñ îðãàíèçàöèåé Ñîâåòñêîé âëàñòè, ê âåëè÷àéøåìó íàøåìó íåñ÷àñòüþ, âèäèò ëèøü àêòèâíîñòü ×ðåç-
âû÷àéíîé Êîìèññèè, êîòîðàÿ, î÷åâèäíî, ïðèçâàíà ðàçî÷àðîâûâàòü îêðûëåííîå íàäåæäàìè èçìó÷åííîå íàñåëåíèå è ëèòü âîäó íà ìåëüíèöó êîíòððåâîëþöèè. À êîíòððåâîëþöèîííûå áàíäû ÷àñòî íàõîäÿò ïðèþò ó ìåñòíûõ êðåñòüÿí . Íåâçèðàÿ íà ñòàðàíèÿ Äçþáèõè, ðàíû äîëãî íå çàæèâàëè. Îñîáåííî ñàáåëüíûå, ïîëó÷åííûå â ïîåäèíêå ñ Áóçüêî. Õîòü è íåãëóáîêèå, íî íå ðóáöåâàëèñü. Êàçàëîñü, Áóçüêî ñ òîãî ñâåòà âëèâàåò â íèõ âñþ çëîñòü è íåíàâèñòü, êîòîðûå íå óäàëîñü ðåàëèçîâàòü â ýòîé æèçíè. Ðàíû íå ïðîñòî íûëè ïåêëè îãíåì òàêîé ñèëû, ÷òî ñíîâà è ñíîâà òóìàí îáâîëàêèâàë ñîçíàíèå è ïëûë àòàìàí íåèçâåäàííûìè ìèðàìè, à Ñìåðòü-ñòàðóøêà íàáëþäàëà çà íèì, íå îòïóñêàÿ, íî è íå íàíîñÿ ïîñëåäíåãî óäàðà. Îäíàêî âñåì âèäîì äàâàëà ïîíÿòü, ÷òî ýòîò óäàð ìîæåò áûòü íàíåñåí â ëþáóþ ìèíóòó. Íî, âèäíî, ÷òî-òî ìåøàëî åé. Êàêîå-òî òåïëîå è ìÿãêîå ïîëå, ñëó÷àëîñü, îáâîëàêèâàëî àòàìàíà, óñêîðÿëî åãî äâèæåíèå â íåèçâåäàííûõ ìóêàõ. Òîãäà îòñòóïàëà áîëü, ìðà÷íîå îáëè÷üå Ñìåðòè ïåðåêàøèâàëîñü îò çëîñòè, è îíà îòäàëÿëàñü. Õîòåëîñü áûòü è áûòü â ýòîì ÷óäåñíîì ïîëå. Íî êàê óäåðæàòüñÿ â íåì?  áðåäó Èâàíîâ õâàòàë ðóêàìè ïðîñòðàíñòâî, íî ëåòåòü óæå ïðèõîäèëîñü â ìèðå áîëè. È ñòàðóøêà-ñìåðòü äîâîëüíî ùóðèëàñü ìîë, íèêóäà, ìèëîê, òû îò ìåíÿ íå äåíåøüñÿ! È íàêîíåö-òî çàíîñèëà êîñó äëÿ ïîñëåäíåãî óäàðà. Íî ïîëå, ñïàñèòåëüíîå ïîëå, áûëî ãäå-òî ðÿäîì. Àòàìàí ïîòÿíóëñÿ ê íåìó ðóêàìè. Ïî÷óâñòâîâàâ íåæíóþ òåïëîòó, ðåçêî âîøåë â ñåáÿ è çàìåð îò óäèâëåíèÿ. Îáåèìè ðóêàìè îí äåðæàë ìÿãêóþ ðóêó òåìíîâîëîñîé æåíùèíû, à îíà, óëûáàÿñü, ãëÿäåëà íà íåãî. Âîò è ïðèøåë â ñåáÿ àòàìàí. Ñëàâà Áîãó! ñêàçàëà è ïåðåêðåñòèëàñü íà ñòàðèííóþ èêîíó Õðèñòà Ñïàñèòåëÿ â äàëüíåì óãëó èçáóøêè. Êòî òû? ñïðîñèë àòàìàí, ðàññìàòðèâàÿ åå îäíîâðåìåííî çíàêîìîå è íåçíàêîìîå ëèöî. Äà ïëåìÿííèöà ÿ áàáóñèíà. Íó, Äçþáèõè ïëåìÿííèöà, Îêñàíà! Îíà ïðèáîëåëà, òàê òåïåðü ÿ ïî åå ðåöåïòó òåáå òðàâû çàâàðèâàþ. À òû, âðåäíûé, ïèòü-òî íå õî÷åøü! À âåäü íå ãîðüêèå, ïîëåçíûå. Áåç íèõ íèêóäà, ðàçâå ÷òî Ðàçâå ÷òî íà òîò ñâåò? ïåðåáèë Èâàíîâ. Íó, ñ òåì ñâåòîì ïðèäåòñÿ ïîâðåìåíèòü. Êðåïêèé îðãàíèçì òåáå äîñòàëñÿ. Íó, è âðà÷åâàíèå, êîíå÷íî. Òåïåðü òû îãî-ãî! À êîãäà Ñòåïêà Áëîõèí ïðèâåç òåáÿ, ïîïåðåê ñåäëà ëåæàùåãî, êàçàëîñü, íå òîïòàòü òåáå áîëüøå òðàâû. Ëåãêèå äâàæäû íàâûëåò ïðîñòðåëåíû. Áî-
$ ÷èíà ðàçðóáëåíà, ïðàâäà, íåãëóáîêî. Äà è íà ãîëîâå ñàáåëüíàÿ ðàíà. Îé, äà ÷òî òàì ïåðå÷èñëÿòü! Ãëàâíîå æèâîé!  êîìíàòå ïàõëî ðàçíîòðàâüåì. Ïó÷êè âûñóøåííîãî çâåðîáîÿ, ìÿòû, ÷åðåáöà äà åùå òîëüêî îäíîé Äçþáèõå èçâåñòíûõ òðàâ, ïðèâÿçàííûå ê áðåâåí÷àòîìó ïîòîëêó, ñîçäàâàëè îñîáûé àðîìàò. Êàçàëîñü, îí ñòàíîâèëñÿ ñèëîé, è ýòà ñèëà âëèâàåòñÿ â èçìîæäåííûé îðãàíèçì, íàïîëíÿåò åãî. È õîòåëîñü æèòü! Îòäûõàé, ñêàçàëà Îêñàíà, ïîïðàâëÿÿ áîëÿùåìó îäåÿëî. À ÿ ïîéäó. Èâàíîâ ïîíÿë, ÷òî åå óõîäà îí áîëüøå âñåãî áîèòñÿ. Ñ ÷åãî áû ýòî? Ïîáóäü! ïîïðîñèë îí æåíùèíó è âçÿë åå çà ñëåãêà ïîëíîâàòóþ ðóêó. Ïîáóäü... Äàâíî çàáûòîå îùóùåíèå óìèðîòâîðåíèÿ íàïîëíèëî ãðóäü. Ñòðåëêè ÷àñîâ-õîäèêîâ íåñêîëüêî ðàç î÷åðòèëè êðóãè íà öèôåðáëàòå. Íî õîäà âðåìåíè íå ÷óâñòâîâàëîñü. Ïîòðåñêèâàëà ëàìïà-êåðîñèíêà, â îêîøêî çàãëÿäûâàëè âåòâè ñòàðîé ÿáëîíè. È êàçàëîñü, áîëüøå íè÷åãî íå íóæíî äëÿ ñ÷àñòüÿ. Ìå÷òû, ìå÷òû À èìååò ëè îí, Ìèõàèë Èâàíîâ, ïðàâî íà ñ÷àñòüå? Êòî îí? Àòàìàí, âîçâåäåííûé Ñîâåòñêîé âëàñòüþ â ðàíã áàíäèòà. À çíà÷èò, áóäåò âå÷íî ïðåñëåäóåìûé, ãîíèìûé äî ïîëíîãî óíè÷òîæåíèÿ. È, êàê íè âåðòèñü, èíîãî âûõîäà íåò. Òàê ÷òî æå îí ìîæåò äàòü Îêñàíå? Äâåðü â èçáóøêó îòêðûëàñü, è â êîìíàòó âîøëè ãîñòè: àòàìàíû-ñîñåäè Êàíåâñêèé, Ïîïåðå÷êî è Àíòèùåíêî. Çäîðîâ, áîëÿùèé! ×òî, âñå áîêà îòëåæàë? Äàâàé, âûçäîðàâëèâàé è íà êîíÿ! ãóñòî çàáàñèë Àíòèùåíêî. Ñ êîíåì, ïîæàëóé, ïðèäåðñÿ ïîäîæäàòü, âêëþ÷èëñÿ â ðàçãîâîð Êàíåâñêèé. Âèäèøü, Ìèøêà, êàê ìëàäåíåö, çàáèíòîâàí? Ñïåðâà íàäî âûçäîðîâåòü, à óæ çàòåì è ñàáëþ â ðóêè. Ïðàâèëüíî ÿ ìàðàêóþ? Ïðèáûëè ìû ê òåáå, Ìèøà, îáñóäèòü, êàê æèòü äàëüøå. Äëÿ ñåðüåçíîãî ñîïðîòèâëåíèÿ Ñîâåòàì ñèëåíîê ìàëîâàòî. Âîò ó òåáÿ, ïî÷èòàé, èç äâóõ ñîòåí äâåíàäöàòü ñàáåëü îñòàëîñü. Ó Ïîïåðå÷êà è òîãî ìåíüøå ñ äåñÿòîê áîéöîâ. Ïîäíÿòü íàðîä óæå íå óäàñòñÿ. Ìóæèêè ñûòû âîéíîé ïî ãîðëî. Äà è Ñîâåòû óêðåïèëèñü. Ïðèãðåëè áîëüøåâèêè íåçàìîæíèêîâ, îðóæèå èì äàëè, ïðàâà... È ñîçäàëè èç íèõ îòðÿäû ñàìîîáîðîíû. ×òî íè ñåëî, òî ãîëîøòàííîå âîèíñòâî ñ âèíòàðÿìè õîäèò. Ñêîðî è óêðûòüñÿ íåãäå áóäåò. À ÷òî ñëûøíî îò äîíåöêèõ? Êàìåíþê è Ôåäîðîâ äåðæàòñÿ? – ñïðîñèë Èâàíîâ. Ýòî òå, ÷òî ïîñëàíöåâ ê òåáå íàïðàâëÿëè,
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
ïðåäëàãàëè îáúåäèíèòüñÿ? Öàðñòâî íåáåñíîå è èì, è èõ âàòàãàì. Âûãíàëè â îòêðûòîå ïîëå, à òàì ïîäêîâêîé ïóëåìåòû óñòàíîâëåíû äîáðî ïîæàëîâàòü, ãîñïîäà! À, äà ÷òî òàì ãîâîðèòü! Ýòî óæå íå ×ÎÍîâöû â÷åðàøíèå ñåëþêè çà íàñ âçÿëèñü îáñòðåëÿííûå àðìåéñêèå ÷àñòè. Ïðîòèâ íèõ, êàê íè åðåïåíüñÿ, íå óñòîèøü, âçäîõíóë Àíòèùåíêî. Âîò òàêîå æå ïîëîæåíèå, áðàò Ìèøà, è â Ïîëòàâñêîé, äà è â Õàðüêîâñêîé ãóáåðíèÿõ, äîáàâèë Êàíåâñêèé. Íàäî, êàê ãîâîðÿò áëàòíûå, ðâàòü êîãòè! Ïîïåðå÷êî, ìîë÷àâøèé äî òîãî, ñäåëàë çàêëþ÷åíèå ïî ñëîæèâøåéñÿ îáñòàíîâêå. Çàñêî÷èòü â ãîðîä, òðÿñîíóòü íà Ïî÷òîâîé åâðååâ, çàïàñòèñü çîëîòèøêîì è êàìåøêàìè. À ñ íèìè ðâàíóòü äàëåêî-äàëå÷å, ãäå òåáÿ íèêàêàÿ ñîáàêà íå çíàåò.  êîíöå-êîíöîâ, êóïèòü íîâûå äîêóìåíòû Òû ñåðüåçíî? óäèâèëñÿ Àíòèùåíêî. À ÷òî? Èíà÷å, êàê ãîâîðÿò, æàáà öûöüêè äàñò! Íó, çíàåøü, òû óæå ïîåøü, êàê óãîëîâíèê. Øêóðó ñâîþ ñïàñàåøü? Íà ðàçáîé ïðèìåðÿåøüñÿ? Äà ÿ òåáÿ ñåé÷àñ ìàóçåð Êàíåâñêîãî âûëåòåë èç ôóòëÿðà. Óñïîêîéòåñü, õëîïöû! Íå õâàòàëî åùå, ÷òîáû ìû ñàìè ñåáÿ â ðàñõîä ïóñòèëè! Âîò ÷åêèñòû îáðàäóþòñÿ! Ñïðÿ÷üòå ñòâîëû, âû âåäü ïðîâåäàòü ìåíÿ ïðèøëè, à íå ñòðåëÿòüñÿ! Èâàíîâ ïîïûòàëñÿ ïðèâñòàòü, íî òóò æå óïàë, ñî ñâèñòîì âäûõàÿ âîçäóõ. Äà ìû, Ìèøà, òàê, ïîíòà ðàäè, Àíòèùåíêî øëåïíóë ëàäîíüþ ïî ñòîëó. Õîòü íåðâû íà ïðåäåëå, íî ñïðàâèìñÿ, íå âîëíóéñÿ. Äàâàéòå ëó÷øå, êàê â ñòàðûå âðåìåíà, ïî ÷àðî÷êå-âòîðîé. Ó ìåíÿ â ôëÿæêå ïåðâà÷îê ìèðîâîé. Ìíîãî ñ íîã âàëèò, íåìíîæêî â ñàìûé ðàç. Íó, çà ìèð ìåæäó íàìè! ÔÈÍÀËÜÍÛÉ ÀÊÊÎÐÄ Èç äîêëàäà ïðåäñòàâèòåëÿ ×ðåçâû÷àéíîé Êîìèññèè ÐÑÔÑÐ íà Óêðàèíå Äàâèäà Ãîïíåðà íà Âñåðîññèéñêîé êîíôåðåíöèè Â×Ê (ìàðò 1918 ãîäà): Çà âðåìÿ ìîèõ îáúåçäîâ ïî ðåîêêóïèðîâàííûì îáëàñòÿì ÿ ïðèøåë ê ñîâåðøåííî íåîæèäàííîìó äëÿ ìåíÿ çàêëþ÷åíèþ, ÷òî ×Ê, íàñêîðî ñîçäàâàåìûå â ýòèõ ìåñòíîñòÿõ, ñîâåðøåííî íå ïðèñïîñîáëåíû ê áîðüáå ïðîòèâ êîíòððåâîëþöèè è ÷òî ñàìè, áûòü ìîæåò, òîãî íå æåëàÿ, ñëóæàò åå ôåðìåíòîì, åå àâàíïîñòîì . ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
% Íè î ÷åì êîíêðåòíî àòàìàíàì äîãîâîðèòüñÿ òàê è íå óäàëîñü. Êàæäûé áûë ñàì ïî ñåáå Òÿæåëûå íîÿáðüñêèå òó÷è, íàêîíåö, ïðîñûïàëèñü ñíåãîïàäîì. È íå êàêèì-íèáóäü, à ìîùíûì, ãëóáîêèì. Ñíåã ñäåëàë ÷àùó ïðàêòè÷åñêè íåïðîõîäèìîé, ïîýòîìó ïåðåçèìîâàòü, íàáðàòüñÿ ñèë ìîæíî áûëî âïîëíå ñïîêîéíî. Ñòàðûé Äçþáà çàðàíåå ïîçàáîòèëñÿ î ïðîâèàíòå è äëÿ ëþäåé, è äëÿ ëîøàäåé. Êîíå÷íî, ýòî íå îçíà÷àëî, ÷òî ìîæíî áûòü ñïîêîéíûì çà ñâîå áóäóùåå ïàðó-òðîéêó ìåñÿöåâ. Èâàíîâ îòëè÷íî çíàë, ÷òî ãóáåðíñêàÿ ÷ðåçâû÷àéêà áóäåò èñêàòü ìàëåéøóþ âîçìîæíîñòü óíè÷òîæèòü îñòàòêè åãî âàòàãè, è íàâåðíÿêà óæå ïîñïåøèëà îòðàïîðòîâàòü â ñòîëèöó ìîë, òàê è òàê, äåëî ñäåëàíî, áàíäà ïîëíîñòüþ óíè÷òîæåíà, äûðî÷êè äëÿ îðäåíîâ ó ÷óäîãåðîåâ òîâàðèùåé ÷åêèñòîâ íà ïèäæàêàõ ïðîäåëàíû. Ïîòîìó äàæå ñíåãà ïî ïîÿñ, óêðûâøèå ÷àùó òàê, ÷òî è íå ðàçáåðåøü, ãäå ìàññèâû êóñòàðíèêà ïîä áåëûì çèìíèì îäåÿëîì, à ãäå ðå÷êè, áåðåãà Áîêîâîé è Áîêîâåíüêè, íó ñïëîøíîå òåáå öàðñòâî ñíåãà è ìîðîçà, âñå íå äàâàëî íèêàêîé ãàðàíòèè, ÷òî îáîçëåííûå êðàñíûå ðóêîâîäèòåëè íå ïîøëþò íà Êàðà÷óíû îòðÿäû. Èìåííî çâåðèíàÿ íàñòîðîæåííîñòü ÷åëîâåêà, ïðèâûêøåãî ê îïàñíîñòè, çàñòàâëÿëà Èâàíîâà ïî íåñêîëüêó ðàç â äåíü ïðîâåðÿòü ïóëåìåòíûå ãíåçäà, çàìàñêèðîâàííûå â êîðíåâèùàõ âåêîâûõ äåðåâüåâ, ÷òî íå óñòîÿëè ïåðåä íåäàâíèì áóðåëîìîì, ïîääåðæèâàòü áîåâîé äóõ õëîïöåâ, íå ïðèâûêøèõ ñèäåòü áåç äåëà. Àòàìàí ïîíèìàë: ðàíåå, çà ëèõèìè íàáåãàìè, ó íèõ ïðèòóïëÿëîñü ÷óâñòâî òîñêè ïî äîìó. Òåïåðü æå, â îáñòàíîâêå ñïîêîéñòâèÿ, òîñêà ïî ðîäíîìó î÷àãó, ïî ðîäíûì è áëèçêèì âñïûõíóëà ñ îãðîìíîé ñèëîé. È êîíå÷íî, î êàêîé ñòîðîæåâîé ñëóæáå ìîãëà èäòè ðå÷ü, åñëè ðóêè íûëè çà ïëóãîì, à ñàáëè è âèíòîâêè êàçàëèñü òàêèìè íåíóæíûìè! ÊÀÏËÈ ÄÎÆÄß Íåò, õëîïöû, ó íàñ äðóãîãî ïóòè, ÷åì îòñèäåòüñÿ â ýòîé ÷àùîáå. Çà íåþ ÷òî? ×åêèñòñêàÿ ïóëÿ. Íî âíà÷àëå äëÿ òåõ, êòî óöåëååò, ïûòêè ñ ïðèñòðàñòèåì. Óìåþò, ñâîëî÷è, ïûòàòü! íèêàêîé ñèëû âîëè íå õâàòèò, ðàñêîëåøüñÿ è âûëîæèøü, êàê íà áëþäå÷êå, îòêóäà ðîäîì, ãäå ñåìüÿ. Òîëüêî ïîòîì âñå ðàâíî â ðàñõîä ïóñòÿò. Òåáÿ â ðàñõîä, à âîò ñåìüåé òâîåé çàéìóòñÿ. Äà òàê, ÷òî ìàëî íå ïîêàæåòñÿ! Äåòèøåê ìàëûõ è òåõ íå ïîæàëåþò. Äà î ÷åì ãîâîðèòü! Âû è ñàìè âñå ïîíèìàåòå! Õëîïöû òÿæêî âçäûõàëè è ñîãëàñíî êèâàëè ãîëîâàìè. Íóæíî òåðïåòü. Âîò òîëüêî ãäå åãî âçÿòü, ýòî òåðïåíèå? ×òî äåëàëîñü òàì, çà ñíåæíûìè çàíîñàìè,
â áîëüøîì ãîðîäå, äî êîòîðîãî, â ïðèíöèïå, â õîðîøóþ ïîãîäó ðóêîé ïîäàòü, Èâàíîâ íå çíàë. Íî ñåðäöå ÷óâñòâîâàëî íåäîáðîå. Ñ âîëíåíèåì æäàë, êàêèå âåñòè ïðèíåñåò íåäàâíî ïîñëàííàÿ ðàçâåäêà. Íåðâíî êóðèë ñàìîêðóòêó çà ñàìîêðóòêîé. Ìèøà, òû äûìèøü, êàê ïàðîâîç! íå âûäåðæàëà Îêñàíà. Òàáàê ðàíàì íå äàåò çàæèâàòü. Òû æå âåñü â áèíòàõ! Ïîæàëåé ñåáÿ! Äà êîìó ÿ íóæåí! îòìàõíóëñÿ àòàìàí. À õîòÿ áû è ìíå! ëèöî Îêñàíû âñïûõíóëî ðóìÿíöåì, à ãëàçà ñâåòèëèñü êàêèì-òî îñîáåííûì áëåñêîì, èçëó÷àëè òàêîå òåïëî, ÷òî ñåðäöå Ìèõàèëà ãóëêî çàáèëîñü. Êàçàëîñü, åãî áûëî ñëûøíî íå òîëüêî çäåñü, â èçáóøêå, íî äàëåêî-äàë¸êî! Õîòåëîñü ïîäíÿòü ýòó äèâíóþ æåíùèíó è íåñòè íà ðóêàõ. Íåò, íå íåñòè âìåñòå ïàðèòü â ñíåæíîì ïðîñòðàíñòâå áåççâó÷íî, ëåãêî è ñâîáîäíî. Îò÷åãî ïåðåñòàëè íûòü ðàíû? Ïî÷åìó òåïëûå ðó÷åéêè ðàäîñòè çàïóëüñèðîâàëè â èçðàíåííîì òåëå? Íåóæåëè âåðíóëèñü ãîäû þíîñòè, êîãäà êàæåòñÿ, ÷òî âñÿ æèçíü âïåðåäè? Îêñàíà ñòîÿëà, äî áåëèçíû â ïàëüöàõ ñæàâ ñâåðòîê áèíòîâ. Äî ÷åãî æå ñòàðàòåëüíî ïîðàáîòàëà ïðèðîäà íàä ýòîé æåíùèíîé! Òàêóþ ãîäû íå îäîëåþò, åå êðàñó íå ñìîæåò èçìåíèòü ñòàðîñòü. Îêñàíà, Îêñàíà, ÷òî æ òû äåëàåøü ñ ëèõèì àòàìàíîì! Èâàíîâ øàãíóë âïåðåä, è ãîðÿ÷èå ãóáû æåíùèíû ñëèëèñü ñ åãî ãóáàìè, îáæèãàÿ ñëàäêîé ìóêîé ëþáâè. È íè÷òî áîëüøå èõ íå âîëíîâàëî. Êàçàëîñü, íåáîëüøàÿ êîìíàòêà èçáóøêè ëîïíåò îò íàõëûíóâøåãî ñ÷àñòüÿ. Äëÿ íèõ áîëüøå íå áûëî íèêàêèõ ïðîáëåì, ÷åêèñòîâ, ïóëåìåòîâ, ñàáåëü òîëüêî èõ äâîå íà âåñü ìèð. Òîëüêî äâîå Èíà÷å äóìàëè â Åêàòåðèíîñëàâñêîì ãóáêîìå. Ñðî÷íî ïåðåáðîøåííûé îòðÿä áîéöîâ-ñèáèðÿêîâ ÷èñëåííîñòüþ â 450 ñàáåëü ãîòîâèëñÿ ê øòóðìó êàðà÷óíîâñêîé ãðóïïèðîâêè íåïîêîðíûõ. Íó ÷òî ìîãëà ñäåëàòü ïðîòèâ õîðîøî âîîðóæåííîãî, áûâàëîãî â áîÿõ îòðÿäà ãîðñòêà ïîâñòàíöåâ? À â ýòî âðåìÿ âîçâðàòèëàñü íà Êàðà÷óíû ïîñëàííàÿ Èâàíîâûì ðàçâåäêà. Âûñëóøàâ ïîñëàíöåâ, àòàìàí ïîíÿë: íóæíî ñðî÷íî óâîäèòü ëþäåé. Íî êóäà? Âðÿä ëè ïðîòèâ íåãî íàïðàâëåí îäèí îòðÿä. È òå, êòî áðîñèë ïðîòèâ íåãî âîéñêà, íàâåðíÿêà ïðîäóìàëè, êàê îòðåçàòü âñå ïóòè ê îòñòóïëåíèþ. Äà äàæå åñëè è îñòàëàñü ãäå-òî íåáîëüøàÿ ëàçåéêà, òî ïî òàêèì ñíåãàì, êîãäà êîíþ ïî ãðóäü, äàëåêî íå óéäåøü. Êðóòè, íå êðóòè, à ïîëîæåíèå àõîâîå. Æàëü, íå óäàëîñü ïåðåæäàòü çèìó. Áûëî áû ëåòî ïðèìå-
& íèë áû ñâîé ñòàðûé ìåòîä: íå îæèäàÿ àòàêè, íåîæèäàííî óäàðèòü ïðîòèâíèêà â ëîá è âûðâàòüñÿ íà ñòåïíîé ïðîñòîð. À ñåé÷àñ íàäî ãîòîâèòüñÿ ê îáîðîíå. Íî ñíà÷àëà ïîãîâîðèòü ñ âàòàãîé. Îáúÿñíèòü ñèòóàöèþ è ïðåäëîæèòü òåì, êòî æåëàåò, óéòè, êàê ãîâîðÿò, îò ãðåõà ïîäàëüøå. Ïðàêòè÷åñêè ó êàæäîãî áûëà ëèïà äîêóìåíò, óäîñòîâåðÿþùèé, ÷òî ïðåäúÿâèòåëü ñåãî ðàáîòàë íà øàõòå. Èëè íà æåëåçíîé äîðîãå. ßøêà Ìèõåëüñîí íàøòàìïîâàë îò íàñòîÿùèõ íå îòëè÷èøü. Âåðíåòñÿ ÷åëîâåê ñ òàêèì äîêóìåíòîì â ñåìüþ è íå ïîäêîïàåøüñÿ. À ñïðîñÿò îòâåòèò, ÷òî ðàáîòàë, äåíüãè äåòèøêàì íà ìîëî÷èøêî çàðàáàòûâàë. È âëàñòü èìóùèå ïîâåðÿò. Ëèïà íà âñå ñòî, ñïàñèáî óìåëüöó ßøêå ñ óëèöû Ïî÷òîâîé. Íî óõîäèòü, åñëè æåëàåøü, íàäî ñåé÷àñ. Óòðîì ìîæåò áûòü ïîçäíî. Ýòî ïîíèìàëè âñå. Íî îòìàë÷èâàëèñü, äî õðèïîòû â ãðóäè ïîòÿãèâàÿ åäêèé äûì ñàìîêðóòîê. Òÿæåëîå ìîë÷àíèå íàðóøèë àòàìàí: Óõîäèòü â ïåðâóþ î÷åðåäü äîëæíû òå, ó êîãî åñòü ñåìüÿ. Íó à òå, êîãî äîìà íå æäóò, ïóñêàé îñòàþòñÿ ñî ìíîþ. Äîáðîâîëüíî, êîíå÷íî, âåäü áîé áóäåò íàñìåðòü! Ðåøàéòå! Âîí ïàðà ñàíåé. Êîíè äîáðûå, àâîñü âûíåñóò èç áåäû. À ÿ ñ òåìè, êòî îñòàåòñÿ, âñòðå÷ó äîðîãèõ ãîñòåé. Äà, è Îêñàíó ìîþ ïðèõâàòèòå. Íó óæ íåò! ß, Ìèøà, ñ òîáîé îñòàþñü. È íå ñïîðü. Òî äëÿ íèõ òû àòàìàí, ïîíèìàåøü? Íèêóäà, ëþáûé, ÿ îò òåáÿ íå ïîåäó. È íå çëèñü.Îêñàíà óìîëÿþùå ñìîòðåëà íà Èâàíîâà. Ìèøà, äà ÿ è â áîþ ïðèãîæóñü! Ëàäíî! ìàõíóë ðóêîé àòàìàí. Íó, áðàò÷èêè, ïðîùàéòå! Íà òîì ñâåòå îáÿçàòåëüíî óâèäèìñÿ. Òàêîãî áûòü íå ìîæåò, ÷òîá íå óâèäåëèñü!  äîáðûé ïóòü! Ïàðà ñàíåé ñòðåìèòåëüíî îòäàëÿëàñü îò èâàíîâñêîé áàçû. Îòáûâàþùèõ ìîë÷à ïðîâîæàëè âçãëÿäàìè. È íå áûëî â íèõ íè çàâèñòè, íè óïðåêà òîëüêî ïîæåëàíèå âûáðàòüñÿ æèâûìè èç ýòîé ïåðåäðÿãè. Àòàìàí, èäóò! ïîñëûøàëñÿ ãîëîñ ÷àñîâîãî. Èâàíîâ ïîäíåñ áèíîêëü ê ãëàçàì. Ñî ñòîðîíû ãîðîäà ñòðåìèòåëüíî äâèãàëèñü åëå ðàçëè÷èìûå ôèãóðêè â áåëîì. Ëûæíûå ïàëêè ìåòîäè÷íî ïîäíèìàëèñü è îïóñêàëèñü â çàòâåðäåâøèé ñíåæíûé íàñò. Îãî! Äà èõ êàê ãîðîõà â àìáàðå! Æàðêàÿ áóäåò ðàáîòà! Õëîïöû, äàâàéòå, êàê äîãîâîðèëèñü! íîçäðè Èâàíîâà øóìíî âäûõàëè ìîðîçíûé âîçäóõ. Ëèöî ðàñêðàñíåëîñü, ïîÿâèëàñü ëèõàÿ óëûáêà. Ýòî çíà÷èëî, ÷òî ïðîòèâíèêó ïðèãîòîâëåí ïðèëè÷íûé ñþðïðèç. È íè÷åãî, ÷òî â âàòàãå âñåãî ïàðà äåñÿòêîâ áîéöîâ. Êàê
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
ãîâîðÿò, íå ÷èñëîì, à óìåíèåì Òîð÷àùèå èç-ïîä ñíåãà êóñòàðíèêè çàñòàâèëè àòàêóþùèõ îñòàâèòü ëûæè. Òåïåðü îíè äâèãàëèñü âïåðåä çíà÷èòåëüíî ìåäëåííåå. Âîò ïðîøëè êîð÷àãè, â êîòîðûõ çàìàñêèðîâàíû ïóëåìåòû. Âèäíî, â ïðåä÷óâñòâèè ãîðÿ÷åãî áîÿ èì áûëî íåêîãäà ðàññìàòðèâàòü, ÷òî è ê ÷åìó âîêðóã, âåäü âïåðåäè ÷åòêî âèäíåëèñü ñâàëåííûå äåðåâüÿ. Çà íèìè íåñêîëüêî èçáóøåê. Íè÷òî, êðîìå ñíåæíîãî ñêðèïà, íå íàðóøàëî òèøèíó. Íè çâóêà, íè âûñòðåëà. È àòàêóþùèå óâåðåííî äâèíóëèñü íà ïîèñê âðàãà. Âîò òîãäà èõ è âñòðåòèëè êèíæàëüíûì îãíåì ÷åòûðåõ ïóëåìåòîâ. Áåëûå ôèãóðû ëûæíèêîâ çàìåòàëèñü ïî ïîëÿíå, ãóñòî óñòèëàÿ åå òåëàìè ïàâøèõ. Êàçàëîñü, êðàñíûå ìàêè ðàñöâåëè íà ñíåãó. Ïðîçâó÷àëà êîìàíäà îòñòóïèòü. Íî òóò ñðàáîòàë èâàíîâñêèé ñþðïðèç: èç êîð÷àã óäàðèëè ïóëåìåòû, íå çàìå÷åííûå àòàêóþùèìè. Êàæäàÿ ïóëÿ íàõîäèëà æåðòâó. Îòñòóïàòü áûëî íåêóäà. À ïóëåìåòíàÿ ãðåáåíêà ïðî÷åñûâàëà ðÿäû äåìîðàëèçîâàííûõ íàïàäàþùèõ. È íåìíîãèì, îé, íåìíîãèì óäàëîñü ñêðûòüñÿ îò áåñïîùàäíîãî îãíÿ! Íó, õëîïöû, ìû ñâîå äåëî ñäåëàëè, ñêàçàë Èâàíîâ. Òåïåðü è íàì ïîðà â ïóòü. Ïðàâäà, Îêñàíêà? Ñóòêè â ðåçåðâå ó íàñ íàâåðíÿêà åñòü. Ñìîæåì äàëåêî óéòè. È, êàê ãîâîðÿò èíäåéöû, çàðîåì òîïîð âîéíû. Íàøå âðåìÿ åùå íå íàñòàëî. Òàê ÷òî ïðåäëàãàþ ðàçîéòèñü, âåäü ó êàæäîãî íàâåðíÿêà åñòü àäðåñîê íà ïðèìåòêå. Ïîæèâåì ïîä äðóãèìè ôàìèëèÿìè. À äàëüøå âèäíî áóäåò. Ñêîëüêî ìîãëè, ìû áîðîëèñü. Íî äàëüíåéøàÿ áîðüáà ðåçóëüòàòîâ íå äàñò. Íàðîä íå ñîçðåë, ÷òîáû íàñ ïîääåðæàòü, âû, äðóãè, ýòî è ñàìè ïîíèìàåòå. Óòðîì ãóñòîé ñíåãîïàä çàñûïàë ñàííûå ñëåäû. È êàçàëîñü, áåëîå çèìíåå âåëèêîëåïèå çäåñü íèêîãäà íå íàðóøàëîñü. Ïðèøåäøèé íà ìåñòî áîÿ áàòàëüéîí ðåãóëÿðíûõ âîéñê íå íàøåë çäåñü íè Èâàíîâà, íè åãî âàòàãè. Òîëüêî â îäíîé èç èçáóøåê íà ñòîëå ñòîÿëà áóòûëü ñ âîäêîé, à ïîä íåé çàïèñêà: Ïîìÿíèòå ïîãèáøèõ.  òîò æå äåíü â ñòîëèöó ïîøëà äåïåøà: Áàíäà Èâàíîâà íàãîëîâó ðàçáèòà. Àòàìàí ïîãèá â áîþ. Íàøè ïîòåðè íåçíà÷èòåëüíû.
ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
' Ïðåçåíòàöèÿ êíèãè
Âèêòîðèÿ ÁÅËÈÊÎÂÀ Èç êíèãè ñòèõîâ Ïóòü áëàãîñëîâåííûé
Ëþáîâü âî âñåõ åå ïðîÿâëåíèÿõ ýòî áëàãîñëîâåííûé ïóòü ê Áîãó. Òàêîé îñíîâíîé ëåéòìîòèâ ïðîèçâåäåíèé, âîøåäøèõ â ýòîò ñáîðíèê. È â ýòîì òðóäíî íå ñîãëàñèòüñÿ ñ àâòîðîì. * * * Êàê õîðîøî, êîãäà âîêðóã òàêàÿ òèøèíà! Äóøà, êàê ïòè÷êà, òèõî âñòðåïåíóëàñü, Âçìàõíóëà êðûëüÿìè è óëûáíóëàñü. Î ñ÷àñòüå ïåëà, î ëþáâè... È âòîðèëè åé ñîëîâüè. Êàêîå ñ÷àñòüå ÷óâñòâîâàòü åå! Êàêàÿ ðàäîñòü ñ íåé âñòðå÷àòüñÿ! È õî÷åòñÿ âñå âðåìÿ âìåñòå áûòü È íèêîãäà íå ðàññòàâàòüñÿ. * * * Ìíå íå ïîíÿòü Âñåëåííóþ óìîì: Ïëàíåòû, çâåçäû, ìèëëèîí ãàëàêòèê, Ñîçâåçäèå Îðèîí, Ìíîæåñòâî äðóãèõ ñîçâåçäèé, Êîìåòû, ìåòåîðèòû, ðàçëè÷íûå òóìàííîñòè. Âñå ýòî íåïîíÿòíûå ìíå ñòðàííîñòè. À ñåðäöå âåðèò, ÷òî ìîÿ äóøà òàê âåëèêà, ×òî ìîæåò âìåñòèòü ýòè ñòðàííîñòè. Íî ñïèò îíà, íå õî÷åò îáúÿñíèòü. À ìîæåò, íå ìîãó åå óñëûøàòü? Ëèøü íî÷üþ ïîáûâàâ íà îäíîé çâåçäå, Äóøà íàïîìíèò î ñåáå â òå÷åíèå äíÿ. È òóò íå áóäåøü ìóäðñòâîâàòü óæå È ïðèìåøü èñòèíó èçâíå È ñèëó, â äóøó æèçíü âäîõíóâøóþ!
* * * ß ïòèöà. ß ëå÷ó. ß â íåáî óñòðåìëÿþñü Ê áåñêðàéíåìó ïðîñòðàíñòâó. Ñåáå ÿ óäèâëÿþñü. Äâèæåíèå âïåðåä, Ñòðåìëåíèå ê ïîçíàíüÿì Çîâåò ìåíÿ, çîâåò È îòêðûâàåò äàëè. Ñåáÿ ÿ ìûñëþ ïòèöåé. Ðàñïðàâèâ êðûëüÿ, ââåðõ Âçëåòàþ è ïðîùàþñü. ß çíàþ òàêèõ ìíîãî, Ñòðåìÿùèõñÿ ê òîìó, ×òîáû óçíàòü õîòÿ á íåìíîãî, ×òîáû ïîíÿòü, ÷òî è ê ÷åìó. Åñòü ëþäè-ïòèöû. È îíè ÷èñòû äóøîé. * * * Äåíü áåæèò î÷åíü áûñòðî, Ïðîáåãàþò ãîäà. Ãäå æå âû, ìîè ãðåçû, ×òî ìàíèëè âñåãäà? Âû ìíå ñ÷àñòüå äàðèëè, Óïèâàÿñü ìå÷òîé. Êàê ÿ ñèëüíî ëþáèëà Ïîä ñâîåþ çâåçäîé! Ïî÷åìó-òî óõîäÿò Áåçâîçâðàòíî ìå÷òû. È áåç âàñ ìíå òàê ïëîõî, Ñëîâíî ñíèêëè öâåòû. * * * Îêðûëÿþñü ëþáîâüþ òâîåé, Îçàðÿÿñü ìå÷òîþ ñâîåé. ß ëå÷ó è ïàðþ íàä çåìëåé, Ïîäíèìàÿñü íà êðûëüÿõ ëþáâè. Âäðóã íå âèäèøü, íå ñëûøèøü çåìíîãî?! Òîëüêî ñîëíöà ëó÷è, Òîëüêî âèõðè âåòðîâ, Òîëüêî ÿñíîå ÷èñòîå íåáî. È äóøà, íàïîëíÿÿñü íåáåñíîé çàðåé, Îêðûëÿÿñü, ëåòèò ñêâîçü ïðîñòðàíñòâî. È åé íåò óæ ïðåãðàä. È åé ìàëî ïðîñòðàíñòâà. Óëåòàåò îíà ìèìî çâåçäíûõ ìèðîâ, ×òîá êîñíóòüñÿ êðûëîì, Ïðèêîñíóòüñÿ ê èñòîêàì Æèçíè òîé íåçåìíîé, Æèçíè áóäóùèõ ïîòîêîâ!
Íàøè ãîñòè
ÌÅÄÈÉÍÀß ÃÐÓÏÏÀ «ÈÍÒÅËËÈÃÅÍÒ»
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
Íàòàëüÿ ËÀÉÄÈÍÅÍ ÏÓÒÅÌ ÇÂÅÇÄÛ *** Âèäèòñÿ äîëãèé çàðíèöû âñïîëîõ. Ñêàëû è îáëàêà íàä êðó÷åé. Ñòðàñòè îòñûðåâàåò ïîðîõ. Âñòðå÷à ýòî ñóäüáà è ñëó÷àé. Ñåðäöå ñòàíîâèòñÿ îãíåóïîðíûì  ïðèçðà÷íîé ÷åðåäå ñîáûòèé. ×óâñòâî íå ïðèíèìàåò ôîðìóë, Öâåòîì íàïîìèíàåò ëèòèé
 ìîåì ãîðîäå Êîñòîìóêøà î÷åíü ìíîãî óêðàèíöåâ, è ïðèòîì, èìåííî èç Êðèâîãî Ðîãà, à íåêîòîðûå âàøè ãîðîæàíå áûâàëè â Êîñòîìóêøå ñ ðàçíûìè òâîð÷åñêèìè ìåðîïðèÿòèÿìè è ïîêàçûâàëè ó íàñ, ÷åì áîãàò âàø ãîðîä â äóõîâíîì ïëàíå. Àíäðåé Äþêà ÿâëÿåòñÿ ïðåäñòàâèòåëåì ìåäèéíîé ãðóïïû «Èíòåëëèãåíò», è îí ïðåäñòàâëÿåò âàø ãîðîä è âàøèõ àâòîðîâ. Îäíàêî â ñàìîì Êðèâîì Ðîãå è â íàøåì ïðîåêòå ó÷àñòâóþò ëþäè, êîòîðûå æèëè êîãäà-òî â âàøåì òðóäîëþáèâîì è òâîð÷åñêîì ãîðîäå. Ïî ýòîé ïðè÷èíå ó íàñ ñ âàøèì ãîðîäîì îñîáûå ñêëàäûâàþòñÿ ñâÿçè è îòíîøåíèÿ, êîòîðûå ìû ïëàíèðóåì äàëüøå ðàçâèâàòü è óêðåïëÿòü.  ýòîì íîìåðå âàøåãî æóðíàëà ïóáëèêóþòñÿ àâòîðû èç Êàðåëèè è ãîðîäà Îìñêà, â ñâîþ î÷åðåäü âàøè àâòîðû è î âàøåì óäèâèòåëüíîì ãîðîäå íàïå÷àòàíû â òðåõ íîìåðàõ ìåæäóíàðîäíîãî æóðíàëà «Èíòåëëèãåíò. Èçáðàííîå» è «Èíòåëëèãåíò. Íüþ-Éîðê», à òàêæå â Àâñòðàëèè è â ãîðîäå Îìñê, ò.å. âàøè àâòîðû îêàçàëèñü óæå íà íåñêîëüêèõ êîíòèíåíòàõ! Ìû ðàäû, ÷òî â âàøåì ãîðîäå åñòü ëþäè, êîòîðûå ìîãóò ñâîèì òâîð÷åñòâîì ïðåäñòàâëÿòü Êðèâîé Ðîã íà òàêîé áîëüøîé ìåæäóíàðîäíîé àðåíå. Ñïàñèáî çà èíòåðåñíûå è òåïëûå îòçûâû íà ïóáëèêàöèþ ó âàñ ïîäáîðîê àâòîðîâ, êîòîðûõ ïðåäñòàâëÿåò íàø ïðîåêò. Âñåì òåïëà è áëàãîïîëó÷èÿ! Ñåðãåé ÏÀØÊÎÂ
Ó÷ðåäèòåëü ìåäèéíîé ãðóïïû «Èíòåëëèãåíò»
È ñîòíè ëåò ïóëüñèðóåò â êàìíå, Ïðèîòêðûâàÿ äðóãîå çðåíüå. Òîëüêî ëþáîâü ðàñòâîðÿåò êàðìó, Óçåë ñìåðòåé è óñìåøêó çìåÿ. *** Ïåéçàæ îäóøåâëåí òîáîé, Îí ïðîáóæäåí æåëàíüåì, âçãëÿäîì Âíîâü ïàõíåò â ïàìÿòè òðàâîé, Ïðîõëàäíûì ãîðíûì âîäîïàäîì. Êàêèå á íè ïðîøëà õðåáòû, Ðàññåëèíû, ñíåãà, ïóñòûíè, Äûøàë ñî ìíîþ âìåñòå òû, È íå áûëî äðóãîé ñâÿòûíè. Ñðåäè ëþáûõ çåìíûõ øèðîò, Íà äíå ìîðñêîì è â çâåçäíîé äàëè Íàì ðóê íèêòî íå ðàçîìêíåò, Êàê ìû äðóã äðóãó îáåùàëè. *** Îãîíü âíóòðè äîñòèãíè äíà,  êðèñòàëëå çàáëåñòÿò ïðîæèëêè. Òâîå òâîðåíüå, Àäîíàé: Øåñòèêîíå÷íàÿ ñíåæèíêà. Çàìåðçøèé ïðîáóæäàÿ ñàä, Áîæåñòâåííîé ëþáâè íå ñêðîþ: Íàñ îçàðÿþò íåáåñà Øåñòèêîíå÷íîþ çâåçäîþ. *** Âåêîâ òðåâîæíûå ñþæåòû Ìåíÿþò î÷åðòàíüÿ ñòðàí. Æèâåò ïîäâîäíûé ìîçã ïëàíåòû Íåçðèìûé ïÿòûé îêåàí, ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
Îí íàïðàâëÿåò, âîçâûøàÿ, Äâèæåíüÿ âîä è ìûñëåé òîê, Ïóëüñ ïîëþñîâ è ïîëóøàðèé, Ñáëèæàåò çàïàä è âîñòîê. Ñî çâåçäàìè ñîçäàíüåì ñâÿçàí, Çåìíîþ ïîìðà÷åí òîñêîé, Âìåùàåò ìíîãîìåðíûé ðàçóì Ìèð ìàòåðèíñêèé - è ìîðñêîé. *** Ñóäüáû íåñáûâøåéñÿ îñêîëêè Î òîì, ÷òî ñíèëîñü, íå æàëåé. Ïðîëüåòñÿ íåáî ñèíèì øåëêîì Íà ïèðñ è ìà÷òû êîðàáëåé. Ìîðñêèå ðàñïàõíó îáúÿòüÿ: Íàâñòðå÷ó ðàäîñòè ïëûâè! Áóäü ñìåë è íå ñòðåìèñü îáðàòíî Òóäà, ãäå íå íàøåë ëþáâè. *** Ìû ñ òîáîþ òàêèå ðàçíûå! Ïðèòàèëàñü íà ñåðäöå ãðóñòü. ß ñ òîáîé ïîäåëèëàñü òðàïåçîé Õî÷åøü òàéíàìè ïîäåëþñü! È îñåííåé áåççâåçäíîé ïîëíî÷üþ Êîãäà ñîí áåñïîêîéíûé ìãëèñò, Òû ñî ìíîé ïîäåëèëñÿ ãîðå÷üþ - Ìèëûé, ðàäîñòüþ ïîäåëèñü!.. *** Ìîë÷èò ïðîñòðàíñòâî áóìàãè Òàê ìîðå ñëóøàåò âåòðû, È áóêâû îãíåííîé êíèãè Òâîðÿò ìèðû ñâåðõñîçíàíüÿ, Âåäóò ê ëþáâè ïîêîëåíüÿ. ...À ó òåáÿ, äàëüíèé àíãåë, Ãëàçà ôàþìñêèõ ïîðòðåòîâ Ê èñòîêàì äîñòóï âåëèêèé, Äàð âîïëîùàòü ïðåäñêàçàíüÿ, Îñóùåñòâëÿòü èñöåëåíüÿ... *** Çâó÷èò ìîëèòâåííûé ïñàëîì, È ãîëîñ òâîé âî ìíå è âñþäó, ß ñåðäöåì îòêðûâàþñü ÷óäó, Òåïëî è Ñâåò ïðèõîäÿò â äîì. Áîã æåíùèíó áëàãîñëîâèë, È ÿ, òâîèì îãíåì îáúÿòà, Ñèÿþ â íî÷ü ñâå÷îé Øàááàòà  âåëèêîì òàèíñòâå ëþáâè!
*** Ñèãíàëàìè ïðîíèçàíî ïðîñòðàíñòâî, È â ýõîëîòå ãîëîâíîãî ìîçãà Äàâíî çâó÷àò ñèãíàëû ðàññòàâàòüñÿ. Òû ìíå îòêðûëñÿ, ìîé õðàíèòåëü çâåçäíûé! Îò èìïóëüñà âèáðèðóåò ñåò÷àòêà, Íå îòðûâàÿñü, ÿ ñìîòðþ íà ñîëíöå. Çà÷àòèÿ ëó÷èñòàÿ çàãàäêà: Òâîé ñâåò ëþáâè çåìëå ïåðåäàåòñÿ. ß ãîëîñîâ ÷óæèõ íå ñòàíó ñëóøàòü,  íèõ ðàçäåëåíüå, êàíîíàäû, âîéíû À íàøè äóøè çíàþò òî, ÷òî ëó÷øå, È øëþò äðóã äðóãó âîñõèùåíüÿ âîëíû. *** Ìãíîâåíüå çàòèøüÿ òâîð÷åñòâà, Âäðóã âñå âäîõíîâåíüå çàìåðëî. Íî Õðàìà áåññìåðòíî çîä÷åñòâî, È ìèð ñîçäàåòñÿ çàíîâî. Ëþáîâüþ òâîåé íàïîëíåíà, Ñìîòðþ, êàê ïîâñþäó ñâåòèòñÿ Òâîé ãîðîä, ðîæäåííûé ïîäëèííî Íàä çâåçäàìè è íàä ìåñÿöåì. *** Âñå ÿð÷å çâåçäû â çîäèàêå Ñâåðêàþò íî÷üþ ìîðÿêó. Íåñïåøíî èìåíà è çíàêè Ìåíÿ âåäóò ê ïðàÿçûêó. Ìèð ñëîæåí è ìíîãîîáðàçåí, Çàêîí åãî äâèæåíüÿ ïðîñò: Íåçðèìûå òðåïåùóò ñâÿçè È çåðíà îáðàùàþò â ðîñò. Ìû ïðîçðåâàåì ãîä îò ãîäà,  îøèáêàõ äåëàÿñü ìóäðåé. Ãëàñ ÷åëîâå÷åñêîãî ðîäà Æèâåò â äóøå ó âñåõ ëþäåé. Ìû èùåì êîðåíü âñåõ çíà÷åíèé, Êîòîðûé î÷åâèäíî ñêðûò Î÷èùåííûé îò íàñëîåíèé Ïåðâîíà÷àëüíûé àëôàâèò. Îò óñòüÿ ê ÷èñòîòå èñòîêà, È ê Áîãó ñåðäöåì íàïðÿìèê. Ïîýòà ïóòü, îãîíü ïðîðîêà Çàáûòûé ìèðîì ïðàÿçûê.
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
***  òåáå ìîé ãîëîñ îòçîâåòñÿ Ãëóáèííûì ïåíèåì âîäû. Ìû îáà äûøèì â ðèòìå ñîëíöà, Íî ïîìíèì áëåñê èíîé çâåçäû. Òû ìíå îòêðûë ïðîñòîðû ìîðÿ! Òâîè æåëàíüÿ ñêâîçü ìîè Òåêóò è øåëåñòÿò, íå ñïîðÿ, Íà äðåâíåì ÿçûêå ìîëèòâ. *** Ïî÷òè îñâîáîæäåííûé îò îêîâ, Ãîðèøü âî ìãëå çàðíèöåé îòêðîâåíüÿ. Ãëóáîêèì ýõîì ñóìðà÷íûõ ïåñêîâ Òâîé äîëãèé âçäîõ, ñìóòèâøèé ñîí äåðåâüåâ. ß ñîìíåâàþñü è ïîðîé ìîëþñü: Äàé íîâûé çíàê, ÷òî âñòðå÷à ÷óäîòâîðíà! È ðàçóì íàø áîæåñòâåííûé ìîëëþñê, È ÿ êàê òû, íî ó ìåíÿ åñòü ôîðìà. Íà çåìëþ ëüåòñÿ ìóçûêà íåâñòðå÷. Êàê äîëãî òû íàéòè ìåíÿ ïûòàëñÿ! À ÿ ìîãó îáëå÷ü äûõàíüå â ðå÷ü, Ïîçíàâ ëþáîâü ìåæçâåçäíîãî ñêèòàëüöà. *** Òû àíãåë ìîé, âûñîêèé ãåíèé.  èãðå ìèðîâ, ñôèðîò, ìîíàä Ãëàçà èç ïðîøëûõ âîïëîùåíèé Ñ ëþáîâüþ íà ìåíÿ ãëÿäÿò.
1/2 0 13
Âÿ÷åñëàâ ÎÌÑÊÈÉ
Âÿ÷åñëàâ Îìñêèé (Áàðûáîâ Âÿ÷åñëàâ Âàñèëüåâè÷) ðîäèëñÿ â 1942 ãîäó â ãîðîäå Îìñêå. Îáðàçîâàíèå âûñøåå ìåäèöèíñêîå è âûñøåå þðèäè÷åñêîå. Ïå÷àòàëñÿ â æóðíàëàõ: Îñòðîâà (Íüþ-Éîðê), Áåã (Ñàíêò-Ïåòåðáóðã), Èíòåëëèãåíò (Ìîñêâà), Ëèòåðàòóðíûé ìåðèäèàí (Àðñåíüåâ), Âèêòîðèÿ (Îìñê), ß òàêàÿ (Îìñê), â àëüìàíàõàõ: Âèòðàæè (Ìåëüáóðí), Ïðàæñêèé Ïàðíàñ (Ïðàãà), Ñàêñàãàíü (Êðèâîé Ðîã), Íîâûé Åíèñåéñêèé ëèòåðàòîð (Êðàñíîÿðñê), Ðîñòîê (Êðàñíîÿðñê), ×àøà (Îìñê), Òî÷êà çðåíèÿ (Îìñê), Èðòûøú Îìü (Îìñê), Òàðñêèå âîðîòà (Îìñê), Ìåíåñòðåëü (Îìñê), â ìíîãî÷èñëåííûõ ãàçåòíûõ èçäàíèÿõ. Àâòîð òð¸õ êíèã: Èç âåêà â âåê (2007 ã.), Ïîýò (2008 ã.), Êàïëè (2010 ã.). Çàìåñòèòåëü ãëàâíîãî ðåäàêòîðà ìåäèéíîé ãðóïïû Èíòåëëèãåíò (Ìîñêâà, Ñàíêò-Ïåòåðáóðã, Íüþ-Éîðê), ñîðåäàêòîð àëüìàíàõà ×àøà (Îìñê), ÷ëåí ðåäàêöèîííîãî ñîâåòà àëüìàíàõà Òàðñêèå âîðîòà (Îìñê). Êàâàëåð îðäåíà Òðóäîâàÿ äîáëåñòü Ðîññèè (2012 ã.)
ÎÁËÀÊÀ Âû õîëîäíû è ãîðäåëèâû, ß âàì, ïðèçíàòüñÿ, ñåðäöåì ðàä, Âû ïîìðà÷èòåëüíî êðàñèâû  ñðåäå ñâîèõ íåáåñíûõ ñòàä. Âû ñ ðàâíîäóøíûì ïîñòîÿíñòâîì Ñâîè ìåíÿåòå ÷åðòû. Íåñ¸ò íàä áåçäíîé è ïðîñòðàíñòâîì Âàñ äåìîí âå÷íîé êðàñîòû.
Âûïëàêèâàÿ Ìåðòâûì ìîðåì Ñîäîìà äðåâíèå ãðåõè, Âñþ áîëü òâîþ ñëåçàìè ñìîþ È òàéíó ñïðÿ÷ó â ìàëàõèò.
Âàì íåïîíÿòíà áîëü çåìíàÿ, Ñóäüáû óêîëû âàì íå âïðîê, Íå áðàëè âû óðîêè ðàÿ, Ëþáîâü è ñ÷àñòüå íåâäîì¸ê.
Ìåíÿ îòûùåøü â æèçíè íîâîé: Èçäàëåêà íà çîâ ïðèäó. È ìû âäâîåì âåðíåìñÿ â Ñëîâî, È ñòàíåì ÿáëîíåé â ñàäó.
Âàñ, ïîêîðÿþùèõ âñå äàëè, Âîçäóøíûõ, òîìíûõ, íàêîíåö, Äëÿ ñîçåðöàíüÿ è ïå÷àëè, Íàâåðíî, âûäóìàë Òâîðåö!.. 2007 ã. ÈÍÒÅÐÍÅÒ-ÇÀÂÈÑÈÌÎÑÒÜ ÊÀÊ ÏÐÈÃÎÂÎÐ Íý òðýáà ìÿíå ãóëÿòè Ó ýòèì èíòåðíåòè. Ìÿíå áû ïðàöþâàòè Ó Ëþáû ó êðîâàòè . Èç ìàòåðèàëîâ øåñòîé ôîëüêëîðíîé ýêñïåäèöèè Àëåêñèÿ Êðàñíîñåëüñêîãî-âíóêà â Çàèíòåðíåòüå. ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
! Òû ñëèøêîì ïîçäíî, êàæåòñÿ, õâàòèëñÿ, Òâîé ñ Èíòåðíåòîì áðàê óæå ñëó÷èëñÿ
Ëèäèÿ ÏÀÙÅÍÊÎ
Ñâîé âå÷íûé çîâ èñïîðòèë òû áóêâàëüíî È áóäåøü æèòü îòíûíå âèðòóàëüíî 31.07.2009 ã. ÍÎÊÒÞÐÍ Íî÷íîé ýôèð òàèíñòâåííî è íåæíî Ñêàòèëñÿ âíèç, ïðîõëàäîþ äûøà, Íàêðûë âîëíîé òðåâîæíîé è áåçáðåæíîé, Êàêîå ñ÷àñòüå äóìàòü íå ñïåøà! È ìûñëü ïîøëà, è ãîðëèíêîé çàïåëà, Ïîñòðîèâ ÷óäíûé ìóçûêàëüíûé ðÿä. Ñðåäè ñâîèõ òîðæåñòâåííî è ñìåëî Ñëîâà òåñíÿòñÿ, ñëîâíî íà ïàðàä. Êàê äàð íåáåñ, â ñòðîêó óïàñòü ãîòîâî: «Ëþáëþ òåáÿ, òû òîëüêî ïîçîâè...» È ïîçäíèé âå÷åð ìíå íàïîìíèò ñíîâà Âîëøåáíóþ ìåëîäèþ ëþáâè! ÀÐÊÀÄÈÞ ÊÓÒÈËÎÂÓ Êóëüòóðíûé ñëîé â íàðîäå ñ ïîñòîÿíñòâîì Èç âåêà â âåê ïðèõîä ÏÎÝÒÀ æä¸ò. À îí ïðèä¸ò â çàëàòàííîì óáðàíñòâå. Ïðèä¸ò êàê Áîã, íèêòî íå óçíà¸ò... Íå íàäî ñëîâ, íå íàäî ïåñíîïåíèé. Âîêðóã íàñ æèçíü «ñâÿòàÿ ïðîñòîòà». Ïðî÷òè ñòèõè è ÿñíî: àâòîð ãåíèé, Íåâàæíî, ÷òî ïîää¸âî÷êà íå òà!.. * * * Î, áîã! Òâîðåö ìîé âñåìîãóùèé! Íåò ñèë ïîíÿòü òâîé çàìûñåë ãðÿäóùèé. Ñâåò îñêóäåë è âîöàðèëîñü çëî. Òåáå ëè, ìíå ëè òàê íå ïîâåçëî?! 19.11.2010 ã. * * * Îí çâàë íàðîä áëþñòè ïîðÿäîê, ÷èñòîòó, íå ñêâåðíîñëîâèòü, Ïðîñòûå ïðàâèëà, êàê èñòèíó, óñâîèòü. Çàêîí÷èë ðå÷ü, ñîø¸ë ñ òðèáóíû, î ïîðîã çàïíóëñÿ, Ñàäÿñü â ìàøèíó, ãðîìêî ÷åðòûõíóëñÿ, Ïóñòóþ ïà÷êó ñèãàðåò â îêíî ñ äîñàäû ñóíóë, Îòúåõàë îò êðûëüöà è ñìà÷íî ïëþíóë... 2007 ã. * * *
«Óìîì Ðîññèþ íå ïîíÿòü, àðøèíîì îáùèì íå èçìåðèòü » Ô¸äîð Òþò÷åâ Íå àðøèíîì ìåðèì ìû Ðîññèþ, Íå ñòîëáîâûìè â¸ðñòàìè, À ïîÿñàìè ÷àñîâûìè Äà å¸ ïîãîñòàìè!..
Ðîä. â 1949ã. â ñ. Ëþáèìîâêà Èñèëüêóëüñêîãî ðàéîíà Îìñêîé îáëàñòè. Æèòåëü ãîðîäà Îìñêà. Îáðàçîâàíèå: Ìîñêîâñêèé èíñòèòóò íåôòåõèìè÷åñêîé è ãàçîâîé ïðîìûøëåííîñòè èì. È. Ãóáêèíà. Ñïåöèàëüíîñòü: èíæåíåð-òåõíîëîã. Âåäóùèé èíæåíåð â Èíñòèòóòå ïðîáëåì ïåðåðàáîòêè óãëåâîäîðîäîâ ÑÎ ÐÀÍ. Àâòîð äâóõ ñáîðíèêîâ ñòèõîâ: Êèïðåé â 2007ã. èçä. Âàðèàíò-Îìñê, è Õðàíèòü òåïëî â 2010ã., èçä. Âàðèàíò-Îìñê. Ïóáëèêàöèè: â àíòîëîãèè Ãîäîâûå êîëüöà , ã. Îìñê, 2012ã. â æóðíàëå Ïðåîäîëåíèå Îìñêîãî ëèòåðàòóðíîãî îáúåäèíåíèÿ èì. ß. Æóðàâë¸âà, ã. Îìñê.  íàñòîÿùåå âðåìÿ çàì. ãëàâíîãî ðåäàêòîðà æóðíàëà Ïðåîäîëåíèå (Îìñê). *** Áüþòñÿ, ñëó÷àåòñÿ, õðóïêèå âåùè, Ìû îáâèíÿåì ñåáÿ: Íó, ñëîíû! Çåðêàëî âäðåáåçãè âèäèì çëîâåùèé Çíàê ÷¸ðíîé ìåòêè ñ äðóãîé ñòîðîíû”.  áåäíîé õàò¸íêå ñòàðóøêà îñêîëêè Áèòûå ìîë÷à íà÷í¸ò ñîáèðàòü: Æàëêî òðþìî Ïðîñòîÿëî-òî ñêîëüêî! Î÷åðåäü, âèäíî, è ìíå ïîìèðàòü ß ñóåâåðíà íå áîëåå ïðî÷èõ, Íî çåðêàëà ïîïëîòíåå êðåïëþ: Ìíå áåç òîãî â ïðåèçáûòêå ïðîðî÷åñòâ Âîò ïîòîìó è êëèêóø íå ëþáëþ. *** ׸ðíîå ëè, áåëîå, íå÷åò èëè ÷¸ò. Ìîëîäîå, çðåëîå, – äëÿ ëþáâè íå â ñ÷¸ò. Ñòðàííî îñèÿííû âëàæíûå ãëàçà. Íà ñåðäöå íåæäàííî íåæíàÿ ãðîçà. Íàäî ëè êðó÷èíèòüñÿ, ìèëûé, äà âçäûõàòü, È ïåðâîïðè÷èíó íàì íàäî ëè èñêàòü, ×òîá íå îáìàíóòüñÿ? Ïàäàåò ëîâè! Àõ, êàê ñëàäêî æãóòñÿ îãîíüêè ëþáâè *** Êîãäà-íèáóäü, êîãäà-íèáóäü (×åì îæèäàíèå èçìåðèòü?) Äâå òðîïî÷êè â åäèíûé ïóòü Ñîéäóòñÿ. Ïðîñòî íàäî âåðèòü. Î ÷¸ì-íèáóäü, î ÷¸ì-íèáóäü Ìû çàâåä¸ì ñ òîáîþ ðå÷è. Âäâî¸ì îòêðîåì æèçíè ñóòü  ïðåäíàçíà÷åíüå íàøåé âñòðå÷è. È, ìîæåò áûòü, è, ìîæåò áûòü,  êîëüöî ñïëåòóòñÿ íàøè ðóêè, ×òîá î ïå÷àëüíîì ïîçàáûòü È íå ïîìûñëèòü î ðàçëóêå.
"
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
Íèêîëàé ÒÐÅÃÓÁÎÂ
Íèêîëàé Ìèõàéëîâè÷ Òðåãóáîâ îìè÷, ïîýò, 1940 ãîäà ðîæäåíèÿ, ðóêîâîäèòåëü îáëàñòíîãî ëèòåðàòóðíîãî îáúåäèíåíèÿ èì. ßêîâà Æóðàâë¸âà. Ãëàâíûé ðåäàêòîð ëèòåðàòóðíîãî æóðíàëà Ïðåîäîëåíèå . ×ëåí Ñîþçà ïèñàòåëåé Ðîññèè. Àâòîð 13 ñòèõîòâîðíûõ ñáîðíèêîâ.  1997 ãîäó çà êíèãó ñòèõîâ Ñîëíå÷íûå çíàêè ïîëó÷èë ëèòåðàòóðíóþ ïðåìèþ Îìñêîé îáëàñòíîé àäìèíèñòðàöèè.  1999 ãîäó ê 200-ëåòèþ À.Ñ. Ïóøêèíà íàãðàæä¸í Þáèëåéíîé ìåäàëüþ.  2005 ãîäó ê 100ëåòèþ Ì.À. Øîëîõîâà òàêæå íàãðàæä¸í Þáèëåéíîé ìåäàëüþ. *** Óõîæó òðîòóàðîì ñåäûì, Ïðèçíàþñü, ÷òî ìû òîëüêî ïðåäòå÷è, Ïîìîãàåì ïî æèçíè äðóãèì Ðàñïðÿìëÿòü ñâîè òóñêëûå ïëå÷è. Ìû êîïòèì îò çàðè äî çàðè. Ðàçâå ñäåëàåøü íóæíóþ ñíîñêó? Íåòîðîïêóþ ìûñëü îçàðè Òî ëè ãåíèþ? Òî ëü íåäîíîñêó? *** Îòáîëåëî Îòæåëòåëî Îáëåòåëî Îïóñòåë êóäðÿâûé ïàëèñàä. Çàáàâëÿëñÿ âåòåð â îñåíü îøàëåëî, Êàæäîìó ëèñòêó ïî-äåòñêè ðàä. Âðåìÿ, âðåìÿ æ¸ñòêî ñæàòàÿ ïðóæèíà, Íåïîäâèæíà òîëüêî äî ïîðû. Òó÷ òÿæ¸ëûõ íàäâèãàåòñÿ äðóæèíà, Ìîëíèé áëåùóò îñòðî òîïîðû. Ñîäðîãí¸øüñÿ âìèã: Ïîþò äóøà è òåëî, Ïîòîìó íå îïóñêàþ âçãëÿä. Îòáîëåëî Îáëåòåëî Îïóñòåë êóäðÿâûé ïàëèñàä.
1/2 0 13
Èãîðü ÅÃÎÐÎÂ
Åãîðîâ Èãîðü Âëàäèìèðîâè÷ ðîäèëñÿ â Îìñêå â 1951 ãîäó. Îêîí÷èë Îìñêèé ïîëèòåõíè÷åñêèé èíñòèòóò, Ìåæäóíàðîäíóþ àêàäåìèþ ìåíåäæìåíòà. Ïå÷àòàëñÿ â ðåãèîíàëüíûõ, öåíòðàëüíûõ è ìåæäóíàðîäíûõ ãàçåòàõ, â æóðíàëàõ Àðèîí (Ìîñêâà), Êàïëÿ , Îìñêàÿ Ìóçà , Ïèëèãðèì , Ïðåîäîëåíèå , ÈðòûøúÎìü è äðóãèõ, â àëüìàíàõàõ Ñêëàä÷èíà , Ãîëîñà Ñèáèðè (Êåìåðîâî), Òî÷êà çðåíèÿ , Òàðñêèå âîðîòà , ×àøà , â êîëëåêòèâíûõ ñáîðíèêàõ Òðåâîãà (Îìñê, 1992) ïîä ðåäàêöèåé Ì. Ï. Ìàëèíîâñêîãî, Ëþáëþ íà ðàçíûõ ÿçûêàõ (Îìñê, 2007), Ýõî âîéíû (Îìñê, 2005), È äóþò âåòðû ñ ðåêè Òèøèíû (Îìñê, 2010) è äðóãèõ. Ïðîèçâåäåíèÿ Èãîðÿ Åãîðîâà âêëþ÷åíû â àíòîëîãèþ îìñêèõ ïèñàòåëåé Ñåãîäíÿ è â÷åðà (Îìñê, 2005), â àíòîëîãèþ îìñêèõ ïèñàòåëåé äëÿ äåòåé Íà ñîëíå÷íîé ãðèâå (Îìñê, 2011), â àíòîëîãèþ ïðîèçâåäåíèé îìñêèõ ïèñàòåëåé Ãîäîâûå êîëüöà (Îìñê, 2012), â õðåñòîìàòèþ äëÿ íà÷àëüíîé øêîëû ïî ëèòåðàòóðíîìó êðàåâåäåíèþ Çàðíè÷êà (Îìñê, 2006). Äèïëîìàíò îáëàñòíîãî ëèòåðàòóðíîãî êîíêóðñà Ìèíèñòåðñòâà êóëüòóðû è Ñîþçà ðîññèéñêèõ ïèñàòåëåé Ëó÷øèé ðàññêàç XXI âåêà . Ñòèõè íåñêîëüêî ðàç çâó÷àëè ñî ñöåíû â èñïîëíåíèè íàðîäíîé àðòèñòêè Ðîññèè, ëàóðåàòà âñåðîññèéñêîé òåàòðàëüíîé ïðåìèè èì. Ì. È. Öàð¸âà Âàëåíòèíû Àëåêñååâíû Øåðøí¸âîé. Àâòîð ðÿäà êíèã ñòèõîâ, ïðîçû, ïåðåâîäîâ ñ àíãëèéñêîãî. Èñòîðèêî-ïðèêëþ÷åí÷åñêàÿ ïîâåñòü Íàõîäêà âîøëà â ïðîãðàììó ìíîãèõ øêîë Îìñêà è Îìñêîé îáëàñòè. ×ëåí Ñîþçà ðîññèéñêèõ ïèñàòåëåé.  íàñòîÿùåå âðåìÿ ãëàâíûé ðåäàêòîð ëèòåðàòóðíîãî àëüìàíàõà Òàðñêèå âîðîòà è ïðèëîæåíèÿ ê íåìó æóðíàëà Èðòûøú-Îìü .
ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
#
ÏÐÎÙÀËÜÍÛÉ ÔÎÊÑÒÐÎÒ Ðàññêàç
Äàâàé, äàâàé, ïîäíèìàé òîò áîê íàä ïåðèëàìè! êðè÷àë çäîðîâåííûé ÷åðíÿâûé ïàðåíü â ïîò¸ðòîé êàöàâåéêå Æåíüêå, ó êîòîðîãî ÷óòü ðóêè óæå íå îòâàëèâàëèñü îò òÿæåëåííîãî øêàôà. Íî Æåíüêà íå ñäàâàëñÿ. Âîò íàêîíåö-òî, äóìàë îí, âîò îíî ñåìåéíîå ñ÷àñòüå! Ñëóøàé, ïàðÿ, êóäà ñòîëüêî ïîëèðîâàííûõ äðîâ íàáðàëà äàìà, à ñàìà-òî, îêàçûâàåòñÿ, æèëà íà êâàðòèðå, íå ïîíèìàþ ÿ ýòèõ áàá? ñïðîñèë ÷åðíÿâûé. Æåíùèíû íàðîä çàãàäî÷íûé, èíîïëàíåòÿíå! Íàì, ìóæèêàì, èõ íå ïîíÿòü! îòîçâàëñÿ Æåíüêèí äðóã Äèìêà, óäåðæèâàâøèé øêàô ñ äðóãîãî êðàÿ. Åñëè áû òû çíàë, ÷òî ñêàçàëà ýòà çàãàäî÷íàÿ, òàì âíèçó, ó ìàøèíû, âðàç áû îòïàëî æåëàíèå òàñêàòü å¸ ïîëèðîâàííûå äðîâà. Æåíüêå êðîâü áðîñèëàñü â ëèöî, íî îí ñìîë÷àë, êàê áóäòî è íå óñëûøàë ýòó ôðàçó-ïîäêîâûðêó. Íè÷åãî íå õî÷ó çíàòü, ÿ ëþáëþ å¸ è âñ¸! ñêàçàë ñàì ñåáå Æåíüêà. À Èðèíêà, î êîì äóìàë Æåíüêà, óæå æäàëà èõ ñî øêàôîì, ó ðàñêðûòîé äâåðè. Íî âèä ó íå¸ áûë ÿâíî êàêîé-òî íåäîâîëüíûé. Ÿ, âèäíî áûëî, èíòåðåñîâàëè ïîëèðîâàííûå äâåðöû øêàôà, íî îòíþäü íå Æåíüêà, â êâàðòèðó êîòîðîãî îíà òàê ñïåøíî-áûñòðî âúåçæàëà ñî âñåì ñâîèì íåìûñëèìûì ñêàðáîì. Ýòî ÷èñòî æåíñêîå, áåñïîêîèòñÿ çà ñâî¸ èìóùåñòâî, âîò è íàäóëàñü, íå îáðàùàåò íèêàêîãî âíèìàíèÿ , îïðàâäûâàë å¸ ïðî ñåáÿ Æåíüêà. Íî êîãäà îíè ñ Äèìêîé ïåðåíîñèëè ñòèðàëüíóþ ìàøèíó, è îíà óïàëà íà ðóêó Æåíüêå, è îñòðûé êðàé å¸ ðàññ¸ê åìó ëàäîíü è ïîòåêëà êðîâü, Æåíüêà äóìàë, ÷òî Èðèíêà èñïóãàåòñÿ çà íåãî. Íàèâíûé. Íå òóò-òî áûëî. Ãîðàçäî âàæíåå áûëî, ÷òîáû ñò¸êëà îò øêàôà áûëè öåëû. Íó, à òî, ÷òî Æåíüêå ÷óòü íå îòõðÿïàëè ðóêó ïóñòÿêè, äàæå ïî÷òè è íå âèäíî, òàê, ÷åì-òî êðàñíûì, àõ äà ýòî, êàæåòñÿ, ïëàòîê íåìíîãî ÷åì-òî îêðàñèëñÿ, íî âåäü è êðàñíîãî öâåòà ïëàòêè òîæå íà ñâåòå áûâàþò! Î÷àã, ñàìîå ãëàâíîå áóäóùèé ñåìåéíûé î÷àã! Ðóêó îòõðÿïàëè çàæèâ¸ò! À âîò ñåìåéíûé
î÷àã áåç íåãî è Âñåëåííóþ òðóäíî ïðåäñòàâèòü! Æåíüêà ñòèñíóë çóáû è ñìîë÷àë. Ýòî áûëà ïåðâàÿ òðåùèíêà â èõ îòíîøåíèÿõ ñ Èðèíêîé. Íî Èðèíêó îí ëþáèë. È òî, ÷òî áûëî âàæíî äëÿ íå¸, áûëî âàæíî è äëÿ íåãî. À ïîòîì íà÷àëàñü ñåìåéíàÿ æèçíü, à òî÷íåå ñïëîøíàÿ àáñóðäèñòèêà. Êîãäà ðàññòàâèëàñü Èðèíêèíà ìåáåëü, íà÷àëîñü äðàÿíüå âñåãî è âñÿ â äîìå ó Æåíüêè ñ ïîìîùüþ Æåíüêè. Âñ¸ ýòî õîðîøî, à êàê æå ÷óâñòâà è âñ¸, ÷òî ñ íèìè ñâÿçàííîå? Òàê õî÷åòñÿ ëàñêè, ëþáâè! äóìàë ïîëóñ÷àñòëèâûé-ïîëóíåñ÷àñòíûé Æåíüêà.  êîíöå êîíöîâ, êàñòðþëè êàñòðþëÿìè, íî íå â íèõ æå, ÷¸ðò ïîáåðè, ñ÷àñòüå! Æåíüêà ïîïûòàëñÿ íàìåêíóòü Èðèíêå: Êîãäà æå îíè áóäóò ëþáèòü äðóã äðóãà? Íî Èðèíêà îòìàõèâàëàñü: Íå ìîãó, äåñêàòü, â òàêîì ðàñêàðäàøå, ìíå äëÿ ýòîãî íóæåí óþò! Î, ìàìà ìèÿ, íåóæåëè îíà íå ïîíèìàåò, ÷òî íåò óæå íèêàêèõ ñèë òåðïåòü! çëèëñÿ Æåíüêà.  êîíöå êîíöîâ, ÷òî æå, êàê ãîâîðèë Íàïîëåîí, íå èäòè â áîé, ïîêà ïîñëåäíèé áàðàáàíùèê íå ïðèøü¸ò ñåáå ïóãîâèöó? Èçäåâàòåëüíèöà! Íî, âëþáë¸ííûé, êàê ãîâîðèòñÿ, âñ¸ ìîæåò ñòåðïåòü, è äàæå æóòêèå óäàðû ñóäüáû ïîä äûõ. Êàê ãîâîðèë îäíè èç ãåðîåâ ïüåñû Îñêàðà Óàéëüäà: Æåíùèí íå íàäî ïîíèìàòü, èõ íàäî ëþáèòü! Êðàñèâî ñêàçàíî. À åñëè æåíùèíà íå ïîäïóñêàåò ê ñåáå? Çäåñü è Îñêàð Óàéëüä íå ïîìîæåò! Ó Èðèíêè áûë ñâîé ïëàí: ñëåïèòü èç Æåíüêè, èç ýòàêîãî êþõëè , äåÿòåëüíîãî, âåðòÿùåãîñÿ, êàê áåëêà â êîëåñå, äåëîâîãî, óìåþùåãî äåëàòü äåíüãè øòîëüöà ! Æåíüêèíà îáëîìîâùèíà áûëà åé íó ïðîñòî íå ïî íóòðó. À êàê ìîæíî ñ îáëîìîâûì ëîæèòüñÿ â îäíó ïîñòåëü? Íåò. Ýòî íå äëÿ íå¸, ýòî âûøå å¸ ñèë! Ïóñòü âíà÷àëå äîêàæåò, íà ÷òî îí ñïîñîáåí, à òàì, ìîæåò áûòü, è ñíèçîéä¸ì! Äåëî, ïðåæäå âñåãî äåëî! Ëþáîâü íàäî çàñëóæèòü! Äà, â ýòîì åñòü ëîãèêà, ïóñòü è æåíñêàÿ, íî âïîëíå æåëåçíàÿ! Íî Æåíüêà êàê áûë êþõëåé , òàê îí èì è îñòàâàëñÿ. À êþõëÿ ñ åãî ñòèõàìè è îòñóòñòâèåì äåëîâîé õâàòêè íó ÿâíî ýòî ÷òî-òî íåëåïîå äëÿ íå¸, äëÿ Èðèíêè! È ðåøèëà Èðèíêà äåéñòâîâàòü ÷åðåç ñåêñîïàòîëîãà. Ñõîäèëà ê íåìó, ðàññêàçàëà î ñâîèõ ïðîáëåìàõ: ìóæ ëåíèòñÿ, òîëêîì íå ïîìîãàåò åé ïî äîìó, çàðàáà-
$
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
òûâàòü íå õî÷åò, à îíà èçìàòûâàåòñÿ è íåò ñèë, è íå ìîæåò ñåáÿ íàñòðîèòü íà ëþáîâíûé ëàä, à îí ýòîãî íå ïîíèìàåò è òðåáóåò! Íî îíà âåäü íå ñåêñ-ðàáûíÿ êàêàÿ-òî, à æåíùèíà, ê íåé íóæåí òîíêèé ïîäõîä! - Êàê âû äóìàåòå, îí íå ñåêñóàëüíûé ìàíüÿê? ïîëóø¸ïîòîì ñïðîñèëà Èðèíêà, òåì ñàìûì â äîâåðøåíèè îáåñêóðàæèâ áåäíÿãó-âðà÷à. - Äà, ñëîæíàÿ ñèòóàöèÿ! ïî÷åñàë â çàòûëêå ñåêñîïàòîëîã. È ïðèãëàñèë ê ñåáå Æåíüêó. Æåíüêà ðàññêàçàë âðà÷ó ñâîþ íåâåñ¸ëóþ èñòîðèþ, òîò ðàçâ¸ë ðóêàìè è îïÿòü èçð¸ê ñâîþ ñàêðàìåíòàëüíóþ çíàìåíèòóþ ôðàçó, ïî-âèäèìîìó øèðîêî ðàñïðîñòðàí¸ííóþ ñðåäè ïëàòíûõ ñåêñîïàòîëîãîâ: Äà, ñèòóàöèÿ íåïðîñòàÿ! Íàäî ÷òîáû âû ïîäîøëè êî ìíå âìåñòå ñ ñóïðóãîé! Æåíüêà îòäàë ïÿòüñîò ðóáëåé çà êîíñóëüòàöèþ è â ðàçäóìüå âûøåë íà óëèöó: ÷òî äåëàòü äàëüøå, êàê áûòü? Êàê íàéòè ïîäõîä ê Èðèíêå? È êàê ñêàçàòü åé, ÷òî íàäî èäòè íàâñòðå÷ó äðóã äðóãó? È âäðóã íåîæèäàííî ïðèïîìíèëèñü åìó ñòðî÷êè îäíîãî çàìå÷àòåëüíîãî ïîýòà: Àõ, äàìû, äàìû! Âàøå âðåìÿ! Îïÿòü íàñòàëà âàøà âëàñòü, È âû êóðàæèòåñü íàä òåìè, Êòî ïðåæäå âàñ òèðàíèë âñëàñòü. Íî óïèâàÿñü ýòîé âëàñòüþ, Èãðàÿ ðîëü ñàìîé ñóäüáû, Âû ïîçàáûëè, ÷òî äëÿ ñ÷àñòüÿ Íóæíû ìóæüÿ, à íå ðàáû!.. Íàäî ïðî÷èòàòü åé ýòî ñòèõîòâîðåíèå è ïîãîâîðèòü ñ íåé ïî äóøàì, âñ¸ íàëàäèòñÿ . È Æåíüêà âäðóã ðàñõîõîòàëñÿ, æìóðÿñü îò èñêðÿùåãîñÿ ñîëíöà â âåòêàõ òîïîëÿ, âñïîìíèâ íåäàâíî ñî÷èí¸ííûé åãî äðóãîì Äèìêîé Ïðîùàëüíûé ôîêñòðîò : Ê ñåêñîëîãó õîäèëà Áîëüøàÿ êðîêîäèëà. Îíà, îíà Õîëîäíàÿ áûëà! *Ôðàãìåíò ñòèõîòâîðåíèÿ òàëàíòëèâîãî îìñêîãî ïîýòà è ïåðåâîä÷èêà Þðèÿ Âîðîáü¸âà, ïåðåâîäû êîòîðîãî èç àíãëèéñêîé ïîýçèè âåñüìà âûñîêî îöåíèë ñàì Êîðíåé ×óêîâñêèé.
1/2 0 13
Ïðåçåíòàöèÿ êíèãè
ÒÂÎÐ×ÅÑÊÀß ËÈÃÀ ïðåäñòàâëÿåò
19 àïðåëÿ 2013 ãîäà â êíèæíîì ñóïåðìàðêåòå Áóêâèöà (95-é êâàðòàë) ñîñòîÿëñÿ âå÷åð Ìàðèè ÁËÀÃÎÂÎÉ è ïðåçåíòàöèÿ êíèãè ÁÀËÀÍÑÈÐÓß ÍÀÄ ÏÐÎÏÀÑÒÜÞ .
Íà ðóáåæå 90-õ ãîäîâ ãîðîä Êðèâîé Ðîã ñòàë èçâåñòåí êàê ìåñòî íàèáîëåå æåñòîêèõ íà òåððèòîðèè áûâøåãî ÑÑÑÐ ðàçáîðîê ìîëîä¸æíûõ ïðåñòóïíûõ ãðóïïèðîâîê. Ýòè ìàñøòàáíûå ñîáûòèÿ, ïîõîäèâøèå ïîðîé íà òåàòð áîåâûõ äåéñòâèé, â èñòîðèþ êðèìèíàëüíûõ âîéí âîøëè ïîä íàçâàíèåì êðèâîðîæñêèå áåãà . Î ñóùåñòâîâàíèè òàêîãî ìîëîä¸æíîãî ôåíîìåíà , êàê êðèâîðîæñêèå áåãóíû , ñîâåòñêàÿ ïðåññà è òåëåâèäåíèå ïðåäïî÷èòàëè íå ðàñïðîñòðàíÿòüñÿ, äà è â äàëüíåéøåì íà íåì âèñåëî íåãëàñíîå òàáó. Ñåãîäíÿ ýòà òåìà, ïîäíÿòàÿ â ðîìàíå æèâóùåé ñåé÷àñ çà ðóáåæîì áûâøåé êðèâîðîæàíêè Ìàðèè Áëàãîâîé, ñòàëà äëÿ ìíîãèõ íåîæèäàííûì îòêðûòèåì. ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
%
ñâåòîòåíè íà ïîòîëêå è ñòåíàõ îò íî÷íûõ îãíåé, ïðîïëûâàâøèõ ìèìî îêîí âàãîíà. Îëüãà ÂÀËÅÍÑÊÀß Î÷åâèäíî, è ìîåé ñïóòíèöå íå ñïàëîñü, îíà âçäûõàëà, ïîâîðà÷èâàÿñü ñ áîêó íà áîê, çàòåì ïîäíÿëàñü è ñåëà ó îêíà. ß îáðàòèëàñü ê íåé. - Âàì òîæå íå ñïèòñÿ? Æåíùèíà, âçäîõíóâ, îòâåëà âçîð îò îêíà è ïîñìîòðåëà â ìîþ ñòîðîíó. - Íå ñïèòñÿ, - è, íåìíîãî ïîìîë÷àâ, ïðîäîëæèëà. - Èçâèíèòå, ÷òî ÿ âàñ ïîòðåâîæèëà, íî ìíå ñåé÷àñ òàê íåîáõîäèìî ñ êåì-òî ïîãîâîðèòü Ìåíÿ íàñòîé÷èâî ìó÷àåò îäíà è òà æå ìûñëü è íå äàåò ìíå ïîêîÿ. ß îòâåòèëà, ÷òî òàêîå äóøåâíîå ñîñòîÿíèå áûâàåò ó êàæäîãî ÷åëîâåêà è îíî ìíå òîæå çíàêîìî. ÊÀÞÙÀßÑß ÌÀÐÈß ÌÀÃÄÀËÈÍÀ Óñòðîèâøèñü ïîóäîáíåå, ÿ ïðèïîäíÿëàñü íà Ðàññêàç ïîñòåëè, ñåëà, îáõâàòèâ ðóêàìè, êîëåíè è ïðèãîòîâèëàñü ñëóøàòü. Æåíùèíà îòîäâèíóëàñü Ïîñâÿùåíèå ìàòåðè. îò îêíà è ñåëà ïîáëèæå, íàïðîòèâ ìåíÿ. Ì÷àâøèéñÿ â íî÷è ïîåçä âëàñòíî îêóòà- Ïîíèìàåòå, âñå â ýòîì ìèðå âçàèìîñâÿçàëà íàïëûâàþùàÿ çèìà. Ïî÷åìó-òî âñå êàçà- íî. Íåò íè ïðîøëîãî, íè íàñòîÿùåãî, íè áóäóëîñü íåðåàëüíûì îò èãðû èñêðÿùåãîñÿ ñíåãà: ùåãî... Åñòü åäèíîå ïðîñòðàíñòâî, â êîòîðîì ïèðàìèäàëüíûå î÷åðòàíèÿ áåëîñíåæíûõ åëåé, ìû æèâåì. ß ýòî ïîíÿëà, íî êàêîé öåíîé çàïîðîøåííûå ñåðåáðîì ñïÿùèå ïîëÿ è ñëåã- Ãîëîñ åå ñëåãêà äðîãíóë, îíà çàìîë÷àëà, çàòåì êà ïîäåðíóòûå èçìîðîçüþ èçâèëèíû äîðîã, ïðîäîëæàëà äàëüøå. êîòîðûå â ëóííîì ñèÿíèè ìåëüêàëè çà îêíà- Ìîé ñûí, Âëàäèñëàâ, ñ äåòñêèõ ëåò áûë ìè óíîñÿùåãî ìåíÿ ïîåçäà. âïå÷àòëèòåëüíîé, ðîìàíòè÷åñêîé íàòóðîé. Îí ß âãëÿäûâàëàñü â ãëóáèíó òåìíî-ñèíåãî òîíêî ÷óâñòâîâàë êðàñîòó ïðèðîäû, õîðîøî íåáà, ñ âûñîòû êîòîðîãî íà ìåíÿ ñìîòðåëè ðèñîâàë, î÷åíü ëþáèë ÷èòàòü êíèãè, ñàì ñî÷èáåçäîííî-çâåçäíûå ãëàçà çèìíåé íî÷è. Ìåíÿ íÿë ñòèõè. Íî â ñâîè ïîýòè÷åñêèå èçëèÿíèÿ îõâàòèëî îùóùåíèå ïðàçäíèêà áåç âñÿêèõ íà äóøè íèêîãî íå ïîñâÿùàë. Åãî õàðàêòåðó ñâîéòî ïðè÷èí, äàò è ÷èñåë. Ïðîñòî çäåñü, â ëåòÿ- ñòâåííî ýìîöèîíàëüíîå âîñïðèÿòèå ìèðà, à ùåì â çèìó ïîåçäå, íà êðîõîòíîé òåððèòîðèè òàêæå ìå÷òàòåëüíîñòü è ðàíèìîñòü.  ïîýçèè êóïå ñåé÷àñ áûë ñîñðåäîòî÷åí ìîé ìèð. Áûëî åãî êóìèðàìè áûëè Ïóøêèí, Ëåðìîíòîâ, Ãåòå, íà äóøå ëåãêî, ñïîêîéíî, è ÿ ÷óâñòâîâàëà ñåáÿ Îìàð Õàéÿì, íî âñå æå ïðåäïî÷òåíèå îí îòäàñâîáîäíîé, íå îòÿãîùåííîé çàáîòàìè è æè- âàë Àëåêñàíäðó Áëîêó, çà÷èòûâàÿñü åãî Ñòèòåéñêèìè ïðîáëåìàìè. Äëÿ ìåíÿ ýòî ñàìîå õàìè î Ïðåêðàñíîé Äàìå , Âîçìåçäèåì , ëó÷øåå âðåìÿ, êîãäà íàõîæóñü â ïóòè.  ìîåì Ñêèôàìè , Äâåíàäöàòü è Íåçíàêîìêîé , âðåìåííîì ïðèñòàíèùå áûëî ïî-îñîáîìó òåï- êîòîðóþ çíàë íàèçóñòü. ëî è óþòíî, îíî çàòåðÿëîñü ñðåäè ñîòíè êèëîÎäíàæäû ñûí ïîêàçàë ìíå ðèñóíîê âûïîëìåòðîâ ïðîñòîðà ñíåãîì çàâüþæåííîé çåìëè. íåííûé êàðàíäàøîì, è, ñìóùàÿñü, ñêàçàë î Êàçàëîñü, äàæå àòìîñôåðà â êóïå ñïîñîáñòâî- òîì, ÷òî ýòî åãî èíòåðïðåòàöèÿ áëîêîâñêèõ âàëà ýëåãè÷åñêîìó íàñòðîåíèþ. Ìîÿ ïîïóò- ñòðîê: Äûøà äóõàìè è òóìàíàìè , È âåþò ÷èöà ñ âûðàçèòåëüíî-ïå÷àëüíûì âçãëÿäîì çà- äðåâíèìè ïîâåðüÿìè åå óïðóãèå øåëêà , È äóì÷èâî ñìîòðåëà â îêíî, ÿ æå ñ óïîåíèåì óã- î÷è ñèíèå, áåçäîííûå öâåòóò íà äàëüíåì áåëóáèëàñü â ÷òåíèå êíèãè Âàëåíòèíà Êàòàåâà ðåãó . Òðàâà çàáâåíüÿ . Êàæäûé áûë ïðåäîñòàâëåí ß ñðàçó äîãàäàëàñü, ÷òî ýòî âîïëîùåíèå ñàì ñåáå. Áûëî äàëåêî çà ïîëíî÷ü, êîãäà ÿ, îáðàçà òîé Íåçíàêîìêè , êîòîðóþ îí ìå÷íåîõîòíî îòîðâàâøèñü îò ÷òåíèÿ, çàêðûëà òàåò âñòðåòèòü â æèçíè. êíèãó, ïîíèìàÿ, ÷òî ïîðà ñïàòü. ×åðåç íåñêîëüêî ëåò â Ïåòåðáóðãå ÂëàäèñÍî ïî÷åìó-òî íå ñïàëîñü. ß äîëãî ëåæàëà ëàâ âñòðåòèë äåâóøêó, ó êîòîðîé î÷è ñèíèå, ñ îòêðûòûìè ãëàçàìè, ñîçåðöàÿ áëóæäàþùèå áåçäîííûå öâåòóò íà äàëüíåì áåðåãó . Îíè
&
ó÷èëèñü íà îäíîì êóðñå â òåàòðàëüíîì ó÷èëèùå. ß íèêîãäà íå âèäåëà åãî òàêèì ðàäîñòíûì è îêðûëåííûì. Äåéñòâèòåëüíî, çàâåòíûå ìå÷òû ìîåãî ñûíà ïðèîáðåëè ðåàëüíûå î÷åðòàíèÿ, îí ïîñòóïèë â òåàòðàëüíîå ó÷èëèùå è âñòðåòèë Èíãó, æèë â ãîðîäå Áëîêà, ãäå âñå îâåÿíî ëåãêîé äûìêîé åãî ïîýçèè. Åãî ðàññêàçû áûëè ïåðåïîëíåíû ÷óâñòâîì âîñòîðãà ïåðåä êðàñîòîé è ñòðîãèì âåëè÷èåì àðõèòåêòóðû äâîðöîâ, çäàíèé, ñêóëüïòóðíûõ è ïàðêîâûõ àíñàìáëåé, ïëîùàäåé, èçâèëèñòî-ðàçâåòâëåííîé àêâàòîðèåé êàíàëîâ è îáèëèåì èçÿùíî ïåðåáðîøåííûõ ìîñòîâ ÷åðåç Íåâó. Åìó êàçàëîñü, ÷òî ñàì ãîðîä ñ åãî óäèâèòåëüíûìè áåëûìè íî÷àìè ïðåäíàçíà÷åí äëÿ ïîýçèè, èãðû âîîáðàæåíèÿ è òâîð÷åñòâà. Ñûí íàñòîé÷èâî çâàë ïðèåõàòü ê íåìó â Ïåòåðáóðã, ÷òîáû âîî÷èþ óâèäåòü ãîðîä ìóçåé ïîä îòêðûòûì íåáîì. Îí ïîçíàêîìèë è îòêðûë ìíå áëîêîâñêèé Ïåòåðáóðã, ñòàâ ìîèì ãèäîì. Ïîìíþ, êàê ìû øëè ïî íàáåðåæíîé Íåâû ê äîìó ïîýòà, ÷àñòî îñòàíàâëèâàëèñü, äîëãî ñìîòðåëè íà âñå, ÷òî îòêðûâàëîñü âîêðóã. Êîãäà ïîäõîäèëè ê äîìó Áëîêà, êîòîðûé íàõîäèòñÿ íà óãëó óëèöû Äåêàáðèñòîâ, ÿ óâèäåëà ïðîñòî îáû÷íûé êèðïè÷íûé äîì, íî äëÿ ñûíà ýòî ìåñòî êàçàëîñü ñâÿùåííûì, ïîòîìó ÷òî Áëîê âîçäåéñòâîâàë íà íåãî íå òîëüêî çàðàæàþùåé ñèëîé òâîð÷åñòâà, íî è ñîáûòèÿìè ñâîåé æèçíè. Ìû ìîë÷àëè, ñìîòðÿ íà îêíà äîìà, ãäå íà ñòåêëàõ òèõî îòñâå÷èâàëî ñâîè áëèêè ñîëíöå. Âëàäèñëàâ ãîâîðèë î ñâîåì ïîíèìàíèè äóøåâíûõ èñêàíèé Áëîêà ñ åãî ìèñòè÷åñêèì óæàñîì ïåðåä ãðÿäóùèìè èñïûòàíèÿìè äëÿ Ðîññèè è ÷åëîâå÷åñòâà, âûñêàçàë íåîæèäàííóþ ìûñëü î ñîâïàäåíèè ñóäåá òâîð÷åñêèõ ëè÷íîñòåé íà èçëîìíîì õîäå èñòîðè÷åñêèõ ñîáûòèé ðåâîëþöèîííîé Ðîññèè ñ ðåàëèÿìè íàøåé äåéñòâèòåëüíîñòè, ðàñïàäîì Ñîâåòñêîãî Ñîþçà.  òîò æå äåíü ìû ïîñåòèëè Íèêîëî-Áîãîÿâëåíñêèé ìîðñêîé ñîáîð, ãäå ñìîãëè ïîñìîòðåòü ÷óäîòâîðíûé îáðàç Ñâÿòèòåëÿ Íèêîëàÿ.  ñîáîðå ïðèñóòñòâîâàëà îñîáàÿ àóðà, êàçàëîñü, ñàì âîçäóõ è âñå âîêðóã áûëî íàïîëíåíî îäóõîòâîðåíèåì è âåëè÷àâûì ñïîêîéñòâèåì; âíóòðåííåå óáðàíñòâî ñîáîðà óäèâëÿëî ñâîåé èçûñêàííîé ïðîñòîòîé, ãäå ïðåîáëàäàëî ãàðìîíè÷íîå ñëèÿíèå áåëûõ è çîëîòûõ òîíîâ. Ìû ñ Âëàäèñëàâîì çàæãëè ñâå÷è è ïîñòàâèëè âîçëå ñâÿòîãî îáðàçà, ìîÿ ñâå÷à ãîðåëà, ó ñûíà îíà ãàñëà äâàæäû. Ìíîþ îâëàäåëî
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
îùóùåíèå êàêîãî-òî âíóòðåííåãî âîëíåíèÿ, îõâàòèëî ñìóòíîå ÷óâñòâî, êîãäà íå ïîíèìàåøü åùå ïðè÷èíû ñâîåé òðåâîãè Æåíùèíà çàìîë÷àëà, î ÷åì-òî çàäóìàëàñü, ïîñìîòðåëà â îêíî. Ïîåçä ìåäëåííî ïðèáëèæàëñÿ ê ïëàòôîðìå âîêçàëà íåáîëüøîãî ãîðîäêà. Çà îêíîì âàãîíà íî÷ü ñêðûâàëà áåëîå áåçìîëâèå çèìû, òîëüêî ñíåã, êðóæàñü, îäèíîêî ïàäàë è ïàäàë íà çåìëþ ìèðèàäàìè íåæíûõ ïóøèíîê. - Ó ìåíÿ ñ ñûíîì áûëè äîâåðèòåëüíûå îòíîøåíèÿ, íàñ ñâÿçûâàëà äóõîâíàÿ áëèçîñòü: ñõîäñòâî õàðàêòåðîâ è ìèðîîùóùåíèå. Ñàìûìè äîðîãèìè åãî ñåðäöó â æèçíè áûëè ñöåíà, Èíãà è ìàëåíüêàÿ äî÷ü. Êàê âñå ìîëîäûå àðòèñòû, Âëàäèñëàâ ìå÷òàë ñòàòü óñïåøíûì è çíàìåíèòûì àêòåðîì, è êàçàëîñü, âñå ñïîñîáñòâîâàëî îñóùåñòâëåíèþ åãî æåëàíèé - ÿðêèé òàëàíò, ìîëîäîñòü è âûðàçèòåëüíàÿ êðàñîòà åãî âíåøíîñòè. Îí ìíîãî ðàáîòàë, íå æàëåë ñåáÿ, ñëóæèë òâîð÷åñòâó ñ ïîëíîé îòäà÷åé ýìîöèîíàëüíûõ è ôèçè÷åñêèõ ñèë, ñïàë íå áîëåå ÷åòûðåõ ÷àñîâ â ñóòêè è íå âñåãäà óñïåâàë âîâðåìÿ ïîåñòü, ïðèâû÷íî ïåðåõâàòûâàë äåæóðíûé áóòåðáðîä ñ ÷àøêîé êîôå. Ïî÷åìó-òî ìíå õîðîøî çàïîìíèëñÿ íàø ðàçãîâîð ñ ñûíîì î åãî äàëüíåéøèõ òâîð÷åñêèõ çàìûñëàõ. Áûë îäèí èç ìãëèñòûõ îêòÿáðüñêèõ âå÷åðîâ, êîãäà âîçäóõ ïðîïèòàí çàïàõîì ïàëîé ëèñòâû è íàñûùåí âëàæíîñòüþ òóìàíà. Ìû ïèëè ÷àé, áåñåäóÿ íà êóõíå, æäàëè Èíãó. Âëàäèñëàâ ãîâîðèë î íàïèñàííîé èì ïüåñå, â êîòîðîé ïîâåñòâóåòñÿ î ìèñòè÷åñêîì äàðå Àëåêñàíäðà Áëîêà. Îí õîòåë ñàì îñóùåñòâèòü ïîñòàíîâêó ìîíîñïåêòàêëÿ è ñûãðàòü â íåì ãëàâíóþ ðîëü. Íàø ðàçãîâîð ïðåðâàë òåëåôîííûé çâîíîê. Ïîñëå çâîíêà ñûí èçìåíèâøèìñÿ ãîëîñîì ñîîáùèë ìíå î òîì, ÷òî ðàçâåëè ìîñòû, è Èíãà îñòàåòñÿ íà íî÷ü ó ïîäðóãè. Ìû ìîë÷àëè, ïîíèìàÿ äðóã äðóãà, êàæäûé äóìàë î çâîíêå. Ó ìåíÿ ìåëüêíóëà ìûñëü: î÷åâèäíî, ïðè÷èíîé åãî çàìêíóòîñòè â ïîñëåäíåå âðåìÿ è âíóòðåííåãî ïîãðóæåíèÿ â ñåáÿ áûëà Èíãà. Ñûí íåîæèäàííî ïðîèçíåñ ôðàçó, îò êîòîðîé ó ìåíÿ çàùåìèëî ñåðäöå. Îí ñëîâíî ðàçìûøëÿë âñëóõ î òîì, ÷òî õîðîøàÿ, ïðîôåññèîíàëüíàÿ àêòåðñêàÿ èãðà íà ñöåíå òåàòðà âñåãäà ðàäóåò, íî êîãäà ýòà èãðà ïåðåõîäèò ãðàíü ðåàëüíîé æèçíè, îíà èñïåïåëÿåò äóøó. ×òî ìîæíî îòâåòèòü? Ñëîâà çäåñü áåññèëüíû. ß ïîäîøëà ê ñûíó è îáíÿëà. Îí ñ íåæíîñòüþ ãëàäèë ìîè âîëîñû è ñîâñåì òèõî ïðîèçë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
'
íåñ: Òû åäèíñòâåííûé ÷åëîâåê, êîòîðûé ëþáèò è ïîíèìàåò ìåíÿ. Ìàìà, òû ó ìåíÿ ñâÿòàÿ Òîãäà ÿ åù¸ íå çíàëà, ÷òî íàøà âñòðå÷à ñ íèì îêàæåòñÿ ïîñëåäíåé. ×åðåç ìåñÿö ñëó÷èëîñü íåïîïðàâèìîå: â äâàäöàòü ñåìü ëåò îáîðâàëàñü æèçíü ñûíà îò ñåðäå÷íîãî ïðèñòóïà - È îíà, ïðèêðûâ ëàäîíüþ ãëàçà, îïóñòèëà ãîëîâó.  íàñòóïèâøåì ìîë÷àíèè áûëî ñëûøíî ëåéòìîòèâ ìîíîòîííîãî ñòóêà êîëåñ âàãîíà ïîåçäà. - Ìåíÿ ïðåñëåäóåò è ïîñòîÿííî íå äàåò ïîêîÿ ìûñëü î òîì, ÷òî, ìîæåò, â êàêîé- òî ìåðå åñòü è ìîÿ âèíà â ñìåðòè ñûíà. -  ÷åì æå âàøà âèíà? ñïðîñèëà ÿ. - Êàê âàì ýòî îáúÿñíèòü?.. Âñå íà÷àëîñü ñ òîãî, ÷òî ÿ óçíàëà îá èçìåíå ìóæà. ß íå ñìîãëà ïðîñòèòü èçìåíó è æèëà ñ áîëüþ â ñåðäöå, ñîõðàíÿÿ ñåìüþ ðàäè ñûíà. Îäíàæäû â ìîåé æèçíè âñòðåòèëñÿ ìóæ÷èíà, êîòîðûé ïîëþáèë ìåíÿ è õîòåë, ÷òîáû ìû ñîåäèíèëè íàøè ñóäüáû, ÿ ïðèíÿëà åãî ëþáîâü, ÷òîáû ïðîñòî îòîìñòèòü ìóæó çà èçìåíó. Îæèäàåìîãî îáëåã÷åíèÿ â ìîåé äóøå íå ïîñëåäîâàëî, íàîáîðîò, ëåãëà òÿæåñòü îò îñîçíàíèÿ âèíû ïåðåä ñîáîþ è ÷åëîâåêîì, êîòîðûé ìåíÿ ïîëþáèë. Ïîíèìàåòå, â íàøåé æèçíè âñå ñâÿçàíî òîí÷àéøèì è íåçðèìûì âçàèìîäåéñòâèåì ëþäåé, îòíîøåíèÿìè ìåæäó íèìè è èõ ïîñòóïêàìè. Ìíîãèå èç íàñ íå ïðèäàþò çíà÷åíèÿ íåçðèìîé íèòè ñîáûòèé, ñóùåñòâóþùåé ìåæäó ñàìûìè áëèçêèìè ëþäüìè, îøèáêè ðîäèòåëåé â êàêîì-òî ñìûñëå îòðàæàþòñÿ è îòêëàäûâàþò îòïå÷àòîê íà ñóäüáàõ äåòåé . Äóìàþ, ðàñïëàòà çà îøèáêè ìíå îáîøëàñü ñëèøêîì äîðîãîé öåíîé Æåíùèíà ñëîâíî ïîãðóçèëàñü â ñâîè ðàçìûøëåíèÿ è, ïðèæàâ ðóêó ê ãðóäè, ñìîòðåëà ââåðõ âîïðîøàþùèì âçãëÿäîì ïîëíûì ãëóáîêîé äóøåâíîé ñêîðáè. Íà êàêîå-òî ìãíîâåíüå ìíå ïîêàçàëîñü, ÷òî â îáëèêå ñâîåé ïîïóò÷èöû ÿ óâèäåëà æèâîå âîïëîùåíèå îáðàçà - Êàþùóþñÿ Ìàðèþ Ìàãäàëèíó , èçîáðàæåííóþ íà êàðòèíå Òèöèàíà: è òîò æå õàðàêòåðíûé æåñò ðóêè, è âîïðîøàþùàÿ îòðåøåííîñòü âçîðà À ïîåçä óõîäèë âñå äàëüøå è äàëüøå â íî÷ü, îñòàâëÿÿ çà ñîáîé êèëîìåòðû çàñíåæåííîãî ïðîñòðàíñòâà, íàâñòðå÷ó ãðÿäóùåìó ðàññâåòó.
Âèòàëèé ÙÅÐÁÀÊ
Î ÊÎÍÊÓÐÑÅ 23.03.13. Äíåïðîïåòðîâñê. Äâîðåö ñòóäåíòîâ («Ïîò¸ìêèíñêèé»). Ìàëûé çàë. Îòëè÷íûé ñâåò! Íåïëîõîé çâóê. 2 (äâà!) îòäåëåíèÿ! Ó÷àñòíèêè èç Äíåïðîïåòðîâñêîé îáëàñòè Äíåïðîïåòðîâñê, Äíåïðîäçåðæèíñê, Íîâîìîñêîâñê, Êðèâîé Ðîã. Òåìàòèêà òóðèñòè÷åñêàÿ, ïîõîäíàÿ.
ß òàì âûñòóïàë âïåðâûå. Ïðèãëàñèë ìåíÿ òóäà Âëàäèìèð Åñüêîâ (ôîòîãðàô). Îí ìåíÿ çàñ¸ê çèìîé, êîãäà ÿ âûñòóïàë îò Ëîòîñà â Áóêâèöå íà 95-ì.  êîíêóðñå ó÷àñòâîâàëî èç íàøåãî ãîðîäà 3 èñïîëíèòåëÿ - ÿ, Þðèé Âàùåíêî è êîëëåêòèâ Øåñòèñòðóíêà .  êîíêóðñíîé ïðîãðàììå ïî 2 ïåñíè. ß èñïîëíèë Ñòàðûé êîìïàñ è Ïîåçäà . Êîìïàñ ïîáåäèë!!! Ãëàâíûé ïðèç - ãèòàðà! ß åõàë îáðàòíî â ìàðøðóòêå ñ äâóìÿ ãèòàðàìè!.. Èç ðàçãîâîðîâ çà êóëèñàìè è â ïåðåðûâå îò ìåñòíûõ ïîñòîÿííûõ çðèòåëåé óçíàë, ÷òî ðàíüøå êîíêóðñ ïðîõîäèë â áîëüøîì çàëå è çðèòåëåé áûëî ÌÍÎÃÎ. À ñåé÷àñ... ÷åëîâåê 50. Æþðè ïðåäñòàâèòåëüíîå. 5 óâàæàåìûõ ãîðîäñêèõ ìóæåé. Íèêîãî íå çàïîìíèë... Êòî ìîã ïîäóìàòü, ÷òî ïðèä¸òñÿ îá ýòîì ðàññêàçûâàòü?
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
×òî íå ïîíðàâèëîñü? Ìàëî ðåêëàìû. Ïîëîâèíà èñïîëíèòåëåé ïåëà íå ïî òåìå. Íåêîòîðûå ïåëè íà ñëîâà èçâåñòíûõ àâòîðîâ. Ìîæåò, ïîòîìó ÿ è ïîáåäèë, ÷òî, êðîìå ìåíÿ è Þðû Âàùåíêî è åù¸ îäíîãî èñïîëíèòåëÿ (êàæåòñÿ èç Íîâîìîñêîâñêà), íèêòî òåìó ïîõîäîâ è òóðèçìà íå ðàñêðûë. Ïîñëå íàãðàæäåíèÿ áûë êîðîòêèé ñâîáîäíûé ìèêðîôîí. Ïî òðàäèöèè, ôåñòèâàëü îòêðûâàåò ïðîøëîãîäíèé ïîáåäèòåëü, à çàêðûâàåò íîâûé. ß èñïîëíèë «Õî÷ó òåïëà» êàê ðàç â òåìó: â òå äíè óïàë ñíåã íà Êèåâ è íà Äíåïð.
1/2 0 13
ÂÛÑÒÀÂÊÀ ÊÓÊÎË Âûñòàâêà ïðîõîäèò ñ 1 ïî 30 ìàÿ, ïðè ïîääåðæêå óïðàâëåíèÿ êóëüòóðû è òóðèçìà Êðèâîðîæñêîãî ãîðîäñêîãî ñîâåòà, â òîðãîâîì öåíòðå «Ëèáåðòè», íà âòîðîì ýòàæå â êàðòèííîé ãàëåðåå «Øåäåâð». Íà íàøåé âûñòàâêå âû óâèäèòå, ÷òî àâòîðñêàÿ êóêëà ýòî ïîëíîïðàâíûé õóäîæåñòâåííûé æàíð.
ÑÒÀÐÛÉ ÊÎÌÏÀÑ Äðåìëåò êîìïàñ íà ñòîëå. Îí ñâîè ìåðèäèàíû Îòñ÷èòàë. Òåïåðü âî ñíå Âèäèò áåëûå òóìàíû. Âèäèò âñïûøêè ìàÿêîâ, Èñêðû ñåâåðíûõ ñèÿíèé. Ñëûøèò çîâ ñåìè âåòðîâ Çîâ äàëåêèõ ðàññòîÿíèé. Îí íåìàëî ïîâèäàë, È õëåáíóë áåäû íåìàëî. Íà êðàþ çåìëè áûâàë È â ïðîñòîðàõ îêåàíà. Ñêîëüêî ðàç ïåðåñåêàë Òðîïû, ñóäüáû è ìàðøðóòû! Íî íè ðàçó íå ìåíÿë Êóðñà â òðóäíûå ìèíóòû.
Ïðè âñåì ðàçíîîáðàçèè êóêîëüíûõ æàíðîâ (èíòåðüåðíàÿ, ïîðòðåòíàÿ, ôàíòàçèéíàÿ, ñêàçî÷íàÿ è ïðî÷åå) åñòü îäíî äëÿ âñåõ íåîáõîäèìîå ïðàâèëî: îíà äîëæíà áóäèòü â ÷åëîâåêå ÷óâñòâà. Äàæå åñëè êóêëà èçîáðàæàåò îòðèöàòåëüíûé ïåðñîíàæ, òî íå äîëæíà îòòàëêèâàòü, âïîëíå äîñòàòî÷íî ñäåëàòü åå ãðîòåñêíîé, ïðèäàâ ïðèòÿãàòåëüíîñòü èíäèâèäóàëüíîìó îáëèêó.
Ïîìíèò òåõ ëþäåé ãëàçà, ×òî åìó òàê äîâåðÿëè. Äàæå ïóòü ïî íåáåñàì Ñ íèì ñîçâåçäèÿ ñâåðÿëè! Äà, îí ïîìíèò òå îãíè Ïîëûõàþùèõ ñîçâåçäèé! Äî ñèõ ïîð çîâóò îíè Íåçíàêîìîé òèõîé ïåñíåé. Âðåìÿ êàïëåò, êàê âîäà. Áüþò ÷àñû íà ñåðîé ñòåíêå. Âñïîìèíàåò îí ãîäà, È äðîæèò ëåãîíüêî ñòðåëêà. Äðåìëåò êîìïàñ íà ñòîëå Ýêñïîíàò, ñòåêëîì çàêðûòûé. Îí â ìóçåéíîé òèøèíå Ñòàë âäðóã âñåìè ïîçàáûòûé
 Êðèâîì Ðîãå íà âûñòàâêå «Ñîçâåçäèå êóêîë» ìîæíî áóäåò óâèäåòü è êóêëû, âûïîëíåííûå â ðàçíûõ òåõíèêàõ (ñòàòè÷íûå, òåêñòèëüíûå, êóêëû-ìîòàíêè, øàðíèðíûå), è ìÿãêóþ èãðóøêó - ýòî ìèøêè Òåääè è èõ äðóçüÿ. Ìàñòåðà èç ðàçíûõ ãîðîäîâ Óêðàèíû ïðèñëàëè ñâîè ïðîèçâåäåíèÿ: ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
Ãåííàäèé ÊÐÀØÅÍÈÍÍÈÊÎÂ
-Ñâåòëàíà Àãååâà (Ôåîäîñèÿ) -Íèêîëü Ôàéôåð (Êèåâ) -Çîÿ Ìèñüêî (Õàðüêîâ) -Îëüãà Ðóññêèõ (Äíåïðîïåòðîâñê) -Òàòüÿíà Øåâöîâà (Õàðüêîâ) -Âèêòîðèÿ Áîéêî (Îäåññà) -Íàòàëüÿ Áåðåñòåöêàÿ (Íèêîëàåâ) -Ìàðãàðèòà Ñèêîðñêàÿ (Äíåïðîïåòðîâñê) -Îêñàíà Áàêóí (Êðèâîé Ðîã) -Òàòüÿíà Áîáðîâà (Êðèâîé Ðîã) -Àëåíà Íèêîëåíêî (Êðèâîé Ðîã) -Åëåíà Ïåòðîâè÷ (Êðèâîé Ðîã) -Ìàðèíà Äüÿ÷åíêî (Êðèâîé Ðîã) -Åëåíà ×åðíûøîâà (Êðèâîé Ðîã) -Ñâåòëàíà Áóêðååâà (Êðèâîé Ðîã) ÁÅÑÏÅ×ÍÎÑÒÜ è äðóãèå Êàê íåæíî ïàëüöû ïðèêàñàþòñÿ ê ãóáàì, Ùåêà ñîïðèêàñàåòñÿ ñ ùåêîþ Ìû öåëîå, ñåé÷àñ è íàâñåãäà, Îäèí ðàç â æèçíè äàðèòñÿ òàêîå. Êëàä¸øü ìíå ãîëîâó íà ãðóäü íî÷íèê âêëþ÷¸í È çàñûïàåøü Óëèöà óìîëêëà Ëàñêàþ ëîêîíû, íàêðûâøèå ïëå÷î, Öåëóþ ïðÿäü ñòðóÿùåãîñÿ ø¸ëêà. Òî âÿëûé äîæäü, òî âåòî÷êè ñêâîçü ñîí Ïîñòóêèâàþò òèõî ïî îêîøêó Âåñü ìèð òâîåé óëûáêîþ ïðîù¸í. Ìû âûãëÿäèì áåñïå÷íûìè íåìíîæêî. Îòãîíèì ñìåðòü íà ñîòíþ ëåò âïåð¸ä, Ïåðåíåñ¸ì âñå ñêîðáè, ÷òî íàì ñòîèò? Íàø ø¸ïîò ñëóøàåò ïðîçðà÷íûé íåáîñâîä, È âñ¸ ëþáóåòñÿ òâîåþ êðàñîòîþ.
Àêòèâíîå ó÷àñòèå â îðãàíèçàöèè âûñòàâêè ïðèíÿëà Íèêîëåíêî Àëåíà ïîáåäèòåëü íåñêîëüêèõ ìåæäóíàðîäíûõ âûñòàâîê. Ïî âñåìó ìèðó ïðîõîäÿò ìíîãî÷èñëåííûå âûñòàâêè àâòîðñêîé êóêëû è ìèøåê Òåääè. Âîò è â íàø ãîðîä ïðèøåë ïðàçäíèê àâòîðñêîé êóêëû, êîòîðûé ïîðàäóåò ìíîãèõ æèòåëåé ãîðîäà. Ïðèñóòñòâèå àâòîðñêîé êóêëû â èíòåðüåðå ñòàëî óæå äàâíî õîðîøèì òîíîì è ïîêàçàòåëåì èçûñêàííîãî âêóñà îáëàäàòåëÿ.
ÀÏÅÉÐÎÍ Àíòèìèðàì íàâñòðå÷ó, ê òüìå áåççâ¸çäíîé Óíîñèò çà ñîáîé áåçóìíûé âèð, Ãäå âñ¸ èñ÷åçíåò, ðàíî èëè ïîçäíî, Çà ãîðèçîíòàìè ñîáûòèé ÷¸ðíûõ äûð. Ëåòèò ìàòåðèÿ â áåçäîííóþ âîðîíêó, Áåññìûñëåííî î ÷¸ì-òî ñîæàëåòü, Âñ¸ áîëåå ðàñòÿíóòûì è òîíêèì Ÿ ïîòîê ñòàíîâèòñÿ è âïðåäü, Ñ òå÷åíüåì âðåìåíè ïàäåíèå áûñòðåå, Ñâåðõãðàâèòàöèÿ íà÷í¸ò ïðîñòðàíñòâî ðâàòü À âïåðåäè êðîìåøíûì ñâåòîì òëååò  åäèíîì àïåéðîíå êàæäûé êâàíò.
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
ÏÅÙÅÐÀ Âçìûâàÿ, ÿçûêè îãíÿ Ïðîùóïûâàëè ìãëó ïåùåðû; Òüìà îòêðûâàëà, ñòîðîíÿñü, Ðèñóíêîâ ÷àñòü ïîä ñâîäîì ñåðûì. È âñ¸ æ ïîäçåìíàÿ ðîñà Èõ êîíòóðû ñîòð¸ò íå ñêîðî Êîñò¸ð íåèñòîâî ïëÿñàë, Òðåùàë, ïðîæ¸âûâàÿ õâîðîñò, Ìåðöàÿ áëèêàìè â êàìíÿõ Ñëûøíû êàìëàíèé îòãîëîñêè È òåíè ìðà÷íûå ðîíÿë Äðîæàùèé ñâåò ïî ñòåíàì ïëîñêèì Ãäå ïðèñòàíü çàâòðàøíåãî äíÿ?...
ÌÀÐÒ Ïàõíóëî þãî-çàïàäíûì òåïëîì Åäâà ëèøü ìàðò ïåðåâàëèë çà ñåðåäèíó. Âåñíà îêðåïëà è ñòðåìèòñÿ íàïðîëîì, Òåñíÿ îñëàáåâàþùóþ çèìó. Äóõ ñåâåðíûé íå òàê ëåãêî ñëîìàòü Îò÷àÿííî çèìû ñîïðîòèâëåíüå; Íî âñ¸ òðóäíåå âîçâðàùàòü, çà ïÿäüþ ïÿäü, Åé óäà¸òñÿ ïî íî÷àì ñâîè âëàäåíüÿ. È òåì íå ìåíåå èñõîä áîðüáû ðåø¸í. Îæåñòî÷åíèå ìåíÿÿ íà ïîêîðíîñòü, Çèìà óõîäèò, êàê òÿæ¸ëûé äîëãèé ñîí, Óæå áåñïîâîðîòíî è áåññïîðíî. Âñ¸ êàê-òî ïî óáîãîìó ãëÿäÿò Ñóãðîáèêîâ èñïà÷êàííûå êîìüÿ. È æàäíî-æàäíî ñíåã ðàñïëàâëåííûé çåìëÿ, Òîìÿñü îò æàæäû, ïü¸ò è ïü¸ò ñïðîñîíüÿ.
ÑÒÐÀÕ ß âîëåé ñòðàõ íå îòðàæàþ, È â ãèáëîì ñíå Ïîäîáíî Ãåðäåíîìó Êàþ Öåëóþ ñíåã,
1/2 0 13
Íå êàøåé êàæåòñÿ òâîé êàøåëü, Íî ãðóá è ãëóá Ñòðàõ íå ãíóøàåòñÿ, ÷òî ñòðàøåí, Ñåáÿ è ãóá Ðàññâåòíîé ìåäè êðîâü-êðóïèöà Êðîïè êðåïè Â ðàñêðåïîùåíèè ëè ðûòüñÿ? Ãîðòàíü õðèïèò.
ÄÓÐÍÎÉ ÑÎÍ Ïðèñíèëîñü êàê-òî ìàòü â òðóíå ëåæàëà; Ñðåäè ëþäåé ïîíóðûõ ïîï êàäèë Çåìëÿ øàòíóëàñü, âîçäóõà íå ñòàëî Ñòîÿë, ïî÷òè ëèøèâøèñü ÷óâñòâ è ñèë. À â ãîëîâå âñ¸ âäðåáåçãè ëåòåëî Àõ, ìàìî÷êà, ÿ æ â ãðîá òåáÿ óï¸ê! Òû äëÿ ìåíÿ çäîðîâüÿ íå æàëåëà, À ÿ ñêàçàòü ñïàñèáî âñ¸ íå ìîã. Êàê ìíå òåïåðü? ÷òî ñî ñâåòó, ÷òî ê ñâåòó Âñ¸ îäèíàêîâî Êòî ìíå âîðîòèò ìàòü?! Ëå÷ü íà ìîãèëêå, íà õîëîäíîé, ñâåæåé ýòîé, Äàâèòüñÿ ãëèíîé è â ðóêàõ å¸ ñæèìàòü, Î çåìëþ áèòüñÿ äî ïåðåïîëîõó  ãååííå îãíåííîé, ÿ æèçíè íå ñíåñó, È íà ìîãèëüíîì õîëìèêå èçäîõíóòü Ïîäîáíî ãàäêîìó, íî ïðåäàííîìó ïñó... Âñêî÷èë ñ ïîñòåëè âñ¸ â ãëàçàõ ðàçìûòî, Ïîä ëîæå÷êîé çàñòðÿë êîëþ÷èé êîì. Íàæàë íà âûçîâ òåëåôîí è õðèïëûì êðèêîì Ïðîêàðêàë: Ìà, òû êàê?! Âñ¸ õîðîøî? Äûõàíèå è ïàóçà ñ ìèíóòó Ó ìàìû ãîëîñ ÷óòî÷êó äðîæàë: Íîðìàëüíî, êàê âñåãäà Òû âûïèë áóäòî? Òåáå æåíû íè êàïåëüêè íå æàëü! Ãîðòàíü ñìÿã÷èëàñü, ãîðëî ñòàëî ãëàäêèì; È, îâëàäåâ ñîáîé, ïðîáîðìîòàë: ß òðåçâûé, ìàìà. Âñ¸ ó íàñ â ïîðÿäêå. Ïðîñòè: ñëó÷àéíî íîìåð òâîé íàáðàë .
 ñîåäèíåíèÿõ ðàçìûòûõ Áðåäó â êðîìåøü, Ñòðàõ âåðîëîìíûé ïåðâîáûòíûé Áåðè è åøü ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
! Øàãíóâøèå â âå÷íîñòü
Ñåðãåé ØÅÂ×ÅÍÊÎ
ÄÂÀ ÑÊÐÈÏÀ×À Íàïîìèíàíèå æèâóùèì. Ñïåêòàêëü èäåò áåç àíòðàêòà
Ìîé äðóã Ñåðãåé Øåâ÷åíêî Òàê áû ìíå õîòåëîñü íàïèñàòü. Õîòåëîñü, íî Ñåðåæè íåò ñðåäè íàñ, åùå ïîêà îòðàâëÿþùèõ àòìîñôåðó Çåìëè óãëåêèñëûì ãàçîì, ñâîåé òîñêîé è èçëèøíåé ðàäîñòüþ. Îí î÷åíü õîòåë óéòè, è åãî îòïóñòèëè. Îí íå áûë ìîèì äðóãîì, íåñìîòðÿ íà òî, ÷òî âñþ æèçíü Ñåðãåé ïðîøåë, ïî÷òè êàñàÿñü ìåíÿ ñâîèì ïëå÷îì. Ãäå-òî ðÿäîì, ãäå-òî ñîâñåì áëèçêî Óäèâèòåëüíûé, ÷èñòûé, íàïîëíåííûé íåãàñèìîé ýíåðãèåé ÷åëîâåê Äà ÷òî ÿ ãîâîðþ? Âäûõàÿ, èìåííî âäûõàÿ, ñòðîêè åãî ñòèõîâ è ïðîçû, ÿ íå ìîãó ñäåðæàòü ñëåç ðàäîñòè è áîëè. Ðàäîñòè ÷òî íàøåë äðóãà, è áîëè ÷òî ïîòåðÿë íàâñåãäà. Åãî æèçíü, åãî äðàìàòóðãèÿ è ïîýçèÿ, åãî íåïðèìèðèìîñòü ê ôàëüøè, è â òî æå âðåìÿ èãðà â íàøó æèçíü Åãî æèçíü ýòî ïîñòîÿííîå îòðèöàíèå ñàìîé æèçíè â òîì, ïðèâû÷íîì äëÿ âñåõ íàñ ïîíèìàíèè. Ïðîòèâîðå÷èå âíóòðåííåãî «ß» è îêðóæàþùåãî ïðîñòðàíñòâà, áåçûñõîäíîñòü, æåñòîêàÿ ïðåäîïðåäåëåííîñòü ñóäüáû.  íàøå âðåìÿ.  íàøåì èçìåðåíèè. Îòâåðãíóòûé, îí íàøåë ñèëû ïîäíÿòüñÿ, íå ïîíÿòûé Ñåðãåé íå ïåðåñòàë ïèñàòü, ãîâîðèòü è æèòü òàê, êàê äîëæåí áûë òîëüêî îí. Íå ñäàâàÿñü íè íà ñåêóíäó, ðàññåêàÿ ñâîèì ìå÷îì ìîë÷àëèâîå, äàæå ñ íåêèì óïðåêîì, íåïîíèìàíèå âñåõ è âñÿ. Èãðàÿ ðîëè â òåàòðå è â æèçíè. Îí õîòåë áûòü óñëûøàííûì Õîòåë Íî Ìèð ñëèøêîì ãëóõ è Ìû ìåíÿåì òî, ÷òî êàæåòñÿ íåïîïðàâèìûì. Ìû çíàêîìèì Âàñ, äîðîãîé ÷èòàòåëü, ñ óäèâèòåëüíî íàïîëíåííîé ëè÷íîñòüþ. Îñòàíîâèòåñü íà ñòðîêàõ ñòèõîâ è ïðîçû Ñåðãåÿ Øåâ÷åíêî. Îñòàíîâèòåñü è Íå ìîë÷èòå, òîëüêî íå ìîë÷èòå!.. , ãîâîðÿ Ñåðåæèíûìè ñëîâàìè èç ïüåñû Äâà ñêðèïà÷à . Èáî âðåìÿ ïðèøëî Åìó ïîâåäàòü íàì, à íàì ïîñëóøàòü Åãî. Ñëîâî ìîåìó äðóãó Ñåðãåþ Øåâ÷åíêî! Âîò îí! Âñòðå÷àéòå!
Àíäðåé ÄÞÊÀ
Äåéñòâóþùèå ëèöà: Æèòåëè ãîðîäà: ßêåðñ Áîðèñ Ëüâîâè÷ ñêðèïà÷, 40 ëåò. Ïðåïîäàâàòåëü ìóçûêè; ×åðíûé ÷åëîâåê êîììåíòàòîð ñîáûòèé; Ëåâ Ìîèñååâè÷ ñòàðûé åâðåé, ôèëîñîô; Áàáà Êàòÿ ñòàðàÿ æåíùèíà, îêêóïàöèþ ïåðåæèëà; Çèíêåâè÷ Ñåìåí æóðíàëèñò; Õàíà; Ðîçà Ðûíêîâà; Íèêîëàé Ðûíêîâ; 1-ÿ æåíùèíà; 2-ÿ æåíùèíà; 3-ÿ æåíùèíà; 4-ÿ æåíùèíà; 1-é ìóæ÷èíà; 2-é ìóæ÷èíà; 3-é ìóæ÷èíà; Ìàëü÷èê; Êàòÿ â ìîëîäîñòè; Íåìöû: Ôðóê Ýðìñò Ëþäâèã 30 ëåò, îáåðñò (ïîëêîâíèê); Ãåáèòòñ êîìèññàð Êðèâîãî Ðîãà; Ðàõòè÷ Êàðë íà÷. ðàñîâîãî îòäåëà, ãàóïòìàíí ÑÑ; Ýíãåëüáåðã Êàðë ñëåäîâàòåëü ãåñòàïî, øòàíäàðòåíôþðåð ÑÑ Ãàññ îáåð-ëåéòåíàíò íà÷. æàíäàðìåðèè ÑÑ; Ðàøêå ïàëà÷, øòàáñ-âàõìèñòð ÑÑ; Ïîëèöàè: 1-é ïîëèöàé; 2-é ïîëèöàé; 3-é ïîëèöàé; Êîëÿí; Çàõàðîâ; Æèòåëè ãîðîäà, ñîëäàòû.
"
Ýïèçîä 1, ñöåíà 1 Îñíîâíîé çàíàâåñ îòêðûâàåòñÿ, çà íèì 2-é, íà íåì ñèìâîëû. Èäåò ôîíîãðàììà ìîëèòâû Äíè Òðåïåòà , ïî ïîðòàëàì æåíùèíû âûíîñÿò ïîäñâå÷íèêè, çàæèãàþò ñâå÷è. Âûõîäÿò ìóæ÷èíû â íàöèîíàëüíîé îäåæäå, êîòîðóþ îäåâàþò èìåííî â ýòîò äåíü 2 îêòÿáðÿ, èäåò ìîëèòâà íà èâðèòå, âî âðåìÿ ïðîèãðûøà èäåò ïåðåâîä íà ðóññêîì. Ëþäè óøëè, çàíàâåñ ïîäíÿëñÿ ââåðõ. (ôîíîãðàììà Èñïîëíÿé çàïîâåäè ìîè, è óâåëè÷ó ÿ íàðîä òâîé, è íàñåëþ èì çåìëþ, è íå çàòåðÿåòåñü âû ñðåäè íàðîäîâ, íî áóäåòå âèäíû, è äàì ÿ âàì áîãàòñòâî è ïî÷åò, è åñëè çëûå îïîë÷àòñÿ íà âàñ, íå îñòàâëþ áåç çàùèòû, è áóäåò ïî ñëîâó ìîåìó òàê âî âñå âðåìåíà, ïîêóäà âûáîð òâîé ìíå ïðèíàäëåæèò.) Ýïèçîä 2 Ñöåíà 2 Ïîëíûé ñâåò, íà ñöåíå îðêåñòð áåç äèðèæåðà, èñïîëíÿåòñÿ òàíãî, âûõîäèò äèðèæåð â ïèñòîëåòå , äèðèæèðóåò, ïîâîðà÷èâàåòñÿ ê çàëó. Âûñòðåë. - (ÐÅÂÅÐ. 2 ÐÀÇÀ. Ñ ÍÀÐÀÑÒÀÍÈÅÌ.) Çà ýòî âðåìÿ äâå íåìûõ ñöåíû â îðêåñòðå, äèðèæåð â ïèñòîëåòå ëåæèò ëèöîì âíèç Ç. Ò. Ì. ïîâîðîò êðóãà. ÔÎÍÎÃÐÀÌÌÀ - ß ïðåñëåäóþ âðàãîâ ìîèõ è íàñòèãàþ èõ è íå âîçâðàùàþñü, äîêîëå íå èñòðåáëþ èõ. Íà ïîâîðîòå êðóãà øóì (ôîíîãðàììà) ãàçåò÷èêè, êðèêè, ñóåòà. Èäóò ñëàéäû 1990 ãîäà Ãåðìàíèè. ×åðíûé ÷åëîâåê – (íà ïîðòàëå) Ýòî áûëî íåäàâíî.  Áåðëèíå, ãîä 1990 é, îáúåäèíåíèå Ãåðìàíèè, ïàäåíèå ñòåíû. Êàáàðå, îðêåñòð èãðàåò, è êîãäà óæå çâóêó íåêóäà âûøå, ðóêîâîäèòåëü îðêåñòðà âûøåë. Ïîêëîíèëñÿ, çà ñïèíîþ òðóáà çàâèçæàëà, ê îðêåñòðó ïîâåðíóëñÿ áûñòðî, è â ýòî âðåìÿ èç çàëà ðàçäàëñÿ âûñòðåë. Âñ¸ ñìåøàëîñü, êðèêè, âèçãè, äàìû â óæàñå ïîäíèìàþò ëàïêè. À íàóòðî â ãàçåòàõ Âî âðåìÿ èñïîëíåíèÿ Òàíãî æèçíè áûë óáèò äèðèæåð îðêåñòðà Ãàïêå. Çà ÷òî îí óáèò? Ïðåñòóïëåíüÿ? êàêèå? Óáèò äèðèæåð Ãàïêå Ýðèõ Ìàðèÿ . Ñöåíà 3, Ýïèçîä 2. Çàêîí÷åí ïîâîðîò ñöåíû, äåêîðàöèÿ êâàðòèðû. Çàõîäÿò æóðíàëèñò è áàáà Êàòÿ, íåñóò ÷åìîäàí è äâå ñóìêè. Áàáà Êàòÿ Íó, íàêîíåö-òî ïðèåõàë, à òî ÿ óæ äóìàëà, ÷òî òû òàì îñòàíåøüñÿ. Ñ íåìöàìè ñâîèìè. Ñåíÿ Íó, âû çðÿ âîëíîâàëèñü: íåìöû ïóñòü æèâóò â Ãåðìàíèè, à ó ìåíÿ äîì çäåñü. (ñàäèòñÿ â êðåñëî) Õîòÿ íà òàìîæíå î÷åíü ïðî-
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
âåðÿëè, íàâåðíî, ðîäñòâåííèêè âàøè. Òîæå ïîäîçðèòåëüíûå è äîòîøíûå. Áàáà Êàòÿ Íó, îíè æå íà ñëóæáå! À òû îòòóäà ëåòèøü. Ñåíÿ Ïðàâèëüíî, áàá Êàòÿ, ãðàíèöà äîëæíà áûòü íà çàìêå: à âäðóã ÿ øïèåí çàñëàííûé è ïðîâîêàöèþ ñ ñîáîé âåçó! ×åòûðå ÷àñà áàãàæ ïðîâåðÿëè (ïîêàçûâàåò íà ñóìêè è ÷åìîäàí), òðè ðàçà â ðåäàêöèþ çâîíèëè, è óñòàíîâèëè-òàêè, ÷òî åñòü ÿ íà ñàìîì äåëå ÷åñòíûé ÷åëîâåê êîòîðûé íå ïîääàëñÿ óëîâêàì “êîâàðíîãî çàïàäà”, à âåðíóëñÿ íà ëþáèìóþ ðîäèíó, òàê ÷òî ìîæíî ïóñòèòü åãî äîìîé, õàé æèâåò. Áàáà Êàòÿ Øàëîïàé òû, Ñåíÿ. Åñëè òû ñ íèìè òàê æå ãîâîðèë, òî ÷òî-òî ñëèøêîì áûñòðî òåáÿ äîìîé îòïóñòèëè. Ñåíÿ Îíè òîëüêî ðàäè âàñ ïîòîðîïèëèñü. Êàê óçíàëè, ÷òî ÿ âàì çâîíþ, – ñðàçó çàáåãàëè, ïîä êîçûðåê âçÿëè, ïðîõîäèòå, ïîæàëóéñòà, äîáðî ïîæàëîâàòü, áàáå Êàòå ïåðåäàéòå, ÷òî ñëóæáó ñïðàâíî íåñåì, ïóñòü íå âîëíóåòñÿ Áàáà Êàòÿ Áîëòóí, îäíî ñëîâî æóðíàëþãà! Òû êàê ïîçâîíèë èç Øåðåìåòüåâî ÿ æå óáðàëà âñå, ïðèãîòîâèëà íà ñòîë, äóìàëà, âå÷åðîì áóäåøü. Äâà äíÿ òåáÿ æäó, äàæå íà âñþ òîðãîâëþ îñòàâèëà. Ñåíÿ Âîçìåùó âñå óáûòêè, êàê ãîâîðÿò íåìöû, îðäíóíã èñò îðäíóíã ïîðÿäîê, òî åñòü, âîò ÿ ïðèåõàë òåïåðü âñå â ïîðÿäêå áóäåò. Áàáà Êàòÿ – Íó, ÿ êîãäà ìîëîäàÿ áûëà, ïîðÿäîê èõíèé õîðîøî ðàññìîòðåëà. Ñåíÿ Íó êîãäà ýòî áûëî! Íåëüçÿ âñå âðåìÿ ïîìíèòü òîëüêî ïëîõîå, ñêîëüêî ëåò ïðîøëî! Áàáà Êàòÿ ß áû ðàäà çàáûòü. Íî âñå âîò ïîìíþ! Òîãäà ñîâñåì äåâ÷îíêîé áûëà, òåïåðü âîò óæå ñòàðóõà ñòàëà à âñå ïîìíþ, êàê áóäòî â÷åðà. Ñåíÿ Íó, áóäåò âàì. ß æå ñàìîå ãëàâíîå íå ñêàçàë: íåìöû ìíå ñòàòüþ çàêàçàëè â åæåíåäåëüíèêå Äè öàéò - Âðåìÿ . Áàáà Êàòÿ Ýòî ïðî òî, êàê ñòåíó ëîìàëè? Ñåíÿ Äà ïðî ïàäåíèå ñòåíû âñå ñåé÷àñ ïèøóò. Òóò äðóãîå. Ó íèõ â ýòîò äåíü îáùåíàöèîíàëüíûé ïðàçäíèê áûë. Ìàññîâûå ãóëÿíèÿ, âñÿêèå ìåðîïðèÿòèÿ ïðîâîäèëèñü, êîíöåðòû. Áàáà Êàòÿ Äà ÿ âèäåëà ïî òåëåâèçîðó. Ïðåçèäåíòîâ ïîíàåõàëî, è íàøè òîæå òàì áûëè, ðå÷è ãîâîðèëè î ñîäðóæåñòâå, âîññîåäèíåíèè... Ñåíÿ Áàáà Êàòÿ, ÿ òîæå ýòî âèäåë, ÿ æå òàì áûë! Áàáà Êàòÿ Ïðîñòè, Ñåíÿ. Íó òàê ÷åãî òåáå íåìöû çàêàçàëè? Ñåíÿ Ñòàòüþ ïðî óáèéñòâî. ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
#
Áàáà Êàòÿ Îé, áîæå÷êè, à êîãî æ óáèëè? Ñåíÿ Îäíîãî ñòàðîãî ìóçûêàíòà, äèðèæåðà. Îí ñî ñâîèì îðêåñòðîì èãðàë â ðåñòîðàíå, è êîãäà îíè èñïîëíÿëè ñâîþ ñàìóþ çíàìåíèòóþ ïåñíþ, òî åãî çàñòðåëèëè ïðÿìî íà ñöåíå. Áàáà Êàòÿ Ãîñïîäè, ñòàðèêà-òî çà ÷òî? Âîò îíè, òâîè íåìöû, äàæå â òàêîé äåíü... Ïîäîæäè, Ñåíÿ, à ÷åãî ýòî òåáå îá ýòîì ñêàçàëè ïèñàòü? Òû æå êîìàíäèðîâàííûé íà ïðàçäíèê áûë? Ñåíÿ ß áûë êàê ðàç â ýòîì ðåñòîðàíå, ïðàâäà, â äðóãîì çàëå, ïîçâîíèë íåìöàì â ðåäàêöèþ, òàê ïîëó÷èëîñü, ÷òî ïåðâûé îá ýòîì ñîîáùèë, îíè îòäàëè ýòîò ìàòåðèàë ìíå, ïðîñèëè áîëüøóþ ñòàòüþ íàïèñàòü, äàæå àâàíñ äàëè 300 ìàðîê. Áàáà Êàòÿ À ýòî íà íàøè ìíîãî? Ñåíÿ Ìíîãî Áàáà Êàòÿ Íó âîò è ìîëîäåö! ß âñåãäà ãîâîðèëà, ÷òî òû íå ïðîïàäåøü ñî ñâîèì òàëàíòîì. Íó è êàê íàïèñàë ñòàòüþ? Ñåíÿ Íàïèñàë. Åùå êîå-êàêèå äîêóìåíòû ïðèäóò, ÿ çàïðîñ ó íèõ â ïîëèöèþ ñäåëàë, ó íèõ æå òàì êàðòîòåêà íà âñåõ æèòåëåé. Áàáà Êàòÿ Íó äà, àêêóðàòèñòû îíè áîëüøèå, ýòî ÿ ïîìíþ. Ñåíÿ Íó, âîò îíè äîëæíû ìíå ñîîáùèòü. Êñòàòè, ìíå íå çâîíèëè? Áàáà Êàòÿ Íåò, ïèñüìî âîò ïðèøëî (ïîäàåò êîíâåðò) Ñåíÿ À, ýòî îòêðûòêà, ïîçäðàâëÿþò ñ íîâûì ãîäîì Áàáà Êàòÿ À ÷åãî â îêòÿáðå? Ñåíÿ Ïîòîìó ÷òî ó åâðååâ íîâûé ãîä íà÷èíàåòñÿ â îêòÿáðå. Áàáà Êàòÿ Íó, òîãäà ñ íîâûì ãîäîì, Ñåíÿ! Ñåíÿ Ñïàñèáî. Âîò ìû ñ âàìè è îòìåòèì ñåé÷àñ. Íà Íîâûé ãîä êóøàþò ÿáëîêè, ìåä, ñëàäîñòè... Áàáà Êàòÿ Íó, ÿ òîãäà ïîéäó, ÷àéíèê ïîñòàâëþ Ñåíÿ Íîâîñòÿìè ìåñòíûìè ìåíÿ ñíàáäèòå, ðàññêàæåòå, ÷òî äà êàê, à òî ÿ îòîðâàëñÿ îò æèçíè âñå ïî çàãðàíèöàì... Áàáà Êàòÿ Îõ, Ñåíÿ, áèñîâ ñûí, çíàåøü, êàê áàáêå óãîäèòü! Ñåíÿ Òàê ïðîôåññèÿ îáÿçûâàåò! Áàáà Êàòÿ – Çíàþ. Òû âñåãäà îáÿçàòåëüíûé áûë. Ñ ñàìîãî äåòñòâà (óõîäèò) - çâîíèò òåëåôîí Ñöåíà 4 Áàáà Êàòÿ: (çà ñöåíîé) Ñåíÿ, òåëåôîí! Ñåíÿ ß âîçüìó (áåðåò òðóáêó) Àëëî! Òåëåôîíèñòêà Îòâåòüòå Áåðëèíó!
Ãîëîñ ñ íåìåöêèì àêöåíòîì Ãåð Çèíêåâè÷? Àëëî! Ñåíÿ - Äà, ÿ ñëóøàþ Ãîëîñ Ìåíÿ çîâóò Ãþíòåð Çàéôåðò, ÿ ðåäàêòîð âîñòî÷íîãî åæåíåäåëüíèêà Äè öàéò . Ìû çàêàçûâàëè âàì î÷åðê î ïðîèñøåñòâèè â ðåñòîðàíå. Ñåíÿ Ñòàòüÿ ãîòîâà, ÿ âûñûëàþ åå çàâòðà, òàê ÷òî îíà óñïåâàåò â íàáîð. Ãîëîñ Ìû õîòåëè ñîîáùèòü, ÷òî àííóëèðóåì çàêàç. Ñåíÿ – Íî â ÷åì ïðè÷èíà? Ãîëîñ Àâàíñ çà ñòàòüþ âû ìîæåòå íå âîçâðàùàòü, ìû ïðèíîñèì ñâîè èçâèíåíèÿ çà òî, ÷òî çàñòàâèëè çàíèìàòüñÿ ýòèì ïðîèñøåñòâèåì. Ñåíÿ – Ïîäîæäèòå! Âàñ ÷òî-òî íå óñòðàèâàåò? Ïî÷åìó ñíÿò çàêàç? Ãîëîñ Ãåð Çèíêåâè÷, ïî âàøåìó çàïðîñó â ïîëèöèþ îòêðûëèñü ôàêòû, êîòîðûå äîêàçûâàþò, ÷òî ýòîò ÷åëîâåê áûë âîåííûé ïðåñòóïíèê. Âî âðåìÿ âîéíû îí ñëóæèë â ÑÑ è ó÷àñòâîâàë â óíè÷òîæåíèè ìèðíîãî íàñåëåíèÿ. Ïîëèöèÿ ïðîâîäèò ðàññëåäîâàíèå, ïîýòîìó äî êîíöà ñëåäñòâåííûõ äåéñòâèé îíè ðåêîìåíäóþò âîçäåðæàòüñÿ îò ïóáëèêàöèé êàêèõ-ëèáî ôàêòîâ. Ñåíÿ – Íî ÿ âåäü íè÷åãî íå çíàë! Ýðèõ Ìàðèÿ Ãàïêå! Ïðåïîäàâàòåëü ìóçûêè, èíâàëèä äåòñòâà. Ýòî êàêîå-òî íåäîðàçóìåíèå. ß ïðîñòî õîòåë óòî÷íèòü äîêóìåíòàëüíî, êàê îí æèë è ÷åì çàíèìàëñÿ. Ãîëîñ – Åãî íàñòîÿùåå èìÿ Ýðíñò Ëþäâèã Ôðóê. ×ëåí ÍÑÄÀÏ ñ 1939 ãîäà, â 1941 ãîäó îí â âàøåì ðîäíîì ãîðîäå áûë ãåáèòñêîìèññàðîì. (ðåâåð íà óñèëåíèå. 2 ïîâòîðà â âàøåì ðîäíîì ãîðîäå ) - ãóäêè òåëåôîíà Ñöåíà 5 ×åðíûé ÷åëîâåê (íà ïîðòàëå) – Íåêîòîðûå ñîáûòèÿ íàøåé æèçíè ÿâëÿþòñÿ âñåãî ëèøü ëîãè÷åñêèì ïðîäîëæåíèåì òîãî, ÷òî áûëî ðàíüøå, õîòü è êàæóòñÿ íà ïåðâûé âçãëÿä òàêèìè íåîæèäàííûìè è íåïðåäñêàçóåìûìè Ñöåíà 6 Âõîäèò áàáà Êàòÿ Áàáà Êàòÿ Ñåíÿ, êòî çâîíèë? Ñåíÿ Íåìöû Áàáà Êàòÿ Íó, è ÷òî ñêàçàëè? Ñåíÿ Áàáà Êàòÿ, à â âîéíó, ïðè íåìöàõ, òû òóò æèëà? Áàáà Êàòÿ Äà, ìû ýâàêóèðîâàòüñÿ íå óñïåëè Ñåíÿ À òàêóþ ôàìèëèþ êàê Ôðóê íå ïîìíèøü?
$
Áàáà Êàòÿ Ôðóêò êîòîðûé? Íó, ìû åãî ôðóêòîì íàçûâàëè. Äà ïîìíþ. Îí íà÷àëüíèêîì â ÑÑ áûë, ðàññòðåëàìè êîìàíäîâàë. Ñåíÿ Ýòî åãî óáèëè. Áàáà Êàòÿ Íàøëè âñå-òàêè! Îí â 44-îì ñáåæàòü óñïåë, äîëãî ïðÿòàëñÿ, âèäàòü, íî õîðîøî, ÷òî íàøëè: ñòîëüêî ëþäåé óáèë! Ëè÷íî â ðàññòðåëàõ ó÷àñòâîâàë, íèêîãî íå æàëåë íè äåòåé, íè ñòàðèêîâ. Îíè â ëàãåðå îðêåñòð îðãàíèçîâàëè è âñåãäà âî âðåìÿ êàçíåé èãðàëè. Ìû ñðàçó ñëûøàëè: êàê òîëüêî ìóçûêà íà÷íåòñÿ, çíà÷èò îïÿòü óáèâàòü áóäóò. Îíè âñåãäà îäíó è òó æå ìåëîäèþ èãðàëè. Ñåíÿ – Òàíãî æèçíè . Áàáà Êàòÿ À ñàìûé ïåðâûé ðàç îíè åâðååâ èç ìóçûêàëüíîé øêîëû ïîçàáèðàëè, ñêðèïà÷à îäíîãî èçâåñòíîãî, îí ó íàñ çíàìåíèòûé áûë, ßêåðñ, åãî ïîòîì òîæå óáèëè, îíè èì ñêàçàëè ñ âåùàìè ñîáðàòüñÿ, ÷òî âñåõ ïåðåâîçèòü áóäóò, à ñàìè ïðèâåëè â øàõòó è âñåõ ðàññòðåëÿëè. Ñåíÿ À êòî åùå òàì áûë? Ìîæåò, êòî-òî ñïàññÿ? Áàáà Êàòÿ Äà êòî æå òåïåðü âñïîìíèò? ñòîëüêî ëåò ïðîøëî (æóðíàëèñò âûõîäèò íà ïîðòàë, Ç.Ò.Ì. ïåðåñòàíîâêà äåêîðàöèé) Ñöåíà 7 Ñåíÿ (íà ïîðòàëå) – Íèêòî íå ïîìíèò ïðîøëî ìíîãî ëåò à åñëè áû åñëè áû ìû ìîãëè óâèäåòü, êàê ýòî áûëî, ÷òî áû òîãäà ìû ñìîãëè ñäåëàòü, êîãî ñïàñòè, ÷òî èçìåíèòü? Íî âðåìÿ èäåò, è íîâûå äåëà è çàáîòû ñåãîäíÿ ñòàíîâÿòñÿ âàæíåå òîãî, ÷òî áûëî â÷åðà. È ìû óæå íå ïîìíèì. Íàì íåêîãäà. ×åðíûé ÷åëîâåê À çà÷åì ýòî ïîìíèòü? Çà÷åì? Êîìó èç íûíå æèâóùèõ áóäóò èíòåðåñíû ýòè ðàññêàçû î êðèêàõ äåòåé ó êðàÿ ìîãèëüíîãî øóðôà, î çâóêàõ ìóçûêè, ïåðåêðûâàþùåé àâòîìàòíûå î÷åðåäè, î êèñëîì çàïàõå ïîðîõà è äûìÿùåéñÿ êðîâè? Çà÷åì? Ìîëîäîå ïîêîëåíèå ðîäèòñÿ ñ ïàìÿòüþ ÷èñòîé, êàê ïðîñòûíÿ èç ïîëêîâîé ïðà÷å÷íîé, èõ áóäåò èíòåðåñîâàòü òîëüêî ðàäîñòü è óäîâîëüñòâèÿ, áåñêîíå÷íûé ïðàçäíèê æèçíè. Íîâûå äîìà ïîäíèìóòñÿ íà ìåñòå ðàçâàëèí, ñòàðûå ìîãèëû çàðàñòóò òðàâîé. Âñå áóäóò æèòü ïî íîâûì çàêîíàì è ïðàâèëàì, à ðàññêàçû î÷åâèäöåâ óòèõíóò, êàê âåòåð ïîñëå áóðè, âñå ïîéäåò ñâîèì ÷åðåäîì èçî äíÿ â äåíü, ïî êðóãó, è îíè çàáóäóò. Ñåíÿ – Çàáóäóò? ×åðíûé ÷åëîâåê – Äà, çàáóäóò. ×óæèå áåäû ìàëîèíòåðåñíû, îñîáåííî, åñëè îíè ïðîèçîøëè äàâíî. Âñå ýòî ñòàòèñòèêà, ïîæåëòåâøèå ñòðàíèöû äîêóìåíòîâ â ïûëüíûõ àðõèâàõ.
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
Ñåíÿ – Íå äóìàþ, ÷òî îíè çàáûëè, èì ïðîñòî íàäî íàïîìíèòü. ×åðíûé ÷åëîâåê À êòî íàïîìíèò? Êòî?! Òåïåðü ìû ìîæåì òîëüêî ïðåäïîëàãàòü. Ýïèçîä 3 Ñöåíà 8 Ôîíîãðàììà áîÿ, àðòèëëåðèÿ è ïð., ñâîäêà ïî ðàäèî Ãîëîñ Îò ñîâåòñêîãî èíôîðìáþðî. 13 àâãóñòà 1941 ãîäà â ðåçóëüòàòå îæåñòî÷åííûõ áîåâ ñîâåòñêèìè âîéñêàìè áûë îñòàâëåí ãîðîä Êðèâîé Ðîã (çàïèñü îáðûâàåòñÿ, øóì ïîìåõè. Çâó÷èò “Õîðñò Âåññåëü”, íà ýêðàíå èäóò ãèòëåðîâöû. Âûõîä ìàññîâêè, ïîÿâëÿþòñÿ ïîëèöàè, ñîëäàòû. Íà òóìáàõ ïî êðàÿì ñöåíû ðàçâåøèâàþò ïðèêàçû. Ñðåäè ëþäåé âûõîäÿò íà àâàíñöåíó ßêåðñ è Ëåâ Ìîèñååâè÷. Îäèí ÷åëîâåê âíèìàòåëüíî ðàçãëÿäûâàåò ïëàêàòû íà òóìáàõ). Çàõàðîâ (÷èòàåò ) – äðåìåíóëû äóøåãóáû èì íàçàä äîðîãè íåò . Ïðàâèëüíî, êîí÷èëîñü èõ âðåìå÷êî, òåïåðü çà âñå ñïðîñÿò. Ëåâ Ìîèñååâè÷ – À êòî ñïðîñèò, ïîçâîëüòå óçíàòü? Çàõàðîâ À ìû è ñïðîñèì. Âñå, êîãî áîëüøåâèêè îáîáðàëè. Ó ìîåãî îòöà áûëî äâà ìàãàçèíà, òàê îíè èõ íàöèîíàëèçèðîâàëè, à äåäà è îòöà âûñëàëè íà Ñîëîâêè êàê ýêñïëóàòàòîðîâ è ïîäðûâíîé ýëåìåíò. Ñóêè! Íó, íè÷åãî òåïåðü íåìåö íàâåäåò ïîðÿäîê. Õîòÿ âàì, æèäàì, ÷òî áîÿòüñÿ? Ïðè ëþáîé âëàñòè õîðîøî æèëè. Òîëüêî è äî âàñ î÷åðåäü äîéäåò, è âàñ ïîòðÿñåì. À? ×åãî íàñóïèëñÿ, ïåéñàòûé? Íåáîñü, äåíåæêè âîäÿòñÿ? Òàê Õðèñòîñ ãîâîðèë, äåëèòüñÿ íàäî. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Õðèñòîñ ãîâîðèë, ÷òî íàäî ëþáèòü áëèæíåãî. Çàõàðîâ Âîò ìû è ïîëþáèì! Äàé òîëüêî ñðîê. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Ó âàñ îòîáðàëè äâà ìàãàçèíà, è âû ýòî ïîìíèòå, à åâðååâ îáèðàëè ïÿòü òûñÿ÷ ëåò. Òàê êòî æå áîëüøå ïîñòðàäàë, âû èëè ìû? Çàõàðîâ Àõ òû, ïàñêóäíèê äîëãîïîëûé! Óéäè îò ãðåõà, çàøèáó! (çàìàõèâàåòñÿ). Ñöåíà 9 ßêåðñ ïîäáåãàåò ê íèì è õâàòàåò Çàõàðîâà çà ðóêó ßêåðñ Ïðåêðàòèòå íåìåäëåííî, èíà÷å ÿ ïîçîâó ïîëèöèþ, è âàñ äîñòàâÿò â êîìåíäàòóðó çà íàðóøåíèå îáùåñòâåííîãî ïîðÿäêà. Çàõàðîâ (âûäåðãèâàåò ðóêó, îòñòóïàåò) Òû êîìó ãðîçèøü? Äóìàåøü, ÿ íå çíàþ, ÷òî ïðè áîëüøåâèêàõ äåëàë? Íà âñåõ ïðàçäíèêàõ èíòåðíàöèîíàë ïèëèêàë. ßêåðñ ß çàíèìàþñü ìóçûêîé, à íå îñêîðáëÿþ ëþäåé, êàê âû. ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
%
Çàõàðîâ Äà ïîøåë òû! Ñöåíà 10 Ïîäõîäèò ïîëèöåéñêèé 1 ïîëèöàé Ñïîêîéíî! Ñîáëþäàåì ïîðÿäîê!  ÷åì äåëî? ßêåðñ Ïðîñòî íåäîðàçóìåíèå. 1 ïîëèöàé Äîêóìåíòû? Çàõàðîâ Îí (óêàçûâàåò íà ßêåðñà) ïðè áîëüøåâèêàõ íà ìèòèíãàõ ìóçûêó èì èãðàë. 1 ïîëèöàé Ðàçáåðåìñÿ. Äîêóìåíòû? Çàõàðîâ ß... Ó ìåíÿ òîëüêî ýòî (âûòàñêèâàåò êíèæêó) 1 ïîëèöàé Îãî! Ñòåïàí! (ïîäõîäèò âòîðîé ïîëèöàé). Âîçüìè-êà åãî. 2 ïîëèöàé – Êîãî? (áåðåò ßêåðñà) 1 ïîëèöàé Íå åãî, äóðàê! Ýòîãî. Çàõàðîâ ß ìîãó âñå îáúÿñíèòü. 1 ïîëèöàé  êîìåíäàòóðå îáúÿñíèøü, ñòàðøèé ëåéòåíàíò Çàõàðîâ. 2 ïîëèöàé Ïîøëè, êîìèññàð, ðå÷è ãîâîðèòü áóäåøü âîçëå ñòåíêè (óâîäÿò) Çàõàðîâ Äà ÿ ê âàì øåë. ß íå êîììóíèñò, ýòî îøèáêà. 1 ïîëèöàé Ðàçáåðåìñÿ! Òèøå áóäü! Ïîéäåì è íå áåãè, à òî ïðèñòðåëèì (óõîäÿò) ßêåðñ Áîæå ìîé, ïîëó÷àåòñÿ. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Áîðèñ Ëüâîâè÷, óñïîêîéòåñü, ìíå êàæåòñÿ, ÷òî îí òàêîé æå êîììóíèñò, êàê ÿ ïðåäñåäàòåëü êîëõîçà. Ñöåíà 11 Õàíà Êóäà åãî ïîâåëè? Çà ÷òî åãî âçÿëè? Ëåâ Ìîèñååâè÷ - Çäðàâñòâóé, Õàíà. Õàíà Îé, èçâèíèòå. Çäðàâñòâóéòå, Ëåâ Ìîèñååâè÷! ß ïðîñòî óâèäåëà, êàê ïîëèöåéñêèå ïîäîøëè ê âàì, à ïîòîì ßêåðñ Ýòî ëåéòåíàíò Êðàñíîé Àðìèè. Õàíà Áîæå ìîé, îíè åãî ðàññòðåëÿþò? Ëåâ Ìîèñååâè÷ Íå äóìàþ. Õàíà Ïðàâäà, íåëüçÿ âåäü ïðîñòî óáèòü ÷åëîâåêà çà òî, ÷òî îí ñëóæèë â àðìèè. ßêåðñ Ñåé÷àñ íå çíàåøü, ÷òî ìîæåò ñëó÷èòüñÿ. Õàíà Íåò-íåò, íåìöû î÷åíü ïîðÿäî÷íàÿ, âûñîêîêóëüòóðíàÿ íàöèÿ. Ëåâ Ìîèñååâè÷ – Êóëüòóðíûå ëþäè íå çàâîåâûâàþò äðóãèå ñòðàíû, Õàíà. Èì íåêîãäà. Êñòàòè, Áîðèñ Ëüâîâè÷, ÿ ñëûøàë, ÷òî ìóçûêàëüíàÿ øêîëà, ãäå âû ðàáîòàëè, çàêðûòà. ßêåðñ Äà, â ñâÿçè ñ íóæäàìè âîåííîãî âðåìåíè çäàíèå ðåêâèçèðîâàíî äëÿ êàíöåëÿðèè ãåñòàïî. Ëåâ Ìîèñååâè÷ – ß âèæó, ó âàñ ïîÿâèëèñü âëèÿòåëüíûå äðóçüÿ, Áîðèñ Ëüâîâè÷. Õàíà ×òî æå ýòî äåëàåòñÿ? Íåóæåëè èì òàê ìåøàëà ìóçûêà?
ßêåðñ Ìíå âûäàëè ïîâåñòêó ÿâèòüñÿ â êîìåíäàòóðó è çàðåãèñòðèðîâàòüñÿ, êàê åâðåþ, ïðåäïèñàíèå ñòàòü íà ó÷åò íà áèðæå òðóäà. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Íè÷åãî íå ìåíÿåòñÿ, êàæäàÿ íîâàÿ âëàñòü íà÷èíàåò íîâûé ïîðÿäîê ñ ó÷åòà åâðååâ, à ïîòîì ñ åâðåéñêèõ ïîãðîìîâ. Õàíà Ëåâ Ìîèñååâè÷, íå íàäî òàê ìåíÿ ïóãàòü. Îíè èùóò êîììóíèñòîâ è îôèöåðîâ, ýòî äåëàëè âñå, áîëüøåâèêè òîæå ðàññòðåëèâàëè áåëûõ è ìàõíîâöåâ. Ëåâ Ìîèñååâè÷ È çåëåíûõ, è ïåòëþðîâöåâ, è òåõ, êòî áûë ïîäîçðèòåëüíûì è áîãàòûì. Õàíà Íó, êàêèå æå ìû áîãàòûå èëè ïîäîçðèòåëüíûå? Ïðîñòî íåìöû íåìöû î÷åíü ëþáÿò ïîðÿäîê è ïîýòîìó õîòÿò çíàòü, ñêîëüêî íàñ â ãîðîäå åñòü ëþäåé è êàêîé îíè íàöèîíàëüíîñòè íàâåðíîå. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Êîíå÷íî, Õàíà, íîâûé õîçÿèí äîëæåí çíàòü, ñêîëüêî íîâûõ ðàáîòíèêîâ â åãî õîçÿéñòâå. Áîðèñ Ëüâîâè÷, âû ñîáèðàåòåñü èäòè íà áèðæó? ßêåðñ À ÷òî åùå îñòàåòñÿ? Ýâàêóèðîâàòüñÿ ìû íå ìîæåì, òàê ÷òî ëó÷øå ïîéòè. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Ìîé âàì ñîâåò: âñïîìíèòå âñå, ÷òî âû çíàåòå, èç íåìåöêèõ è àâñòðèéñêèõ êîìïîçèòîðîâ, âîçìîæíî, ýòî áóäåò äàëåêî íå ëèøíèì. Äî ñâèäàíèÿ. ßêåðñ Äî ñâèäàíèÿ. À âû ÷òî, íå îñòàíåòåñü? Âåäü ïðèêàçàíî ïðèáûòü âñåì: íåìöû õîòÿò ñäåëàòü êàêèå-òî îáúÿâëåíèÿ, çà÷èòàòü ïðèêàçû. Ëåâ Ìîèñååâè÷ ß ñëèøêîì ÷àñòî çà ñâîþ æèçíü âñòðå÷àë ïîáåäèòåëåé, è ïîâåðüòå, âñåãäà ãîâîðèëè îäíî è òî æå, äà è ïîñëåäñòâèÿ òîæå âñåãäà îäèíàêîâûå. Âñåãî õîðîøåãî (ðàñêëàíèâàåòñÿ, óõîäèò). Ñöåíà12 Õàíà Áîðÿ, ÿ íè÷åãî íå õî÷ó, íî Ëåâ Ìîèñååâè÷ ìåíÿ íàñòîðàæèâàåò, îí íå âèäèò íè÷åãî õîðîøåãî è òîëüêî ïóãàåò âñåõ íàñ è, ïîìîåìó, âûæèë èç óìà. ßêåðñ Õàíà, ñåé÷àñ âñå íàïóãàíû, íî ÿ ñ÷èòàþ, ÷òî íå íàäî ïîääàâàòüñÿ ïàíèêå, âñ¸ îáðàçóåòñÿ. Õàíà Êîíå÷íî, âñå, ÷òî ãîâîðèëè î íåìöàõ, ýòî ïðîñòî ïðîïàãàíäà, îíè ñîâñåì íå òàêèå, âåäü ïðàâäà? Ñöåíà 13 Ãðîìêîãîâîðèòåëü èãðàåò ìàðø, âûõîäÿò ïîëèöàè, ñîëäàòû è îôèöåðû. Ôðóê – Æèòåëè Êðèâîãî Ðîãà! Ãåðìàíñêàÿ àðìèÿ îñâîáîäèëà âàñ îò ãí¸òà áîëüøåâèçìà, òåïåðü ìû áóäåì óñòàíàâëèâàòü äëÿ âàñ íîâûé ïîðÿäîê, ÷òîáû ñòðîèòü íîâóþ æèçíü â ñâîáîäíîé Óêðàèíå. Íåìåöêîå êîìàíäîâàíèå íå
&
íàìåðåíî ïðåïÿòñòâîâàòü íîðìàëüíîé æèçíè ìèðíîãî íàñåëåíèÿ è íàäååòñÿ íà âçàèìîïîíèìàíèå è ñîòðóäíè÷åñòâî. Áóäóò ñîçäàíû àäìèíèñòðàòèâíûå ñëóæáû ìåñòíîãî ðóêîâîäñòâà, òàêæå íåìåöêîå êîìàíäîâàíèå îáúÿâëÿåò íàáîð äîáðîâîëüöåâ â ïîëèöèþ è àðìåéñêèå ÷àñòè. Ìû íàäååìñÿ íà ñîòðóäíè÷åñòâî è âàøó ïîìîùü ãåðìàíñêîé àðìèè â âûïîëíåíèè åå âåëèêîé èñòîðè÷åñêîé ìèññèè. À òåïåðü ïîñëóøàéòå ïðèêàçû, êîòîðûå ñòàíóò äëÿ âàñ ïðàâèëàìè íîâîé ñâîáîäíîé æèçíè. Ïîæàëóéñòà. Âõîäÿò òðîå ïîëèöàåâ. 1 ïîëèöàé Âñåì æèòåëÿì Êðèâîãî Ðîãà âûéòè íà ñâîè ðàáî÷èå ìåñòà è ïðèñòóïèòü ê ðàáîòå. Âàø òðóä áóäåò õîðîøî îïëà÷èâàòüñÿ, à âñåì ñïåöèàëèñòàì áóäóò âûäàíû êàðòî÷êè íà äîïîëíèòåëüíûå ïðîäîâîëüñòâåííûå ïàéêè äëÿ èõ ñåìåé. 2 ïîëèöàé Âñå æèòåëè ãîðîäà äîëæíû ñäàòü âñå îðóæèå, êîòîðîå ñåé÷àñ íàõîäèòñÿ â èõ ñîáñòâåííîñòè, à èìåííî: îõîòíè÷üè ðóæüÿ è êàðàáèíû, àðìåéñêîå âîîðóæåíèå, áîåïðèïàñû è õîëîäíîå îðóæèå. Òàêæå ñëåäóåò ñäàòü âñå çîëîòûå è ñåðåáðÿíûå öåííîñòè, îáëèãàöèè ãîñóäàðñòâåííûõ çàéìîâ è ñáåðåãàòåëüíûå êíèæêè, òàêæå ñëåäóåò ñäàòü âñþ ñîâåòñêóþ è èíîñòðàííóþ âàëþòó, ïîñêîëüêó ïðè íîâîé âëàñòè îíà íå èìååò íèêàêîé öåííîñòè è èçûìàåòñÿ èç îáðàùåíèÿ. Âû ïîëó÷èòå íîâûå äåíüãè, êîòîðûìè òåïåðü áóäåòå ïîëüçîâàòüñÿ ïðè âñåõ âàëþòíûõ îïåðàöèÿõ. Ïî ïîâîäó âñåõ îñòàëüíûõ âêëàäîâ íåìåöêîå êîìàíäîâàíèå ïðåäúÿâèò èñê Ñòàëèíó è âåðíåò âñå ñáåðåæåíèÿ îáðàòíî â çîëîòîé âàëþòå è ãåðìàíñêèõ äåíåæíûõ çíàêàõ. 3 ïîëèöàé Âñåì êîììóíèñòàì, êîìñîìîëüöàì, à òàêæå òåì, êòî ïðè áîëüøåâèñòñêîì ðåæèìå çàíèìàë ðóêîâîäÿùèå äîëæíîñòè, ñëåäóåò äîáðîâîëüíî ñäàòüñÿ íåìåöêèì âëàñòÿì è çàðåãèñòðèðîâàòüñÿ â êîìåíäàòóðå. Íåìåöêîå êîìàíäîâàíèå ãàðàíòèðóåò âñåì æèçíü è ïðåäëàãàåò ñîòðóäíè÷åñòâî íà áëàãî íîâîé Óêðàèíû. 1 ïîëèöàé  ñëó÷àå íåâûïîëíåíèÿ ïðèêàçîâ íåìåöêîãî êîìàíäîâàíèÿ... 2 ïîëèöàé Âñå óêëîíÿþùèåñÿ æèòåëè è òå êòî íå ñîîáùèë î íàðóøåíèÿõ è íàðóøèòåëÿõ!.. 3 ïîëèöàé Áóäóò ïðåäàíû âîåííî-ïîëåâîìó ñóäó è ïðèãîâîðåíû, ïî çàêîíàì âîåííîãî âðåìåíè. 1 ïîëèöàé Ê ñìåðòíîé êàçíè. 2 ïîëèöàé ×åðåç ðàññòðåë. 3 ïîëèöàé Ïóáëè÷íî.
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
Ñöåíà 14 Æèòåëè ðàñõîäÿòñÿ. 1 ïàðà. 1 æåíùèíà ß ãîâîðèëà, ÷òî íàäî óåçæàòü, à òû âñå òÿíóë ãîðîä íå ñäàäóò, ìû èõ ðàçîáüåì : Êàê æå, ðàçáèëè! Ñàìè ñáåæàëè, à íàñ òóò îñòàâèëè. Ãîñïîäè, ÷òî òåïåðü áóäåò? Ìóæ÷èíà - Óñïîêîéñÿ, îíè îáåùàëè, ÷òî åñëè ñäàòüñÿ äîáðîâîëüíî, òî íèêîãî ïðåñëåäîâàòü íå áóäóò. Æåíùèíà ñ ìàëü÷èêîì. 2 æåíùèíà Åñëè áóäóò ñïðàøèâàòü ïàïà óåõàë äàâíî, è ìû íå çíàåì, ãäå îí. È çàâòðà æå îòíåñåøü ïðèåìíèê è ðóæüå. Íåò, ÿ ñàìà îòíåñó. Íó ÷òî òû ìîë÷èøü? Òû âñå ïîíÿë? Ìàëü÷èê Ïîíÿë. Íî ïàïà âåäü íå óåõàë! Îí ñ íåìöàìè âîþåò! 2 æåíùèíà Òèøå, äóðàê! (íà êîëåíÿõ ïîïðàâëÿåò îäåæäó íà ìàëü÷èêå.) Ñûíîê, ïîéìè, íåëüçÿ ýòî ãîâîðèòü: ïàïà òàì à íåìöû çäåñü, è Çîéêà ñîâñåì ìàëåíüêàÿ, òû ïîíèìàåøü? Ìàëü÷èê Ïîíèìàþ. Íî ïàïà âåðíåòñÿ? 2 æåíùèíà Âåðíåòñÿ, îáÿçàòåëüíî âåðíåòñÿ. À ìû áóäåì åãî æäàòü. Æäàòü è ìîë÷àòü, òû ïîíèìàåøü? Ìàëü÷èê Äà, ìàìà, ÿ âñå ïîíèìàþ, òû íå áîéñÿ. ß âñå ñàì îòíåñó è ñêàæó âñå, ÷òî íàäî, òû òîëüêî íå áîéñÿ, ëàäíî? 2 æåíùèíà Ëàäíî, ïîéäåì äîìîé. 3 ïàðà 3 æåíùèíà – Òû ñäàøü âñå îáëèãàöèè è êíèæêè, à çîëîòî? Íó êàêîå ó íàñ çîëîòî? Òû íè÷åãî íå ðàññêàçàë õîçÿéêå? 2ìóæ÷èíà Íå êðè÷è òàê! Ìû ñäàäèì âñå, ÷òî èì íàäî, ïóñòü çàáèðàþò. Âñå, òåïåðü ýòî íè÷åãî íå ñòîèò. 4 ïàðà 3 ìóæ÷èíà – À ÷òî? Ëó÷øå ïðè âëàñòè áûòü, ÷åì ñïèíó íà êîãî-òî ãíóòü. Ðåáÿòà ãîâîðèëè, ÷òî äåíüãè õîðîøèå ïëàòÿò, îãîðîäû äàþò, äà. À Ìèøêå âîîáùå êîðîâó äàëè, êîãäà îí êîìèññàðà ïðèâåë! Ïðè ñîâåòàõ ãîðÿ íàìûêàëèñü ÷åãî òåïåðü æäàòü? 4 æåíùèíà À êîãäà íàøè âåðíóòñÿ, ÷òî òîãäà ãîâîðèòü áóäåøü? Îíè òåáÿ çà ýòî, êàê òâîåãî áðàòà, øëåïíóò. 3 ìóæ÷èíà Êàêèå “íàøè”, äóðà? Êîí÷èëèñü íàøè!” Âîí êàê ïîòèêàëè! Íå ñåãîäíÿ çàâòðà Êèåâ âîçüìóò, à ïîòîì Ìîñêâó. Êîí÷èëèñü ñîâåòû, íå âåðíóòñÿ áîëüøåâèêè, ïîíÿëà? 4 æåíùèíà – Îõ, íå çíàþ! Áîþñü ÿ Êîëÿ... 3 ìóæ÷èíà À íå çíàåøü òàê ìîë÷è ëó÷øå. Ñêàçàë, ïîéäó â ïîëèöèþ òàê è áóäåò! Ëó÷øå çäåñü, ÷åì íà ôðîíò. 4 æåíùèíà Ëó÷øå óæ çäåñü. ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
'
ñöåíà 15 êàíöåëÿðèÿ ãåñòàïî, êàáèíåò, äâîå îôèöåðîâ çà ñòîëîì, èãðàåò ðàäèî, Ãåíäåëü èëè Áàõ. Ôðóê – Íå íàäî íåäîîöåíèâàòü ýòèõ àáîðèãåíîâ, Êàðë, îíè õèòðû è èçâîðîòëèâû, õîòÿ è êàæóòñÿ òàêèìè ïîñëóøíûìè. Äèâåðñèè è ñàáîòàæ íå çàñòàâÿò ñåáÿ æäàòü. Ðàõòè÷ Ó ìåíÿ ïóõíåò ãîëîâà îò âîåííîïëåííûõ, à òû ïðåäëàãàåøü åùå çàíèìàòüñÿ è ãðàæäàíñêèìè. Ôðóê Íå ÿ, à äåïàðòàìåíò ãîñóäàðñòâåííîé áåçîïàñíîñòè. Ðàõòè÷ Çíàþ, ïðèêàç çà ïîäïèñüþ Ãåéäðèõà îáÿçûâàåò ïðîâîäèòü ÷èñòêó íàñåëåíèÿ è âîåííîïëåííûõ ïóòåì àãèòàöèè è êàðàòåëüíûõ àêöèé äëÿ âûÿâëåíèÿ íåáëàãîíàäåæíîãî ýëåìåíòà è âíåäðåííûõ áîëüøåâèñòñêèõ àãåíòîâ. Ôðóê ß âèæó, òû ïðåêðàñíî îçíàêîìëåí ñ ïðèêàçîì, îäíàêî òû óïóñòèë îäèí ïóíêò. Ðàõòè÷ Êàêîé? Ôðóê Åâðååâ. Ðàõòè÷ Î äà, åùå è åâðåè. Ïîéìè, Ýðíñò, ìû íå óñïåâàåì! Ìîè ëþäè áóêâàëüíî âàëÿòñÿ ñ íîã. Ñëèøêîì ìíîãî ïëåííûõ, ñëèøêîì ìíîãî êîììóíèñòîâ, ñëèøêîì ìíîãî äîíîñîâ, ýòî ïðîñòî áåçäîííàÿ ñòðàíà. Ìû äàæå íå ìîæåì ðàçìåñòèòü òåõ, êîãî âçÿëè â ïëåí âî âðåìÿ ïîñëåäíåãî íàñòóïëåíèÿ! Ôðóê Íå áåñïîêîéñÿ. Ñåãîäíÿ ÿ ïîäïèñàë ïðèêàç ïî îðãàíèçàöèè íîâîãî ëàãåðÿ äëÿ âîåííîïëåííûõ øòàëàã ¹338, íó, à åñëè íå õâàòàåò ìåñòà, òî ëþáîé êàðüåð â òâîåì ðàñïîðÿæåíèè. Ðàõòè÷ À ïîìîùü â ëþäÿõ? Ôðóê Îðãàíèçîâàíû ïîëèöåéñêèå êîìàíäû èç ìåñòíûõ, îíè íåìíîãî ðàçãðóçÿò ðàáîòó ïî àêöèÿì. Ðàõòè÷ ×òî ïî ïîñëåäíåìó ïóíêòó? Ôðóê Äàííûå íà åâðååâ îáðàáîòàíû è ñêîðî ïåðâàÿ ïàðòèÿ áóäåò ñôîðìèðîâàíà. Ðàõòè÷ Ìíå íóæíî âûáðàòü ìåñòî. Ôðóê Êàêàÿ-íèáóòü øàõòà, ÷òîáû ïîòîì ìîæíî áûëî èñïîëüçîâàòü ýòî ìåñòî äëÿ ïîñëåäóþùèõ àêöèé. Ýòî ýêîíîìèÿ âðåìåíè è îðãàíèçàöèÿ áåñïåðåáîéíîé ðàáîòû. Êñòàòè, Êàðë, ÿ áû òåáå ñîâåòîâàë ëó÷øå îðãàíèçîâûâàòü äîñóã ñâîèõ ïîäîïå÷íûõ. Ðàõòè÷ Òû ñ óìà ñîøåë, Ýðíñò: äîñóã äëÿ ýòîãî ñáðîäà? Òâîå ëèáåðàëüíè÷àíüå íå äîâåäåò òåáÿ äî äîáðà. Áðîñü ýòè èíòåëëèãåíòñêèå çàìàøêè! Äîñòàòî÷íî, ÷òî àãèòàòîðû ðàáîòàþò ñ íèìè êàæäûé äåíü. Ôðóê Òâîè ó÷åíûå ïîïóãàè òîëüêî è ìîãóò, ÷òî òâåðäèòü âûçóáðåííûé òåêñò. Íàì
íóæíî ãðàìîòíî ðàáîòàòü ñ íàñåëåíèåì. Íàäî îðãàíèçîâàòü îðêåñòð. Ðàõòè÷ ß âèæó, ìóçûêàëüíîå îáðàçîâàíèå íå äàåò òåáå ñïîêîéíî ñïàòü? Ôðóê Òâîè êðåñòüÿíñêèå øóòêè àáñîëþòíî íåóìåñòíû. Åùå áû ãîä, è ÿ áû èãðàë â ëó÷øåì áåðëèíñêîì îðêåñòðå, åñëè áû íå âîéíà. Ðàõòè÷ Òû íàäååøüñÿ ñîáðàòü îðêåñòð ñðåäè ýòèõ Èâàíîâ , â ýòîé ãëóøè? Ïî-ìîåìó, ýòî ãëóïî. Ôðóê Ãëóïî íåäîîöåíèâàòü äðóãèå íàðîäû, îñîáåííî ñëàâÿí, òàê ñêàçàë ôþðåð. Äàæå â èõ âàðâàðñêèõ äóøàõ æèâåò ëþáîâü ê ìóçûêå.  åâðåÿõ, êñòàòè, òîæå. Ñðåäè íèõ äîâîëüíî ìíîãî ãðàìîòíûõ ìóçûêàíòîâ. Ðàõòè÷ íàëèâàåò ñåáå ðþìêó è äåëàåò ïðèãëàøàþùèé æåñò Ïî-ìîåìó, Ýðíè, òåáå ïðîñòî íóæíî âûñïàòüñÿ. Ôðóê ïîäíèìàåò ñâîþ ðþìêó Ïàðè? Ðàõòè÷ Ñîãëàñåí. Ôðóê ßùèê ôðàíöóçñêîãî êîíüÿêà: ÿ çíàþ, ó òåáÿ îñòàëñÿ çàïàñ åùå èç Ïàðèæà. Ðàõòè÷ Õîðîøî, à êîãäà ïåðâîå âûñòóïëåíèå? Ôðóê Äàé ïîäóìàòü... Ïóñòü îíî ñîñòîèòñÿ 14-ãî, 13-å âñå-òàêè íåñ÷àñòëèâîå ÷èñëî. Ðàõòè÷ Ðåøåíî, àêöèþ ïî åâðåÿì ïðîâîäèì 14-ãî îêòÿáðÿ. Ýïèçîä 4 Ñöåíà 16 Êàíöåëÿðèÿ ãåñòàïî, Çàõàðîâ ïðèíèìàåò íà ïðèåìå ïîñåòèòåëåé â ôîðìå íåìåöêîãî óíòåð-îôèöåðà. Íà ñòåíàõ ïîðòðåòû êîìïîçèòîðîâ, Ôðóê ïðîâåðÿåò èíñòðóìåíòû, êîòîðûå ëåæàò íà ïàðòàõ, ðÿäîì ñòîïêè íîò. Âõîäèò ßêåðñ. Çàõàðîâ Ïîøåâåëèâàåìñÿ, ãîñïîäà åâðåè, íå ñîçäàåì î÷åðåäè, ïðîõîäèì, îòìå÷àåìñÿ. Ñëåäóþùèé! Î, êàêàÿ âñòðå÷à! Ãîñïîäèí ìóçûêàíò! Ïîæàëîâàëè çàñâèäåòåëüñòâîâàòü ñâîå ïî÷òåíèå íîâîé âëàñòè? Èëè îïÿòü íà êîãî-òî æàëîâàòüñÿ ïðèøåë, æèäåíîê?! Ôðóê – íàèãðûâàåò íà ñêðèïêå óâåðòþðó èç Ñåâèëüñêîãî öèðþëüíèêà , îáîðà÷èâàåòñÿ. Óíòåð-îôèöåð! Çàõàðîâ ßâîëü, ãîñïîäèí ãåáèòñ-êîìèññàð! (âñêàêèâàåò) Ôðóê – (ïîäõîäèò ê Çàõàðîâó, íå âûïóñêàÿ ñêðèïêè) ß çàìåòèë, ÷òî âû ïîñòîÿííî îáíàðóæèâàåòå ïîëíîå íåçíàíèå íåìåöêîãî ÿçûêà, ÷òî ìåíÿ îãîð÷àåò. Íî ÿ òàêæå âèæó âàøå íåèñòðåáèìîå æåëàíèå åãî çíàòü, ÷òî íå ìîæåò íå ðàäîâàòü. Òîëüêî çà÷åì òàê êðè÷àòü? Çàõàðîâ Âèíîâàò, ãîñïîäèí ãåáèòñ-êîìèññàð! Èñïðàâëþñü! Ôðóê – (ìîðùèòñÿ) Ïðåêðàñíî, óíòåð-îôè-
!
öåð. Èòàê, âû ãîâîðèëè î ìóçûêàíòå? Çàõàðîâ ßâîëü! Íàòþðëèõ, ãîñïîäèí ãåáèòñ-êîìèññàð! Ôðóê Õâàòèò òåðçàòü ìîè óøè ýòèìè âîïëÿìè, ãîâîðè íà ðîäíîì ÿçûêå. Çàõàðîâ Ñëóøàþñü! Ýòîò æèä è åñòü òîò ìóçûêàíò. Î÷åíü èçâåñòíûé, íà âñåõ áîëüøåâèñòñêèõ ìèòèíãàõ èãðàë Èíòåðíàöèîíàë è ïðî÷èå êîììóíèñòè÷åñêèå ïåñíè. Î÷åíü åãî çà ýòî êðàñíûå öåíèëè. Ôðóê – (ðàçãëÿäûâàåò ßêåðñà) Ýòî ïðàâäà? Âû äåéñòâèòåëüíî ìóçûêàíò? ßêåðñ Äà, ãîñïîäèí îôèöåð. ß ïðåïîäàâàë â ýòîé ìóçûêàëüíîé øêîëå, è äåéñòâèòåëüíî âûñòóïàë ñ êîíöåðòàìè, íî ìû èãðàëè íå òîëüêî Èíòåðíàöèîíàë . Êëàññè÷åñêàÿ ìóçûêà è íàðîäíûå ïåñíè òîæå èñïîëíÿëèñü. Ôðóê Ïðåâîñõîäíî! Îòëè÷íî! Êàê âû, ðóññêèå, ãîâîðèòå – íà ëîâöà è çâåðü áåæèò , âåðíî? Çàõàðîâ Òàê òî÷íî, ãîñïîäèí ãåáèòñ-êîìèññàð, ïîïàë âîëê â îâ÷àðíþ, êàê êóð âîùèï! Ôðóê – Ýòî òîæå ïîñëîâèöû? Çàõàðîâ Òàê òî÷íî! Ôðóê Çàðåãèñòðèðóéòå ýòîãî ãîñïîäèíà ìóçûêàíòà, è ïîáûñòðåå. (Îòõîäèò ê èíñòðóìåíòàì è íà÷èíàåò ëèñòàòü íîòû) Çàõàðîâ – Ñëóøàþñü! (ßêåðñó) Íó ÷òî, ïèëèêàëî? Ñåé÷àñ ÿ òåáÿ â ëó÷øåì âèäå îôîðìëþ. Òû êàê ïðåäïî÷èòàåøü? Îò ïóëè ñäîõíóòü èëè, êàê âàø Èóäà óäàâèøüñÿ? Ôðóê Óíòåð-îôèöåð! Çàíèìàéòåñü ðàáîòîé è ïðåêðàòèòå áîëòàòü! Çàõàðîâ Âèíîâàò, ãîñïîäèí ãåáèòñ-êîìèññàð! Ñöåíà 17 Âõîäèò ïîëèöàé ñî ñòðåìÿíêîé, íà÷èíàåò ñíèìàòü ïîðòðåòû. Ôðóê ýòîãî íå âèäèò. Îäèí èç ïîðòðåòîâ õîðîøî ïðèêðó÷åí, ïîëèöàé âûòàñêèâàåò øòûê, îòäèðàåò ïîðòðåò, òîò ïàäàåò íà ïîë, Ôðóê îáîðà÷èâàåòñÿ. Ôðóê Îòñòàâèòü, áîëâàí! Êòî ïðèêàçàë?! Ïîëèöàé Âèíîâàò, ãîñïîäèí ãåáèòñ-êîìèññàð, ïî ïðèêàçó îáåð-ëåéòåíàíòà Ãàññà íàâîæó ïîðÿäîê â ïîìåùåíèè, óáèðàþ âñ¸ ëèøíåå, ïîðòðåòû êîììóíèñòîâ. Ôðóê Ýòî íå ëèøíèå, ýòî âåëèêèå êîìïîçèòîðû, è åñëè òû, æèâîòíîå, íå ìîæåøü îòëè÷èòü ìóçûêàíòà, îò áîëüøåâèêà òî òâî¸ ìåñòî íå â ïîëèöèè, à â êîíöëàãåðå. Òàì èç òåáÿ âûáüþò äóðü. Ïîëèöàé Âèíîâàò, ãîñïîäèí Ôðóê Êðóãîì ìàðø, îñ¸ë! ×òîá ÿ òåáÿ íå âèäåë! Çàõàðîâ – (ßêåðñó) ×òî-òî íàø íå â äóõå
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
ñåãîäíÿ. Òî÷íî òåáÿ øë¸ïíóò, êàê Áîã ñâÿò! Ôðóê Óíòåð-îôèöåð! ×òî âû òàì êîïàåòåñü?! Çàõàðîâ – Âñ¸ ãîòîâî, ãîñïîäèí ãåáèòñ-êîìèññàð! ßêåðñ Áîðèñ Ëüâîâè÷, åâðåé, áåçðàáîòíûé ìóçûêàíò, ñî÷óâñòâîâàë êðàñíûì. Ôðóê Ïðîäîëæàéòå çàíèìàòüñÿ ñïèñêàìè. Çàõàðîâ Ñëóøàþñü! Ôðóê: (óêàçûâàÿ íà èíñòðóìåíòû) Èòàê Áîðèñ Ëüâîâè÷, ïðîøó. Ìíå êàæåòñÿ, ÷òî âû çíàåòå, êàê ñ ýòèì îáðàùàòüñÿ. ßêåðñ Èçâèíèòå, ÿ íåìíîãî âîëíóþñü. (Ðàçìèíàåò ðóêè) Ôðóê Íè÷åãî ñòðàøíîãî. Ìîé ó÷èòåëü ãîâîðèë, ÷òî íåðâíîå âîëíåíèå ñâîéñòâåííî íàñòîÿùåìó ìóçûêàíòó. Íà ÷¸ì âû èãðàåòå? ßêåðñ Ñêðèïêà. Ôðóê Ïðåêðàñíî. Ïîæàëóéñòà! (ïîäàåò ñêðèïêó, ßêåðñ ïðîâåðÿåò íàñòðîéêó) ×òî áóäåòå èãðàòü? ×àéêîâñêèé, Ìóñîðãñêèé, Ðàõìàíèíîâ, Ãëèíêà? ßêåðñ Âû õîðîøî çíàåòå ðóññêóþ êëàññèêó. Ôðóê Ïðåïîäàâàòåëè Áåðëèíñêîé êîíñåðâàòîðèè çíàëè ñâîå äåëî, à ÿ áûë ïðèëåæíûì ó÷åíèêîì. Íó, íà÷èíàéòå, ïðîøó âàñ. ßêåðñ Ñåé÷àñ. ( Íà÷èíàåò èãðàòü óâåðòþðó èç Ñåâèëüñêîãî öèðþëüíèêà . Ôðóê áåðåò âòîðóþ ñêðèïêó, è îíè èãðàþò äóýòîì. Ïåðâûì çàêàí÷èâàåò Ôðóê) Ôðóê Âåëèêîëåïíî! Âû ïðåâîñõîäíî âëàäååòå ñìû÷êîì. Ñîãëàñåí ñ áîëüøåâèêàìè, òàêîãî ìóçûêàíòà ñòîèò öåíèòü. ßêåðñ Áëàãîäàðþ âàñ. Ôðóê Íå ñòîèò ñìóùàòüñÿ è áîÿòüñÿ. Âàøà ïðîïàãàíäà ðàññêàçûâàëà î çâåðñòâàõ è óáèéñòâàõ, íî ïîâåðüòå, âñ¸ äàëåêî íå òàê, êàê âàì ïðåïîäíîñèëè. ßêåðñ Íî êàê æå åâðåéñêèå ïîãðîìû? Ôðóê Àõ, áðîñüòå, Áîðèñ Ëüâîâè÷! Âû îïÿòü çàãîâîðèëè çàãîëîâêàìè âàøèõ ãàçåò. Åñëè ýòî òàê, òî âìåñòî ìóçèöèðîâàíèÿ è âîñïîìèíàíèé ÿ äîëæåí áèòü âàñ íîãàìè, à ïîòîì òàùèòü íà âèñåëèöó. Íå òàê ëè? ßêåðñ ß äåéñòâèòåëüíî ÷èòàë íàøè ãàçåòû, äðóãèõ íå áûëî, è ïîòîì âåäü âîéíà ïðîäîëæàåòñÿ... Ôðóê – (ðàññìåÿëñÿ)Áîã ìîé, òåïåðü ÿ ïîíÿë! Âàñ ïóãàåò ìîÿ ôîðìà. Äà, ÿ ñîëäàò ðåéõà, è ìû âîþåì çäåñü. Çàìåòüòå, äëÿ òîãî, ÷òîáû îñâîáîäèòü íàðîäû, êîòîðûå ïîðàáîùåíû áîëüøåâèêàìè è óæå ïîçàáûëè, ÷òî çíà÷èò áûòü ñâîáîäíûìè. Äà! Ìû íåñ¸ì ýòó ñâîáîäó íà øòûêàõ íàøåãî îðóæèÿ, íî êòî æå äîáðîë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
!
âîëüíî îòêàçûâàëñÿ îò ñëàäêîãî ïèðîãà âëàñòè è ïðèâèëåãèé? Íåò, íèêòî íå îòäàñò ýòîãî äîáðîâîëüíî. Ïîýòîìó ìû, êàê áîëåå ñèëüíàÿ íàöèÿ, äîëæíû íåñòè ýòî áðåìÿ âîéíû. È ïîòîìó ñåé÷àñ ÿ íàõîæóñü çäåñü, â ýòîé ôîðìå, à íå ñèæó â êîíñåðâàòîðèè â ãðàæäàíñêîì êîñòþìå íà ðåïåòèöèè íàøåãî îðêåñòðà, è ìîé ñòàðûé ó÷èòåëü íå âûõîäèò èç ñåáÿ îò òîãî, ÷òî ÿ îïÿòü çàáûâàþ âñòóïèòü âîâðåìÿ, óâû. ß çàâèäóþ âàì, ïðîñòîìó ÷åëîâåêó, êîòîðûé ìîæåò çàíèìàòüñÿ ëþáèìûì äåëîì. ßêåðñ – Íî ó ìåíÿ íåò ðàáîòû: øêîëà çàêðûòà, âñå ïðåïîäàâàòåëè è ó÷åíèêè ðàñïóùåíû. (ïîÿâëÿåòñÿ Ðàõòè÷ è íàáëþäàåò çà íèìè, ßêåðñ åãî íå âèäèò) Ôðóê Íåò, ó âàñ åñòü ðàáîòà. Çäåñü âîéíà êîí÷èëàñü è íà÷èíàåòñÿ ìèðíàÿ æèçíü. Íåìåöêîå êîìàíäîâàíèå íå çàáûâàåò î êóëüòóðå, ìóçûêà íå óìîëêíåò.  ãîðîäå áóäåò îðãàíèçîâàí îðêåñòð, è ÿ äóìàþ, âû íå îòêàæåòåñü èãðàòü â íåì. ßêåðñ Îðêåñòð? Íî áîëüøèíñòâî ìóçûêàíòîâ ýâàêóèðîâàëîñü. Ôðóê Âñå íà÷èíàåòñÿ ñ ìàëîãî. Êñòàòè, âû íå ìîãëè áû âñïîìíèòü, êòî èç ïðîôåññèîíàëîâ åùå îñòàëñÿ çäåñü? ßêåðñ – Ñðàçó ìíå òðóäíî âñïîìíèòü. Íàäî óçíàòü, ñïðîñèòü, åñëè âû íå âîçðàæàåòå... Ôðóê Î, ýòà âå÷íàÿ åâðåéñêàÿ ïîäîçðèòåëüíîñòü è íåäîâåðèå! Õîðîøî, ñåé÷àñ ÿ ðàçâåþ âñå âàøè ñîìíåíèÿ. Óíòåð-îôèöåð! Çàõàðîâ – ß, ãîñïîäèí ãåáèòñ-êîìèññàð! (âñêàêèâàåò) Ôðóê Âûïèøèòå ãîñïîäèíó ßêåðñó ñâîáîäíûé ïðîïóñê ïî ãîðîäó è îòìåòüòå åãî â ãðàôå ðàáîòàþùèõ ãðàæäàí ïîìåòêîé îðêåñòð . Çàõàðîâ Ñëóøàþñü! (çàïèñûâàåò, ïîäàåò Ôðóêó áëàíê, òîò ÷èòàåò, ðàñïèñûâàåòñÿ è îòäàåò åãî ßêåðñó) Ôðóê Âîò è âñå, âû ïðèíÿòû íà ðàáîòó. Ïîïðîøó âàñ çàâòðà áûòü â çäàíèè ãîðîäñêîãî òåàòðà â äåñÿòü ÷àñîâ, áåç îïîçäàíèé. Ïîðÿäîê åñòü ïîðÿäîê: íè ìèíóòîé ïîçæå! Ïîâåðüòå, ÿ òàêîé æå ñòðîãèé äèðèæåð, êàê è ÷åñòíûé ñîëäàò. ßêåðñ Ïðîñòèòå, âû áóäåòå äèðèæèðîâàòü îðêåñòðîì? Ôðóê Äà. Êàê âèäèòå, ó ìåíÿ íåò ðàñîâûõ ïðåäóáåæäåíèé, òàê ÷òî â èçâåñòíîì ñìûñëå ó íàñ áóäåò íàñòîÿùèé èíòåðíàöèîíàë . Äî ñâèäàíèÿ, Áîðèñ Ëüâîâè÷. ßêåðñ Äî ñâèäàíèÿ. Ñïàñèáî âàì. Ôðóê Íå ñòîèò: ïðîñòàÿ óñëóãà. Íå çàáû-
âàéòå, ìû âåäü ñ âàìè (óêàçûâàåò íà ñêðèïêó) êîëëåãè! ßêåðñ óõîäèò íå âèäÿ Ðàõòè÷à) Ñöåíà 18 Ðàõòè÷ Ýðíåñò, ÿ íå ïåðåñòàþ óäèâëÿòüñÿ òâîèì òàëàíòàì. Ñàì çìåé â Ýäåìñêîì ñàäó òàê íå óìàñëèâàë Åâó, êàê òû ýòîãî åâðåÿ. Ñëóøàÿ òåáÿ, ÿ âñïîìíèë ïðîïîâåäè ñâîåãî ïàñòûðÿ â äåòñòâå. Ôðóê Ñìåéñÿ, Êàðë, òîëüêî íå çàáóäü ïðèãîòîâèòü êîíüÿê. Ðàõòè÷ Ê ÷åìó òàêèå ñëîæíîñòè? Ïîñëå äâóõ óäàðîâ ïî ð¸áðàì îí âûäàë áû òåáå âñåõ èçâåñòíûõ åìó ìóçûêàíòîâ è ñûãðàë áû ÿçûêîì âìåñòî ñìû÷êà è Ãåíäåëÿ, è Áàõà. Ôðóê – Òû çàáûâàåøü, ÷òî ìû íå äîìà, Êàðë. ß ïîìíþ òû ó÷àñòâîâàë â õðóñòàëüíîé íî÷è íî ñåé÷àñ íå òî âðåìÿ, äà è áðàòü ó ýòèõ åâðååâ íå÷åãî. Ðàõòè÷ Ïîòðÿñè èõ êàê ñëåäóåò, òàê ñðàçó íàéä¸òñÿ. Ìû òîãäà äàæå íå ìîãëè çàáðàòü âñå, ÷òî îíè îòäàâàëè. ׸ðò ïîäåðè, îäèí ñòàðèê ñ ðîæåé Ìàôóñàèëà âûëîæèë ìíå äâåñòè çîëîòûõ êðîí, òîëüêî ÷òîáû íå òðîãàëè åãî ëàâêó. Õà, êàê áû íå òàê! Ðàçáèòîå ñòåêëî óáèðàëè äâà äíÿ, ÿ ïîìíþ, êàê îíî áëåñòåëî íà óòðåííåì ñîëíöå, óëèöû êàçàëèñü ïîñûïàííûìè áðèëëèàíòàìè. Ôðóê Ñîãëàñåí, ýòî áûëî ãðàíäèîçíîå çðåëèùå. Îäíàêî ñåé÷àñ íå òðèäöàòûå ãîäû, ãðóáàÿ ñèëà íóæíà äëÿ ïîäàâëåíèÿ ÿâíûõ âðàãîâ, à ñ ýòèìè íàäî äåéñòâîâàòü ìÿã÷å. Ïîéìè, ÿ ñåé÷àñ äëÿ íåãî ñëîâíî Ìîèñåé, ñî ñêðèæàëÿìè ñïóñòèâøèéñÿ ñ Ñèíàÿ.  áëàãîäàðíîñòü çà ýòî îí ïðèâåä¸ò ìíå ëó÷øèõ èç òåõ, êòî åù¸ ïîìíèò, ÷òî òàêîå ìóçûêà, îðêåñòð áóäåò ñîáðàí, òàê ÷òî ÿ ñîâåòóþ òåáå ïåðåõîäèòü íà ìåñòíóþ âîäêó, îíà êðåï÷å íàøåé, äà è ñòîèò äåøåâëå. Ðàõòè÷ ß ñòàðûé ñîëäàò, Ýðíåñò, ìíå âñ¸ ðàâíî, ÷òî ïèòü, æåëóäîê ó ìåíÿ ëóæåíûé, âûäåðæèò ëþáîå ïîéëî. Òîëüêî ïîïîìíè ìî¸ ñëîâî: áëàãîäàðíîñòü è åâðåé âåùè íåñîâìåñòèìûå, îí îáÿçàòåëüíî íàéä¸ò ñïîñîá, êàê òåáÿ ïðîâåñòè. Ôðóê Íå â åãî ïîëîæåíèè. Ðàõòè÷ Òû èõ íå çíàåøü, à ÿ ðàáîòàþ ñ íèìè äàâíî. È òâî¸ ñ÷àñòüå, ÷òî èìåííî ÿ íà÷àëüíèê ðàñîâîãî îòäåëà, à òî çà òàêèå çàèãðûâàíèÿ ñ ïðåäñòàâèòåëåì íåïîëíîöåííîé ðàñû òåáå ïðèøëîñü áû äîëãî îïðàâäûâàòüñÿ. Ôðóê Õî÷ó íàïîìíèòü, Êàðë: òû ñàì ñîãëàñèëñÿ íà ýòî ïàðè. Ðàõòè÷ Òû ïðîèãðàåøü, Ýðíåñò. Ôðóê ×òî æ, ïîñìîòðèì: ïñèõîëîãèÿ ïðî-
!
òèâ ãðóáîé ñèëû. Ðàõòè÷ Òû ìîæåøü âèòèéñòâîâàòü, êàê äîêòîð Ãåááåëüñ, íî ìåòêèé âûñòðåë âåñîìåé, ÷åì öåëûé ñáîðíèê ðå÷åé è öèòàò ýòèõ áîëòóíîâ. Ôðóê –(ïðèòâîðíî èñïóãàâøèñü) Îñòîðîæíåé, Êàðë! Òû òîëüêî ÷òî âûêàçàë íåäîïóñòèìîå íåóâàæåíèå ê ñòàðøèì òîâàðèùàì ïî ïàðòèè, è ìíå ïðèä¸òñÿ íàïèñàòü íà òåáÿ äîêëàäíóþ çàïèñêó... è îòäàòü å¸ òåáå, ÷òîáû òû ñðî÷íî ïðèíÿë êàêèå-òî ìåðû, êàê çàìåñòèòåëü íà÷àëüíèêà ãåñòàïî, ïî îòíîøåíèþ ê ýòîìó ïîðàæåíöó. Ðàõòè÷ ×åðò âîçüìè!(ñìåþòñÿ)×òî æ, îãðàíè÷èìñÿ ñïåðâà óñòíûì ïðåäóïðåæäåíèåì è áóòûëêîé ðóññêîé âîäêè. ß óãîùàþ, ïîéä¸ì êî ìíå, ãåíèé ïñèõîëîãèè.(óõîäÿò) Ýïèçîä 5 Ñöåíà 19 ×åðíûé ÷åëîâåê Êàê íè ñòðàííî, íî äàæå â ñàìûå òÿæåëûå âðåìåíà ëþäè íå òåðÿþò íàäåæäû è îñòàþòñÿ áåñïå÷íûìè. Áåñïå÷íûìè ïî îòíîøåíèþ ê ñåáå. Ýòî íåïðîñòèòåëüíàÿ îøèáêà, ïîòîìó ÷òî êàæäîãî, äà, êàæäîãî èç âàñ ìîæíî çàñòàâèòü äåëàòü òî, ÷òî íóæíî äðóãèì, áîëåå ñèëüíûì è âëèÿòåëüíûì. Òåì, êòî îáëàäàåò âëàñòüþ ïîâåëåâàòü è îòäàâàòü ïðèêàçû. È íå ãîâîðèòå, ÷òî âû íå ïîçâîëèòå ñîáîé êîìàíäîâàòü! ×òî íå áóäåòå ïîä÷èíÿòüñÿ! Èìååòñÿ ìíîãî ñïîñîáîâ, ÷òîáû âàñ çàñòàâèòü. Íåâàæíî, ìîëîäû âû èëè âèäåëè æèçíü. Íà êàæäîãî íàéäåòñÿ ñâîé êðþ÷îê, è íåâèäèìûé ðûáîëîâ ïîäöåïèò âàñ, ñëîâíî ðûáó, âûäåðíåò èç ïðèâû÷íîé æèçíè è áðîñèò íà ðàçäåëî÷íûé ñòîë. Çàöåïîê î÷åíü ìíîãî: ðàáîòà, ñåìüÿ, äåòè, ïîëîæåíèå â îáùåñòâå, äåíüãè, ñëàâà, íàãðàäû, ïåðå÷åíü ïðèìàíîê è ñåòåé áåñêîíå÷åí. È íå ãîâîðèòå, ÷òî äëÿ âàñ ýòî íå èìååò çíà÷åíèÿ, ÷òî ýòî íåïðàâäà. Íå íàäî! Âñå ýòî òàê. Êîãäà íàñ ìíîãî íî ÷åëîâåê ìîæåò îñòàòüñÿ ñîâñåì îäèí. À ñàìàÿ ñòðàøíàÿ ïðàâäà â òîì, ÷òî âû ñòàíåòå, äà, ñòàíåòå òàêèìè, êàê âàì ïðèêàæóò. Ïîñëóøíûìè è òåðïåëèâûìè, ïðåäàííûìè è íåïîäêóïíûìè, íåïðèìèðèìûìè è áåñïîùàäíûìè. Òàêèìè, êàê íàäî èì! Ïîòîìó ÷òî çàõîòèòå âûæèòü. Ëþáîé öåíîé. Íî äàæå òàêèå èçìåíåíèÿ íå âñåãäà ãàðàíòèðóþò æèçíü. Ñöåíà 20 Ãîðîäñêîé áàçàð. Ìàññîâêà, ïîëèöèÿ, íà òóìáàõ àíòèåâðåéñêèå ïëàêàòû. Âñå åâðåè ñ íàøèòûìè çâ¸çäàìè (íà ñïèíå è íà ãðóäè, íà ëåâîé ñòîðîíå), íà àâàíñöåíå ñëåâà ßêåðñ, Ëåâ Ìîèñååâè÷, Ðûíêîâ ñ æåíîé Ðîçîé è ïîëèöàé, êîòîðûé ïðîâåðÿåò ó íèõ äîêóìåíòû. Ôîíîã-
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
ðàììà ïåñíè Óò¸ñîâà ( Ðûíî÷íàÿ , Óòîìë¸ííîå ñîëíöå , óêðàèíñêèå íàðîäíûå), íà âòîðîì ïîðòàëå âîçëå òóìáû 2 ïîëèöàé ïü¸ò âîäêó ó òîðãîâêè. 1 ïîëèöàé - Ïðåäúÿâëÿåì äîêóìåíòû! Æèäû îòäåëüíî ñòàëè (îáîðà÷èâàåòñÿ) Êîëÿí, õîðîø âîäêó ãëóøèòü, èäè ñþäà. (Êîëÿí ïîäõîäèò) Ïîñòðîèëèñü! Æèäû íàïðàâî, õîõëû è êàöàïû íàëåâî. Ëåâ Ìîèñååâè÷ (ßêåðñó) Âîèñòèíó åâðåè èçáðàííûé íàðîä: äàæå ñåé÷àñ îí ñ÷èòàåò, ÷òî ìû ïðàâàÿ ñòîðîíà. 1 ïîëèöàé – Êòî-òî òàì áîëüíî óìíûé? Òàê ñ íèìè â êîìåíäàòóðå áûñòðî ðàçáåðóòñÿ. Ïîíÿòíî, äåä? Æèçíü ïðîæèë óìà íå íàæèë? (ïîäõîäèò Êîëÿí) Êîëÿí Âçÿòü åãî! Êòî òóò íàðóøàåò? 1 ïîëèöàé Ñòîé óæå! Îïÿòü íàæðàëñÿ? Òû âîîáùå êîãäà-íèáóäü çàêóñûâàåøü? Êîëÿí Òàê îíà ñàìà ïî ñåáå ýòà, êàëî êàëîðèéíàÿ, âîò, íàì ëåêòîð îáúÿñíÿë. 1 ïîëèöàé À âå÷åðîì îïÿòü ïî ÷åðòÿì ïàëèòü áóäåøü? Ñìîòðè ó ìåíÿ! Åù¸ ðàç è ïîãîíÿò ê ÷¸ðòîâîé ìàòåðè! Êîëÿí Ëàäíî, âñ¸, äî âå÷åðà íè-íè! 1 ïîëèöàé Òî-òî æå!(áåð¸ò äîêóìåíòû ó Ðûíêîâà) Òàê, Ðûíêîâ Íèêîëàé Âëàäèìèðîâè÷ ðóññêèé. Òàê ÷åãî òû ê æèäàì ñòàë, ÷óäèëî? ß æå ñêàçàë: îíè íàïðàâî, îñòàëüíûå íàëåâî. Ðûíêîâ Ó ìåíÿ æåíà åâðåéêà. Êîëÿí À ñâîèìè ÷å, áðåçãóåøü? Èëè ó æèäîâîê âñ¸ òàì ïî äðóãîìó óñòðîåíî? (ñìîòðÿò äðóã íà äðóãà, Ðîçà õâàòàåò ìóæà) Ðîçà Êîëÿ, íå íàäî, ïðîøó òåáÿ. 1 ïîëèöàé Äîêóìåíòû äàâàé, ÷òî âöåïèëàñü? (Ðîçà äîñòà¸ò äîêóìåíòû) Òàê, Ðûíêîâà Ðîçà Àáðàìîâíà... Íó ëàäíî, ïðîõîäèòå. (Ðûíêîâó) Çðÿ òû íà íåé æåíèëñÿ, íå ïîëîæåíî ýòî. Ðûíêîâ Ïî÷åìó íå ïîëîæåíî? Êîëÿí À òû ïîçàäàâàé âîïðîñû òóò, ïîçàäàâàé! (ù¸ëêàåò çàòâîðîì) ß áûñòðî îáúÿñíþ... 1 ïîëèöàé Õâàòèò, Êîëÿí, ìîë÷è è ñòîé. (Ðûíêîâó) Íåìöû îáúÿñíÿò, ïî÷åìó íåëüçÿ, òàê ÷òî áóäåøü òû òåïåðü õîëîñòîé. Âåñåëèñü, ìóæèê, ãóëÿé íà âîëå! (ìàëü÷èê âî âðåìÿ ðàçãîâîðà ïîäõîäèò ê òóìáå, ñðûâàåò ïëàêàòû è óáåãàåò) Êîëÿí Ñòîé, ãàä¸íûø, çàñòðåëþ! (áåæèò çà íèì, 1 ïîëèöàé áåæèò çà íèìè) Ñöåíà 21 ßêåðñ Ïî÷åìó òå, êòî äîëæåí îáåñïå÷èâàòü ïîðÿäîê, ñîâåðøåííî íå èìåþò î íåì íèë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
!!
êàêîãî ïðåäñòàâëåíèÿ? Ëåâ Ìîèñååâè÷ À ðàçâå êîãäà-íèáóòü áûëî èíà÷å? Óäîáíåå âñåãî äàòü íåìíîãî âëàñòè òåì, êòî áûë â ÷åì-òî óùåìëåí, è îíè áóäóò ðåâíîñòíî ñîáëþäàòü èíòåðåñû ñâîèõ áëàãîäåòåëåé. ßêåðñ Òîãäà íåìöû âûáðàëè ñîâñåì íå òåõ óãíåòåííûõ. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Íó ïî÷åìó æå? Íîâàÿ âëàñòü óæå íàñ îòìåòèëà. (óêàçûâàåò íà çâåçäó) Òåïåðü äëÿ íàñ îñîáûå ïðàâèëà è îñîáîå îòíîøåíèå, äàæå âû ó íèõ íà îñîáîì ñ÷åòó. Êñòàòè, êîãäà æå, íàêîíåö, áóäåò âûñòóïëåíèå âàøåãî îðêåñòðà? ßêåðñ Ìû ðåïåòèðóåì ïî÷òè êàæäûé äåíü, Ôðóê òîðîïèòñÿ, âåðîÿòíî, ñêîðî ó íèõ êàêàÿ-òî äàòà, èëè ïðèåäåò íà÷àëüñòâî ñ î÷åðåäíîé ïðîâåðêîé, íå çíàþ. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Íîâûé ïîðÿäîê íîâûå ïðàçäíèêè. Èíòåðåñíî, ïî êàêîìó ïîâîäó îíè ñåãîäíÿ íàñ ñîáèðàþò? ßêåðñ – ß âñåãî ëèøü èãðàþ â îðêåñòðå, à íå îáåäàþ ñ êîìåíäàíòîì. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Âðÿä ëè ó íèõ åñòü êîøåðíîå ìåíþ. È âñå-òàêè èíòåðåñíî: äåíüãè îíè çàáðàëè, âñåõ ïåðåïèñàëè è âçÿëè íà ó÷åò, ïîâåñèëè ýòè çâåçäû, ÷òî æå åùå çà ôàíòàçèè ïðèäóò â èõ ñâåðõ÷åëîâå÷åñêèå ãîëîâû? Ñöåíà 22 (ïîäõîäÿò Õàíà, Ðûíêîâ è Ðîçà) Õàíà Çäðàâñòâóéòå, Ëåâ Ìîèñååâè÷, Áîðèñ Ëüâîâè÷! Ïðåäñòàâëÿåòå? Ñåãîäíÿ ìíå çàïðåòèëè òîðãîâàòü ðûáîé! Âñå êîíôèñêîâàëè! Íåò, âû ïðåäñòàâëÿåòå? ó Ìàíè Òîöêîé è Êîñòè ðûáà õîðîøàÿ, à ìîþ íàäî îòïðàâëÿòü íà ýêñïåðòèçó! Ëåâ Ìîèñååâè÷ Íà âàøåé ðûáå íå áûëî îòëè÷èòåëüíîãî çíàêà, è ïîëèöèÿ ïîñ÷èòàëà, ÷òî ðÿäîì ñ ðóññêîé è óêðàèíñêîé ðûáîé åé íåëüçÿ íàõîäèòüñÿ. Õàíà Áðîñüòå âàøè øóòêè! Åñëè òåïåðü ÿ íå áóäó òîðãîâàòü, òî êàê ìíå êîðìèòü ñåìüþ? Àðîíà óâîëèëè ñ çàâîäà: âèäèòå ëè, îí íå èìååò äîñòàòî÷íîé êâàëèôèêàöèè, ÷òîá áûòü ìàñòåðîì. Áîæå, ÷òî äåëàåòñÿ! ×òî òåïåðü äåëàòü? Ëåâ Ìîèñååâè÷ Õàíà, ÿ äóìàþ, ÷òî ðûáîé áîëüøå òîðãîâàòü íå ñòîèò: ýòî óáûòî÷íàÿ êîììåðöèÿ. Ïåðåõîäèòå íà ñàìîãîí è ïðîäàâàéòå åãî ÷óòü äåøåâëå, ÷òîáû íå ãîâîðèëè, ÷òî âû õîòèòå ïîäîðâàòü óêðàèíñêî-íåìåöêóþ ýêîíîìèêó. Íî ñàõàðà, ïðîøó âàñ, íå æàëåéòå. Õàíà Ñàõàðà? ß çàáûëà, êàê îí âûãëÿäèò, åù¸ ñ àâãóñòà. Ëåâ Ìîèñååâè÷ – Çàéäèòå êî ìíå âå÷åðîì,
ÿ äóìàþ, ÷òî ñóìåþ âàì íàïîìíèòü. ßêåðñ Âîò âèäèòå! âû çðÿ âîëíîâàëèñü, âñ¸ óñòðîèëîñü. Ðûíêîâ Ìû òîæå ÷åì-òî ïîìîæåì íà ïåðâîå âðåìÿ, ïðàâäà, Ðîçà? Ðîçà Êîíå÷íî, Õàíà, ïîìîæåì. Ãîñïîäè, êîãäà æå ýòî êîí÷èòñÿ? Ñöåíà 23 3 ïîëèöàé(â ãðîìêîãîâîðèòåëü) Âíèìàíèå, âíèìàíèå! Âñåì æèòåëÿì Êðèâîãî Ðîãà! Ñåé÷àñ áóäåò âàæíîå ñîîáùåíèå íåìåöêîãî êîìàíäîâàíèÿ. (Âûõîäÿò íåñêîëüêî ñîëäàò è îôèöåðû Ôðóê, Ðàõòè÷, Ýíãåëüáåðã, Ðàøêå, Ãàññ, ìàññîâêà ïîäòÿãèâàåòñÿ ê íèì, ïîëèöàé ïðîòÿãèâàåò ãðîìêîãîâîðèòåëü, Ôðóê, íå ãëÿäÿ íà íåãî, âûõîäèò âïåð¸ä. Íåìöû íà âîçâûøåíèè.) ßêåðñ Ñîîáùåíèå äåéñòâèòåëüíî âàæíîå. Çäåñü âñ¸ íà÷àëüñòâî êîìåíäàòóðû. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Âû ÷àñòî áûâàåòå â êîìåíäàòóðå? ßêåðñ Íåò, êîíå÷íî. Ïðîñòî âñå îíè ðåãóëÿðíî ïîñåùàþò ðåïåòèöèè. Âîí òîò, ìîëîäîé, ýòî Ôðóê, ñòàðøèé, ðÿäîì ñ íèì, Ðàõòè÷. Íåïðèÿòíûé òèï. Ñîëäàôîí. Ñ ìîíîêëåì, Ýíãåëüáåðã, ñëåäîâàòåëü ãåñòàïî. Ìàëåíüêèé ýòî Ãàññ, íà÷àëüíèê æàíäàðìåðèè. (íà òåêñòå ßêåðñà îíè ïðîõîäÿò ê âîçâûøåíèþ, øóì òîëïû ôîíîãðàììà, Ôðóê æäåò, ïîëèöàé ñ ãðîìêîãîâîðèòåëåì ñáåãàåò âíèç è äâàæäû ñòðåëÿåò â âîçäóõ) 3 ïîëèöàé Âñåì ìîë÷àòü! Ñëóøàòü òî, ÷òî ñêàæåò ãîñïîäèí îôèöåð! È ÷òîá òèõî ó ìåíÿ, íè çâóêà! Ôðóê  ñîîòâåòñòâèè ñ ïðèêàçîì ¹ 1427 îò 30 ñåíòÿáðÿ 1941 ãîäà, íåìåöêîå êîìàíäîâàíèå äîâîäèò äî ñâåäåíèÿ ìèðíîãî íàñåëåíèÿ, ÷òî, çàáîòÿñü î ðàñîâîé ÷èñòîòå âñåõ äðóæåñòâåííûõ íàì íàðîäîâ è ñîáëþäàÿ ïðèêàç ïàðòèè î ÷èñòîòå êðîâè, âñå ëèöà åâðåéñêîé íàöèîíàëüíîñòè, âíå çàâèñèìîñòè îò ïîëà è âîçðàñòà, ïîäëåæàò âûâîçó â ñïåöèàëèçèðîâàííûå ïîñåëåíèÿ, ãäå èì áóäóò ïðåäîñòàâëåíà âîçìîæíîñòü æèòü è òðóäèòüñÿ, íå íàðóøàÿ ãåðìàíñêèõ ðàñîâûõ çàêîíîâ. Èì áóäóò ïðåäîñòàâëåíû æèëüå, îäåæäà, ïèùà è ìåäèöèíñêîå îáñëóæèâàíèå. Âåðóþùèì ðàçðåøåíî ïðîâîäèòü ðåëèãèîçíûå îáðÿäû. Ëèöàì íååâðåéñêîé íàöèîíàëüíîñòè, ñîñòîÿùèì â áðàêå ñ åâðåÿìè, ðàçðåøåíî ðàçîðâàòü ñ íèìè âñå îòíîøåíèÿ èëè, ïî æåëàíèþ, ïîñëåäîâàòü çà íèìè íà íîâîå ìåñòî æèòåëüñòâà. Ñ ñîáîé ðàçðåøåíî áðàòü òîëüêî ñàìîå íåîáõîäèìîå èç âåùåé, äåíüãè è öåííîñòè. Âûåçä íà íîâîå ìåñòî æèòåëüñòâà 14 îêòÿáðÿ. Âñåì ñëåäóåò ñî-
!"
áðàòüñÿ âîçëå çäàíèÿ ñèíàãîãè. (îòõîäèò ê îôèöåðàì) 3 ïîëèöàé Âñå, äîêëàä îêîí÷åí, ãîñïîäà åâðåè. Ðàçîéòèñü! Âñåì ïîíÿòíî? 14-ãî ñîáðàòüñÿ è óåçæàòü. Ðàñõîäèìñÿ, íå òîëïèìñÿ! Äåä, ÷òî ñòàë?! Èäè, ñîáèðàéñÿ. (ïðîõîäèò ìèìî) ßêåðñ Ñòðàííî ïîëó÷àåòñÿ, à êàê æå îðêåñòð? Ìû ñòîëüêî ðåïåòèðîâàëè è çðÿ? Ëåâ Ìîèñååâè÷ – (óâîäèò åãî) Íå ñòîèò òàê ïåðåæèâàòü. Ñ îäíîé ñòîðîíû æàëü, ÷òî âðåìÿ ïîòðà÷åíî âïóñòóþ, íî ñ äðóãîé ñòîðîíû ÿ íàäåþñü, òàì, êóäà íàñ ïðèâåçóò, íå áóäåò îáûñêîâ, áåñêîíå÷íûõ ïðîâåðîê è êîìåíäàíòñêîãî ÷àñà. (âîçëå 1-é êóëèñû, êóäà îíè ïîäõîäÿò, ñòîÿò Õàíà, Ðûíêîâ, Ðîçà. Îôèöåðû ñîøëè ñ âîçâûøåíèÿ è ñòîÿò â ãëóáèíå ñöåíû.) ñöåíà 24 Õàíà Õîðîøåíüêîå äåëî, ÷òî îíè ñåáå äóìàþò! Çíà÷èò, ìû òðàõ, áàõ! ñîáðàëèñü âñå è ïîåõàëè! Âñå íàæèòîå ïîáðîñàëè, äîìà îñòàâèëè. Åùå íåèçâåñòíî, ÷òî çà æèëüå òàì äàäóò. Ó íàñ òóò äâóõêîìíàòíàÿ êâàðòèðà, à òàì åùå íåèçâåñòíî, äàäóò êàêóþ-òî êîìíàòó èëè âîîáùå â êîììóíàëêó ïîñåëÿò. Ðàõòè÷ ×òî ÿ ãîâîðèë! Ïðîñòî Èîàíí Çëàòîóñò òàê çàïóäðèë èì ìîçãè, ÷òî äàæå ÿ òåïåðü íå ïîìíþ, ÷òî æå ñ íèìè äåëàòü.(îôèöåðû ñìåþòñÿ) Ãàññ Åé-áîãó, Ýðíñò, ýòî áûëî ïîòðÿñàþùå! Òàêóþ ðå÷ü íàäî èñïîëüçîâàòü êàê îáðàçåö ðàáîòû ïî åâðåéñêîìó âîïðîñó. Ôðóê Òåïåðü ñîâåòóþ ïîçàáîòèòüñÿ î òîì, ÷òîáû âàøè îëóõè, â êàíöåëÿðèè, ðàáîòàëè áåç îáû÷íîãî õàìñòâà. Âåæëèâî îáúÿñíÿëè, ÷òî ìíîãî âåùåé áðàòü íåëüçÿ. Óçíàâàëè, ãäå íàõîäÿòñÿ áîëüíûå è ñòàðèêè. Çà íèìè ïðèøëþò ïîäâîäû è ãðóçîâèêè. È ÷òîá íèêòî íå ïðîáîëòàëñÿ: âûïîëíåíèå àêöèè íà êîíòðîëå ó Ãåéäðèõà. ß ëè÷íî ïðîâåðþ. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Õàíà, íåóæåëè âû äóìàåòå, ÷òî íåìöû áóäóò òàê ëþáåçíû è ïðèøëþò âàì ìàøèíó, ÷òîáû âû çàáðàëè ðîÿëü Áåêêåð è äóáîâûé ãàðíèòóð âàøåãî äåäóøêè? Ðûíêîâ Íî âåäü ÿñíî ñêàçàëè, òàì ïîñåëåíèÿ çíà÷èò, åñòü äîìà. Äà è íå ìîãóò æå îíè ñòîëüêî íàðîäà âûâåçòè íà ãîëîå ìåñòî è áðîñèòü ïðîñòî òàê! Ëåâ Ìîèñååâè÷ Ìîëîäîé ÷åëîâåê, âû âèäåëè ëàãåðü äëÿ âîåííîïëåííûõ íåäàëåêî îòñþäà? Ðûíêîâ Âû õîòèòå ñêàçàòü Ëåâ Ìîèñååâè÷ ß õî÷ó ñêàçàòü, ÷òî îíè ìîãóò âñå. Ïîñåëåíèå, î êîòîðîì íàì ñêàçàëè,
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
äåøåâëå ñäåëàòü èìåííî ïî òàêîìó îáðàçöó. Âû ÷òî äóìàåòå, îíè áóäóò ñòðîèòü äëÿ íàñ îòäåëüíûå äîìèêè, êàê â ñàíàòîðèÿõ Êðûìà? Íåìöû óìåþò ñ÷èòàòü, ïîâåðüòå. Êîëþ÷àÿ ïðîâîëîêà îáõîäèòñÿ ãîðàçäî äåøåâëå. Ðîçà Êîëÿ, ÿ äóìàþ, òåáå ñ äåòüìè íóæíî îñòàòüñÿ: íåèçâåñòíî, ÷òî òàì áóäåò, íî ìû ðàçâåäåìñÿ, è òû ïåðåïèøåøü â ìåòðèêàõ èõ íàöèîíàëüíîñòü. Ó Ñòåøè îñòàëèñü ñòàðûå áëàíêè, ÿ äîãîâîðþñü. Ðûíêîâ Ðîçà, äà ÷òî íà òåáÿ íàøëî? Ðîçà Íå ñïîðü, òàê áóäåò ëó÷øå. Ýíãåëüáåðã Îñîáåííî ìíå ïîíðàâèëîñü, êàê òû ñêàçàë î ñìåøàííûõ ñåìüÿõ: î÷åíü íåïëîõî! Ñ ïîëóêðîâêàìè âñåãäà áûëî ìíîãî âîçíè. È â Ãåðìàíèè è Ïîëüøå ïåðåïèñûâàþò íàöèîíàëüíîñòü, áåðóò äðóãóþ ôàìèëèþ. À òóò, ÿ äóìàþ, ðàçâîäû ïîñûïÿòñÿ, êàê îðåõè îñåíüþ. Íó, à ïîòîì óæ ìû èõ ïðèõâàòèì. Ðàõòè÷ ×åðò áû ïîáðàë âàø ëèáåðàëèçì, ãîñïîäà îôèöåðû! Êîãäà ÿ ñëûøó ýòî ñþñþêàíüå ïðî îñòîðîæíîñòü, ìåíÿ ïðîñòî òÿíåò áëåâàòü! Ýíãåëüáåðã Ôó, Êàðë, êàê ãðóáî! Ðàõòè÷ Äà, Êëàóñ! Áëåâàòü! Ýòî åâðåè, íåäî÷åëîâåêè è ïàðàçèòû, æèâóùèå çà ñ÷åò ýêñïëóàòàöèè äðóãèõ íàðîäîâ! Òàê ñêàçàë ôþðåð! Ôðóê Äà òû, îêàçûâàåòñÿ, âíèìàòåëüíî ñëóøàë ðå÷è íà ìèòèíãàõ! Ëîâêî òû èõ ïðèïå÷àòàë, ìåòêî! Ãàññ Íàø äîáðûé Êàðë íå ìîæåò çàáûòü ñâîþ þíîñòü, ïðîâåäåííóþ â øòóðìîâûõ îòðÿäàõ. Ðàõòè÷ Äà! Òàì âñå áûëî ÷åòêî è ÿñíî, áåç ñàíòèìåíòîâ è ëèáåðàëüíîé ÷åïóõè. Åñòü âðàã åãî óíè÷òîæàþò, è âñå! ßêåðñ Ìû âñå ðàâíî áû ýâàêóèðîâàëèñü, åñëè áû ñìîãëè, ïðèøëîñü áû òîæå âñå áðîñèòü. Òåïåðü íåìöû õîòÿò íàñ óâåçòè îòñþäà, ïîäàëüøå îò âîéíû. Äà è ÷òî ìû ìîæåì? Ðàçâå êòî-òî ðåøèòñÿ ïðîòåñòîâàòü? Âîò âû, èëè ÿ? Âû çàÿâèòå èì, ÷òî îñòàåòåñü? Ó êîãî-òî õâàòèò ñìåëîñòè? Äà ìû ìîæåì òîëüêî ïîêðè÷àòü, íî òîëüêî òèõî. ×òîá íå íàðóøàòü ïîðÿäîê. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Ëåã÷å âñåãî îáâèíèòü ëþäåé â òðóñîñòè, Áîðèñ Ëüâîâè÷, ãîðàçäî òðóäíåå äàòü èì õîðîøèé ñîâåò. ßêåðñ Èçâèíèòå, íî ÿ íå çíàþ, êàêîé ñîâåò ìîæíî äàòü â òàêîé ñèòóàöèè. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Íàäî áåæàòü. Áåæàòü, êàê ìû áåæàëè èç Åãèïòà, è ïîáûñòðåå. Æàëü, ÷òî ó ìåíÿ íå òàêèå ìîëîäûå íîãè, êàê ó âàñ, à òî ÿ áû ïîì÷àëñÿ ïðÿìî ñåé÷àñ, íå òåðÿÿ âðåìåíè íà ðàçãîâîðû. Ãàññ Íàäî áóäåò óñèëèòü îõðàíó äîðîã èç ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
!#
ãîðîäà: îíè ñåé÷àñ áóäóò ïûòàòüñÿ óëèçíóòü, êàê êðûñû ñ êîðàáëÿ. Äóìàþ, ëó÷øå çàäåéñòâîâàòü ìåñòíóþ ïîëèöèþ, à òî â ãîðîäå îíè, êðîìå ïàòðóëèðîâàíèÿ, áîëüøå íè÷åì íå çàíÿòû. Ôðóê ß ñîãëàñåí. Äóìàþ, ÷òî ñëåäóåò íàçíà÷èòü íàãðàäó çà âûÿâëåííûõ áåæåíöåâ äëÿ îñîáîãî ðâåíèÿ. Õàíà Çà÷åì áåæàòü? ß òóò ñîãëàñíà ñ Íèêîëàåì: ïóñòü, êîíå÷íî, ÷òî-òî ïðèäåòñÿ îñòàâèòü, íî íà íîâîì ìåñòå îáæèâåìñÿ, ìîæåò, ïîòîì ïðèâåçåì òî, ÷òî îñòàëîñü. Íåìöû íàðîä àêêóðàòíûé, ó íèõ íè÷åãî íå ïðîïàäàåò. Ðàøêå Ïî ïîâîäó ñàìîé àêöèè: â öåëÿõ ýêîíîìèè áîåïðèïàñîâ ñëåäóåò èñïîëüçîâàòü âèíòîâêè è ãðàíàòû, òàêæå äëÿ ñáîðà îäåæäû è öåííîñòåé ïîíàäîáÿòñÿ ïîäâîäû è ãðóçîâèêè. Ëåâ Ìîèñååâè÷ Íå íàäî áåñïîêîèòüñÿ î âåùàõ.  òàêîå âðåìÿ îíè æèâóò äîëüøå ñâîèõ õîçÿåâ. Ðàõòè÷ Êñòàòè, Ýðíñò, 14-å óæå áëèçêî. Ìû âñå íàäååìñÿ, ÷òî ãðîì òâîåãî îðêåñòðà ðàçáàâèò íàøó îäíîîáðàçíóþ ìåëîäèþ. (ïàðîäèðóåò äâèæåíèÿ äèðèæåðà, îôèöåðû ñìåþòñÿ) ßêåðñ Íåò, âñå ýòî ãàäàíèå íà êîôåéíîé ãóùå ïðîñòî ñìåøíî! Çàâòðà ó íàñ ðåïåòèöèÿ, è ÿ è ÿ îáî âñåì ñïðîøó! Ýíãåëüáåðã Äà, ãîñïîäèí äèðèæåð, âàø åâðåé âî âðåìÿ âñåé ðå÷è íå ñâîäèë ñ âàñ ãëàç, íî áîþñü, îí âðÿä ëè ïîÿâèòñÿ çàâòðà íà ðåïåòèöèè. ß âèæó, ÷òî ïåðâàÿ ñêðèïêà ñåé÷àñ ïîì÷èòñÿ èç ãîðîäà íà âñåõ ïàðàõ. Ïðèäåòñÿ áðàòü â ðóêè ñìû÷îê, à íå äèðèæåðñêóþ ïàëî÷êó. (îôèöåðû ñìåþòñÿ) Ñöåíà 25 (ê ßêåðñó ïîäõîäèò ïîëèöàé) 1 ïîëèöàé ßêåðñ Áîðèñ Ëüâîâè÷? ßêåðñ Äà. 1 ïîëèöàé Ãîñïîäà îôèöåðû æåëàþò ñ âàìè ïîãîâîðèòü, ïðîéä¸ìòå. (îíè ñ ßêåðñîì èäóò ê îôèöåðàì, Ôðóê ïîäõîäèò ê íèì Ç.Ò.Ì. îíè èäóò íà àâàíñöåíó) Ñöåíà 26 Ôðóê Çäðàâñòâóéòå, Áîðèñ Ëüâîâè÷! Âû ÷åì-òî îáåñïîêîåíû? ßêåðñ Ýòîò ïðèêàç îá ýâàêóàöèè... Âûõîäèò, ñòîëüêî âðåìåíè ïîòðà÷åíî çðÿ? Ôðóê Î, ïóñòü ýòî âàñ íå âîëíóåò, íà âàñ îí íå ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ. ßêåðñ Òî åñòü, ÿ íå ïîíÿë, âåäü ÿ åâðåé è äîëæåí åõàòü Ôðóê Áîðèñ Ëüâîâè÷, îðêåñòð â êîòîðîì âû èãðàåòå, îðãàíèçîâàí ïî ïðèêàçó êîìàíäîâàíèÿ, òî åñòü âû íàõîäèòåñü íà ñëóæáå, à ïðèêàç î ïåðåñåëåíèè îòíîñèòñÿ ê òåì, êòî íå
ñîòðóäíè÷àåò ñ ãåðìàíñêèìè âëàñòÿìè. ßêåðñ À ìîÿ ñåìüÿ. Îíè èõ óâåçóò? Ôðóê Áîþñü, ÷òî äà: óâû, âîåííîå âðåìÿ! ß òîæå íàõîæóñü âäàëåêå îò ñâîåé ñåìüè. ×òî ïîäåëàòü! êàæäûé äîëæåí âûïîëíÿòü ñâîþ ðàáîòó. ßêåðñ Íî êàê æå ÿ èõ ïîòîì óâèæó? Ôðóê Íå áîéòåñü. Âû îáÿçàòåëüíî èõ óâèäèòå. ßêåðñ – Ñêàæèòå, òàì õîðîøèå óñëîâèÿ? Èì ìîæíî áóäåò ìíå íàïèñàòü èëè ïðèåõàòü? ß áû õîòåë èõ óâèäåòü. Ôðóê Ñêàæèòå, ó âàñ áûëè îñíîâàíèÿ íå äîâåðÿòü ìíå? ßêåðñ Íåò, íî ÿ âîëíóþñü. Ôðóê ß âàì ñîâåòóþ è äàëüøå ïðèäåðæèâàòüñÿ òîé æå òî÷êè çðåíèÿ. È õîðîøî âûïîëíÿòü âàøó ðàáîòó. Äî ñâèäàíèÿ, Áîðèñ Ëüâîâè÷. (óõîäèò) Ýïèçîä 6 Ñöåíà 27 (êîíòðçàíàâåñ, ×åðíûé ÷åëîâåê íà ïðàâîì ïîðòàëå â ïèñòîëåòå Ç. Ò. Ì.) ×åðíûé ÷åëîâåê Ýòî áûëî ìîðîçíîå óòðî, ëþäè ñîáèðàëèñü âñþ íî÷ü, ïîëèöåéñêèå ñáèëèñü ñ íîã, ñîðòèðóÿ è îòáèðàÿ âåùè, êîòîðûå íåëüçÿ áûëî áðàòü ñ ñîáîé.  âîñåìü óòðà èõ ïîñòðîèëè â êîëîííó è ïåøêîì ïîâåëè ÷åðåç ãîðîä. Êîíâîé ñîñòîÿë èç ïîëèöèè è ñîëäàò. Ñçàäè åõàëè ïîäâîäû, íà íèõ âåçëè áîëüíûõ è ñòàðèêîâ, òàì æå ëåæàëè òþêè ñ âåùàìè, êîòîðûå ðàçðåøàëè âûâåçòè. Äåòåé íåñëè íà ðóêàõ, íåêîòîðûå ïëàêàëè îò õîëîäà. Ìàòåðè óñïîêàèâàëè èõ, îáåùàÿ, ÷òî ñêîðî áóäåò òåïëî. Íåìöû ôîòîãðàôèðîâàëè êîëîííó, èì ìàõàëè ðóêàìè è ñìåÿëèñü. Îíè òîæå ñìåÿëèñü â îòâåò. (íà êîíòðçàíàâåñå ôîòîãðàôèÿ øåñòâèå åâðååâ ) Íåêîòîðûå ñïðàøèâàëè ó êîíâîéíûõ, õâàòèò ëè ìåñòà â âàãîíàõ, îäèí ïîëèöàé îòâåòèë: Íå áîèñü, æèäû, ìåñòà íà âñåõ õâàòèò . Íèêòî îñîáî íå îáèäåëñÿ: âñå ðàâíî îíè ñêîðî óåäóò îòñþäà, ìîæíî è ïîòåðïåòü. Åùå íåìíîãî. Íî êîãäà íà ðàçâèëêå âîçëå òðàìâàéíîãî ïàðêà êîëîííó ïîâåðíóëè íàïðàâî, â ñòîðîíó êàðüåðà, ñòàëî ÿñíî: íèêàêîãî ïîåçäà íå áóäåò. Êòî-òî ïûòàëñÿ áåæàòü, òàêèõ âîçâðàùàëè îáðàòíî óäàðàìè ïðèêëàäîâ. Ëþäè øëè âñå ìåäëåííåå, ñòàëè áðîñàòü âåùè, ìíîãèå êðè÷àëè è íå õîòåëè èäòè. È òîãäà èõ ïîãíàëè áåãîì. (ïðîãîí ìàññîâêè è êîíâîÿ ÷åðåç çàë íà ñöåíó, ïîäúåì êîíòðçàíàâåñà, äåêîðàöèÿ êàðüåðà è øàõòû, ñðàçó çà çàíàâåñîì ñîëäàòû â ÷åðíîé ôîðìå, ëþäåé ãîíÿò çà íèõ âãëóáü íàïðàâî, ñëåâà íà óðîâíå ïåðâîé êóëèñû ïîÿâëÿåòñÿ îðêåñòð,
!$
âûõîäèò Ôðóê è îôèöåðû, îí ñðàçó èäåò ê ìóçûêàíòàì) Ñöåíà 28 Ôðóê Ãîñïîäà! Íàñòàëî âðåìÿ ïîêàçàòü, ÷òî ìû íå çðÿ òàê äîëãî óïðàæíÿëèñü íà ðåïåòèöèÿõ. Íà÷íåì! Òàíãî æèçíè ñ ïåðâîé öèôðû! Ðàç! Äâà! Òðè! ×åòûðå! (íà ñ÷åò îòäåëåíèå äåëàåò ïîâîðîò êðóãîì, øàã âïåðåä, âèíòîâêó ê ãðóäè, íà ïðèöåë, îíè íà àâàíñöåíå, öåëÿòñÿ â çàë, ëèöà ïîä êàñêàìè çàòÿíóòû ãëóõèìè ÷åðíûìè ìàñêàìè, îðêåñòð íà÷èíàåò èãàòü) Îôèöåð â ìàñêå Àõòóíã! Øþòöåí! Ôîéåð! (ôîíîãðàììà çàëïà, ëþäè, 5-7 ÷åëîâåê â èñïîäíåì, ñòîÿò íà ïàíäóñå, ïîñëå âûñòðåëà ñúåçæàþò âíèç, ïîä çàäíèê, îäåæäà îñòàåòñÿ, çà çàäíèêîì ïðèãîòîâëåíà äðóãàÿ îäåæäà, îíè îäåâàþòñÿ è âûõîäÿò íà ñöåíó, ýôôåêò æèâîé î÷åðåäè, âòîðàÿ ãðóïïà âûõîäèò íà ïàíäóñ, ðàçäåâàåòñÿ ïî ïðèêàçó ïîëèöàåâ, ïîñëå ïåðâîãî çàëïà ìóçûêà çàìîëêàåò) Îôèöåð â ìàñêå Àõòóíã! Øþòöåí! Ôîéåð! (ôîíîãðàììà çàëïà) Ôðóê Øïèëü! Èõ øïðåõå øïèëü, ñêîòû! Ðàõòè÷ Áîþñü, òû ïðîèãðàë, Ýðíñò! Ôðóê – (ïîäõîäèò ê ßêåðñó) Øïèëü, Áîðèñ Ëüâîâè÷, ïåðâàÿ ñêðèïêà âåäåò çà ñîáîé âåñü îðêåñòð. Øïèëü áèòòå! (ßêåðñ ïîäíèìàåò ñêðèïêó) Îôèöåð â ìàñêå – Àõòóíã! Øþòöåí! Ôîéåð! (ôîíîãðàììà çàëïà, ßêåðñ íà÷èíàåò èãðàòü åâðåéñêóþ ïå÷àëüíóþ ìåëîäèþ, â òîëïå ïîÿâëÿåòñÿ Êàòÿ, õâàòàåò êðàéíþþ äåâóøêó, ñóåò åé äîêóìåíòû è òàùèò çà ñîáîé) Êàòÿ Ïîøëè, íå îãëÿäûâàéñÿ. Òû ìîÿ äâîþðîäíàÿ ñåñòðà èç Íèêîëàåâà. Òîæå Êàòÿ. Ïðèåõàëà ñàìà. (ñòàëêèâàþòñÿ ñ 1 ïîëèöàåì) Îé! Äÿäåíüêà, ìû ñëó÷àéíî, ìû ïðîâîæàëè 1 ïîëèöàé Êàòüêà? Òû? À ýòî êòî? Êàòÿ Ýòî ñåñòðà ìîÿ, èç Íèêîëàåâà, äâîþðîäíàÿ 1 ïîëèöàé À íó, áðûñü îòñþäà, äóðà! Ùàñ ïðèñòðåëÿò âàñ ñî âñåìè! Êàòÿ Îé, íå íàäî! 1 ïîëèöàé Áåãîì, áûñòðî, íó!! (äåâóøêè óáåãàþò) Ôðóê Íå òî! Òàíãî æèçíè , ñâîëî÷ü! Òàíãî æèçíè !! Ðàõòè÷ ß ãîâîðèë, ÷òî îíè òåáÿ ïðîâåäóò. Âîò îíà, òâîÿ ïñèõîëîãèÿ! Ôðóê Ïîäîæäè! ß òîëüêî ñìåíþ äèðèæåðñêóþ ïàëî÷êó! (âûòàñêèâàåò ïèñòîëåò, ðàçäâèãàåò ñîëäàò íà àâàíñöåíå, ßêåðñ ïðîäîëæàåò èãðàòü) Ôðóê – Àõòóíã! Øþòöåí! Ôîéåð! (âûñòðåë, ßêåðñ ïàäàåò, ìóçûêà çàìîëêàåò) Øïèëü! (îð-
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
êåñòð íà÷èíàåò íåñòðîéíî èãðàòü, ìåäëåííî) ×åðíûé ÷åëîâåê Ðàññòðåë íà÷àëñÿ òî÷íî ïî ãðàôèêó, â 10.00. Ëþäåé ïîäâîäèëè ê øóðôó ïàðòèÿìè, ïî 25 ÷åëîâåê, ïðåäâàðèòåëüíî çàñòàâèâ ñíÿòü îäåæäó. Ïîòîì ðàññòðåëèâàëè, íåêîòîðûå ïðûãàëè â øóðô ñàìè â íàäåæäå ñïàñòèñü, äåòåé áðîñàëè ïðîñòî òàê. Ïîñëå êàæäîé 4-é ïàðòèè âçðûâàëè ãðàíàòû. (ïîëèöàè áðîñàþò ãðàíàòû, ôîíîãðàììà âçðûâîâ) Ïîòîì âñå íà÷èíàëîñü ñíà÷àëà. Îðêåñòð èãðàë î÷åíü ïëîõî è ñêîðî çàìîë÷àë. Îôèöåðû ñìåÿëèñü, òîãäà ãåáèòñ-êîìèññàð Ôðóê çàñòðåëèë ñêðèïà÷à, îðêåñòð ñíîâà çàèãðàë, íî îí ïðîäîëæàë ñòðåëÿòü ïî ìóçûêàíòàì, óáèâàÿ ïî îäíîìó ÷åðåç êàæäûå âîñåìü òàêòîâ. Ôðóê Çåêñ! Çèáåí! Àõò! (âûñòðåë) ×åðíûé ÷åëîâåê - Ñíà÷àëà îí ðàññòðåëÿë ñêðèïà÷åé, ïîòîì ñàêñîôîíèñòîâ, ïîòîì òåõ, êòî èãðàë íà òðîìáîíàõ. Ïîñëåäíèì áûë óáèò óäàðíèê, ìîëîäîé ÷åðíîâîëîñûé ïàðåíü, çà âîñåìü òàêòîâ îí ñòàë àáñîëþòíî ñåäûì. (âûñòðåë, ãðîõîò âçðûâà, ðàññòðåëüíàÿ êîìàíäà óøëà, íà ñöåíå íèêîãî, òîëüêî ãðóäû îäåæäû) Ç.Ò.Ì. Ýïèçîä 7 Ñöåíà 29 ×åðíûé ÷åëîâåê – (â ïèñòîëåòå)  ýòîò äåíü, 14-ãî îêòÿáðÿ 1941-ãî ãîäà, íà øàõòå ¹ 5 ýéíçàöêîìàíäîé Ä áûëî ðàññòðåëÿíî áîëåå ñåìèñîò ÷åëîâåê, â òîì ÷èñëå ñòàðèêè è äåòè. (òèõî íà÷èíàåò èãðàòü ìåëîäèÿ ßêåðñà) Ðàññòðåëû ïðîäîëæàëèñü âïëîòü äî ôåâðàëÿ 44-ãî ãîäà.  íîÿáðå 41-ãî áûëî ðàññòðåëÿíî 1000 åâðååâ, 2-ãî ôåâðàëÿ åùå 170 ÷åëîâåê (ìóçûêà íàðàñòàåò, íà çàäíèêå ïîÿâëÿþòñÿ ôîòîãðàôèè ðàññòðåëÿííûõ, íà äåêîðàöèè çàæèãàþòñÿ ñâå÷è) â èþíå 42-ãî åùå 57, ñ îêòÿáðÿ ïî íîÿáðü åùå 6293 ÷åëîâåêà. Âñåãî íà ýòîì ìåñòå áûëî ðàññòðåëÿíî 7239 ÷åëîâåê, â òîì ÷èñëå 40 äåòåé è 820 âîåííîïëåííûõ. (âñå ñâå÷è ãîðÿò íà äåêîðàöèè, âåñü çàäíèê çàíÿò ôîòîãðàôèÿìè) Âñå ýòî íà÷àëîñü 14-ãî îêòÿáðÿ, â êàíóí åâðåéñêîãî íîâîãî ãîäà.(ìóçûêà îáðûâàåòñÿ, ×åðíûé ÷åëîâåê ñáðàñûâàåò øëÿïó è ïëàù, íà íåì ðîáà àðåñòàíòà êîíöëàãåðÿ) Ñöåíà 30 ×åðíûé ÷åëîâåê – (âûõîäèò íà àâàíñöåíó) Ñíà÷àëà ïðèøëè çà åâðåÿìè, íî ÿ íè÷åãî íå ñêàçàë, ïîòîìó ÷òî ÿ íå åâðåé. Ïîòîì îíè ïðèøëè çà êîììóíèñòàìè, è ñíîâà ÿ íè÷åãî íå ñêàçàë, ïîòîìó ÷òî ÿ íå êîììóíèñò. Ïîòîì îíè ïðèøëè çà íåäîâîëüíûìè, çà ðóññêèìè, óêðàèíöàìè, ìîëäàâàíàìè, áåëîðóñàìè è öûãàíàìè, è ÿ íå ïðîòåñòîâàë, ïîòîìó ÷òî íå áûë îäíèì èç íèõ. ß ïðèåõàë èç Ãåðìàíèè â 41-ì ãîäó è ðàáîë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
!%
òàë ñïåöèàëèñòîì íà ðàçíûõ øàõòàõ, æèë â õîðîøåì äîìå, ãäå ðàíüøå æèëà åâðåéñêàÿ ñåìüÿ. ß íèêîãî íå óáèâàë, íî è íå ïðåïÿòñòâîâàë ýòîìó. È âîò êîãäà ðÿäîì íå îñòàëîñü íèêîãî, êòî ñìîã áû ìåíÿ çàùèòèòü, ïðèøëè çà ìíîé.  êîíöåíòðàöèîííîì ëàãåðå ¹338, êóäà ìåíÿ íàïðàâèëè, ÿ ïîíÿë ïðîñòóþ èñòèíó. ß íàäåÿëñÿ, ÷òî åñëè íå áóäó âîçðàæàòü ïðîòèâ òîãî, ÷òî ïðîèñõîäèò, òî ðàíî èëè ïîçäíî âñ¸ ñòàíåò íà ñâîè ìåñòà è æèçíü áóäåò òèõîé è ñïîêîéíîé. ß ïîíÿë, ÷òî íàäåÿëñÿ çðÿ. Òîëüêî ñëèøêîì ïîçäíî. Ìåíÿ ðàññòðåëÿëè 7 ÿíâàðÿ 1944 ãîäà âìåñòå ñî ñòàøåñòíàäöàòüþ ñîëäàòàìè âåðìàõòà ïî îáâèíåíèþ â ñàáîòàæå. (÷èòàÿ, îí îòõîäèò ñïèíîé íàçàä, íà êîíåö ìîíîëîãà îí ñòàíîâèòñÿ âîçëå ñâå÷åé, íà÷èíàåò çâó÷àòü ìîëèòâà.) ×åðíûé ÷åëîâåê Ëþäè, ïðîøó âàñ, íå ìîë÷èòå! Íàéäèòå â ñåáå ñèëû ñêàçàòü ïðàâäó î òîì, ÷òî âèäèòå. Íå áîéòåñü ãîâîðèòü. Âàñ óñëûøàò. Òîëüêî íå íàäî òèøèíû. Ïîòîìó ÷òî ìîë÷àíèå ïðèâîäèò ê çàáâåíèþ. Íî åñëè âû ýòî çàáóäåòå, òî ñ âàìè ïðîèçîéäåò òî æå ñàìîå! Ñöåíà 31 Çâó÷àò Äíè Òðåïåòà . Ïîëíûé ïîâòîð íà÷àëà ïüåñû. Âûõîä æåíùèí, ïîòîì ìóæ÷èí èç êóëèñ, âûõîäÿò åâðåè â íàöèîíàëüíîé îäåæäå, â ñåðåäèíå ðåáå (Ëåâ Ìîèñååâè÷). Ðåáå ÷èòàåò ïåðåâîä Äíè Òðåïåòà . Ðåáå Åù¸ îäèí ãîä çàïèñàí â êíèãó æèçíè, è êàæäîìó îòâåäåíî ïî äåëàì åãî, è áóäåò ýòî èç ãîäà â ãîä è èç âåêà â âåê, ïîòîìó ÷òî íå òåðÿåòñÿ íè ñëîâà èç òîé êíèãè, à âñ¸, ÷òî â íåé íàïèñàíî, õðàíèòñÿ â íàøåé ïàìÿòè, è áóäåò òàê âñåãäà. Àìåí. Ìàññîâêà - Àìåí. Ïîêëîí.Coda.(íàöèñòû âûõîäÿò â ãðàæäàíñêèõ êîñòþìàõ(?)
 ïüåñå èñïîëüçîâàíû ìàòåðèàëû êíèãè Á. Ëèíà Êðèâîðîæñêàÿ òðàãåäèÿ è ñòèõîòâîðåíèÿ Èâàíîâà Øòàíäàðòåíôþðåð Ãàïêå .
Îêñàíà ÃÀÉÄÀªÍÊÎ
ÍÅ ÉÄÈ ×îìó ÿ íå ìîëþñÿ ³ íå ïëà÷ó? Ìîæå òîìó, ùî â³ðó âòðàòèëà äàâíî Àëå õî÷à ìåí³ âæå âñå-îäíî Äèâëþñü íà íåáî é î÷³ òâî¿ áà÷ó. ß ñòàëà êðàùå áà÷èòè âåñü ñâ³ò, Àëå ìåíå òè íå ïîáà÷èâ êðàùå, dz ìíîþ íå ñï³ëêóºøñÿ í³çàùî, Ðóéíóºø ðàäîñò³ äóøåâíî¿ ïîë³ò. ß íå âåäó â³éíè, ÿ ïðàãíó ìèðó, Àëå çàâæäè âèõîäèòü ëèø â³éíà Ìåí³ òàê øêîäà, ÿ âèïëàêóþñü ñïîâíà, Ëèø ÿê ñàìîòíüî âõîäæó ó êâàðòèðó. Òâ³é ëèê âñþ òåìðÿâó íà íåá³ ðîçãàíÿº, Àëå çàâæäè ÿ çàëèøàþñÿ ñàìà. Âåñü ñâ³ò çðóéíîâàíèé, òåáå íåìà, ² Ñîíöå çà áóäèíêàìè ñ³äຠÌÎß Êîëè äèâëþñÿ î÷³ âè¿äàº, Êîëè çãàäàþ ñåðöå íå ïðàöþº, Êîëè ÿ ìð³þ äóøó âèâåðòàº, ² ðîçóì ì³é ìåíå ñàìó êàòóº. Ñòðóìëÿòüñÿ ñëüîçè òà í³õòî íå áà÷èòü, Ðèäຠò³ëî íå äîïîìàãàº, Äèâëþñü íà íåáî ³ òàêè ãàäàþ, Ùî êðàùå çà âñå ìåí³ êðèëà îðëÿ÷³. Öå æàë³ñíèé á³ëü, ùî íå ñòðèìóº ñèëè, ² ìîÿ íåíàâèñòü ñòຠìåí³ â ðàä³ñòü. Îñü âæå º êðèâàâ³, îìð³ÿí³ êðèëà  íåáî òÿãíå Ëþáîâ. À óíèç ìîÿ Çàçäð³ñòü.
!&
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
ÇÎв Ç ÍÅÁÀ Âèñÿòü íà ñò³íàõ òâî¿ àâòîðñüê³ êàðòèíè, Íà ñòîëèêó Íàä ïð³ðâîþ ó æèò³ , Ñòî¿òü â ê³ìíàò³ ñòàòíî ï³àí³íî, ² äçåðêàëà âèñÿòü óñ³ ðîçáèò³ Òè òðîõè ³íøèé, òà äëÿ âñ³õ òè ìîíñòð. Íåõàé íå çðîçóì³þòü ëþäè äîáð³ Òè â³ä÷óâàòèìåø áàæàííÿ ïîìñòè ² çàäèõàòèìåøñÿ â³ä ìàðíî¿ çëîáè. Õ³áà íå çàñëóãîâóºø ëþáîâ³? Õ³áà äàðåìíî â íåáî ðâåø ùîñèëè? Òâ³é ãí³â íåñòÿìíà áóðÿ ó ä³áðîâ³, Òâîÿ äóøà ìîâ çëåäåí³ëà áðèëà. Òâîÿ ëþáîâ ãåòü íå òàêà, ÿê òðåáà. Òâîº æèòòÿ - íåã³äíå ³ ñîáà÷å. Òàê, òè íå ëîâèø çîð³ ç íåáà, Áàãàòî ç íèõ òè íàâ³òü íå ïîáà÷èø! ß áóäó íå æàë³òè, à ñì³ÿòèñü, ßê ³ âñ³ ³íø³, ùî ãëóçóþòü ç òåáå. Òîá³ º ÷îãî ó æèòò³ áîÿòèñü: Òè íå ä³ñòàíåø í³ çîð³ ³ç íåáà, dz ñâ³òîì íå óõâàëèø ïåðåìèð ÿ. Ïîâîë³ ì ÿêøຠâåñü çàïàë ãîíîðëèâèé. Òè íå â³çüìåø ³ç íåáà í³ ñóç³ð ÿ, Áî âñ³ âîíè ³ òàê òâî¿, ì³é ìèëèé. ÃÎÐÈÙÅ Ãîðèùå âåëèêå ³ â³êíà ìàë³. Òóò çðîáëåíå âñå ³ç ôàõîì. Îí ðå÷³ ñòàð³, îí øèáêè êðèâ³, ² äîùèê êðàïຠç äàõó. Çàéäó íà ãîðèùå ³ äâåð³ ñêðèïëÿòü Òóò ðå÷³ óñ³ ç äèòèíñòâà. Îñü ëèæ³ ñòîÿòü à òàì òàì ëåæàòü Áàáóñèí³ ñòàð³ íàìèñòà. Òàì ÷àéíèé ñåðâ³ç îí íà òóìá³ ñòî¿òü, ² ÷àøêè ìî¿, ³ áëþäöÿ Íåìîâáè æèâå, âñå òóò äèõຠé ñïèòü ² ñò³ë ñïî÷èâà ó ïèëþö³. Òóò ñèð, òóò êðóïà îñü, íàêðèòà â ì³øêó, ² ñâ³÷³, ïðèíåñåí³ ç öåðêâè... ßê ãàðíî òóò ñïàòè êîòîâ³ Ñí³æêó! Ëåæèòü ³ äð³ìàº, ìîâ ìåðòâèé. Ó âñ³õ íàñ êîìîðà ³ç ìîòëîõîì º, ² â³òåð ó ãîëîâàõ ñâèùå,
1/2 0 13
Äåñü òóò çàãóáèëà ÿ ñåðöå ñâîº Â äóø³ â ìåíå ñïðàâæíº ãîðèùå. ͳ ñèðó íåìà, í³ öåðêîâíèõ ñâ³÷åé Îñòàíí³ ñòî÷èëè ìèø³. Íà ãîðèù³ áàãàòî ö³êàâèé ðå÷åé, ² ñîâ³ñòü ìîÿ íà ãîðèù³. ÑÒÅÆÊÎÞ ÄÎ ÌÎÐß Âñòàþ ÿ ðàíî, ùå çàñâ³ò, Ùå ï³âåíü íå çàñï³âàâ. ß ïðàãíó äèâà ³ êàçêè, Ùîá äåíü öåé ïîäàðóâàâ ²äó, ñïóñêàþñü ïî ãîðàõ, Ïî ñòåæö³ äîâã³é, âóçüê³é. Âíèçó âèäí³ºòüñÿ ìîðå, ² áðèç çë³òຠï ÿíêèé. Çä³éìຠõâèëÿ ùîìèò³ Âñ³ êàì³íöÿòà íà äí³, ² ó âèñîê³é áëàêèò³ Òàíöþþòü ÷àéêè ìåí³. ² â ñâ³ò³ í³÷îãî íå ÷óòíî, ² â íåá³ í³÷îãî íåìà. Ç ï³ñêîì âîäà êàëàìóòíà ² ìóøëÿ, íà÷å ñóðìà ß ëÿæó íà òåïëå êàì³ííÿ, ß âêðèþñÿ á³ëèì ï³ñêîì Ëèø ÷óºòüñÿ õìàð øåïîò³ííÿ ² ñòåæêà ñïàäຠñòðóìêîì ÕÎËÎÄÍÈÉ ÄÅÍÜ Õîëîäíèé äåíü. Ïîõìóðî. Ðàíîê. Õòîñü ëåäü ïîñêðèïóº äâåðìè Õîëîäíå ñîíöå. ² ñâ³òàíîê  äîðîç³ çóñòð³÷àºì ìè. Õîëîäíà êàâà ó êàâ ÿðí³, Ðîáîòà. Êàâà. Çíîâó-æ òàê!  òóìàí³ âóëèö³ ïðèìàðí³, Õîëîäíèé ó ðóö³ ï ÿòàê Õîëîäíà ò³íü ³ ñâ³æà îñ³íü, Àñôàëüòíî-ñ³ð³ íåáåñà. ßê ìè íå çðîçóì³ëè äîñ³, Ùî îñü âîíà êðàñà! Õîëîäíèé äåíü. Òà ìåíå ñåðöå ãð³º. Äèâëþñü íà íåáî. Ïîñì³õàþñü: áóäå ãðàä Ìîÿ äóøà òåï볺 ³ ÿñí³º, Õîëîäíèé äåíü. Õîëîäíèé ëèñòîïàä . ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
!' Ìîåìó ãîðîäó
Ê 69-é ãîäîâùèíå îñâîáîæäåíèÿ ãîðîäà îò íåìåöêî-ôàøèñòñêèõ çàõâàò÷èêîâ Çàâñåãäàòàé ëèòñîáðàíèé ïðè àëüìàíàõå Í.Áàáåíêî ïåðåäàë ðåäàêöèè íåñêîëüêî ñòðàíèö òåêñòà, êîòîðûé ñêîïèðîâàë ñ äîêóìåíòîâ ëè÷íîãî àðõèâà 83-ëåòíåé Ëóèçû Àëåêñàíäðîâíû Ïàñòóõîâîé î÷åâèäèöû âñòóïëåíèÿ ôàøèñòîâ â Êðèâîé Ðîã, åãî îêêóïàöèè è îñâîáîæäåíèÿ Êðàñíîé Àðìèåé. Ïîä ïåðâûì ñòèõîòâîðåíèåì áàáóøêà, êîíå÷íî, íå ìîãëà óêàçàòü åãî àâòîðñòâà ñòîèò äàòà: 22 ôåâðàëÿ 1944 ãîäà. Ñêîðåå âñåãî, 14-ëåòíåé äåâ÷óøêîé îíà ïåðåïèñàëà åãî ó êîãî-òî èç ñîëäàò-îñâîáîäèòåëåé èìåííî â ðàäîñòíûé äåíü èçáàâëåíèÿ îò íîâîãî ïîðÿäêà ãèòëåðîâñêèõ çàõâàò÷èêîâ. À òîò, â ñâîþ î÷åðåäü, ïðîíîñèë åãî äâà áåñêîíå÷íûõ âîåííûõ ãîäà â êàðìàíå ãèìíàñò¸ðêè è òîæå íàâåðíÿêà, â ìèíóòû çàòèøüÿ ìåæäó áîÿìè ïåðåïèñûâàÿ íà ñëóõ ëèáî ñî ñòðàíèö ôðîíòîâîé ãàçåòû â ñâîé çàâåòíûé áëîêíîòèê, âí¸ñ è ñîáñòâåííûå âàðèàöèè . Ïîä âòîðûì æå, õîðîøî èçâåñòíûì, äàòîé ñòîèò äåêàáðü ãîäà 2010-ãî. Ãëÿäÿ íà íåñêîëüêî èçìåí¸ííûé òåêñò, ÿ ïîäóìàë: âèäèìî, æåíùèíà õðàíèëà åãî â ãîëîâå è òîëüêî íåäàâíî ðåøèëà “çàïîìíèòü íà áóìàãå. Ìåæäó ýòèìè çàïèñÿìè öåëàÿ æèçíü! È áåñêîíå÷íîñòü ÷åëîâå÷åñêîé ïàìÿòè. Ïîñåìó ÿ ðåøèë îñòàâèòü îáà ñòèõîòâîðåíèÿ â îðèãèíàëå Ïàñòóõîâîé êàê æèâûõ ñâèäåòåëåé ýïîõè.
Ýòî ðóññêàÿ çèìà... Æàðêèì ëåòîì â 43-ì Ãèòëåð âíîâü ïîø¸ë â ïîõîä. Îõ, íå çíàë îí, êàê ìû âñòðåòèì Áðîíèðîâàííûé íàë¸ò! Õèùíûì ãàäàì çóáû âûäðàâ  îáîðîíå áîåâîé, Ñíÿëè ìû ñ ôàøèñòñêèõ òèãðîâ Øêóðû âìåñòå ñ ãîëîâîé. È ôàøèñòû çàäðîæàëè, Âñïîìíèâ óæàñû çèìû. È ôàøèñòû ïîáåæàëè, È ïîøëè â àòàêó ÌÛ! Âñ¸ íà çèìó òàê ïîõîæå, ×òî ó ôðèöà â æèëàõ ë¸ä! È áåæèò ìîðîç ïî êîæå, È áåæèò ôàøèñòñêèé ñáðîä. Ðóêè ââåðõ âðàãè ïîäûìóò: Ïëåííûõ ìàññà! ̸ðòâûõ òüìà! ×òî çà ñòðàííûé ðóññêèé êëèìàò? ×òî çà ðóññêàÿ çèìà? 22 ôåâðàëÿ. 1944 ãîä. ÌÀÒÜ È ÑÛÍ Äâàäöàòü äíåé è äâàäöàòü íî÷åé Îí æèòü ïðîäîëæàë, óäèâëÿÿ âðà÷åé. Äâàäöàòü äíåé è äâàäöàòü íî÷åé Îíà íå ñâîäèëà ñ íåãî î÷åé... È òîëüêî íà äâàäöàòü ïåðâûå ñóòêè Îíà âçäðåìíóëà íà ïîë-ìèíóòêè... À îí, ÷òîáû íå ðàçáóäèòü å¸, Îñòàíîâèë ñåðäöå ñâî¸... 20 äåêàáðÿ. 2010 ãîä.
Èâàí ÍÀÉÄÅÍÊÎ
ÑÒÐÀÍÍÛÉ ÊËÈÌÀÒ Âîåò âåòåð, ñíåã êðóæèòñÿ, Õëîïüÿ íîñÿòñÿ ïî ëüäó. Ïî ñóãðîáàì ì÷àòñÿ ôðèöû, Çàìåðçàÿ íà õîäó. À âîñëåä ôàøèñòñêèì ãàäàì Õëåùåò íàø ñîâåòñêèé ãðîì... Òàê áûâàëî â 41-ì, Áûëî òàê â 42-ì. Íî, çàêóòàâøèñü â ýðçàöû,  ò¸ìíûõ íåäðàõ øòàá-êâàðòèð Êðåïêî áèòûå ìåðçàâöû Ãîëîñèëè íà âåñü ìèð: Ôðîíò íè÷óòü íå îòîäâèíóò! Ìû óñòîé÷èâû âåñüìà! Ýòî ïðîñòî ðóññêèé êëèìàò,
Ðàèñà ÏÀÒÀËÀÕÀ ÒÀÊÎÅ ÍÅ ÇÀÁÛÂÀÅÒÑß Âîâåê òàêîå íå çàáûâàåòñÿ! – Âîé ìåññåðîâ , âçðûâû, è ñìåðòü... Ðîäèíà íà êóñêè ðàçðûâàåòñÿ, È íà ìî¸ ñåëî íàäâèãàåòñÿ ñìåð÷. Ñìåð÷ íåñ¸òñÿ ñ âîñòîêà íà çàïàä: Âðàã, îòñòóïàÿ, âñ¸ æ¸ã ïîäðÿä, Íàõ õàóç â ïàíèêå äðàïàë, Òåðÿÿ âîèíñòâåííûé ñâîé çàðÿä. Íî÷ü áûëà, è íåáî îãí¸ì ïîëûõàëî. Îòåö íåâåäîìî ãäå âîåâàë.
"
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
Ìû, äåòè, ïðèëüíóâ ê ðîäíåíüêîé ìàìå, Çàùèòû èñêàëè, ìàë-ìàëà ìàë...
Áàáóøåê è äåäóøåê â ýòîò äåíü íè ñêëåðîç íå ìó÷àåò, íè ìèãðåíü.
Ïîòîì ïðèøëè êðàñíûå. Íà-à-øè-è! Íî êîðîòîê áûë èõ ïðèâàë: Îíè óãîñòèëè íàñ êàøåé È â ïóòü, ãíàòü ôðèöåâ, äîëã èõ ïîçâàë.
Âñåì ñåãîäíÿ âåñåëî îò ðåáÿò îòñòàâàòü ðîäèòåëè íå õîòÿò:
Ïîòîì... íå ñòàëî âäðóã ìàìû. Íàì ñîîáùèëè: óáèòà îíà... Åäâà ëü ìû òîãäà ïîíèìàëè: Îñèðîòèëà íàñ, ÷åòâåðûõ, âîéíà.
ðàäóþòñÿ ïðàçäíèêó îò äóøè, ñëîâíî íåñìûøë¸íûå ìàëûøè.
Î ïàïå ñ ôðîíòîâ íèêàêèõ èçâåñòèé! Ëèøü â 76-ì ÿ óçíàëà î í¸ì, ×òî ïðîïàë ðÿäîâîé â 43-ì áåç âåñòè... Òàê áåç çàùèòû îòöà è æèâ¸ì.
Ðàäóþòñÿ ïðàçäíèêó âñå, âñå, âñå. Êðóòèòñÿ áåç óñòàëè êàðóñåëü.
Íå íàéòè, íå ïðîâåäàòü íàì èõ ìîãèëû Ðîäèòåëåé, ÷òî èç ïðîñòûõ ñåëÿí: Ðàñòâîðèëèñü â âèõðå âîéíû áåçíåâèííî, Îñòàâèâ íàì áîëè äóøåâíûõ ðàí.
Àëåêñåé ÑÒÀÐÈÊΠÄÅÍÜ ÐÎÆÄÅÍÜß ÃÎÐÎÄÀ Ñâåòèò ñîëíöå ÿñíîå, ñëîâíî âïðîê... Äåíü ðîæäåíüÿ ïðàçäíóåò Êðèâîé Ðîã. Äíþ ðîæäåíüÿ ãîðîäà êàæäûé ðàä. Äàæå òðóáû ñòðîãèå íå äûìÿò. Øêîëüíèêè è øêîëüíèöû â äåíü òàêîé â ïàðêå õîäÿò ïàðàìè íàä ðåêîé. È íå ñ÷åñòü â ïåñî÷íèöàõ ìàëûøåé èì ïåñî÷íûõ õî÷åòñÿ êóëè÷åé.
1/2 0 13
Àðîìàò ñèðåíåâûé, çåëåíü òðàâ. Êòî íå óëûáàåòñÿ òîò íå ïðàâ! Çàïàõè âåñåííèå, ãîìîí, ñìåõ... Ãîðîä íàø, êîíå÷íî æå, ëó÷øå âñåõ! ÏÐȯÆÄÆÀÉÒÅ ÄÎ ÍÀÑ! Êîæíèé ìຠïèøàòèñü ð³äíèì ì³ñòîì ñâî¿ì, äå íà ñâ³ò â³í ç ÿâèâñÿ, äå ðîäèíà ³ ä³ì. Äîñèòü ì³ñò ñëàâíîçâ³ñíèõ íà çåìí³é êóë³ º, òà ó íàøîãî ì³ñòà âñå æ îáëè÷÷ÿ ñâîº. Øàõòè, äîìíè, êàð ºðè öå íå äèâî äëÿ íàñ, áåç öüîãî íåìîæëèâî óÿâèòè Êðèâáàñ. Òà Êðèâáàñ öå íå ò³ëüêè äîìíè é øàõòí³ êîïðè, öå äåðåâà ³ êâ³òè, ñì³õ äçâ³íêèé ä³òâîðè. Öå ³ ïîñì³øêè äðóç³â, ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
"
é ëàñêà ùèðèõ ñåðäåöü, é òå, ÿê ëèíå êð³çü ì³ñòî äî Äí³ïðà ²íãóëåöü...
Ãðèãîð³é ÌÎÐÎÇÎÂ
Õî÷ ó ïðàö³ ñóâîð³é ïîâñÿêäåíü Êðèâèé гã, òà äîáðà ³ ëþáîâ³ âèñòà÷ຠíà âñ³õ. Ïðè¿æäæàéòå, áóäü ëàñêà, ëþá³ äðóç³, äî íàñ âñ³õ âàñ ðàäî çóñòð³íå çîðåíîñíèé Êðèâáàñ. Ãîñò³ é ìåøêàíö³ ì³ñòà, õàé îá ºäíóº âñ³õ ãàðíèé íàñòð³é ³ ï³ñíÿ, é ëþáèé íàø Êðèâèé гã!
Ãàëèíà ÑÒÀÐÊÎÂÀ ËÎÄÎ×ÍÀß ÑÒÀÍÖÈß Îäíà èäó ïî áåðåãó, ëþáóþñü êðàñîòîé. Ëîäî÷íàÿ ñòàíöèÿ ñâåòèò áåëèçíîé. Óòî÷êà ñ óòÿòàìè ê áåðåãó ïëûâåò. Òðåëè ñîëîâüèíûå óâîäÿò îò íåâçãîä. Ðå÷êà ãëàäü çåðêàëüíàÿ, ÷àðóåò âîë øåáñòâîì. Ïòè÷èé õîð íà âåòêàõ ëüåòñÿ ðó÷åéêîì. Èâóøêà-êðàñàâèöà çàâèñëà íàä ðåêîé, Åé õî÷åòñÿ íàïèòüñÿ óòðåííåé ðîñîé.  ëîäî÷êå â îáúÿòèÿõ è ñòðàñòíûé ïîöåëóé. Áåðåçêà áåëîñíåæíàÿ, íå çëèñü è íå ðåâíóé!  çâåçäíîì ïîäíåáåñüå ïëûëè ìû âäâîåì. Ðÿáèíóøêà êóäðÿâàÿ ïûëàëà âñÿ îãíåì. À â ðîçîâîì çàêàòå ïîä íåáîì ãîëóáûì Ïðîùàëàñü ÿ ñ ëþáîâüþ è ñ áåðåãîì ðîäíûì. Ëîäî÷íàÿ ñòàíöèÿ, ÿ ñâÿçàíà ñ òîáîé: Äàðèøü òû ìíå ðàäîñòü è áëàãîñòíûé ïîêîé.
³ðø³ Ã.Ìîðîçîâà â³äçíà÷àþòüñÿ ³ ãðîìàäÿíñüêîþ ñì³ëèâ³ñòþ, âäóìëèâ³ñòþ, ³ ãëèáîêèì ë³ðèçìîì. Ó ñâ³é ÷àñ êðèâîð³çüê³ êîìóí³ñòè÷í³ âåðõîâîäè ïðèíöèïîâîãî æóðíàë³ñòà Ãðèãîð³ÿ Âèòðèùåíêà çà òå, ùî íå õîò³â ¿ì âèñï³âóâàòè äåøåâåíüê³ çäðàâèö³, íå ëèøå ì ÿêî ïîïðàâëÿëè ç äîïîìîãîþ êîìïåòåíòíèõ òîâàðèø³â , à é íàãëî ïðåñóâàëè, ïîçáàâëÿþ÷è ðîáîòè ³ áóäüÿêèõ çàñîá³â äî ³ñíóâàííÿ, ìîæëèâîñò³ äðóêóâàòèñü ³ ïîñëóãîâóâàòèñÿ áàòüê³âñüêèì ïð³çâèùåì. Êîëè æ â³í ïåðåéøîâ íà æ³í÷èíå âñå-îäíî íåâäîâç³ ðîçøèôðóâàëè ³ íàêëàëè òàáó íà ïóáë³÷í³ñòü éîãî òâîð÷îñò³... Âèõ³ä íà ëþäè àâòîð îòðèìàâ àæ ó 70 ë³ò. Íåùîäàâíî ìè ïîäàâàëè äîá³ðêó òâîð³â ïîåòà. Òåïåð ïðîïîíóºìî ïîçíàéîìèòèñÿ ç íèì ãëèáøå. Ùî õàðàêòåðíî ó íèõ óï³çíàºø ñàìå ïðèðîäó ð³äíîãî êðàþ, à íå ÿê³ñü òàì àáñòðàêòèâí³ îáðàçè-âèòðåáåíüêè.
*** Íàä âñå áîþñÿ ñåðöåì çà÷åðñòâ³òü! À æèòè õî÷ó òâîð÷î, åíåðã³éíî. Áîþñÿ íåðîçâàæëèâî, ñïîê³éíî, Áåçäóìíî âèòðà÷àòè íàâ³òü ìèòü. À äåõòî òâåðäèòü: çîëîòó ö³íè Íåìà, ³ ïåðåä íèì âñå ³íøå áë³äíå. Òà öå ãîâîðÿòü ëèø äóøåþ á³äí³: Æèòòÿ íå âì³þòü ö³íóâàòü âîíè... Íå â÷èòåëü ÿ, òèì á³ëüøå, íå ïðîðîê, ² ö³íóâàòü æèòòÿ íå çàâæäè âì³þ. Òà é äîñ³ íå âòðà÷àþ ÿ íà䳿 Óíèêíóòè ìèíóëèõ ïîìèëîê Êîëè áåçäóìíî äí³ ÿ âèòðà÷àâ, À íå ÿê³ñü ëèøå ãîäèíè é ìèò³,
"
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
Ùî ìèìî ïðîíåñëèñü íåñàìîâèòî, – ² â ïàì ÿò³ ¿õ íå çàêàðáóâàâ. Ñàòóðí çíà ÷³òêî ðåìåñëî ñâîº: ³í ñïðàâíî ÷àñ â³äë³÷óº ëþäèí³. Ëèø ïðèêðî: ÿê áëèçåíüêî äî êîí÷èíè Ö³íà ðåàëüíà ìèò³ ïîñòàº. Ëèøàºòüñÿ îíóê³â ïîïðîñèòü: Äî òðàòè ÷àñó áóäüòå âè ñêóï³ø³ É æèòòÿ äëÿ âàñ îáåðíåòüñÿ ùåäð³øå. Ëèø ñåðöþ íå äàâàéòå çà÷åðñòâ³òü ² çîëîòîì ñåáå íå îáìàí³òü.
*** Ðîäèâñÿ ñèí: äëÿ ìàòåð³ – íàä³ÿ, Äëÿ áàòüêà ãîðä³ñòü íåàáèÿêà... ² òóò öèãàíêà ¿ì íàâîðîæèëà, Ùî ñèíà ñëàâà ïðèâ³òà äçâ³íêà. … Ðîê³â óæå ÷èìàëî ïðîëåò³ëî. Çàãèíóâ áàòüêî, ìàòè ïîñèâ³ëà É ñàìà óæå ó â³÷í³ñòü â³ä³éøëà. Ñèí ñ³ÿâ õë³á, âèäîáóâàâ çàë³çî, – Íå çàõîò³â ëèø ñòàòè áëþäîëèçîì, É õèìåðíà ñëàâà ìèìî ïðîãóëà.
*** Íàä ²íãóëüöåì çàìð³ÿëèñÿ âåðáè (Íå ñåíñàö³éíà, çíàþ, íîâèíà), Íàä íèì ðîçë³ãñÿ ÷èñòèé êóïîë íåáà, É áåçäîííîþ çäàºòüñÿ ãëèáèíà... Äî Àìàçîíêè ²íãóëüöþ äàëåêî: Öå ñêðîìíà, áåç àìá³ö³¿ ð³êà. Ñâîº ðóñëî ïðîêëàâ â³í ñåðåä ñòåïó ² íèì òèñÿ÷îë³òòÿ ïðîò³êà. ³í çàâæäè ùåäðèé. Ñâ³òë³ éîãî âîäè Áàãàòî óæå õòî ïîêóøòóâàâ. Íåìàëî ïîáóâàëî òóò íàðîä³â: Îäèí ïðèõîäèâ, ³íøèé ãåòü çíèêàâ... Àâàðè, ãóííè, ñê³ôè, ïå÷åí³ãè, Ñàðìàòè ³ îðäèíö³ ïðîíåñëèñü. ßê³ ³ùå íåáà÷åí³ ³íòðèãè Íà áåðåãàõ ïðàäàâí³õ òóò ïëåëèñü – Öüîãî ìè äîñòåìåííî íå óçíàºì: Äàâíî âñ³õ ñâ³äê³â ÷àñîì çàìåëî. Àëå æèâå, ïîíèí³ íå çìîâêຠÍåâòîìíå ³íãóëåöüêå äæåðåëî.
1/2 0 13
гêà ñâ³é á³ã ðîçïî÷èíà ç ïîò³÷êà, À ïîò³ì âæå ãóðêî÷å é íå çìîâêà. ... Íàø ñëàâíèé ²íãóëåöü – íå ïðîñòî ð³÷êà! – Öå ÷àñó íåçóïèíåíà ð³êà.
*** Íàä ïîëåì – ñîíöå. Òðàâè â ñð³áíèõ ðîñàõ. Òàêà êðàñà, ùî â ñåðö³ àæ ùåìèòü! Çàâæäè áóëè òóò ùåäðèìè ïîêîñè, É â³ä òîãî ðàä³ñòü íàâêðóãè áðèíèòü. Òàêà òóò òèøà! Ò³ëüêè æàéâ³ð ç íåáà Ìåëîä³þ ñâîþ íåõèòðó ëëº... Àëå âîíà äëÿ ìåíå ³ äëÿ òåáå Íåìîâáè îäêðîâåííÿì ïîñòàº. Íå çíàéäåø òè êóòî÷îê äåñü ìèë³øèé, Îãëÿíóâøè é íåçë³÷åí³ ñâ³òè! Ïøåíèöþ â³òåð âåñåëî êîëèøå, ² ðàä³ñíî òàê ïîëåì öèì ³òè! Öå ïîëå â³÷íå é áà÷èëî áàãàòî, Àëå çàâæäè ëèøàëîñü ìîëîäèì. Öå òóò â³íêè ïëåëè êîëèñü ä³â÷àòà – Àëå é äèìè ñòåëèëèñÿ íàä íèì. ² ãð³çí³ áîéîâèùà òóò ãðèì³ëè, Ñâèñò³ëè êóë³, ³ ëèëàñÿ êðîâ. Éîãî ñîëäàòè ïîäîëàòü õîò³ëè Íà æàëü, íå êîæåí ïîëå ïåðåéøîâ. ×èÿñü íàâ³êè îá³ðâàëàñü äîëÿ  æîðñòîê³ ò³, óæå äàëåê³ äí³. Àëå ñïîê³éíå öå øèðîêå ïîëå Ïðî íèõ ³ äîñ³ ãîìîíèòü ìåí³.
*** Ó òåïëèé äåíü ï³ä ïòàõ³â ñï³â Ïî÷óâ ñð³áëÿñòèé ãîëîñî÷îê. Òî þíó ìàìó ÿ çóñòð³â, À ó â³çêó – ¿¿ ñèíî÷êà. Ñì³ÿëàñü ðàä³ñíî áëàêèòü, ² êâ³òëè ÿáëóí³ òà âèøí³, É ìåí³ çäàëîñü â ùàñíó òó ìèòü, Ùî ó â³çêó öå ÿ, êîëèøí³é... Ìèíຠ÷àñ, ðîêè ïëèâóòü ßê íåáåñà ïëèâóòü íàä íàìè. ² ïîçíà÷àþòü íîâó ïóòü Ñèíêàì ³ äîíÿì þí³ ìàìè. ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
"! Æèòòºâà ìóäðîñò³ ïå÷àòü Íåõàé ìåí³ â³íøóº ñâÿòî: Áàãàòî õî÷ó çóñòð³÷àòü Ìàòóñü òà ¿õí³õ ñîêîëÿòîê. Ìåí³ â ìèíóëå íå ðâîíóòü: ß íå ñâÿòèé, íå äóæå ãð³øíèé... Àëå õîò³ëîñÿ á â³ä÷óòü Õî÷à á íà ìèòü ñåáå êîëèøí³ì.
*** “Æäàòü – ýòî çíà÷èò æèòü” Åâãåíèé Ðåéí Íåðàä³ñí³ õâèëèíè ðîçñòàâàííÿ... Áåç íèõ, íà æàëü, â æèòò³ íå îá³éòèñü, Òà â ñåðöå ïîñåëÿþòü ñïîä³âàííÿ, Ùî çóñòð³÷ çíîâ â³äáóäåòüñÿ êîëèñü. ² îñü ÿ ïîðèíàþ âæå â ÷åêàííÿ, Òðåì÷ó, íåìîâ îñ³íí³é ï³çí³é ëèñò, ² â ÷àðàõ îïèíÿþñÿ êîõàííÿ,  ÷åêàíí³ â³äíàõîäæó íîâèé çì³ñò: Áëèçüêà – òè ð³äíà, â äàëÿõ – ùå äîðîæ÷à, ² íå ïîòð³áíà òóò ìåí³ âîðîæêà: Öå é ñàì ÿ çíàþ â íåëåãêó öþ ìèòü. ×åêàþ çíà÷èòü, ñåðöå á ºòüñÿ â ãðóäÿõ. Òîìó ÿ ç ðàä³ñòþ âîëàþ ëþäÿì Ñëîâà ïðîñò³: “Æäàòü – ýòî çíà÷èò æèòü”.
*** Äëÿ ìåíå ñâ³ò â³äíèí³ îïóñò³â, Õî÷ í³áè â í³ì í³÷îãî íå çì³íèëîñü: Êîëîñÿòüñÿ õë³áè, ÿê êîëîñèëèñü, Áðèíèòü ó íåá³ æàéâîðîíêà ñï³â... Òà ò³ëüêè ñâ³ò óñå-òàêè çìàë³â ³äòîä³, ÿê éîãî òè ïîëèøèëà. Ðîæåâ³ íàïèíàþòüñÿ â³òðèëà, Àëå öå âñå – ëèøå ñþæåòè ñí³â. ß æ ðèíó ó áóäåíùèíó ðåàë³é. ̳æ íàìè á³ëüøàþòü, çðîñòàþòü äàë³... Àëå æ íå áóäå â³÷íî öå òðèâàòü: Âñå áëèæ÷îþ ñòຠìåí³ õâèëèíà, Êîëè äî òåáå ëåãêî ÿ ïðèëèíó, Ùîá íàçàâæäè ç òîáîþ ïîðÿä ñòàòü.
*** Áðåäå äî îáð³þ äîðîãà. Íàâêîëî áà÷ó ëèø ñóìíå, ² íå çâåðòàþñÿ äî Áîãà: Íå õî÷å ñëóõàòü â³í ìåíå. ß æ øåïîò³â: “Áëàãèé, ªäèíèé...” – Õî÷ ëîáà âñå æ íå ðîçáèâàâ, Íå ïàäàâ íàâ³òü íà êîë³íà, Âñ³ ëèõà â ïîâåí çð³ñò ñòð³÷àâ. Äàâíî ïîäàâñü ÿ ó çíåâ³ðó, Õî÷à ó þíîñò³ òâîðèâ Ïàëêó ìîëèòâó ñåðöåì ùèðèì, – Òà Áîã ³ âóõîì íå ïîâ³â. À îñü äîíîùèêè, õàïóãè – ͳõòî ç íèõ ãîðÿ íå çàçíàâ. Ðîáèëè ï³äëîñò³, íàðóãó Òà Áîã óñå ¿ì âèáà÷àâ. Ìåí³ òâåðäÿòü: Ïèøàòèñü ìóñèø! Òîá³ âñì³õíåòüñÿ ùå çîðÿ! – Íåíà÷å â ²îâà, Áîã äóøó Òâîþ òåïåð ïåðåâ³ðÿ”. ² ùå ìåí³ òîâìà÷àòü ëþäè: “Òè çà÷åêàé, – âñüîìó ïîðà: Êîãî Âñåâèøí³é íàäòî ëþáèòü, Òîãî ç ëþáîâ þ â³í êàðà”. Î, Áîæå, ìàëî òîá³ êðîâ³, Ùî ïîïèëà âñ³ëÿêà ãèäü? Ïðîøó: ïîçáàâ ìåíå ëþáîâ³! – Ìåíå òè êðàùå çíåíàâèäü...”
*** ³äíèí³ íàñòàþòü âæå äí³ ïîãîæ³, Îñü-îñü – ³ ïðîãðèìèòü âåñíÿíèé ãð³ì. Ìåí³ íå âèïàäêîâà, íå ïðèõîæà – Íàâ³ê âïèñàëàñü â ñåðö³ òè ìî¿ì. Íó çâ³äêè íåñïîä³âàíà öÿ íàïàñòü? Õèìåðè âèáðèê à ÷è äîë³ õ³òü?.. ͳ, çíàþ ÿ, ùî öå âåëèêå ùàñòÿ, ßêå íå êîæåí â ñèë³ çðîçóì³òü! Ìîæëèâî, ïîâåë³ííÿ öå Ãîñïîäíº: ͳäå áåç éîãî âîë³ íå áóâà. Ëþáîâ ïðèõîäèòü, à òîä³ â³äõîäèòü? ßê ñïðàâæíÿ, òî çàâæäè âîíà æèâà! Âîíà âñåñèëüíà áî êåðóº ñâ³òîì, Äîáðî äàðóº – òà é ïðèíîñèòü çëî...
""
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
Ïðîòå áåç íå¿ âñå ç³éøëî á ç îðá³òè, Òà é âçàãàë³-òî: ÷è á æèòòÿ áóëî?
*** Ñòàðöþºìî, äóøåþ íàäòî á³äí³ (ͳÿê ñê³í÷èòü íå ìîæåìî ç öèì çëîì), Áëàçíþºìî, óìàìè æàëþã³äí³, Áî áëàçíþâàííÿ – íàøå ðåìåñëî. Ùîñü òàì ëåïå÷åì ïðî ìèíóëó âåëè÷, – Ìîâëÿâ, òà íàø³ æ ïðåäêè – êîçàêè! ϳñí³ æ ¿õ íå ñï³âàºì, ëèø äåáåë³ Ìè ùåäðî ðîçñèïàºì ìàòþêè. Äî âèò³âîê óáîãèõ íåíàñèòí³, Çáàãíóòè íåñïðîìîæí³ ìè ñïîâíà: Ìàòþê – öå ñëîâî, é âîäíî÷àñ – ìîëèòâà, Òà ò³ëüêè äî äèÿâîëà âîíà. Òîæ äîêè áóäåì, äðóæå, ìàâïóâàòè? ²ç ÷îòèðüîõ íà äâ³ íîãè ñòàâàé – ² ñëîâî, íàéñâÿò³øå ñëîâî ìàòè , Ó ³íøîìó êîíòåêñò³ ïîìèíàé!
*** ... â³ääàâ áè ñâ³é ñòàðå÷èé ðîçóì Ì. Ðèëüñüêèé Êðèê ä³òëàõ³â – íåìîâ ïòàøèíèé ñï³â: Òàêèé âåñåëèé, ðàä³ñíî ðîçêóòèé!.. ß ñàì òàêó æ ìèòòºâ³ñòü ïåðåæèâ, Æàëêóþ, ùî ¿¿ íå ïîâåðíóòè. Äëÿ íèõ ùå ò³ëüêè íàñòຠâåñíà, À ïîïåðåäó – äí³ ³ùå ñâ³òë³ø³. ͳõòî ç íèõ Êàíòà, Ãåãåëÿ íå çíà, Òà ñîòåíü ìóäðåö³â âîíè ìóäð³ø³. Äî ìåíå âæå çèìà ëåòèòü, ëåòèòü, ¯¿ óñå â³ä÷óòí³ø³ ïîãðîçè, – Òà çà äèòèíñòâà õî÷ êîðîòêó ìèòü ³ääàòü ÿ çãîäåí ñâ³é ñòàðå÷èé ðîçóì.
*** ×àñò³øå âñå âíî÷³ äî ìåíå ëèíå Ìóçà. Ïðèñÿäå êðàé ñòîëà é â³äðàçó òîðìîñèòü: – Ïðîêèíüñÿ, ï³äí³ìàéñü! Ïîìåíøå äáàé ïðî ïóçî! Áåðè ïàï³ð, êàëàì ³ ïî÷èíàé òâîðèòü.
1/2 0 13
À ñàì âæå îáèðàé îá ºêòè òà ñþæåòè, ¯õ äîñèòü äàðóâàâ òîá³ íàø Àïîëëîí... Î, òàê, ÿ çíàþ öå! Òè, Ìóçî, íå êðèêëèâà, ² â³ðèâ ÿ çàâæäè ó ÷åñíèé òâ³é âåðäèêò. Òîæ â òâîð÷îñò³ ñâî¿é çàçíàþ ìèòü ùàñëèâó, ×è áóäåø òè ìåí³ ïðî íå¿ ëèø òâåðäèòü? Íå ìàþ ïðàâà ÿ òåáå ïðî öå ïèòàòè: Òâ³é áàòüêî Àïîëëîí, à ÿ ïðîñòèé ñï³âåöü. Òà â ñï³ëüíèõ ìè çàâæäè æèâåì êîîðäèíàòàõ, Îòîæ íàì íå ïðîæèòü áåç ºäíîñò³ ñåðäåöü. Î, Ìóçî, Ìóçî! Òè ³ ð³äíà, é íåï³çíàíà Ïðèõîäü äî ìåíå â ä³ì, ó ñåðöå éäè ÷àñò³ø ² áóäó ÿ òîä³ ïîñò³éíî ó øóêàííÿõ, ² â äÿêó ÿ òîá³ âðó÷ó ñâ³é êðàùèé â³ðø.
*** ²ùå íå âñþäè ñïàëåí³ ðåéõñòàãè, ² ãåð³íãè ùå áðîäÿòü ïî çåìë³ Õî÷à ó íèõ âæå é íå òàê³ ìàñøòàáè, É ñàì³ âîíè ëèø ïîêðó÷³ ìàë³. Òà çíåâàæàòè ¿õ íàì íåäîðå÷íî, Íå ìîæåì çàáóâàòè í³ íà ìèòü: ²ñêðà ìàëà òà òèì ³ íåáåçïå÷íà, Ùî ö³ëå ì³ñòî ìîæå ñïîïåëèòü. Òàêó ³ñêðó â ñâÿòèëèù³ ó Äåëüôàõ ϳäí³ñ êîëèñü í³ê÷åìíèé ï³äëèé ðàá. É â³äòîä³ çàæèëî ³ íå ïîìåðëî ²ì ÿ, âñ³ìà ïðîêëÿòå, Ãåðîñòðàò. ³í õðàì ñïàëèâ ç ºäèíîþ ìåòîþ: ²ì ÿ ñâîº ïîëèøèòü ó â³êàõ. À çãîäîì ãåðîñòðàòè ÷åðåäîþ Áëóêàëè ïî ñòîë³òòÿõ, ïî ðîêàõ. Âîíè ðåéõñòàã â Áåðë³í³ ï³äïàëèëè (dzïõàòü íà ³íøèõ ïðàãíóëè âèíó), Ö³ æ ïîêèäüêè ³ Ãë³â³ö ðîçòðîùèëè, Ùîá ïîò³ì ðîçïî÷àòü ñòðàøíó â³éíó... À íèí³ ãåðîñòðàòè ïðàãíóòü âëàäè, Íå õî÷óòü í³ çà ùî ¿¿ âòðà÷àòü. Õî÷ ðîçóìîì óáîã³, áåçïîðàäí³, Àëå â êðà¿í³ õî÷óòü ïàíóâàòü. Òîæ ñïàòè, äðóæå, íàì ùå ïåðåä÷àñíî, Áî ãåðîñòðàòè ïîðó÷: îñü âîíè!.. ßêùî òè ìð³ºø ïðî æèòòÿ ïðåêðàñíå Çíèù ãåðîñòðàò³â! ×è õî÷à á ñïèíè...
Ó òâîð÷îñò³ çàâæäè ëèøå æèâóòü ïîåòè! Îòîæ ³ çàáóâàé ïðî ñâ³é ñîëîäêèé ñîí, ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
"#
Ìèëåíà ÌÈÕÀÉËÎÂÑÊÀß
ÍÀ ×ÓÆÎÌ ÍÅÑ×ÀÑÒÜÅ Ñ×ÀÑÒÜÅ ÍÅ ÏÎÑÒÐÎÈØÜ È ñíîâà ñèãàðåòà è âèíî, îíè ìîè ñïàñèòåëè â ïîñëåäíåå âðåìÿ. Õîòÿ ïîñëåäíèì âðåìåíåì ìîæíî íàçâàòü ïåðèîä ïðîòÿæåííîñòüþ îêîëî 4 ëåò. Èìåííî ñòîëüêî âðåìåíè ÿ äàðèëà ñåáÿ è âñþ ñâîþ ëþáîâü åìó îäíîìó. ß íå ñêàæó, ÷òî íå áûëî ñ÷àñòëèâûõ ìãíîâåíèé è äíåé. Îíè, êîíå÷íî, áûëè è âñòðå÷è, è îáúÿòüÿ, îí ìåíÿ áîãîòâîðèë è äîëãî ãîâîðèë î ëþáâè è ñ÷àñòüå, êîòîðîå åìó äàðîâàíî Áîãîì â âèäå âîçìîæíîñòè îáëàäàòü ìíîþ. È ìíå êàçàëîñü, ÷òî ýòî áûëî ïðàâäîé, ÿ äàæå óâåðåíà â òîì, ÷òî îí äóìàë èìåííî òàê. Òîëüêî áûëî âñå âðîäå êàê-òî ñëèøêîì õîðîøî ß õîòåëà âëàäåòü åãî ìèðîì, èçìåíèòü åãî, íàäåÿëàñü íà òî, ÷òî îí èçìåíèòñÿ, êîãäà áóäåò ðÿäîì ñî ìíîé êàæäóþ ìèíóòó, ÿ íå õîòåëà åãî äåëèòü íè ñ êåì: íè ñ äðóçüÿìè, íè ñ åãî äåòüìè, à ñàìîå ãëàâíîå ñ åãî æåíîé. Òîëüêî ñåé÷àñ, âñòðåòèâ äðóãîãî ÷åëîâåêà, ïîíÿëà, ÷òî òîãî, êîãî ëþáèøü, íóæíî ëþáèòü òàêèì, êàêîâ îí åñòü. Çíàþ, ÷òî ýòî ïðîïèñíûå èñòèíû, íî ïîêà ñàìà íåñêîëüêî ðàç íå ñïîòêíåøüñÿ è íå óïàäåøü, òî â ýòî íå âåðèøü. Åñëè ëþáèøü äîëæåí äîâåðÿòü è íå ñòàðàòüñÿ óäåðæàòü, íî òîãäà êàêàÿ ýòî ëþáîâü, åñëè òû çíàåøü, ÷òî îí ðÿäîì ñ äðóãîé? Òû âåñü èçâîäèøüñÿ, õîòÿ è çíàåøü, âåðèøü åìó: îí åå íå ëþáèò . Íî êàê ïå÷àëüíî æäàòü çâîíêà è âñòðå÷è, è êàæäàÿ ìèíóòà, ïðîâåäåííàÿ â îæèäàíèè, à â èòîãå Íè÷åãî Ëèøü îïðàâäàíèÿ: ÿ íå ñìîã . Äà, ÿ çíàþ, ìíîãî ÷èòàëà î òîì: êòî õî÷åò, òîò ìîæåò È åùå ìíîãî ðàçíûõ âûñêàçûâàíèé íà ýòó òåìó, íî ñåðäöå âåðèò Íàøà âñòðå÷à áûëà ñëó÷àéíà, êàêèå-òî íåâåäîìûå ñèëû òÿíóëè ìåíÿ ê íåìó. Ìû íà ïîä-
ãîòîâêå ê ãîíêàì íà âûæèâàíèå âÿçàëè âåðåâî÷êè ê ôëàãàì, è âäðóã ðåçêèé õîëîäíûé ëèâåíü, ñêðûòüñÿ ìîæíî òîëüêî â îäíîé ìàøèíå, ãäå íà 5 ìåñò áûëî 12 æåëàþùèõ. È ñîâñåì çàêîíîìåðíî, òàê êàê ÿ äåâóøêà, ïðèìîñòèòüñÿ êîìó-òî íà ðóêè, ìîé âûáîð ïàë íà íåãî. Ìîè ÷óâñòâà äîâîëüíî äâîéñòâåííû: îí æåíàòûé ìóæ÷èíà, åãî æåíà æäåò ðåáåíêà, ÿ ïåðâûé ðàç åãî âèæó, íî ïðîñíóëàñü ñòðàñòü. Îò åãî ñëó÷àéíûõ ïðèêîñíîâåíèé ïî òåëó ïðîáåãàëè ìóðàøêè. ×åðåç ïàðó äíåé ìû ñíîâà âñòðåòèëèñü, ñîáèðàëè ïîëåâûå öâåòû äëÿ î÷åðåäíîãî ìåðîïðèÿòèÿ. Ñòåïü, òðàâà, áóêåò öâåòîâ è ìîå õîðîøåå íàñòðîåíèå ñâîäèëè åãî ñ óìà. Äàëåå îïÿòü âñòðå÷à, íà ýòîò ðàç êîíôåðåíöèÿ. Ïîñëå íåå çàñòîëüå, êîòîðîå ïëàâíî ïåðåíåñëîñü ê áåðåãó âîäîåìà. Êîìïàíèÿ äàâíèõ äðóçåé, â êîòîðóþ îí ñëó÷àéíî ïîïàë, ìû èãðàëè â êðîêîäèëà , åãî ïðèêîñíîâåíèÿ ñíîâà ââîäèëè ìåíÿ â òðåïåò, ÿ ïîíèìàëà, ÷òî äîìà ñåìüÿ, è íè÷åãî íå áóäåò... Íî ÿ æäàëà íîâûõ êàñàíèé íàøèõ òåë, âåäü çàïðåòíûé ïëîä âñåãäà ñëàäîê... Êîãäà ïðèøëî âðåìÿ ðàñõîäèòüñÿ, ÿ îòêàçàëàñü èäòè ñ íèì. Âèäèò Áîã: êàê-æå ÿ õîòåëà ïåðåäóìàòü è ïðîñòî áåæàòü çà íèì áåç îãëÿäêè õîòü íà êðàé ñâåòà, õîòü â àä!  äàëüíåéøåì âñÿ ìîÿ ëþáîâü ê íåìó è ïðåâðàòèëàñü â ñïëîøíîé àä. Êîãäà áûëà äîìà, ó ìåíÿ âîçíèêëî íåïðåîäîëèìîå æåëàíèå ïîçâîíèòü è óñëûøàòü åãî ãîëîñ. Ìûñëè áûëè íåóïðàâëÿåìû, ÷óâñòâà ñëîæíî áûëî ñäåðæàòü, ÿ íàáèðàëà åãî íîìåð, ïîòîì áðîñàëà òåëåôîí íà ïîë, íî â îäèí ìîìåíò âñå ðàçðåøèëîñü ñàìî ñîáîé.  òåëåôîíå ðàçäàëñÿ çâîíîê, íà òàáëî âûñâåòèëîñü åãî èìÿ. Äðîæàùèìè ðóêàìè ÿ âçÿëà òðóáêó. Óñëûøàâ ß õîòåë òåáÿ óñëûøàòü , ÿ, íå çàäóìûâàÿñü î ãîðäîñòè, îòâåòèëà, ÷òî òîæå î÷åíü õî÷ó åãî ñëûøàòü. Ìû ãîâîðèëè îêîëî ïîëó÷àñà, âñå íè î ÷åì, è âñå êàçàëîñü âàæíûì. ×åðåç íåñêîëüêî íåäåëü îí ïîçâîíèë ìíå ðàíî óòðîì, ÷óäîì áûëî òî, ÷òî ìóæ óøåë íà ðàáîòó ðàíüøå, ÷åãî êñòàòè, ðàíåå íèêîãäà íå äåëàë. Þðèé (òàê åãî çîâóò, íå õîòåëà íàçûâàòü åãî èìÿ) áûë íàñòîé÷èâ, è ÿ ïîøëà íà óòðåííåå ñâèäàíèå ñ íèì. Ñåìü òðèäöàòü óòðà, î÷åíü íåîæèäàííûé ïîñòóïîê äëÿ ìåíÿ è ìîåé æèçíè. Ìû îêàçàëèñü îïÿòü íà áåðåãó ðåêè, æàðà, ïèëè âèíî. Øîêîëàä îò æàðêîãî ñîëíöà ðàñòàÿë, è ìû ïðîñòî îáëèçûâàëè, åãî êàê äåòè, ñ ôîëüãè. Âèíî áûñòðî äîâåëî äî êîíäèöèè ìîè ÷óâñòâà, ÿ ïîíèìàþ, ÷òî ìíå íà ðàáîòó, íî çâîíþ íà÷àëüíèêó, ÷òî-òî ïðèäóìûâàþ è îñòàþñü åùå íà ÷àñ ñ íèì ðÿäîì. Îí âïåðâûå ìåíÿ ïîöåëîâàë, òåëî íå ñëóøàëîñü, äðîæü ïðîíèçûâàëà ìåíÿ. Îò ïðèêîñ-
"$ íîâåíèé ðóê êðóæèëàñü ãîëîâà. Îí õîòåë áîëüøåãî... ß íå ñìîãëà... Ìóæ è ñåìüÿ äëÿ ìåíÿ áûëè ãëàâíûì â ýòîé æèçíè. Õîòÿ è ìóæ ïîñòîÿííî ìåíÿ â ÷åì-òî ïîäîçðåâàë, ðåâíîâàë ê êàæäîìó ñòîëáó è ïîñòîÿííî ãîâîðèë: âû âñå, æåíùèíû, ðàíî èëè ïîçíî èçìåíèòå . Íàøè âñòðå÷è ñ Þðèåì ñòàëè ÷àùå, ïðèõîäèëè ñîîáùåíèÿ îò íåãî. Ìû âèäåëèñü êàæäûé äåíü, õîòü è ïîë÷àñà, íî... Äëÿ âëþáëåííûõ âðåìÿ îòíîñèòåëüíî. ×àñ êàæåòñÿ ìèíóòîé, à èíîãäà ìèíóòà âñòðå÷è âå÷íîñòüþ... Îäíàæäû ìóæ óåõàë â ñåëî ê áàáóøêå, è ÿ ïðèãëàñèëà Þðó ê ñåáå íà ÷àé. Ìû äîëãî ïèëè ÷àé, öåëîâàëèñü, åãî ðóêè êàçàëèñü ìíå ñàìûìè ëàñêîâûìè è îäíîâðåìåííî ñèëüíûìè. Îí âçÿë ìåíÿ íà ðóêè è ïîíåñ â êîìíàòó, ÿ ñêàçàëà: Ïîäîæäè . Åãî âçãëÿä áûë íàïðàâëåí ìíå â ãëàçà, è ïîñëåäííÿ ôðàçà, êîòîðóþ ÿ ïîìíþ, åñëè íå õî÷åøü, íè÷åãî íå áóäåò . Äàëüøå áûëî áëàæåíñòâî, ñëîâíî ñîí, äîëãèé, óäèâèòåëüíûé ñîí... Ïîñëå, êîãäà ðàçóì ìîé âåðíóëñÿ, ìíå ñòàëî ñòûäíî çà ñåáÿ, íå òàê ïåðåä íèì, êàê ïåðåä ñîáîé. Íî õîòåëîñü òîëüêî îäíîãî ëþáèòü è áûòü ëþáèìîé. Ìîè ìûñëè è ìå÷òû ñ òåõ ïîð ñòàëè òîëüêî î íåì, ÿ ñíîâà íà÷àëà ïèñàòü ñòèõè, äàæå ïîäàðèëà åìó ïàðó. ß ïàðèëà íà êðûëüÿõ. Ïîñëå áûëà åùå îäíà âñòðå÷à, íà ñúåìíîé êâàðòèðå, ãäå îí ïðèçíàëñÿ ìíå â ëþáâè è ÿ îòâåòèëà åìó òåì æå. Äàëüøå âîäîâîðîò âñòðå÷, ïðèçíàíèé, ëþáâè è ñòðàñòè. Ìû âñòðå÷àëèñü åæåäíåâíî, ãîâîðèëè ïî òåëåôîíó ïî íåñêîëüêî ÷àñîâ â äåíü, íå óñïåâ ðàññòàòüñÿ, õîòåëè íîâîé âñòðå÷è. Ìíå áûëî î÷åíü ñëîæíî äîìà âðàòü è ÷òîòî ïðèäóìûâàòü, ìåíÿ ìó÷èëè ïðèñòàâàíèÿ ìóæà, ñîâìåñòíûå ïîõîäû êóäà-ëèáî, íî ñàìûì ñòðàøíûì áûëî ýòî áëèçîñòü ñ ìóæåì. ß íå ìîãëà åãî öåëîâàòü, ìíå áûëè îòâðàòèòåëüíû åãî ïðèêîñíîâåíèÿ, êîòîðûå ÿ ðàíüøå ëþáèëà, âñå ìûñëè áûëè òîëüêî î Þðå, ÿ çàêðûâàëà ãëàçà è ïðåäñòâàâëÿëà, ÷òî îí ðÿäîì, åãî ðóêè, ãóáû... 15 îêòÿáðÿ , 9 ëåò ñî äíÿ íàøåé ñâàäüáû. Íî ÿ íå ñìîãëà íå âûéòè ê Þðå íà âñòðå÷ó, êîòîðàÿ çàêîí÷èëàñü åãî äðàêîé ñ ìóæåì. Âñå áûëî óæàñíî, ëþäè ñìîòðåëè, ÿ íå ìîãëà èõ ðàñòàùèòü. Íî íà ñåðäöå ñòàëî ëåã÷å, è ïðèøëà äîëãîæäàííàÿ ñâîáîäà. Áîëüøå íå íóæíî âðàíüÿ, âñå îòêðûëîñü, à áóäåò êàê áóäåò Âå÷åðîì ðàçãîâîð ñ ìóæåì. Îí âûïèë î÷åíü ìíîãî, ÷åãî ðàíåå íèêîãäà íå äåëàë. Áûëî ìíîãî âîïðîñîâ íà òåìó ïî÷åìó ÿ òàê ïîñòóïèëà, íà íèõ ÿ íå ìîãëà îòâåòèòü. Îí óìîëÿë, ÷òî-áû ÿ îñòàëàñü ñ íèì. ß ïîïðîñèëà âðå-
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
ìåíè ïîäóìàòü è îñòàâèòü ìåíÿ îäíó, îí ïîñëóøíî âñå èñïîëíèë. Ñ Þðîé ÿ òàê è íå ñìîãëà ðàññòàòüñÿ. Äàííîå ìíå âðåìÿ íà ðàçäóìèå áûëî ïîòðà÷åíî íà ñâèäàíèÿ ñ íèì. Ïî ïðèåçäó ìóæà, ïîñëå î÷åðåäíîãî äóøåâíîãî ðàçãîâîðà, ÿ îñòàëàñü ñ íèì, ïîñëå ÷åãî áûëà íî÷ü ëþáâè. ×åðåç ìåñÿö ÿ óçíàëà, ÷òî áåðåìåííà. ß çíàëà òîëüêî îäíî: ÿ õî÷ó ýòîãî ðåáåíêà, î÷åíü õî÷ó, è äðóãèõ ìûñëåé ó ìåíÿ íå áûëî. ß ðàññêàçàëà Þðå, íî íàøè âñòðå÷è íå ïðåêðàòèëèñü, îí áûë íåæåí ñî ìíîé, õîòÿ çàáîòà è ëàñêà ìóæà áûëè ñèëüíåå, è ÿ äàæå ïîñòåïåííî ñòàëà îïÿòü ê íåìó ïðèâÿçûâàòüñÿ. Íî íà÷àëà çàìå÷àòü, ÷òî ìóæ ñòàë ÷àùå ïðèõîäèòü äîìîé ïîçäíî. Ïîäðóæêà ìíå ñêàçàëà: ìîæåò, ó íåãî êòî-òî åñòü, íà ÷òî ÿ ëèøü ïîñìåÿëàñü è îòâåòèëà: òàêîãî íå ìîæåò áûòü íèêîãäà . Íî íèêîãäà íå ãîâîðè íèêîãäà ... Ìóæ ñòàë âñå ÷àùå ïðèõîäèòü ïîçäíî, ïîÿâèëèñü êàêèå-òî äðóçüÿ, ñ êîòîðûìè îí íà âûõîäíûå óåçæàë áåç ìåíÿ. Îäíàæäû íî÷üþ îí ïðèøåë äîìîé îêîëî äâóõ. Çíàÿ, ÷òî îí íå óìååò âðàòü, ÿ çàäàëà âîïðîñ, ëþáèò ëè îí åå? Îí è íå äóìàë âðàòü, ðàññêàçàë, ÷òî âñòðå÷àåòñÿ ñ äåâóøêîé è, íàâåðíîå, ëþáèò åå. ß äàëà åìó åùå îäèí øàíñ, ïîòîìó ÷òî óõîäèòü îí íå õîòåë. Íî ÷åðåç íåäåëþ, êîãäà îí íå âûïîëíèë ìîè ýëåìåíòàðíûå òðåáîâàíèÿ áûòü äîìà â 9 âå÷åðà, ñîáðàëà åìó âñå âåùè è ïîñòàâèëà ó äâåðè. Êñòàòè, äàæå ïîäàðêè ñâåêðîâè, íà ñâàäüáó è íà ìîè äíè ðîæäåíèÿ, åìó ñëîæèëà. ß îòïóñòèëà åãî ëåãêî è ïðîñòî, ïîòîìó ÷òî ðÿäîì ïîÿâèëñÿ îïÿòü Þðèé, êîòîðûé ðàññêàçûâàë, êàê ìåíÿ ëþáèò è õî÷åò áûòü ðÿäîì. Äàæå êîãäà åãî æåíà áûëà â ðîääîìå, îí áûë ñî ìíîé. Ìîåé ãîðäûíå áûëî ïðèÿòíî. Îí ïðèâûê ê ìûñëè, ÷òî ðåáåíîê, êîòîðîãî ÿ æäó, ÷àñòü ìåíÿ. Ìíå äàæå ïîêàçàëîñü, ÷òî îí åãî ëþáèò, ïî êðàéíåé ìåðå, ìíå ýòîãî õîòåëîñü. Ìîå ïîñëåäíåå ÓÇÈ, îí âíîâü ðÿäîì, ÿ òàê õîòåëà, îí íå ñìåë ïåðå÷èòü... ß õîòåëà, ÷òîáû îí áûë ðÿäîì, êîãäà ìîé ñûíî÷åê ïîÿâèòñÿ íà ñâåò. È îí áûë ðÿäîì, çà ýòî ÿ ïðîñòèëà åìó î÷åíü ìíîãî. ß ïðîñòèëà òå ìîìåíòû, êîãäà îí òàê áûë íóæåí, íî íå ñìîã. Ïðîñòèëà óíèæåíèÿ åãî æåíû, è åãî óíèæåíèÿ â åå ïðèñóòñòâèè. Ïðîñòèëà âñå, è ëèøü ëþáèëà, è æèçíü ïðåâðàòèëàñü â àä. Îí íå îòïóñêàë, ñî÷èíÿë èñòîðèè â ñâîå îïðàâäàíèå. ß âåðèëà äàæå â ñêàçêè, ÷òî îí óøåë îò æåíû. Òîëüêî ïî÷åìó-òî åãî òåëåôîí âå÷åðàìè íå îòâå÷àë. ß ïåðåæèâàëà âñåì ñåðäöåì çà åãî âûäóìàííûå áîëåçíè. Êàêàÿ äóðà! Ìîé àä ïðîäîëæàëñÿ 3 ãîäà. ß ïðîãîíÿëà åãî ìíîãî ðàç, ãîðäèëàñü ñîáîé, ÷òî ñìîãëà ýòî ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
"% ñäåëàòü, íî ÷åðåç ïàðó äíåé ñàìà çâàëà. À ìèíóòû ñ÷àñòüÿ ïðåâðàùàëèñü â íåäåëè ñòðàäàíèé è îáèä. ß íå ìîãëà ïîíÿòü: ïî÷åìó? ïî÷åìó îí âðåò! Îí ãîâîðèò, ÷òî ëþáèò áîëüøå æèçíè, íî ðÿäîì ñ æåíîé. Ïî÷åìó îí íà ìîðå, à ÿ íà àáîðòå? Êàê æå îí ìåíÿ íå îñòàíîâèò, îí æå òàê õîòåë? È ýòî ÿ åìó ïðîñòèëà, óæå ìíå êàçàëîñü, ÷òî ýòî íå ëþáîâü, à áîëåçíü è çàâèñèìîñòü îò íåãî, êàê îò íàðêîòèêîâ. Ó ìåíÿ ëîìêà ïî íåìó äëèëàñü íåäåëÿìè, ïîìîãàëî òîëüêî ñïèðòíîå... Ìíå ïîìîã èç ýòîãî ñîñòîÿíèÿ âûéòè îí, åãî çîâóò Êîíñòàíòèí. ß âïåðâûå åãî âñòðåòèëà 6 ëåò íàçàä. Îí ìíå íðàâèëñÿ, ñåðäå÷êî ñòó÷àëî ñèëüíî-ñèëüíî, è äðîæü ïî òåëó øëà. Íî ñåìüÿ áûëà ãëàâíåé, õîòü è áîëüíî áûëî åãî òåðÿòü, îí ìíå êàçàëñÿ íàñòîÿùèì ìóæ÷èíîé, â íåì ñîáðàíû âñå êà÷åñòâà, êîòîðûõ íå õâàòàëî ìóæó. Îí ìîã ñòóêíóòü ïî ñòîëó, ðåøèòü ñàì çà âñåõ. Îí ìóæ÷èíà â ïîëíîì ñìûñëå ýòîãî ñëîâà. Íå êðè÷èò î ëþáâè è ÷óâñòâàõ ïðîñòî çàáîòèòñÿ î òåáå. Êîðïîðàòèâíûé âå÷åð, ÿ î÷åíü äàæå ïðèâëåêàòåëüíà: âûñîêèé êàáëóê, ÷åðíûå êîëãîòû, êðàñíàÿ ñåòêà, âå÷åðíèé ìàêèÿæ è óëûáêà. Íèêòî íå çíàåò è íå âèäèò, êàê æå äóøà è ñåðäöå áîëèò, êàê êðîâîòî÷àò ðàíû, â êîòîðûå ïîñòîÿííî âîíçàëè íîæè. Êîñòÿ ðÿäîì, ñîâñåì íå îáðàùàåò âíèìàíèÿ, ëèøü òîëüêî âñêîëüçü, à òàê õîòåëîñü, õîòåëîñü ïîâåðèòü, ÷òî òû íóæíà! ß ìå÷òàëà î ñâîáîäå, íî ìîÿ ñâîáîäà ïðåâðàòèëàñü â îäèíî÷åñòâî. Âå÷åð, ñïèðòíîå, êàêèå-òî ïîêëîííèêè, âèæó èõ âçãëÿä, íî ñîâñåì íå õî÷ó èõ âíèìàíèÿ. Âîò è âñå, âå÷åð çàêîí÷èëñÿ. À êàê æå õîòåëîñü ñ íèì ïîòàíöåâàòü, çàáûòü ñâîé àä õîòü íà ìèíóòêó! ß âñå ýòè ãîäû, äàæå áåçóìíî ëþáÿ äðóãîãî, èñïûòûâàëà ê Êîñòå ñèìïàòèþ è âîñòîðãàëàñü åãî ìóæñêèìè êà÷åñòâàìè, ðàäîâàëàñü åãî äîñòèæåíèÿì è ïåðåæèâàëà åãî ïàäåíèÿ. Îïÿòü èäó äîìîé îäíà, íî íàñòîëüêî óæå ïðèâûêëà ê ýòîìó, ÷òî óæå è ãðóñòü ïðîøëà. Çâîíîê òåëåôîíà, åãî èìÿ íà ýêðàíå. Âîïðîñ ×òî äåëàåøü? è ÿ ðîäèëàñü çàíîâî. Ãëàçêè çàáëåñòåëè, ãîëîñ îæèâèëñÿ, à ñêîëüêî óâåðåííîñòè â ñåáå ïîÿâèëîñü! Ìèëëèîí ìûñëåé â ãîëîâå çà îäíó ñåêóíäó: ÿ íóæíà, îí ïîìíèò, îí õî÷åò çíà÷èò, ÿ êðàñèâà, èìåíî ÿ èç ïîëóñîòíè òàì íàõîäÿùèõñÿ ìîëîäåíüêèõ ñòóäåíòîê . - Èäó äîìîé - ×òî áóäåøü äîìà äåëàòü? - Ñèäåòü ñ äåòüìè. - ß õî÷ó ê òåáå. - Ïîøëè! - È ÷òî áóäåì äåëàòü?
- Ïèòü ÷àé. - À äàëüøå? - À äàëüøå ïîñìîòðèì. È âîò îí èäåò ðÿäîì. Ðàçãîâîð íè î ÷åì, íî íåò ó ìåíÿ íåóâåðåííîñòè. ß, êàê íèêîãäà, ÷óâñòâóþ ñåé÷àñ ñâîå ïðåâîñõîäñòâî. Ìû äîìà. Çàâàðèëà åìó ÷àé, ñåáå íàëèëà âèíî. Ðàçãîâîð î ðàáîòå, è íåò âîïðîñîâ, õîòÿ ó êàæäîãî èõ òàê ìíîãî!  áîëüøåé ÷àñòè ãîâîðþ ÿ, ýòî àëêîãîëü òàê íà ìåíÿ âëèÿåò... Ìû íà ìèíóòó íà áàëêîíå, âäâîåì çà ñòåêëÿííîé äâåðüþ, îí êàñàåòñÿ ìåíÿ, âñå õîðîøî, â ìûñëÿõ ëèøü îäíî: ïîìîãè ìíå çàáûòü ìîé àä, âîñêðåñè! êðè÷èò äóøà. Ìû â ñïàëüíå, ìîÿ êðîâàòü, âñå áàíàëüíî, êàê îáû÷íî. Äà, òû õîðîøèé ëþáîâíèê, íî ïðèÿòíåé áûëî ïðîñòî ëåæàòü íà òâîåì ïëå÷å. Íå áûëî áåçóìíîé ñòðàñòè è äðîæè â êîëåíêàõ. È ìîå âîñõèøåíèå òîáîé, è ñèìïàòèÿ íå ïåðåðîñëè â ëþáîâü. Íî ñëó÷èëîñü íàìíîãî áîëüøåå: ìîé àä â äóøå çàêîí÷èëñÿ, ðàíêè åùå î÷åíü ñâåæèå, íî åãî ÿ îòïóñòèëà. ß âûíóëà åãî íîæè èç ñåðäöà è âûáðîñèëà äàëåêî-äàëåêî! ß ñêàçàëà Êîñòå ñïàñèáî. Ñïàñèáî çà æèçíü, çà óâåðåííîñòü, êîòîðóþ âñåëèë â ìåíÿ. ß âñå ìîãó, è áîëüøå íèêîãäà íå ïîçâîëþ âåðíóòüñÿ â òó ìóêó. Ñåé÷àñ ó ìåíÿ ïîÿâèëèñü ìå÷òû, êîòîðûå èìåþò êîíêðåòíûå î÷åðòàíèÿ, ÿ íå õî÷ó áîëüøå ñâîáîäû. Õî÷ó âûéòè çàìóæ, õî÷ó îòöà ñâîèì äåòÿì, õî÷ó íàäåæíîãî è âåðíîãî ðÿäîì.  ýòîé ðîëè ÿ âèæó òîëüêî Êîñòþ, âèæó íàøó ñâàäüáó íà áåðåãó ìîðÿ. Îí â áåëûõ áðþêàõ, ïîäêàòàííûõ ÷óòü íèæå êîëåí, â áåëîé ðóáàøêå, çàñòåãíóòîé âñåãî íà íåñêîëüêî ïóãîâèö. Íà ìíå áåëûé äëèííûé ïðîçðà÷íûé ñàðàôàí. Ìû áîñèêîì, òåïëûé ïåñîê è ìîðå ëàñêàþò íîãè. Ïîñëå êîðîòêîé ïðîöåäóðû îáìåíà êîëüöàìè è âûïèòîé áóòûëêè øàìïàíñêîãî ïðîñòî èäåì ïî áåðåãó. Ïðè çàêàòå ñîëíöà òû ñíèìàåøü ðóáàøêó, è ìû èäåì â âîäó.  ìîðå îòðàæàåòñÿ çàêàò, è òîëüêî ìû âäâîåì ß çàìåðçëà, íà áàëêîíå õîëîäíî, äà è âèíî ñî ëüäîì, ñèãàðåòà äîêóðåíà Ð.s. Êàê æå ïîçäíî èíîãäà ïîíèìàåøü ïðîïèñíûå èñòèíû, ÷òî íåëüçÿ îòáèðàòü ÷óæîãî ìóæà! Æèçíü ðÿäîì ñ íèì ïðåâðàùàåòñÿ íå â ñ÷àñòüå, à â ñïëîøíóþ áîëü. Èíîãäà ìå÷òû ñáûâàþòñÿ, ïðîäîëæåíèå ñëåäóåò, è îíî îáÿçàòåëüíî áóäåò ñ÷àñòëèâûì. Äâà ðàçà â îäíîé æèçíè â àä íå ïîïàäàþò, è ýòî èñòèíà. ß òàê õî÷ó, à çíà÷èò, òàê áóäåò
"&
Ìèõàèë ÃÎÐÅÂÈ×
ÅÄÈÍÛÉ ÌÈÐ ÂËÀÄÈÌÈÐÀ ÀËÅÉÍÈÊÎÂÀ
(îá Èçáðàííîì â äâóõ òîìàõ, èçäàííîì â Êèåâå) Âëàäèìèð Àëåéíèêîâ, Èçáðàííîå â äâóõ òîìàõ, Êèåâ, Áèçíåñïîëèãðàô, 2012. Èäåÿ, îðèãèíàë-ìàêåò è ïðîäâèæåíèå èçäàíèÿ Áîðèñ Ìàðêîâñêèé, ïîìîùü â èçäàíèè Ñ.Â. Íåæåíöåâ.
1. Ãîâîðÿ îá åäèíñòâå ïîýòè÷åñêîãî ìèðà íàøåãî ñîâðåìåííèêà, âåëèêîãî ïîýòà Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà, ÿ íå ïðåóâåëè÷èâàþ è íå ïðåóìåíüøàþ, íî òîëüêî ôèêñèðóþ èñòèííîå ïîëîæåíèå äåë. Íî â ÷åì æå ñîñòîèò ýòî åäèíñòâî? Êàêîå ìåòàôîðè÷åñêîå ðàññóæäåíèå ëó÷øå âñåãî ïðèâåñòè, ÷òîáû ïðîÿñíèòü ñóùåñòâî äåëà? Ïîæàëóé, ëó÷øåå ñëîâî, êîòîðîå ìû ìîæåì çäåñü èñïîëüçîâàòü, ýòî ñëîâî íèòü . Ïîýçèÿ Àëåéíèêîâà ïåðåïëåòåíèå íèòåé, îñíîâû è óòêà, îíà òêàíü êóëüòóðíîãî ïðîñòðàíñòâà , ñîçäàííîãî ïîýòîì. Íèòè ïðîñòðàíñòâà îñíîâà, äîðîãè çåìíûå, íî íå òîëüêî ìåñò æèçíè: Êðèâîãî Ðîãà, Ìîñêâû, Êîêòåáåëÿ, à è êóëüòóðû. Äîðîãè ëèòåðàòóðû è ìóçûêè, æèâîïèñè, àðõèòåêòóðû À óòî ê - ðåêè âðåìåíè, ìåäëåííûå è áûñòðûå, âðåìåíà ìåòàìîðôîç Êîñìîñà è ïûëüöû, ëè÷íîé æèçíè è ñòðàíû. Åäèíûé ìèð Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà ýòà òêàíü, îíà èçîãíóòà ñèëîâûìè âîçäåéñòâèÿìè áîëüøèõ èëè ìåíüøèõ çâåçä-ñòèõîâ , ðîæäåííûõ íà ïåðåêðåñòüÿõ êóëüòóðíûõ âðåìåí è ïðîñòðàíñòâ. È âîò ÷òî óäèâèòåëüíî. Åñëè ó íàñ íà ãëàçàõ ðàçäåëèëèñü ïðîñòðàíñòâà Êèåâà è Ìîñêâû, è ïîãðàíè÷íèêè áóäÿò ëþäåé ñðåäü íî÷è â âàãîíàõ, òî â ìèðå ïîýòà ýòà ñâÿçü ãîðîäîâ íåðàçðóøèìà. 2. Íî ðàçäåëåíèå â çåìíûõ êðàÿõ ïðîèçîøëî. Åãî ìîæíî äàòèðîâàòü 1989-ì ãîäîì, ãîäîì ãíåâà Âîñòî÷íîé Åâðîïû, ïàäåíèÿ çàïàäíîáåðëèíñêîé ñòåíû è äåÿòåëüíîñòè ñëàáîñèëüíûõ ðîññèéñêèõ ïðàâèòåëåé, òàê è íå ñóìåâøèõ âûâåñòè ñòðàíó èç òóííåëÿ îäíîé íèòè íåôòÿíîãî òðóáîïðîâîäà. Èìåííî 1989-é - ðàçäåëÿåò ñòèõîòâîðåíèÿ äâóõ òîìîâ Èçáðàííîãî . È ïîýòîìó ÿ áåðó äëÿ íà÷àëà ðàçãîâîðà ïîñëåäíåå èç ñòèõîòâîðåíèé ïåðâîãî òîìà è ïåðâîå âòîðîãî. Íåñêîëüêî íà÷àëüíûõ ñòðîô: Ñòîëü äàâíî ýòî áûëî, óâû, ×òî ïîäóìàåøü: â ñàìîì ëè äåëå Ñêâîçü ãîðþ÷èé íàñòîé ñèíåâû Ìû â ìîðñêîå ïðîñòðàíñòâî ãëÿäåëè? ×òî çà âçäîõ îòðûâàë îò çåìëè,
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
×òî çà ñèëà ê çåìëå ïðèãâîæäàëà? Ëþäè ïåëè è ðîçû öâåëè Ýòî â òîì, ÷òî æèâ¸ì, óáåæäàëî. ×òî çà çâ¸çäû ãíåçäèëèñü â ãðóäè, ×òî çà ïòèöû íàä íàìè âèòàëè! Êîñòíûé ìîçã ïðîìûâàëè äîæäè, Êàê îá ýòîì äàîñû ìå÷òàëè . ãîðþ÷èé íàñòîé ñèíåâû íåîáûêíîâåííàÿ òî÷íîñòü ïðèñóùà ñòèõàì Àëåéíèêîâà, îíà äàåòñÿ íå òîëüêî òðóäîì, åùå ãåíàìè êóëüòóðû è áîãàòñòâîì ïîäñîçíàíèÿ - êîëûáåëè èíòóèöèè . Ãîðþ÷èé - ýòî è ñïîñîáíûé ãîðåòü, è âûçâàííûé ãîðåì. Ñâîáîäà, ìîðñêîå è íåáåñíîå ïðîñòðàíñòâî ÷åðåç íåãî âçãëÿä ñòðåìèòñÿ ê ìå÷òå, ÷àñòî íåñáûòî÷íîé, êàê ó Ïóøêèíà: Ñïîé ìíå ïåñíþ, êàê ñèíèöà/Òèõî çà ìîðåì æèëà Âðåìåíà àðåñòàíòîâ, áåç ïðàâà âèäåòü ìèð. Íèòè ñóäåá ïîýòîâ, â 19-ì âåêå, â 20ì è òîïîãðàôè÷åñêèå ëèíèè, íèòè ïðîøåäøèå ÷åðåç Ìèõàéëîâñêîå, ÷åðåç Êðûì, ÷åðåç ñòåïè ñêèôîâ. È âñå æå ïîýòà íåëüçÿ îãðàíè÷èòü îí óìååò ëåòàòü Ê ñâîåé çåìëå åãî ïðèãâîæäàåò íå ñèëà òþðåìùèêîâ, à ëþáîâü ê ìèëûì ïåñíÿì èõ ñëûøèøü, è îíè óáåæäàþò â ðåàëüíîñòè íå òîëüêî çëà, íî è äîáðà â ëþäÿõ, è ëóãîâûå òðàâû, è öâåòû îíè íå ñèìâîëû, à æèâèòåëüíîå, ìàãè÷åñêîå ëîæå äëÿ Àíòåÿ. Äà è óðîê Àíòåÿ ñëåäóåò ó÷èòûâàòü îí ïîáåæäåí, êîãäà íå ìîæåò êîñíóòüñÿ çåìëè. Ýòî ñòèõè ïðîâèä÷åñêèå î áóäóùåì, êîòîðîå, âîâñå îòðå÷åòñÿ îò ðåàëèé âûñøåãî, ìå÷òàÿ âìåñòî çâåçä íàëåïèòü íà íåáî àêöèè è àññèãíàöèè. Ïîñëåäíèå ñòðîôû ñòèõîòâîðåíèÿ òàêèå: Âñå ïîäîáèÿ ñóòè òùåòà Ïåðåä íåþ, íàñòîëüêî ïðîñòîþ, ×òî óñòàëûõ íåáåñ âûñîòà Îáåðí¸òñÿ ìèðñêîé êðàñîòîþ. Ðóêè, áðàòüÿ, ñêîðåå ñîìêí¸ì  ýòîé æèçíè, ãäå, ïîìíèòñÿ, ñ âàìè Íå âïåðâûå èãðàëè ñ îãí¸ì, Êàê íèêòî, äîðîæèëè ñëîâàìè. Êòî æå âûðàçèò íûí÷å èç íàñ Íàøè ìûñëè î âåðå è ÷åñòè? Íåâîçâðàòíûé íå âûìîëèøü ÷àñ, Ãäå, ïî ñ÷àñòüþ, ìóæàëè ìû âìåñòå Òàê èäè æå â ëåãåíäó, ïîðà, Ãäå êîãäà-òî ìû âûæèëè, çíàÿ  îæèäàíüå ëþáâè è äîáðà, ×òî ñóäüáà íå ñëó÷àéíà òàêàÿ . 5 àâãóñòà 1988 ã. Ýòî ïðåâîñõîäíûå ñòðîêè, î åäèíñòâå çåìëè è íåáåñ, î áðàòñòâå ïîýòîâ ÑÌÎÃà ðàííåãî âîñõîäà è ñëàâû Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà. È âûæèâàíèå íå îáåðíóëîñü ó íåãî ïîòåðåé âåðû â ñâîå ïðèçâàíèå. Íàèáîëåå âåðíû ñëîâà î íå ñëó÷àéíîñòè ñóäüáû ,
ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
"' äëÿ ïîýçèè Àëåéíèêîâà îíè íå ðàñõîæèé òåçèñ, à ñàìàÿ ñóòü åãî ìûøëåíèÿ, ñâîéñòâî ïðîðîêîâ è ÿñíîâèäÿùèõ . Âåðíóñü ê ñòèõàì: ×òî óñòàëûõ íåáåñ âûñîòà Îáåðí¸òñÿ ìèðñêîé êðàñîòîþ . Íåáåñà óñòàëè îò çëà ëþäåé, íî õóäîæíèê-òâîðåö ìîæåò çàïðîêèíóòü ãîëîâó, ðàñêèíóòü ðóêè è áëàãîäàòíûé äîæäü îæèâèò çåìëþ.  Áèáëèè åñòü ñòðîêè: Âíèìàé, íåáî, ÿ áóäó ãîâîðèòü; è ñëóøàé, çåìëÿ, ñëîâà óñò ìîèõ. /Ïîëüåòñÿ êàê äîæäü ó÷åíèå ìîå, êàê ðîñà ðå÷ü ìîÿ, êàê ìåëêèé äîæäü íà çåëåíü, êàê ëèâåíü íà òðàâó . (Âòîðîçàêîíèå, 32, 1-2) Îá ýòîì ñòèõè Àëåéíèêîâà. Íåò çäåñü ñëîâ î ñóìðàêå ëåñà, ãäå îêàçûâàåøüñÿ â ñåðåäèíå æèçíè åñòü ïðîðî÷åñòâî è êëè÷: Âïåðåä! Åñòü ñîëíå÷íûé ëó÷ îí äàåò íàïðàâëåíèå ïóòè. 3. Íå òâîÿ ëè ïîðà, ñîñòðàäàíüå, Ïðîáóäèëàñü? ÿ âïðàâå ñïðîñèòü: Óêðåïèøü ëè äóøè îæèäàíüå? Íîâîé æèçíè óñïååøü âêóñèòü.
ß ïðèâîæó öåëèêîì ñòèõîòâîðåíèå, îòêðûâàþùåå âòîðîé òîì Èçáðàííîãî . Íåò íóæäû â êîììåíòàðèÿõ. Ñëîâà âåðû íî íå â äîáðîãî öàðÿ, à â Áîãà è ñîáñòâåííûå ñèëû, â ñåáÿ òâîðöà. Åäèíñòâî ìèðà ñîçèäàåòñÿ ïóòåâîäíîé çâåçäîé, ñâå÷îé â íî÷è, ðîæäåíèåì èç íåáûòèÿ ñëîâ, à íå ñòåíàíèÿìè îá óòåðÿííîì. È íè ñëîâà ëæè, íè îäíîãî ñëàâîñëîâèÿ ñèëüíûì ìèðà ñåãî, íè åäèíîé ôàëüøèâîé ñòðîêè â òûñÿ÷àõ ñòèõîâ. Íè äî ïåðåëîìà, íè ïîñëå Àëåéíèêîâó íå âîçäàëè äîëæíîãî. À åìó áûëî íå äî ôóðøåòîâ îí òâîðèë ñâîå åäèíîå ïðîñòðàíñòâî, çëàòîòêàíóþ òêàíü, è íà íåé íå áûëî ðàçðåçà ðæàâûì íîæîì èñòîðèè ïî æèâîìó. 4. Èçáðàííîå â äâóõ òîìàõ èçäàíî â Êèåâå. Ó Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà åñòü ñòèõîòâîðåíèå 1974 ã., îíî íàçûâàåòñÿ Ñðåäü ÿíâàðñêîé êèåâñêîé òüìû . Âîò èç íà÷àëà ñòèõîòâîðåíèÿ: Ñîõðàíè ìíå çðåíèå, íåáî! Íå òîìè çðà÷îê ñëåïîòîé! Àõ, âñòðå÷àòüñÿ á íàì íå â îãíå áû  ïîâñåäíåâíîñòè íåïðîñòîé.
Ó Òîãî, êòî ñóäüáîé ìîåé äâèæåò, Åñòü â çàïàñå è Ñëîâî, è âçãëÿä, Ìíå-òî âåäîìî, êòî ýòî íèæåò Ìèã çà ìèãîì, âñå ãîäû ïîäðÿä.
Ñîõðàíè íàñ, Ãîñïîäè, ãðóñòíûõ, Ñðåäü ÿíâàðñêîé êèåâñêîé òüìû, ×òîá â äâèæåíèÿõ áåçûñêóñíûõ Íå ìîãëè ðàñòâîðèòüñÿ ìû.
Íàðàñòàíüå, ñòðóåíüå, ñãîðàíüå, Íåèçáåæíîñòè ðæàâûé íàë¸ò Óæ íå òî ëè ïðèøëî ñîñòîÿíüå, ×òî õðàíèò, íî çà ãîðëî áåð¸ò?
Ãîâîðè íàì, Ãîñïîäè: Áðàòüÿ! Âàì âïåðâîé ëè çäåñü çèìîâàòü? Ïðåä íåáåñíîþ âñåþ ðàòüþ Íå ïðèñòàëî îçîðîâàòü .
Ó ìåíÿ ïîíèìàíüÿ õâàòàåò, ×òîáû ñëóõ íå ðóáèòü íà êîðíþ, Êòî ïî îñåíè çâ¸çäû ñ÷èòàåò? Ãîëîñ êðîâè íè â ÷¸ì íå âèíþ. Âðîñøè â ïî÷âó è âûðâàâøèñü ê íåáó Ñðåäü ðàçðóõè, ñïàëèâøåé íóòðî, Íèêîìó ÿ íå ïåë íà ïîòðåáó Õëåá ÷óæáèííûé ëè, áåñ ëè â ðåáðî. Íèêîãäà íå òåðÿë ÿ äûõàíüÿ, Äàæå â ãèáåëüíîé ÿâè áûëîé, Ïîðóãàíüå? î, íåò! ïîëûõàíüå Âåðû, âûæèâøåé òàì, ïîä çîëîé. Êàê áû âûðàçèòü ñóòü ýòîé âîëè, ×òî ñ íàäåæäîé áûëà çàîäíî, ×òî ñîìíåíèé îòâåäàëà ñîëè Òàì, ãäå ïàìÿòü ñòó÷àëàñü â îêíî? Ïîòîìó-òî ëþáâè è ïîäâëàñòíî Âñ¸, ÷òî â ìèðå äàíî ìíå ñáåðå÷ü, È, êàê âñòàðü, îòìåòàÿ ñîáëàçíû, Îáðåòàåò âåëè÷èå ðå÷ü. 8 9 ñåíòÿáðÿ 1990
Êîãäà ÿ ÷èòàë ýòî ñòèõîòâîðåíèå, òî ïåðåäî ìíîé, ñîâåðøåííî âíåçàïíî, ïîÿâèëèñü îáðàçû Áåëîé Ãâàðäèè Ì.À. Áóëãàêîâà, äà è, ñêîðåå, ñàì ïèñàòåëü ÿíâàðü 1919 ã., ÿíâàðü 1973-ãî Íèòü âðåìåí Áóëãàêîâà ïîøëà ðÿäîì ñ íèòüþ ñóäüáû Àëåéíèêîâà, è îáå ïåðåñåêëèñü ñ ïðîñòðàíñòâîì Êèåâà. Óäèâèòåëüíàÿ áëèçîñòü ÿíâàðü, ðÿäîì ñ Ðîæäåñòâîì, âïîëíå ïîíÿòíà ìîëèòâà, ýòî æå ìîëèòâà? Ìíå, ïîïåðåìåííî, òî Áóëãàêîâ, òî Àëåéíèêîâ ïðåäñòàâëÿëèñü, ïðîèçíîñÿùèìè ýòè ñòðîêè. Îíè ñòîÿëè ðÿäîì, è ïîýò ïðîñèë çà ðîìàíèñòà: Ñîõðàíè ìíå çðåíèå, íåáî! , ìû çíàåì, ÷òî â äàëüíåéøåì Áóëãàêîâ áûë áëèçîê ê ñëåïîòå. È çà ñåáÿ ìîëèëñÿ â òîì ÿíâàðå ïîýò íå ïîòåðÿòü çðåíèÿ, êîòîðîå óìååò îòëè÷èòü ñâåò îò òüìû, ïîääåëêó îò èñòèííîãî, óðîäëèâîå îò ïðåêðàñíîãî. Íå âïåðâîé çèìîâàòü â Êèåâå èñòèííûì òâîðöàì. Íî Àëåéíèêîâ íå áûë áû Àëåéíèêîâûì, åñëè áû ìóäðàÿ óâåðåííîñòü â ïîáåäå ñâåòà íå ÿâèëàñü â ýòîì ñòèõîòâîðåíèè. È âíîâü ñâîáîäà, âûáîð âñåãäà îñòàåòñÿ çà íàìè:  ãîðîäà, çàñòûâøèå ìíèìî Ïðåä Ðîæäåñòâåíñêîé êðàñîòîé!
# ×òî ëþáèìî íàìè â äàðèìîì, Îáîçíà÷åííîì ïðîñòîòîé? Òû, î Ãîñïîäè, ðàçáåð¸øüñÿ Íàì æå, ñãóñòêàìè ïî ãëàçàì, Êàê íè ðâ¸øüñÿ è êàê íè áü¸øüñÿ, Ïîíà÷àëó óçíàåøü ñàì, Êàêîâî îíî, ðàññòîÿíüå, È êàêîâ îí, ñóìåðåê ñíåã, Âîò è âûáîð, âðîäå áû ðàíüþ Ïðîñâåòëÿåòñÿ ÷åëîâåê ßíâàðü 1974 Ñòèõîòâîðåíèå íå ïðèâåäåíî ïîëíîñòüþ, îíî åùå äëèòñÿ, çâó÷èò, ãîâîðèò î âàæíîì, íî íàì ïîðà 5. Ìàíäåëüøòàì â ñòàòüå Ñëîâî è êóëüòóðà äàåò ðÿä îáðàçîâ è ìûñëåé, êîòîðûå íåâîçìîæíî çäåñü íå ïðèâåñòè Ó íåãî íàõîäèì: Ïîýçèÿ ïëóã, âçðûâàþùèé âðåìÿ òàê, ÷òî ãëóáèííûå ñëîè âðåìåíè, åãî ÷åðíîçåì, îêàçûâàþòñÿ ñâåðõó. Íî áûâàþò òàêèå ýïîõè, êîãäà ÷åëîâå÷åñòâî, íå äîâîëüñòâóÿñü ñåãîäíÿøíèì äíåì, òîñêóÿ, êàê ïàõàðü, æàæäåò öåëèíû âðåìåí . Ñëîâà çàìå÷àòåëüíûå, ÿ óæå ïðèâîäèë èõ â îäíîé ñâîåé ñòàòüå. Íî îáðàç ñîçèäàåìîãî õóäîæíèêîìòâîðöîì Êîñìîñà, åäèíîãî, íàïîëíåííîãî ñâåòîì, ìíå êàæåòñÿ íå ìåíåå ïîäõîäÿùèì äëÿ òâîð÷åñêîãî íà÷àëà Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà. È âðåìÿ, è ïðîñòðàíñòâî â ýòîì ðóêîòâîðíîì Êîñìîñå ñîòâîðåíû ïîýòîì, è èõ íåëüçÿ ñ÷èòàòü ÷åì-òî îòîðâàííûì îò ðåàëüíûõ, ìåíüøèì, ÷åì îíè. Ó À.Ô. Ëîñåâà, â åãî ðàññóæäåíèÿõ îá àíòè÷íîé ýñòåòèêå, òàê ãîâîðèòñÿ îòíîñèòåëüíî âçãëÿäîâ Ïëàòîíà: è íåëüçÿ ñ÷èòàòü ìåíåå âàæíûìè ïðåäìåòû, ïðîèçâåäåííûå èñêóññòâîì, à âåëè÷àéøèìè è ïðåêðàñíåéøèìè âåùè, ïðîèçâåäåííûå ïðèðîäîé . Ó Àëåéíèêîâà ñëîâî Êîñìîñ íå òàêîé óæ ÷àñòûé ãîñòü. Íî âîò æå: Åñòü ãðàíü, êîòîðóþ èíîé Ïåðåøàãíóòü åù¸ íå â ñèëàõ  ðàçëèâàõ ìóçûêè çåìíîé Âåñü Êîñìîñ äûøèò â íàøèõ æèëàõ. Íå ïðèìèðÿéñÿ íèêîãäà Íè ñ òåì, ÷òî çåìëþ ïîêèäàåò, Íè ñ òåì, ÷òî âðåìÿ, êàê âîäà,  ïåñêå çàáâåíüÿ ïðîïàäàåò. Âçîéäè, êîëü íàäî, íà êîñò¸ð, ×òîá ñòðàñòü ñêâîçü ïëàìÿ ðàñïëåñêàëàñü, Äàé ìûñëè âûéòè íà ïðîñòîð, ×òîá â òåñíîòå íå çàäûõàëàñü.  ëàäîíè âëàæíûå âîçüìè Âåñü ìèð åìó íå äî ïðîùàíüÿ!  í¸ì íåò áåçìîëâèÿ, ïîéìè, Åñòü òîëüêî âå÷íîå çâó÷àíüå.
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
Çâó÷èò êîñìè÷åñêàÿ âûñü Íóòðîì, èç ñàìîé ñåðäöåâèíû, È òàì, ãäå âñòðå÷è çàæäàëèñü, Çåìíûå âòîðÿò åé ãëóáèíû. 31 îêòÿáðÿ 1996 Åñòü òîëüêî âå÷íîå çâó÷àíüå Ïèôàãîð, ñòðóíû ìèðîçäàíèÿ , ìóçûêà ñôåð Âå÷íûé, ïðåêðàñíûé, æèâîé Êîñìîñ, èçâåðãàþùèé â ÷åðíóþ ïóñòîòó çàæäàâøåãîñÿ ïðîñòðàíñòâà ñåìÿ ñâåòà , æèâîé, ïîòîìó ÷òî òîëüêî î æèâîì ìîæíî ñêàçàòü: Íóòðîì, èç ñàìîé ñåðäöåâèíû . È, îäíîâðåìåííî, ñêàçàòü î ñåáå, î âíóòðåííåì Êîñìîñå , î ÷åëîâå÷åñêîì ñåðäöå öåíòðå Ãàëàêòèêè, ïî èìåíè ×åëîâåê . Èìåííî òàê, ñ çàãëàâíîé, êàê âåëåíî íàì òâîðöàìè Âîçðîæäåíèÿ. Âñòðå÷à çåìíîãî è êîñìè÷åñêîãî è ïðîèñõîäèò â ïîýçèè. Åñëè ðå÷ü èäåò î ïîýçèè âûñîêîé, íàñòîÿùåé. Íî ÷àùå ó Àëåéíèêîâà èñïîëüçóåòñÿ â ñòèõàõ ñëîâî çâåçäà . 6. Î çâåçäàõ íàñóùíûõ Â÷åðà âå÷åðîì ÿ ïðîâåë íåáîëüøîå àñòðîíîìè÷åñêîå èññëåäîâàíèå. Íåò, ÿ íå ïîêóïàë äîìàøíåãî òåëåñêîïà, íå ïûòàëñÿ îáíàðóæèòü ñèðîãî, çàáûòîãî ó÷åíûìè àñòåðîèäà èëè çàáëóäøåé â ãëóáèíàõ ïðîñòðàíñòâà êîìåòû ÿ âñåãî ëèøü ïîäñ÷èòàë ñêîëüêî ðàç â Èçáðàííîì Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà âñòðåòèòñÿ ñëîâî çâåçäà ? È ÷òî æå? Ìîæåò è åñòü íåáîëüøàÿ îøèáêà â âû÷èñëåíèÿõ, ïóñòü ïîñìåþòñÿ íàäî ìíîé Òèõî Áðàãå è Êåïëåð â èíûõ ìèðàõ, íî ó ìåíÿ ïîëó÷èëîñü 150 ðàç Îáèäû åñòü, íî çëîáû íåò, Èç áåä áûëûõ ïðîòÿíóò ñëåä Íåèñïðàâèìîãî äîâåðüÿ Ñþäà è äàëåå, òóäà, Ãäå ïëåùåò ïîíèçó âîäà È òàê æèâó÷è ñóåâåðüÿ. È çäåñü, è äàëüøå, è âåçäå, Ñóäüáîé îáÿçàííûé çâåçäå, Íåóãàñèìîé, ñîêðîâåííîé, Ñâîé ìèð ÿ ñîçäàë â æèçíè ñåé Äîæäàòüñÿ á ñ âåðîþ ñâîåé Ìíå ïîíèìàíüÿ âî âñåëåííîé . Ýòè ñëîâà íàïèñàíû íà ñàìîì ðàçëîìå âðåìåí, â äåêàáðå 1991 ãîäà. È îíè ÿñíû, îïðåäåëåíû è ïðåêðàñíû. Èõ íåò íóæäû ïîÿñíÿòü, è åñëè êîìó-òî íåÿñíî ñêàçàííîå, òî ïóñòü ïîäóìàåò î òîì, êòî îí è êàê æèâåò? Ñâîé ìèð ÿ ñîçäàë â æèçíè ñåé , - âîò ÷òî ãîâîðèò íàø ïîýò, è ýòî ãîðäîñòü íàñòîÿùåãî Ìàñòåðà. Áîëåå òîãî äåìèóðãà, òâîðöà. Ìàëî êòî èìååò ïðàâî íà òàêèå ñëîâà, íî Àëåéíèêîâ áåçóñëîâíî. Íî äàëåå, âñëóøàéòåñü Äîæäàòüñÿ á ñ âåðîþ ñâîåé/ Ìíå ïîíèìàíüÿ âî âñåëåííîé äëÿ òåõ, êòî íå ñëèøêîì çíàêîì ñ ìèðîì Â.Àëåéíèêîâà êàêîå-òî
ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
# ÷åðåñ÷óð ãðîìêîå çàÿâëåíèå, ïîýòè÷åñêèå êðàñîòû íî ÿ áû íå ñïåøèë, ó Àëåéíèêîâà íåò êðàñîò , íå ìîæåò áûòü â ïðèíöèïå. Ïîíèìàíèå âî Âñåëåííîé , ýòî íå ìå÷òû î ñòàäèîíàõ, âíèìàþùèõ ïîýòó, õîòÿ, åñëè ïî-÷åñòíîìó, êîìó æå íå õî÷åòñÿ ñëàâû è ïðèçíàíèÿ? Íî Âëàäèìèð Àëåéíèêîâ î äðóãîì. Ïîíèìàíèå äëÿ íåãî äåÿòåëüíàÿ ñâÿçü ñî âñåì ñóùèì, ýòî íå ïîêàçíàÿ âåðà íûíåøíèõ Òàðòþôîâ , à èñòèííîå ðåëèãèîçíîå ÷óâñòâî ñâÿçè âñåãî ñî âñåì. ×åëîâåê, êîòîðûé ïîíÿò çâåçäàìè, ìîæåò âçëåòåòü ê íèì. Òàê áû ÿ ñêàçàë êðàòêî. È äîáàâèë áû: Dictum sapienti sat est . 7. ß íå öèòèðóþ â ýòèõ çàìåòêàõ ïèñàòåëÿ ìíîæåñòâà èçâåñòíûõ ñòèõîòâîðåíèé Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà.  êàêîé-òî ìîìåíò íàïèñàíèÿ ïîäîáíîãî òåêñòà, òåáå ñàìîìó ñòàíîâèòñÿ ÿñíûì, ÷òî òû ïðîäîëæàåøü ðàçâèâàòü îñíîâíóþ ñâîþ ìåòàôîðó, à çäåñü îíà åäèíàÿ òêàíü ïîýòè÷åñêîãî ìèðà . Ðàç òàê, òî âñå òâîð÷åñòâî ïîýòà, îò ïåðâîé äî ïîñëåäíåé ñòðîêè, äîëæíî áûòü ðàçâèòèåì è ñîâåðøåíñòâîâàíèåì èçíà÷àëüíîé ìóçûêè ëè÷íîñòè , ðàçâåðòûâàíèåì òâîð÷åñêîãî ÄÍÊ â ïîðàçèòåëüíûé ìèð ïîýòà. Ïîýòîìó, âîçüìó ñàìîå ïåðâîå è çàâåðøàþùåå ñòèõîòâîðåíèÿ, èõ âûáîð âñåãäà ìíîãîå ïîäñêàçûâàåò íàì. Èòàê, ïåðâîå ñòèõîòâîðåíèå â èçäàíèè - Êîãäà â ïðîâèíöèè áîëåþò òîïîëÿ âåëèêîëåïíîå ïðîèçâåäåíèå, íî èìåííî î íåì ìíîãîå íàïèñàíî. Ëèñòàéòå ñî ìíîé âìåñòå, ÷èòàòåëü, äàâàéòå îòêðîåì âòîðîå ñòèõîòâîðåíèå, íà ñòð. 8, ïðîèçâåäåíèå òîãî æå, äàëåêîãî, 1964 ãîäà. È ïðî÷èòàåì ýòè äâå ñòðîôû. Íå çàáóäåì àâòîðó 18 ëåò, è êàêîå âëàäåíèå ÿçûêîì, òåõíèêîé ñòèõà, ìûñëüþ! Ïîâåäè æå õîòÿ áû òàéêîì  ïåðåóëêè, âñòàþùèå äûáîì, Ãäå ãðå÷àíêè ïðîíîñÿò ñ òîñêîé Ñâîè ãðóäè ñîë¸íûå ðûáû, Ãäå çàâåòíî ñêðèïÿò ôëþãåðà, Ñåìüÿì òåñíî ó òåëåâèçîðîâ, Ïîä ãèòàðó ïîþò ôðàåðà Ãîðÿ÷î è íåïðèçíàííî . ß óâèæó òåêóò ïî ðó÷üÿì Íåïîíÿòíûå òîêè ïðîñòðàíñòâà, È ïðèõîäèò ïîðà ïîðó÷àòü Ïåðâûì âñòðå÷íûì è òðîïû, è òðàññû, Êàê â åãèïåòñêèõ äóøàõ êàìíåé Ïðîñûïàåòñÿ ÷óâñòâî êîðíåé, Êàê îñêîëîê ðàçáèòîãî çåðêàëà Áðåäèò íåáîì è äûøèò ìîðåì, È òîãäà ÿ ïîéìó êðàìîëüíî Âñ¸, ÷òî ìîëîäî, âñ¸, ÷òî çåëåíî . Ðàçâå ìû íå âèäèì, ÷èòàòåëü, ñîåäèíåíèÿ çåìíîãî è íåáåñíîãî, ÷óâñòâåííîãî è ïðîðî÷åñêîãî? Èíòåðåñíî, ìîãóò ëè íå ïîðàçèòü êîãî-ëèáî ñòðîêè Ãäå
ãðå÷àíêè ïðîíîñÿò ñ òîñêîé /Ñâîè ãðóäè ñîë¸íûå ðûáû ? Ëîðêà óëûáíóëñÿ â àïåëüñèííûõ ñàäàõ Ñåâèëüè è äðóæåñêè ïîäíÿë áîëüøîé ïàëåö. Íî Ëîðêà íàïèñàë áû ãäå öûãàíêè Àëåéíèêîâ ïèøåò ãðå÷àíêè , è ýòèì äåëàåò çðèìîé íèòü Ýëëàäû , ïðîòÿãèâàÿ åå äî íàøèõ âðåìåí. È áîëåå, ÷åì ÷óâñòâåííî ýðîòè÷íî.  òîì âûñîêîì, ñâåòëîì è òåìíîì îäíîâðåìåííî çíà÷åíèè, êîòîðîå ðàçäåëÿåò Àôðîäèòó è ãðîçíîãî áîãà Ýðîòà. Çàáóäåì íà ìèíóòó, ÷òî ó Àïóëåÿ áîãèíÿ Âåíåðà âåäåò ñåáÿ óæàñàþùå, òàñêàåò çà âîëîñû è ñêâåðíîñëîâèò â àäðåñ íåñ÷àñòíîé Ïñèõåè, áóäòî ñòàðàÿ ðûíî÷íàÿ òîðãîâêà. Óâèäèì åå þíîé, âûõîäÿùåé íà áåðåã è âñïîìíèì î ñîëåíîé âîäå ìîðÿ È î ïðèìåòàõ âðåìåíè òå, ïåðâûå òåëåâèçîðû, ãèòàðû (âîò, âñå æå Ëîðêà!), è âïîëíå ïîíÿòíîå ôðàåðà , ñëîâî ÿâèâøååñÿ èç íåìåöêîãî ÷åðåç èäèø, îçíà÷àÿ ñâîáîäíûé . Ñëîâî ñòàëî âïîëíå îòå÷åñòâåííûì , îòäåëèëî òåõ, êòî âíå áëàòíîé ñðåäû è ìîãëî âîñïðèíèìàòüñÿ, êàê íàèâíûé , ÷òî ïî êîíòåêñòó äîñòàòî÷íî áëèçêî. Õîðîøèå, íàèâíûå è íå â òþðüìå. Òàêîâà ìíîãîïëàíîâîñòü ñòèõîòâîðåíèé Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà, åãî ïîýòè÷åñêîãî ñëîâà. Ïîýçèÿ òàê è äîëæíà íå ìîðàëè ÷èòàòü, íî óáåäèòü è óâëå÷ü ïðåêðàñíûì, òî åñòü óìíûì è çàñòàâëÿþùèì äóìàòü, õîòÿ è ïðèíèìàåøü ïðåâîñõîäíûå ñòèõè íåïîñðåäñòâåííî îíè ìóçûêà, íî íåò îáÿçàòåëüíîãî òðåáîâàíèÿ çíàòü íîòû, îíè çâåçäíîå íåáî, íî òû ìîæåøü ëþáîâàòüñÿ âåëèêîëåïèåì íî÷è è íå çíàÿ èìåí ñîçâåçäèé Ìû ìîæåì, ÷èòàòåëü, çàäóìàòüñÿ è î òîì, êåì ñòàëè ýòè ðåáÿòà ñ ãèòàðàìè -ïîãèáëè îíè íà ïåðåëîìå âðåìåíè? Ïåðåáðàëèñü âåðõîì íà òîì æå ñòóëå çà âíîâü îáðàçîâàâøèéñÿ áóãîð - èç Ðîññèè â Óêðàèíó, èëè îáðàòíî? À, ìîæåò, è ðàññåÿëèñü ïî ìèðó, óíîñÿ â ñåáå ñòèõè Àëåéíèêîâà, êàê ëþáîâü, ñîâåðøåíñòâî? Èëè èì áîëüøå çîëîòîé òåëåö ïîòàêàë ïðåóñïåëè â òîðãîâëå ìûëîì è çóáíûìè ùåòêàìè, òîæå äåëî È, ñîáñòâåííàÿ èõ òêàíü ñóäüáû âäðóã, äà è ïðèãîäèëàñü äëÿ ðåàëüíîãî çàíÿòèÿ øèòüÿ ìîøíû, à èç ôðàåðîâ îíè ìîãëè ñäåëàòüñÿ âîðàìè, äà, ÷àñòî ïî âèíå ãîñóäàðñòâåííîãî áåççàêîíèÿ, íî Äàé Áîã ýòîãî íå ïðîèçîøëî, ïîðàäóåìñÿ çà âñÿêîãî òàêîãî ÷åëîâåêà. Ãîðîä â ñòèõîòâîðåíèè óõîäèò ââåðõ - ïåðåóëêè, âñòàþùèå äûáîì , ìû èä¸ì â ãîðû, íà âåðøèíó, îòêóäà îòêðîåòñÿ âèä áóäóùåãî: ß óâèæó òåêóò ïî ðó÷üÿì Íåïîíÿòíûå òîêè ïðîñòðàíñòâà, È ïðèõîäèò ïîðà ïîðó÷àòü Ïåðâûì âñòðå÷íûì è òðîïû, è òðàññû, Êàê â åãèïåòñêèõ äóøàõ êàìíåé Ïðîñûïàåòñÿ ÷óâñòâî êîðíåé, Êàê îñêîëîê ðàçáèòîãî çåðêàëà Áðåäèò íåáîì è äûøèò ìîðåì, È òîãäà ÿ ïîéìó êðàìîëüíî Âñ¸, ÷òî ìîëîäî, âñ¸, ÷òî çåëåíî
#
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
Êàæäûé ðàç, êîãäà ÿ ãîâîðþ î ñòèõàõ Àëåéíèêîâà, ìíå ïðèõîäèò íà óì ñëîâî ìàãèÿ . Êàêèì îáðàçîì ýòî ïðîèñõîäèò? ß ðàçìûøëÿþ î ðåêàõ âðåìåíè, íèòÿõ ïðîñòðàíñòâà, íî âñå ñêàçàíî ïîýòîì íàïåðåä: ß óâèæó òåêóò ïî ðó÷üÿì /Íåïîíÿòíûå òîêè ïðîñòðàíñòâà Òêàíü èç ïåðåñåêàþùèõñÿ íèòåé. Òàêèì ÿ óâèäåë ìèð Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà, ÷èòàÿ åãî êíèãè, íî íå ïðèïîìèíàÿ äî ïîðû äî âðåìåíè ýòèõ ñòðîê, è òàêèì îí óâèäåë ñâîå áóäóùåå, åùå òîëüêî íàìå÷àÿ ïëàí ñîòâîðåíèÿ ïðîñòðàíñòâà-âðåìåíè ñòèõàìè . È îòáðîñèë - ýòî êðàìîëüíî , ëþáóþ ê ñåáå ñíèñõîäèòåëüíîñòü ñî ñòîðîíû ñåáÿ ñàìîãî, íå äëÿ òåõ, êòî âèäèò áóäóùåå, âñÿêèå ïóñòÿêè, âðîäå ìîëîäîçåëåíî . Èì Àíãåëû ïðîâîäíèêè, äëÿ íèõ Ïóøêèíà Ïðîðîê - íàçíà÷åíèå è ñóäüáà.
ãî ïîýòà. ß çíàþ, êàê ÷åñòâîâàë Âëàäèìèðà Äìèòðèåâè÷à ðîäíîé ãîðîä, Êðèâîé Ðîã, âèäåë ñîáðàâøèõñÿ â Ìîñêâå íà òâîð÷åñêèé âå÷åð, è âûñòàâêà êàðòèí äîëãî äëèëàñü â Ïåòåðáóðãå. Àëåéíèêîâ ÷åëîâåê Ðåíåññàíñà, îí è âåëèêîëåïíûé ïðîçàèê è áëèñòàòåëüíûé õóäîæíèê Êàðòèíû Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà â åäèíñòâå ñ åãî ïîýçèåé - â íèõ ñâåò ðîæäàåò öâåò è ôîðìû ôèãóð, ëàçåðíîé ñâàðêîé ñîåäèíÿåò îñêîëêè ìèðà â öåëîñòíîñòü...
9. Âû ïðî÷èòàåòå Èçáðàííîå , ðàçâå íå ñòûäíî îáîéòèñü áåç êíèãè ëó÷øåãî ðóññêîãî ñîâðåìåííîãî ïîýòà íà ïîëêå? Ìîæåòå ñ÷èòàòü èíà÷å, èìåòü ñâîè ïðèñòðàñòèÿ, íî äåëà îáñòîÿò èìåííî òàê. È, ìîæåòå ïîâåðèòü, áûòü ëó÷øèì íå îðäåíàìè áðÿöàòü , ýòî êðåñò
ß âñåãäà îòíîøóñü ñ óâàæåíèåì ê òàêîãî ðîäà äåÿòåëüíîñòè, à â ýòîì ñëó÷àå îñîáåííî. Íå ÷àñòî âñòðåòèøü çíà÷èòåëüíîãî ïîýòà, êîòîðûé òàê îòíîñèòñÿ ê ñîáðàòó, äðóãîìó àâòîðó, ïîíèìàåò åãî ìåñòî â ëèòåðàòóðå. Ñëåäóåò íàçâàòü èìÿ Ñåðãåÿ Íåæåíöåâà, çåìëÿêà íàøåãî ïîýòà, áèçíåñìåíà è ìåöåíàòà èç Êðèâîãî Ðîãà. Ñåðãåé Âëàäèìèðîâè÷ ôèíàíñèðîâàë èçäàíèå
Èòàê, 2-é òîì çàâåðøàåò ñòèõîòâîðåíèå È ñóäüáå òâîåé íåò ïðåäåëà , êîòîðîå, â ñâîþ î÷åðåäü, çàêàí÷èâàåòñÿ òàê: È ïî âîëå Òâîðöà ìû æèâû, È ïîääåðæàíû, ïåâ÷èå, òâîð÷åñòâîì, È âåäîìû çâó÷àùèì ñëîâîì, È õðàíèìû íåáåñíûì ñâåòîì, È åäèíû âñåëåíñêèì ðîäñòâîì . Ñòèõîòâîðåíèå 2011ãîäà, ìåæäó 1964-ì è 11-ì ãîäîì íûíåøíåãî òûñÿ÷åëåòèÿ ðîâíî 50 ëåò. 10. Èíîãäà ÿ ñïðàøèâàþ ñåáÿ: Ìîæíî ëè è íóæíî ëè ãîâîðèòü î ñòèõîòâîðåíèÿõ, êîãäà îíè, ó ãåíèàëüíîãî ïîýòà, æèâûå, ñëîæíåéøèå âíóòðè ñåáÿ ñóùåñòâà? Íå èçëèøíÿÿ ëè íàèâíîñòü íå÷òî ïîÿñíÿòü ÷èòàòåëþ, åñëè îí ñêëîíåí ê ïîýòè÷åñêîé áèæóòåðèè , ñ÷èòàåò ñâîé âêóñ ïîñëåäíåé èíñòàíöèåé, îòó÷åí äóìàòü íàä ñòèõàìè ? È ñíîâà ÿ äîëæåí ïîâòîðèòü ñëîâà Ìàíäåëüøòàìà, íà ýòîò ðàç èç ñòàòüè Âûïàä . Íå ÿ âûáèðàþ öèòàòû îíè ïîÿâëÿþòñÿ ñ íåîáõîäèìîñòüþ èñïîëíåíèÿ çàêîíîâ ôèçèêè: ïîýòè÷åñêàÿ íåãðàìîòíîñòü óæå ïðîñòî ÷óäîâèùíà, è òåì õóæå, ÷òî åå ñìåøèâàþò ñ îáû÷íîé, è âñÿêèé, óìåþùèé ÷èòàòü, ñ÷èòàåòñÿ ïîýòè÷åñêè ãðàìîòíûì È äàëåå, õëåñòêî è çëî ×èòàòåëÿ íóæíî ïîñòàâèòü íà ìåñòî, à âìåñòå ñ íèì è âñêîðìëåííîãî èì êðèòèêà . Êàê ñåãîäíÿ íàïèñàíî. È âñå-òàêè ïûòàþñü ïîêàçàòü ÷èòàþùèì çíà÷åíèå Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà, äàòü çíàòü êàêîé ñèëû ïîýò æèâåò ñðåäè íàñ, ìû æå òàê ÷àñòî ñëåïû Íî íå ñòàë áû ïèñàòü ýòè ñòðîêè, íå âåðü ÿ âî ìíîãèõ ïðîñâåùåííûõ ëþäåé, îíè, âìåñòå ñ äàâíèìè ïîêëîííèêàìè, îáðàòÿòñÿ ê ñòèõîòâîðåíèÿì è ïðîçå íàøå-
Âîò, ÷òî ÿ õîòåë ñêàçàòü î êèåâñêîì èçäàíèè Èçáðàííîãî , â äâóõ òîìàõ. Ìíå ïðåäñòàâëÿåòñÿ î÷åíü âàæíûì íàïîìíèòü î ðîëè Áîðèñà Ìàðêîâñêîãî â îñóùåñòâëåíèè ýòîé êíèãè. Ïðîåêò, îðèãèíàë-ìàêåò, âûïóñê êíèãè âñå ýòî îí.
Íå õî÷åòñÿ ìíå ïðîùàòüñÿ, äàæå íà âðåìÿ, ñ ýòîé êíèãîé ìîåãî äðóãà, Âëàäèìèðà Àëåéíèêîâà. ß âñå ñìîòðþ íà îáëîæêè êàæäîãî òîìà, çäåñü ðàçìåùåíû âûñêàçûâàíèÿ î ïîýòå è åãî òâîð÷åñòâå. Çàâåðøó öèòàòàìè èç ýòèõ îòçûâîâ: Àíäðåé Áèòîâ: Âëàäèìèð Àëåéíèêîâ âåëèêèé ðóññêèé ïîýò Ñëàâà ìèðà çàïå÷àòëåíà â åãî ñòèõàõ ñ òàêîé ñèëîé, ÷òî íàì ëåã÷å âñåãî îòêàçàòü åìó â òîé ñëàâå, êîòîðóþ ðàçäàåì ñàìè, â ìèðñêîé . Åâãåíèé Ðåéí: Âëàäèìèð Àëåéíèêîâ êëàññèê íîâåéøåé ðóññêîé ïîýçèè. ß ñ÷èòàþ åãî âåëèêèì ÷åëîâåêîì, âåëèêèì äðóãîì è âåëèêèì ïîýòîì Àëåéíèêîâ âûèãðàë ñâîå ñðàæåíèå è ÷åòêî äåðæèò ñâîþ äèñòàíöèþ â ðóññêîé ïîýçèè . Ñàøà Ñîêîëîâ: Îí ïðîñòî òèòàí, ÿ âñåãäà òèõî âîñõèùàþñü, ãëÿäÿ íà åãî âäîõíîâåííîñòü, íà òî, êàê îí ðàáîòàåò, íåâçèðàÿ íà îáñòîÿòåëüñòâà è îêðóæåíèå. Ñ÷èòàþ, ÷òî Âëàäèìèð Àëåéíèêîâ ñàìûé èç íàøåé ïëåÿäû ïîäëèííûé, ãëóáîêèé è ìîëîäîé. ß âñåãäà ñ÷èòàë åãî ëó÷øèì ðóññêèì ïîýòîì . Àëåêñàíäð Âåëè÷àíñêèé: Âëàäèìèð Àëåéíèêîâ áûë öåíòðàëüíîé ôèãóðîé ñðåäè ñìîãèñòîâ ïîòîìó, ÷òî èìåííî Àëåéíèêîâó áîëåå âñåõ óäàëîñü âîïëîòèòü èçíà÷àëüíûé ïàôîñ íîâîé ýñòåòèêè, áîëüøå äðóãèõ â íåé ñàìîîïðåäåëèòüñÿ. Ïîýçèÿ Àëåéíèêîâà ïîòîìó òàê ñòðåìèòñÿ ê áåñêðàéíåìó çâó÷àíèþ, ïîòîìó íå ñòàâèò ñåáå ïðåäåëà, ÷òî, â ñóùåñòâå ñâîåì, çàêëþ÷àåò òàéíó åäèíîâðåìåííîñòè âñåãî ñóùåãî
ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
#!
Àëèíà ÁÛ×ÊÎÂÀ
Äèíà ÊÎÍÑÒÀÍÒÈÍÎÂÀ
ÏÅÑÍß
Ìíå 16 ëåò, ó÷óñü â 11 êëàññå øêîëû ¹ 60 ãîðîäà Êðèâîãî Ðîãà.  2012 ãîäó ïðèíèìàëà ó÷àñòèå â ãîðîäñêîì êîíêóðñå Ïðîáà ïåðà , çàíÿëà 3 ìåñòî. Òàêæå ïðåäñòàâëÿëà ñâîè ðàáîòû íà îáëàñòíîì ýòàïå Âñåóêðàèíñêîãî êîíêóðñà-çàùèòû ó÷åíèêîâ-÷ëåíîâ Ìàëîé àêàäåìèè íàóê â ãîðîäå Äíåïðîïåòðîâñêå. ß íà÷àëà ïèñàòü ñ 13 ëåò, ìîåé öåëüþ áûëî îïèñàòü ñâîå âîñõèùåíèå ìèðîì, ñâîè ÷óâñòâà, èñòîðèè ñâîèõ äðóçåé, òåìû, êîòîðûå çàòðîíóëè ìîþ äóøó ïîñëå ïðî÷òåíèÿ êíèã, ïðîñìîòðà ôèëüìîâ. Îïèñûâàþ ñåáÿ, ñâîå âîçìóùåíèå òåì èëè èíûì ôàêòîì, ðàäîñòü îò ïðèõîäà âåñíû, âñå, ÷òî ìåíÿ âîëíóåò. Âåäü Ìèð òàêîé áîëüøîé è ðàçíîöâåòíûé... ÁÛÂÀÞÒ ÒÀÊÈÅ ÌÎÌÅÍÒÛ Áûâàþò òàêèå ìîìåíòû, êîãäà âðîäå âñå ÿñíî, à âñå ðàâíî íå òî. È òû áåæèøü, ïûòàåøüñÿ äîãíàòü. ×òî? Çà÷åì? Íå çíàåøü. Íî áåæèøü, ïðîñòî ïîòîìó, ÷òî íå âèäèøü äðóãîãî âûõîäà. Íå îãëÿäûâàÿñü, áåç îñòàíîâêè, áåç ïåðåäûøêè. Íå äàåøü ñåáå è ñåêóíäû íà òî, ÷òîáû çàäóìàòüñÿ, êóäà æå òû òàê ñïåøèøü, è ê ÷åìó ýòî ïðèâåäåò. È âîò âðîäå ôèíèø, òîëüêî ðóêó ïðîòÿíè è âîçüìè òî, ÷òî íàäî, íî îíî âñå ðàâíî óñêîëüçàåò, è òû, íå îñòàíàâëèâàÿñü, ïðîäîëæàåøü áåæàòü. Êóäà? Çà÷åì? ÆÈÇÍÜ ÂÑÅ ÆÅ ÑÒÐÀÍÍÀß ØÒÓÊÀ Âîò ñèæó íà áàëêîíå ñ ÷àøêîé â ðóêàõ, ñìîòðþ íà çàõîä ñîëíöà è âäðóã ïîíèìàþ, ÷òî ïðîñèäåëà òàê âñþ íî÷ü. Êîôå óæå äàâíî âûïèò, à â ãîëîâå êðóòèòñÿ îäíà ìûñëü, ÷òî æèçíü ñòðàííàÿ øòóêà. Òîëüêî õîòåëà ïîçâîíèòü åìó è ñêàçàòü, ÷òî èãðàëà â ëþáîâü, êàê ïîçâîíèë îí è ñêàçàë, ÷òî ïîëþáèë äðóãóþ. À æèçíü âñå æå ñòðàííàÿ øòóêà ÊÎÃÄÀ ËÞÁÈØÜ Êîãäà ëþáèøü, íå âèäèøü íè÷åãî âîêðóã, êðîìå ëþáèìûõ ãëàç, ñïèøü è âèäèøü èõ âî ñíå, äîáðûå, ñ÷àñòëèâûå. Êîãäà ëþáèøü, ñìîòðèøü íà ìèð ÷åðåç ðîçîâûå î÷êè. Ãëóïî? Íàâåðíîå. Íàèâíî? Íåñîìíåííî. Çðÿ? Íè â êîåì ñëó÷àå!
Ñåãîäíÿ ó ìóçûêàëüíûõ ïðîèçâåäåíèé ïðàçäíèê. ×åñòâîâàëè Ïåñíþ. Ñîáðàëèñü âñå ïðåäñòàâèòåëè ìóçûêè, èáî âñå îíè ñâîèì ðîæäåíèåì áûëè îáÿçàíû Ïåñíå, ó âñåõ ó íèõ â îñíîâå ëåæàëà Ïåñíÿ. Íàêîíåö, ïîêàçàëàñü Îíà. Îíà øëà íå îäíà, âåëà çà ðóêó ñâîþ ìëàäøóþ ñåñòðåíêó, ëóêàâóþ, îçîðíóþ ×àñòóøêó. È êîãäà Ïåñíÿ ïîäîøëà, âñå â ãëóáîêîì ïî÷òåíèè ñêëîíèëèñü ïåðåä íåé. Ïåðâîé ïîäîøëà êëàññè÷åñêàÿ Àðèÿ è ñêàçàëà: À ëþáîâü êàê Ïåñíÿ , è äîáàâèëà: À Ïåñíÿ êàê ëþáîâü . Ïîòîì ïîäîøåë çàäóì÷èâûé Ðîìàíñ è ñêàçàë òèõî è ïðîíèêíîâåííî, êàê ìîæåò ñêàçàòü òîëüêî Ðîìàíñ: ß âàñ ëþáëþ, ÿ äóìàþ î âàñ . Ïîòîì ïîäîøëà Áîãàòûðñêàÿ Ñèìôîíèÿ , ïî÷òèòåëüíî è ñåðüåçíî ïðîèçíåñëà: Áëàãîäàðþ òåáÿ . Ïîêëîíèëèñü, ïîäìèãíóâ ×àñòóøêå, âåñåëûå Êóïëåòû. À ïîòîì ïîäõîäèëè ïðàçäíè÷íàÿ Óâåðòþðà, òîðæåñòâåííàÿ Êàíòàòà, ìîãó÷èé Ðåêâèåì, ðîìàíòè÷åñêàÿ Ýëåãèÿ, âëþáëåííàÿ Ñîíàòà. Âñå îíè îòäàâàëè äàíü óâàæåíèÿ è ïðèçíàíèÿ Ïåñíå. È âîò, âçìàõíóâ êðûëàìè, âçÿâ ñàìóþ âûñîêóþ Íîòó, Ïåñíÿ âçìåòíóëàñü ââûñü, è âñå çâóêè ñëèëèñü â òîðæåñòâóþùåì Ãèìíå, ñëàâÿ òîãî, êîìó îíè âñå ïðèíàäëåæàëè. Âåäü Ïåñíÿ áûëà ïåðâûì, ÷òî ñîçäàë ×åëîâåê. Áåç Ïåñíè íåò ïå÷àëè, áåç Ïåñíè íåò ðàäîñòè, áåç Ïåñíè íåò Ïîäâèãà! Ýòî ïåëà äóøà ×åëîâåêà, è ïåëà îíà áåññìåðòíóþ Ïåñíþ î ëþáâè è æèçíè.
ÏÅËÀ ÑÊÐÈÏÊÀ Ïåëà ñêðèïêà. Ñî ñöåíû äâîðöà êóëüòóðû äîìà îòäûõà íåññÿ çâó÷íûé ñòðóííûé ãîëîñ, íàïîëíåííûé íåèçìåðèìîé ãëóáèíîé ðàçíîîáðàçíûõ ÷óâñòâ è çâóêîâ. Ïåðåä ãëàçàìè ÿâëÿëèñü êàðòèíû áåçìÿòåæíîãî äåòñòâà, íåóãîìîííîé þíîñòè, ðàäóæíûå ìå÷òû ïåðåïëåòàëèñü ñ ãîðüêèì ðàçî÷àðîâàíèåì. Ñòðàñòíàÿ öûãàíñêàÿ ïëÿñêà ñìåíÿëàñü ìåëàíõîëè÷åñêèì âàëüñîì, ëåãêàÿ, îçîðíàÿ òàðàíòåëëà ÷åðåäîâàëàñü ñ ïëàâíûì, èçÿùíûì ìåíóýòîì, çàäóì÷èâûé ðîìàíñ èçëèâàë ñâîþ äóøó òî ñâåòëîé ïå÷àëüþ, òî íàäåæäîé. Ìåíÿëèñü âðåìåíà ãîäà: â æàðêîì íåáå ëèêîâàë çâîíêèé æàâîðîíîê; ñëàëè ïðîùàëüíûé îñåííèé
#"
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
ïðèâåò, óëåòàÿ ê þãó, ãîðäåëèâûå æóðàâëè; â áåëîì áåçìîëâèè ïëåëà çàòåéëèâûå ïóøèñòûå êðóæåâà çèìíÿÿ âüþãà, è ïóõîâûé ïëàòîê ñîãðåâàë êðàñèâûå æåíñêèå ïëå÷è; âåñåëûé ãðîì âîçâåùàë î ïðîáóæäåíèè ïðèðîäû, è øèðîêèì ðàñêàòèñòûì øóìîì âåøíÿÿ âîäà âçëàìûâàëà çàêîñòåíåëûé ñòàðûé ëåä. Ïåëà ñêðèïêà.  åå ãîëîñå îòîáðàæàëàñü âñÿ ïàëèòðà âûñîêèõ è ÷åñòîëþáèâûõ óñòðåìëåíèé è òùåòà èõ äîñòèæåíèé: âåëè÷èå è ïîçîð, âçëåò è ïàäåíèå, ïîêàÿíèå è ìîëüáà î ïðîùåíèè è ñïàñåíèè Ãîëîñ ñêðèïêè óíîñèëñÿ äàëåêî çà íåîáúÿòíûå ïðåäåëû, òî íûðÿÿ â ÷åðíûå áåçäíû âñåëåííîé, òî âèòàÿ âîêðóã âíîâü âñïûõíóâøåé çâåçäû è, âçìûâ ñïèðàëüþ ïî çîäèàêàëüíîìó êðóãó, âîçâðàùàëñÿ íà ïðåêðàñíóþ, áåñêîíå÷íî ëþáèìóþ Çåìëþ, â òèõèé çàë äâîðöà êóëüòóðû äîìà îòäûõà Ïåëà ñêðèïêà. À ñåðäöå âòîðèëî åé.
ʲÒÍÅÂÈÉ ÄÎÙ Êâ³òíåâèé äîùèê íàêðàïàº, Ñïîê³éíî, ëàã³äíî ñïàäà. ³í âñþ ïðèðîäó îæèâëÿº, ² âñÿ âîíà ìîâ íåìîâëÿ. Îñü âæå ïðîêèíóëèñÿ áäæîëè, Ãóäÿòü, øóêàþ÷è íåêòàð. Íà ñåðö³ ëåãêî, ÿê í³êîëè, ² öå ñïðèéìàºòüñÿ, ÿê äàð.  ìîº â³êíî äîù ñòóêà òèõî, ² ñòóê³ò ââ³÷ëèâèé òàêèé, Çàõîäü, áóäü ëàñêà, äîùèê ìèëèé. Ïðî ùî ðîçêàæåø òè ìåí³? Òè êàæåø, äåñü ³ç-çà òóìàíó Áëàãîñëàâåííÿ íàì ïðèí³ñ? Öþ áëàãîäàòü, òàêó áàæàíó, Áîã äàðóâàâ äëÿ âñ³é Çåìë³... Ñïàñèá³, äðóæå, äóæå âäÿ÷í³, Çà öå ïîñëàííÿ äëÿ íàñ âñ³õ. Íåõàé âîíî íàïîâíèòü ùàñòÿì Ñåðöÿ ëþäåé íà ö³é Çåìë³ . Êâ³òíåâèé äîù ïðèâiò âåñíÿíèé, Íà Çåìëþ ñõîäèòü çíîâ ³ çíîâ, Òàêèé ëàñêàâèé òà äóõìÿíèé, ßê Áîæà Ìàòåð³ Ëþáîâ!
1/2 0 13
Ôåëèêñ ÌÀÌÓÒ
Ó ÊÀÐÒÈÍ Âß×ÅÑËÀÂÀ ÑÒÐÀÍÍÈÊÀ (Öèêë ïîëîòåí Öèôðû )  êàðòèííîì çàëå ñâåò è òèøèíà. Âèñÿò êàðòèíû ïðîñòî óìèëåíüå.  íèõ æèçíü ÷èñëà âñåëåíñêîãî ñëûøíà, è â ñåðäöå ôîðìóë ñïðÿòàíî äâèæåíüå. À â öèôðàõ òåõ áîëüøîé ïðîñòîð èäåé. Èäåè ýòè íå îïèøóò êíèãè. Èõ íàì ïðåäñòàâèë Ñëàâèê-÷àðîäåé, â êàðòèíàõ Âå÷íîñòü ðàçëîæèâ íà ìèãè. Âãëÿäèòåñü.  íèõ áåñêðàéíèå êðàÿ, ãäå äâèæóòñÿ íåáåñíûå ñâåòèëà â íåçðèìûå ãëóáèíû áûòèÿ, â êîòîðûõ ìûñëü, ëþáîâü, äîáðî è ñèëà. Îòñþäà íå ñòðàøíà ïðîñòðàíñòâà òüìà è âðåìåíè ïîòîê (÷àñû áåç áîÿ!). Çäåñü ñìåðòè íåò: îíà óøëà ñàìà. Çäåñü øóòêîé êàæåòñÿ áîðüáà ñ ñóäüáîþ. Î êðûëüÿõ, î êðóæåíüå âèõðåâîì, î áåãå âîëí, ãäå íåòó òüìû è òèíû, î ìàëîì, î áîëüøîì, î âñåì, î âñåì ðàññêàæóò âàì âèñÿùèå êàðòèíû. È ëîâèò âçîð â íèõ ìûñëè îñòðè¸. Ïðîñòûå öèôðû âîïëîòèëèñü â ÷óäî. È â ýòèõ ìûñëÿõ ñêðûòî áûòè¸ áåç çàâèñòè, êîâàðñòâà è áåç áëóäà. 2013 ã ÑÏÀÑÅÍÈÅ ÄÓØÈ Õî÷ó óìåòü ïðîñòèòü ñâîèõ âðàãîâ. Âòîðîå ß , áóíòóÿ, æàæäåò âñòðÿñêè, è æäåò îñâîáîæäåíüÿ îò îêîâ, äàáû ñòåðåòü âñå òðàóðíûå êðàñêè. Ìàòü Óêðàèíà êàæäîìó ñâîÿ: ñâîè ëåñà â íåé è ñâîè ïîëÿíû, ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
## ñâîè âðàãè â íåé è ñâîè äðóçüÿ, ñâîè ó âñåõ íà áóäóùåå ïëàíû. Íî ÷åðíûé õëåá å¸ ó âñåõ îäèí íàñóùíûé õëåá, ÷òî Ïðàâäîþ çîâåòñÿ. Íå âñå èì ñûòû, òîëüêî âñå åäèì. Ïóñòü áîëüøå åãî ëþäÿì äîñòàåòñÿ. À æèçíè ÷åðíî-áåëàÿ êàíâà âñå æäåò ëèøü îäíîãî ïðèêîñíîâåíüÿ. È, ê Ïðàâäå ïðèêîñíóâøèñü íà ìãíîâåíüå, äóøà íàâåêè áóäåò ñïàñåíà. 2012 ã. ÏÎËÅÌÈÊÀ ÍÀ ØÎÓ Íà øîó ðàçãîðåëñÿ æàðêèé ñïîð. Ó èñòèíû îäíà ëèøü åñòü ïîáåäà. Íî îïïîíåíòû, ñëîâíî áîãè ñ ãîð, íà ìèð ãëÿäÿò, êàê íà äîëèíó áðåäà. Èì òàê ëåãêî èñòîðèþ òðÿñòè, òàñóÿ ãîäû, ñëîâíî êàðò êîëîäó, è ìåëî÷ü ôàêòîâ âñòðÿõèâàòü â ãîðñòè, ãëÿäåòüñÿ â íèõ, êàê áóäòî ñìîòðÿò â âîäó! Íå çàìå÷àþò æèçíåííûõ ïðîáëåì, ÷òî âûçðåëè íà íèùåòå è ãîðå. Èì íå äî íàøèõ ïîâñåäíåâíûõ òåì, ó íèõ ñâîèõ ïðîáëåì íàñóùíûõ ìîðå. Áóøóþò ñòðàñòè. Ëüþò òèðàäû ñëîâ: ïðî êîììóíÿê , ïðî ãîëîä, ïðî ðàññòðåëû, ïðî äåìîêðàòèþ, ÷òî áåç îêîâ, âîðâàâøèñü â æèçíü, ïóñêàåò ïðàâäû ñòðåëû. À âåòåðàíàì ñíÿòñÿ äíè âîéíû: áîìáåæêè, âîé ñíàðÿäîâ è îêîïû, è êàê îíè ñîëäàòû-ïàöàíû ñîáîþ çàñëîíèëè ïîë Åâðîïû. 2012 ã. ÊÀÒÀÊËÈÇÌÛ Ìåðêíóò îáâåòøàâøèå èêîíû, è òóñêíåþò çîëîòûå ñíû. Íàñ âåí÷àþò ñòðàñòè ñòàäèîíîâ, ðîáîñòü äóõà, áóðè òèøèíû. Âñå ìû äåòè àòîìíîãî âåêà. Âðåìÿ óñêîðÿåò æèçíè áåã. Âèðòóàëüíîñòü ñìûëà ÷åëîâåêà. Ðîáîò ñîâðåìåííûé ÷åëîâåê. Ì÷àùèéñÿ â áëåñòÿùåì ëèìóçèíå, ñèäÿ íà êîìïüþòåðíîé èãëå, îí òåðÿåò ÷óâñòâ ñâîèõ ãëóáèíû â æèçíè íåñêîí÷àåìîé èãðå.
Íàäî áû åìó îñòàíîâèòüñÿ, íî çâó÷èò òÿæ¸ëûé ðîê, êàê âîé. È öóíàìè, âåñòíèê ñìåðòè, ì÷èòñÿ, âñå âîêðóã ñìåòàÿ ïðåä ñîáîé. Íà ïîäìîñòêàõ ñòðóíû ðâóò ãèòàðû. Îãîëÿåòñÿ ëþäñêàÿ ïëîòü. È, êàê ïðèçíàê ñêîðîé Áîæüåé êàðû, äàðèò êàòàêëèçìû íàì Ãîñïîäü. 2012 ã. ÌÅ×ÒÀ Âîêðóã ïðèâû÷íîé æèçíè ñóåòà, íî âäðóã Ìå÷òà ñàìà òåáÿ êîñíåòñÿ, è îùóòèøü, ÷òî òû íå ñèðîòà, è å¸ ìûñëüþ ñåðäöå îòçîâåòñÿ. Êàçàëîñü, ñåðäöå, íå òðåâîæàñü, ñïèò. Îíà æ ïðèøëà - è ðàçîì âñå çàáûòî. Ïîêîÿ íåò íè äíåì è íè â íî÷è, è íåò ïóòè ñðåäè äîðîã èçáèòûõ. Ìå÷òà äàðèëà ìíîãèì íåïîêîé, ñðûâàëà â ïðîïàñòü òâîð÷åñêèõ èçúÿíîâ, íî îñòàâàëàñü Âå÷íîþ Ìå÷òîé ïîä âîé òîëïû è ãðîõîò áàðàáàíîâ. Ñ Ìå÷òîé âñåãäà, êàê ñ ïåñíåé, íà êîñòåð âõîäèëè ëþäè è â îãíå ìîë÷àëè. È ÿçûêàìè ïëàìåíè êîñòåð ïûëàë íàä íèìè â òóãå è ïå÷àëè. À èíîãäà çâåíåë áîêàë âèíà. Ñìåÿëèñü ÷åðíîîêèå êðàñîòêè, è ìóçûêîé, íåæäàíà è õìåëüíà, Ìå÷òà âäðóã ïðèõîäèëà, êàê íàõîäêà. Î íåé ïèñàëè çîëîòûì ïåðîì. Î íåé ìîë÷àëè, îòûñêàâ â àííàëàõ, è çëîáíî âûðóáàëè òîïîðîì, è óáèâàëè â çîëî÷åííûõ çàëàõ. Íî âîñêðåñàëà ñâåòëàÿ Ìå÷òà. Îíà äåðçàíüþ îòâîðÿëà äâåðè, è ïîêîðÿëàñü ÷àñòî âûñîòà òåì ñìåëü÷àêàì, êòî ñâÿòî â íå¸ âåðèë. Ëåëåþ ÿ êðûëàòóþ Ìå÷òó, òó, ÷òî âñåãäà âåäåò ìåíÿ ïî æèçíè. Åþ æèâó, åé âåðþ, å¸ ÷òó îò äíÿ ðîæäåíüÿ äî ñìåðòåëüíîé òðèçíû. 2012 ã. ÍÀÌÅÊ ÃÐÅØÍÈÊÀÌ Çëàòûå êóäðè ðîçîâûõ èçúÿíîâ íàìåê áðîñàþò ãðåøíèêàì íà òî, ÷òî ÷åëîâåê ïîøåë îò îáåçüÿíû, è òî, ÷òî â ýòîì ìèðå îí íè÷òî.
#$ À áîé ÷àñîâ ýòî íå ïðîñòî âðåìÿ, à æèçíè èñòåêàþùèé ñîñóä, â êîòîðîì ÷åñòíîñòü è ëþáîâü ëèøü áðåìÿ. Íåñòè â äóøå èõ áåñïîëåçíûé òðóä. Íî ïîä ïðèöåëîì ðàâíîäóøíûõ îêîí äóøà ñàìà èäåò íà àáîðäàæ, êðóøà íåùàäíî ëæèâûõ áðåäíåé êîêîí è óñòðåìëÿÿ ê Áîãó ñâîé âîÿæ. 2012 ã. ÑÀÌÎËÈÊÂÈÄÀÖÈß Ñâîáîäû ïîçîëî÷åííàÿ ãðèâà ïðåâûøå áóíòîâ, ïàðòèé è ìå÷à, ñâÿùåííûé áëåñê ãëóáèííîãî ïîðûâà, ãäå íå çàäóòà Áîæàÿ ñâå÷à. Íî åñòü ñîáëàçí íå óñòîÿòü, íî ïàñòü, óéòè â òîëïó, êàê â áðàòñêèå ìîãèëû, è ãîëîâó ñêëîíèòü, âäðóã óáîÿâøèñü ñèëû, êîòîðóþ íàâÿçûâàåò âëàñòü. È çàòåðÿòüñÿ, òàê è íå ïîíÿâ, ÷òî æèçíü òî ðîñêîøü, äàííàÿ ëþáîâüþ, íî åñëè òû ïðèøåë ñþäà áåç ïðàâ, ïðîéäåøü äîðîãó, çàëèòóþ êðîâüþ. È, äóøó âñþ ñâîþ ðàçâîðîòèâ, âñåì óñòóïèâ âåçäå è áåñêîíå÷íî, è ñåðäöåâèíó ñòðàõîì çàðàçèâ, ñòàë ñàìîëèêâèäàòîðîì íàâå÷íî. 2012 ã. ÍÅ ÒÀÅØÜ Äóìàë òû, ÷òî ìîé ìèð ïîðóãàí; â îêíàõ âûáèòûõ ñòóæà ñòîíåò. Äóìàë òû, ÿ ñíåæèíêîé õðóïêîé ðàñòâîðþñü íà òâîåé ëàäîíè Ìíå ëè äóìàòü òåïåðü î ñòåêëàõ? Íà ñåìè âåòðàõ îáèòàþ íî ñìîòðè: íà ëàäîíè òåïëîé ÿ íå òàþ, íå òàþ, íå òàþ È. Äîëåííèê Ìèð ðåàëüíûé îí íå íà ëàäîíè. Îí â òåáå è âî ìíå, äîðîãàÿ. Ïîíåñëè íàñ èãðèâûå êîíè â òå êðàÿ, ãäå äëÿ íàñ íåòó Ðàÿ.
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
Ýòî ñ÷àñòüå Çâåçäó ðÿäîì âèäåòü, îòäàâàÿ åé ñåðäöå íà ìèëîñòü. 2012 ã. ÎÑÒÐÎÂÀ Âûðûâàÿñü èç ïóò áåçìÿòåæíîñòè, âûïëûâàþò èç òàéí êîëäîâñòâà îñòðîâà íåðàñòðà÷åííîé íåæíîñòè, àáñîëþòíîé ëþáâè îñòðîâà. Êàæäûé äåíü ïåðåä íîâîé ðàçëóêîé, çíàÿ ýòîò ñþæåò íàèçóñòü, ÿ òåðçàþñü áåçìåðíîþ ìóêîé, è íà ñåðäöå âñåëåíñêàÿ ãðóñòü. Íî íå ïîçäíî åùå è íå ðàíî Ñóäüáû íàøè ñîøëèñü â íåáåñàõ. Ìû ñ òîáîþ êàê äâà êàïèòàíà íà ëåòÿùèõ âî ìãëó îñòðîâàõ. È ñ íàäåæäîé, ÷òî çîðÿìè ñâåòèòñÿ, íî÷ü ïðîòÿíåò ñâîè ðóêàâà, è òîãäà îáÿçàòåëüíî âñòðåòÿòñÿ ýòè íàøè ñ òîáîé îñòðîâà. 2011 ã. ÒÀÌ Â íàñ ìûñëü òå÷åò. Îíà íåóãàñèìà. È åñëè æèçíü ðàñïèñàíà, êàê ñõåìà, òî òîëüêî ñìåðòè ïðàçäíè÷íàÿ ñõèìà âîçâîäèò ìûñëè â ñòðîãóþ ñèñòåìó. Èäóò ÷àñû, ñ çàïàÿííîþ îñüþ ïîä êîëïàêîì, è îòáèâàþò ñåðäöó, òî â ïÿòêè óõîäÿùåìó, òî âîçëå, ñâîé âåðíûé òàêò: àíäàíòå èëè ñêåðöî.* À åñëè â ïóñòîòó óõîäèì âñå ìû, ÷òîáû çàáûòü ïåðèïåòèè ñòðàõà, ïåðå÷åðêíóâ âñå æèçíåííûå ñõåìû, è ïîïðîñèâ ïðîùåíüÿ ó Àëëàõà, âñå ÿñíîå îáðàòíî ñòàíåò òàéíûì, ïîêóäà âçãëÿä, ÷èòàþùèé ìåæ ñòðî÷åê, êîòîðûé çäåñü çàáûòü òåáÿ íå õî÷åò, òàì ïî òåáå ñêîëüçíåò óæå ñëó÷àéíî. 2011 ã. *àíäàíòå ìåäëåííûé, ïëàâíûé òåìï, ñêåðöî áûñòðûé, îæèâëåííûé òåìï.
Ñðåäü ìîðîçîâ, çèìû, è ñðåäü ñíåãà òû â ïðîñòðàíñòâàõ ìîèõ îáèòàåøü. Òû, çâåçäà, çëàòîêóäðàÿ Âåãà, è íå òàåøü, íå òàåøü, íå òàåøü
ÏÀÌßÒÜ Ìû ñâîþ ïàìÿòü îõðàíÿåì ñòðîãî.  ñîðîê ÷åòâåðòîì ïðîãðåìåë ñàëþò. Òàê â ÷åñòü ïîáåäû ó Êðèâîãî Ðîãà îòìå÷åí áûë ñîëäàòñêèé ðàòíûé òðóä.
Ðàçâå ìîæíî òàêóþ îáèäåòü? Íå õî÷ó, ÷òîá ïîòóõëà è ñêðûëàñü.
Ñíîâà ôåâðàëü. Çèìà íàä Êðèâûì Ðîãîì. Âñå íåáî â çâåçäàõ, è ìîðîç ñâèðåï, ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
#% øëè ïî êðîâàâûì âû, áîéöû, äîðîãàì, íå æàëóÿñü íà ãîðüêèé ðàòíûé õëåá. Ñîëäàò, òû ñ ïüåäåñòàëà ñìîòðèøü ñòðîãî, îõâàòûâàÿ âçãëÿäîì íåáîñâîä. Ñåãîäíÿ ìèð ó îò÷åãî ïîðîãà, íî áåäû ñíîâà ïîðàæàþò âë¸ò. Íàì ìíîãî ãîðÿ ïðèíåñëà âîéíà. Ñîøëè íà «íåò» ñîëäàòñêèå ðåäóòû. Íàä ãîðîäîì ðàçëèëàñü ñèíåâà, íî ïî ïîãèáøèì ñâå÷è íå çàäóòû. Ìû ãîâîðèì: íàâçðûä çàïëà÷ü, âäîâà, îò ýòèõ ñëåç íà ñåðäöå ëåã÷å áóäåò. Ïîêà î ïàâøèõ ïàìÿòü â íàñ æèâà î íèõ, óøåäøèõ, ïîìîëèòåñü, ëþäè. 2010 ã. *** Æåëòûé öâåò òîïîëåé! Ïîëþáè åãî òóò â îêòÿáðå, êîãäà ïòèöû êðè÷àò íà ïÿòè ÿçûêàõ â íåáîñâîäå, êîãäà âçãëÿä îñòàâëÿåò çàðóáêè íà ãîëîé êîðå, à ñóñòàâû áîëÿò ýòî, âèäíî, îïÿòü ê íåïîãîäå. Ýòî ëèñòîïàäåíèå ãðåõîïàäåíüþ ñðîäíè. Âñå â çàêàòíîé êðîâè, âñå â ïå÷àëè òâîåé ïðîøëîãîäíåé. Êàê êðàñèâî êðóæèò çîëîòîå ñåðäå÷êî ëþáâè è íàäåæäó íà ñ÷àñòüå óæå îáåùàåò ñåãîäíÿ! Äàæå åñëè óìðåøü, è òåáÿ, êàê èãîëêó èç ðóê, æèçíü óðîíèò âî òüìó, ðàçæèìàÿ õîëîäíûå ïàëüöû, çíàé, â àäó èëü â ðàþ íîâûé æäåò çàêîëäîâàííûé êðóã, ãäå çà ãðàíüþ ïîçíàíüÿ âðàùàþòñÿ äóøèñêèòàëüöû. Ïîäíèìè æå ãëàçà: òû óâèäèøü, êàê ïàäàåò òåíü. Ýòî ëèñò òîïîëèíûé â ðàçìûòóþ çåìëþ óõîäèò, ñëîâíî ñåðäöå, ðàçáèòîå õîëîäîì êîñìîñà, ñâîäèò, ÷òîá â ãðÿäóùåì äàðèòü ïîëûõàþùèé ðàäîñòüþ äåíü! 2009 ã ÃÎËÎÑ ÏÅÐÂÎÉ ËÞÁÂÈ Þíîñòü, ëåòî, ìå÷òà È íå æäåòñÿ íåíàñòüå. Ñîëîâüèíàÿ òðåëü Ñåðäöó õî÷åòñÿ ïåòü. È çâó÷èò äî ñèõ ïîð îæèäàíèåì ñ÷àñòüÿ ãîëîñ ïåðâîé ëþáâè. Êàê òû ìîã óöåëåòü?
Ðîäíèêè ÷èñòûõ âîä è ÷óäåñíû, è çðèìû. Èõ æóð÷àíüÿ íå ñìîãóò íåâçãîäû ñòåðåòü. Òîëüêî âðåìÿ òîðîïèòñÿ íåóìîëèìî. Ãîëîñ ïåðâîé ëþáâè, êàê òû ñìîã óöåëåòü? Æèçíü ì÷èòñÿ âïåðåä, ìíîãèõ áëèçêèõ íå ñòàëî. Íà ïîãîñòàõ öâåòû. Íà íèõ áîëüíî ñìîòðåòü. Íî âëåêóò, êàê è â äåòñòâå, ðîäíûå ïðè÷àëû. Ãîëîñ ïåðâîé ëþáâè, êàê òû ñìîã óöåëåòü? Íîâèçíîé íåæíûõ ÷óâñòâ çàáëåñòåëè ñåäèíû. È ëèøü ñåðäöà îãîíü òîëüêî ñìîæåò ñîãðåòü. Ïðèêîñíóëèñü êî ìíå òâîè ãóáû-ðóáèíû. Ãîëîñ ïåðâîé ëþáâè, êàê òû ñìîã óöåëåòü? Íà àëëåÿõ îïÿòü ëåãêèé ñíåã òîïîëèíûé. À òåïëî íåæíûõ ãóá, êàê îæîã, íå ñòåðåòü. Ïðîëåòåëè ãîäà èõ, êàê ãîðû, íå ñäâèíóòü. Ãîëîñ ïåðâîé ëþáâè, êàê òû ìîã óöåëåòü?... 2012 ã. ÓÕÎÄÈÒ ËÅÒÎ Óïàëà ñ íåáà ÿðêàÿ çâåçäà. Ìåòåîðèòû àâãóñò ñååò ïëîòíî. Óõîäèò ëåòî ñêâîçü ìîè ãîäà, êàê ïðàçäíèêè, ëåãêî è áåççàáîòíî. Óõîäèò ëåòî â òðàâàõ äî êîëåí. Ðÿáèíà ïîëûõàåò â ïåðåëåñêàõ. Ëèñòâó ðîíÿåò æåëòîâàòûé êëåí, ðèñóåòñÿ ïåéçàæ â îñåííèõ ôðåñêàõ. Åù¸ âåòðà, ïîæàëóé, ïî ïóòè, åù¸ â îç¸ðàõ íå îñòûëè âîäû, åù¸ Ðàêåòà ïî ìîðþ ëåòèò, íî âñå æå ñëûøåí âëàñòíûé çîâ ïðèðîäû. È äíè ëåòÿò íå îãëÿíóòñÿ âñëåä, òåïåðü óæå íè ïðè êàêîé ïîãîäå. Êàê â ÷åðåäå ìèíóâøèõ ïðîøëûõ ëåò óõîäèò ëåòî. Íàâñåãäà óõîäèò 2012 ã.
#&
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
Íàä³ÿ Ô²ËÅÍÊÎ
1/2 0 13
ðàäîù³ íàì ïðèíåñëà. Îñåí³ ìèëà îêðàñà, Äîâãå ç³òõàííÿ ÿñè. Áàðâèñò³ ñîíöÿ ó âàç³, âàì çðàäÿòü ãà¿ é ë³ñè. Îñòàíí³é ñîëäàò ó êîëîí³ ïîëêó â³äâàæíèé ñîëäàò: Òè êîðîëåâà íà òðîí³ ³ ãîñòÿ áàæàíà ñâÿò. ËÞÁËÞ! Ëþáëþ, ëþáëþ, ëþáëþ òåáå, ì³é â³ðíèé, ì³é äàëåêèé äðóæå! Áóëî âñå ñ³ðå ³ ðÿáå, äîïîêè íå âëþáèëàñü äóæå. Òåïåð ñÿéëèâå âñå é öâ³òå. ×îìó æ ñåáå êëÿíó ³ ëàþ? À âñå çà òå, óñå çà òå, Ùî äóæå òàê òåáå êîõàþ.
Íàä³ÿ ²âàí³âíà Ô³ëåíêî ñåëÿíñüêà ä³â÷èíà. Ç äèòèíñòâà ðèìóâàëà ðÿäêè, ³ öå ¿é ìîâáè äîäàâàëî ñèë. Ïèñàòè ïî÷àëà ùå â øêîë³, ïðîòå íà ëþäè âèéøëà ç â³ðøàìè â ñòóäåíòñüê³ ë³òà, êîëè íàâ÷àëàñü ó Âåðõíüîäí³ïðîâñüêîìó ïëîäîâî-îâî÷åâîìó òåõí³êóì³. Íàä³ÿ ²âàí³âíà ëþáèòü ñï³âàòè. ϳñí³ êëóáíîãî õîðó, ï³ä êåð³âíèöòâîì õîðìåéñòåðà ³ êîìïîçèòîðà Þð³ÿ Ìèõàéëîâè÷à Áóðäþæ³, ç ¿¿ ó÷àñòþ ëþáëÿòü ãëÿäà÷³-ñëóõà÷³ ì³ñòà é ñåëà. Âåòåðàí ïðàö³. Äèòèíà â³éíè. ÃÎËÓÁÀ ÏÅÐËÈÍÀ ÂÑÅѲÒÓ Çåìíó, äå íàðîäèëàñü, áëàãîäàòü, äå âèðîñëà ó ñîíÿ÷í³ì áðèí³íí³, ÿê çåìëþ öþ, öåé äèâîêðàé íàçâàòü, ùî òîíå â ï³äíåáåñí³é ãîëóá³í³? Òóò ùàñòÿ ³ íåùàñòÿ âñ³ ìî¿, ³ ðàäîù³ òà ñêàðãè, ³ ïå÷àë³... ϳñåíü ìî¿õ ðîçñï³âàí³ ãà¿ ìîëèòâ ìî¿õ îñÿÿí³ ñêðèæàë³. Ó Âñåñâ³ò³ êîñì³÷íèé êîðàáåëü Çåìëÿ ìîÿ, ùî çâåòüñÿ Óêðà¿íà, ºäèíà â ñâ³ò³ ãîëóáà ïåðëèíà, çåìíîãî ðàþ ñâ³òëà àêâàðåëü.
ÏÐÈËÅÒ²ËÀ ËÀÑÒ²ÂÊÀ Ïðèëåò³ëà ëàñò³âêà äî â³êîíå÷êà, ïðèíåñëà âåñíÿíèé íàì ïðîì³íü ñîíå÷êà. Î, âåñíà-âåñíÿíî÷êà ïðèéøëà ðàííÿÿ, ñòð³ëàñÿ ç ä³â÷èíîþ îñ³ÿííîþ. Ñòåïè âáðàëèñü òðàâàìè, âêðèëèñü ðîñàìè, ñòðóìêàìè-äçâ³íî÷êàìè ñòîãîëîñèìè. Ñàäè ñòàëè á³ëèìè íàðå÷åíèìè, ä³â÷àòà ùàñëèâèìè çàðó÷åíèìè. ÄÎ ÌÎÃÎ ÑÅÐÖß Î äîáðå ñåðöå ìîº, ñïàñèá³ òîá³, ìåíå ñàìîòíþ íå ïîëèøàºø â æóðá³. Òâî¿ áåçïåðåá³éí³ ñòóêè ÿ ÷óþ, ³ ñòðàøíî ìåí³: ìîâáè òåáå ë³í÷óþ. Ñòóêàºø, ñòóêàºø, ñòóêàºø, ñòóêàºø... Íåíà÷å äîêîðîì ó ñîâ³ñòü ãðþêàºø. Íî÷³ ³ äí³, íî÷³ ³ äí³ êëè÷ó äî òðóäó. Ç òîáîþ ðàçîì ÿ ïðàöþâàòè áóäó. ßê òè, ìîº ñåðöå, íå æäó ÿ ñïîêîþ. Áóäå íàì äîáðå, ñåðöå, ðàçîì ç òîáîþ. Ìè áóäåìî øëÿõ äî â³äêðèòü òîðóâàòè, ìè ðàçîì ä³ñòàíåìîñü íàøîãî ñâÿòà.
ÎѲÍÜ Îñåí³ ãåðá õðèçàíòåìà. Òà ³ âîíà â³äöâ³ëà... Ãåðá, ÷è, òî÷í³øå, åìáëåìà, ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
#'
Àëåêñàíäð ËÈÔÈÍÑÊÈÉ
Åãî îí çàñîðèò ñâîèì äûõàíüåì, À òàê êàê îáîíÿíèå ëþäåé Ñëàáî, îí ïðèêó¸ò ê ñåáå âíèìàíüå È ñòàíåò çëîì äîáðî è äîáð çëîäåé. È êàæäûé, íè÷åãî íå ÷óÿ, Íàéä¸ò â í¸ì ëó÷øèé àðîìàò È, çàïàõ èñòèíû áè÷óÿ, Äóðìàíó-èñòèíå îí ðàä 1993
Ñòèõîòâîðåíèÿ íà÷àë ïèñàòü ñ äîøêîëüíîãî âîçðàñòà, ïèê òâîð÷åñêîé àêòèâíîñòè ïðèõîäèòñÿ íà ñòàðøèå øêîëüíûå è ñòóäåí÷åñêèå ãîäû, à òàêæå íà÷àëî ðàáîòû ìîëîäûì ñïåöèàëèñòîì (19932003 ãîäû), íåîäíîêðàòíî ïóáëèêîâàë èõ â æóðíàëàõ è ãàçåòàõ ã. Äíåïðîïåòðîâñêà. Ñ 2004 ã. ïðåîáëàäàþò ïðîèçâåäåíèÿ â ïðîçå ïóáëèöèñòè÷åñêîãî è íàó÷íî-ïîïóëÿðíîãî õàðàêòåðà, ìíîãîêðàòíî ïóáëèêîâàëñÿ â ÑÌÈ è âûñòóïàë íà ìåñòíîì òåëåâèäåíèè. Îñíîâíûìè â æèçíè è òâîð÷åñòâå ÿâëÿþòñÿ âîïðîñû ðåëèãèîçíî-ôèëîñîôñêîãî è ïðîôåññèîíàëüíîãî ñîäåðæàíèÿ, êàê ñïåöèàëèñò è àâòîð ïðîïàãàíäèðóåò çäîðîâûé íðàâñòâåííûé îáðàç æèçíè. ÊÐÈÊ ÄÓØÈ ß ãîâîðþ ñåáå: ß áóäó äîáðûì, Âíèìàòåëüíûì è âåæëèâûì êî âñåì , Íî ëþäè ìíå â îòâåò øèïÿò, êàê êîáðû È, ÷òîáû æèòü, ÿ îòâå÷àþ òåì. ß ãîâîðþ: Íå îïîðî÷ó ÷åñòè È áóäó äîáðîñîâåñòíûì âî âñ¸ì , Íî ñòîëüêî çëà, íè÷òîæåñòâà è ìåñòè, ×òî ÿ è ñàì èõ ñòàíîâëþñü ðàáîì. ß ãîâîðþ ñåáå: ß ×åëîâåê, ÿ ÷åñòåí, ß äîáð êî âñåì, ÿ õîðîøî æèâó , Íî êàê ìíå ñàìîîòçûâ ñåé íè ëåñòåí Îí íè÷åãî íå ñòîèò íàÿâó 1993 Íå äàâàéòå ñâÿòûíè ïñàì è íå áðîñàéòå æåì÷óãà âàøåãî ïðåä ñâèíüÿìè (Ìàòô.,7:6) Òùåñëàâèå è çëîñòü ðóêîâîäÿò òîáîé, À ïîòîìó ÷èòàòü ñòèõè òåáå íå ñòàíó: Ïðåëåñòíûé çàïàõ èñòèíû ðîäíîé Âîâåêè íå óçíàòü è íå ïîíÿòü äóðìàíó.
ÎÑÅÍÜ - ÆÅÍÙÈÍÀ ×òî íè äåíü, òî ñíîâà äèâî: Ñíîâà Îñåíè êàïðèçû, Íåïîäâëàñòíà è ðåòèâà Îñåíü äàðèò íàì ñþðïðèçû.  íåé - âåñíû äûõàíüå, ëåòà Ñèëà êðàñîê è âåñåëüå, Ãðóñòü çèìû è äðîæü ðàññâåòà, È çàêàòà ðóêîäåëüå Êðóæèøü ãîëîâû òû ëîâêî Âñ¸ ê òîìó: è îáàÿíüå, Ëàñêà, ëüäèíêà, è îáíîâêîé Ïðèâëåêàåøü âñåõ âíèìàíüå. Íåáî ïëà÷åò è ñìå¸òñÿ, Íå íàõîäèò âåòåð ìåñòà, Õîëîäîê çìå¸é êðàä¸òñÿ, Íî÷ü ïðèõîäèò ðàíüøå ñ Âåñòà Ðàçìåíÿâ íàðÿäû ââîëþ, Óãîñòèâ äàðàìè âêóñíî, Óáàþêàâ æèçíè âîëþ, Òû óõîäèøü: ñêðîìíî, ãðóñòíî 1993. * * * ß ïèøó è ÿ ñîâñåì íå ïëà÷ó, Íî áûâàåò î÷åíü ãðóñòíî ìíå: Òî, ÷åìó âñåãî ñåáÿ ÿ òðà÷ó, Âèæó òîëüêî èçðåäêà âî ñíå. È áûâàåò î÷åíü îäèíîêî, Âåäü äðóçüÿ óøëè â ïðèâû÷íûé ïóòü: Ðàññóæäàþò ëæèâî, îäíîáîêî, Íà ñåáÿ ïûòàþòñÿ òÿíóòü. ×òî æ, ïîòÿíóò, è íà ñòàðîñòü êàæäûé Íàñêðåá¸ò ïî ãîðñòî÷êå õëàìüÿ Ìîæåò áûòü, êîãäà-íèáóäü îäíàæäû Êòî-íèáóäü ïî÷óâñòâóåò, ÷òî ÿ 1994
$
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
Þëèé ÖÈÇÌÀÍ
1/2 0 13
íåçíà÷èòåëüíûé äîæäü, îæèäàíèå íîâîé âåñíû. Òîëüêî øåëåñò ñòèõîâ ïîä íîãàìè, îïëîò íîâèçíû; è íàäåæäà íà äåòñòâî, çàñòûâøàÿ â ïàìÿòè ìèððû. Ôåâðàëü 2012 ã. ÂÎÑÜÌÎÉ ÒÐÀÌÂÀÉ Ìíå îïðîòèâåë ãîðîä. Âåòåð - õðîìîé ñòàðèê, ñ êðîâåëü ñðûâàåò õîëîä òðóáàì çà âîðîòíèê,
Çîâóò ìåíÿ Öèçìàí Þëèé Èãîðåâè÷, ìíå 29 ëåò, ïðîæèâàþ è ðàáîòàþ â Êðèâîì Ðîãå. Ñòèõè ïèøó íå òàê äàâíî, ïî ïðè÷èíå ýòîãî èõ íå òàê ìíîãî. Êàêèå îíè ñóäèòü íå ìíå, íî ñìåþ íàäåÿòüñÿ, ÷òî íàéä¸òå â íèõ ÷òîíèáóäü ïîëåçíîå. ÂÎÇÂÐÀÙÅÍÈÅ Ê þíîñòè.... Ñëèøêîì äîëãî ÿ ïëûë íà òâîåé ðàñïèñíîé êàðóñåëè. ß òåïåðü íå ñìîãó îòïóñòèòü íåçíàêîìûõ ïåðèë. ß áîþñü ïóñòîòû. Ìû ñ òîáîþ íå òàì ïåðåñåëè. À ìå÷òû è ëþáîâü ÿ êîãäà-òî è ãäå-òî çàðûë. Ñëèøêîì ìíîãî òåáÿ: ïîöåëóé ó çâîíêà â ðàçäåâàëêå, êðàòêîñðî÷íàÿ ãðóñòü, ïðèìîðîæåííûé ê ñàíêàì ÿçûê. ß â òåáÿ íå âåðíóñü. Òû îñòàíåøüñÿ â ðîëè âåñòàëêè. Ðàñòå÷¸øüñÿ ïî æèëàì âîëíîé ñ áûñòðîòîþ ãþðçû. Ïðîëåòÿò ïî ñêðèïó÷èì ïîëàì îò ðîæäåíèÿ â ñòàðîñòü ýòàæè ìîåé æèçíè. Êîãäà ïîäíèìóñü ÿ íàâåðõ, íàâñåãäà íàì ñ òîáîþ îñòàíåòñÿ ñàìàÿ ìàëîñòü - íåïîäú¸ìíàÿ ïàìÿòü, îáëóùåííîé æèçíè ïàðòåð. È òàê áóäåò âñåãäà! Òîëüêî óòðà îñåííåãî ñûðîñòü,
ñëîâíî ñòàðü¸ - âèòðèíå, ëóæàì âî ëüäó - ëèñòâà; çåìëþ ïîêðîåò èíåé, ñíåãó - íå ïî ñðåäñòâàì. Âûéäó èç äîìà íî÷üþ. Ñÿäó â âîñüìîé òðàìâàé, ñòóêîì ïðîðî÷èò, òî÷íî âòîðèò: «íå óíûâàé!» Îí ïîâåðí¸ò ó÷òèâî â ñòîðîíó ìåäíîé çàðè; ðåëüñû - ðå÷èòàòèâîì ãîðîäà çâîíàðè. Òàì - ó ñëîâåñíîãî ìûñà, â ïåðåïëåòåíüè ñòèõèé â ñåòè èç îáðàçîâ ìûñëè ëîâÿò ñòèõè. ßíâàðü 2013 ÁÅÇ ÈÌÅÍÈ Ñîáèðàëè ïøåíèöó ðîçãàìè, æèçíè ìåðÿëè ñíîì è ëîïàòàìè. Äâåðè õðàìîâ êðåñòèëè äîñêàìè. Äîõîäèëè ïóòÿìè ïîìÿòûìè, ïåðåáðîñêàìè ñ áðîñêèìè ëàòàìè. Âñ¸ õîäèëè â ëåñà çà çâ¸çäàìè. îãëÿíóëèñü â ïîëÿ - íå ïîçäíî ëè? Îáðàçà çàëåïèëè, îáðàçû äèêîáðàçàìè øëè, èãîëêàìè; ÿäîâèòû öâåòíûå ïîëîçû; íàõîäèëè, äà ñàìîâîëêàìè âûõîäèëè èç ðàì. Îñêîëêàìè ïîëîæèëè èñêóññòâî â äîùàòûé: õî÷åøü ñíåã èäè, õî÷åøü äîæäü èäè... ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
$ Íà ìîëüáåðòå ðàñïÿòà èñòèíà, çîëîòûì äîæä¸ì çâ¸çäû êðîøàòñÿ, áåñêîíå÷íî ïóñòà, òàèíñòâåííà, ãðóáîìàçî÷íà íî÷ü - îñòðîæèöà. ÿíâàðü 2012ã.
Îëåêñàíäðà ÂÎÂ×ÅÍÊÎ
ÄÅÊÀÁÐÜÑÊÎÅ Èîñèôó Áðîäñêîìó Âîñüìîå äåêàáðÿ, äî Ðîæäåñòâà îñòàëîñü äâå íåäåëè, íî ìåòåëè íå âèäíî â ïåðñïåêòèâå. È ëèñòâà ñóðîâà îò ìîðîçà. Îãîëòåëè óãëû àðõèòåêòóðû. ß ñ óìà ñõîæó ïî áåëîé ëåñòíèöå ïîêàòîé ïðåä÷óâñòâèÿ çèìû. Âîîáùå, çèìà ïîäîáíà ñòåêëîâàòå. Ñòåêëîâàòà ïîâåðõíîñòü ìîñòîâîé.  ãëóõîé ðàéîíïîä ñâîä çàëåäåíåâøèõ áåëûõ àðîê.  òàêóþ çèìó âûøåë òîëüêî îí, ïðåä÷óâñòâóÿ ñîáîé ñâå÷è îãàðîê. Îí âûøåë èç ïîäúåçäà. Ñåðäöà ñòóê êàçàëñÿ îòäàë¸ííûì ýõîì, ñêîðåé, íàïîìèíàÿ ñòðåëîê çâóê, òî÷íåé, åãî îòñóòñòâèå, ïîìåõó; ñêàòèëñÿ îãîë¸ííûì íåðâîì êðèê íà äíî áåçìîëâèÿ, è, ñíÿâ ãëàçàìè ïîâîäüÿ ñ ãîðèçîíòà, â òîò æå ìèã óïàë íà ñíåã, ïðåäñòàâ ïîä îáðàçàìè. äåêàáðü 2011ã.
ÊÎÃÄÀ ÇÀÐß Êîãäà çàðÿ íàä äûìîì, ïðîñòåïÿ, îñòàíîâèëàñü, áðîøåííàÿ âñåìè, ÿ íå áîÿëñÿ - ÿ îáíÿë òåáÿ, êàê áóäòî òðàâû êðîøå÷íóþ Çåìëþ. Íî ïåðåä ñîëíöåì âûñèëàñü ñòåíîé íåìàÿ ñòàðîñòü òåìíîòîé ìîãèëüíîé: ÿ íå áîÿëñÿ - òû áûëà ñî ìíîé íà òðåóãîëüíîì îñòîâå âñåñèëüÿ. Êîãäà çåìëÿ íàñ ïðèíÿëà, ñêîðáÿ, êîãäà ïøåíèöà êîëîñèëàñü äåðòüþ, ÿ íå áîÿëñÿ ïîòåðÿòü òåáÿ, êàê íå áîèòñÿ âåðóþùèé ñìåðòè! 22 èþíÿ 2012ã.
ÀBI TUAM VIAM (éòè ñâîºþ äîðîãîþ)
Çàì³ñòü âñòóïó Ùî òàêå æèòòÿ? Ùî ÷åêຠíàñ ïîïåðåäó? Íå äóìàþ, ùî öÿ ³ñòîð³ÿ ïîòðåáóº ÿêîãîñü âñòóïó, àëå âèð³øèëà íàïèñàòè. гçíå ãîâîðÿòü: Æèòòÿ ïðîæèòè íå ïîëå ïåðåéòè , Æèòòÿ áîðîòüáà , ³ê æèâè â³ê ó÷èñü . ²íêîëè ÷óºìî é ïðî òå, ùî æèòòÿ ÷óäîâà ð³÷, âîíî ïðåêðàñíå ³ êðàñèâå. ß íå ïðèºäíóþñü äî æîäíî¿ ç öèõ äóìîê ö³ëêîì ³ ïîâí³ñòþ, òîìó ùî ïðîñòî íå çíàþ éîãî ó ïîâí³é ì³ð³, íå ñïðîáóâàëà , ÿê êàæóòü, íà ñìàê ³ äîòèê. Àëå ÿ, ÿê ³ ìî¿ ðîâåñíèêè, ñòîþ íà ïîðîç³ öüîãî æèòòÿ, òîìó ñïîä³âàþñü, ùî öÿ ³ñòîð³ÿ äîïîìîæå íå ïîìèëèòèñü ó âèáîð³ æèòòºâîãî øëÿõó. ² ìåíå ö³êàâèòü: íàâ³ùî ïîêîë³ííÿ çà ïîêîë³ííÿì îòàê, ÿê ÿ çàðàç, ãîòóþòüñÿ äî ñàìîñò³éíîãî æèòòÿ, ñòàðòóþòü ó íåâ³äîì³ñòü? Ùî çàëèøèòüñÿ ç íàìè â ê³íö³ òîãî øëÿõó? Ùî âçàãàë³ çàëèøèòüñÿ?  ÿêó õàùó íåñïîä³âàíîê ïîðèíàòè ìåí³? ß çíàþ, ùî â³äïîâ³ä³ íà ö³ çàïèòàííÿ ïðàêòè÷íî íåìîæëèâî çíàéòè, àëå øëÿõ ó òèñÿ÷ó êðîê³â ïî÷èíàºòüñÿ ç ïåðøîãî êðîêó , ÷è íå òàê? ß äèâëþñü íà äîðîñëèõ. Âîíè òàê³ âïåâíåí³ ó ñâî¿é ïðàâîò³! Êîæåí äåíü éäóòü íà ðîáîòó, ïðèõîäÿòü, ãîòóþòü ¿ñòè, ïðèáèðàþòü, êóäèñü ïîñï³øàþòü, ïëàíóþòü ³ çàáóâàþòü ïðî ïëàíè. Ñê³ëüêè áàæàíü, ñê³ëüêè ö³êàâèõ äóìîê ñòàëè øòàìïàìè, ðîçáèëèñü âùåíò íà îðá³ò³ áóäåííîñò³! Ñê³ëüêè ðàç³â õòîñü çóïèíÿºòüñÿ ó ðîçïà÷³, áî âñå íå òå: ç ðîáîòè âèãíàëè, äðóç³ çàáóëè... Òàê ³ ïðîõîäèòü âîíî, æèòòÿ. À ùî ïîò³ì? Ñìåðòü? À ïåðåä íåþ? Ùî ïî÷óâຠëþäèíà, ÿêà ñêîðî ïîìðå? Ñìóòîê? Ðîç÷àðóâàííÿ? Á³ëü? Òàê, ÿêùî ñàìîòíÿ, í³ ÿêùî õòîñü áóäå ïîðó÷. Âñå íàøå æèòòÿ, ìåí³ çäàºòüñÿ, òî ïîãîíÿ çà ñàìèì ñîáîþ. Ìè êàæåìî: çíàéòè ñåáå , òîáòî ä³çíàòèñü, ùî æ íàñïðàâä³ ïîòð³áíî. Õòîñü ñòຠìèòöåì, õòîñü ìàíäð³âíèêîì, õòîñü äîìîãîñïîäàðêîþ. Àëå âñ³ ö³ ñàìîâèðàæåííÿ âèïóñêàþòü ãîëîâíå: íàâêîëî ÷îãî âåðòÿòüñÿ óñ³ íàø³ ïî÷èíàííÿ? À ìîæå, öå ïèòàííÿ ³ º îòîé ïðèìàðíèé êðèê íàøîãî ñïðàâæíüîãî ß ?
$ I Õòî æ íå ïîëþáëÿº ñìåòàíè? Õ³áà ùî ò³, õòî æîäíîãî ðàçó ¿¿ íå êóøòóâàëè. Ñìàê ñïðàâæíüî¿ ñìåòàíè íå ï³ääàºòüñÿ îïèñó. À êîëè íàìàñòèòè ¿¿ íà õë³á, ùå ãàðÿ÷èé ³ òàêèé äóõìÿíèé, òî çäàºòüñÿ, âñå çà ìèòü çì³íþºòüñÿ ³ ñòຠñõîæèì íà êàçêó. Äåÿê³ òâàðèíè òåæ ¿¿ ïîëþáëÿþòü, îñîáëèâî êîòè. Âñ³, êð³ì îäíîãî. Çäàâàëîñÿ á, ê³ò ÿê ê³ò: ³ çâóòü éîãî íå Àäîëüô ÷è Ìàðê³ç, à çâè÷àéíèé Ìóð÷èê; ³ íàðîäèâñÿ, ÿê óñ³ êîòè, íå â ïàëàòàõ öàðñüêèõ, à ï³ä êîïîþ ïàõó÷îãî ñ³íà, àëå ñìåòàíà á³ëüøå íå äî ñìàêó éîìó. À âñå ÷åðåç îòå ä³â÷èñüêî ç ïîáèòèìè êîë³íàìè òà ê³ñêàìè, ùî ÿê ñòðó÷êè, ñòèð÷àëè íà ¿¿ ãîëîâ³. Öå îíó÷êà õàçÿéêè Ìóð÷èêà, ï ÿòèð³÷íà ²ðèíêà. Êîëè âîíà ò³ëüêè-íî ïðè¿õàëà äî áàáóñ³, Ìóð÷èê ùå íå óñâ³äîìëþâàâ ñâîãî òàëàíó ³ ñîëîäêî æìóðèâ áàíüêè, êîëè ²ðèíêà ïåñòèëà éîãî. Âîíà ùîäíÿ äàâàëà éîìó öþ ñàìó áðèäêó ñìåòàíó (ïîòàéêè â³ä íåìèëîñåðäíî¿ áàáóñ³), â³ä ÿêî¿ éîìó, Ìóð÷èêîâ³, ÿêîñü ëåãøå ñòàâàëî ³ áëîõè íà øè¿ í³áè âòèõàëè. Àëå âæå ðîçïóñòèëèñü áðóíüêè, âæå ïåðø³ ëèñòî÷êè ç ÿâèëèñü, à Ìóð÷èê ÿê ¿â, òàê ³ ¿ñòü ñìåòàíó, ³ ñëóõຠ³íîïëàíåòíå áóðìîò³ííÿ ²ðèíêè. Ìóð÷èê í³êîëè íå áóâ íàñò³ëüêè ðó÷íèì , éîãî íå ïåñòèëè ç ñàìîãî äèòèíñòâà. ×îðíå ³ äîâãå õóòðî çâèêëî äî êîëþ÷èõ ïàðîñë³â, ïðóäêèõ ìèøåé, ãîñòðèõ ê³ãò³â ñóñ³äñüêèõ, à ÷àñîì ³ ïðèáëóäíèõ çäàëåêó êîò³â, äî âàæêîãî â³íèêà ³ íå ìåíø âàæêîãî õàðàêòåðó éîãî õàçÿéêè áàáóñ³, àëå í³ÿê íå äî ïåñòëèâîãî ïð³çâèñüêà ³ òèì ïà÷å òàêî¿ ê³ëüêîñò³ ñìåòàíè. Òîìó íàäì³ðíà óâàãà ïî÷àëà íàáðèäàòè. Âæå õîëîäè ìèíóëè, òåïë³ îá³éìè ä³â÷èíêè ïåðåñòàëè ãð³òè çâ³ðà, à ²ðèíêà íå çàëèøຠêîòà. Ùî çà ä³â÷èñüêî? ãîëîñíî íÿâêàâ ÷àñîì Ìóð÷èê, áàæàþ÷è âòåêòè çà êðàé ãîðîäó, ³ êëÿâ óæå ³ öþ òóðáîòó, ³ öþ ëþáîâ, ùî òàê éîìó îñòîãèä³ëè. Àëå æ òóò ²ðèíêà çíàéøëà ñîá³ íîâó çàáàâêó. Ãðàþ÷èñü ç ñóñ³äêîþ â íàéóëþáëåí³øó ãðó ìàëåíüêèõ ä³â÷àòîê äîíüêè-ìàòåð³, ïîì³òèëà, ùî ó áàáóñ³ ëÿëüîê íåìà, º ëèøå Ìóð÷èê. Òà ÿêèé! ñàì ïèùèòü, ¿ñòü, õîäèòü çíàõ³äêà, íå äèòèíà! Òîæ ²ðèíêà óçÿëà îõàéíî ñêëàäåí³ áàáóñèí³ õóñòêè, âåëèêó êîðîáêó ³ êîâáàñîþ (ñìåòàíà âæå íå äîïîìîãëà) çàìàíèëà Ìóð÷èêà â õàòó. À òàì, çàêóòàâøè ó õóñòêè á³äíîãî êîòà, âæå â³äâîäèëà äóøó ìîëîäî¿ ìàòóñ³. Íàâ³òü ñóñ³äñüêà ïîäðóæêà çàçäðèëà ³ õîò³ëà òåæ òàêó ëÿëüêó, àëå êîòà â íèõ íå áóëî, áóâ ëèøå âåëè÷åíüêèé ïåñ Çíàéäà, à éîãî íå ïîíîñèø íà ðóêàõ! Òîìó âèð³øèëè â³äíåñòè òó ëÿëüêó ó êóòîê ³ âäâîõ âèõîâóâàòè. Êîëè Ìóð÷èê çðîçóì³â, äî ÷îãî äîäóìàëèñü ä³â÷àòêà, òî, íå ãàþ÷è í³ õâèëèíè, âèá³ã íà ïîäâ³ð ÿ ³ ïðîæîãîì êèíóâñÿ ó êóù³. Òà é íà öüîìó ïðèãîäà êîòà íå ñê³í÷èëàñü. Ïî÷óâøè ïîçàäó ïèñêëÿâ³ ãîëîñè, ùî ïðîòÿãóâàëè Ìó-ó-ó-ó-ð÷è-êó! Òè äå-å-å ? ê³ò îøàëåí³â ³ ïîá³ã äàë³, äàë³, ñâ³ò çà î÷³. Ùî áóëî ç íèì äàë³, çàðàç ä³çíàºòåñü. II Ïîñèä³âøè òðîõè íà êðàþ ãîðîäó, âï³éìàâøè äîâ³ðëèâó ïòàøêó ³ ç ¿âøè ¿¿, âèëèçàâøè ñâîº ñìîëÿíå õóòðî ³ òðîõè îòÿìèâøèñü â³ä íåäàâí³õ ïîä³é, Ìóð÷èê âèð³øèâ íå ïîâåðòàòèñü àí³ äî ñâàðëèâî¿
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
åêîíîìíî¿ áàáóñ³, àí³ äî ¿¿ ñêàæåíî¿ îíóêè. Íàùî ìåí³ òà õàëóïà? Çèìîþ íóäíî, âñ³ ìåíå ãàíÿþòü ë³òà äî÷åêàòèñü íå ìîæó, ùå òà ïðè÷åïà ìàëà æèòè íå äຠͳ! Âèð³øèâ! Òðåáà çì³íþâàòè æèòòÿ íà êðàùå! Çàðàç àáî í³êîëè! ãîâîðèâ ó íüîìó ìîëîäèé, âîéîâíè÷èé äóõ æèòòÿ ³ ïðèãîä, îò ñòàíó â³äîìèì ìàíäð³âíèêîì, òîä³ ïîäèâèìîñü, õòî êîìó ¿ñòè äàâàòèìå! òàê ðîçì³ðêîâóâàâ ê³ò ó ò³í³ ìîëîäî¿ âåðáè, õîâàþ÷èñü â³ä ïîëóäíåâî¿ ëèõîìàíêè. Àæ ðàïòîì ïî÷óëèñÿ îáåðåæí³ êðîêè. ³í îçèðíóâñÿ: öå áóâ ÿêèéñü ðóäèé íàõàáà ç äîâãèìè âóñàìè òà çåëåíèìè î÷èìà: Òè õòî? Ùî òè òóò ðîáèø? Éäè ãåòü, êîòÿ÷à ìîðäî! âìèòü ïðèéøîâ äî òÿìè Ìóð÷èê. Àëå öå æ ì³é ä³ì! â³äïîâ³â íà òå ê³ò. ² öå òâ³é ä³ì? ijì? çàñì³ÿâñÿ Ìóð÷èê. Îò ó ìåíå ä³ì! ² äàõ º, ³ êóðÿòíèê! Íó òî éäè äî ñåáå äîäîìó ³ íå çàâàæàé ìåí³ . À à ìåí³ íåìà êóäè éòè ðîçäóìóþ÷è, ñõèëèâ ãîëîâó íàø ãåðîé, çãàäóþ÷è, ùî â³í òåïåð ìàíäð³âíèê. Òè æ ò³ëüêè-íî ñêàçàâ, ùî º? çäèâóâàâñÿ âëàñíèê ïàãîðáà. ß ï³øîâ çâ³äòè ïîäîðîæóâàòè. Ìåíå Ìóð÷èêîì çâàòè . Ìåíå Âàñüêîì, â³äïîâ³â ðóäèé íåçíàéîìåöü, ÿ òåæ ïîäîðîæóþ. Òî, ìîæå, ïîäîðîæóâàòèìåìî âäâîõ? Çãîäåí. À êóäè? ßê-òî êóäè? Íàâêîëî ñâ³òó, çâ³ñíî. Ïîò³ì ïîâåðíåìîñü ñþäè áàãàòèìè é ìóäðèìè, â³äêðèºìî ïåðøó êîòÿ÷ó øêîëó â ³ñòî𳿠³ â÷èòèìåìî ìàëèõ êîøåíÿò ðîçóìó . À ùî? Ãàðíà ³äåÿ , çàãîð³âñÿ Ìóð÷èê. Çâ³ñíî, â³äïîâ³â Âàñüêî, ïåð-ñïåê-òèâ-íà! Îòîæ, íàì³òèâøè ïëàí ä³é, äâà êîòè âèð³øèëè ðîçïî÷àòè ñâîþ ïîäîðîæ ç ãàðíî¿ âå÷åð³. Äëÿ öüîãî Ìóð÷èê òà Âàñüêî ï³øëè äî öèðêó. Òàì æèâ ³ ïðàöþâàâ çíàéîìèé Âàñüêà ê³ò Íÿâ, ùî âèñòóïàâ ï³ä ïñåâäîí³ìîì Àíòóàí ̳ëàíîâè÷. ̳ëàíîâè÷ â³äíîñèâ ñåáå äî êëàñó ³íòåë³ãåíö³¿. Â³í ³ ñï³ëêóâàâñÿ ç óñ³ìà âèøóêàíî, ÿê ñïðàâæí³é àðèñòîêðàò, âæèâàâ ââ³÷ëèâ³ ôðàçè â ðîçìîâ³, áóâàëî, öèòóâàâ ÿêîãîñü ìèñëèòåëÿ àáî íàâ³òü äåê³ëüêîõ âîäíî÷àñ. Íÿâ âèâ÷èâñÿ ãàðíî¿ õîäè ³ ãàðíèõ ìàíåð, ÿêùî îäÿãàâñÿ, òî ç ïðåòåí糺þ; í³êîëè íå á³ãàâ, áóâ ñòðèìàíèé ³ äåùî ä³ëîâèé. Éîãî íåéìîâ³ðíî âèðàçí³ î÷³ äèâèëèñü íà ñâ³ò ïðàêòè÷íî ³ âèøóêàíî, à äîâãèé ÿçèê í³êîëè íå áîâêàâ çàéâå. Íà Àíòóàíîâ³é øè¿ çàâæäè êðàñóâàâñÿ åëåãàíòíèé ìåòåëèê. Çóñòð³òèñü ç íèì ³ áóëî ó ïëàíàõ âò³êà÷³â. ² âñå æ ÿ âàñ íå ðîçóì³þ, øàíîâí³, íàïîëÿãàâ ̳ëàíîâè÷, äëÿ òàêî¿ ïîäîðîæ³ ïîòð³áí³ ÿê³ñü ãàðàíò³¿, çíàííÿ, âðåøò³-ðåøò, ï³äêð³ïëåííÿ. ͳ, íàâêîëîñâ³òíÿ ïîäîðîæ ñïðàâà âêðàé ðèçèêîâàíà. À ÷è íå õîò³ëè á âè, ïàíå Ìóð÷èêó, ñïðîáóâàòè ñâî¿ ñèëè â ÿêîñò³ öèðêà÷à? Íàâ³òü íå äóìàé, âñòðÿâ Âàñüêî, öå ðèçèê íå ìåíøèé. Ùå íåâ³äîìî, ÿê ñïðèéìóòü òåáå ãëÿäà÷³, ÷è íå íàáðèäíå ñïðàâà Äî òîãî æ, ïîòð³áåí õèñò. Ìóð÷èêó, íå ñëóõàéòå éîãî, â³äêàçàâ Àíòóàí. ß òåæ êîëèñü ñòîÿâ íà ðîçäîð³ææ³, àëå îáðàâ öèðê. Çàðàç ÿ ìàþ â³ääàíèõ ïðèõèëüíèê³â òà âïåâíåí³ñòü ó çàâòðàøíüîìó äí³. ͳ-í³-í³, Âàñüêî íå çàñïîêîþâàâñÿ. Íÿâ, çàëèø íàñ íà äâà ñëîâà, êîëè àêòîð â³ä³éøîâ îñòîðîíü, Ìóð÷èê çâåðíóâñÿ äî íàïàðíèêà, äàâàé ñïðîáóºìî. Àäæå é ñïðàâä³ ó íüîãî âñå º:
ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
$! ðîáîòà, õàð÷, äîì³âêà, ïîâàãà ³ äðóæáà ³íøèõ òâàðèí. Äî òîãî æ, â³í òàêîæ ïîäîðîæóº ³ áà÷èòü ñâ³ò. Ñïðîáóéìî? À ÿêùî íå âèéäå? âàãàâñÿ ðóäèé. À ÿêùî íå âèéäå, òî ìè âñå îäíî îòðèìàºìî ñâîáîäó. ßê òîá³? Õàé éîìó ãðåöü! Ñïðîáóéìî! ² âæå äî Àíòóàíà ãóêíóâ: Íÿâ, àâàíòþðèñò áðèäêèé, ÷óºø, ìè çãîäí³! III Äîáðå, øàíîâí³, ðàäèé âàøîìó ñâ³äîìîìó âèáîðó. Âè íå ïîæàëêóºòå! À çàðàç ìåí³ òðåáà ïåðåãîâîðèòè ç êåð³âíèöòâîì, ïàíîì Âóñàíåì. ×åêàéòå íà ìåíå òóò. Ïîâåðòàâñÿ Íÿâ ³ç çàäîâîëåíèì, ñàìîçàêîõàíèì âèãëÿäîì: Óñå óçãîäæåíî! Õîä³ìî çà ìíîþ, øàíîâí³! Âñåðåäèí³ ðîçìàëüîâàíîãî øàòðà, çäàâàëîñÿ, êðóòèâñÿ â³÷íèé äâèãóí æèòòÿ. Êîòè: ðóä³, ñ³ð³, á³ë³, ÷îðí³ ïåðåíÿâêóâàëèñü é âèëèçóâàëè õâîñòè; ïàïóãè, ÿê áðàçèëüö³ íà êàðíàâàë³, ùîñü íåñàìîâèòî êðè÷àëè, à õòîñü ³ç íèõ ïîâòîðþâàâ, ùî ÿêèéñü Ðîìà ëþáèòü ÿêóñü ðèáó; øèìïàíçå ðåãîòàëè ³ ïèùàëè, ñìèêàëè îäíå îäíîãî çà õâ³ñò ³ ðåãîòàëè ùå äóæ÷å, à â êóò³ ñòîÿëè äâà âåëè÷åçíèõ âîëüºðè: òàì ñïîê³éíî, ÷àñ â³ä ÷àñó ìàõàþ÷è ñòðàøíèìè õâîñòàìè-áëèñêàâêàìè, ëåæàëè òèãð ³ ëåâ ãîðä³ñòü òà ïðèâ³ä äëÿ õâèëþâàííÿ âñüîãî öèðêó. Íîâ³ àêòîðè äèâèëèñü íà òå âñå, ³ äóðíî ¿ì ñòàâàëî, íåâïåâíåíî îçèðàëèñü äî âîëüºð³â ³ çàãàäóâàëè îñòàííº áàæàííÿ, ïðîõîäèëè ïîâç àêâàð³óì ³ç êðîêîäèëîì, ùî áóâ ñõîæèé íà êàì³íü ÷è â³äëàìîê ñêåë³, ç쳿íå êóáëî òà íàâ³òü ñ³ðåíüêîãî â³ñëþêà, ³ íàðåøò³ ä³éøëè äî êîòÿ÷èõ êë³òîê òà çàãîí³â. Õëîïö³ òà ä³â÷àòà, çíàéîìòåñü: Âàñüêî òà Ìóð÷èê íîâ³ àêòîðè ó íàø³é òðóï³, ïàðàäíèì òîíîì âèãîëîñèâ Íÿâ. Äóæå ïðèºìíî. À ÷îãî âè îáðàëè íàø öèðê? çäèâóâàëàñü ïóõíàñòà á³ëÿâêà. Ó íàñ êë³òêè øèðîê³, æàðòîìà â³äïîâ³â çà äðóç³â Àíòóàí. Ðàä³ çíàéîìñòâó, çáèâàþ÷èñü, â³äïîâ³ëè ãîñò³, â³ä÷óâøè íà ñîá³ ïîãëÿäè ç äåñÿòêà êîòÿ÷èõ î÷åé. Âñå, ïî÷óâàéòåñü, ÿê âäîìà, çàê³í÷èâ åêñêóðñ³þ ê³ò, âàø³ çàãîíè ï³ä íîìåðàìè 5 òà 6. Âäàëî¿ ðîáîòè! IV Ó íîâ³é äîì³âö³ àêòîðè Âàñüêî òà Ìóð÷èê Êîòîâñüêèé âæå òèæäåíü. Ñïî÷àòêó âîíè é íå çíàëè: ïëàêàòè ÷è ñì³ÿòèñü. Íà ñöåíó ¿õ ïîêè íå âèïóñêàëè, ãîäóâàëè íåïîãàíî, êîìïàí³ÿ, çäàºòüñÿ, ï³äõîäÿùà òà äðóæåëþáíà. Çà íîâèõ óçÿâñÿ ãîëîâíèé ê³ò öèðêó Æèòêî. Ùîäíÿ ï³ñëÿ êîíöåðòó âîíè âèõîäèëè íà ïóñòó àðåíó é â÷èëèñü õîäèòè íà äâîõ, òàíöþâàòè, íîñèòè íà ãîëîâ³ ì ÿ÷à òà áàãàòî ÷îãî ³íøîãî. Æèòêî áóâ æîðñòîêèì òà ïèõàòèì, ìàí³ðíèì êîòîì, àëå ðîáèâ ñïðàâó ãàðíî ³ îá³öÿâ íîìåðè ó êîíöåðòàõ, ââàæàþ÷è ñâî¿õ ó÷í³â çä³áíèìè. Îêð³ì Âàñüêà ³ Ìóð÷èêà, ïàí Æèòêî ãîòóâàâ äî ñöåíè é ³íøîãî êîòà õóäîðëÿâîãî Áàáàéêó.
À ÷îìó éîãî òàê íàçâàëè? çàïèòàâ ÿêîñü Ìóð÷èê ó îäí³º¿ êèö³. Ìè ï³ä³áðàëè éîãî çà ì³ñòîì. ³í áóâ äóæå áðóäíèé, õóòðî çáèëîñü òà çëèïëîñü, â³í äèâèâñÿ íà íàñ ãîëîäíèìè î÷èìà ³ áóâ íàñò³ëüêè ïîí³âå÷åíèé, ùî ìè éîãî ñïî÷àòêó çëÿêàëèñü, àëå Æèòêî ÷îìóñü íå çîñòàâèâ éîãî íàïðèçâîëÿùå ³, ÿê áà÷èø, óçÿâ äî ñåáå íà ðîáîòó. Áàáàéêà òåæ áóâ ãàðíèì ó÷íåì ³ õîò³â âèñòóïàòè ó ãîëîâíèõ íîìåðàõ. ³í â³äð³çíÿâñÿ â³ä ³íøèõ êîò³â â³÷íî á³ãàþ÷èìè ìàëåíüêèìè î÷åíÿòàìè ³ äåÿêîþ â³äëþäüêóâàò³ñòþ, ÿê êàæóòü ïðî ëþäåé. Áàáàéêà ëåãêî çàâîäèâ äðóæáó ç ³íøèìè çâ³ðèíàìè, àëå íå çáëèæóâàâñÿ ç æîäíîþ ³ç íèõ. Ïðî òàêèõ êàæóòü: ñàì ñîá³ íà ðîçóì³. Ïðî íüîãî íå ìîæíà áóëî ñêàçàòè àí³ ïîãàíå, àí³ õîðîøå, â³í íå êîíôë³êòóâàâ ³ çàâæäè òðèìàâñÿ íåéòðàëüíî. Öåé ê³ò õîò³â äðóæèòè ³ ç íàøèìè ãåðîÿìè, àëå, êîëè ä³çíàâñÿ, ùî âîíè òàê ñàìî, ÿê ³ â³í, òðåíóþòüñÿ ó Æèòêà ³ õî÷óòü âèñòóïàòè, ïåðåñòàâ íàâ ÿçóâàòèñü. ² öå äîáðå, áî ó äðóç³â ³ òàê áóëî áàãàòî ðîáîòè. Çàçâè÷àé âðàíö³ Ìóð÷èê ç Âàñüêîì âèõîäèëè íà ïðîãóëÿíêó, áàâèëèñü, àæ ïîêè íå êëèêàëè îá³äàòè. Ïîò³ì éøëè íà çàíÿòòÿ ç Æèòêîì, à ââå÷åð³, ÿêùî ñèëè íå çàëèøàëè îñòàòî÷íî ¿õíº ò³ëî, çáèðàëèñü ç ³íøèìè êîòàìè òà íÿâêàëè, ñï³âàëè ï³ñåíü, îáãîâîðþâàëè ãëÿäà÷³â ³ âèñòóï. Ìóð÷èê ëþáèâ ãóëÿòè íà ñàìîò³. ³í ÷åêàâ, êîëè ïî÷íóòüñÿ ðåïåòèö³¿, ï³äãîòîâêè òîùî. Òîä³ Ìóð÷èê âèõîäèâ íà îïîâèòèé çåëåííþ ´àíîê, âòÿãóâàâ ëèïêå â³ä àðîìàò³â ïîâ³òðÿ, îáäèâëÿâñÿ, ÷è íåìà ïðàö³âíèê³â öèðêó, ïåðåñòðèáóâàâ çãðà¿ ñîíÿ÷íèõ êóëüáàá ³ çíèêàâ äåñü òàì, ó çåëåíîìó áåçìåææ³. Ïîâåðòàâñÿ íà îá³ä íèøêîì, ñ³äàâ ³ âè÷³ñóâàâ õóòðî. Âàñüêî äî òîãî ÷àñó ³ ñàì íå ñóìóâàâ: â³í àêòèâíî ñï³ëêóâàâñÿ ç â³ñëþêîì ïðî ë³êóâàëüí³ âëàñòèâîñò³ äåÿêèõ òðàâ, õîäèâ íà ç³áðàííÿ. ³í äðàòóâàâñÿ â³ä áàéäèêóâàííÿ, òîìó áðàâ ó÷àñòü ó âñüîìó. Çì³íþâàâñÿ: áóâàëî, æàðòóâàâ ïðî çíàéîìîãî êîòà, à áóâàëî, ñòîÿâ äåñü îñòîðîíü ³ ÷îãîñü êðèâèâñÿ; ïîò³ì, ïðàâäà, êðèâèòèñü ïåðåñòàâ, æàðòóâàòè ñòàâ ïðîñò³øå, ïðèì³òèâí³øå, ÷èì âèêëèêàâ ñàëþòè ñì³õó. Âàñüêî çíàéøîâ ñîá³ òèì êóïó äðóç³â, ÿêèõ ÷àñòåíüêî ïðîñèâ ïðî ÿê³ñü äð³áí³ ïîñëóãè, àëå í³õòî ç òèõ äðóç³â íå çíàâ ïðî íüîãî í³÷îãî äîñòîâ³ðíîãî í³ çâ³äêè â³í, í³ õòî â³í.  òîé æå ÷àñ Âàñüêî çíàâ á³îãðàô³¿ á³ëüøîñò³ çíàéîìèõ, àëå âîíè éîãî íå çàéìàëè, òîìó ê³ò ÷àñòåíüêî îïîâ³äàâ ¿õ Ìóð÷èêîâ³ áåçñîííèìè íî÷àìè, âèãàäóþ÷è ³ ïëóòàþ÷è ³ìåíà. Ìèíàëè äí³. Íàðåøò³ íàñòàâ ÷àñ äëÿ äåáþòó Æèòêîâèõ ó÷í³â. Íå âñ³ âîíè ïðîéøëè âèïðîáóâàííÿ: Âàñüêî òà Ìóð÷èê âèÿâèëèñü á³ëüø ï³äãîòîâëåíèìè, í³æ Áàáàéêà, ³ â³í äóæå ÷åðåç òå ïåðåæèâàâ, à ïîò³ì ñêàçàâ: Òàê, âè, ìàáóòü, çä³áí³ø³ çà ìåíå, ÿ çãîäíèé ç ð³øåííÿì Æèòêà. Ùàñòè âàì íà çàâòðàøíüîìó âèñòóï³! ×è ùèð³ òî áóëè ñëîâà, ÷è í³, âîíè òàê ³ íå ä³çíàëèñü. Àëå âñå îäíî ï³äáàäüîðèëè çàñìó÷åíîãî êîòà ³ ñòàëè ãîòóâàòèñü äî âèñòóïó. Ïåðø çà âñå, òðåáà áóëî ï³äãîòóâàòè êîñòþìè. Íà Âàñüêà çíàéøëè îêñàìèòîâî-÷îðíèé æèëåò ç ´óäçèêàìè-ðîìáàìè. Äî íüîãî äîäàâàëàñü á³ëà, ÿê ñí³ã
$"
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
íà ã³ðñüêèõ âåðøèíàõ, êðàâàòêà. Âèøêîëåíà õîäà êîòà ³ õâ³ñò òðóáîþ ñòâîðþâàëè ïîçèòèâíå âðàæåííÿ. Ìóð÷èê îòðèìàâ êëàñè÷í³ ÷îðí³ áðþêè òà ìåòåëèêà, êîòðèé çäàëåêó çäàâàâñÿ ñïðàâæíüîþ âåëåòåíñüêîþ êîìàõîþ ç äîâãèìè êðàñèâèìè êðèëàìè. Äàë³ çà ñïèñêîì áóëî ìèòòÿ, ñóøêà òà ðîç÷³ñóâàííÿ õóòðà. Ïðàâäà, ï³ñëÿ ö³º¿ ïðîöåäóðè Ìóð÷èê äåùî ñõóä, áî éîãî äîâãà øóáêà áóëà ïèøíîþ, ÿê õìàðèíêè ó ë³òíüîìó íåá³. Âàñüêî æ ñòàâ ïðèëèçàíèì ³ áóâ ñõîæèì íà ñâîãî äðóãà Íÿâà. Íàâ³òü Àíòóàí öå ïîì³òèâ, ³ âîíè çì³ðþâàëè öèðê êðîêàìè, ñòóïàþ÷è íà îäíó é òó ñàìó ëàïó ³ ìàõàþ÷è õâîñòàìè âîäíî÷àñ, à Ìóð÷èê ï³äõîäèâ äî íèõ ³ ìàí³ðíî êàçàâ: Íó ùî, ïàíîâå, ÷è âåëèêèé øàòåð? , íà ùî ò³ â³äïîâ³äàëè: Íå çíàºìî, çàðàç ùå îòóò ïðîéäåìîñÿ ³ ñêàæåìî . À ïîò³ì ö³ òðè ïàíè÷³ ïîñêèäàëè ç ñåáå êîñòþìè ³ íó-ìî ñîáàê äðàæíèòü! V Îò ³ íàñòàâ äåíü âèñòóïó. Îé, êîëîòíå÷à çä³éíÿëàñü, òàêå òâîðèëîñü! Ùå çðàíêó âñ³ á³ãàëè ³ õâèëþâàëèñü, áî çíèêëà Ìóð÷èêîâà êðàâàòêà. Çíàéøëè ¿¿ ÷îìóñü á³ëÿ ñàì³ñ³íüêîãî âîëüºðó ç ëåâîì, à ÿê âîíà òàì îïèíèëàñü ñïèòàé ä³äüêà! ͳõòî àæ äî âå÷îðà íå íàâàæóâàâñÿ íàáëèçèòèñü ³ çàáðàòè ¿¿, ïîêè öå íå çðîáèâ äðåñèðóâàëüíèê. Äàë³ ùå îäíà ïðèãîäà: ÿê çàõîäèëèñü îïåðàòîðè ñöåíó ïðèêðàøàòè ³ àïàðàòóðó âìèêàòè, òî íå ìîãëè ñâ³òëà â³äøóêàòè. ˳çóòü ç ë³õòàðèêîì, äðîòè îáäèâëÿþòüñÿ, à ÿêèìè øëÿõàìè âîíî ï³øëî, íå ìîæóòü çíàéòè, àæ ïîêè íå ïîáà÷èëè ðîç³äðàíèé äðîò ó ñàìîìó çàêóòêó çàëè. Íó íå äèâî? ͳáè âñå ïåêëî ç éîãî ÷îðòàìè çàâàæàþòü êàð ºð³ Ìóð÷èêà ³ Âàñüêà. À ö³ äâîº ñèäÿòü ïîõìóð³ ³ â ðîçäóìàõ â òóãó ïîðèíóëè Æèòêî âèòðàòèâ áàãàòî ñèë ³ ì`ÿñà íà öèõ äâîõ, òîìó ï³äâîäèòè éîãî áóëî êàòåãîðè÷íî çàáîðîíåíî. Ç ³íøîãî áîêó, ñüîãîäí³øí³ íåãàðàçäè íàñò³ëüêè ï³äêîñèëè äóõ äåáþòàíò³â, ùî âîíè êëÿëè ³ ñöåíó, ³ íàïîëÿãàííÿ Íÿâà ïðàöþâàòè òóò. ßê ñòàðà öèãàíêà âîðîæèòü ìîëîä³é ä³â÷èí³, òàê ³ âîíè âäèâëÿëèñü ó ñâîº ìàéáóòíº. Âàñüêî î÷³êóâàâ íà îïëåñêè, êîâáàñó, çàçäð³ñòü, ïîõâàëó, í³÷ë³ã ³ íàñòóïíèé äåíü ç éîãî ðåïåòèö³ÿìè. ³í òàê ³ íå ïðèâ ÿçàâñÿ äî æîäíîãî ³ç ñâî¿õ äðóç³â, òîìó, êîëè õòîñü ï³äõîäèâ ¿õ ï³äáàäüîðèòè, Âàñüêî äèâèñÿ íà íüîãî ÿê ÷àêëóí ïåðåä ïðîðîöòâîì, öå ëÿêàëî ãîñòÿ ³ ïðîãàíÿëî. ʳò í³êîãî íå õîò³â áà÷èòè. Ìóð÷èê æå äóìàâ ëèøå ïðî îäíå: ÿê áè ï³äïðàâèòè ñâ³é íîìåð. ³í óÿâëÿâ ð³çíîìàí³òí³ ïà, àëå âñå íå ï³äõîäèëî. Òîä³ â³í ãëÿíóâ íà Âàñüêà: ïåâíî, òîé òåæ ïåðåæèâຠçà âèñòóï. Ìóð÷èê äèâèâñÿ ó âåëèê³ íàï³âñâ³äîì³ î÷³ ñâîãî íàïàðíèêà, ³ ïîòðîõó âñå íàâêðóãè ïîðèíàëî ó áåçâèõ³äü, Ìóð÷èê âæå áóâ õóäîæíèêîì ³ ìàëþâàâ êàðòèíè íà áåçåìîö³éí³é ïîâåðõí³ Âàñüêîâèõ î÷åé, óÿâëÿâ ¿õ äâîìà îçåðöÿìè, à ïîò³ì ïîäóìàâ, ùî â³í ÿêàñü äèêà àôðèêàíñüêà ê³øêà, æèòåëü íåâ³äîìîãî êðàþ Ðàïòîì ãîëîñ âåäó÷îãî çàòèõ, ³ êîòè ïî÷óëè, ÿê õòîñü øòîâõíóâ ¿õ íà ñöåíó. Òî áóâ Æèòêî. (ïðîäîâæåííÿ ó íàñòóïíîìó íîìåð³)
1/2 0 13
²ðèíà ÓÄвÑ
ÏÅÍÇËÅÌ, ÑËÎÂÎÌ ² ÏÅÐÎÌ
Îñòàííÿ ÷âåðòü ìèíóëîãî ñòîë³òòÿ ³ ïî÷àòîê íèí³øíüîãî îçíàìåíîâàí³ ïåðåîñìèñëåííÿì äàâíî ñôîðìîâàíèõ óÿâëåíü òà ôîðì ¿õ ïîáóòóâàííÿ â îáðàçîòâîð÷îìó ìèñòåöòâ³. Çíèêëè âåëèê³ òåìàòè÷í³ ïîëîòíà, ðåïðåçåíòàòèâí³ ïîðòðåòè, ïðÿìîë³í³éíèé ïàòð³îòèçì. Íàòîì³ñòü ó ñó÷àñí³é â³ò÷èçíÿí³é îáðàçîòâîð÷îñò³ âñå á³ëüø óïåâíåíî óòâåðäæóºòüñÿ ñïîê³éíå ñïîãëÿäàííÿ æèòòÿ, éîãî ô³ëîñîôñüêå ñïðèéíÿòòÿ ³ â³äïîâ³äíå ìèñòåöüêå â³äòâîðåííÿ. Òàê³ çì³íè âèìàãàþòü â³ä òâîðö³â âåëèêî¿ ùèðîñò³, ñïðàâæíüî¿ ôàõîâî¿ ìàéñòåðíîñò³ ³ ïîñò³éíîãî óäîñêîíàëåííÿ. Íàçâàí³ ÿêîñò³ ó ïîâí³é ì³ð³ ïðèòàìàíí³ òâîð÷³é îñîáèñòîñò³ Î.Þð÷åíêà. Âèâ÷àþ÷è òâîð÷³ñòü áóäü-ÿêîãî ìèòöÿ, ïåðåêîíóºøñÿ, ÿêå âåëèêå çíà÷åííÿ ó ôîðìóâàíí³ ôàõîâî¿ îñîáèñòîñò³ â³ä³ãðàþòü òðàäèö³¿ ðîäó, ãåíåòè÷íå êîð³ííÿ, âðàæåííÿ äèòèíñòâà ³ ïðèðîäíå îòî÷åííÿ ëþäèíè, îñîáëèâî íà ïî÷àòêó æèòòÿ. Âàæêî ïåðåîö³íèòè çíà÷åííÿ öèõ ÷èííèê³â äëÿ Þð÷åíêà - õóäîæíèêà. Ìèòåöü íàðîäèâñÿ 3 ãðóäíÿ 1960 ðîêó ó Êðèâîìó Ðîç³, ïðîâ³â òóò äèòèíñòâî ³ þíàöüê³ ðîêè, îòæå, ãîðäèé äàâíüîþ ³ñòîð³ºþ òà ñó÷àñí³ñòþ ñòåïîâèé êðàé Ðóäàíè, ì³ñòî øàõò ³ êàð ºð³â áåçóìîâíî âïëèíóâ íà éîãî ñòàíîâëåííÿ. Îñíîâè ðåàë³ñòè÷íîãî ðèñóíêó, æèâîïèñó, êîìïîçèö³¿, ³íøèõ êîìïîíåíò³â íåëåãêî¿ íàóêè õóäîæíèêà Î.Þð÷åíêî çàñâî¿â íà õóäîæíüî-ãðàô³÷íîìó ôàêóëüòåò³ Êðèâîð³çüêîãî ïåäàãîã³÷íîãî ³íñòèòóòó, íèí³ óí³âåðñèòåòó. Îäíàê ïî áàòüê³âñüê³é ë³í³¿ ìèòåöü ïîõîäèòü ç Âîëèí³, ³ öå îáóìîâèëî éîãî æèòòºâèé âèá³ð íà ïåâíîìó åòàï³. ϳñëÿ çàê³í÷åííÿ ³íñòèòóòó â³í òðè ðîêè â÷èòåëþâàâ ó ñåë³ Øåëüâ³â, ³ òðóäîâèé òà ïîáóòîâèé óêëàä âîëèíñüêîãî ñåëà òåæ éîìó çíàéîìèé íå â³ðòóàëüíî. Âñÿ ïðîôåñ³éíà á³îãðàô³ÿ Î.Þð÷åíêà ïîâ ÿçàíà ç ð³äíèì ôàêóëüòåòîì, äå â³í âèêëàäຠâæå 20 ðîê³â. Îñîáëèâà ñêëàäí³ñòü ³ ïðèíàäà ïðîôåñ³¿ õóäîæíèêà-ïåäàãîãà ïîëÿãຠó òîìó, ùî ñïðàâæí³é ôàõ³âåöü íå ìèñëèòü ñåáå ëèøå ðåòðàíñëÿòîðîì ïåâíèõ çíàíü, óì³íü ³ íàâè÷îê, à áàçóº âèêëàäàöüêó ðîáîòó íà âëàñíîìó òâîð÷îìó äîñâ³ä³ ³ ïðèêëàä³, óäîñêîíàëåíí³ îñîáèñòî¿ õóäîæíüî-òâîð÷î¿ ä³ÿëüíîñò³. Ìèòåöü âñåá³÷íî â³äïîâ³äຠêâàë³ô³êàö³éíèì çàñàäàì, âêëàäàþ÷è âñ³ ñèëè, çíàííÿ ³ äóøó ó ôîðìóâàííÿ ìàéáóòí³õ ôàõ³âö³â. ³í àêòèâíî ïðàöþº íàä óäîñêîíàëåííÿì çì³ñòó ³ ìåòîäèêè âèêëàäàííÿ æèâîïèñó, ðîçðîáëÿþ÷è àâòîðñüê³ ïðîãðàìè. Ñòâîðåí³ íèì ðåêîìåíäàö³¿ ïðîõîäÿòü àïðîáàö³þ ÿê ó íàâ÷àëüíèõ ìàéñòåðíÿõ, òàê ³ â ïëåíåðíèõ ïî¿çäêàõ ç³ ñòóäåíòàìè, îðãàí³çàòîðîì ³ ó÷àñíèêîì ÿêèõ ìèòåöü âèñòóïຠïîñò³éíî. ϳä ÷àñ òàêèõ ïîäîðîæåé Î.Þð÷åíêî àêòèâíî ñï³ëêóºòüñÿ ç êîëåãàìè-âèêëàäà÷àìè ³íøèõ òâîð÷èõ âóç³â, ï³äâèùóþ÷è òèì ñàìèì âëàñíó êâàë³ô³êàö³þ. Çàãàëüíó ïîâàãó âèêëèêຠö³ëåñïðÿìîâàíà ðîáîòà âèêëàäà÷à ïî ñòâîðåííþ õóäîæíüîãî ìóçåþ ôàêóëüòåòó òà îðãàí³çàö³¿ ð³çíîïëàíîâèõ âèñòàâîê ó ôàêóëüòåòñüê³é âèñòàâêîâ³é çàë³, ùî äຠìîæëèâ³ñòü ìîëîä³ áåçïîñåðåäíüî ñï³ëêóâàòèñü ç òâîðàìè ìèñòåöòâà ÿê â³äîìèõ ìèòö³â, òàê ³ ïî÷àòê³âö³â.
ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
$# Âëàñíà õóäîæíüî-òâîð÷à ñêëàäîâà âèêëàäàöüêî¿ ä³ÿëüíîñò³ õóäîæíèêà òåæ çàñëóæèëà îá´ðóíòîâàíå âèçíàííÿ. Ïåðñîíàëüíà âèñòàâêà ðîá³ò Îëåêñàíäðà Ñåðã³éîâè÷à ñâ³ä÷èòü ïðî éîãî áåçóìîâíó ìàëÿðñüêó ìàéñòåðí³ñòü, ãëèáèíó òâîð÷èõ ïîøóê³â ³ ôàõîâó â³äïîâ³äàëüí³ñòü. Ïðåäñòàâëåí³ â åêñïîçèö³¿ ïîëîòíà ÿâëÿþòü ñîáîþ âèðàçí³, âèêîíàí³ íà âèñîêîìó õóäîæíüîìó ð³âí³ æèâîïèñí³ ðåïîðòàæ³ äèíàì³÷íîãî ñïðèéíÿòòÿ àâòîðîì êàðòèí ïðèðîäè íàøî¿ â³ò÷èçíè, âò³ëþþòü éîãî áà÷åííÿ çàñàä áóòòÿ ëþäèíè, âèçíàííÿ âëàñíèõ òâîð÷èõ îð³ºíòèð³â. Ðîçìà¿òòÿ âïëèâ³â ³ ÷èííèê³â ñòàíîâëåííÿ ïîñïðèÿëè ôîðìóâàííþ ñïåöèô³÷íèõ ðèñ éîãî âëàñíîãî æèâîïèñíîãî ñòèëþ. Åñòåòè÷íî óñâ³äîìëåí³ âðàæåííÿ â³ä ïðèðîäè ³ ëþäåé Âîëèí³, Êàðïàò ³ Ïîë³ññÿ, ×åðêàùèíè, Êðèâîð³ææÿ òà Êðèìó ñòàëè ³ìïóëüñîì äëÿ õóäîæí³õ âò³ëåíü. Ïðîâ³äíå ì³ñöå â ìèñòåöüêîìó äîðîáêó Î.Þð÷åíêà îñòàííüîãî äåñÿòèë³òòÿ çàéìຠïåéçàæ. Ïåéçàæ, ÿêùî â³í íå ³íäóñòð³àëüíèé àáî óðáàí³ñòè÷íèé, â³÷í³ñòþ ñâî¿õ ìîòèâ³â ïîðà ðîêó ÷è äíÿ, ë³ñ, ïîëå, ð³÷êà, ãîðè ÷è ìîðå çäàºòüñÿ, ðèçèêóº ñïðèéìàòèñü ÿê àðõà¿çì. Îäíàê öÿ êîíñåðâàòèâí³ñòü óäàâàíà. Ãîñòðîòè ³ ñó÷àñíîñò³ ìàëÿðñüêèì êðàºâèäàì íàäàþòü åìîö³éíà íàñè÷åí³ñòü òà ÿñêðàâ³ ³íäèâ³äóàëüí³ çàñàäè áàãàòñòâî òîíîâîãî ³ áàðâíîãî ëàäó, ÿê³ñòü ïåðåäà÷³ ñòàíó ïðèðîäè òîùî. Ö³ ÿêîñò³ â ðîáîòàõ ìèòöÿ äîñÿãíóò³ çàâäÿêè àêöåíòîâàí³é íàòóðíîñò³ ïåéçàæíîãî îáðàçó, îïîð³ íà ïëåíåðí³ âðàæåííÿ òà âäàëî â³ä³áðàíèì âèðàæàëüíèì çàñîáàì. Ïåðåäóñ³ì ïðèâåðòຠóâàãó íåîðäèíàðíèé êîíòðàñò ì³æ êàìåðí³ñòþ ôîðìàòó òà ìîíóìåíòàëüí³ñòþ äóìîê ³ ïî÷óòò³â, óçàãàëüíåíîþ âèðàçí³ñòþ ìîòèâó áàãàòüîõ ïîëîòåí.  çàëåæíîñò³ â³ä çàäóìó, ïðîäèêòîâàíîãî êîíêðåòíèì âðàæåííÿì, ïîñòຠâ³äïîâ³äíå áàðâíî-êîìïîçèö³éíå ð³øåííÿ. Íàñòðîºì òèø³, ãàðìîí³éíî¿ óòèõîìèðåíîñò³ ïðèðîäè ñïîâíåí³ ïîëîòíà, ùî â³äòâîðþþòü êðàºâèäè Ïîë³ññÿ: Ðàíîê íà Ñâ³òÿç³ , Âå÷³ð íà Ñâ³òÿç³ , Ñâ³òÿçü. Çàòîêà òîùî. Öåé íàñòð³é âò³ëåíèé ÷èñòî ïåéçàæíèìè çàñîáàìè: ïðîñòîðîì íåáà, ãëàääþ âîäè ÷è ñêîøåíîãî ëóãó, òî÷íî ïåðåäàíèì îñâ³òëåííÿì ë³òíüîãî ðàíêó, ïîëóäíÿ òà âå÷îðà. Ñïîê³éíà ë³í³ÿ ãîðèçîíòó, îäíàêîâ³ ïðîïîðö³éí³ â³äíîøåííÿ æèâî¿ ñòèõ³¿ íåáà ³ çåìíî¿ ïëîò³, âèðàçíà ñîêîâèòà ïàë³òðà ï³äêîðþþòü ãëÿäà÷à. Íàòîì³ñòü â êàðòèíàõ Äâà äóáà , Ñâ³òÿçü. Ó çàò³íêó , ³òðÿê , Êîñ³â, ̳ñüêà ãîðà ïåâíà ôðàãìåíòàðí³ñòü ïðåäìåò³â òà åëåìåíò³â íà ïëîùèí³ ïîëîòíà, êîíòðàñò ïåðøîãî òà çàäíüîãî ïëàí³â íàñë³äóº ³ìïðåñ³îí³ñòè÷í³ òåíäåíö³¿ ñòâîðåííÿ âðàæåííÿ, ùî êàðòèíà ïðîäîâæóºòüñÿ çà ðàìîþ ³ òèì ñàìèì í³áè ââîäèòü ãëÿäà÷à ó çîáðàæåííÿ. Ðàçîì ç òèì, ñêëàäíå ç³ñòàâëåííÿ ãîðèçîíòàëüíèõ ïëàí³â ç ïåðïåíäèêóëÿðíèì ðóõîì íàäຠð³âíîâàãè êîìïîçèö³¿. Âèðàçí³ñòü ðîá³ò Åòþä ç ã³ëêîþ , Äîùèòü ´ðóíòóºòüñÿ íà òîíêî â³ä÷óòîìó êîíòðàñò³ âèãàäëèâîãî ìåðåæèâà ëèñòÿ äåðåâ íà ïåðåäíüîìó ïëàí³ ³ ðîçãîðíóòèõ ïî ãîðèçîíòàë³ äàëåêèõ êðàºâèä³â. Êîíêðåòí³ñòü ïðåäìåòíî¿ ôîðìè òà îá ºêòèâí³ñòü ïðîñòîðîâîãî áà÷åííÿ çàáåçïå÷óþòü äèíàì³êó âíóòð³øíüîãî æèòòÿ öèõ ðîá³ò. Ïðèíöèï áàðâíîãî êîíòðàñòó ëÿãຠâ îñíîâó ôîðìóâàííÿ îáðàçó â êàðòèíàõ Äóá ³ Îñ³íü , Êîñ³â. Âå÷³ð ó ãîðàõ . Âîäíî÷àñ ìè áà÷èìî, ÿê ìàéæå ñèìâîë³÷íèé îáðàç ïðèðîäè, â³äòâîðåíèé ç ïðàãíåííÿì äî óçàãàëüíåííÿ ³ åêñïðåñèâíîñò³, øèðîòà òà åíåðã³éí³ñòü ïèñüìà ó ïåðøîìó âèïàäêó ³ äåòàëüí³øà ïðîðîáêà äåòàëåé ó äðóãîìó íàäàþòü öèì ðîáîòàì çîâñ³ì ð³çíîãî
çâó÷àííÿ. Êëàñè÷íîþ óð³âíîâàæåí³ñòþ êîìïîçèö³¿, âèâàæåí³ñòþ ïðîñòîðîâîãî ð³øåííÿ òà ãàðìîí³éíèì ïîºäíàííÿì òåïëèõ ³ õîëîäíèõ áàðâ ïîçíà÷åí³ êàðòèíè Áóäèíîê íàä ñòàâêîì , Åòþä ç áóä³âëåþ , Íà ³ëüøàíö³ , Âåðáà . Ïîïðè ïîç³ðíó áóäåíí³ñòü ìîìåíòó, âîíè ñïîâíåí³ ïîåòè÷íî¿ êðàñè ³ íåçðèìî¿ ïðèñóòíîñò³ ëþäèíè. Ñâÿòêîâå ï³äíåñåííÿ, ïåðåä÷óòòÿ ùàñòÿ, âèêëèêàíå êðàñîþ ïåéçàæó, ïîðîäæóº êîìïîçèö³ÿ Êóëüáàáè . Íàïèñàíà ïî-åòþäíîìó ñâ³æî, ïëàñòè÷íèì ì ÿêèì ìàçêîì, ç ïîáóäîâîþ êîëüîðîâî¿ ãàìè íà ç³ñòàâëåíí³ ÷èñòèõ çîëîòèñòî-çåëåíèõ, ïîìàðàí÷åâèõ òà áëàêèòíî-áóçêîâèõ êîëüîð³â, êàðòèíà âèïðîì³íþº åíåðã³þ. Öå â³ä÷óòòÿ ïîñèëþºòüñÿ ³ ñêåðîâàíèìè äî îïòè÷íîãî öåíòðó ë³í³éíèìè ðèòìàìè. Äåùî ³íøîãî çàáàðâëåííÿ íàáóâຠñïðèéíÿòòÿ ïðèðîäè â ïîëîòíàõ Êàðàäàã , Êàðàäàã. Ñâÿòà ãîðà , ϳä Ãîâåðëîþ . Äóøåâíå î÷èùåííÿ â³ä äð³á ÿçêîâî¿ ñóºòè ïîáóòó îõîïëþº ãëÿäà÷à ïåðåä âåëè÷íîþ ïðèðîäîþ ã³ð. Ïðîñò³ð ïîëîòåí íàáóâຠíå çàìêíåíîãî, à â³äêðèòîãî, ìîíóìåíòàëüíî-âèäîâèùíîãî õàðàêòåðó. ³äñóòí³ñòü ëþäèíè ï³äêðåñëþº ìàñøòàá ïåéçàæíîãî ìèñëåííÿ ìèòöÿ. Îäíàê ïîð³âíÿííÿ ðîá³ò äຠçìîãó â³ä÷óòè ³ ð³çíèöþ ì³æ íèìè. Ðîçëîã³ ðèòìè òà åíåðã³éí³ñòü ïèñüìà øèðîêèìè ìàçêàìè ç³ øòèâíèì íàêëàäàííÿì ôàðá, ñì³ëèâå ç³ñòàâëåííÿ àêòèâíèõ êîëüîð³â, çì³ñòîâèé êîíòðàñò ì³æ óçàãàëüíåíèìè õâèëÿñòèìè îáðèñàìè Ãîâåðëè òà ðóêîòâîðíîþ êðàñîþ ñåëà á³ëÿ ¿¿ ï³äí³ææÿ ïîñèëþþòü åìîö³éíó âèðàçí³ñòü ïëàñòè÷íî¿ ìåòàôîðè êàðïàòñüêîãî ïåéçàæó. À âåðõ³â ÿ Êàðàäàãó çàâäÿêè áàðâèñòîìó äåêîðàòèâíîìó òðàêòóâàííþ äåòàëåé ìîòèâó, á³ëüø äåë³êàòíîìó ñï³ââ³äíîøåííþ áëàêèòíèõ, ñèí³õ, ì ÿêèõ çåëåíèõ, áóçêîâî-ô³îëåòîâèõ êîëüîð³â òà ñòð³ìê³é ³ äèíàì³÷í³é ïîáóäîâ³ ïîëîòíà çíèçó âãîðó ³ âãëèáèíó í³áè êëè÷óòü ãëÿäà÷à íàñîëîäèòèñü ¿õ ï³äêîðåííÿì. Îñ³áíó ãðóïó ñêëàäàþòü ðîáîòè, â ÿêèõ ïåéçàæí³ ìîòèâè ïîºäíóþòüñÿ ç àðõ³òåêòóðíèìè.  í³é ñàìîñò³éíèé ïîåòè÷íèé öèêë óòâîðþþòü åòþäè, äå â öåíòð³ óâàãè òðàäèö³éí³ äåðåâ ÿí³ ñàêðàëüí³ òà æèòëîâ³ ñïîðóäè, òàê ÷óäîâî âïèñàí³ ó íàâêîëèøíþ ïðèðîäó. Çîáðàæåííÿ ñåëÿíñüêî¿ õàòè ÷è ñ³ëüñüêî¿ öåðêâè, îïîåòèçîâàíå ³ ñïîâíåíå ãëèáîêîãî ïî÷óòòÿ, ùå ç Õ²Õ ñòîë³òòÿ ñòàëî â óêðà¿íñüêîìó ìèñòåöòâ³ ñâîºð³äíèì çíàêîâèì ñèìâîëîì íàðîäíîãî æèòòÿ.  ïîëîòíàõ Õàòà â ñåë³ ßâîð³â , Âîðîõòÿíñüêèé ìîòèâ , Ïîë³ñüêà õàòà , Õë³â , Ñåëî Ñâ³òÿçü òà ³íøèõ â³ä÷óâàºòüñÿ ùèðèé âèÿâ ìèñòåöüêîãî çàõîïëåííÿ, ïîìíîæåíèé íà áàæàííÿ ïîäàòè ñâîºð³äíó äîêóìåíòàëüíó ô³êñàö³þ ïàì ÿòîê, ÿêèõ âñå ìåíøå çóñòð³÷àºòüñÿ íà òåðåíàõ ñó÷àñíî¿ êðà¿íè. Ãðàô³÷íà âèðàçí³ñòü ôîðì àðõ³òåêòóðè îðãàí³÷íî ïåðåïëåòåíà ç æèâîïèñíèì ïåéçàæíèì îòî÷åííÿì, ó â³äòâîðåíí³ ÿêîãî ñïîñòåð³ãàºòüñÿ çàö³êàâëåííÿ êàðïàòñüêîþ ïëåíåðíîþ øêîëîþ åêñïðåñèâíîãî êîëîðèòó. Ìàéæå ó âñ³õ òâîðàõ öèêëó çà âèêëþ÷åííÿì Ñåëà Ñâ³òÿçü - â³äñóòíº ÿñêðàâå ñâ³òëî, ùî ñòâîðþº âðàæåííÿ ñàìîäîñòàòíüîãî çàòèøíîãî ñâ³òó, ïîçà÷àñîâîãî ñåðåäîâèùà ³ñíóâàííÿ óêðà¿íñüêîãî ñåëÿíèíà. Òå æ âðàæåííÿ âèêëèêຠñïîãëÿäàííÿ çîáðàæåííÿ íåâåëè÷êî¿ ñ³ëüñüêî¿ ìàçàíêè â åòþä³ Âåñíà â ñåë³ Îðëîâåöü . Õî÷à, íà â³äì³íó â³ä êàðïàòñüêî-ïîë³ñüêèõ ìîòèâ³â, â íüîìó ãîëîâíèì ãåðîºì âèÿâëÿºòüñÿ ÿñêðàâå âåñíÿíå ñîíÿ÷íå ñâ³òëî, ùî íàäຠîñîáëèâî¿ ìàæîðíîñò³ áàðâíèì ñïîëó÷åííÿì, çàãàëüíèé ëàä ðîáîòè çàëèøàºòüñÿ êàìåðíèì. Õâèëþþ÷å â³ä÷óòòÿ áåçïåðåðâíîñò³ ³ñòîðè÷íîãî æèòòÿ íàðîäó, çâ ÿçê³â êóëüòóðíîãî ìèíó-
$$ ëîãî ç ñó÷àñí³ñòþ âèêëèêຠ³ ÷óäîâà êîìïîçèö³ÿ Ñë³ïèé äîù ç â³òðÿêîì ó öåíòð³, ÿêèé ó áåçìåæí³é êðàñ³ ïðîñòîðó ñïðèéìàºòüñÿ íå ÿê ìóçåéíèé åêñïîíàò, à îðãàí³÷íà ÷àñòèíà íàøîãî áóòòÿ. Íåçâè÷íèé âèá³ð òî÷êè çîðó ³ ðàêóðñó íàäຠîñîáëèâîãî çâó÷àííÿ óñëàâëåí³é Ñóáîò³âñüê³é öåðêâ³ ñâ. ²ëë³. Çîáðàæåíà ç³ ñõîäó ó ëåãêîìó ïðèñìåðêó, ñïîðóäà çâîäèòüñÿ óãîðó ÿê óðî÷èñòà â³õà íàøîãî ãåðî¿÷íîãî ìèíóëîãî. À ïðèìõëèâî-áàãàòîÿðóñíà öåðêâà гçäâà Áîãîðîäèö³ ó Âîðîõò³ ìîãóòí³ì àêîðäîì óñëàâëåííÿ íàö³îíàëüíîãî àðõ³òåêòóðíîãî ãåí³ÿ çâó÷èòü íà òë³ ïîëóì ÿíîãî ñïàëàõó íåáà. Âèñîêà áàðâíî-òîíàëüíà êóëüòóðà ðîá³ò â³äïîâ³äຠòåíäåíö³ÿì ñüîãî÷àñíî¿ ìàëÿðñüêî¿ ìîâè. Íàö³îíàëüíà ï³äñâ³äîì³ñòü, ç ÿêî¿ ìèñòåöüêèé ñàìîâèðàç íàáóâຠíàö³îíàëüíîãî âèãëÿäó, îáóìîâèëà îáðàçíèé ëàä íèçêè ñþæåòíèõ êîìïîçèö³é Î.Þð÷åíêà.  ïîëîòíàõ Çîëîòèé ïëóã , Êîïà÷ êàðòîïë³ , Ãîðîáö³ ïðàöÿ íà çåìë³ óòâåðäæóºòüñÿ ÿê ìàòåð³àëüíà, ìîðàëüíà, äóõîâíà îñíîâà æèòòÿ. Íà â³äì³íó â³ä ïåéçàæíèõ êîìïîçèö³é ìèòöÿ, â öèõ ïîëîòíàõ ïåðåâàæຠçàìêíóòà ó ñîá³ êîìïîçèö³éíà ñõåìà. Ñóâîðà ð³âíîâàãà ñò³éêî¿ êîìïîçèö³¿, ö³ë³ñíèé ñèëóåò îðà÷à, æ³íêè ç ñîíÿøíèêàìè, êîïà÷à êàðòîïë³, âèâàæåíèé ðèòì êîëüîðîâèõ ïëÿì, ïåâíà ïëîùèíí³ñòü òà ëàêîí³çì çîáðàæåííÿ ñâ³ä÷àòü ïðî ïåðåîñìèñëåííÿ ôîðì êð³çü ïðèçìó äàâíüîãî ³êîíîïèñó, íàðîäíîãî ìèñòåöòâà, òâîð÷îñò³ óêðà¿íñüêèõ ìàëÿð³â ïî÷àòêó ÕÕ ñòîë³òòÿ. Òàêå õóäîæíº îñìèñëåííÿ ñóâîðî¿, âàæêî¿ ïðàö³ ñåëÿíèíà íà çåìë³ äîçâîëÿº ïîáà÷èòè ¿¿ ñâîºð³äíó êðàñó ³ ñïðèéìàòè ÿê íåîáõ³äíó çàêîíîì³ðí³ñòü, ùî âèêëèêຠïîâàãó äî ãåðî¿â. Äî íàçâàíèõ ðîá³ò äîëó÷àºòüñÿ ñâî¿ì åï³÷íèì íàñòðîºì ³ ïîëîòíî Ñìåðòü êîçàêà , â ÿêîìó óçàãàëüíåííÿ ÷åðåç áàðâíó åêñïðåñ³þ íàáóâຠíàâ³òü ñèìâîë³÷íîãî õàðàêòåðó.  åâîëþö³¿ ìèñòåöòâà ñòðèæíåâîþ çàñàäîþ º ñêëàäíå ïåðåïëåòåííÿ ïîâàãè äî òðàäèö³é ³ ïðàãíåíü äî óòâîðåííÿ íîâèõ ôîðì. Òîìó-òî ìèòö³, øóêàþ÷è âëàñíèé øëÿõ, çâåðòàþòüñÿ äî âèâ÷åííÿ âæå ³ñíóþ÷î¿ ñêàðáíèö³ ñâ³òîâî¿ îáðàçîòâîð÷îñò³, äî ïðîöåñ³â ³ ÿâèù, áëèçüêèõ ¿õ òâîð÷èì óÿâëåííÿì. ² â ñâî¿õ òâîðàõ îïîñåðåäêîâàíî ÷è áåçïîñåðåäíüî ïðèçíàþòüñÿ â óïîäîáàííÿõ ³ äæåðåëàõ íàòõíåííÿ. Äîñòàòíüî çãàäàòè ïîðòðåò Å.Çîëÿ ïåíçëÿ Å.Ìàíå ÷è ðîáîòó Â. âàí Ãîãà Áàòå÷êî Òàíã³ , â ÿêèõ äåêëàðàòèâíî ïðîäåìîíñòðîâàíî çàõîïëåííÿ àâòîð³â ÿïîíñüêîþ ãðàô³êîþ, ùî íàäèõàëà âñå ºâðîïåéñüêå ìèñòåöòâî ò³º¿ äîáè. Ñåðåä ðîá³ò Î.Þð÷åíêà òàêîæ º òàê³ îñâ³ä÷åííÿ â êîõàíí³ . Áåçóìîâíîþ ùèð³ñòþ ñïîâíåí³ éîãî ðîáîòè ³íñåíò ³ ñîíöå òà Äîáðèäåíü, ïàíå ³íñåíòå .  ïåðø³é ç íèõ áóðõëèâà äèíàì³êà ôîðì ïîêëèêàíà â³äòâîðèòè ñòàí íàïðóæåíîãî òâîð÷îãî ïðîöåñó. Âñå òóò ïîáóäîâàíî íà çì³ñòîâèõ, êîìïîçèö³éíèõ êîíòðàñòàõ, ç³òêíåíí³ æîðñòêèõ ë³í³é ³ ãíó÷êèõ âèãèí³â, êîñì³÷íî¿ ìàñøòàáíîñò³ ðóõó áóéíèõ ðîñëèí ³ íåáåñ ÿê âò³ëåííÿ âàí-ãîã³âñüêî¿ ³äå¿ â³çòàë³çìó. Ëèøå ïîñòàòü ñàìîçàáóòíüîãî òâîðöÿ ïðèòèøóº öåé ñóö³ëüíèõ ðóõ.  äðóãîìó ïîëîòí³ Îëåêñàíäð Þð÷åíêî çâåðòàºòüñÿ äî ïî âàí-ãîã³âñüêè ñì³ëèâî¿ æèâîïèñíî¿ ìîâè, ÿñíî ³ êîíöåíòðîâàíî âèÿâëÿº åìîö³éíèé ñòàí ó íàïðóæåíîìó ïîºäíàíí³ êîëüîð³â. Íàçâà òâîðó â³äñèëຠíàñ äî â³äîìî¿ êàðòèíè Ã.Êóðáå Äîáðèäåíü, ïàíå Êóðáå , â ÿêîìó àâòîð â öåíòð êîìïîçèö³¿ ïîñòàâèâ àâòîïîðòðåò. Àëå, íà â³äì³íó â³ä ãîðäîâèòîãî ñàìîóòâåðäæåííÿ ö³º¿ ðîáîòè, îáðàç Â. âàí Ãîãà ñïîâíåíèé ãëèáîêîãî âíóòð³øíüîãî äðàìàòèçìó ³ òðèâîãè.
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
1/2 0 13
Ïðàãíåííÿì â³ääàòè øàíó ìèòöåâ³ çà ñàìîâ³ääàíó ïðàöþ â ãàëóç³ â³ò÷èçíÿíîãî ïðèêëàäíîãî ìèñòåöòâà îáóìîâëåíà ïîÿâà ðîáîòè Ïàì ÿò³ Â.Êîâàëåíêà . Òâîð÷à ä³ÿëüí³ñòü â³äîìîãî êåðàì³ñòà, ÿêèé áàãàòî ðîê³â ïðîïðàöþâàâ íà Âàñèëüê³âñüêîìó çàâîä³ ïîðöåëÿíè, íàäèõíóëà àâòîðà íà â³äïîâ³äíå ð³øåííÿ: îáðàç ìàéñòðà í³áè ïðîÿâëÿºòüñÿ ç ìàñè íåîôîðìëåíî¿ ãëèíè, ç ÿêîþ â³í ìàâ ñïðàâó âñå æèòòÿ. ̳íîðíèé êîëîðèò äîáðå â³äïîâ³äຠíàñòðîºâ³ öüîãî òâîðó. Âîäíî÷àñ âèðàç îáëè÷÷ÿ ³ òóðáîòëèâèé æåñò ðóê, ùî îãîðòàþòü ðîçïèñíèé ãëåê, âèïðîì³íþþòü òàêó ùèðó ëþáîâ äî òâîð÷îñò³ ³ òâîð³ííÿ, ÿêà æèòèìå ó â³êàõ, âèïðàâäîâóþ÷è çíàìåíèòå òâåðäæåííÿ äàâí³õ ðèìëÿí. Ars longa, vita brevis - æèòòÿ êîðîòêå, à ìèñòåöòâî â³÷íå. Ùå îäíà ãðóïà ðîá³ò íàéá³ëüø ³íòèìíà â òâîð÷îñò³ Î.Þð÷åíêà äåìîíñòðóº ñêëàäíå ïåðåîñìèñëåííÿ, òðàíñôîðìàö³þ ôàíòàç³éíî ïåðåïëåòåíèõ âðàæåíü â³ä îñâîºííÿ ñêàðáíèö³ íàö³îíàëüíîãî íàðîäíîãî ìèñòåöòâà, ºâðîïåéñüêîãî òà â³ò÷èçíÿíîãî Àð-íóâî.  íèõ â³ä÷óâàºòüñÿ â³äëóííÿ ðîá³ò Ì.Ïðèéìà÷åíêî ³ Ê.Á³ëîêóð, Ã.Êë³ìòà ³ À.Ìóõè, Ì.Æóêà ³ Â.Çàðåöüêîãî. ² ðàçîì ç òèì âîíè íåïîâòîðí³, âîíè þð÷åíê³âñüê³. Ðîçøèðåííÿ êîíöåïö³¿ ïîðòðåòó, ïîñë³äîâíèé âèÿâ âíóòð³øíüîãî ñòàíó ìîäåë³ â³ä÷óâàºòüñÿ â ïîðòðåò³ ïèñàíêàðêè Ãàëèíè Êîâàëåíêî. Êëàñè÷íà ïîçà ìàòåð³ ç ñèíîì íà ðóêàõ, ùî ïðèãîðíóâñÿ äî ¿¿ ãðóäåé, â³äñèëຠíàñ äî â³÷íèõ îáðàç³â Ðàôàåëÿ. Çâåðõó ì ÿêèé îáðèñ êàçêîâîãî ïòàõà íåíà÷å í³ìáîì îõîïëþº ïëàñòè÷íèé äâîºäèíèé ñèëóåò, à çíèçó ôåºðè÷í³ êâ³òè, íàòõíåíí³ íàðîäíîþ òâîð÷³ñòþ, îòî÷óþòü ô³ãóðè, óòâîðþþ÷è ðàçîì ïðîíèçëèâî-ë³ðè÷íó ìåëîä³þ. Öå íàïîâíþº êàðòèíó ïðîñòèì, íåïîêàçíèì ïî÷óòòÿì ëþáîâ³ ³ ðàçîì ç òèì ñóìîâèòèì âíóòð³øí³ì ñòàíîì ìàòåð³, ùî çàâæäè ïåðåæèâàòèìå çà äîëþ ñâ äèòèíè. Óì³ííÿ ïîáà÷èòè ³ â³äòâîðèòè íàòóðó åôåêòíî âèÿâëÿºòüñÿ â êàðòèíàõ  þíîê , Êóëüáàáè . ²äåÿ äåêîðàòèâíîñò³ âò³ëåíà ó êðàñ³ ðèòìó, ñï³âçâó÷íîñò³ ë³í³é ³ áàðâ. ²íòåíñèâíå òëî, ÿñêðàâ³, ïàëàþ÷³ óçîðè êâ³ò³â, ùî äåë³êàòíî çãàñàþòü íà êðàþ ïîëîòíà, ï³äêðåñëþþòü ñâîºð³äíó òåíä³òíó êðàñó æ³íî÷î¿ ïîñòàò³. Áàæàííÿ íàäàòè ñèìâîë³÷íîãî â³äò³íêó áóäåííîìó ÿâèùó ïðî÷èòóºòüñÿ â êîìïîçèö³¿ Ñîí . Éîãî çàïîâíþº ÿñêðàâà îðíàìåíòàëüíà ñòèõ³ÿ íàðîäíîãî ìèñòåöòâà, ÷èñò³ êîëüîðè ³ ãíó÷êå, âèáàãëèâå ïîºäíàííÿ ë³í³é íàäàþòü ðîáîò³ âèøóêàíî¿ ìàæîðíîñò³. Ïîºäíàííÿ æèâèõ âðàæåíü òà ¿õ ñèíòåçó, çðèìîãî ³ ïðèõîâàíîãî, çà íèì ñïîñòåð³ãàºòüñÿ â êîìïîçèö³¿ Òèøà . ͳæí³ñòü ³ ãëèáèíà ïî÷óòò³â, àáñîëþòíà äîâ³ðà ³ ãàðìîí³ÿ ñòîñóíê³â ñï³â³ñíóþòü â í³é ç òóãîþ äîðîñëî¿ ëþäèíè çà êàçêîþ, ç áàæàííÿì âèÿâèòè åìîö³¿, ÿê³ ÷àñòî ìè íå ìîæåìî, áî¿ìîñÿ ïåðåäàòè ñëîâàìè ó ïîâñÿêäåííîìó æèòò³, àëå ÿê³ ìàòåð³àë³çóº â ðåàëüíîìó ñâ³ò³ ìèñòåöòâî. Òîìó ïðè îãëÿä³ ðîáîòè çãàäóþòüñÿ ïîåòè÷í³ ðÿäêè Äåñü íà äí³, äåñü íà äí³ ìîãî ñåðöÿ çàïëåëà äèâíó êàçêó ëþáîâ . Ëþáîâ äî æèòòÿ, äî êðàñè ñâ³òó ó âñüîìó ðîçìà¿òò³ ¿¿ ïðîÿâ³â íàïîâíþº âñ³ ðîáîòè Î.Þð÷åíêà. ³í çíàõîäèòüñÿ ó ðîçêâ³ò³ òâîð÷èõ ñèë, ³ ìè ìàºìî íàä³þ ùå íåîäíîðàçîâî íàñîëîäæóâàòèñü òâîðàìè æèâîïèñöÿ ó ìàéáóòíüîìó. Õàé ùàñòèòü éîìó ó æèòò³!
ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ
$%
Èâàí ÃÓÁÅÍÊÎ
Î ÑÅÁÅ
Ðîäèëñÿ â Êðèâîì Ðîãå â 1979 ãîäó, çàêîí÷èë õóäîæåñòâåííóþ øêîëó ¹1 ó Áîíäàðåíêî Þðèÿ Íèêîëàåâè÷à è êðèâîðîæñêèé õóäãðàô ó Þð÷åíêî Àëåêñàíäðà Ñåðãååâè÷à. Ïîñëå îêîí÷àíèÿ õóäãðàôà â 2002 ãîäó ñäåëàë ïåðñîíàëüíóþ âûñòàâêó â êðèâîðîæñêîì âûñòàâî÷íîì çàëå.  2005 ãîäó ïåðååõàë â Êèåâ, ãäå íà÷àë ðàáîòàòü êàê ãðàôè÷åñêèé äèçàéíåð, íî ïðîäîëæàþ çàíèìàòüñÿ æèâîïèñüþ è âðåìÿ îò âðåìåíè äåëàþ âûñòàâêè â íåáîëüøèõ ãàëåðåÿõ, òàêèõ êàê Ãàëåðåÿ íà Èíñòèòóòñêîé, àðò-êàôå «Õóäãðàô», Ìèñòåöüêèé ïðîñò³ð 365.
Âàëüäåìàð ÁÎÓÒÌÅÍ (ôîòîõóäîæíèê)
ß àéñáåðã, Ñâ³ò ðîñòå ì³é ç ãëèáèíè Ë.Áàðàíîâà Òàêå âðàæåííÿ ñêëàëîñÿ ó ìåíå ç ïåðøî¿ çóñòð³÷³ ç Âîëüäåìàðîì Áîóòìåíîì. Ãîðäà ïîñòàâà, óâàæí³ î÷³, ðîçóìíèé ïîãëÿä âñå öå ðîçêðèâàëî íåïåðå-
ñ³÷íó îñîáèñò³ñòü. Çàâ`ÿçàëàñü ðîçìîâà. ͳáè í³ ïðî ùî, àëå, ÿê ï³çí³øå âèÿñíèëîñü, ïðî â³÷íå, ïðî êðàñó æèòòÿ. Ñâ³òëèíè, ÿê³ àâòîð ðîç³êëàâ íà ñòîë³, ðîçêðèâàëè ùåìí³ ñòðóíè äóø³ õóäîæíèêà. Ìàíäðóþ÷è òóðèñòè÷íèìè ñòåæêàìè, Â²Í â³äêðèâàâ äëÿ ñåáå Óêðà¿íó, ïåðåíîñèâ çíàéäåí³ îáðàçè íà ôîòî ³ çàðàç ùåäðî ä³ëèâñÿ ç³ ìíîþ ïîáà÷åíîþ êðàñîþ. Íàäâîð³ ïëàêàëà, çíåõîòÿ ïðîùàþ÷èñü, çèìà, à ó á³áë³îòåö³ áóÿëî öâ³ò³ííÿ êâ³ò³â ͳê³òñüêîãî áîòàí³÷íîãî ñàäó. Òàê ñêëàëîñÿ, ùî ÷åðåç äåê³ëüêà äí³â ó á³áë³îòåö³ ïîâèíåí áóòè åêîëîã³÷íèé ñåì³íàð äëÿ á³áë³îòåêàð³â ì³ñòà. Íå ïîä³ëèòèñü òàêîþ áàðâèñòîþ ïàë³òðîþ êâ³òêîâî¿ ôåºð³¿ ìè ïðîñòî íå ìîãëè. Ñòàëè ãîòóâàòè ñþðïðèç. Çàêèï³ëà ðîáîòà. Ïðèäèâèâøèñü äî ³íòåð ºðó çàëè, îáãîâîðèâøè äåòàë³, çàïëàíóâàëè çðîáèòè ñòàö³îíàðíå êð³ïëåííÿ äëÿ êàðòèí, ùî äàëî á ìîæëèâ³ñòü ïîêðàùèòè ïîäàëüøó âèñòàâêîâó ä³ÿëüí³ñòü. Òàê ³ ñòàëîñÿ. Âæå íà äðóãèé äåíü ï³ñëÿ çíàéîìñòâà Âîëüäåìàð ïðèéøîâ ç ³íñòðóìåíòîì ³ ìàòåð³àëàìè äëÿ îôîðìëåííÿ åêñïîçèö³¿ Êâ³òè Êðèìó . Ïðàöþâàëè ðàä³ñíî, ç â³ä÷óòòÿì ìîðàëüíîãî çàäîâîëåííÿ. Çàê³í÷èëè îôîðìëåííÿ íàøîãî ïîäàðóíêó âæå ï³çíî ââå÷åð³. Ç äîáðîãî ïî÷èíó ò³º¿ âåñíè 2006 ðîêó òàê³ åêñïîçèö³¿ âæå ñòàëè òðàäèö³éíèìè â íàø³é á³áë³îòåö³. ² íå ëèøå åêñïîçèö³¿, à á³ëÿ íèõ - ïîåòè÷í³ âå÷îðè, ìóçè÷í³ åòþäè, çóñòð³÷³, êîíêóðñè, ä³àëîãè ç ó÷àñòþ äðóç³â á³áë³îòåêè - Þ.Âàùåíêà, Î.Âàëåíñüêî¿, Î.²â³íñüêî¿, Î.Çåë³íñüêî¿. Äî ðå÷³, íåìàëó ðîëü â öüîìó â³ä³ãðàº
$&
«Ñ À Ê Ñ À Ã À Í Ü»
ñàìå Âîëüäåìàð. Îñü ³ çàðàç äî óâàãè êîðèñòóâà÷³â á³áë³îòåêè ïðåäñòàâëåíî öèêë âèñòàâîê Ïîðè ðîêó , á³ëÿ ÿêèõ â³äáóëèñÿ îñ³ííþ ë³òåðàòóðíî-ìèñòåöüêèé íþàíñ Îñàííà îñåí³ , à âçèìêó ïîåòè÷íèé âå÷³ð ×óäîä³éí³ ãðàí³ ïîå糿 . Îñòàíí³ì ÷àñîì ç`ÿâèëàñü ìîæëèâ³ñòü ïåðåãëÿäàòè â³äåîçàìàëüîâêè, ô³ëüìè, ïðåçåíòàö³¿. Íà 90-ë³òí³é þâ³ëåé á³áë³îòåêè íàì ïîäàðóâàëè ïëàçìîâèé òåëåâ³çîð, ÿêèé çàêð³ïèâ íà ñò³í³, çíîâó æ òàêè, äðóã á³áë³îòåêè Âîëüäåìàð Áîóòìåí. Òè çíàºø, ùî òè ëþäèíà? Òè çíàºø ïðî öå ÷è í³? Óñì³øêà òâîÿ ºäèíà, Ìóêà òâîÿ ºäèíà, Î÷³ òâî¿ îäí³. Òàê íàïèñàâ Âàñèëü Ñèìîíåíêî. ³í çâåðòàâñÿ äî íàñ óñ³õ ³ äî êîæíîãî çîêðåìà. Ïàì ÿòàéòå ñâîº ïðèçíà÷åííÿ ³ áóäóéòå ñâîº æèòòÿ çà êàíîíàìè æèòòÿ ñâî¿õ áàòüê³â. Âîëüäåìàð Áîóòìåí æèâå ñàìå òàê ³íòåë³ãåíòíî, ùèðî, íåáàãàòîñë³âíî, â³äïîâ³äàëüíî. Ñâî¿ìè ñâ³òëèíàìè â³í çâåðòàºòüñÿ äî êîæíîãî ç íàñ. Ïîäèâ³òüñÿ, ÿêà êðàñà! Ö³íóéòå ñâîº æèòòÿ! Ñïîñòåð³ãàþ÷è, ç ÿêîþ ëþáîâ`þ â³í ïåðåäàâàâ ìåí³ êíèãè ñâîãî áàòüêà, à ï³çí³øå ö³êàâèâñÿ, ÷èì çà÷åïèëè ìîþ äóøó ¿õ çì³ñò, ñêàæó ëèøå, ùî Â²Í ïðîäîâæóº ãëèáèííèé ñâ³ò ñâî¿õ ïðàùóð³â.
1/2 0 13
«ÑÀÊÑÀÃÀÍÜ» ÀÄÐÅÑÀ ÐÅÄÀÊÖ²¯: 50101, Óêðà¿íà, ì.Êðèâèé гã, ïë.Ðàäÿíñüêà, 1 ÇÀÑÍÎÂÍÈÊ Âèêîíêîì Êðèâîð³çüêî¿ ì³ñüêî¿ ðàäè Ñâ³äîöòâî ïðî ðåºñòðàö³þ ¹ 108 ÄÏ-1994
Êîðåêòîð Iâàí Íàéäåíêî Ôîòî íà îáêëàäèíö³ Âàëüäåìàðà Áîóòìåíà
Âåðñòêà ³ äèçàéí àëüìàíàõà Àíäð³ÿ Äþêà Ðóêîïèñè ðåäàêö³ºþ íå ðåöåíçóþòüñÿ, à îáñÿãîì ìåíø í³æ 48 àðêóø³â íå ïîâåðòàþòüñÿ. Àâòîðè ìîæóòü çóñòð³òèñü ç ãîëîâíèì ðåäàêòîðîì, çà äîìîâëåí³ñòþ, â Óïðàâë³íí³ êóëüòóðè ³ òóðèçìó ì³ñüêâèêîíêîìó, àáî ïðè çáîðàõ ì³ñüêîãî ë³òåðàòóðíîãî îá`ºäíàííÿ ó á³áë³îòåö³ ¹10 íà ïëîù³ ³ì.Àðòåìà. Êîíòàêòí³ òåëåôîíè 28-30-36, 74-69-38. e-mail: andrey.dyuka@mail.ru
Çäàíî äî íàáîðó 07.12.2012 ð. ϳäïèñàíî äî äðóêó 27.12.2012 ð. Ôîðìàò 60õ84/1/8.Òèðàæ 400 ïðèì³ðí. Îá`ºì 8,0 óì.äð.àðê. Çàìîâëåííÿ ¹ Ö³íà â³ëüíà. Ïîë³ãðàô³÷í³ ðîáîòè âèêîíàí³ íà ÏÏ «ÑÒÏÐÅÑ» 50025 ì. Êðèâèé гã, âóë. Îêðóæíà, 12 Ñâ³äîöòâî ñóá `ºêòà âèäàâíè÷î¿ ñïðàâè ³äåíòèô³êàö³éíèé êîä 34685287
Àííà ÁÎÂÄÓÉ, çàâ³äóâà÷ á³áë³îòåêè-ô³ë³àëó ¹10 ÊÇÊ Ì³ñüêà á³áë³îòåêà äëÿ äîðîñëèõ ë³òåðàòóðíî-õóäîæí³é ³ ïóáë³öèñòè÷íèé àëüìàíàõ