bAnanA boOm bOom !
Waarom zijn bananen krom?
de richting Het antwoord is simpel: omdat ze in
van het licht groeien.
Waarom is de bananenhandel krom?
antwoord: omdat bananen big Ook deze vraag heeft een eenvoudig in de bananenhandel. Ongeveer 4 business zijn. Er gaan miljarden om r de bananenexport betrokken. Mee miljoen gezinnen zijn wereldwijd bij als. tion tina indirect in handen van mul dan 60% van die export is direct of de gaan ze voorbij aan het welzijn van In hun streven naar maximale winst arbeiders en het omliggende milieu.
inhoud
3 7 11 12 13 14 14 15 18 23
2
Speluitleg Lijst met opdrachten en vragen Boom boom banana! Een speelse werkvorm rond het VerdraaiDe Wereld-jaarthema Het Zuiden wil groeien Een beetje uitleg bij het campagnethema van Broederlijk Delen Banana boom booMMM...milkshake! Maak een Vice Versa-vlag! Voorstelling van de campagnefilms Adressenlijst Bijlagen Spelkaartjes om te kopiëren en uit te knippen Colofon
nl dat over die oneerlijke bananenha “Banana boom boom!” is een spe van bananenboeren uit het Filipdel gaat. De spelers kruipen in de huid te een duurzaam toekomstproject op pijnse dorpje Sibulan. Ze proberen rt hun plannen in de war. zetten, maar een multinational stuu op het gezelschapsspel ‘Kolonis“Banana boom boom!” is geïnspireerd actieve, creatieve en constructieve ten van Catan’ en bevat een mix van opdrachten. op encampagne van Broederlijk Delen Met deze spelbundel kun je de vast jongeren van 12 tot 18 jaar. een speelse manier aanbrengen bij
Succes!
bAnanA boOm bOom ! Speluitleg
Doel van het spel
Vier boerenfamilies proberen in het Filippijnse dorpje Sibulan een duurzaam toekomstproject op te zetten. Ze moeten ernaar streven zoveel mogelijk bananenplantages en bouwprojecten te verzamelen. Voor elk bouwproject krijgen ze een contract waarmee ze een bepaald gewicht aan biologische Fairtradebananen kunnen verkopen in Japan. De winnaar van het spel is de familie die de meeste kilo’s eerlijke bananen kan verhandelen.
De begeleid(st)ers voeren tijdens het spel elk een andere taak uit. Een eerste begeleid(st)er speelt de rol van multinational en loopt tijdens het spel vrij rond. Vervolgens zijn er ook twee handelaars. Eén van hen zit op een willekeurige plaats op het terrein (zorg er wel voor dat die persoon niet te dicht bij het kamp van een boerenfamilie zit). De eerste handelaar houdt de volgende zaken bij zich: U Materiaal voor de individuele opdrachten U 25 ijzerkaartjes U 25 houtkaartjes
Beginopstelling
De tweede handelaar zit op een centraal punt en legt het spelbord bij zich. Bij het spelbord horen de volgende zaken: U 36 zeshoekige plantagetegels (8 per familie en 4 gemeenschappelijke plantages) U 2 pesticidenplantages U 2 kaartjes ‘opslagplaats van multinational’ U Bouwprojectkaartjes: x 16 x school (4 per familie) x 16 x pakhuis (4 per familie) x 16 x karaokebar (4 per familie) x 16 x café (4 per familie) x 16 x kapper (4 per familie) x 4 x gemeenschapshuis x 35 x straat (7 per familie) U 4 handelscontracten U 1 kaart ‘Langste handelsroute’
De boerenfamilies verspreiden zich op vier verschillende punten op het terrein. Wanneer je het spel binnen speelt, neem je best vier plaatsen waartussen een redelijke afstand ligt. Elke familie bezit het monopolie over één bepaald gewas. Bij de aanvang van het spel krijgt iedere familie 35 plantagekaartjes waarop hun gewas afgebeeld staat. Die kaartjes bewaren ze in hun kamp.
Ten slotte verzamel je het volgende materiaal in het centraal punt. Voor de tweede handelaar: U Vragenlijst U 25 energiekaartjes U 25 baksteenkaartjes
Voorbereiding Verdeel je groep in vier boerenfamilies Zorg voor evenveel ballonnen als er spelers zijn. De ballonnen zijn nog niet opgeblazen. In elke ballon zit een kaartje waarop een landbouwgewas of boomsoort afgebeeld staat: een fruitboom, een aardnoot, een kokospalm of een bananenscheut. Iedereen blaast hun ballon zo snel mogelijk op en gaat erop zitten. Een luide knal...en je weet in welke groep je zit. Alle spelers met een aardnootkaartje vormen samen een groep, diegenen met een fruitboom spelen ook samen, enzovoort.
Dekaartjesentegelsdiebijhetspelbordhoren, moet je vooraf kopiëren uit deze bundel.
Aantal spelers: min. 4, max. 30
Doelpubliek: 12- tot 18-jarigen
Duur: 2 uur
Terrein: U binnen: enkele lokalen U buiten: groot plein of bos Aantal begeleid(st)ers: 2 of 3
3
Voor de multinational: U Materiaal voor de samenwerkingsopdrachten
begeleidingstip
Als je maar met twee begeleid(st)ers bent, kun je het spel op een andere manier spelen. Eén begeleid(st)er is handelaar en zit aan het spelbord met de vragen. De andere begeleid(st)er combineert de rol van multinational met die van de handelaar die opdrachten uitdeelt (voor ijzer en hout). De multinational loopt dus niet vrij rond tijdens het spel.
Speluitleg Bananenplantages aanplanten Om een bananenplantage op het spelbord te kunnen plaatsen, heb je verschillende gewassen nodig. Die kan je verkrijgen door iemand van de andere boerenfamilie te tikken en uit te dagen. Degene die het duel Voorbeeldenvanduelspelletjesvindjeoppagina wint, mag een gewassenkaartje van de verliezer trekken. Iedereen loopt 10.Despelersmogenookzelfeendueluitvinden. individueel rond en mag min. 3 en max. 7 kaartjes bij zich houden. Een ploeg die bij het centraal punt een juiste kaartencombinatie kan voorleggen, mag een bananenplantage kopen. Voor een plantage heb je de volgende gewassen nodig: 1 aardnoot, 1 fruitboom, 1 bananenscheut en 1 kokospalm. De ploeg mag kiezen waar in Sibulan ze de bananenplantage aanleggen.
Bouwprojecten opzetten bouwmaterialen verzamelen
Wanneer een boerenfamilie drie aaneensluitende plantages heeft, mag ze op het kruispunt ertussen een bouwproject opzetten. Voor elk project hebben de spelers bepaalde materialen nodig. Die bouwmaterialen kunnen ze bij de handelaars verkrijgen.
4
Bij handelaar 1 kun je ijzer of hout verdienen als je een opdracht goed uitvoert. Bij handelaar 2 (bij het centraal punt) kun je bakstenen of
energie krijgen als je een vraag juist beantwoordt. De spelers voeren de opdrachten en vragen individueel uit. De families mogen wel bouwkaartjes samenleggen wanneer ze een bouwproject willen kopen in het centrale punt.
begeleidingstip Afhankelijk van het spelverloop kun je de spelers één of meerdere bouwkaartjes geven. Een familie die er niet zo goed voor staat, kun je aanmoedigen met een extra kaartje. Ook spelers die een opdracht héél goed uitvoeren, kun je op die manier belonen.
bouwprojecten opzetten
Op het spelbord staat een bouwfiche afgebeeld. Hierop kunnen de families zien welke en hoeveel kaartjes ze nodig hebben voor een project. Je kunt kiezen tussen twee soorten bouwprojecten. U Gezamenlijk bouwproject x School x Pakhuis x Straat U Zelfstandige zaak x Karaokebar x Café x Kapper Wanneer een familie een juiste kaartjescombinatie kan inleveren, plaatst de handelaar het gekochte bouwproject op het spelbord. Op het handelscontract schrijft hij of zij het aantal kg bananen dat de familie voor het project ontvangt. Bij de aankoop van een volgend bouwproject vult de handelaar opnieuw het aantal kg bananen op het contract aan, enzovoort.
Leg aan de spelers het verschil in bananeninkomsten uit: U Als je een school hebt, leren de kinderen beter de knepen van het
landbouwersvak, en dat levert een grotere oogst op. U Als je een pakhuis hebt, kun je een beter verzorgd product afleveren. U Als je een kapperszaak hebt, kruipt daar veel energie in en heb je minder tijd om te werken in de bananenplantage. Je oogst is van mindere kwaliteit, terwijl enkel de topkwaliteit geschikt is om uit te voeren naar Japan!
inplanting van bouwprojecten
Op de onderstaande afbeelding zie je waar de gebouwen en straten aangelegd mogen worden. Een nieuwe straat moet altijd aangelegd worden aan eigen straten of gebouwen.
Afbeelding 1: vb. positie van gebouw
Afbeelding 2: vb. positie van straat
Multinational Eén begeleid(st)er loopt tijdens het spel rond en speelt de rol van multinational. Wanneer de multinational een boer of boerin kan tikken, mag hij of zij een kaartje afpakken. Iedere 15 min geeft de multinational een signaal (bijvoorbeeld luid roepen ‘banana boom boom!’). Wanneer de spelers dat signaal horen, moeten ze allemaal naar het centrale punt komen, waar de bananenboeren uitgedaagd worden met een opdracht. Voor de opdracht tegen de multinational moeten de vier families samenwerken. Als de boeren verliezen, kan de multinational twee straffen opleggen:
straffen U De multinational neemt een gebouw weg van één bepaalde familie. In de plaats richt hij of zij een opslagplaats voor eigen exportbananen op. Het lot beslist welke familie er getroffen wordt. Dat gebeurt op de volgende manier: vier verschillende plantagekaartjes (aardnoot, fruitboom, kokospalm en bananenscheut) worden afgedekt op het spelbord gelegd. De familie waarvan het kaartje door de multinational getrokken wordt, verliest een gebouw. De ploeg waarvan het gebouw weggenomen wordt, moet het aantal bananen dat ze voor dat gebouw ontvingen, schrappen op hun handelscontract. U Hij of zij bezoedelt één van de plantages met pesticiden. Rondom die plantage mogen er vanaf dat moment géén bouwprojecten meer geplaatst worden. Wanneer de bananenboeren de opdracht goed uitvoeren, mogen ze één gemeenschappelijke plantage aanleggen in Sibulan. De groep moet in overleg de plaats voor de nieuwe plantage bepalen. Wat kunnen de families met die gemeenschappelijke plantage doen? Opnieuw zijn er twee mogelijkheden: U Elke familie kan een eigen bouwproject opzetten (zoals op de gewone bananenplantages). U De families kopen samen een gemeenschapshuis en spannen op die manier samen tegen de multinational. Voor het opbouwen van een gemeenschapshuis hebben ze veel bouwkaartjes nodig. Daar staat tegenover dat het huis heel wat bananeninkomsten oplevert. Als
5
twee families samen een gemeenschapshuis kopen, dan wordt de winst gedeeld door twee. Drie families leggen samen? Dan deel je door drie. Enzovoort. Opgelet! Een gemeenschapshuis kan enkel op een gemeenschappelijke bananenplantage gebouwd worden! extra variatie: de ‘langste handelsroute’
Zodra een ploeg 5 aaneensluitende straten heeft, ontvangt ze de speciale kaart ‘Langste handelsroute’. De langste handelsroute geeft recht op een extra handelscontract voor 300 kg bananen. Ze kan onderbroken worden (wanneer een andere ploeg er een gebouw tussenzet) of ze kan ook overgenomen worden door een andere ploeg (wanneer die een langere route bouwt).
begeleidingstip
Je kiest zelf of je die extra variatie inbouwt. Probeer in te schatten of het spel niet te ingewikkeld wordt voor je spelers.
einde van het spel
De begeleiding kan zelf bepalen wanneer ze het spel doen stoppen. Bij het eindsignaal verzamelen alle spelers aan het centrale punt. De handelaars rekenen uit hoeveel kg bananen elke familie op haar contract heeft staan. De boerenfamilie die het grootste aantal kg eerlijke bananen kan verhandelen, is de winnaar van het spel.
6
Opdrachten, vragen en duelspelletjes begeleidingstip Hieronder vind je een lijst met opdrachten en vragen. Er staat ook telkens bij welk materiaal je ervoor nodig hebt. Je hoeft zeker niet alle opdrachten en vragen te gebruiken in je spel! Kies diegene uit die jou het meest geschikt lijken. Veel hangt waarschijnlijk af van de locatie en het materiaal waarover je beschikt. Hou bij je keuze ook rekening met de leeftijd, achtergrond en interesses van de spelers.
Samenwerkingsopdrachten (bij de multinational) Bananendoos in de lucht Alle spelers liggen in een kring met hun rug op de grond. Ze houden hun benen in de lucht. Alle voeten raken elkaar in het middelpunt van de cirkel. De multinational plaatst een bananendoos op de voeten. De doos is gevuld met licht spelmateriaal, zoals kurken, tennisballen, enzovoort. De bananenboeren halen nu om beurten één voet naar beneden. De doos wordt dus door alsmaar minder voeten gedragen. Als er drie voeten (van drie verschillende spelers) de doos in de lucht kunnen houden, dan is de opdracht geslaagd. Valt de bananendoos vroeger, dan wint de multinational. materiaal
U 1 bananendoos (je kunt ook een groot afwasbassin gebruiken) U Licht spelmateriaal om de doos op te vullen Stevig gebouw De bananenboeren vormen een menselijke piramide die minstens drie etages hoog is. De spelers slagen in de opdracht als hun ‘gebouw’ 10 seconden blijft staan.
Blinde bouwers van Sibulan Alle spelers krijgen een blinddoek op en verspreiden zich over het terrein. Op de grond ligt ergens een lang, stevig touw. Iedereen probeert eerst het touw te vinden en vast te pakken. Eén persoon van de groep speelt architect terwijl de rest het touw vasthoudt. De architect zorgt ervoor dat met het touw de zeshoekige plattegrond van Sibulan wordt afgebeeld. Hij of zij bepaalt waar de spelers moeten staan. Wanneer de figuur gevormd is, beslist de multinational of de figuur voldoende overeenstemt met het zeshoekige plan van Sibulan. materiaal
U Lang, stevig touw De rivier De multinational daagt de boeren uit om met de hele ploeg een (denkbeeldige) rivier over te steken. De spelers staan allen achter een lijn. Vijf meter verder trek je een krijtstreep. De hele ploeg probeert nu aan de overkant te geraken. In totaal mogen maar drie voeten en twee handen de grond aanraken. Eens je de rivier over bent, kun je niet meer terug om de anderen te helpen. Als de boeren samen een goede tactiek bedenken, zou de opdracht moeten lukken. materiaal
U Krijt
7
Opdrachten (bij handelaar 1) Irrigatiesysteem
Lekkere banaan
Maak een waterleiding van drie meter lang door rietjes in elkaar te schuiven. De handelaar test de leiding uit.
Vind zelf een recept uit waarin een banaan als ingrediënt gebruikt wordt.
Jeepney
Probeer met 5 personen van je boerenfamilie op een fiets te zitten en leg zo een afstand van 50 meter af.
Samen op de fiets Knutsel met kosteloos materiaal (botervlootjes, kroonkurken, satéstokjes, enzovoort) een jeepney in elkaar. Op het spelbord kunnen de spelers zien hoe zo’n jeepney eruitziet.
materiaal voor de opdrachten
Filippijns ritueel
U 1 pak rietjes U Kosteloos materiaal (kroonkurken, yoghurtpotje, botervlootje, wc-rol-
Beeld het paringsritueel van een kip uit.
Pijl en boog Knutsel zelf een pijl en boog in elkaar en schiet hiermee vanop een bepaalde afstand een ballon kapot.
Begroeting Begroet de handelaar op Filippijnse wijze. De Filippino’ s begroeten elkaar met een klein knikje van het hoofd en met de woorden ‘Magandang um’ ga pö’.
Logo Ontwerp een logo voor de biologische bananen uit Sibulan.
Rijst Vorm de woorden ‘banana boom boom’ door rijstkorreltjes naast elkaar te leggen.
Reclame Maak een reclamespotje waarin je de bananen uit Sibulan promoot.
Zonder handen Eet een banaan op die aan een touwtje hangt. Je mag hierbij je handen niet gebruiken!
8
letjes, enzovoort) U Touw U Ballonnen U 1 pak rijst U Papier en schrijfgerief U Enkele bananen U 1 fiets
Vragen (bij handelaar 2) Op het spelbord vinden de spelers informatie terug die hen kan helpen bij het oplossen van de vragen
In welk continent liggen de Filippijnen?
Hoeveel eilanden tellen de Filippijnen? U 52 U 343 U 7100 [juist]
Noem drie fruitsoorten die in de Filippijnen geteeld worden.
Geef een voorbeeld van een bananenmultinational. Chiquita, DOLE, Del Monte
Wat is de Engels term voor de landbouwtechniek waarbij je op hetzelfde terrein aan bosbouw en landbouw doet? Agroforestry
In welke winkel bij ons kun je uitsluitend Fairtradeproducten vinden? Oxfam-Wereldwinkel
Welke functie heeft het pakhuis in het dorp Sibulan? In het pakhuis worden de bananentrossen gewassen. Daarna worden ze vacuüm verpakt en in kartonnen dozen opgeborgen.
Hoe heet de coöperatie die door de boeren in Sibulan werd opgericht om hun plannen waar te maken? Sobagromco
Azië
Mango, banaan, kokosnoot, papaja, ananas
Hoeveel procent van de Filippijnse bevolking leeft in armoede? U 34% [juist] U 11% U 45% ‘Extreme armoede’ wordt ook omschreven als ‘niet aan je basisbehoeften kunnen voldoen’. Wat zijn die vijf basisbehoeften? U Eten, drinken, gezondheidszorg, mobiliteit, onderwijs U Eten, drinken, woning, gezondheidszorg, onderwijs [juist] U Eten, drinken, woning, gezondheidszorg, communicatie U Eten, drinken, woning, communicatie, mobiliteit De campagne ‘Het zuiden wil groeien’ van Broederlijk delen is een onderdeel van de gezamenlijke campagne van de hele Vlaamse noord-zuidbeweging. Hoe heet die gemeenschappelijke campagne? U Geen tijd te verliezen U 2015. De tijd loopt [juist] U Genoeg geleuterd U Make poverty history
Van welk land waren de Filippijnen tussen 1521 en 1898 een kolonie? U Portugal U Spanje [juist] U Groot-Brittannië
Farmcoop is een partnerorganisatie van Broederlijk Delen op de Filippijnen. Wat is de hoofdtaak van die organisatie?
Wanneer werden de Filippijnen onafhankelijk? U 1898 U 1919 U 1946 [juist]
De Filippijnen behoren tot de top vijf van bananenproducerende landen. Noem nog een ander land dat tot die top vijf behoort.
Ze begeleidt boerengroepen die via duurzame landbouw werken aan een beter leven voor henzelf en de bredere gemeenschap.
India, Brazilië, China, Ecuador
9
Waarom zijn bananen krom? Net als alle planten groeien bananen in de richting van het licht. De bananen zitten bovenaan de steel vast. Als ze groeien, richt de onderkant zich naar het licht. Langzaam krommen ze zich zo naar de zon.
Welk land importeert de meeste bananen? U Duitsland U USA [juist] U Japan
Duelspelletjes Krokodil De twee spelers staan in pomphouding tegenover elkaar. Wie als eerste de ander onderuit kan trekken zonder zelf een buiklanding te maken, wint het duel.
hanengevecht De twee spelers staan tegenover elkaar op ĂŠĂŠn been. Degene die als eerste de andere uit evenwicht brengt, wint het hanengevecht.
Pak de staart Beide spelers stoppen een wimpel achteraan in hun broek, als een staart, en proberen zo snel mogelijk de wimpel van de andere af te pakken. materiaal
U Wimpels
10
Boom boom banana! Verdraai-De Wereld! Waarschijnlijk klinkt die slogan jullie bekend in de oren. Verdraai-De Wereld is het gezamenlijke jaarthema van tien Vlaamse jeugdbewegingen. Een jaar lang werken ze rond duurzame ontwikkeling. De noord-zuidngo’s ondersteunen hen daarbij. “Boom boom banana!” is een speelse werkvorm waarmee je het jaarthema in je ploeg levendig kunt maken. Wie “Banana boom boom!” heeft gespeeld, kan deze werkvorm als afsluiter gebruiken. “Boom boom banana!” is gebaseerd op het spelletje “bili bili bop”. Geen nood als je dit spel niet kent, want hier volgt de uitleg.
Stap 1 Iedereen gaat in een kring staan. Eén iemand, speler A, loopt rond in de kring, kiest iemand uit (speler B) en zegt ‘boom boom banana’. Als B ‘banana’ kan zeggen voordat A dat woord uitspreekt, dan mag B in de kring blijven staan. Als A eerder ‘banana’ zegt, dan komt B in zijn of haar plaats in het midden staan.
Stap 2 Speler A kan ‘boom boom banana’ ook afwisselen met een Verdraai-DeWereldbegrip. Speler B beeldt dan samen met zijn of haar linker- en rechterbuur het begrip uit dat A opgeeft. Een begrip wordt dus altijd uitgebeeld door drie personen, die wel elk een andere pose aannemen. Het geheel staat voor het begrip. Voordat je het spel begint, leg je met de groep vast hoe de verschillende begrippen uitgebeeld moeten worden. A moet de Verdraai-De-Wereldbegrippen en ‘boom boom banana’ heel snel op elkaar laten volgen. Op die manier zullen de spelers in de kring sneller fouten maken. Wie te laat ‘banana’ zegt of het verkeerde begrip uitbeeldt, neemt de plaats van A in.
Welke begrippen kunnen uitgebeeld worden? U Verdraai-De Wereld U Bananenboer U Multinational U Eerlijke handel U De tijd loopt U Noord en zuid U Zuid en noord De spelers mogen natuurlijk ook zelf Verdraai-De-Wereldbegrippen voorstellen. Door met de hele groep te overleggen hoe je een bepaald begrip zal uitbeelden, denken de spelers op een ongedwongen manier na over die begrippen. Als begeleid(st)er kun je enkele vragen achter de hand houden. Je kunt ook extra informatie geven wanneer de spelers een begrip niet zo goed kunnen vatten.
11
het zuiden wil groeien
12
De campagne van 2006 trekt de lijn door van vorig jaar. Mensen in het zuiden zijn geen ‘sukkelaars’. Ze hebben dromen en ideeën, ze maken plannen. Broederlijk Delen steunt de plannen van de mensen zelf. Dit jaar zet Broederlijk Delen de bananenboeren van Sibulan in de kijker, een dorp op het Filippijnse eiland Mindanao. Tot enkele jaren geleden zag de toekomst van de bananenboeren er niet rooskleurig uit. Het inkomen dat ze haalden uit de verkoop van kokosnoten, groenten en maïs was te klein om van te leven. Heel wat boeren uit Mindanoa konden niet weerstaan aan de druk van multinationale ondernemingen. Die bedrijven voeren een agressief beleid om grond in handen te krijgen voor de teelt van bananen. Ze stellen de boeren voor om hun land te huren en er in dienst van het bedrijf aan de slag te gaan. Eén van die bedrijven, Soge Company, ging in 2003 met zo’n voorstel naar de bergboeren van Sibulan. Tot grote frustratie van Soge Company maakten de boeren de eigenzinnige keuze om de controle te behouden over hun eigen land. Ze besloten om zelf bananen te produceren, maar dan op een duurzame manier, met organische landbouwmethodes die geschikt zijn voor het berglandschap. Om hun plannen waar te maken, richtten ze de coöperatie Sobagromco op en nodigden ze Broederlijk-Delenpartner Farmcoop uit om hen te begeleiden. Elke familie heeft een eigen stuk land om te bewerken. Het oogsten, wassen, inpakken en vermarkten van de bananen doen ze met de hele coöperatie samen. Het systeem werkt. De boeren zagen de laatste jaren hun inkomen gestaag stijgen. Zo krijgen ze financiële ruimte om het schoolgeld van hun kinderen te betalen. Ze willen ook de wegen in de regio verbeteren en zorgen voor een goed waterleidingssysteem. Elk jaar zijn er weer nieuwe boeren en dorpen die willen samenwerken in een coöperatie. Zij vragen vorming en ondersteuning om zich te organiseren. Het Filippijnse voorbeeld toont aan dat mensen in het zuiden de veerkracht hebben om duurzame veranderingen op gang te brengen. Broederlijk Delen bekijkt de wereld vanuit hun standpunt. Het zijn hun eigen plannen die we moeten ondersteunen.
BANANA BOOM BOOMMMILKSHAKE Als tussendoortje kun je de bananenboeren verwennen met een lekker frisse bananenmilkshake.
Wat heb je nodig? [voor 4 personen]
, 1 liter melk , 1â „2 zakje vanillesuiker , 3 bollen vanille-ijs , 3 (h)eerlijke bananen , (voor de liefhebbers) een snuifje kaneelpoeder Hoe ga je te werk? Snij de bananen in schijfjes. Meng het ijs, de bananen, de vanillesuiker en de melk in een hoge kom en mix alles. Lekker fris serveren!
Smakelijk!
13
Actiemodel: maak campagnefilms een Vice-Versavlag! Tijdens hun campagne ‘Het zuiden wil groeien’ daagt Broederlijk Delen iedereen uit om een eigen vlag te maken. Niet zomaar een vlag, maar een vlag over de eigen plannen van het zuiden, die het best ondersteund worden vanuit een bondgenootschap tussen noord en zuid.
De opdracht luidt als volgt: Er is maar één wereld. Er is maar één toekomst. Een toekomst waarin groepen mensen in het zuiden hun eigen plannen kunnen waarmaken. Een toekomst waarin de stem van de volkeren in het zuiden gehoord wordt. Een toekomst waarin mensen in noord en zuid de handen in elkaar slaan, en een wereldwijd bondgenootschap vormen voor duurzame ontwikkeling.
Verwerk dat idee met je groep tot een origineel beeld of logo, en ontwerp daarmee je eigen vlag. Laat je vlag wapperen: aan je lokaal, in je school, aan je kerk, in je dorp, en tijdens de lokale actiedag van het jeugdwerk en de ngo’s. Kom ermee naar het Vice Versa Wereldfeest van Broederlijk delen op 18 maart 2006 in Mechelen. Op dat feest vormen de vlaggen samen een kleurig symbool van solidariteit, een krachtig signaal aan de samenleving. Meer informatie vind je op www.broederlijkdelen.be.
14
Wil je zien hoe de bananenboeren van Sibulan echt te werk gaan? Dan kun je voor of na het spel de video/dvd van Broederlijk Delen tonen. In de film voor minveertienjarigen gidst Ricanara je rond in Sibulan. Haar moeder Annie, grote zus Ruby, kleine zus Racheil en dorpsgenoot Bryan passeren de revue. Elk personage heeft een eigen taak in het gezin of op de bananenplantage en allemaal hebben ze hun eigen dromen. In de film voor plusveertienjarigen maken we kennis met Annie, haar man en haar vier kinderen. We zien hoe de boerengezinnen in Sibulan de handen in elkaar sloegen om te weerstaan aan de druk van de multinationals. De film laat duidelijk zien hoe groepen mensen in het zuiden hun eigen plannen waarmaken. De campagnefilms kun je kopen bij Broederlijk Delen.
adressenlijst Spoor ZeS
Regionaal secretariaat Vlaams-Brabant
Kipdorp 30 2000 Antwerpen T: 03 231 07 94 F: 03 232 51 62
Varkensstraat 6 2800 Mechelen T: 015 29 84 58 F: 015 29 84 80 mechelen@bdwzz.be
Broederlijk Delen Nationaal secretariaat
Regionaal secretariaat Brussel
Huidevetterstraat 165 1000 Brussel T: 02 502 57 00 F: 02 502 81 01 info@broederlijkdelen.be
Huidevettersstraat 165 1000 Brussel T: 02 213 04 73 F: 02 502 81 01 bdwzz.brussel@broederlijkdelen.be
Regionaal secretariaat Antwerpen
Regionaal secretariaat Oost-Vlaanderen
Pastorijstraat 37 2060 Antwerpen T: 03 217 24 90 F: 03 217 24 99 antwerpen@bdwzz.be
St. Salvatorstraat 30 9000 Gent T: 09 269 23 40 F: 09 269 23 49 gent@bdwzz.be
Regionaal secretariaat Limburg
Regionaal secretariaat West-Vlaanderen
Tulpinstraat 75 3500 Hasselt T: 011 24 90 20 F: 011 23 16 54 hasselt@bdwzz.be
Oostnieuwkerksesteenweg 51 8800 Roeselare T: 051 26 56 25 F: 051 26 56 48 roeselare@bdwzz.be
15
J
16
bananenplantagetegels spelkaartjes om te kopiĂŤren en uit te knippen
J
bananenplantagetegels spelkaartjes om te kopiĂŤren en uit te knippen
17
aats expo
anen m
rt b
ination ult
rt b
o p s l ag pl
al
aats expo
ination ult
o p s l ag pl
al
anen m
J
opslagplaats
J
pesticidetegels
H
bouwprojectkaartjes
18
spelkaartjes om te kopiĂŤren en uit te knippen
langste handelsroute J
straten
De familie die als eerste vijf aaneengesloten straten bouwt, krijgt deze kaart. Daarna krijgt de familie met de langste handelsroute direct deze kaart.
G
bouwprojectkaartjes
spelkaartjes om te kopiĂŤren en uit te knippen
19
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
G
kopieer deze pagina 5 keer zodat je per soort 25 kaartjes hebt
20
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
bouwkaart
spelkaartjes om te kopiĂŤren en uit te knippen
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
G
kopieer deze pagina 5 keer zodat je per soort 25 kaartjes hebt
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
plantagekaart
spelkaartjes om te kopiĂŤren en uit te knippen
21
handelscontract familie:
familie:
[omcirkel wat van toepassing is]
[omcirkel wat van toepassing is]
Dit contract geeft u recht op het verhandelen van biologische bananen naar Japan.
Dit contract geeft u recht op het verhandelen van biologische bananen naar Japan.
Aantal kg: + + + + + + + + +
Aantal kg: + + + + + + + + +
......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg
Totaal aantal kg: ......................... kg
22
handelscontract
G
kopieer deze pagina 2 keer zodat elke familie een handelscontract heeft
......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg ......................... kg
Totaal aantal kg: ......................... kg
spelkaartjes om te kopiĂŤren en uit te knippen
COLOFON
LEGENDE
‘Banana boom boom!’ is een vastenproject voor jongeren bij de campagne van Broederlijk Delen 2006: ‘Het zuiden wil groeien’
bananenscheut
fruitboom
kokospalm aardnoot
Het is een uitgave van Spoor ZeS Kipdorp 30 2000 Antwerpen Tel.: 03 231 07 94 E-mail: SpoorZeS@chiro.be
Eindredactie: Hilde Langeraert pesticide school
pakhuis
karaokebar o p s l ag
anen m
kapper
gemeenschapshuis
rt b
café
aats expo
ult
al
pl
ination
opslagplaats
Werkten met veel plezier mee: Trees Verhoogen, Saar Verhoogen en Daan Janssens
Taalnazicht: Bart Boone Vormgeving: Saskia Rogge Foto’s Filippijnen: Jürgen Doom Druk: De Bie Wettelijk Depot: D/2005/2909/11
energie baksteen hout
ijzer
Reacties zijn welkom bij Hilde.Langeraert@chiro.be
23
Waarom zijn bananen krom?
de richting van Het antwoord is simpel: omdat ze in het licht groeien.
Waarom is de bananenhandel krom?
antwoord: Ook deze vraag heeft een eenvoudig Er gaan miljaromdat bananen big business zijn. eveer 4 miljoen den om in de bananenhandel. Ong anenexpor t gezinnen zijn wereldwijd bij de ban export is direct betrokken. Meer dan 60% van die als. In hun of indirect in handen van multination ze voorbij aan streven naar maximale winst gaan omliggende het welzijn van de arbeiders en het milieu. l dat over die “Banana boom boom!” is een spe spelers kruipen oneerlijke bananenhandel gaat. De het Filippijnse in de huid van bananenboeren uit rzaam dorpje Sibulan. Ze proberen een duu r een toekomstproject op te zetten, maa de multinational stuurt hun plannen in war. eerd “Banana boom boom!” is geïnspir van op het gezelschapsspel ‘Kolonisten , creatieve Catan’ en bevat een mix van actieve en constructieve opdrachten. encampagne Met deze spelbundel kun je de vast manier aanvan Broederlijk Delen op een speelse jaar. brengen bij jongeren van 12 tot 18
Succes!
24