Dubbelpunt maart 2014

PB- PP B- 21170 BELGIE(N) - BELGIQUE

DUBBELPUNT

[Adresklever]

MOMENTJE

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

MAART 2014

Tijdschrift van en voor Chiroleiding | verschijnt maandelijks, niet in juli en augustus | nr. 7 | Chirojeugd-Vlaanderen vzw v.u. & afzendadres: E. Cools, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen | Afgiftekantoor 8000 Brugge 1-2 | P409362

de

BRIEVENBUS

Wil je iemand de groetjes doen? Of wil je gewoon met een grave foto in Dubbelpunt? Voor al je boodschappen en foto’s één adres: dubbelpunt@chiro.be. Als je foto’s doorstuurt, laat dan weten wie er op staat, waar ze gemaakt zijn en welke boodschap erbij hoort. Zorg wel dat je toestemming hebt van de personen op de foto.

"Omdat Leefgroep Vuvntsjeeventuh (75) de sjiekste leefgroep ever was en nog altijd is!”

De leidingsploeg van Chiro Zillebeke op leidingsweekend. “We maakten een tochtje met een bierfiets en supporteren nu al voor de Rode Duivels in Brazilië!”

De leidingsploeg van Chiro Iris uit Nieuwkerken. “Omdat ze mij als groepsleiding elke keer zooo fier maken!”

Febe Kevers

De leiding van Chiromeisjes Millegem.

Een beetje gek, en iedereen in haar eigen afdelingskleur. “Zo laten we zien dat iedereen welkom is in onze Chirogroep, hoe uniek of gek je soms ook bent!”

Chiro Scherpenheuvel tijdens Christus Koning. “Ons ledenaantal is de laatste jaren enorm toegenomen, wat enorm leuk is. Het zorgt voor dubbele pret!”

Chiro Hakilo!

De leidingsploeg van Chiro Balegem. Een van de foto's die hun zelfgemaakte kalender sieren. “We verkochten ze in het hele dorp, zodat er nu overal een beetje Chiro hangt.”

2

]MAART 2014[

De leidingsploegen van Chiro Scheldebloem & Chiro Trefpunt uit Merelbeke zetten het YOLO-jaar 2014 alvast goed in! Het nieuwjaarsfeestje was de ideale voorbereiding voor het feestweekend van 25-26-27 april. Dan vieren ze hun 65-jarig bestaan. “VOULEZ-VOUS faire la fête avec nous?"

INHOUD

MOMENTJE ER ZIT MEER IN EEN VIERUURTJE DAN JE DENKT. VRIJ SPEL EN HOE ERMEE OM TE GAAN OP P. 10.

edito

EEN DOOD MOMENTJE OP TE VULLEN? KORTE SPELLETJES VOOR KLEIN EN GROOT OP P. 20 EN P. 26.

HEB JE EVEN VOOR MIJ?

Dan vertel ik je het verhaal van het dode moment, het balletje en het bosje. Meer hadden mijn toenmalige medeleidster en ik niet nodig om het 'spel' te creëren dat dé hit van het jaar zou worden bij onze speelclubbers. Wij smeten een balletje in het bos, zij gingen er met z'n allen in een al even denderende vaart achteraan.

Het werd ons ultieme tussendoortje: tijdens de laatste vijf minuten van ons vieruurtje, terwijl een van ons nog snel iets uit het materiaallokaal ging halen. Al snel

KETNETWRAPPER MET EEN HART VOOR CHIRO. SIEN WYNANTS VERTELT OVER HAAR CHIROJAREN OP P. 36.

begonnen onze leden er zelf om te vragen. “Leidster, wanneer spelen we nog eens van het balletje in het bos?” Voor hen was het geen opvulsel, maar een van hun favoriete Chirospelen.

Jaren later is dat, naast enkele absurde uitspraken en grappige verhalen van de leden, een van de weinige dingen uit mijn jaren als speelclubleiding die ik me nog echt herinner. Maar zijn het niet vaak de kleine dingen, kleine momentjes, die achteraf mee bepalen wat je Chirojaren voor jou waren? Duizend momenten, één gevoel.

Lotte

Dit is Jens. Jens neemt alles altijd letterlijk op.

HOERA! Het 4−uurtje!

Dubbelpunt verschijnt maandelijks, maar niet in juli en augustus. Een jaarabonnement is gratis, je kunt het bestellen via chiro.be/dubbelpunt. ] Redactieadres[ Claire Gastmans, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen ]E-mail[ dubbelpunt@chiro.be ]Eindredactie[ Claire Gastmans ]Redactie[ Bert Gyssels, Robbe Van De Velde, Lien Habex, An Ghysel, Hanne Jochems, Lotte Van Doren, Ilse Cox en Karel Ghysel ]Taalnazicht[ Bart Boone ]Tekeningen[ Pieter Deprez ]Foto’s[ Jens Geeraets e.a. ]Vormgeving[ Valerie Vanderlooy en Jan Van Bostraeten ]Druk[ Drukkerij Vanden Broele, Brugge ]Giften[ giften aan Chirojeugd-Vlaanderen vzw kunnen gestort worden op rekeningnummer BE67 0000 1507 2887.

3

]MAART 2014[

MOMENTJES

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

'T LAATSTE Het spel is net afgelopen en het is kwart voor vijf.

Zo'n kwartier waarvan je niet meer weet hoe je dat nu nog zinnig kunt invullen. Je wilt je leden niet aan hun lot overlaten en wilt dus nog even het onderste uit de kan halen. Maar wat gedaan? Wij zetten even alle mogelijkheden op een rijtje.

Buiten de laatste energie kwijt spelen

Nog wat energie over? Profiteer dan van het laatste kwartier om die kwijt te spelen. Met een van de volgende gekke spelen heb je gegarandeerd succes.

Bierbakbal

De speluitleg is bijna dezelfde als die van de klassieker Chinees voetbal, maar met dat verschil dat je met je voeten op twee bierbakken moet gaan staan. Probeer de bal nu nog maar eens terug te slaan zonder dat je valt!

Den draad

Speel tikkertje in een naburig stukje bos. De tikker hangt met een lang touw vast aan een boom. Terwijl de tikker de anderen probeert te raken, maakt hij of zij een mooi spinnenweb tussen de bomen en andere hindernissen. Probeer dan nog maar te ontkomen!

4

]MAART 2014[

Stokbal

Elke deelnemer zoekt een voldoende grote stok. Je speelt nu gewoon voetbal, maar mag de bal enkel voortbewegen met de stok. Eens kijken wie denkwerk kan combineren met snelheid.

Schoenenpetanque

Je speelt het spel zoals petanque.

Werp een klein voorwerp in het veld dat dienst doet als cochonnet.

Iedereen doet hun schoenen uit, en gebruikt die om naar het voorwerp in het veld te gooien. De eigenaar van de schoenen die het dichtst bij het voorwerp belanden, is de winnaar.

Verdedig je kaars

Iedereen krijgt een potje met een theelichtje in en gaat willekeurig in het veld staan. Het potje zet je neer op de plaats waar je staat, en dat blijft daar gedurende het hele spel staan. Het is de bedoeling dat jouw kaarsje het langste blijft branden.

Ga je in de aanval of blijf je jouw kaarsje verdedigen?

KWARTIER Even op adem komen in het lokaal

Na een actieve namiddag met je leden laten je spieren je in de steek.

Geen nood, ook binnen in het lokaal kun je dat laatste kwartier een plezante invulling geven.

Als ik een zes gooi, dan ...

Slechts ĂŠĂŠn dobbelsteen, maar veel spelplezier. Iedereen mag om de beurt een opdracht verzinnen voor een andere speler, maar je moet de opdracht enkel uitvoeren als je zes gooit met de dobbelsteen.

Dunne Bertha

Dikke Bertha wordt iets dunner, want je speelt het binnen. Kies twee lokalen die dienen als veilige zone, de gang (of de ruimte tussen de twee lokalen) is de pakzone. Om het nog uitdagender te maken, kun je iedereen blinddoeken.

Bananenboom

Iedereen gaat in een kring staan, met de armen in elkaar gehaakt en met hun gezichten naar buiten gericht. Iedereen krijgt op voorhand ook een dierennaam en de opdracht om op de grond te gaan zitten als je dier genoemd wordt. De rest van de groep probeert je tegen te houden.

De laatste keer dat je het speelt, geef je iedereen dezelfde dierennaam zodat iedereen tegelijkertijd op de grond valt.

Verhaal verzinnen

Iedereen gaat in een kring liggen met de hoofden tegen elkaar. Iemand steekt van wal met een korte zin, iemand anders vult de zin aan tot je uiteindelijk tot een gek verhaal komt. Gegiechel gegarandeerd!

Evalueren

Eerder te vinden voor een echt nuttige invulling? Evalueer dan de activiteit of het voorbije werkjaar.

Of zwijmel even weg bij herinneringen aan het bivak.

5

]MAART 2014[

Ballonnen blazen

Geef elk lid een ballon. Ze mogen er pas lucht in blazen als ze akkoord gaan met een stelling. Vraag bijvoorbeeld of ze het leuk vonden vandaag. Of wat ze van die ene opdracht in het dorp vonden. Van wie is de ballon het snelst kapot?

Traplopen

Alle leden starten onder aan de trap. Stel hen allerlei vragen over de voorbije namiddag. Hoe hoger ze op de trap gaan staan, hoe leuker de activiteit. Je ziet meteen wie het leuk vond en wie niet!

Geblinddoekt

Om groepsdruk uit te schakelen tijdens de evaluatie gaan je leden ergens geblinddoekt in het lokaal zitten. Bij elke stelling of vraag moeten ze rechtstaan als ze ermee akkoord gaan.

DOSSIER

MOMENTJES

MOMENTJES

Een momentje voor ‘t slapengaan en voor het opstaan en voor het eten Je wilt je leden op een creatieve manier wekken? En voor je op bivak aan tafel gaat, wil je weleens iets anders dan samen ‘Kumbaya’ zingen? Je zoekt, kortom, naar een creatieve invulling voor de momentjes tussendoor? U vraagt, wij draaien. Ziehier het beste uit de ‘Tussend’Oortjes’ van Spoor ZeS.

Wekmomentjes IN THE PICTURE

Gewapend met een camera of fototoestel doe je een wekronde. Tijdens het ontbijt kun je de film laten afspelen of de foto’s projecteren. Of je kunt de foto’s laten ontwikkelen en een andere dag tijdens het ontbijt op de borden leggen. Je kunt natuurlijk ook gewoon een spiegel gebruiken en je leden hun ontwakende zelf laten bewonderen.

GEFOPT!

Je komt met twee leid(st)ers binnen.

De ene heeft een blauwe stip op de neus, de andere een rode. Je hebt ook elk een bekertje met water en een penseel in de hand. Jullie doen nu alsof de afdeling in twee groepen verdeeld moet worden. Je zet dus met de in water gedrenkte penseel een stip op de neus van je slapende leden. Je kunt er een competitief liedje bij zingen. Iedereen zal meteen goed wakker zijn!

VERS VAN DE PERS!

Als bomma of bompa lees je vanuit de zetel de krantenartikels van de dag voor. Voorkeuren voor bepaalde katernen (sport, cultuur, enz.) mogen uitgesproken worden. Bomma en bompa lezen op commando!

PYJAMAFORMATIE

Iedereen mag vandaag in pyjama naar de ochtendformatie gaan. Je kunt zo je leden wat langer laten slapen. Je kunt natuurlijk ook doen alsof jullie je verslapen hebben.

Zorg dat jullie leden dit blijven geloven tot ze in de openingsformatie staan. Vergeet niet de rest van de

6

]MAART 2014[

leiding hierover in te lichten. Neem je fototoestel mee, want dat kan best wel leuke beelden opleveren.

TIJDSDRUK

Je valt de kamer binnen en zegt: “Binnen twee minuten komen we alle broeken weghalen.” Een minuut later wordt dit dreigement nog eens herhaald. Op die manier worden de leden met verschillende dreigementen opgejut (schoenen weghalen, tandenborstels meenemen, enz.)

Tafelmomentjes RODDELPERS

Op de tafels leg je enkele kranten en populaire weekbladen (Flair, Joepie,enz.). Elke tafel kiest nu een ‘Mariette van om de hoek’ die de laatste roddels aan zijn of haar tafelgenoten voorleest.

BESTEKMIKADO

Verzamel al het bestek in het midden van je tafel. Neem alle messen, vorken en lepels in je handen, zet ze rechtop en laat ze los. Uit de chaos probeert iedereen om de beurt een

DOSSIER

MOMENTJES

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

stuk bestek te trekken, zonder dat de rest van het bestek beweegt. Lukt dat, dan mag dezelfde persoon nog eens. Als het andere bestek wel beweegt, mag de volgende proberen.

Wie als eerste een volledige set bestek (mes, vork en lepel) verzameld heeft, is de winnaar.

HINTS

Iemand beeldt een ingefluisterd spreekwoord uit. Wie juist raadt, komt naar voren om het volgende spreekwoord uit te beelden. De spreekwoorden hebben natuurlijk allemaal met eten of drinken te maken! ##Je eigen boontjes doppen ##Een appeltje voor de dorst ##Boter bij de vis ##Wiens brood men eet, diens woord men spreekt ##Honger is de beste saus ##Het sop is de kool niet waard ##Weten welk vlees je in de kuip hebt ##Water bij de wijn doen ##Iets met een korreltje zout nemen

Slotmomentjes MISS EN MISTER TEDDYBEER

Voordat je op bivak of weekend vertrekt, vraag je aan je leden om hun lievelingsknuffel mee te nemen.

Tijdens het bivak of het weekend is er iedere avond – wanneer iedereen al in hun slaapzak zit – een aflevering van de ‘Miss and Mister Teddybeer Show’. Je kunt de verkiezing opdelen in verschillende categorieën (zachtste teddybeer, beste turner, stoerste machobeer, prima ballerina, enz.). Je kunt ook met een vakjury werken en diploma’s of medailles maken voor de beren. Zorg er wel zeker voor dat al je leden een keer in de prijzen vallen.

REIS NAAR DROMENLAND

Wanneer iedereen al in bed ligt, kom je verkleed als treinbegeleid(st)er de ruimte binnen. Je meldt dat de dienstregeling van de treinen naar dromenland aangepast moet worden. Van iedereen noteer je hoe laat hij of zij ‘de trein zal nemen’ (= in slaap zal vallen).

Opgelet: de treinen rijden maar

7

]MAART 2014[

tot een bepaald uur! Degenen die hun trein ‘gemist’ hebben, zullen de volgende dag een beetje vroeger moeten opstappen.

HOROSCOOP

Je leest voor elk lid een persoonlijke horoscoop voor. De dag erna kun je nagaan of er iets van de voorspellingen uitgekomen is. Je leden kunnen ook zelf in de sterren kijken voor hun medeleden!

SCHAAPJES TELLEN

Iedereen ligt op hun rug met hun ogen dicht. Zorg ervoor dat iedereen ver genoeg van elkaar ligt.

Nu probeer je met je groep zoveel mogelijk schaapjes te tellen.

Een eerste speler begint: “1 schaapje”, een volgende speler zegt “2 schaapjes”, enzovoort. Als twee leden op hetzelfde moment iets zeggen, moet de groep van voren af aan beginnen (vanaf “1 schaapje”).

Hoeveel schaapjes springen er bij jullie over het hek? 15, 25 of zelfs 30? Probeer jullie record maar te verbeteren!

MOMENTJES

VIJF MINUUTJES PAUZE! MOMENTJES TER ONDERBREKING VAN DE LANGE LEIDINGSVERGADERING

Vergaderen is nuttig, vergaderen is tof, vergaderen hoort erbij. Maar vergaderen is ook weleens vervelend, het duurt soms lang en kan best vermoeiend zijn. Af en toe een actief pauzemomentje kan echter wonderen doen!

De vier geboden van een pauzespel 1. Het heeft een korte (of zelf te bepalen) spelduur.

2. Er is weinig materiaal voor nodig.

3. De speluitleg is beknopt en makkelijk te begrijpen.

4. Het is plezant!

Binnen

Blijf je wegens de warmte of de nabijheid van drank tijdens de pauze graag binnen? Ook aan en rond de vergadertafel kun je probleemloos een spelletje spelen!

Handenpuzzel

Steek in een doos dubbel zoveel stickers als er leiding is. Zorg ervoor dat er van elke sticker twee exemplaren in zitten. Geef de doos rond aan tafel en laat iedereen er twee stickers uit nemen. De stickers plak je op de rug van je handen. Probeer nu met je ploeg de handenpuzzel te leggen: elke hand moet naast een hand liggen met daarop dezelfde sticker geplakt. Je rond de tafel verplaatsen is niet toegestaan!

Chinees tafelvoetbal

De leiding staat of zit rond de tafel en maakt een 'goaltje' door de wijsen middenvinger van hun linkerhand gespreid op tafel te zetten. De

8

]MAART 2014[

pink van hun rechterhand brengen ze achter de goal: daarmee kunnen ze de knikker manoeuvreren. Nu speel je Chinees voetbal met een knikker als bal. Voor elke goal die je scoort, krijg je een punt; voor elke goal die bij jou gemaakt wordt, verlies je een punt.

Bestekmikado

Een klassieker, maar ditmaal met messen, vorken en lepels. Plezier ĂŠn lawaai verzekerd.

Balpenreactiespel

Leg een hoop balpennen op tafel, een minder dan er leiding is. De leiding zit rond de tafel met hun handen op hun rug. Wanneer de groepsleiding fluit, moet iedereen zo snel mogelijk een balpen pakken.

Wie er geen kan bemachtigen, valt af. Nog moeilijker? Laat de leiding onder tafel wachten op het fluitsignaal. Wel oppassen voor botsingen tussen hoofden en de tafel!

Abc

Alle leiding staat klaar rond de tafel.

Wanneer de spelleiding 'A' zegt, zoekt iedereen in het lokaal zo snel mogelijk naar een voorwerp met die letter. Wie als eerste iets vindt, krijgt een punt. Daarna verzamelt de leiding opnieuw rond de tafel en gaat het voort met 'B', enz.

Tip: Om het iets moeilijker te maken, kun je de letters in willekeurige volgorde opzeggen. Je kunt het spel ook met cijfers spelen. Bij 'vijf ' moeten de spelers dan bijvoorbeeld zo snel mogelijk vijf identieke voorwerpen vinden.

Kwaliteitenspel XXS

Mag het iets serieuzer? Laat iedereen op twee verschillende papiertjes twee positieve eigenschappen van hun rechterbuur schrijven. Steek daarna alle papiertjes in een doos, schud, en laat elke speler er twee uit trekken.

Vervolgens mag ieder om beurten de eigenschappen voorlezen en ze toewijzen aan iemand rond de tafel, eventueel met een beetje uitleg erbij.

Quiz

Voor korte quizjes zijn er mogelijkheden te over. Je kunt op voorhand een meerkeuze-, puzzel- of muziekquizje voorbereiden, maar evengoed kun je het houden bij lijstjes. Je kunt bijvoorbeeld in het thema 'jaarthema's van de afgelopen 20 jaar' de ploegjes zoveel mogelijk thema's laten opschrijven. Dat kan

ook mondeling, waarbij elk ploegje dan om de beurt het lijstje moet aanvullen. Wie niets meer weet, valt af.

Eitje

Laat iedereen op een papiertje een (originele) vraag schrijven, waarop hij of zij graag van iedereen het antwoord zou kennen. Bijvoorbeeld: 'Hoe ziet jouw ideale sterfscenario eruit?', 'Wat is het meest romantische dat iemand ooit voor jou heeft gedaan?' of 'Naar welk land zou je graag verhuizen?'

Uiteraard lenen ook klassiekers als Taboe, Pictionary of – waarom niet?

– Bingo zich prima tot een ontspannend momentje!

Buiten

Liever naar buiten? Zowat elk wild spel met weinig materiaal is ideaal om alle remmen even los te gooien.

Platte Jan

Alle leiding staat aan één kant van het terrein. In het midden van het terrein staat 'platte Jan'. De spelers proberen de overkant van het terrein te bereiken, maar als platte Jan hen (plat) op de grond kan krijgen, komen ze mee in het midden te staan.

Wolf en geitjes

Eén speler is de wolf, de anderen zijn geiten. Alle geiten lopen in wijzerzin rond de lokalen, de wolf

9

]MAART 2014[

DOSSIER

MOMENTJES

loopt in tegenwijzerzin. Zowel wolf als geitjes mogen enkel stilstaan en vooruit lopen of wandelen. Achteruit lopen is dus niet toegestaan. Als de wolf een geitje kan tikken, wordt het ook een wolf en loopt het vanaf nu ook in tegenwijzerzin.

Ninja

De leiding staat in een kring. Op het afgesproken teken roepen ze allemaal samen “Niiiiin-JA!”. Op 'JA' springen ze met een ninja-move naar achteren. Daarna mag iemand beginnen met 'slaan'. Hierbij probeert de ninja in één beweging en met één hand de hand van iemand anders in de kring te raken. Nadat de 'slag' gedaan is, blijven zowel aanvaller als aangevallene in de positie staan die ze tijdens de aanval hebben aangenomen. Daarna is het aan de rechterbuur van de aanvaller om te proberen iemand te raken, enzovoort. Als iemands hand geraakt wordt, moet die persoon die hand achter zijn of haar rug houden. Als je twee handen geraakt zijn, val je af.

Tip! Wil je weten wanneer het tijd is om een time-out te houden? Voorzie iets waarmee je duidelijk kunt maken dat je nood hebt aan een pauzemomentje. Leg bijvoorbeeld een koe- of fietsbel op tafel, of geef iedereen een persoonlijk time-outkaartje, naar keuze te gebruiken.

MOMENTJES

ACTIVIERUUR!

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

HOE VRIJ SPELEN MEER WORDT DAN VOETBALLEN

Vieruurtjestijd. Wanneer de koek op is en het drankje leeg, gaan – zeker bij de jongsten – de remmen los: speeltijd! Maar wat doe je als leiding tijdens die momenten van vrij spelen?

Lekker chillen in het gras? Of lekker meedoen? Hoe je dat laatste het beste aanpakt, lees je hier.

Alles kan en alles mag!

Vrij spel betekent dat de kinderen lekker hun eigen zin mogen doen, maar binnen bepaalde grenzen natuurlijk. Bij dit 'vrij spel' zijn een aantal dingen van belang.

vasthangt, maar ook één bepaalde actie kan een activiteit zijn. Als een speelclubber zich amuseert met blokjes stapelen, is dat prima.

Plezier maken, experimenteren en 'gewoon doen' staan centraal

We komen allemaal naar de Chiro om een fijne namiddag te beleven.

Bovendien is de Chiro de plaats bij uitstek om dingen te doen die ergens anders niet kunnen. Laat je leden dus losgehen, maar zorg bovenal dat ze zich amuseren.

Vrij spelen = vrij kiezen

Wat, waar, hoe lang en met wie: het maakt allemaal niet uit. Een aantal afspraken en grenzen zijn nodig, maar over het algemeen geldt: hoe meer vrijheid, hoe beter.

Er hoeft geen 'doel' te zijn Sommige kinderen zullen vanzelf iets doen waar een doel aan

10

]MAART 2014[

En wat kan ik dan doen?

Een heleboel! Ook tijdens vrij spel ben je als leiding onmisbaar! Stimulator, bewaker, activator: je bent het allemaal.

Materiaal aanbieden

Voor het vrij spel begint, verzamel je al wat materiaal dat uitnodigt om te spelen. Materiaal als karton, blokjes en verkleedkleren nodigen uit tot creativiteit en tot dingen bedenken.

Stiften en een bal doen dat al veel minder. Met andere woorden: hoe 'algemener' het materiaal, hoe creatiever je leden zullen (moeten) zijn.

Stimuleren

Het is voor leiding belangrijk om mee te gaan in de fantasie en de denkwereld van je leden. Moedig hen aan, misschien kunnen ze met hun activiteit of ideeën nog een stapje verder gaan? Dat aanmoedigen doe je het beste door vragen

DOSSIER

MOMENTJES

En wat met mijn tito's/ keti's/aspi's? te stellen. Als je leden bijvoorbeeld een kasteel gebouwd hebben, kun je vragen: “Is het kasteel af, of moet er nog iets bij?” Dat is iets anders dan zelf ideeën aan te brengen – zeg dus niet: “Zullen we nu een paardenstal bouwen?”

Stimuleren is vooral nuttig als je voelt dat het idee van het kind bijna 'op' is. Zo vermijd je dat er verveling optreedt. Belangrijk: voel je dat je leden liever iets anders willen gaan doen? Dan is dat ook oké.

Activeren

Probeer je leden in beweging te krijgen. Kinderen met weinig gevoel voor initiatief of weinig creativiteit zullen vrij spelen misschien minder leuk of zelfs moeilijk vinden. Hen een beetje op weg zetten, doe je het beste door samen een idee te bedenken. Ook hierbij stel je liefst vragen. Met welk materiaal zullen we spelen? En vragen we aan andere kindjes om mee te doen? Je kunt kinderen ook proberen te betrekken in de activiteit van andere leden.

Meedoen

Blijf niet aan de kant liggen, zitten of hangen. Doe mee! Van enthousiasme te zien, word je zelf enthousiast!

Fantaseer! Bouw! Ren! Verzin!

Speel! Want spelen is top, toch?

(Psst: vergeet in al je enthousiasme niet dat je als leiding ook nog andere taken hebt!)

Grenzen bewaren

Fysieke en psychische grenzen in het oog houden, doe je waarschijnlijk ook tijdens de gewone activiteiten.

Laat je leden niet met gevaarlijk

materiaal spelen en zorg ervoor dat niemand gepest of uitgesloten wordt. Zo nodig kun je ook bij vrij spel een spelterrein afbakenen.

Observeren

Observeer gedurende het vrij spel je leden. Vlieg er als het ware als een helikoper boven, zodat je een goed overzicht hebt. Zijn ze niet te gevaarlijk bezig? Hebben sommigen er zo stilaan al genoeg van? Met vrij spel stop je (net zoals met wel meer dingen) beter te vroeg dan te laat.

Vrij spel XL Met vrij spel kun je natuurlijk meer doen dan enkel de dode momenten tijdens het vieruurtje opvullen.

Waarom maak je er niet eens een echte activiteit van? Een paar uur waarin de leden volledig hun eigen zin mogen doen. Verdeel je lokaal in allemaal 'hoekjes': plekken waar een bepaald soort materiaal ligt, en misschien al het begin van iets klaarstaat, zoals een knikkerbaan.

Tip: transformeer je lokaal of terrein in een bepaald thema, en creëer daarbinnen verschillende hoekjes met bijpassend materiaal. Je kunt bijvoorbeeld voor 'ziekenhuis' gaan, met een verpleegpost, een operatiekamer, een inschrijfbalie, een gipskamer, enz. Hoe jonger de kinderen, hoe makkelijker en ruimer je het thema best kiest.

Voor speelclubbers is 'seizoenen' bijvoorbeeld een fijn thema: een winterhoekje met watten en wol, een herfsthoekje met takken en een paraplu, een zomerhoekje met kleurrijke Legosteentjes, enz.

11

]MAART 2014[

'Ga maar lekker spelen' is al iets moeilijker te zeggen tegen je tito's, keti's of aspi's. Maar ook bij hen kun je van het vieruurtje net dat ietsje meer maken, en het navieruurse hangen in de zetel of op het grasveld omtoveren in een activiteit.

Maar hoe dan?

1. Breng iets kleins als een balletje in de groep. Hoewel het de eerste vijf minuten voornamelijk rondgegooid zal worden, is de kans groot dat je leden na een tijdje inventiever zullen worden en de eindeloze mogelijkheden van het balletje zullen ontdekken.

Tip: je doet er goed aan iets eenvoudigs te kiezen, waarbij je zelf al een aantal (eenvoudige) ideetjes hebt. Zo kun jij het initiatief nemen als dat nodig zou zijn.

2. Je kunt in het begin van het jaar zorgen voor een (creatieve) rodedraadactiviteit waar je leden tijdens een dood moment aan verder kunnen werken. Denk hierbij aan een graffitimuur, een knikkerbaan, een vlot, meubeltjes voor in het lokaal, een monster of robot, enzovoort.

3. De reeks 'luiezetelspelen' is eindeloos. Klassiekers als 'Wie ben ik?', Pictionary en Blackbox kun je probleemloos al zittend spelen.

4. Mag het iets uitdagender zijn?

Laat dan iedereen hun favoriete spel opschrijven en in een potje steken. Trek er daarna een uit, en probeer er met z'n allen een zittende of liggende variant voor te bedenken, die je natuurlijk ook echt uitprobeert. Wie weet willen je leden daarna wel naar buiten voor het echte spel!

“Op kamp deden we elke middag een zotte uitvinding ” ]FOTO: LOTTE VAN DOREN[

DUBBELPUNT: Als jullie als leiding op het eind van de Chironamiddag nog een kwartiertje over hadden, wat deden jullie dan?

Roeland: Een goeie truc is om aan je leden te vragen “Wie weet wat we nu gaan doen?” en bij het eerste antwoord te roepen: “Juist! Dat gaan we doen!” Waarna je dat spelletje dan ook effectief gaat doen, natuurlijk.

Dat werkt wel alleen bij de jongsten.

Ken: We vulden het laatste kwartier van de werking altijd met een kleine evaluatie, opruimen en een slot met alle afdelingen.

Sandrien: Wij hadden een 'wekkerpot', waar in september alle leden hun lievelingsspel in mochten steken.

Als we dan nog eens nog wat tijd te vullen hadden, mocht een van leden daar een spel uit trekken.

Ken: En hoeveel keer zat daar dan buske-stamp in?

Sandrien: Weet ik niet, want we kwamen niet veel toe aan de pot.

Katlijn: Wij hadden nooit tijd over, want wij bereidden onze namiddag gewoon altijd goed voor! (gelach)

EEN KASTEEL IN HET LOKAAL DUBBELPUNT: Hadden jullie ook vrij spel tijdens zo'n Chironamiddag, bijvoorbeeld na het vieruurtje?

Ken: Toen ik bij de speelclub stond, hadden mijn medeleiding en ik ons lokaal een beetje ingericht op vrij

spel, met allemaal hoekjes. Er was een soort kasteel met een glijbaan en kussens, een klein ballenbad, en een koffer met allemaal speelautootjes en ander speelgoed. Vrij spel duurde bij ons meestal wel maar een kwartiertje, want te veel vrij spel vonden we niet goed.

Rik: Wij splitsten ons altijd op: een deel van de leiding bleef binnen en de anderen gingen naar buiten, zodat de leden konden kiezen wat ze wilden doen. Ikzelf vond het heel belangrijk om niet enkel toezicht te houden, maar ook echt mee te spelen met mijn leden, al waren dat speelclubbers. Spelen staat tenslotte centraal in de Chiro, vind ik.

Roeland: Bij ons was een vieruurtje en vrij spel niet echt gangbaar. Op kamp hadden we wel twee keer per dag een halfuurtje vrij spel, maar in de loop van het gewone werkjaar was dat er bij ons bijna niet.

Sandrien: Wij deden het maar één keer per maand, op de eerste zondag, en daarna deden we dan iets met alle leden samen, zoals zangstonde of massaspel. Het principe van vrij spel kenden wij dus ook niet echt. Op kamp had elke afdeling wel een half uur vrij spel, waarin we hen dan – bijvoorbeeld – een doos met circusspullen gaven.

Els: Op kamp was er bij ons na het eten altijd vrij spel, en er waren dan twee mensen van de leiding die dat in goede banen moesten leiden. Maar dat was dus niet echt 'vrij'.

Katlijn: Wij hadden altijd een spelkoffer mee op kamp, en er was een bibliotheek voor de leden. Zo konden ze zich 's middags rustig bezighouden met een boekje.

DUBBELPUNT: Jullie leden hebben zich dus nooit verveeld?

Roeland: Noooooooit! (gelach) Rik: Als je dat ziet, ga je er als leiding zelf naartoe om daar iets aan te doen.

Sandrien: Verveling kan trouwens evengoed ontstaan in een groot spel dat je niet ligt.

Ken: Tijdens voetbal verveel ik mij ook, hoor. (gelach) Roeland: Dat is ook wel heel leeftijdsgebonden, want ik heb alleen bij oudere afdelingen gestaan en die hebben ook nood aan gewoon eens met elkaar babbelen.

13

]MAART 2014[

TEAM SFEERBEHEER DUBBELPUNT: Doen jullie tijdens vergaderingen weleens iets om de vergadersleur even te doorbreken?

Ken: In onze commissie beginnen we wel altijd met een klein spelletje: een quizje of raadsel, of we spelen in de gangen van het nationaal secretariaat buske-stamp.

Katlijn: Bij het verbond beginnen wij ook altijd met een leuk momentje.

Wij hebben een team Sfeerbeheer, dat voor elke vergadering één spelletje voorbereidt, zoals miniblaasvoetbal of 'Wie ben ik?', waarbij je moet raden welke figuur uit het verbond er op je voorhoofd kleeft.

DUBBELPUNT: Wat vinden jullie zelf het tofste tussendoortje?

Rik: Voor oudere afdelingen vind ik een geblinddoekt parcours in het lokaal wel leuk! Heel eenvoudig, maar wel best cool.

Katlijn: Tijdens het afgelopen kamp deden wij elke middag 'Amazing discoveries'; dat had ik geleerd op SB. Een andere leidster en ik deden dan altijd een megazotte uitvinding die uiteindelijk totaal niets nieuws maar wel grappig was. Zo vonden we onder meer de 'Supercube 3000' uit: een suikerklontje. Onze leden waren er dol op, en terwijl zij de 'uitvinding' bewonderden, kon de leiding nog wat klaarzetten voor het eten.

Ken: Om een vergadering mee te beginnen: 'de bus'. Door alle stoelen achter elkaar te zetten, maak je een bus, waarmee de chauffeur aan elke halte iemand oppikt die een bepaalde tic of emotie heeft. De rest van de passagiers moet die dan overnemen.

Heel plezant!

Katlijn: Da's inderdaad echt tof!

Maar 't allerleukste is toch wel omgekeerd verstoppertje!

Als ze je daar geen halfuur alleen laten zitten, natuurlijk! Bedankt voor dit fijne gesprek.

VRIENDEN ONDER ELKAAR

egin februari kwamen leden van verbonden, commissies, diensten en redacties bijeen in het nieuwe Chirohuis De Hagaard om een weekend lang na te denken over de werking van Chirojeugd Vlaanderen.

Tussendoor sloeg Dubbelpunt een praatje met Roeland (verbond Mechelen), Rik (verbond Antwerpen), Els (Dienst Internationale Activiteiten), Ken (Groepsleidingscommissie), Sandrien (pedagogisch voorzitster) en Katlijn (verbond Heuvelland).

Tussendoor op Allé, Mee! zal er Allé, Weakondmeenl de weken

D dat ld worden, veel gewande weekend het is zeker! In aart vindt van 14-16 m ts, l Mee!’ plaa ‘Allé, Wande or do en n voor Chirotochte ens jd ti r aa M de buurt. de n en tussen het wandele ken door ie hn ec tt ch to verschillende letje ook welkom. spel is een klein bedenken tjes kun jij al Welke spelle n te spelen? ge lin de de wan om tijdens st vind aa rn atie? Hie Geen inspir je alvast enkele toppers!

Rarara

Het dorp van Geenrnochi

Met raadsels kun je jong en oud bezighouden. Voorzie er een tiental, zo kun je er op elk moment eentje bovenhalen. Benieuwd naar wie als eerste de oplossing vindt!

Kabouterwiskunde

Een kabouter is bezig aan een lange trektocht. Opeens begint het heel erg te stormen; het weer is echt te slecht om nog buiten te blijven.

Gelukkig komt de kabouter een berghutje tegen. Hij klopt aan, maar het berghutje is volzet. De herbergier wrijft eens goed door zijn baard en zegt tegen de kabouter: “Je mag binnen als je de volgende sommen kunt oplossen. Hoeveel is drie plus drie? Hoeveel is twee plus vijf? En hoeveel is één plus één?” Het antwoord is in dit geval niet zes, zeven en twee, maar drie, vijf en vier. Het antwoord is dus gelijk aan het aantal letters van het antwoord (bijvoorbeeld zes = drie letters).

14

]MAART 2014[

Stel, je wilt verhuizen. Je hebt een mooi huisje gevonden in het dorpje Geenrnochi. De hele familie laadt de verhuiswagen vol en rijdt het dorpje binnen, maar bij de dorpsgrenzen staat er een controlepost.

Niet alles mag zomaar het dorp binnen. Mag jij doorrijden? Laat de deelnemers zeggen welke voorwerpen ze graag zouden meenemen.

Enkel voorwerpen waar noch de letter r, noch de letter i in voorkomt, mogen binnen. Een pen mag bijvoorbeeld wel, een onderbroek niet.

Waarom geraak je niet over de brug?

Om van het ene dorp naar het andere te geraken, moet je een rivier over. Een brug verbindt de beide oevers. Voordat je de brug oversteekt, zie je een bordje met de boodschap 'Opgelet, deze brug kan maar één persoon dragen!'. Je denkt: geen probleem, ik ben alleen.

Wandel Mee! Wie is de echte Wouter de kabouter? c

a

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

b Stuur je antwoord als eerste naar jaarthemababe@chiro.be.

Je steekt dus de brug over, maar die stort in. Hoe komt dat?

Antwoord: een verwittigd man is er twee waard.

Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet

Het is een klassieker, maar net daarom ook een topper. Of je nu onderweg bent met je leden en hun ouders of met de mensen uit de buurt, het maakt niet uit: iedereen vindt dit spelletje fijn. 't Is simpel: kies iets uit dat je op je wandeling tegenkomt, de anderen moeten raden wat jij 'ziet'.

Zo nodig je iedereen uit om mee te zoeken en te kijken.

zoek naar namen van bekende personen uit de buurt. Bijvoorbeeld: (Pastoor) Fons – (Slager) Servaes – Simonne (de buurvrouw van de Chirolokalen) – ... Elke persoon mag maar één keer genoemd worden. En om valsspelen te vermijden: spreek op voorhand af hoeveel leden van de groep de persoon moeten kennen.

Waar ben ik?

Eén persoon heeft een plaats uit de buurt in gedachten. De anderen moeten nu raden welke plaats dat is. Ze mogen enkel ja-neevragen stellen. Degene die de plaats raadt, mag een andere bedenken.

Personenketting Eerste worden De dierenketting kent iedereen.

Maar de Chiro zou de Chiro niet zijn als dat altijd een dierenketting bleef. In plaats van een reeks dieren op te sommen aan de hand van eenzelfde eind- en beginletter ga je op

Niet elk spelletje moet een doordenkertje zijn. Af en toe wat actie mag ook wel. Op een bepaald moment tijdens de wandeling zegt de leiding 'stop'. Iedereen moet dan

ter plaatse blijven staan. Nu moet je zien wie voor en achter je staat.

Wanneer iedereen weer in beweging komt, is het de bedoeling dat je niet voorbijgestoken wordt door iemand die achter je stond. Gebeurt dat wel, dan val je af. Het 'wandeltempo' zal ongetwijfeld opgevoerd worden!

OPROEP >

Heb je leuke foto's van jullie 'Allé, Wandel Mee!'-actie? Bezorg ze ons en dan zie je ze binnenkort verschijnen in Dubbelpunt! Eén adres: jaarthemababe@chiro.be.

De 'Allé, Wandel Mee'-checkli

st

Inkleding, pijlen, borde n, materiaal voor de randanimatie 'Speciale gasten' uitno digen (bijvoorbeeld: de burgemeest er, schepen van jeugd, mensen van de jeugddienst, enz.)

EHBO-koffers in ord e Persbericht geschreve n en verspreid Laatste promo Weersvoorspellingen checken Is dat allemaal in ord e? Dan is jouw Chirogroep zeker kla ar voor ‘Allé, Wandel Mee!’.

Veel plezier ermee!

En de groeten aan de buren.

15

]MAART 2014[

VERSVOERVOORLEIDING CHIRO.BE/VORMING Tijdens deze vijf dagen ontdek je de leefwereld van je afdeling, de werking van leidingsploegen, wie er nog zoal in de grote Chiro meedraait en hoe je eigen plaatselijk netwerk je groep ondersteunt. Je werkt nieuwe spelen uit en krijgt tips over hoe je ook in moeilijker situaties stevig in je Chiroschoenen kunt staan. SB is doorspekt met spel en Chiroplezier. Ik wil spelen en een nog betere

HA-weekend + themacursus + stage = attest hoofdanimator Volg een van de drie Hoofdanimatorweekends plus een themacursus naar keuze: Workshopweekend, Tochtenbivak, Groepsleidingsweekend, Expressieweekend of Afdelingsboost. Daarna doe je stage in je eigen ploeg.

Natuurlijk zijn dit allemaal op-en-top Chirocursussen: doorspekt met spel en boordevol zotte ideeën die je meteen kunt toepassen in je eigen groep. Trakteer jezelf en je medeleiding op een hemels Hoofdanimatorweekend en een tintelende themacursus en behaal je attest van Hoofdanimator in het Jeugdwerk.

Dit jaar kun je nog kiezen tussen twee HA-weekends en drie themacursussen.

Wanneer ga jij mee?

Chiroleid(st)er worden? Ik ga mee op SB! In elke vakantie is er minstens één SB. Dit jaar kun je nog kiezen tussen acht SB’s.

Wanneer ga jij mee?

KROKUSVAKANTIE:

1 - 5 maart in De Hagaard (Overijse) 4 - 8 maart in Heibrand (Westmalle) 5 - 9 maart in Heidepark (Waasmunster)

HOOFDANIMATORWEEKENDS

PAASVAKANTIE:

14 - 16 maart in De Kalei (Dilsen-Stokkem) 16 - 18 mei in Heibrand (Westmalle)

5 - 9 april in Heibrand (Westmalle) 9 - 13 april in De Kalei (Dilsen-Stokkem) 10 - 14 april in Heibrand (Westmalle) 15 - 19 april in De Karmel (Brugge)

THEMACURSUSSEN 21 - 23 maart 4 - 7 april 5 - 12 juli

ZOMERVAKANTIE:

DE LAATSTE PL AATSEN!!!

Expressieweekend in De Hagaard (Overijse) Afdelingsboost in De Kalei (Dilsen-Stokkem) Tochtenbivak op geheime locatie

2 - 6 juli in tentenkamp in Limburg

ST ANIM IK + SB + STAGE = AT TE

eekend 2014

ATOR

Expressiew

de Je hebt het wel gehad met – alweer – macramé en papier-maché, weekend Expressie is Dan s? toneeltje slappe en how playbacks zoveelste activiteiten zeker iets voor jou! Je speelt expressieve spelen en leert er zelf zullen ing medeleid en leden je van it creativite de die en ineenstek , aanwakkeren. Je oefent verschillende technieken binnen de muzikale in je sterker om trucs leert en tiewereld improvisa of danse, beeldend schoenen te staan als begeleiding van expressieve activiteiten.

Prijs? 45 euro Waar? In het nieuwste Chirohuis: De Hagaard in Overijse Wanneer? Van 21 tot 23 maart Info & inschrijven: chiro.be/expressieweekend

uze ei-land(t)?!

Afdelingsboost 2014 - Het mysterie wilt nog eens loed van inspiratie voor je afdeling? Je Je wilt je laten overspoelen door een zondv wil je verdiepen in je favoriete Je aken? meem Chiro dagen vier d afgezonderd van de buitenwerel ngsboost 2014 en keti’s of aspi’s? Spoel dan aan op Afdeli afdeling: ribbels, speelclub, rakwi’s, tito’s, . eiland het zoek mee naar het mysterie van Prijs? 70 euro Waar? De Kalei, Dilsen-Stokkem dag 7 april Wanneer? van vrijdag 4 tot maan elingsboost be/afd chiro. en: hrijv Info & insc

m 16

]MAART 2014[

VORMING

ASPITRANT 2014

BEZORG JE ASPI’S DE TIJD VAN HUN LEVEN! Aspitrant, hét vijfdaags bivak in de paasvakantie, enkel en alleen voor aspi’s! Aspi’s uit alle hoeken van Vlaanderen komen bijeen om zich vijf dagen rot te amuseren.

Grave massaspelen, fantastische leefgroepmomenten, bangelijke zangstondes, superveel toffe mensen en een megachic kampvuur: het kan allemaal! Dit jaar gaan de aspi’s op tijdreis: back to the future, back to 40-45 met Anne en Frank of back to basics. Er zijn tien Aspitranten, verspreid over twee periodes: van 8 tot 12 april en van 15 tot 19 april. Zorg dat jouw aspi’s erbij zijn!

★★ JE MAAKT PROMO BIJ JE ASPI’S VOOR ASPITRANT:

Vertel hen dat het een superactiviteit is die ze zeker niet mogen missen! In Kramp of op de website vinden ze meer info.

★★ JE ASPI’S WILLEN GRAAG MEE OP ASPITRANT! INSCHRIJVEN KAN TOT 30 MAART!

Je aspi’s schrijven zich zelf in voor één bepaalde periode. Dat kan heel gemakkelijk via chiro.be/aspitrant. Ze schrijven zich dus niet in voor een locatie. De plaats waar ze op Aspitrant gaan, blijft nog een verrassing!

★★ WIJ VERWERKEN ALLE INSCHRIJVINGEN EN VERDELEN ALLE INGESCHREVEN ASPI’S OVER DE VERSCHILLENDE ASPITRANTEN.

We zorgen er natuurlijk wel voor dat aspi’s uit dezelfde Chirogroep zoveel mogelijk samen zitten zodat ze nergens alleen moeten aankomen.

★★

Bezo aspi’s eerg je extra! W n vette ontbijt min een luxeop Aspit et bubbels Faceboo rant! Check de Freek’ en kpagina ‘Back To on je kunt mtdek snel hoe eedoen!

JE ASPI’S KRIJGEN EEN FACTUUR TOEGESTUURD.

Aspitrant kost € 90 per aspi. Zij betalen de factuur aan Chirojeugd Vlaanderen.

Hoor ook zeker eens bij je gemeente of je de deelnameprijs niet (voor een deel) kunt terugkrijgen.

★★ EÉN WEEK VOOR ASPITRANT KRIJGEN JE ASPI’S EEN DEELNAMEBRIEF.

Hierin vinden ze alle info over de locatie, aanvangsuur, wat ze moeten meenemen, enz.

★★ JE ASPI’S VERTREKKEN OP ASPITRANT!

Breng hen bijvoorbeeld naar het station en wuif hen uit.

★★ NOG VRAGEN?

aspitrant@chiro.be of 03-231 07 95

]FOTO: DRIES VAES[

17

]MAART 2014[

HEB JE 'N MOMENTJE? DÉ LEIDRAAD BIJ DODE MOMENTJES VOOR DE JONGSTE LEDEN

Je kent het wel. Ondanks je goede spelvoorbereidingen valt er af en toe een ‘dood momentje’. Twee giechelende rakwi’s zijn naar het toilet, Thomas en Kaat willen hun knutselwerkjes nog optimaliseren, Amber vindt haar jas niet of de trein heeft vertraging. Op zulke wachtmomentjes ploffen je leden zich gemakkelijk ergens neer of verliest het spel dat je aan het spelen bent zijn tempo. Maar je komt niet naar de Chiro om op je gat te zitten, toch? Daarom presenteren we hier voor jullie: onze handige, superdeluxe

or ons de pest Wachten is vo niet vervelen s Wij willen on rest!* ee met al de Doe maar m

Tussendoortjesflowchart! nee

Ben je op tocht of op stap?

ja Moet er eerst nog iets opgeruimd worden?

Babbelen of onnozel doen?

Onnozel doen

Babbelen

In een beestige bui?

ja

nee

Olifantenwaggel

Inleefloop

Blijf je even staan?

Wij zijn aan het wachten/rusten

Wij stappen flink door

Ik zie, ik zie

Lijstjes maken

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

18

]MAART 2014[

-12 Stoorzender e ne

nee

ne e

Kun je buiten gaan spelen?

ja Zin in een kringspel?

Zin in iets actiefs?

ja

Doe maar ruig!

Hoe ziet je ploeg eruit?

Niet echt

Wat doet dat ertoe?

Zowel jongens als meisjes

Enkel jongens

Schoenen uittrekken

Enkel meisjes

Moedertje, hoe laat is het?

Tjoeptjoep Aapje in de bananenboom

Commando pinkelen

Helemaal niet Ja

Prinses – kabouter – fee

De uitleg bij de spelletjes vind je op de volgende bladzijde!

Dooie vis De Bom

* Ken je het liedje Tussendoortje niet? Je vindt haast alle Chiroliedjes op de Chirosite! Surf naar chiro.be/liedjes/oude-chiroliedjes/tussendoortje.

19

]MAART 2014[

HEB JE 'N MOMENTJE?

Spelen maar!

Aapje in de bananenboom

Iedereen staat in een kring met de armen in elkaar gehaakt. Eén iemand is het aapje. Als aapje gooi je je benen in de lucht, zodat je aan je buren ‘hangt’, en zeg je: ‘Ik ben een aapje, ik hang in de bananenboom en ik gooi een banaan naar ...’, aangevuld met de naam van iemand uit de groep. Vervolgens wordt die speler het aapje.

Commando pinkelen

Iedereen zit rond de tafel. De leiding zit tussen de leden om hen commando’s te geven. Er zijn drie mogelijkheden: pinkelen (met al je vingers op tafel trommelen), hol (je vingers krommen en de rug van de hand op tafel leggen zodat het lijkt alsof je een onzichtbare bal vasthoudt) of bol (hetzelfde als hol maar met je vingers op de tafel en de rug van je hand naar boven zodat je een soort bruggetje maakt). De leden mogen het commando enkel uitvoeren als de leiding vóór ‘pinkelen’, ‘hol’ of ‘bol’ ook ‘commando’ zegt.

De leiding mag de leden ook in de war brengen door bijvoorbeeld een ander commando uit te voeren dan ze gezegd hebben. Wie te traag of fout is, valt af. Degene die als laatste overblijft, heeft gewonnen.

De bom

Opruimen is niet de fijnste Chirobezigheid, maar tijdens dit spel komt daar verandering in. Kies als leiding één voorwerp uit dat de bom is. Laat de leden om beurten een voorwerp opruimen. Maak tikkende klokgeluiden om het spannender te maken. Wanneer iemand de bom opruimt, roep je heel hard ‘boem’.

Hoeveel voorwerpen kunnen de leden veilig opbergen voor de bom ontploft?

Dooie vis

Iedereen legt zich in een gemakkelijke houding op de grond. Eén speler krijgt de taak om alle andere spelers te doen bewegen zonder hen aan te raken. Dat kan hij of zij doen door hen te doen schrikken of aan het lachen te brengen.

Inleefloop

Een tocht, maar veel leuker dan ‘gewoon’ wandelen. Je leden moeten zich bepaalde stukjes van de tocht namelijk op een speciale manier voortbewegen. Laat ze even als koe stappen of als rups kruipen. Laat ze zigzaggen of huppelen. Denk natuurlijk wel aan het verkeer wanneer je je op straat bevindt.

Tjoeptjoep

De spelers zitten in een kring en beginnen om beurten te tellen: de eerste zegt ‘één’, de tweede ‘twee’, enzovoort. Een getal waarin een ‘zeven’ voorkomt, moet vervangen worden door ‘tjoep’. Wie te lang wacht of een fout maakt, moet een opdracht doen.

Lijstjes maken Ik zie, ik zie wat jij niet ziet

Iemand kiest een voorwerp in zijn of haar blikveld en zegt: “Ik zie, ik zie wat jij niet ziet, en het is ...'', aangevuld met de kleur van het voorwerp.

De andere leden mogen om de beurt raden over welk voorwerp het gaat. Degene die juist raadt, mag iets anders kiezen dat de anderen moeten raden.

20

]MAART 2014[

Simpel en leuk tijdens het stappen.

Kies een onderwerp, bijvoorbeeld dieren, en noem er om beurten eentje. Let wel: je mag niet zomaar een dier opnoemen. De eerste letter moet overeenkomen met de laatste letter van het laatst genoemde dier.

Wie geen dier meer kan bedenken, valt af.

]FOTO: JENS GEERAETS[

Moedertje, hoe laat is het?

De leden staan allemaal op een rij aan één kant van het terrein, de leiding staat aan de andere kant.

De leden vragen in koor: “Moedertje, hoe laat is het?” De leiding antwoordt bijvoorbeeld met: “Vijf uur!” Vervolgens zetten de leden vijf stappen vooruit. Wanneer de leiding “Bedtijd!” roept, moeten de leden terug naar de startlijn lopen zonder getikt te worden door de leiding.

Olifantenwaggel

Alle leden staan in een rij achter elkaar. Ze steken hun rechterhand door hun benen en nemen met hun linkerhand de rechterhand van de persoon voor hen vast. Zo kan er volop gewaggeld worden!

Prinses – Kabouter – Fee

Een variatie op blad-steen-schaar.

Verdeel je leden in twee ploegen, en zet ze in twee rijen met hun gezichten naar elkaar toe. Tien meter achter elke ploeg baken je telkens een eindmeet af. Na het signaal van de leiding beelden ze per ploeg telkens een figuur uit. Dat kan een prinses zijn, een kabouter of een fee. Hoe ze de figuren moeten uitbeelden, spreek je op voorhand gezamenlijk af; welke figuur ze uitbeelden, be-

slissen ze telkens in hun ploegje. De kabouter verliest van de prinses, de prinses van de fee en de fee van de kabouter. De winnende ploeg moet de leden van de verliezende ploeg proberen te tikken voor zij hun eindmeet bereiken. De getikte leden worden deel van de andere ploeg.

Schoenen uittrekken

Kort, krachtig en ruig. Baken een terrein af waarbinnen iedereen elkaars schoenen moet proberen uit te trekken. Wie geen schoenen meer aan heeft, ligt eruit.

Stoorzender

Verdeel je leden in vier ploegen, die elk in een hoek van het lokaal staan.

Eén ploeg moet nu proberen een zin door te roepen naar de ploeg die diagonaal tegenover hen staat.

De twee andere ploegen mogen volop lawaai maken. Zo moeten zij proberen te voorkomen dat de andere ploeg de zin kan verstaan.

Vervolgens wisselen de rollen om.

De ploeg die het minste tijd nodig heeft gehad om de zin te verstaan, is de winnaar.

21

]MAART 2014[

Een groot arsenaal aan tussendoortjes is zeker een meerwaarde voor je Chironamiddag. Zo kun je met iets nieuws komen op het moment dat alles stil dreigt te vallen. Wees dus niet bang om af en toe nieuwe korte spelletjes uit te proberen!

RAKWI’S

MET DE

R A K W I'S NAAR

L A G E N E S

Daag je rakwi's uit om als eerste met groenten en fruit de Senegalese markt te bereiken. Let op: als boer in Senegal kom je heel wat uitdagingen tegen. Wie kan ze het beste overwinnen?

hoogste aantal ogen gooit met de dobbelsteen mag beginnen.

Als je op een opdrachtvak terechtkomt, kies je een opdracht uit de lijst. Kun je een opdracht niet correct uitvoeren, dan sla je een beurt over. Als je op een kansvak terechtkomt, lees je de bijbehorende kans voor.

Opdrachten

Voorbereiding

Teken op een groot stuk papier een ganzenbord met vijftig genummerde vakjes, en zorg voor een begin- en eindpunt (de markt). Om het extra fijn te maken, kun je dit ganzenbord in het groot tekenen op een plein of op de speelplaats.

Arceer de vakjes 2-3-8-11-12-16-2125-29-34-37-39-42-44-47. Dat zijn de opdrachtvakjes. Als je daarop terechtkomt, doe je een opdracht.

Arceer de kansvakjes (zie verder) met een andere kleur.

Spelverloop

Verdeel je rakwi's in ploegjes van ongeveer vier spelers. Elk ploegje kiest een pion. Het ploegje dat het

★★ Noem vijftien soorten fruit. ★★ De meisjes in Senegal spelen graag met een springtouw. Elk lid van je ploegje moet tien keer na elkaar springen in een groot springtouw dat je met z’n tweeën ronddraait. ★★ Het is warm in Senegal. Doe je jas en trui uit en maak een klerenketting van tien meter. ★★ De jongens in Senegal spelen graag voetbal. Trap tien keer op doel, je moet minstens vijf keer scoren. De leider of leidster is keeper. ★★ Het kan soms erg lang wandelen zijn van de waterput tot aan je veldje. Elk lid van je ploegje legt een parcours af met een bekertje water op het hoofd. Je mag het bekertje enkel in evenwicht

22

]MAART 2014[

★★ ★★

★★ ★★

★★

houden met een stukje touw dat eraan bevestigd is en dat je onder je hoofd mag vasthouden.

Noem vijf Afrikaanse landen op.

Hou met je ploegje een ballon één minuut in de lucht. De andere ploegjes mogen hem wegblazen of wegstampen.

Noem vijftien soorten groenten.

De meisjes in Senegal hinkelen heel graag. Hinkel met je hele ploeg een parcours, zonder te vallen.

De jongens in Senegal spelen graag met een bal. Elk lid van je ploegje gaat op een stoel in een kring zitten. Hou een afstand van drie meter tussen de stoelen.

Gooi een bal vijf keer rond zonder hem te laten vallen. Je mag niet van je stoel komen.

Kansen

★★ 5: Het heeft al erg lang niet meer geregend. De grond is zo droog dat je niets kunt planten. Sla een beurt over. ★★ 6: Je krijgt een gieter. Daarmee kun je water halen uit de waterput. Gooi nog een keer.

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

AFDELINGEN

★★ 14: Als het eindelijk regent in Senegal, regent het zo hard dat je grond helemaal onder water staat. Sla een beurt over. ★★ 18: Je hebt geen geld voor een goede schop. Sla een beurt over. ★★ 19: Je hebt heel goed voor je plantjes gezorgd. Gooi nog een keer. ★★ 23: Het heeft al erg lang niet meer geregend. De grond is zo droog dat je niets kunt planten. Sla een beurt over. ★★ 27: Je hebt geen geld om zaadjes te kopen. Sla een beurt over. ★★ 31: De boeren hebben zich verenigd in een boerengroep. Je

★★

★★

★★

★★

krijgt zaadjes en een goede schop van de groep. Gooi nog een keer.

32: Als het dan eindelijk regent in Senegal, regent het zo hard dat je grond helemaal onder water staat. Sla een beurt over.

36: Je krijgt een gieter. Daarmee kun je water halen uit de waterput. Gooi nog een keer.

41: Je bouwt een dijk. Wanneer het hard regent, komt je grond nu niet meer onder water te staan.

Gooi nog een keer.

45: Je hebt heel goed voor je plantjes gezorgd. Gooi nog een keer.

23

]MAART 2014[

Speleinde

Het ploegje dat als eerste op het laatste vakje (de markt) aankomt, wint het spel. Zij mogen zich de beste boeren noemen!

Dit spel is gebaseerd op 'Mangi Fi', het solidariteitsproject van Spoor ZeS voor de basisschool bij de Broederlijk Delencampagne van 2014: 'Plan(t) de toekomst'. Meer info over Mangi Fi en andere projecten vind je op spoorzesindeklas.be.

HEB JE 'N MOMENTJE? DÉ LEIDRAAD BIJ DODE MOMENTJES VOOR DE OUDSTE LEDEN

Je kent het wel. Ondanks je goede spelvoorbereidingen valt er af en toe een 'dood momentje'. Twee giechelende tito's zijn naar het toilet, Thomas en Kaat willen hun knutselwerkjes nog optimaliseren, Amber vindt haar jas niet of de trein heeft vertraging. Op zulke wachtmomentjes ploffen je leden zich gemakkelijk ergens neer of verliest het spel dat je aan het spelen bent zijn tempo. Maar je komt niet naar de Chiro om op je gat te zitten, toch?

Daarom presenteren we hier voor jullie: onze handige, superdeluxe

or ons de pest Wachten is vo niet vervelen s Wij willen on rest!* ee met al de Doe maar m

Tussendoortjesflowchart! nee

Ben je op tocht of op stap?

ja Moet er eerst nog iets opgeruimd worden?

Babbelen of onnozel doen?

Onnozel doen

Babbelen

In een beestige bui?

ja

Wij zijn aan het wachten/rusten

Wij stappen flink door

Ghost

Lijstjes maken

Polonaise

]FOTO: PAUL BERT - WWW.PAULBERT.BE[

Kamelenloop

nee

Blijf je even staan of zitten?

24

]MAART 2014[

+12 Tikkertje op de trap e ne

nee

ne e

Kun je buiten gaan spelen?

ja Zin in een kringspel?

Zin in iets actiefs?

ja

Doe maar ruig!

Hoe ziet je ploeg eruit?

Niet echt

Wat doet dat ertoe?

Zowel jongens als meisjes

Enkel jongens

Kruisloop

Enkel meisjes

Kapotte melkfles

Pingpong Voetschaken

Tour de France

Helemaal niet Ja

Billy Billy Bob

Kijk op de volgende pagina voor uitleg bij de spelletjes!

Tot 20 tellen Alfabetisch opruimen

* Ken je het liedje Tussendoortje niet? Je vindt haast alle Chiroliedjes op de Chirosite! Surf naar chiro.be/liedjes/oude-chiroliedjes/tussendoortje.

25

]MAART 2014[

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

HEB JE 'N MOMENTJE?

Spelen maar!

Alfabetisch opruimen

Een simpel spel om het opruimen op te leuken. Probeer alles in alfabetische volgorde weg te bergen!

Discussieer erop los: “Eerst de koorden op hun plaats leggen!” – “Nee, dat is een touw, dat moet later!”

Billy Billy Bob

Eén lid staat in het midden van een kring. Wie in het midden staat, draait rond en wijst daarbij met gestrekte armen vooruit. Als je stopt met draaien en naar een speler wijst, zeg je zo snel mogelijk 'Billy Billy Bob'. De speler die je aanduidde, moet 'Bob' zeggen voor jij dat doet.

Als de aangeduide speler te laat reageert, vervangt hij of zij jou in het midden.

Hierop kun je natuurlijk variëren.

Als je in het midden staat, kun je 'olifant!' roepen. Dan moet je 'doelwit' een slurf nabootsen en de spelers ernaast vormen met hun armen elk een oor. Wie laatst is, moet dan in het midden. Of je kunt een broodrooster nabootsen, James Bond of zelfs een theekopje.

Spreek wel op voorhand af hoe alles eruitziet.

Ghost

Iedereen zit in een kring. Iemand zegt een letter en denkt daarbij aan een woord dat met die letter begint,

bijvoorbeeld 'A(ppel)'. De speler links voegt een letter toe en denkt daarbij opnieuw aan een woord.

Bijvoorbeeld 'AN(anas)'. Zo ga je verder tot iemand moet passen, of tot iemand denkt dat de vorige speler geen woord kan vormen met de reeks. Wie geen woord kan maken, wordt een ghost. Tijdens de rest van het spel mag niemand reageren op de dingen die de ghost zegt. De ghost mag natuurlijk wel een letter zeggen om de anderen te verwarren, maar wie daarop reageert, wordt ook een ghost.

Kamelenloop

Eén persoon staat recht. De tweede gaat daar achter staan, buigt voorover en neemt de heupen van degene voor hem of haar vast. Een derde persoon gaat op de rug van de tweede zitten. Probeer op die manier zo ver mogelijk als kamelen door de woestijn te lopen. Kies voor dit spelletje wel een aangepast terrein: een ondergrond met veel stenen is niet echt ideaal.

Kapotte melkfles

De leden staan allemaal op een rij aan één kant van het terrein, de spelleiding staat aan de andere kant.

De leden krijgen elk een nummer.

Het doel van het spel is om aan de overkant te geraken. De leden mogen enkel bewegen volgens de voorschriften die ze krijgen. De

26

]MAART 2014[

spelleiding zegt telkens enkele cijfers en een voorschrift. Enkele voorbeelden: ★★ Muizenstap: Zet een heel klein stapje vooruit, met de hiel van je ene voet tegen de tenen van de andere. ★★ Plank: Leg je plat op de grond, je voeten blijven waar ze zijn. Waar je vingertoppen de grond raken, mag je gaan staan. ★★ Rotte tomaat: Je spuugt en gaat staan waar je fluim geland is. ★★ Parasol links of rechts: 90° naar links of naar rechts draaien. ★★ Reuzenstap: Neem een zo groot mogelijke stap naar voren. ★★ Kapotte melkfles: Ga terug aan de startlijn staan!

Kruisloop

Verdeel de leden in twee ploegen en zet ze in twee rijen die op een grote afstand tegenover elkaar staan. Voor elke rij zet je tien meter verder een stoel. Na het startsignaal mag de eerste van elke rij vertrekken. De speler moet eerst schuin overlopen om de stoel van de andere groep omver te duwen, dan naar de eigen stoel lopen om die weer rechtop te zetten, om ten slotte terug te keren naar de eigen ploeg. Wanneer de speler over de startlijn is, mag de volgende vertrekken. De winnaar is de ploeg waarvan een speler op de eigen stoel

kan gaan zitten voor die omver geduwd is door een tegenstander.

Lijstjes maken

Simpel en leuk tijdens het stappen.

Kies een onderwerp, zoals automerken, en noem om beurten een merk. Wie een merk zegt dat al is gezegd, of wie geen nieuw meer kan bedenken, valt af. Dit kun je ook doen met dieren in de jungle, Amerikaanse presidenten, hoofdsteden, oud-leiding, enz.

Pingpong

Een heel onnozel spelletje dat vooral werkt als iedereen al wat moe is.

Iedereen zit in een cirkel. Je houdt het hele spel lang je lippen voor je tanden. Een speler begint door 'ping' of 'pong' te zeggen. Als je ping zegt, kijk je naar links (met de 'i' van ping) en als je 'pong' zegt naar rechts. Degene naar wie je kijkt, doet dan zelf 'ping' of 'pong'.

Vergeet niet dat je daarbij nooit je tanden mag laten zien! Als je lacht of je tanden laat zien, moet je een hand tegen je hoofd houden. Als je twee keer lacht, hou je beide handen tegen je hoofd. Wie daarna nog lacht, verliest. Je mag zo onnozel doen als je wilt!

Polonaise!

Dit is een simpel spelletje dat je tijdens een tocht kunt spelen. Op voorhand spreek je samen een

duidelijk 'teken' af, bijvoorbeeld 'een rode auto' of 'een hond'. Telkens wanneer je het afgesproken teken ergens hoort of ziet, doe je meteen een spontane polonaise!

Tikkertje op de trap

De tikker start op de hoogste trede van een trap, alle andere spelers beginnen op een van de onderste treden. Op een signaal van de leiding springt iedereen een trede naar boven of naar beneden. Je mag ook één keer een sprong ter plaatse maken. Wie op dezelfde trede landt als de tikker, valt uit.

Samen twintig

Alle spelers leggen zich ergens ontspannen neer, met hun ogen dicht.

Het doel van het spel is om tot twintig te tellen. Iemand begint door 'één' te zeggen, iemand anders zegt daarna 'twee'. De spelers mogen niet overleggen en geen afspraken maken. Wanneer meerdere mensen op hetzelfde moment iets zeggen, moeten ze weer vanaf één beginnen.

Tour de France

Iedereen staat in een cirkel en draait zich een kwartslag naar links. De cirkel is duidelijk afgebakend door obstakels of op de vloer getekend.

Iedereen begint te lopen in dezelfde richting. Wanneer je de persoon

27

]MAART 2014[

voor je langs buiten kunt voorbijsteken, valt deze persoon af. Zo probeer je om het langst te blijven lopen.

Voetschaken

Twee ploegen gaan elk achter een lijn staan. Op het teken van de leiding moet iedereen verspringen.

Je kunt je zo vooruit verplaatsen, of omhoog springen en dus op dezelfde plaats blijven staan. Achteruit springen mag niet! Het doel is om de spelers van de andere ploeg uit te schakelen. Dat doe je door de voeten van een tegenstander aan te tikken vanuit je eigen positie.

Raken je handen hierbij de grond, of moet je je voeten verzetten, dan val je zelf af!

Dit is maar een kleine greep uit de vele tussendoortjes die er bestaan.

Zorg ervoor dat je er altijd een paar in je achterhoofd hebt zitten, zodat je met een verrassend spelletje uit de hoek kunt komen als de boel even dreigt stil te vallen. Wees niet bang om nieuwe dingen uit te proberen of om samen met je leden te variëren op bestaande spelletjes. Oudere leden hebben soms de neiging om tussen twee activiteiten languit neer te ploffen, maar je vindt vast wel een spelletje waarmee je ze weer zo energiek krijgt als een ribbeltje!

ASPI’S

N E G N O J XX T N E B E J

JE WILT WAT Een atypisch inleefspel

Spelverloop Ze weten altijd wel íéts te vertellen over hun collega-aspi's, maar kennen ze elkaar wel echt? Test je aspi's met dit inleefspel! Landbouwer zijn in Senegal, kunnen ze zich daar iets bij voorstellen?

Alle aspi's zitten gezellig samen in een kring. De leiding leest een verhaal voor, en onderbreekt dat voortdurend met een vraag, telkens aan een andere aspi. Het antwoord moet de naam van een andere aspi zijn. De spelers in de kring schrijven eerst op wie volgens hen het antwoord zal zijn, daarna vergelijk je. Elk antwoord dat overeenkomt met dat van de bevraagde aspi is een punt waard. Wie aan het einde van het verhaal de meeste punten heeft, kent zijn/haar medeaspi's officieel het beste!

28

]MAART 2014[

Het verhaal

Stel: morgen verhuizen we met z'n allen naar Senegal om daar aan landbouw te doen. Senegal heeft een vijandig klimaat, hun regenseizoen duurt amper vier maanden. De rest van het jaar is het er kurkdroog en snikheet. Geen ideale omstandigheden dus om voedsel te verbouwen. Voedsel is dan ook het grootste probleem: we hebben er niet elke dag genoeg te eten.

AFDELINGEN

- Wie zal het hier heel lastig mee hebben?

- Wie zal op deze voedselschaarste inspelen, en oplossingen bedenken?

Er kan alsmaar minder eten geproduceerd worden omdat de landbouwgrond te droog is.

- Wie zal ijverig elke dag blijven werken, zelfs tot op het moment dat dat helemaal niets meer opbrengt?

- Wie zal in zijn of haar enthousiasme de gekste plannen proberen te realiseren?

- Wie zal heel bedachtzaam alle mogelijkheden eerst tien keer overwegen voor hij of zij van start gaat?

Er spelen ook een aantal economische elementen mee, zoals een tekort aan degelijk zaaigoed, meststoffen en materiaal.

- Wie zal de zaken zo realistisch mogelijk bekijken om zo tot de beste oplossing te komen? - Wie zal degene zijn die alles relativeert en blijft doorgaan met zijn of haar activiteiten?

Al deze factoren maken de situatie van de sterk verarmde lokale bevolking nog zwaarder. Vele jonge mensen zien vaak geen ander alternatief en migreren naar de stad.

- Wie zal ondanks alles toch vooral blijven genieten van de leuke momenten samen?

- Wie blijft altijd de humor van de situatie inzien?

Ook wij moeten vertrekken naar de stad, om er te gaan werken als taxichauffeur. Maar daar blijkt het leven niet veel makkelijker dan op het platteland.

- Wie vertrekt naar de stad met de ambitie om het daar te maken?

- Wie zal alle anderen kunnen overtuigen om mee naar de stad te trekken?

Onze familie, die nog op het platteland woont, is afhankelijk van ons

inkomen om de periode van honger vlak voor de oogst te overbruggen.

- Wie is zo gul om de hele opbrengst weg te geven aan mensen die het nog meer nodig hebben?

- Wie zou elk regenseizoen terugkomen naar het platteland om te helpen met de oogst?

Taxichauffeurs zijn er al meer dan genoeg, dus we worden gedwongen om terug te keren naar het platteland.

- Wie is degene die praktisch denkt en het belangrijk vindt om een stukje grond te kopen met de schaarse centen die overblijven?

Tuinbouw kan het hele jaar door, ook in het droge seizoen, maar dan moet je het veld wel van water voorzien.

- Wie is degene die ingenieuze plannen bedenkt om grondwater uit de grond te pompen?

Er wordt een boerenfederatie opgericht die zorgt voor de ondersteuning van de boeren.

- Wie wordt de voorzitter van die federatie?

- Wie zal heel tactvol op de juiste momenten de juiste zaken zeggen tijdens de vergaderingen?

De boeren zijn zelf verantwoordelijk voor het beheer van het veld. Na elke oogst rekent iedereen zijn of haar onkosten af en betaalt iedereen het lidgeld.

- Wie zal er bemiddelen als dit eens verkeerd loopt?

Met het lidgeld wordt een spaarpotje aangelegd om nieuwe investeringen te doen.

- Wie is er zo betrouwbaar dat hij of zij dat spaarpotje mag beheren?

- Wie richt een eigen dijkbouwbedrijfje op om uit puur idealisme de verwoestijning tegen te gaan?

29

]MAART 2014[

De verkoop van tomaten, uien, paprika's en aubergines vormt nu een belangrijke bron van inkomsten.

Je kunt zelfs een deel van de groenten opzij houden voor je familie.

- Wie is degene die voor de hele familie een lekkere maaltijd wil koken zodra er genoeg voedsel is?

- Wie is degene die erop toeziet dat er een gevarieerd menu is?

Soms kun je zelfs wat sparen, waardoor je begint te dromen over trouwen en kinderen krijgen.

- Wie zou zelfs in deze omstandigheden zo snel mogelijk een gezin stichten?

- Wie is de eeuwige optimist die de hele tijd het positieve blijft zien?

Tips: Laat je aspi’s gerust zelf vragen aanvullen, en zorg dat iedereen evenveel keren aan de beurt komt.

Speel dit spel best in een groep aspi's die elkaar goed kennen en waarderen. Als er enkelen uit de groep vallen, liggen bepaalde dingen soms gevoelig. Zorg er zeker voor dat iedereen met een positief gevoel naar huis gaat!

Ben je benieuwd hoe het echt zou lopen? Vraag op chiro.be/spoorzes GRATIS het jongerenspel WoeStrijd aan en probeer het eens uit!

“De aftrap van het volgende Chiroja p een ander: de West-Vlaamse Startdagploeg

s dat? ag, waiët lei aftrap d t r a t S De de offic r-

dag is De ve De Start uwe Chirojaar. ie n tember t p e se h n in a v l aniseren rg spektake o , n e e ti d bon ol anima n hun v g a d n a 2014 ee leiding v maar oor alle en spel v en soort festival t te . E ing. Nie verbond Chiroleid t e m n e dan alle us! missen d

Het is nog maar net maart. De paasvakantie zit er nog aan te komen, het afdelingsweekend staat op de agenda, en het bivak is nog ver weg. Toch zitten Wim, Pieter, Dries en Dieter van verbond West-Vlaanderen met hun gedachten al wat verder weg in het jaar: zaterdag 13 september.

Dan organiseren ze namelijk de West-Vlaamse Startdag.

Ah ja, iemand moet die al die Startdagen toch voorbereiden!

En dat blijkt een werkgroep van 't verbond te zijn.

DUBBELPUNT: Dag jongens, wanneer zijn jullie gestart met de Startdagwerkgroep?

Dries: Op ons planningsweekend, in juni vorig jaar, gaven Wim en ik aan dat wij 't wel zagen zitten om de werkgroep te trekken die verantwoordelijk is voor de Startdag in West-Vlaanderen. Wij zijn dus al een tijdje bezig met de aftrap van het volgende Chirojaar! Na de eerste vergaderingen en voorbereidingen sloten ook Pieter en Dieter zich bij ons aan.

Dieter: Ik ben afkomstig uit Izegem (n.v.d.r. daar vindt de Startdag plaats) en daardoor kon ik een grote hulp zijn bij de onderhandelingen met de stad. De burgemeester was ooit mijn buurman, dus hij was mij niet onbekend.

Wim: Die onderhandelingen volgden na het scouten van heel wat locaties. Er waren heel wat mogelijkheden, maar we moesten met superveel dingen rekening houden. Het belangrijkste was dat we voldoende plaats hadden voor alle verschillende activiteiten en momenten, zoals het onthaal en het vieruurtje.

Dries: Uiteindelijk hebben we na een persoonlijke videoboodschap van de Izegemse burgemeester beslist om de Startdag daar te organiseren. Halverwege oktober zijn we dan ten volle begonnen met onze voorbereidingen.

DUBBELPUNT: Wat houden die voorbereidingen allemaal in?

Dries: Wij zijn vooral bezig met de grote zaken: locaties vastleggen en contacten onderhouden met de stad.

En we overleggen vaak met verschillende instanties om allerhande zaken af te spreken.

Pieter: Daarnaast bepalen we hoe de dag eruit zal zien: we plannen wat er de hele dag te beleven zal zijn en op welke momenten alles zal

plaatsvinden. Er zijn verschillende werkgroepen die de activiteiten verder uitwerken. Zo is er bijvoorbeeld al een werkgroep voor het onthaal, het massaspel en de slotshow.

Wim: Die werkgroepen zijn voor ons zeer belangrijk: zonder hen geen Startdag. Wij proberen hen dan ook zo goed mogelijk te ondersteunen zodat ze op volle toeren kunnen draaien.

Dries: Wij onderhouden ook het contact met Chirojeugd Vlaanderen.

Ook de andere verbonden zijn al volop bezig met de voorbereiding van hun Startdag, en onderling maken we ook afspraken. Zo hebben we bijvoorbeeld de affiches en de tenten samen besteld. Dat zorgt er niet alleen voor dat we een betere prijs krijgen, maar ook dat wij van de bijbehorende administratie verlost zijn.

Dieter: Op geregelde tijdstippen brengen we ook verslag uit aan het verbond. Zoals bij elk project werken we samen met heel wat vrijwilligers van de gewesten en dan is het belangrijk dat iedereen op de hoogte blijft van alle vorderingen.

“De logistieke voorbereiding van zo'n dag is niet te onderschatten” DUBBELPUNT: Zijn er al moeilijkheden geweest bij de voorbereidingen?

Dries: Stad Izegem reageerde heel enthousiast op de komst van onze Startdag, maar ze hadden de organisatie van zo'n dag toch een beetje onderschat. Toen we onze plannen voor de Startdag uit de doeken deden, schrokken ze wel. Ze hadden niet verwacht dat er zoveel voorbereiding bij komt kijken.

Dieter: Zo starten we enkele weekends op voorhand al met het knutselen van decors en enkele dagen van tevoren starten we met de opbouw in de stad zelf. Ook na de Startdag hebben we nog tijd nodig om alles achter te kunnen laten zoals we het hebben gevonden. De logistieke voorbereiding van een Startdag is dus niet te onderschatten. Het feit dat wij op drie verschillende locaties activiteiten plannen, maakt de zaak er ook niet makkelijker op.

DUBBELPUNT: En tot slot nog dit: hoe zullen jullie de West-Vlaamse leiding warm maken voor 13 september?

Wim: De leiding zullen we proberen te bereiken via een grote afficheactie. We zijn van plan om elke West-Vlaamse Chirogroep te bezoeken en een affiche achter het raam van hun lokalen te hangen.

Dries: Daarnaast volgen er ongetwijfeld nog enkele extra promoacties. We hebben een speciale werkgroep promo die ervoor zal zorgen dat de leiding zeker op de hoogte is.

Pieter: We kunnen alle West-Vlaamse leiding alvast aanraden om de Facebookpagina van Chiro West-Vlaanderen te volgen. Naar aanloop van de Startdag zullen er zeker nog teasers verschijnen.

Dries: We kunnen nu al meedelen dat de West-Vlamingen niet meteen na de Startdag naar huis hoeven te trekken. Wie wil, kan ter plekke overnachten om de volgende dag goed uitgerust terug naar huis te vertrekken.

Dat klinkt als een happy end! We wensen jullie nog veel succes bij de organisatie. n

OP EEN ANDER

aar, daar zij wij nu al mee bezig�

Chironieuws Gezocht BIVAKPLAATS De Chirojongens van Lembeek zijn nog op zoek naar een bivakplaats voor de zomer van 2014.

Ze gaan op kamp van 1 tot 11 juli, en zoeken een plek voor zo'n 50 à 70 personen. De oudste afdelingen slapen in tenten.

Kun je hen helpen?

Stuur dan een mailtje naar ronny.luyckx4@telenet.be.

CHIROGROEPEN VOOR UITWISSELINGSPROJECT De vzw ROCA is op zoek naar Chirogroepen uit de buurt van Aalst voor een uitwisselingsprogramma met Roemeense kinderen en jongeren. De bedoeling is om enkele Roemeense kinderen mee op kamp te nemen, zodat ze kunnen ervaren wat Chiro precies is. Interesse of meer info?

Mail erik.herman@skynet.be of neem een kijkje op roca-aalst.be.

In de aanbieding TENTEN

Familienieuws GEBOORTE

Chiro Herk verhuurt tenten voor weekends, fuiven en kampen. In de aanbieding:

##1 spantent 12 meter. Kan worden opgesteld als 120 m², 180 m² of 240 m². ##1 spantent 7 meter. Kan worden opgesteld als 112 m² of 146 m². ##2 legertenten 16x6m ##19 legertenten 10x5m ##24 legertenten 5x5m ##7 seniors 5x5m

Alle tenten zijn recent vernieuwd, geen enkele legertent is ouder dan drie jaar!

Contacteer Chiro Herk via tenten@chiro herk.be, of bel 0486-83 65 99.

Op 18 januari werd Roan geboren. Roan is het zoontje van Tom Gyssels (verbond West-Vlaanderen en oud-leiding Chiro Trezebees uit Beauvoorde) en Valérie Saelen. Het is hun eerste kindje.

Op dezelfde dag werd Lola geboren. Lola is het dochtertje van Guigone Depotter (oud-leiding Chiro Trezebees uit Beauvoorde) en Jochem Boedts. Ook voor hen is het hun eerste kindje.

De leiding van Chiro Trezebees wenst hen allemaal veel geluk met hun nieuwe gezinnetje!

Op 28 januari werd Erwin Cools (directeur van de Chiro) opa van Charlotte, zijn tweede kleinkind.

“De toekomst van de Chiro is weer een beetje meer verzekerd, want dit betekent ongetwijfeld een lid meer,”dixit de directeur zelf.

]FOTO: JAN VAN BOSTRAETEN[

32

]MAART 2014[

De gazet CHALET CHIRO ZUIENKERKE INGESTORT

De storm van eind januari liet ook de lokalen van het West-Vlaamse Chiro Zuienkerke niet onaangeroerd. Een groot deel van hun chalet werd weggeblazen. Hoe het nu verder moet, is nog niet helemaal duidelijk, maar voor het materiaal is er al een tijdelijke noodoplossing: een zaal van de gemeente. En elk nadeel heb ze voordeel: door deze onfortuinlijke gebeurtenis zal het geplande nieuwe lokaal voor de Chirogroep er sneller komen dan verwacht.

CHIRO JOKA OPNIEUW SLACHTOFFER VAN DIEVEN Drie inbraken in twee jaar tijd: dat is de trieste balans van Chiro Joka uit Kapellen. Eind januari werden hun lokalen nog maar eens het slachtoffer van dieven.

Hoewel er weinig waardevols in hun lokalen ligt en er dus zelden iets gestolen wordt, jagen de herstellingen na een inbraak de groep wel telkens weer op kosten. “Daarnaast willen we onze lokalen nog beter beveiligen met rolluiken, maar ook dat kost natuurlijk geld,” vertelt VB Bert Mertens.

RAKKERS CHIRO JOONIEK SCOREN YOUTUBE-HITJE Een eigen videoclip maken voor Gunther D.'s 'Allejopa': de rakkers van Chiro Jooniek uit Oostnieuwkerke haalden er hun stoerste moves voor boven. Het YouTube-filmpje werd intussen al meer dan 13 000 keer bekeken.

Boodschap van algemeen Chironut EN AVANT! We gaan ervoor Waar is er toekomst?

Dicht bij huis of ver weg? Die vragen houden jongeren overal ter wereld bezig. Hoe komen we het hele jaar aan voldoende voedsel? Die vraag houdt dan weer vele families in Senegal bezig. Onze keuzes en onze acties maken een verschil: we gaan ervoor!

Broederlijk Delen ondersteunt de plannen van mensen in het Zuiden. Hún plannen om onrecht en armoede te bestrijden. Dat is de beste garantie voor duurzame verandering. De wereldvoedselhandel beknot de kansen van jonge mensen in Senegal en zorgt voor uitzichtloze migratie. De oplossing ligt daar én hier.

33

]MAART 2014[

Spoor ZeS biedt een verzameling poëzie, doordenkers, mijmeringen en methodieken aan, in een handig boekje. Voor individueel gebruik en gebruik in groepen en klassen.

Het tekstenboekje kost € 1,80.

Voor Chirogroepen is het gratis.

Bestel het via chiro.be/spoorzes en klik verder naar 'tekstenboekje'.

METHODIEK VOOR JE AFDELING

Van waar komt je voedsel?

Voor vele families in Senegal is het een hele opgave om het jaar rond voldoende en gevarieerd eten te voorzien voor iedereen. Naast het korte regenseizoen is er nog de wereldhandel die de lokale markten bij momenten door elkaar gooit. Soms dumpen mensen overschotten uit Europa en blijven de Senegalese boeren zitten met hun oogst.

Op die manier is het onmoge lijk een regelmatig inkomen te verwerven. 'Denk globaal, eet lokaal' is een oproep om voor voedsel te kiezen dat zo weinig mogelijk kilometers aflegde.

Kijk in je brooddoos, check je vieruurtjes, lees wat er op de verpakking van je fruit staat: van waar komt je eten? Wissel uit in kleine groepjes en zoek alternatieven voor wat van (erg) ver komt.

]FOTO: VALERIE VANDERLOOY[

met je Chirogroep!

Je hebt een feest. Of een eetfestijn. Of je gaat promotie voeren aan de schoolpoort. Dan wil je opvallen, natuurlijk. Op alle secretariaten kun je daarvoor stokvlaggen ontlenen. Vier meter hoog, met een metalen buis en een vlag die Chiro uitstraalt. Maar er is meer.

Jouw groep kan zo'n vlag kopen. Als je ze alleen koopt, kost het stukken van mensen. Als we ze met honderd tegelijk kopen, kost het veel minder. Een samenaankoop heet dat. Wat is het aanbod?

Een stokvlag (of beachflag, eventvlag, enz.).

Bij honderd bestellingen kost een vlag 49,50 euro.

Bij tweehonderd bestellingen kost een vlag 45 euro.

Bij driehonderd bestellingen kost een vlag 43 euro.

De vlaggen zijn zonder voet. Wil je een voet om in de grond te steken, dan kost het 12,10 euro extra. ★★ De totale hoogte is 405 cm, de vlag zelf is 330 cm lang. De buizen zijn in aluminium. ★★ ★★ ★★ ★★ ★★

De vlaggen worden vanaf augustus verdeeld via de winkels van De Banier. Bij je bestelling duid je aan waar je ze wil afhalen.

Let op: de actie gaat niet door als er minder dan honderd bestellingen zijn.

BESTEL JE VLAG NU VIA CHIRO.BE/STOKVLAG. 34

]MAART 2014[

Maart is aangebroken, we zijn zeven maanden ver in het fantastische Chirojaar. Of denkt niet iedereen in jouw leidingsploeg daar nog zo over? Last van maartse buien en aprilse grillen?

Tijd om eens rond de tafel te gaan zitten voor een grondige ploegevaluatie. De boom in met je ploeg?

Plaats in de figuur de namen van je leiding bij de poppetjes. Verklaar ook waarom die personen net daar staan. Vergelijk en stel vragen. Waarom staat die leidster daar en hangt die leider daar te bengelen? Wat vinden zij daar zelf van? Enzovoort.

Bron: Methodiekendatabank, Wim Willems

EVALUATIE FOR DUMMIES - Maak duidelijke afspraken over het verloop van de evaluatie.

- Speel altijd de bal en nooit de persoon.

- Zorg voor concrete voorbeelden als je ergens commentaar op geeft.

- Werk aan positieve alternatieven voor de toekomst.

- And last but not least: bereid de evaluatie goed voor.

Nog meer weten over evalueren?

Kijk eens in de methodiekendatabank op kader.be/methodieken.

Of stuur een mailtje naar groepsleiding@chiro.be, dan helpen zij je verder op weg!

35

]MAART 2014[

LEIDINGSPLOEG

DE BOOM IN MET JE PLOEG?

Ik ben een echt Chi SUPERHIRO MET KETNETWRAPPER SIEN WYNANTS

Je leden kennen haar ongetwijfeld als Ketnetwrapper en in december zamelde ze in ‘Stars For Life’ op Eén al zingend geld in voor Oxfam. Ze bracht een luisterboek uit met liedjes voor bij het opstaan en slapengaan en met de Ketnetband speelt ze de pannen van het dak. En dat spelen doet Sien Wynants af en toe ook nog op zondag bij Chiro Vlierbeek.

DUBBELPUNT: Dag Sien! Heb je lang in de Chiro gezeten?

Sien: Ja, heel mijn leven eigenlijk.

Mijn ouders zijn een Chirokoppel, dus nog voor ik naar de speelclub kon, hing ik daar al veel rond. Mijn ouders gingen mee koken en mijn mama was VB. Dus ja, echt een Chirokind.

DUBBELPUNT: Bij Ketnet werk je met kinderen. Heb je in de Chiro dingen geleerd die je voor je job kunt gebruiken?

36

]MAART 2014[

Sien: Keiveel. De ervaring die ik opdeed in de Chiro komt echt van pas. Ik moet vaak voor een grote groep staan en dat heb ik geleerd in de Chiro. Of op momenten dat ik ergens even moet wachten met kinderen: dan ken ik kleine spelletjes die je doet als je op zondag vijf minuten tijd over hebt. Ook samenwerken en delen. Dat zijn van die woorden die zo wat fout klinken, maar dat leer je daar echt.

Geen ‘Het is een nacht’ meer DUBBELPUNT: Je bent veel met muziek bezig. Wat zong je graag in de Chiro?

Sien: Ik vond eigenlijk al die typische liedjes keileuk. ‘Ik blijf in Chiro geloven’ bijvoorbeeld, omdat je dat alleen in de Chiro zingt. Wij hadden een songboek met hits voor aan het kampvuur, en een van mijn beste vriendinnen en ik speelden dan gitaar. Alleen ‘Het is een nacht’ was ik na een tijd wel kotsbeu. (lacht)

DUBBELPUNT: Zou je graag nog eens terugkeren naar je Chirotijd?

Sien: Ah, maar dat gebeurt nog vaak hé, als ik vervangleiding ben.

Ik probeer er dan mijn werk van te maken. Ik heb gemerkt dat je het als kind eigenlijk wel doorhebt als de zondagnamiddag niet goed voorbereid is. Als leiding heb je niet de tijd om elke zondag een heel chic spel te maken, maar net omdat ik maar één keer in de zoveel weken leiding geef, vind ik het wel echt leuk om dan zo’n spel te maken met heel veel voorbereiding.

SUPERHIRO

irokind

ID-KIT Naam: Sien Wynants Chirogroep: Chiro Vlierbeek in Kessel-Lo Aantal jaren als lid: 12 Aantal jaren als leiding: 1,5 Favoriete spel: Oermensenspe l, want dan mocht je met je handen eten

Feesten met een bot in ons haar DUBBELPUNT: Wat is je meest onvergetelijke Chiroherinnering?

Sien: Onze Chirogroep gaf elk jaar een groepsfeest waarbij de leiding een toneelstuk speelde en daartussen kwamen de afdelingen hun stukje doen. Eén jaar ging het over een onbewoond eiland en we hadden ons allemaal verkleed in onbeschaamde eilandbewoners met een bot in ons haar. Na het groepsfeest zijn we met de leidingsploeg naar het jeugdhuis gegaan in onze verkleedkleren en hebben we nog een hele nacht verder gefeest. Dat ga ik mij altijd blijven herinneren omdat ik dat nooit meer ergens anders heb meegemaakt, dat groepsgevoel en alle remmen die wegvielen omdat je dacht: ik ben hier toch niet als mezelf.

DUBBELPUNT: Nog andere memorabele anekdotes?

Sien: Het buitenlands kamp toen ik tiptien was! We gingen twaalf dagen trekken in Kroatië en stapten met onze rugzak en tent van camping naar camping. Na dag drie lagen mijn voeten helemaal open en begonnen mijn blaren te ontsteken.

Alles was keihard opgezwollen, je zag bijna niet meer dat het een

37

]MAART 2014[

voet was. De dokter daar zei dat ik er tien dagen niet op mocht stappen, dus ben ik heel dat kamp lang gedragen door iedereen en mocht ik mee met het busje van de kookploeg. Ook in de winkel reden die dan met mij rond in zo’n karretje. Op dat moment heb ik gevloekt, maar achteraf gezien was het hartverwarmend hoe goed ze toen voor mij gezorgd hebben. Ze hadden mij ook gewoon naar huis kunnen sturen hé, want ik was een last. Ondanks al die pijn was het heel leuk. Dat zal ik echt nooit vergeten.

Dat kunnen we geloven. Veel plezier op je volgende Chirozondag!

CHIROSCOOP

CHIROSCOOP Vissen

21 februari - 20 maart Jij hebt het deze maand eindelijk niet meer zo druk.

Voor anderen komt er nu net een stressy periode aan, dus hoor eens rond of je hen nergens mee kunt helpen. Bedenk dat je vrienden er ook voor jou waren toen je het moeilijk had.

Ram

21 maart - 20 april De spelen die jij wekelijks voor je afdeling in petto hebt, zijn de max, maar het wordt nog leuker als je wat meer aandacht besteedt aan de inkleding ervan.

Je verkleden in een thema is leuk voor alle leeftijden. Of zoek eens een andere locatie op!

Stier

21 april - 20 mei Je zou eigenlijk wat meer tijd moeten steken in je schoolwerk, maar vindt het moeilijk om dat met de Chiro te combineren. Hierdoor zeg je vaak af net voor een activiteit en mis je belangrijke deadlines.

Praat erover met je medeleiding.

Als ze op de hoogte zijn, moet je hen niet telkens teleurstellen.

Tweelingen

21 mei - 20 juni Hou je afdeling goed in de gaten deze maand. Je zult merken dat een van je leden wat afwezig is, en dat het met de groepsdynamiek niet zo goed gesteld is. Maak tijd voor een teammomentje waarbij iedereen hun hart kan luchten.

Kreeft

21 juni - 22 juli Goed, de winter viel dit jaar nog mee, maar voor jou is het toch elk jaar weer feest als de dagen wat langer worden. Met hernieuwde energie wacht jij de zomer op, en je sleept zowel de kinderen als je medeleiding mee in je enthousiasme. Blijven gaan!

Leeuw

23 juli - 22 augustus Je bent het vaker en vaker oneens met je medeleiding. Is dat echt omdat je een andere mening hebt, of heeft het te maken met de sfeer tussen jullie? Laat de spanningen niet oplopen. Bedenk waar je het moeilijk mee hebt en probeer er eerlijk over te praten.

Maagd

23 augustus - 22 sept.

HĂŠ, maak eens wat meer gebruik van je (Chiro)agenda! Je hoofd is een warboel en je mist belangrijke afspraken omdat je ze simpelweg niet opgeschreven hebt. Plannen is de boodschap, het geeft je meer tijd om de Chironamiddagen een nieuwe boost te geven!

Weegschaal

23 september 22 oktober Je hebt de indruk dat je in een sleur terechtkomt. Elke zondag een spel voorbereiden, leiding geven, de lokalen opruimen, naar de leidingskring, enz.

Je bent bang dat je liefde voor de Chiro aan het bekoelen is. Wees gerust: elke liefde ken haar ups en downs.

38

]MAART 2014[

Schorpioen

23 oktober - 22 november Elke week heb jij weer een fantastisch spel in elkaar geknutseld waarbij je leden zich helemaal kunnen uitleven. Dat vinden ze super ... of toch meestal. Soms hebben ze ook nood aan een rustige activiteit in het lokaal. Gewoon een uurtje babbelen met elkaar kan de groep dichter bij elkaar brengen.

Boogschutter

23 november - 21 dec.

Jij bent deze maand werkelijk op ĂŠlke activiteit aanwezig. Of er nu vensters worden gewassen, sjorpalen worden verplaatst of feestjes worden gegeven: op jouw aanwezigheid kunnen ze rekenen! Dit wordt een supermaand voor jou, maar let er wel op dat je niet bij elke activiteit in de alcohol vliegt.

Steenbok

22 december - 20 januari Iemand gaat van straat geraken deze maand! Dat je het zelf nog niet eerder doorhad, is verwonderlijk, maar als je goed oplet, weet je vast wel wie zijn of haar oog op jou heeft laten vallen.

Liefde is altijd een mooi ding, maar een echte Chiroliefde wint natuurlijk met voorsprong.

Waterman

21 januari - 20 februari Je hebt de indruk dat je in een sleur terechtkomt. Elke zondag een spel voorbereiden, leiding geven, de lokalen opruimen, naar de leidingskring, enz. Je bent bang dat je liefde voor de Chiro aan het bekoelen is. Wees gerust: elke liefde ken haar ups en downs.

Meer bagage

heb je niet nodig!

Spelfiches: 3,55 euro Reflectieactiviteiten: 3,55 euro Knutselfiches: 3,55 euro Tussend’Oortjes: 4,55 euro Rugzak: 26,95 euro

ONZE WINKELS

Aalst, Molenstraat 65, 053-70 13 80 | Antwerpen, Kipdorp 30, 03-202 24 71 | Brugge, Katelijnestraat 67, 050-33 86 51 | Brussel, Kolenmarkt 85, 02-511 44 31 |Gent, Hoefslagstraatje 1, 09-233 87 87 | Hasselt, Vaartstraat 14, 011-23 14 89 | Leuven, J.P. Minckelersstraat 29, 016-29 97 84 | Mechelen, O.L. Vrouwestraat 34, 015-41 02 34 | Roeselare, Merelzang, Delaerestraat 16, 051-24 35 11 | Sint-Niklaas, Nieuwstraat 13, 03-766 07 66 | Turnhout, Warandestraat 97, 014-42 15 13 CommerciĂŤle dienst en magazijn: Langstraat 24, 2140 Borgerhout, 03-270 04 44

39

]MAART 2014[

ACHTERFLAP

De leiding van Chiro Adelheid – check die T-shirts! – uit Kruibeke.

Wat een meiden!

R F L A P! WIN DE ACHTinEgsploeg de

id Wil jij met je le en?

Dubbelpunt sier achterkant van o leuke groepsfot Stuur dan een t@chiro.be. naar dubbelpun