PB- PP
BELGIE(N) - BELGIQUE
DUBBELPUNT ‘Ik ben nog lang niet klaar voor het containerpark, jongens!’
Money can’t buy love, guys!’
‘Ons ma heeft altijd gezegd: “Blikje, gij zijt er eentje voor de pmd.” Dat ben ik nooit vergeten.’
[Adresklever]
‘Bwuurp’
‘De vuilnisbak is geen vijand, maar gewoon een vriend die je nog niet kent. Iedereen heeft een plaats op deze aarde.’
CHIROCYCLE ALLES OVER HET NIEUWE JAARTHEMA! SEPTEMBER 2016
Tijdschrift van en voor Chiroleiding | verschijnt maandelijks, niet in juli en augustus | nr. 1 | Chirojeugd-Vlaanderen vzw v.u. & afzendadres: E. Cools, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen | Afgiftekantoor 8000 Brugge 1-2 | P409362
de
BRIEVENBUS
Wil je iemand de groetjes doen? Of wil je gewoon met een grave foto in Dubbelpunt? Voor al je boodschappen en foto’s één adres: dubbelpunt@chiro.be. Als je foto's doorstuurt, laat dan weten wie er op staat, waar ze gemaakt zijn en welke boodschap erbij hoort. Zorg wel dat je toestemming hebt van de personen op de foto.
Dikke liefde voor eeuwig en altijd en een vette merci aan de beste leiding van heel Chiroland: Chiro Ramsel! xoxo jullie trotse hoofdleidster Jassie ❤
Negen jaar lang hebben Lieve en Bart voor spijs en drank gezorgd op ons bivak. ‘Kookmoeke’ en ‘kookvake’, bedankt voor deze jaren vol (eet)plezier. Voor altijd hebben jullie een plekje in ons hart! Dikke knuffels, Chiromeisjes Boekt
De miniclubs van Chiro Hulshout op kamp in Beverlo aan het begin van hun vuile spelen.
’De Chiro, een uitdaging’ was en is voor ons een slogan die luid in onze oren klinkt. Ik wil jullie graag bedanken voor de mooie vriendschap en het jarenlang mee marcheren... Met volle goesting, inzet en plezier hebben we samen Gentiaan doen (over)leven. En zoals we alle vijf weten: het is bijlange nog niet gedaan! Merci, mekes, mercie. Gentiaaninonsert ❤
Merci voor het heerlijke jaar! Samen blijven we ervoor gaan. HUPSAKLETS! Groetjes, Delphine, Chiro Bloemkine
2
]SEPTEMBER 2016[
Deze foto
’s
en meer: nu ook op In stagram @de _Chiro
To bivak or not to bivak, dat is de vraag. De leiding van Chiro De Pinte blokte zich in juni te pletter om zeker mee te kunnen op kamp in augustus!
Gewest Foefel ging op KEAS-weekend in Bredene met als thema ‘Kamping Keatsj!’ “Ik wil mijn gewestleiding een kneukeltje geven voor het voorbije jaar. Jullie zijn de max!” Aagje
V G L
Chirocycle VAN EEN REPAIRCAFÉ TOT EEN PRATENDE VUILNISBAK: ALLES WAT JE MOET WETEN OVER HET NIEUWE JAARTHEMA OP P. 4.
Stuff-o-holic
‘WAT REST SMAAKT BEST’: CHIRO DON BOSCO UIT GROOTBIJGAARDEN KOOKT DUURZAAM. DE RESTJES OP P. 32.
Ik geef het toe: ik heb te veel spullen, en kan nergens afscheid van nemen. Dingen met emotionele waarde, dingen waar ik lang naar gezocht heb, dingen die ‘ooit nog’ van pas zullen komen, dingen die ik gewoon graag heb, dingen uit mijn jeugd, dingen ik ‘soms écht nodig’ heb: elk excuus is goed om iets niet in de vuilniszak te doen belanden. Gelukkig zijn mijn grootste zwaktes het soort spullen dat je vanzelf her- en hergebruikt: kleren (mijn favorieten draag ik tot ze bijna van mijn lijf vallen), boeken (mijn lievelingsexemplaren worden gelezen en herlezen, zowel door mijzelf als mijn potentiële bekeerlingen) en kookspullen (ja, die koekjesletterstempel zal ik ooit écht gebruiken).
Ondanks die overvloed, en hoewel het lot van de planeet me niet koud laat, moet ik vaak erg mijn best doen om bij het zien van iets moois, leuks of lekkers mijn gimme!-reflex te onderdrukken. Dus maak ik hier en nu een goed voornemen: de komende weken (of maanden, let’s be real) duik ik in de verborgen diepten van mijn schatkamer aan spullen, om de dingen die ik al veel te lang doelloos bijhoud weg te schenken of een nieuwe kans te geven, al dan niet in een andere functie. Het zou me niet verbazen dat vele Chiromateriaallokalen ook weleens zo’n uitmestbeurt kunnen gebruiken. Doen jullie mee? Inspiratie voor je spullen vind je alvast in deze Dubbelpunt. Succes!
Lotte
Liefste groepsleiding Een vraagje. Niks groots of zo. Het is gewoon dat ik deze Dubbelpunt wel interessant vind en dat ik er graag een abonnent op wil nemen. Dat moet blijkbaar via het GAP, en blijkbaar is dat iets dat jij wel kent. Mijn vraag is dus deze: wil je mij abonneren via het GAP, pleaaaaaaaaaase? Je favo leider/leidster ................................
✁
POST VOOR JE GROEPS LEIDING
‘BIJ DE CHIRO’, EEN GERECYCLEERD JAARTHEMALIED OP DE TONEN VAN ‘ZEG EENS MEISJE ...’. ZANGER PAUL SEVERS OP P.30.
P.S. Het is gratis. Het saldo van de Chirokas komt dus niet in gevaar.
Dubbelpunt verschijnt maandelijks, maar niet in juli en augustus. Een jaarabonnement is gratis, je kunt het bestellen via chiro.be/dubbelpunt. ] Redactieadres[ Claire Gastmans, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen ]E-mail[ dubbelpunt@chiro.be ]Eindredactie[ Claire Gastmans ]Redactie[ Lotte Van Doren, Annelies Van der Maat, Evelien Reyntjens, Amina Laribi, Emilie De Clerck en Eva Laudes ]Taalnazicht[ Bart Boone ]Tekeningen[ Pieter Deprez ] Vormgeving[ Valerie Vanderlooy en Jan Van Bostraeten ]Druk[ Drukkerij Vanden Broele, Brugge ]Giften[ giften aan Chirojeugd-Vlaanderen vzw kunnen gestort worden op rekeningnummer BE67 0000 1507 2887.
3
]SEPTEMBER 2016[
DOSSIER CHIROCYCLE
7 DINGEN DIE JE OVER HET NIEUWE JAARTHEMA MOET WETEN 1. Chirocycle
Drie woorden: precycle, recycle en upcycle. Of in één woord: minder verspillen! Minder verspilling van eten, van materiaal, van water, van energie en van grondstoffen. Hoe? Door afval te vermijden, spullen te hergebruiken, of van iets ouds iets nieuws te maken. Door te ‘kringlopen’, dus.
m? 2. Waaro waard ze planeet het
Omdat on ling #plasticsoup is. #luchtvervui ming #klimaatopwar #uitlaatgassen t ec roeikaseff #CO2uitstoot #b ndcounting ie #a pt m su on rc ve #o mst #Chiroisdetoeko
3. Het verhaal en de toneeltjes
Kort samengevat: een brik en een blik zijn ontsnapt uit respectievelijk een leegstaande frigo en een overvolle vuilnisbak. Zij zijn op zoek naar hun gelijken in de pmd, maar komen onderweg ook nog een oude gsm tegen, moeten de vuilnisbak nog eens trotseren, en komen in aanraking met nog meer recycleerbaar en niet-recycleerbaar afval. In the end ... Of nee, we gaan het einde hier nog niet verklappen. Sorry not sorry. Elke maand een aflevering voor het toneeltje in Dubbelpunt (check p. 34 en 35), het hele scenario op chiro.be/chirocycle, en zes leuke filmpjes om aan je leden te tonen op Facebook en de site!
4. Tips
Allemaal goed en wel, zo lopen pronken met termen als precyclen, recyclen en upcyclen, maar wat kunne n wij daar als Chirogroep in godsnaam mee doen? Die vraag hebben wij ons ook gesteld, en wij hebben tips en tricks voor jullie verzameld. In deze Dubbelpunt om te beginnen, en op chiro.b e/chirocycle. Eerste tip: gooi deze Dubbelpunt niet weg. Je kunt ‘m gebruiken om je kauwgom in te proppen, vliegertjes mee te vouwen, cadeautjes in te pakken, op het toilet te leggen of projec tielen mee te maken voor een blaaspijp.
4
]SEPTEMBER 2016[
5. Save the date: 26 maart 2017
Je kunt erover blijven leuteren, over dat minder verspillen, of je kunt ook in actie schieten. Zet daarom in je agenda op 26 maart 2017: Repaircafé/Rommelmarkt! Spreek met een paar Chirogroepen uit je buurt af om samen een Chirocycle-actie te organiseren. Je hebt nu al bijna alles in huis wat je ervoor nodig hebt: je eigen Chiroterrein, oude spullen van jezelf of je leden, en mensen uit je netwerk die dingetjes kunnen repareren. Zie het als een originele kasactie: drankjes en/of hapjes verkopen in jaarthemastijl.
6. Het lied Wij geven hier het goede voorbeeld en upcycleden het jaarthemalied! ‘Zeg eens meisje ...’, dé nummer 1-hit uit 1991, toen Tien om te Zien nog bestond en Paul Severs met ‘Dam , dam, dam, damdam biedoebiedoebie’ heel Blankenberge uit zijn dak liet gaat. Dat het ‘Bij de Chiro’ even succesvol moge vergaan! De lyrics en de akkoorden vind je op p. 34, het interview met zanger en weergaloos vertolker Paul Severs op p. 30.
We werken een aantal draaiboeken uit: ★★Hoe organiseer je een rommelmarkt ★★Hoe organiseer je een repaircafé ★★Hoe geef je een Chirocycle-workshop ★★Hoe organiseer je een inzamelactie voor klein elektro en gsm’s (in samenwerking met Recupel) ★★Hoe organiseer je een ruilbeurs ★★Hoe organiseer je een kleding swap
7. Site en contact
★★chiro.be/Chirocycle ★★facebook.com/ChirojeugdVlaanderen ★★#Chirocycle ★★jaarthema@chiro.be
Check de site voor de volledige draaiboeken!
5
]SEPTEMBER 2016[
DOSSIER
DOSSIER CHIROCYCLE
DOSSIER CHIROCYCLE
Beter voorkomen dan genezen
Reduceer je afval en precycle Recycleren, dat hebben je leerkrachten en je ouders je hopelijk wel bijgebracht, en upcyclen, dat ken je van de hippe repaircafés en de portefeuilles van Freitag. Maar precyclen, wat voor een beest is dat? Een cursus Engelse woordenschat!
Preventing recycling = precycling
Recycleren en upcyclen, allemaal goed en wel, maar daar heb je nog altijd afval én energie voor nodig. Kunnen we niet net daarvóór ingrijpen en afval zoveel mogelijk vermijden? En nee, daarvoor hoef je niet met je glazen bokalen naar die enkele verpakkingsloze winkels in Gent en Antwerpen (de zero-waste-adepten!), maar gewoon een beetje opletten als je gaat shoppen voor je Chirogroep. Hiernaast enkele tips!
6
]SEPTEMBER 2016[
DOSSIER
DOSSIER CHIROCYCLE
Elf precyclingtips voor jouw Chirogroep Koop tweeliterflessen frisdrank in plaats van allemaal kleine brikjes of plastic flesjes. (FYI: het duurt tot 1000 jaar voor een petfles afgebroken is!)
2 3 4 6 8 10
1
Koop vieruurtjes die niet afzonderlijk verpakt zijn. Een pak van tien wafels levert minder afval op dan wafels die elk apart verpakt zijn. Probeer de juiste hoeveelheden eten in te schatten zodat je geen eten (en dus ook geen verpakkingen) moet weggooien. Hou daarvoor elk jaar een logboek bij: voor zoveel leden maakten we zoveel krokskes en hadden we zoveel van dat en zoveel van dat nodig. Gebruik propyleensjorkoord voor je sjorringen. Dat koop je ĂŠĂŠn keer aan, en het is herbruikbaar. Beter dan al dat touw dat ook geld kost, en dat je nadien toch maar gewoon moet weggooien.
5 7 9
Koop enkele blokken zeep voor op weekend of op kamp, en koop enkele grote flessen shampoo: dat bespaart je leden bussen douchegel en shampoo! Gebruik wisselbekers op je fuif. (Dat bespaart ook minstens een uur opruimwerk.)
Gebruik echte borden en bekers op jullie eetfestijn in plaats van wegwerpvarianten. Spoor je leden aan om een drinkbus te gebruiken! Doe eens zot: maak je eigen moestuin op je Chiroterrein. Kun je je eigen aardappelen oogsten, en je eigen prei of witloof? Ja! Toegegeven, dit is de moeilijkste tip.)
Ja, kampaandenkens van de Action zijn graaf en bijna gratis, maar ook wel cheap in de andere zin van dat woord. Kun je zelf iets maken in plaats van het te kopen? Een goed kampthema staat of valt met het decor. Gebruik elementen uit de omgeving om je thema rond op te bouwen. (Lees: je hoeft er geen nieuwe panelen of andere decorstukken voor aan te kopen.) Check meer tips en inspirational quotes op pinterest.com/Chirojeugd.
7
]SEPTEMBER 2016[
11
DOSSIER CHIROCYCLE
EEN TWEEDE LEVEN VOOR JE AFVAL in je lokaal dan nog!
Je lege flesje ‘uit goede gewoonte’ in de pmd-zak zakelijk), een houten plankje, een spijker, een hamer en schroeven (evenveel als je blikken hebt). gooien? Top, want je recycleert. Maar het kan altijd beter, want weggooien bestaat niet. Ook Aan de slag! wat je weggooit, moet ergens naartoe, dus waar- Was de blikken goed uit en geef ze een kleurtje met de spuitbus. om maak je er niet zelf iets leuks van voor in de Spuit ook het houten plankje. Chirolokalen? Wij geven je alvast wat ideetjes om Maak met de spijker en de hamer in elk blikje een gaatje, dicht zelf of met je leden aan de slag te gaan. tegen de bovenrand. Het blik Door Lotte
Woodworks Wat heb je nodig?
Palletten (best niet degene waar je geld voor krijgt), grote schroeven, (elektrische) schroevendraaier.
Aan de slag!
Schroef twee palletten op elkaar als zitgedeelte, en schroef er een derde tegenaan als rugleuning. Uiteraard kun je ook nog armleuningen voorzien, de palletten zijwaarts aan elkaar bevestigen voor een langere bank, de bank hoger maken door meer palletten op elkaar te stapelen, enzovoort. Werk de bank eventueel af met een restje verf of vernis. Wil je er graag ook nog kussens bij? Met oude kussenslopen, wat velcrotape en piepschuimen bolletjes of stukjes (bijvoorbeeld uit dozen van elektronica) knutsel je die zo in elkaar! Ook oude verkleedkleren kunnen hier prima voor dienen, al moet je dan iets handiger zijn met een naaimachine.
Ingeblikt Wat heb je nodig?
Een paar oude blikken (van bijvoorbeeld hotdogworstjes), een spuitbus verf in een leuk kleurtje (niet nood-
8
platleggen en er een stuk hout in schuiven maakt deze stap een heel stuk makkelijker. Zet de blikken tegen het plankje zoals je ze wilt bevestigen. Duid met een potlood op het plankje aan waar de gaatjes moeten komen, en maak daar een gaatje met de spijker en de hamer. Schroef de blikken vast aan het plankje. Om het nog leuker en overzichtelijker te maken, kun je op elk blik schrijven wat erin moet, bijvoorbeeld met letterstickers of met een klein houten plankje.
Tip
Je kunt deze houders ook gebruiken in je (materiaal)lokaal, voor bijvoorbeeld potloden, stiften en scharen.
Bestekkapstok Wat heb je nodig?
Wat oud bestek, een houten plankje, schroeven, een schroevendraaier.
Aan de slag!
Buig de stukken bestek tot in een hoek van iets minder dan 90 graden zodat de jassen er niet af kunnen schuiven. Schroef ze met de bovenkant van de steel naar boven vast
]SEPTEMBER 2016[
aan het plankje. Voor een nog mooier resultaat kun je het houten plankje eerst in een vrolijk kleurtje verven of spuiten.
Gecoverd Wat heb je nodig?
DOSSIER
DOSSIER CHIROCYCLE
Kist wordt kast Wat heb je nodig?
Wijnkistjes in verschillende soorten en maten (ze hoeven niet gesloten te zijn), grote papierclips (zie afbeelding).
Oude cd’s of dvd’s, papier (kaftpapier, gekleurd papier, tijdschriften, kranten, enz.) of stof, potloden, scharen, vloeibare lijm, penselen.
Aan de slag!
Stapel de wijnkistjes naar keuze op elkaar, en bevestig ze aan elkaar met de clips. Done!
Tip
Wil je deze kast in je ribbel- of speelclublokaal zetten? Geef elk kind dan een eigen kistje dat ze naar hartenlust kunnen versieren voor je ze aan elkaar zet.
Aan de slag!
Kies de bekleding die je wilt gebruiken, en teken er met het potlood tweemaal de omtrek van een cd op. Knip de rondjes nauwkeurig uit. Je kunt eventueel wat marge nemen en de randen later bijknippen of snijden. Breng met het penseel vloeibare lijm aan op een kant van je cd en leg er voorzichtig het papieren of stoffen rondje op. Doe hetzelfde met de andere kant. Leuk om met de jongsten te maken als onderzetters voor jullie eetfestijn, of om de muur van je lokaal op te vrolijken!
(S)topmuur! Wat heb je nodig?
Kroonkurken (of flessendoppen), kleefgom.
Aan de slag!
Bevestig de kroonkurken met de kleefgom op een lege muur. Wie wil kan ze ook aan de muur timmeren. Meer werk, maar meer stevigheid. Om zelf een tekening of effect te creëren, kun je dopjes sorteren per kleur, of bij kroonkurken de binnenkant schilderen.
Tip
Voor een patroon of afbeelding kun je een rooster tekenen op de muur, en op ruitjespapier een plannetje uittekenen. Zo weet je perfect in welk vakje welke kurk of dop moet komen.
9
]SEPTEMBER 2016[
e l c y c e R DOSSIER CHIROCYCLE
! s r e g n a r Recyleren, dat klinkt als iets uit de jaren negentig, maar niks is minder waar. Sorteren en hergebruiken zijn de twee key words. Wij geven enkele gouden tips en vertellen je alles wat je nog niet wist over het nieuwe leven van je afval. Richt een minicontainerpark in and get started.
Weetjes, tips en andere shizzle ★ Sorteer! Ook in de Chiro. Wat zeggen we: zéker in de Chiro. Groenafval in het gft, papier en karton samen, petflessen en brikjes en metalen verpakkingen in de pmd, glas in de container, en als er dan nog iets overblijft, mag het bij het restafval. Wist je dat ... al het gesorteerde afval gerecycleerd wordt behalve restafval? Restafval wordt gewoon en masse de verbrandingsoven in geduwd.
Wist je dat ... er van gerecycleerde plastic flessen bijvoorbeeld truien en sjaals en donsdekens gemaakt worden? En dat een petfles die je weggooit meer dan 1000 jaar tijd nodig heeft om ze af te breken?
★ Drink uit glazen flesjes. En breng ze daarna terug naar de brouwer of de drankhandel. (Je krijgt er statiegeld voor terug!) Glas dat je niet kunt terugbrengen, sorteer je per kleur en breng je naar de glascontainer. Wist je dat ... glas eindeloos gerecycleerd kan worden? Het wordt verbrijzeld, gesmolten,
en voilà, er kan een nieuwe fles geproduceerd worden. Daar komen bijna geen nieuwe grondstoffen aan te pas! ★ Wist je dat ... gerecycleerd frituurvet vaak terugkomt in de vorm van schoensmeer? ★ De kleinsten krijgen hun appelsiensapje in een brikje? Oké dan, maar sorteer het op z’n minst in de pmd. Wist je dat ... brikjes tijdens het recycleren ondergedompeld worden in water, waardoor het papier loskomt van het aluminium en het plastic? Nadien worden die onderdeeltjes elk op hun eigen manier verder verwerkt. ★ Gooi oud papier niet zomaar weg. Gebruik elke centimeter als kladpapier of desnoods om vliegertjes van te vouwen. Als je het uiteindelijk dan toch moet weggooien, sorteer het dan op de juiste manier. Wist je dat ... alle papier gerecycleerd wordt? Ze maken er nieuwe kranten van, magazines, schriften, toiletpapier, kartonnen
10
]SEPTEMBER 2016[
dozen, papieren zakdoekjes, enz. De mogelijkheden zijn eindeloos! ★ Plastic bekertjes op de fuif zijn passé en bovendien zorgt al dat plastic ervoor dat rivieren en oceanen veranderen in plasticsoep. Wist je dat ... van al het afval op de stranden en in zee 80 % plastic is? En dat daardoor jaarlijks honderdduizenden dieren sterven? Gebruik dus een wisselbekersysteem op jullie Chirofuif. ‘Verhuur’ herbruikbare bekers voor een prijsje en laat de feestgangers de beker elke keer afgeven aan de toog in ruil voor nieuwe drank. Als ze hem uiteindelijk inleveren, krijgen ze hun ‘huur’ terug. Dat is duurzaam, veel minder opruimwerk voor jullie, en je kunt ze de volgende keer gewoon opnieuw gebruiken. ★ Laat jullie groenafval niet staan stinken in de groene container, maar maak een composthoop. En jullie kennen ook vast wel iemand met kippen of varkens
die dolblij zullen zijn met jullie etensresten. ★ Als je dan toch blikjes, petflesjes of potjes moet weggooien, maak ze dan zo klein mogelijk. Stapel potjes in elkaar, druk die blikjes plat en vouw de petflesjes dubbel. Zo heb je drie keer zoveel ruimte in je pmd-zak.
ren? Want als je glas, papier, batterijen, motorolie en blikjes scheidt, kunnen die materialen opnieuw gebruikt worden en kan de verbranding van afval met wel 70 procent verminderd worden.
★ Wist je dat ... er bij het fabriceren van een gsm 75 kg afval geproduceerd wordt? ★ Wist je dat ... een huishouden (een Chirogroep?) per jaar zo’n 110 tot 165 kilo voedsel weggooit? Dat is niet alleen voedselverspilling, maar vooral verspilling van de energie die nodig is geweest voor het telen, bewerken, verpakken, bewaren en vervoeren van die voedingsmiddelen. ★ Wist je dat ... je door je afval te recycleren de luchtvervuiling kunt verminde-
11
]SEPTEMBER 2016[
DOSSIER
DOSSIER CHIROCYCLE
★ Wist je dat ... elke inwoner van een industrieland per dag gemiddeld 1 kg afval weggooit?! Een groot deel hiervan zijn wegwerpverpakkingen. Zonde toch?
DOSSIER CHIROCYCLE
Koken en eten zonder te verspillen
GROENE VINGERS
in de keuken Eten doen we allemaal, dus is het niet meer dan logisch dat voedsel en koken een grote invloed hebben op het milieu en de wereld om ons heen. Niet evident om als kokkerellende Chirogroep je steentje bij te dragen aan een groenere wereld? Dat klopt, en daarom zet Dubbelpunt jullie graag op weg. Het begint in de supermarkt Ecologisch bewust koken begint bij de aankopen. Welk eten is het duurzaamst? Hou voor groente en fruit rekening met het ritme van de seizoenen. De groente- en fruitwijzer geeft aan welke groente- en fruitsoorten het best geschikt zijn in welke maand: zo kun je in september en oktober bijvoorbeeld naar hartenlust broccoli, druiven en meloen verorberen. De volledige kalender vind je op internet. Wandel je niet graag met een schema onder de arm door de winkel? Dan is het checken van de herkomst van groenten en fruit al een goed begin. Hoe meer kilometers je kiwi heeft gevlogen, hoe slechter hij is voor het milieu.
Eet eens veggie! Op bivak kun je gerust een paar maaltijden vegetarisch koken, bijvoorbeeld met zelfgemaakte falafelballetjes of burgers van zoete aardappel (zie hieronder) of een spaghettisaus bomvol groenten, met eventueel nog een beetje quorngehakt. Ook noten zijn supergezond, en geven dat beetje extra aan je gerecht. Zet je vlees op het menu, hou de hoeveelheid dan beperkt (150 gram per persoon is genoeg) en kies zo vaak mogelijk voor gevogelte. Kippen hebben immers veel minder voedsel nodig dan bijvoorbeeld varkens voor dezelfde hoeveelheid vlees, en zijn dus duurzamer. Waarom niet lokaal kopen? Op rechtvanbijdeboer.be kun je checken of je ergens in de buurt (van je heem of bivakplaats) bij een boer terechtkunt voor eieren, groenten of fruit.
Feeling hot hot hot: energiezuinig koken Koken kost heel wat energie, en niet alleen die van jezelf. Enkele tips om je verbruik te beperken. Zet altijd een deksel op je pot of pan. Je eten zal sneller klaar zijn, en je bespaart 60 tot 70 % aan energie. Goed voor jullie kas ĂŠn het milieu. Benut de restwarmte van je vuren. Je kunt je fornuis gerust even voor
12
]SEPTEMBER 2016[
etenstijd uitdraaien; je kookplaten blijven immers nog een tijdje warm. Kook je op gasvuren? Ook een deksel op je potten zorgt ervoor dat je eten z’n warmte nog redelijk lang bewaart. Gebruik niet meer (warm) water dan nodig. Kook je voor een relatief kleine groep? Dan zijn eenpansgerechten the way to go! Check je potten en pannen, zeker als je kookplaten gebruikt. Als ze door een scheefgetrokken bodem maar voor de helft de platen raken, gaat er veel energie verloren.
Rest-o-rant: creatief met restjes Zeker als je voor grotere groepen kookt, is het bijna onvermijdelijk dat er af en toe overschotjes zijn. Rechtstreeks de vuilnisbak in? Niet nodig! Van broodresten maak je wentelteefjes, broodpudding of broodkorstjes voor bij de soep. Aardappelen gooi je in een omelet of de soep. Je kunt trouwens ook het kookwater van de aardappelen gebruiken in de soep: het heeft een lekkere smaak en zit vol vitaminen.
Falafelballetjes
Dit heb je nodig (voor 8 personen): 1 kilo gedroogde kikkererwten, 2 sjalotjes, 2 teentjes look, 2 takjes munt, wat koriander, snuifje komijnpoeder, snuifje chilipoeder, snuifje zout, (sesam)olie. Hoe maak je het? Doe de kikkererwten in een grote pot en giet er koud water over, tot ze helemaal onder staan. Laat ze zo een nacht weken. Giet de volgende dag het water uit de pot, laat de erwten uitlekken en hak of stamp ze fijn. Plet de look, snij de sjalot en doe ze samen met de kruiden bij de kikkererwten. Doe de kruiden erbij. Meng de ingrediënten goed door elkaar (gebruik hiervoor eventueel een mixer). Rol niet te grote balletjes van het mengsel en bak in olie in de pan. Je kunt ze ook frituren (op 180°C).
]foto: jan van bostraeten[
Burgers van zoete aardappel
Met rauwkost kun je heerlijke boterhamslaatjes brouwen. Fijnhakken, mengen met een mix van mayonaise en yoghurt, afkruiden en klaar is Kees! Of je maakt er lekkere broodjes smos mee, natuurlijk. (Tip! Ook restjes kaas, hesp, boterhamworst en kip zijn heerlijk in een boterhamslaatje.)
Alle gekookte of gestoofde groentjes zijn dan weer perfect om te verwerken in soep, nasi goreng of spaghettisaus. Moet je toch dingen weggooien? Maak op je Chiro- of bivakterrein een composthoop, of investeer in een stel kippen! Wel even checken wat je wel en niet mag composteren, en wat je jullie nieuwe huisdieren wel of niet mag voederen.
13
]SEPTEMBER 2016[
Dit heb je nodig (voor 8 personen): 1,2 kilo zoete aardappelen, 4 eieren, 100 g parmezaan, 2 soeplepels (Griekse) yoghurt, een paar soeplepels bloem, een handvol gehakte munt, (zonnebloem)olie. Hoe maak je het? Rasp de zoete aardappelen fijn. Meng met de rest van de ingrediënten. Maak er burgers van, en bak ze in de pan, 4 à 5 minuten per kant. Serveer op een hamburger- of pitabroodje met groentjes en saus.
DOSSIER
DOSSIER CHIROCYCLE
VRIENDEN ONDER ELKAAR: op kampbezoek bij Chiro Ottenburg
Chirocycle op bivak
“Als het regent, halen we melkbrikken uit de vuilnisbak en knutselen we er portefeuilles van”
14
]SEPTEMBER 2016[
Door Amina
DUBBELPUNT: Dragen jullie met je Chirogroep bij aan een beter en duurzamer leefmilieu?
Sven: Halvelings denk ik dat we dat wel doen, zeker tijdens het Chirojaar. We sorteren en recycleren dan ons afval en brengen dingen weg naar het containerpark. Zulke zaken leren we ook aan onze leden. We maken hen erop attent dat flesjes in een blauwe pmd-zak horen, en andere dingetjes in het restafval. We leren hen ook om duurzaam om te gaan met ons Chiromateriaal, en hopen dat zij dat op hun beurt zullen doorgeven aan hun leden wanneer zij leiding zijn. Iedereen probeert het goede voorbeeld te geven, eigenlijk, zodat onze leden in de Chiro niet alleen spelen, maar ook iets bijleren.
DUBBELPUNT: Leg je dan ook uit aan de leden waarom het belangrijk is om te sorteren en duurzaam om te gaan met spullen?
Sven: Speelclubbers durven al eens te vragen waarom dat precies op die manier moet gebeuren en dan proberen we dat op speelclubniveau uit te leggen: “We sorteren omdat het gras anders niet zo groen blijft en de vissen kunnen sterven in de zee.”
DUBBELPUNT: Nemen jullie specifieke ecologische maatregelen op kamp? Gebruiken jullie bijvoorbeeld ecologisch afbreekbare zeep in de rivier?
Hannelore: Wij wassen ons eigenlijk nooit in de rivier. Wij gaan wel vol-
ledig op tentenkamp en hebben dus ook geen badkamers met lavabo’s. In de plaats daarvan bouwen wij iedere keer een van onze tenten om tot een douchetent waarin de leden en de leiding zich kunnen wassen. De rivier gebruiken wij meer om in te ravotten en als verfrissing bij warm weer. Sven: Wij nemen in feite niet echt extra maatregelen op kamp, integendeel eigenlijk. Wij durven al eens onze plastieken drinkbekertjes op het kampvuur te gooien als ons drinken op is en de vuilnisbak te ver staat. Onlangs waren we hierover aan het discussiëren en toen kwamen we tot de conclusie dat we iedere avond zo’n twintigtal bekers verbranden, wat op zich toch nog meevalt, niet?
Kartonnen dozen om het vuur aan te maken DUBBELPUNT: Als jullie een top tien moeten maken van zaken die jullie belangrijk vinden, op welke plaats staat ecologie dan?
Sven: Ik denk op de zevende of de achtste plaats. Of nog lager? Ecologie is iets wat ik persoonlijk belangrijk vind, maar ik weet niet of onze Chirogroep daar ook veel belangstelling voor heeft. Het is ook moeilijk om dat in een groep te integreren, denk ik. Iedereen moet zich daaraan houden en dat moet ook voortdurend gecontroleerd worden.
15
]SEPTEMBER 2016[
Als je enkele trekkers hebt die zich daarmee kunnen bezighouden en elke keer een opmerking geven als er iets niet ecologisch verantwoord is, kan dat wel lukken. Maar momenteel is dat niet haalbaar.
DUBBELPUNT: Upcyclen, oftewel oud materiaal gebruiken voor iets nieuws: zegt jullie dat iets? Sven: Het enige dat ik nu kan bedenken is dat wij op felle regendagen op kamp met de leden soms melkbrikken omtoveren in portefeuilles. We halen dan wat brikken uit de vuilnisbakken en gaan samen in de tent zitten knutselen. Hannelore: We hergebruiken onze petflessen ook. Kartonnen dozen gebruiken we om op te tekenen of om het vuur aan te steken.
Een goed begin, me dunkt! Keep up the good work en nog een fijn bivak!
VRIENDEN ONDER ELKAAR
Nu het nieuwe jaarthema bekend is, ging Dubbelpunt op stap om uit te zoeken hoe ecologisch, duurzaam en milieuvriendelijk Chirogroepen omgaan met hun materiaal en hun afval. We trokken hiervoor naar het Oost-Vlaamse Impe, waar de jongens en meisjes van Chiro Ottenburg hun veertiendaagse bivak doorbrachten. Leidster Hannelore en leider Sven stonden ons te woord.
De zoektocht n
RIBBELS
Kennen de ribbels elkaars namen nog niet? Weten ze nog niet hoe de lokalen en het terrein eruitzien? En het nieuwe jaarthema zegt hen ook nog niks? Speel dan dit spel!
Speluitleg
Maak met een melkbrik een handpop en laat Brik haar verhaal vertellen. Brik zat jarenlang vast in een afgedankte frigo. Het was supereng daarbinnen: er was geen licht, er lag nog een half blok kaas te rotten en de drank in haar brik was zuur geworden. Nee, het was niet meer uit te houden daar in die koelkast. Toen een fout getrapte bal van spelende kinderen tegen de frigo belandde, ging de deur open en kon ze eindelijk ademhalen. Op een dag komt Blik langs, een blikje cola dat uit de vuilnisbak ontsnapt is. Zij is op weg naar de pmd, want ze kan maar niet vergeten wat haar mama altijd tegen haar zei: ‘Jij bent er eentje voor de pmd, Blik!’ Ze heeft al overal gezocht, maar ze is te klein om die blauwe zak te vinden. Brik wil wel mee gaan zoeken. Zouden de ribbels hen ook willen helpen? De ribbels moeten opdrachtjes doen waarmee ze tips kunnen verdienen om te weten te komen waar de pmd zich bevindt. Telkens wanneer ze slagen in een opdracht mogen ze een stukje van de kaart zoeken. Daarop is aangeduid waar de pmd staat of vinden ze vriendjes van Brik en Blik die ook mee naar de pmd willen zoeken.
16
]SEPTEMBER 2016[
TIP
Maak een heel eenvoudige kaart van jullie Chiroterrein. Zorg ervoor dat de belangrijke en herkenbare punten erop staan. Tijdens de zoektocht kun je de ribbels meteen tonen waarvoor die plek gebruikt wordt. Als jullie bijvoorbeeld elke Chironamiddag de vlag hijsen, kun je dat bij de vlaggenmast ook eens demonstreren. Zo krijgen de ribbels een idee van de tradities in jullie Chirogroep.
De opdrachten Wie van de ribbels is de pmd?
tito’s willen wel een tip geven. Ze geven de ribbels een envelop met daarin een stukje van de schatkaart. De envelop mag enkel opengemaakt worden als de ribbels erin slagen om het volgende naamspelletje tot een goed einde te brengen.
De ribbels zitten in een cirkel. Ze gooien een leeg brikje rond. Iemand van de leiding staat met zijn of haar rug naar het spel en roept op een willekeurig moment ‘stop’. De ribbels stoppen met gooien. De hele groep vraagt aan de ribbel die op dat moment het brik vastheeft: “Ben jij de pmd?” De ribbel antwoordt met: “Nee, ik ben Marieke (eigen naam).” Marieke gaat dan op de grond liggen en doet niet meer mee met het rondgooien. De andere ribbels gaan verder. Komen ze aan Marieke, dan gooien ze het brikje over haar. Roept de leiding weer ‘stop’, dan vragen we weer: “Ben jij de pmd?” Dat doe je tot er één iemand overblijft (die natuurlijk ook niet de pmd is).
De ribbels staan in een cirkel. Eén ribbel gaat in het midden staan met een brik in de hand. Hij of zij gooit het brik omhoog en roept daarbij luid de naam van een andere ribbel. Als je je naam hoort, dan mag je het brik vangen. Daarna mag jij het brik opgooien en een naam roepen. Ga zo door tot alle ribbels aan de beurt geweest zijn en het brik hebben kunnen vangen.
In het lokaal van de ribbels vragen we eerst even na of iemand van de ribbels de pmd is.
In het ribbellokaal vinden de ribbels een eerste stukje van de kaart.
Puzzelen in de toiletten
Op naar de toiletten. Misschien ligt daar een pmd-zak? Overal in de toiletten hangen stukjes van een kleurplaat (je vindt die kleurplaat op chiro.be/jaarthema). De ribbels zoeken alle stukjes bij elkaar, maken de puzzel, en plakken alles aan elkaar. Nu hebben ze een vriendje voor Brik, dat mee kan zoeken naar de pmd!
Versieren in het aspilokaal De ribbels gaan nu zoeken in het aspilokaal. De aspi’s vertellen dat ze wel een idee hebben van waar de pmd is, maar dat ze enkel een tip willen geven als de ribbels hun lokaal wat willen opvrolijken. Maak samen met de ribbels een mooie slinger met materiaal dat je eigenlijk in de vuilnisbak zou gooien: wc-rolletjes, krantenpapier, kladpapier, enz. De aspi’s zijn zo blij dat ze een stukje van de kaart aan de ribbels geven.
Vriendjes bij de keti’s
Bij de keti’s vinden de ribbels heel wat brikjes en blikjes. Die kunnen ze ook allemaal meenemen naar de pmd! Nu die verdomde pmd alleen nog zien te vinden.
Een schatkaart bij de tito’s
Ballonnen bij de rakwi’s
Op zoek naar nog meer tips over waar de pmd staat, komen de ribbels bij de rakwi’s. Zij hebben vijf ballonnen. In vier daarvan zit een stukje van de kleurplaat van Brik, die je vindt op chiro.be/jaarthema. In de andere ballon zit een stukje van de kaart naar de pmd. Speel het volgende naamspelletje. Eén ribbel staat in het midden, de andere spelers zitten in een kring op stoelen. Degene in het midden zegt: “Ik speel met de voeten van ...” en daarna de namen van drie andere ribbels. Zij moeten van plaats wisselen. De ribbel in het midden probeert een van de vrijgekomen stoelen te bemachtigen. Wie overblijft, gaat in het midden staan en speelt verder. Na drie keer mogen de ribbels een van de ballonnen kiezen. Ze blijven doorgaan tot ze de vijf ballonnen hebben. Als ze de papiertjes uit de ballon halen, vinden ze naast het voorlaatste stuk kaart een nieuw vriendje voor Brik: mevrouw de Gsm! Ook zij kan mee op zoektocht naar de pmd.
Estafette bij de speelclub
Bij de speelclubbers is het tijd om te bewijzen dat de ribbels elkaars naam nu supergoed kennen. Doe een estafette in groepjes van ongeveer vijf spelers. Elke groepje gaat op een rij achter elkaar staan. Na het fluitsignaal kruipt de laatste van elke rij door de benen van zijn of haar medespelers en hij of zij noemt hen daarbij telkens bij de naam. Die ribbels sluiten vooraan aan en roepen dan luid hun eigen naam. Pas dan mag de volgende vertrekken. De ploeg die als eerste klaar is, krijgt het laatste stukje van de schatkaart.
Einde van het spel
Misschien bij de tito’s? Daar is de pmd ook niet, maar de
Leg alle stukken van de kaart samen en ga nu naar de pmd. Bij de afvalplaats aangekomen, gooien de ribbels alles in de juiste zak of container en nemen ze afscheid van Brik en Blik. Zij zijn de ribbels ongelooflijk dankbaar. 17
]SEPTEMBER 2016[
AFDELINGEN
naar de pmd
SPEELCLUB
Oud wordt
Spullen die we normaal gezien zouden weggooien, kunnen eigenlijk nog voor allerlei leuke dingen gebruikt worden. Ga samen met je speelclubbers op zoek naar oud en kapot materiaal en geef het een nieuw leven. Wie weet wat kunnen de speelclubbers er nog allemaal mee aanvangen.
Speluitleg
Leer de speelclubbers het concept van upcycling: oud materiaal gebruiken voor nieuwe doeleinden. Op die manier hergebruik je afval en voorkom je dat er nieuwe spullen gekocht moeten worden, die later weer voor meer afval zullen zorgen. Print een kleurplaat af van de jaarthemafiguren (die vind je op chiro.be/chirocycle). Knip die kleurplaat in een aantal puzzelstukjes en plak de stukjes op een aantal voorwerpen. Verstop die voorwerpen in het lokaal van de speelclubbers of op een afgebakend stuk buitenterrein. Als de speelclubbers die voorwerpen gevonden hebben, kunnen ze niet alleen de puzzel met de jaarthemafiguren maken, maar hebben ze ook een heleboel voorwerpen waarmee ze een nieuw spel moeten verzinnen. Met een oude pan kunnen ze nu bijvoorbeeld tennissen of honkballen. Je kunt hen natuurlijk wel tips geven in een bepaalde richting. En zorg ervoor dat je zelf ook een aantal spelen achter de hand hebt. Hiernaast enkele voorbeelden.
Voorwerpen en spelen Een oude pan Honkbal
Gebruik de pan om tegen de bal te slaan in plaats van een tennisracket of een bat. Extra materiaal: honken en tennisballen (of bij voorkeur lichtere, zachte ballen – dat is makkelijker als je met een pan honkbal speelt).
Fifty cent in de pan
Zet de pan in het midden van een tafel. De speelclubbers proberen om beurten een vijftigcentstuk in de pan te mikken door het eerst op de tafel te laten botsen en vervolgens in de pan te laten belanden. Als dat lukt, mogen ze een regel verzinnen. Bijvoorbeeld: je mag geen ja of nee meer zeggen. Of: je mag niet meer wijzen naar elkaar. Wie de regel overtreedt, moet een opdrachtje doen. Extra materiaal: een stuk van vijftig cent, een tafel.
de kurken moeten de speelclubbers ze wegtikken met hun vingers in de hoop een wc-rolletje van de tegenpartij aan de andere kant van de tafel te raken. Extra materiaal: kurken, tafel, rode verf.
Twee oude stoelen Stoelenrace
Omdat de stoelen al oud zijn, moeten we er niet meer zo voorzichtig mee zijn. Verdeel de speelclubbers in twee ploegen en laat ze in twee rijen op vier meter van elkaar gaan staan. Voor elke rij staat op ongeveer tien meter een stoel. Na het startsignaal loopt de eerste speelclubber uit elke rij diagonaal naar de stoel die voor de andere rij staat. Ze duwen die om, lopen naar hun eigen stoel, zetten die weer rechtop en tikken dan de volgende van hun rij aan. Wie als eerste op zijn of haar eigen stoel kan gaan zitten voor die door de andere ploeg omver gegooid is, wint.
Stoel pimpen
Wc-rolletjes
Blindemansspelletjes
Maak van de wc-rolletjes een verrekijker door ze aan elkaar te nieten en aan de andere kant een touw vast te maken. Als de speelclubbers die op hun ogen zetten, zien ze niet alles wat er voor hen gebeurt. Dit maakt eender welk spel moeilijk en boeiend. Speel bijvoorbeeld voetbal op die manier. Extra materiaal: nietjesmachine, touw, bal, goals.
Minikubb
Schilder een wc-rolletje rood, dat is de koning. De andere wc-rolletjes zet je per vijf aan weerskanten van de tafel, de koning in het midden. Zorg voor kurken, dat zijn de ‘werpstokken’. In plaats van te werpen met
18
]SEPTEMBER 2016[
Een oude stoel kan best nog degelijk zijn. Laat de speelclubbers de twee stoelen versieren met verf, papier of vlaggetjes. Zo heb je twee leuke nieuwe stoelen in het lokaal. Hang er enkele rituelen aan vast. Bijvoorbeeld: op het einde van de namiddag de speelclubbers een voor een op de stoel laten zitten om te vertellen welke spelletjes ze het leukste vonden, elke week vanop de stoel een deel van een verhaal vertellen, of hem als troon gebruiken voor de jarige speelclubbers terwijl de rest een verjaardagsliedje zingt. Extra materiaal: verf, verfborstels, versierattributen.
AFDELINGEN
t nieuw
Slot
Nu het jaarthema ‘Chirocycle’ is, kun je meteen ook een opruimsysteem installeren in je groep. Alle materiaal verzamelen, kijken wat terug naar de materiaalkast moet en wat naar de vuilnisbak, en dan allemaal samen pmd, restafval en het papier op de juiste plaats leggen. In het begin van het jaar geleerd is de rest van het jaar gedaan!
19
]SEPTEMBER 2016[
]foto: jan van bostraeten[
Op het einde van de dag verzamel je de puzzelstukjes en plak je ze aan elkaar. De speelclubbers kunnen ze nu mooi inkleuren en tegen de muur plakken!
Wat leer ik daar?
Iets voor mij?
VORMING
m
Wat heb ik er dan
Hoe word ik hoofdanimator?
Hoe word ik instructeur?
HANG DEZE POSTER IN H ET LEIDINGSLOK AAL!
Je bent aspi of leiding, en je wordt minstens 16 jaar in het kalenderjaar van de cursus. Je bent op zoek naar basistools om leiding te geven.
Je bent minstens 18 jaar of je wordt het in het lopende kalenderjaar én je hebt minstens één jaar leidingservaring op zak. Je hebt zin om je te verdiepen in het leiding zijn.
Je wordt 19 jaar of bent ouder én je bezit de competenties van een animator. Bij voorkeur heb je ook kaderervaring. Je staat te springen om zelf vormingssessies uit te werken en te begeleiden en stil te staan bij jezelf als begeleiding. Tijdens het Hoofdanimatorweekend ga je Tijdens de drie KIC-weekends word je Tijdens de zesdaagse Animatorcursus ondergedompeld in verschillende aspecten dieper in op het hoe en waarom van je leer je met de gekste materialen nieuwe spelen bedenken. Je krijgt een voorraad eigen Chirogroep en je leidingsploeg. Je van vormingsmomenten begeleiden en hebt het over jouw engagement en dat van uitwerken. Verder wissel je met andere begeleidingstips en leert meer over de kaderleiding uit over de taken van kaje medeleiding. Thema’s als coaching, leefwereld van je leden, je netwerk en je leidingsploeg. Gewoon doen, ervaren en motivatie en vergadertechnieken komen derploegen, de visie van de Chiro en wat zeker aan bod. uitwisselen – daar gaan we voor! jij er allemaal zelf over denkt, en hoe Verder sprokkel je via de themacursussen jullie dat met jullie ploeg in de praktijk zelf een attest samen op maat van jouw brengen. Hoe bedenk je een goede methogoesting: een expressieve insteek, eerder diek? Hoe kun je als begeleiding inspemeer avontuur, iets over de afdelingen of len op de groepsdynamiek? Hoe pak je groepsleiding zijn. Het kan allemaal. een coachingsgesprek aan? Op deze en andere vragen krijg je een antwoord. Na deze vorming heb je een goed beeld van Op Hoofdanimatorcursus verdiep je je in Door het instructeurstraject word je vol-
Hoe word ik animator?
GOESTING IN VORMING?!
VORMING
m
wat leiding zijn allemaal inhoudt. Op cursus vind je creatieve impulsen, nieuwe inzichten, goede voorbeelden, de kans om zelf te proberen en te experimenteren. Met je animatorattest kun je ook aan de slag bij andere verenigingen en het is een extra op je cv. In sommige gemeenten krijg je voor je attest extra subsidies. bepaalde thema’s en leer je de ideale stagebegeleiding te zijn. Met je hoofdanimatorattest kun je ook aankloppen bij andere verenigingen en het is een extra op je cv. In sommige gemeenten krijg je voor je attest extra subsidies. waardige cursusbegeleiding. De dingen die je bijleert, zijn niet alleen handig voor je ervaringen binnen de Chiro, maar ook daarbuiten. KIC volgen is ook de eerste stap om cursussen te mogen trekken. Met je instructeursattest op zak kun je ook aankloppen bij andere verenigingen en het is een extra op je cv. In sommige gemeenten krijg je voor je attest extra subsidies.
Stage
Je mag kiezen waar je stage loopt. Dat kan binnen de Chiro, maar ook ergens anders. Zoek je stageplaats op mijnkadervorming.be. De uren waarin je als leiding activiteiten voor leden begeleidt, tellen mee. Een stagebegeleider of -begeleidster heb je ook nog nodig. Check chiro.be/stage.
Je mag kiezen waar je stage loopt, al Je mag kiezen waar je stage loopt. Dat zijn de Chirocursussen de ideale plek kan binnen de Chiro, maar ook ergens om dat te doen. Zoek je stageplaats op anders. Zoek je stageplaats op mijnkadervorming.be. De uren waarin mijnkadervorming.be. De uren waarin je effectief vorming geeft, tellen mee. Een je animatoren begeleidt, tellen mee. Denk hierbij aan een leidingsvergadering stagebegeleider of -begeleidster heb je ook in elkaar steken, een groepsactiviteit op nog nodig. Check chiro.be/stage. poten zetten of je steentje bijdragen in het opstellen van de jaarplanning. Een stagebegeleider of -begeleidster heb je ook nog nodig. Check chiro.be/stage. Wanneer krijg ik een Je volgt eerst je Animatorcursus, daarna Je volgt eerst je Hoofdanimatorweekend Je volgt eerst je drie KIC-weekends, daarattest? doe je een stage van 50 uur en vul je een en themacursus(sen), daarna doe je een na doe je een stage van 50 uur en vul je reflectieboekje in, en als laatste volg je stage van 50 uur en vul je een refleceen reflectieboekje in, en als laatste volg een reflectiemoment. je een reflectiemoment. tieboekje in, en als laatste volg je een reflectiemoment. Ik ga mee! Hoe Ga naar chiro.be/vorming en klik door naar de cursus die je wilt volgen. Cursus volzet? Zet je dan op de wachtlijst! Heb je schrijf ik me in? nog geen KAVO-ID? Maak er dan zeker een aan op mijnkadervorming.be.
eigenlijk aan?
VORMING
RAKWI’S
Soms heb je gewoon geen zin Breng je afval mee om uren in een bak vol spelma- naar de Chiro! teriaal te moeten zoeken naar Vraag op voorhand aan je rakwi’s een paar stukjes pmd of restafval het materiaal dat je nodig hebt om mee te brengen naar de Chiro. Dat of om weer maar eens uit te kan van alles zijn, van petflessen tot Wanneer ze in het lovechten welke afdeling met het botervlootjes. kaal aankomen, stoppen ze hun afval groot touw mag spelen. Wat als in een restafval- en een pmd-zak. we nu eens een hele namiddag Hoe spelen we dan? met vuilnis konden spelen? Zou Zet de vuilniszakken op het speelveld. Maak een lijst met daarop dat niet super-Chirocycle zijn? verschillende, al dan niet typische Het enige dat je voor dit spel Chirospelen. De rakwi’s kiezen een spel uit de lijst en doen dan ‘spin the nodig hebt, zijn twee verschil- bottle’. Al naargelang de ‘bottle’ naar lende vuilniszakken. de ene of de andere zak wijst, speel je met pmd-afval of restafval. Als het spel bijvoorbeeld tienbal is, gebruik je geen bal maar een stukje afval uit een van de twee zakken.
22
]SEPTEMBER 2016[
De spelletjes
Het je nog geen ideeën over welke spelletjes geschikt zouden zijn? Geen probleem, wij hebben alvast even voor je nagedacht.
Paard-en-ruiter
De rakwi’s vormen koppeltjes van een paard en een ruiter: de ene springt bij de andere op de rug. Zo gaan ze in een kring staan. De ruiters gooien een bal in het rond. Als een van de ruiters de bal laat vallen, springen alle ruiters van hun paard en proberen de paarden de ruiters eraan te gooien met de bal. Wanneer alle ruiters aangetikt zijn, draaien we de rollen om: paarden worden ruiters en ruiters paarden. De bal wordt vervangen door afval!
Napoleon
Alle rakwi’s staan in een kring. Iemand loopt rond met een stuk afval en stopt ergens tussen twee
AFDELINGEN
Voetbal
Trappen op vuilnis en dat in een vuilnisgoaltje mikken is de opdracht!
Pictionary
Beeld een woord uit, niet door het te tekenen maar door het uit te beelden of te vormen met het vuilnis uit de uitverkoren zak.
Tienbal
Verdeel de rakwi’s in twee ploegen. De opdracht is om de bal zo snel mogelijk tien keer rond te gooien binnen je eigen ploeg. De andere ploeg mag alles doen om dat te verhinderen. In dit spel wordt de bal natuurlijk vervangen door vuilnis.
Petanque
Verdeel de rakwi’s in twee ploegen. Alle spelers nemen een stuk vuilnis. De leiding gooit één stuk vuilnis van achter de startlijn weg. Een voor een proberen de spelers daarna hun stuk vuilnis zo dicht mogelijk bij dat eerste te gooien.
Ik verklaar de oorlog aan
De rakwi’s staan in een kring. Eén rakwi gaat in het midden staan met een stuk vuilnis in de hand. Die speler gooit het stuk vuilnis omhoog met de woorden “Ik verklaar de oorlog aan Layla (= de naam van een andere rakwi)”. Layla probeert zo snel mogelijk het vuilnis te pakken, de anderen rennen weg. Zodra Layla het vuilnis heeft, roept ze stop en blijft iedereen stilstaan. Lalyla mag drie passen doen en dan proberen iemand aan te gooien met het stuk vuilnis. Lukt dat, dan moet die speler in de kring komen staan en de
oorlog verklaren aan iemand anders. Anders moet Layla zelf blijven staan.
Zakdoekje-leggen
Maar dan nu niet met een zakdoek, wel met afval.
En wat nu met het afval?
Het laatste uurtje werking geef je de rakwi’s de uitdaging om iets te doen met het afval: maak er samen een mooi kunstwerk mee. Dé rakwimascotte voor dit jaar!
]foto: jan van bostraeten[
personen. Die twee spelers lopen nu zo snel mogelijk in tegengestelde richting rond de kring en proberen het stuk afval te pakken. Wie wint, mag de volgende slachtoffers kiezen.
23
]SEPTEMBER 2016[
TITO’S
De Tit
De tito’s produceren elk jaar hopen afval. Niet alleen de tito’s zelf, maar ook hun pas opgestarte bedrijven zijn een ramp voor het milieu. De bedrijven van de tito’s verspillen heel veel grondstoffen en stoten wolken broeikasgassen uit. De hoogste tijd om te investeren in moderne en zuinige machines, die afval en uitstoot beperken en grondstoffen besparen. Welke tito kan zijn of haar bedrijf efficiënt, milieuvriendelijk en winstgevend maken?
Voorbereiding
★★Verzin voor elke tito een ‘grondstof ’: water, steen, metaal, glas, hout, goud, koper, arbeiders, technici, bouwplannen, enz. Maak minstens twintig kaartjes per grondstof. ★★Bedenk voldoende korte, middellange en lange opdrachten voor de productieleiding (zie verder). Zorg voor het materiaal dat je nodig hebt voor die opdrachten. ★★Maak een aantal contracten op (zie verder). Zorg dat je met elke grondstof ongeveer evenveel contracten kunt vervullen. ★★Verzamel afval: ofwel maak je ‘afvalkaartjes’, ofwel ruim je je lokaal op. Zorg wel dat het duidelijk is welk afval meedoet aan het spel en welk niet. ★★Maak kaartjes met innovaties. ★★Zorg voor vals geld.
Tito nv
De tito’s spelen allemaal tegen elkaar. Het doel van dit spel is om zo snel mogelijk de zonnecentrale te kopen. Die kost € 100 000. Om zich zo’n moderne installatie aan te schaffen, zullen de tito’s een smak geld moeten verdienen. Dat kan op twee manieren: 1. Contracten vervullen bij de opkoopleiding 2. Geld investeren om te bezuinigen en te innoveren Je hebt twee leidingsmensen nodig om dit spel te spelen: productieleiding en opkoopleiding.
1. Contracten vervullen DE JUISTE GRONDSTOFFEN
Elke tito heeft een bedrijf dat één grondstof produceert. Geef alle tito’s in het begin van het spel vijf eenheden van hun eigen grondstof. Om een contract te kunnen vervullen, moeten ze de juiste grondstoffen in hun bezit hebben. Die krijgen ze door hun eigen grondstof te ruilen met andere tito’s. Als hun eigen grondstof op is, kunnen ze bij de productieleiding opdrachten doen om opnieuw vijf eenheden van hun eigen grondstof te verdienen. Er zijn lange, middellange en korte opdrachten. In het begin van het spel kunnen de tito’s enkel lange opdrachten kiezen. Later kunnen ze ook voor een kortere opdracht gaan.
24
]SEPTEMBER 2016[
We geven alvast enkele ideetjes mee voor opdrachten bij de productieleider.
Lange opdrachten ★★Sorteer een potje gemengde rijst. ★★Maak drie malle hoeden. ★★Los een sudoku op. ★★Los deze rekensom op: 5355 : 5 x 7 + 23 - 122 x 2 (Oplossing: 7230. Volgens de volgorde van bewerkingen moet je eerst vermenigvuldigen en delen, en dan pas optellen en aftrekken. Vermenigvuldigen en delen doe je van links naar rechts, dus eerst 5355 : 5, dan resultaat 1071 x 7. 122 x 2 = 244. Zo blijft deze som over: 7497 + 23 - 244.) ★★Bouw een kaartenhuisje van vijf verdiepingen. Middellange opdrachten ★★Doe al je kleren binnenstebuiten aan. ★★Eet een mandarijntje zonder je handen te gebruiken. Je mag het niet op voorhand schillen. ★★Hang zeven wasknijpers aan één oor. ★★Gorgel gedurende een minuut. ★★Stap na exact vijf minuten over een lijn, je mag er maximaal vijf seconden naast zitten. Korte opdrachten ★★Blaas een ballon kapot. ★★Geef jezelf een blauwe plek. ★★Fluit het Bivaklied. ★★Zeg het alfabet achterstevoren op. ★★Benoem alle afdelingskleuren (oplossing: ribbels paars, speelclub geel, rakwi’s groen, tito’s rood, keti’s blauw en aspi’s oranje).
DE CONTRACTEN
Als de tito’s wat grondstoffen verzameld hebben, kunnen ze bij de opkoopleiding geld verdienen door contracten af te sluiten. Ze geven dan de nodige grondstoffen af en krijgen de som geld die op het contract vermeld staat, maar ook het afval dat er op vermeld wordt. Het afval lijkt nutteloos en vervelend, maar wie slim investeert, kan er zeker nog de voordelen van inzien! Hierbij enkele voorbeelden van de contracten die de opkoopleiding bij zich heeft.
Contract: Ruiten
2 glas 2 hout Beloning: 500 euro en 1 afval
Contract: Wegenwerken
1 steen 2 metaal 1 water 1 arbeider Beloning: 1000 euro en 3 afval
Contract: gsm-productie
2 goud 1 koper 1 water 1 bouwplan 2 technici Beloning: 2500 euro en 4 afval
Contract: Optiek
2 glas 1 metaal 1 koper 1 technici 2 bouwplannen 1 arbeider Beloning: € 3000 euro en 2 afval
AFDELINGEN
to nv
2 steen 1 metaal 1 koper 1 goud 2 hout 3 bouwplannen 3 arbeiders Beloning: € 5000 en 3 afval
maken en kun je afval hergebruiken. Je mag afval afgeven aan de productieleiding in ruil voor een grondstof naar keuze. ★★ Afval vermijden: € 10 000. Het beste is afval te vermijden. Zo hoef je ook niets op te ruimen en gebruik je minder grondstoffen. In plaats van afval mee te krijgen, wordt de beloning van een contract verdubbeld per stuk afval op het contract.
2. Bezuinigen en innoveren
★★ De zonnecentrale: € 100 000. Je wint het spel!
Contract: Laboratorium
Door je afval weg te gooien en kleine winsten te halen op je contracten kun je nooit voldoende verdienen om als eerste een zonnecentrale aan te kopen. Om het grote geld te verdienen, zul je moeten investeren zodat je sneller en beter je contracten kunt vervullen. Je kunt die innovaties kopen bij de opkoper. Die zet een aanduiding op je hand, zodat iedereen weet dat jij een dergelijke innovatie hebt doorgevoerd. Dit zijn de innovaties die je kunt doorvoeren. ★★ Verbeterde productie: € 1000. Vanaf nu mag je kiezen voor de middelgrote opdrachten. ★★ Optimale productie: € 2500. Vanaf nu mag je kiezen voor een korte opdracht. ★★ Biomassacentrale: € 1500. Met deze installatie kun je afval verbranden en er stroom mee opwekken. Je mag afval afgeven aan de opkoopleiding. Je krijgt € 200 per stuk. ★★ Recycleermachine: € 2000. Deze machine stelt je in staat nuttig materiaal uit afval te puren. Je mag afval gebruiken alsof het je basisgrondstof is. ★★ Hergebruiker: € 3500. Soms moet je helemaal niets nieuws
25
]SEPTEMBER 2016[
TIP In dit spel is aanpassing een heel belangrijk begrip. Zorg dat je het al van op voorhand zo goed mogelijk aanpast aan de voorkeuren van je ploeg. Ook tijdens het spel kun je nog aanpassen. Merk je dat het niet snel genoeg gaat? Verhoog dan de beloning voor je contracten. Merk je dat het te snel gaat? Sla dan de prijzen van de innovaties op.
Variatie Als je met drie mensen in leiding staat, kun je ook een intercommunale toevoegen. Gebruik als afval kegels, fietsbanden, stoelen, of ander middelgroot materiaal. Je kunt van je afval proberen af te komen door het weg te gooien, maar als de intercommunale je betrapt, krijg je een boete van € 2000, direct te betalen. Je kunt je afval ook zelf aan de intercommunale afgeven. Dan betaal je € 100 per stuk. Duur, maar je bent ervan af. Al is er nog een betere manier! Voeg een verbrandingsoven toe aan de mogelijke innovaties. Die kost € 2000 euro, en je kunt er je afval kosteloos mee aan de intercommunale geven.
2
KETI’S - ASPI'S
DEZE UITDAGING LOOPT HET HELE CHIROJAAR DOOR. MAAK EEN CHECKLIST MET DE ACHT GROTE UITDAGINGEN OP, EN HANG DIE IN HET LOKAAL. JE KUNT ER OOK EEN BELONING AAN KOPPELEN – VERWENNERIJEN VOOR OP BIVAK ZIJN HIER DE KLASSIEKER. STUUR JE GROOTSTE, MOOISTE OF ORIGINEELSTE AFVALCREATIE NAAR VLAM@CHIRO.BE EN VERRAS JE KETI’S OF ASPI’S MET EEN EREPLAATSJE IN VLAM.
1
Maak een portefeuille van een melkbrik Stap 1: Maak het melkbrik erg goed schoon vanbinnen. Stap 2: Snij de boven- en onderkant van het brik eraf. Knip vlak langs de bovenkant en onderkant, je hebt de hele lengte nodig. Stap 3: Je hebt ook een flap nodig om de portemonnee dicht te maken. Hoeveel je eraf knipt voor de flap maakt niet heel veel uit, als het maar iets minder is dan één derde van de lengte van het pak. De achterkant hou je dus over, en van de voorkant en de zijkanten knip je het nodige weg. Stap 4: Vouw nu de zijkanten naar binnen. De vouw moet in het midden komen. Als je rustig duwt, lukt dat zeker. Doe dit aan beide kanten. Stap 5: Hierna vouw je het hele pak doormidden, waarbij de flap aan de buitenkant moet zitten. Duw alle vouwlijnen stevig aan zodat alles goed in model blijft zitten. De twee helften die tegen elkaar komen, moet je met een nietmachine aan elkaar vastzetten. Met drie of vier nietjes blijft het prima zitten. Stap 6: Nu kun je de flap om de opening heen vouwen. Gebruik zelfklevende klittenband – een stukje aan de flap en het andere stuk aan de portemonnee zelf. Zo kun je hem altijd afsluiten. Stap 7: Hou je niet van die ‘melkachtige’ buitenkant? Versier je portemonnee dan met stukken tape in verschillende kleuren!
26
]SEPTEMBER 2016[
AFDELINGEN
2
Maak armbandjes uit lipjes van blikjes Stap 1: Verzamel heel veel lipjes van blikjes –je hebt er zo’n twintig nodig voor één armbandje. Zoek smalle lintjes en touwtjes in hippe kleuren. Stap 2: Vijl de scherpe randjes van de lipjes af of buig ze om met een klein tangetje. Stap 3: Optioneel: schilder de lipjes in een leuke kleur. Stap 4: Kies twee lintjes/touwtjes van ongeveer 75 cm lengte. Bevestig een veiligheidsspeld aan de lintjes om ze makkelijker door de gaatjes van de lipjes te rijgen.
3
Maak een kano uit petflessen
Stap 1: Verzamel heel veel petflessen . Je hebt er zeker 150 nodig per boot.
Stap 2: Snij met een breekmes het bode mpje van de petflessen. Steek de petflessen stevig in elkaar. Maak zo buizen van zo’n twee meter lang, met een twaalftal flessen per buis.
Stap 5: Pak een lipje met de goede kant naar boven en rijg de linten erdoor. Laat aan de rechterkant een stukje lint hangen van 20 cm om later het bandje dicht te kunnen knopen.
Stap 3: Zorg dat de flessen zeker niet kunnen loskomen door ze met stevig plakband aan elkaar vast te plakken.
Stap 6: Sla de lange einden van het lint naar rechts en leg een tweede lipje op het eerste, zodat er een gaatje verschijnt waardoor je het lint door beide lipjes kunt rijgen.
Stap 4: Bevestig dertien buizen aan elkaar met behulp van plakband. Stap 5: Varen maar! Neem zeker plakb and mee om lekken te dichten!
Stap 7: Rijg nu het lint van boven naar onder door beide lipjes. Stap 6: Ga zo door: werk eerst van onder naar boven en dan van boven naar onder, tot het bandje de goede lengte heeft.
Vier je carnaval met afval
Stap 7: Knoop de lintjes aan elkaar en klaar is Kees!
Stap 1: Verzamel afval dat je kunt gebruiken om carnavalskleren mee te maken. Oude stukjes stof of kleren, knopen, kranten, de netjes waarin aardappelen of uien verkocht worden, touw, enz.
Tip: In het weekend van 26 maart organiseren heel wat Chirogroepen een Chirocycle-actie met een rommelmarktje. Als jullie voldoende bandjes gemaakt hebben, kun je ze verkopen om de keti- of aspikas te spijzen!
Stap 2: Leen een stikmachine, en verzamel naald en draad. Dat zul je zeker nodig hebben!
4 27
Stap 3: Brainstorm over een thema. Doe eens zot. Met aardappelnetjes kun je bijvoorbeeld netkousen maken. En een pruik van sjortouw is zeker ook te doen!
Stap 4: Begin eraan! Stap 5: Modeshow. Stuur de foto’s zeker naar vlam@chiro.be!
]SEPTEMBER 2016[
ASPI’S - KETI'S
5
Maak een hippe autobandpoef! Stap 1: Verzamel alle materiaal. En vergeet niet: niets aankopen!
Stap 4: Teken de omvang van de band op het hout af door een spijker in het midden van het hout te slaan, hier het touw aan vast te maken en met behulp van een potlood en het touw een cirkel ter grootte van de autoband te maken.
★★Oude autoband ★★Twee grote houten planken (iets groter dan de autoband) ★★Meetlint ★★Spijker, touw en potlood ★★Zaag ★★Schuurpapier ★★Fiberfill (of ander zacht opvulsel) en stof voor zitvlak ★★Lijm ★★Nietpistool ★★Vier wieltjes (het kan ook zonder wieltjes) ★★Schroeven (voor de wieltjes) ★★Schroevendraaier
Stap 5: Zaag twee cirkels uit het hout. Stap 6: Schuur de randjes van het hout. Stap 7: Knip even grote cirkels uit de fiberfill voor het zitvlak. Tip: leg de houten cirkel op de fiberfill. Kies zelf hoeveel lagen fiberfill je op elkaar wilt hebben voor de gewenste zachtheid van het zitvlak. Stap 8: Leg de stof over de fiberfill en het hout heen. Knip ruim af en niet de stof aan de achterkant van het hout vast.
Stap 2: Zorg dat de autoband goed schoon is, om vlekken in kleding te voorkomen. Je kunt de autoband ook schilderen.
Stap 9: Doe lijm aan de onderkant van het zitvlak, waar de stof is vastgeniet, dicht bij de rand. Druk het zitvlak vervolgens goed aan op de band.
Stap 3: Meet de doorsnede van de autoband zodat je de juiste maat hebt voor het hout. Het zitvlak moet precies de hele autoband bedekken. De onderkant (waar de wieltjes komen), mag eventueel iets kleiner, maar moet nog wel groter zijn dan de opening van het wiel.
Stap 10: Plaats eventueel de vier wieltjes op de andere uitgezaagde houten cirkel, als je wieltjes wilt. Stap 11: Lijm dit geheel vast aan de onderkant van de poef. TIP: Nu je autobanden verzameld hebt, kun je nog heel wat dingen doen!
28
]SEPTEMBER 2016[
Stap 1: Verzamel palletten. Degelijk werkmateriaal (zaag, schuurmachine, hamer of vijsmachine) is ook een must. Dat kun je misschien wel ergens lenen. Vijzen of nagels kun je zeker ook gratis krijgen als je eens goed rondvraagt. Stap 2: Kies wat je wilt maken: een tafeltje, een stoel, een bankje, een rek ... Het internet staat vol goeie ideetjes van wat je met pallettenhout allemaal kunt doen. Voor sommige dingen hou je de pallet volledig intact, voor de meeste dingen haal je alle plankjes van de pallet en maak je daar iets mee. In dat geval begin je dus met demonteren. Stap 3: Schuur de palletten of de planken af. Dat kan met de hand maar het gaat een pak sneller met een schuurmachine. Kun je die lenen van ouders of de buren? Stap 4: Schuren zorgt voor stof. Zorg dat alle stof van de planken is. Stof af! Met een vod of – alweer sneller – met een haardroger of een compressor. Stap 5: Zet alles in elkaar! Met vijzen of nagels en/of met lijm om het extra stevig te maken.
AFDELINGEN
6
Fleur je lokalen op met pallettenhout
7
Bouw een tent met krantenpapier
Stap 1: Verzamel materiaal: ★★Kippengaas ★★Kniptang ★★IJzerdraad ★★Krantenpapier ★★Verf ★★Behangplaksel ★★Vernis Stap 2: Maak met kippengaas de vorm van de tent. Zorg dat die heel stevig aan elkaar hangt en dat alle scherpe randen ingeplooid zijn. Stap 3: Maak lijm met behangplaksel en water: volg hiervoor de aanwijzingen op het pakje van het behangplaksel. Stap 4: Scheur het krantenpapier in lange stroken. Haal het door de lijm en plak het op de vorm. Plak de stroken ‘kruisgewijs’, zodat het zeker stevig vasthangt. Zorg dat er overal (binnen, boven, onder) zeker drie lagen krantenpapier kleven.
Stap 6: Gebruik nog even de schuurmachine of schuurpapier om alles mooi glad te krijgen.
Stap 5: Laat een aantal dagen uitdrogen.
Stap 7: Vergeet zeker niet te vernissen. Zo kun je blijven genieten van je palletmeubel.
Stap 7: Als je de tent in open air gaat gebruiken: breng ook een laagje vernis aan!
Stap 6: Schilder de tent (uiteraard met restjes!).
Maak een mascotte! Stap 1: Verzamel materiaal: ★★Knuffelberen ★★Kussens ★★Restjes stof ★★Scharen ★★Naald en draad
8
Stap 2: Bekijk wat er allemaal ligt. Brainstorm over wat jullie kunnen maken. Wat moet onze mascotte zeggen? Hoe moet ze eruitzien? Welke elementen moeten er zeker in? Stap 3: Beginnen maar. De gekste dingen eerst!
29
]SEPTEMBER 2016[
Zeg eens Paul ...
Ik heb nooit het gevoel geh werken: muziek is mijn ab SuperHiro met Paul Severs, de zanger van het jaarthemalied. De Chiro heeft niemand minder dan Paul Severs kunnen strikken om zijn grootste hit ‘Zeg eens meisje’ om te vormen – te recyclen, zeg maar – tot het nieuwe jaarthemalied. Deze held van het Vlaamse levenslied kan niet alleen heel goed zingen en entertainen, hij is ook de gedroomde gesprekspartner. Zo’n warme mens kwamen we zelden tegen. Wij hadden het geluk dat hij nog een piepklein gaatje had in zijn razend drukke agenda om onze vragen te beantwoorden. Zeg eens Paul ...
DUBBELPUNT: We vallen meteen met de deur in huis: waarom ben je zelf nooit bij de Chiro geweest?
Paul: Wel, wij waren met zeven kinderen thuis en mijn vader is zwaar ziek geworden toen ik eigenlijk nog heel jong was. Ik was amper tien jaar toen hij stierf. Wij woonden toen in Huizingen bij Brussel – onze straat was toen nog gewoon een aardeweg, ver van het centrum. We kenden alle kinderen van de straat, we konden bijna zelf een Chirogroep oprichten, met zoveel waren we (lacht). Mijn vrouw Paulette heeft wel bij de Chiro gezeten vroeger.
DUBBELPUNT: Ons jaarthema, waar jij het geweldige lied voor inzong, is ‘Chirocycle’. Probeer je zelf ecologisch te leven?
Paul: Waar ik woon, in Sint-Renelde in Waals-Brabant, moeten we alles zelf naar het containerpark brengen. Daarom doen wij enorm ons best om goed te sorteren en alles gescheiden te houden. Ook plastic zakjes en dergelijke probeer ik zo veel mogelijk te beperken als ik naar de winkel ga. Ik geloof dat recycleren de toekomst is en we moeten mee, hé.
50 jaar op de planken DUBBELPUNT: Hoe vond je het om samen te werken met de mensen van de Chiro, en het jaarthemalied te maken?
Paul: Dat was echt heel plezierig! De samenwerking ging heel vlot, ik
30
]SEPTEMBER 2016[
vertrouw de mensen van de Chiro volledig. We hebben een leuke clip gemaakt in een kringloopwinkel. Hopelijk krijgen jullie die snel te zien want het is de moeite.
DUBBELPUNT: Treed je nog veel op?
Paul: In de maand juli stonden er vijfentwintig optredens op de planning, en in augustus ook zo’n dertig. Dus ja, ik heb het razend druk en ben heel veel op de baan. Dat is allemaal niet zo evident op mijn leeftijd – ik ben er net 68 geworden. En toch heb ik nooit echt het gevoel gehad dat ik moest werken, want muziek is absoluut mijn passie. Ik ben ermee groot geworden en ik kan ervan leven. Als jullie meer willen weten over mijn optredens maak ik graag van de gelegenheid gebruik om mijn website te promoten: www.paulsevers.be (lacht).
DUBBELPUNT: Wat is het meest memorabele optreden dat je ooit gaf?
Paul: Ik heb al heel veel mooie momenten mogen meemaken in mijn carrière, dus ik kan echt niet kiezen! Ik ben dit jaar precies vijftig jaar bezig en die jubileumoptredens zullen me nog lang bijblijven. Ook de kerstoptredens trekken altijd heel veel volk, ook al zijn ze op 25 december zelf. Daar hebben ze mij altijd voor gewaarschuwd: ‘Plan dat toch op een andere dag, want de mensen zijn liever thuis met Kerstmis.’ Maar ik zette door en het is elk jaar een zalig groot succes. Ik hou enorm van die sfeer die er rond kerst in de lucht hangt.
SUPERHIRO
had te moeten bsolute passie
DUBBELPUNT: Heb je eigenlijk een fanclub, Paul?
Paul: Er is niet echt een fanclub met lidkaarten en zo, want dat is voorbijgestreefd, denk ik. Ik heb wel een Facebookprofiel en een fanpagina op Facebook. Die heeft toch al bijna tienduizend likes. Ik heb ook veel contact met fans via e-mail en ik ontmoet natuurlijk veel trouwe fans op mijn optredens.
De moppen van Jo Valley DUBBELPUNT: Je hebt echt een liefde voor muziek. Wat is je favoriete nummer aller tijden?
Paul: Dat vind ik een heel moeilijke vraag! Voor mij is een nummer goed als mijn hand automatisch naar de volumeknop reikt. Als een lied me echt raakt, zet ik het vanzelf luider. Ik heb een usb-stick met tienduizend nummers op, die be-
luister ik dan onderweg in de auto. Daar staan onder andere Elvis Presley, Charles Aznavour, Paul Anka, Cliff Richard, Wim De Craene en Wannes Van De Velde op.
DUBBELPUNT: En heb je ook een favoriet Paul Severs-nummer?
Paul: Al mijn nummers hebben hun charme maar mijn laatste nieuwe heeft toch een emotionele betekenis voor mij. Het heet ‘Jouw Ogen’ en gaat over mijn vrouw. Zij heeft een aandoening aan haar ogen en ziet daardoor niet goed meer. Ze is altijd danseres geweest, bij mijn optredens onder meer, en zo hebben we elkaar ook leren kennen. Door die aandoening kan ze nu niet meer dansen. En dan is er natuurlijk ‘Zeg eens meisje’, dat was een heel groot succes. Toen het uitkwam in 1992 had ik meteen een hit te pakken, maar dat liedje blijft meegaan met de tijd. Ik denk dat dat de sterkte ervan is, het is gewoon tijdloos!
31
]SEPTEMBER 2016[
DUBBELPUNT: Je bent door de jaren heen ongetwijfeld veel in contact gekomen met bekende Vlamingen. Wie is de liefste BV die je kent?
Paul: Ik kan er heel moeilijk één uitkiezen, wij zijn allemaal echte vrienden onder elkaar. Willy Sommers en Jo Vally zijn van mijn generatie en we zien elkaar geregeld. Ook Sam Gooris, Sergio, de Romeo’s en Laura Lynn zijn vaak van de partij. Dat is altijd een hele leuke sfeer tussen die bende. Ze denken van Jo Vally dat hij een brave huisvader is, maar als hij moppen begint te vertellen, is hij niet te stoppen! Veel Vlaamse artiesten zijn heel humoristisch, eigenlijk.
Heel erg bedankt voor het fijne gesprek, groetjes aan Paulette en nog veel succes met je optredens en je drukke agenda!
DE DUURZAME DINERS VAN DE GROOT-BIJGAARDSE CHIROJONGENS
“We ontdekten groenten enorm DUBBELPUNT: Hoe kwamen jullie op het idee voor zo’n duurzaam eetfestijn?
Vorig jaar stonden ze in deze Dubbelpunt met hun eetfestijn, waarvoor ze zelf de groenten hadden gekweekt. Ook dit jaar pakten de jongens van Chiro Don Bosco uit Groot-Bijgaarden hun evenement net dat tikje anders en duurzamer aan: onder het motto ‘wat rest smaakt best’ probeerden ze álles van de groenten en dieren te gebruiken. Wij vroegen leider Arno om wat tekst en uitleg. Door Lotte
Arno: Al twintig jaar bedenken we telkens een nieuw thema voor ons eetfestijn. In de brainstorm houden we veel rekening met de trends in food en marketing. De laatste twee jaar staan duurzaamheid en sustainability boven aan de agenda,
Arno: Omdat we vorig jaar tot de vaststelling kwamen dat we van onze groenten eigenlijk enorm veel weggooiden, besloten we dit jaar als concept het volledig verwerken van onze groenten te nemen. Zo hebben we de bloemkoolbladeren gemarineerd, maakten we van broccoli stengels guacamole, verwerkten we radijsblaadjes in een puree en wer-
“We zijn met ecologie bezig, al is het maar omdat het veel kost als je het niet doet” dus hebben we beide keren daarop voortgewerkt. In 2015 deden we ‘Eigen kweek’, naar de serie die toen op tv was. We bouwden als eyecatcher en promostunt met de leiding een serre op ons terrein, en daarnaast kweekten een vijftigtal Chirosympathisanten groenten voor ons in hun huis of tuin.
DUBBELPUNT: En hoe kwamen jullie op het idee van dit jaar, ‘Wat rest smaakt best’?
32
]SEPTEMBER 2016[
den appelschillen omgetoverd tot chips. Ook van de dieren gebruikten we zo veel mogelijk delen. Iedereen kent varkenswangetjes, maar ook rundswangetjes zijn perfect voor in een stoofpotje, hoewel ze normaal weggegooid worden. Daarnaast gingen we voor duurzaam door alleen seizoensvis aan te bieden en ons menu op gerecycleerd krantenpapier te drukken.
n dat we van onze m veel weggooiden” DUBBELPUNT: Hebben jullie veel reactie gekregen op jullie projecten?
Arno: Zeker! Met ‘Eigen kweek’ hebben we vorig jaar de titel ‘Evenement van het jaar’ gewonnen in Dilbeek. We wonnen als eetfestijn van veel grotere evenementen, zoals het Vijverfestival, dus dat is echt wel een blijk van waardering. Sowieso krijgen we heel veel positieve respons. En het eten smaakt niet alleen goed, het ziet er ook fantastisch uit. Het creatieve brein achter onze gerechten is dan ook een professionele cateraar en kok.
DUBBELPUNT: Zijn jullie voor de rest veel bezig met duurzaamheid in jullie Chirowerking? Arno: We zijn daar wel een beetje mee bezig, al is het maar omdat het veel kost als je niet ecologisch bezig bent, maar we werken er niet echt specifiek rond.
Bedankt voor het gesprek, en succes met editie 2017!
33
]SEPTEMBER 2016[
HET JAARTHEM
Jaarthema 2016-2017
DE LYRICS, DE AKKOORDEN, DE TONEELTJES!
Chirocycle: de song Op de melodie van ‘Zeg eens meisje’ van Paul Severs en Johnny De Hoes Tekst: Brecht Heirman, Alexander Heirman, Evelyn Snijkers, Katrijn Van Den Broeck, Evelien Van Den Bossche en Paul Severs. A Bij de Chiro D E maken we plezier voor twee A Bij de Chiro D E leeft iedereen mee A Bij de Chiro D E E speel je met een idee! Bij de ribbels paarse spanning in de lucht En de speelclub is geel zonder zucht En de rakwi’s spelen groen mee D Rommel gaat vervelen Oud maar niet versleten A Zoek naar iets dat je verrast
E Vuilbak vol met schatten Niet alleen voor katten A De frigo wordt een poppenkast! D Wij willen proberen Samen te sorteren A Al het afval op z’n plek B
Bij de Chiro maken we plezier voor twee! Bij de Chiro leeft iedereen mee Bij de Chiro speel je met een idee! En de tito’s - schreeuwen naar een rode hond En de keti’s - blauw maakt het zo bont En de aspi’s de helden in spe Waarom alles kopen Als je kunt kringlopen? Pluk de aarde toch niet kaal Spring eens uit je kleren Afval opwaarderen Dan schrijf je een mooi verhaal
Spelen is creëren Chirocycle E da’s nog niet zo GEEEEEK.
Een hit opnieuw aankleden Zonder moeilijkheden Geven we ‘t een nieuwe start We doen Chirocycle En dragen de wereld In ons HAAAAAAAARRT
Dam dam dam
Dam dam dam
Chirocycle: het verhaal en de toneeltjes De personages DE FRIGO
Wie? De frigo in het leidingslokaal Materiële staat: Hij is al een paar jaar kapot en stond stof te vergaren. Kort geleden is hij buitengezet door de leiding.
Drijfveer: Weer nuttig zijn, en als het niet als frigo kan, dan als iets anders. Wetenswaardigheid: Hij voelt zich eenzaam en verlaten, en zo werd het een beetje koud in zijn hart. Quote: ‘Ik ben nog lang niet klaar voor het containerpark, jongens.’
34
]SEPTEMBER 2016[
Kort
Een brik en een blik zijn ontsn apt uit respectievelijk een leegstaande frigo en een overvolle vu ilnisbak. Zij zij n op zoek naar hun gelijke n bij de pmd. Zi ehier het jaarthemaverha al: de beleveniss en van Blik en Brik op hun tocht langs recy cleerbaar en minder recycle erbaar afval. El ke maand een aflevering in Dubbelpunt, de volledige versie vind je op chiro.be/chirocy cle!
MA OP JE CHIRONAMIDDAG BRIK
Wie? Een schattig brikje dat in de kapotte frigo was blijven staan. Materiële staat: Ze is gebruikt, maar nog lang niet leeg gezogen. Drijfveer: Doet alles om de vuilnisbak - de bullenbak - te vermijden. Wetenswaardigheid: Houdt van Engelse uitdrukkingen en inspirational quotes, kijkt op naar Blik. Quote: ‘Spullen kopen? Money can’t buy love, guys.’
BLIK
Wie? Een blikje cola dat ternauwernood uit vuilnisbak ontsnapt is. Materiële staat: Een bluts en een buil, maar still standing. Drijfveer:Verlangen om onder gelijkgestemden te zijn in de pmd. Wetenswaardigheid: Is soms een beetje simpel, maar eigenlijk kun je er niks maar over zeggen. Quote: ‘Ons ma heeft altijd gezegd: “Blikje, gij zijt eentje voor de pmd.” Dat ben ik nooit vergeten.’
MEVROUW GSM
Wie? Een oude Samsung die Blik en Brik op hun weg naar de pmd tegenkomen Materiële staat: Ze is geen smartphone, maar dat betekent niet dat ze niet meer werkt. Drijfveer: Ze is op zoek naar haar laatste rustplaats: het containerpark Wetenswaardigheid: Ze vindt haar oude liefde, Dirk de Nokia, na jaren terug in het containerpark. Quote: ‘De vuilnisbak is geen vijand, maar gewoon een vriend die je nog niet kent. Iedereen heeft zijn of haar plaats op deze aarde.’
VUILNISBAK
Wie? De ‘bullebak’ waaruit Blik ontsnapt is. Materiële staat: Groot en machtig: hij slorpt alles op, ongeacht materiële achtergrond. Drijfveer: Alles verzamelen wat afval is. Wetenswaardigheid: Hij is het grote trauma van Blik en Brik. Hij praat niet; hij slurpt, kauwt en boert alleen maar. Quote: ‘Bwuurp’
Aflevering 1: De frigo in de kou Leiding zet een oude en kapotte koelkast buiten. Leid(st)er 1: “Zo, die kan naar het stort.” Leid(st)er 2: (klopt op de bovenkant van de frigo) “Allee, dat was zijn laatste feestje. Ik hoop dat we nog genoeg geld in onze kas hebben om een nieuwe te kopen tegen het kamp.” De frigo blijft er staan, moederziel alleen. Een paar leden voetballen. Wanneer een fout getrapte bal tegen de deur aan knalt, gaat de frigo open. Er komt luid gekuch vanuit het flessenrekje in de deur. Brik: (kucht een paar keer) “Finally! Eindelijk frisse lucht. Ik kan weer ademen na al die jaren. All I need is the air that I breathe. Uuuugh. Amai, mijn keel. Freedoooom!” Frigo: “Brikse, zijt gij dat? Wat zit gij hier nog te doen? En gij hebt al die tijd geen teken van leven gegeven! Waarom hebt gij niet geroepen, meiske?” Brik: “Denk jij dat ik kan ademen in die stinkende binnenkant van jou? Laat staan dat ik hier mijn mond zou opendoen om iets te zeggen. Schimmel! Maanden heb ik hier tussen de schimmel geleefd. Mijn longen zijn aangetast. Ik hoop voor jou dat je een goede verzekering hebt!” Frigo: “Brikske meiske, ik ben zo blij dat ik eindelijk iemand heb om tegen te praten. Maar ge hebt gelijk: stank voor dank, dat is wat ik gekregen heb na al die jaren drankjes koelen.” Brik: "Don’t be so negative! Die leiding bedoelt dat niet slecht, hé. Maar wat kunnen zij aanvangen met een kapotte koelkast? Jij al eens een warme cola gedronken? Anyways, ik ga dat lampje van jou eens herstellen. Mocht die deur weer dichtwaaien, dan zit ik toch al niet meer in het donker.” Frigo: “Brikske, meiske, dit is de schoonste dag in jaren. Ik dacht echt dat ik klaar was voor het stort. Allee, ik zeg nu het stort, maar die Chiroleiding is zo lui dat ik hier nog jaren ...” Brikje: “Frigoooooo! Stop met zagen. Je bent open nu. Gedraag je ook zo.” Frigo: “Auw! Een beetje voorzichtig met mijn lamp.” Brikje: “Voilà, die brandt weer.”
35
]SEPTEMBER 2016[
P.S. Zo’n abonnement is gratis, ‘t is dus niet met facturen achteraf en zo. Fieuw.
sleid(st)er
We know, je moet al keiveel onthouden, maar deze is echt belangrijk: wil je de rest van je leidingsploeg ook abonneren op Dubbelpunt? Je kunt dat makkelijk via het GAP doen. Niet iedereen heeft toegang tot het GAP, dus ja, dit is weer zo’n typisch groeps leidingstaakje. Sorry.
Tot ziens, oude groep
]foto: jan van bostraeten[
op je Chirorom verdien je een pluim aging aan en alleen al daa enen die graag deg r voo gd gele weg Proficiat! Jij gaat de uitd is immers een vak apart. Het is zijn willen zijn, het gte ing leid hoo de eps op Gro s hoed! rzicht bewaren, van alle ove het en, em opn leidingsploeg id hun khe verantwoordelij n, maar ook voor zij die ouders en sympathisante t te onderr nie voo van zijn is t tje pun pun eek ste spr laat aan informeren. Vooral dat en ren ken, wat de age rok eng , bet k ren elij tive nam kunnen mo leidingsploeg voelt zich de eer form geïn d goe schatten belang. Een de komt. motivatie dan weer ten goe rmatie gekreen al een overload aan info leiding zul je de laatste wek elingsproeps afd , gro e iten teld vite ges acti aan alle r pas voo Als schillende draaiboeken ver ? Soms één nog enen rdbom nde de Ho . bos gen hebben en, enz. Zie jij door het slag ver , ties rschijnlua waa eva t a’s, zul gramma’s, kampthem ag logboeken bij, en jij ige generaties hielden gra aan te vor eën De . ide e ries uw wor nie No eg t? splo nie even met je leiding Maar wees niet bang om aiboeken gerust na, lijk net hetzelfde doen. s die oude verslagen en dra Lee . gen ber te op ten dt. wor uw brengen of oude gewoon ar echt nie zodat het nieuwe werkja maar doe dat diagonaal
is alles behalve een leidingsploeg het roer staan van ening en alle enlange inzet. Aan t op tegen de voldo Bedankt voor je jar Maar dat weegt nie l ervaren hebben. simpel, dat zul je we alt. uit zo’n avontuur ha levenslessen die je ter of groepsnieuwe groepsleids ven hebben aan een s samen aan tafel de fakkel doorgege nieuwe werkjaar een Je zult ondertussen ar aanloop van het dacht te brengen. bben jullie dan na ntjes onder de aan leider. Hopelijk he n en belangrijke pu us gedropt wachtingen te peile n of haar brievenb gezeten om naar ver l een usb-stick in zij Dropbox. mer zijn als je enke lie Google Drive of estuurd hebt van jul Want het zou wel jam org st overdonderend Facebook de link do en of horen kan be l hebt, of gewoon via atie in één keer lez maar geef die fakke maar al die inform zijn of haar lot over, Informatie is alles, iding dus niet aan je nieuwe groepsle overkomen. Laat gaat. dat de vlam niet uit geleidelijk door, zo
LEIDINGSPLOEG
er
Dag kersverse groepsleid(st)
36
]SEPTEMBER 2016[
AFDELINGEN
Chironieuws Familienieuws BABYBOOM Aangeboden
BIJ CHIRO ICARUS
Bivakplaats in Dessel
Op 23Catico oktober werd is Elle geboBivakplaats in Dessel ren. Zezomer is hetvan eerste kind nog vrij in de 2017 en voor 2018 –oud-leider behalve vanBenjamin 11/7/2017en totzijn vrouwMeer Liesbeth. OpConny 7 maart 31/7/2017. info? Bel op 0494-72 25 er of met stuurLore een mailkreeg30 Elle een speeltje naar conny.broeckx@telenet.be. kameraadje bij. Trotse ouders
zijn oud-leidster Roos en haar vriend Bart. Op 5 mei mochten Familienieuws mama Nathalie, papa Yassain en grote broer Siebe Mathis verwelkomen. Chiro Icarus wenst alle Geboorte Op 10gezinnetjes juni werd Erwin Cools, proficiat! de een dikke directeur van de Chiro, de fiere opa van Babette. Babette is het tweede BABYBOOM GENT kindje van Erwins dochter en oud-Chiroleidster Nele.
Kirsten Bogaerts (secretariaat Gent) beviel op 14 mei van Afscheid Korneel. Korneel is de halfbroer Op 28 mei overleed Jurgen Pauwels van Marthe, en broer van Arthur op 38-jarige leeftijd. Jurgen zat in de Chiroen vanLowie. Tessenderlo, in verbond Limburg, en in de commissie Op 3 juni Sanne geboren. Jeugdbeleid. Eenwerd geëngageerde Sannemet is het van vrijwilliger het dochtertje hart op de juiste plaats.Liselotte De Ruyck en Brecht
Strobbe (stadswerker Gent). Ze heeft al een broertje, Casper. AFSCHEID Op 14 mei overleed Greta Kerstens. Greta was ex-lid van de Nationale Raad en de Pedagogische Leiding, en oud-verbondsmedewerkster van Antwerpen. Ze werd net geen 87.
De Gazet MET DE Boodschap van KANO algemeen nut (FIETS) OP KAMP Tenten nodig op bivak? Drie tips om je kans op toezegAanvragen vanaf 1 oktober! ging te vergroten: Hoewel de kampperiode net 1. Vul je aanvraag volledig in en voorbij is, begin je best nu al met vermeld de juiste contactperenkele praktische voorbereidinsoon op het formulier! Als gen voor het kamp van volgend je je mailadres invult, stuurt jaar. Zo kan elke groep vanaf 1 de uitleendienst een mail oktober tenten aanvragen bij de ter bevestiging zodra zij de Uitleendienst Kampeermateriaal aanvraag hebben gekregen en (ULDK). Download het forverwerkt. (Let wel, de mail is mulier via sociaalcultureel.be/ geen toezegging, die krijg je jeugd/uldk en stuur het op naar pas begin februari.) de uitleendienst. Hoe sneller 2. Probeer tenten maar voor – Geen trein, of bus voor de jeSTEKENE je aanvraag doet, hoeauto meer eenaspi-jongens periode van 15 vanmaximaal Chiro Sint-Andrea uit Stekene, jaar moesten de afstand kans je hebts op tenten! want net zoals elk dagen aan tezevragen. naar hun kampterrein weer op eigen kracht overbruggen . De valt jongens 3. De piekperiode tussen kwamen daarvoor al wel vaker creatief uit de hoek, en dat was dit jaar 10 en 31 juli. Probeer je niet minder: ze bouwden eigenhandig kano’s om tot ‘kanofietsen’. In kampdata daarom flexibel op de laatste rechte lijn moest er nog flink doorgewerkt worden, maar uitte stellen. eindelijk geraakten alle dertien voertuigen klaar voor de 80 kilometer
lange rit.
BIJZONDERE KAMPGANGERS BIJ CHIRO INZET BAZEL – In juli ging Chiro Inzet uit Bazel op kamp in Chirohuis De Kalei, en ze namen speciale gasten mee: vier Afghaanse vluchtelingen uit het Fedasil-opvangcentrum in Dendermonde. Tien dagen lang werden de jongens ondergedompeld in Chiroland.
MINISTERIEEL BEZOEK VOOR NIJLENSE CHIROGROEP
NIJLEN – In juni werden de nieuwe lokalen van Chiro Jong Leven ingehuldigd, en dat ging niet onopgemerkt voorbij. Niemand minder dan Vlaams minister van Jeugd Sven Gatz kwam ‘het Sonneheem’, genoemd naar de oprichter van Chiro Jong Leven, officieel openen.
37
]SEPTEMBER 2016[
CHIROSCOOP
CHIROSCOOP Vissen
21 februari - 20 maart
Team sfeerbeheer? Dat ben jij! Van flauwe moppen en lekkere snacks tot originele pauzespelletjes en het rondstrooien van complimentjes: jij weet hoe je het vuur van je ploeg doet branden. Geef ook jezelf af en toe een schouderklopje: goed bezig! »» Groene tip van de maand: Gebruik beide kanten van een blad papier.
Ram
21 maart - 20 april
Er staan grote veranderingen voor de deur. Verwelkom die omwenteling in je leven met open armen en een open geest, want zelfs wat in eerste instantie onaangenaam lijkt, zal uiteindelijk positief uitdraaien. Een beetje vertrouwen is wel cruciaal. »» Groene tip van de maand: Neem je eigen (stoffen) tas mee wanneer je gaat winkelen.
Stier
21 april - 20 mei
Door de jaren heen is jouw Chirogoesting alleen maar groter geworden, maar toch voel je nu dat je nood hebt aan een nieuwe uitdaging. Misschien is een cursus wel iets voor jou? De animator- en hoofdanimatorcursussen staan te popelen om jou te ontvangen. »» Groene tip van de maand: Bespaar plastiek door je waterflessen te hervullen met kraantjeswater.
Tweelingen
21 mei - 20 juni
Als er dit jaar iemand de touwtjes in handen neemt in jouw Chirogroep ben jij het wel. Je maakt takenlijstjes, geeft peptalks, lijmt brokken waar nodig en zorgt er zo voor dat je Chirogroep altijd vlekkeloos blijft draaien. Keep up the good work! »» Groene tip van de maand: Investeer in een brooddoos om het gebruik van aluminiumfolie te vermijden.
Kreeft
21 juni - 22 juli
Jij bent helemaal klaar om er een topjaar van te maken, en staat dan ook op de voorste rij voor de organisatie van zowat elke activiteit. Geweldig, maar besef dat sommigen minder tijd in de Chiro kunnen steken en reken hen daar niet op af, wat dat kan je zuur opbreken. »» Groene tip van de maand: Neem eens wat vaker de fiets!
Leeuw
23 juli - 22 augustus
Je bent niet helemaal tevreden met de leidingsverdeling en dat ontmoedigt je een beetje. Kop op, want je kersverse leden staan te popelen om je te leren kennen, en met hun enthousiasme wordt het vast een topjaar! »» Groene tip van de maand: Koop een stoffen zakdoek in plaats van papieren exemplaren.
Maagd
23 augustus - 22 sept.
Paniek in het dorp! Al op de eerste zondag drijven er wat spreekwoordelijke wolkjes boven jullie zonnige heem, want tussen de oude en de nieuwe generatie hangen er duidelijk spanningen. Jij bent de geknipte persoon om de plooien glad te strijken. »» Groene tip van de maand: Doe het licht uit wanneer je als laatste een kamer of lokaal verlaat.
Weegschaal
23 september - 22 oktober
Zot, zotter, zotst en groot, groter, grootst: zo kun je jouw Chiro- en andere plannen voor de komende maanden het best samenvatten. Maar niet elke activiteit hoeft een spektakelfactor te hebben, of ben je soms vergeten hoe leuk pleinspelen zijn? »» Groene tip van de maand: Door een douche te nemen in plaats van een bad bespaar je zo’n 60 liter water!
38
]SEPTEMBER 2016[
Schorpioen
23 oktober - 22 november
Een bruisend vat vol energie ben jij de voorbije weken en maanden geweest. Je hebt je volledig gesmeten op bivak en je zorgde voor een knaller van een Startdag, maar nu is het tijd om het iets rustiger aan te doen. »» Groene tip van de maand: Vermijd sluipverbruik door elektrische apparaten uit te zetten in plaats van op stand-by.
Boogschutter
23 november - 21 dec.
De chaos in jullie lokalen drijft jou tot wanhoop: alles lijkt onvindbaar en je wilt niets liever dan het gebouw weer proper en ordelijk te zien. Gebruik je overtuigingskracht om je medeleiding naar bezem en dweil te doen grijpen, want samen verwezenlijk je meer. »» Groene tip van de maand: Je mag alles van je appel opeten, ook de pitjes en het kroontje!
Steenbok
22 december - 20 januari
Mooi, het leven is mooi! Zon, vrienden, geld van je vakantiejob, de start van een nieuw Chirojaar, nog een paar weken vakantie, mogelijk een nieuwe romance én de regionale Startdagen in het vooruitzicht: logisch dat jij door het leven danst. »» Groene tip van de maand: Probeer eens je eigen kruiden te kweken!
Waterman
21 januari - 20 februari
Het nieuwe werkjaar had niet beter kunnen beginnen voor jou, want tijdens de zomer heb je een bijzonder iemand ontmoet. Het is nog wat zoeken naar een evenwicht tussen je vele hobby’s en je nieuwe lief, maar dat komt ongetwijfeld helemaal goed. »» Groene tip van de maand: Honger? Wokken for the win!
WERKEN OF STUDEREN MET GROEN, DAT MOET JE GEWOON DOEN!
CHECK DE BANIER VOOR NOG MEER MILIEUVRIENDELIJKE PRODUCTEN.
ONZE WINKELS
Aalst, Molenstraat 65, 053-70 13 80 | Antwerpen, Kipdorp 30, 03-202 24 71 | Brugge, Katelijnestraat 67, 050-33 86 51 | Brussel, Kolenmarkt 85, 02-511 44 31 | Gent, Hoefslagstraatje 1, 09-233 87 87 | Hasselt, Vaartstraat 14, 011-23 14 89 | Leuven, J.P. Minckelersstraat 29, 016-29 97 84 | Mechelen, O.L. Vrouwestraat 34, 015-41 02 34 | Roeselare, Delaerestraat 16, 051-24 35 11 | Sint-Niklaas, Stationsstraat 77, 03-766 07 66 | Turnhout, Sint Antoniusstraat 37, 014-42 15 13 | Commerciële dienst en magazijn: Langstraat 24, 2140 Borgerhout, 03-270 04 44
11 4 9
6
13
12
3
1 15
1
2
Pen van gerecycleerde dollars, autobanden of jeans
€ 0,90
2
Potlood van gerecycleerde cd-hoesjes
€ 0,70
3
Nietjesloze nietmachine
€ 7,20
4
Edding EcoLine highlighter set 4 stuks
€ 3,95
5
Edding highlighter navulinkt 25 ml
€ 5,10
6
Edding EcoLine alcoholstift set 4 stuks
€ 4,95
7
Edding EcoLine alcoholstift reservepunt
€ 0,70
8
Edding alcoholstift navulinkt 25 ml
€ 4,85
9
Collal eco-lijm 100 ml
10
Collal eco-lijm navulling 1000 ml
€ 2,35 € 10,20
11
Olfa Green snijmes standaard
€ 5,95
12
UHU lijmstift renature 21 g
€ 2,95
13
Plakband Eco & Clear 19 mm breed 33 m met dispenser
€ 4,95
14
Plakband Eco & Clear 19 mm breed 10 m (2 stuks)
€ 3,10
15
Plakband Celfix Eco 12 mm x 66 m
€ 1,45
39
]SEPTEMBER 2016[
ACHTERFLAP
“Wij kakken geen bloemblaadjes” De leidingsploeg van Chiro De Vraai uit Arendonk geeft punten aan zichzelf
0 Hoeveelheid energie: 9/1 rgie. Met 22 e keer weer met veel ene elk er ze an sta dag Op zon energie geen gebrek! leidsters aan positieve Foute kantjes: 8/10 maakt onze een fout kantje, maar dat Elke leidster heeft wel iek. leidingsploeg net zo un Smerigheidsgehalte: 9,5/10 opruimen, maar als d voor we onze lokalen eruimd. Plus: Het duurt een eeuwighei zijn ze in geen tijd opg en, inn beg aan s een we er dan laadjes. (hilariteit) wij kakken geen bloemb Groepssfeer: 9,5/10 het is bij ons weleens chaotisch, maar g rin gsk din lei een is Soms te brengen. r naar een hoog niveau wee er sfe de om jk ili niet moe vriendengroep. dingsploeg, maar ook een lei een een all t nie n We zij Humor: 9/10 niet hoogstaand je onze humor misschien Als buitenstaander kun e leidingsploeg ermee kan vinden, maar als een hel goed is. Wat is geel lachen, weet je dat het en past niet in je oor? Amoureusiteiten: 9/10 ongens, maar Big love voor onze Chiroj L A P! Vitafamilie! DE ACHTERFgs big big love voor onze idin ploeg de Wil jij met je le en? Dubbelpunt sier achterkant van to leuke groepsfo Stuur dan een . be o. ir nt@ch naar dubbelpu
WIN