TREK?!
Een vakoverschrijdend solidariteitsproject voor de basisschool bij de Broederlijk Delen-campagne van 2012: ‘Laat ze hun plan trekken. Wij trekken mee!’
TREK?! VOORWOORD Beste leerkracht Fijn dat je met Trek?! aan de slag gaat in de klas. Ook dit jaar hebben we een solidariteitsproject op maat uitgewerkt dat je een pak inspiratie zal geven om van deze periode een boeiende tijd te maken. Trek?! heeft een dubbele betekenis: * Het daagt jou en de leerlingen uit om mee te doen: heb je trek? * Bovendien verwijst het naar de slogan van dit jaar: trek mee met Alex! Het solidariteitsproject van Spoor ZeS is niet zomaar een project. Het roept ons in deze periode op stil te staan bij wie we zijn en hoe we met elkaar verbonden zijn. We zien gelijkenissen en tegelijk verschillen tussen ons leven en dat van de mensen in Ecuador. Samen met Alex gaan we op zoek naar hoe we ondanks moeilijke omstandigheden toch sterk in onze schoenen blijven staan. Zo scheppen we ruimte voor hoop en voor toekomst. Op die manier sluit het project naadloos aan bij de periode van het jaar. Trek jij mee met ons?! We wensen je veel plezier en verrijking met je klas! Martine, Dorien, Katrien, Lotte, Leen, Myriam en Emilie
NIEUW Â DIT Â JAAR
Een gezamenlijk slotmoment voor de hele school (zie blz. 73).
TREK?!
INHOUD
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD .............................................................................................................................................................................................................. INHOUDSOPGAVE ...................................................................................................................................................................................................... AAN DE SLAG MET TREK?! ................................................................................................................................................................................... - Hoe is het project opgebouwd? .................................................................................................................................................. - Welk educatief materiaal kan ik hierbij gebruiken? ......................................................................................................... - Vragen? ............................................................................................................................................................................................................ SCHEMATISCH OVERZICHT ............................................................................................................................................................................... VOOR KLEUTERKLASSEN EN EERSTE LEERJAAR: FOTOSET ‘YORDI IN ECUADOR’ ......................................... ACHTERGROND BIJ DE BROEDERLIJK DELENCAMPAGNE VAN 2012: ‘WIJ TREKKEN MEE’ ................... LANDENFICHE ECUADOR .................................................................................................................................................................................... HET VERHAAL TREK?! .......................................................................................................................................................................................... Week 1: Van horen en zien .................................................................................................................................................................. Week 2: Van durven en dromen ..................................................................................................................................................... Week 3: Van willen en kunnen ......................................................................................................................................................... Week 4: Van zingen en doen .............................................................................................................................................................. Week 5: Van kleuren en hopen ........................................................................................................................................................
1 2 4 4 6 8 10 12 14 16 18 18 21 24 26 29
EEN PAARS PROEVERTJE WE GEVEN JE TREK IN HET PROJECT ................................................................................... WEEK 1 – Van horen en zien .............................................................................................................................................................................. Basisidee .......................................................................................................................................................................................................... Start van het project ............................................................................................................................................................................... Onderbouw .................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: Ren-de-longen-uit-je-lijf-spel.................................................................................................. - Lesmoment: Op ontdekking in Ecuador (1+2)....................................................................................................... Bovenbouw ..................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: Ren-de-longen-uit-je-lijf-spel.................................................................................................. - Lesmoment: Op ontdekking in Ecuador (1+2)....................................................................................................... Themalied ....................................................................................................................................................................................................... ¡Mira!, het kijkdoosmoment ............................................................................................................................................................. De regenboog ...............................................................................................................................................................................................
31 32 32 32 33 33 34 36 36 37 39 39 39
WEEK 2 – Van durven en dromen ................................................................................................................................................................. Basisidee .......................................................................................................................................................................................................... Onderbouw .................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: Met Alex in de hangmat .............................................................................................................. - Lesmoment: Water is belangrijk ...................................................................................................................................... Bovenbouw ..................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: Dromen van een betere wereld ............................................................................................ - Lesmoment: Water? Van levensbelang ..................................................................................................................... Themalied ....................................................................................................................................................................................................... ¡Mira!, het kijkdoosmoment ............................................................................................................................................................. De regenboog ...............................................................................................................................................................................................
42 42 42 42 43 47 47 48 50 51 51
5 WEEK 3 – Van willen en kunnen ..................................................................................................................................................................... Basisidee .......................................................................................................................................................................................................... Onderbouw .................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: Kiezen voor het goede ................................................................................................................ - Lesmoment: Verbondenheid .............................................................................................................................................. Bovenbouw ..................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: Kiezen voor het goede ................................................................................................................. - Lesmoment: Positivo ............................................................................................................................................................... Themalied ....................................................................................................................................................................................................... ¡Mira!, het kijkdoosmoment ............................................................................................................................................................. De regenboog ..............................................................................................................................................................................................
52 52 52 53 54 56 56 57 59 59 60
WEEK 4 – Van zingen en doen ........................................................................................................................................................................... Basisidee .......................................................................................................................................................................................................... Onderbouw .................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: De boodschap overbrengen .................................................................................................... - Lesmoment: Een radio-uitzending ................................................................................................................................. Bovenbouw ..................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: De boodschap overbrengen .................................................................................................... - Lesmoment: Een radio-uitzending ................................................................................................................................ Themalied ....................................................................................................................................................................................................... ¡Mira!, het kijkdoosmoment ............................................................................................................................................................. De regenboog ..............................................................................................................................................................................................
62 62 62 62 65 64 64 65 67 67 67
WEEK 5 – van kleuren en hopen .................................................................................................................................................................... Basisidee .......................................................................................................................................................................................................... Onderbouw .................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: De wereld in kleur ......................................................................................................................... - Lesmoment: Regenboogfilmboekje.............................................................................................................................. Bovenbouw .................................................................................................................................................................................................... - Korte methodiek: Regenboogspel ............................................................................................................................... - Lesmoment: Een hennatattoo en een ecologische rugzak maken ........................................................ Themalied ....................................................................................................................................................................................................... ¡Mira!, het kijkdoosmoment ............................................................................................................................................................ De regenboog ..............................................................................................................................................................................................
68 68 68 68 69 70 70 71 71 73 73
KARREWIET IN ECUADOR BIJ ACCION ECOLOGICA ................................................................................................................... 74 ECUADOR IN DE KLAS EXTRA LESSUGGESTIES ......................................................................................................................... 79 LEERDOELEN .................................................................................................................................................................................................................... 82 BIJLAGEN.............................................................................................................................................................................................................................. 87
TREK?!
AAN DE SLAG
AAN DE SLAG MET TREK?!
Dit vakoverschrijdend project biedt verwerkingsmomenten voor de lessen godsdienst, wereldoriëntatie, muzische vorming en taal. De verwerkingsactiviteiten zijn gedifferentieerd voor onder- en bovenbouw van de lagere school. We raden het project aan voor het tweede tot het zesde leerjaar. Voor de kleuters en het eerste leerjaar is de fotoset ‘Yordi in Ecuador’ het meest aangewezen. Daarover vind je op blz. 12 meer informatie. Centraal in dit project staat het verhaal (1), dat je vindt op blz. 18 Het bestaat uit vijf delen. Bij elk deel hoort een verwerking in twee delen: een korte methodiek van ongeveer 20 minuten (korte methodiek (2)) en een langere (lesmoment (3)) van ongeveer 50 minuten. We eindigen elke week met een kort afsluitmoment (¡Mira!, het kijkmoment (4)). Schematisch ziet het project er dus als volgt uit: Het verhaal voorlezen Korte methodiek (20 min) Lesmoment (50 min) Afsluiter: ¡Mira!, het kijkmoment (5 min) De activiteiten zijn allemaal kant-en-klaar, en staan op zichzelf. Als leerkracht kun je dus kiezen en zo je project zelf samenstellen. Bovendien hebben we tips uitgeschreven om het project in de klas te laten leven (zie blz. 79). Een pak inspiratie dus, waaruit je als leerkracht zelf een vakoverschrijdend project op maat van je klas kunt samenstellen. Je vindt in deze handleiding immers een heleboel aanknopingspunten voor andere lessen tijdens die periode. We moedigen je aan om ook in de lessen muzische vorming, wereldoriëntatie en taal met dit project te werken. Het versterkt het inlevingsvermogen en dus de betrokkenheid van de leerlingen. Een ruim aanbod dus, waar je meteen mee aan de slag kunt! Naast deze handleiding is er een leerlingenboekje, waar leerlingen gedurende de hele campagne mee aan de slag kunnen en dat een ideale link vormt met het thuisfront. Er is een cd met een speciaal voor dit project geschreven themalied, met een gastoptreden van Axl Peleman. Aansluitend op het project zijn er Bouwstenen met onder andere een nieuwekansenviering en klasrituelen. Die bundel, die inhoudelijk perfect aansluit bij het project, werd samengesteld door Vastenwerkgroep Hasselt. Er wordt in deze handleiding naar de bouwstenen verwezen met het volgende icoontje. Een gedetailleerde opsomming van het materiaal en waar je het kunt vinden, staat op blz. 6 onder ‘Welk educatief materiaal is er bij het project?’.
7 TIPS Als je maar ĂŠĂŠn of twee lesuren aan dit project kunt besteden Als je beperkt bent in de tijd die je aan dit project kunt besteden, raden we je aan om te werken met de filmpjes van Karrewiet op de campagne-dvd. Bij elk van die fragmenten hoort een verwerking, die je vindt op blz. 74. Mondiale dag Organiseer je een mondiale dag op school? Heel wat van de activiteiten in deze handleiding kun je op een mondiale dag gebruiken als workshops.
TREK?!
AAN DE SLAG
WELK EDUCATIEF MATERIAAL IS ER BIJ HET PROJECT? We ontwikkelden dit jaar weer een pak educatieve materialen voor de lagere school. Hieronder een gedetailleerd overzicht van wat er is en waar je het kunt vinden.
OVERZICHT MATERIAAL
WAAR TE VINDEN?
PRIJS
Handleiding
via Spoor ZeS of Broederlijk Delen
€5
Leerlingenboekje
via Spoor ZeS of Broederlijk Delen
€1
Cd
via Spoor ZeS of Broederlijk Delen
€8
Affiche basisonderwijs
via mijn.broederlijkdelen.be
gratis
Campagne-dvd
via mijn.broederlijkdelen.be
€ 10
Bouwstenen
via mijn.broederlijkdelen.be
gratis
9 SPOOR ZES
HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT De basis van het project: een spannend verhaal dat over het hele project loopt, kant-en-klaar uitgewerkte lesmomenten over een verscheidenheid aan thema’s, tekeningen, foto’s, werkbladen voor de leerlingen, gespreksmethodieken, enz. De handleiding kost € 5.
TREK MEE X! MET ALE
TREK?! voor de basisschool wij trekken mee!’ Een vakoverschrijdend solidariteitsproject van 2012:‘Laat ze hun plan trekken, bij de Broederlijk Delen-campagne
LEERLINGENBOEKJE Een tijdschrift voor kinderen, in kleurendruk, met opdrachten die aansluiten bij het project. Knutseltips, achtergrondinfo en foto’s maken het geheel af. Het werkmateriaal kost € 1 per stuk. Vanaf 10 ex. betaal je maar 90 cent, vanaf 100 ex. 75 cent.
CD ‘TREK?’ Op dit schijfje staan het themalied, een kort liedje en een mooie, uitgebreide selectie foto’s die een treffend en juist beeld geven van het leven in Burundi. De cd kost € 8.
BESTELINFO Al dit materiaal kun je bestellen bij Spoor ZeS Chirojeugd Vlaanderen T.a.v. Spoor ZeS Kipdorp 30 2000 Antwerpen Tel. 03-231 07 95 E-mail: SpoorZeS@chiro.be www.spoorzesindeklas.be Of via Broederlijk Delen, via mijn.broederlijkdelen.be (meer info zie verder).