รายงานผลการดำเนินงาน กลุ่มงานหอวัฒนธรรมและศูนย์การเรียนรู้ สำนักศิลปะและวัฒนธรรม ม.ราชภัฏนครราชสีมา by chutinun tongkam

บทสรุปสําหรับผูบริหาร การใหบริการแหลงเรียนรูทางศิลปะและวัฒนธรรม สํานักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ประจําป ๒๕๖๑ การใหบริการแหลงเรียนรูทางศิลปะและวัฒนธรรม ของสํานักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัย ราชภั ฏ นครราชสีมา ซึ่งเปนการดํา เนิ น งานที่ ส อดคล องกั บ ยุ ทธศาสตร การพั ฒ นามหาวิ ท ยาลั ยและ ยุทธศาสตรของสํานักศิลปะและวัฒนธรรมอยางเปนพลวัตร สถานการณในปจจุบันยังคงดําเนินงานภายใต ขอจํากัดในดานบุคลากรที่มีจํานวนนอย แตสวนใหญก็มีทัศนคติเชิงบวก และพรอมที่จะใหบ ริการอยูเสมอ ผนวกกับโอกาสที่รัฐใหการสนับสนุนการพัฒนากําลังคนและการสงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต นับเปนโอกาส ในการขยายแหลงเรียนรูทางศิลปะและวัฒนธรรมใหเปนสาธารณะมากยิ่งขึ้น ดังปรากฏในการดํา เนินงาน ในชวงที่ผานมาที่พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาที่มุงสรางเครือขายทั้งในระดับทองถิ่นและระดับชาติ แสวงหา ความร ว มมือทั้ งในดา นวิช าการพิพิธ ภั ณฑ และด า นศิ ล ปวั ฒ นธรรมควบคู กันไป เพื่ อ ให เกิ ดผลงานที่ หลากหลายและเปนรูปธรรม รางวัลและความสําเร็จอยางเปนรูปธรรมในรอบปงบประมาณ ๒๕๖๑ ๑) เรื อ นโคราช เรื อ นพอ คง มหาวิ ท ยาลั ย ราชภั ฏ นครราชสี ม า ได รั บ รางวั ล พระราชทาน รางวั ล ศิ ล ปะสถาป ต ยกรรมดี เ ด น ประจํ า ป ๒๕๖๑ จากสมาคมสถาปนิ ก สยาม ในพระบรมราชูปถัมป ๒) การสนับสนุนขอมูลทางวิชาการตอสํานักงานวัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมา ในการขึ้นทะเบียน มรดกภูมิปญญาทางวัฒ นธรรม “เรือนโคราช” ซึ่งไดรับการประกาศในราชกิจจานุเบกษา เรียบรอยแลว ๓) การนําเสนอบทความในการประชุมวิชาการดานพิพิธภัณฑ ASEAN Museum Forum 2018 : บทความเรื่อ ง “พิพิธ ภัณฑเมืองนครราชสี มากับการสื่อสารโดยใช ฐานความรูเปนตนทุน ” ใน วันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๖๑ ณ ศูนยมานุษยวิทยาสิรินธร (องคการมหาชน) จัดโดย มิว เซียม สยาม และภาคีรวมจัดทั้งในและตางประเทศ

๔) โครงการจัดการความรูจากทฤษฎีสูการปฏิบัติ หัวขอ “องคความรูที่ซอนอยูในเรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา” ไดเขารวมประกวดแนวปฏิบัติที่ดีในมหกรรมแลกเปลี่ยน เรียนรู ครั้งที่ ๖ : NRRU Show & Share 2017 เมื่อวันที่ ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ ณ เรือน โคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ซึ่งปรากฏวาสํานักศิลปะฯ ควาไป ๒ รางวัล คือ ๑) ชนะเลิศแนวปฏิบัติที่ดีดานศิลปวัฒนธรรม และ ๒) รางวัลความคิดสรางสรรคในการจัดแสดง นิทรรศการ

พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา นับเปนตนแบบการพัฒนาแหลงเรียนรูทางศิลปะและวัฒนธรรมของ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา โดยในป ๒๕๕๙ เปนตนมา คณะศิษยเกาโรงเรียนฝกหัดครู วิทยาลัยครู สถาบั นราชภัฏ และมหาวิทยาลัยราชภั ฏ นครราชสี มา ได ร ว มใจกันจั ด สร า งเรื อนโคราช และมอบให มหาวิทยาลัย ดวยเงินบริจาคที่มูลคาสูงถึง ๔ ลานบาท นับเปนตัว อยา งของความกตัญูของศิษยเกาที่ได สรางอนุสรณรําลึกถึงกตัญูระหวางครู อาจารย และสถาบันอันที่ป ระสิทธิ์ประสาทวิช าจนอาชีพที่มั่นคง สงางามในสังคมได ปจจุบันเรือนโคราช ไดเปนสวนหนึ่งของพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาในฐานแหลงเรียนรู กลางแจงที่สามารถรองรับตอกิจกรรมทางศิลปวัฒนธรรมไดอยางหลากหลาย ดังนั้นผลการดําเนินงานการใหบริการแหลงเรียนรูทางศิล ปะและวัฒนธรรม จึงขอกลาวถึงการ ดําเนินงานที่มีรายละเอียดใน ๒ สวน ไดแก คือ ๑) นิทรรศการทางประวัติศาสตรจังหวัดนครราชสีมา และ สวนที่ ๒) เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา มีรายละเอียด โดยสังเขป ดังนี้ ดานการจัดแสดงนิทรรศการ ปริมาณผูใชบริการสะสม ตั้งแตป พ.ศ.๒๕๕๗ – ๒๕๖๑ จํานวน ๒๗,๘๕๔ คน ปริมาณ ผูใชบริการในปงบประมาณ ๒๕๖๑ คือ ระหวาง ๑ ตุลาคม ๒๕๖๐ – ๑๒ กันยายน ๒๕๖๑ (ขอมูลลาสุดใน ขั้นตอนการจัดทํารายงาน) จํานวน ๕,๒๔๘ คน (ในเดือนกันยายน ๒๕๖๐ – มกราคม ๒๕๖๑ พิพิธ ภัณฑ ประกาศปดชั่วคราวเนื่องจากปรับปรุงบันไดทางเดินและสวนสํานักงาน) โดยพบวา สวนใหญรูจักพิพิธภัณฑ เมืองนครราชสีมาจากสื่ออินเทอรเน็ต รอยละ ๓๑.๘ สวนใหญผูชมเปนนักทองเที่ยวทั่วไป รอยละ ๔๔ สวน ใหญมีลักษณะการมาชมเปนหมูค ณะ รอยละ ๗๒.๔ และปริมาณนักทองเที่ยวที่เปนชาวตางชาติ รอยละ ๔.๑

ในดานกายภาพ สํานักศิลปะและวัฒนธรรม โดยผูชวยศาสตราจารย ดร.ณัฐกิตติ์ อินทรสวรรค ได ดําเนินการปรับปรุงบริเวณโดยรอบ ตั้งแตเดือนมิถุนายน ๒๕๖๐ แลวเสร็จภายในหวงปงบประมาณ ๒๕๖๑ ซึ่งทําใหพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมามีสภาพเปลือกอาคารที่สวยงามมากยิ่งขึ้น และทําใหจุดดึงดูดที่อาจทํา ใหเกิดผูชมหนาใหมไดมากยิ่งขึ้น แตในระยะเวลาที่ทําการปรับปรุงนั้นตองปดการใหบริการบางชวงจึงสงผล ตอปริมาณผูเขาชมดวย ดานการประชาสัมพันธ การดํา เนินงานยังคงเนนการใช สื่ อออนไลน เปน หลั กเพื่ อให เข า ถึง กลุ ม เป า หมายได งา ย และ ประหยัดงบประมาณ ซึ่งนับเปนจุดแข็งในการทํางานในปจจุบัน โดยนํา Content หรือองคความรูไปบรรจุ ในเว็บไซต อาทิ พิพิธภัณฑเสมือน ๓๖๐ องศา คลังภาพพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ที่ขอมูลไดถูกนําไปใช งานและมีการอางอิงถึงอยางหลากหลาย เนนย้ําจุดยืนในการเปนศูนยกลางขององคค วามรูดา นศิล ปะและ วัฒนธรรมของจังหวัดนครราชสีมา โดยในชวงปงบประมาณ ๒๕๖๑ ในสวนของเรือนโคราช ไดรับรางวัลพระราชทาน จึงไดเสริมแรง โดยการสงขอมูลไปยังสื่อมวลชนจึง ไดรั บการเผยแพรเปนจํานวนมาก รวมถึงสื่อของมหาวิทยาลัยที่ไ ด นําเสนอหลากหลายรูปแบบ ดานการบริหารวัตถุพิพิธภัณฑ การบริหารวัตถุพิพิธภัณฑไดมีการเชิญผูเชี่ยวชาญจากสถาบันพิพิธภัณฑการเรียนรูแหงชาติม า วิเคราะหความเหมาะสมการจัดเก็บวัตถุพิพิธ ภัณฑในปจจุบันและการปรับปรุงที่เหมาะสมกับขนาดของ องคกร รวมถึงไดรับการคัดเลือกใหเปนกลุมตัวอยางในการทดลองการขับไลแมลงและการใชกับดักจากวัสดุ ที่สามารถผลิตเองได ดานการพัฒนาบุคลากร การพัฒนาบุคลากรมุงเนนการพัฒนามิติของการบริหารจัดการพิพิธภัณฑ โดยมีสถาบันพิพิธ ภัณฑ การเรียนรูแหงชาติเปนที่ป รึกษา และการพัฒนาในดา นศิลปวัฒนธรรมไดมีการทํางานรวมกับ สํานักงาน วัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมาในการขึ้นทะเบียนมรดกทางวัฒนธรรม เรือนโคราช และเพลงโคราช ทําให

บุคลากรไดรับประสบการณตรงจากการปฏิบัติงาน ไดพบกับขอมูลจริง ซึ่งสามารถนํามาปรับใชงานอยา ง เปนรูปธรรมไดเปนอยางดี นอกจากนี้ ยังไดมีการจัดการความรู เรื่อง องคความรูที่ซอนอยูในเรือนโคราช เพื่อสรางโครงสรางของเนื้อหาซึ่งจะนําไปใชในการสรางสื่อชนิดตางๆ ตอไป และในกระบวนการยังมุงสราง ใหบุคลากรของสํานักศิลปะและวัฒนธรรม รูจักกับเรือนโคราชในขั้นพื้นฐาน ซึ่งจะทํา ใหบุค ลากรสามารถ ทํางานแทนกันได โดยเฉพาะในการใหบริการแกผูมาเยี่ยมชมเรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา มีการศึกษาดูงานแหลงเรียนรูในภาคใต คือ อุทยานธรณีสตูลและศูนยวัฒนธรรมเฉลิมราชทุงหวา รวมถึ งศึ กษาดูง านในเขตกรุง เทพมหานคร คื อ นิ ทรรศการชุ ดถอดรหั ส ไทยของมิ ว เซี ยมสยาม และ หองปฏิบัติการคลังวัตถุพิพิธภัณฑ ณ สถาบันพิพิธภัณฑการเรียนรูแหงชาติ การพัฒนาเครือขายแหลงเรียนรู นักวิชาการของพิพิธภัณฑไดรวมเปนคณะทํางานตรวจสอบความถูกตองการนําเสนอเนื้อหาดา น ประวัติศาสตร ในงานกินเขาค่ํารําบูชา สักการะทาวสุรนารี เนื่องในโอกาสครบรอบ ๑๙๐ ป สถาปนาทา ว สุรนารี ซึ่งจัดขึ้นโดยกองทัพภาคที่ ๒ รวมกับองคกรปกครองทองถิ่นจังหวัดนครราชสีมา การดําเนินงานในเชิงวิชาการดานพิพิธภัณฑ การดําเนินงานในดานวิชาการพิพิธภัณฑและแหลงเรียนรูนั้น นายชุตินันท ทองคํา หัวหนากลุมงาน หอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู ไดรับการคัดเลือกใหนําเสนอบทความและนําเสนอในการประชุมวิชาการ ดา นพิพิธ ภัณฑ ASEAN Museum Forum 2018 : Museum Media : Connecting Museums, Converging People สื่อ สาระ เชื่อมพิพิธภัณฑ โยงผูคน บทความเรื่อง “พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมากับ การสื่อสารโดยใชฐานความรูเปนตนทุน” ในกลุมหัวของานการศึกษาของพิพิธภัณฑและความเชื่อมโยงกับ ระบบการศึกษาหลัก ในระหวาง วันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๖๑ ณ ศูนยมานุษยวิทยาสิรินธร (องคการมหาชน) จัดโดย มิวเซียมสยาม และภาคีรวมจัดทั้งในและตางประเทศ กาวตอไปของพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ยังคงตองเรงปรับปรุงดานกายภาพใหมีความพรอมตอ การบริการอยางมีสุนทรียภาพ มีความสงางาม สะทอนอัตลักษณข องจังหวัดนครราชสีมาและเปนความ ภาคภูมิใจของมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา และควรเพิ่มความแข็งแกรงในองคความรูในดา นวิช าการ การบริหารจัดการพิพิธ ภัณฑที่จ ะสามารถเป นตนแบบในระดับจังหวัดและถายทอดไปสูเครือขา ยแหลง

เรียนรูในจังหวัดนครราชสีมา เพื่อสรางความเขมแข็งใหกับชุมชน สังคม โดยใชแหลงเรียนรูทางศิลปะและ วัฒนธรรมเปนฐานการพัฒนา และเพื่อเนนย้ําใหอัตลักษณของมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมาไดมีภ าพที่ ชัดเจนยิ่งขึ้น ในการ “เปนที่พึ่งของทองถิ่น” ในดานศิลปวัฒนธรรม

ผูรายงาน .................................................................. (นายชุตินันท ทองคํา) หัวหนากลุมงานหอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู

ผูเห็นชอบ .................................................................. (ผศ.ดร.ณัฏฐินี ทองดี) รองผูอํานวยการฝายพัฒนาแหลงเรียนรูทางศิลปวัฒนธรรม

ผูรับทราบ................................................................... (ผูชวยศาสตราจารย ดร.ณัฐกิตติ์ อินทรสวรรค) ผูอํานวยการสํานักศิลปะและวัฒนธรรม

สารบัญ บทสรุปสําหรับผูบริหาร สวนที่ ๑ ขอมูลพื้นฐาน ๑.๑ นิทรรศการพัฒนาการทางประวัติศาสตรของจังหวัดนครราชสีมา

๑ ๑

๑.๒ เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา

๑๐

สวนที่ ๒ การบริหารจัดการ ๒.๑ โครงสรางการแบงสวนราชการภายใน

๑๖ ๑๖

๒.๒ โครงสรางภาระงาน ๒.๓ โครงสรางบุคลกร

๑๗ ๑๘

๒.๔ การวิเคราะหองคประกอบของงาน

๑๙

๒.๕ งบประมาณ ๒.๖ รูปแบบการดําเนินงาน

๒๑ ๒๑

สวนที่ ๓ ผลการปฏิบัติงาน

๒๘

๑. โครงการการประยุกตการใชเทคโนโลยี QR Code ในพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา

๒๘

๒. การพัฒนาแหลงเรียนรูโดยการเพิ่มเติมเนื้อหาภาษาอังกฤษฯ ๓. ผลการบริหารจัดการพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ๑. ดานการจัดแสดงนิทรรศการ

๔๐ ๔๕ ๔๕

๒. ดานการประชาสัมพันธ

๖๐

๓. ดานการบริหารวัตถุพิพิธภัณฑ

๖๒

๔. ดานการพัฒนาบุคลากร ๕. การพัฒนาเครือขายแหลงเรียนรู

๖๓ ๖๖

๖. การใหบริการพิเศษในดานอื่นๆ เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา สวนที่ ๔ สถิติการใหบริการ ภาคผนวก

๖๙ ๖๙ ๗๘

สวนที่ ๑ ขอมูลพื้นฐาน พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ภายใตการบริหารของสํานักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราช ภัฏนครราชสีมา โดยกลุมงานหอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู มีฐานการพัฒนาการมากกวา ๓๗ ป โดยมี การปรับ ปรุง รูป แบบการบริห ารจัด การ การให บ ริ ก ารที่มี ค วามยื ดหยุ นเหมาะสมตามยุ ค สมั ย และมี พัฒนาการที่ดีอยางตอเนื่อง ซึ่งมีรายละเอียดโดยสังเขป ดังนี้ ๑.๑ นิทรรศการพัฒนาการทางประวัติศาสตรของจังหวัดนครราชสีมา ๑.๒ เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ๑.๑ นิทรรศการพัฒนาการทางประวัติศาสตรของจังหวัดนครราชสีมา ๑.๑.๑ ประวัติความเปนมา พิพิธ ภัณฑเมืองนครราชสีมา ภายใต การบริห ารของสํ า นั กศิ ล ปะและวัฒ นธรรม มหาวิทยาลัย ราชภัฏนครราชสีมา มีพัฒนาการมาจาก “หอวัฒนธรรม” กอตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๓ เมื่อครั้งสํานักศิลปะ และวัฒนธรรม ยังเปน “ศูนยศิลปวัฒนธรรม” ของวิทยาลัยครูนครราชสีมา โดยมีวาที่ ร.ต. ถาวร สุบงกช เปนหัว หนาศูนยศิล ปวัฒนธรรมทานแรก ใช หอง ๕๑๔ และ ๕๑๕ เปนสถานที่เก็บ รวบรวมโบราณวัต ถุ ศิลปวัตถุ และสิ่งอื่นๆ ที่ไดรับความไววางใจจากชุมชนมอบใหเปนผูเก็บรักษา และขอซื้อเพิ่มเติมในบางสวน โดยพัฒนาการใหเปนนิทรรศการที่นําเสนอเนื้อหาประวัติความเปนมาของจังหวัดนครราชสีมา ในป พ.ศ. ๒๕๒๘ ผศ.ดร. เกียรติศักดิ์ นาคประสิทธิ์ หัวหนาศูนยศิลปวัฒนธรรมทา นตอมาไดยา ย สํานักงานศูนยศิลปวัฒนธรรมไปอยูชั้นลางของหองประชุม ๑๐.๒๑ ของอาคาร ๑๐ แตยังคงใชหอง ๕๑๔ และ ๕๑๕ เปนหอวัฒนธรรมเชนเดิม

หนา ๑

ในป พ.ศ. ๒๕๒๙ รองศาสตราจารย ดร. ทองคูณ หงสพันธุ อธิการบดีในขณะนั้น ไดยายสํานักงาน ศูนยศิลปวัฒนธรรมและหอวัฒนธรรมไปยัง ณ อาคาร ๒ ซึ่งเปนอาคารไมดั้งเดิมของสถาบัน เพื่อความ สะดวกในการดําเนินงาน เนื่องจากมีพื้นที่กวางขวางมากขึ้น โดยแบงเปนหองตางๆ ดังนี้ ๑. หองสํานักงาน ๒. หองเอกสารทางวัฒนธรรม ๓. หองนิทรรศการและสาธิต แบงออกเปน หองฝกอบรม และหองนาฏศิลป ๔. หองจัดแสดงนิทรรศการ แบงออกเปน หองของดีโคราช หองเอกลักษณไทย หองงานอาชีพ พื้นบาน และหองโบราณวัตถุ

จากนั้น ในป พ.ศ. ๒๕๓๘ ผูชวยศาสตราจารยอุทัย เดชตานนท อธิการบดีในขณะนั้น มีโครงการ ในการจัดสรางอาคารบนพื้นที่อาคาร ๑ และอาคาร ๒ แตไมตองการที่รื้อถอนอาคารทั้งสอง จึงไดทํา การ เคลื่ อนยา ยอาคารโดยวิ ธีก ารดีด ขึ้น บนรางรถไฟเคลื่ อนย า ยไปทางทิ ศ ตะวั น ออกของสนามฟุ ต บอล แตเนื่องจากอาคารทั้งสองมีความยาวมากจึงทําการตัดบางสวนออกแลวยุบรวมอาคารทั้งสองเขาดวยกัน และใหหมายเลขอาคารวาอาคาร ๑

การยายอาคาร ๑ และอาคาร ๒ หนา ๒

อาคาร ๑ ไดรับการพัฒ นาใหเปนอาคารหอวัฒ นธรรม โดยผูช วยศาสตราจารยนฤมล ปยวิท ย ผูอํานวยการสํานักศิลปวัฒนธรรมในขณะนั้นไดปรับปรุงรูปแบบการจัดแสดงออกเปนหองตางๆ จํานวน ๗ ห อ ง โดยมีหอ งหลัก คื อ หอ งเมือ งโคราช นํ า เสนอเนื้ อ หาประวั ติ จั งหวั ด นครราชสี ม าตามหลั กวิ ช า ประวัติศาสตรศิลป โดยมีคณาจารยโปรแกรมวิชาประยุกตศิล ป (ทัศ นศิลป) ชวยดําเนินการออกแบบและ ชวยควบคุมการกอสราง ซึ่งนับไดวาเปนตนแบบของพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาในปจจุบัน

อาคาร ๑ สํานักศิลปะและวัฒนธรรม

หองเมืองโคราช ณ อาคาร ๑ สํานักศิลปะและวัฒนธรรม

นอกจากนี้ยังไดจัดแสดงนิทรรศการดานศิลปวัฒนธรรมแขนงอื่นๆ ในหองตางๆ ไดแก หองพุทธ ศาสตร หองจริยธรรม หองดนตรีศิลปกรรม หองประวัติสถาบัน บานโคราช และพิพิธภัณฑเพลงโคราช และ บานโคราช หนา ๓

หองเมืองโคราช

หองดนตรีและศิลปกรรม

หองจริยธรรม

หองประวัติมหาวิทยาลัย

หองเพลงโคราช

หองพุทธศาสตร

บานโคราช หนา ๔

ในป พ.ศ. ๒๕๕๕ มหาวิทยาลัยตองการใชพื้นที่บริเวณอาคาร ๑ เพื่อดําเนินการกอสรางศูนยรวม กิจการนักศึกษาและศูนยประชุมนานาชาติ ดังนั้นในวันที่ ๒๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๕ หอวัฒนธรรมจึงได ถูกรื้อถอนอีกครั้งหนึ่ง

พ.ศ. ๒๕๕๖ ผูชว ยศาสตราจารย ดร. เศาวนิต เศาณานนท อธิ การบดี ในขณะนั้น ไดอนุมัติ งบประมาณ จํานวน ๔.๕ ลานบาท เพื่อใหอาจารยวิลาวัลย วัชระเกียรติศักดิ์ ผูอํานวยการสํานักศิลปะและ วัฒนธรรมในขณะนั้น ดําเนินการออกแบบและจัดสรางหอวัฒ นธรรม ณ อาคาร ๑๐ ซึ่งเปนอาคารดั้งเดิม ของคณะวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ที่ใชงานมาตั้งแต พ.ศ. ๒๕๑๕ โดยไดป รับปรุงบทและเนื้อหาการจัด แสดงโดยใชรูป แบบเดิมที่เคยจัดแสดง ณ อาคาร ๑ มาเป นฐาน โดยตอยอดการพั ฒนาโดยเน นความ เชื่อมโยงของเรื่องราวรวมกับ โบราณวัตถุที่จัดแสดง และพัฒนาเนื้อหาในสว นของความเจริญของจังหวัด นครราชสีมาในดานตางๆ เพิ่มเติม เพื่อใหเห็นพัฒนาการของจังหวัดนครราชสีมาที่มีเป นมาอยา งยาวนาน และเปลี่ยนชื่อมาเปน “พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา” ภายใตแ นวคิด "บรรยากาศยอนอดีต เพลินพินิจ นครราชสีมา" ซึ่งกอสรางแลวเสร็จในเดือนเมษายน พ.ศ. ๒๕๕๗ ในสมัยการบริหารของผูชวยศาสตราจารย ดร. ณัฐกิตติ์ อินทรสวรรค หนา ๕

พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา นําเสนอเนื้อหาตั้งแตมีการตั้งถิ่นฐานและพัฒนาการทางประวัติศาสตร สืบตอกันมาหลายยุคหลากสมัย ตั้งแตสมัยกอนประวัติศาสตร เมื่อประมาณ ๔, ๕๐๐ ปมาแลว พบรองรอย อารยธรรมโบราณที่ไดสั่งสมเทคโนโลยีผานกาลเวลา เรื่อยมาจนถึงสมัยประวัติศาสตรเริ่มตั้งแตสมัยทวารวดี ลพบุรี สืบตอมาจนถึงเมื่อคราวที่นครราชสีมารวมกับอาณาจักรไทยสมัยอยุธยาในฐานเมืองชั้นโท ทําหนาที่ ดูแลหัวเมืองชายพระราชอาณาเขตในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และไดรับไดรับการยกฐานะเปนเมืองชั้นเอก ในสมัยรัตนโกสินทร ทําหนาที่ดูแลสวยอากรรักษาความสงบ ปราบปรามกบฏ ในดานการทหารเปนที่ตั้งของ กองกําลังที่ใหญที่สุดในภูมิภาค ในดา นเศรษฐกิจก็มีความสํา คัญในการเปนศูนยกลางการคมนาคมขนสง สินคาและบริการทางรถยนต รถไฟ และเครื่องบิน กับภูมิภาคตางๆ และเปนศูนยกลางธุรกิจ ที่สํา คัญของ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หนา ๖

๑.๑.๒ ลักษณะเนื้อหาการจัดแสดง ลักษณะการจัดแสดงไดจัดเรียงเนื้อ หาตามหลั กประวั ติศ าสตร ศิ ล ปะ โดยศึกษาจากหลั กฐาน ทางดานศิลปกรรมที่พบในเขตจังหวัดนครราชสีมา ทั้งทางดานสถาปตยกรรม ประติมากรรม และจิตรกรรม โดยเรียงเนื้อหาตามลําดับเวลา แบงออกเปน 7 หอง ดังนี้

ชื่อหองจัดแสดง หองตนกําเนิดอารยธรรม

หองสมัยทวารวดี

หองสมัยลพบุรี

รายละเอียด จัดแสดงเนื้อหาในสมัยกอนประวัติศาสตร ในยุคที่ยังไมมีศาสนาและภาษา จึงยัง ไมมีบันทึก หรือพงศาวดารใดๆ การศึกษาถึงสังคมในอดีตจึงนิยมใชกระบวนการ ทางโบราณคดี โดยทําการการศึกษาจากหลุมศพ และภาพเขียนสีตามผนังถ้ํา ซึ่ง วัตถุที่พบรวมกับหลุมศพ สามารถสะทอนใหเห็นถึงสังคมของผูคนเมื่อยังมีชีวิต อยู ลักษณะการฝงศพแตละศพอาจบงบอกถึงสถานะของผูตายเมื่อครั้งยังมีชีวิต นําเสนอเนื้อหาในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒ ที่ปรากฏหลักฐานของชุมชนโบราณ สมัยประวัติศ าสตรแรกเริ่ มตอเนื่องจนถึงในสมัยทวารวดีมีห ลักฐานความเปน เมือง ณ เมืองเสมา (พื้นที่อําเภอสูงเนินในปจจุบัน) เชื่อกันวาวัฒนธรรมทวารวดี มีศูนยกลางอยูในแถบที่ราบลุมภาคกลางของไทย สันนิษฐานคงจะแพรห ลาย ผานการเผยแผพระพุทธศาสนาเปนหลัก สงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงอยางมาก จากเดิ ม ที่ ไ ม มี ก ารนั บ ถื อ ศาสนา มาเป น บ า นเมื อ งที่ ย อมรั บ นั บ ถื อ ศาสนา โดยเฉพาะพุ ทธศาสนา และสร า งสรรค งานศิ ลปกรรมเนื่องในศาสนาขึ้นเปน จํานวนมาก นําเสนอเนื้อหาในชวงประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๖-๑๙ ชวงที่วัฒนธรรมขอมได แผอิทธิพลมายังภาคอีสานของไทย สงผลตอความความเปลี่ยนแปลงอยางมาก โดยเฉพาะอยา งยิ่งดา นศิล ปกรรมและวัฒนธรรมทางความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องใน ศาสนาฮิ น ดู ผ สมผสานกั บ ศาสนาพุ ท ธ ลั ท ธิ ม หายาน ซึ่ ง สะท อ นอยู ใ น โบราณสถานที่ไดรับแบบอยางจากวัฒนธรรมขอมที่สําคัญ ไดแก แบบแผนการ สรางเมืองเปนรูปสี่เหลี่ยม การสรางอางเก็บน้ําขนาดใหญ ศาสนสถานขนาดใหญ ในรูปแบบปราสาทหิน เครื่องปนดินเผาแบบขอม เปนตน

หนา ๗

ชื่อหองจัดแสดง หองสมัยอยุธยา

หองสมัยรัตนโกสินทร

หองมหานครแหงอีสาน

หองของดีโคราช

รายละเอียด นํา เสนอเนื้ อ หาในช ว งที่ ก รุ ง ศรี อ ยุ ธ ยาเป น ราชธานี โดยในรั ช สมั ย สมเด็ จ พระนารายณมหาราช โปรดฯ ใหยายเมืองโคราชเดิม (อําเภอสูงเนินในปจจุบัน) มาตั้ง ณ สถานที่ปจจุบัน โดยใหชา งชาวฝรั่งเศสออกแบบเมืองที่มีกํา แพงและ ปอมปราการแบบตะวันตก และ ใหสรางวัดประจํา ทิศตา งๆ ภายในเขตกํา แพง เมือง ไดแก วัดกลางนคร วัดบูรพ วัดอิสาน วัดพายัพ วัดสระแกว และวัดบึง ซึ่ง วัดเหลานี้สวนใหญยังคงรูปแบบทางสถาปตยกรรมตามแบบกรุงศรีอยุธยา นํา เสนอในช ว งสมั ยรั ตนโกสิ น ทร ซึ่ ง มี เ หตุ การณ สํ า คั ญ ที่ เกิ ดขึ้ นในรัช สมั ย พระบาทสมเด็จ พระนั่งเกลา เจาอยูหัว คือ วีร กรรมทุงสัมฤทธิ์ และนอกจากนี้ ในสวนนี้นําเสนอศิล ปวั ตถุ อันเปนมรดกจากตึก ดินของคุ ณยายยี่ สุน ไกรฤกษ ประกอบดวย เอกสารโบราณ เครื่องมือเครื่องใชของขุนนางและคหบดีที่ห ลาย ชิ้นมีอายุไมต่ําวา 100 ป นํา เสนอเนื้อหาในชวงรัช สมัยพระบาทสมเด็จ พระจุ ลจอมเกลาเจา อยูหัว เปน ระยะที่มหาอํานาจตะวันตกกําลังดําเนินนโยบายแผขยายอํานาจทางการเมือง เขามาทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยสงผลตอความมั่นคงของประเทศ จึง ทําใหพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ทรงเริ่มปฏิรูปการปกครองจัด หัวเมืองเปนมณฑลเทศาภิบาล และเมืองนครราชสีมาก็ยังเปนฐานกําลัง ในการ รักษาอํานาจการปกครองของสวนกลาง และยังใชเมืองนครราชสีมาเปนแหลง ยุทธศาสตรทางทหาร ยิ่งไปกวานั้นนครราชสีมายังเปนตัว อยา งของการยอมรับ อํานาจของรัฐบาลกลางไดอยางผสมกลมกลืนกันในทางสังคมและทางวัฒนธรรม ของชาวกรุงเทพฯและชาวอีสานอีกดวย สวนนี้เปนสวนที่ออกแบบไวเพื่อรองรับการจัดนิทรรศการกึ่งหมุนเวียน โดยได คัดเลือกเนื้อหาที่เปนของดีเมืองโคราช ทั้งจากคําขวัญในอดีต-คํา ขวัญปจ จุบัน และที่ไมไดอยูนําคํา ขวัญ เพื่อนํา เสนอใหเยาวชนคนรุนใหมไดรูจักวา โคราชมี ของดีอีกมากมายที่ไดรับ การกลา วขวัญในอดีต ทั้งมวยโคราช ผา หางกระรอก รถสามลอ แมวโคราช และเพลงโคราช

หนา ๘

แผนผังการจัดแสดง

จากพัฒนาการอยางยาวนาน กวา ๓๗ ป จนถึงวันนี้ พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมายังคงมุงพัฒนาให เป น แหล ง เรี ย นรู ใ ห กั บ คนในท อ งถิ่ น โดยเฉพาะเด็ ก แล ว เยาวชน ได มี โอกาสเรี ย นรู บู ร ณาการทั้ ง ประวัติศาสตร ศิลปะ และวัฒนธรรมเขาดวยกัน ควรคาที่คนโคราชไดรับรูและภาคภูมิใจ

หนา ๙

๑.๒ เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภั ฏ นครราชสี ม า จั ดสร า งโดยคณะศิ ษ ย เก า โรงเรี ยนฝ กหั ดครู วิทยาลัยครู สถาบันราชภัฏ และมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา นําโดย ดร.นิเชต สุนทรพิทักษ ซึ่งทา น เป นทั้ งศิษยเกา และอาจารยเกา ของโรงเรี ย นฝ กหั ดครู และวิ ทยาลั ยครู นครราชสี มา ท า นได เล็ งเห็ น ความสําคัญของวิถีวัฒนธรรมแบบโคราชซึ่งนับวันจะสูญหายไปอยางรวดเร็วดว ยอิทธิพลของความเจริญ สมัยใหม จึงดําริชักชวนคณะศิษยเกาจัดสรางเรือนโคราชมอบใหมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมาเพื่อให เปนแหลงเรียนรูภูมิปญญาและวิถีชีวิตของคนโคราช

เรือนเดิม ณ อําเภอคง จังหวัดนครราชสีมา

หนา ๑๐

๑.๒.๑ ปูมประวัติครอบครัวเจาของเรือนเดิม ปูมประวัติเจาของเรือนเดิม ทําการศึกษา คนควา รวบรวมและเรียบเรียงโดย ผศ.นฤมล ปยวิทย อดีตผูอํานวยการสํานักศิลปะและวัฒนธรรม มีรายละเอียด ดังนี้

พอคง โชตินอก

แมพุม โชตินอก (ธีระโชติ)

ชาติกําเนิด พอคงเกิดที่บานหนองนา ตําบลพลสงคราม อําเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา เมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๔๒๐ สมรสกับแมพุม ซึ่งเปนคนบานเดียวกัน เมื่อ พ.ศ.๒๔๔๐ มีบุตร ธิดา ๘ คน ดังนี้ ๑. นางหุน ๒. เด็กหญิงไมทราบชื่อ เสียชีวิตตั้งแตแรกเกิดขณะเดินทางยายถิ่นฐาน ๓. นายแกว ธีระโชติ สมรสกับนางสาย ๔. นายก่ํา สมรสกับนางบุญเลี้ยง ๕. นางหาน ไมปรากฏชื่อคูสมรส เนื่องจากไมมีการพูดถึงในทุกกรณี ๖. นางหงส (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเปน อึ่ง ) สมรสกับมหานอย ถนอมพล มีธิดา ๓ คน คือ

หนา ๑๑

นางหงส (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเปน อึ่ง )

มหานอย ถนอมพล

๖.๑ นางกุหลาบ สมรสกับนายไพฑูรย ลิศนันท ๖.๒ นางพิกุล สมรสกับนายอั้น ศิริวัฒน มีบุตร ๓ คนคือ ๖.๒.๑ นายวิรพงศ ศิริวัฒน สมรสกับนางไฉไล มีบุตร ๒ คน ๖.๒.๒ นายอนันต ศิริวัฒน สมรสกับนางปาริชาติ มีบุตรธิดา ๒ คน ๖.๒.๓ นายอนนท ศิริวัฒน สมรสกับนางวัชรา มีบุตร ๑ คน ๖.๓ นางเฉลิมศรี สมรสกับ รศ.บัญชา กัลยารัตน มีบุตรธิดา ๒ คน ๗. นายเหมี่ยง เสียชีวิตเมื่ออายุ ๒๕ ป ดวยโรคไขกาฬ ๘. นายสัตวแพทยปลอด ธีระโชติ สมรสกับนางเติมใจ การอพยพยายถิ่นฐาน พ.ศ.๒๔๔๕ พอคงพาครอบครัว คือเมียและลูกๆ ซึ่งลูกคนแรกชื่อหุนอายุประมาณ ๓ ขวบ และลูก คนที่ ๒ ที่เพิ่งเกิด พรอมดวยญาติมิตร เดินทางมาหาหลักแหลงการทํากินใหม โดยใชเกวียนเปนพาหนะ ระหวางการเดินทางลูกที่เกิดใหมไดเสียชีวิตลง พ.ศ.๒๔๔๖ เดินทางมาถึงบานตะครอ (ปจจุบันคือบานตะครอ ตํา บลเมืองคง อําเภอคง จังหวัด นครราชสีมา) พบทําเลที่เหมาะแกการตั้งรกรากทํามาหากิน มีปาดงหลวงที่มีสัตวนานาชนิดและทํา เลที่ เหมาะกับการทํานา จึงหยุดปกหลักสรางที่พัก หักรางถางพงทําไรทํานา พ.ศ.๒๔๔๗ ลูกคนที่ ๓ ชื่อ แกว เกิด

หนา ๑๒

พ.ศ.๒๔๔๘ ปรุงเรือนถาวรตามคติของชาติพันธุโคราช โดยชางที่ปรุงชื่อ พิมพ เปนคนที่อพยพมา ดวยกัน จากบานหนองนา ลูกๆ อีก ๕ คน คือ ก่ํา หาน หงส(อึ่ง) เหมี่ยง และปลอด ไดเกิดที่บานหลังนี้ การปรุงเรือนจะเริ่มจากการไปคัดเลือกไมจากปาโคกหลวง ซึ่งเปนปาใหญตอเนื่องไปจนถึงจัตุรัสมี ไมนานาพันธุและสัตวปานานาชนิด ชางปรุงเรือนจะคัดเลือกไมมงคลในปาตามคติของการสรา งเรือน ทั้ง ชนิดของไม อายุไมขนาดและความสูงของไม ลักษณะไมไมคดงอ ไมมีตาไม เมื่อคัดเลือกไดตามตองการแลว จึงทําการตัดที่สําคัญขณะโคนตองไมมีเสียงอัปมงคล เชน เสียงรอง เสียงโอดโอย ปาโคกหลวงอุดมสมบูรณมาก วันหนึ่งนางหา นไปพบไขนกก็เก็บเอามาใหไกฟก ปรากฏวา ไดลูก นกยูง นกยูงตัวนี้เฝาบานใหอยางดี เพราะจิกตีเกง พ.ศ.๒๔๖๗ นายแกวอายุ ๒๐ ปครบบวช ในพิธีบวชมีการแหนาคดว ยชา งหลายเชือก ซึ่งจา งมา จาก บานกะฮาดและบานคาย จังหวัดชัยภูมิ ราคาตัวละ ๕-๖ บาท นาคและญาติจะขึ้นนั่งบนหลังชาง พรอมทั้งมโหรีปพาทย โดยชางจะมาเทียบที่ชานบา น แลวนํา แหจากบา นตะครอไปยังหมูบ านตา งๆ ใน ละแวกนั้น ไดแกบานหวยเหนือ บานโนนตาล บานหมัน บานหนองมะนาว แลวกลับมายังบานตะครอ การแหนาคดวยชางนี้ นอกจากประชาชนในหมูบานตางๆจะไดรวมอนุโมทนาบุญแลวยังไดเลนสนุกจากการ เลนมาลอชาง คือคนที่ขี่มาเกงๆจะขับมาใหเขาใกลชางมากที่สุดสามารถกระตุกเอาเสนขนหางชางติดมือมา ไดจะไดรับรางวัล คนสวนใหญจะเดินตามชาง หนุมสาวมีโอกาสไดใกลชิดกัน หลังจากบวชและสึกแลว นายแกวไดไปเปนทหารชาง ๒ ป เมื่อออกจากทหาร ก็มาทําธุรกิจคาขาวโดยใชร ถไฟ ภายหลังตอมาได เปนผูใหญบานและกํานันโดยลําดับ ชวงกอนมีพระราชบัญญัตินามสกุลใชผูคนทั่วไปจะตั้งสมญานามพอคงวา ตาคงเศรษฐี คูกับ ตีหรี่ นาราย พอคงเปนเศรษฐีเพราะความเปนชาวนา มีที่นามากจากการสรางนาดวยสองมือ เมื่อมีที่นามาก ทํา นาก็ไดขาวมาก ตัวชวยที่สําคัญคือควาย ชาวนาที่จะเปนเศรษฐีไดตองขยันมากๆ ความขยันของพอคงเปนที่ เลาลือ เลากันวาแมฝนไมตกไถนาไมได พอจะพาลูกขุดดินเอาเมล็ดขาวเปลือกหยอดไว ฝนตกเมื่อไรก็งอก เมื่อนั้นพอจะฝกลูกทุกคนทั้งลูกหญิงและลูกชายใหเปนคนขยัน แข็งแกรง ไดขาวลนยุง เวลาจะตักขาวใน ยุงตองตักทางหนาจั่ว คุณสมบัติขอนี้พอคงไดมอบใหลูกโดยเฉพาะ นางหงส(หรือ อึ่ง ) ซึ่งอาศัยอยูกับพอ แมขณะที่พี่ๆนองๆแยกไปตั้งครอบครัว หลังจากที่พอคงเสียชีวิตเมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๑ นางอึ่งซึ่งครองตัวเปน หนา ๑๓

โสดไดบุกบั่นทํานาไดขาวลนยุงทุกป ไมใหใครดูถูกได จนเมื่อมีชายที่คูควรคือ มหานอย เปรียญธรรม ๔ ประโยค จากกรุงเทพฯคนบานพลกรัง มาขอจึงแตงงานในปพ.ศ. ๒๔๘๔ ขณะอายุได ๒๙ ป ยุงขาวของพอคงเปนยุงขนาดใหญ เสา ๑๒ ตน ถูกรื้อไปโดยลูกหลานรุนที่ ๔ พอคงเปนเศรษฐีแตไมเคยถูกโจรปลน โจรในสมัยกอนเมื่ อจะปลนบ า นใดจะประกาศให ทราบ ลวงหนา พอคงเปนเศรษฐีชาวนาที่มีคุณธรรม ชวยทํานุบํารุงพระศาสนา ทอดกฐินผาปาไมขาด สรางกุฏิ ไมใตถุนสูง ๒ ชั้น ถวายวัดตะครอ คนจีนที่เขามาทํามาหากินไดรับความชวยเหลือจากพอคง จึงใหความ เคารพรักนับถือพอคงมาก จนถึงชั้นลูกหลานก็ยังเคารพรักนับถือกันตอมาถึงปจจุบัน เมื่อมีการประกาศใชพระราชบัญญัตินามสกุลซึ่งเริ่มตั้งแตวันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๖ พอคง และลูกๆ ไดนามสกุลวา โชตินอก เพราะขณะนั้น อยูในเขตการปกครองของอําเภอนอก ( บัวใหญ ) พ.ศ. ๒๔๘๓ กิ่งอําเภอคง ไดแยกการปกครองออกจากอําเภอบัวใหญ และพัฒนามาเปนอําเภอคง ในปจจุบัน เนื่องจากนามสกุล โชตินอก มีคนมาขอใชรวมจํานวนมากทั้งๆที่ไมใชสายเลือดเดียวกันเพราะ ความศรัทธาและความเชื่อมั่นในพอคง ลูกชายคนเล็กชื่อปลอด เมื่อเรียนจบสัตวแพทย ไดไปเปนสัตวแพทยที่จังหวัดเลย จึงขอเปลี่ยน นามสกุลเปน ธีระโชติ เมื่อพ.ศ.๒๔๘๘ ลูกหลานของพอคงทุกคนจึงเปลี่ยนตามเปนธีระโชติ วาระสุดทายของชีวิต พอคงทํางานหนักตลอดชีวิตตั้งแตวัยหนุมเพื่อลงหลักปกฐานสรา งบา นแปลงนา ใหเปนมรดกแก ลูกหลานไดสืบทอดมาถึงปจจุบัน ไดลมปวยและเสียชีวิตที่บานหลังนี้เมื่อวันที่ ๒๙ เมษายน พ.ศ.๒๔๘๑ ขณะอายุไ ด ๖๑ ป หลังจากพอคงเสีย ชีวิต แมพุม ก็ตาเสียทั้ งสองขางแตก็ส ามารถดํา รงชีวิต อยูไ ดดว ย ความสุข เปนเสาหลักใหลูกหลาน โดยเฉพาะลูกของนางอึ่งที่กําพราพอเพราะมหานอยเสียชีวิต เมื่อพ.ศ. ๒๔๙๔ ขณะที่เฉลิมศรี ลูกคนเล็กของนางอึ่งอายุเพียง ๓ ป แมพุมอยูกับลูกหลานมาจนถึงวัยชรา จึงลม ปวยและเสียชีวิตเมื่อวันอาทิตยที่ ๙ มกราคม พ.ศ.๒๕๐๔ ที่บานหลังนี้ เชนกัน ขณะอายุได ๘๔ ป หาง จากพอคง ๒๓ ป

หนา ๑๔

ปดฉากชีวิตของคูสราง ที่ผานรอนผานหนาว ผา นสุขผา นทุกข และโลกธรรมทั้งแปด ทิ้งบานหลังนี้ไวเปนสมบัติของโลก ใหลูกหลานไดเรียนรูถึง จิตวิญญาณและภูมิปญญาในอดีต เปนภูมิ ปญญาอันบริสุทธิ์ของชาวนาโคราช นับจากวันปรุงถึงวันนี้ บานหลังนี้อายุได ๑๑๑ ป ผูอาศัยในบานหลังนี้ รุนที่ ๑ พอคง โชตินอก แมพุม ธีระโชติ(สกุลเดิม โชตินอก) และลูกๆ รุนที่ ๒ พอมหานอย แมอึ่ง ถนอมพล และลูกๆ รุนที่ ๓ นายอั้น นางพิกุล ศิริวัฒน และลูกๆ รุนที่ ๔ นายอนันต นางปาริชาติ ศิริวัฒน และลูกๆ ผูใหขอมูล ๑. จ.สอ.บุญรอด พจนปริญญา อายุ ๘๗ ป อยูบานเลขที่ ๑๐๓/๑๔ บานเขาเสด็จ ต. หนอง สาหราย อ.ปากชอง จ. นครราชสีมา สัมภาษณเมื่อ ๒๔ เมษายน ๒๕๕๙ ๒. นางพิรุณ พจนปริญญา อายุ ๘๔ ป อยูบานเลขที่ ๑๐๓/๑๔ บานเขาเสด็จ ต. หนองสาหราย อ.ปากชอง จ. นครราชสีมา สัมภาษณเมื่อ ๒๔ เมษายน ๒๕๕๙ ๓. นางเฉลิมศรี กัลยารัตน อายุ ๖๘ ป อยูบานเลขที่ ๑๔๓/๓๙ ถนนสุรนารายณ ต.ในเมือง อ. เมือง จ.นครราชสีมา สัมภาษณเมื่อ ๔ พฤษภาคม ๒๕๕๙

หนา ๑๕

สวนที่ ๒ การบริหารจัดการ สํานักศิลปะและวัฒนธรรม ในปงบประมาณ ๒๕๖๑ ไดปรับกระบวนทัศนในการพัฒนา ซึ่งปรากฏ อยูในยุทธศาสตร การพัฒนาสํานักศิลปวัฒนธรรม ประเด็นยุทธศาสตรที่ ๓ การเสริมสรา งศักยภาพแหลง เรียนรูทางศิลปวัฒนธรรม โดยบูรณาการงานของทั้งองคกรเพื่อนําไปสูการพัฒนาที่เปนรูปธรรม มุงสูการเปน ศูนยการเรียนรูชั้นนําของภาคอีสาน มีระบบการบริหารจัดการดังนี้ ๒.๑ โครงสรางการแบงสวนงานภายในสํานักศิลปะและวัฒนธรรม

หนา ๑๖

กลุมงานหอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู เปนหนึ่งใน ๓ กลุมงานของสํานักงานผูอํานวยการสํานัก ศิลปะและวัฒนธรรม ประกอบไปดวย ๒ งาน ไดแก งานบริการหอศิลปและหอวัฒนธรรมและงานสงเสริม และพัฒนาศูนยการเรียนรูทางศิลปวัฒนธรรม ๒.๒ โครงสรางภาระงานสํานักศิลปะและวัฒนธรรม

กลุมงานหอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู มีภาระงานที่ไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ ดังนี้ - งานบริก ารหอศิ ลป และหอวั ฒนธรรม ประกอบด ว ย หน ว ยสํา รวจและจั ดเก็ บ ข อ มู ล ทาง ศิลปวัฒนธรรม, หนวยทะเบียนศิลปวัตถุ และหนวยพัฒนาและซอมบํารุงหอศิลปและหอวัฒนธรรม - งานสง เสริมและพัฒนาศูนยการเรียนรูทางศิ ล ปวัฒนธรรม ประกอบดว ย หนวยบริการศูน ย เรียนรูทางศิลปวัฒนธรรม และหนวยพัฒนาและสงเสริมการเรียนรูทางศิลปวัฒนธรรม หนา ๑๗

๒.๓ โครงสรางบุคลากร

ผศ.ดร ณัฐกิตติ์ อินทรสวรรค ผูอํานวยการสํานักศิลปะและวัฒนธรรม

ผศ.ดร.ณัฏฐินี ทองดี รองผูอํานวยการฝายหอวัฒนธรรม และศูนยการเรียนรู

นายธนัช แววฉิมพลีสกุล รักษาราชการแทนหัวหนาสํานักงานผูอํานวยการ หนา ๑๘

นายชุตินันท ทองคํา นักวิชาการศึกษา ระดับปฏิบัติการ หัวหนากลุมงานหอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู ๒.๔ การวิเคราะหองคประกอบของงาน การวิเคราะหองคประกอบของงานบริการหอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู เพื่อใหมองเห็นแนวทาง และภาระงานที่สํานักศิลปะและวัฒนธรรมตองเตรียมรองรับ การทํางานใหครอบคลุม เพื่อใหเกิดความพึง พอใจสูง สุดของผูรับ บริการ จึง ทํา การวิเคราะหโดยใชพิพิธ ภัณฑ เมือ งนครราชสีมาเปนกรณีศึกษา พบ รายละเอียดดังนี้

หนา ๑๙

ลักษณะงานที่ปฏิบัติ สามารถแบงออกเปน ๘ ดาน ดังนี้ ๑. งานดานนิทรรศการ ประกอบดว ย ๒ ลักษณะ คือ การพัฒนารูปแบบการจัดแสดง และการ ซอมบํารุง บํารุงรักษา ตรวจสอบสภาพ ความเรียบรอย และความสะอาด เพื่อใหพรอมตอการบริการ อยู เสมอ ๒. การใหบริการผูชม - การบรรยายใหความรูแกผูชมโดยวิทยากร หรือมัคคุเทศก หรือการจัด กิจกรรมสงเสริมการเรียนรู ๓. การบริหารวัตถุพิพิธภัณฑ การสงวนรักษาโบราณวัตถุ วัตถุจัดแสดง และวัตถุพิพิธภัณฑ ให ปลอดภัย ลดความเสียหายอันเกิดจากการเสื่อมสภาพ หรือการชํารุดตามกาลเวลา ๔. การตลาดพิพิธภัณฑ – การพัฒนาของที่ระลึกเพื่อการจํา หนา ย หรือการพัฒนาหลักสูตรการ ฝกอบรม โดยอาจจะเปนการหารายไดเพื่อสนับสนุนพิพิธภัณฑ หรือการขอรับการสนับสนุนงบประมาณจาก หนวยงานภายนอก ๕. งานดา นการพัฒนาเครือ ข า ยแหลง เรี ยนรู - พั ฒ นาเครื อข า ยความร ว มมื อ ทั้ งในดา น พิพิธภัณฑ/แหลงเรียนรู และดานองคความรู ภูมิปญญาทองถิ่น ๖. การดูแลรักษาพื้นที่อํานวยความสะดวก การดูแล รักษา ปรับปรุงภูมิทัศนใหเกิดความสวยงาม และครบถวนตามองคประกอบของแหลงเรียนรู อาทิ สถานที่จอดรถ หองน้ํา ตัวอาคาร บริเวณโดยรอบของ แหลงเรียนรู หรือปายบอกทาง ๗. งานดา นการประชาสัมพันธ - การเผยแพร ถา ยทอดสูส าธารณชน ให ไดทั้ งประสบการณ ความรูและความเพลิดเพลิน และเพื่อพัฒนาภาพลักษณของพิพิธภัณฑ ๘. งานดานการพัฒนาบุคลากร - การพัฒนาบุคลากรในดา นตา งๆ อาทิ เทคนิคในการนํา เสนอ ทักษะในการเปนมัคคุเทศก พรอมทั้งขอมูลเกี่ยวกับแหลงเรียนรูทางศิลปวัฒนธรรม ขอมูลพัฒนาการทาง ประวัติศาสตร และบริบทใกลเคียง โดยเมื่อพิจารณาลักษณะงานในเบื้องหนาและเบื้องหลัง พบรายละเอียด ดังนี้ หนาฉาก หลังฉาก ภาพลักษณ ภาพลักษณ - การจัดแสดงนิทรรศการ - การรวบรวม สืบคนวัตถุ - กิจกรรมการศึกษา เผยแพรความรู - การศึกษาคนควา - การนําชม (วิทยากร, มัคคุเทศก) - การนุรักษ ดูแลรักษาวัตถุ - ประชาสัมพันธ - การทํานุบํารุง หนา ๒๐

การปฏิบัติงาน การเผยแพร การนําชม สิ่งพิมพ กิจกรรม เครือขาย ฯลฯ ที่ตองตอเนื่อง สม่ําเสมอ มีเอกลักษณนาสนใจ และทันตอเหตุการณ

การปฏิบัติงาน การดูแลรักษา ทํานุบํารุง พัฒนา/ปรับปรุง ถูกตอง ทันสมัย สวยงาม สะอาด - ขอมูล วัตถุจัดแสดง - เทคโนโลยีการนําเสนอ - บุคลากร - อาคารสถานที่ สภาพแวดลอม สิ่งอํานวยความสะดวก

๒.๕ งบประมาณ - งบประมาณกลุมงานหอวัฒนธรรมและศู นย การเรี ยนรู ที่ ไ ด รั บ จั ดสรรจากสํ า นั กศิ ล ปะและ วัฒนธรรม ประจําปงบประมาณ ๒๕๖๑ จํานวน ๖๕,๐๐๐ บาท (หกหมื่นหาพันบาทถวน) ๒.๖ รูปแบบการดําเนินงาน ๒.๖.๑ รูปแบบการดําเนินงานของพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ระเบียบการเขาชม - แตงกายสุภาพ ระวังกิริยามารยาท และหามสงเสียงดังรบกวนผูอื่น - หามนําอาหาร เครื่องดื่มทุกประเภทเขาในบริเวณอาคารพิพิธภัณฑ - กรณีมาเปนหมูคณะ และขออนุญาตรับประทานอาหาร ตองนําเศษขยะ วัสดุบรรจุอาหาร น้ําดื่ม กลับไปและตองรับประทานในพื้นที่ๆ ไดรับอนุญาตเทานั้น - ในกรณีเขาชมเปนหมูคณะ และตองการความสะดวกรวดเร็วตองติดตอแจงการเขาชมเปนหนังสือ ลวงหนาไมนอยกวา ๓ วันทําการ - หามสูบบุหรี่ภายในอาคารโดยเด็ดขาด ทั้งนี้จะสูบบุหรี่ไดเฉพาะพื้นที่ๆอนุญาตไวเทานั้น

หนา ๒๑

ขั้นตอนการใหบริการ ขั้นตอนการใหบริการ ไดแบงออกเปน ๔ กรณี ตามลักษณะของผูมาเยี่ยมชม ดังนี้ - กรณีที่ ๑ ผูเยี่ยมชมทั่วไป (ไมไดแจงลวงหนา) - กรณีที่ ๒ มาเยี่ยมชมมาเปนหมูคณะ - กรณีที่ ๓ ผูเยี่ยมชมเปนชาวตางชาติ - กรณีที่ ๔ สื่อมวลชน ขั้นตอนการใหบริการแกผูมาเยี่ยมชม แบงได ๔ กรณี ตามลักษณะหรือวัตถุประสงคของผูมาเยี่ยม ชม ดังนี้ กรณีที่ ๑ ผูเยี่ยมชมทั่วไป (ไมแจงลวงหนา) ติดต่อ เจ้ าหน้ าที

แจกเอกสารประกอบการชม

มัคคุเทศก์ นําชม พร้ อมบรรยายเนื อหาความรู ้ ทีจัดแสดง

ชมพิพิธภัณฑ์ ตามอัธยาศั ย

ลงชือผู ้ เข้ าเยียมชม หรื อในสมุ ดเยียม กรอกแบบประเมิน ความพึงพอใจ เจ้ าหน้ าทีบันทึกสถิติ ผู ้ เยียมชม

หนา ๒๒

กรณีที่ ๒ ผูเยี่ยมชมมาเปนหมูคณะ (แจงลวงหนากอน ๓ วันทําการ)

๑. ขั้นตอนขออนุญาตเขาชม ผู ้ ใช้ บริการ ทํ าหนังสือราชการ, บันทึกข้ อความ, กรอกแบบฟอร์ มขอเข้ าชม

ธุรการรับรับหนังสือขอเข้ าชม

ตรวจสอบ/เช็คตารางการเข้ าชมพิพิธภัณฑ์ เสนอผู ้ อํานวยการพิจารณาอนุมัติ (ไม่เกิน ๑ วั นทําการ) หากไม่อนุมัติแจ้ งกลับ ไปยังผู ้ ขอเข้ าชม

ผู ้ อํานวยการอนุมัติ การเข้ าชม

แจ้ งเจ้ าหน้ าทีผู ้ ปฏิบัติงาน

แจ้ งวิทยากร/มัคคุเทศก์ หากมีการขอใช้ บ ริ การ

เจ้ าหน้ าทีผู ้ ปฏิบ ัติ จัดเตรี ยม อุปกรณ์ สถานที ให้ พร้ อมบริการ

หนา ๒๓

๒. ขั้นตอนการใหบริการ (ในลักษณะหมูคณะ) เจ้ าหน้ าทีผู ้ ปฏิบ ัติงาน ประสานไปยังผูป้ ระสานขอเข้ าชม นําผู ้ เข้ าชมไปยังจุดพัก สวนนํ าพุ/ ห้ องประชุม ๑๐.๒๑ / สนามหน้ าสํานักฯ แจกเอกสารประกอบการชม / โบรชัวร์ แบ่งผู ้ เข้ าชมเป็ นกลุ่ม กลุ่มละ๒๐ – ๒๕ คน ผู ้ อํานวยการ หรือผู ้ แทน กล่าวต้ อนรับผู ้ เยียมชม

นําผู ้ เข้ าชม เข้ าชมพิพิธภัณฑ์ ตามกลุ่มทีได้ จัดไว้ ตามอัธยาศั ย

นําชมโดยวิทยากร / มัคคุเทศก์ บรรยายเนื อหาความรู ้ ทีจัดแสดง

ลงชือผู ้ เข้ าชม หรื อในสมุ ดเยียม ถ่ายภาพหมู ่เป็ นทีระลึก เจ้ าหน้ าทีผู ้ ปฏิบัติงานบันทึกสถิติผู ้ ชม

หนา ๒๔

กรณีที่ ๓ ผูเยี่ยมชมชาวตางชาติ

ติดต่อ เจ้ าหน้ าที

แจ้ งมัคคุเทศก์ / วิทยากร ของพิพิธภัณฑ์ทีสามารถสือสาร ภาษาต่างประเทศ

ประสานขอความอนุเคราะห์ ผู ้ แปลภาษาต่างประเทศจาก กองวิเทศสัมพันธ์

ผู ้ ชมต้ องการชม ตามอัธยาศั ย

แจกเอกสารนําชม ฉบับภาษาอังกฤษ

แจกเอกสารนําชม ฉบับภาษาอังกฤษ นําชม พร้ อมบรรยายเนื อหาความรู ้ ที จัดแสดงเป็ นภาษาต่างประเทศ

ชมพิพิธภัณฑ์ ตามอัธยาศั ย

ลงชือผู ้ เข้ าเยียมชมหรือ ในสมุดเยียม

เจ้ าหน้ าทีบันทึกสถิติ ผู ้ เยียมชม

หนา ๒๕

กรณีที่ ๔ สื่อมวลชน

๑. ขั้นตอนขออนุญาต ถายทําภาพนิ่งหรือภาพเคลื่อนไหว / สัมภาษณ สือมวลชน ทําหนังสือขออนุญาต ถ่ายทํา/สัมภาษณ์

ธุรการรับหนังสือขออนุญาตถ่ายทํา/สัมภาษณ์

ตรวจสอบ/เช็คตารางการเข้ าชมพิพิธภัณฑ์ เสนอผู ้ อํานวยการพิจารณาอนุมัติ (ไม่เกิน ๑ วั นทําการ) หากไม่อนุมัติแจ้ งกลับ ไปยังผู ้ ขอ

ผู ้ อํานวยการอนุมัติ ถ่ายทํา/สัมภาษณ์

แจ้ งเจ้ าหน้ าทีผู ้ ปฏิบัติงาน

ผู ้ ให้ สัมภาษณ์

เจ้ าหน้ าทีผู ้ ปฏิบ ัติ จัดเตรี ยม อุปกรณ์ สถานที ให้ พร้ อมบริการ

หนา ๒๖

๒. ขั้นตอนการใหบริการตอสื่อมวลชน

เจ้ าหน้ าที/ผู ้ ปฏิบัติงาน ประสานไปยังผูป้ ระสานสือมวลชน

นําสือมวลชนไปห้ องรับรอง / ห้ องประชุม บริ การเครื องดืม / อาหารว่าง มอบเอกสาร / เนื อหาพิพิธภัณฑ์ หรื อประเด็นทีเกียวข้ อง

ดําเนินการถ่ายทํา

ดําเนิน การสัมภาษณ์

ถ่ายภาพขณะดําเนินงาน

ลงชือผู ้ เข้ าชม หรื อในสมุ ดเยียม เจ้ าหน้ าทีผู ้ ปฏิบ ัติงานบันทึกสถิติผู ้ ชม

หนา ๒๗

สวนที่ ๓ ผลการปฏิบัติงาน ปงบประมาณ ๒๕๖๑ (๑ ตุลาคม ๒๕๖๐ – ๓๐ กันยายน ๒๕๖๑)

๑. โครงการประยุกตการใชเทคโนโลยี QR Code ในพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา การนําเทคโนโลยี QR Code มาประยุกตใชในพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา มีวัตถุประสงค ๑) เพื่อ ประยุกตใชเทคโนโลยี QR Code กับพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ๒) เพื่ออํานวยความสะดวกในการเยี่ยม ชมพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา โดยออกแบบใหสามารถใชงานผานโปรแกรมบนโทรศัพทเคลื่อนที่ดว ยการ อานขอมูลจากคิวอารโคด โดยผูเขาเยี่ยมชมสามารถไดรับความรูและขอมูลตาง ๆ ของพิพิธ ภัณฑผา น QR Code ตามความตองการและความสนใจของตนเองไดอยา งทั่ว ถึง และยั งชว ยส งเสริมใหมีการเข าชม พิพิธ ภัณฑมากขึ้น คณะทํางานไดพัฒนาจุ ดในการอา นทั้งสิ้น ๒๐ จุดกระจายออกไปตามหอ งจั ด แสดง นิทรรศการพัฒนาการทางประวัติศาสตรเมืองนครราชสีมา ทั้ง ๗ หอง ผลการประเมินจากผูใช จํานวน ๑๐๐ คน พบวาผูใชบริการมีความพึงพอใจในภาพรวมอยูที่ระดับมากที่สุด เพื่อพิจารณาเปนรายดานพบวา อยูในระดับมากที่สุดทุกดาน

ขั้นตอนการพัฒนา ๑. รวบรวม และวิเคราะหขอมูล ที่มีความเชื่อมโยงกับนิทรรศการ หรือวัตถุจัดแสดงในพิพิธ ภัณฑ เมืองนครราชสีมา ๒. ทําการนํา Link สื่อการเรียนรูมาสรางเปน QR Code ดวยโปรแกรมในเวอรชันออนไลน ๓. ปริ๊นใสกระดาษและติดลงบนกระดาษลัง (วัสดุเหลือจากการใชงาน)

หนา ๒๘

๔. การทดลองอาน QR Code ดวยApplication Line

๕. นําไปติดยังจุดใกลกับนิทรรศการหรือวัตถุจัดแสดงโดยพิจารณาไมใชเดนเกินไป หรือมีความรก รบกวนวัตถุจัดแสดง

หนา ๒๙

ผลการดําเนินการจัดทํา QR Code ในพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา No. เนื้อหา ๑. รายการประวัติศาสตรนอกตํารา ตอน บานโนนวัด

ลักษณะของขอมูล youtube.com

๒. คูมือประกอบนิทรรศการ ขาว เกลือ โลหะ โดย สพร.

Pdf Files

๓. โนนวัด สุสานสรางชีวิต โดย คุณธนินรัฐ ศักดาพิสิษฐ

youtube.com

หนา ๓๐

No. เนื้อหา ๔. รายการคันฉองสองไทย ตอน ธรรมจักรเสมาราม

ลักษณะของขอมูล youtube.com

๕. จารึกศรีจนาศะ โดย ศูนยมานุษยวิทยาสิรินธร

www.sac.or.th

๖. จารึกบออีกา โดย ศูนยมานุษยวิทยาสิรินธร

www.sac.or.th

๗. รายการคันฉองสองไทย ตอน เมืองเสมา

youtube.com

หนา ๓๑

No. เนื้อหา ๘. จารึกเมืองเสมา โดย ศูนยมานุษยวิทยาสิรินธร

ลักษณะของขอมูล www.sac.or.th

๙. วิดิทัศนอุทยานประวัติศาสตรพิมาย ผลิตโดยกรมศิลปากร

youtube.com

๑๐. การตูนการบูรณปราสาทหินพิมาย โดย กรมศิลปากร

youtube.com

๑๑. กําแพงเมืองนครราชสีมา โดย คุณสมเดช ลีลามโนธรรม

Pdf Files

หนา ๓๒

No. เนื้อหา ๑๒. รายการพินิจนคร ตอน นคราแหงยาโม

ลักษณะของขอมูล youtube.com

๑๓. รายการทีวีจออีสาน ตอน พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา (ตัดเฉพาะชวงหนาบัน)

youtube.com

๑๔. ภาษาโคราช โดย ผศ.นฤมล ปยวิทย

Pdf Files

๑๕. กลุมชาติพันธุในจังหวัดนครราชสีมา โดย ผศ.นฤมล ปยวิทย

Pdf Files

หนา ๓๓

No. เนื้อหา ๑๖. เอกสารประกอบนิทรรศการหลงรัก โดย สถาบันพิพิธภัณฑการเรียนรูแหงชาติ

ลักษณะของขอมูล Pdf Files

๑๗. วิดิทัศนมาตรฐานทารําเพลงโคราช โดย ผศ.เรขา อินทรกําแหง

youtube.com

๑๘. หนังสือเพลงโคราช เลม ๑

Pdf Files

๑๙. หนังสือเพลงโคราช เลม ๒

Pdf Files

หนา ๓๔

No. เนื้อหา ๒๐. รายการของไทยรัฐทีวี วิกฤตแมวสีสวาด

ลักษณะของขอมูล youtube.com

ผลการประเมินความพึงพอใจของผูใชงาน QR Code ในพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา

หนา ๓๕

คณะทํา งานได ทํ า การเปด รั บ การประเมิ น ในระบบออนไลน จากผู เ ข า ชมพิ พิ ธ ภั ณ ฑ เมื อ ง นครราชสีมามาจํานวน ๑๐๐ คน ในชวงเดือนมิถุนายน – กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ โดยมีผลการประเมินโดย สรุป ดังนี้ ๑. ความพึงพอใจของผูใชบริการในภาพรวม

หนา ๓๖

ผูตอบแบบประเมินมีความพึงพอใจตอการใชงาน QR Code ในพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาใน ภาพรวม อยูในระดับ มากที่สุด ๔.๙๐ โดยส ว นใหญ มีความพึ งพอใจในระดับ มากที่ สุด ถึง ร อยละ ๙๓ รองลงมาพอใจในระดับมาก รอยละ ๖

๒. ความพึงพอใจดานความนาเชื่อถือของขอมูล

หนา ๓๗

๓. ความพึงพอใจดานความสะดวกในการใชขอมูล

๔. ความพึงพอใจดานความนาสนใจของขอมูล

๕. ความพึงพอใจดานความทันสมัยของขอมูล

หนา ๓๘

๖. ความพึงพอใจดานประโยชนตอการใชงาน ศึกษาคนควา

๗. ขอเสนอแนะเพิ่มเติม มีผูแสดงความคิดเห็น ๓ ขอ ดังนี้ ๑) นาจะเพิ่มจุดยิง qr code อีกสักนิด ๒) ชื่นชอบเพราะสามารถโหลดหนังสือบางเลมได

หนา ๓๙

๒. การพัฒนาแหลงเรียนรูโ ดยการเพิ่มเติมเนื้อหาภาษาอังกฤษในนิทรรศการของพิพิธภัณฑ เมืองนครราชสีมา โครงการพัฒนาแหลงเรียนรูโดยการเพิ่มเติมเนื้อหาภาษาอังกฤษในนิทรรศการของพิพิธภัณฑเมือง นครราชสีมา เปนการดําเนินการเพิ่มเนื้อหาภาษาอังกฤษในบริเวณนิทรรศการพัฒนาการทางประวัติศาสตร ของเมืองนครราชสีมา โดยเพิ่มเติมใน ๒ สวน คือ สวนอธิบายเนื้อหาในนิทรรศการ และสวนปายแสดงวัตถุ จัดแสดง ซึ่งมีผลในการดําเนินงาน ดังนี้

ปายนิทรรศการ 1. หองตนกําเนิดอารยธรรม โครงกระดูกมนุษยสมัยกอนประวัติศาสตรบานดานทองหลาง อ.โนนสูง

ยุคสมัยทางประวัติศาสตร

หนา ๔๐

ภาพเขียนสีเขาจันทนงาม

ศิลปะถ้ํา

หนา ๔๑

2. หองสมัยทวารวดี ธรรมจักรศิลาจําลอง

เมืองเสมา

เมืองศรีจนาศะปุระ

หนา ๔๒

พระพุทธรูปปางไสยาสน

3. หองสมัยลพบุรี (เขมร) เมืองพิมาย

หนา ๔๓

อโรคยาศาล

แหลงหินตัด

ปราสาทหินพนมวัน

หนา ๔๔

4. หองสมัยอยุธยา การออกแบบเมืองนครราชสีมา

5. หองสมัยรัตนโกสินทร ทาวสุรนารี

6. หองมหานครแหงอีสาน - ไมมีการดําเนินการ

หนา ๔๕

7. หองของดีเมืองโคราช แมวโคราช แมวสีสวาด

ผาหางกระรอก

หนา ๔๖

คําอธิบายวัตถุพิพิธภัณฑ 1. หองตนกําเนิดอารยธรรม ภาชะดินเผาสมัยกอนประวัติศาสตร ทรงปากแตร

ภาชะดินเผาสมัยกอนประวัติศาสตร แบบพิมายดํา

โมเดลแหลงโบราณคดีบานโนนวัด

หนา ๔๗

2. หองสมัยทวารวดี - ไมมีการดําเนินการ

3. หองสมัยลพบุรี (เขมร) ศิวลึงก

ชิ้นสวนเสาประดับกรอบประตู

หนา ๔๘

นาคประดับชายคาปราสาท

แทนบรรจุวัตถุมงคล

หินแกะสลักรูปพระพิฆเณศ

หนา ๔๙

4. หองสมัยอยุธยา - ยังไมมีการดําเนินการ

5. หองสมัยรัตนโกสินทร เหรียญกษาปณตางประเทศ

เงินอีแปะจีน

เงินปกระเบื้องและถุงใสเงิน

หนา ๕๐

ราชกิจจานุเบกษา

ตราประทับ

เครื่องชั่งทอง และปากกาขนนก

หนา ๕๑

5. หองมหานครแหงอีสาน ปนใหญขนาดเล็ก

แผนที่ไปรษณี รศ. 115

กระบอกใสแผนที่

หนา ๕๒

เครื่องลายคราม และเครื่องเบญจรงค

เชี่ยนหมากอีสาน

7. หองของดีเมืองโคราช - ไมมีการดําเนินการ

หนา ๕๓

๓. ผลการปฏิบัติงานการบริหารจัดการพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ปจจุบันพิพิธ ภัณฑเมืองนครราชสีมา จัดแบงพื้นที่การจัดแสดงออกเปน ๒ สว น ดวยกัน คือ ๑) นิทรรศการพัฒนาการทางประวัติศาสตรจังหวัดนครราชสีมา เปนสวนภายในอาคาร อยูบริเวณ ชั้น ๒ ของ อาคาร ๑๐ และ ๒) เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา สวนการแสดงกลางแจง ซึ่งจัดสรางโดย คณะศิษยเกาฯ และมอบใหมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมาในเดือนธันวาคม ๒๕๕๙ และมหาวิทยาลัย มอบใหสํานักศิลปะและวัฒนธรรมเปนผูดูแล ดังนั้นการดําเนินงานของพิพิธ ภัณฑจึงมีการดํา เนินงานใน ๒ มิติไปพรอมๆ กัน ซึ่งมีผลการดําเนินงานโดยสังเขป ดังนี้ ๓.๑ ดานการจัดแสดงนิทรรศการ ประสานการติดตั้งปายสื่อความหมาย Khorat Geopark ๑๗ ตุลาคม ๒๕๖๐

นําธรณีประตูบริเวณจุดเชื่อมตอออก (สะดุดบอย) หองทวารวดีกับหองลพบุรี

เติมหลอดไฟ (หลอดตะเกียบ) ในหองสมัย

Logo Khorat Geopark

รัตนโกสินทร

หนา ๕๔

ปรับแตงตูจัดแสดงเครื่องปนดินเผาสมัยกอน ประวัติศาสตร - ผูชมสามารถจับของจริงได

ติดตั้งหนังสือประกอบการคนควาในพิพิธภัณฑ

ปรับตูจัดแสดงผาหางกระรอก

ปรับแตงทางขึ้นบันได (ผนังไมเรียบ)

ติดตั้งผาขาวมาบริเวณทางออก เพื่อพรางตาไมให ผูชมที่เขามาใหมมองเห็นดานใน

ติดตั้งปายกลุมชาติพันธุในจังหวัดนครราชสีมา

จัดแสดงสามลอบริเวณทางเขาพิพิธภัณฑ

ปรับปรุงจุดเซ็นตเยี่ยม

หนา ๕๕

ยืมเหรียญรางวัลการแขงขันวิ่ง ในพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา มาจัดแสดงในสวนมหานครแหงการกีฬา

ติดตั้งปายแผนที่ลาลูแบรในหองอยุธยา

การปรับปรุงจุดเซ็นตเยี่ยม

ทําทอน้ําสมัยอยุธยามาจัดแสดง

ทําปายชี้ลูกศรทาเขา

หนา ๕๖

เพิ่มคําอธิบายในโมเดลเมืองนครราชสีมา

ตกแตงบริเวณทางขึ้นเพิ่มเติม

ติดตั้งปายเพิ่มเติมที่ไดรับบริจาค จากมิวเซียมสยาม จัดแสดงเครื่องปนดินเผาดานเกวียน

หนา ๕๗

เพิ่มภาพถายบริเวณโมเดลหองอยุธยา

ตกแตงปายสํานักศิลปะฯ ดวยเครื่องปนดินเผา

จัดแสดงตํานานเพลงโคราชฉบับการตูน

ติดตั้งปายใหขอมูลอุทยานธรณีโคราช

ใชผาขาวมาเปนมานกรองแสงบริเวณทางขึ้นอาคาร

หนา ๕๘

เพิ่มปายวัตถุที่เคยถูกยืมไปจัดแสดงที่มิวเซียมสยาม เพื่อดึงดูดความสนใจของผูชม

จัดหาเหรียญที่ระลึกประจําจังหวัดมาจัดแสดง

หนา ๕๙

๓.๒ งานดานการประชาสัมพันธ ปฏิทินมหาวิทยาลัย ๒๕๖๑

ลงประชาสัมพันธในเว็บไซต ททท.

วารสารหอการคาจังหวัดนครราชสีมา

นิตยสารไทยแลนดจีโอกราฟฟก

กิจกรรมออเจาของโรงเรียนมัธยมดานขุนทด เมื่อ วันที่ ๓ เมษายน ๒๕๖๑

หนา ๖๐

การถายทํารายการกระจกหกดาน ตอน เพลงของยา

การถายทํารายการเช็คอินเมืองไทย

โม ณ เรือนโคราช

การปรับปรุงเว็บไซต

วิดิทัศนของกลุมนครชัยบุรินทร

หนังสือพิมพทองถิ่น

มอรมูฟลงการไดรับรางวัล

หนา ๖๑

โคราชเมืองที่คุณสรางได

ติดตั้งปาย เรือนโคราช รางวัลพระราชทาน

๓.๓ งานบริหารวัตถุพิพิธภัณฑ - รับบริจาคอาวุธทําจากหิน และเศษภาชนะดินเผาสมัยกอนประวัติศาสตร จากการคนพบในพื้นที่ อําเภอวังน้ําเขียว จังหวัดนครราชสีมา

- การทําความสะอาดคลังวัตถุพิพิธภัณฑประจําป

หนา ๖๒

- การจัดทําคําอธิบาย ปายจัดแสดงวัตถุในคลังวัตถุพิพิธภัณฑ

- การรวมทดลองและเปนกลุมตัวอยางในการศึกษาวิจัย การปองกันแมลงในพิพิธภัณฑและคลัง วัตถุพิพิธภัณฑ กับคณะนักวิจัยจากสถาบันพิพิธภัณฑการเรียนรูแหงชาติ

๓.๔ งานดานการพัฒนาบุคลากร - พบปะเครือขายนักโบราณคดี ดร.ไนเจล ชาง ณ แหลงขุดคนทางโบราณคดีโนนบานจาก บา น หนองเครือชุดพัฒนา ตําบลลําคอหงษ อําเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา ๘ ธันวาคม ๒๕๖๐

หนา ๖๓

- ศึกษาดูงานการจัดงาน Night at the Museum และนิทรรศการชุดใหมถอดรหัส ไทยของมิว เซียมสยาม ตามคํา เชิญ ของงานเครือ ขาย มิว เซียมสยาม สถาบันพิพิธภัณฑการเรียนรูแ หงชาติ , พิพิธ บางลําภู และพิพิธภัณฑเรียนรูการลงทุน ในวันที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๖๐

- ศึกษาดูงานศูนยวัฒนธรรมเฉลิมราชทุงหวา และสํานักงานอุทยานธรณีสตูล ระหวางวันที่ ๑๐ – ๑๓ ธันวาคม ๒๕๖๐

หนา ๖๔

- การอบรมเชิงปฏิบัติการ การอนุรักษวัตถุพิพิธภัณฑประเภทผาและสิ่งทอ เมื่อระหวางวันที่ ๒๑ – ๒๓ มีนาคม ๒๕๖๑ ณ สถาบันพิพิธภัณฑการเรียนรูแหงชาติ กรุงเทพฯ

การศึกษาดูงานหองปฏิบัติการคลังวัตถุพิพิธภัณฑ สถาบันพิพิธภัณฑการเรียนรูแหงชาติ กทม. เมื่อ 21 มีนาคม 2561

หนา ๖๕

- การศึกษาดูงานนิทรรศการชุดใหม ของมิวเซียมสยาม ชุด ถอดรหัสไทย เมื่อ 21 มีนาคม 2561

๓.๕ งานดานการพัฒนาเครือขายแหลงเรียนรู - การนํา เสนอขอมูลพิพิธ ภัณฑเมืองนครราชสีมาเพื่อรับการพิจารณาคัดเลือกใหเปนพิพิธ ภัณฑ ตนแบบพิพิธ ภัณฑการเรียนรู ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๒๖-๒๗ ธ.ค. ๒๕๖๐ ณ โรงแรมดุสิตปริ๊นเซส จังหวัดนครราชสีมา

หนา ๖๖

- คณะทํางานตรวจสอบความถูกตองการนําเสนอเนื้อหาดานประวัติศาสตร ในงานกินเขาค่ํารําบูชา สักการะทาวสุรนารี เนื่องในโอกาสครบรอบ ๑๙๐ ป สถาปนาทาวสุรนารี ๙-๑๐ ธันวาคม ๒๕๖๐ จัดโดย กองทัพภาพที่ ๒ รวมกับองคกรปกครองทองถิ่นจังหวัดนครราชสีมา

หนา ๖๗

- สภาวัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมาขอความอนุเคราะหในการจัดนิทรรศการ พระบารมีปกเกลา ชาวนครราชสีมาเฉลิมพระเกียรติส มเด็จ พระเจ าอยูหั ว รัช การที่ ๑๐ เมื่ อวั นที่ ๒๙ กรกฎาคม ๑๕๖๑ ณ สโมสรรวมเริงชัย คายสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา

- การรวมสนับสนุนขอมูลทางวิชาการในการดําเนินงาน การขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปญญาทาง วัฒนธรรม ประจําป ๒๕๖๑ เรื่อง ภาษาโคราช

- สํานักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฏรธานี ศึกษาดูงาน เรื่องการบริหาร จัดการพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา และการบริหารจัดการคลังวัตถุพิพิธภัณฑ

หนา ๖๘

เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา - การปรับปรุงภูมิทัศนหนาเรือนโคราช ใชงบประมาณมหาวิทยาลัย (๒๕๖๑) จํานวน ๒๐๒,๔๕๐ บาท เริ่มดําเนินการในชวงตนเดือนตุลาคม ๒๕๖๐ โดยเปนการปรับปรุงลวงหนากอนทําสัญญา เพื่อใหทัน การใชงาน NRRU Show & Share 2017 ประกอบดวยงานปรับพื้นที่ ลงหนาดิน ปูหญา วางทอระบายน้ํา และบอพักน้ํา โดยตรวจรับไปเมื่อวันที่ ๑๓ กุมภาพันธ ๒๕๖๑

กอนปรับปรุง

- ถายภาพเพื่อเปนตนทุน (Footage) ในการประชาสัมพันธ

หนา ๖๙

ปรับเปลี่ยนฝาทอ

ทํารั้วบริเวณใกลเรือน

- หลักสูตรนาฏศิลปไทย ขอใชเรือนโคราช จัดแสดง "นาฏการลีลาละครรํา เงาะปา ” ๒๔ พ.ย. ๒๕๖๐ โดยไดเสริมแรงดานการประชาสัมพันธดวยการเชิญสื่อมวลชนเพื่อนําเสนอขา ว กระตุนใหเรือ น โคราชเปนที่รูจักมากขึ้นผานกิจกรรมที่จัดขึ้นบริเวณเรือนโคราช

- คณะกรรมการ Km มหาวิทยาลัย จัดงานมหกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู NRRU Show and Share 2017

หนา ๗๐

- บัณฑิตวิทยาลัยขอใชเรือนโคราช จัดเลี้ยงในงาน 8th GRC 2017 ๓ ธ.ค. ๒๕๖๐

- พิธีมงคลสมรสแบบโคราช “เสนผี” ผศ.ดร.นวลระวี จันทนลุน และคุณพชร กระตายทอง โดยได ดําเนินการจัดเก็บขอมูลพิธีกรรม อยูระหวางการเขียนใหเปนบทความทางวิชาการ

หนา ๗๑

- ปกหมุดเพื่อเพิ่ม Location Google

จัดหาของประดับในครัวเพิ่มเติม

Map เดิ่นหนาเรือนโคราช

- จัดทํา เอกสาร “เรือนพอคง เรือนโคราช มหาวิทยาลัย ราชภัฏนครราชสี มา” ประกอบการ พิ จ ารณารางวัล อนุรักษศิล ปสถาปตยกรรมดี เด น นํ า เสนอต อสมาคมสถาปนิ กสยามในพระบรม โดย คณะกรรมการประเมินไดดําเนินถายภาพประกอบการประเมินในวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๖๐

หนา ๗๒

- ปรับปรุงพื้นที่ลานขางเรือนทิศตะวันตก

- การปลูกตนไมเพิ่มเติมในบริเวณโดยรอบเรือนโคราช

หนา ๗๓

- คุณยายพิรุณหลานพอคง บริจาคสิ่งของประกอบเรือนเพิ่มเติม

- ติดตั้งผาขาวมาประดับพื้นที่

หนา ๗๔

- การจัดซุมถายภาพในชวงการซอมรับพระราชทานปริญญาบัตร

หนา ๗๕

การดําเนินการพิเศษอื่นๆ - การประกวดนําเสนอบทความ Best Practice: องคความรูที่ซอนอยูในเรือนโคราช ๒๐ ตุลาคม ๒๕๖๐ ไดรับรางวัลชนะเลิศดานศิลปวัฒนธรรม และดานการนําเสนอนิทรรศการ (๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๖๐)

- นายชุตินันท ทองคํา หัวหนากลุมงานหอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู ไดรับการคัดเลือกให นําเสนอบทความและนําเสนอในการประชุมวิชาการดานพิพิธภัณฑ ASEAN Museum Forum 2018 : Museum Media : Connecting Museums, Converging People สื่อ สาระ เชื่อมพิพิธภัณฑ โยงผูคน บทความเรื่อง “พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมากับการสื่อสารโดยใชฐานความรูเปนตนทุน” ในกลุมหัวของาน การศึกษาของพิพิธภัณฑและความเชื่อมโยงกับระบบการศึกษาหลัก ในระหวาง วันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๖๑ ณ ศูนยมานุษยวิทยาสิรินธร (องคการมหาชน) จัดโดย มิวเซียมสยาม และภาคีรวมจัดทั้งในและตางประเทศ

หนา ๗๖

ปญหาที่พบระหวางการปฏิบัติงาน - ขาดสถานที่สําหรับรับรองผูมาเยี่ยมในลักษณะกลุมใหญที่มากกวา ๘๐ คนขึ้นไป - หลังคาเรือนโคราช รั่วนับตั้งแตกอสรางแลวเสร็จ - ผูใชงานเรือนโคราช มักจะเก็บของไมเรียบรอย ทิ้งเศษวัสดุที่เปนอันตรายไว อาทิ เข็มหมุด ลวด ฯลฯ ความคาดหวังการดําเนินงานในลําดับถัดไป - การสรางการรูจักทั้งในสวนพิพิธภัณฑและเรือนโคราช - นิทรรศการบนเรือนโคราช - ปรับปรุงพื้นที่ทางขึ้นบันไดทิศตะวันตก ใหมีจุดดึงดูดนาสนใจ ภายใตบริบทที่เหมาะสม - จัดทําปายตอนรับคณะบุคคลเมื่อมาเปนหมูคณะ - พัฒนากระบวนการนําเสนอขอมูลของวิทยากร เนนการมีสวนรวมของผูชม และความสนุกสนาน - เพิ่มคําอธิบายขอความภาษาอังกฤษ - จัดทําอุปกรณสงเสริมการเรียนรูเพื่อลดการแทรกแซงของวิทยากรขณะชม - นําเสนอขอมูลการทํางานในเวทีวิชาการดานพิพิธภัณฑในระดับชาติหรือนานาชาติ หนา ๗๗

สวนที่ ๔ สถิติการใหบริการพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ปงบประมาณ ๒๕๖๑ (๑ ตุลาคม ๒๕๖๐ – ๓๐ กันยายน ๒๕๖๑) สํานักศิลปะและวัฒนธรรม ไดออกแบบระบบในการจัดเก็บขอมูลสถิติผูมาใชบริการแหลงเรียนรูทาง ศิลปวัฒนธรรม โดยเริ่มตนจากการออกแบบระบบของพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา และจะขยายผลไปยังแหลง เรียนรูของสํานักศิลปะและวัฒนธรรมแหลงอื่นๆ ในลําดับตอไป มีผลการดําเนินงานดังนี้ ปริมาณผูใชบริการสะสม ตั้งแตป พ.ศ.๒๕๕๗ – ๒๕๖๑ จํานวน ๒๗,๘๕๔ คน ปริมาณผูใชบริการใน ปงบประมาณ ๒๕๖๑ คือ ระหวาง ๑ ตุลาคม ๒๕๖๐ – ๑๒ กันยายน ๒๕๖๑ (ขอมูลลาสุดในขั้นตอนการจัดทํา รายงาน) จํา นวน ๕,๒๔๘ คน (ในเดือนกันยายน ๒๕๖๐ – มกราคม ๒๕๖๑ พิพิธ ภัณฑประกาศปดชั่ว คราว เนื่องจากปรับปรุงบันไดทางเดินและสวนสํานักงาน) โดยพบวา สวนใหญรูจักพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาจากสื่อ อินเทอรเน็ต รอยละ ๓๑.๘ สวนใหญผูชมเปนนักทองเที่ยวทั่วไป รอยละ ๔๔ สวนใหญมีลักษณะการมาชมเปนหมู คณะ รอยละ ๗๒.๔ และปริมาณนักทองเที่ยวที่เปนชาวตางชาติ รอยละ ๔.๑ ปริมาณผูเขาชมพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ป พ.ศ. ๒๕๖๑

หนา ๗๘

ปริมาณผูเขาชมพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ป พ.ศ. ๒๕๖๐

ปริมาณผูเขาชมพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา ป พ.ศ. ๒๕๕๗ – ๒๕๖๑

หนา ๗๙

การรูจักพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมา

คํานิยาม - การรูจัก คําเชิญ หมายถึง การรูจักโดยการเชิญชวนใหมาชมพิพิธภัณฑฯ โดยคณาจารย นักศึกษา หรือบุคลากรใน มหาวิทยาลัย อินเทอรเน็ต หมายถึง การรูจักพิพิธภัณฑฯ โดยการรับทราบ ขอมูล ขา วสารจากเว็บไซตของพิพิธ ภัณฑ หรือสื่ออินเทอรเน็ตอื่นๆ มาเอง หมายถึง การมาชมพิพิธภัณฑโดยไมทราบเหตุผลของการรูจัก เดินผาน หมายถึง ผูมาเยี่ยมชมที่แวะมา เพราะเดินผานแลวเห็นปายจึงแวะมาชม บอกตอ หมายถึง การไดรับขาวสารจากผูที่เคยมาเยี่ยมชมแลวบอกตอหรือเชิญชวนใหมาชม สื่อมวลชน หมายถึง การไดรับขาวสารจากสื่อมวลชนจึงสนใจมาชมพิพิธภัณฑ

หนา ๘๐

ประเภทของผูชม

คํานิยาม - ประเภทผูเขาชม นักทองเที่ยว หมายถึง บุคคลทั่วไปที่มาเยี่ยมชมโดยมีวัตถุประสงเพื่อการทองเที่ยว ทัศนศึกษา หรือ ศึกษาหาความรู นักเรียน หมายถึง ผูมาเยี่ยมชมที่ยังเรียนในระดับประถมศึกษา - มัธยมศึกษา นักศึกษา หมายถึง ผูมาเยี่ยมชมที่ยังเรียนในระดับอุดมศึกษา ทั้งในระดับปริญญาตรี โท และเอก สื่อมวลชน หมายถึง ผูมาเยี่ยมชนที่เปนสื่อมวลชนแขนงตางๆ โดยมีวัตถุประสงคเพื่อการทําขาว สารคดี หรืออื่นๆ ม.ราชภัฏนครราชสีมา หมายถึง ผูมาเยี่ยมชมที่เปนคณาจารย หรือบุคลากรของม.ราชภัฏนครราชสีมา

หนา ๘๑

ลักษณะการเขาชม จําแนกเปนกลุม หมูคณะ / เดี่ยว

ปริมาณผูชมชาวไทย เปรียบเทียบชาวตางชาติ

หนา ๘๒

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก. เอกสารเกี่ยวกับความสําเร็จ การดําเนินงานพัฒนาเรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา

เล่ม ๑๓๕ ตอนพิเศษ ๑๔๙ ง

หน้า ๓ ราชกิจจานุเบกษา

๒๗ มิถุนายน ๒๕๖๑

ประกาศกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เรื่อง การขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ. ๒๕๖๑ อาศั ย อํา นาจตามความในมาตรา ๑๘ (๕) และมาตรา ๒๒ แห่ งพระราชบั ญ ญั ติ ส่งเสริม และรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ. ๒๕๕๙ อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรมโดยความเห็นชอบ ของคณะกรรมการส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญ ญาทางวัฒ นธรรม เมื่อวันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๖๑ จึงประกาศขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม จํานวน ๑๘ รายการ ดังต่อไปนี้ ๑. ประเภท รายการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่ต้องได้รับการส่งเสริมและรักษาอย่างเร่งด่วน ๑.๑ ลักษณะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านศิลปะการแสดง ๑.๑.๑ สะไน ๑.๑.๒ วายังกูเละ ๑.๒ ลักษณะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านแนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม ประเพณี และเทศกาล ๑.๒.๑ พิธีถวายข้าวพีชภาคฯ และบุญเสียค่าหัวข้าโอกาสพระธาตุพนม ๑.๒.๒ ประเพณีปอยส่างลอง ๑.๓ ลักษณะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านความรู้และการปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติ และจักรวาล ๑.๓.๑ ขนมฝรั่งกุฎีจีน ๑.๔ ลักษณะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านงานช่างฝีมือดั้งเดิม ๑.๔.๑ เรือนโคราช ๑.๔.๒ กลองเอกราช ๑.๔.๓ เรือก่าบาง ๒. ประเภท รายการตัวแทนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ๒.๑ ลักษณะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านวรรณกรรมพื้นบ้านและภาษา ๒.๑.๑ นิทานพื้นบ้าน เรื่องท้าวแสนปม ๒.๑.๒ ตํารายาหลวงปู่ศุข ๒.๒ ลักษณะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านศิลปะการแสดง ๒.๒.๑ ลิเก ๒.๓ ลักษณะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านการปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม ประเพณี และเทศกาล ๒.๓.๑ ประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ปากน้ําโพ

เล่ม ๑๓๕ ตอนพิเศษ ๑๔๙ ง

หน้า ๔ ราชกิจจานุเบกษา

๒๗ มิถุนายน ๒๕๖๑

๒.๓.๒ ประเพณีปักธงเมืองนครไทย ๒.๓.๓ ประเพณีถือศีลกินผัก ๒.๔ ลักษณะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านความรู้และการปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติ และจักรวาล ๒.๔.๑ ดินสอพองลพบุรี ๒.๔.๒ วัวเทียมเกวียน ๒.๕ ลั ก ษณะมรดกภู มิ ปั ญ ญาทางวัฒ นธรรมด้ านการเล่ น พื้ น บ้ าน กี ฬ าพื้ น บ้ าน และ ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ๒.๕.๑ การเล่นสะบ้า ๒.๕.๒ การแข่งเรือยาวขึ้นโขนชิงธง ประกาศ ณ วันที่ ๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ พิมพ์รวี วัฒนวรางกูร อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม

ภาคผนวก ข. การนําเสนอบทความทางวิชาการ ในการประชุมวิชาการดานพิพิธภัณฑ Asean Museum Forum 2018

พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมากับการสื่อสารโดยใชฐานความรูเปนตนทุน ชุตินันท ทองคํา หัวหนากลุมงานหอวัฒนธรรมและศูนยการเรียนรู พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาโดยสํานักศิลปะและวัฒนธรรมมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา sawadeegan@msn.com พิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาเปนแหลงทองเที่ยวทางวัฒนธรรมที่จัดตั้งขึ้นเพื่อเผยแพรความรูทางวิชาการดาน ประวัติศาสตรภูมิปญญาและศิลปวัฒนธรรมของจังหวัดนครราชสีมามุงสรางฐานความรูใหกับคนทองถิ่นเพื่อนํา ไปสู การบอกตอดวยความภาคภูมิใจโดยมีจุดขายคือการเปนแหล งรวบรวมองคความรูเกี่ยวกับ จังหวัดนครราชสีมาไว หลากหลายดานและมีการประชาสัมพันธเผยแพรขอมูลองคความรูสูสาธารณะชนอยางตอเนื่อง การดําเนินงานดานการประชาสัมพันธของพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาเนนการสรางสัมพันธภาพที่ดีระหวาง พิพิธภัณฑกับสื่อมวลชนในแขนงต างๆและผูใชบริการโดยใชองคความรูเปนตนทุนเปนกระบวนการที่พิพิธภัณฑให ความสําคัญเปนอยางมากเนื่องจากเมื่อสื่อมวลชนเกิดความสะดวกในการคนควาขอมูลหรือมีประเด็นพรอมนําเสนอก็ จะมีความยินดีที่จะนําเสนอออกไปอยางถูกตองเหมาะสมนาสนใจและเมื่อขอมูลของพิพิธภัณ ฑไดถูกนําเสนอผาน หลายๆสื่อก็จะเกิดกระแสยอนกลับมาในการถูกกลาวถึงในวงกวางซึ่งผลกระทบทางออมคือการเกิดความภาคภูมิใจ ของผูบริหารและบุคลากรในองคกรรวมถึงประชาชนในทองถิ่นจากการที่พิพิธภัณฑเปนที่รูจักซึ่งเขาสามารถทําหนาที่ เปนสื่อบุคคลโดยการบอกตอหรือประชาสัมพันธพิพิธภัณฑใหเปนที่รูจักมากยิ่งขึ้นอีกทางหนึ่งดวย จากสถิติการใหบริการ พ.ศ. 2560 พบวาผูใชบริการสวนใหญรูจักพิพิธภัณฑเมืองนครราชสีมาจากการบอก ตอรอยละ 31รองลงมาคือการคนหาจากสื่ออินเทอรเน็ตรอยละ 27.4 และพบวาเครื่องมือที่ทําใหเกิดการบอกตอไดใน วงกวางและรวดเร็วนั้นคือการบอกตอผานสังคมออนไลนโดยเฉพาะเพจตางๆ บนเฟซบุคที่เมื่อมีประเด็นที่นาสนใจก็จะ มีการกดไลทกดแชรสงตอ กันไปเรื่อยๆจึงถือเปนรูป แบบหนึ่งของการตลาดแบบปากตอปากที่มีประสิทธิภาพมาก โดยเฉพาะการที่พิพิธภัณฑเปนแหลงที่รวบรวมองคความรูไวเปนจํานวนมากแตไมสามารถนํามาจัดแสดงในนิทรรศการ ไดพรอมๆกันไดทั้งหมดจึงตองมีการคัดเลือกประเด็นและหมุนเวียนนํามาใชเพื่อโนมนาวผูชมใหเกิดความสนใจให สอดคลองกับสถานการณหรือ อิงกระแสหลักเชนการสรางเมืองนครราชสีม าในสมัยสมเด็จพระนารายณมหาราช เชื่อมโยงกับละครบุพเพสันนิสวาสเปนตนและสงตอใหสื่อมวลชนนําเสนอผาน Pageหรือ Website ที่มีชื่อเสียงดวย ทักษะของสื่อมวลชนจะสามารถปรับใหเนื้อหามีความนาสนใจมากยิ่งขึ้นและเมื่อมีการอางอิงหรือกลาวถึงพิพิธภัณฑก็ จะสงผลใหพิพิธภัณฑเปนที่รูจักมากยิ่งขึ้นแตเฟซบุคยังมีขอจํากัดคืออาจจะขาดความนาเชื่อถืออยูบางดังนั้นพิพิธภัณฑ จึงนําองคความรูมาสรางโลกเสมือนโดยการนําความรูมาบรรจุในระบบออนไลนอาทิการพัฒนาระบบฐานขอมูลที่มี ขอมูลลึกกวาที่จัดแสดงการเพิ่มการเขาถึงดวยการปกหมุดใน Google Map การสรางระบบคลังภาพและการพัฒนา พิพิธภัณฑเสมือน (Virtual Museum) เพื่อใหสามารถชมกอน-หลังไดเปนตนเพื่อตอกย้ําจุดขายในการเปนแหลง รวบรวมองคความรูและตอบสนองตอพฤติกรรมของผูชมที่มักจะคนหาขอมูลเบื้องตนในอินเทอรเน็ตกอนมาเยี่ยมชม

Nakhon Ratchasima City Museum and Communication by Using the Knowledge Base as a Cost Chutinun Tongkam Head of Culture Hall and Learning Center Nakhon Ratchasima City Museum by The Office of Arts and Culture, Nakhon Ratchasima Rajabhat University sawadeegan@msn.com Nakhon Ratchasima City Museum is a cultural attraction established to disseminate knowledge about the history, wisdom and culture of Nakhon Ratchasima. To build a knowledge base for local people and to lead the way with pride. The museumâ&#x20AC;&#x2122;s outstanding as a place of information, a source of knowledge about Nakhon Ratchasima in various areas and communicating their information to the public continuously. The public relations activities of theNakhon Ratchasima City Museum emphasize thegood relationship building between the museum with the mass media and the users. By using knowledge as a cost which is a process that the museum is concerned importantly. When the mass media comes to research, if the information is convenient to access or be ready to present then it will be pleased to present it properly and become interesting. Also, when the museum's information is presented through many media, it will be streamed and bring back of feedbacks. The indirect impact is the pride of administrators and officers in the organization, including local people for their museum become well-know. The local people can act as a media person by telling or promoting the museum to be even more recognizable. According to the service statistics of 2017, most of the users know the Nakhon Ratchasima City Museum by word of mouth with 31%, followed by Internet search 27.4%. They found that the tools as the key message to spread information about the museum faster and wider are by word

of mouth via social online, especially on Facebook Page. As when people found the interesting issue, they will click and share with each other. It is a form of viral marketing by by word of mouth that is very effective. Especially the museum is accumulated source of all knowledge but cannot be exhibited simultaneously. There are selected and circulated to use for convincing the audience to focus followed by the situation or the mainstream, such as the creation of Nakhon Ratchasima city during the reign of King Narai the Great associated with the â&#x20AC;&#x153;Buppe SanNivasâ&#x20AC;? TV series. Later, it become forward to the media through the famous Facebook Page or Website with the ability of the media to adjust the content become more interesting. With referred to or mentioned to the museum, this make the museum will become more recognizable, but Facebook is still limited as it may lack of credibility. So, the museum brought knowledge to the virtual world by bringing knowledge into the online system, such as developing a database with deeper information than the display. Adding by pinning access in Google Map, creating a photo archive and developing the virtual museum to be able to preview before and after, and to emphasize the outstanding point as a source of knowledge and response to the behavior of the audience who often searching for information on the Internet before visiting.

การประชุมวิชาการด้านพิพิธภัณฑ์ Museum Media: Connecting Museums, Converging People สื่อ สาระ เชื่อมพิพิธภัณฑ์ โยงผู้คน 1-2 สิงหาคม 2561 ณ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) ความเป็นมา แนวคิด และประเด็นการประชุม พิพิธภัณฑ์จานวนมากพยายามผลักดันให้พิพิธภัณฑ์เป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้ เป็นพื้นที่ทางวัฒนธรรมที่รองรับ คนทุกประเภท ทุกภูมิหลัง จึงทาให้พิพิธภัณฑ์เข้าสู่การปรับตัวขนานใหญ่เพื่อสื่อสารกับคนที่แตกต่าง หรือคนจานวน มากให้สามารถเข้าถึงพิพิธภัณฑ์ได้ การเป็นสื่อที่ส่งสารให้กับผู้เข้าชมจึงเป็นหน้าที่สาคัญของพิพิธภัณฑ์ สื่อในรูปแบบ ต่ างๆ ช่ วยให้ พิ พิ ธภัณ ฑ์ สามารถสร้างประสบการณ์ แ ละช่ วยเสริม การเรียนรู้ให้ แ ก่ ผู้ เข้ าชมได้ มี ส่วนร่วมและสร้า ง ปฏิสัมพันธ์จนนาไปสู่กิจกรรมที่สร้างความหมายมากขึ้น พิพิธภัณฑ์ได้ขยายขอบเขตรูปแบบการเรียนรู้มากกว่าการจัด วางวัตถุจึงมีการใช้สื่อที่หลากหลาย ทั้งในรูปแบบสื่อดิจิทัลและสื่อวัสดุอุปกรณ์ สื่อที่ถูกใช้ในพิพิธภัณ ฑ์สามารถแบ่งได้ตามหน้าที่ใช้สอยต่างๆ สิ่งของในพิพิธภัณ ฑ์ประกอบด้วย สื่อที่ใช้ใน นิทรรศการ ไม่ว่าจะเป็นแผ่นป้ายข้อมูล วัตถุจัดแสดง ภาพเล่าเรื่องต่างๆ สื่อเพื่อการเรียนรู้ เช่น สื่อที่ใช้ในงานกิจกรรม และสื่อที่ใช้ในงานการศึกษา สื่อเพื่อสื่อสารงานพิพิธภัณฑ์สู่สาธารณะ และสื่อที่ใช้ในงานพิพิธภัณฑ์ด้านอื่นๆ เช่น งาน สร้างเครือข่าย การพัฒ นาระบบฐานข้อมูลพิพิธภัณ ฑ์ งานอนุรักษ์โบราณวัตถุ ระบบงานคลังวัตถุ งานจดหมายเหตุ และงานบริการเชิงการค้า สื่อเหล่านี้ถูกใช้สอยตามความเหมาะสม ศักยภาพ และงบประมาณของแต่ละพิพิธภัณฑ์ จากบทบาทที่หลากหลายของสื่อในงานพิพิธภัณฑ์ในโลกที่ต้องหมุนตามเทคโนโลยี จึงเกิดประเด็นคาถามที่ว่า สื่อในพิพิธภัณ ฑ์ได้พัฒ นาไปในทิศทางใด เมื่อสื่อถูกนามาใช้ในพิพิธภัณ ฑ์ การพัฒ นาสื่อได้นาหลักการทางพิพิธภัณ ฑ์ วิทยาเข้ ามามี ส่วนเกี่ ยวข้ อ งด้ วยหรือ ไม่ การพั ฒ นาบทบาทของสื่อ พิ พิธภัณ ฑ์ ในด้ านต่ างๆ (สื่อ ดิ จิทัลและสื่อ วัสดุ อุปกรณ์ ) เป็นไปอย่างไร ทั้งสื่อที่ช่วยในการสื่อความหมายและรับรู้นิทรรศการ สื่อกับการสนับสนุนการเรียนรู้ด้วย ตนเอง การใช้ เกมเป็ น สื่ อ การเรี ย นรู้ ในพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ สื่ อ กั บ การพั ฒ นาผู้ เข้ า ชม เช่ น การพั ฒ นาผู้ เ ข้ า ชมผ่ า นสื่ อ ประชาสัมพันธ์ การพัฒนาสื่อพิพิธภัณฑ์เพื่อผู้พิการ สื่อดิจิทัลในงานพิพิธภัณ ฑ์ เว็บไซต์และสื่อสังคมกับบทบาทการ สื่อสารเพื่อให้เข้าถึงผู้เข้าชม สื่อกับการสนองตอบผู้เข้าชมเฉพาะกลุ่ม สื่อที่ถูกพัฒนาเพื่อใช้ในพิพิธภัณฑ์ได้ถูกใช้สอย และเกิดประโยชน์อย่างสมบูรณ์หรือไม่ ในอนาคตสื่อที่ถูกใช้ในพิพิธภัณฑ์จะเป็นเช่นไร นอกจากนี้ Museum Forum 2018 ยังต้ องการให้ เกิดการพูดคุย ถกเถี ยง วิเคราะห์ อภิปราย รวมถึ งการ สารวจสภาวการณ์ในการใช้สื่อต่างๆ ในพิพิธภัณฑ์ ทั้งในแง่มุมทางวิชาการและปฏิบัติการ เช่น ความคุ้มค่าในการใช้สื่อ พิพิธภัณฑ์ จริยธรรมของการใช้สื่อในงานพิพิธภัณฑ์ ผัสสะในพิพิธภัณฑ์ของโลกดิจิทัล การปรับตัวของพิพิธภัณฑ์ ทั้งใน แง่ของการตีความ การออกแบบ การสื่อสารด้วยสื่อต่างๆ การออกแบบการเรียนรู้ด้วยเทคโนโลยีที่ดึงดูดกลุ่มผู้เข้าชม วัย เยาว์ เมื่ อ พิ พิ ธภั ณ ฑ์ ต้ อ งปรับ ตั วอย่า งหลีก เลี่ ยงไม่ ได้ ประเด็ น ส าคั ญ คื อ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ค วรใช้ สื่ อ อย่ า งไร เพื่ อ ให้ ตอบสนองจุดประสงค์ และการเป็นองค์กรการเรียนรู้ของสังคม การประชุมวิชาการครั้งนี้ยังเปิดพื้นที่ให้เพื่อนบ้านใน เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการนาเสนอบทความ เป็นโอกาสในการแลกเปลี่ยนข้อมูลความรู้ทางด้าน พิพิธภัณ ฑ์วิทยากับพิพิธภัณฑ์ในประเทศเพื่อนบ้านที่มีบริบทใกล้เคียงกัน และนามาปรับใช้ให้เข้ากับพิพิธภั ณ ฑ์แต่ละ แห่งได้อย่างเหมาะสม

วัตถุประสงค์ 1

1. เพื่อรวบรวมปรากฏการณ์ของการใช้สื่อในพิพิธภัณฑ์ 2. เพื่อเป็นเวทีในการแลกเปลีย่ นความรู้และประสบการณ์ระหว่างผู้ปฏิบัติงานในพิพิธภัณฑ์ 3. เพื่อสร้างการแลกเปลี่ยนระหว่างผู้ปฏิบัติงานพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน กลุ่มเป้าหมาย 1. ผู้บริหารและปฏิบัติงานด้านพิพิธภัณฑ์ 2. ผู้ออกแบบและพัฒนาสื่อในงานพิพิธภัณฑ์ 3. องค์กรและผู้ปฏิบัติงานด้านสารสนเทศ 4. นักวิชาการด้านพิพิธภัณฑ์และด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เป้าหมาย 1. ผู้เข้าร่วมประชุมวิชาการ 200 คน 2. บทคัดย่อที่ร่วมเสนอในงานประชุม 20 เรื่อง ผู้จัดงาน ฝ่ายวิชาการ ฝ่ายเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ และลานักงานผู้อานวยการ สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (สพร.) สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) องค์กรร่วมจัด - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติฟิลิปปินส์ - ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) - คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ - องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ - คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร - สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล - หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร - ศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์ในองค์การรัฐมนตรีศึกษาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก - GOETHE-INSTITUT Thailand ผลที่คาดว่าจะได้รับ 1. ได้องค์ความรู้เกี่ยวกับการทางานด้านสื่อในพิพิธภัณฑ์ 2. เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างผู้ปฏิบัติงานในพิพิธภัณฑ์ 3. เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างผู้ปฏิบัติงานในพิพิธภัณฑ์ไทยและประเทศเพื่อนบ้าน รูปแบบของการจัดงาน ปาฐกถา, การเสนอผลงาน และการเสวนาโต๊ะกลม

กาหนดการประชุมวิชาการด้านพิพิธภัณฑ์ ASEAN Museum Forum 2018 Museum Media : Connecting Museums, Converging People / สื่อ สาระ เชื่อมพิพิธภัณฑ์ โยงผู้คน 1 สิงหาคม 2561 08.30-09.00 น. 09.00-09.30 น.

09.30-10.30 น.

ลงทะเบียน หอประชุม ชั้น 5 ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์กรมหาชน) พิธีเปิด คุณฆัสรา ขมะวรรณ มุกดาวิจิตร ผู้อานวยการฝ่ายวิชาการ สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ แห่งชาติ กล่าวรายงานการจัดงาน คุณราเมศ พรหมเย็น ผู้อานวยการสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ กล่าวเปิดงาน ปาฐกถา เรื่อง “A new net goes fishing: media strategies to connect museums to Maori audiences” โดย Ms. Puawai Cairns Head of Matauranga Maori, Maori Collection, Museum of New Zealand, New Zealand

10.30-10.45 น.

รับประทานอาหารว่าง (ห้องอาหาร 406 ชั้น 4)

10.45-12.00 น.

ปาฐกถา เรื่อง “Modern Museums - Challenges in a digital world” โดย Mr.Hans-Dieter Hahn Former curator at Jewish Museum, Berlin, Germany

12.00-13.00 น.

รับประทานอาหารกลางวัน (ห้องอาหาร 406 ชั้น 4)

13.00-15.00 น.

นาเสนอผลงานทางวิชาการ หอประชุม Museum Media and Social Engagement and Development (นาเสนอเป็น ภาษาอังกฤษ) ห้อง 402 สื่อพิพิธภัณฑ์กับการจัดการความท้าทาย (นาเสนอเป็นภาษาไทย)

15.00-15.15 น.

รับประทานอาหารว่าง (ห้องอาหาร 406 ชั้น 4)

15.15-17.15 น.

นาเสนอผลงานทางวิชาการ หอประชุม สื่อพิพิธภัณฑ์เพื่อทุกคนและการเรียนรู้ตลอดชีวิต (นาเสนอเป็นภาษาไทย) ห้อง 402 สื่อพิพิธภัณฑ์กับการสร้างพื้นที่และพัฒนาสังคม (นาเสนอเป็นภาษาไทย)

17.15 น.

จบการประชุม

2 สิงหาคม 2561 09.00-09.30 น. 09.30-10.30 น.

ลงทะเบียน หอประชุมชั้น 5 ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์กรมหาชน) ปาฐกถา เรื่อง “Digital Museum as Museum Media: On NPM’s IT Strategy and its digital dissemination effect” โดย Mr. Wu Shao-chun The section Chief of the Department of Education, Exhibition and Information Services, National Palace Museum, Taiwan

10.30-10.45 น.

รับประทานอาหารว่าง (ห้องอาหาร 406 ชั้น 4)

10.45-12.00 น.

ปาฐกถา เรื่อง “The Modern Zoo and Aquarium: Visitor-centric Practices for All Ages” โดย Ms. Karen Chin Ai Ying Assistant Director, Education. Wildlife Reserves Singapore, Singapore

12.00-13.00 น.

รับประทานอาหารกลางวัน (ห้องอาหาร 406 ชั้น 4)

13.00-15.00 น.

นาเสนอผลงานทางวิชาการ หอประชุม Digital Media in Museums (นาเสนอเป็นภาษาอังกฤษ) ห้อง 402 การใช้กิจกรรมในฐานะ “สื่อ” เพื่อการเรียนรู้ (นาเสนอเป็นภาษาไทย)

15.00-15.15 น.

รับประทานอาหารว่าง (ห้องอาหาร 406 ชั้น 4)

15.15-17.15 น.

เสวนาโต๊ะกลม หอประชุม สื่อที่ทาไม่ได้ใช้ สื่อที่ใช้ไม่ได้ทา (นาเสนอเป็นภาษาไทย) ห้อง 402 การคัดสรรและออกแบบการฉายภาพยนตร์สาหรับพิพิธภัณฑ์และสถาบัน ศิลปะ (นาเสนอเป็นภาษาไทย) สรุปการประชุม โดย คุณฆัสรา ขมะวรรณ มุกดาวิจิตร ผู้อานวยการฝ่ายวิชาการ สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ

17.15-17.45 น.

17.45 น.

จบการประชุม

การนาเสนอผลงานวิชาการและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในห้องย่อย 1 สิงหาคม 2561 13.00-15.00

หอประชุม ชั้น 5

ห้อง 402

Museum Media and Social Engagement and Development (นาเสนอเป็นภาษาอังกฤษ)

สื่อพิพิธภัณฑ์กับการจัดการความท้าทาย (นาเสนอเป็นภาษาไทย)

1) From Witness, to Participate, to Construct an Area Sensory Archive Banyan Commune Artist Residency Project Series

1) นิทรรศการ กิจกรรมการเรียนรู้และการถอด บทเรียนประวัติศาสตร์บาดแผลเพื่อ ความ ยุติธรรมและสมานฉันท์ในพิพิธภัณฑ์: ความท้า ทาย ข้อจากัดและการรับมือ กรณีศึกษา พิพิธภัณฑ์ในประเทศบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา

PAN Siming ภัทรภร ภู่ทอง 2) Museum Media and Social Engagement – A case from the Vietnamese Women’s Museum

2) พิพิธภัณฑ์เมืองนครราชสีมากับการสื่อสาร โดยใช้ฐานความรู้เป็นต้นทุน

Dr. Hoan Le

ชุตินันท์ ทองคา

3) Cross-community Collaboration to Develop the Open Museum for Lifelong Learning

3) พิพิธภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์” : ถอดบทเรียน การจัดทาคลังข้อมูลวัฒนธรรมดิจิทัล

พิสุทธิลักษณ์ บุญโต Titima Thumbumrung Boonlert Aroonpiboon 4) Refugees Welcome!? The Controversial Topic of Migration in German Museums

4) การประยุกต์ความรู้ด้านแมลงในพิพิธภัณฑ์ เพื่อพัฒนาชุดเครื่องมือกาจัดแมลง

วรรณวิษา วรวาท

Felix Pülm Discussed by

อภิปรายโดย

Dr. Ana Maria Labrador

อ.ดร.อิสระ ชูศรี

1 สิงหาคม 2561 15.15-17.15

หอประชุม ชั้น 5

ห้อง 402

สื่อพิพิธภัณฑ์เพื่อทุกคนและการเรียนรู้ตลอด สื่อพิพิธภัณฑ์กับการสร้างพื้นที่และพัฒนาสังคม ชีวิต (นาเสนอเป็นภาษาไทย) (นาเสนอเป็นภาษาไทย) 1) การใช้วัตถุของพิพิธภัณฑ์เป็นสื่อในการ เสริมสร้างสุขภาวะสาหรับกลุม่ ผู้สูงอายุ : โครงการนาร่อง ณ พิพิธภัณฑ์ธรรมศาสตร์ เฉลิมพระเกียรติ

1) ความสัมพันธ์ของ คน สื่อ และการเรียนรู้ ของพิพิธภัณฑ์โรงงานหลวงฯ ที่ ๑ (ฝาง)

บุณฑริก เขมาชีวะ

2) ความสัมพันธ์ระหว่างหอศิลป์เอกชนและ ชุมชนในพื้นที่ใกล้เคียง

2) แนวคิดอารยสถาปัตย์ในพิพิธภัณฑ์ของ ไทย กรณีศึกษาพิพิธภัณฑ์เหรียญ กรมธนา รักษ์

พิราวรรณ ปัญญาแก้ว

วรกัญญา แซ่เอี้ยว 3) วัฒนธรรมกริชในภาคใต้

ลลิตา อัศวสกุลฤชา บุญเลิศ จันทระ 3) สื่อสัมผัส จินตนาการที่จับต้องได้

เบญจวรรณ พลประเสริฐ 4) การออกแบบสถาปัตยกรรมพิพิธภัณฑ์ อัจฉริยะ

4) การศึกษาเพื่อพัฒนาวัตถุจาลอง เครื่องนุ่งห่มไทยพวน จังหวัดลพบุรี สระบุรี และสิงห์บุรี

ธนพล ประกอบกิจ

สิทธิศักดิ์ ชมจันทร์ อภิปรายโดย

อภิปรายโดย

ผศ.ดร.เทียมสูรย์ สิริศรีศักดิ์

คุณจารุณี อินเฉิดฉาย

2 สิงหาคม 2561 13.00-15.00

หอประชุม ชั้น 5

ห้อง 402

Digital Media in Museums (นาเสนอเป็นภาษาอังกฤษ)

การใช้กิจกรรมในฐานะ “สื่อ” เพื่อการเรียนรู้ (นาเสนอเป็นภาษาไทย)

1) The Use of Instagram as a Media to Communicate Museum and Exhibition to People. Is it a Threat or a Tools? In practice of ARTJOG, Yogyakarta, Indonesia

1) การพัฒนารูปแบบกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้ ไดโนเสาร์ไทยในพิพิธภัณฑ์ซากดึกดาบรรพ์

ศักดิ์ชัย จวนงาม, สุธาทิพย์ กาวิเนตร และ พลอยพรรณ จิตราช

Gabriella Celebrina Matanaomi Gunawan 2) เกมเพื่อสื่อ “สาร” ที่หล่นหาย 2) Controllable Hologram-Like Image of บุรินทร์ สิงโตอาจ Late Ban Chiang Pottery: Enhancement of Storytelling in the Museum 3) การจาลองประวัติศาสตร์และการร่วมงาน Exhibition Display กับพิพิธภัณฑ์

Pimrapat Thanusutiyaporn Atthasit Sukkham Eyael Phemius Romuald Jolivot Waleed Mohammed

พยัญชนะ ชลศรานนท์ 4) การให้บริการรถพิพิธภัณฑ์สัญจร (Mobile Museum) กรมศิลปากร

พุทธพร คุ้มวงษ์ 3) Media Forms of The Museum in The Digital Age

Nhi Vu Hong 4) A Place Called Home: #Negarakita Exhibition

Najib bin Dawa Anderson Ee Discussed by

อภิปรายโดย

Vipash Purichanont

คุณชนน์ชนก พลสิงห์

2 สิงหาคม 2561 15.15-17.15

17.15-17.45

หอประชุม ชั้น 5

ห้อง 402

เสวนาโต๊ะกลม : “สื่อที่ทาไม่ได้ใช้ สื่อที่ใช้ไม่ได้ทา” (นาเสนอเป็นภาษาไทย)

เสวนาโต๊ะกลม : การคัดสรรและออกแบบการฉายภาพยนตร์ สาหรับพิพิธภัณฑ์และสถาบันศิลปะ (นาเสนอ เป็นภาษาไทย)

ศรานันท์ มีหวัง วีรวัฒน์ กังวานนวกุล รามิล กังวานนวกุล

กฤติยา กาวีวงศ์ Keiko Sei วิวัฒน์ เลิศวิวัฒน์วงศา ธิดา ผลิตผลการพิมพ์

อภิปรายโดย

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์กรมหาชน)

แมรี่ ปานสง่า

Reflection

คุณฆัสรา ขมะวรรณ มุกดาวิจิตร ผู้อานวยการฝ่ายวิชาการ สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ หมายเหตุ: ทางผู้จัดได้เตรียมหูฟังแปลเป็นภาษาไทย/ภาษาอังกฤษทุกห้องประชุม

ภาคผนวก ค. เอกสารที่เกี่ยวของกับการปฏิบัติงาน อื่นๆ

การถายทอดประสบการณการดําเนินงานและความสําเร็จ เรือนโคราช เรือนพอคง มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา โครงการเสวนาและแสดงนิทรรศการ “เรือนไทยถิ่นภูเก็ต อัตลักษณพื้นถิ่น คุณคาแหง แผนดิน ” เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2561 ณ สํานักศิลปะและวัฒนธรรม ม.ราชภัฏภูเก็ต ๑) หัว ขอ เกณฑก ารขึ้นทะเบียนบัญ ชีม รดกภูมิปญ ญาทางวัฒ นธรรม สาขางานชา งฝมือดั้ง เดิม “เรือนโคราช”โดย ผศ.นฤมล ปยะวิทย ผูทรงคุณวุฒิ สํานักศิลปะและวัฒนธรรม ม.ราชภัฏนครราชสีมา ๒) หัว ขอ แนวทางการอนุ รัก ษม รดกภู มิป ญ ญาทางวัฒ นธรรม "เรือ นโคราช" จ.นครราชสีม า โดย ผศ.ดร.ณัฐกิตติ์ อินทรสวรรค ผูอํานวยการ สํานักศิลปะและวัฒนธรรม ม.ราชภัฏนครราชสีมา