7 minute read
Universiteit Leiden biedt wetenschap voor iedereen
ONTDEKKEN IN DE stad&online
Met de universiteit midden in de stad ligt de wetenschap in Leiden voor het oprapen. Geen zin om naar buiten te gaan? Ook vanuit je luie stoel is er genoeg te beleven met de Universiteit Leiden.
Wandelen langs Leidse ontdekkingen
In Leiden zijn veel bijzondere en belangrijke ontdekkingen gedaan. Zwerf door de stad en ontdek ter plekke de boeiende verhalen die erachter zitten. Het enige wat je nodig hebt is je smartphone. De structuur van de Melkweg, de eerste Nederlandse tulp, supergeleiding en het elektrocardiogram (ECG): ze vinden allemaal hun oorsprong in Leiden. Met de LeidenDiscoveries-app ontdek het verhaal achter deze en meer belangrijke wetenschappelijke vondsten van Leidse wetenschappers op de plek waar zij er ooit aan werkten.
> Download de route-app via LeidenDiscoveries.nl
Annetje Ottow, de nieuwe voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Leiden, ging een middag mee drijfvuilvissen. “Het was erg leerzaam en mooi om te zien hoe bevlogen de vrijwilligers van Plastic Spotter zijn.”
Met een kano drijfvuil uit de grachten vissen
Combineer sport en wetenschap: ga een middagje drijfvuilvissen met de Plastic Spotters. Je kunt als vrijwilliger mee met de PlasticSpotter- kanovloot, de Leidse grachten op. Je ruimt plastic en ander afval dat in het water drijft op én meldt je vondsten in een app. Met de data die in de app wordt verzameld, kunnen onderzoekers goed in kaart brengen waar het meeste drijfvuil ligt, waar het vandaan komt én hoe we voorkomen dat er nog meer plastic afval in het water belandt. Ga je erop uit met je fiets of loop je door Leiden, dan er valt veel te ontdekken over wetenschap. Want onderzoek vindt niet alleen plaats binnen de muren van de universiteit, overal vind je de sporen van Leids onderzoek. En je kunt ook zelf meedoen.
Einstein op de muur
De Leidse muurgedichten zijn een bekend verschijnsel in de stad. Maar wist je dat ook de exacte wetenschap op Leidse muren is te vinden? Zeven muurformules laten zien welke natuurkundige ontdekkingen er in Leiden zijn gedaan. De historische formules zijn kunstzinnig vormgegeven, de schoonheid van een formule is ook voelbaar zonder hem precies te begrijpen.
> Je vindt de wandelroute en meer informatie over de formules op muurformules.nl
De muurformule van de Lorentz-contractie (foto Hielco Kuipers/Muurformules.nl)
De Hortus botanicus is elk jaargetijde mooi.
Genieten in het groen
Leiden heeft niet alleen de oudste universiteit, maar ook de oudste botanische tuin van Nederland: de Hortus botanicus is gesticht in 1590. Vroeger leerden studenten hier over geneeskrachtige planten, tegenwoordig doen biologen hier nog steeds plantkundig onderzoek. En al was de tuin toen alleen toegankelijk voor wetenschappers en studenten, vandaag de dag is iedereen welkom in de Hortus. Bewonder de prachtige tuin, ga de tropische kassen in, leer van alles over planten en bomen of bezoek het grand café met terras. Op de website vind je ook het programma met extra activiteiten dit najaar, zoals lezingen en rondleidingen.
> Hortusleiden.nl
3 October University
Elk jaar tijdens de viering van Leidens Ontzet verzorgt de Universiteit Leiden in samenwerking met LVVS Augustinus boeiende lezingen in het Van der Werfpark. Dit jaar kun je op 4 oktober tussen 11 uur en 13 uur je licht opsteken in de tent, waar drie van onze wetenschappers zullen vertellen over hun onderzoek dat te maken heeft met het thema van Leidens Ontzet dit jaar: ‘Veerkrachtig’.
> Meer over het programma via universiteitleiden.nl/agenda
Tips voor je agenda? Meer nieuws over wetenschap? Abonneer je op de gratis nieuwsbrief van de Universiteit Leiden via universiteitleiden.nl/nieuwsbrief
De 3 October University biedt wetenschap tussen het feestgedruis.
Ontdekken
VANUIT JE LUIE STOEL
Podcasts met bevlogen onderzoekers, webinars over actuele onderwerpen, videocolleges van een half uurtje of een online tentoonstelling: ook gewoon vanaf je bank kun je volop Leidse wetenschap ontdekken.
Rembrandt en de Leidse universiteit
Wie weet kan het binnenkort weer: een tentoonstelling bekijken in de Universiteitsbibliotheek, in de Galerie van het LUMC of de hal van de Oude UB, of in een van de facultaire gebouwen in Leiden en Den Haag. Je kunt dan gratis naar binnen lopen om zo'n expositie te bekijken. Maar tot die tijd kun je genieten van een van de digitale tentoonstellingen. Zoals de tentoonstelling over Rembrandt en zijn band met de Universiteit Leiden, met daarin etsen van Rembrandt en zijn tijdgenoten uit de collectie van de Universiteitsbibliotheek. Of neem een kijkje in ‘Carels Universum’: tien Leidse musea en erfgoedinstellingen kozen bij Carel Stolkers afscheid als rector begin dit jaar objecten uit hun collecties die volgens hen symbool staan voor Stolker en het onderzoek in Leiden.
De schilder Rembrandt en de stad Leiden zijn op vele manieren met elkaar verbonden. > De digitale tentoonstelling ‘Rembrandt en de Universiteit Leiden’ is te vinden op de website van de Universiteitsbibliotheek: bibliotheek.universiteitleiden.nl, Carels Universum bezoek je via expositie-carelstolker.universiteitleiden.nl
Luisterend je wereld vergroten
Inspiratie opdoen over duurzaamheid, verrast worden door bijzonder onderzoek of ontdekken welke schatten er in de collectie van de Universiteitsbibliotheek liggen? Luister thuis of onderweg naar je vakantiebestemming eens een podcast van de Leidse universiteit. Je vindt ze op Spotify, iTunes en/of Soundcloud. Een paar toppers:
» Enkeltje wetenschap Van slangengif tot puberbreinen: Enkeltje Wetenschap brengt je elke maand een nieuwe aflevering met een jonge wetenschapper. In een kwartiertje vertellen deze wetenschappers je over hun onderzoek – precies even lang als een enkele reis tussen Den Haag en Leiden, de twee steden waar de universiteit is gevestigd. » Studio Tegengif Kroegpraat met inhoud, zo omschrijft Wimar Bolhuis de podcast die hij al sinds 2017 maakt met twee vrienden. Bolhuis is universitair docent economie bij de Faculteit Rechtsgeleerdheid. Elke twee weken schuiven zijn vrienden aan om, op kritische en vaak ietwat humoristische wijze, een belangrijk maatschappelijke thema, van achtergronden te voorzien. ‘We bieden zo een onafhankelijke, goed geïnformeerde dosis “tegengif” tegen de gekte in het publieke debat.' » K-Pod: de podcast over Noord- en Zuid-Korea Hoogleraar Koreastudies Remco Breuker maakt al enkele jaren zijn veelbeluisterde podcast K-Pod over de Korea’s. Samen met presentator Annette van Soest geeft hij achtergronden bij het nieuws over Noord- en Zuid-Korea.
In Enkeltje Wetenschap ontdek je elke aflevering weer een ander bijzonder onderzoek.
Hoe machtig is Kim Jong-un nou echt? Zal Noord-Korea ooit zijn kernwapenarsenaal afbouwen? En hoeveel invloed hebben ZuidKoreaanse multinationals op het Koreaanse schiereiland?
Waarom kinderen meer moeten lezen – en andere webinars
Nederlandse kinderen en jongeren lezen steeds minder en steeds slechter. De oorzaak wordt al snel gezocht bij het gamen en de sociale media, maar is dat terecht? Hoe zien kinderen en jongeren dat zelf? En wat kunnen ouders en leraren doen om kinderen en jongeren meer aan het lezen te krijgen? Suzanne Mol, onderzoeker Leer- en Gedragsproblemen in het Onderwijs, en taalexpert Kees Broekhof leren je er alles over in een online webinar van een klein uurtje, gratis te zien op de website van het Alumnibureau. Elke maand verschijnt er een nieuw webinar online – georganiseerd voor alumni, maar na afloop voor iedereen terug te kijken. Van het pensioenstelsel tot retorica en van omgaan met depressieve pubers tot stress op de werkvloer: er is voor elk wat wils.
> De webinars zijn te vinden onder Educatie en Carrière op de alumniwebsite universiteitleiden.nl/alumni
Volg een webinar en leer van wetenschappers over dagelijkse problemen of maatschappelijke uitdagingen.
De video’s van Studio Hortus geven je een kijkje achter de schermen, bijvoorbeeld in de Victoriakas.
Studio Hortus
Wist je dat ook vanuit je luie stoel de prachtige bloemen en planten in de Hortus botanicus kunt bewonderen? Volg daarvoor de serie Studio Hortus op YouTube. Elke twee weken krijg je een kijkje voor èn achter de schermen van de botanische tuin. Zo ontdek je welk dier je kunt tegenkomen in de tropische kassen, of hoe de onderkant van een blad van de Victoriawaterlelie eruit ziet – de plant waarop zelfs een baby kan blijven drijven – op het blad.
> Je vindt de video’s van Studio Hortus op het YouTube-kanaal van de Hortus Botanicus Leiden
Kan het nieuws volgen dodelijk zijn? Ionica Smeets leert je bij de Universiteit van Nederland hoe je overdreven gezondheidsnieuws herkent.
Videocolleges van topwetenschappers
Van wie is de maan? Kan het nieuws volgen dodelijk zijn? Letten kinderen op iemands huidskleur of zijn ze ‘kleurenblind’? Wie het antwoord wil weten op deze en tientallen andere vragen, kan een gratis college volgen van een Leidse wetenschapper bij de Universiteit van Nederland. Inspirerende wetenschappers delen via korte colleges de spannendste inzichten uit hun vakgebied. Je kunt kiezen uit meer dan 80 video’s van onze wetenschappers – en nog vele meer van andere universiteiten.