2015 #vrederecht
“Den Haag wordt wereldwijd erkend als de zetel van de internationale rechtspraak.”
- Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de VN
DEN HAAG INTERNATIONALE STAD VAN
VREDE EN RECHT
“Den Haag is vandaag én morgen de legal capital of the world.” - Boutros Boutros-Ghali, voormalig secretaris-generaal van de VN (1998)
02
In Den Haag wordt gewerkt aan een betere wereld
Met grote regelmaat vinden er conferenties op wereldniveau plaats in Nederland. In 2014 is de grootste top ooit in Nederland georganiseerd in Den Haag, de Nuclear Security Summit. Andere voorbeelden van dit soort grote overleggen in Den Haag zijn de Afghanistanconferentie in 2009 en de Global Conference on CyberSpace in 2015. Tientallen wereldleiders overleggen tijdens deze bijeenkomsten over het voorkomen en vreedzaam oplossen van vraagstukken op het gebied van vrede, recht en veiligheid. Deze conferenties vinden niet voor niets plaats in Den Haag. De stad heeft een stevige reputatie op het gebied van vrede en recht. Het is de enige stad buiten New York waar een VN-hoofdorgaan is gevestigd, het Internationaal Gerechtshof. Tienduizenden mensen werken in Den Haag elke dag samen aan een vrediger, rechtvaardiger en veiliger wereld. In zo'n 160 organisaties, honderden bedrijven en kenniscentra. Ook in het Vredespaleis, al meer dan 100 jaar het symbool voor internationale gerechtigheid. Den Haag is dĂŠ plek waar conflicten worden voorkomen en vreedzaam opgelost. Gaststad voor internationale conferenties en ontmoetingsplek voor dialoog en debat. Voor iedereen. Nu en in de toekomst. In deze brochure leest u alles over Den Haag als stad van vrede en recht. Leer de mensen achter de schermen kennen en zie wat het resultaat is van hun werk. Maak kennis met deze bijzondere stad, haar geschiedenis en ambitieuze plannen.
03
04
nooit
01 02
Een dag om te vergeten
Opening Vredespaleis met Koningin Wilhelmina, 1913 Secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon, Koning Willem-Alexander en ministerpresident Mark Rutte bij de viering van 100 jaar Vredespaleis, 2013
05
01
Op 28 augustus 1913 wordt het Vredespaleis in Den Haag geopend. Een ‘tempel voor de wereldvrede’, met twee rechtszalen en een omvangrijke juridische bibliotheek. Financier Andrew Carnegie verricht de officiële opening. Koningin Wilhelmina is erbij, en de hele wereldpers rukt uit. Voor Den Haag is het een dag om nooit te vergeten. Het Vredespaleis is dé plek in de wereld waar internationale geschillen in de rechtszaal worden opgelost, om te voorkomen dat naties die op het slagveld uitvechten. Het is het eerste Haagse gebouw waar dagelijks wordt gewerkt aan de wereldvrede. In de honderd jaar tussen de opening en nu, is het Vredespaleis uitgegroeid tot wereldwijd symbool van vrede en recht. En is Den Haag dé internationale stad van vrede en recht geworden waar dagelijks wordt gewerkt aan een betere wereld.
02
Beslechten in plaats van vechten 06
Het idee voor het Vredespaleis ontstaat tijdens de Eerste Haagse Vredesconferentie in 1899. Daar spreken afgevaardigden uit 26 landen over vrede en ontwapening. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat zoiets gebeurt. De Russische tsaar Nicolaas II is een groot voorstander van de besprekingen, hij ziet welke gevolgen oorlogen hebben voor het Russische volk en wil met een conferentie zorgen voor overleg tussen landen. Overleg, is zijn boodschap, voorkomt oorlog. De tsaar kiest Den Haag als locatie voor zijn conferentie. De stad is goed bereikbaar vanuit het buitenland, ligt in het neutrale Nederland en bovendien is koningin Wilhelmina familie van de tsaar.
Omgesmolten kanonnen De Franse afgezant stelt tijdens de Vredesconferentie voor dat alle deelnemende landen iets bijdragen aan de bouw van het Vredespaleis. Iets voor het interieur, bouwmaterialen, decoraties of kunstwerken. De andere afgezanten reageren positief. Zodoende is het Vredespaleis opgebouwd uit de fijnste houtsoorten, marmer, en andere materialen en staan er kunstwerken vanuit de hele wereld. Eén ervan is wel heel symbolisch voor vrede en recht. Het is een bronzen replica van het beeld ‘Christus der Andes’. Het origineel is gemaakt van omgesmolten wapentuig van twee landen die bijna met elkaar in oorlog gingen: Chili en Argentinië.
De Haagse Vredesconferentie leidt tot de oprichting van het Permanente Hof van Arbitrage – een internationaal scheidsgerecht voor de bemiddeling in conflicten. Voor dat Hof zal een nieuw onderkomen worden gebouwd: het Vredespaleis. Andrew Carnegie schenkt anderhalf miljoen dollar voor de bouw en de Nederlandse staat zorgt voor de grond in Den Haag. De Engelse publicist G.H. Perris schrijft op 15 juli 1899 in zijn dagboek: “[de stad is] een plek voor bezinning, hoffelijkheid en geduld. Het was een uitstekende ingeving om hier een parlement voor de vrede bijeen te roepen. Den Haag heeft zijn terechte beloning, want deze bescheiden hoofdstad is inmiddels uitgegroeid tot het juridisch centrum van de wereld. Kan enige wereldstad zich beroemen op hoger titel?”
“Deze bescheiden stad is inmiddels uitgegroeid tot het juridisch centrum van de wereld.� - G.H. Perris, Brits schrijver over wereldvrede, 1899
07
Het Internationaal Gerechtshof zoekt naar vreedzame oplossingen in geschillen tussen staten. Het Permanente Hof van Arbitrage beslist ook over zaken tussen staten en internationale organisaties of private partijen. Het Permanente Hof van Arbitrage en het Internationaal Gerechtshof genieten over de hele wereld veel aanzien.
Sneeuwbaleffect
08
In de tweede helft van de 20ste eeuw komen er steeds meer organisaties naar Den Haag die zich bezighouden met internationaal recht en wereldvrede. Vooral in de jaren ’90 gaat het snel. In 1993 wordt het Joegoslavië-tribunaal geopend in Den Haag; de OPCW, de organisatie voor het verbod op chemische wapens, vestigt zich in 1997 in de stad. In 2002 volgt nog het Internationaal Strafhof, waar sinds 1998 aan is gewerkt. Het Strafhof is het eerste permanente, internationale strafhof, opgericht bij internationaal verdrag (Statuut van Rome). Het strafhof berecht individuen voor genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Voorgangers van het Internationaal Strafhof zijn het tribunaal van Neurenberg en het tribunaal van Tokyo, en de speciale ad hoc tribunalen, zoals het Joegoslavië-tribunaal en het Rwandatribunaal. De gemeente Den Haag en de Nederlandse regering bieden de internationale organisaties en hun werknemers een goed werk- en leefklimaat. De stad doet dat graag. “Vanuit Den Haag wordt gewerkt aan een betere wereld. Daar zijn we trots op en dat willen we overal uitdragen”, zegt Jozias van Aartsen, burgemeester van Den Haag.
Hét centrum van de internationale rechtspraak
Na de Tweede Wereldoorlog richten 51 landen de Verenigde Naties op. Alle belangrijke organen van de VN krijgen hun hoofdkantoor in New York. Alleen het Internationaal Gerechtshof, het rechtsorgaan van de VN, vestigt zich in Den Haag, in het Vredespaleis. Het wordt, net als het Permanente Hof van Arbitrage, een organisatie die geschillen tussen staten beslecht, en die waar mogelijk oorlogen voorkomt.
Successen
“Eurojust is er trots op gevestigd te zijn in Den Haag, de stad van vrede en recht, te midden van zoveel andere internationale organisaties. Het is onze missie om de coördinatie en samenwerking te versterken tussen nationale justitiële autoriteiten in de strijd tegen ernstige grensoverschrijdende criminaliteit en terrorisme, en Europa uiteindelijk tot een veiligere plaats te maken.” - Michèle Coninsx, voorzitter van Eurojust
01 Rechtszaak Internationaal Gerechtshof 02 Joegoslavië-tribunaal, Churchillplein
Inmiddels werken zo’n 160 internationale organisaties in Den Haag aan een betere wereld. Dankzij die instituten worden talloze (wereld)conflicten voorkomen en beslecht – op vreedzame wijze. In Den Haag worden conflicten niet opgelost met wapens, maar met een rechtsgeldig en afgewogen besluit. Kennis, wetenschap en ervaring op het terrein van vrede en recht komen in Den Haag samen. Het grote aantal internationale organisaties dat in Den Haag gevestigd is, zorgt voor een aantrekkende werking op andere internationaal actieve organisaties. In 2014 hebben bijvoorbeeld NATO Civil-Military Cooperation Centre of Excellence, Global Network for Woman’s Shelters en het Human Security Collective zich gevestigd in Den Haag. Door het aanzien op het gebied van vrede en recht is Den Haag ook vaak gaststad voor belangrijke internationale conferenties. Goede voorbeelden hiervan zijn de Afghanistantop is 2009, de Nuclear Security Summit in 2014 en de Global Conference on Cyber Space in 2015.
“Den Haag is hét centrum van de internationale rechtspraak. Mensen die iets organiseren in het internationaal recht kijken altijd meteen naar Den Haag. Het werkt gewoon beter om met mensen met dezelfde ambitie en missie op één plek te zitten.” - Joan Donoghue, rechter bij het Internationaal Gerechtshof
02 01
09
Wapenspreuk verwoordt waar Den Haag voor staat Al ruim 100 jaar spannen de stad en haar inwoners zich in voor internationale vrede en recht. Deze wapenspreuk is daarom op 9 mei 2012 door Koningin Beatrix aan de stad verleend. Sinds 5 juni 2014 voert de gemeente Den Haag ‘Vrede en Recht’ ook in haar logo.
10
Vrede en recht zit Den Haag in het bloed
In de Nederlandse Grondwet staat dat de Nederlandse regering de taak heeft om de ontwikkeling van de internationale rechtsorde te bevorderen (artikel 90). Nederland is één van de weinige landen ter wereld dat een dergelijk artikel in de Grondwet heeft opgenomen. In de praktijk betekent dit onder meer dat de Nederlandse regering ernaar streeft om de internationale vrede en veiligheid te bevorderen en de mensenrechten te beschermen. Ook hoort daarbij dat de Nederlandse regering, samen met de stad Den Haag, zorgt dat Nederland een goed gastland is voor organisaties voor vrede en recht. Een goede bereikbaarheid, aantrekkelijke openbare ruimten, goede internationale scholen en uitstekende culturele en andere voorzieningen voor internationale werknemers, horen daarbij. Het beleid werpt zijn vruchten af. Dat is onder meer te zien aan het aantal in de stad gevestigde NGO’s (nongouvernementele organisaties), zoals het Rode Kruis, Amnesty International en UNICEF. De afgelopen tien jaar is dat meer dan verdubbeld: van 60 naar 135. De organisaties waarderen de aanwezigheid van de gerechtshoven, tribunalen en andere internationale organisaties, net als de Nederlandse stabiele bestuursomgeving. Daarnaast heeft Den Haag een verzamelgebouw voor NGO’s ingericht zodat zij elkaar makkelijk kunnen vinden, én een speciale Internationale Zone gecreëerd. In dit gebied, waar veel internationale organisaties zijn gevestigd, wordt extra geïnvesteerd in veiligheid, bereikbaarheid, openbare ruimte en goede voorzieningen.
11
Haagse initiatieven en samenwerking
“Een fascinerende stad om in te werken.” - Abi Williams, voorzitter van The Hague Institute for Global Justice
12
De stad ontwikkelt eigen instituten voor vrede en recht: zo wordt in 2011 samen met in Den Haag gevestigde organisaties het The Hague Institute for Global Justice (The Hague Institute) opgericht voor onderzoek, advies en praktische activiteiten op het snijpunt van vrede, veiligheid en rechtvaardigheid. Met programma’s als Conflict Prevention, Rule of Law en Global Governance beoogt het instituut conflicten op te lossen en te voorkomen, en de internationale vrede te bevorderen. Het instituut levert hoogwaardig en innovatief onderzoek, waarvan het in 2013 gepubliceerde rapport over vredesopbouw ‘The Hague Approach’ een voorbeeld is. Daarnaast richt het instituut zich op het bijeenbrengen van internationale experts zowel openbaar als achter gesloten deuren - en faciliteert het professionele trainingen. Zo ontvangt het instituut in de zomer van 2013 een hoogwaardige delegatie rechters en aanklagers uit Libië voor een training op het terrein van internationaal strafrecht. The Hague Institute is sterk in opkomst als toonaangevende internationale 'denk-en doe-tank', en zal een belangrijke bijdrage leveren aan het versterken van Den Haag als internationale stad van vrede en recht.
Veiligheid Nederland en Den Haag zetten zich ook in voor nationale en internationale veiligheid: dit is immers een belangrijke voorwaarde voor vrede
en recht. In de Haagse regio worden steeds meer (internationale) verbindingen gelegd tussen vrede, recht en veiligheid. Onder
“HSD brengt de gouden driehoek van kennisinstellingen, overheid, en bedrijfsleven tot wasdom waardoor we met innovatieve veiligheidsoplossingen een veiliger wereld en economische groei realiseren.” - Rob de Wijk, algemeen directeur HSD (The Hague Security Delta)
meer door The Hague Security Delta (HSD), het grootste veiligheidscluster van Europa. Bedrijven, overheden en kennisinstellingen uit heel Nederland werken er samen aan innovaties en kennisontwikkeling op het gebied van cyber security, nationale en stedelijke veiligheid, bescherming van vitale infrastructuur en het forensisch werkveld. Ze hebben een gezamenlijke ambitie: een veiligere wereld en meer banen. Den Haag is het kloppend hart, met 400 veiligheidsbedrijven die werk bieden aan 13.400 mensen. Ook is in Den Haag de HSD Campus gevestigd, het nationaal innovatiecentrum voor veiligheid, met living labs, opleidingsfaciliteiten en flexibele kantoor- en vergaderruimtes. Bijzonder is de aanwezigheid van de Cyber Security Academy, een unieke samenwerking van universiteit Leiden/Campus Den Haag, de Haagse Hogeschool en TU Delft op het gebied van cyber security educatie.
Werkgelegenheid Naast de organisaties op het gebied van vrede en recht, telt de regio Den Haag meer dan 300 internationale bedrijven, waarvan Shell, AEGON en KPN met hun Haagse hoofdkantoren tot de grootste behoren. Het internationale imago van Den Haag trekt ook nieuwe grote bedrijven aan. Vooral bedrijven in de energie-, ICT- en veiligheidssector vinden Den Haag aantrekkelijk.
In Den Haag werken zo’n 160 intergouvernementele en nongouvernementele organisaties (IGO’s en NGO’s) dagelijks aan een betere wereld. Van de in totaal 35 in Nederland gevestigde IGO’s zijn er maar liefst 26 gevestigd in Den Haag en omgeving.
‘The Hague’ is internationaal een begrip geworden. Dat is gunstig voor de stad en de rest van het land. De internationale organisaties in Den Haag en omgeving hebben een positieve invloed op de economie en de werkgelegenheid. Ze hebben zo’n 19.500 mensen in dienst. Sectoren als de ICT, schoonmaak, horeca, taxibedrijven, fiscale dienstverlening, detailhandel, onderwijs en beveiliging profiteren van de aanwezigheid van de internationale organisaties. De indirecte werkgelegenheid wordt geschat op zo’n 17.500 banen. Dat betekent dat de aanwezigheid van de internationale organisaties in totaal meer dan 37.000 banen oplevert voor zowel hoger als lager opgeleiden. Ook het toerisme vaart er wel bij.
1 Haagse Conferentie voor Internationaal Privaatrecht (HccH)
De HccH heeft als doel om wereldwijde afspraken te maken op het gebied van het internationaal privaatrecht. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om uniforme internationale regels voor adoptie of kinderontvoering.
13
2 14 Permanente Hof van Arbitrage (PCA)
Het PCA is een intergouvernementele organisatie die op vreedzame wijze geschillen beslecht tussen staten, intergouvernementele organisaties en private partijen. 115 staten zijn lid en het ledenaantal groeit.
3 Internationaal Gerechtshof (ICJ)
“Door de vele internationale instellingen, overheidsorganisaties en kennisintensieve bedrijven is Den Haag voor ons de vanzelfsprekende omgeving om dagelijks te werken aan onderzoek en innovaties die vrede en veiligheid in de wereld bevorderen.” - Henk Geveke, Managing Director Defence, Safety and Security bij TNO
Het ICJ is het enige hoofdorgaan van de Verenigde Naties (VN) buiten New York. Het ICJ buigt zich uitsluitend over rechtsgeschillen tussen staten, en geeft op verzoek van bevoegde UN organen, adviezen aan de Algemene Vergadering van de VN en de Veiligheidsraad.
4 Iran-Verenigde Staten Claims Tribunaal (IUSCT)
Dit internationale tribunaal werd opgericht in 1981 tussen Iran en de VS om de crisis op te lossen die tussen beide landen ontstond door de gijzeling in 1979 van personen in de Amerikaanse ambassade in Teheran. Het tribunaal verricht arbitrage over claims die Amerikaanse en Iraanse burgers tegen respectievelijk Iran of de VS hebben. Ook behandelt het tribunaal claims van de regeringen van beide landen.
5 Joegoslavië-tribunaal (ICTY)
Het ICTY is door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) in 1993 opgericht. Het vervolgt personen die worden verdacht van volkerenmoord, misdrijven tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en schendingen van de Conventies van Genève. Het gaat om misdaden die deze personen vanaf 1991 op het grondgebied van het voormalige Joegoslavië hebben begaan.
4
6 Internationaal restmechanisme voor straftribunalen (MICT)
Het MICT is een mechanisme dat in 2010 werd opgezet om het werk van het Joegoslavië-tribunaal en het Rwanda-tribunaal af te ronden. De opheffing van beide tribunalen staat gepland op eind 2014, terwijl hun jurisdictie, rechten, plichten en functies ondertussen moeten zijn overgenomen door het mechanisme.
2 5
6
3
8
7 Het Libanon-tribunaal (STL)
Het STL is in 2007 door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) opgericht. Het tribunaal heeft als taak een bomaanslag in Libanon in 2005 te onderzoeken en de daders te berechten. Bij deze bomaanslag kwamen 23 mensen om het leven. Eén van de omgekomen personen is de oud-premier van Libanon, Rafiq Hariri.
1 9
8 Restmechanisme van het Bijzondere Gerecht voor Sierra Leone (RSCSL)
Deze organisatie heeft de jurisdictie, rechten, plichten en functies overgenomen van het in 2013 opgeheven Sierra Leone tribunaal. Dit tribunaal vervolgde personen die zich vanaf 1996 schuldig hebben gemaakt aan schendingen van het internationale humanitaire recht en het recht van Sierra Leone.
9 Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA/ESTEC)
7
ESTEC is het technisch hart van de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA). Bijna alle ESA projecten worden vanuit ESTEC geleid.
13
10 Internationaal Strafhof (ICC)
Het ICC is een permanent hof dat is opgericht voor het berechten van personen die worden beschuldigd van volkerenmoord, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden.
11 Europol
Europol is een organisatie van de Europese Unie die de onderlinge samenwerking en de effectiviteit van de politiediensten van de aangesloten lidstaten versterkt. Europol helpt de zware internationale misdaad te bestrijden.
10
12
15 11
12 Eurojust
17
16
Eurojust is een agentschap van de Europese Unie en heeft tot doel om de samenwerking van gerechtelijke instanties binnen de EU-landen bij zware en georganiseerde misdaad in de EU te verbeteren.
13 NAVO communicatie- en informatieagentschap (NCIA)
Het NCIA is een agentschap van de NAVO dat zich bezighoudt met informatietechnologie, digitale verdediging en raketafweer.
14 NATO CIMIC Centre of Excellence (CCOE)
Het NATO Civil Military Cooperation Centre of Excellence is een internationaal militair kenniscentrum op het gebied van militair-civiele samenwerking. Het CCOE is ĂŠĂŠn van de 18 Centres of Excellence die zijn opgericht door de lidstaten van de NAVO.
19
15 OVSE Hoge Commissaris voor Nationale Minderheden (HCNM)
18
De Hoge Commissaris moet vroegtijdig oplossingen zoeken voor etnische spanningen of spanningen identificeren die de vrede, stabiliteit of vriendschappelijke relaties tussen lidstaten van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking en Europa (OVSE) kunnen verminderen.
20
16 Internationaal Instituut voor democratie en verkiezingsondersteuning (IDEA) 21
Het IDEA is een intergouvernementele organisatie die wereldwijd bijdraagt aan democratische hervormingen, electorale processen, grondwetsherzieningen, politieke participatie van vrouwen en versterking van politieke partijen.
22
17 Internationaal instituut voor recht en ontwikkeling (IDLO)
23 25 24
Het IDLO is een intergouvernementele juridische organisatie voor rechtsstaatontwikkeling. Het IDLO verstevigt instituties die zich inzetten voor vrede, recht, duurzame ontwikkeling, sociale en economische kansen van fragiele landen.
18 Organisatie voor het verbod op chemische wapens (OPCW) 14 26
De OPCW is een internationale organisatie die sinds 1997 toeziet op de vernietiging van alle chemische wapens in de wereld. De organisatie voert overal ter wereld inspecties uit. De OPCW won in 2013 de Nobelprijs voor de Vrede.
Den Haag: the place to be voor internationale opleidingen
19 Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP)
Het BOIP is verantwoordelijk voor de registratie van merken, modellen en tekeningen in België, Nederland en Luxemburg.
20 Europees Octrooi Bureau (EPO)
Het EPO zorgt ervoor dat uitvinders, wetenschappelijke onderzoekers en bedrijven door één gecentraliseerde octrooiaanvraag in een groot aantal landen in Europa octrooien kunnen krijgen.
21 Europese Commissie (EC) Vertegenwoordiging in Nederland
De vertegenwoordiging is een onderdeel van de Europese Commissie. Zij legt uit hoe het beleid van de EU van invloed is op burgers; monitort de publieke opinie in Nederland en draagt bij aan de Europese dialoog met burgers en ‘civil society’.
22 Informatiebureau van het Europees Parlement (EP) in Nederland
Het Informatiebureau geeft een gezicht aan het Europees Parlement en de Europarlementariërs in Nederland. Het is één van de 28 informatiebureaus van het EP: één per lidstaat.
23 De Nederlandse Taalunie (NTU)
De NTU houdt zich bezig met de Nederlandse taal, met het onderwijs in en van het Nederlands, met Nederlandse literatuur en de Nederlandse taal in de wereld. Ook legt de NTU de officiële spelling van het Nederlands vast.
24 Internationale organisatie voor migratie (IOM) Nederland
Het IOM streeft naar ordelijke en humane migratie en geeft humanitaire hulp aan migranten die in nood verkeren, waaronder vluchtelingen en ontheemden.
25 Het Hoge Commissariaat der Verenigde Naties voor Vluchtelingen (UNHCR)
UNHCR heeft de opdracht om vluchtelingen – op verzoek van landen of van de VN – te beschermen en te steunen.
26 UNESCO-IHE wateropleidingsinstituut
Wateropleidingsinstituut UNESCO-IHE is het grootste kennis- en opleidingscentrum ter wereld op het gebied van water en waterbeheer. Het is door de VN-organisatie UNESCO opgericht en eigendom van alle UNESCO-lidstaten.
15
16
“Ik heb voor Den Haag gekozen omdat deze stad zoveel internationale carrièremogelijkheden biedt. Zowel de profit als de nonprofit sector zijn hier goed vertegenwoordigd.” - David Chadwick, student International Studies aan de Campus Den Haag
Wie wil gaan werken in een internationale omgeving, en in het centrum van alles wat zich afspeelt op het gebied van internationaal vrede en recht, kan niet om Den Haag heen. “Den Haag is dé internationale stad voor vrede en recht. Dat maakt het een fascinerende stad om te werken”, zegt Abi Williams, voorzitter van The Hague Institute for Global Justice. “Bovendien heeft Den Haag het voordeel van een zeer coöperatieve regering. De Nederlandse regering doet er alles aan om ons te ondersteunen. Hetzelfde geldt voor de gemeente Den Haag.” Studenten die iets willen gaan doen op het gebied van vredesvraagstukken, internationaal recht en veiligheid, beseffen dat Den Haag the place to be is. Steeds meer van hen komen daarom naar Den Haag, ook uit het buitenland. Ze studeren er bijvoorbeeld aan de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden, en volgen een bachelor- of een masteropleiding in internationaal recht. Anderen doen een internationale opleiding aan de Haagse Hogeschool, het Institute for Social Studies, of The Hague Institute for Global Justice.
Internationale student aan het woord “Den Haag is een plek waar belangrijke beslissingen worden genomen. Dat voel je aan alles.” David Chadwick, uit het Verenigd Koninkrijk, studeert International Studies aan de Campus Den Haag. Hij ziet Den Haag als een plek die ertoe doet in de wereld en koos er bewust voor om hier te studeren. “Voordat ik naar Den Haag kwam, had ik gelezen dat Den Haag de stad is van internationale vrede en recht. Nu ik hier twee jaar ben, zie ik dat dat ook écht zo is.” De internationale omgeving in Den Haag spreekt David erg aan. “Ik vind het geweldig dat de mensen hier echt hun best doen om bij de internationale gemeenschap te horen. Dat is enorm waardevol. Bovendien kun je hier stage lopen bij internationale organisaties en ambassades. Ik ben op studiedagen geweest naar gebouwen van de Verenigde Naties, maar ook naar het hoofdkantoor van Shell. Beide organisaties bieden hele aantrekkelijke carrièremogelijkheden.”
11
Zoveel internationale organisaties in één stad is volgens David een echte meerwaarde. “De internationale organisaties hier weten dat hun aanwezigheid alleen niet genoeg is om een veiligere wereld te creëren. Dat hangt af van hun eigen daden. In 2013 won de OPCW de Nobelprijs voor de Vrede, dus kennelijk doen ze het heel goed!”
Den Haag heeft 11 internationale scholen: International School of The Hague, The British School in The Netherlands, The American School of The Hague, Deutsche Internationale Schule Den Haag, Lycée Vincent van Gogh de La Haye, The Indonesian School, Oekraïense School, Polish School, Stichting Haagse Schoolvereeniging The Hague, Mondriaan International en de Europese School Den Haag.
17
“Zonder recht geen vrede, zonder vrede geen recht. Dat deze formule geen abstractie is maar een realiteit, ervaar je in Den Haag. Daar komen wereldleiders, diplomaten, activisten en andere vertegenwoordigers van de wereldbevolking samen om te werken aan een betere en veilige wereld voor morgen.� - Bert Koenders, minister van Buitenlandse Zaken
18
Toekomst Nederland en Den Haag zijn er trots op dat Den Haag internationaal bekend staat als de stad van vrede en recht. Beide werken er hard aan om de internationale organisaties voor de stad te behouden en het aantal verder uit te breiden. Ook in de toekomst zal Den Haag de plek zijn waar vrede en recht thuishoren en gewaarborgd zijn.
Alle gouvernementele internationale organisaties, waaronder de internationale gerechtshoven en tribunalen, en zo’n 135 non-gouvernementele organisaties zetten zich vanuit Den Haag in voor een rechtvaardige en veilige wereld voor iedereen. Dat zij dicht bij elkaar zitten leidt tot steeds meer samenwerking en zorgt ervoor dat instellingen die hier nog niet zijn gevestigd, ook graag naar Den Haag komen. De positie van Nederland en Den Haag als expertisecentrum van vrede en recht zal zo in de toekomst nog versterken. Ook de aandacht voor nationale en internationale veiligheid groeit. The Hague Security Delta, het netwerk van bedrijven, kennisinstellingen en overheden, werkt als een magneet op andere bedrijven en instellingen op dit werkterrein. Ook die ontwikkeling wordt van harte ondersteund door Nederland en Den Haag.
19
Er zijn ruim 30 NGO's gevestigd in het Bertha von Suttner verzamelgebouw (aan de Laan van Meerdervoort). Dit gebouw is speciaal voor hen ingericht en de aanwezigheid hiervan heeft een rol gespeeld in de keuze voor Den Haag.
30+
“De aanwezigheid van alle internationale organisaties, NGO’s en kennisinstellingen maakt Den Haag alleen maar aantrekkelijker voor andere instanties en ook bedrijven. Als stad stimuleren we deze ontwikkelingen natuurlijk van harte en we proberen de internationale gemeenschap in Den Haag zo goed mogelijk van dienst te zijn.” - Jozias van Aartsen, burgemeester van Den Haag
Toegankelijke locaties van vrede en recht
20
Veel werk op het gebied van vrede en recht wordt gedaan achter de schermen. Over de schouders meekijken van Europol-onderzoekers die zich bezighouden met cybercrime, is om begrijpelijke redenen onmogelijk. Hier staat tegenover dat andere plekken juist wĂŠl toegankelijk zijn, en dat er speciale evenementen zijn waar het publiek internationaal Den Haag kan meebeleven.
2
1
3
4
1
Het Vredespaleis Een bezoek aan het Vredespaleis is een must. Vooral een rondleiding is zeker de moeite waard. Die zijn er een aantal weekenden per jaar. Bezoekers kunnen daarnaast terecht in het bezoekerscentrum van het paleis, en daar een tentoonstelling en een film over het Vredespaleis bekijken. Het bezoekerscentrum is gratis toegankelijk. www.vredespaleis.nl
2 De rechtszaken In Den Haag worden verdachten van oorlogsmisdaden uit de hele wereld vervolgd en berecht en conflicten beslecht. Een groot deel van de rechtszaken is openbaar, bijvoorbeeld die van het Internationaal Gerechtshof, het JoegoslaviĂŤĚˆ- tribunaal en het Internationaal Strafhof. Wie een rechtszaak bij wil wonen, kijkt eenvoudigweg in de agenda op de website van dat gerechtshof of tribunaal. Voor meer informatie: www.icj-cij.org, www.icty.org en www.icc-cpi.int 3 Het stadhuis Vanuit het stadhuis wordt de stad van vrede en recht bestuurd. De Amerikaanse architect Richard Meier ontwierp het stadhuis. De film The Hague Impressions draait continu in de filmzaal en vertelt de geschiedenis en de toekomst van de internationale stad van vrede en recht. www.denhaag.nl/home/bezoekers/vvv.htm 4 The Hague Peace app The Hague Peace app laat zien hoe in Den Haag wordt gewerkt aan een betere wereld. De gebruiker van de app wordt meegenomen op een digitale en interactieve ontdekkingstocht. Vele internationale organisaties en bijzondere plekken in de Internationale Zone in Den Haag komen aan bod. Op deze manier is het mogelijk om zelf te ervaren hoe deze organisaties werken. Het geeft de mogelijkheid om van buiten te zien wat er binnen gebeurt. Met de app komen bezoekers langs het wereldberoemde Vredespaleis, Nobelprijs voor de Vrede-winnaar OPCW en het World Forum, waar in
5
maart 2014 Obama, Ban Ki-moon en andere wereldleiders spraken over nucleaire veiligheid. Ondertussen verplaats je je in de schoenen van beroemde vredestichters als Martin Luther King, Nelson Mandela en Mahatma Gandhi. De app is ontwikkeld door Museon, het museum over cultuur en wetenschap in Den Haag. Zie: http://werkenaanvrede.museon.nl/nl/vredesapp 5 Movies that Matter Den Haag heeft een eigen filmfestival, op initiatief van Amnesty International, waar films en documentaires over vrede en recht worden vertoond: Movies that Matter. Het programma omvat ook interviews en debatten met internationale filmmakers, activisten en politici. Er zijn daarnaast exposities en muziekoptredens. www.moviesthatmatter.nl
6 Humanity House Het Humanity House, een uniek museum opgezet door het Nederlandse Rode Kruis en een groot aantal partners, laat bezoekers ervaren hoe het is om huis en haard achter te moeten laten als gevolg van een oorlog of een natuurramp. Het museum vertelt echte verhalen van vluchtelingen die verschrikkelijke oorlogen of rampen hebben meegemaakt. Het Humanity House is geschikt voor kinderen vanaf tien jaar.
21
www.humanityhouse.org
6
Just Peace
22
One goal: just peace In 2014 vond het eerste Just Peace weekend in Den Haag plaats. Tijdens dit weekend vierde Den Haag, de internationale stad van Vrede en Recht, de wereldwijde VN Dag van de Vrede. Met muziek, debatten, tentoonstellingen, hardloopwedstrijden, rondleidingen, wandelingen en nog veel meer. Zo namen circa 500 mensen deel aan Peace Palace by Night (een unieke rondleiding in een prachtig uitgelicht Vredespaleis), renden circa 8.000 mensen voor de vrede tijdens de Vredesloop en namen ongeveer 3.500 mensen een kijkje achter de normaal gesloten deuren van de internationale organisaties in Den Haag. In 2015 zal het Just Peace weekend in het teken staan van 'Den Haag voor UNICEF'.
Vredesloop Op 20 september 2014 werd de tweede editie van de Vredesloop Den Haag georganiseerd. Ruim 8.000 deelnemers liepen een parcours van maximaal 10 kilometer in de omgeving van het Vredespaleis. De Vredesloop is in 2013 voor het eerst georganiseerd bij het 100-jarig bestaan van het Vredespaleis.
HagueTalks HagueTalks is een nieuwe interactieve debatserie waarbij zowel offline, in het Academiegebouw van het Vredespaleis, als online door deskundigen, critici en geĂŻnteresseerden wordt gedebatteerd over wereldwijde kwesties op het gebied van vrede en recht. HagueTalks brengt vanuit de hele wereld perspectieven op actuele vrede en recht situaties bijeen. De eerste editie van HagueTalks op 19 september 2014 werd bezocht door circa 200 man, merendeels enthousiaste studenten, en werd online in 21 landen gevolgd. HagueTalks wordt de komende jaren meermalig, zowel in Den Haag als daarbuiten, georganiseerd.
Den Haag voor UNICEF Den Haag, internationale stad van vrede en recht, ondersteunt sinds 2005 om de twee jaar een organisatie die zich internationaal inzet voor vrede en recht. Tien jaar geleden was UNICEF het eerste goede doel. Na het Rode Kruis, Warchild, AMREF Flying Doctors en Save the Children gaat Den Haag in 2015 weer in actie komen voor UNICEF. Het College van B&W heeft UNICEF als goed doel voor de stad geselecteerd vanwege het 60-jarig bestaan van UNICEF Nederland en de bijzondere relatie die de VN-stad en de VNkinderrechtenorganisatie van oudsher hebben. UNICEF is een van de grootste kinderrechtenorganisaties van de wereld. In 190 landen helpt UNICEF kinderen met beter onderwijs, vaccinaties, drinkwatervoorzieningen en noodhulp. Het geld dat in het actiejaar in Den Haag wordt ingezameld, zal worden besteed aan het stoppen van kindhuwelijken in IndonesiĂŤ. In 2015 zullen diverse evenementen, waaronder de City-Pier-City-loop en het Just Peace-weekend, in het teken staan van het goede doel. Ook scholen, bedrijven, sportverenigingen, de gemeente en andere partijen in de stad zullen zich een jaar lang inzetten voor het goede doel. Zie www.denhaagvoorunicef.nl
23
Het effect is wereldwijd merkbaar
24
Vervolging door Internationaal Strafhof Personen die worden verdacht van misdrijven als genocide, oorlogsmisdaden en misdrijven tegen de menselijkheid, kunnen in Den Haag worden vervolgd door het Internationaal Strafhof als dat in eigen land onmogelijk is. Deze zaken krijgen veel aandacht in de internationale media. Honderden journalisten komen naar Den Haag voor rechtszaken tegen machthebbers die van oorlogsmisdaden worden beschuldigd. Denk aan de Congolese voormalig rebellenleider Thomas Lubanga, aangeklaagd voor misdrijven tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Lubanga is in 2012 schuldig bevonden door het Strafhof.
Internationaal Gerechtshof verbiedt de Japanse jacht op walvissen
Tropisch vakantie-eiland in plaats van oorlog In de tweede helft van de 20ste eeuw dreigt er oorlog tussen Indonesië en Maleisië om het tropische eiland Sipadan. Beide landen maken sinds 1969 aanspraak op Sipadan. Dat leidt in 1995 tot een uitbarsting, waarbij twee Indonesische soldaten om het leven komen. Na dit incident leggen Maleisië en Indonesië de kwestie voor aan het Internationaal Gerechtshof. Beide landen willen het eiland niet opgeven, maar willen ook geen oorlog. Na een lange procedure, waarin het Gerechtshof onder andere de geschiedenis van het eiland onderzoekt, besluit het in 2002 dat Sipadan van Maleisië is. Indonesië is ontstemd over de uitspraak, maar respecteert die. Zo blijft de vrede bewaard en blijft het eiland een trekpleister voor duikliefhebbers en andere toeristen. Het gebied geldt als één van de beste duiklocaties ter wereld.
Op maandag 31 maart 2014 heeft het Internationaal Gerechtshof (ICJ), sinds 1946 gevestigd in het Vredespaleis in Den Haag, besloten dat Japan voorlopig geen walvissen meer mag vangen. Japan voerde in haar verdediging op dat de vangst nodig was voor wetenschappelijk onderzoek. Het ICJ geeft aan dat er geen wetenschappelijke rechtvaardiging is voor het grote aantal dwergvinvissen dat Japan vangt. Het geschil is aangespannen bij het ICJ door Australië, dat aanvoerde dat wetenschappelijk onderzoek een excuus is om de commerciële jacht vol te houden. Japan gaf aan dat het de voortplanting, voeding en de invloed van de milieuvervuiling op de dieren bestudeert. De rechter was van mening dat het grote aantal gedode dieren niet in verhouding staat tot de wetenschappelijke resultaten. Japan was teleurgesteld over het vonnis, maar geeft aan het wel uit voeren. Het ministerie van Buitenlandse Zaken geeft aan dat Japan een land is dat groot belang hecht aan het internationaal recht.
Europol tegen matchfixing Veto: dat is de codenaam waaronder het Joint Investigation Team (JIT) onderzoek doet naar matchfixing in Europa. In het team werken Europol (European Police Office) en politieteams van 13 Europese landen samen. Ze ontdekken dat er veel mis is met het Europese voetbal. In maart 2013 maakt Europol bekend dat er ruim 380 voetbalwedstrijden in vijftien landen ‘besmet’ zijn. Europol heeft dan anderhalf jaar onderzoek gedaan naar omkoping en illegaal gokken in het voetbal. Europol is de Europese samenwerkingsorganisatie voor het opsporen van grensoverschrijdende criminaliteit. De organisatie bestrijdt internationale computercriminaliteit, fraude, corruptie, witwassen van geld en milieucriminaliteit. Het EUagentschap zorgt voor samenwerking tussen gerechtelijke autoriteiten. Dankzij deze samenwerking kunnen internationale criminele netwerken makkelijker worden opgespoord en aangepakt, waardoor de veiligheid van inwoners van de Europese Unie beter is gewaarborgd.
25
OPCW wint Nobelprijs voor de Vrede
“De beste manier om problemen op te lossen en de strijd tegen oorlog te voeren, is de dialoog aangaan.” - Malala Yousafzai, winnares Nobelprijs voor de Vrede 2015
26
Op 11 oktober 2013 maakte het Nobelprijscomité bekend dat de OPCW, sinds 1992 gevestigd in Den Haag, de Nobelprijs voor de Vrede zou krijgen. Het comité roemde de rol die de OPCW heeft gespeeld in het verminderen van de hoeveelheid chemische wapens in de wereld. Dankzij het werk van de OPCW, de organisatie voor het verbod op chemische wapens, begonnen 65 staten in 1997 met de vernietiging van hun chemische wapens. Inspecteurs van de OPCW helpen bij het opruimen van deze massavernietigingswapens en controleren of de afspraken worden nagekomen, zoals bijvoorbeeld in Syrië. Albanië was het eerste land waar het volledig lukte. Op de plek waar vroeger een opslagplaats was voor chemische wapens, spelen nu kinderen in een speeltuin. Toekenning van de prijs aan de organisatie past in het gedachtengoed van Alfred Nobel, stelde het comité. De toekenning van de vredesprijs was ook een aanmoediging. Directeur-generaal Ahmet Üzümcü van de OPCW liet na de toekenning meteen weten de prijs te ervaren als een eer en als erkenning voor het werk van zijn organisatie. Burgemeester Jozias van Aartsen van Den Haag is trots dat de Nobelprijswinnaar gevestigd is in zijn stad. 'De OPCW is een belangrijke internationale organisatie in Den Haag, die wereldwijd bekend staat als internationale stad van vrede en recht.'
Syrië Op 23 juni 2014 maakte de Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW), gevestigd in de Internationale Zone van Den Haag, bekend dat er geen grondstoffen meer zijn voor chemische wapens in Syrië. Het laatste deel van het Syrische arsenaal is op die dag door de VN en de OPCW uit Syrië vervoerd. De chemicaliën zijn in de VS en in Finland vernietigd. Een maand eerder zei VN-chef Ban Ki-moon dat de deadline van 30 juni waarschijnlijk niet gehaald zou gaan worden wegens gevechten tussen de regeringsleider en de rebellen. Uiteindelijk is dit, mede door de coöperatieve houding van de Syrische autoriteiten, toch gelukt.
“Het meest in het oog springende kenmerk van Den Haag is het internationale. De stad huisvest vele internationale organisaties, gerechtshoven, tribunalen en gerechtelijke veiligheidsorganisaties.” - Grace Asirwatham, adjunct-directeur van de OPCW (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons)
Global Conference on Cyberspace in Den Haag
Afghanistan conferentie
Na London, Boedapest en Seoul is het in 2015 de beurt aan Den Haag om de grote internationale cyberspace conferentie te organiseren. Cyber security vraagt vanwege de snelle groei van uitdagingen om een goede nationale en internationale respons. Iedereen in Nederland heeft in werk en privé dagelijks te maken met dit thema en daarom is het goed dat Nederland de internationale cyberagenda vorm kan geven. De conferentie zal georganiseerd worden door het ministerie van Buitenlandse zaken, Veiligheid en Justitie en zal plaatsvinden op 16 en 17 april 2015.
De grote internationale Vredesconferentie van 1899 waarmee het verhaal van Den Haag als stad van vrede en recht begint, is niet de enige. Er vinden nog steeds vredesconferenties plaats in Den Haag. Een voorbeeld is de Afghanistan Conferentie in 2009, onder voorzitterschap van secretarisgeneraal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon. De 73 ministers die ervoor naar het World Forum in Den Haag komen, spreken af geld vrij te maken voor de versterking van het Afghaanse leger, de politie en andere veiligheidsdiensten. Daarnaast zullen ze de corruptie in het land aanpakken en investeren in de opleiding van ambtenaren en bestuurders, zodat het land een betrouwbare overheid krijgt.
Nuclear Security Summit In maart 2014 werd voor de derde keer de Nuclear Security Summit (NSS) georganiseerd. Een top met als doel nucleair terrorisme wereldwijd te voorkomen. Na Washington en Seoel was het nu aan Den Haag om gastheer te zijn voor deze belangrijke wereldtop. De NSS is de grootste internationale conferentie die ooit in Nederland werd georganiseerd, met 53 wereldleiders waaronder VN-leider Ban Ki-moon en de presidenten Obama, Merkel en Cameron en circa 5.000 delegatieleden en 3.000 journalisten. Over de organisatie van de NSS zei de Amerikaanse president Barack Obama: “Your hospitality has been remarkable. Your organization has been flawless. My first visit to the Netherlands has been truly ‘gezellig’.” Minister-president Mark Rutte heette de wereldleiders bij aanvang welkom met de woorden ‘Welcome in the Netherlands, welcome in The Hague, international city of peace and justice”. Hij benadrukte het belang van het Vredespaleis voor de wereldwijde vrede en stabiliteit: “Over the past hundred years the Peace Palace has become the symbol of efforts to create a stable world order by means of international cooperation.” “Niet voor niets heeft Den Haag zich de afgelopen eeuw ontwikkeld tot the international city of peace and justice,” zei Koning Willem-Alexander in zijn welkomstwoord bij het diner met alle wereldleiders op het Koninklijk Paleis Huis ten Bosch.
27
“De erkenning die de Nobelprijs voor de Vrede voor ons betekent, spoort ons aan tot onvermoeibare inspanningen, een nog sterker commitment en nog meer toewijding.” - Ahmet Üzümcü, directeur-generaal OPCW
“Niet voor niets heeft Den Haag zich de afgelopen eeuw ontwikkeld tot the international city of peace and justice.” - Koning Willem-Alexander naar aanleiding van de NSS 2014
WERKEN AAN EEN BETERE
WERELD
Deze brochure is een uitgave van de gemeente Den Haag en het Ministerie van Buitenlandse Zaken, februari 2015. Meer informatie over Den Haag, de internationale stad van vrede en recht, vindt u op de website www.denhaagvrederecht.nl. De teksten en beelden op deze site kunt u rechtenvrij gebruiken om uw eigen verhaal over vrede en recht te vertellen.
WWW.DENHAAGVREDERECHT.NL | WWW.THEHAGUEPEACEJUSTICE.COM | WWW.LAHAYEPAIXJUSTICE.FR