VANMOOF De wereld veroveren met een designfiets VOEDING TEGEN STRESS Zo blijf je fit en alert Pagina 60
platform voor CEO’s, ondernemers & hoger management
Siebrand Dijkstra, CEO Appmachine
IEDEREEN EEN EIGEN APP
SPECIAL
Grensverleggend ondernemen TIPS, TRUCS EN LESSEN UIT DE PRAKTIJK Pagina 11
Pagina 48
EINDBAAZ
Jitse Groen, CEO, Thuisbezorgd.nl
‘We worden rijk van slecht weer’ Pagina 14 € 6,95 JAARGANG 7 NUMMER DRIE 2013
Tony’s Chocolonely Slaafvrij en eerlijk zakendoen EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD PUBLISHING
FRIENDL CO
FE
Y
E
JA A R
AT U R E S
Hoge afdruksnelheid tot 52ppm
¨
S
TURE IN FU
Zeer lage prijs per pagina E
OL
Editorial
Welkom Clipboard Publishing BV Delftweg 147 2289 BD Rijswijk, Nederland Tel: *31(0)15-7600700 Fax: *31(0)15-7600760 info@clipboard-publishing.nl www.clipboard-publishing.nl
Uitgever Linda Oenema linda@clipboard-publishing.nl
Marketing & PR Tim Beemer tim@clipboard-publishing.nl Giancarlo Idili giancarlo@clipboard-publishing.nl
Hoofdredacteur Raymond Luijbregts raymond@clipboard-publishing.nl
Redactie Peter Güldenpfennig Julian Huijbregts Jesse Kraal Sanne Ruhaak
Medewerkers Gerard Henninger
Vormgeving Lloyd Troost Angelique van der Voort Ron de Vos
Traffic manager Kim Stolk kim@clipboard-publishing.nl
Sales Bart Arkesteijn Guido van Belle Sjoerd Blijleve Mitchell Koymans Kick van Poeteren Stephen Tukker Jascha Vink sales@clipboard-publishing.nl Tel: *31(0)15-7600770
Webdevelopment Lars van der Schans
Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem
Distributie Nederland Betapress BV, Gilze Distributie België IMAPress BV, Turnhout
ONDERNEMER OF CEO? ONTVANG GRATIS BAAZ MAGAZINE www.baaz.nl/abo
Welkom Je kost verdienen in het buitenland, voor wie is dat geen droom? Als medewerker op een loonlijst is tot daar aan toe, maar de echte kriebels krijg je natuurlijk pas wanneer je als zelfstandige op je benen kunt staan over de grens. Ondernemers met een beetje ambitie zouden daar niet vies van moeten zijn, dunkt mij. Natuurlijk, er zullen ongetwijfeld hele groepen ondernemers zijn die een buitenlands avontuur niet zien zitten. Te ver, te onzeker, te ver weg van familie en vrienden, een achterstand op taal- en cultuurgebied: het zijn allemaal redenen om te kiezen voor veiligheid en je business niet uit te breiden naar onbekendere oorden. Ik geef toe: je product moet het wel toelaten. Het is niet zo zinnig om met je advocatenkantoor gespecialiseerd in (Nederlands) familierecht te gaan uitbreiden naar het buitenland. En ook voor de bakker op de hoek is een stap naar het buitenland wellicht wat teveel van het goede, bakkers hebben ze ook in het buitenland genoeg. Maar zodra jij een
product maakt of dienst levert die 'grensoverschrijdend' is, dan is een avontuur in het buitenland in ieder geval het overwegen waard. Dan heb je alleen nog die kriebel nodig. Daarover gaat deze editie. Over mensen die de kriebel in hun buik hebben omgezet naar daadkracht, een gezonde dosis zelfvertrouwen en een tikkeltje lef. Ook in economisch lastigere tijden is ondernemen in het buitenland helemaal geen onlogische gedachte. En dankzij moderne technologie als digitale videoconferencing, smartphones en internet in zijn algemeenheid maakt het ook helemaal niet zoveel meer uit waar je je werk doet. Toegegeven: ondernemen vergt wel wat meer dan dat. Je moet weten waar je rekening mee moet houden, hoe de lokale markt in elkaar steekt, waar je moet zijn en waar niet en wie je kan helpen je droom te verwezenlijken. Op die vragen gaan we je de komende 84 pagina's antwoord geven. Misschien tot in het buitenland. En maak je geen zorgen: we versturen Baaz ook over de grens.
RAYMOND LUIJBREGTS HOOFDREDACTIE Baaz is dagelijks actief op social media. Volg ons, like ons, deel artikelen en discussieer mee. internet www.baaz.nl twitter @baazmagazine facebook www.facebook.com/baazmag
Copyright © 2013 Clipboard Publishing bv, Rijswijk. Het is niet toegestaan om in Baaz gepubliceerde artikelen, of gedeelten daarvan, dan wel gebruikt beeldmateriaal over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen, zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming vooraf van de uitgever dan wel hoofdredacteur, behoudens het auteurs- en beeldrecht van de auteur/fotograaf indien niet in dienst bij Clipboard Publishing.
BAAZ MAGAZINE | 3
Niet voor niets de grootste van Nederland! KLEYN VANS is de nummer 1 van Nederland in bestelwagens, bestelbussen en bestelauto’s. We hebben een ruim en gevarieerd aanbod van merken en soorten, en een voorraad die dagelijks wordt vernieuwd.
Het meest complete aanbod Deskundig advies De beste prijs Uitgebreide inspectie Financiering op maat Centraal ĂŠn online
www.bestelbus.nl Azewijnseweg 9 | 4214 KC Vuren | T +31 183 668 444
THE USED VANS DEALER
Baaz
Inhoud
SPECIAL: Internationaal zakendoen Ondernemen is grenzen verleggen. Figuurlijk, maar ook letterlijk: in steeds meer landen starten Nederlanders hun business. Hoe je dat aanpakt lees je vanaf pagina 9.
14 Eindbaaz Jitse Groen
Slecht weer, een niet al te briljante eigen keuken en een gezonde portie luiheid: dat zijn de omstandigheden waar Jitse Groen groot van wordt. In acht jaar tijd wist hij met zijn bedrijf Thuisbezorgd.nl 95 procent van de Nederlandse markt te veroveren. Ondertussen geeft hij ook op de internationale markt zijn concurrenten het nakijken.
50 Intellectuele
eigendomsrecht IE is overal en altijd om ons heen aanwezig, maar wat is het precies en wat kun je ermee?
34 30 Interview: Tony’s Chocolonely Interview: Dat ondernemen in Afrika synoniem is voor corruptie en slavernij, dat weten ze bij Tony’s maar al te goed. Door nauw contact te onderhouden met de lokale boeren hopen ze ooit een 100% slaafvrije chocoladereep te maken.
23 Ambassades en ondernemers aan het woord Engeland, Duitsland en Dubai: drie broedplaatsen voor ondernemers met drie totaal verschillende culturen. We nemen een kijkje achter de schermen bij de ambassades en ondernemers die daar gevestigd zijn.
Baaz is het magazine voor ondernemers uit het mkb, over business, management, lifestyle en het zakenleven. Baaz wil eigenlijk maar één ding: ondernemers en leidinggevenden inspireren en informeren. Het laat zien hoe je een bedrijf sterker kunt maken. Met innnoverende ict, een goede marketingstrategie of een vooruitstrevende managementstijl. Geen technisch jargon of gebral, maar heldere informatieve artikelen, geschreven vanuit de optiek van de ondernemer.
VANMOOF De designfiets van deze mini-multinational is inmiddels al in bijna veertig landen te vinden. Oprichters Taco en Ties Carlier geloven heilig in de krachtige combinatie van Dutch design en Taiwanese productiekracht.
Baaz staat vol verhalen uit de praktijk, van specialisten, leveranciers en de ondernemer zelf, afgewisseld met interessante en prikkelende vaste rubrieken en columns. Baaz heeft als belangrijke pijlers innoveren en duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
BAAZ MAGAZINE | 5
Als eer ste in
Ned erla nd!
Cloud-diensten Open-Xchange
OX App Suite Agenda, e-mail en contacten
Samenwerken en delen
Social Media
Mobiele synchronisatie
Veilig en stabiel
� e f li l a it ig d r u o y f “Take control o HOSTING ZONDER ZORGEN vevida.com | info@vevida.com | NL 050 211 01 00 | BE 09 218 59 19
Baaz
Inhoud
48 AppMachine
54 Beleggingtips
Makkelijk, voordelig en oogstrelend mooi: dat moeten de apps zijn die uit de AppMachine rollen. Siebrand Dijkstra vertelt hoe ondernemers in korte tijd een eigen native app kunnen bouwen.
Ondernemen is risico nemen, beleggen is juist risico vermijden. Een tegenstelling die beleggen voor ondenemers lastig maakt. Niels Klonk geeft tips.
58 Kick.start
Het woord is aan drie veelbelovende start-ups. Wat deed hen besluiten juist nu een bedrijf uit de grond te stampen en hoe pakten ze dat aan?
60 Food for Thought
Voldoende bewegen en gezond eten, een lastige opgave met een bomvolle agenda vol deadlines. Hoe blijf je toch fit? Voedingscoach Elke van der Pol geeft tips.
22 Baaz Persprijs
Elk jaar reikt Baaz tijdens de Nationale Finale van Jong Ondernemen de Persprijs uit aan het studentenbedrijf met het beste marketingplan en -uitvoering. Dit jaar ontving de Zeeuwse Belle Company de felbegeerde waardecheck t.w.v. 6.750 euro.
29 Erasmus Collegereeks
In aanloop naar het congres van Erasmus Centre for Enterpreneurship, spreken wij met programmamanager Jurgen Nieuwenhuijsen.
74 Bedrijfbusjes
Zo sexy als de Audi RS6 op pagina 75 zijn ze misschien niet, maar nuttig zijn ze zeker! Maar wat is er te koop of te lease? Een selectie van huidige modellen.
51 Gezocht: personeel
Toptalent vinden is een hele opgave in crisistijd. De arbeidsmarkt ligt op zijn gat. Met een werkloosheidcijfer van rond de acht procent heb je als werkgever talent voor het uitzoeken. Een luxepositie denk je, maar niets is minder waar. Waar vind jij je toptalent tussen alle werkelozen?
66 Scoren met neuromarketing
Hoe trek je met je product de aandacht en hoe verleid je klanten tot een aankoop? Victor Lamme legt mensen onder een hersenscanner en voorspelt hun aankoopgedrag.
78 Intellectuele eigendomsrecht
Intellectuele eigendomsrecht (IE) is overal en altijd om ons heen aanwezig. Hoe ga je daar mee om?
80 Goods
Van oordopjes tot desinfecteermiddel en van solaroplader tot multifunctionele speaker. Deze goods dragen absoluut bij aan een geslaagde zakenreis!
Gratis Baaz ontvangen Ben je ondernemer? Dan is een Baaz-abonnement geheel gratis. Kijk op www.baaz.nl/abo
Baaz
Baaz 24/7
Het beste van Baaz.nl Interview
OppoSuits wil de wereld veroveren met hilarische pakken Wat begint met een grap op vakantie, is binnen een jaar uitgegroeid tot een bedrijf dat steeds grotere internationale successen boekt. Na een succesvolle launch in Nederland, Engeland, België en Duitsland zien de drie mannelijke oprichters, met ‘world domination’ als uiteindelijk doel, hun pakken in een kort tijdsbestek ook in Amerika gedragen worden. www.baaz.nl/opposuits
900.000 euro @BaazMagazine is Baaz Magazine ook in de winkel te koop? Ben erg benieuwd naar het huidige nummer.
Dat krijgt Jong Ondernemen de komende drie jaar van het ministerie van Economische Zaken (EZ). De financiële steun geldt voor de komende drie jaar en gaat vanaf het schooljaar 2013-2014 in. Een van de voorwaarden voor de subsidie is dat het bedrijfsleven minimaal hetzelfde bedrag bijdraagt aan de stichting. www.baaz.nl/9ton
@BaazMagazine voor het eerst ontvangen én gelezen. Maar heb ik een #bril nodig of zie ik écht geen vrouwelijke ondernemer in jullie blad? Schitterend artikel in @ BaazMagazine over @Coolblue_ NL. Lekker door blijven groeien! #klant centraal #eindbaaz ‘Dure bemiddelaars zijn de schuld van zzp’ers zelf’ - Stof om over na te denken ow.ly/m654f #zzp via @ BaazMagazine Niet echt verrassend toch? E-mail belangrijkste zakelijke communicatievorm via @ BaazMagazine bit.ly/13UHfAn
8 | BAAZ MAGAZINE
Mooi! “@BaazMagazine: ‘Delen is het nieuwe hebben’, aldus @ harmenvs in een gastcolumn: bit. ly/10W1OeI @Syntens”
30 minuten In die tijd moet het laden van je elektrische auto gepiept zijn. Tenminste, dat is wat ABB, een Zwitsers bedrijf dat de laadapparatuur leent aan startup Fastned, op haar website belooft. Fastned wil 250 snellaadstations bouwen op bestaande locaties bij tankstations langs de snelweg zodat er straks om de vijftig kilometer een laadpaal te vinden is. Vooralsnog staat het aantal nieuwe laadstations op het droevige aantal van nul. www.baaz.nl/laadpalen
Quick Heal: new kid in town Zoek naar een kosteneffectieve beveiliging voor je IT? Er is een 'new kid in town' als het gaat om security software: Quick Heal. Deze jongens zijn al groot in India en zetten nu alles op alles om ook de Europese markt te veroveren. Aan de kwaliteit van de oplossing ligt het in ieder geval niet. Lees de test op www.baaz.nl/quickheal
Column ERROR
Het nieuwe vijfje dat begin mei in omloop kwam zorgde voor nogal wat problemen. Veel betaalsystemen en controleapparaten herkenden de flap niet als echt. Vooral kleine ondernemingen en parkeergarages weigerden het nieuwe betaalmiddel.
TechStars kiest Nederlandse start-up Peerby Het gerenommeerde Amerikaanse startersprogramma TechStars komt deze zomer voor het eerst naar Europa en heeft de Nederlandse start-up Peerby geselecteerd als één van de elf start-ups om te begeleiden. Peerby is het tweede Nederlandse bedrijf in de geschiedenis van TechStars dat mee mag doen aan het programma.
Waarom fysieke winkels massaal omvallen Winkels concurreren elkaar kapot terwijl er op internet het ene succes na het andere wordt behaald. De oorlog is nu echt begonnen, maar de winnaar is allang bekend. Terwijl fysieke winkels hun laatste stuiptrekkingen vertonen, vieren webshophouders hoogtij. Waar ging het mis en wat is de toekomst?
Bill Gates weer rijkste man op aarde Het duurde zes jaar maar Bill Gates staat voor het eerst sinds 2007 weer op nummer 1 op Bloomberg’s Billionaires Index.
www.baaz.nl/uitverkoop
www.baaz.nl/peerby
Save the date: Exact Live ‘13 Exact Live '13 vindt plaats op woensdag 2 oktober 2013 in Ahoy Rotterdam. Het wordt wederom een evenement vol inspiratie- en kennissessies voor ondernemers en accountants. Hoofdsprekers op Exact Live zijn Erik van der Meijden (CEO Exact), Willem Vermeend, Alexander Klöpping, Joep van Deudekom en Rob Urgert, Martijn Aslander, Annemarie van Gaal en Karl Raats. Naast de keynotes en inspirerende sessies die deze mensen neerzetten, worden er kennissessies georganiseerd die ingaan op het werkveld van ondernemers. Denk aan internationaal ondernemen,
ontwikkelingen binnen de accountancybranche, de invoering van SEPA, de opkomst van mobility en grip krijgen op logistieke processen. Verder komt uiteraard ook het werken met de producten van Exact aan bod via diverse sessies met tips & tricks en nieuwe en te verwachten ontwikkelingen. Buiten de verschillende sessies
is er op het Exact Live Plaza de mogelijkheid om partners van Exact te ontmoeten - waaronder resellers, app en add-on partners en accountants -, demosessies te volgen en hands-on support te krijgen voor het werken met software van Exact. Inschrijven voor dit gratis event kan via www.exactlive.nl
BAAZ MAGAZINE | 9
JAMBO.NL JAMBO.NL
SAFARI SAFARI IN IN AFRIKA? AFRIKA?
BIJ JAMBO SAFARI CLUB ZIJN DE MOGELIJKHEDEN EINDELOOS, BIJ JAMBO SAFARI CLUB ZIJN DE MOGELIJKHEDEN EINDELOOS, PRIVÉ REIZEN GEHEEL CONFORM UW EIGEN WENSEN! PRIVÉ REIZEN GEHEEL CONFORM UW EIGEN WENSEN!
IKA DÈ AFR IKSAT! R F A È D SPECIALI SPECIALIST!
KENIA KENIA MADAGASKAR MADAGASKAR TANZANIA TANZANIA SEYCHELLEN SEYCHELLEN OEGANDA OEGANDA MAURITIUS MAURITIUS BOTSWANA BOTSWANA ZIMBABWE ZIMBABWE NAMIBIË NAMIBIË MOZAMBIQUE MOZAMBIQUE ZUID-AFRIKA ZUID-AFRIKA ZAMBIA ZAMBIA
VRAAG DE BROCHURE AAN OP WWW.JAMBO.NL OF BEL 020-2012740. VRAAG DE BROCHURE AAN OP WWW.JAMBO.NL OF BEL 020-2012740.
Al Al 27 27 jaar jaar dé dé specialist specialist
Rusland | Oekraïne | Georgië | Armenië | Baltische landen Rusland | Oekraïne | Georgië | Armenië | Baltische landen
Maatwerkreizen • Groepsreizen • Individuele reizen • Cultuurreizen Maatwerkreizen • Groepsreizen • Individuele reizen••Fly Cultuurreizen City-trips • Riviercruises • Trans Siberië Express & drives City-trips • Riviercruisesdoor • Trans Siberiëlanden Expressmogelijk • Fly & drives Combinatiereizen meerdere Combinatiereizen door meerdere landen mogelijk 2013 2013
ië Georg ië • Armen Oekra ïne • he landen • Ruslan d • Baltisc ië Georg ië • Armen Oekra ïne • he landen • Ruslan d • Baltisc
Vraag nu de gratis brochure aan! Vraag nu de gratis brochure aan! telefoon: 020 – 2012777 | e-mail: info@bolsjoj.nl | internet: www.bolsjoj.nl telefoon: 020 – 2012777 | e-mail: info@bolsjoj.nl | internet: www.bolsjoj.nl
Baaz
Special
Special
INTERNATIONAAL ZAKENDOEN Het buitenland was nog nooit zo dichtbij. Maar goed ook, want internationalisering heeft belangrijke voordelen voor ondernemers. Deze editie biedt Baaz een praktische en inspirerende gids voor elke ondernemer met buitenlandambities.
12. FEITEN EN CIJFERS
Welke markten vormen op dit moment de grootste kansen, welke producten doen het goed in welk land en wat is eigenlijk het aandeel van mkb’ers bij export?
30. MINI-MULTINATIONAL VANMOOF
In vier jaar tijd wist Vanmoof zijn designstadsfiets in bijna veertig landen aan de man te brengen. De gouden formule: een krachtige combinatie van Dutch design en Taiwanese productiekracht.
32. ZAKENPARTNERSCAN
Niets zo belangrijk als buitenlandse zakenpartners die je volledig kunt vertrouwen. AgenschapNL helpt Nederlandse bedrijven zoals HyGear bij de selectie en benadering van deze lokale werknemers.
14. EINDBAAZ
Jitse Groen van Thuisbezorgd. nl heeft 95 procent van de Nederlandse markt in handen. Ondertussen geeft hij ook op de internationale markt zijn concurrenten het nakijken.
23. AMBASSADES EN ONDERNEMERS HET WOORD
Hoe ziet de markt eruit in Engeland, waar moet je aan denken als je in Duitsland neerstrijkt en wat heb je te zoeken in Dubai? Drie ambassades bieden een kijkje in de keuken van hun kantoor en vertellen samen met drie Nederlandse ondernemers wat de lokale markten zoal te bieden hebben.
40. CORRUPTIE
34. INTERVIEW:
TONY’S CHOCOLONELY
Corruptie buiten de deur houden is een hele klus. Om een handvat te bieden hebben we enkele feiten, regels, links en tips op een rij gezet.
42. KIES DE JUISTE BANK Ga je de grens over, dan wil je een bank die achter je staat en waar je wat aan hebt. Wat doet jouw bank voor internationale ondernemers?
44. TOLK EN VERTALER
Zeg Afrika en je denkt corruptie en slavernij. Bij Tony’s Chocolonely weten ze dat die veronderstelling helaas klopt. Door nauw contact te onderhouden met de lokale boeren hopen ze ooit een 100% slaafvrije chocoladereep te maken.
Een website in de doeltaal en enigszins begrijpen wat je lokale partners je vertellen. Geen hogere wiskunde denk je, maar er kan aardig wat misgaan in de communicatie met anderstaligen. Twee deskundigen vertellen over de valkuilen en mogelijkheden op taalgebied.
46. CHECKLIST
Internationaal ondernemen, er komt nogal wat regelwerk bij kijken. Van officiële documenten tot verzekeringen, wij zetten de belangrijkste aandachtspunten op een rij.
Baaz
Special
1
TRADITIONELE MARKTEN In de traditionele markten zoals België en Duitsland heeft Nederland een groot en stabiel marktaandeel in de import van agrarische producten van die landen. Het marktaandeel van Nederland in de import van dranken en tabak is het afgelopen decennium teruggelopen, met name in België en Frankrijk.
Feiten & cijfers
TOTAAL EU 27 334,4 mld euro's w.v. 69% mkb
Drie topsectoren Ondernemen is kansen pakken, zeker op de internationale markt. Maar waar liggen die kansen? Dit is de TOP-DRIE Nederlandse sectoren naar marktaandeel in import van de drie markten. Bron: ING Economisch Bureau
Aandeel van mkb in Nederlandse export * Totalen van regio’s zijn inclusief daar gelegen BRIC landen Bron: CBS, ING Economisch Bureau
TOTAAL AFRIKA 11,1 mld euro's w.v. 46% mkb
TOTAAL LATIJNS-AMERIKA* 13,1 mld euro's w.v. 61% mkb
BRAZILIË 4,4 mld euro's w.v. 59% mkb
De belangrijkste handelspartners van Nederland
2
ZUID- EN OOSTEUROPA Het Nederlandse aandeel in de import dranken en tabak van de geselecteerde markten in Zuid- en Oost-Europa is de laatste tien jaar sterk gestegen, vooral in Spanje en Turkije. Ook agrarische en voedingsproducten weten Nederlandse bedrijven daar succesvol af te zetten.
Opkomende markten Waar liggen de beste (nieuwe) kansen voor Nederlandse bedrijven en waar is de overheid het hardste nodig om op die markten aan de bak te komen? Op nummer één staat China, gevolgd door India en vervolgens Brazilië, Rusland en Turkije. Met een snel groeiende bevolking en dus een steeds groter wordende consumentenmarkt ligt het voor de hand dat Aziatische landen steeds interessanter worden voor ondernemers. Het gemiddelde inkomen van een Aziaat ligt nu nog laag, maar als we de cijfers van ING mogen geloven, groeit dat de komende jaren met zo'n acht à tien procent per jaar.
12 | BAAZ MAGAZINE
Expert
Marcel Groenenboom is
RUSLAND 14,0 mld euro's w.v. 23% mkb
TOTAAL AZIË* 74,5 mld euro's w.v. 55% mkb
WIST JE DAT...
...het mkb in Nederland twee derde van de Nedelandse export verzorgt? Ter vergelijking: in Duitsland is dat 37 procent en in Engeland en in Frankrijk 41 procent. CHINA 31,0 mld euro's w.v. 59% mkb
INDIA 3,3 mld euro's w.v. 74% mkb
3 ZUID-AFRIKA 1,3 mld euro's w.v. 74% mkb
VERRE LANDEN Het Nederlandse aandeel in de importen van verre markten is klein, maar stabiel en licht stijgend, zoals bij levensmiddelen en voedselproducten (naar China en ZuidAfrika). Daarnaast heeft Nederland een grotere rol gekregen in de invoer van dranken en tabak, vooral naar Egypte.
‘Ease of Doing Business’ Hoewel er heel wat te halen is, zijn verre markten zeker niet gemakkelijk om te ondernemen. Reden is bijvoorbeeld het verschil in wet- en regelgeving en het verschil in zakencultuur. De Wereldbank heeft een ‘Ease of FEITJE Doing Business’ (EODB) ranglijst samengesteld waarin op basis van honderden factoren de moeilijkheidsgraad wordt getoond voor VOORAL GROTERE MKB-ONDERNEMINGEN ondernemen in 25 verre landen. Hoog op de lijst EXPORTEREN NAAR VERRE staan Korea en Thailand, in tegenstelling tot MARKTEN Binnen de groep mkb-bedrijven Vietnam waar de elektriciteitsaansluiting een zijn het met name de grotere probleem is, Indonesie en de Filipijnen waar bedrijven (>50 werknemers) voor de financiering tot obstakels leidt en India die actief exporteren naar de BRIC-landen en andere verre dat te maken heeft met handelsbelemmeringen markten. Aan de import kant en slechte regelingen over het naleven van spelen kleinbedrijven een iets contracten. grotere rol.
Geraadpleegde bronnen: Ministerie van Buitenlandse zaken, CBS, EODB en ING Economisch Bureau
Director General Business bij SAP Nederland
'Mkb: ga de grens over om omzet te vergroten!' Het mkb kan op vele manieren de omzet vergroten. Zo kunnen zij andere markten aanboren in eigen land. Maar er zijn ook genoeg voorbeelden van ondernemingen die dezelfde markt opgaan in een ander land. Exporteren dus. In een klein land als Nederland ligt het voor de hand om de grens over te gaan. Denk hierbij niet automatisch aan België of Duitsland. Er zijn meer landen waar je product of dienst een goede kans maakt. Waarom exporteren? Het antwoord is heel eenvoudig: omdat het mkb 46 miljard euro laat liggen door het niet te doen. Dit blijkt uit het rapport ‘Nederlandse economie in zicht; ruimte voor export’ van ABN AMRO. De analisten hebben het dan over vier sectoren: industrie, groothandel, vervoer & communicatie en zakelijke dienstverlening. Puur theoretisch kan de export van het mkb in deze markten alleen al met zo’n 46 miljard euro (ruim veertig procent) toenemen. Dat betekent dus dat we het exportpotentieel niet volledig benutten. Teveel gericht op EU Bij de huidige export zijn we teveel gericht op Europa. Om dit cijfermatig te ondersteunen: het Nederlandse mkb strijkt 232 miljard euro op aan de uitvoer van goederen en diensten, terwijl dit buiten Europa slechts 37,6 miljard euro is. Kijken we verder, dan kunnen de exporterende organisaties ook profiteren van de economische groei in de opkomende landen zoals Brazilië, India, Rusland, China, Zuid-Afrika en Korea. Bij het beoordelen van de exportcijfers van Nederland zit overigens wel een addertje onder het gras. Wij doen namelijk veel aan wederuitvoer: we importeren en zetten dat meteen weer door naar een ander land. Aan die doorvoer verdienen we alleen relatief weinig. Zo gaat twee derde van de Nederlandse export naar de veertien (vaak omliggende en/of grote) EU-landen die het langste lid zijn. Uiteraard speelt de financiering van de export naar nietEuropese landen ook een rol. In circa negentig procent zorgen banken voor de financiering van het mkb. Het helpt dan niet dat het aantal bedrijfskredieten van banken sinds 2012 fors is afgenomen. De grens over Toch zit er nog steeds een lichte, groei in de export van Nederland. Wil het mkb deze groei versterken, dan zal zij zich moeten richten op niet-Europese landen. Op die manier benut zij haar exportpotentieel ten volle en kan zij haar markt uitbreiden naar onbekend terrein. De exportkennis is er. Nu nog de moed om nieuwe grenzen op te zoeken.
BAAZ MAGAZINE | 13
Baaz
Eindbaaz
‘Slecht weer is goed voor ons, sneeuwstormen zijn fantastisch’
14 | BAAZ MAGAZINE
‘Thuisbezorgd.nl was binnen twintig seconden bedacht’ Slecht weer, een niet al te briljante eigen keuken en een gezonde portie luiheid, dat zijn de omstandigheden waar Jitse Groen groot van wordt. In acht jaar tijd wist hij met zijn bedrijf Thuisbezorgd.nl 95 procent van de Nederlandse markt te veroveren. Ondertussen geeft hij ook op de internationale markt zijn concurrenten het nakijken. TEKST SANNE RUHAAK BEELD GERARD HENNINGER
itse Groen is niet het soort ondernemer dat al als hummeltje van drie het ondernemersvuur in zich voelde branden. In zijn jongensdromen stond hij niet aan kop van een miljoenenbedrijf en dat hij ooit de grootste maaltijdbezorgsite van Nederland op poten zou zetten, had hij in de verste verte niet kunnen bedenken. Als we de topondernemer van nu moeten geloven was het vooral toeval dat hij tegenwoordig in acht landen de inwoners van eten voorziet. Het idee om via internet brommertjes met pizza’s op pad te sturen, ontstond tijdens zijn studietijd en was in twintig seconden bedacht, zegt Jitse
nuchter. ‘Ik studeerde op dat moment bedrijfsinformatietechnologie in Enschede. Niet de meest aantrekkelijkste stad, maar ik had nu eenmaal besloten mij zover mogelijk van mijn ouders te vestigen. Voor een familiefeestje keerde ik terug naar mijn geboortedorp Noordkop. We hadden honger en kwamen tot de conclusie dat een ritje naar Schagen de enige manier was om een fatsoenlijke afhaalmaaltijd te scoren. Ik bedacht dat het best handig zou zijn als je via internet eten kon bestellen en thuis kon laten bezorgen.’ In die tijd was internet inmiddels toegankelijk voor consumenten. Breedbandinternet ontbrak nog, maar met een inbelverbinding konden mensen thuis
EINDBAAZ Jitse Groen BEDRIJF Takeaway.com FUNCTIE Oprichter en CEO SINDS 2000 LANDEN Nederland, Belgie, Duitsland, Engeland, Luxemburg, Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk OMZET 72 miljoen euro (schatting Twinkle) WERKNEMERS 230 INVESTEERDERS 13 miljoen euro van Prime Ventures (2012) WEBSITE www.takeaway.com
BAAZ MAGAZINE | 15
Baaz
Eindbaaz
MASSAMEDIA
Takeaway.com is een massaproduct dat vraagt om massamediacampagnes. Het grootste deel van het marketingbudget gaat naar online marketing, waarvan het grootste deel weer naar Google verdwijnt. Jitse wil namelijk overal bovenaan de zoekresultaten staan en dat kost de nodige centen. ‘In Nederland vallen de kosten nog mee, daar hebben we bijna een monopoliepositie. In Duitsland is dat anders, daar moeten we concurreren met andere partijen en lopen de advertentieprijzen hoog op’. Om de bovenste plek te bemachtigen betaal je namelijk net iets meer dan de tweede bieder. Hoe meer concurrenten, hoe meer er geboden wordt voor een plek in de resultatenlijst. Behalve online marketing is Takeaway.com ook goed vertegenwoordigd op billboards, banners en televisie. Dat levert niet direct een verkoopeffect op, zegt Jitse. ‘Het gaat meer om naamsbekendheid. Als jij ‘s avonds na het eten een spotje van ons ziet, ga je niet ineens pizza bestellen. Maar besluit je later die week wat te laten bezorgen, dat zin onze naam wel in je hoofd.’
16 | BAAZ MAGAZINE
toch al het net op. Jitse surfte wat rond en besloot na nog geen halve minuut dat er nauwelijks restaurants waren waar je online eten kon bestellen. Diezelfde dag nog kocht hij de domeinnaam Thuisbezorgd.nl en begon hij samen met een vriend restaurants te benaderen.
INBELVERBINDING Het proces wat volgde is goed te vergelijken met de weg die Jitse elke keer opnieuw moet afleggen wanneer hij een nieuw land aanboort. Met het grote verschil natuurlijk dat hij nu niet elke keer opnieuw het wiel hoeft uit te vinden en de omstandigheden nu heel anders zijn dan acht jaar geleden. Zo hebben de meeste mensen thuis een vlotte internetverbinding en in veel gevallen ook een smartphone waarop ze de app kunnen installeren. Bovendien hoeft er niet voor elk land een nieuwe website gebouwd te worden, maar het bestaande platform slechts aangepast naar een andere taal en cultuur. Dat scheelt tijd, maar ondertussen moet Jitse in elk land opnieuw de stappen zetten die hij ooit in eigen land nam. ‘Hoe bekend we hier ook zijn, in elk land moet je beginnen op nul. Je moet zorgen dat restaurants zich bij je platform aansluiten en ondertussen je naamsbekendheid vergroten, zodat de consument je weet te vinden.’
als je drie jaar bezig bent en de omzet is nog steeds maar een paar duizend gulden, ga je je afvragen of het wel zin heeft om door te gaan.’ Het grootste probleem waardoor de dienst niet van de grond kwam, bleek het internet te zijn. Hoewel mensen via een inbelverbinding op de website terechtkonden, bleven de bezoekers uit. In hetzelfde jaar dat Jitse serieus overwoog om de handdoek in de ring te gooien, werd het breedbandinternet op grote schaal geïntroduceerd. ‘Opeens begonnen restauranthouders en klanten zich te melden en begon het allemaal te lopen.’
FLATER Wat in Nederland werkt, werkt
ook in België. Althans, dat was de naïeve aanname van Jitse in 2001. Zes maanden hield hij het vol bij de zuiderburen, toen kon hij niet anders dan zijn misstap erkennen en met de staart tussen de benen vertrekken. Een tijdrovende en ongetwijfeld kostbare stap, maar ook een leerzame ervaring voor Jitse die een paar jaar later alsnog de internationale markt aanboorde. De eerste les die hij leerde was dat de naam Thuisbezorgd niet overal even goed werkt. ‘Thuisbezorgd.be leek mij een logische naam voor de Vlamingen, maar dat was het niet. In België zeggen ze ‘thuisleveren’. Bovendien zaten we met ons backoffice in Twente, dat was ook Met een marktaandeel van 95 procent niet handig. Eigenlijk is dat heel raar, hoeft Jitse zich over die dingen in want het backoffice voor Oostenrijk zit Nederland geen zorgen meer te maken. ook in Duitsland en dat levert geen enkel Niet meer, want het had niet veel probleem op. België en Nederland gaan gescheeld of Thuisbezorgd.nl was drie wat dat betreft een stuk minder goed jaar na de oprichting aan samen. Verder hadden we een stille dood gestorven. ons behoorlijk verkeken TAKEAWAY.COM IN ‘De eerste drie jaar liep het op de afwikkeling van ÉÉN PIZZASLICE helemaal niet’, vertelt Jitse bestellingen’, somt Jitse De formule van Takeaway. com ziet er als volgt uit: als eerlijk. ‘Ik kreeg als student zijn miscalculaties op. restauranthouder kun je je studiefinanciering dus kon ‘Restaurants in België aansluiten bij de bestelsite het wel even uitzingen, hebben hele andere zodat consumenten via het platform bij jou terecht komen. maar de vriend met wie openingstijden, zetten het Over elke bestelling betaal je ik het had opgezet had euroteken ná het bedrag een commissie. Restaurants zorgen zelf voor bezorgers een baan en stapte er na en zeggen postnummer en vervoersmiddelen, wel anderhalf jaar uit. Ik was in plaats van postcode. levert Takeaway.com kleding, koppig en ging door, maar Daar was onze software bannering en stickers.
‘ We hebben honderdduizenden klanten nodig om winst te maken’
' Ons doel was net zo bekend te worden als Marktplaats'
niet op ingesteld. Op een gegeven moment merk je dat je de helft van je tijd kwijt bent aan een land waar je één procent van je omzet draait. Dan kun je nog zo koppig zijn, maar moet je inzien dat het niet werkt en de stekker eruit trekken.’
TWEEDE POGING Na een korte periode aan het buitenland te hebben geroken, besloot Jitse zijn keten eerst maar eens ruchtbaarheid te geven in eigen land. Zo bekend als Thuisbezorgd.nl nu is, was het in die tijd namelijk nog lang niet. ‘We begonnen met restaurants te vragen ons te vermelden in
hun folders, later kwam Google Adwords, televisie en billboards.’ Omdat het bedrijf tot 2012 geen investeerders had, moest alles op eigen houtje gefinancierd worden. ‘Als we geld op de rekening hadden, gingen we investeren. Soms gaven we meer uit dan er op de rekening stond, dat heet ondernemen’, lacht Jitse die al snel een partij billboards langs de weg zette zonder dat daar eigenlijk geld voor was. Zo’n vijf jaar geleden deed Jitse bekendheidsonderzoek en kwam hij erachter dat slechts dertien procent zijn bedrijf kende. ‘Niet heel gek,
want uiteindelijk moeten we het hebben van een specifieke doelgroep: mensen die eten bestellen én met internet om kunnen gaan. We hebben toen een grootse televisiecampagne op touw gezet met als doel net zo bekend te worden als Marktplaats.’ Dat is aardig gelukt. Ook als je geen trouwe afnemer van afhaalvoedsel bent, is de kans groot dat je het logo van Thuisbezorgd. nl wel eens voorbij hebt zien komen. Gesterkt door het nationaal succes werden in 2007 opnieuw plannen gesmeed om de internationale markt te
Takeaway.com is de overkoepelende naam voor alle bezorgdiensten in de verschillende landen. Elk land heeft echter zijn eigen naam, zoals Thuisbezorgd. nl in Nederland. Dat dat belangrijk is, ondervond Jitse wel tijdens zijn mislukte poging in Belgie voet aan de grond te krijgen. Jitse: ‘Als je Coca Cola bent en je kunt mensen jarenlang indoctrineren met je naam, dan kom je er uiteindelijk wel. Wij hadden de budgetten niet om dat met Takeaway.com te doen, vandaar de lokale namen. In België heten we nu Pizza. be, dat werkt. Mensen zijn stomverbaasd als ze horen dat we een Nederlands bedrijf zijn. Het is belangrijk dat consumenten dat niet doorhebben. Ze bestellen een product op een paar honderd meter van hun huis, als je dan weet dat je via het buitenland bestelt roept dat vragen en wantrouwen op. In Frankrijk hadden we eerst een Franse naam die zo lang was dat hij niet eens op een bezorgbox paste. We hebben toen besloten gewoon Takeaway.com te gebruiken, maar dat werkte niet. Fransen en Engels is nu eenmaal geen goede combinatie. Uiteindelijk hebben we voor heel veel geld Pizza.fr gekocht.’
BAAZ MAGAZINE | 17
Baaz
Eindbaaz
FEITJE
Wie in de beginjaren op Thuisbezorgd.nl kwam, zag ook cd’s en computers in het assortiment staan. Jitse wilde aanvankelijk meer verkopen dan alleen eten, maar het benaderen van restaurants kostte hem zoveel tijd dat hij besloot het daar maar bij te houden.
betreden. Ditmaal had Jitse zijn peilen het aan hem lag ' Het is belangrijk dat klanten op Duitsland gericht. ‘Ik reed in die tijd zat iedereen in niet weten dat we een regelmatig door het Ruhrgebied. Op een hetzelfde pand, Nederlands bedrijf zijn' gegeven moment zat ik in de auto en maar dat krijgt hij dacht: “hier wonen eigenlijk heel veel niet voor elkaar. mensen”. Voor het eerst was het handig ‘Als je mensen in Twente zegt dat ze dat we in Enschede zaten, dat ligt dicht naar Amsterdam moeten komen gaan genoeg bij de grens om Duitsers in dienst ze dood, laat staan dat je mensen van te krijgen’, vertelt Jitse die inmiddels wel over de grens allemaal naar hier kunt had geleerd dat mensen uit het doelland halen.’ Om de interne communicatie in dienst nemen de absolute voorkeur toch optimaal te houden, vliegt Jitse verdiende. In hetzelfde zijn buitenlandse personeel jaar ondernam hij een een keer in de twee weken DUITSLAND PROBLEEMLAND tweede poging in België. in voor een vergadering in ‘De vorige poging was Nederland. Ondertussen ‘In Duitsland is het de pest dat mislukt, maar toen we houdt hij via internet en iedereen je kan aanklagen. Mist daar vertrokken wisten videoconferencies contact er een wettelijk verplichte knop op onze site, dan kan een burger we wel dat het concept met zijn mensen. En de of concurrent ons aanklagen. Je an sich aansloeg: Belgen marketing? ‘Dat gebeurt krijgt dan een brief met de keuze om een bepaald bedrag aan die bestellen ook eten. Deze allemaal vanuit Utrecht. partij te betalen of aangeklaagd keer openden we een Bestickering en marketing te worden. Beginnen ze een kantoor in Brussel, namen proberen we zoveel mogelijk rechtszaak dan winnen ze die want jij hebt iets gedaan wat we lokale mensen aan op één lijn te houden en niet mag.’ voor het backoffice en consumenten bereiken we kozen we voor de naam vooral met massamedia, dan Pizza.be. Uiteindelijk was het land met maakt het niet uit welke nationaliteit eigen middelen makkelijk te doen, de degene heeft die zo’n commercial regelt.’ markt is veel kleiner dan bijvoorbeeld Duitsland en een kantoor in Brussel is PIONIEREN De formule ligt er en de relatief goedkoop. Omdat we de eerste wereld is groot. Met een omzetgroei waren konden we tachtig procent van van tachtig procent in 2012 lijkt het de markt veroveren. De belangrijkste aannemelijk dat Jitse de komende concurrentie komt trouwens van een jaren nog een flink aantal landen gaat jongen die eens een interview met mij in aanboren. Wat is zijn strategie en is het de Volkskrant las en zelf een variant is bezorgconcept wel zo eenvoudig door begonnen’, lacht Jitse. te voeren in elk willekeurig land? Jitse wijst terecht op het feit dat omzetcijfers In acht landen is Jitse vertegenwoordigd. iets anders zijn dan winstcijfers. ‘Je kunt Door ervaring wijs geworden heeft wel in 38 landen zitten, maar dat wil nog hij in alle acht landen een eigen naam niet zeggen dat je hoge winsten behaalt’, voor de bezorgdienst en een backoffice legt hij uit. ‘We hebben gemerkt dat we met lokale werknemers. Duitsland sneller winst maken als we ons op een wordt vanuit Enschede aangevoerd klein aantal landen concentreren en onze door Duitsers die zich ook ontfermen positie daar opbouwen. Op dit moment over Oostenrijk en Zwitserland. In maken we alleen winst in Nederland en Brussel staat het hoofdkantoor voor de België.’ Dat klinkt verontrustend, maar Belgische markt en die van Luxemburg dat is het volgens Jitse niet, een lange en Frankrijk. Alleen Engeland wordt opstartperiode is volgens hem inherent als enige land buiten Nederland vanuit aan het soort onderneming dat hij leidt. Utrecht geleid, met als simpele reden dat ‘Het kost tijd om restauranthouders aan er genoeg Engelse werknemers in eigen je te binden, zeker nu de meeste ketens land te vinden waren. ‘In alle landen al een eigen bestelwebsite hebben’, hebben we bovendien een buitendienst, verklaart hij. ‘We zijn simpelweg niet bestaande uit lokale mensen die de hele meer de eerste en het duurt even dag rondrijden om zaken te doen’, legt voordat een massaproduct als het onze Jitse de bedrijfsstructuur verder uit. Als winstgevend wordt.’ Een voorbeeld van BAAZ MAGAZINE | 19