GEAR
Haal het beste uit jouw camera
Substituut of surrogaat?
Over software en firmware updates
iPhone 13 Pro Max versus spiegelreflexcamera
DIGIFOTO.NL NUMMER 5|2021 PRIJS
Fotografie als passie
Review
Panasonic LUMIX GH5 II
Beter en voordeliger
Nieuws
Adobe Photoshop 2022
Primeur!
Nikon Z 9
De onthulling van een nieuw topmodel
Dit zijn de nieuwste features
Inspiratie
Inspiratie
‘ Geboortes hebben mij altijd al geboeid’
‘In IJsland verlang je naar slecht weer’
Kevin Vervoort over geboortefotografie
Karin de Bruin haalt een nat pak
Interview
‘Ik weet het gewoon’
The best of five: Carla van de Puttelaar
Crying Boys van Noah Valentyn Sirui ST-124 met ST10 statiefkop Compact en zeer gebruiksvriendelijk
Canon RF 14-35mm f/4L IS USM Musthave voor elke landschapsfotograaf
FUJIFILM GFX50S II
Grote sensor, klein formaat
Sony FE 50mm f/1.2 GM Zwaargewicht in een licht jasje
N U M M E R 5/ 20 21
DIGIFOTO IS EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD MEDIA & CONTENT
‘ Kwetsbaarheid als kracht’
Interview
CANON EOS R3. OUTPACE. OUTPERFORM. De nieuwe krachtige high-speed systeemcamera. Met geavanceerde Eye Control AF-tracking en 30fpsopnamen luidt deze camera een nieuw tijdperk in voor fotografie en filmproductie.
Live for the story_
Welkom
EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD MEDIA & CONTENT Delftweg 147 2289 BD Rijswijk, Nederland Tel: +31(0)15 7600.700 info@clipboardmedia.nl www.clipboardmedia.nl UITGEVER Linda Oenema linda@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.700 REDACTIE Christel de Wolff Aimée van Vuuren Nina Oomen Dré de Man Johan Elzenga
Welkom Leuk dat je DIGIFOTO magazine weer voor je hebt. Met de vijfde editie van dit jaar, hopen we je van genoeg inspiratie te voorzien om de komende koude seizoenen mee door te komen. Zo lees je als eerste de nieuwste functies en updates in Adobe Photoshop - vers aangekondigd op de afgelopen Adobe MAX conferentie. De herfst heeft zich op dit moment vooral van de natte en grauwe kant laten zien, maar in het magazine is het nog steeds lente en zomer. We gaan in gesprek met Kyle van Bavel. Hij specialiseerde zich in een relatief korte tijd tot succesvol macrofotograaf, met duizenden volgers op zijn kleurrijke Instagrampagina. Natuurlijk willen we je ook juist inspireren om eropuit te gaan, weer of geen weer. In deze editie slaat DIGIFOTO Pro Ambassadeur Karin de Bruin, normaliter geen fan van regen, zien hoe je in IJsland toch van naar regenachtige dagen kunt gaan verlangen. Verderop in het magazine vertelt de enthousiaste landschapsfotografe ook nog over haar ervaringen met de Canon RF 14-35mm f/4L IS USM - een objectief dat haar op het lijf lijkt geschreven. Onze andere DIGIFOTO Pro ambassadeurs zijn ook weer rijkelijk vertegenwoordigd in deze editie. Zo neemt Kevin Vervoort je mee in zijn nieuwe uitdaging: geboortefotografie. Zoals we van de documentaire fotograaf gewend zijn, wordt zijn persoonlijke verhaal weer bijgestaan door intieme en respectvolle beelden. Abonnementen
Jaarabonnement Nederland (6 edities): € 37,95 Jaarabonnement Europa (6 edities): € 72,50 Jaarabonnement Digitaal (6 edities): € 24,95
Losse edities: € 6,95 (prijswijzigingen voorbehouden) Telefoon: 015-7600700 | E-mail: abo@clipboardmedia.nl
Foto: Alexander van der Molen
Ook Léon Wodtke ging een nieuwe uitdaging aan. Hij testte de Panasonic LUMIX GH5 II. Daarnaast stortte hij zich op de wereld van de foodfotografie en legt hij in een tutorial zijn tips en trucs uit voor wie ook aan de slag wil gaan met foto’s om je vingers bij af te likken. In het kader van food fotografie gaan we ook in gesprek met influencer en Canon fotograaf Matt Adlard over zijn successen op YouTube en Instagram. In Rijksmuseum Muiderslot is op dit moment de expositie Crying Boys van Noah Valentyn te zien. Noah kwam bij ons langs voor een openhartig gesprek over zijn fotografie carrière en de totstandkoming van zijn serie over emoties bij mannen, getoond in een intieme serie portretten. Het interview is opgenomen en ook te zien als video op ons YouTube-kanaal. Onlangs bracht Apple de iPhone 13 uit. Wij waren benieuwd naar de prestaties en testten de camera(‘s) van de smartphone naast een zeven jaar oude spiegelreflexcamera. De verrassende resultaten lees je in deze editie. Verder hebben we diverse boeken, kijktips en natuurlijk de fotografie-agenda voor je klaar staan. Kortom, er is weer genoeg te zien en te beleven in deze editie. Kortom, er is weer genoeg te zien en te beleven in deze editie. Veel leesplezier gewenst! Redactie DIGIFOTO PRO
MEDEWERKING VAN Kevin Vervoort Léon Wodtke Karin de Bruin Yong Lei van Barlingen Ivo Mostert Cees Visser Rob de Winter MET DANK AAN Marco Maljaars Kyle van Bavel Carla van de Puttelaar Alexander van der Molen Noah Valentyn Alain-Celest de Buck Rob IJsselstein Matt Adlard Fernand De Canne MARKETING & PR marketing@clipboardmedia.nl +31(0)15-7600.700 TRAFFIC traffic@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.700 SALES sales@clipboardmedia.nl +31(0)15 7600.770 VORMGEVING Leroy de Roo Ron de Vos COVERFOTO Noah Valentyn DRUKKERIJ Senefelder Misset, Doetinchem DISTRIBUTIE BENELUX Betapress BV AMP Brussel ISSN 2468-869X COPYRIGHT © Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, gekopieerd of op andere wijze worden verspreid zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. DIGIFOTO PRO IS POWERED BY
Het abonnement wordt automatisch verlengd. Opzeggen kan schriftelijk of per e-mail uiterlijk 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode.
DIGIFOTO PRO
Eerder verschenen edities zijn na te bestellen via digifotopro.nl/nabestellen of door een e-mail te versturen naar abo@clipboardmedia.nl
3
Inhoud
NIEUWS
6
Primeur: Nikon Z 9
De onthulling van een nieuw topmodel
10
Adobe Photoshop 2022 Dit zijn de nieuwste features EDUCATIE / GEAR
84
Haal het beste uit jouw camera
20
Macrofotograaf Kyle van Bavel
‘Het dicht bij de natuur zijn, spreekt me aan’
Over het nut van software en firmware updates
INTERVIEWS
40
110
The best of five: Carla van de Puttelaar
Smartphone: substituut of surrogaat?
‘Ik weet het gewoon’
iPhone 13 Pro Max versus spiegelreflexcamera
64
90
Crying Boys van Noah Valentyn
Social media sensatie Matt Adlard Het geheim achter content om van te watertanden
‘Kwetsbaarheid als kracht’
4
DIGIFOTO PRO
Karin de Bruin haalt een nat pak ‘In IJsland verlang je naar slecht weer’
REVIEWS
INSPIR ATIE
Panasonic LUMIX GH5 II
Kevin Vervoort over geboortefotografie
28
50
32
Beter en voordeliger
‘Geboortes hebben mij altijd al geboeid’
72
94
Canon RF 14-35mm f/4L IS USM
Tutorial Food Fotografie
Musthave voor elke landschapsfotograaf
De kijker hongerig maken
102
Sony FE 50mm f/1.2 GM
En meer…
Zwaargewicht in een licht jasje
116
80
Boeken
Informatieve en inspirerende fotoboeken
FUJIFILM GFX50S II Grote sensor, klein formaat
118
Fotografie-agenda
Alle evenementen op een rij
122
Kijktips
Fotografie op de buis
DIGIFOTO PRO
5
Hands-on Nikon Z 9
Hands-on Nikon Z 9
Het Z 9-moment
Onder Nikon-aficionado’s gonsde al weken het gerucht dat de Nikon Z 9 een D3-moment zou creëren. Voor wie het niet (meer) weet: de D3 was Nikons eerste digitale full frame camera. Die had lang op zich laten wachten, maar het werd ook de eerste full frame camera die het allemaal goed deed. Te k s t e n f o t o g r a f i e D r é d e M a n
T
ot de komst van de Nikon D3 kleefde aan digitaal, zeker in full frame, nog steeds een zeker onvolwassenheid. Er waren problemen met de ruisarmoede en dynamiek en met het gebruik dan wel de beschikbaarheid van groothoeken. Met de D3 introduceerde Nikon twee technieken die die problemen oplosten: naadloze pixels die veel meer licht opvingen én die speciale kleine lensjes hadden die ook de onder een hoek invallende lichtstralen van groothoeken goed konden opvangen. Met de komst van de D3 waren alle kinderziektes van digitaal eindelijk voorbij – althans bij Nikon. Gaat de geschiedenis zich herhalen? In ieder geval is de introductie
6
van de Nikon Z 9 een belangrijk moment. Nikon durfde het namelijk aan om hun professionele topcamera te vervangen door een spiegelloze versie. De gebruikers van de Nikon D6 vormen een uiterst kritische groep, omdat ze voor hun broodwinning afhankelijk zijn van DSLR’s die onder alle omstandigheden snelle series van superscherpe opnamen maken. Nikon was ook moedig in een ander opzicht: het liet de mechanische sluiter gewoon weg. De elektronische zoeker kent nu werkelijk absoluut geen black-out meer en hij is de helderste van de markt: die twee zaken samen maken dat hij in geen enkel opzicht manier onderdoet voor een reflexzoeker.
DIGIFOTO PRO
Misschien is de belangrijkste verandering wel dat de AF gebruik maakt van een stacked sensor, dus van een sensor met een extra laag voor de verwerking van het beeld ten behoeve van de scherpstelling. Op zich is dat niet nieuw, want dat doen Canon en Sony ook. Maar Nikon gaat een belangrijke stap verder: dankzij de artificiële intelligentie (deep learning) is de camera in staat niet alleen mensen (bovenlichamen, hoofden en ogen) maar ook allerlei verschillende diersoorten en voertuigen te herkennen – ook tegelijkertijd. De camera kan ook automatisch het onderwerp herkennen en de scherpstelling en het tracken daarop aanpassen. Dat gaat een principiële stap verder dan alleen
‘ De Nikon Z 9 is een historische camera, niet alleen voor Nikon’ oogherkenning: de camera neemt zelfstandig beslissingen op basis van beeldherkenning binnen een tijdsspanne die korter is dan onze waarneming. Schakel je dat uit dan heb je ook nog eens de 3D-tracking die we kennen van de reflexen. Prettig is ook dat links op de camera de knop voor de scherpstelling zoals we die kennen van de Nikon DSLR’s is teruggekeerd, al kun je nog steeds ook een van de drie (!) Fn-knoppen daarvoor gebruiken. Ook qua beeldsnelheden is de Nikon Z 9 veruit de snelste camera op de markt, en hij heeft in combinatie met de snelste kaarten een oneindige buffer. Dat wil zeggen dat de buffer van de camera nooit vol raakt omdat de camera de foto’s blijft wegschrijven, je kunt gewoon 1000 beelden en meer achter elkaar maken. Dan biedt de camera ook nog eens 8k bij 60p, met andere woorden: hij is ook qua video op de toekomst voorbereid, wel belangrijk bij een camera voor die prijs. Ook uniek: de camera heeft een zeer degelijke in drie richtingen klapbare monitor, zodat je ook bij staande opnamen vanuit extreme standpunten op de monitor het beeld kunt volgen. Maar laten we eerst eens naar de feiten kijken. Dan is dit de Z 9 in vergelijking met de de Sony Alpha 1 en de Canon EOS R3: Camera
Bps zonder rolling shutter
Buffer oneindig
Video
Megapixels
ISO-bereik
Black-out
Z 9
120 jpg / 60 (Prores RAW) Ja 8k/60 p (RAW!)* 46 64-51.200 Nee 30 (jpg) / 20 (RAW) 4k/120 p HD/120 p
AF
Automatisch en gelijktijdig op basis van onderwerpsherkenning mensen/dieren/auto’s/vliegtuigen fietsers en motoren/3D
A 1 30 (RAW/jpg) Nee 8k/30 p HD/120 p 24 100-51.200
Nee, maar soms langzaam
mensen/dieren
R 3
Nee
mensen/dieren
30 (RAW/jpg)
Nee
4k/120 p HD/120 p
24
100-102.400
* 8k 60p na firmware upgrade.
DIGIFOTO PRO
7
Hands-on Nikon Z 9
Camera Nikon D810 | Objectief Nikon Z 100-400mm f/4.5-5.6 | Brandpunt 100 mm | Sluitertijd 1/250 s | Diafragma f/5 | ISO 3600
Wat mist er nog in de tabel? De prijs en de body. De Z 9 is € 5.999,00 dat is dan weer ongeveer duizend euro minder dan de D6 bij introductie. Dat is dertienhonderd euro minder dan de Alpha 1 en dat is nog zonder battery grip en iets minder dan de Canon EOS R 3. Kortom: uiterst concurrerend, omdat de camera betere specificaties heeft voor deze prijs. Hoe dat kan? Nou, Nikon heeft de mechanische sluiter weggelaten. De elektronische sluiter is zo goed, dat de mechanische sluiter overbodig werd. De flitssynchronisatiesnelheid is 1/200 seconde dus daarvoor is die ook niet nodig en bij snellere sluitertijden is er bovendien de FP-synchronisatie. Nog belangrijker: er is geen rolling shutter-effect. Dat is trouwens ook bijzonder prettig voor video. Het ontbreken van de mechanische sluiter maakt de productie van de camera een stuk goedkoper. Voor de gebruiker is het bijkomend voordeel dat er geen verslijt meer is van de sluiter. Dan de camerabody. De Nikon Z 9
8
Sensor De sensor van de Nikon Z 9 is niet vergelijkbaar met eerdere sensoren van Nikon. Allereerst is het een stacked sensor, dat wil zeggen dat er aan de achterkant nog een tweede laag op zit die de beeldherkenning en andere berekeningen uitvoert voor de autofocus. Daardoor zijn dus bijna alle scherpstelpunten in staat het onderwerp dynamisch te volgen. Daarna gaat het signaal naar twee aparte kanalen; een voor de zoeker en een ander kanaal voor het beeld. De drie processen kunnen elkaar dus niet negatief beïnvloeden qua snelheid. Dat is dus heel anders dan bij de alle andere sensoren van Nikon. In directe vergelijking met de sensor van de Nikon D6 valt verder op dat niet meer gekozen is voor een sensor die toegesneden is op kleine bestanden en op de beste prestaties bij weinig licht. Door de snelheid van de Nikon Z 9 en van de kaarten hoeft de camera geen kleine bestanden te maken. En omdat de resultaten bij hoge ISO-waarden van de 45-megapixel-sensoren van Nikon zo goed zijn, heeft het ook geen zin meer om een sensor daarop af te stemmen. Op basis van een analyse van de RAW-opnamen met een bèta-versie van Studio NX kom ik tot de conclusie dat de Z 9 qua dynamiek niet onderdoet voor de Z 7II en dus helemaal vooraan staat. Noch de stack, noch de elektronische sluiter blijken in vergelijking met de Z 7II voor verlies aan dynamiek te zorgen. is de enige camera met een body die fysiek alle eigenschappen heeft van de professionele DSLR-body’s. Dat houdt dus in dat hij goed in balans is met de vaak grote professionele
DIGIFOTO PRO
objectieven, uitstekende ergonomische eigenschappen voor dito, en een zodanige bouw van de body dat die bestand is tegen vrijwel alle denkbare mechanische maar
ook thermische invloeden. De kooi van een magnesiumlegering die om het inwendige van de Z 9 heen zit, dient namelijk tevens om de hitte van de sensor af te voeren. Dat heeft ongetwijfeld ook geholpen om 8k bij 60p mogelijk te maken én de zeer grote beeldsnelheden en AFberekeningen. Maar goed, al deze informatie alleen maakt nog geen D3-moment.
Praktijk
Laten we daarom eens naar de praktijk kijken. Nikon heeft ons gewoon de mogelijkheid gegeven om, meteen bij introductie met de camera te fotograferen én om de resultaten te publiceren – zij het met de opmerking dat het een pre-productiemodel betreft. Met andere woorden: de resultaten kunnen alleen nog maar beter worden. Voor die gelegenheid waren we uitgenodigd in Studio34x te Almere, het decor van Het Perfecte Plaatje, een studio die je kunt huren maar waar je ook met raad en daad terzijde gestaan wordt door lichtgoeroe Michiel Fischer én waar je workshops kunt volgen. Aanvankelijk vond ik het merkwaardig om een camera die vooral uitblinkt in snelheid te presenteren in een fotostudio. Maar in de studio stond break danser Joel Westerveld klaar en zijn duizelingwekkende bewegingen bleken veel hogere eisen aan de camera te stellen dan welke sport dan ook. Neem je de camera in de hand, dan valt meteen op hoezeer hij lijkt op de Nikon D6 en de andere topcamera’s van Nikon. Een D6gebruiker kan zo overstappen. De camera heeft zelfs aan de linkerkant een aparte scherpstelknop, net als de reflexmodellen. Ik besluit meteen om het de camera heel moeilijk te maken. Specs en marketing verhalen zijn natuurlijk mooi en goed, maar wat je echt wil zien is wat de camera doet aan de grens van zijn mogelijkheden. Ik kies de allerhoogste snelheid: 200 bps en sluitertijden die aan de rand
van de bewegingsonscherpte zitten. Dat doe ik vooral om de beweging van de danser zichtbaar maken. Maar dat maakt het voor het scherpstelsysteem nog moeilijker. Stel je nu voor wat er gebeurt als je desnoods twintig beelden per seconde maakt met een reflexcamera. Je hebt zo veel last van de opklappende spiegel dat je het onderwerp nauwelijks kunt volgen. Dertig opnamen per seconden is al onmogelijk en 200 natuurlijk helemaal. Ook de mechanische sluiter kan dan niet aan.
‘ Dankzij de artificiële intelligentie denkt de scherpstelling mee met de fotograaf, maar dan veel sneller’ De Nikon Z 9 blijkt een openbaring. Allereerst is het bijzonder om te zien hoe helder de zoeker is – en blijft. Zonder enige vertraging zie ik de danser, in feite net zo als met je eigen ogen. Nog verbazingwekkender is het om te zien dat de camera er geen enkele moeite mee heeft om de ogen van de danser bij de scherpstelling te volgen. Ook wanneer zijn gezicht uit beeld verdwijnt blijft de camera hem volgen. Het is bijna alsof de camera kan denken en in een fractie van een seconde kan overschakelen naar zijn handen of de achterkant van zijn hoofd, kortom naar dat deel van je onderwerp dat belangrijk is. Ik begin met de 100-400mm en stap over naar de 70-200 f/2.8 om te kijken of het ook lukte bij met minder scherptediepte, maar voor die test slaagde de camera ook.
zo’n oog gemakkelijker maakt. Niet alleen daardoor maar ook door de grote snelheid is het een enorme stap vooruit, ook ten opzichte van de concurrentie. Door het zelfstandig herkennen van onderwerpen en het desgewenst nemen van beslissingen voor de fotograaf, is deze camera klaar voor de toekomst. Combineer dat met de enorme snelheden en de uiterst heldere zoeker zonder blackout en je krijgt het gevoel dat dit een camera van een nieuwe generatie is.
Conclusie Over een paar maanden weten we zeker of we van een D3-moment kunnen spreken, maar we kunnen het zeker een Z 9-moment noemen. De Nikon Z 9 is professionele spiegelloze camera die in alle opzichten de beloften waar maakt. De scherpstelling overtreft niet simpelweg die van de D6 maar opent een geheel nieuw universum aan mogelijkheden. Dankzij de artificiële intelligentie denkt de scherpstelling mee met de fotograaf, maar dan veel sneller. 200 beelden per seconde is uiteraard veel te snel voor een mens om te volgen – maar niet voor de Z 9. De beeldsnelheden openen ook geheel nieuwe mogelijkheden. De sensor met zijn universele kwaliteiten verenigt alles in zich wat je kunt wensen. De zoeker is ook zo goed dat hij ook voor sceptici te prefereren is boven een reflexzoeker. De Nikon Z 9 is een historische camera, niet alleen voor Nikon. Prijs € 5.999,- | Info nikon.nl
Uit allerlei reviews en eigen tests blijkt dat deze scherpstelling een enorme stap vooruit is. Zo is de Nikon Z 9 al in staat met een 50mm op meer dan tien meter ogen te herkennen, wat het bij extreem hoge beeldsnelheden volgen van
DIGIFOTO PRO
9
Achtergrond Adobe Photoshop 2022
Adobe Photoshop 2022
Dit zijn de nieuwste features
De Adobe MAX-conferentie is elk jaar weer hét evenement waarbij de nieuwste software-updates van softwaregigant Adobe worden gepresenteerd. Net als vorig jaar was de conferentie eind oktober gratis en online te volgen. Miljoenen Creative Cloud-gebruikers volgden inspirerende, praktische sessies en natuurlijk de welbekende keynotesessie waar ook Photoshop 2022 werd gepresenteerd. Deze nieuwe Photoshop-versie omvat vooral steeds meer intelligente tools, die op een eenvoudige manier problemen oplossen die normaal gesproken veel meer tijd zouden kosten. Denk hierbij aan een nóg slimmer selectiegereedschap, een nieuwe reeks op kunstmatige intelligentie gebaseerde Neural Filters en een betere ondersteuning voor vormen uit Adobe Illustrator. Adobe Certified Instructor, auteur en Adobe MAX-spreker Rob de Winter laat je zien welke nieuwe, meest in het oog springende features zijn toegevoegd, en hoe je ze direct zelf kunt toepassen in je werk. Te k s t R o b d e W i n t e r
Verbeterde Tool Object Selecteren
Sinds Photoshop 2020 kun je gebruik maken van het gereedschap Object Selecteren. Hiermee sleep je alleen een kader rondom een object. Vervolgens zal Photoshop het object binnen dat kader herkennen en automatisch selecteren. Dat was natuurlijk al heel handig. Maar, in de 2022-versie gaat Photoshop nog een stapje verder. Zodra je het gereedschap Object Selecteren aanklikt in de Gereedschappenbalk, zal Photoshop automatisch zoeken naar objecten binnen de foto. Dat komt omdat boven in de Optiebalk het vinkje bij Object Finder aan
10
DIGIFOTO PRO
staat. Omdat ik dit artikel schrijf op het moment dat de definitieve versie nog niet verschenen is, weet ik nog niet wat de Nederlandse vertaling wordt. Waarschijnlijk zal het iets worden als "Object Zoeker" of "Objectherkenning". Ga je vervolgens met het gereedschap naar een object toe (zoals op deze foto bij het hondje) dan zie je een blauw kader over dat object verschijnen. Als je op dat blauwe kader klikt, wordt de selectie gemaakt en is je object geselecteerd. Wil je meer objecten aan je selectie toevoegen? Dan kun je zoals bij alle selecties in Photoshop met Shift ingedrukt op een ander object klikken.
Combinatie van object selectie-gereedschappen
Het leuke van dit gereedschap is dat het na verloop van tijd steeds sneller en nauwkeuriger wordt, omdat de kunstmatige intelligentie die op de achtergrond draait, elke keer "gevoed" wordt met nieuwe foto’s en nieuwe voorbeelden. Daardoor kan het steeds beter nieuwe objecten herkennen en selecteren.
Neural Filters vernieuwingen Neural Filters zitten sinds versie 2021 in Photoshop. Je vindt ze bij Filter > Neural Filters. Deze Neural Filters-galerie is een soort speeltuin voor het Photoshop-team. Het is een plaats waar gemakkelijk nieuwe filters en ideeën aan toegevoegd kunnen worden door ze via internet naar Photoshop te pushen.
Je kunt deze nieuwe functie ook met de oude combineren. Zoals je ziet is de selectie bij het tweede hondje wat minder goed geslaagd na de eerste klik. Zijn buik is niet mee geselecteerd. Je kunt gelukkig nog steeds met de Tool Object Selecteren Shift ingedrukt houden en een kader rondom de buik slepen. De buik wordt nu wel herkend. Doordat je Shift ingedrukt hebt, wordt die selectie toegevoegd aan de eerste selectie. Zoals je ziet hoef je dus niet per se gebruik te maken van de objectherkenning, en kun je nog steeds op de oude manier een kader rondom objecten slepen. En, je kunt natuurlijk ook het vinkje bij Object Finder in de Optiebalk uitzetten zodat Photoshop niet meer naar objecten zoekt.
DIGIFOTO PRO
De filters werken vrijwel allemaal op basis van kunstmatige intelligentie en kunnen bijvoorbeeld een oude zwartwitfoto automatisch inkleuren, gezichten een andere kant op laten kijken, iemand jonger of ouder maken en ga zo maar door. Het zijn filters die met een paar klikken handelingen uitvoeren die normaal gesproken uren aan tijd zouden kosten. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de best werkende filters een eigen logische, vaste plek in Photoshop krijgen op het moment dat ze volwassen zijn. In Photoshop 2022 zijn weer een aantal nieuwe Neural Filters aan het Bèta-hoekje toegevoegd. Dat betekent dat ze nog niet honderd procent goed werken, maar dat ze al wel de moeite waard zijn om ze uit te proberen. Hieronder laat ik je twee filters zien.
11
Achtergrond Adobe Photoshop 2022
Color Transfer
Stel, je hebt twee afbeeldingen waarbij de ene afbeelding precies de kleurstelling heeft die je eigenlijk ook in de andere foto zou willen gebruiken. Zoals bijvoorbeeld de strand- en zeefoto’s in dit voorbeeld. Je zou het liefst de kleurstelling van de kleurrijke foto toepassen op de wat donkerdere afbeelding. Op zo’n moment kun je de Neural Filter Color Transfer toepassen. Hiervoor volg je de volgende stappen: X Open de twee foto’s die je met elkaar wilt matchen in Photoshop. X Ga naar de foto die je wilt omkleuren (in mijn geval is dat de minder kleurrijke foto). X Ga naar Filter > Neural Filters X Zet bij het onderdeel BETA de Color Transfer aan. Als het filter nog niet gedownload is, moet je het eerst nog even downloaden. X Ga rechts in de opties van het effect naar het tabblad Custom, en selecteer bij Select an image de andere afbeelding die geopend is. Je kunt ook een andere afbeelding kiezen die op je computer staat. X De kleuren worden nu op elkaar afgestemd. Bij de schuifjes onderin kun je nog wat instellingen, zoals belichting en kleurverzadiging aanpassen. Ik heb het vinkje bij Preserve Luminance nog even aangezet, zodat de oorspronkelijke belichting van de foto gehandhaafd blijft. X Als je helemaal blij bent met het resultaat, klik je op OK. Je effect is nu toegepast in een nieuwe laag, zodat je je oude foto niet kwijt bent.
Betere ondersteuning voor Adobe Illustrator-vormen
Als je voorheen een Adobe Illustrator-vorm in Illustrator kopieerde en vervolgens in Photoshop plakte, dan kon je die vorm niet meer aanpassen in Photoshop. Voor elke kleine aanpassing, zoals het veranderen van een kleur, moest je daarom altijd terug naar Illustrator. Dat hoeft nu niet meer. Er is veel betere ondersteuning voor Illustrator-vormen. Je kunt nu Illustrator-vormen en objecten plakken als Photoshop-vormen, en ze in Photoshop aanpassen zoals je dat in Illustrator zou doen. Dat doe je zo: X Kopieer in Adobe Illustrator de objecten die je in Photoshop wilt gebruiken (met Ctrl-C op Windows of Cmd-C op macOS). X Ga naar Photoshop en plak de vormen in een geopend document (met Ctrl-V op Windows of Cmd-V op macOS). X Je kunt nu kiezen voor Paste As: Layers (Plak als: Lagen). Deze optie zat voorheen niet in Photoshop, maar sinds de nieuwste update dus wel.
12
DIGIFOTO PRO
X Alle Illustrator-vormen worden nu ' Voor elke kleine als Photoshop-vormen geplakt, en aanpassing, zoals de Illustrator-lagen worden omgezet in Photoshop laaggroepen (mapjes) het veranderen van een kleur, moest in het Lagenpaneel. X Selecteer de vorm die je wilt je altijd terug naar aanpassen. Illustrator. Dat X Ga vervolgens naar de Path Selection hoeft nu niet meer.' Tool (Pad Selectiegereedschap) in de Gereedschappenbalk. Boven in de Optiebalk kun je nu de kleur veranderen. X En, met het Directe Selectiegereedschap kun je, net als in Illustrator, ook de vorm aanpassen als je dat wilt. Deze nieuwe functionaliteit zal met name voor grafisch vormgevers en illustratoren een hoop tijdsbesparing opleveren.
Harmonization
Harmonization is een ander nieuw Neural Filter. Je kent het wel: je plaatst de ene foto in de andere zodat je een compositie kunt maken. Maar, de kleuren komen nog niet mooi met elkaar overeen. Daardoor zie je goed dat het eigenlijk twee verschillende foto’s zijn. Dan is Harmonization (kleur- en belichtingsharmonisatie) een mooi filter. Volg hiervoor de volgende stappen: X Zet een vrijstaande foto in een andere foto. Ik heb bijvoorbeeld even snel een man uitgeknipt en die in een totaal verschillend belichte landschapsfoto geplaatst. X Zorg ervoor dat de vrijstaande foto geselecteerd is in het Lagenpaneel. X Ga dan naar Filter > Neural Filters en zet het vinkje bij Harmonization aan. Misschien moet je het effect nog even downloaden als dit de eerste keer is dat je het gebruikt. X Kies bij ‘Reference image’ de achtergrondlaag met het landschap. X De kleuren worden nu op elkaar afgestemd. Als je wilt kun je bij de schuifjes bij Strength, Cyan, Magenta, Yellow, Saturation en Brightness de kleurstelling aanpassen, of de sterkte van het effect vermeerderen of verminderen. X Als je klaar bent klik je op OK. Het effect wordt nu toegepast in een nieuwe laag, en past nu veel beter bij de nieuwe achtergrond.
DIGIFOTO PRO
13
Achtergrond Adobe Photoshop 2022
Lucht Vervangen
Lucht Vervangen (of Sky Replacement in de Engelstalige versie) is een functie die vorig jaar aan Photoshop is toegevoegd. Met deze functie kun je gemakkelijk de lucht van een foto vervangen door een wat interessantere lucht. De keuze van luchten was alleen redelijk beperkt. Daarom kun je nu ook je eigen luchten importeren en sinds kort ook extra luchten downloaden van de Adobe-website. Je kunt daar een .sky-bestandje downloaden. Dat bestandje importeer je vervolgens weer Photoshop. Dat doe je zo: X Open een foto waarvan je de lucht wilt vervangen. X Ga naar Edit > Sky Replacement (of Bewerken > Lucht Vervangen). X Klik vervolgens bij Sky op het tandwiel-icoontje, en ga dan naar Get More Skies > Download Free Skies. X Je gaat nu naar de Adobe-website. Je kunt hier verschillende .skypakketjes downloaden. Ik heb het Spectacular Sky Pack gedownload. X Ga nu terug naar Photoshop en kies in hetzelfde menu (Get More Skies) voor ‘Import Presets’. Zoek nu naar het .sky-pakketje dat je net van de Adobe-website gedownload hebt en klik op OK.
14
XA ls je iets naar beneden scrolt in het Lucht-menu, zie je een extra map met Spectacular Skies, en kun je kiezen voor één van de nieuwe luchten. Ik vind het nog steeds magisch hoe Photoshop zo snel de lucht
DIGIFOTO PRO
selecteert, zelfs in heel complexe situaties. De extra .sky-pakketten maken de functie nog interessanter. Overigens, het downloaden van deze pakketjes kon ook al in de augustus-update van Photoshop 2021, maar ik wilde ’m toch nog even in dit lijstje opnemen.
Photoshop op de iPad
Ook Photoshop op de iPad heeft weer een aantal welkome nieuwe functies gekregen. Deze Photoshop-versie op de iPad wordt daardoor steeds volwassener
en is daardoor een steeds betere aanvulling op Photoshop op de desktop. Een kort overzicht van de nieuwste functies.
Het Toverstafje
In Photoshop op de iPad is na veel vragen van gebruikers ook eindelijk de Magic Wand Tool (het Toverstafje) toegevoegd aan de selectiegereedschappen. Ik moet zeggen dat ik dit gereedschap tegenwoordig zelden gebruik, maar in sommige situaties kan hij nog best handig zijn. Selecteren op kleur wordt zo in ieder geval een stuk gemakkelijker.
Gereedschappen voor Doordrukken en Tegenhouden
Camera RAW-support
Je kunt nu eindelijk ook RAWbestanden openen en bewerken in Photoshop op de iPad. Als je een RAW-foto opent, ga je direct naar het Camera Raw-venster, waarin je de meest gebruikte Camera Rawfuncties vindt. Nog niet alle functies zijn aanwezig, maar die zullen in de toekomst toegevoegd worden. Na het bewerken open je de foto in Photoshop op de iPad, waar het bestand als een Slim Object wordt geïmporteerd. Dat is overigens ook nieuw. Photoshop op de iPad kon voorheen zelf geen Slimme Objecten maken. Doordat de bestanden op Photoshop op de iPad direct gesynchroniseerd worden met de cloud, zijn ze daarna direct weer beschikbaar in Photoshop op de desktop. Als je op de desktop dubbelklikt op het Slimme Object in het Lagenpaneel, kun je de foto daar weer verder bewerken in het Camera Rawvenster.
‘ De bestanden op de iPad worden direct gesynchroniseerd met de cloud, daardoor zijn ze direct beschikbaar in Photoshop op de desktop’ Wat ook handig is: als je in Photoshop op de iPad een Slim Object wilt retoucheren met de Spot Healing Brush Tool (Snel Retoucheerpenseel), dan wordt automatisch een nieuwe lege laag aangemaakt. Daarin worden de geretoucheerde onderdelen toegevoegd. Een Slimme laag kun je namelijk nooit direct aanpassen. Om workflow-problemen te voorkomen heeft het Photoshop-team er daarom voor gekozen direct een nieuwe laag aan te maken als iemand op een Slim Object gaat retoucheren.
DIGIFOTO PRO
Ook nieuw in Photoshop op de iPad: de Dodge en Burn-gereedschappen (Tegenhouden en Doordrukken). Hiermee kun je lokaal bepaalde delen in een foto lichter of donkerder maken. Deze gereedschappen zitten al sinds het begin in Photoshop op de desktop, en zijn nu dus ook toegevoegd aan Photoshop op de iPad.
De toekomst
Zoals je wel hebt kunnen lezen, is er de laatste maanden hard gewerkt aan Photoshop op de desktop en iPad. Ik verwacht dat we in volgende versies steeds meer nieuwe, krachtige en vooral intelligente functies gaan zien, met af en toe wat hulp van extra rekenkracht uit de cloud. Dat belooft wat voor de toekomst!
Rob de Winter Rob de Winter is Adobe Certified Instructor bij zijn trainingsbureau DWM Trainingen en schrijver van het boek Photoshop Masters en Photoshop op de iPad. Wil je meer van dit soort handige Photoshop tips en skills leren? Overweeg dan eens een leuke en praktische training te volgen bij DWM Trainingen. www.dwmtrainingen.nl
15
Spotlight Marco Maljaars
Marco Maljaars
Marco Maljaars fotografeert al van jongs af aan. Toen hij een jaar of veertien was, was hij vaak met zijn analoge Olympus camera te vinden boven de Velsertunnel, in zijn woonplaats Velsen. Hier begon zijn interesse voor het gebruik van lange sluitertijden. ‘Het fascineerde mij hoe alles vervaagde en er een andere wereld ontstond’, aldus Marco. Pas vele jaren later kocht hij voor een reis naar Canada zijn eerste digitale camera, een Canon 400D, waarmee hij de watervallen fotografeerde met langere sluitertijden. Te k s t N i n a O o m e n | F o t o g r a f i e M a r c o M a l j a a r s
Dutch Polder - The Beemster ‘Met deze foto wilde ik graag de diepte van de Beemster polder in beeld brengen samen met de karakteristieke bomen op de dijk. Daarvoor moest ik een sloot vinden in de Beemster die haaks op de dijk stond, het long exposure effect van het slootwater zou een sterke lijn worden naar de bomen toe. De foto maakt deel uit van de ‘Dutch Polder’ serie. Deze serie heeft ook de eerste prijs gewonnen met de vijfde editie Fine Art Photography Awards, in de categorie landschap.’ Camera Canon 70D EF-S 18-135mm f/3.5-5.6 IS | Brandpunt 18mm | Diafragma f/10 | Sluitertijd 1/125 | ISO 100 16
DIGIFOTO PRO
N
aast een fulltime baan en het gezinsleven maakt Marco tijd voor het fotograferen van landschappen. ‘Met mijn Canon 400D begon ik met landschapsfoto’s in kleur. Het vereist een hoop planning om met de juiste weerscondities op die ene plek te zijn.’ Al snel schafte Marco zijn eerste Lee 10 stops filter en een aantal gradient filters aan. ‘Ik raakte geïnspireerd door het werk van Julius Tjintjelaar en Nathan Wirth; twee fotografen die in zwart-wit werken en een enorme verstilling en vervreemding in hun foto’s hebben. De combinatie van long exposure en zwart-wit fascineerde mij enorm.’
‘ Probeer anders naar het landschap te kijken, probeer die kleuren weg te denken’ De foto’s van Marco focussen op één onderwerp in de compositie, wat een mysterieus en minimalistisch effect geeft. ‘Ik hou ervan om één hoofdonderwerp te hebben waar alle aandacht naar toe gaat. We kijken als fotograaf vaak naar het totaalplaatje en proberen zoveel mogelijk in beeld te vangen. Ik vind het de kunst om daarvan af te wijken, te zoeken naar dat ene element in het landschap wat afwijkt of juist op valt.’ Als er iets is wat goed samenwerkt met minimalisme dan is het de combinatie van zwart wit en long exposure. Gebruik van kleur kan afleidend zijn en de lange sluitertijd zorgt voor een mooi zacht canvas van lucht en/of water waar het onderwerp op komt te liggen. ‘Het geeft ook meteen dat mysterieuze en vervreemdende gevoel aan de foto. We zijn het niet gewend om de wereld zwartwit te zien of wolken te ervaren als uitgerekte lange elementen.’
Scrippers Memorial Pier ‘Een plek waar ik veel goede herinneringen aan heb, de Scripps Memorial pier gelegen aan de kust in het plaatsje La Jolla, Californië. Deze foto was een uitdaging, het is bij veel fotografen een gewild object, ook voor de vele selfies op Instagram. Van vroeg tot laat staan hier mensen in je beeld. Amerikanen zijn dan wel zo aardig om even te wachten, ik heb hun geduld flink op de proef gesteld met mijn lange sluitertijden.Toen bleek ook nog eens dat mijn statief heel langzaam was weggezakt in het zand. Uiteindelijk heb ik een paar oude pasjes uit mijn portemonnee gehaald en onder de poten gezet en is de foto toch nog gelukt.’ Camera Canon 70D EF-S 18-135mm f/3.5-5.6 IS | Brandpunt 38mm | Diafragma f/8 Sluitertijd 1/241 | ISO 200
In de cameratas van Marco Maljaars ‘Op dit moment fotografeer ik met een Canon 70D, die wordt eerdaags vervangen door een full frame. Daarnaast gebruik ik veel de Canon EF 16-35 f/4, een fantastisch objectief, enorm scherp over het hele bereik. Als ik erg dicht op het onderwerp zit gebruik ik de EF-S 10-18mm, de 70D is nu eenmaal een APS-C en met dit objectief heb ik meer bereik. Voor het echte zoom werk heb ik de Canon EF 70-200 f/2.8. Ik heb geïnvesteerd in goede ND filters, dit zijn de 10 en 15 stops van Lee en de 13 stops van Formatt Hightech. Uiteraard gebruik ik een draadontspanner met tijdweergave en veel doekjes. Ik heb een sterk statief van Manfrotto uit de 055 serie, een erg goed statief, zeker ook omdat hij ontzettend laag bij de grond kan. Mijn apparatuur draag ik in een erg fijne Manfrotto Pro RedBee rugzak met aan één schouderband een Peak Design Capture Camera Clip.’
DIGIFOTO PRO
17
Spotlight Marco Maljaars
Tips van Marco Wil je net zulke mooie foto zwart-wit foto's maken als Marco? ‘Probeer anders naar het landschap te kijken, probeer die kleuren weg te denken. Die kleuren kunnen je afleiden tijdens het zoeken naar onderwerpen. Denk en kijk in contrasten. Probeer dat ene element te isoleren in zijn omgeving, door net dat ene stapje opzij te doen, lukt dit vaak. Hou je histogram in de gaten. Het hoofdonderwerp moet goed belicht zijn en mag geen donkere partijen hebben want daar zit geen detail in. Het is uiterst belangrijk in het minimalisme dat ook die donkere partijen details bevatten, zoals de houtnerven van een steiger, die verroeste spijker of de structuren van een steen. Ga ook niet met je telefoon de sluitertijden opzoeken in een app, je hebt al genoeg om vast te houden. Zonder telefoon focus je je ook meer op het fotograferen en laat je je niet afleiden door social media. Laat een foto ook een paar dagen rusten en kijk er later nog eens naar met een frisse blik en ga dan pas verder met het omzetten naar zwart-wit.’
Marco’s belangrijkste element is water, hij is daarom vaak te vinden langs stranden of meren. ‘In combinatie met water, zoek ik naar interessante elementen zoals oude steigers, vis palen en poeltjes op het strand. Of soms gewoon helemaal niets, alleen zee en een goede beweging in de lucht. In het buitenland zoek ik vaak de heuvels op en ik vind het dan fantastisch om de leegte en die ene boom te fotograferen.’ Om de juiste locatie te vinden zoekt Marco vaak op Google Maps en Google Earth. Hij houdt geen rekening met het weer. ‘Grauw en grijs is voor mij prima, het geeft een minimalistisch beeld. Een strakblauwe lucht geeft juist weer een mooie grijstint in zwart-wit. Grote wolkenpartijen
18
Silent Moment II ‘Een hele koude middag in februari langs het Gooimeer bij de welbekende trailerhelling. Deze steiger was een ideaal onderwerp vanwege de donkere planken.Ik was net op tijd, er kwam wat zwaardere bewolking uit het noordwesten. Ik heb snel de camera neergezet, compositie bepaald, licht gemeten en de 15 stops gemonteerd. Na zes minuten sluitertijd was ik gereed. Ik had totaal niet in de gaten dat er al die tijd mensen stond te wachten om een boot te water te laten. Gelukkig konden ze het geduld opbrengen.’ Camera Canon 70D EF-S 10-18mm f/4.5-5.6 IS STM | Brandpunt 10mm | Diafragma f/9 Sluitertijd 1/363 | ISO 200
‘ Op basis van het aanwezige licht, de beweging van de wolken en het water bepaal ik mijn sluitertijd’ met wind? Ook prima, dat geeft weer een dynamisch beeld met een lange sluitertijd.’ Eenmaal op locatie neemt hij de tijd voor de compositie, hij probeert ook zoveel mogelijk afleidende elementen uit het frame te laten door net even iets lager of hoger te gaan met de camera, een stapje opzij te doen of met een telelens te werken. ‘Op basis van het aanwezige licht, de beweging van de wolken en het water bepaal ik mijn sluitertijd. Dit begint minimaal bij drie
DIGIFOTO PRO
minuten tot een maximum van tien minuten. Langer is niet praktisch en zeker als de omgeving warm is genereert dit hot pixels op de sensor.’ Voor long exposure gebruikt hij een 10, 13 of 15 stops filter met gradient filters voor de lucht. De nabewerking is vaak in stapjes waar hij gebruik maak van maskers om zijn visie in zwart-wit te creëren. Dit proces kan lang duren omdat hij de foto vaak een paar dagen met rust laat om later met een nieuwe blik te kijken of het nog overeenkomt met zijn idee.
Inter view Kyle van Bavel
In gesprek met macrofotograaf Kyle van Bavel
‘Het dicht bij de natuur zijn, spreekt me aan’
De 29-jarige autodidact fotograaf Kyle van Bavel uit Wijchen heeft een voorliefde voor macrofotografie en bloemen. Zijn fotografie blijft niet onopgemerkt. In slechts een paar maanden tijd groeide zijn Instagrampagina naar ruim 44K. Zijn geheim? Enthousiasme, het sijpelt door in ieder woord wanneer we Kyle spreken over zijn hobby. Te k s t C h r i s t e l d e W o l f f | F o t o g r a f i e K y l e v a n B a v e l
20
DIGIFOTO PRO