Loyalty marketing Klantenbinding via social media
€6,95
STARTERSSPECIAL
JE EIGEN BEDRIJF
Ondernemers vertellen over hun eerste stappen Pagina 40
platform voor CEO’s, ondernemers & hoger management
Kickstarter
‘Ik wil graag mensen een kans geven’
Nederlandse succesverhalen
San Fu Maltha
Pagina 12
Pagina 32
Breng orde in de chaos Getting things done Pagina 48
Kill your darlings
De moeilijkste keuze voor ondernemers Pagina 25
BAAZ 4 •2014 •€6,95 BP
EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD PUBLISHING
Baaz zoekt uit Fashion
Verlof voor Strak in de tandarts? betaalbaar pak Pagina 78
Pagina 80
Editorial
Welkom Clipboard Publishing BV Delftweg 147 2289 BD Rijswijk, Nederland Tel: *31(0)15-7600700 Fax: *31(0)15-7600760 info@clipboard-publishing.nl www.clipboard-publishing.nl
Uitgever Linda Oenema linda@clipboard-publishing.nl
Marketing & PR Tim Beemer Giancarlo Idili Charise Geluk Karlijn Theeuwen marketing@clipboard-publishing.nl
Hoofdredacteur Mark Scholten mark@clipboard-publishing.nl
Redactie Jooshua Franssen Peter Güldenpfennig Joni Hendrix Julian Huijbregts Eveline Meijer Sanne Ruhaak
Medewerkers Gerard Henninger
Vormgeving Lloyd Troost Angelique van der Voort Ron de Vos
Traffic manager Kim Stolk kim@clipboard-publishing.nl
Sales Bart Arkesteijn Guido van Belle Manon van den Enden Mitchell Koymans Kick van Poeteren Jascha Vink sales@clipboard-publishing.nl Tel: *31(0)15-7600770
Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem
Distributie Nederland Betapress BV, Gilze
Distributie België Betapress NV, Turnhout
ONDERNEMER OF CEO? ONTVANG GRATIS BAAZ MAGAZINE www.baaz.nl/abo
Keuzes en verrassingen Vers bloed is belangrijk voor een onderneming. Het brengt nieuwe inzichten met zich mee, de welbekende frisse blik. Ook Baaz is niet immuun voor verandering, dus prijkt plots mijn hoofd boven dit welkomstwoord. Raymond Luijbregts heeft een nieuwe uitdaging en ik daarmee ook: ondernemers voorzien van alle denkbare tools die nodig zijn om een bedrijf tot een succes te maken. Grote verandering is het vertrek van onze trouwe redacteur Sanne Ruhaak. In haar plaats krijgen wij de getalenteerde Joni Hendrix terug, waarmee we vol vertrouwen het nieuwe jaar ingaan! Een nieuwe hoofdredacteur betekent ook: andere keuzes. Moeilijke keuzes maken is voor ondernemers echter dagelijkse kost. De keuze waar je als ondernemer liever niet voor staat: stoppen of doorgaan? Wat is het juiste moment? Hoe lang blijf je trekken aan een dood paard? Ik zie veel ondernemers die proberen hun zaak koste wat kost in leven te houden. Terecht, want stoppen is niet altijd de goedkoopste oplossing. Dat blijkt wel uit de voorbeelden die je in deze editie voor de kiezen krijgt. Onderne-
mers die zich gedwongen zagen een van de moeilijkste keuzes van hun loopbaan te maken. Gelukkig zien ook genoeg nieuwe bedrijven het levenslicht. Nu de traditionele investeringskanalen gesloten zijn voor jonge ondernemers, zoeken ze hun centen elders. Via crowdfunding komen de meest bijzondere projecten tot stand. Hobbyprojectjes groeien uit tot grote ondernemingen. Hoe de starters de markt vervolgens betreden, verschilt per ondernemer. Sommige zoeken alles tot in detail uit en anderen merken gaandeweg wel of er iets moet worden aangepast. Ik ben een voorstander van de eerste strategie, op die manier kom je tenminste niet voor verrassingen te staan. Mijn taak is te zorgen dat de lezer juist wél verrast is. Dus heb ik me ondergedompeld in de wereld van Baaz. Het resultaat kun je de komende edities zelf beoordelen. We zijn op de redactie benieuwd naar je mening over hoe Baaz eruit moet zien. Mail ons, tweet ons en stuur ons desnoods een brief. Ondernemers staan bekend om hun uitgesproken mening, dus laat die vooral horen.
MARK SCHOLTEN HOOFDREDACTEUR Baaz is dagelijks actief op social media. Volg ons, like ons, deel artikelen en discussieer mee. internet www.baaz.nl twitter @baazmagazine facebook www.facebook.com/baazmag
Copyright © 2014 Clipboard Publishing bv, Rijswijk. Het is niet toegestaan om in Baaz gepubliceerde artikelen, of gedeelten daarvan, dan wel gebruikt beeldmateriaal over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen, zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming vooraf van de uitgever dan wel hoofdredacteur, behoudens het auteurs- en beeldrecht van de auteur/fotograaf indien niet in dienst bij Clipboard Publishing.
BAAZ MAGAZINE | 3
Baaz
KICK.START Nieuwe, veelbelovende start-ups krijgen de kans hun verhaal te doen. In deze editie: AltijdKoffie, MarketingMed en RestaurantZaken. Lees verder op pagina 21.
66 Loyalty
marketing & webcare
Een goede relatie met je klanten onderscheid je van je concurrenten. De grote multinationals, zoals KLM en Heineken spelen fantastisch in op actualiteiten en plaatsen creatieve inhakers op hun social media-kanalen. Loyalty marketing, maar hoe pak je dat aan?
12 Eindbaaz San Fu Maltha
Filmproducent San Fu Maltha is even succesvol als omstreden. Als een pitbull bijt hij zich vast in de meest onmogelijke filmproducties, overkomt hij tegenslagen en weet hij van een moeilijk script vaak een ware publiekstrekker te maken. Maar er is ook een andere kant van het verhaal. Van een jongen die zijn kindertijd in het ziekenhuis doorbracht en keihard moest knokken voor een plekje in de filmwereld.
Baaz is het magazine voor ondernemers uit het mkb, over business, management, lifestyle en het zakenleven. Baaz wil eigenlijk maar ĂŠĂŠn ding: ondernemers en leidinggevenden inspireren en informeren. Het laat zien hoe je een bedrijf sterker kunt maken. Met innnoverende ict, een goede marketingstrategie of een vooruitstrevende managementstijl. Geen technisch jargon of gebral, maar heldere informatieve artikelen, geschreven vanuit de optiek van de ondernemer.
Inhoud
45 Hoe is het nu met...?
Hoe vergaat het de startups die we eerder interviewden een paar jaar later? Wij zochten ze op en lieten ze hun verhaal doen.
40 Een bedrijf starten
Onderzoek doen of meteen aan de slag? Dit vinden experts en andere ondernemers. Baaz staat vol verhalen uit de praktijk, van specialisten, leveranciers en de ondernemer zelf, afgewisseld met interessante en prikkelende vaste rubrieken en columns. Baaz heeft als belangrijke pijlers innoveren en duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
BAAZ MAGAZINE | 5
Makkelijk online boekhouden ideaal voor ZZP'ers en dus een besparing op je administratiekosten!
Gebruiksvriendelijk online boekhouden In een oogopslag inzicht in je financiĂŤle situatie Meer dan 34.000 klanten gingen je voor Probeer het 60 dagen GRATIS! 4 redenen om voor Informer te kiezen Voordelige prijzen
Gebruiksvriendelijk
Betrouwbare partner
Meer dan 20 jaar ervaring coming soon
informeronline.nl info@informeronline.nl
Baaz
Inhoud 25
52
80
25 Kill Your Darlings
Wanneer trek je de stekker uit je verlies draaiende onderneming? Geef je op zodra de eerste rode cijfers op je scherm verschijnen, of houd je vol in de hoop op betere tijden? Te vroeg stoppen is zonde, te laat vaak kostbaar. Wat denken de experts en andere ondernemers? Baaz zoekt het uit.
52 Dag in / Dag uit
Deze editie gaan we op bezoek bij de Amsterdamse bloedbank Sanquin. Welke ondernemingen gaan schuil achter het klinische plaatje?
80 Fashion
Baaz goes on a budget. Zakelijke outfits onder de €250.
56 Social media protocol
Het gebruik van social media leidt tot veel arbeidsconflicten. Het is daarom belangrijk om het gebruik hiervan goed vast te leggen met jouw medewerkers, zodat er nooit onduidelijkheid kan ontstaan. Senior jurist arbeidsrecht Pascal Besselink pleit voor het opstellen van een social media protocol en legt uit waar de knelpunten zitten.
48 Getting Things Done
Het grote nadeel van een to-do-list is dat je hem nooit afkrijgt. Ondertussen lost het je uitpuilende inbox niet op en spoken er nog talloze langere termijnprojecten door je hoofd. Tijd voor een betrouwbaar systeem waarmee je hoofd in één klap leeg is: Getting Things Done.
62 Baaz.Ethics: WOZ
Koos Hoogland bijt zich vast in het taaie onderwerp WOZ. Hoe kan het dat de gemeenten zo aanrommelen met de WOZwaarde van huizen en wanneer gaat de overheid eens maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen? Liever vandaag, dan gisteren als het aan Koos ligt.
70 ‘Goed voor de dag komen zonder investering’
Het wagenpark is voor ondernemers een flinke investering, waarvoor je niet altijd bij de bank terecht kunt. Dick Bakker van Arval legt uit hoe je je wagenpark betaalbaar houdt en je medewerkers motiveert zuinig te rijden.
78 Baaz zoekt het uit
Even naar de tandarts, een bezoekje aan de fysiotherapeut of een ziek kind. Je werknemers hebben het er maar druk mee. Moet jij ze die uren doorbetalen of mag je de gemiste werktijd aftrekken van de vakantiedagen? Baaz zoekt het uit.
32 Scoren met Kickstarter
Kickstarter staat vol met projecten, veel buitenlandse maar ook Nederlandse. Succesvol waren ‘The Belll’, een fietsbel in een nieuw jasje, ‘Homey’, een personal home-assistant, ‘Phorce’, ‘s werelds eerste ‘smartbag’ en ‘LEON’, een handgemaakte houten designertas. Hoe wisten zij te slagen op Kickstarter?
Gratis Baaz ontvangen Ben je ondernemer? Dan is een Baaz-abonnement geheel gratis. Kijk op www.baaz.nl/abo BAAZ MAGAZINE | 7
Baaz
Baaz 24/7
Het beste van Baaz.nl
Startpunt - Ferna @StartpuntZwolle Tip! RT @ esmeepater Mooie column van @JZuidweg over je dagelijkse leefomgeving als sparringspartner baaz.nl/content/je-dag… via @BaazMagazine
4 x Tips tegen een jetlag Ben je vaak op reis voor zaken en begeef je je dan in een andere tijdzone? Grote kans dat je dan wel eens te maken hebt met een jetlag. Helemaal voorkomen hiervan is lastig, maar met deze tips word je misschien wat sneller weer fit. www.baaz.nl/jetlag
Vliegen met tabak als brandstof
Boeing wil vliegen zonder kerosine te gebruiken als brandstof. De vliegtuigfabrikant onderzoekt of er mogelijkheden zijn om biobrandstof te maken van tabaksplanten. www.baaz.nl/boeing
Prinsjesdag
Niet alleen voor grote bedrijven en individuen komen er veel veranderingen, ook voor het mkb zijn er interessante ontwikkelingen. Minister Henk Kamp van Economische Zaken heeft ze dinsdag allemaal bekendgemaakt en wij zetten ze voor je op een rij.
Voiceworks scoort op Deloitte Technology Fast50
www.baaz.nl/prinsjesdag
Lisanne Meerkerk@lisszs Jeetje @BaazMagazine “het aanrecht verruild voor het bedrijfsleven”
VoiP-specialist Voiceworks is opnieuw flink gestegen in Deloitte’s jaarlijkse ranglijst van snelstgroeiende bedrijven. Met de zesentwintigste plek in de lijst is Voiceworks ook meteen de hoogst scorende telecomprovider. Het bedrijf wist het afgelopen jaar een omzetgroei van maar liefst 609 procent te realiseren, waarmee ze hun plekje op de lijst zeker verdienen!
Goed nieuws voor de liefhebber: hoewel de nieuwe Volvo XC90 in Nederland pas vanaf 2015 te krijgen is, kwam er begin september 2014 al en speciale uitvoering op de markt: Hebben? Dan moet je snel zijn. Van dit model verschijnen slechts 1927 exemplaren.
www.baaz.nl/fast50
www.baaz.nl/volvoxc90
8 | BAAZ MAGAZINE
XC90
MICA
DE STIJLVOLLE SMARTWATCH
Smartwatches schieten als paddenstoelen uit de grond. Samsung, Sony en sinds kort ook Apple brengen de nieuwe gadgets op de markt. Echt innoverend zijn ze niet, maar wat betreft design gooit de nieuwe MICA van Intel in elk geval hoge ogen. Hoe zit het verder met de voordelen, heb je als ondernemer nu echt iets aan zo’n smartwatch?
VOEL, KIJK EN KANTEL
Het nieuwe tientje vervangt het biljet dat sinds 2002 van de pers rolt. De Europese Centrale Bank (ECB) roept met het motto ‘Voel, kijk en kantel’ het publiek op om de biljetten te controleren op echtheid. www.baaz.nl/tientje
www.baaz.nl/mica
Jorn Lucas @jornwlucas Leuk verhaal op @BaazMagazine over het succes van @donkervoort baaz.nl/content/het-su…
ING Jumpstart 2014
Flex-Appeal en Talentsbook zijn door de jury van ING Jumpstart 2014 verkozen tot de winnaars van de jaarlijkse start-up competitie. In totaal werden er driehonderd business ideeën van ondernemende studenten ingestuurd. www.baaz.nl/jumpstart
Shell LiveWIRE Awards
Het hoge woord is eruit, de vier finalisten van de Shell LiveWIRE Award zijn bekend. GainPlay Studio, LG Sound BV, NETICS BV en ParkFlyRent zullen gaan strijden om de jury- en publieksprijzen. Ook dit jaar zijn de voorgestelde ondernemingen divers van opzet en beloven veel goeds van deze jonge enterpreneurs! www.baaz.nl/LiveWIRE
Danny Verhoeven @ dannyverhoeven @BaazMagazine Weet je dat jullie site niet goed werkt in chrome? evernote.com/ shard/s280/sh/…
SLECHTE ZITHOUDING KOST HET BEDRIJFSLEVEN ONNODIG VEEL GELD ‘Zitten is het nieuwe roken’ riep Nilofer Merchant tijdens zijn TEDTalk in 2013. Hiermee slaat de business innovator de spijker op z’n kop. We zitten meer dan we slapen. En we hebben niet door hoe slecht een verkeerde zithouding is voor de gezondheid. Wat zijn de gevolgen hiervan voor het bedrijfsleven? www.baaz.nl/zithouding
BAAZ MAGAZINE | 9
Baaz
Baaz 24/7 BEST GELEZEN
CYBERCRIME: ZO VOORKOM JE HET 1
1DatEURO is de prijs
die je voortaan betaalt voor een plastic tasje bij Zeeman. Zodra je deze zogenaamde statiegeldtas weer inlevert, krijg je je geld terug, zelfs als de tas kapot of vies is.
UPDATE JE SYSTEEM 2 GEBRUIK EEN STERK WACHTWOORD 3 DOWNLOAD GEEN ONVERWACHTE BIJLAGES EN KLIK NIET ZOMAAR OP EEN LINK 4 PROBEER JEZELF TE HACKEN 5 MAAK ELKE DAG EEN BACK-UP Uitleg en advies lees je hier: www.baaz.nl/cybercrimevoorkomen
www.baaz.nl/zeeman
GELD OVERMAKEN MET JE FACEBOOKACCOUNT Met de introductie van de IBAN is
geld overmaken een tijdrovende klus. De online bank Knab komt met een oplossing: Knab Social, waarvoor je alleen nog een Facebook-account of mobiel nummer nodig hebt. www.baaz.nl/Knabsocial
telegraafje @telegraafje @ SanneRuhaak Misschien had je Gijs verder uitmoeten vragen hoe hij aan naam KEES komt? Wij komen er ook NIET achter. GEEN merkrecht op KEES Brendan @bthesingh @ SanneRuhaak Het interview is al wat ouder. Helaas is net sinds afgelopen weekend bij G+ authorship geen afbeelding meer in de resultaten
10 | BAAZ MAGAZINE
VOLGENS DE REGELTJES Wat is tegenwoordig wel en niet toegestaan bij online marketingactiviteiten? De belangrijkste regels op een rij.
www.baaz.nl/marketingregels
Je dagelijkse leefomgeving als sparringspartner Hoe weet je dat je op het goede spoor zit met je onderneming en hoe kom je door moeilijke tijden? Volgens Jacqueline Zuidweg door je omgeving in te schakelen als sparringspartner. Je ondernemersomgeving, maar ook gewoon je sportmaatje of buurman. AUTEUR JACQUELINE ZUIDWEG Onlangs knipperde het lampje van de olie in mijn auto en reed ik zo snel als mogelijk naar een benzinestation aan de rand van Amsterdam. 'Morguh mevrouwtje, wat kan ik voor u doen?' De man achter het beschermde loket startte, nadat ik om de juiste olie vroeg, een hele ondervraging en vulde voor het gemak ook maar de antwoorden vast in. 'U zit vast in de mode mevrouw, dat ken ik zien, en u bent ook ondernemend, want u wilt zelf uw olie gaan bijvullen. Maarruh, dat is geen vrouwenwerk hoor in die mooie kleren, ik hellup u wel effe' Ik blij en opgelucht uiteraard, maar ook grappig dat mensen graag behulpzaam zijn, ook als je het ze niet vraagt. En dat soms alleen op basis van die eerste indruk en een eerste vriendelijk contactmoment. En laten die dagelijkse contactmomenten nu heel waardevol zijn voor iedere ondernemer. Het is zo belangrijk om continu te toetsen of je wel goed bezig bent. Wellicht is dit ook die eeuwige onzekerheid en roep om bevestiging. Noem het wat je wilt, ik heb er in mijn hele ondernemerscarrière altijd veel baat bij gehad om met name de lastige momenten in het ondernemersleven te delen met mijn omgeving. Zo heb ik in de loop der jaren heel veel verschillende sparringpartners om me heen verzameld en een ieder is weer waardevol op een ander deeltje van mijn levenspuzzel. Zo is er het clubje gepensioneerde squashende mannen op mijn sportschool. Ook al squash ik zelf niet, iedere woensdag even een cortado (Spaanse koffie) drinken en ik krijg de meest wijze gevraagde en ongevraagde adviezen. Vooral enkele jaren terug toen ik een stevige reorganisatie moest doorvoeren, waren zij goud voor mij. Ik moest afscheid nemen van één van mijn managers en ik had het één en ander van de vertrekkende manager naar mijn hoofd geslingerd gekregen. Ik besloot om geen cortado te drinken, maar alleen gedag te zeggen en dan weer naar kantoor te racen. 'Hoe is het Jacq?' 'Uh, ja goed, maar ik moet nu gaan.' 'Koffie JACQ?' Op dwingende toon werd mij duidelijk gemaakt te gaan zitten en te vertellen hoe het met mij ging op dat moment. Tegenwind uit de doeken gedaan en vervolgens werd mij medegedeeld dat het stof wel weer zou neerdwarrelen. Pff, dacht ik toen. Wat heb ik daar nu aan? Enkele weken later werd mij gevraagd naar de stand van zaken met betrekking tot de vertrekkende manager. Ik was inmiddels al weer heel wat stappen verder en was al vergeten dat ik het er destijds best zwaar mee had. Mijn antwoord was dan ook: 'Het stof is inmiddels neergedwarreld....' Mooi voorbeeld van hoe alles een perspectief heeft, maar dat het ook heel belangrijk is om in je dagelijkse omgeving support te hebben buiten je ondernemersomgeving. Dat kan natuurlijk je commissaris, coach of accountant zijn, maar vaak zijn de mensen in je dagelijkse leefomgeving evenveel waard om mee te sparren en vooral naar te luisteren. www.jacquelinezuidweg.nl
3 333 TRAVEL.NL
DE INDIVIDUELE VERRE REIZEN SPECIALIST
DE INDIVIDUELE VERRE REIZEN SPECIALIST
BOEK NU UW AMERIK A RONDREIS 2015 INCLUSIEF VLUCHTEN AMERI K A RO’S! EN BESBO PAEK ARNU HOUW NDERD EN EU RONDREIS 2015 INCLUSIEF VLUCHTEN EN BESPA AR HONDERDEN EURO’S! FLY DRIVE AMERIKA
Deze
17 dagen - Highlights of FLYWild DRIVE (inclusief vluchten en hotels) the WestAMERIKA 17 dagen - Highlights of the Wild West (inclusief vluchten en hotels)
indrukwekkende
individuele
auto-rondreis is een aaneenschakeling van niet te missen hoogtepunten, Deze indrukwekkende individuele waaronder de Grand Canyon, Bryce, auto-rondreis is een aaneenschakeling Yosemite en Death Valley. U zult van niet te missen hoogtepunten, elke keer worden geraakt door de waaronder de Grand Canyon, Bryce, fascinerende natuur tijdens uw reis Yosemite en Death Valley. U zult door Californië, Nevada, Arizona, elke keer worden geraakt door de Utah, Los Angeles en San Francisco. fascinerende natuur tijdens uw reis door Californië, Nevada, Arizona, Utah, Los Angeles en San Francisco.
Reiscode: R7006
€ 1299 p.p. € 1299 p.p.
ca . Reisc ode: R7006
Deze reis aanpassen of liever ca. een andere Amerika maatwerk reis?
Voor meer info en boekingen: www.333travel.nl Voor meer info en boekingen:
Deze via reis333TRAVEL.nl aanpassen of Vraag omliever een een andere Amerika maatwerk GRATIS offerte of bel 0348 - 44 19 reis? 51 met onze Amerika landenspecialisten. Vraag via 333TRAVEL.nl om een
Beste en populairste verre reizen specialist Beste en
Baaz
Eindbaaz
‘Ik geniet niet van mijn successen’ Het ware gezicht van San Fu Maltha
Dikke Zure Chinees, de Harvey Weinstein van Nederland, San Fu Macho of De Ananas, filmproducent San Fu Maltha is even succesvol als omstreden. Als een pitbull bijt hij zich in de meest onmogelijke filmproducties, overkomt hij tegenslagen en weet hij van een moeilijk script vaak een ware publiekstrekker te maken. Maar er is ook een andere kant aan het verhaal. Van een jongen die zijn kindertijd in het ziekenhuis doorbracht en keihard moest knokken voor een plekje in de filmwereld. TEKST SANNE RUHAAK FOTOGRAFIE GERARD HENNINGER
San Fu Maltha (1958) Filmproducent San Fu Maltha begon zijn carrière in de marketing- en distributiebranche van de filmwereld. Ervaring deed hij op bij onder andere Warner Bros, Columbia TriStar, MeteorFilm, Polygram en Pathé UK. In 1995 richtte hij zijn eigen productiebedrijf FuWorks op en vier jaar later het distributiebedrijf A-Film waarvan hij zijn aandelen later weer verkocht. San Fu heeft talloze grote films op zijn naam staan, waaronder In Oranje, Vet Hard, Tirza, Oorlogswinter, Zwartboek en Süskind. Zwartboek en Oorlogswinter kwamen op de shortlist voor een Oscarnominatie.
12 | BAAZ MAGAZINE
ls kind lag ik twee jaar in het ziekenhuis. Ik was zwaar astmatisch en had constitutioneel eczeem. Van mijn derde tot mijn vijfde lag ik daarom in een sanatorium in Breda. In die tijd werd je vastgebonden in bed om niet te kunnen krabben, en besmeerd met stinkende teerzalf. Als je zo zwaar astma hebt kun je twee dingen doen: opgeven of vechten. Ik besloot te vechten.’ De vechtersmentaliteit die San Fu zich op jonge leeftijd eigen maakte, heeft hem naar eigen zeggen gemaakt tot wie hij nu is. Het was geen keuze, vertelt hij eerlijk: ‘Ik moest me wel verweren. Thuis was ik het vijfde kind uit een gezin van zeven en moest ik mijn
plekje zien te veroveren. Op de lagere school scholden ze me vanwege mijn gemengde afkomst uit voor alle kleuren van de regenboog. Bovendien waren wij het enige gezin dat niet naar de kerk ging in een toen nog heel katholiek dorp en sprak ik als Rotterdamse jongen geen woord Brabants, samen met mijn ziekte niet echt de ingrediënten voor een onbekommerde jeugd.’
TWEE SCHERMEN Of San Fu nu één van Nederlands belangrijkste producenten was geweest als hij wél een zorgeloze kindertijd had gehad, kan hij niet zeggen. Dat hij een aantal fundamentele karaktereigenschappen en interesses ontwikkelde in zijn tijd in het sanatorium staat echter vast. ‘Zolang ik me kan
San Fu Maltha
Geboortejaar 1958 | Woonplaats Amsterdam Bedrijf Fu Works | Functie oprichter en eigenaar Eigenschappen idealist, creatief, ambitieus,
werkverslaafd
BAAZ MAGAZINE | 13
Baaz
Eindbaaz
herinneren ben ik met drie dingen bezig: boeken, muziek en films. Omdat ik zo aan bed gebonden was, was dat de enige manier voor mij om te vluchten en de wereld te ontdekken. Het fascinerende vond ik dat ze me stuk voor stuk meetrokken in een wereld die gecreëerd wordt. Iemand neemt je in zekere zin mee op reis. Dat vond ik mooi en dat vind ik nog steeds. Als kind keek ik heel veel films. Na mijn tijd in het ziekenhuis
film Costa! maakte. Zelfs toen de filmclub die hij tijdens de laatste jaren van zijn middelbare school mede-oprichtte, lang nadat hij de school had verlaten, uitgroeide tot een bioscoop, was het voor hem nog niet duidelijk dat precies dáár zijn toekomst lag. ‘De laatste jaren van mijn middelbare school waren een hele leuke tijd’, vertelt San Fu enthousiast. ‘Ik werd er vaak uitgegooid en de docenten wilden niets liever dan dat ik zo snel mo-
waren wij het eerste gezin in de straat met een televisie. Zo’n ouderwetse met een antenne en van die draaiknoppen. Ik had er op een gegeven moment twee op mijn zolderkamer staan. Die zette ik dan tegelijkertijd aan op een andere zender, ik wilde niets missen.’
gelijk van school vertrok. Het werd mij wel duidelijk dat als je een grote mond hebt, je niet op je plaats bent in een omgeving waar je om te slagen afhankelijk bent van de goodwill van anderen’, lacht hij. ‘In de vijfde bleef ik zitten en ging ik me met andere dingen bezighouden dan de lesstof, die kende ik toch nog wel van het jaar daarvoor. Samen met een klasgenoot stampten we een heel politiek systeem uit de grond voor de leerlingenvertegenwoordiging. Dat was
Droomde San Fu er toen al van om later succesvol te worden als filmproducent? Nee, het duurde nog decennia, obstakels en overwinningen voordat hij zijn eerste 14 | BAAZ MAGAZINE
fantastisch en tegelijkertijd een speeltuin waar ik later mijn werk in zou vinden: marketing en film.’ Samen met de mensen uit de leerlingenvertegenwoordiging gaf San Fu namelijk een underground blad uit, richtte hij een filmclub op, organiseerde hij creatieve avonden, exploiteerde een bar op school en hield hij precies in de gaten waar de wensen en behoeften van zijn schoolgaande achterban lagen. ‘Zonder het door te hebben leerde ik de beginselen van marketing: wat werkt en wat niet?’
BATMAN WAS DE DRUPPEL Na zijn eindexamen ruilde San Fu de speeltuin in voor de opleidingen filosofie en geschiedenis aan de Universiteit van Nijmegen. ‘De meest marxistische, feministische en vegetarische universiteit die er was. Als je dat niet was en ook nog eens een heteroman, had je het op zijn zachts gezegd niet makkelijk. Ik was er al snel achter dat dit niets voor mij was en koos voor een werkeloos bestaan. Steuntrekker heette dat, maar daar had ik niet zoveel problemen mee; ik zou in mijn leven toch wel meer belasting gaan betalen.’ Uiteindelijk belandde San Fu als student communicatie op een stageplek bij Selmore Advertising, een bedrijf dat alle reclame voor filmdistributeurs deed. Zijn eerste stappen in de filmwereld waren eindelijk gezet. In de vier jaar die volgde leerde
hij het reilen en zeilen van de marketing- en distributiewereld. ‘Toen ik pr-manager en later marketingmanager werd bij Warner Brothers had ik het gevoel dat ik echt in de films zat. Ik kreeg een afdeling voor mijn rekening die eigenlijk niet bestond. Of ik die even op eigen houtje wilde opzetten. Er was niemand die mij kon uitleggen hoe je zoiets doet, dus besloot ik het wiel maar zelf uit te vinden.’ Voor het eerst kreeg San Fu de kans om de marketing van films te doen. Toch maakte hij zijn baas vanaf het begin één ding heel duidelijk: ‘Ik zei: “Ik wil best één keer iets doen waar ik niet in geloof, de tweede keer wordt het al moeilijker en de derde keer ben ik weg”. Batman was voor mij de druppel. Ik vond dat we de campagne moesten stoppen, we zaten over het hoogtepunt heen en we zouden alleen maar mensen irriteren. Maar de campagne moest koste wat het kost doorgaan. Ik heb braaf het enorme budget uitgegeven en ben snel daarna vertrokken.’ Mocht San Fu bij Warner Brothers nog geen komma op de poster veranderen, als marketingmanager bij Columbia TriStar zag zijn leven er heel anders uit. ‘Als je het over een speeltuin hebt, dan was die daar toen zeker te vinden. Van radio- tot televisiecampagnes of hele nieuwe concepten, ik mocht alles bedenken en uitvoeren.’ Er was echter één
‘ Ik ben geen softe baas, maar ik kan me wel inleven in iemand’ frustratie die San Fu deed besluiten zijn heil elders te zoeken: ‘Telkens als ik een script voor me had, dacht ik: “Wat als ze nou dit of dat hadden veranderd, was het dan niet veel beter geweest?”. Bij een kleine distributeur kreeg ik een baan aangeboden waar ik ook met productie bezig mocht zijn. Mijn omgeving verklaarde me voor gek dat ik het belangrijke Columbia inruilde voor een klein Nederlands bedrijf. Maar ik wilde de productiekant op en wist dat dat niet makkelijk zou worden.’
A-FILM ‘Mijn vroege stappen als producent maakte ik in de schaduw van andere producenten. Zij deden de films, ik mocht helpen. De eerste film die ik kreeg toegewezen was het ziekenhuiskindje Angie van Martin Lagestee. Aan die film heb ik alles geleerd wat er fout kon gaan. Toen ik de ruwe opzet van de film zag, werd ik bijna fysiek ziek. Met mijn beperkte kennis van techniek heb ik geprobeerd zoveel mogelijk adviezen te geven, maar een hit werd het niet. Ik dacht niet: dit doe ik nooit meer’, zegt San Fu. ‘Ik wilde liever zelf produceren, andere mensen meenemen op
OP STAPEL Op dit
moment is San Fu bezig met de nieuwe productie Brasserie Romantiek. Sanne Vogel gaat de film regisseren en laat zich inspireren door de gelijknamige succesvolle Belgische film. Fu Works produceert de film samen met A Private View en Dutch FilmWorks brengt hem op Valentijnsdag 2015 naar het grote scherm.
BAAZ MAGAZINE | 15
Baaz
Eindbaaz
GRENZELOOS San Fu is ook in het buitenland actief. Zo is hij sinds 2005 aandeelhouder in het Australische film- en televisieproductiebedrijf New Holland Pictures. Een jaar later ging hij bovendien een samenwerking aan met de Indonesische exploitant Blitz. De joint venture, Jive genaamd, distribueert films in Indonesië.
‘ Ik weet echt wel dat mensen mij beschouwen als iemand die halsstarrig dezelfde dingen loopt te roepen en naar niemand luistert’ 16 | BAAZ MAGAZINE
een reis die gecreëerd wordt door een regisseur en mijzelf als producent. Het enige wat ik dacht was dat ik een goed project moest hebben waar ik mijn creativiteit in kwijt kon en waar ik een succes van kon maken. Je kunt jezelf wel producent noemen, zonder project ben je nergens. Ik zat dus te wachten tot ik een kans voorbij zag komen. Ondertussen werd ik overgehaald om A-Film op te zetten. Een distributiebedrijf, de kant die ik juist niet meer op wilde. Maar ik had bedacht dat als ik nu met een partner zou werken die de dagelijkse leiding op zich zou nemen, ik tijd over had om te produceren.’
GEEN CENT VOOR COSTA! Het verlossende telefoontje kwam van Paul Ruven. Of San Fu geïnteresseerd was in een romantische komedie waarvan de cast grotendeels uit acteurs van Goede Tijden, Slechte Tijden bestond. ‘Het grappige was dat ik altijd al riep dat Nederland rijp was voor een romantische komedie. Ik ging dus zeker praten met regisseur Johan Nijenhuis en Joop van den Ende die wel een budget voor ons had.’ Zijn eerste eigen productie was een feit. En een belevenis want niemand gaf een cent voor zijn eerste productie die Costa! ging heten. ‘De première kende geen grote opkomst. Joop kwam niet eens opdagen en Johan zei dat hij nooit meer ging regisseren. We werden totaal afgekraakt door de media. Tot het uiteindelijk een grote hit werd. Eindelijk begon het allemaal te rollen. Als minderheidsproducent werkte ik aan redelijke hits als Phileine zegt Sorry, In Oranje en de superhit Alles is Liefde en als meerderheidsproducent scoorde ik een redelijke hit met Vet Hard en een enorme hit met Zwartboek.’ Dat zijn de succesverhalen maar San Fu moet toegeven dat het ook een tijdperk van tegenslag en mislukkingen was. ‘Ik praat natuurlijk liever over mijn successen’, zegt hij glimlachend. ‘Natuurlijk had ik ook flops en nachtmerrieproducties. Dan is het volhouden, want ik wil wel afmaken waar ik aan begin. Achteraf gezien zijn er best wat producties waarvan ik nu zeg dat ik ze beter eerder had kunnen afkappen. Maar succes kun je niet afdwingen. Nederland is
bovendien ongeveer het slechtste land om filmproducent te worden. De meeste investeerders hier willen alleen maar geld in een film steken als ze 100 procent zeker hun geld terug krijgen. Dat kan niet. Uiteindelijk kun je geen succes verwachten als je geen risico’s neemt en kansen op flops accepteert. Met talloze overwinningen en soms ook verliezen als gevolg. Zo simpel is het.’
DE TOL DIE JE BETAALT Altijd doorgaan en nooit opgeven, dat is het beeld dat San Fu over zichzelf afroept. Hem krijg je niet klein, hij vecht door tot de laatste stoel in de zaal bezet is. Met talloze overwinningen als gevolg, maar succes is niet de enige consequentie van zijn vechtersmentaliteit. Daar is San Fu heel eerlijk in: ‘Het betekent ook dat ik structureel veel te hard werk. Ik heb tijden gehad dat ik tachtig uur per week werkte. Zonder vakanties, zonder pauzes. Uiteindelijk breekt je dat op.’ De terugslag kwam na Zwartboek, toen ging het echt even mis. Eerst liep zijn veertienjarige zoon weg en vlak daarna werd San Fu zes keer aan zijn ogen geopereerd en kreeg hij een hoornvliestransplantatie. ‘Sindsdien probeer ik het iets rustiger aan te doen, maar dat is lastig als het niet in je zit. Het probleem is ook dat als je nooit opgeeft, mensen er vanuit gaan dat je altijd aan het werk bent. Zelfs in het ziekenhuis lag ik met een hoorn aan mijn oor en wist ik precies wat er op de set speelde.’
HET EFFECT VAN SAN FU ‘Ik werk zo hard omdat ik een verschil wil maken. Dat verschil kan liggen in het product dat ik maak of in het effect daarvan. Ik heb Paul Verhoeven in een interview wel eens horen zeggen dat zijn creatiedrang voortkomt uit zijn angst voor de dood. Voor mij is het de angst dat mijn daden geen effect hebben gedurende de tijd dat ik leef. Het liefste zou ik willen dat de wereld er met mij anders en bij voorkeur beter uitziet dan zonder mij. Daarom vind ik het ook interessant om met jong talent te werken. Ik wil mensen een kans geven. Zie het als een steentje dat je in een vijver gooit en vervolgens allemaal golven voortbrengt. Ik kwam eens een jongen tegen in Amsterdam
‘ Het gaat niet alleen om wat je doet, maar ook om het effect daarvan’
BAAZ MAGAZINE | 17
Baaz
Eindbaaz
‘ Ik ben nu eenmaal een ambitieuze idealist’
EEN GREEP UIT SAN FU’S FILMOGRAFIE 2001 Costa! 2002 Science Fiction 2003 The Emperor’s Wife 2003 Phileine zegt sorry
die mij aansprak en vroeg of ik hem herkende. Ik had geen idee. “Ik zat bij je op de middelbare school”, vertelde hij, “en ik was altijd zo onder de indruk van de speeches die je daar hield. Door jouw woorden ben ik mezelf gaan geloven en wilde ik hetzelfde doen voor andere mensen.” Dat vind ik dan heel mooi om te horen. Ik hoop dat ik dat effect teweeg heb gebracht op het moment dat ik mijn laatste adem uitblaas.’ Of dat nu al zo is weet San Fu niet. Ongeacht wat de omgeving ervan vindt, voor hem kan het altijd beter. ‘Mensen vragen wel eens of ik niet ontzettend geniet van successen als Zwartboek. Dan moet ik antwoorden dat ik nog bij geen enkele productie heb gedaan. Ik denk wel eens dat ik vroeger een vroeg ADD-kind ben geweest. Om te presteren manoeuvreer ik mezelf onbewust voortdurend in een stresssituatie. De druk die ik op mijzelf leg creëert de stress die ik nodig heb en bovendien behoorlijk verslavend is. Maar het gevolg van die druk is ook dat je nooit kunt genieten van je prestaties. Je bent alweer verzeild geraakt in de volgende stresssituatie.’
2004 In Oranje
DE BOZE BUITENWERELD ‘Mijn
2005 Vet Hard
probleem is dat ik heel lang dezelfde eisen stelde aan mijn mensen als aan mijzelf. Omdat ik alles al had gedaan en kon, verwachtte ik hetzelfde van mijn medewerkers. Nu zie ik wel dat dat niet helemaal terecht is en probeer ik daar wat relaxter in te worden.’ Ondertussen beseft San Fu zich maar al te goed hoe hij door de buitenwereld wordt gezien. ‘Ik weet echt wel dat mensen mij beschouwen als iemand die halsstarrig dezelfde dingen roept en naar niemand luistert. Maar mensen die echt met mij werken weten dat het genuanceerder ligt. Daarbij is de media, waarin journalisten elkaar
2006 Jade Warrior 2006 Figner, the End of a Silent Century 2006 Zwartboek 2006 Made in Korea 2006 4 Elements 2007 Alles is Liefde 2008 Wolfseinde 2008 Oorlogswinter 2008 Brat (korte film) 2009 Spion van Oranje 2010 Tirza 2011 Süskind 2013 Het Bombardement
18 | BAAZ MAGAZINE
constant kopiëren, alle verhalen over mij aan het herkauwen. Zie dan maar eens van een imago af te komen. Bovendien: noem mij één iemand die én succesvol én populair is? Die zijn nauwelijks te vinden. Ik kom niet sympathiek over en dat weet ik. Een journalist noemde mij eens on-Nederlands hard. Is hard dan slecht? Misschien was de maatschappij wel beter geweest als we mensen tolereren om wie ze zijn, maar wel afrekenen op wat ze doen.’ Hard en onsympathiek of niet, de werknemers die door de gangen van zijn productiebedrijf lopen, lijken niet te lijden onder het strenge regime en karakter van hun baas. Hoe zit het precies met het beeld van die verschrikkelijke werkgever waar iedereen gillend wegrent? ‘Er zijn inderdaad wel eens wat medewerkers opgestapt’, vertelt San Fu. ‘Vaak al in het begin, want je kunt óf ontzettend goed met mij werken óf helemaal niet. Verkoop je jezelf te zwaar en kun je je beloftes niet waarmaken, dan houd je het hier niet lang vol. Maar er is ook een andere kant. Mensen zeggen wel eens: waar er gehakt wordt vallen spaanders, maar jij bekommert je niet om de spaanders. Dat is niet zo. Ik ben geen softe baas, maar ik kan me wel inleven in iemand. In het verleden heb ik diverse keren laten zien dat ik het persoonlijk welzijn van een werknemer echt belangrijker vind dan een film.’
AMBITIEUZE IDEALIST ‘Ik had bijna kunnen stoppen’, antwoordt San Fu op de vraag hoe hij de toekomst voor zich ziet. ‘Mijn doel is om
in ieder geval een Oscar-nominatie en liever nog een Oscar te krijgen. Zwartboek belandde op de shortlist, maar liep een nominatie mis, daar baalde ik behoorlijk van. Voorlopig ga ik dus door, net zolang tot ik mijn doel heb bereikt. En dan? Geen idee, misschien wil ik wel naar het buitenland.’ Of dat lukt, is nog maar de vraag. Als Nederlandse producent kom je over de grens maar moeilijk aan de bak. ‘Voor een regisseur is een succesvolle film een ticket naar het buitenland, voor een producent niet. Kijk maar naar Zwartboek, iedereen weet dat Paul Verhoeven de regisseur was. Ga dan maar eens op straat vragen wie de producent is en
niemand kan je een ‘ Tv-producenten worden antwoord geven’. Niet gezien als ondernemer, voor één gat te vangen, blijft het buitenland ik als subsidietrekker’ voorlopig nog wel lonken. ‘Dat komt ook omdat Nederland een lastig land is om producent te zijn’, legt San Fu uit. ‘Echt ruimte om te ondernemen is er niet. Mensen zien tvproducenten, die vaak meer subsidies ontvangen, als echte ondernemers. Wij filmproducenten worden gezien als subsidietrekkers met alle nadelen van dien. Je wordt bijna gedwongen om televisie te gaan doen. Maar ja, ik ben nu eenmaal een ambitieuze idealist en ga door voor de Oscar.’ BAAZ MAGAZINE | 19
“Met Marktplaats staat mijn webwinkel op een A1-locatie”
VAN G ONT RATIS NU G
, 0 €5
D GOE E T E I T RTEN e: ADVE met cod
49 AAZ12/’14 B P M 31/1 Geldig
tot:
Peter van Rossem, eigenaar Buitenkado.nl
Vergroot uw naamsbekendheid door Marktplaats Effectief adverteren kan gemakkelijk met Admarkt Topadvertenties op Marktplaats. U bereikt zo dagelijks 1,3 miljoen koopgerichte bezoekers, hierdoor staat uw winkel op een A1-locatie. Lees hoe ondernemer Peter van Rossem met zijn webwinkel Buitenkado.nl zijn ambities meer dan waar maakt. Door zijn scherpe handelsinstinct heeft hij een hoge omloopsnelheid weten te realiseren mede door afzet via Marktplaats. Lees Peters’ complete succesverhaal en laat u inspireren om zoveel mogelijk uit uw advertentietegoed te halen.
Voor meer informatie: www.admarkt.nl/nustarten
088 – 008 26 26 (ma t/m vr 9.00 tot 17.30, lokaal tarief)