DIGIFOTOPRO.NL
FUJIFILM X100V
TAMRON 70-180MM F/2.8 NIKON Z 50
Compacte shoot-and-go
Spaarzoom
NUMMER 3
2020
Alledaagse momenten vastleggen
PRIJS €5,95
Jong Talent
Tegenslagen worden voorspoed Léon Wodtke Video
New York in beeld en geluid
Review
Panasonic LUMIX G100
Frits de Beer
Starterscamera met vlogmogelijkheden
Interview
Erotiek fotografie op geheel eigen wijze
Inspiratie
Dennis Claes
Omgaan met de coronacrisis
De melkweg fotograferen
Ektor Tsolodimos
Tutorial
Thuis printen
Inspiratie
De kunst van close-ups
Tutorial
Photoshop op je tablet
NUMMER 3/2020
DIGIFOTO IS EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD MEDIA & CONTENT
Focus op wat wél mogelijk is
Welkom
Een uitgave van Clipboard Media & Content Delftweg 147 2289 BD Rijswijk, Nederland Tel: +31(0)15 7600.700 info@clipboardmedia.nl www.clipboardmedia.nl Uitgever Linda Oenema linda@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Concept en idee Jascha Vink jascha@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.771 Redactie Christel de Wolff Dré de Man Johan Elzenga Medewerking van Cees Visser Ektor Tsolodimos Martijn Kort Rob de Winter Wilmar Dik
De oplettende (en minder oplettende) lezer had het waarschijnlijk meteen door. DIGIFOTO Pro en digifoto Starter zijn nu samen DIGIFOTO magazine. De naam is korter, maar de editie een stuk langer. We hebben door DIGIFOTO Pro en digifoto Starter samen te voegen namelijk een dikke 156 pagina's weten te maken van de toch altijd al uitgebreide edities. Het nieuwe DIGIFOTO magazine is ideaal leesvoer voor op vakantie dus. akantie vieren we dit jaar massaal in Nederland. Vorige editie schreven we al geschrokken over de coronacrisis, ten tijde van het schrijven van dit voorwoord lijken we het ergste gehad te hebben en mogen kroegen en sportscholen weer open en evenementen weer gehouden worden. Uiteraard met gepaste maatregelen. In de fotografiewereld zien we ook een langzaam herstel. Veel fotografen kunnen hun werkzaamheden weer oppakken. Voor concert- en evenementfotografen is het wel nog even slikken omdat dat precies de branche is die als laatste zal opkrabbelen. In deze editie laten we bij wijze van hart onder de riem drie topnotch concertfotografen aan het woord over hun meest bijzondere foto. Verder focussen we als het gaat om 'het nieuwe normaal' vooral op wat wél mogelijk is, in een optimistisch doch realistisch artikel van professioneel fotograaf en ervaringsdeskundige Ektor Tsolodimos.
Verder hebben we in deze dikke uitgave van DIGIFOTO magazine een hoop inspiratie voor je klaar staan en natuurlijk diverse leerzame tutorials. De interviews lees je waar je maar wil, op het strand, onder de parasol op je balkon of in de caravan. De tutorials kun je het beste thuis achter je computer uitvoeren, maar speciaal voor de zomervakantie hebben we ook een tutorial klaar staan over hoe je Adobe Photoshop kunt gebruiken op je tablet. Ideaal voor op reis dus! Als altijd staan er natuurlijk ook mooie reviews voor je klaar. We gingen, nog voordat deze officieel was aangekondigd, op pad met de nieuwe vlogcamera van Panasonic en waren tevens erg onder de indruk van de Nikon Z 50, de Fujifilm X100V en de nieuwste aanwinst van Tamron. In deze editie van DIGIFOTO magazine vind je natuurlijk ook weer onze vaste rubrieken zoals Leren met Wilmar, waarin lezers van opbouwende feedback worden voorzien door professioneel fotograaf Wilmar Dik, de agenda-rubriek en natuurlijk zetten we weer een paar van jullie mooiste foto's in de spotlight. Geniet van deze mooie editie en van de zomer!
Met dank aan Rob Verhorst Ben Houdijk Siese Veenstra Léon Wodtke Pascal Alles Edwin Giesbers Robert Knoth Antoinette de Jong Henk Albronda Frits de Beer Peter Weideman Dennis Claes Tilly Meijer Kristian de Winter Zander Proost Jos Verschuren Peter Beekmans Marketing & PR marketing@clipboardmedia.nl +31(0)15-7600.700 Traffic traffic@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Sales Bart Arkesteijn Jascha Vink sales@clipboardmedia.nl +31(0)15 7600.770 Data Analist Sven de Heer Vormgeving Leroy de Roo Ron de Vos Coverfoto Ektor Tsolodimos Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem Distributie Benelux Betapress BV AMP Brussel ISSN 2468-869X Copyright © Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, gekopieerd of op andere wijze worden verspreid zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.
Redactie DIGIFOTO Pro DIGIFOTO PRO IS POWERED BY
Abonnementen
Jaarabonnement Nederland (6 edities): € 29,75 Jaarabonnement Europa (6 edities): € 72,50 Losse edities: € 5,95
(prijswijzigingen voorbehouden) Telefoon: 015-7600700 E-mail: abo@clipboardmedia.nl
Het abonnement wordt automatisch verlengd. Opzeggen kan schriftelijk of per e-mail uiterlijk 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode.
DIGIFOTO
Eerder verschenen edities zijn na te bestellen via digifotopro.nl/nabestellen of door een e-mail te versturen naar abo@clipboardmedia.nl
3
Over onze reviews
OVER ONZE REVIEWS Elke editie testen we diverse camera’s, objectieven en accessoires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden. We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier waarop we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen aan die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten. Tekst Redactie
AWARDS Wij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of camera. De een zal bijvoorbeeld snelheid belangrijker vinden dan de ander. Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm van één van onderstaande awards.
Brons DIGI FFOTO
BRO ONS
AW AR D 2020
Een product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.
MOEILIJKHEIDSGRAAD Aan praktische artikelen in dit magazine geven we een moeilijkheidsgraad mee, zodat je in een oogopslag kunt zien hoeveel kennis je nodig hebt om met de informatie aan de slag te gaan. Laat je niet direct ontmoedigen door een hogere moeilijkheidsgraad, ook van deze artikelen kan iedereen - met of zonder ervaring - wat opsteken. We verdelen de artikelen in drie niveaus:
Zilver DIGI FFOTO
ZILV VER
AW AR D 2020
SKILL LEVEL 1
Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.
Voor artikelen in deze categorie heb je geen kennis nodig van het onderwerp. In deze artikelen leggen we stap voor stap de basis uit en helpen we je op weg.
Goud
SKILL LEVEL 2
SKILL LEVEL 3
Zie je deze afbeelding bij een artikel staan, dan maken we wat vaker gebruik van de gebruikelijke basistermen. Het is handig als je die onder de knie hebt.
Voor artikelen met dit niveau heb je enige basiskennis nodig, zoals het instellen van een camera of de toepassingen van bewerkingsprogramma's.
DIGI FFOTO
GOUD
AW AR D 2020
Weet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.
Platina
DIGI FFOTO
PLATTINA AW AR D 2020
Voor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.
BASISBEGRIPPEN Wil je meer leren over basisbegrippen zoals diafragma, sluitertijd en iso-waarde, of even je geheugen opfrissen? Kijk dan op onze website. Hier hebben we een verzameling leerzame artikelen voor je klaarstaan. Bovendien voegen we regelmatig nieuwe artikelen toe. www.digifotostarter.nl/de-basis
4
DIGIFOTO
PROFESSIONELE SYSTEEMCAMERA’S OPNIEUW GEDEFINIEERD Wat je ook fotografeert en hoe je ook fotografeert, met de EOS R5 kun je jouw creativiteit de vrije loop laten. Want met deze camera maak je sensationele 45 Megapixel foto‘s met maximaal 20 frames per seconde of 12-bits 8K RAW-video van bioscoopkwaliteit over de volledige breedte van de camera-sensor. De geavanceerde AF wordt geprogrammeerd met behulp van kunstmatige intelligentie met deep-learning techniek, terwijl in-body beeldstabilisatie samenwerkt met de eigen beeldstabilisatie van je objectieven wat zorgt voor maximaal 8 stops-bescherming tegen camerabewegingen.
Winkels Gordelweg 156 - Rotterdam Keienbergweg 13 - Amsterdam Graaf Van Egmontstraat 35A Antwerpen
calumetphoto.nl Online kopen veilig en betrouwbaar
0800 225 86 38 Bel onze gratis hotline. Ma.-vr. van 9 tot 17:30 uur Za. van 10 tot 16 uur
BEZOEK CALUMET OP DE FOTOFAIR 2020! Bezoek onze stand op dit unieke evenement op 26 en 27 september 2020 Landgoed Duynenwater in Eersel (net onder Eindhoven). Calumet is partner van de FotoFair.
Inhoud
42
DE MELKWEG FOTOGRAFEREN Zo word je een ‘ster’-fotograaf
Foto: Ian Chen
INTERVIEWS
INSPIRATIE & LEREN
32 LÉON WODTKE
14 OMGAAN MET DE CORONACRISIS
Tegenslagen worden voorspoed
68 ROBERT KNOTH & ANTOINETTE DE JONG
Een bijzondere reis in beeld, Doc: Japan
87 FRITS DE BEER
Drie fotografen over hun beste foto
New York in beeld en geluid
56 DE KUNST VAN CLOSE-UPS
Winnaar fotowedstrijd ‘Dieren’
Uit het Handboek Macrofotografie
122 PETER BEEKMANS
60 VERGROOT JE MOGELIJKHEDEN
140 DENNIS CLAES
114 ZEISS BATIS-OBJECTIEVEN
6
22 CONCERTFOTOGRAFIE IN ÉÉN BEELD
98 PETER WEIDEMAN
‘Focus op wat nog wél mogelijk is’
Winnaar fotowedstrijd ‘Flitsfotografie’
Erotiek fotografie op geheel eigen wijze
DIGIFOTO
De voordelen van een adapter
Perfecte partner voor Sony A7RIV
44
104 Foto: Zander Proost
LEZERSFOTO’S
REVIEWS
40 PASCAL ALLES
48 FUJIFILM X100V
66 TILLY MEIJER
76 TAMRON 70-200MM F/2.8
Spannende portretfotografie
Prachtige strandgezichten
94 KRISTIAN DE WINTER
Zeeland in beeld
132 LEREN MET WILMAR
Feedback op jouw foto door professioneel fotograaf Wilmar Dik
Compacte shoot-and-go
Spaarzoom, maar dan anders
104 PANASONIC LUMIX G100
Compacte starterscamera met vlogmogelijkheden
130 OPPO FIND X2 PRO
Van groothoek en macro tot tele(foon)
136 NIKON Z 50
Alledaagse momenten vastleggen
TUTORIALS
EN MEER…
28 THUIS PRINTEN
8 NIEUWS De hoogtepunten verzameld
50 VLAMGENERATOR
10
DIGIFOTO WORDT LID VAN TIPA Heugelijk nieuws mag bekend gemaakt worden!
80
FOTOFAIR 2020 Nog altijd het leukste fotografie-evenement!
Gebruik maken van ICC-profielen
Digitaal een vuurtje opstoken
110 PHOTOSHOP OP JE TABLET
Hoe werkt dat?
126 EXPOSURE BRACKETING
Vergroot je dynamisch bereik
148 BOEKEN Informatieve en inspirerende verhalen 150 AGENDA Alle evenementen op een rij
7
Nieuws
HET BESTE NIEUWS VAN DE AFGELOPEN TIJD INTRODUCTIE LANG VERWACHTE
SONY ALPHA 7S III Sony presenteert de nieuwe Alpha 7S III, vrijwel geheel gericht op video met 4K 120p, 10-bit 4:2:2, maar ook zeer geschikt voor fotografie met een dynamisch bereik van 15+ stops, verbeterde AF-prestaties en nog veel meer mooie features! · Nieuwe Exmor R CMOS back-illuminated full-frame
beeldsensor met 12,1 MP en nieuw ontwikkelde BIONZ XRbeeldprocessor die 8x krachtiger is en het rolling shutter effect beperkt · Ultragevoelig, met een ISO-bereik tussen 40 – 409.600
De cameramerken en -fabrikanten hebben de afgelopen tijd weer niet stilgezeten. Op de redactie werden wij overspoeld door berichten over nieuwe producten. De belangrijkste nieuwsberichten zetten wij hier voor jou op een rij. Tekst Christel de Wolff
CANON
ZET HET R-SYSTEEM OPNIEUW OP DE KAART De geruchten waren er al langer, maar nu is het zeker: Canon introduceert een flinke uitbreiding van de R-serie. Het belangrijkste nieuws is dat Canon twee nieuwe R camera’s introduceert, de EOS R5 en de EOS R6. De nieuwe camera’s lijken qua naamgeving op de reflexcamera’s van Canon. Het lagere cijfer 5 staat voor de camera die technisch het meest te bieden heeft en het cijfer 6 als de aanduiding voor de camera die qua prijs het interessants is. Beide camera’s beschikken over IBIS (beeldstabilisatie in de camera) en over twee kaartsleuven. Verder is het scherpstelsysteem verbeterd door toepassing van een nieuwe processor en nieuwe software, zijn de videomogelijkheden sterk verbeterd en is het aantal beelden per seconde bij foto’s verhoogd. LEES VERDER DIGIFOTOPRO.NL/NIEUWS-CANON-R-SYSTEEM
en verbeterde beeldkwaliteit met ongeveer 1 stop ruisonderdrukking in het (middel)hoge gevoeligheidsbereik · Video-opnamefuncties met 4K 120p, 10 bit 4:2:2 kleurendiepte · All Intra-recording, XAVC HS-formaat met H.265-codec · 15+ stops dynamisch bereik voor film · Primeur in de Alpha-serie: 16-bit RAW video HDMI output · Fast Hybrid-autofocus met 759 fasedetectiepunten en 92 % dekking van de beeldsensor · Verbeterde realtime Eye-AF-autofocus bij film en foto · Nieuw ontwerp om oververhitting te voorkomen en relayopnamen met twee mediaslots, waardoor ruim een uur 4K 60p 10-bits 4:2:2 filmopnamen mogelijk is, vóór de batterij leeg raakt · Optische 5-assige in-body beeldstabilisering ondersteunt filmen uit de hand, met nieuwe Active-modus voor filmen uit de hand onder moeilijke omstandigheden · Nieuwe elektronische oled-viewfinder (0.64-inch) met 9,44 miljoen dots · Het lcd-scherm opent opzij en is kantelbaar in verschillende hoeken en biedt daarmee meer flexibiliteit tijdens opnamen · Nieuw menusysteem met interface via touchbediening · Snel fotograferen met 10 bps voor meer dan 1.000 opeenvolgende niet-gecomprimeerde RAW-beelden met
M.ZUIKO
DIGITAL ED 100-400MM F/5.0-6.3 IS
COMPACT, LICHT EN SUPER TELEPRESTATIES De nieuwe M.Zuiko Digital ED 100-400mm f/5.0-6.3 IS is de perfecte aanvulling voor fotografen met een OM-D- of PEN-camera. De lens biedt een enorm zoombereik van 200-800mm (equivalent 35mm) in een compacte en lichte behuizing, gecombineerd met de veelgeprezen Olympus weerbestendige afdichting. De super teleprestaties kunnen met de M.Zuiko Digital 2x Teleconverter MC-20 worden verdubbeld tot 1.600mm (equivalent 35mm). Het camerasysteem van Olympus is slechts half zo groot en zwaar als andere uitwisselbare lenssystemen. De verbazingwekkende mobiliteit van dit compacte en lichte systeem, inclusief lenzen, is dan ook direct het grootste pluspunt. De combinatie van de hoogwaardige lenzen met hoge resolutie en de krachtige beeldstabilisatie zorgt voor scherpe foto's en video's van hoge kwaliteit bij een breed scala aan scenario's, achtergronden en omstandigheden.
volledige AF/AE tracking · Dubbele CFexpress type A-mediaslots voor snelle
8
gegevensverwerking met behoud van compacte formaat
De nieuwe M.Zuiko Digital ED 100-400mm f/5.0-6.3 IS is verkrijgbaar vanaf medio augustus tegen een adviesprijs van € 1299,-.
LEES VERDER DIGIFOTOPRO.NL/INTRODUCTIE-SONY-A7SIII
INFORMATIE OLYMPUS.NL/LENSES
DIGIFOTO
De Tamron 28-200mm f/2.8-5.6 is de eerste all-in-one-zoom ter wereld met een maximum diafragma van f/2.8 in de 28mm groothoekstand. Om uitstekende optische prestaties te garanderen, is het voorzien van nauwkeurig geplaatste speciale lenselementen die ontworpen zijn voor de steeds hogere resoluties van de hedendaagse digitale camera's. Het objectief biedt een hoogwaardige beeldkwaliteit over het hele zoombereik en speelt op een krachtige manier in op de fotografische uitingen van de gebruiker. Bovendien biedt de 28-200 mm f/2.8-5.6 een uitstekende hanteerbaarheid door de lengte van 117 mm, een gewicht van slechts 575 gram en een filterdiameter van 67 mm. In combinatie met een compacte, lichtgewicht Full-Frame mirrorless Sony E mount camera kunnen fotografen voortaan bijna elke scène die ze tegenkomen in het dagelijks leven, op reis, in de sport en in de natuur vastleggen. De Tamron 28-200mm heeft een zeer bruikbaar variabel diafragma van f/2.8 diafragma in de 28mm groothoekstand en daarna zijn de grootste diafragma's bij het tussenliggende
zoombereik f/3.5 bij 50 mm, f/5 bij 100 mm en f/5.6 bij 150 tot 200 mm.
COMPACT FORMAAT ZORGT VOOR MAXIMALE MOBILITEIT
Naast de standaard 67mm filter diameter en het zo goed mogelijk benutten van de geïntegreerde beeldstabilisatie van de camera, hebben de technici zich geconcentreerd op het bereiken van een compact formaat en licht gewicht. De lengte bedraagt 117 mm, de maximale diameter 74 mm en het gewicht slechts 575 gram. Het handzame formaat en lage gewicht van het objectief maakt je fototas lichter, zodat je comfortabel op pad kunt gaan om te fotograferen.
KRACHTIGE CLOSE-UP MOGELIJKHEDEN TOT 19 CM De 28-200mm f/2.8-5.6 levert buitengewone close-up
mogelijkheden voor een alles-in-één zoom. In de 28mm groothoekstand bedraagt de kortste scherpstelafstand slechts 19 centimeter, waarmee een maximale afbeeldingsmaatstaf van 1:3,1 wordt bereikt. Deze prestatie, in combinatie met het grote F2.8 diafragma, stelt je in staat om met een groothoek toch dicht bij het hoofdonderwerp te komen met daarbij een prachtig onscherpe achtergrond. Ook in de 200mm telestand is de close-up mogelijkheid opmerkelijk met een kortste scherpstelafstand van slechts 80 centimeter en een maximale afbeeldingsmaatstaf van 1:3,8. Hierdoor kun je zeer fraaie beeldvullende foto’s maken van bijvoorbeeld vlinders en bloemen, met een mooie onscherpe achtergrond. De nieuwe Tamron 28-200mm F/2.8-5.6 Di III RXD is nu verkrijgbaar voor een adviesprijs van € 869,00. INFO: WWW.TAMRON.EU
DOWNLOAD NU DE FIRMWARE-UPDATE VOOR PANASONIC LUMIX S1H
RAW-VIDEOBESTANDEN VIA HDMI EN MEER VERBETERINGEN Panasonic heeft een firmware-update voor de spiegelloze LUMIX S1H uit. De langverwachte update verbetert de gebruiksvriendelijkheid aanzienlijk. Door de samenwerking met Atomos, een internationaal bedrijf dat videoapparatuur maakt voor professionele filmmakers, wordt met de nieuwe firmware de uitvoer van 4K RAWvideobestanden van maximaal 5,9K/29,97p en 59,94p via HDMI mogelijk. Dat betekent
dat bestanden kunnen worden opgeslagen als Apple ProRes RAW op de Atomos Ninja V 4K HDRmonitor/recorder. Daarnaast is de firmware compatibel met 3,5K Anamorfisch 4:3. Panasonic wil innovatieve oplossingen bieden voor het maken van professionele opnames en stelt deze firmware daarom gratis beschikbaar voor alle S1H-gebruikers.
DIGIFOTO
AAN DE SLAG MET DE NIEUWSTE FIRMWARE VAN PANASONIC
Ben jij in het bezit van het de LUMIX S1H en wil je meteen aan de slag met de nieuwste firmware? Dan kun je de update nu downloaden via: WWW.DIGIFOTOPRO.NL/ FIRMWARE-PANASONIC-S1H
9
TIPA WORLD AWARDS 2020
DIGIFOTO PRO WORDT LID VAN TIPA Het jaar 2020 zal natuurlijk de geschiedenisboeken ingaan als een heel ongewoon jaar. Dat geldt zeker ook voor TIPA, de wereldwijde organisatie van fototijdschriften, die ieder jaar de TIPA World Awards toekent. Zowel de awardsverkiezingen als de algemene ledenvergadering moesten voor het eerst in de geschiedenis online worden gehouden. Tekst Johan Elzenga
10
DIGIFOTO
n januari 2020 was de technische commissie van de TIPA nog druk bezig om de lijst van nominaties voor de awards op te stellen. De General Assembly, waar de definitieve stemming over de awards plaats vindt, zou 20 maart in Las Vegas worden gehouden. Er waren natuurlijk wel al berichten over een onbekend nieuw virus in China, maar op dat moment leek dat net als SARS en MERS destijds een lokale gebeurtenis, die de TIPA General Assembly niet zou beïnvloeden. Een maandje later leek dat nog steeds het geval. Alleen de vertegenwoordigers van de twee Chinese TIPA-leden zouden niet kunnen komen, want er waren in Amerika restricties ingesteld voor reizigers uit China.
Gaandeweg werden de berichten alarmerender en begon het ernaar uit te zien dat er meer leden niet zouden kunnen komen. Of niet zouden wìllen komen, omdat ze het risico van overvolle vliegtuigen en luchthavens niet wilden nemen. Noord-Italië was een Europese brandhaard van COVID-19 geworden, dus vluchten uit die regio naar Amerika werden ook steeds meer beperkt. Toen er complete hotels in quarantaine gingen in o.a. de Canarische Eilanden, werd het duidelijk dat een TIPA General Assembly in een hotel in Las Vegas door steeds meer leden als onwenselijk werd gezien.
'DE TIPA GENERAL ASSEMBLY BESTAAT UIT TWEE DELEN. HET EERSTE DEEL IS DE ALGEMENE LEDENVERGADERING WAAR DE BESLISSINGEN OVER BESTUURLIJKE ZAKEN WORDEN GENOMEN'
BEST MIRRORLESS PRIME STANDARD LENS NIKKOR Z 58mm f/0.95 S Noct
BEST DSLR PRIME LENS Tamron SP 35mm F/1.4 Di USD
BEST PORTABLE FLASH Nissin MG80 Pro flash
Wat is TIPA
TIPA staat voor Technical Image Press Association en is de grootste wereldwijde organisatie van fototijdschriften. De belangrijkste activiteit van TIPA is de jaarlijkse verkiezing van de TIPA Word Awards voor de beste imaging-producten. TIPA werd in 1991 opgericht door een kleine groep Europese tijdschriften. Bij de start waren er acht leden, maar het gezelschap groeide gestaag. Aanvankelijk was TIPA alleen een Europese groep, maar de General Assembly van 2009 in Budapest besloot dat TIPA haar vleugels zou uitslaan naar alle continenten. De organisatie groeide uit naar ongeveer 30 leden, gevestigd op vijf continenten. In Japan wordt samengewerkt met een vergelijkbare lokale organisatie, de Camera Journal Press Club (CJPC) of Japan, die jaarlijks de Grand Prix Awards toekent. De CJPC is buitengewoon lid van de TIPA en stemt mee over de TIPA World Awards, de TIPA is buitengewoon lid van de CJPC en stemt mee over de Grand Prix Awards. Voor meer informatie ga je naar WWW.TIPA.COM
Geen Las Vegas, maar een online meeting…
DIGIFOTO PRO
11
Amerika had haar grenzen weliswaar nog niet gesloten, maar niemand keek uit naar de mogelijkheid om opeens twee weken op een hotelkamer opgesloten te zitten, of plotseling niet meer terug naar huis te kunnen vliegen. Na intensief overleg van het bestuur van de TIPA met de leden, werd besloten dat de General Assembly tot nader orde uitgesteld zou worden. Twee weken later ging alles op slot. De TIPA General Assembly bestaat uit twee delen. Het eerste deel is de algemene ledenvergadering waar de beslissingen over bestuurlijke zaken worden genomen. Er zouden drie bestuursleden aftreden en herkiesbaar zijn. Er zou ook worden gestemd over
kandidaat-leden, en voor ons zou dit een spannende vergadering worden, want DIGIFOTO Pro was genomineerd voor het lidmaatschap van de TIPA. Het tweede deel van de General Assembly omvat de verkiezingen van de jaarlijkste TIPA World Awards, en de stemming over de Japanse Grand Prix Awards (zie kader). De grote vraag was natuurlijk wat er moest gebeuren met al deze agenda-punten. De algemene ledenvergadering kon wel een paar maanden uitgesteld worden zonder dat dit tot grote problemen zou leiden, en bovendien voorzagen de statuten niet in een online alternatief. Of dat wettelijk gezien eventueel toch mogelijk was vanwege de uitzonderlijkaa situatie, moest worden uitgezocht.
BEST APS-C CAMERA ADVANCED Nikon Z 50
De volgende stap was de organisatie van een alternatieve General Assembly. Er werd eerst gedacht over een kleinschalige bijeenkomst ergens
Voor de verkiezingen van de TIPA World Awards zou een uitstel van een aantal maanden wel grote gevolgen hebben. De awards gelden voor één jaar, dus als de verkiezingen bijvoorbeeld 4 maanden zouden worden uitgesteld, betekende dit dat de awards maar 8 maanden geldig zouden zijn in plaats van een heel jaar (even aangenomen dat volgend jaar wel weer een redelijk normaal jaar zal zijn). Dat was dus geen optie. De TIPA-leden stemden er daarom unaniem mee in om de verkiezingen dit jaar bij hoge uitzondering online te doen, zodat dit uiteindelijk gewoon plaats vond op de dag dat het oorspronkelijk ook stond ingepland.
BEST DSLR EXPERT CAMERA Nikon D780
in Europa, waarbij leden van andere continenten dan misschien wel online konden deelnemen, of zich konden laten vertegenwoordigen door een Europees
lid. Maar ook Europa zat op slot, dus dat idee was snel van tafel. TIPA is officieel gevestigd in Spanje, dus de wetten van dat land zijn leidend voor wat wettelijk wel en niet kon. Omdat in Spanje officieel de noodtoestand gold, bleek het wettelijk mogelijk om de bijeenkomst toch online te organiseren, ondanks het feit dat de statuten niet voorzagen in die mogelijkheid. Een 'nood breekt wet' situatie, die kon worden gebruikt om de bijeenkomst te houden. Tijdens die
Het bestuur van de TIPA. Roland Franken (penningmeester), George Schaub (vice-voorzitter), Giulio Forti (vice-voorzitter), Thomas Gerwers (voorzitter), Johan Elzenga (secretaris en technische commissie), Alison Davey (TIPA Madrid Office).
12
DIGIFOTO PRO
bijeenkomst kon dan ook meteen gestemd worden over een wijziging van de statuten, waardoor het in de toekomst mogelijk wordt om in uitzonderlijke situaties zo'n online bijeenkomst te organiseren. Op vrijdag 5 juni was het dan zo ver. Voor sommige leden vroeg in de ochtend, voor andere leden laat in de avond, en voor de Europese leden rond het middaguur kwamen de TIPA-leden online bij elkaar om de uitgestelde agendapunten te bespreken en waar nodig in stemming te brengen. De vergadering leverde geen onverwachte zaken op. De aftredende bestuursleden, voorzitter Thomas Gerwers, penningmeester Roland Franken en secretaris en technische commissie voorzitter Johan Elzenga, werden unaniem herkozen voor een nieuwe termijn van vier jaar. En ook het voorgestelde lidmaatschap van DIGIFOTO Pro kreeg volledige instemming, waarmee DIGIFOTO Pro nu dus officieel lid is van de TIPA.
BEST DSLR PROFESSIONAL LENS AF-S NIKKOR 120-300mm f/2.8E FL ED SR VR
BEST FULL FRAME PHOTO/VIDEO CAMERA Panasonic LUMIX DC-S1H
OFFICIAL TIPA - TECHNICAL IMAGE PRESS ASSOCIATION - MEMBER
DIGIFOTO PRO
13
Achtergrond Ondernemen Coronacrisis
FOTOGRAFIE IN HET NIEUWE NORMAAL
‘OOK IN TIJDEN VAN CRISIS ZIJN ER KANSEN’ Toen minister president Mark Rutte de 1,5meter-samenleving aankondigde als ‘het nieuwe normaal’ zakte de moed veel fotografen in de schoenen. Met name concert- en evenementenfotografen zagen hun inkomsten van de één op de andere dag verdampen, maar ook andere fotografiegenres worden hard getroffen. De kunst is om niet bij de pakken neer te gaan zitten. Ook in tijden van crisis zijn er kansen, je moet alleen weten waar ze te zoeken. Tekst Christel de Wolff
n de vorige editie van DIGIFOTO Pro lieten we Kevin Vervoort aan het woord. Als ambulancemedewerker zag hij het COVID-19-virus van heel dichtbij. De intieme en heftige beelden uit zijn rauwe zwartwitserie spreken boekdelen. Natuurlijk hoef jij niet meteen aan de frontlinie te staan wanneer er een crisis uitbreekt, er zijn ook allerhande andere manieren om je te blijven uiten met fotografie én er een boterham aan te verdienen.
HIGHLIGHTS DICHTBIJ HUIS
Een verre reis maken zit er eventjes niet in, maar ook dichtbij huis is het goed vertoeven. Als wildlife fotograaf betekent dat wel dat je even geen ‘Big Five’ in het wild kunt fotograferen, maar de herten en reeën in de Nederlandse bossen en polders, zijn ook een bijzondere uitdaging.
14
DIGIFOTO
‘EEN VERRE REIS MAKEN ZIT ER EVENTJES NIET IN, MAAR OOK DICHTBIJ HUIS IS HET GOED VERTOEVEN’
En denk ook aan hoe je deze foto’s kunt presenteren. Veel natuurgebieden hebben een eigen website of worden genoemd op de website van de gemeente of provincie. Dit geldt overigens niet alleen voor natuur, je kunt ook – juist nu het rustig is op straat – prachtige foto’s maken van monumentale panden en pittoreske of juist hypermoderne straatbeelden in jouw regio. Heb jij unieke foto’s gemaakt van de bezienswaardigheden van jouw woonplaats? Twijfel er dan niet aan om deze aan te bieden bij de gemeentewebsite of website van een lokale winkeliersvereniging.
om op afstand te fotograferen met een mooi brandpunt voor portret zoals 85mm. Anderhalve meter of meer gaat dan zeker lukken. Groepsportretten blijven voorlopig nog even goed opletten, met name wanneer je gewend bent deze te maken in een kleine binnen studio is dat nu uit den boze. Met de aangekondigde versoepelingen kun je wel gaan kijken naar een mooie buitenlocatie om een groepsfoto te maken omdat het nu eenmaal bewezen is dat je in de buitenlucht veel minder kans op besmetting hebt dan binnen. Wel blijft het natuurlijk altijd oppassen en
PORTRETFOTOGRAFIE OP ANDERHALVE METER
moet je steeds de mogelijkheden bespreken met je klanten omdat ieder individu er weer anders in kan staan.
Wanneer je voorheen vooral je boterham verdiende met portretfotografie, zal je ongetwijfeld ook wel even geslikt hebben bij de uitbraak van het coronavirus. Nu we echter van de grootste schok zijn bekomen, zal je zien dat het fotograferen van mensen in de 1,5meter-samenleving erg goed te doen is. Het vergt een paar kleine aanpassingen. Zo schud je natuurlijk geen handen meer bij het ontvangst en bij afscheid. Waar dit voorheen echter als onbeleefd gezien werd, zal iedereen dit tegenwoordig begrijpen en zal dit dus niet afdoen aan jouw klantvriendelijkheid. Daarnaast is het zaak om zoveel mogelijk afstand tot elkaar te houden. Als portretfotograaf ben je waarschijnlijk sowieso gewend
DIGIFOTO
ONTPOP JEZELF
Heb jij een groot gedeelte van je inkomsten, bijvoorbeeld omdat je concertfotografie deed, zien wegvallen? Ga dan op zoek naar een genre binnen de fotografie of video die je wel zou kunnen uitvoeren. Overweeg deze tijd die je over hebt te gebruiken om meer te leren. Volg een cursus of opleiding of ga zelf aan de slag met allerhande youtubetutorials of informatieve boeken. Wanneer de vraag naar jouw fotografiegenre dan weer aantrekt ben je in staat om nog betere resultaten te leveren dan voorheen en staan de klanten straks driedubbel voor je in de rij. Wel op gepaste afstand natuurlijk!
15
Ondernemen Fotograferen in de coronacrisis
EKTOR TSOLODIMOS OVER OMGAAN MET DE CORONACRISIS
‘FOCUS OP WAT NOG WÉL MOGELIJK IS’ In tijden van crisis kan het als de meest logische oplossing lijken om er maar gewoon de brui aan te geven. Zeker wanneer je een ondernemer in de creatieve sector bent die hard wordt getroffen door de maatregelen om het coronavirus tegen te gaan. In de rubriek Ondernemen gaan we graag in gesprek met gedreven creatieve ondernemers die niet zomaar opgeven. Sterker nog, zij weten van tegenslagen vaak juist kansen te maken. Voor deze editie hebben we Ektor Tsolodimos gevraagd eens een boekje open te doen over de kansen die hij ziet nu de coronacrisis onze maatschappij heeft omgegooid en we ons allemaal hebben moeten aanpassen aan ‘het nieuwe normaal’. Tekst en fotografie Ektor Tsolodimos
16
DIGIFOTO
Over Ektor Tsolodimos Ektor is professioneel fotograaf die zich focust op zakelijke fotografie. Vanuit zijn studio in Eindhoven runt hij sinds vijf jaar Epsilon Studios waarbij hij zowel nationale- als internationale klanten bedient. Website epsilonstudios.nl
DIGIFOTO
17
Ondernemen Fotograferen in de coronacrisis
f fotografie nou een hobby, of zoals bij mij, je werk is: de coronacrisis heeft ons allen beïnvloed. Gelukkig brengen veranderingen per definitie ook kansen met zich mee. Ik wil mij daarom ook vooral focussen op wat er nog wél mogelijk is in tijden van crisis.
LOCKDOWN
Vóór de crisis had ik zo’n vijf tot zes
opdrachten per week waar ik behoorlijk druk mee was. Door de plotselinge lockdown verloor ik in één klap 90 procent van mijn omzet. Dat hield een week of drie aan. De onzekerheid was niet fijn, maar ik bleef enigszins positief door te denken dat de markt zich vast wel weer zou herstellen. En dat gebeurde gelukkig ook: ik heb nu nog ‘maar’ zo’n 35 procent minder omzet dan vóór de crisis. Een positievere insteek van hetzelfde gegeven: gelukkig heb ik nog
‘GELUKKIG BRENGEN VERANDERINGEN PER DEFINITIE OOK KANSEN MET ZICH MEE, IK WIL MIJ DAAROM OOK VOORAL FOCUSSEN OP WAT ER NOG WÉL MOGELIJK IS IN TIJDEN VAN CRISIS’
18
DIGIFOTO
65 procent van de omzet die ik had, wat nog altijd het merendeel is en voor mij gelukkig genoeg om van te leven.
IS HET GLAS HALF VOL OF HALF LEEG? De wereld is enorm veranderd, dat is een feit. Als je eventfotograaf bent en er zijn geen events meer, houdt het snel op. Althans, het houdt op met het fotograferen van events, maar fotografie is uiteraard veel meer dan
dat. Ik merk dat nu mensen meer thuis zitten ze bijvoorbeeld meer met productfotografie zijn gaan doen. Het aanbod aan fotografen die sinds kort ook productfotografie aanbieden is daarmee ook aanzienlijk gestegen merk ik, maar de vraagt ook (ietwat) lijkt het wel. De online verkoop is namelijk gestegen en daar heb je dus ook uniek beeldmateriaal voor nodig. Of dit allemaal genoeg is om de klappen
op te vangen? Nee, niet echt. Maar we moeten het doen met dit soort lichtpuntjes. En vergeet ook de steun van de overheid niet. Daarbij moet ik er ook bij zeggen dat eventfotografie veruit de meeste klappen heeft gehad. Naast productfotografie doen portretten het bijvoorbeeld ook nog heel goed. In plaats van te kijken naar wat niet meer kan is het juist de kunst om te kijken naar wat er nog wél kan.
Als je events even wegdenkt schat ik dat minimaal 90 procent nog gewoon kan, al dan niet in een (licht) aangepaste vorm.
ALLES DRAAIT OM KENNIS EN ERVARING
Je kent de uitspraak ‘gear doesn’t matter’ vast wel. Ook al is dit feitelijk onjuist, de gedachte er achter klopt wel. Namelijk dat het voornamelijk draait om wat je met je apparatuur doet. En daarvoor heb je vooral kennis en ervaring nodig. Wat mij betreft is het wijs om eerst kennis op te doen (theorie) en daarna dit veelvuldig toe te passen voor meer ervaring (praktijk). Dit is het enige manier waarmee jij je als fotograaf kunt onderscheiden van andere fotografen en technologieën die de drempel blijven verlagen. Kennis opdoen middels theorie werkt wat mij betreft het beste via online cursussen. Denk aan PRO EDU of F-stoppers, maar er zijn ook een hoop Nederlandse aanbieders. Je hebt de afgelopen maanden waarschijnlijk alle tijd gehad om hier gebruik van te maken. Ben je er nog niet aan begonnen? We zijn nog lang niet af van dit virus, dus je hebt nog genoeg tijd om er alsnog mee te beginnen. En dan nog het toepassen van al die kennis. Daarvoor moet je echt aan de bak en er op uit. Kun je niet meer naar Scandinavië reizen om reisfoto’s te maken? Je kunt ook een kano hier ergens in een meer gooien en oefenen. Heb je geen studio? De gemiddelde huiskamer is groot genoeg en je hebt meestal niet meer nodig dan een paar vierkante meter – mits je weet hoe je licht moet positioneren en controleren. Je verbeelding en motivatie zijn doorgaans de zaken die je tegenhouden, niet je apparatuur of de locatie.
TIJD VOOR ANDERE TAKEN
Een professioneel fotograaf doet veel meer dan alleen foto’s maken. Denk aan het bijhouden van je website, social media, administratie en nog veel meer. Ik zie dat veel fotografen ervoor kiezen om hun social media (met name Instagram) actief in te zetten, maar vergeten om hun website goed vindbaar te maken en upto-date te houden met hun laatste werk. Persoonlijk doe ik het precies andersom: mijn website wordt druk bezocht maar op social media kun je praktisch niks van me vinden. Waar jij in het verleden ook de nadruk op legde: nu is je kans om dat andere erbij te pakken.
DIGIFOTO
19
Ondernemen Fotograferen in de coronacrisis
‘EEN PROFESSIONEEL FOTOGRAAF DOET VEEL MEER DAN ALLEEN FOTO’S MAKEN’
20
DIGIFOTO
Los van je online presence zijn er waarschijnlijk nog veel meer taken waar je nooit aan toe bent gekomen. Denk hierbij aan het maken van een lijst met alle belangrijke mensen uit je netwerk (MUA’s, modellen, andere fotografen, locatiehouders et cetera) of het eindelijk back-uppen van al je foto’s! Welke kansen heb ik zelf dan aangegrepen? In de eerste drie weken – toen ik praktisch niks te doen had – eigenlijk niet zo veel. Om eerlijk te zijn was ik gewoon ontzettend moe van al dat harde werken van de afgelopen jaren. Maar eenmaal bij gekomen begon het ook zeker weer te jeuken. Binnen de kortste keren had ik genoeg werk verzonnen voor de komende paar jaar. Zo heb ik onder andere veel aan mijn website gewerkt. De vindbaarheid van mijn diensten was al aardig goed, maar het kan altijd beter. Ook het updaten van mijn portfolio heeft veel tijd gekost. Daarbij ben ik meer gaan bloggen. Denk hierbij aan thema’s als ‘kledingadvies zakelijke fotografie’. Allemaal actiepunten die daadwerkelijk voor meer zoekverkeer en dus ook aanvragen zorgen op mijn website. Typisch geval van investeren voor de lange termijn. Verder heb ik ook wat vrij werk gedaan (met name portretten en producten) en ben ik figuurlijk wat meer naar buiten toe getreden. Zo ben ik op verschillende blogs, magazines en podcasts geweest: iets dat ik voorheen nooit deed. Op de planning stonden eigenlijk ook nog allerlei trainingen, maar inmiddels is het werk alweer zo aangetrokken dat ik daar eigenlijk geen tijd meer voor heb.