LEREN VAN TOPFOTOGRAFEN
DE DRIJFHUT VAN BENDIKS WESTERINK
HET NOODLOTTIGE VERHAAL VAN ADRI DE VISSER
REVIEWS SAMSUNG NX1 • SONY A7 II • NIKON D5500 • FUJIFILM X100T OBJECTIEVEN CANON EF-S 24MM F/2.8 • TAMRON 15-30MM F/2.8 VC
DIGIFOTO MASTERCLASS
BP IS EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD PUBLISHING BP
Alle prijzen zijn incl. btw en excl. verzendkosten. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden. Avenso GmbH, Ernst-Reuter-Platz 2, 10587 Berlijn, Duitsland. Alle rechten voorbehouden. *Niet in combinatie met andere acties. Fotograaf: Marc Krause.
Beleef foto’s in galeriekwaliteit. Uit het fotolab voor professionals.
UW FOTO IN HANDGEMAAKTE LIJST al vanaf
€ 24,90
We leveren de exclusieve lijst voor uw vernissage direct mee.
WhiteWall.nl
€10 tegoedbon
Tegoedboncode: WW15DGF03 Bij een bestelwaarde van min. € 70, geldig tot 28.06.2015*, de actiecode is online in te wisselen.
wie zijn wij?
Over ons DIGIFOTO Pro wordt gemaakt door een vast team van redacteuren. Daarnaast maken we gebruik van freelancers en hebben we een aantal partners die op regelmatige basis artikelen aanleveren voor het magazine. Even voorstellen: redactie Julian Huijbregts HOOFDREDACTEUR Als hoofdredacteur is Julian verantwoordelijk voor de inhoud van het magazine en de website. Naast het bepalen en uitzetten van de onderwerpen, het aansturen van de redactie en freelancers, kruipt hij ook regelmatig zelf in de pen. Dat levert meestal reviews van camera’s en objectieven op, maar voor een achtergrondartikel draait hij ook zijn hand niet om.
julian@clipboard-publishing.nl
Joni Hendrix REDACTEUR
Thomas Kouveld REDACTEUR
Joni is niet alleen creatief met beeld, maar ook met woorden. Duidelijk overbrengen hoe een fotograaf te werk gaat? Dat laten we graag aan haar over.
Thomas begon ooit met het fotograferen van obscure bandjes in duistere kroegen en kreeg toen de smaak te pakken. Schrijven vond hij altijd al leuk, net als de nieuwste gadgets. Naast een voorliefde voor fotografie is hij gek op anecdotes van enthousiaste fotografen.
joni@clipboard-publishing.nl
Lucas Boon
Peter Guldenpfennig
Marina Smits
REDACTEUR
REDACTEUR
REDACTEUR
Eveline Meijer
Mark Scholten
REDACTEUR
REDACTEUR
thomas@clipboardpublishing.nl
partners DutchPhotoZone Sinds 2008 werkt DIGIFOTO Pro samen met DutchPhotoZone (DPZ), hĂŠt forum voor de serieuze amateurfotograaf en (semi)professional. In elke editie tonen we je het werk van een van de DPZ-leden. www.dutchphotozone.com
3
awards
Over onze reviews Elke editie testen we diverse camera’s, objectieven en accessoires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden.
Onder snelheid valt het autofocussysteem, maar ook de tijd die de camera nodig heeft om foto’s weg te schrijven.
Behuizing
Bij de beoordeling van de behuizing kijken we naar de bouwkwaliteit, maar ook het lcd en de zoeker nemen we in beschouwing.
Spiegelreflexcamera’s (dslr)
GOUD
PR O • TO
PLATINA
Brons
Een product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.
Zilver
Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.
Goud
Weet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.
Platina
Voor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.
Compacte systeemcamera’s (CSC) Instap Geavanceerd High-end
De beoordeling van objectieven lijkt op die van camera's, maar we gebruiken hiervoor een aantal andere criteria.
Scherpte
Autofocus
Alle objectieven testen we op scherpte. Bij zoomobjectieven kijken we naar diverse brandpuntsafstanden.
We kijken niet alleen naar de snelheid van de autofocus, ook de geluidsproductie en de nauwkeurigheid nemen we mee in de beoordeling.
Vervormingen
Steekt het objectief degelijk in elkaar, zijn er bijvoorbeeld stof- en regenafdichtingen?
4
PR O • TO
Instap Geavanceerd Professioneel
Objectieven
Onder vervormingen rekenen we zaken zoals chromatische aberratie, vignettering, vertekening en flare. Een hoge score betekent dat het objectief weinig vervormingen heeft.
ZILVER
ARD AW
Snelheid
Camera’s delen we in onderstaande (sub) categorieën in. De scores en de awards zijn alleen onderling te vergelijken bij camera’s in dezelfde subcategorie. Krijgt een compactcamera van ons een Goud Award, dan wil dat niet zeggen dat deze camera evengoed presteert als een spiegelreflex met diezelfde award.
D I GI F O
Bij de bediening beoordelen we niet alleen de ergonomie, maar ook de menustructuur van de camera.
Categorieën
PR O • TO
ARD AW
Bediening
Komen de prestaties van de camera ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
D I GI F O
De score voor de beeldkwaliteit beoordelen we aan de hand van de ruisprestaties, het dynamisch bereik en de kleurweergave van de camera.
Prijs/kwaliteit
BRONS
ARD AW
Beeldkwaliteit
PR O • TO
ARD AW
Bij onze camera-reviews geven we scores voor vijf verschillende criteria. We beoordelen camera's per categorie, de scores van een compactcamera kun je dus niet direct met die van een spiegelreflex vergelijken. Ook zijn beoordelingen tijdsgebonden. Je kunt camera's van nu immers moeilijk vergelijken met camera's van een paar jaar geleden.
Wij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of camera, de ene persoon zal bijvoorbeeld snelheid belangrijker vinden dan de andere persoon. Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm van één van onderstaande awards.
D I GI F O
Camera's
Awards
D I GI F O
We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier zoals we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen op, die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we ook onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten.
Behuizing
Prijs/kwaliteit Komen de prestaties van het objectief ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
Onderscheidingen
Sommige producten hebben een opvallende eigenschap, zeer goede prijs-kwaliteitverhouding of steken boven de rest uit dankzij hun ontwerp. Hiervoor delen we de volgende onderscheidingen uit. Deze kunnen ook gecombineerd worden met een award.
Innovatief
INNOVATIEF
BUDGET
Heeft een fabrikant lef en komen ze met nieuwe technieken of toepassingen? Dan kan het een innovatie-award verwachten!
Budget Is het product vriendelijk voor je portemonnee, dan krijgt het een budget-award mee.
Design
DESIGN
Niets zo persoonlijk als smaak, maar voor een bovengemiddelde aandacht aan het ontwerp kennen we een design-award toe.
18
Adri de Visser Wildlife-fotografie in Afrika
30
Bendiks Westerink Vogelfotografie vanuit een drijfhut
86
Lee Jeffries Indringende portretten van daklozen
inhoud
Reviews
Sony A7 II 14 Fullframe met 5-assige beeldstabilisatie Nikon D5500 76 Nikon's eerste dslr met touchscreen Fujifilm X100T 82 Verdere verfijning Canon EF-S 24mm f/2.8 STM 86 Pancake voor aps-c-camera's
36
90
Tamron 15-30mm f/2.8 VC Lichtsterk ĂŠn beeldstabilisatie
Inspiratie
potlight: 62 SKim Rooijackers
Yvette Leur Zelfgemaakte droombeelden
Fotowedstrijd Fotowedstrijd: 64 Scherptediepte
Uit onze lezersgallery Gert-Jan Peddemors 66 Reis door dertien voormalige Sovjetstaten
66
Huijgen 100 Raquel Winnaar Fotoacademie Fotocompetitie
64
10
78
92
Review:
Winnaar Fotowedstrijd:
Spotlight:
Snelheidsmonster met 4K-filmfunctie
Shawn Chin over zijn winnende foto
Uit onze lezersgallery
Samsung NX1
Portretfotografie
Marco van Dijk
94
Filmen met de Samsung NX1
Indrukwekkende 4K- en slowmotion-beelden
7
nieuws
Nieuws 2015 is goed begonnen voor cameraliefhebbers. In de eerste maanden van het jaar werden een flink aantal nieuwe camera's en objectieven aangekondigd. In ons magazine plaatsen we een klein overzicht. Op onze website voorzien we je dagelijks van al het nieuws uit de fotografiewereld!
Pentax komt met fullframe-camera
We hebben er lang op moeten wachten, maar Ricoh Imaging heeft het nu officieel bevestigd: er komt een fullframe-dslr van Pentax. Op de CP+2015-fotobeurs in Japan toonde de fabrikant begin dit jaar een nog niet functioneel prototype van de camera. Over de specificaties werd nog weinig naar buiten gebracht, maar aan geruchten geen gebrek. Mogelijk krijgt de camera een 36-megapixelsensor en de Safox XI-autofocusmodule met 27 scherpstelpunten. Ook zou de camera een kantelbaar 3,2-inchscherm hebben. In ieder geval verwachten we een stevige behuizing die is afgedicht tegen stof en vocht en beeldstabilisatie in de behuizing. Dit zijn immers eigenschappen waar vrijwel alle Pentax-spiegelreflexen over beschikken. Waarschijnlijk worden de specificaties in de zomer officieel bekendgemaakt. Eind 2015 moet de camera op de markt verschijnen. Info www.ricoh-imaging.nl
Eyefi Mobi Pro
Eyefi maakt geheugenkaarten met geïntegreerde wifi-functionaliteit, zodat je draadloos je foto's kunt overzetten vanuit vrijwel iedere camera; ook als je toestel niet over wifi-functies beschikt. Nieuw is de Eyefi Mobi Pro, een 32GB-geheugenkaart (class 10), die je ook in staat stelt om rawbestanden draadloos over te zetten naar iedere computer. Buitenshuis werkt de Mobi Pro als wifi-hotspot, zodat je een directe verbinding kunt maken tussen bijvoorbeeld je laptop en de geheugenkaart. Thuis of in je studio gebruik je het bestaande wifinetwerk voor directe bestandsoverdracht. Jpg-bestanden kun je direct synchroniseren met de Eyefi Cloud, via de app op je smartphone. De Eyefi Mobi Pro wordt geleverd inclusief een jaar lang gratis toegang tot de Eyefi Cloud, ter waarde van 44,99 euro. Adviesprijs € 82,99 Info www.eyefi.com
Meer nieuws: www.digifotopro.nl
8
Nikon D7200
Een kleine twee jaar na de introductie van de D7100, heeft Nikon de D7200 gepresenteerd. De nieuwe high-end-dslr met aps-c-sensor lijkt veel op zijn voorganger, maar is op diverse punten verbeterd. Wederom gebruikt Nikon een 24-megapixelsensor, het iso-bereik is echter vergroot naar 100-25.600. Daarnaast belooft Nikon betere autofocus. In de D7200 zit een 51-puntsfocusmodule, die kan scherpstellen bij lichtwaarden tot -3EV. De specificaties zijn vergelijkbaar met de autofocusmodule van de fullframe Nikon D750. Onze ervaringen met die camera zijn erg positief, dus onze verwachtingen zijn hooggespannen. Het beste nieuws is misschien wel de grotere buffer: je kunt nu 18 raw-foto's (14-bit) maken in een burstopname met 6 beelden per seconde. Dat is drie keer zo veel als bij de Nikon D7100. Adviesprijs (body) € 1199,Info www.nikon.nl
KAMERA-EXPRESS.NL AMSTERDAM | ARNHEM | DEN HAAG | ROTTERDAM | ZWOLLE | ANTWERPEN WAAROM KAMERA-EXPRESS? Laagste prijs garantie Voor 23.59 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €100 Same Day Delivery mogelijkheid Meerdere superstores in Nederland
EXCLUSIEF BIJ KAMERA EXPRESS!
MAAK KANS OP EEN UNIEKE REIS NAAR ENGELAND SAMEN MET JASPER DOEST! PRE-ORDER
€500 Aanbetaling*
Preorder EOS 5DS, € 3549, u betaalt nu € 500 en het restant bij levering.
PRE-ORDER NU DE NIEUWE CANON EOS 5DS OF 5DS R
Preorder EOS 5DS R, € 3749, u betaalt nu € 500 en het restant bij levering.
EN MAAK KANS OP DIE UNIEKE REIS!* CANON EOS 5DS / 5DS R SPECS
• Hoge kwaliteit foto’s 50,6 Megapixel full-frame CMOS-sensor • Full HD film 60fps, 1080p en handmatige belichting • Perfect zicht 100% zoekerbeeld • Snel Dual DIGIC 6 processor • Productiecontrole HDR en Time-lapse • Overzicht 1040k-dot 3,2 inch Clear View II TFT LCD-display • Persoonlijk instelbare bediening en Custom Quick Control-scherm
• Optioneel WiFi en GPS • Superscherp 61-punts high density reticular, autofocus, 41 F/4 cross-type AF-punten, 5 dubbele cross-type AF punten bij F/2.8 en 1 cross-type AF-punt bij F/8 • Lichtsterk tot ISO 12.800 • Robuust duurzame magnesiumlegering body
DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM ROTTERDAM Parnassusweg 202-206 Kronenburgsingel 20 J. van Stolberglaan 177 Rietbaan 5 2595 CD Den Haag 1076 AV Amsterdam 2908 LP Capelle a/d IJssel 6831EX Arnhem Kijk voor openingstijden winkels op onze website. Klantenservice 085-273 74 37
ZWOLLE George Stephensonstraat 5 8013 NL Zwolle
Aanbiedingen geldig t/m 17 april 2015 zolang de voorraad strekt. Kamera Express kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele (druk)fouten. Kijk voor de meest recente prijzen op onze website. *Kijk voor de voorwaarden en meer informatie op www.kamera-express.nl. Preorder EOS 5DS, € 3549, u betaalt nu € 500 en het restant bij levering. Preorder EOS 5DS R, € 3749, u betaalt nu € 500 en het restant bij levering.
ANTWERPEN Boomsesteenweg 81 2610 Wilrijk België
WWW.KAMERA-EXPRESS.NL Voor 23.59 uur besteld, morgen in huis!
9
review | Samsung NX1
Samsung NX1
Snelheidsmonster met 4K-filmfunctie Een 28,2-megapixelsensor, 15 beelden per seconde, hybride autofocus met meer dan 200 scherpstelpunten, een 4K-filmfunctie en 1080p tot 120 beelden per seconde. Op papier is de Samsung NX1 ronduit indrukwekkend. Maar hoe presteert Samsung's eerste vlaggenschip in de praktijk? We zoeken het uit! Tekst en fotografie Julian Huijbregts
Eind 2014 hebben we de Samsung NX1 al aan een eerste test onderworpen, maar dat ging nog om een vroege versie van de camera, met een andere firmware dan het model dat in de winkels verscheen. Inmiddels is het vlaggenschip van de Koreaanse fabrikant een tijdje op de markt en bovendien zijn er een aantal firmware-updates verschenen met veel nieuwe functies en verbeteringen. Tijd om de Samsung NX1 uitgebreid aan de tand te voelen en ons oordeel te vellen! Behuizing De meeste fabrikanten zetten met hun spiegelloze systemen camera's op de markt die kleiner zijn dan de traditionele dslr. Dat lijkt niet het doel te zijn van Samsung. Het ontwerp heeft veel weg van een spiegelreflexcamera, met een forse greep waardoor de camera goed in de hand ligt. De behuizing is wel een stuk dunner dan dslr's, omdat er geen spiegelconstructie in de camera zit. Ook wat bouwkwaliteit betreft doet de NX1 denken aan een high-end-dslr: de behuizing is vervaardigd rondom een magnesium frame en voorzien van afdichtingen tegen stof en vocht. Fotograferen in barre omstandigheden is geen probleem. Pak je de NX1 beet, dan vind je onder je duim en wijsvinger instelwieltjes. Bovenop de behuizing is een grote draaiknop geplaatst waarmee je de fotografeerstand selecteert. Deze knop is ook te vergrendelen. Links van het zoekerhuis vind je nog een draaiknop, waarmee je de fotografeersnelheid, timer en bracketing-standen instelt. Vierdruktoetsen bovenop dit wiel geven snel toegang tot het instellen van witbalans, iso-waarde, autofocus en lichtmeting. Achterop de behuizing is nog een draaiwiel te vinden en tal van instelknoppen. Aan bedieningselementen heeft de NX1 absoluut geen gebrek. Alle instelopties liggen binnen handbereik. Het 3-inchscherm is bovendien een touchscreen, druk op de Fn-knop en je krijgt een snelmenu voorgeschoteld waarin je met je vinger op het scherm vrijwel alle
10
noemenswaardige instellingen aan kunt passen. In de forse bult bovenop de camera is de elektronische zoeker verwerkt. De oled-techniek en 2,36 miljoen beeldpunten zorgen voor haarscherp beeld met goede kleurweergave. In de praktijk hebben we geen enkele vertraging opgemerkt. Het zoekerbeeld reageert zeer snel en heeft geen last van vertekeningen bij snelle bewegingen. Bovendien is het formaat van de zoeker wat grootte betreft vergelijkbaar met de optische zoekers in fullframe-spiegelreflexcamera's. Beeldkwaliteit Samsung gebruikt een unieke sensor in de NX1. De 28,2-megapixelchip heeft de hoogste resolutie van alle aps-c-camera's momenteel op de markt. Bovendien is het de eerste sensor van dit formaat met een bsi-ontwerp (backside illumination). Deze bsi-techniek wordt al langer toegepast op kleinere sensorformaten en zorgt voor betere prestaties bij weinig licht, maar maakt het ook mogelijk om de sensor sneller uit te lezen. Wat beeldkwaliteit betreft behoort de chip tot de beste aps-c-sensoren van het moment. Tot iso 800 is ruis vrijwel niet storend waar te nemen. Vanaf iso 1600 krijg je wat korrel in beeld, maar storend is het niet. Bij iso 3200 is er wat meer detailverlies, toch blijven de resultaten erg goed bruikbaar. Ook iso 6400 levert nog goed bruikbare beelden op. Iso 12.800 zouden we alleen gebruiken voor kleinere afdrukken of weergave op internet. De korrel is dan duidelijk zichtbaar. Je kunt ook nog tot iso 25.600 en 51.200 gaan, maar dan is er veel ruis zichtbaar en zeker op de hoogste iso-waarde treden er veel kleurverschuivingen op. De raw-bestanden bevatten veel informatie in de schaduwpartijen. Je kunt onderbelichte foto's uitstekend corrigeren zonder nadelige gevolgen. Ook in de hooglichten kun je tot zo'n twee stops aan informatie terugwinnen. Al met al zet de NX1 erg goede resultaten neer. Zeker gezien het feit dat de resolutie hoger is dan bij de concurrente, levert Samsung een knappe prestatie.
review | Nikon D750
Snelheid en buffer Met maximaal 15 beelden per seconde is de NX1 razendsnel. Alle functies zoals continu-autofocus en lichtmeting blijven actief bij gebruik van deze snelheid. Belangrijk is echter ook hoe lang de camera deze snelheid volhoudt voordat de buffer vol zit. In de praktijk kunnen we op de hoogste snelheid zo'n 21 foto's maken in raw-formaat. De snelheid is ook in te stellen op 12, 10 en 8 bps. Hoe lager je de snelheid zet, hoe meer foto's er in de buffer passen. Fotografeer je in raw, dan ben je op alle snelheden beperkt tot vrij korte 'bursts'. Kies je voor jpg, dan kun je behoorlijk lange reeksopnames maken. In de tabel
vatten we onze testresultaten samen. Al met al is de buffercapaciteit van de NX1 ruim voldoende. Je kunt iets minder foto's maken dan bijvoorbeeld de Canon EOS 7D Mark II, die schiet zo'n 31 raw-foto's met 10 bps en 40 foto's bij 8 bps. De 28-megapixelbestanden van de Samsung NX1 zijn echter erg groot, dus het is te begrijpen dat de buffer sneller vol raakt als je in raw fotografeert. Hybride autofocus Samsung presenteert de NX1 als een alternatief voor high-end-dslr's. Wat betreft beeldkwaliteit en snelheid zit dat wel goed, maar om ook echt een geduchte concurrent te zijn voor derge-
Snelheid en buffer
De Samsung NX1 fotografeert met maximaal 15 beelden per seconde, maar hoe lang houdt de camera dat vol? In onderstaande tabel geven we aan hoeveel foto's de camera maakt voordat de snelheid inzakt bij de verschillende instellingen. Dit zijn de cijfers die wij verkregen in de praktijk bij gebruik van een 95MB/s geheugenkaart. 28 megapixel (RAW) 15 fps - 21 foto's 12 fps - 25 foto's 10 fps - 28 foto's   8 fps - 31 foto's
28-megapixel (JPG Super Fine) 15 fps - 70 foto's 12 fps - 100 foto's 10 fps - 120 foto's   8 fps - 140 foto's
Objectief 50-150mm f/2.8 | Brandpunt 150mm Diafragma f/2.8 | Sluitertijd 1/3200 | ISO 100
11
review | Samsung NX1
CATEGORIE:
CONCLUSIE
HIGH-END CSC
D I GI F O
lijke camera's is een geavanceerd focussysteem met goede 'tracking' vereist. De specificaties van de NX1 liegen er niet om: het hybride focussysteem bestaat uit een combinatie van 205 fasedetectie- en 209 contrast-autofocuspunten, geïntegreerd op de sensor. Het focussysteem werkt op vrijwel het hele sensoroppervlak, de punten zijn verspreid over negentig procent van de sensor. Niet alleen op papier, maar ook in de praktijk is het focussysteem indrukwekkend. Het fotograferen van (kite)surfers met 15 beelden per seconde leverde geen problemen op voor de NX1. We gebruikten het nieuwe 50-150mm f/2.8-objectief, daarmee wist de camera keer op keer scherpe reeksopnames te leveren met weinig missers. De continu-autofocus werkt het beste als het onderwerp goed geïsoleerd is. Komen er andere onderwerpen in beeld, of is de achtergrond storend, dan wil de camera wel eens een misser maken. Bij schemer of in de avond blijft de autofocus zeer nauwkeurig, maar duur het scherpstellen iets langer. In dergelijke omstandigheden heeft ook de focustracking iets
Premium S-objectieven
De Samsung NX1 is zonder meer een indrukwekkende camera, maar om echt een gat te slaan in het marktaandeel van de concurrentie is meer nodig dan dat: objectieven. Samsung maakt al jarenlang NX-camera's en heeft een aardig aanbod, uiteenlopend van de kleine 16mm f/2.4 pancake tot een 18-200mm superzoom. Een camera gericht op het hoge segment vraagt echter ook om high-endglaswerk. Samen met de NX1 verschenen twee objectieven in de nieuwe Premium S-serie: de zeer lichtsterke 16-50mm f/2-2.8 en de 50-150mm f/2.8. Beiden zijn voorzien van een stevige behuizing die is afgedicht tegen stof en vocht, snelle en fluisterstille focusmotor en optische beeldstabilisatie. Samsung 16-50mm f/2-2.8 OIS Adviesprijs € 1299,Samsung 50-150mm f/2.8 OIS Adviesprijs € 1599,-
12
meer moeite, maar zolang het onderwerp goed verlicht is, zijn de prestaties van de NX1 uitstekend. 4K-filmfunctie en slow-motion Voor fanatieke filmmakers is de Samsung NX1 om te watertanden. Een camera in dit prijssegment met 4K-filmfunctie, grote aps-c-sensor en slow-motion-opnames tot 120 fps is ronduit indrukwekkend. De instelopties zijn zeer uitgebreid en de beeldkwaliteit is erg goed. De NX1 gebruikt de volledige sensor bij het filmen in 4K-resolutie. Dat is knap, want er is veel rekenkracht vereist om de 28-megapixelresolutie terug te brengen tot de 8 megapixels die nodig zijn voor 4K-video. In de Samsung NX1 huist dan ook een krachtige 'quad-core'-processor. Filmen in 4K-resolutie (4096x2160 pixels) kan met 24 fps. Film je in Ultra-HD, dan heb je keuze uit 30, 25 of 24 fps. In 1080p-resolutie kun je indrukwekkende slow-motion-video's maken met een vertraging van vier keer. Dat doet de NX1 door te filmen met 100 of 120 fps en de bestanden op te slaan met snelheid van 25 of 30 fps. Tijdens het filmen werkt de continu-autofocus bovendien opvallend goed. Op pagina 94 gaan we in een apart artikel dieper in op de kwaliteit van de filmbestanden en de verschillende mogelijkheden.
ARD AW
PR O • Samsung slaat met de TO NX1 twee vliegen in PLATINA één klap. Het is een uitstekende fotocamera, die inzetbaar is voor vrijwel iedere discipline, van sporttot landschapsfotografie. Daarnaast heeft de NX1 heel veel te bieden voor filmmakers. De kwaliteit van de 4K-video's is zeer goed en het is de eerste fotocamera die slow-motionfilms kan maken met 120 fps in 1080p-resolutie. De 28-megapixelsensor behoort tot de beste aps-c-sensoren van het moment en wat snelheid betreft overklast de NX1 alle spiegelreflexcamera's. De buffer is als je in raw-formaat fotografeert echter wel vrij snel vol. Fotograferen in jpg biedt dan uitkomst. Bij voldoende licht is het autofocussysteem indrukwekkend. Zelfs op de hoogste fotografeersnelheid weet de camera onderwerpen goed te volgen en keer op keer scherpe foto's te maken. De NX1 ligt bovendien lekker in de hand, biedt veel bedieningsknoppen en is voorzien van een grote en haarscherpe elektronische zoeker. Al met al krijg je erg veel waar voor je geld.
Beeldkwaliteit ›››› Bediening ›››› ›››› Snelheid ›››› Behuizing Prijs/kwaliteit ››››
Specificaties Adviesprijs € 1499,- (body) Resolutie 28,2 megapixels Beeldsensor Aps-c-cmos (bsi) ISO-bereik 100-25.600 (uitbreiding naar 51.200) Scherm 3-inch kantelscherm (1,04 miljoen beeldpunten) Zoeker Oled-evf (2,36 miljoen beeldpunten) Scherpstelling hybride autofocus (fasedetectiepixels + contrast-af) Snelheid 15 fps Opslag sdxc (uhs-II) Afmetingen 139 x 102 x 66 mm Gewicht 550 gram Beeldstabilisatie Nee (in objectief) Filmfunctie 4K @ 30/25/24 fps, 1080p @ 120/100/60/50/30/25/24 fps
Take great photos anyplace, anytime, and enjoy anywhere.
Transfer photos instantly. Automatically sync them to your favorite devices through Eyefi Cloud. View, share and enjoy them anywhere. Get a 90-day free membership to Eyefi Cloud with any Eyefi Mobi WiFi SD card. nl.eyefi.com
review | Sony A7 II
Sony A7 II
Fullframe met vijfassige-beeldstabilisatie Sony timmert hard aan de weg met de A7-serie. Na de A7, A7R en A7S verscheen al snel de A7 II op het toneel. Het is de eerste fullframecamera met vijfassigebeeldstabilisatie. Dat is niet het enige nieuws: ook de behuizing is aangepast. De camera is iets zwaarder dan zijn voorganger en heeft een grotere handgreep.
Fullframe-camera's worden over het algemeen niet snel opgevolgd door een nieuw model. Spiegelreflexen in dit segment gaan meestal zo'n drie tot vijf jaar mee. Sony verraste door eind 2014 de A7 II te introduceren, de opvolger van de A7 die nog maar een jaar op de markt was. Bij zo'n snelle opvolger zou je een aantal kleine veranderingen verwachten, dat is echter niet het geval. Sony geeft de behuizing van de A7 II een compleet nieuw ontwerp, maar het is vooral de sensor met vijfassige-beeldstabilisatie die in het oog springt.
Tekst en fotografie Julian Huijbregts
Behuizing Sony heeft de A7 II iets lijviger gemaakt dan zijn voorganger. Het is en blijft een compacte camera, zeker als je het toestel vergelijkt met fullframe-spiegelreflexen, maar de behuizing is 140 gram zwaarder geworden dan zijn voorganger.
14
Brandpunt 200mm Diafragma f/4 Sluitertijd 1/1000 ISO 640
De gewichtstoename is een gevolg van de grotere handgreep. Die is een stuk dieper geworden. Dat zorgt ervoor dat je meer grip krijgt op de A7 II. De sluiterknop is naar voren geplaatst en zit nu bovenop de handgreep in plaats van op de bovenkant van de behuizing. Ook heeft Sony de plaatsing van de bedieningsknoppen iets aangepast en krijg je er aan
review | Sony A7 II
de bovenkant een extra instelbare functieknop bij. De elektronische zoeker met een resolutie van 2,4 miljoen beeldpunten is gelijk gebleven. Vernieuwing is op dat vlak ook geen noodzaak, want de zoeker levert een groot en haarscherp beeld. Het scherm achterop de behuizing heeft meer beeldpunten gekregen. De resolutie blijft gelijk, maar extra witte pixels zorgen voor een toegenomen maximale helderheid. Ook klapt het scherm iets verder uit, wat je meer bewegingsvrijheid geeft. Al met al vinden we de veranderingen aan de behuizing een goede zet. Het toegenomen gewicht nemen we graag voor lief. Beeldstabilisatie Sony maakte al camera's met ingebouwde beeldstabilisatie, de SLT-camera's van de fabrikant zijn voorzien van een gestabiliseerde
Brandpunt 117mm | Diafragma f/4 Sluitertijd 1/200 | ISO 100
sensor. Die camera's moeten het echter doen met stabilisatie over twee assen. De sensor in de A7 II kan over vijf assen bewegen om trillingen te corrigeren. Olympus kwam in 2012 voor het eerst met zo'n systeem en dat bleek uitstekend te werken. Bij de Sony A7 II is de efficiĂŤntie van het stabilisatiemechanisme afhankelijk van het gebruikte objectief. De camera analyseert informatie dat het objectief doorgeeft aan de camera om de beeldstabilisatie te optimaliseren. Dat werkt alleen als je glaswerk met een elektronische koppeling gebruikt, zoals de objectieven met E-vatting, of A-objectieven in combinatie met de optionele LA-EA4-adapter. De stabilisatie werkt ook als je handmatige objectieven gebruikt met behulp van een adapter. Je dient dan in het menu het brandpunt aan te geven. Gebruik je een Sony E-objectief dat over ingebouwde stabilisatie beschikt, dan wordt er een combinatie van sensorstabilisatie en optische stabilisatie gebruikt. In de praktijk bewijst de beeldstabilisatie absoluut zijn meerwaarde. Het zoekerbeeld oogt rustig, ongeacht het objectief dat je gebruikt. We meten zo'n drie tot vier stops winst bij gebruik van objectieven met E-vatting. Het systeem lijkt net iets minder effectief te werken dan de stabilisatie van de Olympus OM-D-camera's, maar is absoluut een welkome toevoeging. Het grote voordeel is uiteraard dat alle
Goedkoop alternatief: Sony A7
De Sony A7 II is de opvolger van de A7, die sinds eind 2013 in de winkels ligt. Dat model is nog steeds verkrijgbaar en is nu een stuk goedkoper geworden. De 'oude' A7 is daarmee nu een aantrekkelijke camera voor iedereen die met fullframe aan de slag wil, maar een klein budget heeft. De Sony A7 mist beeldstabilisatie, heeft een kleinere behuizing en een minder geavanceerde filmfunctie. Wat beeldkwaliteit betreft scoort de Sony A7 echter exact gelijk. Adviesprijs â‚Ź 1299,-
objectieven die je op de camera zet, profiteren van de beeldstabilisatie. Beeldkwaliteit Op gebied van beeldkwaliteit zijn er geen verrassingen. Sony voorziet de A7 II van een 24,3-megapixelsensor, de chip kennen we uit de originele A7. Dat is geen straf, want het is en blijft een van de beste sensoren die momenteel op de markt is. Tot iso 3200 is ruis niet storend zichtbaar in de foto's. Bij iso 6400 zie je wat korrel, maar de bestanden blijven goed bruikbaar. Ook iso 12.800 zouden we gerust inzetten als het nodig is, al verlies je dan wat meer details. De hoogste waarde van iso 25.600 levert veel storende ruis en kleurverlies op en kun je beter vermijden. Hoewel de kwaliteit van de raw-bestanden hetzelfde is als bij de A7, maak je in de praktijk bij weinig
15
review | Sony A7 II
CONCLUSIE
16
Filmfunctie Op papier is de A7 II een ideale camera voor filmmakers. De ingebouwde beeldstabilisatie werkt immers ook tijdens het filmen. Het maken van stabiele filmopnames zonder statief is daarmee een stuk makkelijker. Ook slaat de A7 II dankzij de nieuwe Bionz X-beeldprocessor nu filmbestanden op in XAVC-S-formaat, met een hogere bitrate van 50Mbps. Daarmee zijn de specificaties gelijk aan de Sony A7S. Zelfs het Slog2-profiel, afkomstig uit de professionele filmcamera's van Sony, is aanwezig. Bij gebruik hiervan krijg je zeer vlakke filmbeelden met een extreem hoog dynamisch bereik, die veel ruimte bieden voor nabewerking. Toch haalt de beeldkwaliteit van de A7 II het lang niet bij de A7S. Net als de 'oude' A7 heeft het nieuwe model bij overzichtbeelden met veel details last van kartelrandjes en is er moiré zichtbaar als je fijne patronen filmt zoals een bakstenen muur of bepaalde textielsoorten. Dat is een kwaaltje waar veel sensoren met hoge resolutie last van hebben, maar bij steeds meer nieuwe spiegelreflex- en systeemcamera's is dit intussen verholpen. Bij de A7 II is dat helaas niet het geval, de A7S blijft dus de beste keuze voor fanatieke filmmakers. Toch zijn de verbeteringen en nieuwe functies in de A7 II een waardevolle toevoeging. Het gemak waarmee je stabiele video's schiet dankzij de beeldstabilisatie is erg prettig.
Beeldkwaliteit ›››› Bediening ›››› ›››› Snelheid ›››› Behuizing Prijs/kwaliteit ››››
Specificaties
CATEGORIE:
HIGH-END CSC
R
P O• Adviesprijs € 1799,TO (body) GOUD Resolutie 24,3 megapixels Beeldsensor Fullframe cmos ISO-bereik 100-25.600 (uitbreiding iso 50) Scherm 3-inch kantelscherm (1,23 miljoen beeldpunten) Scherpstelling 117 fasedetectie- en 25 contrast-af-punten Snelheid 5 fps Opslag sdxc (uhs-1) Afmetingen 127 x 96 x 60mm Gewicht ca. 600 gram (incl. accu) Beeldstabilisatie vijf-assig Filmfunctie 1080p @ 60/50/25/24 fps ARD AW
Snelheid De Sony A7 II is de snelste camera in de A7-serie. Net als de A7 beschikt het nieuwe model 117 fasedetectiefocuspunten die op de beeldsensor zijn geïntegreerd. Daarnaast maakt de camera gebruik van 25 contrastautofocuspunten. Volgens Sony is de A7 II bij gebruik van focustracking dertig procent sneller en is de nauwkeurigheid met 1,5x verbeterd. Dat zien we terug in de praktijk. De camera is erg goed in staat om onderwerpen te volgen. Wij testten de camera in combinatie met het 70-200mm f/4 OSS-objectief en konden probleemloos vogels in vlucht fotograferen. Ook in de burst-modus weet de A7 II keer op keer scherpe foto's te produceren. Een voordeel van systeemcamera's met focuspixels op de sensor is dat de scherpstelpunten over vrijwel de hele sensor actief zijn. Bij spiegelreflexcamera's zijn de punten meer geconcentreerd rond het midden van het beeld. Met vijf beelden per seconde is de camera aardig vlot. Met een snelle geheugenkaart kun je zo'n 26 raw-foto's schieten op maximale snelheid, daarna zakt de snelheid in omdat de buffer vol zit. Kies je voor jpg, dan kun je flink
langere reeksopnamen maken. In onze praktijktest haalden we ruim zeventig foto's. Van de camera's in de A7-serie is de nieuwe A7 II het beste inzetbaar voor actiefotografie.
D I GI F O
licht vaak betere foto's met de A7 II. Dankzij de ingebouwde beeldstabilisatie kun je probleemloos met een langere sluitertijd fotograferen en hoef je de iso-waarde niet zo snel omhoog te schroeven. Zoals we gewend zijn van Sony-sensoren de laatste jaren is het dynamisch bereik indrukwekkend. Zeker op lage iso-waarden kun je schaduwpartijen probleemloos oplichten, zonder dat het tot storende effecten leidt.
Sony zet met de A7 II een zeer goede 'allrounder' neer in de A7-serie. De ingebouwde beeldstabilisatie is de belangrijkste vernieuwing en een grote meerwaarde. Ongeacht welk objectief je op de camera zet, je profiteert van een stabiel zoekerbeeld en je hoeft minder snel naar hulpmiddelen als een statief te grijpen. De snelle autofocus en effectieve focustracking maken de A7 II ook geschikt voor actiefotografie. Op gebied van beeldkwaliteit zijn er geen verrassingen, de sensor blijft gelijk aan zijn voorganger, maar gezien de goede prestaties van de 24-megapixelchip hebben we niets te klagen. Op papier klinkt de filmfunctie zeer aantrekkelijk. De kwaliteit van de filmbeelden is echter niet substantieel verbeterd ten opzichte van de A7. In de praktijk is de beeldstabilisatie wel een handig hulpmiddel om stabiele filmbeelden te schieten. Ook de aangepaste behuizing kan ons bekoren. De A7 II is iets groter en zwaarder geworden maar ligt daardoor beter in de hand. En ondanks het toegenomen gewicht is het een erg kleine fullframe-camera.
ADVERTORIAL
30 en 31 mei 2015
Fotofair
Op zaterdag en zondag 30 en 31 mei 2015 vind in het Event Center Beekse Bergen de Fotofair plaats. Met inspirerende fotografiemomenten, workshops, lezingen en een beurs met meer dan veertig standhouders waar je de nieuwste fotoapparatuur vindt en kunt profiteren van knallende aanbiedingen. Neem je camera mee, zodat je geen fotomoment mist! FOTO THOMAS MOREL
Thomas Morel, ambassadeur voor Hasselblad en Broncolor, geeft op de Fotofair een lezing over zijn werk en een workshop waarin hij uitlegt hoe je zelf zulke foto's kunt maken. MICHIEL BUIJSE
LEZINGEN EN WORKSHOPS Op de website vind je alle informatie over de lezingen en workshops. Een greep uit de deelnemende fotografen: Bas Meelker - Landschapsfotografie • Charles Bosboom Reisfotografie • Han Bouwmeester - Vogelfotografie • Jan Vermeer - Natuurfotografie • Léon Baas - Macrofotografie • Loulou Beavers - Creatieve fotografie • Michiel Buijse - HDRfotografie • Thomas morel - High-speed-fotografie BAS MEELKER
e Fotofair wordt georganiseerd op een unieke locatie, in het Event Center Beekse Bergen, tussen Speelland en het Safaripark in. Parkeren kan gemakkelijk voor de deur en er is genoeg te doen om een onvergetelijke dag in te richten voor het hele gezin. Tijdens de Fotofair kun je deelnemen aan lezingen en workshops van gerenommeerde fotografen. De lezingen bieden plaats aan maximaal tweehonderd personen, duren 45 minuten en kosten 2,50 euro om bij te wonen. Workshops duren een uur en bieden plaats aan twaalf tot twintig deelnemers. Deelname kost vijf euro. Op de Fotofair zijn meer dan veertig standhouders aanwezig. Bekende merken en importeurs van camera's en accessoires tonen hun nieuwste apparatuur en bij de stands van camerawinkels kun je profiteren van speciale aanbiedingen. Een dagkaart kost in de voorverkoop 10 euro. Dat is inclusief toegang van de fotobeurs, demonstraties en de lezingen van Adobe. Daarnaast zijn er diverse extra tickets te koop voor lezingen, workshops, het safaripark en activiteiten zoals 4x4 rijden, kruisboog- of luchtbuksschieten.
EXPOSITIE WINNAARS FOTOWEDSTRIJD 2014 Tijdens de Fotofair zijn er prachtige foto's te bezichtigen. Zo is er een expositie met de winnaars van de Fotowedstrijd2014. Ook worden de winnaars van het Wereldkampioenschap Onderwaterfotografie hier voor het eerst getoond. De foto's zijn afgedrukt door Xpozer op een formaat van 150x100cm. www.fotowedstrijd.eu V.I.P. VERY IMPORTANT PHOTOGRAPHER Kies je voor het VIP-ticket, dan krijg je twee dagen lang toegang tot de Fotofair, inclusief parkeren, vier lezingen, twee workshops en een privésafari in Beekse Bergen in een open jeep. Daarnaast krijg je een dag toegang tot Safariland, een luxe lunch (1 dag), de gehele dag koffie en thee en tot slot een prachtige reiskoffer gevuld met vele extra's, ter waarde van 149 euro. Er zijn slechts 20 VIPkaarten per dag beschikbaar! PRIJS: €198,DATUM: 30 en 31 mei 2015 OPENINGSTIJDEN: 09.00 tot 18.00 uur LOCATIE: Event Center Beekse Bergen PARKEREN: 3000 plaatsen voor de deur: €2,50 voor de hele dag TOEGANG: Dagkaart in voorverkoop: €10,-
STANDHOUDERS Er zijn meer dan veertig standhouders aanwezig op de Fotofair. Een greep uit de deelnemende merken: • Adobe • Canon • Fujifilm • Lytro • Nikon • Olympus • Ricoh-Pentax • Tamron • Sigma • Tokina • Wacom GA VOOR MEER INFORMATIE EN TICKETS NAAR: WWW.FOTOFAIR.NL
17
photokina| |Adri interview hoogtepunten de Visser
De mens bleek het grootste roofdier
In een flits veranderde het leven van Afrika-natuurfotograaf Adri de Visser 18
interview | Adri de Visser
Een overval in Nairobi. Zes kogels. Het klinkt als een heftige film, maar Afrikanatuurfotograaf Adri de Visser maakte het mee. In november 2012 werd hij in de Keniaanse hoofdstad met veel geweld overvallen. Hij overleefde de aanslag ternauwernood. Het gevolg? Adri is verlamd en vrijwel blind. Zijn fotografiecarrière was plots ten einde, maar zijn passie voor fotografie en zijn liefde voor Afrika heeft hij niet verloren. Het levenswerk van de fotograaf is verzameld in het boek Africa Together. Tekst Joni Hendrix Fotografie Adri de Visser
Er ligt een zebrahuid op de grond en aan de muur hangen grote foto's van wilde dieren in Afrika. De ene foto is nog groter dan de ander. Het kan niet missen, hier wonen Afrika-liefhebbers. 'Afrika is geweldig', begint Adri enthousiast. 'Er is zoveel diversiteit in de landschappen, mensen en natuur. In 2001 ging ik voor de eerste keer met mijn vrouw Regine drie weken naar Zuid-Afrika. We vonden het zo gaaf dat we besloten om ieder jaar terug te gaan en we maakten de vakantie steeds langer. Ik wilde ook terug om te fotograferen. Het gaf een kick.' Ieder jaar bezochten ze een ander land, omdat ze nieuwsgierig waren wat er om het hoekje te zien was. Daar kwam in november 2012 abrupt een einde aan. Samen met een Belgisch stel bezochten Adri en Regine een restaurant in Nairobi. Toen ze terug naar hun hostel gingen, sloeg het noodlot toe. Ze stonden te wachten totdat de toegangspoort openging, toen ineens twee jongens opdoken. De jongens begonnen meteen te schieten en hadden het op Adri gemunt. De eerste drie kogels kreeg Adri in zijn buik, daarna vuurden ze op het hoofd van de natuurfotograaf. Als laatste kreeg hij een kogel in zijn nek, waarna hij bewegingloos
bleef liggen. Een toevallig passerende automobilist zorgde ervoor dat de zwaargewonde fotograaf snel in het ziekenhuis was, waar ze de kogels uit zijn lichaam verwijderden. Twee kogels zitten nog in zijn lijf. Adri zag zijn leven in enkele seconden totaal veranderen. Hij is vanaf zijn borst verlamd. Ook is hij in zijn enige goede oog geraakt, waardoor hij nu vrijwel blind is. Zo'n veertig jaar geleden raakte hij het zicht van zijn andere oog bijna geheel kwijt, toen hij een bamboepijltje in zijn oog kreeg. 'Het lijkt net een film hè?', zegt Adri, die in de huiskamer op een bed ligt. 'Als iemand mij dit verhaal had verteld, had ik het nooit geloofd.' Moeite met het vertellen van de gebeurtenis heeft de Afrika-natuurfotograaf niet. Als het een tijdje stil is, omdat het lijkt alsof hij emotioneel wordt, vraagt hij lachend: 'Komt er nog een volgende vraag?' Hij heeft het ongeluk uiteindelijk een plaats in zijn leven kunnen geven. 'Ik kan nooit meer fotograferen', zegt hij bedroefd. 'Na anderhalf jaar realiseerde ik me dat pas. Ik besefte toen dat ik mijn spullen moest verkopen waar ik gek op was. Het is een stukje afscheid nemen. Dat betekende ook dat ik toegaf dat ik nooit meer kan fotograferen, wat natuurlijk hartstikke moeilijk was. Het was mijn lust en mijn leven.' Ondanks alle ellende die Adri en
Als kleine jongen was Adri al onder de indruk van de natuur. Op veertienjarige leeftijd kreeg hij zijn eerste spiegelreflexcamera, daarmee maakte hij veel foto's van vogels. Dit was de start van zijn liefde voor natuurfotografie. Toen hij achttien was kreeg hij andere interesses en stopte hij met fotograferen. In 1998 pakte hij het weer op, omdat hij een reis naar Amerika maakte. Vanaf dat moment heeft fotografie hem nooit meer losgelaten. Samen met zijn vrouw Regine reisde Adri vanaf 2001 ieder jaar naar Afrika om de natuur en wilde dieren vast te leggen. Daar kwam in 2012 een einde aan toen hij in Nairobi werd neergeschoten. Adri de Visser (1961), Harderwijk
Website www.adridevisser.com
' Als iemand mij dit verhaal had verteld, had ik het nooit geloofd'
19
“You don’t need many ideas, only a new perspective.” Andrius Aleksandravičius
I AM DIFFERENT
Shot by Andrius Aleksandravičius in Valencia with 200mm NIKKOR I Exposure 1/2000s I ISO 1250 Photo © Andrius Aleksandravičius
Fotograaf Andrius Aleksandravičius laat zijn creativiteit de vrije loop, en jij kunt dat ook! Zet je ideeën om in geweldige beelden met behulp van de geavanceerde mogelijkheden van de D5500. Het nieuwe kantelbare touchscreen, de ingebouwde WiFi-verbinding* en de bijzonder draagbare en eenvoudig te hanteren behuizing maken het een uitermate slimme metgezel voor elk project. Met zijn 24,2 MP sensor, de 39 focuspunten en het ISO-bereik tot wel 25.600 levert de D5500 altijd superieure beeldkwaliteit. Laat je inspireren en til je fotografische vaardigheden naar een hoger niveau met de D5500. nikon.nl/D5500 *WiFi-verbinding via smartphone, tablet of PC is vereist om foto’s te delen.
zijn vrouw de afgelopen jaren meemaakten, gebeurde er iets waar de fotograaf nog steeds dankbaar voor is. 'Ik wilde mijn fotografieapparatuur verkopen, omdat ik er toch niets meer mee kon. Dus mijn vrouw zette twee camera's op Facebook en ineens kreeg ik een mail van Ed Dorrestein, eigenaar van Cameraland.nl. In de mail stond dat hij mijn verhaal had gehoord. Hij wilde niet dat ik liep te leuren met het verkopen van mijn spullen en hij schreef: "Zeg me wat je hebt en ik koop alles van je." Dat is toch geweldig? Ik was er helemaal door overrompeld. Jeetje, ik kende die man niet, waarom doet 'ie dat? Ik vind het nog steeds waanzinnig. Dat iemand zoiets voor mij doet, terwijl hij mij niet kent, dat is niet te geloven. Hij heeft alles overgenomen, ik ben hem daar heel erg dankbaar voor', vertelt Adri terwijl hij maar blijft herhalen hoe geweldig en ongelooflijk hij de geste van Ed vindt. Liefde voor natuurfotografie Apparatuur of geen apparatuur, fotografie blijft altijd belangrijk in het leven van Adri. Het is en blijft zijn passie, ondanks dat hij geen foto's meer kan maken. Zijn liefde voor natuurfotografie begon toen hij veertien jaar was. 'Ik was gek op vogels. Ik maakte er veel foto's van. Dat heb ik ongeveer vier jaar gedaan. Toen ik achttien was stopte ik met fotograferen, want ik kreeg andere interesses. In 1998 pakte ik het weer op, omdat ik een reis dwars door Amerika ging maken. Ik dacht meteen: ik koop een camera en ga weer fotograferen. Daar legde ik ook de natuur vast. Sindsdien heeft fotografie mij nooit meer losgelaten. Het liep pas echt uit de hand toen mijn vrouw en ik naar Afrika op vakantie gingen. Ik wilde steeds vaker en langer foto's maken van alle mooie dieren en landschappen.' Adri dacht altijd bewust na wat hij fotografeerde en hoe hij zijn camera instelde. Hij probeerde op alles te letten en wilde meteen een goede foto maken, zodat hij niet veel hoefde te bewerken. Ook experimenteerde hij vaak met zijn camera. Zo fotografeerde hij geregeld met lange sluitertijden. Hij was altijd in voor iets nieuws. Daar kunnen veel fotografen van leren, weet Adri. Hij vindt dat
ADVERTENTIE
21