fo t ografie al s passie
pagina 14
pagina 79
pagina 119
Nikon
www.dFpro.nl NUMMER 1 2010 PRIJS € 4,95
D3s
Fotograferen in het donker
Je foto’s veilig Zo voorkom je een horrorscenario
Canon 550D De ultieme instapper?
WHAT’S INSIDE
pag in a 25
fotografie
30 pagina’s skills bijschaven
Workshops, masterclasses, interviews en portfoliobesprekingen.
prijs
4,95
€
NUMMER 1/2010 WWW.DFPRO.NL
Een uitgave van clipboard publishing
en inspiratie opdoen
In deze editie besteden we in niet minder dan 30 pagina’s aandacht aan portretfotografie. Daarnaast reviews van de Nikon D3s, Canon 550D en Samsung NX10 en nieuwe objectieven van Canon, Sigma en Nikon. Wil je meer diepgang geven aan je foto’s, zorg dan dat je het artikel over conceptuele fotografie niet mist. Tevens uitgebreide aandacht voor het veilig opslaan van je fotografische oeuvre.
voor Windows en Apple Mac
SUPER SHiFT
Welkom Raymond Luijbregts Hoofdredacteur raymond@digifotopro.nl
Het is vandaag mijn dertigste verjaardag, 2 april 2012. Blij verrast kijk ik naar het doosje, kundig verpakt met kadopapier en een rode strik. Als een klein kind scheur ik het pakje open; zelden was ik zo nieuwsgierig naar een gulle gift. Heel even ben ik weer zes. Mijn fotografenhart klopt sneller en sneller. ‘Canon’ ontwaar ik na enkele woeste halen door de feestelijke verpakking. Minder dan een kwart seconde later staat daar in vol ornaat een glimmende beeldenvanger. De Canon EOS 5D Mark III met 35mm 1.4L II objectief ! Precies wat er op mijn denkbeeldige verlanglijst in chocoladeletters geprent staat. Ik ren naar buiten en ben als een kind zo blij. Klik, klak. Ik creëer diepte in mijn foto’s die ik eerder voor onmogelijk hield. Ik voorzie de donkerste schaduwen en de lichtste hooglichten met het grootste gemak van de fijnste doortekening. Het dynamisch bereik in mijn achtertuin stijgt naar ongekende hoogten. Tien keer per seconde verdeel ik 25 megapixels met de souplesse van een afgetrainde ballerina. Zonder enige moeite. Het is vandaag mijn 28e verjaardag, 2 april 2010. Vlak voordat ik het DIGIFOTO Pro hoofdkwatier binnenwandel, voel ik even aan de 400D in de cameratas om mijn nek. Mijn mondhoeken krullen zich een weg naar boven. “Nog even jongen, nog even.”
Raymond Luijbregts | Hoofdredacteur
www.twitter.com/dfpro
www.dfpro.nl/facebook
dfpro.hyves.nl
redactie@digifotopro.nl
digi foto pro
3
25 Inhoud.
Inhoud DIGIFOTO PR0
themaspecial
portretten
14 Canon EOS 550D 19 Samsung NX10 26 Igor Kruter 35 Workshop: portretten 44 PANL: portretselectie 53 Masterclass | Bob van der Vlist
Geavanceerde instapper
Alternatief voor MFT
Geënsceneerde portretten
De fijne kneepjes van het vak
De beste PANL-portretten voor je verzameld
Leren van een topfotograaf
59 Hugo Keizer 64 Raoul Verlede 74 Aperture 3 79 Je foto’s veilig 92 Conceptuele fotografie 128 Objectieven
Bijzondere pinholeportretten
Bijzondere kindportretten
Apple’s nieuwste fotosoftware
Alles over opslag en back-up
Diepgang in je foto’s
Sigma, Canon en Nikon
26
Igor Kruter
44
PANL Awards
35
Geënsceneerde portretten, daar ligt de kracht van het Nederlands/ Israëlisch fotografietalent Igor Kruter. Hij vertelt over zijn passie.
Een greep fraaie portretfoto’s uit het werk van de genomineerde en winnende fotografen van de jaarlijkse PANL Awards.
Portretfotografie is een lastige discipline omdat je veel factoren niet altijd in de hand hebt. Maar na deze workshop zet je altijd degelijke resultaten neer.
digi foto pro
4
Workshop
Foto © Petrovsky & Ramonet
119
Doe mee Win een Ricoh GXR systeem, kijk snel op pagina 136
Nikon D3s
Nieuw topmodel benadert de lichtgevoeligheid van het menselijk oog
Rubrieken Nieuws Exposure Talent Feedback Boeken Agenda Lezersgallery
53
Masterclass
59
Hugo Keizer
64
Voor onder andere NRC.next maakt Bob van der Vlist bijzondere portretten. Hij geeft in deze masterclass een deel van zijn geheimen prijs.
Bijzondere portretten met behup van een pinholecamera. De foto’s van Hugo Keizer hebben die onmiskenbare extra dimensie.
Raoul Verlede maakte een serie van zijn kinderen die het niveau van de gemiddelde ‘familiekiekjes’ ver ontstijgt.
8 68 86 100 138 141 142
Kindportretten
digi foto pro
5
complimenten en verwensingen Via e-mail, Twitter, Facebook, Hyves en de website.
DIGIFOTO Pro biedt veel te kijken, veel te lezen en dat op een behoorlijk niveau: dit blad biedt echt waar voor je geld. Houdbaarheid: prima. Fotofilosofen.nl En de eindredactie wordt ook steeds beter ;-) Erik In reactie op oproep voor opslag-datarampverhaal: Ik vroeg laatst om opslag en kreeg ik toen niet. Is dat ook een rampverhaal? ;-) Arno Fotowedstrijd-jury, schaam u en stel je nooit meer op als deskundigen. Wilco Weer een jaarabonnement op DFPRO genomen. Een van de enige fotografie-bladen waar ik zeer tevreden over ben :) Binnenpuntnl Mooie uitgave van de DIGIFOTO Pro Special. Niet alleen omdat ik er ook in sta, haha. Robin Gefeliciteerd met de positieve uitslag in de fotobladentest. Yvettev Een aaneenschakeling van reclame en persberichten. Jan Volgens mij ging er in de vorige editie iets goed mis bij het artikel over straatfotografie in New York. De twee laatste pagina’s zijn compleet verwisseld. Gerry Mooie Special Edition. Paar kleine foutjes, maar MOOI. Robin Die weekwinnaar in de lezersgallery is een goed initiatief en het is ook goed voor inspiratie! Michiel
www.digifotopro.nl www.twitter.com/dfpro
digi foto pro
6
www.dfpro.nl/facebook
dfpro.hyves.nl
redactie@dfpro.nl
karakter en visie
Gold
John van der Linden Student work
Silver
Marieke van der Velden Documentary
Bronze
Jan van Breda Documentary
Mirjam Brinkhof People
Erik Hijweege Still life
Petra van der Veer
Joris Ten Bosch Objects
Martijn de Vries People
Robin de Puy
1e prijs
2e prijs
Kunst, cultuur
Portretten, Enkel
Dolph Kessler
Karoly Effenberger Willem Poelstra
en entertainment, Serie
CornĂŠ van der Stelt
Binnenland documentair, Serie
People
Dagelijks nieuws, Serie
Places
Kunst, cultuur
Koen van Weel
en entertainment, Enkel
Sport, Serie
Dagelijks nieuws, Serie
Dagelijks nieuws, Enkel
Cecile Stephani Cornelie de Jong Student work
Christiaan Bruijn Student work
Dimitri Hoewijk Student work
Student work
Best of members
Nominations
Documentary
Willeke Duijvekam
Zilveren Camera 2009 10 winnaars
Marieke van der Velden Lisa Kortenhorst
Kees van de Veen
3e prijs
Mark van der Zouw Koen van Weel
Elmer van der Marel
Sport, Enkel
Emilie Hudig Fotoverhaal van het jaar
World Press Photo 2 winnaars
People
Fashion
Linda Jansen
Kees van de Veen
Willeke Duijvekam
People
Objects
3e prijs Arts and Entertainment,
3e prijs Portraits, stories
Objects
Student work
Jan van Breda Linda Jansen
Helen de Vries
singles
www.fotoacademie.nl
foto: Erik Hijweege design: Ăœppig Identity Store
PANL Awards #19 20 winnaars
review Canon EOS 550D
De specificaties van Canons nieuwe high-end instapper zijn indrukwekkend. In veel opzichten is het kleine model even ruim bedeeld als de dure Canon 7D. Maar weet het compacte model ook op gebied van prestaties te overtuigen? Ca. â‚Ź 675,-
Canon EOS 550D
in klein jasje Tekst en FOTOGRAFIE
digi foto pro
14
Michael de Kooter
Online Benieuw naar testresultaten, voorbeeldfoto’s en video’s in volledige resolutie? Bekijk de uitgebreide review online. www.dfpro.nl/canon550d
in klein jasje Objectief Canon 15-85
Brandpunt 17mm
De 550D voelt verrassend solide aan. Mede door zijn kleine formaat lijkt hij massiever dan hij eigenlijk is. De camera is bijna geheel opgetrokken uit hoogwaardige, stijve plasticsoorten. De handgreep is afgewerkt met prettig aanvoelend rubber. Net als met voorgaande modellen is het met wat grotere handen niet altijd even makkelijk vasthouden; eigenlijk kun je maar drie vingers en een duim prettig plaatsen. Mensen die al eerder een camera uit deze serie gebruikt hebben, zullen zich meteen thuis voelen met de bediening, die op kleine wijzigingen na weinig veranderd is. Eén daarvan is de rechts geplaatste Live View-knop. Deze nieuwe knop activeert Live View wanneer je in een fotografiemodus werkt, of start de opname van een video wanneer je in de filmmodus zit. Veel van de instellingen zijn zoals bij zijn voorgangers via het grote display aan te passen.
Sluitertijd 1/25
Diafragma: f/5.6
ISO: 3200
Hoewel dit prettig is voor gebruikers die overstappen van digitale compactcamera’s, geven wij de voorkeur aan fysieke knoppen en schakelaars, zodat je desnoods zonder je oog van de zoeker te halen je belangrijke instellingen aan kunt passen. Gelukkig kan dit nog steeds, de meeste knopjes zijn uitstekend te vinden. De iso-knop (toch een van de belangrijkste) is bovenop naast het selectiewiel geplaatst, wat ons betreft de ideale plek. Minder handig de videofunc-
Beeldkwaliteit In eerste instantie waren we sceptisch over de te verwachten ruisprestaties van een goedkope aps-c camera
“ Er is zelden zoveel beeldkwaliteit voor zo weinig geld beschikbaar geweest.” tie, die je eerst moet selecteren met de draaiknop bovenop de camera. Even snel een filmpje maken zit er zo niet altijd in.
met 18 megapixels. De 15 megapixels tellende 500D was in dat opzicht al geen uitblinker. De 550D stelt echter absoluut niet teleur en zet meer dan uitstekende resultaten neer, vergelijkbaar met de veel duurdere 7D.
review Apple Aperture 3
Apple Aperture De grote vernieuwingen in Aperture 3 zijn samen te vatten in drie woorden: Faces, Places en Brushes. Met het nieuwe pakket legt Apple meer nadruk op het beheren van je archief, maar ook de gevorderde fotograaf krijgt nieuwe krachtige bewerkingstools. Tekst
julian huijbregts
Waar Aperture en iPhoto voorheen volledig van elkaar gescheiden waren, kun je nu je hele iPhoto-archief eenvoudig importeren in Aperture 3. Apple mikt met haar work-
digi foto pro
74
flowpakket niet langer alleen op gevorderde amateur en professionals, maar op iedereen die een stap verder wil dan iPhoto. Zo zijn de nieuwe Faces- en Places-functies rechtstreeks
afkomstig uit iPhoto. Deze kunnen er voor zorgen dat je archief een stuk inzichtelijker wordt. Maak je al gebruik van iPhoto en heb je bijvoorbeeld een uitgebreide database opgebouwd van personen en locaties, dan kun je alles direct overzetten. Ook als je camera gps-gegevens in je foto opslaat is het terugvinden van je foto’s in Aperture eenvoudig; dat kan direct op de kaart. Ook kun je zoeken op de naam van een specifieke locatie, want Aperture slaat niet alleen gps-coördinaten op, ze worden vergeleken met een server van Apple, die er vervolgens plaatsnamen aan verbindt. Het aantal camera’s dat foto’s van gps-gegevens voorziet is momenteel echter schaars. De kans is dan ook klein dat je hele archief al van gps-tags is voorzien. Je kunt je foto’s ook achteraf handmatig op de kaart prikken, of losse geotagbestanden uploaden om zo je foto’s
Updates Onlangs zijn een aantal updates voor Aperture 3 verschenen. Deze voegen geen nieuwe functionaliteit toe, maar komen de stabiliteit ten goede. Deze updates kun je gratis downloaden van de supportsite van Apple. support.apple.com
aan een locatie te koppelen. Een feature als gezichtsherkenning komt misschien over als iets wat je voor je familiealbum gebruikt, maar ook voor commercieel werk valt er iets voor te zeggen. Trouwfotografen kunnen zo bijvoorbeeld snel foto’s selecteren waar het bruidspaar op staat, al dan niet met gewenste extra personen. Interface Ben je onbekend met Aperture, dan is het welkomstscherm een handige aanvulling. Je krijgt direct verwijzingen naar diverse video’s die je de ins en outs van het nieuwe pakket laten zien. De interface is
vernieuwing is de toevoeging van ‘Brushes’, Apple’s variant op kwast waarmee je lokaal en non-destructief bewerkingen uit kunt voeren op je foto’s. Je krijgt vijftien kwasten tot je beschikking met populaire bewerkingen, waaronder doordrukken en tegenhouden, een kwast voor het wegwerken van onvolkomenheden op de huid en een krachtige tool voor het toevoegen van lokaal contrast. Ook kun je bijvoorbeeld een curvenbewerking maken en deze vervolgens deels ‘uitgummen’, net als een aanpassingslaag in Photoshop. Wel missen we de mogelijkheid om gradiënten te maken (zoals in Light-
“ Met Aperture 3 slaat Apple een nieuwe weg in.” gebruiksvriendelijk en erg overzichtelijk. Prettig is dat je Aperture 3 vrijwel altijd ‘full screen’ kunt gebruiken. Zowel het bladeren door je bibliotheek als het bewerken van een individuele foto kan zonder overbodige menu’s. Tijdens het maken van een aanpassing kun je het bewerkingsmenu tijdelijk laten verdwijnen door tegelijkertijd de shift-toets in te drukken. Handig als de foto deels onder het menu is verscholen. Brushes Dat Aperture toegankelijker is geworden, wil niet zeggen dat je als professional belemmerd wordt in je mogelijkheden. Versie 3 heeft een aantal gereedschappen gekregen die zeer welkom zullen zijn bij de veeleisende fotograaf. De grootste
room) en zo grotere delen van een foto te bewerken. In Aperture moet je of de hele foto aanpassen, of deze deels ‘inschilderen’ met de kwast. Aperture 3 biedt ondersteuning voor drukgevoelige pentablets, wat het inschilderen van kleine details een stuk makkelijker maakt. Ook kun je gebruik maken van automatische randdetectie om ‘binnen de lijntjes’ te blijven. Bij gebruik hiervan herkent de kwast overgangen, bijvoorbeeld tussen blauwe lucht en een bergtop. In de praktijk werkt dit vrij goed, mits er voldoende contrastverschil aanwezig is tussen de onderwerpen. Naast Brushes krijgt Aperture 3 ook volledige ondersteuning voor Presets. Bewerkingen, of delen daarvan, kun je opslaan als preset om toe te passen op andere foto’s
PROFESSIONELE OPSLAG, GRENZELOOS GENOT Met de LG Network Attached Storage (NAS) kan iedereen nu thuis genieten van professionele dataopslag. LG introduceert als wereldwijde marktleider in optische opslag een professioneel opslagapparaat, inlusief dvd-brander. De LG NAS (N2R1) heeft twee harde schijven van elk 1 terabyte voor dubbele en veilige opslag. Via een internetverbinding kun je opgeslagen bestanden overal ter wereld opvragen en delen met familie, vrienden of collega’s. Of geniet van multimedia in je woonkamer. De N2R1 is namelijk ook een mediastation dat via een DLNA-functie muziek, video en ďŹ lms streamt naar je tv.
N2R1 - 2Bay NAS www.lge.nl
digi foto pro
18
special
Review Samsung NX10
In de Masterclassspecial van DIGIFOTO Pro laat Jaap Middenveld zien waar de NX10 toe in staat is.
Alternatief voor Micro Four Thirds
Samsung NX
10
Begin 2009 toonde Samsung een prototype van het NX-systeem, de introductie liet tot 2010 op zich wachten. Nu is Samsungs ‘kleine’ dan toch echt op de markt. De Koreaanse fabrikant heeft grote plannen met het nieuwe spiegelloze systeem, de NX10 is het eerste wapenfeit in de strijd om dit nieuwe marktsegment. € 649,-
Tekst en FOTOGRAFIE
Julian Huijbregts
Volgens een topman van Samsung zullen er in 2015 evenveel spiegelloze camera’s (zoals de NX10) als dslr’s verkocht worden. Samsung stelt zich als doel om vijftig procent van deze markt te veroveren. Directe concurrentie zijn de Micro Four Thirds (MFT) camera’s van Olympus (Pen-serie) en Panasonic (G-serie). Samsung onderscheidt zich met een grotere aps-c-sensor, hetzelfde formaat als in de meeste spiegelreflexen. De 14.6-megapixel cmos is een oude bekende, de sensor werd eerder gebruikt in de Samsung GX-20 dslr. Ook het 3-inch display valt op, niet om zijn grootte, maar door de gebruikte amoled-techniek, die betere beeldkwaliteit levert dan de gebruikelijke lcd-displays. Ergonomie Samsung kiest voor een ontwerp met ingebouwde elektronische zoeker, waardoor de camera de looks heeft van een afgeslankte dslr. De behuizing voelt zeer dergelijk aan en is prettig afgerond. Hoewel de handgreep vrij klein is zorgt deze voor prima grip. De
knoppen achterop de camera zijn goed te bereiken en ook het draaiwieltje bovenop is prettig geplaatst. De camera laat zich prettig bedienen, gebruikers die nu met een compact werken zullen zich snel thuis voelen. Wel missen we een overzichtscherm waarin je veelgebruikte instellingen in een oogopslag kunt zien en aanpassen. Autofocus Scherpstellen blijft een hekel punt in camera’s zonder spiegel. Focussen op basis
treedt er een misser op en zijn er een paar pogingen nodig voor de camera op het gewenste punt focust. Handig is dat je het scherpstelpunt niet alleen kunt verplaatsen, maar ook aan kunt passen in grootte. Zo kun je preciezer scherpstellen op kleine objecten. Beeldscherm en zoeker De NX10 is zowel voorzien als een 3-inch scherm achterop de camera, als een elektronische zoeker (EVF). Beide scher-
“ De behuizing voelt zeer dergelijk aan en is prettig afgerond.” van contrastdetectie gaat meestal niet erg vlot. Samsung weet zich met de NX10 van dit vooroordeel te distantiëren, de camera stelt met respectabele snelheid scherp en doet dit over het algemeen accuraat. Soms
men hebben een prettig hoge resolutie van 640x480 pixels, toch is er kwaliteitsverschil zichtbaar. Het scherm achterop de camera maakt gebruik van amoled-techniek, wat voor betere beeldkwaliteit en kleurweerdigi foto pro
19
Themaspecial
Portretten 26 Igor Kruter
eënsceneerde portretten, daar ligt de G kracht van het Nederlands/Israëlisch fotografietalent Igor Kruter. Hij vertelt over zijn passie.
35 Portretfotografie
Z elf aan de slag met portretfotografie kan alleen als je de basics onder de knie hebt. In deze workshop leren we je de broodnodige fotografische technieken.
44 PANL Awards
en greep fraaie portretfoto’s uit het E werk van de genomineerde en winnende fotografen van de jaarlijkse PANL Awards.
53 Bob van der Vlist
oor onder andere NRC.next maakt Bob V van der Vlist bijzondere portretten. Hij geeft in deze masterclass een deel van zijn geheimen prijs.
59 Hugo Keizer
F otograaf Hugo Keizer maakt bijzondere portretten met zijn pinholecamera. Schilders uit de 20e eeuw vormen zijn grootste inspiratiebron.
64 Kindportretten
aoul Verlede maakte een serie van zijn R kinderen die het niveau van de gemiddelde ‘familiekiekjes’ ver ontstijgt.
Portretfotografie is eigenlijk het fotograferen van de ziel. Een bepaalde blik, een bepaalde houding, een gezichtuitdrukking; een sprekend portret vertelt iets over de geportretteerde of plaatst iemand in een context. In deze special geven we je een kijkje in de keuken van bijzondere portretfotografen, geven je tips en vertellen je hoe je jouw kunst van het portretteren naar een hoger niveau tilt. digi foto pro
25
Interview Igor Kruter Elia, uit de serie ‘Karakal Girls’
digi foto pro
26
Workshop
Snel en eenvoudig mooie portretten
Portretfotografie kent een aantal factoren die maar lastig zijn te beïnvloeden. Denk aan het fotogenieke gehalte van de geportretteerde, het moment, de expressie, zijn of haar persoonlijkheid. Maar genoeg zaken kun je wèl beïnvloeden en verzekeren je van degelijke resultaten onder vrijwel alle omstandigheden. Daar zijn wel de nodige skills en het juiste materiaal voor nodig. Tekst en FOTOGRAFIE
How it’s done In deze situatie alleen natuurlijk licht - een dakraam linksboven en een tweetal ramen enkele meters achter de fotograaf. De foto is een knipoog naar een tekening van hemzelf, waar Nijntje om een hoekje kijkt. (Dick Bruna, 2006) Camera Canon EOS 5D Brandpunt 75mm Diafragma f/4 Sluitertijd 1/50 sec. so-waarde 320
Michael de Kooter
Ik illustreer mijn verhaal graag met zelfgemaakt beeldmateriaal. In dit geval zijn dat dus een aantal portretten van mijn hand. Naarmate ik verder terugging in mijn archief om mooie en geschikte voorbeelden te zoeken, kwam ik er eigenlijk pas achter hoeveel slechte portretten ik wel niet gemaakt heb. Genoeg om deze hele editie van voor naar achter mee te vullen. Alles wat fout kan aan een portret heb ik zo ongeveer wel fout gedaan, ooit. Het maken van goede portretten is dan ook één van de moeilijkere disciplines binnen de fotografie. Je hebt namelijk niet alleen te maken met de gebruikelijke factoren - je camera, compositie, licht, tijd, geluk. Maar ook met persoonlijkheid, houding, expressie, het fotogeniek zijn. Aspecten die veel lastiger te beheersen zijn en vaak aardig wat training vereisen om te ‘vangen’. De voorbeelden en illustraties van mijn hand zijn slechts dat voorbeelden. Wat is er mogelijk met simpele, betaalbare middelen die de meeste fotografen wel in huis zullen hebben, zoals een reflectiescherm en een statief. De adviezen die volgen zijn dan ook breed toepasbaar op heel veel soorten portretstijlen, zeker niet alleen die van mij. We richten ons in deze workshop op alledaagse situaties, buiten én binnen.
35
Portfolio PANL Awards #19
#19
PANL Award
Portretten van Nederlandse topfotografen
Op 1 april werden de negentiende PANL Sony Alpha Awards uitgereikt. Aan de jaarlijkse prijs voor toegepaste fotografie in Nederland deden 195 professionele fotografen mee. Voor onze portretspecial maakten we een selectie uit de winnende foto’s. Tekst digi foto pro
44
Julian Huijbregts
Giuliyani, een collaboratie tussen Juliette Bongers en Yani, is de grote winnaar geworden van de negentiende PANL Awards. Met de ingezonden beeldcampagne voor het Nederlands Danstheater wint het tweetal niet alleen de PANL Award, maar ook de enige Gold Award. Ook de PANL-leden zelf kozen voor de serie van Giuliyani, wat ze in de categorie ‘Commissioned, People’ ook nog eens een Members’ Choice Award oplevert. 195 Professionele Nederlandse fotografen zonden meer dan 1100 foto’s in voor de jaarlijkse krachtme-
ting. Deelnemen kon in diverse categorieën: van autonoom- tot reclamefotografie en van portretten tot landschappen. De winnaars zijn uitgezocht door een internationale vakjury. Daarnaast brachten de PANL-leden hun stem uit, wat in iedere categorie een Members’ Choice-winnaar oplevert. PANL, Photographers Association of the Netherlands, is de vereniging van Nederlandse fotografen werkzaam op het terrein van reclame-, mode-, redactionele en autonome fotografie.
Juryoordeel Volgens de internationale jury bezit het werk van Giuliyani een kwaliteit die ontbreekt bij de andere inzendingen. Het zijn abstracte, futuristische beelden, zowel uiterlijk als inhoudelijk. Er straalt een ‘nieuwheid’ vanaf die een stroom van ideeën en mogelijkheden oproept. Een zeldzame karakteristiek die gevierd moet worden, aldus het juryrapport. Als enige werd de serie beoordeeld met een Gold Award.
Uitslag Alle winnende en genomineerde foto’s van de negentiende PANL Sony Alpha Awards zijn online te bekijken. www.panl.nl
Giuliyani PANL Sony Alpha Awards #19 Overall winnaar / Gold / Members’ Choice
Commissioned People digi foto pro
45
Online
FEATURE OPSLAG
We hebben een overzicht gemaakt van vijf bruikbare online opslagdiensten voor je foto’s, waarvan een aantal gratis en een aantal betaald. Kijk op www.dfpro.nl/onlineopslag
Opslag en back-up van je fotografisch oeuvre
Altijd je foto’s veilig Vroeg of laat loopt zowel de hobbyfotograaf als de professional tegen hetzelfde probleem aan: de veilige opslag van je fotocollectie. Want niets zo erg als door een kattenhaar, brand of diefstal al je werk verliezen. Gelukkig kun je met de juiste middelen en maatregelen veel ellende voorkomen. Tekst
Ronald Smit, Raymond Luijbregts en Julian Huijbregts
Het grote probleem bij de opslag van foto’s is dat er eigenlijk geen echt 100% betrouwbare bewaarmethoden bestaan. Leken jaren geleden de cd- en dvd-rom een ideale en toekomstzekere archiveringsmethode, inmiddels weten we dat het één van de minst betrouwbare opties is. De chemische samenstelling van deze media zorgt
ervoor dat in veel gevallen al na vijf jaar ernstige problemen kunnen optreden die in de beroerdste gevallen voor totaal niet leesbare schijfjes zorgen. Dit verschijnsel is bekend onder de naam cd- en dvd-rot. Inmiddels zijn we flink wat jaren verder en hebben de fabrikanten van cd- en dvdrecordables zich zo ongeveer ook neerge-
legd bij dit verschijnsel, een garantie voor meer dan honderd jaar veilige dataopslag wordt allang niet meer gegeven. Leuk dus voor kortstondig bewaren van iets als een mp3-verzameling voor in de auto (als kopie, uiteraard), maar zeker niet om onvervangbare foto’s op te archiveren.
digi foto pro
79
REVIEW OPSLAG
Veilige opslagmedia Voor veilige opslag en back-up van je foto’s is een goede nas of externe schijf onontbeerlijk. Een greep uit het aanbod. Iomega Storcenter IX2-200d De installatie van het zwarte kastje verloopt vlekkeloos met de meegeleverde software, waarna we een gebruiksvriendelijke webinterface krijgen voorgeschoteld. Erg overzichtelijk, maar het voelt soms wat traag vergeleken met de interfaces van Lacie en LG. Anders dan bij zijn voorganger kun je aan de achterzijde de schijven zelf gemakkelijk in- en uitklikken, tot maximaal 4TB aan opslagruimte. De schijven kun je schakelen in raid0, raid1 of jbod, waarbij raid1 uiteraard onze voorkeur heeft. Je hebt de keuze uit een uitvoering met 1, 2 of 4 TB aan opslag. De EnergyStar-voeding
doet energiezuinig zijn werk in ruststand met een verbruik van slechts 5 watt. Bij intensief gebruik is dat kennelijk anders en kan het apparaat flink warm worden. De Storcenter streamt je foto’s (en andere multimedia) over je thuisnetwerk en doet tevens dienst als iTunes- en dlnaserver. Pluspunt aan deze fototank is zijn vriendelijke adviesprijs; op internet is het 1TB-model vaak voor minder dan 200 euro te koop. Daarvoor krijg je ook de gebruiksvriendelijke back-upsoftware mee in de vorm van Retrospect Express HD. Een aardige extra is de Bluetooth-uploadmogelijkheid, om bijvoorbeeld snel foto’s van je cameratelefoon over te zetten.
Betaalbaar Energiezuinig in rust Bluetooth upload Soms wat traag
s c o r e
8.3 (VAN 1-10)
VALUE
Prijs € 249,- (1TB), € 339,- (2TB), € 599,- (4TB) Info www.iomega.nl
Lacie 2Big Network 2 De tijd dat een nas voor techneuten was, lijkt definitief voorbij. Voor deze netwerkschijf heb je nauwelijks technische kennis nodig. Het apparaat biedt plaats aan twee harde schijven. Deze zijn ‘hot swappable’, je kunt ze verwisselen zonder het apparaat uit te schakelen. Een gigabit-ethernetaansluiting zorgt voor een rappe verbinding met je netwerk. Aardig, maar wellicht overbodig voor thuisgebruik is de ‘wake-onlan’ functie, waarmee je de nas kunt inschakelen via je computer. De nas komt met een cd’tje met daarop een stukje software voor Windows, Mac of Linux. Deze helpt je met het verbinding leggen met de netwerkschijf. Het gelikt ogende configuratiemenu werkt verder geheel vanuit de webbrowser en is ook voor niet-techneuten erg overzichtelijk. Wisselen tussen raid0
en het voor de veiligheid van je foto’s gewenste raid1 is gebeurd binnen twee muiskliks en ook het aanmaken van mapjes en gebruikers doe je met twee vingers in de neus. Mac-gebruikers zullen de compatibiliteit met Time Machine waarderen. Handig is de optie om maximaal 500GB te reserveren op de nas die je als ‘gewone’ usb-schijf kunt benaderen. Sterk is de automatische backupfunctie:
koppel een externe schijf aan de nas en met een druk op de knop zet je al je foto’s over op de backupschijf. Je kunt de nas via internet benaderen via ftp of http, functionaliteit voor het opzetten van een fotowebalbum ontbreekt. Wel is een dlna-ondersteuning aanwezig. Snel is de nas in ieder geval, met een maximale lees- en schrijfsnelheid van respectievelijk 68 mb/ seconde en 40 mb/seconde.
Snel goede back-upsoftware meegeleverd ruimte als reguliere usb-schijfreserveerbaar geen statusdisplay
s c o r e
8.5 (VAN 1-10)
Goed
Prijs €349,- (2TB),€469,- (3TB), €589,- (4TB) Info www.lacie.nl digi foto pro
83
objectieven
Unieke groothoekzoom Nikon 16-35 VR F4.0 De Nikon 16-35mm VR is in allerlei opzichten een opvallend objectief. Het biedt veeleisende fotografen een gestabiliseerde groothoekzoom, een constante lichtsterkte van f/4, verpakt in een weerbestendige behuizing. Een combinatie van eigenschappen die we nog niet eerder zagen. Ca. €1200,-
Tekst en FOTOGRAFIE
Nikon heeft met het objectief een primeur: het is ‘s werelds eerste ultrawijde gestabiliseerde zoomlens. Focussen gebeurt met een AF-S scherpstelmotor en de buitenkant is voorzien van weathersealing. Een noviteit is de Nano Crystal coating, die helpt flare tegen te gaan. De lens is opgebouwd uit 17 elementen in 12 groepen, waarvan drie asferische en twee ED-elementen. Zowel de zoom- als focusring werken zeer soepel zoals te verwachten bij een
digi foto pro
132
Michael de Kooter
AF-S lens. De scherpstelring heeft echter de vreemde eigenschap om pas na een paar millimeter beweging ook echt de focus te veranderen. Er zit dus een beetje ‘speling’ in. Met name bij fijnafstellingen is dit een beetje wennen. Andere exemplaren van dezelfde lens vertonen identiek gedrag en het is dus niet exemplarisch. Het formaat van de 16-35 is aanzienlijk, met name in de lengte (12,5 cm). Hij is niet heel ‘dik’ en lijkt nog het meest op de Nikon
24-70 F2.8 AF-S. Er is aan de voorzijde een 77mm-filterdraad aanwezig. Goed nieuws voor wie een polarisatie- of gradatiefilter willen gaan gebruiken, zeker omdat het voorste element ook niet roteert bij scherpstellen of zoomen. Het focussen gaat overigens fluisterstil én razendsnel. Over de optische prestaties kunnen we kort zijn: deze zijn meteen vanaf f/4.0 over het hele bereik uitstekend. Alleen de uiterste hoekjes zijn wat zacht met het wijdste diafragma.
camera NIKON D3S brandpunt 35mm sluitertijd 1/100 sec. diafragma f/4 iso 250
“ Nikon bewijst dat optische stabilisatie voor wijdere lenzen wel degelijk nut heeft” Op f/5.6 is dit bijna volledig verdwenen, ongeacht het brandpunt. Vanaf f/6.7 zijn de prestaties over het gehele beeld uniform en optimaal. Vanaf f/11 worden de resultaten weer wat zachter, maar de effecten van diffractie blijven beperkt. Zéér goede optische prestaties die ver uitsteken boven die van zijn indirecte voorganger, de 17-35mm f/2.8D IF. Vervormingen De optische vervorming van het objectief is niet zo bijzonder opvallend. Met name de wijdste stand (16mm) heeft flinke tonvormige vertekening van iets meer dan 4%. Deze is gelukkig gemakkelijk te corrigeren. Vanaf 20mm is vervorming vrijwel verdwenen. Ook chromatische aberraties blijven binnen de perken. Alleen op de wijdste stand met volledig open diafragma troffen we milde kleurverschuivingen aan. In de overige zoom- en diafragmastanden zijn er nauwelijks sporen aan te treffen van dit fenomeen. De waardes blijven op onze D3s op minder dan één pixel aan aberratie steken bij extreme
contrastovergangen wat een zeer goede prestatie is. Voor een wijde, niet al te lichtsterke lens heeft de 16-35 VR behoorlijk prettige achtergrondonscherpte. De bokeh is mooi rond en uniform van karakter, zonder harde randen of grote helderheidsverschillen. Met name in de 35mm stand wijd open is er - zeker met een fullframesensor - sprake van een mooie onscherptetekening. Lichtafval in de hoeken blijft beperkt en is alleen wijd open op 16mm enigszins zichtbaar. Flare Het lukte ons met enige moeite om in zeer extreme lichtomstandigheden een dunne grijzige streep te genereren, met een klein paars gekleurd gebied in de hoek van de lichtbron. Het contrastverlies is minimaal. De theorie van de optische en mechanische constructie deed al iets vermoeden, maar ook in de praktijk kwamen we weinig storende lichtvlekken tegen. Ook niet wanneer een lichtbron direct in het beeld geplaatst werd. Het voorste element is bijna volledig vlak en daardoor veel minder gevoelig
voor strijklicht en flare dan de bijvoorbeeld de Nikon 14-24 F2.8 met zijn enorme, bolle glaswerk. Dankzij het interne focussysteem blijft de lengte van het objectief gelijk en beweegt alleen het binnenste deel tot zo’n één cm. naar binnen. In hoeverre Nikons nieuwe Nano Crystal coating bijdraagt aan de flare-bestendigheid weten we niet, maar het objectief laat uitzonderlijk goede prestaties zien. De beeldstabilisatie doet prima zijn werk. We hebben regelmatig tot 1/4e seconde uit de hand geschoten op 16mm, en tot 1/8e op 35mm. De resultaten wisselen, maar zo’n 50% van het beeld wat we dan schieten is goed scherp. Zetten we de stabilisatie uit, dan zakt dit naar 5-10%. Geen verkeerde prestaties. De geadverteerde vier stops van Nikon vinden we echter wat aan de positieve kant. In de praktijk haal je zo’n 3 stops verbetering.
conclusie
Nikon
16-35 VR F4.0 Adviesprijs - €1200,Nikon heeft met de introductie van de 1635 F/4.0 VR wat ons betreft een nieuwe mijlpaal bereikt. Ze bewijzen dat optische stabilisatie voor wijdere lenzen wel degelijk nut heeft, waar dit vaak ‘in de wandelgangen’ werd afgedaan als onnodig. Ook lijkt de Nano Crystal coating een nieuw begrip voor superieure optische prestaties - de flarebestendigheid is bijzonder goed te noemen. Met een straatprijs van zo’n €1200 maakt de lens het niet makkelijk voor kopers die eigenlijk op zoek waren naar een lichtsterker alternatief in de vorm van de bijzondere 14-24 F/2.8 of Nikons ondertussen verouderde 17-35 F/2.8 AF-S objectieven. Het hangt helemaal van het soort gebruik af, maar in veel situaties kan een VR-gestabiliseerd F/4.0 objectief flexibeler inzetbaar zijn dan een nietgestabiliseerd F/2.8 objectief. Zeker in het geval van dit specifieke objectief, die wijd open zonder twijfel gebruikt kan worden. Diafragma - f/4.0 (tot f/22) Filtermaat - 77 mm Min. focusafstand - 28 cm Afmetingen - 82.5 x 125 mm Gewicht - 680 gram Opbouw - 17 elementen in 12 groepen Accessoires - Zonnekap Geschikt voor - FX, DX Verkrijgbaar voor - Nikon
Superieure optische prestaties Zeer snelle scherpstelling Nagenoeg geen last van aberraties Afgedicht tegen weersinvloeden Op 16mm lichtafval en vervorming
s c o r e
8.8 (van 1-10)
GOED digi foto pro
133