DIGIFOTOPRO.NL
NUMMER 2
2015
PRIJS 5,95
ARIE KIEVIT
FOTOJOURNALISTIEK IN CONFLICTGEBIEDEN
PRAKTIJKTEST: PROFOTO B2 FLITSEN MET TTL EN HIGH SPEED SYNC
SPECIAL:
FLITSEN IN DE STUDIO EN OP LOCATIE
MARK ENGELEN
THEATRAAL GEËNSCENEERDE FOTOGRAFIE
LICHTOPSTELLINGEN, TIPS EN UITLEG VAN EXPERTS
DIGIFOTO PRO IS EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD PUBLISHING
CAMERA’S: CANON EOS 760D • PANASONIC LUMIX G7 • NIKON 1 J5 • LEICA Q OBJECTIEVEN: SIGMA 24MM F/1.4 ART • SAMYANG 135MM F/2 • PANASONIC 42,5MM F/1.7 OIS
NUMMER 2/2015
Full-frame. Ongekend compact. ’s Werelds kleinste full-frame 35mm-camera’s met verwisselbare lens*1 waarvan het gewicht de helft is van traditionele spiegelreflexcamera’s. Sony presenteert de
-serie.
Superieur detail voor professionals Beschikt over een nieuwe 36.4 megapixel, 35mm full-frame Exmor™ CMOS sensor zonder optical low-pass filter. De a7r is een ongeëvenaarde combinatie van compactheid en toonaangevende beeldkwaliteit met natuurlijke details.
Ultra gevoelig voor professionals
Full-frame perfectie voor iedereen Alle voordelen van een 35mm full-frame beeldsensor en het kunnen verwisselen van lenzen, samengebracht in een ongekende compacte body zonder concessie op beeldkwaliteit, ergonomie, functionaliteit en autofocus prestatie.
Ongekende stabiliteit voor professionals Adembenemende beeldkwaliteit en ongeëvenaarde vrijheid komen samen in de a7-II, de eerste full-frame camera ter wereld met beeldstabilisatie over 5 assen. Full-frame perfectie en stabiliteit voor professionals.
De nieuwe 12.2 megapixel 35mm full-frame Exmor™ CMOS sensor geeft ongekende gevoeligheid tot een ISO 409600*2 met bijzonder weinig ruis, beantwoordt de hoogste eisen van foto- en videografen.
Ontdek meer op www.sony.nl/a7-series *1 Onder de digitale camera’s met verwisselbare lens die een full-frame beeldsensor van 35 mm hebben. Informatie correct per 6 april 2014. *2 Onder de digitale camera’s met verwisselbare lens die een full-frame beeldsensor van 35 mm hebben. Informatie correct per 20 november 2014. *3 Standaard ISO-bereik: 100-102.400 voor foto’s en films. Uitbreidbaar ISO-bereik: 50-409.600 voor foto’s, 100-409.600 voor films. Sony, ‘ ’ en hun logo’s zijn geregistreerde handelsmerken of handelsmerken van Sony Corporation. Alle andere logo’s en handelsmerken behoren toe aan hun respectieve eigenaars.
OVER ONS
Over ons
DIGIFOTO Pro wordt gemaakt door een vast team van redacteuren. Daarnaast maken we gebruik van freelancers en hebben we een aantal partners die op regelmatige basis artikelen aanleveren voor het magazine. Even voorstellen: REDACTIE
Julian Huijbregts HOOFDREDACTEUR
Als hoofdredacteur is Julian verantwoordelijk voor de inhoud van het magazine en de website. Naast het bepalen en uitzetten van de onderwerpen, het aansturen van de redactie en freelancers, kruipt hij ook regelmatig zelf in de pen. Dat levert meestal reviews van camera’s en objectieven op, maar voor een achtergrondartikel draait hij ook zijn hand niet om. julian@clipboard-publishing.nl
Lucas Boon
Peter Guldenpfennig
Eveline Meijer
Mark Scholten
REDACTEUR
Joni Hendrix
Thomas Kouveld
REDACTEUR
REDACTEUR
Joni is niet alleen creatief met beeld, maar ook met woorden. Duidelijk overbrengen hoe een fotograaf te werk gaat? Dat laten we graag aan haar over.
Thomas begon ooit met het fotograferen van obscure bandjes in duistere kroegen en kreeg toen de smaak te pakken. Schrijven vond hij altijd al leuk, net als de nieuwste gadgets. Naast een voorliefde voor fotografie is hij gek op anekdotes van enthousiaste fotografen.
joni@clipboardpublishing.nl
REDACTEUR
REDACTEUR
REDACTEUR
thomas@clipboardpublishing.nl PARTNERS
DutchPhotoZone Sinds 2008 werkt DIGIFOTO Pro samen met DutchPhotoZone (DPZ), hét forum voor de serieuze amateurfotograaf en (semi)professional. In elke editie tonen we je het werk van een van de DPZ-leden. www.dutchphotozone.com
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
3
Uitleg
Over onze reviews
Elke editie testen we diverse camera’s, objectieven en accessoires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden.
BEDIENING
Bij de bediening beoordelen we niet alleen de ergonomie, maar ook de menustructuur van de camera.
Onder snelheid valt het autofocussysteem, maar ook de tijd die de camera nodig heeft om foto’s weg te schrijven.
BEHUIZING
Bij de beoordeling van de behuizing kijken we naar de bouwkwaliteit, maar ook het lcd en de zoeker nemen we in beschouwing.
D I GI F O
Brons
Een product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.
Zilver
ZILVER
Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.
PR O • TO
Goud
Komen de prestaties van de camera ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
CATEGORIEËN
Camera’s delen we in onderstaande (sub) categorieën in. De scores en de awards zijn alleen onderling te vergelijken bij camera’s in dezelfde subcategorie. Krijgt een compactcamera van ons een Goud Award, dan wil dat niet zeggen dat deze camera even goed presteert als een spiegelreflex met diezelfde award.
SPIEGELREFLEXCAMERA’S (DSLR)
GOUD
PR O • TO
PLATINA
Instap Geavanceerd Professioneel
COMPACTE SYSTEEMCAMERA’S (CSC) Instap Geavanceerd High-end
Objectieven
De beoordeling van objectieven lijkt op die van camera's, maar we gebruiken hiervoor een aantal andere criteria. Scherpte Alle objectieven testen we op scherpte. Bij zoomobjectieven kijken we naar diverse brandpuntsafstanden.
Autofocus We kijken niet alleen naar de snelheid van de autofocus, ook de geluidsproductie en de nauwkeurigheid nemen we mee in de beoordeling.
Vervormingen Onder vervormingen rekenen we zaken zoals chromatische aberratie, vignettering, vertekening en flare. Een hoge score betekent dat het objectief weinig vervormingen heeft.
Behuizing Steekt het objectief degelijk in elkaar, zijn er bijvoorbeeld stof- en regenafdichtingen?
4
PR O • TO
ARD AW
SNELHEID
BRONS
ARD AW
De score voor de beeldkwaliteit beoordelen we aan de hand van de ruisprestaties, het dynamisch bereik en de kleurweergave van de camera.
PRIJS/KWALITEIT
D I GI F O
BEELDKWALITEIT
PR O • TO
ARD AW
Bij onze camera-reviews geven we scores voor vijf verschillende criteria. We beoordelen camera's per categorie, de scores van een compactcamera kun je dus niet direct met die van een spiegelreflex vergelijken. Ook zijn beoordelingen tijdsgebonden. Je kunt camera's van nu immers moeilijk vergelijken met camera's van een paar jaar geleden.
Wij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of camera, de ene persoon zal bijvoorbeeld snelheid belangrijker vinden dan de andere persoon. Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm van één van onderstaande awards.
ARD AW
Camera's
Awards
D I GI F O
We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier zoals we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen op, die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we ook onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten.
D I GI F O
AWARDS
Prijs/kwaliteit Komen de prestaties van het objectief ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
Weet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.
Platina
Voor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.
Onderscheidingen
Sommige producten hebben een opvallende eigenschap, zeer goede prijs-kwaliteitverhouding of steken boven de rest uit dankzij hun ontwerp. Hiervoor delen we de volgende onderscheidingen uit. Deze kunnen ook gecombineerd worden met een award. Innovatief
INNOVATIEF
Heeft een fabrikant lef en komen ze met nieuwe technieken of toepassingen? Dan kunnen ze een innovatie-award verwachten! Budget
BUDGET
Is het product vriendelijk voor je portemonnee, dan krijgt het een budget-award mee. Design
DESIGN
Niets zo persoonlijk als smaak, maar voor een bovengemiddelde aandacht aan het ontwerp kennen we een design-award toe.
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
€50,-
Bij een Ta mro
n 16-300 Ga naar w mm VC PZ ww.trans D MACRO continen Actieperio ta.nl/pro de van 01 moties -05-2015 t/m 15-0 8-2015
Inspiratie kent geen afstand
5 JAAR
16-300mm
GARANTIE
F/3.5-6.3 Di II VC PZD MACRO
Tamron zet met dit nieuwe 16-300mm objectief een nieuwe standaard in megazoom objectieven. Deze unieke en werelds eerste 18.8x zoom is voorzien van Tamron’s unieke prijswinnende beeldstabilisatie techniek (VC) en de Piezo AF motor (PZD), die geruisloze, nauwkeurige en extreem snelle autofocus garandeert. De Tamron 16-300mm F/3.5-6.3 Di II VC PZD MACRO geeft scherpe en trillingsvrije foto’s van ultra groothoek tot tele opnamen. De grote flexibiliteit, het compacte formaat en het lichte gewicht zijn in elke situatie een uitkomst. Het objectief kan ook nog eens zeer dichtbij scherpstellen met een macro afbeeldingsmaatsaf van bijna half ware grootte. Met dit objectief gaat dan ook geen enkel fotomoment verloren. Beschikbaar met Canon, Nikon en Sony vatting.
www.tamron.eu
Transcontinenta B.V. • Tel: 0252 - 68 75 55 • tamron@transcontinenta.nl •
facebook.com/tamronnederland
INHOUD
21
SPECIAL: FLITSEN IN DE STUDIO EN OP LOCATIE Flitsopstellingen en uitleg
46
MARK ENGELEN Spectaculaire fotografie
72
INTERVIEW: ARIE KIEVIT
Humanitaire fotojournalistiek in conflictgebieden
104
INTERVIEW: JAN PAUL KRAAIJ Het mystieke bos
CAMERA'S
OBJECTIEVEN
11 Canon EOS 760D
Sigma 24mm f/1.4 56 DG HSM Art
Instap-dslr met grote vernieuwingen
Derde kunstwerk voor fullframe-dslr's
16 Panasonic Lumix G7
58
4K voor iedereen
11
Klein portretobjectief
62 Hands-On: Leica Q
60 Samyang 135mm f/2 ED UMC
Compacte fullframe-camera
68
Panasonic 42,5mm f/1.7 OIS
Koreaans bokeh-monster
Nikon 1 J5
Razendsnelle systeemcamera
TECHNIEK
INSPIRATIE Winnaar Fotowedstrijd 82 'Architectuurfotografie'
36 Praktijktest: Profoto B2 Veelzijdig flitssysteem
95 Backup en opslag
Peter Nientied over zijn winnende foto
Oplossingen voor het veiligstellen van je foto's
Uit de Schoolbanken 85 Peter van der Heyden
125 Filmen met je fotocamera
36
De beste fotocamera's voor filmmakers
Mensen zonder opsmuk
Holland 118 Natuur in de Delta
Het vervolg op De Nieuwe Wildernis
56
92
FOTOWEDSTRIJD
60
CLOSE-UP
Maak kans op een Fujifilm X-A2!
129
LEZERSONDERZOEK Geef je mening en maak kans op toffe prijzen!
85
NIEUWS
SIGMA
SIGMA DP0 QUATTRO In februari kondigde Sigma de dp0 Quattro al aan, nu is er meer bekend over de prijs en beschikbaarheid. Rond eind juli / begin augustus wordt de camera verwacht in de winkels. Net als de andere modellen in de Quattro-serie is de dp0 uitgerust met een Foveon X3 Quattro-sensor die uit
drie lagen bestaat, zodat alle kleurdetails worden vastgelegd. De dp0 beschikt over een vast 14mm f/4-groothoekobjectief. In combinatie met de cropfactor van 1,5x levert dat een brandpuntequivalent van 21mm op. Adviesprijs (body) €969,Info www.sigmabenelux.com
ZEISS
ZEISS BATIS 85MM F/1.8 EN 25MM F/2 ZEISS introduceert een nieuwe serie autofocusobjectieven voor de Sony A7-camera's. De Batis 85mm f/1.8 en 25mm f/2 beschikken over een oledschermpje bovenop de behuizing. Hierop wordt het diafragma, de afstand tot het scherptevlak en de hoeveelheid scherptediepte weergegeven. Het 85mmobjectief is uitgerust met optische
beeldstabilisatie. Volgens de fabrikant maken de objectieven optimaal gebruik van de hoge resolutie van de Sonycamera's. De Batis 25mm f/2 en 85mm f/1.8 zijn vanaf juli verkrijgbaar. Prijzen ZEISS Batis 25mm f/2: €1339,95 ZEISS Batis 85mm f/1.8: €1229,95 Importeur www.transcontinenta.nl
OLYMPUS
OLYMPUS 7-14MM F/2.8 EN 8MM F/1.8 FISHEYE Olympus breidt de serie PRO-objectieven voor micro four thirds-camera uit met een lichtsterke groothoekzoom en fisheye. De objectieven, die vanaf juni beschikbaar zijn, hebben een stevige constructie en zijn afgedicht tegen stof en vocht. Diverse exotische lenselementen moeten voor hoge beeldkwaliteit zorgen. De 7-14mm f/2.8 is
opgebouwd uit 14 elementen in 11 groepen en weegt 534 gram. Het 8mm f/1.8 fisheyeobjectief telt 17 elementen in 15 groepen en heeft een gewicht van 314 gram. Prijzen Olympus 7-14mm f/2.8 PRO: €1299,Olympus 8mm f/1.8 PRO: €899,Importeur www.olympus.nl
PENTAX
PENTAX K-3 II Ricoh Imaging heeft een opgefriste versie van de Pentax K-3 uitgebracht. De K-3 II heeft net als zijn voorganger een gestabiliseerde 24-megapixelsensor. De verbeterde beeldstabilisatie moet tot 4,5 stops winst opleveren. Nieuw is de pixelshift-technologie, waarmee vier opnames gecombineerd
8
worden tot één beeld. De resolutie blijft gelijk, maar iedere pixel krijgt bij gebruik van deze functie de volledige rgbkleurinformatie. Dat moet haarscherpe foto's zonder beeldfouten opleveren. Met zijn robuuste behuizing, grote zoeker en snelheid van 8,3 beelden per seconde kan de K-3 II de concurrentie met de Canon EOS 7D Mark II en Nikon D7200 goed aan. Adviesprijs (body) €999,Info www.ricoh-imaging.nl
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
KAMERA-EXPRESS.NL AMSTERDAM | ARNHEM | DEN HAAG | ROTTERDAM | ZWOLLE | ANTWERPEN WAAROM KAMERA-EXPRESS?
PuraVida Bracelets photoshoot featuring the Phottix Indra 500TTL - www.phottix.com
Laagste prijs garantie Voor 23.59 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €100 Same Day Delivery mogelijkheid Meerdere superstores in Nederland
FLASHTRIGGER
2
100m
1
BEREIK!
3 PHOTTIX
STUDIOLIGHT
500Ws
DRAADLOZE HOT-SHOE TTL FLITSER RICHTGETAL VAN 58!
KRACHTIGE ACCU, TOT 400 FLITSEN FULL POWER!
PERFECTE VOOR OP LOCATIE
PHOTTIX STUDIOFLITSERS EN TRIGGER SETS PHOTTIX INDRA 500 TTL 500Ws STUDIO LIGHT AND BATTERY PACK KIT
EXCLUSIEF LAMPSTATIEF
€1349
€1269
1
Art.nr. 12206413
TOT 400X FLITSEN OP ACCU!
De Phottix Indra 500 Studio Light en Battery Pack Kit is bestemd voor fotografen die veel onderweg zijn. Het is een ontwerp dat gedreven is door draagbaarheid, flexibiliteit en kracht. • Flitsduur instelbaar van 1/250 tot 1/15000 • Max sync speed: Tot 1/8000 • Krachtige accu, tot 400x flitsen op volle kracht • 5500K Kleurtemperatuur, 500Ws en motorkoeling • Ingebouwde 320x240 TFT LCD display • Ingebouwde slave en optische en radiotrigger voor Nikon en Canon camera’s met 100m bereik • Weegt slechts 2,1kg Artikelnummer: 12206413 € 1269 Phottix INDRA 500 TTL studio light kit met AC adapter, onbeperkt flitsen Artikelnummer: 12206414 € 1169
VANAF
PHOTTIX ODIN TTL FLASH TRIGGER TRANSMITTER
Draadloze trigger voor uw flitser met optionele ontvanger. Tot 100m bereik. • Bereik tot 100 meter • Sync: 1/8000sec 4 Kanaals met 3 groepen • USB aansluiting • Werkt op 2x AA batterijen (niet incl.). Nikon Artikelnummer: 12206924 € 119 Canon Artikelnummer: 12206928 € 129
2
Draadloos flitsen op locatie voor Nikon en Canon!
€119 PHOTTIX MITROS+ TTL
3
TRANSCEIVER HOT-SHOE FLASH
VOOR NIKON OF CANON
Voorzien van een ingebouwde Odin zender en ontvanger. Met volledige TTL-functionaliteit. • Richtgetal 58 • Draaibaar en zoom • 4 Kanaals met 3 groepen • USB aansluiting • Werkt op 4x AA batterijen (niet incl.). Nikon Artikelnummer: 12206755 € 349 Canon Artikelnummer: 12206754 € 349
DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM ROTTERDAM Parnassusweg 202-206 Kronenburgsingel 20 J. van Stolberglaan 177 Rietbaan 5 2595 CD Den Haag 1076 AV Amsterdam 2908 LP Capelle a/d IJssel 6831EX Arnhem Kijk voor openingstijden winkels op onze website. Klantenservice 085-273 74 37
Aanbiedingen geldig t/m 02/08/2015 zolang de voorraad strekt. Kamera Express kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele (druk)fouten. Kijk voor de meest recente prijzen op onze website.
€369
€349
VOOR NIKON OF CANON
ZWOLLE George Stephensonstraat 5 8013 NL Zwolle
ANTWERPEN Boomsesteenweg 81 2610 Wilrijk België
WWW.KAMERA-EXPRESS.NL Voor 23.59 uur besteld, morgen in huis!
Zeiss Batis serie
beeld
Full-frame AF lenzen voor Sony mirrorless De nieuwe Batis 2.0 25mm en 1.8 85mm lenzen van Zeiss zijn de eerste full-frame AF lenzen met één OLED-display voor de Sony α-serie! kijk op onze site voor meer informatie! -
Sennheiser AVX
geluid
Draadloos microfoonsysteem voor videografen Het AVX-systeem is bedoelt voor het zorgeloos vastleggen van geluid. Of dit nu hard of zacht is, de AVX past zich aan aan de ingangsgevoeligheid van uw camera! kijk op onze site voor meer informatie! -
Epson SC-P800
beeld
SureColor maximaal A2 formaat Voor iedere fotograaf of kunstenaar foto’s afdrukken op vellen of rol (optioneel), met 80 ml inktcartridge! € 1.199,00 (inc. btw) € 990,90
(excl. btw)
photo video retail wholesale
beeld
informatie
Canon EF 1.8
STM
50mm Fujifilm X-T10
Olympus ED
Canon XC-10 4k video
de vernieuwde standaard lens
met 18-55mm 2.8-4.0 in
7-14mm 2.8
met snelle stille motor
zwart of zilvere body
mooiste MFT groothoek zoom
met 10x zoom 27-270mm
€ 135,00 (inc. btw)
€ 1.099,00 (inc. btw)
€ 1.299,00 (inc. btw)
€ 2.049,00 (inc. btw)
€ 111,57
€ 908,26
€ 1.073,55
€ 1.693,38
(excl. btw)
(excl. btw)
PRO
(excl. btw)
een compacte ultra-HD camera
(excl. btw)
Haarlemmerdijk 114
info@nivo-schweitzer.nl
t + 31 20 623 31 59
voor up-to-date prijzen
1013 JH Amsterdam
nivo-schweitzer.nl
f + 31 20 420 30 16
zie onze website
Canon EOS 760D
Canon EOS 760D
INSTAP-DSLR MET GROTE VERBETERINGEN Canon trapte dit jaar af met een paar verrassingen. Naast twee 50,6-megapixelmonsters, introduceerde de fabrikant niet één, maar twee nieuwe modellen in de instapserie: de Canon EOS 750D en 760D. De broertjes hebben dezelfde nieuwe 24-megapixelsensor, DIGIC 6-beeldprocessor en hetzelfde 19-punts autofocussysteem, maar afwijkende behuizingen. Wij gingen aan de slag met de Canon EOS 760D, die qua uiterlijk meer weg heeft van de duurdere EOS 70D. TEKST EN FOTOGRAFIE THOMAS KOUVELD
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
et meest opvallende aan de Canon EOS 760D is de behuizing, die ergens tussen de instapmodellen en de semiprofessionele lijn in zit. Net als de duurdere EOS 70D heeft de 760D een klein lcd op de bovenkant. Hier vind je de essentiële belichtingsinstellingen, zoals sluitertijd, diafragma en isowaarde. Daarnaast heeft de camera een instelwiel op de achterzijde, een primeur voor de xxxD-serie. Van dichtbij zijn er natuurlijk wel verschillen met de 70D. Het lcd geeft bijvoorbeeld minder informatie weer dan de duurdere variant, de handgreep is kleiner en de behuizing is over de gehele linie minder lijvig. Het is echter een flinke verbetering ten opzichte van de 700D: je krijgt verbeterde controle over de instellingen en de camera voelt degelijker en serieuzer aan.
11
REVIEW
REVIEW
Canon EOS 760D
Op de achterzijde vinden we hetzelfde kantelbare 3-inch aanraakscherm dat ook op de 700D zit. Met een miljoen beeldpunten is het scherm helder en scherp. Daarnaast reageert hij goed op aanrakingen. Zoals de meeste dslr's in dit segment, beschikt de camera over een relatief kleine zoeker van het type pentaspiegel, die 95
12
procent weergave biedt. Nieuw in de Canon EOS 760D is de elektronische waterpas, die we kennen uit de 70D. Een icoontje in de zoeker of een lijn op het live view-scherm geeft aan of de foto waterpas is. Het icoontje zit enigszins weggestopt in een hoek van de zoeker, maar doet zijn werk goed en is een nuttige aanvulling.
Wifi en nfc Samen met de 750D is de Canon EOS 760D de eerste instap-dslr van Canon met wifimogelijkheden. Via een Canon-app kun je je smartphone of tablet als afstandsbediening gebruiken en foto's downloaden. Ook het delen van foto's op sociale media is mogelijk. Bovendien ondersteunen de toestellen nfc, waardoor je een wifi-verbinding met
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
je smartphone kunt opzetten door de apparaten tegen elkaar te houden. De 70D heeft al beschikking over wifi, maar geen ondersteuning voor nfc. De draadloze mogelijkheden van de 760D zijn zo goed als identiek aan die van de 70D. Het enige verschil is dat de 760D niet draadloos kan samenwerken met computers via EOS Utility; de 70D kan dit wel.
Camera Canon EOS 760D Objectief EF-S 18-135mm f/3.5-5.6 IS STM Brandpunt 18mm Diafragma 5.0 Sluitertijd 1/60 ISO 100
Beeldkwaliteit De opluchting was bijna voelbaar toen Canon de nieuwe instaplijn presenteerde: eindelijk een nieuwe sensor. Sinds de komst van de EOS 550D in 2009 bleef de fabrikant de 18-megapixelsensor uit dit model hergebruiken, al dan niet met kleine aanpassingen. Dat wordt nu anders, de nieuwe instapmodellen krijgen een geheel nieuwe 24-megapixelsensor, die door Canon zelf gemaakt wordt. Fabrikanten kiezen er steeds vaker
CANON EOS 750D VS 760D
Samen met de 760D introduceerde Canon de EOS 750D. Onder de motorkap zijn de twee camera's identiek aan elkaar, maar de 750D is verpakt in de eenvoudigere behuizing die we kennen van de 700D en daarvoor. Op dit model vind je geen extra lcd op de bovenkant en geen instelwiel op de achterkant. De 750D moet het doen met vier druktoetsen. Ook heeft deze camera geen elektronische waterpas en geen oogsensor die het scherm op de achterkant uitschakelt als je door de zoeker kijkt. Tot slot zijn er een aantal softwarematige beperkingen. Zo heeft de 750D geen HDR Movie-functie en ontbreekt servoaf tijdens filmen. De adviesprijs van dit eenvoudigere model is slechts vijftig euro lager. Wat ons betreft is de EOS 760D de kleine meerprijs meer dan waard. Adviesprijs (body) â‚Ź719
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
voor om het low-passfilter weg te laten. Dat levert iets meer scherpte op, maar ook meer kans op moirĂŠpatronen bij het fotograferen van kleine details. Canon doet niet mee aan de trend en gebruikt wel een low-passfilter. De foto's zijn iets minder scherp dan camera's zonder filter, maar in de praktijk is dat nauwelijks merkbaar. De 24-megapixelsensor van de Canon EOS 760D heeft een iso-bereik van 100 tot 12.800. Een digitale boost is verstopt in het menu, waarmee het bereik uit te breiden is tot 25.600. Dit levert echter geen bruikbare resultaten op en kan dus beter vermeden worden. Ruis is tot en met iso 1600 nauwelijks waarneembaar. Bij iso 3200 wordt ruis nog redelijk in bedwang gehouden door de DIGIC 6-beeldprocessor, maar er is duidelijk minder detail in donkere partijen. Bij iso 6400 en 12.800 neemt ruis de overhand en is er veel kleurverloop te constateren. Canon zet een stap vooruit met de nieuwe sensor, de hogere resolutie gaat niet ten koste van de beeldkwaliteit. Wat ruisprestaties betreft kan de chip zich meten met de concurrerende modellen. Een van de redenen dat er werd uitgekeken naar de nieuwe sensor, was het beperkte dynamisch bereik van de vorige, verouderde sensor. Vooral de 24-megapixelsensoren van Sony (die ook worden gebruikt door Nikon) lieten die van Canon achter zich. De nieuwe 24-megapixelsensor weet geen grote inhaalslag te maken op dat gebied. Het dynamisch bereik is marginaal verbeterd, maar op lage iso-waarden behouden camera's zoals de Nikon D5500 een grote voorsprong. Dat is met name relevant als je flinke bewerkingen
13
Canon EOS 760D
uitvoert op raw-bestanden. Bij de Canon 760D treedt er dan eerder storende ruis op. Bij goed belichte foto's is het verschil in de praktijk niet erg groot.
' Fotograferen in live view is een stuk prettiger geworden' Autofocus en snelheid Naast een nieuwe sensor, heeft de Canon EOS 760D ook een moderner autofocussysteem gekregen. Het afsysteem is afkomstig uit de 70D en heeft negentien kruistype sensoren, een enorme stap vooruit ten opzichte 700D, die negen focuspunten heeft waarvan één kruistype. De camera stelt snel scherp en heeft ook weinig moeite met scherpstellen bij weinig licht. Het nieuwe systeem is ook aanzienlijk beter in het volgen van onderwerpen. Dat maakt de 760D een stuk geschikter voor sport- en actiefotografie dan de oudere instapmodellen. De EOS 760D maakt maximaal vijf foto's per seconde. Het is daarmee geen snelheidsmonster, maar het is vergelijkbaar met de concurrentie in dit segment. Fotografeer je in raw, dan is de buffer na het maken van zeven foto's vol. Werk je echter in jpg, dan kun je eindeloos door fotograferen, mits je een snelle geheugenkaart gebruikt. Dat maakt de camera prima geschikt voor snelle actie- en
sportfotografie voor wie genoegen neemt met jpg-bestanden. Tijdens filmopnames en bij gebruik van live view maakt het toestel gebruik van het Hybrid CMOS AF III-systeem, dat fasedetectiepixels op de sensor combineert met contrastdetectie. Voorganger 700D moest het nog doen met de eerste generatie van Hybrid CMOS AF, dat teleurstellende resultaten opleverde. Volgens Canon komt het nieuwe focussysteem in de buurt van het Dual Pixel AF-systeem uit de 70D en 7D Mark II, in de praktijk heeft de 760D wel iets langer nodig om scherp te stellen. Desondanks zijn de prestaties enorm verbeterd ten opzichte van zijn voorganger. Fotograferen in live view is daarmee een stuk prettiger geworden. Filmfunctie Ook de filmfunctie van de Canon EOS 760D heeft een aantal nieuwe opties gekregen. Zoals de meeste dslr's kan de camera filmen in full-hd-resolutie met 30, 25 of 24 fps. Helaas is het niet mogelijk om te filmen met 60 fps in 1080p-resolutie. Dat is alleen mogelijk in 720p. De kwaliteit van de filmbeelden is duidelijk verbeterd ten opzichte van de eerdere instapmodellen. Video's zijn scherper en beeldfouten zoals moiré zijn vrijwel niet te ontdekken. Nieuw is de Servo AF-functie, waarmee tijdens het filmen continue scherpgesteld wordt op het onderwerp. Dat werkt behoorlijk vloeiend, al lukt het niet om snel bewegende onderwerpen bij te houden. Ook nieuw is de HDR Movie-functie. In deze stand neemt de camera twee 720p-video's tegelijk op: een video is normaal belicht, de ander onderbelicht. Het resultaat is een 720p-film
met meer details in lichte delen. Helaas is deze functie verstopt in het menu als een effect en heb je bij gebruik hiervan geen volledige handmatige controle over de instellingen.
CONCLUSIE De EOS 760D is een flinke stap voorwaarts binnen de instapserie van Canon. De vernieuwde behuizing is een geweldige verbetering, die veel meer controle biedt. Ook het nieuwe autofocussysteem, dat nu gelijk is aan de EOS 70D, is een enorme vooruitgang. We hadden gehoopt dat de nieuwe 24-megapixelsensor meer verbetering zou bieden op het gebied van dynamisch bereik, op dat punt heeft Canon nog altijd een inhaalslag te maken. Dat wil echter niet zeggen dat de sensor slecht presteert. De extra pixels gaan niet ten koste van de ruisprestaties en in de praktijk maakt de 760D prima foto's. Niet alleen de behuizing, sensor en autofocus zijn opgefrist. De EOS 760D biedt tal van andere verbeteringen. Van wifi en nfc in de behuizing tot betere filmkwaliteit en snellere autofocus bij gebruik van live view. Al met al is de EOS 760D de meest vernieuwende instapdslr van Canon sinds jaren en dat kunnen we alleen maar toejuichen.
SPECIFICATIES
Adviesprijs € 769,- (body) Resolutie 24,2 megapixels Beeldsensor aps-c-cmos ISO-bereik 100-25.600 Zoeker Pentaspiegel, 95 procent weergave Scherm 3-inch lcd (1,04 miljoen beeldpunten) Scherpstelling 19-punts autofocus Snelheid 5 fps Opslag SDXC Afmetingen 131,9 x 100,9 x 77,8 mm Gewicht 565 gram (incl. accu) Filmfunctie 1080p @ 30/25/24 fps | 720p @ 60/50/30 fps Info www.canon.nl
BEOORDELING
CATEGORIE
Beeldkwaliteit Bediening
INSTAP DSLR
Snelheid
14
Behuizing Prijs/kwaliteit
PR O • TO
ARD AW
Camera Canon EOS 760D Objectief EF-S 18-135mm f/3.5-5.6 IS STM Brandpunt 135mm Diafragma 5.6 Sluitertijd 1/125 ISO 3200
D I GI F O
REVIEW
ZILVER
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
Alle prijzen incl. btw, excl. verzendkosten. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden. Avenso GmbH, Ernst-Reuter-Platz 2, 10587 Berlijn, Duitsland. Alle rechten voorbehouden. *Niet in combinatie met andere acties. Fotograaf: Marc Krause.
Al eens met een control freak samengewerkt? Beter kan niet. Beleef uw foto’s in galeriekwaliteit. Uit het fotolab voor professionals.
WhiteWall.nl
ECHTE FOTOAFDRUK OP ALU-DIBOND
bv. in formaat 30 x 20 cm al vanaf
€ 35,95 €10 tegoedbon Tegoedboncode: WW15DFP07 Bij een bestelwaarde van min. € 70, geldig tot 04.10.2015*
REVIEW
Panasonic Lumix G7
Camera Panasonic G7 Objectief Lumix 30mm f/2.8 Macro Diafragma f/2.8 Sluitertijd 1/4000 ISO 200
Betaalbare 4K-camera
PANASONIC LUMIX G7
Panasonic voorziet de Lumix G7 van veel eigenschappen uit het topmodel, de Lumix GH4. Niet alleen een 4K-filmfunctie, maar ook het DFD-autofocussysteem en de elektronische zoeker met hoge resolutie vinden hun weg naar de veel goedkopere G7. Daarmee biedt Panasonic's nieuwe mid-range-model veel waar voor je geld. TEKST EN FOTOGRAFIE JULIAN HUIJBREGTS
16
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
en opzichte van de Panasonic Lumix G6, die in 2013 op de markt kwam, is de Lumix G7 flink vernieuwd. De systeemcamera heeft niet alleen nieuwe ingewanden gekregen, ook de behuizing is aangepast. Het uiterlijk is een stuk hoekiger, de body is ook ietsje groter en zwaarder. Toch blijft het een erg compacte en lichte camera. Wifi en nfc zijn ingebouwd in de behuizing. Met een app (beschikbaar voor Android en iOS) is de camera op afstand te bedienen en kun je gemaakte foto's overzetten naar je smartphone of tablet. De Panasonic Lumix G7 is beschikbaar in een zwarte en zilverkleurige uitvoering. Persoonlijk vinden we de zwarte uitvoering mooier. De behuizing is gemaakt van kunststof en dat is bij de zilveren variant wat duidelijker zichtbaar. Prettige bediening Voor een instapmodel beschikt de Lumix G7 over opvallend uitgebreide bedieningsmogelijkheden. Op de behuizing zijn zes fysieke Fn-knoppen te vinden waar je zelf een functie aan kunt toewijzen. Op het display kun je nog eens vijf virtuele Fn-knoppen instellen. De camera is uitgerust met twee instelwieltjes, zodat je met je duim- en wijsvinger de sluitertijd en het diafragma in kunt stellen. Nieuw is de af-schakelaar aan de achterkant van de camera, waarmee je kunt kiezen tussen AF-S, AF-C of handmatige focus. Deze knop kennen we van de GH4, het is voor het eerst dat deze nu ook op de goedkopere G-serie te vinden is. Ten opzichte van de Panasonic G6 krijgt de elektronische zoeker in de Lumix G7 een flinke upgrade. De oled-evf beschikt over 2,36 miljoen beeldpunten en heeft een vergroting van 0,7x. Daarmee zijn de specificaties gelijk aan de zoeker in de GH4. De Panasonic G7 is daarnaast uitgerust met een kantelbaar 3-inch touchscreen, dat met 1,04 miljoen beeldpunten een erg scherp beeld geeft. Beeldkwaliteit Net als de andere recente Panasoniccamera's, heeft de Lumix G7 een 16-megapixelsensor met iso-bereik van 200 tot 25.600, dat is uit te breiden naar iso 100. Panasonic vertelde ons dat de sensor gebaseerd is op de chip uit de GX7. Dat is goed nieuws, want die sensor presteert een stuk beter dan de oudere variant in de Lumix G6. In de praktijk pakt dat ook goed uit, de
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
Panasonic G7 mag zich scharen bij de beste micro four thirds-camera's van het moment als het om beeldkwaliteit gaat, de beeldkwaliteit doet weinig onder voor de GH4. Tot iso 1600 is er weinig storende ruis zichtbaar. Ook op iso 3200 en 6400 krijg je nog goed bruikbare resultaten, al zie je dan wel wat meer korrel in beeld. Op de hoogste waarden van iso 12.800 en 25.600 verlies je wel veel details. Het dynamisch bereik is ook verbeterd ten opzichte van de G6. Op lage iso-waarden bevatten de raw-bestanden veel informatie in de schaduwpartijen, je kunt de foto's flink bewerken zonder dat er beeldfouten optreden. Uiteraard kan het volledige assortiment micro four thirds-objectieven gebruikt worden op de camera. Panasonic levert de G7 als kit met de compacte 14-42mm II of de 14-140mm-superzoom, maar de camera leent zich ook uitstekend voor gebruik met de kleine prime-objectieven, zoals de 30mm f/2.8 Macro OIS die we in de vorige editie aan de tand voelden en het 42,5mm f/1.7 OIS-portretobjectief, waarvan je op pagina 58 onze review leest. Snelheid en autofocus Panasonic geeft de Lumix G7 een maximale fotografeersnelheid van 8 bps. In deze stand kun je echter alleen AF-S gebruiken. Wil je dat de camera het onderwerp volgt, dan kun je fotograferen met 6 bps met behoud van AF-C (continu-autofocus). In de buffer is volgens de specificaties plaats voor zo'n 13 raw-bestanden. Fotografeer je in jpg-formaat, dan kun je 100 foto's maken op volle snelheid. Voor een camera in deze prijsklasse zijn dat respectabele waarden. De mechanische sluiter is instelbaar van 60 seconden tot 1/4000e seconde. Met de elektronische sluiter zijn snelheden van 1/16.000e tot 1 seconde mogelijk. De extra hoge
snelheden zijn handig als je bij fel zonlicht wilt fotograferen met een grote diafragmaopening, of snelle actie wilt bevriezen. De contrast-autofocus werkt net als bij andere recente Panasoniccamera's razendsnel en nauwkeurig. Ook bij weinig licht vindt de camera moeiteloos het juiste focuspunt. Met behulp van het aanraakscherm kun je het focuspunt op iedere gewenste positie plaatsen. Handig is dat je dat ook kunt doen als je door de zoeker fotografeert. Het scherm wordt dan uitgeschakeld, maar is nog altijd aanraakgevoelig. Door je vinger over het scherm te bewegen verander je de positie van het focuspunt. Net als de GH4 beschikt de Lumix G7 over Depth from Defocustechniek (DFD). Met deze techniek kan het initiĂŤle focuspunt sneller bepaald worden dan bij gebruik van traditionele contrastautofocus. De camera hoeft niet te zoeken: aan de hand van een database, het gebruikte objectief en beeldanalyse kan het scherptepunt bepaald worden. Dat zorgt voor betere prestaties bij focustracking. Het werkt echter alleen met Panasonic-objectieven. Ook is er oog- en gezichtsdetectie aanwezig, handig als je portretten maakt met een kleine scherptediepte. Je kunt zo eenvoudig en heel precies op het oog scherpstellen. Prijsrevolutie voor filmmakers De Lumix G7 is een capabele fotocamera, maar steekt echt boven het maaiveld uit als het gaat om de filmfunctie. In 2014 was Panasonic de eerste fabrikant die een betaalbare camera met 4K-filmfunctie op de markt bracht: de Lumix GH4 (adviesprijs 1499 euro). We zijn nu een jaar verder en wederom komt Panasonic met een prijsdoorbraak. Net als zijn grote broer filmt de Lumix G7 in een resolutie van 3840x2160 pixels met
17
Panasonic Lumix G7
25 of 24 fps, met een bitrate van 100 Mbps. De filmopties zijn iets minder uitgebreid dan bij de GH4. Zo ontbreekt de DCI-4Kresolutie van 4096x2160 pixels en ook de 96 fps slow-motion-functie (1080p) blijft voorbehouden aan het topmodel. Wel kun je gebruikmaken van de Cinelike V- en Cinelike D-filmprofielen en ook focus peaking, zebra's en een microfoon-ingang zijn aanwezig. Daarmee heeft de Lumix G7 veel handige opties in huis voor serieuze filmmakers. De beeldkwaliteit van de filmbeelden is er goed, beeldfouten zoals moiré zijn vrijwel niet te ontdekken. De 4K-beelden die de G7 schiet doen nauwelijks onder voor de GH4. We kunnen ons voorstellen dat veel fanatieke filmmakers die met de GH4 werken een G7 in huis halen als 'B-camera'. Een klein nadeel is dat het niet mogelijk is om te wisselen tussen PAL en NTSC. Koop je de G7 in Europa, dan krijg je een PAL-toestel met 1080p-framerates van 50 en 25 fps. In de VS en Azië wordt het NTSC-model verkocht met 60 en 30 fps. Gelukkig kun je wel op beide modellen kiezen voor 24 fps in alle resoluties. Een must voor professionele filmmakers. In 2015 verschenen er meer goedkope 4K-camera's met verwisselbare objectieven, maar wat ons betreft heeft de Lumix G7 de beste papieren in huis. Ook de Samsung NX500 en Nikon 1 J5, respectievelijk 749 en 549 euro inclusief kitlens, bieden een 4K-filmfunctie, maar hebben beperkingen. De Nikon 1 J5 filmt in 4K-resolutie met maximaal 15 fps, dat is simpelweg niet genoeg voor vloeiende opnames. Samsung's NX500 filmt wel met 30, 25 of 24 fps in 4K-resolutie, maar kampt met een flinke extra cropfactor. De camera maakt 8-megapixeluitsnede van de 28-megapixelsensor bij het filmen in 4K-resolutie waardoor de cropfactor nog eens met 1,6x toeneemt, bovenop de 1,5x cropfactor van de sensor. Prettig voor liefhebbers van teleobjectieven, maar
filmen met een flinke groothoek is vrijwel onmogelijk. Ook de Lumix G7 maakt een uitsnede bij het filmen in 4K, die is echter minder drastisch dan bij de NX500. Bovendien is het objectievenaanbod voor micro four thirds veel groter en zijn er tal van (ultra)groothoek-opties. 4K Photo Mode Niet alleen filmmakers profiteren van de 4K-filmfunctie in de Lumix G7. Panasonic legt ook veel nadruk op de 4K Photo Mode. Ook de GH4 is voorzien van deze functie, maar in de G7 zijn de mogelijkheden flink uitgebreid. In de 4K Photo Mode maakt de camera opnames met maximaal 30 fps en kun je achteraf een 'still' uitkiezen. Dat resulteert in 8-megapixelfoto's in jpgformaat. Nog altijd goed voor een afdruk op A3-formaat, maar je mist de extra bewerkingsruimte van raw-bestanden. Je hebt keuze uit drie verschillende 4K Photo Modes. In de 4K Burst-stand maakt de camera opnames zolang je de sluiterknop ingedrukt houdt. In 4K Burst S/S start en stop je de opname met een druk op de sluiterknop. Het meest interessant is de 4K Pre-Burst-optie. Activeer je deze stand, dan neemt de camera al op voordat je de sluiterknop indrukt. Dat doet de camera door continu twee seconden aan beeldmateriaal (60 foto's) in de buffer te bewaren. Zodra je op de sluiter drukt, worden de foto's van één seconde hiervoor en één seconde na dat moment opgeslagen. Handig als je een snelle actie wilt vastleggen waarbij je niet precies weet wanneer deze plaatsvindt. Je hoeft de camera niet te laten lopen en zelfs als je iets te laat bent met het indrukken van de knop, heb je alsnog de actie te pakken. In de 4K Photo Mode behoud je volledige controle over alle instellingen. Je zit niet vast aan de 16:9-verhouding, maar kunt ook kiezen uit 4:3, 3:2 en 1:1.
VOORLOPIGE CONCLUSIE Met de Lumix G7 maakt Panasonic 4K bereikbaar voor de massa. De camera kost niet eens de helft van de GH4, maar je krijgt daar wat ons betreft meer dan een 'halve' GH4 voor terug. De behuizing beschikt over veel bedieningsknoppen, veel daarvan zijn naar wens in te stellen. Zowel de elektronische zoeker als het kantelbare aanraakscherm geven erg scherp beeld dankzij hun hoge resolutie. Voor fotografen biedt de Lumix G7 een verbeterde sensor, snelle autofocus met betere tracking en hogere fotografeersnelheden. Het zijn echter vooral de 4K-filmfunctie en de 4K Photo Modes waarmee Panasonic zich onderscheidt van de concurrentie. Ondanks dat de filmfunctie iets minder uitgebreid is dan bij het topmodel, de GH4, krijg je verrassend veel geavanceerde opties en mogelijkheden voor een camera in deze prijsklasse.
SPECIFICATIES
Adviesprijs €699,95 (body) Resolutie 16 megapixels Beeldsensor 4/3 Live MOS ISO-bereik 200-25.600 (uitbreiding naar 100) Scherm 3-inch kantelbaar touchscreen (1,04 miljoen beeldpunten) Zoeker Oled-evf (2,36 miljoen beeldpunten) Scherpstelling Contrast-autofocus, Depth from Defocus Snelheid 8 fps (AF-S), 6 fps (AF-C) Opslag sdxc Afmetingen ca. 125 x 86 x 77 mm Gewicht 410 gram (incl. accu) Beeldstabilisatie Nee (in objectief) Filmfunctie 4K (25/24 fps), 1080p (50/25/24 fps)
BEOORDELING
CATEGORIE
Beeldkwaliteit Bediening Snelheid
Prijs/kwaliteit
PR O • TO
GOUD
ARD AW
Behuizing
GEAVANCEERDE CSC D I GI F O
REVIEW
BUDGET
18
WWW.DIGIFOTOPRO.NL EDITIE 2-2015
DJI RONIN M STABILIZER Een nieuw platform waarmee de manier waarop u filmt compleet zal veranderen... www.cameranu.nl/DJIRONIN Bekijk de video demo op onze website
€1559,-
OP WERKDAGEN VOOR 23:59 UUR BESTELLEN is de dag erop al in huis!