48 UUR MET DE LEICA SL
Het 48 uur Leica SL Test Drive programma biedt Leica liefhebbers de mogelijkheid om gratis 48 uur een Leica SL camera met één of meerdere objectieven uit te proberen. De doelstelling van het 48 uur Leica SL Test Drive programma is om u als nieuwe of bestaande Leica gebruiker een eerste kennismaking met het Full-Frame Leica SL Systeem te geven door er daadwerkelijk mee te fotograferen of video’s te maken in een door u zelf gekozen setting. We zijn er van overtuigd dat een 48 uur Leica SL Test Drive u verder zal enthousiasmeren en motiveren om uw huidige camera systeem te gaan upgraden, verder uit te breiden of juist als nieuwkomer in de wereld van Leica te stappen. Na het aanmelden voor de 48 uur Leica SL Test Drive neemt de door u geselecteerde Leica SL Test Drive dealer contact met u op om een specifieke datum voor de test af te spreken. Voor meer informatie en direct aanmelden: www.leicatestdrive.nl
De 48 uur Leica SL Test Drive is een initiatief van Transcontinenta B.V. Leica distributeur in Nederland | T: 0252-687555 | W: transcontinenta.nl.
WELKOM
Welkom Wat bezielt iemand om te kiezen voor het fysiek en emotioneel zware én levensgevaarlijke pad van conflictfotografie? Om antwoorden te krijgen op deze en andere vragen, gingen wij voor dit nummer onder andere langs bij Roger Waleson. Roger is van huis uit reclame- en portretfotograaf maar begaf zich drie jaar geleden op een heel ander pad: het pad van de oorlogsfotografie. Zo bezocht Roger de brandhaarden in het oosten van Oekraïne en Irak. Het resultaat: een indrukwekkend interview en al even indrukwekkende beelden. Roger was niet de enige fotograaf met wie wij spraken. Zo hadden wij ook een mooi gesprek met voormalig model en actrice Micky Hoogendijk. Vier weken voor haar overlijden gaf Gine Frankot Hoogendijk haar dochter Micky een fototoestel. Dit was in 2009. Het betekende het begin van een nieuwe en zeer succesvolle richting in het leven van Micky: fotografie. 'Die camera inspireerde me en werd de drive achter het creëren van een nieuw leven.' Gelet op de tijd van het jaar spraken we ook met fulltime professioneel fotograaf Mike Muizebelt. Mike heeft een uitgesproken passie voor reisfotografie. Zijn reis als fotograaf begon echter ooit bij macrofotografie, een liefde die hij nimmer verloochende. Met grote regelmaat keert hij terug naar de bron. Lees zijn verhaal en geniet van zijn prachtige beelden.
we op pad met de nieuwste camera's en objectieven. Zo gingen we onder andere op reis met twee kersverse objectieven van Samyang; de Samyang AF 14mm f/2.8 EF en de Samyang XP 50mm f/1.2. Laatstgenoemde omschrijven wij als een beestachtig objectief. Letterlijk én figuurlijk. Last but not least staat dit nummer natuurlijk ook weer vol met inspirerende en leerzame achtergrondverhalen.
Een uitgave van Clipboard Publishing BV Delftweg 147 2289 BD Rijswijk Nederland Tel: +31(0)15 7600.700 info@clipboard-publishing.nl www.clipboard-publishing.nl Uitgever Linda Oenema linda@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Concept en idee Jascha Vink jascha@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.771 Redactie Remco Stunnenberg Dre de Man Jasper Bol Jasper van Bladel Cees Visser Johan Elzinga Sonja van Driel Niels Devisscher redactie@thecontentgroup.nl +31(0)15-7600.707 Met dank aan Micky Hoogendijk Carola Kayen-Mouthaan Ferry Knijn Roger Waleson Scott Kelby Mike Muizebelt
Genoeg reden om door te lezen lijkt ons! Veel leesplezier.
Marketing & PR Tim Beemer marketing@clipboard-publishing.nl +31(0)15-7600.700
Redactie DIGIFOTO Pro
Traffic Manager Lindsay van Veelen traffic@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Sales Bart Arkesteijn Mitchell Koymans Janick ter Mors Jascha Vink sales@clipboard-publishing.nl +31(0)15 7600.770 Data Analist Sven de Heer Vormgeving Martijn Herremans Lloyd Troost Ron de Vos
Als vanzelfsprekend is er nog veel meer te lezen in dit nummer. Zo staan we als altijd ook stil bij het laatste nieuws uit de wereld van de fotografie en gaan
Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem Distributie Benelux Betapress BV, Gilze Imapress, Turnhout, België ISSN 2468-869X
Abonnementen Jaarabonnement Nederland (6 edities): € 29,75 Jaarabonnement Europa (6 edities): € 72,50 Losse edities: € 5,95 Prijswijzigingen voorbehouden Telefoon: 015-7600700 E-mail: abo@clipboard-publishing.nl
DIGIFOTO PRO 2
Het abonnement wordt automatisch verlengd. Opzeggen kan schriftelijk of per e-mail uiterlijk 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode. Eerder verschenen edities zijn na te bestellen via www.digifotopro.nl/nabestellen of door een e-mail te versturen naar abo@clipboard-publishing.nl.
Copyright © Clipboard Publishing Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, gekopieerd of op andere wijze worden verspreid zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.
DIGIFOTO Pro is powered by
3
AWARDS | UITLEG
Over onze reviews
Elke editie testen we diverse camera’s, objectieven en accessoires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden. We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier zoals we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen aan die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten.
Camera's
Bij onze camera-reviews geven we scores voor vijf verschillende criteria. We beoordelen camera's per categorie, de scores van een compactcamera kun je dus niet direct met die van een spiegelreflexcamera vergelijken. Ook zijn beoordelingen tijdgebonden. Je kunt camera's van nu immers moeilijk vergelijken met camera's van een paar jaar geleden.
Awards
Wij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of camera, de ene persoon zal bijvoorbeeld snelheid belangrijker vinden dan een ander. Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm van één van onderstaande awards.
BRONS
Beeldkwaliteit
De score voor de beeldkwaliteit beoordelen we aan de hand van de ruisprestaties, het dynamisch bereik en de kleurweergave van de camera.
Bediening
Bij de bediening beoordelen we niet alleen de ergonomie, maar ook de menustructuur van de camera.
Snelheid
ZILVER
Objectieven
De beoordeling van objectieven lijkt op die van camera's, maar we gebruiken hiervoor een aantal andere criteria.
Onder snelheid valt het autofocussysteem, maar ook de tijd die de camera nodig heeft om foto’s weg te schrijven.
Scherpte
Behuizing
scherpte. Bij zoomobjectieven
Alle objectieven testen we op
brandpuntsafstanden.
Prijs/kwaliteit
Onder vervormingen rekenen
Categorieën
Camera’s delen we in onderstaande (sub) categorieën in. De scores en de awards zijn alleen onderling te vergelijken bij camera’s in dezelfde subcategorie. Krijgt een compactcamera van ons een Goud Award, dan wil dat niet zeggen dat deze camera even goed presteert als een spiegelreflexcamera met diezelfde award.
Spiegelreflexcamera’s (dslr) • Instap • Geavanceerd • Professioneel
Compacte systeemcamera’s (CSC) • Instap • Geavanceerd • High-end
DIGIFOTO PRO 2
Vervormingen we zaken zoals chromatische aberratie, vignettering, vertekening en flare. Een hoge score betekent bijvoorbeeld dat het objectief weinig vervormingen heeft.
Autofocus We kijken niet alleen naar de snelheid van de autofocus, ook de geluidsproductie en de nauwkeurigheid nemen we mee in de beoordeling.
Behuizing Steekt het objectief degelijk in elkaar, zijn er bijvoorbeeld stof- en regenafdichtingen?
Prijs/kwaliteit Komen de prestaties van het objectief ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
Een product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.
Zilver
Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.
Goud
Weet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.
Platina PLATINA PLAATTTIINA
kijken we naar diverse
Bij de beoordeling van de behuizing kijken we naar de bouwkwaliteit, maar ook het lcd en de zoeker nemen we in ogenschouw.
Komen de prestaties van de camera ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
GOUD
Brons
Voor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.
Onderscheidingen
Sommige producten hebben een opvallende eigenschap, zeer goede prijs-kwaliteitverhouding of steken boven de rest uit dankzij hun ontwerp. Hiervoor delen we de volgende onderscheidingen uit. Deze kunnen ook gecombineerd worden met een award.
Innovatief
Hebben fabrikanten lef en komen ze met nieuwe technieken of toepassingen? Dan kunnen ze een innovatie award verwachten!
Budget
Is het product vriendelijk voor je portemonnee, dan krijgt het een budget award mee.
Design
Niets zo persoonlijk als smaak, maar voor een bovengemiddelde aandacht voor het ontwerp kennen we een design award toe.
5
INHOUD
Mike Muizebelt 30
Professional natuurfotograaf op macroniveau
Reviews 12 Objectief: Sigma ART 14-24 mm f/2.8
Hoe korter, hoe beter
24 Camera: Fujifilm X-H1
Prettig anders
28 Objectief: Samyang XP 50mm f/1.2 Premium Canon AE
Een beestachtig objectief!
52 Objectief: Canon 85mm f/1.4L IS USM
85mm f/1.4 voor nachtelijke portretten
62 Objectief: Samyang AF 14mm f/2.8 EF
Een primeur om trots op te zijn
Interviews 30 Mike Muizebelt
Professional natuurfotograaf
66 Roger Waleson
Schokkend: fotograaf in conflictgebieden
102 Micky Hoogendijk
Van deze kant hadden wij haar nog niet gezien‌
DIGIFOTO PRO 2
24
Review: Fujifilm X-H1 Prettig anders
7
Exclusief aangeboden door SIGMA Benelux B.V. Actie geldig van 21 maart 2018 tot en met 24 juni 2018. Druk- en zetwijzigingen voorbehouden. Bezoek de actiewebsite www.sigmaspringsavers.com voor de voorwaarden.
INHOUD
Achtergrond 16 44
Iconische foto
Wat is de meest iconische foto van de afgelopen decennia?
Reisverslag
Fotowedstrijdwinnaar Niels Devisscher op reis naar Spitsbergen
110 Ferry Knijn
44
120 Fotografie Agenda
Fotowedstrijdwinnaar Niels Devisscher brengt zijn ervaring in beeld
Van muziekproducer tot fotograaf
Reisverslag: Spitsbergen
Deze fotografi e-evenementen mag je niet missen!
Techniek 36
Reportageflitser
Met welke sluitertijd kun je bewegingsonscherpte creëren of voorkomen?
16
Tutorials 56 82
Hemelse trucs
Workshop luchten repareren
In het donker
Zo maak je een nachtelijke regenbui in Photoshop
102
36
Boeken 98
98
Peter van Heulen
Glamour- en naaktfotografi e
Lezen
De beste boeken over fotografi e voor jou geselecteerd
Fotowedstrijd 80 90 92
66
Roger Waleson
Schokkend: fotograaf in conflictgebieden
12
Dit is de winnaar
De winnaar van onze fotowedstrijd onthult zijn geheimen.
Fotowedstrijd!
Je kans op eeuwige roem!
Photomaster 2018
Winnaar van de Europese portfoliowedstrijd Fotowedstrijd.eu
DIGIFOTO PRO 2
80 92
Winnaar
De winnaar van onze fotowedstrijd
NIEUWS
Dit fotonieuws mag je niet missen De cameramerken en -fabrikanten hebben de afgelopen tijd niet stilgezeten. Op de redactie werden wij overspoeld door berichten over nieuwe en geüpdatet producten. De belangrijkste nieuwsberichten zetten wij hier voor je op een rij. TEKST REDACTIE
PANASONIC LUMIX DC-GX9 De Panasonic DMC-GX8 heeft een opvolger: de Panasonic Lumix DC-GX9 systeemcamera. Om een hogere scherpte te bereiken, is de opvolger ontdaan van het low-pass filter van de Panasonic DMC-GX8.
Daarnaast biedt de Panasonic Lumix DC-GX9 nieuwe 4K-fotofuncties en de mogelijkheid van focus bracketing. De wezenlijke verschillen tussen de nieuwe Panasonic Lumix DMC-GX9 en de al uit 2015 stammende Lumix DMC-GX8 zitten hem volgens de fabrikant in de beeldkwaliteit en de praktische details. De Panasonic Lumix DMC-GX9 heeft de bekende MicroFourThirds 20 megapixel live mos-sensor, focus stacking en post-focus scherpstelling en ook 4K-video is weer present. De weather sealing van de Panasonic Lumix DMC-GX8 is echter verdwenen. De 80 graden kantelbare zoeker heeft meer pixels gekregen, net als het beeldscherm achterop. Dat touchscreen kan alleen niet meer alle kanten op draaien, maar kantelt maximaal 90 graden omhoog en 45 graden naar beneden. De Panasonic Lumix DMC-GX9 is sinds eind maart leverbaar. De prijzen beginnen bij € 899,- voor de losse body.
Info www.panasonic.com
ARLES, EEN STIJLVOLLE AKTENTAS, SPECIAAL VOOR JOUW OLYMPUS PEN-F Olympus introduceerde recent de "ARLES": een leren tas in de vorm van een stevige stijlvolle aktentas die ruimte biedt voor maar liefst twee Olympus PEN-F camerahuizen, maximaal drie objectieven en een kleine laptop. Dit nieuwe product kwam in zeer nauwe samenwerking met de vooraanstaande Franse tassenfabrikant Bleu de Chauffe tot stand. Eerder al ontwierp Olympus samen met Bleu de Chauffe een reeks exclusieve accessoires. Bleu de Chauffe staat bekend om de hoogwaardige kwaliteit en het
10
strakke ontwerp van hun producten. Alle producten van Bleu de Chauffe zijn in Frankrijk met de hand gemaakt van het fijnste leer, geverfd met plantaardige kleurstoffen. De Arles is 40 cm breed, 27 cm hoog en 13 cm diep. De prijzen beginnen bij € 589,-. Info www.olympus.com
DIGIFOTO PRO 2
FUJIFILM VOEGT FUJINON TELEOBJECTIEF TOE AAN LIJN VAN GF-OBJECTIEVEN Fujifilm voegde recent het FUJINON GF250mmF4 R LM OIS WR-teleobjectief toe aan zijn lijn van GF-objectieven voor het GFX Medium Format-systeem (43.8x32.9mm). Daarnaast kwam er ook een teleconverter beschikbaar. De FUJINON GF1.4x TC WR. Dit nieuwe teleobjectief en de converter zijn vanaf mei beschikbaar. Dankzij de introductie van dit nieuwe teleobjectief worden de mogelijkheden om te fotograferen met het GFX Medium Format-systeem aanzienlijk vergroot. De meest belangrijke brandpuntsafstanden voor fotografische doeleinden worden nu door middel van de komst van dit teleobjectief ondervangen. Tegelijkertijd met de lancering van dit objectief en de teleconverter worden er ook een tweetal macrotussenringen geïntroduceerd. De MCEX-18G WR en de MCEX-45G WR. Door de komst van deze tussenringen wordt macrofotografie voor een grotere groep GFX-fotografen eenvoudiger bereikbaar. Hierdoor wordt het fotograferen met het GFX Medium Format-systeem nog interessanter. Er is nog meer goed nieuws voor fotografen die werken met de Fujifilm GFX 50s-camera. Voor
dit systeem brengt Fujifilm in mei ook een firmware-update uit. De update brengt verbeteringen met zich mee en enkele zeer interessante nieuwe functies. De GF-objectieven van Fujifilm bieden superieure optische prestaties. Kenmerkend is de hoge detail- en rijke kleur- en toonweergave. De GF250mmF4 biedt een uitermate hoge beeldkwaliteit in combinatie met een Medium Format-sensor die ongeveer 1.7x meer oppervlakte heeft dan het traditionele 35mm beeldformaat. De Fujifilm GFX 50s is de eerste digitale Medium Format systeemcamera van Fujifilm. Een camera die ondertussen gebruikt wordt door vele fotografen waaronder veel professionals, maar ook door fotografen die fotografie een warm hart toedragen. Voor deze fotografen is er nog meer goed nieuws.
Voor dit systeem brengt Fujifilm in mei ook een firmware-update uit. De update brengt verbeteringen met zich mee en enkele zeer interessante nieuwe functies. Info www.fujifilm.eu/nl
MINDSHIFT BACKLIGHT NU OOK IN EEN 18L VARIANT
We kenden al de MindShift Backlight 26 en -36 liter maar recent introduceerde MindShift Gear ook een 18 liter versie van deze populaire en zeer comfortabele MindShift BackLight-serie. Het kleinere broertje van de twee eerder geïntroduceerde Backlights is een lichtgewichtrugzak die van alle gemakken is voorzien. Niet voor niets borduurt deze variant voort op MindShift’s streven om het leven van de outdoorfotograaf zo comfortabel mogelijk te maken. Evenals zijn grotere broers is de BackLight 18L ontworpen met het oog op comfort. Zo zorgt het luchtkanaal op het achterpaneel voor maximaal comfort. Het heeft een grote gevoerde heupgordel om zware
DIGIFOTO PRO 2
spullen te dragen en een voorgevormd rugpaneel voor extra lendensteun. Kortom, een prettige metgezel voor veeleisende outdoorfotografen. De MindShift BackLight 18L is er in twee kleuren: Charcoal en Woodland Green. Vanaf eind april is deze tas verkrijgbaar. De adviesverkooprijs voor de MindShift BackLight 18L bedraagt € 199,99 incl. btw. Info www.mindshiftgear.com www.transcontinenta.nl
11
REVIEW | SIGMA ART 14-24MM F/2.8
Hoe korter, hoe beter
Sigma ART 14-24mm f/2.8 Sigma heeft met de serie ART-objectieven een naam hoog te houden. De 50mm en de 85mm zijn van zeer grote kwaliteit en hebben het beeld van Sigma enorm verbeterd. De nieuwe CEO en eigenaar van Sigma lijkt vastbesloten op deze lijn verder te gaan. Maar een 14-24mm f/2.8 is een uiterst gecompliceerd objectief. Zou het goed genoeg zijn voor de ART-serie? TEKST EN FOTOGRAFIE DRÉ DE MAN
Als het gaat om supergroothoekzooms heeft Sigma een lange geschiedenis. Al voor de digitale tijdperk had Sigma een 12-24mm f/4.5-5.6 die lange tijd de grootboek was met de kortste brandpuntsafstand voor full frame, nu ja, kleinbeeld. Alleen fisheyes hadden
een kortere brandpuntsafstand, maar die zijn uiteraard niet vergelijkbaar. Als je in die tijd een echte supergroothoek wilde dan was de Sigma vrijwel de enige mogelijkheid. De eerste digitale camera’s waren APS-C, dus ook daar was de Sigma een welkome
aanvulling. Daarna kwamen steeds meer objectieven van andere merken in dit bereik en met de komst van fullframe werden de ‘oude’ supergroothoeken weer bruikbaar. Digitaal stelde al snel hogere eisen dan film. Nikon was de eerste die met een zeer goed objectief
BRANDPUNT 20MM | SLUITERTIJD 1/30S | DIAFRAGMA F/4,0 | ISO 3200
12
DIGIFOTO PRO 2
BRANDPUNT 14MM | SLUITERTIJD 1/40S | DIAFRAGMA F/7,1 | ISO 100
in dit bereik kwam (ook een 14-24mm f/2.8), pas na zeven jaar kwam Tamron en onlangs voegden Canon en Sony zich bij de illustere groep. De oude 12-24mm van Sigma bleef (in een iets aangepaste versie) in de handel, maar na een aantal jaar werd het tijd voor Sigma om een echt nieuwe versie te ontwikkelen. Dat werd een 12-24mm f/4 ART. Tijdens de ontwikkeling daarvan zagen de ontwerpers echter nog mogelijkheden voor een lichtsterkere maar iets langere versie. Kortom: nu heeft de oude 12-24mm twee
dat is in de praktijk vaak belangrijker. In combinatie met een standaardzoom heb je een mooi groothoekbereik voor reportages en de bijbehorende lichtsterkte. De Sigma heeft geen stabilisatie (dat zien we verder alleen bij Tamron), maar dat is meestal ook niet nodig bij een supergroothoek. Bij de sluitertijden waarmee uit de hand gefotografeerd kan worden zit je vaak al op of onder de grens voor het voorkomen van bewegingsonscherpte door beweging van het onderwerp, personen en bij landschappen gebruik je vaak een statief.
'Bij de kortste brandpuntsafstand scoort de 14-24mm meteen heel goed'
Een lichtsterke supergroothoekzoom is bijzonder moeilijk om te ontwerpen. Nikon moest indertijd voor hun 14-24mm f/2.8 de coating-technologie vernieuwen en nanocoating toepassen om de bouw van het objectief mogelijk te maken. Sigma moest hun technologie om asferische lenzen te maken aanpassen. Zo ontstond de grootse asferische lens in een soortgelijk objectief, aldus Sigma. De Canon 11-24mm f/4 heeft ook al een asferische concave meniscus met een doorsnede van 87mm, dus kennelijk is die bij Sigma nĂłg groter (zie doorsnede). Ondanks dat asferische element zijn er maar liefst vijf sterk concave meniscuslenzen aan het begin. Het lijkt me wel dat het belangrijk is om krassen op dat eerste element te voorkomen, want het is ongetwijfeld een heel duur stuk glas. Mechanisch maakt het objectief een uitstekende indruk: de zoombeweging is heel mooi gedempt en de
opvolgers. De 14-24/2.8 is niet zo extreem kort als 12-24mm, maar 14mm is eigenlijk ook al een heel korte brandpuntsafstand. Die twee mm maken wel een flink verschil qua beeld, maar het is de vraag of je 12 en 13mm zo vaak zult gebruiken. Je krijgt in toenemende mate te maken met vallende lijnen en perspectivische overdrijvingen en die kunnen erg storend zijn. Het voordeel van 14mm is dat de lichtsterkte tot f/2.8 kon worden opgevoerd (de andere Sigma, Canon en Sony houden het op f/4) en
DIGIFOTO PRO 2
behuizing is zowel stevig als mooi. De scherpstelling is niet zo snel als de Nikon, maar nog steeds snel. Het gewicht van het objectief is vrij fors: 1150 g. Daarin verschilt het niet van de andere Sigma Art-objectieven. Het is echter goed te hanteren. De MTF’s van Sigma suggereren dat de prestaties van het objectief heel erg goed zouden zijn, zowel bij 14mm als bij 24mm. Snel naar de labresultaten dus.
13
REVIEW | SIGMA ART 14-24MM F/2.8
Labtest We beginnen bij de kortste – en bij een groothoekzoom vaak slechtste – brandpuntsafstand. Daar scoort de 14-24mm meteen heel goed. Scherpte en microcontrast zijn in het centrum en aan de rand heel goed en in de hoeken goed. Diafragmeren tot f/5.6 verbetert ook de hoeken en laat uitstekende scherptewaarden zien over het gehele beeldveld. Het micro-contrast zou nog iets hoger kunnen naar mijn smaak. Wel blijkt de kortste brandpuntsafstand net wat langer te zijn. Bij ca. 20mm hetzelfde beeld maar dan
heeft het objectief wat meer tijd nodig. Toch zien we ook hier een zeer goede score. Zoals te verwachten viel op basis van de erg goede score bij 14mm, doet het objectief het bij 24mm net wat minder goed, maar dat verschil is niet belangrijk. De hoeken zijn qua scherpte en micro-contrast bij f/8 optimaal maar bij f/5,6 ook al heel goed, scherpte is weer beter dan het micro-contrast. De vertekening is zeer gering en ook de overstraling en reflectie en vignettering blijft duidelijk binnen de perken. Ook coma is verwaarloosbaar.
Conclusie
Goede tot zeer goede supergroothoekzoom met zeer goede prestaties in het supergroothoekbereik. Het microcontrast zou wat hoger kunnen zijn maar is nog steeds goed. Mooie aanvulling, vooral voor Canon en Sony, waar deze combinatie van lichtsterkte en brandpuntsafstanden ontbreekt.
Specificaties
Adviesprijs € 1599,Diafragma f/2,8 Minimale scherpstelafstand 26-28 cm Opbouw 17/11 Gewicht 1.150 g Info www.sigmabenelux.com
Beoordeling
Beeldkwaliteit Bediening Behuizing Prijs / kwaliteit
GOUD
CATEGORIE
OBJECTIEF
'Ondanks dat asferische element zijn er maar liefst vijf sterk concave menisci aan het begin'
Voor een uitgebreide uitleg over de grafiek zie pagina 122 of www.digifotopro.nl/digifoto-lab
14
DIGIFOTO PRO 2
TOT €1000,RETOUR BIJ AANKOOP Op geselecteerde Sony camera’s en objectieven
€200,- Cashback op de α7R II De meest geavanceerde systeemcamera met full-frame-sensoren, hoge resolutie en groot dynamisch bereik. Kijk voor meer informatie op: fotokonijnenberg.nl/sony
ACHTERGROND | ICONS
‘Het Napalmmeisje’ (Nick Ut, 1972)
The making of an icon Welke foto is de meest iconische ooit? De kwestie is even interessant als schier onmogelijk te beantwoorden. Zo mogelijk eenvoudiger te duiden is aan welke voorwaarden is voldaan voordat we een beeld als symbool van een tijd of gebeurtenis in het pantheon van de fotografie bijzetten. TEKST CEES VISSER
Lezers dezes – fotografieliefhebbers van het eerste uur - hebben zichzelf de vraag gesteld: welke wereldberoemde foto’s ken ik? En welke van die foto’s bestempel ik als iconisch? Wacht eens: wat is iconisch eigenlijk? Om met de laatste vraag te beginnen: iconisch betekent zoiets als ‘beeldend van aard’, ‘beeldbepalend’ of ‘een symbool vormend’. Aardig in dit verband: de mens beschikt over het iconische geheugen, ons beeldgeheugen,
16
dat weliswaar een grote capaciteit heeft maar van zeer korte duur is. Beelden passeren het geestesoog. Iconische foto’s? De maanlanding in 1969, gemaakt door Edwin 'Buzz' Aldrin en waarop zichtbaar een 'wandelende' Neil Armstrong. Of ‘The Kiss’, een foto van Alfred Eisenstaedt op Times Square in New York in het bevrijdingsjaar 1945? Of die andere kus, ‘Kiss by the Hôtel de Ville’,
in scène gezet en geschoten in Parijs door Robert Doisneau? Het portret van Che Guevara (1960, Alberto Korda), de tong van Albert Einstein (1951, Arthur Sasse) of Winston Churchill zonder zijn panacee (1941, Yousuf Karsh)? Meer drama dan: Robert Capa die in 1936 ‘De Vallende Soldaat’ fotografeert of Nick Ut die in 1972 ‘Het Napalmmeisje’ voor zijn lens krijgt. Nog heftiger: de executie van Nguyen Van Lem, in 1968 vastgelegd door Eddie
DIGIFOTO PRO 2
‘De Vallende Soldaat’ (Robert Capa, 1936).
De van foto van Jeff Widener uit 1989, waarop is te zien hoe een demonstrant in zijn eentje een colonne tanks tot stilstand brengt
‘De Vallende Soldaat’ (Robert Capa, 1936)
DIGIFOTO PRO 2
17
ACHTERGROND | ICONS
De executie van Nguyen Van Lem (Eddie Adams, 1968)
Adams. Of misschien wel – hoe decadent – ‘Sie Kommen!’ (1981), de spetterende foto van vier Deutsche Damen van Helmut Newton? Keuze genoeg. Bij het opsommen van bovenstaande foto’s tekent zich een gemene deler af: het jaartal. Of beter, de foto’s zijn decennia en halve eeuwen geleden tot stand gekomen. Dat is natuurlijk niet raar, want om ‘beeldbepalend’ te worden, is tijd nodig.
18
En dat is een eerste voorwaarde: een foto die als iconisch doorgaat, heeft de toets der tijd doorstaan, als een muzieknummer dat met het voorbijtrekken van generaties populair blijft en uitgroeit tot een evergreen. Kijkend naar de foto’s leert ook dat een iconische foto niet per se esthetisch hoeft te zijn of een zekere schoonheid moet hebben. Wel doen ze wat met de zintuigen – een eigenschap van alle grote kunst. Een goede foto beroert, maakt indruk, verandert je
waarneming, zo je wilt. Je blik is na het zien van de foto in kwestie voor altijd beïnvloedt. Nogmaals, waarom groeit de ene foto wel uit tot een icoon en de andere niet? Inhoudelijk – in de zin dat het onderwerp schijnbaar niet uitmaakt - valt er weinig over te zeggen. Wat je wel kan zeggen, is dat er een iconische foto ‘profiteert’ van een combinatie van factoren. De geschiedenis van de fotografie mag dan
DIGIFOTO PRO 2
aan het licht brengen dat een icoon zich niet laat voorspellen, er zijn wel ingrediënten nodig die de mate van waarschijnlijkheid toe laten nemen dat een beeld doordringt tot het collectieve geheugen. Die ingrediënten (of combinatie van een van de volgende vijf factoren) zijn:
Eenvoud Een aspect van een iconische foto is eenvoud. Veel iconische beelden zijn rechttoe rechtaan
DIGIFOTO PRO 2
en geven een directe helderheid prijs. Hieraan gekoppeld is symboliek: bij het zien van het beeld springt onmiddellijk de symboliek in het oog. Een goed voorbeeld is de foto die Jeff Widener in 1989 in een straat bij het Plein van de Hemelse Vrede in Peking (Beijing) maakte. Te zien is een demonstrant – hij heeft iets weg van een kantoorklerk - die tijdens het studentenprotest in zijn eentje een colonne tanks tot stilstand brengt. De man, die de bijnaam Tank Man
‘Alles valt of staat met timing, zo ook voor de foto die wil uitgroeien tot een icoon’ 19
ACHTERGROND | ICONS
‘Hoe vaker het beeld in media over een lange periode opduikt, hoe groter de kans dat het beeld op enig moment als ‘iconisch’ doorgaat’ In de eerste plaats in de zin van de kracht van herhaling. Hoe vaker het beeld in media over een lange periode opduikt, hoe groter de kans dat het beeld op enig moment als ‘iconisch’ doorgaat. Met herhaling wordt ook bedoeld dat het beeld, of beter de compositie, zich herhaalt. De ene foto die herinnert aan een andere foto omdat ze een gelijkenis vertonen.
Het portret van Bibi Aisha, het Afghaanse meisje dat zwaar werd verminkt nadat ze bij haar man was weggelopen. (Jodi Bieber, 2010)
kreeg en tot op de dag van vandaag anoniem is gebleven, is het internationaal symbool voor de protesten geworden.
de oorlog te blijven steunen, zwaar op de proef stelde. Genoemde foto’s genieten een iconische status omdat ze bijdroegen aan het afsluiten van een tijdperk, of zo je wilt een nieuw tijdperk inluidden.
Timing Alles valt of staat met timing, zo ook voor de foto die wil uitgroeien tot een icoon. Die ene foto op dat moment doet mogelijk niets, terwijl dezelfde foto op een ander moment een wereld van verschil had gemaakt. Dat gezegd hebbende: je zult het nooit weten. Maar de termen die zich hier opdringen zijn urgentie, actualiteit en duiding. Een foto die een tijdperk vangt, is het al genoemde beeld waarop Nguyen Ngoc Loan, hoofd van de Zuid-Vietnamese nationale politie, een verdacht Vietconglid op straat executeert. Een beeld dat, net als de foto van ‘Het napalmmeisje’, de discussie op gang bracht wat de VS in Vietnam te zoeken had en het moraal om
20
Wat hierbij essentieel is, is de manier waarop belangwekkende en gerenommeerde media het beeld ‘promoten’. Beelden die het tot ons collectief geheugen schopten, prijkten ooit eerst wel op de covers van National Geographic, Time Magazine, Life Magazine of Rolling Stone. Of speelden een hoofdrol in de World Press Photocompetitie die gelet op haar gezag en reputatie van een niet te onderschatten impact op de status van foto’s heeft. Pas dan belandt een beeld op de radar van een miljoenenpubliek, begint te leven en kan de metamorfose ondergaan. 3
Herhaling
Herhaling heeft hier twee betekenissen.
Dat is er bijvoorbeeld aan de hand met de foto van de 17-jarige Sharbat Gula, het Afghaanse meisje met de betoverend groene ogen, in 1980 geschoten door Steve McCurry. Dat beeld ‘herhaalde zich’ in 2010 toen de Zuid-Afrikaanse fotografe Jodi Bieber het portret maakte van de dan 18-jarige Bibi Aisha. Het Afghaans meisje werd zwaar verminkt nadat ze - het zijn de dagen van het Talibanregime - bij haar man (aan wie ze was uitgehuwelijkt) was weggelopen. Wrang is dat het eerste beeld er een vol schoonheid is, terwijl het tweede beeld gruwelijk is (het meisje mist haar neus). Tenminste, op het eerste gezicht. Sharbat Gula’s ogen mogen de kijker dan indringend aankijken, zij stond wel symbool (!) voor de ellende van de Afghaanse Oorlog (1979-1989). Het symbool waarvoor Bibi Aisha staat, mag duidelijk zijn. Overigens maakt Aisha het inmiddels goed; ze onderging succesvol een serie corrigerende operaties, woont nu in de VS bij een adoptiegezin en studeert Engels en wiskunde. 4
Metaforisch
Dit is een ingewikkelde. Metaforisch betekent zoveel als een enkel beeld dat voor een groter geheel staat. Een foto dat een universele dimensie uitbeeldt. Om dit te illustreren, is het beeld van Barack Obama, dat opdook tijdens diens verkiezingscampagne in 2008,
DIGIFOTO PRO 2