DIGIFOTOPRO.NL
NUMMER 3
2013
PRIJS 5,95
Review
CANON EOS 70D Grote stappen vooruit
Expert Leon Baas
MACRO FOTOGRAFIE
SPECIAL
DOCUMENTAIRE FOTOGRAFIE
Bijzondere foto’s uit Burundi, Congo en Mozambique
De Specialist: Martijn Rooze
VLIEGTUIGFOTOGRAFIE tot kunst verheven
Ricoh GR en Sony RX100 II
FOTO: MAURITS BOS
PATENTEN
Kijken in de toekomt van de camera-industrie
DE NIEUWE FOTOGRAAF Hoe financier je een fotoproject anno 2013?
NUMMER 3/2013
SERIEUZE COMPACTS
BP
DIGIFOTO PRO IS EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD PUBLISHING
Test nu gratis onze fotodruk in topkwaliteit
Je foto ingelijst
Advertentie
Foto op dibond v.a. 20,- € nú gratis*
Foto op canvas v.a. 19,- € nú gratis*
! O D A K € 20 20,- € korting op iedere fotovergroting bij posterXXL. Actie alléén online via webadres:
Bestel GRATIS* de volgende testproducten online:
www.posterXXL.nl/kado20
Met kortingscode: KADO2020
*Prijzen incl.BTW , excl. verz.kosten. Actie t/m 31.12.2013. Max 1 code per bestelling verzilverbaar vóór afrekenen, geen restitutie achteraf.
Fotocanvas | Alu-Dibond | Fotoposter | Acrylglas
20 €
welkom
Welkom, Julian Huijbregts Hoofdredacteur julian@clipboard-publishing.nl
Fotografie is eigenlijk een raar begrip. Of je nu landschappen, portretten, sport, insecten, baby’s, eten, oorlogen, je vakantie of wat dan ook vastlegt met je camera: het valt allemaal onder dezelfde noemer ‘fotografie’. Verreweg de meeste fotografen beperken zich niet tot één onderwerp of vakgebied en waarom zou je ook? Als je verdienstelijke portretten kunt schieten dan weet je waarschijnlijk ook wel raad met een bruids- of bedrijfsreportage. Toch zijn ze er, fotografen die zich compleet vastbijten op één klein onderwerp en daar al hun tijd aan spenderen. De kans is groot dat ze dat niet vanuit commercieel oogpunt doen, maar juist vanuit een interesse of voorliefde voor wat ze fotograferen. Vaak gaat dat gepaard met uitgebreide kennis over het onderwerp. Deze combinatie van inzet, betrokkenheid en diepgaande kennis kenmerkt de echte specialist. Een perfect voorbeeld is vliegtuigfotograaf Martijn Rooze, beter bekend onder zijn nickname nustyR. Wij (en vele anderen) volgen zijn werk al jaren met veel bewondering op DutchPhotoZone.com. Vliegtuigspotters vind je bij bosjes langs de start- en landingsbanen van Schiphol, maar foto’s zoals Martijn ze maakt zijn zeldzaam. Geen registrerende kiekjes van ‘rugnummers’, maar abstracte beelden van vliegtuigen omgeven door fraaie meteorologische fenomenen, waar je mogelijk nog nooit van hebt gehoord. Geen gelukstreffers, maar een heel portfolio vol: het werk van een echte specialist. Dat soort specialisten willen we graag vaker zien en laten zien. We hebben er een nieuwe rubriek voor in het leven geroepen. Op pagina 120 zie je het eerste resultaat, met nustyR in de schijnwerpers. Dan begrijp je meteen wat ik bedoel. We nemen ons voor om je de komende tijd in iedere editie te verrassen met uniek werk van een tot in de puntjes gespecialiseerde fotograaf. Daarmee bedoelen we niet zozeer brede thema’s als landschaps- of portretfotografie, maar juist de wat minder voor de hand liggende onderwerpen of technieken. We hebben er een aantal op het oog, maar voor het vinden van dergelijke specialisten schakel ik ook graag jouw hulp in. Schiet je bij het lezen van dit stukje gelijk een naam te binnen? Voel jij je zelf aangesproken? Stuur dan gerust een mailtje! Heb je niet zozeer een naam in gedachten, maar wil je wel je steentje bijdragen aan DIGIFOTO Pro? Dan wil ik je graag wijzen op ons lezersonderzoek. Op onze website staat een vragenlijst voor je klaar waarin je aan kunt geven wat je waardeert, wat je mist of wat er beter kan. Jouw eerlijke mening horen we graag!
Julian Huijbregts
g
Blijf op de hoogte via Google+ www.digifotopro.nl/google+
f
Volg ons op Facebook www.facebook.com/DIGIFOTOPro
t
Leef met ons mee op Twitter www.twitter.com/dfpro
Uitleg
Over onze reviews
Elke editie testen we diverse camera’s, objectieven en accessoires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden.
Bediening
Bij de bediening beoordelen we niet alleen de ergonomie, maar ook de menustructuur van de camera.
Onder snelheid valt het autofocussysteem, maar ook de tijd die de camera nodig heeft om foto’s weg te schrijven.
Behuizing
Bij de beoordeling van de behuizing kijken we naar de bouwkwaliteit, maar ook het lcd en de zoeker nemen we in beschouwing.
D I GI F O
Brons
Een product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.
Zilver
ZILVER
Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.
PR O • TO
Goud
Komen de prestaties van de camera ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
Categorieën
Camera’s delen we in onderstaande (sub) categorieën in. De scores en de awards zijn alleen onderling te vergelijken bij camera’s in dezelfde subcategorie. Krijgt een compactcamera van ons een Goud Award, dan wil dat niet zeggen dat deze camera even goed presteert als een spiegelreflex met diezelfde award.
spiegelreflexcamera’s (dslr)
GOUD
PR O • TO
PLATINA
Instap Geavanceerd Professioneel
Compacte systeemcamera’s (CSC) Instap Geavanceerd High-end
Objectieven
De beoordeling van objectieven lijkt op die van camera's, maar we gebruiken hiervoor een aantal andere criteria. Scherpte Alle objectieven testen we op scherpte. Bij zoomobjectieven kijken we naar diverse brandpuntsafstanden.
Autofocus We kijken niet alleen naar de snelheid van de autofocus, ook de geluidsproductie en de nauwkeurigheid nemen we mee in de beoordeling.
Vervormingen Onder vervormingen rekenen we zaken zoals chromatische aberratie, vignettering, vertekening en flare. Een hoge score betekent dat het objectief weinig vervormingen heeft.
Behuizing Steekt het objectief degelijk in elkaar, zijn er bijvoorbeeld stof- en regenafdichtingen?
4
PR O • TO
ARD AW
Snelheid
BRONS
ARD AW
De score voor de beeldkwaliteit beoordelen we aan de hand van de ruisprestaties, het dynamisch bereik en de kleurweergave van de camera.
Prijs/kwaliteit
D I GI F O
Beeldkwaliteit
PR O • TO
ARD AW
Bij onze camera-reviews geven we scores voor vijf verschillende criteria. We beoordelen camera's per categorie, de scores van een compactcamera kun je dus niet direct met die van een spiegelreflex vergelijken. Ook zijn beoordelingen tijdsgebonden. Je kunt camera's van nu immers moeilijk vergelijken met camera's van een paar jaar geleden.
Wij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of camera, de ene persoon zal bijvoorbeeld snelheid belangrijker vinden dan de andere persoon. Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm van één van onderstaande awards.
ARD AW
Camera's
Awards
D I GI F O
We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier zoals we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen op, die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we ook onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten.
D I GI F O
awards
Prijs/kwaliteit Komen de prestaties van het objectief ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
Weet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.
Platina
Voor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.
Onderscheidingen
Sommige producten hebben een opvallende eigenschap, zeer goede prijs-kwaliteitverhouding of steken boven de rest uit dankzij hun ontwerp. Hiervoor delen we de volgende onderscheidingen uit. Deze kunnen ook gecombineerd worden met een award. Innovatief
INNOVATIEF
Heeft een fabrikant lef en komen ze met nieuwe technieken of toepassingen? Dan kunnen ze een innovatie-award verwachten! Budget
BUDGET
Is het product vriendelijk voor je portemonnee, dan krijgt het een budget-award mee. Design
DESIGN
Niets zo persoonlijk als smaak, maar voor een bovengemiddelde aandacht aan het ontwerp kennen we een design-award toe.
w w w . d i g i f o t o p r o . n l E DITI E 3 - 2 0 1 3
KD20
— Veelvuldig bekroond —
€ 145,-*
Advertentie
Uw gegevens, veilig opgeslagen en op wens ook mobiel beschikbaar De eenvoudige netwerkopslag voor werkgroepen, kleine kantoren of thuisgebruik. Maak de gegevens van uw zakelijk of thuisnetwerk beschikbaar voor anderen. Bescherm uw gegevens tegen dataverlies en zorg voor beveiligde toegang tot alle belangrijke gegevens op een centrale plek. Wanneer heeft u voor het laatst aan de veiligheid van uw gegevens gedacht?
Hoge gegevensbeveiliging
Twee interne schijven met een totaal geheugen van 8 TB mogelijk
Dankzij de aluminiumbehuizing hoeft de ingebouwde ventilator nauwelijks te worden ingeschakeld
Mobiele toegang via App
Overal video’s, muziek en foto’s
"OMNINAS"-App voor iOS en Android gratis verkrijgbaar
Geïntegreerde DLNA-compatibele mediaserver (voor PlayStation, Xbox, enz.)
* aanbevolen verkoopprijs
www.gistron.com
Zoveel opslagruimte als u maar wilt
Super stil en koel
In de RAID-1-modus is altijd een kopie van alle gegevens op een tweede harde schijf beschikbaar
www.alternate.nl
Snelle gegevensoverdracht Gigabit-LAN voorkomt wachttijden, ook bij grote hoeveelheden gegevens
www.shuttleshop.nl
en verdere …
wie zijn wij
Over ons
Over ons
DIGIFOTO Pro wordt gemaakt door een vast team van redacteuren. Daarnaast maken we gebruik van freelancers en hebben we een aantal partners die op regelmatige basis artikelen aanleveren voor het magazine. Even voorstellen: redactie Met medewerking van:
Julian Huijbregts Hoofdredacteur
Als hoofdredacteur is Julian verantwoordelijk voor de inhoud van het magazine en de website. Naast het bepalen en uitzetten van de onderwerpen, het aansturen van de redactie en freelancers, kruipt hij ook regelmatig zelf in de pen. Dat levert meestal reviews van camera’s en objectieven op, maar voor een achtergrondartikel draait hij ook zijn hand niet om.
Alle redacteuren van Clipboard Publishing helpen een handje bij de totstandkoming van digifoto Pro.
julian@clipboard-publishing.nl
Jesse Kraal
Redacteur
Specialiteit: Techniek
Jesse droomt minimaal drie keer per week over camera’s en andere fotoapparatuur. Niets is bij hem onbekend. Van analoge grootformaatcamera tot de nieuwste fullframe-dslr’s, hij weet er alles van. Het is echter niet alleen techniek wat de klok slaat. Jesse beschikt ook over een grote dosis fotografiekennis. Kijk dus ook niet verbaasd op als je een interview of achtergrondartikel van zijn hand tegenkomt.
Raymond Luijbregts Hoofdredacteur
WINMAG Pro en Baaz
jesse@clipboard-publishing.nl
Sanne Ruhaak
Specialiteit: Interviews
Redacteur
Er gaan geruchten de rondte dat ze haar ondervragingstechnieken bij een niet nader te noemen geheim agentschap heeft opgedaan. Wij kunnen daar geen uitspraken over doen, maar we weten wel dat als we deze gretige reporter op pad sturen ze het onderste uit de kan haalt en terugkomt met een sterk interview. sanne@clipboard-publishing.nl
Peter Guldenpfennig Redacteur
partners
EAGER
Petra Oldengarm en Jessica van der Burg zijn de oprichters van EAGER, een platform voor inspirerende fotoseries. Regelmatig schrijven ze een artikel om je te stimuleren om aan de slag te gaan met concepten en het beste uit je foto’s te halen. www.didyousayEAGER.com
6
De Nieuwe Wildernis
Natuurfotograaf Ruben Smit en filmmaker Martin Verkerk zijn begonnen aan een groots filmproject over De Oostvaardersplassen. Voor de natuurfilm wordt veel gebruikgemaakt van dslr's met filmfunctie. Wij gaan het project op de voet volgen en de makers houden je iedere editie op de hoogte van de vorderingen, met uniek materiaal vanaf de set. www.denieuwewildernis.nl
DutchPhotoZone
Sinds 2008 werkt DIGIFOTO Pro samen met DutchPhotoZone (DPZ), hét forum voor de serieuze amateurfotograaf en (semi)professional. In elke editie tonen we je het werk van een van de DPZ-leden. www.dutchphotozone.com
Birdpix en Nederpix
In elke editie presenteren we werk van één van de leden van Birdpix of Nederpix. Deze communities richten zich respectievelijk op vogelfotografie en natuurfotografie. www.birdpix.nl www.nederpix.nl
w w w . d i g i f o t o p r o . n l E DITI E 3 - 2 0 1 3
Amsterdam
Eindhoven
T et R A ST ber m em
NG I T R iejaar O K e stud % 5 2 het eerst de: pt e s n
i
op
Groningen
Nijmegen
Rotterdam
OPLEIDINGEN fotografie
o gsc 5 n i t kor FPS2 D
basisopleiding
Fotografie: Kim Mandemaker. Ontwerp: Ăœppig Identity Store.
opleiding tot fotograaf individueel traject Advertentie voltijd of deeltijd
ontwikkel je talent bij de Fotoacademie
www.fotoacademie.nl
karakter en visie
OPLEIDINGEN fotografie
inhoud
20
Leon Baas
Bijzondere macrofotografie
30
Ana茂s L贸pez
Positieve blik op een postoorlogsgebied
80
Joris Hermans
Het leven in een Congolees ziekenhuis
119 De Specialist
Vliegtuigspotter Martijn Rooze
130
Patenten
Kijken in de toekomst aan de hand van patenten
Camera’s
Objectieven 104 Samyang 16mm f/2
10 Canon EOS 70D
16 Pentax K-50
Bijzondere scherpsteltechniek
Instapper met bijzondere specificaties
58 Ricoh GR
Lichtsterke groothoek voor aps-c
120-300mm f/2.8 106 Sigma ‘Sports’
10
Lichtsterk zoommonster
Eindelijk met aps-c-sensor!
62 Sony RX100 II
Techniek
Evolutie van een bijzondere compact
96 Panasonic GX7
High-end micro-four-thirds-camera
100
met 88 Sportfotografie robotcamera’s Mark Roberts Motion Control
Olympus PEN E-P5
OM-D zonder zoeker, of meer dan dat?
108 Sigma USB Dock
Hang je objectief aan je computer
Inspiratie 40 De nieuwe fotograaf
Financiering voor fotoprojecten anno 2013
46 Uit de Schoolbanken Ferry Verheij
52
116 Gear & Gadgets
Fotowedstrijd en winnaars
54 Spotlight: Yuri van Geenen 52 Fotowedstrijd: ‘Low Light’ 66 Spotlight: Fernand de Canne 78 Winnaar fotowedstrijd Uit onze lezersgallery
Maak kans op een Sigma 18-35mm f/1.8 Art!
Uit onze lezersgallery
68
‘Licht & Landschap’
Remco Siero
68 Interview: Maurits Bos Drie maanden fotograferen in Azië
110 Spotlight: Bendiks Westerink
Uit onze lezersgallery
113 Filmrecensie: De Nieuwe Wildernis
Nederlandse natuurfilm van grote klasse
114
Landschapsfotografie
Aan de slag met de magic cloth-techniek
19
Lezersonderzoek
88
Wat doen we goed, wat kan er beter? Dat horen we graag van jou! Laat het ons weten in het lezersonderzoek. Omdat jouw mening ons wat waard is, hebben we een flinke prijzenpot verzameld. De inhoud daarvan verloten we onder alle inzenders. Kijk voor meer informatie op pagina 19 of ga direct naar:
www.digifotopro.nl/lezersonderzoek
106
REVIEW
Canon EOS 70D
Camera Canon EOS 70D Objectief Samyang 16mm f/2 Diafragma f/2 Sluitertijd 1/80 ISO 3200
10
w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDI T IE 3 - 2 0 1 3
Review: Canon EOS 70D
Grote stappen vooruit Sinds de EOS 7D uit 2009 voorzag Canon al haar aps-c-camera’s van een afgeleide van de 18-megapixelsensor uit deze camera. In de EOS 70D treffen we eindelijk een nieuwe sensor. Speerpunt van de nieuwe chip is een revolutionair focussysteem: Dual Pixel AF. Alle pixels worden tijdens liveview ingezet voor fasedetectiescherpstelling. Maar er is meer; de 70D is op veel vlakken flink aangepakt ten opzichte van zijn voorganger. Tekst Julian Huijbregts Fotografie Jesse Kraal
e stap van de Canon EOS 50D naar de EOS 60D schoot niet bij alle fotografen in het juiste keelgat. Canon bracht de camera dichter naar de consument met een compacte behuizing en een uitklapscherm, terwijl de mogelijkheid om de autofocus van objectieven te ‘finetunen’ verdween. Met de 70D keert die optie terug en ook kun je met de ingebouwde flitser van de camera andere Speedlites aansturen (een functie afkomstig van de 7D en hoger). Wat behuizing betreft zet Canon de lijn van de 60D voort: het nieuwe model lijkt veel op zijn voorganger. Wederom is er gebruikgemaakt van kunststof en de 70D is zelfs een paar millimeter kleiner. Het toestel ligt echter prettig in de hand, op de ergonomie hebben we weinig aan te merken. Met dekking van 98 procent laat de zoeker net wat meer van je foto zien dan de 60D, die op 96 procent blijft steken. Wat bediening betreft lijkt de nieuwe camera veel op zijn voorganger, de knoppen zijn vrijwel gelijk gebleven al hebben er een aantal een nieuwe plek gekregen. Net als de 5D Mark III en 6D heeft de 70D een schakelaar waarmee je wisselt tussen film- en fotofuncties. Bovenop de camera vinden we een nieuwe knop waarmee je snel kunt instellen of je één focuspunt, een groep
w w w . d i g i f o t o p r o . n l E DITI E 3 - 2 0 1 3
op het hele veld wilt gebruiken. Dankzij de komst van het 3-inchtouchscreen met 1,04 miljoen beeldpunten is de 70D echter ook compleet met de vingers op het scherm te bedienen. Het display maakte zijn intrede in de Canon EOS 650D en is nog altijd het beste touchscreen dat we op een camera zijn tegengekomen. Je kunt alle menu’s met de hand bedienen en het scherm ondersteunt multitouch, zodat je met een knijpgebaar kunt in- en uitzoomen op je gemaakte foto’s. Langverwachte nieuwe sensor Vier jaar hebben we er op moeten wachten: een nieuwe aps-c-sensor van Canon. In 2009 introduceerde Canon de EOS 7D, de 18-megapixelsensor uit die camera vond sindsdien zijn weg naar alle aps-c-toestellen van het merk. Weliswaar werden er af en toe kleine aanpassingen gedaan; zo kregen de
nieuwste camera’s als de EOS M en EOS 650D een hybride focussysteem met fasedetectiepixels, maar op gebied van beeldkwaliteit veranderde er niets en het scherpstelsysteem bleek geen hoogvlieger. Canon heeft ervoor gekozen om van dat laatste werk te maken; de nieuwe 20,2-megapixelsensor valt op vanwege de nieuwe focustechniek. Dual Pixel AF, heet het nieuwe wapenfeit van Canon. Iedere pixel op de sensor is opgebouwd uit twee fotodiodes. Deze fotodiodes vangen ieder een afzonderlijk signaal op, waarmee de camera kan berekenen of de scherpte op de juiste plek ligt. Eenmaal scherpgesteld, dan worden de twee diodes weer gecombineerd tot één pixel en kan de foto gemaakt worden. Fasedetectie op de sensor is niet nieuw. Sony gebruikt het in camera’s als de NEX-6 en A99, Nikon implementeerde het in de 1-serie en ook Canon maakt er
11
REVIEW
Canon EOS 70D
Camera Canon EOS 70D Objectief Samyang 16mm f/2 Diafragma f/2 Sluitertijd 1/250 ISO 100
zoals gezegd gebruik van in de EOS M en de 100D/700D. Bij al deze camera’s worden een aantal pixels opgeofferd om als fasedetectiesensor te dienen. Deze pixels zijn niet meer te gebruiken voor de foto, dus moet de beeldinformatie geïnterpoleerd worden uit omliggende pixels. Hierdoor kan slechts een beperkt aantal pixels ingezet worden voor scherpstelling, zouden dat er teveel zijn dan heeft dat nadelige gevolgen voor de beeldkwaliteit. De aanpak van Canon met de 70D is dan ook fundamenteel anders. Alle pixels op de sensor worden ingezet voor fasedetectie, maar tegelijkertijd zijn alle pixels beschikbaar voor het maken van de foto. Scherpstellen in live-view De techniek klinkt veelbelovend, maar werkt het ook in de praktijk? Het antwoord op die vraag is een volmondig ‘ja’. De Canon EOS 70D heeft met afstand de beste autofocus bij gebruik van liveview van alle dslr’s op de markt. Je kunt tachtig procent van het beeldoppervlak gebruiken om scherp te stellen en de camera is in staat om onderwerpen te volgen. Tijdens scherpstellen met live-view hoeft de 70D niet vaak te ‘zoeken’, de focus ligt vrijwel altijd in
12
één keer op de juiste plek, net als bij het scherpstellen door de zoeker met een traditioneel focussysteem. We gokken dat de meeste serieuze dslr-fotografen vrijwel alleen door de zoeker fotograferen, maar de nieuwe techniek van de 70D zorgt ervoor dat je straffeloos in live-view kunt werken en dat heeft zo zijn voordelen. Dankzij het uitklapscherm kun je creatieve standpunten aannemen of onopvallend fotograferen (zonder door de zoeker te kijken). Natuurlijk kon dat met bijvoorbeeld de 60D ook, maar dan was je overgeleverd aan de tergend langzame contrastautofocus. Met het scherpstelsysteem van de 70D is gebruik van live-view een stuk prettiger. Het is wellicht even wennen, maar
Wifi
Na de Canon EOS 6D, is de EOS 70D Canon’s tweede dslr met wifi aan boord. Je kunt de camera koppelen aan een Android- of iOS-apparaat en vervolgens draadloos de camera bedienen. Met de EOS Remote-app krijg je controle over vrijwel alle instellingen van de camera en het live-view beeld wordt vloeiend op je smartphone of tablet getoverd. Het enige minpuntje: wifi werkt niet bij gebruik van de filmfunctie.
in de praktijk biedt het zeker nieuwe mogelijkheden. Niet alle objectieven werken met het systeem volgens Canon, de fabrikant heeft een lijst opgesteld met glaswerk dat niet compatibel is. Deze bevat met name zeer oude objectieven uit het EF-assortiment. In combinatie met de Canon STM-objectieven werkt de Dual Pixel AF zeer vloeiend. Met USMobjectieven kun je nog sneller focussen in live-view, maar niet zo vloeiend als met de STM-exemplaren. Ook met objectieven van andere merken gaat de scherpstelling in live-view erg vlot. Zo zien we bijvoorbeeld vrijwel geen verschil tussen de Canon 50mm f/1.4 en de Sigma 30mm f/1.4. Beeldkwaliteit De nieuwe sensor brengt revolutionaire scherpstelling bij gebruik van live-view, maar hoe zit het met de beeldkwaliteit? De oude 18-megapixelsensor van Canon moest de afgelopen jaren zijn meerdere erkennen in de beeldchips van Sony. Die worden overigens niet alleen door Sony zelf gebruikt, maar ook in de dslr’s van Nikon en Pentax. Ook de nieuwe 24-megapixelsensor van Toshiba (te vinden in de Nikon D7100 en D5200) presteert erg
w w w . d i g i f o t o p r o . n l E DITI E 3 - 2 0 1 3
Perfectie in zwart-wit: bestand uploaden en echte barietafdruk Getoonde foto is afkomstig van LUMAS.com, Marino Parisotto
online bestellen
TIPA AWARD 2013
“Best Photo Lab Worldwide” TOEGEKEND DOOR DE REDACTIE VAN 28 TOONAANGEVENDE FOTOTIJDSCHRIFTEN
Galerieën en musea houden van bariet. Uw muur ook. Nieuw bij WhiteWall: barietafdrukken gemakkelijk online bestellen! Perfectie in museumkwaliteit. Briljante details, bijna eeuwig lichtbestendig, fijnste grijswaarden, diep zwart. Ontdek uw beste foto‘s in klassiek elegant zwart-wit. Ook verkrijgbaar met talrijke lijsten in echt hout en hoogwaardige passe-partouts. Gemakkelijke conversie van kleur naar zwart-wit op de website. 1. fotobestand uploaden
2. tot op de centimeter nauwkeurig formaat kiezen
vanaf
9,
90
3. lijst kiezen
WhiteWall.nl
Canon EOS 70D
goed. De grote vraag is dan ook of Canon met de EOS 70D een inhaalslag weet te maken. Op gebied van ruisprestaties beidt de nieuwe sensor verbetering ten opzichte van het 18-megapixelexemplaar, ondanks het hogere aantal megapixels. Vanaf iso 1600 begin je wat korrel waar te nemen. Op iso 3200 gaat dat ten koste van de kleinste details, maar de resultaten blijven goed bruikbaar. Ook iso 6400 kun je gerust gebruiken als de situatie daar om vraagt, met kleurruisreductie blijven de raw-bestanden goed, al verlies je wat meer details. Op iso 12.800 zie je het grootste verschil met de sensor van de vorige generatie, die stand is nu beter bruikbaar dan voorheen, al gaat er wel zichtbaar detail verloren. Het iso-bereik loopt van 100 tot 25.600, die laatste waarde is een ‘H’stand, die softwarematig verkregen wordt door de sensor een stop te pushen. In deze hoogste stand gaat veel detail verloren. Ook weet de nieuwe sensor meer details
op de 70D iets beperkter. Toch kun je de gevoeligheid van de tracking en prioriteit voor snelheid of nauwkeurigheid instellen. Volgens de specificaties kun je met 7 bps tot 16 beelden achter elkaar schieten in raw op volle snelheid. In de praktijk halen we 19 foto’s bij iso 100 in combinatie met een snelle 95MB/s-geheugenkaart. Een erg goede score die de 70D uitermate geschikt maakt voor sport- en actiefotografie. Schiet je in jpg dan kun je eindeloos door blijven ratelen. Ondanks dat Canon een maximum van 65 foto’s opgeeft in de specificaties weet de camera in de praktijk van geen ophouden. De snelste sluitertijd is met 1/8000e seconde nu op gelijk niveau als de 7D. Filmfunctie Ook voor filmers heeft Canon de EOS 70D op een aantal punten verbeterd. Je krijgt net als bij de EOS 5D Mark III keuze uit ALL-I en IPB-compressie. Helaas hebben
CONCLUSIE Canon zet met de EOS 70D een aantal forse stappen. Hoewel de behuizing veel op die van de 60D lijkt, is het toestel een stuk geavanceerder geworden. Niet alleen door de komst van de 19-punts autofocusmodule, maar ook door kleine details zoals de terugkeer van ‘finetune’-opties voor autofocus en de snelste sluitertijd van 1/8000e seconde. De snelheid is opgehoogd naar 7 beelden per seconde en er passen opvallend veel foto’s in de buffer. Dat maakt de 70D een prima camera voor actiefotografie. Groot nieuws is de vernieuwde 20,2-megapixelsensor. De beeldkwaliteit is iets verbeterd ten opzichte van het oude 18-megapixelexemplaar, al moet de sensor de concurrentie nog net voorlaten als het gaat om dynamisch bereik. Dankzij de Dual Pixel AF-techniek heeft de 70D echter een aantal unieke mogelijkheden: scherpstellen in live-view en tijdens het filmen ging nog nooit zo soepel op een spiegelreflex. Het uitklapbare touchscreen is in combinatie met die techniek een erg prettige toevoeging.
Specificaties
in schaduwpartijen te behouden. Is je foto onderbelicht en schroef je de belichting digitaal op, dan krijg je een stuk minder storende ‘banding’ te zien dan het geval was bij de 18-megapixelsensor. Op gebied van dynamisch bereik brengt de nieuwe sensor echter geen zichtbare verbetering ten opzichte van zijn voorgangers. De concurrentie blijft op dit punt Canon een stap voor.
14
Adviesprijs (body) € 1099,Resolutie 20,2 megapisels Beeldsensor aps-c-cmos (22.5 x 15mm) ISO-bereik 100-25.600 Scherm 3-inch kantelbaar touchscreen (1,04 miljoen beeldpunten) Zoeker Pentaprisma, 98% weergave Scherpstelling 19-punts autofocus, Dual Pixel AF (in live-view) Snelheid 7 bps Opslag SDXC Gewicht 755 gram Beeldstabilisatie nee Filmfunctie 1080p @ 30/25/24 fps
Beoordeling
CATEGORIE
Beeldkwaliteit Bediening Snelheid Behuizing Prijs/kwaliteit
GEAVANCEERDE dslr PR O • TO
ARD AW
Autofocus en snelheid Canon mag dan wel haar best gedaan hebben op het nieuwe Dual Pixel AFsysteem, fotografeer je door de zoeker, dan kan de camera daar geen gebruik van maken. Gelukkig is het ‘normale’ fasedetectiesysteem dan ook van een flinke upgrade voorzien: je krijgt 19-focuspunten die allemaal kruislings gevoelig zijn. Dezelfde focusmodule is te vinden in de Canon EOS 7D. Wel zijn er softwarematige verschillen, de instelmogelijkheden zijn
de filmbeelden uit de 70D nog steeds flink last van moiré als je fijne structuren filmt. Ook zijn er geen hogere framerates bijgekomen, de keuze bestaat uit 1080p op 30, 25 of 24 bps en 720p met 60 of 50 bps. Een microfooningang is aanwezig, een koptelefoonuitgang ontbreekt. Het nieuwe Dual Pixel AF-systeem doet ook bij het filmen zijn werk. De meest vloeiende resultaten behaal met jet de STM-objectieven van Canon. Deze hebben een stappenmotor die niet zozeer razend snel, maar wel erg soepel kan worden aangedreven. Met gebruik van een STMobjectief en Dual Pixel AF is de autofocus van de 70D vergelijkbaar met die van een camcorder. We kunnen ons voorstellen dat veel serieuze filmers nog steeds liever handmatige focus gebruiken, maar voor een snel resultaat is de autofocus tijdens het filmen nu zeer goed bruikbaar.
D I GI F O
REVIEW
PLATINA
w w w . d i g i f o t o p r o . n l E DITI E 3 - 2 0 1 3
Dat moment is ons doel.
REVIEW
Pentax K-50
Brandpunt 35mm Diafragma f/5.6 Sluitertijd 1/800 ISO 200
16
w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDI T IE 3 - 2 0 1 3
Pentax K-50
Geslaagde aanval op de gevestigde orde Consumenten in het instapsegment worden behoorlijk verwend. Met veel megapixels, een overvloed aan scherpstelpunten en kantelbare schermen. Drie punten waar de nieuwe K-50 niet het beste jongetje van de klas is. Toch weet Pentax de camera op een aantal belangrijke, maar iets minder voor de hand liggende vlakken te onderscheiden. Zo heeft de K-50 een waterbestendige body én kitobjectief en een prismazoeker met honderd procent dekking. Zaken die je bij de concurrentie alleen in veel duurdere camera’s vindt. Tekst en fotografie Jesse Kraal
orig jaar opende Pentax al de aanval op de bekende namen met de K-30. Dat toestel had een behoorlijk gewaagd uiterlijk. De nieuwe K-50 oogt conventioneler (tenzij je gaat voor de volledig witte variant of een unieke kleurcombinatie) en lijkt meer op de hoger geplaatste K-5. Het eerste wat opvalt als je de camera oppakt, is het forse gewicht. De body weegt (inclusief accu) zo’n 650 gram, ongeveer honderd gram meer dan de Canon 700D en Nikon D5200 uit dezelfde prijsklasse. Dat zien we niet als een nadeel, want het gewicht lijkt duidelijk een gevolg van de uitstekende bouwkwaliteit. Het toestel voelt zeer solide aan en is voorzien van een waterafstotende constructie met 81 afdichtingen. Een flinke plensbui is daardoor voor de K-50 geen probleem. Overtuigend Ook ergonomisch weet de Pentax te overtuigen. De greep is diep en prettig gevormd, de knoppen zijn logisch
w w w . d i g i f o t o p r o . n l E DITI E 3 - 2 0 1 3
geplaatst en makkelijk te bereiken met je vingers. Handig zijn de twee draaiwieltjes, één aan de voorzijde – net onder de ontspanknop – en een exemplaar aan de achterkant. Ideaal als je vaak in de manuele stand schiet, maar ook handig voor de andere opnameprogramma’s gezien je zelf de functie van de wieltjes in kunt stellen. De manier waarop de informatie op het lcd wordt weergegeven kan even wennen zijn, als je gewend bent aan een camera van de grote Japanse merken. We zien
Kleur bekennen
De Pentax K-50 is leverbaar in liefst 120 kleurcombinaties. Via de website kun je kiezen uit twintig kleuren voor de body en zes tinten voor de bekleding.
vrolijke blauwe blokken en ook aan andere kleuren geen gebrek. Het mag in eerste instantie wat vreemd overkomen,
het blijkt wel overzichtelijk. Daarnaast zit in het menu een optie verstopt om de blauwe hoofdkleur te veranderen in een van de elf andere beschikbare tinten (inclusief grijs, mocht het je wat te vrolijk worden). Uitstekende zoeker Een speciale vermelding is er voor de optische zoeker. In deze prijsklasse worden eigenlijk altijd pentaspiegels gebruikt. Die geven een relatief klein en donker beeld en laten niet de volle honderd procent van de uiteindelijke foto zien. Pentax heeft met de K-50 de uitzondering op de regel in huis. Zet je oog aan de zoeker en het zal opvallen hoe groot en helder het beeld is. Pentax gebruikt een prisma en dat is ongekend in deze klasse. Een prisma geeft helderder beeld en maakt een grote zoeker mogelijk. Bij Canon vind je vanaf de 60D/70D een prisma in de camera en bij Nikon vanaf de D7000/ D7100. Het exemplaar in de Pentax K-50 heeft bovendien een dekking van honderd procent. Bij de eerdergenoemde camera’s van de grote merken is dat
17
Pentax K-50
alleen bij de D7100 het geval. De K-50 heeft zonder twijfel de beste zoeker in zijn klasse en kan op dat vlak de concurrentie met veel duurdere camera’s aan. De zoeker is misschien wel een van de meest ondergewaardeerde onderdelen in een camera. Vaak zijn het andere specificaties waar we als eerste naar kijken. Gek eigenlijk, want het is de zoeker waar we continu doorheen kijken tijdens het fotograferen. Beeldkwaliteit De sensor van de K-50 is een oude bekende. De 16-megapixelcmos gebruikte Pentax al eerder in camera’s zoals de K-5 II en de K-30. Ook kennen we deze Sony-sensor uit de Nikon D7000/D5100 en diverse Sonycamera’s. Het is niet meer de nieuwste beeldchip, maar nog altijd een van de betere sensoren op de markt. Pas vanaf iso 3200 begint ruis aan de kleinste details te
nog enigszins bruikbare resultaten op. Ook het dynamisch bereik van de sensor is dik in orde, mits je de iso-waarde niet te hoog opschroeft. De K-50 kan goed meekomen met de concurrentie in zijn prijsklasse: de Nikon D5200 scoort met zijn nieuwe
‘ De K-50 heeft zonder twijfel de beste zoeker in zijn klasse’ knagen, maar met wat kleurruisreductie is je afbeelding nog prima bruikbaar. Vanaf iso 6400 wordt de ruis wat duidelijker, maar nog altijd maakt het je foto allerminst onbruikbaar. De K-50 laat je de iso-waarde instellen tot maar liefst 51.200, maar de hoogste waarde en iso 25.600 zouden we zoveel mogelijk vermijden. Iso 12.800 levert
Pentax K-500
Heb je een gruwelijke hekel aan regen en hoef je niet zo nodig een camera in een kleur anders dan zwart, dan kun je eenvoudig tweehonderd euro besparen door voor de Pentax K-500 te kiezen. Dit toestel is exact gelijk aan de K-50, maar de ‘weather sealing’ van camera en objectief ontbreekt, net als de mogelijkheid om het toestel in kekke kleurtjes te bestellen. In andere opzichten is het goedkope model exact gelijk, inclusief de uitstekende behuizing en prismazoeker. Klein nadeel: Pentax levert geen accu mee met de K-500. Die moet je los bijkopen, of AA-batterijen gebruiken.
24-megapixelsensor iets beter, maar de K-50 weet de Canon EOS 700D ver achter zich te houden. Bovendien is de sensor voorzien van Pentax’ Shake Reductionmechanisme: je krijgt dus beeldstabilisatie in de behuizing met elk objectief.
De Pentax K-50 springt niet meteen in het oog als je enkel naar de specificaties kijkt. Het toestel verdient echter zeker een nadere blik, want Pentax heeft de camera wel degelijk van een aantal interessante features voorzien. De grote, heldere prismazoeker is uniek in deze klasse. Ook de stevige en waterbestendige behuizing, met twee instelwieltjes, zou niet misstaan op een camera uit een hogere prijsklasse. De ergonomie van het toestel is uitstekend en de 16-megapixelsensor levert zeer goede resultaten. Pentax heeft met de K-50 een echte fotografencamera in huis. Vind je een uitklapscherm maar een gimmick en ben je verknocht aan de zoeker van je dslr, dan is de Pentax een van de fijnste camera’s in zijn klasse.
Specificaties
Adviesprijs (incl. 18-55mm WR) € 699,Resolutie 16.3 megapixels Beeldsensor aps-c-cmos (23,7x15,7 mm) ISO-bereik 100-51.200 Scherm 3-inch lcd (921.000 beeldpunten) Snelheid 6 bps (5 bps met AAbatterijen) Opslag SDXC Gewicht 650 gram (body incl. batterij) Beeldstabilisatie Ja (sensor-shift) Filmfunctie 1080p @ 24/25/30 fps
Beoordeling
CATEGORIE
Beeldkwaliteit Bediening Snelheid Behuizing
INSTAP dslr PR O • TO
GOUD
ARD AW
Snelheid Met elf autofocuspunten is de Pentax redelijk bedeeld, al heeft Nikon met de D5200 onlangs de toon gezet met 39 focuspunten. Wel zijn negen van de elf punten kruislings gevoelig. Scherpstellen met het standaard kitobjectief gaat behoorlijk vlot, jammer is dat Pentax haar kitlenzen niet van een stille scherpstelmotor voorziet. De 18-55 WR (die net als de behuizing is afgedicht tegen stof en vocht) maakt behoorlijk wat lawaai. Met maximaal 6 beelden per seconde is de K-50 aardig rap. Deze snelheid haal je alleen bij gebruik van de (meegeleverde) accu. Je kunt ook terugvallen op vier AAbatterijen, de snelheid daalt dan naar 5 bps. Filmen kan met de Pentax K-50, in 1080p-resolutie met 24, 25 of 30 beelden per seconde. De gestabiliseerde sensor doet ook zijn werk tijdens het filmen, maar een microfooningang ontbreekt.
CONCLUSIE
D I GI F O
REVIEW
Prijs/kwaliteit
Adviesprijs (incl. 18-55mm): € 499,-
18
w w w . d i g i f o t o p r o . n l E DITI E 3 - 2 0 1 3
lezersonderzoek digifoto pro Zit je rond de verschijningsdatum ongeduldig bij de brievenbus te wachten of belandt ons magazine tussen de stapels folders en ongeopende belastingbrieven? Je ongezouten mening over DIGIFOTO Pro is welkom, want we maken dit magazine voor jou. Wat kan er beter, wat is er goed en slecht, zijn er zaken die je mist? Laat het ons weten!
Vul het lezersonderzoek in op onze website:
www.digifotopro.nl/lezersonderzoek Joby Gorillapod GripTight Stand
Hama Foto Rugzak Miami190 www.saake-shop.nl
www.gorillapod.nl
t.w.v.
€79,95
€29,-
PosterXXL tegoedcode
www.posterxxl.nl
Onderwaterhuis + lamphouder www.rollei.com
t.w.v. €75,-
Clik Elite CE733GR
www.clikelite.com
t.w.v.
€69,-
t.w.v.
€169,98
Met dank aan D e g r e e f & Pa r t n e r , P o s t e r X X L , s a a k e s h o p e n R o l l e i v o o r h e t b e s c h i k b a a r s t e l l e n va n d e p r i j z e n .
Met het invullen van het lezersonderzoek bewijs je ons een dienst en daar doen we graag wat voor terug. We hebben een mooie prijzenpot verzameld, de inhoud daarvan verloten we na afloop van het onderzoek onder alle deelnemers! De winnaars worden bekendgemaakt op onze website en krijgen via e-mail bericht.
doe m win ee e ! n
t.w.v.