10-24mm Di II VC HLD
SP 24-70mm Di VC USD G2
18-400mm Di II VC HLD
100-400mm Di VC USD
Op deze geselecteerde en award winnende Tamron objectieven voor uw Canon of Nikon camera nu tijdelijk € 100,- cashback. Actieperiode: 10 mei 2018 t/m 31 augustus 2018. Zie: www.transcontinenta.nl/promoties Transcontinenta B.V. • Tel: 0252 - 68 75 55 • tamron@transcontinenta.nl •
facebook.com/tamronnederland
COLOFON
OVER ONS
Colofon
Voorwoord Superleuk dat je ons magazine weer voor je hebt! Je zou het misschien niet direct denken, maar architectuurfotografie heeft sterke overeenkomsten met portret- en landschapsfotografie. Bij deze tak van sport portretteer je feitelijk een gebouw. Je legt het karakter bloot en toont het gebouw in zijn bredere context. Een sterke compositie, een doordacht perspectief en een weloverwogen belichting zijn belangrijk om je foto’s echt goed uit de verf te laten komen. In deze uitgave gaan we dieper in op deze tak van fotografie en geven we je tal van tips om jouw architectuurfotografie naar een hoger niveau te tillen. Ook gaan we dieper in op concert- en theaterfotografie, misschien wel een van de meest uitdagende vormen van fotografie. Neem alleen al het licht. Dat wisselt niet alleen constant, het is er vaak ook onvoldoende. En ook over je onderwerp(en) heb je niet of nauwelijks controle. Maar wat kan je dan wel controleren? Je leest het in deze uitgave. Een andere, zeer bijzondere vorm van fotografie is microfotografie, de overtreffende trap van macrofotografie. Wie deze discipline wil beoefenen, moet naast een voorkeur voor insecten ook engelengeduld hebben. Ook daarover lees je veel meer in dit nummer. Verder hadden we een fijn gesprek met Fujifilmambassadeur Maarten van der Voorde, ook wel bekend als 'the man with the Fuji'. Wij spraken met Maarten over zijn passie voor het vak, zijn manier van werken en uiteraard over Fujifilm. Natuurlijk ontbreekt ook de mooiste en de nieuwste gear niet in deze editie. Zo hebben we een prachtig objectief van Tamron getest, de 70-210 f/4 Di VC USD. Ook gingen we op pad met verschillende Fujifilm camera's, waaronder de X-H1, een topmodel in het APS-C-formaat. Wij waren erg benieuwd hoe deze camera het zou doen in vergelijking met de concurrentie in deze dichtbevolkte sector. Jij ook? Je leest het in deze uitgave. Is dit het? Nee natuurlijk niet. Als altijd staat deze uitgave ook boordevol inspirerende lesstof, foto's van jullie – onze trouwe lezers – mooie boeken over fotografie en nog veel meer. Veel leesplezier. En uiteraard zien we jullie foto's weer graag en massaal terug in onze online lezersgallery.
Een uitgave van Clipboard Publishing BV Delftweg 147 2289 BD Rijswijk Nederland Tel: +31(0)15 7600.700 info@clipboard-publishing.nl www.clipboard-publishing.nl Uitgever Linda Oenema linda@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Concept en idee Jascha Vink jascha@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.771 Redactie Geert van de Klugt Dré de Man Bart Remmers Remco Stunnenberg Christel de Wolff redactie@thecontentgroup.nl Tel: +31(0)15-7600.707 Medewerking van Sonja van Driel Jan Duker Johan Elzenga Scott Kelby Cees Visser Met dank aan Joke Dingelhoff Costas Ganasos Henk Pijnappels Maarten van der Voorde Hub de Waard Hanneke van de Warf Marketing & PR Tim Beemer marketing@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Sales Janick ter Mors Jascha Vink sales@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.770 Data Analist Sven de Heer
Redactie digifoto Starter
Traffic manager Lindsay van Veelen traffic@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.700
Over Ons
Elke editie van digifoto Starter wordt gemaakt door een vast team van enthousiaste en professionele redacteuren.
Vormgeving Martijn Herremans Lloyd Troost Ron de Vos Coverfoto Costas Ganasos Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem
Clipboard Publishing
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, gekopieerd of op andere wijze worden verspreid zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.
digifoto Starter is powered by
Distributie Benelux Betapress BV, Gilze Imapress, Turnhout, België
DIGIFOTO STARTER |
3
AWARDS
ONDERSCHEIDINGEN
Awards
Bij het testen van producten houden we altijd de beginnende fotograaf in ons achterhoofd. Zo beoordelen we camera’s en accessoires niet alleen op kwaliteit, maar ook op gebruiksgemak. Met plus- en minpunten geven we de belangrijke voor- en nadelen van het product aan. In ons eindoordeel maken we gebruik van de volgende awards:
Presteert een product naar onze verwachtingen? Dan belonen we het met een Goed Award.
Moeilijkheidsgraad
Aan praktische artikelen in dit magazine geven we een moeilijkheidsgraad mee, zodat je in een oogopslag kunt zien hoeveel kennis je nodig hebt om met de informatie aan de slag te gaan. Laat je niet direct ontmoedigen bij een hogere moeilijkheidsgraad, ook van deze artikelen kan iedereen - met of zonder ervaring - wat opsteken. We verdelen de artikelen in drie niveaus:
Voor artikelen in deze categorie heb je geen kennis nodig van het onderwerp. In deze artikelen leggen we stap voor stap de basis uit en helpen we je op weg.
Producten die ons echt weten te overtuigen geven we een Zeer Goed Award.
Zie je deze afbeelding bij een artikel staan, dan maken we wat vaker gebruik van de gebruikelijke basistermen. Het is handig als je die onder de knie hebt.
Voor artikelen met dit niveau heb je enige basiskennis nodig zoals het instellen van een camera of de toepassingen van bewerkingsprogramma's.
De Super Award kennen we enkel aan de allerbeste producten toe.
Onderscheidingen
Naast de awards zijn er nog een aantal andere onderscheidingen die we aan producten toekennen.
Producten die een opvallend goede prijskwaliteitverhouding bieden, voorzien we van een budget-logo. Bij deze producten krijg je zeker waar voor je geld.
Sommige producten vallen op door hun fraaie ontwerp. Camera’s of accessoires die op dit gebied boven het maaiveld uitsteken belonen we met een designonderscheiding.
Is een product opvallend gebruiksvriendelijk of een echte aanrader voor de beginnende fotograaf? Dan voorzien we dit van de Startertip.
Basisbegrippen
Geven we een product één van deze onderscheidingen, dan voegen we die toe aan de Award.
Wil je meer leren over basisbegrippen zoals diafragma, sluitertijd en iso-waarde, of even je geheugen opfrissen? Kijk dan op onze website. Hier hebben we een verzameling leerzame artikelen voor je klaarstaan. Bovendien voegen we regelmatig nieuwe artikelen toe. www.digifotostarter.nl/de-basis
4
| DIGIFOTO STARTER
2018 – 31-07-20 5 1 6-0
2
8
200
TOT
€
CASHBACK OP GESELECTEERDE NIKON PRODUCTEN
Deel jouw mooiste moment met #NikonMemories en maak kans op een fotografiereis naar IJsland. Nikon.nl/actie
©Chris König @theadventurizer
I AM MAKING MEMORIES
INHOUD
STARTER 2.2018
basis cursus
10
Flitsfotografie De valkuilen bij flitsfotografie.
achter grond
achter grond
20 Achtergrond
Architectuurfotografie
Hoe maak je een sterke architectuurfoto? basis cursus
66 Basiscursus
Tutorial: Zon-effect
Scott Kelby legt het Zon-effect uit in Photoshop 6
| DIGIFOTO STARTER
32 Achtergrond
Concertfotografie
Niet geschikt voor de controlfreaks onder ons WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
reviews
16 Fujifilm X-H1
een topmodel in het APS-C-formaat
40 Tamron 70-210mm f/4 Di VC USD
Een uitstekend en prettig hanteerbaar objectief
62 Fuji X-A5 en de X-E3 Twee instappers in de praktijk
16 Review
Fujifilm X-H1
achter grond
08 Nieuws
Nieuwigheden op fotografiegebied
72 Microfotografie
De overtreffende trap van macrofotografie inter view
54 Maarten van der Voorde
Fujifilm ambassadeur. 'Fotografie draait om gevoel'
72 Achtergrond
Microfotografie
84 CoverFoto Lezersinterview
Costas Ganasos, de man achter het coverbeeld
90 Lezersfoto
'Durf te experimenteren en fouten te maken' basis cursus
28 Workshop
Reflecterende brillenglazen
48 Scherptediepte
Van voor tot achteren scherp...
54 Interview
Maarten van der Voorde
overig
70 Boeken
De mooiste en meest interessante fotografieboeken
92 Fotowedstrijd
Doe mee met onze nieuwe fotowedstrijd
96 Agenda
Wat is er allemaal te doen op fotografiegebied? WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
92 Nieuwe fotowedstrijd 'Architectuur'
DIGIFOTO STARTER |
7
STARTER
NIEUWS
nieuws
Nieuws t.w € 449.,v. -
ieuw van Panasonic: N Lumix FT7 Panasonic introduceerde recent de Lumix FT7, een nieuwe robuuste compact camera die speciaal is gemaakt voor jouw toekomstige outdoor avonturen. De camera is schokbestendig (tot 2 meter) en waterdicht (tot 31 meter). Met zijn 20,4 megapixelsensor, 28 mm groothoeklens met 4.6x optische zoom is de FT7 dé perfecte camera voor unieke ervaringen in de lucht, midden in de vrije natuur of in het water. In moeilijke omstandigheden zoals bij een prachtige duik of een indrukwekkende skisprong is de Panasonic Lumix FT7 jouw perfecte maatje omdat hij vorstbestendig (tot -10 °C) en drukbestendig (tot 100kg) is. In de gloednieuwe 0,2-inch 1.170.000 pixels Live View Finder is een onderwerp dat van achteren wordt verlicht of in de sterke zon staat niet meer te missen. Het 3,0 inch scherm aan de achterkant biedt een resolutie van 1.040.000 pixels. Echt alles is mogelijk met deze Panasonic en ieder actiemoment kan worden vastgelegd in snelle burstopnames van 10 frames per seconde en de Light Speed AF. Uiteraard kun je met deze camera ook filmen in de hoge resolutie van 4K. De camera beschikt over bewerkingsmogelijkheden zoals 22 creatieve filters, time-lapse shots en panoramamodus voor zowel horizontale als verticale beelden. Voor echte avonturiers is deze Panasonic camera ook te gebruiken als zaklamp, zonder dat daarbij de camerafunctie hoeft worden ingeschakeld. De mooiste beelden kun je eenvoudig delen inclusief geo-tags via een Wifi verbinding. Zo staan je mooiste platen meteen op sociale media! Prijs € 449,Info panasonic.com/nl
8
| DIGIFOTO STARTER
t.w. € 1.19v9., M indShift BackLight nu ook in een 18L variant We kenden al de MindShift Backlight 26- en de 36 liter maar recent introduceerde MindShift Gear ook een 18 liter versie van deze populaire en zeer comfortabele MindShift BackLight serie. Het kleinere broertje van de twee eerder geintroduceerde Backlights is een lichtgewicht rugzak die van alle gemakken is voorzien. Niet voor niets borduurt deze 18 liter variant voort op MindShift’s streven om het leven van de outdoorfotograaf zo comfortabel mogelijk te maken. Evenals zijn grotere broers is de BackLight 18L ontworpen met het oog op comfort. Zo zorgt het luchtkanaal op het achterpaneel voor maximaal comfort. Het heeft een grote gevoerde heupgordel om zware spullen te dragen en een voorgevormd rugpaneel voor extra lendensteun. Kortom, een prettige metgezel voor veeleisende outdoorfotografen. De MindShift BackLight 18L is er in twee kleuren: ‘Charcoal’ en ‘Woodland Green’. Prijs € 199,99 Info mindshiftgear.com / transcontinenta.nl
t.w.v. € 199,99
Nieuwe mogelijkheid binnen Leica D-Lux cameralijn Leica biedt een nieuwe mogelijkheid binnen de populaire Leica D-Lux cameralijn: de Leica D-Lux (Typ 109) ‘Explorer Kit’. Naast de Leica D-Lux (Typ 109) camera bevat deze kit extra accessoires zoals bijvoorbeeld de automatische lensdop en de populaire Leica Rope Strap in rood, gemaakt van robuust bergbeklimmer materiaal. Met de intelligent ontworpen lensdop kunnen gebruikers op elk moment foto's maken zonder de dop van het objectief te hoeven halen. Bovendien zit deze nooit in de weg, zelfs niet voor spontane snapshots. De lamellen van de lensdop worden automatisch geopend zodra de camera wordt gebruikt. De Leica DLux (Typ 109) compact camera beschikt over een lichtgevoelig Leica DC Vario-Summilux 10,9-34 mm f /1.7-2.8 ASPH zoomobjectief met een groot open diafragma en een zoombereik gelijk aan 24-75mm in 35mm KB formaat. De camera bevat allerlei functies zoals de automatische modus, handmatige instelmogelijkheden, 4K-video mogelijkheden en een geïntegreerde elektronische zoeker met een hoge resolutie van 2,8 MP en een ingebouwde Wi-Fi-module. De Leica D-Lux heeft een klassiek ontwerp en is een ideale metgezel voor het vastleggen van unieke momenten. Prijs € 1.119,Info en.leica-camera.com
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
ADVERTORIAL
CAMERANU.NL
CAMERANU.NL VIERT FEEST!
Natuurlijk deel jij mee in de feestvreugde Wat in 2003 op een zolderkamertje begon met de verkoop van camera's via het internet, groeide uit tot een zeer succesvolle (web)winkel met meer dan 150 medewerkers. Zie hier het jongensboek van Johan en Wilco, de grondleggers en eigenaren van CameraNU.nl dat dit jaar zijn vijftienjarig jubileum viert. Natuurlijk deel jij als trouwe klant mee in de feestvreugde.
De studiegenoten Johan en Wilco begonnen in 2003 met het goedkoop importeren van camera's naar Nederland. Deze verkochten ze eerst via Marktplaats maar al snel werd een eigen website in het leven geroepen: www.cameranu.nl.Toen het duo in 2006 als gevolg van strengere wet- en regelgeving moest stoppen met het importeren van fotogear, waren de omzetcijfers van CameraNU.nl al zo goed, dat het bedrijf rechtstreeks zaken mocht gaan doen met de grote spelers in de wereld van de fotografie. UIT ZIJN JAS GEGROEID Snel daarna groeide CameraNU.nl uit zijn jas. Met andere woorden: het onderkomen aan de Industrierondweg op Urk werd te krap. Het betekende het startschot voor de bouw van het eerste, eigen pand aan het Spijk op Urk (2007). Twee jaar later werd deze winkel met een oppervlakte van 550 vierkante meter en het magazijn met een oppervlakte van 450 vierkante al weer uitgebreid met een extra magazijn. VERDERE GROEI Om verdere groei van het bedrijf te realiseren werd in 2017 een controlerend belang genomen in CameraTools (Apeldoorn) en City Foto (Eindhoven). Deze winkels zijn partner van CameraNU. nl en worden gebruikt als afhaallocatie
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
voor CameraNU.nl-klanten. In datzelfde jaar gingen Johan en Wilco ook een vergaande samenwerking aan met Digital Natives, een gespecialiseerd programmeursbedrijf op Urk. VERHUIZING NAAR NIEUW PAND En daar blijft het niet bij. CameraNU. nl blijft groeien. Zo wordt in de nabije toekomst een nieuw magazijn gerealiseerd en verhuist de winkel naar het pand van de buren. Met deze verhuizing groeit de winkeloppervlakte van 550 vierkante meter naar een oppervlakte van liefst 2000 vierkante meter. In deze ruimte creëren we een echte beleveniswinkel met onder meer een vliegkooi voor drones en themaeilanden! JUNI FEESTMAAND! Een feest moet natuurlijk gevierd worden! En uiteraard deel jij als trouwe klant mee in die feestvreugde. Zo hebben we de maand juni uitgeroepen tot feestmaand. In deze maand verschijnt er een nieuwe landingspagina op onze website: cameranu.nl/15jaar. Hierop vind je onder andere onze winactie. WAT HOUDT DIT IN? Tijdens deze feestmaand geven wij iedere dag, en voor een totaalbedrag van liefst € 15.000,-, een prijs weg. Hoe werkt
dit? Jij zoekt in onze webshop een prijs uit en “plaatst” deze in onze speciale post op Facebook (@CameraNU). WIL JIJ KANS MAKEN OP EEN MOOIE PRIJS? Hou dan gedurende de feestmaand onze Facebookpagina en natuurlijk ook onze website extra goed in de gaten. SPECIALE NIEUWSBRIEF Ook verschijnt er tijdens de feestmaand iedere week een speciale nieuwsbrief bomvol spectaculaire acties met kortingen die kunnen oplopen tot wel zeventig procent! EEN JAAR LANG INSPIRATIE Bij iedere bestelling die je in de feestmaand bij ons doet, of het nu in de winkel of online is, ontvang je bovendien een prachtig magazine, het Beeldrecepten magazine. Een honderd pagina's tellend magazine boordevol met inspirerende blogs – beeldrecepten – , 27 in totaal, van onze influencers. Deze blogs zijn verdeeld over de vier seizoenen, zodat je dit magazine er het hele jaar door op na kunt slaan voor extra fotografie-inspiratie. Vaste klanten kunnen dit magazine natuurlijk ook gewoon gratis bij ons in de winkel afhalen.
DIGIFOTO STARTER |
9
BASISCURSUS
FLITSFOTOGRAFIE
basis cursus
De valkuilen bij flitsfotografie
Als je al een tijdje fotografeert met een spiegelreflex- of systeemcamera, dan ken je vast de momenten waarop je extra licht nodig hebt. Bijvoorbeeld omdat je op een donkere locatie fotografeert of omdat het onderwerp in het tegenlicht staat. Het toevoegen van flitslicht biedt uitkomst om het onderwerp bij te lichten. Maar het simpelweg aan zetten van de flitser en lukraak het flitslicht af laten gaan, kan uitmonden in de nodige teleurstellingen. Wat zijn de valkuilen en hoe voorkom je ze? Tekst en Fotografie SONJA VAN DRIEL
Van enthousiasme naar teleurstelling
De ingebouwde uitklapflitser van je camera lijkt ideaal, maar is door het geringe flitsvermogen alleen geschikt om onderwerpen op korte afstand te belichten. Het bereik is niet meer dan een paar meter. Reportageflitsers die je op het flitsschoentje van je camera zet zijn veel krachtiger. Daarmee kun
10
| DIGIFOTO STARTER
je onderwerpen op afstanden van wel twintig meter of meer belichten. Bovendien kun je het licht van andere kanten dan frontaal op het onderwerp laten vallen. Heb je eenmaal geïnvesteerd in een reportageflitser dan is het logisch dat je verwacht dat je flitsfoto’s goed lukken. Als ze zijn onderbelicht, overbelicht, of toch in ieder geval slecht belicht, dan
SONJA VAN DRIEL
Sonja is een expert op het gebied van flitsen met reportageflitsers. Naast de instructieboeken die zij er over schrijft, geeft zij ook workshops. 'Het is opvallend dat steeds dezelfde beginnersfouten worden gemaakt', aldus Sonja. Om je te behoeden voor valkuilen bij flitsfotografie geeft zij handvatten om een aantal veelgemaakte fouten te voorkomen of op te lossen.
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
ben je geneigd om de flitser niet meer te gebruiken. Dat is zonde, want als je eenmaal de werking ervan begrijpt, is het verbluffend eenvoudig en pak je het apparaat met plezier.
Wat maakt flitsen zo lastig?
Bij het fotograferen met het aanwezige licht als enige lichtbron zie je in het zoekerbeeld van de camera direct hoe je foto belicht wordt. Het omgevingslicht dat op het onderwerp valt en de schaduw die dat veroorzaakt zijn met het blote oog zichtbaar. 'What you see is what you get'. Bij het fotograferen met een flitser ligt dat anders. Omdat het flitslicht een fractie van een seconde duurt, kun je niet zien welk effect het heeft op het uiteindelijke resultaat. Licht-
'DE REPORTAGEFLITSER: ALS JE EENMAAL DE WERKING ERVAN BEGRIJPT, IS HET VERBLUFFEND EENVOUDIG' val, schaduwpartijen en reflecties zijn pas waarneembaar als de foto eenmaal gemaakt is.
Een wirwar van functies
Een ander knelpunt is de overdaad aan functies en de daarmee gepaard gaande knoppen. Met de hedendaagse reportageflitsers proberen de fabrikanten het flitsen zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Daar slagen zij goed in, maar als beginner
kun je verstrikt raken in de wirwar van flitsfuncties. Wat gerommel aan de knoppen levert hooguit bij toeval een goede flitsfoto op. Hoe kies je nu de juiste knop voor het beste resultaat? In de gebruiksaanwijzing staat alleen informatie over de manier waarop je bepaalde flitsinstellingen aanpast. Je leest niet hoe je de flitser inzet bij portretten, trouwerijen, in een cafĂŠ of op een zonnig strand.
VEEL VOORKOMENDE BEGINNERSFOUTEN BIJ HET FOTOGRAFEREN MET EEN FLITSER. Het onderwerp is onderbelicht Er kunnen meerdere oorzaken zijn, maar de belangrijkste is dat het onderwerp zich buiten de maximale flitsafstand bevindt. De meeste TTL flitsers met een LCD scherm op de achterzijde geven informatie over de afstand waarbinnen het onderwerp belicht kan worden door de flitser. In de TTL flitsmodus is dat een minimale en een maximale afstand. Binnen die zone moet het onderwerp zich bevinden. Dus voordat je de foto maakt, controleer je eerst op het LCD scherm van de flitser of het onderwerp binnen de maximale afstand ligt. Als dat niet zo is, kom dan dichter bij het onderwerp of pas de camera-instellingen aan.
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
Dit is een afbeelding van hoe een LCD scherm op flitsers eruit kan zien. In de TTL flitsmodus wordt een minimale afstand van 0,6 meter en maximale afstand van 6,7 meter aanbevolen. Deze afstanden zijn gebaseerd op de ISO en het diafragma die zijn ingesteld op de camera. De flitser herkent niet alleen deze instellingen, maar ook de brandpuntsafstand waarmee je fotografeert. In dit voorbeeld is er een standaard zoomlens van 24-70mm op de camera bevestigd en is er uitgezoomd naar 24mm. Zo weet de flitser dat het flitslicht verspreidt moet worden over die beeldhoek.
DIGIFOTO STARTER |
11
BASISCURSUS
FLITSFOTOGRAFIE
Het onderwerp is overbelicht Net zoals er een bepaalde maximale flitsafstand is waar je rekening mee moet houden, geldt dat ook voor een minimale afstand. Staat je onderwerp vóór de minimale afstand, krijgt het te veel licht of is het niet mogelijk om meer afstand te nemen tussen de flitser en het onderwerp? Dan kun je de ISO en/of het diafragma wijzigen. Daarmee verandert zowel de de minimale als de maximale flitsafstand. Een andere oorzaak van overbelichte flitsfoto’s kan zijn dat de communicatie tussen camera en flitser verstoord is geraakt. Het gevolg is dat de flitser spontaan afgaat of dat de flitskracht veel te hoog is. Je lost dit op door de contacten op zowel de flitser als de camera te reinigen.
'Als beginner kun je verstrikt raken in de wirwar van flitsfuncties'
Als de flitser een poos niet op de camera heeft gezeten, dan kunnen de contactpunten vervuild raken. Doop een wattenstaafje in alcohol en reinig hiermee de contactpunten op zowel de camera als de flitser. Doe dit twee keer per jaar of vaker, indien nodig. Als je geen alcohol bij de hand hebt, omdat je bijvoorbeeld op locatie fotografeert, kun je als tijdelijke oplossing de contactpunten met een katoenen doekje schoonvegen.
arde H slagschaduw op de achtergrond Waar licht is, is schaduw. Het is dan ook logisch dat je dat in foto's terugziet. Schaduw hoeft niet per se lelijk te zijn. Sterker nog, het kan foto’s meer zeggingskracht geven. Anders ligt het bij foto’s met een harde slagschaduw op een witte achtergrond. Die wordt veroorzaakt door frontaal licht dat op het onderwerp valt. Het is te voorkomen door het onderwerp op lange afstand van de achtergrond te plaatsen zodat de schaduw in het niets verdwijnt. Een andere oplossing is om de flitskop te kantelen en het licht via een wit plafond of een witte muur te laten reflecteren.
Een directe, frontale flits maakt de belichting van het onderwerp hard. Het creëert een harde slagschaduw op de achtergrond en zorgt voor (te) veel glans op de huid van het model. Door de flitskop naar het plafond te kantelen verandert de richting van het licht dat op het model valt. De belichting is diffuus en zorgt voor een zachte belichting. De slagschaduw is niet meer zichtbaar, omdat het licht nu van boven komt.
12
| DIGIFOTO STARTER
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
e voorgrond is D overbelicht, het middengedeelte is goed belicht en de achtergrond onderbelicht Ondanks dat er een variabele zone (de minimale en maximale flitsafstand) wordt gegeven, is het belangrijk om te realiseren dat er slechts één afstand is waarop de flitser het onderwerp goed belicht. Bij flitsen in de TTL-modus is het de afstand waarop je scherp stelt. Als dat een afstand is van 4 meter dan zal de flitser alles op 4 meter afstand goed belichten. Na die afstand neemt de hoeveelheid flitslicht af. Vóór die afstand worden alle onderwerpen die in beeld staan overbelicht. Het zijn de wetmatigheden van de techniek die ons beperken. Al fotografeer je met de meest geavanceerde reportageflitser, het is niet mogelijk om met frontaal flitslicht de onderwerpen op verschillende afstanden te belichten.
r zijn meerdere E alternatieven voor het belichten van diepte in het beeld:
De flitser heeft de foto niet mooi belicht omdat er diepte in beeld is. Het scherpstelpunt (zie rode cirkel) zorgt ervoor dat alles op die afstand goed wordt belicht. Maar alles vóór dat punt krijgt te veel licht.
'HET ZIJN DE WETMATIGHEDEN VAN DE TECHNIEK DIE ONS BEPERKEN'
• Zorg er voor dat er geen onderwerpen vóór het scherpstelpunt in beeld zijn, dus stel scherp op het voorste deel in de foto. • Flits niet frontaal, maar indirect, bijvoorbeeld via een wit of lichtgekleurd plafond. Uiteraard is dat niet op iedere locatie mogelijk. • Koppel de flitser los en belicht het onderwerp met de flitser vanaf een andere zijde. • Pas je standpunt aan en kies een compositie waarbij alle onderwerpen op dezelfde afstand staan. • Maak de foto zonder flitslicht en belicht het beeld alleen met het aanwezige licht.
De oplossing is om scherp te stellen op een punt aan het begin van de scène (zie rode cirkel).
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
DIGIFOTO STARTER |
13
R E T R A T S O T O ! L A E DIGIF D N E T N E M E N ABON STARTER
ABONNEMENT
36
%
KORTING
FOTO MOK TER WAARDE VAN € 14,95 NEEM BIJ ONS EEN ABONNEMENT EN KRIJG DEZE MOK GRATIS! 14
| DIGIFOTO STARTER
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
x
4
digifoto Starter FOTO MOK
Voor Alleen geldig binnen Nederland
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL/ABO WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
DIGIFOTO STARTER |
15
REVIEW
FUJIFILM X-H1
Fujifilm X-H1
Mooi anders
Fujifilm is geliefd vanwege zijn spiegelloze camera’s review met handige knoppen en prachtige objectieven. Sinds kort is er de X-H1, een topmodel in het APS-C-formaat. Wij waren erg benieuwd hoe deze camera het zou doen in vergelijking met de concurrentie in deze dichtbevolkte sector. Tekst en fotografie DRÉ DE MAN
ujifilm is vandaag de dag vooral bekend vanwege de Polaroid-achtige Instax-camera’s. De digitale camera’s van Fuji zijn echter minstens zo interessant. Fuji begon ooit als grote concurrent van Kodak en gebruikt ook deels andere beeldsensoren dan de huidige concurrentie. Het verschil komt erop neer dat ze scherpere beelden maken, maar iets minder kleurdetails laten zien dan andere sensoren. Om te begrijpen hoe het werkt, moet je weten dat alle beeldsensoren eigenlijk kleurenblind zijn. Ze worden gevoelig voor kleur doordat er filters voor de pixels zitten. Die zijn afwisselend rood, groen en blauw in een bepaald patroon. Dat patroon is bij Fuji heel anders dan het patroon van de concurrentie. Fuji noemt dit Trans-X-sensoren. Fuji heeft meer filters van één kleur naast elkaar, wat mooiere en egalere kleuren oplevert en een hogere scherpte. Dat gaat wel ten koste van kleurdetails. Het is niet zo gek dat Fuji het zo doet, want het eindresultaat ziet er meer uit als een foto gemaakt met film. Het is afhankelijk van je smaak én van jouw type fotografie welke soort sensor jouw voorkeur verdient. De sensor is goed in staat verschillen tussen licht en donker weer te geven en geeft weinig ruis. Op dat laatste terrein doet de camera het net iets minder goed dan de Nikon en Sony, maar beter dan Canon. Ook is de sensor van Fuji sterk in het snel verwerken van data.
veel grotere beelden van de sensor omgezet moeten worden in de kleinere filmbeelden. De camera laat daarbij wel een deel van het beeld weg, maar dat is vrij gebruikelijk. De cropfactor is 1,2x dus alle lenzen worden bij het filmen als het ware 1.2x langer. Fuji zou Fuji niet zijn wanneer je bij het filmen – en het fotograferen - niet kon kiezen uit allerlei filmsoorten. Je krijgt dan dus de kleuren en het contrast van een van die beroemde Fuji-films. Dat zijn geen overdreven effecten, maar echt mooie kleuren zoals menigeen die ook bij het bewerken van films zou kiezen. Wie zijn films echt bewerkt met een programma als Adobe Première Pro, kan kiezen voor de Eterna/Cinema look. Die werkt ook goed bij heel extreme contrasten wanneer je je films niet bewerkt. Het kán nog professioneler, met een eigen Fujilog, de F-log. Dat is echter echt iets voor film-nerds – zonder bewerking krijg je
CAMERA FUJIFILM X-H1 LENS FUJI 16-55MM F/2.8 BRANDPUNTSAFSTAND 16MM (24MM 35MM-EQUIVALENT) DIAFRAGMA F/7,2 SLUITERTIJD 1/150S ISO-WAARDE 200
Video
Video is een sterk punt van deze Fuji. Uiteraard heeft hij 4k, dus een twee keer zo grote scherpte als full HD, met 24, 25 en 30 beelden per seconde. Hij heeft echter ook slow motion, met 120 bps, dus 5x langzamer. Er zijn verder weinig beeldstoringen te zien in de vorm van moiré. De meeste camera’s krijgen daar last van wanneer de
16
| DIGIFOTO STARTER
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
‘IN COMBINATIE MET DIE OBJECTIEVEN STELT DE FUJI BETER SCHERP DAN ANDERE APS-C CAMERA’S’
vrijwel onbruikbare beelden, maar dat is onvermijdelijk met een log. Met bewerking kun je dan de kleuren van Games of Thrones namaken, of in feite van welke film dan ook. Merkwaardig genoeg schakelt de camera bij gebruik ervan automatisch om op 800 ISO. Dat beperkt het praktische nut van de log wel, zeker in scènes met zon. Bij het bewerken van de filmbeelden kun je met een log eerst de kleuren heel goed aanpassen (graden) en daarna het contrast weer normaal maken. Dan heb je weer een normaal beeld, maar met aangepaste kleuren en met grotere verschillen tussen donker en licht. Erg prettig is dat Fuji een LUT ter beschikking stelt. Een LUT vertaalt het contrastarme beeld van een film opgenomen met een log weer in een normaal beeld. Misschien duizelt het je nu, want dit is echt alleen voor filmnerds, maar wel fijn dat Fuji hieraan gedacht heeft, want je weet nooit of je ooit nog een filmnerd wordt. Je kan het maar in huis hebben.
AF
AF werkt goed bij video, maar kan uiteraard niet voorkomen dat de camera ineens van scherpstelling verandert
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
wanneer je de camera beweegt en/of iets vóór de persoon die je filmt opduikt. Wil je dat niet, dan moet je van te voren even scherpstellen en dan verder filmen zonder scherpstellen (handmatige scherpstelling). Dat is echter bij andere camera’s ook zo. De Fuji heeft ook stabilisatie in de camera-body. Die zorgt ervoor dat bewegingsonscherpte bij het maken van foto’s minder snel voorkomt. Bij video zorgt die echter voor een heel rustig beeld, zodat je films er al snel professioneel uitzien.
‘Bij video blijkt de stabilisatie verbazingwekkend goed te werken’ Bij het fotograferen werkt de AF (scherpstelling) van de X-H1 erg goed. Zoals bij alle spiegelloze camera’s werkt hij beter met zeer lichtsterke objectieven.
Bij de X-H1 geldt bovendien dat het midden van het beeld beter scherpstelt dan de rest ervan. Het volgen van een snel bewegend onderwerp werkt niet zo goed als bij een reflexcamera, en ook net iets minder goed dan bijvoorbeeld bij Sony. Bij normale AF en bij veel licht zijn de verschillen vaak klein. Bovendien beschikt de Fuji over een hele serie met lichtsterke objectieven. Wat dat betreft verkeert de Fuji als APS-Ccamera in een uniek positie. Omdat Fuji geen fullframe-camera heeft, biedt het alle lichtsterke objectieven voor deze camera aan. Zo is er een 23mm f/1.4 – op het eerste gezicht een vreemd brandpuntsafstand, totdat je het omrekent naar fullframe en bij 35mm uit komt. Dat aanbod aan objectieven maakt deze Fuji ook anders dan APS-C camera’s van andere merken. (APS-C is een formaat dat kleiner is dan fullframe en groter dan m43. In combinatie met de lichtsterke objectieven stelt de Fuji beter scherp dan andere APS-C camera’s. Die moeten het in de regel met lichtzwakkere objectieven doen.) Bijzonder handig is dat de X-H1 beschikt over een batterijhouder, de VBP-XH1, waarin twee extra batterijen passen.
DIGIFOTO STARTER |
17
REVIEW
FUJIFILM X-H1
De camera gebuikt alle batterijen achter elkaar zodat je bij video batterijen kunt wisselen terwijl je filmt. Bij het fotograferen werkt “hij” bovendien mee om het aantal beelden per seconde te verhogen naar 14.
Ergonomie
Met de batterijgrip VBP-X-H1 voelt de camera aan als een compacte versie van een professionele fullframe-camera. Hij ligt dan uitstekend in de hand, ook bij staande opnamen. Zonder die grip is de camera nog steeds goed vast te houden, deels ook omdat hij vrij groot is. Wij zien de grootte vooral als een positieve eigenschap. Panasonic met het kleinere m43formaat kiest een vergelijkbare aanpak bij de topmodellen. De knoppen van de camera
kun je allerlei verschillende functies geven. Mede door de gebruikte materialen maakt de camera een hoogwaardige en degelijke indruk. We noemden al de objectieven die consequente equivalenten zijn van professionele fullframe-objectieven. De professionele uitvoeringen beschikken ook over diafragmaring. Het instellen van het diafragma op het objectief werkt heel intuïtief en prettig. De diafragmawaarden zijn instelbaar op 1/3 stops. De sluitertijdenknop bovenop de camera is ook erg handig. Met een van de commandoknoppen kun je de sluitertijd verder met stapjes van 1/3 stop wijzigen. Verder is er een aparte ISO-knop.
CONCLUSIE
De Fuji X-H1 is een camera met zeer goede eigenschappen waarbij de ergonomie en de geschiktheid voor video eruit springen. Het is vooral een verfrissend andere camera, met een unieke reeks van objectieven waar je goed mee kunt werken.
BEOORDELING
+ Heel handig te bedienen + Goede sensor en AF + Goede video-kwaliteit
ADVIESPRIJS € 1899,INFO www.fujifilm.eu/nl
Hands-on met de Fujifilm X-H1 in Portugal
Fujifilm vliegt ons naar de Portugese hoofdstad Lissabon om kennis te maken met hun nieuwste camera. Het blijkt de X-H1 te zijn, een camera die tegelijkertijd een heel nieuwe lijn in het Fujifilm-gamma aanboort. Tekst en fotografie REDACTIE
Workshops
Om de camera beter te leren kennen heeft Fujifilm een aantal workshops in petto. In een prachtig paleis in de Portugese hoofdstad hebben ze diverse ‘shooting stations’ gemaakt waarbij we een aantal facetten van de nieuwe camera kunnen uitproberen. We beginnen bij de video-workshop, een zeer belangrijk onderdeel van deze camera. Een harpiste speelt en zingt een aantal liederen en één voor één kunnen we met de X-H1 aan de gang om de hele exercitie vast te leggen. Meteen valt op dat filmen met deze camera een heel intuïtief proces is. Door de ingebouwde beeldstabilisatie, nieuw voor een camera uit de Fujifilm X-range’ is het doodeenvoudig om soepele en strakke beelden te maken. De autofocus, die ook een verbetering heeft ondergaan tegenover eerdere camera’s, heeft er geen enkele moeite mee als je wisselt van onderwerp en als deze onderwerpen zich op een
18
| DIGIFOTO STARTER
andere afstand van de camera begeven. Soepel wisselt de camera van focus. Dat geeft de video-modus van deze camera een heel bruikbaar karakter. De beeldkwaliteit van deze Fujifilm is zoals we gewend zijn van het Japanse merk: erg fijn. Wat het precies is – waarschijnlijk de processor en de beeldverwerking – weten we niet, maar de beelden die uit deze camera komen, zijn gewoon erg mooi qua scherpte, kleuren en algemene indruk. Ruis is ook bijzonder goed onder controle, zien we tijdens deze eerste test.
Beeldverwerking
Het werken met de camera voelt bijzonder vertrouwd. Wie eerder met camera’s van Fujifilm gewerkt heeft, loopt zo weg met de X-H1. De zoeker is overigens erg mooi groot en helder. Twee dansers maken elkaar het hof op de dansvloer terwijl wij met de X-H1
proberen om de emoties en het sensuele karakter van de dans te vangen. Fujifilmcamera’s zijn traditioneel goed in het vangen van huidtinten en deze camera is daar geen uitzondering op – zowel op foto’s als in de video’s die we maken worden die huidtinten erg natuurlijk en fraai afgebeeld. Dit komt ook naar voren als we later in een eeuwenoude bibliotheek portretten maken met flits- en natuurlijk licht.
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
DWM Trainingen scoort op Springest.nl een 9,3 op basis van 290 reviews
partner
ACHTERGROND
ARCHITECTUURFOTOGRAFIE
Architectuurfotografie is een verbinding van licht, lijn en vorm en de passie om dit vast te willen leggen
Architectuurfotografie met Jan Duker In een architectuurfoto vertel je een verhaal. De foto moet kloppen als het gaat om compositie, licht, het juiste moment en de juiste techniek. Let op het lijnenspel, lichtval, gebruikte materialen. Maak ook eens een foto van een deel van het gebouw, of fotografeer vanuit een ongewone hoek. achter grond
Tekst en Fotografie JAN DUKER
Jan Duker (1962) - Rolde Fotografie loopt als rode draad door mijn leven. Het begon ooit als hobby in het analoge tijdperk: een camera zonder elektronica, filmrolletjes en een doka op zolder. In de tijd dat ik werkzaam was in de ICT-wereld, groeide mijn fotografie uit van hobby tot passie. Inmiddels heb ik van mijn hobby mijn beroep kunnen maken en ben ik al weer lange tijd werkzaam als zelfstandig fulltime architectuurfotograaf.
20
| DIGIFOTO STARTER
et maken van een goede architectuurfoto begint met een goede voorbereiding. Verken de locatie van te voren, zo voorkom je verrassingen op het moment dat je ter plekke wilt gaan fotograferen. Een deel van de voorbereiding kun je ook thuis doen. Bijvoorbeeld door de locatie te bestuderen op Google Maps, of door gebruik te maken van websites zoals app.photoephemeris.com. Met deze website bepaal je van te voren de stand van de zon ten opzichte van je onderwerp. En natuurlijk houd je de weersvoorspelling goed in de gaten.
Camera en lenzen
In ons digitale tijdperk kun je met iedere camera architectuurfoto’s maken. Voor architectuurfotografie heb je niet de duurste camera nodig, belangrijker is dat je jouw apparatuur goed beheerst en dat je weet wat je wel of niet met de camera kunt doen. Je lens is het liefst een groothoeklens, denk dan aan 20mm tot 24mm in het geval je een full-frame camera gebruikt. Ga je hierin nog verder, bijvoorbeeld met een 16mm lens, dan trek je voorgrond en achtergrond wel heel erg uit elkaar en dit kan er heel onwerkelijk uit zien. Beter is het om met je 24mm lens
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
een panoramafoto te maken uit 2 tot 3 beelden. De vertekening is dan een stuk minder en je krijgt een realistischer beeld. De groothoek lens gebruik je meestal om een gebouw er in zijn geheel op te zetten. Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om een deel uit je onderwerp af te beelden. Een korte zoom, 24mm70mm of telezoom, 70mm-200mm is
hiervoor zeer geschikt. Hiermee leg je accenten op patronen, vormen en lijnen.
Compositie
Loop eerst eens om het gebouw heen voordat je de camera pakt. Probeer zo de beste hoek te ontdekken om je opnames te maken. Maak ook eens een opname van uit een heel laag
ARCHITECTUURFOTOGRAFIE Het maken van een goede architectuurfoto lijkt eenvoudig. Het gebouw staat er immers al, je pakt je camera, je bepaalt je compositie en drukt af. De kracht van een goede architectuurfoto zit echter in een nauwkeurige compositie, een goede belichting en het juiste moment. En met een weloverwogen aanpak laat je het karakter van het gebouw zien. Dit artikel helpt je daarbij een eind op weg.
CAMERA CANON 5D MARK II | LENS TS-E24MM F/3.5 L II | BRANDPUNTSAFSTAND 24MM | DIAFRAGMA F/22 | SLUITERTIJD 1/500 | ISO 400 ‘Een perspectief met sterke schuine diagonalen zal de vlakken en lijnen extra benadrukken. Het zonlicht in het raam is een extraatje, wat de foto speelser maakt. Ontwerp: Jaap Stobbe vormgevers in- en exterieur’
‘Denk niet dat het gebouw er altijd in zijn geheel op moet: zoek met je telelens eens naar kleine details die toch de sfeer en het karakter van het gebouw vastleggen’
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
DIGIFOTO STARTER |
21
ACHTERGROND
ARCHITECTUURFOTOGRAFIE
standpunt. Zeker bij grote imposante gebouwen krijg je zo een mooi perspectief. Je kunt een gebouw recht van voren fotograferen, soms wordt dit als saai beschouwd, maar je brengt wel meer rust in het beeld. Fotografeer je onder een hoek, dan creëer je meer diepte. Dat kan spannende beelden opleveren. Let ook op de omgeving van het gebouw. Soms komt een gebouw beter tot zijn recht als je de omgeving, of een deel er van, mee fotografeert. Let dan wel op storende factoren zoals verkeersborden, prullenbakken en lantaarnpalen. Probeer deze zoveel als mogelijk buiten beeld te houden.
Techniek
Je wilt zo weinig mogelijk ruis in je architectuurfoto, kies daarom een lagere ISO waarde. Bij grotere gebouwen wil je deze veelal van voor tot achter scherp in beeld brengen. Kies daarom een klein diafragma, zoals f11 of f16. Let goed op welk focuspunt de autofocus gebruikt om scherp te stellen. Valt dit punt buiten je onderwerp, dan loop je het risico dat je onderwerp, of een deel er van, niet scherp is. Schakel dan over op handmatige scherpstelling, dan heb je de volledige controle over de scherpte in eigen hand.
‘BEGIN NIET GRAFEREN: O T O F T E M K J I L E G GEBOUW T E H M O S N E E P O LO T DE BESTE S R E E R E E B O R P N HEEN E TEN TE N U P D N A T S N E N E HOEK ONTDEKKEN’
22
| DIGIFOTO STARTER
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
CAMERA PENTAX 645Z | LENS PENTAX DA 645 28-45MM | BRANDPUNTSAFSTAND 28MM | DIAFRAGMA F/20 | SLUITERTIJD 1/6 SEC | ISO 100 ‘Vanuit een heel laag standpunt omhoog fotograferen kan mooie perspectieven opleveren. Hier werd dat effect nog eens versterkt omdat het gebouw zelf ook onder schuine hoeken is gebouwd. De kleuren zijn gedesatureerd om de nadruk op het lijnenspel te leggen. Ontwerp: architect ir D.A. de Haan’
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
DIGIFOTO STARTER |
23