digifoto Starter 4.2018 by Clipboard Media

Wildlife Photographer of the year! Marsel van Oosten

Brandpunt of standpunt Groot misverstand in de fotografie

Pixum

Foto op canvas

FujiďŹ lm XF10

Klein en krachtig

Panasonic LX 100

Jannette van der Boon Katwijk

Alleskunner

Bestsellers 2018! De beste gear voor je geselecteerd.

NUMMER 4 - 2018

PRIJS â&#x201A;Ź 5,95

AF 14 mm F2.8 FE

AF 24 mm F2.8 FE

AF 35 mm F1.4 FE

AF 35 mm F2.8 FE

Op deze geselecteerde en award winnende Samyang Autofocus objectieven voor uw Sony camera met E-vatting nu tijdelijk tot € 40,- cashback. Actieperiode: 15 november 2018 t/m 31 januari 2019. Zie: www.transcontinenta.nl/promoties Transcontinenta B.V. • Tel: +31 (0)252 - 68 75 55 • samyang@transcontinenta.nl • facebook.com/samyangbenelux

AF 50 mm F1.4 FE

COLOFON

Voorwoord Super leuk dat je digifoto Starter weer voor je hebt! Het einde van 2018 is in zicht en al scrollend over je tijdlijn of luisterend naar de radio kun je er niet om heen: het is tijd voor de eindejaarslijstjes! De laatste editie van dit jaar, digifoto Starter 4.2018, staat dan ook in het teken van deze lijstjes. Zo vragen wij belangrijke retailers in de fotografiebranche naar hun best verkopende artikelen van dit jaar. Niet alleen omdat het leuk is om lijstjes te maken, maar ook omdat het zinvol is om up-to-date te blijven op het gebied van fotografie en video. Dan is er nog iets speciaals aan de periode waarin dit magazine verschijnt: de winter. We vieren de donkere dagen met een winterspecial! Dit 'magazine-in-een-magazine' staat boordevol praktische tips en inspiratie. Hoe ga je bijvoorbeeld om met weinig licht in dit seizoen, en hoe bescherm je je apparatuur (en jezelf!) tegen de kou? Scott Kelby staat voor je klaar met een leuke tutorial en we interviewen NiSi ambassadeur Michel Lucas. Dat resulteert in een inspirerend winterverhaal met tips en foto's om je vingers bij af te likken. Over bijzondere foto's gesproken, natuurlijk vind je in deze editie van digifoto Starter weer vele pagina's met door onze lezers ingestuurde beelden. Met in deze editie een heuse best-of. Omdat het natuurlijk bijna eindejaar is! Sonja van Driel neemt je mee in de wereld van het flitsen en Johan Elzinga maakt korte metten met het misverstand dat lensvervorming heet. We testen onder andere de Fujifilm XF10 en Panasonic LX100 en nemen een foto op canvas van Pixum onder de loep. Eerder dit jaar werd bekend gemaakt dat Nikon ambassadeur Marsel van Oosten zichzelf Wildlife Photographer of the Year mag noemen. Ook dit bijzondere nieuws laten we natuurlijk niet voorbij gaan. We spreken hem uitgebreid over zijn winnende foto, zijn kritische kijk op zijn eigen werk en natuurlijk zijn indruk van het nieuwe Nikon Z-systeem. Tot slot, aan het einde van dit magazine vind je een compact overzicht van alle awards die we dit jaar hebben uitgereikt. Ben je nog op zoek naar specifieke nieuwe gear en wil je weten wat wij ervan vonden? Blader dan snel door! Wij wensen je alvast fijne feestdagen en uiteraard veel leesplezier in digifoto Starter 4.2018!

Redactie digifoto Starter

OVER ONS

Colofon Een uitgave van Clipboard Media & Content Delftweg 147 2289 BD Rijswijk Nederland Tel: +31(0)15 7600.700 info@clipboardmedia.nl www.clipboardmedia.nl Uitgever Linda Oenema linda@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Concept en idee Jascha Vink jascha@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.771 Redactie Bart Josten Geert van de Klugt DrĂŠ de Man Remco Stunnenberg Christel de Wolff redactie@thecontentgroup.nl Tel: +31(0)15-7600.707 Medewerking van Wilmar Dik Sonja van Driel Johan Elzenga Scott Kelby Met dank aan Marsel van Oosten Michel Lucas Sjoerd Jan van der Pluijm Lex Schulte Sales sales@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.770 Data analist Sven de Heer Traffic manager Lindsay van Veelen traffic@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Content manager Martijn Herremans

Over Ons

Elke editie van digifoto Starter wordt gemaakt door een vast team van enthousiaste en professionele redacteuren.

Vormgeving Lloyd Troost Ron de Vos Coverfoto Jannette van den Boon

digifoto Starter is powered by

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, gekopieerd of op andere wijze worden verspreid zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem Distributie Benelux Betapress BV, Gilze Imapress, Turnhout, BelgiĂŤ

DIGIFOTO STARTER |

AWARDS

ONDERSCHEIDINGEN

Awards

Bij het testen van producten houden we altijd de beginnende fotograaf in ons achterhoofd. Zo beoordelen we camera’s en accessoires niet alleen op kwaliteit, maar ook op gebruiksgemak. Met plus- en minpunten geven we de belangrijke voor- en nadelen van het product aan. In ons eindoordeel maken we gebruik van de volgende awards:

Presteert een product naar onze verwachtingen? Dan belonen we het met een Goed Award.

Moeilijkheidsgraad

Aan praktische artikelen in dit magazine geven we een moeilijkheidsgraad mee, zodat je in een oogopslag kunt zien hoeveel kennis je nodig hebt om met de informatie aan de slag te gaan. Laat je niet direct ontmoedigen door een hogere moeilijkheidsgraad, ook van deze artikelen kan iedereen - met of zonder ervaring - wat opsteken. We verdelen de artikelen in drie niveaus:

Voor artikelen in deze categorie heb je geen kennis nodig van het onderwerp. In deze artikelen leggen we stap voor stap de basis uit en helpen we je op weg.

Producten die ons echt weten te overtuigen geven we een Zeer Goed Award.

Zie je deze afbeelding bij een artikel staan, dan maken we wat vaker gebruik van de gebruikelijke basistermen. Het is handig als je die onder de knie hebt.

Voor artikelen met dit niveau heb je enige basiskennis nodig, zoals het instellen van een camera of de toepassingen van bewerkingsprogramma's.

De Super Award kennen we enkel aan de allerbeste producten toe.

Onderscheidingen

Naast de awards zijn er nog een aantal andere onderscheidingen die we aan producten toekennen.

Producten die een opvallend goede prijskwaliteitverhouding bieden, voorzien we van een budgetlogo. Bij deze producten krijg je zeker waar voor je geld.

Sommige producten vallen op door hun fraaie ontwerp. Camera’s of accessoires die op dit gebied boven het maaiveld uitsteken, belonen we met een designonderscheiding.

Is een product opvallend gebruiksvriendelijk, of een echte aanrader voor de beginnende fotograaf? Dan voorzien we deze van de Startertip.

Basisbegrippen

Geven we een product één van deze onderscheidingen, dan voegen we die toe aan de Award.

Wil je meer leren over basisbegrippen zoals diafragma, sluitertijd en iso-waarde, of even je geheugen opfrissen? Kijk dan op onze website. Hier hebben we een verzameling leerzame artikelen voor je klaarstaan. Bovendien voegen we regelmatig nieuwe artikelen toe. www.digifotostarter.nl/de-basis

| DIGIFOTO STARTER

Samen beter in beeld. • Deskundig advies van meer dan 200 foto-professionals • Altĳd de goedkoopste met laagste prĳs garantie • Gratis 5 jaar garantie

Fujiﬁlms nieuwste compacte systeemcamera

Slechts 12x8cm Afgebeeld op ware grootte! + Gratis basiscursus fotograﬁe t.w.v. €119

Fujiﬁlm X-T100 + XC 15-45mm

Kleine, slimme en zeer ﬁjne systeemcamera · 24,2 megapixel APS-C CMOS sensor met een groot dynamisch bereik en prachtige kleuren!

€

549*

Tĳdelĳk met GRATIS extra accu t.w.v. €55,95! *Prijs na €100 cashback

· LCD-touchscreen dat in drie richtingen kan worden uitgeklapt. · Inclusief XC 15-45mm objectief en compatibel met alle Fujiﬁlm X mount lenzen.

· Met WiFi & Bluetooth technologie voor het snel delen van beelden naar een smartphone of tablet.

· Razendsnelle en zeer accurate scherpstelling dankzij het fasedetectie AF-systeem met nieuw autofocusalgoritme.

· Dankzij zijn compacte body-formaat van slechts 12x8cm werkelijk overal mee naartoe te nemen!

EXCLUSIEF BIJ KAMERA EXPRESS! BIJ AANKOOP VAN GESELECTEERDE

CANON CAMERA’S OF LENZEN

GRATIS CADEAUPAKKET! Kijk op kamera-express.nl/hetperfecteplaatje voor alle deelnemende producten en actievoorwaarden.

INHOUD

STARTER 4.2018

special

Winterspecial Vol met tips en inspirerende beelden

achter grond

Leren met Wilmar

Jouw foto's door de ogen van een pro lezers foto

De mooiste lezersfoto's

De relatie tussen twee begrippen

Spotlights 2018 6

| DIGIFOTO STARTER

Flitskracht en flitsafstand WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

gear

10 Bestsellers 2018

De beste gear voor jou geselecteerd

85 Awards 2018

Alle awards van dit jaar op een rij

reviews

Bestsellers 2018

14 Canon Zoemini Stijlvolle pocketprinter

15 Foto op canvas bij Pixum Je mooiste foto aan de muur

40 Fujifilm XF10 Klein, mooi en krachtig

64 Panasonic LX100 II Alleskunner

Fujifilm XF10 achter grond

09 Nieuws

Nieuwigheden op fotografiegebied

50 Brandpunt of standpunt Groot misverstand in de fotografie

inter view

70 Marsel van Oosten

Wildlife Photographer of the Year 2018

Brandpunt of standpunt

44 Lezersfoto Lex Schulte

overig

80 Boeken

De mooiste en meest interessante fotografieboeken

82 Agenda

Wat is er allemaal te doen op fotografiegebied? WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

Marsel van Oosten DIGIFOTO STARTER |

Meer dan een moment. Portretteren is in de ogen van Brendan de ultieme vorm van fotograﬁe, een portret is een beschouwing van de ziel, de mens zien voor wie hij werkelijk is. Een waardig moment voor altijd vastgelegd — de magie van fotograﬁe. Voor hem is de zoektocht naar dit beeld de dans met de duivel, een dans in tijd. En soms, heel soms mag hij leiden. In zijn missie om dit ongrijpbare beeld vast te leggen zijn er vele momenten geweest die bijzonder voor hem zijn. Zo waren er portretten die alles behalve perfect zijn. Er waren portretten waar hij een hint van perfectie proefde. Uiteindelijk is er voor Brendan één beeld, één symbolisch moment dat voor hem het bijna perfecte portret is. Het laatste portret van Philomena Fleming, een portret van zijn moeder. Brendan ziet in dit ene beeld puurheid, hij ziet een zuiver beeld zonder complexiteit. Hij ziet een beeld dat hij begrijpt. Hij ziet zijn moeder en in haar ook zichzelf. Zijn moeder had Alzheimer een ziekte die haar ziel isoleerde, bekenden werden vreemdelingen. Ook het beeld van Brendan was in het laatste jaar vervaagd. Philomena had haar zoon al langer dan een jaar niet herkend, maar twee weken voor haar overlijden heeft Brendan een moment van herkenning en nostalgie vereeuwigd. In dit ene moment zag een zoon zijn moeder en een moeder haar zoon. Een moment in tijd waar Philomena haar zoon herkende, een moment waar zij alleen oog voor Brendan had. Brendan heeft met deze foto het ultieme bereikt, hij heeft de ziel van zijn moeder nog één laatste keer geportretteerd. In dat moment was Philomena de moeder van haar zoon. Een bijna perfect portret met één imperfectie, haar kraag zat niet goed. Nu terugkijkend beseft Brendan een bijzonder detail — the devil’s in the details. In één van de laatste portretten die Brendan van zijn vader heeft gemaakt zit de kraag ook niet goed, alleen hier aan de andere zijde. Twee fragmenten in tijd die samen één beeld vormen, het beeld van Brendan en zijn afkomst. De imperfecte versie van het perfecte portret.

Ontdek meer:

CameraNU.nl/verhalen

54 I Lightshaper I Portret fotograaf

Sony Alpha A7R III + Sony FE 85mm f/1.4 GM

STARTER

starter

Nieuws t.w. € 199,v9.9

U nieke beelden met lensbaby Sol 45 en Sol 22 Gegarandeerd unieke beelden, dat is wat je krijgt als je met Lensbaby objectieven fotografeert. Onlangs werden er twee nieuwe objectieven geïntroduceerd: de Sol 45 en Sol 22. De Lensbaby Sol 45 heeft een vast brandpunt 45mm f/3.5 in een metalen behuizing voor selectief scherpstellen, dat een haarscherp cirkelvormig gebied van scherpte creëert, omringd door een mooie onscherpte en een gelijkmatige bokeh. Door het objectief te tilten, kun je het onderwerp isoleren en unieke beelden scheppen. De Lensbaby Sol 45 heeft twee bokeh bladen die zich onder de rand van het objectief bevinden, en tijdens de opname subtiele lijnen en texturen aan de bokeh toevoegen. De Lensbaby Sol 22 is het eerste Lensbaby objectief dat exclusief ontworpen is voor Micro 4/3 mirrorless camera's. Dit 22mm vast brandpunt f/3.5 objectief, dat tevens beschikt over twee bokeh bladen, is ontworpen om hetzelfde effect te creëren als de Lensbaby Sol 45 met een cirkelvormig gebied van onscherpte omgeven door een dramatische onscherpte en bokeh.

NIEUWS

ZEISS ZX1 camera met ingebouwde Lightroom app De ZEISS ZX1 is een spiegelloze full-frame camera die optische kwaliteit, software en connectivity met elkaar combineert onder de slogan: SHOOT. EDIT. SHARE. De ZEISS ZX1 beschikt over een geïntegreerde ZEISS Distagon 35mm f/2 lens met autofocus in een compleet nieuw jasje. Het objectief is gebouwd om perfect aan te sluiten op de 37.4 megapixels ZEISS-sensor. Het bewerken van je foto's kun je voortaan al in je camera doen, met de speciaal aangepaste versie van Adobe Photoshop Lightroom CC die je eenvoudig bedient met de multi-touch display van de camera. De camera beschikt over Wifi, Bluetooth en USB-C waardoor je je beelden rechtstreeks het internet op kunt sturen. Ook software updates kun je op deze manier installeren zonder een computer te gebruiken. De ZEISS ZX1 zal begin 2019 beschikbaar zijn. Adviesprijs nog niet bekend Info zx1.zeiss.com

Adviesprijs € 199,99 Info www.transcontinenta.nl/lensbaby

t.w.v. € 559,99

C anon Powershot SX70 HS, DSLRlook-a-like

Canon presenteert de Canon Powershot SX70 HS, een systeemcamera met de looks van een spiegelreflexcamera. De camera beschikt over een sensor met 20.3 megapixels, 65x optische zoomlens en 4K Ultra HD video-mogelijkheden. Of je nu van dichtbij of van veraf wilt fotograferen, met een brandpuntsafstand van 21mm tot 1365mm zit je altijd goed. De 5-stops beeldstabilisatie zorgt voor scherpe beelden, zelfs bij de grootste brandpuntsafstand. Net als bij de meeste spiegelreflexcamera's kun je met de Powershot SX70 HS beelden in RAW-formaat maken, om later professionele nabewerkingstechnieken uit te voeren. Daarnaast beschikt de camera over ingebouwde Wifi en zet je met behulp van de gratis Canon Camera Connect app je foto's draadloos over naar je computer of smartphone. Adviesprijs € 559,99 Info www.canon.nl

L eica SOFORT Black Leica presenteert de Leica SOFORT Black. Deze veelzijdige direct-klaar camera is voorzien van een uniek Leica design, speciale functies en is de ideale introductie tot instant-fotografie. Foto’s uit de Leica SOFORT Black zijn binnen enkele seconden zichtbaar en kunnen gemakkelijk gedeeld worden. Dat is het mooie van direct-klaar fotografie. De Leica SOFORT Black onderscheidt zich van andere instant-camera’s door de luxe uitstraling en styling, speciaal ontwikkeld voor deze camera door het Leica design team. De camera heeft een ingebouwde flitser die volledig kan worden overgelaten aan de automatische flitsfunctie van de camera, of je kunt hem zelf in-of uitschakelen. En naast diverse modi als ‘Automatic’, ‘Party & People’, ‘Sport & Action’, ‘Macro’ en creatieve programma’s voor meervoudig belichte opnamen en tijdopnamen, biedt de camera ook een modus voor selfies en een zelfonspanner met twee verschillende vertragingen. Om selfies makkelijker te maken heeft de camera een rechthoekig spiegeltje aan de voorzijde. Adviesprijs € 310,Info www.transcontinenta.nl/leica

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

t.w € 310.,v. -

DIGIFOTO STARTER |

ACHTERGROND

BESTSELLERS 2018

achter grond

Retailers best-of in 2018

Voor deze uitgave gingen wij langs bij verschillende retailers: CameraNU, Cameraland en CameraTools. Wij vroegen hen onder andere naar hun best verkochte gear van 2018, de trend van dit jaar én naar hun verwachtingen voor volgend jaar. Zet de trend van 2018 door of staan er juist nieuwe dingen aan te komen? Deze reis leverde leuke, inspirerende en ook verrassende bevindingen op. Tekst REMCO STUNNENBERG

De voornaamste trend van 2018 zal niemand verrassen; de spiegelloze full frame camera. De markt waarop Sony al een aantal jaar heel stevig aan de weg timmert, is dit jaar ook betreden door Canon en Nikon, met de Canon EOS R en de Nikon Z6 en Z7. Hield de consument in voorgaande jaren toch nog sterk vast aan de spiegelreflex camera, dit jaar werden de DSLR's in grote getalen ingeruild voor een systeemcamera. Een verklaring voor deze trend kan gezocht worden in het feit dat influencers en vooraanstaande fotografen inmiddels ook 'om zijn' en daar ook

niet geheimzinnig over doen. Dat maakt het voor de consument klaarblijkelijk eenvoudiger om ook die stap te zetten. Afgezien van de spiegelloze full frame camera's, groeide in 2018 ook de vraag naar de 'betere compact camera'. Zo deed de Sony RX 100 serie, waarvan eerder dit jaar de mark VI werd gelanceerd, het goed in de verkoop. Op videogebied was 2018 hét jaar waarin 4K-video gemeengoed is geworden.

De winnaar

best verkocht is. Het blijkt bij alle retailers de Sony a7III te zijn. Verrast ons dit? Eerlijk gezegd niet. Met de verschijning van de a7III, begin dit jaar, heeft Sony laten zien dat je voor een topcamera niet langer meer dan € 3000,- hoeft neer te tellen. Deze full frame systeemcamera heeft veel features van zijn duurdere broers, de a9 en a7R III, maar kost inclusief een kitlens nog geen € 2500,-. Daarmee wordt het fotograferen met een full frame camera steeds betaalbaarder.

Waar wij vooral ook erg benieuwd naar waren, was welke camera in 2018 het De Sony a7 III maakt fotograferen met een full frame betaalbaar.

| DIGIFOTO STARTER

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

Cameraland

'DE INNOVATIES DENDEREN VOORT'

CAMERALAND CAMERA TOP 5 (verkochte camera’s) · · · · ·

Sony A7 III Sony RX100 III Sony A6000 Panasonic Lumix GX80 Canon EOS 5D IV

CAMERALAND MERKEN TOP 5 (verkochte camera’s) · · · · ·

Sony Panasonic Olympus Fujifilm Nikon

Lars

Eric

'Ons verkoopteam heeft een duidelijke visie op de moderne cameratechniek', vertelt Ed Dorrestein, mede-eigenaar van Cameraland. 'Veel klanten die bij ons binnenkomen voor een reflexcamera gaan met een systeemcamera naar huis, omdat wij vinden dat ze daar beter mee uit zijn. De toepassingen waarin een reflex nog voorkeur heeft slinken snel. Overigens verkopen we ook nog veel reflexcamera’s, maar dan gaat het vooral om vervanging van oudere bodies binnen een bestaande uitrusting.'

2018 = Systeemcamerajaar

'De systeemcamera heeft zoveel gebruiksvoordelen dat hij de reflex met gemak kan vervangen', vult collega Eric aan. 'Tot voor kort moesten we het klanten vaak nog uitleggen: weet je wel dat er een nieuw cameratype is, dat waarschijnlijk veel interessanter voor jou is? Nu komen veel meer klanten gericht binnen voor een systeemcamera. Het is belangrijk dat de leiders in de reflexmarkt nu met serieuze systeemcamera’s zijn gekomen: dat zet dit nieuwe cameratype extra in de schijnwerpers. Met name de EOS R heeft daarvoor gezorgd. Een Canon nieuwtje heeft nu eenmaal de grootste impact. In het APS-C segment maakt Fujifilm veel nieuwe vrienden. Kwalitatief bijna full frame, terwijl je werkt met kleinere, lichtere, lichtsterke objectieven, stuk voor stuk van topkwaliteit maar dan betaalbaarder.'

Remco

Sony biedt met de A7 een unieke kans om voor een laag bedrag op dit niveau in te stappen. Overigens verkopen we de voortreffelijke Sony A7 III veel meer dan de gewone A7. Dat Panasonic met Leica en Sigma samen een nieuw full frame systeem gaat brengen, maakt alles alleen nog maar interessanter. Panasonic heeft bewezen erg goed te zijn met snelheid, processing en kwaliteit. Sigma zal erdoor geprikkeld worden objectieven speciaal voor full frame systeemcamera’s te gaan maken, in plaats van aangepaste Art-objectieven voor reflexen.'

Optische mirakels

'De steeds betere sensoren leggen de lat voor de objectieven hoger en hoger', meent Lars. 'Primes moeten niet alleen lichtsterk zijn, ze moeten ook nog eens een superhoge optische resolutie leveren. En dan graag ook nog meteen vanaf het grootste diafragma, want we werken graag met onscherpe achtergronden. Sony bouwt aan een nieuw systeem en scoort hier keer op keer goed, Sigma brengt na de kwaliteitssprong van een paar jaar geleden uitsluitend optische pareltjes uit. Maar we kijken ook naar sterk innoverende nieuwkomers als Samyang en Venus Optics. De platte bouw van systeemcamera’s geeft nieuwe mogelijkheden in optiekdesign. Wij verwachten in de komende jaren meer compactheid en meer lichtsterkte (ook bij zooms). En dat alles bij een torenhoge kwaliteit.'

Uiteindelijk wil je fullframe

'Voor veel veeleisende fotografen zal de overstap op een systeemcamera meteen een instap in full frame zijn', zegt Remco van Cameraland. 'Canon en Nikon doen nu ook mee, dus voor veel mensen is de overstap makkelijk te maken.

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

DIGIFOTO STARTER |

ACHTERGROND

BESTSELLERS 2018

CameraNU.nl

'NIET EERDER WERDEN ER ZOVEEL SPIEGELREFLEX CAMERA'S INGERUILD VOOR SYSTEEMCAMERA'S'

CAMERANU BEST VERKOCHTE COMPACTE CAMERA'S · · · · · ·

Sony Cybershot DSC-HX60V Panasonic Lumix FZ-82 Sony Cybershot DSC-HX400V Sony Cybershot DSC-HX90V GoPro Hero 6 en 7 Panasonic Lumix DMC-SZ10

CAMERANU BEST VERKOCHTE CAMERA'S MET VERWISSELBARE LENS · · · · ·

Sony A7III body Nikon D3400 en D3500 kit. Canon 1300D kit Sony A6000 kit Canon 6D MKII body

Henri van Rheenen, Commercieel manager bij CameraNU.nl laat weten dat er niet eerder zoveel spiegelreflex camera's werden ingeruild voor systeemcamera's als dit jaar. 'Daarnaast is de betere compact camera, zoals bijvoorbeeld de Sony RX100 serie, duidelijk aan een opmars bezig. In het segment compactcamera's deden ook de Sony Cybershot DSC-HX60V, de Sony Cybershot DSC-HX400V, de Sony Cybershot DSC-HX90V, de Panasonic Lumix FZ-82 en de Panasonic Lumix DMCSZ10 het erg goed. En ook de GoPro Hero 6 en 7 scoorden prima in 2018. Daarnaast nam de vraag naar filtersystemen van echt glas voor landschaps- en architectuurfotografie enorm toe. Evenals de vraag naar cameratassen en statieven. Maar de echte trend is natuurlijk de transitie van full frame DSLR naar de full frame systeemcamera.'

Accessoires

'Op het vlak van accessoires deden de SanDisk 32GB Extreme Pro SDHC, de Jupio single lader en de Osmo mobile 2 het goed', vervolgt Henri.

| DIGIFOTO STARTER

'Wat ons echt verrast heeft, is de enorme verkoop van de Caruba Lensball. Al is dat natuurlijk ook wel een super leuk hebbedingetje. Deze bol van massief, transparant en honderd procent zuiver glas zorgt voor nieuwe perspectieven bij bijvoorbeeld landschapsfotografie, architectuurfotografie en straatfotografie. De lensball is ideaal voor heldere en scherpe reflecties. Door de eigenschappen van glas krijg je een vertekend beeld dat ook nog eens op zijn kop staat.'

In beweging

'In 2018 werd natuurlijk ook weer veel nieuwe gear gelanceerd. Te veel om op te noemen. Op zowel het gebied van fotografie- als op het vlak van videografie. Dat biedt beeldmakers weer nieuwe mogelijkheden in hun fotografie en videografie. De trend van 2018 zet in 2019 zeker door. De transitie naar de full frame systeemcamera is niet meer te stoppen.'

Lagere prijsklassen

In de lagere prijsklassen ziet Henri dat de DSLR overigens nog wel goed scoort in de verkoop. 'Bijvoorbeeld de Canon EOS 1300D, nog altijd een prima keus als eerste camera. En ook de Nikon D3400 en D3500 kit scoorden goed in de verkoop. Evenals de Canon 6D II. Die laatste is natuurlijk geen beginners-camera. Door de vele mogelijkheden die de 6D II biedt, is deze full frame natuurlijk wel uitermate geschikt voor de fotograaf met ambitieuze plannen of als je professioneler wilt gaan fotograferen. Geen DSLR maar wel een betaalbare camera die goed scoorde is de Sony A6000 kit, een veelzijdige, geavanceerde én betaalbare systeemcamera.'

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

CameraTools

'DE GROEP LIEFHEBBERS VAN FOTOGRAFIE EN FILMEN WORDT DANKZIJ NIEUWE TECHNOLOGIEËN STEEDS GROTER'

DE 2018 BESTSELLER VAN CAMERATOOLS OP EEN RIJ! ·C anon EOS 1300D instap spiegelreflexcamera · Sony A7 III systeemcamera · Nikon D850 spiegelreflexcamera · Atmosphere Aerosol Haze Spray · DJI Osmo Mobile 2 · RODE VideoMicro

'In de huidige fotografiemarkt is voor ieder budget een uitstekende camera te vinden', zegt Remco Hübner, Online marketeer bij CameraTools. 'Zélfs wanneer je nog niet klaar bent om te investeren in een losse camera, zijn er genoeg betaalbare accessoires beschikbaar om met de camera van je smartphone mooie foto’s en films vast te leggen. De groep liefhebbers van fotografie en filmen wordt met de nieuwe technologieën alleen maar groter. Zo zijn gimbals en kleine microfoons die je kunt gebruiken met je smartphone, zoals de DJI Osmo Mobile 2, Freefly MOVI en de RODE VideoMicro, waanzinnig populair. Dat is natuurlijk ook voor een groot deel te danken aan de vlog-trend die steeds beter toegankelijk wordt voor mensen van alle leeftijden en standen.'

Verrassingen?

Echte verrassingen laat het lijstje van bestverkochte producten bij CameraTools dan ook niet zien. Remco: 'De Canon EOS 1300D is alweer een paar jaar oud, maar is nog steeds een uitstekende keus als ‘eerste camera’. Het is misschien gek dat systeemcamera’s in de lagere prijsklassen niet zo hard gaan, maar dat ligt waarschijnlijk aan de historie van de spiegelreflexcamera, de DSLR. Dat is een iconische camerasoort. Zelfs als je niets van fotografie weet, ken je wel een buurman, tante of vriend die zo’n DSLR heeft waarmee hij of zij mooie foto’s maakt.' 'Wat leuk is om te zien, is dat unieke, eenvoudige producten mensen enthousiast maken om nieuwe dingen te proberen in hun fotografie', vervolgt Remco. 'Zo is de Atmosphere Aerosol Spray een heel simpele spuitbus van

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

nog geen twee tientjes, waarmee je zonne- en lichtstralen kunt benadrukken voor sfeervolle foto’s. Een slimme vinding die heel gemakkelijk in gebruik is en daardoor ook bij veel fotografen een plekje in de cameratas gekregen heeft.' Gevraagd naar de belangrijkste trend van 2018 noemt ook Remco de spiegelloze full frame. 'De Canon EOS R, Nikon Z6 en Nikon Z7 zijn erg mooie camera's maar hebben nu nog last van het feit dat er nog maar weinig ‘native’ objectieven voor beschikbaar zijn. Er is wel een adapter om je DSLR-objectieven te kunnen gebruiken, maar dat is meer een doekje voor het bloeden. Canon en Nikon zullen waarschijnlijk pas in 2019 echt laten zien wat ze kunnen met deze nieuwe systemen.'

Videografie

Op videogebied is 2018 wel hét jaar geweest waarin 4K-video gemeengoed is geworden. Je kunt bijna geen nieuwe camera meer vinden die geen 4K-video met 30 beelden per seconde kan vastleggen. Mogelijk zal 4K met een vloeiende 60 beelden per seconde meer de standaard gaan worden voor 2019. Een verhoging in filmresolutie lijkt nog niet zo voor de hand te liggen. 8K zal vermoedelijk iets langer op zich gaan laten wachten, maar met HDR-video (in de vorm van HDR10- of HLG-ondersteuning) kunnen we ons wel verheugen op nóg mooiere en realistischere filmbeelden. 'Steeds meer professionele videocamera’s ondersteunen een vorm van HDR, en langzaam druppelt dat ook door in de consumentencamera’s waardoor we over een paar jaar niet meer anders willen!'

DIGIFOTO STARTER |

REVIEW

CANON ZOEMINI

Canon Zoemini

Stijlvolle pocketprinter De Canon Zoemini is een printer(tje) waarmee je gemakkelijk review je foto's kunt printen vanaf je smartphone.Verwacht geen posters, het apparaatje weegt slechts 160 gram en print zelfklevende foto's van 5 bij 7,6 centimeter. Puur voor de fun dus! Tekst REDACTIE

e Canon Zoemini is verkrijgbaar in wit, zwart en roze en is niet groter dan een powerbank voor je telefoon. Je neemt hem gemakkelijk overal mee naartoe, laadt hem op via een USB-kabeltje waarna hij vervolgens draadloos te bedienen is. Je hoeft bovendien nooit bang te zijn dat de inkt op is, want de printer gebruikt speciaal Zink (Zero Ink) papier.

Zero Ink

Er zijn meer pocketprinters op de markt en allemaal gebruiken ze Zink papier. Dit is speciaal fotopapier waarbij door verhitting de inktkristallen worden geactiveerd waarna je foto tevoorschijn komt. Het voordeel is dat je nooit cartridges hoeft te verwisselen. Is je eerste set papier dat

| DIGIFOTO STARTER

je bij de printer geleverd krijgt op, kun je het Zink papier in sets van 20 of 50 vellen kopen.

Van afbeelding naar print

Via de app maak je verbinding met de Zoemini. Vervolgens kies je een foto uit de fotobibliotheek van je telefoon of direct vanuit social media. Je kunt er voor kiezen om de foto eerst te bewerken bijvoorbeeld met leuke filters. Ook kun je een fotocollage maken of één grote foto waarbij de Zoemini kleine velletjes print als puzzelstukken die je later zelf naast elkaar kunt leggen tot een geheel. Het Zink papier is zelfklevend, dat betekent dat je de geprinte foto's overal kunt plakken. Denk aan je laptop, whiteboard, spiegel, telefoonhoesje, fiets of autobumper.

CONCLUSIE

De foto’s die uit de Canon Zoemini komen rollen, zijn misschien niet de meest hoogwaardige fotoafdrukken die je gewend bent van printers, maar daar is het apparaat natuurlijk niet voor bedoeld. De Zoemini blinkt uit in het gebruiksgemak waarmee je in een paar simpele stappen je foto van data op je telefoon naar tastbaar item print. Erg leuk is de mogelijkheid om een foto op meerdere velletjes te printen om zo één grote foto te maken. Er zijn eindeloos veel mogelijkheden, met name vanwege het stickerpapier. En daarnaast, ziet de Canon Zoemini er ook nog eens enorm stijlvol uit. Kortom, een fantastisch cadeau voor de smartphonefotograaf. De Canon Zoemini is verkrijgbaar in wit, zwart en roze.

BEOORDELING

+ compact en stijlvol + makkelijk te bedienen met je smartphone

ADVIESPRIJS € 139,INFO www.canon.nl

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

REVIEW

PIXUM

Foto op Canvas bij Pixum Als je besluit één van je mooiste foto's af te laten drukken, wil je natuurlijk dat de review kwaliteit van de afdruk en het materiaal van jouw keuze precies aan je wensen voldoet. We namen de proef op de som bij Pixum.nl, de afdrukcentrale waar je terecht kunt voor diverse wanddecoraties, fotoboeken en allerhande leuke fotocadeau's. Tekst REDACTIE

Foto op canvas

We kozen een prachtige foto van Lex Schulte, zie ook zijn foto's in de lezersfotorubriek op bladzijde 68 en 69, en bestelden een foto op canvas bij Pixum. Het bestelproces verliep soepel. Op Pixum.nl kies je in de online editor het materiaal en formaat van jouw keuze en upload je je foto. Vervolgens kun je deze verschuiven naar de gewenste plek en eventueel de beeldverhouding aanpassen of filters en tekst toepassen op je foto. LET OP! Als je een foto op canvas wilt laten afdrukken, moet je er altijd rekening mee houden dat de foto over het frame gespannen wordt waardoor aan alle zijkanten een stuk van de foto wegvalt. Het oranjetipje van Lex valt gelukkig ruim binnen het kader. Ga bij een kleine tot middelgrote foto op canvas uit van zo'n vier centimeter marge en bij grote formaten zo'n zes centimeter.

Snelle levering

Nadat we de bestelling hadden geplaatst, kregen we netjes een bevestiging dat alles goed was ontvangen. In de dagen erna werden we per mail op de hoogte gehouden van de voortgang en de prognose van de leverdatum. De foto op canvas arriveerde ruim binnen de door Pixum opgegeven periode en was bovendien goed beschermd ingepakt. Hij werd geleverd met een handig ophangsetje.

Kwaliteit afdruk

So far, so good. Het belangrijkste en spannendste is natuurlijk de kwaliteit van de afdruk en het gekozen materiaal. En dat viel absoluut niet tegen. De fijne textuur van het canvas laat de foto met zijn rijke contrasten goed tot zijn recht komen. En ook zijn we zeer te spreken over de kleuren die van het linnen af lijken te spatten. De kleuren zijn bovendien niet alleen helder, maar ook nog eens precies zoals we de foto hebben aangeleverd. www.pixum.nl

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

CONCLUSIE

Ben je er aan toe om jouw woonkamer tot privémuseum om te toveren of ben je op zoek naar een mooi cadeau voor een gepassioneerde fotografieliefhebber? Bij Pixum kun je terecht voor hoogwaardige fotocadeau's. Het canvas dat wij ontvingen voldeed ruim aan onze verwachtingen en ook het bestelproces en de levertijd bevielen ons. Twijfelen of een foto op canvas een goed idee is, hoef je dus niet. Het moeilijkste is eigenlijk het uitkiezen van je favoriete foto. Succes!

DIGIFOTO STARTER |

special

Winterspecial

Het zal je niet ontgaan zijn, de dagen worden steeds korter en de zon laat zich nog maar mondjesmaat zien. Het is koud en we worden gewaarschuwd voor ijzel en natte sneeuw op de weg. Niet alleen op de weg kan het gevaarlijk zijn in de winter. Ook als je op pad gaat met je fotoapparatuur moet je opletten. In deze winterspecial wijzen we je op de voorzorgsmaatregelen die je kunt nemen om je gear te beschermen. Gelukkig is het niet alleen maar gevaar dat op de loer ligt. Dit seizoen biedt eindeloos veel mogelijkheden om prachtige foto's te maken. Laat je inspireren door de fotografie van NiSi-ambassadeur Michel Lucas. Daarna zelf aan de slag? Lees dan nog even door, want in de winter is er minder licht en misschien moet je daarom je techniek iets aanpassen. Natuurlijk helpen we je daarbij! Kortom, veel leesplezier en we zien je gemaakte winterfoto's graag terug in onze lezersgallery online.

| DIGIFOTO STARTER

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

Jouw foto's in digifoto Starter magazine? Stuur je foto’s in en maak kans op publicatie!

Om het aanmelden en het uploaden van foto’s zo gemakkelijk mogelijk te maken, hebben we een stap-voor-stap uitleg gemaakt. Deze vind je op onze website. Veel plezier!

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL/STAPVOORSTAP

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

DIGIFOTO STARTER |

ACHTERGROND

BESCHERM JE GEAR

achter grond

Bescherm je gear

Winter is coming!

Game of Thrones-fan? Dan weet je het waarschijnlijk al: de winter brengt bijzondere gevaren met zich mee. Oké, misschien tref je als fotograaf op pad in de kou geen wildings en dead walkers, maar er zijn zaken die voor je camera en apparatuur minstens zo gevaarlijk kunnen zijn. Daarnaast kunnen je foto's ook mislukken door winterse omstandigheden. Lees en huiver! Tekst en Fotografie DRÉ DE MAN

n de winter kun je prachtige foto’s maken. De zon staat vaak laag en dat zorgt voor mooie effecten. Ook sneeuw kan sfeervolle plaatjes opleveren, vooral als het op de boomtakken ligt. Maar, in de winter fotograferen kan risico's met zich meebrengen. Kijk je bijvoorbeeld eens in de gebruiksaanwijzing van je camera, dan zie je daar waarschijnlijk dat die alleen maar gegarandeerd wordt tot het vriespunt. Natuurlijk houdt je camera er niet ineens mee op wanneer het begint te vriezen, maar er verandert wel van alles, vandaar die relativering door de camerafabrikanten. Wanneer je echter op een paar dingen let, kun je heel goed foto’s maken in de winter. Hoe professioneler je camera, hoe beter hij tegen dit soort omstandigheden bestand is. Maar aan de andere kant is zo’n (semi-)professionele camera ook duurder, dus dat is weer een reden om weer extra voorzichtig te zijn. In de winter heb je te maken met drie grote (en een paar kleine) problemen, waar je in de andere seizoenen minder vaak tegen aanloopt. De eerste is condens. Het tweede probleem bestaat ook uit vocht, maar dan in grotere hoeveelheden: regen of sneeuw. Het derde probleem is het effect van de kou op je batterijen. Laten we ze eens aflopen.

Condens

Wanneer je een bril draagt en je komt in de winter een warme ruimte binnen, dan beslaan je brillenglazen. Je ziet dan

| DIGIFOTO STARTER

HET VOORKOMEN VAN SCHADE DOOR CONDENS

Wil je het heel goed doen, stop dan na het fotograferen nog buiten je camera‘s en objectieven in een afsluitbare plastic zak en laat ze een paar uur rustig opwarmen. Je kunt de batterij en de geheugenkaart er al buiten uithalen, maar pas op dat er geen water of sneeuw in de camera komt, want zo gauw je de klepjes opendoet, is de camera een stuk minder goed beschermd. Een hele simpel maar effectieve methode, is het gebruik van een cameratas die spatwaterdicht is. Laat je die dicht, dan geef je je apparatuur de kans om langzaam op te warmen. Ten slotte is het belangrijk om de camera niet in te schakelen en liefst zonder batterij naar binnen te brengen. Op die manier voorkom je het gevaarlijkste gevolg van condens: kortsluiting.

eventjes heel slecht en zo vergaat het je camera ook. Het buitenste glaselement van je objectief beslaat en als je een foto zou maken, wat ik niet kan aanraden, krijg je een uiterst vaag beeld. Het kan een mooi effect opleveren, maar dat kun je ook bereiken door alleen een Uv-filter in de koelkast af te koelen of door er vaseline op te smeren, zoals David Hamilton ooit deed. Wanneer je te maken hebt met condensatie, helpt droogwrijven vaak niet. Je objectief blijft koud en beslaat opnieuw. Dat is meteen ook een teken dat je camera en je lens gevaar lopen. Op de boventaande foto zie je twee keer condens: een keer op het objectief waarmee de foto gemaakt is, en een keer op het objectief dat gefotografeerd is. Leuk detail: de foto is eigenlijk gemaakt

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

in de tropen. Daar heb je geen strenge winters natuurlijk, maar ik stapte uit een bus met airconditioning en tot mijn verbazing zag het zoekerbeeld er vaag uit. Het duurde even voordat ik begreep dat het hier om condens ging. Ook typisch voor condens is dat het in allerlei vergelijkbare situaties tijdens de reis niet gebeurde, condens komt en gaat wanneer het zelf wilt. Wanneer je in de tropen naar buiten gaat, is dat in feite dezelfde situatie als wanneer je in de winter naar binnen gaat. Het gaat namelijk om het temperatuur- en luchtvochtigheidsverschil, niet om de temperatuur op zich. Condens is een gevolg van het feit dat warme lucht veel meer waterdamp kan bevatten dan koude lucht. Koelt de lucht op het objectief of in de camera af, dan is er dus ineens meer waterdamp dan de nu koude lucht kan bevatten. De waterdamp verandert meteen in water(druppels), dus condens. Daarbij gaat het niet om de temperatuur, maar om het verschil ertussen.

Niet ademen!

Ben je naar buiten gegaan in de vrieskou en valt er sneeuw op je objectief? Blaas het niet weg met je adem. Je blaast dan

vochtige lucht in het objectief of mogelijk zelfs in je camera. Je kunt veel beter een blaasbalgje of spuitbus met lucht gebruiken (verkrijgbaar bij de fotohandel). Ook dan is het echter oppassen, want je kunt de sneeuw ook de camera of het

‘WANNEER JE JE CAMERA IN DE SNEEUW LEGT, SPEEL JE MET VUUR’ objectief in blazen. Kijk ook uit met uitademen, vooral als je je inspant terwijl je de camera voor je gezicht houdt. Stop de camera ook niet onder je jas, want daar is het ook een stuk vochtiger dan in de vrieslucht.

Het gevaar van condens

Condens is vaak gevaarlijker dan regenwater, omdat het graag op plaatsen gaat

zitten waar je het niet ziet, laat staan kan verwijderen. Zowel in je camera als in je (autofocus-)objectief zit elektronica en elektronica en water vormen een slechte combinatie. Water geleidt immers stroom en veroorzaakt dus kortsluiting wanneer het over onbeschermde contacten heen loopt. Ook al is het maar een heel kleine kortsluiting, het heeft meteen grote gevolgen, zeker wanneer de hoofdprintplaat van de camera vervangen moet worden.

Condens en schimmel

Bij condensvorming in je objectief heb je nog een extra risico. Wanneer je geen condens meer op het glas ziet, kan er nog steeds vocht binnen in de lens zitten, bijvoorbeeld op metaaldelen. De vochtige atmosfeer veroorzaakt dan schimmel en die is dol op de lijm waarmee de lenselementen aan elkaar geplakt zijn en op de coatings en gaat lekker groeien.

Water en sneeuw

Gevaar twee: Sneeuw is bevroren water. Is je camera warm genoeg en ligt er sneeuw op, dan smelt de sneeuw en

Professionele camera’s en lenzen kunnen wel wat hebben.

WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL

DIGIFOTO STARTER |

ACHTERGROND

BESCHERM JE GEAR

wordt hij dus nat. Sneeuwvlokjes bevatten weinig water, dus een enkel vlokje op je camera kan weinig kwaad, maar leg je je camera in de sneeuw, dan speel je zogezegd met vuur! Er kan ook sneeuw van een dak of tak glijden en je camera helemaal bedekken. Ga je lopen of skiën met je camera om je nek, dan zijn de gevaren ook niet denkbeeldig.

noemt zijn producten waterbestendig, de andere spreekt over spatwaterbestendigheid en de derde heeft het zelfs over water- en stofbestendigheid. Binnen de specificaties zie je dus flinke verschillen tussen de verschillende merken. Staar je daar echter niet op blind. Zo is de fabrikant die er het meeste werk van gemaakt heeft, er ook het meest bescheiden over.

Alleen onderwatercamera’s zijn echt waterdicht. Al is dat ook een betrekkelijk begrip, want naarmate je dieper duikt, komt het moment dichterbij dat de behuizing water gaat doorlaten. Alle andere camera's zijn als je geluk hebt echt spatwaterdicht. Als je pech hebt, is dat alleen in de folder zo. Er zijn heel wat camera’s die tot op zekere hoogte bestendig zijn tegen spatwater. Datzelfde geldt voor objectieven. De ene fabrikant

Wanneer je je gezonde verstand gebruikt, kom je al een heel eind. Professionele fotografen moeten vaak onder barre omstandigheden hun werk doen, dus professionele camera’s kunnen wel wat hebben. Ik heb relatief vaak in de regen gefotografeerd en nog nooit een probleem ondervonden. Zie echter ook hierna in het kader ‘Gebruik je verstand’. Amateurcamera’s kunnen minder hebben en hoe dan ook is het een kwestie van geluk hebben.

GARANTIE TOT DE BUITENDEUR

In één opzicht lijken alle camerafabrikanten op elkaar: bij aantoonbare waterschade heb je geen garantie. Je moet je de reparatie zelf betalen. Soms heb je echter geluk bij een ongeluk en vergoedt je verzekering de schade. Ook in dat geval moet je echter wel aantoonbaar je best hebben gedaan om je camera te beschermen. Kijk voordat je op avontuur gaat even je polis erop na.

‘Neem een statief mee, want in de winter is er vaak weinig licht en door de kou heb je een minder vaste hand’

| DIGIFOTO STARTER