€ 5,95
Inspiratie
LEZERSFOTO
Geen zon geen zorgen
Mirka Koot Leiden
Fotograferen in de herfst
Extreme macrofotografie Marco Jongsma
Tamron Lensbaby 35-150mm Velvet Handig bereik
EIZO ColorEdge
EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD MEDIA & CONTENT
Fluweelzachte wereld Budget instapmonitor
Award winnende hondenfotograaf Monica van der Maden
PRIJS € 5,95
ADVERTENTIE
COLOFON
Voorwoord Leuk dat je digifoto Starter weer voor je hebt! Met twee hittegolven leek de zomer wel eindeloos te duren, maar in de derde editie van het jaar blikken we vast vooruit op de herfst. Dit doen we met een mooie tutorial: herfstportretten maken. Ook geven we lezer Jannette van der Boon een podium in dit thema. En wat dacht je van fotograferen als de zon even niet schijnt? In het inspiratievolle artikel 'Geen zon, geen zorgen' leer je hoe je toch tot een interessant plaatje kunt komen, ook als die vuurbal in de lucht even niet meewerkt. Er is natuurlijk nog veel meer dan alleen een vooruitblik op de herfst. We gaan de natuur in en wel in de wereld van de allerkleinsten. Marco Jongsma fotografeert insecten in zijn thuisstudio en verheft de kleine wezentjes tot enorme beesten. Een beetje angstaanjagend is het wel, zijn foto's openen dit magazine.
OVER ONS
Colofon Een uitgave van Clipboard Media & Content Delftweg 147 2289 BD Rijswijk Nederland Tel: +31(0)15 7600.700 info@clipboardmedia.nl www.clipboardmedia.nl Uitgever Linda Oenema linda@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Concept en idee Jascha Vink jascha@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.771 Redactie
De derde editie digifoto Starter staat tevens in het teken van huisdierenfotografie, een populair genre onder startende fotografen. En waarom ook niet. Je hond of kat is een geliefd onderwerp dat je in je eigen omgeving kunt vinden en het internet staat bol van de huisdierenfoto's, de ene nog schattiger dan de ander. Dat het fotograferen van huisdieren niet alleen is weggelegd voor de startende fotograaf, maar ook nog eens een lucratieve business is, bewijst Monica van der Maden. Deze hondenfotografe kreeg al twee keer internationale bekendheid in de Dog Photographer of the Year wedstrijd. Tijd voor een uitgebreid interview dus. Als tegenpool voor de hondenfotografie kijken we naar de poeslieve foto's van Mirka Koot en in de lezersgallery komen al jullie huisdieren samen.
Christel de Wolff Dré de Man Eefke Burg Siem van Woerkom redactie@thecontentgroup.nl Tel: +31(0)15-7600.707 Medewerking van Aimée van Vuuren Wilmar Dik
Heb je geen hond of kat? Dan word je ook niet overgeslagen: blader snel naar de tutorial
Met dank aan
waarin je leert hoe je ook je cavia, hamster of egel leuk op de foto zet.
Marco Jongsma
Er is weer genoeg te leren op fotografiegebied. Zo nemen we je mee in de wereld van de flitsfotografie en leer je alle ins en outs van beeldschermkalibratie. Ben je op zoek naar een nieuwe camera of objectief? In deze editie wordt er weer genoeg apparatuur getest waaronder de Canon 250D, Tokina 100mm Macro, Nikon Z6, Tamron 35-150mm, MCOplus 14-35mm en de Sprocket Studio van HP. Als laatste staat deze editie van digifoto Starter natuurlijk weer vol met nieuws,
Nicolette Hendriks Carla de Haan Jannette van der Boon Monica van der Maden Anniek Snoeijs Mirka Koot Sales sales@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.770
lezersfoto’s, de fotowedstrijd, de boekenrubriek en foto-agenda en natuurlijk onze vaste Data analist
educatieve rubriek Leren met Wilmar.
Sven de Heer
Lees snel verder!
Traffic manager
Redactie digifoto Starter
Lindsay van Veelen traffic@clipboardmedia.nl Tel: +31(0)15-7600.700
Over Ons
Vormgeving
Iedere editie van digifoto Starter wordt gemaakt door een vast team van enthousiaste en professionele redacteuren.
Leroy de Roo Ron de Vos Coverfoto Mirka Koot
digifoto Starter is powered by
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, gekopieerd of op andere wijze worden verspreid zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.
Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem Distributie Benelux Betapress BV, Gilze Imapress, Turnhout, België
DIGIFOTO STARTER |
3
70
INHOUD
STARTER 3.2019 SPECIAL
Hondenfotograaf Monica van der Maden
HUISDIEREN FOTOGRAFIE
Interview
De beste vriend van de mens als model
SPECIAL
HUISDIEREN FOTOGRAFIE
30
Leren met Wilmar
Jouw foto's door de ogen van een pro
82
68
Lensbaby Velvet 85mm f/1.8
De mooiste lezersfoto's
Fluweelzachte wereld 4
| DIGIFOTO STARTER
Lezersgallery WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
reviews
14 Tokina 100mm f/2.8 Macro
Objectief met karakter
55 MCOplus 14mm f/3.5
Picture Perfect (Party)
64 Canon 250D
Aanraakscherm of dynamiek
10 Marco Jongsma
Extreme macrofotografie
66 EIZO ColorEdge CS2410
Betaalbare instapmonitor
88 Tamron 35-150mm f/2.8-4
Bijzonder handig bereik
achter grond
28 Flitsfotografie
10 veelvoorkomende fouten
36 Concertfotografie met de Nikon Z6
Beelden waarbij je de muziek bijna kunt horen
44 Tutorial
Herfstportret
57 Beeldschermkalibratie
Echte kleuren op scherm en papier
tutorials
76 Kleine huisdieren fotograferen
Zo let je op de kleintjes
inter view
18 Lezersfoto
Nicolette Hendriks
52 Inspiratie
Geen zon, geen zorgen
84 Jong talent
Anniek Snoeijs
SPECIAL
HUISDIEREN FOTOGRAFIE
overig
08 Nieuws
Het belangrijkste fotonieuws
92 Boeken
De meest inspirerende fotografieboeken
94 Agenda
Wat is er te doen op fotografiegebied?
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
78 Lezersfoto
Mirka Koot DIGIFOTO STARTER |
5
AWARDS
ONDERSCHEIDINGEN
Awards
Bij het testen van producten houden we altijd de beginnende fotograaf in ons achterhoofd. Zo beoordelen we camera’s en accessoires niet alleen op kwaliteit, maar ook op gebruiksgemak. Met plus- en minpunten geven we de belangrijke voor- en nadelen van het product aan. In ons eindoordeel maken we gebruik van de volgende awards:
GOED 2019
Presteert een product naar onze verwachtingen? Dan belonen we het met een Goed Award.
Moeilijkheidsgraad
Aan praktische artikelen in dit magazine geven we een moeilijkheidsgraad mee, zodat je in een oogopslag kunt zien hoeveel kennis je nodig hebt om met de informatie aan de slag te gaan. Laat je niet direct ontmoedigen door een hogere moeilijkheidsgraad, ook van deze artikelen kan iedereen - met of zonder ervaring - wat opsteken. We verdelen de artikelen in drie niveaus:
Voor artikelen in deze categorie heb je geen kennis nodig van het onderwerp. In deze artikelen leggen we stap voor stap de basis uit en helpen we je op weg.
ZEER GOED Producten die ons echt weten te overtuigen geven we een Zeer Goed Award.
Zie je deze afbeelding bij een artikel staan, dan maken we wat vaker gebruik van de gebruikelijke basistermen. Het is handig als je die onder de knie hebt.
Voor artikelen met dit niveau heb je enige basiskennis nodig, zoals het instellen van een camera of de toepassingen van bewerkingsprogramma's.
SUPER De Super Award kennen we enkel aan de allerbeste producten toe.
Onderscheidingen
Naast de awards zijn er nog een aantal andere onderscheidingen die we aan producten toekennen.
GOED Producten die een opvallend goede prijskwaliteitverhouding bieden, voorzien we van een budgetlogo. Bij deze producten krijg je zeker waar voor je geld.
Sommige producten vallen op door hun fraaie ontwerp. Camera’s of accessoires die op dit gebied boven het maaiveld uitsteken, belonen we met een designonderscheiding.
Is een product opvallend gebruiksvriendelijk, of een echte aanrader voor de beginnende fotograaf? Dan voorzien we deze van de Startertip.
Geven we een product één van deze onderscheidingen, dan voegen we die toe aan de Award.
Basisbegrippen
Wil je meer leren over basisbegrippen zoals diafragma, sluitertijd en iso-waarde, of even je geheugen opfrissen? Kijk dan op onze website. Hier hebben we een verzameling leerzame artikelen voor je klaarstaan. Bovendien voegen we regelmatig nieuwe artikelen toe. www.digifotostarter.nl/de-basis
6
| DIGIFOTO STARTER
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
Meer dan een moment. Portretteren is in de ogen van Brendan de ultieme vorm van fotografie, een portret is een beschouwing van de ziel, de mens zien voor wie hij werkelijk is. Een waardig moment voor altijd vastgelegd — de magie van fotografie. Voor hem is de zoektocht naar dit beeld de dans met de duivel, een dans in tijd. En soms, heel soms mag hij leiden. In zijn missie om dit ongrijpbare beeld vast te leggen zijn er vele momenten geweest die bijzonder voor hem zijn. Zo waren er portretten die alles behalve perfect zijn. Er waren portretten waar hij een hint van perfectie proefde. Uiteindelijk is er voor Brendan één beeld, één symbolisch moment dat voor hem het bijna perfecte portret is. Het laatste portret van Philomena Fleming, een portret van zijn moeder. Brendan ziet in dit ene beeld puurheid, hij ziet een zuiver beeld zonder complexiteit. Hij ziet een beeld dat hij begrijpt. Hij ziet zijn moeder en in haar ook zichzelf. Zijn moeder had Alzheimer een ziekte die haar ziel isoleerde, bekenden werden vreemdelingen. Ook het beeld van Brendan was in het laatste jaar vervaagd. Philomena had haar zoon al langer dan een jaar niet herkend, maar twee weken voor haar overlijden heeft Brendan een moment van herkenning en nostalgie vereeuwigd. In dit ene moment zag een zoon zijn moeder en een moeder haar zoon. Een moment in tijd waar Philomena haar zoon herkende, een moment waar zij alleen oog voor Brendan had. Brendan heeft met deze foto het ultieme bereikt, hij heeft de ziel van zijn moeder nog één laatste keer geportretteerd. In dat moment was Philomena de moeder van haar zoon. Een bijna perfect portret met één imperfectie, haar kraag zat niet goed. Nu terugkijkend beseft Brendan een bijzonder detail — the devil’s in the details. In één van de laatste portretten die Brendan van zijn vader heeft gemaakt zit de kraag ook niet goed, alleen hier aan de andere zijde. Twee fragmenten in tijd die samen één beeld vormen, het beeld van Brendan en zijn afkomst.
ADVERTENTIE
De imperfecte versie van het perfecte portret.
Ontdek meer:
CameraNU.nl/verhalen
54 I Lightshaper I Portret fotograaf
Sony Alpha A7R III + Sony FE 85mm f/1.4 GM
STARTER
NIEUWS
starter
Nieuws
Sony RX100 VII jouw ideale vlogcamera?
Sony introduceert de zevende generatie van de populaire RX100. Voor de techniek achter dit compacte cameraatje heeft Sony haar vlaggenschip Alpha 9 erbij gepakt. Deze systeemcamera schiet tot wel 90 frames per seconde en 20 frames blackoutfree met AF/AE tracking. Sinds de laatste firmware update kan de camera niet alleen mensenogen herkennen en volgen, maar ook dieren. Neem deze keyfeatures, en prop ze in een pocketsize body. Het resultaat, de Sony RX 100 VII (Mark 7). De compactcamera met ingebouwd 24-200mm f/2.8-4.5 ZEISS Vario-Sonnar T* objectief is hiermee de snelste compactcamera tot nu toe. Voor de enthousiaste vlogger is de Sony RX100 VII uitgerust met een kantelbaar LCD-touchscherm en 4K HDR filmmogelijkheden. Ook in film werkt de real-time Tracking en Eye autofocus. Verbluffend is de beeldstabilisatie die vloeiende beelden maakt, zelfs als je met de camera wandelt. Adviesprijs € 1.300,Info www.sony.nl
Uitbreiding Peak Design Travel Line met Duffelpack 35L en 65L Peak Design werkt hard aan de weg om hun Travel Line uit te breiden. Op Fotofair maakten we al kort kennis met de Peak Design Travel Duffelpack 35L en 65L, nieuw in het assortiment. Wat maakt deze reis- en fototassen zo bijzonder? De Peak Design Travel Duffel is een ode aan de tijdloze en uiterst praktische plunjezak. De tas is voorzien van gewatteerde handgrepen en een schouderriem die allemaal afneembaar zijn. Verder is de Duffel gemaakt van weerbestendig nylon canvas en volledig op maat gemaakte aluminium hardware. De weerbestendige rits geeft toegang tot één groot volume. Deze ruimte kun je zelf naar wens indelen met de apart verkrijgbare Peak Design Packing Tools. De Duffeltassen zijn verkrijgbaar in saliegroen en zwart en met een inhoud van 35L en 65L. Adviesprijs 35L € 139,99 | Adviesprijs 65L € 239,99 Info www.peakdesign.com
Fujifilm XF16-80mm F/4 R OIR WR
Fujifilm introduceert de XF16-80mm F/4 R OIR WR, de nieuwste toevoeging aan al een grote reeks objectieven die beschikbaar zijn voor de Fujifilm X-serie. De 16-80mm voor Fujifilm is het equivalent van een 24-122mm voor een 35mm-systeem. Het objectief stelt al op 35cm scherp, ongeacht het ingestelde brandpunt. De vergrotingsfactor is 0.25x, wat prettig in het gebruik is bij het maken van close-up foto's. Door zijn compacte en lichte ontwerp weegt dit objectief 440 gram. Dat is een stuk lichter dan een vergelijkbaar objectief voor een full frame-systeem. In combinatie met een Fujifilm X-T3 weegt het systeem nog net geen kilo en met een X-T30 sjouw je slechts 823 gram met je mee. Dit maakt het objectief ideaal voor op reis. Adviesprijs € 849,Info www.fujifilm.eu
8
| DIGIFOTO STARTER
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
Perfecte 4K selfies met de Panasonic Lumix GX880
De Panasonic Lumix GX880 is er volledig op gericht om de mooiste selfies te maken. Naast een praktisch opklapbaar scherm aan de achterkant en 4K-video, biedt de nieuwe LUMIX GX880 geavanceerde functies. De 16.0 megapixel sensor zorgt voor scherpe beelden met mooie contrasten en details. De maximale ISO-gevoeligheid van 25.600 verzekert je van scherpe beelden, zelfs in weinig licht. Het 3.0 inch touchscreen aan de achterkant kan circa 180 graden omhoog gekanteld worden. De camera schakelt daarbij automatisch over naar Self Shot-modus. Deze modus biedt verschillende extra functies zoals de 4K selfie-modus, Night Self Shot en verschillende Beauty-functies. Ook nadat de foto is gemaakt is het nog mogelijk om door middel van Beauty Retouch retouchering van bijvoorbeeld de (virtuele) makeup toe te passen. De Lumix GX880 heeft verbindingsmogelijkheden via WiFi waarmee je je beelden meteen kunt delen. Je kunt de camera koppelen aan een smartphone of tablet met de Panasonic Image App (voor iOS en Android). Adviesprijs € 449,Info: www.panasonic.com
NiSi filterkit voor Sony RX100 VI(I)
Fotograferen met filters werkt niet alleen voor dure spiegelreflex- of spiegelloze camera's met verwisselbare objectieven. Je kunt ook beginnen met filters op je compactcamera. Zo heeft NiSi een uniek filtersysteem voor de Sony RX100 geïntroduceerd. De aluminium filterhouder is geschikt voor het gebruik van twee vierkante filters tegelijk. Deze echt glazen filters hebben dezelfde hoge kwaliteit als de professionele NiSi filters voor de camera's met verwisselbare objectieven. Er zal een Starter Kit en Pro Kit beschikbaar zijn. Beide sets bevatten een houder, GND, polarisatiefilter en opbergtasje. De Professional Kit heeft daarnaast ook nog een Natural Night en IR ND 8-filter. De NiSi filterkit is ook te gebruiken met de gloednieuwe Sony RX100 VII. Adviesprijs Starter Kit € 59.99 | Professional Kit € 79,99 Info www.nisifilters.nl
Fotograferen met een Nikon D3500 en D3400
De Nikon D3500 en D3400 zijn de eenvoudigste reflexcamera's van Nikon. Deze modellen bieden een kwaliteit die een paar jaar geleden nog ondenkbaar was. Met de D3500 en D3400 heb je ook heel veel mogelijkheden. Je kunt er volledig automatisch mee werken of alles handmatig instellen en natuurlijk alles daartussenin. Dit boek van Dré de Man legt beginner en gevorderde fotografen precies uit hoe alles uit deze camera te halen. Het bespreekt uitsluitend de knoppen, instellingen en mogelijkheden van deze twee grotendeels identieke camera's. In dit boek staan honderden foto's, vaak op groot formaat, die allemaal door hem met deze en andere Nikon-camera's gemaakt zijn. Alle foto's zijn inclusief opnamegegevens en vaak met aanvullende informatie. Het liggende formaat biedt ruimte aan zeer veel grote foto's en maakt een betere leesbaarheid mogelijk. Adviesprijs € 27,95 Info www.dredeman.com
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
DIGIFOTO STARTER |
9
ACHTERGROND
EXTREME MACROFOTOGRAFIE
macro
Extreme macrofotografie
Geduld is een schone zaak Insecten… veel mensen krijgen er de kriebels van en pakken gelijk een vliegenmepper of een schoen wanneer er een beestje in de buurt is. Zonde, want insecten zijn erg fotogeniek. Vraag maar aan Marco Jongsma, 32 jaar en sinds anderhalf jaar aan de slag als macrofotograaf. We spreken hem over het mooie van macrofotografie en over de workflow die er bij komt kijken. Tekst Christel de Wolff Fotografie Marco Jongsma
oe komen die mooie foto's van kleine diertjes tot stand, hoe vindt een fotograaf de insecten en hoe zorgt hij dat ze er op hun best uitzien op de foto? Marco deelt zijn geheimen met ons: 'mijn onderwerpen krijg ik van een insectenverzamelaar.
10
| DIGIFOTO STARTER
Soms vind ik ze in de vensterbank en met warm weer ook zelfs op blaadjes in het park. De insecten die ik fotografeer zijn dus niet meer in leven.'
Schoonmaken
De gevonden of gekregen insecten worden door de fotograaf eerst stofvrij gemaakt.
CAMERA EOS 6D BRANDPUNT 65MM SLUITERTIJD 1/125 DIAFRAGMA F/5.6 ISO 400
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
WAT IS EXTREME MACRO?
Normale macrofotografie wordt gedaan met een vergroting van 1:1. Extreme macrofotografie, ook wel microfotografie genoemd, wordt gedaan met een vergroting van 2:1 of nog meer.
'Ik doe dat met behulp van een vergrootglas en verschillende kwastjes. Het is niet het leukste werk en kan soms wel tot een uur duren, maar ik wil het model er zo mooi mogelijk laten uitzien.' Ook de sensor van je camera moet helemaal schoon zijn. 'Dit kun je laten doen door een specialist, maar vraag dan of ze het je willen leren, zodat je het in het vervolg zelf kunt doen.' Is het model eenmaal schoon, dan zet Marco het insect in zijn speciale macro-opstelling, de difusserstube. Deze tube maak je gemakkelijk zelf van een wit vel of een witte plastic fles. Deze wordt vervolgens belicht door een drietal speedlights. 'Na het
'HET HELE PROCES PER FOTO KOST ME ONGEVEER VIJF TOT ZEVEN UUR, MAAR STEEDS ALS HET LUKT SPRING IK EEN GAT IN DE LUCHT!' checken van de belichting, begin ik mijn fotoreeks. Ik werk zelf met de Canon MP-E 65mm f/2.8 die een sweetspot heeft van f/5.6.' Op dit diafragma heb je meerdere foto's om het insect helemaal scherp te krijgen, dat lukt door middel van focusstacking. (zie kader) 'Ik maak gebruik van een automacrorail die mijn camera steeds een stukje naar voren schuift en een foto maakt. Je kunt dit ook op een handmatige rail doen,
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
CAMERA EOS 6D BRANDPUNT 65MM SLUITERTIJD 1/125 DIAFRAGMA F/5.6 ISO 320
maar dan moet je zelf aan de slider draaien en kan het resultaat minder nauwkeurig zijn. Deze handmatige techniek werkt goed als je bijvoorbeeld een Raynox DCR-250 voorzetlens op een 100mm-objectief schroeft en werkt met een diafragma van f/16. Op die manier heb je ook minder foto's nodig om het onderwerp scherp te krijgen. En deze foto's kun je prima samenvoegen in Photoshop. Omdat ik met de Canon MP-E 66mm f/2.8 werk, heb ik weinig scherptediepte en veel meer foto's nodig
(tussen de 80 en 150). Deze moeten wel in een gespecialiseerd programma worden samengevoegd omdat Photoshop zoveel informatie niet kan verwerken.' Voor het samenvoegen van de foto's gebruikt Marco de JPG-bestanden. 'Het samenvoegen daarvan gaat veel sneller dan met RAW-bestanden. Ik heb de twee methodes vergeleken en zie geen verschillen in het resultaat, behalve de tijdwinst.'
DIGIFOTO STARTER |
11
ACHTERGROND
EXTREME MACROFOTOGRAFIE
CAMERA EOS 6D BRANDPUNT 65MM SLUITERTIJD 1/125 DIAFRAGMA F/5.6 ISO 250
De fotograaf selecteert eerst een goede reeks foto's en exporteert die vervolgens naar het programma Zerene Stacker. 'Ik heb gekozen voor Zerene omdat ik de resultaten daarvan mooier vind in de contrasten en ook beschikt dit programma over een interne bewerkingstool, wat ik erg handig vind.'
Foutmelding
Af en toe komt het voor dat het programma bij het samenvoegen van de foto's een foutmelding geeft. Dit kan zijn ontstaan door een afwijking zoals trillingen of verschuivingen in de fotoreeks. 'Het klinkt hard, maar dan kun je de hele stack opnieuw doen! Het is dan ook van het grootste belang dat je alles van tevoren goed opstelt en dat er niks beweegt tijdens het proces.'
12
| DIGIFOTO STARTER
CAMERA EOS 6D BRANDPUNT 65MM SLUITERTIJD 1/125 DIAFRAGMA F/5.6 ISO 250
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
TIPS VAN MACRO JONGSMA
'Wie graag aan de slag wil met extreme macrofotografie, raad ik aan het eerst eens te proberen met een manual rail en een zelfgemaakte diffuser. De meeste fotografen hebben wel een objectief met een brandpunt rond de 100mm. Zet je daar een voorzetlens op zoals de Raynox DCR-250, heb je al een extreme vergroting van circa 2:1. Dan kom je erachter of het wat voor je is, zonder gelijk grote aankopen te doen.'
GEDULD IS EEN SCHONE ZAAK
'Neem gewoon de tijd voor deze tak van fotografie. Als je te snel wil, dan is dit niks voor jou. Zelf was ik altijd erg ongeduldig, maar juist door deze hobby heb ik veel meer geduld gekregen. Geduld wordt beloond met mooie beelden.
MARCO'S SETUP VOOR EXTREME MACROFOTOGRAFIE
Bewerken samengevoegde foto
Nadat de foto's zijn samengevoegd, importeert Marco het resultaat als TIFF in Lightroom. 'Het bewerken is een kwestie van smaak.' Na wat correcties opent hij de foto alsnog in Photoshop. 'Doordat ik werk met een vergroting van meer dan 1:1, vaak 5:1 in mijn geval, zijn er altijd nog wat stofdeeltjes en oneffenheden te zien op de foto. Deze werk ik weg met de remove tool.' Ook de achtergrond wordt verwijderd en vervangen door een achtergrond van dezelfde kleur in Photoshop. 'Dit doe ik omdat de achtergrond door het samenvoegen van de vele foto's niet meer mooi is.'
NOG EEN SPECIFIEKE VRAAG?
Neem contact op met Marco Jongsma via zijn Facebookpagina. facebook.com/marco.jongsma.9
WAT IS FOCUSSTACKING?
CAMERA EOS 6D BRANDPUNT 65MM SLUITERTIJD 1/125 DIAFRAGMA F/5.6 ISO 320
Tijdrovend proces
'Ik kijk heel kritisch naar mijn werk en als ik de samengevoegde foto niet mooi vind, gooi ik 'm weg en probeer ik het opnieuw.' Als het echter wel is gelukt, plaatst Marco de foto op zijn social media. 'Het hele proces per foto kost me ongeveer vijf tot zeven uur, maar steeds als het lukt spring ik een gat in de lucht!'
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
CAMERA EOS 6D BRANDPUNT 65MM SLUITERTIJD 1/125 DIAFRAGMA F/5.6 ISO 250
Focusstacking is een techniek die bij macrofotografie gebruikt kan worden om een grotere scherptediepte te verkrijgen. Bij deze techniek worden verschillende foto's softwarematig samengevoegd tot ĂŠĂŠn nieuwe foto. Eerst moeten verschillende opnamen gemaakt worden waarbij je het scherptepunt langzaam opschuift. Geen van deze foto's heeft het hele onderwerp scherp, maar samengevoegd is de hele foto wel scherp. Softwarematig wordt de techniek edge detection (rand detectie) of Fourier analyse gebruikt om de scherpste delen per opname te selecteren. Eventueel kan hier een handmatige correctie toegepast worden. Alle scherpe delen worden dan samengevoegd naar het nieuwe resultaat. Om deze techniek nauwkeurig te kunnen toepassen is het handig om een macrorail te hebben zodat je de camera in kleine stukjes vooruit kunt schuiven.
DIGIFOTO STARTER |
13
TUTORIAL
MACRO FOTOGRAFIE
5 tips voor betere macrofotografie
Macrofotografie is bevredigend voor het oog: doordat je zo dicht op een onderwerp zit kun je je verliezen in de structuur en textuur van planten, dieren en objecten. Toch is goede macrofotografie niet zo makkelijk als je misschien zou denken. Met deze vijf tips breng je jouw macrofotografie nog net een stapje verder. Tekst en fotografie Eefke Burg
1
Kies het juiste brandpuntsafstand
Met name als je insecten en kleine dieren fotografeert, wil je je niet te dicht bij je onderwerp bevinden. Als je immers dichtbij je onderwerp bent, dan schrikt het en kun je geen goede foto meer maken. Het is dus belangrijk om een objectief te kiezen met een lange brandpuntsafstand. Toch is tĂŠ lang ook weer niet prettig. Dit kan immers desoriĂŤnterend werken: je weet dan niet meer precies waar je aan het fotograferen bent. Al de foto's bij dit artikel zijn gemaakt met de Tokina AT-X M 100mm f/2.8 AF Pro D Macro. Dit is een 100mm-objectief waarmee je met gemak bloemen en planten mooi voor de dag kan laten komen. Zoals je kan zien op de foto op de volgende pagina, stond ik vlakbij mijn onderwerp, wat mooie foto's opleverde waarbij het onderwerp met de camera lijkt te communiceren. Bij nog kleinere insectjes wil je een objectief gebruiken vanaf een brandpuntsafstand van 125 millimeter.
2
Kies het juiste moment om te fotograferen
Met name de zomer leent zich goed voor macrofotografie: omdat de bloemen dan zijn gaan bloeien en er vele insecten en kleine dieren bij bloemen te vinden zijn. De lente kan vanwege onder andere dauwdruppels ook mooi zijn om te fotograferen. Verder is het moment van de dag belangrijk. Fotografeer je tussen
14
| DIGIFOTO STARTER
'Met name de zomer leent zich goed voor macrofotografie: omdat de bloemen dan zijn gaan bloeien en er vele insecten en kleine dieren bij bloemen zijn te vinden' 12 en 15 uur, dan kan dit ervoor zorgen dat je een groot contrast hebt tussen je schaduw en de plekken waar de zon op je onderwerp schijnt, waardoor er harde schaduwen zichtbaar zijn in je
beeld. Aan het einde van de dag kan je soms erg lange schaduwen hebben. Dit is bijvoorbeeld goed zichtbaar in de foto van de gele bloem, die aan het einde van de middag is gemaakt.
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
CAMERA CANON EOS 5D MARK IV | OBJECTIEF TOKINA AT-X M 100MM F/2.8 AF PRO D MACRO | BRANDPUNT 100MM | DIAFRAGMA F/2.8 | SLUITERTIJD 1/320 ISO 200
Deze foto is gemaakt aan het einde van een middag in de zomer, waardoor er lange schaduwen zichtbaar zijn in het beeld. CAMERA CANON EOS 5D MARK IV | OBJECTIEF TOKINA AT-X M 100MM F/2.8 AF PRO D MACRO | BRANDPUNT 100MM | DIAFRAGMA F/2.8 SLUITERTIJD 1/3200 | ISO 200
Als het je bedoeling is om een schaduwrijk beeld te maken, dan wil je fotograferen tijdens deze uren. Wil je echter een egaal verlicht plaatje, kan je veel beter in de ochtend fotograferen.
3
Bepaal je achtergrond
Als je macro fotografeert, dan is jouw achtergrond vaak onscherp. Je zou misschien kunnen denken dat het daarom minder belangrijk is wat er op de achtergrond is, toch heb je het dan verkeerd. Als je werkt met niet bewegende onderwerpen zoals bloemen met regendruppels, dan is het gemakkelijk om je achtergrond aan te passen op je onderwerp, zodat deze perfect contrasteert met je onderwerp. Maar ook als je foto's maakt met bijvoorbeeld insecten op de voorgrond heb je nog wat controle over je achtergrond, doordat je met slechts een paar centimeter naar links of naar rechts
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
CAMERA CANON EOS 5D MARK IV | OBJECTIEF TOKINA AT-X M 100MM F/2.8 AF PRO D MACRO | BRANDPUNT 100MM | DIAFRAGMA F/2.8 | SLUITERTIJD 1/500 ISO 400
een ander plaatje maakt. Idealiter leidt jouw achtergrond niet te veel af van je onderwerp, maar biedt deze wel context in waar het onderwerp zich op dit moment bevindt. Structuren, patronen en contrasterende kleuren zijn bijvoorbeeld mooi. Let ook op jouw kleurgebruik en zorg dat jouw hoofdonderwerp van het scherm afspat.
4
Experimenteer met extension tubes
Extensiontubes zijn een goedkope manier om je normale objectief te kunnen gebruiken als macroobjectief. Door een extensiontube tussen je objectief en de camera body te monteren, vergroot je de afstand tussen de lenselementen en de sensor waardoor dichterbij scherpstellen mogelijk is. Een bijkomend voordeel van dergelijke extension tubes is dat de brandpuntsafstand van het objectief
toeneemt, waardoor je dichter op je onderwerp zit. Er zijn ook speciale macro reverseringen beschikbaar. Deze kan je op de voorkant van je objectief bevestigen, waarna je het objectief achterstevoren op jouw camera monteert. Handmatig scherpstellen en voilรก: een goedkope macro-oplossing.
5
Werk op ooghoogte van je onderwerp
Bij macrofotografie heb je misschien de neiging om van boven naar beneden te fotograferen, omdat de dingen die je fotografeert zich vele malen lager bewegen dan dat jij dat doet. Probeer het een keer uit om op ooghoogte van je onderwerp te fotograferen. Dit zal ervoor zorgen dat jouw scherptediepte kleiner wordt en dat het grootste deel van jouw onderwerp wel scherp in beeld is.
DIGIFOTO STARTER |
15
REVIEW
TOKINA AT-X M 100MM F/2.8 AF PRO D MACRO
REVIEW
Scherp geprijsd macro-objectief met karakter e Tokina AT-X M 100mm f/2.8 AF Pro D Macro is al een tijdje op de markt, toch heeft het objectief nog steeds een uitstekende prijskwaliteitverhouding en is een veelzijdige keuze als je op zoek bent naar een marco-objectief dat ook goed te gebruiken is als portretlens. Toen het objectief destijds in 2009 uitgebracht werd, waren de recensies lyrisch, waardoor het objectief voor een tijdje wereldwijd uitverkocht was. Veel van de objectieven uit die tijd zijn tegenwoordig niet meer bruikbaar, maar door zijn uitstekende optische prestaties is dit objectief nog steeds een goede betaalbare keuze. Al de foto's bij dit artikel zijn met dit Tokina Macro-objectief gemaakt, waarbij de kwaliteit van het beeld spreekt: er is een mooie achtergrondonscherpte en tegelijkertijd is het beeld scherp tot in de hoeken. De lenseigenschappen en het grote diafragma bieden een mooie, haast betoverende onscherpte. Met de minimale scherpstelafstand van 30 centimeter is het objectief erg bruikbaar als macrolens, maar is daarnaast ook fijn voor portretfotografie door zijn geweldige bokeh. Bij het maken van foto's met tegenlicht hoef je bij dit objectief niet bang te zijn voor ghosting. Ik fotografeerde op een zonnige dag waarbij ik een aantal foto's maakte met fel tegenlicht. Zoals je in de foto met de roze bloem kan zien, laat het objectief ondanks het tegenlicht nog steeds een hoog contrast zien. Ten opzichte van zijn huidige concurrenten scoort de Tokina AT-X M 100mm f/2.8 AF Pro D Macro erg gunstig op het gebied van prijs en ook de beeldkwaliteit is bijzonder mooi. Toch
SPECIFICATIES
Prijs â‚Ź 399,- inclusief btw. Brandpuntsafstand 100mm Aantal diafragmabladen 9 Lengte 95mm Breedte 73mm Filtermaat 55mm Minimale scherpstelafstand 30 cm Opbouw (elementen/groepen) 9/8 Gewicht 540g Lensvatting Canon EF Kleur zwart Info www.tseportal.nl
16
| DIGIFOTO STARTER
CAMERA CANON EOS 5D MARK IV | OBJECTIEF TOKINA AT-X M 100MM F/2.8 AF BRANDPUNT 100MM | DIAFRAGMA F/2.8 | SLUITERTIJD 1/4000 | ISO 200
zijn er een aantal nadelen ten opzichte van de hedendaagse concurrentie. Zo is de autofocus, als deze niet gelimiteerd wordt gebruikt, soms wat langzamer dan je normaal gesproken gewend bent. Dat is met het fotograferen van bloemen en planten geen probleem, maar bij het fotograferen van insecten is het soms wat lastig. Verder is de autofocus verre van geluidloos en dat is even wennen.
CONCLUSIE
ZEER GOED
Kleine nadelen ten opzichte van de concurrentie is het gebrek aan beeldstabilisatie en dat de autofocus niet zo snel is en meer geluid maakt. De beeldkwaliteit van dit objectief is echter fantastisch, waarbij vooral het gebied in de onscherpte bijzonder mooi is en met slechts â‚Ź 399,is het objectief een koopje in vergelijking met andere Macroobjectieven.
BEOORDELING
+ Goede prijs-kwaliteitverhouding + Mooie beeldkwaliteit met name in de onscherpte + Prachtige kleurweergave - Scherpstellen gaat niet supersnel - Scherpstellen maakt geluid
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
Mastering the Power of Light and Darkness
Drukfouten en wijzigingen voorbehouden. Alle prijzen zijn per stuk, in euro’s inclusief BTW
NU LEVERBAAR, DE NIEUWE BRESSER HIGH POWER COB LED LAMPEN. ZEER COMPLEET GELEVERD! CONTROL PANEL IS STANDAARD UITGEVOERD MET EEN ENKELE OF DUBBELE V-LOCK AANSLUITING. VOLLEDIG ALUMINIUM BEHUIZING EN STILLE ACTIEVE KOELING. DE BOWENS S-BAJONET MAAKT GEBRUIK VAN VERSCHILLENDE LIGHTSHAPERS MOGELIJK.
BRESSER BR-D1200BL COB BICOLOR
BRESSER BR-D3000SL COB DAYLIGHT
• 120W HIGH POWER COB LED BICOLOR • KLEURTEMPERATUUR 3200 - 5600K - CRI >95 • BOWENS S-BAJONET AANSLUITING • DMX CONTROL POORT - DIMBAAR 10% - 100% • AFSTANDSBEDIENING • CONTROL PANEL MET V-LOCK • VOLLEDIG ALUMINIUM BEHUIZINGEN • INCLUSIEF REFLECTOR EN TRANSPORTTAS
• 300W HIGH POWER COB LED 5600K • KLEURTEMPERATUUR 5600K - CRI >95 • BOWENS S-BAJONET AANSLUITING • DMX CONTROL POORT - DIMBAAR 10% - 100% • AFSTANDSBEDIENING • CONTROL PANEL MET DUBBELE V-LOCK • VOLLEDIG ALUMINIUM BEHUIZINGEN • INCLUSIEF REFLECTOR EN TRANSPORTTAS
€ 599,00 Euro
€ 799,00 Euro
o.a. verkrijgbaar bij:
Smirnoffstraat 8
-
7903 AX Hoogeveen
-
+31 (0)528 23 24 76
-
info@folux.nl
-
www.folux.nl
Starter Lezersfoto NICOLETTE HENDRIKS TEKST AIMÉE VAN VUUREN FOTOGRAFIE NICOLETTE HENDRIKS
Nicolette Hendriks maakt waanzinnige, gedetailleerde macrofoto’s. We gaan met haar in gesprek om te zien hoe haar foto’s tot stand komen. icolette Hendriks is al vanaf een jonge leeftijd bezig met fotograferen. ‘Ik speelde met wegwerpcamera’s en fotografeerde onder andere familie, vriendjes en vriendinnetjes en de tuin. Eigenlijk alles wat mijn aandacht trok. Later kreeg ik mijn eerste analoge camera waarbij mijn vader mij steeds moest helpen met het plaatsen van het rolletje,’ vertelt de in Arnhem wonende fotografe. Met de analoge camera is Nicolette lang zoet geweest tot ze haar eerste digitale camera kocht, een Panasonic Lumix. ‘Nu kon ik zoveel foto’s maken als ik maar wilde. De natuur fotograferen trok me steeds meer. Bloemen, dieren en dan vooral insecten trokken mijn aandacht. Zoveel kleuren, vormen en variatie, daar geniet ik van.’
Fotograferen in de natuur
Rondlopen in de natuur doet ze vaak met haar hond Jamie. ‘Tijdens het fotograferen is mijn hond de klos. Meestal vindt hij het niet erg zolang ik maar tussendoor zijn bal blijf gooien. De ene keer bepaal ik de wandeling, de andere keer mag de hond kiezen,’ grapt Nicolette. Als we vragen of zij al haar wandelingen van tevoren uitstippelt antwoordt ze: ‘Er zijn meerdere parken en wandelgebieden om uit te kiezen. Ik zie wel wat ik tegenkom. Natuur is overal! Tijdens de wandeling kijk ik om me heen, in het gras en in de struiken. Regelmatig krijg ik dan ook de vraag of ik iets kwijt ben.’
Macrofotografie
In de foto’s van Nicolette zien we veel macro-aspecten terugkomen. ‘Zodra ik een mooi onderwerp zie, probeer ik vanuit meerdere hoeken te fotograferen.
18
| DIGIFOTO STARTER
‘Mijn hond zet ik regelmatig op de foto, al wil hij niet altijd in de lens kijken.’ CAMERA CANON EOS 800D I BRANDPUNT 60 MM I DIAFRAGMA F/2.5 I SLUITERTIJD 1/250 I ISO 100
TIPS van Nicolette voor macrofotografie - ‘Neem eerst van een afstandje je foto. Dan heb je ook je onderwerp in zijn omgeving. Probeer dan steeds iets dichter bij te komen. Zonder je onderwerp te laten schrikken.’ - ‘Probeer uit verschillende hoeken te fotograferen. Kijk of je een rustige achtergrond kunt krijgen door je diafragma te veranderen.’ - ‘Heb geduld en respect voor de natuur, ga niet onnodig planten vertrappen.’
Onder andere lichtinval verandert daarmee. Ik buig me in de raarste houdingen en heb soms daardoor op de gekste plekken spierpijn.’ Dat de fotografe verstand heeft van macrofotografie is in haar foto’s goed terug te zien. De details die ze vastlegt in haar foto’s laten zien dat zij zich goed heeft verdiept in de instellingen van de camera en de beste manier van macrofoto’s maken.
Ervaringen sparen
Nicolette houdt zich niet alleen bezig met macrofotografie. ‘Regelmatig fotografeer ik ook kinderen en huisdieren van familie en vrienden. Ik werk bij Gamba Seafood waardoor ik ook regelmatig foto’s maak van visschotels en maaltijden. Het is weer even wat anders dan natuur- en macrofotografie.’ Er zitten veel voordelen aan je bezighouden met meerdere genres. ‘Ik heb nieuwe ervaringen en leer hierdoor ook mijn camera en objectieven beter kennen.’
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
SPOTLIGHT
NICOLETTE HENDRIKS
In de cameratas van Nicolette
‘Ik heb een Canon 800D en 750D. Door de jaren heen heb ik een aantal objectieven bij elkaar gespaard waaronder de macrolens SIGMA 105mm en de Tamron 18-400mm.’ Nicolette is een fan van de Lensbaby objectieven. ‘In het begin zijn het moeilijke objectieven, maar erg leuk om mee te werken en het geeft mooie resultaten terug. Ik heb de Velvet 56, Sweet 50 en de Twist 60. Ik ben ondertussen aan het sparen voor de SIGMA 17-50 mm f/2.8 voor het maken van portretfoto’s. 's Morgens bedenk ik welke objectieven ik mee neem. Afhankelijk van het weer en hoeveel gewicht ik mee wil nemen, maak ik mijn keuze. De Lensbaby Composer Pro zit standaard in mijn tas: licht en klein.’
'ZOVEEL KLEUREN, VORMEN EN VARIATIE, DAAR GENIET IK VAN' ‘Ik ben regelmatig in de dierentuin te vinden. Ik weet nooit van te voren welk dier ik voor mijn camera krijg! Deze dag poseerde deze kleurrijke vogel voor mij.’ CAMERA CANON EOS 800D I BRANDPUNT 300 MM DIAFRAGMA F/6.3 I SLUITERTIJD 1/400 I ISO 400
'IK HEB NIEUWE ERVARINGEN EN LEER HIERDOOR OOK MIJN CAMERA EN OBJECTIEVEN BETER KENNEN'
‘Ik was hier mijn nieuwe Lensbaby aan het uitproberen in de vlindertuin.’ CAMERA CANON EOS 800D I BRANDPUNT 60 MM DIAFRAGMA F/2.5 I SLUITERTIJD 1/100 I ISO 100
WWW.DIGIFOTOSTARTER.NL
DIGIFOTO STARTER |
19
Meer dan een moment.
Een zoektocht naar rust ‘Nature does not hurry, yet everything is accomplished.’ – Lao Tzu Imposant in al haar eenvoud en ongeëvenaard in haar bestaan is de natuur een fenomeen waar men veel van kan leren. Simpelweg onderdeel uitmaken van dat geheel is voor sommigen een toeverlaat. Een van hen is Bas Meelker – een reiziger in de zoektocht naar sereniteit en voldoening. Tijdens elk bezoek aan de natuur ervaart hij een gevoel van thuiskomen. Als landschapsfotograaf heeft Bas het zeldzame voorrecht om elke dag opnieuw, met plezier zijn werk uit te voeren. In eigen woorden stelt Bas dat hij door fotografie een beroep uitoefent waarbij hij constant bezig is met zijn liefde voor de natuur. Fotografie is voor Bas een zuivere vorm van communiceren, waarmee hij ongecompliceerd zijn verhaal vertelt. Licht, lucht, land en wolkenvelden zijn de karikaturen die hij in zijn fotografie tentoonstelt. Als landschapsfotograaf bedrijft hij de kunst van het relativeren, door de grootsheid van de natuur beseft hij dat wij allen slechts een detail zijn binnen dat geheel. Nietig, klein en fragiel zijn woorden die het gevoel omschrijven dat Bas ervaart wanneer de natuur een show opvoert.
Kalm & Bruut
Als landschapsfotograaf is Bas een observator die de natuur bestudeert. Voor zijn werk is het van essentieel belang om te begrijpen wat de natuur doet en hoe zij fungeert. In de afgelopen jaren ziet Bas een verandering plaatsvinden, waarbij de natuur in al haar macht steeds vaker extreme scenario’s componeert. Ongekende hittegolven en stormachtig noodweer waren voorheen sporadische uitbarstingen. Vandaag de dag zijn dit veel voorkomende expressies die elkaar in rap tempo opvolgen – soms in een mum van tijd. Diezelfde natuur waar Bas kalmte en rust vindt, is tevens een temperamentvolle entiteit. Bas bekommert zich om de welgesteldheid van de natuur en de ontwikkelingen die afspelen. Ondanks dat deze veranderingen voor onrust zorgen, zijn de voorstellingen die zij dirigeert fascinerend. Bas is van mening dat wij slechts een fractie begrijpen van de complexiteit die de natuur kent. Haar multidimensionale karakter maakt haar mysterieus, machtig en intimiderend. Aan het einde van de dag is de mens slechts een aanschouwer en Bas is in de veronderstelling dat de mens, als zij ervoor openstaat, veel kan leren van de natuur – een nederige les in dankbaarheid en bescheidenheid.
Temperamentvol Schouwspel
Er is één moment in het bijzonder waar Bas van dichtbij die genadeloosheid mocht aanschouwen. Op slechts een kilometer van zijn huis ontstond er een spektakel van licht en geluid. Intuïtief besloot Bas dit schouwspel op te zoeken, gedurende alle sensatie en spanning zat hij in zijn element. En ondanks dit tumultueuze optreden, voelde hij een zekere rust over zich heen komen. Alsof de natuur op dat moment zijn aanwezigheid accepteerde. Misschien was dit moment nog wel het beste te omschrijven als een plotselinge realisatie van hoe nederig en delicaat de mens is. Als fotograaf is dit het moment geweest waarop hij besefte dat het niet nodig is om ver te reizen voor het vastleggen van mooie beelden. Na jarenlang fotograferen is dit hetgeen hij anderen graag meegeeft: sta open voor schoonheid ongeacht waar je bent. Wanneer men hiervoor openstaat, kunnen er verrassende scenario’s ontstaan en dit geldt als universele les.
‘‘
Ik ben eigenlijk meer weerman dan fotograaf
Tipping point
,,
Voordat Bas de stap durfde te nemen om zich volledig op fotografie te focussen, was hij werkzaam bij de ANWB; hier vervulde hij een commerciële functie, waarin hij continu onder druk stond. Zoals velen leefde hij een leven waarbij hij gebonden was aan de verwachtingen van de maatschappij. Targets, onderhandelingen en de vluchtigheid die inherent zijn aan het bedrijfsleven waren hem niet onbekend. In retrospectief ziet hij deze fase uit zijn leven als waardevol, leerzaam en plezierig. Maar het was niet waar zijn hart sneller van ging kloppen. Op een dag besloot Bas dat het zo goed was en dat het tijd was om zijn eigen pad te volgen – een vrij leven. Bas beseft zich maar al te goed dat het leven dat hij leeft, waarbij hij zich iedere dag een rijk mens voelt, een privilege is. Naast zijn liefde voor de natuur is er nog een andere grote liefde in zijn leven, namelijk zijn vrouw Janneke. Keuzes die een ingrijpende verandering teweegbrengen, zijn keuzes die een mens niet alleen maakt. Hierbij spelen variabelen als omgeving, relaties en kansen ook een rol. En bij Bas viel dit allemaal samen op het juiste moment. Samen met Janneke deelt Bas een grote voorliefde voor de natuur, daarom heeft zij hem altijd gesteund in zijn keuze voor fotografie. Zij wist dat dit hem gelukkig zou maken. Inmiddels is Bas al ruim een decennia fulltime fotograaf en zijn keuze is destijds de juiste keuze geweest.