ONDERZOEKS RAPPORT
UXD
Esther Hoeboer User Experience Design Laila Muurling 1666859 Marvin Fernandes 1657100 JDE-B02 JDE-B02 JDE-USEXP.2V-13 e 1e gelegenheid 1 2015/2016 - Blok D gelegenheid UXDJ2_B02_MARVIN Hogeschool Utrecht FCJ - CMD
VOORWOORD Een combinatie van een onderzoek en een
3.1 Probleemstelling
ontwerprapport, dat is wat u in de aankomende
bla
bladzijden kunt lezen. Dit is tot stand gekomen na wekenlang onderzoek en prototypen. De
3.2 Doelgroep
bevindingen zijn vastgesteld en samengevoegd
bla
door Laila Muurling en Esther Hoeboer. 3.3 Hoofdvraag Persoonlijk houden wij erg van fietsen en vinden
bla
we de bus die we naar school moeten nemen maar niks. Het mogelijk maken om de fietsen,
3.4 Deelvragen
die urenlang en soms dagen lang op het station
bla
stil staan, te gebruiken om voor meer gevoel van vrijheid te zorgen. Wat is er fijner dan op elk moment van de dag te gaan en staan waar je wilt. Voor het mogelijk maken van dit onderzoek willen wij verschillende mensen bedanken. Onze dank is groot naar Ronald van Essen, de respondenten van de survey, Mila Janse, Lynn de Kroon, Laura Wieringa, Dwight Hoogeveen en Mick lelieveld.
Laila Muurling & Esther Hoeboer
2
3
INHOUD Onderzoeksrapport
Bijlagen
1 Inleiding & samenvatting 1 Aselecte steekproef 2 Afbakeningen 2 Survey 2.1 Probleemstelling 3 Interview 2.2 Doelgroep 4 Contextual interviews 2.3 Hoofdvraag 5 Onderzoeksvoorstel 2.4 Deelvragen 3 Verwachte resultaten 3.1 Hypothese 3.2 Literatuur 4 Methoden 4.1 Deskresearch 4.2 Aselecte steekproef 4.3 Survey 4.4 Contextual interview 4.5 Persona creation 4.6 Customer journey mapping 5 Resultaten 5.1 Deelvragen 5.1.1 De gebruiker 5.1.2 De maatschappij 5.1.3 De techniek 5.1.4 Het systeem 5.1.5 De UX-video 5.1.5.1 Conclusie UX-video’s 6 Ontwerpfase 6.1 Advies 6.1.1 Concept 6.2 Design principles 7 Uitwerkingen 7.1 App icoon 7.2 Persona’s 7.3 Customer journey map 7.4 Architecture diagram 7.5 Wireframe 7.6 UX-video 7.6.1 Storyboard Literatuurlijst Taakverdeling Colofon 4
5
HOOFDSTUK 1
INLEIDING & SAMENVATTING
1 I NLEIDING & SAMENVATTING Het target om te bereiken voor dit onderzoek
die stilstaan, maar toch moeten wij tijdens een
is hoe het mogelijk wordt om altijd een fiets
avondje stappen de nachtbus gebruiken. Het
tot je beschikking te hebben. Het probleem is
gevoel van vrijheid, zoals wij die ondervinden
vastgesteld door problemen die wij zelf in het
in een stad als Utrecht, willen wij graag met
dagelijks leven ondervinden. Een avondje stappen
iedereen delen.
moet volledig ingepland worden wanneer je niet
De opbouw van het rapport gaat als volgt.
in de stad zelf woont waar je uitgaat. Wanneer je
Door de probleemstelling, doelgroep, hoofd
eerste trein in de ochtend om 6 uur gaat is deze
-en deelvragen en onze eigen inzichten te
bijna onmogelijk te bereiken, omdat de bussen
combineren hebben we een voorlopige hypothese
nog niet rijden rond dat tijdstip. Heb je wel een
kunnen vormen.
slaapplek kunnen vinden en je hebt besloten
De gebruikte methodes worden toegelicht zodat
achterop de fiets de reis af te leggen is dit nooit
het duidelijk wordt wie, wat, wanneer, waar,
fijn. Zo ben je op zo’n avond al snel je fietsbuddy
waarom en hoe deze methodes ingezet kunnen
kwijt, wordt de band echt te plat om nog mee te
worden.
fietsen of zorgt de laatste borrel ervoor dat het
De deelvragen geven antwoord op de
meer betrouwbaar is achterop te gaan.
hoofdvragen en vormen de basis van het onderzoek. De resultaten die hieruit gevormd zijn
Hieruit is ons idee gevormd, wat als je altijd en
vormen een conclusie waaruit vervolgens het
overal een fiets tot je beschikking hebt?
advies gegenereerd is. Binnen dit advies valt ook
Tijdens het onderzoek kwamen we er al snel
het concept.
achter dat het nodig was de doelgroep kleiner te
Dit advies is uitgewerkt tot wat er uiteindelijk
maken om goed en gericht onderzoek te kunnen
opgeleverd wordt. Hierbinnen vallen de
verrichten. De keuze is gevallen op studenten die
persona’s, sitemap, flowchart, wireframes,
Utrecht studeren, hier niet wonen en hier ook
schermontwerpen en uitleg over de uiteindelijke
geen fiets tot hun beschikking hebben.
User Experience Video die opgeleverd wordt. In de UX-video word het duidelijk hoe de app en
Persoonlijk vallen wij beide niet binnen de
het systeem erachter in zijn werk gaat en hoe de
doelgroep omdat wij over een fiets beschikken in
gebruiker de app beleefd.
Utrecht terwijl wij hier niet wonen. De problemen die geleid hebben tot de aanleiding van het concept vonden bij ons dan ook niet plaats binnen de stad waar wij studeren. In een stad als Amsterdam zijn er belachelijk veel fietsen
7
2 AFBAKENINGEN
HOOFDSTUK 2
AFBAKENINGEN
2.1 Probleemstelling
2.2 Doelgroep
Er zijn verschillende problemen waar tegenaan
De doelgroep waar dit onderzoek op gericht
gelopen kan worden zonder het hebben van
is zijn studenten die in Utrecht studeren maar
een fiets. Zo is het niet mogelijk om overal met
buiten de stad wonen en geen fiets hebben
het openbaar vervoer te komen en het is vaak
in Utrecht. Er wordt gefocust op de studenten
binnen een stad sneller om met de fiets te gaan.
die aankomen met de trein op het station en
Daarnaast is het vaak, zeker wanneer het mooi
vervolgens hun reis met het openbaar vervoer
weer is, een stuk fijner om in de buitenlucht te
hervatten. Hiervoor is gekozen omdat studenten
zijn dan in bijvoorbeeld in een bus te zitten.
die buiten de stad wonen vaak niet in beide steden een fiets tot hun beschikking hebben. Voor
Het overkoepelende probleem is het niet hebben
de stad Utrecht is gekozen omdat er zo gerichter
van een fiets op momenten dat je deze wel
gekeken kan worden naar een specifiekere
nodig hebt. Er zijn meer fietsen dan inwoners
doelgroep en hier zo beter op in gespeeld kan
in Nederland terwijl een groot deel hiervan stil
worden.
staat. Dit probleem is hoogstwaarschijnlijk aan de orde bij een groot deel van de bevolking.
In de stad Utrecht studeerde er in 2014 33.830
Om het probleem af te bakenen is gekozen voor
studenten die niet in de stad zelf wonen
een doelgroep van studenten die buiten Utrecht
(Landelijke monitor Studentenhuisvesting,
wonen, hier wel studeren maar geen fiets tot hun
2015). Dit is een optelsom van alle HBO, WO en
beschikking hebben. De gewenste stituatie is dat
buitenlandse studenten die buiten de stad wonen.
iedereen op het moment naar keuze een fiets tot zijn/haar beschikking heeft.
Dagelijks reizen er dus duizenden studenten
Vanuit de probleemstelling is een hoofdvraag
met de trein naar de stad waar zij studeren. Als
geformuleerd zoals dit door Baarda en De Goede
veevoer wordt er naar de plek van bestemming
(2006, p. 19) beschreven is.
gereden waar ze een aantal lessen volgen en ze reis terug op de zelfde manier vervolgen. Zo zien ze niets van de stad, hebben ze het gevoel de hele dag binnen te hebben gezeten en hebben amper bewogen.
9
2.3 Hoofdvraag
2.4 Deelvragen
De hoofdvraag waar in dit onderzoek antwoord op gegeven wordt is:
De hoofdvraag heeft geleid tot verschillende
- Hoeveel van de studenten heeft een fiets in de stad waar ze studeren? (survey)
deelvragen. Deze deelvragen zijn beantwoord door verschillende methodes te gebruiken. Er is
- Wat voor fietsplannen zijn er in steden
een verdeling gemaakt van vier verschillende
geweest, welk initiatief? (interview/
groepen. Deze groepen staan allemaal voor een
deskresearch)
andere onderdelen die onderzocht gaan worden, namelijk de gebruiker, de maatschappij, de
De techniek
techniek en de risico’s. • Welke technische ontwikkelingen en De gebruiker
mogelijkheden zijn er op het gebied van fietsen op het gebied van sloten, stallen en
• Heeft de gebruiker behoefte aan een
Hoe worden fietsen voor studenten in Utrecht op elk moment van de dag op elke plek toegankelijk?
verstelbaarheid van de zadels?
fietsdeelsysteem?
- Met wat voor technologie krijg je - Welke voordelen heeft het fietsen in algemene
beschikking tot een andere fiets, zonder de
zin? (deskresearch)
sleutel te hebben? (deskresearch/interview)
- Wat motiveert een student om te gaan fietsen?
- Welke technieken bestaan op het gebied van innovatieve fietssloten? (deskresearch)
(survey/contextual interview) - Is de doelgroep bereid om hun eigen fiets
Het systeem
beschikbaar te stellen voor anderen? (survey/ contextual interview)
• Wat gebeurt er als de fiets gestolen wordt of als er schade wordt aangebracht?
- Welk vervoersmiddel is het snelste?
(deskresearch)
(deskresearch) De UX-video De maatschappij • Hoe staat het op dit moment met het fietsen in
• Hoe hebben andere UX-video’s het aangepakt?
Nederland?
(deskresearch)
- Hoeveel fietsen zijn er in Nederland en hoeveel staan er ongebruikt? (deskresearch) - Hoeveel studenten zijn er in Nederland? (deskresearch) - Hoeveel studenten wonen er in de stad waar zij studeren? (deskresearch)
10
11
HOOFDSTUK 3
VERWACHTE RESULTATEN
3V ERWACHTE RESULTATEN 3.1 Hypothese
3.2 Literatuur
De mogelijkheid die onderzocht wordt is
Theorie en literatuur die gebruikt gaat worden.
hoe studenten in Utrecht op een goedkope • Baarda, D., & De Goede, M. (2006). Basisboek
en makkelijke wijze altijd een fiets tot hun beschikking kunnen hebben. Hier richten wij ons
Methoden en Technieken. Groningen / Houten,
op de studenten die hier wel studeren, maar hier
Nederland: Noordhoff Uitgevers.
niet wonen en de plek waar dit gaat gebeuren is • Garrett, J. J. (2011). The elements of user
rond Utrecht centraal.
experience. Berkeley: New Riders. In de toekomst zullen studenten ervoor open • Stickdorn, M., & Schneider, J. (2015). This is
staan om een deelsysteem te gebruiken waardoor het gemakkelijk is om altijd een fiets tot je
service design thinking (5e ed.). Amsterdam,
beschikking te hebben. Vooralsnog vindt dit
Nederland: BIS Publishers.
deelsysteem nog voornamelijk plaats op Utrecht centraal maar zal dit vervolgens uitspreiden door de hele stad en vervolgens door heel Nederland. Door het onderzoek blijkt dat studenten hier behoefte aan hebben en niet altijd afhankelijk willen zijn van bijvoorbeeld het openbaar vervoer. Deze studenten wonen niet in de stad en een groot deel heeft hier geen fiets tot zijn beschikking. Op 8 juni 2016 wordt er een film opgeleverd, waarin deze oplossingen worden getoond. Dit alles onderbouwt door diverse bronnen en onderzoeksmateriaal.
13
4 METHODEN
HOOFDSTUK 4
METHODEN
Vele verschillende methodes worden ingezet
De belangrijkste reden waarom wij deskresearch
om het onderzoek zo representatief mogelijk te
als onderzoeksmethode gebruiken is om na te
maken. Door middel van het toepassen van de
gaan of anderen al vergelijkbaar onderzoek
5W, 1H methoden die verwerkt zijn in de tekst
hebben gedaan. Mocht er geen vergelijkbaar
wordt het duidelijk op welke manier we deze
onderzoek zijn, dan kunnen wij door anderen
onderzoeksmethoden toegepast kunnen worden
relevante verzamelde gegevens gebruiken voor
op het vraagstuk.
ons eigen onderzoek. (Baarda en de Goede, 2006,
p. 59) 4.1 Deskresearch Deskresearch is een vorm van literatuurstudie
We voeren deze onderzoeksmethode uit volgens
die wordt uitgevoerd om te kijken wat er al
de stappen die Baarda en de Goede (2006, p.
aan bruikbare gegevens beschikbaar is over de
54) beschrijven. Eerst kijken we of anderen al
onderzoeksvraag.
vergelijkbaar onderzoek hebben gedaan en of we daar relevante informatie over kunnen vinden.
We zetten deze onderzoeksmethode in ”nadat we
Dan formuleren we een relevante zoekterm,
voor onszelf hebben vastgesteld wat we willen
met deze zoektermen gaan we aan de slag. We
weten (onderzoeksvraag) en waarom we het
gaan hiermee op internet zoeken naar relevante
willen weten (doelstelling). Dan gaan we na of er
informatie. Eenmaal een goede bron gevonden,
over het onderwerp al informatie beschikbaar
dan slaan we deze bron op in onze bronnenlijst.
is. Het is zonde van de tijd en het werk om
Vervolgens halen we de belangrijke informatie uit
onderzoek uit te voeren dat anderen al hebben
deze bron en dan is ons onderzoek voltooid.
gedaan.” (Baarda en de Goede, 2006, p. 56) De deskresearch vindt daarom als een van de eerste
4.2 Aselecte steekproef
onderzoeken plaats om zo veel mogelijk vragen
De aselecte steekproef voeren wij uit onder een
te kunnen beantwoorden. Zo kunnen we goed
willekeurige groep van 100 mensen die een fiets
zien welke vragen nog open blijven en kunnen
hebben staan bij station Utrecht Centraal.
we deze gaan beantwoorden door middel van andere onderzoeksmethodes.
We onderzoeken hoeveel fietsen er ongebruikt op Utrecht Centraal staan. “Omdat we niet de
Een belangrijke informatiebronnen die we gaan
gehele doelgroep maar slechts een deel ervan
gebruiken voor dit onderzoek zijn internet en
bij het onderzoek betrekken, spreken we van
(studie)boeken. Beide informatiebronnen vormen
een steekproef.” Het gaat hier om een aselecte
goede startpunten om ons te oriënteren op het
steekproef, omdat de de onderzoekseenheden
onderwerp.
volstrekt willekeurig zijn geselecteerd. Alle eenheden in de omschreven doelgroep hebben dan een gelijke kans om in de steekproef terecht
15
te komen. (Baarda en de Goede, 2006, p. 149)
wij via social media. Mensen die mee hebben
groot gedeelte van de doelgroep te ondervragen
zullen de antwoorden scherper zijn en zullen
We voeren deze steekproef op 2 verschillende
gedaan met de survey worden respondenten
krijgen we een goed beeld van de behoefte van
ze belangrijke specifieke details onthouden,
momenten uit. De eerste keer dat we deze
genoemd.
de gebruiker en zien we waar de touchpoints en
die tijdens een normaal interview vaak worden
steekproef uitvoeren is op een woensdag vlak
Baarda en de Goede (2006, p. 133) beschrijven
struikelblokken liggen. We gaan toetsen of het een
vergeten.
voor de avondspits. Deze resultaten bekijken we
de survey als een manier om te onderzoeken of
met het ander te maken heeft, zodat we hierop
dan 1,5 dag later, nadat er nog 3 spitsen voorbij
op grote schaal bij je doelgroep te peilen of zij
kunnen inspelen met het uiteindelijke ontwerp.
Deze interviews vinden plaats nadat de survey
zijn geweest. Het tweede moment is op een
daadwerkelijk een probleem ervaren en wat zij
(Baarda en de Goede, 2006, p.136)
resultaten binnen zijn. Zodat het duidelijk wordt welke
vrijdag vlak voor de avondspits. Deze resultaten
van het probleem vinden. Door een combinatie
zien we dan terug op daaropvolgende maandag na
van open en gesloten vragen wordt het
Aan de hand van de onderzoeksresultaten van
te krijgen wat er binnen de doelgroep speelt.
de ochtendspits.
kwantitatieve onderzoek uitgevoerd.
de deskresearch gaan wij kijken welke informatie
Het interview vindt plaats in de natuurlijke
nog ontbreekt, om onze onderzoeksvraag te
omgeving van de respondent. Dit houdt in ons
vragen er nog gesteld moeten worden om helderheid
De steekproef wordt uitgevoerd in de
De survey vindt plaats nadat er voldoende
kunnen beantwoorden. Wij stellen vragen op met
geval de reis die de respondent in de ochtend
fietsenstalling van Utrecht Centraal. Het gaat
deskresearch is geweest. Zodat we een goed
wat wij willen weten, dan kijken we welke er
maakt in. We volgen iemand van deur tot deur,
hierbij om de onbewaakte fietsenstalling onder
overzicht hebben van wat echt nog nodig is van
verplicht moeten worden beantwoord en welke
op plekken waar ze zelf dagelijks komen en dus
Hoog Catharijne, naast busstation B+C.
de doelgroep om te weten.
niet heel belangrijk zijn en de doelgroep ook open
vertrouwd mee zijn.
“We zetten de aselecte steekproef in omdat we
De survey zal via sociale media verspreid worden
antwoordmogelijkheden te bepalen, meerkeuze
De reden dat we gebruik maken van contextual
dan bij de analyse gebruik kunnen maken van de
omdat de doelgroep hier vaak te vinden is.
of open vraag? Als de survey uiteindelijk is
interviews is omdat we meer willen weten over
inductieve statistiek. Met deze vorm van statistiek
Onderzoek van het CBS (2015) heeft geleid tot de
samengesteld wordt deze verspreid via social
de motivaties en de gedachten van de gebruiker.
kunnen we analyseren in hoeverre resultaten
volgende resultaten van hoe jongeren (12 tot 25
media. De survey wordt op meerdere kanalen
Door deze methode te gebruiken is volgens
die we vinden op basis van onderzoek met een
jaar) in Nederland tegen sociale media aankijken.
waar de doelgroep actief is verspreid, zodat deze
Stickdorn & Schneider (2015, p. 163) de gebruiker
steekproef, met een zekere foutmarge, ook gelden
een zo groot mogelijk bereik heeft. Zodra de
meer op zijn gemak en zegt de lichaamshouding
voor de hele onderzoeksdoelgroep waaruit de
survey door de respondenten zijn ingevuld gaan
vaak evenveel als woorden. Door te observeren
steekproef is getrokken.” (Baarda en de Goede,
wij de resultaten analyseren.
waar de gebruiker naar kijkt en wat hij doet, haal
mag laten. Vervolgens is het belangrijk om de
2006, p. 149)
je al heel erg veel informatie. Ook kunnen we 4.4 Contextual interview
hierdoor beter de sociale en de fysieke omgeving
De steekproef voeren we uit met stickers. 100
Uit de respondenten van de survey selecteren we
van de gebruiker onderzoeken.
witte stickers plakken wij op 100 willekeurige
2 personen waarvan wij meer willen weten.
fietsen die gestald staan in de fietsenstalling. We
Een contextual interview is een kwalitatieve
De contextual interviews komen tot stand uit een
plakken deze stickers op de fietsbanden. Wanneer
onderzoeksmethode waarbij we de doelgroep
willekeurige selectie uit de respondenten van
de fietsen weg zijn geweest zal de sticker er dus
volgen in hun natuurlijke omgeving en we
de survey. Met 2 van deze respondenten gaan
naderhand niet meer opzitten, of op zijn minst
dieper in kunnen gaan op de resultaten die uit
wij op pad. We volgen de doelgroep van huis
erg vies zijn geworden. Het eerste resultaat zal
de survey zijn gebleken. Wij gaan mee met onze
tot bestemming, maar we zorgen er vooral voor
na 1,5 dag later blijken. Daarna zullen wij de
Omdat jongeren volgens het onderzoek (CBS,
respondenten tijdens hun reis naar school en
dat de doelgroep zich op hun gemak voelt. We
maandag erop nog een keer kijken en zullen we
2015) zich vaak op sociale media bevinden zijn
vragen ze waar ze tegenaan lopen en wat ze op
letten tijdens de reis op hun lichaamstaal, we
de resultaten vastleggen.
we tot de conclusie gekomen het surveyonderzoek
dat moment denken. Deze methode is volgens
stellen ze vragen en doorlopen de reis met ze.
hier via te verspreiden.
Stickdorn & Schneider (2015, p. 162) uitermate
Dit interview wordt gedocumenteerd met notulen
geschikt om de respondent in een keer zowel
en audiofragmenten. Deze audio schrijven wij
Het surveyonderzoek wordt bij een groot deel van
We zetten deze survey in om een verband tussen
te observeren als te interviewen. Omdat de
daarna uit tot een volledig interview. (Stickdorn &
de potentiële doelgroep gehouden. Deze bereiken
verschillende variabelen aan te tonen. Door een
respondent op dat moment het probleem ervaart,
Schneider, 2015, p. 162)
4.3 Survey
16
17
4.5 Persona creation
4.6 Customer journey mapping
Nadat we de resultaten van de eerdergenoemde
De persona’s worden gecreëerd om de doelgroep
De Customer Journey map wordt gemaakt om de
onderzoeksmethode hebben geanalyseerd en
van dit onderzoek te representeren en te visualiseren.
klantenervaring van de gebruiker weer te geven,
verwerkt, kunnen we een Customer Journey
waarbij het belangrijk is dat de gebruiker in beeld
daaruit opmaken. We schrijven eerst alles voor
wordt gebracht.
onszelf op, zorgen dat we alles op een rijtje
Persona’s zijn fictionele profielen van mensen. Dit is een manier om de doelgroep van dit onderzoek
hebben: wat de gebruiker doet, denkt, voelt,
te kunnen representeren vanuit een aantal
Customer Journey mapping is een methode
beleeft en waar de touchpoints liggen. Zodra dit
gemeenschappelijke kenmerken. De persona’s
volgens Stickdorn & Schneider (2015, p. 158) om
is vastgesteld wordt dit gevisualiseerd. Het is
representeren een karakter, die als doelgroep
een levendige, maar gestructureerde visualisatie
belangrijk dat je in één oogopslag ziet wat de
gezien kan worden voor het uiteindelijke ontwerp
van de ervaring van een dienst van de gebruiker
emoties en andere touchpoints van de gebruiker
(Stickdorn & Schneider, 2015, p. 178).
de geven. De map weerspiegelt de situatie van de
op dat moment zijn.
De persona’s worden gecreëerd als een soort
gebruiker zoals hij nu is, dus waar de gebruiker
gemiddelde van de gehele doelgroep. Zij
nu tegenaan loopt en waar de touchpoints zijn
beschikken over kenmerken die vaak terugkomen
om later in het ontwerp op in te kunnen spelen.
bij de daadwerkelijke gebruikers. Customer journey mapping wordt als laatste De persona creation zetten wij in zodra wij
methode ingezet nadat de benodigde informatie
alle informatie vervaardigd hebben van het
is verzameld van de gebruiker en zijn omgeving.
onderzoek. Dan hebben wij genoeg om op basis
Deze informatie hebben we verzameld door
daarvan de persona’s te creëeren.
eerst de deskresearch, de aselecte steekproef, de survey en de contextuele interviews uit te
Stickdorn & Schneider (2015, p. 178) stelt
voeren. Naar aanleiding van deze resultaten
dat persona’s een reeks van verschillende
hebben we genoeg informatie om de Customer
perspectieven kunnen laten zien over de
Journey map te kunnen maken.
doelgroep. De persona’s benadrukken de belangrijke en vooral ook relevante kenmerken.
De map visualiseert de reis van de gebruiker
Ontwerpers kunnen hier weer goed op inspelen
van a naar b. In ons geval zal dit de periode zijn
en kunnen zo het ontwerp specifiek aanpassen
vanaf het moment dat de gebruiker van huis
naar de wensen en behoefte van de gebruikers.
vertrekt tot dat de gebruiker aankomt school, de
Het toewijzen van gezichten en namen op
eindbestemming.
alle kenmerken van je doelgroep die uit het doelgroeponderzoek zijn gebleken, helpt je om
De Customer Journey map zetten we in om een
de gebruiker in gedachte te houden tijdens het
kwalitatief overzicht te hebben van de factoren
ontwerpproces. (Garret, 2006, p. 49)
die de gebruikerservaring beïnvloed, gezien vanuit het perspectief van de gebruiker. Hierdoor
Na het analyseren van de survey en de
kunnen we in één oogopslag zien waar de kansen
contextuele interviews weten we meer over de
liggen en kunnen we daarop inspelen. (Stickdorn
kenmerken en beweegredenen van de doelgroep.
& Schneider, 2015, p. 159)
Deze informatie gebruiken we om het persona te creeëren.
18
19
5 RESULTATEN
HOOFDSTUK 5
RESULTATEN
5.1 Deelvragen
de survey is ook gebleken dat 11,4% van
Doormiddel van de verschillende
de respondenten graag fietsen naar hun
onderzoeksmethodes die wij in het vorige
bestemming omdat ze met de fiets nog
hoofdstuk hebben onderbouwt, hebben wij
sneller op de bestemming arriveren dan
onze deelvragen kunnen beantwoorden. In
met het OV.
dit hoofdstuk lees je de resultaten van ons
onderzoek. Achter elke deelvraag is te zien
2. Fietsen maakt je slimmer.
welke methodes wij hebben gebruikt om die
Uit onderzoek is gebleken dat 5% meer
specifieke vraag te beantwoorden. Per onderwerp
hartcontractie kan zorgen voor 15% meer
(de gebruiker, de maatschappij, de techniek, het
verhoging van hersenactiviteit. Uit een
systeem en de UX-video) is 1 vraag opgesteld.
onderzoek is gebleken dat mensen die
Deze zijn weer opgedeeld in subvragen die
regelmatig fietsen een aangeboden test
samen de vraag beantwoorden.
veel beter maakte dan proefpersonen die niet aan beweging doen. Een onderzoek
5.1.1 De gebruiker
waar een conclusie uit getrokken kan
Heeft de gebruiker behoefte aan een
worden dat de aanmaak van hersencellen
fietsdeelsysteem?
worden verhoogd zodra je meer beweegt.
Het is nodig om te weten of de gebruiker
Daarnaast wordt door te bewegen
behoefte heeft aan een fietsdeelsysteem. Is
je concentratie vermogen verbeterd
dit namelijk niet het geval heeft het geen
(Tripzoom, 2015)
toegevoegde waarden om het systeem door te voeren. Er kan sprake zijn van een
3. Fietsen maakt gezond en gelukkig.
zogeheten latente behoefte, ze weten nog niet
“Een Amerikaanse studie toont aan dat
dat ze er behoefte aan hebben omdat ze de
steden waar mensen naar het werk
mogelijkheden nog niet kennen. Je kan geen
fietsen, een gezondere en gelukkigere
behoefte creëren als deze er niet is. (“Creëer
bevolking hebben.“ (Fietsknooppunten,
geen behoefte naar je product of dienst!”, 2015)
2015) Onze survey respondenten zijn het hier mee eens, 11,4% is van mening
Welke voordelen heeft het fietsen in
dat ook extra gemotiveerd worden om te
algemene zin? (deskresearch)
fietsen wanneer het mooi weer is.
1. F ietsen is duurzaam en drie maal sneller
Daarnaast zorgt regelmatig actief
dan lopen.
bewegen voor het verminderen van
Door het niet verbruiken brandstof is het
stress. Chronische stress maakt dat
veel beter voor het milieu dan bij het
het lichaam hormonen aanmaakt zoals
gebruik van openbaar vervoer of bij het
adrenaline en cortisol.
nemen van de auto. Uit de resultaten van
21
Het is handig dat ik niet meer afhankelijk
dezelfde soort ontstekingsreacties in de
ben van de vaste tijden in het openbaar
bloedvaten als te veel vet. Langdurige
vervoer, dan voel ik me veel mobieler.
stress is ook slecht voor de hersenen.
Van dit percentage vindt 51.4% het handig
Regelmatig actief bewegen helpt je
dat ze dan niet meer afhankelijk zijn van
lichaam en je geest goed te ontspannen.
de vaste tijden in het openbaar vervoer en
(“5 redenen om de fiets te pakken”, 2014)
voelen zich daardoor een stuk mobieler.
het reisschema van het openbaar vervoer.
Binnen de samenleving staat gezond
Ik heb niet altijd behoefte aan een fiets,
92.5% van de respondenten reist met
eten en veel sporten tegenwoordig
maar juist als ik even na school de stad in
vaak centraal. Van onze respondenten
ga of een keer uitga in Utrecht zou ik dit
vindt 11.4% fietsen een stuk gezonder
heerlijk vinden.
en voor hen is dit een beweegreden om
14.3% zou er niet dagelijks behoefte
vaker de fiets te gebruiken. Met rustig
aanhebben, maar juist wel weer graag
fietsen, minder dan 10 kilometer per uur,
buiten de schooltijden. Bijvoorbeeld bij het
verbrand je ongeveer 330 kilocalorieën
uitgaan of als men nog even de stad in gaat.
bus, tram of metro. 5% vinden dat ze te ver
fietst, 20 kilometer per uur, is dat ongeveer
Ik hou ervan om te fietsen als het
zouden voor dat stuk graag een fiets tot hun
het dubbele. (Voedingscentrum, z.j.)
mooi weer is.
per uur. Als je in een normaal tempo
11.4% van de respondenten voelt zich extra Wat motiveert een student om te gaan
gemotiveerd om (een deel van) de reis te
sneller op mijn bestemming. Daarnaast vindt 11.4% het fijn dat ze ook nog sneller op de bestemming dan met het openbaar vervoer. Het scheelt ze wachten op het vervoer en zijn niet gebonden aan
“ Ik ben jaloers op de mensen die nu aan het fietsen zijn”
niet nodig om te fietsen omdat ze met hun
- Laura Wieringa.
Dit wordt ook bevestigd door zowel Laura
het openbaar vervoer.
open vragen zijn door veel respondenten
Een andere 11.4% vindt fietsen een stuk gezon-
met dezelfde antwoorden ingevuld. (Baarda
der en vind het fijn dat ze actief bezig zijn.
Als er wel iets tegenover staat zijn er meer mensen geïnteresseerd om hun fiets beschikbaar te stellen. In dat geval zijn 88.9% bereid om hun fiets aan te bieden. De motivaties van deze mensen om wel de fiets
behoefte aan een fiets.
fiets tot haar beschikking had willen hebben.
Fietsen is een stuk gezonder dan reizen met
zitten om hun fiets uit te lenen.
10% het eigenlijk wel prima zo en heeft geen
87.5% van de ondervraagden wel graag
beantwoord zijn, deze zijn subjectief. Deze
beschikking hebben. 37.5% ziet het niet
willen vervangen door de fiets. Tot slot vind
toch sneller en makkelijker is en daarnaast
tot de volgende resultaten die kwalitatief
dat zij zelf ook altijd een fiets tot hun
beschikking hebben. 2.5% zou de gehele reis
moment dat het lekker weer was ze graag een
gesloten surveyvragen. Dit in tegenstelling
beschikbaar stellen als dit er voor zorgt
moeten lopen naar het station of halte en
heeft in de stad waar hij/zij studeert zou
Deze vraag is beantwoord door middel van
zijn/haar fiets wel voor andere mensen
vervolgen met de fiets in plaats van met de
interview mee gehouden is, aan dat op het
hoeveelheid fietsen en de vraag ernaar.
Wanneer er niks tegenover staat zou 62.5%
aangekomen op het station, graag hun reis
dat 80% van de studenten die geen fiets
omdat er objectief gekeken is naar de
(survey/contextual interview)
grote 82.5% zou, nadat ze met de trein zijn
geeft Laura Wieringa, waar een contextueel
beschikbaar te stellen voor anderen?
van) hun reis vervangen door de fiets. Een
fietsen als het mooi weer is. Daarnaast
is sprake van kwantitatief onderzoek
Is de doelgroep bereid om hun eigen fiets
bestemming. Ze zouden graag (een deel
Tijdens het Survey onderzoek is gebleken
zijn/haar beschikking willen hebben. Hier
- Lynn de Kroon
het openbaar vervoer naar zijn/haar
fietsen? (survey/contextual interview)
op verschillende momenten een fiets tot
“ De ov-fiets kost geld, terwijl ik gratis met het openbaar vervoer kan reizen.”
Door met de fiets te gaan ben ik een stuk
Chronische stress leidt uiteindelijk tot
uit te lenen variëren.
De mensen die zeggen geen behoefte te
Ik wil zeker weten dat er niks met mijn fiets
hebben aan een fiets vindt dat het OV vaak
gebeurd. Van de mensen die hun fiets wel willen
zit het overal in de buurt. Ze vinden het
uitlenen wilt 50% zeker weten dat er niks gebeurt met hun fiets en zou een soort van
Studenten-OV gratis reizen en ze vinden het
garantie daarvoor willen. Zoals bijvoorbeeld
toch wel ver fietsen naar school.
een boete als er schade wordt gemaakt of als er een fiets wordt gestolen. Om deze zekerheid te hebben wordt voorgesteld
Wieringa als Lynn de Kroon waarbij een
voor om een GPS-tracker op de fiets hebben
contextueel interview is afgenomen. Hierbij
zodat je ten alle tijden in de gaten kunt
geeft Lynn aan dat het geen toegevoegde
houden waar de fiets zich bevindt.
waarden heeft.
& de Goede, 2006, p. 181)
22
23
Wat nou als mijn fiets is uitgeleend terwijl ik
5.1.2 De maatschappij
Hoeveel studenten zijn er in Nederland?
stad woont waar zij studeren. Van onze
hem zelf nodig heb?
Hoe staat het op dit moment met het fietsen in
(deskresearch)
respondenten studeert 87,5% in Utrecht, De
De respondenten vinden het ook belangrijk
Nederland?
“1 oktober 2014 zijn er 646.000
overige 12.5% is verdeeld over de steden
dat zij zelf niet zonder fiets komen te zitten.
Door te kijken naar de gebruikers wordt het
voltijdstudenten binnen het hoger
Rotterdam, Tilburg, Leiden, Groningen en
De 25% die dit aangaf wilt dan ook zeker
duidelijk of deze behoefte hebben aan een
onderwijs, waarvan 62 procent studeert
Amsterdam. Van al deze respondenten heeft
weten dat de fiets niet weg is als zij hem
fietsdeelsysteem. Maar hoe staat het op dit
aan een hogeschool. 9 procent van de
slechts 20% een fiets in de stad waar hij/
zelf willen gebruiken.
moment met fietsen in Nederland? De vraag
studenten komt uit het buitenland. De
zij studeert. 80% heeft geen fiets tot zijn
of de maatschappij er op dit moment klaar
vrouwen vormen met 51 procent een kleine
beschikking in de studeerstad. Een globale
Ik vind het niet erg om mijn fiets uit te lenen
voor is nodig om te weten hoeveel personen
meerderheid. 37 procent van de studenten
schatting voor studenten in de gehele
in ruil voor iets leuks.
op dit moment binnen de doelgroep vallen
is 23 jaar of ouder. Universitaire studenten
stad Utrecht zou dan uitkomen op 27.064
15.6% zou graag een tegemoetkoming willen
en of de behoefte en wat mogelijk is parallel
zijn gemiddeld 7 maanden ouder dan hbo-
studenten die buiten Utrecht wonen, daar
zien in de vorm van geld, bioscoopkaartjes
staan. Hierdoor is het mogelijk duidelijk voor
studenten. “ (Apollo Nederland, 2015)
wel studeren maar hier geen fiets tot hun
of bijvoorbeeld een kratje bier in ruil voor
ogen te krijgen hoeveel studenten binnen de
het uitlenen van de fiets. Tot slot is er nog 6.3%
doelgroep vallen en waar specifiek op gericht
Hoeveel studenten wonen er in de stad waar
die graag een borg zouden willen op de fiets.
kan worden.
zij studeren? (deskresearch)
Volgens Laura Wieringa heeft dit te maken
Uit de onderstaande tabel van
met dat de fiets door studenten die buiten
onderzoek van Landelijke Monitor
de stad wonen weinig gebruikt gaat worden.
hoeveel staan er ongebruikt? (deskresearch)
Studentenhuisvesting (2015) is het volgende
Voornamelijk bij de universiteit waar er
In Nederland zijn 18 miljoen fietsen. 13,5
gebleken.
maar weinig contacturen verbonden zijn aan
Miljoen inwoners van 4 jaar en ouder
Het aantal studenten dat in Utrecht studeert,
de studie.
(84%) bezit een fiets. Die 13,5 miljoen
maar niet in de stad zelf woont is 33.830
fietsbezitters bezitten dus gemiddeld
studenten. Dit is een optelsom van alle HBO,
1,3 fietsen. Jaarlijks worden circa 1,3
WO en buitenlandse studenten die buiten
miljoen nieuwe fietsen verkocht met een
de stad wonen. De thuiswonende HBO
totale waarde van bijna 1 miljard euro.
studenten die buiten de stad wonen zijn
In de stad is de fietser gemiddeld 5% sneller
De helft daarvan is een gewone toer- of
er 14.560. HBO studenten die uitwonend
op de bestemming dan de automobilist,
stadsfiets. Daarnaast neemt laatste jaren
zijn en buiten Utrecht wonen (6.240). Ook
in de grotere steden (vanaf 100.000
de verkoop van elektrische fietsen erg toe.
zijn er nog de buitenlandse studenten die
inwoners) zelfs meer dan 10% sneller. Bij
(Fietsersbond, 2011)
in Utrecht studeren, maar buiten de stad
verplaatsingen met afstanden tot drie
In Utrecht worden veel fietsen opgehaald door
wonen (410).
geweest, welk initiatief? (interview/
kilometer wint de fiets bijna altijd. Vanaf
de gemeente. Deze fietsen worden naar een
Daarnaast zijn WO-studenten die buiten
deskresearch)
vier kilometer is dit meestal niet het geval.
depot gebracht waar het mogelijk is voor de
de stad wonen (7.140). WO-studenten die
Vanuit verschillende steden over de
Deze resultaten zijn inclusief parkeren en
eigenaar de fiets weer terug te kopen. Weinig
uitwonend zijn, maar niet in Utrecht wonen
hele wereld zijn er al veel verschillende
lopen naar de ingang van je bestemming
fietsen komen volgens de Fietsersbond terug
(4.890). Maar ook de buitenlandse studenten
initiatieven georganiseerd om fietsen
(Fietsersbond, 2011). In de onderstaande
bij de eigenaar. Volgens de bond denken
die in Utrecht studeren (590).
toegankelijker te maken. Deze vanuit steden
grafiek is de reistijdverhouding tussen de
mensen vaak dat hun fiets gestolen is, terwijl
fiets en auto naar hemelsbrede afstand in
ze door de gemeente opgeslagen worden.
Hoeveel van de studenten heeft een fiets in
dezelfde herkenbare fietsen ter beschikking
kilometer.
Van alle 161.000 fietsen die in 2014 door de
de stad waar ze studeren? (survey)
gesteld.
twintig grootste gemeenten zijn verwijderd,
Uit onze surveyresultaten is gebleken dat
zijn er ruim 100.000 niet opgehaald.
92,5% van de respondenten niet in dezelfde
Welk vervoersmiddel is het snelste?
Hoeveel fietsen zijn er in Nederland en
(deskresearch)
24
beschikking hebben.
“ Fietsen worden weggehaald of vernield als ze een tijdje ergens stilstaan.”
Wat voor fiets plannen zijn er in steden
georganiseerden projecten worden vaak
25
De witte fiets
maximaal 15 euro per dag. Er is ook mogelijk
het radiospectrum. De technologie kan
dan op afstand iemand toegang geven tot
Het witte fietsen zijn leenfietsen die gratis, of
een flat rate abonnement te nemen als je vaak
unieke codes over afstanden versturen en
zijn/haar fiets. Door een expert-review te
tegen geringe kosten, gebruikt kunnen worden.
de fiets gebruikt, dan betaal je jaarlijks een
uitlezen. Men verwacht dat het in tal van
houden met Roland van Essen (zie bijlage
Deze worden doorgaans niet op slot gezet.
bepaald bedrag. (Bahn, z.j.)
sectoren toegepast zal gaan worden, zoals
3) zijn we op verschillende bevindingen
logistiek, transport, retail, en onderwijs. Het
gekomen. Zo is het mogelijk door middel
Het idee dateert uit 1965 om in Amsterdam de luchtverontreiniging in de binnenstad terug
Oostenrijk
kan van grote invloed zijn op de economie
van het LoRa-netwerk contact te leggen
te dringen. In Amsterdam worden veel fietsen
In Wenen maken ze ook gebruik van een
en maatschappij in de toekomst.
tussen ene RFID-chip en NFC-readers die
gestolen voor een kort ritje. In Amsterdam heeft
soort wittefieten systeem. Het probleem dat
dit project niet lang geduurd in tegenstelling tot
de fietsen gestolen worden hebben ze hier
RFID kan in de toekomst een voorname
de Hoge Veluwe. Daar zijn er enkele depots met
opgelost doordat iedereen met een creditcard
rol spelen in economie en maatschappij.
witte fietsen die gratis gebruikt kunnen worden
een witte fiets mee kan nemen. De fietsen zijn
Men gebruikt ook wel de term ‘internet
“Tegenwoordig is er het LoRa-netwerk. Dit is
welke geen slot hebben. Hoge Veluwe is een
het eerste uur gratis, daarna kost het een euro
of things’ om aan te duiden dat deze
een innovatief netwerk dat nu al actief is in
afgesloten terrein waar de fietsen niet vanaf
per uur. Als borg wordt er 1 euro afgeschreven,
nieuwe technologie het mogelijk maakt
grote steden, waaronder ook Utrecht. Deze
kunnen. Het aantal diefstallen is hier dan ook
die vervolgens weer teruggestort wordt
om allerlei objecten met elkaar te laten
technologie wordt steeds verbeterd en is in
nihil.
wanneer de fiets teruggeplaatst is.
communiceren. De objecten bezitten een
de toekomst waarschijnlijk op steeds meer
zekere intelligentie. Men kan bijvoorbeeld
plaatsen te vinden. Met dit netwerk is het
Denemarken
5.1.3 De techniek
denken aan een winkel of supermarkt, die
ook mogelijk om te connecten met de RFID
In Denemarken is sinds 1995 het zogenoemde
Welke technische ontwikkelingen en
al haar producten voorzien heeft van deze
technologie, en zo chip vanaf een afstand
bycyklen-project in de binnenstad van
mogelijkheden zijn er op het gebied van
technologie. De registratie van de voorraad
aan te kunnen sturen. In de nieuwere
Kopenhagen te gebruiken. De fietsen, met
fietsen op het gebied van sloten, stallen en
en hoeveelheid verkochte producten zal
telefoons zitten tegenwoordig NFC-readers.
een afwijkend model, zijn voorzien van een
verstelbaarheid van de zadels?
volledig geautomatiseerd kunnen verlopen.
Deze readers kunnen contact maken met
simpel muntslot die je kan losmaken met
Om uiteindelijk het doel te realiseren is het
Vernieuwend is dat piepkleine ontvangers
de RFID en kunnen de gegevens decoderen.
een muntstuk van 20 kronen. Het slot heeft
nodig om te kijken naar de techniek die op dit
de straling van een ander apparaat
NFC staat voor Near Field Communication
hetzelfde idee als het openmaken van een
moment al bestaat. Dagelijks worden er nieuwe
gebruiken om signalen terug te sturen. Op
en dat houdt in dat het een bereik heeft van
winkelkarretje, je krijgt het geld terug bij het
technologieën ontwikkelt welke inzichten
deze manier is er geen batterijvoeding
10 centimeter afstand. Het voordeel hiervan
terugbrengen van de fiets. Er is gebleken dat
geven in wat er op dit moment mogelijk is.
nodig.
is dat je geen extra tool nodig hebt om het
het helpt bij het verminderen van het aantal
Bij een fietsdeelsysteem is het voornamelijk
Voor de identificatie en communicatie op
slot te openen, maar dat je deze technologie
persoonlijke fietsen die gesloten worden.
nodig om te kijken hoe het mogelijk is dat
afstand gebruikt men radiosignalen. In of op
in de app kunt verwerken. Zo kun je met
(Bikeoff, z.j.)
verschillende mensen de fietsen kunnen
objecten bevestigt men passieve of semi-
je telefoon een fietsslot openen. Dit zou
gebruiken zonder dat het nodig is dat er fysiek
passieve radio-etiketten (tags). Wanneer een
een geschikte manier zijn voor het concept,
contact is tussen personen.
tag een radiosignaal ontvangt van een lezer
omdat je zo het voor iedereen toegankelijk
(reader), zal het zichzelf identificeren door
maakt.” Aldus Ronald van Essen
Duitsland Call-a-Bike is een initiatief van de Deutsche Bahn. Voor gebruik moet de gebruiker
Met wat voor technologie krijg je
tegenwoordig op mobiele telefoons te vinden zijn.
het afgeven van een radiosignaal met een unieke code.” (Tronic, 2009)
geregistreerd zijn, deze belt het nummer van
beschikking tot een andere fiets, zonder de
de fiets door en ontvangt een code. Het is ook
sleutel te hebben? (deskresearch/interview)
mogelijk te zien dat de fiets beschikbaar is
“Radio Frequency Identification (RFID) is
Voor ons systeem kunnen we dit goed
Sloten met afstandsbediening - HP design
doordat er dan een groen lampje knippert. De
een technologie die het mogelijk maakt om
toepassen op de sloten. We kunnen zorgen
Op dit moment bestaan er fietsslot die
code wordt op het touchscreen van de fiets
producten, dieren en personen op afstand
dat alle leden van de app in het bezit zijn
geopend kunnen worden door middel van
ingetoetst om deze te openen. Deze fietsen
uniek te identificeren. RF staat voor het
van een RFID-tag, in de vorm van een
een afstandsbediening. Deze zijn ontwikkeld
kosten wel geld, namelijk een basistarief van
frequentiebereik van 300 Hz tot 3000 GHz,
sleutelhanger. De eigenaar van de fiets kan
door HP Design.
26
Welke technieken bestaan op het gebied van innovatieve fietssloten? (Deskresearch)
27
“Binnen afzienbare tijd is het gedaan
medewerkers of gasten van een bedrijf om
Voordelen
kunt niet traceren als dat nodig is. Koop
met de fietsendiefstal in Nederland.
zo fietsen te delen. De reden hiervoor is om
- Je kan 20 vingerafdrukken per slot
daarom een undercover track and trace
Dat is de stellige overtuiging van Hans
ervoor te zorgen dat werknemers vaker de
Schoonemeijer, directeur van het Alkmaarse
fiest zullen pakken. (Sublime News, 2016)
bedrijf HP Design. Zijn bedrijf heeft een ingebouwd fietsslot met afstandsbediening
Prijs niet duidelijk
toepassen.
systeem in de vorm van een lampje of
- Geen sleutel, combinatie en dergelijke
staaf ingebouwd in het frame. Doordat het
- Via bluethooth waar je je vinger scant wordt
volgsysteem niet opvalt (het lampje doet het
dit gekoppeld aan het slot en opent deze.
immers echt!) zal een crimineel niet weten
ontwikkeld, waarmee ze het dievengilde
dat het om een traceer systeem gaat.
flink kunnen frustreren. Aldus bericht het
Voordelen
Nadelen
Noordhollands Dagblad. Het geheim schuilt
- Fiets voor iedereen te gebruiken
- Erg duur
volgens Schoonemeijer vooral in de inbouw
- Slot die je op klikt met een pin en
van het slot. “Bij iedere fiets zit het slot aan
vervolgens opent met je mobiel
de buitenkant. Met een slijptol haal je het
Hoe werkt het? U zit lekker op het terras, loopt terug naar
Lock8
de fiets en deze blijkt weg te zijn. Eerst kijkt
Lock an locate. (Marseille, 2014)
u of een grapjas deze niet verplaatst heeft
er zo af. Wij hebben een slot ontwikkeld
Bitlock
dat in de trapas van de fiets is verwerkt.
Bitlock is een slot die te openen in zonder
Met de afstandsbediening kun je je fiets
sleutel wat het makkelijker maakt om fietsen
op slot zetten. Het werkt op exact dezelfde
de delen en vervolgens je fiets te volgen
Voordelen
en hij zal de coördinaten terugsturen. Via de
manier waarmee je bij een auto van afstand
via een app. De eigenaar van de fiets zegt
- Delen van je fiets
Google maps link ziet u waar de tweewieler
de deur kan vergrendelen of openen. Bij
dat deze de eigenaar is met behulp van de
- Je ziet waar de fiets zich bevindt
zich bevindt. Ook kunt u de locatie bekijken
de fiets worden de trappers geblokkeerd.’’
bijgeleverde app. Het slot is te openen met
- Beschikt over een alarm als hij gestolen
op een online platform.
(Fietsen 123, 2006)
eenvoudige druk op het slot. (https://bitlock.co)
Skylock
Voordelen
en gaat over tot actie als u overtuigd bent Prijs 140,-
van fietsdiefstal. Stuur een sms naar het gps tracker toestel
wordt, ook wordt je gewaarschuwt.
Schakel de politie in of ga zelf op zoek
- Je opent het slot met je smartphone
naar de fiets. Doe dit wel met enige
- Je kan hem niet stelen
voorzichtigheid, aangezien je nooit weet
Een fietsslot die opengaat wanneer je in de
- Zonder sleutel
hoe de crimineel reageert. Als u wat minder
buurt komt met je mobiel. Deze werkt met
- Deelbaar, meerdere gebruiker eraan koppelen
Nadeel
stevig in uw schoenen staat is het altijd
bluethooth. (http://www.skylock.cc)
- Volgen van je fiets
- Erg duur
beter om de informatie van de gps tracker
- Meet hoeveel kilometers je hebt gefietst
fiets aan de politie te geven, waarna zij actie http://duitslandnieuws.nl/archief/2014/02/
Prijs 179 dollar Voordelen
kunnen ondernemen.
Nadelen
duitse-start-wil-nederlandse-markt-
Het netwerk van satellieten en uw apparaat
- Erg duur, 129 dollar
veroveren-met-elektronisch-fietsslot-3/
zorgen ervoor dat u de fiets eenvoudig
The Grasp lock
Gps tracker fiets van het bedrijf
terug en kunt u eventuele schade verhalen
Fietsslot die geopend kan worden door
- Geen sleutel nodig
terugvind. Binnen korte tijd heeft u deze
- Gebaseerd op zonne-energie Nadelen - Heel erg duur 179 dollar
vindmijterug
op de daders als deze aanwezig zijn.”
middel van vingerafdrukken. Deze kan
“Er zijn verschillende soorten gps tracking
(Vind mij terug, z.j.)
gebruikt worden met verschillende mensen
volgsystemen die geïnstalleerd kunnen
Mobilock
(20). De vingerafdruk wordt gescand via een
worden in, op of onder een fiets waardoor
Met de smartphone fietsen delen. De fiets
app die je vingerafdruk onthoud. (Treacy,
het mogelijk is een verloren fiets terug te
wordt op slot gezet met een sluitpin die hij
2015)
vinden. Van belang is om een verborgen
RFID-tags
volgsysteem te plaatsen om te voorkomen
Radio Frequency Identification (RFID)
dat een kwaadwillende deze herkent. U
kunnen we inzetten door alle app-gebruikers
heeft dan wel een tracking systeem, maar
een tag toe te sturen. De tag’s zijn via de
vastklikt. Met behulp van de smartphone gaat Mobilock eenvoudig open. Dit gaat met
Prijs 159 dollar
de druk op de knop. Deze is bedoeld voor
28
Verschillende fietssloten:
29
app bestuurbaar en op die manier kan de
Nadelen
uitlener) laagdrempeliger.
eigenaar van de fiets toegang verlenen aan
Hoe zorg je dat mensen de fiets niet vaker
De garantie is optioneel en de lener betaalt.
iemand die de fiets wilt lenen. Omdat deze
pakken?
“Lid worden en spullen lenen zal in de
RFID-tags op afstand programmeerbaar
basis altijd gratis blijven. (Uit)leners zijn
zijn kan deze toegang ook na 1x gebruik
5.1.4 Het systeem
niet verplicht om er gebruik van te maken,
weer ontzegt worden, zo is de fiets alleen
Hoe het systeem uiteindelijk gaat werken is
maar kunnen daar zelf voor kiezen.” aldus
beschikbaar voor iemand wanneer de
afhankelijk van verschillende factoren. Hierbij
de bedenker en CEO van Peerby Daan
eigenaar daar toestemming voor geeft.
moet nagedacht worden over verschillende
Weddepohl. Samen met Centraal Beheer,
(Te koop op de volgende website: https://
risico’s die plaats kunnen vinden tijdens het
één van de grootste schadeverzekeraars
dutch.alibaba.com)
gebruiken het fietsdeelsysteem. Zo is het niet
van Nederland, starten we in januari 2015
Kraaknet
de bedoeling dat wanneer je je eigen fiets wilt
met de eerste proeven in Amsterdam.
Duur: 1:56
Prijs
gebruiken deze niet tot je beschikking kan
Later in 2015 zal de garantie beschikbaar
Link: https://www.youtube.com/watch?v=fo-
Slot € 20,- t/m € 30,-
hebben. Daarnaast moet het onmogelijk zijn
zijn voor alle Peerby-leden in Nederland.
r5A_MpiI
Tag € 0,20 t/m € 1,-
dat de tijdelijke gebruiker altijd toegang heeft
We verwachten dat we met het aanbieden
tot de fiets en er niet zomaar mee weg komt
van de Peerby Garantie een nog bredere
Kraaknet is een filmpje waar de maker zijn app
als de fiets schade oploopt.
doelgroep aan te spreken omdat de
gesproken uitlegt met ondersteunende beelden.
veiligheid gewaarborgd is. Je kan je
Er is hier geen volledige app uitgewerkt maar
Voordelen - Past makkelijk aan sleutelhanger waardoor je hem altijd bij de hand hebt.
Wat gebeurt er als de fiets gestolen wordt
- Op afstand bestuurbaar
voorstellen hoe het voelt als je een geleende
het concept wordt voornamelijk beschrijvend
of als er schade wordt aangebracht?
camera uit je handen laat vallen! En we
verteld.
(deskresearch)
verwachten we dat mensen andere spullen
De specifieke kenmerken van de doelgroep
Nadelen
Wanneer de fiets gestolen wordt of wanneer
gaan delen (lenen én uitlenen). Spullen die
komen aan de orde welke leiden tot de design
- Relatief duur
er sprake is van schade moet hier een
ze dagelijks nodig hebben of waar ze erg
principes. Het concept wordt volledig uitgelegd
regeling voor zijn zodat er altijd iemand
aan gehecht zijn of meer duurdere spullen.”
in een animatie, het ontwerp van de app blijft
Fiets codeslot
aansprakelijk is.
Een fiets codeslot kunnen we inzetten om
Zo pakt de vergelijkbare app Peerby dit aan:
aan de fietsen te hangen. Dit vervangt dan
(Peerby, 2015)
hier achter. De centrale onderdelen van de site worden door middel van de functie uitgelegd.
5.1.5 De UX-video
het reguliere slot. Door dit slot kan iedereen
“Er vinden duizenden Peerby-transacties per
Hoe hebben andere UX-video’s het aangepakt?
Goed
die de code krijgt van de eigenaar de fiets
week plaats en sinds het begin van Peerby
Uiteindelijk is het de bedoeling dat een
- De content wordt helder door duidelijk
ontgrendelen. (Te koop op de volgende
in 2012 komt gelukkig niet vaak voor dat
gebruiker de app gaat toepassen in het
website: https://dutch.alibaba.com)
er iets mis gaat. Een lid leende bijvoorbeeld
dagelijks leven. Hoe hier gebruik van gemaakt
een elektronische heggenschaar en snoeide
gaat worden wordt uitgelegd in een daar
naast zijn heg ook het snoer mee. We doen
voor bedoelde UX video. Hiervoor hebben we
er natuurlijk alles aan om dit mee te helpen
onderzoek gedaan naar andere UX video’s om
Verbeterpunten - De app is niet volledig uitgewerkt waardoor
Prijs € 1,- t/m € 10,-
gesproken tekst. - Goede ondersteunende animatie waardoor het concept duidelijk wordt.
oplossen.
een duidelijk beeld te krijgen van wat hier de
- Goedkoop
Uit peilingen onder Peerby-leden bleek bij
bedoeling van is. Van de verschillende video’s
je geen volledig beeld krijgt van de
- Je hoeft niks bij je te hebben om de fiets
zowel leners als uitleners behoefte aan meer
zijn er punten uitgelicht, zowel positieve als
uiteindelijke werking.
zekerheid. Met dat in het achterhoofd zijn
negatieve punten.
Voordelen
te ontgrendelen - De eerste keer kun je gelijk gebruik maken
we met Centraal Beheer Achmea in gesprek
van de fiets, zonder zelf een slot te hebben
gegaan en is de Peerby Garantie ontstaan.
Zo wordt spullen delen (voor lener en
30
31
Verbeterpunten
Verbeterpunten
- De positieve en negatieve punten worden
In het filmpje zijn slechte acteurs waardoor het
tegenover elkaar geplaats. Dit duurt erg lang
lastig is dit serieus te nemen.
en omdat het al een keer verteld is, is het
Bij de resultaten is geen visueel beeld
beetje dubbelop.
waardoor deze niet goed onthouden worden. 5.1.5.1 Conclusie UX-video’s Uit de analyse van de filmpjes zijn er verschillende punten uitgesprongen die
Boodle product Video
Pick a Pet
opvallend zijn en die gebruikt kunnen
Duur: 0:36
Duur: 3:13
worden in ons eigen UX-video.
Link: https://www.youtube.com/
Link: https://www.youtube.com/
watch?v=bRoU1bLBOgE
watch?v=sGxatNBx0cs
Boodle is een oplossing om contacten tussen
Het gehele filmpje is op een leuke en duidelijke
studenten en leraren beter te maken. Het
wijze geanimeerd. De persona wordt
Flex app
van de app. Hierdoor is het mogelijk je te
filmpje is erg kort, namelijk 36 seconden,
uitgelegd, met het probleem die zij ondervindt.
Duur: 2:55
identificeren met de gebruiker en mee te
waardoor nog niet alles duidelijk is. Er is geen
De persona verteld de problemen waar ze
Link: https://www.youtube.com/
gesproken tekst maar deze wordt weergegeven
tegenaan loopt zonder gebruik van de app.
watch?v=n3D50T5sBBA
Met de zin ”gelukkig is daar de oplossing”
Flexy app is gefilmd, maar bevat een aantal
een duidelijk voorstelling van hoe de app
In het filmpje wordt de doelgroep duidelijk.
wordt de app geïntroduceerd. Hier worden de
slechte acteurs waardoor je het niet serieus
er uiteindelijk uit komt te zien. Het heeft
Daarnaast worden de problemen die er
functies doorlopen met een high fidelity app.
kan nemen.
een grote toegevoegde waarde omdat
• Een positief punt bij de ‘Flex app’ is dat je aan de hand van de persona meegenomen wordt door het verhaal
leven met zijn ergernissen en gevoelens. • Doordat, zoals bij ‘Pick a Pet’, een
door zinnen die bovenin het beeld staan.
highfidelity prototype gemaakt is krijg je
voorheen waren, namelijk dat er teveel
Door een persona te volgen krijg je een goed
hierdoor het af lijkt en overal goed over
systemen online staan voor contact tussen
Vervolgens worden alle problemen duidelijk
beetje van de problemen waar deze tegenaan
nagedacht is.
studenten en leraren, duidelijk omschreven.
op een rijtje gezet. Hier tegenover worden
loopt. Resultaten worden verteld maar zonder
Een schermontwerp van de app wordt
voorbeelden van de gewenste applicatie
visueel beeld die het schetst, maar beelden
met een duidelijke en rustige stem het
laten zien met een paar eerder genoemde
onder elkaar geschreven. Dit duurt erg lang,
van computers en mobieltjes. Hierdoor let je
concept verteld. Doordat dit fijn is om
belangrijke punten.
waardoor het saai wordt.
meer daarop dan de tekst die gezegd wordt.
naar te luisteren, en deze gecombineerd
• Bij de UX video van ‘Kraaknet’ wordt er
Eindigt met de zin: “Nu verkrijgbaar in de App
worden met animaties, wordt het concept
Goed
Store en de play store”. Hierdoor krijg je het
Het doorlopen van de app gebeurt door
- Schermontwerp waardoor de app visueel
gevoel dat het een echt filmpje is.
voorgelezen tekst dat aansluit bij het beeld
gemaakt wordt. Goed Verbeterpunten
- Het filmpje is duidelijk geanimeerd.
- Erg kort waardoor er niet veel duidelijk
- De persona zorgt voor duidelijkheid en zorgt
wordt over wat de app precies doet en wat
ervoor dat de gebruiker zich kan identificeren
het verschil maakt met bestaande apps.
- Het woord gebruik: “Gelukkig is daar de
- Geen gesproken tekst waardoor, zelfs bij zo’n
oplossing” en “Nu verkrijgbaar in de AppStore
kort filmpje, je aandacht snel weg is.
en de PlayStore”.
32
beter onthouden. • Het woordgebruik, zodat dat gebruikt
dat te zien is, ze hebben de app uitgewerkt en
wordt bij het filmpje van ‘Pick a pet’
deze is in gebruik te zien.
te horen is, zorgt voor een duidelijk communicatie. Dit komt tot stand door
Goed
gebruik te maken van woordkeuzes als:
- De persona wordt duidelijk geschetst door
”Gelukkig is daar de oplossing..”. Ook
zijn frustraties centraal te stellen.
al was er voorheen geen probleem in
- De App is uitgewerkt en wordt goed
de ogen van de kijker, zal deze zin zijn
doorlopen.
mening veranderen.
33
6 ONTWERPFASE
HOOFDSTUK 6
ONTWERPFASE
6.1 Advies
6.1.1 Concept
Op basis van het voorgaande onderzoek zijn
Wat als je altijd en overal een fiets tot je
er een aantal punten uitgesprongen. Hieruit is
beschikking hebt. De wereld ligt voor je open
een advies geschreven. Dit advies is bedoel om
en de problemen waar je normaal gesproken
antwoord te geven op beste antwoord kunnen
tegenaan loopt, zoals wachten op de bus en het
geven op de hoofdvraag:
niet rijden ervan, worden verminderd. Plekken die vanaf het station lastig bereikbaar zijn met
Hoe worden fietsen voor studenten in Utrecht op elk moment van de dag op elke plek toegankelijk?
het openbaar vervoer worden bereikbaarder.
Het concept zorgt ervoor dat studenten meer
in de buurt heeft staan.
De doelgroep zijn studenten die in Utrecht een fiets nodig hebben omdat deze niet in de stad wonen waar zij studeren. De studenten zullen op het station aankomen en hun reis vervolgen per fiets. Deze fietsen worden geleend van mensen die op dat moment hun eigen fiets niet nodig hebben. Doordat ze weer terug moeten komen op het station om terug te gaan, wordt de fiets automatisch geretourneerd. Hoe werkt het? Met VĂŠlo is het mogelijk om in Utrecht altijd een fiets tot je beschikking te hebben. Het probleem met een overvloed wordt hierdoor ook meteen aangepakt omdat minder fietsen overdag stilstaan. De gebruiker download de gratis VĂŠlo en stuurt de vraag uit of er een fiets beschikbaar is op het gewenste tijdstip. Vervolgens wordt er een melding verstuurd naar iedereen die een fiets
vrijheid ervaren en dit wordt voor hen mogelijk gemaakt door middel van een deelsysteem.
De sloten van de fietsen, die aangesloten zijn bij het netwerk, beschikken over een gps-scanner. Meldingen, waar gevraagd wordt naar een fiets is de buurt, wordt alleen gestuurd naar de mensen waarvan hun fiets in die buurt staat. Fietsen zijn herkenbaar door een sticker die is aangebracht
35
op de fiets. Door middel van het gebruik van de
Voordat je een fiets wilt lenen, heb je gratis
GPS-scanner is de fiets duidelijk te vinden, maar
toegang tot de app. Je kunt dan het aanbod
deze is niet volledig nauwkeurig. Daarom wordt
inzien en pas vanaf het eerste moment dat je een
er na gebruik een foto gemaakt van de positie en
fiets wilt gebruiken wordt je gekoppeld aan het
de staat van de fiets en wordt deze geĂźpload in
systeem. Er wordt op dit moment automatische
de app.
â‚Ź1,- afgeschreven van je rekening zodat de
De app wordt gerealiseerd waarbij het gemak
betaalgegevens bekend zijn bij het systeem.
van de gebruiker centraal staat. De sloten moeten
Het is mogelijk op een melding te reageren
Na de eerste keer dat je het systeem gebruikt
makkelijk te openen zijn zonder dat er lastige
en je fiets voor een bepaalde tijd beschikbaar
wordt er een slot opgestuurd welke mogelijk is te
stappen doorlopen moeten worden.
te stellen. Door middel van een slot die
bevestigen aan je eigen fiets. Het systeem weet
door verschillende mensen te openen is. Dit
waar jouw fiets zich op welk moment bevindt
gebeurt pas wanneer de eigenaar van de fiets
en hierdoor krijg je meldingen als iemand in de
geaccepteerd heeft dat de fiets gebruikt kan
buurt een fiets zoekt. Het is mogelijk op deze
worden. Voor het slot wordt een RFID-reader
berichten te reageren, maar dit is vrijblijvend en
gecombineerd met de NFC-reader uit je mobiel.
niet verplicht.
Deze worden met elkaar in contact gebracht door
6.2 Designprinciples
Laagdrempelig
Van alle gebruikers is de student het belangrijkste De technologie die toegepast wordt moet voornamelijk begrijpbaar zijn voor de doelgroep
het overkoepelende LoRa netwerk.
Het systeem heeft de rechten geld af te schrijven
studenten. De doelgroep heeft over het
van je rekening. Er wordt altijd een melding
algemeen een grotere kennis van de innovatieve
Er bevindt zich een berichten functie in de app
gegeven als er geld afgeschreven wordt van je
ontwikkelingen en bekend met het gebruik van
waardoor het mogelijk is om contact te leggen
rekening. Op het moment dat de fiets na gebruik
de mobiele telefoon.
tussen de eigenaar en de gebruiker van de
schade bevat, is er een schadeclaim opgesteld.
fiets. Zo wordt de app persoonlijker en als er
Deze zorgt voor een extra zekerheid/garantie
veranderingen optreden kunnen deze besproken
waar volgens het doelgroeponderzoek veel vraag
worden.
naar is.
Interactie staat centraal De interactie tussen de eigenaar van de fiets en
Op het moment dat de fiets teruggezet wordt
We doelen hier op mensen die een fiets in
de gebruiker staat centraal. Contact moet op een
in het fietsenhok is deze terug te vinden door
Utrecht hebben staan maar deze niet dagelijks of
gemakkelijke wijze verlopen.
middel van de GPS-tracker. In de app geef je aan
een lange periode op een dag niet gebruikt. Heeft
wanneer er geen gebruik meer gemaakt wordt
een ander de fiets in de tussenliggende periode
van de fiets, zodat het voor de eigenaar ook
nodig is het mogelijk deze te gebruiken.
Easy
duidelijk is dat de fiets op de juiste plek staat. Op het moment dat de fiets teruggeplaatst is wordt
Weinig stappen worden doorlopen om bij de
er een foto gemaakt van de fiets omdat een gps
gewenste doelen te komen. Hierdoor wordt de
tracker niet volledig nauwkeurig is. Daarnaast is
app makkelijk in gebruik.
er op de foto te zien of er schade is aan de fiets. Is deze foto niet correct gemaakt en is er niet precies te zien of de schade die toegebracht is er al was, wordt de laatst gebruikte eigenaar hierop aangesproken.
36
37
7 UITWERKINGEN
HOOFDSTUK 7
7.1 App icoon Om ons concept een te visualiseren hebben we een icoon ontworpen.
UITWERKINGEN
Vélo
Vélo
39
7.2 Persona’s
ONLINE MEDIAGEDRAG & COMMUNICATIE
ONLINE MEDIAGEDRAG & COMMUNICATIE
• Samsung Galaxy S6
• iPhone 6s
• 9292 app, NOS app
• LinkedIn (niet actief)
• Comedy Central, NPO 3
• Snapchat app, Instagram app • Leest veel blogs en kijkt vaak vlogs • SBS 6, MTV
DOELEN/BEHOEFTEN/VERLANGENS/WINSTEN Zijn doelen in het leven zijn het beter maken
IK BEN BOAZ
van mensen en er voor deze te zijn bij moeilijke
DOELEN/BEHOEFTEN/VERLANGENS/WINSTEN
momenten. Daarnaast houdt hij van gezelligheid
Succesvol worden en uiteindelijk een eigen
en met zijn vrienden op stap gaan. Daar haalt hij
praktijk opzetten. Maar op dit moment geniet
veel vreugde uit.
ze nog van haar studentenleven en hoopt haar
Het liefst zou hij hierna nog Geneeskunde gaan
studie te halen. Dit wordt nog erg lastig omdat
studeren. Zodat hij meer bevoegdheid zou krijgen
ze voornamelijk bezig is met haar vereniging en
IK BEN EMMA
en status.
soms vergeet aan het studie te werken.
PIJN/ANGST/FRUSTRATIES &
PIJN/ANGST/FRUSTRATIES &
Man
BELEMMERINGEN
23 jaar
Bus 12, die rijdt vanaf station Utrecht naar de
HAVO diploma
Uithof maar ook naar het ziekenhuis. Deze is
Derde-jaars student
altijd erg druk en zeker als hij in de spits reist
verpleegkunde,
is dit erg vervelend. De stage vindt plaats in het
Hogeschool Utrecht
Universitair medische centrum Utrecht, hiervoor
BURGELIJKE STAAT
Vrijgezel
moet hij dezelfde bus hebben.
WOONPLAATS
Lelystad
Deze bus rijdt pas vanaf 6 uur in de ochtend.
BIJBAAN
BIJBAAN
Sportcafé Lelystad
Heeft hij een ochtenddienst of moet hij tot laat
HOBBY’S
HOBBY’S
Voetbal, uitgaan,
doorgaan is het voor hem niet mogelijk met het
uitslapen
openbaar vervoer naar het UMC te komen.
GESLACHT LEEFTIJD DIPLOMA’S HUIDIGE OPLEIDING
GESLACHT
Vrouw
BELEMMERINGEN
LEEFTIJD
19 jaar
De frustraties in haar leven zijn mensen die
Gymnasium diploma
onaardig zijn in de winkel waar zij werkt
Psychologie aan de
voornamelijk als het druk is.
Universiteit Utrecht
Ze woont niet in Utrecht maar gaat hier wel
In een relatie
vaak uit, vanwege haar studievereniging. Vaak
Naarden
zijn er ook borrels en verplichte avonden waar
Garcia Jeans Naarden
ze niet heen kan gaan omdat ze vast zit aan
Hockey, lid van Veritas
voornamelijk de tijden van haar bus. Deze
(studentenvereniging in
sluiten vaak niet goed aan op de treintijden.
Utrecht), shoppen
Hierdoor is het vaak noodzakelijk om een
DIPLOMA’S HUIDIGE OPLEIDING BURGELIJKE STAAT WOONPLAATS
slaapplek te regelen bij clubgenootjes en hierdoor zit ze ook vast aan de tijden wanneer zij naar huis willen gaan. Ze wilt wel in Utrecht gaan wonen maar ze heeft nog niet een kamer gevonden en stelt dit ook voorlopig nog uit omdat thuis wonen ook wel gemakkelijk is.
40
41
7.3 Customer journey map (voorkant) De customer journey map is ontworpen om de gebruiker in beeld te brengen en te laten zien hoe de reis verloopt die de gebruiker aflegt. Deze map is ontworpen als een echte (land)kaart en is ook open te vouwen. Dit deel van de map is de voorkant, voordat je hem openvouwt. Als je hem openvouwt zie je de gebruiker en begin je de reis. De reis bevind zich dan op de andere kant van de kaart.
MAP
CUSTOMER JOURNEY
BEGIN
THE JOURNEY Ik ben een student die niet in Utrecht woont maar hier wel studeert. Ik heb hier ook geen fiets staan.
ESTHER HOEBOER
42
LAILA MUURLING
43
7.3 Customer journey map (achterkant)
CUSTOMER JOURNEY
Wanneer de kaart is geopend, zie je dat de weg vanaf de gebruiker doorloopt en de reis echt begint.
ONDERZOEK
MAP
Hier is te zien welke fases de gebruiker doorloopt en wat voor dingen hij tegenkomt onderweg.
DOEN Kijkt tijdens het wachten op smartphone naar opties om te fietsen.
Daarbij zijn je de emoties van de gebruiker in
DENKEN Ik hoop dat er een optie is om een fiets te krijgen, dan hoef ik niet met de bus in dit lekkere weer.
beeld gebracht
VOELEN • Hoop TOUCH- • Voelt de zon POINTS • Kijkt op internet
TEGENVALLER
BESTEMMING DOEN Aangekomen bij de eindhalte en loopt naar school.
DOEN Heeft resultaat gevonden: De OV-fiets van NS. DENKEN De OV-fiets kost geld, dat is overbodig als ik gratis reis met mijn studentenOV. Zonde want al die fietsen in die stalling staan nu toch stil...
DENKEN Ik kijk nu al op tegen de terugreis. Dan moet ik in de spits reizen en is het nog drukker. VOELEN • Frustratie
VOELEN • Teleurgesteld
TOUCH- • Loopt langs fietsenPOINTS stalling op school • Hoort mensen praten
TOUCH- • Wilt geen geld POINTS uitgeven
BUSHALTE 12
BEGINPUNT DOEN Reist met de trein naar stad van bestemming.
DOEN Loopt vanaf het station naar de bushalte toe.
DENKEN Ik kijk nu al tegen mijn volgende vervoersmiddel op: de overvolle bus.
DENKEN Het is weer gezellig druk bij de bushalte. Ik hoop dat ik straks een zitplek heb. Kon ik maar fietsen...
VOELEN • Tegenzin TOUCH- • Ziet de zon POINTS • Kijkt naar buiten
44
BEHOEFTE
VOELEN • Frustratie • Hoop TOUCH- • Ziet fietsenstalling POINTS • Ziet abri’s bij de bushalte
REALISATIE DOEN De fiets is niet helaas mogelijk. Gaat met de bus naar school.
ACCEPTATIE DOEN Staat in de bus. De bus rijdt naar school toe. DENKEN Helaas geen zitplek. En het is zo warm vandaag. Nu moet ik de hele rit staan tussen al die mensen.
DENKEN Jammer, ik kan nu dus niet gaan fietsen. Dan toch maar verder reizen met de bus. Kost toch minder moeite dan fietsen.
VOELEN • Frustratie • Jaloers TOUCH- • Ziet reclames in de bus POINTS • Ziet mensen fietsen
VOELEN • Realistisch • Optimistisch TOUCH- • Wachten POINTS
45
Logo/Laden 7.4 Architecture diagram De ‘Architecture diagram’ kan ook wel gezien
Homepage
worden als een sitemap. Volgens Garrett (2006,
p. 102) kan de term ‘Architecture diagram’ hiervoor beter gebruikt worden omdat Site map ook gebruikt wordt als term voor specifieke navigatie-tool op een site/app. In de ‘Architecture diagram. wordt niet elke
Ik heb een fiets
Ik wil een fiets
Oproepen
Hoelang?
Mag ik jouw fiets lenen?
Locatie (GPS)
Berichten
Instellingen
pagina van de app benoemd, alleen de belangrijkste coneptuele relaties worden uitgelicht. (Garrett, 2006, p.102)
Mijn fiets
Geleende fietsen
Zoek
Gegevens
Resultaten
Ja, dat mag
Geaccepteerd door eigenaar
Betaal informatie
Open fiets profiel Accepteer Slot openen Slot kan open
Foto maken
46
Hij is er weer
Berichtje 47
7.5 Wireframes Bij de wireframes komen volgens Garrett (2011,
doorheen lichte strepen. Voor het uiteindelijke
p. 128) van pas om duidelijk te maken waar
prototype, die in de UX-video te vinden is, zijn
de informatie, interface en navigatie van een
de wireframes met het design gecombineerd.
scherm te vinden zijn. Dit schematische beeld
(Garrett, 2011, p.130)
laat zien op welke plekken zich knoppen en plaatjes bevinden. De foto’s/plaatjes worden aangegeven door middel van een vak met daar
fietsprofiel
berichten
fietsprofiel
vĂŠlo
48
49
STORYBOARD 7.6 UX video
DEEL JE FIETS
7.6.1 Storyboard
Persona wordt voorgesteld. De gewone reisdag begint in een overvolle trein.
Aan het wachten bij het bushokje.
Het duurt allemaal erg lang. Omdat het zo druk is zijn er al een aantal bussen aan hem voorbij gereden.
Eindelijk kan de reis vervolgt worden. De bus, waar het erg druk is, neemt alle stoepranden mee. Geen rustige reis.
Statistieken van de onderzoeksresultaten zorgen voor helderheid van het probleem.
Deze worden vervolgd.
De tijd gaat terug naar het moment dat de persona in de trein zit. Hier wordt het beeld teruggespoeld.
Persona zit in de trein en pakt zijn telefoon.
Via de app zoekt hij een fiets in de buurt.
Mensen die hun fiets in die buurt hebben staan krijgen een melding met de vraag of de fiets gebruikt kan worden.
Door een GPS-systeem wordt duidelijk waar de fiets zich op dat moment bevindt.
Het slot wordt geopend door de persona.
De fiets kan voor een bepaalde (afgesproken) tijd geleend worden.
Fiets wordt teruggeplaatst in de stalling. En via de app wordt een melding gedaan dat dit gebeurd is. 51
Via de post wordt er een pakketje bezorgt met daarin een slot die op je eigen fiets bevestigd kan worden.
50
LITERATUURLIJST • Apollo Nederland. (2015). Landelijke Monitor
• Fietsen 123. (2006, 26 november). Ingebouwd
• Sublime News. (2016, 03 februari). Digitaal
Studentenhuisvestiging (Uitgevoerd in opdracht
fietsslot met afstandsbediening. Geraadpleegd
fietsslot met delen van fiets stimuleren. Ge-
van Kences). Geraadpleegd van http://www.
van http://www.fietsen.123.nl/fietsnieuws/in-
raadpleegd van http://hetnieuwsvandevoor-
kences.nl/assets/files/2015/Landelijke-Moni-
gebouwd-fietsslot-met-afstandsbediening
uitgang.nl/2016/02/digitaal-fietsslot-moet-de-
tor-Studentenhuisvesting-2015-def.pdf
len-van-fiets-stimuleren/ • Fietsersbond. (2011, 21 januari). Fietsen
• Baarda, D., & De Goede, M. (2006). Basisboek
in cijfers -2. Geraadpleegd van http://www.
• Treacy, M. (2015, 11 november). You can
Methoden en Technieken. Groningen / Houten,
fietsersbond.nl/de-feiten/fietsen-cijfers/fiet-
finally buy a fingerprint scanner bike lock.
Nederland: Noordhoff Uitgevers.
sen-cijfers-2#14
Geraadpleegd van http://www.treehugger.com/ gadgets/you-can-finally-get-fingerprint-scan-
• Bahn. (z.j.). Call a bike- een geweldig idee!
• Fietsknooppunten. (2015). Het is bewezen:
Geraadpleegd van https://www.bahn.com/i/
Fietsen maakt gelukkig. Geraadpleegd van
view/NLD/nl/services/overview/call_a_bike.
http://www.fietsknooppunten.eu/het-is-bewe-
shtml
zen-fietsen-maakt-gelukkig.html
ner-bike-lock.html • Tripzoom. (2015, 28 oktober). Fietsen maakt
slimmer. Geraadpleegd van http://www.tripzoom.nl/fietsen-maakt-slimmer/
• Bikeoff. (z.j.). DAC Principles. Geraadpleegd
• Garrett, J. J. (2011). The elements of user
experience. Berkeley: New Riders.
van http://www.bikeoff.org/design_resource/ ABT_principles_DAC.shtml
• Tronic. (2009). Wat is RFID technologie? Geraadpleegd van http://wetenschap.infonu.nl/
• Marseille, D. (2014, 7 februari). Duitse start• CBS. (2015, november). Jongeren over
techniek/47062-wat-is-rfid-technologie.html
up wil Nederlandse markt veroveren met
sociale media. Geraadpleegd van https://
elektronisch fietsslot. Geraadpleegd van http://
www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esr-
duitslandnieuws.nl/archief/2014/02/duitse-
c=s&source=web&cd=4&ved=0ahUKE-
start-wil-nederlandse-markt-veroveren-met-
wjK1efEwejMAhUCfhoKHVN2CsIQFgg-
elektronisch-fietsslot-3/
• Vind mij terug. (z.j.). GPS tracker fiets. Geraadpleegd van http://www.vindmijterug.nl/fiets/ • Voedingscentrum. (z.j.). Spelregel 3: Meer
bewegen om af te vallen. Geraadpleegd van
wMAM&url=https%3A%2F%2Fwww.cbs. • Peerby. (2015, 14 januari). Stel ik leen iets
nl%2F-%2Fmedia%2Fimported%2Fdocu-
http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-ge-
ments%2F2015%2F47%2F2015ep26-jongeren-over-so-
uit en ik krijg het niet of kapot terug. Wat nu?
wicht/overgewicht/spelregel-3-meer-bewegen-
ciale-media.pdf&usg=AFQjCNHI4UDrUW-
Geraadpleegd van http://support.peerby.com/
om-af-te-vallen.aspx
Pus61U4SZTxDTSbMCzew&sig2=XPacUf2F-
customer/nl/portal/articles/1497069-stel-ik-
nap8GCthxW7UE
leen-iets-uit-en-ik-krijg-het-niet-of-kapot-terug-wat-nu-
• Creëer geen behoefte naar je product of dienst! • Stickdorn, M., & Schneider, J. (2015). This is
(2015, 15 juni). Geraadpleegd van http://wordeenklantmagneet.nl/creeer-geen-behoefte-
service design thinking (5e ed.). Amsterdam,
naar-je-product-of-dienst/
Nederland: BIS Publishers.
52
53
TAAKVERDELING
COLOFON
Wie heeft wat geschreven? 1 Inleiding & samenvatting Esther 2 Afbakeningen 2.1 Probleemstelling Esther 2.2 Doelgroep Esther 2.3 Hoofdvraag Esther en Laila 2.4 Deelvragen Esther en Laila 3 Verwachte resultaten 3.1 Hypothese Esther 3.2 Literatuur Esther en Laila 4 Methoden 4.1 Deskresearch Laila 4.2 Aselecte steekproef Laila 4.3 Survey Laila 4.4 Contextual interview Laila 4.5 Persona creation Laila 4.6 Customer journey mapping Laila 5 Resultaten 5.1 Deelvragen 5.1.1 De gebruiker Esther en Laila 5.1.2 De maatschappij Esther en Laila 5.1.3 De techniek Esther en Laila 5.1.4 Het systeem Esther en Laila 5.1.5 De UX-video Esther 5.1.5.1 Conclusie UX-video’s Esther 6 Ontwerpfase 6.1 Advies Esther 6.1.1 Concept Esther en Laila 6.2 Design principles Esther en Laila 7 Uitwerkingen 7.1 App icoon Esther 7.2 Persona’s Esther en Laila 7.3 Customer journey map Esther en Laila 7.4 Architecture diagram Esther en Laila 7.5 Wireframe Esther 7.6 UX-video 7.6.1 Storyboard Esther Literatuurlijst Taakverdeling Colofon 54
Esther Hoeboer 1666859 Laila Muurling 1657100 Klas JDE-B02 Cursus User Experience Design Cursusperiode Collegejaar 2015/2015, Blok D Docent Marvin Fernandes 2e Beoordelaar Laurens Vreekamp Respondenten (Contextual) Interview Laura Wieringa Lynn de Kroon Ronald van Essen Meegewerkt aan UX-Video Mila Janse Vormgeving rapport Laila Muurling
Hogeschool Utrecht Communication and Multimedia Design
55
BIJLAGE 1
ASELECTE STEEKPROEF
1A SELECTE STEEKPROEF Conclusie aselecte steekproef Er zijn twee aselecte steekproef gehouden onder een willekeurige groep van 100 mensen die een fiets hebben staan bij station Utrecht Centraal. De eerste meting
De eerste meting vond plaats van 18 mei tot 19 mei. De eerst meting heeft plaatsgevonden drie spitsen vanaf het moment dat de stickers geplakt zijn, ongeveer 1,5 dag later. Na deze periode waren er 38 fietsen die ongebruikt waren. De sticker waren onaangetast. De overige 62 fietsen zijn tussendoor door de eigenaar gebruikt. Dit was te zien doordat de stickers, die op de banden geplakt waren, vies of volledig eraf waren. Daarnaast waren er ook veel stallingen die plaats hadden gemaakt was door een andere fiets. De tweede meting
Deze tweede meting vond plaats van 20 mei tot 23 mei. Bij deze meting zijn opnieuw nieuwe stickers geplakt op de banden van 100 fietsen op Utrecht centraal. Na een periode van drie dagen, die over het weekend vielen, waren er 42 fietsen ongebruikt. Dit betekend dat in het weekend maar 58% van het aantal fietsen waar wij een aselecte steekproef bij uit hebben gevoerd gebruikt worden.
57
58
59
2 SURVEY
BIJLAGE 2
SURVEY
61
62
63
64
65
3 INTERVIEW
BIJLAGE 3
INTERVIEW
Ronald van Essen
een slot. Deze chip moet wel aangestuurd worden door bijvoorbeeld ‘The Internet of Things’. Bij
DOCENT
GESTUDEERD AAN
het autodeelsysteem GreenWheels wordt dit
Hogeschool Utrecht
Universiteit Leiden
bijvoorbeeld gebruikt. Dit is niet mogelijk om ook
(8 jaar)
Hogeschool Utrecht
bij fietsen te doen, omdat hier een grote accu voor nodig is.
DOCENT
GESPECIALISEERD IN
Wel is er tegenwoordig het LoRa-netwerk. Dit
ROC van Amsterdam
Natuurkunde, HTML,
is een innovatief netwerk dat nu al actief is
(3 jaar)
CSS, CMS, Processing
in grote steden, waaronder ook Utrecht. Deze technologie wordt steeds verbeterd en is in de toekomst waarschijnlijk op steeds meer plaatsen
Inleiding
te vinden. Met dit netwerk is het ook mogelijk om
Wij hebben Ronald van Essen gevraagd om
te connecten met de RFID technologie, en zo chip
technisch advies over wat voor techniek wij het
vanaf een afstand aan te kunnen sturen.
beste kunnen toepassen bij het realiseren van
In de nieuwere telefoons zitten tegenwoordig
het concept. Het doel van dit interview is om
NFC-readers. Deze readers kunnen contact maken
meer inzichten te krijgen in de mogelijkheden om
met de RFID en kunnen de gegevens decoderen.
beschikking te kunnen krijgen tot een fiets van
NFC staat voor Near Field Communication en
iemand anders zonder de sleutel te hebben.
dat houdt in dat het een bereik heeft van 10 centimeter afstand. Het voordeel hiervan is dat je
Technisch advies van Ronald
geen extra tool nodig hebt om het slot te openen,
Je hebt verschillende technieken waarmee dit
maar dat je deze technologie in de app kunt
soort concepten worden uitgevoerd.
verwerken. Zo kun je met je telefoon een fietsslot
Je kan het met een codeslot doen, dan geef je
openen. Dit zou een geschikte manier zijn voor
degene die de fiets wilt pakken de code door.
het concept, omdat je zo het voor iedereen
Voordeel hiervan is dat je de persoon die de
toegankelijk maakt.
fiets wilt lenen niks nodig heeft en altijd de fiets kan pakken. Een nadeel zou wel kunnen zijn dat de fiets dan altijd voor iedereen met de code beschikbaar is. De code zou dan eigenlijk steeds moeten wisselen. Je zou ook kunnen denken aan de RFID-chips. Dit is een chip die te programmeren is zodat deze een functie heeft. Zodra je er dan met een RFIDtag overheen gaat, reageert de chip en voert het een actie uit, zoals in dit geval het openen van
67
BIJLAGE 4
CONTEXTUAL INTERVIEWS
4C ONTEXTUAL INTERVIEWS Daarnaast ook als ik lui ben en geen zin heb om
Lynn de Kroon
te fietsen. Mis je je fiets wanneer je in Utrecht bent?
21 jaar
Ja, een fiets in Utrecht zou ideaal zijn maar dat
Student Rechten
heb ik nu niet omdat ik het zonde vind om een
Universiteit van Utrecht
fiets te kopen die ik maar heel af en toe nodig
Hilversum
heb. Ik heb nooit op dezelfde plek college, de locaties zijn verspreid door de hele stad. De
Aangekomen bij het huis van Lynn is ze in en
makkelijkste dagen zijn wanneer de locatie op
recordtempo alle spullen bij elkaar aan het
loopafstand van het station is. Zoals vandaag heb
zoeken. Alle wetbundels moeten mee. Met een
ik les in de buurt van halte Rubenslaan waar je
loodzware tas vertrekken we naar het station. Na
met bus 12 moet komen.
ongeveer 10 minuten fietsen komen we aan op het station waar de trein al klaar staat. Het is 16
Heb je vaak last van de drukte in deze bus?
minuten over 8 als de trein het perron verlaat.
Het is heel vervelend omdat deze bus doorgaat naar de Uithof, waar de meeste studenten
Hoe vaak maak je gebruik van het openbaar
naar toe moeten. Daarom is het ook altijd heel
vervoer om in Utrecht te komen?
erg druk in de bus. Ik moet ook opletten met
Ik heb eigenlijk maar weinig echte contacturen
instappen. Stel ik kan als eerste naar binnen is
en veel moet ik thuis doen. Ik moet ongeveer 3
het bijna onmogelijk om bij mijn halte er weer uit
dagen in de week naar Utrecht. Waar ik sommige
te komen. Dit is overigens voornamelijk tijdens
dagen na een uur alweer naar huis kan gaan, dan
de spits, overdag is het wel te doen.
ben ik langer onderweg dan dat ik daadwerkelijk op de uni ben.
Had je op deze momenten graag een fiets willen hebben?
Fiets je vaak in Hilversum?
Een fiets zou op deze momenten inderdaad top
In Hilversum ligt alles dicht bij elkaar en leg
zijn. Alleen zoals ik al eerder zei vind ik het
ik het meeste af op de fiets, dat is wel zo
zonde om hiervoor een fiets te kopen. Omdat hij
gemakkelijk. De bus bereikt lang niet alle
dan ook ongeveer vier dagen stil op het station
plekken. Ik heb daarnaast ook een klein, oud
zou staan en de kans dan groot is dat hij gestolen
autootje maar die gebruik ik voornamelijk als ik
wordt. Of wordt vernield. Daarnaast worden
tot laat moet werken en het al donker buiten is.
fietsen als ze een tijdje ergens staan weggehaald.
69
Wat vind je van alternatieven als de ov-fiets?
Zou jij in Hilversum je fiets tot beschikking stellen
Voor mij heeft de ov-fiets niet zoveel
voor andere als jij hem niet gebruikt?
toegevoegde waarden omdat het geld kost en ik
Daar twijfel ik over, er moeten natuurlijk wel
gratis met het openbaar vervoer kan reizen. Ik
aan veel voorwaarde voldoen. Op dit moment
heb de fiets vaak nodig voor kleine afstanden
zou iemand mijn fiets mogen gebruiken maar als
dus dat zou ik dan zonde vinden van het geld.
ik straks terug kom wil ik hem graag zelf weer
Een vriendin van mij uit Hilversum heeft wel een
hebben. Het verschilt denk ik ook wel wat voor
abonnement op de ov-fiets, hiermee kan je twee
fiets het is. Die van mij is niets meer waard maar
fietsen lenen. Als we dagjes gaan shoppen in
bijvoorbeeld mijn moeder heeft een mooie fiets
Amsterdam bijvoorbeeld nemen wij wel soms een
die ze niet snel zou uitlenen aan mensen. Zeker
Een telefoontje zorgt voor een verplaatsing
fiets omdat het lekker is om over de grachten te
niet aan mensen die ze niet kent.
van de afspraak. “Kan je ook nu in plaats van
fietsen.
Daarnaast is het ook balen als je bij je fiets
vanmiddag? Ik heb vanavond een gala en heb
Zou je wel een fiets in de stad willen hebben?
aankomt en de band is bijvoorbeeld lek.
geen panty meer.” We spreken af om vanaf de
Ik heb vorige week een fiets via marktplaats
uithof de stad in te gaan.
gekocht die ik op het station in Utrecht neerzet.
Ondertussen zijn we aangekomen op Utrecht
We stappen bus 128 in om naar de stad te gaan.
Laura Wieringa
Het is niet druk in de bus en we hebben een zitplaats waar we rustig kunnen praten.
19 jaar
Je hebt geen fiets in de stad, hoe kom je
Student Informatiekunde
bijvoorbeeld naar de borrels toe?
Universiteit van Utrecht
Vaak neem ik de bus maar deze rijdt na een
Amersfoort
bepaalde tijd niet meer. Een vriendin van mij woont dichtbij het station en die heeft een extra fiets thuis staan die ik dan vaak leen.
Centraal waar de drukte ons overvalt. Lynn wijst
Stel die problemen zijn er niet, wat zou volgens
Ik wilde hier niet een goede fiets neerzetten
de locatie aan waar ze ook op sommige dagen les
jou het ideale scenario zijn?
Ga je vaak de stad in tussen colleges door?
omdat hij natuurlijk onbeveiligd op het station
heeft. We volgen de menigte in de richting van
Het ideale scenario zou zijn dat je aankomt
Vandaag heb ik twee uur geen college en eigenlijk
komt te staan.
bus 12. Nog twee minuten wachten en dan is de
op het station. Een herkenbare fiets ziet staat,
moet ik nog heel veel doen in weinig tijd. Een
Met uitgaan worden vaak fietsen aangeboden
volgende bus er.
zoals de ov-fiets, die je gewoon gemakkelijk kan
panty halen is een kleine moeite maar ik moet
te kopen voor vijf of tien euro. Deze zijn
pakken. Dit zonder een moeilijk slot of gedoe. Als
daarvoor wel de stad nog in. Ik blijf namelijk
hoogstwaarschijnlijk gestolen dus dat voelt niet
Ga je eigenlijk nog vaak de stad Utrecht in als je
dit al erg lang duurt had ik namelijk beter met de
in Utrecht bij een vriendin van mijn vereniging
goed om te doen.
naar college bent geweest?
bus kunnen gaan.
(Veritas) slapen en die woont daar niet in de
In Utrecht kan je een stuk beter shoppen dan in
Helemaal geen slot zou eigenlijk perfect zijn,
buurt.
Zou je op dit moment, dat wij nu in de bus zitten,
Hilversum. Ik heb een shopfanaat dus kijk vaak
alle fietsen in de hele stad zullen dan hetzelfde
eventjes in de stad of er leuke nieuwe dingen
zijn. Niemand heeft meer een eigen fiets, ze
Vind je het vervelend om te moeten vragen om
Het is ontzettend mooi weer dus had het wel
in het assortiment zijn. In Hoog Catharijne zijn
zijn allemaal universeel. Dat zou mijn perfecte
telkens bij mensen te slapen?
lekker geweest om te fietsen. Ik heb alleen over
natuurlijk ook veel winkels, wat makkelijk te
scenario zijn.
Fijn is anders, ik voel me vaak bezwaart om het
twee uur weer college dus ik weet niet zeker of ik
bereiken is omdat ik toch naar het station moet.
graag een fiets willen hebben?
te vragen. Je belemmert toch iemand in zijn
het had gered om op tijd terug te zijn. Dus voor
Maar als ik in de binnenstad les heb dan ga ik
Aangekomen bij halte Rubenslaan nemen we
dagelijkse routine. Vaak ga ik wel op tijd weg,
nu is het wel gemakkelijk om met de bus te gaan,
liever daar shoppen omdat het daar gezelliger is
afscheid en loopt ze in gestaagde pas richting
zodat ik zo kort mogelijk tot last ben.
wel ben ik jaloers op de mensen die nu lekker
door de betere sfeer.
haar college.
Mijn laatste trein gaat om 00:48, dus bij borrels
aan het fietsen zijn.
neem ik deze vaak. De eerste trein gaat pas rond
Voor vanavond daarentegen, als ik het gala heb,
De bus komt eraan. In de tussentijd heeft de halte
6 uur weer en mijn meeste clubgenootjes zijn dan
zou een fiets erg fijn zijn. Nu ga ik achterop bij
plaatsgemaakt voor een legioen aan mensen.
alweer naar huis toe.
een vriend.
De bus stopt en iedereen dringt tot de voor de
Ik zou wel graag zelf in Utrecht willen wonen
beste (zit) plekjes. “Het heeft voor ons toch
maar op dit moment is dat financieel niet
geen zin om te gaan duwen, we moeten er toch
haalbaar. Of ik zou veel moeten gaan lenen, maar
eerder uit en anders wordt dat echt onmogelijk”,
daar zit ik eigenlijk ook niet op te wachten.
verteld Lynn. Geplet staan we tegen de deur aan, gelukkig is het niet zo ver.
70
71
Wat vind je van alternatieven als de ov-fiets? Het concept van de OV-fiets vind ik erg goed. Het is een logische stap om na de trein je reis
BIJLAGE 5
te vervolgen per fiets. Maar ik heb liever dat ik zoals nu een fiets leen omdat je dan minder afhankelijk bent. Daarnaast kost de ov-fiets rond de 4 euro per keer dacht ik en dat is voor mij als
ONDERZOEKSVOORSTEL
student erg veel. Zou je ervoor open staan om jouw eigen fiets uit te lenen als je in ruil die van andere ook kan gebruiken? Ja, zeker bij een stationsfiets die niet veel waard is. Ik krijg nu natuurlijk een eigen fiets in de stad dus voor mij zou het niet meer van toepassing zijn. Behalve als ik bijvoorbeeld een lekke band zou hebben, dan zou het fijn zijn om toch een andere fiets tot je beschikking te hebben. Zeker als dit ter plekke geregeld kan worden.
72
Wat als...
JE ALTIJD EN OVERAL EEN FIETS HEBT?
Esther Hoeboer 1666859 Laila Muurling 1657100
Onderzoeksvoorstel JDE-USEXP.2V-13 JDE-B02 april 2016
INHOUD 1.1 Doelen
1.1.1 Hoofdvraag 1.1.2 Deelvragen
1.2 Achtergrond en uitgangspunten
1.2.1 Doelgroep
1.3 Theorie / literatuur 1.4 Onderzoeksmethoden 1.5 Verwachte resultaten
1.5.1. Hypothese 1.5.2 Producten
1.6 Planning 1.7 Risico’s 1.8 Bronnen
INLEIDING Iedereen kent het probleem wel; je komt aan op een station en je hebt net de aansluiting gemist met je bus. Daarnaast kunnen de bussen in de spits propvol zitten. Hoe gemakkelijk zou het niet zijn als je overal en op elk moment een fiets bij de hand zou kunnen hebben? Dit geeft de vrijheid die ervoor zorgt dat je weg kan gaan wanneer je wilt. In dit verslag staat een voorstel van het onderzoek dat gaat plaatsvinden om erachter te komen of studenten dit probleem ook daadwerkelijk ervaren en of ze behoefte hebben aan een oplossing. In dit onderzoeksvoorstel geven wij aan hoe we dit gaan aanpakken.
1.1 Doelen Wij willen de mogelijkheid onderzoeken om op een makkelijke en goedkope wijze in elke stad een fiets tot je beschikking te hebben. Hier richten wij ons op de doelgroep studenten die niet in de stad Utrecht wonen, maar hier wel studeren. De plek waar het gaat gebeuren is rondom het Centraal Station, omdat de meeste studenten hier de stad binnenkomen. 20% van de fietsen op stations zijn zogenoemde weesfietsen. Deze fietsen worden langere tijd niet gebruikt, terwijl er op hetzelfde moment veel mensen graag een fiets zouden willen hebben. Uit het onderzoek moet blijken of de doelstelling haalbaar is. Vanuit dit haalbaarheidsonderzoek zal moeten blijken of de mogelijke oplossing(-en) daadwerkelijk een bijdrage kunnen leveren aan het mobiliteitsprobleem. Op 8 juni 2016 wordt er een film opgeleverd, waarin deze oplossingen worden getoon. Dit alles onderbouwt door diverse bronnen en onderzoeksmateriaal.
1.1.1 Hoofdvraag Hoe worden fietsen voor studenten op elk moment van de dag op elke plek toegankelijk?
1.1.2 Deelvragen De gebruiker • Heeft de gebruiker behoefte aan een fietsdeelsysteem? (Customer Journey, persona’s) - Welke voordelen heeft het fietsen in algemene zin? (Deskresearch) - Tegen welke problemen op het gebied van vervoer loopt de gebruiker aan? (interview/ enquete, A day in the life) - Welk vervoersmiddel is het snelste? De fiets dan met de bus/tram/metro? (Deskresearch) De maatschappij • Hoe staat het op dit moment met het fietsen in Nederland? (Deskresearch) - Hoeveel fietsen zijn er in Nederland en hoeveel staan er ongebruikt? (Deskresearch) - Hoeveel van de studenten heeft een fiets in de stad waar ze studeren? (Deskresearch) - Hoeveel studenten wonen er in de stad waar zij studeren? (Deskresearch)
De techniek • Welke technische ontwikkelingen en mogelijkheden zijn er op het gebied van fietsen op het gebied van sloten, stallen en verstelbaarheid van de zadels? (Service prototypes) - Welke technieken bestaan op het gebied van innovatieve fietssloten? (Deskresearch) - Hoe maken we fietsgebruik voor iedereen toegankelijk? (A day in the life) - Is het mogelijk om in de gaten te houden waar de fiets zich op elk moment bevindt? (Deskresearch)
De risico’s • Wat gebeurt er als de fiets gestolen wordt? (Deskresearch) • Wie betaald de schade? (Deskresearch) • Hoe krijg je beschikking tot een andere fiets, zonder de sleutel te hebben? (Deskresearch)
1.2 Achtergrond en uitgangspunten De fiets maakt onderdeel uit van het dagelijkse leven van een groot deel van de Nederlandse bevolking. Vele duizenden fietsen worden niet dagelijks gebruikt. Uit eigen ervaring weten wij dat zich regelmatig situaties voordoen waarin wij een fiets tot onze beschikking zouden willen hebben , maar niet hadden. Bijvoorbeeld bij een avond stappen in een vreemde stad, waarbij je afhankelijk bent van het openbaar vervoer. Is er geen oplossing te bedenken waarbij de weesfietsen meer frequent gebruikt kunnen worden door mensen die in die omgeving geen eigen fiets hebben?
1.2.1 Doelgroep De gekozen doelgroep zijn studenten die in Utrecht studeren, maar in een andere stad wonen. Hiervoor is gekozen omdat studenten die buiten de stad wonen vaak niet in beide steden een fiets tot hun beschikking hebben. Voor de stad Utrecht is gekozen omdat de onderzoeksgroep zo kleiner gemaakt kan worden en het onderzoek beter en gerichter uitgevoerd kan worden. 1.3 Theorie/literatuur Theorie en literatuur die we verwachten te gebruiken staan hieronder beschreven. • Baarda, B. (2009). Dit is onderzoek. Groningen: Noordhoff Uitgevers. • Garrett, J. J. (2011). The elements of user experience. Berkeley: New Riders. • Stickdorn, M., & Schneider, J. (2015). This is service design thinking (5e ed.). Amsterdam, Nederland: BIS Publishers. 1.4 Onderzoeksmethoden Verschillende onderzoeksmethoden gaan toegepast worden in het onderzoek. • A day in the life Door het dagelijks leven en de activiteiten te bekijken (d.m.v een walktrough) wordt het duidelijk wat de doelgroep interesseert, waar ze tegenaan lopen en waar de touchpoints zijn. Dit kan belangrijk zijn belangrijk voor het onderzoek om te zien welke problemen zich voordoen en op welke momenten. (Stickdorn, M., & Schneider, J., 2015) • Persona’s Fictieve profielen worden gebruikt als een manier om een specifieke groep te representeren. Deze zijn gebaseerd op gemeenschappelijke kenmerken. Hierbij wordt een profiel geschetst die de gemiddelde gebruiker weergeeft. Deze passen wij toe om een duidelijk beeld van de doelgroep te hebben en hier tijdens het ontwerpen rekening mee kunnen houden. (Stickdorn, M., & Schneider, J., 2015) • Costumer Journey De customer journey is een methode waarbij je de ervaringen van je klanten met je product of dienst over een bepaalde periode visualiseert. Dit kunnen wij goed toepassen omdat we dan exact weten wat de gebruiker wilt, wat hij doet, waar hij dat doet en hoe vaak hij dat doet. Zo kunnen we zien waar de gebruiker tegenaanloopt en waar wij het ontwerp verder kunnen optimaliseren. (Stickdorn, M., & Schneider, J., 2015) • Service prototypes Deze methode wordt ingezet om het prototypes te testen. Door hier gebruik van te maken kan de gebruiker feed back geven die een goed beeld geeft of het ontwerp aan de verwachtingen van voldoet. (Stickdorn, M., & Schneider, J., 2015) • Interview Verschillende interviews moeten duidelijk maken of de gebruiker het probleem ook ervaart en behoefte heeft aan oplossingen. Hierbij bestaat ook de mogelijkheid gebruik te maken van enquêtes. (Baarda, 2009) • Deskresearch Deskresearch wordt ingezet om kennis en informatie uit voorgaande onderzoeken bij elkaar te voegen en te selecteren. (Baarda, 2009)
1.5 Verwachte resultaten
1.5.1 Hypothese Wij verwachten dat studenten graag minder afhankelijk willen zijn van de tijden die vervoersmaatschappijen hebben en dat ze hun vervoer het liefst zelf in de hand hebben. De flexibiliteit en vrijheid van het overal en altijd ter beschikking hebben van een fiets zal de student een stuk mobieler maken en een besparing geven op hun reiskosten.
1.5.2 Producten Wij verwachten dat er een app wordt ontwikkeld, waarin het mogelijk is op een simpele wijze fietsen te delen en te gebruiken. Met één druk op de knop kan je zien waar de dichtstbijzijnde fiets te vinden is die aangesloten is bij het systeem. Wanneer de eigenaar van de fiets een akkoord geeft op het gebruik kan je deze voor een korte periode gebruiken. De fiets bevat een opklikbaar doosje waar de sleutel in is geplaatst. Deze is alleen te openen als je akkoord hebt gekregen van de eigenaar. Door de gps die in de fiets is gemonteerd is het voor de eigenaar makkelijk om te zien waar de fiets zich op dat moment bevindt. Zo is het ook gemakkelijk de fiets terug te vinden na gebruik. De aangesloten fietsen worden voornamelijk bij stations aangeboden, zodat mensen die uit verschillende steden komen hun reis gemakkelijk kunnen vervolgen. Het gaat hier om retour gebruik, de gebruiker moet ook terugkomen naar het station. De fiets wordt dus op ongeveer dezelfde plaats teruggezet.
1.6 Planning
Week 1
Week 2
Week 3
Week 4
Week 5
Week 6
Week 7
Week 8 Week 9
Datum
Te doen
12 - 04 - 2016 (din)
Kick-off
14 - 04 - 2016 (don)
Onderwerp + doelgroep bedenken. Starten onderzoeksvoorstel
19 - 04 - 2016 (din)
Onderzoeksvoorstel maken
21 - 04 - 2016 (don)
Onderzoeksvoorstel maken
26 - 04 - 2016 (din)
Afronden onderzoeksvoorstel, screenings voorbereiden
28 - 04 - 2016 (don)
Voorbereiden screenings, maken
03 - 05 - 2016 (din)
Onderzoek uitvoeren
05 - 05 - 2016 (don)
Onderzoeksresultaten verwerken
10 - 05 - 2016 (din)
Onderzoeksresultaten verwerken
12 - 05 - 2016 (don)
Onderzoeken UX video’s, onderzoek afronden,
16 - 05 - 2016 (din)
Concept bedenken
19 - 05 - 2016 (don)
Schetsen uitwerken, wireframing
24 - 05 - 2016 (din)
Tools voor interactie ontwerp
26 - 05 - 2016 (don)
Uitwerken concept
31 - 05 - 2016 (din)
Uitwerken concept / video
02 - 06 - 2016 (don)
Uitwerken concept / video
07 - 06 - 2016 (din)
Uitwerken concept / video
08 - 06 - 2016 (woens) Week 10
14 - 06 - 2016 (din) 16 - 06 - 2016 (don)
Deadlines Onderwerp en doelgroep gekozen hebben
Screenings, onderzoeksvoorstel inleveren
Screenings
ODG + Customer journey map
Inleveren Video Vimeo 23:59
1.7 Risico’s De risico’s die bij het project plaats kunnen vinden zijn erg divers. Zo is de vraag of de doelgroep behoefte heeft aan deze faciliteiten belangrijk. Blijkt dat de doelgroep hier geen behoeften aan, dan heeft het niet veel zin dit ontwerp door te zetten. Dit risico is te vermijden door in een vroeg stadium al te kijken naar de behoeften van de gebruikers. Belangrijk is om de gebruiker centraal te blijven stellen en niet te kijken naar wat in onze ogen goede ideeën zijn. Daarom moeten wij continue onszelf de vraag stellen wat de persona ervan zou vinden.
1.8 Bronnen • Crossmedialab. (2010). Onderzoekstemplates. Geraadpleegd van https://cursussen.sharepoint.hu.nl/FCJ/97/CMD/jaar2/JDE-USEXPE.2V-10/ Literatuurbronnen/Onderzoekstemplates%20Hogeschool%20Utrecht.pdf • Vreekamp, L., Fernandes, M., & Wolvers, T. (2015). User-Experience Design (Studiehandleiding). Geraadpleegd van https://cursussen.sharepoint.hu.nl/FCJ/97/CMD/jaar2/JDE-USEXPE.2V-10/ Studiehandleiding/SHL_USER_EXPERIENCE_DESIGN_2015-16-A.pdf