Magazine Fraters CMM 2016/3

FRATERS CMM 3/16

| Tegen onverschilligheid | Wereldjongerendagen Krakau: ’Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden’

Inhoud

Gesprek met de algemene overste

4

Rond frater Andreas

5

Mission statement

Colofon

Barmhartigheid is van alle tijden en plaatsen.

Fraters CMM (voorheen Ontmoetingen) is het driemaandelijks contactblad van de Congregatie van de Fraters van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid (‘Fraters van Tilburg’ of ‘Fraters CMM’).

Een abonnement is gratis (aanvragen via adres hieronder). ISSN 1574-9193

Barmhartigheid staat centraal in alle wereldgodsdiensten: hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom en islam.

De beweging van barmhartigheid heeft een spoor getrokken in de geschiedenis.

De verschillende vormen waarin zij verschijnt, zijn uitdrukking van de samenleving waarin zij ontstond en van de spiritualiteit die haar draagt.

De Congregatie van de Fraters van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid is geworteld in de christelijke barmhartigheid.

Redactie: Rien Vissers (hoofdredacteur), frater Edward Gresnigt, frater Ad de Kok, Nathalie Bastiaansen, Peter van Zoest (eindredacteur) Ontwerp: Heldergroen (www.heldergroen.nl).

Opmaak en druk: DekoVerdivas, Tilburg Contact: Fraters CMM Gasthuisring 54

5041 DT Tilburg tel.: 013 5432777 (Rien Vissers) e-mail: magazine@cmmbrothers.nl website: www.cmmbrothers.org Een vrijwillige bijdrage als tegemoetkoming in de kosten is welkom op IBAN: NL30INGB0001068517 - BIC: INGBNL2A

Foto omslag voor: ‘Ambassadeurs van een wereldwijde broederschap’ tijdens een viering in Tilburg als onderdeel van de voorbereiding op hun deelname aan de Wereldjongerendagen in Krakau. Zie pagina 10-14.

Verloren zoon, Rembrandt

2

Foto omslag achter: Bloemeneiland Mainau, Bodenmeer, Duitsland (foto: frater Ad de Kok).

Jaar van Barmhartigheid

6

Verbonden in barmhartigheid

7

Tegen on­v erschilligheid

8

Van de redactie ‘Een foto zegt meer dan duizend woorden.’

Deze bekende uitdrukking geldt zeker ook voor dit nummer van Fraters CMM. Foto’s van enthousiaste jongeren die met het CMMjongerennetwerk ‘Ambassadeurs van een wereldwijde broederschap’ naar de katholieke Wereldjongerendagen in Krakau gingen, spreken boekdelen. De rubriek ‘Apostolaat in beeld’ bestaat zelfs vrijwel geheel uit foto’s.

Dit keer wordt de Udenhoutse communiteit ‘De Vuurhaard’ geportretteerd. Reacties op de eerste twee afleveringen van dit onderdeel geven aan dat lezers het bijzonder op prijs stellen op deze beeldende wijze een indruk te krijgen van uiteenlopende initiatieven die vanuit de congregatie zijn ontstaan. Een zorgvuldige keuze van beeldmateriaal is van cruciaal belang bij het overbrengen van de boodschap van de de Fraters CMM. ‘Barmhartigheid’ speelt daarbij een centrale rol en in het ‘Jaar van Barmhartigheid’ dat de katholieke kerk momenteel viert krijgt de missie van de congregatie een extra dimensie, zoals ook weer blijkt uit de rubriek die aan dit jaar is gewijd.

Frater Harrie van Geene wees er ook op in een overweging bij het titelfeest van de Fraters CMM. Hij citeert daarin paus Franciscus: “Nu is het de gunstigste tijd om terug te keren tot het wezenlijke en elke christelijke gemeenschap om te vormen tot een oase van barmhartigheid, onverschilligheid uit te bannen, lichamelijke en geestelijke werken van barmhartigheid te beoefenen.” Gesterkt door het bijzondere jaar, dat op 20 november ten einde is, gaat de congregatie op volle kracht door met de opdracht om barmhartigheid in praktijk te brengen.

‘Zalig de barmhartigen’

10

Jaar van Barmhartigheid

15

Apostolaat in beeld

16

Kort nieuws

19

In Memoriam

21

‘Dichtbij is zijn genade’

23 3

gesprek

met de algemene overste

Het einde van het Jaar van Barmhartigheid nadert. Het is een jaar met een speciale focus! Tegelijk is het een jaar met een volle agenda en werkzaamheden die alle aandacht opeisen. En precies ook daarin moet die barmhartigheid gestalte kunnen krijgen. Wat heeft het jaar ons gebracht uit het oogpunt van barmhartigheid?

Steeds opnieuw dit jaar zie ik hoezeer barmhartigheid een sleutelwoord is. Op wereldniveau trekken de beelden van geweld, van gewonden en van vluchtelingen in de media aan ons voorbij. En ook heel dichtbij, soms amper merkbaar, zien we de gevolgen van een onbarmhartige levenshouding. Mensen kunnen zichzelf zoeken ten koste van anderen en, in de taal van de bijbel, “hun hart verharden”. Zijn we ons voldoende bewust van onze eigen houding in dit opzicht?

De Fraters CMM en de Zusters SCMM gaven dit jaar gezamenlijk een reeks bezinningsmaterialen uit onder de titel Barmhartigheid nu!. Het zijn handreikingen om tot bezinning te komen. De reeks bevat een grote va­ riatie aan inspirerende teksten. Ik hoop vooral: inspirerend voor ons leven van elke dag. En zoals de titel het aangeeft, zal dat ‘nu!’ moeten gebeuren. Wij doen dat in alle eenvoud en kwetsbaarheid. Daarbij past ons als kleine gemeenschap bescheidenheid, zoals onze leefregel dat ook aangeeft. En naast de soms hardnekkige problemen waarmee ik dit jaar werd geconfronteerd, is er ook veel waarbij ik dankbaar denk aan de woorden van Vincent de Paul: “Zie hoe het God behaagt dat wij aan zoveel heilige initiatieven iets bijdragen.”

Bladerend in de reeks over barmhartigheid ontmoet ik regelmatig woorden van paus Franciscus: “Alle plaatsen waar christenen samenkomen, moeten een oase van barmhartigheid zijn: voor iedereen!” Over religieuzen: “Zij zijn als profeten. Het charisma van religieuzen is als gist: een profetie die de geest van het evangelie verkondigt.” Denkend aan de zieken zegt de paus: “Ieder ziekenhuis of verzorgingshuis kan een zichtbaar teken en een plaats zijn om de cultuur van ontmoeting en vrede te bevorderen.” En tot hen die werken met jonge mensen: “Opvoeden is niet een beroep, maar een houding, een manier van leven.”

Je kunt ook zeggen: barmhartigheid is een manier van leven. Een zoeken naar verzoening, acceptatie, wederzijdse steun. Ik nodig iedereen aan het eind van het Jaar van Barmhartigheid uit over dit alles te reflecteren. Wat hebben we geleerd? Wat heeft dit jaar voor jou persoonlijk betekend? Hoe gaan we verder met het vormgeven van barmhartigheid, als persoon, als communiteit? De Voorzienigheid plaatst je in een concrete situatie en nodigt je uit om in die werkelijkheid barmhartig te zijn.

frater Lawrence Obiko geïnterviewd door Rien Vissers

4

rond frater andreas

De kleine deugden Wat was de visie van frater Andreas op het onderwijs?

Wat waren zijn opvoedkundige idealen? We horen dit terug in de verhalen die leerlingen en medebroeders over hem vertellen. Maar zijn visie staat ook op papier. Frater Andreas schreef erover in ‘Katholieke kindertuin’, een boek dat hij in 1886 speciaal voor zijn leerlingen vertaalde en bewerkte.

Hij zat op de studiezaal “altijd even ernstig en vlijtig” aan deze vertaling te werken, net alsof hij zich op een examen voorbereidde, roept frater Frumentius in herinnering. Niet zonder resultaat, want het is een leuk en succesvol boekje geworden, dat decennia lang herdrukt werd. Dat kwam door de onderhoudende vertellingen van de Oostenrijkse jezuïet Franz Hattler (1829-1907), maar zeker ook door de fraaie illustraties en de warme en levendige toon van de vertaling. De altijd zo bescheiden en ingetogen frater Andreas treedt hier een keer op de voorgrond. Hij schrijft een wervend voorwoord en deelt op bijna elke bladzijde zijn enthousiasme met zijn lezers. In dit boekje is het alsof we frater Andreas zélf tot zijn leerlingen horen spreken.

Wat is de kern van goed onderwijs? Kinderen moeten op school niet alleen kennis opdoen, maar tot goede christenen worden opgevoed. Dat kan als de volgende basisattitudes centraal staan: christelijke naastenliefde; zachtmoedigheid en geduld; vriendelijkheid; gehoorzaamheid; nauwgezetheid van geweten; waarheidsliefde. Voor wie frater Andreas kent, is dit een vertrouwd rijtje, want als geen ander probeerde hij als leraar juist deze waarden uit te stralen.

Essentieel is ook dat kinderen zich in goed gezelschap begeven en goede lectuur krijgen. “Gij moogt nog zo braaf en onschuldig zijn, gaat gij veel met boze en ondeugende kinderen om, dan zult gij onmogelijk lang braaf en onschuldig kunnen blijven. … Leest gij in boeken waarin sprake is van arbeidzame en godsdienstige

Titelpagina ‘Katholieke kindertuin’.

mensen, dan zult gij ook van hen langzamerhand het goede overnemen.” Uiteraard gaat het ook om orde en discipline. Over een modelleerling op een kostschool noteert de Kindertuin: “Altijd werd ik gesticht door zijn stipte onderhouding van de regelen van het huis, en zulks ook in die punten, welke, om hunne schijnbare onbeduidendheid, anders nooit mijne opmerkzaamheid zouden opgewekt hebben. … Nooit, voor zover ik weet, overtrad hij een enkel punt van het schoolreglement.”

Vaak zijn het kleine dingen die bepalend zijn voor de kwaliteit van het leven. Dat geldt al helemaal voor het religieuze leven en het internaatleven. Frater Andreas: “De levenswijze van een student in een goed geregeld katholiek opvoedingsgesticht biedt weinig gelegenheid tot in het oog lopende en ongewone oefeningen van deugd. Zij gelijkt meer op het verborgen leven van de lieve Jezus van Nazareth. Maar des te meer gelegenheid biedt zich daar aan tot dat, wat de heilige Franciscus van Sales de ‘kleine deugden’ noemt …

Groot voor God is hij, die in het beoefenen dezer kleine deugden getrouw en standvastig is. Want de getrouwheid in kleine zaken is van het allergrootste gewicht.”

Vergeet de kleine dingen niet, was een van de dingen die frater Andreas zijn leerlingen dagelijks voorhield en voorleefde.

Charles van Leeuwen 5

Jaar van Barmhartigheid

Een barmhartige school In februari verscheen de eerste aflevering van de reeks ‘Barmhartigheid nu!’ met bezinningsmateriaal van de Fraters CMM en de Zusters SCMM voor het Jaar van Barmhartigheid. Dit wordt van 8 december 2015 tot en met 20 novem­ ber 2016 in de katholieke kerk gevierd. In april en juni volgden de tweede en derde editie. De vierde aflevering kwam uit in augustus.

In de eerste uitgave, Vreugdevol in Gods Barmhartig­ heid, stond de ontmoeting met de barmhartigheid van God de Vader centraal. De titel van de april-editie luidde: Een barmhartige kerk; die van juni: Een barm­ hartig ziekenhuis. Het augustusnummer was getiteld: Een barmhartige school.

De uitgaven van Barmhartigheid nu! verschijnen in het Nederlands, Engels, Indonesisch en Portugees en zijn te vinden op www.cmmbrothers.org.

Peter van Zoest

‘Wezenlijke vragen’ Evenals de eerdere drie edities opent deze uitgave met korte bezinnende teksten uit diverse bronnen. Zo is er een citaat van frater Wim Verschuren, afkomstig uit het verslag van een themamiddag in 2006 van de Beweging van Barmhartigheid over onderwijs en barmhartigheid: “Als we nadenken over barmhartigheid in het onderwijs, stuiten we op wezenlijke vragen. Niet alleen zingevingsvragen als: ‘Wat beogen we met ons onderwijs?’ en ‘Wat houdt ons gaande?’ Ook vragen als: ‘Hoe doen wij ons werk goed?’ en ‘Hoe doen we ons werk barmhartig?’ Je kunt mensen een snee brood toewerpen: dat doe je natuurlijk niet. Je kunt ook naast ze gaan zitten en het brood delen. Iets dergelijks gaat op voor het onderwijs. ‘Onderwijzen, de onwetenden leren’ geldt als een werk van barmhartigheid. Maar dan wel op de juiste manier en met een houding van barmhartigheid.”

‘Dienstbaarheid’ Opgenomen is een langere tekst van paus Franciscus, afkomstig uit een toespraak die hij in 2013 hield voor leerlingen en leraren van Italiaanse en Albanese scholen. Een citaat daaruit, waarin de paus ingaat op het belang van ‘dienstbaarheid’: “In jullie scholen nemen jullie deel aan verschillende activiteiten die jullie eraan wennen je niet in je eigen kleine wereld op te sluiten, maar je open te stellen voor anderen, in het bijzonder voor de armsten en de meest behoeftigen, en te werken aan de verbetering van de wereld waarin we leven. Wees mannen en vrouwen met anderen en voor anderen, ware kampioenen in de dienst aan anderen.”

6

Logo ‘Mater Misericordiae’, ‘Moeder van Barmhartigheid’ dat gebruikt wordt in de diverse CMM-publicaties in het kader van het Jaar van Barmhartigheid, samen met het officiële Vaticaanse logo voor dit jaar (zie pagina 15). ‘Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid’ is de naamgeefster van de congregaties van de Fraters CMM en de Zusters SCMM.

Verbonden in barmhartigheid

Betere toekomst voor weeskinderen “Wij zien het als onze opdracht samen met anderen moedig te werken aan een betere toekomst”, is te lezen in de leefregel van de Fraters CMM. Deze doelstelling krijgt concreet gestalte door de inzet van velen in verbondenheid met de congregatie voor de CMM-missie van barmhartigheid en broederschap.

Christianne en Henk van de Wal uit Oirschot zijn nauw betrokken bij het werk van de fraters in Kenia.

Het echtpaar heeft eind jaren negentig van de vorige eeuw samen met enkele anderen een stichting opgericht om het Oyugis Integrated Project (OIP) van de Fraters CMM in Kenia te ondersteunen. Beiden zijn geassocieerd lid van de congregatie en verbonden met de CMM-communiteit van woonzorgcentrum Joannes Zwijsen in Tilburg. Henk van de Wal is hier werkzaam als assistent-overste en Christianne verleent er mantelzorg.

Christianne en Henk van de Wal in Oyugis, met in hun midden frater Francis Otieno Odoyo, die jarenlang samen werkte met frater Anthony Koning, grondlegger van het Oyugis Integrated Project.

Aids “Oyugis, een stadje in het westen van Kenia, ligt in een gebied waar de bewoners zwaar worden getroffen door aids”, vertelt Christianne. “Als gevolg hiervan groeit het aantal weeskinderen in de omgeving sterk. Vanaf 1996 is het OIP hier werkzaam om aids te voorkomen en de gevolgen ervan te bestrijden. Dat gebeurt door voorlichting, medische en maatschappelijke zorg, gemeenschapsopbouw, onderwijs, armoedebestrijding en landbouw. Het is een initiatief van de Fraters CMM. Frater Anthony Koning (1939-2005) heeft het project opgestart. In het kader van het OIP worden onder meer op scholen anti-aids teams opgezet met de leerlingen, krijgen familieleden van geïnfecteerde mensen ondersteuning en wordt de bevolking getraind en begeleid om de grond goed te bewerken, waardoor ze met landbouwproducten in hun eigen behoefte kunnen voorzien en de meeropbrengst verkocht kan worden.”

Daar is onze hulp bij nodig”, aldus Henk. “Daarom hebben we het Oyugis Schoolfonds in het leven geroepen om de aanschaf van schooluniformen, boeken en ander leermateriaal mogelijk te maken. Het geld uit het schoolfonds wordt tevens gebruikt om de kinderen dagelijks een eenvoudige schoolmaaltijd te verstrekken.”

Om financiële steun te verkrijgen voor het hulpfonds ontplooien Christianne en Henk allerlei activiteiten, uiteenlopend van sponsoracties tot het verzorgen van presentaties in het land voor verenigingen. “De doelgroep, kinderen en jongeren die door het overlijden van hun ouders vast dreigen te lopen, staat ons steeds voor ogen”, aldus Christianne. “Als we dan horen dat kinderen dankzij onze bijdragen goed mee kunnen komen op school en zo een beter toekomstperspectief hebben, maakt het ons gelukkig dat we daar een steentje aan hebben kunnen bijdragen.”

Financiële steun

Peter van Zoest

“Omdat gemeenschappen soms voor bijna eenvijfde bestaan uit weeskinderen, ontbreekt het vaak aan financiële middelen om ze allemaal op school te houden.

Meer informatie: www.oip-nederland.nl.

7

Nederland

Glas-in-loodraam, CMM-generalaat, Tilburg: ‘Wees gegroet, Koningin, Moeder van Barmhartigheid’ (wapen van de congregatie).

Tegen onverschilligheid Op 4 juni vierden fraters het titelfeest van de congregatie. Frater Harrie van Geene hield die dag in het Tilburgse woonzorgcentrum Joannes Zwijsen, waar de gelijknamige CMM-communiteit is gehuisvest, bij gelegenheid van dit feest een overweging, getiteld: ‘Tegen onverschilligheid’.

We vieren vandaag het titelfeest van de congregatie.

Het lijdt geen twijfel, kijk bijvoorbeeld maar naar de naamgeving van de twee congregaties, dat stichter Zwijsen Maria als ‘Moeder van Barmhartigheid’ meegaf aan de congregaties van zijn zusters en fraters. De kerk viert vandaag, daags na het feest van het Allerheiligst Hart van Jezus, het feest van het Heilig Hart van Maria. Wij fraters vieren precies op deze dag het titelfeest van de congregatie: het feest van Maria, Moeder van Barmhartigheid.

Devoties Het is mij opgevallen dat katholieke kerkelijke leiders uit de negentiende eeuw, bisschoppen en vele stichters van congregaties, opvallend vaak spreken over ‘onverschilligheid’ in kerk en maatschappij: over ‘lauwheid’ in de kerk, over ‘indifferentisme’ in de maatschappij.

Vandaar bij alle stichters uit de negentiende eeuw die aandacht voor de wereld der armen en voor de opbouw van de kerkgemeenschap. Ook Zwijsen laat zich met woord en daad kritisch uit over die onverschilligheid in de maatschappij voor de nood van armen en onwetenden. Ook de onverschilligheid in de kerk houdt Zwijsen 8

bezig. Er is bij veel katholieken meer buitenkant dan diepgang. Raakt het de mensen wel echt? Geloven ze wel met heel hun hart? Vaak lijkt onverschilligheid troef. Er is dan niet echt hart voor de armen en niet echt hart voor het evangelie. Het ontbreekt aan bewogenheid. Precies in die context van onverschilligheid promoten die kerkelijke leiders uit de negentiende eeuw sterk de devoties tot het Heilig Hart van Jezus en tot het Heilig Hart van Maria. Ze spreken veelvuldig over de ‘Heilige Harten’. Ze appelleren sterk aan barmHARTigheid, een term waarin het woord ‘hart’ duidelijk aanwezig is. Ze proberen warmte in de inzet voor medemensen en warmte in de relatie met God aan te wakkeren.

Wezenlijke Dat was de context van de negentiende eeuw. Onze tijd is in velerlei opzichten anders. Maar ook de katholieke kerkelijke leiders van dit moment confronteren mij en ons allen met de onverschilligheid onder ons mensen: in onze kerk en in onze wereld. Onze paus Franciscus richt in woord en gebaar onze aandacht op de barmhartige liefde. Hij heeft dit jaar als ‘Jaar van

Barmhartigheid’ afgekondigd. Hij getuigt zelf van de warme en hartelijke kant van ons geloof. Hij schrijft: “Nu is het de gunstigste tijd om terug te keren tot het wezenlijke en elke christelijke gemeenschap om te vormen tot een oase van barmhartigheid, onverschilligheid uit te bannen, lichamelijke en geestelijke werken van barmhartigheid te beoefenen, de schoonheid van vergeving en verzoening te ontdekken en ons leven op te bouwen, open om mannen en vrouwen van andere godsdiensten te ontmoeten. … ja, God toestaan ons te verrassen.” Zeer opmerkelijk dat te lezen in de eenentwintigste eeuw! Barmhartigheid is het wezenlijke, de kern van de zaak. Onverschilligheid moet worden uitgebannen. In de woestijn van ons leven en samenleven zijn oases nodig: oases van barmhartigheid.

‘Hartelijke katholiek’ Ook onze nieuwe plaatselijke bisschop zit op dezelfde golflengte. Bisschop Gerard de Korte gaf een van zijn boeken de titel mee: ‘HARTELIJK katholiek”. En hij blijft het als een formule maar herhalen: “Ik pleit voor helderheid en HARTELIJKHEID.” Ook te midden van het vele lijden en de schrijnende nood in Lourdes trof het me dit jaar dat veel meer over Maria als de ‘Moeder van Barmhartigheid’ werd gesproken en gezongen

dan over Maria als de ‘Onbevlekte Ontvangenis’. Ik was daar blij mee. De aandacht verschuift naar het wezenlijke.

Volksreligiositeit Het titelfeest op het feest van het Heilig Hart van Maria is voor ons het feest van de ‘Moeder van Barmhartigheid’. Als je concreet wilt weten waar het bij de titel ‘Moeder van Barmhartigheid’ om gaat, roep dan het beeld van de Mantelmadonna maar voor ogen: de moeder die alle mensen onder haar bescherming, onder haar hoede neemt: rijk en arm, jong en oud, blank en zwart, gezond en ziek. Velen van ons in Nederland kennen dit beeld voortaan goed vanuit onze Eleousa communiteit in Vught. Of, als je meer met iconen hebt, richt je ogen dan op de ‘Moeder van Altijddurende Bijstand’. Als je wilt weten waar het om gaat bij de Moeder van Barmhartigheid, bid dan maar weer eens de litanie van Maria en zie waar de aandacht van Maria naar uitgaat: zieken, zondaars, bedroefden, stervenden. Als je wilt weten waar het om gaat bij de Moeder van Barmhartigheid, zing dan maar de bekende Marialiederen mee: troost in alle bitterheid, vreugde, hoop, ja leven. De Moeder van Barmhartigheid is zeer sterk aanwezig in de volksreligiositeit. Maria als Moeder van Barmhartigheid roept ons op betrokken en toch vooral niet onverschillig in het leven te staan. We hoeven niet verlegen te zitten met al die uitingen van volksreligiositeit rond de Moeder van Barmhartigheid.

De relatie tussen Maria en barmhartigheid heeft immers stevige bijbelse wortels. Exegeten wijzen ons er graag en eensgezind op dat de barmhartigheid van God de kern van het Magnificat, de bekende Lofzang van Maria, is. Op het einde van elke strofe komt dat in dat lied naar voren: “Altijd is God zijn volk trouw gebleven, altijd barmhartig voor Israël, zijn dienstknecht.”

Tijd van genade Dit jaar is uitgeroepen tot Jaar van Barmhartigheid. Dit kan voor mij, voor onze congregatie, ja voor allen, een tijd van genade worden. Hopelijk kunnen we als fraters van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid, hoe oud en beperkt we mogelijk ook zijn, van betekenis blijven: door onze vriendelijkheid, ons meeleven met de mensen in nood, onze zorg voor elkaar, onze welwillende houding en ons milde oordeel. Want onze titel is niet zomaar een etiket, onze titel verwijst naar een program. Paus Franciscus gebruikt daarvoor een mooi beeld: ‘oases van barmhartigheid’. Ja, ‘oases van barmhartigheid’ in de woestijn van ons samenleven.

‘Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid’, aquarel van Jan Verhallen uit 1994, gemaakt bij gelegenheid van het 150-jarig jubileum van de congregatie.

frater Harrie van Geene

9

Internationaal

Logo van de Wereldjongerendagen in Krakau.

‘Zalig de barmhartigen’ Het CMM-jongerennetwerk ‘Ambassadeurs van een wereldwijde broederschap’ was met 71 deelnemers vertegenwoordigd op de katholieke Wereldjongerendagen die van 26 tot en met 31 juli plaatsvonden in het Poolse Krakau. De ambassadeurs kwamen uit Brazilië (15), Indonesië (12), Kenia (10), Namibië (9), Oost-Timor (10) en Tanzania (10). Ze werden begeleid door vijf stafleden van de organisatie. De ambassadeurs volgden een intensief voorbereidingsprogramma in de aanloop naar de Wereldjongerendagen. Met naar schatting anderhalf miljoen jongeren waren ze aanwezig bij de slotmis, gecelebreerd door paus Franciscus.

Ambassadeurs in Sparrenhof.

Ambassadeurs tijdens een viering in Tilburg.

10

De ambassadeurs bijeen in de binnenstad van Utrecht. Op de achtergrond de beroemde Domtoren.

Pagina 12: De zes deelnemende landengroepen poseren in de ‘Pandhof’ (‘kloostertuin’) van de Domkerk in Utrecht.

De katholieke Wereldjongerendagen vinden vanaf 1986 iedere twee of drie jaar steeds in een ander gastland plaats. De manifestaties zijn een initiatief van paus Johannes Paulus II. Ze groeiden in de loop der jaren uit tot de grootste evenementen voor jongeren ter wereld met steeds honderdduizenden bezoekers en pauselijke aanwezigheid. Vooruitlopend op de Wereldjongerendagen in Sydney in 2008 startte de congregatie in de landen waar fraters actief zijn een ‘ambassadeursproject’ om jongeren warm te maken zich in te zetten voor een wereldwijde ‘beweging van barmhartigheid en broederschap’ en zo het CMMcharisma bij jonge mensen meer bekendheid te geven.

In 2008 vond een voorbereidende ontmoeting van de in totaal honderd ambassadeurs plaats in Tomohon op het Indonesische eiland Sulawesi. In 2011 kwamen negentig ambassadeurs uit Brazilië, Indonesië, Kenia, Namibië, Nederland, Oost-Timor en Tanzania bijeen in Tilburg aan de vooravond van de Wereldjongerendagen in Madrid, van 16 tot en met 21 augustus dat jaar.

Onder de naar schatting drie miljoen jongeren die de afsluitende viering op 28 juli 2013 in Rio de Janeiro van de Wereldjongerendagen bijwoonden, waren vijfennegentig ambassadeurs. Voorafgaand aan de manifestatie in de Braziliaanse metropool, kwam de groep met deelnemers uit Brazilië, Indonesië, Kenia, Namibië, Nederland, Oost-Timor en Tanzania bijeen in Belo Horizonte.

Thema Als thema voor de Wereldjongerendagen in Krakau koos paus Franciscus een citaat uit het evangelie van Matteüs (5,7): ‘Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden’. Het sluit niet alleen aan bij het Jaar van de Barmhartigheid dat de paus heeft uitgeroepen en dat in de katholieke kerk wordt gevierd van 8 december 2015 tot en met 20 november 2016, maar ook bij de spiritualiteit van de congregatie van Fraters CMM met ‘broederschap’ en ‘barmhartigheid’ als kernwoorden.

Van januari tot juli dit jaar waren er maandelijkse bijeenkomsten van de ambassadeurs in hun eigen landen.

Van 13 tot 21 juli kwamen ze bijeen in jongerencentrum Sparrenhof te Tilburg voor een intensief kennismakings- en bezinningsprogramma. Op 16 juli bezochten ze in Utrecht de oecumenische leefgemeenschap ‘Ki Tov’, gevestigd in een voormalig fraterhuis, en kregen ze een rondleiding door de stad. Van 22 tot 25 juli namen ze deel aan een voorbereidingsprogramma in Polen, met onder meer een bezoek aan concentratiekamp Auschwitz. Aansluitend volgden ze in Krakau van 25 juli tot 1 augustus 2016 het programma van de Wereldjongerendagen. Terug in Nederland was er in bezinningscentrum ‘Emmaus’ te Helvoirt van 2 tot 6 augustus 2016 een slotprogramma.

11

Internationaal

Brazilië.

Indonesië.

Kenia.

Namibië.

Oost-Timor.

Tanzania.

12

Paus Franciscus wordt onthaald op de Wereldjongerendagen (foto: Ramon Mangold).

Homilie van paus Franciscus Paus Franciscus woonde van 27 juli tot en met 31 juli de Wereldjongerendagen in Krakau bij. Tijdens de mis ter afsluiting van het evenement op 31 juli stond hij stil bij de evangelielezing van die dag over de ontmoeting van Jezus met de tollenaar Zacheüs (Lucas 19,110). Een samenvatting, vrij vertaald uit het Engels.

“Jullie zijn naar Krakau gekomen om Jezus te ontmoeten. En het evangelie van deze dag gaat juist over de ontmoeting tussen Jezus en Zacheüs. Hij was een tollenaar, een belastinginner. Deze man stond dus aan de kant van de Romeinse, gehate bezetters; iemand die zijn eigen volk uitbuit, iemand die door zijn slechte reputatie de Meester zelfs niet mocht benaderen. De ontmoeting met Jezus verandert echter zijn leven, zoals ook onze levens er steeds door zijn veranderd en zullen veranderen. Zacheüs werd echter met bepaalde obstakels geconfronteerd bij zijn ontmoeting met Jezus.”

“Zacheüs kon de Meester niet zien omdat hij klein was.

Dat was het eerste obstakel. Ook vandaag lopen wij het gevaar niet dicht bij Jezus te komen omdat wij ons niet waardig achten. Dit is een grote bekoring die niet alleen te maken heeft met gevoel van eigenwaarde, maar met geloof zelf. Want het geloof zegt ons dat wij ‘kinderen van God’ zijn (1Joh. 3,1). We zijn altijd Gods geliefde kinderen. Wanneer we deze diepste identiteit van onszelf niet erkennen, accepteren we onszelf niet.

Het is alsof je wegloopt wanneer God naar je toekomt.

Alsof je zijn droom voor jou wilt bederven. God houdt van ons zoals we zijn, en geen zonde, schuld of fout doet hem van gedachten veranderen. Het evangelie laat zien dat voor Jezus niemand onwaardig of onbelangrijk is. Hij houdt van ons allemaal. Hij geeft om je, zoals je bent! In zijn ogen ben je van onschatbare waarde. Het is triest om jongeren te zien die terneergeslagen zijn. Realiseer je steeds dat we zijn geliefde zonen en dochters zijn.”

Lucas 19,1-10: “Hij ging nu Jericho binnen.

Terwijl Hij er doorheen trok, poogde een zekere Zacheüs, hoofdambtenaar bij het tolwezen en een rijk man, te zien wie Jezus was. Maar hij slaagde daarin niet vanwege de menigte, want hij was klein van gestalte. Om Hem toch te zien liep hij hard vooruit en klom in een wilde vijgenboom, omdat Jezus daar langs zou komen.

Toen Jezus bij de plaats kwam, keek Hij omhoog en zei tot hem: ‘Zacheüs, klim vlug naar beneden, want vandaag moet ik in uw huis te gast zijn.’

Zacheüs kwam snel naar beneden en ontving Hem vol blijdschap. Allen zagen dat en merkten morrend op: ‘Hij is bij een zondaar zijn intrek gaan nemen!’ Maar Zacheüs trad op de Heer toe en sprak: ‘Heer. bij deze schenk ik de helft van mijn bezit aan de armen; en als ik iemand iets afgeperst heb, geef ik het hem vierdubbel terug.’ Jezus sprak tot hem: ‘Vandaag is dit huis heil ten deel gevallen, want ook deze man is een zoon van Abraham. De mensenzoon is immers gekomen om te zoeken en te redden wat verloren was.’ “

“Het tweede obstakel waar Zacheüs mee te maken kreeg in de ontmoeting met Jezus was dat hij verlamd werd door schaamte. We kunnen ons voorstellen wat er in hem omging, voordat hij de boom in klom. Het moet nogal een worsteling zijn geweest: aan de ene kant, een gezonde nieuwsgierigheid en een verlangen om Jezus te leren kennen en anderzijds, het risico zich belachelijk te maken. Toch overwon hij zijn schaamte.

Dat kwam door de aantrekkingskracht van Jezus. Je weet wat er gebeurt als je verliefd wordt op iemand die je aantrekkelijk vindt. Je doet dan dingen die je nooit voor mogelijk had gehouden. Iets dergelijks vond plaats in het hart van Zacheüs, toen hij zich realiseerde dat Jezus zo belangrijk was dat hij alles zou doen voor hem, omdat Jezus 13

Internationaal

alleen hem van de zonden kon bevrijden. Hij nam een ​​ risico, hij zette zijn leven op het spel. Dat geldt ook voor ons: onderdruk geen gezonde nieuwsgierigheid, maar neem een risico. ​​ We moeten niet met onze armen over elkaar op Jezus gaan zitten wachten.”

“Kritiek van omstanders was een derde obstakel voor Zacheüs om Jezus te ontmoeten. Hoe kon Jezus zijn huis, het huis van een zondaar, binnengaan? De mensen keken op Zacheüs neer, maar Jezus keek naar hem op in de boom. Jezus kijkt door de fouten heen die iemand maakt. Hij staat niet stil bij wat in het verleden fout is gegaan, maar ziet wat goed kan gaan. Jezus kijkt naar ons hart, jouw hart, mijn hart. Door met de ogen van Jezus te kijken, kunnen we de wereld veranderen.

Leef niet oppervlakkig, doe niet mee met de wereldse cultus van uiterlijke schijn, maar cultiveer een hart dat onophoudelijk goedheid uitstraalt.” “ ‘Klim vlug naar beneden, want vandaag moet ik in uw huis te gast zijn.’ Die woorden van Jezus tot Zacheüs zijn in feite ook gericht tot elk van ons vandaag. De Wereldjongerendagen eindigen nu, maar gaan verder als jullie thuis zijn. Jezus wil niet in deze prachtige stad blijven of in jullie herinneringen. Hij roept jullie bij je naam, net als Zacheüs. Hij wil met jullie naar huis gaan en ieder dag bij jullie zijn. Jullie namen zijn kostbaar voor Hem. Blijf luisteren naar Jezus als hij ons roept bij naam. Laten we de Heer danken dat Hij hier bij ons wilde zijn om ons te ontmoeten.”

Voor elke editie van de Wereldjongerendagen wordt een speciaal gebed samengesteld.

De tekst luidde dit keer als volgt: God, barmhartige Vader, die Uw liefde geopenbaard hebt in Uw Zoon, Jezus Christus, en die haar over ons verspreid hebt in de heilige Geest de Vertrooster, wij vertrouwen U vandaag de bestemming toe van de wereld en van elke mens.

Wij vertrouwen U in het bijzonder de jongeren toe van alle talen, volken en naties: leid hen en bescherm hen langs de gevaarlijke wegen van het leven en geef hun de genade veel vrucht te dragen van de ervaring van de Wereldjongerendagen in Krakau.

Hemelse Vader, maak ons tot getuigen van Uw barmhartigheid. Leer ons het geloof te verkondigen aan wie twijfelt, hoop aan wie ontmoedigd is, liefde aan wie onverschillig is, vergeving aan wie kwaad heeft gedaan en vreugde aan wie ongelukkig is.

Moge de vonk van de barmhartige liefde die Gij in ons ontstoken hebt een vuur worden dat de harten omvormt en vernieuw het aanschijn van de aarde.

Maria, Moeder van Barmhartigheid, bid voor ons.

Heilige Johannes Paulus II, bid voor ons. Amen!

Peter van Zoest

Ambassadeurs bijeen op het ‘Veld van de Barmhartigheid’ in Krakau, waar paus Franciscus de slotmis opdroeg.

14

Jaar van Barmhartigheid

Oases van barmhartigheid ‘Barmhartigheid’ is een kernbegrip in de spiritualiteit van de congregatie van de Fraters CMM. Het ‘Jaar van Barmhartigheid’ dat van 8 december 2015 tot en met 20 november 2016 in de katholieke kerk wordt gevierd, biedt bij uitstek gelegenheid om hier in ‘Fraters CMM’ aandacht voor te vragen. Oud-algemeen overste frater Harrie van Geene heeft deze taak op zich genomen. Zijn vierde bijdrage gaat over CMM-communiteiten als ‘oases van barmhartigheid’.

Paus Franciscus zegt over het Jaar van Barmhartigheid: “Nu is het de gunstige tijd om terug te keren tot het wezenlijke en elke christelijke gemeenschap om te vormen tot een oase van barmhartigheid.” Hij roept ons als communiteiten op tot barmhartigheid. Niet op de eerste plaats om actiegroepen van barmhartigheid te worden. De paus nodigt ons vooral uit om oases van barmhartigheid te vormen. Ja, de tafel waaraan we eten: een oase van barmhartigheid. De rust van onze kapel: een oase van barmhartigheid. Mijn kamer met zijn stilte, zijn tv en hectiek: een oase van barmhartigheid. Onze huiskamer met huisgenoten en gasten: een oase van barmhartigheid. Ja we worden uitgenodigd, dat in alle domeinen van ons leven die weldadige wind waait: die barmhartige liefde, die sfeer van goedgunstigheid, die mentaliteit van gunnende liefde, die heilige geest van compassie, van mededogen en van oog voor de kleinen.

We zeggen wel ooit: “Een frater wordt nooit gepensio­ neerd.” Ik snap de bedoeling van die uitspraak. Maar wat mij betreft gaat het dan niet alleen over hard werken, je inzetten en dienstbaar zijn. We moeten ons bewust blijven van het grote gevaar van activisme, driftige dienstbaarheid en vooral van het gevaar van geen oog hebben voor de gevoelens van een ander.

Liever dan “Een frater wordt nooit gepensioneerd” zou ik willen zeggen: “De zending van een frater houdt nooit op.” Want een frater leeft nooit voor zichzelf alleen. Mijn werken van barmhartigheid kunnen in mijn leven als frater veranderen, minder worden en zelfs ophouden. Mijn zending van barmhartigheid gaat tot het einde toe door. Aanwezig blijven in de oase van barmhartigheid. Niet oordelen over anderen. Anderen niet vergelijken met jouw maat, met jouw stijl. Maar anderen het goede gunnen, anderen de ruimte (de vrijheid) gunnen, anderen nieuwe kansen gunnen. Niet omdat ik zo’n krachtfiguur ben. Eerder het tegendeel.

Omdat ook ikzelf ervaren heb dat naar mij goedgunstig is omgezien en wat dat met je doet.

Misschien moeten wij als CMM-communiteiten de komende jaren het woord van de paus “oase van barmhartigheid” maar van dag tot dag met ons meenemen. Te meer omdat we waarschijnlijk nog grote en moeilijke organisatorische veranderingen gaan meemaken. Misschien geen gek idee op weg naar 2019 (het 175-jarig bestaan van de congregatie) om toch vooral het spirituele idee van ‘oases van barmhartigheid’ als ons kostbaarste erfgoed bijzonder te cultiveren. frater Harrie van Geene

Logo van het Jaar van Barmhartigheid.

De vertaling van de Latijnse tekst luidt: ‘Barmhartig als de Vader’.

15

Apostolaat in beeld

Voorgevel fraterhuis ‘De Vuurhaard’.

‘De Vuurhaard’ in Nederland De congregatie wordt wereldwijd geconfronteerd met allerlei vormen van materiële en geestelijke noden.

In hun apostolaat proberen fraters deze samen met anderen te verlichten. De vierde aflevering van deze rubriek brengt de CMM-communiteit ‘De Vuurhaard’ in Udenhout, Nederland, in beeld. Het fraterhuis in Udenhout is ruim honderd jaar geleden door de parochie gebouwd om fraters te huisvesten die zouden gaan werken op de school die achter het fraterhuis staat. In 1999 woonden er nog maar drie fraters. De fraters Kees Mateijsen en Ad de Kok verhuisden van Scheveningen naar Udenhout en begonnen een opvang voor uitgeprocedeerde vluchtelingen die nog wel een perspectief van terugkeer of een verblijfsvergunning hebben. In het fraterhuis is plaats voor een achttal vluchtelingen. Een belangrijke activiteit is het wekelijkse eetcafé waar zo’n vijftig mensen kunnen genieten van een maaltijd, klaargemaakt door de vluchtelingen met recepten uit hun land. Ze worden daarbij geholpen door mensen van de Vuurhaardkring, vrijwilligers die de 16

fraters Johannes Kojongian, Ad de Kok, Kees Mateijsen, Ger Oomes en Rinus Romme bijstaan in hun zorg voor de vluchtelingen.

Tuin.

De fraters van communiteit ‘De Vuurhaard’.

V.l.n.r. fraters Rinus Romme, Kees Mateijsen, Johannes Kojongian, Ger Oomens, Ad de Kok.

Eetkamer.

Huiskamer.

De tafel is gedekt voor het eetcafé

Voorbereiding eetcafé.

Voorbereiding eetcafé.

17

Apostolaat in beeld

Eetcafé met als gast burgemeester Peter Noordanus van Tilburg, de gemeente waar Udenhout toe behoort.

Moeder met kind.

Vluchteling in gesprek met een vrijwilliger.

Spelletje van een vrijwilliger met enkele vluchtelingen.

Uitstapje naar attractiepark De Efteling in Kaatsheuvel.

Jong en oud in ‘De Vuurhaard’.

18

Kort nieuws

Kapelletje in Brazilië voor frater Andreas In Igarapé, Brazilië, beheert frater Henrique Matos het bezinningscentrum ‘Retiro Vicente de Paulo. In het kader van de herdenking van het honderdste sterfjaar van kandidaat-zalige frater Andreas van den Boer in 2017, werd in het centrum ter nagedachtenis aan hem een kapelletje ingericht. Het is op 3 augustus ingewijd.

Fraters poseren in het kapelletje na de inwijding.

V.l.n.r. de fraters Adriano van den Berg, Nicácio Huiskamp, Theo Adams, Henrique Matos, Lukas Betekeneng.

Het aan frater Andreas gewijde kapelletje in bezinningscentrum ‘Retiro Vicente de Paulo’.

Bisschop Gerard de Korte bezoekt het generalaat

Bisschop Gerard de Korte van ‘s-Hertogenbosch in gesprek met frater Edward Gresnigt.

Op 24 mei maakte de nieuwe bisschop van ’s-Hertogenbosch, Gerard de Korte, in het generalaat van de Fraters CMM kennis met de religieuzen van het dekenaat Tilburg. Zo’n zestig religieuzen van verschillende congregaties waren in de kapittelzaal aanwezig.

Mgr. De Korte werd op 14 mei geïnstalleerd als opvolger van bisschop Antoon Hurkmans. Frater Edward Gresnigt richtte zich met een kort welkomstwoord tot de bisschop. Hij deed dat namens de algemene overste Lawrence Obiko en de generaal bestuursleden Benyamin Tunggu en Niek Hankckmann die wegens congregationele verplichtingen in het buitenland waren. “Bisschop Joannes Zwijsen stichtte in 1832 de Zusters van Liefde en ons 19

Kort nieuws

twaalf jaar later”, zo sprak hij. “Wij zijn momenteel in zeven landen werkzaam en ofschoon we in Nederland en België kleiner en ouder worden, zoals alle reli­ gieuzen in het dekenaat, willen wij ons steentje blijven bijdragen aan de realisering van het Rijk Gods. Onze congregatie heeft een duidelijke Vincentiaanse spiritualiteit waarin Jezus’ woord en voorbeeld richtinggevend zijn voor heel ons leven en caritas en evangelisatie centraal staan. De fraters spelen een belangrijke rol in de Vincentiaanse Familie in Nederland, maar ook internationaal. Als een pauselijke congregatie staan wij

bij ons dienen van de mensen met een bijzondere gevoeligheid open voor de leiding van de plaatselijke kerk.

En die betrokkenheid met spiritualiteit en kerk proberen we zo vitaal mogelijk uit te dragen in onze communiteiten.” Generaal bestuurslid Rofinus Banunaek overhandigde mgr. De Korte aansluitend het boek Bishop Zwijsen and his first brothers, geschreven door de CMM-studiesecretaris Charles van Leeuwen, en het verslag van het generaal kapittel in 2014, getiteld: Vol hoop en vertrouwen op de weg van barmhartigheid en broederschap.

Vormingsprogramma, ‘Zwijsentocht’ en ‘Vincentiaanse pelgrimage’

De deelnemers aan de Vincentiaanse pelgrimage poseren voor het beeld van Vincent de Paul bij het moederhuis van de Dochters der Liefde in Rue du Bac, Parijs.

Eucharistieviering in de doopkerk van Vincent de Paul.

Van 13 juni tot 9 juli volgden acht fraters uit drie landen het jaarlijkse voortgezet vormingsprogramma in Nederland. De geschiedenis, spiritualiteit en het charisma van de congregatie vormden de centrale onderwerpen van dit programma. De fraters maakten met een aantal zusters SCMM de ‘Zwijsentocht’ in Nederland langs plekken waar Joannes Zwijsen, de stichter van de congregaties van de zusters en fraters, leefde en werkte. Van 27 juni tot en met 9 juli namen de fraters en zusters deel aan de ‘Vincentiaanse pelgrimage’ naar plekken in Frankrijk waar Vincent de Paul leefde en werkte. Hij is de patroonheilige van beide congregaties. De fraters Donatus Kabiti, Martinus Leni, Lukas Mandagi, Nicolaus Mendröfa, Fransiskus Telaumbanua uit Indonesië, de fraters Peter Chiori en John Kirui uit Kenia en frater Flavianus Febri Moningka uit Oost-Timor namen deel aan het vormingsprogramma.

Bezoek aan Lourdes.

20

Kort nieuws

In Memoriam

Opening ‘Brother Hermenegildus Higher Centre’ Op 8 april werd aan het St. Paul’s College in Windhoek een nieuw gebouw ingewijd en geopend: het ‘Brother Hermenegildus Higher Centre’. De nieuwe vleugel kreeg de naam van frater Hermenegildus Beris, die tot begin jaren negentig van de vorige eeuw, vijfentwintig jaar lang de leiding heeft gehad van deze school. Tot 2015 had hij zitting in de raad van bestuur. Het St. Paul’s College werd in 1962 opgericht en wordt momenteel internationaal gewaardeerd vanwege het hoge academische niveau. De onderwijsinstelling heeft tot doel om jonge mannen en vrouwen goed uitgerust de wereld in te sturen, niet enkel met een diploma, maar met een oprecht geloof en vertrouwen, goede werklust, en een barmhartige houding die zich vertaalt in daden.

Het motto van het St. Paul’s College (klassen 1 tot en met 12) is: ‘Caritate fundati’, ‘Opgericht in liefde’ (naar Efeziërs 3,17: “Geworteld en gegrondvest in de liefde”).

Leerlingen bij de opening van de nieuwe vleugel van het St. Paul’s College.

Frater Hermenegildus Beris spreekt een dankwoord uit bij de opening van de naar hem genoemde nieuwe vleugel van het St. Paul’s College.

Frater

ALOYSIO (M.M.J.) Lijnen Hij werd geboren te Zonhoven (België) op 7 december 1925 en trad in de Congregatie van de Fraters van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid te Tilburg op 19 maart 1945. Hij legde zijn professie voor het leven af op 15 augustus 1949. Hij overleed op 22 juni 2016 in de communiteit van de fraters te Zonhoven en werd begraven op het kerkhof Zonhoven-Centrum.

Het leven van frater Aloysio is onlosmakelijk verbonden met de fraters. Het begon al op de lagere school in Zonhoven. De geloofsopvoeding in het gezin Lijnen-Goris en de sfeer op school wekten bij hem het verlangen frater te worden. Op een spontane en natuurlijke manier zette Marcel zijn stappen richting religieus leven. Door oorlogsomstandigheden moest hij zijn intrede uitstellen. In 1945 kon hij intreden en nam de naam frater Aloysio aan. Frater Aloysio heeft laten zien wat dienend leiderschap betekent. Hij was dienend aanwezig binnen de congregatie onder andere als communiteitsoverste, provinciale en regionale overste.

Hij was een medebroeder, bezorgd om zijn confraters.

Frater Aloysio was een dienende leider op de plaatsen waar de congregatie hem zond als onderwijzer en leraar, als directeur van het vermaarde Koninklijk Instituut voor Doven en Slechthorenden te Hasselt, als lid van het schoolbestuur. Hij geloofde dat heel zijn leven gedragen werd door God. Zijn overgave aan God uitte zich in liefde voor de ander. Zijn dienst in de wereld verrichtte hij vanuit zijn geloof in Christus. Op hoge leeftijd kwam er een sluier over zijn geest en moest hij toelaten dat anderen hem dienend nabij waren. Nu mogen we frater Aloysio voor altijd veilig weten in de handen van de Dienaar bij uitstek.

21

In Memoriam

Frater

Frater

Egidius (B.A.M.) de Laat

Nico (N.G.) Nijst

Hij werd geboren te Tilburg op 20 juli 1928 en trad in de Congregatie van de Fraters van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid te Tilburg op 29 augustus 1948. Hij legde zijn professie voor het leven af op 15 augustus 1951. Hij overleed op 23 juli 2016 in de communiteit van Joannes Zwijsen te Tilburg en werd begraven op het kerkhof van de fraters op landgoed Steenwijk in Vught

Hij werd geboren te Waltwilder (België) op 2 december 1934 en trad in de Congregatie van de Fraters van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid te Tilburg op 29 augustus 1952. Hij legde zijn professie voor het leven af op 15 augustus 1957. Hij overleed op 19 augustus 2016 in de communiteit van Joannes Zwijsen te Tilburg en werd begraven op het kerkhof van de fraters op landgoed Steenwijk in Vught.

Ben werd geboren in het grote gezin De Laat-Geven.

Hij wilde frater worden en volgde de opleiding in Goirle en Tilburg. Op 29 augustus 1948 werd Ben novice en nam de naam frater Egidius aan. Na het afronden van zijn studie aan de St. Stanislaus Kweekschool werd hij onderwijzer in Tilburg en ’s-Hertogenbosch. In 1963 vertrok hij met drie medebroeders naar Zuid-West Afrika, het huidige Namibië. Zijn natuurlijk gezag zorgde er voor dat hij grote invloed had op jongelui die aan zijn zorgen op het St. Paul’s College (Windhoek) waren toevertrouwd. Scouting en voetballen waren belangrijke activiteiten van de school waarbij frater Egidius een leidende rol vervulde. Ook had hij aandacht voor kansarme kinderen die problemen hadden met het betalen van hun schoolgeld. Binnen de regio Namibië werd hij dikwijls gevraagd om dienend aanwezig te zijn als overste van een communiteit of als lid van het regionaal bestuur. Vanwege gezondheidsklachten moest hij helaas in 2001 terugkeren naar Nederland en werd lid van de Joannes Zwijsen communiteit in Tilburg.

Langzaam liet zijn geheugen hem in de steek. Speciale aandacht van een van de geassocieerde leden zorgde er mede voor dat hij tot voor kort toch aanwezig kon zijn binnen de groep van zijn medebroeders.

Opgroeiend in het gezin Nijst-Schoubben en in de geloofsgemeenschap van Waltwilder kwam de kleine Nico al vroeg in contact met zaken die met God van doen hadden. Er groeide in hem het verlangen om frater te worden. Kijkend naar het leven van frater Nico zie je een man die dienend aanwezig was binnen en buiten zijn fraterniteit, die mede de sfeer bepaalde, en zich inzette voor medebroeders zowel in België als later in Nederland. De periode dat hij groepsleider was in het Koninklijk Instituut voor Doven en Slechthorenden in Hasselt beschouwde hij als zijn gouden tijd. Frater Nico heeft binnen de gemeenschap van fraters laten zien dat een roeping naast gezamenlijke aspecten ook zeer persoonlijk is. Hij ging op zijn manier door het leven en schonk aandacht aan velen die een beroep op hem deden. Vanaf 2008 woonde frater Nico in de communiteit van Joannes Zwijsen in Tilburg. De laatste jaren namen zijn krachten sterk af. In de ochtend van 19 augustus kwam er een einde aan het leven van frater Nico. We mogen hem nu veilig weten in de handen van de barmhartige Vader, die zijn deur wijd heeft geopend voor hem die zijn levensweg volbracht heeft.

22

‘Dichtbij is zijn genade’ (UIT DE LEEFREGEL VAN DE FRATERS CMM)

Anders vasthouden Zin in Werk biedt in de winter en de zomer gelegenheid op bepaalde dagen om tot rust en bezinning te komen. ‘Slowdowndagen’ worden die genoemd. Er is een aanbod van meditatie, yoga, labyrint lopen, Chi Kung.

Ik ben een avond bezig rond barmhartigheid. En er is gelegenheid tot een persoonlijk gesprek. Het bijzondere is, dat er geen leiding is, geen retraiteleider, geen begeleider met een programma.

Op een van die avonden zei ik wat geïrriteerd: in Nederland hoor je steeds maar weer: je moet loslaten.

Met de wijsvinger naar voren zeggen ze je dan: “Jij kunt niet loslaten.” Het gaat niet, zei ik, om loslaten maar om anders vasthouden.

Er was een vormgeefster onder de deelnemers, Yon Prüst, die hierdoor was geraakt. Ze heeft die uitspraak prachtig vorm gegeven. Een aantal weken later kwam ze me een doos brengen met driehonderd kaarten met de volgende tekst: Je hoeft niet los te laten Je kunt ook anders vasthouden Ik was werkelijk blij verrast. Intussen doet de kaart zijn werk. Mensen zijn er blij mee. Ouders bijvoorbeeld wordt schuld aangepraat door te zeggen dat ze de kinderen niet los kunnen laten. Maar dat is toch onmogelijk?! Het is wel zaak om ze anders vast te gaan houden.

frater Wim Verschuren

23

Wij dragen er zorg voor dat onze gezindheid geen plant is zonder wortels.

Daarom lezen we de Schrift dagelijks tijdens ons samenzijn. (uit de leefregel van de Fraters CMM)

Blad van de Congregatie van de Fraters van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid