Regenboogdieren

Het ging viral in 2020: een mannelijk pinguïnkoppel had het nest ingepikt van een lesbisch pinguïnstel. De gebeurtenis deed zich voor in Nederland, bij DierenPark Amersfoort. Dat het hier gaat over twee koppels van hetzelfde geslacht maakt het verhaal natuurlijk nog spraakmakender. Puur toeval? Deels wel, maar misschien komen LHBT-dieren nog wel vaker voor dan je denkt.

Hoewel homoseksualiteit door bepaalde groepen wordt omschreven als ‘onnatuurlijk’, blijkt dit verre van de waarheid. Het komt voor in zeker 1000 diersoorten, van zoogdieren en insecten tot reptielen en vissen. Lang werd dit genegeerd omdat het onder andere botste met de evolutietheorie van Darwin. Seksueel gedrag zou alleen voortkomen vanuit het doel om te reproduceren, wat bij homoseksualiteit niet meteen het geval lijkt te zijn. Er zijn verschillende theorieën over het onderwerp.

Theorieën

Sommige wetenschappers beweren dat homoseksueel gedrag indirect toch kan leiden tot meer slagingskans bij voortplanting. Zo kan het bij makaken bijvoorbeeld leiden tot verhoging van de sociale positie. Een individu hoger in de rangorde heeft meer succes op het gebied van reproductie. Daarnaast zijn er ook voorbeelden van diersoorten die het homoseksuele gedrag uiten puur voor hun plezier of voor het oplossen van conflicten, zoals bonobo’s.

Maar hoe zit het dan met bijvoorbeeld de pinguïns of andere diersoorten die voor langere tijd een vaste partner hebben? Door oudere onderzoeken werd gedacht dat pinguïns niet het verschil zagen tussen mannetjes en vrouwtjes en dus willekeurig en partner uitkozen. Uit recenter onderzoek bleek echter dat er minder homoseksuele koppels werden gevormd dan bij het ‘random kiezen’ het geval zou moeten zijn. Dit werd ondervonden bij zowel mannetjes als vrouwtjes. Misschien wordt er dus toch vrij bewust gekozen voor een bepaald geslacht, omdat daar de voorkeur ligt van het betreffende individu.

De andere letters

Seksualiteit kent een breed spectrum en is niet alleen te categoriseren in homo- of heteroseksueel. Zo is uit onderzoek gebleken dat bijna alle individuen van het welbekende bonoboaapje biseksueel zijn. Dit komt onder andere ook voor bij dolfijnen en flamingo’s. In een Amerikaans onderzoek bij schapen kwam naar voren dat 8 procent van de rammen voorkeur had voor andere rammen, maar ook 2 tot 3 procent van de rammen aseksueel gedrag vertoonde. Die laatste groep had geen interesse in seksueel gedrag met ooien of andere rammen.

Een vervolgonderzoek liet zien dat ondanks dat bepaalde rammen de seksuele voorkeur gaven aan andere rammen, zij nog wel mannelijk voortplantingsgedrag lieten zien. Hierdoor kan worden gezegd dat seksuele voorkeur losstaat van de ‘mannelijkheid’ van een individu. In het dierenrijk is geslacht echter niet altijd binair, oftewel niet alle dieren zijn per definitie óf man óf vrouw. Er zijn dieren die zowel mannelijk als vrouwelijk zijn, zoals de slak. Daarnaast bestaan er ook dieren die van geslacht kunnen veranderen, denk hierbij aan de clownsvis en vele andere vissoorten.

Hoewel LHBT bij dieren niet direct te vergelijken valt met LHBT bij mensen, is het niet te ontkennen dat het van nature voorkomt. Omdat het onderwerp lange tijd is genegeerd door onder andere taboes, is er nog veel te onderzoeken. Uiteindelijk doen de dieren toch wat ze zelf willen en jaagt het pinguïnkoppel de droom van het vaderschap na.