Stijgende materiaalprijzen

PRIJZEN VAN BOUWMATERIALEN EXPLODEREN

"Een dergelijk vraagcrisis gevolgd door een aanbodcrisis is in vredestijden nooit eerder gezien"

De bouw maakt zich zeer veel zorgen over de stijgende materiaalprijzen. Wat is er aan de hand? Is beterschap in zicht? We gingen het vragen aan Philippe Donnay, commissaris bij het Federaal Planbureau.

Het Federaal Planbureau (FPB) is een onafhankelijke instelling. Het maakt studies en vooruitzichten over economische, sociale en milieubeleidskwesties. Ook wordt de integratie van die beleidskwesties in een context van duurzame ontwikkeling bestudeerd. Als commissaris bij het FPB is Philippe Donnay dus een expert ter zake.

Is de economie al aan het herstellen van de coronacrisis?

Philippe Donnay: "Er bestaat een vrij grote spreiding tussen sectoren maar ook binnen iedere sector. We hebben al herstel gezien in het vierde kwartaal van 2020 en het eerste kwartaal van 2021, maar we zullen moeten wachten tot het einde van 2022 om het niveau van vóór de crisis weer te bereiken. De economie zal dan niet alles teruggewonnen hebben, want zonder de coronacrisis zou er groei geweest zijn. Hoeveel permanent verlies er zal zijn, kunnen we nu niet echt schatten. Laten we hopen dat er geen vierde en vijfde ziektegolf zal zijn door de Braziliaanse en de Indiase varianten van het virus.

U zegt dat er vrij veel spreiding is tussen de sectoren. Houdt de bouw zich sterk?

Philippe Donnay: "Uw sector was een van de eerste die weer op gang kwam, vanaf het einde van de eerste lockdown. De GEES, de Groep van Experts belast met de Exitstrategie, heeft de regering aangeraden de bouw snel weer te lanceren. Het is ook de eerste sector die profiteert van de relanceplannen, vooral die op Europees niveau. Maar dat veroorzaakt zijn eigen problemen. De sector moet nu het hoofd bieden aan een sterke stijging van de prijzen, en hij moet de men-

Philippe Donnay: "Ik heb geen kristallen bol maar nee, de spanningen zullen niet van vandaag op morgen verdwijnen."

sen vinden om de opdrachten die gaan komen, uit te voeren. Vraagje: zullen die er dit jaar of in 2022 zijn? De vraag stellen, is een beetje het antwoord geven.

Hoe verklaart u de gestegen prijzen van de grondstoffen en dus ook van de bouwmaterialen? U suggereert dat beterschap niet voor morgen is.

Philippe Donnay: "De verklaring bevindt zich op Philippe Donnay: "Ik heb geen kristallen bol maar nee, de wereldschaal. De vraag is dan wel teruggekeerd naar een nor- spanningen zullen niet van vandaag op morgen verdwijnen." maal peil, het aanbod is dat niet. De coronacrisis heeft een impact gehad op de internationale waardeketens. Neem bij- België staat op zijn eentje vrij machteloos. voorbeeld Indië, een grote producent van staal. De gezond- Wat kan Europa doen? heidssituatie is daar achteruitgegaan en de productie is in Philippe Donnay: "Op wereldschaal is België een kleine de problemen gekomen, met vanzelfsprekend een impact op speler op dit gebied. Op Europees niveau moet het direcwereldschaal. Andere situatie: China. Dat kende ondanks toraat-generaal Concurrentie de marktwerking in het oog de crisis een positieve groei in 2020 en is als enige houden en nagaan of er kartels gevormd worden, land niet in een recessie terechtgekomen. De verstandhoudingen tussen de grote spelers die overheid heeft daar investeringen in infra- de prijzen beïnvloeden. België zou de Eurostructuur sterk gestimuleerd, met een Er bestaat een pese Commissie die aanbeveling kunnen grote vraag naar beton, staal enzovoort. Maar het aanbod is niet onmiddellijk duidelijke link tussen doen." teruggekeerd naar het normale peil. We zien dus dat de waardeketens op vaccinatie en Misschien is er ook goed nieuws. Er is een groot Europees wereldschaal verstoord geweest zijn." het afnemen van relanceplan en van de € 6 miljard die ons land krijgt, komt meer dan Is dit een uitzonderlijke situatie? de spanningen op de helft ten goede aan de bouw. Philippe Donnay: "Een dergelijk vraagcrisis gevolgd door een aanbodcri- de wereldmarkt. Philippe Donnay: "Dat is zeer goed voor de Belgische economie in het algesis is in vredestijden nooit eerder gezien. meen en voor de bouw in het bijzonder. Een oorlog vernietigt het productieapparaat. Sinds de jaren 1980 liggen onze overheidsDat is hier niet gebeurd. Door die uitzonderlijke investeringen te laag. Maar die € 6 miljard mag kenmerken, handelen de overheden een beetje op de geen one shot zijn. De inspanningen moeten op de lantast. Tijdens de financieel-economische crisis van 2008 wis- gere termijn volgehouden worden. Het Federaal Planbureau ten ze wat te doen. Er bestonden theorieën voor die situatie, beveelt jaarlijkse bijkomende overheidsinvesteringen aan ter maar niet voor deze. " waarde van 0,5 % van het bbp. De Belgische regering wil de investeringen optrekken tot 4 % tegen het einde van Hadden de ondernemingen kunnen 2030. Ik weet niet of dat haalbaar is. Maar de bouw moet anticiperen op deze prijsstijgingen? in ieder geval in staat zijn de toegenomen vraag op te van-

Philippe Donnay: "De geschiedenis herschrijven is altijd gen. Er bestaat al een tekort aan Belgische arbeidskrachten, gemakkelijk. Niemand had kunnen voorspellen dat een dat wordt opgevuld met Polen, Roemenen, Bulgaren enzovirus afkomstig uit China de wereldeconomie zodanig zou voort. Maar die landen hebben ook relanceplannen en gaan verstoren. Een verstoring van de waardeketens viel te ver- ook investeren in hun infrastructuur. De concurrentie zal dus wachten, maar niet van die omvang. Bij de ondernemingen toenemen, en het zal heel belangrijk zijn Belgische arbeidskunnen de grote groepen zich indekken, maar dat geldt niet krachten op te leiden. Men moet zich daarvoor engageren en voor middelgrote bedrijven en dus niet voor de meerderheid erin investeren." van uw leden."

Zal het erger worden, of snel weer beter?

Philippe Donnay: "Dan hangt af van de manier waarop corona op wereldschaal aangepakt wordt. In grote economieën zoals de Verenigde Staten, China en Europa zijn er vaccinaties beschikbaar, ook al zijn er verschillen. Maar dat is nog niet het geval in de economieën in ontwikkeling. Alles zal afhangen van de beschikbaarheid en de effectiviteit van de vaccins, en van de vaccinatiegraad van de bevolking. Er bestaat een duidelijke link tussen vaccinatie en het afnemen van de spanningen op de wereldmarkt."

Welk advies geeft u aan onze leden in deze economische context?

Philippe Donnay: "Wees wendbaar. Zij die zich uit de crisis werken, zullen inspelen op de nieuwe maatschappelijke behoeften en op de nieuwe economische omgeving: klimaatverandering, vergrijzing … Wendbaarheid is het sleutelwoord voor de toekomst."•