Leerlingen decoratie en restauratie brengen houtimitatie aan op elegante brasserietoog

Voor leerkrachten is het niet altijd eenvoudig om uitdagende praktijkopdrachten te vinden voor hun leerlingen. Maar soms dient een originele gelegenheid zich onverwachts aan. Dat was het geval voor de zevendejaars van EDUGO Campus Glorieux uit Oostakker. Zij mochten dit voorjaar de massieve houten toog van een Kortrijkse brasserie onder handen nemen.

De drijvende kracht achter het project is leraar Jan Lecluyse die uit Kortrijk afkomstig is en de uitbater van de brasserie goed kent. De organisatie van de projectweek was in handen van Technisch Adviseur (TA) Schilderen & Decoratie Kristof Van Kerckhove van EDUGO Campus Glorieux. Hij beweegt ieder jaar hemel en aarde om de leerlingen goede stageplekken en uitdagende praktijkopdrachten voor te schotelen.

“Voor de zevendejaars decoratie en restauratie is het niet eenvoudig om voldoende stageplekken te vinden,” legt de TA uit.

“We vinden wel makkelijk stageplekken bij gewone schildersbedrijven, die decoratieve schilderwerken uitvoeren, maar de stageplaatsen bij restauratiebedrijven zijn schaars. Het is een gesloten sector, waar je niet makkelijk een voet tussen de deur krijgt. Dat is opmerkelijk, want tegelijk horen we ook dat die branche steeds op zoek is naar geschoolde werkkrachten. Het is dus jammer dat ze niet meer stagiairs uit het onderwijs een kans geven.

Dit jaar kreeg ik slechts twee stageplekken te pakken bij restauratiebedrijven, terwijl ons zevende specialisatiejaar zeven leerlingen telt. We moesten dus op zoek naar alternatieven.

Via mijn collega kwam ik te weten dat brasserie ’t Mouterijtje uit Kortrijk de houten toog wilde laten herschilderen, om hem beter tot zijn recht te laten komen in het interieur. En dat was een uitstekende gelegenheid voor onze leerlingen decoratie en restauratie.”

Massieve houten toog

De brasserie is gevestigd in de voormalige mouterij van de toenmalige Brouwerij Tack, in de Kapucijnenstraat in Kortrijk. Het rijkelijke interieur bevat tal van verwijzingen naar de geschiedenis van het pand en naar het bierbrouwersambacht. De statige houten toog, die centraal in de brasserie staat, was geschilderd in een muisgrijze tint met witte accenten. De eigenaar van de brasserie wilde echter dat de toog beter zou aansluiten op de houten elementen in het interieur en de prachtige plankenvloer in het bijzonder. En dus schakelde hij EDUGO Campus Glorieux in om de toog te herschilderen in een houtimitatie.

Kristof Van Kerckhove: “Voor ons kwam dit natuurlijk goed uit, want die toog was groot genoeg om met z’n zevenen aan te werken. Bovendien kwamen hier heel veel technieken terug waar de leerlingen op geoefend hebben. Ze zijn begonnen met eerst de toog af te schuren en te ontvetten. Door de vele patronen en motieven in het hout konden we geen schuurmachine gebruiken en moest al het schuurwerk met de hand gebeuren. Vervolgens is rondom de toog alles afgeplakt, zodat de rest van het interieur proper zou blijven tijdens de schilderwerken. Daarna hebben de leerlingen een grondlaag aangebracht van twee lagen Lucite All-Top Aqua Satin. Daarop mochten ze vervolgens de nerven en de houttekening aanbrengen met een spalter en waterdas met poederpigment (Van Dycksbruin) en suikerwater. In de tweede fase is er een overglacering met oliemedium en gebrande Siena (pigmet) aangebracht met behulp van oliedas en spalter. Afsluitend werd de toog vernist met Delta 1K Klarlack SG/PU Satin.

We kozen voor een medium van suikerwater en niet voor olieverf omwille van de drogingssnelheid. We hadden immers maar vijf dagen tijd om deze klus te klaren, olieverf was dus geen optie.”

Realistische omstandigheden

Oostakker en Kortrijk liggen in vogelvlucht ongeveer 40 km uit elkaar. De jongeren moesten er dus wat voor over hebben om tijdig op de werf te geraken.

Kristof Van Kerckhove: “Voor de leerlingen betekende dit dat ze vroeger moesten opstaan en de trein nemen richting Kortrijk. Ook wisten ze niet wanneer de werken ’s avonds klaar zouden zijn. Ze konden immers pas vertrekken nadat de laag waaraan ze bezig waren helemaal was afgewerkt. Maar dat hebben ze zonder morren gedaan. De leerlingen stonden ook onder tijdsdruk, want de klus moest op vijf dagen geklaard zijn.

Het was op die manier een goede oefening. Dergelijke werken in realistische omstandigheden bereiden de leerlingen beter voor op de realiteit van de werkvloer later. We stellen ook vast dat die praktijkoefeningen heel motiverend werken voor onze studenten. Ik vernam dat de leerlingen hun honderdagenviering in Kortrijk gehouden hebben en dat ze speciaal naar ’t Mouterijtje afgezakt zijn om hun werk nog eens te bewonderen. Dat toont toch aan dat deze opdracht hen bezig gehouden heeft!”

Keuzes maken

TA Kristof Van Kerckhove blijft zich inzetten om voldoende instroom te krijgen voor de richting decoratie en restauratie van EDUGO Campus Glorieux, maar het is zwoegen. “En het wordt er niet gemakkelijker op met de geplande onderwijshervormingen. Vanaf volgend jaar zouden we moeten kiezen wat we aanbieden na de tweede en derde graad. Ofwel ‘industriële schilderwerken’, ofwel ‘decoratie en restauratie’ of het zogenaamde ‘fijnschilderen’, waarbij het curriculum een combinatie omvat van restauratietechnieken en moderne decoratieve technieken. Ik vrees dat de meeste scholen voor de derde optie gaan kiezen en dat zo de richtingen restauratie en decoratie zullen verdwijnen. Een jammerlijke evolutie.

Ik betreur onze keuze voor ‘fijn schilder’ echter niet. Vooral omdat die opleiding een combinatie van oude en moderne technieken omvat en dit dus makkelijker te combineren is met een praktijkstage of via het werkplekleren. De stroming ‘decoratie en restauratie’ ligt meer in de lijn van hoe we de opleiding in het verleden aanboden, en we weten hoe moeilijk het is om dan stageplaatsen te vinden, vandaar dat we niet voor deze optie gekozen hebben. Mijn grootste bekommernis rond de opleiding ‘fijn schilder’ is dat de leerlingen die dit zullen gaan volgen geen upgrade krijgen van hun diploma. Dit zal het voor de scholen niet makkelijk maken om leerlingen te vinden voor deze opleiding. Dit is echter iets dat de scholen niet alleen kunnen oplossen, de sector en of fabrikanten (Mortex, Stoopen & Meeus, Maroc, Boss,….) zullen hier ook de nodige stappen moeten zetten om dit te helpen slagen.”