Julie De Bra ba nd
e er roup in G nil -U
№06 | Maart 2022
Jongeren hebben schrik om te bellen
p. 6
Leven als digitale nomade: iets voor jou? p. 18 Carrièretips van ... James Bond p. 21 Waarom kiezen we altijd de foute leiders? p. 22
Should I stay or should I go?
Kun je carrière maken bij dezelfde werkgever?
d n a m e i r e
k e o g l p e p j ? o u a t s Is
Proficiat met je nieuwe job!
Ook op zoek naar de perfecte match? Ga naar jobat.be, kies uit duizenden jobs en vind de job waar jij écht gelukkig van wordt.
Vind jouw klik op jobat.be
EDITO Control Alt Delete
5
14
24
6
16
28
8
18
30
Dit nummer van Go for happy Magazine staat deels in het teken van onze grote terugkeer naar kantoor. Die comeback is al meermaals aangekondigd, maar deze keer lijkt het echt menens. Het is een terugkeer in hectische tijden, na een pandemie van ruim twee jaar en met hels oorlogsgeweld op amper twee landen van onze deur. Het is een reset of control alt delete waar zelfs een doorgewinterde pc-technicus van opkijkt. In de voorbije twee jaar is er namelijk veel veranderd. We nemen vaker de fiets naar ons werk (pag. 10), we stellen onze kantoren steeds meer in vraag (pag. 8), we overwegen meer dan ooit een toekomst als digitale nomade (pag. 18) en plaatsen well-being bovenaan de agenda (pag. 26). Maar terwijl alles verandert, verandert er tegelijk niets. We blijven nog altijd het liefst bij onze werkgever (pag. 12). We laten ons nog altijd inspireren door James Bond (pag. 21). En qua kledij op kantoor (pag. 24) zijn opvallend geel en oranje nog altijd een absolute no-go. Sommige zaken zullen ook nooit veranderen.
William Visterin, Hoofdredacteur
@wvisterin
COLOFON Go for happy Magazine is een uitgave van Jobat / Verantwoordelijke uitgever Mark Maldeghem, Katwilgweg 2, 2050 Antwerpen / Marketing & advertentie Hannelore Geldhof, Kim Vergaelen, Anja Van Aerde, Fleur Van Belle, Eva Braekeveldt / Hoofdredactie William Visterin / Redactie Wieland De Hoon, Nathalie Dirix, Frederic Petitjean, Mathias Van Milders / Eindredactie Robin Van den Bogaert / Fotografie Koen Bauters, Bart Dewaele, Carlo Verfaille / Vormgeving Tine Van Beurden (Nadruk.be), An Stevens / Contact goforhappymagazine@jobat.be
Go for happy. — Maart 2022
3
OVERWERK Vrouwen goedkoper op zakenreis dan mannen Als de financieel verantwoordelijke van een bedrijf zou mogen kiezen, dan stuurt hij de vrouwelijke collega’s op zakenreis. Gemiddeld blijken zij goedkoper te reizen dan de mannelijke medewerkers.
Ze ontdekten dat vrouwen gemiddeld 18 dollar (16 euro) minder betaalden per ticket dan hun mannelijke collega’s. Met de leeftijd namen ook de prijsverschillen tussen man en vrouw toe. Het verschil blijkt ook groter te zijn in Europa en de Verenigde Staten. In Azië betaalden mannen minder voor hun vliegtuigticket. De verklaring is dat vrouwen de neiging hadden vroeger te boeken, gemiddeld 1,8 dagen. In het verlengde hiervan suggereren de onderzoekers dat mannen, gemiddeld gesproken dan, ook iets minder zorgvuldig durven om te gaan met bedrijfsmiddelen. “Deze verschillen hebben belangrijke financiële gevolgen voor bedrijven”, luidt hun conclusie.
Vrouwelijke werknemers betalen consequent minder dan hun mannelijke collega’s voor dezelfde zakenvlucht. De verklaring hiervoor is onder meer dat vrouwen hun vliegtuigticket veelal vroeger boeken. Dat blijkt uit een studie van de Ludwig Maximilians Universität München. De onderzoekers bekeken 7,4 miljoen zakenreizen, gemaakt door ongeveer twee miljoen werknemers in zestig landen. Ze vergeleken de vliegtickets betaald door werknemers in dezelfde functie binnen een bedrijf. Ook kwamen reisklasse en bestemmingen overeen, wat vergelijken mogelijk maakte.
Hoeveel miljoen vierkante meter kantoorruimte staat leeg? Door het hybride werken komen werknemers structureel minder naar kantoor. Hierdoor wordt zeer veel kantoorruimte niet langer optimaal gebruikt. In Nederland onderzocht vastgoedbureau Colliers het fenomeen van de ongemerkte leegstand. Volgens hen wordt 3,3 miljoen vierkante meter niet ten volle gebruikt in Nederlandse kantoren. “Van alle kantoorruimte die bedrijven in Nederland huren, staat 6 procent ongemerkt leeg”, luidt het. Het gaat hier dus om ‘verborgen leegstand’ en om oppervlakte die je niet terugvindt in de officiële leegstandscijfers. Voor alle duidelijkheid: die 3,3 miljoen staat helemaal los van de 4,3 miljoen meter officiële leegstand in kantoren in Nederland. Als bedrijven massaal afscheid nemen van deze overtollige ruimte en ze laten aanbieden op de markt, dan zou de leegstand volgens het bureau dus toenemen tot 7,6 miljoen vierkante meter. “Dat is ruim 13 procent van de hele voorraad kantoren in Nederland”, oppert Madeline Buijs van Colliers.
4
Go for happy. — №6
Het hybride werken biedt bedrijven, volgens haar, de kans om hun kantoorruimte efficiënter te gebruiken. “Veel werkgevers gaan inzetten op een meer gelijkmatige kantoorbezetting over de werkweek. Zij kunnen ook een forse bijdrage leveren aan de verlaging van
de CO2-uitstoot”, klinkt het. “Er passen meer organisaties in één gebouw en het gedeeltelijk lege kantoor hoeft niet langer verwarmd of gekoeld te worden.” Lees het artikel over vastgoed en het hybride werken bij VDAB op pagina 8.
Belgische uurlonen bij hoogste van de wereld Ons land staat in de top tien van hoogste lonen van de wereld. IJsland en Luxemburg voeren de lijst aan. De cijfers komen van het Amerikaanse uitzendbedrijf Lensa. Dat vergeleek voor zijn klanten de hoogste en laagste uurlonen, zowel binnen de Verenigde Staten als over de hele wereld. IJsland voert hierbij dus de lijst aan, met een uurloon van 47 dollar (42,71 euro). Op de tweede plaats volgt Luxemburg met een gemiddelde van 46,15 dollar (41,93 euro) per uur. Denemarken sluit de top drie af. Zij werken het minst aantal uren per week van de lijst, maar houden daar nog flink wat van over. Zo verdienen ze 43,41 dollar per uur (39,45 euro). België sluit de lijst af op de tiende plaats met een gemiddeld uurloon van 36,68 dollar (33,33 euro). Let wel, het gaat hier om bruto-uurlonen. Om naar netto te gaan, moeten we rekening houden met de belastingen in die landen. Uit een recent rapport van de OESO blijkt ons land zowat de hoogste belastingdruk van de wereld te hebben, met name bij de alleenstaanden. In een top tien van nettolonen zou België de lijst hoogstwaarschijnlijk niet halen. Al zijn er ook landen die qua (bruto)lonen helemaal onderaan bengelen. In Mexico bijvoorbeeld bedraagt, volgens Lensa, het bruto-uurloon 6,74 dollar. Dat is minder dan 7 euro per uur. Dichter bij huis, in Hongarije, is dat 15,3 dollar of 13,91 euro bruto per uur.
Hoogste brutolonen per uur 1. IJsland (42,80 euro) 2. Luxemburg (41,93 euro) 3. Denemarken (39,45 euro) 4. Zwitserland (39,41 euro) 5. Nederland (38,22 euro) 10. België (33,33 euro) Bron: Lensa, 2022
Kunnen gevluchte Oekraïners werken in België? De oorlog in Oekraïne maakt dat heel wat inwoners hun land ontvluchten en in ons land arriveren. Maar kunnen zij hier ook (tijdelijk) werken?
Een Oekraïner die wegens de invasie door Rusland naar België vluchtte, kan bij ons een tijdelijke bescherming aanvragen. Daarvoor dient hij of zij zich aan te melden bij het registratie centrum. Na onderzoek van het dossier zal de Dienst Vreemdelingenzaken beslissen of de betreffende persoon al dan niet een tijdelijke bescherming ontvangt. Krijgt hij of zij zo’n ’attest tijdelijke bescherming’, dan kan die persoon na registratie een A-kaart aanvragen in de gemeente waar hij of zij verblijft. Zodra dat in orde is, kan de persoon wettelijk aan de slag als werknemer. De Oekraïner kan zich bijgevolg inschrijven bij de verplichte ziekte verzekering en ook aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening (van het OCMW) van de gemeente. Meer info: www.info-ukraine.be
Go for happy. — Maart 2022
5
D E S TA R T E R S
“Op Instagram kun je echt tonen wat je job inhoudt” Goed begonnen is … je weet wel. In deze rubriek laten we de jonge helden aan het woord die weten wat het betekent om een eerste job te ervaren. Deze keer staat communicatie op de werkvloer centraal: van bellen tot Instagram. TEKST MATTHIAS VAN MILDERS
Jonge starters hebben bij Unilin Group hun eigen Instagram-pagina. Daarop geven ze een beeld van hun job, maar ook van de sfeer en bedrijfscultuur bij Unilin Group. “Instagram leunt dichter aan bij de leefwereld van young graduates dan bijvoorbeeld een website”, vertelt Julie De Brabandere, marketing manager export region. “Vorig jaar creëerden we daarom onze eigen Unilin Group Young Graduates Instagram-pagina. Daarop zetten we posts over ons bedrijf en over de young graduate journey bij Unilin Group. Jonge starters doen ook gedurende één week een take-over van de Instagram-pagina. Ze stellen zichzelf voor en laten iedereen ervaren hoe het is om hier als young graduate te werken.”
Sien Himpe (talent partner): “Studenten kunnen zich
moeilijk een beeld vormen van wat pakweg supply chain inhoudt. Daarom geef ik hen als tip om op onze Instagram-pagina te kijken of om onze young graduates aan te spreken via Instagram. Maar het gaat breder. Instagram gebruiken we om mensen te begeesteren met onze content. We laten zien hoe het er bij ons aan toegaat en wat onze cultuur is. Onze bedrijfscultuur steunt op vier sterke pijlers: passie, ondernemerschap, uitmuntendheid en respect. Dat is de basis om te innoveren, initiatief te nemen en grenzen te verleggen. Jongeren die op zoek zijn naar een job, kunnen via de Instagram-pagina ontdekken welke sfeer hier hangt, welk type mensen hier werkt.”
LAAGDREMPELIG
Stijn Vandendriessche (SAP commerce developer): “Ik was zelf niet zo actief op Instagram toen ik de vraag kreeg om een take-over te doen. Voor mij was dat dus een sprong in het onbekende. Maar aan de
6
Go for happy. — №6
hand van de vragen die mensen aan me stelden via Instagram, kon ik leuke filmpjes maken. Niet iedereen kan zich inbeelden wat een developer doet bij een bedrijf als Unilin Group. Met de take-overs kon ik laten zien hoe het er in ons team aan toegaat.” Sien: “Toen ik hier solliciteerde, heb ik jouw verhaal helemaal bekeken, Stijn. De IT-wereld was mij helemaal onbekend. Ik vond dat zó interessant. Iets posten op de Instagram-pagina is heel laagdrempelig. Je toont écht wat je doet, hé.”
⊲ Julie De Brabandere: “Jonge starters laten iedereen ervaren hoe het is om bij Unilin Group te werken.”
⊳ Sien Himpe: “Studenten kunnen zich moeilijk een beeld vormen van wat pakweg supply chain inhoudt.”
Julie: “In het begin waren de bijdragen wat droger, maar steeds vaker wordt er eens een grapje gemaakt of toont iemand gewoon een pauze met collega’s. We tonen ook de fun van een werkdag bij Unilin Group. De Young Graduates Instagram-pagina leeft hier echt, veel collega’s volgen wat daar gebeurt. Het is ook een goede manier om nieuwtjes te delen.”
Hebben jongeren angst om te bellen?
GEEN BEL-ANGST MEER
Grijpen young graduates sneller naar sociale media of e-mail om te communiceren dan naar de telefoon (zie kaderstuk hiernaast)? Stijn: “Tijdens mijn studies had ik nooit de reflex om te bellen. Maar hier bij Unilin Group bel ik wel geregeld. In een professionele omgeving is dat vaak efficiënter.” Julie: “Toen ik nog op zoek was naar een eerste job, had ik wel wat last van bel-angst. Ik stuurde liever een e-mail. Communiceren via een Instagram-pagina is veel laagdrempeliger dan bellen. Maar vandaag besef ik dat telefoneren in een professionele context vaak ook nodig is. De bel-angst is helemaal weg.”
Veel jongeren vinden het eng om te telefoneren en sturen daarom sneller een berichtje via Messenger of WhatsApp. Dat is ook een vaststelling bij hogeschool PXL, bevestigt opleidingshoofd communicatiemanagement Herve Van de Weyer. “We merken het in de dagelijkse praktijk. Studenten deden twee jaar geleden ook een onderzoek naar hun bel gedrag. Daaruit bleek het fenomeen ook al.”
⊳ Stijn Vanden driessche: “Tijdens mijn studies had ik nooit de reflex om te bellen.”
Jongeren zijn vandaag actief op sociale media, maar die sociale media zorgen er net voor dat jongeren niet meer bellen. “Hun comfortzone is vooral berichten sturen via Messenger of WhatsApp”, weet Van de Weyer. “Ze hebben allemaal een smartphone in hun achterzak zitten, soms zelfs een vrij dure. Maar ze gebruiken die om te chatten of te surfen, niet meer om te bellen. Het ligt buiten hun comfortzone. Ze zullen zo’n telefoongesprek dan extra goed voorbereiden. Of soms zullen ze nog eerder een boodschap inspreken en die dan versturen, nadat ze die eerst zelf hebben beluisterd.” Onwennigheid speelt mee. Of gewoon het feit dat jongeren dat bellen niet meer gewend zijn. Maar in welke job ook: op bepaalde momenten – van verkoop tot bespreking – zul je telefonisch in gesprek moeten gaan. “Jongeren leren dat beter wel, want later in het werkveld zullen ze inderdaad regelmatig moeten telefoneren. Ze zullen het zich moeten aanleren.”
Go for happy. — Maart 2022
7
MOBILITEIT & HYBRIDE WERKEN
Vijf aspecten bepalen waar je werkt bij VDAB Wat betekent het hybride werken voor de VDAB-medewerker? De organisatie neemt 140 vaste locaties onder de loep. Onrechtstreeks kwamen er ook 4.600 thuiskantoren van hun medewerkers bij. TEKST WILLIAM VISTERIN
De coronacrisis vormde een behoorlijke uitdaging voor de arbeidsbemiddeling en beroepsopleidingen van VDAB. Opleidingen en afspraken gingen zoveel mogelijk digitaal. “We zijn een contactdienst die de Vlaming bijstaat in zijn loopbaan. Maar we moesten letterlijk de deuren sluiten”, vertelt An Sprenghers, directeur facility bij VDAB. Ze beheert er het vastgoed: van (nieuwe) gebouwen, catering en schoonmaak tot energie en milieu.
KLANT BEPAALT
Vandaag zit de organisatie met haar vijfduizend medewerkers in een vol-
8
Go for happy. — №6
gende fase: “We groeien van plaats- en tijdonafhankelijk werken naar hybride werken.” Maar wat is dat concreet en waar gaan de medewerkers dan aan de slag? “Wij baseren ons hiervoor op vijf speerpunten, en de klant staat daarbij bovenaan”, zegt Sprenghers. “Onze aanpak is digital first. Maar als het voor de klant beter is, spreken we af. Bijvoorbeeld als die zich minder goed kan uitdrukken of digitaal minder vaardig is. Of als het onderwerp een fysiek gesprek vereist.” Nabijheid is ook cruciaal. “De VDAB-locatie mag zich voor de klant slechts op twintig kilometer verplaatsing of één uur reistijd bevinden.”
Belangrijk is dat de locaties een andere invulling krijgen. “Vroeger hadden wij spreekwoordelijk op elke hoek van de straat een Werkwinkel, die soms maar beperkte tijd open was. Wij hebben ons vastgoed in kaart gebracht en stemmen dit optimaal af op onze dienstverlening. Ook omdat het onze opdracht is om niet alleen de werkzoekende, maar elke burger te ondersteunen in zijn loopbaan. En dat kunnen we niet alleen.” Daarom zet VDAB in op diverse soorten locaties. “In elke Vlaamse provincie plannen we een mastercampus, in Brussel een stadscampus. Daarnaast hebben we regionale sites, meestal buiten een stedelijke omgeving, en contactpunten dicht bij de burger, voornamelijk voor arbeidsbemiddeling. Een contactpunt kan perfect georganiseerd worden via een ruimte bij een stad of gemeente. Voorts zijn er mobiele opleidingen, die van de ene locatie naar de andere gaan: efficiënt en duurzaam. Uiteraard vormen ook de opleidingen op de werkvloer zelf een grote meerwaarde, net als de opleidingen bij onze partners.”
RESULTATEN EN TEAM
Naast de klant is het bereiken van resultaten nog een speerpunt dat bepaalt waar de VDAB-collega’s werken. “Mensen mogen kiezen waar ze werken. Vertrouwen en autonomie staan voorop. Maar als je bijvoorbeeld gaat brainstormen met je collega’s, doe je dat beter op de werkvloer”, stelt ze. “Sommige teams maken deze keuzes vlotter dan andere. We zorgen ook bij onze leidinggevenden voor voldoende ondersteuning, bijvoorbeeld via infopakketten, om met deze nieuwe manier van werken om te gaan.” Het functioneren als team is het derde aspect. “Hoe werk je samen met de collega’s van andere teams? Hoe kun je bijdragen aan elkaars doelen? Bij thuiswerk is er minder contact met
andere teams, terwijl je die samenwerking beter actief houdt.”
WELZIJN EN INFRASTRUCTUUR
Het vierde aspect om te bepalen waar je werkt, is het welzijn van de medewerker. Denk aan de work-lifebalans en concentratie. Het vijfde is de infrastructuur. “Je kiest een ruimte die past bij je opdracht, bijvoorbeeld waar je rustig kunt werken.” In dit opzicht gaat het qua vastgoed om meer dan vestigingen. De inrichting zelf wordt ook grondig herbekeken in functie van het hybride werken. Arbeidsbemiddelaars ontvangen hun gasten niet meer aan hun eigen bureau, maar in een aangepaste ruimte. Opleidingsruimtes worden polyvalenter en kleiner. “Om de opleiding professionele schoonmaaktechnieken te geven, hebben we voortaan maar één derde aan vierkante meters nodig.” In totaal gaat de organisatie naar (veel) minder vierkante meters in eigen beheer. “Door te downsizen kunnen
⊳ An Sprenghers (VDAB): “Door te downsizen kunnen we ook onze voetafdruk verkleinen.”
we ook onze voetafdruk verkleinen. We zetten in op duurzaamheid en toegankelijkheid”, klinkt het. “In totaal zullen we minstens evenveel contactpunten bieden. Maar ze zullen beter gespreid zijn en ook efficiënter benut worden.”
4.600 EXTRA (THUIS)KANTOREN
VDAB investeerde ook in de thuisomgeving van de medewerkers. “Zij beschikken over een ergonomische bureaustoel en over een tweede pc-scherm”, stelt ze. Van de 5.000 medewerkers zijn er 4.600 laptop- gebruikers die daarmee in principe ook thuis kunnen werken. Iedereen, dus ook die vierhonderd overige collega’s van catering en schoonmaak bijvoorbeeld, beschikt over een smartphone. “We vinden het belangrijk dat iedereen digitaal aan de slag kan.”
Hybride werken bij VDAB in cijfers ⊲ 5.000 medewerkers, allemaal uitgerust met smartphone. 4.600 van hen beschikken over een laptop, wat eigenlijk ook 4.600 thuiskantoren betekent. ⊲ Elke klant mag maximaal twintig kilometer óf minder dan een uur reistijd verwijderd zijn van een VDAB-contact. ⊲ De huidige 140 VDAB-sites worden herbekeken en aangepast vanuit de noden van de dienstverlening en om hybride te werken. ⊲ VDAB-gebouwen moeten in 2030 60 tot 75 procent minder CO2 uitstoten tegenover het referentiejaar 2005 en volledig CO2-neutraal zijn in 2040.
Go for happy. — Maart 2022
9
MOBILITEIT & HYBRIDE WERKEN
Mobiliteitsmix zorgt voor betere werkprivébalans Flexibiliteit qua werkplek en transport middel staat voorop bij Infrabel. Een gratis treinabonnement, satelliet kantoren en een fietsvergoeding behoren tot de mooie mobiliteitsmix van de spoorwegbeheerder. Met resultaat: 55 procent van de medewerkers gebruikt de trein, 10,5 procent fietst. Sinds product manager Veerle De Roock de elektrische fiets gebruikt, viel een pak stress van haar schouders. TEKST: MATTHIAS VAN MILDERS
10
Go for happy. — №6
“Vroeger nam ik meestal de auto van meest geschikte vervoersmiddel. Als mijn woonplaats Schepdaal naar ons ik bij mijn partner verblijf, neem ik de hoofdkantoor bij het station Brussel- trein. Dan geniet ik van de tijd voor Zuid. Hoewel dat traject maar 14 mezelf door wat te rusten of te lezen. kilometer lang is, was ik erg lang onIs het weer te slecht of wil ik na het derweg door de files. Zelfs in tijden van werk nog even in een winkel stoppen, verplicht telewerk was er enorm veel dan neem ik de auto. Al beklaag ik verkeer. Dat merkte ik toen ik tijdens me dat weleens. In de week na de de coronacrisis toch storm Eunice wilde ik eens op ons kantoor liever niet fietsen door moest zijn. Daarde naweeën van de naast besefte ik dat storm. Maar na de eerste ik door het thuiswerk autorit was ik alweer Vroeger nam ik veel binnen was. zodanig gefrustreerd en meestal de auto. gestresseerd door de Daarom besliste ik om een elektrische files, dat ik de tweede fiets te kopen. Dat dag toch weer de fiets deed ik met een nam.” mooie korting dankzij “Een grote troef van de Rail Facilities, het fiets is dat je altijd weet filiaal dat allerhande voordelen wanneer je aankomt. De duur van aanbiedt aan de medewerkers van de een autorit is onvoorspelbaar. Fietsen NMBS-Groep. Voor de gereden kilo is ook ontspannend. Ik geniet van meters ontvang ik een fietsvergoeding.” mijn stressloze rit door de natuur. Ik fiets langs de zeventien bruggen van ZONDER STRESS het spoorwegviaduct in Itterbeek, “Het is niet zo dat ik nu altijd de fiets een beschermd monument. Dat is móet nemen. Ik kies elke dag het een prachtig uitzicht, zeker onder een
stralende ochtendzon. Omdat ik een zittende job heb, vind ik die beweging extra belangrijk. Het is dus ook een kwestie van gezondheid. Ik kom na mijn fietsrit ontspannen op mijn werk en begin vol energie aan de werkdag.” “Het eerste deel van mijn traject gaat over de fietssnelweg F2 langs spoorlijn 50. Infrabel werkte trouwens mee aan de realisatie daarvan. Ook in Brussel rijd ik altijd over fietspaden. Fietsen in de hoofdstad heeft niet altijd een goede naam. Maar de eerste keer was ik aangenaam verrast door de kwaliteit van de infrastructuur. Alleen het rijgedrag van automobilisten is een aandachtspunt, bijvoorbeeld als ze het fietspad kruisen.”
DRIE DAGEN TELEWERK
“Bij Infrabel is er een grote flexibiliteit qua vervoer en werkplek. Dat is voor mij erg belangrijk. Vanaf april kunnen we drie dagen per week telewerken, dat is de nieuwe richtlijn. Naast het telewerken van thuis kunnen we ook terecht in een van onze vele satellietkantoren die je vindt over het hele land. Die flexibiliteit heeft een gunstig
▲ “Een grote troef van de fiets is dat je altijd weet wanneer je aankomt”, vertelt Veerle De Roock, productmanager bij Infrabel.
effect op mijn werk-privébalans. Ik heb meer tijd voor mezelf en voor mijn gezin. Ik kan ’s avonds gaan sporten, mijn kinderen begeleiden bij het huiswerk of hen naar een avondactiviteit brengen. Er is ook meer tijd voor een goed gesprek na de werk- en schooldag.” “Het gebruik van de trein en de fiets leeft echt bij Infrabel. Onze kantoren liggen bij stations over het hele land en we krijgen een gratis treinabonnement. Dat is natuurlijk zeer interessant. Maar ook in het fietsgebruik wordt geïnvesteerd. Zo zie ik meer en meer beveiligde fietsparkings verschijnen in onze gebouwen. Binnen Infrabel is er een Energy-programma, gericht op welzijn op het werk. Er zijn geregeld leuke acties, zoals een oproep om zo veel mogelijk fietskilometers te verzamelen. Of een kookworkshop waarbij de deelnemers hun maaltijd achteraf samen nuttigen. Mijn collega’s appreciëren dat en ze doen er graag aan mee. Ik voel dat er binnen Infrabel een grote openheid bestaat voor vragen van medewerkers, ook rond mobiliteit. Dat zorgt voor een positief effect op het evenwicht tussen werk en privé.”
Tijdens haar fietstocht geniet Veerle vaak van een schitterende ochtendzon.
Go for happy. — Maart 2022
11
#DURF TE VRAGEN
Should I stay or should I go? Vergeet de zogenaamde Great Resignation. In plaats van een nieuwe job te zoeken, zoals in de Verenigde Staten massaal gebeurt, blijft de Belg eerder bij dezelfde werkgever aan de slag. Maar als de meesten blijven zitten, hoe maken we dan het beste van onze loopbaan? TEKST: WILLIAM VISTERIN
12
Go for happy. — №6
© Car olin eD up
WIE VERTREKT OP EIGEN INITIATIEF? Op jaarbasis is dat één op de twintig. “Die 5 procent werknemers die vrijwillig opstappen, zijn binnen bedrijven vaak de stars of potentials”, zegt Frank Vander Sijpe, die director HR-trends is bij Securex. “Hun vertrek wordt meestal als een verlies aanzien. Vaak zijn het de goede mensen die vertrekken.” Jongere werknemers nemen sneller ontslag dan oudere collega’s, maar dan nog. “Bij mid-twintigers vertrekt jaarlijks 12 procent zelf, wat ook laag is. Zeker bij deze ongeziene war for talent”, oppert Vander Sijpe. Ook Sofie Jacobs, professor HRM bij Antwerp Management School (AMS), ziet dat Belgische werknemers lang bij dezelfde werkgever blijven. “Dit neemt ook toe met de leeftijd. Zo ligt de gemiddelde jobanciënniteit op elf jaar, blijkt uit cijfers van Steunpunt Werk.”
KUN JE GROEIEN BIJ DEZELFDE WERKGEVER? Wil je echt opklimmen en je (snel) verbeteren, dan verander je beter van werkgever, toch? “Dat wordt vaak gezegd, maar hoeft niet noodzakelijk zo te zijn”, vindt Frederik Anseel, die als Belgische professor management werkt aan de University of New South Wales in Sydney. Hij wijst op grote verschillen tussen landen. “In Angelsaksische landen is het niet ongewoon dat mensen met een jobaanbod van een concurrent naar hun manager gaan om hun positie aanzienlijk te verbeteren.” Maar België is in dat opzicht anders met zijn laag jobverloop en eerder samengedrukte lonen, waardoor mensen niet snel veranderen. “Erg grote loonsprongen kunnen mensen sowieso toch niet maken, dus het is altijd een delicate
afweging of het echt wel de moeite loont”, stelt Anseel. “Loopbanen in België worden dan ook gekenmerkt door incrementele loonstijgingen en vaak promoties binnen de eigen organisatie.”
t on
Nog nooit was het aantal werknemers dat ontslagen werd of ontslag nam zo laag. Het personeelsverloop daalde in 2021 naar 8,1 procent, een absoluut laagterecord. Het jaar ervoor was dat nog 9,7 procent. De cijfers komen uit een representatieve steekproef van HR-bedrijf Securex bij meer dan 70.000 Belgische werknemers in de privé sector, zowel arbeiders als bedienden.
⊳ “Carrière maken door hogerop de ladder te klimmen, is een redelijk traditionele visie op een loopbaan, maar nog heel erg aanwezig”, stelt Sofie Jacobs (AMS).
WAT MAG JE VERWACHTEN VAN JE WERKGEVER? Dat hij aandacht heeft voor je carrière. ook een verantwoordelijkheid van de En een gestructureerde aanpak uitwerkgever”, stelt Vander Sijpe. Dat alles werkt rond interne mobiliteit, zoals dat creëert vaak het effect dat de waarde heet. “Als je al eens van job veranderd van de werknemer op de arbeidsmarkt bent binnen je eigen organisatie, zie daalt, terwijl hij door zijn stijgende anje zelf ook meer toekomstige mogeciënniteit almaar meer verdient. “Weet lijkheden om nog eens te veranderen, ook dat een lange carrière bij dezelfde zowel intern als extern”, geeft Sofie werkgever minder vanzelfsprekend is Jacobs van AMS aan. “Organisaties die dan vroeger. Als je vroeg of laat moet inzetten op interne mobiliteit plukken veranderen, moet je voorkomen je er daar ook de vruchten van. Denk aan aan verliest. En dat is je eigen veranthet stimuleren van een groei-mindset, woordelijkheid.” minder rekruteringskosten en meer engagement van de medewerker”, stelt VOOR IEDEREEN ANDERS? ze. “Maar het is zeker belangrijk dat een medewerCarrière maken ker hier zelf ook is voor iedereen initiatief in neemt anders, vindt en zijn of haar Sofie Jacobs. Doorgroeien bij je ambities kenbaar “Carrière maken maakt in een door hogerop de werkgever begint met ontwikkelingsgeladder te klimmen sprek.” is een redelijk je ambities kenbaar te traditionele visie maken. WAT MOET JE op de loopbaan, ZELF DOEN maar nog heel OM (INTERN) erg aanwezig. TE GROEIEN? Je kunt je als werknemer afvragen of dat echt is wat Je ambitie aangeven, bevestigt Anseel. je wilt”, stelt ze. “Er bestaan nog vele “Je moet je manager ook wat voorbeandere vormen van een succesvolle reiden en de vraag niet plots stellen. loopbaan. Dan denk ik onder meer aan Schets het loopbaantraject dat je voor een goede werk-privébalans, positieve ogen hebt, vraag of dat mogelijk is impact hebben, leren en ontwikkelen of binnen de organisatie, welke stappen gewoon financiële zekerheid hebben.” dan aan de orde zijn en wat je zelf kunt ondernemen en investeren. Maar Lees de rest van het artikel op vraag wel een soort commitment voor www.jobat.be/gfh, met tips over loonopvolggesprekken, zodat het niet op onderhandelingen en de valkuil de lange baan wordt geschoven.” van de ‘need for closure’. Tegelijk moet je zelf ook bijblijven. “Door de jobzekerheid van het contract van onbepaalde duur investeren sommigen tijdens hun loopbaan te weinig in extra opleidingen, al is dat zeker
Beluister de podcastreeks van Jobat over solliciteren, starten, veranderen en (je kost) verdienen op www.jobat.be/podcast
Go for happy. — Maart 2022
13
#DURF TE VRAGEN
Kun je carrière maken bij dezelfde werkgever? Het is een hardnekkige mythe: als je écht carrière wilt maken, moet je regelmatig van werkgever veranderen. Alleen door vaak te jobhoppen, kun je de ‘corporate ladder’ beklimmen. Riet Troonen en Petra Janssens bewijzen dat dat bij UZ Leuven alvast niet klopt. TEKST FREDERIC PETITJEAN
Petra Janssens startte in 1991 bij UZ Leuven als verpleegkundige. Ze werd vervolgens adjunct-hoofdverpleegkundige, hoofdverpleegkundige en daarna verpleegkundig manager, een functie die ze nu uitvoert. “Ik kom uit een gezin van zelfstandigen, zat in de leiding bij de jeugdbeweging en neem graag initiatief”, vertelt ze. “Voor mij is het dus altijd belangrijk geweest om een baan te hebben waarin ik kon evolueren.” Opleidingen zijn een belangrijke factor om dat waar te maken, vindt Petra. Vanaf het begin van haar loopbaan schoolde ze zich constant bij. “Daar zaten zowel beroepsgerichte cursussen bij (intensieve verpleegkunde, pneumologie …) als trainingen die meer gericht zijn op leidinggeven, zoals feedback
⊲ Petra Janssens (verpleegkundig manager, UZ Leuven): “Een baan waarin ik kan evolueren, is voor mij altijd belang rijk geweest.”
14
Go for happy. — №6
Als je bereid bent om door te groeien, moet je dat ook zelf aangeven.
geven, planningen opstellen of budgetten beheren. Bij sommige cursussen bleef ik weleens op mijn honger zitten, bijvoorbeeld rond wettelijke aspecten of ziekenhuisfinanciering. Daarom deed ik ook nog een banaba én een masteropleiding, terwijl ik werkte. Dat was pittig.”
UITDAGINGEN OP HET BORD
Een tweede belangrijke factor is dat je leidinggevenden wéten dat je bereid bent om door te groeien. Petra: “Ik heb leidinggevenden gehad die zelf wel zagen dat ik graag oplossingsgericht werkte en graag uitdagingen op mijn bord kreeg. Anderzijds moet je dat natuurlijk ook zelf aangeven, tijdens informele gesprekken of functioneringsgesprekken.” Voorlopig is er nog één functie waarin Petra kan doorgroeien en dat is verpleegkundig directeur. “Zeg nooit nooit, maar na de heftige periode van werken en studeren ben ik blij dat ik nu terug in een ‘gewoon’ werkregime zit”, zegt ze. “Dus dat staat voorlopig niet op mijn agenda. Misschien verschuif ik wel horizontaal, want dat kan hier ook perfect. Stafmedewerker worden en meer projectmatig gaan werken, dat is ook een optie. Nog mogelijkheden genoeg dus (lacht).”
UIT JE SCHELP KOMEN
Riet Troonen is klinisch psychologe en onderwijskundig pedagoge en startte in 2000 bij UZ Leuven als staf medewerker organisatieontwikkeling. Daarna werkte ze een tijdje binnen opleiding en ontwikkeling en werd ze selectiemedewerker, om door te groeien naar projectverantwoordelijke functieclassificatie. Dit gaf haar de
▲ Riet Troonen (HR-manager, UZ Leuven): “Vandaag is loopbaanontwikkeling veel belangrijker geworden.”
mogelijkheid om de organisatie volledig te leren kennen en om haar intern professioneel netwerk uit te breiden. Momenteel is ze HR-manager. “Ik ben opgeleid als generalist en heb zelf grotendeels mijn weg gezocht en gevonden”, vertelt ze. “In mijn carrière heb ik van heel veel dingen kunnen proeven en kunnen toetsen of het bij me paste. Vandaag wordt zoiets meer structureel aangeboden door werkgevers en is loopbaanontwikkeling veel belangrijker. Vanuit HR ondersteunen we dat, want jonge sollicitanten willen dat ook expliciet. Dat wil niet zeggen dat je zelf geen kansen meer moet grijpen. Je moet nog altijd uit je schelp komen om ervoor te zorgen dat je talenten worden opgemerkt.”
ON THE JOB LEREN
Net zoals Petra wijst Riet op het belang van interne en externe opleidingen, al heeft ze ook heel veel geleerd on the job, zegt ze. “Soms ook door gewoon projecten te doorlopen en daar feedback op te vragen en te krijgen. Zo kun je veel oppikken en tegelijk laten zien dat je iets doet met die feedback en de ambitie hebt om te evolueren.” Riet overziet momenteel zo’n duizend werknemers als HR-manager. Toch ziet ze haar huidige baan nog niet als het eindstation, zegt ze. Het is ook een optie om horizontaal te evolueren. “Dat is natuurlijk het voordeel van een grote organisatie als UZ Leuven. Bij een kleine kmo van tien mensen ligt dat een stuk moeilijker.”
Go for happy. — Maart 2022
15
#DURF TE VRAGEN
Heb je de carrièreladder in jouw bedrijf al gespot? Bij dezelfde werkgever carrière maken, biedt heel wat voordelen. Zowel voor de werknemer als de werkgever. Bij Unilin Group hebben ze dat goed begrepen. Dat leren we alvast uit de carrièreverhalen van Christophe Naeyaert en Bert Vandenkendelaere. Twee Unilin Group-medewerkers die doorgroeiden op een manier die bij hun persoonlijkheid past. TEKST NATHALIE DIRIX
Kun je carrière maken als je bij dezelfde werkgever blijft? “Absoluut. Zelf ben ik 25 jaar geleden begonnen bij Unilin Group als technieker op de zaagafdeling. Een prima omgeving om de knepen van het vak te leren”, vertelt Christophe Naeyaert. “Na enkele jaren kon ik doorgroeien tot productieleider en nog later tot productiemanager. Ik was toen 28 en werd meteen verantwoordelijk voor honderd mensen. Een uitdaging! Gelukkig beschikte ik over heel wat technische ervaring. Dat heeft me geholpen. Het peoplemanagement aspect van m’n job heb ik via opleidingen en on the job geleerd.”
CARRIÈREPAD 1996: Technieker (zaagafdeling) 1999: Productieleider 2002: Productiemanager
Toen hij tien jaar geleden de overstap naar R&D maakte, stond Christophe niet langer aan het hoofd van een groep van honderd mensen. “Dat was een hele mindswitch. Toch sta ik volledig achter m’n keuze. Groeien in de breedte is net zo verrijkend als hiërarchisch doorgroeien. Ik ben altijd erg geboeid geweest door R&D. Vooral door de impact die doelgerichte research en industrialisatie op de rest van je organisatie kan hebben.” Wat is de sleutel om binnen je bedrijf te kunnen doorgroeien? “Ga voor een bottom-uploopbaan. Doe wat je graag doet. En doe het met passie. Ken jezelf. Ga uit van je troeven en sterke punten en leer van goede voorbeelden. Ik steek heel wat op van m’n collega’s. Onderschat niet hoe belangrijk de factor ‘mens’ is. Kennis over jouw vakgebied is cruciaal. Maar nog crucialer is de manier waarop je met mensen samenwerkt.”
16
Go for happy. — №6
2011: Industrial manager R&D
⊲ Christophe Naeyaert (47), industrial manager R&D, Unilin Flooring: “Groeien in de breedte is even verrijkend als hiërarchisch doorgroeien.”
CARRIÈREPAD 2011: Business development manager 2013: Sales manager industry 2015: Sales director trade 2016: Sales & marketing director
▲ Bert Vandenkendelaere (35), sales & marketing director, Unilin Panels: “Constructieve feedback helpt je grenzen te verleggen.”
Ik noem ons bedrijf weleens ‘the land of opportunity’.
Ook Bert Vandenkendelaere beaamt volmondig dat je carrière kunt maken als je bij dezelfde werkgever blijft. “Bij Unilin Group is het antwoord op die vraag zonder meer positief. Ik noem ons bedrijf weleens ‘the land of opportunity’. Je krijgt hier heel wat ontwikkelingskansen en doorgroei mogelijkheden. Is er een vacature, dan wordt er eerst gekeken of onze eigen medewerkers in aanmerking komen vooraleer we extern gaan zoeken. Natuurlijk moeten je competenties aansluiten bij de job.” Unilin Group is een bedrijf dat nog volop aan het groeien is, stelt hij. “Stilstand kennen we hier niet. Vooruitgaan is dus de boodschap. Dat creëert een
bijzondere dynamiek en een grote interne mobiliteit binnen het bedrijf. De voorbije jaren ben ik daardoor vrij snel kunnen groeien. Op korte tijd heb ik veel geleerd, zowel on the job als door leadershiptrainingen die ik heb mogen volgen.” “Opvallend binnen onze organisatie is de openheid waarmee we naar onszelf kijken en communiceren. Constructieve feedback over wat er nog beter kan of over hoe jij bepaalde zaken nog beter zou kunnen aanpakken, is hier eigenlijk heel gewoon. En laat dat nu net de motor zijn die ons aanzet om onze eigen grenzen en die van Unilin Group te blijven verleggen”, geeft Bert Vandenkendelaere aan.
Go for happy. — Maart 2022
17
D I G I TA L E N O M A D E N
Leven als digitale nomade: iets voor jou? Even op een terras in de zuiderse zon dat rapport afwerken en je collega’s mailen? Waarom niet? In de nasleep van corona en thuiswerk kreeg ook het idee van de digitale nomaden een duwtje in de rug. Maar wat komt er bij kijken? Veel zon, maar ook veel keuzes. “Activiteiten die ik plande voor mijn pensioen doe ik nu al.” TEKST WILLIAM VISTERIN
18
Go for happy. — №6
⊲ “Terwijl de goede dagen in dit leven extra fijn kun nen zijn, is het omgekeer de ook waar: moeilijke dagen zijn vaak ook extra zwaar”, vertelt Koen Blanquart.
Ook al omschrijft hij zich zelf niet zo, consultant Koen Blanquart is een digitale nomade. “Ik behoor tot de groep van mensen die de vrijheid van de technologie hebben aangewend om hun job niet meer op één plaats uit te voeren. En vooral niet meer in het klassieke kantoor”, vertelt Blanquart, die over zijn ervaringen het boek Thuisvoordeel schreef. Hoe pak je dat aan, leven en werken als een digitale nomade?
1. EERSTE VEREISTE: DE LAPTOP
Digitale nomaden werken overal. “We nemen onze laptop mee naar een plaats met min of meer stabiele internetverbinding in een land waar het – dankzij het plaatselijke klimaat of de prijs van de lokale drank – beter vertoeven is dan in onze thuislocatie”, vat Blanquart het samen met een knipoog.
3. DERDE VEREISTE: DE BAAS
Als je als werknemer van plan bent om langdurig in het buitenland te telewerken, dan moet je dit om te beginnen al melden aan je werkgever. Die kan weigeren om ermee in te stemmen. Blanquart heeft, als zelfstandig consultant, naar eigen zeggen het geluk gehad dat hij klanten trof die wel meegingen in zijn werkwijze. “Zij waren ermee akkoord dat ik een strategische rol kon spelen in hun organisatie, ook al was ik niet dagelijks of wekelijks op kantoor”, vertelt hij. “Het waren visionaire bedrijfsleiders die me toelieten om op afstand te werken.” Overigens werk je vooral zoals jij dat wilt. “Als digitale nomade kun je nog elke dag naar kantoor gaan. Het belangrijkste is dat er een keuze is, zodat iedereen zelf het beste evenwicht kan zoeken tussen locatie, tijd en verwachte resultaten.”
4. VIERDE VEREISTE:
Niet elke job, denk aan verpleegTHE MONEY kundigen of winkelpersoneel, Digitale nomaden worden vaak laat zich zomaar verplaatsen. Als Hoe vertel je mensen geassocieerd met het zogenaamdigitale nomade moet je je job via de FIRE-concept: Financial Indedie je net ontmoet digitale weg kunnen uitvoeren. pendence, Retire Early, een grote “Wat eigenlijk betekent dat een beweging in de Verenigde Staten. hebt dat je eigenlijk rondreizende yoga-lerares vol“Zij letten extreem op de kosten gens sommigen onder de nomazodat er op relatief jonge leeftijd vrijwillig dakloos den geen echte digitale nomade niet meer hard gewerkt moet bent? is”, merkt Koen Blanquart op. Hij worden.” Anderen, zoals Blanquart wijst hiermee op de specifieke zelf, zijn op zoek naar een betere subcultuur die de gemeenschap work life balance. “Ik ervaarde als van digitale nomaden vaak streng reizend ondernemer de werkdruk afbakent. “In elk geval is de groep erin geslaagd om in New York. De stress is daar groter en anders dan een succesvolle carrière uit te bouwen zonder zich in België. Als je daar 6 à 7 dagen 12 tot 16 uur lang aan de aloude ideeën van (hoofd)kantoor of nine to aan het werk bent, dan stel je je de vraag of je nog five te binden.” 15 à 20 jaar in die ratrace wilt meedraaien”, stelt hij. “Daarom dacht ik: ik ga een voorafname doen op mijn 2. TWEEDE VEREISTE: DE STATE OF MIND pensioen, en de activiteiten die ik hiervoor plande Digitale nomade is een way of life. “Ik evolueerde naar voren schuiven. Al besef ik ook wel dat ik enkele geleidelijk naar een nomadisch leven. Waar ik eerst jaren langer zal moeten werken.” wat langer op een vakantieoord bleef, evolueerde dat naar heuse workations: een combinatie van op reis gaan en tegelijk deeltijds werken in mijn tijdelijk verblijf. In Mexico ging ik ’s ochtends duiken en was ik tegen het eind van de voormiddag aan de slag met mijn team in New York”, aldus Blanquart. “Eens ik de smaak te pakken had, werden die periodes langer en steeds minder als een vakantie. Ineens was ik bijna non-stop nomadisch aan het leven.” Het vergt overigens extra discipline om ervoor te zorgen dat je door de combinatie van werk en reizen voldoende uren kunt werken om een baas of klant tevreden te houden. “Bovendien zul je door jaloerse collega’s en managers meer dan ooit de neiging hebben om je werk te rechtvaardigen. Meer dan je ooit zou doen in een kantooromgeving”, oppert hij.
Thuisvoordeel - Wat we van digital nomads kunnen leren over plaats onafhankelijk werken, Pelckmans Uitgevers, 2021, ISBN 978-94-6401-428-0.
Go for happy. — Maart 2022
19
5. VIJFDE VEREISTE: DE WETGEVING
Digitale nomaden zijn vaak zelfstandig of hebben een bedrijfje. Maar zeker niet altijd. Stel dat je werknemer bent en je gaat lange tijd in het buitenland werken. Of je neemt een workation, zoals Blanquart het omschrijft. Dan kan de vakantiebestemming en de lengte van je verblijf een invloed hebben op de RSZ-bijdragen die je werkgever moet betalen en op je persoonlijke belastingsituatie. “In veel landen geldt bijvoorbeeld de regel dat je er belastingplichtig bent zodra je meer dan 183 dagen in het land werkt”, merkt Blanquart op. Bovendien moet de werkgever nagaan of de arbeidsongevallenverzekering jouw buitenlandse telewerksituatie ook dekt.
NOG MEER UITDAGINGEN…
Op wereldschaal werken als digitale nomade, dat betekent de uitdaging van het reizen. Je moet ook vaak omgaan met diverse tijdzones. “Enkele dagen geleden moest ik bijvoorbeeld vanuit New York vergaderen met België, waar het half negen ’s ochtends
was. Maar dat betekende dat ik om half drie ’s nachts in een rustige ruimte moest zitten. Dat kan natuurlijk af en toe, maar als het een gewoonte wordt, kun je bedrogen uitkomen. Dan wordt de belofte van meer vrijheid en tijd om allerlei plekken ter wereld te bezoeken, immers een grote leugen.” Werken en leven op meer exotische plaatsen, kan je bovendien stevig op de proef stellen. “Het sociale weefsel van familie en vrienden, waar we in ons thuisland op terug kunnen vallen, bestaat ineens niet meer”, stelt Blanquart. “En terwijl de goede dagen in dit leven extra fijn kunnen zijn, is het omgekeerde ook waar: moeilijke dagen zijn vaak ook extra zwaar.” Ten slotte is het voor velen ook gewoon nog een gek idee. “Als je op een eerste afspraakje een typische vraag als ‘waar woon je?’ krijgt, dan is je antwoord ongewoon en enigszins ingewikkeld”, besluit Koen Blanquart met een glimlach. “Hoe vertel je mensen die je net ontmoet hebt dat je eigenlijk vrijwillig dakloos bent?”
De allerbeste landen voor telewerkers Reisorganisatie Momondo zocht uit welke landen ideaal zijn voor telewerkers. Op basis van 22 factoren, verdeeld in zes categorieën (weer, reismogelijkheden, lokale prijzen, sociaal leven, gezondheid en veiligheid en uiteraard een snelle wifiverbinding) werd een top tien samengesteld met landen die het meest geschikt zijn om optimaal en aangenaam te telewerken en te genieten van de inspirerende omgeving. Portugal is duidelijk hét land voor telewerkers en digitale nomaden. Die nummer één-positie heeft het vooral te danken aan het warme weer, de mooie leefomgeving, de snelle wifiverbinding, de lage misdaadcijfers en de relatief lage kosten voor het levensonderhoud. Ook de aangepaste wetgeving en het visum voor digitale nomaden dat je vrij gemakkelijk kunt aanvragen, trekt veel telewerkers aan. Ook Spanje is dankzij het bruisende sociale leven, de vele gedeelde werkplekken en de remote visa voor freelancers een aantrekkelijk land om te telewerken. Roemenië is dan weer de place to be door de lage huurprijzen en de goed kope levenskosten. Ter info: België staat op de 37ste plaats, na Curaçao en vóór Denemarken.
20
Go for happy. — №6
Top tien 1. Portugal 2. Spanje 3. Roemenië 4. Mauritius 5. Japan 6. Malta 7. Costa Rica 8. Panama 9. Tsjechië 10. Duitsland
# H A D I K DAT G E W E T E N
Vijf carrièretips van James Bond Na al die jaren doet deze beroemde spion het nog best goed. Zo zorgde hij in de nadagen van de coronapandemie bijna op zijn eentje voor een volkstoeloop in de bioscoopzalen. Misschien kun jij nog iets leren van James Bond? TEKST WILLIAM VISTERIN
1. V IND ALTIJD EEN OPLOSSING Waar anderen alleen maar problemen zien, is James Bond de man van de oplossingen. “Niets kan en mag hem tegenhouden, zo kun je zijn levensmotto samenvatten. Dat zie ik zelf als een van de grootste kwaliteiten van James”, aldus Stéphane Garnier, auteur van Doe en denk als James Bond. “Terwijl veel mensen bij elke oplossing weer met een nieuw probleem komen.” In termen van AQ of adaptieve intelligentie is James een rolmodel. “Als je kijkt naar het tempo waarin het beroepsleven verandert, dan moet je je voortdurend blijven aanpassen. Neem hierbij een voorbeeld aan James”, raadt Garnier aan. “Hij komt altijd voor de heetste vuren te staan en hoeft bijna niets te verwachten van MI6.”
2. WEET WAT JE WILT Bij James is dat bijvoorbeeld ‘Wodka Martini, shaken, not stirred’, zoals het klinkt in de Bond-klassieker Diamonds Are Forever. Maar ook in andere zaken weet hij precies wat hij wil. Veel beter dan wij. Het gevaar van onze eigen dromen en wensen is volgens Garnier
vooral dat ze te onduidelijk en te vrijblijvend zijn. “Terwijl we alleen datgene kunnen realiseren wat we bewust en nauwkeurig voor ogen hebben.”
3. WEES LOYAAL Of het aan zijn land is, zijn collega’s of her majesty: voor James is niets waarde voller dan een gegeven woord. Dat lijkt zeldzaam, maar is zeer belangrijk. “Want als jij je aan je woord houdt, en doet wat je beloofd hebt, dan bouw je een netwerk op van mensen die even loyaal zijn als jijzelf.”
4. W EES MEEDOGENLOOS (ALS HET MOET) “Doorgaans heb ik er een hekel aan om een weerloos mens te doden. Het is een akelige bezigheid. Maar wat u betreft, voel ik niets”, vertelt James tegen terrorist Renard in The World Is Not Enough. Deze les ligt gevoelig, want we leven nu eenmaal in een samenleving waarin vergeving het dient te winnen van wraak. En woede is altijd een slechte raadgever. “Maar tegelijk mag je je leven niet laten verpesten door mensen die misbruik van je maken. Net
als James kom je soms op een punt dat je, om te overleven, mensen die je trachten te benadelen hard moet bejegenen.”
5. WEES ONKREUKBAAR James is niet om te kopen: niet met macht, niet met vrouwen en niet met geld. “Vanuit het oogpunt van James is het zo dat als je onkreukbaar bent, je ook geen zwakheden toont naar je vijanden. Hierdoor kunnen zij ook geen greep op je krijgen of je chanteren. Onkreukbaar zijn, is vrij zijn. Of zoals James zelf als leefregel stelt: “Verkoop nooit je ziel aan de duivel, hij zal je er niet voor betalen.”
Go for happy. — Maart 2022
21
LEIDERSCHAP
Waarom kiezen we altijd de foute leiders? In het boek Verleidingen aan de top vertelt psycholoog Jaap van Ginneken wat macht doet met een mens. Van de losse handjes van Bill Clinton en de alcohol verslaving van de Rus Boris Jeltsin tot het narcisme van Donald Trump. “Ook bedrijven kiezen zo hun leiders en helaas vaak de verkeerde.” TEKST WILLIAM VISTERIN
22
“Zodra mensen een hoge positie krijgen, gebeurt er iets met hen”, oppert Jaap van Ginneken, expert massa- en politieke psychologie. Bij sommigen leidt het tot roekeloosheid en overmoed, anderen gaan zich te buiten aan grensoverschrijdend gedrag. “Bij ex-president Bill Clinton was de controverse zo groot dat ze hem uiteindelijk de bijnaam ‘gladde Willie’ gaven”, aldus Jaap van Ginneken. Hij bestempelt Clinton als een dwangmatige vreemdganger.
Helaas
het luidst roept ook de beste leider is. We vinden dat een leider visibel moet zijn en zien dat als een competentie. Maar het duurt vaak een tijd voor we inzien dat die eerste tekenen van zogezegd leiderschap uiteindelijk niet worden waargemaakt”, klinkt het. Vaak gaat het zelfs de omgekeerde richting uit. “Autoritair leiderschap zonder hart leidt tot minder uitwisseling van informatie tussen teamleden. Er heerst een angstcultuur die de resultaten van de organisatie negatief denken we beïnvloedt.”
Wie zijn boek doorvaak dat wie het neemt, krijgt niet Het fenomeen verluidst roept ook de zo’n fraai beeld van sterkt ook zichzelf. wereldleiders. Zo Hoe meer angst en beste leider is. werd bijvoorbeeld onzekerheid in een de Brexit van 2011 organisatie, hoe doorgedrukt door groter de honger ene Boris Johnson, van mensen naar die met de zelf een niet-sensitieve veroorzaakte crisis tot een nieuwe leider. “We zien hetzelfde fenomeen inChurchill wilde uitgroeien. De Franse derdaad ook in de maatschappij. Onze president François Mitterrand weigerde complexe samenleving vol crisissen om zijn vergevorderde kanker toe te en uitdagingen zorgt ervoor dat we op geven, waardoor hij er op sommige zoek gaan naar mensen die ons de cruciale momenten (zoals de genocide illusie geven dat ze voor ons zullen zorin Rwanda) niet meer bij was. Voorts gen. We zijn op zoek naar een redder. was John F. Kennedy verslaafd, net Maar daarbij vergeten we onze eigen als Boris Jeltsin. Richard Nixon was verantwoordelijkheid te nemen.” gewoon gek en leed aan paranoia. Geen Vladimir Poetin overigens in het SCHRIK VOOR COMMENTAAR boek, dat verscheen net voor de oorlog Ook in organisaties hebben velen de in Oekraïne uitbrak. neiging om exact te zeggen wat hun overste wil horen. “Veel managers LEVE DE BESCHEIDENHEID vinden dat fijn. Als leider moet je al een Macht activeert egocentrisme, is de behoorlijke mate van zelfkennis hebteneur. Maar het omgekeerde telt ook: ben om je niet te laten verleiden tot het aan wie geven we de macht? Ook in creëren van een team van jaknikkers”, bedrijven hebben mensen de neiging oppert ze. om zich tijdens crisissen te wenden tot autocratische of dominantie leidersfiguren. “Maar dat zijn de leiders die we in moeilijke tijden net het minst nodig hebben. Door hun overmoed is de crisis er net vaak gekomen”, stelt Ann Baeke, coach bij Natural Leadership en expert in leiderschap. Organisaties doen er, volgens haar, juist goed aan om te kiezen voor sensitieve, onzelfzuchtige managers. “Bescheiden leiders creëren betere samenwerking. Ze hebben een sterke appreciatie voor de sterktes van anderen en staan open voor nieuwe ideeën en feedback”, somt Baeke op.
LUIDST ROEPEN
De vraag van één miljoen: als dergelijke bescheiden, sensitieve leiders zo efficiënt zijn, waarom kiezen we dan toch nog zo vaak voor die autoritaire individuen? “Helaas denken we vaak dat wie
Vaak heerst zelfs een heuse angstcultuur. “Tijdens een leiderschapsprogramma voor kaderleden, waar de deelnemers in verschillende groepen werden verdeeld, heb ik het meegemaakt dat er twee deelnemers bij mij kwamen aankloppen, omdat ze hun lokaal niet terugvonden. Ze durfden niet door de centrale zaal waar de CEO zat, uit schrik dat hij commentaar op hen zou geven”, herinnert Baeke zich. “Ik vond dat een mooi voorbeeld van hoe ver het kan gaan als mensen liever doen alsof, gewoon uit angst voor negatieve reacties van hun baas.”
Zeven hoofdzonden van de wereldleider 1. Lust
Voormalig Italiaans premier Silvio Berlusconi organiseerde ‘bunga bunga’-seksfeestjes en selecteerde kandidaten voor het nationaal en Europees parlement op basis van hun jeugd en fysieke aantrekkelijkheid.
2. Gulzigheid
John F. Kennedy gebruikte iets te veel drugs: van marihuana en hasj tot lsd en cocaïne. Tijdens zijn presidentschap gebruikte hij tien tot twaalf medicijnen per dag.
3. Hebzucht
Jarenlang werd de Duitse bondskanselier Helmut Kohl aanzien als groot staatsman. Tot bleek dat hij miljoenen onder tafel had vergaard en er een zweem van corruptie rond hem bleef hangen.
4. Gramschap
De voormalige Italiaanse minister-president Giulio Andreotti onderhield wel heel nauwe banden met de maffia.
5. Gekte
Volgens psychiaters zou Donald Trump zijn lage zelfwaardering compenseren met irreële grootheidsfantasie.
6. Ontkenning
De Franse ex-president François Mitterrand weigerde af te treden toen hij leed aan een vergevorderde kanker en bedwelmende morfine.
7. Trots
Verleidingen aan de top - De psychologie van de macht Jaap van Ginneken, Uitgeverij Business Contact
De Britse Margaret Thatcher nam, uit trots en overmoed, haar land mee in een oorlog om de Falklands, een dunbevolkte eilandengroep.
Go for happy. — Maart 2022
23
KLEDIJ OP HET WERK
Dress to impress
Hoera, we mogen weer naar kantoor. Maar of je dat nu wilt of niet: je kledij is daar een van de eerste zaken waar jij op beoordeeld wordt. “Kleed je voor de job die je wilt, niet voor de job die je hebt.” TEKST WILLIAM VISTERIN
Stel je je eerste dag op je werk voor, of je honderdste. Wat doe je aan? “Trek geen kledij aan waar je je zeer oncomfortabel in voelt. Je nieuwe collega’s zullen onmiddellijk zien dat je onzeker bent en dat wil je toch vermijden”, stellen Eric Verbeiren en Frank Van Overwalle in hun boek De andere 50%. “En voor de dames: best geen hoge hakken, tenzij je er een 100 meter sprint mee kunt lopen”, klinkt het. “Hoge hakken maken je niet alleen onstabiel,
24
je ademhaling en hartritme gaan ook de hoogte in.” Een andere fout die de twee vaak zien, is dat mensen kledij aantrekken die hen simpelweg niet past. “Beter een goedkope confectie-outfit die je als gegoten zit, dan een duur pak waarin je stikt of verloren loopt”, raden ze aan. Verbeiren en Van Overwalle geven ook drie kledingregels die collega’s wel positief zullen beoordelen.
REGEL 1. RESPECTEER DE DRESSCODE
REGEL 2. GA IETSJE FORMELER
REGEL 3. GEBRUIK DE JUISTE KLEUREN
We vinden elkaar leuker als we hetzelfde zijn. Stem daarom je kledij zo veel mogelijk af op de dresscode in je bedrijf, raden ze aan. Van eerder informeel (jeans) tot formeel (pak of mantelpakje). “Kijk zeker ook naar de dresscode als je gaat solliciteren. Er is bijna altijd een dresscode, ook al is het vaak een informele.”
De bekende auteur Austin Kleon zei het al: “Kleed je voor de job die je wilt, niet voor de job die je hebt.” Want als je één stapje formeler gaat, zend je een signaal uit naar de collega’s. “Managers denken vaak dat je geen grote verantwoordelijkheden kunt nemen als je nog niet kunt zorgen voor de kleine dingen. Met andere woorden: als je jezelf nog niet netjes kunt kleden, wat zou je dan wel kunnen?”, opperen Verbeiren en Van Overwalle. “Als een casual pak bijvoorbeeld de norm is, ga dan voor een iets netter pak”, geven ze als voorbeeld. Ze raden ook aan om een horloge te dragen. “Het voorkomt dat je op je smartphone kijkt tijdens gesprekken of meetings. Het geeft aan dat je aandacht hebt voor tijd én laat je toe wat extra persoonlijkheid in je kleding te leggen.”
In de westerse wereld is blauw de meest geliefkoosde kleur. “Het heeft een aantal associaties, zoals competent, betrouwbaar en kalm”, stellen ze. Groen volgt op de tweede plaats. De minst geliefde kleur is bruin, gevolgd door geel en oranje. “Draag geen drukke prints of schreeuwerige kleurencombinaties. Probeer riemen, schoenen en sokken ook wat bij elkaar te laten passen. Collega’s met hoofdpijn zullen je carrière niet ten goede komen.”
Go for happy. — №6
W E L L- B E I N G
Ken jij je innerlijke saboteurs? Iedereen heeft weleens af te rekenen met innerlijke saboteurs. Ze herkennen is al een eerste stap naar positievere gedachten. Welke destructieve kantjes heeft jouw brein? TEKST WILLIAM VISTERIN
In hun boek Positieve intelligentie geven Gina Peeters en Isabelle Hoebrechts inzicht in het concept van innerlijke saboteurs. Die hebben zich in de loop van je leven verankerd in je stressbrein. “Ze zijn gevormd tussen je derde en elfde levensjaar door de drie grote O’s: ouders, omgeving en onderwijs”, stellen de auteurs. Veel van je gedachten worden vandaag gestuurd door deze saboteurs, die vaak onheilspellende leugens spuien. Dit zijn ze:
4
1
5
De perfectionist. Nooit tevreden en een ongezonde behoefte aan orde, organisatie en juistheid van zaken. Voor de perfectionist is het nooit goed genoeg.
2
De pleaser. Dwingt je steeds anderen te helpen en te behagen. Hij laat je vergeten op te komen voor je eigen belangen en behoeften.
3
De streber. Nauwe familie van de bovenste twee. De streber maakt je afhankelijk van het constant leveren van prestaties en externe successen. Steeds op zoek naar zelfbevestiging.
De controleur. Heeft een grote behoefte om bewust te kiezen voor verantwoordelijkheden en die onder controle te houden. Waardoor hij een onweerstaanbare drang heeft om alles en iedereen te beheersen.
De rusteloze. Is voortdurend op zoek naar opwinding, uitdagingen of constante drukte. En is zelden tevreden met de huidige activiteit. Tempo en prioriteiten, daar draait het om.
6
7
De denker. Is niet in staat om emoties te tonen of relaties te onderhouden. Als emoties de bovenhand halen, wil hij er zoveel mogelijk van weglopen. Daardoor wordt hij al snel als koud, afhankelijk en arrogant aanzien.
Veel gedachten worden gestuurd door deze saboteurs.
Het slachtoffer. Legt constant de nadruk op negatieve emoties en pijnlijke gebeurtenissen. Het is een manier om aandacht te krijgen van anderen. Deze saboteur weerhoudt je van zelfinzicht.
8
De waakzame. Maakt je voortdurend angstig voor alles wat mogelijk fout kan gaan. Is steeds bezorgd en ziet overal gevaren om zich heen. Hij wil controle over alle zaken die fout kunnen gaan.
9
De ontwijker. Richt zich extreem op het positieve en aangename. Hij vermijdt alle moeilijke en onaangename taken en conflicten. Maar zo komt hij natuurlijk nooit aan het oplossen of aanpakken van problemen.
Go for happy. — Maart 2022
25
W E L L- B E I N G
“Welzijn leeft bij UZ Leuven overal, we hebben geen Chief Happiness Officer nodig” In de zorg ligt de werkdruk altijd hoog en daar kwam twee jaar geleden corona bovenop. De impact op de medewerkers van UZ Leuven was enorm. Diensthoofd ontwikkeling en opleiding Marc Verschueren en preventie adviseur Koen Boonen vertellen hoe je welzijn op de werkvloer zó organiseert dat echt iedereen mee blijft als het moeilijk wordt. TEKST WIELAND DE HOON
Door snel te schakelen tijdens de eerste acute pandemiefase legde UZ Leuven de basis voor een nieuwe welzijnsaanpak. “Eerst hebben we een hulplijn opgezet die alle teams permanent live en telefonisch ondersteuning bood”, verklaart Marc Verschueren. “Binnen de covidunits ondersteunden onze paramedische zorgverleners – liaisonpsychologen, sociaal werkers, pastoraal werkers en het palliatief supportteam – naast patiënten ook onze zorgmedewerkers. Hun draagkracht werd enorm op de proef gesteld. Maar ook ons laboratorium was druk bevraagd en kreeg extra aandacht. Deze werkwijze legde de basis voor een nieuwe, brede samenwerking rond well-being die superkort op de bal speelt.”
PEER SUPPORT: ELKAAR STEUNEN
▲ Diensthoofd ontwikkeling en opleiding Marc Verschueren: “Dé kernboodschap naar al onze medewerkers? Je staat er niet alleen voor.”
26
Go for happy. — №6
Welzijn kwam vroeger veeleer aan bod als reactie op een probleem. Het werd ook centraal gestuurd. “Nu leeft het veel meer op de werkvloer”, zegt Koen Boonen. “We hebben overal voelsprieten. De nabije en snelle ondersteuning heeft de grote structuren aangevuld. Jouw aanspreekpunt is nu een bekend gezicht. De psycholoog van de afdeling neemt die rol ook op voor de mensen die daar werken. Peer support en zorgcollega’s betekent dat mensen uit gelijkaardige beroepsgroepen elkaar direct ondersteunen. Voor bijvoorbeeld artsen in opleiding – die weleens geconfronteerd worden met
▲ Preventieadviseur Koen Boonen: “Collega’s uit dezelfde beroepsgroepen ondersteunen elkaar direct.”
een ernstig incident – hadden we dat al. Maar door corona werd duidelijk dat onze schoonmaakmedewerkers, technici en bewaking dat net zo goed nodig hebben als de topchirurg. We leggen meermaals per week ons oor te luisteren bij de teams. Leidinggevenden krijgen meteen steun om stress of onenigheid aan te pakken.” UZ Leuven
JE STAAT ER NIET ALLEEN VOOR
is dan heel nuttig. Opleidingen en getuigenissen helpen daarbij. In 2022 maken we een complete videoreeks over welzijn. Topics zijn bijvoorbeeld omgaan met werkdrukte of goede gewoontes aannemen zoals op tijd rusten.”
specialiseert zich in peer support.
Psychosociale ondersteuning betekent dat je er niet alleen voor staat. Die boodschap wordt verspreid naar alle teams van UZ Leuven. “Dat is inderdaad onze kernboodschap”, beaamt Marc Verschueren. “Naast de directe aanspreekpunten, zijn er ook interne vertrouwenspersonen, personeelsmanagers en interne en externe preventieadviseurs. Ook opleiding en tips voor zelfzorg zijn erg belangrijk. Sta je onder druk, dan wil je weten hoe je je veerkracht kunt verhogen. Zien hoe je collega’s daarmee omgaan,
OOK ARTSEN LEREN LEIDINGGEVEN
“In leiderschaps- en teamontwikkeling hebben we bij UZ Leuven een fantastische traditie hoog te houden”, zegt Marc Verschueren. “We kiezen voor relatie-georiënteerd leiderschap. Ondersteuning en ontwikkeling van leidinggevenden gebeurt intensief. Ook de artsen en medische diensthoofden krijgen doorgedreven leiderschapscoaching. Er is een werkgroep talentontwikkeling en ondersteuning voor onze artsen. Dat is wel bijzonder voor een ziekenhuis.”
GOED OMRINGD
Als startende verpleegkundige komt er veel op je af. Daarom heeft UZ Leuven
een lange traditie van mentorschap. “Ook voor nieuwe artsen en binnen de ondersteunende diensten zijn we een betere onboarding aan het opzetten”, zegt Marc Verschueren. “Binnentreden in onze veeleisende context is niet altijd evident. Maar geen zorg: grijp je kans, we zijn er voor jou.” Koen Boonen legt uit dat welzijn veel aandacht krijgt: “Vanuit het oogpunt van kwaliteit, patiëntveiligheid en tevredenheid staat welzijn helemaal bovenaan. Welzijn krijgt aandacht vanaf je start, tijdens je opleidingen en gedurende je hele loopbaan, zelfs tot en met de begeleiding naar je welverdiende pensioen. Net omdat er zo veel structuren en collega’s bij betrokken zijn, hebben we hier niet zoiets als één Chief Happiness Officer of welzijnsmanager. Welzijn leeft bij UZ Leuven overal op de werkvloer. Iedereen vult het mee in. Op termijn zijn we allemaal zorgcollega van elkaar.” ▼ Go for happy online: lees ook de verhalen over well-being bij D’Ieteren en 24+ op www.jobat.be/gfh
Go for happy. — Maart 2022
27
W E L L- B E I N G
E-learning verbetert mentaal welzijn op de werkvloer Sarah Van Marcke is bij Unilin Group een van de initiatiefnemers van een e-learningtoepassing rond mentaal welzijn. “Als organisatie willen we inzetten op een veilig klimaat waarin ook moeilijke thema’s bespreekbaar zijn.” TEKST WILLIAM VISTERIN
28
Go for happy. — №6
“Duurzaamheid staat bij ons hoog op de agenda. Ook voor onze collega’s willen we een duurzame omgeving creëren”, vertelt Sarah Van Marcke, talent development partner bij Unilin Group. Daarbij staan veiligheid, levenslang leren én welzijn centraal. “In dat domein zetten we al in op gezondheid, vitaliteit en veerkracht. Maar we wilden het luik rond mentaal welzijn en het detecteren van risico’s nog beter ondersteunen”, stelt Van Marcke. “We maken uitdagende tijden mee en mensen zijn op zoek naar balans en veerkracht. Aangezien we een grote organisatie van meer dan achtduizend mensen zijn, kom je onvermijdelijk weleens gedrag tegen dat niet oké is. We willen daar de ogen niet voor sluiten en onze medewerkers hierover informeren en sensibiliseren, zodat ze altijd de weg vinden naar een mogelijke oplossing.”
De e-learning is ingedeeld in een Waaruit blijkt dat de e-learning en aantal verschillende modules. “Er is inspanningen hun vruchten afwerpen? een informatief deel met info over wat “De e-learning is een preventieve tool. wij als organisatie belangrijk vinden en Pas door teams te activeren en deze waarop we blijven inzetten. Maar we thema’s op agenda te blijven zetten, bieden ook een interactief deel met zal het effect blijken. Maar in sommige zeer concrete gevallen – denk praktijkcases. aan anonieme Inhoudelijk basegetuigenissen – ren we ons op de kunnen we het We can’t help everyone, volgende thema’s ook niet te weten of risico’s: stress komen”, stelt ze. but everyone can en burn-out, “We bieden dit help someone. alcohol en drugs aan omdat we en ongewenst, het nodig vinden. grensoverschrijWe willen dat dend gedrag mensen de weg zoals pesten, vinden naar hulp, intimidatie en discriminatie. Er is bovengelijk hoe. We zijn wel realistisch. We dien een preventief kader over de rol kunnen niet alles preventief verhelpen. van vertrouwenspersonen en anonieme We can’t help everyone, but everyone hulplijnen.” can help someone.”
STRESS EN CO
Een voor iedereen toegankelijke e-learning is een eerste stap. “Het centrale idee is zorgen voor jezelf en elkaar. Een goede relatie met je leidinggevende en onder collega’s is daarin een belangrijk aspect”, stelt ze. “Fundamenteel gaat het over respect, een belangrijke pijler van onze bedrijfscultuur.”
⊳ Sarah Van Marcke van Unilin Group: “Aangezien we een grote organisatie zijn, kom je onvermijdelijk weleens gedrag tegen dat niet oké is. We willen daar de ogen niet voor sluiten.”
Deze drie rollen zijn cruciaal om problemen op te lossen Of het nu gaat over stressklachten, discriminatie of een vermoeden van alcoholmisbruik: in al deze gevallen zijn binnen de werkcontext drie rollen cruciaal. De persoon zelf die signalen bij zichzelf erkent en durft te bespreken. Ten tweede zijn er de collega’s, die hun bezorgdheid durven uit te spreken en een klankbord of steun kunnen bieden. Ten derde is er de leidinggevende die op zijn beurt alert moet zijn voor signalen en in gesprek kan treden. Een leidinggevende staat er ook nooit alleen voor, maar kan rekenen op de HR-afdeling en zijn of haar eigen leidinggevende.
Go for happy. — Maart 2022
29
BOEKEN
De beste boeken voor dit voorjaar
Ah, de lente. Binnen of buiten. Regen of zon. Werk of (paas) vakantie. Work of pleasure. Een interessant boek doet het altijd. We zetten naar goede gewoonte enkele boeken op een rijtje die (direct of indirect) met werk te maken hebben. TEKST WILLIAM VISTERIN
WERK & PRODUCTIVITEIT 1
2
3
Doe één ding
Het verrassend simpele idee dat je wereld zal veranderen Auteurs: Gary Keller & Jay Papasan / Uitgeverij Xander
3
Wat ze je op het werk niet vertellen Alles over soft skills Auteurs: Gitte Dockx & Tom Goossen Uitgeverij OWL Press
De ongeschreven regels
Een praktische gids voor een succesvolle start van je carrière Auteur: Gorick Ng / Uitgeverij Business Contact
MANAGEMENT & TEAMWORK
30
Auteurs: Adrian Gostick & Chester Elton Uitgeverij Business Contact
1
Goede leiders eten als laatste
2
Spanning op het werk
Waarom teams excelleren in een cirkel van veiligheid Auteur: Simon Sinek / Uitgeverij Business Contact
8 strategieën om af te rekenen met stress en onzekerheid in je team
Go for happy. — №6
De reputatiecoach
Wat wil je dat ze zeggen als je niet in de kamer bent? Auteur: Jeroen Wils / Uitgeverij Manteau
WELL-BEING 1
Je krijgt zoveel meer ja, als je nee kan zeggen Over keuzes maken in je leven en op je werk Auteur: Nele Colle Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts
2
De mentale reset
3
De energiebalans
Hoe hybride werken en leven je veerkracht vergroten Auteur: Elke Geraerts / Uitgeverij Lannoo Begrijp je lichaam: verbrand calorieën en blijf gezond Auteur: Herman Pontzer / Uitgeverij Xander
STORIES 1
Vijand van de Russische staat
2
De zwijgende miljardairs
3
De brute realiteit van het Poetin-regime Auteur: Bill Browder Uitgeverij Olympus De duistere kanten van de familie achter BMW Auteur: Marjolijn Uitzinger Uitgeverij De Geus
De meetmaatschappij
Waarom we alles meten en wat dat met ons doet Auteur: Berend van der Kolk Uitgeverij Business Contact
THRILLERS 1
Win Win Wunderkammer
2
De perfecte echtgenote
3
Voor onze zonden
Laura, een bijna afgestudeerde ingenieur, ontvangt van een cryptospecialist een vliegticket. Auteur: Jan van der Cruysse / Uitgeverij Manteau
Hoort een lijk niet te blijven liggen waar je het hebt achtergelaten? Auteur: Darby Kane / Uitgeverij Volt Op een koude ochtend wordt de secretaris-generaal van het Rode Kruis gekruisigd aangetroffen voor het kantoor van de organisatie. Auteurs: Line Holm & Stine Bolther / Uitgeverij Volt
r u o y t r Sta h t i w r e e r ca a smile
At Unilin Group, we love to support young talent. Every year, we welcome an enthusiastic group of young graduates across several of our departments. Are you ready to kickstart your career and develop your talents? Get in touch and start your Young Graduate Journey today.
Join now at jobs.unilin.com
