GWIDA fuq kollox u fuq kulħadd
GWIDA IKBAR, ISBAĦ U B’AKTAR PAĠNI KULL L-EWWEL ĦADD TAX-XAHAR! U TISTA’ TIRBAĦ
GWIDA. mt
€1.95
€1,000!
CHARLES U RON
Jiltaqgħu b’kumbinazzjoni ġewwa l-Olanda u flimkien qed jagħmlu unur lil Malta fil-qasam tal-moda!
FRAR 2021
GWIDA Frar 2021
5
6
GWIDA Frar 2021
8
GWIDA Frar 2021
EDITUR Anthony M Baldacchino DIRECTOR OF SALES & OPERATIONS Lindsey Napier DISINJATUR James Debono QARREJJA TAL-PROVI Nicole Sammut SALES MANAGER TALPUBBLIKAZZJONI Jessica Spiteri Catania BRAND SALES EXECUTIVE Wanaha Camilleri OPERATIONS & CLIENT RELATIONSHIP MANAGER Elena Dimech RITRATT TAL-ISTORJA PRINĊIPALI Natasha Attard EMAIL info@gwida.mt SIBNA FUQ FACEBOOK @Gwida.mt SIT UFFIĊJALI www.gwida.mt UFFIĊĊJU EDITORJALI, PUBBLIKATUR, UFFIĊĊJU GĦAR-REKLAMAR Content House, Mallia Buildings, 3, Level 2, Triq in-Negozju, Zone 3, Central Business District, Birkirkara, CBD 3010 TEL 2132 0713 PUBBLIKATUR
13. Intervista ma’ Charles u Ron
KONTENUT GWIDA
FRAR 2021
Storja Prinċipali
13. Intervista ma’ Charles u Ron – Jiltaqgħu kumbinazzjoni, jiftħu negozju u qed jgħinu tfal orfni jiftħu negozju
Programmi
45. Muxrafija – Is-sabiħ ta’ Malta u l-istorja! 62. Illaħwa – Kummiedja ġdida fuq TVM ta’ Jamie Cardona
Editorjal
25. L-€1,000 ta’ GWIDA intrebħu minn... 47. It-tfal posthom l-iskola – Artiklu mill-Missio 51. San Valentinu u ċajt ħelu bejn il-koppji! 71. Il-prevenzjoni minn ħafna vizzji! – Artiklu minn Sedqa
Kompetizzjoni
26. It-tieni kupun biex tkun tista’ tirbaħ €1000 fi flus kontanti 61. Tisliba bi premju 78. Kompetizzjoni oroskopju minn PaulJon
Intervisti oħra
39. Intervista ma’ Andreana u Melanie fuq il-programmi tagħhom u l-ħbiberija ta’ bejniethom
Skeda
28-37. Skeda ta’ programmi fuq l-istazzjonijiet lokali u barranin
Skript
65. Strada Stretta: Episodju 5 / L-ewwel Staġun: It-Tieni Parti © Content House 2021 Id-drittijiet huma kollha riservati. Riproduzzjoni tar-rivista jew parti minnha hu pprojbit mingħajr permess speċjali u bil-kitba. L-opinjonijiet inklużi fil-GWIDA mhux neċessarjament huma dawk talEditur jew tal-Pubblikatur. Minkejja li kull attenzjoni raġjonevolittieħdet biex il-magażin ikun korrett u komplut, l-Editur u l-Pubblikatur mhumiex responsabbli għal żbalji u nuqqasijiet fl-artikli, reklamar, ritratti u stampi.
GWIDA tkun għall-bejgħ kull l-ewwel Ħadd tax-xahar.
Riċetti
73. Riċetta ta’ Manuel Xuereb – Risotto bid-dundjan, faqqiegħ u cranberries 75. Riċetta t’Anton B. Dougall – Lażanja bil-laħam
Oroskopju
77. Tagħrif dwar iż-żodjaku Aquarius minn PaulJon 78. Iż-żodjaku ta’ dan ix-xahar
GWIDA Frar 2021
9
Storja Prinċipali
L-ITTRA TAL-EDITUR
Anthony M. Baldacchino - Editur ta' GWIDA Lill-qarrejja tal-GWIDA, Diġà għadda xahar mill-ewwel sena tal-2021 u rajna ħafna affarijiet jiġru. Fosthom, personalità li intervistajna għar-rivista ta’ Jannar, Oliver Scicluna, laħaq membru parlamentari – nawgurawlu ferm. Aktar nies komplew jieħdu l-vaċċin kontra l-Covid-19 u esperjenzajna l-aktar ġranet kesħin! Ħarġet ukoll l-aħbar li l-Karnival din is-sena ser ikun segwit b’mezzi diġitali, dan minħabba li l-pandemija ma tippermettix li jiġu organizzati attività tal-folla. Inxterdet ukoll l-aħbar li l-kompożitur Sammy Galea għadda għall-ħajja ta’ dejjem.
Minn dakinhar, Frans baqa’ jgħanni u kien jiġi mistieden f’ħafna programmi televiżivi. Deher kemm fuq ix-xandir nazzjonali u anke fuq ONE. L-hena tiegħu Frans iqatta’ l-ħin tiegħu ma’ missieru ġewwa r-razzett fejn kien jieħu ħsieb il-baqar u filgħaxija jmorru flimkien jgħannu. Minkejja li qatt ma mar skola għax kien jaħrab ma’ missieru r-razzett, Frans kien bravu ħafna u l-għana tiegħu kienet dejjem tinżel għasel man-nies. L-għannejja kienu jfaħħruh ħafna. Minkejja li ma kienx jaf jikteb u lanqas jaqra, meta kien jiġi biex jistudja l-linji kien jiftakarhom f’qasir żmien. Fil-funeral tal-għażiż missieru, Ion b’tislima għanna fil-Knisja fejn sellem lil missieru.
Biss issa jmiss ix-xahar tal-maħbubin u f’din ir-rivista ser niltaqgħu ma’ ħafna tipi ta’ mħabba. Għandna l-imħabba li sabu b’koinċidenza Charles u Ron waqt btala – mingħand dawn skoprejna ħafna affarijiet interessanti; l-imħabba ta’ Jamie għassitkoms li ġegħlitu jaqbad il-pinna u jikteb is-serje tiegħu li qed tixxandar bħalissa; l-imħabba wkoll bejn żewġ kollegi Andreana u Melanie li llum iqisu lilhom infushom bħala aħwa.
Illum il-ġurnata hemm ħafna recordings tiegħu fil-librerija tax-xandir nazzjonali u anke ta’ ONE li juru l-kapaċitajiet tiegħu. Strieħ fis-sliem u grazzi tat-talent li qsamt magħna, Frans.
F’din l-ittra nixtieq li nfakkar l-għażiż Frans Mifsud li għadda għall-ħajja ta’ dejjem fil-25 ta’ Novembru 2020. Bi mħabba kbira, ibnu Ion Mifsud, xtaq li missieru jibqa’ jissemma u għamel kuntatt magħna. Sfortunatament il-familja Mifsud qattgħet l-isbaħ żminijiet tas-sena bħall-Milied u l-Ewwel tas-Sena mingħajr l-għażiż tagħhom. Frans Mifsud ħafna jafuh bil-laqam tiegħu ‘Ta’ Vestru’. Kien għannej prim u kulħadd kien joqgħod attent meta kien imissu jgħanni hu. Dan il-laqam oriġina minn nannuh għax kien jismu Vestru. Frans mexa fuq il-passi ta’ missieru u qabad jgħanni ta’ 34 sena. L-ewwel darba li wera t-talent tiegħu kien fil-ħanut Safsafin.
Nirringrazzjak talli xtrajt il-GWIDA. Nittama li din ir-rivista togħġbok u tieħu pjaċir taqraha daqskemm aħna nieħdu pjaċir naħdmu fuqha.
10 GWIDA Frar 2021
Insellimlek.
GWIDA Frar 2021
11
Storja Prinċipali
Ritratti: Natasha Attard
CHARLES U RON
Żewġ maħbubin u pijunieri fil-qasam tal-moda lokali Charles u Ron huma żewġ imprendituri Maltin fil-qasam tal-moda. Jaħdmu flimkien u ma jsibux problema jagħmlu dan, anzi jemmnu li din hija waħda mill-fatturi li tgħaqqadhom. Dawn it-tnejn qed jagħmlu ħafna ħoss barra minn xtutna u dejjem jgħollu isem Malta. Kemm-il darba ċelebrità magħrufa ttella’ ritratt tagħha bil-ħwejjeġ li jkunu ddisinjati minn dawn l-artisti bravissimi. Biss f’nofs pandemija din il-koppja tiddeċiedi li tiftaħ kafetterija fin-Naxxar li hi l-ewwel waħda tagħhom. It-tim ta’ GWIDA żar din il-kafetterija u tkellimna ftit ma’ Charles u Ron. Grazzi f’isem il-Maltin ta’ kemm tagħmlu ġieħ lil Malta fil-qasam tal-moda. Biss intom għandkom għal qalbkom ukoll il-volontarjat u l-missjoni. Kull sena ġġibu lil xi ħadd minn Mumbai biex tagħtuh it-taħriġ hawn Malta u tgħinuh jikber. Tgħidulna ftit aktar fuq din l-esperjenza? Charles: Iva, kull sena konna nġibu persuna waħda millorfanotrofju. Wieħed minn dawn iż-żgħażagħ li ġibna Malta kellu ħolma li jibni kafetterija. Din il-ħolma fil-fatt seħħet u semmew il-kafetterija ‘Library Cafe’. Dan sabiex tfal li joħorġu mill-istitut u jkollhom sittax-il sena ikunu
jistgħu hemm u ma jmorrux jiġġerrew fit-triq. Waħda minn dawn it-tfal li għinna studjat il-fashion design u konna wkoll ġibnieha Malta bħala studenta ‘intern’. Fil-fatt tant tgħallmet li din it-tfajla ħolqot il-label tagħha u llum qed tbigħ il-prodotti tagħha ġo din il-kafetterija u aħna nħossuna kburin ħafna li rnexxielha tasal s’hawn. L-idea li tiftħu kafetterija f’Malta ġiet minn hemmhekk? Charles: Mhux eżatt, imma naħseb li għenet biex nagħmlu din il-ħolma ssir realtà. Jien minn dejjem kelli xewqa li
GWIDA Frar 2021
13
Storja Prinċipali
“Iddeċidejt li nixtrilu ċurkett u għadu jidħaq bija sal-lum.” Charles
niftħu kafetterija għax inħobb insajjar ħafna u dejjem kont ngħid lil Ron “nixtieq li ’l quddiem niftħu kafetterija”. Dan kien dejjem jgħidli “x’ser tivvinta, dejjem tivvinta...” Ron: Biss naħseb li dawn l-istudenti ispirawna xorta għax huma tant kreaw xi ħaġa minn xejn, tant għamlu proġett sabiħ, li bqajna impressjonati. Minn xejn hemmhekk ħolqu din l-istruttura li qed taħdem; min isajjar, min iservi u min jieħu l-bookings. Meta tara hekk timtela bil-kuraġġ u temmen aktar fik innifsek li l-ħolma tagħna tista’ titwettaq ukoll. Kif qed tgħixu dawn iż-żminijiet diffiċli talpandemija? Charles: Fi żmien il-bidu tal-pandemija, l-ewwel ġimagħtejn kienu xokk għal kulħadd. Tkun għadek kemm investejt f’kollezzjonijiet u ħwienet, u f’daqqa waħda jieqaf kollox, u moħħok jibda jaħseb fil-ħażin. Bil-mod il-mod għamilna l-kuraġġ u rajna kif għamilna biex inkomplu għaddejjin. Bis-saħħa tat-teknoloġija bqajna għaddejjin u nistinkaw. Ftit wara, ġiet opportunità li nieħdu dan il-post u ftakarna fl-idea li dejjem xtaqna nagħmlu kafetterija. U kif jghidu bl-Ingliz... “the rest is history”. Charles, lilek kulħadd ifaħħrek għal-lażanja. Ser iddaħħalha fil-menù? Charles: S’issa għadha mhix fil-menù, imma tkellimna fuqha! Probabbli li ndaħħluha, imma trid tkun kif nagħmilha jien, mhux kif tgħid ix-chef! Apparti mill-menù, intom iddisinjajtu l-uniformi talħaddiema u l-marka tagħkom qiegħda f’kull ħaġa li tista’ timmaġina... Charles: Kollox għamilna flimkien u d-deċiżjonijiet li ħadna kienu għall-gosti tagħna t-tnejn. Naħseb li hi importanti ħafna li jkollok ċertu dettalji u li dejjem ikunu konsistenti. Ron nafu kemm int taf tpenġi, iżda hawn ser naraw xi tpenġija tiegħek? Ron: Mhux ser ngħid le, imma ma nafx. Ilni ftit ma npenġi u għalkemm id-dar għandna ftit pitturi, jekk tara d-data
14 GWIDA Frar 2021
Storja Prinċipali
tagħhom tinduna kemm ilni ma npenġi. Biss irrid insib il-ħin, għax hi xi ħaġa sabiħa u vera tirrilassani. Charles: Neqridlu ħafna jien biex ikompli! Charles, kif biddillek ħajtek Ron? Charles: Naħseb għamilni iktar kalm, u inħobb u napprezza iktar l-kultura Maltija. Meta tkun iżgħar tkun naqra moħħ ir-riħ u ftit li xejn tagħti kas minn fejn ġej inti. Ron għallimni ngħożżha l-identità tiegħi bħala Malti. Nista’ ngħid li biddilni ħafna b’mod pożittiv. Ron, int tgħallimt il-Malti minħabba Charles u kellek taddatta ruħek għal Malta... Ron: Dażgur! Meta ġejt hawn Malta, kont għadni żgħir. Aħna ltqajna meta jien kelli 20 sena u ġejt Malta sena wara. Kienet bidla kbira f’ħajti! Dak iż-żmien jien kont ngħix Amsterdam, u wara ftit sibt ruħi ġo gżira fil-Mediterran. Dak iż-żmien Malta kienet ferm differenti. Ikolli ngħid li minn xħin wasalt Malta kont għal qalbi, u l-ħajja Mediterranja u l-ħajja ma’ Charles ikkonfermawli li dan kien posti. Minn dakinhar qatt ma ħarist lura. Tiftakru l-ewwel date romantika tagħkom? Charles: Niftakar qisu lbieraħ; jien kont vaganza ma’ sħabi. Kont tlajt ma’ ħbieb tiegħi Olandiżi għax kellhom festin t’għeluq sninhom. Fl-aħħar jumejn konna ħriġna u ltqajt ma’ Ron. Il-vjaġġ lura Malta kien qiegħed fil-qrib imma Ron ma ridnix li nitlaq. Riedni nibqa’ ġurnata oħra miegħu, u jien kont għedtlu li ma kellix flus u ma stajtx nieħu aktar ġranet leave. Biss Ron baqa’ jinsisti u kkonvinċieni nagħmel ġimgħa oħra. Ron: Aħna ltqajna ġewwa club famuż ħafna ġo Amsterdam. Niftakar li dakinhar jien kont ser noħroġ ma’ sħabi u kull min kellu jiġi, fl-aħħar minuta, qalli li ma kienx ġej. Min għax kien ma jiflaħx u min għax ma kellux aptit. Dak il-ħin inħraqt u kont
“Għalina kien unur kbir li mmorru hemm u naraw iddisinji tagħna ma’ wħud millaqwa ditti tal-moda fid-dinja.” Ron
GWIDA Frar 2021
17
Storja Prinċipali
ser nibqa’ d-dar. Iżda f’ħin minnhom reġa’ bdieli, biddilt u ħriġt. Kien appuntu hemm fejn iltqajt ma’ Charles. Min minnkom għamel l-ewwel pass? Charles: Ron! Naħseb kien ilu jħares lejja u jien ma nagħtix kas. Min ippropona biex tiżżewġu? Ron: Ħadd! Dak ħafna żmien ilu konna niċċajtaw u ngħidu lil xulxin, “Kieku tista’ tiżżewwiġni, tiżżewwiġni?”. Kienet qisha ċajta bejnietna għal snin twal. Xħin daħlu l-liġijiet li nistgħu niżżewġu f’Malta, għall-bidu ma tajniex kas, imma mbagħad iddeċidejna li nidħlu għal dan il-pass. Charles: Għat-tieġ, minħabba li l-ġenituri ta’ Ron jgħixu l-Olanda, għidna li nagħmlu xi ħaġa meta huma jkunu Malta biex ma noħolqux problemi. Il-ġenituri tiegħu jagħmlu xi sitt ġimgħat hawnhekk u ddeċidejna li nagħmluh dak iż-żmien. Għamilna tieġ rilassanti u kien iktar qisu festin b’ċerimonja, ma kienx tieġ tradizzjonali. Min hu l-aktar romantiku bejnietkom? Ron: It-tnejn li aħna romantiċi. Ħafna nies isaqsuna: wara dak iż-żmien kollu kif għadkom issibu dik l-intimità bejnietkom? Għalina hi xi ħaġa normali u aktar ma jgħaddi ż-żmien aktar din il-fjamma ta’ mħabba qed tikber. Xi kultant nagħtu rigali lil xulxin, imma mhux bi drawwa. Tant aħna komdi ma’ xulxin li nħoss li jekk ma xtralix rigal, ma jkun inqala’ xejn. Naf ħafna koppji li jeħduha bi kbira, imma aħna mhux dak it-tip. Forsi għalhekk domna daqshekk flimkien. Imma ġieli tajtu xi rigal li ma għoġobkom xejn? Charles: Li jagħtini Ron dejjem jogħġbuni imma niftakar meta ġie Ron l-ewwel darba Malta għal vaganza, xi xahar wara li ltqajna, sħabi bdew jgħiduli li ridt nixtrilu rigal.
18 GWIDA Frar 2021
Storja Prinċipali
“Iktar inħobb inlibbes lil ħaddieħor milli nagħti kas kif ħa nidher jien. ” Charles
Iddeċidejt li nixtrilu ċurkett u għadu jidħaq bija sal-lum. Xtrajtlu ċurkett tad-deheb b’xi fosos! Xħin tajthulu dan iċ-ċurkett, wiċċu nbidel. Kien ser iħossu ħażin! Sar abjad karti aktar milli hu u indunajt mill-ewwel li m’għoġbux. Dakinhar kont għedtlu biex jibdlu ma’ xi ħaġa li togħġbu. Imbagħad spiċċa b’ċurkett tal-fidda komuni. Ron, x’għedt dak il-ħin? Ron: F’qalbi għedt, “imma dan irrid nilbsu?”. Kien wieħed mill-mumenti imbarazzanti li ma tkunx taf x’ser taqbad tgħid, imma wiċċi kixifni. Apprezzajt ir-rigal, imma morna nibdluh mill-ewwel! Charles: Id-deheb ma jaqbilx miegħu! Bħala disinjaturi tal-ħwejjeġ, intom tlibbsu ħafna nies. Biss intom tagħtu kas x’tilbsu jew jgħaddi kollox? Charles: Jien ma tantx inħobb daqshekk. Meta kont iżgħar kont iffissat u dejjem kont inħit it-tibdiliet għalija. Kuljum kont nagħmel xi outfit differenti, imma llum il-ġurnata, iktar inħobb inlibbes lil ħaddieħor milli nagħti kas kif ħa nidher jien. Ron: Jien il-moda nħobbha ħafna! B’mod ġenerali, l-istil u l-ħwejjeġ li nilbes huma importanti. Xi kultant niddisinja xi ħaġa għall-gosti tiegħi u nkun konvint li għandna ndaħħluha fil-kollezzjoni. Ċertu samples nagħżilhom fuq il-gosti tiegħi, biss mhux dejjem nagħmlu hekk għax ilgosti tiegħi mhux dejjem jintgħoġbu.
F’kull intervista tisħqu fuq l-importanza li kellha fuqkom l-esperjenza tal-Palazz Buckingham. Hemmhekk kellkom wirja eċċezzjonali ma’ ħafna ditti famużi. Tgħidulna ftit fuq din il-ġurnata? Ron: Aħna konna mistednin biex nirrappreżentaw lil Malta għall-‘Commonwealth fashion exchange’ u kienet esperjenza indimentikabbli. L-esebizzjoni kienet fil-Palazz Buckingham u kienet l-ewwel darba li saret sfilata talmoda hemm. Għalina kien unur kbir li mmorru hemm u naraw id-disinji tagħna ma’ wħud mill-aqwa ditti tal-moda fid-dinja. Kien hemm ukoll membri tal-familja rjali u nista’ ngħid li kienet ħolma; esperjenza speċjali. Is-sena l-oħra ħarġet imitazzjoni ta’ Charles & Ron. X’kienet ir-reazzjoni tagħkom? Ron: Qed tiġri ta’ spiss! Għall-ewwel tirrabja ftit, issa qed neħodha bħala xi ħaġa li tant il-prodott hu mfittex li jibdew jiġru dawn l-affarijiet. Meta inti tkun qed tilbes
GWIDA Frar 2021
21
Storja Prinċipali
imitazzjoni, tkun qed twaqqa’ l-ħidma ta’ ħaddieħor. Jien nappella lin-nies biex ma jixtrux prodotti fake, l-ewwel nett għax ma tkunx taf fejn huma magħmulin, bil-maġġoranza tal-affarijiet ikunu qed jiġu maħduma ġo fabbriki fejn il-ħaddiema ma jkunux trattati sew. Charles: Aħjar toħroġ bi prodott għalik milli tisraq lil ħaddieħor. Kellkom ħolma li taraw lill-kantanta Beyonce tilbes xi ħaġa minn tagħkom. Wettaqtuha? Charles: Għadna le, konna vera viċin ħafna xi tliet darbiet. Minn Destiny’s Child, libbisna lil Michelle Williams u lil Kelly Rowland. Għal Beyonce ħadu wkoll xi ħwejjeġ imma ħaduhom fiż-żmien kif kellha t-tarbija tagħha. Peress li l-ħwejjeġ tagħna huma runway pieces, ma ġewhiex! Għandkom xi pjanijiet għal din is-sena? Charles: F’nofs Jannar ħadna r-ritratti għall-kampanja tal-kollezzjoni tas-sajf li ser inkunu qed inniedu dalwaqt. Bħalissa wkoll inkunu qegħdin naħdmu fuq il-ħwejjeġ tax-xitwa 2021-2022. Ma nafux jekk hux ser
22 GWIDA Frar 2021
isiru l-isfilati minħabba l-pandemija. Forsi bil-vaċċin jinbidlu l-affarijiet u għall-aħħar tas-sena nkunu xxurtjati u nagħmlu xi attivitajiet. Ron: Ix-xogħol baqa’ għaddej għax il-moda ma tiqafx. Din is-sena il-ħsieb tagħna kien li nibqgħu għaddejjin b’mod normali kemm jista’ jkun, xorta noħorġu l-kollezzjoni, xorta nagħmlu l-photoshoots imma bi ftit limitazzjonijiet. Għad jerġa’ jiġi ż-żmien li nsiefru u nagħmlu l-isfilati. Imma kafetterija numru 2 għandkom idea? Ron: Qatt ma tista’ tgħid le, imma għadna ma nafux! Jekk xħin tkunu qegħdin il-kafetterija, peress li taħdmu ħafna minn hawnhekk, tiġi Barbara Streisand, x’tagħmel Charles? Ron: Niġbru lil Charles minn mal-art għax naħseb ma jqumx! Insomma anke jien! Aħna t-tnejn inħobbuha ħafna bħala artista, imma ma nafx x’jiġri! Charles: Kellna x-xorti li narawha erba’ darbiet. Rajnieha f’kunċert live, rajnieha f’intervista meta konna Los Angeles. Mort anke quddiem id-dar tagħha! Kellu jeħodni meta konna Malibu u qgħadt inħares lejn il-bieb biex forsi titfaċċa.
Editorjal
RACHEL CHIRCOP TIRBAĦ L-€1,000 MA’ GWIDA
Il-kompetizzjoni tal-kupuni tintrebaħ! L-2020 kienet sena ferm eċitanti għar-rivista GWIDA. Bdejna s-sena bir-rivista ta’ kull ġimgħa fejn iltqajna ma’ bosta personalitajiet interessanti li qasmu magħna l-istorja tagħhom. Biss kif feġġet il-pandemija tal-Covid-19, Gwida għall-ewwel darba kellha titwaqqaf. Il-ħwienet li jbigħu r-rivisti kienu magħluqin u b’hekk ma kienx hemm triq oħra ħlief li nwaqqfu b’mod temporanju r-rivista popolari tagħna. Kien f’Mejju meta t-tim tar-rivista Gwida reġa’ ltaqa’ b’mod virtwali u bdejna naħdmu fuq l-ewwel edizzjoni wara l-pandemija. Iddeċidejna li l-aħjar strateġija hija li mmorru għal rivista fix-xahar biex naġġornaw maż-żminijiet u nwasslu lill-qarrejja tagħna prodott ikbar, isbaħ u aħjar minn qatt qabel. Għall-ewwel edizzjoni ma stajniex ma nagħmlux intervista masSupretendent tas-saħħa pubblika Charmaine Gauci, il-Ministru tas-saħħa Chris Fearne u l-Viroloġista Chris Barbara. Kienet edizzjoni li nħatfet mill-ewwel u bosta qarrejja ħadu r-ruħ li erġajna komplejna. F’din ir-rivista nedejna l-akbar kompetizzjoni li qatt għamilna s’issa! Il-qarrejja daħlu fiċ-ċans li jirbħu €1000 fi flus kontanti. Kulma kellhom jagħmlu hu li jimlew il-kupuni li kienu joħorġu ma’ kull rivista. F’dawn il-kupuni staqsejna diversi mistoqsijiet marbutin malGWIDA u ser inkunu qed nippubblikaw l-istħarriġ li għamilna fix-xahar li ġej. Stħarriġ interessanti li ser naraw hu dwar liema hu l-aktar preżentatur popolari, liema programm jaraw
l-aktar il-qarrejja u liema drama jsegwu l-aktar. Dawn fost aktar mistoqsijiet ta’ interess u gossip. Sal-aħħar ta’ Diċembru rċevejna eluf ta’ sottomissjonijiet u r-rebbieħa kienet is-sinjura Rachel Chircop minn Ta’ Xbiex. Xħin ċempilna lil Rachel ħasbet li kienet xi ċajta, biss meta għedniela birrisposti li kienet hi stess kitbet fil-kupuni bdiet tinduna li hi kienet ir-rebbieħa tal-€1000 fi flus kontanti. L-ewwel ħaġa li qaltilna kienet, “Bdejtuli s-sena mill-aqwa; is-sena l-oħra rajna ħafna affarijiet negattivi jiġrulna sfortunatament”. B’hekk imtlejna b’ferħ kbir li għall-inqas lil Rachel għamilnieha kuntenta ferm. Rachel hija mara ta’ 34 sena. Qaltilna li kienet ta’ kuljum tara l-bulettin mediku ta’ Charmaine Gauci fuq TVM. L-aktar ħaġa li tieħu pjaċir tagħmel fil-GWIDA hija t-tisliba għax issibha ferm interessanti, imma qaltilna li l-kontenut jogħġobha kollu. Id-drama favorita tagħha hija Division 7 u tħobb tara wkoll il-programm ta’ Mark Laurence Zammit L-Erbgħa Fost il-Ġimgħa. Biss ilpreżentatur l-aktar li jogħġobha hu Ron ta’ Serataron. Proset Rachel u grazzi talli ħadt sehem. Bħalissa fil-GWIDA għaddejja kompetizzjoni oħra li tista’ trebbaħ lilek ukoll €1000 fi flus kontanti. Kulma trid tagħmel hu li ġġemma’ l-kupuni li ser joħorġu mar-rivista GWIDA fl-ewwel Ħadd ta’ kull xahar, u fil-31 ta’ Diċembru 2021 tibgħathom fl-indirizz tagħna. Tgħid min ser ikun ir-rebbieħ? Mhux tajjeb tirbaħ €1,000 jew? GWIDA Frar 2021 25
IRBAĦ €1,000 MA’ GWIDA Kulma trid tagħmel hu li ġġemma’ 12-il kupun li ser joħorġu meta tiġi ppubblikata din ir-rivista tul din is-sena. Dan hu t-tieni kupun; Jonqos li joħorġu 10 oħra. L-ewwel kupun ħareġ fl-ewwel edizzjoni ta’ Jannar. Ibgħat il-kupuni kollha f’daqqa sal-31 ta’ Diċembru, u tista’ tirbaħ €1000 fi flus kontanti!
Kupun 2 – FRAR 2021 X’jismu l-programm ta’ kull filgħodu li Andreana u Melanie jagħmlu flimkien fuq TVM? Agħżel tweġiba waħda biss minn dawn:
Q FitAM Q And u Kelly Q Insajru Flimkien
Ibgħat dan il-kupun flimkien ma’ 11 oħra fuq GWIDA, KOMPETIZZJONI, Content House, Mallia Buildings, 3, Level 2, Triq In-Negozju, Zone 3, Central Business District, Birkirkara, CBD 3010
2/ 12
Skeda
NHAR TA’ ĦADD TVM 06:30 TVAM News 07:00 Hygieia 07:30 Malti Pur 08:00 MEA 08:30 Ħadt l-Aħbar - analiżi dettaljata u oġġettiva, segwi Ħadt l-Aħbar mal-Perit Michael Falzon u s-soċjologa Dr. Maria Brown 09:30 Rahal Twelidi 10:00 Mill-qarċilla sas-Salib 10:30 Malta u lil hinn minnha 12:00 News 12:15 Hadd Ghalik 15:00 News 15:05 Cappas 16:00 Kompendju 17:00 Wonderama 17:30 Muxrafija 18:00 Sign News 18:15 Ghawdex Illum 18:45 Ninvestigaw x'qed Nieklu 19:35 Tal-Ewwel 19:45 Mill-Palazz 20:00 News Bulletin 21:00 The kitchen Muscial Serje televiżiva mużikali b'kanzunetti ta 'suċċess, riċetti tajbin u koreografija vibranti, imqiegħda f'dinja ta' arti kulinari b'ritmu mgħaġġel. Ambjentat fid-dinja mużikali ta’ restorant famuż u ankrat madwar l-istorja tal-vjaġġ ta’ tfajla sinjura ta’ tfajla rikka meta tibda taħdem fil-kċina tar-restorant. 22:00 Headline News 23:00 Fil-Gnien ma' Melo 23:30 News / Sports Update TVM2 07:45 Luxdesign 08:45 Knots 09:15 Ahbar Tajba – Wieħed mirrakkonti interessanti kien dak skond San Mark. San Mark qed jirrakkonta dan; Gesu wara li arrestaw lil Ġwanni mar il-Galilija jxandar l-Evanġelju ta’ Alla u jgħid; Iż-żmien huwa mitmum, u s-Saltna ta’ Alla waslet, indmu u emmnu fl-Evanġelju”. Għaliex qed jgħid Ġesu meta qed isemmi li ‘ż-żmien huwa mitmum?”. Kif nistu nkunu lesti għal meta jerġa’ jiġi? Eliza Saliba taqra l-Evangelju qabel ma nisimghu lil Fr Karm. 09:30 Quddiesa tal-Hadd
28 GWIDA Frar 2021
10:45 11:00
Id-Dinja mill-Vatikan Sensilhena – Fl-10 ta’ Frar ser tkun l-aħħar darba li ser niltaqgħu ma Fr Martin Cilia mssp, waqt dawn il-programmi. Dakinhar ser jitkellem dwar Il-Missjoni tan-Nisrani. X’inhi? Fl-aħħar enċiklika tal-Papa Frangisku Fratelli Tutti hemm hafna paragrafi biex jgħinuna ngħixu mhux għalina biss imma għal ħaddiehor. Ngħaddu kelma tajba u nħobbu lil kulħadd, hu min hu, ġej min fejn hu ġej. Christine Delicata tistaqsi ħafna mistoqsijiet relevanti biex wieħed jifhem aktar x’inhu d-dover ta’ kull bniedem anke jekk mhux nisrani, imma l-aktar għan-nisrani. 11:30 Ilsienna 12:00 Paq Paq 12:30 Fil-Gnien ma' Melo 13:00 Il-Bolla/Tal-ewwel/Mill-Palazz 13:15 Animal Diaries 16:00 Aħbarijiet 16:30 Mea 17:00 Hygiela 17:45 Madagascar 18:15 DOT EU 18:30 Quddiesa tal-Ħadd 19:30 Umani – Maria tkompli tlaqqana ma’ aktar umani. Wieħed minnhom kien Katriel Żahra issa li għalaq 16-il sena. 4 snin ilu Katriel kien ħasad lil pajjiżna bit-tbatija li għaddej minnha minħabba l-marda rari Lupus. Il-programm se jistaqsi x'qed jiġri minn Katriel issa? Baqa' jmur skola minħabba l-Covid? Il-kundizzjoni tiegħu ggravat? Katriel jibqa' jimpressjona bil-ħsibijiet maturi tiegħu. UMANI bi produzzjoni u preżentazzjoni tal-ġurnalista Maria Muscat. 20:00 News in English 20:15 Kunjomijietna 20:15 Tertuqa35 20:45 90 Minuta 21:45 @ Magic 22:15 Gadgets 23:00 Gourmet Challenge 23:30 F'Gieh l-Imħabba - Kif ħaditha Concetta? Emmnitha lil Karla? X’qaltilha dwar Sergio? Concetta marret għand Germana… għaliex kien irrabjata ħafna u għaliex wissietha biex ma tindaħalx
fil-familja tagħha? Guzi x’qaltlu lil Emilio dwar Erminia? Kif inhi Laura? Sadanittant Germana marret tfittex lil Karla… x’riedet tgħidilha u għaliex Karla nkorlat bil-kbir magħha? Bernardette u Agatha dwar xiex tkellmu? Karla ltaqgħet ma’ Salvatore… x’lezzjoni taha fuq id-dwieli u l-ward u xi ftehmu dwar il-futur tagħhom? X’qaltlu dwar ommha? X’ġara bejn Gaspare u Erminia? ONE 7:30 ONE News 07:45 Duurella 08:00 Quddiesa 08:40 Paperscan 10:30 Attività Politika 10:30 Prim Ministru Intervista 11:55 telebejgħ 12:30 ONE News 12:35 Arani Issa 15:50 Duurella (R) 16:15 Kenn Niesna 17:30 L-Argument 19:30 ONE News 20:10 Ieqaf 20 Minuta 20:45 Attività Politika 21:15 Mija 22:30 Distintivi (R) 23:30 One News NET 07:00 Net News 07:45 Telebejgħ 09:00 Il-Quddiesa 09:45 Analiżi 11:00 Paġna Ġdida għal Pajjiżna 12:00 NET News 12:15 Telebejgħ 14:00 JienInt 15:00 NET News 15:05 Il-Kunsill 16:00 Sport Extra 16:30 Family Affair – Eileen Montesin tkompli tlaqqana’ ma diversi personalitajiet, tagħtina tagħrif fuq aħbarijiet mix-xena tal-mużika. Fost l-irkejjen li jkun hemm fil-programm nsibu ‘Min Huma’ fejn Eileen tlaqqana ma’ kantanti, atturi u personalitajiet tal-midja u tagħtini ftit informazzjoni fuq il-ħajja tagħhom. Dan apparti l-kanzunetti li flimkien bhala familja jagħmlu waqt il-programm. 18:00 NET News 18:10 Flusek
Skeda
18:45 Paġna Ġdida għal Pajjiżna 19:30 NET News 20:15 Life & Style 20:30 Replay 21:45 Net News 21:50 Replay 22:30 Life & Style 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl RAI 1 05:55 06:30 07:00 10:30 10:55 12:00
A Sua Immagine Unomattina In Famiglia TG 1 A Sue Immagine Santa Messa Recita Angelus De Piazza San Pietro 12:20 Linea Verde 14:00 Domenica In 17:20 Da Noi... A Routa Libera 18:45 L’Eredita Week End 20:00 Telegiornale 20:35 Sollti Ignoti – Ll Ritorno Italia 1 07:04 The Goldbergs – Adam
07:24 09:43
12:25 13:00 14:00 15:50 17:40
18:10
jippretendi li hu interessat filfencing biex iġib xabla. Beverly tieħu pjaċir tkun it-tellerita u tibda titkellem dwar kulħadd mingħajr limitu. What’s new scooby doo The Vampire Diaries - Ħames mitt sena ta 'solitudni Katherine qiegħda tmut, Damon u l-oħrajn jibdew jiftakru fuq il-ħajjar tagħha, kull wieħed ifakkar fl-affarijiet orribbli li għamlet. Studio Aperto Sport Studio Xxl Magnum P.I. Lethan Weapon Friends - Rachel tordna mejda tal-ispiżjar mingħand Furniture Of The World, iżda din tirriżulta li hija problema billi Phoebe tobgħod dak il-ħanut, allura tagħmel tajjeb għaliha f'suq tal-antikitajiet. Imma l-affarijiet jikkomplikaw ruħhom. Camera Cafe’
18:22 Studio Aperto 19:31 C.S.I. Miami 21:15 Movie 23:45 Pressing Serie A La 5 07:00 Una Vita - Antoñito jgħid lill-familja li Lolita trid issemmi lit-tarbija Abundio, wara n-nannu tiegħu. Dan jikkawża kriżi tal-familja ġdida fid-dar ta 'Palacios. Cinta u Camino jiffantasjaw dwar il-futur tagħhom fid-dinja taċ-ċinema, iżda Carchano jagħtihom aħbar ħażina 10:50 Verissimo 13:38 Amici di Maria 16:15 Dalla Parte Degli Animali 17:20 Cinquanta Sfumature d’amore 17:49 TGCOM24 19:10 Daydreamer 21:10 Magic Night 23:35 Appuntamento a San Valentino
NHAR TA’ TNEJN TVM 07:00 TVAM 09:00 Mill-qarċilla sas-Salib 09:30 X’hemm moħbi 10:00 FITAM
12:00 News 12:15 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Zizi 15:10 Wonder Grove 15:15 Tahbil il-mohh 15:20 Naqraw Flimkien 15:25 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle 16:15 Teleshopping 16:30 Maltarti 16:45 Illum ma' Steph 18:00 News for the Hearing Impaired 18:15 Illum ma' Steph 18:30 Ilsienna 19:00 Popolin - Johan Mifsud mhux wiċċ ġdid żgur għax-xena lokali! Beda bħala fotografu u minn hemm iddeċieda li jibda jibni l-ammont ta' nies li jsegwuh fuq il-midja soċjali tiegħu b'diversi messaġġi dwar bullying u s-saħħa mentali b'mod inġenerali. Illum il-ġurnata qed narawh ukoll jippreżenta programm fuq Net TV. Johan jistqarr li hawn problema kbira bil-fake profiles u cyber bullying
f'pajjiżna, il-problema hija waħda ikbar minħabba l-fatt li ħafna drabi dan it-tip ta' bullying qed jiġi minn adulti li qed irabbu t-tfal. Dan hu ċirku problematiku mmens. Johan jgħid li hemm bżonn ikun hemm aktar edukazzjoni sabiex dak li jkun jitgħallem kif jaffaċċja ċerti kummenti u azzjonijiet li jaffettwaw is-saħħa mentali. Bħal ma hemm numru ta' kampanji fl-iskejjel, bħal ma naraw kampanji dwar ix-xorb u s-sewqan, hemm bżonn naraw kampanji dwar problemi bħal dawn u ngħallmu. Hemm ħafna xi jsir. Inżommu f'moħħna dejjem li dak li jkun qed jagħmel il-bullying ikollu
GWIDA Frar 2021 29
Skeda
problemi tiegħu u qed jagħmel dan għax iħossu inferjuri għal xi raġuni jew oħra. Min għaddej minn problemi bħal dawn ma jiddejaqx jitkellem u jfittex l-għajnuna. Johan tkellem dwar dan waqt il-programm ta' TVM, Popolin. 19:45 Skritt 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 21:00 Illahwa 22:00 Headline News 22:05 Realta' 23:00 Rahal Twelidi 23:30 News and Sports Update TVM 2 06:15 Popolin 07:00 Tertuqa 35 07:30 Teeny Break 07:45 Tahbil il-Mohh 07:50 Wonder Grove 07:55 Zizi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Għajn ta’ ilma 08:30 Hygieia 09:00 Champions League Magazine 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 Insights 14:00 Euronews 14:30 Malta u lil hinn minnha 16:00 News 16:15 Gadgets 17:00 MEA 17:30 Holy Mass 18:30 Zizi 18:35 Wonder Grove 18:40 Tahbil il-Mohh 18:45 Naqraw Flimkien 18:50 Teeny Break 19:00 Ghawdex Illum 19:30 X’sar minnhom 20:00 News in English 20:05 Tal-Ewwel 20:15 Sports Ghawdex 20:45 Offside 22:30 Paq Paq 23:00 Maltipur 23:30 Il-Barokk 23:45 Maltarti 00:00 Headline News ONE 07:15 ONE News 07:45 Duurella - Ħafna huma dawk li bagħtu lit-tfal tagħhom jipparteċipaw f'Duurella. Illum il-ġurnata mhux talli ma jiddispjaċihomx u qed jaraw lil uliedhom jieħdu gost, iżda qed jaraw ġid biss minnha din ilproduzzjoni. Dan kollu Grazzi u Prosit għal Brandon Terribile u sħabu! "Nqum biex nara dawn il-kummenti mill-isbaħ dwar
30 GWIDA Frar 2021
il-programm tagħna Duurella. Grazzi ħafna u ninsab grat immens". Brandon ħa ħsieb ixerred dawn il-kummenti sbieħ u juri l-apprezzament tiegħu lejn l-appoġġ kontinwu. 08:00 Quddiesa 08:30 Step Up 08:45 Pjazza (R) 10:30 Espresso 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:35 Ieqaf 20 Minuta 16:15 Primetime Preview 16:30 Duurella 16:45 Mhux kemm taf (R) 17:30 Flimkien ma’ Nancy 18:30 Pjazza 19:30 ONE News 20:15 Primetime - Matthew Sant Sultana kien il-mistieden tal-programm 'Primetime' fejn kixef ftit fuq ħajtu. Ilpreżentatur Owen Bonnici, staqsa lil Matthew fuq meta kien l-iskola, u dan wieġbu li xejn ma kien kwiet! "Darba partikolari niftakar kelli l-'O' levels u ma kontx ser nagħti l-eżamijiet kollha. Jien ħsibt li jekk mhux ser tagħmel l-eżami tista' ma tattendiex, u f'dawk is-sagħtejn iddeċidejt li mmur nilgħab il-futbol" jispjega Matthew. Biss meta Matthew irritorna għal-lezzjoni ġie l-assistent kap tal-iskola u staqsa għalih. Insomma spiċċa għand is-surmast u qala' ċamata kbira! 20:35 Reboot 21:15 Follow Up 22:15 Stejjer għal wara t-Tmienja 23:30 ONE News NET 07:00 NET News 07:30 Family Affair 09:00 Life & Style 09:20 Paġna Ġdida għal Pajjiżna 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News 15:05 Becky the Return 15:55 Storja u Talba 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te - Wara nofsinhar, m’hemm xejn isbaħ minn Kikkra Te u diskursata rilassanti man-nies li tħobb. Dan hu dak li se jkun qed joffri l-programm #KikkraTe, ppreżentat minn Valerie Vella u Mireille Bonello
bi produzzjoni ta’ Marco Calleja. 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Life & Style 20:45 Profili 21:45 NET News 21:50 Fejn Għexna 22:20 Il-Kunsill 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl Rai 1 06:45 Unomattina 07:00 TG1 09:55 Storie Italiane 11:55 E' sempre mezzogiorno 14:00 Oggi è un altro giorno 17:05 La vita in diretta 18:45 L'Eredità 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno Italia 1 06:40 I Puffi 07:10 Spank Tenero Rubacuori 07:40 Fiocchi di cotone per Jeanie 08:10 Anna Dai Capelli Rossi 08:40 Chicago Fire 12:25 Studio Aperto 13:00 Grande Fratello VIP 14:05 I Simpson 15:25 Modern Family 16:20 Due Uomini 17:10 Friends 18:06 Grande Fratello 19:00 Amici – Daytime 19:30 C.S.I. Miami 22:10 TGCOM 23:40 TikiTaka La 5 6:00 Vivere 07:15 Il Segreto - Francisca thedded lil Fe billi tgħidilha li minn issa ‘l quddiem se jkollha tkun għas-servizz tagħha u tagħmel dak kollu li tintalab mingħajr ma tiddiskuti. Jekk Fe tirrifjuta, Francisca tpoġġi fuqha t-tort tal-mewt ta 'oħtha. 9:32 Tempesta d’amore 10:32 Beautiful - Bill jistieden lil Wyatt biex jaħseb bil-kalma dwar id-deċiżjoni tiegħu li jiżżewweġ lil Sally: forsi mhix il-mara t-tajba għalih, imma Flo. Eric jappoġġja lil Thomas fuq Douglas. 10:50 Una Vita 12:20 Uomini E donne 13:50 Amici 14:45 Grande Fratello VIP 15:10 The OC 17:10 Cinquanta sfumature d’amore 19:45 Uomini e donne 21:10 Film
Skeda
NHAR TA’ TLIETA TVM 07:00 TVAM 09:00 Hajjitna Ktieb 09:30 Malti Pur 10:00 FITAM 12:00 News 12:15 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Zizi 15:10 The Adventures of Annie & Ben 15:15 Tahbil il-mohh 15:25 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle - X’se tagħmel Jodi? Għaliex Malcolm qal lil Jodi biex għalissa ma tgħid xejn lillħutha? Min ċempillu u x’qallu? Steve u Leo tkellmu dwar Roy u d-djamanti li kien seraq... x’qalu? Xi ħadd kien qed isegwi lil Steve bil-karozza... min? Vince għadu rrabjat minħabba li għadu ma sabx lil Leo... u Alex x’qallu biex ikompli jirrbjah? X’marret tagħmel Naomi fluffiċċju ta’ Vince? 16:15 Teleshopping 16:30 Mill-Ghalqa tad-dar 16:45 Illum ma' Steph 18:00 News for the Hearing Impaired 18:15 Illum ma' Steph…cont 18:30 Ghajn ta' Ilma 18:45 Il-Barokk 19:00 Popolin 19:45 DOT EU 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 21:00 F'Gieh L-Imhabba 22:00 Headline News 22:05 Venere 22:30 Paq Paq 23:00 MEA 23:30 News and Sports Update
TVM 2 05:00 Euronews 06:15 Popolin 07:00 Rahal Twelidi 07:30 Teeny Break 07:40 Naqraw Flimkien 07:45 Tahbil il-Mohh 07:50 The adventures of Annie & Ben 07:55 Zizi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Mill-Ghalqa tad-dar 08:30 Fil-Gnien ma' Melo 09:00 Sport Ghawdex 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 Realta' 14:00 Euronews 14:30 Trish Paris Kitchen 15:00 Hygieia 15:30 Gourmet Challenge 16:00 News 16:15 Storja Teatru 16:30 Luxdesign 17:30 Holy Mass 18:30 Zizi 18:35 The adventures of Annie & Ben 18:40 Tahbil il-Mohh 18:45 @Magic 19:30 X’hemm moħbi 20:00 News in English 20:05 Skritt 20:15 Tigrijiet Biss 20:45 TVM Sports 21:30 Ninvestigaw x'qed Nieklu 22:30 Tertuqa 23:00 Gadgets 23:30 Harifa Maltija 00:00 Headline News ONE 07:15 ONE News 07:45 Duurella 08:00 Quddiesa
08:30 Step Up 08:45 Pjazza (R) 10:00 Espresso 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:35 Ieqaf 20 minuta 16:15 Primetime Preview 17:30 Dak li jgħodd 18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Primetime. 20:35 Gladiator 22:30 Distintivi 23:30 ONE News NET 07:00 NET News 07:30 NET Live 09:00 Life & Style 09:20 Profili 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News
GWIDA Frar 2021
31
Skeda
15:05 Becky the Return 15:55 Storja u Talba 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Life & Style 20:45 Newsroom 21:45 NET News 21:50 Saħħtek 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl Rai 1 09:00 TG 1 09:07 Che tempo fa 09:09 Unomattina 09:30 TG1 FLASH 09:35 Parlamento Telegiornale 09:40 Linea Verde Meteo Verde 09:40 Unomattina
09:55 Storie italiane 11:55 E' sempre mezzogiorno 14:00 Oggi è un altro giorno 15:55 Il Paradiso delle Signore 17:05 La vita in diretta 18:45 L'Eredità 20:00 TELEGIORNALE 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno 21:25 Film Italia 1 06:40 07:10 07:40 08:10 08:40 09:36 10:30 13:00 14:05 15:25 16:20
I puffi Spank tenero Rubacouri Fiocchi Di Cotone per jeanie Anna Dai capelli rossi Chicago Fire Law & Order Chicago Grande Fratello i Simpson Modern Family Due Uomini
17:10 Friends 18:06 Grande Fratello 18:22 Studio Aperto 18:30 Amici 19:30 C.S.I. Miami 21:20 Le Iene La 5 6:00 Vivere 07:15 Il Segreto 9:32 Tempesta d’amore 10:32 Beautiful 10:50 Una Vita 12:20 Uomini E donne 13:50 Amici 14:45 Grande Fratello VIP 15:10 The OC 17:10 Cinquanta sfumature d’amore 19:45 Uomini e donne 21:10 Film
NHAR TA’ ERBGĦA TVM 07:00 TVAM 09:00 Paq Paq 09:30 Muxrafija 10:00 FITAM 12:00 News 12:15 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Zizi 15:10 Wonder Grove 15:15 Tahbil il-mohh 15:30 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle 16:15 Teleshopping 16:30 Maltarti 16:45 Illum ma' Steph 18:00 News for the Hearing Impaired 18:15 Illum ma' Steph…cont
32 GWIDA Frar 2021
18:30 Il-Kollezzjonist 19:00 Popolin 19:45 Super 5 Lottery 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 21:00 L-Erbgha fost il-Gimgha 22:00 Headline News 22:05 L-Erbgha fost il-Gimgha - Temmen li Frar li għadda Joe Debono (magħruf bhala James Bondin) kien qiegħed il-Belt imexxi lil ommu? Ftit wara Joe jinduna li qabditu l-marda tal-ALS u s-saħħa tiegħu bdiet dejjem tmur lura. Fuq il-programm 'L-Erbgħa Fost Il-Ġimgħa' ta' Mark Laurence qal li, "L-Marda tal-ALS qed tgħaġġel ħafna". Biss
Joe ma ħalla xejn x'jaqtalu qalbu u minn dejjem xtaq jikteb ktieb fuq iz-ziju tiegħu Manwel. Dan hu ziju veru li kien differenti minn ħutu, iżda fl-istorja tiġri xi ħaġa li messet lil Joe Debono tant li kiteb ktieb fuqu. Hemm frażijiet mill-istorja li Mark xebbaħhom mal-istorja ta' Joe Debono, iżda Joe jgħidlu li ħafna mill-ktieb inkiteb qabel ma qabditu l-marda u lestih bl-eżżat qabel kienet ser tkun diffiċli biex jikteb. Illum il-ġurnata Joe ma jistax iċaqlaq saqajh u lanqas idejh. Joe kiteb kanzunetta u xtaq li xi ħadd jikkomponi l-mużika għalhekk it-tim ta' l-Erbgħa Fost il-Ġimgħa
Skeda
15:05 Becky the Return 15:55 Storja u Talba 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Life & Style 20:45 Dritt Għall-Punt 21:45 NET News 21:50 Il-Kunsill 22:20 Sport Extra 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl
iddeċieda li jċempel lil ħabib ieħor ta' Joe Debono li hu Vince Fabri u daqqlu l-kanzunetta tiegħu. 23:00 Hajjitna Ktieb 23:30 News and Sports Update TVM 2 06:15 Popolin 07:00 X’Hemm moħbi 07:30 Teeny Break 07:40 Naqraw Flimkien 07:35 Tahbil il-Mohh 07:50 Wonder Grove 07:55 Zizi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Mill-Ghalqa tad-dar 08:30 Ghawdex Illum (Sotto titli) 09:00 Tigrijiet Biss 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 Rahal Twelidi 14:00 Euronews 14:30 Ghajn tal-ilma/Il-Barokk 15:00 X’sar minnhom 15:30 Umani 16:00 News 16:15 Mill-Ghalqa tad-dar 16:30 Mill-Qarċilla sas-salib 17:00 Madagascar 17:30 Quddiesa 18:30 Zizi 18:35 Wonder Grove 18:40 Tahbil il-Mohh 18:45 Naqraw Flimkien 18:50 Teeny Break 19:00 Sensilhena 19:30 Hygieia 20:00 News in English 20:05 Il-Bolla 20:15 3 pointer 20:45 TVM Sports 23:15 Maltarti 23:30 Headline News ONE 07:15 ONE News
07:45 Duurella 08:00 Quddiesa 08:30 Step Up 08:45 Pjazza (R) 10:30 Espresso 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:45 Ieqaf 20 minuta 16:15 Primetime Preview 16:30 Duurella 16:45 Pink Panther (R) 17:30 #Pajjiżi 18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20;10 Prime Time 20:45 The local traveller 21:15 Division 7 – Baqa’ l-aħħar ftit episodji ta’ din iddrama li serqet tant qlub. Kif ħa jispiċċa Amir issa li jaf min kien il-moħħ wara l-qtil brutali t’ommu? Tgħid Hassan ser jieħu dak li ħaqqu? Il-grokk mill-Ħabs ordna qtil ta’ wieħed millpriġunieri, liema ordni kienet ġejja minn xi ħadd imlaħħaq ħafna, tgħid ser jirnexxilu jinqeda bil-Brimbu? 22:30 Reboot 23:30 ONE News NET 07:00 NET News 07:30 NET Live 08:50 Storja u Talba 09:00 Life & Style 09:20 Newsroom 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News
Rai 1 08:25 Che tempo fa 08:27 Unomattina 09:00 TG 1 09:35 Parlamento Telegiornale 09:38 Unomattina 09:50 TG 1 09:55 Storie italiane 11:55 E' sempre mezzogiorno 13:30 TELEGIORNALE 14:00 Oggi è un altro giorno 15:55 Il Paradiso delle Signore 5 17:05 La vita in diretta 18:45 L'Eredità 20:00 TELEGIORNALE 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno 21:25 DOC 23:45 Porta a Porta Italia 1 06:40 I puffi 07:10 Spank tenero Rubacouri 07:40 Fiocchi Di Cotone per jeanie 08:10 Anna Dai capelli rossi 08:40 Chicago Fire 09:36 Law & Order 10:30 Chicago 13:00 Grande Fratello 14:05 i Simpson 15:25 Modern Family 16:20 Due Uomini 17:10 Friends 18:06 Grande Fratello 18:22 Studio Aperto 19:00 Amici 19:30 C.S.I. Miami 21:20 Le Iene La 5 6:00 Vivere 07:15 Il Segreto 9:32 Tempesta d’amore 10:32 Beautiful 10:50 Una Vita 12:20 Uomini E donne 13:50 Amici 14:45 Grande Fratello VIP 15:10 The OC 17:10 Cinquanta sfumature d’amore 19:45 Uomini e donne 21:10 Film
GWIDA Frar 2021 33
Skeda
NHAR TA’ ĦAMIS TVM 07:00 TVAM 09:00 Għawdex Illum 09:30 X’sar minnhom 10:00 FITAM
12:00 News 12:15 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Zizi 15:10 The adventures of Annie & Ben 15:15 Tahbil il-mohh 15:25 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle 16:15 Teleshopping 16:30 Mill-għalqa 16:45 Illum ma' Steph 18:00 News for the Hearing Impaired
18:15 Illum ma' Steph…cont 18:30 Gourmet Challenge 19:00 Popolin 19:45 Il-Bolla 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 21:00 Xtra 22:00 Headline News 22:05 X’hemm moħbi 22:30 Tertuqa 35 23:00 Muxrafija 23:30 News and Sports Update TVM 2 05:00 Euronews 06:15 Popolin 07:00 Il-Kollezzjonista 07:30 Teeny Break 07:45 Tahbil il-Mohh 07:50 The adventures of Annie & Ben 07:55 Zizi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Il-Bolla 08:25 Kunjomijietna 08:30 Ilsienna 09:00 3 pointer 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 Madagascar 13:00 Euronews 14:30 Luxdesign 15:00 X’hemm Moħbi 15:30 Fil-Gnien ma' Melo 16:00 News 16:15 Il-Barokk 16:30 Ninvestigaw x'qed nieklu 17:30 Holy Mass 18:30 Zizi 18:35 The adventures of Annie & Ben 18:40 Tahbil il-Mohh 18:55 Teeny Break 19:00 MEA 19:30 Hajjitna Ktieb 20:00 News in English 20:05 DOT EU 20:15 Ruggers 23:30 Headline News ONE 07:15 ONE News 07:45 Duurella 08:00 Quddiesa 08:45 Pjazza (R) 10:00 Espresso 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:35 Ieqaf 20 minuta 16:15 Primetime Preview 16:30 Zona Sport 17:00 Popcorn 17:30 Ħabrikt 18:00 Mhux kemm taf – Gameshow ippreżentat
34 GWIDA Frar 2021
minn Matthew Sant Sultana li tinkludi l-karrieri diversi li jeżistu. Logħba ħelwa bejn il-personalitajiet Maltin.
18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Prime Time 20:35 Twenty ONE 21:00 Ilsien In-Nisa. 22:30 Ondroad 23:30 ONE News
NET 07:00 NET News 07:30 NET Live 08:50 Storja u Talba 09:00 Life & Style 09:20 Dritt għall-Punt 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News 15:05 Becky the Return 15:55 Storja u Talba 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Magħkom 20:45 Fattigi 21:45 NET News 21:50 JienInt 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl Rai 1 08:27 Unomattina 09:00 TG 1 09:07 Che tempo fa
Skeda
09:35 Parlamento Telegiornale 09:38 Unomattina 09:50 TG 1 09:55 Storie italiane 11:55 E' sempre mezzogiorno 14:00 Oggi è un altro giorno 15:55 Il Paradiso delle Signore 5 17:02 Previsioni sulla viabilità 17:05 La vita in diretta 18:45 L'Eredità 20:00 TELEGIORNALE 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno 21:25 In diretta dallo Studio 5 Italia 1 06:40 I puffi
07:10 Spank tenero Rubacouri 07:40 Fiocchi Di Cotone per jeanie 08:10 Anna Dai capelli rossi 08:40 Chicago Fire 09:36 Law & Order 10:30 Chicago 13:00 Grande Fratello 14:05 i Simpson 15:25 Modern Family 16:20 Due Uomini 17:10 Friends 18:06 Grande Fratello 18:22 Studio Aperto 18:30 Amici 19:30 C.S.I. Miami 21:20 Le Iene
La 5 6:00 Vivere 07:15 Il Segreto 9:32 Tempesta d’amore 10:32 Beautiful 10:50 Una Vita 12:20 Uomini E donne 13:50 Amici 14:45 Grande Fratello VIP 15:10 The OC 17:10 Cinquanta sfumature d’amore 19:45 Uomini e donne 21:10 Film
NHAR TA’ ĠIMGĦA TVM 06:15 Sorelle 07:00 TVAM 09:00 Umani 10:00 FITAM 12:00 News 12:15 Niskata 12:30 Press Conference by Prof Gauci - Covid 19 update 13:00 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Zizi 15:10 Wonder Grove 15:15 Tahbil il-mohh 15:25 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle 16:15 Teleshopping 16:30 Maltarti 16:45 Illum ma' Steph 18:00 News for the Hearing
Impaired 18:15 Illum ma' Steph…cont 18:30 @ Magic 19:00 Popolin 19:45 Super Star Lottery 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 21:00 Serataron - Il-kantanta Mary Rose Mallia ftit tal-ġimgħat ilu kienet mistiedna fuq il-programm tal-Ġimgħa filgħaxija 'Serataron'. Ron Briffa l-preżentatur qalilha li kien ser jiftħilha account fuq Tinder. Tinder huwa tip ta' social-media fejn tiltaqa' ma' persuni differenti bilgħan li toħroġ ma' xi ħadd. Ġara illi meta fetħulha dan l-account kienu ħafna li bdew jagħmlu "match" ma'
Maryrose u jibagħtulha biex jiltaqgħu magħha! Ron il-ġimgħa fil-programm qal li kien impressjonat birrequests li rċeviet, iżda ried jagħmillha ċajta ħelwa. Keith Demicoli ċemplilha taparsi għal date! M'għandniex xi ngħidu Keith Demicoli daħal fil-parti sew u ċempel lil Mary Rose waqt li biddel leħnu. Dik ma tantx fehmet x'qed jiġri, iżda xħin semgħet leħen Renato t-tieni darba indunat li dik ma kienet xejn għajr ċajta! Serataron kull nhar il-Ġimgħa b'aktar personalitajiet! Tgħid x'ser jivvinta Ron? 22:00 Headline News 22:05 Serataron 22:30 Insights 23:30 News and Sports Update 23:45 Sorelle TVM 2 05:00 Euronews 06:15 Popolin 07:00 Ilsienna 07:30 Teeny Break 07:45 Taħbil il-Moħħ 07:50 Wonder Grove 07:55 Żiżi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Tgħid x'inhu 08:30 Ħarifa Maltija 09:00 Ruggers 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 XTRA 14:00 Euronews 14:30 Malti Pur 15:00 Kompendju 16:00 News 16:15 Mill-Għalqa tad-dar
GWIDA Frar 2021 35
Skeda
16:30 Paq Paq 17:00 Ħajjitna Ktieb 17:30 Holy Mass 18:30 Żiżi 18:35 Wonder Grove 18:40 Taħbil il-Moħħ 18:45 Teeny Break 19:00 Dine or Dishes 20:00 News in English 20:05 Il-Palazz 20:15 GFA Round up 20:45 Sports Panorama 22:00 Malta u lill Hinn Minnha 23:30 Skritt 23:45 Maltarti 00:00 Headline News ONE 07:15 ONE News 07:45 Duurella 08:00 Quddiesa 08:30 Step Up 08:45 Pjazza 10:00 Espresso 12:30 Aġġornament tal-Covid-19 13:15 ONE News 12:40 Teftif 13:20 Kalamita 16:15 Primetime Preview 16:30 Duurella 16:45 Twenty ONE 18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Prime Time 20:35 Kick Off 21:45 Country Jamboree 22:30 Gladiator 23:30 ONE News
NET 07:00 NET News 07:30 NET Live 08:50 Storja u Talba 09:00 Magħkom 09:20 Jekk Jogħġobkom 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News 15:05 Becky the Return 15:55 Storja u Talba 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Flusek 20:45 Meander Arti u Kultura 21:30 Replay Preview 21:45 NET News 21:50 Replay Preview 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl RAI 1 08:00 TG 1 08:25 Che tempo fa 08:27 Unomattina 09:35 Parlamento Telegiornale 09:55 Storie italiane 11:55 E' sempre mezzogiorno 14:00 Oggi è un altro giorno 15:55 Il Paradiso delle Signore 5 17:02 Previsioni sulla viabilità CCISS Viaggiare informati 17:05 La vita in diretta
NHAR TA’ SIBT TVM 06:30 TVAM NEWS LOOP 07:00 Zizi Wonder Grove The Adventures of Annie & Ben Tahbil il-mohh Teeny Break 09:30 Cappas 10:30 Ilsienna 11:00 Fil-Gnien ma' Melo 11:30 Hygieia 12:00 News 12:15 Dine or Dishes 13:15 Sibtek - Mara simpatika u dejjem bi tbissima, Mandy Micallef Grimaud kienet waħda mill-mistednin fuq Sibtek. Il-preżentatur Ryan Borg beda billi staqsieha biex titkellem fuq proġett li kien ilha biex tagħmel u fl-aħħar
36 GWIDA Frar 2021
sabet iċ-ċans li tibda. "Mort l-Università" tgħid fil-pront Mandy, u tistqarr li hi waħda mill-ikbar studenti fil-klassi tagħha. Meta kienet tqila b'Xandru kellha tieqaf millUniversita u ġabet diploma fl-istudji taż-żgħażagħ. Biss issa qed tistudja suġġett li jogħġobha ħafna u ta' spiss issibha tqalleb fil-programmi biex titgħallem aktar. Mandy bħalissa għaddejja b'kors fuq il-kriminalità. Fuq Sibtek tgħid li kienet ser tibda dan il-kors is-sena ta' qabel, iżda peress li binha kien għaddej bit-teżi xtaqet li titfa' l-attenzjoni fuqu u tgħinu kemm tista'. "Minn dejjem xtaqt immur u nħobb ħafna l-forensika apparti li l-ħin
18:45 L'Eredità 20:00 TELEGIORNALE 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno 21:20 5In diretta dallo Studio 5 Italia 1 06:40 I puffi 07:10 Spank tenero Rubacouri 07:40 Fiocchi Di Cotone per jeanie 08:10 Sui Monti Con annette 08:40 Chicago Fire 09:36 Law & Order 10:30 Chicago 13:00 Grande Fratello 14:05 i Simpson 15:25 Modern Family 16:20 Due Uomini 17:10 Friends 18:06 Grande Fratello 18:22 Studio Aperto 18:30 Amici 19:30 C.S.I. Miami 21:20 Freedom oltre il confine La 5 6:00 Vivere 07:15 Il Segreto 9:32 Tempesta d’amore 10:32 Beautiful 10:50 Una Vita 12:20 Uomini E donne 13:50 Amici 14:45 Grande Fratello VIP 15:10 The OC 17:10 Cinquanta sfumature d’amore 19:45 Uomini e donne 21:10 Film
Skeda
14:10 Flusek 15:00 NET News 15:30 Profili 16:30 Family Affair 18:00 NET News 18:10 Jekk Jogħġobkom 19:10 Imkejjen Storiċi 19:30 NET News 20:15 Life & Style 20:30 The Entertainers 21:45 Net News 21:50 The Entertainers
kollu nara xi ħaġa fuq hekk" tgħid Mandy fuq Sibtek. 16:15 Teleshopping 16:30 Umani 17:00 Luxdesign 18:00 News for the Hearing Impaired 18:15 Gadgets 19:00 Animal Diaries 19:35 Kunjomijietna 19:45 LOTTO 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 21:00 Film 22:25 Headline News 22:30 7000 23:00 Madagascar 23:30 News and Sports Update TVM 2 06:00 Euronews 06:45 Lenti 07:15 Tertuqa 35 07:45 Sports Panorama 09:00 GFA Roundup 09:30 Holy Mass 10:30 ROLEX MIDDLE SEA RACE 12:30 Raħal Twelidi 13:00 Sorelle catch up weekend 16:00 Teleshopping 16:30 Europa League Magazine Programme 17:15 Mewta Siekta 17:45 Rome Reports 18:15 Aħbar Tajba 18:30 Holy Mass from Ta' Pinu 19:30 Għawdex Illum Subtitled 20:00 News in English 20:05 Skritt 20:15 Knots 20:45 TVM Sports 21:30 Champions League Magazine 22:00 Il-kollezjonist 22:30 X’sar minnhom 23:00 Muxrafija 23:30 Illaħwa 00:30 Headline News
ONE 07:45 Duurella 08:00 Quddiesa 08:30 Step Up 08:45 Better Living 09:45 Twenty ONE 10:15 #Pajjiżi 11:10 In d house (R) 12:30 ONE News 12:35 Mhux Kemm Taf (R) 13:10 Country Jamboree 13:50 Reboot 14:45 The Local Traveller (R) 15:30 ONE News 15:35 Dak li jgħodd 16:30 Flimkien ma’ Nancy 17:25 Il-Kelma - ANTONELLA Galea Loffreda titkellem mal-mistiedna taghha dwar l-Evangelju li jinqara filġurnata tas-Sibt Filgħaxija u l-Ħadd waqt il-quddies. Wieħed ukoll jista jżur il-paġna ta’ facebook IL-KELMA. Set ta’ James Dimech, produzzjoni ta’ CPI media, direzzjoni ta’ Paul Jones. 18:00 Pink Panther 17:45 On d road 18:30 Pink Panther 18:40 Ondroad 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Ieqaf 20 minuta 20:45 Arani Issa 23:30 ONE News Net 07:00 Net News 07:30 Net Live 08:50 Storja u Talba 09:00 Telebejgħ 10:30 Saħħtek 11:30 Telebejgħ 12:00 NET News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Telebejgħ 13:30 Meander Arti u Kultura
23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl Rai 1 08:30 09:30 10:30 11:25 11:29 11:30 12:20 14:00
UnoMattina in famiglia TG 1 L.I.S. Buongiorno benessere Gli imperdibili Che tempo fa Passaggio a Nord-Ovest Linea Verde Life - Agrigento Linea Blu - Porto San Giorgio 15:00 Linea Verde Tour 15:30 A Sua immagine 16:25 ItaliaSì! 18:45 L'Eredità Week End 20:35 Ballando con le Stelle Italia 1 06:55 The Goldbergs 07:55 Memole dolce memole 08:45 E’ quasi magia johnny 09:38 The vampires diaries 12:25 Studio Aperto 13:45 Supergirl 14:40 Batwoman 15:35 Flash 16:30 Arrow 17:25 DC’s Legends of tomorrow 18:30 Studio Aperto 19:30 C.S.I. 21:20 Film La 5 06:02 Vivere 06:50 Beautiful 09:10 Amici di Maria 13:45 Film 18:00 La Pupa e il secchione 21:10 Grande Fratello
GWIDA Frar 2021 37
GWIDA SpeĊjali
MELANIE U ANDREANA
Imħabba ta’ żewġt iħbieb kbar! Fix-xahar tal-imħabba, niltaqgħu wkoll ma’ żewġt iħbieb kbar li jqisu lil xulxin bħala aħwa! Andreana u Melanie Kelly iltaqgħu l-iskola għax it-tnejn kienu għalliema. Andreana kienet tgħallem il-bijoloġija filwaqt li Melanie kienet tgħallem l-Ingliż u l-litteratura. Minn dakinhar komplew jaħdmu flimkien u fl-iskeda ta’ bħalissa dawn it-tnejn għandhom żewġ programmi. FitAM jixxandar kuljum fuq TVM mill-10:00am sa nofsinhar. F’dan il-programm, li jippreżentawh it-tnejn li huma, jlaqqgħuna ma’ diversi personalitajiet waqt li jagħtuna ftit suġġerimenti fuq x’eżerċizzju nistgħu nagħmlu. Dan il-programm jitratta dwar kif wieħed jista' jgħix ħajtu b'mod pożittiv. Flimkien jaħdmu wkoll fuq Kompendju. F’dan il-programm Melanie Kelly tippreżenta filwaqt li Andreana tieħu ħsieb li tiġbor il-materjal. Kompendju, bi produzzjoni ta’ Ben Camille, Melanie Kelly u Andreana Debattista, jinkludi logħob u domandi ispirati mil-lingwa Maltija u l-gżejjer Maltin. Jixxandar kull nhar ta’ Ħadd fl-16:00. Filprogramm niltaqgħu ma’ żewġ parteċipanti li wħud huma
personalitajiet magħrufa u oħrajn persuni mill-pubbliku in ġenerali. Dawn jikkompetu ma’ xulxin f’eżerċizzji interessanti li għandhom x’jaqsmu mal-istorja ta’ Malta. Melanie, int kont għalliema tal-Ingliż. Kif int fil-Malti u l-istorja ta’ Malta? Melanie: Fil-Malti kont aħjar mill-Ingliż. Fl-‘O’ Level u ‘A’ Level mort aħjar kont! Naħseb kont noqgħod attenta filklassi dwar l-istorja u kont mort tajjeb. Ma naf xejn ta’ barra minn hawn imma naf l-essenzjal. Andreana: Minn dejjem kont immur mhux ħażin fl-iskola. Fil-Malti kont immur tajjeb u d-dar konna nitkellmu bilMalti jiġifieri, anke fil-grammatika għandi dixxiplina li
GWIDA Frar 2021 39
GWIDA SpeĊjali
nħobb nitgħallem. Qatt ma kelli problemi fl-iskola u fil-Malti kont ġibt marka tajba. Kompendju – kif beda dan il-proġett? Melanie: Ftit snin ilu kelli Tisliba fuq NET u kien intlaqa’ tajjeb ħafna. Ħafna nies kienu jibagħtuli messaġġi jgħiduli “proset tal-programm” u bosta ġenituri kienu jiġu jgħiduli li kienu jitgħallmu ħafna. Malta ilha nieqsa ħafna mill-ġeneru ta’ kwiżż u naf kemm-il Maltin iħobbu jitgħallmu fuq Malta u l-lingwa Maltija li qisha qed tiġi minsija. Jien u Andreana xtaqna nagħmlu programm fuq hekk u minn hemm beda Kompendju. Għandkom xi esperjenza tad-daħk li ġrat fl-istudjo? Melanie: Darba minnhom, fl-ewwel staġun, konna qegħdin niffilmjaw, filli f’daqqa waħda taqa’ biċċa mis-sett tagħna u pruvajt inkompli mingħajr ma nuri li ġara xi ħaġa. Imbagħad xħin wasalna għall-brejk konna morna nirranġawha. Andreana, int tivvinta l-mistoqsijiet. Liema kienu l-agħar mistoqsijiet li staqsejt? Għidilna t-tweġibiet tagħhom. Andreana: Kien hemm erba’ mistoqsijiet li vera kont kuntenta li ħriġt bihom. Imma aktar mill-mistoqsija, nieħu pjaċir noħroġ bir-risposti differenti. Jekk ikolli mistoqsija bħal Min kienu d-Di u d-Do? (Li kienu żewġ dgħajjes irmunkati fil-bajja flimkien), jien inħobb nivvinta risposti ħżiena biex infixkel lill-kontestanti. Aktar ma jgħaddi żmien, nipprova nfittex risposti alternattvi biex nipprova nfixkel. Kieku kellhom jilagħbu Andreana u Ben Camille flimkien, min jirbaħ? Melanie: Ovvjament Andreana! Ben ma tantx hu tajjeb fil-Malti; gravi ħafna! Kieku kellhom jilagħbu Melanie Kelly u Ben min jirbaħ? Andreana: Melanie ovvja! Fl-ispelling tirbaħlu, fl-anagrammi tirbaħlu wkoll bla dubju, fil-persuna misterjuża abbli jiġu ndaqs, fil-qwiel tirbaħlu żgur u fil-ġeografija wkoll! 40 GWIDA Frar 2021
GWIDA SpeĊjali
Biex insiru nafuhom ftit aktar... Staqsejna ftit lil dawn iż-żewġ preżentaturi ftit aktar fuqhom biex insiru nafuhom mill-qrib. Skoprejna ħafna affarijiet li ma konniex nafu. Melanie, sfortunatament tlift it-tarbija tiegħek ta’ 5 xhur tqala. X’għamilt biex affaċjajt din is-sitwazzjoni? Min għenek u x’parir tagħti lillommijiet? Melanie: Wara li tlift it-tarbija qattajt ħafna ħin waħdi, kelli bżonn ftit ħin biex nirkupra u nieħu ħsieb lili nnifsi. Jien nemmen ħafna li l-affarijiet jiġru għal xi raġuni. Għenuni ħafna sħabi u l-parir li nagħti lill-ommijiet l-oħra hu li ma jaqtgħux qalbhom. Jien m’erġajtx pruvajt li jkolli tarbija wara, però dawn l-affarijiet jiġru u ħadd m’għandu jħossu waħdu. Hawn diversi professjonisti li jistgħu jgħinu. L-importanti li intom l-ommijiet tifhmu li s-sitwazzjoni tkun ġrat mhux minħabba fikom. Jien hekk kont qed naħseb; li dak li ġara kien tort tiegħi, kont inwaħħal fija nnifsi. Mort għat-terapija li kienet neċessarja. Hawn ħafna jibqgħu sejrin qisu qatt ma ġara xejn, imma jien ngħidilhom li importanti li jieħdu l-affarijiet bil-mod. Din hi xi ħaġa kbira għall-omm u kulħadd għandu jieħu l-ħin tiegħu biex jirkupra. Kellek tgħaddi minn separazzjoni wara 13-il sena. Iżda int persuna pożittiva ħafna. Affettwatek din l-esperjenza? Melanie: Affettwatni ħafna ħafna! Però jien nemmen li fil-ħajja trid timxi ’l quddiem mhux lura. Kien hemm affarijiet li fir-relazzjoni ma kinux qed jaħdmu u ma kontx kuntenta kif suppost għandi nkun, allura kelli nieħu deċiżjoni. L-affarijiet jinbidlu mbagħad; kelli nibdel id-dar, finanzjarjament tħossha ħafna iktar u ħajtek tinbidel, imma fl-aħħar mill-aħħar xejn ma jiġri għalxejn u jiena persuna li dejjem inħares ’il quddiem. Naħseb li kienet waħda middeċiżjonijiet importanti li ħadt f’ħajti. Domt 7 xhur taħdem fuqek innifsek biex terga’ trabbi l-kunfidenza. Kemm kien importanti għalik dan iż-żmien? Melanie: Minħabba l-esperjenzi li għaddejt minnhom, jien kont naħseb li m’iniex persuna li ħaqqha tkun maħbuba. Anke meta kont żgħira kont ngħid, “lili min ser iħobbni?” u dawn ix-xhur li għamilt waħdi għamilt ħafna meditazzjoni, qrajt ħafna u kont nikteb ħafna. Qattajt ħafna ħin waħdi u fl-aħħar wasalt għall-konklużjoni li lili ta’ min iħobbni. Rajt ħafna filmati fuq YouTube fuq pożittività u kif tħobb lilek innifsek, u tgħallimt inħares lejja nnifsi b’mod differenti.
“Minħabba l-esperjenzi li għaddejt minnhom, jien kont naħseb li m’iniex persuna li ħaqqha tkun maħbuba.” Melanie
It-tifel issa għandu 9 snin. Ġieli qallek xi ħaġa meta rak fuq it-televiżjoni? Melanie: Issa drani għax kont nidher fuq it-televiżjoni minn mindu kont żgħira! Ħaġa tad-daħk li qalli kienet jekk hux ser jagħmluli monument lili. Staqsejtu għalfejn u weġibni “għax dejjem tidher fuq it-television.” Idejquk il-kummenti li jiktbu fuqek? Idejquni ftit għax ngħid għalija, bniedem li jiġġudikak u lanqas jagħti raġuni għalfejn jiġġudikak idejjaqni. Jien tgħallimt li fil-ħajja m’għandek tiġġudika lil ħadd, b’mod speċjali meta tkun qed tistaħba wara skrin tal-kompjuter. Nies li jiktbu affarijiet koroh onlajn ma jindunawx li aħna wkoll umani u nkunu qed naqraw il-kummenti kollha u tweġġagħna. Kien hemm waħda mara li kitbitli li nfittex l-attenzjoni u vera weġġgħatni għax naf li jien m’iniex hekk. Nibda ngħid: għaliex qed tgħidli hekk dil-mara, jekk lanqas biss tafni? Wasalt f’konklużjoni li ngħid li dawn in-nies, mhux jien li ma nogħġobhomx imma xi ħaġa fijja qed tirrifletti nuqqas fihom li jixtiequ li jkollhom. X’jagħmlek kuntenta u pożittiva? Melanie: Il-fatt li għandna ħajja waħda u jien ngħix b’mod san kuljum. Għandi ħafna ħbieb li jħobbuni u għandi familja li tirrispettani. Hemm bżonn li kulħadd jifhem li qed jgħix f’dinja kbira u sabiħa. Idejjaqni l-fatt li ħafna min-nies ma jagħrfux ikunu kuntenti b’dak li għandhom, hemm bżonn li n-nies jerfgħu rashom u jindunaw li fid-dinja għandna ħafna ġmiel. Andreana, intom it-tnejn tqisu lil xulxin bħala aħwa. Kemm taqblu flimkien? Andreana: Mhux neċessarjament naqblu! Jien u Melanie nikkumplimentaw lil xulxin. Bħala oħti nħobbha ħafna u mingħajrha ma nagħmilx dan ix-xogħol. Iżżommni fi triq t-tajba meta niġu għad-dixxiplina tax-xogħol. Fil-ħajja personali hemm affarijiet li naqblu fihom u għandna
GWIDA Frar 2021 41
GWIDA SpeĊjali
“Mhux neċessarjament naqblu! Jien u Melanie nikkumplimentaw lil xulxin.” Andreana
l-istess prijoritajiet; lealtà, onestà u inpoġġu lil xulxin l-ewwel meta tidħol ħbiberija u professjoni. Nissapportjaw lil xulxin ħafna u kif kienet qaltilna persuna li verament għarfa, meta waħda minna tkun imdejqa, l-oħra tagħmel li tista’ biex taraha ferħana. Intom it-tnejn kontu għalliema u ddeċidejtu flimkien li titilqu! Kif kienet din? Andreana: Aħna minn dejjem ħabbejna t-televiżjoni; din hija xi ħaġa simili fina. It-tnejn inħobbu nidhru u nikkreaw! It-tnejn inħobbu l-midja; Melanie kienet tipproduċi l-programmi ħafna qabli, u jien kont inkanta u nirreċta. Darba minnhom iddeċidejna li nibdew naħdmu flimkien. Kienet, biex inkun onesta, xi ħaġa li bżajt minnha għax meta taħdem mal-ħbieb tista’ tiddiżappunta lil dak li jkun jew ikollok xi tgħid, imma ddeċidejna li nieħdu dan il-pass u għall-grazzja t’Alla s’issa sejrin tajjeb flimkien. Nammetti li ftaħna ċertu bibien li ma kinux infetħu qabel bl-argumenti li jkollna. Imma indunajna li xorta nibqgħu naħdmu sew flimkien. Ma ridtx toħroġ mal-partner tiegħek minħabba li kellu kelb. Veru? Andreana: Għal ħafna raġunijiet li konna għaddejjin minnhom dak iż-żmien, imma iva, meta rajt li għandu kelb kont għedtlu le. Kont inħobbhom l-annimali imma mhux b’mod esaġerat. Rajtu miexi u għedt ‘gustuż dat-tifel’ imma xħin rajt il-kelb għedt ‘min jaf kemm jinten’. Sakemm iltqajt mal-kelb vera u indunajt xi tfisser tgħix ma’ annimal. Wara li sirt naf xi tfisser li jkollok ‘pet’, illum il-ġurnata ngħid li ma nazzardax ngħix mingħajrhom. X’inhi dik il-ħaġa li tixtieq ħafna u qatt m’għamiltha? Andreana: Ninsab kuntenta ħafna f’ħajti u ħafna mill-affarijiet li xtaqt għamilthom. Iżda... waħda mill-affarijiet li għandi xewqa nagħmel hi li mmur safari u nara dawk l-annimali kollha fin-habitat naturali tagħhom. Nixtieq li jkolli dar kbira bi ġnien kbir u jkolli annimali kemm irrid u nsalvahom minn xi sitwazzjoni. Iktar ma nkun komda finanzjarjament iktar ikun nista’ niffoka fuq dak li nħobb. Dawk l-affarijiet sempliċi huma dawk l-aktar li jikkuntentawk għax naħseb f’dan ix-xogħol tinduna li tant għandek stress li passiġġata taf tfisser ħafna. Tirringrazzja dejjem lil Alla ta’ dak kollu li għandek madwarek.
42 GWIDA Frar 2021
Programm
IL-MUXRAFIJA
L-istorja, arti, arkitettura fi programm ġdid! Mill-iskeda ta’ Jannar 2021 beda l-programm Muxrafija. Dan qed jixxandar kull nhar ta’ Ħadd fil-5:30 p.m fuq TVM u qed jeħodna fuq vjaġġ f’diversi postijiet madwar il-gżejjer Maltin. Se nkunu qed naraw imkejjen mhux daqshekk popolari mal-pubbliku biex niskopru l-istorja, l-arti, l-arkitettura u l-leġġendi li hemm wara kull post. Barra minn hekk ser nesploraw postijiet popolari, iżda ser niskopru l-artifatti u l-oġġetti strambi li nsibu fihom. Matul it-tlettax-il programm, it-telespettaturi ser imorru fuq vjaġġ tul l-istorja ta’ Malta, minn eluf ta’ snin ilu għal dik aktar riċenti, fejn se naraw l-irwol tal-Maltin tul dan iż-żmien u kemm ħadmu u wettqu l-ħolm tagħhom biex illum sawru l-komunità li qed ngħixu fiha. L-isem tal-programm Il-Muxrafija ġie spirat minn aspett interessanti li nsibu mal-faċċati ta’ wħud mid-djar antiki Maltin, il-muxrabija. Il-muxrabija kienet tintuża bħala nemmiesa, sendikajra jew kixxifejra, biex in-nies bil-moħbi minn djarhom, bla ħadd ma jkun qed jarahom, inemmsu, jissendikaw u jitkixxfu x’kien qed jiġri fil-ħajja soċjali tat-triq tagħhom. Il-muxrabija jvarjaw fid-daqs u l-għamla; uħud minnhom tal-injam u oħrajn tal-ġebel, minnhom għandhom dehra ta’ persjana u oħrajn huma biss bħal toqba ħierġa mit-tieqa, iżda l-għan aħħari ta’ kull muxrabija kien biex innies ikunu jafu x’qed iseħħ madwarhom. “L-istess, permezz
tal-programm kulturali Il-Muxrafija, mis-sett tat-televiżjoni tiegħek, televiżjoni ta’ kull daqs u għamla, se ngħinu lilludjenza jixirfu fuq imkejjen li qatt ma marru f’ħajjithom u forsi qatt mhu se jkollhom iċ-ċans sa biex jixirfu fihom firrealtà,” qalu l-produtturi. B’hekk bis-saħħa ta’ Il-Muxrafija se nkunu qed niskopru x’hemm f’dak il-post, taħt l-art jew wara l-bibien magħluqa, u nsiru nafu l-istejjer, il-misteri, l-għajdut u l-istramberiji li hemm marbuta ma’ dawn l-imkejjen mhux daqshekk aċċessibbli għall-pubbliku. Fit-30 minuta ta’ kull programm minn Jannar sa Marzu, se naraw tliet postijiet differenti; minn mużewijiet, knejjes, kappelli, għerien, ġonna, kannierji, djar, palazzi, sptarijiet, postijiet taħt l-art u madwar it-toroq Maltin. Żgur wara li ssegwi kull programm se taqbdek il-kurżità biex tkompli tfittex aktar dwar x’hemm moħbi f’dak il-post partikolari u tmur tfittex u żżur int stess dawn l-imkejjen. Uħud millaffarijiet insibuhom fit-toroq li ngħaddu minnhom ta’ kuljum, iżda minħabba l-ħajja mgħaġġla ma tantx nagħtu kashom. Issa bis-saħħa tal-programm se jkollok ċans tapprezza dak li għandna madwarna. Għal aktar informazzjoni u biex tiskopri aktar fuq dan ilprogramm, żur il-paġna ta’ Facebook, Il-Muxrafija, fejn tista’ tirbaħ ukoll numru ta’ premjijiet.
GWIDA Frar 2021 45
46 GWIDA Frar 2021
Editorjal
PAUL U MERCY
L-imħabba tagħhom lejn it-tfal twassalhom biex jirbħu premju Addattament Claudia Cini
F’ħafna pajjiżi li mhumiex żviluppati għalkollox, it-tfal huma sfurzati jibdew jaħdmu ta’ età żgħira. Il-faqar, in-nuqqas ta’ skejjel tajbin u t-tkabbir tal-ekonomija informali huma kkunsidrati bħala l-kawżi prinċipali li qed jimbuttaw lit-tfal sabiex joħorġu jaħdmu. Paul u Mercy Baskar jemmnu bis-sħiħ fid-dritt li t-tfal igawdu t-tfulija tagħhom, u għalhekk jaħdmu sabiex it-tfal li jgħixu fin-naħa t’isfel tal-Indja, ma jibdewx jaħdmu minn età żgħira. Permezz tal-organizzazzjoni ‘Peace Trust’, Paul u Mercy iħallsu l-ispejjeż sabiex it-tfal jiksbu l-edukazzjoni u t-taħriġ neċessarju għall-ħajja. It-tfal u l-adulti jiġu mgħallma dwar il-periklu jekk it-tfal joħorġu jaħdmu. Din il-prattika mhux biss iċċaħħad lit-tfal mit-tfulija tagħhom, iżda hija wkoll ta’ ħsara kbira għall-iżvilupp fiżiku u mentali tagħhom. L-organizzazzjoni ‘Peace Trust’ tgħin lill-ġenituri biex jiksbu x-xogħol huma wkoll u b’hekk ikunu jistgħu jaffordjaw li jżommu lit-tfal tagħhom fl-iskola. Matul dawn l-aħħar snin, proprju ’l fuq minn għoxrin sena, Paul u Mercy diġà kienu ta’ għajnuna għal aktar minn sitt elef tifel u tifla li jaħdmu ġol-fabbriki fin-naħa t’isfel tal-Indja. L-organizzazzjoni tappoġġja wkoll lil dawn it-tfal billi tmexxi numru ta’ gruppi li jaħdmu favur id-drittijiet tagħhom. Dawn il-gruppi jiddjalogaw bla waqfien massidien tal-fabbriki sabiex ma jimpjegawx tfal u jorganizzaw dimostrazzjonijiet favur id-drittijiet tat-tfal, fosthom iddritt li ma jkollhomx għalfejn jaħdmu. Huma kontinwament
jagħmlu pressjoni fuq il-politikanti sabiex jaħdmu favur il-ħarsien tad-drittijiet tat-tfal u jaraw li jiġu infurzati liġijiet li jipprojbixxu x-xogħol fost it-tfal. Fl-2004, Paul u Mercy Baskar ingħataw unur bit-titlu ‘The World’s Children’s Prize’ għall-ħidma kontinwa tagħhom kontra l-isfruttament qawwi tat-tfal fid-dinja tax-xogħol. Grazzi għal donazzjonijiet ta’ flus li aħna nagħtu, ċkejkna kemm huma ċkejkna, tfal f’sitwazzjonijiet simili madwar id-dinja kollha, jirċievu dak kollu neċessarju biex jgħixu ħajja diċenti. Bis-saħħa ta’ ħafna benefatturi Maltin u Għawdxin, Missio Malta (l-Uffiċċju Missjunarju) fil-Belt u l-Mosta, jibgħat fondi lil diversi komunitajiet fejn hemm il-missjunarji sabiex jgħinu mill-aħjar li jistgħu lill-foqra u abbandunati, fost oħrajn. Aktar informazzjoni tista’ tinkiseb minn fuq il-websajt www.missio.org.mt, minn ‘Facebook’ jew fuq 2123 6962. GWIDA Frar 2021 47
Editorjal
MANDY CASCUN
Tfajla ta’ 20 sena bilfibromyalgia
L-istorja ta’ Mandy taf tgħin lilek li qed tħoss l-istess sintomi bħalha. Mandy hija tfajla ta’ 20 sena, tistudja l-Psikoloġija u taħdem fis-settur tad-diżabilità. F’Ġunju tal-2020, Mandy kellha episodju ikrah fejn intilfet minn sensiha u ma bdietx tirrispondi. “Għall-bidu, t-tobba sabuha diffiċli jiskopru x’kienet ilproblema,” tgħidilna Mandy, saħansitra kellha tmur għand speċjalista tal-uġigħ fiżiku u saret taf li għandha l-fibromyalgia. Mandy tistqarr “id-dijanjosi ħasditni għax ma hawnx daqshekk għarfien dwarha.” Din hija kundizzjoni fejn il-persuna tibda tħoss ħafna uġigħ fil-muskoli ta’ fuq u ta’ taħt il-qadd, li jdum għaddej sa aktar minn tliet xhur. L-għeja huwa sintomu ieħor tal-fibromyalgia. Minkejja li individwu jaf ikun straħ għal ammont sostanzjali ta’ ħin, xorta jħossu għajjien. Dan jista’ jikkawża ħafna stress fuq il-membri l-oħra tal-familja għax ma jifhmux eżattament il-kundizzjoni. L-aktar sintomu frekwenti, tgħidilna Mandy, kien l-uġigħ kbir li kellha f'rasha li “jġiegħlek tgħajjat ħafna”. L-irqad jista’ wkoll jiġi affetwat minħabba din il-kundizzjoni għaliex uħud mill-persuni jkollhom iqumu bil-lejl minħabb l-uġigħ kbir. Individwi b’din il-kundizzjoni rrapurtaw ukoll li ħassew tibdil fil-burdata u ġieli jkollhom episodji fejn ma jkunux jistgħu jikkonċentraw jew jesperjenzaw nuqqas ta’ memorja.
Iva, minkejja li għandha biss għoxrin sena, Mandy qed taffaċċja din il-kundizzjoni, u tajjeb li ngħidu li ma tħossx is-sintomi kollha miktubin hawn fuq. Iżda d-determinazzjoni tagħha hi kbira. “Hu diffiċli tikkumbatti l-uġigħ imma ma tistax tħallih jikkontrollalek il-ħajja personali tiegħek.” Mandy tixtieq li tittieħed azzjoni biex pazjenti li jbatu minn din il-kundizzjoni jkunu mifhuma u tagħmel appell biex min iħoss xi uġigħ fiżiku, għandu kemm għandu età, għandu jagħmel it-testijiet neċessarji. “Għalkemm m’ilnix ħafna b’din id-dijanjosi nħossni li ġiet fuqi għal raġuni partikolari, għaliex f’kull sitwazzjoni hemm xi ħaġa pożittiva. Qed nitgħallem aktar dwar il-kundizzjoni u nkun ta’ sostenn għal dawk li jbatu l-uġigħ bħali,” ittemm tgħid Mandy Cascun. Din il-kundizzjoni taffettwa iktar lin-nisa milli l-irġiel, b’tendenza li taqbad lil dawk li jbatu minn uġigħ ta’ ras, dawk li jbatu minn Lupus, ansjetà jew dipressjoni, fost ħafna oħrajn. S’issa m’hawn ebda kura għal din il-kundizzjoni imma jeżistu xi rimedji li jistgħu jnaqqsu s-sintomi. Dawn jinkludu mediċina kontra l-uġigħ, kontrol tal-irqad u anke tal-burdata. L-eżerċizzju jgħin lil dawn il-persuni, u dawn huma mħeġġin ukoll li jattendu laqgħat ma’ terapisti u jagħmlu użu millfiżjoterapija. Il-meditazzjoni, għawm u mixi jgħinu ħafna biex tnaqqas is-sintomi.
GWIDA Frar 2021 49
Editorjal
SAN VALENTINU ŻOMM ID-DISTANZA!
Ħafna mħabba u rigali b’abbundanza Waslet il-festa tal-maħbubin! Jum San Valentinu li ħafna koppji jħobbu jiċċelebraw, iżda din is-sena b’differenza minħabba l-imxija. Però sibna ħafna ideat u metodi ta’ kif wieħed jista’ jqatta’ dan il-jum tant speċjali mimli imħabba. Forsi veru ristretti bħalissa li nsiefru iżda xorta nistgħu nqattgħu hin memorabbli flimkien u nagħtu rigali sbieħ. Tkellimna ma’ ħafna persuni li kienu lesti jirrakkontaw l-istorja tal-iktar rigali bis-sens u oħrajn ftit inqas li rċivew jew taw. Ħu minn Peter Seguna. Għandu 20 sena iżda fl-imħabba m’għandux xorti tajba wisq. Jista’ jkun għax ma tantx hu soċjevoli, iżda jaf juża moħħu! Peter qalilna li r-rigal ta’ San Valentinu ppreparah minn ħafna qabel! Dan Peter
mar għand tad-deheb u xtara brazzuletta l-ġmiel tagħha. Tal-ħanut qallu li biex tkun isbaħ, aħjar li kieku jnaqqaxlu l-isem tal-għarusa tiegħu. Dan Peter wieġbu li kienet idea tajba, biss xtaq jikteb, “L-aktar waħda li nħobb f’ħajti”. Talħanut stagħġeb u qallu kemm kien romantiku! Mur għidlu li dik il-brazzuletta jagħtiha lil kull tfajla li joħroġ magħha! Brazzuletta jew kull tip ta’ ġojjellerija tiġi apprezzata ferm, imma dan jiddependi mis-sieħeb jew sieħba tiegħek. Tajjeb li qabel tixtri xi ħaġa tara li din tolqot il-gosti tal-maħbub jew maħbuba u mhux tagħmel bħal Peter u kollox jgħaddi! M’hemmx għalfejn tibda taħseb għal Jum San Valentinu minn ġimgħa qabel biss, imma tajjeb li tibda tgħaddi xi ftit botti bħal, “Illaħwa jixraqlek id-deheb fuqek”, “Rajtha dik x’ġiżirana għandha! Naħseb tixraqlek lilek!”.
GWIDA Frar 2021
51
Editorjal
Maria Tanti, tfajla ta’ 18-il sena. Ilha tinnamra mal-għarus tagħha issa xi sitt xhur. Qatt ma daħlet id-dar u ftit li xejn taf fuq il-familja tiegħu. Biss dakinhar ta’ San Valentinu, l-għarus tagħha qalilha li peress li kien ilhom sitt xhur flimkien xtaq li jlaqqagħha mal-ġenituri tiegħu. Dawn mid-dehra għandhom użanza li Jum San Valentinu jiċċelebrawh flimkien b’ikla u wara jagħmlu speċi ta’ diskors u jagħtu rigal lil xulxin. Jeħduha bis-serjetà ħafna din il-biċċa xogħol. Din Maria ma tantx xtaqet tqatta’ dan il-jum għand il-ġenituri, imma kellha taċċetta! B’hekk marret il-Belt u daħlet ġo ħanut. Lil sid il-ħanut qaltlu: Maria: Tini xi fwieħa bl-irħis tal-irġiel! Tal-Ħanut: Kemm tixtieq tonfoq? Maria: L-irħas li għandek, għax hu qammiel. Għal Jum San Valentinu ikla m’ommu ħa mmorru! Tal-Ħanut: Jekk tonfoq €50 għandek din l-imħadda forma ta’ qalb. Maria: Għolja wisq. M’għandekx xi ħaġa irħas? Tal-Ħanut: Għandi din il-fwieħa ta’ €15 u ntik kaxxa ċikkulatini magħha. Maria kienet pronta u qaltlu li kienu tajbin. Geżwrithom u dakinhar tal-ikla marret bihom. Xħin daħlet indunat li kienet għamlet waħda tinkiteb hekk kif tara sid il-ħanut quddiemha li ma kien ħadd ħlief missier l-għarus! Ejja ngħidu li ma tantx kielet għal qalbha din Maria! Fwieħa hija rigal sabiħ li tagħti lill-maħbub jew maħbuba tiegħek, biss trid tara li ma tkunx minn dawk l-irħas! Anzi provaha qabel il-fwieħa u għażilha bi ħsieb! Apparti li jkunu astetikament isbaħ, il-fwieħa b’valur dejjem toħroġ tfuħ! Joey u Doris għandhom 84 sena, koppja ħelwa ħafna, u bħalissa qegħdin ġo dar tal-anzjani. Biss Joey għadu romantiku u minkejja li din is-sena ser jiċċelebraw is-60 sena anniversarju, qatt ma falla darba milli jagħtiha rigal. Joey din is-sena ddeċieda li jmur jixtrilha kaxxa ċikkulatini f’forma ta’ qalb! Il-favoriti ta’ Doris! M’għandniex xi ngħidu, xħin rathom Doris ħadet ħafna pjaċir għax kienet ilha ma dduq dawk iċ-ċikkulatini tajbin kif tħobb hi. Joey qalilha biex jiftħu l-kaxxa wara l-ikel u din aċċċettat. Joey: Dor, kemm nieħu gost narak kuntenta! Issa tinsiex x’dejjem jgħidulna hawnhekk. Li taqbad trid tiekol eh! Taf int, minħabba dan il-virus, l-aħjar li nagħmlu hekk. Jekk taqbad ċikkulatina trid tikolha int. Doris: Jaħasra! Kont ser nagħmillek bħal meta konna fil-honeymoon! Naqbadlek ċikkulatina u nitfagħhielek f’ħalqek, imma m’hemmx x’tagħmel.
52 GWIDA Frar 2021
Editorjal
Doris, peress li r-rigal kien tagħha, qaltlu li kienet ser tiftaħ iċ-ċikkulatini u hekk għamlet. Biss xħin fetħithom, qabdet il-pala t’idejha u misset kull ċikkulatina li kien hemm. Ma kienx hemm waħda li ma laħqitx! Joey kien pront, waqqafha u qalilha x’kienet qed tagħmel. Doris qaltlu “La missejthom neħodhom jien kollha”. Doris kienet imqarba mhux ħażin u minn dejjem kienet taf xi trid! Minkejja li fil-Milied kilna ħafna, iċ-ċikkulatini wkoll fihom rigal ħelu għall-maħbub/a tiegħek; sabiħ li tkun taf liema huma l-favoriti sabiex żgur ma tiddiżappuntax! Stefanie hi ftit tfajla fonqla, iżda l-għarus tagħha jħobb jiċċajta, u l-hena tiegħu jixtrilha rigali umoristiċi. Iżda din Stefanie ma felħitx iktar u għal Jum San Valentinu xtaqet rigal ftit romantiku. B’hekk wissiet lill-għarus tagħha li jekk jerġa’ jagħtiha rigal ieħor bla sens, ir-rigal kienet ser taħarqu! L-għarus ħaseb ftit u fil-festa tal-maħbubin mar bir-rigal. It-tfajla ħasbet li ser tirċievi l-mudell tal-mobile li kienet tixtieq għax hekk kien imgeżwer ir-rigal! Biss kienet sorpriża xħin rat xemgħa! “Mhux int taħarqu trid!” qalilha l-għarus! Jaf jiċċajta u ma ħadet pjaċir xejn! Biss għal min jogħġbuh, wieħed jista’ jixtri xemgħat bil-fwieħa li vera jimlew id-dar b’riħa sabiħa! Għal min japprezza, hawn ħafna stabbilimenti li jbigħu xemgħat ta’ kull tip, hawn minnhom li huma tajbin kontra l-irjiħat, oħrajn sabiex ifewwħu d-dar, oħrajn qegħdin apposta biex joħolqu atmosfera romantika għall-maħbubin! M’għandniex xi ngħidu, ir-rigal li xtaqet Stefanie jaf ikun ideali wkoll. Jekk il-baġit tiegħek huwa għoli u l-maħbub/a tiegħek għandu/ha bżonn wieħed illum qabel għada, mela jaf ikun ideali biex tirbaħ xi punti miegħu/magħha. Tajjeb li ngħidu li Stefanie u l-għarus tagħha llum il-ġurnata m’għadhomx flimkien. Din id-darba niltaqgħu ma’ koppja tal-istess sess, John u Mark. Dawn it-tnejn ilhom jgħixu flimkien u t-tnejn romantiċi ferm. John iħobb ħafna l-karozzi tal-Formula 1 u qed jgħaqqad kollezzjoni
ta’ karozzi minjatura. Kien għalhekk li fil-bidu ta’ Frar beda jgħid lill-maħbub tiegħu John, “Kemm nixtieq xi ħaġa li kapaċi titla’ minn 0 sa mija. Dan Mark ma tantx dam jaħsibha u f’Jum San Valentinu xtara lill-maħbub tiegħu miżien, “Prova dan, naħseb bil-pannettone li kilt fil-Milied jaf jitla’ mija u għoxrin!”. Is-sena ta’ wara, Mark kien nesa ċ-ċajta li għamel fuq il-maħbub tiegħu u qal lill-maħbub tiegħu, kemm nixtieq li għal Jum San Valentinu nduru d-dinja! “Issa ċ-ċans,” qal bejn u bejn ruħu John. Dakinhar stess mar jixtri globu u tah lill-maħbub tiegħu! “Dur id-dinja, sabiħ” qallu l-ieħor. Dawn it-tnejn ħaduha ċajta, imma sabiħ li wieħed jara r-rigali li xtraw lil xulxin. Meta wieħed mill-koppji jkollu kollezzjoni, ikun għaqli li GWIDA Frar 2021 55
Editorjal
wieħed jixtri xi ħaġa relatata. Tkun sabiħ li mal-kollezzjoni żżid xi ħaġa oħra. Hawn diversi persuni li jikkollezzjonaw xi ħaġa partikolari, minn karozzi tal-linja minjatura, kotba, boċċi tal-Milied, karozzi żgħar, CD u vinyls antiki, u aktar. Tajjeb li tkun taf x’hemm fil-kollezzjoni sabiex ma tixtrix doppji! Il-kollezzjonisiti żgur jieħdu pjaċir tgħinhom ikabbru l-kollezzjoni tagħhom. Min-naħa l-oħra peress li bħalissa ftit ristretti biex insiefru, tajjeb li tara ftit x’tista’ tagħmel. Hawn min jippreferi li jqatta’ ftit ġranet fil-gżira sabiħa t’Għawdex jew ġo xi lukanda rilassanti f’Għawdex. Dawn ukoll jafu jkunu rigali ħelwin għal dan il-jum speċjali. Mhux talli jkun rigal għall-maħbub/a, talli jkun rigal tajjeb għalik ukoll. Storja li ftit nies jafuha hija dwar kif Conrad iltaqa’ ma’ Lorraine. Kien għadu kemm għalaq sninu u dan Conrad irċieva arloġġ sabiħ mingħand il-ġenituri tiegħu. Kien għadu single u għalhekk mar ma’ sħabu jieħu drink. Dan Conrad kien qiegħed jixrob u f’daqqa u l-ħin ma jħossx l-arloġġ f’idu! Waqagħlu! Conrad kien ser jagħtih ferħ ta’ ġenn u beda jfittex mal-pub kollu biex jara jsibux. Ħin minnhom jara l-arloġġ tiegħu mal-art taħt żewġ nisa li kienu qed jixorbu mal-bar. Pront nesa x’kien qed jagħmel u ħarab jiġri biex jaħtaf l-arloġġ. Conrad niżel għarkupptejh biex iġib l-arloġġ. Waħda mit-tfajliet qaltlu, “Oj int x’qed tagħmel hemm isfel?”. Pront weġibha, “Tlift il-ħin u issa sibtu”. Tal-bar ħaseb li kien qed jipproponi u beda jdoqq Congratulations filwaqt li jagħtihom ix-xorb b’xejn. Conrad u Lorraine spiċċaw flimkien, u kull sena, biex jiċċelebraw, jagħtu lil xulxin arloġġ. Sabiħ li wieħed ma jitlifx ħin u jagħti rigal sabiħ bħalma hu arloġġ! Hawn diversi minn fejn tagħżel u dan jaf ikun rigal ieħor interessanti għallmaħbub/a tiegħek. 56 GWIDA Frar 2021
L-isbaħ storja, u għalhekk ħallejtha għall-aħħar, kienet dik ta’ Maryanne. Maryanne kellha 35 sena u dejjem bl-irġiel jiġru warajha. Kienet mara sabiħa u minn kull fejn tgħaddi kienet tħalli r-riħa ta’ ġiżimin – il-fwieħa li kienet tagħmel ta’ kuljum. Kienet l-għira ta’ kulħadd u kull raġel tamparha kien jixtieq imqar ibusha fuq wiċċha. Fi Frar, Maryanne indunat li kienet għadha ma għandhiex għarus stabbli biżżejjed biex jagħtiha rigal għal Jum San Valentinu. Dak iż-żmien kienet qed toħroġ ma’ 7 irġiel f’daqqa, wieħed għal kuljum kienet tgħid hi. Allura ma’ kull wieħed li ltaqgħet qaltlu li biex tkun esklussiva għalih biss, irid jagħtiha rigal li jbikkiha! L-ewwel wieħed taha massage ta’ veru, proprjament xtralha vawċer mingħand xi ħadd professjonali u wassalha fl-ispa. It-tieni wieħed xtralha ċurkett sabiħ bi tliet fosos, rigal ieħor sabiħ u ideali għal dan iż-żmien. It-tielet kitbilha poeżija romantika, blavvenimenti sbieħ li għaddew flimkien, weħlilha r-ritratti u tgħidx kemm għamilha pulita! Ir-raba’ xtralha soft toy kbir biex tgħannqu magħha. Il-ħames u s-sitta xtraw rigal l-istess; bukkett fjuri l-ġmiel tiegħu, rigal sabiħ u ideali f’dan il-jum. Iżda s-seba’ wieħed ħaseb ħafna fuq dak li qaltlu! “Rigal li tbikkini jien nixtieq” u kien għalhekk li
Editorjal
stedina fil-flat tiegħu u xħin daħlet għafas il-bott tal-pepper spray. “Qed tibki biżżejjed Maryanne?” qalilha. M’għandniex xi ngħidu hu rebaħ il-kompetizzjoni ta’ min ibikkiha l-iżjed, iżda tgħid Maryanne lil min għażlet? Għadni s’issa ma nafx kif spiċċa dan il-ġenju. Issa la dawn in-nies qalu tagħhom, tajjeb li ngħidilkom ftit x’għamilt jien biex nixtri rigal lill-maħbuba tiegħi. Għalkemm filbidu kont nagħmel bħal Peter Seguna, biss maż-żmien bdejt nidra xi tħobb il-maħbuba tiegħi. B’hekk fil-bidu tas-sena kont nara li nagħmel logħba magħha! Kont insejjaħ din il-logħba ‘Din jew Dak’. Logħba sempliċi li naħseb ġieli rajtuha fuq xi programmi. Kont nipprepara sett ta’ mistoqsijiet f’moħħi bħal: ġiżirana jew ċappetta, libsa jew vawċer, ġurnata spa jew sessjoni tal-massaġġi, u ftit ftit bdejt niskopri aktar fuq il-maħbuba tiegħi. Hi kien mingħaliha li konna qed nilagħbu sempliċi logħba biex ngħaddu ż-żmien imma jien kont inniżżel in-noti ħalli dejjem noħroġ rebbieħ fir-rigali! Nispera li b’dan iċ-ċajt ħelu nissilnielkom tbissima u solvejnielkom il-problema ta’ x’tista’ tagħti f’Jum San Valentinu. Jekk għandek xi storja ħelwa dwar xi rigal li rċivejt jew li tajt, iktbilna ittra. Nieħdu pjaċir nisimgħu mingħandek! Il-Jum San Valentinu mill-aqwa, ħobbu dejjem lil xulxin u agħtu rigali b’tifsira!
TISLIBA BIL-PREMJU FRAR L-Ewwel Premju Doris Baldacchino, Mosta €20 Vawċer minn Gold Market It-Tieni Premju Josephine Camilleri, Tarxien Ktieb minn Horizons It-Tielet Premju Rita Muscat, Zurrieq Ktieb minn Faraxa Ir-Raba’ Premju Emanuel Leo Muscat, Mosta Ktieb minn Merlin Library
Soluzzjoni GWIDA DiĊembru
Mimdudin 1 Tapiti; 3 Maqrus; 8 Pappagall; 10 Aċidu; 11 Tebut; 13 Abbli, 15 Pirata; 19 Ajk; 20 Raxx; 21 Dover; 23 Kamin; 25 Umda; 26 Rinomat; 27 Tadam; 29 Edera; 30 Ażma; 31 Raġun; 32 (Soli)Tudni; 33 Rubli Weqfin 1 Taċċi; 2 Paprati; 4 Relatat; 5 Soli(tudni); 6 Baruni; 7 Ħajt; 9 Pjaga; 12 Bjond; 14 Bżar; 16 Raxka; 17 Tromba; 18 Argument; 22 Egoiżmu; 24 Strati; 26 Rmonk; 27 Tari; 28 Diġà
Mimdudin
Dawk li jmutu għal xi kawża bħall-Insara fl-arena tal-iljuni (6) 3. Neħħa b’gomma (6) 8. Maqdes, tempju bħal dak iddedikat lillMadonna ta’ Pinu (9) 10. Reċta drammatika li tittella’ fuq il-palk jew it-televiżjoni(5) 11 u 19. Kamra żgħira iżda għolja fuq il-bejt (5) 13. Jixbah liż-żunżan iżda jipproduċi x-xema’ u l-għasel (5) 15. Timbru skolpit li jħalli marka fuq l-inċira (6) 19. Ara 11 Mimduda (3,5) 20. Kontra ż-żewġ (4) 21. Silġ artab li jinżel f’pajjiżi kesħin b’temperatura baxxa (5) 23. Għotja (5) 1.
Tisliba Bil-Premju Frar Ibgħat is-soluzzjoni lill-GWIDA/ Tisliba Frar, Content House, Mallia Buildings, 3, Level 2, Triq in-Negozju, Zone 3, Central Business District, Birkirkara, CBD 3010 mhux aktar tard minn nhar It-Tnejn 15 ta’ Frar.
25. Kunjom Gigi, il-famuż eksplejer malCagliari u t-tim Nazzjonali Taljan (4) 26. Uffiċjal (7) 27. Miġja (5) 29. Kejl Ingliż ta’ kwantità żgħira (5) 30. Ikla Torka li tikkonsisti f’biċċiet ta’ laħam u tisserva fuq virga (5) 31. Trab fin f’xatt il-baħar (5) 32. Kulur newtrali (5) 33. Tort (5) 1. 2.
Weqfin
Il-belt fejn kien twieled il-profeta Mohammed (5) Giacomo, il-kompożitur Taljan magħruf għall-opri fosthom Il-Barbiere di Siviglia (7)
4. 5. 6. 7. 9. 12. 14. 16. 17. 18. 22. 24 26. 27. 28.
Wieħed li għadu jistudja (7) Kejl dritt (4) Qala’ mill-qiegħ, ħaffer, ġabar il-ħama (6) L-għoti ta’ daqqiet (4) Belt Taljana qrib il-vulkan Vessuvju (5) Tela’ fuq il-ħiemel jew mutur? (5) Skont il-qawl, minn rasha tinten (4) Tajba għall-ikel iżda jekk isejħulek hekk, allura ħmar (5) Ilsien (6) Xorti ħażina (8) Post fejn jinżammu l-bhejjem (7) Il-qalb tagħna flimkien (6) Ma rnexxiex (5) Fjuri (4) Iebes, meta nirreferu għall-blat pereżempju (4)
Isem Indirizz Mob/Tel
GWIDA Frar 2021 61
Programm
ILLAĦWA X’NIDĦAQ!
L-imħabba għas-sitkoms iġġiegħlu jagħmel wieħed Bla dubju ta’ xejn, kull nhar ta’ Tnejn qed tispiċċaw il-ġurnata fuq nota ħelwa u umoristika hekk kif qed tixxandar sitkom ġdida. Fit-28 ta’ Diċembru 2020, beda jixxandar Illaħwa li hu produzzjoni ta’ Jamie Cardona, l-ewwel waħda ta’ dan iż-żagħżugħ. Wiċċ żgur mhux ġdid fuq it-televiżjoni Maltija! Lil Jamie rajnieh l-ewwel darba jirreċta fis-serje F’Salib it-toroq, imbagħad rajnieh ukoll jippreżenta Teeny break fost xogħlijiet oħra. Is-sitkom hu ambjentat ġo sett, li hija xi ħaġa li ilna ma naraw fid-drama Maltija. “L-ewwel darba li qed nidderieġi xi ħaġa mhux miktuba minni, u għalija esperjenza ġdida. Għandna tim tajjeb ħafna! Jagħtuni ħafna biex naħdem u hemm ħafna wċuħ ġodda,” jgħid Sander id-direttur. Tkellimna ma’ Jamie li qalilna ftit kif inħadem dan is-serje u x’għandna nistennew aktar. Kif ġietek din l-idea li tikteb sitkom? Niftakar kien ġie Ron fuqi u ħeġġiġni nitfa’ applikazzjoni għall-Public Statement of Intent li ħarġu Television Malta. Dak il-ħin ftakart fl-iskripts li kont nikteb fil-bidu tal-pandemija. Niftakarni ma kellix x’nagħmel u qbadt inħażżeż idea; l-ewwel episodju ta’ Illaħwa. Għamilt
62 GWIDA Frar 2021
kwarantina sħiħa nara s-sitkoms u ġejt isprat minn hekk. Minn dejjem kelli x-xewqa li nieħu sehem f’sitkom. Għedt f’Malta ħadd ma jagħmel sitkom u ddeċidejt li nagħmel wieħed jien! Xħin sirna nafu li kien intgħażel daħħalna lid-Danusan biex jgħinuna fil-produzzjoni u fl-aħħar beda jintwera. B’kollox ser naraw 13-il episodju. 13-il episodju biss? M’hemmx ċans li jkompli? Hemm ċans żgħir li jkompli, imma xejn mhu kkonfermat! Għal min ma bediex jarah, tista’ tgħidilna aktar fuq din l-istorja? Kull episodju għandu storja differenti imma jibbaża fuq tliet aħwa li għadhom kemm tilfu lil ommhom u missierhom madwar tliet xhur ilu. Għandek iż-żgħira (Silenia Mifsud) li għandha 11-il sena, tifla li tanalizza kollox u ma jaħrabilha xejn, u hija seqer fuq ħutha. Imbagħad hemm tan-nofs li hu l-karattru li ninterpreta jien, jismu Damian, b’karattru mferfex, iżda jaf x’inhu jagħmel. Damian jiffansja tfajla flistess kulleġġ tiegħu li għaliha lest jagħmel kollox. Fl-aħħar hemm Emma li għandha madwar 24 sena (Taryn Mamo Cefai); din moħħ ir-riħ u ftit li xejn taħseb fil-konsegwenzi
Programm
li jistgħu jiġrulha. Dawn l-aħwa għandhom dilemma: bejn jgħixu ħajjithom għax għadhom żgħar u bejn għandhom ir-responabilitajiet ġodda wara t-telfa tal-ġenituri tagħhom. Jidħlu fl-istorja in-nanniet (Josette Ciappara u Philip Vella) u l-ġara (Maryrose Mallia). In-nanniet bħalissa għaddejjin minn proċess ta’ separazzjoni, jiġifieri ser inkomplu naraw aktar ġlied bejniethom. In-nanna, biex taħrab min-nannu, tmur tgħix mal-aħwa u minn hemm ’il quddiem Illaħwa!.
Tgħidilna ftit aktar fuq il-karattru tiegħek? Damian huwa żagħżugħ geek, dejjem jilbes ta’ super eroj, jagħmel il-krafts u għandu channel ta’ Youtube. Għandu kraxx kbira fuq din it-tfajla li kull ħaġa li jagħmel tiffoka fuq kif ser jogħġobha. Damian għandu żewġt iħbieb li dejjem jiġri magħhom, fosthom Glenn (Miguel Samuel). Ma’ Glenn ser nidħqu mhux ftit għax għandu l-maġġoranza tal-punch lines. Dan Glenn jifhem ħafna fl-imħabba u ser jigwida lil Damian f’kollox!
Tinsewx Illaħwa kull nhar ta’ Tnejn fid-8:50pm fuq TVM.
GWIDA Frar 2021 63
EPISODJU 5/ L-EWWEL STAĠUN
IN-NAGĦĠA L-MITLUFA (It-Tieni Parti) Skript miktub minn Audrey Brincat Dalli Produzzjoni SharpShoot Media ltd. Adattament għall-GWIDA minn Anthony M. Baldacchino
X’ġara s’issa? Luċija tmur ħdejn Mario x-xatt u tikkonvinċih li Lydia telqet minħabba fih u kienet qed tistenna tarbija minn tiegħu. Twanny id-detective beda jħuf biex jara jsibx aktar fuq Lydia. Angela tisraq l-arloġġ u l-kartiera ta’ Oscar biex tħallas lil Iris. Fil-pront Luċija għajtitilha u twaqqafha milli tlissen kelma oħra fuq l-ittra ta’ oħtha. Luċija: Victoria! Taf kemm ilni ngħajjatlek. Ommok ħa toqtolni. Hemm is-Sur Briffa lest għal- lezzjoni. Ejja! Guido: X’ittra hi?
Luċija: (tgħajjat biex tismagħha żgur) Iva Victoria!
Victoria: (f’widnejh tnissillu) Iltaqa’ miegħi llejla l-ġnien u ngħidlek kollox. Guido jibqa’ ħdejha forsi tgħidlu xi ħaġa oħra. Victoria bdiet togħġobha din l-attenzjoni iżda Luċija laħqet ġiet ħdejhom. Victoria terġa’ tgħidlu minn taħt ilsien il-ħin li għandhom jiltaqgħu. Pronta Luċija staqsiet lil Guido jekk hux kollox sew, dan sellmilha u ħareġ mill-palazz. Erħitilha għal-lezzjoni li diġà kienet tard għaliha. Sadanittant fil-Belt Valletta wasal Mario ma’ sieħbu Ġianni. Kienu qed jimxu fi triq bla ma jafu fejn kienu sejrin. Gianni: Taf fejn ħa tmur?
Mario: Fejn tridni mmur? ...Issa nsaqsi forsi hawn min ra.
Gianni: Mhux bilfors qiegħda hawn ukoll!
Mario: Mhux għalhekk. Lanqas naf minn fejn ħa nibda. Jien għidt forsi nistaqsi xi lukanda. Naħseb id-dar mhux sejra jekk għadha ma marritx lura s’issa.
Gianni: Ifhimni fl-istat li qiegħda mbagħad ...hemm imnejn tibża’! ...Temminha li tiegħek? Mario: Ma naħsibx li kieku ma kienx kienet ħa titlaq hekk u tħalli lill-għarus warajha.
Gianni: Ejja nibdew, għax fil-ħamsa u nofs irrid ninġabar lura mbagħad jien. Mario: Naf anzi grazzi, napprezza li wassaltni.
Sylvana u Julia reġgħu ltaqgħu biex jiddiskutu l-famuż djarju ta’ Lydia. Erħewlha sal-bar u Nenu kien hemm fl-isfond fir-rokna favorita tiegħu. Il-frażi li jnissel il-ħin kollu kienet diġà bdiet tidwi f’ħalqu “XXXXXXXtgħid xejn,xejn,xejn XXXXXXX.......”. Lil Nenu t-tnejn kienu jitħassruh u d-diskors waqa’ fuqu. Sylvana tgħidilha kif dan Nenu jqatta’ sigħat sħaħ ma jagħmel xejn f’rokna jieħu gost jara l-ħaddiema jaħdmu. Sylvana skopriet li dan Nenu kien mill-Belt u pronta Julia staqsietha jekk kienx jaf lil Lydia. Sylvana ġieli pruvat ittarraflu xi ħaġa imma miskin moħħ Nenu ma kienx jagħtih. Ma kellux dimensja imma kien minnu, ftit sempliċi. Id-diskors dar fuq l-involviment ta’ Christopher f’din l-avventura. Julia tgħidilha li dan daħal fiha sew u hemm imnejn li jsib xi informazzjoni fuq Lydia. Biss Sylvana donna mhux konvinta li għad isibuha, mhux bħal Julia għax kienet determinata li din Lydia ser issibha u ser tkellimha! Kien hawn li Julia marret fuq Nenu u staqsietu ċar u tond jekk kienx jaf min hi Lydia Vella Hawton imma għalxejn. Nenu ma lissen xejn! Kulħadd isaqsi għal Lydia! Mario wkoll li lura fl-1957 kien qed iħuf fit-toroq tal-Belt jistaqsi għall-maħbuba tiegħu. Mario dar fuq Nenu u staqsieh l-istess mistoqsija li għamlitlu Julia; Mario: Lydia? Tafha? Forsi daqshekk mit-tul, irqiqa, ma fiha xejn. Nenu ma fehem xejn, kien konfuż! Gianni mill-ewwel intebaħ li dan ir-raġel ma kienx jinsab f’sikktu u r-risposta ta’ Nenu kienet is-soltu frażi; “XXX tgħidilhom xejn, tgħidilhom xejn ... XXX”. Mario kien In-Nagħġa L-Mitlufa - 80
GWIDA Frar 2021 65
EPISODJU 5/ L-EWWEL STAĠUN IN-NAGĦĠA L-MITLUFA (It-Tieni Parti) Skript miktub minn Audrey Brincat Dalli Produzzjoni SharpShoot Media ltd. Adattament għall-GWIDA minn Anthony M. Baldacchino
iddiżappuntat għal dan, irringrazzjah u baqa’ sejjer għal għonq it-triq. Mario baqa’ jistaqsi lil kull raġel li beda jara, iżda dawn ma kinux semgħu biha. Anke lil Dumink staqsa l-bejjiegħ tat-triq li kien fi triqtu għal Strada Stretta jbigħ l-arloġġi misruqin. Dan baqa’ sejjer għax ma kellux moħħ Mario, jgħajjat mat-triq kollha bil-ħelu tajjeb li kellu għall-bejgħ. Illum kellu l-kompetizzjoni imma għax Kalċidon rema wkoll. Dumink:
Kalċidon: Dumink:
Kalċidon: Dumink:
Nice sweets, good sweets. Buy the lady some nice sweets. Very good sweets. Ta’ Kalċidon, ħelu manna. Very good sweets! Iva ħelu manna? Minn meta dan bil-ħelu Kalċidon? Ma tafx li jien ħelu nbigħ? Anke jien ħelu nbigħ! Issa itlaqli ’l hemm għax ittellifli l-bejgħ. Jien intellfu lilek? Inti ttellfu lili! Kaliċidon ma tax kas u kompla jgħajjat biex jipprova jħajjar lil xi ħadd u jixtri. Biex tgħaxxaq kollox baħri waqaf quddiem Kalċidon u Dumink aktar inħaraq! Xħin ittawwal biex jara l-istrateġija ta’ Kalċidon induna li dan mhux ħelu biss kien ibigħ imma anka arloġġi!
Dumink:
Ukolllllll!! Issa jien inqiegħdek. (filwaqt li mexa għal triq oħra) Twanny id-detective baqa’ jippersisti biex jara jsibx xi ħjiel fuq Lydia u l-għejbien tagħha. Reġa’ mar fejn kien ra lil Mario u Luċija l-aħħar darba. Dan Twanny beda jħares lejn is-sajjieda jaħdmu u ddeċieda li jmur jistaqsihom ftit mistoqsijiet. Resaq lejhom bi tbissima u qalilhom li hu pulizija u qed jinvestiga każ privat. Minn fost is-sajjieda qabeż Fonzu li beda jitkellem f’isimhom kollha.
Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Ma rridx inkwiet ta sieħbi.... Le x’inkwiet, inkwiet, kemm insaqsi xi ħaġa żgħira. Iva xi trid? Naf li jaħdem wieħed Mario magħkom, is-soltu hawn ikun. Imma bħalissa mhux hawn sieħbi, ma nafx jerġax ikun hawn għax sar il-ħin issa. Fhimtek ...xi tgħidli fuqu? Xi tridni ngħidlek, tifel ħabrieki, moħħu sħun imma ...jaqaw daħal f’x’inkwiet? Le lanqas xejn, qed insaqsi fuqu għax naf li jaf persuna li tista’ tgħinni. Trid tiġi darb’oħra, forsi tinzertah, kuljum hawn ikun ta! Xogħol biss dan? Fejn joqgħod? Tiħux għalik sieħbi imma ma nafekx u ma nafx xi trid minnu. Jien m’għandix xi ngħidlek xorta għax ix-xatt nafu biss. Twanny daħħal idu fil-but u ħareġ karta tal-flus u ta lil Fonzu biex forsi jgħidlu xi ħaġa.
Twanny: Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Twanny: 66 GWIDA Frar 2021
Iva m’hemm xejn li tista’ tgħidli fuqu li jista’ jgħinni? ...Naf li spiss tiġi waħda Luċija, fattiga fil-palazz ta’ tarf ir-raħal, tafha? Jien le imma ġieli rajtha hawn. Lil Mario naħseb tafu sew. Ma nafx ta sieħbi, emminni. Ħa tgħidli x’taf mela għax il-flus ħadthom imma għadek ma għidtli xejn. Ħbieb x’inhuma? Din Luċija u Mario?
In-Nagħġa L-Mitlufa - 81
EPISODJU 5/ L-EWWEL STAĠUN
IN-NAGĦĠA L-MITLUFA (It-Tieni Parti) Skript miktub minn Audrey Brincat Dalli Produzzjoni SharpShoot Media ltd. Adattament għall-GWIDA minn Anthony M. Baldacchino
Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Twanny: Fonzu:
Għandikun jafha għax ġieli tela’ l-palazz b’xi ħut, naħseb hi ddaħħalhom, jekk tieħu ħsieb hi. Ġieli daħal il-palazz jiġifieri Mario? Mhux tagħna jieħdu ħut. Mhux l-ewwel darba li jmur b’kannestru. Aqtagħli l-kurżità. Ħbieb tfajliet u tfajla għandu? Ifhem tfajliet kemm irid isib kieku, għadu fl-aħjar tiegħu hux ...imma naħseb kien qed joħrog ma’ xi tfajla, għax mhux l-ewwel darba rajtha hawn. Ma tafx tiddiskrivihieli hux. Ma noqgħodx innemmes ta, u ħafna drabi filgħaxija jkun, imma xagħarha kannella hekk, misluta, ma fiha xejn. Twanny ikun pront u joħroġ ritratt ta’ Lydia u jurih lil Fonzu biex jivverifika jekk hux din it-tfajla li jara ma’ sieħbu Mario.
Twannie: Fonzu:
Mhux din hux. Ara tagħrafhiex? Ħeq dik hi. Iva dik hi! B’hekk Twanny sar jaf li Lydia kienet qed toħroġ ma’ Mario wkoll! Fil-palazz kien hemm Luċija li kienet tielgħa t-taraġ meta Victora waqfet f’nofs triq.
Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Tielgħa issa nġiblek il-misħun għall-banju ta Victoria. Thank you ...imma għandi bżonn pjaċir ieħor mingħandek illejla. Għidli sabiħa! X’ħin issakkar isfel? Xiex il-bieb ta’ barra? Diġà sakkart ta! Għala? X’għandek bżonn? Inġiblek xi ħaġa? Eh iva ...għax insejt ktieb fil-ġnien u għandi bżonnu. Għidli fejn ħallejtu ħa nġibhulek?
Victoria:
Luċija ma nistax infiehmek hekk, mhux se tifhimni, aħjar immur għalih jien. Filkas ħalli miftuħ, ninżel wara l-banju u ħalli ċ-ċavetta, insakkar jien imbagħad.
Luċija:
Le imma hi ta...tiħux għalik imma ommok lili tafda nsakkar u ma nazzardax ma nsakkarx jien għax nibqa’ nhewden.
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria:
U Luċija, qed ngħidlek niftakar? Iva għidli fejn ħallejtu u nġibhulek lanqas ħaq tinżel tkun lesta għas-sodda. Le jien hemm bżonn immur. Tridx insaqsu lil ommok ħi? Le, tgħid xejn lill-mummy ta. Vicky! Għal xiex trid toħroġ illejla...tivvintax inkwiet ta. Jekk ngħidlek il-verità tgħinni? Imma skont kif ta! Tgħinni jew le? Trid twegħedni? In-Nagħġa L-Mitlufa - 82
GWIDA Frar 2021 67
EPISODJU 5/ L-EWWEL STAĠUN IN-NAGĦĠA L-MITLUFA (It-Tieni Parti) Skript miktub minn Audrey Brincat Dalli Produzzjoni SharpShoot Media ltd. Adattament għall-GWIDA minn Anthony M. Baldacchino
Luċija: Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria: Luċija:
Victoria:
Ħa tiltaqa’ ma’ xi ħadd, għax filkas insiha, mhux dieħla f’inkwiet hekk ta, issaqsinix nigdeb lil ommok għax mhux sew. Għal Lydia kont tigdeb! Kont tgħinha tmur tiltaqa’ ma’ Mario. Qed tara x’tieħu ...Prosit għalik! ...Imma oħtok ikbar. Mhux se nitlaq minn hawn, kemm immur sal-ġnien. Mela niġi miegħek! Le, immur waħdi għax ngħidilha b’kollox lill-mamà. Ngħidilha li kont toħroġ lil Lydia biex tiltaqa’ ma’ Mario. Madonna tal-Ħniena nsibhom jien ...Kemm se ddum barra? Kwarta ...jien naf, kemm hemm bżonn. Ma’ min ħa tiltaqa’? Ma’ Guido! Is-Sur Guido? M’iniex nifhem ta! Inti ħalli miftuħ kif għidtlek! Importanti. X’inti tħawwad Victoria, xi trid tgħidlu lil Guido? Bir-rispett kollu mhux affarik Luċija, li għandi bżonn ngħidlu narah jien. Int ħalli miftuħ għax inkella jkolli ngħid lill-mummy fuqek u taf li ma rridx. Please! Luċija ma kellhiex għażla oħra ħlief li tħalliha tmur. Għalkemm kontra qalbha imma x’setgħet tagħmel b’dan ir-rikatt? Il-lejl beda dieħel sewwa u Angela kienet qed tpejjep sigarett quddiem il-post tal-burdell. Oscar jilmaħha mill-ewwel u jmur ħdejha. Hi tgħajjatlu iżda Oscar deher imweġġa’. Ma setax jemmen kif Angela kienet tradietu b’dak il-mod imma ried jaffaċċjaha. Min-naħa l-oħra din kienet daqsxejn imbarazzata li tarah.
Oscar:
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Illejla m’għandekx bżonni hux, mingħajri għaddejja ...Ħadtli l-arloġġ u l-kartiera wkoll. Xi tridni ngħidlek? Dak pagament kien! Mela għaliex ġejt iġġibli l-arloġġ l-aħħar darba? Ħa tħawwadni! (Iżda Angela ma lissnet xejn) Taf li kulma kellek tagħmel titlobni u kont intik li kelli fuqi, ma kellekx għalfejn toħodhom bil-moħbi. Jekk jogħġbok jaħasra, ma rridx inkwiet jien. Tkellimnix iktar Oscar ħi! Għalfejn ġejt tfittixni mela lbieraħ ...u ħallejtni nżommok! Dan xogħli, xi ħsibt Oscar? Ma kont qed nippretendi xejn, imma għall-inqas ħsibt li kelli ħabiba fik. Mela ara ssibx xi ħabiba oħra xi tpinġi għarwiena għax jien għandi x’nagħmel. U taħlilix iktar ħini. Jekk trid tarani taf x’għandek tagħmel ħallas bħal ħaddieħor. Ma’ ħaddieħor iġġib ruħek kif ġibt ruħek miegħi? Angela tidħol fid-dar tal-burdell u tħalli lil Oscar waħdu.
68 GWIDA Frar 2021
In-Nagħġa L-Mitlufa - 83
Editorjal
IL-PREVENZJONI MINN ĦAFNA VIZZJI!
Kif tista’ tgħix ħajja pożittiva mingħajr użu ta’ sustanzi
Wieħed mis-servizzi li jiġu offruti mill-aġenzija Sedqa huwa dak tal-prevenzjoni. L-għan ta’ dan is-servizz huwa li joffri għarfien fuq il-vizzji differenti, kif ukoll tagħrif fuq kif wieħed jiżviluppa ħiliet fih innifsu sabiex ikun jista’ jgħix ħajja pożittiva mingħajr użu ta’ sustanzi. Il-programm huwa mmirat li jilħaq lill-udjenza li tinkludi minn tfal sa adulti. Is-servizz tal-prevenzjoni joffri programmi differenti ġewwa l-iskejjel kollha ta’ Malta; kemm primarja, sekondarja, postsekondarja u terzjarja, fil-postijiet tax-xogħol, f’entitajiet fil-komunità u lill-pubbliku inġenerali f’attivitajiet organizzati ġollokalitajiet differenti. Fl-iskejjel primarji jingħataw żewġ programmi; dawk ta’ T.F.A.L.3 u T.F.A.L. 5. L-għan ta’ dawn il-programmi hu li jgħallem lit-tfal ħiliet li għandhom bżonn sabiex jgħixu ħajja pożittiva. Dawn il-programmi huma mmirati għal tfal li qegħdin fit-tielet u l-ħames sena. Il-programm T.F.A.L.3 jinqasam fuq sitt lezzjonijiet fejn jiġu diskussi dawn it-temi: Kif inħobb lili nnifsi u kif għandi nesprimi l-emozzjonijiet tiegħi; ‘Peer Pressure’ u kif wieħed għandu jieħu deċiżjonijiet tajbin; kif inkampa, vizzji, kif għandi bżonn nieħu ħsieb ta’ ġismi u kif dejjem għandi nfittex l-għajnuna meta jkolli bżonn. F’dawn il-lezzjonijiet nirrakkontaw stejjer permezz tal-użu ta’ pupazzi fejn jingħad il-messaġġ b’mod iżjed kreattiv u li jista’ jintlaħaq mit-tfal. Il-Programm T.F.A.L.5 ikompli jibni fuq it-tagħlim li jingħata fil-programm T.F.A.L.3. Minflok pupazzi jintużaw logħob li huma divertenti imma edukattivi. It-temi li jiġu diskussi f’dan il-programm huma: Napprezza lili nnifsi u modi differenti kif inkampa; ‘Peer Pressure’ u kif nieħu deċiżjonijiet tajbin; vizzji differenti; id-droga u kif nieħdu l-mediċina b’mod tajjeb; kif nużaw it-teknoloġija b’mod tajjeb u l-logħob tal-azzard. Jingħataw sessjonijiet ukoll fi Skola Sajf. Dawn is-sessjonijiet jingħataw fuq
bażi ta’ attivitajiet interattivi u divertenti imma li xorta jgħaddu messaġġ ta’ tagħlim. Fl-iskejjel sekondarji jingħata programm speċifikament lill-istudenti li qegħdin fit-tieni sena fl-iskejjel tal-Knisja u Indipendenti. Fliskejjel tal-Istat, dan jingħata f’kollaborazzjoni mat-tim tal-anti substance fi ħdan il-Ministeru tal-Edukazzjoni. It-temi diskussi huma l-vizzji, kif nużaw it-teknoloġija b’mod tajjeb u kif inkampa u kif għandi nieħu deċiżjonijiet tajbin. Jingħataw sessjonijiet lill-istudenti ġol-iskejjel postsekondarji u terzjarji skont kif jiġi rikjest mill-iskejjel stess. It-tim tal-prevenzjoni jagħti wkoll il-kontribut tiegħu fil-freshers week. Apparti minn hekk, it-tim tal-prevenzjoni joffri sessonijiet lillimpjegati kif ukoll lil min iħaddem. Is-sessjonijiet mal-impjegati huwa mmirati sabiex jgħinu lill-ħaddiema sabiex jgħixu ħajja sana, filwaqt li ma’ min iħaddem jinħadmu protokolli ta’ kif għandhom jimxu meta jkun hemm xi impjegat li għandu problema ta’ sustanzi. Sabiex it-tim tal-prevenzjoni jagħmel mezz li jilħaq lill-poplu inġenerali, jingħataw ukoll sessjonijiet fuq bażi ta’ rikjesta lillentitajiet diversi. It-tim tal-prevenzjoni jaħdem b’kollaborazzjoni ma’ kunsilli lokali ta’ lokalitajiet diversi u jipparteċipaw f’attivitajiet varji fejn joffru xarbiet li mhumiex alkoħoliċi bil-għan li jedukaw il-poplu sabiex ikun responsabbli fir-relazzjoni max-xorb alkoħoliku, jorganizzaw attivitajiet u logħob għat-tfal u jipprovdu informazzjoni dwar isservizzi li jingħataw minn Sedqa. Għal aktar tagħrif, wieħed għandu jċempel fuq 2388 5110 jew isegwi fuq Facebook Sedqa Malta. #Il-ħajja sabiħa... Għixha u apprezzaha!
GWIDA Frar 2021
71
RiĊetti
RISOTTO BID-DUNDJAN, FAQQIEGĦ U CRANBERRIES RiĊetta ta’ Manuel Xuereb
Ingredjenti
Direzzjoni
P 750ml stokk tal-faqqiegħ P 2 mgħaref faqqiegħ (porcini) imnixxfa P mgħarfa żejt taż-żebbuġa P 50g panċetta P ftit butir P basla żgħira P 3 sinniet tewm P mgħarfa sagħtar frisk imqatta’ P 250g ross Arborio P 125ml inbid abjad P melħ u bżar P 300g faqqiegħ imħallat u mqatta’ P 3 mgħaref cranberries imnixxfa P 300g dundjan imsajjar u mqatta’ P 2 mgħaref ġewż imfarrak P nofs tazza krema friska P 2 mgħaref ġobon Pecorino maħkuk P faqqiegħ żejjed biex iżżejjen
Ibda din ir-riċetta billi xxarrab il-faqqiegħ imnixxef bl-istokk tal-faqqiegħ sħun. F’taġen kbir, aqli fiż-żejt il-panċetta għal 2 minuti. Żid il-basal, it-tewm, il-butir u s-sagħtar u sajjar għal 3 minuti oħra. Żid ir-ross u ħawwad biex tiksih. Itfa’ l-inbid u ħallih jevapora. Ħawwar bil-melħ u bżar, imbagħad żid miegħu l-istokk tal-faqqiegħ sħun, ftit ftit. Sajjar sakemm it-taħlita tidher ftit xotta qabel ma żżid iktar stokk u ħawwad kull ftit minuti. Kompli sakemm ir-ross ikun kważi msajjar, għal madwar 20 minuta. Żid il-cranberries, faqqiegħ u dundjan imqatta' u kompli sajjar għal 5 minuti. Meta jsir, ir-risotto għandu jkun kremuż. Żid miegħu l-krema, il-ġewż, il-ġobon u ħawwad. Aqli malajr il-faqqiegħ żejjed. Servi r-risotto fil-platti u poġġi l-faqqiegħ żejjed fil-wiċċ.
GWIDA Frar 2021 73
RiĊetti
LAŻANJA BIL-LAĦAM RiĊetta ta’ Anton B Dougall
Ingredjenti
Direzzjoni
P folji tal-lażanja P litru zalza bajda P kilo zalza bil-laħam P 250g ġobon maħkuk P 150g mozzarella maħkuka P bżar mitħun frisk u melħ
1. Ixgħel il-forn 1800C, gass numru 4. 2. Sajjar iż-żewġ zlazi skont kif hemm fis-Sezzjoni taz-Zlazi. 3. Idlek bi ftit żejt id-dixx fejn tkun se ssajjar il-lażanja. 4. Agħmel ftit zalza bajda fil-qiegħ tad-dixx u fuqha poġġi l-ewwel saff talgħaġin. Agħmel ftit zalza bil-laħam fuq l-għaġin. Roxx ftit bżar u melħ u ftit ġobon maħkuk. 5. Irrepeti sakemm tasal sal-wiċċ tad-dixx. Tagħmilx aktar minn 5 saffi iżda mhux anqas minn 4. 6. Il-wiċċ iksih bil-mozzarella maħkuka. 7. Ħalli l-lażanja toqgħod għal madwar siegħa u sajjar fil-forn għal 40-50 minuta. 8. Meta toħroġ il-lażanja mill-forn isservihiex mill-ewwel; ħalliha madwar 10 minuti qabel isserviha. Dawn in-noti jgħoddu kemm għal-lażanja bil-laħam kif ukoll għal- lażanja bilħaxix: P Il-lażanja tista’ tiġi ppreparata minn ġurnata qabel. Jekk se tagħmel hekk, trid tħalliha fil-friġġ mgħottija bl-istretch and seal. P Oħroġha mill-friġġ sakemm jisħon il-forn. P Jekk se tiffriża l-lażanja m’għandekx issajjarha; minflok trid tiffriżaha nejja. P Dejjem sajjar il-lażanja dakinhar li tkun se tittiekel.
GWIDA Frar 2021 75
Oroskopju
IŻ-ŻODJAKU MA’ PAULJON
Tagħrif dwar iż-żodjaku ta’ Aquarius Iż-żodjaku ta’ Aquarius huwa wieħed li joffri motivazzjoni lill-kalendarju żodjaku kollu. Dan minħabba d-diversità fl-aspetti li jikkombina. Għaliex Aquarius mhuwiex il-bidu tal-kalendarju żodjaku? Dan huwa nfatti l-ħdax-il żodjaku fil-kalendarju żodjaku, pass ’il bogħod minn tmiem ilkalendarju. Peress li jibda fix-xahar ta’ Jannar joffri dik l-enerġija pożittiva kombinata mal-motivazzjoni tant meħtieġa sabiex taqbad dik ir-rankatura għall-kumplament tax-xhur ta’ wara sabiex dawk ir-riżoluzzjonijiet jew prospetti li tkun ħejjejt, tkun kapaċi twettaqhom matul il-kumplament tas-sena. Dan iż-żodjaku beda l-Erbgħa 20 ta’ Jannar u għandu sal-Ħamis 18 ta’ Frar, u bħala żodjaku joffrilna diversi aspetti importanti fil-ħajja ta’ madwarna, kemm mill-att Kristjan, mill-att kulturali, kif ukoll romantiku! P Kristjan: L-ewwel festa pubblika hi dik ta’ San Pawl u skont kif jaħbat il-kalendarju Kristjan jaf ukoll ilaqqagħna mal-bidu tar-Randan, żmien partikolari għall-Knisja Kattolika! P Kulturali: joffrilna l-Karnival, ġranet t’atmosfera ferrieħa, minkejja li din is-sena jidher li ser ingawduha b’mezzi teknoloġiċi. P Romantiku: żgur ħafna jaħsbu u jippjanaw għal dan il-jum tant marbut mal-imħabba, il-jum tal-14 ta’ Frar fejn tiġi ċċelebrata l-ġurnata ta’ San Valentinu. Kemm il-maħbubin u anke dawk fil-bidu tal-istorja ta’ imħabba ta’ bejniethom ikunu qed jistennew dan il-jum speċjali, min għal raġuni u min għal oħra! Dan il-ħdax-il żodjaku jagħmel parti mill-aqwa tliet żodjaki li flimkien jiffurmaw ukoll l-element tal-arja. Ma’ dan insibu wkoll iż-żodjaki ta’ Libra u Gemini. Huwa fatt magħruf li dan huwa l-aqwa element fost l-erba’ elementi, kif ukoll joffri tliet zodjaki ferm interessanti! Is-simbolu t’Aquarius huwa rappreżentat minn żewġ aspetti interessanti: 1. Xbieha ta’ persuna maskili li turina li skont il-mitoloġija Griega l-allat tant ħadu grazzja ma’ dan il-ġuvni li tawh il-qawwa li jsaffina millenerġija negattiva u jimliena b’dik l-aspirazzjoni meħtieġa. 2. Il-buqar ixerred l-ilma; fil-mitoloġija Griega din hija deskritta bħala dik il-persuna magħżula mill-allat bħala mediku mistiku (mystical healer). Qed iferra’ l-ilma lejn l-art sabiex b’hekk tkun qed tagħti dik il-ħajja pura lill-art ta’ madwarna. Din tagħtina l-aspirazzjoni u l-armonija għallbżonnijiet personali tagħna matul ħajjitna. Dan iż-żodjaku jaqa’ taħt il-pjaneta Merkurju u flimkien ma’ Libra u Gemini joffru dak kollu meħtieġ u utli biex kull min jaqa’ taħt dawn ikollu motivazzjoni, għerf, bżulija, intelliġenza, komunikazzjoni tajba, bilanċ u kapaċità ta’ tmexxija. Ma’ dan iż-żodjaku jingħaqdu b’mod kumbinazzjoni
ż-żewġ qmura li jaħbtu fl-istess jum; dak tal-qamar kwinta jew ukoll ilqamar ġdid. Il-qamar kwinta kien il-Ħamis, 28 ta’ Jannar waqt li l-qamar il-ġdid ser ikun il-Ħamis 11 ta’ Frar. Dawn iż-żewġ qmura bejniethom sejrin joffru diversi aspetti pożittivi waqt li l-qamar kwinta ser ikun qed joffri għarfien aktar flessibbli lejn il-karriera, finanzi u pjanar. Min-naħa l-oħra l-qamar il-ġdid ser ikun qed jagħtik bilanċ għall-ħajja tiegħek bejn il-kapaċità u ħin iżjed għall-għarfien ta’ mistrieħ. Dan ukoll ser jgħinek tagħraf tagħti attenzjoni iżjed lil saħħtek! Fatti interessanti dwar Aquarius: żgur magħrufin għall-mod ta’ kif kapaċi joffru parir ġenwin. Magħrufin ukoll għall-mod ġentili tagħhom u l-għajnuna li kapaċi joffru mingħajr ma joqogħdu jaħsbu fihom infushom. Dejjem jaraw kif jistgħu jkunu ta’ direzzjoni għall-oħrajn u kulħadd jafhom għall-memorja tagħhom. Tajjeb jew ħażin huma kapaċi jibqgħu jiftakru dak kollu mwettaq f’ħajjithom. Dawn ma jgħaġġlux fid-deċiżjonijiet, sabiex ikunu ċerti f’dak kollu li qed iseħħ. Meta jiġu għall-imħabba dawn huma delikati ħafna u jafu jieħdu ħafna żmien sabiex jikkommettu rwieħhom. Iżda dawn huma determinati li jaslu fejn verament ikunu jridu huma. Dawn huma wkoll magħrufin għall-imġiba tajba tagħhom waqt li huma persuni mimlijn b’ideat ta’ gwida għal min jitlob il-parir tagħhom. Dan iż-żodjaku ta’ Aquarius ilaqqagħna ma’ bosta nies famużi fosthom: Cristiano Ronaldo, Oprah Winfrey, Christian Bale, Charles Dickens, Galileo Galilei, Charles Darwin, Bob Marley, Harry Styles, Ed Sheeran, Jennifer Aniston, Shakira u Neymar. Lokalment insibu lil Joseph Calleja, Jasmine Abela, Karm Joseph Debattista, Moira Stafrace, Joseph Armani, Quinton Scerri, Lawrence Gray, Daniel Testa, Janice Debattista, Nedved Galea, Silvio Grixti, Carmelo Abela, Jonathan Abel, Paula Mintoff, Keith Demicoli u The Clintess. L-aktar jum ideali għaż-żodjaku ta’ Aquarius huwa dak tal-Erbgħa, waqt li l-jum li għandek tevita huwa dak tal-Ġimgħa. L-aktar xahar ideali għalik huwa dak ta’ Settembru, waqt li evita Marzu. Jekk tkun tixtieq aktar informazzjoni dwar iż-żodjaku personali tiegħek, ibgħatli ismek u d-data ta’ twelid f’ittra postali: PaulJon (GWIDA) PO box 27, Paola, jew żur is-sit tiegħi www.pauljon13.com. Namaste.
GWIDA Frar 2021 77
Oroskopju
IŻ-ŻODJAKU TA’ AQUARIUS MILL-20 TA' JANNAR SAT-18 TA' FRAR IMWASSAL MINN PAULJON Aquarius mill-20 ta’ Jannar sat-18 ta’ Frar
Leo mit-23 ta’ Lulju sat-22 ta’ Awwissu
Pisces mid-19 ta’ Frar sal-20 ta’ Marzu
Virgo mit-23 ta’ Awwissu sat-22 ta’ Settembru
Aries mill-21 ta’ Marzu sad-19 ta’ April
Libra mit-23 ta’ Settembru sat-22 ta’ Ottubru
Taurus mill-20 ta’ April sal-20 ta’ Mejju
Scorpio mit-23 ta’ Ottubru sal-21 ta’ Novembru
Gemini mill-21 ta’ Ġunju sat-22 ta’ Lulju
Sagittarius mit-22 ta’ Novembru sal-21 ta’ Diċembru
Cancer mill-21 ta’ Ġunju sat-22 ta’ Lulju
Capricorn mit-22 ta’ Diċembru sad-19 ta’ Jannar
Dan il-perjodu ser jibda billi jagħtik direzzjoni f’dak li tant tixtieq. Għalkemm kellek xi sitwazzjonijiet xi kultant diffiċli fil-passat dan issa trid tħallih warajk u hekk tkun tista’ tagħmel riflessjoni. L-importanti li int tagħraf dak li huwa ta’ ġid għalik. Wasal iż-żmien li tqum fuq saqajk. Namaste.
Dan iż-żodjaku ser ibiddillek id-direzzjoni bejn dak li hu utli għalik u bejn dak ta’ madwarek. Dan hu perjodu ta’ riflessjoni fuq kif int sejra tagħmel bilanċ bejn dak li int trid tkattar madwarek u dak li fil-preżent hu meħtieġ. Għalhekk trid tagħraf tħares lejn dak li riesaq lejk. Namaste.
Ser jibda għalik perjodu li tagħraf aktar fejn tixtieq verament tasal fit-twettiq tiegħek. Issa trid tasal għad-deċiżjoni li bil-mod għandha twassal għal kontribut pożittiv f’dak li hemm ġej għalik. Agħraf sew dan il-perjodu jekk verament trid titkattar. Namaste.
Dan ser ikun żmien fejn ser tnaqqas ftit mill-pressjoni kbira li għandek madwarek. Żmien ideali biex issib aktar spazju għalik, spazju li hu bżonjuż u ser issibu biex tgħin lilek innifsek kemm fiżikament u kemm mentalment. Agħraf ikkontrolla. Namaste.
Ser jinfetħulek toroq li int kont tara li huma impossibbli. Dawn it-toroq ser iwassluk biex tagħraf x’direzzjoni għandek tieħu filġimgħat li ġejjin. Trid tagħraf liema minn dawn it-toroq huma vijabbli għalik sabiex tkun tista’ tikkonċentra fuq dawk li huma ta’ gwadan. Namaste.
Dan ser jibda billi int tagħmel pjan ta’ bilanċ għall-karriera tiegħek. B’dan ser jaffettwalek il-kumplament tal-madwar tiegħek sabiex tkompli tissaħħaħ u tikber. Dan l-iżvilupp ser jżidlek ir-responsabilità. Dan il-bilanċ għandu jitwettaq fuq bażi soda sabiex ma jkunx hemm problemi li jfixkluk. Namaste.
Dan iż-żmien ser jagħmlek aktar preparat għad-deċiżjonijiet li ser taffaċċja. Ser ikun hemm deċiżjonijiet li jinvolvu tibdil fid-dar jew investiment. Għalhekk int trid tibda tħejji sew lilek innifsek biex tagħraf tieħu l-aħjar deċiżjonijiet f’dak kollu li riesaq lejk. Namaste.
Dan ser ikun żmien fejn għandek tnaqqas ftit minn dik ir-ras iebsa li kultant għandek. Agħraf agħmel dan sabiex tkun aktar flessibbli kemm fis-sitwazzjonijiet ta’ madwarek u kemm meta tiġi mitlub tagħti l-opinjoni tiegħek. Meta tkun flessibbli tkun kapaċi twettaq aħjar. Namaste.
Int trid tasal lejn il-konklużjoni f’dak li int qed tħejji. Ovvjament tagħmel sew li tidħol kemm jista’ jkun fil-fond. Però taf ukoll li issa m’għandekx għala ttawwal aktar dak li qed taħdem fuqu. Kellek żmien biżżejjed, għalhekk wettaq u ħares ’il quddiem biss. Namaste.
Ser ikollok iżjed għarfien dwar fejn u kif għandek tkompli tavvanza fil-karriera tiegħek. Dan il-perjodu joffrilek ukoll laqgħat ma’ nies li huma ta’ importanza għal fejn int tkun trid tasal. Ovvjament mhux dejjem ser issib min jaqbel ma’ dak li int tħaddan, imma dan m’għandux ikun t’ostaklu. Namaste.
Dan ser ikun għalik mument ta’ riflessjoni dwar il-pożizzjoni li hemm quddiemek. Ovvjament tħallix din l-inċertezza ddum aktar milli hemm bżonn. Hu importanti li f’dan l-istadju int issib aktar ħin għalik sabiex tagħraf tieħu dawk id-deċiżjonijiet fl-aktar direzzjoni vijabbli. Namaste.
Dan ser ikun perjodu fejn ser terġa’ tibda tgawdi dak li int tħobb u tieħu gost twettaq. Dan l-aħħar minħabba xi pressjoni ma stajtx twettaq dak li verament tħobb imma issa dan tista’ twettqu. Dan ser ikun ferm tajjeb għalik sabiex int tgħix aktar fi trankwilità. Namaste.
KOMPETIZZJONI OROSKOPJU MINN PAULJON
Iż-żodjaku ta’ Aquarius huwa:
Q L-ewwel żodjaku Q Il-ħdax-il żodjaku jew Q It-tieni żodjaku ? Isem u Kunjom: _________________________________________Mobile Number: ______________________ Indirizz: _____________________________________________________________________________________ Żewġ rigali sbieħ għall-qarrejja ta’ din il-paġna! Grazzi tar-rispons enormi li qed nirċievi! L-ewwel premju – kalendarju żodjaku valur ta’ €15. It-tieni premju – skont ta’ 10% fuq trattamenti ta’ sbuħija mit-terapista Graziella Miruzzi Ibgħat ir-risposta finali sat-Tnejn 15 ta’ Frar! Ir-rebbieħa tal-Kalendarju tax-xahar ta’ Diċembru hi LEANNE CAMILLERI (MARSAXLOKK) Ir-rebbieħa tal-vawċer ta’ 10% fuq sbuħija tax-xahar ta’ Diċembru hi COLETTE MALLIA (PAOLA)
78 GWIDA Frar 2021