cooltura.co.uk
5 stycznia 2013
01 (459)
TO JEST ROK
2 459_cover.indd 1
13
Trudny rok dla CAMERONA
Ile państwo nam da, A ILE ZABIERZE?
Minął rok APOKALIPSY
Co nas CZEKA?
02/01/2013 09:27:35
OBYWATELSTWO
BRYTYJSKIE ESOL 2. i . 2.201 with Citizenship Course
kurs ESOL z elementami British Citizenship
Po ukończeniu kursu ESOL firma Sara-Int Ltd pomaga również uzyskać obywatelstwo brytyjskie.
Mieszkasz i pracujesz w UK? Zostań Brytyjczykiem!
Sara-Int Ltd z Training Connect Ltd W celu uzyskania dodatkowych informacji prosimy o kontakt:
020 8846 3610
459_MAKIETA_1_01-25.indd 2
31/12/2012 14:54:10
459_MAKIETA_1_01-25.indd 3
31/12/2012 14:54:13
004
SPIS TREŚCI CO I JAK W 459. NUMERZE COOLTURY
012 006
W OBIEKTYWIE
008
NA WYSPACH
014
PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ
018
GOSPODARKA
026
TEMAT NUMERU Roku trzynastego
032
FELIETONY Wieżowce z plasteliny Kij w mrowisko
034
DZIEJE SIĘ Nieprzemakalny Henry nie żyje
036
NASZE PIENIĄDZE Ile państwo nam da, a ile zabierze
038
HISTORIA Świąteczne pojednanie żołnierzy
064
RECENZJA Mistrzowskie zagranie
112
POLISH WEEKLY
MAGAZINE
066
STREFA KOBIET Dzień z życia: Dorota HrycakKrzyżanowska
068
ZDROWIE Dobrze śpisz, gdy śpisz dwa razy
074
STREFA RELAKSU Żywioł powietrza
076
WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Nadmuchane ciasto
086
OGŁOSZENIA Drobne
COOLTURA, Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY. Godziny otwarcia redakcji: 9.00–17.00 Tel: 020 8846 3615 Fax: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk P.O. REDAKTORA NACZELNEGO: Kordian Klaczyński (kordian@cooltura.co.uk, wew. 256) DZIENNIKARZE: Piotr Dobroniak (dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261), Sylwia Milan (sylwia@cooltura.co.uk), Karolina Zagrodna (karolina@cooltura.co.uk, wew. 248) WSPÓŁPRACOWNICY: Andrzej Aleksiejczuk, Agnieszka Bielamowicz, Tomasz Borejza, Michalina Buenk, Filip Cuprych, Małgorzata Demetriou, Beata Dżon, Piotr Gulbicki, Sergiusz Hieronimczak, Monika S. Jakubowska, Łukasz Marczewski, Mariusz Mielniczuk, Martyna Porzezińska, Andrzej Świdlicki, Tomasz Wilczkiewicz, Radosław Zapałowski, Dariusz A. Zeller DZIAŁ GRAFICZNY (wew. 259): Adam Markiewicz (adam@cooltura.co.uk), Tomasz Woźniczka (sergei@cooltura.co.uk), (jj@cooltura.co.uk) Jarek Jordan (jj
108
KRZYŻÓWKA
109
HOROSKOP
MARKETING I REKLAMA: (marketing@cooltura.co.uk)
110
SPORT
DIRECTOR: MARKETING AND SALES DIRECTOR Krzysztof Chowaniec (kc@cooltura.co.uk, wew. 244)
KOREKTA: Magdalena Jordan (m.jordan@cooltura.co.uk)
042
DEBATA O EMIGRACJI Polska poza Polską
044
W KRAJU I NA ŚWIECIE Rok apokalipsy
048
HOROSKOP Co nas czeka w 2013
052
CAFÉ COOLTURA Wydarzenia najbliższego tygodnia – zapraszamy!
056
MARKETING AND SALES MANAGER 246), Joanna Rożek (joanna@cooltura.co.uk, wew. 246) Ewa Chmiel (evach@cooltura.co.uk, wew. 250), Rafał Lizakowski (r.lizakowski@cooltura.co.uk, wew. 252), Grzegorz Urbanek (g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249), Paweł Brzeziński (p.brzezinski@cooltura. co.uk, wew. 263) DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA: Ewa Sułkowska-Leśniara (drobne@cooltura. co.uk, prenumerata@cooltura.co.uk, ewa@cooltura.co.uk, wew. 245) KSIĘGOWOŚĆ: Radosław Staszewski (radek@cooltura.co.uk), (radek@cooltura. Katarzyna Cegiełka (kate@cooltura.co.uk) DYSTRYBUCJA: distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA: Sara-Int Ltd. DRUK: BGP Ltd
GALERIE Mariko Mori: Odrodzenie
058
POLSKIE RADIO LONDYN Polecamy
062
CZYTA SIĘ Strzelcy. Inwazja na Hiszpanię, 1809
ISSN 1743-8489
010
Poglądy zawarte w felietonach są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.
coolturamagazine
459_MAKIETA_1_01-25.indd 4
#coolturamagazin
31/12/2012 15:29:53
459_MAKIETA_1_01-25.indd 5
31/12/2012 14:54:18
006
Zdjęcie tygodnia TAKI JEST LONDYN
Kąpiel tylko dla twardzieli Członkowie klubu pływackiego z londyńskiego Hyde Parku przygotowują się do tradycyjnej świątecznej kąpieli. W zimnej wodzie popularnego Serpentine „morsy” pływają 25 grudnia każdego roku, niezależnie od pogody.
459_MAKIETA_1_01-25.indd 6
31/12/2012 14:54:20
Fot. PAP/EPA/Kerim Okten
007
459_MAKIETA_1_01-25.indd 7
31/12/2012 14:54:21
008
WIADOMOŚCI NA WYSPACH
Książę Karol zaniepokojony polityką rządu Następca tronu brytyjskiego książę Walii Karol w rozmowie z ministrem ds. ochrony środowiska Owenem Patersonem dał wyraz swoim obawom dotyczącym wprowadzenia upraw żywności genetycznie modyfikowanej (GMO). Sprawę opisał „Sunday Telegraph”.
»
Książę Karol zaprosił Patersona do swej rezydencji Clarence House na prywatne spotkanie, co samo w sobie jest niezwykłe, ponieważ kontakty rodziny królewskiej z członkami rządu są bardzo rzadkie i na ogół publiczne. Rodzina królewska nie angażuje się w spory polityczne i dba o to, by być ponad podziałami. – Książę Walii Karol chciał z pierwszej ręki zapoznać się ze stanowiskiem rządu w sprawie GMO. Jego Królewska Wysokość ma bardzo zdecydowane poglądy w tej sprawie – cytuje gazeta anonimowo jednego ze współpracowników księcia. Na początku grudnia Paterson wyraził opinię, że w Wielkiej Brytanii powinna być uprawiana i sprzedawana żywność GMO, a opór konsumentów przed nią „jest bezsensowny”. Minister wskazał na korzyści dla środowiska naturalnego wynikające jego zdaniem z uprawy GMO i na to, że składniki GMO już teraz są w produktach żywnościowych. Patersona poparł brytyjski premier
459_MAKIETA_1_01-25.indd 8
David Cameron, apelując do Unii Europejskiej o zgodę na rozszerzenie upraw GMO w Wielkiej Brytanii. Jednak doradca Camerona ds. ochrony środowiska, konserwatywny poseł Zac Goldsmith oskarżył szefa rządu, że „skapitulował przed wielkim biznesem”. Książę Walii przestrzegł przed zgubnymi skutkami upraw GMO po raz pierwszy w 2008 r. Rok później skrytykował komercyjne podejście do produkcji żywności, stwierdzając, iż „błędem jest traktowanie żywności jak każdego innego towaru, ponieważ jest ona cennym darem przyrody”. Żadna ze stron nie ujawniła treści rozmowy w Clarence House. W przeszłości książę Karol kilkakrotnie pisał do resortu ochrony środowiska listy dotyczące między innymi wykorzystywania nawozów sztucznych w rolnictwie i żywności GMO. Na terenie swoich posiadłości brytyjski następca tronu stosuje tylko organiczne metody uprawy. «
Assange zapowiada nowe publikacje Założyciel portalu WikiLeaks Julian Assange w przemówieniu z balkonu ambasady Ekwadoru w Londynie zapowiedział opublikowanie w 2013 r. miliona nowych dokumentów dotyczących „wszystkich państw świata”. – Nie dam się zastraszyć i będę kontynuował pracę – powiedział 40-letni Australijczyk, od pół roku mieszkający na terenie ambasady, którą nazwał „swoim domem, biurem i schronieniem”. Powołując się na artykuł w „Washington Post”, Assange wskazał, że amerykański departament sprawiedliwości prowadzi dochodzenie przeciw WikiLeaks. Assange podziękował władzom Ekwadoru za to, że udzieliły mu azylu na terenie swej placówki dyplomatycznej w Londynie, gdzie schronił się przed pół rokiem po wyczerpaniu drogi sądowej w Wielkiej Brytanii, nie chcąc, by deportowano go do Szwecji. Szwedzka prokuratura chce go przesłuchać w związku z oskarżeniem o przestępstwa seksualne. Założyciel WikiLeaks obawia się, że władze Szwecji wydadzą go Amerykanom, którzy oskarżą go o zdradę w związku z opublikowaniem około 250 tys. tajnych depesz dyplomatycznych departamentu stanu, a także tajnych materiałów stawiających w złym świetle politykę USA wobec Iraku i Afganistanu.
31/12/2012 14:54:23
Zo
dl
Pa
zos zu Wy nie
Le
doz put nie
Łu
ws nię ura obr
Pio
pod neg czę pon
Ra
pod lew dla
Ire
spa ura obr
.JBÂŽFw
8:1"%&, q X QSBDZ
q ESPHPXZ %PXJFE[ TJÅ KBL NPšFNZ $J QPNÎD #F[ LPT[UÎX
Zobacz ile wygraliśmy
dla naszych polskich klientów: Pani M. została potrącona przez samochód i doznała urazu karku oraz licznych zadrapań i posiniaczeń. Wypadek wywołał bóle głowy. Wygraliśmy dla niej £12, 5 tys. za obraşenia i inne straty.
Leszek doznał w pracy, wskutek przytrzaśnięcia, amputacji końcówki lewego kciuka. Wygraliśmy dla niego £23,5 tys. za obraşenia i inne straty.
Šukasz wskutek wypadku na motorze doznał pęknięcia śledziony, a takşe innych mniejszych urazów. Wygraliśmy dla niego £36 tys. za obraşenia i inne straty.
Piotr podczas pracy w magazynie doznał powaşnego urazu 3 palców lewej ręki. Wypadek był częściowo z jego winy. Wygraliśmy dla niego ponad £42 tys. za obraşenia i inne straty.
Rafał podczas pracy w fabryce doznał powaşnego urazu lewego oka, nie stracił jednak wzroku. Wygraliśmy dla niego £50 tys. za obraşenia i i nne straty.
Ireneusz spadł z drabiny na budowie. Doznał powaşnego urazu stopy. Wygraliśmy dla niego £100 tys. za obraşenia i inne straty.
Wypadki przy pracy
Warto pamiętać, şe jeşeli doznałeś uszkodzenia ciała w miejscu pracy, nie z własnej winy, masz prawo wystąpić o odszkodowanie. Przepisy prawa zobowiązują pracodawcę do posiadania ubezpieczenia, z którego wypłacane jest odszkodowanie. Jeşeli jesteś zatrudniony przez agencję, takşe masz prawo wystąpić o odszkodowanie. Zadzwoń do nas po bezpłatną pomoc, w szczególności gdy w pracy: t TQBE’FŞ [ XZTPLPŞDJ t QPŞMJ[HOŕ’FŞ TJŢ MVC QPULOŕ’FŞ t [PTUB’FŞ VEFS[POZ TQBEBKŕDZN QS[FENJPUFN t EP 5XPKFHP VSB[V QS[ZD[ZOJ’ TJŢ JOOZ QSBDPXOJL t NJB’FŞ XZQBEFL [ VE[JB’FN NFDIBOJD[OFHP pojazdu (np. wózek widłowy, paleciak), t EP XZQBELV EPT[’P [ VE[JB’FN NBT[ZOZ MVC innych urządzeń, pił, wirników itp.
Wypadki drogowe
Zadzwoń do nas po darmową pomoc jeśli doznałeś urazu jako: t QBTBƒFS TBNPDIPEV
t QJFT[Z t QBTBĆ’FS BVUPCVTV t SPXFS[ZTUB t LJFSPXDB LUĂ˜SZ OJF KFTU XZÂ’Ĺ•D[OJF odpowiedzialny za wypadek.
WaĹźne informacje Przy ubieganiu siÄ™ o odszkodowanie waĹźne jest, aby zgĹ‚osić siÄ™ do kancelarii adwokackiej, ktĂłra profesjonalnie poprowadzi sprawÄ™ o odszkodowanie. TakÄ… kancelariÄ… jest Marrons Solicitors. Jest to kancelaria wyspecjalizowana w uzyskiwaniu odszkodowaĹ„ powypadkowych, dziaĹ‚ajÄ…ca na terenie caĹ‚ej Anglii i Walii oraz posiadajÄ…ca ponad 40 lat doĹ›wiadczenia. KorzystajÄ…c z pomocy adwokatĂłw Marrons klient nie ponosi Ĺźadnych kosztĂłw i otrzymuje 100% przyznanego odszkodowania. Zatem, jeĹźeli w ostatnich 3 latach miaĹ‚eĹ› wypadek w pracy lub wypadek drogowy i doznaĹ‚eĹ› urazu ZADZWOĹƒ teraz i porozmawiaj z naszymi polskimi konsultantami prawnymi.
Wstępna telefoniczna konsultacja jak i dalsza kompleksowa pomoc prawna w Twojej sprawie nie będzie Cię nic kosztować. Zadzwoń lub napisz do naszych polskich konsultantów prawnych w celu uzyskania DARMOWEJ pomocy:
0
Tel. komórkowy czynny 7 dni w tygodniu: Wyślij sms o treści WYPADEK na O75 14 65 18 41- oddzwonimy
Linia bezpłatna z tel. stacjonarnych i budek: Zgłoś wypadek online na www.marrons.co.uk/polska
Adwokaci od odszkodowań
459_MAKIETA_1_01-25.indd 9
Więcej pomocnych informacji na temat wypadków i moşliwości uzyskania odszkodowania znajdziesz na stronie: www.marrons.co.uk/polska
31/12/2012 14:54:23
Fot. PAP/EPA/John Stillwell
010
WIADOMOŚCI NA WYSPACH
Królowa Elżbieta II w towarzystwie producenta Johna McAndrew (w środku) oraz reżysera Johna Bennetta ogląda nagranie 3D swojego orędzia.
Królowa w trójwymiarze przemówiła do narodu
»
– Chrystus był natchnieniem dla ludzi od pierwszego dnia, gdy przyszedł na świat, inspirował do służby dla innych – powiedziała Elżbieta II w tradycyjnym bożonarodzeniowym orędziu. Wszyscy powinniśmy mu ofiarować swoje serca – wezwała brytyjska królowa. – O tej porze pamiętamy, że Bóg posłał na świat swego jedynego syna, by służył innym, a nie, by służono jemu – powiedziała monarchini, która jest tytularnym zwierzchnikiem Kościoła anglikańskiego. – W Chrystusie Bóg uosobił miłość i służbę, czyniąc je sednem naszego życia – zaznaczyła królowa.
– Osobiście modlę się o to, by jego przykład i nauka nadal zbliżały ludzi i inspirowały ich, aby dawali to, co w nich najlepsze, w służbie innym – wyznała. Królowa podziękowała za poparcie i życzliwość okazane jej w roku obchodów 60-lecia panowania. Wcześniej monarchini wraz z całą rodziną uczestniczyła w tradycyjnym nabożeństwie w kościele przylegającym do jej prywatnej posiadłości Sandringham w hrabstwie Norfolk we wschodniej Anglii, gdzie rodzina królewska spędza święta. Orędzie Elżbiety II po raz pierwszy wyemitowano w technologii 3D. «
Kolarz pasowany na rycerza Bradley Wiggins, który jako pierwszy brytyjski kolarz wygrał wyścig Tour de France, został pasowany na rycerza. Królowa Elżbieta II uhonorowała także Bena Ainsliego, czterokrotnego mistrza olimpijskiego w żeglarstwie. Obaj mogą teraz używać tytułu „sir”. – Nigdy nie myślałem, że będę rycerzem. To niesamowity zaszczyt i dużo czasu upłynie, zanim się do tego przyzwyczaję – powiedział Wiggins, który zdobył także złoty medal igrzysk w Londynie w jeździe indywidualnej na czas. Odznaczono również innych bohaterów ostatnich olimpijskich i paraolimpijskich zmagań oraz trenerów i działaczy, którzy przyczynili się do tych sukcesów. Komandorami Orderu Imperium Brytyjskiego zostali między innymi: siedmioboistka Jessica Ennis, biegacz Mo Farah, wioślarka Katherine Grainger oraz kolarka Victoria Pendleton. Tytuł niższej rangi – Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego – otrzymał tenisista Andy Murray. Przewodniczącego komitetu organizacyjnego londyńskich igrzysk Sebastiana Coe’a, który od 2000 r. może tytułować się baronem, odznaczono Orderem Kawalerów Honorowych. Jego otrzymanie nie wiąże się co prawda z żadnymi przywilejami, ale jednocześnie nie może go posiadać więcej niż 65 osób.
Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii
Najnowsze
Ogłoszenia 459_MAKIETA_1_01-25.indd 10
na portalu elondyn.co.uk 31/12/2012 14:54:26
459_MAKIETA_1_01-25.indd 11
31/12/2012 14:54:27
Fot. PAP/EPA/David Jones
012
WIADOMOŚCI NA WYSPACH jej działalności, ale jest zdolna zrezygnować z niektórych uprawnień – powiedział o oczekiwaniach eurosceptyków konserwatywny poseł George Eustice.
PARTIA NIESTEROWALNA
David Cameron przemawia podczas jesiennego zjazdu Partii Konserwatywnej.
To będzie trudny rok dla Camerona Rok 2013 będzie trudny dla brytyjskiego premiera Davida Camerona z powodu podziałów w jego partii, napięć w koalicji z liberałami i wejścia w şycie ogłoszonych przez rząd cięć wydatków.
Âť
W lipcu 91 posłów konserwatywnych głosowało przeciwko rządowym planom reformy Izby Lordów, z których premier wycofał się, chcąc nie chcąc. Około stu posłów jest przeciwnych planom małşeństw homoseksualistów. Kwestia ta wywołuje głębokie podziały takşe w dołach partyjnych. Eurosceptycy domagają się od Camerona stanowczego stanowiska w spra-
wie budşetu Unii Europejskiej na lata 2014-20. Naciskają teş na niego, by zgodził się na referendum ws. warunków brytyjskiego członkostwa w UE, którego sednem w ich odczuciu powinna być współpraca gospodarcza. – Cameron musi wyartykułować wizję Europy bardziej elastycznej i łatwo przystosowującej się do nowych warunków. Takiej, która nie tylko stale rozszerza zakres swo-
7ďXPDF]HQLD dokumentów urzędowych
s DNW\ XURG]HQLD s DNW\ PD�›H�VWZD ]JRQX s GRNXPHQW\ UR]ZRGRZH s yZLDGHFWZD V]NROQH L GRMU]D�RyFL s G\SORP\ XQLZHUV\WHFNLH s UHIHUHQFMH s GRNXPHQW\ XEH]SLHF]HQLRZH 2& L LQQH
NiektĂłrzy komentatorzy sÄ…dzÄ…, şe torysi Camerona sÄ…Â partią „coraz bardziej niesterowalnÄ…â€?. KonserwatyĹ›ci tracÄ…Â w sondaĹźach opinii na rzecz opozycjnej Partii Pracy i eurosceptycznej Partii NiepodlegĹ‚oĹ›ci Zjednoczonego KrĂłlestwa (UKIP) domagajÄ…cej się wystÄ…pienia Wielkiej Brytanii z UE. PrzegrywajÄ…Â teş w wyborach lokalnych. W 2013 r. wchodzÄ…Â w şycie niepopularne zmiany w systemie świadczeĹ„Â socjalnych: odebranie zapomogi na dzieci rodzinom o wysokich przychodach, dotychczas przyznawanej bez wzglÄ™du na ich poziom, i wprowadzenie gĂłrnego limitu świadczeĹ„, o ktĂłre rodzina moĹźna się ubiegać. W poĹ‚owie najbliĹźszego roku koalicja torysĂłw z liberaĹ‚ami opublikuje raport ws. dĹ‚ugookresowego modelu opieki nad dziećmi, transportu, opieki spoĹ‚ecznej i bezrobocia wĹ›rĂłd mĹ‚odzieĹźy. 2013 ma być rokiem, w ktĂłrym gospodarka brytyjska wreszcie się odbije, ale wiadomo juĹź, şe rzÄ…d nie zdoĹ‚a zlikwidować strukturalnego deficytu budĹźetowego ani zmniejszyć dĹ‚ugu w proporcji do PKB przed koĹ„cem kadencji upĹ‚ywajÄ…cej w 2015 r. Obecnie mĂłwi się o osiÄ…gniÄ™ciu tych celĂłw w roku obrachunkowym 2017-18. W nowym roku Wielkiej Brytania moĹźe stracić wycenę kredytowÄ…Â AAA. Od czasĂłw wojny nigdy nie wychodziĹ‚a z recesji rĂłwnie wolno, jak obecnie z recesji 2008-09. Do tego dochodzÄ…Â trudnoĹ›ci w koalicji. Część torysĂłw sÄ…dzi, şe liberaĹ‚owie powstrzymujÄ…Â rzÄ…d przed realizowaniemÂ
SURIHVMRQDOQLH ]JRGQLH ] ]DVDGDPL SUDZD PLÆG]\QDURGRZHJR
takĹźe TĹ UMACZENIA USTNE TĹ UMACZENIA SÄ„DOWE Unit 6, King Street, Clifton Walk London W6 0GY (144 King Street - w bramie)
Tłumaczymy w większości języków m. in.: • angielski • niemiecki • rosyjski • francuski • chiński • hiszpański • arabski • i wiele innych...
459_MAKIETA_1_01-25.indd 12
31/12/2012 14:54:28
013 „prawdziwie konserwatywnej polityki”. Z kolei liberałowie politycznie stracili na wejściu do koalicji i nie zdołali przeforsować zmian, które lansowali, między innymi reformy Izby Lordów i zmian w ordynacji wyborczej.
CO DALEJ Z EUROPĄ?
Obie partie są podzielone w sprawie Europy, ale zgodnie uważają, że redukcja deficytu i długu musi być priorytetem koalicji. Lider opozycyjnej partii laburzystowskiej Ed Miliband jest krytykowany za to, że sprzeciwia się cięciom, ale nie ma własnego planu zmniejszenia deficytu. Według ustępującego sekretarza Kongresu Związków Zawodowych (TUC) Brendana Barbera niekoniecznie jest to słabością Milibanda. Barber argumentuje, że Partia Pracy musi wznieść się ponad dyskusję o redukcji deficytu i cięciach, występując z własnymi pomysłami w polityce społecznej, gospodarczej i przemysłowej.
LUDZIE WOLĄ BORISA
W niedawnym sondażu na zlecenie MSN UK blisko 1/3 ankietowanych (32 proc.) w roku 2013 życzy sobie więcej słuchać i oglądać burmistrza Londynu Borisa Johnsona, uważanego za potencjalnego politycznego konkurenta Camerona jako lidera partii. 19 proc. ma takie życzenie wobec Eda Milibanda, a 11 proc. chce „więcej Camerona”. Cameron może pocieszać się tym, że w tym samym sondażu zajął pierwsze miejsce jako polityk najbardziej wpływowy, wyprzedzając Kate Middleton i księcia Williama, których notowania poszybowały w górę po ujawnieniu, że książęca para spodziewa się dziecka.
AUSTRIA
Pół paczki smalcu na głowę
»
Na głowę statystycznego Brytyjczyka przypadało w czasie świąt pół paczki smalcu, będącej odpowiednikiem spożytych nasyconych tłuszczy i soli w ilości występującej w 50 paczkach chrupek – ostrzega Fundacja Serca. Do tego dochodziła nadmierna konsumpcja cukru. Fundacja (British Heart Foundation) zachęcająca ludzi do zdrowego trybu życia, by uchronić ich przed chorobami serca, przeprowadziła sondaż wśród 2 tys. osób, pytając, co zazwyczaj jedzą i piją w czasie świąt. Wyniki opublikowała telewizja Sky. 19 proc. ankietowanych zaczynało święta od tzw. pełnego angielskiego śniadania (full English breakfast), na które składa się między innymi boczek, jajecznica z pieczarkami, parówki, grzanki. 14 proc. poprzestaje na kanapce z szynką. Pełne angielskie śniadanie to 1200 kalorii, a kanapka z szynką (spożywana często z sosem z gorczycy sarepskiej) to połowa oficjalnie zalecanego dziennego spożycia soli dla dorosłych. Typowy obiad w pierwszym dniu świąt, składający się z pieczonego indyka, sosu z borówkami i dodatków, to równowartość 660 kalorii. Świąteczny obiad uzupełnia na ogół specjalny tort z suszonych owoców nasączonych alkoholem, cza-
7 dni
Hotel Alpenrose 3* Half Board
10:00-18:00
10:00-14:00
£ 419
od za os. 26.01.2013 Ref. G778
Narty czy plaża Trudny wybór? Czekamy na Twój telefon !
sem podawany ze śmietaną (Christmas pudding), i ciasteczka zapiekane ze zmielonymi bakaliami w słodkim sosie (mince pies), często polewane sosem ze skondensowanego mleka z dodatkiem jajek i wanilii (custard). Świąteczne posiłki w połączeniu z dodatkowymi przekąskami to odpowiednik 32 łyżeczek cukru na głowę – wylicza Bristish Heart Foundation. Święta to także okazja, by delektować się lampką wina – lub dwiema. 10 proc. Brytyjczyków przyznaje, że wypiło więcej niż 13 jednostek alkoholu (jednostka alkoholu to w Wielkiej Brytanii 10 ml etanolu; w standardowej szklance wina są zwykle dwie jednostki). Dzienną zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych w śniadaniu i obiedzie spożywanych w pierwszym dniu świąt Fundacja Serca szacuje na 64 gramy – dwukrotnie więcej, niż wynosi zalecana w Wielkiej Brytanii dzienna norma dla mężczyzn i trzykrotnie więcej niż dawka, której nie powinny przekraczać kobiety. Nadmierna konsumpcja nasyconych kwasów tłuszczowych zwiększa ryzyko chorób serca, cukrzycy typu 2 i podwyższonego ciśnienia. 1/4 ankietowanych nie uprawiała w czasie świąt żadnych fizycznych ćwiczeń. «
EGYPT
7 dni
Sharm Resort Hotel 4* All Inclusive
£ 349
od za os. 19.01.2013 Ref. G443
STREATHAM 258 Streatham High Rd. LONDON SW16 1HT
0208 696 6606
459_MAKIETA_1_01-25.indd 13
31/12/2012 14:54:29
014
WIADOMOŚCI PRASA NA WYSPACH
Trzeba podjąć noworoczne postanowienia! Przygotowała: SYLWIA MILAN Źródło: DAILY MAIL
»
Nie, nie dla siebie. Dla swojej drugiej połowy.
CzegO On OCzekuje OD nIej, gDyby Mógł jej pOWIeDzIeć WprOst?
– Niech zrzuci co najmniej 6 kg. Dla niej to zdrowe, dla mnie bardziej pociągające. Niech zapyta lekarza, to samo jej powie, będzie się czuła lepiej. Dziecko nie jest dobrą wymówką. Przytyć w ciąży rzecz naturalna, ale nie zrzucić tych kilkogramów przez lata to jest nienormalne. Mamy ładną siłownię niedaleko domu, mogłaby chodzić ze mną. Będzie chudsza, będzie ładniejsza, będzie szczęśliwsza. – Niech wyrzuci majtki, w których wygląda jak własna babka. Nie ma nic gorszego niż aseksualna bielizna. Kiedy się poznaliśmy, nosiła seksowne komplety w stylu „Agent Provocateur”. Teraz chyba kupuje w Sainsbury`s, bo są tak sexy jak ich torba ekologiczna. Nie chcę flaneli, tylko satynę lub jedwab, ina459_MAKIETA_1_01-25.indd 14
czej nasze pożycie będzie chylić się ku upadkowi. – Niech przestanie kupować dziecku kolejne zabawki. Uzależniła się od tego czy co? Wolałbym, by pieniądze przeznaczone na to, poszły na jej garderobę. Kuchnia wygląda jak magazyn sklepu z zabawkami. Koszmar, a ile razy muszę się o to zaczepić.... Któregoś dnia sama się wywróciła i poważnie skaleczyła. Z trudem powstrzymałem się od komentarza: „A nie mówiłem?”. – Przydałoby się jej więcej asertywności i niezależności w podejmowaniu decyzji. Większości problemów nie można rozwiązywać zadaniem mi pytania: „A co ty o tym myślisz?” Chciałbym, by mi powiedziała, czego chce, o czym marzy. Poczułbym się dużo lepiej.
CzegO OnA OCzekuje OD nIegO, gDyby MOgłA Mu pOWIeDzIeć WprOst?
– Mógłby przestać być tak próżny i mniej przeglądać się w lustrze. Uwielbiam zadbanych facetów, ale ustalmy jakieś granice.
– Niech pozbędzie się pidżamy dziadka. Gdy patrzę na niego, widzę mojego ojca, który spodnie podciąga aż pod same pachy. Gdy dołoży do tego rozczłapane papcie, zestaw „passion killers” gotowy. – Niech się oduczy spać na sofie. Czekam na niego w łóżku, w sypialni, myślę: „Skończy oglądać tv, przyjdzie”. Moja mama ostrzegała mnie przed tym, powiedziała, że to normalne, kiedy faceci się starzeją. Widok chrapiącego w fotelu dziadka – ok, ale mój mąż ma dopiero 40 lat. Nie za wcześnie? Gdy oglądamy razem DVD, nie jest w stanie wysiedzieć do końca. Uśnie, a potem pyta, jak się skończyło. W międzyczasie chrapie. Nie lubi wychodzić wieczorami, woli pospać przed odbiornikiem. To nieatrakcyjnie. – Niech przestanie być nudny. Zachowuje się jak stary dziad. Wszystko o nim wiem, nie może mnie niczym zaskoczyć i to jest w tym wszystkim najgorsze. Tęsknię za mężczyną, jakim był na początku. – Niech przestanie stukać palcami o blat, udając, że gra na instrumencie. Irytuje mnie to pukanie. « 31/12/2012 14:54:30
Urazy głowy i mózgu a prawo do odszkodowania Przypadki uszkodzenia mózgu często wiążą się z poważnymi obrażeniami, które mogą mieć druzgocący wpływ na całe życie poszkodowanego i jego rodziny. Znaczna część roszczenia w takich sprawach poświęcona jest zapewnieniu opieki i finansowej oraz wsparcia w celu zapewnienia potrzeb poszkodowanego w przyszłości. Jeśli w wyniku wypadku doznałeś urazu głowy, możliwe że należy Ci się odszkodowanie. Fundacja Urazów Mózgu szacuje, że każdego roku około 125.000 osób w Wielkiej Brytanii odnosi uszkodzenia mózgu, wymagających leczenia w szpitalu. Niezależnie od tego, czy uszczerbek na zdrowiu nastąpił w wyniku wypadku w pracy, wypadku samochodowego, upadku lub zaniedbania lekarza, sprawy o odszkodowanie mają na celu pomóc tym, którzy ucierpieli nie z własnej winy. Istnieją trzy główne elementy wszelkich roszczeń o odszkodowanie. Będziesz musiał wykazać, że inna osoba, przynajmniej częściowo ponosi winę za spowodowanie wypadku. Musisz także udowodnić, że doznałeś uszczerbku na zdrowiu i że uszczerbek spowodowany był bezpośrednio dzia-
łaniem lub zaniechaniem strony przeciwnej. Kwoty odszkodowania w sprawach dotyczących uszkodzenia mózgu często są dużo wyższe niż w innych sprawach o odszkodowanie. Przy ustalaniu kwoty roszczenia należy brać pod uwagę nie tylko ból i cierpienie oraz początkowe straty finansowe, ale także wszelkie przyszłe straty takie jak koszty rehabilitacji, opieka pielęgniarska, wsparcie przy niepełnosprawności, koszty sprzętu specjalistycznego, jak i koszty transportu lub dostosowania lokalu mieszkalnego do potrzeb poszkodowanego. Jeśli poszkodowany nie będzie w stanie wrócić do wykonywania swojego zawodu, należy także wziąć pod uwagę jakiekolwiek przyszłe utracone zarobki.
Osbornes Solicitors Livery House, 9 Pratt Street London NW1 0AE
www.osbornes.net
Sprawy o odszkodowanie związane z urazami głowy są często bardzo skomplikowane i wymagają doświadczenie i ekspertyzy prawnej. Bardzo ważne jest aby szukać pomocy doświadczonego biura prawniczego i najlepiej jest unikac pośredników. Należy upewnić się, że firma jest nadzorowana przez SRA oraz sprawdzić od ilu lat działa w zakresie spraw odszkodowawczych. Pomogliśmy już niezliczonym osobom w następujących sprawach: Wypadki w pracy Wypadki drogowe Poslizgnięcia i potknięcia Obrażenia głowy i mózgu Obrażenia kręgosłupa Wypadki na wakacjach Wypadki śmiertelne Choroby przemysłowe
Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontaktuj się z naszym polskim doradcą prawnym, absolwentką UAM Ebru Mokhtarnią pod numerem:
02074828437 ebrumokhtarnia@osbornes.net Kancelaria Prawna Osbornes
43671923
Kancelaria prawna Osbornes jest polecana przez niezależne i prestiżowe rankingi Chambers & Partners oraz The Legal 500 jako jedna z najlepszych firm działających w tym zakresie. Jesteśmy także akredytowani jako specjaliści w sprawach odszkodowawczych przez Law Society oraz organizację APIL.
459_MAKIETA_1_01-25.indd 15
31/12/2012 14:54:31
016
WIADOMOŚCI NA WYSPACH Białe klify u wybrzeży w pobliżu Dover
Dover pozostanie w rękach Brytyjczyków Brytyjskie ministerstwo transportu zdecydowało ostatecznie, że nie sprzeda francuskim inwestorom portu w Dover wraz z przyległym terytorium, w tym z legendarnymi białymi klifami.
»
Sprzedaż największego portu będącego własnością publiczną przewidywał plan ogłoszony przed trzema laty, w okresie rządów Partii Pracy. Transakcję wyceniono na około 350 mln funtów, a dyrekcja portu poparła prywatyzację, by zdobyć fundusze na dalszy rozwój. Jako spółka publiczna port nie mógł pożyczyć tyle, ile potrzebował na budowę nowego terminalu i modernizację istniejącego. Zainteresowanie kupnem wyraził operator portu Calais – regionalne władze Nord-pas-de-Calais; w grę wchodzili także Chińczycy. Miejscowa ludność i większość brytyjskiej opinii publicznej były przeciw. Przejęcie najruchliwszego portu promowego na Wyspach Brytyjskich przez lokalne władze francuskie porównano z aneksją części brytyjskiego terytorium. Przypomniano nawet, że w 1295 r. Francuzi splądrowali Dover. Anglicy zre459_MAKIETA_1_01-25.indd 16
wanżowali się, zajmując Calais w 1347 r. i okupując je przez ponad 200 lat, ale w tym przypadku rządząca we Francji dynastia Walezjuszy sprowokowała wojnę zwaną stuletnią, dążąc do zajęcia posiadłości Plantagenetów w Akwitanii. W patriotyczny ton uderzył między innymi miejscowy konserwatywny poseł Charlie Elphicke, który porównał prywatyzację portu ze sprzedażą drzwi do własnego domu. Zasugerował przy tym, że premier Gordon Brown, za którego rządów ogłoszono plan prywatyzacji, nie czuje angielskiej historii, bo jest Szkotem. Poprzedni poseł reprezentujący Dover w Izbie Gmin, laburzysta Gwyn Prosser wskazał, że port ma znaczenie strategiczne i nie każdy może go sobie kupić, nawet jeśli go na to stać. Ostatecznie rząd Davida Camerona zdecydował, że nie będzie szedł na przekór opinii publicznej. Minister stanu w resor-
cie transportu Simon Burns przyznał, że lokalna społeczność nie popiera pomysłu prywatyzacji. Wydatek na doradców prywatyzacyjnych okazał się niepotrzebny, a zarząd portu ma uzyskać pieniądze na rozwój z innych źródeł. Do 2040 r. obroty portu w Dover mają się podwoić. Na rozwój potrzeba około 400 mln funtów. Tymczasem straż ochrony wybrzeża ostrzega spacerowiczów przed ryzykiem obsuwania się klifów, które w 2009 r. Brytyjczycy uznali w sondażu za piąty cud natury na Wyspach Brytyjskich. Opadające pionowo w morze urwisko opiewała w czasie ostatniej wojny światowej popularna wśród żołnierzy piosenkarka Vera Lynn, nazywana „ukochaną wszystkich rodzajów sił zbrojnych”. Śpiewaną do dziś romantyczną piosenkę, podtrzymującą w Anglikach ducha oporu i wiarę w zwycięstwo, napisał Amerykanin Nat Burton, którego noga nigdy nie stanęła w Dover. « 31/12/2012 14:54:33
017
Brytyjski premier David Cameron powołał konserwatywną posłankę Claire Perry na swego doradcę. Jej główne zadania to skuteczniejsze blokowanie dostępu dzieci do pornografii w internecie oraz zapewnienie im lepszej ochrony przed nachalną reklamą. Nowo mianowana doradczyni premiera ma opracować plan walki z pobudzaniem przedwczesnego dojrzewania seksualnego dzieci oraz z rozwijaniem u nich kultu marek. Perry jest znaną działaczką na rzecz praw dzieci. Opowiada się między innymi za szerszym stosowaniem automatycznej blokady stron pornograficznych. W ubiegłym tygodniu skrytykowała rząd za to, że zbyt mało czyni w sprawie ochrony dzieci w internecie. Jej zalecenia – zapowiedziano – nie ograniczą się do internetu, ale obejmą także telefonię komórkową, handel detaliczny i reklamę. – W naszym kraju podstępnie atakowana jest niewinność (dzieci) i jestem zdecydowany położyć temu kres – oświadczył Cameron, cytowany przez stację telewizyjną Channel Four. Jedno z rozważanych rozwiązań zakłada, że filtry odsiewające pornografię w sieci będą domyślnym ustawieniem w domu, w którym są dzieci. Dostawcy internetu mieliby obowiązek sprawdzania wieku użytkownika komputera, na którym instalowano by takie filtry. Właściciel nowego komputera przy pierwszym podłączeniu do sieci będzie pytany przez dostawcę usług internetowych o to, czy w jego domu są dzieci. Jeśli odpowie twierdząco, zostanie poproszony o zainstalowanie filtrów. Będzie też musiał odpowiedzieć na szereg pytań, jeśli zechce filtry usunąć. Ma to zapobiec podszywaniu się dzieci lub nastolatków pod dorosłych.
459_MAKIETA_1_01-25.indd 17
»
Wielka Brytania do końca roku 2013 zredukuje liczbę swych wojsk w Afganistanie do 5,2 tys. z obecnych 9 tys. – poinformował brytyjski premier David Cameron. Jego rząd planuje sprowadzić do domu większość swych wojsk z Afganistanu do końca roku 2014. Premier Cameron powiedział parlamentarzystom, że z racji sukcesów brytyjskich sił zbrojnych i afgańskich sił bezpieczeństwa brytyjscy żołnierze będą mogli powrócić do domu w dwóch etapach, w dwóch podobnych co do
liczebności kontyngentach: w roku 2013 i 2014. Cameron powiedział, że nie zapadła żadna decyzja w sprawie tego, ilu brytyjskich żołnierzy pozostanie w Afganistanie po końcu roku 2014, który jest datą zakończenia misji NATO w tym kraju. Brytyjczycy stacjonują w niespokojnej prowincji Helmand na południu Afganistanu. Od początku interwencji międzynarodowej w Afganistanie w październiku 2001 r. zginęło 438 żołnierzy brytyjskich, z czego 395 w działaniach bojowych. «
Fot. PAP/EPA/Jamie Peters
Rząd chce bardziej chronić dzieci w sieci
Żołnierze powoli będą wracać z wojny
Brytyjscy żołnierze siedzą na pokładzie samolotu transportowego C-17 Globemaster Aircraft, czekając na wylot z Afganistanu.
31/12/2012 14:54:34
018
WIADOMOŚCI GOSPODARKA
Rosyjska gospodarka wkrótce wyprzedzi brytyjską Do 2022 r. rosyjski produkt krajowy brutto (PKB) będzie większy od brytyjskiego. Rosja stanie się siódmą gospodarką świata, a Wielka Brytania – ósmą. Oprócz Rosji wyprzedzą ją jeszcze Indie – wynika z prognoz ośrodka badawczego CEBR.
»
CEBR (Centre for Economics and Business Research) przewiduje, że pozycja trzech największych gospodarek w najbliższych dziesięciu latach nie zmieni się. Nadal będą to Stany Zjednoczone, Chiny i Japonia. Chiny szybko nadrabiają dystans dzielący je od USA. Obecnie pod względem PKB gospodarka Chin stanowi 53 proc. amerykańskiej, ale w 2022 r. będzie to już 83 proc. Do 2017 r. największą gospodarką Wspólnoty Narodów (Commonwealth) staną się Indie. W pierwszej dziesiątce największych gospodarek w 2022 r. zabraknie Włoch, które spadną z miejsca ósmego zajmowanego obecnie na trzynaste, sytuując się za Turcją i Meksykiem. Inne zmiany przewidywane na najbliższe 10 lat to spadek Niemiec na miejsce szóste z czwartego, awans Indii na czwarte z dziesiątego, wejście
459_MAKIETA_1_01-25.indd 18
Indonezji do pierwszej dziesiątki największych gospodarek świata, osłabienie pozycji Francji i Wielkiej Brytanii wobec prężnych gospodarek wschodzących. W 2012 r. Wielka Brytania przesunęła się na szóste miejsce, przed Brazylię, a zanosi się na to, że w 2013 lub 2014 r. wyprzedzi Francję, przejściowo odzyskując piątą lokatę. CEBR sądzi, że gospodarkę francuską ciągną w dół trudności strefy euro i polityka podatkowa prezydenta Francois Hollande’a. Nie wyklucza się jednak, że Brazylia, która spadła na siódme miejsce z powodu słabości swej waluty, ponownie wyprzedzi Wielką Brytanię w 2014 r. W 2012 r. pierwsza dziesiątka największych gospodarek świata wyglądała następująco: USA, Chiny, Japonia, Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Brazylia, Włochy, Rosja, Indie. «
Reaktor nuklearny nowej generacji Brytyjski regulator jądrowy zatwierdził projekt francuskiego reaktora EPR. Decyzja oznacza spełnienie przez projekt brytyjskich wymagań bezpieczeństwa i środowiskowych, natomiast na budowę poszczególnych EPR-ów konieczne będą dalsze zezwolenia. – Nasza decyzja oznacza, że reaktor spełnia wysokie wymagania, jakie postawiliśmy. Zanim jednak wydamy zgodę na budowę, musimy otrzymać i zbadać szereg specyficznych dla konkretnego miejsca okoliczności – wyjaśnił główny inspektor instalacji nuklearnych w ONR Colin Patchett. Jak dodał, sposób przeprowadzenia procesu certyfikacji zapewnia społeczeństwu ochronę przed ryzykiem, jakie ze sobą niesie przemysł nuklearny. Regulator (ONR) podkreślił, że licencja to jeszcze nie zezwolenie na rozpoczęcie budowy, bo do tego potrzebne są oddzielne zezwolenia ONR, agencji ochrony środowiska oraz zgoda rządu. Wydanie licencji powoduje jednak, że cała działalność związana z budową znajduje się już pod kontrolą biura ONR. EPR to reaktor najnowszej generacji III+ o mocy 1650 MW, produkowany przez francuski koncern Areva. Na świecie buduje się obecnie cztery takie reaktory – we Francji, Finlandii i dwa w Chinach. Areva zaproponuje EPR-y w przetargu na polską elektrownię jądrową.
31/12/2012 14:54:35
459_MAKIETA_1_01-25.indd 19
31/12/2012 14:54:36
020
WIADOMOŚCI GOSPODARKA
Rosną transfery od imigrantów 59 mln euro wysłali imigranci mieszkający i pracujący w Polsce do swoich krajów w 2011 r. Większość trafiła poza UE, np. na Ukrainę. W tym czasie do Polski z tytułu zarobków trafiło z zagranicy prawie 3 mld euro. Maleją przekazy z Irlandii i Wielkiej Brytanii.
»
Unijne biuro statystyczne Eurostat opublikowało komunikat o zarobkach wysyłanych do krajów pochodzenia przez imigrantów zatrudnionych przynajmniej przez rok i uważanych za rezydentów w jednym z krajów UE. Ogólna wartość tych transferów wyniosła w 27 krajach Unii Europejskiej w 2011 r. 39,1 mld euro. To wzrost o około 2 proc. w porównaniu z rokiem 2010. Suma ta obejmuje zarówno transfery wewnątrz UE (czyli np. z Niemiec do Polski), jak i poza Unię (np. z Francji do Algierii). Te drugie stanowią zdecydowaną większość, osiągając łączną sumę prawie 30 mld euro w 2011 r. Spośród państw członkowskich UE największy odpływ zarobków odnotowano w 2011 r. we Francji (9,7 mld euro, czyli 25 proc. całości przelewów z UE), Włoszech (7,4 mld), Hiszpanii (7,3 mld), Niemczech (3 mld) i Holandii (1,5 mld). Polska na tle tych państw wypada skromnie, choć przelewy od mieszkających i pracujących w naszym kraju imigrantów wzrosły z 46 mln euro w 2010 r. do 59 mln euro w roku 2011. Trafiły głównie poza Unię Europejską – np. na Ukrainę (15 mln euro) i na Białoruś (4 mln euro).
459_MAKIETA_1_01-25.indd 20
Znacznie większa kwota trafiła do Polski w ramach przekazów z tytułu zarobków w 2011 r., bo aż 2,7 mld euro, z czego 2,4 z różnych państw UE, a tylko 335 mln spoza UE. Dla przykładu do Polski od pracowników zatrudnionych w Wielkiej Bry-
tanii trafiło w 2011 r. 697 mln euro (to spadek w porównaniu z 759 mln euro w 2010 r.). Z Niemiec wysłano z tytułu zarobków do Polski 620 mln euro (w 2010 r. 570 mln euro), a z Irlandii 423 mln euro (w 2010 r. 617 mln euro). «
Najwięcej polskich paszportów odbieramy na Wyspach W pierwszym półroczu 2012 r. urzędy konsularne wydały polskim obywatelom na całym świecie ponad 107 tys. paszportów, w roku 2011 – 182 tys., a rok wcześniej – 150 tys. takich dokumentów – poinformowało MSZ. Kwestia wydawania paszportów obywatelom polskim za granicą była tematem niedawnego posiedzenia sejmowej Komisji Łączności z Polakami Za Granicą. Poza Polską dokumenty takie wydają konsulaty. Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jarosław Łasiński poinformował, że w roku 2010 wszystkie urzędy konsularne wydały 150 tys. paszportów, w 2011 było to 182 tys., a tylko w pierwszym półroczu 2012 r. – ponad 107 tys. paszportów. Łasiński w rozmowie z dziennikarzami zaznaczył, że najwięcej paszportów wydawanych jest w Europie Zachodniej, w tych krajach, gdzie jest 2 mln polskich obywateli. Chodzi głównie – jak powiedział – o Irlandię, Wielką Brytanię, ale także Norwegię, Szwecję, Niemcy i Francję. W Europie, jak powiedział Łasiński, na paszport czeka się od czterech do maksymalnie sześciu tygodni. W przypadku miejsc bardziej odległych od Polski ten czas wydłuża się do sześciu, siedmiu tygodni.
31/12/2012 14:54:37
459_MAKIETA_1_01-25.indd 21
31/12/2012 14:54:38
022
WIADOMOŚCI GOSPODARKA
Brytyjczycy coraz chętniej tankują przy supermarketach Sieci supermarketów osiągnęły 39 proc. udziału w wielkości sprzedaży paliw na brytyjskim rynku detalicznym w 2011 r. – wynika z raportu firmy Deloitte przygotowanego na zlecenie Departamentu ds. Energii i Zmian Klimatu. Tymczasem ich udział w łącznej liczbie stacji paliw w Wielkiej Brytanii wynosi tylko 15 proc.
»
Według Deloitte w 1990 r. w Wielkiej Brytanii istniały 434 stacje paliw należące do sieci supermarketów. W 1995 r. ich liczba wzrosła do 776, by w 2011 r. sięgnąć 1063. W opinii ekspertów liczba ta będzie rosnąć w kolejnych latach, podobnie jak udział supermarketów w detalicznym rynku paliw. W sumie w Wielkiej Brytanii działało na koniec zeszłego roku 8677 stacji paliw, podczas gdy w szczytowym okresie w latach 70. XX wieku było ich ponad 37 tys. Zdaniem ekspertów spadek ten wynika przede wszystkim z malejącej liczby stacji należących do prywatnych, małych operatorów. Co ciekawe, z raportu wynika, że tak duży spadek liczby stacji paliw, widoczny także w ostatnich latach (w 2001 r. było ich jeszcze ponad 12 tys.), nie przekłada się istotnie na ograniczenia w dostępie kierowców do stacji. Według Deloitte aż 92 proc. brytyjskich kierowców ma przynajmniej dwie stacje paliw w odległości wymagającej jazdy nie dłuższej niż 10 minut. Nie ma natomiast w kraju miejsca, od którego stacja byłaby oddalona o więcej niż 13 minut jazdy. Choć spadek liczby stacji paliw jest znaczący (o 20 proc. w stosunku do 2004 r.), to spadek liczby dystrybutorów paliwowych zainstalowanych na stacjach już nie aż tak bardzo, bo tylko
o 11 proc. Wynika z tego, że w miejsce małych, prywatnych stacji powstają lub są rozbudowywane większe obiekty, mogące obsłużyć jednocześnie większą liczbę klientów. Jednym z celów raportu było także oszacowanie potencjału magazynowego stacji na wypadek ograniczeń w dostawach paliw na rynek. Z wyliczeń Deloitte wynika, że stacje paliw dysponują pojemnościami magazynowymi wystarczającymi do zaspokojenia popytu w ciągu ośmiu dni. Osobną sprawą jest jednak, że pojemności te często nie są optymalnie wykorzystywane. W związku ze spadkiem liczby stacji paliw w stosunku do 2001 r. pojemności magazynowe na stacjach zmniejszyły się o 15-20 proc., co oznacza dwa dni zapotrzebowania. Według raportu wielkość sprzedaży detalicznej paliw w 2011 r. wyniosła nieco poniżej 27 mln ton. W szczytowym momencie w roku 2007 wielkość ta przekroczyła 29 mln ton. Co ciekawe, popyt na benzyny silnikowe jest obecnie na poziomie tylko nieznacznie niższym niż w latach 70., gdy tymczasem popyt na olej napędowy wzrósł czterokrotnie. Wartość detalicznego rynku sprzedaży paliw w Wielkiej Brytanii Deloitte oszacował na 47 mld funtów w 2011 r. «
PROMY DOVER-CALAIS
459_MAKIETA_1_01-25.indd 22
31/12/2012 14:54:40
P
D
PROMY
DOVER-CALAIS
JUŻ OD £35 REZERWUJ TERAZ
www.myferrylink.com T. 0844 2482 100
459_MAKIETA_1_01-25.indd 23
31/12/2012 14:54:42
I DRZWI
OKNA
Green Mark Carpentry OKNA I DRZWI NA WYMIAR. WSZYSTKIE MODELE I WZORY DRZWI FRONTOWE, OGRODOWE, SKŁADANE, OKNA TYPU SASH, UCHYLNE, UCHYLNE NA ZEWNĄTRZ, WITRYNY SKLEPOWE.
Produkcja w Londynie.
Greenmark Carpentry, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW
020 8810 7788 office@greenmarkcarpentry.co.uk greenmarkcarpentry.co.uk
459_MAKIETA_1_01-25.indd 24
31/12/2012 14:54:43
TEKST REKLAMOWY
CZAS ŚWIĄTECZNONOWOROCZNY. CZY ZNASZ SWOJE PRAWA ZWIĄZANE Z UBIEGANIEM SIĘ O URLOP?
W
niewłaściwego zwolnienia z pracy.
okresie świątecznonoworocznym, kiedy każdy z nas planuje powrót do rodzinnych domów, aby spędzić ten czas w rodzinnej i jakże niezwykłej atmosferze, dobrze znać prawa dotyczące ubiegania się o urlop. Wielu z nas, planując podróż, zapomina, aby wcześniej przedyskutować to z pracodawcą. Błędem jest twierdzenie, iż możemy zaplanować urlop bez zgody pracodawcy. Według obowiązującego prawa pracodawca nie musi zgodzić się na nasz urlop pod warunkiem istnienia ku temu ważnych powodów. W Wielkiej Brytanii Working Time Regulations z 1998 r. jest ustawą, która reguluje powyższe kwestie. Każdy pracownik jest uprawniony do 5,6 tygodnia płatnego urlopu, czyli 28 dni. Prawo nie przewiduje obowiązku płacenia za dni ustawowo wolne od pracy, tzw. bank holiday. Praktyką jest, iż pracodawcy wliczają te dni do rocznego płatnego urlopu, i wtedy pracownik
Natomiast jeśli pracodawca odmówi nam urlopu bez podania rozsądnej przyczyny, powinniśmy złożyć zażalenie i zrezygnować. Bardzo ważne jest, aby przed podjęciem takiej decyzji skonsultować się z prawnikiem w celu uzyskania fachowej porady.
jest uprawniony do otrzymania wynagrodzenia za tzw. bank holiday.
Ponieważ pracodawca musi wyrazić zgodę na urlop, bardzo ważne jest, aby pamiętać o następujących krokach: Pracodawca musi być poinformowany w odpowiednim czasie o naszym planowanym urlopie. Im wcześniej zapytamy o urlop, tym lepiej. Planując urlop, powinniśmy rozważyć potrzeby firmy,
np. jeśli nasza firma jest mała, zazwyczaj pracodawca nie zgodzi się, aby kilku pracowników w tym samym czasie było na urlopie. Pamiętajmy: im wcześniej zorganizujemy urlop i przedyskutujemy to z pracodawcą, tym lepiej. Unikniemy rozczarowania i sytuacji, kiedy nie dostaniemy pozwolenia na urlop. Jeśli pracodawca wyrazi zgodę na urlop, a potem zwolni nas bezprawnie i bez wymaganego prawem wypowiedzenia, jesteśmy uprawnieni do złożenia roszczenia do Trybunału Pracy z powodu
Jeśli zostałeś bezprawnie zwolniony z pracy lub odmówiono Ci urlopu bez podania przyczyny, zadzwoń do nas po bezpłatną poradę: 0208 741 9883.
Specjalizujemy się w następujących obszarach prawa: prawo pracy: redukcje etatów, umowy kompromisowe z pracodawcą, dyskryminacja, łamanie warunków umowy o pracę, postępowanie zażalające, reprezentacja pracowników, bezprawne zwolnienia z pracy, umowy o pracę.
Życzymy Państwu wesołych oraz spokojnych świąt Bożego Narodzenia i szczęśliwego Nowego Roku.
Kancelaria Charles Gregory
459_MAKIETA_1_01-25.indd 25
31/12/2012 14:54:44
026
TEMAT NUMERU TRENDY 2013
Roku
trzynastego 459_MAKIETA_2_26-51.indd 26
31/12/2012 14:59:21
027 „Naród w soczewce” – głosi podtytuł corocznego magazynu wydawanego przez Economic and Social Research Council, w tym roku pod nazwą „Britain in 2013”. Redaktorzy tego magazynu starają się odgadnąć, co nas czeka w nadchodzącym roku w polityce, ekonomii, środowisku naturalnym, społeczeństwie, biznesie, nauce i ekonomii. Prościej wypowiada się David Rowan, redaktor naczelny angielskiego wydania magazynu „The Wired”: „Nasz zespół spogląda w przyszłość, aby odnaleźć nowe idee, osobowości oraz produkty, które będą ważne w tworzeniu przyszłości świata” – napisał w tekście otwierającym specjalne wydanie „The Wired” – „World in 2013”.
PioTR DoBRoNiak
»
Nasza rzeczywistość zdominowana jest przez przepowiadanie przyszłości. W każdym zakresie. Od cyganek w zadymionych pokoikach siedzących nad szklaną kulą albo talią kart, przez astrologów próbujących przewidzieć i „wytłumaczyć” układ gwiazd, po wszelkiego rodzaju nawiedzonych pseudonaukowców, oświeconych publicystów i innych różdżkarzy. Nie odmawiając światu prawa do wolności wyboru i wierzeń na zasadzie „każdy wierzy, w co chce”, postanowiliśmy w redakcji dodać do tych przepowiedni trochę naukowego polotu. » 459_MAKIETA_2_26-51.indd 27
31/12/2012 14:59:24
028
TEMAT NUMERU TRENDY 2013
społeczeństwo
Środowisko Coraz więcej mówi się o zmianie klimatu. Brzmi groźnie, ale w sumie nie wiadomo, czy powinno. Tak naprawdę o klimacie uczymy się dopiero od około stu lat. To niewiele w porównaniu do wieku Ziemi. Dokładnych pomiarów wielu zjawisk zaczęto dokonywać dopiero na przełomie XIX i XX w. W niektórych przypadkach jeszcze później. Wynika z nich na przykład, że obecne zmiany pogodowe mogą powtarzać się co 50 lat. Tak przynajmniej interpretują to niektórzy naukowcy. Inni z kolei twierdzą, że klimat wykańcza podnoszenie się temperatury w Atlantyku. I tu jest problem, bo jedno nie wyklucza drugiego. Na pewno temperatura Oceanu Atlantyc459_MAKIETA_2_26-51.indd 28
kiego podniosła się o 1 stopień i jest to bardzo dużo w stosunku do mas wody, z jakimi mamy do czynienia. Także znowu masy ciepłego i zimnego powietrza będą na siebie nacierać, co spowoduje na lądach przy Morzu Północnym i Atlantyku spore sztormy i burze. I tu znów nie ma niespodzianki. Takie sytuacje zdarzały się już w przeszłości. W latach 50. ubiegłego wieku, między innymi przez podobne warunki do dzisiejszych, masy wody naparły na wybrzeża Wielkiej Brytanii, Belgii i Holandii, powodując spore powodzie – deszcz i „cofka” z morza i oceanu. Najgorzej miała Holandia. Przez wodę z Morza Północnego zostały zalane spore tereny w głębi kraju.
Zmiany społeczne w UK są widoczne gołym okiem. Ostatni spis powszechny tylko to potwierdza. Zmienia się kultura i przekrój społeczeństwa. Nieprawdziwe staje się też przekonanie o tym, że do Wielkiej Brytanii tylko się emigruje. Okazuje się, że z Wielkiej Brytanii również się wyjeżdża i robią to najczęściej rodowici Brytyjczycy. W samym społeczeństwie zachodzi też wiele zmian. Zawody techniczne stają się najbardziej pożądanymi i to nie tylko ze względu na to, że nikt nie będzie potrafił naprawić kranu, ale dlatego, że rozwijają się technologie użytkowe. Nadchodzący czas będzie czasem inżynierów. Ważne zatem będą kwalifikacje. Wcale nie najważniejsze będą natomiast studia. Praktyka, praktyka i wiedza. W takich właśnie proporcjach. Co ciekawe, brytyjscy specjaliści zwracają raczej uwagę młodym Brytyjczykom, że praca czyni mistrza, a dopiero ciężka praca przynosi efekty. Profesor Simon Burgess z Uniwersytetu w Bristolu pisze w „Britain in 2013”, że właśnie to w połączeniu z lepszą jakością nauczania pozwoli na osiągnięcie lepszych wyników. Tak, to jest jasne. Tak samo jak sposób odżywiania się dzieci w szkołach. Niby wszyscy wiedzą, jaka jest recepta na zdrowie, ale jednak trudno ją wprowadzić w życie. Edukacja zdominuje, według ekspertów ESRC, najbliższy rok, a podgrzewać ją będą ciągle i nieprzerwanie koszty, jakie trzeba uiścić za pobieranie nauki. Nowy system podniósł ceny prawie dwukrotnie i takie jest w społeczeństwie przekonanie. W praktyce jednak system dofinansowań i zwrotów kosztów może budzić w nas pewien optymizm. Tak przynajmniej twierdzą specjaliści z Institute for Fiscal Studies. 31/12/2012 14:59:29
029
POLITYKA - KOMENTARZ EKSPERTA
BIZNES I EKONOMIA Według ekspertów z „The Wired Magazine” model prowadzenia biznesu ulegnie zmianie, a zapoczątkuje ją właśnie nadchodzący rok 2013. Uczciwy handel, standardy etyczne – to nowa droga dla biznesu europejskiego. Jeszcze bardziej zmieni się sposób reklamowania usług i biznesu. Tryumfy święcić będzie Google i jego system umieszczania reklam na stronach internetowych. W ciągu bardzo krótkiego czasu Google zrobił ze swojego systemu standard, który został zaakceptowany przez większość użytkowników, i pomimo że wielu z nich na niego narzeka, to dalej z niego korzystają. Jest to trochę jak z demokracją. Niby nie jest to system doskonały, jednak nikt nie wymyślił niczego lepszego. Natomiast fachowcy z „Britain in 2013” zwracają uwagę, że wraz z recesją zmniejsza się liczba pochłanianych przez społeczeństwo kalorii. Dla przykładu pomiędzy latami 2006 a 2009 spadła ona o 4 proc. dziennie na osobę i taka tendencja utrzyma się w najbliższych latach. 459_MAKIETA_2_26-51.indd 29
Rok 2013 nie będzie należał do łatwych w polityce zagranicznej. Będzie to okres rozwiązywania problemów Unii Europejskiej – m.in. negocjacji wieloletnich ram finansowych czy tworzenia unii bankowej – w realiach ciągle trwającego kryzysu ekonomicznego i „zaciskania pasa” oraz okres zmian na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej – to m.in. izraelsko-palestyński proces pokojowy, proces przemian w krajach „Arabskiej Wiosny” czy kwestia ambicji nuklearnych Iranu. Z naszego, „londyńskiego” punktu widzenia najważniejsza będzie kwestia relacji Zjednoczonego Królestwa z Unią Europejską. Chcemy, by Londyn pozostał aktywnym uczestnikiem dyskusji na temat przyszłości UE. Sukces gospodarczy strefy euro leży w interesie zarówno Londynu, jak i Warszawy. Polacy i Brytyjczycy mają w Unii wiele wspólnych celów i interesów. Razem wspieramy na przykład proces poszerzenia Unii i przywiązujemy ogromną wagę do zdobyczy wspólnego rynku. Stosunki polsko-brytyjskie powinny ulec pogłębieniu – zarówno w charakterze partnerów w UE, jak i sojuszników w NATO. Zakładam, że dojdzie do wzmocnienia współpracy politycznej, gospodarczej, wojskowej i kulturalnonaukowej. Chciałbym, żeby więcej polityków brytyjskich odwiedzało Polskę – z wizyt w naszym kraju zawsze wracają pod dużym wrażeniem przemian. Powinniśmy też rozwijać współpracę w
nowych dziedzinach, np. dotyczących energii nuklearnej czy wydobycia gazu łupkowego. Jesteśmy wdzięczni rządowi brytyjskiemu za otwarcie rynku pracy 1 maja 2004 r. – mamy nadzieję, że nasi rodacy w Zjednoczonym Królestwie będą cieszyć się pełnymi prawami obywateli Unii Europejskiej i nadal będą miło przyjmowani i cenieni przez Brytyjczyków.
Witold Sobków Ambasador RP w Londynie, absolwent wielu światowej sławy uczelni, dyplomata.
31/12/2012 15:27:18
030
TEMAT NUMERU TRENDY 2013
NAUKA I TECHNIKA Tu nic nowego nie będzie. Nic, czego już nie wiemy. Dobry absolwent to absolwent po kierunkach technicznych. Czas inżynierów to czas obecny. Przynajmniej na razie. O ile jeszcze dziesięć lat temu jednym z lepszych kierunków, po których można było robić karierę na stanowiskach zarządzania, była politologia (co, lekkie zdziwienie?), to teraz z dyplomem fizyka można zrobić karierę w londyńskim City. Liczy się umysł analityczny, potrafiący szybko szacować i operować liczbami. Nie oznacza to jednak, że kierunki humanistyczne będą w odwrocie. Przecież ci wszyscy „ścisłowcy” będą musieli mieć się gdzie leczyć. Także badacze natury człowieka i jego zachowań znajdą pracę, choć być może nie będzie jej zbyt wiele. Specjaliści zauważają, że największą przyszłość będą miały kierunki związane z pozyskiwaniem zielonej energii, biotechnologie oraz biomedycyna. – „Zielony” to słowo często kradzione przez agencje marketingowe – pisze dla „The Wired” James Dyson, wynalazca, przedsiębiorca oraz założyciel firmy DYSON. – W 2013 nie będzie to już symboliczny slogan i logo z zielonym drzewkiem zmieni bieg rozwoju technologii. Impuls będzie pochodził z badań i inwestycji w tworzenie technologii bardziej wydajnych i skuteczniejszych – dodaje. Te technologie 459_MAKIETA_2_26-51.indd 30
dotyczą nie tylko pozyskiwania energii, ale też jej zużycia. Jeśli zapotrzebowanie na energię będzie mniejsze, to nie będziemy musieli budować kolejnych fabryk do jej wytworzenia. Przynajmniej w teorii. Dlaczego jednak ciągle budujemy nowe elektrownie? Ponieważ Unia Europejska narzuca minima w wytwarzaniu energii naturalnej. W Wielkiej Brytanii królują zatem elektrownie wiatrowe, najczęściej budowane na otwartym morzu. Coraz częściej mówi się też o większym wykorzystywaniu pływów, które są duże wokół całej wielkiej wyspy. Ale 2013 to nie tylko energia. To także nowe rozwiązania. Michael Watts, były redaktor „Financial Times”, a obecnie dziennikarz piszący między innymi o technologii, zwraca uwagę na rynek telefonii mobilnej. Telefon to już stare i nieodpowiednie słowo. Trudno obecnie nazwać nasze urządzenia. Tablet? Komputer? Telefon? Dziś wystarczy tylko dostęp do internetu i niepotrzebne nam są taryfy operatorów komórkowych na minuty i SMS-y. Do tego telefony, które były coraz większe, stawały się bardziej małymi tabletami. Najnowsze rozwiązanie to elastyczny ekran, jak i cały aparat telefoniczny, który można nawinąć na ołówek albo złożyć i schować do kieszeni. Watts przewiduje, że pierwsze oferty najnowszych „telefonów” pojawią się już w tym roku.
W oparciu o: „The Wired”, UK Edition – „World in 2013”, Special Edition; „Britain in 2013” – Annual Magazine of the Economic and Social Research Council oraz materiały własne autora.
31/12/2012 14:59:36
031 KOMENTARZ EKSPERTA Trudno jednoznacznie powiedzieć, czy światowa gospodarka toczy się po wąskiej i kamienistej drodze, u której celu widać już zielone światło wzrostów, czy też to obecne spowolnienie jest wynikiem trwałych blokad, bez usunięcia których nie da się wyjść na prostą i przyspieszyć. Pięć lat kryzysu gospodarczego pokazało, że jest on wynikiem braku zaufania, który sieje powszechną panikę, strach i pesymizm. Nie sądzę, aby rok 2013 przyniósł znaczną poprawę w gospodarce, bo ciągle jeszcze się boimy. Wystarczy to, że duże firmy wolą oszczędzać i mają większe środki na lokatach bankowych niż przed kryzysem. Ten strach udziela się też konsumentom, którzy coraz mniej chętnie kupują. W Polsce, gdzie do tej pory właśnie konsumpcja krajowa była motorem wzrostu gospodarczego, w trzecim kwartale tego roku wydatki gospodarstw domowych spadły w porównaniu do poprzedniego okresu po raz pierwszy od początku transformacji. Zapowiadany przez Majów „koniec świata” nie miał miejsca, więc w nowym roku życzmy sobie po
prostu więcej ekonomicznego optymizmu. Dość liczną polską mniejszość na Wyspach widać nie tylko po wynikach opublikowanego niedawno spisu powszechnego, ale także po dwucyfrowym wzroście importu polskich produktów do Wielkiej Brytanii. Dziś import z Polski jest ponad dwa razy wyższy niż eksport. „Polskie półki” mają już chyba wszystkie sieci handlowe, a polskie produkty na dobre zadomowiły się w małych sklepach, prowadzonych niekoniecznie przez Polaków. Jest duża szansa, że sytuacja wkrótce się zmieni, bo Brytyjczycy dostrzegli Europę ŚrodkowoWschodnią i stawiają między innymi na Polskę. Kilka tygodni temu miałem przyjemność rozmawiać z Nickiem Bairdem, szefem UK Trade & Investment, oraz brać udział w panelu dyskusyjnym o Polsce jako doskonałym rynku dla brytyjskich inwestorów i eksporterów. Zainteresowanie przedsiębiorców jest ogromne. Szef UKTI szacuje, że do 2015 r. tylko dzięki zaangażowaniu jego instytucji współpraca gospodarcza z tą częścią Europy co najmniej się podwoi.
Andrzej Wróbel Publicysta ekonomiczny (fDi, FT, TVP), dyrektor agencji filmowo-marketingowej „Konceptia”.
POLITYKA „A co tam, panie, w polityce? Chińczyki trzymają się mocno”. Tak jak i konserwatyści. Żadnych zmian. 459_MAKIETA_2_26-51.indd 31
31/12/2012 14:59:39
032 Wieżowce z plasteliny FELIETONY NASZYM ZDANIEM
Andrzej Świdlicki
»
Cywilizacje, jak budynki, są na tyle silne, na ile silne jest tworzywo, z którego je wzniesiono. „Nie można zbudować wieżowca z plasteliny. Nie można zbudować sprawiedliwej cywilizacji na ignorancji i kłamstwie” – powiedział Julian Assange z balkonu ambasady Ekwadoru w Londynie, gdzie otrzymał azyl. „Nasza cywilizacja jest silna na tyle, na ile idee, na których się opiera, są prawdziwe” – dodał. Adresatem tych prawd są skorumpowane media, bojaźliwi naukowcy, urzędowa historia oparta na półprawdach i kłamstwach. Jeśli zatriumfują, to społeczeństwa wyzbyte odwagi myślenia staną się „intelektualnymi slumsami” – przestrzegł. Zachodni politycy są wobec wyborców „niewybaczalnie nieuczciwi” – pisze Janet Dailey w „Telegraph” – utrzymują ich w przekonaniu, że finansowy krach z 2008 r. to stan
przejściowy. Po jego zakończeniu rząd znów odkręci kurek z pieniędzmi, będzie wydawał na społeczne świadczenia i wróci sytuacja sprzed bankowego krachu. Tymczasem rządy nie mają pieniędzy, a stagnacja gospodarki wygląda na trwałą. Narasta kryzys społecznych oczekiwań. „To, co zaczęło się od upadku bankowości, przekształciło się w kryzys demokratycznego życia politycznego (…) Nikt nie będzie miał poczucia, że dostał to, na co głosował, ponieważ głosował na to, co niemożliwe” – wyjaśnia. W Polsce są patologie połowicznie zreformowanego systemu: brak myślenia państwotwórczego i troski rządzących o dobro wspólne, działania celowo Polaków skłócające. Nakłada się na to proces ustrojowej transformacji, którego zwycięzcy konsolidują zdobytą pozycję materialną. Na czym polega publiczne kłamstwo w Polsce? Na powtarzaniu, że kraj niema-
jący ekonomicznych podstaw suwerenności może być silny i zasobny. Na tym, że w 1989 r. chodziło o wolność, którą teraz mamy. Na tym, że ekonomiczna emigracja młodzieży jest wyrazem swobody podróżowania. Na tym, że partia mająca w nazwie „obywatelska” ma coś wspólnego z obywatelskością. Ucz się, rzucaj wyzwanie obiegowym prawdom, daj się olśnić prawdzie – radzi Assange. Nie bierz polityków za świętych Mikołajów – sugeruje Dailey. W ich worku z prezentami są obietnice bez pokrycia. Szukaj prawdy tam, gdzie jest, a więc na ogół politycznie niepoprawnej. „Demokracja jest polem gry, w której ci, którzy nie pamiętają, że stale trzeba się organizować i reorganizować, budować sojusze i brać pod uwagę to, że konkurencja może działać nie fair, przegrywają” – ostrzega Andrzej Zybertowicz. Więc nie dajmy się ograć w 2013 r. i w ogóle. «
G M P Q
Kij w mrowisko
»
AgnieszkA BielAmowicz
Od lat wiadomo, po które brytyjskie dzienniki sięgnąć, jeśli chce się poczytać o diable rogatym, jakim jest imigracja. Jasne jest też, gdzie – przy każdej okazji – napiszą o nas najbardziej fair. Duże pole do manewru dał nowy spis powszechny pokazujący, jak w szybkim czasie Polonia zwiększyła się na Wyspach dziesięciokrotnie. I tak oto mówi się w mediach o „skandalicznej inwazji”, „polskiej przesadzie” i „przeludnieniu, któremu można było zapobiec bardziej rygorystycznym podejściem do nowych państw członkowskich Unii”. Wiele jest i komentarzy budzących rozbawienie, ale kiedy przeczytałam o „powszechnej ucieczce do brytyjskiego raju”, uśmiałam się do bólu. Ze świeczką szukać tych wszystkich szczęśliwców z Eldorado, na jakich wyszła w tym kontekście imigracja. Udało się jednak wbić kij w mrowisko.
Kiedy amerykański prezydent jak tonący brzytwy się chwyta, a Unia ledwo dyszy, ponad połowa brytyjskich obywateli chce wyjścia ze Wspólnoty. Nie ma prostszego sposobu na poprawienie wizerunku polityków, jak zwalenie winy na ową „inwazję”, powodującą problemy w szkołach, kolejki tu i tam, nawet przy huśtawkach za ciasno. Najnowszy pomysł to wskazanie palcem na więźniów – imigrantów. Brytyjskie Ministerstwo Sprawiedliwości udostępniło dane dotyczące więźniów. I znowu krzyk. Bo oto wyszło na jaw, iż ze względu na luźne przepisy żaden skazany na Wyspach imigrant z krajów Unii Europejskiej nie został odesłany za granicę i nie odsiaduje kary w kraju swojego pochodzenia. „Płacimy za to my!” – zakrzyknęło konserwatywne skrzydło. „Jestem zdeterminowany” – zagrzmiał minister sprawiedliwości Chris Grayling, mówiąc, iż
zrobi wszystko, aby ulżyć podatnikowi i zredukować liczbę imigrantów odsiadujących wyroki w UK. Postawieni pod ścianą ministrowie winią poprzedni rząd za zapis pozwalający więźniom polskiego oraz irlandzkiego pochodzenia – a tych w brytyjskich zakładach karnych najwięcej spośród obcokrajowców – wybierać, czy karę odsiadywać chcą na Wyspach, czy we własnych krajach. W całej szopce idzie o ośmiuset sześćdziesięciu jeden polskich więźniów. To najwięcej spośród imigrantów z innych krajów Unii, ale jednocześnie – biorąc pod uwagę ponad półmilionową Polonię żyjącą w Wielkiej Brytanii – liczba raczej śladowa. Zestawiając z imigrantami z czterech stron świata pobierającymi zasiłki i de facto nieraz dojącymi budżet z pieniędzy – jeszcze mniej. Wystarczająco dużo jednak, by znowu temat „imigracyjnego zła” wywołać do tablicy. «
granitewor
459_MAKIETA_2_26-51.indd 32
31/12/2012 14:59:48
KUCHNIE GRANIT MARMUR PIASKOWIEC ŁAZIENKI QUARTZ BLATY GRANITOWE I MARMUROWE PODŁOGI PARAPETY
OBUDOWY WANIEN I UMYWALEK PODŁOGI I SCIANY
SCHODY ORAZ KOMINKI
www.graniteworld.org.uk Granite World London Ltd Northfield Industrial Estate Unit 12, Beresford Avenue, Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex Grzegorz: 078 49933526, Tel. 02089028882 graniteworldlondon@gmail.com
graniteworld a4_2.indd 1 459_MAKIETA_2_26-51.indd 33
26/11/2012 09:18:02 31/12/2012 14:59:51
034
DZIEJE SIĘ ZNOWU DOBRONIAK
„Nieprzemakalny Henry” nie żyje W wieku 87 lat zmarł twórca marki żeglarskiej i sportowej „Henri Lloyd” – Henryk Strzelecki. Polski biznesmen zmarł w drugi dzień świąt, o czym poinformowali jego synowie Paul i Martin.
»
Strzelecki służył w II Korpusie Polskich Sił Zbrojnych. Po wojnie osiadł w Manchesterze, gdzie studiował włókiennictwo i projektowanie mody. Zanim utworzył własną firmę, pracował w przemyśle odzieżowym w Anglii. W 1963 r. wraz z Angusem Lloydem założył firmę Henri Lloyd Ltd., która odniosła sukces w Wielkiej Brytanii i na świecie, zaczynając od wyspecjalizowanych sklepów z odzieżą dla żeglarzy, następnie wchodząc do sklepów z odzieżą sportową, by wreszcie stać się samoistną modną marką odzieżową. W zaprojektowanym logo umieszczono koronę. – Chciałem, żeby przypominała piastowską koronę pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego i symbolizowała mój związek z Polską – wyjaśniał Strzelecki wielokrotnie przy różnych okazjach. Wymyślił sposób na uczynienie nylonowych kurtek wodoszczelnymi (przez co nadano mu przydomek „Nieprzemakalny Henry”), mocnymi i przepuszczającymi powietrze, a następnie przestawił się na inne materiały, eksperymentując m.in. z Gore-Texem. Wprowadził takie innowacje, jak wzmacnianie szwów taśmą, nie459_MAKIETA_2_26-51.indd 34
rdzewny nylonowy suwak, zapięcia na rzep czy podwójny kołnierz. Lloyd był partnerem Strzeleckiego w biznesie przez 21 lat. Potem firma przeszła całkowicie w ręce polskiej rodziny, która wspierała najwybitniejszych żeglarzy świata. Ubiorów, testowanych w najtrudniejszych warunkach morskich i oceanicznych, używali legendarni dziś samotnicy, jak sir Francis Chichester, sir Robin Knox-Johnston, sir Alex Rose, Chay Bluth, Krystyna ChojnowskaLiskiewicz czy Dame Noami James. Pływali w nich także mistrzowie świata w klasie star Mateusz Kusznierewicz i Dominik Życki oraz załogi w regatach dookoła świata Whitbread, Volvo Ocean Race i Pucharu Ameryki. W latach 80. duży wzrost sprzedaży przyniosło mu upowszechnienie się zaprojektowanej przez niego kurtki (tzw. Consort original) wśród wyczulonej na punkcie mody mediolańskiej młodzieży zwanej „paninari”. W 1993 r. Strzelecki otworzył zakład produkcyjny w rodzinnej Brodnicy. Firma ma siedzibę w Manchesterze, ale produkuje w kilku krajach świata. Pytany, dlaczego otworzył zakład w Polsce, Strzelecki odpowiadał zawsze: „Bo tak trzeba, bo tu
jest moja ojczyzna”. W 1985 r. Elżbieta II wyróżniła Strzeleckiego zaszczytnym tytułem MBE (Member of the British Empire), a następnie dwiema nagrodami za osiągnięcia w eksporcie. Manchester Metropolitan University przyznał mu doktorat honoris causa. Strzelecki otrzymał też prestiżową nagrodę za całokształt osiągnięć (Lifetime Achievement Award), przyznawaną w środowisku żeglarskim. Odzież Henriego Lloyda nosili podróżnicy pod różnymi szerokościami geograficznymi, miał ją na sobie Francis Chichester, który w 1966 r. samotnie opłynął świat łodzią żaglową. W marcu 2009 r. Henri Lloyd podpisał umowę z drużyną Formuły 1 Brawn GP na dostawę odzieży i obuwia. Sponsorował wielokrotnego medalistę w żeglarstwie wyczynowym Bena Ainsliego. Henryk Strzelecki był promotorem żeglarstwa i Polski. – Był postacią niezwykłą, jak niezwykłe było jego życie. Spotykając go po raz pierwszy, od razu można było się zorientować, że mamy do czynienia z kimś wyjątkowym. Miał cięty dowcip oraz łatwość nawiązywania kontaktów. Przed wielkim audytorium, jak i w rozmowie w cztery oczy, zawsze był błyskotliwy i niezwykle swobodny. Z imponującą łatwością i znawstwem mówił o meandrach współczesnego biznesu, modzie, żeglarstwie, golfie i o... kobietach, które, jak twierdził, są drogie nie tylko sercu – mówi o „Nieprzemakalnym Henrym” redaktor naczelny magazynu „Żagle” Waldemar Heflich. – Tylko nieliczni wiedzą, że na ich koszulce czy kurtce wyhaftowana jest piastowska korona, a za tą światową marką stoi geniusz chłopaka z Brodnicy, który przez żeglarzy zwany był „Nieprzemakalnym Henrykiem” – dodał Heflich. « (Opracowanie: DoP na podst. PAP)
31/12/2012 14:59:52
035 Zakład produkujący:
SzkŁo, okna i drzwi z PLaSTikU, U, aLUMiniUM i drEwna Biuro i fabryka: Unit 43 A, Cumberland Business Park 17 Cumberland Avenue Park Royal, London, NW10 7RT najwyższa jakość • fachowa obsługa • profesjonalny montaż • 10 lat na rynku
okna, ganki drzwi
francuskie, przesuwne, harmonijkowe. Szklane dachy, ogrody zimowe. Szklane balustrady, przeszklenia biurowe.
drEwno aLUMiniUM koLorowE SzkŁo i LUSTra PrzESzkLEnia dachowE Wysokie upusty dla stałych klientów, budowlańców, stolarni, architektów. Darmowa wycena: FIKAT CERTY ANCJI GWAR
t 10 la
459_MAKIETA_2_26-51.indd 35
0800 02 766 76 0208 96 397 01
info@perfectcrystal.co.uk
www.perfectcrystal.co.uk
31/12/2012 14:59:57
036 Ile państwo nam da, a ile zabierze?
WYDARZENIA Nasze pieNiądze
Brytyjski mister finansów George Osborne, przedstawiając sprawozdanie budżetowe, poinformował przy okazji, jak w najbliższym czasie będzie wyglądała polityka podatkowa i socjalna Wielkiej Brytanii. Jak można się było spodziewać, czeka nas dalsze zaciskanie pasa.
JAKUB RYSZKO
»
Co to będzie jednak oznaczać dla zwykłego Kowalskiego/Smitha? „Cooltura” wylicza, na czym stracimy i na czym zyskamy w nowym roku podatkowym. Pierwsza dobra wiadomość to fakt, że kwota wolna od podatku wzrasta do 9440 funtów. To w sumie 235 funtów więcej, niż wcześniej zapowiadał minister Osborne. Ten prezent, który zawdzięczamy zabiegom liberalnych demokratów, oznacza, że w porównaniu z poprzednim rokiem stawka ta wzrośnie aż o 1335 funtów. Co to oznacza dla statystycznego Kowalskiego i Smitha? Zdaniem komentatorów dziennika „The Independent” 459_MAKIETA_2_26-51.indd 36
najwięcej zyskają na tym osoby pracujące za stawkę minimalną. W tym roku podatkowym osoba pracująca 40 godzin tygodniowo i zarabiająca urzędowe 6,19 funta za godzinę zarobi do 6 kwietnia 12 875 funtów. Biorąc pod uwagę, że obecnie obowiązująca kwota wolna od podatku wynosi 8105 funtów, 20-proc. podatek Kowalski zapłaci od pozostałych 4770 funtów. W sumie więc skarb państwa zasili 954 funtami. W przyszłym roku dzięki zwiększonej podstawie podatek Kowalskiego wynosić będzie 687 funtów. Reszta, czyli 267 funtów, pozostanie w jego kieszeni. Żeby jakoś powetować sobie tę stratę, minister finansów postanowił sięgnąć do kieszeni lepiej zarabiających obywateli i niezmienianą od kilku lat podstawę najwyższej, 40-proc. stawki podatkowej obniżył z 42 476 do 41 450 31/12/2012 15:00:04
Twój
Bozonarodzeniowy funtów. W ten sposób, według dziennikarzy „Independent”, nawet do 400 tys. Brytyjczyków załapie się w przyszłym roku po raz pierwszy na najwyższą stawkę podatkową. Podobny trend ma się utrzymać przez kolejne lata. Począwszy od roku 2014, kwota ta ma ponownie zacząć rosnąć. Najpierw podniesiona zostanie do 41 865 funtów, a w kwietniu 2015 do 42 285 funtów. Podwyżka każdorazowo będzie jednak wynosić 1 proc., czyli znacznie poniżej przewidzianej inflacji, a co najważniejsze poniżej wzrostu płac. Może to oznaczać tylko jedno. Pomimo że podstawa będzie sukcesywnie podnoszona, z roku na rok coraz większa liczba Brytyjczyków będzie płacić najwyższy, 40-proc. podatek.
Pozyczki od £200 do £600*
Bonus*
Zasiłki wZrosną poniżej inflacji
W Wielkiej Brytanii do pobierania różnego rodzaju zasiłków uprawnionych jest kilka milionów osób. Niestety, dla nich minister Osborne nie miał zbyt optymistycznych informacji. Państwo będzie co prawda stopniowo zwiększać pomoc, jednak 1-proc. podwyżka, na jaką możemy liczyć co roku, zbyt wiele nie załatwia. Biorąc pod uwagę, że inflacja obecnie wynosi 2,7 proc., wartość otrzymywanych pieniędzy będzie sukcesywnie spadać. Na przykład w przypadku zasiłku dla bezrobotnych Jobseeker’s Allowance, którego wysokość wynosi obecnie 71 funtów tygodniowo, 1-proc. podwyżka oznacza, że w 2013 r. poszukujący pracy Brytyjczycy otrzymają dodatkowo na swoje szaleństwa... 71 pensów. W podobnie szczodry sposób potraktowane zostaną osoby pobierające dodatki dla najniżej zarabiających, czyli Working Tax Credit, Income Support oraz maternity, paternity i adoption pay. Do końca 2013 r. zamrożony został Child Benefit. W kwietniu 2014 również ta zapomoga otrzyma 1-proc. podwyżkę.
cZeka nas dalsZy wZrost podatków
Niestety, zdaniem ekonomistów z brytyjskiego Institute of Fiscal Studies, te wszystkie zabiegi mogą nie wystarczyć i po następnych wyborach parlamentarnych czeka nas jeszcze więcej wyrzeczeń. W latach 201718 minister Osborne będzie musiał znaleźć w budżecie dodatkowe 27 mld funtów, dlatego nie obędzie się bez podwyżek podatków i cięcia wydatków. Zdaniem dyrektora generalnego IFS Paula Johnsona wyjść jest kilka. – Rząd wciąż jeszcze ma pewne pole manewru. Przyszłe cięcia mogą dotknąć służbę zdrowia i opiekę socjalną, a co najważniejsze, na pewno będą dotyczyć zasiłków dla emerytów. Według zapewnień Osborne’a walka z dziurą budżetową ma się w przyszłości odbywać według zasady, że 80 proc. środków pochodzi z oszczędności, a pozostałe 20 z podatków. Obecnie ten stosunek wynosi 85 do 15. Według Johnsona docelowe proporcje będzie można osiągnąć, wyciągając od podatników dodatkowe 7 mld funtów. Oznaczałoby to, że statystyczna brytyjska rodzina zapłaci w przyszłości podatek wyższy o koło 280 funtów. « 459_MAKIETA_2_26-51.indd 37
Możemy sprawić że te święta będą bardziej wyjątkowe! Skontaktuj się z naszą przyjazną obsługą, mówiącą w wielu językach pod numerem
0844 848 5767
lub odwiedź nas na oakam.com Odwiedź jeden z naszych 15 oddziałów
405.3%APR representative (variable) *All loans subject to status. Terms and conditions apply. Oakam Ltd. 42 Dingwall Rd, Croydon, CR0 2NE. www.oakam.com Registered in England and Wales No. 5878249
31/12/2012 15:00:05
038 Świąteczne pojednanie żołnierzy HISTORIA Rozejm bożonaRodzeniowy
24 grudnia 1914 r. w okopach pod Ypres w Belgii żołnierze wrogich armii, Niemcy i Brytyjczycy, spontanicznie zaprzestali działań zbrojnych, opuścili okopy, śpiewali kolędy, a nawet grali w piłkę. Wydarzenia te przeszły do historii jako rozejm bożonarodzeniowy. PAP
»
– To była piękna księżycowa noc, mróz skuł ziemię, było biało prawie wszędzie. Około 7 lub 8 wieczorem było sporo zamieszania w niemieckich okopach. Były oświetlone, sam nie wiem czym. A potem Niemcy zaśpiewali „Cichą noc”. Cóż za piękna melodia – pomyślałem. To był jeden z najważniejszych dni w moim życiu. Nigdy go nie zapomnę – wspominał bożonarodzeniowy rozejm w okolicach francuskiej miejscowości Armentieres brytyjski szeregowy Albert Moren. Zdziwienie, niedowierzanie, niepewność, ale i radość – te uczucia dominowały wśród żołnierzy uczestniczących w tzw. bożonarodzeniowym rozejmie. Trwająca od lata 1914 r. wojna była niezwykle krwawa, każdego dnia na polach bitew ginęły tysiące żołnierzy. Ze względu na charakter działań zbrojnych na froncie zachodnim I wojnę światową nazywano wojną pozycyjną. Żołnierze obu walczących ze sobą stron miesiącami przesiadywali w okopach, a każde wyjście poza teren ogrodzony ziemnymi fortyfikacjami groziło narażeniem się na śmiercionośny ogień karabinów maszynowych. Niemiecki plan wojny (tzw. plan Schlieffena) zakładający pokonanie Francji w maksymalnie sześć tygodni nie powiódł się, co oznaczało, że przed żołnierzami obu stron konfliktu stanęło widmo spędzenia świąt Bożego Narodzenia w okopach, z dala od swych rodzin. Te różnymi sposobami próbowały sprawić, aby ich bliscy znajdujący się na froncie poczuli magię świąt. Przesyłali im paczki, 459_MAKIETA_2_26-51.indd 38
w których znajdowały się świąteczne ozdoby oraz różnego rodzaju smakołyki. Spędzenie świąt z dala od domów wydawało się nieuniknione, choć to od walczących na froncie żołnierzy zależało, czy Boże Narodzenie 1914 r. będzie w miarę spokojne. 7 grudnia 1914 r. do zawieszenia działań zbrojnych w wojnie, przynajmniej na czas zbliżających się świąt, wzywał papież Benedykt XV. Apel Watykanu nie został jednak wysłuchany. Choć nic nie zapowiadało nawet chwilowego ustania walk na froncie zachodnim, w Wigilię 1914 r. miało miejsce wydarzenie, które przeszło do historii jako rozejm bożonarodzeniowy. Nie było to oficjalne zawieszenie broni, a spontaniczny gest zmęczonych wojną żołnierzy. Szczególny wymiar miał on w rejonie miasta Ypres w belgijskiej Flandrii, gdzie późną jesienią zakończyła się pierwsza wielka ofensywa tej wojny. 24 grudnia tego roku, korzystając z przestoju w wymianie ognia, niemieccy żołnierze postanowili udekorować lampkami teren okalający zajmowane przezeń okopy. W różnym czasie – według relacji, od godzin wieczornych do północy – pozycje zajmowane przez Niemców rozbłysły jaskrawym światłem.
Przed okopami ustawiono bożonarodzeniowe choinki przystrojone zapalonymi świeczkami. Gdy Brytyjczycy spostrzegli światła, obawiali się niemieckiej prowokacji; zastanawiali się, czy Niemcy nie próbują podstępem wywabić ich z pozycji. Dowództwo brytyjskie zakazało strzelania w kierunku nieprzyjaciela, ale też zaleciło ostrożność. Ku zdziwieniu Brytyjczyków Niemcy zaczęli głośno śpiewać kolędę „Cicha noc” (niem. Stille Nacht). Po chwili, w rytm tej samej melodii, po angielsku zaśpiewali Brytyjczycy (według jednej z relacji jako pierwsi kolędowali walijscy fizylierzy). Słysząc odzew z naprzeciwka, niemieccy żołnierze zaczęli spontanicznie wychodzić z okopów i kierować się w stronę » 31/12/2012 15:00:12
039
459_MAKIETA_2_26-51.indd 39
31/12/2012 15:00:18
040
HISTORIA Rozejm bożonaRodzeniowy
Brytyjczyków. Skonsternowani żołnierze brytyjscy, pomimo bezwzględnego zakazu opuszczania pozycji bez rozkazu (co groziło surowymi karami), widząc zbliżających się i śpiewających kolędy Niem-
zasiekami z drutu kolczastego; otaczali nas Niemcy (...). Cóż za widok – grupki Niemców i Brytyjczyków utworzyły się na prawie całej długości naszego frontu! Z ciemności mogliśmy usłyszeć śmiech
ców, także zaczęli wychodzić z ukrycia. Atmosfera świąt jako pierwsza udzieliła się Brytyjczykom stacjonującym na odcinku Frelinghien-Houplines na pograniczu belgijsko-francuskim. Do spotkań żołnierzy doszło między nieprzyjacielskimi okopami, na tzw. pasie ziemi niczyjej. Josef Wenzel z 16. Bawarskiego Rezerwowego Pułku Piechoty, w którym służył wówczas młody Adolf Hitler (przyszły kanclerz III Rzeszy był przeciwny rozejmowi), w liście do rodziny napisał: „Jeden (Brytyjczyk – przyp. red.) podszedł do mnie, od razu uścisnął moją dłoń i przekazał mi kilka papierosów, drugi dał mi pamiętnik, trzeci podpisał się na pocztówce, czwarty zanotował swój adres w moim notesie. Jeden Anglik zagrał na harmonijce ustnej niemieckiego żołnierza, inni tańczyli, jeszcze inni dumnie paradowali w niemieckich hełmach (...). Nie zapomnę tego widoku przez resztę mojego życia”. Żołnierze wymieniali uściski dłoni, składali sobie życzenia świąteczne, a także obdarowywali się prezentami. Osobom, których jeszcze dzień wcześniej nie zawahano by się zastrzelić, w wigilijną noc wręczano, oprócz alkoholu, tytoniu i słodyczy, także rzeczy osobiste, jak np. kapelusze. Wielu uczestników rozejmu wznosiło toasty za zdrowie służących w obcych armiach żołnierzy. Brytyjski kapral John Ferguson tak oto zapamiętał opisywane wydarzenia: „Rozmawialiśmy, jakbyśmy znali się od lat. Staliśmy przed niemieckimi
i zobaczyć rozpalone zapałki, gdy jakiś Niemiec podpalał Szkotowi papierosa i na odwrót”. W tę wyjątkową wigilijną noc zabrzmiały takie popularne pieśni świąteczne, jak między innymi niemiecka „O Tannenbaum” („O jodełko”) oraz brytyjska „O Come All Ye Faithful” („Przybądźcie wierni”), będąca anglojęzyczną wersją średnio-
W nieoficjalnym rozejmie uczestniczyło nawet około 100 tys. alianckich i niemieckich żołnierzy.
459_MAKIETA_2_26-51.indd 40
wiecznego hymnu bożonarodzeniowego „Adeste Fideles”. Porucznik Dougan Chater pisał, że Brytyjczycy i Niemcy wymieniali wzajemne serdeczności przez krótki czas. Po pół godzinie żołnierze wrócili do okopów, jednak – jak zanotował Chater – nie ostrzeliwano się wzajemnie. „Żołnierze, nie kryjąc się, znosili do okopów słomę i opał” – relacjonował. Wieści o rozejmie nie mogły nie dotrzeć do sztabów dowodzenia wojsk, często oddalonych od frontu o kilkanaście kilometrów. Część początkowo przeciwnych wzajemnemu brataniu się dowódców ustaliła w końcu, że na czas
świąt konflikt zostanie zawieszony. Na froncie w pobliżu Ypres ucichły armaty, a delegacje oficerów poszczególnych armii także obdarowały się prezentami – Niemcy ofiarowali Brytyjczykom beczkę piwa, ci zaś odwdzięczyli się im typowo angielskim deserem – puddingiem śliwkowym. Jak ustalono, czas zawieszenia broni wykorzystano między innymi na zebranie z „ziemi niczyjej” ciał żołnierzy poległych w walce oraz ich godne pochowanie. Podczas żołnierskich pogrzebów przed grobami gromadzili się zarówno Niemcy, jak i Brytyjczycy. Wspólnie modlili się i recytowali biblijne teksty, w tym Psalm 23. Zdarzało się, że ofiary – niezależnie od narodowości – grzebano w zbiorowych mogiłach. Świąteczny czas wykorzystano nie tylko na pochówki współtowarzyszy, ale i rozrywkę. Mimo ujemnej temperatury rozgrywano mecze piłki nożnej. Grano piłkami pośpiesznie wykonanymi z podręcznych materiałów. Jeden z meczów, rozegrany w typowo zimowej aurze w pobliżu Armentieres, według świadectw żołnierzy zakończył się zwycięstwem Niemców nad Brytyjczykami 3:2. Grę przerwano po tym, jak piłka przedziurawiła się na drucie kolczastym wystającym z jednego z okopów. W mniejszym stopniu aniżeli Brytyjczycy do bratania się z Niemcami skłonni byli inni alianci, choć świadectwa mówią, że także między innymi Francuzi, Belgowie, a nawet Hindusi oraz muzułmańscy Algierczycy jednali się ze swymi nieprzyjaciółmi. „Inicjatywa w ten czy inny sposób zawsze wychodziła od
FILM O świątecznym pojednaniu na froncie w 1914 r. opowiada francuski film „Joyeux Noel” („Wesołych Świąt”) z 2005 r.
31/12/2012 15:00:24
041 Niemców” – zauważył brytyjski historyk Martin Gilbert, autor książki „Pierwsza wojna światowa”. Pomimo świąt wielu Brytyjczyków nie opuściło okopów; jeszcze inni – choć zbliżyli się do Niemców, a nawet wymieniali się z nimi serdecznościami – w późniejszych korespondencjach z rodzinami dawali upust swym uprzedzeniom wobec nieprzyjaciół. Niemców określano między innymi jako „barbarzyńców” i „Hunów”. Jak wyjaśnia Stanley Weintraub, autor książki „Silent Night. The Story of the World War I Christmas Truce” („Cicha noc. Opowieść o bożonarodzeniowym rozejmie podczas I wojny światowej”), „Francuzi i Brytyjczycy nie przypuszczali, że uważani przez nich za pogan – a nawet dzikusów – pragmatyczni Niemcy będą skłonni do ryzykowania życia po to, aby zaśpiewać ich ulubioną pieśń »Tannenbaum«”. Brytyjski podporucznik Bruce Bairnsfather nazwał Niemców „diabłami”. „Wszyscy oni chcieli być przyjaźni, ale żaden z nich nie posiadał otwartej, szczerej wesołości naszych ludzi” – pisał w jednym z listów. Jak wspominał, na ziemi niczyjej dochodziło do komicznych sytuacji. „Uwieńczeniem tego wszystkiego był widok jednego z moich chłopców z załogi karabinu maszynowego, w cywilu fryzjera-amatora, obcinającego nienaturalnie długie włosy klęczącemu przed nim potulnie Szwabowi” – ironizował Brytyjczyk.
459_MAKIETA_2_26-51.indd 41
Oprócz gestów pojednania w grudniu 1914 r. dochodziło także do przejawów wzajemnej wrogości. W przeddzień Wigilii zdarzały się przypadki strzelania do niemieckich choinek, a w czasie rozejmu oddawano nawet strzały do wrogów zbliżających się do okopów. Uczestnik wydarzeń z grudnia 1914 r., brytyjski kapitan Billy Congreve pisał: „Wydaliśmy surowe rozkazy, aby nie pozwolić na jakiekolwiek próby rozejmu, gdyż słyszeliśmy pogłoski, że Niemcy będą
próbowali zawieszenia broni. I przyszli do nas, śpiewając. Więc otworzyliśmy szybki ogień w ich kierunku, gdyż tylko na taki rozejm zasługiwali”. W niektórych częściach frontu rozejm trwał do godz. 8.30 26 grudnia, drugiego dnia świąt. Żołnierze wrócili do okopów, a po oddaniu strzałów ostrzegawczych w powietrze wrócił czas wojny. W innych miejscach walki wstrzymano przez kolejne dni, a nawet tygodnie. W wielu przypadkach konflikt wznowiono dopiero po przybyciu na front nowych kontyngentów żołnierzy, którzy zastąpili uczestników nieoficjalnego rozejmu. Jakiekolwiek próby poro-
zumienia się z nieprzyjacielem karano odtąd nawet śmiercią. Według szacunków w nieoficjalnym rozejmie uczestniczyło nawet około 100 tys. alianckich i niemieckich żołnierzy. Ostatni żyjący uczestnik opisywanych wydarzeń, Szkot Alfred Anderson zmarł 21 listopada 2005 r. w wieku 109 lat. Historycy podkreślają fakt, że choć nieformalny rozejm bożonarodzeniowy był wydarzeniem szczególnym, to już rok później, w 1915 r., pojednanie nie miałoby szans na sukces. „Rozejm wydarzył się jeszcze przed pierwszym użyciem gazów bojowych oraz bombardo-
waniami z powietrza” – przypomniał w rozmowie z BBC News w 2004 r. brytyjski historyk wojskowości Andrew Robertshaw (24 grudnia 2004, „1914 football truce anniversary”). W 1999 r., 85 lat po rozejmie bożonarodzeniowym, w pobliżu Ypres stanął pamiątkowy drewniany krzyż. 11 listopada 2008 r., w 90. rocznicę zakończenia I wojny światowej, w Freilighien odsłonięto pomnik poświęcony uczestnikom wydarzeń z grudnia 1914 r. O świątecznym pojednaniu na froncie w 1914 r. opowiada francuski film „Joyeux Noel” („Wesołych Świąt”) z 2005 r. « 31/12/2012 15:00:39
042 Polska poza Polską
HISTORIA EMIGRACJI DEBATA
Debata o powojennych losach polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii zwieńczyła projekt „Londyńczycy. Oczekiwanie na wolną Polskę. Losy polskiej emigracji w Londynie w latach 1945-1989”, realizowany od pół roku przez Muzeum PRL-u w Krakowie.
Biogramy, transkrypcje oraz fragmenty wywiadów w wersji audio-wideo znalazły się na stronie internetowej swiadkowieprl.pl. «
459_MAKIETA_2_26-51.indd 42
Opracował PIOTREK DOBRONIAK
»
Dyskusja „Londyn – Polska poza Polską” odbyła się na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uczestniczyli w niej m.in.: politolog prof. Arkady Rzegocki, historyk prof. Tomasz Gąsowski, „polski londyńczyk” Jerzy Kuciemba-Kirk oraz studenci UJ i Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie. Rozmawiano o życiu codziennym na obczyźnie oraz o dziedzictwie naukowym i kulturalnym Polaków, którzy po II wojnie światowej wyjechali do Wielkiej Brytanii. – Kiedy przyjechałem do Londynu, zobaczyłem wiele kominów, których obraz do dziś mam przed oczami. W mieście panował duży porządek – opisywał swoje pierwsze wrażenie po przybyciu do Londynu Kuciemba-Kirk. Mówił też, że Brytyjczycy są wielkimi patriotami, a ten patriotyzm narzucał się polskim uchodźcom w tym sensie, że sami byli dumni ze swojego kraju. – To, co odróżniało emigrantów powojennych od współczesnych, to duże poczucie godności, którego nie stracili, mimo że często pracowali poniżej swoich kwalifikacji. Wierzyli też w znaczenie polskich doświadczeń i w polskość – dodał prof. Rzegocki. – Angielskie uniwersytety nie akceptowały polskiej matury. Wkrótce jednak okazało się, że uznają ją uczelnie brytyjskie w Irlandii – mówił KuciembaKirk, który zdobył na Wyspach dyplom inżyniera i dzięki temu mógł pracować w zawodzie. Podkreślił również, że Polacy prowadzili bogate życie towarzyskie. – Odbywały się spotkania dla Polaków, ale nie były one zamknięte dla Anglików. Jak byli sami Polacy – rozmawialiśmy tylko po polsku, a jak przychodził choćby jeden Anglik, to rozmawialiśmy także po angielsku – opowiadał Kuciemba-Kirk. Na ważną rolę instytucji stworzonych przez Polaków w Wielkiej Brytanii wskazał prof. Gąsowski. Wśród nich wymienił Instytut Józefa Piłsudskiego oraz Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego – instytucje o charakterze opiekuńczym oraz kombatanckie. Wspomniał też, że powstawały placówki edukacyjne, w których kulturę i język polski poznawały urodzone już na Wyspach dzieci emigrantów. W Wielkiej Brytanii funkcjonowało też harcerstwo polskie. – Szacuje się, że liczba uchodźców na Wyspach Brytyjskich wynosiła ok. 140 tys., a to tylko cząstka, bo ogółem liczba
emigrantów po wojnie wynosiła ponad pół miliona – podsumował prof. Gąsowski. Dodał też, że część Polaków planowała wrócić do wolnej w przyszłości Polski, a część zamierzała na stałe osiedlić się na Wyspach. Niektórzy zasymilowali się z Brytyjczykami. W trakcie debaty zaprezentowane zostały też fragmenty wywiadów z przedstawicielami polskiej emigracji w Londynie, które uczestnicy projektu nagrali podczas wyjazdu do brytyjskiej stolicy. W gronie ich rozmówców znaleźli się m.in: prof. Michał Giedroyć (kuzyn Jerzego Giedroycia, profesor University of Oxford), Marzena Schejbal (Prezes Koła AK w Londynie), prof. Zbigniew Pełczyński (profesor University of Oxford, założyciel Fundacji im. Stefana Batorego i tzw. Szkoły Liderów), Jan Brodzki (pracownik redakcji „Wiadomości Literackich”, RWE i polskiej sekcji BBC).
prof. Tomasz Gąsowski
31/12/2012 15:00:40
043 Dziedzictwo polskiej emigracji politycznej nie może przepaść Rozmowa z prof. Tomaszem Gąsowskim, historykiem z Uniwersytetu Jagiellońskiego, o polskim dziedzictwie historycznym i kulturowym. PAP
Czy istnieje coś takiego jak fenomen polskiego Londynu? W stolicy Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej funkcjonowała wolna duchowo i materialnie namiastka polskiej państwowości. Było to konieczne, gdyż kraj pozostawał nadal pod kontrolą sił zewnętrznych. Dzięki postanowieniom konstytucji kwietniowej z 1935 r. instytucje niepodległego państwa polskiego – prezydent, rząd, partie polityczne – trwały tam aż do grudnia 1990 r. Dopiero gdy Lech Wałęsa objął z wyboru Polaków urząd prezydenta, nasz ówczesny prezydent na uchodźctwie Ryszard Kaczorowski przywiózł z Londynu do Warszawy insygnia władzy przedwojennej Polski: chorągiew prezydencką, oryginał konstytucji, pieczęć majestatyczną Rzeczpospolitej. Oznaczało to, że misja ideowa i polityczna emigracji niepodległościowej została wypełniona. Obecna emigracja Polaków różni się od tej sprzed lat. Wyróżniamy dwa rodzaje emigracji: ekonomiczną, czyli zarobkową, i polityczną, czyli niepodległościową. Dziś Polacy wyjeżdżają, aby lepiej zarabiać i wygodniej żyć. Do 1990 r. emigrowali, ponieważ nie akceptowali ustroju politycznego i starali się działać na rzecz niepodległości.
Kiedy rozpoczęła się emigracja polityczna? Po upadku powstania listopadowego w 1831 r. Wtedy to narodziła się tzw. Wielka Emigracja. Większość Polaków – ok. 8 tys. – skupiła się we Francji. Był to chyba pierwszy na świecie przykład emigracji politycznej – gdy elita polityczna 459_MAKIETA_2_26-51.indd 43
i kulturalna jakiegoś państwa z przyczyn politycznych chroni się w innym kraju, a ten zapewnia jej opiekę, miejsca do mieszkania, wsparcie finansowe, pozwala żyć własnym życiem ideowym i kulturalnym. Po klęsce powstania styczniowego w 1863 r. we Francji i Szwajcarii szukała schronienia następna grupa Polaków. Kolejne fale emigrantów płyną na Zachód po przegranej kampanii wrześniowej w 1939 r. Po wojnie część z emigrantów zdecydowała się nie wracać do kraju i tak narodziła tzw. II Wielka Emigracja. Wśród emigrantów, zwanych „Niezłomnymi”, znaleźli się żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, byli jeńcy niemieckich i sowieckich obozów, a także Polacy z Kresów, których „małe ojczyzny” znalazły się po drugiej stronie granicy. W rezultacie po II wojnie światowej na Zachodzie znalazło się ok. 575 tys. obywateli II Rzeczpospolitej.
Jak kraje zachodnie przyjmowały Polaków? Ślady polskiej „diaspory”, emigracji niepodległościowej, znajdziemy nie tylko we Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Niemczech i Stanach Zjednoczonych, ale też w wielu odległych zakątkach wolnego świata, np. w Australii, Nowej Zelandii, Kanadzie, Indiach, Republice Południowej Afryki. Trzeba tu zaznaczyć, że los emigrantów politycznych nigdy nie jest wesoły, a owi przybysze stanowią też niemały problem dla krajów udzielających im długotrwałej gościny.
Czy Polacy radzili sobie na obczyźnie? Warunki adaptacyjne były trudne. Po pierwsze istniała bariera językowa, niewielu Polaków znało język angielski. Po drugie z powodów ekonomicznych – emigrantom nie oferowano lukra-
tywnych miejsc pracy. Polacy w pewnym sensie ulegli degradacji społecznej. Wielu wykształconych, m.in. wysokiej rangi oficerów, musiało pracować fizycznie, by się utrzymać. Niektórzy próbowali szczęścia w rolnictwie. Ponad 75 proc. uchodźców to mężczyźni w wieku średnim. Niewielu z nich udało się sprowadzić rodziny, niektórzy założyli nowe. W latach 40. XX w. Polacy mogli się kształcić w Wielkiej Brytanii w dwóch ośrodkach akademickich: na Uniwersytecie Saint Andrews w Edynburgu oraz na Uniwersytecie Oksfordzkim. Tam przez kilka lat, na specjalnych „polskich wydziałach”, zdemobilizowani żołnierze zdobywali kwalifikacje medyczne i prawnicze dostosowane do warunków brytyjskich.
Jakie jest dziś dziedzictwo emigracji politycznej? Ogromne, ponieważ tylko na obczyźnie swobodnie rozwijała się polska kultura. Podczas Wielkiej Emigracji powstały ważne dzieła Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Fryderyka Chopina i innych twórców. Potem z powojennych kręgów emigracyjnych wyszedł przecież noblista Czesław Miłosz, a ponadto trzeba wymienić pisarzy: Witolda Gombrowicza, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Józefa Mackiewicza, Andrzeja Bobkowskiego, muzyków: sir Andrzeja Panufnika czy Romana Palestra. Lista tych emigracyjnych intelektualistów i twórców jest długa. Uchodźcy wydawali gazety i periodyki, mieli teatr oraz inne instytucje kulturalne i towarzystwa naukowe. We Francji, w Maisons-Laffitte pod Paryżem, działał Instytut Literacki wydający miesięcznik „Kultura”, „Zeszyty Historyczne” oraz całe mnóstwo znakomitej literatury. Od 1953 r. Radio Wolna Europa informowało o wydarzeniach na świecie i w Polsce. Niektóre z emigracyjnych instytucji naukowych przetrwały do dziś, np. Biblioteka Polska w Paryżu, w Londynie zaś Polski Uniwersytet na Obczyźnie, Instytut Józefa Piłsudskiego oraz Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, z kolei w Nowym Jorku – Instytut Piłsudskiego, a w Chicago – Muzeum Polskie. Na początku lat 90. XX w. planowano sprowadzić zbiory tych instytucji do Polski. Tak się jednak nie stało. Biorąc pod uwagę nieuchronne ubywanie opiekunów i strażników tego dziedzictwa, istnieje realne zagrożenie, że może ono przepaść. Obowiązkiem obecnie rządzącego pokolenia jest zapobiec temu. « 31/12/2012 15:00:41
044
MINĄŁ ROK W KRAJU I NA ŚWIECIE
Rok apokalipsy Rok 2012 minął pod szyldem spodziewanego przez Majów Armagedonu. Apokalipsa niestety nie nastąpiła. Ale i tak było wesoło. RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI
»
O końcu świata pierwszy pomyślał 25-letni Marcin K. mieszkający w Leeds. Polski mężczyzna uznał, że przed apokalipsą powinien się trochę zabawić, zamiast męczyć się w konkubinacie z 27-letnią Michaliną. Ale zamiast konserwatywnie oznajmić jej, że czas pomyśleć o rozstaniu, zdecydował się na innowacyjną formę rozwodu. Najpierw delikatnie popieścił ją paralizatorem, potem czule otulił kartonowym pudłem, a na końcu z miłością nakrył ziemią. Część Brytyjczyków była zszokowana, ale niektórzy, bardziej wyrozumiali w kwestii różnic kultu459_MAKIETA_2_26-51.indd 44
rowych, uznali, że porażanie paralizatorem i grzebanie żywcem matki swojego dziecka jest w niektórych, barbarzyńskich, kulturach powszechną, akceptowaną praktyką i nie wypada się wtrącać. Dzięki Marcinowi Polakom mieszkającym w UK w odwiecznej walce z żonami o przesoloną zupę przybył nowy argument. Łopata.
W styczniu wybuchła wojna na łopatologiczne argumenty między amerykańskim Hollywood a resztą świata. Rozrywkowy przemysł z USA od lat wścieka się, że reszta globu nie chce płacić za plastikowe produkty filmowe i za darmo ogląda je w sieci. Filmowcy zaproponowali więc
amerykańskiemu kongresowi ustawy, które zmuszą społeczeństwo globalnej wioski do płacenia za amerykańskie sHITy. A wszystko to zgodnie z logiką współczesnego kapitalizmu, która mówi, że nawet za sadomasochizm należy uiścić opłatę. Plus VAT. Ludność globalnej wioski wyszła na ulice, bo przed spodziewanym końcem świata prawo do obejrzenia za darmochę tandetnego Spider-Mana powinno przysługiwać każdemu.
Luty był miesiącem miłości. Rząd w Atenach z ogromną czułością potraktował greckich obywateli, przyjmując walentykowy prezent od Angeli Merkel w postaci miliardów euro. W zamian za podarunek Grecja musiała się jednak oddać niechcianym igraszkom z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, rynkami finansowymi i drastycznymi wymogami Unii Europejskiej. Grecki lud wyszedł na ulice, protestując, że nie o taką miłość Angeli walczył, bo to nie żaden romans, opieka i sugardaddyzm, tylko zwyczajna prostytucja. Grecki rząd protesty zignorował, bo dobrze wie, że nieskalana, czysta i niewinna miłość 31/12/2012 15:00:43
045
zdarza się tylko XIX-wiecznej literaturze. A dzisiejszym światem rządzą finansowi alfonsi, nie jacyś tam idealistyczni romantycy.
Na świeże powietrze wyjrzała z pałacu Buckingham królowa Elżbieta II, która z okazji diamentowego jubileuszu ruszyła w romantyczną, objazdową trasę po Wyspach Brytyjskich. 86-letnia królowa na prowincji była witana jak gwiazda rocka albo Lady Gaga. Wiwaty, machanie chorągiewkami i publiczne zginanie kolan na cześć kobiety, której praca polega na uśmiechaniu się oraz noszeniu kapelusza każą się zastanowić nad kondycją intelektualną brytyjskiego społeczeństwa. Bo przecież te same rzeczy mogłaby robić małpa. Znacznie taniej i bez zajmowania przestrzeni w przestronnych pałacowych komnatach. W maju polityczny, osobisty Armagedon przeżył prezydent Francji Nicolas Sarkozy, który uwierzył, że jest współczesnym, celebryckim wcieleniem Napoleona. W wyścigu po prezydencki fotel przegrał z kandydatem socjalistów François Gérardem Georges’em Hollandem, który miał tyle politycznej charyzmy co niedzielny kisiel. Polityczny trup Sarkozy’ego wystraszył prawicę w całej Unii Europejskiej, dla której lewicowe egzorcyzmy wywołane przez społeczeństwo mieszkające nad Sekwaną zwiastują agonię neoliberalnych czarów. Dlatego prawoskrętni magicy przeszli do ofensywy i rozpoczęli rzucanie zaklęć » 459_MAKIETA_2_26-51.indd 45
31/12/2012 15:00:45
046
Minął rok W kraju i na śWiecie
w kierunku lewicowych ideologii, rażąc je starymi piorunami, błyskawicami i nieśmiertelnym ogniem wynalezionym jeszcze przez alchemiczkę Margaret Thatcher. Czyli straszeniem, że jeśli podniesie się podatki najbogatszym, to świat czeka apokalipsa. Problem w tym, że w prawicowe zabobony wierzy już jedynie Balcerowicz i korwinistyczni Polacy. W czerwcu odbywały się mistrzostwa Europy w kopaniu na polskiej i ukraińskiej ziemi. W najbardziej interesującej społeczeństwo nad Wisłą wojnie polsko-ru-
W mieście Londyn odbyły się Boże Igrzyska. Organizatorzy, którzy spodziewali się najazdu terrorystów, zamienili na ten czas stolicę Wielkiej Brytanii w twierdzę. Na Tamizie, niedaleko parku olimpijskiego, zacumowano helikopterowiec HMS Ocean. W kilku punktach Londynu rozmieszczono wyrzutnie rakiet, które miały w razie czego strącać porwane samoloty. Postawiono też na nowoczesne technologie, takie jak system identyfikacji twarzy. Dodatkowo dołożono jeszcze 13 tys. trepów, którzy wystąpili jako rezerwowi ochroniarzy. Te zmasowane siły technologiczno-militarne wykazały się
Nic tak nie porusza słowiańskiej duszy jak porażka, która jest moralnym zwycięstwem. skiej zwyciężyli Czesi oraz Grecy. Potem nastroje siadły i bitwy pozostałych narodów nikogo już nie obchodziły. Pierwsze miejsce poprzez społeczną aklamację przyznano Irlandczykom, bo chociaż kopali marnie, to najładniej śpiewali, a nic tak nie porusza słowiańskiej duszy jak porażka, która jest moralnym zwycięstwem.
Moralnym zwycięstwem Polski zakończyła się wojno polsko-brytyjska pod flagą brunatną. Brytyjczycy w BBC pokazali program o stadionowym rasizmie na Ukrainie oraz w Polsce, co prawdziwych patriotów rasy białej i jedynego słusznego wyznania doprowadziło do pasji. Noty protestacyjne wysłało Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz polscy obywatele, którzy zapewniali, że rasizm w Polsce to zachodni wymysł, czarna propaganda i żydowski spisek. „W Polsce rasizmu ani nietolerancji nie ma” – powiedział w radiu wiceprezydent Gdańska i dodał, że z okazji Euro dziękuje mieszkańcom za to, „że potrafimy zachować się jak normalni ludzie, cywilizowani, biali ludzie”. Lud na internetowych forach dodawał zaś, że te wszystkie napisy na murach, pobicia na ulicach ludzi wyróżniających się kolorystycznie oraz młodzi, łysi chłopcy, których poznać można po specyficznym pozdrowieniu ulicznym, powszechnie stosowanym w zamkniętych grupach militarnych, mającym silne podteksty męskiego rytuału braterstwa, to tylko taki folklor typowy dla cywilizacji białego człowieka. 459_MAKIETA_2_26-51.indd 46
olbrzymim męstwem, poświęceniem, profesjonalizmem oraz oddaniem Koronie, udaremniając terrorystyczny atak rowerzystów działających pod szyldem „Masy Krytycznej”. Dzielni chłopcy w mundurach udaremnili najazd dwukołowców na stadion, a w nagrodę otrzymali darmowe wejściówki na zawody, których nikt nie chciał oglądać. Nawet terroryści. We wrześniu świat został sterroryzowany gołym cycem Kate Middleton. Społeczeństwo brytyjskie przez kilka tygodni było karmione medialną papką tłoczoną z piersi księżnej. Obrazek madonny z zamazanym cycem przesłonił rzeczywistość Wyspiarzom, którzy tygodniami pytlowali o etyce. Do czasu kiedy gruchnęła wieść o tym, że Middleton jest w ciąży. Okazało się, że pokazywanie cyca jest moralnie naganne, ale publiczne rozważania o książęcej macicy to odpowiednia forma rozmowy towarzyskiej.
w kształcie orła z koroną i umyła twarz w wodzie święconej. Na śniadanie zjadła ksenofobiczne parówki, marząc o węgierskim gulaszu à la Orbán. Ubrała się w kibolski szalik i rozpoczęła spacer, nawołując do pobudki tych, których słuch jest przytępiony. A wszystko to z powodu trupów, które zamieniły się miejscami. Politolodzy w kraju już obmyślają nowe strategie i systemy polityczne. Mieliśmy politykę historyczną, politykę ciepłej wody z kranu, teraz czas na politykę ekshumacyjną.
Na koniec roku nieco ożywiono Unię Europejską, przyznając jej Nobla, co miało taki sam sens, jaki miałoby przyznanie literackiego Nobla poezji nierymowanej lub gdyby laureatem z dziedziny ekonomii uczynić bankomaty. Albo gdyby pokojowego Nobla dano władzom federalnym USA za to, że od 150 lat nie ma starć zbrojnych między zjednoczonymi stanami, a tylko wszystkie razem najeżdżają obce kraje. W rozumieniu obywateli Europy wywyższono przekarmioną administrację i wielojęzyczne potoki politycznego gadulstwa. Najgorzej ten Nobel wygląda w oczach ludzi innych kontynentów. Europa zostaje laureatem teraz, gdy motory rozwoju świata są już gdzie indziej. Jest kontynentem o schyłkowym znaczeniu, nagrodzona zostaje niemal przedśmiertnie, bo przecież Europa zajmuje łóżko na oddziale intensywnej terapii. «
Nad Wisłą trwały rozmowy towarzyskie ze względu na pobudkę politycznym budzikiem. I nie był to żaden snobistyczny zegarek marki Breguet za 2 miliony PLN -ów. Ani Blancpain 1735 za 2,5 miliona. Ani nawet chińska, ani, broń Boże, rosyjska podróbka. Tylko nasz, swojski, marki Kaczyński. Nakręcany każdego wieczora szowinizmem i nienawiścią. Wykonany ręcznie przez nacjonalistycznych zegarmistrzów. Poświęcony kropidłem przez o. Tadeusza. Potem Polska oddała białoczerwony mocz, wydaliła ekskrementy 31/12/2012 15:00:49
DZIAŁ ROZWINIĘCIE
459_MAKIETA_2_26-51.indd 47
047
31/12/2012 15:00:53
048
CAFÉ COOLTURA ASTROLOGIA
Horoskop na rok 2013 Świat nadal istnieje! ale jak zawsze na początku roku jesteśmy bardzo ciekawi, jaki będzie ten następny?
POWRÓT DO HISTORII Choć nie nastąpiła żadna zagłada, to nie znaczy, że rok 2013 będzie spokojny. Wręcz przeciwnie, bo w najbliższym roku rozpocznie się proces totalnej przemiany globu! Z układu planet widać, że szczególnie będzie to dotyczyć Unii Europejskiej, Wysp Brytyjskich oraz „policjanta świata” – USA. Niestety, ale astrologia nie ma zbyt dobrych wieści na ten rok. Jednak prognozy, jakie straszne by nie były, zawsze lepiej znać dużo wcześniej. Bardzo napięte energie wyczuwalne są już od wielu miesięcy! Najważniejszym układem planetarnym w roku 2013 jest dwukrotna kwadratura Urana w znaku Barana do Plutona w Koziorożcu (90°). Powtórzy się ona kilka razy również w 2014-2015. Co to znaczy? Te dwie ciężkie planety z wyższych częstotliwości, „wpływające na losy świata” raz na wiele lat tworzą ze sobą taką konfigurację, która transformuje życie na ziemi w sposób rewolucyjny. Ostatnio podobna zdarzyła się w lipcu 1931 r., kiedy Uran z Plutonem i Saturnem utworzyły na niebie półkrzyż w znakach kardynalnych. Wtedy w Niemczech zaczęły się łączyć partie nacjonalistyczne, a w latach 19321934 w układzie Uran – Pluton do władzy doszło dwóch tyranów (Hitler i Stalin), któ-
459_MAKIETA_2_26-51.indd 48
rzy zgotowali ludzkości los, o jakim lepiej nie myśleć.
w historii nowego tysiąclecia. Z analizy historycznej wynika, że spotkanie Urana z Plutonem pod kątem 90° to czas drastycznych przewrotów, kiedy na powierzchnię wypływają polityczni paranoicy, a niejeden przywódca zamienia się w obsesyjnego dyktatora. Pluton w Koziorożcu to m.in. nowe struktury władzy, powoli rodzący się totalitaryzm, ekologia, dobra naturalne i źródła energii, a Uran w Baranie to fanatyzm polityczny, n a g ł e p r z e w r o t y, a n a r c h i a , nowoczesne technologie wojskowe, elektrownie, samoloty. Zatem
Jakie są prognozy? Nie mam zatem wątpliwości, że rok 2013 zapoczątkuje jeden z najbardziej wywrotowych okresów
31/12/2012 15:00:57
049 zagrożone układy nie będą przebierać w środkach, aby się utrzymać lub przejąć stery w swoje ręce, tak jak to było w Syrii, Egipcie czy Libii. Stosunki Izrael – Iran czy Izrael – Syria mogą być zarodkiem czegoś, co przyniesie światu diametralny zwrot dziejowy. Kto załapie się na ten fatalny układ planetarny, będzie zależeć od horoskopów poszczególnych państw. Jeśli chodzi o Izrael, to jest on bardzo trudnym partnerem w negocjacjach z powodu swej agresywności i nieustępliwości. Trudno tam o kompromisy, a cechą dominującą jest walka i wymuszanie
459_MAKIETA_2_26-51.indd 49
swoich warunków. Podróże do „ziemi świętej” mogą się więc okazać wielką turystyczną pułapką, gdyż Pluton przechodzący przez część horoskopu odpowiadającą za stosunki z sąsiadami i Saturn w kwadraturze (90°) do Plutona, który jest położony w części sprawowania władzy, to nic innego jak poważny kryzys i brak szans doprowadzenia do pokoju. Horoskop Izraela to też wielkie korzyści gospodarcze dzięki zagranicy, a w szczególności USA.
OtO więc AmerykA
Dla USA rok 2013 i 2014 to czas, kiedy cały amerykański sen może runąć jak domek z kart. Tranzyt Urana przez część horoskopu zwaną „korzenie i dom rodzinny” w kwadraturze (90°) do Słońca oraz progresywne Słońce w kwadraturze do Urana to dynamit, który cał-
kowicie rozwali życie tego kraju. Od 2001 r. robi to zresztą sam Pluton, stojący teraz w opozycji do Wenus (finanse) i Jowisza (władcy horoskopu USA). Horoskop podstawowy Stanów pokazuje, że kraj ten przy użyciu tajnych służb wybitnie potrafi prowadzić zakulisowe działania, mające na celu grabić wszystko w sposób zakamuflowany i to jak najdalej od granic swego kraju! Pluton w Koziorożcu w części oznaczonej jako zdobywanie dóbr naturalnych, w odległości 120° do Neptuna w części oznaczonej jako ropa naftowa daleko od granic kraju to potwierdzenie tego, dlaczego USA przez ostatnie 70 lat zapuściły swoje macki w każdym kraju na świecie. Ale proces ten wydaje się dobiegać już końca, gdyż świat może nieoczekiwanie ostro zaprotestować przeciw wszelkim ingerencjom USA. Przejście bowiem Plutona wyciągnie na światło dzienne wszelkie skrywane działania Ameryki. Niechybnie odbije się to na gospodarce, co może być powodem fali manifestacji i utworzenia się w Ameryce anarchii. Rząd wtedy znowu zacznie szukać winnych, czyli terrorystów. Uran to też elektryczność! Czyżby Ameryka miała zostać bez prądu? Jeśli tak, to zapewne powtórzy się Nowy Orlean na szeroką skalę! Efektem kulminacyjnym amerykańskich wydarzeń z roku 2013 będzie połowa kwietnia 2014, kiedy to na niebie utworzy się tzw. Wielki Krzyż Planet (Pluton, Uran, Jowisz i Mars). Czegoś tak złowieszczego Ameryka jeszcze nigdy nie miała!!! Czy prezydentowi Stanów Zjednoczonych grozi zachwianie pozycji? Dewaluacja, bankructwo czy może jeszcze coś gorszego?! To może oznaczać wszystko! Ropa, broń, nowoczesne technologie, żywność modyfikowana, farmaceutyki, produkty bankowe i ubezpieczenia to tylko niektóre „dobra”, »
31/12/2012 15:01:01
050
CAFÉ COOLTURA ASTROLOGIA
którymi Amerykanie obdarowują świat za „walutę bez wartości”. Proces ten trwa od wielu już lat, kiedy to zniesiono zamiennik złota za dolara. Tak jak inne, również ostatni sterowany kryzys światowy miał swój początek właśnie w USA, krótko po „wysadzeniu” wież WTC. Pluton, który uczynił z USA supermocarstwo, za lat kilka zamknie swój obieg, na co z pewnością rządy amerykańskie od wielu lat bardzo dobrze się przygotowują. Sugeruje to, że wszelkie zobowiązania partnerskie i kontrakty ze światem zostaną zerwane. M.in. po to, by rozpocząć proces przeobrażania się w całkowicie nowe państwo lub nawet Unię Państw Ameryki Płn. (na wzór EU) z całkowicie nową walutą, na następne 246 lat (1 obieg Plutona). Oby to nie był totalitaryzm!!!
KRAJE STREFY EURO
Układ 90° między Uranem i Plutonem to złe prognozy dla globalnej gospodarki. Czarny Piątek w 1929 i bankructwo banku Creditanstalt w 1931 zapoczątkowały upadek banków w Europie i krach finansowy na całym świecie. Spodziewajmy się zatem, że nadejdzie kolejna fala recesji i zmiany ekonomiczne na świecie. Niedawne wejście Saturna w znak Skorpiona, w którym przebywać będzie do 2015 r., to czas bardzo bolesnych lekcji dla dziedzin związanych z policją, służbami specjalnymi, mafią, systemami bankowymi, ubezpieczeniami czy giełdami. Saturn znany z zaprowadzania porządku i dyscypliny jako planeta kryzysów przyczynił się
w latach 80. do skutecznego „rozmontowania” systemu sowieckiego. Jeśli chodzi o Unię, to 2013 będzie początkiem totalnej przemiany, ponieważ Pluton na Słońcu waluty euro, Saturn na Słońcu Unii i Uran wchodzący do 4 części horoskopu Unii z 1 maja 2004 niosą nieodwracalne zmiany. Nie znaczy to, że Unia Europejska upadnie, jednak na pewno rozpocznie się proces bardzo głębokich modyfikacji, przez co sama rola waluty euro może się bardzo osłabić i ograniczyć tylko do wymiany między rządami. Francję, która bardzo zaangażowała się w ratowanie Grecji, prawdopodobnie czeka załamanie gospodarcze. Sytuacja w Portugalii, Hiszpanii, Grecji, we Włoszech, na Węgrzech i innych krajach spowodowała ostrą panikę i zastopowała na wiele lat normalny rozwój kontynentu.
WYSPY BRYTYJSKIE
Jak w tym czarnym scenariuszu poradzi sobie Wielka Brytania, znana ze swojego konserwatyzmu i ostrożności? Znajdu-
Robert Antoniak Polski astrolog mieszkający w Londynie. Oprócz obliczeń astrologicznych zajmuje się również takimi dziedzinami, jak kosmologia, cywilizacje starożytne i pozaziemskie, religie świata, tajne stowarzyszenia i inne. Na łamach „Cooltury” chętnie odpowie na państwa pytania: astrologia33@gmail.com
459_MAKIETA_2_26-51.indd 50
31/12/2012 15:01:03
051 jący się w tej chwili na górze horoskopu Anglii Pluton, który po 246 latach wszedł centralnie na Słońce, i Uran, który w kwietniu utworzy kwadraturę do tegoż Słońca, są jak tykająca bomba zegarowa. Pewne było już dawno, że Brytyjczycy nigdy nie wejdą w walutę euro, ale jeśli zechcą się odizolować od Unii, wywoła to ekonomiczne tornado, które przyczyni się do zniszczenia obecnych struktur Unii Europejskiej. A zatem przyniosłoby to Anglii potężne zawirowania gospodarcze i problemy społeczne. Spowoduje to kolejne cięcia budżetowe, a wiele rodzin zostanie pozbawionych zasiłków socjalnych, do jakich rządy brytyjskie przyzwyczaiły ludzi zjeżdżających tu z całego świata. Ale wpadanie w panikę zbyt wcześnie nie ma s e n s u ! U c z my s i ę
z historii, która pokazała nieraz, że najlepszym sposobem na ten rewolucyjny okres jest poddanie się płynącej fali, która jest i tak nieunikniona, gdyż tranzyt Plutona rujnuje do fundamentów po to, by później narodziło się nowe i lepsze. W dłuższej perspektywie Anglikom wyjdzie to na dobre, gdyż naród stanie się bardziej kreatywny, wzrosną możliwości produkcyjne i handlowe, a funt może nie od razu, ale po osłabieniu euro i dolara na pewno się umocni. Wszak przecież Pluton nazywany jest też „wielkim bogaczem” i 246 lat temu, po wielkich bojach, uczynił z Wielkiej Brytanii światowe mocarstwo. Ostatnia fala recesji, która przetoczyła się przez świat, dotknęła Wyspy w o wiele mniejszym stopniu niż resztę świata. Natomiast największym problemem emigrantów będzie brak uregulowanego statusu prawnego (obywatelstwo, rezydentura). W przypadku powyższego scenariusza nastroje antyemigracyjne nasilą się jeszcze bardziej, wobec czego rząd angielski, tak bardzo gościnny i hojny w sprawach socjalnych, dla takich obywateli okaże się całkowicie bezduszny!
WIELKIE NADZIEJE
Pomimo ciężkich wpływów Urana i Plutona są też oczywiście bardzo dobre wieści, bo konfiguracja ta zadziała dla wszystkich inaczej. Na kryzysach bowiem jedni tracą, a drudzy się bogacą. Antido-
tum na ten negatywny układ będzie wspaniały prezent od kosmosu – Wielki Trygon w znakach wodnych (120°), który na początku lipca utworzą Neptun, Saturn i Jowisz. Czegoś podobnego nie było od 1750 r.! Ta szczęśliwa konfiguracja przyniesie wielkie nadzieje na lepszy dialog, porozumienia pokojowe oraz nowe, międzynarodowe inicjatywy. Powyższy trygon to też znak czasu, mówiący o tym, że w roku 2013 narodzi się pokolenie, w którym przyjdzie na świat wielu wspaniałych artystów, wielkich mistyków i przywódców duchowych, ludzi o zwiększonej percepcji i wielkiej wrażliwości na krzywdę innych, zdolnych do ideowych poświęceń, dla których materializm nie będzie mieć absolutnie żadnego znaczenia. W tych to właśnie dzieciach za lat już ok. 20 będziemy upatrywać wielkiej nadziei na lepszy świat, gdyż to właśnie one będą zwiastunem nowej duchowej rzeczywistości – Nowej Ery. Koniec bowiem tranzytu Neptuna przez znak Ryb zbiegnie sie z wejściem Plutona w 2025 do znaku Wodnika, którego maksyma brzmi: „Jedna owczarnia i jeden pasterz”. Jakże to piękny akcent wobec tego, co świat szykuje nam w najbliższym okresie. Zawsze jest tak, że po nocy przychodzi dzień, a po burzy spokój. Życzę więc wszystkim wielkiego spokoju, samych pozytywnych myśli oraz pielęgnowania miłości i pokoju w swoim wnętrzu, gdyż w czasie największych kryzysów miłość emanowana na zewnątrz może zrodzić tylko jeden plon – taki, którego ziarno wcześniej zasialiśmy. «
ASTROLOGIA konsultacje
Horoskop urodzeniowy (droga życia – analiza kosmogramu, portret psychologiczny) Horoskop partnerski Horoskop małżenski Horoskop elekcyjny – (data ślubu, zakup nieruchomości, zakup samochodu, otwarcie biznesu) Horoskop relokacyjny – przeniesienie z Polski na Londyn i na każdą część swiata Podpis doskonały, pseudonim, dobór imion dla dzieci Astrologia karmiczna, analiza tranzytów planet Biorytmy – aura, cykle Jonasa (dla kobiet przed urodzeniem)
e-mail; astrologia33@gmail.com
Robert – Astrolog (+44) 776 962 1433, dom. 0208 141 3685
459_MAKIETA_2_26-51.indd 51
31/12/2012 15:01:05
052
CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA
Kilka artystycznych propozycji do dodania do noworocznych postanowień. Na dobry artystyczny początek roku.
strój piracki Johnny’ego Deppa z „Pirates of the Carribean”. Wystawie towarzyszyć będzie szereg pokazów wywiadów z gwiazdami, m.in. z Meryl Streep i Robertem de Niro, oraz z reżyserami i projektantami kostiumów z Hollywood.
wystawy
» IAN HAMILTON FINLAY
» HOLLYWOOD COSTUME
Do 17.02.2013. Tate Britain, Millbank, London, SW1P 4RG. Stacja: Pimlico. Czynne codziennie 10.00-18.00, w pt. do 22.00. www.tate.org.uk
Do 27.01.2013. V&A, Cromwell Rd, London, SW7 2RL. Stacja: South Kensington. Bilety: 15,80 funta, dostępne zniżki. www.vam.ac.uk Victoria & Albert Museum zaprasza na wystawę najbardziej znanych kostiumów filmowych z Hollywood, której myślą przewodnią jest tematyka budowania postaci poprzez kostiumy właśnie. Znajdzie się tu legendarna białoniebieska sukienka Judy Garland z „The Wizard of Oz”; mała czarna, którą miała na sobie Audrey Hepburn w „Breakfast at Tiffany’s” czy
459_MAKIETA_3_52-79.indd 52
otwarcia. Wstęp wolny. www.bl.uk/whatson Mughal Empire istaniało od XVI do XIX wieku, w swoim złotym okresie zajmowało większość Azji. Znane jest ze wspaniałej dynastii oraz ogromnego bogactwa sztuki i przedmiotów użytkowych. The British Library prezentuje ponad 200 z nich, w tym dzieła sztuki, manuskrypty i biżuterię, pokazujące politykę i intrygi, wiedzę naukową, architekturę i sztukę.
»
THE LONG MARCH TO EQUALITY: TREASURES OF THE WOMEN'S LIBRARY
Duveen Galleries w Tate Britain należą obecnie do rzeźbiarza Iana Hamiltona Finlaya, który prezentuje tam swoje ilustracje, rzeźby, reprodukcje, książki i ogromną rzeźbę w kamieniu.
Do 22.02.2013. The Women's Library, Old Castle St, London, E1 7NT. Stacja: Aldgate East. Czynne wt.-pt. 09.30-17.30, w czw. do 20.00. www.londonmet.ac.uk/thewomenslibrary
» MUGHAL INDIA: ART, CULTURE AND
Jeszcze niedawno The Women’s Library była zagrożona zamknięciem, ale teraz dzięki pomocy The London Metropolitan University, zostaje utrzymana w obecnym stanie i zaprasza na podróż po historii zmagań kobiet
EMPIRE
Do 02.04.2013. British Library, 96 Euston Road, London, NW1 2DB. Różne godziny
31/12/2012 15:06:39
053 Camden High St, NW1 7JE. Stacja: Mornington Crescent. Czynne czw.-sb. 12.00-18.00. Wstęp wolny. www.davidrobertsartfoundation.com To nowe muzeum otwarte na Camden wchodzi w artystyczne życie Londynu z wystawą „A House of Leaves”, która będzie swoistą trylogią – obiekty na niej będą całkowicie wymieniane co jakiś czas. Znajdzie się tu m.in. wielka instalacja – mapa zbombardowanego Londynu po ataku nuklearnym.
»
CHARLES JENNENS: THE MAN BEHIND MESSIAH
Do 14.04.2013. Handel House Museum, 23 & 25 Brook St (wejście od Lancashire Court), London, W1K 4HB. Stacja: Bond Street, Oxford Circus. Czynne wt.-sb. 10.00-18.00, w czw. 10.00-20.00, w nd. 12.00-18.00. Bilety: 6 funtów, dzieci 2 funty, poniżej 16 lat wstęp wolny. www.handelhouse.org „Mesjasz” Haendla jest jednym z najbardziej znanych dzieł w historii muzyki poważnej i jednym z niewielu, które zasłynęły w komercyjnym światku muzycznym. Jednak autor słów do tego dzieła jest mało znany. Charles Jennens był filantropem, dziennikarzem, kolekcjonerem sztuki, pisarzem i oddanym protestantem.
» WILLIAM KLEIN + DAIDO MORIYAMA Do 20.01.2013. Tate Modern, Bankside, London, SE1 9TG. Stacja: Southwark, Blackfriars. Czynne codziennie 10.00-18.00, w pt. do 22.00. www.tate.org.uk
» We will rock you, musical o ich pozycję społeczną, udokumentowaną rekwizytami, wspomnieniami i wieloma pamiątkami. Obejmie czasy od 1575 roku, kiedy to opublikowano książkę dedykowaną kobietom-muzom w starożytnej Grecji, aż po ponowoczesny feminizm.
»
A BIGGER SPLASH: PAINTING AFTER PERFORMANCE
Do 01.04.2013. Tate Modern, Bankside, London, SE1 9TG. Stacja: Southwark, Blackfriars. Czynne codziennie 10.00-18.00, w pt. do 22.00. www.tate.org.uk Spojrzenie na artystyczną relację przedstawienia i obrazu, i jej rozwój przez ostatnie 70 lat. Znajdą się tu dzieła „artystów akcji”, tych malujących teatralnie oraz tych nawiązujących do tematyki politycznej.
» A HOUSE OF LEAVES Do 23.02.2013. DRAF, Symes Mews, 37
459_MAKIETA_3_52-79.indd 53
Tate Modern zestawia prace dwóch fotografów: Wiliama Kleina i Daido Moriyamy, urodzonych w 1928 i 1938 roku, których losy życiowe i artystyczne były paralelne. Obaj pracowali w Nowym Jorku, obaj zajmowali się fotografią, obaj wydali książki o fotografii urbanistycznej i politycznej i obaj prześcigali się w wyznaczaniu nowych granic awangardy w fotografii.
» VEOLIA ENVIRONNEMENT WILDLIFE PHOTOGRAPHER OF THE YEAR
Do 03.03.2013. Natural History Museum, Cromwell Road, London, SW7 5BD. Czynne codziennie 10.00-17.30. www.nhm.ac.uk The Veolia Environnement Wildlife Photographer of the Year przyciąga amatorów i profesjonalnych fotografów z całego świata. Najlepsze zdjęcia natury zgłoszone na ten doroczny konkurs są potem pokazywane na wystawach w najlepszych galeriach Wielkiej Brytanii. W tym roku najlepszą setkę wybrano spośród 48 tys. zgłoszeń z 98 krajów.
» ANSEL ADAMS: PHOTOGRAPHY FROM THE MOUNTAINS TO THE SEA
Do 28.04.2013. National Maritime Museum,
31/12/2012 15:06:41
054
CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA Romney Road, Greenwich, London, SE10 9NF. Czynne pn.-śr., pt.-nd. 10.00-17.00, w czw. do 21.00. www.rmg.co.uk Ansel Adams jest najbardziej znany ze swoich fotografii krajobrazów Zachodniej Ameryki, ale pasjonował się także fotografią... wody. I właśnie wystawa w National Maritime Museum będzie zbiorem jego prac o tej tematyce, od małych stawików po wielkie wodospady.
lodowiska » HAMPTON COURT PALACE Hampton Court Palace, East Molesey, Surrey, KT8 9AU. Stacja: Hampton Court. Czynne codziennie 10.00-22.00. Bilety: w godz. szczytu 10-12,50, poniżej 16 lat 9 funtów, rodziny (4 bilety) 36 funtów; poza godz. szczytu: 9-11 funtow, dzieci 8,50 funta, rodziny 34 funty. Tel. 020 8241 9818 www.hamptoncourticerink.com
» TOWER OF LONDON Tower of London, Tower Hill, London EC3N 4AB. Stajca: Tower Hill. Czynne codziennie 10.00-22.00, zamknięte 25.12. Bilety: w godz. szczytu: 12-13 funtów, poniżej 16 lat 9 funtów, rodziny (4 bilety) 36 funtów; poza godz. szczytu: 11 funtów, poniżej 16 lat 8,50 funta, rodziny 34 funty. Tel. 020 8241 9818 www.toweroflondonicerink.com
musicale » WE WILL ROCK YOU Do 15.06.2013. Dominion Theatre, 268269 Tottenham Court Road, Regent's Park, London W1T 5AQ. Stacja: Tottenham Court Road. Przedstawienia pn.-sb. 19.30, w śr. i sb. 14.30. Bilety: 25 funtów. www.queenonline.com/wewillrockyou Ben Elton oraz pozostali członkowie zespołu Queen zapraszają na wspaniały musical „We Will Rock You”, który niezmiennie należy do jednych z najbardziej popularnych w Londynie. A opowiada on o Galileo, który musi uratować świat w przyszłości, w której muzyka rockowa została zakazana.
filmy » SEVEN PSYCHOPATHS Komedia/kryminał. Reż.: Martin McDonagh; wyst.: Woody Harrelson, Colin Farrell, Sam Rockwell, Christopher Walken. www.stopklatka.pl Historia gangstera, którego ukochany piesek shih tzu zostaje porwany przez dwóch dziwnych przyjaciół pewnego scenarzysty, poszukującego inspiracji do swojego tekstu, zatytułowanego właśnie "Seven Psychopaths".
» WICKED THE MUSICAL
» SILVER LININGS PLAYBOOK
Do 02.11.2013. Apollo Victoria, 17 Wilton Road, Westminster, London SW1V 1LG. Stacja: Victoria. Przedstawienia pn.-sb. 19.30, śr. i sb. 14.30. Bilety: 25-70 funtów. www.wickedthemusical.co.uk
Dramat/obyczajowy. Reż.: David O. Russell; wyst.: Bradley Cooper, Jennifer Lawrence, Robert De Niro. www.timeout.com
Musical na podstawie powieści Gregory’ego Maguire’a opowiada nieznaną historię
459_MAKIETA_3_52-79.indd 54
przyjaciółek wiedźm z krainy Oz i tego, jak to się stało, że jedna nazwana została dobrą, a druga złą. Musical ten dostał aż 15 międzynarodowych nadród, w tym trzy Tony Awards i Grammy.
Historia faceta po załamaniu nerwowym po rozstaniu z żoną, który właśnie wyszedł ze szpitala psychiatrycznego, i dziewczyny,
31/12/2012 15:06:43
055
która po śmierci swojego męża uzależniła się od przypadkowego seksu. Oboje biorą lekarstwa, chodzą na terapie, poznają się bliżej na lekcjach tańca towarzyskiego. Z czasem zaprzyjaźniają się, przechodzą momenty uwielbienia i nienawiści, i rodzi się między nimi coś ważnego.
» THE HUNT Dramat. Reż.: Thomas Vinterberg; wyst.: Mads Mikkelsen, Alexandra Rapaport, Thomas Bo Larsen. www.timeout.com Lucas, asystant w przedszkolu, zostaje oskarżony o pedofilię. A jest całkowicie niewinny. Mała dziewczynka wymyśla sobie kłamstewko, które szybko staje się nieposkromioną falą oskarżeń, podejrzeń i nienawiści. Jego życie już nigdy nie będzie takie samo, całe miasteczko już nigdy nie będzie żyło tak samo.
» OPŁATEK ZASP-u Sobota, 19.01, godz. 18.00, Sala Malinowa
» A WARIATKA JESZCZE TAŃCZY 26.01, sobota, godz. 16.00 i 19.00 oraz niedziela 27.01, godz. 16.00, sala teatralna Program poetycko-muzyczny poświęcony twórczości Agnieszki Osieckiej. Występują: Joanna Kańska, Magda Włodarczyk, Dorota Zięciowska, Paweł Zdun. Fortepian: Daniel Łuszczki Bilety w cenie £15 i £12 (członkowie Klubu Przyjaciół Sceny Poetyckiej £10) do nabycia w kasie Teatru w godz. 18-20 tel. 0208 741 1887 GAlERIA POSK-u
Informacje: tel. 020 8742 6430 w śr., g. 11.00-14.00. 19.01 – 01.02 „W perspektywie” - Jakub Plewniok, Mateusz Woźniak, Katarzyna Rundstuk, Sylwia Solak, Alex Hart, Nina Czapska, Andrzej Jeziorny – malarstwo
w POSK-u
w Klubie Orła Białego
» OPŁATEK KARPACKI
5.01.13 Dyskoteka na Balham – na Wehikuł Czasu zaprasza DJ Lukas Obowiązuje strój elegancki. Godz. 21.00 02.00, wstęp £5.
Niedziela, 13.01, godz. 14.00, Sala Malinowa Zgłoszenia telefoniczne 020 8992 1954
459_MAKIETA_3_52-79.indd 55
31/12/2012 15:06:45
056
CAFÉ COOLTURA GALERIE
Teatr wojny Cecila Beatona Cecil Beaton to legendarny fotograf, którego portrety słynnych piękności, gwiazd Hollywood czy koronowanych głów na stałe zapisały się na kartach dwudziestowiecznej historii sztuki.
459_MAKIETA_3_52-79.indd 56
Łukasz Marczewski
»
Ekspozycję „Rebirth” otwiera praca pt. „Tom Na-H-iu II” (2006) – pięciometrowy, szklany monolit, podświetlony od wewnątrz setkami diod LED. Białe, różowe i zielone światła zlewają się i dzielą niczym komórki, formując od czasu do czasu cienie w kształcie płodu. Ta gigantyczna, pulsująca światłem instalacja przypomina menhit z futurystycznego Stonehenge i wywołuje efekt ciszy po burzy, kojarząc się, jeżeli nie z końcem świata, to na pewno z końcem ludzkości. Przechadzając się po kolejnych galeriach wypełnionych w większości małymi, białymi, subtelnymi rzeźbami, zacząłem zastanawiać się, czy umieszczenie zdecydowanie najlepszej pracy na samym początku było dobrym posunięciem. Z drugiej strony jasne światła i białe otoczenie sprawiają wrażenie czegoś nierealnego, wręcz magicznego, przepełniającego nas nadzieją. Można odnieść to zarówno do duchowości i życia po śmierci, też bardziej przyziemnych rzeczy jak choćby świtu na horyzoncie, bądź odległej przyszłości rodem z powieści science fiction. Mariko Mori jak nikt potrafi zebrać ten optymizm w jedną całość. Warto również zwrócić uwagę na rysunki artystki. Oparte na sutrach i własnych doświadczeniach, ilustrują one „świat, którego nie dostrzegamy”, kierując nas ku bardziej kontemplacyjnej próbie zrozumienia tego, co istnieje poza naszym doczesnym światem. Na jednej ze ścian natkniemy się na serię niemal hipnotycznych, kolorowych szklanych kręgów, w środku których znajdziemy wyobrażenia sennych scenek na jawie. Zawiłe promienie tęczy jaskrawo połyskują, pojawiając się i nagle znikając tuż obok falistych kół zwykłego, żółtego światła. Wizualnie są one niesłychanie bogate, piękne aż do przesady, niczym polarne zorze. Czarowi ulegli nawet pracownicy galerii, których udało mi się przyłapać na wpatrywaniu się w tę grę świateł, jak zahipnotyzowanych. Praca pt. „White Hole” kończy ekspozycję: niewyraźne formy świetlne przemykają jakby cichaczem i przedostają się przez zaokrąglony świetlik, oświetlając łukowate sklepienie ciemnego pomieszczenia. Istalacja ta sprawuje funkcję ostatniego przypomnienia o tym, że jesteśmy zaled-
wie mikroskopową cząstką nieskończonego wszechświata o ogromnych możliwościach regeneracji. Przyglądając się temu, co może powstać z czarnej dziury, a nie temu, co w niej na zawsze znika, artystka oferuję swoistą alternatywę dla życia i śmierci – optymistyczny cykl odrodzenia. Żeby w pełni docenić koncepcje Mori, warto wybrać się na tę fascynującą wystawę samemu, by choć na chwilę zanurzyć się w czarodziejski i nieziemski świat wykreowany przez artystkę. Zapewniam, że ciężko będzie go opuścić. Nasz instyktowny strach przed końcem Mori zdecydowanie łagodzi, prezentując wizję życia, śmierci, rzeczywistości i fantazji, które przeplatają się ze sobą, tworząc coś niesłychanie komfortowego, spokojnego i o dziwo trwałego. « Mariko Mori. rebirth Wystawa otwarta do 17 lutego Royal Academy of Arts Burlington House London W1J 0BD Galeria czynna codziennie w godzinach 10-18, w piątki do 22. Wstęp płatny (bilety £3-10)
31/12/2012 15:06:46
057
Najnowsze
OGŁOSZENIA
na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne SPRAWDŹ!
T-talk
2p 7 za min
na tel, komórkowy w Polsce
PROMOCJA!
10% EXTRA!
Super sposób na rozmowy
z Polską z twojej komórki 1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £5. W tym samym czasie automatycznie utworzy się unikalne konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozmowy międzynarodowe. Otrzymasz wiadomość zwrotną o treści: „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wybierz 03700410041 i nr docelowy.”
2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poł. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii. Jeśli posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622
Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30
459_MAKIETA_3_52-79.indd 57
za
Załaduj konto za £10 wysy SMS-a na numer
81616 o treści QPD
a dostaniesz extra £1 kredy
Super sposób na rozmo
1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści Q
Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone k konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu n „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granic Ask bill payer’s permission before using the service. SMS costs or £10 02084974698.” Więcej info o£5 serwisach + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a nastę number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardow Connection fee varies between 0p & 25p dependingJeśli on the destination. posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z dar Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that yourAby calldowiedzieć is not disconsię więcej zadzwoń na polską infolinię 020 nected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-Up feature, text AUTOOFF *T&Cs: Ask bill payer’s permission. SM Service provided by to 81616. Credit expires 90 days from the last charge is incurred even if the destinatio top-up. Rates are subject to change without calls are unanswered or engaged. Con as a part of bundled minutes. Text AUT prior notice. Prices correct at 17/04/2012. This the latest top-up. This service is provid service is provided by Auracall Ltd.
31/12/2012 15:06:50
058
CAFÉ COOLTURA POLSKIE RADIO LONDYN POLECA
One Direction
»
Wylansowana w trakcie siódmej edycji brytyjskiego „X Factora” brytyjsko-irlandzka grupa wokalna One Direction od początku swojej przygody ze sceną muzyczną była dokładnie przemyślana i ukierunkowana na sukces i duże pieniądze. W skład zespołu wchodzą młodzi i rzutcy chłopcy: Niall Horan, Zayn Malik, Liam Payne, Harry Styles oraz Louis Tomlinson. To mieszanka wybuchowa, w której głównym składnikiem jest świeża, pozytywna energia. Tak jak planowano, grupa szturmem zdobyła serca widzów, dostała się do ścisłego finału, a tuż po nim zdobyła szczyt brytyjskiej listy najchętniej kupowanych singli UK Top40, gdzie ich debiutancki kawałek „What Makes You Beauti-
ful”, o łącznym nakładzie 350 tys. sprzedanych kopii, nie opuszczał pierwszego miejsca przez cztery tygodnie z rzędu. Obecnie fenomen One Direction sięga daleko poza Wyspy. Zespół sukcesywnie zdobywa listy przebojów w takich krajach, jak Włochy, Hiszpania, a nawet Nowa Zelandia (drugie miejsce na liście iTunes) i Australia (miejsce jedenaste na liście iTunes). 1D, jak popularnie jest nazywany band, wprowadza muzykę w jeszcze szerzej pojmowany pop, aby udowodnić, że dobra passa boysbandów trwa. „Up All Night” to ich debiut, który odnosi niespodziewany sukces na całym świecie, a w Wielkiej Brytanii zespół przegania pod względem popularności nawet samą Adele. Co by nie było,
One Direction / Up All Night / SONY
mechanizm promocji działa doskonale, nazwę One Direction słyszy się niemal wszędzie. Ale co się dziwić, ich muzyka idealnie wpasowuje się w wymogi dzisiejszej młodzieży. «
z playlisty PRL-u
N LOz gNr z DbO rych
Maryla Rodowicz Christina Aguilera „Rarytasy cz. II (1970-1973)” to czwarta płyta z serii „Antologia” Maryli Rodowicz. Płyta zawiera rzadkie i niepublikowane dotąd nagrania wokalistki z lat 19701973. „Antologia” to wszystkie wydawnictwa Maryli Rodowicz, jakie ukazały się od 1970 r. do chwili obecnej! W tym wyjątkowym zbiorze znajdą się absolutne „smaczki” dla fanów artystki, takie jak albumy, które do tej pory ukazały się tylko na płytach winylowych, lub utwory, które nigdy nie pojawiły się na żadnych płytach, m.in. wybrane wykonania koncertowe, piosenki z filmów itp. Na koniec wydawnictwa ukaże się kolekcjonerski box. Jeszcze jedna ciekawostka dla fanów artystki: w ramach antologii będą ukazywały się również płyty winylowe. Premiera odbyła się 4 grudnia.
459_MAKIETA_3_52-79.indd 58
14 listopada na półkach sklepowych pojawiła się kolejna płyty Christiny Aguilery pt. „Lotus”. Album promował singiel „Your Body”, który znacie już z anteny Radia PRL. Przy produkcji krążka pracowali Alex Da Kid i Sia. Christina Aguilera jest jedną z najbardziej uznanych i popularnych artystek ostatniej dekady. Jej płyty rozeszły się w imponującym nakładzie ponad 30 mln egzemplarzy na całym świecie. Amerykańska wokalistka aż cztery razy zajmowała ze swoim singlami 1. miejsce na amerykańskiej liście Billboard Hot 100. Na jej półce z trofeami muzycznymi miejsce znalazło 5 statuetek Grammy.
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10
gr e o
zaprasza
al
t
TOP 20
J a mes A r thu r Im p o s s i b l e T a y l o r S wi ft I K n e w Y o u We re Troub le Tulisa S i g ht o f Y o u R o b b i e W i l l i a ms D i f f e r e nt R i ha n n a / M i kky E kko Stay A r l i s s a & Na s H a r d To Lo v e S om e b od y D a v i d G u etta J us t O n e La s t Tim e C a r l y R ee J a p s en Th i s K i s s A u n e P ea r l Wi l l I F o r g e t
K es ha D i e Y o u ng
31/12/2012 15:06:53
459_MAKIETA_3_52-79.indd 59
31/12/2012 15:06:56
060
CAFÉ COOLTUrA WYDARZENIA
Kolejny finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Długo wyczekiwana zabawa na maksa! Czerwone serca, pozytywna energia, fantastyczna muzyka i dużo, dużo dobrej woli, która pozwoli ratować życie i zdrowie dzieci oraz seniorów. Ten czas właśnie się zbliża – nie pozwól, aby to niesamowite wydarzenie odbyło się bez Ciebie. Dołącz do nas 13 stycznia 2013 r. w Klubie SCALA przy stacji King’s Cross w Londynie. AnnA CieCierSKA wicekoordynator wośp londyn
»
Zapraszamy na koncert rockowy porywającego zespołu My Riot, którego lider Glaca znany jest ze swoich sukcesów z formacją Sweet Noice. Do Londynu artysta przylatuje ze swoim nowym projektem, w którym rock łączy się z gatunkami muzyki miejskiej – hip-hopem, breakbeatem, dubstepem. Nie przegap, szykuje się ostre granie w zupełnie nowym wydaniu!!! Młodzi, zdolni i przystojni – czy potrzebujesz lepszej zachęty? Nie ma sprawy! Wschodząca gwiazda na brytyjskim rynku muzycznym – podając za Arcadium Studios – zespół Ocasam zaśpiewa dla nas swoje największe przeboje. Fantastyczna muzyka z pogranicza rocka i popu. Masz znajomych z innych krajów, z którymi chcesz podzielić się niesamowitą atmosferą, która towarzyszy finałom WOŚP? Zagraniczni przyjaciele chcieliby dowiedzieć się czegoś więcej o Twojej ojczyźnie? Z myślą o nich koncert prowadzony będzie w języku angielskim. Nie byłoby to możliwe bez: Katy Carr, Magic Eight Ball – Diany Trochim i Baza Francisa oraz Janusza Findera – naszych konferansjerów. Niech idea Jurka Owsiaka zatoczy szerokie kręgi i dotrze do wszystkich niezależnie od kraju pochodzenia – integrujmy się w pomocy dzieciom i seniorom! Oni nas potrzebują! Jako support przed koncertami gwiazd wystąpią Sabio Janiak, piosenkarka Marzena Rychlik oraz zespoły Metasoma, Volumeyes, Human Control, Suga i Itamar Is. Oprócz tego odwiedzą nas tancerze z LCP Dance Theatre, odbędzie się również pokaz zumby, salsy i breakdance. Każdy znajdzie coś dla siebie! Na drugim piętrze klubu Scala restauracja Robin Hood 459_MAKIETA_3_52-79.indd 60
zaserwuje specjały polskiej kuchni. Erwin Michalec, Szczepan Sadurski i Bart Mazurczak wystawią swoje prace na indywidualnych wystawach. Na korytarzach Scali znajdą się również prace fotograficzne Pawła Fesyka, Jaya Handzika, Rafała Zuchowicza, Karoliny Koziel, Antona Burmistrova, Moniki Drzewicz, Darii Chłódek, Ravi Raghunandan, Tony’ego Macea i Marty Szwaj. Wystrzałowe fryzury i makijaż naszych wolontariuszek różnych narodowości to zapowiedź pokazów Joli Zgłobickiej, mistrzyni i instruktorki fryzjerstwa, stylizacji oraz wizażu. Egzotyczne stroje przygotują dla nich Erwin Michalec i Justina Mutale. Naszych najmłodszych zapraszamy do Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego, gdzie czeka na nich gros atrakcji już od południa: warsztaty oraz pokaz tańca ludowego (Żywiec), warsztaty oraz pokaz tańca współczesnego (Masterdance), nauka pisma gotyckiego, makrama (warsztaty), udzielanie pierwszej pomocy (pokaz), malowanie twarzy, dekoracja serduszek, gry i zabawy ruchowe, modelowanie balonów oraz warsztaty teatralne. Tę fantastyczną zabawę zorganizuje dla najmłodszych Małgorzata Sędzielewska, dyrektor Polskiej Szkoły Sobotniej im. Marii Konopnickiej w Londynie. Jeśli nie możesz doczekać się niedzielnego finału, już w sobotę możesz dołączyć do nas w Luton, gdzie Diamond Club zaprasza Cię na spotkanie ze słynnym Mop Manem – Robertem Leszczyńskim,
który poprowadzi dla nas WOŚP-owe popołudnie oraz wieczór w Londynie. Za niezwykłą pomoc w organizacji XXI Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy dziękujemy firmom: Innovate Carpet Cleaning, LCC, Azimo, Levenes, restauracji Robin Hood, Olimp Tour, Peter’s Auto Repairs, ATS Transport, Open PR, Rule no1, Sign Type, Polish Bakery, K360, Centrum Szkoleń Artystycznych, TVGL, Buch IP, BMP. Wielkim wsparciem byli dla nas: Polski Uniwersytet na Obczyźnie, PCZS, Akademia Mężczyzny, Polish Your Polish oraz How Succeed. Serdecznie zapraszam. Gramy do końca świata i o jeden dzień dłużej! Sie ma! « 13.01.2013, g. 16.00 – 23.00 SCALA King’s Cross 275-277 Pentonville Road London N1 9NL Zapraszamy dorosłych i młodzież 16+ 13.01.2013, g. 12.00 – 17.00 Polski Ośrodek SpołecznoKulturalny w Londynie 238-246 King Street, London W6 0RF Zapraszamy naszych najmłodszych WOŚP-owiczów z rodzicami 12/01/2012, g. 19.00 – 00.00 Diamond Club 53 Cheapside LU1 2HN Luton Zapraszamy dorosłych 18+
31/12/2012 15:07:00
061
459_MAKIETA_3_52-79.indd 61
31/12/2012 15:07:07
062
CAFÉ COOLTURA CZYTA SIĘ
Strzelcy. Inwazja na Hiszpanię, 1809 To kolejna powieść Bernarda Cornwella. Tym razem jednak trochę różniąca się od reszty książek z tej serii. Cornwell napisał ją „poza kolejnością” i na wyraźne zlecenie. Zlecającym nie było wydawnictwo, a telewizja. I to nie jest jedyna rzecz, która ją wyróżnia. PIOTR DOBRONIAK
»
Seria powieści o brytyjskim żołnierzu Richardzie Sharpe jest bardzo popularna w Wielkiej Brytanii, ponieważ jest to historia dla mas. Tym lepiej urodzonym przypomina czasy imperium, a „ludziom z bloków” daje wiarę w to, że możliwa jest kariera z nizin społecznych. W przypadku Sharpe’a jest ona okupiona wieloma poniżeniami, nawet w momencie gdy zostaje awansowany za swoje bohaterstwo, a może nawet szczególnie wtedy. Cornwell pokazuje też, że nic nie jest takie oczywiste i nawet bohaterstwo Sharpe’a może być dyskusyjne. Jednak tylko wtedy, kiedy skupimy się na jego przyczynie. Książka „Strzelcy” jest specyficzna. O napisanie jej zwrócili się do Cornwella producenci telewizyjni, którzy pracowali nad adaptacją przygód Sharpe’a. Jak zaznacza sam autor, miejsce akcji stało się jasne w momencie, kiedy okazało się, że część inwestorów to Hiszpanie, którzy chcieli mieć w tej serii przygód swoją historię. Autor wymyślonej biografii Richarda Sharpe’a zgodził się niemal natychmiast. Z jednej strony była presja producentów, z drugiej presja historyczna, z istniejących już bowiem części przygód Sharpe’a wynikało, że Francuzi w Hiszpanii i Portugalii zostali pobici jedynie przez Brytyjczyków. Oczywiście było to wielkie uproszczenie. Co prawda Anglicy mogli czuć się 459_MAKIETA_3_52-79.indd 62
w Portugalii prawie jak we własnym kraju, ponieważ praktycznie cały dwór, wraz władcami, ministrami i rządem portugalskim, uciekł przed Napoleonem do Brazylii, a pośród Hiszpanów często dochodziło do waśni i sprzeczek, które czasem wręcz uniemożliwiały skuteczną walkę z Francuzami. Jeśli chodzi o Portugalczyków, to dodam jedynie, że ewakuacja dworu była istnym majstersztykiem, który wzbudza podziw nawet dzisiaj. Wraz z marynarzami do Buenos Aires udało się prawie 25 tys. ludzi, w tym 9 tys. marynarzy. Pozwoliło to Portugalczykom utrzymać monarchię. Brytyjczycy za to mieli większe pole do popisu. Nie ma co ukrywać, że walki o Półwysep Iberyjski to nie było pasmo zwycięstw. Ziemie przechodziły często z rąk do rąk, doszło nawet do tego, że Napoleon musiał na jakiś czas wrócić do Hiszpanii, żeby samemu pokierować walkami z Hiszpanami i Brytyjczykami. Wojnę o Półwysep Iberyjski cechowała brutalność wszystkich stron zaangażowanych w konflikt. Napoleon zaś swoimi decyzjami doprowadził do wojny totalnej, która była w tej sytuacji nie do wygrania. W pewnym momencie doszło nawet do tego, że 200 tys. żołnierzy francuskich pilnowało dróg komunikacji dla… ok. 45 tys. żołnierzy. W tym wszystkim znajduje się akcja „Strzelców”. Porucznik Sharpe wraz z oddziałem strzelców zostaje odłączony od głównych sił brytyjskich, które wycofują się w stronę morza i czekających tam
statków, mających ewakuować Brytyjczyków z Hiszpanii. Początkowo Richard Sharpe liczy na szybkie połączenie z resztą brytyjskiej armii, jednak im dłużej pozostaje poza nią, tym bardziej dołączenie do sił brytyjskich staje się niemożliwe. Bernard Cornwell w dość przewrotny sposób sprawia, że porucznik Sharpe uczestniczy w momencie, kiedy wojna hiszpańsko-francuska staje się nie tylko sprawą szlachty i pretendentów do korony hiszpańskiej, ale też sprawą ludu. Jak to bywa w historiach tego autora, część wydarzeń jest prawdziwa, część zmyślona. Jednak całość cały czas trzyma się przysłowiowej kupy. Jak to u Cornwella. «
KONKURS! Kto zasiadał na tronie Hiszpanii po wkroczeniu Napoleona do Madrytu? Odpowiedzi należy przesyłać do 7 stycznia na adres dobroniak@ cooltura.co.uk. Pośród tych, którzy odpowiedzą prawidłowo, rozlosujemy egzemplarz książki Bernarda Cornwella „Strzelcy”. Nagrodę ufundował Instytut Wydawniczy Erica.
Więcej na
wydawnictwoerica.pl
31/12/2012 15:07:14
063
459_MAKIETA_3_52-79.indd 63
31/12/2012 15:07:21
Fot: Tristram Kenton
064
CAFÉ COOLTURA RECENZJA
Mistrzowskie zagranie Wielu twierdzi, że „Mistrz i Małgorzata” Bułhakowa jest niemal niemożliwa do odegrania na scenie. Spekulujemy z tym poglądem po obejrzeniu trzygodzinnej adaptacji w reżyserii Simona McBurneya w Barbican Theatre. KAROLINA ZAGRODNA I MARTYNA DRZEWIECKA
»
„Mistrz i Małgorzata” – powieść uważana za jedną z najważniejszych pozycji literackich XX wieku – po wielkim sukcesie powróciła w grudniu na deski Barbicanu. Powieść Bułhakova opowiada o wizycie szatana w ateistycznej, stalinowskiej Rosji. Akcja rozpoczyna się, gdy dwóch pisarzy – Michaił Aleksandrowicz Berlioz (przewodniczący organizacji literackiej) i poeta Iwan Bezdomny – rozmawia o religii i osobie Jezusa Chrystusa. Do rozmowy włącza się tajemniczy cudzoziemiec, podający się za specjalistę od czarnej magii… – Mimo hollywoodzkiego, nieco dłużącego się zakończenia posunęłabym się do stwierdzenia, że „Mistrz i Małgorzata” w reżyserii Simona McBurneya to jeden z najlepszych, jeśli nie najlepszy spektakl, jaki miałam okazję obejrzeć dotychczas w Londynie. A widziałam ich w ostatnich latach dość sporo. – Być może finał spektaklu, tak jak mówisz – rodem z Hollywood – miał za zadanie uprościć, „wygładzić” jego pokręcony przebieg? Przyznam, że wiele 459_MAKIETA_3_52-79.indd 64
zabiegów scenicznych – treści i znaczenia, jakie miały na celu ukazać – zrozumiałam już po spektaklu. Multum aluzji, skrótów, symboli. Nawet „Gimme Shelter” Rolling Stones (utwór o wojnie w Wietnamie, niewiarygodnie wręcz pasujący do Moskwy czasów Stalina!) było aluzją – przecież ich utwór „Sympathy For the Devil” powstał w wyniku inspiracji „Mistrzem i Małgorzatą”. – Przerażający, ale i nawołujący publiczność do interakcji był moment, gdy sam szatan zwrócił się do nas, pytając o to, jak zmieniliśmy się od jego ostatniej wizyty. Przeszywający wzrok – przyznam, że trochę się przestraszyłam, gdy kamera zwróciła się na nas i zobaczyliśmy swoje twarze na ekranie za sceną. No i te efekty specjalne, jak w kinie i trzymające na krawędzi siedzeń z wrażenia. Jedna z tych sztuk, podczas której bezustannie wstrzymujesz oddech. – Projekcje, będące uzupełnieniem akcji scenicznej, to dziś mus. Używa się ich zarówno w teatrach studenckich z widownią 20-osobową, wyjazdowych, jak i wielkich produkcjach. Jako że „Mistrz i Małgorzata” zdecydowanie zalicza się do tych ostatnich, twórcy ewidentnie chcieli podkreślić techniczne – ogromne!
– możliwości, jakimi mieli szczęście dysponować. Wykorzystali szansę stworzenia multimedialnego show, często zapierającego dech w piersiach. (Małgorzata i jej „lot” z wysokiego budynku, walące się cegły). Nie czułaś się trochę jak w kinie na filmie 3D? – Czułam! Ale nic dziwnego! Projektem zajęła się słynna już w artystycznym świecie sceniczna designerka Es Devlin, która projektowała między innymi zakończenie tegorocznej olimpiady w Londynie. – Wspaniała gra aktorska głównych postaci – Mistrza i Małgorzaty. Woland, czyli rzekomy szatan, miał idealną posturę – wysoki, dostojny, prawdziwie przerażający. Jednak perełką była Susan Lynch, która wcieliła się w Małgorzatę. Niezwykła odwaga. Powiecie, że odwaga to podstawowa cecha aktorska, ale… Zresztą sami zobaczycie, kiedy wybierzcie się na ten spektakl. « THE MASTER AND MARGARITA w Barbican Theatre do 19 stycznia.
Zapraszamy na:
barbican.org.uk
31/12/2012 15:33:21
065
459_MAKIETA_3_52-79.indd 65
31/12/2012 15:07:25
066
CAFÉ COOLTURA STREFA KOBIET
Strefa kobiet
Redaguje KAROLINA ZAGRODNA kobieta@cooltura.co.uk
» Dzień z życia: Dorota Hrycak-krzyżanowska
W życiu artysty nie ma schematów, które ustalają plan dnia Dorota jest artystką oraz projektantką biżuterii, która przeznaczyła swój obraz na licytację podczas tegorocznego Balu Polskiego w Londynie.
»
Wstaję, gdy się obudzę, ponieważ przeważnie pracuję do working 9 to 5 czy późnych godzin nocnych. Następwręcz prz eciwnie? nie muszę rozplanować, co zroMieszkasz na Wyspac h i ko chasz swo bię tego dnia. Po mocnej kawie ją pracę? Napisz na adres kob siadam w swojej pracowni ieta@ cooltura.c o.uk i i odłączam się od zewnętrzCooltury za na łamach pro nego świata. Z dobrą muzyką swojego ży ś nas do cia, choćb y w tle, zaczynam pracować nad na jeden d zień… szkicami do nowej kolekcji biżuterii, do cyklu nowych obrazów lub witraży. Jak chyba każdy, nie lubię, gdy ktoś mi przeszkadza. Nie lubię dzwoniących telefonów, niespodziewanych wizyt. Godziny mijają niepostrzeżenie i czasami dopiero ból głowy uświadamia mi, jak wiele ich minęło. To znak, że ciało domaga się ruchu – wychodzę na bieganie lub na rower. Często podczas samotnego biegania pojawiają się w mojej głowie najlepsze pomysły. Tak zbliża się godzina osiemnasta, a z nią świat zewnętrzny na chwilę zagląda do mojego życia. Zaczyna się czas, który przeznaczam na relaks, przeważnie z rodziną, czasem z przyjaciółmi. Koło dwudziestej trzeciej, kiedy dom powoli zasypia, wracam do pracy, najczęściej przy sztaludze. Jest to mój najlepszy czas. Jest wtedy tylko muzyka, zapach farb i powoli płótno i emocjami. Dobre wino wyostrza tylko ożywa, zapełniane barwami, kształtami chęć do pracy. I nagle koło godziny trzeciej nad ranem wszystko przestaje się podobać, co znaczy, że po prostu Odwiedź stonę: trzeba już iść spać, bo nic nowego nie dorotahrycakjewellery.co.uk stworzę. « 459_MAKIETA_3_52-79.indd 66
Bal Polski Uczestnicy Balu Polskiego będą mieli okazję licytować jeden z obrazów Doroty Hrycak-Krzyżanowskiej, który artystka przekazała, aby wesprzeć szlachetny cel tegorocznej imprezy – pomoc hospicjom dziecięcym w Polsce, wspieranym przez Fundację Babci Aliny. 42. Bal Polski odbędzie się w sobotę, 26 stycznia, w hotelu Lancaster London Odwiedź stonę:
www.balpolski.co.uk Obraz Doroty przekazany na licytację
Dorota Hrycak-Krzyżanowska
31/12/2012 15:07:27
067 » JEJ PUNKT WIDZENIA
Jej portret własny
Ufaj swojemu instynktowi. Carrie z „Homeland” KAROLINA ZAGRODNA
»
Koniec presji. Odpoczynek psychiczny przede wszystkim – obiecałam sobie na święta i postawiłam na dwa seriale: amerykański „Homeland” oraz brytyjski „Him & Her”. I od razu zakochałam się w ich żeńskich bohaterkach. „Homeland” to thriller o terrorystach, w którym pełno napięcia, akcji i ataków bombowych, ale to także serial chwalony za kompleksowość swoich bohaterów. Najlepszym tego przykładem jest główna bohaterka Carrie Matthison (w tej roli niepowtarzalna Claire Danes). Jest genialną agentką CIA, ale cierpi na zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Często nieobliczalna, potrafi wrzucić
» PLOTKARA
Seks, drugs i była żona Podczas gdy większość z nas wysyłała życzenia świąteczne i noworoczne, Katy Perry wysłała swojemu byłemu mężowi Russelowi Brandowi gratulacje z okazji… 10-letniej abstynencji narkotykowej. Perry rozwiodła się z Brandem w grudniu 2011 po 14 miesiącach małżeństwa. W e-mailu napisała, że jest z niego dumna i jej serce prawie zagoiło się już po ich rozstaniu.
459_MAKIETA_3_52-79.indd 67
w siebie 10 tabletek, popić je winem, co nie przeszkadza pewnemu mężczyźnie w „Homeland” zauroczyć się nią, mimo że w domu czeka na niego lojalna i gorąca żoneczka. Drugi serial, z którym spędziłam wolne dni, to sitcom „Him & Her” napisany przez Brytyjczyka z polskimi korzeniami Stefana Golaszewskiego. Opowiada o Stevie i „Becks”. Młodzi Anglicy zakochani w sobie i odkochani od jakichkolwiek obowiązków spędzają czas głównie w swoim wielkim łóżku, pijąc piwo, jedząc fastfoody i przyjmując irytujących gości. Nie odpoczęłam więc, ale mimowolnie stworzyłam portret kobiety łączącej cechy bohaterek, które wydały mi
się wyjątkowo atrakcyjne i które warto zaszczepić w sobie – aby nam się lepiej żyło oraz współżyło z innymi. Może wypróbować je w nowym roku? Same oceńcie. – Niezrównoważenie – jeśli tak się złoży, że zdarza ci się tracić równowagę w życiu, niech to dzieje się w sypialni albo kiedy próbujesz czegoś dowieść. Aby to osiągnąć, nie idź w ślady Carrie i nigdy nie mieszaj tabletek z białym winem. Nie ścigaj też niebezpiecznych przestępców w opuszczonym bunkrze. – Luz – od Becks natomiast warto nauczyć się luzu i nie reagować na irytujące zachowanie innych, szczególnie twojego faceta. Staraj się nie reagować na jego nawyki. Zjedz z nim fastfood w łóżku. Nie zważaj też na to, że ktoś zdrapuje tapetę ze ściany, wpada niezapowiedziany i wypija twoje ostatnie piwo. Pozwól wszystkim zaspokajać własne kaprysy, nie kontroluj. Niełatwe? No właśnie. – Nie dziel się jednak informacjami na temat tego, jak bardzo potrzebujesz iść do toalety, żeby zrobić „dwójkę”. Becks się to zdarza. Luz jednak musi mieć swoje granice, jeśli chcesz przy tym, aby postrzegano cię jako prawdziwą damę. – Ufaj swoim instynktom – kiedy Carrie z „Homeland” słucha swoich przeczuć, zazwyczaj ma rację. Dopiero gdy ludzie oskarżają ją o kłamstwa i sprawiają, że wątpi w siebie, wpada w paranoję, co doprowadza ją do szaleństwa. Nie dawaj się nazwać szaleńcem, bo głosy, które słyszymy w sobie, zazwyczaj mają jakiś sens. – Nie bój się, jak Becks, droczyć ze swoim chłopakiem. Nie myl tego jednak z obrażaniem i poniżaniem go na oczach innych. Sposób, w jaki lubi, żeby się do niego pieszczotliwie odnosić, czy jak lubi być przytulany, też lepiej pozostawić dla siebie. – Możesz płakać – nie zachęcam do płaczu w pracy, jak Carrie, bo w wielu przypadkach etykieta beksy pozostanie z tobą na dłużej. Dużo gorzej jest jednak trzymać wszystko w sobie. Zawsze możesz wyjść do toalety i się wypłakać. Lepiej dać upływ emocjom, nieważne jak szalone, dezorientujące i dziwne mogą się wydawać. « 31/12/2012 15:34:48
068
CAFÉ COOLTURA PORADY / ZDROWIE
Dobrze śpisz, gdy śpisz dwa razy Amerykański uczony wyjaśnił, dlaczego wiele osób uważa, że ma problemy ze snem, bo budzi się w środku nocy. Okazuje się, że to, co jest uważane za problem, to naturalne zachowanie ludzkiego organizmu. TADEUSZ OSZUBSKI
»
Amerykański historyk dr Roger Ekirch z Virginia Tech od ponad ćwierć wieku prowadzi badania nad różnicami zachowań ludzi w przeszłości i dziś. Szczególną uwagę poświęcił różnicom dotyczącym snu. Dr Ekirch analizuje 459_MAKIETA_3_52-79.indd 68
wszelkie dawne źródła pisane mówiące o tej kwestii. Wg jego ustaleń zawartych w książce „At Day’s Close: Night in Times Past” historyczne dowody jasno wskazują, że do niedawna sen człowieka nie trwał 8 godzin non stop, tylko występował w dwóch częściach przedzielo-
nych krótkim okresem czuwania. Dr Ekirch dowodzi swej tezy, przytaczając fragmenty pamiętników, zapisów sądowych, dawnej literatury medycznej oraz prozy, pochodzących z wszystkich krańców świata i epok – od „Odysei” Homera po prace antropologów badających plemiona żyjące w epoce kamienia. Dr Ekirch zebrał w sumie ponad 500 źródeł pisanych mówiących o dwuczęściowym wzorze snu. O pierwszym i drugim śnie wspominają takie tuzy literatury, jak Charles Dickens czy Miguel Cervantes. Także współczesne prace antropologiczne na temat plemienia Tiv z Nigerii podają, że w języku tego ludu występują terminy „pierwszy sen” i „drugi sen” określające kolejne części nocy. Wzorzec wykryty przez dr Ekircha to tzw. pierwszy sen, który rozpoczyna się ok. 2 godziny po zmierzchu i trwa ok. 4 godzin. Następnie człowiek budzi się na godzinę do dwóch, po czym zapada w „drugi sen” trwający ok. 4 godzin. 31/12/2012 15:07:31
069
– Dawne źródła wspominają o takich liczbowych sekwencjach snu i czuwania jako o czymś powszechnie znanym – wyjaśnia dr Roger Ekirch w wypowiedzi udzielonej BBC 22 lutego 2012 r. – Podczas okresu czuwania występującego pomiędzy pierwszym a drugim
snem ludzie byli dość aktywni. Często wstawali, szli do toalety lub palili tytoń. Niektórzy nawet odwiedzali sąsiadów. Większość ludzi pozostawała jednak w łóżku, by czytać, pisać listy lub pamiętniki. Najczęściej jednak w trakcie tej przerwy oddawano się dwóm czynnościom. Po pierwsze, modlono się. Przykładowo w jednym z XV-wiecznych modlitewników umieszczono specjalne modlitwy na godziny pomiędzy snami. Drugą najpopularniejszą czynnością było uprawianie seksu. Jedna z francuskich XVIwiecznych książek medycznych doradzała nawet parom, że najlepszy czas na zajście w ciążę występuje właśnie po „pierwszym śnie”. Wg dr. Ekircha informacje na temat snu pierwszego i snu drugiego zaczęły znikać pod koniec XVII w. Można powiedzieć, że swoista moda na ciągły 8-godzinny sen zapanowała wtedy wśród klas wyższych w miastach północnej Europy. W ciągu następnych 200 lat moda ta objęła całe europejskie społeczeństwo. W praktyce wzmianki o segmentowej strukturze snu zanikły ostatecznie w latach 20. XX w. – Na zmianę struktury snu wpłynęły zmiany kulturowe zachodzące w miastach Europy – wyjaśnia dr Ekirch. – Uważam, że główne przyczyny to wprowadzenie sztucznego oświetlenia ulic i mieszkań oraz związana z tym popularność kawiarni, w których kwitło życie nocne. Ta tendencja została zintensyfikowana w wyniku rewolucji przemysłowej. Noc stała się czasem legalnej działalności, zarówno rozrywki, jak i pożytecznej pracy. Przed XVII w. noc kojarzono z ciemnymi sprawkami. Zwyczajowo noc zarezerwowana była dla ludzi o złej opinii, czyli dla przestępców, prostytutek i pijaków. Nawet ludzie zamożni, któ-
rzy mogli sobie pozwolić na kupowanie świec, nie spędzali czasu nocą na mieście, bo ucierpiałby na tym ich prestiż, ich pozycja społeczna. Dowodów na naturalny dwuczęściowy sen człowieka dostarczają nie tylko dawne źródła pisane. Jednym ze współczesnych przykładów jest eksperyment przeprowadzony na początku lat 90. XX w. przez psychiatrę Thomasa Wehra. Wehr przez miesiąc narzucił grupie ochotników specyficzny tryb życia. Przez 10 godzin dziennie ludzie ci pracowali lub się uczyli, a 14 godzin na dobę spędzali w ciemnościach. Dr Wehr chciał ustalić, jaki będzie rytm czuwania i snu w realiach przypominających czasy sprzed wynalezienia sztucznego oświetlenia. Początkowo uczestnicy eksperymentu mieli problemy z zasypianiem, jednak wkrótce zaczęli sypiać wg specyficznego wzoru. Spali ok. 4 godzin, potem budzili się na godzinę lub dwie i znów zasypiali na ok. 4 godziny. Analizy wskazują jednak, że zarówno wśród lekarzy, jak też ogółu społeczeństwa utrzymuje się przekonanie, iż człowiek powinien spać nocą przez 8 godzin bez przerwy. Coraz więcej badaczy twierdzi jednak, że to nic innego jak współczesny mit. Fizjologia człowieka kształtująca się przez miliony lat ewolucji związana jest też z rytmem czuwania i wypoczynku, a ten naturalny rytm to trwające ok. 4 godzin sekwencje snu przerywane krótkimi okresami czuwania. To, co często jest dziś uznawane za chorobliwe zaburzenie, jest więc powrotem do normalności. Niestety, twierdzi dr Ekirch, przekonanie o słuszności legendy o 8-godzinnym zdrowym śnie dominuje, prowadząc do prawdziwych problemów z wypoczynkiem organizmu. «
TANIE ROZMOWY do Polski
z telefonu stacjonarnego na stacjonarny
>>>>>>>>>>>>>>>>>
wybierz:
0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy
>>>>>>>>>>>>>>>>>
wybierz:
0 844 545 4141
1p tylko
za minutę!
5p tylko
za minutę!
Obtain bill payer’s permission before using the service. Calls are billed per minute & include VAT. Charges apply from time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a shot period if the calls are engaged or unanswered. One off 9.05p set-up fee by BT. Cost of calls from non BT operators and mobiles may vary. Check with our operator. Rates are subject to change without prior notice. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.’
459_MAKIETA_3_52-79.indd 69
31/12/2012 15:07:34
070
CAFÉ COOLTURA PORADY / ZDROWIE 5 London Road, SW17 9JR Londyn, Tooting, www.polski-lekarz.co.uk
Tooting Medical Center Polskie Centrum Medyczne
Zdrowych, szczęśliwych i spokojnych Świąt oraz szczęśliwego Nowego Roku wszystkim swoim Pacjentom oraz Współpracownikom życzy Tooting Medical Centre 0208 767 8389, 0208 648 5111
1. Przychodnia lekarska - GP, internista ... 2. Zdrowie kobiety - ginekologia, USG ... 3. Stomatologia - dentysci, ortodonta, ... 4. Medycyna estetyczna - botox, kosmetyka... 5. Zdrowie psychiczne - psychiatra ... 6. Laboratorium Analityczne i Medyczne
NOWY GABINET
LEKARZ Z WIELOLETNIM doświadczeniem w Polsce I WIELKIEJ BRYTANII. SETKI ZADOWOLONYCH PACJENTÓW!
Oferta specjalna
OFERUJEMY
usuwanie zmarszczek
•3 okolice zastrzyki relaksujące zmarszczki £190 i wówczas czwarta okolica gratis •wypełniacz Juvederm, restylane, Teosyal od £150, druga strzykawka 30% off! •mezoterapia - co trzecia sesja gratis DARMOWA KONSULTACJA, dr agnieszka roszyk
T: 0203 067 0005
159 South Ealing Road, W5 4QP London
459_MAKIETA_3_52-79.indd 70
2glow.co.uk
31/12/2012 15:07:38
REKLAMA ZDROWIE I URODA
071
Ze względu na nowootwarty oddział na KILBURN, obecnie gwarantujemy
najniższe ceny w Londynie
DENTYSTA OFERUJEMY BEZPŁATNIE:
• konsultacje • przegląd zębów • prześwietlenia Leczenie bez bólu ze znieczuleniem za darmo!
Wypełnienia, usuwanie korzeni ....... teraz od £39 Wyrwanie zęba i zębów mądrości ... teraz od £75 Koronki, protezy ............................ teraz od £139 Mosty ......................................................teraz od £249 Klinika otwarta wieczorami oraz w soboty i niedziele
Dr. Hakim (DDS Szwecja) 341 Kilburn High Road, NW6 7QB 2 min od stacji metra Kilburn, Jubilee Line Przy samej stacji Brondesbury Overground Station
Polska linia: Ania Polska linia: Ela
459_MAKIETA_3_52-79.indd 71
079 3935 1115 077 4903 1427
31/12/2012 15:07:43
072
CAFÉ COOLTURA PORADY / ZDROWIE
NAJTAŃSZE KORONY i MOSTY PORCELANOWE w LONDYNIE
£190
Private Medical Centre 1 Eastfields Road, Acton London W3 0AA
metro: Central Line bus: 266,260,440
0208 993 4444 0208 992 7222 www.pmc-medic.com
sprawdź też innych lekarzy odwiedź nas na
www.pmc-medic.com Zapraszamy!
FULHAM HAMMERSMITH PUTNEY
FULHAM HAMMERSMITH PUTNEY
SERDECZNIE ZAPRASZAMY
D O P RO F E S J O N A L N E G O S A LO N U fryzjersko-kosmetycznego i masażu
459_MAKIETA_3_52-79.indd 72
25 SHERBROOKE ROAD LONDON SW6 7QJ
020 7385 7584
31/12/2012 15:07:46
459_MAKIETA_3_52-79.indd 73
31/12/2012 15:07:49
074
CAFÉ COOLTURA STREFA RELAKSU
Żywioł powietrza Teoria czterech żywiołów: powietrza, ognia, wody i ziemi jako podstawowych elementów, z których zbudowany jest świat, pojawiła się już w starożytnej Grecji. Za jej twórcę uważa się Empedoklesa z Akragas. Później żywioły pojawiały się w różnych kontekstach: filozoficznych, naukowych, religijnych. Wiązane były z koncepcjami przyrodniczymi, stadiami rozwoju człowieka, a nawet ludzkimi temperamentami. Dziś rozważania o nich pojawiają się często także w kontekście ezoteryki. Z uwagi na tę różnorodność koncepcji proponuję przyjrzeć im się bliżej. Zacznijmy od powietrza. MAGDALENA JORDAN
»
Powietrze uważane jest za symbol nieskończoności i boskości, ponieważ fizycznie oddziela ono ziemię od nieba. W większości dawnych religii łączono je z energią duchową, ponieważ było uważane za sferę zamieszkaną przez duchy i demony – choć niewidoczne, stale oddziałujące na ludzką rzeczywistość. Jest to też żywioł kojarzony z ruchem i kreatywnością, a także wiatrem i oddechem, które niemal od zawsze uważane były za symbol siły życiowej. Jako że powietrze samo w sobie nie ma kształtu, przystosowuje się do przestrzeni, którą wypełnia, a także przenosi cząsteczki różnych substancji, co na planie symbolicznym odpowiada przenoszeniu i zaszczepianiu nowych idei i pomysłów. To sprawia, że żywioł ten łączy się z procesem 459_MAKIETA_3_52-79.indd 74
myślenia, a także z inteligencją, pamięcią, skupieniem umysłu oraz wizualizacją i komunikacją. Ponieważ ze swej natury jest on bardzo niestały, wiąże się także z iluzjami i uleganiem złudzeniu. To jeden aspekt. Drugi z kolei wiąże się z dążeniem do wolności. Powietrze często bywa symbolem marzeń o niekrępowanym przemieszczaniu się (wiatr, ptaki), a także – co za tym idzie – nieograniczonych możliwościach. Wyrazem takiego postrzegania tego żywiołu jest wiele teorii twórczych. Istnieje także koncepcja, według której każdy z nas reprezentuje jeden z czterech żywiołów. W pewnej mierze odzwierciedla ją astrologia, przyporządkowując każdemu z nich po trzy znaki zodiaku. Do znaków powietrznych zalicza się zatem Bliźnięta, Wagę i Wodnika. Jak wszystko na świecie, także żywioły
posiadają zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty i należy dążyć do ich zharmonizowania, tak aby osiągnąć stan równowagi. I tak zrównoważony żywioł powietrza odpowiada za niezwykłą sprawność intelektualną, bystrość umysłu i dobrą pamięć. Osoba taka łatwo przystosowuje się do zmian i nowych okoliczności, a także bez trudu porozumiewa się z innymi. Jest także ciekawa świata i innych ludzi, energiczna i dociekliwa. Często ma umysł badacza i znakomicie sobie radzi w poszukiwaniu rozwiązań różnych, często trudnych, problemów. Osoby „powietrzne” zwykle dużo myślą, lubią też dużo mówić oraz pisać. Mają potrzebę ciągłej wymiany intelektualnej oraz towarzystwa innych ludzi. Niezrównoważony żywioł powietrza prowadzi do powierzchowności i niekompetencji. Osoba taka często chodzi z głową w chmurach oraz ma trudności z wyrażaniem swoich myśli i podejmowaniem decyzji. Często nie przykłada wagi do szczegółów i bywa niepraktyczna. Na planie ciała żywioł powietrza wiąże się z układem oddechowym i nerwowym, a także w części z układem krwionośnym (transport tlenu). Aby zachować zdrowie, osoby, u których dominuje ten żywioł, powinny mieć dużo ruchu, szczególnie na świeżym powietrzu. Potrzebują one także częstych zmian otoczenia i ciągłych bodźców stymulujących je intelektualnie. Powietrze łączy się zwykle z dzieciństwem oraz wiosną, a więc z początkami i nowością. Kolorem tego żywiołu jest żółty. « Czytaj również
strefarelaksu.co.uk
31/12/2012 15:07:55
459_MAKIETA_3_52-79.indd 75
31/12/2012 15:07:58
076
CAFÉ COOLTURA PORADY / ZDROWIE
459_MAKIETA_3_52-79.indd 76
31/12/2012 15:08:02
REKLAMA SKLEPY / RESTAURACJE
459_MAKIETA_3_52-79.indd 77
077
31/12/2012 15:08:10
078
CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI
Nadmuchane ciasto „Przepis na eklery, czyli kuchnia polska w najlepszym wydaniu” – taki tytuł znalazłem w jednej z polskich książek kucharskich. Z jednej strony to kłamstwo, jakich mało, z drugiej strony to nic złego, że takie klasyczne dania uznaje się za polskie. Nikt nie jest przecież w stanie udowodnić, że eklery nie narodziły się właśnie w kraju nad Wisłą. Tylko ta nazwa trochę zapożyczona, bo oryginalnie nazywają się „eclairs”. Udowadnianie czegokolwiek nie ma sensu, ale dobrze jest wiedzieć, co i jak.
459_MAKIETA_3_52-79.indd 78
SERGIUSZ HIERONIMCZAK, sergiusch72@yahoo.co.uk
»
Eklery to najprawdopodobniej dzieło najsłynniejszego francuskiego kucharza Antonina Careme (1784-1833). Nadmuchane ciasto, które potem napełnia się bitą śmietaną lub kremem budyniowym, fachowo nazywanym creme patisiere. To wszystko polane czekoladą. Wspaniała idea, która jest kanonem sztuki cukierniczej. Podobnie jak my, Polacy, Brytyjczycy również uważają eklery za swój narodowy przysmak, z tym że utarło się jakoś, iż zawsze wypełnia się je bitą śmietaną. Osobiście bardziej lubię eklery z creme patisiere. Może dlatego, że cukiernia niedaleko mojego domu właśnie takie produkowała i jest to rodzaj „smaku z dzieciństwa”. Historia „eclairs” zaczyna się wraz z wynalezieniem ciasta ptysiowego. Nie da się jednoznacznie stwierdzić, kto je wynalazł. Istnieje wielkie prawdopodobieństwo, że powstało jako naturalny proces rozwoju kuchni w wielu miejscach 31/12/2012 15:08:15
079
naraz. Możliwe, że również w Polsce. Niektórzy badacze skłaniają się ku historii, która głosi, że w roku 1533 Katarzyna Medycejska przywiozła do Francji włoskiego kucharza o nazwisku Pantinelli. To on miał jakoby być w posiadaniu starej receptury na ciasto, które stało się podstawą kreacji eklerów. Prawda to czy nie, trudno powiedzieć, ale trochę awanturniczy Włosi twierdzą, że to oni wynaleźli Chaux pastry. Chaux pastry to nazwa ciasta, z którego produkuje się eklery, ale nie
459_MAKIETA_3_52-79.indd 79
tylko. Podstawowa różnica między nim a innymi ciastami cukierniczymi jest taka, że jest ono niejako ugotowane, zanim zostanie upieczone. Mieszanka wody, masła, jajek i mąki jest najpierw gotowana, aby uformować pastę. Z niej dopiero formuje się paluchy, które po upieczeniu są chrupiące, złociste i puste w środku. Ta pustka pozostawia wielu kucharzom wspaniałe możliwości. Chaux pastry nie zawiera dużo cukru, można więc uruchomić fantazję na możliwe wypełniacze. Wspaniale smakuje nadziane musem z wędzonego łososia lub miękkim twarogiem ze szczypiorkiem, a jeszcze lepiej jednym i drugim naraz. Pozostawiam to Waszej fantazji. Chaux pastry jest również podstawą innych przysmaków, takich jak choćby profiteroles. Nic to innego jak inna forma eklera, z tym że bardziej okragła. Zamiast podłużnych paluchów robi się okrągłe bułeczki wielkości pasztecika. Wypełnione kremem są doskonałe. Wspomniany Antonin Careme wykorzystał profiteroles do spopularyzowania w świecie znanego od dawna świątecznego wypieku, nazywanego croquembouche. Pojawiał się on i nadal pojawia na francuskich stołach przy wszystkich możliwych okazjach do świętowania. Najbardziej jednak przydaje się w postaci tortu weselnego. Jego przygotowanie zajmuje kilka dni. Nie ze względu na trudność, ale raczej ze względu na proces powstawania. Croquembouche to piramida w kształcie stożka zrobiona z małych profiterolek napełnionych bitą śmietaną. Wszystkie one połączone są ze sobą karmelem, a często również polane czekoladą. W efekcie otrzymujemy piramidę z małych profiterolek w chrupiącej polewie z cukru. Croquembouche właśnie to oznacza – chrupiący w ustach.
Jako ulubioną polską odmianę Chaux pastry wymieniłbym ptysie. Wielkości kajzerki, wypieki z tego ciasta wypełnione ubitymi z cukrem i cytryną białkami jajek. Coś wspaniałego! « CHAUX PASTRY – CIASTO NA EKLERY SKŁADNIKI 125 ml mleka 125 ml wody 100 g masła pokrojonego w kostkę ½ łyżeczki soli ½ łyżeczki cukru 150 g mąki 4 jajka
SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA Wodę, mleko, masło, sól i cukier postawić w garnku na ogniu i powoli doprowadzić do wrzenia. Jak całość się zagotuje, zdjąć z ognia i dodać przesianą mąkę. Drewnianą cukierniczą łyżką wymieszać dokładnie aż do powstania jednolitej masy. Wstawić z powrotem na ogień na ok. 1 minutę. Po zdjęciu z ognia pozostawić na 5 minut do ostygnięcia i dodawać po jednym jajku, ciągle mieszając. Jak tylko wszystkie jajka połączą się z pozostałą masą, powstanie delikatnie kremowe ciasto, które należy za pomocą rękawa cukierniczego wycisnąć na wyłożoną papierem blaszkę w postaci paluchów, bułeczek lub dowolnych kształtów. Pieczemy w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni Celsjusza, aż będą złociste. Po upieczeniu powinny być chrupiące na zewnątrz, a puste i miękkie w środku. Teraz można je wypełnić, czym dusza zapragnie.
31/12/2012 15:08:21
Prowadzimy REKLAMA pełną obsługę:
KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO 080 Self-employed,
Firm Limited, VAT, Lista plac/CIS
profesjonalne
biuro księgowe rezydentura tymczasowa i stała obywatelstwo brytyjskie paszport brytyjski paszport brytyjski dla dzieci urodzonych w UK
doradztwo
imigracyjne
Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk
459_MAKIETA_4_80-107.indd 80
P R Z Y S Ł Y Ę G
tłumaczenia
U M A T Ł C
Z
I
przysięgłe ekspresowe specjalistyczne
0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!
28/12/2012 14:11:44
REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO
081
Sprawy Imigracyjne
Immigration Advice
Sprawy Rodzinne Rozwody
S O L I C I T O R S
L L P
Matrimonial
Sprawy Lokatorskie
Landlord & Tenant Matters
Kupno i Sprzeda¿ Nieruchomoœci
Conveyancing
Sporzadzanie Testamentów
Wills
Sprawy Spadkowe
Probate and Administration of Estates
www.akpp.co.uk
371 UXBRIDGE ROAD
LONDON W3 9RH
TEL: 020 8992 9997 FAX: 0208 8993 5698 E-MAIL: info@akpp.co.uk
Uwaga! Rewolucja w ogłoszeniach drobnych!
Teraz tylko
£1
60070
Uwaga! Nowy numer Szczegóły, str. 82
459_MAKIETA_4_80-107.indd 81
28/12/2012 14:11:48
082
REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO
Odszkodowania Nie wygrasz – Nie placisz •
Wypadki przy pracy i na budowie
•
Wypadki drogowe
•
Bledy w sztuce medycznej
Aby przedyskutowac wniosek, skontaktuj sie z:
Magda Kwintowska 0845 494 1668 Leigh Day & Co, Priory House, 25 St John’s Lane, London EC1M 4LB
t: 0845 494 1668 e: odszkodowania@leighday.co.uk w: leighday.co.uk
7ďXPDF]HQLD dokumentów urzędowych
s DNW\ XURG]HQLD s DNW\ PD�›H�VWZD ]JRQX s GRNXPHQW\ UR]ZRGRZH s yZLDGHFWZD V]NROQH L GRMU]D�RyFL s G\SORP\ XQLZHUV\WHFNLH s UHIHUHQFMH s GRNXPHQW\ XEH]SLHF]HQLRZH 2& L LQQH
Polish advert artwork 2012.indd 1
02/11/2012 10:03:12
SURIHVMRQDOQLH ]JRGQLH ] ]DVDGDPL SUDZD PLÆG]\QDURGRZHJR
takĹźe TĹ UMACZENIA USTNE TĹ UMACZENIA SÄ„DOWE Unit 6, King Street, Clifton Walk London W6 0GY (144 King Street - w bramie)
Tłumaczymy w większości języków m. in.: • angielski • niemiecki • rosyjski • francuski • chiński • hiszpański • arabski • i wiele innych...
459_MAKIETA_4_80-107.indd 82
28/12/2012 14:11:49
REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO
083
Wypadek? Pomożemy Tobie uzyskać
ODSZKODOWANIE Nie zwlekaj
zadzwoń! Kontakt całą dobę:
0798 47 11 3 11 0208 741 7762 C L A I M S
459_MAKIETA_4_80-107.indd 83
www.dnsclaims.co.uk
28/12/2012 14:11:51
084
PORADY BIZNESOWO–KSIĘGOWE
459_MAKIETA_4_80-107.indd 84
B
28/12/2012 14:11:53
zostań
085
BRYTYJCZYKIEM B RYTYJCZYKIEM obywatelstwo brytyjskie oby rrezydentura ezydentu stała rrezydentura ezydentu tymczasowa
profesjonalna pomoc w uzyskaniu OBYWATELSTWA I PASZPORTU BRYTYJSKIEGO. W Wystarczy 6 lat legalnej pracy. Jeśli pracujesz legalnie od 5 lat, już teraz możesz się starać o rezydenturę stałą. Do REZYDENTURY TYMCZASOWEJ wystarczy 1 rok legalnej pracy w UK Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC.
0208 846 3606
Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY (144 King Street - w bramie)
www.saraint.com
459_MAKIETA_4_80-107.indd 85
28/12/2012 14:11:55
086
OGŁOSZENIA DROBNE
Jak zamieścić ogłoszenie domieszkania wynajęcia UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).
sms 60070 Koszt ogłoszenia
£1
Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614
+ standardowa opłata operatora
Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL CL CL CL CL
01 02
03 04 05
mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię
internet
CL CL CL CL
06 07 08 09
sprzedam auto-moto randka w ciemno inne
www.cooltura.co.uk
Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU. Ogłoszenia zamieszczone w Coolturze pojawią się również na portalu elondyn.co.uk
ramkowe (usługi) lub online:
(postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers
Warunki:
SMS:
60070 KOD: 01
Ramka do 15 słów
£25 + vat
Ramka do 25 słów
£30 + vat
1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.
> Archway, N19 3NH, £300/tyg + bills, piekne mieszkanie 1-2bed, 2 poziomy, zadbane, ogromna sypialnia. Wymagany dep + ref.02072728615, 07825459367, 07756340316,
> Bounds Green, N11
020 7272 8615 075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y
w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k
2RU-pokoj dla jednej osoby, dom z ogrodkiem, internet, 10min do metra, £90 + energia i gaz, 2tyg depozytu, 07825459367, 07756340316, 02072728615
2dbl + sing, kuchnia z jadalnia, ogrod. Dostepne od zaraz. Wymagany dep. I ref. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Greenford Studio flat do
> Enfield, EN3 4BE, dom 4bed,
wynajecia dla nie palacej pary w cichym i spokojnym domu. Blisko stacji metra Greenford. Cena £ 150. Tel 07946254806.
> Bruce Grove, N17 6RU, £125/ tyg + prad I gaz, pokoj dla pary, w domu duza kuchnia, duzy ladny ogrod ,1 lazienka+ 2 wc. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Canning Town E13 8EP, mala
> Catford, do wynajecia duza dwojke z darmowa ulica do parkowania, internet, wszystkie media wliczone, blisko park, autobusy, po wiecej info prosze dzwonic 07896255930
> Crouch End, N8 8HP, £300/pw, piekne mieszkanie 1bed z ogrodem, laminowane podlogi, podwojne okna, od zaraz. 02072728615. 07825459367, 07756340316,
£1350 + rachunki, duze pokoje, przytulna kuchnia, podwojne okna i ogrod. Dostepne od 15/12. Wymagany dep. I ref. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Hanwell duzy pokoj dla 1 os.na Hanwell w7 mieszkanie zadbane. mieszka 4 os. tel. 07984613766 lub 07932002822
> High Barnet EN5 1QJ, - 1350/ pm, Dwupoziomowe mieszkanie 3bed(duze sypialnie, jedna z wlasna lazienka, duzy salon, kuchnia) z tarasem i parkingiem. Dostepne od 17/1202072728615, 07825459367, 07756340316
> Holloway, N7 9SX,
£165tyg + prad I gaz, pokoj dla pary w mieszkaniu 5min od stacji Holloway. W domu 3 osoby, kuchnia z jadalnia, lazienka z osobnym wc. 07825459367, 07756340316, 02072728615.
> Hounslow wynajme pokoj z
tylko 3 osoby w domu. Internet polska TV ogrod tramlink 2 min, Ikea 5 min tel 07561440285
podwojnym lozkiem dla jednej osoby w czystym i spokojnym domu z ogrodem. 10 mni do metra i 5 min do stacji pociagow tel 07436775313
> Double rooms to rent on
> Hounslow wynajme pokoj z
> Croydon pokoj 2-ka dla 1 osoby
Galpins Road Norbury / Thornton Heath Furnished, living area, range of appliances £115 weekly / room included bills Info: 07915384179
> Edmonton, N18 2EU, dom 3bed, £1300 + rachunki, sypialnie
459_MAKIETA_4_80-107.indd 86
Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
jedyneczka w domu z internetem dla spokojnej, pracujacej osoby 60F/tyg+gas/elect. W domu palimy 075 655 400 20//
Telefonicznie:
020 8846 3614 cooltura.co.uk
www.cooltura.co.uk
Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES
podwojnym lozkiem dla jednej osoby w czystym i spokojnym domu z ogrodem. 10 mni do metra i 5 min do stacji pociagow 07436775313
> Neasden centrum dwojka.
28/12/2012 14:11:56
OGŁOSZENIA DROBNE patio. internet. 3 osoby w mieszkaniu. 135£ plus 2 tyg. depozyt 07889054718
£110 tygodniowo. Rachunki wliczone, depozyt do uzgodnienia. Mob. 07890119251
2tyg depozytu + jedynka £95 dwuja £130 07713456466/07762811911
> Northolt - jedynka do wynajecia - £75 tyg. Dom z ogrodem, livingiem, internetem, blisko stacja metra z Central Line. Prosze o kontakt osoby niepalace. 07415401671
> Sudbury Hill do wynajecia pokoj dla jednej osoby w spokojnym domu, 2 min od stacji metra, autobusow i sklepow . Tel 07824357230
> Vauxhall Miejsce w pokoju
> Northolt - jedynka do wynajecia- £75 tyg. Dom z ogrodem, livingiem, internetem, blisko stacja metra z Central Line. Prosze o kontakt osoby niepalace. 07415401671
> Perivale d o wynajecia pod wojny pokoj dla niepalacych kulturalnych osob lub osoby. B. dobre warunki blisko stacji autobuso w i sklepow. Tel 07783528784
> Perivale ladny pokoj w domu z ogrodem dla pary (£125 tyg) lub dla 1 os (£100 tyg). Internet, rachunki wliczone, blisko Central Line. Tel 07872987176
> Plaistow: Wynajme 1 bedroom flat, po remoncie, zadbane, prywatny parking wliczony w cene, £800 plus rachunki. Wschodni Londyn. kontakt Rafal 07792333723
> Roehampton wynajme pokoj 1 osobowy internet parking warto zobaczyc 07425811076
> South ealing / Brentford wynajme duza dwojke £140 tyg 2 tyg. depozyt lub jako 1 ke £120 tyg. 2 tyg. dep. rach. inter. wliczone 07973365782
> Southfields - SW19 Duza umeblowana jedynka (internet /TV / parking) dla spokojnej osoby -
Studio flaty oraz pokoje do wynajecia w północnym Londynie 02088269988 07956820810. Pokój do wynajęcia na Perivale Alperton tel 07584134051 Szukasz mieszkania najnowsze oferty na portalu www.elondyn. co.uk Wynajmę pokój jednoosobowy na Putney / Barnes (SW15) w czystym, jednorodzinnym domu. £80 za tydzień + dwa tygodnie depozytu, rachunki wliczone. Internet. Darmowy parking. Tel.: 07411253085
> Stretham Hill Wynajme pokoj 2 osobowy dla kobiet £120 rachunki wliczone plus depozyt Stretham Hill 07771215208 > Tooting Bro duza dwojka i jedynka do wynajecia w tym samym domu na Tooting Bro Swiezo wymalowany i nowe lozka
TANIE ROZMOWY do Polski
z telefonu stacjonarnego na stacjonarny
>>>>>>>>>>>>>>>>>
wybierz:
0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy
>>>>>>>>>>>>>>>>>
wybierz:
0 844 545 4141
1p tylko
]D PLQXWČ
5p tylko
dwuosobowym dla dojrzalego mężczyzny 60/tydzien Vauxhall sw8 4xx od 06/01 tel 07587878897
> Walthamstow, pokoj 1 i 2 os blisko metra, dom z internetem, cena od £70 tel 07933093616
> Wembley. Pokoj dla niepalacej pary w czystym, spokojnym, zadbanym domu, w pelni wyposazonym. Malo osob, dobra komunikacja miejska. Tv, internet. Tel.07912341827
> West London. Duza dwojka dla jednej osoby w spokojnym, nowym mieszkaniu, miejsce parkingowe. Obok HangerL I Alperton St.£ 125 pw. 07805401053
> Wood Green, N22
5QA, £90/ tyg +prad i gaz, pokoj dwojka dla jednej osoby, w domu kuchnia z jadalnia, 1 lazienka+ 2wc, ogrod blisko metro I autobusy. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Wood Green, N22 5QS, Dom 4bed, £1650 + rachunki, 4 duze sypialnie, oddzielny salon, kuchnia I duzy ogrod. Dostepne od 4/01/12. Wymagany dep. I ref. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Wynajme pokoj dwuosobowy i duza jedynke w czystym i spokojnym domu pomiedzy Greenford a Southall 07921855049
> Bruce Grove, N17 6RU, £125/ tyg + prad I gaz, pokoj dla pary, w
087
domu duza kuchnia, duzy ladny ogrod ,1 lazienka+ 2 wc. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Enfield, EN3 4BE, dom 4bed, £1350 + rachunki, duze pokoje, przytulna kuchnia, podwojne okna i ogrod. Dostepne od 15/12. Wymagany dep. I ref. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Sudbury Hill wynajme pokoj dwuosobowy na Sudbury Hill 120 tyg plus depozyt 07731603873 Iwona
> Walthamstow, pokoj 1 i 2 os blisko metra, dom z internetem, cena od £70 tel 07933093616
> Blackhorse Road Wynajme duza jedynke 1o minut od stacji Blackhorse Road £9o tydz depozytu z ogrodem internetem w czystym i zadbanym domu 07908704544 Aneta
> Croydon pokoj 2-ka dla 1 osoby tylko 3 osoby w domu. Internet polska TV ogrod tramlink 2 min, Ikea 5 min tel 07561440285
> Golders Green wynajme duzy dwuosobowy pokoj £140 lub jako jedynke £120 + 2 tyg depozytu 07976202622
> Catford, witam mam do wynajecia pokoj dwojke za 120 f tyg. darmowa ulica do parkowania, blisko autobusy, park wszystkie rach. wliczone. prosze dzwonic 07581443063
> Isleworth - Wynajme duza 1 w czystym zadbanym mieszkaniu. Parking darmowy. Blisko 2 stacje Isleworth & Osterley oraz autobusy H91 & H28. 07885763856
Najnowsze
ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!
]D PLQXWČ
Obtain bill payer’s permission before using the service. Calls are billed per minute & include VAT. Charges apply from time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a shot period if the calls are engaged or unanswered. One off 9.05p set-up fee by BT. Cost of calls from non BT operators and mobiles may vary. Check with our operator. Rates are subject to change without prior notice. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.’
459_MAKIETA_4_80-107.indd 87
28/12/2012 15:03:27
088
OGŁOSZENIA DROBNE
Znajdź
PRACĘ z portalem elondyn.co.uk Zawsze aktualne oferty pracy - SPRAWDŹ! > Hanwel jedynka do wynajecia po generalnym remoncie 85£. Bardzo ladna umeblowana internet. Stacja Castl Bar Park autobusy E3 E1 E11. Tel.07809838975 lub 07593052645
> Crouch End, N8 8HP, £300/pw,
mieszkaniu 5min od stacji Holloway. W domu 3 osoby, kuchnia z jadalnia, lazienka z osobnym wc. 07825459367, 07756340316, 02072728615.
tyg + prad I gaz, pokoj dla pary, w domu duza kuchnia, duzy ladny ogrod ,1 lazienka+ 2 wc. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Wood Green, N22 5QS, Dom
> Canning Town E16 4JW jedynka
piekne mieszkanie 1bed z ogrodem, laminowane podlogi, podwojne okna, od zaraz. 02072728615. 07825459367, 07756340316,
4bed, £1650 + rachunki, 4 duze sypialnie, oddzielny salon, kuchnia I duzy ogrod. Dostepne od 4/01/12. Wymagany dep. I ref. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Archway, N19 3NH, £300/tyg
> Wood Green, N22
+ bills, piekne mieszkanie 1-2bed, 2 poziomy, zadbane, ogromna sypialnia. Wymagany dep + ref.02072728615, 07825459367, 07756340316,
> High Barnet EN5 1QJ, - 1350/
5QA, £90/ tyg +prad i gaz, pokoj dwojka dla jednej osoby, w domu kuchnia z jadalnia, 1 lazienka+ 2wc, ogrod blisko metro I autobusy. 07825459367, 07756340316, 02072728615
pm, Dwupoziomowe mieszkanie 3bed(duze sypialnie, jedna z wlasna lazienka, duzy salon, kuchnia)z tarasem i parkingiem. Dostepne od 17/12-02072728615, 07825459367, 07756340316
> Bounds Green,N11
> Edmonton, N18 2EU, dom 3bed, £1300 + rachunki, sypialnie 2dbl + sing, kuchnia z jadalnia, ogrod. Dostepne od zaraz. Wymagany dep. I ref. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Archway, N19 3NH, £300/tyg
> Streatham Common Duży
dwojka dla pary,dom z ogrodem,kuchnia z jadalnia, internet, £130+ energia i gaz, 2tyg dep, 07825459367, 07756340316, 02072728615
pokój do wynajęcia 5 min od stacji Streatham Common £110 tyg+2 tyg depozytu 077 074 944 84
> Southfields - SW19 Duza umeblowana jedynka (internet /TV / parking) dla spokojnej osoby £110 tygodniowo. Rachunki wliczone, depozyt do uzgodnienia. Mob. 07890119251
> Holloway, N7 9SX,
£165tyg + prad I gaz, pokoj dla pary w
459_MAKIETA_4_80-107.indd 88
2RU-pokoj dla jednej osoby,dom z ogrodkiem,internet,10min do metra, £90+ energia i gaz, 2tyg depozytu, 07825459367, 07756340316, 02072728615 + bills, piekne mieszkanie 1-2bed, 2 poziomy, zadbane, ogromna sypialnia. Wymagany dep + ref.02072728615, 07825459367, 07756340316,
> Bounds Green, N11 2HT-duza
> Bounds Green, N11 2RU-pokoj dla jednej osoby, dom z ogrodkiem, internet, 10min do metra, £90+energia i gaz, 2tyg depozytu, 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Bruce Grove, N17 6RU, £125/
75F i dwojka 110F (+gas/elekt +depozyt) w domku z ogrodkiem, internet, dla pracujacych i nie pijacych osob. 075 655 400 20
> Catford pokoje 2 os. do wynajecia na Catford 1 b.duży, 2 w domu z ogrodem z dostepem do internetu i mediów. 120Ł i 110Ł / tydzień plus 2 tygodnie depozytu. Jacek 07877422175
> Crouch End, N8 8HP, £300/pw, piekne mieszkanie 1bed z ogrodem, laminowane podlogi, podwojne okna, od zaraz. 02072728615. 07825459367, 07756340316,
> Croydon Duzy pokoj wynajme w czystym spokojnym domu z ogrodem, internet, polska tv, parking, 5min.do stacji pociagow, prz.aut. Croydon £90 tyg. rach. wlicz. 07545350663
> Croydon pokoj 2-ka dla 1 osoby tylko 3 osoby w domu. Internet
polska TV ogrod tramlink 2 min, Ikea 5 min tel 07561440285
> Duzy, podwojny pokoj do wynajecia w spokojnym, b.czystym domu, w cichej, eleganckiej dzielnicy. Szukam tylko lokatorow bez nalogow. £135 inc. 07799841325, > East Ham pokoj dla pary i pojedynczy w domu z ogrodem , tv polska, internetem. W domu 2 lazienki, living , darmowy parking. tel. 07873921269
> Edgware pokoj do wynajecia w ha8 9pd Edgware. pokoj dwuosobowy, czysto 07956227757
> Edgware pokój do wynajęcia w HA8 Edgware 9PD pokoju dwuosobowym czystej najbliższą autobusów i sklepów £ 120 pw inclusive rachunki kontakt 07956227757
> Edmonton pokoj jednoosobowy dla pracujacego mezczyzny w spokojnym domu. dostepny Od zaraz. wymagany dep.2 tyg. Cena 95 za tydzien . Edmonton N18. tel.07828005373
Uwaga! Rewolucja w ogłoszeniach drobnych!
Teraz tylko
£1
60070
Uwaga! Nowy numer Szczegóły, str. 82
28/12/2012 14:12:24
OGŁOSZENIA DROBNE > Edmonton, N18 2EU, dom 3bed, £1300 + rachunki, sypialnie 2dbl + sing, kuchnia z jadalnia, ogrod. Dostepne od zaraz. Wymagany dep. I ref. 07825459367, 07756340316, 02072728615 > Enfield, EN3 4BE, dom 4bed, £1350 + rachunki, duze pokoje, przytulna kuchnia, podwojne okna i ogrod. Dostepne od 15/12. Wymagany dep. I ref. 07825459367, 07756340316, 02072728615
> Golders Green wynajme duzy dwuosobowy pokoj £140 lub jako jedynke £120 + 2 tyg depozytu 07976202622
> Greenford - Duza dwojka wyremontowana z dostepem do internetu i pl tv w czystym i cichym domu dla 1 osoby . Czynsz 110/tydz+ depozyt. Krzysiek 07855031459
> Greenford Sudbury Hill Pokoj jedynka dla spokojnej osoby bez nalogow w zadbanym domu od 23.12, £70 tyg. 2 tyg.depoz. 07407195849 > Greenford Wynajme tanio pokoj jednoosobowy lub dwuosobowy w okolicy Greenford - Red Lion: duza kuchnia, ogrodek, internet. Tel:07828054106, 07983996731.
> Greenford, dom do wynajecia z 5 sypialniami i living room, ogrod, blisko do autobusu, 1 parking na samochod, £1750 za miesiac plus rachunki. Gosia 07739 126162
> Hanwell 1-2 osobowy pokoj do wynajecia . tel.07846836102
> Hanwell duzy pokoj dla 1 os. na Hanwell w7 mieszkanie zadbane mieszka 4 os. tel.O7984613766 LUB 07932002822
mieszkania
szukam
www.cooltura.co.uk SMS:
60070 KOD: 02
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
> Para szukam studia flat w zachodnim Londynie. Proszę o kontakt: 07592681343
459_MAKIETA_4_80-107.indd 89
089
praca
dam
www.cooltura.co.uk SMS:
60070 KOD: 03
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
> Praca. remonty. dobud. strychy. kuch. lazienki. narzedzia/ doswiadczenie konieczne! £400-£700 tydz. wyslij SMS z imie. wiek. fach, nr. 07765177408 oddzwoni Polska piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje kierowców. Prześlij CV na adres: manager@polishbakery. co.uk
> Zatrudnie masażystkę w Londynie 077-8352-4096 > Wynajme stanowisko fryzjerskie w salonie kosmetycznym w zachodnim londynie cena za tyg £90 tel kontaktowy 07859915135 > Wynajme stanowisko dla manikiurzystki w salonie kosmetyczno-fryzjerskim w zachodnim londynie cena za tyg £45 tel kontaktowy 07859915135 > Zatrudnię mechanika samochodowego. Naprawa aut osobowych i dostawczych. Oczekujemy doświadczenia i konkretnej znajomości z zakresu mechaniki samochodowej , elektryki i elektroniki. Mile widziana komunikatywna znajomość języka. Prosimy tylko o konkretne oferty . Kontakt 07983431479. > Hairdresser Require Full time or part time In Richmond area Ask for Joe on 07831231296 > Zatrudnie pania (najchetniej osobe w srednim wieku) do opieki nad 19 miesiecznym chlopczykiem. Tel.07919154573 > Poszukuje fryzjerki do salonu na Streatham . Podstawowy angelski. Wiecej informacji pod numerem 07402288488
> Zatrudnię mechanika samochodowego. Naprawa aut osobowych i dostawczych.
Oczekujemy doświadczenia i konkretnej znajomości z zakresu mechaniki samochodowej , elektryki i elektroniki. Mile widziana komunikatywna znajomość języka. Prosimy tylko o konkretne oferty . Kontakt 07983431479.
> Malarz lojalny, rzetelny, punktualny z 7 letnim doswiadczeniem w uk malarz podejmie prace 07825654639
> Malarz - dekorator 6 lat w
or part time In Richmond area Ask for Joe on 07831231296
Londynie szuka pracy. Jestem uczciwy pracowity i bez nalogow. Maluje na wysoki standard. Posiadam karty UTR NIN CSCS. 07944248617
> Praca w fabryce na terenie
> Stolarz szuka pracy. Wlasne
Sittingbourne i Maidstone. Mile widziany wlasny srodek transportu. tel 01622690555, email: jobs@ gogroup.org.uk. Dziekujemy GoGroup
narzedzia. 11 lat praktyki w Londynie. Staszek tel. 07988800674
> Hairdresser Require Full time
praca
szukam
> Elektryk 10 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07891730162
www.cooltura.co.uk
> Plastrarze - 7 lat
SMS:
doswiadczenia szukam pracy. Gwarantuje wysokiej jakosci wykonanie. Andrzej 07999963477
60070 KOD: 04
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
> Murarz tynkarz szuka pracy. Bloczki cegla, klinkier pointing. Przybudowy. Wszystkie dokumenty, kontakt 07553663726
> Szukam pracy jako sprzataczka, opiekunka do dzieci badz sprzedawczyni w polskim sklepie
28/12/2012 14:12:25
090
OGŁOSZENIA DROBNE na Hounslow badz w okolicy. Posiadam NIN. 07831096576
> Szukam pracy jako sprzataczka,
Teraz ogłoszenie drobne kosztuje tylko
£1
opiekunka do dzieci badz sprzedawczyni w polskim sklepie na Hounslow badz w okolicy. Posiadam NIN. 07831096576
> Mlody mezczyzna, spokojny,
> Elektryk z dlugoletnim
meblowa budowlana itp. Wlasne narzedzia tel. 07884080204
doswiadczeniem zawodowym szukam pracy pomoge przy awariach i problemach zwiazanych z pradem tel.07883974669
> Nazywam sie Paulina. Szukam wszelakiej pracy, np. zaopiekuje sie osoba starsza, sprzatania mieszkan Jestem uczciwa i spokojna osoba. Tel 07901195732
> Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe. Certyfikaty. Tel. 07702267525
> Szukam pracy na budowie prace ogólnobudowlane plytki malowanie stolarka elektryka lub jako pomocnik tel 07553224706
> Plastrarz 8 lat doświadczenia szuka pracy. Wysoka jakosc wykonania, czysto, szybko i tanio. Transport i narzedzia. Robert 07745654369
> Stolarz z narzedziami szuka pracy . 1 i 2 fix meble i szafy na wymiar z plyty MDF 07739381891
> Stolarz szuka prac stolarskich na cene, szafy, schody, kuchnie, drzwi, podlogi, decing, itp stolarka meblowa i budowlana, narzedzia, van, workshop. tel. 07988683016
> Stolarz szuka pracy stolarka
> Malarz 15 lat doswiadczenia (umiejetnosci ogoln. budowl.) podejmie prace, tel 07568561988
> I accept cleaning house from 07.01.2013 permanently in Ealing and neighboring districts. Sophie,mob.:07792860214.
> Stolarz szuka prac stolarskich na cene, szafy, schody, kuchnie, drzwi, podlogi, decing, itp stolarka meblowa i budowlana, narzedzia, van, workshop. tel. 07988683016
> Alarmy domowe z powiadomieniem, systemy CCTV, Access Control, Wideodomofony, Automatyka bram wjazdowych i garazowych. Automatyk, elektronik szuka pracy 07586544500
> Zaopiekuje sie dzieckiem w kazdym wieku - Greenford I okolice. Zapewnie bezpieczenstwo I usmiech u Twojej pociechy:) Anita:07837774818
> Hydraulik (Gas Safe Register),
www.cooltura.co.uk SMS:
60070 KOD: 06
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
Tabletki na odchudzanie nawet 10kg w miesiąc. Sibutril, Sibuslim, Sibutramina gg9291404 tel 07513428000 www. slimex.home.pl
> Sprzedam swiezo kupiona Nokie Lumie 920 z calym zestawem za jedyne 450f. (wartosc:580f.) Paula, tel. 07901195732
> Sprzedam działke przemyslową 1900 m2 w lubelskim przy obwodnicy S17 cena £30 000. Wiecej info tel 07956990906
> Sprzedam działkę 0,4568 hektara w Lubiaszów Nowy, gmina Wolbórz, blisko Zalewu Sulejowskiego tel. 0048792521155
> Moving – sprzedam tiply glass china pottery + tel 02030102006
> Sprzedam z powodu przeprowadzki przedmioty artystyczne z roznego gatunku za minimalna cene. 02030102006
> Sprzedam ubrania, obuwie
> Elektryk 10 lat w UK. Instalacje
firmy Karcher Puzzi 400E tel 07827908013
> Hydraulik (Gas Safe Register),
> Elektryk - Hydraulik Certyfikaty
szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe. Certyfikaty. Tel. 07702267525
Gas Safe NICEIC Boilery Fuseboardy Megaflo Automatyka - szukaja pracy Marcin 07825268434 Michal 07843676480
> Alarmy domowe z
> Mlody mezczyzna,spokojny,
powiadomieniem, systemy CCTV, Access Control, Wideodomofony, Automatyka bram wjazdowych i garazowych. Automatyk, elektronik szuka pracy 07586544500
uczciwy ,bez nalogow szuka pracy . Tel- 07526467025
> Szukam pracy na budowie
sprzedam
szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe. Certyfikaty. Tel. 07702267525
klinkier pointing. Przybudowy. Wszystkie dokumenty, kontakt 07553663726
prace ogulnobudowlane stolarka
459_MAKIETA_4_80-107.indd 90
uczciwy , bez nalogow szuka pracy . Tel- 07526467025
zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07891730162
> Murarz tynkarz. Bloczki cegla,
Kwota £1 dotyczy ogłoszeń drobnych zamieszczanych TYLKO drogą internetową!
plytki elekryka malowani murowanie itpmoze byc pomocnik tel 07831829471
> Przyjme sprzatanie domu od 07.01.2013 r. na stale w dzielnicy Ealing lub sasiadujacych dzielnicach. Zofia,tel.:07792860214.
nowe lub lekko uzyte po najnizszej cenie 02030102006
> Sprzedam odkurzacz pioracy
> Sprzedam działkę 0,4568 hektara w Lubiaszów Nowy, gmina Wolbórz, blisko Zalewu Sulejowskiego tel. 0048792521155
> Sprzedam wersalke za 100 funtow, skladana, brazowa, 2 osobowa 07521320627
> Sprzedam z powodu przeprowadzki przedmioty artystyczne z roznego gatunku za minimalna cene. 02030102006
> Sprzedam stojace krzeselko do karmienia dziecka 15 funtow! 07521320627
> Sprzedam ubrania, obuwie
28/12/2012 14:12:28
OGŁOSZENIA DROBNE nowe lub lekko uzyte po najnizszej cenie 02030102006
> Sprzedam wersalke 2 osobowa, stan idealny, brazowa, skladana 07521320627
> Sprzedam działke przemyslową 1900 m2 w lubelskim przy obwodnicy S17 cena £30 000. Wiecej info tel 07956990906
> Moving – sprzedam tiply glass china pottery + tel 02030102006
> Sprzedam wozek Quinny Moodd nowy model bialo-rozowy uzywany w bardzo dobrym stanie TANIO. Tel 07511889265
> Tomtom Europa i Polska,ALG,IQ Routes,najnowsza wersja map 900.Fotoradary Premium.Polskie menu i glosy.Dostepna rowniez wersja Truck i Carminat 07910473675
> Sprzedam działke przemyslową 1900 m2 w lubelskim przy obwodnicy S17 cena £30 000. Wiecej info tel 07956990906 > Sprzedam działkę 0,4568 hektara w Lubiaszów Nowy, gmina Wolbórz, blisko Zalewu Sulejowskiego tel. 0048792521155 > Moving – sprzedam tiply glass china pottery + tel 02030102006
auto-moto
www.cooltura.co.uk SMS:
60070 KOD: 07
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
> Nissan Primera 2005 r. , 2.2 Diesel , bogate wyposazenie , przebieg 109.000 , nowe MOT , mozliwosc zamiany. Cena £2000. Kontakt 07877412442 > Vauxhall Omega 2000r. Vauxhall Omega 2.5 V6 Benzyna , Automat , Bogata wersja , skorzane fotele, elektryczne szyby , centralny zamek, itd. , przebieg 149.000 , cena 500Ł. Kontakt 07595316349
> Vauxhall Astra 1.8, benzyna, 2000r, 3-drzwiowy, czarny, 91 tys przebiegu, MOT i TAX do 04.2013, klimatyzacja, el szyby, alufelgi, centralny zamek, multifunkcyjna kierownica, czyste i zadbane auto.
459_MAKIETA_4_80-107.indd 91
Stan bdb. Mozliwosc wyslania zdjęc na e-mail. £640. Tel 078-490-01065
Auto-Mechanika, diagnostyka komputerowa, hamulce, sprzęgła, zawieszenie, serwis, paski rozrządu, dojazd do klienta. 07812071816 MOT – pomogę www. mechanik-londyn.info
> Audi A4 Sprzedam Audi A4
manual, przebieg 125.000, klimatyzacja, elektryczne szyby , centralny zamek, alufelgi, niebieski MOT i TAX Mozliwosc zamiany . Kontakt 07595316349 Cena £1200
> Honda Civic 1.4, benzyna, 2002r, 3- drzwiowy, niebieska, 65 tys udokumentowanego przebiegu (ksiązka serwisowa), nowe MOT, klimatyzacja, el. szyby, alufelgi, centralny zamek, czyste, zadbane auto. Stan bdb. Mozliwosc wyslania zdjęc na e-mail. £1650.
1.8T 163km 2008rok przebieg 47tys 7 miesiecy mot 6 road tax auto jest w stanie bardzo dobrym cenna 8700f wiecej informacji 07800973405
benzyna, 2006r, 3-drzwiowy,
> Volvo V70 poj 2.3
klimatyzacja, skorzana tapicerka,
benzyna,2004r.klima,kola 17”,gotowy do drogi £ 2.190 MOT TAX Opony zimowe 215 lub 205/65 lub55 / 16lub16c 07805401053
> Audi A6 C5 2004, 1,9 tdi,74 tys. mil, sedan, srebrna, czarna skora,nowy rozrzad, zawieszenie, tarcze i klocki, mot do 03.2013, stan idealny, tel. 07702267525
Tel 07886274173
> Mercedes C-class 1.8, coupe, czarny, 65 tys przebiegu,
multifunkcyjna kierownica, czyste i zadbane auto . Stan bdb. Mozliwosc wyslania zdjęc na e-mail. Cena £4700. Tel 078-490-01-065
certyfikat instalacji gazowej ,
> Honda Civic 1.4, benzyna,
zamiany . Kontakt 07595316349
205/55/16,2 15/65/16c, 245/45/17 Volvo V70,2004r, 2.3 benzyna mot tax 07805401053
www.cooltura.co.uk SMS:
60070 KOD: 09
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
> Nic tak bardzo nie nakreca jak przez cale zycie figura dziewczeca! Chcesz byc szczuply i zdrowy na wyzwania gotowy? Dzwon 07598422888
> Jade z Gdanska do Londynu 6/01/2013, zabiore 2 osoby. Leszek 00447526989053, 0048501318678
> Gitarzysta szuka członków do zespołu melodic metal/death core (wpływ KSE, BFMV, AILD, Trivium, Shadows Fall, Atreyu). Adi 07800667174
Nauka gry na gitarze. Elektryczna, akustyczna. 15 lat praktyki w nauczaniu. Indywidualne podejście do każdego ucznia. Tel. 079 2564 8924.
> Volkswagen Passat Sport 1.8 Benzyna GAZ , 2001r. , manual, przebieg 125.000,
> Opony zimowe 215-55/16,
inne
pelna elektryka, alufelgi,
> Volkswagen Passat 1.8 rok 1999 sprzedam do naprawy lub na części. Cena 350 f. Kontakt: 07952647218 2002r, 3- drzwiowy, niebieska, 65 tys udokumentowanego przebiegu (ksiązka serwisowa), nowe MOT, klimatyzacja, el. szyby, alufelgi, centralny zamek, czyste, zadbane auto. Stan bdb. Mozliwosc wyslania zdjęc na e-mail. £1650. Tel 07886274173
091
klimatyzacja, elektryczne szyby ,
usługi
centralny zamek, alufelgi,
zadzwoń! Tel: 020 8846 3614
niebieski MOT i TAX Mozliwosc
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
Cena £1200
randka w ciemno
www.cooltura.co.uk SMS:
60070 KOD: 08
ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
> 30 letni mezczyzna dobrze presperujacy pozna mila atrakcyjna
> Mercedes C-class 1.8, coupe, benzyna, 2006r, 3-drzwiowy, czarny, 65 tys przebiegu, klimatyzacja, skorzana tapicerka, pelna elektryka, alufelgi, multifunkcyjna kierownica, czyste i zadbane auto . Stan bdb. Mozliwosc wyslania zdjęc na e-mail. Cena £4700. Tel 078-490-01-065
kobiete. Interesuje mnie tylko
> Volkswagen Passat Sport
przystojny, interesujacy, znudzony
1.8 Benzyna GAZ , 2001r. , certyfikat instalacji gazowej ,
07511429770 N16
powazny zwiazek. Irek.
24H PogotowieKomputerowe.co.uk. Wszelkie problemy. Londyn, okolice. PC, Macintosh. Kamery CCTV, Alarmy, Sieci, Strony Internetowe. trzykrotne przyspieszanie pracy komputera, zmiana języka, odwirusowywanie. Obsługa firm. 077-8352-4096, 020-3286-3050
07753280400
> Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 35 lat.0777093889
> Jest tu jeszcze Kobieta, kochajaca, szczera, zmyslowa i bezinteresowna?. Ja facet 33 lat zyciem w pojedynke
Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – najwiekszy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960
28/12/2012 14:12:28
092
OGŁOSZENIA DROBNE
Przeprowadzki Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695 HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; Technik-Informatyk; Olgierd 07961222932 Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, cyfra +. 9 letnie doswiadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296 mariusz-cyfra@wp.pl
zdrowie
H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148 email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskitech.co.uk
Całodobowy transport na i z lotniska. Polska Korporacja Minicab – gwarantuje Państwu; bezpieczeństwo, punktualność, foteliki dla dzieci, kulturę obsługi. Wygodne i przestronne samochody wyposażone w klimatyzacje, GPS. Tel. 07859076617
zadzwoń! Tel: 020 8846 3614 ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 86
Super Serwis 3 in 1 Serwis komputerowy Serwis LCD Plazma Serwis Satelitarny Ustawianie anten profesjonalnym sprzętem; naprawy laptopów, instalacja Windows 7, 8 Rozwiązywanie wszystkich problemów. Duże doświadczenie, gwarancja, tanio. 24h/7 Jacek 07404159423
Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN + winda do załadunku. Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK, Tel 07969629456 Daniel
Przeprowadzki. Tanio i Solidnie. Londyn i UK. Przewozy materiałów, narzędzi, mebli. Duży Van. Marek 07846977638.
Tatuaż artystyczny, kolczyki. Robert tel. 078 33 93 43 88
Doradca Personalny. Problemy w związku? Rozterki na temat związków mieszanych? Samotność?. Nie wiesz co dalej robić?! Poradz się kogoś doswiadczonego i zaufanego Zadzwoń juz dzis. Ewa 07510857723 Pierwsza konsultacja 50% Tylko £25 za godzinę Masażysta z wieloletnim doświadczeniem leczy choroby pleców i inne dolegliwości. Nastawianie kręgosłupa. Możliwy dojazd. Sebastian Fluder tel.07783144365 www.sebder.com Masz problem z alkoholem? Profesjonalna pomoc w leczeniu uzależnień. Alkoholoodtrucia, Esperal. 07757234889 www.aapomoc.co.uk
Teraz ogłoszenie drobne kosztuje tylko
£1
Uwaga! Nowy numer Rozliczenia podatkowe najtaniej w Londynie! 0208 846 3606
459_MAKIETA_4_80-107.indd 92
60070
Szczegóły, str. 80
28/12/2012 15:05:17
REKLAMA INFORMATOR
093
informator • informator • informator • informator • informator • informator • informator • informator Tanie połączenia do Polski Poland Direct (telefonowanie na koszt odbiorcy) 0800 890 048 Z komórki 2p/min. 012 1207 4141, (Patrz instrukcja T-Talk) Ze stacjonarnego 7 dni w tygodniu 2p/min. 0844 862 4141 Ze stacjonarnego na komórkę (Orange, Plus) 6p/min. 0871 642 2500 Podane stawki dot. linii BT TŁUMACZ PRZYSIĘGŁY 02088463606, tłumaczenia przysięgłe KSIĘGOWOŚĆ Biuro USŁUG KSIĘGOWYCH 020 8846 3606 • SELF-EMPLOYED PARTNERSHIP • Rejestracja LTD (Limited Company) • EMPLOYMENT • rozliczenia podatkowe • zwroty podatków • VAT OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE 020 8846 3606 • Rezydentura tymczasowa • Rezydentura stała • Obywatelstwo brytyjskie • Paszport brytyjski • Kursy ESOL POMOC W UZYSKANIU • National Insurance Number • Rejestracja w systemie CIS • CSCS card • Profesjonalne tłumaczenia
459_MAKIETA_4_80-107.indd 93
ZDROWIE NHS Direct 0845 46 47 (udzielanie porad medycznych przez telefon, przez całą dobę) Sexual Health Help line 0800 567 123 Family planning association inf. service 0845 122 8690 (planowanie rodziny - doradztwo, informacja) SZPITALE CZYNNE CAŁĄ DOBĘ Charing Cross Hospital 020 8846 1234 Guy'S Hospital 020 7955 5000 Royal Free Hospital 020 7794 0500 St.George's Hospital 020 8672 1255 WAŻNE TELEFONY I ADRESY Informacja telefoniczna 118 500
Konsulat Generalny RP w Wielkiej Brytanii 73 New Cavendish Street, London W1W 6LS, 0207 2913 900, 0207 2913 934. Zapisy na spotkania: www.e-konsulat.gov.pl Paszporty Ambasada RP w Londynie 47 Portland Place, London W1B 1JH, 0207 291 3900 Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny 238-246 King Street, London W6 0RF, 020 8741 1940 Biblioteka Polska w POSK 020 8741 0474 Polska Macierz Szkolna (sobotnie szkoły polskie) 020 8741 1993 Home Office Immigration & Nationality Department Luana House, 40 Wellesley Road, Croydon CR9 2BY, 0870 606 7766 Zjednoczenie Polskie w Wielkiej Brytanii, 240 King Street, London W6 0RF, 020 8741 1606
Biuro doradztwa imigracyjnego, Sara-Int Ltd, 020 8846 3606 SZUKASZ WIĘCEJ INFORMACJI? YMCA, (akcja społeczno-kulturalna), 20 Gunnersbury Avenue, Ealing, London W5 3QL, Tel./fax 020 8992 5699 Wsparcie dla ofiar Porady, pomoc dla ofiar jakiegokolwiek przestępstwa Victim Support: Victim Supportline, 0845 3030 900, od pon. do pt. w godz. 9.00 – 21.00, w weekendy od godz. 9.00 do 19.00 lub 020 7735 9166 (można prosić o tłumacza) Biuro Porad dla Osób z Europy Wschodniej Room 18, POSK, 236-246 King Street, W6 0RS Odszkodowania powypadkowe 07 500 300 600
28/12/2012 14:12:31
094
REKLAMA PRACA / USŁUGI
KURSY ELEKTRYCZNE 17th edition C&G 2382 Domestic Part P NICEIC Inspection and Testing Elektryk pocz¹tkuj¹cy PAT Testing
Zostañ elektrykiem w Wielkiej Brytanii Weekendowe kursy elektryczne w Londynie i Birmingham. Ucz siê po polsku od doœwiadczonych inspektorów NICEIC
078 0123 0123 www.wilmowski.com
0789 41 00 683 MONTAŻ ANTEN SAT ORAZ DIGITAL Montaż t Serwis t Rozbudowa t Doradztwo umowa 12 m-cy t Montaż + Zestaw £120 t Montaż + Zestaw PVR £145 t %Fk H%MI + Karta £70 t Multiroom – £0
za £2 miesięcznie
satinstal@gmail.com Dariusz Rabski Londyn W6 ZAWSZE AKTUALNE
t Telewizja bez zobowiązań PROMOCJE CYFRY+ t 6 mies t START £70 t KOMPAKT £140 t TNK £30 ( z dek 70) t TNK H% £110
t Aneksy do kontraktów CyfrZ t Zwrot sprzętu wymiana naprawa serwis t t 6Dhwyty Maszty Anteny Piloty Konwertery i inne akDesoria SAT t
WSZYSTKIE POLSKIE TELEWIZJE SATELITARNE!!! Dostępne na umowę z gwarancją na zakupiony sprzęt. Możliwość wymiany zepsutych dekoderów.
telewizja bez umowy
POLSKA TELEWIZJA BEZ ANTENY SATELITARNEJ
Serwis satelitarny 24/7: * montaż anten satelitarnych * ustawienie sygnału * sprzedaż akcesorii
KAROL 07713358081
459_MAKIETA_4_80-107.indd 94
Firma księgowa Sara-Int Ltd poszukuje
OSOBY NA STANOWISKO
KSIĘGOWEGO Wymagania: • znajomość brytyjskich przepisów księgowych, • doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku w UK, • znajomości języka angielskiego, • dobra organizacja pracy. Oferujemy: • pracę w młodym zespole, • atrakcyjne wynagrodzenie, • możliwość rozwoju.
Osoby zainteresowane prosimy o wysłanie swojego CV na adres: praca@saraint.co.uk Zastrzegamy sobie prawo do kontaktu tylko z wybranymi kandydatami.
w 28/12/2012 14:12:42
Portal Polaków w Londynie
095
elondyn.co.uk .co.uk Umieściłam reklamę mojej firmy na stronie elondyn.co.uk Odzew był natychmiastowy!!! W weekend wybieram się zwiedzać Londyn. Informacje o najciekawszych miejscach Londynu znajdę na portalu! Polski portal Polaków w Londynie www.elondyn.co.uk Informacje w zasięgu ręki!
www.elond 459_MAKIETA_4_80-107.indd 95
28/12/2012 14:12:47
096
REKLAMA SKUP ZŁOMU
MIEDŹ (Copper) £4.00 - £4.50 £2.20 - £2.50 MOSIĄDZ (Brass) £0.80 - £2.30 KABLE (Cable) £0.70 - £1.00 OŁÓW (Lead) £0.60 - £1.00 ALUMINIUM (Aluminum) £0.60 - £1.00 KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal) £80 - £120 / tona
t %PKB[E EP LMJFOUB t 1 BUOPǴǎ QS[FMFXFN FMFLUSPOJD[OZN MVC D[FLJFN t 4LVQVKFNZ LBȈEnj JMPǴǎ t 8BȈZNZ UZMLP OB XBHBDI FMFLUSPOJD[OZDI
,MJFOU KFTU EMB OBT OBKXBȈOJFKT[Z
MIEDŹ (Copper) MOSIĄDZ (Brass) KABLE (Cable) OŁÓW (Lead) ALUMINIUM (Aluminum) KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal)
1PEBOB DFOB NPȈF VMFD [NJBOJF X [BMFȈOPǴDJ PE OPUPXBǩ HJF EPXZDI EBOFHP TVSPXDB
£4.00 - £4.50 £2.20 - £2.50 £0.80 - £2.30 £0.70 - £1.00 £0.60 - £1.00 £0.60 - £1.00 £80 - £120 / tona
DOJAZD DO KLIENTA PŁATNOŚĆ PRZELEWEM ELEKTRONICZNYM LUB CZEKIEM SKUPUJEMY ZŁOM I ŻELIWO SKUP W KAŻDEJ ILOŚCI ZŁOMOWANIE AUT ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA
Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca
459_MAKIETA_4_80-107.indd 96
28/12/2012 14:12:49
REKLAMA SKUP ZĹ OMU / WYWĂ“Z ĹšMIECI
MIEDŚ (Copper) £4.00 - £4.50 MOSIĄDZ (Brass) £2.20 - £2.50 KABLE (Cable) £0.80 - £2.30 OŠÓW (Lead) £0.70 - £1.00 ALUMINIUM (Aluminum) £0.60 - £1.00 KWASÓWKA (Stainless Steel) £0.60 - £1.00 ZŠOM STALOWY (Scrap Metal) £80 - £120 / tona Podana cena moşe ulec zmianie w zaleşności od notowań giełdowych danego surowca
%0+";% %0 ,-*&/5" t 4,616+&.: ,"Lj%Ć‹ *-0Ć´Ć? 8"Lj:.: 5:-,0 /" 8"("$) &-&,530/*$;/:$) 1ÂŒ"5/0Ć´Ć? 13;&-&8&. &-&,530/*$;/:. -6# $;&,*&.
,-*&/5 +&45 %-" /"4 /"+8"Lj/*&+4;:
097
GRMD]G GR NOLHQWD Â&#x2021; SĂĄDWQRÄźÄ&#x2026; SU]HOHZHP HOHNWURQLF]Q\P OXE F]HNLHP VNXSXMHP\ NDĹ&#x160;GÄ? LORÄźÄ&#x2026; Â&#x2021; ZDĹ&#x160;\P\ W\ONR QD ZDJDFK HOHNWURQLF]Q\FK ./,(17 -(67 '/$ 1$6 1$-:$Ĺ&#x2030;1,(-6=<
Ćł,Ç&#x160;'Ä &Ę?Ę ČźĘ&#x2018;É ĆłÇ&#x2013;ƝƎŃ?'= %UDVÉĄ Ć°ĆŁÇ&#x2020;/( &ÉŞÉŹČľÉ? 2ƲЏ: /HDÉ? Ç&#x201E;ƹƞƳÇ?Ć´ĆŽĆž0 $Ę&#x2122;ĘŚĘ&#x203A;Ę&#x2013;Ę&#x153;ĘŚÉ&#x2122; Ć°Ç&#x20AC;Ç&#x201E;ƝЏǥư$ 6WĘ&#x2039;Ę&#x2013;ɝȾHVÉĄ 6É&#x20AC;ČÉ°É&#x2014; =Ʋƾ0 6ĆźÇ&#x201E;ƹƾǥ< 6Ę&#x17D;UĘ&#x2039;É&#x17E; 0HWÉŞÉ&#x2014;
l ĘŹ l l l l l l l ĘŹ l l ĘŹ l l ĘŹ l l WĘ?QÉ&#x2C6;
3RGĘ&#x2039;QÉ&#x2C6; ČŞĘ&#x2018;QÉ&#x2C6; PÉ&#x203A;Í&#x2021;É? Ę&#x2026;ČľHÉ&#x2039; ĘŤĘ&#x203A;LĘ&#x2039;Ę&#x153;ȲÉ? ÉŚ ]ÉŞČľÉ?Î&#x2021;QRËśĘ&#x17D;É&#x201D; RÉ? É&#x161;ÔŚĘ?ZĘ&#x2039;Ψ Ę&#x201D;ȲɰĂ&#x2026;GĘ?ʨ\ÉÉ&#x201C; GĘ&#x2039;ȸHJÉ&#x203A; ĘŁĘŚUĘ?ZFÉ&#x2C6;
COMMERCIAL OFFICE
CLEANING
SARA-INT Ltd Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY
459_MAKIETA_4_80-107.indd 97
t
28/12/2012 14:12:51
098
OGŁOSZENIA WYWÓZ ŚMIECI
T T-talk
2p 7 za min
na tel, komórkowy w Polsce
PROMOCJA!
10% EXTRA!
Super sposób na rozmowy
z Polską z twojej komórki 1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £5. W tym samym czasie automatycznie utworzy się unikalne konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozmowy międzynarodowe. Otrzymasz wiadomość zwrotną o treści: „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wybierz 03700410041 i nr docelowy.”
2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poł. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii. Jeśli posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622
Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30
459_MAKIETA_4_80-107.indd 98
za m
Załaduj konto za £10 wysyłając SMS-a na numer
81616 o treści QPDN10 a dostaniesz extra £1 kredytu!
Super sposób na rozmow
1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN
Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £ konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozm „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wyb Ask bill payer’s permission before using the service. SMS costs or £10 02084974698.” Więcej info o£5 serwisach + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt Connection fee varies between 0p & 25p dependingJeśli on the destination. posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowyc Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that yourAby calldowiedzieć is not disconsię więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 nected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-Up feature, text AUTOOFF *T&Cs: Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 Service provided by to 81616. Credit expires 90 days from the last charge is incurred even if the destination numb top-up. Rates are subject to change without calls are unanswered or engaged. Connection f as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to prior notice. Prices correct at 17/04/2012. This the latest top-up. This service is provided by Au service is provided by Auracall Ltd.
28/12/2012 14:12:53
REKLAMA PACZKI / TRANSPORT
459_MAKIETA_4_80-107.indd 99
099
28/12/2012 14:12:54
100
REKLAMA PACZKI / TRANSPORT 9 lat doświadczenia! Ceny negocjowalne! Door to door!
APOLONIA
TRANS
PRZEPROWADZKI UK PL 357 t "(% t .&#-& t 0,/" t 308&3:
PACZKI PRZEPROWADZKI ukrytych £20 = 20kg (bezopłat)
Przeprowadzki do Polski od £150 GBP Ładunki jednolite, ciężkie powyżej 500 kg od 50p / kg Własna, nowa flota pojazdów
- bez pośredników!
www.apoloniatrans.co.uk
Tel UK :
079-72-72-72-78 020 8144 8032 Tel/Fax PL:
(22) 219 5360
459_MAKIETA_4_80-107.indd 100
28/12/2012 14:12:56
REKLAMA PACZKI / TRANSPORT
101
PACZKI do 30 kg โ b t do 40 kg โ ยฃ20
www.blasco.pl
TRANSPORT PACZEK, TOREB, WORKร W TRANSPORT SPRZฤ TU AGD I RTV O TRANSPORT MOTOCYKLI, SKUTERร W O TRANSPORT SAMOCHODร W O PRZEWร Z NADBAGAลปU LOTNICZEGO O ZAOPATRZENIE SKLEPร W I FIRM O O
PACZKI
Londyn i okolice Caล a Polska
PROMOCJA!
co
10-ta
paczka GRATIS!
LUTON SOBOTA 15.00 - 17.00, NIEDZIELA 12.00 - 16.00 (PARKING OBOK SKLEPU LIDL UL. FRANCIS STREET) MILTON KEYNES SOBOTA 18.00 - 19.00 (PLAC EAGLESTONE, PARKING UL. HIGH TREES) NOTTINGHAM NIEDZIELA 2'%,ร 5 , '267$5&=$1,( 35=(6<รข(. = '208 ./,(17$ MANSFIELD NIEDZIELA 2'%,ร 5 , '267$5&=$1,( 35=(6<รข(. = '208 ./,(17$ SUTTON IN ASHFIELD NIEDZIELA 9.00 - 10.30 POLSKI 6./(3 632ลฎ<:&=< 0$16),(/' 52$' 1* +* LONDYN SOBOTA, NIEDZIELA 2'%,ร 5 , '267$5&=$1,( 35=(6<รข(. = '208 ./,(17$
PRZEPROWADZKI Transport ล adunkรณw UK - caล a Europa - UK
TEL. ANGLIA TEL. POLSKA
075 963 04949 032 746 0092
OPล ATA ZA PRZYJAZD KURIERA ยฃ5 WYMIARY PACZKI STANDARDOWEJ: BOK A+B+C=175 CM
3U]HZรถ] RVรถE ] SRรฏXGQLRZHM L FHQWUDOQHM 3ROVNL :\MD]G ] 3ROVNL Z SLร WHN ] GRPX .OLHQWD :\MD]G ] $QJOLL Z SRQLHG]LDรฏHN ] GRPX .OLHQWD 2GELรถU L GRVWDUF]DQLH SU]HV\รฏHN Z 3ROVFH SRG ZVND]DQ\ DGUHV 2GELรถU SU]HV\รฏHN Z $QJOLL ] GRPX .OLHQWD 3U]HSURZDG]NL WUDQVSRUW PRWRF\NOL L TXDGรถZ VSU]ร W 579 $*' PHEOH LWS 8EH]SLHF]HQLH SU]HV\รฏHN 2GELรถU L GRVWDUF]HQLH SU]HV\รฏHN Z FLร JX GQL
K /8721 K (SOB., ND., - MANSFIELD)
459_MAKIETA_4_80-107.indd 101
28/12/2012 14:12:58
102
REKLAMA PACZKI / TRANSPORT
LONDYN WSCHODNI NA STANSTED: Po £15 od pierwszych dwóch osób z tego samego adresu, każda kolejna £10!
Dowolna lokalizacja w Londynie – wszystkie lotniska Londyn: Pierwsza osoba £33, każda kolejna z tego samego adresu £6!
Przeprowadzki na terenie UK!
079 2838 9975
PRZEWÓZ OSÓB PRZEWÓZ PACZEK PACZKA 30 KG/£20
PROMOCJA Przewóz paczek już od £0.65 za kg*
www.przewozyoskar.com
Dowóz pod adres na terenie całej Polski. Wystawiamy faktury VAT.
Tel. Polska Tel. Anglia
+48 505 132 128, +48 536 373 099 0 759 884 85 66, 0 777 869 05 30
„Firma z Podkarpacia” e-mail: przewozyoskar@gmail.com
459_MAKIETA_4_80-107.indd 102
28/12/2012 14:16:38
REKLAMA PACZKI / TRANSPORT / BUDOWNICTWO I REMONTY
459_MAKIETA_4_80-107.indd 103
103
28/12/2012 14:13:02
104
REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY
Uwaga! Rewolucja w ogłoszeniach drobnych!
o k l y t z a r e T
£1
60070
Uwaga! Nowy numer Szczegóły, str. 82
459_MAKIETA_4_80-107.indd 104
28/12/2012 14:13:04
REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY
105
TANIE ROZMOWY do Polski
z telefonu stacjonarnego na stacjonarny
>>>>>>>>>>>>>>>>>
wybierz:
0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy
>>>>>>>>>>>>>>>>>
wybierz:
0 844 545 4141
1p tylko
]D PLQXWČ
5p tylko
]D PLQXWČ
Obtain bill payer’s permission before using the service. Calls are billed per minute & include VAT. Charges apply from time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a shot period if the calls are engaged or unanswered. One off 9.05p set-up fee by BT. Cost of calls from non BT operators and mobiles may vary. Check with our operator. Rates are subject to change without prior notice. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.’
459_MAKIETA_4_80-107.indd 105
28/12/2012 14:13:05
WARSZTAT SAMOCHODOWY 106 REKLAMA MOTORYZACJA
SERWIS - NAPRAWA AUT OSOBOWYCH oraz
259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON HA0 1HX
T: 07 8842 55551 OFFICE@BSWM.EU
VANÓW NAPRAWY
MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE NAPRAWA POMP WTRYSKIWACZY DIESEL
DIAGNOSTYKA KLIMATYZACJA OPONY AKUMULATORY BLACHARKA SUPER
OFEIRT Y
PROMOCJE!
www.bswm.eu 459_MAKIETA_4_80-107.indd 106
28/12/2012 14:13:07
Y
REKLAMA MOTORYZACJA
107
OPONY ZIMOWE nowe i uĹźywane
WARSZTAT SAMOCHODOWO â&#x20AC;&#x201C; MOTOCYKLOWY
Â&#x201E; naprawa samochodĂłw i motocykli Â&#x201E; elektronika i elektromechanika Â&#x201E; mechanika pojazdowa Â&#x201E; serwis
ARMOT
Unit 3a Alston Works, Alston Road, EN5 4EL, Barnet, LONDYN
XXX BSNPU DP VL t armotauto@gmail.com
07564663144 02084418026
Akceptujemy pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kartami
Najnowsze
ogĹ&#x201A;oszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogĹ&#x201A;oszenia ze wszystkich kategorii!
u 459_MAKIETA_4_80-107.indd 107
28/12/2012 14:13:11
108
WIADOMOŚCI KrzyżówKa + HorosKop
459_MAKIETA_5_108-116.indd 108
31/12/2012 14:52:54
109 KOZIOROĹťEC
BYK
PANNA
W Twoim zwiÄ&#x2026;zku moĹźe pojawiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; napiÄ&#x2122;ta atmosfera. TwĂłj partner moĹźe Ci zarzucaÄ&#x2021; prĂłby kontrolowania jego şycia. Postaraj siÄ&#x2122; daÄ&#x2021; mu wiÄ&#x2122;cej swobody, Wasz zwiÄ&#x2026;zek powinien opieraÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na obopĂłlnym zaufaniu. JeĹ&#x203A;li jesteĹ&#x203A; wolny, gwiazdy zapowiadajÄ&#x2026; romanse, flirty i ciekawe przygody.Â
W najbliĹźszych dniach bÄ&#x2122;dziesz miaĹ&#x201A; wiele okazji do poznawania nowych ludzi. NawiÄ&#x2026;Ĺźesz nowe znajomoĹ&#x203A;ci i szybko siÄ&#x2122; okaĹźe, şe macie mnĂłstwo wspĂłlnych tematĂłw do omĂłwienia. Poszerzysz swoje horyzonty i zainteresowania.
Wejdziesz w nowy rok z odnowionymi siĹ&#x201A;ami. BÄ&#x2122;dziesz wypoczÄ&#x2122;ty, zrelaksowany, peĹ&#x201A;en zapaĹ&#x201A;u i energii, aby podjÄ&#x2026;Ä&#x2021; nowe wyzwania. ByÄ&#x2021; moĹźe zapragniesz zmieniÄ&#x2021; coĹ&#x203A; w swoim şyciu. Twoje şycie towarzyskie bÄ&#x2122;dzie kwitĹ&#x201A;o, bÄ&#x2122;dziesz miaĹ&#x201A; wiele okazji do zabawy i spotkaĹ&#x201E; ze znajomymi.  Â
BLIĹšNIÄ&#x2DC;TA
WAGA
MoĹźe pogorszyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; Twoja forma. PopadaÄ&#x2021; moĹźesz w doĹ&#x201A;ki psychiczne, doskwieraÄ&#x2021; Ci bÄ&#x2122;dzie zimowa depresja z powodu braku sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;ca i Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a. Nie izoluj siÄ&#x2122;. Wyjdź do ludzi, skorzystaj z zaproszenia przyjaciĂłĹ&#x201A;. Czeka CiÄ&#x2122; naprawdÄ&#x2122; miĹ&#x201A;y czas.Â
JeĹźeli jesteĹ&#x203A; w staĹ&#x201A;ym zwiÄ&#x2026;zku i czujesz, şe nie ma miÄ&#x2122;dzy Wami harmonii, to czas, abyĹ&#x203A; przemyĹ&#x203A;laĹ&#x201A; sobie wszystko dokĹ&#x201A;adnie. ZastanĂłw siÄ&#x2122;, czy nie byĹ&#x201A;eĹ&#x203A; zbyt zaborczy i czy nie narzucaĹ&#x201A;eĹ&#x203A; za bardzo swojej woli. Postaraj siÄ&#x2122; porozmawiaÄ&#x2021; z partnerem i uwaĹźnie wysĹ&#x201A;uchaÄ&#x2021;, co ma Ci do powiedzenia.
(22.12â&#x20AC;&#x201C;19.01)
WODNIK (20.01â&#x20AC;&#x201C;18.02)
Twoja dobra passa bÄ&#x2122;dzie trwaÄ&#x2021; nadal. BÄ&#x2122;dziesz tryskaÄ&#x2021; energiÄ&#x2026;, dopisywaÄ&#x2021; Ci bÄ&#x2122;dzie dobry humor, a w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; bÄ&#x2122;dziesz patrzyĹ&#x201A; z optymizmem. SpeĹ&#x201A;ni siÄ&#x2122; Twoje pragnienie, aby poczÄ&#x2026;tek roku byĹ&#x201A; wyjÄ&#x2026;tkowy.  Â
RYBY
(19.02â&#x20AC;&#x201C;20.03)
(21.04â&#x20AC;&#x201C;20.05)
(23.08â&#x20AC;&#x201C;22.09)
(21.05â&#x20AC;&#x201C;21.06)
RAK
(22.06â&#x20AC;&#x201C;22.07)
(22.09â&#x20AC;&#x201C;22.10)
SKORPION
Staniesz siÄ&#x2122; oĹźywiony towarzysko, peĹ&#x201A;en chÄ&#x2122;ci do dziaĹ&#x201A;ania i zabawy. PociÄ&#x2026;gaÄ&#x2021; CiÄ&#x2122; bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; rozrywki, imprezy i spotkania ze znajomymi. CiÄ&#x2122;Ĺźko bÄ&#x2122;dzie Ci wysiedzieÄ&#x2021; w domu. BÄ&#x2122;dziesz siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;wietnie bawiĹ&#x201A;, dopisze Ci humor, bÄ&#x2122;dziesz mieÄ&#x2021; siĹ&#x201A;y na zabawÄ&#x2122; do biaĹ&#x201A;ego rana.
W najbliĹźszych dniach staniesz siÄ&#x2122; sentymentalny i skory do refleksji. PoczÄ&#x2026;tek roku zmobilizuje CiÄ&#x2122;, aby wprowadziÄ&#x2021; zmiany do swojego şycia. Od dawna o nich myĹ&#x203A;laĹ&#x201A;eĹ&#x203A;, ale brakowaĹ&#x201A;o Ci odwagi. Odwaş siÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; to, co teraz zapoczÄ&#x2026;tkujesz, przyniesie wspaniaĹ&#x201A;e plony w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci.Â
BARAN
LEW
(23.07â&#x20AC;&#x201C;22.08)
STRZELEC
Gwiazdy obdarzÄ&#x2026; CiÄ&#x2122; pozytywnÄ&#x2026; energiÄ&#x2026;, bÄ&#x2122;dziesz peĹ&#x201A;en şycia, z entuzjazmem bÄ&#x2122;dziesz braĹ&#x201A; udziaĹ&#x201A; we wszelkich imprezach towarzyskich. BÄ&#x2122;dziesz duszÄ&#x2026; towarzystwa, bÄ&#x2122;dziesz szalaĹ&#x201A; na parkiecie i doskonale siÄ&#x2122; bawiĹ&#x201A;. Korzystaj z tego!
NajbliĹźsze dni spÄ&#x2122;dzisz na dobrej zabawie. BÄ&#x2122;dziesz miaĹ&#x201A; okazjÄ&#x2122; bliĹźej poznaÄ&#x2021; przyjaciĂłĹ&#x201A; i znajomych dziÄ&#x2122;ki wspĂłlnym imprezom i wypadom do klubu. BÄ&#x2122;dziecie podejmowaÄ&#x2021; dyskusje i polemiki na róşne tematy, moĹźe dojĹ&#x203A;Ä&#x2021; do konstruktywnych sprzeczek. To bÄ&#x2122;dzie ciekawy czas.Â
Nareszcie bÄ&#x2122;dziesz miaĹ&#x201A; trochÄ&#x2122; wytchnienia i luzu w pracy. BÄ&#x2122;dziesz rodzinnych mĂłgĹ&#x201A; odsapnÄ&#x2026;Ä&#x2021; po wyczerpujÄ&#x2026;cych spotkaniach. W nowy rok wejdziesz z uĹ&#x203A;miechem na twarzy, peĹ&#x201A;en optymizmu i wiary, şe bÄ&#x2122;dzie tylko lepiej.
(21.03â&#x20AC;&#x201C;20.04)
7ÄŹXPDF]HQLD dokumentĂłw urzÄ&#x2122;dowych
s DNW\ XURG]HQLD s DNW\ PDÂ?Â&#x203A;HĂ?VWZD ]JRQX s GRNXPHQW\ UR]ZRGRZH s yZLDGHFWZD V]NROQH L GRMU]DÂ?RyFL s G\SORP\ XQLZHUV\WHFNLH s UHIHUHQFMH s GRNXPHQW\ XEH]SLHF]HQLRZH 2& L LQQH
(23.10â&#x20AC;&#x201C;21.11)
Zapowiada siÄ&#x2122; szalony okres. BÄ&#x2122;dziesz tryskaĹ&#x201A; pozytywnÄ&#x2026; energiÄ&#x2026; i zaraĹźaĹ&#x201A; innych swoim dobrym humorem. BÄ&#x2122;dziesz duszÄ&#x2026; towarzystwa, a dziÄ&#x2122;ki swoim zwariowanym pomysĹ&#x201A;om rozkrÄ&#x2122;cisz kaĹźdÄ&#x2026; imprezÄ&#x2122;. W nowy rok wejdziesz iĹ&#x203A;cie tanecznym krokiem, a wraz z TobÄ&#x2026; Twoi najbliĹźsi.
(22.11â&#x20AC;&#x201C;21.12)
SURIHVMRQDOQLH ]JRGQLH ] ]DVDGDPL SUDZD PLĂ&#x2020;G]\QDURGRZHJR
takĹźe TĹ UMACZENIA USTNE TĹ UMACZENIA SÄ&#x201E;DOWE Unit 6, King Street, Clifton Walk London W6 0GY (144 King Street - w bramie)
TĹ&#x201A;umaczymy w wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci jÄ&#x2122;zykĂłw m. in.: â&#x20AC;˘ angielski â&#x20AC;˘ niemiecki â&#x20AC;˘ rosyjski â&#x20AC;˘ francuski â&#x20AC;˘ chiĹ&#x201E;ski â&#x20AC;˘ hiszpaĹ&#x201E;ski â&#x20AC;˘ arabski â&#x20AC;˘ i wiele innych...
459_MAKIETA_5_108-116.indd 109
31/12/2012 14:52:55
110
SPORT PIŁKA NOŻNA
12 najważniejszych wydarzeń 2012 roku Dwa fakty z rozgrywanych w Polsce i na Ukrainie mistrzostw Europy trafiły na listę 12 najważniejszych wydarzeń w futbolu w 2012 r., opublikowaną przez portal fifa.com. Wyróżniono także między innymi rekord Lionela Messiego oraz cudowne ozdrowienie Fabrice’a Muamby.
»
Najważniejsze wydarzenia piłkarskie w 2012 r. w porządku chronologicznym:
12.02
reprezentacja Zambii pokonała w finale Pucharu Narodów Afryki faworyta tego turnieju – Wybrzeże Kości Słoniowej 0:0, karne 8-7. Piłkarze z południa kontynentu sięgnęli po pierwszy w historii tytuł. Była to też pierwsza wizyta drużyny Zambii w Libreville (stolicy Gabonu) od 1993 r., kiedy niemal cała ówczesna kadra zginęła tam w katastrofie lotniczej.
17.03
urodzony w Kongu piłkarz Bolton Wanderers upadł na środku boiska na ziemię podczas ćwierćfinałowego spotkania Pucharu Anglii z Tottenhamem Hotspur. Potem okazało się, że serce zawodnika przestało bić na 78 minut. Mimo to przeżył bez znaczącego uszczerbku na zdrowiu. Kilka miesięcy później zakończył karierę.
13.05
gdy dobiegał końca regulaminowy czas rozgrywanych jednocześnie spotkań ostatniej kolejki angielskiej ekstraklasy, Manchester City przegrywał z Queens Park Rangers 1:2. To oznaczało, że tytuł przypadnie lokalnemu rywalowi – United. „The Citizens”, którzy do mistrzostwa potrzebowali zwycięstwa, oblegali bramkę rywali, a ich determinacja przyniosła efekt najpierw w drugiej, a potem czwartej minucie doliczonego czasu gry. Gola dającego City mistrzostwo zdobył Argentyńczyk Sergio Aguero.
19.05
reprezentant Wybrzeża Kości Słoniowej Didier Drogba pożegnał się w wielkim stylu z Chelsea Londyn. Piłkarz, który w klubie spędził ponad osiem 459_MAKIETA_5_108-116.indd 110
lat, wyrównał stan meczu finałowego Ligi Mistrzów z Bayernem Monachium na 1:1, a potem z zimną krwią trafił w konkursie rzutów karnych. „The Blues” sięgnęli po Puchar Europy, a Drogba przeniósł się do chińskiej ekstraklasy.
10.06
Puchar Narodów Oceanii, rozgrywany w nieregularnych odstępach od 1973 r., zawsze trafiał do Australii lub Nowej Zelandii (po cztery razy). W czerwcu 2012 po raz pierwszy w historii sięgnęła po niego reprezentacja Tahiti, która pokonała w finale Nową Kaledonię 1:0. Triumf zapewnił niespełna 200-tysięcznej wyspie udział w Pucharze Konfederacji, w czerwcu 2013 r. w Brazylii.
14.06
najbardziej utytułowany klub szkockiej ekstraklasy Rangers FC (54 mistrzostwa kraju) ze względu na ogromne zadłużenie dosłownie przestał istnieć. Drużyna z Glasgow, którą opuściła duża część zawodników, odrodziła się jako nowe przedsiębiorstwo i trafiła do Third Division, tj. czwartego poziomu rozgrywek. Obecnie jest liderem tabeli, a jej mecze w dalszym ciągu przyciągają na stadion ok. 40 tys. widzów.
24.06
w ćwierćfinale mistrzostw Europy, rozgrywanych na boiskach Polski i Ukrainy, Anglia prowadziła w rzutach karnych z Włochami 2-1, gdy do piłki podchodził Andrea Pirlo. Rozgrywający znakomity turniej pomocnik, na którym ciążyła duża odpowiedzialność za grę całej drużyny, z łatwością pokonał Joe Harta charakterystyczną podcinką, którą na świecie rozsławił Czech Antonin Panenka. Pokrzepieni tym wydarzeniem Włosi wygrali konkurs „jedenastek” i awansowali do półfinału.
1.07
w finale ME 2012 Hiszpanie rozgromili Włochów 4:0 i zostali pierwszą w historii reprezentacją, której udało się obronić mistrzostwo Starego Kontynentu, oraz pierwszą, która wygrała trzy kolejne ważne imprezy (dwukrotnie ME oraz mundial w 2010 r.).
6.08
piłkarki USA pokonały Kanadyjki w półfinale olimpijskiego turnieju w Londynie po niezwykle burzliwym meczu. Kwestia awansu rozstrzygnęła się dopiero w trzeciej minucie doliczonego czasu drugiej połowy dogrywki, kiedy bramkę na 4:3 zdobyła Alex Morgan. Później Amerykanki zdobyły złoty medal, pokonując w finale Japonki 2:1, a Kanadyjki wywalczyły brąz.
14.11
w pierwszym meczu na stadionie Friends Arena w Sztokholmie popis umiejętności dał Zlatan Ibrahimovic. Napastnik Paris St Germain zdobył cztery bramki w wygranym 4:2 towarzyskim starciu z Anglią. Ostatni z goli, zdobyty nożycami z odległości ok. 25 metrów, oczarował piłkarską Europę.
9.12
Argentyńczyk Lionel Messi zdobył 91. bramkę w 2012 r. i tym samym pobił rekord Gerda Muellera z 1972 r. Niemiec we wszystkich rozgrywkach trafiał 85 razy (co ciekawe, FIFA nigdy nie uznała oficjalnie ani wyniku Muellera, ani Messiego, nie prowadzi bowiem takich statystyk – PAP).
16.12
drużyna Corinthians Sao Paulo przerwała trwającą od 2001 r. dominację zespołów europejskich w Klubowych Mistrzostwach Świata. W finale turnieju w Japonii pokonała Chelsea Londyn 1:0. « 31/12/2012 14:52:56
459_MAKIETA_5_108-116.indd 111
31/12/2012 14:52:57
112
SPORT PIŁKA NOŻNA
Anglia może wygrać mundial
»
kład na nieprzewidywalność piłki nożnej. – Nikt nie wierzył, że Chelsea wygra Ligę Mistrzów, szczególnie że londyńczycy zmienili trenera w trakcie sezonu. A jednak udało im się. Na drodze do sukcesu pokonali Barcelonę i Bayern Monachium, czyli jedne z najlepszych zespołów w Europie. Dlatego myślę, że wolno mi marzyć – dodał Hodgson. Przyznał, że optymistycznie patrzy w przyszłość, ponieważ ma do dyspozycji wielu utalentowanych piłkarzy. – Można z miejsca wyliczyć 30-40 nazwisk światowej klasy zawodników i dodać do tego tych młodych, którzy mają przed sobą świetlaną przyszłość. Głównym problemem jest to, czy będziemy dyspono-
Trener reprezentacji Anglii Roy Hodgson powiedział w ostatnią niedzielę, że wierzy nie tylko w awans swojej drużyny do piłkarskich mistrzostw świata w Brazylii w 2014 r., ale też w wygraną w turnieju finałowym. W eliminacjach Anglia rywalizuje między innymi z Polską. – Oczywiście nie jesteśmy faworytami, ale w futbolu nie można nigdy powiedzieć, że coś jest „niemożliwe”. Wiele razy wydawało się, że coś jest niewykonalne, ale potem ktoś tego dokonał – przekonywał szkoleniowiec w wywiadzie dla BBC. Trener „Trzech Lwów”, który w maju tego roku zastąpił na tym stanowisku Włocha Fabio Capello, przytoczył wyniki Chelsea Londyn z ubiegłego sezonu jako przy-
Fot. PAP/Leszek Szymański
Ferguson o transferze Lewandowskiego: Nonsens...
»
Menedżer Manchesteru United Alex Ferguson zaprzeczył doniesieniom mediów o możliwym transferze piłkarza Borussii Dortmund Roberta Lewandowskiego. – To 459_MAKIETA_5_108-116.indd 112
nonsens – przyznał na łamach „The Guardian”. Swą wypowiedzią Ferguson, który w poniedziałek skończył 71 lat, zakończył spekulacje dotyczące polskiego napastnika. – To nonsens, absolutnie bzdura – powiedział szkocki trener. Niedawno media informowały, że Manchester United chce podpisać z Lewandowskim pięcioletni kontrakt (na jego mocy ma zarobić aż 25 mln euro), mimo iż przed świętami sir Ferguson jednoznacznie stwierdził: – W przerwie zimowej nie będzie żadnych wzmocnień. W Manchesterze najgłośniejszym tematem jest przyszłość na Old Trafford portugalskiego skrzydłowego Naniego, mimo że jego umowa obowiązuje jeszcze przez półtora roku. – Nani jest kontuzjowany, ale my go potrzebujemy w zespole w przyszłości. Dlaczego miałbym go sprzedawać? Wierzę, że odpoczynek w Dubaju pomoże mu wrócić do zdrowia – przyznał menedżer „Czerwonych Diabłów”. «
wać kluczowymi graczami w najważniejszych momentach – powiedział 65-letni szkoleniowiec. Anglia, rywalizująca w grupie H eliminacji MŚ 2014, zajmuje drugie miejsce z dorobkiem ośmiu punktów. Biało-czerwoni, którzy zremisowali z ekipą prowadzoną przez Hodgsona w Warszawie 1:1, mają ich pięć, przy czym rozegrali o jeden mecz mniej. Liderem tabeli jest Czarnogóra z 10 punktami na koncie. Anglia tylko raz w historii triumfowała w MŚ – w 1966 r. Od Euro 1996 nie dotarła do półfinału żadnej większej imprezy. W turnieju w Polsce i na Ukrainie „Wyspiarze” ulegli w ćwierćfinale Włochom po rzutach karnych. «
Ronaldo powróci do „Czerwonych Diabłów”? Brytyjski dziennik „The Sun” podał, że portugalski piłkarz Cristiano Ronaldo chce wrócić do Manchesteru United. „Czerwone Diabły” są w stanie zapłacić za niego 150 mln euro, a Real Madryt, w którym obecnie gra, jest skłonny się na to zgodzić. Według „The Sun” Ronaldo w szatni powiedział swoim kolegom, że znowu chciałby zagrać w barwach „Czerwonych Diabłów” i rozpoczął nawet na ten temat rozmowy. Portugalczyk do Madrytu przeprowadził się właśnie z Manchesteru. „Królewscy” zapłacili za niego w 2009 r. 94 mln euro. W kontrakcie kwota odstępnego jest astronomiczna, bo aż miliard euro. Z nieoficjalnych informacji zdobytych przez dziennikarzy „The Sun” wynika, że angielski klub byłby w stanie wyłożyć 150 mln euro. Na taką sumę byłby skłonny zgodzić się również Real.
31/12/2012 15:27:40
459_MAKIETA_5_108-116.indd 113
31/12/2012 14:52:59
459_MAKIETA_5_108-116.indd 114
31/12/2012 15:50:51
459_MAKIETA_5_108-116.indd 115
31/12/2012 15:51:06
459_MAKIETA_5_108-116.indd 116
31/12/2012 14:53:03