Cooltura Issue 485

cooltura.co.uk

06 lipca 2013

27 (485)

Londyńska PARADA DUMY Dzieci TROJGA RODZICÓW

KONIEC RAJU DLA BENEFICIARZY 485-cover.indd 1

02/07/2013 14:08:14

www.stolarnia.co.uk

OKNA

Energooszczędne okna i drzwi drewniane na wymiar OKNA TYPU SASH TYPU CASEMENT DRZWI FRONTOWE SKŁADANE PRZESUWNE OGRODOWE WITRYNY SKLEPOWE

DRZWI

e Preferencyjn ceny dla Z EXGRZODFÑ la Prowizje dZ SRĈUHGQLNÑ

PRODUKCJA W LONDYNIE

Green Mark Joinery Ltd, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW

020 t

Registered Company

office@greenmarkjoinery.co.uk

485-MAKIETA 1 01-25.indd 2

02/07/2013 14:18:03

www.stolarnia.co.uk 485-MAKIETA 1 01-25.indd 3

02/07/2013 14:18:05

W NUMERZE 485.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

062

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 259 ADAM MARKIEWICZ adam@cooltura.co.uk JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

AGNIESZKA BIELAMOWICZ / TOMASZ BOREJZA FILIP CUPRYCH / MAŁGORZATA DEMETRIOU / PIOTR GULBICKI SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI ANNA RĄCZKOWSKA / JAKUB RYSZKO / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk

034 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH

066 054 CAFÉ COOLTURA Atrakcje na najbliższy tydzień

014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ

058 GALERIE

020 GOSPODARKA

060 KSIĘGARNIA

026 TEMAT NUMERU Rewolucja w zasiłkach

032 FELIETONY Oczy i uszy imperium Obrażony chłopiec

034 DZIEJE SIĘ W LONDYNIE Kołyska dla następcy tronu Msza za Sikorskiego

036 WYDARZENIA Jagiellonka rozkręca się w Londynie

038 ŚLADEM NASZYCH INTERWENCJI Niech pani przyjdzie za 2 miesiące…

042 BADANIA O dwujęzyczności słowa dwa

044 WOKÓŁ NAS Blogi i vlogi – świat znany i nieznany

046 KOMENTARZ TYGODNIA Czekając na seks nocy letniej

050 WYWIAD NUMERU Agnieszka Kołek: Jako kobieta i jako artystka

485-MAKIETA 1 01-25.indd 4

DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 RAFAŁ LIZAKOWSKI r.lizakowski@cooltura.co.uk, wew. 252 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

Fotografia wojenna Roberta Capy

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

Czarna wołga…

062 FOTOREPORTAŻ Parada dumy przeszła przez Londyn

064 POLSKIE RADIO LONDYN …poleca!

065 PORADY Gosia Demetriou radzi

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

066 RECENZJE Święto piosenki jazzowej

O k p j d c p t p p E

Okładka: ADAŚ MARKIEWICZ

w Jazz Café POSK

072 ZDROWIE Pomyśl i ćwicz

078 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Z podłogi na stół

084 OGŁOSZENIA DROBNE 108 KRZYŻÓWKA

0

109 HOROSKOP 110 SPORT

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

02/07/2013 14:18:11

e

CS6_osbor

MIAŁEŚ WYPADEK?

Wybierz kancelarię, której możesz zaufać!

Kancelaria prawna Osbornes już od 40 lat pomaga poszkodowanym w ubieganiu się o ich prawa.

Jeśli miałeś wypadek w przeciągu ostatnich 3 lat, skontaktuj się z nami już dziś, by dowiedzieć się, czy możesz otrzymać odszkodowanie.

Osbornes to kancelaria z tradycjami, której możesz zaufać.

Nie współpracujemy z pośrednikami.

Teraz możesz także porozmawiać z nami online.

Wejdź na „CZAT Z PRAWNIKIEM” na www. osbornes.pl

Pomogliśmy już niezliczonym osobom w następujących sprawach: } Wypadki w pracy } Wypadki na budowie } Potrącenia wózkiem widłowym } Upadki z drabiny/rusztowania

} Obrażenia głowy } Wypadki drogowe } Potknięcia/poślizgnięcia

Osbornes Solicitors Livery House 9 Pratt Street, London NW1 0AE Osbornes jest kancelarią prawną działającą już od 40 lat. Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontaktuj się z naszym polskim doradcą prawnym, absolwentką UAM, Ebru Mokhtarnią

www.osbornes.pl

02074828437 ebrumokhtarnia@osbornes.net

CS6_osbornes_a4_23-04-2013.indd 485-MAKIETA 1 01-25.indd 5 1

23/04/2013 02/07/2013 16:36:37 14:18:11

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest Londyn

Święto LGBT Lesbijki, geje, osoby bi- i transseksualne (LGBT) manifestowały na ulicach Londynu swoją obecność w społeczeństwie. Londyńska parada równości to już nie protest, a święto. W ostatnich latach Wielka Brytania zrównała prawie wszystkie prawa osób o różnej orientacji seksualnej.

Ostatnim rozdziałem jest trwająca właśnie w parlamencie legalizacja małżeństw par tej samej płci.

Fotoreportaż – str. 62

485-MAKIETA 1 01-25.indd 6

02/07/2013 14:18:15

Fot. Marcin Urban 485-MAKIETA 1 01-25.indd 7

02/07/2013 14:18:19

008

M

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

W

Elżbieta II otrzyma 5-procentową podwyżkę

»

Nowe zasady finansowania dworu królewskiego oznaczają, że w roku obrachunkowym 2014-15 Elżbieta II otrzyma blisko 38 mln funtów, co z kolei oznacza podwyżkę o 5 proc.

Od kwietnia ub.r. monarchia otrzymuje od rządu 15 proc. zysków Crown Estate (CE) z przedostatniego roku obrachunkowego (rok obrachunkowy trwa od początku kwietnia do końca marca).

CE administruje nieruchomościami będącymi własnością Korony.

W roku obrachunkowym 2012-13, będącym podstawą kalkulacji na rok 2014-15, zysk CE wyniósł 252,6 mln funtów i w porównaniu z poprzednim rokiem wzrósł o 5,2 proc. Kapitał, którym administruje CE, oceniany jest na 8,1 mld funtów – ogłoszono w czwartek. Łączny zysk CE w ostatnim dziesięcioleciu, przekazany brytyjskiemu fiskusowi, to ok. 2 mld funtów. Środki przekazywane monarchii pokrywają koszty utrzymania dworu królewskiego, w tym zagranicznych podróży, remontów budynków i płac służby. Fundusz dworu królewskiego wynosi ok. 10 mln funtów. Płace są zamrożone od kilku lat. Rachunek za bezpieczeństwo i ochronę pokrywa policja.

Uprzednio monarchia była finansowana z tzw. Listy Cywilnej uchwalanej przez Izbę Gmin na okres 10 lat.

Crown Estate jest największym w kraju administratorem nieruchomości,

w tym reprezentacyjnej ulicy Londynu – Regent Street, toru wyścigów konnych Ascot, 15 centrów handlowych w różnych miastach, ziemi uprawnej, lasów, dna morskiego w odległości 12 mil morskich od wybrzeża, a dzięki temu także farm wiatrowych u wybrzeży Wielkiej Brytanii.

Inwestycje w energię odnawialną i infrastrukturę zyskują na znaczeniu, ponieważ CE chce zróżnicować portfel inwestycji. Nadal za największy klejnot

M

Korony uważany jest zamek w Windsorze.

Z własnych środków Elżbieta II utrzymuje dwa pałace będące jej prywatną własnością – Sandringham we wschodniej Anglii oraz Balmoral w Szkocji. Resztę pałaców tylko użytkuje.

CE w 1760 r. utworzył Jerzy III, w praktyce cedując na parlament administrowanie włościami królewskimi, wówczas głównie dobrami ziemskimi i lasami. «

Wywiad zgodny z prawem Szef dyplomacji Wielkiej Brytanii William Hague zapewnił szefa niemieckiego MSZ Guido Westerwellego, że podsłuchiwanie międzynarodowych rozmów telefonicznych i inwigilacja internautów przez brytyjski wywiad nie naruszały prawa brytyjskiego i międzynarodowego.

W ubiegłym tygodniu dziennik „Guardian” ujawnił, powołując się na byłego współpracownika CIA Edwarda Snowdena, że brytyjski wywiad elektroniczny GCHQ podsłuchiwał międzynarodowe rozmowy telefoniczne, inwigilował internautów oraz udostępniał znaczne ilości danych osobowych amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (NSA). Odbywało się to, według „Guardiana”, w ramach programu pod kryptonimem „Tempora”.

Program ten miał działać przez ok. 18 miesięcy i umożliwiać GCHQ nagrywanie i przechowywanie olbrzymiej ilości danych uzyskiwanych z międzynarodowych światłowodowych łączy telefonicznych przez okres do 30 dni.

Według „Guardiana” NSA i GCHQ ściśle współpracują już od kilkudziesięciu lat, dzieląc się informacjami wywiadowczymi na podstawie porozumienia międzyrządowego. Współpracują też z odpowiednimi służbami Kanady, Australii i Nowej Zelandii na mocy porozumienia znanego jako „Sojusz pięciorga oczu”.

od

Ja

t % Q Q t 3 KF t 5X Q t $ X t 8 Snj C t .

E t # X t .

E

ZA m

Zob

%[JǗLJ QSBDZ XBE[J HP ö OB QSBDZ XBOJV Dla Gr

%[JǗLJ BN HP

Tele

Pami

485-MAKIETA 1 01-25.indd 8

02/07/2013 14:18:20

Miałeś

WYPADEK?

ƒ w pracy ƒ drogowy ƒ inny

Moşemy Ci pomóc uzyskać

odszkodowanie!

Jak moĹźemy Ci pomĂłc t %[XPOJÇŒD EP OBT CÇ—E[JFT[ NĂ˜HÂ’ QS[FETUBXJÇŽ TXĂ˜K QSPCMFN X KÇ—[ZLV QPMTLJN t 3P[NPXB [ OBT[ZNJ TQFDKBMJTUBNJ KFTU QPVGOB J OJD $JÇ— OJF LPT[UVKF t 5XPKB TQSBXB CÇ—E[JF QSPXBE[POB QS[F[ EPÇ´XJBED[POFHP QSBXOJLB t $BÂ’B LPSFTQPOEFODKB CÇ—E[JF UBLČˆF X KÇ—[ZLV QPMTLJN t 8J[ZUB V MFLBS[B TQFDKBMJTUZ OB LUĂ˜ SÇŒ VNĂ˜XJNZ $JÇ— [ UÂ’VNBD[FN OJF CÇ—E[JF $JÇ— OJD LPT[UPXBÇŽ t .PČˆFNZ $J QPNĂ˜D X V[ZTLBOJV EPTUÇ—QV EP SFIBCJMJUBDKJ t #Ç—E[JFT[ NJBÂ’ NPČˆMJXPÇ´ÇŽ NPOJUPSP XBOJB QPTUÇ—QĂ˜X X 5XPKFK TQSBXJF t .PČˆFNZ V[ZTLBÇŽ EMB $JFCJF PET[LP EPXBOJF OBXFU KFÇ´MJ XZQBEFL CZÂ’

D[Ç—Ç´DJPXP [ 5XPKFK XJOZ t +FÇ´MJ OJF XZHSBNZ 5XPKFK TQSBXZ OJD OJF [BSPCJNZ

O odszkodowaniach wiemy wszystko! t 0E QPOBE MBU TQFDKBMJ[VKFNZ TJÇ— XZÂ’ÇŒD[OJF X QSBXJF PET[LPEPXBÇŠ ;OBNZ TJÇ— OB UZN DP SPCJNZ t +FTUFÇ´NZ XZTQFDKBMJ[PXBOÇŒ LBODF MBSJÇŒ BEXPLBDLÇŒ X QS[FDJXJFÇŠTUXJF EP XJÇ—LT[PÇ´DJ SFLMBNVKÇŒDZDI TJÇ— Ăś SN LUĂ˜SF TÇŒ UZMLP QPÇ´SFEOJLBNJ t /BT[ [FTQĂ˜Â’ TLÂ’BEB TJÇ— [ EPÇ´XJBE D[POZDI BEXPLBUĂ˜X LPOTVMUBOUĂ˜X QSBXOZDI J UÂ’VNBD[Z [ LUĂ˜SZNJ QPSP[NBXJBT[ QP QPMTLV

JeĹ›li zatem w ostatnich 3 latach miaĹ‚eĹ› wypadek i doznaĹ‚eĹ› urazu ZADZWOĹƒ teraz i porozmawiaj z naszymi polskimi konsultantami prawnymi, ktĂłrzy podczas telefonicznej, niezobowiÄ…zujÄ…cej rozmowy odpowiedzÄ… na Twoje pytania i rozwiejÄ… Twoje wÄ…tpliwoĹ›ci.

Zobacz, co mĂłwiÄ… o nas nasi polscy klienci! %[JÇ—LJ OJFCZXBÂ’FNV EPÇ´XJBED[FOJV J̓EPTLPOBÂ’FK QSBDZ DBÂ’FK ,BODFMBSJJ .BSSPOT VEBÂ’P OBN TJF EPQSP XBE[JÇŽ TQSBXÇ— NFHP PET[LPEPXBOJB EP T[D[Ç—Ç´MJXF HP Ăś OBÂ’V ;SPCJMJÇ´DJF 8T[ZTDZ LBXBÂ’ OJFTBNPXJUFK QSBDZ B̓E[JÇ—LJ XZXBMD[POFNV QS[F[ 8BT PET[LPEP XBOJV NPKF ČˆZDJF CBSE[P TJÇ— [NJFOJ OB MFQT[F Dla Grzegorza wygraliĹ›my ÂŁ115 tys. %[JÇ—LJ QPNPDZ QSBXOFK LBODFMBSJJ .BSSPOT PUS[ZNB Â’BN HPE[JXF PET[LPEPXBOJF 8̓OBKUSVEOJFKT[ZDI

DIXJMBDI PUS[ZNBÂ’BN XTQBSDJF NPSBMOF JÍƒĂś OBOTPXF 8̓DBÂ’ZN NPS[V QS[ZLSZDI EPÇ´XJBED[FÇŠ OB FNJHSBDKJ TQPTĂ˜C USBLUPXBOJB NOJF J̓NPKFK TQSBXZ QS[F[ LBODF MBSJF .BSSPOT CZÂ’ [VQFÂ’OJF XZKÇŒULPXZ Dla Anny wygraliĹ›my ÂŁ23,5 tys. ;BVGBÂ’FN XBT[FK ,BODFMBSJJ 1SBXOFK J̓OJF [BXJPEÂ’FN TJÇ— #Ç—EÇ— QPMFDBÂ’ XT[ZTULJN QPT[LPEPXBOZN VTÂ’VHJ 8BT[FK Ăś SNZ Dla Alojzego wygraliĹ›my ÂŁ30 tys.

Telefoniczna konsultacja w Twojej sprawie nie będzie Cię nic kosztować!

Tel. komĂłrkowy czynny 7 dni w tygodniu:

075 14 65 18 41

Wyślij sms o treści WYPADEK na 075 14 65 18 41 - oddzwonimy

Linia bezpłatna z tel. stacjonarnych i budek:

0800 876 6804

Zgłoś wypadek online na www.marrons.co.uk/polska Więcej pomocnych informacji na temat wypadków i moşliwości uzyskania odszkodowania znajdziesz na stronie: www.marrons.co.uk/polska

Pamiętaj! Marrons Solicitors to renomowana kancelaria adwokacka, a nie pośrednik.

485-MAKIETA 1 01-25.indd 9

02/07/2013 14:18:20

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Bardzo drogi remont apartamentów Williama i Kate Aż 1,1 mln funtów zapłacił brytyjski podatnik za remont dostosowujący londyński pałac Kensington do wymagań, jakie wiążą się z rychłym zamieszkaniem w nim pierwszego dziecka księcia Williama i jego małżonki Kate.

485-MAKIETA 1 01-25.indd 10

»

Jak wynika z opublikowanego dzień wcześniej przeglądu wydatków dworu królewskiego za rok obrachunkowy 2012-2013, objęły one również koszty odnowienia stanowiącego część pałacu kompleksu mieszkalnego, który składa się z 21 pokoi na czterech kondygnacjach. Wykonane tam prace to m.in. remont dachu i całkowite oczyszczenie obiektu z azbestu.

– Te zasadnicze prace strukturalne trzeba było wykonać bez względu na to, kto miałby się sprowadzić do pałacu Kensington – oświadczył rzecznik księcia Williama i jego żony.

– Elżbieta II wzięła ponad 1 mln publicznych pieniędzy i wykorzystała je na remont mieszkania dla swego wnuka. Gdyby coś podobnego zrobił któryś z ministrów w rządzie, to zostałby słusznie zdymisjonowany – twierdzi z kolei Graham Smith, szef antymonarchistycznej grupy Republic.

Smith zaapelował do rządu, by ostro się postawił pałacowi Buckingham i przejął kontrolę nad jego wydatkami.

Opublikowanie dorocznego sprawozdania finansowego pałacu Buckingham nastąpiło w niefortunnym czasie, gdyż dzień wcześniej minister finansów George Osborne ogłosił wprowadzenie kolejnych cięć budżetowych, obejmujących redukcję zasiłków i zapomóg

socjalnych, zmniejszenie zatrudnienia w administracji publicznej i zniesienie dodatku za wysługę lat.

Wymiana systemu ogrzewania i instalacji elektrycznej oraz usunięcie azbestu w przeznaczonej dla księcia Williama i jego rodziny części pałacu Kensington kosztowały 600 tys. funtów. Kolejne 400 tys. pochłonął remont dachu, a 100 tys. wyniosły opłaty za techniczne przeglądy i ekspertyzy. Koszty wystroju i umeblowania wzięła na siebie rodzina królewska, przede wszystkim następca tronu, książę Walii Karol.

Pomieszczenia te, które wcześniej zajmowała młodsza siostra Elżbiety II, księżniczka Małgorzata (1930-2002), były po raz ostatni remontowane 50 lat temu. Pałac Buckingham tłumaczył, że w ciągu ostatnich 10 lat nie stać go było na remont.

Ogólna suma wydatków dworu królewskiego w roku finansowym 2012-2013 sięgnęła 33,3 mln funtów i była o 900 tys. funtów, czyli o 2,6 proc., wyższa niż w tym samym okresie rok wcześniej. Pałac Buckingham twierdzi, że w ujęciu realnym wydatki były o 0,2 proc. niższe.

W ubiegłym roku z okazji 60. rocznicy wstąpienia na tron Elżbiety II personel królewskiego dworu po raz pierwszy od trzech lat otrzymał skromną podwyżkę wynagrodzeń. «

02/07/2013 14:18:21

485-MAKIETA 1 01-25.indd 11

02/07/2013 14:18:22

012

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Dziecko trojga rodziców Wielka Brytania może być pierwszym krajem, który dopuści stosowanie nowej, kontrowersyjnej techniki sztucznego zapłodnienia (in vitro), powodującej, że dziecko ma troje genetycznych rodziców, w tym dwie genetyczne matki.

485-MAKIETA 1 01-25.indd 12

»

Tego rodzaju zabieg ma wyeliminować możliwość wystąpienia u potomstwa groźnej, dziedzicznej choroby dotyczącej mitochondriów – swego rodzaju elektrowni, które dostarczają komórce energii. W każdej komórce ciała są setki, a niekiedy nawet tysiące mitochondriów.

Mitochondria dziedziczy się wyłącznie po matce. Najprawdopodobniej są one „potomkami” pradawnych bakterii, które weszły w symbiozę z komórkami.

Potrafią się powielać i mają własne DNA, które niekiedy ulega uszkodzeniom oraz mutacjom.

Raz na kilka tysięcy urodzeń przychodzi na świat dziecko z nieuleczalną chorobą mitochondrialną – występują wówczas zburzenia obejmujące tkanki o wysokim zapotrzebowaniu energetycznym, przede wszystkim mięśniową i nerwową (miopatie, encefalopatie, neuropatie). W Wielkiej Brytanii przychodzi rocznie na świat ok.

200 dzieci z chorobami mitochondrialnymi. Liczba cierpiących na nie osób szacowana jest na 12 tys. (na ok. 61 mln mieszkańców).

Nowa technika in vitro, nad którą pracują brytyjscy naukowcy, umożliwia powstrzymanie przekazywania tych chorób. W przypadku „trzyosobowego” zapłodnienia in vitro zasadniczą informację genetyczną zapewniają plemnik ojca i jądro komórkowe pobrane z komórki jajowej matki, jednak umieszczane są one w pozbawionej jądra komórce jajowej pobranej od innej kobiety. W ten

sposób tylko około 0,1 proc. informacji genetycznej dziecka pochodzi od dawczyni – ma ono cechy genetyczne ojca i matki oraz zdrowe mitochondria dawczyni. Lekarze zapewniają, że metoda nie ma wpływu na fragmenty DNA określające indywidualne cechy, takie jak rysy twarzy czy kolor oczu.

Jak podkreślają zwolennicy, zabieg przynosi znaczne korzyści społeczne i zdrowotne zarówno jednostkom, jak i rodzinom, zaś dawczyni komórki jajowej nie staje się z tej racji „trzecim rodzicem” ani drugą matką – ze względu na skromny wkład genetyczny.

– Do wprowadzenia terapii pozwalającej ratować życie powinno dojść jak najszybciej. Na następnym etapie zaczniemy pracować nad regulacjami, przeprowadzimy w ich sprawie konsultacje, a następnie przekażemy sprawę parlamentowi – mówi prof. Sally Davies, naczelna lekarz Anglii.

Jeśli Izba Gmin uzna, że nowa technika in vitro jest etycznie dopuszczalna, to pierwsze dzieci posiadające troje genetycznych rodziców mogą się urodzić przed końcem 2014 r. Przewiduje się, że w ten sposób przyjdzie na świat 5-10 dzieci rocznie – informuje ITV. Krytycy sądzą, że to „równia pochyła”, sankcjonująca eugenikę i prowadząca z czasem do produkcji dzieci według zamówienia. David King z grupy Human Genetics Alert, przeciwnej eksperymentom genetycznym na płodzie, uważa, że nowa technika jest „niepotrzebna i etycznie wątpliwa”. «

02/07/2013 14:18:22

013 W meczetach potępiono przestępstwa seksualne wobec dzieci Imamowie w kilkuset meczetach w Wielkiej Brytanii odczytali kazanie przypominające muzułmanom o obowiązku chronienia dzieci – w ramach kampanii organizacji islamskich potępiającej uwodzenie dzieci w celach seksualnych (tzw. child grooming).

485-MAKIETA 1 01-25.indd 13

»

„Child grooming” obejmuje nagabywanie dzieci oraz wszelkie działania podejmowane w celu zaprzyjaźnienia się i nawiązania więzi emocjonalnej z dzieckiem w celu późniejszego wykorzystania go seksualnie lub zmuszenia go do prostytucji czy pornografii.

Do polskiego kodeksu karnego pojęcie to wprowadzono w 2010 r., a w kwietniu br. wytoczono pierwszą sprawę z tego paragrafu.

W około 500 meczetach podczas piątkowych modłów odczytano kazanie przypominające o spoczywającym na muzułmanach obowiązku chronienia dzieci i innych bezbronnych istot.

Kazanie rozpoczyna się cytatem z Koranu, w którym mowa jest o zakazie dopuszczania się czynów „nieprzyzwoitych seksualnie” i powodujących „ucisk innych”.

Autor kazania, pracujący z młodzieżą imam Alyas Karmani, nawołuje w nim do potępiania „niegodnych czynów” i wzywa muzułmanów do reagowania na przypadki takich zachowań.

Karmani zwraca także uwagę na kwestię przemocy wobec kobiet.

– Panuje kultura braku szacunku wobec kobiet. Przyczyną tego jest brak właściwych wzorców oraz pornografia, która uprzedmiotawia kobiety – cytuje jego wypowiedź BBC.

Przedstawiciel brytyjskiego rządu Damian Green ocenił, że jest to „bardzo ważna inicjatywa”, ponieważ „przypomina, że przeważająca większość brytyjskich muzułmanów potępia wykorzystywanie seksualne dzieci równie zdecydowanie jak jakakolwiek inna grupa społeczna we współczesnej Wielkiej Brytanii”.

Z tym stanowiskiem nie zgadza się m.in. imam Monawar Hussein, szef islamskiej organizacji The Oxford Foundation, prowadzącej programy edukacyjne promujące religijną i społeczną koegzystencję. „Żaden muzułmanin na świecie nie potrzebuje przypomnienia, że wykorzystywanie seksualne dzieci jest haniebne; jest to standardowy element nauczania w większości meczetów” – zaznaczył.

Z inicjatywą wygłoszenia w meczetach kazania wyszła islamska organizacja Together Against Grooming, gdy opinią publiczną w Wielkiej Brytanii wstrząsnęły doniesienia o przypadkach tego rodzaju przestępstw. W czwartek wyrok dożywotniego więzienia usłyszało siedmiu mężczyzn, którzy parali się tym procederem w Oxfordzie. Dwaj skazani pochodzą z krajów wschodnioafrykańskich, a pozostali z Pakistanu.

Z danych Muzułmańskiej Rady Wielkiej Brytanii wynika, że na ok. 63 mln mieszańców kraju 1,6 mln to wyznawcy islamu. «

02/07/2013 14:18:23

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

62 lata w zawodzie, stu wychowanków Prawdziwa superniania, a raczej niania rekordzistka.

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Express

»

Ma 92 lata i mieszka w Olney w Buckinghamshire. To najdłużej pracująca brytyjska opiekunka do dzieci.

Brenda Ashford nie ma męża ani własnych pociech. – Byłam jak matka dla całej setki, nie czułam potrzeby posiadania własnych dzieci. Tyle maluchów potrzebowało mojego zainteresowania i miłości, że nie starczyło jej dla mężczyzn – mówi.

Powołanie odkryła w 1930 r., gdy na świat przyszedł jej brat David. – Uwielbiałam go od samego początku, mieścił się w wózku dla lalek, był jak prawdziwa zabawka. Wcześniej chciałam zostać tancerką, ale odkąd pojawił się on, wszystko inne przestało mieć znaczenie – powiedziała.

W 1939 r., w wieku 18 lat, Brenda została zapisana do Norland College, założonego jeszcze w 1892 r. Londyńska szkoła słynęła z wysokiego poziomu edukacji i promowania wiktoriańskich metod wychowywania dzieci. Część wojny pani 485-MAKIETA 1 01-25.indd 14

Ashford spędziła, prowadząc przedszkole w Hertfordshire. Po jej zakończeniu pracowała w prywatnych domach, opiekując się nowo narodzonymi dziećmi. Zostawała z matkami przez kilka tygodni, ucząc je najważniejszych czynności: karmienia, przewijania, trzymania noworodka. – Dzieci są największą miłością mojego życia. Instynkt macierzyński mam po mamie, która urodziła sześcioro dzieci w ciągu 10 lat – mówi. Jej matka, Doris, nie zdążyła zobaczyć, jak układa się życie córki, bo zginęła tragicznie w wypadku samochodowym w latach 50.

– Wiedziałam, że nigdy nie wyjdę za mąż i nie będę mieć dzieci. Nigdy nie miałam życia towarzyskiego. Bycie nianią było sensem i celem mojego życia, tłumaczyło powód mojej egzystencji. Raz tylko spotkałam mężczyznę, którego mogłabym poślubić. Umawiałam się z nim przez krótki czas, ale postanowił zostać księdzem, więc nic z tego nie wyszło – dodaje starsza pani.

Swoje wspomnienia Brenda Ashford zawarła w książce „Tuppence for Paper & String”. «

Kilka złotych zasad superniani  Nigdy nie bij dzieci.  Zachęcaj malucha do bycia silnym, zamiast krytykować jego słabości.  Uśmiechaj się do niego tak często, jak to tylko możliwe.  Każdego dnia weź dziecko na spacer, nawet w najgorszą pogodę (choćby na krótko). To podstawa.  Dostarczanie dzieciom rozrywek nie musi być kosztowne, ale trzeba znać parę trików i gier.  Nie wpuszczaj stresu do domu. Dzieci natychmiast przejmują napięcie. Jeśli rozpada się małżeństwo, każde z rodziców musi podjąć trud zachowywania się tak, jak gdyby nic się nie stało. Maluchy źle znoszą zmiany.  Rób dzieciom od czasu do czasu niespodzianki. Torba cukierków czy książka sprawi, że poczują się wyjątkowo.  Ja karmiłam noworodki co 4 godziny, a nie „na żądanie”.  Kiedy dziecko było niegrzeczne, wysyłałam je do jego pokoju, by przemyślało swoje zachowanie. Mogło wrócić, gdy przeprosiło i zrozumiało, o co chodzi. Do tego niezbędne jest zniżenie się do jego poziomu i pomoc w wyjaśnieniu problemu.  Niestety, to prawda, że dzieci są teraz bardziej niegrzeczne niż kiedyś. Częściowo winę za to ponosi jednak wychowanie.

02/07/2013 15:04:20

przegląd prasy »DAILY EXPRESS

Tych pań nie obsługujemy Alkoholizm wśród kobiet nie jest zjawiskiem nowym. Udowadnia to specjalny przewodnik wydany przez lokalne władze Birmingham przeszło 100 lat temu. Zawiera listę osób, których nie należy wpuszczać do pubów, a już na pewno nie podawać im alkoholu. Słyną bowiem z antyspołecznego zachowania. Na czarnej liście 82 wielbicieli mocnych trunków umieszczono 37 kobiet. Ze zdjęciami. Widać na nich te z czterema tatuażami, bez zębów albo z bliznami. Co ciekawe, większość z nich była pomiędzy 30. a 50. rokiem życia.

Młode, poniżej 25 lat, to prawdziwa rzadkość.

»THE TIMES

Katar ma nowego emira Szejk Kataru, najbogatszego państwa świata, zapowiedział abdykację na rzecz 33-letniego syna. 61-letni Hamad bin Khalifa al-Thani przejął władzę z rąk ojca w 1995 r. Dla Wielkiej Brytanii to jeden z najważniejszych partnerów polityczno-gospodarczych, gdyż posiada znaczącą część udziałów w angielskich przedsiębiorstwach. Do największych należą m.in.: Harrods (100%), Londyńska Giełda Papierów Wartościowych (20%), Barclays Bank (6,7%), Sainsbury (26%) i wiele innych.

»THE SUN

Książka o prostytutkach Jenny Thompson wydaje książkę o romansie z Wayne’em Rooneyem. To pani, która miała z nim romans w 2010 r. i teraz postanowiła na tym zarobić. Kiepski czas dla żony piłkarza, Coleen, bo właśnie urodziła mu drugiego syna. Jenny, była kochanka, ma 24 lata, ale spore życiowe doświadczenie.

Twierdzi, że spała z wieloma gwiazdami sportu, widziała, jak zamawiane są prostytutki na dzikie imprezy, i wie, kto ze znanych piłkarzy chodził na gejowskie libacje. Wszystko opowie.

»EVENING STANDARD

Grozi więzienie Szef Formuły I, Bernie Ecclestone, jeden z najbogatszych Brytyjczyków, może trafić do więzienia. Trwa przesłuchanie w sprawie przekupstwa bankiera Gerharda Gribkowsky’ego, wyceniającego akcje firmy Berniego. Więzienie byłoby niemieckie, bo w sprawę zamieszany jest niemiecki bank BayernLB i fima Ecclestone’a. (SM)

485-MAKIETA 1 01-25.indd 15

Brytyjscy specjaliści prawa związanego z uprowadzeniami dzieci Przeprowadzka z dzieckiem za granicę lub z jednej części kraju do drugiej bez zgody rodzica będzie traktowana jako uprowadzenie. Jeśli Twoje dziecko zostało zabrane do innego kraju lub miasta bez Twojej zgody, jak najszybciej poszukaj porady prawnej eksperta na temat kroków, które możesz podjąć aby je odnaleźć.

Jeśli Twoje dziecko zostało uprowadzone z państwa Konwencji Haskiej, kancelaria prawna Osbornes może Cię wesprzeć w otrzymaniu zapomogi prawnej na poczet kosztów sądowych. Polska jest sygnatariuszem Konwencji Haskiej.

Jeśli zastanawiasz się nad przeprowadzką z dzieckiem do innego państwa, powinieneś zasięgnąć porady prawnej eksperta przed zrobieniem tego. Zapomoga prawna także będzie dostępna w zależności od Twojej sytuacji finansowej.

Już teraz możesz umówić się na poufne spotkanie z prawnikiem rodzinnym aby porozmawiać o Twojej sprawie. Tylko teraz za specjalną cenę £199 z VATem. Jako podsumowanie spotkania otrzymasz dokument, w którym będzie wyszczególnione wszystko co zostało przedyskutowane. Będzie on rownież zawierał nasze zalecenia w sprawie dalszego postępowania.

Aby umówić się na spotkanie i dowiedzieć jak możemy Ci pomóc zadzwoń do Justyny Drozdy już dzisiaj pod nr tel.

020 74828439 Osbornes Solicitors Livery House, 9 Pratt Street, London NW1 0AE

Przed przystąpieniem do firmy pracowała w Dziale Rodzinnym Sadu Okregowego w Guildford i odbyła praktyki w Ambsadzie Rzeczypospolitej Polski w Londynie oraz w Parlamencie Europejskim.

Dział rodzinny w Osbornes jest polecany i rekomendowany w niezależnych rankingach, zestawieniach Chambers i The Legal 500 jako wiodący prawnicy rodzinni w Londynie. Współpracujemy z firmami prawniczymi w Polsce i możemy polecić Ci odpowiedniego prawnika jeśli zajdzie taka potrzeba.

www.osbornes.net/ praworodzinne

02/07/2013 15:05:01

016

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Proces ws. zabójstwa żołnierza w Londynie – w listopadzie 18 listopada rozpocznie się proces dwóch mężczyzn oskarżonych o zabójstwo brytyjskiego żołnierza w maju w Londynie – zdecydował sąd. Mord, zapewne na tle islamistycznym, wstrząsnął brytyjską opinią publiczną i wywołał falę antyislamskich incydentów.

»

Oskarżeni – 28-letni Michael Adebolajo oraz 22-letni Michael Adebowale – uczestniczyli w 20-minutowej rozprawie za pośrednictwem łącza wideo z dwóch osobnych cel w londyńskim więzieniu Belmarsh. Potwierdzili jedynie swoje imię i nazwisko. Adebolajo znowu zażądał, by zwracać się do niego, używając nazwiska Mudżahid Abu Hamza.

Rozprawie przysłuchiwali się członkowie rodziny ofiary. Termin kolejnej rozprawy wstępnej wyznaczono na 27 września.

Adebolajo i Adebowale są oskarżeni o zabicie brytyjskiego żołnierza Lee Rigby’ego, weterana misji w Afganistanie. Zbrodnia miała miejsce 22 maja w pobliżu koszar artylerii w dzielnicy Woolwich we wschodnim Londynie. Starszy mężczyzna jest oskarżony także o usiłowanie zabójstwa dwóch policjantów i posiadanie broni palnej.

Obaj urodzili się w Wielkiej Brytanii, w chrześcijańskich rodzinach pochodzących z Nigerii, jednak przeszli na islam.

Domniemani sprawcy mordu najpierw potrącili samochodem 25-letniego Rigby’ego, a następnie brutalnie zabili go rzeźnickim tasakiem i nożem. Według świadków zabójcy wznieśli przy tym okrzyk „Allahu akbar” (Bóg jest wielki).

Po tym zabójstwie odnotowano w Wielkiej Brytanii wzrost liczby antyislamskich incydentów, m.in. na początku czerwca podpalono meczet na terenie somalijskiego ośrodka dobroczynnego i muzułmańską szkołę z internatem w Londynie. « 485-MAKIETA 1 01-25.indd 16

02/07/2013 14:18:24

017 UF SB [ K V ƆB E P T UŖ Q O O B U XP J N F J O P G U S B N T ȷ F J D F M C B U J

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

485-MAKIETA 1 01-25.indd 17

02/07/2013 15:12:37

018

WIADOMOŚCI na wyspach

Toalety w parlamencie przejdą remont wart 100 tys. funtów

»

Nawet 100 tys. funtów kosztować będzie remont dwóch toalet, z których korzystają członkowie Izby Lordów – wynika z informacji o przetargu zamieszczonej na stronie internetowej rządu brytyjskiego. Kwotę tę skrytykowała organizacja Taxpayers’ Alliance.

W przetargu znajduje się wyjaśnienie, że stan pochodzących z 1937 r. toalet „jest nie do zaakceptowania, biorąc pod uwagę znaczenie miejsca, gdzie się znajdują” i że szpecą one pałac Westminster,

który znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Ponadto stan toalet nie odpowiada przepisom o dostępie dla osób niepełnosprawnych.

Niezbędne prace, które zmienią tę sytuację, wyceniane są na 90-100 tys. funtów. Mają objąć m.in. zainstalowanie toalety dla osób niepełnosprawnych oraz montaż „historycznych dębowych paneli”.

Wszelkie prace prowadzone w gmachu parlamentu muszą być zgodne z wymogami dotyczącymi obiektów dziedzictwa

narodowego klasy pierwszej, co może być kosztowne – zauważa agencja Associated Press.

Jednak grupa Taxpayers’ Alliance, która prowadzi kampanię na rzecz niższych podatków, skrytykowała koszt remontu. Przedstawiciel grupy Matthew Sinclair ocenił, że kwota przeznaczona na remont pozwoliłaby jednej rodzinie zbudować sobie dom.

Prace w toaletach mają się zacząć w sierpniu i zakończyć w ciągu 42 dni. «

Dochodzenie w sprawie chwilówek

»

Współpracująca z brytyjskim rządem Komisja ds. Konkurencji (Competition Commission – CC) przejmie od Biura ds. Uczciwego Handlu (Office of Fair Trade – OFT) dochodzenie w sprawie nagannych praktyk firm udzielających chwilówek.

Rynek takich krótkoterminowych i udzielanych na wysoki procent kredytów konsumenckich oceniany jest na około 2,2 mld funtów rocznie. Rośnie przy tym bardzo szybko, co wiąże się ze spadkiem realnych dochodów ludności, ograniczeniami dostępu do świadczeń socjalnych, trudną sytuacją na rynku pracy i większymi przeszkodami w uzyskaniu kredytu bankowego.

485-MAKIETA 1 01-25.indd 18

Jeszcze trzy lata temu rynek chwilówek wyceniano na zaledwie 90 mln funtów. W roku ubiegłym zawarto na nim 8 mln umów, opiewających zwykle na kredyty po kilkadziesiąt lub kilkaset funtów, przy czym niektórzy klienci skorzystali z pożyczek kilkakrotnie.

Zanosi się na to, że w najbliższych latach może być ich jeszcze więcej, m.in. z powodu ogłoszonych ostatnio przez rząd premiera Davida Camerona nowych zasad przyznawania zapomogi dla bezrobotnych, która będzie dostępna dopiero po siedmiu dniach od utraty pracy.

Dochodzenie CC może potrwać rok lub nawet dłużej, stąd nie na wiele się zda tym, którzy pożyczki te już zaciągnęli

i mają trudności ze spłatą. OFT zdecydowało się przekazać dochodzenie CC, gdyż ma ona znacznie większe od niego uprawnienia w dziedzinie regulowania rynku, w tym zakazywania bądź ograniczania określonych praktyk handlowych.

Chwilówka udzielana jest pod zastaw najbliższej pensji bądź zapomogi, stąd jej angielska nazwa „payday loan” („payday” to dzień wypłaty). Wielu zdesperowanych kredytobiorców tego rodzaju pożyczki wpędziły w długi, jeśli nie mogli dotrzymać terminu spłaty.

Na brytyjskim rynku chwilówek działa około 50 firm. Termin spłaty udzielanych przez nie pożyczek nie przekracza zwykle 30 dni. «

02/07/2013 14:18:27

485-MAKIETA 1 01-25.indd 19

02/07/2013 14:18:28

020

WIADOMOŚCI gospodarka

Walka z bezrobociem młodych Europejczyków Przywódcy UE uzgodnili zwiększenie środków na walkę z bezrobociem młodych Europejczyków i zmobilizowali EBI do udzielania kredytów firmom. Podczas szczytu nie obyło się bez ponownego zamieszania wokół brytyjskiego rabatu.

»

Podczas pierwszego dnia szczytu UE przywódcy uzgodnili dodatkowe fundusze na walkę z bezrobociem młodych; mają one pochodzić z przesuwania niewykorzystanych środków w ramach przyszłego budżetu UE na lata 2014-2020.

Przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy poinformował na konferencji prasowej w nocy z czwartku na piątek, że kraje UE będą mogły przeznaczyć na walkę z bezrobociem wśród młodych co najmniej 8 mld euro w latach 2014-2020, a nie tylko 6 mld, jak uzgodniono w lutym.

Pierwsze 6 mld euro będzie skierowane w latach 2014 i 2015 do 13 krajów z regionami o bezrobociu wśród młodzieży przekraczającym 25 proc.

Dzięki tej unijnej inicjatywie osoby poniżej 25. roku życia mają otrzymywać ofertę pracy, możliwości dalszej edukacji albo szkolenia zawodowego w ciągu czterech miesięcy od chwili utraty pracy albo ukończenia szkoły.

Z tego programu Polska ma otrzymać w latach 2014 i 2015 ok. 2 mld

485-MAKIETA 1 01-25.indd 20

zł. Jak poinformował premier Donald Tusk, rząd już przygotowuje konkretne programy na wykorzystanie tych środków.

Według statystyk w 27 krajach UE bez pracy jest 5,6 mln młodych ludzi.

Najbardziej problem ten dotyka zmagające się z głębokim kryzysem kraje południowoeuropejskie: Grecję, Hiszpanię i Portugalię.

Przywódcy UE podjęli też decyzję o zwiększeniu dostępu do kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Wcześniej pojawiały się obawy, że takie zaangażowanie EBI w kredytowanie małych i średnich przedsiębiorstw może obniżyć rating tej instytucji z najwyższego poziomu AAA. Jak powiedział Van Rompuy, rating AAA jest niezbędny, by bank mógł spełniać swoją główną rolę w promowaniu inwestycji w UE, jednak „nie może być celem samym w sobie”. Jak dodał, przywódcy państw europejskich zgodzili się, że potrzebna jest lepsza koordynacja działań pomiędzy finansowaniem projektów z budżetu

unijnego a kredytowaniem ich z EBI. Podczas szczytu pojawił się także problem z liczeniem rabatu brytyjskiego w składce do budżetu UE na lata 20142020. M.in. Francja twierdziła, że od funduszy rolnych dla nowych krajów UE rabatu nie należy naliczać, co miałoby oznaczać zmniejszenie jego kwoty o kilkaset milionów euro. Tymczasem w czwartek rano szefowie instytucji UE ogłosili polityczne porozumienie ws. budżetu. Źródło brytyjskie powiedziało, że Londyn otrzymał na szczycie zapewnienie w sprawie bezpieczeństwa swojego rabatu. Cytowany przez AFP prezydent Francji Francois Hollande powiedział, że wysokość brytyjskiego rabatu została już ustalona na lutowym szczycie, ale możliwe są korekty w sposobie jego obliczania.

Według źródła agencji premier David Cameron znowu postawił przywódców pod ścianą, co jest porażką Francji. Z kolei kanclerz Niemiec Angela Merkel uzgodnienia w sprawie brytyjskiego rabatu nazwała „satysfakcjonującym rozwiązaniem”. «

02/07/2013 14:18:28

Reforma energetyki

Âť

Brytyjski rząd ogłosił szczegóły reformy energetyki, która ma m.in. pozwolić na jej przekształcenie w sektor niskoemisyjny. Celem jest realizacja do 2020 r. inwestycji o zakładanej wartości ok. 110 mld funtów, które zagwarantują zaspokojenie zapotrzebowania na energię elektryczną.

Przedstawiciele rządu zaprezentowali szczegóły mechanizmów mających wspierać inwestycje w nowe moce wytwórcze, zapisanych w procedowanym obecnie w parlamencie nowym prawie energetycznym.

Według niego mechanizmy aukcji na nowe moce wytwórcze energii (Capacity Market) oraz długoterminowe ceny energii z danego źródła (Strike Price) pozwolą wygenerować inwestycje konieczne z jednej strony do zaspokojenia krajowego popytu na energię, a z drugiej do przekształcenia brytyjskiej energetyki w sektor niskoemisyjny. Ich wartość szacowana jest przez rząd na 110 mld funtów. Dodatkową wartością ma być stworzenie dzięki temu nawet 250 tys. nowych miejsc pracy.

Jednocześnie rząd opublikował ceny energii dla poszczególnych technologii odnawialnych na lata 2014-2019. W przypadku energii wytwarzanej z biomasy przez cały pięcioletni okres cena wynosić będzie 105 funtów za megawatogodzinę, dla energii z hydroenergetyki będzie to 95 funtów/MWh. W przypadku pozostałych źródeł odnawialnych cena ta będzie stopniowo spadać. W przypadku morskiej energetyki wiatrowej z początkowych 150 do 135 funtów za megawatogodzinę, lądowej energetyki wiatrowej ze 100 do 95 funtów/MWh, a energetyki fotowoltaicznej ze 125 do 110 funtów.

Powyşsze poziomy cen, podobnie jak pozostałe elementy proponowanych rozwiązań, będą jeszcze przedmiotem konsultacji społecznych, ale przedstawiciele sektora energetyki odnawialnej zgadzają się, şe są to poziomy ambitne, lecz moşliwe do osiągnięcia. 

2(5*,3(90( 79(>5(

AHUPLKIHUPH SLRHYZRPL

O FEE

NO WIN, N

AHUPLKIHUPH SLRHYZRPL >`WHKRP ^ WYHJ` >`WHKRP KYVNV^L AHKa^Vlj P aHW`[HQ Ja` UHSLÇ?` *P ZPLJ VKZaRVKV^HUPL )LaWĂŠH[UH PUMVSPUPH! )HYIHYH! ,^H 2! +HNTHYH! ,^H )!

Elektrownia wiatrowa w Ovenden w zachodnim Yorkshire

485-MAKIETA 1 01-25.indd 21

aNSVZaLUPL'SL]LULZ JV \R ^^^ SL]LULZ WS 02/07/2013 14:18:30

022

WIADOMOŚCI gospodarka

100 mld funtów na infrastrukturę Rząd brytyjski ogłosił ambitny program wydatków na rozwój sektorów energetyki i transportu, mający pobudzić gospodarkę.

W latach 2015-20 na ten cel przeznaczone zostanie 100 mld funtów – poinformował w Izbie Gmin wiceminister finansów Danny Alexander.

»

Program zakłada modernizację sieci dróg, budowę 165 tys. tanich mieszkań, wzmocnienie ochrony przeciwpowodziowej, udostępnienie superszybkich łączy internetowych na terenach wiejskich, nakłady na badania medyczne, m.in. nad chorobą Alzheimera, i rozwój nowych źródeł energii, w tym gazu łupkowego.

Firmy zaangażowane w eksploatację złóż gazu łupkowego korzystać będą z ulg podatkowych. Wnioski o licencje mają być rozpatrywane w przyspieszonym trybie.

W sprawie ulg podatkowych ministerstwo finansów przystąpi do konsultacji z sektorem, a wytyczne ws. planowania przestrzennego dla firm zaangażowanych w eksploatację złóż gazu ogłosi w ciągu trzech tygodni.

Lokalne społeczności, na terenie których będzie wydobywany gaz łupkowy, otrzymają co najmniej 100 tys. funtów od każdego szybu w formie różnych świadczeń i 1 proc. przychodów.

Na potrzeby budownictwa mieszkaniowego przeznaczone zostaną m.in.

485-MAKIETA 1 01-25.indd 22

państwowe nieużytki. Rząd udzieli gwarancji firmom zaangażowanym w budowę elektrowni nuklearnych.

Zaplanowano elektryfikację ponad 1,2 tys. km trakcji kolejowej. Na budowę superszybkiej kolei łączącej Londyn z siedmioma dużymi miastami środkowej Anglii (tzw. HS2) przeznaczone zostaną 42 mld funtów (ok. 10 mld więcej, niż przewidywał oryginalny kosztorys).

Rząd sfinansuje też analizę wykonalności (feasibility study) nowej kolejki łączącej Londyn północny z południowym, tzw. Crossrail 2. Zadaniem burmistrza Londynu będzie przyciągnięcie do tego projektu kapitału prywatnego, który wziąłby na siebie 50 proc. kosztów.

– To ambitny program rozwoju infrastruktury, największy od pokolenia, i kraj może być z niego dumny – podkreślił Alexander.

Najbliższe wybory powszechne odbędą się w maju 2015 r., więc nie ma pewności, czy przyszły rząd będzie tym planem związany. W tej sytuacji niektórzy wątpią, czy program rozpocz-

nie się w 2015 r., ponieważ firmy będą może wolały zaczekać na utworzenie nowego rządu i ogłoszenie przez niego priorytetów.

Inni nie są przekonani, że sumy przedstawione przez Alexandra są wiarygodne. Wskazują, że koszt inwestycji w pociąg HS2 okazał się o ok. 1/3 wyższy, niż zakładały to pierwotne plany.

Jeszcze inny zarzut dotyczy tego, że na krótką metę program nie pobudzi gospodarki.

– Czas pokaże, czy mamy do czynienia z wymiernym przyrostem inwestycji infrastrukturalnych i nakładów kapitałowych, czy też będą to wcześniejsze zapowiedzi w nowym opakowaniu – cytuje Sky TV Nicka Priora z firmy Deloitte.

W środę minister finansów George Osborne poinformował w Izbie Gmin o cięciach wydatków rządowych w roku obrachunkowym 2015-16 na łączną sumę 11,5 mld funtów. Najbardziej dotknięte tymi cięciami grupy społeczne to pracownicy sektora publicznego oraz osoby otrzymujące zasiłki i zapomogi. «

02/07/2013 14:18:30

023

485-MAKIETA 1 01-25.indd 23

02/07/2013 14:18:31

024

PORADY MIĘDZY POLSKĄ A ANGLIĄ

Dzwoń tanio i wygodnie Obecnie na rynku telekomunikacyjnym jest spory ruch w segmencie tzw. rozmów roamingowych.

Do tej grupy zalicza się wszystkie połączenia wykonywane poza granice kraju. Ze względu na to, że Wielką Brytanię zamieszkuje spora grupa emigrantów, oferta na rynku połączeń międzynarodowych jest spora. Jak i co wybrać?

Piotr Dobraniak

»

O użytkowników tanich połączeń walczą wszyscy liczący się na rynku operatorzy. Niestety, często musimy wybierać – albo będziemy płacić mniej, dzwoniąc do Polski, ale wtedy więcej zapłacimy, dzwoniąc lokalnie, albo dostaniemy na przykład darmowe minuty na połączenia lokalne, ale wtedy dzwoniąc do Polski, zapłacimy jak za zboże. Za każdym razem wybór jest trudny i za każdym razem częściowo niekorzystny.

Jak zatem połączyć obie rzeczy – tanio i ekonomicznie zarówno przy połączeniach z Polską, jak i Wielką Brytanią?

Jednym z rozwiązań wydaje się posiadanie dwóch telefonów. W jednym mamy kartę z tanimi połączeniami do Polski, a w drugim z tanimi bądź darmowymi połączeniami na terenie Wielkiej Brytanii. Niestety, taka taktyka ma swoje wady. Użytkowanie dwóch telefonów (a czasem nawet trzech, jeśli dodatkowo mamy telefon z polską kartą SIM, którą wykorzystujemy, będąc w Polsce) jest uciążliwe.

Są też rozwiązania internetowe. Możemy używać najbardziej popularnych aplikacji na smartfony: Skype albo Viber. Niestety, ten pierwszy lata świetności ma już dawno za sobą, a jakość połączeń pozostawia wiele do 485-MAKIETA 1 01-25.indd 24

życzenia. Viber z kolei jest dużo lepszy, ale wymaga bardzo dobrego połączenia internetowego, chociaż trzeba przyznać, że dobrze sprawdza się nawet przy połączeniach przez 3G. Oba mają jednak wadę – osoba, do której chcemy dzwonić, musi mieć taką samą aplikację zainstalowaną na swoim telefonie. Inaczej nici z połączenia.

I tutaj pojawia się jeszcze jedna opcja – aplikacja Vyke (czyt. „wajk”).

VykeMobile łączy w sobie oba rozwiązania – dogodnej aplikacji do połączeń internetowych oraz taniej taryfy telefonicznej przy wykonywaniu połączeń do Polski. Rozwiązania w nim wykorzystane są nowatorskie, dlatego przyjrzyjmy im się dokładniej. Ściągnięcie aplikacji na telefon jest oczywiście darmowe. Podczas rejestracji dostajemy 50 pensów darmowego kredytu na połączenia, co według obowiązujących stawek w Vyke wystarczy na ponad dwanaście minut połączenia na telefon komórkowy w Polsce albo na… prawie sześć godzin połączenia z telefonem stacjonarnym!

Co bardzo przydatne, w momencie gdy wykorzystujemy aplikację, na wyświetlaczu telefonu osoby odbierającej połączenie pokazuje się nasz oryginalny numer telefonu, z którego dzwonimy. Oczywiście jeśli jesteśmy w domu, najlepiej wykorzystywać dostępną sieć Wi-Fi, niemniej jednak Vyke sprawuje się też dobrze podczas połączeń przez 3G. Ta informacja jest ważna dla tych, którzy mają w swoich telefonach nielimitowane połączenia z internetem.

Bardzo fajnym rozwiązaniem jest też możliwość połączenia „callthrough”. Ten rodzaj połączenia ma bardzo dobrą jakość, a wykorzystuje nasze darmowe minuty z abonamentu, jeśli takowe posiadamy. W tym przypadku również osoba, do której dzwonimy, nawet się nie domyśla, że rozmawiamy z nią za pomocą specjalnej aplikacji.

VykeMobile daje również – po zarejestrowaniu się – bardzo dobry serwis. Po zalogowaniu się na stronie interentowej na naszym komputerze w domu też bez problemu możemy wykonywać połączenia.

Wystarczą głośniki i mikrofon. Aplikacja działa także na tabletach.

Jednym słowem, dostajemy możliwość dzwonienia do Polski w bardzo dobrej cenie, bez przywiązania do telefonu stacjonarnego, w dogodnym momencie i na dowolnym urządzeniu podpiętym do intertnetu lub jakiejkolwiek sieci telekomunikacyjnej.

Do tego zachowujemy cały czas jeden i ten sam numer telefonu. Nie musimy wachlować aparatami telefonicznymi, kiedy chcemy do kogoś zadzwonić, a nasi znajomi nie muszą zapisywać kilku naszych numerów. Cena za połączenie z telefonami komórkowymi w Polsce to 4 pensy. W tej samej cenie wyślemy SMS-a. Na telefony stacjonarne zadzwonimy z Vyke za 9 pensów za godzinę.

Aplikacji Vyke używałem przez ponad dwa tygodnie i jedynym problemem, jaki napotkałem, było zablokowanie mojego konta w momencie, gdy podałem przy płatności inny adres mailowy inny niż przy rejestracji. System Vyke wychwycił tę rozbieżność. Po szybkiej weryfikacji konto zostało przywrócone i połączenia mogłem dalej wykonywać bez zarzutu. Jak się okazuje, operator aplikacji jest wyczulony na nadużycia i oszustwa przy płatnościach, co powoduje, że wszelkie niejasne działania są przez niego weryfikowane. Mała przeszkoda, jeśli chce się mieć bezpieczne płatności.

Jak na razie Vyke wydaje się najbardziej optymalnym i ekonomicznym rozwiązaniem na rynku połączeń telefonicznych. Jeśli stawki za połączenia nie wzrosną, ma szanse również na to, żeby stać się jego liderem.

Aplikacja działa na wszystkich systemach operacyjnych. « 02/07/2013 14:18:33

485-MAKIETA 1 01-25.indd 25

02/07/2013 14:18:35

026

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Rewolucja w zasiłkach To koniec pewnej epoki. Na naszych oczach Wielka Brytania zmienia się z państwa opiekuńczego w państwo promujące pracę. Jesteśmy świadkami największej od 1945 r. reformy opieki społecznej. Życie na zasiłkach ma przestać się opłacać. Czy tak się stanie?

Marcin Urban

»

Blisko 700 tys. dzieci urodziło się w Anglii w 2011 r. To prawdziwy baby boom – nienotowany od lat 70. ubiegłego wieku. Ponad 150 tys. imigrantów osiedla się na Wyspach każdego roku od blisko dekady – to także niespotykane wcześniej zjawisko. Do tego liczba osób w wieku powyżej 65 lat 485-MAKIETA 2 26-51.indd 26

wzrosła o 20 proc. – do 10,3 mln. Wiek emerytalny osiągnęło już 17 proc. Brytyjczyków.

Rząd brytyjski nie mógł pozostać obojętny na takie zmiany, tym bardziej że zaczęły one zagrażać stabilności finansowej państwa, nadszarpniętej dodatkowo kryzysem. Niezbędna stała się reforma opieki społecznej (welfare reform). » 02/07/2013 14:22:48

027

485-MAKIETA 2 26-51.indd 27

02/07/2013 14:22:53

028

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Idzie nowe Trwająca właśnie zasiłkowa rewolucja wprowadziła do codziennego języka trzy nowe pojęcia – Universal Credit, Benefit Cap i Personal Independence Payment.

Universal Credit zastąpi sześć zasiłków: Income Support, Incomebased Jobseeker’s Allowance, Income-related Employment Support Allowance, Housing Benefit, Child Tax Credit i Working Tax Credit.

Obecnie o każdy z nich trzeba aplikować osobno. Od października będziemy składać jeden, jak sama nazwa mówi, „uniwersalny” wniosek.

485-MAKIETA 2 26-51.indd 28

Dostaniemy też jedną, skonsolidowaną płatność. Wnioski o przyznanie Universal Credit będzie przyjmować i rozpatrywać Department for Work & Pensions (DWP). Będzie je można składać wyłącznie przez internet. Pary będą aplikować łącznie.

O Universal Credit będą mogły starać się osoby w wieku od 18 lat do uzyskania uprawnień emerytalnych, posiadające niski dochód i mające nie więcej niż £16 000 oszczędności.

Nowością jest konieczność złożenia pisemnego zobowiązania (claimant commitment) do podjęcia pracy w przypadku osób bezrobotnych lub zobowiązania do podjęcia pracy w peł-

nym wymiarze przez osoby pracujące w systemie part-time. Oświadczenie trzeba będzie złożyć w jednym z wyznaczonych urzędów.

Osoby, które obecnie pobierają przynajmniej jeden z wymienionych wyżej zasiłków, będą sukcesywnie powiadamiane listownie o konieczności przejścia na Universal Credit. Proces ten potrwa do 2017 r. Podania o przyznanie Universal Credit od nowych wnioskodawców będą przyjmowane od października tego roku.

Jedną z zalet Universal Credit ma być ograniczenie nadpłat zasiłków. Po wprowadzeniu zmian DWP

02/07/2013 14:22:55

029 będzie na bieżąco pobierać informacje z HMRC (urzędu skarbowego) o wysokości zarobków pracowników etatowych i na tej podstawie co miesiąc obliczać wysokość świadczenia. Jest to ważne dla osób, które nie mają stałego wynagrodzenia i obecnie muszą co miesiąc zgłaszać do urzędu swój dochód.

Maksymalna kwota zasiłków, jakie będzie można dostać, zostaje ograniczona przez tzw. Benefit Cap. Osoby samotne i bezdzietne dostaną najwyżej £350 tygodniowo. Parom z dziećmi i bez dzieci oraz rodzicom samotnie wychowującym dzieci będzie przysługiwać maksymalnie £500 tygodniowo.

Benefit Cap nie obejmie rodzin, w których przynajmniej jedna osoba kwalifikuje się do Working Tax Credit lub dostaje jeden z następujących zasiłków: Disability Living Allowance (po zmianie Personal Independence Payment), Attendance Allowance, Industrial Injuries Benefits, Employment and Support Allowance, War Widow’s lub War Widower’s Pension.

Dodatek dla osób niepełnosprawnych (Disability Living Allowance) zostanie zastąpiony przez Personal Independence Payment. By otrzymać nowe świadczenie, wszyscy pobierający obecnie DLA będą musieli ponownie przejść kwalifikację.

Inna poważna zmiana wprowadzona w ramach reformy dotyczy Council Tax Benefit, którego nazwa zostaje zmieniona na Council Tax Reduction. Słowo „reduction” ma tu paradoksalnie podwójne znaczenie. Ma to być pomoc finansowa, która zmniejszy nasze wydatki na Council Tax, ale z drugiej strony pula pieniędzy przeznaczona na ten zasiłek została zredukowana o 10 proc.

RACHUNEK PROSZĘ

Department for Work & Pensions wydał w 2011 r. na świadczenia socjalne £159 mld – o 7,5 proc. więcej niż rok wcześniej – z czego najwięcej na: emerytury – £74 mld, zasiłek mieszkaniowy (Housing Benefit) – £17 mld, zapomogi dla osób niepełnosprawnych (Disability Living Allowance) – £12,5 mld, dodatek

485-MAKIETA 2 26-51.indd 29

do Council Tax (Council Tax Benefit) – £5 mld, zasiłek dla bezrobotnych (Jobsickers’ Allowance) – £5 mld.

Różnego rodzaju zasiłki dostaje 20,3 mln rodzin (64 proc. ogółu), a dla co trzeciej rodziny benefity stanowią połowę domowego budżetu.

W 2011 r. 5,3 mln osób w wieku produkcyjnym pobierało zasiłki dla niepracujących. Połowę z nich stanowiły osoby niepełnosprawne, 27 proc. bezrobotni, a 12 proc. samotni rodzice.

Jeśli podsumowujemy nakłady na opiekę społeczną, do rachunku należy dopisać wydatki HMRC, który wypłaca zasiłki na dzieci (Child Benefit, Child Tax Credit) oraz dla osób o niskich dochodach (Working Tax Credit). Na sam Child Benefit państwo przeznacza £12 mld rocznie.

Jak oszacowali dziennikarze „Daily Mail”,

Zasiłki dostaje 20,3 mln rodzin (64 proc. ogółu), a dla co trzeciej rodziny benefity stanowią połowę domowego budżetu.

Wielka Brytania wydaje około £220 mld rocznie na opiekę społeczną.

ILE STRACIMY?

Rząd chce ograniczyć te wydatki o £18 mld rocznie do 2015 r.

Tylko na zasiłku mieszkaniowym (Housing Benefit), który pobiera 5 mln osób, oszczędności mają sięgnąć £2 mld.

Według obowiązujących od kwietnia nowych zasad mniejszy zasiłek dostają osoby zajmujące więcej pokoi, niż przewidują wprowadzone normy. Przykładowo bezdzietnej parze przysługuje pełny zasiłek do mieszkania z jedną sypialnią.

Jeśli para mieszka w domu, w którym są dwa pokoje, świadczenie zostanie zmniejszone o 14 proc., a za kolejne pomieszczenie o 25 proc. »

02/07/2013 14:23:13

030

TEMAT NUMERU społeczeństwo Wprowadzenie Universal Credit może negatywnie odczuć blisko 400 tys. osób. W ich przypadku nowe świadczenie może być niższe o ok. 50 funtów tygodniowo. Najwięcej stracą pary, w których jedna osoba jest na emeryturze, a druga w wieku produkcyjnym. Takie rodziny nie będą już traktowane ulgowo.

Największe obawy mają osoby niepełnosprawne. System kwalifikacji lekarskiej do Personal Independence Payment, który zastąpi Disability Living Allowance, może pozbawić wsparcia co szóstą osobę.

Pula pieniędzy przeznaczonych na ten zasiłek zmniejszy się o 20 proc.

O 10 proc. ograniczono wydatki na wspomniany wcześniej Council Tax Reduction.

„Bo system był nadużywany”

Terminarz reformy 10 czerwca 2013

Personal Independence Payment początek lipca 2013 Universal Credit

15 lipca Benefit Cap – 30 września 2013 październik 2013 Universal Credit do 2017

październik 2013 – marzec 2016

Disability Living Allowance

połowa 2014

Universal Credit

485-MAKIETA 2 26-51.indd 30

Koniec przyjmowania wniosków o DLA. Akceptowane są tylko wnioski o PIP. Universal Credit zostaje wprowadzony pilotażowo w kolejnych regionach: Wigan, Warrington i Oldham.

Wprowadzenie Benefit Cap w całym kraju.

Początek przyjmowania wniosków o Universal Credit. Transfer osób pobierających różne zasiłki do Universal Credit.

Osoby pobierające DLA zostaną poinformowane o konieczności wnioskowania o PIP. Osoby, których wnioski zostaną odrzucone, stracą DLA. Koniec przyjmowania wniosków o Tax Credits, Income-based Jobseeker’s Allowance, Income-based Employment and Support Allowance, Income Support i Housing Benefit.

Akceptowane będą tylko wnioski o Universal Credit.

Premier Wielkiej Brytanii wielokrotnie podkreślał, że reforma ma wspierać osoby, które pracują, a niepracujących skłonić do podjęcia zatrudnienia.

– Wielka Brytania zawsze była krajem otwartej i przyjaznej ekonomii, ale to niesprawiedliwe, że nasz system jest wykorzystywany – powiedział David Cameron, zapowiadając ograniczenie imigrantom dostępu do opieki społecznej, bezpłatnej służby zdrowia i mieszkań socjalnych.

Podobne wypowiedzi premiera i innych polityków są niemal codziennie cytowane przez brytyjskie media.

Dzieje się tak nie bez przyczyny. Pożywkę mediom i politykom dają oszuści.

W maju CBŚ rozbiło dwie grupy z województwa kujawsko-pomorskiego, które wyłudziły w Wielkiej Brytanii ok. £240 tys. zasiłków. Członkowie grup wysyłali na Wyspy podstawione osoby, a później pobierali na nie świadczenia.

Jak podał „Guardian”, w latach 20112012 oszuści i osoby, które wbrew takiemu obowiązkowi, świadomie lub nieświadomie, nie zgłosiły zmian swojej sytuacji finansowej, zachowując dzięki temu wyższe świadczenia, uszczuplili brytyjski budżet o £1,2 mld.

Do tego dochodzą imigranci pobierający świadczenia na członków rodzin przebywających za granicą. Jak podaje „The Telegraph”, Polacy pracujący w Wielkiej Brytanii pobierają rocznie £50 mln w ramach Child Benefit i Child Tax Cre-

02/07/2013 14:23:16

dit na 50 tys. dzieci, które pozostały w kraju. Od dziesięciu lat co roku do Wielkiej Brytanii przyjeżdża około pół miliona imigrantów, wprawdzie na dłużej zostaje ok. 150-200 tys., ale i tak w ciągu ostatniej dekady w Anglii i Walii przybyło 3,7 mln mieszkańców. Według danych z przeprowadzonego w 2011 r. spisu powszechnego żyje tu obecnie 579 tys. Polaków.

W ciągu ostatniej dekady w Anglii i Walii przybyło 3,7 mln mieszkańców.

Skutki reformy

Pierwsze efekty reformy dają powody do wątpienia w powodzenie planu ekipy Davida Camerona.

Według danych z londyńskiej dzielnicy Southwark, gdzie zmiany zostały wprowadzone w ramach pilotażu, po obniżeniu zasiłków do pracy poszło zaledwie 4 proc. bezrobotnych. Kolejnym problemem okazało się przekazanie zasiłku mieszkaniowego (Housing Benefit) do kieszeni najemców. Efektem ubocznym jest wzrost ich zadłużenia. Okazuje się, że zamiast płacić czynsz, najemcy wydają zasiłek na inne cele.

Objęta pilotażem spółdzielnia mieszkaniowa Bron Afon w południowej Walii odnotowała 50-proc. wzrost zadłużenia lokatorów, a w Southwark zaległości wzrosły o 30 proc.

Iain Duncan Smith, minister pracy i emerytur, broni reformy, przekonując, że jej długoterminowe cele zostaną osiągnięte.

– Poprzednie rządy w trudnych momentach po prostu ograniczały wydatki na opiekę społeczną, a gdy sytuacja ulegała poprawie, koszty znowu rosły jak balon – powiedział minister w wywiadzie dla BBC. – Moim celem jest zmiana sposobu myślenia w taki sposób, by ludzie dostrzegli, że opłaca się pracować.

Z taką polityką nie zgadza się opozycja. Liam Byrne, minister pracy i emerytur w gabinecie cieni, obliczył, że budżet przeciętnej brytyjskiej rodziny jest obecnie o £890 mniejszy niż przed ostatnimi wyborami, czyli w 2010 r.

To jest czas wielkich zwycięzców i wielkich przegranych. Z jednej strony są milionerzy, którym obniża się podatki o £100 tys. rocznie, a z drugiej ludzie, którym obniża się zasiłki. Uważamy, że ta strategia jest niesprawiedliwa – podsumował Byrne. «

485-MAKIETA 2 26-51.indd 31

02/07/2013 14:23:19

032 Oczy i uszy imperium FELIETONY Naszym zdaniem

Andrzej Świdlicki

»

Ostatnim schronieniem prywatności orwellowskiego antybohatera Winstona Smitha jest dzienniczek – jedyna forma dialogu z samym sobą wolna od nadzoru Wielkiego Brata, użyta przeciw niemu jako corpus delicti myślozbrodni. W filmowej „Księdze dżungli” pyton Kaa hipnotyzuje ofiarę, zanim jej sobie nie wyobraca i dookoła siebie nie okręci. Nie przestaje przy tym usypiać czujności apelami o zaufanie. Kobiety z brytyjskiego ruchu ochrony środowiska ufały agentom kontrwywiadu mającym za zadanie ich rozpracowanie. Miały nawet z nimi dzieci. Agenci posługiwali się tożsamością osób dawno zmarłych. Zmarli dzieci mieć nie mogą, więc dzieci agentów pracujących pod przykryciem należy traktować jako dzieci służbowe.

Rewelacje Edwarda Snowdena uświadomiły, że inwigilacja, jeśli jest technicz-

nie możliwa, zostanie wprowadzona bez względu na to, co stanowi prawo.

Tajny sądowy nadzór i kontrola Kongresu nad stosowaną w USA inwigilacją nie są dla służb wywiadowczych hamulcem. Największe spółki internetowe, wraz z Google, Facebookiem i Microsoftem, okazują się ich filiami. Stąd niektórzy, jak Daniel Ellsberg, mówią o zamachu amerykańskich wywiadowni na konstytucję i w coraz szczelniejszej inwigilacji widzą narodziny nowego autorytaryzmu i zmierzch demokracji.

Lobby securokratów zapewnia, że ludzie transparentni służb nie interesują. Skądinąd wiadomo, że najbardziej transparentna jest nijakość. Przekonanie się o tym, kto jest transparenty, wymaga prześwietlenia. Najlepiej szczelnego i systematycznego inwigilowania w dłuższym czasie. Logika inwigilacji nakazuje rozpracowywanie „wroga wewnętrznego” odpowiednio wcześnie, na etapie wroga

potencjalnego. Szczelna sieć inwigilacji wymaga podsłuchu i podglądu na skalę przemysłową.

Inny argument apologetów securokracji głosi, że służby działają zgodnie z prawem i wiedzą, co czynią. A zatem ten, kto chce spokojnie spać, może się na nie zdać. Inwigilacja to usługa świadczona przez służby dla społecznego dobra.

Nie jesteś terrorystą, to wywiadownia nic do ciebie nie ma. Gdzie jednak kończy się zwalczanie terroryzmu, a zaczyna budowa imperium opartego na masowej inwigilacji? I czy bezpiecznie mogą się czuć ludzie propagujący społeczną zmianę, tacy jak związkowcy, przeciwnicy nadużyć wielkich korporacji, ruchy społeczne wymierzone w interesy establishmentu? Amerykański Prism i brytyjska Tempora to infrastruktura państwa policyjnego, o jakiej Stasi mogłoby tylko marzyć, o różnorodnym i wielokrotnym zastosowaniu. «

Obrażony chłopiec Agnieszka bielamowicz

»

Do niedawna wrogiem numer jeden USA byli terroryści. Dziś jest nim obywatel Edward Snowden, oskarżony o szpiegostwo, kradzież i bezprawne użycie mienia państwowego. Brzmi poważnie – tak samo jak stanowisko Waszyngtonu.

Słynące z niekonwencjonalnych metod budowania pozytywnego wizerunku państwo formą interwencji w sprawie szpiega pogrąża samo siebie.

Dzięki Snowdenowi Amerykanie dowiedzieli się, iż ich Agencja Bezpieczeństwa Narodowego – zresztą jak i inne służby – podsłuchiwała rozmowy telefoniczne obywateli i obcokrajowców oraz śledziła ich aktywność w internecie. Kiedy ujawnił, iż gromadzono dane z serwerów między innymi Google, Yahoo czy Facebooka, zawrzało. Nic to jednak. Gorsze – dla rządu USA – miało dopiero nadejść.

Chiny, unikając międzynarodowego kry485-MAKIETA 2 26-51.indd 32

zysu, pozbyły się Amerykanina, odpowiadając żądającym jego zatrzymania Stanom, iż nakaz tymczasowego aresztowania nie spełniał hongkońskich wymogów prawnych. Rosja też umyła ręce, mówiąc, iż o locie tranzytowym Snowdena przez Moskwę dowiedziała się z mediów. Ekwador, do którego „szpieg” zwrócił się o azyl, najpierw dyplomatycznie informował, iż udzielenie schronienia będzie rozważone. Potem jednak kraj sprowadzony musiał zostać zapewne do pionu przez amerykańskich dyplomatów, prezydent Ekwadoru ogłosił bowiem, iż nie podejmie żadnej decyzji bez rozmowy z Amerykanami.

Choć Stany swoim krzykiem o zdradzie kraju próbują przykryć wszystko inne, na pierwszym planie i tak pozostaje przyczyna całego zamieszania: śledzenie obywateli. Chiny, atakowane przez Stany za pozwolenie Snowdenowi na wyjazd, jako pierwsze publicznie oświadczyły, iż

sprawa pokazuje prawdziwe oblicze USA: zamiast państwa opiekuńczego jawi się jako kraj inwigilacji obywateli – i to na szeroką skalę.

To, co ujawnił Snowden, pewnie dzieje się w wielu miejscach, które najmniej się o to podejrzewa. Wszak co chwilę dowiadujemy się o archiwizowaniu ruchów w internecie. Tym razem bije się w dzwony, bo podważono autorytet „dobrej Ameryki”: państwa walczącego o bezpieczeństwo swoje i całego świata.

Pokazano, iż we flagowej demokracji współczesnych czasów prawo do prywatności nie istnieje. Ameryka nie umie przełknąć, iż obnażono jedną z jej zapewne największych tajemnic. W takich momentach porównanie do obrażonego dziecka jest jak najbardziej na miejscu. Pytanie tylko, czy kiedy przestanie tupać nogami i pokazowo ukarze sprawcę całego zamieszania, przeprosi tych, którym z butami weszła w prywatność? « 02/07/2013 14:23:20

485-MAKIETA 2 26-51.indd 33

02/07/2013 14:23:23

034

WYDARZENIA LONDYN

Dzieje się w Londynie

Redaguje PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk

Kołyska następcy tronu

»

Niezwykła przesyłka, która dotarła do Londynu z Polski, wykonana jest z drewna dębowego.

Inspiracją dla kształtu kołyski – bo o niej mowa – jest architektura francuskich oraz angielskich katedr. Odbiorcami natomiast są spodziewający się dziecka Kate i William Middleton, czyli książę William z małżonką.

Kołyskę wykonał polski rzeźbiarz Dariusz Bergier, który jest autorem mebli na ślub brytyjskiej książęcej pary.

Dostarczyła ją do Londynu znana firma transportowa Eagle Trans.

Polski prezent jest jednym z wielu, które już teraz spływają z różnych zakątków świata. «

485-MAKIETA 2 26-51.indd 34

02/07/2013 14:23:29

035 KANCELARIA PRAWNA

ODSZKODOWANIA

POWYPADKOWE ostatnich 3 lat?

Być może przysługuje Ci prawo do odszkodowania.

Władysław Sikorski

 wypadki w pracy  wypadki drogowe  potknięcia, poślizgnięcia  zaniedbania lekarskie  pobicia Bezpłatna polska infolinia:

0800 018 3299

OWANIA ODSZKODADKOWE POWYP

Telefon dostępny 7 dni w tygodniu:

079 0100 5595

W siedemdziesiątą rocznicę śmierci generała Władysława Sikorskiego, 15 lipca, w katedrze westminsterskiej zostanie odprawiona msza święta pod przewodnictwem arcybiskupa Szczepana Wesołego.

15.07.2013, godz. 19.30 Westminster Cathedral Zaprasza Polska Misja Katolicka Anglii i Walii

Sławomir Cenckiewicz Spotkanie z dr hab. Sławomirem Cenckiewiczem pt. „Promocja biografii Lecha Kaczyńskiego” oraz wykład pt. „Działania operacyjne służb specjalnych PRL-u przeciwko Emigracji Londyńskiej” 13 lipca (sobota), g. 18.00 Ognisko Polskie SW7 2PN metro: South Kensington 14 lipca (niedziela), g. 18.30 Kościół na Ealingu: sala Windsor Hall

485-MAKIETA 2 26-51.indd 35

Napisz do nas: zgloszenie@levenes.co.uk Odwiedź nas na:

www.levenes.pl Barbara .........................020 8826 1206 Ewa K. ...........................0121 200 8290 Dagmara .......................020 8826 1217 Ewa B. . ..........................0121 200 8224

02/07/2013 15:06:24

036

WYDARZENIA LONDYN

Dzieje się w Londynie

Redaguje piotr dobroniak dobroniak@cooltura.co.uk

Jagiellonka rozkręca się w Londynie Polski Ośrodek Naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Londynie rozpoczął rekrutację związaną z nową ofertą edukacyjną.

»

W tym roku została ona poszerzona o nowe kursy, szkolenia i studia.

Oferta skierowana jest do Polaków, którzy mieszkają i pracują w Wielkiej Brytanii i zainteresowani są poszerzeniem wiedzy o współczesnym świecie.

W nowej ofercie PON znalazły się m.in.: półroczne, weekendowe studium dziennikarstwa i PR; dwuletnie, niestacjonarne studia II stopnia na kierunku stosunki międzynarodowe; specjalność: studia strategiczne; specjalizacja: polsko-brytyjskie studia strategiczne; prowadzone na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ. Zajęcia poprowadzą wybitni wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego (m.in. prof. Janusz Węc, prof. Arkady Rzegocki, prof. Ewa Bojenko-Izebska) oraz doświadczeni dyplomaci, a także – gościnnie – wykładowcy brytyjskich uczelni. Na tym kierunku Fundacja M. B. Grabowskiego zgodziła się ufundować stypendium i opłacić całość czesnego dla jednego ze studentów.

Zajęcia na studium dziennikarstwa poprowadzi profesjonalna kadra z wieloletnim doświadczeniem pracy w mediach, m.in. Marek Zając, dziennikarz TVP, i Brygida Grysiak, reporterka TVN. Ponadto w ofercie PON UJ znajdują się roczne warsztaty doktoranckie prowadzone we współpracy z Polskim Uniwersytetem na Obczyźnie czy roczne, weekendowe studia podyplomowe „Polsko-brytyjskie partnerstwo strategiczne w UW i NATO”, pro485-MAKIETA 2 26-51.indd 36

wadzone wraz z Polskim Uniwersytetem na Obczyźnie.

– Wierzymy, że nasz nowy, bogaty program edukacyjny znajdzie swoich odbiorców wśród Polonii brytyjskiej. Powstaje coraz więcej portali i serwisów dedykowanych Polakom, a oni coraz częściej zainteresowani są nie tylko pracą zarobkową, ale również kontynuacją edukacji w Wielkiej Brytanii. Nasza oferta jest skierowana właśnie do nich. Zajęcia niestacjonarne, w systemie weekendowym, umożliwiają łączenie pracy z nauką. Dodatkowo, co nie jest bez znaczenia, nasze programy są konkurencyjne cenowo wobec równoważnych, oferowanych przez uczelnie brytyjskie. A absolwenci zyskują certyfikaty i dyplomy jednej z najstarszych uczelni w Europie – Uniwersytetu Jagiellońskiego – mówi prof. Arkady Rzegocki, kierownik przedsięwzięcia.

Polski Ośrodek Naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Londynie powstał w 2011 r. W ramach swojej działalności prowadzi studia, cykle wykładów i seminariów naukowych, realizuje także wiele innych przedsięwzięć edukacyjnych, adresowanych do szeroko pojętego środowiska polonijnego w Wielkiej Brytanii. Celem tej instytucji oprócz kształcenia w stopniu wyższym i podyplomowym jest także integracja polskich środowisk emigracyjnych i propagowanie polskiej nauki na Wyspach Brytyjskich. « Więcej na stronie

pon.uj.edu.pl

02/07/2013 16:48:44

037 Zakład produkujący:

SzkŁo, okna i drzwi z PLaSTikU, U, aLUMiniUM i drEwna Biuro i fabryka: Unit 43 A, Cumberland Business Park 17 Cumberland Avenue Park Royal, London, NW10 7RT najwyższa jakość • fachowa obsługa • profesjonalny montaż • 10 lat na rynku

okna, ganki drzwi

francuskie, przesuwne, harmonijkowe.

Szklane dachy, ogrody zimowe.

Szklane balustrady, przeszklenia biurowe.

drEwno aLUMiniUM koLorowE SzkŁo i LUSTra PrzESzkLEnia dachowE Wysokie upusty dla stałych klientów, budowlańców, stolarni, architektów.

Darmowa wycena: FIKAT CERTY ancji gwar

t 10 la

485-MAKIETA 2 26-51.indd 37

0800 02 766 76 0208 96 397 01

info@perfectcrystal.co.uk

www.perfectcrystal.co.uk

02/07/2013 14:23:46

038

ŻYCIE NA WYSPACH ŚLADEM NASZYCH INTERWENCJI

Niech pani przyjdzie za 2 miesiące...

Sprawa, z którą zwróciła się do nas Czytelniczka, pokazuje, jak oderwane od życia są przepisy, a równocześnie jak wiele zależy od dobrej woli urzędników.

485-MAKIETA 2 26-51.indd 38

02/07/2013 14:23:54

039 Marcin Urban

»

Pani Justyna po utracie dokumentów znalazła się w wyjątkowo trudnej sytuacji. Urzędniczka Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Londynie potraktowała ją zgodnie z procedurami. Po naszej interwencji okazało się, że sprawę można było załatwić bardziej po ludzku.

Justyna Jakubowska przyjechała do Wielkiej Brytanii 15 kwietnia. Kilka dni później straciła dowód osobisty – jedyny dowód tożsamości, jaki miała. Został skradziony lub zgubiony. Nie wiadomo. Tymczasem dokument jest pilnie potrzebny do załatwienia formalności związanych z rozpoczęciem pracy i nadaniem National Insurance Number. Pani Justyna natychmiast zgłosiła się do Konsulatu RP w Londynie z nadzieją na uzyskanie szybkiej pomocy.

– Pani w konsulacie powiedziała, że nie wystawi zaświadczenia potwierdzającego moją tożsamość, gdyż nie posiadam innego dowodu tożsamości.

Powiedziała również, że muszę umówić się na spotkanie z konsulem, a najwcześniejszy termin to 8 lipca 2013! Oznaczało to, że pani Justyna pozostanie bez dokumentów i ubezpieczenia zdrowotnego przez ponad dwa miesiące. Oczywiście jej błędem był wyjazd za granicę z jednym dowodem tożsamości. Co jednak, gdyby zaginął jednocześnie i dowód, i paszport?

Stres dodatkowo potęgował utrudniony kontakt z konsulatem.

– Pracownicy konsulatu proponują kontakt mailowy z konsulem, ale ten adres e-mail w ogóle nie działa. Nikt nie podnosi telefonów. Chciałam otrzymać tylko zastępczy, tymczasowy dokument potwierdzający tożsamość. Czy tak wiele wymagam od własnego kraju?

Zdesperowana Czytelniczka zwróciła się do nas z prośbą o pomoc. „Przyjechałam na Wyspy Brytyjskie z nadzieją pomocy 485-MAKIETA 2 26-51.indd 39

materialnej mamie, która została w Polsce i jest bezrobotna. Ja również nie mogłam po studiach znaleźć zatrudnienia we własnej ojczyźnie. Mój ojciec nie żyje. Sytuacja finansowa jest ciężka. A teraz jeszcze takie nieszczęście w postaci utraty jedynego dokumentu tożsamości. Boję się, że stracę pracę,

wiedzi od rzecznika Justyna Jakubowska dostała mail z zaproszeniem na spotkanie z konsulem... 29 maja. Okazało się, że jednak sprawę można przyspieszyć. Mało tego, kilka dni później dostała telefon z konsulatu, że sprawę można załatwić nawet 13 maja, czyli właściwie od ręki.

tym bardziej że jest to nowa praca i nie wyrobiłam sobie jeszcze zaufania u pracodawcy.

Nie mam pieniędzy na utrzymanie” – napisała pani Justyna.

Robert Szaniawski zapewnia, że Wydział Konsularny Ambasady RP w Londynie stara się przyspieszyć obsługę, zmieniając organizację pracy.

– Wprowadzane zmiany to m.in. zmiana organizacji pracy urzędu poprzez wydłużenie czasu bezpośredniej obsługi interesantów do 7 godzin dziennie oraz wyodrębnienie godzin wydawania dokumentów, utworzenie dodatkowego punktu przyjmowania wniosków paszportowych dla dzieci do 5. roku życia w Polskim Ośrodku SpołecznoKulturalnym w londyńskiej dzielnicy Hammersmith, zwiększenie częstotliwości przeprowadzanych dyżurów konsularnych poza Londynem, wreszcie uruchomienie aplikacji e-konsulat w celu umówienia wizyty w urzędzie w terminie dogodnym dla zainteresowanego – wylicza rzecznik.

Liczbę Polaków na terenie Wielkiej Brytanii szacuje się na ok. 800 tys.

Według nieoficjalnych danych jest ich dużo więcej.

Za dużo rodaków

Robert Szaniawski, rzecznik prasowy Ambasady RP w Londynie, tłumaczy odległy termin rozpatrzenia tej pilnej sprawy bardzo dużym obciążeniem konsulatu.

– Czas oczekiwania na spotkanie ściśle zależy od liczby osób zainteresowanych złożeniem wniosku i w okresie sezonowego, wzmożonego zainteresowania należy liczyć się z koniecznością rejestracji spotkania z wyprzedzeniem – informuje Robert Szaniawski.

Jak mówi rzecznik, ogólną liczbę Polaków zamieszkałych na terenie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oficjalnie szacuje się na ok. 800 tys. Według nieoficjalnych danych jest to dużo więcej. W trakcie największego natężenia ruchu interesantów budynek urzędu odwiedza około 500-600 osób dziennie.

W granicach okręgu Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Londynie znajdują się 2 największe miasta brytyjskie, będące jednocześnie głównymi skupiskami polskiej emigracji – Londyn oraz Birmingham. W samej stolicy zamieszkuje obecnie, według danych z brytyjskiego spisu powszechnego, ok. 130 tys. naszych obywateli, co stanowi ponad 16 proc. całej polskiej emigracji (w rzeczywistości Polaków może tu być nawet 2-3 razy więcej – dop. red.). Wydział Konsularny Ambasady RP w Londynie od kilku lat stale odnotowuje wzrost wykonywanych czynności konsularnych w każdym obszarze swojej działalności. Wkrótce po uzyskaniu odpo-

Państwo zawiodło

Pani Justyna ma wystarczająco dużo powodów do niepokoju, związanych z sytuacją rodzinną, zmianą miejsca i kraju zamieszkania, a także poszukiwaniem pracy. Urzędnicy zafundowali jej dodatkowy stres, którego, jak się okazuje, można było uniknąć.

Postanowiliśmy opisać jej historię, ponieważ w podobnej sytuacji może znaleźć się wiele osób.

– Ubolewam nad faktem, że polskie prawo jest tak ułomne. Wnioskuję to po tym, jak zostałam obsłużona w konsulacie podczas mojej pierwszej wizyty 2 maja 2013, i wizji pozostania przez 2 miesiące bez dokumentów. Mam nadzieję, że ludzie nie będą pokrzywdzeni już więcej przez nieżyciowe przepisy lub niekompetencję urzędników, a także że będą rzetelnie informowani o zaistniałej sytuacji i uzyskają niezbędną pomoc – apeluje pani Justyna. « 02/07/2013 14:23:58

040

485-MAKIETA 2 26-51.indd 40

02/07/2013 14:24:02

485-MAKIETA 2 26-51.indd 41

02/07/2013 14:24:07

042 O dwujęzyczności słowa dwa NASZE SPRAWY Badania

Joanna Kołak

Zdolność posługiwania się dwoma językami oraz regularne wykorzystywanie jej w wielu dziedzinach życia nie jest w obecnych czasach zjawiskiem bardzo nietypowym.

»

Podróżujemy, decydujemy się na życie w innym kraju, szukamy pracy za granicą. „Ucz się języków, bo to podstawa” – słyszymy (a może i powtarzamy) często – to sprawa oczywista, z tym nikt nie dyskutuje. Mniej oczywiste może się natomiast wydawać, że bycie osobą dwujęzyczną wpływa nie tylko na pozytywny odbiór naszego CV w oczach przyszłego pracodawcy – dzięki psycholingwistyce i naukom pokrewnym wiemy, że dwujęzyczność wpływa przede wszystkim na nasz umysł!

Podobnie jak nasze ciało, umysł też można poddawać treningowi. Specyficznym dla niego treningiem, mającym konsekwencje przede wszystkim dla funkcjonowania intelektualnego, okazuje się być dwujęzyczność – czyli posługiwanie się na co dzień więcej niż jednym językiem.

Dwujęzyczny mózg na bieżni

Kiedy w codziennym życiu w zależności od sytuacji używamy naprzemiennie dwóch języków, nasz umysł musi sprawnie się między nimi przełączać. Oznacza to, że często w danym momencie jest zmuszony dosłownie wyhamowywać jeden język, aby bardziej uaktywnić drugi na potrzeby danej chwili. Co za tym idzie – nasz umysł musi utrzymywać uwagę w stałej gotowości. Taki trening wpływa bardzo korzystnie na elastyczność umysłu osób dwujęzycznych. Dzięki temu – jak wynika z wielu badań – osoby dwujęzyczne są w stanie łatwiej niż jednojęzyczne przełączać się między różnymi zadaniami lub regułami, wykonywać wiele rzeczy naraz i radzić sobie z wieloznacznością.

Do tego sprawniej ignorują nieistotne dla nich w danym momencie informacje, znajdujące się w otoczeniu. Niektóre badania sugerują też, że osoby dwujęzyczne bywają bardziej twórcze. Dzięki polepszeniu funkcji kontrolnych umysłu dwujęzyczność zdaje się opóźniać procesy 485-MAKIETA 2 26-51.indd 42

starzenia – badania wykazały, że u starszych osób dwujęzycznych statystycznie o cztery lata później ujawniają się objawy choroby Alzhaimera oraz demencji starczej. Dwujęzyczność może nawet – do pewnego stopnia – przyspieszać rozwój poznawczy dzieci.

Czy dostanę jeszcze jednego stickera?

Brzmi znajomo? Dla rodziców dzieci dwujęzycznych, których pociechy często zwracają się do nich, używając mieszanki dwóch języków w jednym zdaniu – na pewno. To częste zjawisko wśród dzieci dwujęzycznych, którym, jak uspokajają naukowcy, nie należy się przejmować. Rozwój dzieci dwujęzycznych na pewno przebiega w nieco inny sposób niż rozwój dzieci jednojęzycznych. Dwujęzyczne maluchy mają często mniejszy zasób słownictwa w każdym ze znanych języków niż ich jednojęzyczni rówieśnicy.

Nie należy jednak zapominać o tym, że w sumie znają one prawie dwa razy tyle słów co typowo rozwijające się dzieci jednojęzyczne! Zarówno dwujęzycznym dzieciom, jak i osobom dorosłym częściej też będzie się zdarzało „mieć coś na końcu języka” – z powodu minimalnie trudniejszego niż u jednojęzycznych dostępu do znanych słów. Są to jednak małe straty, które zdecydowanie warto ponieść w obliczu wielu zysków, jakie przynosi dwujęzyczność na każdym etapie życia. Jednym z zysków jest wspomniana już wyżej gięt-

Wyniki badań zostaną wykorzystane anonimowo, wyłącznie do celów naukowych. Fragment projektu badawczego skierowany jest też do rodziców dzieci młodszych (w wieku 24-36 miesięcy). Jeśli Twoje dziecko spełnia któreś z powyższych kryteriów, Ty również możesz stać się częścią tego projektu, zgłaszając je do badań mailowo (bisli@psych.uw.edu. pl) lub za pomocą strony internetowej www.bi-sli-pl.org.

Badania odbywają się w Londynie, Cambridge, Manchesterze i Kent.

Są realizowane w ramach współpracy europejskiej (program COST IS0804) oraz projektu badawczego finansowanego przez polskie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

02/07/2013 15:01:28

043 kości umysłu, która objawia się między innymi świadomością, że jedno słowo może mieć dwa znaczenia i żadne z tych znaczeń nie jest mu przypisane „na stałe”.

Korzyść dla dziecka z posługiwania się dwoma językami to między innymi wcześniejsza gotowość do podjęcia nauki czytania, łatwiejsze przyswajanie każdego kolejnego języka czy też większa świadomość zasad gramatycznych. Badania z udziałem dzieci dwu- i jednojęzycznych wskazywały też na to, że dzieciom posługującym się więcej niż jednym językiem łatwiej przychodzi wyobrażenie sobie tego, co myśli inna osoba oraz że jej stan wiedzy może być w danej sytuacji różny od ich własnego. Można więc zaryzykować stwierdzenie, że dwujęzyczność stymuluje umiejętność wczuwania się w sytuację drugiej osoby.

Mimo wszystkich wymienionych korzyści z dwujęzyczności w codziennym życiu dzieci dwujęzyczne mogą napotykać też problemy. Biegłość w obu językach wymaga ciągłego treningu i bogatego środowiska językowego, wymaga też czasu.

Zdarza się, że dzieci dwujęzyczne są mylnie diagnozowane jako zagrożone Specyficznym Zaburzeniem Językowym (SLI – Specific Language Impairment), ale bywa też tak, że ich problemy językowe są ignorowane i kładzione na karb dwujęzyczności. Wynika to zarówno z niepełnej wiedzy nt. dwujęzyczności wśród psychologów i terapeutów mowy (logopedów, speech & language therapists), jak i z wciąż obecnych w potocznych przekonaniach stereotypów. Brakuje też narzędzi diagnostycznych do oceny rozwoju językowego dzieci dwujęzycznych. Podstawową trudność stanowi konieczność diagnozowania dzieci dwujęzycznych w dwóch językach – tymczasem obecnie często nie ma takiej możliwości. Skuteczne sposoby pomocy w takich sytuacjach wypracowuje obecnie program współpracy europejskiej COST IS0804 Bi-SLI (www.bi-sli.org).

Zrozumieć dwujęzyczny umysł

Rozwój językowy i poznawczy dziecka dwujęzycznego nie jest zjawiskiem słabo poznanym – badania na ten temat są prowadzone na całym świecie w różnych językach i sporo już wiadomo. Wciąż jednak brak zadowalającego opisu rozwoju dzieci dwujęzycznych polskiego pochodzenia. Zespół badawczy z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiel485-MAKIETA 2 26-51.indd 43

lońskiego pracuje nad zmianą tej sytuacji. Badacze specjalizujący się w różnych dziedzinach (psychologowie, językoznawcy) stawiają sobie za cel dokładne poznanie umiejętności językowych i roz-

Badacze wciąż poszukują rodziców dzieci w wieku 4,5-7 lat, którzy mieszkają przynajmniej od pół roku w Wielkiej Brytanii woju poznawczego polskich dzieci dwujęzycznych przyswajających języki polski i angielski. Stąd ich uwaga skupiona jest na rodzinach polskich mieszkających na Wyspach Brytyjskich.

Ponieważ badacze stawiają sobie za cel przebadanie co najmniej 250 dzieci dwujęzycznych, wciąż poszukują rodziców dzieci w wieku 4,5-7 lat, którzy mieszkają przynajmniej od pół roku w Wielkiej Brytanii i chcieliby podzielić się z nimi wiedzą o swoich pociechach. Dzieci są badane indywidualnie w trakcie kilku spotkań, w domu lub w szkole. Dziecko proszone jest o wykonanie kilku zadań i zabaw. Między innymi osoba badająca ogląda z dzieckiem obrazki i prosi o udzielenie odpowiedzi na pytania lub o nazwanie rzeczy znajdujących się na obrazkach. Dzieci są również proszone o opowiedzenie historyjki przedstawionej na obrazkach, o powtarzanie słów lub zdań. Zadania tego typu są wykonywane zarówno po polsku, jak i po angielsku. W ten sposób sprawdzana jest znajomość słów, konstrukcji zdaniowych, umiejętności narracyjne, a także koncentracja uwagi itp. Po każdym zadaniu dziecko dostaje naklejkę, a na sam koniec dyplom, książkę i kolorowanki.

Rodzice z kolei są proszeni o wypełnienie kwestionariusza osobowego (wersja dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym) oraz dodatkowo ankiet dotyczących tego, jak rozmawiają ze swoimi dziećmi, oraz tego, jak dzieci reagują w różnych sytuacjach. « 02/07/2013 14:24:14

044 Blogi i vlogi – świat znany i nieznany WOKÓŁ NAS WIRTUALNY ŚWIAT

Zapewniając sobie rozrywkę i jednocześnie robiąc coś, co może się komuś przydać, dzielimy się sobą oraz swoją wiedzą w internecie. Coraz więcej Polaków na Wyspach Brytyjskich poświęca swój czas na pisanie wirtualnych pamiętników. Na czym polega fenomen pisania blogów i co o nich wiemy?

JOANNA FIGLAK

»

Blog to forma przekazywania informacji w sposób zazwyczaj bardzo przejrzysty i ciekawy. To tak zwana strona domowa osoby, która ją prowadzi. Każdy może stworzyć swój własny internetowy pamiętnik.

Najlepsze i najczęściej odwiedzane blogi to te, które wyglądają profesjonalnie. Istnieje mnóstwo serwisów, na których można założyć bloga – odpłatnie lub za darmo. Panele administracyjne, za pomocą których zarządza się stroną, są zazwyczaj bardzo proste w obsłudze. Blogi można połączyć z serwisami społecznościowymi, tak by nasi czytelnicy byli na bieżąco informowani o nowych wpisach. Dzięki licznikom odwiedzin wiemy, jakie zainteresowanie wzbudza nasza strona.

Na prowadzeniu bloga można też zarabiać.

Ile? To zależy od oglądalności, liczby reklam i sponsorów.

VLOG – ZARABIANIE NA EKRANIE

Vlog to bardziej rozwinięta forma bloga. Rozbudowana o treści multimedialne. Jedną z pierwszych vlogerek, która osiągnęła sukces, była 31-letnia Brytyjka Lauren Luke – znana w sieci jako panacea81.

Napisała już kilka książek, ma własną linię kosmetyków, a także avatar w grze na Nintendo DS oraz mnóstwo innych osiągnięć.

Twórczość najbardziej znanych i cenionych blogerów i vlogerów to dobrze przemyślany i konsekwentnie realizowany projekt, na który składają się: oryginalne teksty, kreatywna fotografia i produkcja wideo oraz marketing. Największe dochody, jak się jednak okazuje, generuje dodatkowa działalność, polegająca np. na promowaniu produktów i imprez. Blogerki czy vlogerki tworzą recenzje – produktów znanych marek, które pokazują na swoich stronach czy na kanałach YouTube. Dostają za to określone stawki.

Vloger czy bloger może zarabiać również na wydawaniu książek i na różnego rodzaju wystąpieniach. Wszystko oczywiście zależy od jego popularności. Im bardziej ktoś jest rozpoznawalny, tym większe może mieć z tego korzyści.

– Dzięki ciężkiej pracy można osiągnąć spory dochód i się z niego utrzymać w Wielkiej Brytanii – twierdzą Samantha Chapman i Nic Haste (Chapman) – siostry z Wielkiej Brytanii, uznawane za guru YouTube.

W sieci są znane jako Pixiwoo. Polacy również mogą pochwalić

się sporymi osiągnięciami w świecie vlogerskim i blogerskim. Wielu popularnych vlogerów mieszka na Wyspach Brytyjskich.

Do najbardziej rozpoznawalnych należą nieesia25, KatOsu, cremedelacreme28 i ciasteczko25. Swoje produkcje video publikują na stronach Google Video, Vimeo, Metacafe, Dailymotion. Jednak najpopularniejszy jest YouTube.

– Na pewno w Stanach. W Polsce są zapewne takie przypadki, ale tak naprawdę jeśli można by się było z tego utrzymać, to musiałoby to być życie na niskim poziomie – mówi jedna z najpopularniejszych polskich blogerek i vlogerek – Katarzyna Gajewska vel KatOsu. Na co dzień mieszka w Wielkiej Brytanii. Wydała swoją pierwszą książkę o makijażu pt. „Makijaż z KatOsu”.

ŻEBY COŚ OSIĄGNĄĆ, TRZEBA NAJPIERW ZACZĄĆ DZIAŁAĆ

Na popularność w sieci trzeba wytrwale pracować. Każdy, kto osiągnął sukces, zainwestował sporo swojego czasu. Jak to się rozkręciło u naszych guru?

– Zaczęło się około 3 lata temu. Sama oglądałam filmiki zagranicznych blogerów i pewnego dnia, mając chwilę czasu, pomyślałam sobie: „Maluję, no to spróbuję!” – mówi KatOsu. Podobnie było w przypadku Nicole i Pixiwoo. Inspirację przyniosło życie.

– Zostałyśmy poproszone przez jedną panią o poradę, jak zrobić „smokey eye” (makijaż przydymionego oka – dop. red.).

Zamiast wysłać jej instrukcje, jak to zrobić, postanowiłyśmy stworzyć poradnik na YouTube.

Wiele osób, które angażują się w pisanie blogów lub prowadzenie vlogów, poświęca na to tyle czasu, że brakuje im dodatkowej przestrzeni na życie prywatne czy jakąś rozrywkę.

– Bardzo trudno jest połączyć życie osobiste z zawodowym.

Na szczęście mamy Stacy, naszą asystentkę, która panuje każdego dnia nad całym systemem naszej działalności.

Jest odpowiedzialna za

Pixiwoo

485-MAKIETA 2 26-51.indd 44

02/07/2013 14:24:15

KatOsu

pracę w studiu, za pocztę, PR, szkołę oraz prowadzi naszego bloga. To daje nam możliwość pracy nad tworzeniem tutoriali, czyli pokazywaniem, jak zrobić makijaż krok po kroku, zajęcia się edycją filmów i innymi sprawami poza studiem – mówią Pixiwoo.

Realizacja jednego filmiku zajmuje siostrom Pixiwoo dwa dni. Na to składa się wykonanie zdjęć i ich edycja.

– Przygotowanie jednego filmiku zajmuje około 7 godzin. Cały proces może trwać nawet kilka dni, w zależności od wolnego czasu – tłumaczy KatOsu, która jest również młodą mamą. Wiele osób dzięki YouTube wypromowało swój wizerunek. Część z nich również nawiązała znajomości, a nawet przyjaźnie. Negatywna strona tej działalności to, zdaniem blogerów, brak czasu. Trzeba non stop być kreatywnym i angażować się w swoje produkcje. Zagrożeniem jest utrata popularności. Bardzo łatwo stracić sympatię widzów, robiąc coś, co nie spodoba się jednej osobie.

– YouTube na pewno urozmaicił moje życie, pozwolił się rozwijać, nabrać pewności siebie. Udowodnił mi, że to, co sobie wymyślę, mogę osiągnąć. Potraktowałam sprawę ambitnie i tym samym internet mi odpłacił. Nie oczekiwałam wiele, nieraz dochodziłam do wniosku, że nie warto tego kontynuować, ale dziś wiem, że było warto – mówi KatOsu. Każdy może zacząć pisać bloga albo nagrywać filmy. Wystarczy tylko tego chcieć. Absolutnie nie można się do niczego zmuszać. Widzowie czy czytelnicy dość szybko wyczuwają osoby, które nie robią tego z pasją. Według dziewczyn z Pixiwoo należy poświęcać na to każdą wolną chwilę. – Trzeba być pracowitym i gorliwym. Nie tracić entuzjazmu i pomysłowości. Jeśli zaczniecie to robić tylko i wyłącznie z potrzeby serca i dzielenia się swoimi zainteresowaniami, dotrzecie w końcu do tego, kogo trzeba – podsumowuje KatOsu. « Joanna Figlak: youtube.com/FigielkaUK, youtube.com/FigielkaTV

Katarzyna Gajewska – KatOsu: katosu.blogspot.co.uk, youtube.com/katOsu

Nic Haste (Chapman) i Samantha Chapman – Pixiwoo: pixiwoo.com, www.youtube.com/pixiwoo

485-MAKIETA 2 26-51.indd 45

02/07/2013 14:24:18

046 Czekając na seks nocy letniej

komentarz tygodnia Życie (towarzyskie) na Wyspach

Latem Wielką Brytanię odwiedzają licealistki i studentki, które przez wakacyjne miesiące chcą podreperować edukacyjny budżet. Na Wyspach z utęsknieniem czekają na nie właściciele barów, restauracji, hoteli, a także emigranci.

Zwłaszcza samotni.

Radosław Zapałowski

»

Zmęczeni przedłużającą się w nieskończoność zimą mieszkańcy Wysp na pierwsze promienie letniego słońca zareagowali natychmiastowo. Ulice zapełniły się kolorowymi letnimi sukienkami, kusymi spódniczkami i głębokimi dekoltami. W barach i nocnych klubach tłoczno, parno i duszno.

Atmosfera wyczekiwania i podniecenia gęstnieje nad stolikami zamiast zakazanego dymu nikotynowego. Na parkietach odbywa się odwieczny taniec nadziei. Na to, by ktoś zauważył, podszedł, zagadał.

Powiedział komplement. Na to, by coś się wydarzyło. Najlepiej magicznego, choć biologia sucho i mało poetycko nazywa to wszystko „formą prezentacji własnych walorów osobistych, służącą zwiększeniu i wyeksponowaniu własnej atrakcyjności seksualnej”. Tańczących na parkiecie zachłannie obserwują drapieżnicy.

Wyszli ze swoich jam, obudzili się z zimowego snu i czekają. Dla nich wakacje to czas łowów. Oni na lato czekają cały rok.

Pobudzeni i przebudzeni zapadają w inny sen. Sen letniej nocy.

485-MAKIETA 2 26-51.indd 46

Chłopcy idą na wojnę (płci) Krzysiek, Maciek, Adrian i Wojtek już przebierają nogami. Chociaż przyznają to tylko półszeptem i po kilku głębszych. Życie i szczerość to tylko chemia. Tu kropla, tam strużka, a wszystko się zmienia. Niewielki łyk sfermentowanych soków i nagle człowiek zdolny jest powiedzieć, co mu gra w duszy. U chłopaków słychać fanfary. Albo hymn, jak przed wielką imprezą sportową. To samo mrowienie na plecach, nadzieja wymieszana z emocjami, przypływ adrenaliny oraz energii życiowej. I podniecenie. Od czterech lat mieszkają w UK w trzypokojowym domu

z okazałym salonem i namiastką ogródka.

Trzymają się razem. Niemal od kołysek.

Znają się z tego samego miasta, tej samej dzielnicy i jeśli nie liczyć Wojtka, to i z tego samego łódzkiego bloku. Zasadniczo dobrze im razem. Ale czasem dom trzeba przewietrzyć. Zwłaszcza że stężenie testosteronu przekroczyło już granice bezpieczeństwa i zbliża się do poziomu krytycznego. Tak dzieje się co roku. Ciężary i hantelki już nie pomagają. Nocne turnieje w Pro Evolution Soccer nużą.

Rozmowy na wszelkie tematy za każdym razem utykają w tym samym punkcie. Wszystko kończy się na dyskusjach o kobietach. Dobrze wiedzą czego, a raczej kogo im brakuje. Przez cały rok jakoś sobie radzą. Monotonia ma to do siebie, że oswaja człowieka jak cyrkowy treser ryczącego lwa. Rutyna pozwala jakoś przetrwać miesiące pełne uczuciowej i seksualnej suszy. Praca, dom, siłownia.

Piątkowe popijawy, sporadyczne wyjścia do nocnych klubów, które częściej kończą się potwornym bólem głowy zamiast spodziewanych przygód na jedną noc. Latem wszystko się zmienia. Pewnie przez słońce, krótkie sukienki, a przede wszystkim głębo02/07/2013 14:24:21

047 kie dekolty. Latem czterej muszkieterowie z robotniczej Łodzi częściej zaglądają na Fotkę.pl, szukając, jak mówią, „interesujących obiektów do ewentualnych spotkań na kawę hehe”, a także na inne serwisy internetowe oznaczone wielkimi XXX. Niby dla zgrywy i żartu, zwłaszcza gdy przy głównym komputerze w salonie siedzą wszyscy czterej, bacznie nawzajem się obserwując, ale każdy

A Polki, które stale mieszkają w Wielkiej Brytanii?

No to wiadomo – zawieszają na chwilę głos, po czym następuje wysyp epitetów nienadających się do druku.

z nich dobrze wie, o co chodzi. Są w końcu mężczyznami i mają swoje potrzeby, nie? Na pytanie, czy nie uważają, że w XXI, sfeminizowanym wieku nie wypada traktować kobiet tak przedmiotowo, odpowiadają, że są przeciwnikami poprawności politycznej. W końcu chłop to chłop, a baba to baba. Biologia, natura i takie tam. A oni biologii trochę pomagają. Na każde lato szykują się jak do wojny. Plany sztabowe i strategie podrywu uzupełniają logistyką. Po co chodzić po knajpach i szukać szczęścia, jak można nieco zwiększyć swoje szanse na wakacyjny romans, zapraszając zwierzynę do siebie? Dlatego właśnie udostępniają dwa pokoje na podnajem, sami gnieżdżąc się w czwórkę na kilku metrach kwadratowych.

Stężenie testosteronu się zwiększa, ale szybko opada.

Pokoje podnajmują tylko dziewczynom. Najlepiej ładnym, młodym i z Polski.

Wirujący, wirtualny seks

Polscy psycholodzy i socjolodzy co jakiś czas alarmują, że emigracja to głównie alkohol, narkotyki i seks. Jeśli chodzi o środki odurzające, to praktycznie nie ma sporu.

Z seksem jest pewien kłopot. Michał pracuje jako ochroniarz w jednym z większych nocnych klubów i ma na ten temat swoje własne, odmienne od socjologicznych, spostrzeżenia. Bo tego nieskrępowanego, przypadkowego seksu z nieznajomymi praktycznie nie ma. Przynajmniej nie na jego zmianie. Owszem, są namiętne pocałunki z języczkiem na danceflorze, są agresywne pijackie pieszczoty w lożach, ale głośne krzyki » 485-MAKIETA 2 26-51.indd 47

02/07/2013 14:24:24

048

KOMENTARZ TYGODNIA ŻYCIE (TOWARZYSKIE) NA WYSPACH

Z Brytyjkami trudno zbudować sensowną przyszłość, skoro nie rozumieją dowcipów z „Chłopaki nie płaczą”

w ubikacjach to rzadkość. I najczęściej wiążą się z bójką, a nie z seksem. Owszem, każdy zna mityczne niemal zdanie, że na Wyspach wystarczy w weekend wybrać się do pierwszego lepszego pubu i mężczyzna może wybierać piękne kobiety jak kurze udka w hipermarkecie. Ale według Michała więcej w tym zdaniu mitologii, przechwałek i chciejstwa niż rzeczywistości. A jeśli chodzi o polskich mężczyzn i ich seksualne wyczyny, to już nie mity, a groteska. Dlatego tak głupieją latem. Michał obserwuje ich zachłanny wzrok błądzący w poszukiwaniu łupu. Bo latem, co trzeba uczciwie przyznać, ich szanse się zwiększają. Wyspy odwiedzają wtedy licealistki i studentki, które wakacyjne saksy traktują jak letnie kolonie.

Mogą sobie pozwolić na chwilę zapomnienia, 485-MAKIETA 2 26-51.indd 48

dziką zabawę i podążanie za głosem serca lub częściej instynktu zachęconego alkoholem. A polscy emigranci – wbrew opinii psychologów, którzy przekonują, że Wyspy to wybuchowa mieszanka Sodomy, Gomory, Amsterdamu i Rio de Janeiro – są wyposzczeni niemal jak więźniowie na wyspie Alcatraz. W UK przegrywają bowiem konkurencję na matrymonialno-reprodukcyjnym rynku.

Nie tylko z Brytyjczykami. Również z innymi, bardziej egzotycznymi nacjami. No bo, jak twierdzi Michał – wuefista z wykształcenia, ochroniarz z zawodu i socjolog z zamiłowania – polscy mężczyźni nie mogą za bardzo robić wrażenia na płci przeciwnej ani pozycją zawodową, ani społeczną, ani zarobkami.

Wyczytał, chyba na stronach BBC, że jako mniejszość narodowa wleczemy się w ogonie multinarodowego tygla, jeśli chodzi o te niezbędne w nowoczesnym świecie atuty, co potwierdza z doświadczenia własnego i znajomych. O urodzie się nie wypowiada, bo to kwestia gustu, chociaż wydaje mu się, że Polki w tej materii nie są za bardzo wybredne, skoro umawiają się z Pakistańczykami. I wyraźnie zastrzega – to nie jest rasizm. Tylko obserwacja rzeczywistości. Tak czy siak ewidentnie widać gołym okiem ochroniarza, że Polki na emigracji rodaków starają się omijać szerokim łukiem. Dlatego, według seksualnej teorii dziejów Michała, polscy mężczyźni z taką nadzieją i wytęsknieniem czekają na wakacje.

Przed młodymi dziewczynami z Polski przyjeżdżającymi tu tylko na lato mogą błysnąć zachodnioeuropejskim obyciem, niezłym samochodem, a nawet, jeśli mają gest, a nie zarabiają minimum wage, szampanem na baletach. Jeśli zaś te dawne i, trzeba przyznać, mało wyrafinowane sposoby w reprodukcyjnym wyścigu zawiodą, o ewentualny romans postara się stara dobra statystyka, nadmiar alkoholu i mityczna atmosfera wakacji. Oraz biologia.

BALLADY I ROMANSE

Krzysiek, Maciek, Adrian i Wojtek doszli do takich samych wniosków. Tyle że bez zbędnego teoretyzowania, które nazywają przemądrzałym filozofowaniem. Bardziej określiliby się jako praktycy. Po prostu latem znacznie łatwiej jest „coś wyrwać”. Normal-

nie, tłumaczą, na romanse nie mają czasu.

Człowiek ciężko pracuje, starając się coś tam oszczędzić, i nie myśli o związkach zbyt często. Zwłaszcza że wybór znikomy. Bo przecież z Brytyjkami trudno zbudować sensowną przyszłość i stabilne partnerstwo, skoro nie rozumieją dowcipów z „Chłopaków nie płaczą” ani nie zachwycają się wyrafinowanym słownictwem polskich hiphopowców. Szybko jednak dodają, prawdopodobnie żeby nie wyjść na kompletnych podrywowych nieudaczników, że można czasem pójść na imprezę i pobawić się z nimi, zwłaszcza że nie są zbyt wybredne. Jednak na dłuższą metę nie ma to wielkiego sensu.

A Polki, które stale mieszkają w Wielkiej Brytanii? No to wiadomo – zawieszają na chwilę głos, po czym następuje wysyp epitetów nienadających się do druku. Fajne są Słowaczki i Czeszki, kontynuują zaraz po tym, jak wyczerpały im się chyba wszystkie słowa, jakie umieścił w swojej bestsellerowej książce językoznawca prof. Maciej Grochowski*. Jeszcze nie tak zmanierowane i zadufane w sobie. Porządne, ciche i skromne dziewczyny, a do tego urodą często przewyższające nasze rodaczki. Niestety, popyt znacznie przewyższa podaż. Poza tym o stałych związkach na razie nie myślą. A przynajmniej niezbyt często. Są młodzi i nie chcą się jeszcze ustatkowywać. Dlatego chłopaki z Łodzi liczą na wakacje. Latem można się trochę pobawić w niepoważny związek bez większych zobowiązań. Przecież obie strony doskonale zdają sobie sprawę z tego, że po wakacjach spodziewać się można tylko kilku rozmów na Skypie i ewentualnie kartek na święta, nim wakacyjny czar i letnie paliwo romansu się ulotnią. Mówią to z doświadczenia. Tak dzieje się każdego lata. W zeszłym roku, co właściwie nie zdarza się tak często, poszczęściło się wszystkim czterem. Chociaż jednemu z nich tylko na jeden weekend, ale to też się liczy. W każdym razie ciężka, domowa i męska atmosfera ustąpiła pod naporem kwiatowych perfum, aloesowych kremów i dziewczęcych szczebiotów. Dom aż wibrował od pozytywnej energii. Dlatego teraz liczą na powtórkę z rozrywki. Uprzątnęli pokoje, odświeżyli nieco swoją garderobę, nabywając kilka koszul CK z przeceny, ogłoszenie o wynajmie wrzucili na lokalne forum oraz na szybę polskiego sklepu i czekają. Zwierzyna sama wpadnie w tak misternie zastawione sidła. « * Maciej Grochowski, Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów, Wydawnictwo PWN.

02/07/2013 14:24:28

049

485-MAKIETA 2 26-51.indd 49

02/07/2013 14:24:33

050

WYWIAD NUMERU Polacy na Wyspach

» Agnieszka Kołek – Polka Roku w UK 2013

Jako kobieta i jako artystka – Kobieta ma takie same prawa jak mężczyzna. Wszyscy jesteśmy równi, wszyscy jesteśmy ludźmi. Niestety, nawet w krajach demokratycznych nie każdy o tym pamięta. Z Agnieszką Kołek, zdobywczynią tytułu Polki Roku w UK 2013, rozmawia Piotr Gulbicki.

»

Jaką nagrodę dostała Polka Roku?

Naszyjnik zaprojektowany przez Marcina Giebułtowskiego. Mieni się wszystkim kolorami, jest naprawdę piękny. Został wykonany specjalnie na tę okazję.

Ten tytuł zmienia coś w pani życiu?

Niewątpliwie to duże wyróżnienie. Dzięki niemu mam okazję mówić o sprawach, którymi się zajmuję i które są ważne. Festiwal Passion for Freedom, prawa człowieka, wolność jednostki, artyści, którzy ryzykują życiem, żeby tworzyć sztukę; sztukę, mówiącą o strefach, w których zanika demokracja.

485-MAKIETA 3 52-79.indd 50

Do tytułu pretendowało dziesięć kandydatek…

To niesamowite kobiety. Zakres ich aktywności jest szeroki – działalność na rzecz ludzi bezdomnych, dzieci z biednych rodzin, pomoc psychologiczna dla Polaków mieszkających na Wyspach. Warto podkreślić, że często owe kobiety są liderami w swoich środowiskach.

Kto dokonał ostatecznego wyboru?

Internauci głosujący online.

Jest pani feministką?

Uważam, że kobieta ma takie same prawa jak mężczyzna. Wszyscy jesteśmy równi, wszyscy jesteśmy ludźmi.

A jakie są realia? Tu, w demokratycznej Europie, stworzono prawa, które pozwalają na dyskryminację kobiet. To powrót do średniowiecza.

W Anglii też?

W 2010 r. przyjaciółka zaprosiła mnie na demonstrację przeciwko szariatowi, która odbywała się na Downing Street, przed siedzibą brytyjskiego premiera. W pewnym momencie zrobiło się niebezpiecznie, kiedy w tym samym miejscu zwolennicy szariatu zorganizowali własną manifestację. To byli mężczyźni – z czarnymi transparentami dżihadu, zakrytymi twarzami, zachowujący się bardzo agresywnie. Wznosili okrzyki, że demokra02/07/2013 14:26:41

051 cja to rak, a szariat będzie rządzić światem.

Tak, z roku na rok kobiety w Anglii są co raz bardziej dyskryminowane – w imię prawa, które obcokrajowcy importują ze swoich krajów, takich jak np. Arabia Saudyjska, Pakistan, Iran...

Wyż demograficzny to zasługa imigrantów i prosta matematyka, a wniosek nasuwa się sam – nasza wolność jest zagrożona.

Nasza?

Nas wszystkich. Bez względu na rasę, wyznanie, płeć. W szczególności dotyczy to kobiet. Wystarczy popatrzeć, jak są one traktowane w większości krajów muzułmańskich. Niestety, to samo prawo szariatu, które jest obce naszej zachodniej kulturze i sprzeczne z prawami człowieka, akceptowane jest również w Wielkiej Brytanii pod przykrywką sądów mediacyjnych. Prawda jest taka, że tutejsze władze umywają ręce, udając, iż nie ma problemu.

Może nie ma?

Jest. I to duży. Morderstwa honorowe, okaleczenia dziewczynek, zmu-

szanie kobiet do małżeństwa, brak prawa do rozwodu... Statystyka jest przerażająca. Według Światowej Organizacji Zdrowia na świecie żyje około 140 mln kobiet, które zostały poddane zabiegowi okaleczenia. I z roku na rok jest ich coraz więcej – właśnie tu, w Europie.

Policja unika tego tematu jak ognia. Owego dnia, kiedy protestowałyśmy na Downing Street, w pobliżu przechodziła inna demonstracja, składająca się z młodych, wściekłych Azjatów. Były ich tysiące. Głosili hasła antyrasistowskie, a jednocześnie sprzeciwiali się wszystkim wartościom demokratycznym. Ci ludzie byli tak wrogo nastawieni, że gdyby nie policja, pewnie by nas pobili. W efekcie przeciwników szariatu aresztowano, natomiast do jego zwolenników funkcjonariusze nie mieli żadnych pretensji.

Bo nie lubią kobiet?

Bo taka jest ich świadomość, takie mają poglądy wyssane z mlekiem matki. Na drugi dzień przeglądałam gazety, przerzucałam kanały telewizyjne, szukałam w interne-

cie. I co? Na temat naszego protestu, w którym uczestniczyło ponad sto osób, nie znalazłam nawet wzmianki.

To jest manipulacja. Ludzie nie mają pojęcia, że w ogóle istnieją takie problemy. W zamian serwuje się im medialną, poprawną politycznie papkę.

Tamto zdarzenie podziałało na mnie jak płachta na byka. Pomyślałam, że muszę działać – jako kobieta i jako artystka. Zaczęłam czytać, zgłębiać temat. Wcześniej, owszem, zajmowałam się kobietami – tyle że bardziej od strony intymnej, portretu psychologicznego kobiety współczesnej, a teraz przeniosło się to na sferę politycznopubliczną.

I powstał festiwal Passion for Freedom?

Tam, gdzie politycy milczą, artyści przemawiają swoją sztuką, często ryzykując życiem. Festiwal okazał się strzałem w dziesiątkę – od samego początku napływało więcej prac, niż mogliśmy wystawić. Podczas pierwszej edycji w Unit 24 Gallery, galerii mieszczącej się w samym centrum Londynu,

» Podczas festiwalu Passion for Freedom nie brakuje ciekawych ekspozycji 485-MAKIETA 3 52-79.indd 51

02/07/2013 14:26:43

052

WYWIAD NUMERU Polacy na Wyspach Decyduje strach?

Na pewno też, ale przede wszystkim polityczna poprawność. Co prawda my jako organizatorzy festiwalu nie spotkaliśmy się z groźbami, natomiast zdarzają się nieprzyjemne sytuacje. Podczas demonstracji przeciwko szariatowi pojawiali się ludzie, którzy robili nam zdjęcia, filmowali całe wydarzenie.

» Festiwal Passion for Freedom z roku na rok się rozwija

można było zobaczyć m.in. twórczość Mai Wolnej, za którą w kraju zdobyła Nagrodę Złotego Lwa. Maja stworzyła serię plakatów „Kobieta w islamie”; na jednym z nich jest żyletka z kształtem waginy w środku, symbolizująca kaleczenie kobiecych genitaliów.

Uwagę zwracała też praca ukraińskiej artystki przedstawiająca prezydenta Iranu. Mahmud Ahmadineżan jest namalowany tuszem, nie widać mu oczu, a w rękach trzyma sznurki, którymi pociąga, bawiąc się ludźmi.

Trudno jest opowiadać o odwadze, mądrości i talencie artystów. To trzeba samemu zobaczyć.

W następnych latach festiwal ewoluował…

Przede wszystkim się rozrastał.

Podczas ostatniej, czwartej edycji liczba nadesłanych prac była czterokrotnie większa niż na początku. Systematycznie rośnie też frekwencja, a widzowie nie kryją zadowolenia, że robimy coś takiego. Jeden z gości z USA przyznał nawet, że czuje się u nas jak w Nowym Jorku za czasów Andy’ego Warhola.

Ale, co najważniejsze, o poruszanych na festiwalu sprawach zaczyna się dyskutować w środowiskach akademickich. Ludzie powoli się budzą, mówią „stop” ograniczaniu wolności i prześladowaniom. Temat, który nie istniał dotąd w świadomości społecznej, zaczyna funkcjonować. I to jest największa zasługa tej imprezy. Chroniąc i popierając artystów, chronimy demokrację i prawa człowieka.

485-MAKIETA 3 52-79.indd 52

Wspólnym mianownikiem prezentowanych prac jest równouprawnienie kobiet.

Nie tylko kobiet i nie tylko równouprawnienie. Ekspozycje mają pobudzać do myślenia, udzielać odpowiedzi na pytania o to, czym jest wolność, jak łatwo ją utracić i jak trudno odzyskać.

Widzowie mogą zobaczyć obrazy, grafiki, rzeźby, instalacje, ale także filmy, uczestniczyć w spotkaniach z ciekawymi ludźmi. Duże wrażenie zrobił np. dokument o 13-letniej Turczynce, którą rodzice wydali za mąż w Niemczech. Bita przez męża, straszona nożem, w końcu ratowała się ucieczką. A potem zdecydowała się publicznie opowiedzieć o swoich przeżyciach.

Z kolei w innej produkcji, „Taniec pod białym prześcieradłem”, reżyserka przedstawia historię swojej siostry, która została ukamienowana. Ona sama mieszka obecnie w Szwecji, za nakręcenie tego filmu też wielokrotnie grożono jej śmiercią.

Festiwal ma odbicie w brytyjskich mediach?

Temat jest niebezpieczny, mogący przysporzyć kłopotów, dlatego dziennikarze wolą zajmować się innymi rzeczami. Owszem, pisze się o nas w internecie, w niezależnych publikacjach, ale nie w mediach głównego nurtu. Do wyjątków należą BBC Persia i „The Spectator”, które odnotowały naszą działalność.

Artyści nie boją się pokazywać swoich prac?

Niektórzy tak. Część w obawie przed prześladowaniami wystawia je pod pseudonimami, inni nie chcą pokazywać swoich twarzy. Weźmy pod uwagę, że to ludzie, którzy pochodzą m.in. z Iranu, Afganistanu, Kuby… Mieliśmy też sytuację, kiedy jedna z artystek w ostatniej chwili wycofała się z udziału w imprezie.

Natomiast podczas ubiegłorocznego festiwalu swoje prace wystawiała Sarah Maple, wschodząca gwiazda brytyjskiej sztuki. Jej matka jest Iranką, ojciec Anglikiem, a ona sama mówi o sobie, że czuje się muzułmanką, jednak nie akceptuje rzeczywistości, w której kobiety są obywatelami drugiej kategorii. Podczas wystawy w Debut Contemporary jej prace zostały zaatakowane przez muzułmańskich fanatyków. U nas zaprezentowała lustro, na którym znalazł się napis: „Inaction is a weapon of mass destruction”. To było odniesienie do wszystkich tzw. porządnych obywateli – jeśli nie podejmujesz działań przeciwko wrogom demokracji, to znaczy, że sam ją niszczysz.

Czym zajmuje się pani zawodowo?

Rysuję, maluję, fotografuję.

Wystawiałam swoje prace w Londynie i Paryżu, a obecnie przygotowuję się do kolejnej ekspozycji w brytyjskiej stolicy. Tematy, które podejmuję w mojej twórczości, dotyczą głównie kobiet oraz otaczającej nas rzeczywistości. To wszystko się zazębia…

Dodam, że pracujemy nad książką będącą kolekcją prac odważnych artystów. Piękny katalog.

Korzystając z okazji, zapraszam do nadsyłania prac na festiwal Passion for Freedom. Termin zgłoszeń upływa 20 września, warunki udziału dostępne są na stronie www.passionforfreedom. co.uk «

02/07/2013 14:26:45

053

485-MAKIETA 3 52-79.indd 53

02/07/2013 14:26:46

054

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA

Łabędzie pobiły rekord świata?

Na komórki do Polski

4p za minutę

Miesięczny Pakiet za £20 Aby kupić, wyślij SMS o treści 500 na 65088 500 minut za £20. Podane stawki obowiązują w oparciu o pelne wykorzystanie minut w okresie ich ważności.

lebara.co.uk Pakiet minut przeznaczony do wykorzystania na połączenia do określonych krajów: połączenia do innych krajów i korzystanie z usług nieobjętych pakietem, będą rozliczane zgodnie z Cennikiem. Minuty do wykorzystania przez okres 30 dni. Jednocześnie można posiadać 1 aktywny pakiet 500 minut (Monthly 500 Pass). Więcej informacji znajdziesz w sklepach i na naszej stronie internetowej www.lebara.co.uk

485-MAKIETA 3 52-79.indd 54

COOLTUR POLECA A

W WWT London Wetland Centre w londyńskim Barnes można podziwiać niecodzienny widok.

Para łabędzi została tam rodzicami dwunastoraczków.

Jak mówią ornitolodzy, to ewenement na skalę światową, a być może nawet łabędzi rekord świata. Zwykle łabędzie składają od czterech do siedmiu jaj.

WWT London Wetland Centre, Queen Elizabeth’s Walk, Barnes, Londyn, SW13 9WT. Stacja: Barnes Bridge. Czynne codziennie od 9.30 do 18.00. Bilety: £10.59. www.wwt.org.uk Łabędzie to jeden z ponad 200 gatunków ptaków i płazów żyjących w rezerwacie położonym blisko centrum Londynu.

Wśród nich jest wiele rzadko spotykanych i zagrożonych wyginięciem. Dzięki specjalnym ścieżkom i punktom widokowym wytyczonym w naturalnym otoczeniu stawów zwierzęta można obserwować z naprawdę bliskiej odległości. Rezerwat to miejsce, w którym pasjonaci fotografii zrobią unikatowe zdjęcia przyrody – takie jak to wyjątkowo licznej łabędziej rodziny.

wystawy

każdemu jak Spiderman i chodzić po ścianie budynku. Jest to oczywiście tylko złudzenie, uzyskane dzięki ogromnym lustrom.

» LEANDRO ERLICH: DALSTON HOUSE

» VISIONS OF THE UNIVERSE

Do 04.08. 1-7 Ashwin Street, Dalston, Londyn, E8 3DL. Stacja: Dalston Kingsland.

Czynne: pon.-śr. 11.00-18.00, czw.-pt.

11.00-20.00, sob.-niedz. 10.00-20.00.

Wstęp wolny. www.barbican.org.uk

Do 15.09. National Maritime Museum, Romney Rd, Greenwich, Londyn, SE10 9NF. Stacja: Cutty Sark DLR, Greenwich Rail.

Czynne codziennie 10.00-16.30. Bilety: £7.25. www.rmg.co.uk

Argentyński artysta Leandro Erlich, znany z zaskakujących instalacji, tym razem zaskoczył w londyńskim Dalston. Jego najnowsza praca pozwala poczuć się

Zdjęcia z przestrzeni kosmicznej i naziemnych teleskopów, w tym kosmicznie ciekawy obraz powierzchni Marsa. Jest też pierwsze zdjęcie niewidocznej z Ziemi strony Księżyca.

Fotografie zostały udostępnione przez NASA, Rosję i Europejską Agencję Kosmiczną.

kino » WEEKEND Z ZANUSSIM 12-14.07. Godz. 20.00. Kościół przy 2 Devonia Road, Islington, N1 8JJ. Stacja: Angel. Bilety: £10 za wieczór, £50 za cały przegląd.

02/07/2013 14:26:47

055

Pokaz sześciu filmów Krzysztofa Zanussiego przygotowany przez organizację From This Part of Europe, której celem jest promowanie sztuki europejskiej. Każdego wieczoru zostaną zaprezentowane dwa filmy.

» PARIS-MANHATTAN Od. 05.07. Prod. Francja, reż. Sophie Lellouche, wyst.: Alice Taglioni, Patrick Bruel, Marine Delterme, Michel Aumont cinefile.co.uk Komedia romantyczna o młodej farmaceutce Alice zafascynowanej twórczością Woody’ego Allena. Jego filozofia zawarta w filmach determinuje najważniejsze życiowe decyzje Alice, doprowadzając do nieoczekiwanych sytuacji.

» PUSSY RIOT: A PUNK PRAYER Od 05.07. Prod. Wielka Brytania, Rosja, reż. Mike Lerner, Maxim Pozdorovkin, wyst.: Nadezhda Tolokonnikova, Maria Alyokhina, Yekaterina Samutsevich www.independentfilmcompany.com

485-MAKIETA 3 52-79.indd 55

Dzięki półrocznej pracy dwójki dokumentalistów poznamy bliżej trzy kobiety z grupy Pussy Riot i motywy, jakimi kierowały się, organizując głośne happeningi, m.in. ten w rosyjskiej cerkwi, za który zostały skazane na karę więzienia.

Darmowe minuty

z Lebara do Lebara

Dotyczy rozmów i wiadomości SMS na terenie Wielkiej Brytanii po każdym doładowaniu†

» PACIFIC RIM Od 12.07. Prod. USA, reż. Guillermo del Toro, wyst.: Idris Elba, Willem Dafoe, Charlie Hunnam. ww.pacificrimmovie.com Ziemię zaatakowały potwory z kosmosu.

Losy naszej cywilizacji spoczywają w rękach operatorów, którzy telepatycznie sterują ogromnymi robotami. Kinowa uczta dla miłośników sciencefiction i efektów specjalnych.

lebara.co.uk Darmowe połączenia i SMS-y z Lebara do Lebara podlegają Zasadom Właściwego Użytkowania (Fair Usage Policy). Okres ważności darmowych minut i SMSów zależny od kwoty doładowania. Więcej informacji znajdziesz w sklepach i na naszej stronie internetowej www.lebara.co.uk

02/07/2013 14:26:48

056

CAFÉ COOLTURA wielka brytania

» Paris-Manhattan » THE DEEP Od 12.07. Prod. Islandia, reż. Baltasar Kormakur, wyst.: Olafur Darri Olafsson, Johann G. Johannsson Reżyser filmu „101 Reykjavik” tym razem przedstawia opartą na faktach dramatyczną historię rybaka, który po zatonięciu kutra i pozostałych członków załogi stoczył samotną walkę o życie z lodowatym morzem.

Stacja: Waterloo. Przedstawienia: pon.-sob.

19.30, niedz. 15.00, dodatkowo śr. i sob.

14.00. Bilety: od £12. www.nationaltheatre.org.uk Pełna muzyki gospel i wielokrotnie nagradzana sztuka Jamesa Baldwina w reżyserii Rufusa Norrisa. Artystyczny hołd złożony miłości, cierpieniu i przeżyciom duchowym.

» MAKING NEWS

teatr » THE MOMENT OF TRUTH Do 20.07. Southwark Playhouse, 77-85 Newington Causeway, Londyn, SE1 6BD. Stacja: Elephant & Castle. Przedstawienia: pon.-pt. 20.00, sob. 15.30 i 20.00. Bilety: od £10. www.southwarkplayhouse.co.uk

Satyra odsłaniająca kulisy funkcjonowania telewizji BBC. Dziennikarze przygotowują informację o skandalu, który może pogrążyć także ich stację.

Pierwsza adaptacja teatralna powieści Petera Ustinova o mechanizmach prowadzących do upadku rządów, wojennej hipokryzji i sile propagandy. Reżyserem sztuki jest Robert Laycock.

12-28.07. Shoreditch Town Hall, 380 Old Street, Londyn, EC1V 9LT. Stacja: Old Street, Shoreditch High Street. Bilety: od £8. www.unleashedshoreditch.com

» BRACKEN MOOR

Trzy tygodnie spektakli z gatunku cabaret theatre. Podczas festiwalu zaprezentuje się ponad 20 zespołów kabaretowych.

Do 20.07. Tricycle Theatre, 269 Kilburn High Road, Londyn, NW6 7JR. Stacja: Kilburn.

Przedstawienia: pon.-sob. 19.30. Bilety: od £14. www.tricycle.co.uk

» CARNIVAL OF CABARET „UNLEASHED”

koncerty

Po latach rozłąki dwie rodziny spotykają się ponownie, by odbudować zerwane relacje. Zamiast przyjaźni odżywają jednak negatywne emocje związane z tragedią z przeszłości. W tle światowy kryzys lat 30.

» WIRELESS FESTIVAL

» THE AMEN CORNER

W festiwalu weźmie udział kilkudziesięciu solistów i zespołów, w tym największe gwiazdy muzyki POP: Justin Timberlake, Soop Dogg, Jay-Z, will.i.am, Emeli Sandé i Rita Ora.

Do 14.08. National Theatre, National Theatre, South Bank, Londyn, SE1 9PX.

485-MAKIETA 3 52-79.indd 56

26 i 27.07 The King’s Head Theatre, 115 Upper Street, Islington, Londyn, N1 1QN. Stacja: Angel. Przedstawienia: 22.00. Bilety: £10. www.makingnewstheplay.co.uk

12-14.07. Queen Elisabeth Olympic Park.

Stratford, Londyn. Stacja: Stratford. www.wirelessfestival.co.uk

02/07/2013 14:26:50

057 » KEW THE MUSIC 9-14.07. Royal Botanic Gardens, Kew, Richmond, Surrey, TW9 3AB. Stacja: Kew Gardens, Kew Bridge. Koncerty codziennie o 19.30. Bilety: od £37.65. www.kew.org Seria plenerowych koncertów w ogrodach Kew. Wystąpią kolejno: Blondie, The Human League, Paul Weller, Jools Holland, Leona Lewis i Bellowhead.

» LOVEBOX FESTIVAL 19-21.07. Victoria Park, Grove Road, Bow, Londyn, E9 7DE. Stacja: London Fields, Bethnal Green, Mile End. Koncerty od południa do 23.00. Bilety: jeden dzień od £35, trzy dni £99. mamacolive.com Wśród artystów: Goldfrapp, Hurts, Lil’ Kim, Ms Mr, DJ Harvey, Paul Kalkbrenner i Eric Duncan.

» KONCERTY W HYDE PARKU Hyde Park, Greater London, W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner, Marble Arch.

12.07. Elton John 13.07. Rolling Stones 14.07. Jennifer Lopez, Lionel Richie www.londondrum.com

inne atrakcje » WARSZTATY DLA MŁODZIEŻY Z HACKNEY Hackney Empire Ltd, 291 Mare Street, Londyn, E8 1EJ. Stacja: Hackney Central.

Bilety: £3 za warsztat, £15 warsztaty w czasie przerwy semstralnej www.hackneyempire.co.uk W ramach nowego projektu organizacja Hackney Empire zaprasza młodzież z dzielnicy Hackney w wieku 12-19 lat do udziału w warsztatach jazzowych, teatralnych i wokalnych.

» SHEFFIELD PARK AND GARDEN www.bluebell-railway.com Polacamy wycieczkę zabytkowym pociągiem z lokomotywą parową i wypoczynek w Sheffield Park and Garden. Do Shefield Park Station można dojechać pociągiem z London Victoria, zwiedzając po drodze zabytkowe dworce na malowniczej linii Bluebell Railway.

» ZWIEDZANIE PARLAMENTU Parliament Square, Londyn, SW1A 0PW. Stacja: Westminster. Wstęp codziennie w godzinach obrad. Wstęp wolny. www.parliament.uk Każdy może zobaczyć żywiołowe potyczki słowne Davida Camerona i Eda Milibanda oraz innych znanych polityków przepytywanych przez posłów. Premier Wielkiej Brytanii

485-MAKIETA 3 52-79.indd 57

pojawia się tam prawie w każdą środę między 12.00 a 12.30. Odwiedzający mogą zająć jedno z miejsc w galerii dla gości i obserwować obrady dowolnie długo.

W POSK-u » EPITAFIUM DLA FRAJERA 07.07. Godz. 16.00. Bilety: £10.

Scena Poezji POSK zaprasza na kolejny spektakl poetycko-muzyczny oparty na twórczości Jonasza Kofty – jednej z najwybitniejszych postaci polskiej sceny poetyckiej, współzałożyciela kabaretów Hybrydy i Pod Egidą.

» LALKA 17.07, 07.08. Godz. 14.00 Bilety: £5.00.

Projekcje DVD kolejnych odcinków serialu „Lalka”. Każdego dnia są prezentowane po dwa odcinki.

»

GOSIA ŁAPSA-MALAWSKA – GRAFIKA I MALARSTWO

do 12.07. Galeria POSK

w Klubie Orła Białego SPOTKANIE YACHT KLUBU POLSKIEGO W LONDYNIE

14.07. Godz. 18.00-20.00 SPOTKANIE KLUBU FILATELISTÓW

21.07. Godz. 15.00-18.00 ZAJĘCIA STAŁE

Poniedziałki 19.30-22.30 Line Dancing 20.00-22.00 Salsa Cubana 18.30-19.30 Boksowanie do rytmu muzyki Wtorki 19.00-20.00 Hip-hop ladies 20.00-21.00 Taniec orientalny Środy 10.00-11.00 Lekcje boksu dla kobiet 11.30-13.30 Gimnastyka przy muzyce dla seniorów 19.30-20.30 Zumba po polsku Czwartki 16.30-20.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz Piątki 16.30-19.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz Soboty 9.00-15.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz Niedziele 12.00-20.00 Kulinarne podróże przez centralną Polskę w klubowej restauracji.

02/07/2013 15:22:05

058

CAFÉ COOLTURA Galerie

Fotografia wojenna Roberta Capy Kiedy Robert Capa zginął w wieku 41 lat, wchodząc na minę w Wietnamie, jednym z pierwszych, który pospieszył z kondolencjami, był Ernest Hemingway. Jednak relacje między nimi nie zawsze były dobre.

Dziesięć lat wcześniej podczas operacji D-Day i lądowania na plaży Omaha, kiedy dostali się pod ostrzał nieprzyjaciela, Hemingway, czmychając do przekopu, oskarżył później Capę o narażenie go na śmierć, by „pierwszy mógł uwiecznić na kliszy zmarłego słynnego pisarza”. Łukasz Marczewski

»

Owa historia nie nadszarpnęła reputacji jednego z najważniejszych fotoreporterów XX wieku, w końcu tylko 11 klatek przetrwało katastrofę w londyńskim studiu fotograficznym, gdzie je wywoływano. To właśnie „wspaniałą jedenastkę” wraz z fotografiami z innych konfliktów, m.in. wojny domowej w Hiszpanii i Kambodży, I wojny indochińskiej, oraz z prywatnymi zdjęciami właściciela można oglądać w niewielkiej galerii Atlas niedaleko Baker Street. Urodzony na Węgrzech Capa, a właściwie Endre Friedmann, wraz ze swoją partnerką Gerdą Taro wspólnie wymyślili fikcyjnego amerykańskiego fotografa o przydomku „rekin”. Taro (sama obdarzona talentem fotograf ), którą widać na jednym ze zdjęć czołgającą się za żołnierzem gdzieś na hiszpańskiej linii frontu, była dystrybutorem i oknem na świat Capy.

Nie wszystkie jego zdjęcia przedstawiają Sturm und Drang (okres burzy i naporu) czy walki. Jego pierwszym oficjalnie opublikowanym zleceniem była fotografia Trockiego podczas słynnej przemowy w obronie Rewolucji Październikowej w Kopenhadze. Reporterskie oko Capy znakomicie podąża za ruchem: Trocki wydaje się żywo gestykulować, zupełnie jakby właśnie pojawił się na podium przed naszymi oczami. Później, już w Hiszpanii, na zdjęciach widzimy wysiedlonych, zrozpaczonych uchodźców z trudem posuwających się do przodu przed obiekty485-MAKIETA 3 52-79.indd 58

wem kamery (o dziwo w ujęciu zawsze z lewej na prawo). Dalej robi się coraz głośniej: wystrzały z karabinów ćwiczących republikańskich wolontariuszek, pogrążona w smutku matka krzyczy gdzieś na ulicy w Neapolu, bomby wybuchają, przelatujące samoloty dźwięczą w uszach, a tłumy wiwatują w wyzwalanym właśnie Paryżu.

Tajemnicą wciąż okryte jest jedno z najbardziej znanych zdjęć Capy, które przyniosło mu międzynarodową sławę – „Loyalist Militiaman at the Moment of Death” (Cerro Muriano, 1936), znane również jako „The Falling Soldier”.

Według wielu hipotez zdjęcie wcale nie przedstawia momentu śmierci żołnierza. Oliwy do ognia dolali w ubiegłym roku autorzy dokumentu wyemitowanego w Japonii, twierdząc, że autorką fotografii jest Taro. Co ciekawe, sam Capa był zawsze powściągliwy w wypowiedziach na ten temat, a że jego dziewczyna zginęła pod gąsienicami czołgu w Hiszpanii w 1937 r., być może na zawsze zabrała ten sekret ze sobą do grobu. Jeżeli rzeczywiście było to zainscenizowane ujęcie, można po prostu zaliczyć je do wojennej propagandy (nie zawsze przecież haniebnej), którą pokrótce ilustruje ta ekspozycja. Zaprezentowano tu bowiem kilkanaście zdjęć sowieckiego reportera Dimitriego Baltermansa, dokumentujących okres od inwazji niemieckiej w 1941 r. po zdobycie Berlina, w którym Capa przedzierał się tymi samymi ulicami. Ociekające heroizmem fotografie Baltermansa cechuje socjalistyczny sentymentalizm, natomiast prace Capy są dramatycznym

reportażem prosto z linii frontu, odbijającym w sobie najlepsze tradycje XIXwiecznego malarstwa batalistycznego.

Wystarczy je porównać. « Death in the making Atlas Gallery 49 Dorset Street, London W1U 7NF Galeria czynna codziennie oprócz niedzieli 10-18, w soboty 11-17.

Wstęp bezpłatny. Wystawa otwarta do 17 sierpnia.

02/07/2013 14:26:52

059

6à

1(&=.$ Ā ä Ǩ

¸ ǡ ǡ ä ǡ ¸ Ǥ ¸ ͳͲǤͲͲ Ñ

ǡ ǡ

ͳ ͳ

ǣ ̷ Ǥ

'HVLJQH E\ ZZZ FU \RX FR XN

485-MAKIETA 3 52-79.indd 59

02/07/2013 14:26:55

060

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

Czyta się

Redaguje PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk

Czarna wołga... ...czyli kryminalna historia PRL-u Przemysława Semczuka to bodaj jedna z pierwszych książek tak dobrze napisana, która traktuje o pracy milicji w zakresie pospolitych przestępstw, a nie walki z opozycją. Chociaż oczywiście w tych czasach nawet zwykła kradzież mogła mieć bardzo silny podtekst polityczny.

»

Z legendą „czarnej wołgi” Semczuk rozprawia się już na samym początku. Niemal bezboleśnie. Zastanawiać może jedynie fakt, jak z tak „potencjalnie” błahej sprawy wyrósł polski mit narodowy. Być może Polaków charakteryzuje większa skłonność do popadania w paranoję?

Jakkolwiek by było, sprawy opisane w jego doskonałej książce ukazują się po raz kolejny, jednak w zupełnie innym świetle. Przemysław Semczuk jest w doskonałej sytuacji. Nie ma cenzury, ma otwarte archiwa IPN-u, patrzy na przestępstwa, którymi żył cały PRL, z pozycji chłodnego dystansu. Mało tego, zawsze, jeśli może, stara się dotrzeć do sprawców opisanych w książce przestępstw. Zatem to nie tylko jest streszczenie starych akt i artykułów prasowych, a rzetelnie poprowadzone dziennikarskie śledztwo, które stawia „Wołgę…” o lata świetlne dalej od innych, podobnych publikacji.

Jedną z osób, do których dotarł Semczuk, co zrozumiałe, jest znany aktor Jerzy Nasierowski oraz jego partner Mieczysław G. – to pierwsze nazwisko znane jest szczególnie starszym, druga postać zaś wielu pokoleniom. Nasierowski i Mieczysław G. byli bohaterami największego skandalu obyczajowo-kryminalnego w PRL-u. Oprócz tego, że Nasierowski był doskonale znany z roli Kajtka z filmu „Zamach”, opowiadającego Więcej na:

znak.com.pl

485-MAKIETA 3 52-79.indd 60

o wykonaniu wyroku śmierci na Franzu Kutscherze przez AK, podczas II wojny światowej był również, jak się później okazało, przestępcą. Nasierowski grał też w „Godzinie pąsowej róży” oraz „Stawce większej niż życie” i mówi się, że to właśnie te dwie role zrobiły z niego gwiazdę tamtych czasów.

Został również uznany za kierującego zabójstwem Anny Wujek, pielęgniarki z warszawskiego szpitala przy ul. Barskiej. Wujek zginęła przypadkowo. Złodzieje – Andrzej R. oraz Maciej B. – wdarli się do jej mieszkania, aby je okraść, gdy ta szła wyrzucić śmieci. Pobili i związali Annę Wujek, co jakiś czas wstrzykując jej do nosa chloroform. Dodatkowo zakneblowali ją jeszcze szalikiem. Niestety, nie znaleźli za wiele. Po dwóch godzinach opuścili mieszkanie, jednak sprawdzili jeszcze puls – kobieta nie żyła.

To, co nie udało się włamywaczom, udało się na drugi dzień milicji.

Gdy funkcjonariusze zostali powiadomieni przez koleżankę pielęgniarki o tym, że ta nie odzywa się od 24 godzin, weszli do jej mieszkania. Znaleźli zwłoki oraz, po przeszukaniu, skrytkę, w której znajdowały się dwie książeczki PKO na sumę prawie 200 tys. ówczesnych złotych i sporo biżuterii. Jak to określa Semczuk: „mała fortuna” – Wujek zarabiała 2 tys. złotych miesięcznie.

02/07/2013 15:07:46

061 Nasierowski wraz z kompanami trafił za kratki. Oskarżono go również o inne kradzieże, włamania, oszustwa, przemyt, handel walutami – wszystkie przestępstwa na grube miliony złotych.

Znany aktor wraz ze swoimi „przyjaciółmi” okradł między innymi Mirę Grelichową-Wajdę – wdowę po Kazimierzu Wajdzie, znanym z roli Szczepcia (przedwojenne audycje radiowe „Wesoła Lwowska Fala”). Sprawę prowadził jeszcze mało znany wtedy Jan Półcienniczak (późniejsza gwiazda programu telewizyjnego „997”).

Cała banda Nasierowskiego skończyła w więzieniu, chociaż prokurator domagała się dla niektórych kary śmierci. Maciej B. – 15 lat więzienia, Jerzy Nasierowski oraz Andrzej R. – 25 lat, Mieczysław G. – 2 lata więzienia za inne przestępstwa Pomimo że wiedział o wielu z nich, nigdy nie powiadomił milicji. Przynajmniej w jednym przypadku był też świadkiem kradzieży. Chociaż ukrywa się on za inicjałem nazwiska, polskie media wielokrotnie podawały pełne informacje na jego temat. Tajemnicą poliszynela jest, że Mieczysław G. to m.in. Ważniak z wieczorynkowych „Smerfów”…

485-MAKIETA 3 52-79.indd 61

Nasierowski wyszedł z więzienia wcześniej, za wstawiennictwem Romana Bratnego. Napisał wiele książek opartych oczywiście na swoich własnych przeżyciach, zagrał również w filmie „Chłopaki nie płaczą”.

Jedną z najbardziej tajemniczych spraw, które poruszane są w książce, jest sprawa tajemniczych serii „utraty życia” na statkach pod polską banderą. W dziwnych okolicznościach umierali mechanicy, oficerowie, a nawet kapitanowie.

Niewielu może pamięta, ale w czasach PRL-u mieliśmy jedną z największych na świecie flot handlowych. Na ponad pięciuset statkach pływało kilkanaście tysięcy marynarzy. Praca na morzu była bardzo dochodowa. Marynarze odwiedzali wiele krajów bogatych w produkty deficytowe w komunistycznej Polsce. Obecnie nie jest już tajemnicą, że polska flota była wykorzystywana do przemytu broni, narkotyków oraz towarów luksusowych. Wiadomo również, że statki polskie obstawione były agentami i pracownikami polskich służb specjalnych – cywilnych, wojskowych, a nawet funkcjonariuszami Służby Bezpieczeństwa.

W czasach kiedy nie było GPS-ów, a sygnał satelitarny nie był dostępny niemal z każdego domu za pomocą internetu i systemu AIS (Automatyczny System Identyfikacji – pozwala na śledzenie statków z każdego miejsca na ziemi, pod warunkiem że jesteśmy podłączeni do sieci, np. na stronie marinetraffic.com), ze statkiem można było praktycznie robić, co się chce. Znane są przypadki, kiedy na polskie statki z ładunkiem węgla płynące przez Hamburg do Afryki (bardzo popularny kierunek w czasach PRL-u) ładowano nowiutkie mercedesy, które potem były sprzedawane przez załogę w miejscach, w których można było dostać za nie najlepszą cenę. Przemycano do Europy Zachodniej narkotyki – celnicy rzadko sprawdzali statki zza żelaznej kurtyny, bo cóż można było przemycić z biednego kraju...

Najbardziej znana wpadka z tamtych czasów wydarzyła się podczas wchodzenia polskiego statku Phenian do portu w Hamburgu. Statek osiadł na mieliźnie i żeby go stamtąd usunąć, trzeba było najpierw przeładować towar na barki. Podczas przeładunku jedna ze skrzyń spadła na pokład. Z jej wnętrza wysypały się polskie kałasznikowy produkowane

w Radomiu. Pech chciał, że akcję uwalniania statku z mielizny obserwowali zachodni dziennikarze. Na drugi dzień cały świat huczał o tym, co Polacy wiozą na swoich statkach do Afryki.

Interes był bardzo dochodowy i marynarze, którzy nie chcieli się dostosować, szybko znikali ze świata żywych. W taki proceder było zaangażowanych mnóstwo osób – już na etapie budowy statków w polskich stoczniach; stoczniowcy budowali specjalne skrytki, a informacje o nich sprzedawali później marynarzom za grube pieniądze.

Swego czasu powstał nawet cykl reportaży autorstwa Grażyny Murawskiej pt. „Śmierć kapitanów”, jednak dziennikarka w pewnym momencie musiała go zakończyć, ponieważ dostawała pogróżki i całą sytuacją była już bardzo zmęczona.

Najciekawsze było to, że śledczy nigdy nie znajdowali dowodów zbrodni, pomimo że śmierć najczęściej następowała na środku morza, a denaci byli zwykle zmasakrowani. Prokuratorzy zawsze orzekali samobójstwo… «

NOTKA WYDAWCY Wieść o porwaniu dziecka w Warszawie rozchodzi się błyskawicznie, a czarna wołga zaczyna budzić strach w całej Polsce. W Jeleniej Górze tajemniczy psychopata grozi śmiercią całemu miastu.

Sąd skazuje Zdzisława Marchwickiego, domniemanego Wampira z Zagłębia. Jednak wkrótce giną kolejne kobiety.

Tajemnicze porwania, seryjni mordercy i brutalne napady. „Czarna wołga” to trzymająca w napięciu opowieść o zbrodniach PRL, które bulwersowały dziennikarzy i opinię publiczną.

Ale także o tych, o których społeczeństwo miało się nigdy nie dowiedzieć. Przemysław Semczuk dotarł do byłych przestępców oraz tajnych dokumentów IPN. Ujawnia metody działania sprawców zbrodni oraz kulisy pracy organów ścigania. Dziś, gdy nie obowiązuje cenzura, możemy w końcu dowiedzieć się, jak było naprawdę.

02/07/2013 14:26:57

062

CAFÉ COOLTURA London Pride 2013

Parada dumy przeszła przez Londyn Kilkadziesiąt tysięcy osób z całego świata wzięło udział w London Pride – dorocznym spotkaniu osób o różnej orientacji seksualnej.

Tekst i zdjęcia Marcin Urban

»

W barwnym korowodzie szli przedstawiciele różnych organizacji pozarządowych działających na rzecz środowiska LGBT (lesbijki, geje, biseksualiści i transseksualiści), członkowie klubów sportowych, a także pracownicy pogotowia, straży pożarnej i policji. Scotland Yard prowadzi kampanię zapobiegania przestępstwom na tle nienawiści (hate crime). Swoje reprezentacje mieli też prawnicy i pracownicy służby cywilnej.

W trakcie parady szczególnie widoczna była grupa protestujących 485-MAKIETA 3 52-79.indd 62

przeciwko prześladowaniom osób homoseksualnych w Rosji.

Uczestników parady na całej trasie z Baker Street, przez Oxford Street, do Whitehall ciepło witał tłum widzów.

– To była wspaniała parada. Cudownie w niej uczestniczyć. Widziałem i dzieci, i starsze osoby. Wszyscy nas wspierali – powiedział Saul z Brazylii.

Parada przebiegała pod hasłem „Miłość i małżeństwo”.

W brytyjskim parlamencie trwają właśnie prace nad legalizacją małżeństw par tej samej płci. Od kilku lat osoby homoseksualne mogą zawierać związki partnerskie i adoptować dzieci.

– Chcę, by ludzie zrozumieli, że nieważne, jaki jesteś, jeśli nie robisz komuś krzywdy. Ludzie, którzy się z tym nie zgadzają, powinni się nad tym zastanowić – dodał Alan z USA. Organizatorzy parady chcieli także zwrócić uwagę na potrzebę akceptacji dzieci, które ujawniają swoją orientację przed rodzicami.

Często w takich przypadkach są odtrącane, a nawet wyrzucane z domów.

Parada zakończyła się na wysokości siedziby brytyjskiego premiera. Imprezy towarzyszące odbyły się na Trafalgar Square i w barach na Soho. W Shoreditch Park zorganizowano festiwal muzyki klubowej. « 02/07/2013 14:27:00

063

485-MAKIETA 3 52-79.indd 63

02/07/2013 14:27:16

064

CAFÉ COOLTURA POLSKIE RADIO LONDYN POLECA

z playlisty PRL-u Edyta Bartosiewicz Kazała na siebie czekać aż 15 lat – Edyta Bartosiewicz wraca do śpiewania, dając nam ponownie dużo radości!

Trzynaście zupełnie nowych kompozycji znajdzie się na krążku, który w sklepach ukaże się jesienią.

Premierowego singla „Rozbitkowie” już można słuchać na antenie Radia PRL.

Natalia Przybysz Jedna z najbardziej utalentowanych polskich wokalistek – Natalia Przybysz, znana z grupy Sistars i nagrań solowych, składa hołd jednej z największych legend i charyzmatycznych

postaci w historii muzyki, Janis Joplin. Album, który wyprodukowali Janek Komar, Andrzej Giegiel i gitarzysta zespołu towarzyszącego Natu Jurek Zagórski, zawiera 13 piosenek.

Tuzin to interpretacje utworów niezapomnianej Janis Joplin, w tym „Move Over”, „Try”, „Me and Bobby McGee”, a także „Kozmic Blues”. Jest to miękka wersja tych piosenek, na pewno bardziej soulowa niż rockowa, ale wspólnym mianownikiem pozostaje blues.

Płytę „Kozmic Blues: Tribute to Janis Joplin” jako pierwsza promowała interpretacja klasyka „Maybe”.

radio na cały dzień t polska muzyka i światowe przeboje t wiadomości z UK i Polski t informacje o wydarzeniach kulturalnych t DJ’eje prosto z najlepszych polskich stacji

Z NAMI DZIEŃ JEST CIEKAWSZY WŁĄCZ I PRZEKONAJ SIĘ Słuchaj radia online na prl24.net i przez telefon komórkowy wap.prl24.net w Londynie przez radio DAB

485-MAKIETA 3 52-79.indd 64

N LOZ GNR Z DBO RYCH

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

GR E O

ZAPRASZA

AL

T

TOP 20

R o b i n T hi c ke / T . I / Ph ar e l l B l ur r e d Li n e s J o hn Newma n Lo v e Me Ag a i n Bruno Mars Tr e a s u r e Na u g hty B o y / S a m Sm i t h La La La R i ha n n a / D a v i d G u e t t a Right Now M a r ta P o d u l ka Nieodkryty ląd Jessie J / Big Sean / Dizzee Rascal Wi l d E d y ta B a r to s i ewi c z R o z b i t ko w i e A l ex H ep b u r n Under

Dido End of the Night

P i n k / L i l y A l l en Tr ue Lo v e S y l wi a G r z es z c z a k Pożyczony

Avicii Wa ke Me U p K el l y C l a r ks o n P e o p l e Li ke U s

W i l ey / A n g el / T i n c h y St r yde r Li g h t s O n J u s ti n e T i mb er l a ke Tunne l V i s i o n A r mi n Va n B u u r en Thi s i s w h a t i t F e e ls L ik e

D a ft P u n k / P ha r r el l W i l l i am s G e t Luc ky D emi L o v a to H e a r t At t a c k D i z z ee R a s c a l / R o bbi e W i l l i am s G o i n’ C r a z y

02/07/2013 14:27:19

PORADY ODPOWIEDZI NA DRĘCZĄCE PYTANIA

Gosia Demetriou radzi WITAM, moja żona rok temu złożyła podanie o Working and Child Tax Credit. Wtedy była samotną matką z jednym dzieckiem.

Pomimo dokumentów uznano, że jest oszustką i próbuje wyłudzić świadczenie.

Odwołała się i dosłała pisemne potwierdzenia od pracodawców, którzy potwierdzili, ile godzin pracuje u nich i ile zarabia. Dosłała wiele innych dokumentów potwierdzających pobyt jej i dziecka w UK, jak to, że pracuje i ile godzin. Najpierw twierdzono, że dziecka nie ma w UK i że ona pracuje tylko 9 godzin tygodniowo.

Teraz już nie twierdzą, że dziecka nie ma, ale nadal upierają się, że pracuje tylko 9 godzin, pomimo że jest kilka listów od pracodawców, którzy potwierdzają czas pracy. Pomimo bezpośredniego kontaktu z osobą, która podejmuje decyzje (odwołanie), w tej chwili osoba ta twierdzi, że ma tylko jeden list na 9 godzin, ale po kilku pytaniach twierdzi, że nie ma przed sobą tych listów, tylko ma to na komputerze i ma tylko jeden list. Do tej pory nie odesłano książki rachunków oraz listów potwierdzajacych zatrudnienie i referencje. Sprawę skierowano do trybunału do decyzji, ale z rekomendacją, by nie przyznać tego świadczenia, pomimo że moja żona pracuje i dziecko chodzi tutaj do szkoły. Będzie to skutkowało wpisaniem jej na czarną listę i karą finansową za oszustwo. Proszę o pomoc w tej sprawie. Jeśli coś jest niejasne, chętnie udzielę dodatkowych informacji. Pozdrawiam PIOTR DROGI PIOTRZE, dziękuję Ci za list, w którym opisałeś – zbyt często spotykany – bałagan w urzędach. Skutkiem takiego bałaganu są błędy, które zazwyczaj popełniane są na niekorzyść klienta – tak jak w przypadku Twojej żony.

Generalnie nie wypowiadam się na temat problemów z benefitami, ponieważ każda sytuacja jest inna i jeden mały detal powoduje, że może być skomplikowana. Na przykład w sytuacji, którą opisujesz, urzędnicy mogli podejrzewać, że dziecko zostało w Polsce pod opieką rodziny. Nawet gdyby tak było, to Child Benefit na nie może pobie-

485-MAKIETA 3 52-79.indd 65

rać osoba, która pracuje w UK i jest finansowo odpowiedzialna za to dziecko, mieszkające w innym kraju Europejskiej Unii, jeśli nikt inny nie pobiera zasiłku rodzinnego na nie w kraju, w którym przebywa. Ten argument macie jednak za sobą.

Problem w sprawie opisanej przez Ciebie, Piotrze, tkwi w tym, że urzędnik ewidentnie ma błędne dane co do godzin pracy żony.

Wiem, że to nie jest w tej chwili pociechą, ale wyobraź sobie frustrację ludzi, którzy otrzymali negatywną odpowiedź na swoje aplikacje o benefity i nawet nie znają konkretnych przyczyn takiej decyzji. Walka z wiatrakami! Żeby dojść do prawdy, trzeba mieć dużo cierpliwości i być konsekwentnym. Najważniejszą rzeczą, o której niezmiennie przypominam, jest pisanie listów i ciągłe załączanie kopii poprzednich korespondencji.

Uważam, że ta sprawa rozwiąże się na korzyść Twojej żony, Piotrze. Jedynym problemem, jaki tu widzę, jest brak wszystkich dokumentów potwierdzających jej niewinność.

Proszę pamiętać, że CAB oferuje pomoc.

Ci, którzy nie zgadzają się z decyzją o Child Tax Credit i/lub Working Tax Credit, powinni wypełnić formularz na stronie www. hmrc.gov.uk/leaflets/wtc_ap.pdf GOSIA

DROGA GOSIU! Prosimy o pomoc. Mieszkamy w domu, w którym jest 12 pokoi i w każdym mieszkają lokatorzy. Właściciel ma klucze do każdego pokoju. To jest à la hotel i mamy problem z kradzieżami. Najdziwniejsze w tym jest to, że te kradzieże są identyczne. Nie ma śladów włamania.

Jakie było zdziwienie, gdy ostatnio zgłoszono kradzież, a właściciel powiedział, że do tego właśnie pokoju klucza on nie ma. Nawet nie przyszedł porozmawiać z poszkodowanymi, a policja, myślimy, że nie zrobiła prawie nic. Nawet nie przyszli przepytać lokatorów. Po dwóch miesiącach przysłali list, że przeprowadzili śledztwo i sprawa zamknięta. Pytamy, jakie śledztwo: nie wyjaśnili, dlaczego zginęły klucze, nie pytali o nic lokatorów.

Nikt tu nie wierzy, że policja nam może pomóc w kradzieży sprzed tygodnia.

Pokrzywdzony nie idzie zgłosić na policję, bo mówi, że to nic nie da, oni nic nie zrobią dla nas, emigrantów. W domu panuje psychoza, boimy się, gdy wychodzimy do pracy, czy jak wrócimy, będziemy mieli w domu nasze rzeczy.

065

Nikt się nami nie interesuje: ani dzielnicowy, ani policja, ani właściciel domu.

Pomóż nam, prosimy, nagłośnij tę sprawę!

Z pozdrowieniami MIESZKAŃCY TEGO DOMU DRODZY CZYTELNICY, bardzo Wam współczuję, ale nie sądzę, że nagłośnienie sprawy poprzez opublikowanie Waszego listu rozwiąże Wasze problemy z kradzieżami w domu. Sądzę, że to Wy powinniście podjąć jakieś kroki, żeby rozwiązać problem. Po pierwsze, choć może oczywiste dla mnie, ale z pewnych powodów nie braliście tego pod uwagę, to przeprowadzka do innego mieszkania. Po drugie, to ubezpieczenie pokoi od włamania i kradzieży za dość niewielką kwotę. Następny krok to narzucenie na właściciela pewnej odpowiedzialności. Można to zrobić poprzez napisanie skargi, że właściciel zaniedbuje swoje obowiązki zabezpieczenia pokoi od włamań.

Warto spytać, czy właściciel opłaca ubezpieczenie, z którego możecie skorzystać. Poproście go też, żeby z towarzyszeniem lokalnego Crime Prevention Officer, czyli policjanta lub osoby pracującej z władzami lokalnymi, pomagającego mieszkańcom chronić się przed przestępstwami, obejrzał budynek.

Niech osoba ta poradzi, jakie kroki mieszkańcy budynku i właściciel powinni podjąć, żeby zwiększyć bezpieczeństwo i chronić się przed włamaniami.

Następnie uważam, że jeśli sądzicie, iż policja bagatelizuje Wasze zgłaszanie popełnionych przestępstw, to może warto napisać skargę do Independant Police Complaint Commission (www.ipcc.gov.uk).

GOSIA

Do Czytelników Jeśli trapi Cię jakiś problem, znalazłeś się w sytuacji bez wyjścia, potrzebujesz informacji i wiedzy na specjalistyczny temat, napisz do nas. Nadesłane listy będą ukazywały się w Coolturze wraz z próbą rozwiązania i wyjaśnienia problemu. Zachęcamy do pisania. Na Wasze pytania odpowiada Gosia Demetriou.

Listy prosimy wysyłać na adres e-mailowy: gosia@cooltura.co.uk Na życzenie Czytelników listy będziemy drukować anonimowo.

02/07/2013 14:27:20

066 Święto piosenki jazzowej w Jazz Café POSK CAFÉ COOLTURA Recenzja

Druga edycja festiwalu wokalnego Songsuite zorganizowana przez Jazz Café POSK w dniach 21-23 czerwca była kolejną okazją, aby zobaczyć i usłyszeć znakomite polskie i brytyjskie wokalistki jazzowe.

Fot. Monika S. Jakubowska.

» Alice Zawadzki Marek Greliak

»

Światowa wokalistyka jazzowa zdominowana jest przez panie i to było również widać i słychać na POSK-owym festiwalu. Dyrektorem artystycznym imprezy już po raz drugi została Anita Wardell, wspomagana przez niezwykle energicznego i oddanego muzyce jazzowej Tomasza Furmanka, pełniącego rolę dyrektora festiwalu. Ta znakomita para zaprosiła artystów, których zwykle możemy zobaczyć na wiodących scenach jazzowych Wielkiej Brytanii, natomiast jeszcze nie mieliśmy okazji oglądać ich w POSK-u.

Festiwal otworzył recital Trudy Kerr, wokalistki o wielkim doświadczeniu scenicznym, która z towarzyszeniem fortepianu zaprezentowała niezwykle bogaty i precyzyjnie podany repertuar.

Delikatne swingowanie, znakomita dykcja i mistrzowskie opanowanie głosu spowodowały, że już od pierwszego utworu wiedzieliśmy, że mamy do czynienia z artystką wielkiej klasy, która od początku ustawiła wysoko poprzeczkę 485-MAKIETA 3 52-79.indd 66

dla pozostałych uczestników festiwalu.

Z zainteresowaniem czekaliśmy więc na występ Moniki Lidki, która była kolejną wykonawczynią pierwszego dnia imprezy. Mam przyjemność obserwować karierę Moniki niemal od jej pierwszych chwil londyńskiej muzycznej przygody, kiedy to, otwierając klub jazzowy w POSK-u, otrzymałem od Moniki propozycję zagrania jednego z pierwszych recitali w nowo otwartym klubie. Przez 6 lat istnienia klubu Monika wielokrotnie występowała na naszej scenie, za każdym razem zaskakując widzów nowym brzmieniem i nowymi pomysłami muzycznymi. Jej występ na festiwalu Songsuite pokazał, że artystka, nie zatracając swego lirycznego i folkowego rodowodu, potrafi zaprezentować bardzo świeży i oryginalny repertuar w nowoczesnych aranżacjach, w wyborowym towarzystwie najwybitniejszych muzyków z młodego pokolenia brytyjskiej muzyki jazzowej. Wprowadzenie do instrumentarium jej zespołu wiolonczelisty stworzyło dodatkową „przestrzeń” muzyczną, a gitarzysta zespołu

Austriak Johannes Riepler wziął na siebie wiodącą rolę prowadzenia bardzo akustycznego podkładu, idealnie pasującego do lirycznego brzmienia głosu Moniki. Z niecierpliwością będziemy czekać na kolejny album Moniki, który artystka nagrywa wspólnie z liderem krakowskiego zespołu Max Klezmer Band Maksem Kowalskim. Warto wspomnieć, że grupa Max Klezmer Band wystąpi na scenie Jazz Café POSK 20 października w nowym i bardzo oryginalnym repertuarze.

Pierwszy dzień festiwalu zakończył recital Anity Wardell, której błyskotliwy sposób śpiewania zawsze wzbudza podziw i zdumienie dotyczące możliwości ludzkiego głosu. W wydaniu Anity głos zamienia się w instrument, którego artystka używa w charakterystyczny dla siebie sposób, zwany „vocalese”, improwizując z wielką płynnością,

02/07/2013 14:27:21

067

» Juliet Kelly

» Norma Winston i Anita Wardell

485-MAKIETA 3 52-79.indd 67

wej Normy Winstone, która w chwili obecnej jest w szczytowej formie i udowodniła nam to w swym występie na festiwalu. Pierwsza dama brytyjskiej wokalistyki jazzowej wystąpiła w towarzystwie dwóch wybitnych muzyków: pianisty Garetha Williamsa i saksofonisty Marka Lockhearta, śpiewając repertuar znanych standardów

Fot. Monika S. Jakubowska

album „Red Skies”. Zarówno Juliet Kelly, jak i Brigitte Beraha to artystki z najwyższej półki, czego obie panie dowiodły swym występem na festiwalu, pokazując, że nie na darmo krytyka muzyczna widzi w nich kontynuatorki wspaniałej wokalistycznej tradycji muzycznej takich wokalistek, jak Norma Winstone, Cleo Laine czy Jacqui Dankworth.

Fot. Monika S. Jakubowska

biegłością i niespotykaną instrumentalną intonacją.

Drugi dzień festiwalu Songsuite otworzyła polska wokalistka młodego pokolenia Agata Kubiak, której dyplomowy koncert publiczność Jazz Café miała okazję oglądać 2 lata temu. Niezwykle cenne jest to, że Agata sięga do naszej tradycji muzycznej lat 70. i 80., przetwarzając w swój własny, jazzowy sposób takie utwory, jak choćby „Jej portret” autorstwa Włodzimierza Nahornego i Jonasza Kofty czy słynny „Tomaszów” z repertuaru wielkiej Ewy Demarczyk.

Kolejną polską artystką, która zaprezentowała się w drugim dniu festiwalu, była Alice Zawadzki, która choć urodzona w Zjednoczonym Królestwie, również sięga do polskich korzeni muzycznych. Swym występem Alice potwierdziła, że należy do najbardziej interesujących wokalistek młodego pokolenia, będąc zarazem kompozytorką swoich własnych utworów, jak i doskonałą skrzypaczką. Alice na występie w Jazz Café towarzyszył zespół złożony z najbardziej ekspresyjnych i znanych brytyjskich muzyków pod przewodnictwem gitarzysty Alexa Rotha.

Brytyjska wokalistyka jazzowa reprezentowana była tego wieczoru przez ciemnoskórą Juliet Kelly oraz Brigitte Beraha, która promowała swój nowy

W trzecim dniu Songsuite w pierwszej części zaprezentował się zespół wokalistów szkoły muzycznej LoireMusic. Warto wspomnieć, że równolegle z festiwalem odbywały się warsztaty jazzowe prowadzone przez Anitę Wardell, Brigitte Beraha oraz wykładowcę LoireMusic Tristana Mailiotta.

Efekty warsztatów publiczność festiwalowa mogła usłyszeć właśnie trzeciego dnia, kiedy to wystąpiło 10 wykonawców prezentujących bardzo zróżnicowany poziom. I choć czasami występującym artystom nie dopisywały głosy, to należy się cieszyć, że do wokalistyki jazzowej garną się ciągle nowi entuzjaści, choć nie jest to najłatwiejsza dziedzina muzyczna.

Trzeciego dnia mogliśmy również podziwiać w krótkim występie ponownie Anitę Wardell, która tym razem w towarzystwie tylko pianisty pokazała, czym naprawdę jest sztuka operowania głosem. Publiczność z zapartym tchem słuchała zarówno jej interpretacji standardów jazzowych, jak i słynnych skatowych wokaliz, w których Anita jest, podejrzewam, jedyna na świecie. Jej recital był świetnym wprowadzeniem do występu nestorki brytyjskiej wokalistyki jazzo-

jazzowych w swej własnej, przepięknej interpretacji.

Podsumowując, można śmiało powiedzieć, że Jazz Café POSK poprzez organizację tak prestiżowych imprez jak Songsuite Festival nie tylko ugruntowuje swoją wiodącą rolę wśród londyńskich klubów jazzowych, ale staje się platformą wymiany doświadczeń dla młodych wokalistów i muzyków jazzowych, zarówno polskich, jak i brytyjskich. Dla naszej publiczności była to okazja do usłyszenia bardzo wybitnych wokalistek jazzowych, jak również do porównania poziomu, jaki prezentują polscy wykonawcy oraz artyści z innych krajów. Z dumą można powiedzieć, że nasze śpiewające panie doskonale wypadają w gronie swoich starszych koleżanek.

Czego bym życzył festiwalowi na przyszły rok? Większego udziału męskiej reprezentacji wokalnej, choć, jak wspomniałem na początku, wokalistyka jazzowa jest zdominowana przez panie i trudno znaleźć dobrze śpiewających mężczyzn. Niemniej jest ich trochę na polskim i brytyjskim rynku jazzowym i warto będzie ich zaprosić na rok przyszły, co na pewno wzbogaci ofertę festiwalową. « 02/07/2013 15:08:17

485-MAKIETA 3 52-79.indd 68

02/07/2013 14:27:23

485-MAKIETA 3 52-79.indd 69

02/07/2013 14:27:24

WYWร Z ล MIECI ล ADUNKร W 3.5t 7.5t

Grze go

078 49 93

CLEARANCE WORLD LONDON LTD Northfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue, Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

5FM รง

485-MAKIETA 3 52-79.indd 70

CLEARANCE

WORLD

LONDON LTD

02/07/2013 14:27:26

KUCHNIE GRANIT MARMUR PIASKOWIEC Ĺ AZIENKI QUARTZ BLATY GRANITOWE I MARMUROWE PODĹ OGI PARAPETY

ZADZWOĹƒ PO BEZPĹ ATNÄ„ WYCENĘ!

OBUDOWY WANIEN I UMYWALEK PODĹ OGI I SCIANY

SCHODY ORAZ KOMINKI

ze gorz

49 933526 DZIAĹ AMY NA TERENIE CAĹ EGO LONDYNU www.graniteworld.org.uk zeskanuj!

Granite World London Ltd Northfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue, Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex Grzegorz: 5FM graniteworldlondon@gmail.com Akceptujemy karty:

485-MAKIETA 3 52-79.indd 71

02/07/2013 14:27:27

072

CAFÉ COOLTURA zdrowie

Pomyśl i ćwicz Nauka zaleca ćwiczenia fizyczne jako korzystne dla stanu zdrowia człowieka. Eksperci znaleźli też rozwiązania dla tych, którzy nie przepadają za atmosferą siłowni.

Tadeusz Oszubski

»

Nowe badania dowodzą, że już samo wyobrażanie sobie, iż wykonuje się ćwiczenia fizyczne, może poprawić siłę mięśni, a nawet zwiększyć ich masę. Ustalili to fizjolodzy z Cleveland Clinic Foundation w Ohio. Według amerykańskich naukowców praca mięśni zależy od impulsów z neuronów ruchowych, zaś aktywność neuronów zależna jest od siły impulsów elektrycznych wysyłanych przez mózg, dlatego już samo wyobrażanie sobie ćwiczeń wystarcza, by zwiększyć siłę mięśni. Uczeni z Cleveland przeprowadzili serię eksperymentów na ochotnikach w wieku 20-35 lat. Ludzie ci, zamiast wytężać się na sali treningowej 5 razy w tygodniu,

słowym treningu odnotowano u testowanych osób wzrost siły mięśni o całe 13,5 proc.

Co ważne, po zaprzestaniu myślowej gimnastyki efekt tych ćwiczeń utrzymywał się jeszcze przez 3 miesiące. Tę metodę można więc z czystym sumieniem zalecić zestresowanym Polakom. Wystarczy, że każdego dnia 85 proc. rodaków będzie przez kwadrans myśleć o ćwiczeniach, a szybko staniemy się zdrowym i sprawnym narodem.

Okazuje się, że nawet banalne sprzątanie może zastąpić siłownię. Ustalił to zespół naukowców z Uniwersy-

wyobrażali sobie, że biegają

i podnoszą ciężary. Już po półtoramiesięcznym nie fizycznym, a umy-

tetu Harvarda. Według amerykańskich uczonych wynika to z faktu, że największe korzyści z ćwiczeń fizycznych odnoszą osoby przekonane, iż te właśnie ćwiczenia poprawią ich stan zdrowia.

Skutki porównywane są przez ekspertów do tych, jakie wywołuje tak zwany efekt placebo.

Przy podawaniu placebo korzystne wyniki uzyskuje jednak 10-12 proc. osób, ale gdy ludzie wyobrażają sobie wysiłek fizyczny, odczuwa je aż 80 proc. uczestników takich symulacji!

Amerykańscy naukowcy przeprowadzili eksperymenty z udziałem dużej grupy gospodyń domowych. Paniom oświadczono, 485-MAKIETA 3 52-79.indd 72

że solidne wysprzątanie 15 pokojów dziennie odpowiada porcji ćwiczeń zalecanych przez specjalistów osobom preferującym zdrowy styl życia.

Kobiety biorące udział w eksperymencie utrzymywane w takim przekonaniu sprzątały pięć razy w tygodniu przez cały miesiąc.

Uczeni ustalili, że około 80 proc. kobiet z tej grupy schudło średnio o prawie kilogram, a u 10 proc. w korzystnym stopniu obniżyło się ciśnienie krwi. Ogólnie zmniejszyła się też ilość tkanki tłuszczowej i nastąpiła

poprawa indeksu masy ciała.

Korzystniej też wypadły proporcje pomiędzy obwodem w talii a rozmiarami bioder. W grupie kontrolnej pań, którym nie wmawiano, że sprzątanie to odpowiednik ćwiczeń zdrowotnych, nie stwierdzono jakichkolwiek zmian.

Zdecydowanie inne skutki niesie zawodowe uprawianie sportu. Organizm profesjonalnego sportowca podlega bowiem iście nieludzkim obciążeniom, co prowadzi do niekorzystnych i nieodwracalnych zmian.

Za sztandarowy przykład mogą tu służyć piłkarze. Wyniki badań naukowców z University of Cincinnati dowodzą, że zawodowi piłkarze mają mniejsze mózgi od ludzi uprawiających ten sam sport amatorsko. Okazało się, że w mózgach zawodników znajduje się mniej substancji szarej, która odpowiada za proces myślenia. Według ekspertów to skutek urazów wynikających z częstych uderzeń w głowę w trakcie gry na boisku.

Ustalenia ekspertów z Cincinnati to jawne ostrzeżenie, by z wysiłkiem fizycznym nie przesadzać. Dla przeciętnego obywatela będzie znacznie bezpieczniej, gdy ćwiczenia sobie wyobrazi lub codziennie wysprząta całe mieszkanie. « 02/07/2013 14:27:29

REKLAMA zdrowie i uroda

485-MAKIETA 3 52-79.indd 73

073

02/07/2013 14:27:31

074

REKLAMA zdrowie i uroda

Czy kiedykolwiek cierpiałeś(aś) na: Bóle głowy, migreny, bóle kręgosłupa, bóle stawów, łokci, bioder&kolan, drętwienie kończyn, bóle reumatyczne, choroby reumatyczne, skurcze mięsni, nerwobóle, kontuzje sportowe i napięcia.

Zrobimy pełną konsultację - w tym badanie neurologiczne, ortopedyczne i rdzenia kręgowego (pełna konsultacja, która zwykle kosztuje £145 lub więcej) za

£35

w tym jeżeli prześwietlenie jest wymagane pierwsze zdjęcie będzie ZA DARMO!

oferta upływa 31/08/2013

Jeśli występuje u ciebie którykolwiek z tych objawów, byłoby wskazane, aby umówić się na spotkanie z nami.

020 8371 0222

485-MAKIETA 3 52-79.indd 74

02/07/2013 14:27:32

075

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

485-MAKIETA 3 52-79.indd 75

02/07/2013 14:27:33

076 )*+,-. , +*/ +*/ 0/.1 REKLAMA zdrowie i uroda

& '

!" # $ % & ' # # (

# $ ) # #$ *# & #$ ) $& #$ *# #

% ) *

*

( '

'

(

# # # ) + #

3 ' ) ( +$ #

% & #

( + # &) , & # + ' ) & # ( . / . & , + ,

& #&

, $-. / - * 0 * 1'1 + 2

+ - * ) -

3

) 4

* 5

!" #$ !"% #$% &'()' !"*+ ",-&'()*+ ./&)*+ !$",. 0& .% &'()' !", (%1",2"

!

"

485-MAKIETA 3 52-79.indd 76

* % 2 % 3% 4 ### $ % $ & $ '($ %

- $ % ' 4 ! " 5$ % $

34

6 % # 4 * 7 % 3 & 8

9 8"

02/07/2013 14:27:34

1

077 ;F X[HMŽEV OB OPXPPUXBSUZ oddział na KILBURN, obecnie NJHXBSBOUVKFNZ

najniĹźsze ceny w Londynie

DENTYSTA OFERUJEMY BEZPĹ ATNIE:

t LPOTVMUBDKF t QS[FHMĹŻE [Ĺ˝CĂ˜X t QS[FĆ™XJFUMFOJB Leczenie bez bĂłlu ze znieczuleniem za darmo!

Wypełnienia, usuwanie korzeni ....... teraz od £39 Wyrwanie zęba i zębów mądrości ... teraz od £75 Koronki, protezy ............................ teraz od £139 Mosty ......................................................teraz od £249 Klinika otwarta wieczorami oraz w soboty i niedziele

Dr. Hakim (DDS Szwecja) 341 Kilburn High Road, NW6 7QB 2 min od stacji metra Kilburn, Jubilee Line Przy samej stacji Brondesbury Overground Station

1PMTLB MJOJB Ania 1PMTLB MJOJB Ela

079 3935 1115 077 4903 1427

485-MAKIETA 3 52-79.indd 77

02/07/2013 14:27:36

078 Z podłogi na stół CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Nieraz już pisałem o wspaniałych osiągnięciach kulinarnych pochodzących z przypadku lub, co zabawniejsze, z wypadku. Po wielu latach spędzonych w kuchni wiem na pewno, że niektóre dania lub nawet zwyczaje żywieniowe musiały zostać wynalezione i było to tylko kwestią czasu i miejsca. Dzisiaj opowiem o deserze, którego popularność wzięła się z szeregu zdarzeń ściśle ze sobą powiązanych.

Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Tarta Tatin – jeden z kanonów francuskiej kuchni. Nazwa jest bardzo przypadkową grą słów, ale, jak widać, pasują one do siebie idealnie.

Trzeba zaznaczyć, że tarta we Francji jest daniem świętym. Jej rodzajów jest niezliczona ilość, od słodkich i owocowych zaczynając, a na stanowiących posiłek sam w sobie kończąc. Tarta Tatin należy do tych wyjątkowych, które mają swoją własną historię.

Na południe od miasta Joanny d’Arc, Orleanu, leży piękna kraina gęstych lasów Sologne.

Od wieków myśliwi upodobali sobie ten region na swoje krwawe wypady, a po gonitwach za dzikimi stworami lubili zdrowo podjeść i popić w okolicznych oberżach i zajazdach.

Były to lata przełomu wieków XIX i XX, a jeden z takich przybytków pro-

485-MAKIETA 3 52-79.indd 78

wadzony był przez dwie siostry Tatin: Marie i Jeanne. Świetnie przygotowana dziczyzna zawsze była chlubą wspomnianych pań. Ale i w kwestiach słodkich nie miały sobie równych. Placek jabłkowy przykryty chrupiącym ciastem był również jednym z dań, o którym mówiono w okolicy. Pewnego dnia, walcząc z czasem, Marie potknęła się i niechcący upuściła zawartość mosiężnego rondla na ziemię. Piękny kawałek ciasta pokrywający skarmelizowane jabłka pękł na pół, a reszta rozprysła się po podłodze.

Cóż, może wydać się wam to niehigieniczne – ale nadal się zdarza – jednak Marie pozbierała, co zostało, i aby przykryć wypadek, podała tartę z jabłkami na górze i z pękniętym ciastem pod spodem.

Polała to wszystko skarmelizowanym cukrem z masłem, a efekt był piorunujący.

Wieści o tym wspaniałym cieście rozniosły się najpierw po okolicy, a potem po świecie. Gdy dotarły do Paryża, zainteresował się nim właściciel Maxima i wysłał swojego człowieka na przeszpiegi. Osobnik zatrudnił się u sióstr jako ogrodnik i oczywiście jako miastowy szczur wyleciał z pracy z hukiem, bo guzik wiedział o sadzeniu kapusty. Zdążył jednak zaznajomić się z przepisem i przywiózł go do Paryża.

Tarta początkowo nosiła nazwę „Tarte des Demoiselles Tatin”, ale przyjęło się mówić na nią tarta Tatin.

Hotel istnieje do dziś, a mieszkańcy LamotteBeuvron założyli stowarzy-

szenie La Confrérie des Lichonneux de Tarte Tatin, które ma promować i bronić prawdziwej tarty Tatin. Jego członkowie noszą specjalne stroje, podobne do tych, które dawniej odświętnie noszono na wsiach – niebieskie bluzy, czerwone chusty i czarne kapelusze. Co roku organizowane jest święto i targ, podczas których odbywa się degustacja tarty.

Przepis jako taki nie istnieje – to raczej opis, jak powinna wspomniana tarta wyglądać. Pewne jest, że pierwsza była tarta z jabłkami, a po niej powstało wiele wariacji i do dzisiaj pieczenie owoców z ciastem na górze i serwowanie odwrotnie jest nazywane tarta Tatin.

Dzisiaj podam wam moją wersję, która pochodzi od mojego kolegi z Australii, ale zawiera też mój własny „knyf”. « Ananas Tart Tatin składniki

Masa owocowa 1 średni ananas 250 g cukru ½ kostki masła 1 łyżeczka esencji waniliowej 250 g serka mascarpone Ciasto 250 g mąki 125 g masła lub margaryny 1 żółtko 2 łyżki cukru pudru szczypta soli przygotowanie Z podanych składników szybko zagnieść ciasto. Uformować w kulę, zawinąć w folię i włożyć do lodówki na około pół godziny. Ananasa obrać i pokroić w grubą kostkę lub półksiężyce. Ja używam 30-centymetrowej patelni z żaroodporna rączką, na której rozpuszczam masło razem z cukrem i podgrzewam tak długo, aż nie zamieni się w lekki karmel. Potem dodaję ananasa i podsmażam jeszcze chwilę, aby zmiękł (ok. 5 min). Zdejmujemy patelnię z ognia i odstawiamy. Teraz należy wyjąć z lodówki ciasto i rozwałkować na grubość ok. 5 mm. Ułożyć na ananasach, zawijając brzegi do środka patelni. Piec ok. 30-35 min w temp. 200 stopni. Po wyjęciu odstawić na chwilę, po czym patelnię z tartą przykryć talerzem o nieco większej średnicy i energicznym ruchem odwrócić. Jak trochę przestygnie, smarujemy z wierzchu serem mascarpone i podajemy.

02/07/2013 14:27:38

079

¨ƧƵƳǏƸǖ/ < ƴƵǡ ƴ$ Ƹǖǒǜư, ƥ*Ƶ5ǟ(ǕNJLj16 ǜǑ/NJ3

ƻǀ,(ģ( 3ƺǖƧǟ.ǝ < ƴDŽǐ/NJǙ6ǃ$ ƯDŽưǖĞħ

ǔǣǩLj/(Ƽǖ1 Ǜ' ƴ4 ƥƵǟǕLj6 *5(NJ1 1ʮ

485-MAKIETA 3 52-79.indd 79

02/07/2013 14:27:39

080

REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO



485-MAKIETA 4 80-107.indd 80

02/07/2013 14:40:57

REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO / NAUKA

485-MAKIETA 4 80-107.indd 81

081

02/07/2013 16:03:35

082

REKLAMA NAUKA / PRACA / KURSY

DO YOU HAVE EXPERIENCE WORKING IN PRIVATE HOUSEHOLDS? ARE YOU LOOKING FOR WORK WITH GOOD EMPLOYERS?

Greycoat Lumleys is always looking for capable, experienced candidates for jobs in London, across the UK and in Scotland.

You must have excellent, checkable references and good, recent work history in roles within private homes. Fluent spoken English essential.

We are always looking for reliable and conscientious HOUSEKEEPERS, COOKS, COUPLES, WAITING STAFF, NANNY/HOUSEKEEPERS, GARDENERS and much more.

020 7233 9950 www.greycoatlumleys.co.uk info@greycoatlumleys.co.uk

OBYWATELSTWO

BRYTYJSKIE

ESOL 27.07 i 03.08.2013 with Citizenship Course

kurs ESOL z elementami British Citizenship

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! Po ukończeniu kursu ESOL firma Sara-Int Ltd pomaga również uzyskać obywatelstwo brytyjskie.

ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

Mieszkasz i pracujesz w UK? Zostań Brytyjczykiem!

Sara-Int Ltd z Training Connect Ltd W celu uzyskania dodatkowych informacji prosimy o kontakt:

020 8846 3610

485-MAKIETA 4 80-107.indd 82

02/07/2013 15:06:55

REKLAMA NAUKA / PRACA / KURSY

KURSY ELEKTRYCZNE Zostañ elektrykiem w Wielkiej Brytanii Weekendowe kursy elektryczne w Londynie i Birmingham.

Ucz siê po polsku od doœwiadczonych inspektorów NICEIC

485-MAKIETA 4 80-107.indd 83

EXPERIENCED SAMPLE MACHINISTS WANTED for busy Women’s Tailoring Room. Must be able to make jackets and coats.

If interested please call Mr Mustafa/Sharon 0208 889 4406 for an interview.

17th edition C&G 2382 Domestic Part P NICEIC Inspection and Testing Elektryk pocz¹tkuj¹cy PAT Testing

078 0123 0123 www.wilmowski.com

083

www.justsamplesltd.co.uk

POSZUKUJEMY DOŚWIADCZONYCH KRAWCOWYCH do pracy w Women’s Tailoring Room. Wymagane doświadczenie w szyciu kurtek i płaszczy.

Jesteś zainteresowany? Zadzwoń!

Poproś Mustafę lub Sharon 0208 889 4406

02/07/2013 14:57:56

084

OGŁOSZENIA DROBNE

Jak zamieścić ogłoszenie domieszkania wynajęcia UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms 81616 Koszt ogłoszenia

£1

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

+ standardowa opłata operatora

Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Kody działów: CL CL CL CL CL

0 1 mieszkania wynajmę 02 mieszkania szukam

03 praca dam 04 praca szukam 05 kupię

internet

CL CL CL CL

06 sprzedam 07 auto-moto 08 randka w ciemno 09 inne

www.cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU. Ogłoszenia zamieszczone w Coolturze pojawią się również na portalu elondyn.co.uk

ramkowe (usługi) Telefonicznie:

020 8846 3614 cooltura.co.uk lub online:

(postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

Ramka do 15 słów

£25 + vat

Ramka do 25 słów

£30 + vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

485-MAKIETA 4 80-107.indd 84

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 01

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

> Archway, N19 3NH, £312/tyg + bills, piekne mieszkanie 1-2bed, 2 poziomy, zadbane, ogromna sypialnia. Wymagany dep + ref.02072728615, 07825459367, 07756340316, > Barnet Wynajme duzy pokoj

jednosobowy bez nalogow na Barnet wyposazenie dwie szafy internet i dwa ogrody 1 tydz depozytu £90 07985600960

> Bounds Green, N11 2QU, 6

bed dom, £1800/mies.,- 3 podwojne sypialnie, 2 pojedyn., sypialnia na poddaszu z lazienka, salon, kuchnia, ogrod. Od zaraz.

02072728615, 07756340316, 07825459367

> Bounds Green, N22- duzy podwójny pokój do wynajęcia w czystym domu z ogrodem dla spokojnej, nie palacej dziewczyny.

Cena £100 za tydzien, wszystkie 07921071764 > Brenford Dwusypialniowe mieszkanie na Brenford do wynajecia. 1wsze pietro, duzy pokoj dzienny, pelne umeblowanie. 1080 funtow za miesiąc kalendarzowy + miesięczny depozyt.Proszę dzwonic 0208 994 2285; 07957167783 > Brentford. Jedynka do wynajęcia w czystym I spokojnym domu. Dobra lokalizacja, dwutygodniowy depozyt, mile widziani niepalący lokatorzy; £90/ tydz. 07941074250 > Canning Town E16 dwojka 115 ( gas/elect I 1 tydz depozyt) lub jako jedynka 105 (dla 1 os) w domku z internetem, ogrodkiem dla pracujacych 075 655 400 20 > Croydon Duzy pokoj do wynajęcia w domu z ogrodem, internet, bardzo blisko przystankow autob. i stacji pociag., parking.

Croydon £90 tyg.07545350663 > Duży umebl. z prysznicem i

miejscem parking. dla pracującej osoby. Podwójne łóżko, biurko, komody, szafa, stolik i schowek.

140 pw wszystko wliczone 07706756972

> Ealing Pokoj podwojne lozko dla 1osoby w cichym czystym domu . £.115. 2tyg. dep. O7831O82676.

020 7272 8615 075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k Tylko osoby ceniace spokoj i czystosc.! Dostepny od 5 lipca.

> Edgware pokój do wynajecia w ha8 9pd Edgware. pokój jednoosobowy czy 07956227757 > Edgware pokój do wynajęcia w ha8 9pd Edgware. pokój dwuosobowy, czys 07956227757 > Edmonton wynajme pokój na Edmonton jedynke dla pracujacego mezczyzny 07828005373 > Edmonton, N9 7HH, £334/tydz – 3 bed house, 3 podwojne pokoje + pokoj z wlasna lazienka z prysznicem,duza kuchnia, ogrod, lazienka z wanna-Od zaraz02072728615,07825459367, 07756340316 > Edmonton, N9 7JH, 3 bed dom, £297/tydz – 2 podwojne pokoje, 1 pojedyncza, duzy salon. Okna PCV. Dostepne od zaraz 02072728615, 07825459367, 07756340316, 07715677401 > Enfield, EN3 5DZ – Ladne 3 bed dom z ogrodem, £297/tydz.-2 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, przechodni salon. Okna PCV. Przytulna kuchnia – Od zaraz 02072728615, 07825459367, 07756340316 > Enfield, EN3 6AR, Ladne Mieszkanie 2 bed, £1050, 2 pokoje, duzy przechodni salon, panele, okna PCV, parking. Umeblowane. Blisko stacji Enfield Lock. 02072728615, 07825459367, 07756340316, > Greenford Pokoj dwuosobowy 125 lub jedynka 90 do wynajecia na Greenford w cichym i spokojnym domu. Dla niepalacych. Tel 07946254806 , > Greenford. Duzy dla 1osoby(£95) w spokojnym domu, dwie lazien., duza kuch. Internet.

Blisko sklepy i przystanki. Od 13lipca 07539330822

02/07/2013 14:41:01

OGŁOSZENIA DROBNE

085

Uwaga! Od maja 2013 zmiana numeru na zamieszczanie ogłoszeń drobnych!

Nowy numer

> Hanwell / Ealing Jedynka do wynajęcia od 16.07.13 dla osoby pracującej, dbającej o czystość, 100 £ tyg / + 2 tyg / depozytu ( rachunki wliczone ) Dom 07784948417 Studio Flat Manor House, 1 bed flat Bruce Grove and ground floor 2 bed flat Bounds Green & Palmers Green 02088269988, 07956820810.

Szukasz mieszkania najnowsze oferty na portalu www.elondyn. co.uk Wynajmę dwójkę parze (£130/tydz) lub jednej osobie (£100/tydz) w okolicach East Sheen.

07828116232 Perivale / Alperton pokoj jednoosobowy do wynajecia 07584134051

> Hounslow West. 1 lub 2

osobowy pokój w domu z ogrodem blisko komunikacji i sklepów. tel.

07523510272

> Isleworth, jedynka dla kobiety

w domu z ogrodem. Mieszkac beda tylko 2 osoby. Miejsce na samochod. / £420 msc.tel.

07789474591

> Manor House Dwojka do

wynajęcia £150 za tydzien, wszystkie rachunki wliczone10 min do metra Manor House, w poblizu przystanek autobusowy, sklepy, centrum handlowe. Bill 07930362082

485-MAKIETA 4 80-107.indd 85

> Northfields Wynajme pokoj

jedno osobowy za £100+depozyt i dwu osobowy za £120+depozyt na Northfields po wiecej informacji prosze dzwonic , tel 07771007191

> Northolt, pokoj dwójka dla

spokojnej osoby bez nałogów w czystym domu z ogrodem. Internet ,rachunki wliczone. tel.07821 358132

> Northolt, pokoj dwójka dla

spokojnej osoby bez nałogów w czystym domu z ogrodem. Internet ,rachunki wliczone. tel.07821 358132,

> Peckham Rye duzy pokój

,spokojne mieszkanie, blisko przystanek. Dla jednej osoby F85 dla dwóch F110. 07854916956

> Peckham Rye dwa duze

81616 bez nalogów.

07582960418

> South Ealing / Brentford

> Walthamstow wynajme duza

wynajme 2-ke jako jedynke od 6 lipca. £110 + 2tyg.dep.Rachunki + internet wliczone. 07973365782

jedynke na Walthamstow 90 tydzien. tydzien depozyt 07552375603

> South Harrow Dwie dwójki z

> Winchmore Hill, N21 1JT – 2

jednym wejście £60 od osoby tygodniowy depozyt internet ogród parking South Harrow 078 33 93 43 88

> South Harrow jedynka dla

spokojnej osoby internet ogrod rach. wliczone dla osoby bez nalogow 80£ 07891168238,

> South Harrow Jedynka do

wynajęcia na South Harrow internet ogród £80 na tydzień tydzień depozytu 078 33 93 43 88

> Streatham Common bardzo

pokoje w mieszkaniu dla pojedynczych osob - 90 funtow.

07854916956

ładna jedynka do wynajęcie, blisko stacji £100 tyg/ 2 tygodnie depozytu. Zadzwoń po szczegóły 077 08 49 44 84

> Pokoje do wynajecia –Wood

> Streatham Common. Dwójka i

Green, Haringey, Turnpike Lane — Jedynki od £90/tydz. duza kuchnia, salon, ogrod, internet wliczony, lazienka -07825459367, 07756340316, 02072728615

> Pokoje do wynajęcia - Enfield, Arnos Grove, Bounds Green N11 2QN – jedynki i dwojki, od £80-£125 +energia i gaz do podzialu, internet wliczony- 2tyg depozytu 07825459367,07756340316

> Pokoje na Walthamstow od

100 tygodniowo prosze mowic po angielsku 07582960418

> Roehampton Wynajme pokoj dwojka na Roehampton po remoncie mieszka jedna osoboa 07999221946 po 15,00

> Seven Sisters Pokój duza

jedynka do wynajęcia. Oklice Seven Sisters. 90 f + jeden tydz. dep. kontakt Darek tel.07917322743 Tylko osoby

jedynka w ładnym domu z ogrodem i internetem. Blisko do stacji pociągów i polskich sklepów.

Tylko spokojne osoby 07533898113

> Tooting Br. Do wynajęcia

jedynka z podwójnym łóżkiem.

Internet, ogród. Tylko 2 osoby na mieszkaniu 100£ tyg. Rachunki wliczone. 3 min, do stacji.

07543602583

bed flat, £298/tydz., 2 podwojne sypialnie, oddzielny duzy salon, duza kuchnia, okna PCV. Dobra kondycja. Na spokojnej ulicy02072728615,07825459367, 07756340316

> Wynajme duzy pokoj z duzym

lozkiem dla 1 osoby w domku z ogrodem int. parking. malo mieszkancow. Blisko tesco stacje metra i autobusy . 120tyg. + 2 tyg. d 07849023732

praca

dam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 03

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

> Praca. remonty. dobud. strychy. kuch. lazienki. Narzędzia / doświadczenie konieczne! £400-£700 tydz. wyslij SMS z imie. wiek. fach, nr. 07554715088 oddzwonie > Zatrudnie wykwalifikowane krawcowe, North Acton 07707660699

> Turnpike Lane, N8 0PP

> Sprzedaż bezpośrednia Łatwy i modny na Wyspach sposób zarabiania pieniędzy Darmowa rejestracja! J.angielski nie jest wymagany! 07950772690 amecjusz@gmail.com

> Walthamstow Jedynka w

> London Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogow od £500 za dzien! 02031026757 info@ modelsvenue.com 45 King William Str EC4R 9AN

– £600/mies +elektryka .

Odnowione male studio, oddzielna kuchnia i lazienka. 5 minut od stacji metra. - 02072728615, 07825459367, 07756340316, domu z trzema lazienkami, internetem. Mala ale przytulna.

07984409016

> Walthamstow Pokoje na

Walthamstow od 100 tygodniowo prosze mowic po angielsku

> Zatrudnię Pomocnika £60.00

02/07/2013 14:41:01

086

OGŁOSZENIA DROBNE

Stolarza -£80-£90 (własne narzędzia 110v) Tynkarza - £70 + Obowiazuje tygodniowy czas probny. Wymagany UTR , CIS Tel 07977263641

> Zatrudnie doswiadczonego pracownika biura podrozy, kasjera lotniczego-iata. Zgloszenia pod adresem: recruitment@gosia24.eu > Wanted kitchen assistant with a view to train up as chef. Good communication skills, time keeper.

Contact Jill Cameron 02089942936, Manson Arms Chiswick Lane South W4 2QA 9,30 am – 3,30 pm mon - fri > Zatrudnimy kierowce w wieku 25-40 lat z okolic zachodniego Londynu. Mile widziane prawo jazdy kat C. Angielski w stopniu komunikatywnym. Kontakt 07411280934

Attractive Females Ages 16 to 28 To Hand Out Leaflets Flexible Hours - Pay £9.00 per hour tel.

07956449563 Dzień otwarty w szkole urody. Zniżki na wszystkie kursy oraz produkty do paznokci i rzęs. Jesteśmy zwycięzcą konkursu „Najlepszy ośrodek szkoleniowy w Wielkiej Brytanii 2013” www. margaritabelska.com Pokojówka hotelowa, oferujemy prace na cały etat w hotelach w Slough i Windsor; doświadczenie w sprzątaniu mile widziane oraz podstawy języka angielskiego.

Szczegóły pod numerem 07539065801 Cukiernia w zachodnim Londynie zatrudni doświadczonych cukierników. Prosimy o kontakt pod numerem 07809432768 Bogusław.

485-MAKIETA 4 80-107.indd 86

Polska piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje kierowców.

Prześlij CV na adres: manager@polishbakery. co.uk Stolarnia zatrudni stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi.

Tel 07810808838 lub 020 8810 7788 email: marek@saraint. co.uk Stolarnia podejmie współprace z osoba posługującą się biegle oprogramowaniem CAD. Umiejętność dokonywania pomiarów u klienta Podstawy technologii produkcji mebli . Mile widziana znajomość języka angielskiego.

Tel: 07810808838 lub 020 8810 7788 Email: marek@saraint. co.uk Polska piekarnia w zachodnim Londynie, poszukuje handlowców z doświadczeniem oraz znajomością języka angielskiego. mk@ polishvillagebread.co.uk

> Zatrudnię mechanika samochodowego. Naprawa aut osobowych i dostawczych.

Oczekujemy doświadczenia i konkretnej znajomości z zakresu mechaniki samochodowej , elektryki i elektroniki. Mile widziana komunikatywna znajomość języka.

Prosimy tylko o konkretne oferty .

Kontakt 07983431479. > Poszukujemy konsultantów do

spraw marketing online i sprzedaż stron internetowych, wymagana komunikatywność od kandydatów.

CV+list mot. na greg@cityheroes. co.uk

> Do wynajęcia biurko dla doradcy kredytów mieszkaniowych w biurze nieruchomości na N22 8JA Wood Green. Cena do uzgodnienia.

02088813819 Ewa lub Monika > Dental Nurse/ Receptionist

position Experience not necessary, for friendly and busy North London Dental Clinic.Must speak fluent English and Polish, very flexible working hours required. Please email your CV to annahouse@ btconnect.com.

> London Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogow od £500 za dzien!

02031026757 info@modelsvenue. com 45 King William Str EC4R 9AN

praca szukam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 04

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

> Tapeciarz poszukuje prac

malych i duzych wlasne profesjonalne narzedzia .referencje, cscs, tel 07889248061

> Witam, poszukuję pracy jako kierowca kat. C Posiadam uprawnienia ADR, pełne CPC oraz kartę digital tachograph.

Tel.07756977494 lub likon79@ interia.eu ,

> Elektryk NICEIC certyfikaty, commercial,domestic, emergency lights, fire alarms, fuseboardy, rewirings, wszystkie certyfikaty. pglondyn@yahoo.co.uk 07984199987 > Mam Na Imię Łukasz, mam 25 Lat i mieszkam na Colindale szukam pracy. Doświadczenie: Roznoszenie ulotek, Kitchen Porter, Cleaner, Przeprowadzki. Mój nr: 07407178209 > Murarz stolarz przybudowki dachy pointing oraz inne prace budowlane +447403871736 > Malarz - dekorator 6lat w Londynie szuka pracy. Maluje na wysoki standard. Jestem pracowity i uczciwy. Posiadam karty utr nin cscs cert. NV-q2.07944248617 > Plastrarze 7 lat doświadczenia w Londynie szukaja pracy. Wlasne narzedzia i transport. Wysoka jakosc wykonania. 07999963477 Andrzej > Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakosci. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz. > Malarz 30l z doswiadczeniem

02/07/2013 14:41:02

OGŁOSZENIA DROBNE

087

STOLARNIA W LONDYNIE POSZUKUJE

INSTALATORÓW

OKIEN I DRZWI PROSIMY O KONTAKT POD NR TEL: 020 8810 7788 E-MAIL: MAREK@SARAINT.CO.UK

szuka pracy utr, nin, cscs gwaran 07904556040

> Elektryk 16 f punkt certyfikat

niceic duze doswiadczenie w UK szuka pracy 07596746905

> Elektryk szuka pracy certyfikat samochód narzędzia 17 f punkt 1 i 2 fix Bogdan 07935227096 > Elektryk 10 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy .Szuka pracy .Pawel 07891730162

budowlane +447403871736

> Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym szukam pracy. pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem. Tel.07883974669 > Doswiadczeni Hydraulik,

elektryk, stolarz, malarz i handyman poszukuja pracy. Tel 08754456126

> Malarz - Dekorator szuka pracy.

6 lat doswiadczenia w UK. Bez nalogow 07545600591

STOLARNIA.CO.UK

Transport i narzedzia. Andrzej 07462166036

> Murarz stolarz przybudówki

dachy pointing oraz inne prace budowlane +447403871736

> Hydraulik Corgi gas safe szuka pracy naprawa serwis montaż boilerow, kominki megaflo central heating power flush Certyfikaty domestic commercial 07545707457

kupię

> Szukam pracy. mam doświadczenie w opiece nad chorymi na demencje ,niesprawnymi osobami. tel.07944 177562. angielski ok.

> Doswiadczony malarz podejmie wspolprace, dobra jakosc wykonania w dobrym czasie, niezawodny, kreatywny.

07742836232

> Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, wyceny, certyfikaty. Tel. 07702267525

> Tapeciarz poszukuje prac malych i duzych na weekendy. własne profesjonalne narzędzia . referencje, cscs, tel 07889248061

> Witam kupie Exelon plastry 4,6 mg. Firmy novartis bardzo ich potrzebuje. 07510326506

> Stolarz szuka prac stolarskich na cene, szafy, schody, kuchnie, drzwi, podlogi, decing, itp stolarka meblowa i budowlana, narzedzia, van, workshop. tel.07988683016

sprzedam

> Lady 44 Learning english seeks live in job as carer/housekeeper.

Text in english 07811327399 or in polish 0048 604724100 > Murarz stolarz przybudowki

dachy pointing oraz inne prace

> Plastrarz z wieloletnia praktyka

w UK podejmie prace. Gwarantuje solidnosc, wysoka jakosc i czystosc.

STOLARNIA W LONDYNIE ZATRUDNI

www.cooltura.co.uk SMS:

60070 KOD: 05

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 06

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

> Sprzedam maszynę do ucinania

płytek ceramicznych na mokro. Raz

używana £50. tel 07949083585

> Sprzedam działkę budowlana polozona 5 km od Wroclawia o pow 953m2. Media, spokojna okolica.

Cena £24 za m2 do negocjacji. Tel 07749475454. > Duzy słownik lekarski. dwujezyczny. nowy. cena 45.00 TEL.07523510272 > Sprzedam działający sklep Weymouth wraz z pełnym wyposażeniem i licencja na alkohol cena do uzgodnienia 07702810942 Fully equipment Hair & Beauty salon with 6 stations and one beauty room, over 9 years leas in a very good location N20 London.contact Laura 07990948906

> Sprzedam działkę 0,4568 hektara w Lubiaszów Nowy, gmina Wolbórz, blisko Zalewu Sulejowskiego tel. 0048 881664364 > Duzy slownik lekarski. dwujezyczny. nowy. cena 45.00 TEL.07523510272

STOLARNIA.CO.UK

STOLARZA Z DOŚWIACZENIEM DO PRODUKCJI OKIEN I DRZWI

PROSIMY O KONTAKT POD NR TEL: TEL 07810808838 lub 020 8810 7788 E-MAIL: MAREK@SARAINT.CO.UK

485-MAKIETA 4 80-107.indd 87

02/07/2013 14:41:06

088

OGŁOSZENIA DROBNE

> Zawartosc domu rodzinnego. do sypialni, stolowego, kuchni, dziecinnego. tel. 07523510272 >Sprzedam pianino marki

Renhounam, kolor mahogony, Cena 115 GBP, Croydon. Tel 07729 846501.

> Sprzedam dwa bdb laptopy

polski system bezprzewodowy internet mozliwosc dowozu cena 130F drugi 150F tel.

07412925727

> Audi A4 1.8T SE (2001),124K, Manual, Petrol, Black, Cream full leather, MOT & Tax 11/13, HPI clear, Xenon lights, Bose sound system, Heated seats. Ł1700 Adam 07846949304 > Renault Laguna 1.8 2002 650 funtów stan b. dobry mot 10.2013 tax 30.09.2013 ele.szyby lusterka, tanie ubezpieczenie, abs, a/c, pas, alarm, 8 airbags,Tel.074 5614 5426

> Duży slownik naukowo techniczny. nowy. dwujezyczny cena 45.00 tel. 07523510272

Passat kombi 2004 tax mot 101 tys mil. £1700 07889377457

auto-moto

> VW Passat sprzedam Passat 2,0 moc 200KM bogate wyposazenie 103000mil FSH mot 01.2014 tax 09.2013 £3000 do uzg. 07928705978

81616 KOD: 07

> Audi A6 1,9 tdi, 130 KM, 2004,

www.cooltura.co.uk SMS:

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

> Nissan Primera SE 2002 r. , 1.8 benzyna, hatchback, srebrny, 83 tys. mil, klima, elektryka, kamera cofania, komputer, r-tax do października. £1499. 079 25648924. > Nissan Primera 2005 r. , 2.2 Diesel , bogate wyposazenie , przebieg 109.000 , nowe MOT , mozliwosc zamiany. Cena Ł1700.

Kontakt 07877412442 > Citroen Xsara 2.0 HDi 2004, kolor srebrny , 5 drzwiowa , przebieg 135.000 , nowe MOT , cena Ł900. Kontakt 07922770925 Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT + TAX, VOSA inspekcja .

Paweł 07727244856

> VW Passat Sprzedam Vw.

110tys mil MOT cena 999F tel.

07412925727

> Mercedes benz e 240 v6

kombi 1999 rok 143 tys mil ful opcia mot tax cena £ 1150 tel 07746664646

randka

w ciemno

> Hej samotny 27 latek pozna rownie samotna dziewczyne z Londynu czekam na sms 07595600665

> Nissan Micra automatic 5 door, silver colour,2005 yeaq.70,000 mileage. Long mot, warranted mileage, clean insaid.2 owner. please txt msg. Asif 07549819641

> Mily 27 pozna wesola dziewczyne z Londynu w celu znajomosci czekam na SMS 07902782021

> Mazda 6 Sport Reg 52 benzyna, skora xenon audio BOSE full opcja

> Mily sympatyczny poznam Pania w kazdym wieku która w tej bieganinie chciałaby czasem sie spotkać i milo spedzic czas. Jacek 37 07857440657 Buziaczki. > Zadbana i zgrabna dziewczyna

i mieć marzenia 07513276730 lub sms

> Successful English gentleman would like to meet attractive Polish

inne

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 09

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

Nauka gry na gitarze.

Elektryczna, akustyczna. Indywidualny program dla każdego ucznia. Gram na gitarze 28 lat. Nauczam od 2000 roku.

Tel. 079 2564 8924.

> Szukam osoby ktora jadzie do polski (Krakow lub okolice Myslienic) czesciowo pustym van-em. mam do zabrania krzesla, ubrania, itd tel 07563572299

> Jade do polski 17.07 trasa Wroclaw Katowice Kraków Rzeszów

szuka tylko zadbanego fajnego i nie nudnego chlopaka 28-38 ktory nie szuka wrazen. Zadzwon lub wyslij swoj opis 075 8535 9585

07713232448

> Witam szukam nie puszystej kobiety do 40 celem stworzenia związku. Ja 39 bezdzietny kawaler z

nieruchomości na N22 8JA Wood

OPROGRAMOWANIEM CAD

> Do wynajęcia biurko dla doradcy kredytów mieszkaniowych w biurze Green. Cena do uzgodnienia.

02088813819 Ewa lub Monika

STOLARNIA.CO.UK

STOLARNIA PODEJMIE WSPÓŁPRACĘ Z OSOBĄ POSŁUGUJĄCĄ SIĘ BIEGLE Umiejętność dokonywania pomiarów u klienta.

Podstawy technologii produkcji mebli.

Mile widziana znajomość języka angielskiego.

można spotkać sympatyczna osobę

evenings. John 07580731023

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

> Witam szukam kobiety od 40 nie puszystej celem z Londynu celem stworzenia związku. Ja kawaler nie pijacy bez dzietny 39 z dobra praca 07516407262. Piotr

Hdi 2007 102000 mil mot 16.08.2013 tax 31.10.2013 srebny £2800 tel 07862120838

nie mam nałogów. Wierze ze i tu

lady for exciting days and romantic

81616 KOD: 08

> Nissan Micra automatic 5 door, silver colour, 2005 yeaq. 70,000 mileage. Long mot, warranted mileage, clean insaid. 2 owner. please txt msg. asif 07549819641

> Peugeot 407 SW estate 2.0

> Witam chciałbym poznać normalna dziewczynę jestem wolny

SMS:

sedan, srebrna, czarna skora, tempomat, 86 tys. mil, nowy rozrzad i zawieszenie. Mot i tax do 03.2014 Tel. 07702267525

hatchback, grey metallic ,one owner ,next mot due 17.05.14. full service history .price £1450. via sms please.Asif 07549819641

07516407262 Piotr. Pozdrawiam

www.cooltura.co.uk

> Dojrzała ekscentryczna ginger woman z West Essex pozna odpowiedniego wysokiego, inteligentnego partnera z klasa i samochodem do 55l. sms na nr 07842849811

> Ford Focus 2004 st170 3 door

stała dobra praca nie pijacy

PROSIMY O KONTAKT POD NR TEL: TEL 07810808838 lub 020 8810 7788 E-MAIL: MAREK@SARAINT.CO.UK

485-MAKIETA 4 80-107.indd 88

02/07/2013 14:41:09

OGŁOSZENIA USŁUGI

usługi różne zadzwoń!

Tel: 020 8846 3614 ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

Wywóz śmieci przewóz materiałów budowlanych 7 dni w tygodniu na terenie całego Londynu 07872182930 lub 07766210020 Jarek

Antyalergiczne Czyszczenie Carpet, Tapicerki Meblowej, Dywanów Domy Instytucje. Wysoka Temperatura, Super Silny Sprzęt, Gwarantuje Wysoką Jakość Usług.

Koniecznie Zobacz Prawdziwe Zdjęcia facebook.com/ CarpetCleaningPL 07809409618

Kancelaria Prawna www.adwokatuk.co.uk.

Prawo karne, problemy z Policja. Sporne płatności.

Emigracja. Tłumaczenia przysięgłe. London Wembley 074 2684 5461.

Masz problem z alkoholem?

Profesjonalna pomoc w leczeniu uzależnień.

Alkoholoodtrucia, Esperal. 07757234889 www.aapomoc.co.uk

Corgi Gas safe register No. 503179 Instalacja bojlerów, mega flow, central heating, wszelkie instalacje + solary słoneczne Certyfikaty od £40 serwis i naprawa 24h/7 tel. 07852988768

Teraz ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

usługi

Tłumaczenia przysięgłe na j. angielski, wymagane przez urzędy w UK. Dokumenty, świadectwa, zaświadczenia lekarskie. Solidnie i taniej niż inni Tel. 07981753699 e-mail slav.translations@ gmail.com

089

zdrowie i uroda zadzwoń!

Tel: 020 8846 3614 ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

Uwaga!

Nowy numer

81616

Bioenergoterapia tel 07928719180

Szczegóły, str. 84

informator • informator • informator • informator • informator • informator • informator • informator Tanie połączenia do Polski Poland Direct (telefonowanie na koszt odbiorcy) 0800 890 048 Z komórki 2p/min. 012 1207 4141, (Patrz instrukcja T-Talk) Ze stacjonarnego 7 dni w tygodniu 2p/min. 0844 972 2500 Ze stacjonarnego na komórkę (Orange, Plus) 6p/min. 0871 642 2500 Podane stawki dot. linii BT TŁUMACZ PRZYSIĘGŁY 020 8846 3603 tłumaczenia przysięgłe KSIĘGOWOŚĆ Biuro USŁUG KSIĘGOWO-ZASIŁKOWYCH 020 8846 3606 • SELF-EMPLOYED PARTNERSHIP • Rejestracja LTD (Limited Company) • EMPLOYMENT • rozliczenia podatkowe • zwroty podatków • VAT ZASIŁKI 020 8846 3606 • Child benefit • Child tax credit • Working tax credit • Sure start (becikowe) • Statutory maternity pay • Maternity allowance • Housing cou ncil • Housing benefit POMOC W UZYSKANIU • National Insurance Number • Rejestracja w systemie CIS • CSCS card • Rezydentury (stałe i tymczasowe) • Rejestracja pracownicza WRS (Home Office) • Profesjonalne tłumaczenia

485-MAKIETA 4 80-107.indd 89

ZDROWIE NHS Direct 0845 46 47 (udzielanie porad medycznych przez telefon, przez całą dobę) Sexual Health Help line 0800 567 123 Family planning association inf. service 0845 122 8690 (planowanie rodziny - doradztwo, informacja) SZPITALE CZYNNE CAŁĄ DOBĘ Charing Cross Hospital 020 8846 1234 Guy'S Hospital 020 7955 5000 Royal Free Hospital 020 7794 0500 St.George's Hospital 020 8672 1255 WAŻNE TELEFONY I ADRESY Informacja telefoniczna 118 500

Konsulat Generalny RP w Wielkiej Brytanii 73 New Cavendish Street, London W1W 6LS, 0207 2913 900, 0207 2913 934. Zapisy na spotkania: www.e-konsulat.gov.pl Paszporty Ambasada RP w Londynie 47 Portland Place, London W1B 1JH, 0207 291 3900 Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny 238-246 King Street, London W6 0RF, 020 8741 1940 Biblioteka Polska w POSK 020 8741 0474 Polska Macierz Szkolna (sobotnie szkoły polskie) 020 8741 1993 Home Office Immigration & Nationality Department Luana House, 40 Wellesley Road, Croydon CR9 2BY, 0870 606 7766 Zjednoczenie Polskie w Wielkiej Brytanii, 240 King Street, London W6 0RF, 020 8741 1606

Biuro doradztwa imigracyjnego, Sara-Int Ltd, 020 8846 3606 SZUKASZ WIĘCEJ INFORMACJI? YMCA, (akcja społeczno-kulturalna), 20 Gunnersbury Avenue, Ealing, London W5 3QL, Tel./fax 020 8992 5699 Wsparcie dla ofiar Porady, pomoc dla ofiar jakiegokolwiek przestępstwa Victim Support: Victim Supportline, 0845 3030 900, od pon. do pt. w godz. 9.00 – 21.00, w weekendy od godz. 9.00 do 19.00 lub 020 7735 9166 (można prosić o tłumacza) Biuro Porad dla Osób z Europy Wschodniej Room 18, POSK, 236-246 King Street, W6 0RS Odszkodowania powypadkowe 07 500 300 600

02/07/2013 14:41:10

090

USŁUGI TELEWIZJA SATELITARNA / KOMPUTERY

telewizja satelitarna

0789 41 00 683

satinstal@gmail.com London W6

zadzwoń!

Tel: 020 8846 3614

ZAWSZE AKTUALNE PROMOCJE NC+

MONTAŻ ANTEN SAT ORAZ DIGITAL Montaż t Serwis t Rozbudowa t Doradztwo

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

MONTAŻ + ZESTAW £120

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki.

07523486296, 07767947165 mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów.

Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

=

i

UMOWA NA 12 M-CY POLSKIE CENY!

TELEWIZJA BEZ ZOBOWIĄZAŃ t "OFLTZ EP LPOUSBLUØX $ZGSZ J / t ;XSPU TQSzęUV XZNJBOB OBQSBXB TFSXJT UchXZUZ MBTzUZ "OUFOZ PJMPUZ KPOXFSUFSZ J JOOF BLcFTPSJB 4"T

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA!!

Dostępne na umowę z gwarancją na zakupiony sprzęt.

Możliwość wymiany zesputych dekoderów.

telewizja bez umowy ORAZ TELEWIZJA BEZ ANTENY SATELITARNEJ

Serwis Satelitarny 24/7: * montaż anten satelitarnych * ustawienie sygnału *sprzedaż akcesorii

KAROL 07713358081

komputery serwis

zadzwoń!

Tel: 020 8846 3614 ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

24H Pogotowie-Komputerowe.co.uk.Wszelkie problemy. Londyn, okolice. PC, Macintosh, Android. Kamery CCTV, Alarmy, Sieci, Strony Internetowe. Przyspieszanie pracy komputera, zmiana języka, odwirusowywanie. Obsługa firm. 077-8352-4096, 020-3286-3050

Masz Problem z Laptopem, Komputerem lub Mac-iem?

Zadzwoń. Na pewno pomogę. Tworze także strony WWW tel 07564685777

485-MAKIETA 4 80-107.indd 90

H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta.

Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskitech.co.uk

Najnowsze

OGŁOSZENIA

na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne SPRAWDŹ!

Teraz ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

POLSKA

TELEWIZJA SATELITARNA

Piloty, dekodery, akcesoria, konwertery KOMPLEKSOWY MONTAŻ MONTA

Jacek:

Tel: 07999-124-776

Uwaga! Nowy numer

81616

Szczegóły, str. 84

02/07/2013 14:41:12

OGŁOSZENIA PACZKI – TRANSPORT

485-MAKIETA 4 80-107.indd 91

091

02/07/2013 14:41:14

092

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

PRZEWÓZ PACZKA 30 KG/£20 OSÓB PROMOCJA PRZEWÓZ Przewóz paczek już od £0.65 za kg* PACZEK „Firma z Podkarpacia”

www.przewozyoskar.com Tel. Polska +48 505 132 128, +48 536 373 099 Tel. Anglia 0 759 884 85 66, 0 777 869 05 30

e-mail: przewozyoskar@gmail.com

Dowóz pod adres na terenie całej Polski. Wystawiamy faktury VAT.

485-MAKIETA 4 80-107.indd 92

02/07/2013 14:41:15

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE!

093

Ściągnij Coolturę i czytaj już we czwartki!

ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

485-MAKIETA 4 80-107.indd 93

02/07/2013 14:58:34

094

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

transport przewozy, paczki zadzwoń!

Tel: 020 8846 3614 ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 84

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie.

Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

PrzeprowadzkiTransport Przeprowadzamy mieszkania, pojedyncze pokoje, biura.

Wykonujemy każdy rodzaj transportu.

Zapraszam Mariusz Tel 07712404112

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN + winda do załadunku. Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK. www. goldeneagleremovals.co.uk Tel 07969629456 Daniel

Przeprowadzki. Tanio i Solidnie. Londyn i UK. Przewozy materiałów, narzędzi, mebli.

Duży Van. Marek 07846977638.

T

Tanie Przeprowadzki Wywóz Śmieci Domowych -Budowlanych Duży Van Mercedes Sprinter 311-LWB Londyn Całe UK 07447076814 Wojciech

T-talk

2p 7 za min

na tel, komórkowy w Polsce

PROMOCJA!

10% EXTRA!

Super sposób na rozmowy

z Polską z twojej komórki 1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £5. W tym samym czasie automatycznie utworzy się unikalne konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozmowy międzynarodowe. Otrzymasz wiadomość zwrotną o treści: „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wybierz 03700410041 i nr docelowy.”

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poł. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii.

Jeśli posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

485-MAKIETA 4 80-107.indd 94

za m

Załaduj konto za £10 wysyłając SMS-a na numer

81616 o treści QPDN10 a dostaniesz extra £1 kredytu!

Super sposób na rozmow

1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN

Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £ konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozm „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wyb Ask bill payer’s permission before using the service.

SMS costs or £10 02084974698.”

Więcej info o£5 serwisach + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt Connection fee varies between 0p & 25p dependingJeśli on the destination. posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowyc Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that yourAby calldowiedzieć is not disconsię więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 nected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-Up feature, text AUTOOFF *T&Cs: Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 Service provided by to 81616. Credit expires 90 days from the last charge is incurred even if the destination numb top-up. Rates are subject to change without calls are unanswered or engaged. Connection f as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to prior notice. Prices correct at 17/04/2012. This the latest top-up. This service is provided by Au service is provided by Auracall Ltd.

02/07/2013 14:41:18

REKLAMA SKUP ZŁOMU

MIEDŹ (Copper) MOSIĄDZ (Brass) KABLE (Cable) OŁÓW (Lead) ALUMINIUM (Aluminum) KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal)

£4.00 - £4.50 £2.20 - £2.50 £0.80 - £2.30 £0.70 - £1.00 £0.60 - £1.00 £0.60 - £1.00 £80 - £120 / tona

095

DOJAZD DO KLIENTA PŁATNOŚĆ PRZELEWEM ELEKTRONICZNYM LUB CZEKIEM SKUPUJEMY ZŁOM I ŻELIWO SKUP W KAŻDEJ ILOŚCI ZŁOMOWANIE AUT ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

t %PKB[E EP LMJFOUB t 1 BUOPǴǎ QS[FMFXFN FMFLUSPOJD[OZN MVC D[FLJFN t 4LVQVKFNZ LBȈEnj JMPǴǎ t 8BȈZNZ UZMLP OB XBHBDI FMFLUSPOJD[OZDI

,MJFOU KFTU EMB OBT OBKXBȈOJFKT[Z

485-MAKIETA 4 80-107.indd 95

MIEDŹ (Copper) £4.00 - £4.50 £2.20 - £2.50 MOSIĄDZ (Brass) £0.80 - £2.30 KABLE (Cable) £0.70 - £1.00 OŁÓW (Lead) £0.60 - £1.00 ALUMINIUM (Aluminum) £0.60 - £1.00 KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal) £80 - £120 / tona 1PEBOB DFOB NPȈF VMFD [NJBOJF X [BMFȈOPǴDJ PE OPUPXBǩ HJF EPXZDI EBOFHP TVSPXDB

02/07/2013 14:41:18

096

REKLAMA SKUP ZĹ OMU

SKUP ZĹ OMU Uwaga pĹ&#x201A;acimy NAJLEPSZE ceny!

ZadzwoĹ&#x201E; i sprawdĹş!

ZACHOWAJ ten numer!

TOMASZ SKWARCZYĹ&#x192;SKI

078 2439 4222

MIEDĹš (Copper) ÂŁ4.00 - ÂŁ4.50 MOSIÄ&#x201E;DZ (Brass) ÂŁ2.20 - ÂŁ2.50 KABLE (Cable) ÂŁ0.80 - ÂŁ2.30 OĹ Ă&#x201C;W (Lead) ÂŁ0.70 - ÂŁ1.00 ALUMINIUM (Aluminum) ÂŁ0.60 - ÂŁ1.00 KWASĂ&#x201C;WKA (Stainless Steel) ÂŁ0.60 - ÂŁ1.00 ZĹ OM STALOWY (Scrap Metal) ÂŁ80 - ÂŁ120 / tona Podana cena moĹźe ulec zmianie w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od notowaĹ&#x201E; gieĹ&#x201A;dowych danego surowca

%0+";% %0 ,-*&/5" t 4,616+&.: ,"Ç&#x2C6;%Ć&#x2039; *-0Ć´Ć?

8"Ç&#x2C6;:.: 5:-,0 /" 8"("$) &-&,530/*$;/:$) 1Â&#x152;"5/0Ć´Ć? 13;&-&8&. &-&,530/*$;/:. -6# $;&,*&.

,-*&/5 +&45 %-" /"4 /"+8"Ç&#x2C6;/*&+4;:

GRMD]G GR NOLHQWD Â&#x2021; SĂĄDWQRÄźÄ&#x2026; SU]HOHZHP HOHNWURQLF]Q\P OXE F]HNLHP VNXSXMHP\ NDĹ&#x160;GÄ? LORÄźÄ&#x2026; Â&#x2021; ZDĹ&#x160;\P\ W\ONR QD ZDJDFK HOHNWURQLF]Q\FK ./,(17 -(67 '/$ 1$6 1$-:$Ĺ&#x2030;1,(-6=<

Ćł,Ç&#x160;'Ä &Ę?Ę ČźĘ&#x2018;É

ĆłÇ&#x2013;ƝƎŃ?'= %UDVÉĄ

Ć°ĆŁÇ&#x2020;/( &ÉŞÉŹČľÉ?

2ƲЏ: /HDÉ?

Ç&#x201E;ƹƞƳÇ?Ć´ĆŽĆž0 $Ę&#x2122;ĘŚĘ&#x203A;Ę&#x2013;Ę&#x153;ĘŚÉ&#x2122;

Ć°Ç&#x20AC;Ç&#x201E;ƝЏǥư$ 6WĘ&#x2039;Ę&#x2013;ɝȾHVÉĄ 6É&#x20AC;Č­É°É&#x2014;

=Ʋƾ0 6ĆźÇ&#x201E;ƹƾǥ< 6Ę&#x17D;UĘ&#x2039;É&#x17E; 0HWÉŞÉ&#x2014;

l ĘŹ l l l l l l l ĘŹ l l ĘŹ l l ĘŹ l l WĘ?QÉ&#x2C6;

3RGĘ&#x2039;QÉ&#x2C6; ČŞĘ&#x2018;QÉ&#x2C6; PÉ&#x203A;Í&#x2021;É? Ę&#x2026;ČľHÉ&#x2039; ĘŤĘ&#x203A;LĘ&#x2039;Ę&#x153;ȲÉ? ÉŚ ]ÉŞČľÉ?Î&#x2021;QRËśĘ&#x17D;É&#x201D; RÉ? É&#x161;ÔŚĘ?ZĘ&#x2039;Ψ Ę&#x201D;ȲɰĂ&#x2026;GĘ?ʨ\É­É&#x201C; GĘ&#x2039;ȸHJÉ&#x203A; ĘŁĘŚUĘ?ZFÉ&#x2C6;

485-MAKIETA 4 80-107.indd 96

02/07/2013 14:41:19

REKLAMA SKUP ZŁOMU / WYWÓZ ŚMIECI

097

Najlepsze ceny!

Nie czekaj! '=:2Į -8Ş TERAZ!

259/B WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

Najnowsze

ogłoszenia

na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne oferty pracy - SPRAWDŹ!

485-MAKIETA 4 80-107.indd 97

02/07/2013 14:41:23

098

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

Uwaga! Rewolucja w ogłoszeniach drobnych!

Teraz tylko

£1

81616

Uwaga! Nowy numer Szczegóły, str. 84

485-MAKIETA 4 80-107.indd 98

02/07/2013 14:41:25

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

485-MAKIETA 4 80-107.indd 99

099

02/07/2013 14:56:58

100

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY Najwyższa jakość okien i drzwi firmy

Okna, drzwi, ganki, ogrody zimowe, szklane dachy, balustrady, prysznice, świetliki, drzwi rozsuwane

Wysokiej jakości podwójne szklenie w uPVC, Aluminium i Drewnie U NAS OKNA

Drewniane okna typu SASH już od

£300/m2

A-RATED W STANDARDZIE

Nowy salon firmowy

622 Greenford Road, UB6 8QT Greenford

Tel/Fax: 020 8578 2281

Biuro: 077 0360 1325 Mob: 079 1636 9230 Email: info@windowsglasssolutions.co.uk

OSTRZALNIA NARZĘDZI JEDYNA POLSKA OSTRZALNIA NA TERENIE LONDYNU

Sprzedaż narzędzi firmy FABA

OFERUJEMY OSTRZENIE PIŁ, FREZÓW, NOŻY DO STRUGAREK ORAZ DORABIANIE FREZÓW NA ZAMÓWIENIE

ODBIÓR I DOWÓZ DO KLIENTA GRATIS UNIT A, 273 ABBEYDALE ROAD

WEMBLEY, LONDON, HA0 1TW

0753 536 0826

485-MAKIETA 4 80-107.indd 100

www.ostrzalnia.co.uk

02/07/2013 15:23:41

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

485-MAKIETA 4 80-107.indd 101

101

02/07/2013 14:57:06

www.stolarnia.co.uk

102

PORADY BUDOWNICTWO I REMONTY

OKNA

Energooszczędne okna i drzwi drewniane na wymiar OKNA TYPU SASH TYPU CASEMENT DRZWI FRONTOWE SKŁADANE PRZESUWNE OGRODOWE WITRYNY SKLEPOWE

DRZWI

e Preferencyjn ceny dla Z EXGRZODFÑ la Prowizje dZ SRĈUHGQLNÑ

PRODUKCJA W LONDYNIE

Green Mark Joinery Ltd, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW

020 t

Registered Company

office@greenmarkjoinery.co.uk

485-MAKIETA 4 80-107.indd 102

02/07/2013 14:41:33

www.stolarnia.co.uk

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

485-MAKIETA 4 80-107.indd 103

103

02/07/2013 15:07:10

104

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

7PVKVNGF

485-MAKIETA 4 80-107.indd 104

02/07/2013 15:06:20

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

105

RUSZTOWANIA PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań.

Profesjonalny montaż.

Szybki termin realizacji!

Najtaniej w Londynie!

Sebastian:

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

485-MAKIETA 4 80-107.indd 105

02/07/2013 14:41:38

106

REKLAMA MOTORYZACJA

WARSZTAT SAMOCHODOWY SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE AKUMULATORY BLACHARKA I LAKIERNICTWO

REGENERACJA SKRZYŃ BIEGÓW

NAPRAWA POMP WTRYSKIWACZY DIESEL BLUE STAR MOTORS

SERWIS - NAPRAWA

AUT OSOBOWYCH ORAZ VANÓW

259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

7 WWW.BLUESTARMOTORS.CO.UK

SKUP =â202:$1,( 6$02&+2'Ð: 485-MAKIETA 4 80-107.indd 106

OFFICE@BSWM.EU

Skupujemy

używane auta i vany do złomowania

ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

07 8842 55551 02/07/2013 14:41:39

REKLAMA MOTORYZACJA

107

WARSZTAT MOTOCYKLOWY 4&38*4 ç /"13"8: ç .05 259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 07 8842 55551 OFFICE@BSWM.EU

ARMOT AUTOMOTIVE ENGINEERING

WARSZTAT

MOT

motocykle i samochody

SAMOCHODOWO-MOTOCYKLOWY, WULKANIZACJA Naprawiamy samochody, motocykle i skutery wszystkich marek: diagnostyka komputerowa elektromechanika, elektronika mechanika pojazdowa serwis spawanie (aluminium, stal nierdzewna, tytan) napełnianie klimatyzacji wymiana oraz sprzedaż opon - opony nowe i używane Przystępne ceny! Wysoka jakość usług!

Tel. 02084418026 Kom. 07564663144 Unit 3a Alston Works, Alston Road, EN5 4EL, Barnet, LONDYN www.armot.co.uk armotauto@gmail.com

} 485-MAKIETA 4 80-107.indd 107

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

02/07/2013 14:41:40

108

WIADOMOŚCI KRZYŻÓWKA + HOROSKOP

OBYWATELSTWO

BRYTYJSKIE Mieszkasz i pracujesz w UK? Zostań Brytyjczykiem!

ESOL with Citizenship Course

Zadzwoń i dowiedz się kiedy odbędą się kolejne kursy!

Po ukończeniu kursu ESOL firma Sara-Int Ltd pomaga również uzyskać obywatelstwo brytyjskie.

Sara-Int Ltd z Training Connect Ltd

W celu uzyskania dodatkowych informacji prosimy o kontakt:

020 8846 3610

485-MAKIETA 5 108-116.indd 108

02/07/2013 14:19:12

109 RAK

SKORPION

RYBY

Sytuacja zmusi Cię do wytężonej pracy.

Spadnie Ci na głowę wiele pilnych spraw, na które nałożą się Twoje wcześniejsze zaległości. Będziesz musiał zmobilizować wszystkie swoje siły, pokonać własne lenistwo i rozkojarzenie, a jest szansa, że uda Ci się ugasić pożar.

Jeśli jesteś samotny, to koniecznie daj się namówić koledze na wspólny wypad, na nie najlepiej zapowiadającą się imprezę.

Na niej z kolei dobrze się rozglądaj, bo wpadniesz w oko bardzo interesującej osobie. Twój sukces będzie zależeć od Twojej spontanicznej i naturalnej reakcji.

Czeka Cię spokojny czas bez stresujących napięć. Wszystko, za co się weźmiesz, będzie Ci wychodziło. Odniesiesz sukcesy w każdej sferze życia. Skoncentruj się na rodzinie, zwłaszcza że nie będziesz musiał teraz poświęcać wiele czasu na obowiązki zawodowe..

LEW

STRZELEC

BARAN

Jeśli ostatnio często masz bóle, szczególnie po jedzeniu, to koniecznie zwolnij tempo i zastosuj lekkostrawną dietę. Pamiętaj jednak, żeby pod żadnym pozorem nie diagnozować się samodzielnie. Jeśli po kilku dniach bóle nie miną, zgłoś się do lekarza.

Najbliższe dni będą czasem wielu dobrych okazji i szans, przede wszystkim w sprawach zawodowych i związanych z nauką.

Pokażesz szefowi, współpracownikom czy wykładowcy, że masz duże umiejętności i wiedzę. Będziesz miał okazję udowodnić, że jesteś ambitny i błyskotliwy.

Zapowiada się interesujący czas. Możesz liczyć na pozytywne zdarzenia, ale licz się też z tym, że kilka spraw może Cię bardzo zaskoczyć. Nie wycofuj się, nie powinieneś bać się zmian, ponieważ przyniosą Ci one upragnione rezultaty. Uwierz we własne siły, zaufaj opatrzności.

PANNA

KOZIOROŻEC

BYK

Będą się teraz działy ważne rzeczy między Tobą a partnerem. Nie lekceważ pozornie błahych uwag drugiej połówki, dotyczących Waszego związku. Czasami łatwiej jest powiedzieć coś istotnego w żartach niż w poważnej rozmowie. Przemyśl to i zastanów się nad Waszą relacją.

Zapowiada się gorszy czas. Możesz być podenerwowany, skory do kłótni i wchodzenia w konflikty. Chętniej będziesz wspominał dawne czasy, niż zajmował się bieżącymi obowiązkami. Poproś bliskie i zaufane osoby o pomoc, abyś nie wpakował się w tarapaty.

W najbliższych dniach Twój umysł będzie pracował na najwyższych obrotach.

Staniesz się błyskotliwy, a umiejętnością logicznego myślenia zszokujesz niejedną osobę ze swojego otoczenia zawodowego i prywatnego. Okaże się bowiem, że uratujesz innych od nie lada kłopotu.

WAGA

WODNIK

BLIŹNIĘTA

W ciągu najbliższych kilku dni nie powinno się zdarzyć nic specjalnego. Skup się na obowiązkach zawodowych, grozi Ci bowiem przeoczenie pewnej ważnej sprawy. Po prostu rób wszystko najlepiej, jak potrafisz. Wstrzymaj się z jakimikolwiek zmianami życiowymi.

Przed Tobą czas zwiększonej aktywności towarzyskiej. Będziesz uczestniczył w kilku ciekawych spotkaniach, poznasz wiele nowych osób, a wśród nich znajdzie się ktoś, dla kogo postanowisz zmienić swoje życie. To może być miłość lub przyjaźń na wiele lat.

Skupisz się na sobie i rozwiązywaniu swoich problemów. Może to wywołać sprzeciw Twoich najbliższych.

Zaradzić temu może szczera rozmowa.

Jeśli spokojnie przedstawisz swoje argumenty, możesz liczyć na zrozumienie i przychylność rodziny.

(22.06–22.07)

(23.10–21.11)

(23.07–22.08)

(19.02–20.03)

(22.11–21.12)

(23.08–22.09)

(21.03–20.04)

(22.12–19.01)

(22.09–22.10)

(21.04–20.05)

(20.01–18.02)

(21.05–21.06)

COMMERCIAL OFFICE

CLEANING

SARA-INT Ltd Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY

485-MAKIETA 5 108-116.indd 109

t

02/07/2013 14:19:12

110

sport Speedway

Ward wygrał, ale sport ucierpiał w Kopenhadze Darcy Ward zwyciężył w FIM Speedway Grand Prix Danii, które odbyło się w Kopenhadze w sobotę.

21-letni Australijczyk, który powrócił do cyklu po dwumiesięcznej przerwie spowodowanej kontuzją, pokonał w emocjonującym finale Słoweńca Mateja Zagara. Mistrz świata Chris Holder był trzeci, przed Tomaszem Gollobem, który po raz pierwszy od rundy w Bydgoszczy awansował do finału.

Kamilla Krajniak & Eddie Slater

»

Pomimo długo oczekiwanego powrotu Golloba do rywalizacji pod koniec zawodów Kopenhaga przyniosła rozczarowanie polskim kibicom, którzy swoją liczną obecnością wzbogacili niezbyt gęsty tłum na stadionie Parken.

Jarek Hampel zdobył tylko jeden punkt ze swoich pierwszych trzech biegów.

485-MAKIETA 5 108-116.indd 110

Chociaż zwycięstwo w wyścigu numer 15 nad Holderem i Amerykaninem Gregiem Hancockiem rozpaliło iskrę nadziei na awans do półfinałów, iskra ta została szybko zagaszona, kiedy w biegu 20. skończył na drugim miejscu, za niespecjalnie tego wieczoru dysponowanym, jadącym z dziką kartą Michaelem Jepsen Jensenem.

Krzysztof Kasprzak skończył trzy wyścigi jako drugi i miał realną szansę na awans,

ale ostatnie miejsce w biegu 18. doprowadziło jego występ w Kopenhadze do podobnie niezadowalającego końca.

Jednak niepowodzenie Polaków było niczym w porównaniu do pecha gospodarzy. Trzykrotny mistrz świata Nicki Pedersen po jedenastu latach prób nadal nie przybliżył się do realizacji marzenia o zwycięstwie na duńskiej ziemi. Eliminacja Nielsa Kristiana Iversena, który był faworytem przed zawodami, oraz Jepsen Jensena, który z dziką kartą wygrał Nordyckie Grand Prix w zeszłym roku – jeszcze przed fazą półfinałową – pozbawiły kibiców powodów do radości i podczas ostatnich trzech wyścigów na stadionie panowała niespotykana cisza. Zazwyczaj Duńczycy mogliby się nieco pocieszyć niepowodzeniem sąsiadów ze Szwecji, ale jako że obaj: Andreas Jonsson i Freddie Lindgren opuścili stadion w karetce, tym razem byłoby to nie na miejscu. Jonsson złamał łopatkę i będzie musiał odpoczywać przez co najmniej sześć tygodni.

Lingren ma złamaną rękę i na pewno nie będzie w stanie reprezentować Szwecji w Drużynowym Pucharze Świata za dwa tygodnie. Bez tej dwójki menedżerowi reprezentacji Szwecji Bo Wirebrandowi trudno będzie zebrać konkurencyjny zespół.

Lider cyklu mistrzowskiego Emil Sajfutdinow, który przyjechał na zawody ze złamaną kością stopy, wykaraskał się jakoś z karambolu w trzecim wyścigu, podczas którego przejechał mu po plecach Jonsson, i powiększył swoją przewagę punktową do 13 oczek. Przegrał co prawda w półfinale z Zagarem i Gollobem, ale udało mu się powstrzymać najbliższego konkurenta w cyklu Tai Woffindena. Ward i Holder wygrali pierwszy półfinał przed Gregiem Hancokiem. W tym biegu zabrakło Freddiego Lindgrena, po upadku w wyścigu 19.

Finał w porównaniu do reszty zawodów przyniósł sporo emocji, bo obaj: Zagar i Ward dali z siebie wszystko, żeby stanąć na najwyższym stopniu podium Grand Prix po raz pierwszy w karierze. Australijczyk okazał więcej zimnej krwi, a jego rodak Holder bez problemów utrzymał się na trzecim miejscu, przed Gollobem.

Menedżer reprezentacji Marek Cieślak będzie liczył na to, że Gollob wyciągnie wnioski z w miarę pozytywnego wyniku po fatalnym początku zawodów i poprowadzi Polaków do sukcesu w pierwszej rundzie Drużynowego Pucharu Świata w Częstochowie 13 lipca. « 02/07/2013 14:19:14

Prowadzimy pełną obsługę:  Self-employed,  Firm Limited,  VAT,  Lista plac/CIS

profesjonalne

biuro księgowe  rezydentura tymczasowa i stała  obywatelstwo brytyjskie  paszport brytyjski  paszport brytyjski dla dzieci urodzonych w UK

doradztwo

imigracyjne

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

485-MAKIETA 5 108-116.indd 111

P R Z Y S Ł Y Ę G

tłumaczenia

U M A T Ł C

Z

I

 przysięgłe  ekspresowe  specjalistyczne

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

02/07/2013 14:19:16

112

SPORT Piłka nożna + Siatkówka

»

Piłkarska reprezentacja Polski kobiet do lat 17 wywalczyła tytuł mistrza Europy. W finale Polki pokonały Szwecję 1:0, po bramce Eweliny Kamczyk (14). Turniej finałowy rozgrywany był w szwajcarskim Nyonie.

Zdecydowanie wyżej notowane na świecie Szwedki były faworytkami.

Początek meczu należał do nich. Już w ósmej minucie polską bramkarkę uratował słupek.

Zespół trenera Zbigniewa Witkowskiego przetrwał napór rywalek i po kontrze w 14. minucie objął prowadzenie. Ewelina Kamczyk strzałem z woleja umieściła piłkę w siatce.

Rywalki od razu ruszyły do przodu, bombardowały polska bramkę i… mogły zostać skarcone przez napastniczkę Ewę Pajor. Zawodniczka Medyka Konin łatwo uwalniała się spod opieki przeciwniczek i miała trzy wyśmienite okazje do podwyższenia wyniku. Nie wykorzystała żadnej.

Po zmianie stron Szwedki znów pierwsze zaatakowały. Polki nie dały się zepchnąć do obrony, próbowały kontr.

Bliżej gola była drużyna skandynawska (dwa strzały w poprzeczkę). Ale też na poprzeczce wylądowała piłka po uderzeniu Patrycji Michalczyk (58). Polskie piłkarki zdołały utrzymać nikłe prowadzenie do końca i po ostatnim gwizdku dały wyraz ogromnej radości.

Polki wywalczyły awans do ME podczas turnieju rozgrywanego na przełomie marca i kwietnia w Austrii. Wygrały tam z drużynami Irlandii 2:1, Norwegii 3:0 i zremisowały z zespołem gospodarzy 1:1.

To była druga runda kwalifikacji, a wcześniej biało-czerwone zajęły drugie miejsce w rozegranym na Słowacji turnieju pierwszej fazy, po wygranej z eki-

pami gospodarzy 4:0, Wysp Owczych 3:0 oraz porażce z Hiszpankami 0:3.

W półfinale turnieju w Nyonie pokonały Belgię 3:1.

Złoty medal młodych piłkarek to trzeci triumf reprezentantów Polski w mistrzostwach Europy w rywalizacji juniorów – poprzednio po tytuł sięgnęły męskie drużyny: U-16 w 1993 i U-18 w 2001 r. «

Fot. PAP/Jakub Kamiński

Polskie piłkarki mistrzyniami Europy do lat 17!

Trener drużyny narodowej Zbigniew Witkowski (w centrum) oraz kapitan reprezentacji Katarzyna Gozdek (z pucharem) wraz z pozostałymi zawodniczkami – mistrzyniami Europy U-17.

Przebudzenie siatkarzy

»

Polska pokonała dwukrotnie (3:2, 3:1) Argentynę w kolejnych spotkaniach tegorocznej edycji Ligi Światowej siatkarzy. Wobec wcześniejszych porażek z Brazylią i Francją stwarza to jeszcze nadzieję na awans do ścisłego finału rozgrywek.

W pierwszym spotkaniu tego dwumeczu polscy siatkarze wygrali w Bydgoszczy z Argentyną 3:2 (26:24, 19:25, 19:25, 25:17, 15:8). Był to piąty występ 485-MAKIETA 5 108-116.indd 112

w tegorocznej edycji Ligi Światowej i jednocześnie dopiero pierwsze zwycięstwo w grupie. Bohaterem spotkania był Kurek, który nie tylko odrzucał przeciwników swoją trudną i silną zagrywką, ale był także skuteczny w ataku. Do jego poziomu dostosowali się pozostali siatkarze Anastasiego i pokonali Argentyńczyków.

Miejscem drugiego spotkania był Gdańsk. Także on okazał się szczęśliwy

dla biało-czerwonych. Polacy po raz drugi pokonali Argentyńczyków, tym razem 3:1 (18:25, 25:21, 26:24, 25:17). Ten mecz obejrzał komplet 11 tys. widzów, który zgotował biało-czerwonym owację na stojąco.

W kolejnych spotkaniach Ligi Światowej Polacy zmierzą się z Amerykanami.

Aby zachować szanse na awans, także te spotkania polscy siatkarze powinni wygrać. « 02/07/2013 14:19:18

485-MAKIETA 5 108-116.indd 113

02/07/2013 15:09:39

485-MAKIETA 5 108-116.indd 114

02/07/2013 14:19:21

485-MAKIETA 5 108-116.indd 115

02/07/2013 14:19:22

485-MAKIETA 5 108-116.indd 116

02/07/2013 14:19:25