Cooltura - issue 502

cooltura.co.uk

02 listopada 2013

44 (502)

Królewskie CHRZCINY Tak się rodził PRAWDZIWY FUTBOL

502-cover.indd 1

29/10/2013 14:07:44

}

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

502-MAKIETA 1 01-25.indd 2

29/10/2013 15:35:09

502-MAKIETA 1 01-25.indd 3

29/10/2013 15:35:11

W NUMERZE 502.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

016

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 259 ADAM MARKIEWICZ adam@cooltura.co.uk JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

AGNIESZKA BIELAMOWICZ / TOMASZ BOREJZA FILIP CUPRYCH / MAŁGORZATA DEMETRIOU / PIOTR GULBICKI SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI JAKUB RYSZKO / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk

012 006 W OBIEKTYWIE

064 052 WYWIAD TYGODNIA

MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 018 GOSPODARKA 026 TEMAT NUMERU Superbakterie atakują

032 FELIETONY Portugalska przestroga To duże, biało-czerwone

036 KOMENTARZ TYGODNIA Winston postanawia umrzeć

040 DZIEJE SIĘ Pociąg do przyszłości

042 CAFÉ COOLTURA Zmysłowy repertuar

044 CAFÉ COOLTURA Nowe życie bez przemocy

046 CAFÉ COOLTURA Wydarzenia nadchodzącego tygodnia

050 GALERIE Tylko w Anglii

502-MAKIETA 1 01-25.indd 4

Szufladkują mnie reżyserzy, nie publiczność

056 POLSKIE RADIO LONDYN

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 RAFAŁ LIZAKOWSKI r.lizakowski@cooltura.co.uk, wew. 252 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

…poleca!

058 CZYTA SIĘ Trylogia polonijna

060 PRL LIVE MUSIC Zobacz, na co cię stać!

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Diabeł wykiwany

064 PODRÓŻE

O k p j d c p t p p E

Okładka: ADAŚ MARKIEWICZ

Nie tylko klocki Lego

072 GUEST ROOM Zdjęcia i poezja

082 OGŁOSZENIA DROBNE 102 KRZYŻÓWKA

0

105 HOROSKOP 106 SPORT

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

29/10/2013 15:35:15

e

CS6_osbor

MIAŁEŚ WYPADEK?

Wybierz kancelarię, której możesz zaufać!

Kancelaria prawna Osbornes już od 40 lat pomaga poszkodowanym w ubieganiu się o ich prawa.

Jeśli miałeś wypadek w przeciągu ostatnich 3 lat, skontaktuj się z nami już dziś, by dowiedzieć się, czy możesz otrzymać odszkodowanie.

Osbornes to kancelaria z tradycjami, której możesz zaufać.

Nie współpracujemy z pośrednikami.

Teraz możesz także porozmawiać z nami online.

Wejdź na „CZAT Z PRAWNIKIEM” na www. osbornes.pl

Pomogliśmy już niezliczonym osobom w następujących sprawach: } Wypadki w pracy } Wypadki na budowie } Potrącenia wózkiem widłowym } Upadki z drabiny/rusztowania

} Obrażenia głowy } Wypadki drogowe } Potknięcia/poślizgnięcia

Osbornes Solicitors Livery House 9 Pratt Street, London NW1 0AE Osbornes jest kancelarią prawną działającą już od 40 lat. Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontaktuj się z naszym polskim doradcą prawnym, absolwentką UAM, Ebru Mokhtarnią

www.osbornes.pl

02074828437 ebrumokhtarnia@osbornes.net

CS6_osbornes_a4_23-04-2013.indd 502-MAKIETA 1 01-25.indd 5 1

23/04/2013 29/10/2013 16:36:37 15:35:16

006

Zdjęcie tygodnia Takie są Wyspy

502-MAKIETA 1 01-25.indd 6

29/10/2013 15:35:17

Święty Juda siał spustoszenie

Fot. PAP/EPA/Geoff Caddick

Ludzie w Porthcawl w południowej Walii na falochronie obserwują gigantyczne fale podczas huraganu św. Juda (od Judy Tadeusza, patrona spraw beznadziejnych, którego święto przypadało w poniedziałek), który przeszedł nad Wielką Brytanią w niedzielę i poniedziałek. Podczas burz zginęło co najmniej 5 osób. W całym kraju 270 tys. gospodarstw domowych zostało odciętych od prądu. Wiele dróg było nieprzejezdnych, ruch pociągów wstrzymano na niektórych trasach i zawieszono połączenia promowe.

502-MAKIETA 1 01-25.indd 7

29/10/2013 15:51:25

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

M

Z brytyjskiego uniwersytetu Einstein wyleciałby z pracy Twórca ogólnej teorii względności Albert Einstein, gdyby pracował dziś na którymś z brytyjskich uniwersytetów, byłby zagrożony zwolnieniem, ponieważ jego teoretyczne dociekania nie miałyby przełożenia na granty – twierdzi oksfordzki profesor Fergus Millar.

»

Nie mówię tego żartem, ale Einstein, wykładowca fizyki teoretycznej, który tylko myślał o wszechświecie, byłby narażony na zwolnienie, ponieważ jego dociekania nie przysporzyłyby jego uniwersytetowi żadnych grantów – napisał profesor Millar w liście do dziennika „The Times”.

– Na współczesnym brytyjskim uniwersytecie nie zabiega się o fundusze z myślą o sfinansowaniu badań, lecz odwrotnie – projekty badawcze są formułowane pod kątem zdobycia funduszy – zaznaczył.

Według niego największą zmianą na brytyjskich uniwersytetach w ostatnich 30 latach był rosnący nacisk na badania kosztem nauczania, a także zmiana modelu finansowania szkół wyższych – odejście od finansowania bezpośredniego na rzecz finansowania konkretnych projektów badawczych.

W zestawieniu z tym, iż kadra profesorska straciła bezpieczeństwo pracy, a dużą część funduszy na badania stanowią fundusze rządowe, oznacza to, że naukowcy, jeśli chcą się utrzymać na uniwersytecie, muszą wpisywać się w aktualne, polityczne oczekiwania wobec nich.

– Granty na badania pokrywają ogólne koszty uniwersytetów i są niezbędne dla finansowania poszczególnych wydziałów i całych uniwersytetów – wyjaśnił.

Millar podaje przykład uniwersytetu, który ogłosił zamiar zamknięcia wydziału muzyki, ponieważ jego przychody z badań

były niewystarczające. Inne placówki urlopują pracowników na cały semestr, by przygotowali wniosek o granty. Jest to ze szkodą dla nauczania i ogólnej kultury życia uniwersyteckiego.

Za jeszcze gorsze uznaje to, że uniwersytety rozliczane są z grantów w bardzo krótkim cyklu.

– Uniemożliwia to poważne, długofalowe prace badawcze, których wynik z założenia jest niemożliwy do przewidzenia. Jeśli nie można z ufnością przewidzieć ich rezultatu w horyzoncie pięciu lat (a obecnie wymagana jest także prognoza ich oddziaływania i wpływu), to nie są uznawane za prace badawcze – tłumaczy Millar.

– Wykładowcom spełniającym się zawodowo w nauczaniu, trosce o studentów, kierowaniu wydziałem bądź egzaminowaniu w najlepszym razie grozi publiczne upokorzenie jako badawczo nieaktywnym, a w najgorszym razie zwolnienie z pracy – dodaje.

– Obecny system (finansowania uniwersytetów – przyp. red.) jest głęboko szkodliwy nie tylko dla nauczania, ale także dla samych badań – stwierdza w konkluzji.

77-letni prof. Fergus Millar związany był z University College w Londynie, a następnie z uniwersytetem oksfordzkim, skąd odszedł na emeryturę w 2002 r.

Uchodzi za jednego z największych znawców historii starożytnej Grecji i Rzymu i za jednego z najbardziej wpływowych historyków XX wieku. «

Zob

dla n

Pani

została zu kar Wypad niej £1

Lesze

dozna putacj niego

Łuka

wskute dziony śmy dl

Piotr

podcz nego częścio ponad

Rafa

podcza leweg dla nie

Irene

spadł urazu obraże

Te 7d

07

Wię

Pam 502-MAKIETA 1 01-25.indd 8

29/10/2013 15:35:20

Miałeś

Zobacz ile wygraliśmy

dla naszych polskich klientĂłw: Pani M.

ƒ w pracy ƒ drogowy ƒ inny

Dowiedz siÄ™ jak moĹźemy Ci pomĂłc.

została potrącona przez samochód i doznała urazu karku oraz licznych zadrapań i posiniaczeń.

Wypadek wywołał bóle głowy. Wygraliśmy dla niej £12, 5 tys. za obraşenia i inne straty.

Leszek doznał w pracy, wskutek przytrzaśnięcia, amputacji końcówki lewego kciuka. Wygraliśmy dla niego £23,5 tys. za obraşenia i inne straty.

Šukasz wskutek wypadku na motorze doznał pęknięcia śledziony, a takşe innych mniejszych urazów. Wygraliśmy dla niego £36 tys. za obraşenia i inne straty.

Wypadki przy pracy

Wypadki drogowe

Warto wiedzieć, şe jeşeli doznałeś uszkodzenia ciała w miejscu pracy, masz prawo wystąpić o odszkodowanie. Prawo to przysługuje Ci takşe, jeśli jesteś zatrudniony przez agencję pośrednictwa pracy.

Warto pamiętać, şe jeşeli doznałeś urazu podczas wypadku drogowego masz prawo wystąpić o odszkodowanie.

ZadzwoĹ„ do nas po pomoc, w szczegĂłlnoĹ›ci gdy w pracy: t TQBEÂ’FÇ´ [̓XZTPLPÇ´DJ t QPÇ´MJ[HOnj’FÇ´ TJÇ— MVC QPULOnj’FÇ´ t [PTUBÂ’FÇ´ VEFS[POZ TQBEBKÇŒDZN przedmiotem, t EP 5XPKFHP VSB[V QS[ZD[ZOJÂ’ TJÇ— inny pracownik, t NJBÂ’FÇ´ XZQBEFL [̓VE[JBÂ’FN NFchanicznego pojazdu, np. wĂłzka widĹ‚owego, paleciaka itp., t EP XZQBELV EPT[Â’P [̓VE[JBÂ’FN NBT[ZOZ QJÂ’Z XJSOJLB MVC JOOZDI urzÄ…dzeĹ„. t EP[OBÂ’FÇ´ VSB[V HÂ’PXZ MVC QPQBS[FOJB

Piotr podczas pracy w magazynie doznał powaşnego urazu 3 palców lewej ręki. Wypadek był częściowo z jego winy. Wygraliśmy dla niego ponad £42 tys. za obraşenia i inne straty.

Rafał podczas pracy w fabryce doznał powaşnego urazu lewego oka, nie stracił jednak wzroku. Wygraliśmy dla niego £50 tys. za obraşenia i i nne straty.

Ireneusz spadł z drabiny na budowie. Doznał powaşnego urazu stopy. Wygraliśmy dla niego £100 tys. za obraşenia i inne straty.

WYPADEK?

ZadzwoĹ„ do nas po pomoc, jeĹ›li doznaĹ‚eĹ› urazu jako: t QBTBČˆFS TBNPDIPEV MVC BVUPCVTV t QJFT[Z MVC SPXFS[ZTUB t LJFSPXDB TBNPDIPEV NPUPDZLMB

która posiada ponad 75 lat doświadczenia.

Naszym celem jest uzyskanie dla Ciebie jak najwyĹźszego odszkodowania oraz TwĂłj powrĂłt do zdrowia.

WaĹźne informacje

0GFSVKFNZ CF[QÂ’BUOÇŒ LPOTVMUBDKÇ— majÄ…cÄ… na celu omĂłwienie okolicznoĹ›ci wypadku, podczas, ktĂłrej dowiesz siÄ™ jak moĹźemy uzyskać EMB $JFCJF PET[LPEPXBOJF

1S[Z VCJFHBOJV TJÇ— P̓PET[LPEPXBOJF XBČˆOF KFTU BCZ [HÂ’PTJÇŽ TJÇ— do kancelarii adwokackiej, ktĂłra QSPGFTKPOBMOJF QPQSPXBE[J 5XPKÇŒ TQSBXÇ— P̓PET[LPEPXBOJF 5BLÇŒ kancelariÄ… jest Slater & Gordon.

Jest to kancelaria, wyspecjalizowana w uzyskiwaniu odszkodowań powypadkowych działająca na terenie całej Anglii i Walii,

JeĹ›li zatem w ostatnich 3 latach miaĹ‚eĹ› wypadek i doznaĹ‚eĹ› urazu ZADZWOĹƒ teraz i porozmawiaj z naszymi polskimi konsultantami prawnymi, ktĂłrzy podczas UFMFGPOJD[OFK OJF[PCPXJÇŒ[VKÇŒDFK SP[NPXZ PEQPXJFE[ÇŒ OB 5XPKF QZUBOJB J̓SP[XJFKÇŒ 5XPKF XÇŒUQMJwoĹ›ci.

Telefoniczna konsultacja w Twojej sprawie nie będzie Cię nic kosztować!

Tel. komĂłrkowy czynny 7 dni w tygodniu:

079 64 975 059

Wyślij sms o treści WYPADEK na 079 64 975 059 - oddzwonimy Linia bezpłatna z tel. stacjonarnych i budek: 0800 916 9047 Zgłoś wypadek online na www.slatergordon.co.uk/pl

Więcej informacji na temat moşliwości uzyskania odszkodowania znajdziesz na stronie: www.slatergordon.co.uk/pl

Pamiętaj! Slater & Gordon to renomowana kancelaria adwokacka, a nie pośrednik.

502-MAKIETA 1 01-25.indd 9

29/10/2013 15:35:21

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Ekstremista skazany za zamachy na muzułmanów

»

Centralny Sąd Karny (Old Bailey) w Londynie skazał w zeszły piątek 25-letniego Ukraińca Pawło Łapszyna na dożywotnie pozbawienie wolności za zabójstwo muzułmanina w Birmingham oraz planowanie i przygotowanie zamachów na meczety.

Sędzia zdecydował, że Łapszyn musi odsiedzieć co najmniej 40 lat, zanim będzie mógł zostać zwolniony warunkowo.

Pochodzący z Dniepropietrowska oskarżony przyznał się do zabicia nożem wracającego z modłów w meczecie w Birmingham 82-letniego Mohammeda Salima w kwietniu. Nie wyraził skruchy. W Anglii przebywał wtedy od sześciu dni. Do Birmingham przybył po studiach podyplomowych na roczny kontrakt jako programista w firmie komputerowej Delcam. Łapszyn wziął też na siebie odpowiedzialność za zdetonowanie bomby domowej konstrukcji 12 lipca w pobliżu meczetu Kanzal Imam w miejscowości Tipton i planowanie dwóch kolejnych zamachów w Walsall i Wolverhampton.

Bomba zdetonowana na tyłach meczetu w Tipton była wyładowana gwoździami i mogła zabić bądź poranić wielu ludzi. Nie stało się tak tylko dlatego, że modły w dniu zamachu przesunięto o godzinę.

– Oskarżony ma wyraźnie ekstremistyczne, prawicowe poglądy i jest przekonany o wyższości białej rasy. Moty-

wem jego działań była nienawiść religijna i rasowa oraz chęć wywołania konfliktu rasowego, którego efektem miało być zmuszenie muzułmanów do wyprowadzenia się z okolicy, w której mieszkał.

Dla takich poglądów i motywacji nie może być miejsca w wieloreligijnym, wielokulturowym społeczeństwie – podkreślił sędzia w uzasadnieniu wyroku.

Brytyjskie media piszą o Łapszynie jako o „zdolnym inżynierze” oraz „bardzo groźnym prawicowym ekstremiście”. Według zastępcy komisarza policji regionu West Midlands Shauna Edwardsa Łapszyn był samoukiem, działał na własną rękę, nie miał zahamowań i chciał rozpętać konflikt na tle rasowym. «

Groźni polscy przestępcy złapani w Londynie Brytyjska policja pomogła w złapaniu kilkudziesięciu groźnych przestępców ściganych za przestępstwa popełnione w Polsce. Wśród nich są sprawcy gwałtów i napadów.

Część przez lata ukrywała się w Londynie.

30 niebezpiecznych polskich przestępców zatrzymano podczas wspólnej akcji londyńskiej policji i nowo utworzonej National Crime Agency, nazywanej brytyjską FBI. W operacji pomogli również policjanci z Polski.

Większość zatrzymanych była ścigana za przestępstwa popełnione w Polsce i od kilku lat ukrywała się w Londynie. Wśród nich są sprawcy gwałtów i napadów, handlarze narkotykami, oszuści, a nawet kierowcy, którzy uciekli przed karą za jazdę pod wpływem alkoholu. Wszyscy zostaną deportowani do Polski i tam osądzeni.

Polacy stanowią zdecydowaną większość wśród 58 osób złapanych w ramach akcji wymierzonej w najbardziej niebezpiecznych zagranicznych przestępców ukrywających się w Anglii.

Polacy są też najliczniejszą grupą zagranicznych przestępców odbywających kary w angielskich więzieniach. Osadzono tu ponad 800 osób z Polski.

W ramach projektu finansowanego przez Unię Europejską do Scotland Yardu oddelegowano niedawno trzech polskich policjantów, którzy przez dwa lata będą pomagać w ściganiu polskich przestępców. (mu)

*WEST 1 Pienią Przekaz dotyczą szczegó Authori

WU_Polan 502-MAKIETA 1 01-25.indd 10

29/10/2013 15:35:22

£0

ZA

*

* Promocja £0.00 trwa od 17 czerwca do 31 grudnia 2013.

Opłata standarowa £2.90 będzie obowiązywać po 31 grudnia 2013.

Wyślij pieniądze z placówki agencyjnej

Podaj NAZWĘ BANKU, KOD BANKU i NUMER KONTA

Pieniądze będą na koncie następnego dnia roboczego¹

*WESTERN UNION POBIERA PROWIZJĘ ZA WYMIANĘ WALUT. 1 Pieniądze będą na koncie w Polsce następnego dnia roboczego jeśli wysłane do godziny 13:00 w Wielkiej Brytanii. Wszystkie banki w ramach sieci Krajowych Przekazów Elektronicznych.

Przekazanie środków może być opóźnione lub usługi mogą być niedostępne w zależności od określonych warunków przekazu, w tym wysłanej kwoty, kraju przeznaczenia, dostępności waluty, kwestii regulacyjnych, wymogów dotyczących identyfikacji, godzin urzędowania placówek agencyjnych, różnic w strefach czasowych, wyboru opcji o późniejszym terminie odbioru.. Zastosowanie mogą mieć również dodatkowe ograniczenia. Aby uzyskać więcej szczegółów,zapoznaj się z Regulaminem Usługi.

Authorized by the Central Bank of Ireland and regulated by the Financial Conduct Authority for the conduct of payment services business in the UK. WU_Poland_D2B_Cooltura_200x280mm.indd 1

19/09/2013 15:21:32

502-MAKIETA 1 01-25.indd 11

29/10/2013 15:35:24

012

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Królewskie chrzciny

»

Uroczystość miała charakter prywatny. Chrzest odbył się nad srebrną chrzcielnicą wykonaną na zlecenie królowej Wiktorii w 1841 r. z okazji chrzcin jej najstarszej córki, także o imieniu Wiktoria. Zgodnie ze zwyczajem główkę dziecka polano umiarkowanie ciepłą wodą z rzeki Jordan. W pałacu św. Jakuba zebrały się z tej okazji cztery pokolenia rodziny królewskiej.

Oprawę muzyczną zapewnił chór złożony z sześciu dorosłych i dziesięciu chłopięcych głosów. Na organach grał Huw Williams – w przeszłości główny organista w londyńskiej katedrze św.

Pawła.

W 45-minutowej uroczystości oprócz rodziców księcia George’a uczestniczyła jego prababka Elżbieta II wraz z księciem Edynburga Filipem, następca tronu książę Walii Karol z małżonką księżną Kornwalii Camillą, najbliższa rodzina królewska z księciem Harrym, rodzice i siostra księżnej Kate oraz wąskie grono przyjaciół. Oficjalnej listy gości nie ogłoszono.

Ograniczona pojemność kaplicy wymusiła skrócenie listy gości do 22 osób.

Dla gości niezaproszonych do kaplicy, między innymi personelu kliniki położniczej St Mary’s, gdzie George urodził się 22 lipca, i kolegów księcia Williama z RAF-u, zorganizowano przyjęcie w pałacu Ken-

502-MAKIETA 1 01-25.indd 12

sington, gdzie od niedawna mieszka książęca para.

Mały George ubrany był w replikę koronkowej wyprawki z 1841 r., podszytą satyną. W oryginał ubierano do chrztu dzieci Wiktorii, począwszy od jej najstarszej córki i wszystkich monarchów, zaczynając od Edwarda VII. Oryginał, użyty 60-krotnie, wycofano z użytku w 2004 r.

Od 2008 r. stosowana jest replika.

Oficjalne zjęcie z chrztu księcia George’a, autorstwa Jasona Bella

Wśród siedmiorga rodziców chrzestnych wymienia się między innymi córkę księżniczki Anny – Zarę Phillips-Tindall, która sama spodziewa się dziecka, hrabiego Grosvenora – syna księcia Westminsteru,

Fot. PAP/EPA/Jason Bell

Trzeci w sukcesji do brytyjskiego tronu książę George Alexander Louis – prawnuk Elżbiety II i pierworodny syn księcia Williama i księżnej Kate – został w zeszłą środę ochrzczony przez arcybiskupa Canterburry Justina Welby’ego w kaplicy pałacu św. Jakuba. potentata na rynku nieruchomości w Londynie, jednego z najmajętniejszych ludzi w kraju, Emilię D’Erlanger – przyjaciółkę Kate z czasów szkolnych. Nikt z chrzestnych nie ma tytułu królewskiego.

Przedstawiciele dworu królewskiego ujawnili, że podczas uroczystości siostra księżnej Kate – Pippa Middleton odczytała fragment ewangelii wg św. Łukasza, a książę Hary – fragment ewangelii wg św. Jana.

Kaplica w pałacu św. Jakuba słynie z bardzo dobrej akustyki. Ściany są wykładane dębem, ozdobny sufit zaprojektował artysta malarz Hans Holbein, witraże wyobrażają aniołki i gołębice. Przy ławkach z aksamitnymi poduszkami są wysokie lampy z zielonymi abażurami.

W 1588 r. w kaplicy modliła się Elżbieta I na krótko przed pokonaniem hiszpańskiej armady. W 1649 r. ostatnią komunię św. przyjął tam Karol I, ścięty chwilę później. W 1997 r. William wraz z bratem Harrym czuwali w kaplicy przy trumnie matki – księżnej Diany, zaś w 2011 r., na krótko przed ślubem z Williamem, jego przyszła żona była tam bierzmowana.

Poprzednim dzieckiem z rodziny królewskiej chrzczonym w kaplicy pałacu św.

Jakuba była księżniczka Beatrice w 1988 r.

Jest obecnie szósta w sukcesji do tronu. Na ogół chrzciny królewskich dzieci odbywają się w pałacu Buckingham. «

29/10/2013 15:35:25

013

»

Z okazji chrztu księcia George’a Alexandra Louisa opublikowano historyczną fotografię przedstawiającą 87-letnią Elżbietę II z trzema

męskimi dziedzicami tronu: książętami Walii – Karolem, Cambridge – Williamem i trzymiesięcznym prawnukiem księciem George’em.

Królowa Elżbieta II wraz z trzema następcami tronu

502-MAKIETA 1 01-25.indd 13

Fot. PAP/EPA/Jason Bell

Historyczna fotografia: Elżbieta II z następcami tronu Komentatorzy nazywają fotografię „dynastycznym kwartetem Windsorów”. Osoby na niej uwiecznione mogą zasiadać na brytyjskim tronie do końca stulecia. Niedawna zmiana zrównująca męskich i żeńskich potomków panującego monarchy w prawie do dziedziczenia tronu okazała się niepotrzebna – w dającej się przewidzieć przyszłości na tronie będą zasiadać mężczyźni.

– Fotografia jest wizualnym dowodem na to, co oznacza ciągłość monarchii – zaznaczył korespondent BBC Nicholas Witchell. – Za sto lat będzie wiadomo, co osiągnęła każda z osób sportretowana na zdjęciu – stwierdził.

Kolejna fotografia przedstawia książęcą parę Cambridge z dzieckiem.

Na innej występuje tzw. ścisła rodzina królewska: Elżbieta II, jej syn, wnuk i prawnuk oraz książę Edynburga Filip, Camilla – księżna Kornwalii, małżonka księcia Walii Karola, księżna Kate oraz książę Harry.

Ostatnia z serii czterech oficjalnych fotografii przedstawia ścisłą rodzinę królewską w towarzystwie osób z najbliższej rodziny księżnej Kate: matki, ojca, siostry i brata.

Autorem fotografii jest Jason Bell, który w przeszłości fotografował między innymi celebrytów: aktorkę Kate Winslet, aktualnego odtwórcę roli Jamesa Bonda – Daniela Craiga i piłkarza Davida Beckhama. Współpracował też z magazynami mody „Vogue” i „Vanity Fair”. Księżna Kate zwróciła uwagę na fotografa, gdy obejrzała jego prace na wystawie w Narodowej Galerii Portretów.

Wszystkie cztery oficjalne zdjęcia opublikowane w czwartek późnym wieczorem wykonano na sofie w tzw. Porannym Pokoju w Clarence House, będącym oficjalną rezydencją następcy tronu księcia Walii Karola.

Fotografia panującego monarchy z przedstawicielami trzech pokoleń następców tronu ma swój precedens z 1894 r., gdy królowa Wiktoria (18371901) sfotografowała się z synem – późniejszym Edwardem VII, wnukiem – późniejszym Jerzym V oraz prawnukiem – późniejszym Edwardem VIII. « 29/10/2013 15:35:26

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Jak TO naprawdę wygląda? ...czyli Brytyjczyków noc poślubna.

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

»

Wyspiarze nie uprawiają miłości w noc poślubną. Powody?

Za dużo alkoholu, stresu, fizycznego wyczerpania.

JENNI MURAY, lat 63 z Cheshire:

Był rok 1971, miałam jedynie 21 lat. On był przystojny i zabawny, wielka miłość.

Nigdy mi się nie oświadczył. Pójście do ołtarza było jednomyślną decyzją nas obojga. Po prostu pobraliśmy się, aby móc razem mieszkać. Na początku lat 70. „życie na kocią łapę” było towarzyskim samobójstwem. Gdybyśmy to zrobili, nasze matki prawdopodobnie zabiłyby nas. Wesele przygotowano w każdym szczególe najlepiej, jak tylko można. Jestem jedynaczką. Mama bardzo przeżywała. Nie mogliśmy doczekać się końca uroczystości, by wyjechać na miodowy miesiąc, tj. miodowy weekend do hotelu w Yorkshire. Po powrocie prosto na studia. Został nam jeszcze jeden rok. Mój mąż na początku nocy poślubnej zabrał mnie do pubu na parterze hotelu i piliśmy za pomyślność. Trochę za dużo. Ja w zasadzie nie byłam nauczona pić, więc nie najlepiej to zniosłam. To z pewnością rzutowało na moje przeżycia z tej nocy, która upły502-MAKIETA 1 01-25.indd 14

nęła najpierw na straszliwych mękach w łazience, a następnie jej sprzątaniu.

Pokoju nie pamiętam za dobrze, bo cały kręcił mi się w oczach.

ANNE ATKINS, lat 50 z Bedford:

Tak, kochaliśmy się. Byliśmy dla siebie pierwszymi partnerami, więc na ten moment czekaliśmy z niecierpliwością. Przez ostatni rok liczyłam dni do tego wydarzenia. Doczekaliśmy się pięciorga dzieci, jesteśmy szczęśliwi. Kiedyś ktoś zapytał nas, dlaczego pobraliśmy się. W tym samym momencie odpowiedzieliśmy: „Dla seksu!” i wybuchnęliśmy śmiechem. To prawda. Do ołtarza poszliśmy w 1985 roku. Mąż i ja jesteśmy ludźmi głęboko wierzącymi, chrześcijanami, o współżyciu przed nie było mowy.

Noc poślubną spędziliśmy w hotelu w Cambridge. Po północy byliśmy już w pokoju.

ESTHER RANTZEN, lat 73:

Grudzień 1977 roku, ja w ósmym miesiącu ciąży, w związku z ojcem dziecka od dekady. Miałam już 37 lat, a mimo to ślub był dla mnie stresującym dniem i bałam się go nie mniej niż każda inna panna młoda. Gdy kucharz w hotelu dowiedział się, dla kogo szykuje śniadanie, postanowił dać z siebie

wszystko i przygotował posiłek składający się z ośmiu dań. Zjedliśmy grzecznie wszystko tyle, że po przyjściu do pokoju oboje upadliśmy na łóżka. Czułam się niedobrze, on nie lepiej, mimo że nie był w ciąży. Ślub przed nami, a my załatwiliśmy się już na początku dnia i to czym?... śniadaniem. Byłam najgrubszą panną młodą, jaka tylko może być.

I to nie wyłącznie z powodu ciąży. Noc poślubna minęła w spokoju, na nic nie mieliśmy siły.

BRIAN VINER, lat 51 z Herefordshire:

Zanim pobraliśmy się w styczniu 1993 roku, mieszkaliśmy już wspólnie od dwóch lat. Nie skonsumowaliśmy naszego małżeństwa w ten dzień w hotelu niedaleko Bakewell. Żona była w trzecim miesiącu ciąży. Niezadowolona z sukienki i samopoczucia, większość czasu spędziła za stołem albo w pokoju.

Ja chciałem tańczyć, ale nie wypadało, na co zwróciła mi uwagę jedna z ciotek, kiedy za długo wywijałem na parkiecie, bynajmniej nie ze swoją ślubną. Towarzyszyłem jej później w pokoju przez resztę uroczystości. Przetrwaliśmy jakoś przemowy księdza, rodziny, znajomych, pytania o dziecko itd. Na TE sprawy nie mieliśmy ochoty tego dnia. Na szczęście i przed i po spędziliśmy ze sobą wiele bardzo udanych nocy. « 29/10/2013 15:35:26

przegląd prasy »METRO

Twitter, Instagram, Facebook Wśród nastolatków popularniejszy jest Twitter i Instagram niż Facebook. Tendencja ta jest wyraźna. W zeszłym roku Facebook został określony jako ważny przez 42 proc. młodych ludzi, w tym roku już tylko przez 23 proc. Powodem jest zbyt duża liczba dorosłych użytkowników – dzieciaki nie chcą być na tym samym serwisie społecznościowym co ich rodzice. Jako powód podają także za dużo dramatów pomiędzy uczestnikami.

»EVENING STANDARD

Piątek to już weekend!

60 proc. z 2 tys. badanych osób uważa, że zasługują na luźne piątki w pracy, a zwłaszcza popołudnia, bo w ciągu tygodnia pracują więcej, niż przewiduje umowa. Z sondażu wynika, że pracownik biurowy w piątek wyłącza się mentalnie gdzieś w okolicy godz. 14.39, a fizycznie kończy pracę o godz. 17.00.

»DAILY MAIL

Przedszkolanka musi być śliczna Dorośli ludzie o atrakcyjnych rysach twarzy szybciej wzbudzają zaufanie u dzieci. W podchwytliwym badaniu pokazano 4-5-letnim maluchom twarze kobiet w wieku 18-29 lat. Zarówno chłopcy, jak i dziewczynki szybciej dawali wiarę temu, co mówią ładni ludzie. Psychologowie prowadzący badanie na Uniwersytecie Harvarda w Stanach Zjednoczonych podkreślają znaczenie tego faktu, wykorzystywanego do poznawania świata przez dzieci.

Wcześniejsze badania mówiły o sporej roli w nauczaniu najmłodszych innych czynników, takich jak np. pogoda.

Brytyjscy specjaliści prawa związanego z uprowadzeniami dzieci Przeprowadzka z dzieckiem za granicę lub z jednej części kraju do drugiej bez zgody rodzica będzie traktowana jako uprowadzenie. Jeśli Twoje dziecko zostało zabrane do innego kraju lub miasta bez Twojej zgody, jak najszybciej poszukaj porady prawnej eksperta na temat kroków, które możesz podjąć aby je odnaleźć.

Jeśli Twoje dziecko zostało uprowadzone z państwa Konwencji Haskiej, kancelaria prawna Osbornes może Cię wesprzeć w otrzymaniu zapomogi prawnej na poczet kosztów sądowych. Polska jest sygnatariuszem Konwencji Haskiej.

Jeśli zastanawiasz się nad przeprowadzką z dzieckiem do innego państwa, powinieneś zasięgnąć porady prawnej eksperta przed zrobieniem tego. Zapomoga prawna także będzie dostępna w zależności od Twojej sytuacji finansowej.

Już teraz możesz umówić się na poufne spotkanie z prawnikiem rodzinnym aby porozmawiać o Twojej sprawie. Tylko teraz za specjalną cenę £199 z VATem. Jako podsumowanie spotkania otrzymasz dokument, w którym będzie wyszczególnione wszystko co zostało przedyskutowane. Będzie on rownież zawierał nasze zalecenia w sprawie dalszego postępowania.

020 74828439

»DAILY MIRROR

W co się ubrać?

On chętniej umówi się na drugą randkę, jeśli na pierwszej ona była ubrana w czerwony kolor. Kobieta w tej samej sytuacji będzie kierowała się kolorem szarym. Oczywiście nie jest to jedyny powód, dla którego warto spotkać się z kimś ponownie, ale może dobrze o tym wiedzieć. Przy okazji: panów podczas pierwszej randki zniechęca kolor żółty i brązowy, a panie żółty i różowy. (SM)

502-MAKIETA 1 01-25.indd 15

Aby umówić się na spotkanie i dowiedzieć jak możemy Ci pomóc zadzwoń do Justyny Drozdy już dzisiaj pod nr tel.

Osbornes Solicitors Livery House, 9 Pratt Street, London NW1 0AE

Przed przystąpieniem do firmy pracowała w Dziale Rodzinnym Sądu Okręgowego w Guildford i odbyła praktyki w Ambsadzie Rzeczypospolitej Polski w Londynie oraz w Parlamencie Europejskim.

Dział rodzinny w Osbornes jest polecany i rekomendowany w niezależnych rankingach, zestawieniach Chambers i The Legal 500 jako wiodący prawnicy rodzinni w Londynie. Współpracujemy z firmami prawniczymi w Polsce i możemy polecić Ci odpowiedniego prawnika jeśli zajdzie taka potrzeba.

www.osbornes.net/ praworodzinne

29/10/2013 15:50:51

016

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Ja, Sir Alex Oficjalna premiera autobiografii jednego z najsłynniejszych trenerów piłkarskich wszech czasów. Szkot nie szczędzi słów krytyki między innymi swoim byłym podopiecznym.

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga

»

502-MAKIETA 1 01-25.indd 16

Szkoleniowiec, który odszedł w lecie na emeryturę po niemal 27 latach pracy z „Czerwonymi Diabłami”, poświęcił cały rozdział byłemu gwiazdorowi zespołu – Davidowi Beckhamowi. „W momencie, kiedy piłkarzowi United zaczyna się wydawać, że jest ważniejszy od trenera, musi odejść. David myślał, że jest ważniejszy od Aleksa Fergusona.

To był początek jego końca. Był jedynym spośród moich podopiecznych, dla którego ważniejsza była sława.

Dla mnie popularność była czymś niewygodnym” – napisał Szkot.

Także Roy Keane znalazł się na celowniku kontrowersyjnego szkoleniowca.

Irlandczyk musiał opuścić drużynę po tym, jak przed kamerami klubowej stacji telewizyjnej skrytykował kolegów z drużyny. „Najtwardsza część ciała Roya to jego język.

Jest niewyobrażalnie cięty

Sir Alex Ferguson pokazuje swoją książkę pt. „My Autobiography”.

i ostry. Dzięki temu [Roy] może w ciągu kilku sekund zbić z tropu nawet najbardziej pewną siebie osobę na świecie. Kiedy starłem się z nim po tym wywiadzie, zauważyłem, że jego oczy zaczęły się dziwnie zwężać, stawały się coraz mniejsze. To był naprawdę przerażający widok, nawet dla mnie, a ja jestem z Glasgow” – wspomina w autobiografii.

Ferguson zdradził również, że dwukrotnie oferowano mu posadę selekcjonera reprezentacji Anglii: w 1999 oraz 2001 r. „Nie ma mowy o tym, żebym choćby zastanowił się nad taką propozycją. Możecie sobie wyobrazić mnie na tym stanowisku?” – pytał retorycznie dziennikarzy na konferencji prasowej, na której promował swoją książkę.

Ferguson w ciągu ponad ćwierć wieku w United wywalczył między innymi 13-krotnie mistrzostwo kraju. Na liście jego dokonań znajdują się też między innymi dwa triumfy w Lidze Mistrzów, jeden w Pucharze Zdobywców Pucharów i pięć w Pucharze Anglii. Ma też w dorobku między innymi cztery Puchary Ligi w Anglii, 10 Tarcz Dobroczynności bądź Wspólnoty, Superpuchar Europy i klubowe mistrzostwo świata.

Uważany jest za najwybitniejszego trenera klubowego w brytyjskim futbolu.

Zespół z Old Trafford prowadził nieprzerwanie od 1986 r. Żaden inny trener nie pracował z nim tak długo. «

29/10/2013 15:35:29

017

Przekazy pieniężne online do Polski za jedyne £2.99 *

/moneygram

Kiedykolwiek, gdziekolwiek,

online

@moneygramMe

0800 026 0535 moneygram.co.uk Odbierz z:

CS7280

I gdziekolwiek zobaczysz znak MoneyGram *Opłata £2.99 dotyczy przekazów do £650 wysyłanych do Polski przez internet. W godzinach pracy agenta i z zastrzezeniem lokalnych przepisów. Poza odnośnymi opłatami transakcyjnymi za przelew, stosuje się kurs wymiany ustalony przez firmę MoneyGram lub agenta Bank BGZ, Grupa BPS, Bank Pocztowy i Currency Exchange są agentami MoneyGram International Limited swiadczacym usługi przekazów pienieznych. MoneyGram International Limited jest autoryzowana instytucja płatnicza regulowana przez Urzad Usług Finansowych. MoneyGram, Globe i MoneyGram Bringing You Closer są znakami MoneyGram. Wszystkie inne znaki towarowe są własnością ich właścicieli. © 2013 MoneyGram.

Wszystkie prawa zastrzezone.

502-MAKIETA 1 01-25.indd 17

29/10/2013 15:35:32

018

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

150 lat temu narodził się prawdziwy futbol W zeszłą sobotę angielska federacja piłkarska (FA) obchodziła 150. urodziny. W momencie powstania była pierwszą tego typu organizacją na świecie.

W stolicy Anglii odbyła się uroczysta gala, jednak jubileusz celebrowany jest na Wyspach już od dłuższego czasu.

»

26 października 1863 r. Ebenezer Cobb Morley, Arthur Pember, Charles William Alcock, Francis Maule Campbell, John Forster Alcock, Herbert Thomas Steward, George Twizell Wawn i James Turner spotkali się we Freemasons Tavern, gdzie ustalili pierwszy w historii zbiór reguł piłki nożnej. Obecni byli także przedstawiciele 11 klubów, które działały w Londynie.

Uzgodnienie zasad nie było jednak takie proste.

Na pierwszym spotkaniu zaproponowano 13 punktów, które podd a n o dys ku s j i .

Ostateczną wersję zatwierdzono jednak dopiero 8 grudnia, po szóstym spotkaniu – przez wcześniejsze kilkadziesiąt dni szukano kompromisów między innymi w kwestii zasady zabraniającej „ścinania” (hacking), czyli kopania rywala w nogę.

Przeciwny jej wprowadzeniu był klub Blackheath FC. Z czasem FA nabierała coraz większego znaczenia. Tworzono nowe rozgrywki (Puchar Anglii, format ligowy), a chęć gry na zasadach federacji zgłaszały kolejne kluby.

Gdy na początku XX wieku w Holandii i Francji zaczęły pojawiać się sugestie stworzenia międzynarodowego organu zrzeszającego wszystkie narodowe federacje, Anglia nie dostrzegała 502-MAKIETA 1 01-25.indd 18

„żadnych zalet stworzenia takiej organizacji”. Ostatecznie FA została częścią FIFA w 1905 r.

Obchody 150-lecia pierwszej na świecie krajowej federacji piłkarskiej rozpoczęły się już przed kilkoma tygodniami. To właśnie z tej okazji FA zaprosiła na Wembley reprezentację Szkocji na pierwsze od 1989 r. spotkanie towarzyskie. 14 sierpnia Anglia wygrała 3:2.

Z kolei na początku października wszystkie stacje metra w brytyjskiej stolicy przyb ra ł y n a z w i s ka gwiazd piłki nożnej.

Na przykład Leytonstone we wschodnim Londynie, położona na trasie Central Line, została nazwana „David Beckham”, na cześć byłego zawodnika reprezentacji Anglii oraz między innymi Manchesteru United i Realu Madryt, który urodził się i wychował w tamtych okolicach.

FA zadała sobie nawet trud wyszukania potomków ośmiu „ojców założycieli”. Znaleziono ich między innymi w...

Nowej Zelandii i USA. – Z punktu widzenia znaczenia historycznego ośmiu twórców FA powinno zajmować miejsce obok najwybitniejszych pionierów tego narodu.

Jesteśmy bardzo szczęśliwi, że udało nam się znaleźć ich żyjących krewnych – powiedział sekretarz generalny federacji Alex Horne. «

Ważne wydarzenia w historii FA:  1863 r. – 26 października we Freemasons Tavern w Londynie przyjęto pierwszy zbiór reguł piłki nożnej. 19 grudnia odbył się pierwszy w historii oficjalny mecz pod egidą FA.  1871/72 – w pierwszej edycji Pucharu Anglii (FA Cup) wzięło udział 15 zespołów. Triumfowała drużyna Wanderers, która w finale pokonała 1:0 Royal Engineers. W tym roku rozegrano także pierwszy w historii oficjalny mecz międzypaństwowy: Anglia zremisowała ze Szkocją 0:0.  1888 – powołano do życia pierwszą ligę piłkarską, w której znalazło się 12 klubów.  1905 – FA została członkiem FIFA.  1923 – otwarto stadion Wembley.  1930 – FA odrzuciła zaproszenie FIFA do mistrzostw świata w Urugwaju. Anglia nie pojechała też na dwa kolejne mundiale.

Pierwszy raz w MŚ zagrała w 1950 r.  1966 – Anglia sięgnęła po mistrzostwo świata na turnieju, którego była gospodarzem.  1985 – doszło do poważnych zamieszek podczas meczu Pucharu Anglii w Luton.

Wezwany przez premier Margaret Thatcher prezes FA Ted Croker miał wówczas powiedzieć: „Ci ludzie są problemem społeczeństwa, a nie futbolu. Zróbcie z nimi coś, bo nie chcemy waszych chuliganów w naszym sporcie”.  1989 – tragedia na Hillsborough: 95 kibiców straciło życie podczas meczu półfinałowego FA Cup – fani zostali zmiażdżeni między barierkami a napierającym tłumem.  1992 – powołano do życia FA Premier League, czyli ekstraklasę Anglii w formacie, który przypomina ten znany dziś.  1996 – Anglia dotarła do półfinałów mistrzostw Europy, których była gospodarzem.  2007 – zakończyła się kosztująca niemal miliard euro budowa nowego stadionu Wembley.  2012 – otwarto St. George’s Park, czyli narodowe centrum futbolu. Tam odbywa się szkolenie trenerów oraz piłkarzy reprezentacji Anglii.

29/10/2013 15:46:25

502-MAKIETA 1 01-25.indd 19

29/10/2013 15:35:36

020

WIADOMOŚCI gospodarka

Coraz większa chrapka na krainę lodu Brytyjska firma London Mining otrzymała pierwszą dużą koncesję na wydobycie rudy żelaza na terenie Grenlandii. Poinformowały o tym władze autonomicznego terytorium Danii. Przy wydobyciu surowca mają być zatrudnieni mieszkańcy wyspy.

»

– To jest historyczna chwila dla Grenlandii – powiedział grenlandzki minister do spraw przemysłu i minerałów Jens-Erik Kirkegaard. Podkreślił, że projekt London Mining jest największym, jaki do tej pory został zrealizowany na Grenlandii. Dodał, że działalność firmy pozytywnie wpłynie na rozwój regionu i zwiększenie poziomu zatrudnienia.

London Mining poinformowała w oświadczeniu, że władze wyspy udzieliły jej 30-letniej koncesji na wydobycie rudy żelaza z pokładów znajdujących się 150 km od stolicy Grenlandii – Nuuk. Z informacji firmy wynika, że skala wydobycia jest szacowana na ok.

15 mln ton rocznie.

Grenlandia, która jest zależna od Danii, liczy, że jej surowce wspomogą rozwój gospodarczy i ekonomiczny wyspy,

która na razie zależna jest od duńskiego wsparcia i połowu ryb.

London Mining planuje realizację inwestycji w ciągu trzech lat. W planach jest zatrudnienie przy budowie kopalni 3 tys. pracowników, z czego większość mają stanowić Chińczycy. Ma to znacznie obniżyć koszty inwestycji. Z założeń firmy wynika, że przy wydobyciu ma pracować około 810 osób, z czego 55 proc. mają stanowić mieszkańcy Grenlandii.

Grenlandia udostępnia swoje bogactwa naturalne

Lokalny parlament Grenlandii postanowił w zeszły czwartek znieść obowiązujący od wielu dziesięcioleci zakaz eksploatacji olbrzymich i różnorodnych bogactw mineralnych tej wyspy. Grenlandia posiada

Największy wzrost od trzech lat Gospodarka brytyjska urosła w trzecim kwartale 2013 r. o 0,8 proc. (kwartał do kwartału) wobec 0,7 proc. w drugim kwartale – ogłosił w piątek wstępne dane Narodowy Urząd Statystyczny (ONS). To najszybszy wzrost od 2010 r.

W ujęciu rdr brytyjski PKB wzrósł o 1,5 proc. w trzecim kw., podczas gdy w drugim urósł o 1,3 proc.

Silny przyrost odczuły wszystkie sektory brytyjskiej gospodarki. Usługi wzrosły o 0,7 proc. kdk, przemysł o 0,5 proc. kdk, a budownictwo o 2,5 proc. kdk. Ożywienie na rynku mieszkaniowym tłumaczone jest efektem rządowego planu gwarancji dla nabywców nieruchomości.

Brytyjski PKB jest wciąż poniżej poziomu z pierwszego kwartału 2008 r., gdy wyniósł 3,2 proc.

Ostrożny w swych ocenach sytuacji gospodarczej w Wielkiej Brytanii jest główny ekonomista organizacji pracodawców (The Institute of Directors) Graeme Leach, który zwrócił uwagę, że realne dochody ludności spadają mimo umiarkowanej presji inflacyjnej.

– Brytyjska gospodarka była wyraźnie w ogonie globalnego cyklu gospodarki, obecnie jest na etapie dościgania go i zaczyna odzyskiwać dynamikę – stwierdzili w komentarzu analitycy banku ING. Aktualna prognoza PKB MFW dla brytyjskiej gospodarki za 2013 r. wynosi 1,4 proc.

502-MAKIETA 1 01-25.indd 20

między innymi złoża uranu i innych rzadkich pierwiastków.

Na eksploatację złóż rzadkich minerałów ostrzą już sobie zęby inwestorzy, od Australii do Chin. Są one niezbędne do produkcji wielu urządzeń i elektroniki – od turbin wiatrowych, poprzez smartfony, do samochodów hybrydowych.

Wraz z topnieniem pokrywy lodowej coraz większe połacie terytorium Grenlandii są dostępne dla przemysłu wydobywczego. Ponadto otwarcie nowych szlaków żeglugowych w rejonie Arktyki sprawia, że Grenlandia wyszła z wiekowej izolacji.

– Nie możemy żyć ze stale wzrastającym bezrobociem i coraz wyższymi kosztami utrzymania, ponieważ nasza gospodarka jest w stanie zastoju. Musimy skończyć z polityką „zero tolerancji” dla uranu – powiedział premier prowincjonalnego rządu Grenlandii Aleqa Hammond podczas debaty w parlamencie. Plany rządu zyskały aprobatę większością 15 głosów.

Plany eksploatacji złóż uranu skrytykowały już organizacje ekologiczne, które ostrzegły, że może to zagrozić środowisku naturalnemu Arktyki.

Analitycy podkreślają, że problem ten może doprowadzić do konfliktu z Danią, która wciąż odpowiada za sprawy bezpieczeństwa i obrony Grenlandii. Prawdopodobnie wydobywanie uranu wymagałoby zgody parlamentu w Kopenhadze.

Ludność Grenlandii liczy zaledwie 57 tys. osób i składa się głównie z członków eskimoskiego plemienia Inuitów.

Grenlandia, będącą największą wyspą na świecie, uzyskała prawa do samorządu w 2009 r. Większość miejscowych polityków deklaruje dążenie do pełnej autonomii, a w przyszłości nie wyklucza ogłoszenia niepodległości.

Dochody z eksploatacji bogactw naturalnych pozwoliłyby Grenlandii jeszcze bardziej uniezależnić się od Danii. « 29/10/2013 15:35:36

Szkocki rzÄ…d poszukuje kupca na rafineriÄ™ Rafineria w Grangemouth

Âť

Zamknięta od dwóch tygodni rafineria w szkockim Grangemouth moşe zmienić właściciela. Szkocki rząd rozpoczął poszukiwania kupca dla zakładu, podczas gdy jego obecny właściciel planuje jego zamknięcie.

Zakład wstrzymał przerób ropy na skutek sporu pomiędzy właścicielem rafinerii, szwajcarską spółką Ineos, a związkowcami, którzy nie zgadzają się na proponowane przez właściciela zmiany w świadczenia pracowniczych.

Większość spośród ponad 1300 pracowników zakładu odrzuciła propozycję właściciela. W efekcie Ineos zagroził całkowitym zamknięciem rafinerii, która zaopatruje w paliwa ponad 80 proc. szkockiego rynku. Spółka argumentuje, iş rocznie zakład przynosi jej 150 mln funtów strat.

Grangemouth to jedyna działająca rafineria na terenie Szkocji. Oprócz lokalnego zapotrzebowania na paliwa zaopatruje ona takşe naleşący do BP terminal Kinneil, poprzez który na ląd trafia ropa naftowa ze złóş na Morzu Północnym, podłączonych do systemu przesyłowego Forties. Przy rafinerii funkcjonuje takşe kompleks petrochemiczny.

Z wypowiedzi szkockich polityków, w tym ministra finansów Johna Swinneya, wynika, iş nawiązali oni juş wstępny kontakt z potencjalnymi zainteresowanymi odkupieniem od Ineos rafinerii.

Brytyjskie media spekulują, şe potencjalnym nabywcą mógłby być chiński koncern Petrochina, który juş jest właścicielem połowy udziałów w rafinerii (kompleks petrochemiczny jest w całości własnością Ineos).

Grangemouth to jedna z siedmiu funkcjonujących dziś w Wielkiej Brytanii rafinerii po tym, jak w 2009 i 2012 r. zamknięte zostały dwa zakłady naleşące do innej szwajcarskiej spółki – Petroplus.

Sytuacja brytyjskiego sektora rafineryjnego jest obecnie przedmiotem zainteresowania parlamentu, który w lipcu tego roku opublikował pierwszy raport na temat problemów i wyzwań tego sektora. Rekomendacje w nim zawarte wskazują na konieczność utrzymania przerobu ropy na terenie Wielkiej Brytanii, głównie ze względów bezpieczeństwa energetycznego.  502-MAKIETA 1 01-25.indd 21

3P[XBČˆBT[ QPXSĂ˜U EP LSBKV

TLPOUBLUVK TJÇ— [ OBNJ 1VOLU EPSBE[UXB X SBNBDI QSPKFLUV v8TQJFSBOJF NJHSBDKJ QPXSPUOFK EP LSBKV PKD[ZTUFHPw [OBKEVKF TJÇ— X CJVS[F 1PMTLJFK 'VOEBDKJ ,VMUVSBMOFK 104, ,JOH 4U *** QJÇ—USP -POEZO 8 3' 1VOLU KFTU PUXBSUZ EP HSVEOJB SPLV PE QPOJFE[JBÂ’LV EP QJÇŒULV X HPE[JOBDI PE EP .PČˆOB [HÂ’BT[BÇŽ TJÇ— J [BEBXBÇŽ QZUBOJB PTPCJÇ´DJF UFMFGPOJD[OJF PSB[ NBJMFN QPXSPUZ!E[JFOOJLQPMTLJ DP VL 8JÇ—DFK JOGPSNBDKJ XXX E[JFOOJLQPMTLJ DP VL

29/10/2013 15:35:38

022

WIADOMOŚCI gospodarka

Ceny energii mogą być niższe

»

Premier Wielkiej Brytanii David Cameron, przemawiając w zeszłą środę w parlamencie, podkreślił, że obywatele płacą za wysokie rachunki za energię. W jego ocenie rząd musi zmniejszyć tzw. podatki ekologiczne, aby doprowadzić do zmniejszenia cen energii.

– Musimy cofnąć niektóre zielone przepisy i opłaty – powiedział David Cameron, przemawiając przed brytyjskimi parlamentarzystami. Zdaniem premiera podatki ekologiczne wywindowały rachunki za energię do „niedopuszczalnych” poziomów.

Premier Cameron zapewnił, że jego gabinet jest gotowy do inter-

wencji w celu obniżenia rachunków za energię.

– W następnym roku przeprowadzimy odpowiednie testy, aby sprawdzić, czy rynek energetyczny może być bardziej konkurencyjny – zapowiedział szef brytyjskiego rządu.

Ceny energii stały się ostatnio jednym z głównych tematów politycznej debaty w Wielkiej Brytanii. We wrześniu przywódca opozycyjnej Partii Pracy Ed Miliband na dorocznej konferencji swojego ugrupowania zapowiedział, że laburzyści zamrożą ceny gazu i elektryczności do roku 2017 i przeforsują reformę brytyjskiego rynku nośników energii, jeśli wygrają wybory w maju 2015 r.

– System jest wadliwy i zamierzamy go naprawić – oświadczył Ed Miliband.

– Jeśli wygramy wybory w roku 2015, następny laburzystowski rząd zamrozi ceny gazu i prądu do roku 2017.

Wasze rachunki nie będą rosnąć. Skorzystają na tym miliony rodzin i miliony biznesów – powiedział Miliband.

Rosnące ceny energii są główną przyczyną ubożenia Brytyjczyków, gdyż w ciągu ostatnich trzech lat rosną one szybciej niż zarobki.

Wielka Brytania jest największym w Europie konsumentem gazu i jednym z trzech największych rynków handlu energią elektryczną. «

Ryzyko blackoutu

»

Według operatora brytyjskiego systemu przesyłowego energii elektrycznej, spółki National Grid, tegoroczna zima może postawić rynek w obliczu ryzyka niedoboru energii.

Zdaniem spółki wielkość mocy zapasowych spadła bowiem do najniższego poziomu od 2007 r.

W swojej prognozie rynkowej na okres zimowy 2013-2014 National Grid szacuje, że wielkość mocy rezerwowych w systemie energetycznym kraju spadła do około 5 proc. powyżej szacowanego popytu w warunkach

ostrej zimy. Rok temu margines ten był dwukrotnie większy.

W przypadku umiarkowanie ostrej zimy eksperci przewidują zachowanie 8 proc. rezerwy.

Według National Grid przyczyną tak znacznego spadku mocy zapasowych jest masowe wyłączanie elektrowni węglowych, które wykorzystały swój przydział emisji CO2 lub po prostu przestały być opłacalne w użytkowaniu w związku z rosnącymi obciążeniami podatkowymi.

Z danych spółki wynika, że moce

w postaci elektrowni węglowych wyniosą tej zimy 20,3 GW, czyli o niemal jedną piątą mniej niż rok temu.

Spółka zaznacza jednak, iż nie obawia się blackoutu i jest technicznie przygotowana do zwiększania dostaw energii z importu poprzez interkonektory.

W lipcu tego roku brytyjski regulator rynku energii – Ofgem – przedstawił szacunki, według których realne ryzyko blackoutu grozić będzie Wielkiej Brytanii w połowie bieżącej dekady. «

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

502-MAKIETA 1 01-25.indd 22

29/10/2013 15:35:44

023 only

ยฃ2 -

*

.99

'=G w=PSK FAOP LEAJEร @VA @K Polski **

,@>EANV S LH=?ร SG=?D *KJAU$N=I J= ฤ SEA?EA. ***

,Lw=P= Z @KPU?VU PN=JOBANร S V 4EAHGEAF NUP=JEE @K -KHOGE -AwJ= HEOP= KLw=P @K EJJU?D GN=Fร S KN=V I=GOUI=HJA OQIU LNVAG=Vร S IKฤ J= VJ=HAฤ ร J= OPNKJEA QG=OD ?KI IKJAUCN=I 4 @K@=PGQ @K KLw=PU V= PN=JOBAN K>KSEร VQFA GQNO SUIE=JU QOP=HKJU LNVAV *KJAU$N=I -KSANA@ >U *KJAU$N=I 0Q>FA?P PK =CAJP DKQNO KB KLAN=PEKJ =J@ HK?=H NACQH=PEKJO 0I=NP 3KQ?DAN )EIEPA@ KLANQFร ?U F=GK 2G=OD FAOP =CAJPAI *KJAU$N=I S V=GNAOEA QOwQC PN=JOBANร S LEAJEรฃฤ JU?D *KJAU$N=I PDA $HK>A =J@ *KJAU$N=I NEJCEJC 6KQ HKOAN Oร VJ=G=IE PKS=NKSUIE *KJAU$N=I *KJAU$N=I &JPANJ=PEKJ=H )EIEPA@ FAOP =QPKNUVKS=Jร EJOPUPQ?Fร ล J=JOKSร NACQHKS=Jร S 4EAHGEAF NUP=JEE LNVAV #EJ=J?E=H KJ@Q?P QPDKNEPU 2G=OD FAOP VJ=GEAI PKS=NKSUI 0I=NP 3KQ?DAN )EIEPA@ NACQHKS=JUI LNVAV #EJ=J?E=H KJ@Q?P QPDKNEPU S 4EAHGEAF NUP=JEE F=GK EJOPUPQ?F= V=FIQFร ?= OEรฃ AHAGPNKJE?VJUIE PN=JO=G?F=IE

just go to

www.ukash.com/poland

juฤฐ wkrรณtce

p

na stacjonarne w UK

/min

na komรณrki w UK

Stacjonarne + Komรณrkowe Darmowe i Nielimitowane Rozmowy w Sieci Lycamobile w UK :Lฤ FHM LQIR QD

www.lycamobile.co.uk

Buy and top up online or in over 115,000 stores

020 7132 0322 Offer is valid from 16/08/2013 until 30/11/2013. Rates are valid from 16/08/2013 to 30/11/2013

Customers may not be able to use Electronic Top-Up at all locations where the top-up logo appears

LM_UK_Cooltura_AUG_2013_177mmx120mm.indd 1

502-MAKIETA 1 01-25.indd 23

28/10/2013 14:24

29/10/2013 15:35:48

502-MAKIETA 1 01-25.indd 24

29/10/2013 15:35:50

502-MAKIETA 1 01-25.indd 25

29/10/2013 15:35:52

026

TEMAT NUMERU zdrowie

Super b

a

– Nadchodzi zdrowotny koszmar – ostrzegają epidemiolodzy z rządowych agencji. Zwykle ostrożni w prognozach i starający się unikać paniki ludzie mówią w ten sposób o superbakteriach, które mogą spowodować, że znów – tak jak w średniowieczu – będziemy się bać „czarnej śmierci”.

Tomasz Borejza

»

Gdy Alexander Fleming odbierał w 1945 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny, którą przyznano mu za odkrycie leczniczych właściwości penicyliny, ostrzegał, że nabranie przez bakterie odporności na antybiotyki jest kwestią 502-MAKIETA 2 26-51.indd 26

czasu. Odkąd zaczęliśmy je stosować – a na dobrą sprawę i wcześniej – trwa bowiem ciągły wyścig zbrojeń pomiędzy nami i chorobotwórczymi mikrobami. Polega on na tym, że my znajdujemy coraz to nowsze metody, by się ich pozbywać, u nich za to pojawiają się nowe mutacje, które dają im odporność na stosowane przez nas lekarstwa.»

29/10/2013 14:45:27

027

r bakterie

atakujÄ…

502-MAKIETA 2 26-51.indd 27

29/10/2013 14:45:28

028

TEMAT NUMERU zdrowie Początkowo starano się spowolnić jego tempo i antybiotykami szafowno bardzo ostrożnie. To się jednak zmieniło i coraz częściej pojawiają się bakterie odporne na istniejące leki. Do niedawna zdarzało się to przede wszystkim w przypadku tych leków, które stosowano najszerzej. W odwodzie zostawały wtedy kolejne generacje antybiotyków, po które sięgano tylko w razie potrzeby.

Dziś – coraz częściej – nie pomagają także one. Co niespecjalnie może dziwić, bo o ile nasi przeciwnicy w wyścigu przyspieszyli, my zatrzymaliśmy się kilkadziesiąt lat temu. Stosujemy leki wprowadzone na rynek jeszcze w latach 80.

Nowe mogą się pojawić, ale nie muszą,

bo koncerny farmaceutyczne wolą inwestować w badania nad lekarstwami na choroby przewlekłe, ponieważ najwięcej zarabia się, kiedy człowieka można leczyć, ale tak całkiem nie da się go wyleczyć lub jest to przynajmniej kosztowne i długotrwałe.

Po raz pierwszy od pojawienia się penicyliny zaczyna wyglądać na to, że możemy przegrywać wojnę z bakteriami. Specjaliści coraz głośniej mówią o tzw. superbugs, których nie da się leczyć nawet z użyciem karbapenemów, i groźbie świata bez antybiotyków. Jeszcze niedawno wydawało się to nierealne, 502-MAKIETA 2 26-51.indd 28

ale dziś nabiera coraz wyraźniejszych kształtów. – To tykająca bomba zegarowa – mówiła w marcu Sally Davies, pełniąca funkcję Chief Medical Officer Wielkiej Brytanii.

Antybiotykowa apokalipsa?

Mówiła zresztą dużo więcej, bo problem jest poważny. Naczelna lekarka Wielkiej Brytanii zaapelowała, by antybiotykoodporność bakterii traktować jako zagrożenie równie istotne i realne jak terroryzm. – Jako lekarz wiedziałam o rosnącej odporności mikrobów na leki, ale nie zdawałam sobie sprawy, jak bardzo jest źle i jak szybko problem narasta – mówiła Davies.

I rzeczywiście w Wielkiej Brytanii pod tym względem nie dzieje się najlepiej. Notuje się coraz więcej przypadków pojawienia się bakterii odpornych na leki, które dotąd stosowano w radzeniu sobie z nimi. Chodzi przede wszystkim o gruźlicę, E. coli, Klebsiella pneumoniae i... rzeżączkę, która na podstawową terapię antybiotykową nie odpowiada już w ośmiu przypadkach na 10 i jest jednym z głównych kandydatów do przekształcenia się w superbakterię.

Problemem jest jednak nie tylko to, że wiele z nich nie odpowiada na standardowe terapie, ale i to, że w coraz większej liczbie przypadków daje się odnaleźć mutację genetyczną odpowiedzialną za odporność na bardzo silne karbapenemy, za pomocą których dotąd radzono sobie w trudniejszych przypadkach. Dekadę temu roczną liczbę takich przypadków dało się policzyć na palcach jednej ręki. Dziś chodzi o kilkaset infekcji rocznie. Przy czym jeżeli te zwykle niezbyt groźne mikroby dostaną się do krwiobiegu i spowodują zakażenie krwi, śmiertelność może wynosić nawet 50 proc.

Jak na razie dotyczy to przede wszystkim szpitali oraz oddziałów intensywnej opieki medycznej, gdzie okoliczności powodują, że bakterie – które w przewodzie pokarmowym pełnią pozytywną rolę – mogą przenikać do innych narządów oraz układów, czego efektem bywa np. sepsa.

Sytuacja jest jeszcze pod kontrolą.

Sally Davis problem wyostrzyła i pod29/10/2013 14:45:31

029

kreśliła, by zwrócić uwagę na konsekwencje braku reakcji i aby w ten sposób zmusić brytyjski rząd do działania wewnątrz kraju oraz na arenie międzynarodowej. Mówiła, że Wielka Brytania nie tylko nie może uciec od narastającego problemu, ale też powinna być tym krajem, który przeniesie walkę z nim na poziom międzynarodowy. Tym bardziej że jest to zagrożenie, z którym nie da się walczyć lokalnie.

Otwarte granice i ogromna mobilność dzisiejszego świata powodują, że lekoodporny szczep pojawiający się w jednej części globu może szybko pojawić się też w innej. – Musimy pracować wspólnie, żeby upewnić się, że apokaliptyczny scenariusz powszechnej odporności mikrobów na dostępne leki nie stanie się rzeczywistością. To zagrożenie jest równie istotne jak zmiana klimatu – podkreślała.

Bakterie.

Obywatele świata

Jest tak, ponieważ bakterie szybko i bez trudu pokonują granice państw, co doskonale widać, gdy prześledzi się rozprzestrzenianie lekoodpornych szczepów.

Na przykład odporną na karbapenemy 502-MAKIETA 2 26-51.indd 29

Naczelna lekarka Wielkiej Brytanii zaapelowała, by antybiotykoodporność bakterii traktować jako zagrożenie równie istotne i realne jak terroryzm. pałeczkę zapalenia płuc po raz pierwszy zauważono w Karolinie Północnej w 1996 r. Uznano wówczas, że jest to przypadek odosobniony, i nie poświęcono mu wielkiej uwagi. Przez kilka kolejnych lat o sprawie zapomniano.

Aż do 2003 r., gdy okazało się, że rzecz wcale nie jest taka rzadka i w szpitalach zaczęli umierać ludzie. – W jednym ze szpitali na Brooklynie pojawienie się choroby spowodowało, że zmarło 9 z 19 zarażonych pacjentów. W innym dwie infekcje zmieniły się w ciągu sześciu miesięcy w 30 – i to pomimo ostrej kontroli, a bakteria rozprzestrzeniła się po mieście – pisała ostatnio Maryn McKenna » 29/10/2013 14:45:34

030

TEMAT NUMERU zdrowie na łamach „Nature”. I dodawała, że cztery lata później już 20 proc. analizowanych w Nowym Jorku Klebsielli miało gen dający odporność na leki, co w przypadku np. infekcji pooperacyjnej może być powodem sporych problemów.

Do tego nowojorski szczep nie rozprzestrzeniał się tylko po Stanach. W 2005 r. bakterie zbliżone do niego odkryto u pacjenta w... Tel Awivie. Dwa kolejne lata podniosły liczbę zdiagnozowanych przypadków do ponad 1200. – Pojawiały się w całych sieciach szpitali, domów opieki, centrów dializ i rehabilitacji – pisała McKenna. Wojskowa dyscyplina Izraela pozwoliła opanować sytuację, ale podróżujący z tego kraju i do niego ludzie roznieśli szczep po całej Europie. W tym do Wielkiej Brytanii.

Jeszcze szybciej rozniósł się szczep tej bakterii, który wytwarza specjalny enzym rozkładający antybiotyki. Po raz pierwszy zaobserwowano go u 59-letniego pacjenta w Szwecji. Było to w 2008 r., a od tamtego czasu kolejne przypadki zarejestrowano też w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych oraz kilku innych krajach.

Przede wszystkim tych, które miały liczną mniejszość hinduską lub wiele kontaktów gospodarczych z Indiami, bo właśnie tam mutacja pojawiła się po raz pierwszy. Wyjątkowo odporna Klebsiella dość powszechnie występuje w ściekach niektórych regionów Indii oraz płynącej z kranów wodzie. MacKenna podkreślała też, że wskazanie na południo-

502-MAKIETA 2 26-51.indd 30

woazjatyckie źródło infekcji wywołało ostrą reakcję nie tylko indyjskich mediów, ale też krajowego parlamentu.

Sytuacja jest tym bardziej niepokojąca, że mutacje genetyczne pozwalające na tworzenie enzymu, który nazwano New Delhi metalo-β-laktamazem (NDM-1), przenoszą się dość swobodnie nie tylko w kolejnych pokoleniach pałeczki zapalenia płuc, ale też na inne bakterie, takie jak choćby E. coli, i także zapewniają im odporność na leki.

Groźnych infekcji zaczęło przybywać, a pierwszy śmiertelny przypadek w Europie odnotowano 3 lata temu w Belgii.

Przeziębienie?

Antybiotyk

Źródło pochodzenia tych bakterii jest tutaj bardzo istotne, ale o tym za chwilę.

Dotychczas za pojawianie się antybiotykoodporności u mikrobów odpowiadał przede wszystkim bogaty Zachód, gdzie lekarze bardzo często sięgali po te leki zbyt chętnie i bardzo nieodpowiedzialnie. Były wygodne. Z czasem stały się też tanie i, co najważniejsze, działały. Do tego do lat 80. ciągle pojawiały się kolejne rodziny leków, które pozwalały zapomnieć o wyścigu, przed jakim ostrzegał Fleming.

Jednak to zmieniło się ponad 20 lat temu. Tyle mają bowiem ostatnie wprowadzone na rynek leki i niewiele zapowiada, że możemy się rychło spodziewać kolejnych. Dziś autorytety medyczne wzywają do opamiętania, a Wielka Brytania wdraża program, którego celem ma być uczulenie lekarzy na groźbę, jaką – na poziomie systemowym – jest nierozważne używanie antybiotyków.

Szkody już zostały jednak wyrządzone i taka zmiana jest zdecydowanie niewystarczająca. Tym bardziej że nie chodzi tu tylko o jeden kraj, a Brytyjczycy nie są nawet w europejskiej czołówce pod tym względem, bo daleko w tyle zostawia ich choćby Grecja, ale też... Polska.

Do tego do Zachodu dołączyła Azja.

Zwłaszcza Indie i Pakistan, gdzie stosowane na szeroką skalę antybiotykoterapie idą często w parze z fatalnymi warunkami sanitarnymi, co tworzy prawdziwy 29/10/2013 14:45:36

031

raj dla szybkiej ewolucji mikrobów. Dlatego NDM-1 rozwinął się w Indiach, ale zagraża też wszystkim innym krajom.

– Odporność na antybiotyki w niektórych częściach świata jest jak powoli nadchodzące tsunami. Od lat wiemy, że nadchodzi, ale i tak się zamoczymy – mówił niedawno o tym w BBC prof. Timothy Walsh z Cardiff University.

Jednocześnie niektórzy wskazują, że bardzo ryzykowne jest nadużywanie antybiotyków u zwierząt hodowlanych. A to akurat robi się nagminnie.

W samych Stanach Zjednoczonych na farmach używa się rocznie ponad... 13 mln kilogramów leków tego rodzaju.

To 80 proc. wszystkich, które trafiają do obiegu w tym kraju. Niektórzy wiążą z tym między innymi pojawienie się tam odpornego gronkowca złocistego, który ze zwierząt hodowlanych przenosił się na pracowników farm.

To udało się jak na razie opanować i nie brak takich, którzy podkreślają, że ryzyko takiego transferu groźnych bakterii jest niskie. Ale czy jest tak na pewno? Mających odmienne zdanie też nie brakuje, a kolejne kraje próbują sobie 502-MAKIETA 2 26-51.indd 31

poradzić z tym, że zwierzęta są faszerowane lekami. Jednak nie jest łatwo, bo to przyspiesza wzrost i zwięszka zyski hodowców. Dlatego ci próbują obchodzić przepisy, co w Wielkiej Brytanii pokazał „Guardian”, a w Polsce TVNowska Uwaga.

Zabójcze skaleczenie?

Brytyjczycy wdrażają właśnie program, który ma stanowić wzorzec radzenia sobie z tym problemem. Oprócz ograniczeń w używaniu antybiotyków jego elementem ma być też partnerstwo publiczno-prywatne z firmami farmaceutycznymi przy opracowywaniu nowych generacji leków. Nie po raz pierwszy okazuje się bowiem, że te wolą zajmować się nie chorobami groźnymi, ale dochodowymi, bo przewlekłymi. Zwyczajnie nie widzą interesu w pracy nad antybiotykiem i nie chcą w nią inwestować.

Dlaczego jest to takie ważne? Bo świat bez antybiotyków może stać się prawdziwym koszmarem. – To rosnący problem i jeżeli sobie z nim nie poradzimy, odkryjemy za chwilę, że mamy sys-

tem opieki zdrowotnej bardzo podobny do tego z początku XIX wieku – mówiła Davis. I choć trochę przesadzała, jednak nie aż tak bardzo, bo szacunki pokazują, że w takim przypadku śmiertelność prostych zabiegów mogłaby wynosić nawet 20 proc.

Poród stałby się bardzo ryzykownym momentem w życiu każdej kobiety. Stracilibyśmy też dostęp do procedur medycznych, które dziś wykonuje się rutynowo.

– Wielu powszechnych infekcji nie dałoby się leczyć i, ponownie, mogłyby nas bez trudu zabijać – ostrzega WHO. Dziś jeszcze scenariusz, w którym musimy się tego bać, wydaje się odległy. Ale trzeba mieć świadomość, że nie jest niemożliwy.

Zwłaszcza jeżeli szybko nie zareagujemy. «

29/10/2013 14:45:41

032 Portugalska przestroga FELIETONY Naszym zdaniem

Andrzej Świdlicki

»

Portugalia jest w najgłębszej recesji od 40 lat. Cotygodniowe demonstracje przeciw cięciom wydatków zaczynają się od odśpiewania hymnu rewolucji goździków z 1974 r.

Tym razem obiektem protestu nie jest autorytarny reżim, lecz Trojka, która w 2011 r. przyznała bliskiemu bankructwa krajowi pomoc w wysokości 78 mld euro w zamian za obietnicę cięć wydatków na cele socjalne, podwyżkę podatków, prywatyzację. Były premier Mario Soares sądzi, że Portugalia nigdy nie zdoła spłacić długów, żeby nie wiadomo, jak się zubożyła.

O tym, że Portugalczycy zbiednieli, świadczy spadek czarnorynkowych cen małży, które kilka lat temu kosztowały 20 euro za kg, a obecnie 2,25 euro mniej. Nielegalne połowy w rzece Tag niektórzy śmiałkowie (są wśród nich podobno nawet profesorowie uniwersytetu) przypłacają życiem.

Uwagę zwraca duża liczba nieruchomości na sprzedaż i puste enklawy dla obcokrajowców – wyludnione miasta widma.

W przeliczeniu na głowę mieszkańca Portugalia ma więcej stadionów piłkarskich niż Polska, znacznie wyżej od Polski sytuuje się w indeksie jakości życia, ma sieć nowoczesnych dróg, których Polska mogłaby jej pozazdrościć. Ale są i niebezpieczne analogie: Portugalia przyciąga zagraniczne inwestycje, głównie ze względu na tanią siłę roboczą, emigracja jest rosnącym problemem, zwłaszcza młodzieży, a dziadkowie wychowują pozostawione przez emigrantów dzieci.

Portugalia wprowadziła euro w okresie globalnego taniego kredytu wygenerowanego przez Alana Greenspana, przez co jego koszt obniżył się jeszcze bardziej. Zadłużyli się konsumenci, firmy i rząd. Rząd Donalda Tuska jest oskarżany o to, że zadłuża Polskę szybciej niż Gierek, a minister

finansów lubi chwalić się, że zaciąga tanio dług, co ma być wyrazem wiarygodności jego polityki. Gdy pękła kolejna bańka – tym razem na rynku nieruchomości – a gospodarka przyhamowała, w trudności popadły portugalskie banki wymagające dokapitalizowania na 8 mln euro – ocenia Moody’s.

Głównym źródłem kryzysu w Portugalii są niezdrowe stosunki między rządem a firmami, które zdobywały kontrakty na roboty publiczne i projekty deweloperskie dzięki temu, że wiedziały, jak o nie zabiegać, co nie ma nic wspólnego z ich efektywnością lub kompetencją. „Korupcja to największy podatek, który płacimy. Związki między władzą polityczną a ekonomiczną w ostatecznym rozrachunku dławią publiczne finanse” – ostrzega Paulo Morais. Warto temu zapobiegać, jeśli teraźniejszość Portugalii nie ma stać się przyszłością Polski. «

To duże, biało-czerwone AGNIESZKA BIELAMOWICZ

»

Niedawne spotkanie Polska – Anglia, choć zakończone wiadomo jak, pozostawiło po sobie coś niezwykle ważnego: przypomnienie wspólnej historii, której świadomość u niejednej osoby zmieniła (czasem diametralnie) sposób postrzegania Polonii na Wyspach. Wszystko zupełnie niespodziewanie, za sprawą akcji „Flaga na Wembley”.

Przykład? Tim, Anglik z Southampton. Meczu nie oglądał, widział tylko skróty. Po wszystkim zapytał naszą wspólną znajomą Polkę o flagę na trybunach: „Co to było to duże, białoczerwone?”. Odpowiedziała. „Polacy?

W Bitwie o Anglię? No co ty?” – zdziwieniu nie było końca. Opowiedziała więc o polskich dywizjonach walczących w 1940 r. w Bitwie o Anglię, o charakterystycznej szachownicy na ich samolotach. O tym, skąd na Wyspach 502-MAKIETA 2 26-51.indd 32

wzięło się tylu polskich żołnierzy.

I w końcu o roli ich miasta w historii Polonii po demobilizacji Polskich Sił Zbrojnych. „Naprawdę?” – zapytał, dodając: „Hm, bardzo ciekawe”. Na tym zainteresowanie się nie skończyło.

Było, jak się szybko okazało, motywacją do szperania w wojennej tematyce i w losach emigracji, zwłaszcza tej londyńskiej i na południu Anglii. Świetnie. Jeśli takich, zaskoczonych kawałkiem polsko-brytyjskiej historii osób było więcej, to tylko gratulować pomysłodawcom akcji z flagą.

To ważne, bo – choć wydaje się to niepojęte – w świadomości niektórych życie Polonii na Wyspach zaczęło się dopiero w 2004 r., po naszym wejściu do Unii. W naszym wspólnym interesie jest wychodzenie mieszkańców Wysp (nie tylko zresztą Brytyjczyków) poza schemat postrzegania nas przez pryzmat Polaka budowlańca. Do takiego stereotypu nawiązał zresztą przy oka-

zji meczu jeden z dziennikarzy. „Mam teraz trochę robót budowlanych do wykończenia. Mówię zupełnie serio, bądź ostrożny” – powiedział Adrian Chiles, kiedy jeden ze sportowców przewidywał, iż żyjący w UK Polacy będą po meczu płakać.

Potrzeba edukacji jest więc ogromna, a historia Anglika pytającego o „to duże, biało-czerwone” jest doskonałym przykładem tego, jak mało niektórzy nasi sąsiedzi wiedzą o nas, o historii naszej emigracji na Wyspach i, w końcu, o wspólnym i jakże ważnym etapie dziejów. Marzenie ściętej głowy, by podobnych, zupełnie niespodziewanych lekcji historii jak ta za sprawą flagi było więcej. Tyle że pewnie na kolejną czekać przyjdzie do następnego meczu albo następnej inicjatywy Polonii. A te, jak uczy doświadczenie, wydają się przynosić więcej pożytku niż wątek przewijający się gdzieś w książkach. « 29/10/2013 14:45:42

502-MAKIETA 2 26-51.indd 33

29/10/2013 14:45:44

034

502-MAKIETA 2 26-51.indd 34

29/10/2013 15:27:35

035

502-MAKIETA 2 26-51.indd 35

29/10/2013 15:27:53

036

komentarz tygodnia Społeczeństwo

Winston postanawia umrzeć Młodzi, pełni nadziei, przedsiębiorczy Europejczycy przyjeżdżają do Zjednoczonego Królestwa w poszukiwaniu godnego życia.

Starzy, schorowani, pozbawieni wszelkiej nadziei Brytyjczycy jadą do Europy, aby godnie umrzeć.

502-MAKIETA 2 26-51.indd 36

N S

Radosław Zapałowski

»

Dwupiętrowy dom w Pfäffikon na zdjęciach nie prezentuje się jakoś okazale, chociaż kosztował milion euro.

W folderze reklamowym można przeczytać, że obok znajduje się małe jezioro i miniwodospad. W rzeczywistości klinika Dignitas umieszczona jest w industrialnej części miasta. Po jednej stronie fabryka, po drugiej boisko do piłki nożnej. Pokoje urządzone są bez przepychu. Łóżko, stoliki, sofy, wazon z kwiatami. Wyglądają schludnie, czysto, słonecznie i neutralnie.

Jak w typowym hotelu. Tyle tylko, że dom w Pfäffikon pod Zurychem nie jest hotelem. W tym miejscu prawnik i były dziennikarz, 81-letni Ludwig Minelli pomaga cierpiącym ludziom umrzeć. Z usług fundacji Dignitas od 1998 r. skorzystało ponad 1000 osób z 60 krajów, w tym co najmniej 200 Brytyjczyków. » 29/10/2013 14:45:52

T

perfect crys

NAJWIĘKSZY W LONDYNIE PRODUCENT I INSTALATOR SZKĹ A, OKIEN I DRZWI Z UPVC, ALUMINIUM ORAZ DREWNA OdwiedĹş Nasze nowe biuro, showroom oraz fabrykÄ™:

t 13RlYa NKU NA

W UK

1 Cumberland Avenue , Park Royal, London NW10 7RX lub zadzwoń 0208 963 9701

Z okna typu casement, sash, Z drzwi frontowe, przesuwne oraz bifolding Z przeszklenia dachowe oraz świetliki Z konserwatory, Z szkło budowlane oraz szkło zespolone i lustra Z walk-on-glass i szklane balustrady Oferujemy darmowe wyceny, profesjonalny montaş, 10 lat gwarancji i certyfikat FENSA

Jesteś budowlańcem, stolarzem, firmą sprzedającą lub instalującą szkło, okna oraz drzwi?

OtwĂłrz TRADE ACCOUNT w Perfect Crystal Windows!

Gwarantujemy najlepsze ceny, szybką realizację zamówień, terminowość i fachową obsługę!

Tel. 0208 963 9701 502-MAKIETA 2 26-51.indd perfect crystal windows a4 2.indd371

JOGP!QFSGFDUDSZTUBM DP VL t XXX QFSGFDUDSZTUBM DP VL

29/10/2013 13:10:21 14:45:52 01/10/2013

038

komentarz tygodnia Społeczeństwo

Eutanazja w UK Nowe rozwiązania prawne w sprawie eutanazji w Wielkiej Brytanii przewidują: • wyjęcie spod odpowiedzialności karnej osób, które na wyraźne życzenie ciężko chorych bliskich pomagają im umrzeć, np. w postaci zawiezienia do szpitala, gdzie ma być dokonana eutanazja • decyzja o samobójstwie musi zostać podjęta samodzielnie, bez ingerencji jakiejkolwiek innej osoby • współczucie wobec cierpienia osoby najbliższej ma być jedyną motywacją pomocnika • akt oskarżenia nie będzie mógł zostać wniesiony, gdy między osobami będzie zachodziło bliskie pokrewieństwo • osoba ciężko chora musi osobiście, mając pełną świadomość własnego postępowania, wyrazić prośbę o pomoc w odebraniu sobie życia.

502-MAKIETA 2 26-51.indd 38

Dobra śmierć, złe skojarzenia

Czekając w kolejce na koniec

Starogreckie słowo „eutanazja” znaczy dosłownie „dobra śmierć”. Termin ten oznaczał pierwotnie zaszczytną śmierć.

W pojęciu lekarzy znaczył pełną zrozumienia pomoc dla umierającego pacjenta, by ulżyć mu w cierpieniu i zmniejszyć lęk.

Użycie po raz pierwszy słowa „eutanazja” przypisuje się Franciszkowi Baconowi, który w 1606 r. określał nią jakość ostatnich chwil życia człowieka, a konkretnie jego śmierć, którą opisywał jako spokojną i łagodną. Jednak od czasów po II wojnie światowej słowo to wywołuje przerażające skojarzenia. Dzisiaj w pamięci ludzkiej kołacze się wspomnienie ludobójczych praktyk hitlerowców. W ramach akcji o kryptonimie T-4, kierowanej przez niemieckich lekarzy, m.in. J. Mrugovskyšego, V. Bracha, K. Gebhardta, którzy zostali skazani na śmierć przez amerykański Trybunał Wojskowy, zamordowano ok. 70 tys. osób kalekich bądź psychicznie chorych. Hitlerowcy przydali tej masowej rzezi określenie „Gnadetod”, co po niemiecku oznacza eutanazję. Było to jednak kolosalne nadużycie, gdyż w akcji T-4 bynajmniej nie chodziło o ulżenie cierpieniom ludzi i zapewnienie im godnej śmierci, lecz o pozbycie się jednostek, które Hitler uznał za nieproduktywne i psujące jakość „rasy panów”. Śmierć zadano na życzenie przywódcy państwa, a nie osób, które umierały.

Przeciwnicy eutanazji, rozumianej jako godna śmierć na życzenie, przywołują hitlerowski mord zbiorowy, twierdząc, że otwarcie jakiejkolwiek prawnej furtki zezwalającej na skracanie życia innym musi nieuchronnie skończyć się ludobójstwem. Eutanazji sprzeciwiają się także niemal wszystkie religie. Wyjątek stanowi hinduizm, który dopuszcza „decyzję o śmierci przez zagłodzenie”. Prajopawesa traktowana jest jako forma eutanazji w przypadku śmiertelnej choroby lub znacznego kalectwa. Podobna praktyka istnieje wśród wyznawców dźinizmu i nazywana jest przez nich santhara.

Nie zmienia to jednak faktu, że zdecydowana większość przywódców duchowych ostro sprzeciwia się legalizacji eutanazji. W Wielkiej Brytanii debata i spory na ten temat toczą się od lat, a zdesperowani chorzy decydują się na tzw. turystykę samobójczą, najczęściej wybierając szwajcarską klinikę.

Obecnie eutanazja jest zalegalizowana w Holandii, Belgii, Luksemburgu, Albanii, Japonii i amerykańskich stanach Teksas i Oregon, a od niedawna także w australijskim Terytorium Północnym.

W Szwajcarii zaś występuje szczególna forma eutanazji – według prawa lekarz może przepisać lek nasenny w śmiertelnej dawce, jednak chory musi go przyjąć samodzielnie. W Anglii i Walii za namowę albo wspomaganie samobójstwa grozi kara do 14 lat pozbawienia wolności. Na liście „oczekujących na samobójstwo” w szwajcarskiej klinice Dignitas znajduje się obecnie ponad 800 Brytyjczyków. Od 2002 r. liczba ta zwiększyła się dziesięciokrotnie, mimo że na Wyspach od lat obowiązuje nieformalna polityka łagodnego traktowania członków rodziny, którzy zdecydowali się pomóc swoim bliskim w samobójstwie. Dla wielu cierpiących to jednak za mało. Dlatego decydują się na podróż do Szwajcarii, skomplikowane procedury i niemałe koszty. Aby godnie umrzeć w Pfäffikon, trzeba najpierw zostać członkiem fundacji Dignitas, co kosztuje 80 franków (47 funtów) rocznie. Potem należy przesłać kopię dokumentacji medycznej wraz listem wyjaśniającym, dlaczego „ból stał się nie do zniesienia”, oraz czekiem na 1860 funtów. Dokumentacja medyczna przesyłana jest wówczas do jednego z lekarzy współpracujących z fundacją, który na podstawie wywiadu medycznego decyduje o wypisaniu recepty na śmiertelną dawkę leku. Jeśli się zgadza, chory otrzymuje „zielone światło”. Z danych kliniki wynika jednak, że aż 80 proc. tych, którzy owo „zielone światło” dostają, ostatecznie nie decyduje się na samobójstwo. Dla pozostałych, którzy są zdeterminowani, aby umrzeć, personel fundacji umawia terminy, przelot i hotele. Po przybyciu do Zurychu chory musi zapłacić 620 funtów za dwa spotkania z lekarzem (sporządzenie ewidencji i przepisanie leków) oraz kolejne 1860 funtów, za które opłacani są dwaj pracownicy Dignitas występujący w roli świadków. Następnie chory otrzymuje 15 ml leku zmieszanego z wodą, który musi sam zażyć. Dla tych, którzy nie są w stanie, przygotowywana jest maszyna, która podaje medykament po naciśnięciu przycisku. Cały proces jest filmowany, a o akcie powiadamiana jest policja.

29/10/2013 14:45:54

039 Brytyjczycy chcą eutanazji W ostatnich latach w Wielkiej Brytanii trwa kampania na rzecz zalegalizowania prawa do eutanazji. W ten proces dość mocno zaangażowane są media, organizacje pozarządowe, elity i przewlekle chorzy. Poważna debata na ten temat rozpoczęła się dzięki nieżyjącej od 2002 r. Diane Pretty. Mając świadomość życia z nieuleczalnym schorzeniem neuronów ruchowych, starała się, występując do sądu, o zezwolenie dla swojego męża, by ten pomógł jej umrzeć. Jej petycje zostały odrzucone przez trzech sędziów Sądu Najwyższego. Wówczas kobieta zwróciła się z wnioskiem do prokuratora o niewnoszenie aktu oskarżenia przeciwko mężowi, jeżeli pomoże on jej w dokonaniu samobójstwa. Prokuratura ponownie odrzuciła sprawę, aż w końcu znalazła się ona na wokandzie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Przełomowa okazała się jednak sprawa Debbie Purdy od 1995 chorej na stwardnienie rozsiane. Purdy walczyła o to samo co Diane Pretty. Po miesiącach debat i analiz oraz negatywnych decyzjach Sądu Najwyższego i sądu apelacyjnego wyższa izba parlamentu Wielkiej Brytanii zgodziła się w końcu, by mąż pomógł w popełnieniu samobójstwa śmiertelnie chorej żonie. Jeden z lordów przekonywał, że „pani Purdy pragnie uniknąć niegodnego i przygnębiającego końca swoich dni. Ma prawo się tego domagać”.

Ostatecznie pomoc w samobójstwie osobom śmiertelnie chorym pozostała w Anglii przestępstwem, jednak nie wszyscy, którzy pomogą umrzeć innym, będą karani. Po wyroku Izby Lordów Keir Starmer, szef urzędu prokuratorskiego Anglii i Walii, przekonywał, że „każdy taki przypadek będzie rozpatrywany oddzielnie.

Nie ma mowy o otwieraniu drzwi do eutanazji”. I dodawał: „Wspomagane samobójstwo polega na dopomożeniu ofierze w odebraniu sobie życia. Ktoś, kto odbiera życie innemu, dokonuje zupełnie innego czynu i może zostać oskarżony o zabójstwo umyślne lub nieumyślne. Jest ważne, by zachować to rozróżnienie i je rozumieć”.

Oceniając konkretne przypadki pomocy w samobójstwie, brytyjscy prokuratorzy mają się teraz skupiać na okolicznościach, w których doszło do wspomaganej śmierci, i na motywach osoby pomagającej umrzeć choremu. Tymczasem według 502-MAKIETA 2 26-51.indd 39

Za pełnym prawem do eutanazji opowiada się aż 71 proc.

Brytyjczyków. badań Angus Reid Public Opinion za pełnym prawem do eutanazji opowiada się aż 71 proc. Brytyjczyków. Mimo nacisków opinii publicznej, presji medialnej i błagań chorych na dalszą zmianę prawa w Zjednoczonym Królestwie na razie się nie zanosi. To typowa moralna, prawna i polityczna hipokryzja, gdyż w rzeczywistości do cichych aktów eutanazji dochodzi codziennie. W Wielkiej Brytanii 30 proc. lekarzy twierdzi, że podaje nieuleczalnie chorym leki, które powodują skrócenie życia i męczarni. W większości przypadków na życzenie samych pacjentów. Dzięki lukom prawnym do obrotu dopuszczane są także półlegalne podręczne zestawy do eutanazji, w które ludzi

na całym świecie zaopatruje australijski doktor Philip Nitschke. Zestaw w plastikowej skrzyneczce z ampułkami z nembutalem i strzykawkami można zamówić w kierowanej przez niego organizacji Exit International. Nitschke, który w 2009 r. odwiedził Wielką Brytanię z wykładami, napisał i wydał poradnik dla chorych, którzy chcieliby ze sobą skończyć. „Killing me Softly” przekonuje, że wprowadzenie tabletki „usypiającej” ludzi zrewolucjonizuje świat zachodni tak, jak zrobiło to przed 30 laty upowszechnienie tabletek antykoncepcyjnych. Na razie jednak przewlekle chorym, cierpiącym i zdesperowanym pozostają kosztowne wycieczki do Szwajcarii. « 29/10/2013 14:45:56

040 Pociąg do przyszłości DZIEJE SIĘ TRANSPORT

»

W The Crystal – budynku reprezentacyjnym firmy Siemens – przy Royal Docks otwarto nową wystawę, z modelem nowej kolejki metra. Siemens w ten sposób próbuje zatrzeć nieprzyjemne wrażenie, jakie pozostało po ostatnim zamówieniu londyńskiego metra. Firma wygrała przetarg na dostawę nowych składów na Circle oraz Metropolitan Line.

Okazało się jednak, że główna produkcja odbywała się poza Wielką Brytanią, co rozwścieczyło związkowców. Wystawa wraz z Muzeum Siemensa otwarta jest codziennie do 17.00. «

Spadek liczby pasażerów kolejki linowej Krytyków kolejki linowej nad Tamizą nigdy nie brakowało, teraz przeciwnicy dostali do ręki kolejny argument. W porównaniu do roku 2012 liczba pasażerów spadła o ponad połowę.

»

Emirates Air Line – jak nazywa się kolejka linowa na cześć swojego głównego sponsora – była flagowym projektem burmistrza Londynu Borisa Johnsona. Według założeń i propagandy londyńskiego ratusza w głównej mierze miała służyć lokalnej społeczności i połączyć rewitalizowaną oraz wciąż rozbudowującą się 502-MAKIETA 2 26-51.indd 40

wschodnią częścią Londynu (West Silvertown oraz Victoria Dock) z drugim brzegiem Tamizy (North Greenwich), na którym znajduje się hala widowiskowa O2 Arena oraz wiele restauracji i klubów rozrywkowych.

Takie były plany. Po otwarciu połączenia wiele osób używało kolejki jako atrakcji 29/10/2013 15:58:27

041 turystycznej. Jednak ze względu na koszt jednego „przelotu” (ponad 4 funty) kolejka nie zyskała sympatii mieszkańców okolicy. Efekt jest już widoczny. W zeszłym roku podczas weekendu 20-21 września kolejką przejechało ponad 47 tys. pasażerów. W tym samym czasie tego roku z Emirates Fly Airlanes skorzystało niewiele ponad 25 tys. Porównując popularność kolejki linowej nad Tamizą z okresem olimpiady w Londynie, jest jeszcze gorzej. Latem 2012 r. skorzystało z niej 180 tys. pasażerów, a tego lata liczba ta spadła do 62 tys. Jak informuje TfL, większość z korzystających to turyści kupujący jeden bilet w dwie strony. Korzystających z kart Oyster jest niewielu.

W odpowiedzi na znaczny spadek zainteresowania kolejką zarząd miasta planuje specjalne zniżki dla mieszkańców oraz posiadaczy tygodniowych i miesięcznych „travelcards”. Niestety, jest to powtórka czarowania z roku 2011 i 2012, w które mieszkańcy rejonu Docklands już nie wierzą. Dodatkowo na brak zaufania wpływa między innymi fakt, że bez wiedzy mieszkańców otwarto na przykład London Pleasure Gardens, który miał działać do 2015 r., pomimo że „lokalsom” mówiono, iż budowany jest jedynie na czas olimpiady. Skończyło się na licznych skargach mieszkańców Britania Village i okolic oraz spektakularnym zamknięciu przez policję koncertu Snoop Doggy Dogga na terenie LPG podczas trwania Bloc. Festival. Ruiny London Pleasure Gardens straszą mieszkańców Royal Docklands do tej pory.

Władze Londynu próbują sprawę bagatelizować, twierdząc, że spadek to tylko 4 proc. poniżej tego, co zakładali.

Kolejka Emirates Air Lane od chwili otwarcia w czerwcu 2012 r. przewiozła prawie 3 mln pasażerów. «

Nowa odsłona stacji Bank

Transport for London, który zarządza komunikacją w Londynie, przedstawił plany przebudowy i rozbudowy stacji Bank w City of London. TfL chce zmienić wszystkie ciągi komunikacyjne, a na miejscu starej stacji Cannon Street wybudować nową halę oraz główne wejście do stacji Bank. Stacje Bank, Monument oraz Cannon Street znajdują się bardzo blisko siebie. Dwie ostatnie dzieli dokładnie długość jednego składu metra. Przebudowie miałaby ulec także część tunelu Northern Line.

502-MAKIETA 2 26-51.indd 41

29/10/2013 14:46:02

042

CAFÉ COOLTURA ROZMOWA

Zmysłowy repertuar

Bezapelacyjnie jedna z najwybitniejszych przedstawicielek brytyjskiej i europejskiej wokalistyki jazzowej, TINA MAY, wystąpi w sobotę, 9 listopada, po raz pierwszy dla publiczności Jazz Café POSK! Przez wielu uważana za najbardziej ekspresyjną i w sposób naturalny obdarzoną bezkonkurencyjną techniką, Tina May zdumiewa i porywa publiczność zarówno niezwykłą skalą i bogactwem tonalnym swojego głosu, jak i giętkim frazowaniem, perfekcyjną dykcją, a przede wszystkim własną osobowością i niepowtarzalnym, indywidualnym stylem śpiewania!

Z wokalistką specjalnie dla „Cooltury” rozmawia Tomasz FURMANEK.

502-MAKIETA 2 26-51.indd 42

Bezspornie zajmujesz pozycję jednej z najwybitniejszych europejskich śpiewaczek jazzowych. Cofnijmy się do momentu, gdy rozpoczynałaś swoją przygodę z muzyką – czy od początku wiedziałaś, że jazz właśnie będzie „tym czymś” dla ciebie w muzyce?

Od samego początku kochałam wszelką muzykę, aczkolwiek kiedy dorastałam, dużo się grało jazzu u mnie w domu… Jazz zdecydowanie był dla mnie najbardziej ekscytującym rodzajem muzyki, porównując do wszystkiego, co w tamtym okresie słyszałam! Moim najukochańszym albumem była wtedy płyta Elli Fitzgerald z Dukiem Ellingtonem. Jako nastolatka grałam na klarnecie w lokalnej 29/10/2013 14:46:03

043 orkiestrze jazzowej, z którą również śpiewałam. Później, podczas studiów w Paryżu, moja miłość do jazzu tylko się ugruntowała.

Osiągnęłaś mocną pozycję na francuskiej scenie jazzowej, występowałaś wiele razy na najlepszych paryskich scenach i brałaś udział w niezliczonych projektach muzycznych dużego kalibru we Francji. Które z tych kolaboracji z „francuskojęzycznym światem jazzowym” uważasz za najistotniejsze?

Było ich wiele, wymienię więc tylko kilka z nich... Na pewnym etapie mojej kariery spędziłam we Francji cały rok, śpiewając z Roger Guerin Big Band – za perkusją zasiadał wtedy sam Kenny Clark! Pracowałam z muzykami francuskimi największego kalibru, jak George Arvanitas czy Dany Doriz.

Czas spędzony we Francji zawsze był dla mnie bardzo wyjątkowy, poznałam tam muzyków, którzy weszli później w skład mojego własnego zespołu, jak Patrick Villanueva czy Pascal Gaubert… Nagrałam z nimi później moje francuskie albumy – „Live in Paris”, a następnie „No more Hanky Panky” z gościnnym udziałem Marcela Zanini. Śpiewałam też w produkcjach teatralnych we Francji – wyróżnię tutaj moją rolę Lizy Elliot w przebojowym „The Lady in the Dark” Kurta Weila i Iry Gershwina.

Twoje jazzowe interpretacje piosenek Edith Piaf, zaśpiewane – co wielokrotnie podkreślano – w najdoskonalszej francuszczyźnie, stały się wielkim hitem nie tylko we Francji! Powiedz nam coś więcej na temat tego przedstawienia…

Odbyłam bardzo duże tournée we Francji… Chciałam przygotować coś specjalnego dla publiczności francuskiej, która tak wspaniale mnie przyjęła. Edith Piaf śpiewała jedne z najcudowniejszych piosenek, jakie słyszałam – śpiewając je, równocześnie starałam się wyrazić historię, którą opowiadają, prezentując je na sposób jazzowy. Na scenie byłyśmy we cztery: ja oraz pianistka Nikki Iles, akordeonistka Karen Street i kontrabasistka Julie Walkington. Bawiłyśmy się doskonale pod502-MAKIETA 2 26-51.indd 43

czas wykonywania tej wspaniałej muzyki, a publiczności bardzo się to podobało…

Od 15 lat kontynuujesz swoją muzyczną karierę, ustawicznie utrzymując się w czołówce europejskiej wokalistyki jazzowej. Jako muzyk, jaki moment na swojej drodze artystycznej wspominasz z największą sympatią, z czego jesteś najbardziej dumna?

Miałam niewątpliwy zaszczyt i przyjemność nagrywać z Rayem Bryantem (legendarny pianista amerykański – TF), który pracował z wszystkimi moimi ulubionymi wokalistkami, jak Carmen McRea, Betty Carter, Sarah Vaughan… oraz z takimi muzykami, jak Miles Davis, Lester Young, Charlie Parker czy Sonny Rollins! Nagrywaliśmy w studiu samego Rudy’ego Van Geldera (amerykański inżynier dźwięku specjalizujący się w nagraniach jazzu, uważany za najważniejszego inżyniera dźwięku w historii muzyki jazzowej –TF). Był to moment w mojej karierze, kiedy byłam naprawdę dumna.

Miałam też dodatkową przyjemność, mogąc napisać własne teksty do kompozycji Raya Bryanta. Pracowało nam się wspaniale! Muzykę, którą nagrywaliśmy, zaaranżował Don Sickler; nagrania te stworzyły nowy repertuar dla wielu wokalistów! Ponadto w 1996 r. poznałam Nikki Iles i rozpoczęłam z nią regularną współpracę – naszą wspólną muzyczną podróż, która cały czas trwa i rozwija się.

Od kilku lat regularnie występujesz w legendarnym Ronnie Scott’s Club w walentynkowy wieczór – koncerty te cieszą się ogromną popularnością, zawsze „sold out”! Co twoim zdaniem czyni cię szczególnie predysponowaną do śpiewania właśnie w ten wieczór?

TM: Ha, ha… znają mnie tam, w Ronnie Scott’s, i wiedzą, że jest ze mnie niezła romantyczka… Uwielbiam obchodzić Walentynki właśnie tam, no bo gdzie indziej?! Zawsze staram się, aby dobrać na taki wieczór specjalny, lekko uwodzicielski, zmysłowy repertuar…

A więc romantyczka… Jak jeszcze, w paru słowach, mogłabyś siebie samą określić?

Twoje jazzowe interpretacje piosenek Edith Piaf stały się wielkim hitem nie tylko we Francji!

OK… pełna pasji, nierozsądna, pracowita, optymistka, lubiąca się bawić, „kocia mama”, kochająca jazz oraz przyjacielska!

Twój koncert w Jazz Café POSK już za tydzień! Co dla nas przygotowałaś, jakiego repertuaru możemy się spodziewać?

Przygotowałam dla was program złożony zarówno z piosenek z mojego ostatniego albumu „Divas”, na którym wykonuję utwory związane z największymi wokalistkami ostatniego stulecia, jak Billie Holiday, Sarah Vaughan, Lotte Lenya, Edith Piaf czy Peggy Lee, jak i kilka utworów, które możecie dobrze znać, aczkolwiek interpretuję je na własny sposób. Zaprezentuję też, jak to mam w zwyczaju, kilka niespodzianek. Gorąco wszystkich zapraszam! «

Koncert Tina May wystąpi w Jazz Café POSK w sobotę, 9 listopada.

Z artystką zagrają: Robin Aspland – fortepian, Mark Hodgson – kontrabas, Winston Clifford – perkusja Drzwi otwarte: godz. 20.00 Muzyka: godz. 21.00 Bilety: £7 przy wejściu lub na www.wegottickets.com

Zobacz także

www.tinamay.com jazzcafeposk.org

29/10/2013 15:49:46

044 Nowe życie bez przemocy CAFÉ COOLTURA między nami polakami

Znów cię uderzył, nie dał pieniędzy na jedzenie, zgwałcił... Obcy kraj, obcy język, bez wsparcia najbliższej rodziny gdzie pójdziesz po pomoc? Już niedługo w Anglii będzie dostępny polski telefon zaufania dla osób doświadczających przemocy w domu, częściowo finansowany przez dochód z 43. Balu Polskiego. Ewa Wilcock, która planuje założenie telefonu zaufania, już udziela informacji osobom, które doświadczyły przemocy w rodzinie, przez swoją stronę internetową „Nowe życie bez przemocy”.

502-MAKIETA 3 44-73.indd 44

Ewa Wilcock

»

Przemoc domowa to problem, o którym mało się wie i jeszcze mniej mówi. Postrzeganie przemocy domowej przez Polaków w dalszym ciągu obciążone jest stereotypami. Badania TNS OBOP z 2007 r. pokazują, że częste jest zrzucanie na ofiary odpowiedzialności za doświadczaną przemoc – co czwarta osoba sądzi, że sprawca zaprzestanie przemocy, gdy nie będzie prowokowany. Przemoc kojarzy się przede wszystkim z przemocą fizyczną. Jest mała wiedza na temat tego, czym jest przemoc seksualna lub finansowa, np. co trzeci Polak wydzielanie pieniędzy i kontrolowanie wydatków współmałżonka uważa za przejaw gospodarności. Jedynie co piąta rodzina dotknięta przemocą korzystała z pomocy instytucji i organizacji, najczęściej była to tylko interwencja policji. Stosunek do przemocy w rodzinie raczej się nie zmieni po wyjeździe za granicę, a ci, którzy się jej dopuszczają, będą mieli tylko nowe wymówki do jej zwiększania – problemy ze znalezieniem pracy i z dogadaniem się w urzędach czy zwiększona odpowiedzialność finansowa za dzieci i niepracującą partnerkę. Brak najbliższej rodziny i przyjaciół, którzy mogliby udzielić wsparcia, oraz nieznajomość obcego języka pogłębiają izolację ofiar przemocy.

Problem przemocy domowej wśród polskich rodzin mieszkających w Wielkiej Brytanii jest tematem niezbadanym, stąd wiedza o nim jest niewielka. Nieprecyzyjność zapisu danych przez policję i prokuraturę uniemożliwia uzyskanie wiarygodnych informacji przedstawiających skalę tego zjawiska wśród Polaków. W ciągu ostatnich 5 lat czołowa organizacja pomagająca ofiarom przemocy w Wielkiej Brytanii, Refuge, udzieliła wsparcia prawie 500 Polkom. Przykładem tego, że przemoc w polskich rodzinach zdarza się bardzo często, jest organizacja Cheshire

East Domestic Abuse Family Safety Unit działająca w północno-zachodniej Anglii. Od 2010 r. zgłosiło się do niej aż 78 Polek, ofiar przemocy w rodzinie, pochodzących głównie z jednego miasta – Crewe. To, co mogło je skłonić do szukania pomocy w angielskiej organizacji, to fakt, że pracuje tam Polka.

Bariera językowa zniechęca Polaków do zwracania się o pomoc w brytyjskich organizacjach. Tymczasem ta pomoc jest i warto się o nią starać jak najszybciej. Jest to jeden z powodów, dla których powstała polska strona internetowa z informacjami dla osób doświadczających przemocy w rodzinie, które mieszkają w Wielkiej Brytanii – www.nowezyciebezprzemocy. co.uk. Znajdują się tam informacje na temat tego, gdzie można szukać pomocy i jakie możliwości mają osoby jej potrzebujące w kwestiach finansowych, mieszkaniowych czy prawnych. Wyjaśnia też, czym jest przemoc w rodzinie i jak ją rozpoznać. Nowe życie bez przemocy jest również na Facebooku.

Organizacja charytatywna wspierająca od ponad 30 lat ofiary przemocy domowej poprzez szeroki zakres działań terapeutycznych – Cheshire Without Abuse wraz z autorką strony „Nowe życie bez przemocy” planują uruchomienie polskiego telefonu zaufania dla ofiar przemocy w rodzinie. Przeznaczony będzie dla Polaków mieszkających w Cheshire, aczkolwiek osoby dzwoniące spoza tego obszaru zostaną skierowane do odpowiednich placówek w ich rejonie. Będą one mogły porozmawiać po polsku o swojej sytuacji oraz uzyskać informacje o dostępnej im pomocy. Jest to projekt pilotażowy, który ma wskazać skalę zapotrzebowania na tego typu wsparcie wśród społeczności polskiej. Działanie telefonu zaufania będzie możliwe dzięki funduszom zgromadzonym przez Bal Polski, organizowany co roku w Londynie dla polskiej emigracji. « 29/10/2013 14:31:07

045

502-MAKIETA 3 44-73.indd 45

29/10/2013 14:31:10

046

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA

London’s Mayor Show W 1215 roku angielski król John dał mieszkańcom Londynu prawo wyboru głowy miasta. Burmistrz stolicy Anglii był jednym z pierwszych w ówczesnym świecie urzędników wybieranych przez poddanych. Zwycięzca wyborów musiał za to raz w roku podróżować do Westminster i składać przysięgę lojalności wobec króla.

Dla uczczenia tego faktu 9 listopada jest obchodzone święto z wielką paradą i pokazem fajerwerków.

9.11. Centrum Londynu www.lordmayorsshow.org

COOLTUR POLECA A

Udział w paradzie zapowiedziało 7 tysięcy osób, 21 zespołów, 150 koni, 23 karety, a także zabytkowe pojazdy, unicykle, wielkie roboty, a nawet czołgi. Parada wyruszy

o godzinie 11.00 z Mansion House i po zatoczeniu koła wróci tam ok. 15.00. Na godzinę 17.00 zaplanowano widowiskowy pokaz fajerwerków, które będą wybuchać nad Tamizą, między mostami Waterloo i Blackfriars.

wystawy

teatr

» TRANSFORMATION

» ONE MAN, TWO GUVNORS

5-10.11. Bankside Gallery, 48 Hopton Street, Londyn, SE1 9JH. Stacja: Southwark.

Wstęp wolny. www.banksidegallery.com

Theatre Royal Haymarket, 18 Suffolk Street, Londyn, SW1Y 4HT. Stacja: Piccadilly Circus, Charing Cross. Bilety: od £15. www.nationaltheatre.org.uk

Wystawa obrazów Emilii Maryniak inspirowanych mitologiczną opowieścią o Daphne, która zamieniła się w drzewo.

»

WILDLIFE PHOTOGRAPHER OF THE YEAR 2013

Natural History Museum, Cromwell Road, Londyn, SW7 5BD. Stacja: South Kensington.

Otwarte codziennie 10.00 - 17.50. Wstęp wolny. www.nhm.ac.uk Zapierające dech w piersiach zdjęcia dzikiej natury nagrodzone w dorocznym konkursie dla fotografów specjalizujących się w tej dziedzinie.

Nagradzana sztuka Richarda Beana to esencja angielskiego poczucia humoru.

Spektakl jest mieszanką satyry, musicalu i komedii z gatunku slapstick.

» TWELVE ANGRY MEN Od 11.11. Garrick Theatre, Charing Cross Rd, Londyn, WC2H 0HH. Stacja: Leicester Square.

Przedstawienia: pon.-sob. 19.45, dodatkowo w czw. i sob. 15.00. Bilety: od £22.50. www.garrick-theatre.co.uk Dwunastu ławników ma osądzić młodego

chłopaka oskarżonego o zabicie ojca. Sprawa, która początkowo wydaje się jednoznaczna, z każda rozprawą budzi coraz więcej wątpliwości.

» KOCHANIE NA KREDYT 23.11. Godz. 16.00 i 19.30. The Mermaid Theatre, Puddle Dock Blackfriars, Londyn, EC4V 3DB. Stacja: Blackfriars. Bilety: £22, £27 i £150 (VIP z bankietem). www.kochanienakredyt.co.uk SignTyp Events zaprasza na kolejny wieczór z polskim teatrem w Londynie. „Kochanie na kredyt” to komedia z elementami farsy w reżyserii Olafa Lubaszenko. Ironiczne spojrzenie na współczesne uzależnienia i różnego rodzaju „-holizmy”. Występują: Tamara Arciuch, Agnieszka Sienkiewicz, Filip Bobek, Bartek Kasprzykowski i Piotr Zelt.

kino » BURNING BUSH

» Transformation 502-MAKIETA 3 44-73.indd 46

10.11. Godz. 17.00. Riverside Studios, 1 Crisp Rd, London W6 9RL. Stacja:

29/10/2013 15:34:46

047

Hammersmith. Bilety: £13. london.czechcentres.cz Brytyjska premiera filmu Agnieszki Holland o studencie Janie Palachu, który spalił się w 1969 roku w Pradze na znak protestu przeciwko sowieckiej okupacji. Film zostanie pokazany w ramach przeglądu Czech-OSlovak Film Series, który organizuje Czech Centre London.

Dwoje astronautów szuka sposobu przetrwania, kiedy ich stacja zostaje prawie całkowicie zniszczona przez szczątki satelity.

» GEGEN DIE WAND 11.11. Godz. 19.00. Goethe-Institut London, 50 Princes Gate, Exhibition Road, Londyn, SW7 2PH. Stacja: South Kensington. Bilety: £3. www.goethe.de „Głową w mur” to jeden z pierwszych filmów Fatiha Akina, dzięki któremu wszedł do elity współczesnych europejskich reżyserów. Studium różnic kulturowych i relacji turecko-niemieckich.

» GRAVITY Od 8.11.Science fiction, USA. Reż. Alfonso Cuarón, wyst.: Sandra Bullock, George Clooney. gravitymovie.warnerbros.com

502-MAKIETA 3 44-73.indd 47

koncerty » O.S.T.R i Hades 2.11. Godz. 19.30. The Rhythm Factory, 16-18 Whitechapel Road, Londyn, E1 1EW. Stacja: Aldgate East, Whitechapel. Bilety: od £18.

» LONDON INTERNATIONAL ARTS FESTIVAL 2-3.11 i 8-10.11. Kenneth More Theatre i Rich Mix w Bethnal Green. www.liaf.co.uk

29/10/2013 15:34:55

048

CAFÉ COOLTURA wielka brytania » DEPECHE MODE 19.11. Godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40.

» PATRYCJA MARKOWSKA 24.11. Godz. 19.00. O2 Academy Islington, 16 Parkfield St., Londyn, N10PS. Stacja: Angel. Bilety: od £20.

inne » THE PASSION FOR FREEDOM 2-9.11. UNIT24 Gallery, 20 Great Guildford St, Londyn, SE1 0FD. Stacja: Southwark, London Bridge. www.passionforfreedom.co.uk Festiwal „Passion For Freedom” szokuje świat już od pięciu lat. W tym roku do konkursu zakwalifikowano 60 prac „odważnych artystów” z kategorii film, zdjęcie, obraz, rzeźba, publikacja, książka oraz inne środki ekspresji artystycznej.

Jedną z mocniejszych bohaterek będzie duńsko-irańska artystka Firoozeh Bazrafkan.

» THE SCIENCE OF FIREWORK

» The passion for freedom Organizatorzy określają ten festiwal jako najbardziej zróżnicowany muzycznie na świecie. Koncerty przybliżą tradycje muzyczne wielu krajów, w tym Polski, którą będzie reprezentować zespół Mosaic, łączący w swych kompozycjach folk z wpływami orientu. Festiwalowe wydarzenia odbędą się w dwóch lokalizacjach we wschodnim Londynie najpierw w Kenneth More Theatre w Ilford, a w kolejny weekend w Rich Mix w Bethnal Green.

» POLISH MUSIC WEEK 11-15.11. Yamaha Music London, 152 Wardour Street, Londyn, W1F 8YA. Stacja: Oxford Circus, Tottenham Court Rd. Wstęp wolny. www.yamahamusiclondon.com Seria koncertów wybitnych polskich muzyków młodego pokolenia grających muzykę poważną. Festiwal ma zbliżyć muzyków i publiczność z Polski, Wielkiej Brytanii i innych krajów.

» CHILDREN IN NEED 12 i 13.11. Godz. 20.00. Hammersmith Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH, London. Stacja: Hammersmith.

Bilety: od £55.

502-MAKIETA 3 44-73.indd 48

Charytatywny koncert na rzecz dzieci.

Pierwszego dnia wystąpią: Gary Barlow, Robbie Williams, Dizzie Rascal i Little Mix, a drugiego ponownie Gary Barlow oraz Ellie Goulding, Rizzle Kicks, Bastille i Passenger.

» PRL LIVE MUSIC 16.11. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd’s Bush Green, Londyn, W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25 prllivemusic.co.uk Perfect, Liber, Natalia Szroeder, Mateusz Mijal, Rafał Brzozowski i finaliści konkursu „Emigranci mają talent 2013” w jednym miejscu. To będzie największe polskie muzyczne wydarzenie tego roku w Londynie.

5.11. Godz. 18.00-19.00. The Royal Institution, 21 Albermarle Street, Londyn, W1S 4BS. Stacja: Green Park. Bilety: £12. www.rigb.org Chris Bishop pokaże w praktyce, jak fotografia dała początek pokazom sztucznych ogni, a także wyjaśni rolę pszczół w wynalezieniu prochu strzelniczego. W pokazie mogą wziąć udział całe rodziny.

» GAYWISE FESTIVAL 7-9.11. Bernie Grant Arts Centre, Town Hall Approach Road, Tottenham Green, Londyn, N15 4RX. Stacja: Seven Sister. gaywisefestival.org.uk Festiwal prezentujący dorobek artystów LGBT w różnych dziedzinach sztuki.

W programie pokazy filmów, koncerty, poetycki performance, warsztaty i party na zakończenie każdego dnia.

» I LONDYŃSKI KABARETON 10.11. Godz. 17.30. Apollo Hammersmith, 45 Queen Caroline Street, Londyn, W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £17. www.hammersmithapollo.com Wystąpią: Cezary Pazura, Kabaret Młodych Panów, Piotr Bałtroczyk oraz Jerzy Kryszak.

29/10/2013 14:31:13

049 w POSK-u » KABARET ANI MRU-MRU 2 i 3.11. Godz. 18.00 i 20.30. Bilety: od £20.

interpretacją jazzowych standardów. May zaprezentuje specjalną selekcję jazzowych klasyków w towarzystwie równie wybitnych muzyków: pianisty Nikki Iles, basisty Marka Hodgsona i perkusisty Stefana Koegha.

w Klubie Orła Białego » DYSKOTEKA NA BALHAM – „WEHIKUŁ CZASU”

Marcin Wójcik, Michał Wójcik i Waldemar Wilkołek wystąpią z nowym programem, by ponownie udowodnić, że są jednym z najbardziej zabawnych polskich kabaretów.

» PROJEKCJA FILMU „MAGNAT” - DVD 6.11., Godz. 14.00. Sala prób.

»

SPOTKANIE POLSKIEGO TOWARZYSTWA FILATELISTYCZNEGO

10.11., Godz. 15.00. Sala prób.

» AKADEMIA 11 LISTOPADA 10.11., Godz. 16.00 . Sala teatralna.

» PINOKIO 16.11., Godz. 16.00. Sala teatralna.

JAZZ CAFE POSK

» THE DALE STORR BAND 2.11. Godz. 21.00. Bilety: £10.

Debiut klubowy oraz prezentacja najnowszej płyty zespołu Dale Storr Band, który został odkryty na tegorocznym Ealing Jazz Festival.

Lider zespołu Dale Storr uważany jest w chwili obecnej za jednego z najlepszych pianistów stylu nowo-orleańskiego.

» PHIL DE GREG ALL STAR QUARTET 7.11. Godz. 21.00. Bilety: £10.

Specjalny koncert prezentujący wybitnego amerykańskiego pianistę Phila de Grega w towarzystwie znakomitych brytyjskich muzyków: Alana Barnes – saksofon, Adama Kinga – kontrabas i Steva Browna - perkusja.

» TINA MAY I JEJ ZESPÓŁ 9.11. Godz. 21.00. Bilety: £7.

Wybitna wokalistka brytyjska od 15 lat zaskakuje publiczność swoją znakomitą

502-MAKIETA 3 44-73.indd 49

9.11. Godz. 21.00- 02.00.

Zaprasza DJ Lukas. Obowiązuje elegancki strój. Wstęp: £5.

» HAPPY HALLOWEEN PARTY DLA DZIECI 2.11. Godz. 16.00 W programie tańce i konkursy z nagrodami.

Wstęp: dzieci £7, dorośli £2.

» TABLE TOP SALE 3.11. Przynieś wszystkie dawniej kochane dzisiaj zapomniane zabawki, książki, płyty, sprzęty domowe i spróbuj sprzedać.

Sprzedający płacą £5 za miejsce. Kupujący wstęp wolny.

» ZAJĘCIA STAŁE Poniedziałki 18.30-19.30 Boksowanie przy muzyce 19.30-22.30 Line Dancing 20.00-22.00 Salsa Cubana Wtorki 18.30-19.30 Yoga dla wszystkich Środy 11.30-13.30 Gimnastyka przy muzyce dla seniorów 19.30-20.30 Zumba po polsku Czwartki 16.30-20.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz Piątki 16.30-19.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz 19.30-20.30 Zumba po polsku Soboty 9.00-15.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz Niedziele 12.00-20.00 Kulinarne podróże przez centralną Polskę w klubowej restauracji

29/10/2013 14:31:14

050

CAFÉ COOLTURA galerie

Tylko w Anglii. Fotografie Tony’ego Raya-Jonesa i Martina Parra

Łukasz Marczewski

»

Zafascynowany angielską ekscentrycznością, Tony Ray-Jones spędził drugą połowę lat 60., podróżując po Anglii i fotografując zanikające zwyczaje oraz styl życia wyspiarzy. Jego humorystyczne i jednocześnie melancholijne prace miały ogromny wpływ na twórczość innego fotografa – Martina Parra, który „przekopał” zbiory bogatego archiwum National Media Museum w Bradford, wybierając 50 nigdy dotąd nieprezentowanych zdjęć swojego idola. To właśnie one wraz z rzadko wystawianą wczesną serią „The Non-Conformists” i własnymi fotografiami Parra znalazły się na nowej wystawie w Science Museum, demonstrującej bliskie relacje pomiędzy pracami tych dwóch ważnych artystów.

Tony Ray-Jones był pierwszym brytyjskim fotografem, któremu z powodzeniem udało się połączyć najlepsze tradycje fotografii dokumentalnej z wrażliwością charakterystyczną dla sztuk pięknych. Obrazoburca, którego etyka i twórczość przemawiały za tym, że fotografia to przede wszystkim kreatywny sposób ekspresji, Ray-Jones uważany jest za radykalistę rzucającego agresywne wyzwanie obowiązującym trendom.

Mimo wręcz legendarnej reputacji wśród innych fotografów jego twórczość nie jest znana szerszej publiczności. Miała na to wpływ przedwczesna, nagła śmierć artysty w wieku zaledwie 30 lat. Zdążył on 502-MAKIETA 3 44-73.indd 50

jednak wywrzeć ogromny wpływ na późniejsze pokolenia angielskich mistrzów kamery. Wśród nich znalazł się Martin Parr, jeden z najbardziej cenionych, wystawianych i publikowanych obecnie fotografów, a w wolnym czasie również kurator i twórca filmowy. Przedstawienia absurdalności codziennego życia, sposobów na spędzanie wolnego czasu i, nieco szerzej, zagadnień globalizacji to wspólny mianownik prac obu artystów. Obydwaj z wyjatkową niezależnością i nonkonformizem dzielą fascynację nadmorskimi angielskimi miasteczkami i obyczajami zarówno ich mieszkańców, jak i przygodnych plażowiczów.

Zaproszenie Martina Parra do przeanalizowania archiwum Raya-Jonesa było ambicją National Media Museum, odkąd instytucja ta weszła w posiadanie tych uni-

kalnych zbiorów. Któż inny lepiej uwypukliłby znaczenie tych prac w kontekście współczesnych nurtów obowiązujących w fotografii? Bycie świadkiem tej namacalnej koneksji artystów stanowiło dla mnie ogromną przyjemość, a rezultat prac kuratorskich Parra jest potwierdzeniem gruntownego zrozumienia metod, jakimi posługiwał się Ray-Jones. Te uprzednio niepublikowane zdjęcia potwierdzają jego niebywały talent oraz wartość podobnych archiwów dla potomnych.

Fotografie Tony’ego Raya-Jonesa można tutaj obejrzeć wraz z pierwszą ważną serią Parra z Calder Valley w hrabstwie West Yorkshire, cofającą nas w czasie do 1975 r. Ten tkliwy portret niewielkiej społeczności, której tradycyjny styl życia uległ stopniowej degeneracji, powstał wyraźnie pod wpływem prac Raya-Jonesa. Doskonałym podsumowaniem tej kapitalnej wystawy niech będą słowa samego Parra: „Fotografie Tony’ego Raya-Jonesa są kwintesencją Anglii.

Niosą ze sobą ten osobliwy kontrast, wieloznaczność, ekscentryczność i wizualną anarchię, które ukazane są w subtelny sposób. Uzmysłowiły mi one, co na tym polu było możliwe do wykonania”. « Only in England. Photographs by Tony Ray-Jones and Martin Parr Science Museum, Exhibition Road London SW7 2DD Galeria czynna codziennie 10-18 Wystawa otwarta do 16 marca 2014 Wstęp płatny (bilety £5-8)

29/10/2013 14:31:15

051

502-MAKIETA 3 44-73.indd 51

29/10/2013 14:31:17

052

CAFÉ COOLTURA WYWIAD NUMERU

Szufladkują mnie reżyserzy, nie publiczność

»

Rozmowa z aktorem Piotrem Zeltem obyła się przy okazji wywiadu w Polskim Radiu Londyn, promującego sztukę „Kochanie na kredyt”, której premiera odbędzie się 23 listopada w The Mermaid Theatre. Pytał Piotrek Dobroniak.

Widzom pana postać kojarzy się raczej z sitcomami czy komediami na dużym ekranie. Dla niektórych może być to niejaka nowość, że zobaczą pana w teatrze. Jednak teatr to nie jest nowość dla pana, teatr to miejsce, w którym pan zaczynał swoją karierę aktorską.

Zatem gdzie panu bliżej? Do teatru czy jednak do filmu? Gdzie czuje się pan lepiej?

Całe życie mówiłem i powtarzałem, i tak rzeczywiście jest, że teatr jest dla mnie miejscem szczególnym, bardzo bliskim. Staram się to pielęgnować, żeby mieć cały czas okazję do wychodzenia na scenę przed żywą widownię.

Nie wyobrażam sobie, szczerze mówiąc, tego zawodu bez kontaktu ze sceną i żywą publicznością.

Dużą częścią pana pracy aktorskiej jest dubbing. Podkładał pan głos w filmach animowanych „Gdzie jest Nemo” czy „Flinstonowie”. Dubbing to jest taka gra aktorska trochę z ukrycia. Czy jest to w jakiś sposób deprymujące dla aktora?

To jest wspaniała zabawa i duża przyjemność. To jest tak, że niektórzy autorzy tego nie lubią, nie umieją, nie chcą, nie robią. Są też aktorzy, którzy się świetnie w dubbingu czują i do tych drugich należę ja (śmiech).

Traktuję to w dużej mierze jako zabawę, gdzie można się pobawić głosem, intonacją. To jest jakby kolejna poddziedzina tego zawodu, która jest po prostu fajna, podobnie jak praca w Teatrze Polskiego Radia, który jest nazywany często „teatrem wyobraźni”.

Piotr Zelt

502-MAKIETA 3 44-73.indd 52

Przez niektóre tytuły prasowe nazywany jest pan polskim Schwarzeneggerem. Być może wynika to z pewnej szufladki, w którą włożyli pana niektórzy reżyserzy. Czy czuje się pan zaszufladkowany?

Chciałbym powiedzieć, że nie, ale niestety muszę to potwierdzić. Rzeczywiście coś takiego trochę może nastąpiło, ale, co dziwne, nie ze strony widzów, którzy zawsze pytali się mnie: „Gdzie będzie pana można jeszcze zobaczyć?”. Niestety, wielu producentów i reżyserów uważało przez długi czas, że kojarzę się tak silnie z jedną ze swoich postaci, że nie można mi dać innej roli.

Przejdźmy do sztuki „Kochanie na kredyt”. W spektaklu gra pan Łucjana, ochroniarza jednej z bohaterek. Mógłby pan opowiedzieć trochę o swojej roli?

Za dużo nie mogę. Chciałbym, żeby publiczność przyszła i obejrzała sobie na żywo przedstawienie i żeby zostawić trochę niespodzianek. Łucjan ma za sobą ciekawą historię – to właśnie jest pewną niespodzianką dla widzów, historia jego życia jest trochę zaskakująca…

Ale to jedno mogę zdradzić – Łucjan niewiele mówi w tej sztuce nie bez przyczyny: mówienie przychodzi mu z wielkim trudem, gdyż Łucjan się jąka.

Oprócz pana na scenie pojawią się Agnieszka Sienkiewicz, Bartek Kasprzykowski, Tamara Arciuch i Filip Bobek – czy musieliście się jakoś specjalnie docierać podczas prób?

Nie. Mam wrażenie, że raczej dosyć dobrze się rozumiemy. Poza tym Olaf Lubaszenko (reżyser spektaklu – przyp. red.) ma dosyć precyzyjny pomysł, przynajmniej jeśli chodzi o stylistykę, o estetykę tego przedstawienia. Chyba jesteśmy dobrze dogadani, jeśli chodzi o poczucie humoru, w którym się poruszamy. A to jest bardzo ważne, kiedy nie ciągniemy we wszystkie strony, ale zgodnie jesteśmy namówieni na pewien charakter i pewien rodzaj szlachetności w graniu tej sztuki.

Zaczynając pracę nad „Kochaniem na kredyt”, wiedział pan już, że premiera odbędzie się w Londynie?

Tak, wiedziałem o tym już od samego początku, i bardzo się z tego cieszę. «

29/10/2013 14:39:51

502-MAKIETA 3 44-73.indd 53

29/10/2013 14:31:22

054 Czuję, że to jeszcze nie to ROZMOWA COOLTURY MUZYKA

»

Z RAFAŁEM BRZOZOWSKIM, wokalistą, który wystąpi 16 listopada na PRL Live Music w O2 Shepherds Bush Empire, rozmawiała Beata Tomczyk.

Co czułeś, kiedy miałeś już w rękach swój pierwszy album „Tak blisko”?

Długo powstawał...

Płyta rodziła się w bólach. Proces nagrywania trwał dwa lata, zbieranie piosenek, które napisane były dużo wcześniej, wybór producenta itd., itd.

Potem miałem problem wydawniczy.

Wytwórnia nie do końca chciała przyjąć wersję, którą nagrałem... Trzeba było ją przerobić. Kiedy album się wreszcie ukazał, było to jak narodziny dziecka w pewnym sensie... Potem do tego dobrze się sprzedał, miał status złotej płyty, nie wiem, czy nie jest już platynowy, ale reedycja na pewno wyszła – to było dla mnie coś wyjątkowego, kiedyś o tym marzyłem.

mamy za sobą pewien etap, dzięki któremu jesteśmy w przyjaźni. Marek dał mi kolejne utwory na płytę, którą niebawem będę szykował, i ta współpraca trwa. Może kiedyś będziemy występować pod dwoma nazwiskami, koncertować, to byłoby fajne, ale na razie nie wiem, co przyniesie przyszłość. Teraz skupiam się na tym, co jest najbardziej potrzebne.

Czy można powiedzieć, że to „Szansa na sukces” z 2002 r., podczas której zostałeś wyróżniony, sprowokowała całą tę produkcję?

Zdobyłeś w tym roku nagrodę, o której marzy każdy artysta – nagrodę publiczności za piosenkę „Tak blisko”, była też w tym samym czasie nagroda za najlepszy występ i podczas Super Jedynek – dla superartysty. Czy ty czujesz się teraz taki super?

Nie, nie czuję się taki super, inaczej te nagrody odbieram. To publiczność decyduje – czuję się z tym fantastycznie, ale nie chodzę z głową w chmurach i nie myślę, że teraz będzie działo się coś fantastycznego. Rynek w Polsce jest trudny, konkurencja nie śpi. Trzeba pracować i pilnować swoich spraw, robić muzykę.

Cały czas czuję, że to, co się wydarzyło u mnie, to początek drogi, intuicja mi to podpowiada, a mam ją dobrze rozwiniętą. To nie jest jeszcze to, co mogę osiągnąć. Wystarczy, że popracuję... «

Piosenki wybrałeś sam?

Te piosenki, które wybrałem na album, wynikają z moich przyjaźni z pewnymi kompozytorami, jak Michał Grymuza, Wojtek Wójcicki i przede wszystkim Marek Kościkiewicz (autor słów do „Tak blisko”), z którym się wiele lat przyjaźnię. Poprosiłem o piosenki dla mnie, to było naturalne; po drodze też udało mi się napisać parę utworów i trochę popracowałem nad tekstami z Liberem, który mi pomagał. Powstała ciekawa rzecz – album, który ma wiele różnorakiej stylistycznie muzyki, a jednocześnie złożyło się to w spójną całość.

RAFAŁ BRZOZOWSKI

Coś mi się wydaje, że z Markiem Kościkiewiczem powstaje tutaj team na wzór tego, jaki tworzą Andrzej Piaseczny i Seweryn Krajewski...

Faktycznie, korzystam z niesamowitego potencjału Marka Kościkiewicza, który ma te możliwości kompozytorskie. Ale nadal idę dalej, poznaję nowych kompozytorów. Z Markiem

Całość wywiadu na stronie

www.prl24.co.uk

502-MAKIETA 3 44-73.indd 54

To był taki mały przełom u mnie w głowie. Przez długi czas nie wiedziałem, co mam robić w życiu, czy poświęcić się muzyce, czy zostać przy sporcie.

Do programu poszedłem na zasadzie zakładu z kolegami ze studiów. Dostałem się, o mały włos bym wygrał i to tam sobie pomyślałem, że fajnie byłoby śpiewać. Nie potrafiłem wtedy jeszcze śpiewać w sensie technicznym, w ogóle się tego nie uczyłem. Postawiłem sobie wtedy cel – śpiewać, wszystko temu poświęcić, zarabiać w ten sposób na życie.

Rafał Brzozowski

wokalista i zdobywca brązowego medalu mistrzostw Polski w zapasach. Wybrał muzykę.

Wystąpił w programie „Szansa na sukces” w 2002 r., w którym zdobył wyróżnienie. Od 2003 r. jest członkiem reaktywowanej grupy muzycznej Emigranci. Był też członkiem zespołu Mono. Jego debiutancki album „Tak blisko” ukazał się 7 sierpnia 2012 r.

8 czerwca została wydana reedycja albumu, na której znajdziemy między innymi nowy singiel Rafała „Nie mam nic”.

29/10/2013 14:41:26

502-MAKIETA 3 44-73.indd 55

29/10/2013 14:31:26

056

CAFÉ COOLTURA polskie radio londyn

wiadomości muzyczne

N LOZ GNR Z DBO RYCH

Sensi i Maestro przed HAOS-em

»

» Maestro

Podczas weekendowego koncertu Hadesa i Ostrego będzie prezentowany miedzy innymi repertuar z płyty „HAOS”. Pośród wykonawców, którzy pojawią się na scenie, znajdą się Sensi i Maestro.

Sensi to częstochowski raper udzielający się w boombapowym składzie Hurragun. We współpracy z O.S.T.R., nakładem Tabasko Nagrania, wydał właśnie solowy album zatytułowany „Full Flavour”. Album promowany był przez kawałek „MC”, nagrany w Amsterdamie i Londynie. Ostatnio pojawił się teledysk ze Sztigarem Bonko, pt. „Poli ci się morda”, w którym rapuje również Sensi.

Jako support pojawi się znany już polsko-brytyjskiej publiczności Maestro z Bristolu – kiedyś mieszkaniec Gorzowa.

Maestro to jeden z najbardziej utalentowanych polskich raperów w UK i obecnie jeden z najpopularniejszych supportów na brytyjskich koncertach. Już w Wielkiej Brytanii wydał album „State of mind”, który można było kupić na koncertach.

Koncert HAOS-u odbędzie się tradycyjnie w Rythm Factory na Whitechapel, w sobotę, 2 listopada, o godzinie 19.30.

Wstęp od 18 lat. «

To wydawnictwo z pewnością nie jest dla dzieci. Najnowsza EP-ka stołecznego Dead Sirens jest już dostępna w sieci. Materiał promuje utwór „Not for Kids”.

Pierwsza EP-ka zepsołu, „Sound of a Bell”, wydana własnym nakładem w kwietniu 2012 r., spotkała się z niezwykle entuzjastycznym przyjęciem słuchaczy i mediów. „Not for Kids” pojawi się w wersji cyfrowej za sprawą Fonografiki m.in. na iTunes, Deezer, Spotify czy Bandcamp.

Dead Sirens powstał w 2011 r. w Warszawie. Członkowie grupy to doświadczeni muzycy z takich zespołów, jak The Roosters, Boogie Nights, Radio 502-MAKIETA 3 44-73.indd 56

ZAPRASZA

AL

T

TOP 20

R E C K I NG B A L L W Mi l e y C y r u s A M E L O VE S Ma c kl e m o r e f e a t . Ryan Lewis & Ma r y La m b e r t

03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

I T ’ S M Y P A R T Y Jessie J UR N B Ellie Goulding O UNT I NG S T A R S C O ne R e p u b l i c OAR R Katy Perry OU MAKE ME Y Av i c i i A Ł K A NI C A B Piersi I E M A NI C N R a f a ł B r z o z o w s ki

UR N I T UP T S e a n P a ul

» Sensi

Nowy klip Dead Sirens

»

01 02

GR E O

Error i The Black Hearts. Mimo krótkiej obecności na naszej scenie zespół zdążył już zebrać wiele pozytywnych opinii od tak znaczących osób, jak Bartek Chaciński, Leszek Biolik, Piotr Kędzierski i Tymon Tymański. «

L L NI G H T A Ic o n a Po p ÓJ PRZYJACIELU M P e c t us

E C A N’ T S T O P W Mi l e y C y r u s A F E A ND S O UND S Capital Cities

S I Ę Ż NI C Z K A K Sylwia Grzeszczak H E S UN T We s t e r n D i s c o f e a t. L aura KYSCRAPER S D e m i Lo v a t o

P P L A US E A La d y G a g a I S C O L O VE D The S a t u r d a y s L I F T E D Naughty Boy feat. Emeli Sandé

29/10/2013 14:31:28

057

TANIE ROZMOWY do Polski

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 545 4141

1p tylko

]D PLQXWČ

5p tylko

]D PLQXWČ

Obtain bill payer’s permission before using the service. Calls are billed per minute & include VAT. Charges apply from time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a shot period if the calls are engaged or unanswered. One off 9.05p set-up fee by BT. Cost of calls from non BT operators and mobiles may vary. Check with our operator. Rates are subject to change without prior notice. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.’

502-MAKIETA 3 44-73.indd 57

29/10/2013 15:37:23

058

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

Trylogia polonijna To trzy duże kroki w kierunku nowoczesnej edukacji polonijnego ucznia. Nie poznałam jeszcze polonijnego nauczyciela, który powiedziałby, że w swojej pracy trafił na idealny podręcznik. Nie jest to niczyja wina. Ani autorów – że nie tworzą ideałów, ani nauczycieli – że nie doceniają największych wysiłków tych pierwszych.

ELIZA SARNACKA-MAHONEY

»

Polonijny nauczyciel przekraczający we wrześniu próg klasy, w której wszystkie dzieci mówią, piszą i czytają po polsku na tym samym poziomie, może uważać się za wielkiego szczęściarza. Większość jednak musi zmierzyć się z sytuacją, w której wita ich klasa złożona po części z uczniów władających polskim w sposób porównywalny do rówieśników w Polsce, a po części z dzieci, którym trzeba tłumaczyć na język angielski (lub inny) znaczenie połowy komunikatów padających w czasie lekcji.

Mam przed sobą nowe podręczniki autorstwa pani Jolanty Fiszbak dla klas piątej i szóstej szkoły polonijnej pt. „Trylogia polonijna”. Jak sygnalizuje tytuł, są to podręczniki do nauki aż trzech przedmiotów naraz: polskiego, historii i geografii. W skład zestawu dla każdej klasy wchodzą jednocześnie trzy książki: podręcznik z czytankami i po dwa zeszyty ćwiczeń.

Autorka postawiła przed sobą – i świetnie wywiązała się z tego zadania – cel, by stworzyć podręczniki nie tylko nowe, ale także nowoczesne, angażujące ucznia na wiele sposobów: nie tylko poprzez słowo, ale i ilustracje, zdjęcia – w tym obfitość reprodukcji najważniejszych polskich dzieł sztuki i architektury, do tego testy, ciekawostki, łamigłówki.

Przede wszystkim mamy podręcznik nowocześnie skonstruowany, opracowany w sposób zalecany przez współczesnych specjalistów w dziedzinie dydaktyki językowej dla dzieci i młodzieży.

Osią tej konstrukcji jest grono głównych bohaterów, rówieśników ucznia, którzy wraz ze swymi rodzinami i przyjaciółmi z czytanki na czytankę i z lekcji na lekcję prowadzą dziecko ścieżkami swego codziennego życia, obyczajów, tradycji. Świat przez nich przedstawiony to 502-MAKIETA 3 44-73.indd 58

przede wszystkim świat dziecka i ucznia, stąd łatwo o emocjonalną identyfikację z ich problemami, przygodami i zainteresowaniami. Opowiadania pisane są żywym, codziennym językiem, mnóstwo w nich dialogów i scenek sytuacyjnych obfitujących zarówno w popularne związki frazeologiczne, jak i powiedzenia, które trafiły do języka polskiego w ostatnich latach.

Uzupełnieniem opowiadań jest cała gama innych pozycji literackich: najpiękniejszych wierszy ze sztambucha znanych polskich poetów, bajek, legend, a nawet teatrzyków do szkolnych inscenizacji. „Trylogia polonijna” to podręcznik wymagający, czyniący założenie, iż

uczeń będzie nie tylko nabierał „biegłości” w posługiwaniu się językiem polskim w mowie i piśmie, ale jednocześnie będzie systematycznie wzbogacał i urozmaicał swoje polskie słownictwo.

Zeszyty ćwiczeń oferują bogaty wybór zadań i prac domowych nastawionych na poszerzanie kompetencji gramatycznych i leksykalnych.

Wreszcie – choć zakładamy, że większość uczniów szkół polonijnych ma w domu choć jednego rodzica, dla którego polski jest językiem macierzystym lub rodzinnym (np. dziecko polskich emigrantów) i który może nadzorować naukę polskiej wymowy – dołączone do książek płyty CD z nagraniami wierszy i piosenek są bez wątpienia potrzebnym uzupełnieniem. Dają możliwość nauki w każdej wolnej chwili, nawet pod nieobecność (a czasem opory) rodzica.

29/10/2013 14:31:31

059 – Pomysłem było stworzenie (…) podręcznika bogatego w wiedzę o Polsce, przyjaznego dziecku, krzewiącego wartości narodowe i chrześcijańskie. Przede wszystkim jednak miał to być podręcznik rozwijający znajomość i umiejętność posługiwania się językiem polskim – napisała we wstępie Jolanta Fiszbak. Konsekwentnie ten cel zrealizowała.

Czego w „Trylogii polonijnej” brakuje? Jako matka polonijnych dzieci, która przetestowała na nich i sobie niejeden podręcznik do nauki polskiego, widzę brak tego, czego brakuje mi wszędzie: obecności w podręczniku polonijnego dziecka i jego własnego, polonijnego świata.

Nie jest to żaden merytoryczny defekt „Trylogii polonijnej”, nie o to chodzi. Autorka dokonała wyborów, które podpowiadały jej fachowa wiedza i doświadczenie zawodowe w większości wyniesione z pracy z uczniami uczącymi się języka polskiego na terenie Polski. Bohaterowie mieszkający w Polsce i opowiadający polonijnemu dziecku o Polsce to wielka wartość – docelowo zależy nam przecież na tej

502-MAKIETA 3 44-73.indd 59

wiedzy, to klucz do zrozumienia języka, kultury, tradycji. Moja własna intuicja i doświadczenia jako matki dwujęzycznych dzieci pozwalają mi jednak widzieć kwestię „doboru” treści w podręczniku do nauki języka polskiego nieco inaczej.

W galerii postaci chętnie zobaczyłabym bohaterów, choćby tylko drugoplanowych, z naszego własnego, polonijnego podwórka. Dzieci jak te, które sięgają po podręcznik – dwujęzyczne, posługujące się językiem polskim w swoich domach, ale o wiele rzadziej poza nimi, pokazujące, w jakich sytuacjach używają języka polskiego najczęściej i najchętniej, a do tego jakie mają relacje ze swymi polskimi rodzicami, rodzeństwem, a nawet i z anglojęzycznymi (lub innymi) przyjaciółmi ze szkoły i osiedla. Jak wreszcie w ich emigranckich rodzinach wygląda w praktyce celebracja polskich świąt i tradycji?

Dzieci lubią utożsamiać się z literackimi bohaterami, odnajdywać w ich światopoglądzie i otoczeniu odbicie własnego świata. Wpływ takiej identyfikacji na edukację potrafi być ogromny. Wiem z własnego doświadczenia, że kolejna

czytanka o Zuzi z Polski maszerującej po szkole na obiad do babci wzbudza w moich córkach raczej smutek niż zainteresowanie. Babcie w realiach społeczności, w jakiej żyjemy, nie są elementem naszej codzienności. Podobnie współżycie z sąsiadami z bloku czy zabawy na „podwórku” – o czym traktują opowiadania w tak wielu polskich podręcznikach i powieściach dla dzieci autorstwa polskich pisarzy. Podkreślę to jeszcze raz – przemawiają przeze mnie wyłącznie doświadczenia z własnego pola „bitwy” o postępy w nauce polskiego u moich córek. Wiem, że z radością i entuzjazmem powitałyby podręcznik, z którego prócz przyjaciół z Polski przemawialiby do nich także rówieśnicy z polonijnej szkoły, zakotwiczeni na co dzień tak jak one w dwóch językach, kulturach i sferach obyczajowości.

Zachęcam wszystkich rodziców i nauczycieli do sięgnięcia po „Trylogię polonijną”, a jednocześnie do rozwinięcia dyskusji na temat naszych polonijnych, podręcznikowych potrzeb i pomysłów na to, jak jeszcze bardziej można by te podręczniki zbliżyć do „ideału”. «

29/10/2013 15:35:35

502-MAKIETA 3 44-73.indd 60

29/10/2013 14:31:35

061

502-MAKIETA 3 44-73.indd 61

29/10/2013 15:50:03

062

CAFÉ COOLTURA WYWIAD Z GWIAZDĄ

502-MAKIETA 3 44-73.indd 62

29/10/2013 15:36:27

502-MAKIETA 3 44-73.indd 63

29/10/2013 14:31:42

064

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Diabeł wykiwany Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Zwariowany Halloween to kolejny produkt amerykańskiej ekspansji kulturalnej. Taka zbitka narodowościowa jak Stany Zjednoczone Ameryki musiała spłodzić coś niezwykłego.

Nie samo jednak święto jest wymysłem naszych przyjaciół zza oceanu, tylko całe to zamieszanie wokóło trupów, wampirów i czarownic. Nie trzeba być wielkim ekonomistą, aby stwierdzić, jakie zyski przynoszą coroczne zakupy z racji Halloween party.

Jak każde tego rodzaju święta, tak i te mają również swoje typy kulinarne.

Akurat Halloween nie wypada jakoś nadzwyczajnie w porównaniu z innymi świętami, ale i tak dobrze jest wiedzieć, czego spodziewać się na stołach naszych angielskich gospodarzy.

Halloween to święto głęboko osadzone w kulturze pogańskiej. Związane było z nadejściem zimy i czasów mniej beztroskich niż lato czy wiosna. Poganie wierzyli, że w tym czasie granice pomiędzy tamtym światem a naszym stają się cieńsze, a duchy naszych przodków mogą nas niespodziewanie nawiedzić. Te dobre były mile widziane, a te złe należało odstraszyć.

Przywdziewanie dziwnych i strasznych masek miało na celu przegnanie złych duchów i niedopuszczenie ich do domostw. Kościół katolicki zaniepokojony takim stanem rzeczy postanowił zrobić coś, aby wspomniane święta wziąć pod swoje skrzydła. W tym celu papież Grzegorz IV (827-844) przeniósł dzień Wszystkich Świętych z 13 maja na 1 listopada.

Okres Wszystkich Świętych to również czas zbiorów. Jesienne jabłka, gruszki, śliwki, orzechy to dary, jakie przygotowywano zmarłym, którzy chcieliby nas odwiedzić. Złe duchy należało odpędzić. W Irlandii tradycyjnie drążono rzepę lub ziemniaki w straszne miny i razem ze świeczką w środku stawiano na oknach, aby nie daj Bóg coś złego się nie przypałętało.

Irlandczycy zawieźli swoje tradycje do Ameryki i tam narodziło się Halloween.

502-MAKIETA 3 44-73.indd 64

Wydrążona dynia to zlepek kilku niekoniecznie związanych ze sobą okoliczności. Wiadomo, że podczas Halloween opowiada się straszne historie. Irlandczycy mają taką o Stingy Jacku. Skąpy farmer nie stronił od kieliszka i hazardu.

Postanowił napić się z samym diabłem, ale do płacenia za zabawę nie był taki skory. Na prośbę Jacka diabeł zamienił się w monetę. Ten sprytnie umieścił go razem ze srebrnym krzyżykiem, tak aby nie mógł wrócić do swojej postaci.

W końcu jednak w zamian za obietnicę niezabierania duszy Jacka przez rok, uwolnił go. Po roku diabeł wrócił po duszę farmera, ten jednak znowu go wykiwał, rysując krzyż na drzewie, po którym wspiął się diabeł, aby zerwać dla Jacka jabłko. Tym razem ofiarował mu 10 lat. Jack umarł, zanim ten czas minął. Niestety, św. Piotr nie bardzo był zainteresowany jego duszą. Diabeł po ostatnich doświadczeniach bał się Jacka wpuścić do piekła, dał mu tylko kawałek rozżarzonego węgla na oświecenie drogi. Styngy Jack wydrążył sobie rzepę i zrobił lampion i tak nieboga chodzi po ziemi do dzisiaj. Irlandczycy nazywają go „Jack O’Lantern”. Ta opowieść zawieziona przez rzesze irlandzkich emigrantów na początku XIX w. do Ameryki leży u podstaw powstania lampionów z dyni. Ta bowiem w tym okresie roku była w Stanach Zjednoczonych ogólnie dostępna.

Jest dynia również tradycyjnie amerykańskim warzywem, a właściwie owocem. Znana jest tam od wieków. Zanim dotarli tam pierwsi osadnicy, Indianie często używali dyni w swoich codziennych posiłkach.

Dynię wydrążoną w środku, wypełnioną mlekiem i miodem oraz przyprawami zapiekano w gorących węglach.

Stała się jednym z symboli Święta Dziękczynienia. Placek z dyni – „pumpkin pie” – to przysmak okresu jesiennego.

Glazurowane jabłka to inny przysmak okresu Halloween. Roztopionym i karmelizowanym cukrem oblewa się świeże jabłka nadziane na patyk. W okresie Halloween dodaje się czerwony barwnik, aby udawał krew.

Wszystkim, którzy lubią jesienne przysmaki, polecam prażone orzechy i zupę z dyni. «

Orzechy w karmelu Składniki 100 g świeżych orzechów, może być mieszanka 70 g cukru demerara 10 g ciemnego brązowego cukru 1 łyżka golden syropu 1 łyżka octu winnego 2 szczypty cynamonu 2 szczypty gałki muszkatołowej 50 ml wody Przygotowanie Zanim zaczniemy prażyć orzechy, należy przygotować sobie metalową tackę pokrytą papierem piekarskim. Na głęboka patelnię wrzucamy wszystkie składniki i prażymy, aż cukier zacznie się karmelizować. Należy pamiętać, aby nie mieszać już, gdy cukier rozpuści się w wodzie. Aby nie przypalić, należy potrząsać intensywnie patelnią.

Gotową masę wylewamy na tackę i czekamy, aż wystygnie. Potem wystarczy pokruszyć i już gotowe!

PS. Bardzo utalentowanym powinno udać się za trzecim razem!

29/10/2013 14:31:43

065

502-MAKIETA 3 44-73.indd 65

29/10/2013 14:31:45

066

CAFÉ COOLTURA podróże

Nie tylko klocki Lego Hans Christian Andersen, klocki Lego, wiatraki i raj dla rowerzystów. Oto Dania – kraj w sam raz na podróż w jakiś długi weekend.

»

Z Londynu do Danii najlepiej udać się przez Harwich – miasto w hrabstwie Essex we wschodniej Anglii, oddalone od brytyjskiej stolicy o niecałe dwie godziny jazdy samochodem. Z tamtejszego portu do duńskiego miasteczka Esbjerg pływają regularnie promy linii DFDS Seaways. Podróż jest naprawdę odprężająca. Kursujące na tej trasie promy Sirena Class są niczym komfortowe hotele z luksusowymi kabinami, restauracjami i sklepami.

Odpływamy o godz. 18, instalujemy się w kabinach, potem kolacja i idziemy spać. Jeśli jednak nie mamy ochoty marnować czasu na sen, możemy godzinami podziwiać uroki Morza Północnego. Rejs odbywa się pośród niezliczonych rafinerii i morskich elektrowni wiatrowych. Szczególnie nocą te potężne budowle wyglądają naprawdę niesamowicie.

502-MAKIETA 3 44-73.indd 66

Po całonocnym wypoczynku około południa przybijamy do portu w Esbjerg i jesteśmy gotowi do zwiedzania duńskich atrakcji. W dzieciństwie Dania kojarzyła nam się z klockami Lego. Ich największą kolekcję można zobaczyć w Legolandzie, znajdującym się w duńskim mieście Billund w centrum Półwyspu Jutlandzkiego.

Z pewnością każdy pamięta także baśnie Hansa Christiana Andersena. Miejsc z nim związanych jest w Danii mnóstwo. Jeśli będziemy mieli szczęście, to być może natrafimy na jeden z festiwali poświęconych temu pisarzowi.

Dziś Dania to także kraj przede wszystkim słynny ze znakomitych projektantów architektów, a także inżynierów, niesamowitych, a zarazem bardzo ekologicznych konstrukcji. Przykładem są tu gigantyczne wiatraki, produkujące energię, a także słynne duńskie mosty, będące wielkimi osiągnięciami inżynie-

rii. Warto tu wspomnieć o najsłynniejszych: moście Storebælts, łączącym Fionię z Zelandią, będącym najdłuższym morskim mostem świata, oraz o moście Øresund, który łączy Danię ze Szwecją (Kopenhagę z południem Szwecji).

Oczywiście Dania to przede wszystkim Kopenhaga. Jednak nawet bardzo długi weekend byłby zbyt krótki, żeby starczyło czasu na dokładniejsze poznanie stolicy tego malowniczego kraju. To już temat na kolejną podróż. Być może już niebawem, bo, jak widać, Dania wcale nie jest tak daleko.

Po kilku dniach spędzonych w Danii czas na powrót. Czeka nas znowu kilkanaście godzin rejsu. I znowu możemy po kolacji udać się do kabiny, żeby dobrze się wyspać przed przybiciem do Harwich, lub wpatrywać się całą noc w niezliczone stalowe miasta, wynurzające się z morskich otchłani. (ro) « 29/10/2013 14:31:46

067

Legoland

Najdłuższy na świecie most morski Storebælts mierzy 7 km i w niektórych miejscach wznosi się na wysokość 18 metrów

Rafineria naftowa na Morzu Północnym

Farma wiatrowa

502-MAKIETA 3 44-73.indd 67

„Ludzie patrzący w morze” – słynny pomnik w Esbjerg

29/10/2013 15:52:34

068

CAFÉ COOLTURA Guest room

Guest room »

W tym tygodniu prezentujemy zdjęcie Jakuba, który często, podróżując po Londynie, z systematycznością kronikarza fotografuje to, co napotyka na swojej drodze. Tutaj zapora przeciwpowodziowa na Tamizie – The Thames Barrier – o wczesnym, październikowym poranku.

Poezja

»

Kolejna seria wierszy to twórczość Renaty Kapuśniak. Serdecznie polecamy.

Obce to

Bo wszystko to obce, nie swoje.

Te pola, łąki, iść się dalej boję.

Inne słońce, inne twarze na ulicy.

Serce w głębi tęsknie, tęsknie krzyczy.

Wiatr nie szepcze na znajomą nutę.

To kara? czy mam taką mieć pokutę?

I choć pięknie jest tak dookoła, Moje serce coraz głośniej już woła.

Pewnie odejdzie za czas jakiś, lecz dzisiaj jestem zasmucona.

Smutna muzyka zasłyszana wzbudziła żal czy melancholię.

Droga do domu była dłuższa, chmury płynęły też powolniej.

To zamyślenie, ta zaduma, ta cichość duszy – niepotrzebnie.

Wszystko co piękne jest, spokojne, dzisiaj tak jakoś dziwnie blednie.

Na co mi to jest? na co pytam? poszukam myśli tych radosnych.

W mej głowie niech się znów rozjaśni, niechaj zawita promyk? wiosny.

Do nieba Będzie dobrze A mnie jest smutno, ot tak znikąd, naszła znów chandra nieproszona.

502-MAKIETA 3 44-73.indd 68

Do nieba nie pójdę, mam lęk wysokości.

Spadając z wysoka pogruchoczę kości.

Choć błękit cudowny zachęca tak bardzo, To jednak niestety tam mną już pogardzą, Złożyłam podanie, lecz je odrzucili.

Nie byli skubańce dla mnie nawet mili.

Posprawdzali grzeszki, trochę tego było.

Odesłali niżej, tak się popieprzyło.

Teraz wiem, niestety nie dosięgnę nieba.

I kto mi pieśń cudną, spokojną zaśpiewa

Uwaga, Czytelnicy!

Jeśli jesteście twórczy i lubicie się dzielić swoją twórczością albo piszecie wiersze do szuflady, a chcielibyście pokazać je światu, to mamy dla Was rozwiązanie. Niniejszą stronę od teraz przeznaczamy tylko dla Was! Zrobiliście fajne zdjęcie? Napisaliście krótką historyjkę? Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty. Swoje prace wysyłajcie na info@cooltura.co.uk, koniecznie z dopiskiem: „Guest Room”.

Redakcja „Cooltury”

29/10/2013 14:31:54

REKLAMA zdrowie i uroda

502-MAKIETA 3 44-73.indd 69

069

29/10/2013 14:31:56

070

REKLAMA ZDROWIE I URODA

32/6.,

$0 :52& $:

'(17<67$ '5 -2/$17$ 6,.256.$ Leczenie w ramach

(angielski narodowy fundusz zdrowia)

OFERUJEMY RÓWNIEŻ SERWIS PRYWATNY CENY USŁUG W RAMACH NHS

Badanie X-RAY, Scaling...........................................................................................................................£ 18.00 Wypełnienie, leczenie kanałowe, usuwanie zębów ............... £ 49.00 Leczenie protetyczne podstawowe korony, protezy ........... £ 214.00

HERRING DENTAL SURGERY

49 LEWISHAM WAY, NEW CROSS, LONDON SE14 6QD

t

LOGOPEDA Nauczyciel dyplomowany języka polskiego Pedagog specjalny Qualified Teacher Status Ref. 1032391 Zarejestrowana czasowo w Health Care Professions Council, temp 01878

WIOLETTA WIERZBICKA

077 9482 7886 502-MAKIETA 3 44-73.indd 70

29/10/2013 15:17:26

071

502-MAKIETA 3 44-73.indd 71

29/10/2013 14:31:59

072

REKLAMA zdrowie i uroda

Najnowsze

ogĹ&#x201A;oszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogĹ&#x201A;oszenia ze wszystkich kategorii!

502-MAKIETA 3 44-73.indd 72

29/10/2013 14:32:03

Prowadzimy pełną obsługę:

073

 Self-employed,  Firm Limited,  VAT,  Lista plac/CIS

profesjonalne

biuro księgowe  rezydentura tymczasowa i stała  obywatelstwo brytyjskie  paszport brytyjski  paszport brytyjski dla dzieci urodzonych w UK

doradztwo

imigracyjne

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

502-MAKIETA 3 44-73.indd 73

P R Z Y S Ł Y Ę G

tłumaczenia

U M A T Ł C

Z

I

 przysięgłe  ekspresowe  specjalistyczne

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

29/10/2013 14:32:05

074

REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE

502-MAKIETA 4 74-101.indd 74

29/10/2013 14:23:13

REKLAMA KSIÄ&#x2DC;GOWOĹ&#x161;Ä&#x2020; / FINANSE / PRAWO

075

WŽůĆ?ĹŹĹ?Ä&#x17E; Ä?Ĺ?ĆľĆ&#x152;Ĺ˝ ĹŹĆ?Ĺ?ħĹ?Ĺ˝Ç Ä&#x17E; 287 Hertford Road, Edmonton, London N9 7ES

(sprawy prawne i urzÄ&#x2122;dowe w UK i PL)

PĹ&#x201A;aÄ&#x2021; za usĹ&#x201A;ugÄ&#x2122;, nie za biuro i sekretarki www.PrawnicyOnline.co.uk/cooltura prawnik@prawnicyonline.co.uk

tel. (0) 161 40 80 974

JeĹ&#x203A;li masz problemy: â&#x20AC;˘ ze sprawami dziecka, â&#x20AC;˘ wspĂłĹ&#x201A;maĹ&#x201A;Ĺźonka, â&#x20AC;˘ sÄ&#x2026;siadem, â&#x20AC;˘ pracodawcÄ&#x2026;, â&#x20AC;˘ pracownikiem, â&#x20AC;˘ kontrahentem, â&#x20AC;˘ dĹ&#x201A;uĹźnikiem, â&#x20AC;˘ bankiem, â&#x20AC;˘ landlordem, â&#x20AC;˘ sprzedawcÄ&#x2026;, â&#x20AC;˘ sÄ&#x2026;dem, â&#x20AC;˘ urzÄ&#x2122;dem

KSIÄ&#x2DC;GOWOĹ&#x161;Ä&#x2020; 3FKFTUSBDKB E[JBMBMOPĆ&#x2122;DJ 4FMG FNQMPZFE

3P[MJD[FOJB 4FMG FNQMPZFE PSB[ FNQMPZFE 1PNPD X V[ZTLBOJV 653 /*/ /BUJPOBM *OTVSBODF /VNCFS

/*/ OBXFU KFĆ&#x2122;MJ OJF QSBDVKFT[ [BQFXOJBNZ XTQBSDJF KĹ˝[ZLPXF QPED[BT TQPULBOJB 3F[ZEFOUVSB UZND[BTPXB PSB[ TUBÂ&#x2019;B 1SPXBE[FOJF LPSFTQPOEFODKJ VS[Ĺ˝EPXFK Kata bankowe

1SPGFTKPOBMOF $7 X KĹ˝[ZLV angielskim BENEFITY $IJME #FOFmU SPE[JOOF

$IJME 8PSLJOH 5BY $SFEJU )PVTJOH $PVODJM 5BY Benefit (dofinansowania do NJFT[LBOJB

4VSF 4UBSU .BUFSOJUZ (SBOUT CFDJLPXF

%JTBCJMJUZ -JWJOH "MMPXBODF EMB OJFQFÂ&#x2019;OPTQSBXOZDI

POMOC PRAWNA 4QSBXZ SPE[JOOF SP[XPEZ

Edmonton M

oĹźliwoĹ&#x203A; "MJNFOUZ Ä&#x2021; pĹ&#x201A;ac 4QSBXB [ QSBDPEBXDĹŻ w 2 enia ratach !

EZTLSZNJOBDKB

5MVNBD[FOJB QS[ZTJĹ˝HÂ&#x2019;F DFSUZmLPXBOJF EPLVNFOUĂ&#x2DC;X

*SMBOEJB 4[LPDKB DBÂ&#x2019;F 6,

INNE t 0ET[LPEPXBOJB QPXZQBELPXF t 0ET[LPEPXBOJB PE VUSBUZ [ESPXJB t /BQSBXB TBNPDIPEV t )PMPXBOJF J [Â&#x2019;PNPXBOJF QPKB[EV t 4BNPDIPEZ [BTUĹ˝QD[F t 1PNPD X QPT[VLJXBOJV QSBDZ

MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dojazdu do klienta. Prowadzenie spraw online.

XXX QPMTLJFCJVSPLTJFHPXFFENPOUPO FV t JOH [T[!PVUMPPDL DPN

I WO N A

t

Wyróşniamy siÄ&#x2122; tym, Ĺźe wszystkich klientĂłw obsĹ&#x201A;ugujemy tylko ONLINE lub telefonicznie.

Pozwala to z jednej strony na zaoszczÄ&#x2122;dzenie czasu klientowi, a z drugiej strony na wyeliminowanie kosztĂłw utrzymania biura.

20% zniĹźki, jeĹ&#x203A;li powoĹ&#x201A;asz siÄ&#x2122; na CoolturÄ&#x2122;!

502-MAKIETA 4 74-101.indd 75

29/10/2013 14:26:10

076

REKLAMA PRACA / KURSY

Znajdź

PRACĘ

z portalem elondyn.co.uk Zawsze aktualne oferty pracy - SPRAWDŹ!

502-MAKIETA 4 74-101.indd 76

29/10/2013 14:26:32

OGŁOSZENIA DROBNE

Jak zamieścić ogłoszenie domieszkania wynajęcia UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms 81616 Koszt ogłoszenia

£1

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

+ standardowa opłata operatora

Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Kody działów: CL CL CL CL CL

0 1 mieszkania wynajmę 02 mieszkania szukam

03 praca dam 04 praca szukam 05 kupię

internet

CL CL CL CL

06 sprzedam 07 auto-moto 08 randka w ciemno 09 inne

www.cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU. Ogłoszenia zamieszczone w Coolturze pojawią się również na portalu elondyn.co.uk

ramkowe (usługi) lub online:

(postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

SMS:

81616 KOD: 01

£25 + vat

Ramka do 25 słów

£30 + vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

Perivale / Alperton pokoj do wynajecia 07584134051 Szukasz mieszkania najnowsze oferty na portalu www.elondyn. co.uk Bedsits do wynajecia Turnpike Lane, pokoje Palmers Green, oraz studio z oddzielna kuchnia Bruce Grove 02088269988, 07956820810

> Bounds Green, N11 2HN, 2 bed flat - £1150/mies. 2 podwojne sypialnie, otwarty salon, okna PCV. Na parterze. Dostepne od zaraz.

- 02072728615, 07756340316, 07825459367 > Bounds Green, Wood Green, Tottenham - Pokoje do wynajecia -ceny od £85 za tydzien +prad i gaz - 07756340316, 07825459367 > Croydon, Studio Flat 42m2, furnished clean and bright, excellent transport, for single or couple. £138/week, plus gas/ electrics water and council 07956230174 > Ealing Broadway Duzy pokój z podwójnym lózkiem dla 1 os. w domu z ogrodem - okolice Ealing Brdw. Tylko dla osoby pracującej, uczciwej. Od zaraz: £120 + 2 tyg. dep. Tel. Ania 07704632628 > Ealing / Brentford, duza dwójka

w czystym i spokojnym domu, ogrod

502-MAKIETA 4 74-101.indd 77

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

020 7272 8615 Wynajmę duży pokój dwuosobowy na Roehampton £130/tydz + 2 tyg depozytu internet rachunki wliczone parking 07900517988

przy Uxbridge Road internet TV parking 07875024389

Ramka do 15 słów

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

> Acton Vale pokoj na Acton Vale

Telefonicznie:

020 8846 3614 cooltura.co.uk

www.cooltura.co.uk

077

075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k internet sitting. B blisko transport i sklepy (1min Boston Manor) £160pw mob. 07951960082

> East Acton Ladny, podwójny pokój do wynajęcia na East Acton.

07958299130 > East Ham pokoje do wynajęcia na East Ham bardzo blisko metra i polskich sklepów bez depozytu i dodatkowych rachunków jedynka 80.f/t dwójka 120.f/t kontakt 07879722388 > Edmonton, N18 2SF, 1bed flat, £800/mies., Mieszkanie przy stacji Silver St., Dbl. Sypialnia, Otwarty salon z kuchnia, podwojne okna.

02072728615, 07825459367, 07756340316, > Edmonton, N9 7JH, 3 bed dom, £297/tydz – 2 podwojne pokoje, 1 pojedyncza, duzy salon. Okna PCV. Dostepne od konca listopada 02072728615, 07825459367, 07756340316, > Enfield Wynajme studio na Enfield, ładne z pryw. łazienka i kuchnia 165 tyg. Wszystkie rach. wliczone. Ładna okolica bl. kolejka, autobus, park. Dla niepalących.

07791024581 > Enfield, EN1 3QL, 3 bed dom, £1300/mies. 2 podwojne sypialnie,1 pojedyncza, przechodni salon, kuchnia z jadalnia, oddzielna toaleta, ogrod- 02072728615, 07825459367, 07756340316, > Enfield, EN2 2AZ, 1bed flat, £850/mies., 2gie pietro, otwarta kuchnia, dbl. sypialnia, parking, w dobrej kondycji. Dostepne od 28/11. 02072728615, 07825459367, 07756340316, > Forest Gate Jedynka na Forest Gate 100/tyg 2tyg depozytu Dom z ogrodem internet rachunki wliczone 07455338080 Arek 07455338822 Dorota

29/10/2013 14:26:33

078

OGŁOSZENIA DROBNE

> Frien Barnet, N11 3GQ, 2bed flat, 2sypialnie+ 2lazienki, na parterze, parking, super kondycja, dostepne od zaraz. 02072728615, 07825459367, 07756340316,

pokoju dla mężczyzny lub dwóch mężczyzn we flacie czystym i spokojnym Tel.07940186730 lub 07748348973 po 16-tej

> Hanwell 2-osob ladny pokoj do wynajecia dla os. spokojnych 07984597643

niepalacej dziewczyny z ogrodem, wi-fi, flat tv, drew. podloga 400f/ m+ depozyt. 07533883557

> Hanwell pokoj na Hanwell w 7 dla 1 lub2 osob niepalacych, mieszka 3 os. ceniace czystosc i spokoj. pokoj z potwierdzeniem adresu, czyli umowa najmu. tel.07984613766

> Tottenham, N17 6QA, 3bed house, 3sypialnie, osobny salon, kuchnia z jadalnia, lazienka + extra toaleta ,ogrod, dostepne od zaraz 02072728615, 07825459367, 07756340316,

> Hayes Town Wynajme pokoj dwuosobowy dla jednej osoby w ladnym domu z ogrodem w dzielnicy Hayes Town, cena £110 za tydzien plus depozyt aktualne od zaraz, tel.07813455859

> Tottenham, N17 8DX-1 bed flat-950/mies. (council i woda wliczone). Przechodni salon,podwojna sypialnia. Dzielony ogrod. Od zaraz. Nie na housing.

02072728615, 07756340316, 07825459367

> Kenton 2-ka z lazienka, internet duzy ogrod, 2min od Kenton 07863133785 > Manor House / Turnpike Lane.

Pokój dla pary w spokojnym domu z dwiema łazienkami, internetem i normalnymi ludźmi. 07984409016 > Neasden wynajme pokuj dla

spokojnej pary bardzo dobre warunki mieszkanio we nowy dom 2 lazienki w domu 3 osoby 140 funtuw tygodniowo 07938255526

> Perivale dwuosobowy pokoj dla kulturalnych niepalących osob lub osoby bardzo dobre warunki blisko transportu i sklepow 130 tydzien lub 115 jedna osoba 07599977857 > Perivale Wynajme duzy pok 2 os dla 1 osoby w czystym, spokojnym domu z duza kuchnia, livingiem, ogrodem, Internet £ 120 tyg. na Perivalu bardzo dobra lokal 07809768045 > Perivale, Wynajme ladna i

czysta dwojke. Poszukujemy osob w mlodym wieku spokojnych i szanujących czystosc. Blisko do metra i pol sklepow. 2 tyg depozytu. 07725057612

> South Harrow dwojka do

wynajęcia dla pary £70 od osoby, internet, praking, ogrod tel 07833934388

> Stockwell Wynajme pokoj jedynke na Stockwell od 11 listopada tel.07908190566 > South Harrow dwojka do wynajęcia dla pary £70 od osoby, internet, praking, ogrod tel 07833934388 > Stockwell, wynajme miejsce w

502-MAKIETA 4 74-101.indd 78

> Streatham Common pokoj dla

> Turnpike Lane, N22 6AD, 4 bed dom, £1750/mies. Blisko stacji metra. 4 sypialnie,2 salony,2 lazienki, ogrod. Dostepny od listopada. - 02072728615, 07825459367, 07756340316, > Wynajme pokoj jedynke na Stockwell od 11 listopada tel.07908190566

mieszkania

szukam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 02

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

> Uczciwa, spokojna para 30-latkow szuka 1 beb, studio flat na linii od Ealing po Greenford - z internetem, ewent. z parkingiem.07956802220 > Pracujacy, spokojny mężczyzna szuka pokoju do wynajęcia na Hounslow .kontakt 07580041442 > Kobieta pracujaca szuka dwójki jako jedynki bez mebli 07904803357

praca dam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 03

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

> Waitress required at Palmers

Green cafe N13 please call Michael 07956295466

Children’s Day Nursery School in Brockley requires Early Years Teacher, NNEB/BTEC/NVQ3 or equivalent. Good knowledge of EYFS and Ofsted is required.Apply to gillian@catherinehousedaynursery.com Attractive Females Ages 16 to 28 To Hand Out Leaflets Flexible Hours - Pay £9.00 per hour tel.

07956449563 Praca w Dunstable/ Luton przy linii produkcyjnej w piekarni; pełny etat; angielski wymagany informacje pod numerem 07932021680 Polska Klinika Medyczna poszukuje fizjoterapeuty (minimum PNF) Southampton kontak; klinikaorto@onet.eu Staff Required for hand car wash Fulham area contact 07989035718 Kobiet i mężczyzn do pracy w ochronie, dostępne szkolenia zawodowe. Nie wymagamy NIN. Stawki £10/h-25/h zależnie od stanowiska. Tel: 020 8123 8322 Kom: 07825397161 www. symbiosec.co.uk/pl Cukiernia w zachodnim Londynie zatrudni doświadczonych cukierników. Prosimy o kontakt pod numerem 07809432768 Bogusław.

> Szukam energicznej kelnerki do

wloskiej restauracji Prezzo.

Angielski wymagany. tel

07828801347 Jacek St George\’s Shopping Centre St Anns Road, Harrow HA,

> Do sprzątania biura wieczory na Lewisham se 14 doświadczone odpowiedzialne osoby angielski podstawowy wymagany dobre warunki tel 07783939007, > Szukam pracownikow budowlanych z doswiadczeniem i referencjami tel 07922898235 > Zatrudnimy kierowcę w wieku 25-40 lat z okolic zachodniego Londynu. Mile widziane prawo jazdy kat C. Angielski w stopniu komunikatywnym. Kontakt 07411280934 > Hairdresser required full or part time in Richmond area please call on 07712654433 ask for Joe > Praca na myjni samochodowej we wschodniej Anglii od zaraz z możliwością zakwaterowania 07882089362 > A multi-skilled Handyman required for work in Reading and London areas. For more information please call to 020 7253 3291 or email to hm01@wdltd.com > Full or part time hairdresser to work in salon in tooting Neokutz 146 mitcham road tooting sw17 9nh telephone Vera at salon 0208 672 5619 or mobile 07813484218 > Dental Nurse/ Receptionist position Experience not necessary, for friendly and busy North London Dental Clinic. Must speak fluent English and Polish, very flexible working hours required. Please email your CV to annahouse@ btconnect.com. > Masazystka, kosmetyczka, fryzjerka bedzie potrzebna od lutego 2014 w salonie na Fulham.

Zgloszenia teraz: joannabajserowicz@yahoo.co.uk , 077 0903 46 36. > Zatrudnię mechanika samochodowego. Naprawa aut osobowych i dostawczych.

Oczekujemy doświadczenia i konkretnej znajomości z zakresu mechaniki samochodowej , elektryki i elektroniki. Mile widziana komunikatywna znajomość języka.

Prosimy tylko o konkretne oferty .

Kontakt 07983431479. > Zatrudnie fryzjerke minimum 5 lat doswiadczenia angieski komunikatywny dobre zarobki prosic Asie 07788193437

29/10/2013 14:26:34

OGŁOSZENIA DROBNE > Praca na myjni samochodowej we wschodniej Anglii od zaraz z możliwością zakwaterowania 07882089362

praca

szukam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 04

1 i 2 fix ,doswiadczenie w uk, fuseboxsy, alarmy, bt, tv, internet, wymiana i naprawa instalacji, szuka pracy tel. 07549445462

> Elektryk Certyfikat ,duze

doswiadczenie w uk ,naprawa i wymiana instalacji, narzedzia, samochód, dobre ceny szuka pracy tel.07938220749

> Lofty, dachy, extensions szukam pracy 07533609015

> Elektryk nawiaze wspolprace . elektryka kompletna. usuwanie problemow. fusebordy . 17 edition. certyfikat. tel.07731165690

> Pomocnik budowlany poszukuje pracy, doświadczenie na budowach w UK , głównie dekoratorka, pomoc elektryka i glazurnika oraz inne prace budowlane, 07780203081.

> Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525

> Elektryk NICEIC szuka pracy.

Posiadam narzędzia, van i 15 letnie doświadczenie w UK. contact:07879855344 lub tomhlbn@gmail.com ,

> Murarz stolarz szuka pracy przybudowki dachy pointing oraz inne prace budowlane +447403871736

> Pomocnik budowlany poszukuje pracy, doświadczenie na budowach w UK , głównie dekoratorka, pomoc elektryka i glazurnika i inne prace budowlane tel. 07423587988

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

> Plastrarze 7 lat doswiadczenia

w Londynie szukaja pracy. Wlasne narzedzia i transport. Wysoka jakosc wykonania. 07999963477 Andrzej

> Elektryk - Hydraulik z 10 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie szuka pracy. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Z własnymi narzędziami i vanem 07707717053. sito@data.pl > Szukam pracy przy sprzątaniu

domów, biur. mam 28 lat, jestem dokładna i sumienna. okolice Stamford Hill, Seven Sisters. tel 07552580848 ,

plytkaz lazienki powierzchnie 07984572224

> Jezeli szukasz odpowiedzialnej I uczciwej osoby ktora zaopiekuje sie Twoim malenstwem jak rowniez pomoze Ci w obowiazkach domowych - zadzwon.

07943580001

> Plastrarze z wlasnymi narzedziami szukuja pracy wysoka jakosc I czystosc Marcin 07515464677 > Elektrycy, stolarze, pomocnicy, hydraulik, plastrarz, malarze potrzebni do budowy. jezyk ang podstawowy wymagany prosze dzwonic pod nr 07956891182 > Dekorator szuka pracy wieloletnie doświadczenie w londynie własne narzędzia kładę tez tapety tel. 07508404771 > Malarz dekorator szuka pracy. 6 lat stazu w Londynie. Uczciwy prac 07944248617

znajomością stolarki szuka pracy. posiadam doświadczenie konto w banku nin angielski komunikatywny.

Darek 07780077706

> Malarz bez nalogow, uczciwy i solidny szuka pracy. Wysoki standard pracy. 6 lat doświadczenia w UK. Pracuje dla firm i osob prywatnych. Rafal. 07545600591.

> Ogolnobudowlaniec szuka pracy elektryka hydraulika kafelki i inne. Tel.07840245176

> Stolarz szuka pracy. Plytki, elektryka. Doswiadczenie.

07746062083

> 27 – letni ogólnobudowlaniec ze

> Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym szukam pracy. pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem. Tel.07883974669 > Elektryk 10 lat w UK. Instalacje

sprzedam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 06

> Plastrarze z dlugoletnim doświadczeniem szukają ofert pracy. Gwarantujemy wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia.

Jacek 07523550213

zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07891730162

> 27 -letni ogólnobudowlaniec ze znajomoscia stolarki szuka pracy. posiadam doswiadczenie konto w banku nin angielski komunikatywny.

Bez nalogow Darek 07780077706

doświadczeniem szuka pracy. specjalizuje sie w rożnego rodzaju zaslonach. pokryciach na kanapy i fotele. tapicerka. tel.07846536965.

> Laptop Dell.1.8ghz, pam. 2gb, dysk 60gb. Wi-Fi. DVD, win.xp.PL. Stan bdb. 90f. Komputer DELL C2Duo 3ghz. pam. 3gb. dysk 250gb. DVD. 90f. Tel. 07593298590

> Plastrarze szukaja pracy na terenie calego Londynu i okolic, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213

> Budowlaniec szuka pracy.

Lazienki i kuchnie od a do z plastrowanie, malowanie. Tel. 07515103840

> Polski sklep sprzedam z

> Krawcowa z długoletnim

terenie calego Londynu i okolic, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213

> Plastrarz solidny i konkretny szuka pracy na cene lub dniowki.

Plastruje (na szczudlach) na wysoki standard. Tel. 07515103840 Daniel

> Elektryk NICEIC certyfikat , 16 f

> Mam 36 lat szukam pracy jako

> Plastrarze szukaja pracy na

502-MAKIETA 4 74-101.indd 79

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

wyposażeniem i towarem zachodni Londyn Acton Central High Street tel O7860660628

> Sprzedam działkę 0,4568 hektara w Lubiaszów Nowy, gmina Wolbórz, blisko Zalewu Sulejowskiego tel. 0048 881664364

079

auto-moto

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 07

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

Auto-Mechanika, diagnostyka komputerowa, hamulce, sprzęgła, zawieszenie, serwis, paski rozrządu, dojazd do klienta. 07812071816 MOT – pomogę www. mechanik-londyn.info Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT + TAX, VOSA inspekcja .

Paweł 07727244856 Opny zimowe. Wulkanizacja na Willesden.

Oferuje opony nowe i używane. Różnorodność marek opon i rozmiarów. Montaż, wyważanie na miejscu. Przystępne ceny! NW10 2JJ Londyn 07776823881, 02084514488 Autolaweta, holowanie złomowanie na terenie Londynu I Anglii.

Odbiór aut z aukcji. Tel 07415102044

> VW Passat 2,0 tdi, 2006, manual 6 biegow, sedan, blekitny, zadbany, 113 tys.mil, drugi wlasciciel, ksiazka serwisowa. Mot i tax do 12.2013 Tel. 07702267525 > Renault Kangoo 01 tax 02 14 mot 02 14 1.9 D 108300 mil £900 pilnie tel07815124934 Edward > Toyota Avensis CDX combi.

Bogate wyposarzenie 2l benzyna.

2000 r., 6 m-cy MOT. W pełni sprawny. Auto bardzo ekonomiczne.

Cena £820 Tel. 07741790136 > BMW 525D Sport, 2004 rok produkcij. pelna chistoria serwisowa. automatic. bixenon. sensor deszczu – parkowania zmierzchu. skórzana tapicerka. cena £6250 07950150772 Piotr

29/10/2013 14:26:35

080

OGŁOSZENIA DROBNE + RÓŻNE / ZDROWIE

randka w ciemno

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 08

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

> Poznam kulturalnego i sympatycznego pana bez nałogów do spędzania wolnego czasu, mam 46 lat, mieszkam w londynie.07909973220 > Witam mam 46 Lat Poznam Mila kobiete W podobnym Wieku celem Stalego Zwiazku Pozdrawiam Mile panie 07743739466 > Poznam zdecydowana kobiete

w celu intymnych spotkan bez sponsoringu. Mam 39lat 07598612637

> Zadbana 39lat kobieta pozna zadbanego mezczyzne 38-45 lat myslacego powarznie o stalym zwiazku tel. 07515119921 > Szukam chlopaka w wieku 31 l wesolego przystojnego z Peterborough 07974619835 > Hej Damian 27 lat czy sa w

Londynie jeszcze normalne uczciwe dziewczyny 07595600665

> Brunet, 28l, 183cm,

wysportowany, lubie podroze i aktywnie spedzac czas, poznam mila, ladna dziewczyne z dobrym, wolnym serduszkiem 07946075139

> Mam 37 lat, jestem sredniego wzrostu, wolna. Szukam wolnego, 07590487351 > Marek 45 lat szukam milej zadbanej Pani miedzy 30- 43 lat która poważnie myśli o dobrym i spokojnym związku 07971922669 Londyn proszę dzwonić po 16 > 38 latek pozna normalna dziewczyne do stalego zwiazku 07849544114

inne

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 09

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

Domowe przedszkole - Walthamstow Zapraszamy rodziców i dzieci. Full-time, parttime. T: 07915006662 Ula

502-MAKIETA 4 74-101.indd 80

Warsztaty Rozwoju Duchowego / Osobistego.,, Żyj szczęśliwie i daj żyć innym,, Anatomia ludzkich niepowodzeń i błędów. Poprowadzi Gennadij Pluznow (lekarz medycyny / nauczyciel duchowy) 7-8 grudnia Hammersmith (dwa dni £50) Wiecej informacji pod nr. 07837584302

Naucz się grać na gitarze. To proste, jeśli ma się dobrego nauczyciela!

Zapraszam. Tylko okolice Hounslow, Twickenham, Feltham, Kingston.

Tel. 079 382 111 55

usługi różne ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

Profesjonalne fotografowanie / videofilmowanie ślubów, chrzcin, urodzin, imprez rodzinnych, publicznych, biznesowych, sesje studyjne, plenerowe 07548879287 photo. miarka@gmail.com

Tatuaż artystyczny, kolczyki. Robert tel.

078 33 93 43 88

Tłumaczenia przysięgłe na j. angielski, wymagane przez urzędy w UK. Dokumenty, świadectwa, zaświadczenia lekarskie. Solidnie i taniej niż inni Tel. 07981753699 e-mail slav.translations@gmail. com

Antyalergiczne Czyszczenie Carpet, Tapicerki Meblowej, Dywanów Domy Instytucje. Wysoka Temperatura, Super Silny Sprzęt, Gwarantuje Wysoką Jakość Usług.

Koniecznie Zobacz Prawdziwe Zdjęcia facebook.com/ CarpetCleaningPL 07809409618

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Oprogramowanie dla Księgowych, Prawników, Budowlańców, wyceny, fakturowania, zarządzania pracownikami i projektami.

Wielojęzyczne.

Napisane dla Polaków w UK. Stargor LTD 077-8352-4096, 020-3286-3050

Tłumaczenia przysięgłe i certyfikowane w 24 godziny 7 dni w tygodniu. Tanio bezpośrednio u tłumacza www. tlumaczenia24.co.uk 07770903430

Corgi Gas safe register No. 503179 Instalacja bojlerów, mega flow, central heating, wszelkie instalacje + solary słoneczne Certyfikaty od £40 serwis i naprawa 24h/7 tel. 07852988768

Kompleksowe usługi ogrodnicze w South West London; przycinanie, karczowanie, plewienie, mycie ciśnieniowe i wiele innych. Tel 07970344871 gardenermm@yahoo. co.uk

usługi

zdrowie i uroda ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

Masażysta od 1980r. profesjonalnie leczy schorzenia kręgosłupa, ustawianie kręgów, dojeżdżam do klienta ze stołem.

Mirosław Frąckowiak tel.07725469656. www.frackowiak.co.uk

Gabinet Hipnoterapii - Lęki, Depresja, Uzależnienia, Problemy Małżeńskie etc.

Ponadto: motywacja, samoocena, pewność siebie, przygotowanie do ważnych wydarzeń itp.

Bezpłatna konsultacja wstępna.tel.

07889084622 www. dominikwaszek.com

Teraz ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

Szczegóły, str. 77

29/10/2013 14:26:35

OGŁOSZENIA TELEWIZJA SAT. / KOMPUTERY

telewizja satelitarna ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl Promocja Jesienna

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów.

Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

komputery serwis ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 77

SmartFix Ogólna Naprawa Elektroniki+ Gwarancja i Konkurencyjne Ceny! PC, Laptopy, GSM, GPS, XBOX/PS3, CCTV Naprawa, Odzysk danych, Re/Instalacja, Aktualizacja, Konfiguracja, Wymiana podzespołów i dużo więcej!

07423095866

Naprawa: laptopy, tablety, konsole, telefony. Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, zmiana języka, wymiana ekranu/ klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340

502-MAKIETA 4 74-101.indd 81

H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta.

Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskitech.co.uk

081

0789 41 00 683

satinstal@gmail.com London W6

MONTAŻ ANTEN SAT ORAZ DIGITAL Montaż t Serwis t Rozbudowa t Doradztwo

ZAWSZE AKTUALNE PROMOCJE NC+

MONTAŻ + ZESTAW £120

=

i

UMOWA NA 12 M-CY POLSKIE CENY!

TELEWIZJA BEZ ZOBOWIĄZAŃ t "OFLTZ EP LPOUSBLUØX $ZGSZ J / t ;XSPU TQSzęUV XZNJBOB OBQSBXB TFSXJT UchXZUZ MBTzUZ "OUFOZ PJMPUZ KPOXFSUFSZ J JOOF BLcFTPSJB 4"T

Naprawy Komputerów i Laptopów, Strony WWW, Gwarancja, tanio, dojazd do klienta, usuwanie wirusów, zmiana języka, instalacja Windows, 100% skuteczności, składanie komputerów, kamery cctv, alarmy tom@linxgroup.co.uk 079-280-305-70

Naprawy komputerów.

Gwarancja, 100% skuteczności.

Elektronika komputerowa, wymiana podzespołów.

CCTV Renowacja układów graficznych strony www. Ulotki, pozycjonowanie stron kampanie reklamowe Tel 07897656573 e -mail: office@linxgroup.co.uk www.linxgroup.co.uk

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA!!

Dostępne na umowę z gwarancją na zakupiony sprzęt.

Możliwość wymiany zesputych dekoderów.

telewizja bez umowy ORAZ TELEWIZJA BEZ ANTENY SATELITARNEJ

Serwis Satelitarny 24/7: * montaż anten satelitarnych * ustawienie sygnału *sprzedaż akcesorii

KAROL 07713358081

Najnowsze

ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

29/10/2013 14:26:39

082

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

502-MAKIETA 4 74-101.indd 82

29/10/2013 14:26:40

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

502-MAKIETA 4 74-101.indd 83

083

29/10/2013 14:59:56

084

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

PRZEWÓZ PROMOCJA OSÓB PACZKA 30 KG/£20 PRZEWÓZ Nowa trasa: Polska-Walia PACZEK „Firma z Podkarpacia”

www.przewozyoskar.com Tel. Polska +48 505 132 128, +48 536 373 099 Tel. Anglia 0 759 884 85 66, 0 777 869 05 30

e-mail: przewozyoskar@gmail.com

Dowóz pod adres na terenie całej Polski. Wystawiamy faktury VAT.

502-MAKIETA 4 74-101.indd 84

29/10/2013 14:26:44

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

085

Regularne połączenia autokarowe z Wielkiej Brytanii do Polski

Sindbad Travel Ltd 18 Colonnade Walk



125 Buckingham Palace Road London SW1W 9SH



Victoria



Tel. 02078289008  Tel. 08708502054 Fax 0207 828 7070  e-mail: london@sindbad.pl MO-FR 08.30-19.00  SA 08.30-14.00  SU and Bank Holidays 10.00-14.00 

Możliwość płatności kartami:

sindbad_travel_od461_1x8.indd 1

502-MAKIETA 4 74-101.indd 85

2013-01-29 12:12:08

29/10/2013 15:00:06

086

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT Serwis

prezentuje:

1 paczka do

tylko

30kg = £15

*

oraz transport towarów od £35

*oferta ważna na terenie Londynu oraz przy wysyłce minimum 2 paczek, przy wysyłce 1 paczki oplata £5 za dojazd, pozostałe warunki promocji dostępne telefonicznie.

współpracują:

GG&G paczki (+44) 07462007114

Anpart Trans (+48) 604306318

www.anpart-trans.eu

transport przewozy, paczki ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie.

Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN + winda do załadunku. Pomoc w załadunku i rozładunku.

Cały Londyn i UK. www.goldeneagleremovals.co.uk Tel 07969629456 Daniel

Przeprowadzki. Tanio i Solidnie. Londyn i UK. Przewozy materiałów, narzędzi, mebli.

Duży Van. Marek 07846977638.

Tani Transport od £15/h. Przeprowadzki od £30, odbiór, dostawa towarów od £20. Duzy Van Londyn i okolice 24h/7.

Nasza Lokalizacja Tooting Broadway tel 07818909132

Transport-Courier

+44 (0) 7828494108 +48 510809905

Oferujemy: Przewóz paczek z Londynu do Polski oraz z Polski do Londynu!

30kg = £20!

Przeprowadzki oraz transport towarów gabarytowych na terenie Unii Europejskiej i UK

+44 0 7778811424 info@ag-trans.pl www.ag-trans.pl

JESTEŚMY DOSTĘPNI

24h/7

Przeprowadzki Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa.

Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

502-MAKIETA 4 74-101.indd 86

29/10/2013 14:26:47

REKLAMA SKUP ZĹ OMU

DLA STAĹ YCH KLIENTĂ&#x201C;W ,"35: 1Â&#x152;"5/*$;& ."45&3$"3% U NAS ZREALIZUJESZ 8:45"8*0/: 13;&; /"4 $;&, t %PKB[E EP LMJFOUB t 1Â&#x2019;BUOPÇ´Ç&#x17D; QS[FMFXFN FMFLUSPOJD[OZN MVC D[FLJFN t 4LVQVKFNZ LBČ&#x2C6;EÇ&#x152; JMPÇ´Ç&#x17D; t 8BČ&#x2C6;ZNZ UZMLP OB XBHBDI FMFLUSPOJD[OZDI

MIEDĹš (Copper) ÂŁ4.00 - ÂŁ4.50 MOSIÄ&#x201E;DZ (Brass) ÂŁ2.20 - ÂŁ2.50 KABLE (Cable) ÂŁ0.80 - ÂŁ2.30 OĹ Ă&#x201C;W (Lead) ÂŁ0.70 - ÂŁ1.00 ALUMINIUM (Aluminum) ÂŁ0.60 - ÂŁ1.00 KWASĂ&#x201C;WKA (Stainless Steel) ÂŁ0.60 - ÂŁ1.00 ZĹ OM STALOWY (Scrap Metal) ÂŁ80 - ÂŁ120 / tona Podana cena moĹźe ulec zmianie w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od notowaĹ&#x201E; gieĹ&#x201A;dowych danego surowca

%0+";% %0 ,-*&/5" t 4,616+&.: ,"Ç&#x2C6;%Ć&#x2039; *-0Ć´Ć?

8"Ç&#x2C6;:.: 5:-,0 /" 8"("$) &-&,530/*$;/:$) 1Â&#x152;"5/0Ć´Ć? 13;&-&8&. &-&,530/*$;/:. -6# $;&,*&.

,-*&/5 +&45 %-" /"4 /"+8"Ç&#x2C6;/*&+4;:

087

MIEDĹš (Copper) ÂŁ4.00 - ÂŁ4.50 ÂŁ2.20 - ÂŁ2.50 MOSIÄ&#x201E;DZ (Brass) ÂŁ0.80 - ÂŁ2.30 KABLE (Cable) ÂŁ0.70 - ÂŁ1.00 OĹ Ă&#x201C;W (Lead) ÂŁ0.60 - ÂŁ1.00 ALUMINIUM (Aluminum) ÂŁ0.60 - ÂŁ1.00 KWASĂ&#x201C;WKA (Stainless Steel) ZĹ OM STALOWY (Scrap Metal) ÂŁ80 - ÂŁ120 / tona Podana cena moĹźe ulec zmianie w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od notowaĹ&#x201E; gieĹ&#x201A;dowych danego surowca

GRMD]G GR NOLHQWD Â&#x2021; SĂĄDWQRÄźÄ&#x2026; SU]HOHZHP HOHNWURQLF]Q\P OXE F]HNLHP VNXSXMHP\ NDĹ&#x160;GÄ? LORÄźÄ&#x2026; Â&#x2021; ZDĹ&#x160;\P\ W\ONR QD ZDJDFK HOHNWURQLF]Q\FK ./,(17 -(67 '/$ 1$6 1$-:$Ĺ&#x2030;1,(-6=<

Ćł,Ç&#x160;'Ä &Ę?Ę ČźĘ&#x2018;É

ĆłÇ&#x2013;ƝƎŃ?'= %UDVÉĄ

Ć°ĆŁÇ&#x2020;/( &ÉŞÉŹČľÉ?

2ƲЏ: /HDÉ?

Ç&#x201E;ƹƞƳÇ?Ć´ĆŽĆž0 $Ę&#x2122;ĘŚĘ&#x203A;Ę&#x2013;Ę&#x153;ĘŚÉ&#x2122;

Ć°Ç&#x20AC;Ç&#x201E;ƝЏǥư$ 6WĘ&#x2039;Ę&#x2013;ɝȾHVÉĄ 6É&#x20AC;Č­É°É&#x2014;

=Ʋƾ0 6ĆźÇ&#x201E;ƹƾǥ< 6Ę&#x17D;UĘ&#x2039;É&#x17E; 0HWÉŞÉ&#x2014;

l ĘŹ l l l l l l l ĘŹ l l ĘŹ l l ĘŹ l l WĘ?QÉ&#x2C6;

3RGĘ&#x2039;QÉ&#x2C6; ČŞĘ&#x2018;QÉ&#x2C6; PÉ&#x203A;Í&#x2021;É? Ę&#x2026;ČľHÉ&#x2039; ĘŤĘ&#x203A;LĘ&#x2039;Ę&#x153;ȲÉ? ÉŚ ]ÉŞČľÉ?Î&#x2021;QRËśĘ&#x17D;É&#x201D; RÉ? É&#x161;ÔŚĘ?ZĘ&#x2039;Ψ Ę&#x201D;ȲɰĂ&#x2026;GĘ?ʨ\É­É&#x201C; GĘ&#x2039;ȸHJÉ&#x203A; ĘŁĘŚUĘ?ZFÉ&#x2C6;

502-MAKIETA 4 74-101.indd 87

29/10/2013 14:26:49

088

REKLAMA SKUP ZŁOMU / WYWÓZ ŚMIECI

MIEDŹ (Copper) MOSIĄDZ (Brass) KABLE (Cable) OŁÓW (Lead) ALUMINIUM (Aluminum) KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal)

£4.00 - £4.50 £2.20 - £2.50 £0.80 - £2.30 £0.70 - £1.00 £0.60 - £1.00 £0.60 - £1.00 £80 - £120 / tona

DOJAZD DO KLIENTA PŁATNOŚĆ PRZELEWEM ELEKTRONICZNYM LUB CZEKIEM SKUPUJEMY ZŁOM I ŻELIWO SKUP W KAŻDEJ ILOŚCI ZŁOMOWANIE AUT ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

Najlepsze ceny!

Nie czekaj! ']ZRį MXş WHUD] 259/B WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

502-MAKIETA 4 74-101.indd 88

29/10/2013 14:26:53

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

502-MAKIETA 4 74-101.indd 89

089

29/10/2013 14:26:55

090

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI / BUDOWNICTWO I REMONTY

Najnowsze

Ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk

Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii

502-MAKIETA 4 74-101.indd 90

29/10/2013 14:26:57

GRANIT MARMUR 091 PIASKOWIEC QUARTZ REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

DZIAŁAMY NA TERENIE CAŁEGO LONDYNU

ZADZWOŃ PO BEZPŁATNĄ WYCENĘ!

KUCHNIE

BLATY GRANITOWE I MARMUROWE

www.graniteworld.org.uk

PODŁOGI

ŁAZIENKI

OBUDOWY WANIEN I UMYWALEK PODŁOGI I ŚCIANY

SCHODY ORAZ KOMINKI

Northfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue, Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

Tel. 02089028882 Grzegorz: 078 49933526

WYWÓZ ŚMIECI SKIP HIRE CLEARANCE

CLEARANCE WORLD LONDON LTD

WORLD Northfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue,

LONDON LTD

Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

502-MAKIETA 4 74-101.indd 91

zeskanuj!

Granite World London Ltd

PARAPETY

Akceptujemy karty:

graniteworldlondon@gmail.com

1$-1,į6=( &(1< : /21'<1,( ç ç ç (S[FHPS[

29/10/2013 14:26:59

OKNA TYPU SASH TYPU CASEMENT DRZWI

FRONTOWE SKŁADANE

PRZESUWNE OGRODOWE

WITRYNY SKLEPOWE

OKNA Energooszczędne okna i drzwi drewniane na wymiar

DRZWI

www.stolarnia.co.uk

092

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI / BUDOWNICTWO I REMONTY

PRODUKCJA W LONDYNIE

Green Mark Joinery Ltd, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW

020 t

Registered Company

office@greenmarkjoinery.co.uk

502-MAKIETA 4 74-101.indd 92

29/10/2013 14:27:01

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

093

DRZWI PRZECIWWŁAMANIOWE

St wzór 24 £617.38netto

£463.03netto ceny promocyjne na drzwi obowiązują do końca 2013 roku

IBB Park Royal 18 Gorst Road, Park Royal London, NW10 6LE 020 8965 7972, kontakt@ibb.pl

IBB Croydon

IBB Birmingham

ZK Park, Unit 6, 23 Commerce Way, London, Croydon CR0 4ZS 020 8680 9026, kontakt@ibb.pl

425 Walsall Road Birmingham, B42 1BT 0121 356 8655, kontakt@ibb.pl

d yn) powyżej 180,-GBP netto Gratis! t Dzwoń, przywieziemy (Londyn) powyżej 180,-GBP nett

£1,404.67netto

£1,053.50netto

Płyta gipsowo-kartonowa Standard 12.5×1200×2400 mm (odbiór własny + 0.50GBP dostawy Londyn)

Grunt K-30 firmy Megaron, 8 kg Siatka elewacyjna biała 145G/m2, rolka 50m2 Tynk mozaikowy, AVAL KT 77, op. 25 kg

£6.49 netto £21.00 netto £39.50 netto

Izolacja Isover Spacesaver 100 mm rolka 10.64m2 £14.90 netto Izolacja PIR, 100mm, 1.2×2.4m

£29.50 netto

W/w ceny jedynie dla zarejestrowanych jako Trade klientów IBB ; bezpłatna rejestracja on-line:

www.IBBconstruction.co.uk

ZATRUDNIMY: SPRZEDAWCĘKIEROWCĘ I KOSZTORYSANTA.

502-MAKIETA 4 74-101.indd 93

£3.86 netto

Szybki i profesjonalny program kosztorysowy!

Wyceń po polsku - zapisz i wyślij do klienta po angielsku.

Szkolenia w każdą sobotę po uprzednim umówieniu.

y (Londyn) powyżej 180,-GBP netto Gratis! t Dzwoń, przywieziemy (Lon

Drzwi typu ST - przekrój

o Gratis! t Dzwoń, przywieziemy (Londyn) powyżej 180,-GBP netto Gra

tis! t Dzwoń, przywieziemy (Londyn) powyżej 180,-GBP netto Gratis! t Dzwoń, przywieziem

ELITE StR wzór 09/206

Oferty pracy prosimy przesyłać na adres mailowy: kontakt@ibb.pl z dopiskiem „IBB praca”

29/10/2013 14:27:03

094

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

502-MAKIETA 4 74-101.indd 94

29/10/2013 14:27:05

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

502-MAKIETA 4 74-101.indd 95

095

29/10/2013 14:27:06

096

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

SCAFFOLDING PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowaĹ&#x201E;.

Profesjonalny montaĹź.

Szybki termin realizacji!

Najtaniej w Londynie!

Sebastian:

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

7PVKVNGF 502-MAKIETA 4 74-101.indd 96

29/10/2013 14:27:08

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

502-MAKIETA 4 74-101.indd 97

097

29/10/2013 14:27:10

098

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY Najwyższa jakość okien i drzwi firmy

Okna, drzwi, ganki, ogrody zimowe, szklane dachy, balustrady, prysznice, świetliki, drzwi rozsuwane

Wysokiej jakości podwójne szklenie w uPVC, Aluminium i Drewnie U NAS OKNA

A-RATED W STANDARDZIE

Drewniane okna typu SASH już od

£300/m2

Nowy salon firmowy

622 Greenford Road, UB6 8QT Greenford

Tel/Fax: 020 8578 2281

Biuro: 077 0360 1325 Mob: 079 1636 9230 Email: info@windowsglasssolutions.co.uk

502-MAKIETA 4 74-101.indd 98

29/10/2013 14:27:13

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

502-MAKIETA 4 74-101.indd 99

099

29/10/2013 15:31:30

100

REKLAMA MOTORYZACJA

WARSZTAT

SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE AKUMULATORY BLACHARKA I LAKIERNICTWO

SAMOCHODOWO-MOTOCYKLOWY

BLUE STAR MOTORS

SERWIS - NAPRAWA

REGENERACJA SKRZYŃ BIEGÓW

AUT OSOBOWYCH,VANÓW I MOTOCYKLI 259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

ZAJMUJEMY SIĘ AUTAMI GRUPY VAG!

CZĘŚCI SAMOCHODOWE I MOTOCYKLOWE

T: 07 8842 55551 02089974508

P POMOC DROGOWA – LAWETA TRANSPOR AUT TRANSPORT MO I MOTOCYKLI DO UE

WWW.BLUESTARMOTORS.CO.UK

OFFICE@BSWM.EU

£££

SKUP

Skupujemy

używane auta i vany do złomowania

6$02&+2'Ð:

ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

6$02&+2'Ð:

079 720 22515

25$= =â202:$1,(

502-MAKIETA 4 74-101.indd 100

29/10/2013 14:27:15

REKLAMA MOTORYZACJA

101

LAWETOWANIE

07 8842 55551

24/7

7 DNI W TYGODNIU 24 GODZINY NA DOBĘ.

ZAPISZ TEN NUMER! ZAWSZE MOŻESZ NA NAS LICZYĆ!

TANIE ROZMOWY do Polski

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny

>>>>>>>>>>>>>>>>> wybierz:

0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy

>>>>>>>>>>>>>>>>> wybierz:

0 844 545 4141

1p tylko

]D PLQXWČ

5p tylko

]D PLQXWČ

Obtain bill payer’s permission before using the service. Calls are billed per minute & include VAT. Charges apply from time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a shot period if the calls are engaged or unanswered. One off 9.05p set-up fee by BT. Cost of calls from non BT operators and mobiles may vary. Check with our operator. Rates are subject to change without prior notice. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.’

WARSZTAT MOTOCYKLOWY 4&38*4 ç /"13"8: ç .05 259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 07 8842 55551 OFFICE@BSWM.EU

502-MAKIETA 4 74-101.indd 101

29/10/2013 14:27:17

502-MAKIETA 5 102-112.indd 102

29/10/2013 14:57:01

502-MAKIETA 5 102-112.indd 103

29/10/2013 14:57:04

104

WIADOMOŚCI KRZYŻÓWKA + HOROSKOP

OBYWATELSTWO

BRYTYJSKIE Mieszkasz i pracujesz w UK? Zostań Brytyjczykiem!

ESOL with Citizenship Course

Zadzwoń i dowiedz się kiedy odbędą się kolejne kursy!

Po ukończeniu kursu ESOL firma Sara-Int Ltd pomaga również uzyskać obywatelstwo brytyjskie.

Sara-Int Ltd z Training Connect Ltd

W celu uzyskania dodatkowych informacji prosimy o kontakt:

020 8846 3610

502-MAKIETA 5 102-112.indd 104

29/10/2013 14:57:05

105 SKORPION

RYBY

RAK

Twoje życie uczuciowe będzie burzliwe, ale bardzo urozmaicone emocjonalnie.

Stagnacja Ci nie grozi. Kłótnie i godzenie się sprawią, że atmosfera między Wami będzie wyjątkowo namiętna. Nie opieraj się sile łączącego Was uczucia.

Możliwy kryzys w Twoim związku. Będziesz czuł się niezrozumiany, odepchnięty i bardzo samotny. Zamiast zamykać się w sobie, postaraj się zdobyć na szczerą rozmowę z partnerem. On nawet nie zdaje sobie sprawy, że tak czujesz. Zacznij brać witaminy, bo masz osłabiony organizm. .

Zbyt często chodzisz z głową w chmurach.

Jesteś typem marzyciela, ale zdecydowanie częściej powinieneś schodzić na ziemię.

Inaczej możesz stracić partnera oraz szacunek innych ludzi. Zaniedbujesz ważne zobowiązania i jesteś traktowany jak człowiek niepoważny.

(21.03–20.04)

(23.07–22.08)

(23.10–21.11)

STRZELEC

(19.02–20.03)

(22.06–22.07)

BARAN

LEW

Pewne rzeczy wymagają zdecydowanie więcej czasu, niż Ci się wydaje. Nie chciej wszystkiego od razu. Taka postawa doprowadzi Cię tylko do niepotrzebnej frustracji. Postaraj się zdystansować do rzeczy, na których tempo i tak nie masz wpływu. Ucz się cierpliwości.

Jeżeli narzekałeś w ostatnim czasie na swoją pracę i byłeś nią znudzony, to teraz się to zmieni. Dostaniesz ciekawe propozycje, będziesz zajmował się nowymi rzeczami i będziesz miał kontakt z nowymi ludźmi.

Znowu polubisz to, co robisz. Z przyjemnością będziesz rano wstawał do pracy.

(22.12–19.01)

BYK

PANNA

Nie możesz liczyć na taryfę ulgową, gdyż gwiazdy szykują Ci pracowity okres.

Będziesz pochłonięty pracą i zajęty obowiązkami rodzinnymi. Nieświadomie pomożesz komuś rozwiązać bardzo ważny dla niego problem. To sprawi, że zyskasz dozgonną wdzięczność i przyjaźń.

Pogorszy się Twoje samopoczucie. Możesz mieć wrażenie, że masz wszystkiego dosyć.

Niewiele spraw ucieszy Cię. Odczujesz znużenie sprawami zawodowymi i prywatnymi. Musisz pomyśleć o sobie, zadbać o relaks i możliwość wyładowania negatywnych emocji.

Twój nastrój będzie się zmieniał jak w kalejdoskopie. Twoi najbliżsi i przyjaciele będą mieli problem, żeby za Tobą nadążyć. Ty sam postanowisz zmienić zdanie w pewniej bardzo ważnej kwestii. Podejmując decyzje, pamiętaj, że będziesz musiał potem konsekwentnie dotrzymać danego słowa.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Jeśli dobrze zorganizujesz sobie pracę, bez problemów powinieneś wygospodarować chwilę na odpoczynek.

Dalekie spacery, podróże i różne formy aktywności na świeżym powietrzu sprawią Ci wiele radości i pozwolą naładować akumulatory.

Jeśli chciałbyś coś zmienić w swoim związku, to właśnie teraz nadarza się dobra okazja. Musisz jednak wykazać się dużą delikatnością i rozwagą podczas rozmów z partnerem. Są kwestie, w których możecie się ze sobą nie zgadzać, ale spokojnie rozmawiając, uda się Wam je rozwiązać.

Przed Tobą dni na wysokich obrotach.

Spadnie Ci na głowę wiele obowiązków, a dodatkowo przypomną się stare zobowiązania. Będziesz musiał się poważnie nagimnastykować, aby pozałatwiać wszystkie sprawy. Warto, bo na końcu czeka Cię duża nagroda.

(22.11–21.12)

Dobrze było Ci do tej pory samemu, jednakże teraz zapragniesz mieć koło siebie towarzysza życia. Są w Twoim otoczeniu osoby, którym na Tobie zależy, wystarczy, że dobrze się rozejrzysz i wsłuchasz w swoje serce. Ono będzie teraz Twoim najlepszym doradcą.

KOZIOROŻEC

(20.01–18.02)

(21.04–20.05)

(23.08–22.09)

(21.05–21.06)

(22.09–22.10)

COMMERCIAL OFFICE

CLEANING

SARA-INT Ltd Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY

502-MAKIETA 5 102-112.indd 105

t

29/10/2013 14:57:05

106

WIADOMOŚCI sport

Największa polska akademia piłkarska rusza w Londynie!

– Zastanawiasz się, jak odciągnąć swoje dziecko od komputera, jak zapewnić mu zdrowe i sensowne zajęcie? Oferujemy to, czego szukasz! – mówi Daniel Denisiuk, założyciel największej polskiej akademii piłkarskiej na Wyspach, Denis Cup, która już 9 listopada swój kolejny oddział otworzy tym razem w Londynie.

Więcej informacji o największej polskiej akademii piłkarskiej na Wyspach Denis Cup na stronie:

deniscup.co.uk

»

Pierwsza akademia Denis Cup powstała przed czterema laty w Manchesterze. Do chwili obecnej powstało – i działa z powodzeniem - już kilkanaście filii akademii. W jej strukturach prowadzone są zajęcia dla dziewcząt i chłopców w wieku od 4 do 15 lat. - Polish Football Academy Denis Cup to profesjonalnie przygotowani do pracy z dziećmi trenerzy, którzy gwarantują profesjonalny trening piłkarski dostosowany do danego wieku, wypracowanie odpowiedniej kondycji fizycznej, wzmocnienie charakteru i pomoc w jego wychowaniu, szansę na przyszły sportowy sukces, możliwość spotkania jego sportowych idoli i inne atrakcje (nie tylko piłkarskie) – mówi inicjator Denis Cup, Daniel Denisiuk, jednocześnie skaut Polskiego Związku Piłki Nożnej na Wielką Brytanię, dodając: – Naszym głównym celem jest wychowanie dzieci poprzez sport, jak i wyselekcjonowanie talentów na miarę reprezentacji Polski!

I właśnie to trenerzy Denis Cup – były 41-krotny reprezentant Polski Radosław Kałużny oraz Daniel Denisiuk – byli selekcjonerami kadry Polski U’12, która 13 października tego roku rozbiła aż 16:1 swoich rówieśników z Anglii.

Głównym koordynatorem działalności sieci akademii Denis Cup w Wielkiej Brytanii jest wspomniany Radosław Kałużny, natomiast ambasadorami Denis Cup są tak znane osobowości ze świata futbolu, jak m.in.: Artur Boruc, Michał Żewłakow, Marcin Żewłakow, Tomasz Kuszczak, Radosław Majdan, Radosław Gilewicz, Jarosław Chwastek, Marcin Wasilewski, Bartłomiej Zalewski czy też Maciej Chorążyk, szef skautingu w Polskim Związku Piłki Nożnej. « 502-MAKIETA 5 102-112.indd 106

29/10/2013 15:31:10

502-MAKIETA 5 102-112.indd 107

29/10/2013 15:31:25

Gr

0

offi

502-MAKIETA 5 102-112.indd 108

29/10/2013 14:57:09

stolarnia_a

www.stolarnia.co.uk

109

JOINERY 020 8810 7788 07810 808 838

ORGINALNE KONSTRUKCJE I WZORY. EFEKTOWNE POŁĄCZENIA. NIEKONWENCJONALNE ROZWIĄZANIA – NOWOCZESNE I KLASYCZNE.

e Preferencyjn ceny dla ÑZ EXGRZODþF la Prowizje dZ SRĈUHGQLNÑ

#&410,& t WARDROBES t KITCHENS t BEDROOM $61#0"3%4 t 4)&-7*/( 6/*54

PRODUKCJA W LONDYNIE

Green Mark Joinery Ltd, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW

020 t office@greenmarkjoinery.co.uk

stolarnia_a4_09-2013_MEBLE_ENG.indd 1 502-MAKIETA 5 102-112.indd 109

Sprawdź nasze ceny!

Wycena za darmo!

06/09/2013 29/10/2013 13:38:56 14:57:10

502-MAKIETA 5 102-112.indd 110

29/10/2013 14:57:12

502-MAKIETA 5 102-112.indd 111

29/10/2013 14:57:14

502-MAKIETA 5 102-112.indd 112

29/10/2013 14:57:15