Cooltura Issue 511

cooltura.co.uk

04 stycznia 2014

01 (511)

u W środk rz kalenda ścienny!

CAMERON Zdobywca BIZNES na „Fejsie”

SEKS Z NAUCZYCIELEM

511-cover.indd 1

30/12/2013 15:23:08

511-MAKIETA 1 01-25.indd 2

30/12/2013 16:03:52

511-MAKIETA 1 01-25.indd 3

30/12/2013 16:03:54

W NUMERZE 511.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

013

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 259 ADAM MARKIEWICZ adam@cooltura.co.uk JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

AGNIESZKA BIELAMOWICZ / TOMASZ BOREJZA FILIP CUPRYCH / MAŁGORZATA DEMETRIOU / PIOTR GULBICKI SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI JAKUB RYSZKO / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

034 006 W OBIEKTYWIE

112 038 SPOŁECZEŃSTWO Nic o nas bez nas

008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 018 GOSPODARKA 026 TEMAT NUMERU Seks z nauczycielem

032 FELIETONY Pamięć cyfrowa i ludzka Niesprawiedliwość

034 KOMENTARZ TYGODNIA Cameron zdobywca

042 WIADOMOŚCI

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 RAFAŁ LIZAKOWSKI r.lizakowski@cooltura.co.uk, wew. 252 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249

Wielka Brytania

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

071 GUEST ROOM Zdjęcia i poezja

KSIĘGOWOŚĆ

075 ZDROWIE I URODA 081 OGŁOSZENIA DROBNE 108 KRZYŻÓWKA 109 HOROSKOP 110 SPORT

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

O k p j d c p t p p E

Okładka: ADAŚ MARKIEWICZ

KALENDARZ

MAGAZYNU COOLTURA COOLTU str.

47

W środku kalendarz ndynem ścienny z Lo siąc! ie na każdy m

0 coolturamagazine

511-MAKIETA 1 01-25.indd 4

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

30/12/2013 16:04:01

e

CS6_osbor

MIAŁEŚ WYPADEK?

Wybierz kancelarię, której możesz zaufać!

Kancelaria prawna Osbornes już od 40 lat pomaga poszkodowanym w ubieganiu się o ich prawa.

Jeśli miałeś wypadek w przeciągu ostatnich 3 lat, skontaktuj się z nami już dziś, by dowiedzieć się, czy możesz otrzymać odszkodowanie.

Osbornes to kancelaria z tradycjami, której możesz zaufać.

Nie współpracujemy z pośrednikami.

Teraz możesz także porozmawiać z nami online.

Wejdź na „CZAT Z PRAWNIKIEM” na www. osbornes.pl

Pomogliśmy już niezliczonym osobom w następujących sprawach: } Wypadki w pracy } Wypadki na budowie } Potrącenia wózkiem widłowym } Upadki z drabiny/rusztowania

} Obrażenia głowy } Wypadki drogowe } Potknięcia/poślizgnięcia

Osbornes Solicitors Livery House 9 Pratt Street, London NW1 0AE Osbornes jest kancelarią prawną działającą już od 40 lat. Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontaktuj się z naszym polskim doradcą prawnym, absolwentką UAM, Ebru Mokhtarnią

www.osbornes.pl

02074828437 ebrumokhtarnia@osbornes.net

CS6_osbornes_a4_23-04-2013.indd 1 511-MAKIETA 1 01-25.indd 5

23/04/2013 30/12/2013 16:36:37 16:04:01

006

511-MAKIETA 1 01-25.indd 6

Zdjęcie tygodnia TAKI JEST LONDYN

30/12/2013 16:04:03

Fot. PAP/EPA/Andy Rain

Im zima niestraszna Amatorzy zimnych kąpieli przygotowują się do tradycyjnego pływania w Serpentine w londyńskim Hyde Parku w pierwszy dzień Bożego Narodzenia.

W tym świątecznym wyścigu – Pucharze Piotrusia Pana – wzięło udział około stu zawodników.

511-MAKIETA 1 01-25.indd 7

30/12/2013 16:04:05

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Królowa ułaskawiła pośmiertnie genialnego matematyka

»

W 60 lat po śmierci genialnego matematyka Alana Turinga (1912-54), który odebrał sobie życie w dwa lata po skazaniu go przez sąd za homoseksualizm, królowa Elżbieta II pośmiertnie go ułaskawiła.

W czasie II wojny światowej Turing pracował w supertajnym ośrodku Bletchley Park, gdzie jego zespół, bazując na osiągnięciach Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego pod kierownictwem ppłk. Gwidona Langera, złamał szyfry Enigmy, co w ocenie historyków skróciło wojnę o dwa lata.

Turing uważany jest za pioniera nowoczesnych komputerów. Grupa naukowców na czele z prof. Stephenem Hawkingiem, która prowadziła kampanię na rzecz jego pośmiertnej rehabilitacji, zebrała kilkadziesiąt tysięcy podpisów.

W 1952 r. sąd skazał Turinga na karę pozbawienia wolności za homoseksualne stosunki z 19-latkiem, co uznano za poważną obrazę moralności publicznej. W zastępstwie kary pozbawienia wolności matematyk zgodził się na chemiczną kastrację połączoną z podaniem kobiecych hormonów. W dwa lata po niej odebrał sobie życie.

Alan Turing

W 2009 r. premier Gordon Brown publicznie przeprosił za takie potraktowanie Turinga. Początkowo rząd rozważał rehabilitację w drodze specjalnego aktu parlamentu, ale okazało się to niemożliwe, ponieważ Turinga skazano w zgodzie z ówcześnie obowiązującym prawem.

Akt łaski jest w Wielkiej Brytanii jedną z prerogatyw monarchii, stosowaną bardzo rzadko.

Pionierskie zasługi w złamaniu szyfrów Enigmy używanej przez Niemców do celów wojskowych od 1926 r. ma trzech poznańskich matematyków: Marian Rejewski, Henryk Zygalski i Jerzy Różycki. Efektem ich prac są trzy metody rozszyfrowywania tajnych szyfrów Enigmy.

Wyniki swoich prac łącznie z samodzielnie skonstruowaną kopią Enigmy polska „dwójka” przekazała w lipcu 1939 r. brytyjskiemu i francuskiemu wywiadowi.

Złamanie nowszych, bardziej skomplikowanych wersji Enigmy, wyposażonej w pięć wirników, przez ekipę matematyków z Alanem Turingiem ułatwiło przechwycenie egzemplarza maszyny wraz z dokumentacją na pokładzie niemieckiego U-110 na pólnocnym Atlantyku w maju 1941 r. przez marynarzy brytyjskiego okrętu HMS Bulldog.

Duże znaczenie miało też skonstruowanie w Bletchley Park urządzenia zwanego z niemiecka „Bombe” oraz maszyny Colossus Mark II pozwalającej Brytyjczykom pod koniec wojny odczytywać niemieckie meldunki w mniej niż 24 godziny. Niemcy przez całą wojnę nie mieli świadomości, że szyfry Enigmy zostały złamane. Bletchley Park był tajny do lat 70. «

Harry Potter wkracza do teatru

»

Po literaturze, kinie i internecie postać Harry’ego Pottera, młodego czarodzieja wymyślonego przez pisarkę J.K. Rowling, pojawi się w teatrze – na londyńskim West Endzie. Rowling będzie współproducentką, nazwisko autora sztuki nie zostało jeszcze ogłoszone.

W powieściach Harry Potter pojawia się jako 10-latek; sztuka będzie 511-MAKIETA 1 01-25.indd 8

opowiadać o jego dzieciństwie przed tym okresem. Pojawią się w niej także inne postacie znane z książkowej wersji jego przygód.

Rowling poinformowała w komunikacie na swej stronie internetowej, przekazanym przez media, że przyjęła propozycję dwojga producentów teatralnych – Soni Friedman i Collina Callendera. Prace nad projektem będą trwały w 2014 r.,

a spektakl będzie wystawiony w 2015 r. – informują media brytyjskie.

Siedem powieści o chłopcu, który odkrywa, że jest czarodziejem i musi stawić czoło siłom zła, sprawiło, że J.K. Rowling odniosła sukces większy niż jakikolwiek inny z żyjących pisarzy. We wrześniu do księgarń trafiła jej pierwsza książka dla dorosłych, „The Casual Vacancy”. « 30/12/2013 16:04:06

511-MAKIETA 1 01-25.indd 9

30/12/2013 16:04:08

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Obywatele biorą pieniądze w swoje ręce Rola budżetów obywatelskich w Wielkiej Brytanii wzrosła w ostatnich latach wskutek oszczędności i cięć wydatków publicznych oraz lansowanej przez obecną koalicję idei „wielkiego społeczeństwa”, akcentującego inicjatywy oddolne i samopomoc społeczną.

511-MAKIETA 1 01-25.indd 10

»

Budżety obywatelskie, zwane PB (participatory budgeting), zapoczątkował poprzedni rząd Partii Pracy w 2008 r. Decydowanie o priorytetach i sposobie wydatkowania publicznych pieniędzy na szczeblu lokalnym wpisywało się w propagowanie przez laburzystów regionalizmu.

Za rządów obecnej koalicji konserwatywno-liberalnej regionalizm zszedł na dalszy plan, a na pierwszy wysunęły się oszczędności; lokalne władze samorządowe muszą podejmować trudne decyzje finansowe i chcą, by ludzie na szczeblu lokalnym angażowali się w decydowanie o tym, jak i gdzie wydać dostępne środki.

Finansowana przez rząd komórka PBU (Public Budgeting Unit) monitorująca PB chce, by władze lokalne rutynowo przeznaczały na PB 1 proc. budżetu.

Do końca kwietnia 2012 r. na 140 projektów realizowanych w Anglii przez lokalne władze samorządowe, kooperatywy mieszkaniowe, ośrodki podstawowej opieki zdrowotnej i wolontariuszy przeznaczono 28 mln funtów. W Walii wsparto 20 projektów, a w Szkocji 8.

Pierwszym etapem PB jest ogłoszenie projektu (np. rewitalizacja obszarów miejskich, usprawnienie recyklingu, wsparcie osób opiekujących się obłożnie chorymi itp.), wyasygnowanie na niego środków, zaproszenie do składania projektów (wraz z określeniem kryteriów, kto może je składać i jakie wymogi mają

spełniać), ich techniczna ocena, społeczna konsultacja połączona z głosowaniem i kontrola realizacji.

PB nie ogranicza się tylko do lokalnych władz samorządowych. W czerwcu 2013 r. konsultacje nad przeznaczeniem pieniędzy ze społecznej zbiórki zorganizowała diecezja w Litchfield. Niedawny raport Lorda Stevensa zaleca regionalnym siłom policyjnym powołanie komórek PB po to, by lokalna społeczność miała więcej do powiedzenia ws. celów, na które policja wydaje środki.

PB jest w Wielkiej Brytanii oddolnym ruchem entuzjastów, coraz bardziej profesjonalizującym się.

Od września 2012 r. działa ogólnokrajowa sieć PB (PB Network) posiadająca własny portal i grupę inicjatywną.

Sieć zorganizowała dotychczas trzy ogólnokrajowe konferencje, wydaje własny informator i opracowała darmowy podręcznik w formacie pdf. We współpracy z inną grupą, zajmującą się doradztwem – PB Partners – organizuje szkolenia.

Oceny skuteczności PB są podzielone.

Z jednej strony akcentuje się większe zaangażowanie ludzi w lokalne sprawy, efektywniejsze gospodarowanie pieniędzmi, a z drugiej to, że PB nie wystarcza do rozwiązania trudnych problemów, takich jak np. miejskie patologie. Istnieje też ryzyko wywierania zorganizowanej presji na uczestników głosowania i grupowania się ich według przynależności etnicznej. «

30/12/2013 16:04:08

UF SB [ K V ƆB E P T UŖ Q O O B U XP J N F J O P G U S B N T ȷ F J D F M C B J U

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

511-MAKIETA 1 01-25.indd 11

30/12/2013 16:04:09

012

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Brytyjczycy otwierają drzwi dla Rumunów i Bułgarów Ponad dwie trzecie Brytyjczyków popiera prawo Rumunów i Bułgarów do przyjazdu i podejmowania pracy w Wielkiej Brytanii, pod warunkiem że będą chcieli uczyć się języka, płacić podatki i integrować z lokalną społecznością.

»

1 stycznia 2014 r. Wielka Brytania otworzyła swój rynek pracy dla obywateli z tych dwóch państw Unii Europejskiej.

68 proc. pytanych deklaruje, że nie ma nic przeciwko przyjazdowi Rumunów i Bułgarów do ich kraju, pod warunkiem że przybysze będą uczyć się angielskiego, znajdą zatrudnienie, będą płacić podatki i zintegrują się z lokalną społecznością. Wśród osób w grupie wiekowej 35-44 lata odsetek podzielających to zdanie wynosi 72 proc. – wynika z badania przeprowadzonego przez ośrodek Ipsos Mori dla think tanku British Future. Rezultaty sondażu opublikował dziennik „The Independent”.

Blisko 70 proc. respondentów uważa, że priorytetem dla imigrantów powinna być nauka angielskiego, według 64 proc. najważniejsze jest znalezienie pracy i płacenie podatków. Zdaniem tylko 2 proc. badanych przybysze z Bułgarii i Rumunii nie są w stanie zrobić nic, by zostać przyjętymi w Wielkiej Brytanii.

Mimo zapowiedzianego przez premiera Davida Camerona zaostrzenia polityki imigracyjnej tylko jeden na czterech Brytyjczyków (24 proc.) uważa, że rząd powinien dążyć do ograniczenia prawa do

Kilkadziesiąt czy kilkaset tysięcy Bułgarów? – media od dawna spekulują na temat liczby bułgarskich obywateli mających zalać rynki pracy w krajach UE, które od 1 stycznia 2014 r. zostaną dla nich otwarte. Sofia obawia się, że z kraju wyjadą najlepsze kadry.

W samej Bułgarii rosną obawy, że z kraju wyjadą wykwalifikowani pracownicy.

Szef Stowarzyszenia Pracodawców Wasyl Welew uważa, że ludzie z zawodowym doświadczeniem zostaną szybko wchłonięci przez nowe rynki pracy, zwłaszcza przez Niemcy, gdzie płace są kilkakrotnie wyższe niż w Bułgarii.

Według danych Bułgarskiego Związku Lekarzy z 600 absolwentów Akademii Medycznej, którzy ukończyli studia w ostatnim roku, 400 opuściło kraj natychmiast po otrzymaniu dyplomu.

– Najbardziej poszkodowanym krajem na skutek tej migracji będzie sama Bułgaria – uważa były szef MSZ i europoseł Iwajło Kałfin.

511-MAKIETA 1 01-25.indd 12

swobodnego przemieszczania się w UE, jednocześnie utrzymując kraj w strukturach tej organizacji. Zdaniem 26 proc.

Wielka Brytania powinna wystąpić z UE, jeśli nie zostaną zmienione zasady pozwalające obywatelom innych państw unijnych na przyjazd.

– Badanie pokazuje, że Bułgarzy i Rumuni przyjeżdżający do pracy i stosujący się do obowiązujących zasad są mile widziani, a podejmowanie przez nich pracy zamiast natychmiastowego domagania się świadczeń jest dla ludzi ważniejsze niż modyfikowanie zasad przepływu ludności w UE lub występowanie z UE (…) – zauważa szef British Future, Sunder Katwala.

Według sondażu ośrodka YouGov aż 81 proc. Brytyjczyków uważa, że rząd nie dość podkreśla korzyści płynące dla Wielkiej Brytanii z członkostwa w UE przed możliwym referendum w 2017 r. w sprawie wystąpienia z Unii.

W ostatnim czasie premier Cameron nazwał „wielkim błędem” otwarcie brytyjskiego rynku pracy dla imigrantów z dawnych państw postkomunistycznych przez ówczesny rząd Tony’ego Blaira od pierwszego dnia przystąpienia przez ich kraje do UE. Cameron zasygnalizował niedawno zamiar wprowadzenia dłuższych okresów przejściowych wobec krajów, które do UE będą przyjmowane w przyszłości, i uzależnienie swobodnego przepływu siły roboczej w ramach UE od wyrównania poziomu życia.

W przededniu otwarcia rynku pracy dla Bułgarów i Rumunów 1 stycznia 2014 r. rząd brytyjski wprowadził ograniczenia w dostępie do świadczeń socjalnych dla nowo przyjeżdżających na Wyspy imigrantów z UE, czym ściągnął na siebie krytykę Brukseli. Świadczenia mają być dostępne dopiero po trzech miesiącach i pod ścisłymi warunkami. Imigranci bez dachu nad głową mają być deportowani bez prawa ponownego wjazdu do Wielkiej Brytanii przez następne 12 miesięcy. « 30/12/2013 16:04:09

Fot. PAP/EPA/Andy Rain

013

Mężczyzna na Oxford Street w Londynie podczas sztormowej pogody.

Przy sztormowej pogodzie

»

Sztormowa pogoda wywołana układami niskiego ciśnienia nad Atlantykiem, która nadciągnęła nad Wyspy Brytyjskie i Irlandię, zakłóciła w okresie świątecznym ruch kolejowy i drogowy.

Prędkość wiatru sięgała 120 km na godzinę na lądzie i 130 km na odsłoniętych częściach zachodniego wybrzeża. W Szkocji przekraczała 135 km na godzinę.

Z powodu odwołania części kursów pociągów na największych dworcach kolejowych w Londynie zapanował niebywały ścisk. Niektóre pociągi poruszały się w ślimaczym tempie, zwłaszcza na zachodnim wybrzeżu.

Zawieszono wszystkie połączenia pro-

511-MAKIETA 1 01-25.indd 13

mowe z wyjątkiem Hull-Rotterdam.

Na lotnisku Heathrow odwołano 30 lotów. Zakłócone zostały loty z Bristolu i Southampton. Inne lotniska ostrzegają przed opóźnieniami i zalecają pasażerom, by przed wyjazdem z domu sprawdzili, czy ich lot nie został odwołany.

W Anglii, Walii i Szkocji wydano 24 ostrzeżenia przed groźbą podtopień.

Kilka tysięcy domów w południowozachodniej Anglii i hrabstwie Berkshire zostało odciętych od prądu.

W Irlandii trudne warunki pogodowe panowały w hrabstwach Wexford, Donegal, Galway, Leitrim, Mayo, Sligo, Clare, Cork, Kerry oraz Waterford. Zawieszono

połączenia promowe między Dublinem a Holyhead na wyspie Anglesey w płn.

Walii.

Sztormowa pogoda powróciła w w kilku hrabstwach Republiki Irlandii w drugi dzień świąt, najbardziej w Clare, Galway, Kerry, Mayo, Waterford oraz Wexford, gdzie obowiązywało tzw. czerwone pogotowie – najwyższy stan zagrożenia. W innych częściach kraju wprowadzono niższy stan zagrożenia, tzw. pomarańczowy. Sztorm wywołał obszar niskiego ciśnienia nad Atlantykiem.

Największym niebezpieczeństwem dla kierowców były powalone drzewa, a w Cork oblodzone drogi. «

30/12/2013 16:14:46

014

WIADOMOŚCI PRASA NA WYSPACH

Romans księżniczki Przygotowała: SYLWIA MILAN Źródło: DAILY MAIL

»

Pewien księgowy z Jersey twierdzi, że jego matką jest siostra królowej Elżbiety. Facet zwariował czy jest coś na rzeczy?

Księżniczka Małgorzata nie żyje od 11 lat, domniemany ojciec zmarł w 1968 r., przybrani rodzice również. Sąd, do którego po pomoc zwróciło się 58-letnie „nieślubne królewskie dziecko”, dotąd odrzucał prośby zajęcia się sprawą. Teraz wyraził zgodę na pokazanie Robertowi Brownowi testamentu zmarłej w 2002 r. Małgorzaty.

To niesłychanie trudna sprawa, bo nie można udostępnić czyjegoś testamentu – w tym przypadku osoby należącej do najważniejszej rodziny w kraju – każdemu, kto tylko ma na to ochotę.

Mogłoby to w przyszłości zachęcić szukających sensacji i sławy do zgłaszania podobnych postulatów.

Na początku Browna ignorowano, mówiąc, że fantazjuje i karmi swoją chorą obsesję. Jednak właśnie po raz pierwszy od lat uzyskał w sądzie zgodę na ujrzenie testamentu. Siostra królowej miała urodzić go w 1955 r. i odesłać do Kenii.

Niemowlę zaadoptowała była modelka Cynthia Brown i jej mąż Douglas. Księgowy rzeczywiście wychował się w Kenii jako adoptowane dziecko. Urodzony w styczniu, dopiero po miesiącu został zapisany w urzędzie. Na ten argument chętnie się powołuje, potwierdzając swoją wersję. „Nie jestem wariatem, raczej mam rację albo się mylę” – mówi dziennikarzom. Nie wiadomo, dlaczego tak usilnie zabiega o przeczytanie testamentu, zresztą nie tylko księżniczki, ale także Królowej Matki. Teoretycznie nawet gdyby okazało się, że jest synem Małgorzaty, wcale nie jest powiedziane, że musiała mu coś zapisać. Zaklejony w 2002 r. dokument na mocy Freedom of Information Act zostanie ponownie otwarty i przedstawiony do wglądu panu Brownowi, który twierdzi, że chodzi mu wyłącznie o prawdę na temat tego, kim byli jego biologiczni rodzice.

Uwiarygodnienie niektórym swojej historii przychodzi Brownowi o tyle 511-MAKIETA 1 01-25.indd 14

łatwo, że młodsza siostra angielskiej królowej rzeczywiście prowadziła życie nietuzinkowe i pełne skandali. Mówiło się, że paliła 60 papierosów dziennie, a miłością jej życia był rozwodnik, z którym zabroniono jej założyć rodzinę. Od tamtego czasu księżniczka buntowała się jeszcze bardziej, a że była atrakcyjną i utalentowaną kobietą, korzystanie z życia pełnymi garściami przychodziło jej bez większego trudu. Czy jednak zaszła w ciążę w wyniku romansu z Robinem Douglasem-Homem, szkockim arystokratą i pisarzem? Tego nie wiadomo. Wiemy tylko, że romans na

pewno miał miejsce, a aborcja w tamtych czasach nie była legalna.

Dobiegający dziś sześćdziesiątki Robert Brown przyszedł na świat 5 stycznia 1955 r., ale zarejestrowano go dopiero 2 lutego w Nairobi, stolicy Kenii. Rodziców określa jako ludzi, którzy zachowywali wobec niego dystans, w porównaniu z zachowaniem w stosunku do reszty rodzeństwa. Podobno czasami zdarzało się im zapominać o jego urodzinach i nie było to, jego zdaniem, przypadkowe. Czy to prawda, wie tylko on sam – jedyna żyjąca osoba w sprawie. « 30/12/2013 16:04:12

przegląd prasy Co robi królowa i jej rodzina w święta?

Brytyjska królowa ma dylematy jak każda inna gospodyni domu: kogo zaprosić na święta, gdzie położyć, czym podjąć.

Posiadłość w Sandringham, dokąd przyjeżdża cała rodzina, wcale nie jest taka wielka, jak by się wydawało. Dwa lata temu z zaproszenia skorzystało 27 osób: dzieci, wnuki, prawnuki z rodzinami. Żeby wszyscy mogli się pomieścić, służba musiała oddać część swoich pokoi.

Zwykle goście zaczynają się zjeżdzać 23 grudnia z rana. W tym roku to poniedziałek, dlatego niewykluczone, że niektórzy pojawią się już w weekend. Królowa z mężem są tam od piątku. W zeszłym roku Kate i William zerwali z tradycją, spędzając ten czas z rodziną Middletonów.

W tym roku jednak będą w Sandringham razem z pięciomiesięcznym synkiem.

W wigilię królowa z najmłodszymi uczestnikami familijnego zjazdu zakłada ostatnie ozdoby na żywej choince.

W rodzinie królewskiej prezenty otwiera się zgodnie z niemiecką tradycją, czyli 24 grudnia, a nie 25 jak w całej Anglii.

Co kupić tym, którzy mają już wszystko? To proste. Obowiązuje zasada: ma być śmiesznie i oryginalnie. Prześcigają się więc w tym, kto kupi najtańszy i najbardziej podstępny gadżet. Przykład? Pewnego roku Harry dał babci czepek z napisem mającym w treści słowo „bitch”.

Około godz. 22.00 wieczorem grupa dzieli się na dwie części. W osobnych pokojach spotykają się kobiety i mężczyźni. Panie na kawce, panowie na brandy. W pierwszy dzień świąt rano wszyscy idą do kościoła św. Marii Magdaleny w Sandringham. O godz. 13.00 jedzą obiad, a potem pędzą do odbiornika telewizyjnego, żeby zobaczyć babcię Elę w telewizyjnym przemówieniu. Ona sama ogląda je na osobności w drugim pokoju. Reszta dnia upływa na grach, odpoczynku, oglądaniu telewizji.

W drugi dzień świąt zaczynają się rozjeżdzać. Pierwsza Kamila, bo musi jeszcze odwiedzić córkę, syna i wnuczęta, zanim dojedzie do Birkhall, gdzie ponownie spotka się z Karolem. Z mężem spędzą resztę czasu w ich szkockiej rezydencji.

Tydzień wcześniej w pałacu Buckingham Elżbieta II organizuje przedświąteczny obiad z udziałem dalszej rodziny. Większość z tych 50 osób musi mieć specjalne karty identyfikacyjne przy wejściu, aby strażnicy mogli mieć pewność, że nie wpuszczają obcego. (SM)

511-MAKIETA 1 01-25.indd 15

Brytyjscy specjaliści prawa związanego z uprowadzeniami dzieci Przeprowadzka z dzieckiem za granicę lub z jednej części kraju do drugiej bez zgody rodzica będzie traktowana jako uprowadzenie. Jeśli Twoje dziecko zostało zabrane do innego kraju lub miasta bez Twojej zgody, jak najszybciej poszukaj porady prawnej eksperta na temat kroków, które możesz podjąć aby je odnaleźć.

Jeśli Twoje dziecko zostało uprowadzone z państwa Konwencji Haskiej, kancelaria prawna Osbornes może Cię wesprzeć w otrzymaniu zapomogi prawnej na poczet kosztów sądowych. Polska jest sygnatariuszem Konwencji Haskiej.

Jeśli zastanawiasz się nad przeprowadzką z dzieckiem do innego państwa, powinieneś zasięgnąć porady prawnej eksperta przed zrobieniem tego. Zapomoga prawna także będzie dostępna w zależności od Twojej sytuacji finansowej.

Już teraz możesz umówić się na poufne spotkanie z prawnikiem rodzinnym aby porozmawiać o Twojej sprawie. Tylko teraz za specjalną cenę £199 z VATem. Jako podsumowanie spotkania otrzymasz dokument, w którym będzie wyszczególnione wszystko co zostało przedyskutowane. Będzie on rownież zawierał nasze zalecenia w sprawie dalszego postępowania.

Aby umówić się na spotkanie i dowiedzieć jak możemy Ci pomóc zadzwoń do Justyny Drozdy już dzisiaj pod nr tel.

020 74828439 Osbornes Solicitors Livery House, 9 Pratt Street, London NW1 0AE

Przed przystąpieniem do firmy pracowała w Dziale Rodzinnym Sądu Okręgowego w Guildford i odbyła praktyki w Ambsadzie Rzeczypospolitej Polski w Londynie oraz w Parlamencie Europejskim.

Dział rodzinny w Osbornes jest polecany i rekomendowany w niezależnych rankingach, zestawieniach Chambers i The Legal 500 jako wiodący prawnicy rodzinni w Londynie. Współpracujemy z firmami prawniczymi w Polsce i możemy polecić Ci odpowiedniego prawnika jeśli zajdzie taka potrzeba.

www.osbornes.net/ praworodzinne

30/12/2013 16:04:13

016

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Politycy deklarują większą pomoc dla uchodźców z Syrii Liderzy trzech głównych partii w Wielkiej Brytanii: konserwatystów – premier David Cameron, Liberalnych Demokratów – Nick Clegg oraz laburzystów – Ed Miliband zapowiedzieli zwiększenie pomocy dla syryjskich uchodźców ponad zadeklarowane już 523 mln funtów.

»

„Nasz kraj ma długą tradycję pomagania ludziom w potrzebie.

Dotychczas przekazaliśmy już 523 mln funtów (…), jednak w przypadku cierpienia na tak wielką skalę potrzebna jest jeszcze większa pomoc (…) Wielka Brytania da więcej i apeluje do pozostałych krajów, by uczyniły tak samo” – napisali trzej politycy we wspólnym oświadczeniu, nie podając, o ile zostanie zwiększona pomoc. W oświadczeniu Cameron, Clegg i Miliband poparli również apel ONZ o wyasygnowanie na pomoc Syryjczykom 4 mld dolarów.

Rzadko spotykane wspólne wystąpienie partyjnych przywódców ma na celu zwrócenie uwagi opinii publicznej na inicjatywę UNICEF-u, który zbiera środki na pomoc dla dzieci dotkniętych syryjskim konfliktem – pisze „The Guardian”.

Wskutek wojny ucierpiało ponad 9 mln ludzi, w tym 4 mln dzieci, co oznacza, że ważą się losy całego pokolenia – zwracają uwagę brytyjscy politycy. „Dostarczenie im pomocy to paląca kwestia humanitarna wykraczająca poza różnice wypływające z partyjnej polityki. Nie ma lepszego postanowienia na nowy rok” – podkreślają liderzy Partii Konserwatywnej, Liberalnych Demokratów i Partii Pracy.

Cameron, Miliband i Clegg wzywają też strony syryjskiego konfliktu do zagwarantowania dostępu organizacjom huma-

nitarnym do ludzi na terenach ogarniętych walkami.

Organizacja praw człowieka Amnesty International skrytykowała ostatnio rząd Wielkiej Brytanii za to, że dotąd nie zaproponował przyjęcia uchodźców z Syrii. Dotychczas na udzielenie schronienia łącznie 12 tys. uchodźców z Syrii zgodziło się 10 państw UE. ONZ chce, by liczba przyjętych uciekinierów do końca 2014 r. wzrosła do 30 tys.

Od początku konfliktu w Syrii (marzec 2011 r.) Komisja Europejska i 28 krajów członkowskich UE przekazały na pomoc Syryjczykom ponad 2 mld euro.

ONZ i UE szacują, że pomocy potrzebuje około 9,3 mln na 22,5 mln mieszkańców Syrii. Liczba ludzi, którzy byli zmuszeni zmienić miejsce pobytu w kraju, wzrosła do 6,5 mln, ponad 2,2 mln uchodźców uciekło z Syrii. Według ONZ w 2014 r. pomocy będzie potrzebować blisko trzy czwarte Syryjczyków.

Większość syryjskich uchodźców znalazła schronienie w sąsiednich państwach: Jordanii, Iraku, Libanie, Turcji, są też w Egipcie i Bułgarii. Największa grupa syryjskich uchodźców, licząca ok.

720 tys. osób, przebywa w zamieszkanym przez około 4,4 mln osób Libanie.

Amnesty International ocenia, że jest to największa migracja ludności od drugiej wojny światowej i grozi ona zdestabilizowaniem regionu. «

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE!

OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

511-MAKIETA 1 01-25.indd 16

30/12/2013 16:04:13

017 Królowa była gotowa zdzielić mieczem po głowie

»

Elżbieta II była gotowa zdzielić dyktatora Ugandy Idiego Amina po głowie ceremonialnym mieczem, gdyby w 1977 r. ośmielił się stawić nieproszony na obchody 25. rocznicy odziedziczenia przez nią tronu – wynika z zapisków krewnego królowej, Lorda Mountbattena.

Wiadomość tę podał na swym portalu „Daily Telegraph”, powołując się na osobiste notatki sporządzone przez dalekiego kuzyna monarchini Lorda Mountbattena (1900-79). Wgląd do nich uzyskał profesor Phillip Murphy, dyrektor badań Instytutu ds. Commonwealthu, podczas pracy nad książką „Monarchia i koniec imperium”.

Idi Amin, prezydent Ugandy w latach 1971-79, nie dostał oficjalnego zaproszenia na uroczyste nabożeństwo w katedrze św. Pawła w dniu 7 czerwca 1977 r. z udziałem szefów rządów Commonwealthu, nie został też zaproszony na ich spotkanie z monarchinią w ramach oficjalnych obchodów srebrnego jubileuszu Elżbiety II. Zachodziły jednak obawy, że jako człowiek znany ze swej nieprzewidywalności Idi Amin stawi się na spotkanie bez zaproszenia. By zminimalizować ryzyko zakłócenia obchodów, rząd postawił w stan pogotowia służbę graniczną i jednostkę komandosów. Mimo to Elżbieta II nadal obawiała się, że niespodziewany przyjazd Idiego Amina odwróci uwagę od rocznicowych obchodów i wywoła niepotrzebny zgrzyt – napisał w swoich notatkach Lord Mountbatten.

Zapytana przez niego, co zrobi, jeśli do tego dojdzie, 51-letnia wówczas monarchini odparła, że użyje pokrytego masą perłową ceremonialnego miecza, który Lord Mayor (mer londyńskiego City) umieszcza przed nią, gdy przewodniczy uroczystościom w City, do zdzielenia nieproszonego gościa po głowie.

Według „Daily Telegraph” sprawa ta dowodzi, że Elżbieta II traktowała poważnie potencjalne zagrożenie stwarzane przez dyktatora Ugandy w latach 70.

W 1972 r., po wygnaniu z Ugandy ok. 80 tys. osiadłych tam Indusów – posiadaczy brytyjskich paszportów, którzy w większości urodzili się już na miejscu jako potomkowie indyjskich imigrantów ściągniętych do Ugandy przez Brytyjczyków, gdy kraj ten był brytyjską kolonią – Amin znalazł się na czarnej liście Londynu. Jego reżim potępiano za represjonowanie politycznych przeciwników i prześladowanie całych grup etnicznych.

W 1977 r. Wielka Brytania zerwała z Ugandą stosunki dyplomatyczne. Idi Amin ogłosił się wówczas „pogromcą Imperium Brytyjskiego”. « 511-MAKIETA 1 01-25.indd 17

MANY MORE EXCLUSIVE INSTORE OFFERS CHECK WWW.PRCDIRECT.CO.UK FOR UPDATES

Hurry whilst stocks last! Only one offer per customer/household.

6WRFN FDQQRW EH UHVHUYHG )LUVW FRPH ¿ UVW VHUYHG RQO\

30/12/2013 16:04:14

018

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga

Kurs funta najwyższy od 2,5 roku

Szał wyprzedaży Zakupowe szaleństwo ogarnęło londyńskie sklepy drugiego dnia świąt. W tzw. Boxing Day niemal wszystko można było kupić po obniżonych cenach.

Na zdjęciu: klienci oblegają dom towarowy Selfridges w centrum Londynu.

Kurs funta szterlinga do USD sięgnął na koniec sesji w zeszły piątek najwyższego poziomu od blisko dwóch i pół roku, co tłumaczone jest serią dobrych danych dowodzących ożywienia gospodarki i perspektywą utrzymania go.

W zeszły piątek funt zyskał na wartości 0,8 proc. Płacono za niego 1,6521 USD, co jest najwyższym kursem od lata 2011 r.

Większość rynkowych graczy przewiduje utrzymanie i umocnienie pozytywnego trendu w gospodarce w 2014 r., a co za tym idzie – umocnienie brytyjskiej waluty. Oficjalna prognoza rządu dla PKB wynosi 1,4 proc. ark Schofield z Citibanku powiedział „Daily Telegraphowi”, że na koniec 2014 r. kurs funta może sięgnąć nawet 1,80 USD, a inwestorzy w najbliższym roku będą uważać funta za walutę bezpieczną.

Zauważa, że optymistyczne rachuby wobec dolara na początku 2013 r. okazały się rachubami na wyrost. Z kolei David Jones – główny strateg IG – w wypowiedzi dla „Timesa” ocenił, że w najbliższych dwóch miesiącach kurs sięgnie 1,72 USD, po czym do końca 2014 r. obniży się do 1,65 USD. Komitet ds. Polityki Monetarnej Banku Anglii ostrzegł z początkiem grudnia, że dalsze umacnianie funta może zaszkodzić ożywieniu. David Kern – główny ekonomista ze Stowarzyszenia Brytyjskich Izb Handlowych – sądzi, że takie ryzyko na obecnym etapie nie występuje, ale uważa, że kursowi funta należy się przyglądać.

Znajdź

PRACĘ

z portalem elondyn.co.uk Zawszeaktualneofertypracy-SPRAWDŹ!

511-MAKIETA 1 01-25.indd 18

30/12/2013 16:04:34

511-MAKIETA 1 01-25.indd 19

30/12/2013 16:04:37

020

WIADOMOŚCI GOSPODARKA

Smartfon posłuży do wpłacenia czeku

»

Wpłacanie czeku na konto nie będzie wymagało wizyty w banku. Wystarczy smartfon lub tablet, które go zeskanują i prześlą do banku e-mailem. Taka metoda płatności zostanie publicznie skonsultowana w 2014 r. – poinformował brytyjski resort finansów.

Zaletą będzie skrócenie czasu clearingu do dwóch roboczych dni z pięciu lub nawet sześciu. Ministerstwo Finansów chce, by w przyszłości czeki odgrywały ważną rolę w obrocie bezgotówkowym, ale sądzi, że ich clearning powinien być krótszy.

Wcześniejsze zapowiedzi resortu, że obrót czekami zostanie całkiem zniesiony do 2018 r., wywołały niezadowolenie indywidualnych konsumentów i firm, zwłaszcza małych.

Resortowe plany zakładają, że klienci banków, którzy preferują osobiste wpłacenie czeku w papierowej wersji w bankowym okienku, będą wciąż mogli to zrobić, ale będą musieli liczyć się z dłuższym okresem clearingu. Będą też mogli pokazać w banku skan czeku, tak samo jak obecnie jest to możliwe w przypadku karty pokładowej na niektórych liniach.

Obrót czekami sięgnął w Wielkiej Brytanii w 2013 r. ok. 840 mld funtów, co stanowi ok. 10 proc. ogółu indywidualnych płatności. Taka metoda postępowania z czekami od pewnego czasu stosowana jest przez trzy banki w USA: JP Morgan Chase, Citibank i Bank of America.

Następstwem publicznych konsultacji, jeśli plany zostaną zaaprobowane, będą zmiany w prawie. Obecnie brytyjskie prawo daje bankowi możliwość żądania okazania mu oryginału czeku – zwłaszcza jeśli wystawił go inny bank – zanim go zrealizuje. «

Toshiba wchodzi w projekt atomowy

»

Japoński koncern Toshiba kupił od hiszpańskiej spółki Iberdrola za kwotę 85 mln funtów pakiet 50 proc. udziałów w projekcie atomowym NuGen. Projekt przewiduje budowę elektrowni o mocy 3,6 GW w Sellafield w północno-wschodniej Anglii.

Projekt NuGen jest wspólnym przedsięwzięciem Iberdroli oraz francuskiego koncernu GDF Suez. Przewiduje on budowę elektrowni atomowej o mocy 3,6 GW w pobliżu istniejącego zakładu przetwarzania odpadów atomowych Sellafield.

Toshiba będzie już drugim, po Hitachi, japoń-

511-MAKIETA 1 01-25.indd 20

skim koncernem zainteresowanym inwestowaniem w energetykę atomową w Wielkiej Brytanii. Hitachi przejęło w zeszłym roku projekt atomowy Horizon, który zakłada budowę w Wielkiej Brytanii trzech elektrowni atomowych. W tej chwili projekt jest na etapie planowania.

Iberdrola obecna jest na brytyjskim rynku od 2007 r. jako właściciel spółki Scottish Power. W ostatnim czasie hiszpański koncern skupiał się jednak przede wszystkim na sprzedaży aktywów w celu zmniejszenia zadłużenia.

Projekt NuGen jest na razie najmniej zaawan-

sowany spośród trzech brytyjskich projektów atomowych. W październiku brytyjski rząd podpisał z francuskim koncernem EDF wstępne porozumienie w sprawie budowy pierwszej od niemal 20 lat elektrowni atomowej w tym kraju. Negocjacje z Hitachi mają rozpocząć się w przyszłym roku.

Do połowy przyszłej dekady zamkniętych może zostać aż osiem spośród dziewięciu brytyjskich elektrowni atomowych. Rząd w Londynie stara się zachęcić inwestorów do budowy nowych bloków atomowych, które mogłyby zastąpić wyłączane reaktory. «

30/12/2013 16:16:26

511-MAKIETA 1 01-25.indd 21

30/12/2013 16:04:41

022

WIADOMOŚCI GOSPODARKA

Biznes na „Fejsie”

»

W 2013 r. prawie trzy czwarte firm zatrudniających co najmniej 10 osób miało stronę internetową, zaś 30 proc. firm używało co najmniej jednego rodzaju mediów społecznościowych, by poprawić swoją widoczność w internecie – wynika z badania Eurostatu.

Jednak tylko 8 proc. badanych firm ma oficjalną politykę wykorzystywania mediów społecznościowych – zastrzega unijne biuro statystyczne.

Jeśli chodzi o rodzaj mediów, to 28 proc. firm w UE wykorzystywało w 2013 r. portale społecznościowe, takie jak Facebook, 11 proc. strony udostępniające treści multimedialne, czyli YouTube, 10 proc. korzystało z blogów i 6 proc. z narzędzi dzielenia się wiedzą (pochodne Wikipedii).

W poszczególnych krajach UE wykorzystywanie mediów społecznościowych wahało się od 15 proc. na Łotwie do 55 proc. na Malcie. W Polsce odsetek ten wyniósł 19 proc., podobnie jak we Francji i w Rumunii. Tylko 16 proc. firm czeskich wykorzystuje media społecznościowe.

Są one natomiast popularne w Holandii (wykorzystuje je 50 proc. firm), w Irlandii (48 proc.), w Szwecji (45 proc.) i w Wielkiej Brytanii (42 proc.), a także w Danii (40 proc.), Austrii (39 proc.), na Litwie i na Cyprze (po 38 proc.) oraz w Chorwacji (37 proc.).

Ponadto w 2013 r. 73 proc. firm zatrudniających co najmniej 10 osób

511-MAKIETA 1 01-25.indd 22

miało stronę internetową. Odsetek ten wzrósł o 6 pkt proc. w stosunku do 2010 r.

Jak zauważa Eurostat, w ostatniej dekadzie nastąpił zwrot ze „statycznych” stron internetowych firm do „funkcjonalnych”, za pośrednictwem których można np. dokonać zamówienia. Zawierają one też linki do mediów społecznościowych wykorzystywanych przez firmy.

Największym odsetkiem firm posiadających strony internetowe

odznaczają się kraje nordyckie. Około 90 proc. firm zatrudniających co najmniej 10 osób w Finlandii, Danii i Szwecji posiadało w 2013 r. strony internetowe. W Austrii było to 86 proc. firm, a w Niemczech i Holandii – 84 proc.

Najmniej przedsiębiorstw posiadało strony internetowe w Rumunii (42 proc.), Bułgarii (47 proc.), na Łotwie (56 proc.), w Portugalii (59 proc.), w Grecji i na Węgrzech (po 61 proc.). W Polsce odsetek ten wyniósł 66 proc. «

Roboty Google dla wojska Google kupił producenta robotów dla armii amerykańskiej, firmę Boston Dynamics.

Inżynierowie z Bostonu zaprojektowali między innymi najszybciej biegającego na świecie robota.

To już ósmy producent robotów, którego kupił Google w tym roku. Na razie nie poinformowano o kwocie transakcji ani o szczegółach projektów prowadzonych przez firmę, której założycielem był były szef Androida Andy Rubin, nazywany ojcem mobilnego systemu operacyjnego o tej samej nazwie.

Firma została założona w 1992 r. przez byłego profesora z Instytutu Technologii Massachusetts (MIT). Jej produkty nigdy nie trafiały na rynek komercyjny, za to współpracowała między innymi z Sony. Koncentrowała swe wysiłki głównie na tworzeniu robotów potrafiących poruszać się w trudnym terenie.

Boston Dynamics ma podpisane kontrakty z Pentagonem na tworzenie robotów przeznaczonych dla armii amerykańskiej. Nowi właściciele z Google zapowiedzieli, że będą kontynuować te prace i dotrzymają warunków umowy.

Jednym z najsłynniejszych produktów firmy z Bostonu jest robot o nazwie „Gepard” – najszybsza tego typu maszyna poruszająca się na czterech cybernetycznych nogach. Inny robot, „Duży pies”, może poruszać się w trudnych warunkach, np. w śniegu czy po lodzie.

30/12/2013 16:09:38

511-MAKIETA 1 01-25.indd 23

30/12/2013 16:04:43

024

radio na cały dzień t polska muzyka i światowe przeboje t wiadomości z UK i Polski t informacje o wydarzeniach kulturalnych t DJ’eje prosto z najlepszych polskich stacji

Z NAMI DZIEŃ JEST CIEKAWSZY WŁĄCZ I PRZEKONAJ SIĘ Słuchaj radia online na prl24.net i przez telefon komórkowy wap.prl24.net w Londynie przez radio DAB

511-MAKIETA 1 01-25.indd 24

30/12/2013 16:04:45

511-MAKIETA 1 01-25.indd 25

30/12/2013 16:04:46

026

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Sek

z nauczycie

511-MAKIETA 2 26-49.indd 26

30/12/2013 15:20:28

027 To drażliwy temat. Uczeń, nauczyciel, seks. Jest sprawca, jest ofiara. I są wyroki. Jednak wina, wbrew pozorom, nie zawsze jest jednoznaczna.

PIoTr GUlbIckI

»

Uczył w szkole zaledwie przez kilka tygodni, najbliższe 3,5 roku spędzi za kratkami. 23-letni matematyk Mark Haywood z Kirkby in Ashfield w pobliżu Nottingham został oskarżony o intymne stosunki ze swoją 15-letnią uczennicą i nakłaniane do seksu jej rówieśniczki. Z obiema porozumiewał się za pośrednictwem Twittera.

– Nadużyłeś zaufania, jakim cię obdarzono. Jesteś młodym, wykształconym, ale niedojrzałym emocjonalnie człowiekiem – mówił sędzia, ogłaszając wyrok.

Podczas procesu Haywood tłumaczył, że jego zachowanie było spowodowane załamaniem nerwowym, będącym następstwem rozstania z narzeczoną.

ofIara, nIe ofIara

ks

cielem 511-MAKIETA 2 26-49.indd 27

Władze oświatowe niechętnie poruszają ten temat. A nauczycielskie związki zawodowe twierdzą wprost, że skala problemu nie jest duża. Jednak, jak się wydaje, bynajmniej nie jest tak różowo.

Według oficjalnych danych Departamentu Edukacji w latach 1991-2008 w Wielkiej Brytanii prowadzono postępowanie w sprawie 129 nauczycieli oskarżonych o stosunki seksualne ze swoimi podopiecznymi. A to tylko wierzchołek góry lodowej. W ankiecie przeprowadzonej przez ośrodek badania opinii publicznej YouGov co szósty respondent przyznał, że zna osobę, która uczęszczając do szkoły, utrzymywała intymne stosunki z nauczycielem.

Większość tego typu spraw nie wychodzi na światło dziennie – dyrekcje szkół wolą zamieść problem pod dywan, nie chcąc narażać na szwank reputacji placówki. A i sami zainteresowani rzadko upubliczniają takie zdarzenia.

Ze strachu, ze wstydu, z obawy przed potępieniem… Ale również dlatego, że często osoba postrzegana jako ofiara bynajmniej się nią nie czuje.

Tak było w przypadku wspomnianego wcześniej Marka Haywooda. Mężczyzna co prawda trafił za kratki, ale proces się przeciągał, gdyż uczennica, z którą uprawiał seks, nie chciała zeznawać prze-

ciwko niemu. Jak twierdziła, do zbliżeń dochodziło za obopólną zgodą.

Podobnie było w głośnej sprawie Jeremy’ego Forresta. 30-latek uciekł ze swoją o połowę młodszą uczennicą do Francji, gdzie został zatrzymany przez policję i deportowany na Wyspy. Zarzucono mu nadużycie swojej pozycji, porwanie oraz seksualne wykorzystywanie nieletniej. Tymczasem nastolatka przedstawiła zupełnie inną wersję wydarzeń.

– Wiedziałam, na co się godzę, i robiłam to w pełni świadomie; sama tego chciałam. Wyjazd do Francji był moim pomysłem – mówiła podczas procesu.

Nie wpłynęło to jednak na decyzję sądu, który skazał nauczyciela na 5,5 roku więzienia.

– Nawet jeśli oboje twierdzą, że się kochają i że tworzą szczęśliwy związek, nie może to być usprawiedliwieniem.

Prawo zostało złamane, wyrok powinien być przestrogą dla innych – skomentował Jim Brown z National Society for the Prevention of Cruelty to Children, dodając, że takich sytuacji nie można tolerować, gdyż seks oddziałuje na psychikę młodego człowieka, mając przemożny wpływ na jego dalszą drogę.

Mroczna Przeszłość

Problemy w życiu prywatnym bądź zawodowym, załamanie nerwowe, chęć doświadczenia czegoś innego. Bywa też, że zauroczenie. Przyczyny są różne, konsekwencje też. Poszczególne sprawy często wymykają się ogólnie przyjętym schematom. Znamienna jest tu historia Rachel Speed, która przez cztery lata romansowała ze swoją uczennicą.

Związek rozpoczął się, kiedy dziewczyna miała 14 lat.

Według aktu oskarżenia 41-letnia Speed, nauczycielka w Fairview High School w walijskim Cwmbran, wykorzystała trudności nastolatki z adaptacją w nowym środowisku. Nieśmiała, mająca problemy z rówieśnikami dziewczyna znalazła oparcie w popularnej nauczycielce. Speed poświęcała jej dużo czasu, zabierała z przystanku, podwoziła do domu, wysyłała maile. A z czasem wyznała miłość. » 30/12/2013 15:20:29

028

TEMAT NUMERU SPOŁECZEŃSTWO Kiedy rodzice uczennicy zdali sobie sprawę z tego, co się dzieje, kobieta zobowiązała się, że zostawi ich córkę w spokoju, a w zamian za to historia nie zostanie upubliczniona. Szybko jednak złamała obietnicę. Związek ostatecznie się rozpadł, kiedy dziewczyna rozpoczęła studia na uniwersytecie. Nie pomógł nawet samochód i pierścionek zaręczynowy, jakie świeżo upieczona studentka otrzymała od byłej kochanki. Ostatecznie, nie mogąc się od niej opędzić, zgłosiła sprawę na policję.

Dopiero wtedy wyszła na jaw mroczna przeszłość. Niedawno zapadł wyrok. Rachel Speed spędzi za kratkami dwa lata, została również ukarana dożywotnim zakazem pracy z osobami niepełnoletnimi.

– Sytuacja wymknęła się spod kontroli. Moja klientka najpierw chciała pomóc zagubionej dziewczynie, ale z czasem straciła dla niej głowę – mówił przed sądem adwokat nauczycielki.

KTO JEST DZIEWICĄ?

Sexual Offences Amendment Act. Zgodnie z tym aktem, znowelizowanym w 2000 r., nauczyciel nie może mieć seksualnych kontaktów z uczniem uczęszczającym do tej samej szkoły – nawet za obopólną zgodą. Chodzi o osoby poniżej 18. roku życia. Warto zauważyć, że granica wieku jest o dwa lata wyższa od ogólnie obowiązującej, gdyż, jak podkreślają ustawodawcy, nauczyciel to zawód zaufania

511-MAKIETA 2 26-49.indd 28

30/12/2013 15:20:34

029

publicznego, a w związku z tym podlega specjalnym kryteriom.

Zdaniem psychologa Alana McLeana relacje na linii uczeń – nauczyciel zawsze będą miały dwuznaczny wydźwięk, przy czym, bez względu na okoliczności, to zawsze osoba dorosła będzie postrzegana jako sprawca. Po jej stronie jest bowiem siła, autorytet, zajmowana pozycja.

Te atrybuty wykorzystała Lindsay Black (28), nauczycielka z St Joseph’s

511-MAKIETA 2 26-49.indd 29

Roman Catholic High School w Newport w Walii. – Miałam sen, jak razem uprawiamy seks podczas przedstawienia – napisała do swojego 17-letniego ucznia.

Potem nagabywała go na spotkanie, wysyłała SMS-y, wypytywała dziewczynę chłopaka o stosunki między nimi.

Black prowadziła zajęcia teatralne, przygotowując młodych ludzi do udziału w szkolnym przedstawieniu. Na jej lekcjach seks nie był tematem tabu. Uczniowie uczestniczyli w grze „Who’s a virgin”, której celem było ustalenie ich dziewictwa; mieli też naśladować akty seksualne. Nauczycielka zapewniała, że tego typu ćwiczenia dobrze przygotowują do scenicznych występów.

– Bardzo mi przykro, teraz wiem, że to było niestosowne. Żałuję swojego postępowania i mam świadomość, że mogło ono mieć zły wpływ na uczniów.

Ale jednocześnie pragnę podkreślić, że moja klasa miała bardzo dobre wyniki na egzaminach, a część osób uzyskała oceny lepsze od spodziewanych – mówiła Black przed komisją dyscyplinarną, która ukarała ją zakazem nauki w szkole na czas nieokreślony.

BRZYDKA, GRUBA, BEZWARTOŚCIOWA 29-letni Christopher Drake, który sam nazywał siebie „Ogierem z Salford”, trafił do więzienia na sześć lat. Mark Westcott (48) z North Wraxhall został skazany na 16 miesięcy. Jeremy Forrest za kratkami spędzi 5,5 roku… To pierwsze z brzegu przykłady. Lista jest długa, powód jeden – seks z uczniami. Problem nie dotyczy tylko Anglii i Walii.

Według dziennikarzy gazety „Sunday Express”, którzy przeprowadzili własne śledztwo, w Szkocji w ostatnich latach na tle zarzutów o nadużycia seksualne dyscyplinarne działania podjęto przynajmniej w stosunku do kilkunastu nauczycieli – zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Chodziło m.in. o szkoły w Edynburgu, Glasgow, Galloway i Dumfries. Właśnie w tej ostatniej miejscowości niedawno wybuchła afera z Eppi Sprung Dawson w roli głównej. 27-latka, nauczycielka w miejscowym St Joseph’s College, po szkolnej zabawie została nakryta podczas seksu ze swoim o 10 lat młodszym uczniem Matthew Robinsonem. » 30/12/2013 15:20:37

030

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Natknął się na nich patrol policji. Po upublicznieniu zdarzenia kobieta straciła pracę w szkole i rozeszła się z mężem.

Obecnie mieszka razem ze swoją „ofiarą”, chłopak jest już pełnoletni.

Inaczej potoczyły się losy Clare Horton. 33-latka, matka dwojga dzieci, została wyrzucona z Fitzalan High School w Cardiff, gdzie pracowała przez 10 lat, po tym, jak oskarżono ją o uwiedzenie i seks z 16-letnim uczniem. Kobieta wysyłała do niego zdjęcia w seksowanych pozach, po czym umówiła się na spotkanie w swoim domu. Tam miało dojść do zbliżenia. Po tym, jak plotki

511-MAKIETA 2 26-49.indd 30

na ten temat rozeszły się po szkole, Horton udała się na dwutygodniowe zwolnienie lekarskie, a w tym czasie sprawę pod lupę wzięły policja i służby socjalne. Chłopak przyznał, że doszło do seksu, ale odmówił wniesienia zarzutów, motywując to swoimi przekonaniami religijnymi.

– Była powszechnie szanowana, nie wiem, co jej się stało – stwierdziła dyrektorka szkoły, komentując zachowanie swojej podwładnej. A ta podczas postępowania tłumaczyła, że szukała bratniej duszy po rozwodzie z mężem. – Regularnie słyszałam od niego, jaka jestem brzydka, gruba,

bezwartościowa. Wydawało mi się, że ten młody chłopak jest dla mnie ostatnią deską ratunku. Słuchał, co mówiłam, sprawiał, że czułam się dowartościowana.

Horton zaprzeczyła jednak, by uprawiali seks. – Owszem, był u mnie w domu, siedzieliśmy na kanapie, ale tylko rozmawialiśmy. Po czym oboje zasnęliśmy.

Nie zrobiłam nic złego, chociaż przyznaję, że moje zachowanie było niedopuszczalne.

Komisja dyscyplinarna uznała ją winną złego prowadzenia się i wydała zakaz pracy w zawodzie nauczyciela przez okres dwóch lat.

30/12/2013 15:20:40

031

Drugie życie BelzeBuBa Surowy nauczyciel, porządek w klasie, twarde wymagania. I posłuszni uczniowie. Taki obraz szkoły to często już przeszłość. Jak zauważa dziennikarz „Guardiana” Jon Henley, w ostatnich czasach bardzo zmieniła się pozycja nauczyciela. Dawniej praktycznie nie istniał on w pozaszkolnym życiu ucznia, natomiast teraz dzięki portalom społecznościowym, telefonom komórkowym czy mailom kontakt poza klasą jest znacznie łatwiejszy. Co więcej, wiele szkół nawet do tego zachęca.

A efekty są różne.

Sposób na drugie życie w internecie znalazł sobie Zahid Akram (37). Na co dzień przykładny nauczyciel fizyki, na portalach społecznościowych zakładał fałszywe profile, w których podawał się za młodego chłopaka i zachęcał nastolatki do przysyłania mu zdjęć. Początkowo całkiem niewinnych, później w bieliźnie, a z czasem rozbieranych, w coraz bardziej seksownych pozach. Groził, że jeśli nie będzie dostawał kolejnych, wówczas te, które już ma, umieści na stronach pornograficznych bądź wyśle do szkoły i znajomych. Groził także gwałtem. W ten sposób szantażował cztery dziewczyny w wieku 13-18 lat, chociaż, zdaniem policji, w sumie skontaktował się z setkami internautek.

511-MAKIETA 2 26-49.indd 31

„Belzebub”, tudzież „Diabeł”, jak sam siebie nazywał, buszował w sieci przez niemal trzy lata. Używał przynajmniej 12 fałszywych profili, a sprawa wyszła na jaw, kiedy jedna z ofiar zgłosiła sprawę policji. Szantażysta został skazany przez sąd w Exeter na sześć lat więzienia.

Akram wyłudził od dziewczyn niewielkie sumy pieniędzy, ale, według

W Szkocji w ostatnich latach na tle zarzutów o nadużycia seksualne dyscyplinarne działania podjęto przynajmniej w stosunku do kilkunastu nauczycieli – zarówno kobiet, jak i mężczyzn. śledczych, przede wszystkim kierował się chęcią zaspokojenia swoich fantazji seksualnych. W szkole, w której pracował przez 10 lat, miał bardzo dobrą opinię.

– Mój klient przeżywał małżeński kryzys, borykał się też z długami sięgającymi 40 tys. funtów. Był uczciwym i wrażliwym człowiekiem, ale z czasem uległ pokusie kontroli i władzy nad ludźmi, jaką daje internet… – twierdził przed sądem jego adwokat. « 30/12/2013 15:20:43

032

FELIETONY NASZYM ZDANIEM

Pamięć cyfrowa i ludzka Andrzej Świdlicki

»

Znajomy z dawnych lat przypomniał mi konferencję z połowy lat 80. Pamiętam z niej delegatkę Szwecji, z wizjonerskim zapałem rozprawiającą, jak to komunizm skruszą nowe technologie. Była to śmiała teza – technologia raczkowała na etapie faksów i magnetowidów, zamiast PC-etów były Amstrady, a telefonia komórkowa nie była nawet w fazie fantastycznych projektów. W kilka lat później okazało się, że to nie postęp technologii obalił komunizm, lecz gospodarczy kryzys, oddolna społeczna presja i ogromna skala niezaspokojonych potrzeb, do których nie dawało się zastosować pałki. W ciągu 30 lat od tamtej konferencji zmieniło się wiele, a zarazem niewiele.

Technologie elektroniczne rozwinęły się nadspodziewanie, a pałkę zastąpiła masowa, elektroniczna inwigila-

cja. O tym, że pałka nie całkiem wyszła z użycia, przekonał się „Guardian”, któremu ludzie z tajnych służb porąbali laptop, na którym zakodowane były tajne pliki wywiezione z USA przez Edwarda Snowdena. Rolę nomenklatury zajęli banksterzy, którzy za błędne lub przestępcze decyzje ponieśli surową karę – wczesnego przejścia na emeryturę.

Dobrze się ma też gospodarczy kryzys, choć nie uderza już w robotników, bo zostały z nich niedobitki, ale w imigrantów i klasę średnią.

Największą zmianą ostatnich 30 lat jest rozszerzenie zakresu inwigilacji elektronicznej i zmiana jej charakteru, co z orwellowskiego Wielkiego Brata czyni totalitarne przedszkole. Bo czym są mikrofony i interaktywne monitory telewizorów wobec smartfona? „Dziecko dziś urodzone nie będzie wiedziało, co znaczy prywatny moment dla samego siebie, czym jest posiadanie nienamierzonej,

niezanalizowanej myśli. Prywatność jest tym, co umożliwia określenie, kim jesteśmy i kim chcemy być, dlatego jej brak jest problemem” – mówił Snowden.

Internet spłyca myślenie i przewartościowuje pojęcie wiedzy. Obsesja na punkcie gromadzenia i przetwarzania wszelkiego rodzaju danych zmienia kapitalizm, a pełna cyfryzacja świata wprowadzi nowe formy elektronicznej cenzury – ostrzegają jasnowidze, a może realiści. Wielki Brat to może nic w porównaniu ze smartfonem, ale obrona przed inwigilacją jest taka sama.

Jest nią ludzka pamięć ściśle związana z pragnieniem prywatności. To, że mogę sobie wyobrazić nowego człowieka wychowanego na technologii cyfrowej, któremu obce jest pragnienie prywatności, bo nie ma pamięci innej niż elektroniczna, jest dla mnie największą zmianą ostatnich 30 lat. Takie są skutki wspominania starych konferencji. «

Niesprawiedliwość AgnieszkA bielAmowicz

»

Dramatyczna sytuacja w Syrii przeraża i nie daje przechodzić wobec jej problemów obojętnie.

Międzynarodowa mobilizacja pomocy i morze pieniędzy, jakie płyną w tamtą część świata w postaci pomocy humanitarnej, to ciągle za mało. I tu Unia ma nowy pomysł: przygarnąć uchodźców. Do tej pory gotowość taką zgłosiło dziesięć państw, w których schronienie ma znaleźć początkowo dwanaście tysięcy Syryjczyków, a do końca 2014 r. nawet trzydzieści tysięcy. Chęć wyrażają i Wyspy, a konkretniej ich przedstawiciele. Gorzej z szarymi obywatelami.

Nie zjednoczyły brytyjskiej sceny politycznej sprawy finansów, a imigracja wręcz ją podzieliła. Nie połączyły prawicy i lewicy kłopoty Unii. Ułudę zgody przyniosła dopiero kwestia Syrii. „Nasz kraj ma długą tradycję pomagania 511-MAKIETA 2 26-49.indd 32

ludziom w potrzebie. Dotychczas przekazaliśmy już 523 mln funtów (…), jednak w przypadku cierpienia na tak wielką skalę pomocy potrzeba jeszcze więcej. (…) Wielka Brytania da więcej i apeluje do pozostałych krajów, by uczyniły tak samo” – oświadczyli wspólnie premier David Cameron, Nick Clegg oraz Ed Miliband. Urocze.

Mówienie jednym głosem przyszło tak niespodziewanie, że w pierwszej chwili było trudne do uwierzenia. Tyle tylko, że nawoływania do wzniosłych ideałów pomocy bliźnieniu i deklaracje politycznych liderów nie spodobały się społeczeństwu. Choć nie podano liczby uchodźców mogących zamieszkać na Wyspach, przeciwnicy takiego rozwiązania już rozpoczęli kampanię nienawiści.

Bo to niby niesprawiedliwość wpuścić ludzi do UK w ramach pomocy humanitarnej, kiedy tysiącom potencjalnych imigrantów zarobkowych odmawia się

prawa wjazdu. Że kto to widział, aby w czasach, gdy tnie się zasiłki, wydawać państwowe pieniądze na pomoc krajowi, którego wielu nie umie nawet wskazać na mapie. Że skandal, kolejne nadwyrężanie budżetu.

Zaskakujące, jak wiele negatywnych opinii wypowiedziano na Wyspach pod adresem idei pomocy, pod którą podpisało się tak wiele państw. Więcej, wszystko to w kraju o imponującej historii filantropii, w którym organizacji charytatywnych nie sposób zliczyć. I w którym, według najnowszych statystyk, w 2060 r. imigranci i ich potomkowie stanowić będą trzydzieści procent społeczeństwa. Niesprawiedliwością nie jest wpuszczenie wojennych uchodźców na Wyspy – złą decyzją byłoby – w obliczu wyciąganych do Syrii zewsząd pomocnych rąk – nie zrobić tego samego. Ci, którzy krytykują najmocniej, pewnie o sprawie wiedzą – jak zawsze – najmniej. « 30/12/2013 15:20:44

511-MAKIETA 2 26-49.indd 33

30/12/2013 15:20:46

034

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

Cameron Zdobywca wojna, niekoniecznie zwycięska, to często dla władzy szansa na polityczny sukces. Jednak triumfalizm davida Camerona w sprawie afganistanu może mieć zupełnie odwrotne skutki.

Radosław Zapałowski

»

Wyprawa premiera Wielkiej Brytanii do Camp Bastion w prowincji Hemland miała być w zamyśle typową zagrywką PR-owską i okazją do ustawianego zdjęcia z „dzielnymi brytyjskimi żołnierzami”. Politycy lubią pozować na tle wojskowych mundurów ze względu na to, że elektorat pod niemal każdą szerokością geograficzną do armii ma stosunek pozytywny. Czołgi i karabiny wzbudzają większą sympatię niż ministerialne teczki. W Polsce armię popiera 80 proc.

511-MAKIETA 2 26-49.indd 34

społeczeństwa. W Wielkiej Brytanii ponad 60 proc. Do tego jeszcze w zdominowanym przez mężczyzn świecie polityki militaryzm silnie przyciąga. Duzi chłopcy w garniturach z niekłamanym podziwem patrzą na jeszcze większych chłopców w mundurach.

Na Wyspach, podobnie jak w Polsce, kult „dzielnego żołnierza” nie słabnie, chociaż ma nieco inny wymiar, a militarne akcenty rozłożone są inaczej. I nie chodzi tu wyłącznie o obecność symboliki wojskowej w czasie różnych oficjalnych obchodów, ale przede wszystkim o rozu-

mienie historii i wyobrażenie o niej. W brytyjskich podręcznikach i popularnej historycznej narracji nadal dominuje głównie kult żołnierzy, konserwując romantyczne wizje czasów minionych. Brytyjski kolonializm bywa powodem do wstydu, jednak brytyjski żołnierz wzmacnia poczucie narodowej dumy. 67 proc. Brytyjczyków wspierałoby swoje dziecko, gdyby zdecydowało się ono na karierę w armii.

Wyprawa Davida Camerona z okazji świąt do Afganistanu wpisywała się w to polityczno-mitologiczne postrzeganie rzeczywistości. Jednak premier posunął się 30/12/2013 15:20:48

035

dalej, ogłaszając, że „misja w Afganistanie zakończyła się sukcesem” i nieostrożnie ocierając się o słynne zawołanie o sukcesie inwazji na Irak wygłoszone przez George'a Busha w 2003 r. I zamiast ustawianego zdjęcia z chłopcami w mundurach i aplauzu społeczeństwa narobił sobie kłopotu.

WOJNA POLITYCZNYM RATUNKIEM

Wygłoszone w Afganistanie słowa premiera o zwycięstwie nad terrory511-MAKIETA 2 26-49.indd 35

zmem miały na celu nie tylko zwiększenie morale stacjonujących w prowincji Hemland sił brytyjskich, ale były także próbą politycznego zdyskontowania kończącej się w przyszłym roku „misji stabilizacyjnej”. Historia bowiem uczy, że wojna często gwarantuje wyborczy sukces. Tony Blair wysyłał wojska na Bałkany, do Iraku i Afganistanu. „Zwycięstwa” w Kosowie (rok 2000) i Bagdadzie (2003) wykorzystał jako potwierdzenie swoich talentów przywódczych. Na wojennej zadymie skorzystali też inni. Margaret Thatcher (Falklandy) i John Major (operacja „Pustynny lis”).

Dla Camerona tracącego społeczne poparcie z każdym miesiącem najbardziej obiecująca jest paralela z czasami Thatcher, kiedy to Wielką Brytanię nawiedziła galopująca inflacja (1980-1981), a Żelazna Dama dołowała w sondażach podobnie jak dzisiejszy lider torysów. Premier Wielkiej Brytanii popierało wówczas zaledwie 25 proc.

Brytyjczyków. Prasa wróżyła koniec rządów torysów, a w partii szykowała się rebelia, żeby usunąć niepopularną liderkę. Gdy Argentyńczycy urządzali inwazję na Falklandy w kwietniu 1983 r., Partia Konserwatywna miała poparcie na poziomie 27 proc., będąc w tyle za Labour (34 proc.) i nowo powstałą koalicją liberałów i socjaldemokratów New Alliance (36 proc.). Konflikt o Falklandy diametralnie zmienił dynamikę polityczną w Wielkiej Brytanii, a Żelaznej Damie w sondażach natychmiast podskoczyło. Kiedy Margaret Thatcher wysyłała dzielnych chłopców w zielonych mundurach, popierało ją już 59 proc. Brytyjczyków. Wzrosło także poparcie dla całej partii z 27 proc. do 44 proc., a Labour spadła do poziomu marnych 27 proc. Podobnie było z Johnem Majorem (przed wojną w Iraku w 1991 r. poparcie 37 proc., po wysłaniu wojsk 63 proc.).

Cameron militarnych manewrów, które dałyby mu szansę na drugą kadencję, próbował już wcześniej. Jednak miękka interwencja w Libii, nieco odmienna od głośnej akcji w Iraku, skończyła się takim samym wynikiem, zaś interwencji w Syrii sprzeciwił się brytyjski parlament. Jedyną szansą Camerona, rokującą jako takie nadzieje na ewentualny „sukces” brytyjskiej polityki zagranicznej, został zapomniany Afganistan.

DEMOKRACJA i bezpieczeństwo Mimo retoryki Davida Camrona brytyjskie wojska stacjonujące w Afganistanie nie osiągnęły założonych celów. Ani militarnych, ani politycznych. Afganistan tak jak Irak jest katastrofą neokonserwatywnej ideologii. Spełniły się najczarniejsze wizje sceptyków bezskutecznie przestrzegających przed pochopnymi interwencjami. Wojska brytyjskie i amerykańskie na Bliskim Wschodzie, zamiast demokracji, wolności i dobrobytu zainstalowały nędzę, strach i śmierć. Wszystkie interwencje Zachodu w ostatnich dwunastu latach sprowadzają się do rozpędzenia krwawych reżimów i kreowania chaosu oraz politycznej próżni, którą zazwyczaj zagospodarowują islamscy ekstremiści.

Strategie stabilizacyjne nie działają.

Demokratyzacja nie postępuje. Autorytarne rządy upadają, uwalniając przy okazji jeszcze bardziej niebezpieczne siły. Najazd na Afganistan dokonywał się pod hasłami zniszczenia siły Al–Kaidy, obalenia rządów talibów oraz schwytania lub zabicia Osamy Bin Ladena i mułły Mohammada Omara – duchowego i politycznego przywódcy talibów.

Z biegiem lat cele „misji stabilizacyjnej” rozszerzały się o szerzenie demokracji, walki o prawa kobiet, zapewnienie bezpieczeństwa oraz likwidacji lub chociaż ograniczenia produkcji opium. Z wyjątkiem zabójstwa Osamy Bin Ladena, dokonanego dziesięć lat później w zupełnie innym kraju, żaden z tych celów nie został wykonany. Zamiast tego komórki Al–Kaidy rosną jak grzyby po deszczu i pączkują w całym bliskowschodnim regionie oraz w Afryce. Swoją siłę najpierw pokazały w Iraku, a ostatnio w Syrii. Również brytyjskie ulice nie są wcale bardziej bezpieczne. Spektakularne zamachy w metrze zostały zastąpione pojedynczymi atakami przemocy, czego dowodem było chociażby brutalne morderstwo Lee Rigby'ego dokonane w maju zeszłego roku przez Michaela Adebolajo w imię walki z „brytyjskim okupantem”.

piękna katastrofa

W Afganistanie „pokonani i obaleni” talibowie wracają do politycznej wielkiej gry.

Od maja do października zeszłego roku ich paramilitarne oddziały dokonały » 30/12/2013 15:20:49

036

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

ponad sześciu tysięcy ataków, zabijając tysiąc trzystu policjantów. Straty armii afgańskiej są zaś tak duże, że rządzący nie ujawniają danych. Eksperci przyznają, że po cichu między rządzącym reżimem a politycznymi przywódcami talibów toczą się rozmowy na temat ich ewentualnej partycypacji we władzy.

Bo skorumpowany, utrzymywany tylko i wyłącznie dzięki obecności wojsk okupacyjnych rząd Karzja nie ma żadnego oparcia w afgańskim społeczeństwie.

I trzyma się władzy dzięki sfałszowanym wyborom. Mułła Omar mimo oferowanych nagród za jego głowę wciąż jest na wolności. Wypędzona Al-Kaida powoli wraca na swoje dawne pozycje.

511-MAKIETA 2 26-49.indd 36

Przemoc w Afganistanie rozprzestrzenia się również do Pakistanu.

Produkcja opium jest na rekordowym poziomie i stanowi 90 proc. światowych dostaw. Widoczny jest regres w kwestii praw kobiet i mimo obecności wojsk natowskich przemoc wobec Afganek nasila się. Tylko w pierwszym półroczu 2012 r. organizacje pozarządowe udokumentowały ponad cztery tysiące aktów przemocy dokonanych na kobietach. Od gwałtów i okaleczeń organów rozrodczych po bicie i oblewanie kwasem. Nie mówiąc już o ofiarach okupacji zarówno wśród ludności afgańskiej, jak i wojsk NATO. W samej tylko prowincji Hemland, w której stacjonują brytyjskie

oddziały, szacuje się, że zginęło co najmniej pięciuset cywilów.

Przykłady i statystyki można mnożyć w nieskończoność. Najważniejsze jednak, że dowodzą one, iż oświadczenie Camerona o sukcesie „misji” w Afganistanie jest nieprawdą. Ale premier Wielkiej Brytanii liczy na zmęczenie i znużenie mediów oraz brytyjskiej opinii publicznej doniesieniami z niekończącej się „wojny z terroryzmem”. Popełnia polityczny błąd.

Wojna w Afganistanie przez brytyjskie społeczeństwo od samego początku była odbierana negatywnie. Próbując ją politycznie wygrać, Cameron może zapłacić cenę za błędy Tony'ego Blaira, który to wszystko zapoczątkował. «

30/12/2013 15:20:50

037

511-MAKIETA 2 26-49.indd 37

30/12/2013 15:20:52

038 Nic o nas bez nas WIELKA BRYTANIA SPOŁECZEŃSTWO

To pierwsze tego typu badanie przeprowadzone po 2004 r. w Wielkiej Brytanii. Pierwsze, które miało ocenić zaangażowanie naszych rodaków w życie społeczne i polityczne na Wyspach. Nie pierwszy raz się okazało, że rzeczywistość jest brutalniejsza od przewidywań.

PIOTREK DOBRONIAK

»

Seminarium podsumowujące badania „Nic o nas bez nas – partycypacja obywatelska Polaków w Wielkiej Brytanii” odbyło się w London School of Economics and Political Science w Londynie. Oprócz autorów badania (Paula Pustułka, Roch Dunin-Wąsowicz, Michał Garapich) okazję do zabrania głosu oraz skomentowania wyników mieli przedstawiciele polskich stowarzyszeń i instytucji. Nic dziwnego, że prowadzona następnie dyskusja z uczestnikami seminarium była miejscami gorąca.

Badacze skupili się na próbie opisania zakresu działań Polaków mieszkających na Wyspach, którzy z uporem maniaka nazywani są przez nich „emigrantami”. Dziwi to tym bardziej, że podczas seminarium Roch Dunin-Wąsowicz sam podkreślił, że „słowa »migrant«, »imigrant« czy »emigrant« to medialna łatka, która zdezaktualizowała się w dobie zjednoczonej Europy”. Pomimo „chciejstwa” niektórych grup polityczno-społecznych bycie Europejczykiem nie oznacza zaprzestanie bycia Polakiem.

511-MAKIETA 2 26-49.indd 38

Samo spotkanie w LSE było jedynie „wstępną diagnozą” bez wniosków, które zostaną opublikowane w końcowym raporcie z badań. Kiedy ten raport powstanie, na razie pozostaje tajemnicą. Rozmowa, która wywiązała się po przedstawieniu częściowych wyników, z pewnością spowodowała u samych badaczy wrażenie, że co najmniej kilka analiz jeszcze przed nimi.

GDZIE SIĘ ZRZESZAMY?

Paula Pustułka, która badała ten obszar aktywności, co wydaje się oczywiste, zauważyła dość duże zróżnicowanie w formie stowarzyszenia, klasy społecznej, a nawet regionu Wielkiej Brytanii, gdzie Polacy są aktywni. Najczęstszą odpowiedzią na pytanie o zaangażowanie społeczne były „szkoły sobotnie” oraz „ośrodki przy parafiach”. Co przy desperacji dawnych władz SPK towarzyszącej niszczeniu innych polskich ośrodków skupiających Polaków akurat nie dziwi.

Tym bardziej oczywisty staje się fakt, że najprężniej działającymi polskimi stowarzyszeniami w UK są kluby motocyklowy (Polish Bikers) czy wędkarski (Polish Anglers Association). Sporym powodzeniem cieszy się również „nieformalna grupa” – jak ją nazywa badaczka – związana z kulturą hip-hop.

Tym bardziej nie dziwi, że jeszcze nie tak dawno w Polish Professional in London najbardziej aktywną grupa była sekcja fotograficzna. W tej sytuacji nie wydaje się niczym dziwnym działanie starszych polskich organizacji w UK, które poprzez swoje skostnienie i archaizm, często wynikające z lęku przed swoimi rodakami, jest zupełnie nieskuteczne.

Badani podkreślali również – a należy zauważyć, że były to osoby już w jakiś sposób aktywne społecznie – że w UK działania społeczne mogą być zawodem, z którym wiąże się odpowiednie do wykonywanej pracy wynagro-

dzenie. „Według respondentów w Polsce pokutuje przekonanie, że (…) dobroczynność (organizacje pozarządowe i charytatywne) nie jest działaniem, które jest rozpoznawalne jako legitymizowana »aktywność zawodowa«”.

Wniosek, jaki można wyciągnąć z tej części badań, wydaje się jasny. Polacy powinni angażować się nie tylko w swojej społeczności, ale także wchodzić w struktury brytyjskie, ponieważ tylko one zapewniają sukces w działaniu. Jak podkreśla sama Pustułka: „Wszystkie inicjatywy mogą bowiem wspierać budowanie kapitału społecznego i politycznego w kraju przyjmującym”. W tym przypadku Wielkiej Brytanii.

Jest to tym bardziej konieczne, że przy permanentnym odrzucaniu „ręki młodego pokolenia” przez emigrację powojenną, która często młodymi gardzi, temu drugiemu nie pozostaje nic innego, jak budować „swoje organizacje” od podstaw lub wstępować w struktury organizacyjne Wielkiej Brytanii. Ciekawym spostrzeżeniem jest również to, że Polacy sami tworzą nieformalne grupy profesjonalistów (Polish Sabbath), których głównym zamierzeniem jest „budować relacje przyjacielsko-towarzyskie z rodakami, nierzadko ważkie dla rozwoju zawodowego”.

GDZIE NASZE MIEJSCE U NAS?

Oznaczać to może, że Polacy „poakcesyjni” w żaden sposób nie znajdują swojego miejsca bądź nie „mieszczą się” (lub też nie chcą) w starych strukturach „towarzyskich”, zbudowanych jeszcze w latach 40. (Ognisko Polskie) bądź 70. (POSK) ubiegłego wieku.

Być może jest to też efekt tego, że w przypadku Ogniska Polskiego starano się poderwać wszystkich Polaków do protestów przeciwko jego sprzedaży, a następnie stworzono z tego miejsca „elitarną” jednostkę z małą galerią „dzieł jednego malarza”, teoretycznie niedostępną dla wszystkich.

Paula Pustułka zauważa również, że: „Wielu działaczy wyraziło zaniepokojenie »straconymi szansami« polskich władz, które w perspektywie obserwacji ostatniej dekady nie tylko nie są postrzegane jako partner w działaniach imigranckich, polonijnych czy transnarodowych, ale są także otwarcie krytykowane za brak zainteresowania wspieraniem partycypacji (zwłaszcza niezinstytucjonalizowanej) wśród Polaków w Wielkiej Brytanii”.

Taka „otwarta krytyka” może się skończyć dla obecnej koalicji tak, jak skończyła się w 2007 r. dla PiS-u, kiedy tłumy Polaków 30/12/2013 15:20:52

039 szturmowały wszystkie lokale wyborcze w UK. Wydaje się, że ówcześnie Polacy nie głosowali za, a przeciwko. To z kolei może oznaczać, że „nieważna jest strona sceny politycznej”, a chodzi jedynie o to, „by żyło się dobrze”. Być może, koniec końców, badania powinny też iść bardziej w kierunku odpowiadającym na to pytanie.

Delikatniej sprawę ujmuje w swoich wnioskach Roch Dunin-Wąsowicz: „(…) respondenci mieszkający poza Londynem widzą starsze centralne organizacje polonijne jako »godne szacunku, ale mocno oddalone od ich codziennych spraw i potrzeb«.

Inni zaś deklarują ich całkowitą zbędność”.

Tutaj znowu pojawiają się oczekiwania wobec polskich władz. „Nauczanie języka polskiego i dostęp do polskiej kultury dla imigrantów określa się mianem głównych potrzeb »duchowych« obywateli Polskich mieszkających w Wielkiej Brytanii” – podkreśla Dunin-Wąsowicz.

Przy czym dodaje, że „analiza kontestacji istniejących struktur i ogólna apatia społeczna migracji jest w toku”, czyli będziemy mogli się jej spodziewać dopiero w raporcie końcowym z badań.

Istnym kapitałem społecznym według przepytywanych podczas badania jest „zapotrzebowanie na wzmożone działania w obszarze kultury, rozumiane jako celebracja polskiego dziedzictwa narodowego”. Trak-

paula pustułka socjolog. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. Doktorantka Bangor University w Walii Północnej.

roch duninWąsoWicz socjolog. Absolwent Eugene Lang the New School for Liberal Arts oraz The New School for Social Research w Nowym Jorku. Doktorant w European Institute w London School of Economics and Political Science.

dr Michał p.

GARAPICH od dziesięciu lat zajmuje się problematyką migracji. Jego komentarz do badań można przeczytać na stronie 40.

511-MAKIETA 2 26-49.indd 39

towane jest to jako „płaszczyzna ułatwiająca integrację w społeczeństwie brytyjskim”.

Gdzie nasza przyszłość?

Według badań prowadzonych w obszarze aktywności politycznej Polaków jest i źle, i dobrze. Nasi rodacy starają się być aktywni politycznie, z tym że nie mają wsparcia u swoich pobratymców podczas wyborów. Z badań Michała P. Garapicha wynika, że cechuje nas „polityczna i obywatelska apatia”, co z kolei jest przyczyną „niskiej partycypacji politycznej Polaków”. Badani podkreślają, że jest to spuścizna komunizmu, tzw. wyuczona bezradność. Co ciekawe, „wyjątkiem są tu polscy Romowie, których reprezentacja w relacjach z władzami brytyjskimi jest w miarę jednolita”, bo z jednolitością u Polaków jest już gorzej.

Jedni podkreślają „dbałość o politykę historyczną i miejsce Polaków w świadomości historycznej Brytyjczyków, dla drugich jest to konieczność poszanowania praw pracowniczych i obywatelskich, dla trzecich aspekt etniczny nie jest najistotniejszy, liczy się bowiem tworzenie więzi międzyetnicznych”.

Garapich podkreśla, że „badanie wykazało kryzys mandatu społecznego dotychczasowej reprezentacji politycznej Polaków w Wielkiej Brytanii przez starsze struktury organizacyjne”. Badacze napotkali tutaj pośród pytanych na „wątpliwości dotyczące tego, kogo i w jakim sensie reprezentują stowarzyszenia starszej generacji”. „Przekonanie o braku istnienia reprezentacji Polaków wynika z kontestacji zastanych struktur organizacyjnych, a także z dystansu pokoleniowego, jaki dzieli najnowszą migrację od starszych struktur – stworzonych przez uchodźstwo powojenne i utrzymywanych przez jego ideologicznych czy instytucjonalnych spadkobierców” – pisze w swoim podsumowaniu Michał P. Garapich.

Mało tego, „vox populi” krzyczy: „Mandat społeczny organizacji etnicznych jest słaby z założenia, powstał bowiem w ramach arbitralnych decyzji, inercji pokoleniowej, kulturowego zwyczaju sukcesji władzy (słynna karuzela prezesów) nie zaś w wyniku (…) demokratycznych procedur”.

GDZIE NASZE MIEJSCE u nich?

Garapich stara się również analizować szanse polityczne Polaków w brytyjskim systemie politycznym. Okazuje się, że

poniekąd partie lewicowo-liberalne są bardziej zainteresowane polskimi wyborcami i tu można będzie się spodziewać pewnych działań aktywizacyjnych. „Zdaniem brytyjskich informatorów dla torysów podobne działania potencjalnie mogłyby przynieść skutek przeciwny do zamierzonego, zwłaszcza w okręgach wyborczych, w których głównym ich konkurentem jest Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP)”.

Tutaj następuje pewna rozbieżność. O ile pytani przewidują, że lokalnie torysi nie będą tak radykalni wobec Polaków, to powstała niedawno grupa Friends of Poland in UKIP – przy zamknięciu podobnej grupy (Conservative Friends of Poland) u konserwatystów – budzi pewne niedowierzanie. Torysi stali się „bardziej papiescy od papieża”.

Co ważne, wstępne badania pokazują, że „aktywnie działający Polacy darzą brytyjski system polityczny głębokim zaufaniem i łączy ich przekonanie, że podobnie jak na rynku pracy – także w brytyjskiej polityce ciężka praca, determinacja i uczciwość gwarantują sukces”.

Kandydaci na radnych oraz związkowcy będą się starali oprzeć swoją kampanię wyborczą na zagrożeniu niestabilnością oraz na „antyimigracyjnych elementach brytyjskiego dyskursu politycznego”. Czy przyniesie to pożądany skutek? Zobaczymy.

Wydaje się, że Polacy najpierw postarają się uregulować swoje sprawy „etniczne”, a dopiero potem będą zdobywać „brytyjskie bastiony polityczne”, choć z drugiej strony jedno nie wyklucza drugiego.

Trudno nie zauważyć dużego rozgoryczenia młodego pokolenia tym, że w żaden sposób nie dostaje wparcia od starszych pokoleń, stowarzyszeń i organizacji. Dostało się też polskiej dyplomacji na Wyspach, gdzie Polacy szukają tego, czego nie znajdują w emigracji powojennej. Tu sytuacja jest trochę trudniejsza, bo o ile polskie jednostki dyplomatyczne obowiązują ustawy, o tyle u starej Polonii widać więcej zacietrzewienia i braku dobrej woli. «

Projekt „Nic o nas bez nas. Partycypacja obywatelska Polaków w Wielkiej Brytanii” jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2013 r.”.

30/12/2013 15:20:53

040

WIELKA BRYTANIA SPOŁECZEŃSTWO

Po co te badania?

Komentarz do badań „Nic o nas bez nas” dr. Michała P. Garapicha – antropologa społecznego, wykładowcy i badacza z University of Roehampton.

»

Po prezentacji wyników badania, jeden z obecnych gości zadał chyba najlepsze pytanie jakie można naukowcowi postawić: czemu te badania mają służyć?

Na początek muszę zadeklarować, iż nie jestem osobą zupełnie neutralną w tej kwestii. Jako naukowiec, jestem zainteresowany, aby badania były przedmiotem zainteresowania władz, aby je finansowały i aby naukowcy mieli coś do powiedzenia w ważnych debatach publicznych. Niemniej postaram się racjonalnie przedstawić też inne przyczyny dla których uważam, że podobne badanie jest potrzebne i do czegoś się przydaje.

Badanie zostało zlecone Instytutowi Spraw Publicznych przez MSZ. Jak wiemy, od dwóch lat środkami budżetowymi przeznaczonymi na relacje z Polakami zagranicą zarządza właśnie ten resort, wedle priorytetów wyznaczonych przez oficjalną politykę polonijną. Każda skuteczna i sensowna polityka społeczna opiera się na rozpoznaniu uwarunkowań i konkretnego rozeznania czego polityka społeczna ma dotyczyć.

Zanim ktoś owe środki przydzieli, musi mieć wiedzę na temat społeczno-kulturowego obszaru jakiego dana polityka dotyczy. A obszar polityki polonijnej jest dość skomplikowany.

Nasze badanie przede wszystkim pokazuje jakim różnicowanym, kolorowym i dynamicznym tworem społecznym są poakcesyjne migracje z Polski i tworzone przez nich społeczeństwo obywatelskie w Wielkiej Brytanii. Badanie wskazuje na brak wspólnego rozumienia interesów Polaków i ich różnorodność. Pokazuje, iż polscy migranci wcale nie muszą tworzyć „polskich” organizacji i w dużej mierze działają w organizacjach w których etniczny komponent nie jest dominujący. Badanie wskazuje na ogromną rozpiętość interesów politycznych i światopoglądową mozaikę polskich migrantów.

W tym sensie ktokolwiek tworzy i realizuje politykę polonijną – a mówimy tutaj o 60 mln złotych rocznie – winien mieć świadomość, iż polscy migranci w Wielkiej Brytanii to ogromnie zróżnicowana grupa. Winien wiedzieć, iż obok organizacji które funkcjonują w orbicie zainteresowań MSZ jako 511-MAKIETA 2 26-49.indd 40

reprezentacyjna i „elitarna” wersja polskich migracji, są też ludzie których działalność jest równie ważna, ale których MSZ z różnych względów nie promuje czy nie wspiera w równym stopniu – czy na przykład polscy budowlańcy lub kucharze są traktowani podobnie jak pracownicy City? Każdy kto chadza na wieczory do ambasady, dobrze wie jak to jest. Podobnie polscy Romowie, mieszkający w Anglii od lat 90-tych nie funkcjonują w orbicie polityki polonijnej, chociaż tutaj, jak wskazał mi podczas spotkania Pan Sergiusz Wolski z polskiej ambasady, coś się zmienia na lepsze.

Badanie takie jak to, jest więc formą dania głosu ludziom i okazji do komunikacji z decydentami. To okazja do zabrania głosu tym, którzy nie są blisko „korytarzy władzy” i których opinie mają trudności z przedarciem się do odpowiednich decydentów. W tym znaczeniu, nauka społeczna jest formą wewnętrznej rozmowy jaką społeczeństwo prowadzi ze sobą i stara się rozwiązać konflikty i napięcia.

Nasze badanie starało się pokazać stowarzyszeniowość migrantów z Polski w całej swojej kompleksowości, co każe też postawić pytanie o przyszłość i przygotować na wyzwania zupełnie innej natury jakie są przed nami oraz koordynatorami polityki.

Owa dywersyfikacja Polonii będzie nadal postępować – rosną nowe pokolenia, pojawiają się Polacy z małżeństw mieszanych, tkwiący korzeniami w różnych kulturach, religiach, stylach życia. Wyobraźmy sobie na przykład, że za kilka lat pojawią się i szukać będą wsparcia organizacje zrzeszające polskich muzułmanów. Nie ma podstaw aby wsparcia nie otrzymali (zwłaszcza, że tradycje są, wielu znanych polskich muzułmanów było wśród emigracji powojennej), niemniej można sobie wyobrazić, że ze strony polityków mogą być opory, często związane ze stereotypami bądź przekonaniem, że to religia katolicka winna być traktowana priorytetowo. Badanie identyfikuje i określa zmiany społeczne, a polityka polonijna, aby miała sens, winna za owymi zmianami nadążać oraz podejmować niejednokrotnie trudne decyzje polityczne, kogo wesprzeć a kogo nie. Nie łudzimy się, że badanie będzie miało

wpływ rewolucyjny, ale jednak decydentom pomoże zrozumieć pewne kwestie dotykające migrantów z Polski. Na końcu każdego badania znajdują się rekomendacje dla władz.

Często są to dokładnie te rzeczy jakie respondenci nam mówili i jakie podnosili. Raport będzie publiczny i może służyć jako argument w trudnym procesie zdobywania funduszy – nie tylko MSZ-owskich.

Badanie pomoże zrozumieć pewne kwestie dotykające migrantów z Polski.

Oczywiście działam dostatecznie długo w tej dziedzinie aby nie być zbyt naiwnym, i mieć świadomość, że badania są często traktowane instrumentalnie, a zamawiający nawet nie czyta raportu, a jeśli już, to na pewno nie zamierza zmienić własnej praktyki działania. Mimo wszystko jednak uważam za bardzo pozytywne, że MSZ zdecydował się na tego typu wgląd w migrację poakcesyjną. Podobne badanie ma bowiem jeszcze jeden istotny cel. Chodzi mianowicie o głębszą introspekcję i spojrzenie przez osoby zaangażowane społecznie i obywatelsko z większym dystansem na własną działalność i miejsce w skomplikowanej strukturze polskich skupisk. Świadomość różnorodności pozwoli z większą pokorą popatrzeć na fenomen polskiej emigracji. Fakt, że brak jest reprezentacji Polaków może też pobudzić do refleksji na ile jest ona w ogóle możliwa, i w jakim celu należy ją tworzyć. Podobne badanie pozwoli więc organizacjom mającym ambicje reprezentowania Polaków na większą świadomość własnych ograniczeń, a co za tym idzie lepszą artykulację interesów jakie chcą realizować. « 30/12/2013 15:20:53

CAFÉ COOLTURA POLSKIE RADIO LONDYN

wiadomości muzyczne

N LOZ GNR Z DBO RYCH

Kosmos dla mas (LP)

»

W tym miesiącu odbyła się premiera najnowszego albumu zespołu Romantycy Lekkich Obyczajów, zatytułowanego „Kosmos dla mas”.

Płyta zawiera trzynaście zaskakujących kompozycji, w tym promujący singiel „Ziemia planeta ludzi”, do którego powstał teledysk.

Krążek jest drugim w historii zespołu po „Lejdis & Dżentelmenels”, który ukazał się w ubiegłym roku.

Romantycy Lekkich Obyczajów to alternatywny duet, który powstał w marcu 2011 r. Styl, jaki prezentują, to połączenie folku, rocka, piosenki kabaretowej i melodramatycznego popu. Siłą olsztyńskiego składu są teksty, które pisze Damian Lange. Muzykę

O GR E

ZAPRASZA

AL

T

TOP 20

01 02 03 04 05

L O S I NG S L E E P John Newman

i teledyski tworzy Adam Miller. Pod nazwą zespołu kryją się miłość, która inspiruje ich sztukę, oraz młodość, która objawia się w piosenkach energią i dystansem do poważnych tematów.

Info za: Buch.co.uk «

Kfiat „Człowiek Orkiestra” Wydawnictwo Aloha Entertainment wydało na świat swoje kolejne dziecko, a konkretnie płytę Kfiat „Człowiek Orkiestra”. Dumy z tego faktu nie kryje właściciel wydawnictwa Michał Proceente Kosiorowski. – Kfiat pracował nad solowym materiałem dość długo, tym bardziej cieszymy się, że płyta „Człowiek Orkiestra” ujrzała w końcu światło dzienne. Kfiat jest niesamowitą postacią i wybitnym hiphopowcem, jego wkład w tę kulturę jest fundamentalny. Nagrał ponadczasowy album, pełen ważnych i pozytywnych treści, którego przekaz zarówno słuchacze, jak i raperzy powinni wziąć sobie głęboko do serca. Osobiście czuję, że wziąłem udział w misji domknięcia ważnego rozdziału w historii polskiego hip-hopu – mówi z przejęciem Proceente.

511-MAKIETA 2 26-49.indd 41

041

FREE R ud i m e nt a l f e a t. Em e li S and é R E C O VE R Y J a m e s Ar t hur HEY BROTHER Av i c i i f e a t . D a n Tym ins k i F E E L I N’ M Y S E L F w i l l . i . a m f e a t . M ile y Cyrus , F r e nc h & Wi z Khalifa

06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

UNC O ND I T I O NA LLY Katy Perry NI G H T C A L L Lo nd o n G r a m m ar T H E M O NS T E R E m i ne m f e a t . Rihanna UND E R C O NT R O L Calvin Harris & Alesso feat. Hurts

H A ND O N H E A R T O l l y Mu r s

I HOPE R e b e c c a F e r g us on W R E C K I NG B A L L Mi l e y C y r us

T R UM P E T S Jason Derulo GORILLA B r u no Ma r s

T H UND E R Jessie J LET ME GO Gary Barlow Z A NI M O D E J D Z I E SZ R e d Li p s

S T O R Y O F M Y L I FE One Direction L O VE D M E B A C K T O LIFE Celine Dion O R D I NA R Y L O VE (FROM M A ND E L A O S T ) U2

30/12/2013 15:20:54

042 W polskiej turystyce drgnęło

WIADOMOŚCI WIELKA BRYTANIA

»

W ciągu dziewięciu miesięcy 2013 r. było, jak szacuje Ministerstwo Sportu i Turystyki, 56,7 mln przyjazdów cudzoziemców, czyli o 9,4% więcej niż w tym samym okresie poprzedniego roku. Liczbę przyjazdów turystów w tym czasie ministerstwo ocenia na 12,1 mln, czyli o 8% więcej.

Z Wielkiej Brytanii do Polski pojechało o 15% więcej turystów niż w roku ubiegłym, to jest około 450 tys. osób.

Oczywiście w dużej mierze jest to zasługa EURO 2012, jednak dobra tendencja utrzymała się również w czasie „po EURO”.

W badanym okresie 2013 r. średnia długość pobytu turystów w Polsce wyniosła ok. 5 noclegów (więcej niż w 2012 r.

– 3,8). Średnią długość pobytu zwięk-

szyli wszyscy obcokrajowcy, z wyjątkiem przybyszów z krajów zamorskich. Reguła, że przyjazdy drogą lotniczą wiążą się z dłuższym pobytem w Polsce, potwierdziła się i tym razem (6,4 noclegu – wobec 3,4 w przypadku przyjazdów drogą lądową). Jak zazwyczaj, najkrócej przebywali w Polsce sąsiedzi ze Wschodu i turyści z nowych krajów Unii.

W trzecim kwartale średnia długość pobytu była nieco wyższa niż w pierwszym półroczu, na co wpłynęły dłuższe przyjazdy wakacyjne. «

London Boat Show 2014 W Londynie ruszają kolejne targi dla sympatyków sportów wodnych. W tym roku będą połączone z The Telegraph Cruise Show, co spowoduje, że będzie to największa tego typu impreza w Europie. Na targach zaczynających się 4 stycznia będzie można zobaczyć i zakupić po promocyjnych cenach to wszystko, co przydaje się w turystyce wodnej. Od najmniejszej linki na jachcie po butle tlenowe dla nurków. Oczywiście będzie można również podziwiać przepiękne luksusowe jachty oraz – w tym roku od 10 do 12 stycznia – zwiedzić ogromne statki pasażerskie w stylu „statku miłości”.

Więcej na

LondonBoatShow.com

511-MAKIETA 2 26-49.indd 42

30/12/2013 15:21:00

511-MAKIETA 2 26-49.indd 43

30/12/2013 15:21:02

044

CAFÉ COOLTURA księgarnia

Czyta się Tożsamość

Jeśli chcesz wesprzeć wydanie tomiku w innej wersji językowej, napisz maila na: jareknacyprze@wp.pl Więcej na: WydawnictwoPoligraf.pl

511-MAKIETA 2 26-49.indd 44

redaguje Piotr dobroniak

»

Prezentujemy debiutancki tomik poezji Jarosława Juliana Jaroszyńskiego i Artura Konrada Pilarskiego pt. „Tożsamość”. Jak mówią sami autorzy, to poezja bardzo różnorodna, tak pod względem treści, jak i stylu, w jakim została napisana.

Książka od lipca tego roku jest dostępna w większości księgarń internetowych. Pierwotnym założeniem autorów były wydania dwujęzyczne, skierowane do i przeznaczone dla Polonii na całym świecie. To pozwoliłoby – jak twierdzą – na bezpośredni kontakt z językiem ojczystym i jego głębsze poznanie Polakom za granicą, a zwłaszcza nowym pokoleniom Polonii, które posługują się już tylko językami nowych, przybranych ojczyzn.

Autorzy napotkali sporo trudności, szczególnie z tłumaczeniem wierszy, jednak cały czas liczą na to, że uda im się wydać swój tomik w kilku językach. – Pomimo to wierzymy, że znajdą się ludzie, organizacje, stowarzyszenia itp., które dopomogą osiągnąć nasz cel – mówią autorzy. – Liczymy, że lektura naszych wierszy okaże się owocna w pozytywne przemyślenia, doznania i decyzje pozwalające na dotarcie do jak najszerszej rzeszy rodaków za granicami Polski – dodają.

Warto nadmienić, że Jarek i Artur mieszkają, pracują i tworzą na Cyprze.

We wrześniu tego roku zostały podjęte starania o wydanie „Tożsamości” w wersji polsko-greckiej. « ...To jesień właśnie Ogrody już przestały drżeć śpiewem słowika Zachodzące słońce broczy krwią Oświetla promieni resztkami pajęczyn perłowych skrzące wisiory Świat ogarnęła smutnie piękna jesień Szare dni na próżno czekają na słońca oblicze Resztki zieleni porannymi mgłami i słotą się poją świadome rychłej śmierci Długimi wieczorami wiatr złowrogo śpiewa i noce chłodne

na czarnym koniu gnają Pamięć maluje tęskne letnie obrazy Okiennice szlochają deszczem Tylko serce niezmiennie tłoczy krew swoim rytmem Agia Napa, 26.09.2011 Biurokratyczny spokój Czuję się ciasno aż do bólu skuty czterema ścianami świata Stoję obok siebie gniotąc przygnębienie sytuacji bez wyjścia Nieustannie myślę o nietykalności niedostępnej zwykłym śmiertelnikom Myś uparcie powraca do rzeczywistości nieuniknionej i rodzi się pewność Że z potworną dokładnością odbędzie się wszystko tak jak inni tego zapragną Biurokratyczny spokój zabija psychicznie natchnienie Własny produkt na własny użytek Agia Napa, 26.10.2009 Więcej na

rajkowska.com

30/12/2013 16:11:27

045

511-MAKIETA 2 26-49.indd 45

30/12/2013 15:21:06

511-MAKIETA 2 26-49.indd 46

30/12/2013 15:47:01

511-MAKIETA 2 26-49.indd 47

30/12/2013 15:47:14

048

DZIAŁ ROZWINIĘCIE

511-MAKIETA 2 26-49.indd 48

30/12/2013 15:44:00

DZIAŁ ROZWINIĘCIE

511-MAKIETA 2 26-49.indd 49

049

30/12/2013 15:44:18

511-MAKIETA 3 50-77.indd 50

30/12/2013 15:51:33

511-MAKIETA 3 50-77.indd 51

30/12/2013 15:51:35

511-MAKIETA 3 50-77.indd 52

30/12/2013 15:51:38

511-MAKIETA 3 50-77.indd 53

30/12/2013 15:51:40

511-MAKIETA 3 50-77.indd 54

30/12/2013 15:51:42

511-MAKIETA 3 50-77.indd 55

30/12/2013 15:51:45

511-MAKIETA 3 50-77.indd 56

30/12/2013 15:51:47

511-MAKIETA 3 50-77.indd 57

30/12/2013 15:51:49

511-MAKIETA 3 50-77.indd 58

30/12/2013 15:51:51

511-MAKIETA 3 50-77.indd 59

30/12/2013 16:10:36

511-MAKIETA 3 50-77.indd 60

30/12/2013 15:51:55

511-MAKIETA 3 50-77.indd 61

30/12/2013 15:51:58

511-MAKIETA 3 50-77.indd 62

30/12/2013 15:52:00

511-MAKIETA 3 50-77.indd 63

30/12/2013 15:52:02

511-MAKIETA 3 50-77.indd 64

30/12/2013 15:52:04

511-MAKIETA 3 50-77.indd 65

30/12/2013 15:52:07

511-MAKIETA 3 50-77.indd 66

30/12/2013 15:52:09

511-MAKIETA 3 50-77.indd 67

30/12/2013 15:52:11

511-MAKIETA 3 50-77.indd 68

30/12/2013 15:52:14

511-MAKIETA 3 50-77.indd 69

30/12/2013 15:52:17

070

CAFÉ COOLTURA GUEST ROOM

Domatek

511-MAKIETA 3 50-77.indd 70

30/12/2013 15:33:14

CAFÉ COOLTURA GUEST ROOM

071

Guest room CZYTELNICY! Jeśli jesteście twórczy i lubicie się dzielić swoją twórczością albo piszecie wiersze do szuflady, a chcielibyście pokazać je światu, to mamy dla Was rozwiązanie. Niniejszą stronę od teraz przeznaczamy tylko dla Was! Zrobiliście fajne zdjęcie?

Napisaliście krótką historyjkę?

Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty.

Swoje prace wysyłajcie na info@cooltura.co.uk, koniecznie z dopiskiem: „Guest Room”.

RedakcJa „cooltuRy”

INSTAFOTO TYGODNIA Autorem fotografii jest @do_bry.

Zdjęcie przedstawia świąteczny poranek w londyńskich dokach.

Zapraszamy wszystkich instagramowiczów do wysyłania zdjęć na adres redakcji: info@cooltura.co.uk

Poezja

»

W dzisiejszej poezji tygodnia autorką wierszy jest Laura Stawiarska. *** głębokie jest koryto mojej kobiecości w nim pienią się wszystkie twoje pożądania w nim wzbiera nieposkromiona rzeka kiedy odczuwam bezpańskość serca gnijącego pod piersią ty potrafisz ją uciszyć szybkim gestem jednej dłoni zaczynając płynąć pod prąd

Codzienność wyobcowanej nie zrobię nic

511-MAKIETA 3 50-77.indd 71

wrzesień i tak wykrwawi się na moje dłonie zima będzie dreptać po świeżych śladach nie ucieknę daleko w ciszę kapliczek i kakao zaplotę czasem warkocz na jedną stronę świata i będę ufać od człowieka do człowieka jest podobno całkiem blisko jak po poziomej belce na której słowa nam drzazgami wyrastają uczę się więc kochać z czasem bezinteresownie a życie jak piasek sucho rani źrenice miłować to tak jakby spalać się gładkim płomieniem nabijać na wieżyczki kościołów zupełnie bezgłośnie i trwać przyklękać na raz i wstawać na dwa nie schodząc z dobrej drogi

jak martwy na skórek na pielgrzymim szlaku

Letnim świtem Śpi cała wioska.

W kilku oknach migocą jeszcze gromnice.

Mgła unosi się ciężko i wisi nad lasem.

Cisza wyje i skrzypi w drzwiach od spichlerza. Śpi cały dom.

Kominem ucieka ciepło wczorajszego chleba, który teraz trawi się z wolna.

Drewniany stołek z jedną dziurką na środku, grzeje swoje deski dla wesołych korników.

Słychać mruczenie kota.

Burza minęła.

30/12/2013 14:18:27

072

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

T-talk PROMOCJA!

10% EXTRA!

Załaduj konto za £10 wysyłając SMS-a na numer

81616 o treści QPDN10 a dostaniesz extra £1 kredytu!

2p 7p za min

za min

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

Super sposób na rozmowy z Polską z twojej komórki

Service provided by

511-MAKIETA 3 50-77.indd 72

*T&Cs: Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 or £10 + std. SMS. Call charged per minute, from the time of connection to the service. The charge is incurred

even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are unanswered or engaged. Connection fee varies between 1.5p & 20p. Calls to 020 number cost std. rate to a landline or may be used as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to 81616 (std. SMS rate) to stop auto top-up, when the credit is low. Credit expires 90 days from the latest top-up. This service is provided by Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.

30/12/2013 14:18:30

073

511-MAKIETA 3 50-77.indd 73

30/12/2013 14:18:31

074

REKLAMA

511-MAKIETA 3 50-77.indd 74

30/12/2013 14:18:33

REKLAMA ZDROWIE I URODA

32/6.,

075

$0 :52& $:

'(17<67$ '5 -2/$17$ 6,.256.$ Leczenie w ramach

(angielski narodowy fundusz zdrowia)

OFERUJEMY RÓWNIEŻ SERWIS PRYWATNY CENY USŁUG W RAMACH NHS

Badanie X-RAY, Scaling...........................................................................................................................£ 18.00 Wypełnienie, leczenie kanałowe, usuwanie zębów ............... £ 49.00 Leczenie protetyczne podstawowe korony, protezy ........... £ 214.00

HERRING DENTAL SURGERY

49 LEWISHAM WAY, NEW CROSS, LONDON SE14 6QD

t

511-MAKIETA 3 50-77.indd 75

30/12/2013 14:18:35

076

REKLAMA ZDROWIE I URODA

PRAGNIESZ NOWEGO ZAWODU? 6=.2ĭ$ .260(7<&=1$ 0$6$ş8 %U\W\VNLH '\SROP\ 194

X KURSY KOSMETYCZNE X KURSY MASAŻU X KURSY PIELĘGNACJI PAZNOKCI

02085755547

07525900065 : : : . 8 5 6 < .2 6 0 ( 7 <& = 1 ( &2 8 .

Najnowsze

ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

LOGOPEDA Nauczyciel dyplomowany języka polskiego Pedagog specjalny Qualified Teacher Status, Ref. 1032391

Zarejestrowana czasowo w Health Care Professions Council, temp 01878

WIOLETTA WIERZBICKA

077 9482 7886

info@wiolettawierzbicka.co.uk

511-MAKIETA 3 50-77.indd 76

www.WIOLETTAWIERZBICKA.co.uk

30/12/2013 14:18:39

REKLAMA ZDROWIE I URODA

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE!

077

Ściągnij Coolturę i czytaj już we czwartki!

C Coolturę OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

511-MAKIETA 3 50-77.indd 77

30/12/2013 14:18:41

Prowadzimy REKLAMA pełną obsługę:

KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO 078  Self-employed,

 Firm Limited,  VAT,  Lista plac/CIS

profesjonalne

biuro księgowe  rezydentura tymczasowa i stała  obywatelstwo brytyjskie  paszport brytyjski  paszport brytyjski dla dzieci urodzonych w UK

doradztwo

imigracyjne

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

511-MAKIETA 4 78-105.indd 78

P R Z Y S Ł Y Ę G

tłumaczenia

U M A T Ł C

Z

I

 przysięgłe  ekspresowe  specjalistyczne

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

30/12/2013 15:17:43

REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO

079

WŽůƐŬŝĞ ďŝƵƌŽ ŬƐŝħŐŽǁĞ 287 Hertford Road, Edmonton, London N9 7ES

KSIĘGOWOŚĆ 3FKFTUSBDKB E[JBMBMOPƙDJ 4FMG FNQMPZFE

3P[MJD[FOJB 4FMG FNQMPZFE PSB[ FNQMPZFE 1PNPD X V[ZTLBOJV 653 /*/ /BUJPOBM *OTVSBODF /VNCFS

/*/ OBXFU KFƙMJ OJF QSBDVKFT[ [BQFXOJBNZ XTQBSDJF KŽ[ZLPXF QPED[BT TQPULBOJB 3F[ZEFOUVSB UZND[BTPXB PSB[ TUB B 1SPXBE[FOJF LPSFTQPOEFODKJ VS[ŽEPXFK Kata bankowe

1SPGFTKPOBMOF $7 X KŽ[ZLV angielskim BENEFITY $IJME #FOFmU SPE[JOOF

$IJME 8PSLJOH 5BY $SFEJU )PVTJOH $PVODJM 5BY Benefit (dofinansowania do NJFT[LBOJB

4VSF 4UBSU .BUFSOJUZ (SBOUT CFDJLPXF

%JTBCJMJUZ -JWJOH "MMPXBODF EMB OJFQF OPTQSBXOZDI

POMOC PRAWNA 4QSBXZ SPE[JOOF SP[XPEZ

Edmonton M

ożliwoś "MJNFOUZ ć płac 4QSBXB [ QSBDPEBXDů w 2 enia ratach !

EZTLSZNJOBDKB

5MVNBD[FOJB QS[ZTJŽH F DFSUZmLPXBOJF EPLVNFOUØX

*SMBOEJB 4[LPDKB DB F 6,

INNE t 0ET[LPEPXBOJB QPXZQBELPXF t 0ET[LPEPXBOJB PE VUSBUZ [ESPXJB t /BQSBXB TBNPDIPEV t )PMPXBOJF J [ PNPXBOJF QPKB[EV t 4BNPDIPEZ [BTUŽQD[F t 1PNPD X QPT[VLJXBOJV QSBDZ

Możliwość dojazdu do klienta. Prowadzenie spraw online.

XXX QPMTLJFCJVSPLTJFHPXFFENPOUPO DP VL t JOH [T[!PVUMPPDL DPN

I WO N A

t

511-MAKIETA 4 78-105.indd 79

30/12/2013 15:17:45

080

Jak zamieścić ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms 81616 Koszt ogłoszenia

PROFESJONALNE

%,852 .6,ċ*2:( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q Self-employed Q Firm Limited Q VAT Q /LVWD SĮDF &,6

'25$'=7:2

,0,*5$&<-1( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ

Q UH]\GHQWXUD W\PF]DVRZD L VWDĮD Q RE\ZDWHOVWZR EU\W\MVNLH Q SDV]SRUW EU\W\MVNL Q SDV]SRUW EU\W\MVNL GOD G]LHFL XURG]RQ\FK Z 8.

7ĭ80$&=(1,$ 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q SU]\VLČJĮH Q HNVSUHVRZH Q VSHFMDOLVW\F]QH

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

511-MAKIETA 4 78-105.indd 80

£1

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

+ standardowa opłata operatora

Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Kody działów: CL CL CL CL CL

01 02

03 04 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL CL CL CL

06 07 08 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

www.cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU. Ogłoszenia zamieszczone w Coolturze pojawią się również na portalu elondyn.co.uk

ramkowe (usługi) Telefonicznie:

020 8846 3614 cooltura.co.uk lub online:

(postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Ramka do 15 słów

£25 + vat

Ramka do 25 słów

£30 + vat

Warunki:

0208 846 3606

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

Wszystkie usługi wykonujemy również KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

30/12/2013 15:17:46

OGŁOSZENIA DROBNE

mieszkania do wynajęcia

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 01

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

> Acton Town pokoj na Acton

Town w mieszkaniu do wynajecia dla 1 lub 2 osob. rachunki wliczone w czynsz, oraz jest umowa najmu, czyli potwierdzenie adresu. tel 07984613766

> Alperton - Wembley. Pok.2-ka duza czysta w cieplym domu z ogrodem. Wys. standard! Tylko dla grzecznej pary) £140p/w Tel. 07885406105 > Barking pokoj 2 osobowy 125£

oraz jedynka 80£ w czystym, zadbanym domu + tygodniowy depozyt, internet rachunki wliczone,. zapraszamy 07964537030

> Boston Manor (Ealing) £120 p/

wc (dep £120 rach. Wliczone) miesięcznie £500 Pokoj podwójny dobrze wyposażony dla Pani pracujacej tel 02085670040 po 16.00

> Bounds Green, N22 8NQ,

podwojny pokoj dla pary £120 (£90 dla 1 osoby) +prad i gaz do podzialu, 5 pokoi w domu, kuchnia, lazienka, nowe wykladziny07593146881, 07825459367, 07756340316

> Bounds Green, N22 8NW, dwojka dla 1 osoby, £95 +energia i gaz. Ladny pokoj, nowe wykladziny, odzwiezony. 07825459367, 07756340316 > Croydon. Witam. Zaopiekuje sie

dzieckiem/dziecmi po szkole.

Mozemy poczekać na Twoj powrot w moim mieszkaniu blisko West

Croydon. Moj tel: 07988864697 .

Ela

> East Croydon Pokoj 1-ka na East Croydon. Wiadomosc 07939667281 2 Bed Flat Wood Green, Studio Flats Arnos Grove, Bound Green i Turnpike Lane oraz bedsit Turnpike Lane 02088269988, 07956820810.

oddzielny salon, kuchnia z jadalnia, lazienka, oddzielna toaleta. 3 pietro.

Bez benefitow. 02072728615, 07825459367, 07756340316

> Enfield, EN3 4BE- dwojka dla 1 osoby. £90 +energia i gaz do podzialu, 07825459367, 07756340316 > Greenford 1 Bedroom Flat do

Wynajmę duży pokój dwuosobowy na Roehampton £130/ tydz + 2 tyg depozytu internet rachunki wliczone parking dostepny od 5 stycznia 07900517988 Perivale / Alperton pokoj do wynajecia 07584134051 Szukasz mieszkania najnowsze oferty na portalu www.elondyn. co.uk

> East Ham, duza dwojka,2-min metro, bus, sklepy, w domu; 2-wc, tvp, internet, ogrod, max 5-osob, para 125/tydz, 1 os.120/tydz.

-07927642427, 07587176932 > Enfield, EN1 3QL, 3 bed dom, £1300/mies. 2 podwojne sypialnie,1 pojedyncza, przechodni salon, kuchnia z jadalnia, oddzielna toaleta, ogrod- 02072728615, 07825459367, 07756340316, > Enfield, EN2 6EW, 2 bed flat, £975/mies. 2 podwojne sypialnie,

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

020 7272 8615

wynajecia na Greenford. 210f tygodniowo + miesieczny depozyt rachunki wliczone. Max 2 osoby.Tel 07922243712

> Greenford Jedynka dla osoby

starszej, dbającej o czystość i porządek 07884155281

> Heathrow do wynajecia 2-bed

flat w okolicach lotniska Heathrow.

Nowe budownictwo , 2 sypialnie (jedna z lazienka ) , salon z kuchnia , 2 lazienki , parking , alarm , w pelni wyposazone. Wymagania : referencje od pracodawcy, 2,5 miesieczny depozyt ( kaucja ) Cena wynajmu : £1150 miesiacznie + rachunki Kontakt : 07886625106

> Hounslow West. 1 lub 2

osobowy pokoj w domu z ogrodem blisko komunikacji i sklepow. tel.

07523510272

> Isleworth. Pokoj dla spokojnej dziewczyny / kobiety w domu z ogrodem. Komfortowe warunki, tylko 2 osoby! Internet, miejsce na samochod. Tel.07789474591 > Manor House / Turnpike Lane.

Pokoj dla pary do wynajęcia w spokojnym domu z dwiema lazienkami, internetem i normalnymi ludzmi. 07984409016 > Perivale Pokoj dwuosobowy na Perivale w spokojnym domu.

Możliwość korzystania z internetu oraz podłączenia polskiej telewizji.

8 minut pieszo od stacji metra Cena £110 07738490020 > Plaistow Pokój dla kobiety,

075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k podwójne łóżko , blisko metra, internet 07799500980

> Pokoje do winajecia, dobre warunki, druga strefa 07947609673 > Thornton Heath jedynka dla spokojnej pracujacej dziewczyny.

07961501066 > Tottenham Hale Wynajme pokoj w spokojnym domu z ogrodem, mozliwosc podlaczenia internetu. Dwu tygodniowy depozyt. Jedynka 95£ 07533968808 , 07907228103 > Tottenham, N17 8EE, podwojne pokoje dla pary od £115 +prad i gaz. W domu jest 5 pokoi, kuchnia z jadalnia, ogrod – 07756340316, 07825459367 > Tottenham, N17 8DX-1 bed flat-950/mies. (council i woda wliczone). Przechodni salon, podwojna sypialnia. Dzielony ogrod.

Od stycznia. Mozliwy housing ben.

02072728615, 07756340316, 07825459367 > Turnpike Lane, N22 6AJ, Bedsit, £145/tydz plus gaz i prad, Pokoj z kuchenka elektryczna, 3 lazienki z domu, nowe lozko.

Dostepne od zaraz. 07593146881,

SMARTFONIE I TABLECIE! C

511-MAKIETA 4 78-105.indd 81

081

Ściągnij Coolturę i czytaj już we czwartki!

Coolturę

30/12/2013 15:17:46

082

OGŁOSZENIA DROBNE

02072728615,

> Upton Park wynajme pokoj z podwojnym lozkiem w domu z internetem, tvp darmowy parking tel 07852329777 > Upton Park / East Ham-E6

nieduzy pokoj dla pary £120 dep. tyg , rach. wliczone, internet, dom polski z ogrodem tv. tel.07935190016

> Upton Park / East Ham-E6 nieduzy pokoj dla pary £120 dep. tyg ,rach. wliczone, internet, dom polski z ogrodem tv. tel.07935190016 > Walthamstow 100£ duza

jedynka dla spokojnej osoby, internet, tv, duzy dom, dobra lokalizacja, rach. wlicz. 1 tydz. depozyt, tygodniowo 100£ 07910454901

> Wood Green, N22 6AN, podwojny pokoj,£120/tydz. +prad i gaz do podzialu. W domu jest 5 pokoi,jedna lazienka dwie toalety, do metra 10 min do autob 4 min – 07756340316, 07825459367 > Wood Green, N22 8YR, £125 +energia i gaz do podzialy, dwojka dla pary, 5 min od metra, internet.

07825459367, 07756340316 > Woolwich Arsenal. Duzy jasny pokój dla spokojnej dziewczyny 07753257169 > 1 Bedroom flat do wynajecia.

Cale umeblowane z ogrodem, internet. 210F Tygodniowo rachunki wliczone + miesiac depozytu. Tel.07776612394, > Boston Manor (Ealing) £120 p/ wc (dep £120 rach. Wliczone) miesięcznie £500 Pokoj podwójny dobrze wyposażony dla Pani pracujacej tel 02085670040 po 16.00 > Bounds Green, N22 8NQ,

podwojny pokoj dla pary £120 (£90 dla 1 osoby) +prad i gaz do podzialu, 5 pokoi w domu, kuchnia, lazienka, nowe wykladziny07593146881, 07825459367, 07756340316

> Bounds Green, N22 8NW, dwojka dla 1 osoby, £95 +energia i gaz. Ladny pokoj, nowe wykladziny, odzwiezony. 07825459367, 07756340316 > Do wynajęcia pokoje 1 lub 2 dobre warunki bez depozytu dobra lokalizacja sw16 5aq tel.07960405025 > Enfield, EN1 3QL, 3 bed dom,

511-MAKIETA 4 78-105.indd 82

£1300/mies. 2 podwojne sypialnie,1 pojedyncza, przechodni salon, kuchnia z jadalnia, oddzielna toaleta, ogrod- 02072728615, 07825459367, 07756340316,

> Enfield, EN2 6EW, 2 bed flat, £975/mies. 2 podwojne sypialnie, oddzielny salon, kuchnia z jadalnia, lazienka, oddzielna toaleta. 3 pietro.

Bez benefitow. 02072728615, 07825459367, 07756340316 > Enfield, EN3 4BE- dwojka dla 1 osoby. £90 +energia i gaz do podzialu, 07825459367, 07756340316 > Hounslow West. 1 lub 2 osobowy pokój w domu z ogrodem blisko komunikacji i sklepów. tel.

07523510272 > Ilford pokoj 2 osobowy w

czystym, wyremontowanym mieszkaniu 120f tyg. + tydzien depozytu. Rachunki wliczone, internet, polska tel. zapraszamy 07964537030

> Norbury do wynajecia 2 ka 140/tydz plus 2 tyg depozytu dostępny od 01.01.2014. Rachunki wliczone. 07943584076. Justyna

Joinery/Workshop Vacancy Against the Grain is a small independant bespoke kitchen manufacturer, based in North West London, currently looking to fill a vacancy due to a retirement. This is a great and rare opportunity for the right candidate to join our small but successful business.

We design and manufacture simple but high quality bespoke kitchens.

Professional workshop experience using table saw, edge bander, etc and hand tools is essential. The position requires someone who is conscientious, consistently precise and able to use own initiative to organise our small but well equipped workshop around themselves.

Ability to understand and work with simple cut lists and drawings is essential. Occasional help with fitting and finishing may be required at times so full driving license required.

Please send CV’s or details to: neilhallesy@btconnect.com Against the Grain 26 Victoria Road Ruislip Middlesex HA4 0AB

> Roehampton wynajmę duży

pokój 1 osobowy komfortowe warunki 07795831443

> Tottenham, N17 8EE,

podwojne pokoje dla pary od £115 +prad i gaz. W domu jest 5 pokoi, kuchnia z jadalnia, ogrod – 07756340316, 07825459367

> Tottenham, N17 8DX-1 bed

flat-950/mies. (council i woda wliczone). Przechodni salon, podwojna sypialnia. Dzielony ogrod.

Od stycznia. Mozliwy housing ben.

02072728615, 07756340316, 07825459367

wyposażenie. Rachunki, Internet, TV pl wchodza w cene 145 tyg + depozyt 07963073123

> Barking pokój 2 osobowy 125£ oraz jedynka 80£ w czystym, zadbanym domu +tygodniowy depozyt, internet rachunki wliczone, zapraszamy 07964537030 > Bonus na Swieta ! Pokój dla pary 140 lub 125, miejsce w pokoju 07912641465

Bedsit, £145/tydz plus gaz i prad, Pokoj z kuchenka elektryczna, 3 lazienki z domu, nowe lozko.

Dostepne od zaraz. 07593146881, 02072728615,

> Boston Manor (Ealing) £120 p/ wc (dep £120 rach. Wliczone) miesięcznie £500 Pokoj podwójny dobrze wyposażony dla Pani pracujacej tel 02085670040 po 16.00

> Wood Green, N22 6AN, podwojny pokoj,£120/tydz. +prad i gaz do podzialu. W domu jest 5 pokoi,jedna lazienka dwie toalety, do metra 10 min do autob 4 min – 07756340316, 07825459367

dam

> Turnpike Lane, N22 6AJ,

> Wood Green, N22 8YR, £125

+energia i gaz do podzialy, dwojka dla pary, 5 min od metra, internet.

07825459367, 07756340316

> Acton - Dwuosobowy, duzy

pokój dla pary. Pokój umeblowany.

Kuchnia i lazienka pełne

praca www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 03

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

> London Model Company

poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogow od £500

za dzien! 02037005310 info@ modelsvenue.com 18 King William Str EC4N 7BP

Poszukuje doświadczonych Pań do sprzątania.

Doświadczenie i referencje wymagane.

Możliwość stałej współpracy lub prace dorywcze. Magdalena proszę dzwonić 9.00 – 18.00 07985427487 Kobiet i mężczyzn do pracy w ochronie, dostępne szkolenia zawodowe. Nie wymagamy NIN. Stawki £10/h-25/h zależnie od stanowiska. Tel: 020 8123 8322 Kom: 07825397161 www. symbiosec.co.uk/pl Staff Required for hand car wash Fulham area contact 07989035718

30/12/2013 15:17:47

OGŁOSZENIA DROBNE Cukiernia w zachodnim Londynie zatrudni doświadczonych cukierników. Prosimy o kontakt pod numerem 07809432768 Bogusław.

praca szukam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 04

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

Firma ogólnobudowlana przyjmie zlecenia na kompleksowe renowacje i wykończenia, stolarka meblowa i ciężka, plastrowanie, kafelkowanie, hydraulika, malowanie maszynowe, ściany działowe, dobudówki, wymiana okien i inne tel:07824612801 email: giantspraylimited@ gmail.com

> Plastrarze szukają pracy.

Wykonujemy plaster, hardwall i tynk. Oferujemy wysoką jakość pracy, posiadamy narzędzia i transport. Tel. 07525348994 Waldek > Elektryk Certyfikat

doświadczenie w UK wymiana instalacji narzędzia samochód szuka pracy 15f punkt 1 i 2fix tel.

07938220749

> Elektryk Certyfikat NICEIC 16F 1 i 2fix doswiadczenie, fuseboxsy, alarmy, cctv, bt, tv, internet,

wymiana i naprawa instalacji szuka pracy tel. 07549445462

> Lofty dachy konstrukcje dachowe slate dachówka i inne konstrukcje drewniane szukam pracy tel. 07827101287,

> Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525

> Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym szukam pracy. pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem. Tel.07883974669

> Szukamy pracy. Brygada doświadczonych budowlancow , certyfikaty na gaz i elektryke wykona kazdy rodzaj pracy. Tylko powazne i uczciwe oferty.

07939667281

> Pomocnik budowlany poszukuje pracy, doświadczenie na budowach w UK, glownie dekoratorka, pomoc elektryka i glazurnika oraz inne prace budowlane,tel.07780203081

> Kobieta mila zaradna świetnie gotuje 6 lat praktyki prowadzenia domu i opieki starszej osoby moze również zaopiekować sie dzieckiem posiadam referencje 07958420764

> Plastrarze z dlugoletnim

> Elektryk 11 lat w UK.Instalacje

doswiadczeniem szukaja ofert pracy. Gwarantujemy wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia.

Jacek 07523550213

zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07891730162

> Plastrarze duze dosw. szukaja

> Elektryk z długoletnim

083

> Pomocnik budowlany poszukuje pracy, doswiadczenie na budowach w UK, glownie dekoratorka, pomoc elektryka i glazurnika i inne prace budowlane, tel.07780203081 , > Murarz, oraz inne prace budowlane, szuka pracy.

Tel.0782167558 > Solidny ogòlnobudowlaniec szuka pracy.tel 07925421799 > Praca szukam do opieki starszej osoby lub dziecka. Mam wieloletnie doświadczenie i moge przedstawic referencje. uprzejmie prosze dzwonic 0 7958420764 > Elektryk 11 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07891730162

doświadczeniem zawodowym szukam pracy. pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem. Tel.07883974669

> Hydraulik Corgi gas safe szuka pracy naprawa serwis montaz boilerow, kominki megaflo central heating power flush Certyfikaty domestic commercial 07545707457

terenie calego Londynu i okolic, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213

> Elektryk NICEIC Certyfikat 16f Punkt 1 I 2FIX doswiadczenie, fuseboxsy, alarmy, internet, bt, tv, wymiana instalacji szuka pracy tel.

07549445462

> Elektryk z dlugoletnim doświadczeniem zawodowym szukam pracy. pomogę przy awariach i problemach zwiazanych z pradem. Tel.07883974669

> Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym szukam pracy. pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem. Tel.07883974669

> Kobieta inteligentna, wyksztalcona, odpowiedzialna szuka pracy w zarządzie sprzedazy, kancelarii, lub na stanowisku managera salonu 07551672372

> Elektryk 11 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07891730162

> Tapeciarz fachowiec wszystkie gatunki tapet 7 lat doświadczenia referencje gwarancja na wykonane prace tel 07463227169

> Elektryk duze doświadczenie w UK wymiana instalacji ,narzedzia, samochód, zawsze na czas ,alarmy, szuka pracy tel.07938220749

> Plastrarze 7 lat doswiadczenia w Londynie szukaja pracy. Wlasne narzedzia i transport. Wysoka jakosc wykonania. 07999963477 Andrzej

> Plastrarze z dlugoletnim doświadczeniem szukaja ofert pracy, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213 ,

> Zaopiekuje sie starsza osoba pomoc w domu, spacery lub pomoc przy dzieciach, pani w ciazy domowe sprawy 48~letnia mila zaradna z referencjami 07708637577

pracy. Posiadam własne narzedzia i transport, dotrzymuje słowa, terminow. Czysto tanio i Solidnie Pracuje Na Szczudlach 07946462164 Piotr

> Plastrarze szukaja pracy na

> Szukamy pracy. Doświadczeni solidni, certyfikaty na gaz i elektryke, szukaja pracy, prace

Znajdź

PRACĘ

z portalem elondyn.co.uk Zawsze aktualne oferty pracy - SPRAWDŹ!

511-MAKIETA 4 78-105.indd 83

30/12/2013 15:18:15

084

OGŁOSZENIA DROBNE + RÓŻNE

budowlane na terenie londynu. Tel: 07939667281

> Elektryk z dlugoletnim

doswiadczeniem zawodowym szukam pracy. pomoge przy awariach i problemach zwiazanych z pradem. Tel.07883974669

> Hydraulik Corgi gas safe szuka

pracy naprawa serwis montaz boilerow, kominki megaflo central heating power flush Certyfikaty domestic commercial 07545707457

> Solidny ogolnobudowlaniec szuka pracy.tel 07925421799 > Szukam pilnie pracy na budowie tel.07964835798 > Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525 > Stolarz szuka pracy. Kuchnie, podlogi. Rowniez robie plytki, elektryke. Doswiadczenie.

07746062083 > Plastrarze duze doswiadczenie.

Czysto tanio solidnie, wlasne narzedzia i transport, dotrzymuje slowa, pracuje na szczudlach.

07946462164 Piotr

> Bielizna damska: figi, stringi, pasy I inne producent poszukuje sklepów stoisk do współpracy na terenie uk lub londynu tel 07427182832 lub 0048731787549 niskie , > Plastrarze z dlugoletnim

doświadczeniem szukaja ofert pracy, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213

> Elektryk Certyfikat duze

doswiadczenie w UK wymiana instalacji narzędzia ,samochód 17f 1 i 2fix szuka pracy tel.07938220749

sprzedam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 06

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

> Duzy slownik naukowo techniczny, dwujęzyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272 > TomTom Europa i Polska,ALG,IQ Routes,mapa w wersji 920.

Fotoradary-Premium.Rowniez wersja Truck 07910473675

511-MAKIETA 4 78-105.indd 84

> Duzy slownik lekarski, dwujęzyczny, nowy. cena 45.00 tel.

07523510272 > Mesa Engineering cab 4#12 za 450£ wiecej info 07857025301 > Duzy slownik naukowo techniczny, dwujezyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272 > Wersalka nowa 230cm po,odjeciu bokow 210,szer; po rozlozeniu 110cm kolor jasny braz do ciemny braz za 120f Bozena 07916876699 , > Wersalka 230cm po odjeciu bokow 210,rozlozona 110cm stan nowy,za 120f ,rower BMX niebieski do lat 12 za 40f.bozena 07916876699 > Sprzedam pistolet do Paintball /

Proto SLG Ultralite + lufy+ vialoader.

Cena £125 Kontakt: Jarek 07725522034

> Duzy slownik lekarski, dwujezyczny, nowy. cena 45.00 tel.

07523510272 > TomTom Europa i Polska, ALG, IQ Routes, mapa w wersji 920.

Fotoradary-Premium. Rowniez wersja Truck 07910473675 > Duzy słownik naukowo techniczny, dwujęzyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272

136.000. Cena £1100 Kontakt 07595316349

> Renault Clio 2003 ( 53 reg ) 1.4 Benzyna , 56 tys przebieg , kolor srebrny , nowe MOT . Cena £800.

Kontakt 07849001065

> Ford Transit Tiper 2.4 Diesel 2007 rok. , przebieg 120.000 , tax 03/14 , mot 08/14 , Cena £4999 + VAT . Kontakt 07886625106 > Renault Master 2.5 Diesel SWB , 1999r. przebieg 172.000 , auto w dobrym stanie , NOWE MOT !!!! Cena £950 Kontakt 07595316349

randka

w ciemno

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 08

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

> Szukam Normalnej Dziewczyny.

Kawaler 38 Lat.07770933889

usługi

różne

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

Tłumaczenia przysięgłe i certyfikowane w 24 godziny 7 dni w tygodniu. Tanio bezpośrednio u tłumacza www. tlumaczenia24.co.uk Wyślij scan na email: biuro@tlumaczenia24. co.uk 07770903430 Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

> Pan w srednim wieku zadbany z klasa bez problemow pozna dojrzala pania dla milych spotkan bez zobowiazan w poludniowym londynie, mitcham, croydon.

07985163844

auto-moto inne

www.cooltura.co.uk

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 07

SMS:

81616 KOD: 09

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

> VW Passat 2,0 tdi, 2006, manual 6 bieg. Sedan, blekitny, 116 tys. mil, drugi wlasciciel, ksiazka serwisowa. Mot do 12.2014 Tax do 06.2014 Tel. 07702267525 > Audi A4 1,9 TDI, 2003 rok, manual 5 biegow,sedan, srebrna, 158 tys. mil, zadbana, ksiazka serwisowa i 2 kluczyki. Mot 04.2014 Tax 05.2014 Tel. 07702267525 > Mazda 6 2002. 2,0 ben man 140 mil sre. Kombi Bagaznik 1 r mot 6 mc tax, idealny do małego biznesu cena £1100 tel 07840691562 > Volvo S60 2002 ( 52 reg ) 2.0 Benzyna Saloon . Bardzo zadbane auto , zloty kolor , skrzynia manualna , bogate wyposazenie , jasne skory , MOT do konca pazdziernika 2014 , przebieg

Naucz się grać na gitarze. To proste, jeśli ma się dobrego nauczyciela! Zapraszam. Tylko okolice Hounslow, Twickenham, Feltham, Kingston, Hampton.

Tel. 079 382 111 55

> Metal Guitarist poszukiwany do projektu. Wszelkie informacje na gumtree pod Metal Guitarist Wanted lub 07857025301 thnx.

Pawel

Teraz ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

> Wokalista poszukiwany do home projektu (melodic death metal, metalcore) - growl, scream. W przyszłości przewiduję pełen skład i występowanie live. www.mortarsight.com email: studio@mortarsight.com

30/12/2013 15:18:16

OGŁOSZENIA TELEWIZJA SAT. / KOMPUTERY

telewizja satelitarna ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

komputery serwis

085

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA!!

Dostępne na umowę z gwarancją na zakupiony sprzęt.

Możliwość wymiany zesputych dekoderów.

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

telewizja bez umowy ORAZ TELEWIZJA BEZ ANTENY SATELITARNEJ

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki.

07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl Promocja Jesienna

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów.

Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

511-MAKIETA 4 78-105.indd 85

H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta.

Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskitech.co.uk

Serwis Satelitarny 24/7: * montaż anten satelitarnych * ustawienie sygnału *sprzedaż akcesorii

KAROL 07713358081

Najnowsze

OGŁOSZENIA

na portalu elondyn.co.uk Reklamuj swoje usługi satelitarne i komputerowe w Coolturze!

Wystarczy zadzwonić pod nr 020 8846 3614.

Zapraszamy!

POLSKA

TELEWIZJA SATELITARNA

Piloty, dekodery, akcesoria, konwertery KOMPLEKSOWY MONTAŻ MONTA

Zawsze aktualne SPRAWDŹ!

Jacek:

Tel: 07999-124-776

30/12/2013 15:18:19

086

OGŁOSZENIA PACZKI – TRANSPORT

511-MAKIETA 4 78-105.indd 86

30/12/2013 15:18:21

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

087

PRZEWÓZ PROMOCJA OSÓB PACZKA 30 KG/£20 PRZEWÓZ Nowa trasa: Polska-Walia PACZEK „Firma z Podkarpacia”

www.przewozyoskar.com Tel. Polska +48 505 132 128, +48 536 373 099 Tel. Anglia 0 759 884 85 66, 0 777 869 05 30

e-mail: przewozyoskar@gmail.com

Dowóz pod adres na terenie całej Polski. Wystawiamy faktury VAT.

511-MAKIETA 4 78-105.indd 87

30/12/2013 15:18:22

088

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

511-MAKIETA 4 78-105.indd 88

30/12/2013 15:18:24

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

transport przewozy, paczki ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 80

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN + winda do załadunku. Pomoc w załadunku i rozładunku.

Cały Londyn i UK. www.goldeneagleremovals.co.uk Tel 07969629456 Daniel

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie.

Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

089

Tani Transport od £15/h. Przeprowadzki od £30, odbiór, dostawa towarów od £20. Duzy Van Londyn i okolice 24h/7.

Nasza Lokalizacja Tooting Broadway tel 07442287778

Zawsze na czas 24h/7.

Lotniska i nie tylko Tanio. Mini Van + foteliki. Wschodni, północny i zachodni Londyn. Zapraszam 07950441769 Irek

Najstarsza polska korporacja Taxi w Londynie, transport na lotniska od £12, foteliki dla dzieci, 07809540225, 07809833335 www. airportexpresscar.co.uk

Uwaga! Rewolucja w ogłoszeniach drobnych!

o k l y t z a r e T

£1

511-MAKIETA 4 78-105.indd 89

30/12/2013 15:18:26

090

REKLAMA SKUP ZŁOMU

511-MAKIETA 4 78-105.indd 90

30/12/2013 15:18:28

GRANIT MARMUR 091 PIASKOWIEC QUARTZ REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

DZIAŁAMY NA TERENIE CAŁEGO LONDYNU

ZADZWOŃ PO BEZPŁATNĄ WYCENĘ!

KUCHNIE

BLATY GRANITOWE I MARMUROWE

www.graniteworld.org.uk

PODŁOGI

ŁAZIENKI

OBUDOWY WANIEN I UMYWALEK PODŁOGI I ŚCIANY

SCHODY ORAZ KOMINKI

Northfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue, Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

Tel. 02089028882 Grzegorz: 078 49933526

WYWÓZ ŚMIECI SKIP HIRE CLEARANCE

CLEARANCE WORLD LONDON LTD

WORLD Northfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue,

LONDON LTD

Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

511-MAKIETA 4 78-105.indd 91

zeskanuj!

Granite World London Ltd

PARAPETY

Akceptujemy karty:

graniteworldlondon@gmail.com

1$-1,į6=( &(1< : /21'<1,( ç ç ç (S[FHPS[

30/12/2013 15:18:30

092

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

WYWÓZ ŚMIECI

PRZEPROWADZKI na terenie całego UK

Tel. 078 451 439 81 • 078 164 963 36

SKIP HIRE 8/12 YARD

Płatność gotówką lub kartą

Najnowsze

ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

511-MAKIETA 4 78-105.indd 92

30/12/2013 15:18:35

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

511-MAKIETA 4 78-105.indd 93

093

30/12/2013 15:18:36

094

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI / BUDOWNICTWO I REMONTY

511-MAKIETA 4 78-105.indd 94

30/12/2013 15:18:39

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

095

www.CHLODNICTWO.co.uk CHLODNICTWO.co.uk LODÓWKI SKLEPOWE CHŁODNIE WOLNOSTOJĄCE I Naprawy oraz serwis urządzen chłodniczych I Instalacje klimatyzcji w sklepach, restauracjach, I I

mieszkaniach i w obiektach o podwyższonym standardzie (high end residence) Projektowanie systemów klimatyzacyjnych oraz wentylacyjnych Przeróbki chłodnicze

KLIMATYZACJE Świadczymy profesjonalny i rzetelny serwis, który przełożył się na olbrzymią liczbę zadowolonych klientów na przestrzeni wieloletniej obecności na rynku brytyjskim.

Serdecznie zapraszamy na naszą stronę internetową, gdzie uzyskacie więcej informacji na temat naszych usług.

MTP Cooling Ltd Slough Trading Estate, Berkshire, Slough, SL1 4DX

511-MAKIETA 4 78-105.indd 95

T: +44(0)1753 701 013 F: +44(0)1753 701 014 M: +44(0)7515 391 382 email: info@mtpcooling.co.uk

30/12/2013 15:18:42

096

511-MAKIETA 4 78-105.indd 96

30/12/2013 15:18:43

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

511-MAKIETA 4 78-105.indd 97

097

30/12/2013 15:18:45

098

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

511-MAKIETA 4 78-105.indd 98

30/12/2013 15:18:46

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

099

SCAFFOLDING PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań.

Profesjonalny montaż.

Szybki termin realizacji!

Najtaniej w Londynie!

Sebastian:

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

511-MAKIETA 4 78-105.indd 99

30/12/2013 15:18:48

100

T-t alk T-TALK

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

2p min.

na telefony stacjonarne

S S ]D PLQ

QD WHO NRPĂ?UNRZ\ Z 3ROVFH

7p min.

na telefony komĂłrkowe

]D PLQ

Super sposĂłb na 10% EXTRA!

35202&-$

ZaĹ&#x201A;aduj konto za ÂŁ10 wysyĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;c SMS-a na numer

rozmowy z PolskÄ&#x2026; 81616 o treĹ&#x203A;ci QPDN10 a dostaniesz extra ÂŁ1 kredytu!

6XSHU VSRVĂ?E QD UR]PRZ\ ] 3ROVNÂ&#x2022; ] WZRMHM NRPĂ?UNL 1.WyĹ&#x203A;lij SMS-a na numer 81616 o treĹ&#x203A;ci QPDN

z Twojej komĂłrki

Twoje konto telefonu komĂłrkowego zostanie obciÄ&#x2026;Ĺźone kwotÄ&#x2026; ÂŁ5. W tym samym czasie automatycznie utworzy siÄ&#x2122; unikalne 1.WyĹ&#x203A;lij SMS-a na numer 81616 okwotÄ&#x2026; treĹ&#x203A;ciÂŁ5QPDN konto T-Talk, ktĂłre bÄ&#x2122;dzie doĹ&#x201A;adowane kredytu na rozmowy miÄ&#x2122;dzynarodowe. Otrzymasz wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zwrotnÄ&#x2026; o treĹ&#x203A;ci: â&#x20AC;&#x17E;DziÄ&#x2122;kujemy T-Talk. OpĹ&#x201A;ata 5GBP. Aby zadzwoniÄ&#x2021; za granicÄ&#x2122; wybierz 03700410041 i nr docelowy. WysyĹ&#x201A;aj smsy do Polski od 5p.

Twoje konto telefonu komĂłrkowego zostanie obciÄ&#x2026;Ĺźone kwotÄ&#x2026; ÂŁ5. W tym samym czasie automatycznie utworzy siÄ&#x2122; unikalne konto T-Talk, ktĂłre WiÄ&#x2122;cej info o serwisach 02084974698.â&#x20AC;? bÄ&#x2122;dzie doĹ&#x201A;adowane kwotÄ&#x2026; ÂŁ5 kredytu na rozmowy miÄ&#x2122;dzynarodowe. Otrzymasz wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zwrotnÄ&#x2026; o treĹ&#x203A;ci: â&#x20AC;&#x17E;DziÄ&#x2122;kujemy T-Talk. OpĹ&#x201A;ata 5GBP. Aby zadzwoniÄ&#x2021; za granicÄ&#x2122; wybierz 03700410041 i nr docelowy. WysyĹ&#x201A;aj smsy do Polski od 5p. WiÄ&#x2122;cej info o serwisach 02084974698.â&#x20AC;?

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a nastÄ&#x2122;pnie 0048xx i numer docelowy do Polski 2. Wybierz numer 0370003700 41 0041, a nastÄ&#x2122;pnie 0048xx numer docelowy do Polski *Koszt poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia z numerem 41 0041 to standardowy koszti poĹ&#x201A;. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii.

JeĹ&#x203A;li posiadasz darmowe min. opĹ&#x201A;ata bÄ&#x2122;dzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622 *Koszt poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poĹ&#x201A;. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii.

JeĹ&#x203A;lidowiedzieÄ&#x2021; posiadasz darmowe min. opĹ&#x201A;ata bÄ&#x2122;dzie pobierana z darmowych minut.pn-pt Infolinia po polsku 020 8497 4622 Aby siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;cej zadzwoĹ&#x201E; na polskÄ&#x2026; infoliniÄ&#x2122; 020 8497 4622 9.30-17.30 Aby dowiedzieÄ&#x2021; siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;cej zadzwoĹ&#x201E; na polskÄ&#x2026; infoliniÄ&#x2122; 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30 Service provided by

511-MAKIETA 4 78-105.indd 100

Ask bill payerâ&#x20AC;&#x2122;s permission before using the service. SMS costs ÂŁ5 or ÂŁ10 + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment *T&Cs: Ask billcharge payerâ&#x20AC;&#x2122;sispermission.

SMS costs ÂŁ5 or ÂŁ10number + std. SMS. Call charged from the time of replace connection to the service. of connection.

The incurred even if the destination is engaged or theper callminute, is not answered, please the handset after aThe short peis incurred even iforthe destinationConnection number is engaged the call is answered.

Please replace the handset after a short period the riod ifcharge your calls are engaged unanswered. fee variesorbetween 0pnot & 25p depending on the destination.

Calls to 03 number costifstandard calls are unanswered or engaged.

Connection fee varies between 1.5p & 20p.

Calls to 037 number cost std. rate to a landline or may be used rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that your call is not disconnected, we will automatically top-up your T-Talk account initial top-up amount you will have 3(std. minutes talk time remaining.

To cancel Top-Up feature, text AUTOOFF to 81616. as awith partthe of bundled minutes.

Text when AUTOOFF to 81616 SMS rate) to stop auto top-up, whenAutomatic the credit is low. Credit expires 90 days from Creditthe expires days from the lastistop-up.

Rates are subject change without prior notice. Prices correct at 17/04/2012. This service is provided by latest90 top-up.

This service provided

by Auracall Ltd.toHelpline: 0208 4974 622.

Auracall Ltd.

30/12/2013 15:18:49

kK

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

}

ent ped alk 16.

511-MAKIETA 4 78-105.indd 101

101

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

30/12/2013 15:18:52

102

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

WARSZTAT

SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE AKUMULATORY BLACHARKA I LAKIERNICTWO

SAMOCHODOWO-MOTOCYKLOWY

BLUE STAR MOTORS

SERWIS - NAPRAWA

REGENERACJA SKRZYŃ BIEGÓW

AUT OSOBOWYCH,VANÓW I MOTOCYKLI 259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

ZAJMUJEMY SIĘ AUTAMI GRUPY VAG!

CZĘŚCI SAMOCHODOWE I MOTOCYKLOWE

T: 07 8842 55551 02089974508

P POMOC DROGOWA – LAWETA TRANSPOR AUT TRANSPORT I MOTOCYKLI MO DO UE

WWW.BLUESTARMOTORS.CO.UK

OFFICE@BSWM.EU

£££

SKUP

Skupujemy

używane auta i vany do złomowania

6$02&+2'Ð:

ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

6$02&+2'Ð:

079 720 22515

25$= =â202:$1,(

511-MAKIETA 4 78-105.indd 102

30/12/2013 15:18:53

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

103

WARSZTAT MOTOCYKLOWY 4&38*4 ç /"13"8: ç .05 259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 07 8842 55551 OFFICE@BSWM.EU

LAWETOWANIE 24/7

07 8842 55551 7 DNI W TYGODNIU 24 GODZINY NA DOBĘ.

ZAPISZ TEN NUMER! ZAWSZE MOŻESZ NA NAS LICZYĆ!

511-MAKIETA 4 78-105.indd 103

30/12/2013 15:18:55

104

REKLAMA MOTORYZACJA

511-MAKIETA 4 78-105.indd 104

30/12/2013 15:18:59

profesjonalna

105

KSIĘGOWOŚĆ oddaj swoje sprawy w dobre ręce

rejestracja działalności self-employed /CIS/UTR number rejestracja LTD company porady biznesowe rozliczenia self-employed rozliczenia VAT rozliczenia firm LTD company lista płac/payroll rozliczenia kontraktorskie zwrot podatku

0208 846 3606

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY (144 King Street - w bramie)

www.saraint.com

511-MAKIETA 4 78-105.indd 105

30/12/2013 15:19:05

511-MAKIETA 5 106-116.indd 106

30/12/2013 14:31:55

511-MAKIETA 5 106-116.indd 107

30/12/2013 14:31:58

108

WIADOMOŚCI ,3;:Ņ¸8," )0304,01

CZYTAJ MAGAZYN :&=(ģ1,(- : ZHUVML QD DSOLNDFMĐ &RROWXUD GRVWĐSQD MHVW MXİ Z F]ZDUWNL

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ıDJʼnHBK $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSŖȷ

511-MAKIETA 5 106-116.indd 108

30/12/2013 14:31:59

109 KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Święta trochę Cię zmęczą. Będziesz miał dosyć siedzenia przy stole i z przyjemnością pójdziesz z ukochaną osobą na spacer. W sylwestra będziesz bawić się wspaniale, choć niekoniecznie na hucznym balu. Najlepiej wypadną imprezy improwizowane.

Układ planet zelektryzuje Cię i podniesie poziom adrenaliny w Twojej krwi.

W najbliższym czasie odzyskasz wiarę we własne siły i dzięki temu będziesz mógł dokonać naprawdę niespodziewanych rzeczy. Zadziwisz się, gdy zobaczysz, na ile tak naprawę Cię stać.

Twoja dobra passa trwa. Już niebawem sprawy, których pragniesz, mogą stać się rzeczywistością. Musisz jednak pamiętać, że aby do czegoś dojść, trzeba włożyć w to pracę. Tobie przyjdzie to łatwiej niż innym.

Postanowienia noworoczne tym razem mają szansę się zrealizować.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Będziesz cieszyć się doskonałym zdrowiem, świetnym samopoczuciem i dobrym humorem. Rewelacyjnie będziesz się bawił w sylwestra. Będziesz miał w tę noc mnóstwo pomysłów i wiele sił, więc bawić się będziesz do samego rana. Ta noc zapowiada się tajemniczo…

Los szykuje Ci kilka niespodzianek. Może to być propozycja nowej pracy, spotkanie kogoś, kto zawładnie Twoim sercem, a także wiadomość o potomku. W najbliższych dniach bądź przygotowany i otwarty na zmianę dotychczasowych planów. Nie bój się, będą tylko na lepsze.

Ciężko będzie Ci wrócić po świątecznym leniuchowaniu do codziennych obowiązków.

Powinieneś się zmobilizować, ponieważ właśnie teraz w Twojej pracy może wydarzyć się coś ważnego i korzystnego w skutkach dla Ciebie. Gwiazdy wróżą Ci szampańską zabawę w noc sylwestrową. Zabaw się na całego!

RYBY

RAK

SKORPION

W nowy rok wejdziesz pełen pozytywnej energii. Właśnie teraz jest dobry moment na to, abyś postawił sobie nowe cele i zobowiązania. Gwiazdy wróżą Ci dużą szansę na ich realizację. W towarzystwie będziesz brylował i nawet przeciętną imprezę zamienisz w świetną zabawę.

W te dni będziesz świetnie rozumieć się z najbliższymi, a atmosfera stanie się ciepła i rodzinna. Do ostatniej chwili będziesz niezdecydowany co do wieczoru sylwestrowego, ale w końcu podejmiesz męską decyzję i będziesz się świetnie bawić.

Przed Tobą czas zadumy i refleksji. Będziesz podsumowywać swoje dokonania, a zarazem roztaczać plany na najbliższą przyszłość.

Patrz odważnie przed siebie i pamiętaj, że wszystko można jeszcze naprawić i nadrobić.

W sylwestra zapomnij o troskach, spędź romantyczny czas z partnerem.

BARAN

LEW

STRZELEC

Będziesz roztaczał wokół siebie wdzięk, który sprawi, że będziesz zwracał na siebie uwagę płci przeciwnej. Czekają Cię ekscytujące i pełne wrażeń dni. Może nie spotkasz miłości swojego życia, ale na pewno spędzisz szalone chwile. Miej granice, możesz zrobić coś, czego będziesz żałował.

Przed Tobą czas flirtów, uwodzenia i niedwuznacznych sytuacji. Będziesz się podobać płci przeciwnej i to niezależnie, czy jesteś sam, czy masz partnera.

Kontroluj swoje zachowanie, aby wokół Twojej osoby nie powstały niepotrzebne plotki.

W nadchodzących dniach wszystko będziesz robić z radością i entuzjazmem. Dobry czas na zawieranie nowych znajomości i zacieśnianie przyjaźni. Będziesz duszą towarzystwa, a dzięki swoim zwariowanym pomysłom rozkręcisz każdą imprezę. W nowy rok wejdziesz iście tanecznym krokiem!

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.04–20.05)

(23.08–22.09)

(21.05–21.06)

(22.09–22.10)

(22.06–22.07)

(21.03–20.04)

(23.10–21.11)

(23.07–22.08)

(22.11–21.12)

COMMERCIAL OFFICE

CLEANING

SARA-INT Ltd Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY

511-MAKIETA 5 106-116.indd 109

t

30/12/2013 14:32:00

110

SPORT SKOKI NARCIARSKIE

Stoch 13., wygrana Ammanna

»

Klemens Murańka uplasował się na 14. pozycji, Jan Ziobro był 17., Piotr Żyła 24., Krzysztof Biegun 27. i Maciej Kot 28.

Po pierwszej serii w konkursie prowadził czterokrotny złoty medalista olimpijski Ammann po lądowaniu na 139 m.

Drugi był niespodziewanie Diethart – także 139 m, a trzeci Prevc – 139,5 m.

Najlepszy z biało-czerwonych Klemens Murańka – 141,5 m – był ósmy. Polak jako jedyny w stawce pięćdziesięciu zawodników przekroczył granicę 140 metrów.

Wszyscy podopieczni trenera Łukasza Kruczka wygrali rywalizację w swoich parach.

Murańka wygrał z Norwegiem Tomem Hilde, który uzyskał 133,5 m. Jan Ziobro oddał skok na odległość 126,5 m, a Rosjanin Denis Korniłow – 116 m. Piotr Żyła doleciał do 121 m, a Czech Antonin Hajek tylko do 115 m. Krzysztof Biegun – 123 m – wylądował o pół metra bliżej niż Szwajcar Gregor Deschwanden, ale wygrał z nim dzięki lepszym ocenom za styl. Problemów nie miał także Maciej Kot. Po lądowaniu na 121,5 m pokonał Niemca Richarda Freitaga – 120,5 m.

Słabiej, niż się można było spodziewać, wypadł Stoch. Fin Anssi Koivuranta skoczył 124,5 m, a lider klasyfikacji generalnej Pucharu Świata wylądował o pół metra bliżej. W swojej parze wygrał, ale był sklasyfikowany na odległej, 28. pozycji.

W drugiej próbie mistrz świata z Val di Fiemme uzyskał 130 m, co ostatecznie pozwoliło mu awansować aż o piętnaście miejsc. Murańka wylądował o dwadzieścia metrów bliżej niż w pierwszej próbie i spadł na 14. pozycję.

Ammann, jeden z najbardziej doświadczonych skoczków w stawce uczestników 62. TCS, nie zawiódł. Nie zjadła go trema, w finale doleciał do 133 m i zapewnił sobie zwycięstwo. Szwajcar wyprzedził Bardala, który awansował z piątego miejsca po pierwszej serii na drugie.

511-MAKIETA 5 106-116.indd 110

Piąty był Austriak Thomas Morgenstern, który startował po raz pierwszy po kontuzji, jakiej doznał podczas konkursu w Titisee-Neustadt. Oddał dwa dobre skoki – 132 i 134,5 m, choć widać, że ma jeszcze problemy zdrowotne. Skacze z usztywniającym opatrunkiem na prawej dłoni, a buty… sznuruje mu fizjoterapeuta.

Organizatorzy niedzielnego konkursu w Oberstdorfie ustanowili rekord troski o bezpieczeństwo zawodników. Tylko w pierwszej serii aż sześć razy zmieniali długość rozbiegu (konkurs rozpoczął się z belki 19., po niej była 17., 18., znowu

19., wrócono do 18., a ostatnia grupa skakała z 15.). W serii finałowej już tylko trzy razy były zmiany, rozpoczęto z belki 18., później była 16. i na koniec 17.

Jak poinformowali organizatorzy, konkurs w Oberstdorfie obserwowało na trybunach ponad 25 tys. widzów.

W klasyfikacji generalnej Pucharu Świata prowadzenie utrzymał Stoch, ale na drugie miejsce awansował Bardal.

Schlierenzauer, 9. w Oberstdorfie, spadł na trzecią pozycję, a na czwartą awansował Ammann. W czołowej dziesiątce poza Stochem nie ma już żadnego Polaka. Żyła jest 11., a Ziobro – 12. «

Fot. PAP/EPA/Grzegorz Momot

Kamil Stoch zajął 13. miejsce w pierwszym konkursie Turnieju Czterech Skoczni w Oberstdorfie. Zwyciężył Szwajcar Simon Ammann, drugi był Norweg Anders Bardal, a trzecie miejsce zajęli ex aequo Słoweniec Peter Prevc i Austriak Thomas Diethart.

Szwajcar Simon Ammann celebruje wygranie pierwszego konkursu Turnieju Czterech Skoczni w Oberstdorfie.

30/12/2013 14:32:01

511-MAKIETA 5 106-116.indd 111

30/12/2013 14:32:02

112

SPORT Piłka nożna Fot. PAP/EPA/Peter Powell

100 mln funtów odstępnego za Suareza

»

100 mln funtów musiałby zapłacić Liverpoolowi klub spoza Premier League, który chciałby pozyskać Luisa Suareza. Dla angielskich zespołów cenę za urugwajskiego piłkarza ustalono na jeszcze wyższym poziomie – aż 130 mln. Sprawę opisał „Daily Mirror”.

Suarez przed dwoma tygodniami podpisał z Liverpoolem nowy kontrakt, który obowiązuje do końca sezonu 2017/18. Na jego mocy od stycznia będzie zarabiał 200 tys. funtów tygodniowo.

Jeśli ktoś postanowi wyłożyć taką kwotę odstępnego, uczyni Urugwajczyka najdroższym piłkarzem świata. Prawdopodobnie jedynym klubem gotowym na taki krok jest Real Madryt. W 2009 r. „Królewscy” zapłacili 94 mln euro Manchesterowi United za Portugalczyka Cristiano Ronaldo. Natomiast według ostatnich informacji latem tego roku przelali na konto Tottenhamu Hotspur 91 mln euro za Walijczyka Garetha Bale’a, choć pierwotnie informowano nawet o stu milionach.

Luis Suarez podczas meczu z Manchesterem City

26-letni Suarez do Liverpoolu trafił niespełna trzy lata temu. W obecnym sezonie imponuje skutecznością. Przewodzi klasyfikacji najlepszych strzelców Premier League, choć z powodu dyskwalifikacji nie mógł zagrać w pierwszych pięciu meczach.

Urugwajski napastnik został niedawno wybrany najlepszym graczem występującym na boiskach Premier League w 2013 r. Wyróżnienie przyznało mu Stowarzyszenie Kibiców Piłkarskich (FSF), zrzeszające fanów z Anglii i Walii.

W głosowaniu wzięło udział ponad 500 tys. sympatyków futbolu. Wśród nominowanych byli także napastnicy Holender Robin van Persie z mistrza kraju Manchesteru United oraz Belg Christian Benteke z Aston Villa, obrońcy Leighton Baines z Evertonu i Argen-

tyńczyk Pablo Zabaleta z Manchesteru City oraz hiszpański pomocnik Chelsea Londyn Juan Mata.

– Ta nagroda jest nie tylko dla mnie, ale także dla moich kolegów z zespołu, zarządu, sztabu szkoleniowego i wszystkich osób związanych z Liverpoolem. To dla mnie specjalne wyróżnienie, gdyż jak każdy wie, ostatni rok nie był dla mnie zbyt dobry, miałem trochę problemów. Otrząsnąłem się z nich jednak, zapomniałem o nich i starałem się dawać z siebie wszystko na boisku – powiedział Urugwajczyk, odbierając nagrodę podczas gali na Emirates Stadium w Londynie. Na arenie tej mecze rozgrywa Arsenal, w którym występują polscy bramkarze Wojciech Szczęsny i Łukasz Fabiański. «

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga

Autobiografia Fergusona bije rekordy sprzedaży

»

Sir Alex Ferguson pokazuje swoją książkę pt. „My Autobiography”.

511-MAKIETA 5 106-116.indd 112

Autobiografia Fergusona bije rekordy sprzedaży Po zaledwie dwóch miesiącach sprzedaży autobiografia słynnego trenera piłkarzy Manchesteru United Aleksa Fergusona stała się najlepiej sprzedawaną książką w 2013 r. Do tej pory kupiło ją ponad 647 tys. czytelników.

Szkocki szkoleniowiec, który odszedł w lecie na emeryturę po niemal 27 latach pracy z „Czerwonymi Diabłami”, wydał autobiografię 24 października. Nie szczędził w niej słów krytyki swoim byłym podopiecznym, m.in. Irlandczykowi Royowi Keane czy ikonie światowego futbolu Davidowi Beckhamowi.

Ferguson w ciągu ponad ćwierć wieku w United wywalczył m.in. 13-krotnie mistrzostwo kraju. Na liście jego dokonań znajdują się też m.in. dwa triumfy w Lidze Mistrzów, jeden w Pucharze Zdobywców Pucharów i pięć w Pucharze Anglii. Ma też w dorobku m.in. cztery Puchary Ligi w Anglii, 10 Tarcz Dobroczynności (do 2002 r.) bądź Wspólnoty, Superpuchar Europy i klubowe mistrzostwo świata.

Uważany jest za najwybitniejszego trenera klubowego w brytyjskim futbolu. Zespół z Old Trafford prowadził nieprzerwanie od 1986 r. Żaden inny szkoleniowiec nie pracował tam tak długo. « 30/12/2013 14:32:05

OKNA TYPU SASH TYPU CASEMENT DRZWI

FRONTOWE SKŁADANE

PRZESUWNE OGRODOWE

WITRYNY SKLEPOWE

OKNA Energooszczędne okna i drzwi drewniane na wymiar

DRZWI

www.stolarnia.co.uk

113

PRODUKCJA W LONDYNIE

Green Mark Joinery Ltd, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW

020 t

Registered Company

office@greenmarkjoinery.co.uk

511-MAKIETA 5 106-116.indd 113

30/12/2013 14:32:06

511-MAKIETA 5 106-116.indd 114

30/12/2013 14:32:09

511-MAKIETA 5 106-116.indd 115

30/12/2013 14:32:10

511-MAKIETA 5 106-116.indd 116

30/12/2013 14:32:11