Cooltura Issue 532 by Cooltura

cooltura.co.uk

31 maja 2014

22 (532)

Rozbrajanie POPULISTYCZNEJ MINY Ubranka godne KSIĘCIA LUB KSIĘŻNICZKI

cover.indd 1

27/05/2014 16:21:27

532-MAKIETA 1 01-23.indd 2

27/05/2014 16:09:06

MIAŁEŚ

WYPADEK W PRACY?

Pomożemy Ci uzyskać odszkodowanie f f f f

za wypadek w pracy za wypadek na budowie odszkodowanie zdrowotne odszkodowanie za utracone zarobki i inne wydatki

Kontakt całą dobę Przemek:

07500 300 600 info@dnsclaims.co.uk

532-MAKIETA 1 01-23.indd 3

ZADZWOŃ! 0208 741 7762 www.dnsclaims.co.uk

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, Hammersmith, London W6 0GY

27/05/2014 16:09:07

W NUMERZE 532.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255

040

DZIAŁ GRAFICZNY wew. 259 ADAM MARKIEWICZ adam@cooltura.co.uk JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

AGNIESZKA BIELAMOWICZ / TOMASZ BOREJZA FILIP CUPRYCH / MAŁGORZATA DEMETRIOU / PIOTR GULBICKI SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI JAKUB RYSZKO / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

096

012 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY 026 TEMAT NUMERU

062 POLSKIE RADIO LONDYN

Rozbrajanie populistycznej miny

036 FELIETON Bicyklowy zawrót głowy

040 COOLTURA POLECA Ubranka godne księcia lub księżniczki

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

Gosia Demetriou radzi

016 GOSPODARKA

032 KOMENTARZ TYGODNIA

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

042 PORADY 060 KONKURS NA POEZJĘ EMIGRACYJNĄ

Rok, w którym spłonął Londyn

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249

…poleca!

070 OGŁOSZENIA DROBNE 094 KRZYŻÓWKA

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

095 HOROSKOP

Okładka: TOMEĆ WOŹNICZKA

096 SPORT

w środku dodatek

coolturamagazine

532-MAKIETA 1 01-23.indd 4

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

27/05/2014 17:54:31

CS6_osb

MIAŁEŚ WYPADEK?

Wybierz kancelarię, której możesz zaufać! Kancelaria prawna Osbornes już od 40 lat pomaga poszkodowanym w ubieganiu się o ich prawa. Jeśli miałeś wypadek w przeciągu ostatnich 3 lat, skontaktuj się z nami już dziś, by dowiedzieć się, czy możesz otrzymać odszkodowanie. Osbornes to kancelaria z tradycjami, której możesz zaufać. Nie współpracujemy z pośrednikami. Teraz możesz także porozmawiać z nami online. Wejdź na „CZAT Z PRAWNIKIEM” na www. osbornes.pl

Pomogliśmy już niezliczonym osobom w następujących sprawach: } Wypadki w pracy } Wypadki na budowie } Potrącenia wózkiem widłowym } Upadki z drabiny/rusztowania

} Obrażenia głowy } Wypadki drogowe } Potknięcia/poślizgnięcia

Osbornes Solicitors Livery House 9 Pratt Street, London NW1 0AE Osbornes jest kancelarią prawną działającą już od 40 lat. Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontaktuj się z naszym polskim doradcą prawnym, absolwentką UAM, Ebru Mokhtarnią

www.osbornes.pl

02074828437 ebrumokhtarnia@osbornes.net

CS6_osbornes_a4_23-04-2013.indd 1 532-MAKIETA 1 01-23.indd 5

23/04/2013 27/05/2014 16:36:37 16:09:11

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest Londyn

Epoka lodowcowa Dzieci oglądają rekonstrukcje niedźwiedźa krótkopyskiego, mamuta kolumbijskiego oraz tygrysa szablozębnego w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Wystawę pt. „Mammoths, Ice Age Giants” otwarto 23 maja, a będzie ją można oglądać do 7 września.

532-MAKIETA 1 01-23.indd 6

27/05/2014 16:09:13

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga 532-MAKIETA 1 01-23.indd 7

27/05/2014 16:09:14

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Rusza Polska na brytyjskiej wizji Od 2 czerwca w największych brytyjskich stacjach telewizyjnych będzie emitowany spot promujący nasz kraj w ramach kampanii wizerunkowej „Polska. Spring into”, koordynowanej przez MSZ. Chodzi między innymi o to, by przybliżyć Europejczykom sukces polskiej transformacji.

Okazją do przeprowadzenia kampanii są trzy ważne dla Polski rocznice: 25-lecie odzyskania wolności, 15-lecie przystąpienia do NATO i 10-lecie wejścia do Unii Europejskiej. Cała kampania rozpoczęła się w Londynie – na ulicach stolicy Wielkiej Brytanii pojawiły się plakaty zapowiadające spot wizerunkowy o Polsce i promujące hasło całej kampanii: „Polska. Spring into”. Rzecznik MSZ Marcin Wojciechowski powiedział na specjalnym spotkaniu z dziennikarzami, poświęconym kampanii wizerunkowej, że najważniejszym jej wydarzeniem będzie emisja spotu, która odbędzie 2 czerwca. – Pokaz będzie 2 czerwca. Mam nadzieję, że spot będzie równie inspirujący i prowokujący do refleksji co hasło, które jest na plakatach. Cała kampania będzie miała swojego bohatera i będzie miała swoją twarz. Zapewniam, że będzie to bardzo konkretna postać, chociaż też będziecie nam państwo zarzucać pewnie, że nie jest to do końca Polak, chociaż to będzie dyskusyjne – powiedział Wojciechowski.

532-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Jak podkreślił, ta kampania wizerunkowa adresowana jest do ludzi poza Polską. – Chcemy pokazać im w ten sposób, że będą się w Polsce dobrze czuli – dodał. Rzecznik resortu poinformował także, że wielu ekspertów od komunikacji i marketingu chwali pomysł zerwania w kampanii ze schematami, czyli używaniem na plakatach fotografii polskich zabytków, folkloru, żubra, czyli – jak zaznaczył – tego, z czym Polska najbardziej się kojarzy za granicą. Z kolei Paweł Tyszkiewicz, dyrektor Stowarzyszenia Komunikacji Marketingowej SAR, wyjaśniając hasło kampanii: „Polska. Spring into”, poinformował, że jego autorem jest zmarły w kwietniu Wally Olins, światowej sławy brytyjski specjalista od brandingu. „Hasło + Spring into” ma pewną właściwość wewnętrzną. Jest przede wszystkim wieloznaczne, co czasami wybrzmiewa jako krytyka, ale na tym polega uroda języka angielskiego. To samo słowo oznacza „wiosnę”, „wskoczyć do”, „źródło”, „energię” czy „sprężynę” – mówił Tyszkiewicz.

Jak podkreślił, w ten sposób „chcemy pokazać, że Polska ma w sobie energię, młodość, wiosnę, a z drugiej strony zapraszamy, aby do niej wpaść i to na własne oczy obejrzeć”. Specjalista od komunikacji marketingowej zaznaczył także, że w haśle kampanii z premedytacją używane jest słowo „Polska”, a nie „Poland”, gdyż – jak tłumaczył – bardzo często zdarza się, iż nazwa naszego kraju w języku angielskim jest mylona np. z Holandią. Spot promujący nasz kraj będzie emitowany od 2 czerwca w BBC, CNN, Eurosport i SkyNews. Jak poinformowało PAP MSZ, wybór stacji zarekomendowała międzyresortowa komisja konkursowa, która wybrała też wykonawcę spotu – została nim agencja Saatchi & Saatchi Poland Sp. z o.o. W ramach kampanii wizerunkowej podejmowane będą też działania PR oraz w mediach społecznościowych. Potrwają do listopada, a ich kulminacja będzie miała miejsce wokół przypadającej 4 czerwca 25. rocznicy wyborów parlamentarnych 1989 r. «

27/05/2014 16:40:08

532-MAKIETA 1 01-23.indd 9

27/05/2014 16:09:17

010

WIADOMOŚCI NA wyspach Fot. PAP/EPA

Kolejna wpadka księcia Brytyjski następca tronu książę Karol miał porównać poczynania prezydenta Rosji Władimira Putina do niektórych działań nazistów; miał to zrobić w rozmowie w kanadyjskim muzeum z przedwojenną uciekinierką z Polski.

Do rozmowy księcia Karola z Marienne Ferguson doszło w Muzeum Imigracji w Halifaksie, gdzie kobieta pracuje. Gdy była mowa o zajmowaniu państw przez Adolfa Hitlera, książę powiedział, że to podobne do tego, co obecnie robi Putin – wspomina Ferguson, która wyjechała z Polski do Kanady w roku 1939 tuż przed hitlerowską okupacją; niektórzy członkowie jej rodziny zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Książę Walii Karol i jego małżonka odwiedzili podczas czterodniowej wizyty w Kanadzie Muzeum Imigracji. – Książę zapytał mnie, kiedy przyjechałam do Kanady.

532-MAKIETA 1 01-23.indd 10

Książę Karol podczas wizyty w Kanadzie

Powiedziałam, że w 1939 – mówi Ferguson. – Powiedział, że Putin robi teraz to samo, co robił Hitler – twierdzi kobieta. – Zgodziłam się z nim; zajmuje teraz kraje, jak robił to Hitler – powiedziała. Clarence House (rezydencja księcia Walii) oświadczył, że nie komentuje prywatnych rozmów. Według korespondenta BBC przy Dworze Królewskim Petera Hunta wypowiedź księcia była „nieplanowanym wypadem w złożoną kwestię międzynarodową”. – Stronnicy księcia będą argumentować, że jego poglądy współbrzmią ze zdaniem tych, którzy są zaszokowani działaniami prezydenta Putina na Ukrainie. Krytycy są zda-

nia, że przyszłego monarchę powinno być widać, a nie słychać – pisze BBC. Rosyjskie MSZ skrytykowało wypowiedź księcia Karola. – Jeśli te słowa zostały naprawdę wypowiedziane, to bez wątpienia nie świadczą one dobrze o przyszłym brytyjskim monarsze – powiedział rzecznik rosyjskiego resortu dyplomacji Aleksandr Łukaszewicz. – Naszym zdaniem wykorzystywanie zachodniej prasy przez członków brytyjskiej rodziny królewskiej do szerzenia propagandy antyrosyjskiej na temat palącej kwestii – to jest sytuacji na Ukrainie – jest niedopuszczalne, skandaliczne i nikczemne – dodał rzecznik. «

27/05/2014 16:09:18

Nie wiesz ũĂŬ ƌŽǌǁŝČǌĂđ ƉƌŽďůĞŵ ǌ ŵŝĞƐǌŬĂŶŝĞŵ ůƵď ƉƌĂĐŽĚĂǁĐČ͍ EŝĞ ƉŽƚƌĂĮƐǌ ǁǇƉĞųŶŝđ ƵƌǌħĚŽǁǇĐŚ ĨŽƌŵƵůĂƌǌǇ͍

SKORZYSTAJ

WB dE :

POMOCY DORADCY ĂĚǌǁŽŷ ĚŽ ^ƚŽǁĂƌǌǇƐǌĞŶŝĂ W ZdK ŝ Ƶŵſǁ Ɛŝħ ŶĂ ƐƉŽƚŬĂŶŝĞ͘

dĞů͘ Ϭ ϳϰϰ ϴϱϰ Ϯϯ Ϯϰ ǁǁǁ͘ĂƉĞƌƚŽ͘ŽƌŐ͘Ɖů

WƌŽũĞŬƚ ũĞƐƚ ǁƐƉſųĮŶĂŶƐŽǁĂŶǇ ǌĞ ƑƌŽĚŬſǁ ĮŶĂŶƐŽǁǇĐŚ ŽƚƌǌǇŵĂŶǇĐŚ ǌ DŝŶŝƐƚĞƌƐƚǁĂ ^ƉƌĂǁ ĂŐƌĂŶŝĐǌŶǇĐŚ ǁ ƌĂŵĂĐŚ ŬŽŶŬƵƌƐƵ ŶĂ ƌĞĂůŝǌĂĐũħ ǌĂĚĂŶŝĂ ͣtƐƉſųƉƌĂĐĂ ǌ WŽůŽŶŝČ ŝ WŽůĂŬĂŵŝ ǌĂ ŐƌĂŶŝĐČ ǁ ϮϬϭϰ ƌ͘͟

532-MAKIETA 1 01-23.indd 11

27/05/2014 16:09:20

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga

012

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Lider UKIP Nigel Farage celebruje zwycięstwo w wyborach w pubie The Hoy and Helmet w South Benfleet w Essex.

Eurosceptyczni populiści triumfują w eurowyborach Ogłoszone w poniedziałek oficjalne wyniki brytyjskich wyborów do Europarlamentu potwierdziły, że wygrała je antyunijna Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP), spychając Partię Pracy na miejsce drugie, a rządzących konserwatystów na trzecie.

Spośród łącznie 70 mandatów przypadających na Anglię, Walię i Szkocję UKIP uzyskała 24, laburzyści – 20, a Partia Konserwatywna premiera Davida Camerona – 19. Współtworzący obecną koalicję rządową Liberalni Demokraci zdobyli tylko jeden mandat, podobnie jak walijska partia Plaid Cymru, natomiast Szkocka Partia Narodowa i Zieloni po dwa. UKIP, która chce wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej i bardziej restrykcyjnej polityki imigracyjnej, 532-MAKIETA 1 01-23.indd 12

otrzymała 27,49 proc. oddanych głosów. Frekwencja wyborcza nieznacznie przekroczyła 34 proc. Powyższe wyniki nie obejmują Irlandii Północnej, gdzie funkcjonuje odrębny system wyborczy, a rywalizacja o trzy tamtejsze mandaty do Parlamentu Europejskiego jest tradycyjnie zdominowana przez ugrupowania regionalne. W porównaniu z dotychczasową kadencją Parlamentu Europejskiego UKIP zwiększyła swój stan posiada-

nia o 11 mandatów, natomiast liberałowie stracili aż 9 miejsc. Laburzyści będą teraz mieć o 7 mandatów więcej, a torysi o 6 mniej. Premier David Cameron uznał sukces UKIP za sygnał konieczności zreformowania Unii Europejskiej. – Ludzie w znacznym stopniu stracili iluzje dotyczące UE. Nie mają poczucia, że jej obecne instytucje pracują w sposób wystarczająco dobry dla Wielkiej Brytanii, i chcą zmiany – powiedział w poniedziałek radiu BBC. 27/05/2014 16:09:22

013 Zadeklarował jednocześnie, że nie widzi potrzeby przyspieszenia referendum w sprawie członkostwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej, jakie jego rząd chce przeprowadzić pod koniec 2017 r. w razie swego zwycięstwa w przyszłorocznych wyborach parlamentarnych. – Nie sądzę, by skrócenie terminarza referendalnego było słuszne – zaznaczył Cameron w rozmowie z BBC, dodając, iż „ufa” w możliwość wynegocjowania znacznych zmian prawnej pozycji Wielkiej Brytanii w UE, o ile da mu się na to szansę. W eurowyborach obowiązuje ordynacja proporcjonalna, wyborca ma tylko 1 głos i głosuje na listę partyjną. W dniu głosowania niektórzy wyborcy UKIP skarżyli się, że partia umieszczona była na dole listy pod zagięciem, a postawienie krzyżyka obok niej wymagało rozłożenia kartki do głosowania.

Wielki sukces także lokalnie

Eurosceptyczna Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa odniosła nadspodziewanie także dobry rezultat w wyborach lokalnych (odbywały się razem w wyborami do Europarlamentu), odbierając mandaty zarówno Partii Konserwatywnej premiera Davida Camerona, jak i opozycyjnej Partii Pracy. – Nigdy dotychczas nie mieliśmy sytuacji, w której partia praktycznie znikąd zdobyła w wyborach lokalnych około stu mandatów. Nikt, łącznie z samym UKIP, nie wie, co oznacza to dla politycznego układu sił w przyszłorocznych wyborach parlamentarnych – mówi wykładowca na uniwersy-

532-MAKIETA 1 01-23.indd 13

tecie w Birmingham i znawca zagadnień lokalnego samorządu Chris Game. Antyunijne ugrupowanie odciągnęło wyborców od trzech głównych partii i zdobyło 89 nowych miejsc w wyborach samorządowych w Anglii. W czwartkowych wyborach w Anglii do obsadzenia było 4216 mandatów radnych w 161 radach samorządowych. Torysi bronili 1574 mandatów, a Partia Pracy 1788. Komentatorzy oceniali, że przekonującym zwycięstwem dla laburzystów byłoby zdobycie dalszych 300-500 mandatów, a najlepszy wynik, na jaki mogą liczyć konserwatyści, to strata 100 mandatów. Liberalnym Demokratom wróżyło się utratę około 200 mandatów radnych z 732 posiadanych. Wybory odbyły się także w Irlandii Północnej, gdzie do obsadzenia było 462 mandatów w tzw. superokręgach powstałych po reformie lokalnego samorządu w 2012 r. Choć UKIP nie zwyciężyła w wyborach lokalnych, stała się czwartą siłą polityczną – twierdzi agencja EFE. Partia, na czele której stoi europoseł Nigel Farage, chce wyjścia Wielkiej Brytanii z UE i ograniczenia migracji, zwłaszcza masowej migracji nisko kwalifikowanej siły roboczej. Według Game’a „migracja jest pierwszorzędną kwestią dla wyborców UKIP, którzy są zdania, że rząd nie ma kontroli nad migracją, i ograniczyć ją można, tylko występując z UE”. W dniu głosowania urząd statystyczny opublikował dane, z których wynika, że w 2013 r. do Wielkiej Brytanii przybyło 201 tys. imigrantów, czyli o 43 tys. więcej niż rok wcze-

śniej. Z dawnych państw postkomunistycznych przyjętych do UE w 2004 r. do kraju przyjechało w zeszłym roku około 70 tys. – w porównaniu z około 60 tys. w 2012 r., z czego 23 tys. to obywatele Rumunii i Bułgarii. – Reakcja głównych partii politycznych na wyborczy sukces UKIP oscyluje między paniką a czarną rozpaczą. Nie wiedzą, co robić, ponieważ wyborcy UKIP nie chcą ich słuchać – zaznacza Game.

Lis w kurniku Westminsteru

UKIP umocniła swoją pozycję w tradycyjnie konserwatywnym hrabstwie Essex na południowym wschodzie Anglii i Rotherham na północy oraz Birmingham na zachodzie, gdzie wyborcy zazwyczaj popierają laburzystów. Farage częściowe rezultaty wyborów uznał za pomyślne i zapewnił, że jego partia będzie „poważnym graczem” w wyborach parlamentarnych w 2015 r. – Lis UKIP wszedł do kurnika Westminsteru – stwierdził lider partii. Szef UKIP przyciągnął głosy wyborców rozczarowanych politycznym establishmentem. W bardzo ostrej jak na standardy brytyjskie kampanii wyborczej Farage był oskarżany o rasizm, a jego partia o finansowe malwersacje. Wynik wyborów samorządowych zaalarmuje niektórych członków Partii Konserwatywnej, którzy obawiają się, że antyunijne ugrupowanie może pokrzyżować ich plany dotyczące zwycięstwa w wyborach parlamentarnych w przyszłym roku. «

27/05/2014 16:09:23

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Dla przyjemności i z samotności Ma 85 lat, troje dzieci, troje wnucząt, dwoje prawnucząt. Została… Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Express

Sheila Vogel-Coupe kilka lat temu zdecydowała, że będzie sprzedawać mężczyznom swoje towarzystwo za pieniądze. I to duże. Godzina za 250 funtów. Chętnych nie brakuje. 10 tygodniowo. Nie wstydzi się, udziela wywiadów, pokazuje w telewizji. Rodzina odcięła się od niej całkowicie. Jedynie najstarsza córka utrzymuje z nią kontakt. Każe jej dzwonić do siebie przed i po wyjściu klienta. Boi się o matkę, która umawia się z panami… w hotelu. Ta jednak ani trochę nie wydaje się przestraszona. Wie, czego chce, wie, co robi, 532-MAKIETA 1 01-23.indd 14

nie żałuje, nie boi się i nie rozumie, skąd to całe zamieszanie. Starsza pani po śmierci męża w 2004 r. czuła się bardzo samotna, dlatego – jak twierdzi – została prostytutką. Sama nie lubi tego słowa, mówi, że jest panią do towarzystwa, bo nie każde spotkanie kończy się w łóżku, chociaż i taki finał może mieć wyjście z nią na kolację czy do teatru. Oburzona rodzina, zanim zerwała kontakt, wykrzyczała jej w twarz: „Dlaczego nam to robisz?!”. Wtedy babcia spokojnie odpowiedziała: „Ale co robię? O co wam chodzi? Zabiłam kogoś? Nie robię niczego złego, nadal was kocham i proszę, abyście mnie nie oceniali. Nie

rozumiecie mojej sytuacji. Jeśli nie jesteście w stanie pojąć, dlaczego tak żyję, nie możecie mnie oskarżać”. Pikanterii całej sprawie dodaje fakt, że najstarsza w Wielkiej Brytanii escort girl jest babcią Katie Waissel, uczestniczki programu X-Factor w 2010 r. O drugim życiu babci dziewczyna dowiedziała się razem z resztą kraju z programu, bo akurat wtedy dokonała ona coming outu. Wnuczka do dziś oskarża ją o złamanie jej kariery. Babcia mówi, że życzy Katie jak najlepiej, ale to ona złamała „karierę” jej, a nie odwrotnie. Dziennikarze pytają żwawą 85-latkę, kiedy wycofa się z zawodu. „Nie szybko, a na pewno nie teraz” – odpowiada. Trudno nie wierzyć, bo zdania nie zmieniła nawet pod wpływem ostatniego pobytu w szpitalu. Do pracy powróciła już 8 tygodni po operacji. Trzeba przyznać, że nie wygląda na swój wiek, a figurę i zdrowie ma fenomenalne. Najstarsza angielska dziewczyna na telefon mieszka w bardzo dobrej dzielnicy, na zamkniętym osiedlu. Nie potrzebuje pieniędzy. Robi to dla przyjemności i z samotności. Była dwukrotnie zamężna, szczęśliwa w obu związkach. Niestety, mężowie zmarli, a ona chce żyć, i to jak! Zapisanie się do klubu brydżowego, kościelnego czy innej organizacji nie wchodzi w grę. Ta pani ma ducha nastolatki. Jest pewna swego, za nic ma komentarze innych, robi to, na co ma ochotę. A ma ochotę głównie na seks i mówi o tym śmiało. W jakim wieku są jej klienci? Mają od 20 do 70 lat. „Mężczyźni, także ci młodzi, twierdzą, że mam w sobie coś, co ich podnieca. To miłe, dzięki temu mogę nadal czuć się atrakcyjna” – dodaje. Na dowód pokazuje SMS-y od klientów. Czytamy w nich: „Jak się czuje moja młoda sexy dziewczyna?” albo „Czy mogę Cię zobaczyć chociaż przez 5 minut?” i „Twój głos jest niesamowity, a sama rozmowa wyrafinowaną przyjemnością. Wiesz, jak mnie zdobyć”. Niektórzy chcą do niej mówić „mamo”, „ciociu”, „babciu”. Nie lubi tego i uważa za dziwaczne. Pierwszy raz o Sheili zrobiło się głośno za sprawą artykułu w „News of the World”. Dziennikarz udawał klienta i tak powstał tekst, z którego babcia śmieje się do teraz, bo niedługo potem cała gazeta upadła, a ona do dziś pracuje i ma się świetnie. « 27/05/2014 16:09:23

przegląd prasy »DAILY TELEGRAPH

Starzy dłużej młodzi Wcale nie jesteś stary, a już na pewno nie do osiemdziesiątki. W tym pokoleniu granica starości przesunęła się o 20 lat. Za sprawą zdrowszego stylu życia, dłuższej aktywności zawodowej i większej świadomości potrzeb osób starszych. Co piąty Brytyjczyk uważa nawet, że aby uznać się za starego, musi przekroczyć… dziewięćdziesiątkę! Za objawy starości uważa się: zasypianie przed telewizorem w trakcie oglądania, czytanie gazety i zapominanie jej treści, stękanie przy wstawaniu z łóżka rano.

»EVENING STANDARD

Kiedy depresja? Kobiety, które zostają matkami po raz pierwszy, mówią, że tzw. baby blues pojawia się przynajmniej raz w trakcie ciąży i 4 lata po urodzeniu dziecka. Dane: Badania opublikowane w australijskim piśmie medycznym „BJOG”.

»DAILY MAIL

Komu jest dobrze? O dobrobycie społeczeństwa powinien świadczyć nie produkt krajowy brutto, a liczba godzin snu, na jaką mogą sobie pozwolić obywatele, liczba drzew oraz śpiewających ptaków, pralek do prania i śmiejących się dzieci. Dane: United Nations University.

»METRO

Selfie? Gdzie najchętniej ludzie robią sobie zdjęcia? Mowa oczywiście o popularnych „selfie”. Na pierwszym miejscu na świecie znalazł się… Londyn, za nim Nowy Jork i Amsterdam. Dane: Suggestme na podstawie 6,3 mln danych z Twittera, Facebooka i Instagramu. (SM)

532-MAKIETA 1 01-23.indd 15

27/05/2014 16:40:30

016

WIADOMOŚCI Gospodarka

Polskie firmy nad Tamizą Około 60 polskich firm, głównie z sektora nowych technologii, wzięło udział w zeszłym tygodniu w Londynie w Polsko-Brytyjskim Forum Gospodarczym. – Chcemy pokazywać sukces Polski i Polaków – podkreśla wiceszefowa polskiego MSZ Katarzyna Kacperczyk.

532-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Dwudniowe forum organizowane było przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych we współpracy z Ambasadą RP w Londynie, Ambasadą Brytyjską w Warszawie, UK Trade and Investment (UKTI), City of London Corporation, Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ SA), PwC oraz Headlines Porter Novelli. – Jedzie z nami kilka firm z tradycyjnego sektora rolno-spożywczego, ale przede wszystkim firmy z sektora nowych technologii, nowych technologii informatycznych i zaawansowanych technologii środowiskowych – powiedziała jeszcze przed rozpoczęciem forum wiceminister spraw zagranicznych Katarzyna Kacperczyk. Do Londynu pojechali też przedstawiciele spółek kapitałowych, między innymi GPW, działających w branży lotniczej, reprezentanci parków technologicznych, a także szef Polskich Inwestycji Rozwojowych Mariusz Grendowicz. – Chcielibyśmy pokazać, że Polska to coś więcej niż dotychczasowe tradycyjne produkty pojawiające się na brytyjskim rynku. Nasz kraj stawia na innowacyjność i tym chcielibyśmy się pochwalić na Wyspach – mówiła Kacperczyk. Pierwszy dzień forum odbywał się pod hasłem „Obchody 10-lecia członkostwa Polski w Unii Europejskiej”. W dyskusjach udział wzięli między innymi Lord Mayor City of London Alderman Fiorna Wolf, minister bez teki Kenneth Clarke, minister biznesu, innowacji i zdolności Vince Cable, prezes NBP prof. Marek Belka, wiceminister skarbu państwa

Paweł Tamborski, a także dyrektor UK Trade and Investment w Polsce Martin Oxley. – Chcemy pokazać, jak skorzystaliśmy na naszym członkostwie w UE, czego dokonaliśmy w ciągu tych ostatnich 10 lat, ale też w ogóle w ciągu 25 lat naszej transformacji. Ważne jest, byśmy umieli pokazać, jak wykorzystujemy fundusze europejskie, i przedstawić sukces Polski i Polaków – naszą polską przedsiębiorczość – zaznaczyła wiceszefowa dyplomacji odpowiedzialna za gospodarczą promocję naszego kraju. Drugiego dnia forum, w czwartek, odbyła się konferencja poświęcona współpracy handlowej i inwestycyjnej. Przedstawiciele polskich i brytyjskich firm mieli też okazję do nawiązania kontaktów biznesowych. Jak podkreśliła Kacperczyk, w Polsce jest bardzo dużo firm, które powstały dzięki programowi GrenEvo (akcelerator zielonych technologii) i mogą zaprezentować dobre, skuteczne, a przy tym często tańsze niż zachodnie rozwiązania. Od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej współpraca gospodarcza pomiędzy naszym krajem a Wielką Brytanią intensyfikuje sié. Jak podaje MSZ, od 2005 r. Polska awansowała w rankingu największych brytyjskich importerów o 13 pozycji, wyprzedzając takie państwa, jak Korea Południowa, Indie, Rosja, Kanada czy Japonia. Wielka Brytania jest obecnie drugim największym importerem polskich towarów i usług, a wartość polskiego eksportu na Wyspy w 2013 r. przekroczyła 41,5 mld złotych – co oznacza niemal trzykrotny wzrost w porównaniu do 2004 r. (14,7 mld zł). «

27/05/2014 16:09:25

532-MAKIETA 1 01-23.indd 17

27/05/2014 16:09:26

018 WIADOMOŚCI GOSPODARKA Jak na emeryturę, to do Portugalii Ubiegłoroczne zniesienie w Portugalii obowiązku płacenia podatku dochodowego przez zagranicznych emerytów nasiliło liczbę napływających do tego kraju seniorów z zagranicy. Dominują wśród nich obywatele Holandii, Irlandii, Francji i Niemiec. Nie brakuje także Brytyjczyków.

Cudzoziemcy na emeryturze coraz częściej decydują się na zakup nieruchomości w Portugalii. Co roku do tego iberyjskiego kraju przybywa z zamiarem zamieszkania na stałe ponad 1000 seniorów. Jednym z ważnych argumentów zachęcających do zamieszkania w Portugalii jest zniesiony w styczniu 2013 r. podatek dochodowy dla emerytów rozliczających się z fiskusem we własnej ojczyźnie. Przyjeżdżają obcokrajowcy, ale także portugalscy emigranci, którzy przed laty wyjechali za chlebem, głównie do Francji, Szwajcarii i Luksemburga. – Dziś wracają do ojczyzny z pokaźnymi emeryturami. W większości przypadków decydują się na zakup nieruchomości w rodzinnych stronach. Część z nich jednak poszukuje atrakcyjnych terenów w luksusowych kurortach turystycznych – mówi Helder Silva ze Stowarzyszenia Emerytów „Żółte Serce” w Lizbonie. Zagraniczni seniorzy są jedną z najatrakcyjniejszych grup dla deweloperów oraz banków oferujących kredyty mieszkaniowe i szybko przybywa wyspecjalizowanych osiedli dla starszych osób. W większości przypadków są one budowane na terenie kurortów turystycznych. Jednym z najnowocześniejszych obiektów tego typu jest uruchomiony podczas tegorocznej wiosny w sąsiedztwie popularnej plaży Arrabida na środkowym wybrzeżu Atlantyku kompleks Porto Salus. Rozciąga się on na 17 tys. m2,

a w jego skład wchodzi blisko 100 apartamentów dla seniorów, basen, kaplica, a także mały szpital. Miesięczne opłaty wahają się od 1400 euro do 3000 euro. – W naszym ośrodku mieszka już 12 seniorów. Choć wszyscy z nich to Portugalczycy, spodziewamy się, że w Porto Salus zamieszkają także emeryci z zagranicy – mówi Jorge Costa, dyrektor spółki Visabeira obsługującej nowy obiekt. Innym magnesem dla zaawansowanych wiekiem zamożnych obcokrajowców są opustoszałe portugalskie wioski, przerabiane na gospodarstwa agroturystyczne. Zmodernizowane w ostatnich latach w ramach projektu Aldeias do Xisto wsie w środkowej części kraju coraz chętniej nabywane są przez obcokrajowców. Główny architekt przedsięwzięcia Vitor Ribeiro zwraca jednak uwagę, że masowa likwidacja przez rząd w ramach oszczędności oddziałów pocztowych i ośrodków zdrowia odstrasza potencjalnych nabywców. – Cudzoziemcy chętnie deklarują gotowość zamieszkania na portugalskiej prowincji, ale odstrasza ich myśl, że osiądą na zupełnym odludziu – dodał. Wśród znanych celebrytów zagranicznych powyżej 60. roku życia, posiadających nieruchomości w Portugalii są między innymi brytyjscy muzycy Bonnie Tyler i Cliff Richard, amerykański aktor John Malkovich, a także holenderski trener piłkarski Louis van Gaal. «

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

532-MAKIETA 1 01-23.indd 18

27/05/2014 16:09:27

Ludzie piją mniej wina

W roku 2013 spadło spożycie wina na świecie – poinformowała Międzynarodowa Organizacja ds. Winorośli i Wina (OIV), sygnalizując zarazem, że Stany Zjednoczone po raz pierwszy wyprzedziły pod tym względem Francję. W sumie na świecie w 2013 r. wypito 238,7 mln hektolitrów wina, czyli 2,5 mln hl mniej (1 proc.) niż w 2012 r., przy czym połowę z tego przypada na Stany Zjednoczone (29 mln hl), Francję (28 mln hl) oraz Niemcy, Włochy i Chiny – poinformował dyrektor generalny OIV Jean-Marie Aurand. Jak sprecyzował, wartość spożytego wina wynosiła w 2013 r. 73 mld euro. Chociaż wolumen światowego handlu winem zmalał o 2,2 proc. (98 mln hl), wartość wzrosła o 1,5 proc., osiągając 73 mld euro. – Rynek się zglobalizował: jeszcze dziesięć lat temu eksportowane było 25 proc. światowej produkcji wina, a teraz jest to 10 pkt proc. więcej – powiedział Aurand. Stany Zjednoczone stały się pierwszym krajem na świecie pod względem spożycia wina, wyprzedzając po raz pierwszy rynek francuski. Podczas gdy spożycie w USA jest niemal stałe (wzrost o 0,5 proc. w liczącym 320 mln ludzi kraju), w 66-milionowej Francji znacząco spadło (o 7 proc.). Jednak Amerykanie piją głównie wina lokalne (80 proc. spożycia), a spośród win importowanych wina francuskie pozostają daleko z tyłu za argentyńskimi i chińskimi. Według szefa OIV może mieć na to wpływ cena tego produktu. Podobnie spadek spożycia wina odnotowano we Włoszech (o 3,7 proc.) i Hiszpanii (o 2,2 proc.), a także w Wielkiej Brytanii (o 0,5 proc), przy czym Wielka Brytania plasuje się na 2. miejscu za USA pod względem importu wina. W Niemczech spożycie wina wzrosło o 1,5 proc., w Argentynie o 2,8 proc., a w Rosji o 1 proc. Z kolei spadek odnotowano w Australii – o 2 proc. i w Chinach – o 3,8 proc. Dyrektor generalny OIV zwraca uwagę, że „produkcja chińskiego wina spadła w 2012 r. na skutek zagrożeń klimatycznych, ale w 2013 r. głównie nastąpił spadek importu (wina z zagranicy) o 5 proc., co bez wątpienia oznacza, że Chińczycy mieli spore zapasy” tego produktu. Chiny są piątym pod względem wielkości importerem wina na świecie. Tylko trzy kraje europejskie zapewniają 45 proc. światowej produkcji wina: Włochy (44,9 mln hl), Hiszpania (44,7 mln hl) i Francja (42 mln hl). Międzynarodowa Organizacja ds. Winorośli i Wina zrzesza 45 krajów producentów i konsumentów win i winogron. « 532-MAKIETA 1 01-23.indd 19

-DĭQLHMV]D VWURQD SRŁyczki 5³ļQH URG]DMH SRļ\F]HN Z ]DOHļQRVFL RG SRWU]HE

ChcĆ zbudRwDú swRMø ]GROQRěÇ NUHG\WRZÅ

SzukDm niskich UDW

2ERMH PDMD %RQXV /RDQ RGSRZLHGQLÅ GOD LFK SRWU]HE

3RŁ\F] RG GR

SkRntDkWXM ViĆ z nDszø SrzyMDznø RbsěXJø, mówiøFø w wielu MĆzykDch SRG numerem

020 8819 3767

luE RGZLHGĿ QDV QD RDkDP.cRP SO 2GZLHGĿ MHGHQ ] QDszych licznycK RGG]LDěów

676.6%APR

representative (variable) Warning: Late repayment can cause you serious

money problems. For help, go to moneyadviceservice.org.uk *All loans subject to status. Terms & Conditions apply. Oakam Ltd, 42 Dingwall Rd, Croydon, CR0 2NE. Registered in England & Wales No. 5878249

27/05/2014 16:09:27

020

WIADOMOŚCI gospodarka

Odszkodowanie za wypadek z winy nieubezpieczonego kierowcy Statystyki wskazują, iż ponad 1,2 mln kierowców w Wielkiej Brytanii jeździ bez ważnego ubezpieczenia.

532-MAKIETA 1 01-23.indd 20

Jeżeli osoba uczestniczyła w wypadku, w którym kierowca pojazdu był nieubezpieczony, nadal może starać się o odszkodowanie za zniszczony pojazd oraz/lub uszczerbek na zdrowiu. Instytucją właściwą do wypłacenia odszkodowania jest Motor Insurance Bureau (MIB). Jest to organizacja, która powstała z inicjatywy firm ubezpieczeniowych na terenie Wielkiej Brytanii. Dodatkowo MIB pomaga również w uzyskaniu odszkodowania, nawet gdy kierowca, który spowodował wypadek, posiadał ubezpieczenie w innym kraju niż Wielka Brytania. MIB znajdzie wówczas właściwą firmę ubezpieczeniową oraz wskaże jej oddział na terenie Wielkiej Brytanii. Aby móc jednak starać się o odszkodowanie od MIB, należy spełnić pewne wymogi: 1. Sprawa musi zostać zgłoszona do MIB w ciągu 3 lat od dnia wpadku, jeżeli osoba poszkodowana odniosła uszczerbek na zdrowiu. 2. W przypadku zgłoszenia dotyczącego wyłącznie zniszczenia mienia sprawę należy zgłosić do MIB w ciągu 6 lat od dnia zdarzenia na terenie Wielkiej Brytanii lub 3 lat. jeśli wypadek miał miejsce na terenie Szkocji.

3. S traty poniesione wskutek wypadku muszą być zredukowane do minimum. 4. Policja musi zostać poinformowana o wypadku w ciągu 14 dni, jeżeli poszkodowany ubiega się o odszkodowanie zdrowotne, lub w ciągu 5 dni, jeżeli sprawa dotyczy wyłącznie zniszczonego mienia. 5. W sytuacji gdy osoba ubiega się o odszkodowanie zdrowotne, musi również udać się do szpitala w celu odnotowania, jakiego uszczerbku na zdrowiu doznała. MIB rozpatrzy sprawę i zadecyduje, czy danej osobie przysługuje prawo do odszkodowania. Jeżeli poszkodowany ubiega się o odszkodwanie zdrowotne, MIB zorganizuje również spotkanie z lekarzem, który potwierdzi, jak poważny był uszczerbek na zdrowiu oraz jakie są przyszłe prognozy. MIB zapłaci też za koszt rehabilitacji. W przypadku sprawy dotyczącej wyłącznie znieszczonego mienia w sytuacji, gdy MIB uzna, iż poszkodowanemu przysługuje prawo do odszkodowania, od kwoty, która zostanie przyznana, zostanie odjęty excess w wysokosći £300.00. «

27/05/2014 16:40:49

EUROPA � SZYBKO I CZĘSTO Jeśli wybierasz się tego lata do Polski, to pamiętaj, że na naszych 2 trasach do Francji oferujemy do 44 połączeń na dobę, nowoczesnymi promami z komfortowym wyposażeniem na pokładach. To wszystko w dobrych cenach. Nie ma więc powodu, żeby wybierać podróż w inny sposób.

AUTO + 9 W KAŻDĄ STRONĘ

Dover

BELGIA

Dunkierka Do Polski Calais FRANCJA

DOVER-FRANCJA DFDS.PL Cena jest uzależniona od dostępności oraz obowiązuje tylko na trasie Dover�Dunkierka. Obowiązuje dodatkowa opłata za płatność kartami kredytowymi. Obowiązują warunki i zasady sprzedaży.

532-MAKIETA 1 01-23.indd 21

27/05/2014 16:09:29

022

WIADOMOŚCI Świat

532-MAKIETA 1 01-23.indd 22

27/05/2014 16:26:37

023

532-MAKIETA 1 01-23.indd 23

27/05/2014 16:26:38

024

HISTORIA ROCZNICA

532-MAKIETA 2 24-43.indd 24

27/05/2014 16:32:42

CAFÉ COOLTURA DEBATA

025

Prezent na

%[JFŨ Dziecka!

Szereg atrakcji i niespodzianek!

Kontakt tel: 079 69 39 19 67

532-MAKIETA 2 24-43.indd 25

27/05/2014 16:33:03

026

TEMAT NUMERU historia

Londyn dopadła prawdziwa czarna seria. W 1664 r. wybuchła zaraza, którą później nazwano wielką, ponieważ trwała przez niemal 2 lata i potrafiła zabierać nawet 8 tys. ludzi tygodniowo. Gdy myślano, że sytuacja wróciła do normy, wybuchł pożar. Także nazwany wielkim, bo pochłonął 80 proc. miasta.

532-MAKIETA 2 24-43.indd 26

27/05/2014 15:21:51

027

Tomasz Borejza

Zarazy pojawiały się w Londynie z ogromną regularnością. Połączenie rzeki, doków, ogromnej liczby przybyszów, fatalnych warunków sanitarnych i ogromnego zagęszczenia lud-

532-MAKIETA 2 24-43.indd 27

ności tworzyło doskonałe warunki dla rozwoju chorób zakaźnych. Kolejne epidemie zabierały dziesiątki tysięcy mieszkańców miasta, ale to, co stało się w 1664 r., było wyjątkowe nawet jak na londyńskie warunki. Choć zaczęło się tak, jak zawsze. »

27/05/2014 15:21:56

028

TEMAT NUMERU historia

Ofiar było zaledwie sześć, ale w trzy dni zniknęło 80 proc. zabudowy miasta.

532-MAKIETA 2 24-43.indd 28

Dżuma przypłynęła do miasta na jednym ze statków. W ciągu dwóch kolejnych lat zabrała 100 tys. ludzi, czyli 15 proc. ówczesnej populacji miasta. Większość sklepów i zakładów rzemieślniczych była zamknięta przez niemal 2 lata. Ludzie umierali na targach i na ulicach. Ślady po zarazie da się w londyńskim krajobrazie odnaleźć do dziś. W okolicy Gosswell

27/05/2014 15:21:59

029 zostało tam pochowanych zbiorowo”. Kiedy epidemia po dwóch latach wygasła, myślano przez chwilę, że wszystko wraca do normy. Mylono się jednak. Nie był to koniec czarnej serii miasta. Dżuma zabrała 100 tys. ludzi, ale kolejne 100 tys. miało wkrótce stracić dach nad głową. Taki był efekt największego pożaru w historii miasta – Wielkiego Pożaru Londynu, w czasie którego spłonęło niemal całe The City.

Dżuma zabrała ludzi, pożar domy

Road w Islington, a dokładnie w miejscu nazywanym Mount Mills, wciąż można znaleźć niezabudowane przestrzenie. W tej części Londynu jest to coś raczej niespotykanego. Jednak w tym miejscu znajdują się mogiły ofiar Wielkiej Zarazy. Daniel Defoe pisał o Mount Mills, że „wielu pochodzących z parafii Aldersgate, Clerkenwell, a nawet spoza miasta

532-MAKIETA 2 24-43.indd 29

To, co czyniło z Londynu doskonałe miejsce dla rozwoju epidemii, powodowało jednocześnie, że był miastem, w którym było wyjątkowo łatwo o pożary. Sprzyjała im gęsta zabudowa, sporo slumsów oraz domy z drewna. Dotyczyło to podmiejskich slumsów, ale też samego City. Tam wprawdzie w XVII wieku świetnie miał się handel i przeróżne biznesy, ale jednocześnie mieszkali w tej części raczej biedniejsi mieszkańcy Londynu. Bogatsi uciekali od gwaru, zgiełku i tłoku do Westminster lub poza miasto. Murowana była tylko jego centralna część, a wokół niej uparcie stawiano domy z drewna. Robiono to, mimo że prawo zakazywało takiego budowania. A zakazywało, ponieważ The City miało długą historię porażek ponoszonych w walce z ogniem. Już rzymskie Londinium miało specjalną nocną straż, która z wiadrami napełnionymi wodą krążyła uliczkami i wypatrywała niebezpieczeństwa. Strażacy szybko wpisali się w krajobraz miasta, a ich głośne „Hi! Hi! Hi!” poprzedzające syreny dzisiejszych wozów już w średniowieczu rozbrzmiewało z regularnością. Ackroyd wylicza, że Londyn spłonął w: 764, 798, 852, 893, 961, 982, 1077, 1087, 1093, 1132, 1136, 1203, 1212, 1220 i 1227 r. I były to tylko pożary średniowieczne, bo wcześniej – przynajmniej dwa razy – płonął w czasach rzymskich, a i później nie było wiele lepiej. Lato 1666 r. było wyjątkowo upalne. Słońce prażyło przez dwa miesiące bez przerwy, wysuszyło budynki i zmieniło je w doskonałe paliwo dla ognia. Lipiec i sierpień przetrwano, ale w nocy z 1 na 2 września (i z soboty na niedzielę) doszło do wypadku, po którym zapaliła się piekarnia prowadzona przez Thomasa Farrinera przy Puddington Lane. Mieszkająca na piętrze rodzina zdołała uciec. Nie udało się to służącej mieszkającej na

parterze, która stała się pierwszą ofiarą Wielkiego Pożaru. Do dziś nie wiadomo, od czego zaczął się pożar, choć teorii było całe multum. Sam Farriner bronił się później, mówiąc – za Ackroydem – że przed pójściem spać „przeszedł przez każdy pokój i nie znalazł ognia nigdzie poza jednym kominem, w pomieszczeniu zbudowanym z cegieł, w którym celowo utrzymywał żar”. Wierzyć temu jednak nie można, bo kto w jego sytuacji mówiłby co innego? Choć większość dała mu wiarę, bo nie chciano uwierzyć w przypadek. Ale o tym za chwilę. Ogień zauważono szybko i próbowano opanować. Jednak sąsiedzi, którzy dysponowali jedynie wiaderkami, byli bezbronni. Drewniane i wysuszone ściany oraz dachy szybko zajmowały się płomieniami. Niewiele mogli zrobić też wezwani strażacy, którzy wprawdzie dysponowali już wtedy pompami, ale były to wciąż narzędzia bardzo niedoskonałe, a do tego nie dało się ich na Puddington dociągnąć. Sprawę utrudniał jeszcze wiejący mocno wiatr i szybko uznano, że nie ma szans na opanowanie ognia. W takich sytuacjach zwykle wyburzano stojące wokół budynki, by ograniczyć możliwość rozprzestrzeniania się pożaru. Tu też chciano tak zrobić, ale… nie zgodzili się ich właściciele, a wezwany na miejsce Lord Major, który mógł podjąć decyzję wbrew nim, nie potrafił się zdecydować. Był nim wtedy Thomas Bloodworth. Człowiek uchodzący ze niespiecjalnie rozgarniętego i całkowicie nienadającego się do piastowania tego stanowiska. Adrian Tinniswood, autor ostatniej monografii Wielkiego Pożaru, pisał o nim tak: „On nie miał doświadczenia, zdolności przywódczych i autorytetu, który pozwoliłby mu przejąć kontrolę nad sytuacją”. I nie przejął. Ogień rozprzestrzeniał się w bardzo szybkim tempie. Samuel Pepys, najsłynniejszy pamiętnikarz XVII-wiecznej Anglii, w niedzielę (2 września) rano poszedł do Tower, by stamtąd zobaczyć, co się dzieje. Pisał o ludziach próbujących schować swój dobytek w parafialnych kościołach, setkach spalonych domów i… „biednych gołębiach”, którym żar palił pióra i spadały wprost do ognia. Swoją podróż „rzeką” relacjonował tak: „Prawie spłonąłem od spadających iskier”. W tym czasie silny południowowschodni wiatr roznosił pożar po mieście. Nie przeszkadzały też baryłki z prochem, które od wydarzeń angielskiej

27/05/2014 15:22:01

030

TEMAT NUMERU historia wojny domowej przezorni obywatele przechowywali w domach. Pożoga przeniosła się z Pudding Lane w stronę London Bridge (przez chwilę obawiano się

Konsternacja londyńczyków była ogromna. Zniknęło wszystko, co znali, z wyjątkiem kilku charakterystycznych kościelnych wież.

nawet o Southwark), a później kolejno na Thames Street, Old Swan Lane, St. Lawrence Lane i Dowgate. Pepys, który wkrótce rzekę zamienił na gospodę po drugiej stronie Tamizy, pisał: „W narożnikach, w kościelnych wieżach, pomiędzy kościołami i w domach widać było coraz większy ogień. Na ile mogliśmy zobaczyć, wzgórze City zamieniło się w najbardziej przerażający, złośliwy płomień. Zupełnie nieprzypominający zwyczajnego ognia”. John Evelyn, inny z wybitnych autorów XVII wieku, w poniedziałek pisał, że w mieście nie słychać nic poza płaczem i zawodzeniem. Szabrowano pozostawione bez opieki domy. Jednocześnie każdy, kto jeszcze mógł, wywoził dobytek do miejsc, które uważano za bezpieczne. W tym wypadku – niesłusznie – uchodziły za takie kościoły. A zwłaszcza katedra św. Pawła, która stanęła w ogniu. Jej dach się stopił, a metal spłynął w dół. Stopił się zresztą nie tylko on, bo nawet kraty w więzieniach nie wytrzymywały temperatury. Dym czuło się ponoć nawet 70 km od miasta. Wszystkiemu towarzyszyło nieznośne gorąco. We wtorek, w trzecim dniu trwania pożaru, ogień dotarł do Fetter Lane w Holborn i tam się zatrzymał. Powstrzymała go zmiana wiatru.

co znali, z wyjątkiem kilku charakterystycznych kościelnych wież. Peter Ackroyd wyliczał: „Pożoga pochłonęła 460 ulic i 13,2 tys. stojących przy nich domów. Zniknęło 89 kościołów i 4 z siedmiu bram miasta”. Szybko zaczęto szukać kozła ofiarnego. Byli tacy, którzy znajdowali go w grzechu. Sprawę ułatwiało im to, że w 1664 r. nad miastem zauważono kometę. Po czasie tłumaczono: Bóg zapowiadał plagę oraz pożogę. Wszystko za karę. W to uwierzyli jednak tylko nieliczni. Większość wolała winnego, który był bliżej: imigrantów. – Stosunek do imigrantów ciągle się zmienia. W dobrych latach obcokrajowcy są ciekawi, zabawni i mają śmieszny akcent. Można ich wyśmiać lub ignorować. Kiedy czasy stają się gorsze i przychodzą problemy gospodarcze, religijne lub społeczne, a napięte nerwy szukają ujścia, obcokrajowiec zostaje pierwszym celem – opowiadał prof. Ronald Hutton z Bristol University. Tak wielki pożar – argumentowano – musiał mieć winnego i rozpocząć się od podpalenia. Pierwsze podejrzenie, jeszcze w czasie jego trwania, padło na Holendrów, z którymi Anglia dopiero co toczyła wojnę. Drugie na Francuzów. I jeszcze katolików. Niektórzy podejrzewali też Karola II, który miał mścić się za ojca. Głośno zaczęto mówić o tym, że to nowy spisek prochowy, i tłum zaczął wymierzać sprawiedliwość. Obcokrajowców atakowano na ulicach. Dochodziło do linczów. Za tłumem podążyły władze. Parlament powołał komisję do zbadania przyczyn pożaru.

Piekło po piekle

Ofiar było zaledwie sześć, ale w trzy dni zniknęło 80 proc. zabudowy miasta. John Evelyn pisał: „Nikt nie mógł być pewny, gdzie jest”. Konsternacja londyńczyków była ogromna. Zniknęło wszystko,

532-MAKIETA 2 24-43.indd 30

27/05/2014 15:22:03

031

Wkrótce zaczęli pojawiać się świadkowie mówiący o tym, że Holendrzy knuli. Knuć mieli też Francuzi. Komisja parlamentarna ustaliła, że chodziło o wypadek, ale nie zmieniło to faktu, że koniecznością było znalezienie kogoś, kto się przyzna, i to się udało. Robert Hubert był 26-letnim synem zegarmistrza z francuskiego Rouen. Mężczyzna, którego zatrzymano z nieznanego powodu – być może tylko dlatego, że był Francuzem – po aresztowaniu opowiedział o tym, że próbował podpalić Westminster. Wprawdzie Westminster nie spłonął, ale trzeba było dokonać tylko kilku „poprawek” w przyznaniu się do winy i można było przedstawić ludziom kozła ofiarnego. Huberta umieszczono w Southwark Prison i popracowano, by jego opowieść wyglądała „lepiej”. Już po kilku dniach okazało się, że podpalał nie Westminster, a piekarnię przy Puddington Lane. Wcześniej miał się po prostu pomylić, co nikogo nie zdziwiło, choć pałac raczej nie przypominał piekarni. Do przyznania Hubert dołożył historyjkę o tym, że działał we współpracy z papistami i francuskim królem. Biedaka skazano w Old Bailey, choć nawet ława przy-

532-MAKIETA 2 24-43.indd 31

sięgłych nie wierzyła ponoć w jego winę. Powieszono go w październiku w Tyburn. Zwłoki zostały rozszarpane przez tłum. Później okazało się, że w czasie pożaru nie było go nawet w Londynie. Polowanie na czarownice trwało jeszcze przez niemal rok. Obcokrajowcy trafiali do więzień. Byli bici. Utrudniano im lub uniemożliwiano odbudowę domów, za którą zabrano się wkrótce po pożarze i która z czasem nabierała tempa. Katastrofę chciano bowiem wykorzystać, by wąskie uliczki The City zmienić w miasto w kontynentalnym stylu. Z szerokimi alejami i zupełnie nową siatką ulic. Adwokatem takiej zmiany był zwłaszcza Christopher Wren – także autor pomnika Wielkiego Pożaru, który stoi przy Monument Street. Ostatecznie jednak spory własnościowe zmusiły budowniczych, by zachowali stary układ miasta. Tyle tylko, że zrezygnowano z drewna jako materiału budowlanego. Nowy Londyn był murowany, a postawili go imigranci, którzy szybko wypełnili lukę po Wielkiej Zarazie i… antyimigracyjnej nagonce, która spowodowała, że z miasta uciekło wielu potrzebnych rzemieślników i fachowców. «

Katedra św. Pawła stanęła w ogniu. Jej dach się stopił, a metal spłynął w dół.

27/05/2014 15:22:06

032

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

Rozbrajanie populistycznej miny

Triumfalny pochód populistów spowodował polityczne trzęsienie ziemi w Europie. Głosy z Wielkiej Brytanii i z Francji stanowią dla partii głównego nurtu bezprecedensowe wyzwanie.

532-MAKIETA 2 24-43.indd 32

27/05/2014 15:22:12

033 Radosław Zapałowski

Kiedy gorączka niedzielnej, wyborczej nocy nieco opadła, można było usłyszeć oddech ulgi. Niezbyt głośny, ale jednak. Europejskie elity obudziły się w poniedziałkowy poranek w znacznie lepszych nastrojach. Z pozoru bowiem w tych wyborach nic się takiego nie stało. W unijnych instytucjach, tak jak wcześniej, będą dominować chadecy i to z ich szeregów wyłoni się szef Komisji Europejskiej, czyli nieformalny lider Europy. Będzie nim Jean Claude Juncker, bo w tegorocznych wyborach europejskich zasiadające w PE ugrupowania po raz pierwszy wskazały kandydatów na szefów Komisji Europejskiej, co miało „upolitycznić” kampanię i ułatwić prezentację wyrazistych, różniących się wizji przyszłości Unii. Idea słuszna, ale z praktyką już gorzej. System wyborczy do Parlamentu Europejskiego, wciąż podzielony według kryterium narodowego, uniemożliwia partiom politycznym i elektoratowi oderwanie się od spraw krajowych. I to nierozwiązane problemy lokalne dały polityczne paliwo partiom skrajnym. Głównie we Francji i w Wielkiej Brytanii, ale nie tylko. Antyeuropejska prawica i radykalna lewica wygrały albo zdobyły wysokie poparcie wszędzie tam, gdzie frustracje społeczne połączyły się z przejmującym poczuciem braku realnej, sensownej politycznej alternatywy. I chociaż mainstrimowe partie wciąż będą dominować na politycznej arenie Europy (chadecy najprawdopodobniej zawiążą koalicję z socjalistami), to jednak utrzymanie tego znacznie osłabionego status quo stanie się coraz bardziej wymagające. Zwłaszcza jeśli europejskie elity popadną w samozadowolenie i nad powszechnym niezadowoleniem przejdą do porządku dziennego. W dłuższej perspektywie takie zachowanie może być groźne. Społeczne rozczarowanie, którego wyrazem są rosnący w siłę antyeuropejscy populiści, nie zniknie.

Red necki Europy

Unia Europejska ma realny problem z legitymizacją. I nigdy tak naprawdę się z nim nie skonfrontowała. Eurowybory 2014 przejdą do historii jako ponadnarodowy bunt przeciwko rządom krajowym i głos sprzeciwu wobec głównych priorytetów europejskiego projektu. Proeuropejskie partie głównego nurtu choć – co wyraźnie należy podkreślić – zwycięskie, utraciły pewny, społeczny mandat. Euroscep-

532-MAKIETA 2 24-43.indd 33

tycy, mimo że nie wygrali, to jednak zmienili polityczne realia i uzyskali tzw. polityczne momentum. Przekonanie europejskich elit, że na kryzys integracji najlepszą odpowiedzią jest „jeszcze większa integracja”, zostało wyraźnie zakwestionowane. Dziś dalsze ignorowanie wątpliwości i zastrzeżeń coraz większej liczby niezadowolonych europejczyków byłoby samobójstwem. Tak jak i stosowana wcześniej taktyka ośmieszania populistycznych oponentów. Prostackie dyskredytowanie eurosceptyków jest już bowiem po prostu nieskuteczne. Najlepszym przykładem jest sukces Nigela Farage’a, z którego w tegorocznej kampanii kpiono na potęgę. Tymczasem bezpardonowy atak z pozycji establishmentowych tylko go wzmocnił. Wyraźnie przeżywamy powtórkę z historii. Podobnie jak w USA W latach 80., tak teraz w Europie elity skupiły się na wolnościach obywatelskich i problemach wielkomiejskich mniejszości, a zapomniały o problemach prostych ludzi z prowincji, którzy zostali dotknięci skutkami globalizacji. W Stanach Zjednoczonych w to puste miejsce wszedł Bush, oferując program i język moralnej większości. Nie zwrócił im miejsc pracy ani stylu życia amerykańskiej klasy robotniczej, ale

Dobre pytania, błędne odpowiedzi

nadał im nową tożsamość i poczucie godności. Udział w konserwatywnej rewolucji moralnej przywrócił im sens istnienia i jednocześnie zepchnął na populistyczne oraz ksenofobiczne pozycje. Jednak krzyk elit, że szerzy się rasizm, ksenofobia i ciemnogród, zepchnął tych ludzi jeszcze bardziej na prawo. Tak samo dzieje się dziś w Wielkiej Brytanii oraz w całej Europie. Jeśli elity Unii nie chcą zwycięstwa europejskiej wersji Busha, muszą zaproponować tym, którzy czują się coraz bardziej zepchnięci na margines, coś więcej niż symboliczne i rzeczywiste wykluczenie.

społeczne. Mają złe i nielogiczne recepty, ale pytania zadają zasadne. UKIP w Wielkiej Brytanii, Front Narodowy we Francji, Partia Wolności w Holandii, Partia Ludowa w Danii – wszystkie nieco się różnią i mają inne recepty, ale łączy je jedno: odpowiadają na demokratyczne żądania w fałszywym i groźnym języku wrogości czy też nienawiści. W każdym kraju ta narracja jest trochę inna. Raz winni są imigranci, czasami Bruksela, innym razem jakaś mniejszość, zewnętrzni wrogowie albo światowy spisek. Ale zawsze jest jakiś jeden winny i jakaś jedna odpowiedź na »

Populizm, którego źródłosłowem jego jest łacińska nazwa ludu (populus), zapisany w słownikach jest wolny od emocji. Od dłuższego czasu jednak wyraz „populizm” jest nacechowany rozmaitymi emocjami negatywnymi, wśród których nietrudno dosłyszeć ton salonowej pogardy dla ludu. Lud odwzajemnia tę pogardę uczuciem wrogości wobec elit. Jednak mimo wszystko, jak twierdzi argentyński postmarskistowski filozof Ernesto Lacau, „logika populizmu jest logiką polityki jako takiej, wpisaną w realne funkcjonowanie każdej przestrzeni wspólnotowej”. A jeśli przez istotę polityki i demokracji rozumiemy tworzenie wspólnoty, formowanie przestrzeni równości tych, którzy nie są równi, upodmiotowienie tych, którzy są tylko przedmiotami władzy, to musimy zgodzić się z faktem, że populizm jako proces wyłaniania się ludu nie jest ekscesem, ale sednem polityki demokratycznej. „Bez populizmu nie ma demokracji” – przekonuje argentyński myśliciel. I nawet jeśliby uznać poglądy Lacau za zbyt radykalne, to faktem jest, że populiści artykułują realne obawy i lęki

Jeśli elity Unii nie chcą zwycięstwa europejskiej wersji Busha, muszą zaproponować tym, którzy czują się coraz bardziej zepchnięci na margines, coś więcej niż symboliczne i rzeczywiste wykluczenie

27/05/2014 15:24:16

034

komentarz tygodnia polityka

Najlepszym przykładem jest sukces Nigela Farage’a, z którego w tegorocznej kampanii kpiono na potęgę.

532-MAKIETA 2 24-43.indd 34

najważniejsze bolączki zwykłych ludzi. Te proste hasła trafiają na podatny grunt. Zwłaszcza teraz, kiedy realny polityczny wybór jest ułudą, gdyż establishmentowe partie nie bardzo się od siebie różnią.

Zatłoczone centrum

Postpolityczność i głęboka wiara w siłę liberalnych instytucji i procedur oraz mechanizmów i reguł doprowadziły do tego, że codzienna polityka głównego nurtu została umiejscowiona w sztywnym gorsecie technokratycznego zarządzania. Realne konflikty społeczne zostały zamiecione pod dywan powszechnego konsensusu i triumfu polityki centrum. Jednak zakwestionowanie istoty różnic politycznych zachwiało równowagą liberalnodemokratycznych wartości. Stąd kryzys demokracji, reprezentacji, wyborcza apatia charakteryzująca się zatrważająco niską frekwencją i powszechne poczucie nieistotności politycznego wyboru między lewicą i prawicą. A jak przekonuje Chantal Mouffe w swojej książce „Polityczność”: „(…) kiedy w establishmencie panuje jed-

nomyślność, niezadowoleni muszą się zwrócić ku partiom antyestablishmentowym. Innego wyboru nie mają. A każda polityka nieuchronnie produkuje niezadowolonych”. Tłok w centrum kreuje przestrzeń dla partii skrajnych. Dogmat racjonalności skutkuje wzrostem zbiorowych emocji, a zgłuszanie czy też wykpiwanie społecznych namiętności i irracjonalnych często niepokojów – agresją i radykalizacją. W efekcie łagodny pragmatyzm i racjonalna polityka niezbędne do przetrwania ładu, spokoju i względnego dobrobytu w Europie już nie wystarczają. Europejskiemu establishmentowi potrzebna jest dziś wielka idea, która porwie masy i zaoferuje taką grupową identyfikację i taką polityczną tożsamość, która będzie mogła skutecznie konkurować z agresywnymi ideami oferowanymi przez partie populistyczne. Na kontynencie tragicznie doświadczonym przez szaleństwa faszyzmu i komizmu to zadanie trudne i ryzykowne. Ale jeśli chcemy postawić tamę przed nabierającą falą zdziczałego, prawicowego populizmu, nie mamy chyba innego wyjścia. «

27/05/2014 15:24:35

035

532-MAKIETA 2 24-43.indd 35

27/05/2014 15:22:18

Fot.: dobroniak.com

036

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Bicyklowy zawrót głowy

Problem z rowerami w Londynie jest. Jest ich z jednej strony mało, z drugiej za dużo. Taki to paradoks Londynu. Z jednej strony często w stajniach borysowych rowerów miejskich brakuje sprzętu i nie ma czym jeździć. Z drugiej strony może to i lepiej, że stada rowerzystów nie wyjeżdżają na ulice, podnosząc statystyki ofiar wypadków drogowych. W ostatnim czasie znowu przez prasę bulwarową przetoczyła się dyskusja nad tym, jak to niedobrzy kierowcy polują na rowerzystów, chcąc ich przejechać. Niestety, temat znam z dwóch stron: i jako kierowcy, i jako rowerzysty. Niestety, stwierdzam subiektywnie, że niektórzy nie powinni wsiadać na rower tylko dlatego, że zapłacili dwa funty i mogą sobie pojeździć przez pół godziny bez dodatkowych opłat. Tragiczne w skutkach wypadki najczęściej powodowane są przez samych rowerzystów. Nie wiem, dlaczego co drugi rowe-

532-MAKIETA 2 24-43.indd 36

rzysta jest przekonany o tym, że czerwone światło na skrzyżowaniu go nie obowiązuje? Trudno mi zrozumieć również to, że rowerzysta jest zdziwiony, gdy nagle kierowca „zajeżdża” mu drogę, gdy ten stoi obok pojazdu, dokładnie w martwym punkcie lusterek każdego samochodu. Małe piwo, kiedy samochód jest osobowy. Gorzej, kiedy jedzie ciężarówka, van czy autobus. Wtedy kierowca zdany jest tylko i wyłącznie na lusterka. Niestety, kiedy rowerzysta nie widzi lusterek, oznacza to jedno – kierowca też wtedy go nie widzi. Jak takie „niewidzenie” może się skończyć, londyńczycy zobaczyli kilkanaście miesięcy temu, kiedy rowerzystka zginęła pod kołami ciężarówki, jadąc sobie beztrosko obok niej, kiedy kierowca wykonywał manewr skrętu. To też jest znamienne. Śmieszą mnie takie dziewczęta, które jadą z rozwianym włosem, z językiem na wierzchu, ze słuchaw-

kami w uszach, na rowerze, który pamięta ich babcie (wtedy też ostatni raz robiona była jego konserwacja), nie patrzą się na boki, nic nie słyszą, nie uważają. Zapewne myślą, że to, że już jadą tym rowerem, jest takim znamienitym wyczynem, że należą się im oklaski… Oczywiście przepisy ruchu drogowe takiego dziewczęcia nie obowiązują… Kiedyś widziałem sytuację, kiedy na drodze prowadzącej przez Hyde Park nagle ze ścieżki rowerowej skręcił rowerzysta (nie dając żadnych znaków innym uczestnikom ruchu), wprost na ulicę pod jadącą prawidłowo taksówkę. Oczywiście kraksa i… rowerzysta wyskoczył z pretensjami do taksówkarza. Miał pecha. Wypadek widziało kilka osób, które stanęły po stronie kierowcy. Zresztą ten ostatni nie był pokornym cielęciem i najpierw powiedział, co myśli o gościach, którzy nie znają przepisów, a potem cisnął rowerem w jego właściciela. Ów, widząc przewagę po stronie wroga, czym prędzej umknął. Nie zmienia to faktu, że cały czas niezrozumiałe jest dla mnie, dlaczego media londyńskie tak się spuszczają nad rowerzystami, zamiast po prostu tłuc im do garnków, że ich też obowiązują przepisy, a przynajmniej zdrowy rozsądek. «

27/05/2014 16:25:22

037 Szanowny Ks. Marku W niedzielę, 4 kwietnia, była rocznica Masakry Katyńskiej, na którą przyjechaliśmy z Rugby ze sztandarem Koła nr 301. Byliśmy bardzo zaskoczeni, że nie pozwolono nam wejść do kościoła ze sztandarem, ponieważ ksiądz zabronił, ażeby SPK Wielka Brytania, które w dalszym ciągu egzystuje, brało udział w uroczystości. Dziwi nas, że ksiądz zabronił nam wejścia. Ponieważ na naszych sztandarach jest hasło „Bóg, Honor, Ojczyzna”, kościół należy do ludzi, którzy wysławiają wiarę katolicką. Dziwi nas, że ksiądz dał się przekupić. Kościół (chodzi o kościół pw. Andrzeja Boboli w londyńskim Hammersmith – przyp. red.) nie należy do Fundacji SPK, tylko do społeczeństwa polskiego w Wielkiej Brytanii. Czuliśmy się jak wygnańcy przez nieprzyjaciela, a nie jak Polacy, którzy chcą oddać hołd poległym za to, że „mamy spokojne życie dzisiaj”. Myśmy nie chcieli szturmem (!) wejść do kościoła ani poniżyć innych organizacji. Podczas osiemdziesięciu lat mego życia pierwszy raz spotykam się z tak haniebną sytuacją. Z poważaniem Antoni D. Jaxa-Aksentowicz OD REDAKCJI: Nie wiem, czy podobne listy trafią do sumienia tych, którzy brali udział w tym incydencie. Ksiądz Marek odmówił komentarza. Nie wiem, czy w ogóle odpowiedział komukolwiek na listy, które na pewno dostał. Jeszcze raz powtarzam prośbę do księdza Marka o odpowiedzi na pytania zawarte w mailu, który do niego dotarł z naszej redakcji. Jeśli powiedziało się „A”, to proszę mieć odwagę powiedzieć „B”. Jednocześnie zwróciliśmy się z prośbą o komentarz do Szefa Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii. Milczenie, brak odpowiedzi w tej sprawie jest co najmniej niezrozumiałe. Zacietrzewienie kilku osób rujnuje całą historię i etos polskiego kombatanta na uchodźstwie. Z drugiej strony, jeśli chodzi o parafię w Hammersmith, to nigdy jako dziennikarz nie miałem związanych z nią pozytywnych wspomnień. Zawsze fawo-

532-MAKIETA 2 24-43.indd 37

ryzowano tam „tylko jedną słuszną opcję”. Nawet katastrofa smoleńska nie zmieniła nastawienia ludzi związanych z tym kościołem. Pamiętam dobrze, że podczas uroczystości (oficjalnych, z udziałem przedstawicieli polskich i brytyjskich władz) dziennikarze polscy i brytyjscy nie zostali wpuszczeni, ba, zostali dość obcesowo wyrzuceni z kościoła. Oprócz tej wspomnianej „jedynej słusznej opcji”. Cóż, może kombatanci powinni się cieszyć, że w ogóle pozwolono im do kościoła wejść… Warto, żeby ludzie, którzy chodzą co niedzielę na msze do Boboli na Hammersmith, pamiętali, że „dobrze głosi kazania ten, kto dobrze żyje”.

Napisz do nas

Piotr Dobroniak

Dzień dobry, chciałabym napisać, ponieważ brytyjskie lokale wyborcze mają niekompetentnych pracowników. Otóż poszłam dziś na wybory, ponieważ mam takie prawo, tak? Lecz gdy podeszłam z moją kartą wyborczą, czyli poll card, pan z komisji wyborczej odpowiedział mi, że już byłam. Nie powiem, ponieważ się zdziwiłam, skoro dopiero z college’u wróciłam i nie byłam wcześniej na wyborach. Jak się spytałam, jak to możliwe, odpowiedzieli mi jedynie: „You have been already crossed from the pool list”. Więc zadzwoniłam do rodziców, którzy powiedzieli mi, że owszem pani z komisji wyborczej skreśliła moje imię zamiast mojej mamy, lecz moi rodzice jej zwrócili uwagę. Okazało się po kilku godzinach, kiedy chciałam iść głosować, że jednak nie wykreśliła. Gdy się zapytałam, czy mogłabym złożyć skargę, podali mi jedynie telefon do main office, w którym mi oświadczyli, że to się zdarza i nie mogą nic zrobić. Więc na koniec dnia zostało mi odebrane prawo do glosowania oraz do wyrażania moich poglądów. Przecież żyjemy się w kraju „demokratycznym” i każdy, kto zna moje imię i nazwisko, może przyjść zagłosować za mnie. Proszę, pomóżcie mi to opublikować, pokazać może innym Polakom w Wielkiej Brytanii, że nie tylko oni zostali bez prawa głosu w kraju, w którym żyjemy. Dziękuję i pozdrawiam Angelika Motycka

27/05/2014 16:35:10

T-t alk T-TALK

2p min.

na telefony stacjonarne

S S ]D PLQ

QD WHO NRPĂ?UNRZ\ Z 3ROVFH

7p min.

na telefony komĂłrkowe

]D PLQ

Super sposĂłb na 10% EXTRA!

35202&-$

ZaĹ&#x201A;aduj konto za ÂŁ10 wysyĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;c SMS-a na numer

rozmowy z PolskÄ&#x2026; 81616 o treĹ&#x203A;ci QPDN10 a dostaniesz extra ÂŁ1 kredytu!

6XSHU VSRVĂ?E QD UR]PRZ\ ] 3ROVNÂ&#x2022; ] WZRMHM NRPĂ?UNL 1.WyĹ&#x203A;lij SMS-a na numer 81616 o treĹ&#x203A;ci QPDN

z Twojej komĂłrki

Twoje konto telefonu komĂłrkowego zostanie obciÄ&#x2026;Ĺźone kwotÄ&#x2026; ÂŁ5. W tym samym czasie automatycznie utworzy siÄ&#x2122; unikalne 1.WyĹ&#x203A;lij SMS-a na numer 81616 okwotÄ&#x2026; treĹ&#x203A;ciÂŁ5QPDN konto T-Talk, ktĂłre bÄ&#x2122;dzie doĹ&#x201A;adowane kredytu na rozmowy miÄ&#x2122;dzynarodowe. Otrzymasz wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zwrotnÄ&#x2026; o treĹ&#x203A;ci: â&#x20AC;&#x17E;DziÄ&#x2122;kujemy T-Talk. OpĹ&#x201A;ata 5GBP. Aby zadzwoniÄ&#x2021; za granicÄ&#x2122; wybierz 03700410041 i nr docelowy. WysyĹ&#x201A;aj smsy do Polski od 5p. Twoje konto telefonu komĂłrkowego zostanie obciÄ&#x2026;Ĺźone kwotÄ&#x2026; ÂŁ5. W tym samym czasie automatycznie utworzy siÄ&#x2122; unikalne konto T-Talk, ktĂłre WiÄ&#x2122;cej info o serwisach 02084974698.â&#x20AC;? bÄ&#x2122;dzie doĹ&#x201A;adowane kwotÄ&#x2026; ÂŁ5 kredytu na rozmowy miÄ&#x2122;dzynarodowe. Otrzymasz wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zwrotnÄ&#x2026; o treĹ&#x203A;ci: â&#x20AC;&#x17E;DziÄ&#x2122;kujemy T-Talk. OpĹ&#x201A;ata 5GBP. Aby zadzwoniÄ&#x2021; za granicÄ&#x2122; wybierz 03700410041 i nr docelowy. WysyĹ&#x201A;aj smsy do Polski od 5p. WiÄ&#x2122;cej info o serwisach 02084974698.â&#x20AC;?

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a nastÄ&#x2122;pnie 0048xx i numer docelowy do Polski 2. Wybierz numer 0370003700 41 0041, a nastÄ&#x2122;pnie 0048xx numer docelowy do Polski *Koszt poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia z numerem 41 0041 to standardowy koszti poĹ&#x201A;. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii. JeĹ&#x203A;li posiadasz darmowe min. opĹ&#x201A;ata bÄ&#x2122;dzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622 *Koszt poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poĹ&#x201A;. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii.

JeĹ&#x203A;lidowiedzieÄ&#x2021; posiadasz darmowe min. opĹ&#x201A;ata bÄ&#x2122;dzie pobierana z darmowych minut.pn-pt Infolinia po polsku 020 8497 4622 Aby siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;cej zadzwoĹ&#x201E; na polskÄ&#x2026; infoliniÄ&#x2122; 020 8497 4622 9.30-17.30 Aby dowiedzieÄ&#x2021; siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;cej zadzwoĹ&#x201E; na polskÄ&#x2026; infoliniÄ&#x2122; 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30 Service provided by

532-MAKIETA 2 24-43.indd 38

Ask bill payerâ&#x20AC;&#x2122;s permission before using the service. SMS costs ÂŁ5 or ÂŁ10 + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment *T&Cs: Ask billcharge payerâ&#x20AC;&#x2122;sispermission. SMS costs ÂŁ5 or ÂŁ10number + std. SMS. Call charged from the time of replace connection to the service. of connection. The incurred even if the destination is engaged or theper callminute, is not answered, please the handset after aThe short peis incurred even iforthe destinationConnection number is engaged the call is answered. Please replace the handset after a short period the riod ifcharge your calls are engaged unanswered. fee variesorbetween 0pnot & 25p depending on the destination. Calls to 03 number costifstandard calls are unanswered or engaged. Connection fee varies between 1.5p & 20p. Calls to 037 number cost std. rate to a landline or may be used rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that your call is not disconnected, we will automatically top-up your T-Talk account initial top-up amount you will have 3(std. minutes talk time remaining. To cancel Top-Up feature, text AUTOOFF to 81616. as awith partthe of bundled minutes. Text when AUTOOFF to 81616 SMS rate) to stop auto top-up, whenAutomatic the credit is low. Credit expires 90 days from Creditthe expires days from the lastistop-up. Rates are subject change without prior notice. Prices correct at 17/04/2012. This service is provided by latest90 top-up. This service provided by Auracall Ltd.toHelpline: 0208 4974 622. Auracall Ltd.

27/05/2014 15:22:23

039

532-MAKIETA 2 24-43.indd 39

27/05/2014 15:22:24

040

PORADNIK DZIEŃ DZIECKA ANGLIA

Ubranka godne księcia lub księżniczki W związku z Dniem Dziecka „Cooltura” wraz z VisitBritain przedstawiają listę sklepów, w których można dostać ubranka w brytyjskim stylu.

Koszulka z noaddedsugar.com

532-MAKIETA 2 24-43.indd 40

Sklep Oh baby London powstał jako „reakcja alergiczna na pastele”, tak więc można się tu spodziewać rzeczy odbiegających od normy. Hitem jest więzienny uniform z nadrukiem „Byłem wewnątrz przez dziewięć miesięcy”, a część kolekcji wystąpiła w ostatnim teledysku Jessie J. Sklep znajduje się w modnej dzielnicy East London na Brick Lane (www. ohbabylondon.com). W Stoke Newington, dzielnicy popularnej wśród hipsterskich par i ich małych hipsterów, znajduje się sporo kawiarni przyjaznych rodzinom, także sklep z nietuzinkowymi artykułami dla dzieci. Ollie Loves Alfie stawia sobie za cel wprowadzenie „autentycznej indywidualnej estetyki z równą dozą eleganckiego kiczu, stylu vintage i klasycznego wzornictwa”. Spora część ubrań jest wykonana z organicznej bawełny, a dochody ze sprzedaży plastikowych klapek są przeznaczane na pomoc osobom z trudnościami w uczeniu się (www. olivelovesalfie.co.uk). Przy tej samej ulicy znajduje się także Born, gdzie można kupić ekologiczne zabawki oraz produkty organiczne i fair trade, w tym bawełniane pieluchy (www.borndirect.com). Innym miejscem uczęszczanym przez „trendy mamy” jest Primrose Hills, gdzie mieszkają takie sławy, jak Jamie i Jools Oliver z dziećmi czy Helena Bonham Carter i Tim Burton. Butik Elias and Grace często odwiedzają Kate Moss, Jools Oliver i Sam Taylor Wood – można tam znaleźć prawdziwe designerskie rarytasy dla maluchów (www.eliasandgrace.com). Po zakupach można pójść do Primrose Hill Bakery na legendarne babeczki. Piekarnia zaczynała od obsługiwania dziecięcych przyjęć, a teraz w sobotnie poranki stoją przed nią długie kolejki dzieci i dorosłych chcących zakupić słodkie przysmaki (www.primrose-bakery.co.uk). No Added Sugar chce „wprowadzić trochę więcej przygody do szafy malucha”. Deborah Medhurst założyła firmę jako domowe hobby po urodzeniu swo-

27/05/2014 15:22:27

041 jego pierwszego syna. Firma rozwijała się i w zeszłym roku otworzyła swoje podwoje na Notting Hill. Dużą popularnością cieszą się tu kombinezony „Darling” dla dziewczynek – połączenie sukienki i szykownej kamizelki – oraz pasiaste śpioszki „Lock up your daughters” dla chłopców (www.noaddedsugar.com).

Mamissima Mother and Child too, lifestyleowy butik dla przyszłych mam i dzieci z ekologicznymi ubrankami i produktami (www.mamissima.co.uk). Centrum Manchesteru to wspaniałe miejsce na zakupy, mają tam swoją siedzibę sklepy dla dzieci wszystkich dużych sieci. Na przedmieściach w Didsbury (10 minut pociągiem od Manchesteru) znajduje się kilka prawdziwych perełek, takich jak Millymog z doskonałym wyborem obuwia, w tym z klasycznymi brytyjskimi wellingtonami czy pierwszymi trampkami dla dziecka (www.millymog. com)! W Hale w Cheshire (30 minut pociągiem) mieści się Pixie, inspirowany Nowym Jorkiem sklep z najlepszymi dziecięcymi markami, w którym nacisk położono na fair trade i materiały organiczne. Odbywają się tam także przyjęcia przy herbacie, pokazy mody i dni portretu (www.pixiechildrenswear.com).

Walia

Kombinezon „Darling”

Rachel Riley to luksusowa marka dla maluchów, które lubią baraszkować na wsi, a ich rodzice chcą, by wyglądały przy tym jak na widokówce. Ubranka z uroczymi nadrukami, których doskonałe wykonanie zdradza najwyższą jakość, można znaleźć w Marylebone i Knightsbridge (www.rachelriley.co.uk). W Marylebone, a także w Belgravii znajdziecie też buciki Papouelli – jedne z najpiękniejszych (i podobno najwygodniejszych) na świecie. Cały personel został odpowiednio przeszkolony, by właściwie dobrać je do małych stópek (www. papouelli.com). W Londynie można również skorzystać z usług dziecięcego stylisty. Style My Baby to firma usługowa, której celem jest przemiana dzieci w młode gwiazdy mody i wyeliminowanie w czasie zakupów stresu. Stylistka Kari Nyack może spotkać się na konsultacji w hotelu i wróci z ubiorami, które wybierze specjalnie dla Waszego dziecka (www.stylemybabylondon.co.uk). Zaledwie godzinę drogi od Londynu znajduje się Brighton, przyjazna rodzinom nadmorska miejscowość pełna rozrywek dla dzieci. Znajduje się tam także

532-MAKIETA 2 24-43.indd 41

Anglesey to wyspa na północy Walii, mniej niż 2 godziny jazdy od Liverpoolu. Książę i księżna Cambridge spędzili tam swoje pierwsze lata po ślubie. Mieści się tam sklep Tinkers and Belles, specjalizujący się w radosnych kolorowych ubrankach, którym daleko do typowej sztampy. Prowadzą go dwie

uśmiechem, gdy zobaczą stylizowany na cyrk salon fryzjerski (www.daisyandjack.co.uk). W Pembrokeshire na zachodnim wybrzeżu Walii przędzalnia Melin Tregwynt od 100 lat tworzy wysokiej jakości wyroby z wełny, które doskonale nadają się na prezent dla dzieci. Oferta obejmuje zarówno nowoczesne, jak i tradycyjne wzory. Śpioszki dla niemowląt łączą nadruki vintage i koronki, a czapeczkom trudno się oprzeć. Robiąc zakupy bezpośrednio w przędzalni, można poczęstować się domowymi walijskimi wypiekami w kafejce (można tam też wynająć urocze domki wakacyjne). Sklep i kawiarnia są otwarte przez 7 dni w tygodniu (www.melintregwynt.co.uk). Jojo Maman Bebe to popularna w Wielkiej Brytanii sieć sklepów z ubraniami ciążowymi i dla dzieci, ale mało kto wie, że pochodzi ona z Walii! Jej siedziba mieści się w Newport, 20 minut samochodem od Cardiff, a w przyzakładowym sklepie można kupić atrakcyjne towary za niewielkie pieniądze! Firma ma też sklep w centrum handlowym St David w Cardiff (www.jojomamanbebe.co.uk). W stolicy Walii nie brak uroczych pasaży handlowych z przytulnymi sklepikami i kawiarniami. W Castle Arcade znajduje się Funky Monkey Feet, gdzie można kupić dziecku pierwsze buciki (www.funkymonkeyfeet.co.uk), a w Morgan Arcade warto wstąpić do Gingerbread Moon, niezależnego sklepu z ubraniami dla dzieci, którego ściany są obwieszone dziecięcymi śpioszkami w różnokolorowe pasy (www.gingerbreadmoon.co.uk).

Glasgow, Szkocja Nowoczesne i tradycyjne wzory z Melin Tregwynt

mamy, które spełniły w ten sposób swoje odwieczne marzenie o własnym butiku dla dzieci. Efektem jest nadmorska perełka z zabawnymi cytatami z dr. Seussa na ścianach i mnóstwem kuszących artykułów (www.tinkersandbelles.com). Więkoszość nie przepada za wizytami u fryzjera, tak więc wycieczka do sklepu w Cowbridge w pięknej dolinie Glamorgan (pół godziny jazdy ze stolicy Walii Cardiff) rozjaśni ich oblicza

Glasgow szczyci się swoją bogatą ofertą handlową. Peace and Jam przy Princes Street to siedziba dziesiątek marek dla niemowląt (www.peaceandjam.co.uk), zaś butik Rosie Cheeks w dzielnicy West End słynie z ręcznie szydełkowanych czapeczek w kształcie ogromnych malin lub babeczek (www.rosie-cheeks.com). Sklep internetowy VisitBritain również oferuje produkty dla dzieci, w tym czapeczki, ręczniki i śpioszki z wyszytą koroną, a także wspaniałe kaftaniki z misiem Paddingtonem i kombinezony z Piccadilly Circus (www.visitbritainshop.com/world)! «

27/05/2014 15:22:30

042

PORADY ODPOWIEDZI NA DRĘCZĄCE PYTANIA

Gosia Demetriou radzi

CZYTELNICZKA

KSIĄŻKA GOSIA DEMETRIOU – Dip SW, BA (Hons) in Social Work, AMHP. Gosia jest zarejestrowanym pracownikiem społecznym w HCPC – Health and Care Professions Council. Jest wydawcą książki „Dear Gosia/ Droga Gosiu”, napisanej na podstawie listów czytelników jej poradnika w tygodniku Cooltura. Książkę można zamówić na www. deargosia. com. Cena: £7.49 Przesyłka za darmo

532-MAKIETA 2 24-43.indd 42

DROGA GOSIU, mam problem z opieką społeczną w UK i proszę o pomoc. Opiszę teraz sytuację: mój chłopak jest alkoholikiem, raz dostał jakiegoś ataku, rozwalił drzwi od domu i sąsiedzi wezwali policję. Mój chłopak został aresztowany i na następny dzień przyszła opieka społeczna. Dostał zakaz zbliżania się do domu. Kiedy skończył się zakaz, wrócił do domu. Opieka przychodziła do nas, mieliśmy spotkania z nimi. Dla dziecka zrobili plan protekcji, bo stwierdzili, że jest przemoc domowa. Po jakimś czasie mój chłopak znowu zaczął pić alkohol i był nerwowy, więc zadzwoniłam po policję. Został aresztowany i teraz siedzi w więzieniu. Opieka społeczna groziła mi, że zabiorą mi dziecko, jeżeli wpuszczę go do domu, jak już wyjdzie z więzienia. Dodam jeszcze, że dali mi umowę do podpisania, że go nie wpuszczę, dopóki nie skończy się ta cała sprawa, przez następne 12 miesięcy. Ja nie piję i nie mam żadnych problemów z prawem. Proszę o pomoc. Czy opieka społeczna może mi stawiać warunki i czy mogę wyjechać do Polski na 2 miesiące? Na jakiej zasadzie to działa, bo boję się, że jak nie będę współpracowała z nimi, to odbiorą mi dziecko.

DROGA CZYTELNICZKO, cieszę się, że napisałaś do mnie teraz, kiedy sprawa jest jeszcze w Twoich rękach i nie jest za późno – w tym sensie, że dziecko mogłoby być Ci odebrane, umieszczone w rodzinie zastępczej i dopiero wtedy byłyby podejmowane wywiady i oceny, kto może w sposób odpowiedni się nim opiekować. Taka sytuacja mogłaby zaistnieć, jeśli opieka społeczna miałaby do czynienia z rodzicami, którzy nie są w stanie zadbać o dziecko. To znaczy, że jedno z rodziców zagraża dziecku, a drugie nie potrafi go uchronić i bagatelizuje zagrożenie. Zakładam, że Twój chłopak to też ojciec dziecka, więc jako rodzic udowodnił, że stwarzał dla niego zagrożenie, kiedy robił awantury w domu. Prawdopodobieństwo, że w trakcie takich awantur dziecko może ucierpieć fizycznie, jest wysokie. To, że dziecko cierpi emocjonalnie, jest jednak pewne. Skutki takiego cierpienia nie są tylko chwilowe. Zaburzenia w rozwoju dziecka,

które jest świadkiem czy nawet ofiarą przemocy, są długotrwałe i mają negatywny wpływ na szereg aspektów życia w mniejszym lub większym stopniu. Dziecko wychowujące się w domu, w którym istnieje przemoc, jest już nareszcie traktowane przez służby i władze jako dziecko w potrzebie (child in need). Kiedy podjęte są wszelkie starania, żeby pomóc takiemu dziecku i uchronić je przed następnymi incydentami przemocy, wtedy ta troska jest widoczna. Co się jednak, stanie kiedy bagatelizuje się potrzeby dziecka (życia w spokoju) i nadal wystawia się je na niebezpieczeństwo? Sprawą zajmują się wówczas organy, które istnieją po to, żeby nadzorować, ukarać i pomóc: policja i opieka społeczna. Po przeprowadzeniu śledztwa policja przekaże dowody do sądu z wnioskiem o ukaranie sprawcy przemocy, a opieka społeczna musi zadbać o to, żeby dziecko było bezpieczne w domu z drugim rodzicem. Razem z rodzicem, który teraz sam opiekuje się nim i z pomocą szkoły, lekarza rodzinnego oraz innych, którzy są ważni w życiu dziecka, układany jest plan opieki (child protection plan). Taki plan ma na celu zidentyfikowanie zagrożeń dla dziecka oraz tego, w jaki sposób je przed nimi uchronić i na jak długo jest to potrzebne. Jeśli wszyscy zdecydują, że rodzic, który stwarzał zagrożenie, nie zmienił swojego postępowania, wtedy musi zostać podjęta decyzja, że ten rodzic nie może wrócić do domu, w którym mieszka dziecko. Oczywiście są sposoby, żeby obniżyć ryzyko zagrożenia poprzez zmianę zachowania pod wpływem terapii lub leczenia farmakologicznego. Liczy się jednak motywacja tego rodzica do poprawy i możliwości zmiany. Każda zmiana trwa trochę czasu, więc trzeba uzbroić się w cierpliwość. Co ma teraz robić rodzic, który opiekuje się dzieckiem w domu? Oczywiście musi współpracować z wszystkimi, żeby ten plan odniósł sukces. Jeśli nie jest w stanie lub nie rozumie powagi planu opieki, to straci wiarygodność u profesjonalistów. Dziecko może wtedy trafić do rodziny zastępczej lub swojej dalszej rodziny, która potrafi się nim zająć. A takie rozwiązanie nie jest chyba dobre dla niego. Pokrótce przedstawiłam przyczyny, dla których czasami opieka społeczna ingeruje w życie rodzinne. Mam nadzieję, czytelniczko, że przeczytasz to uważnie i zastanowisz się, czy masz problem z opieką społeczną, czy też ze swoim chłopakiem. GOSIA

27/05/2014 15:22:33

dodatek grillowanie.indd 1

27/05/2014 17:02:52

Grillujemy razem dodatek magazynu cooltura

dodatek grillowanie.indd 2

27/05/2014 17:02:53

Wstęp G

rillowanie uwielbia zdecydowana większość z nas. Lubimy spotkania przy grillu skwierczącym ulubionymi przysmakami podczas szampańskiej zabawy w dobrym towarzystwie. W niniejszym dodatku podpowiemy Wam, co zrobić, aby grillowanie było jeszcze bardziej niezwykłe, jeszcze bardziej przyjemne i jeszcze łatwiejsze. A przy tym – co najważniejsze – jeszcze zdrowsze.

dodatek grillowanie.indd 3

27/05/2014 17:02:56

Grillujemy razem dodatek magazynu cooltura

Skąd się wzięła moda

na grillowanie? P

ieczenie mięsa znane jest człowiekowi od zarania dziejów. Już ludzie pierwotni konsumowali je po uprzednim opieczeniu w ognisku, rozgrzanych kamieniach lub glinianych paleniskach. Specjalizowali się w tym m.in. rdzenni mieszkańcy kontynentu północnoamerykańskiego, od których języka, co ciekawe, pochodzi m.in. słowo „barbecue” oznaczające po prostu… kratę, zwaną przez nich „barbacoa”.

dodatek grillowanie.indd 4

Słowo to do dziś ma odniesienie zarówno do samego rusztu, jak i spotkania, podczas którego grillujemy potrawy. Stolicą „nowoczesnego grillowania” są więc Stany Zjednoczone, z których przewrotna moda na przyjęcia w plenerze przywędrowała na początku XX wieku do Europy. Prawdziwy rozkwit takiego sposobu spędzania wolnego czasu miał miejsce w latach 60., wraz z wynalezieniem przez Amerykanina

George’a Stephena metalowego rusztu na okrągłej podstawie. Tego typu grill pamiętamy m.in. z początku serialu „Cudowne lata”, który osadzony jest właśnie w latach 60. w USA. Ciekawostką jest także fakt, iż powszechne wykorzystanie przy grillowaniu kawałków węgla drzewnego jest pomysłem współpracownika... samego Henry’ego Forda, który przy użyciu takiej właśnie metody pozbywał się odpadów

produkcyjnych legendarnego już modelu „T”. Polska pokochała grille i grillowanie mniej więcej przed 20 laty, w połowie lat 90., kiedy w początkach III RP moda ta przybyła z Zachodu i na stałe osiadła nad Wisłą. Choć oczywiście zwyczaj biesiad, pikników i spotkań przy ognisku jest w Polsce znany od wieków. Jak więc widać, grillowanie trafiło wśród Polaków na podatny grunt.

27/05/2014 17:15:07

dodatek grillowanie.indd 5

27/05/2014 17:02:59

Grillujemy razem dodatek magazynu cooltura

Jak prawidłowo

grillować? ROZPAŁKA Należy pamiętać, aby nigdy nie rozpalać grilla łatwopalnymi substancjami, takimi jak ropa lub benzyna. Oprócz ryzyka ewentualnego wybuchu tego typu substancje wydzielają toksyczne i rakotwórcze opary. Przy rozpalaniu grilla należy zdjąć ruszt i wypalić rozpałkę do samego końca. Najlepiej skorzystać w tym celu ze specjalnych rozpałek płynnych lub nasączonych brykietów i drewien.

Pamiętaj! Nigdy nie należy polewać węgla lub brykietu rozpałką, gdy na ruszcie znajduje się pożywienie, gdyż wówczas osadzać się na nim będą rakotwórcze opary!

TACKA Wbrew temu, co zazwyczaj możemy zaobserwować podczas grillowania, nie powinniśmy przygotowywanych dań i potraw kłaść bezpośrednio na ruszcie. Tłuszcz, który kapie na węgiel lub brykiet (a także woda, którą się go polewa), unosi z paleniska substancje, które są szkodliwe dla zdrowia, osadzając je na naszych grillowanych daniach. Jak tego uniknąć? Kupujmy w tym celu aluminiowe, jednorazowe tacki.

CO NIECO O GRILLOWANIU... Z pewnością większość z nas myśli, że o grillowaniu wie wszystko. Nic bardziej mylnego! Otóż już

dodatek grillowanie.indd 6

samo rozpalenie i przygotowanie grilla nie jest taką prostą sprawą. Przygotowywane potrawy kładziemy na tacce, gdy węgiel (ew. brykiet) jest już maksymalnie rozżarzony i pojawia się na nim biały nalot. Najlepiej, gdy nasze grillowe pyszności są opiekane nie dłużej niż 10-15 minut. Nie tracą wówczas walorów smakowych i są najzdrowsze.

Pamiętaj! Nigdy nie smaż mięsa w ogniu (będzie surowe w środku) ani na wygasających węglach. Unikaj również przypalania i zwęglania potraw – nie dość, że wpływa to na ich smak, to jeszcze sprawia, że w spalonych częściach wydzielają się rakotwórcze pierwiastki. I jeszcze jedna uwaga: z tego samego powodu lepiej zrezygnować z polewania mięsa w trakcie pieczenia piwem.

CZYSTY RUSZT! Panuje powszechne przekonanie, że grilla nie trzeba czyścić,

bo wysoka temperatura zabije wszystkie bakterie i szkodliwe substancje. Stąd też bardzo często możemy spotkać się z rusztami obklejonymi warstwami tłuszczu i sadzy pamiętającymi wiele sezonów. Nie chodzi tylko o walory estetyczne – przy gwałtownym smażeniu pozostałe sadze i tłuszcze dostają się do potraw (nawet gdy używamy tacek). Dlatego zawsze najlepiej zabrać się do czyszczenia po zakończonym grillowaniu (w sklepach możemy kupić odpowiednie detergenty, które błyskawicznie pomogą nam uporać się z tym problemem). Czysty ruszt to zdrowe grillowanie!

...I PO GRILLU, CZYLI CO TERAZ? Grillowanie się udało. Świetnie. Zanim jednak położymy się spać, pamiętajmy, by osobom zmęczonym całonocnym grillowaniem zapewnić zawczasu coś do picia. Najlepiej jeszcze

przed grillowym szaleństwem przygotujmy dużą ilość lodu w woreczkach, by po nocy pełnej wrażeń każdy miał możliwość skosztowania chłodnych napojów. Oprócz tradycyjnych woreczków do wyboru mamy lodowe serduszka, kruszony lód oraz np. lodowe pałeczki, które możemy wrzucić bezpośrednio do butelki czy puszki z orzeźwiającym napojem. I najważniejsze...

Pamiętaj! Urządzając grilla na wolnym powietrzu, zadbaj o uprzątnięcie po sobie odpadków i śmieci. W przeciwnym razie możesz doprowadzić do degradacji środowiska naturalnego, a kolejnego grilla przyjdzie Ci urządzać na górze śmieci. Warto nabyć mocne i wygodne w użyciu worki na śmieci z wyciętymi czterema rogami ułatwiającymi wiązanie lub wyposażone w specjalną taśmę ściągającą. Dzięki nim możemy łatwo pozbyć się wszelkich pozostałości po grillowaniu.

27/05/2014 17:03:00

Rodzaje grillów GRILL WĘGLOWY

GRILL GAZOWY

Zaletą tego typu grilla jest duży wybór jego rodzajów na rynku oraz specyficzny aromat, jaki potrawom nadaje brykiet lub węgiel drzewny, które są w nim stosowane. Ale… z tego samego powodu (pieczenia przy użyciu węgla drzewnego lub brykietu) nie można regulować temperatury, w której przygotowujemy specjały.

Tego typu rozwiązanie jest z pewnością bardzo wygodne. Największą zaletą takiego grilla jest to, iż można w nim dowolnie regulować temperaturę. Wobec takich zalet fakt, że przy pieczeniu w grillu gazowym nie uzyskamy specyficznego zapachu dymu, można odsunąć na dalszy plan.

GRILL ELEKTRYCZNY Plusem tego urządzenia jest z pewnością duża różnorodność rozmiarów dostępnych na rynku oraz wyposażenia. W grillu elektrycznym ciepło uzyskujemy za pomocą grzałek, które umieszcza się pod stojakiem. Są one proste w obsłudze. Minusem natomiast jest to, iż wymaga on dostępu do elektryczności, co nie zawsze jest możliwe w naszych ogrodach przydomowych.

dodatek grillowanie.indd 7

SMOKERY Jak powszechnie wiadomo, urządzenia te składają się z dwóch części – służącej do regulacji ognia i do regulacji dymu. Powszechną zaletą jest więc to, iż można ich użyć zarówno jako grilla, jak i wędzarki. Innym plusem smokerów jest fakt, iż w przypadku grillowania możemy na nich przygotować duże kawałki mięs, jednocześnie nadając im aromat i smak wędzonki.

27/05/2014 17:03:02

Grillujemy razem dodatek magazynu cooltura

Organizowanie

grilla O

rganizowanie grilla dla rodziny lub znajomych wcale nie jest wbrew pozorom prostą sprawą. Trzeba wziąć pod uwagę gusta różnych osób, dostosować je nie tylko pod względem kulinarnych preferencji, lecz również wieku członków naszej rodziny lub znajomych czy specyfiki przestrzeganej przez nich diety. W większości przypadków dania, które preferują kobiety, są nieco inne od tych wybieranych przez mężczyzn. Warto o tym wszystkim pamiętać, przygotowując grilla. W przypadku kobiet z pewnością sprawdzi się drób i różnorodne grillowane warzywa. Warto przygotować również sery pleśniowe czy nasz krajowy przysmak – pyszny oscypek. Panie cenią sobie różne smakowe, wykwintne dodatki! Panowie z kolei z pewnością nie pogardzą mięsem wieprzowym. Jeśli na naszym grillu będą dzieci, powinniśmy dla nich przygotować zdrowe, lekkie potrawy. Doskonale sprawdzą się grillowane ryby. Jeśli chcemy sięgnąć po mięso, skłaniajmy się raczej ku kurczakowi bądź indykowi. Do tego należy podać pyszną sałatkę ze świeżych warzyw bądź też jako dodatek przygotować grillowane warzywa. A na deser – grillowane

dodatek grillowanie.indd 8

owoce, np. w postaci kolorowych szaszłyków. Dzieci, podobnie jak dorośli, uwielbiają grillowanie, dlatego też nie powinniśmy odmawiać im tej przyjemności! Ale jednocześnie musimy podejść do tej sprawy bardzo odpowiedzialnie. Warto się dowiedzieć, jakie grillowane potrawy będą dla dzieci, a także dla ich żołądków i zdrowia najlepsze. Pamiętać należy przede wszystkim o tym, aby zestaw potraw przygotować adekwatnie do wieku dziecka. Nie możemy podawać potraw grillowanych dzieciom do 3. roku życia, gdyż ich żołądek wciąż się rozwija i jest bardzo delikatny. Podawanie zbyt tłustych mięs czy kiełbas jest niewskazane nawet w przypadku starszych dzieci. Najlepiej jest skupić się na skonstruowaniu lekkiego menu dziecięcego, stworzonego z ryb, warzyw i owoców. W przypadku maluchów unikać należy również nadmiaru soli i ostrych przypraw – te ostatnie mogą być zastąpione przez pyszne i zdrowe zioła. Dzieciom najlepiej zaproponować dania rybne, uzupełnione o pyszne, grillowane warzywa. Takie potrawy są pełne składników odżywczych, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju naszych podopiecznych.

27/05/2014 17:03:04

Co wybrać na grilla? N

a ruszcie przygotować można niemalże wszystko. Od mięs i ryb poczynając, na warzywach i owocach kończąc. Na rynku dostępna jest coraz większa ilość różnego rodzaju przypraw przeznaczonych typowo do dań z grilla. Jeśli nie zajadamy się na co dzień samą wieprzowiną, możemy pozwolić sobie na karkówkę z grilla. Oczywiście zachowujemy zasady, o których wspomniano wcześniej. Osoby bardzo dbające o linię bądź chcące schudnąć mogą wybrać drób czy indyka. Można grillować również ryby, które nie wymagają długiego opieka-

nia. Wystarczy ok. 7-10 minut. Poza tym są zdrowe, a jeśli to morskie ryby, mogą być nawet tłuste. Zostaje nam jeszcze tradycyjnie kiełbasa oraz kaszanka, z których ta druga byłaby chyba najbardziej godna polecenia. Ponadto z zasady zawija się ją w folię wraz z cebulą, a wówczas opary się do niej szczególnie nie przedostają. Jednak czy to się nam podoba, czy nie, dominującym produktem grillowanym w przydomowych ogródkach są kiełbasy, które niestety nie stanowią pożądanego elementu zdrowego jadłospisu – z racji wysokiego stopnia przetworze-

nia oraz bardzo często niskiej jakości surowców i dodatków używanych do produkcji. Niewątpliwie atrakcyjnym dodatkiem do grillowanych potraw mięsno-warzywnych będą kolorowe sałatki, przygotowane ze świeżych warzyw i oliwy z oliwek. Do przyrządzania mięsa można użyć własnoręcznie skomponowanych marynat na bazie ulubionych przypraw i dodatków. Warto również wybierać chudsze rodzaje mięs – należy pamiętać, iż tłuszcze w wysokich temperaturach ulegają przemianom, czemu towarzyszy powstawanie substancji rakotwórczych i groźnych dla zdrowia.

Marynaty Jest to dobry sposób, aby nasze mięso na grilla po upieczeniu było delikatne, kruche, a zarazem aromatyczne. Dzięki nim na powierzchni mięsa tworzy się warstwa, która zatrzymuje wewnątrz soki i zapobiega wysuszeniu.

Aromat Pachnieć ma mięso, które należy poddać długiemu marynowaniu, a nie dym pochodzący ze spalania węgla. To właśnie żar i marynata sprawiają, że nasze mięsne potrawy są kruche oraz aromatyczne, a ich smak dokładnie taki, jaki sobie zaplanowaliśmy.

Masełka Świetnym sposobem na przyprawianie potraw podczas grillowania jest posmarowanie ich po zdjęciu z rusztu masełkiem smakowym, które po roztopieniu nada im niepowtarzalny smak. Takie rarytasy bardzo łatwo przygotować samemu.

dodatek grillowanie.indd 9

27/05/2014 17:03:05

GRILLUJEMY RAZEM DODATEK MAGAZYNU COOLTURA

ZDROWY

GRILL! M

ięsa oraz inne potrawy z grilla mają częstokroć opinię niezdrowych i bardzo szkodliwych. Wynika to z tego, że (zgodnie z tradycją kuchni polskiej) jesteśmy przyzwyczajeni do grillowania ciężkich i tłustych mięs. Warto się jednak zastanowić nad alternatywami, a tych może być naprawdę sporo! Odpowiednio przyrządzone ryby, mięso drobiowe czy warzywa nie dość, że świetnie smakują, to są doskonałym zamiennikiem królujących na ruszcie karczków, kiełbas czy żeberek. Generalnie na grillu można przygotować niemal wszystko: warzywa, owoce morza, a nawet desery. Te ostatnie, podawane na gorąco, urozmaicą menu każdego barbecue i niejednokrotnie zaskoczą Twoich gości. Do grillowania najlepiej nadają się świeże owoce, szczególnie pokrojone na niewielkie kawałki. Pod wpływem wysokiej temperatury zawarty w owocach cukier ulega karmelizacji, dzięki czemu przygotowywana potrawa zyskuje doskonały smak i aromat. Przed pieczeniem warto namoczyć je na pół godziny w marynacie, np. z wina oraz przypraw korzennych lub w zimnej, przegotowanej wodzie z dodatkiem soku z cytryny. Dodatkowo do wody

dodatek grillowanie.indd 10

można włożyć kilka goździków albo laskę cynamonu. Marynowanie owoców zapobiega utracie ich soczystości i naturalnego koloru, ponadto nadaje im wyjątkowy smak i aromat. Niektóre owoce podczas grillowania mogą się stać gąbczaste lub rozpadać się. Do pieczenia na ruszcie najlepiej nadają się owoce pestkowe, winogrona, figi, a także twarde owoce, np. jabłka i ananasy. Można również wybierać nie w pełni dojrzałe owoce. Smacznego!

27/05/2014 17:03:10

Zasady dobrego

i zdrowego

grillowania 

Zadbaj o czystość rusztu – przed każdym grillowaniem dokładnie umyj i oczyść ruszt z zaschniętych pozostałości.



Przechowuj surowe mięso w lodówce do czasu grillowania.



Przechowuj surowe mięso i ryby oddzielnie, niech nie znajdują się w sąsiedztwie gotowej, już grillowanej żywności oraz świeżych owoców i warzyw.



Unikaj przysmażania i zwęglania mięsa. Jeśli zdarzy się, że nie masz wyjścia i musisz konsumować taką żywność, usuń zwęglone, czarne części – są one najbardziej szkodliwe dla Twojego zdrowia.



Wybierz żywność odpowiednią do grillowania oraz przestrzegaj odpowiedniego czasu i temperatury pieczenia.



Wybieraj na grilla chudsze mięsa, takie jak wołowina, drób, ryby zamiast hot-dogów, parówek, kiełbas czy boczku, które mają wysoką zawartość tłuszczu.



Sosy i dressingi dodawaj pod koniec grillowania potrawy, w ten sposób można zapobiec przypaleniu.

dodatek grillowanie.indd 11

27/05/2014 17:03:11

Grillujemy razem dodatek magazynu cooltura Fot. Marcin Urban

Panorama z parku w Greenwich

Gdzie i zgodnie

z prawem? S

ezon grillowy rozpoczęty! Ci, którzy nie mają własnego ogródka, zastanawiają się, gdzie można znaleźć miejsce na grillowanie ze znajomymi. Jednak zarówno oni, jak i szczęśliwcy ze swoim, choćby niewielkim ogródkiem powinni wiedzieć, jak zorganizować grilla, aby nie dostać mandatu. Podczas gdy jedni mówią, że nie wolno tego robić np. na balkonach, inni się z tym nie zgadzają, a kolejni twierdzą, że bez obaw można piec kiełbaski w miejskim parku. A jak to jest faktycznie? Jak już wspomnieliśmy, miejscami, w których z pewnością można

dodatek grillowanie.indd 12

biesiadować do woli, są własne ogródki i działki. Jednakże pamiętajmy, że z czystej uprzejmości warto przed rozpaleniem grilla powiadomić o tym sąsiadów, aby zdążyli schować pranie i byli przygotowani np. na głośniejszą muzykę. Gdyby jednak nasze biesiadowanie zakłócało czyjś spokój, to może się to skończyć interwencją policji. Mandatu wtedy nie dostaniemy, lecz zostaniemy poproszeni o spokojniejsze zachowanie i być może o przeniesienie się w inną część ogródka, jeśli służby zostaną wezwane do przeszkadzającego komuś dymu. Należy pamiętać, że za

nagminne łamanie ciszy nocnej może nas czekać kara. Wolno także grillować w terenie, w specjalnie do tego wyznaczonych punktach. Zazwyczaj takie miejsca do plenerowego biesiadowania znajdziemy w parkach, w okolicach zbiorników wodnych i atrakcji turystycznych oraz wzdłuż wyznaczonych dla zwiedzających ścieżek i szlaków. Poznamy je po niewielkim placu z ławkami, w pobliżu których będzie miejsce na rozpalenie ogniska. TU UWAGA! Pamiętajmy, aby po zakończeniu imprezy posprzątać po sobie!

MIEJSCA NA GRILLA I PIKNIK London Fields, Hackney To w rankingu magazynu „Time Out” najbardziej hipsterowski park. W jego południowej części wydzielono miejsce na grillowanie. W pobliżu, przy Broadway Market, znajdują się sklepy spożywcze. Przydadzą się, gdyby zabrakło Wam ketchupu lub napojów.

Highbury Fields, Islington Dzielnica Islington jako jedyna zezwala na grillowanie we

27/05/2014 17:03:14

13 Wandsworth Park, Putney Pięknie położony park w pobliżu Tamizy oprócz miejsc do grillowania ma także atrakcyjny teren do gry w minigolfa.

Fred Wells Gardens, Battersea Niewielki park położony blisko Tamizy oprócz wydzielonej części do grillowania ma także plac zabaw dla dzieci i kort tenisowy.

Alexandra Park, Haringey Położony na wzgórzu z piękną panoramą centrum Londynu. Nad szczycie znajduje się monumentalny Alexandra

Fot. Lee Valley Park

wszystkich parkach na jej terenie. Jedynym wymogiem jest konieczność posiadania przy sobie wody do zalania węgla po skończonym pikniku.

Palace, a także staw, plac zabaw i restauracje. Miejsce polecamy szczególnie na piknik z dziećmi.

Greenwich Park, Greenwich Tu, podobnie jak w Alexandra Park, możecie podziwiać wyjątkową panoramę Londynu, leżąc na piknikowym kocu – i to na dodatek na południku 0. Po prawej stronie zobaczycie O2 Arena, przed sobą biurowce Canary Wharf, a po lewej fragment Tamizy i londyńskie City. Jeśli to za mało, możecie zajrzeć do pobliskiego obserwatorium, a na posiłek do restauracji. Do Greenwich Park polecamy wybrać się miejskim autobusem wodnym, który kursuje z centrum co 20 minut.

Princes Diana Memorial Playground, Kensington Najbardziej atrakcyjny plac

Lee Valley Park

zabaw dla dzieci, położony w sąsiedztwie Kensington Palace. Największą atrakcją jest pokaźnych rozmiarów statek piracki, w którym można wspiąć się nawet na bocianie gniazdo. Na terenie placu wydzielono kilka przyjemnych miejsc na piknik. Jest też bar ze stolikami na zewnątrz i menu dla najmłodszych. W związku z dużą popularnością w weekendy trzeba liczyć się z koniecznością stania w kolejce, by dostać się do środka. Pocieszający jest

jednak fakt, że wstęp jest bezpłatny.

Lee Valley Park Oprócz miejsc na piknik ten położony na północy miasta park oferuje możliwość aktywnego spędzania czasu na różne sposoby – od jazdy konnej, przez jazdę na rowerze, po kajakarstwo. Teren ma 26 mil długości i 10 tys. akrów powierzchni, co stawia go wśród londyńskich parków na pierwszym miejscu pod względem wielkości. Jest tu też najwięcej stawów i kanałów.

London ZOO Londyński ogród zoologiczny oprócz możliwości podziwiania rzadkich gatunków zwierząt oferuje przyjemne i dobrze wyposażone miejsca na rodzinny piknik. Przy okazji warto rzucić okiem na trzy małe tygrysy sumatrzańskie – najmłodszych mieszkańców ogrodu, urodzonych w Londynie. Wstęp jest płatny.

WWT London Wetland Centre, Barnes

Fot. by S. Morris

dodatek grillowanie.indd 13

Rezerwat przyrody w Barnes

Rezerwat przyrody w Barnes to oaza spokoju w środku Londynu. W stawach i wokół nich żyją rzadkie gatunki ptaków i owadów. Wydzielono tu także teren na rodzinne spotkania na kocyku. Jest plac zabaw z atrakcjami oraz kawiarnia.

27/05/2014 17:03:16

Grillujemy razem dodatek magazynu cooltura

PRZEPISY Żeberka z grilla z żurawiną

Ryba grillowana w ziołach

Składniki:  żeberka  5 łyżek konfitury z żurawiny albo 10 dag świeżej lub suszonej żurawiny

Składniki:  2 wypatroszone i oczyszczone liny  pęczek tymianku  pęczek natki pietruszki  5 ząbków czosnku  sok z cytryny  kilka łyżek oliwy  przyprawa do ryb  sól  pieprz

Sposób przygotowania: Żeberka wyjmij z opakowania i grilluj na średnio rozgrzanym ruszcie, obracając w trakcie pieczenia. Do przygotowanych żeberek dodaj żurawinę. Jeśli żurawina jest świeża lub suszona, należy ją gotować na maleńkim ogniu przez ok. 1 godz. z 2 łyżkami miodu oraz sokiem i skórką z cytryny. Smacznego!

dodatek grillowanie.indd 14

zmielonego czarnego pieprzu. Przygotowaną pastą posmaruj wnętrze wypatroszonych ryb. Włóż nieco tymianku i natki. Natnij skórę ryby w kilku miejscach. Polej pozostałą oliwą. Posyp przyprawą do ryb.

Grilluj na ruszcie do grillowania ryb albo zawinięte w folię aluminiową ok. 25 minut.

Sposób przygotowania: Sprawdź przepis na rybę grillowaną! Zioła opłucz, delikatnie osusz. Czosnek obierz, drobno posiekaj, wymieszaj z sokiem z cytryny, 3 łyżkami oliwy oraz szczyptą soli i świeżo

27/05/2014 17:28:53

Dzwonka z łososia grillowane po domowemu Składniki:  2 dzwonka z łososia  4 łyżki oliwy z oliwek  2 łyżeczki soku z cytryny  1 łyżeczka suszonej bazylii  2 łyżeczki suszonego lubczyku  pół łyżeczki suszonej papryki łagodnej  1 duży ząbek czosnku  sól, pieprz Sposób przygotowania: Dzwonka umyj, osusz papierowym ręcznikiem. Następnie polej oliwą z oliwek, skrop sokiem z cytryny, oprósz bazylią, lubczykiem oraz papryką. Czosnek przeciśnij przez

dodatek grillowanie.indd 15

praskę i również dodaj do naczynia z łososiem. Dopraw według uznania solą i pieprzem. Dokładnie obtocz we wszystkich składnikach, po czym odstaw na kilka godzin. Ja robię to na jedną noc przed przyrządzeniem. Po kilku godzinach lub na następny dzień przełóż dzwonka prosto na grill elektryczny (bądź grill ogrodowy lub w przypadku nieposiadania grilla – na patelnię – należy wówczas pamiętać o przyrumienieniu obu stron). Grilluj ok. 10-15 minut.

Szaszłyki do piwka Składniki:  2 piersi z kurczaka lub chudej wieprzowiny  1 papryka czerwona  1 papryka żółta  2-3 cebule  200 g boczku lub słoninki wędzonej

 3 kiełbaski, np. śląskie  2 łyżeczki przyprawy do grilla  4 łyżki oleju  patyczki do szaszłyków namoczone w wodzie (nie spalą się w czasie pieczenia) Sposób przygotowania: Piersi z kurczaka lub wieprzowinę pokrój na kawałki. Boczek pokrój w plasterki. Cebulę obierz, pokrój na ćwiartki (ćwiartki lepiej się trzymają) lub plasterki. Z papryki usuń gniazda nasienne, pokrój ją na mniejsze kawałki (można użyć papryki marynowanej). Na patyczki do szaszłyków nabij na zmianę kawałki cebuli, kurczaka, papryki, boczku, kiełbaski i cebuli. Polej szaszłyki olejem, posyp przyprawą do grilla.

27/05/2014 17:29:14

dodatek grillowanie.indd 16

27/05/2014 18:59:17

532-MAKIETA 3 44-63.indd 59

27/05/2014 16:36:00

060

CAFÉ COOLTURA GUEST ROOM

KONKURS NA POEZJĘ EMIGRACYJNĄ

ORGANIZOWANY PRZEZ ST. JPII POLISH AMERICAN POETS ACADEMY

TERMIN NADSYŁANIA PRAC KONKURSOWYCH: 30 CZERWCA 2014 r. NAGRODY: $500, $200, $100 Na konkurs należy nadesłać od 1 do 7 wierszy w języku polskim lub angielskim. Długość wierszy nie powinna przekraczać 40 linii.

American Poets Academy należy przesłać na adres: Polish American Poets Academy, Inc., PO Box 3163, Wallington, NJ 07057, USA.

Prace konkursowe wraz z krótkim listem przewodnim zawierającym imię, nazwisko, adres zamieszkania, nr telefonu, adres emailowy i krótką notę biograficzną należy przesłać elektronicznie na jeden z następujących adresów emailowych: jpiipapa@mail.com, jp2papa@outlook.com stjp2papa@outlook.com lub jpiipapa@outlook.com

Wpisowe można również przesłać za pośrednictwem Western Union i Paypal po uprzednim skontaktowaniu się z Akademią. Członkowie Akademii są zwolnieni z wpisowego.

Osoby nieposiadające dostępu do internetu proszone są o przesłanie prac konkursowych wraz z listem przewodnim i wpisowym na adres pocztowy Akademii. Wpisowe (donation)* wysokości $5 za każdy wiersz w formie czeku lub Money Order wystawionego na Polish

Termin rozstrzygnięcia konkursu planowany jest na 1 września 2014. Wszyscy uczestnicy konkursu o wynikach zostaną powiadomieni za pośrednictwem poczty elektronicznej (via e-mail) lub tradycyjnej. Więcej informacji na temat konkursu i Akademii na www.e-businesscardexchange.com, sekcja JPII PAPA.

Polish American Poets Academy, Inc. obchodząca w tym roku 10-lecie swojego istnienia i nosząca (nieurzędowo) od 2005 r. imię Jana Pawła II, a od 29 kwietnia 2014 r. imię św. Jana Pawła II, jest organizacją niedochodową, literacką o charakterze edukacyjnym. Ze względu na status Akademii (nonprofit, 501(c)3 charitable) wszelkie formy darowizny, w tym wpisowe, mogą być odpisane od podatków. St. JPII PAPA nie jest dofinansowywana przez żadną organizację rządową, utrzymuje się wyłącznie ze swojej działalności i jest jedynym fundatorem nagród konkursowych.

532-MAKIETA 3 44-63.indd 60

27/05/2014 16:36:05

061 Pod płaszczem poezji i muzki Miniony Wieczór Twórczości Wszelakiej w POSKlubie był pięknym koncertem muzycznym. w Kingston University, gra na fortepianie, flecie i gitarze. Komponuje muzykę elektroniczną. Bierze udział w koncertach charytatywnych, aktywnie uczestniczy w rodzinnych występach z Małgorzatą i Lilianą.

Małgorzata Warda

Mogliśmy wysłuchać pięknych pieśni, hymnów katolickich w wersji instrumentalnej na dwa flety i fortepian w wykonaniu utalentowanych muzyków. Wystąpili Liliana Warda – flet (sopran), Philip Warda – flet (alto), Małgorzata Warda – fortepian.

Philip Warda

Urodzony i zamieszkaly w Londynie. Obecnie studiuje music technology

Pochodzi z Warszawy, studiowała śpiew operowy. Od wielu lat mieszka w Londynie. Występuje na licznych koncertach charytatywnych. Jest członkiem grupy Press-on, która wspomaga dzieci specjalnej troski. Śpiewała dla prezydenta Kaczorowskiego w 2008 r. W 2009 brała udział w konkursie Britains Got Talent. Obecnie uczy gry na fortepianie i śpiewu, współpracuje z Associated Board of the Royal Schools of Music (ABRSM).

Liliana Warda Pochodzi z Warszawy, studiowała flet i śpiew. Mieszka od wielu lat w Londynie, uczy muzyki w szkole podstawowej. Występuje razem z siostrą na licznych koncertach charytatywnych. Bierze udzial w występach Mayfair Community Choir, była też członkiem London Orpheus Choir. Spośród wielu znanych i lubianych melodii najbardziej zapadły w pamięć: „Amazing Grace” – amerykańska melodia ludowa „Plaisir d’ amour” – pieśń francuska „Immortal Invisible” – hymn walijski „All that I am” S. Temple „Father in my life i see” F. Anderson „Peace perfect peace” K. Mayhe

POSKlub wraz z tygodnikiem Cooltura zapraszają wszystkich na nastrojowy WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE.

Wieczór Twórczości Wszelakiej 532-MAKIETA 3 44-63.indd 61

Gwiazdą wieczoru będzie Beata Deja-Kuster

Jeśli chcesz posłuchać twórczości młodych poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić. Zapraszamy również do współpracy wszystkich twórców chcących zaprezentować swoją twórczość. „Wieczór Twórczości Wszelakiej” pod patronatem Tygodnika Cooltura

5 czerwca (czwartek) godz. 18.30, POSKlub, IV p. POSK, 238-246 King Street, Hammersmith, London W6 0RF

27/05/2014 16:36:08

062

CAFÉ COOLTURA POLSKIE RADIO LONDYN

wiadomości muzyczne

N LOZ GNR Z DBO RYCH

Coolturalna czwórka z YouTube

O GR E

Więcej na:

spinache.music

Więcej na:

EldokaTV

EldoEternia

C A L L I NG A L L H E A R TS DJ Cassidy feat. Robin Thicke & Jessie J

03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

M A G I C Z NE S Ł O W A R a f a ł B r z o z o w s ki M A R I L Y N M O NR O E Pha r r e l l Wi l l i a m s NO T A B A D T H I NG J u s t i n Ti m b e r l a ke BIRTHDAY Katy Perry TEMPLE K i n g s o f Le o n W A VE S Mr Pr o b z NO B O D Y T O L O VE Sigma

S T A Y H I G H ( H A B I T S REMIX) To v e Lo f e a t . H i p p i e S ab o

I GOT U D uke D u m o nt f e a t . J a x Jonne s B E A T I NG H E A R T E l l i e G o ul d i n g

A S K Y F UL L O F S T A R S Coldplay C H A NG E S F a u l & Wa d Ad v s . P nau

3Wision

Więcej na:

Trzeci-Wymiar

NA C Z E Ś Ć W A R I A T A Anna Wy s z ko ni W E L C O M E T O T H E J UN G LE N e o n J u ng l e

JodSen – Nas nie zmienisz (prod. SoDrumatic) Dobrze się słucha, dobrze się ogląda. Warto zapoznać się z jego twórczością i trzymać rękę na pulsie. Nam w redakcji spodobało się jego flow i kilka rymów. Nie mówimy jakich. Sprawdźcie sami. «

DARE (LA LA LA) S h a ki r a

LIAR LIAR Cris Cab

UrbanRecTV

532-MAKIETA 3 44-63.indd 62

S UM M E R Calvin Harris

UrbanRecTV

Trzeci Wymiar (Nullizmatyk) – Zabiłem Grubasa (OSŚ) Myślisz, że widziałeś wszystko? Nie, Ty nic nie widziałeś… Oni naprawdę zabili grubasa. Czarne twarze, grube grubasy. Może będzie strasznie i ponuro, ale kiedy skończysz oglądać i pójdziesz zrobić herbatę do kuchni, nagle zauważysz, że pod nosem nucisz sobie: „Zabiłem grubasa”. «

TOP 20

01 02

Spinache – Piję życie do dna Warto tego posłuchać. Warto to zobaczyć. Praktycznie do całej nowej płyty Spinache’a nakręcono teledyski. Niebanalne teksty. Dobra muzyka. Niczego więcej nie trzeba chcieć od życia. Ostatnio Spinache miał słaby fejm za rym „nie tłumacz – gogle tłumacz”, jednak potem życie pokazało, że ten rym nie jest taki zły w porównaniu do tego, co wypuścili ze swych złotych ust inni gracze.«

Eldo feat. Tomson – Ms Batory Eldo wyjechał z nowym singlem i teledyskiem w sam raz na upały. To, co słychać na głośnikach, to tzw. letniaczek. Kawałek jest nim w pełni. Do tego śpiew Tomsona i wszystko gra – grill, frisbee, plaża miejska i MS Batory wpływający na wyobraźnię. Polecamy. «

ZAPRASZA

Więcej na:

JodSens

W I L D W I L D L O VE Pi t b u l l f e a t . G . R . L. E X T R A O R D I NA R Y Clean Bandit feat. Sharna Bass

27/05/2014 16:36:10

063

532-MAKIETA 3 44-63.indd 63

27/05/2014 16:36:11

064

REKLAMA ZDROWIE I URODA

PRAGNIESZ NOWEGO ZAWODU? 6=.2ĭ$ .260(7<&=1$ 0$6$ş8 %U\W\VNLH '\SROP\ 194

X KURSY KOSMETYCZNE X KURSY MASAŻU X KURSY PIELĘGNACJI PAZNOKCI

02085755547

07525900065 : : : . 8 5 6 < .2 6 0 ( 7 <& = 1 ( &2 8 .

532-MAKIETA 3 44-63.indd 64

27/05/2014 16:36:13

065

Ogłoszenie drobne kosztuje tylko

532-MAKIETA 3 44-63.indd 65

£1

27/05/2014 16:36:16

066

REKLAMA ZDROWIE I URODA

C N ] S

LOGOPEDA

S N = G ]

Nauczyciel dyplomowany jÄ&#x2122;zyka polskiego

Pedagog specjalny

Qualified Teacher Status, Ref. 1032391 Zarejestrowana czasowo w Health Care Professions Council, temp 01878

WIOLETTA WIERZBICKA info@wiolettawierzbicka.co.uk

077 9482 7886

www.WIOLETTAWIERZBICKA.co.uk

532-MAKIETA 4 64-89.indd 66

27/05/2014 16:35:11

Colway Ȃ ILUPD SRZVWDĄD Z 3ROVFH NWµUD RG ODW SURPXMH ] ZLHONLP VXNFHVHP .RODJHQ Ȃ SROVNL SU]HĄRPRZ\ Z\QDOD]HN Ȃ WHUD] Z 8. SKORZYSTAJ Z NIESAMOWITEJ PROMOCJI! =DUHMHVWUXM VLÛ MDNR G\VWU\EXWRU OXE NOLHQW ]H ]QLľNÇ D RWU]\PDV] GRATIS ĽHO .RODJHQRZ\ GR 0\FLD Twarzy ZDUWRĝFL e GR ]DNXSX =HVWDZX .RVPHW\NµZ GR 3LHOÛJQDFML 7ZDU]\ RUD] ]QLľNL QD SURGXNW\ ZJ 3ODQX 0DUNHWLQJRZHJR PRľOLZRĝÉ EXGRZDQLD MHG\QHM OHJDOQHM Z 8. VLHFL G\VWU\EXWRUVNLHM &ROZD\ 8. L GRFKRGX SDV\ZQHJR

REKLAMA ZDROWIE I URODA

:\JOÇGDM PĄRG]LHM F]XM VLÛ OHSLHM

067

i ZARABIAJ!

ĽHO NRODJHQRZ\ JUDWLV GR ]DNXSX =HVWDZX .RVPHW\NµZ NUHP QD G]LHQ NUHP QD QRF NRODJHQ 3ODWLQXP PO WRQLN SHHOLQJ Z SURPRFML GOD QRZ\FK G\VWU\EXWRUµZ Ȋ3LHUZV]\ ]DNXS Z 3LHUZV]\P PLHVLÇFXȋ

.RODJHQ &ROZD\ Ȃ ELRDNW\ZQ\ QDWXUDOQ\ XQLNDOQ\ NRVPHW\N ZLHONLH RGNU\FLH QRZRF]HVQHM SROVNLHM ELRWHFKQRORJLL

VW\PXOXMH SURGXNFMÛ NRODJHQX Z RUJDQLļPLH SRZVWU]\PXMH SRMDZLDQLH VLÛ ]PDUV]HN QD ODWD Z\JĄDG]D L XHODVW\F]QLD VNµUÛ

.RODJHQ &ROZD\ WR SURGXNW NWµUHJR NDľG\ SRWU]HEXMH $E\ VNRU]\VWDÉ ] SURPRFML ZHMGļ QD VWURQÛ ZZZ L ]DUHMHVWUXM VLÛ www.collagen-colway.com/cooltura OXE ]DG]ZRĆ 077 0760 9041 SRGDMÇF KDVĄR &RROWXUD

532-MAKIETA 4 64-89.indd 67

27/05/2014 16:35:14

068

532-MAKIETA 4 64-89.indd 68

27/05/2014 16:35:16

REKLAMA KSIÄ&#x2DC;GOWOĹ&#x161;Ä&#x2020; / FINANSE / PRAWO

069

0DV] GÂ?XÂ&#x203A;QLND" 1LH FKFH SÂ?DFLĂ&#x201A;" 8NU\ZD VLĂ&#x2020;" 2QNCPI .VF ĹżTOC \ RQPCF NGVPKĂŚ VTCF[ELĂŚ RQOQÄžG %K PKG V[NMQ IQ QFU\WMCĂ¨ CNG UMWVGE\PKG FQRTQYCF\K FQ QF\[UMCPKC FÄ&#x2018;WIW 5RTCYF\KO[ FNC %KGDKG LGIQ LGL MQPVQ DCPMQYG UCOQEJĂ&#x17D;F FQO KVF

<CWHCL PCO Ĺ&#x152; RQPCF NCV PC T[PMW VQ RQPCF V[UKĂşE[ \CFQYQNQP[EJ MNKGPVĂ&#x17D;Y

08 44 55 55 915, 020 8735 6550 Polang Ltd. Britannia House, 11 Glenthorne Road, Hammersmith London W6 0LH e-mail: info@polang.com www.polang.com

Najnowsze

ogĹ&#x201A;oszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogĹ&#x201A;oszenia ze wszystkich kategorii!

PXPwĂ

KsiÄ&#x2122;gowoĹ&#x203A;Ä&#x2021;

ď Ź REJESTRACJA DZIAĹ ALNOĹ&#x161;CI - SELF-EMPLOYED/CIS ď Ź REJESTRACJA LTD COMPANY ď Ź PORADY BIZNESOWE ď Ź ROZLICZENIA SELF-EMPLOYED ď Ź ROZLICZENIA VAT ď Ź ROZLICZENIA FIRM ď Ź LTD COMPANY ď Ź LISTA PĹ AC/PAYROLL ď Ź ROZLICZENIA KONTRAKTORSKIE

CZAS NA ROZLICZENIE! TERAZ NOWE, NIĹťSZE CENY!

Rozliczenia

020 8846 3606

ď Ź ROZLICZENIA ROCZNE ď Ź ZWROT NADPĹ ACONEGO

PODATKU P60/P45

Godziny otwarcia: pon.,Ĺ&#x203A;r.,pt. - 8.00-18.00, wt.,czw. - 8.00-21.00, sob. 9.00-15.00

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY (144 King Street - w bramie)

532-MAKIETA 4 64-89.indd 69

27/05/2014 16:35:21

070

OGŁOSZENIA DROBNE

wynajęcia Jak zamieścić ogłoszenie domieszkania UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms 81616 Koszt ogłoszenia

£1

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

+ standardowa opłata operatora

Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL CL CL CL CL

0 1 mieszkania wynajmę 02 mieszkania szukam

03 praca dam 04 praca szukam 05 kupię

internet

CL CL CL CL

06 sprzedam 07 auto-moto 08 randka w ciemno 09 inne

www.cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU. Ogłoszenia zamieszczone w Coolturze pojawią się również na portalu elondyn.co.uk

ramkowe (usługi) lub online:

(postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

Ramka do 15 słów

£25 + vat

Ramka do 25 słów

£30 + vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

532-MAKIETA 4 64-89.indd 70

SMS:

81616 KOD: 01

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

020 7272 8615 Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £130/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07411253085 Perivale / Alperton pokoj do wynajecia 07584134051 Szukasz mieszkania najnowsze oferty na portalu www.elondyn.co.uk

> Beckenham Ladna dwójka w czystym domu z ogrodem, living roomem, polska tv I Internet. Beckenham 140 tydzien + 2 tygodnie depozyt Kontakt 0 75 28 009 099 Pawel > Beckton e6 dwojka 140+dep.

Telefonicznie:

020 8846 3614 cooltura.co.uk

www.cooltura.co.uk

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

rachunki internet wliczone. super warunki czysty dom, ogrod. w domu jest dziecko, kultura, higiena, jakosc. stacja dlr Beckton. 07778811256

075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k (7lat) 3 minuty pieszo do metra Colliers Wood. Internet. 07725836177,

> East Ham pokój 2-osob East Ham trzecia strefa, pokój duze szafy, bardzo duza wyposażona kuchnia zapraszam osoby pracujace ,spokojne 07955059002 -135f+tydz dep > Edmonton, N18 2QW, 3 bed dom z ogrodem, £1325/mies. 2 podwójne sypialnie, 1 pojedyncza, duży salon, ogród. Dostępne od końca maja. 02072728615, 07715677401 > Enfield, EN2 6AZ, £1125pm

+bills, mieszkanie na pietrze, sypialnie dbl + sing., living z kuchnia oraz lazienka, dostepne od 17/05 02088851890, 07521452860, 07436582103, 07436798779

> Enfield, pokoj dwojka dla pary 120 lub dwojka dla jednej osoby 90 rachunki wliczone - , 07825459367, 07756340316

> Bounds Green, N11 2QN,

> Enfield, Wood Green, Turnpike

> Bounds Green, studio, N22

> Greenford Wynajmę studio flat

£1950+ bills, Dom 4bed, mala kuchnia, przechodni living, ogrodek, 2 min do metra.Okna PCV 02088851890, 07521452860, 07436582103, 07436798779 8RD, £715/mies (rachunki wliczone oprócz elektryki), Pokój z kuchnia, łazienka z prysznicem. Dostępne od zaraz. 02072728615, 07715677401

> Canning Town E16, pokoj

dwójka z podwójnym łóżkiem dla 1 pracującej os w domku z ogródkiem, internet £100 + energia i 1 tydz depoz, od zaraz 075 655 400 20

> Colliers Wood Pokoj z lazienka

dla osoby ceniacej sobie komfort. W domu mieszka para z dzieckiem

Lane – pokoje do wynajęcia dla jednej osoby lub pary, cena od £75 plus energia i gaz, internet, pokoje od zaraz- 02088851890, 07825459367, 07756340316 po remoncie £200 tyg parze lub£180 jednej osobie + depozyt internet rachunki wliczone Greenford UB6 .tel 07769703644

> Greenford Wynajmę studio flat

po remoncie parze £200 tyg lub jednej osobie £160tyg + depozyt . rachunki ,internet wliczone. Greenford UB6 .Tel 07769703644

> Hayes Wynajme dwu pokojowe mieszkanie na Hayes .Wszystko nowe po remoncie .£900 miesięcznie plus rachunki.07974080029

27/05/2014 16:35:22

OGŁOSZENIA DROBNE > Hounslow West. 1 lub 2

osobowy pokój w domu z ogrodem blisko komunikacji i sklepów. tel. 07523510272

> Leyton. jedynka dla spokojnej dziewczyny w domu z ogrodem. 85f/tydz. 2 tyg. depozytu. pokoj niedawno odnowiony. Kontakt - Edyta 07598055617, lukasz 07875302904, pozdr.

> Morden /St.Helier Duzy pokoj w domu dla spokojnej dziewczyny £90/tyg, 3 min stacja kol. St.Helier, blisko Sutton bus 154, najblizsze metro Morden, tel.07946883436 ,

> Mount Pleasant Rd, N17 6HA, £1350 + bills, mieszkanie 3bed, sypialnie 2dbl + 1sing. Nowa kuchnia, osobna łazienka i toaleta, 1sze piętro. 02088851890, 07436582103,

> Muswell Hill, N10 1ET, Studio, £760/mies (rachunki wliczone oprócz elektryki). Na poddaszu. Podwójna sypialnia z otwarta kuchnia, łazienka z prysznicem. Od 29/06. 02072728615, 07715677401

> North Acton This 1 bedroom is available to move in from 31 June /01 July 2014 North Acton The rent is GBP1,200.00 per month More details available upon enquiry. 07845126306

> Perivale - wynajme 1 osobowy pokoj w domu z ogrodem. £75 tygodniowo, rachunki wliczone. Internet, blisko metro, kulturalnie. Tel: 07872987176

> Perivale. Wynajme pokoj dwojke dla jednej badz dwoch osob (bez nalogow) W domu mieszkaja w sumie 4 max.5 osob Pokoj ma wlasne wyjscie na ogrod.T.07709524474 > Pinner, Hatch End. Duza dwójka

dla pary w b.czystym, cichym domu z ogrodem w eleganckiej, spokojnej dzielnicy. Tylko dla lokatorow bez nalogow. £140. 07799841325

> South Kenton Pokoj umeblowany w domu 3 bed z ogrodem. South Kenton Overground & Bakerloo Line Preston Road- Metropolitan & Jubilee Line £115 tydz. 07917927889 , > Tottenham pokoje do

532-MAKIETA 4 64-89.indd 71

wynajęcia dwu osobowe i jedno osobowe Tottenham White Hart Lane tel 07940206058

> Tottenham, N17 6AG, Pokoj jedynka cena £105tyg + gaz i prad. Mieszkanie bez ogrodu, duza kuchnia z jadalnia, ladne i czyste mieszkanie. 02088851890, 07521452860, 07436582103, 07436798779 > Turnpike Lane, N8 0LD, £1950 + bills, Dom 4bed duze sypialnie, oddzielny living, kuchnia z jadalnia, okna PCV, umeblowane. 02088851890, 07521452860, 07436582103,

> Uxbridge Wynajme pokój panu w domu z 3 osobowa rodzina na Uxbridge, ogród, internet, parking, bardzo spokojna okolica.£100/ tydzień + depozyt, rachunki wliczone. Tel 07599622098 > Wood Green wynajme duzy pokoj 5 min do Wood Green , 140 tygodniowo , internet i mozliwosc podloczeni tv polskiej. jedna osoba mieszka . dostępne od 08.05 tel 07738872668 ,

071

Firma budowlana zatrudni doświadczonych malarzy oraz stolarzy. Kontakt Marzena 07438897783

Polska piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje cukierników. Prześlij CV na adres info@ polishvillagebread. co.uk lub zadzwoń 07809432768 – Krzysztof.

Praca dla kobiet i mężczyzn w ochronie osób i mienia, w monitoringu przemysłowym i w ochronie VIP. Stawki £10-£35 zależnie od stanowiska Szczegóły na stronie: www. symbiosec.co.uk/pl Niewykwalifikowanym oferujemy szybkie szkolenia 07825397161

> Cleanco KM LTD poszukuje pracownika do mycia okien na terenie east London -wymagane prawo jazdy!prosimy o kontakt 07846300239-Kazimierz .

Staff Required for hand car wash Fulham area contact 07989035718

> Zatrudnie pomocnika do pracy na ogrodach. Doswiadczenie i jezyk angielski nie wymagany. Praca (Tooting i Okolice) 07424994333

> Zatrudnie pracowników ogólnobudowlanych wymagania doświadczenie w branzy budowlanej, punktualność, wolny od nalogow, prosimy o kontakt droga elektroniczna info@ conceptlimited.co.uk 07795297845 > Super Nowy Car Wash na Fulham sw6 Osoby zainteresowane prosze o kontakt pod nr 07475068771

> Wynajme pokoj dla pary lub jako 1os ,w domu z ogrodem, internet, tvp , darmowy parking tel 07424369096 > Wynajmę duży pokój z własna łazienka i aneksem kuchennym ,wszystko nowe po remoncie, parze £220 tyg lub jednej osobie £180 tyg + dwa tyg. drepozytu tel 07769703644

praca

dam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 03

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

Recycling drivers required to do collections in Central London driving HGV trucks. Permanent contract. Immediate start. Please call us on 02031760791 to arrange an interview.

27/05/2014 16:35:22

Prowadzimy OGŁOSZENIApełną obsługę:

DROBNE / PRACA, KURSY 072  Self-employed,

 Firm Limited,  VAT,  Lista plac/CIS

profesjonalne

biuro księgowe  rezydentura tymczasowa i stała  obywatelstwo brytyjskie  paszport brytyjski  paszport brytyjski dla dzieci urodzonych w UK

doradztwo

imigracyjne

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

532-MAKIETA 4 64-89.indd 72

P R Z Y S Ł Y Ę G

tłumaczenia

U M A T Ł C

 przysięgłe  ekspresowe  specjalistyczne

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

27/05/2014 16:35:25

OGŁOSZENIA DROBNE > Skip lorry driver z doświadczeniem zatrudnię od zaraz! Tel: 07778184327 > Poszukuje dobrej krawcowej, znajaca sie na przerobkach, angielski mile widziany ale nie konieczny. Po więcej informacji prosze dzwonic 07596371036 07709748210 > High end residential. Wymagane dosw.:5 lat in UK construction; decorating; 1st/2nd ﬁx carpenter; repointing; general foreman. CV do mg_builders@hotmail.co.uk > Firm budowlana poszukuje

pracowników do remontu budynków w Londynie. Wymagana umiejętność plastrowania na dobry standard i układanie płytek. Robert 07591990773 ,

> Fryzjerka Damsko - Meska z

doświadczeniem do Salonu Fryzjer-Solarium w wschodnim Londynie. Po więcej informacji prosze o kontakt tel: 07746962153

> Stanowisko dla Manikiurzystki

(tipserki) w salonie Fryzjer-Solarium w wschodnim Londynie do wynajecia. tel: 07746962153.

> London Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogów od £500 za dzien! 02037005310 info@ modelsvenue.com 18 King William Str EC4N 7BP > Zatrudnię pomocnika do pracy na ogrodach. Doświadczenie i język angielski nie wymagany. Praca (Tooting i Okolice) 07424994333 > Szukam mechanika samch ciezarowych i przyczep. Wymagane doświadczenie i kom angielski. Rozmowa w jezyku angielskim. Belwedere DA17 tel 07968587489 > Witam, poszukuje osoby z

doswiadczeniem do caﬀee shopu 07900244013

praca szukam

> Ogrodnik szuka pracy 07858104731 Janek.

www.cooltura.co.uk SMS:

> Praca szukam mlody 38 lat szuka pracy w budowlance malowanie jako pomocnik fabryki lub inne propozycje tel 07801275862

81616 KOD: 04

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

Dekorator i dużo więcej, solidny, pracowity, bez nałogów oczekuje propozycji współpracy na Putney i okolice tel 07824073460

> Plastrarze z wlasnymi

narzedziami szukaja pracy wysoka jakosc I czystosc Marcin 07515464677

> Ogrodnik szuka pracy 07858104731 Janek. > Malarz Dekorator podejmie prace wlasne narzędzia doświadczenie i solidność 07591534894 Krzysiek > Murarz / ogolnobudowlaniec

(albo dobry pomocnik) młody silny pracowity szuka pracy Mam Cscs i sporo wlasnych narzedzi Mieszkan na N18 07549423593

> Plastrarz dlugoletnie

doswiadczenie, narzedzia, transport - plaster 4£ - tynki 8£ -szuka pracyArek 07766141504

> Tapeciarz fachowiec poszukuje pracy cena /dniowki ,referencje (apartamenty harrods itp) gwarancja na wykonane prace tylko poważne oferty tel 07889248061 > Plastrarz dlugoletnie doświadczenie, narzędzia, transport - plaster 4£-tynki 8£ -szuka pracy-Arek 07766141504

> Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakosci. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz. > Elektryk- Hydraulik z 10 letnim doświadczeniem w angielskiej ﬁrmie z własnymi narzędziami i vanem szuka pracy. Certﬁkaty NICEIC i Gas Safety. Tel. 02087267871 , > Plastrarze duze doświadczenie szuka pracy w londynie i poza londynem czysto tanio i solidnie, pracuje na wlasne narzedzia i transport. .07946462164 Piotr ,

073

elektryke. Narzedzia. Doswiadczenie. Dokladny. 07746062083

> Krawcowa, osoba utalentowana z wieloletnim doświadczeniem szuka pracy; przerobki, naprawy, realizacja pomyslow klientow,. Kontakt telefoniczny 07522043231 > Plastrarz dlugoletnie doswiadczenie, narzedzia, transport-plaster 4£-tynki 8£ szuka pracy Arek 07766141504 > Szukam pracy - sprzatanie domow prywat. w zach. Londynie lub pomoge starszej osobie w prowadzeniu domu. Referenc. i 6 lat doswiad.tel.07783913472 > Jestem po 50 -tce - chetnie pomogę starszej osobie - pranie ,sprzątanie , zakupy. Tel. 07549433466

> Plastrarze z dlugoletnim doswiadczeniem szukaja ofert pracy, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213

> Elektryk 11 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyﬁkat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. awel 07891730162

> Plastrarze szukają pracy.

> Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525

> Plastrarze szukają pracy.

> Malarz dekorator szuka pracy. 07858104731 Janek.

Wykonujemy plaster, bonding i tynk. Oferujemy wysoką jakość pracy, posiadamy narzędzia i transport. Tel:07525348994 Waldek , Wykonujemy plaster, bonding i tynk. Oferujemy wysoką jakość pracy, posiadamy narzędzia i transport. Tel:07525348994 Waldek

> Szukam pracy przy

sprzątaniach. nr 07534061410

> Ogolnobubowlaniec szuka pracy wlasne narzedzia van specjalizuje się malowanie elektryka stolarstwo hydraulika itd tel 078773608707 Daniel > Stolarz szuka pracy. Kuchnie, podlogi. Rowniez robie plytki,

> Ogrodnik szuka pracy 07858104731 Janek. > Praca szukam mlody 38 lat szuka pracy w budowlance malowanie jako pomocnik fabryki lub ine propozycje tel 07801275862 > Tapeciarz poszukuje pracy referencje (apartamenty harrods itp ) tylko powazne oferty tel 07889248061 > Dekoratorka, łazienki, kuchnie,

ZNAJDŹ PRACĘ z portalem Zawsze aktualne ogłoszenia!

532-MAKIETA 4 64-89.indd 73

27/05/2014 14:53:47

074

OGŁOSZENIA DROBNE / USŁUGI RÓŻNE

własne narzędzia 07724484035

07832929509

wtorek od godziny 18 do 21. 40min

> Witam serdecznie. Mam na imie Ewa lat 24 poszukuje pracy jako opiekunka do dzieci. Jestem uczciwa, sympatyczna osoba ktora uwielbia prace z dziecmi. 07549423597

> Audi A4 1,9 TDI, 2003, manual 5 biegow, sedan, srebrna, 167 tys. mil, zadbana, ksiazka serwisowa i 2 kluczyki. Mot 04.2015 Tax 05.2014 Tel. 07702267525

mecz. cena 56f. wiecej informacji

> Hydraulik narzedzia, samochod,

boilery, megaflo, certyfikat. szuka pracy tel.07545159445

> Doswiadczony murarz tynkarz.

bloczki cegla pointing. Murki ozdobne, przybudowy.tel 07943234248

> Hydraulik szuka pracy. Bojlery, kuchenki, kominki. Megaflo. Systemy centralnego ogrzewania. Certyfikaty. 07925296104 > Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakosci. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz.

sprzedam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 06

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

> Sony tv set bravia 30” screen

digital plasma, bardzo nowy. £ 260 tel.07523510272

> Zawartosc domu rodzinnego: do stołowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakosc. zapraszamy. zachodni londyn. tel. 07523510272 > Duzy slownik naukowo

> Buell X1 Lighting - rok 2000 pelna dokumentacja modyfikacji -ponad 100 koni - 07766141504

randka

w ciemno

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 08

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

> Wysoki 39l po rozwodzie bez

dzieci. Szukam kobiety z Londynu z zamknieta przeszloscia otwarta pragnaca stalego dojrzalego zwiazku swiadoma swoich oczekiwan 07772387104

> Uczciwy, przystojny i pracujacy 38 latek szuka poważnego związku. 07741251688 > Przystojny dobrze zbudowany 30 letni mężczyzna po nie udanym 2 letnim związku szuka atrakcyjnej kobiety nie interesują mnie przelotne związki 07951952881 > Milej aparycji pan 55+ pozna mila zadbana pania 45+ (tusza nie przeszkadza) dla towarzystwa bez zobowiazan. Polud-Zach Londyn. Odpowiem na sms. 07961681665

techniczny, dwujezyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272

> Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889

> Duzy słownik lekarski, dwujęzyczny, nowy. cena 45.00 tel. 07523510272

> Successful English gentleman would like to meet attractive Polish lady for romantic adventures. Robert 07821741756

> Sony tv set bravia 30” screen digital plasma, bardzo nowy. £ 260 tel.07523510272

auto-moto

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 07

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

> Buell X1 Lighting - rok 2000 pelna dokumentacja modyfikacji -ponad 100 koni – 07766141504 > Suzuki sv650s 2002r 25500mil MOT 13.10.14TAX 30.09.14stan dobry 1500GBP prosze sms

532-MAKIETA 4 64-89.indd 74

inne

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 09

pod numerem 07932275525,

> Spadkobiercy Polonii szukają osób zainteresowanych kabaretem! Spotkania każda środa o 19 w Londynie przy Topolski Bar (Southbank Centre). Krzysiek 0780 325 3217

usługi

różne

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

Nowa Firma zajmująca się wynajmem skipów zaprasza do współpracy. Dobry serwis w super cenie PNM Skip Hire Ltd 07746167171

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Antyalergiczne Czyszczenie Carpet, Tapicerki Meblowej, Dywanów Domy Instytucje. Wysoka Temperatura, Super Silny Sprzęt, Gwarantuje Wysoką Jakość Usług. Koniecznie Zobacz Prawdziwe Zdjęcia facebook.com/ CarpetCleaningPL 07809409618

Teraz ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

Nauka gry na gitarze. Dzieci, dorośli. Git. akustyczna, elektryczna. Tylko okolice Hounslow, Twickenham, Feltham, Kingston, Hampton. Tel. 079 382 111 55

> 7 osobowa liga piłkarska na Mitcham Lavander Park!!! w każdy

Tłumaczenia przysięgłe i certyfikowane w 24 godziny 7 dni w tygodniu. Tanio bezpośrednio u tłumacza www. tlumaczenia24.co.uk Wyślij scan na email: biuro@tlumaczenia24. co.uk 07770903430

27/05/2014 14:53:49

OGŁOSZENIA TELEWIZJA SAT. / KOMPUTERY

telewizja satelitarna ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

komputery

serwis

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

Naprawy komputerów. Gwarancja, Elektronika komputerowa, wymiana podzespołów. CCTV alarmy, Renowacja układów graficznych strony www. Ulotki, pozycjonowanie stron kampanie reklamowe Tel 07897656573 e -mail; office@linxgroup.co.uk www.alxsecurity.co.uk

075

Naprawa: laptopy, tablety, konsole, zipmotelefony. Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskitech.co.uk

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; Technik-Informatyk; Olgierd 07961222932

Reklamuj swoje usługi komputerowe i satelitarne w Coolturze! Zadzwoń do nas lub zamów przez internet! Zapoznaj się z warunkami zamieszczania ogłoszeń na stronie 70.

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE!

Ściągnij Coolturę i czytaj już we czwartki!

ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

532-MAKIETA 4 64-89.indd 75

27/05/2014 14:53:50

076

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

532-MAKIETA 4 64-89.indd 76

27/05/2014 16:17:53

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

532-MAKIETA 4 64-89.indd 77

077

27/05/2014 14:53:54

078

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

ZAWSZE BYŁO, JEST i BĘDZIE:

£14,95/32 kg 1. Dostarczenia do 3-4 dni roboczych 2. Usługa door to door. 3. GWARANCJA najniższej ceny na rynku (jeżeli klient znajdzie tańszą ofertę zwrócimy mu różnicę).

4. Pełne ubezpieczenie przesyłki do £1000. 5. Usługa śledzenia paczki (online oraz SMS). 6. Codzienny odbiór paczek. 7. JEDYNA firma oferująca możliwość umówienia

Szybki czas dostawy ZAMÓW ONLINE LUB ZADZWOŃ

Futuro Fashion LTD 28/29 The Broadway, Ealing, London W52NP

Bezpieczeństwo

Obsługujemy wszystkie kraje EU

0123 673 1262

W W W. S E N D I .CO. U K

transport przewozy, paczki ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

Reklamuj swoje usługi transportowe w Coolturze! Zadzwoń do nas lub zamów przez internet! Zapoznaj się z warunkami zamieszczania ogłoszeń na stronie 70.

Tani Transport od £15/h. Przeprowadzki od £30, odbiór, dostawa towarów od £20. Duzy Van Londyn i okolice 24h/7. Nasza Lokalizacja Tooting Broadway tel. 07442287778

532-MAKIETA 4 64-89.indd 78

kuriera na ustaloną godzinę !! (3 godzinny przedział). 8. Przesyłki zgłoszone do godz. 13.00 mogą zostać odebrane jeszcze tego samego dnia. 9. ZERO UKRYTYCH KOSZTÓW.

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

Najstarsza polska korporacja Taxi w Londynie, transport na lotniska od £12, foteliki dla dzieci, 07809540225, 07809833335 www. airportexpresscar.co.uk

Przeprowadzki, wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

27/05/2014 16:14:22

REKLAMA PACZKI â&#x20AC;&#x201C; TRANSPORT

079

! " #

TANIE ROZMOWY do Polski

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komĂłrkowy

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 545 4141

1p tylko

]D PLQXWÄ&#x152;

5p tylko

]D PLQXWÄ&#x152;

Obtain bill payerâ&#x20AC;&#x2122;s permission before using the service. Calls are billed per minute & include VAT. Charges apply from time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a shot period if the calls are engaged or unanswered. One off 9.05p set-up fee by BT. Cost of calls from non BT operators and mobiles may vary. Check with our operator. Rates are subject to change without prior notice. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.â&#x20AC;&#x2122;

ZnajdĹş

Regularne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia autokarowe z Wielkiej Brytanii do Polski

Sindbad Travel Ltd 18 Colonnade Walk

ď Ź

125 Buckingham Palace Road London SW1W 9SH

ď Ź

Victoria

ď Ź

Tel. 02078289008 ď Ź Tel. 08708502054 Fax 0207 828 7070 ď Ź e-mail: london@sindbad.pl MO-FR 08.30-19.00 ď Ź SA 08.30-14.00 ď Ź SU and Bank Holidays 10.00-14.00 ď Ź

MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;ci kartami:

sindbad_travel_od461_1x8.indd 1

2013-01-29 12:12:08

PRACÄ&#x2DC;

z portalem elondyn.co.uk Zawsze aktualne oferty pracy - SPRAWDĹš!

532-MAKIETA 4 64-89.indd 79

27/05/2014 16:15:03

080

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

DLA STAŁYCH KLIENTÓW ,"35: 1 "5/*$;& ."45&3$"3% U NAS ZREALIZUJESZ 8:45"8*0/: 13;&; /"4 $;&, t %PKB[E EP LMJFOUB t 1 BUOPǴǎ QS[FMFXFN FMFLUSPOJD[OZN MVC D[FLJFN t 4LVQVKFNZ LBȈEǌ JMPǴǎ t 8BȈZNZ UZMLP OB XBHBDI FMFLUSPOJD[OZDI

MIEDŹ (Copper) £3.30 - £3.80 £2.00 - £2.40 MOSIĄDZ (Brass) £0.70 - £2.10 KABLE (Cable) £0.70 - £1.00 OŁÓW (Lead) £0.50 - £0.80 ALUMINIUM (Aluminum) £0.50 - £0.80 KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal) £60 - £100 / tona Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

Dojazd do klienta.

Kupujemy każdą ilość. Ważymy na wagach elektronicznych.

Miedź,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £3.30-£3.80 Mosiądz ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £2.00-£2.40 Kable ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,£0.70-£2.10 Ołów ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.70-£1.00 Aluminium,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50-£0.80 Stal nierdzewna ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50-£0.80 Złom stalowy (tona),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £80-£100

532-MAKIETA 4 64-89.indd 80

27/05/2014 14:53:58

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

MIEDŹ (Copper) MOSIĄDZ (Brass) KABLE (Cable) OŁÓW (Lead) ALUMINIUM (Aluminum) KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal)

£3.30 - £3.80 £2.00 - £2.40 £0.70 - £2.10 £0.70 - £1.00 £0.50 - £0.80 £0.50 - £0.80 £60 - £100 / tona

081

DOJAZD DO KLIENTA PŁATNOŚĆ PRZELEWEM ELEKTRONICZNYM LUB CZEKIEM SKUPUJEMY ZŁOM I ŻELIWO SKUP W KAŻDEJ ILOŚCI ZŁOMOWANIE AUT ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

532-MAKIETA 4 64-89.indd 81

27/05/2014 14:53:59

082

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

WYWÓZ ŚMIECI BUDOWLANYCH I OGRODOWYCH

0208 682 77 00 or 07868 503474 Sylwek) waste@multiserve.co.uk

COMMERCIAL OFFICE

CLEANING

SARA-INT Ltd Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY

532-MAKIETA 4 64-89.indd 82

27/05/2014 14:54:02

OGŁOSZENIA WYWÓZ ŚMIECI

532-MAKIETA 4 64-89.indd 83

083

27/05/2014 14:54:04

084

OGŁOSZENIA WYWÓZ ŚMIECI / BUDOWNICTWO I REMONTY

Najnowsze ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

532-MAKIETA 4 64-89.indd 84

27/05/2014 14:54:07

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

085

Cenowa rewolucja w +XUWRZQLD PDWHULDÃ£yZ K\GUDXOLF]Q\FK JU]HZF]\FK L DUPDWXU\ VDQLWDUQHM sklepach Tucker French 373-375 3 Royal Parade Dawes Road Durnsford Road Wandsworth Fulham SW19 8EF SW6 7RE

www.tucker-french.com

www.tuckerfrenchbathrooms.co.uk

Â£101 Xtra 1.5

KOMIN + ZEGAR GRATIS Easicom

Â£530 24kW/28kW

Marcin

020 3667 2761

Dwubarowe glowice dodatnie

iT500

Â£130

PARK ROYAL: WATFORD KINGSTON: FULHAM: HIGH WYCOMBE: EPSOM: EASTBOURNE: TEL: 01923 255022 TEL: 01323 734714 TEL: 01372 727511 TEL: 01494 526111 TEL: 020 3667 2761 TEL: 020 8390 4786 TEL: 020 8961 9914 6$/21< Ã½$=,(1.2:( Z EPSOM (TEL: 01372 745395) WATFORD (TEL: 01923 250663) & EASTBOURNE (01323 734714)

532-MAKIETA 4 64-89.indd 85

Ivona

07823 336875

210 Prostel

Â£420 3RMHPQRÄ&#x2019;FLRZ\ podgrzewacz c.w.u.

WANDSWORTH: TEL: 020 8947 7449

27/05/2014 14:54:09

086

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

NATHAN SCAFFOLDING LTD

owy!

Najlepszy serwis scaffolding

Gwarantujemy t XT[FMLJFHP SPE[BKV SVT[UPXBOJB t EBSNPXF XZDFOZ t T[ZCLJF UFSNJOZ SFBMJ[BDKJ t CF[QJFD[FƏTUXP J TPMJEOPƙŲ XZLXBMJmLPXBOZDI QSBDPXOJLØX t QVCMJD BOE MJBCJMJUZ JOTVSBODF t BEWBODF UJDLFUT

www.nathanscaffolding.co.uk

Najwyższa jakość okien i drzwi firmy

Zadzwoń (Robert): 07850691001 02030922124 lub wyślij e-mail: office@nathanscaffolding.co.uk

SCAFFOLDING PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań.

Okna, drzwi, ganki, ogrody zimowe, szklane dachy, balustrady, prysznice, świetliki, drzwi rozsuwane

Szybki termin realizacji!

Wysokiej jakości podwójne szklenie

Najtaniej w Londynie!

w uPVC, Aluminium i Drewnie U NAS OKNA

A-RATED W STANDARDZIE

Profesjonalny montaż.

Sebastian:

Drewniane okna typu SASH już od

£300/m2

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

Nowy salon firmowy

622 Greenford Road, UB6 8QT Greenford

Tel/Fax: 020 8578 2281

Biuro: 077 0360 1325 Mob: 079 1636 9230 Email: info@windowsglasssolutions.co.uk

Najnowsze ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

532-MAKIETA 4 64-89.indd 86

27/05/2014 14:54:13

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

7PVKVNGF

532-MAKIETA 4 64-89.indd 87

087

27/05/2014 14:54:16

088

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

TANIE ROZMOWY do Polski

1p tylko

za minutę

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny

>>>>>>>>>>>>>>>>> wybierz:

0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 545 4141

1p tylko

za minutę!

5p tylko

za minutę!

Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 or £10 + std. SMS. Call charged per minute, from the time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are unanswered or engaged. Connection fee varies between 1.5p & 20p. Calls to 020 number cost std. rate to a landline or may be used as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to 81616 (std. SMS rate) to stop auto top-up, when the credit is low. Credit expires 90 days from the latest top-up. This service is provided by Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.

532-MAKIETA 4 64-89.indd 88

27/05/2014 14:54:20

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO I REMONTY

532-MAKIETA 4 64-89.indd 89

089

27/05/2014 14:54:21

090

WYDARZENIA MOTORYZACJA

WARSZTAT BLUE STAR MOTORS

SERWIS - NAPRAWA

Wiosenna okazja!!! Diagnostyka komputerowa twojego auta

SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE AKUMULATORY BLACHARKA I LAKIERNICTWO

za DARMO!!!!! Oferta ważna do 21 czerwca! Nie zwlekaj!

AUT OSOBOWYCH I VANÓW 259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 079 720 22 515 02089974508 PRACUJESZ DŁUŻEJ? ZAPRASZAMY! OTWARCI JESTEŚMY DO 21.00

REGENERACJA SKRZYŃ BIEGÓW

ZPECJALIZUJEMY SIĘ W AUTACH GRUPY V VAG!

SPRZEDAŻ OPON UŻYWANYCH

CZĘŚCI SAMOCHODOWE I MOTOCYKLOWE POMOC DROGOWA – LAWETA TRANSPORT AUT I MOTOCYKLI DO UE

WWW.BLUESTARMOTORS.CO.UK

OFFICE@BSWM.EU

SERWIS MOTOCYKLI I SKUTERÓW SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE

SPRZEDAŻ MOTOCYKLI I SKUTERÓW SPRZEDAŻ CZĘŚCI ORAZ AKCESORIÓW BLUE STAR MOTORS

SERWIS - NAPRAWA MOTOCYKLI I SKUTERÓW

259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 079 720 22 515 02089974508 OFFICE@BSWM.EU

BlueStarMotorsLondon

532-MAKIETA 4 64-89.indd 90

27/05/2014 14:54:25

REKLAMA MOTORYZACJA

091

TANIE ROZMOWY do Polski

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 545 4141

1p tylko

]D PLQXWČ

5p tylko

]D PLQXWČ

Obtain bill payer’s permission before using the service. Calls are billed per minute & include VAT. Charges apply from time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a shot period if the calls are engaged or unanswered. One off 9.05p set-up fee by BT. Cost of calls from non BT operators and mobiles may vary. Check with our operator. Rates are subject to change without prior notice. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.’

£££

SKUP

Skupujemy

używane auta i vany do złomowania

6$02&+2'Ð:

ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

6$02&+2'Ð:

079 720 22515

25$= =â202:$1,(

Najnowsze

ogłoszenia

na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne oferty pracy - SPRAWDŹ!

532-MAKIETA 4 64-89.indd 91

27/05/2014 14:54:28

532-MAKIETA 5 90-100.indd 92

27/05/2014 16:11:12

093

532-MAKIETA 5 90-100.indd 93

27/05/2014 16:11:18

094

WIADOMOŚCI KRZYŻÓWKA + HOROSKOP

CZYTAJ MAGAZYN :&=(ģ1,(- : ZHUVML QD DSOLNDFMĐ &RROWXUD GRVWĐSQD MHVW MXİ Z F]ZDUWNL

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ıDJŉHBK $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSŖȷ

532-MAKIETA 5 90-100.indd 94

27/05/2014 16:11:19

095 BLIŹNIĘTA

WAGA

WODNIK

Będziesz komplementowany na każdym kroku. Poczujesz się atrakcyjny i doceniony. Nawet jeśli jesteś w długotrwałym związku, odezwą się w Was głębokie emocje. Atmosfera towarzyskich spotkań może pomóc upewnić się Wam, jak bardzo jesteście dla siebie ważni.

Poczujesz przypływ energii, a świat nie będzie już jawił się w takich czarnych barwach jak niedawno. Pojawią się nowe zadania, które wciągną Cię w wir wydarzeń, nie pozwalając rozmyślać o niepowodzeniach. Idź po swoje i przestań oglądać się za siebie. Czeka na Ciebie lepsze nowe.

Gwiazdy wystawią Cię na próbę. Będziesz niecierpliwy, w gorącej wodzie kąpany. Szybko chciałbyś osiągnąć założony cel. Tymczasem aby odnieść sukces, będziesz musiał działać powoli, metodycznie, z dużym rozmysłem. Postaraj się, a będziesz blisko spełnienia marzeń.

RAK

SKORPION

RYBY

Nadarzy się okazja, abyś sfinalizował lub zaczął realizować od dawna odkładane plany zawodowe. Ale nie ma nic za darmo! Od początku nastaw się na intensywną i wyczerpującą pracę. Zwłaszcza teraz staraj się unikać używek. Będą źle wpływać na Twoje samopoczucie.

Nie pozwól sobie wmówić, że nie zasługujesz na szczęście. Jeżeli obecna sytuacja Cię męczy, podejmij niezależną decyzję, bez oglądania się na innych. To Ty musisz wiedzieć, czego pragniesz. Wyznaczaj sobie małe cele i konsekwentnie do nich dąż.

Zacznie się teraz Twój nie najlepszy okres astrologiczny. Koniecznie się wycisz i postaraj się nie podejmować chwilowo żadnych ważnych decyzji. W pracy najlepiej zrobisz, jeśli będziesz sumiennie wykonywał swoje obowiązki, bez wychodzenia przed szereg.

LEW

STRZELEC

BARAN

Powinieneś zwolnić tempo i odpocząć trochę od pracy. W sprawach uczuciowych masz dobrą passę. Każda podjęta teraz decyzja będzie dla Ciebie korzystna i powinna Cię zadowolić. Nie bój się iść naprzód, ale nie rób nic, do czego nie byłbyś przekonany.

Twoje myśli mogą krążyć wokół dbania o zdrowie i odchudzania się. Będziesz wypróbowywać nowe diety i przepisy. Pamiętaj, aby były one dostosowane do Twojego trybu życia i wieku. Najlepiej zrobisz, jeśli pójdziesz do dietetyka i wspólnie znajdziecie najlepszą dla Ciebie opcję.

W Twoim związku uczuciowym nastała długo oczekiwana stabilizacja. Jesteście pewni swoich uczuć i dokonanych wyborów. Między Wami zapanuje prawdziwa sielanka. Ale uważaj, żeby Wasz związek nie stał się nudny. Pomyśl, czym mógłbyś podkręcić atmosferę między Wami, i zrób to.

PANNA

KOZIOROŻEC

BYK

Nawet jeśli ostatnio przysięgałeś sobie, że „nigdy więcej”, już wkrótce okaże się, że zmieniłeś zdanie. Ty sam musisz ocenić, czy jest to objaw bycia labilnym, czy słabego charakteru. Ważne, abyś nie działał pod wpływem innych, a do podjętych decyzji był osobiście przekonany.

W najbliższych dniach postaraj się nikomu nie narażać. Będziesz podenerwowany i skłonny do wszczynania konfliktów. Dwa razy się zastanów, zanim coś powiesz. Najwyższa pora, abyś wydoroślał i zaczął uważać na to, co, komu i jak mówisz.

Może Ci doskwierać pewna nierozwiązana sprawa. Niestety, nie jest to dobra pora na jej rozwiązanie. Uzbrój się w cierpliwość i wytrzymaj jeszcze jakiś czas. Nie rób nic na siłę, łatwo bowiem możesz osiągnąć skutek odwrotny do zamierzonego.

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(22.09–22.10)

(20.01–18.02)

(23.10–21.11)

(23.07–22.08)

(19.02–20.03)

(22.11–21.12)

(23.08–22.09)

(21.03–20.04)

(22.12–19.01)

(21.04–20.05)

COMMERCIAL OFFICE

CLEANING

SARA-INT Ltd Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY

532-MAKIETA 5 90-100.indd 95

27/05/2014 16:11:20

096

sport PIŁKA NOŻNA + Siatkówka Fot. PAP/Tomasz Gzell

Legia mistrzem Polski

Tysiące kibiców świętowało w ubiegłą niedzielę na placu Zamkowym w Warszawie tytuł mistrza Polski zdobyty przez piłkarzy Legii. Klubowymi szalikami udekorowano nie tylko kolumnę Zygmunta III Wazy, ale też palmę na rondzie de Gaulle’a i pomnik Mikołaja Kopernika. Stołeczny klub mistrzostwo wywalczył na dwie kolejki przed końcem sezonu. W 35. serii spotkań przegrał wprawdzie w niedzielę z Ruchem Chorzów 1:2, ale już w sobotę, dzięki remisowi Lecha Poznań z Pogonią Szczecin (0:0), zawodnicy i kibice mogli cieszyć się z 10. w historii i drugiego z rzędu tytułu. Huczne świętowanie na Starym Mieście jest już tradycją. Niedzielny przemarsz rozpoczął się na ul. Łazienkowskiej i prowadził m.in. przez Aleje Ujazdowskie, plac Trzech Krzyży, Nowy Świat, Aleje Jerozolimskie, Marszałkowską, Królewską do placu Zamkowego. Wcześniej władze klubu wystosowały specjalne oświadczenie, wyrażając przekonanie, że wszyscy zachowają odpowiedzialność i rozsądek mimo wielkich emocji towarzyszących kibicom. Nedzielne świętowanie przebiegało w bardzo spokojnej atmosferze. Fani skandowali i śpiewali: „Niepokonane miasto, niepokonany klub”, „Legia

Awans Queens Park Rangers 532-MAKIETA 5 90-100.indd 96

Warszawa to nasza duma i sława” czy „Mistrz, mistrz, Legia mistrz”. Słychać także było często: „Mam tak samo jak ty miasto moje, a w nim…”, czyli słowa piosenki „Sen o Warszawie” Czesława Niemena, uznawanej od wielu lat za nieoficjalny hymn Legii. Apogeum świętowania nastąpiło ok. 19, w momencie wjazdu na Starówkę otwartego autokaru z piłkarzami. Pojawiły się też fajerwerki, zrobiło się czerwono. „Dziękujemy! Dziękujemy!” – skandowano. „Królu, zejdź z cokołu i przywitaj mistrzów” – zachęcano Zygmunta III Wazę.

Piłkarze Queens Park Rangers po rocznej przerwie znów zagrają w angielskiej ekstraklasie. W finałowym meczu barażowym o awans do Premier League, który odbył się na Wembley, pokonali Derby County 1:0. Bramkę zdobył w… ostatniej minucie Bobby Zamora. Zwycięstwo Queens Park Rangers jest tym bardziej warte podkreślenia, że od 60. minuty drużyna musiała grać w osłabieniu. Czerwoną

Poprzednio zespół ze stolicy triumfował w rozgrywkach w latach 2013, 2006, 2002, 1995, 1994, 1970, 1969, 1956 i 1955. Już wcześniej władze miasta uzgodniły z klubem wszystkie szczegóły fety, a w sobotę prezes klubu Bogusław Leśnodorski wraz z piłkarzami tradycyjnie już udekorowali szalikiem w barwach Legii kolumnę Zygmunta III Wazy. Ozdobiona została także sztuczna palma w samym centrum stolicy, na skrzyżowaniu Al. Jerozolimskich z Nowym Światem. Także pomnik Mikołaja Kopernika na Krakowskim Przedmieściu dostał swój szalik. «

kartkę zobaczył wówczas Gary O’Neil. W poprzedniej rundzie eliminacji play off zespół QPR wyeliminował Wigan Athletic, a piłkarze Derby County okazali się lepsi od Brighton & Hove Albion, w którym do czerwca kontrakt ma polski bramkarz Tomasz Kuszczak (umowa nie zostanie przedłużona). Wcześniej bezpośrednio grę w Premier League zapewniły sobie Leicester City Marcina Wasilewskiego oraz Burnley FC. « 27/05/2014 16:11:22

097 Anglia uczy się siatkówki Olimpijka z Londynu, mistrz Polski z PGE Skry Bełchatów oraz siatkarski mistrz Anglii to osoby, które w zeszłym tygodniu zachęcały uczniów szkół na londyńskim Ealingu do rozpoczęcia przygody z siatkówką.

Zajęcia odbywały się od poniedziałku do piątku w angielskiej szkole St Benedict’s oraz w sobotę w Polskiej Szkole Przedmiotów Ojczystych im. Tadeusza Kościuszki. Setki dzieci po raz pierwszy miały kontakt z siatkówką – sportem, który w Polsce jest uznawany przez wielu za sport narodowy, a w Anglii zyskuje coraz większą popularność. – Program zajęć powstał przy współpracy Angielskiej Federacji Siatkarskiej oraz CBL Polonii Londyn. Bardzo się cieszę, że mogliśmy wziąć w nim udział. Wspólne prowadzenie zajęć przez brytyjską olimpijkę Rachel Laybourne oraz przez zawodnika CBL Polonii było dla mnie urzeczywistnieniem moich marzeń o budowaniu popularności siatki w Anglii w oparciu o polski system szkolenia czy organizacji – powiedział wiceprezes CBL Polonii Bartek Łuszcz. Każda lekcja wychowania fizycznego w szkole St Benedict’s była poświęcona siatkówce. Zajęcia prowadzili wspólnie Alex i Rachel. Uczniowie byli zachwyceni możliwością uczenia się od tak uznanych ekspertów. Dla części z dzieci był to pierwszy kontakt z siatkówką, więc o graniu nie było mowy. Zajęcia polegały głównie na ćwiczeniu czasu reakcji, poprawnej pracy nóg, a także na różnych zabawach, które sprytnie „przemycały” elementy siatkówki. – Trenerzy pokazali nam, nauczycielom, jak najlepiej zaszczepiać dzieciom siatkówkę. Cały program naprawdę się nam spodobał i teraz liczymy na bliższą współpracę z Angielską Federacją Siatkarską, dzięki której nasi uczniowie będą mogli być trenowani w sposób profesjonalny i pozwalający na rozwój ich umiejętności. Kilku z naszych to naturalne talenty, które odkryliśmy dzięki temu programowi – powiedziała Nikki Woodroffe, dyrektor sportowa szkoły. W trakcie zajęć uczniowie mieli szansę zmierzyć się z maszyną mierzącą prędkość zagrywki siatkarskiej – dla najlepszych przygotowano siatkarskie nagrody, które w ramach promocji Siatkarskich Mistrzostw Świata ufundowała Polska Organizacja Turystyczna. W sobotę program siatkarski przeniósł się do największej polskojęzycznej 532-MAKIETA 5 90-100.indd 97

placówki oświatowej poza granicami Polski – Polskiej Szkoły Sobotniej im. Tadeusza Kościuszki na Ealingu. To tutaj ponad pół tysiąca dzieci co sobotę uczy się przedmiotów ojczystych. Główną atrakcją dla każdej klasy była możliwość poznania zawodników CBL Polonii Londyn. O historii drużyny i jej osiągnięciach opowiadał jej wieloletni zawodnik i trener Chris Hykiel, a dodatkowo każdy z uczniów miał szansę zmierzyć prędkość, z jaką potrafi uderzyć piłkę siatkową. Po odbyciu lekcji z siatkarzami ponad 300 uczniów zebrało się w auli. O historii siatkówki, polskich osiągnięciach, mistrzostwach świata, a także o drużynie partnerskiej PGE Skrze Bełchatów opowiadali zawodnicy CBL Polonii. Kulminacyjnym momentem wykładu, który wzbudził ogromny entuzjazm wśród uczniów i nauczycieli, było odtworzenie

filmu nagranego specjalnie dla szkoły przez środkowego siatkarskich mistrzów Polski – PGE Skry – Jędrzeja Maćkowiaka. Siatkarz pochwalił się zdobytym medalem, oprowadził uczniów po bełchatowskiej Hali Energia, a także opowiedział o początkach swojej siatkarskiej kariery. Spotkanie zakończyło się wręczeniem upominków najlepszym siatkarzom spośród uczniów i nauczycieli. – Sukces w obu szkołach utwierdził nas w przekonaniu, że zajęcia siatkarskie dla londyńskiej młodzieży są potrzebne. Znaleźliśmy co najmniej kilkanaście osób z dużym potencjałem na rozwój. Teraz pracujemy nad tym, aby już wkrótce móc zaoferować im program zajęć, który dałby im możliwość profesjonalnego szkolenia. Byłoby wspaniale, aby zachodni Londyn stał się angielskim zagłębiem siatkarskim – zakończył wiceprezes Łuszcz. «

27/05/2014 16:11:23

532-MAKIETA 5 90-100.indd 98

27/05/2014 16:11:26

532-MAKIETA 5 90-100.indd 99

27/05/2014 16:11:28

wypadki motocyklowe

532-MAKIETA 5 90-100.indd 100 dns_A4_05-2014_1.indd 1

wypadki samochodowe

wypadki rowerowe

27/05/2014 16:11:42 19/05/2014 10:10:09