Cooltura Issue 549 by Cooltura

cooltura.co.uk

27 września 2014

39 (549)

Prezydent EUROPY KUBA ROZPRUWACZ przyjechał z Polski

549-COVER.indd 1

Szczegóły

23/09/2014 16:07:48

549-MAKIETA 1 01-23.indd 2

23/09/2014 16:02:33

549-MAKIETA 1 01-23.indd 3

23/09/2014 16:02:36

W NUMERZE 549.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255

010

DZIAŁ GRAFICZNY wew. 259 JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249

058 094

056 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 018 GOSPODARKA 022 PORADNIK 024 TEMAT NUMERU Wszystkie winy Jeremiego C.…

030 KOMENTARZ TYGODNIA Razem, ale osobno

034 O TYM SIĘ MÓWI Czy granice Europy są trwałe?

040 FELIETON PZPN płakał, jak oglądał

042 SYGNAŁY Pomóżmy małemu Szymonkowi!

044 CAFÉ COOLTURA Wydarzenia nadchodzącego tygodnia

549-MAKIETA 1 01-23.indd 4

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

050 KSIĘGARNIA Podążaj ku światłu

052 NA EKRANIE Serial „Rodzinka.pl”

054 POLSKIE RADIO LONDYN …poleca!!!

056 FOTOREPORTAŻ Nic DODAć, nic ująć, czyli Mleczko

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Summer End Festival

058 FOTOREPORTAŻ Mistrzostwo świata w kibicowaniu

Okładka: JAREĆ JORDAN

060 GUEST ROOM Zdjęcia i poezja

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Śliwka w kompot

070 OGŁOSZENIA DROBNE

092 KRZYŻÓWKA

093 HOROSKOP 095 SPORT

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

23/09/2014 16:20:01

549-MAKIETA 1 01-23.indd 5

23/09/2014 16:49:07

006

Zdjęcie tygodnia Takie są wyspy

Szkocja zostaje Zwolennicy szkockiej niepodległości siedzą zasmuceni przy George Square w centrum Glasgow dzień po przegranej w niepodległościowym referendum. 18 września większość Szkotów zadecydowała, że ich kraj nie odłączy się od Wielkiej Brytanii. Czytaj więcej na str. 8, 10, 12, 30 i 34

549-MAKIETA 1 01-23.indd 6

23/09/2014 16:20:39

Fot. PAP/EPA/Robert Perry 549-MAKIETA 1 01-23.indd 7

23/09/2014 16:02:45

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Przeciwnicy secesji Szkocji z Wielkiej Brytanii wygrali referendum niepodległościowe z wynikiem 55,3 proc. Po ogłoszeniu w piątek wstępnych wyników brytyjski premier David Cameron zapowiedział przyznanie szerszych kompetencji Szkocji, Walii i Irlandii Północnej.

Wśród pierwszych komentarzy „Financial Times” napisał: „Zjednoczone Królestwo zostało uratowane (…). Zapobieżono rozłamowi Wielkiej Brytanii i wszystkim zagrożeniom, które pociągnąłby on za sobą”. Dziennik podkreśla jednak, że reakcja Camerona świadczy, iż „rezultatów referendum nie można interpretować jako głosowania za tym, by wszystko pozostało bez zmian”. Rezultaty plebiscytu stały się jednoznaczne w zeszły piątek około godz. 6.00 rano, gdy ogłoszono, że w okręgu wyborczym Fife zwyciężyli z dużą przewagą przeciwnicy niepodległości. Krótko wcześniej podano wyniki z dużych miast. Glasgow opowiedziało się za niepodległością, ale Edynburg i Aberdeen – za pozostaniem Szkocji w Zjednoczonym Królestwie. Przemawiając w Londynie, Cameron zapowiedział, że przyzna nowe prerogatywy państwom wchodzącym w skład Zjednoczonego Królestwa – Szkocji, Anglii, Walii i Irlandii Północnej. Zadeklarował, że projekt ustaw przyznających Szkocji nowe uprawnienia zostanie opublikowany do stycznia. W rozmowach na ten temat wezmą udział przedstawiciele Szkockiej 549-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Fot. PAP/EPA/Robert Perry

Wielka Brytania wciąż jest wielka

Mężczyźni – jeden ubrany w barwy flagi Wielkiej Brytanii, a drugi w barwy flagi szkockiej – idą oddać głos w szkockim referendum niepodległościowym w mieście Stirling.

Partii Narodowej (SNP), którzy byli głównymi stronnikami niepodległości. Cameron zapewnił, że po szkockim referendum chce teraz „zrównoważonych rozwiązań konstytucyjnych” dla całej Wielkiej Brytanii. Na ulicach Edynburga po ogłoszeniu oficjalnych wyników referendum wyczuwalny był w zeszły piątek duży spokój. Nawet grających na dudach Szkotów, którzy poprzedniego dnia byli niemal wszechobecni w centrum miasta, trudno było wypatrzeć. Dla Szkotów, którzy zaangażowali się w kampanię na rzecz niepodległości, ten dzień pomimo porażki nie był powodem do smutku. Rano w piątek wyniki referendum uznał lider SNP Alex Salmond. – Akceptuję wybór Szkocji, która tym razem postanowiła nie opowiedzieć się za niepodległością. Akceptuję wolę narodu i wzywam wszystkich Szkotów do zaakceptowania demokratycznego wyboru – oświadczył Salmond w Edynburgu. Podziękował całej Szkocji za ponad 1,6 mln oddanych głosów za niepodległością. Z kolei lider kampanii na rzecz pozostania Szkocji w Zjednoczonym Króle-

stwie Alistair Darling ocenił: – To ważny wynik dla Szkocji i Wielkiej Brytanii jako całości. Postawiliśmy w kampanii na argumenty i wygraliśmy. Zaapelował także do wszystkich, którzy w referendum zagłosowali za niepodległością, aby wspólnie dla dobra całej Szkocji przezwyciężyć wszystkie podziały. Decyzję Szkotów jako dobrą dla Europy ocenił szef Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso. – To dobry wynik dla zjednoczonej, otwartej i silniejszej Europy, której broni KE – oświadczył. Sekretarz generalny NATO Anders Fogh Rasmussen wyraził zadowolenie ze słów Camerona, że jego kraj pozostanie zjednoczony w następstwie szkockiego referendum. „Zjednoczone Królestwo jest krajem założycielskim NATO i jestem przekonany, że nadal będzie odgrywać główną rolę w utrzymaniu siły naszego sojuszu” – napisał w komunikacie. USA, a także inne kraje członkowskie NATO wyrażały zaniepokojenie, że rozpad Wielkiej Brytanii, której arsenał nuklearny zlokalizowany jest w Szkocji, oznaczałby osłabienie ważnego sojusznika w NATO. « 23/09/2014 16:02:47

549-MAKIETA 1 01-23.indd 9

23/09/2014 16:02:49

010

WIADOMOŚCI NA wyspach Fot. PAP/EPA/Robert Perry

Wciąż podzielone Glasgow

W Glasgow doszło w zeszły piątek do incydentów wywołanych przez zorganizowaną grupę skinheadów opowiadających się za utrzymaniem unii Szkocji z Anglią. BBC mówi o „skoordynowanym ataku skinheadów” na miejscowych zwolenników szkockiej niepodległości. Szkockie referendum przyniosło sukces obrońcom status quo. Glasgow – największe miasto szkockie – jest jednym z czterech okręgów wyborczych, w którym większość głosowała za wystąpieniem Szkocji ze Zjednoczonego Królestwa. Kilkusetosobowa grupa brytyjskich lojalistów stawiła się na placu w centrum miasta, prowokując i atakując separatystów, którzy na tym placu mieli swą nieoficjalną kwaterę. Lojaliści, wśród których byli kibice piłkarskiego Glasgow Rangers, przyszli na plac z brytyjskimi flagami i skandowali obelgi pod adresem obecnych tam ich politycznych przeciwników. Rozpostarli transparent z napisem: „Szkocja jest brytyjska”. Doniesienia mówią o faszystowskich pozdrowieniach „Sieg Heil” i incydencie ze spaleniem szkockiej flagi. Doszło do szarpaniny, przepychanek i bijatyk. Odpalono racę używaną w ratownictwie morskim. Poleciały także butelki. Konna policja starała się rozdzielić obie strony, by ochronić mniej liczną grupę zwolenników szkockiej niepodle-

549-MAKIETA 1 01-23.indd 10

Policja otacza próbujących wzniecić zamieszki w Glasgow brytyjskich lojalistów.

głości. Zamknięto okoliczne ulice. Policja udaremniła marsz unionistów ulicami miasta. Dopiero wieczorem udało się jej przywrócić spokój. Według doniesień szkockich portali zajścia sprowokowały bojówki tzw. Szkoc-

kiej Ligi Obrony (SDL) – skrajnie prawicowego ruchu ulicznego protestu, powiązanego z działającą w Anglii Angielską Ligą Obrony (EDL) – organizacją głoszącą powstrzymanie islamizacji Zjednoczonego Królestwa. «

23/09/2014 16:02:53

549-MAKIETA 1 01-23.indd 11

23/09/2014 16:02:55

012 Po Szkocji będzie Irlandia? WIADOMOŚCI Na Wyspach

Jeden z liderów partii Sinn Fein Martin McGuinness powiedział w zeszłą sobotę, że następstwem szkockiego referendum niepodległościowego i zapowiedzianego rozszerzenia kompetencji władz Szkocji powinno być irlandzkie referendum w sprawie zniesienia podziału Irlandii.

549-MAKIETA 1 01-23.indd 12

Podział „szmaragdowej wyspy” sięga 1923 r., gdy 26 hrabstw na południu utworzyło odrębną państwowość irlandzką, a 6 na północy, w większości zamieszkanych przez protestantów, zdecydowało się pozostać w Zjednoczonym Królestwie. McGuinness nie używa słowa „zjednoczenie” (ang. unification), lecz „border poll”. Nazywano tak północnoirlandzkie referendum z 1973 r. w sprawie położenia kresu podziałowi Irlandii. Ogromna większość opowiedziała się wtedy za pozostaniem Irlandii Północnej w składzie Zjednoczonego Królestwa, przy czym prawie cała ludność katolicka nie poszła do urn. – Szkockie referendum wykazało, że o ważnych sprawach konstytucyjnych można dyskutować w duchu poszanowania dla wszystkich stron – zaznaczył przywódca Sinn Fein. McGuinness jest zastępcą pierwszego ministra autonomicznego rządu Irlandii Płn., a jego nacjonalistyczna Sinn Fein współrządzi w prowincji wraz z unionistyczną Demokratyczną Partią Ulsteru. W przeszłości Sinn Fein w Irlandii Płn. uchodziła za polityczne skrzydło Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA), przez blisko 30 lat prowadzącej zbrojną walkę w prowincji z brytyjskimi siłami bezpieczeństwa. – Po referendum dojdzie do zmian nie tylko w Szkocji, ale także w innych częściach Zjednoczonego Królestwa – powiedział McGuinness w wywiadzie radiowym. Twierdził, że „border poll” można by przeprowadzić tak, żeby „nie otwierać dawnych podziałów” (między katolikami i protestantami, tzn. między zwolennikami irlandzkiej jedności i zwolennikami utrzymania więzów z Wielką Brytanią). Od tego stanowiska zdystansował się pierwszy minister prowincji Peter Robinson. Według niego nie ma potrzeby referendum, ponieważ „coraz więcej ludzi chce utrzymania północnoirlandzkiego status quo”. Wyraził też opinię, że Irlandia Płn. nie jest także

gotowa do większej samodzielności w polityce fiskalnej. Północnoirlandzkie porozumienia okrągłego stołu z 1998 r., które położyły kres konfliktowi zbrojnemu w prowincji i utorowały drogę do autonomii, dają ministrowi ds. Irlandii Płn. w rządzie brytyjskim prawo rozpisania referendum w dowolnym czasie. Porozumienia przewidują też, że minister zleci przeprowadzenie referendum, jeśli będzie istniało prawdopodobieństwo, iż większość głosujących pragnie zjednoczenia Irlandii. Protestanci stanowią obecnie 48 proc. ludności Irlandii Północnej (10 lat temu – 53 proc.), a katolicy 45 proc. (10 lat temu 44 proc.); nie wszyscy katolicy chcą jednak zjednoczenia Irlandii. Inny lider Sinn Fein Gerry Adams, który jest obecnie posłem do parlamentu w Dublinie, wyraził opinię, że autonomiczna administracja Irlandii Płn. powinna mieć pełnię uprawnień w polityce fiskalnej, tak jak Szkocja, która ma je otrzymać na mocy obietnic złożonych w przededniu referendum przez liderów trzech największych brytyjskich partii – donoszą irlandzkie media. Z kolei Michael Martin, lider Fianna Fail – największej opozycyjnej partii w Irlandii, zaapelował do premiera Endy Kenny’ego o aktywne włączenie się w dyskusję na temat samorządu Irlandii Płn., ponieważ obiecana przez brytyjskiego premiera Davida Camerona debata nad zakresem autonomii Szkocji ma znaczenie dla innych części Zjednoczonego Królestwa i wpłynie na status zgromadzenia parlamentarnego w Belfaście i jego egzekutywy. Dublin jest – obok Londynu – współgwarantem porozumień z 1998 r. Propozycje nowego ładu konstytucyjnego rząd Camerona ma opublikować przed końcem stycznia przyszłego roku, po konsultacjach z liderami innych partii politycznych. W maju 2015 r. w Wielkiej Brytanii odbędą się wybory powszechne. « 23/09/2014 16:02:56

Rating UK bez zmian

Po referendum, w którym Szkoci opowiedzieli się za pozostaniem ich kraju w Zjednoczonym Królestwie, międzynarodowa agencja ratingowa Moody’s utrzymała rating Wielkiej Brytanii na dotychczasowym poziomie „Aa1”. „Aa1” to drugi rating po najwyższym „Aaa”. Agencja Moody’s potwierdziła także dla Wielkiej Brytanii „perspektywę stabilną”, co oznacza, że w najbliższych miesiącach nie zamierza zmieniać ratingu tego kraju. – W przyszłości Szkocja może otrzymać szersze kompetencje, ale nie osłabi to siły brytyjskich instytucji i finansów tego kraju – oświadczyła agencja Moody’s. Przed referendum wielu ekspertów ostrzegało, że oderwanie się Szkocji od Zjednoczonego Królestwa będzie miało negatywne skutki gospodarcze i finansowe dla Wielkiej Brytanii. «

Funt uratowany

Szkocja, która chciała uzyskać niepodległość, nie mogła liczyć na to, że zakończy unię polityczną ze Zjednoczonym Królestwem, a pozostanie w unii walutowej. Mówił o tym przed referendum gubernator banku centralnego Wielkiej Brytanii Mark Carney. Szkoci jednak uratowali swoją walutę. Szef Bank of England, który wypowiedział się podczas spotkania z przewodniczącymi związków zawodowych, przypomniał, że już w styczniu ostrzegł, iż „niepodległość (Szkocji) nie jest kompatybilna z unią walutową”. Jak przed referendum, Carney potwierdził, że by unia taka była funkcjonalna, konieczne byłyby specjalne „transgraniczne porozumienia dotyczące podatków i przepisów bankowych”. Tuż przed szkockim referendum przed fatalnymi konsekwencjami finansowymi i gospodarczymi oderwania się Szkocji od Zjednoczonego Królestwa ostrzegał na łamach „New York Timesa” nagrodzony ekonomiczną Nagrodą Nobla Paul Krugman. Szkocka gospodarka jest tak mała, że próba zdecydowania się na własną walutę byłaby niezwykle trudna i raczej niebezpieczna – pisał Krugman. Zanim Królestwo Szkocji nie weszło w polityczną i monetarną unię z Królestwem Anglii w 1707 r. zgodnie z Aktem Unii, posługiwało się funtem szkockim, który dzielił się na 20 szylingów, a te z kolei na 12 pensów. Wartość szkockiej waluty została w późniejszych latach obniżona w stosunku do funta szterlinga. W czasach Jakuba II Stuarta cztery funty szkockie miały wartość jednego funta szterlinga. W obecnych czasach funt szkocki jest nadal drukowany przez trzy największe szkockie banki clearingowe: Royal Bank of Scotland, Bank of Scotland i Clydesdale Bank. Chociaż banknoty są czasem uznawane jako środek płatniczy w całej Wielkiej Brytanii, to używane są one głównie na terenie Szkocji. Jednostkowo wartość ich jest równa funtom szterlingom i nie podlega wahaniom kursowym. « 549-MAKIETA 1 01-23.indd 13

23/09/2014 16:02:57

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Kot nie słucha? Strzelaj do niego z pistoletu. Oczywiście wodnego.

549-MAKIETA 1 01-23.indd 14

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

Wielka Brytania ma 60 mln mieszkańców, a oni 10 mln kotów. 26 proc. gospodarstw domowych posiada kota. 42 proc. z nich więcej niż jednego. – To źle – mówi ekspert dr John Bradshaw. – Podstawowym błędem właścicieli jest traktowanie kotów jak psów, które nadawały się na towarzyszy człowieka, zanim jeszcze zostały udomowione. Z kolei koty od zawsze trzymano w domu i w zagrodzie tylko w jednym celu: aby łapały myszy i szczury. Do tego powołała je natura, z tym czują się najlepiej. Robienie z nich zwierząt do towarzystwa to moda ostatnich dekad, uszczęśliwiająca raczej człowieka, nie kota. Jednak skoro już do tego doszło, należy przestrzegać kilku zasad: – Koty mogą siedzieć non stop w domu, nie potrzebują dużo przestrzeni, ale muszą mieć zabawki stymulujące. W swoim naturalnym środowisku wiodą całkiem ciekawe życie: włóczą się, stale coś odkrywają, skradają się, polują. Jeśli chcesz je od tego odciąć, musisz zapewnić im coś w zamian. Skoro twój dom ma być teraz ich jedynym światem, to powinien go w dużej mierze imitować. Zadbaj o tunele i rozmaite zabawki. – Mieszkanie z innym kotem na tym samym terytorium może się okazać niezwykle stresujące. Jeśli to możliwe, nie trzymaj pod jednym dachem więcej niż jednego kota. Ludzie myślą, że kot to pies, tyle że mniej wymagający. Nic podobnego. Psy, podobnie jak ludzie, potrzebują towarzystwa. Koty niekoniecznie. Jeżeli jednak starasz się je do tego nakłonić, miej na uwadze ich szczęście, spełniając ich podstawowe potrzeby. – Nie wolno mówić przy kocie podniesionym głosem, a tym bardziej krzyczeć na niego, bo przestanie on lubić właściciela. Trudno będzie to potem odkręcić. Jak oduczyć kota drapania sofy czy niszczenia nie swoich rzeczy? Kup pistolet. Oczywiście wodny. „Strzelaj” z niego (nie za często), gdy kot zrobi coś nieodpowiedniego, przy czym nie może się on zorientować, że to twoja sprawka. Nie daj się przyłapać! Bądź sprytny jak twój milusiński, który ma pomyśleć, że to reakcja sofy na jego zachowanie, nie twoja. Zapamięta to i z czasem straci ochotę na psucie. – Gdy wychodzisz z domu i zostawiasz kota samego, nie zamykaj go w jednym pokoju. To dla niego najgorsza kara i stres. « 23/09/2014 16:02:58

przegląd prasy »DAILY MAIL

Rodzice kontra dzieci Rodzice staczają z dziećmi średnio ok. 100 „bitew” tygodniowo, z czego ich wygraną kończy się 80. Najczęstszym powodem kłótni są: odpowiednia pora na kładzenie się spać, sprzątanie swojego pokoju i mycie zębów. Niewiele mniej awantur prowokuje skakanie po meblach, odmowa jedzenia warzyw, garbienie się przy stole, wymuszanie kupna zabawki, nakaz kąpieli, odrabiania zadań domowych czy ubieranie się niestosownie do okazji.

»DAILY EXPRESS

Druga żona, nie ostatnia Rośnie liczba muzułmanów decydujących się na posiadanie kilku żon jednocześnie. Obecnie zgodnie z prawem islamskim (dopuszczającym 4 związki małżeńskie) – dodajmy: nielegalnym w UK – funkcjonuje 20 tys. małżeństw. Łatwiej jest na pewno ludziom zamożnym, ponieważ każdej z żon należy zapewnić osobny dom, a przynajmniej kuchnię. W praktyce mąż mający kilka żon najczęściej spędza z jedną kilka dni, po czym udaje się do następnej. Kojarzeniem tego typu par zajmuje się m.in. agencja Muslim Marriage Event.

»THE SUN

Pies na spadochronie Amerykanin Nathan Batiste oddał niekonwencjonalny skok na spadochronie. Wprawdzie ma ich już za sobą ponad 400, jednak ten różnił się od pozostałych. 38-latek postanowił wyskoczyć razem ze swoim psem, 4-letnim Rileyem. Zwierzę było przypięte do właściciela i miało swoją parę okularów. Lot zniosło dobrze.

»EVENING STANDARD

Królewski kapelusz W wieku 84 lat zmarł Philip Somerville, projektant i wykonawca królewskich kapeluszy. Z jego usług korzystały trzy pokolenia na królewskim dworze: królowa Elżbieta, księżna Diana i księżna Kate Middleton. (SM)

549-MAKIETA 1 01-23.indd 15

23/09/2014 16:02:59

016

WIADOMOŚCI NA wyspach Fot. PAP/EPA/Will Oliver

W obronie klimatu Kilkadziesiąt tysięcy osób demonstrowało w niedzielę w centrum Londynu na rzecz ochrony klimatu.

Wśród nich znalazły się ofiary powodzi w Wielkiej Brytanii z ubiegłej zimy, a także aktorka Emma Thompson, która wróciła z ekspedycji do Arktyki, gdzie wraz z przedstawicielami organizacji Greenpeace obserwowała topnienie pokrywy lodowej. Manifestacje odbywają się także w wielu innych metropoliach świata – między innymi w Berlinie, Amsterdamie, Paryżu, Sztokholmie, Rzymie, Madrycie, Delhi, Melbourne, Nowym Jorku i Rio de Janeiro. W sumie w 158 państwach świata odbywało się ponad 2,7 tys. różnorodnych imprez. Wielotysięczne demonstracje miały skłonić polityków do zawarcia skutecznego porozumienia w czasie rozpoczynającego się we wtorek Szczytu Klimatycznego ONZ w Nowym Jorku. «

Granica będzie lepiej strzeżona

549-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Francja i Wielka Brytania porozumiały się w sprawie współpracy w walce z nielegalnymi imigrantami próbującymi przedostać się przez francuski port w Calais na Wyspy Brytyjskie. W opublikowanym w zeszłą sobotę wspólnym komunikacie szefowie brytyjskiego i francuskiego resortu spraw wewnętrznych – Theresa May i Bernard Cazeneuve – poinformowali, że Wielka Brytania rocznie przekaże równowartość 5 mln euro na zabezpieczenie portu oraz ochronę ludzi najbardziej narażonych na zagrożenia. Sam port w Calais zostanie przebudowany w celu ułatwienia kontroli i usprawnienia ruchu granicznego. Wzdłuż portowych dróg dojazdowych zostaną postawione bariery. Ministrowie zapowiedzieli też ściślejszą współpracę policji obu krajów, co ma na celu rozbicie siatek przestęp-

czych zajmujących się przerzutem ludzi do Wielkiej Brytanii. Władze Francji szacują liczbę nielegalnych imigrantów w Calais na 1500 osób. Według nich w ciągu ostatniego roku liczba ta wzrosła o 50 proc. Napływ imigrantów tłumaczy się kryzysami humanitarnymi na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej i Afryce Wschodniej. Wzrost nielegalnej imigracji przyczynił się do radykalizacji nastrojów społecznych w obu krajach. W Wielkiej Brytanii wyraża się to poprzez niechęć do Unii Europejskiej, a we Francji przyniosło popularność nacjonalistom z Frontu Narodowego. Calais to najbliżej Wielkiej Brytanii położony port kontynentalnej części Europy. Odległość do portu w Dover przez Cieśninę Kaletańską wynosi stamtąd niecałe 40 km. « 23/09/2014 16:17:51

549-MAKIETA 1 01-23.indd 17

23/09/2014 16:03:06

018

WIADOMOŚCI GOSPODARKA

Na rynkach niepokój pozostał Rynki finansowe pozytywnie zareagowały na informacje o zwycięstwie przeciwników niepodległości w szkockim referendum. Perspektywa dalszej dewolucji budzi jednak niepokój ekspertów.

W reakcji na opowiedzenie się Szkotów za pozostaniem w Wielkiej Brytanii w zeszłoczwartkowym referendum wzrost zanotowały zarówno londyńska giełda, jak i kurs funta. Na rynkach azjatyckich, które pracowały w momencie podawania wyników referendum, kurs funta do euro sięgnął rekordowego poziomu od dwóch lat – informuje „The Guardian”. Brytyjska waluta umocniła się także w stosunku do dolara. Pozytywnie zareagowała też londyńska giełda, która na otwarciu zanotowała wzrost o 44 punkty, choć zdaniem ekspertów cytowanych przez „Guardiana” spodziewano się nawet lepszego wyniku. Najbardziej wzrósł kurs akcji Royal Bank of Scotland, który kilka dni temu zapowiedział, że w przypadku decyzji o niepodległości przeniesie swoją siedzibę z Edynburga do Londynu. Tym, co wciąż budzi pewien niepokój, jest – zdaniem ekspertów – niedawna zapowiedź dalszej dewolucji, czyli przekazania szerszych kompetencji przez brytyjski rząd szkockim władzom

autonomicznym. Mają one objąć także uprawnienia w zakresie podatków, co najbardziej niepokoi rynki finansowe. – Brytyjska gospodarka, większość przedsiębiorstw i rynki finansowe z pewnością odetchną z ulgą na widok wyników referendum, tym bardziej że są one nawet korzystniejsze, niż sugerowały przedreferendalne sondaże – komentuje dla „Guardiana” Howard Archer, główny ekonomista IHS Economics. Według niego opowiedzenie się za niepodległością wywołałaby nieuchronnie poważne krótkookresowe reperkusje zarówno dla brytyjskiej, jak i szkockiej gospodarki. Jak donoszą brytyjskie media, w pogotowiu od wczesnych godzin porannych, kiedy oczekiwano na wyniki referendum, był między innymi naczelnik Banku Anglii Mark Carney. Przed nadmiernym optymizmem przestrzega jednak główny ekonomista brytyjskiego Ernst & Young Mark Gregory. – Głosowanie przeciw niepodległości niekoniecznie musi oznaczać powrót do normalnego funkcjonowania rynków i instytucji finansowych. Wynik refe-

rendum jest jednocześnie początkiem negocjacji w sprawie dalszej dewolucji. Do tego trzeba pamiętać także o przyszłorocznych wyborach parlamentarnych i perspektywie referendum w sprawie wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej – mówi Gregory w opublikowanym komentarzu. Jego zdaniem wszystko to sprawia, że inwestorzy wciąż będą z niepokojem oczekiwać kolejnych informacji na temat ewentualnych zmian w brytyjskim systemie konstytucyjnym. – Zarówno rząd, jak i biznes muszą działać szybko, by upewnić się, że Wielka Brytania pozostanie nadal jednym z preferowanych rynków dla krajowych i zagranicznych inwestorów. Ma to szczególne znaczenie w obecnych czasach, gdy polityczna niestabilność w dużej mierze wpływa na decyzje inwestycyjne – dodaje Mark Gregory. Według ekspertów Ernst & Young z listy znaków zapytania odnośnie do przyszłości brytyjskiej gospodarki można wykreślić kwestię waluty. Pozostają jednak kluczowe pytania o przyszłe zmiany prawne, w tym przede wszystkim podatkowe. «

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

549-MAKIETA 1 01-23.indd 18

23/09/2014 16:03:07

»Przykładowe sprawy

£150,000.00 odszkodowania za obrażenia kolana Pani AD zaakceptowala oferte która jest 50 razy większa od oferty jaką towarzystwo ubezpieczeniowe złozyło za pierwszym razem. Pani AD noga wpadła do studzienki ściekowej, która nie była zakryta i doznała obrażeń kolana. Odpowiedzialność za wypadek została uzgodniona ze strona pozwaną. Strona pozwana zaoferowała £2,750.00 celem zakończenia roszczenia. Jednak odniesione obrażenia były poważne i Pani AD nie wrociła do pracy. Po uzyskaniu raportów medycznych zorganizowaliśmy spotkanie z prawnikami strony oskarżonej i byliśmy w stanie wynegocjować odszkodowanie w kwocie £150,000.00. Jest to kwota 50 razy większa niż ich orginalna oferta. Wszczeliśmy postępowanie sądowe, ale Pani AD nie musiała pojawić się w sądzie ponieważ doszlismy do ugody przed wyznaczeniem rozprawy sądowej.

£85,000.00 odszkodowania po wypadku drogowym w Niemczech Pani AK prawie poddała się w walce o odszkodowanie, po tym jak kilka kancelarii prawnych, odrzuciło jej sprawę. Na szczęscie zgłosiła sie do Levenes i teraz może cieszyć się kwotą 85,000.00 funtów, uzyskaną bez konieczności rozprawy sądowej. Do wypadku Pani Agnieszki doszło, kiedy to podróżowała jako pasażer w samochodzie swej znajomej, na autostradzie w Niemczech. Znajoma straciła panowanie nad pojazdem i rozbiła się o barierkę. Pani Agnieszka doznała poważnego złamania ramienia, które bardzo źle się goiło. Z uwagi na to, że w trakcie wypadku Pani Agnieszka była w ciąży, nie mogła poddać się 2 koniecznym operacjom ręki. Z uwagi na trwały uraz ręki, jej zdolność do pracy została znacznie zredukowana. Jej zdrowie psychiczne bardzo ucierpiało, nie jest już tak pewna siebie i obawia się aby nie doszło do kolejnego wypadku. Dlaczego inne kancelarie nie chciały zająć się sprawą Pani Agnieszki? Możliwe, że zniechęcił je fakt, iż do wypadku doszło w Niemczech. Zupełnie niepotrzebnie, ponieważ znajoma Pani Agnieszki mieszkała w Anglii i miała angielskie ubezpiecznie, dlatego wystąpienie z roszczeniem, w Anglii nie stanowiło problemu.

549-MAKIETA 1 01-23.indd 19

23/09/2014 16:03:08

020

WIADOMOŚCI gospodarka

Najbardziej innowacyjne miasta Pięć miast zwyciężyło w konkursie Bloomberg Philanthropies 2014 Mayors. Barcelona – zwycięzca nagrody Grand Prize, chce stworzyć „Sieć zaufania” w formie online i w społeczeństwie dla każdego ze starszych, narażonych na ryzyko obywateli. Wśród wyróżnionych miast znalazła się także Warszawa.

Barcelona otrzyma nagrodę Grand Prize Mayors Challenge za innowacyjność oraz 5 mln euro za propozycję stworzenia „Sieci zaufania” w formie online i w społeczeństwie dla każdego ze starszych, narażonych na ryzyko obywateli. Nagrody za innowację Mayors Challenge zostały również przyznane greckim Atenom, miastu Yorkshire w Wielkiej Brytanii, szwedzkiemu Sztokholmowi oraz Warszawie w Polsce. Każde z tych miast otrzyma 1 mln euro na wsparcie wdrażania ich niezwykłych pomysłów. Zwycięzcy zaproponowali rozwiązania, które dotyczą niektórych z najbardziej poważnych problemów Europy: bezrobocia, wydajności energetycznej, otyłości, starzenia się społeczeństwa oraz konieczności poprawy wydajności władz lokalnych. – Aby stawić czoło największym wyzwaniom XXI wieku, władze miast muszą myśleć kreatywnie i nie bać się próbować nowych rzeczy – Mayors Challenge jest stworzony po to, aby im w tym pomóc – mówi Michael R. Bloomberg, twórca Bloomberg Philanthropies. – Otrzymaliśmy ogromną liczbę propozycji z całej Europy, a konkurencja przez ostatni rok była naprawdę zacięta. Nasz komitet konkursowy nie miał łatwego zadania przy podejmowaniu decyzji, ale wszystkie pięć zwycięskich pomysłów, które zostały dzisiaj ogłoszone za najlepsze z najlepszych, ma potencjał, by zmieniać życie. Ponad 150 najlepszych miast z 28 krajów wzięło udział w 2014 Mayors Challenge. Zwycięskie miasta zostały wybrane na bazie czterech kryteriów: wizja związana z ich pomysłami i kreatywność, potencjalna „siła rażenia”, możliwość zastosowania w wielu różnych miejscach oraz łatwy sposób realizacji. Ich rozwijające się pomysły odzwierciedlają różnorodność złożonych i powszechnych wyzwań, którymi muszą stawiać czoła dzisiejsze miasta. 549-MAKIETA 1 01-23.indd 20

Wsparcie dla starszych Więcej niż jeden na pięciu mieszkańców Barcelony ma więcej niż 65 lat, a do 2040 r. liczba ta zwiększy się do jednego na czterech mieszkańców. W miarę wydłużania się życia – co dzieje się w wielu miastach na całym świecie – pojawiają się nowe problemy zdrowotne oraz pogłębia się społeczna izolacja. Aby zmierzyć się z tym rosnącym problemem, Barcelona będzie korzystać z cyfrowych strategii low-tech, by stworzyć sieć członków rodziny, przyjaciół, sąsiadów, pracowników opieki społecznej oraz wolontariuszy, którzy razem zbudują „sieć wsparcia” dla każdego starszego mieszkańca narażonego na wspomniane ryzyko. To pomoże zidentyfikować obszary, w których udzielana opieka jest niezadowalająca, umożliwi koordynację wsparcia i promocję lepszej jakości życia.

Dla zaangażowanych

Wyniszczający kryzys ekonomiczny ma wpływ na kwestie związane z zatrudnieniem, infrastrukturą, jak również życiem w ośrodkach miejskich w Grecji. Ateny stworzą platformę sieciową, która połączy nowy dynamiczny wkład społeczeństwa z wkładem lokalnych instytucji oraz lokalnych władz, aby wspólnie mogły one proponować rozwiązania problemów lokalnych, zapewniając solidne podstawy i zrównoważone strategie w celu poprawy życia w sąsiedztwie Aten.

Dla słabszych i biedniejszych

Cięcia budżetowe w Kirklees doskwierają programom oraz świadczeniom rządowym. Miasto przyjmie strategię gospodarczą polegającą na dzieleniu się po to, aby korzystać z niewykorzystanych zasobów lokalnych, tak by móc

z mniejszej ilości środków zrobić więcej. Kirklees uwolni środki rządowe oraz te pochodzące z sektorów non profit – od kosiarek po ciężarówki, od niewykorzystanych powierzchni po umiejętności mieszkańców – i sprawi, że zasoby te będą dostępne przez internetową platformę służącą do dzielenia się poprzez pożyczanie, świadczenie usług barterowych oraz wymianę umiejętności (z ang. time-banking).

Dla ekosystemu

Sztokholm, jak wiele miast na mapie świata, mierzy się z efektami zmian klimatycznych. Stworzy on program dostępny w całym mieście, który zaktywizuje mieszkańców do walki z tym narastającym problemem. Wspólnie miasto i jego mieszkańcy będą produkować biowęgiel – substancję organiczną, która pomaga drzewom rosnąć, wiąże dwutlenek węgla oraz oczyszcza spływającą wodę deszczową. Mieszkańcy będą przynosić swoje bioodpady do specjalnych miejsc w mieście, by mogły być one przetwarzane na biowęgiel oraz, na etapie końcowym, redystrybuowane.

Dla niewidzących

Osoby niewidzące oraz słabowidzące zbyt często są odcięte od znajomych oraz zmuszone do spędzania ogromnej ilości czasu na przedzieraniu się przez miejską dżunglę. Aby ułatwić im poruszanie się, Warszawa umieści na terenie miasta tysiące systemów nawigacyjnych, by ich użytkownicy mogli się z nimi komunikować poprzez mobilne aplikacje. Te narzędzia obiecują poprawę życia, oszczędzając długie godziny spędzane podczas przemieszczania się po mieście osobom z dużymi wadami wzroku, co pozwoli im na większą niezależność. « 23/09/2014 16:47:13

Wię cej in

3758_O

021 ø International Sim sponsorował SummerEnd Festival. Mamy nadzieję , że koncert był odlotowy. Odwiedź stronę O2internationalevents.com i poszukaj siebie na zdję ciach z tej nocy.

POLSKA

JEST TYLKO O

P Kup doładowanie za £15, aby dostać nieograniczoną liczbę minut i SMS-ów z ø do ø oraz 100 MB danych.

Wię cej informacji znajdziesz na stronie O2.co.uk/intsim lub w każdym sklepie O2

3758_O2INT_After_Festival_Thankyou_Ad_200x280mm_V1.indd 1 549-MAKIETA 1 01-23.indd 21

23/09/2014 14:59 23/09/2014 16:47:24

022

WIADOMOŚCI prawo

Uczestniczyłeś w wypadku drogowym i co dalej?

Jeżeli uczestniczyłeś w wypadku drogowym, pamiętaj o podjęciu następujących kroków:  Wezwij policję i ambulans na miejsce zdarzenia. Ich obecność jest szczególnie ważna, jeżeli doznałeś poważnych obrażeń. W przypadku lżejszego uszczerbku na zdrowiu obecność policji i ambulansu nie jest obowiązkowa.  Weź dane sprawcy wypadku. Powinny one zawierać numer rejstracyjny oraz markę i model pojazdu osoby, która spowodowała wypadek, jej imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz dane ubezpieczyciela (nazwa firmy ubezpieczającej i numer polisy).  Z rób zdjęcia miejsca zdarzenia oraz samochodów biorących udział w wypadku.  Sprawdź, czy w pobliżu nie ma osób, które widziały wypadek. Jeśli tak, zanotuj dane świadków.  Rozejrzyj się, czy na miejscu wypadku nie ma kamer CCTV. Uzyskanie z nich nagrań pozwoli na dokładne odtworzenie wypadku.  Udaj się do szpitala lub lekarza GP, aby uzyskać odpowiednie, szybkie leczenie urazów doznanych na skutek wypadku.  Zaraportuj wypadek swojemu ubezpieczycielowi. Może mieć to bardzo

549-MAKIETA 1 01-23.indd 22

duże znaczenie w przypadku, gdy strona przeciwna złoży roszczenie przeciwko Tobie. Jeżeli skorzystałeś z usług kancelarii prawnej w zakresie uzyskania odszkodowania, pamiętaj, że Twój ubezpieczyciel powinien o tym wiedzieć. Zapobiegnie to podejmowaniu przez niego działań, które mogłyby niekorzystnie wpłynąć na Twoją sprawę.  Prowadź szczegółowe zapisy dotyczące wszystkich urazów fizycznych oraz psychicznych, które wystąpiły po wypadku, wraz z wpływem, jaki wywierają one na Twoje życie codzienne. Jeżeli na skutek zdarzenia na Twoim ciele pojawiły się siniaki lub rany, zrób ich zdjęcia, gdyż mogą stanowić one ważny dowód przy oszacowaniu wysokości odszkodowania.  Zatrzymaj wszystkie dowody wydatków poniesionych przez Ciebie na skutek wypadku (rachunki, faktury, paragony). Masz możliwość ubiegania się o odszkodowanie za zniszczoną odzież, kask, telefon komórkowy, koszty podróży, recepty, utracone zarobki, koszty niezbędnej opieki itp. Pamiętaj, że udowodnienie poniesionych przez Ciebie strat i wydatków należy do Twoich obowiązków, dlatego zbieraj wszystkie rachunki. «

Miałeś wypadek?

Zadzwoń na numer 0208 741 7762 lub 07500 300 600 – infolinia czynna całą dobę

23/09/2014 18:51:52

549-MAKIETA 1 01-23.indd 23

23/09/2014 18:52:13

024

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Ciemnoskóry mężczyzna siedzi na ławce zarezerwowanej dla białych. Takie miejsca były powszechne podczas rządów apartheidu w Płd. Afryce

549-MAKIETA 2 24-43.indd 24

23/09/2014 15:35:22

025

Wszystkie winy Jeremiego C. …czyli rzecz o politycznej poprawności lub jej braku

549-MAKIETA 2 24-43.indd 25

23/09/2014 15:35:23

026

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Jeremy Clarkson jest jak Marmite – można go kochać albo nie znosić. Czarna owca brytyjskiej telewizji niedługo ma podpisać nowy kontrakt z BBC. Trzyletni kontrakt opiewa na – bagatela – 12 mln funtów. Telewizja BBC, która uchodzi za niezwykle konserwatywną, po raz kolejny przymknie oko na niepoprawne politycznie komentarze prezentera. Szefowie wystosowali co prawda do Clarksona ostrzeżenie, w którym piszą, że znajduje się w „salonie ostatniej szansy”, jednak przedłużenie kontraktu nie było ani przez chwilę przedmiotem dyskusji. W informacji prasowej BBC pisze: „Jesteśmy wszyscy bardzo podekscytowani, że TopGear będzie z nami przez kolejne trzy lata po 2015 r.”.

549-MAKIETA 2 24-43.indd 26

Magdalena Gignal

Po swoim ostatnim „popisowym” występie, kiedy to Clarkson podczas recytowania na wizji starej dziecięcej wyliczanki użył uważanego za najbardziej obraźliwe z obraźliwych „słowa na n”, otrzymał oficjalną reprymendę od reżysera programu Danny’ego Cohena i został zmuszony do przeprosin. Jednym słowem – dostał po łapkach. Chociaż – po raz kolejny – część telewidzów opowiedziała się za zwolnieniem Clarksona, liczba fanów programu TopGear stale rośnie. Show należy do największych hitów kanału BBC2 z jego 11 milionami wiernych widzów. Źródło gazety „The Mirror”, która przeprowadziła dochodzenie w sprawie prezentera, twierdzi, że „Jeremy jest uwielbiany przez telewidzów, nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale na całym świecie, a TopGear absolutnie nie mógłby być kręcony bez Clarksona. Mimo jego wybryków to BBC zabiega o to, żeby prezenter został z siecią, a nie odwrotnie. TopGear to dla BBC kura znosząca złote jajka”. Wiadomość, że Clarkson ma przed sobą długą, ciepłą przyszłość w BBC, niewątpliwie zaskoczyła jego krytyków. Rasistowska afera ze „słowem na n” nie była pierwszym wybrykiem prezentera. Nie była też drugim. Clarskon może się poszczycić długą listą gaf popełnionych na oczach telewidzów. W odcinku specjalnym kręconym w Burmie użył określenia „slope” (obraźliwe określenie osoby pochodzenia azjatyckiego, ale również „spadek, nachylenie”). Kiedy Azjata wszedł na zbudowany przez topgearowe trio most

przez rzekę Kwai, Clarkson powiedział: „To moment napawający dumą, ale jest na nim »slope«”. Richard Hammond szybko odpowiedział: „Masz rację, most jest zdecydowanie wyższy z jednej strony”, jednak komentarz nie uszedł uwadze telewidzów, którzy po programie zasypali BBC skargami. Brytyjski regulator rynku telekomunikacyjnego i mediów elektronicznych Ofcom prowadzi w tej sprawie dochodzenie. Widzowie zgłosili szereg zastrzeżeń również po programie kręconym w Indiach, w którym Clarkson poczynił mnóstwo uwag na temat lokalnego sposobu ubierania się, pociągów i jedzenia. Naśmiewał się z braku kanalizacji w domach biednych Hindusów, obwożąc się po slumsach swoim wyposażonym w toaletę jaguarem. W 2011 r. stacja BBC była zmuszona wystosować oficjalne przeprosiny do ambasadora Meksyku po komentarzach prezenterów TopGear na temat Meksykanów. Według Hammonda typowy mieszkaniec Meksyku to „leniwy, gruby i niezdarny wąsacz, który zwykle drzemie oparty o płot”. Clarkson skomentował, że nie ma co przejmować się wydźwiękiem tej wypowiedzi, bo „w ambasadzie Meksyku ambasador prawdopodobnie chrapie przed telewizorem z pilotem w ręku”. 160 widzów zgłosiło po programie skargi do Ofcomu.

Podwójne standardy

Zupełnie odmienną postawę stacja BBC przyjęła w stosunku do swojego innego prezentera – DJ-a z wieloletnim doświadczeniem, który na antenie radia BBC Devon w niedzielny wieczór w swoim programie Złote Przeboje puścił wersję piosenki zespołu

23/09/2014 15:35:26

027 Ambrose & His Orchestra z 1932 r. „The Sun Has Got His Hat On”. W piosence pojawia się to samo „słowo na n”, którego Jeremy Clarkson użył w swojej wyliczance. DJ David Lowe zapewnia, że nie był świadomy popełnianego wykroczenia, nie znał po prostu starej wersji piosenki. Mimo to został zwolniony z pracy. Podstawą do pozbycia się prezentera z 32-letnim doświadczeniem była skarga wniesiona do BBC przez zaledwie jednego słuchacza, „przerażonego” tym, co usłyszał.

w kontekście ostatnich wydarzeń z udziałem Clarksona, napawa mnie przerażeniem. To oburzający sposób potraktowania lojalnego i wybitnego pracownika. Nie umiem sobie wyobrazić milszego człowieka”. Po serii protestów oraz wytknięciu BBC przez brytyjskie media podwójnych standardów w traktowaniu pracowników – w zależności od tego, „jak bardzo lukratywni są dla stacji” – Lowe’owi zaproponowano powrót do pracy, jednak prezenter za tę możliwość podzię-

Według Hammonda typowy mieszkaniec Meksyku to „leniwy, gruby i niezdarny wąsacz, który zwykle drzemie oparty o płot” Natomiast po wyrzuceniu Lowe’a z radia BBC zostało zasypane listami protestacyjnymi w obronie DJ-a, który notabene od razu po uświadomieniu sobie pomyłki zaproponował przeproszenie urażonych słuchaczy na antenie. BBC ofertę odrzuciło i podtrzymało decyzję o dyscyplinarnym zwolnieniu. Były przełożony Davida z radia BBC Devon powiedział „Daily Mail”: „Zakończenie kariery Davida w taki sposób, zwłaszcza 549-MAKIETA 2 24-43.indd 27

kował, uzasadniając, że cała sytuacja kosztowała go zbyt wiele stresu i nie ma ochoty narażać się na niego ponownie.

Koniec pewnej ery

Starsze wersje piosenek, przed erą politycznej poprawności, mogą być źródłem kłopotów nie tylko dla prezenterów radiowych. Próbując przewidzieć reakcję co bardziej

wrażliwych widzów, reaktywowana ostatnio grupa Monty Pythona, która przez całe dekady radośnie obrażała i atakowała religię oraz „ustalony porządek”, nieproszona poddała cenzurze jedną ze swoich politycznie niepoprawnych piosenek w przededniu serii występów na arenie O2 w Londynie. Przedmiotem zaniepokojenia artystów stała się piosenka „Lubię Chińczyków” z 1980 r. W oryginalnej wersji przeboju autorstwa Erica Idle’a sam autor śpiewa, że Chińczycy

sięgają mu tylko do kolan. Nowa wersja piosenki nie zawiera tego zdania, zamiast tego Eric śpiewa, że Chińczycy kopiują wszystko, co zobaczą. Z piosenki usunięto również kilka wersów, w których autor radzi, że lepiej polubić Chińczyków, których jest już na świecie 900 milionów. Na szczęście piosenka, nawet po politycznie poprawnych zmianach, wciąż jest jednym z największych szlagierów przedstawienia. Również na szczęście dla co mniej wrażliwych na polityczną poprawność, a lubiących dobrą zabawę widzów z programu nie zniknęły ani sztandarowe piosenki grupy Monty Pythona, jak „Każda sperma jest święta”, ani przekleństwa i dowcipy na temat kościoła katolickiego. Niektórzy krytycy oskarżyli show pełen skąpo ubranych tancerek o seksizm, a autorów niektórych dowcipów o homofobię. » 23/09/2014 15:35:28

028

TEMAT NUMERU społeczeństwo

W przeszłości grupa Monty Pythona słynęła ze stawiania twardego oporu krytycznym głosom ze strony forsujących polityczną poprawność recenzentów. Po raz pierwszy w historii skandalizujący komicy poddali się ich presji. Komentarze widzów, poza jednym chwalącym artystów za zmiany w kontrowersyjnej piosence, są jednoznaczne – skoro nawet Monty Python robi się politycznie poprawny, niedługo w ogóle nie będzie nam się wolno śmiać.

Politycznie niepoprawny alfabet

Zanim na dobre zapomnimy znaczenie niektórych słów i zabronimy dzieciom oglądać uwielbiane przez pokolenia bajki, przyjrzyjmy się liście budzących największe rozbawienie, a czasem przerażenie, przykładów cenzury, dla której przykrywką stała się polityczna poprawność, stworzona, by – przypomnijmy – uczynić świat lepszym, bardziej uczciwym i szczęśliwym miejscem.

A, czyli autodrom

Czyli samochodziki z wesołego miasteczka. Zgodnie z nowymi zasadami bezpieczeństwa w resorcie wypoczynkowym Butlins osobom korzystającym z tej atrakcji nie wolno już zderzać się na torze z innymi samochodzikami. Zamiast tego – jak wyjaśnia rzecznik prasowy Butlins – można… ich unikać. Zabawa jest niemal tak samo przednia.

B, czyli brak solidności

W dzisiejszych czasach, przynajmniej w Norfolk, brak solidności nie jest już przeszkodą w znalezieniu pracy. W 2010 r. lokalny pracodawca otrzymał reprymendę od biura pracy za próbę umieszczenia ogłoszenia, w którym pisał, że poszukuje „solidnych

i ciężko pracujących” kandydatów. Według urzędników takie sformułowanie było przejawem dyskryminacji wobec kandydatów „niesolidnych”.

C, czyli czerwony długopis

W marcu tego roku w Mounts Bay Academy w pobliżu Penzance (Kornwalia) nauczycielom zabroniono używania czerwonego atramentu przy poprawianiu prac domowych i klasówek. Według dyrektora szkoły „czerwony jest bardzo negatywnym kolorem”. Nauczyciele mają używać teraz tylko zielonych, „pozytywnych” piór. Zostało im również przykazane, żeby starali się w każdej, nawet najsłabszej ocenie zamieścić przynajmniej trzy pozytywne komentarze. Typujemy, że komentarz: „Wybrałeś ładny zeszyt” jest często używany.

D, czyli diuk Edynburga

Ostatni bastion politycznej niepoprawności. Słynny ze swoich licznych gaf, powiedział między innymi do niewidomej kobiety z psem przewodnikiem: „Czy wiedziała pani, że mają już jedzące psy dla anorektyków?”, a do instruktora nauki jazdy w Oban (Szkocja): „Jak ci się udaje utrzymać tubylców z dala od alkoholu przez cały czas trwania egzaminu?”.

E, czyli efekt cieplarniany

Nowa ogólnoświatowa religia pod nazwą „zmiana klimatyczna” jest dla wścibskich policjantów i organizacji narzędziem do prześladowania posiadaczy samochodów terenowych, pasażerów samolotów oraz wszystkich, którzy zostawiają swoje telewizory w trybie czuwania. Opiera się ona na – naukowo wątpliwych – przesłankach, że jeśli powyższe nie przestaną zużywać energii, wszystkie małe misie polarne znikną z powierzchni ziemi.

F, czyli feministki i ich słynne poczucie humoru

Pytanie: Ile osób potrzeba do naprawienia zegarka kobiety? Odpowiedź: Żadnej, ma przecież zegarek na piekarniku. Po takim żarcie, zgodnie z nowymi wytycznymi, powinna zapaść pełna potępienia cisza. 549-MAKIETA 2 24-43.indd 28

G, czyli Golliwog Kiedyś niewinny czarnoskóry bohater książki dla dzieci oraz popularna maskotka, dziś uważany za absolutnie politycznie niepoprawnego, o czym przekonali się w 2011 r. aktywiści Partii Konserwatywnej Bill i Star Etheridge. Para została zawieszona przez torysów po publikacji na swoim profilu na Facebooku zdjęcia, na którym trzymają w rękach całą kolekcję Golliwogów. Jak na ironię losu Etheridge’owie opublikowali zdjęcie w ramach protestu przeciwko politycznej poprawności.

H, czyli halal

„Czy do tych frytek podać kotleciki z kurczaka, któremu rytualnie podcięto gardło, by wykrwawił się na śmierć?”. Jeśli twoja odpowiedź brzmi „nie” – nie masz czego szukać w ponad 100 brytyjskich oddziałach sieci KFC sprzedających wyłącznie mięso halal. Podobnie jak w niektórych pizzeriach sieci Dominos, które – ku niezadowoleniu części, najwyraźniej mniej ważnych klientów – zastąpiły ich ulubione dodatki do pizzy (szynkę, pepperoni i kiełbasę) mięsem pochodzącym z rytualnego uboju.

I, czyli islamizm

Płodne źródło wielu największych absurdów naszych czasów, z których większość jest rezultatem desperackich wysiłków białych polityków starających się „nie urazić”. Na przykład w maju 2011 r. rząd zapłacił 80 tys. funtów wojskowemu islamiście Tafazalowi Mohammadowi za wykorzystanie jego wiedzy zdobytej w obozach terrorystycznych, gdzie trenował zamachowców z 7 lipca, do uświadamiania pracowników gmin i liderów młodzieżowych, w jaki sposób mogą „nawiązać współpracę” z muzułmanami.

J, czyli John Snow

Pub w londyńskiej dzielnicy Soho, którego właścicielka – po licznych skargach ze strony klientów – poprosiła namiętnie całującą się parę gejów o opuszczenie lokalu. Lokal został zlinczowany na portalach społecznościowych, a przed jego drzwiami zorganizowano protest, podczas którego setki homoseksualnych par całowały się na ulicy.

K, czyli krzyż

W 2011 r. elektryk i były żołnierz Colin Atkinson został zwolniony z pracy za 23/09/2014 15:35:30

029 umieszczenie w oknie firmowego auta dostawczego krucyfiksu. Jednocześnie nikomu nie przeszkadza, że pracujący w supermarketach muzułmanie odmawiają sprzedaży alkoholu, tłumacząc się religijnymi zakazami.

L, czyli Llantrisant, Południowa Walia

Ojczyzna najbardziej rozpieszczonych susłów na świecie. W 2010 r. dzięki hojności niekoniecznie świadomego społeczeństwa wydano tu 190 tys. funtów na wybudowanie szeregu mostków i domków dla susłów, by zapobiec zmniejszeniu populacji tych cennych gryzoni w wyniku wybudowania obwodnicy miasta.

M, czyli muzułmanie

W szkockich placówkach służby zdrowia wszystkim (!) pracownikom, niezależnie od wyznania i przekonań religijnych, zabroniono spożywania posiłków w czasie muzułmańskiego ramadanu. Również w ramach ochrony uczuć religijnych muzułmanów wycofano z obiegu – jeszcze przed rozpoczęciem dystrybucji – pocztówkę promującą nowy numer telefonu policji. Na pocztówce widniał wizerunek psa – według muzułmanów zwierzęcia nieczystego.

N, czyli N…

Po ostatnich aferach z udziałem prezenterów BBC nie odważymy się wydrukować tego słowa. Kiedyś obowiązkowe u raperów, dziś uznawane za najbardziej obraźliwe z obraźliwych, jest zagłuszane nawet w klasykach, takich jak film Guya Gibsona „Nocny nalot” z 1955 r. W nowej wersji „Przygód Huckleberry’ego Finna” z 1884 r. słowo to – użyte w filmie 217 razy – zostało zastąpione przez „niewolnika”.

O, czyli obraza

Naród brytyjski wyspecjalizował się tak bardzo w sporcie unikania obrazy, że powinien stworzyć nową dyscyplinę olimpijską. Stare powiedzenie: „Kije i kamienie mogą połamać moje kości, ale słowom nigdy nie uda się mnie zranić” dziś niewątpliwie zostałoby uznane za nieodpowiednie, by nie urazić osób cierpiących na osteoporozę, czyli chorobę kruchych kości. 549-MAKIETA 2 24-43.indd 29

P, czyli Peppa Niewinna, wydawałoby się, świnka z popularnej kreskówki – często oskarżana o naruszanie zasad „zdrowia i bezpieczeństwa” oraz obrażanie mniejszości społecznych – po licznych protestach ze strony zaniepokojonych rodziców musiała zostać narysowana od nowa. Dziś świnka Peppa, wsiadając do swojego świnkoauta, zawsze, ale to zawsze zapina pasy bezpieczeństwa.

R, czyli równość płci

Zgodnie z nowymi, „sprawiedliwymi” zasadami ustanowionymi przez Europejski Sąd Najwyższy młode kobiety, które statystycznie 10 razy rzadziej uczestniczą w poważnych wypadkach samochodowych niż młodzi mężczyźni, muszą teraz płacić takie same jak oni składki ubezpieczeniowe. Zgodnie z tym samym prawem zapobiega-

jącym dyskryminacji płci mężczyznom zostaną obcięte emerytury, chociaż statystycznie żyją krócej od kobiet.

S, czyli „Sooty”

Przezwisko nadane przez księcia Wali i jego synów Kuldipowi Dhillionowi –multimilionerowi hinduskiego pochodzenia, z którym regularnie grywają w polo. Pomimo że Kuldip oficjalnie ogłosił, iż „lubi, kiedy przyjaciele nazywają go Sooty”, brygada PP i tak wkroczyła do akcji. Rzecznik prasowy organizacji Czerwona Kartka dla Rasizmu, zajmującej się przeciwdziałaniem rasizmowi w sporcie, powiedział: „Naszym zdaniem nie istnieje coś takiego jak przyjacielski żarcik, kiedy w grę wchodzi rasizm”.

Ś, czyli święta Bożego Narodzenia

Od dłuższego czasu nazywane festiwalem zimowym lub określane inną, równie adekwatną nazwą. Wszystko po to, żeby nie urazić przypadkiem wyznawców innych niż katolicka religii. Z tego samego powodu

w wielu zakładach pracy nie stawia się już choinek, a na kartkach zamiast „Wesołych Świąt” pisze się „Zimowe pozdrowienia”.

T, czyli Tunbridge Wells

To gmina, która w 2008 r. wprowadziła zakaz używania określenia „burza mózgów” w obawie przed obrażeniem uczuć osób cierpiących na epilepsję. Pracownicy urzędu gminy zostali wysłani na kurs, na którym dowiedzieli się, że lepiej używać nieobrażającego nikogo wyrażenia „deszcz myśli”. Tylko co mają na to powiedzieć meteopaci?

U, czyli utonięcia

W 2007 r. 10-letni Jordan Lyon utonął w stawie w obecności dwóch funkcjonariuszy PCSO (policjantów wspierających regularne siły policyjne), którzy nie podjęli próby uratowania chłopca, ponieważ nie zostali przeszkoleni do przeprowadzania takich akcji. Zostali natomiast bardzo dokładnie przeszkoleni w zakresie „dyskryminacji rasowej i mniejszościowej” oraz „zdrowia i bezpieczeństwa”. Niestety, wiadomości wyniesione z tych szkoleń nie okazały się przydatne w praktyce.

W, czyli włóczęga (ang. rover)

Kiedyś popularne imię dla psa – do tego stopnia, że później było używane zamiennie ze słowem „pies” – zostało uznane przez naukowców z „The Journal of Animal Ethics” za politycznie niepoprawne. Według nowych wytycznych właściwym określeniem czworonoga jest „zwierzęcy towarzysz”, jako że słowo „ulubieniec” (ang. pet) podobno również uwłacza godności byłych „roverów”.

Z, czyli „zdrowie i bezpieczeństwo”

Uzbrojony w policyjną władzę wykonawczą cały zestaw natrętnych, często absurdalnych przepisów, które wcale nie sprawiają, że ktokolwiek czuje się zdrowiej lub bezpieczniej. Na przykład ostatnio emerytowani rezydenci Mid Devon zostali poproszeni o zdjęcie ze swoich domów wiszących koszyków z kwiatami, które „zagrażają zdrowiu i bezpieczeństwu przechodniów”. « 23/09/2014 15:35:31

030

komentarz tygodnia polityka

Razem, ale osobno Szkocja w referendum odrzuciła niepodległość. Unia przetrwała, ale przyszłość Zjednoczonego Królestwa nie jest taka pewna. Mimo zachowania status quo zmiany wiszą w powietrzu.

549-MAKIETA 2 24-43.indd 30

Radosław Zapałowski

Dla brytyjskich elit piątkowy poranek był chwilą wielkiej ulgi. Szkoci mimo rosnącego poparcia dla idei niepodległości ostatecznie zagłosowali za pozostaniem w unii. W stosunku 55 do 45. Wynik z jednej strony bezpieczny dla unistów, ale z drugiej o wiele bliższy, niż przewidywał Westminster, i na tyle zbliżony, że pozwala następcom Alexa Salmonda mieć spore nadzieje na to, iż polityczny i społeczny ogień niepodległościowy tak szybko nie zgaśnie. Zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę niesprzyjające warunki, w jakich toczyła się kampania „na tak”, mająca przeciwko sobie najważniejszych, czterech jeźdźców brytyjskiego establishmentu: Westminster, banki, wielki biznes i media głównego 23/09/2014 16:36:04

031 nurtu. Jedyną ważną i duża gazetą na Wyspach opowiadającą się za niepodległością był „Sunday Herald”. Szkoci głosujący za oderwaniem od Zjednoczonego Królestwa praktycznie nie mieli swojej reprezentacji medialnej, a reprezentacja polityczna sprowadzała się tylko do szkockich nacjonalistów. Pozostałe partie – konserwatyści, liberałowie i Labour ramię w ramię walczyły o unię. Wsparcie biznesu i banków, a także głosy z Europy zaniepokojonej ewentualną polityczną destabilizacją Wielkiej Brytanii prawdopodobnie przeważyły szalę. Niepodległa Szkocja byłaby wyzwaniem i problemem zarówno dla Londynu, jak i dla Brukseli, a w kłopotliwych czasach, zmieniającym się globalnie układzie i niepewnej przyszłości pęknięcie na Wyspach byłoby problemem. Unia Europejska uniknęła masy komplikacji związanych z negocjacjami ze Szkocją, z rozbiciem armii brytyjskiej i postulowanym przeniesieniem baz okrętów nuklearnych ze Szkocji do Anglii. Londyn uniknął ekonomicznych i politycznych turbulencji związanych z podziałem majątku, rozerwania instytucji, zreorganizowania długu publicznego oraz budżetowych zawirowań. I chociaż po ogłoszeniu wyników głosowania w teorii nic się nie zmienia, to jednak w praktyce polityczna rzeczywistość nie będzie już taka sama. Nie tylko w Zjednoczonym Królestwie. Szkockie referendum bowiem to jedno z tych lokalnych, lecz o globalnym znaczeniu wydarzeń, poprzez które wyraża się proces poszukiwania nowego światowego porządku.

Polityczne przebudzenie

pole zawłaszczone głównie przez polityczne i medialne elity, od lat uprawiające sztukę dla sztuki i bawiące się same ze sobą w politycznej piaskownicy. Tym razem było inaczej. Cała Szkocja debatowała i cała Szkocja poszła do urn. 86-procentowa frekwencja była dowodem na to, że sprawy publiczne wciąż mogą rozpalać wyobraźnię społeczeństwa. Pod warunkiem że wpływ wyborców na rzeczywistość jest faktyczny i znaczący i nie sprowadza się do wyboru między centrolewicą a centroprawicą, realizującymi w gruncie rzeczy ten sam program i różniącymi się jedynie w mało istotnych detalach. Szkockie referendum było doskonałym wyrazem procesu tworzenia się nowej zbiorowej tożsamości i poszukiwania dla niej optymalnej formy politycznej, społecznej, a zwłaszcza ekonomicznej. Warto bowiem cały czas podkreślać, że to nie nowoczesny nacjonalizm czy też poczucie odrębności kulturowej, lecz odmienne wizje polityki makroekonomicznej i społecznej leżały u podstaw tzw. szkockiego momentu. Szkoci zdecydowali się na trwanie w Unii z Anglikami i Walijczykami, ale nie znaczy to, że porzucili marzenia o bardziej egalitarnym społeczeństwie i polityce gospodarczej w stylu skandynawskim. Nadzieja, będąca podstawą szkockiego święta demokracji, to wielka siła, która jest w stanie przekształcić polityczne status quo w coś zupełnie innego. Nadzieja ustanawia cel, dodaje skrzydeł i rozpala pasję. Ta nadzieja po referendum nie zniknie. Wręcz przeciwnie. Wydaje się, że gorące pragnienie zmian i wywrócenia skostniałego porządku rozprzestrzenia się po całych Wyspach.

Z lokalnego punktu widzenia kampania referendalna i proces głosowania były prawdziwym świętem demokracji. Szkołą obywatelskiego zaangażowania w sprawy publiczne. Ożywieniem ducha polityki, słabnącego z każdym kolejnym rokiem w wyniku upodabniania się do siebie partii głównego nurtu. Postawieni przed fundamentalnym wyborem Szkoci dyskutowali zażarcie, ale bez agresji. Okazało się, że społeczna apatia, na którą cyklicznie pomstują elity, nie jest efektem znużenia ludzi polityką, ale wyrasta z poczucia bezalternatywności. Przekonanie o realnym wpływie na rzeczywistość zaktywizowało całe masy. Lud się rozpolitykował i z impetem wszedł na

Brytyjski socjolog Colin Crouch od dłuższego czasu przekonuje, że współcześnie z demokracją mamy olbrzymi problem. Mamy demokrację z jej procesami i instytucjami, ale bez energii politycznej i innowacyjności. Tak jak w społeczeństwach postindustrialnych wciąż mamy produkcję przemysłową z jej owocami, lecz cała dynamika gospodarki poszła w innym kierunku, tak w społeczeństwach postdemokratycznych faktyczne rządy pełnią korporacje medialne, biznesowe i polityczne. Skostniały układ tworzy patologiczną demokrację. Władza dokonuje się pod przykrywką haseł równości i wolności, które w istocie kryją utrwalanie »

549-MAKIETA 2 24-43.indd 31

Szkockie referendum było doskonałym wyrazem procesu tworzenia się nowej zbiorowej tożsamości i poszukiwania dla niej optymalnej formy politycznej, społecznej, a zwłaszcza ekonomicznej.

Kres postpolityki?

23/09/2014 15:35:32

032

komentarz tygodnia polityka i rozszerzanie przywilejów korporacyjnych elit. Autor głośnej książki „Postdemocracy” kreśli ponurą wizję polityki przyszłości. I chociaż ta pesymistyczna wizja realizuje się na naszych oczach, głównie w Stanach Zjednoczonych i we Włoszech, gdzie korporacje praktycznie zmieniły się w partie polityczne, to jednak tendencje w Europie, której manifestacją jest Szkocja, pozwalają mieć nadzieję, że nie wszystko jeszcze stracone. Znużenie polityką, frustracja i rozczarowanie pozwalają elitom politycznym na rozgrywanie i manipulowanie społeczeństwem oraz wcielanie w życie populistycznych – jak chociażby antyimigracyjne – rozwiązań, jednak nie wpływają znacząco na faktyczną zmianę rzeczywistości. Aktywizacja polityczna Szkotów mimo przegranego referendum na powierzchowne zmiany nie pozwoli. Zwłaszcza że polityczna energia przenika przez symboliczną granicę na Carter Bar. W końcu niepewność, brak poczucia bezpieczeństwa, strach o przyszłość są wspólnym doświadczeniem pokryzysowej Wielkiej Brytanii tak dla Szkotów, jak i Anglików – nie tylko tych na północy. Polityka cięć budżetowych, zaciskanie pasa i demontaż państwa dobrobytu – idee będące podstawą działalności konserwatystów, ale podzielane również przez brytyjską lewicę – budzą sprzeciw także na południu, a nawet w samym Londynie. Przyszłoroczne wybory, które jak dotąd miały być jedynie postdemokratyczną formalnością i niewielką zmianą u steru, nagle nabrały znacznie większego znaczenia.

Niepewność przyszłości

Premier Cameron mówi dziś o tym, że idea niepodległej Szkocji została pogrzebana na okres co najmniej pokolenia, jednak przez szefa brytyjskiego rządu przemawia raczej myślenie życzeniowe niż polityczny realizm. Panuje powszechna zgoda, że referendum i polityczne przebudzenie Szkotów 549-MAKIETA 2 24-43.indd 32

będą katalizatorem przemian w Zjednoczonym Królestwie. Głównie decentralizacji. Przyparty do muru Londyn będzie musiał podzielić się władzą z innymi ośrodkami. Cameron natychmiast po ogłoszeniu wyników podtrzymał obietnice dalszej tzw. dewolucji ustrojowej – przyznania Szkocji jeszcze większych uprawnień. W praktyce Zjednoczone Królestwo stanie się stosunkowo luźną federacją części składowych. Wspomina się nawet o osobnym samorządzie dla dominującej części, czyli samej Anglii. Kwestią czasu jest, kiedy o większą niezależność upomną się Irlandia Północna i Walia. I chociaż luźna federacja państw na papierze wygląda obiecująco, to jednak w praktyce kreuje więcej problemów, niż przynosi rozwiązań. Wystarczy tylko spojrzeć na przeżywającą kryzys Unię Europejską, żeby zrozumieć, że dzisiejsze komplikacje Europy są skutkiem braku wspólnej polityki, narodowych egoizmów i centralnego ośrodka władzy. W dłuższej perspektywie rządzenie Wielką Brytanią, w której każdy „rząd lokalny” ma odmienną wizję polityczną lub ekonomiczną, stanie się niewykonalne. W tym kontekście przyszłość Zjednoczonego Królestwa stoi pod wielkim znakiem zapytania. Podobnie jak i przyszłość Europy, a w szerszym kontekście całego świata. Globalny ład chwieje się w posadach. Szkocja ze swoim politycznym przebudzeniem przyłożyła cegiełkę do płynnej rzeczywistości. Idealnie wpisuje się w proces tworzenia zupełnie innego porządku. Współczesne pytania wymagają nowych odpowiedzi, a świat wciąż tkwi w okopach przeszłości. Tymczasem, jak słusznie zauważa Henry Kissinger w najnowszej książce „World Order: Reflexions on the Character of Nations and the Course of History”, największym dziś problemem jest fakt, że stoimy wobec wyzwań, dla których historia nie daje żadnych podpowiedzi, bo radykalnie zmienił się kontekst. Decyzje podejmowane na podstawie historycznych doświadczeń mogą zakończyć się katastrofą. Nowe pomysły są potrzebne zarówno, jeśli chodzi o ułożenie stosunków wewnątrz Wielkiej Brytanii, Unii Europejskiej oraz świata. Wizjonerów, jak i wspólnej wizji przyszłości brak, ale zmiana wisi w powietrzu. Pomimo pozornego status quo. « 23/09/2014 16:36:16

033

549-MAKIETA 2 24-43.indd 33

23/09/2014 15:35:34

034

O TYM SIĘ MÓWI POLITYKA

Czy granice Europy są trwałe? Nie tylko Szkoci chcą niepodległości; domagają się jej między innymi Katalończycy, Baskowie, Sabaudczycy i północne Włochy. Eksperci obserwują te ruchy z niepokojem. Unia Wielkiej Brytanii i Szkocji na razie nie rozpadła się. Czy inne granice w Europie są jednak trwałe? MARTA FITA-CZUCHNOWSKA (PAP)

Należy obserwować szkockie referendum i ruchy separatystyczne w innych częściach UE, bo „mogą nam dać pojęcie o tym, dokąd zmierza świat” – pisał jeszcze przed szkockim głosowaniem amerykański ośrodek Stratfor w analizie poświęconej ruchom niepodległościowym w Europie, które zdają się zmierzać w odwrotnym kierunku niż europejska integracja. Nie mają one „żadnego sensu ekonomicznego”, ale w wystarczającym stopniu karmią się uczuciami narodowymi, by podać w wątpliwość trwałość współczesnych granic – ocenia Stratfor. W końcu unia Szkocji i Anglii trwa od 307 lat; jeśli gdzieś jakaś granica, a raczej jej brak miał być trwały, to właśnie w Zjednoczonym Królestwie. Stratfor widzi w tym trendzie oznaki niepokojącego nasilania się nacjona-

549-MAKIETA 2 24-43.indd 34

lizmów, które mogą prowadzić w Europie do rewizji porządku ustalonego stosunkowo niedawno. „Przecież jeśli gdzieś miały zatrzeć się różnice narodowe, to właśnie w Wielkiej Brytanii” – przypomina Stratfor, podkreślając, że wiele granic ustanowiono w Europie po wojnie. Siła rozpędu, jakiej nabrała inicjatywa niepodległościowa w Szkocji, budzi wielkie nadzieje we wszystkich europejskich ruchach separatystycznych – pisze z kolei „Financial Times”. W Hiszpanii – wśród Katalończyków i Basków, a może również w Andaluzji; we Włoszech w regionach północnych, którym marzy się autonomiczna lub wręcz niepodległa Padania, oraz w Tyrolu Południowym, Wenecji Euganejskiej i na Sardynii. We Francji – w Sabaudii, Bretanii, na Korsyce oraz

w Kraju Basków, a nawet w Alzacji. Flamandowie chcą się w Belgii oderwać od Walonów. Na Cyprze nieuznawana przez całą niemal społeczność międzynarodową Turecka Republika Cypru Północnego jest państwem de facto. A to nie koniec listy buntujących się regionów. Ruchy separatystyczne zaczęły się nasilać w Europie w latach 70., ale jeszcze w raporcie z 2007 r. „Economist” napisał, że tracą one dynamikę. Od tego czasu trend najwyraźniej się odwrócił. Prof. Józef Łaptos, politolog, szef Katedry Stosunków Międzynarodowych w Instytucie Politologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, mówi, że przynależność do UE umocniła tendencje separatystyczne. – Łatwiej o tego rodzaju dezintegrację, gdy domagające się niepodległości regiony mają jednak zapewnione bezpieczeństwo ekonomiczne w obrębie Unii. W razie problemów gospodarczych regiony takie mogą się oprzeć na szerszej (europejskiej) strukturze – wyjaśnia. – Również panujący od ponad pół wieku pokój w Europie nasila ruchy separatystyczne – mówi politolog. Podobnie brzmi diagnoza Stratforu: UE daje Europejczykom poczucie bezpieczeństwa, a przy braku zewnętrznego, integrującego zagrożenia dążenia separatystyczne mogą zyskiwać na znaczeniu. O ile jednak UE dążyła niegdyś do popularyzacji koncepcji Europy regionów, to ze względu na kryzys ukraiński wycofała się

23/09/2014 15:35:41

035 ostatnio z takich postulatów – przypomina politolog. Prof. Łaptos zwraca też uwagę na względy materialne, które przemawiają do wyobraźni separatystów. W Hiszpanii Katalończycy uważają, że płacą zbyt wiele do wspólnego budżetu, a Madryt obciąża ich podatkami na rzecz uboższych regionów. W Belgii zamożna Flandria uważa, że łoży nieproporcjonalnie dużo na rzecz Walonii – wylicza prof. Łaptos. Zwolennicy utworzenia Padanii domagają się – z tych samych względów – autonomii fiskalnej. Według „FT” referendum w sprawie niepodległości domaga się 59 proc. Basków (o 5 pkt proc. więcej niż rok wcześniej); takie samo głosowanie chcą przeprowadzić w listopadzie Katalończycy; w Barcelonie 11 września w manifestacji na rzecz niepodległości wzięło udział 1,8 mln osób. A z nieformalnych referendów przeprowadzonych w ubiegłym roku online w Tyrolu Południowym i Wenecji Euganejskiej wynika, że większość mieszkańców tych regionów opowiada się za oderwaniem od Włoch. Trendy te zdają się z roku na rok nabierać impetu – konkluduje „FT”. Według prof. Łaptosa jest jednak wysoce prawdopodobne, że ocena ruchów separatystycznych w UE ulegnie wkrótce zmianie i nastawienie do nich będzie mniej przychylne ze względu na poczucie zagrożenia, jakie wywołuje kryzys

549-MAKIETA 2 24-43.indd 35

na wschodnich granicach Unii. Prof. Irena Stawowy-Kawka z Uniwersytetu Jagiellońskiego zwraca uwagę, że cały rozgłos wokół dążenia Szkotów do oderwania się od Wielkiej Brytanii czy głośne żądania Katalończyków domagających się niepodległości przesłaniają znacznie bardziej niepokojące i bliższe nam trendy separatystyczne i niepodległościowe, które „utrzymują Bałkany w stanie wrzenia”. Tam nie grają roli względy ekonomiczne, „ruchy te napędzane są czystym nacjonalizmem, nie ma przyczyn innej natury i nikt nie zastanawia się nad więziami gospodarczymi” łączącymi regiony. – Niepokoje na Bałkanach nie skończyły się – ostrzega prof. Stawowy-Kawka, która kieruje Katedrą

kanach, co nie zmienia faktu, że sytuacja może się tam szybko pogorszyć. Prof. Robert Reich z Uniwersytetu Berkeley tłumaczy wrzenie regionów tempem i skalą globalizacji. Z jednej strony państwa narodowe tracą na znaczeniu w świecie, w którym wszystko jest jakoś współzależne i powiązane; z drugiej – łatwiej w takiej sytuacji utożsamić się z mniejszą ojczyzną, regionem, językiem czy gwarą i tradycją, które w sumie dają jakieś poczucie tożsamości – pisze na swej stronie internetowej Reich, minister pracy USA za prezydentury Billa Clintona. Tendencje separatystyczne w UE są w jego opinii wyrazem trwałości „myślenia plemiennego”. Teraz, gdy globalizacja sprawia, że państwo narodowe jest czymś mniej istotnym, należy się spodziewać, że ruchy

Historii Współczesnej w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ. Uważa, że „to, co się dzieje na Zachodzie” – dążenia niepodległościowe regionów Hiszpanii czy Włoch – nie ma wpływu na ruchy narodowe na Bał-

separatystyczne będą zyskiwały na znaczeniu; nawet tam, gdzie – jak w Szkocji – nie przemawia za tym rachunek ekonomiczny. Jeśli Szkocja zyskałaby niepodległość, precedens byłby niebezpieczny pod jednym względem – twierdzi Stratfor – powojenny ład w Europie, nawet jeśli niedoskonały, miał być gwarantem spokoju. «

UE daje Europejczykom poczucie bezpieczeństwa, a przy braku zewnętrznego, integrującego zagrożenia dążenia separatystyczne mogą zyskiwać na znaczeniu.

23/09/2014 15:35:44

036

DZIEJE SIĘ WIELKA BRYTANIA

549-MAKIETA 2 24-43.indd 36

23/09/2014 15:35:46

037

549-MAKIETA 2 24-43.indd 37

23/09/2014 15:35:50

038

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

PZPN płakał, jak oglądał… Rysunek Remka Dąbrowskiego z takim napisem obiegł internet zaraz po wygranej Polaków w mistrzostwach świata w siatkówce. Jest też jeszcze lepsza puenta tych mistrzostw, też pędzla Dąbrowskiego: „Lepiej w siatkę grać, niż z siatki wyjmować”. Amen!

Mimochodem, aczkolwiek podstępnie, zostałem zaangażowany w organizację londyńskich stref kibica. Do tej pory siatkówka interesowała mnie tylko wtedy, kiedy się kończyła, a na mecze siatkówki planowałem się wybrać zaraz po powrocie z Radomia, do którego się nie wybierałem. Jednak gdy już wszedłem do tego mrowiska, mogę być jedynie zachwycony. Nie mówię o naszych siatkarzach, bo o zachwytach nad nimi każdy Polak mógł przez cały tydzień pooglądać, poczytać i posłuchać we wszystkich mediach – pod warunkiem że były to media brazylijskie lub polskie. Moje spostrzeżenia dotyczą raczej kibiców i innego rodzaju wspierania swoich idoli siatkarskich. Przede wszystkim, co widać na filmach i zdjęciach ze stref kibica, jest to kibicowanie rodzinne. Pozbawione agresji. Na „nasze, polskie” strefy przychodziło sporo obcokrajowców. Fajnie było słuchać, jak po polsku śpiewają: „Polska biało-czerwoni”. Czasem było też śmiesznie, bo kiedy jeden z Polaków krzyknął: „Iran to pedały”, jeden z Irańczyków, nie znając znaczenia słowa uznawanego powszechnie za obelżywe, krzyknął to samo o Polsce, co wywołało oburzenie jednego z panów stoją-

cych obok niego. Zresztą to oburzenie zostało szybko spacyfikowane i skończyło się tradycyjną polską lufą przy barze. Oczywiście to incydent, który tylko potwierdza regułę. Partnerzy strefy kibica w POSK-u początkowo lekko się obawiali bardziej agresywnych kibiców, jednak okazało się, że nie było czego się obawiać. Mało tego, jeden z pracowników ochrony POSK-u powiedział po meczu finałowym, że to była najlepsza zmiana, na jakiej pracował w życiu. Nie w karierze pracownika ochrony, ale w całym życiu. Było wzniośle i spontanicznie. Agresja została u kibiców piłkarskich – i niech tam sobie zostanie, jeśli już musi. Zresztą ja się właściwie przestaję dziwić agresji kibiców piłkarskich. Jak się czasem popatrzy na niektórych piłkarzy, to ręce opadają poniżej kolan. Mało tego, kiedy się popatrzy na coraz to młodsze pokolenie piłkarzy, to też ręce zaczynają szorować po chodniku. Nie dziwota, że komuś się w kieszeni nóż otworzy czy raca odpali… Raper Zeus w utworze „Widnokrąg” do muzyki Pawbeats tak określa rzeczywistość tzw. dzisiejszej młodzieży (jakby młodzież nie była dzisiejsza – przyp. autora):

Zdjęcia pochodzą ze strony RemekDabrowski.pl

549-MAKIETA 2 24-43.indd 38

23/09/2014 15:35:50

039 30 lat minęło mi jak jeden dzień Tak łatwo było mi dekadę temu wróżyć sobie koniec Obiecywałem sobie zaraz przed tym dniem Strzelić sobie w łeb albo zmierzyć lotem wieżowiec Dzisiaj dziadek opowiadał mi bardzo długo o wojnie I w głębi serca czułem wielki wstyd za poprzednie myśli Pieprzony, samolubny, nadwrażliwy gnojek Nawet z drzazgi w palcu robię kurwa teatr dramatyczny.

Ostatni wers jest po prostu powalający. Tak mi się kojarzą teraz współcześni piłkarze. Nie tylko polscy, ale praktycznie wszyscy. Teatr grecki nie powstydziłby się tylu dramatów w jednej tylko scenie prawie każdego spotkania na boisku. Patrząc na te wszystkie profile młodych piłkarzy na Fejsbuniu i Instagramie, dochodzę do wniosku, że to, co tam się wyprawia, to zwykły modeling, niemający nic wspólnego ze sportem. Nowe „stylówki”, „outfity”, „rotacje”, „kicksy” – to bardziej zajmuje teraz piłkarzy, pośród których więcej jest „sneakerheadów” niż sportowców. „Malowane lalunie w rurkach”. Przerażające jest to, że takie „modelowanie” staje się czymś naturalnym, same relacje sportowe schodzą na dalszy plan. Co to za sport, w którym trzeba oszukać albo wymusić decyzję sędziego, żeby wygrać? Jak nie symulować faula, to podpłacić komuś wygraną. Jeszcze ten opór przed wprowadzaniem systemów lepszej kontroli w piłce nożnej, żeby można zweryfikować te oszustwa. Zamiast tego sędziowie biegają z pianką do golenia po boisku – też mi usprawnienie… W siatkówce jakoś nikomu nie przeszkadza, żeby przerwać mecz i na monitorach sprawdzić, czy był aut, faul, czy inna niesportowa możliwość. Wieczne nadzieje i wielkie rozczarowania. To krótka charakterystyka piłki nożnej w wykonaniu rodaków. Zatem, Panie i Panowie – do siatki. A jeszcze lepiej nad siatką. Więcej o siatkówce na stronach: 38, 58 oraz 94

549-MAKIETA 2 24-43.indd 39

23/09/2014 16:46:34

TEATR POSK

CREATIVE CRICKLEWOOD PRESENTS

ELZBIETA ADAMCZYK

UWAGA! Występ planowany na piątek 26 września na g. 20.00 nie odbędzie się. Zwrot lub wymiana zakupionych już na ten termin biletów u organizatora - Pana Jurka, nr.07476573860.

KABARET MORALNEGO NIEPOKOJU

2 SEPTEMBER – 28 SEPTEMBER

THE WINDMILL

Najnowszy program. Prapremiera w Londynie. Piątek 26 września 2014, godz. 20:00 Sobota 27 września 2014, godz. 17:00 i 20:00 Niedziela 28 września 2014, godz. 17:00 i 20:00 Bilety w cenie £28, £25 i £23 do nabycia w kasie POSK od 5 września. Tel.: 020 8741 1887 lub 020 8741 0398. Kasa czynna w godzinach 18:00 – 20:00. POSK, 238-246 King Street, London W6 0RF. Wcześniejsze rezerwacje i informacje – Pan Jurek, tel: 0747 657 3860

Opening Night:

Thursday Sept 4th from 7pm

Open Mic with music and poetry:

Thursday Sept 4th, 8 pm - 11pm

Location:

The Windmill,

Windmill opening times:

Mon-Fri: from 4 pm,

57 Cricklewood Broadway, NW2 3JX Sat-Sun: check with venue 020 8450 4422

Patronat medialny

549-MAKIETA 2 24-43.indd 40

23/09/2014 15:35:57

549-MAKIETA 2 24-43.indd 41

23/09/2014 15:35:58

042

SYGNAŁY Z listów do redakcji

Pomóżmy małemu Szymonkowi! Zarząd oraz Rada Polskiej Ligi Piątek Piłkarskich „Sami Swoi” zwraca się z apelem do wszystkich piłkarzy, kibiców oraz całej ligowej społeczności o pomoc dla 5-letniego Szymona, syna jednego z zawodników ligi, u którego podczas pobytu w Polsce zdiagnozowano guza mózgu.

Podczas krótkiego urlopu w Polsce u Szymonka zdiagnozowano guza mózgu. Od kilku dni cała rodzina przebywa w warszawskim Centrum Zdrowia Dziecka, gdzie czeka w kolejce na badania oraz ewentualne leczenie. Krzysztof „Dyzio” Szwec oraz jego żona Agnieszka mieszkają i pracują w Anglii jako osoby samozatrudnione. Będąc w Polsce z chorym Szymkiem oraz małą córeczką Olą, są pozbawieni jakichkolwiek dochodów. Tymczasem leczenie jest bardzo kosztowne. Dlatego też działacze Polskiej Ligi Piątek Piłkarskich „Sami Swoi” w Londy-

nie nie zastanawiali się długo nad tym, czy pomóc, ale jak to zrobić. Od planów przeszli do zdecydowanych czynów i już są pierwsze efekty. – Zwracamy się o jakąkolwiek pomoc, bo każdy grosz jest na wagę złota – mówi Kamil Biegniewski. – Czas nie jest naszym sprzymierzeńcem, więc musimy działać szybko i skutecznie. Z tego też powodu zdecydowaliśmy się przerwać rozgrywki, by rozegrać specjalny charytatywny turniej, a podczas minionej niedzieli na obiektach Vale Farm Sports Centre zorganizowalismy zbiórkę pieniędzy – dodaje działacz londyńskiej ligi.

GRAMY DLA SZYMONA! Prośba skierowana jest także do wszystkich, którzy chcą pomóc w organizacji turnieju „Gramy dla Szymona”. Impreza odbędzie się 28 września 2014. – Zbieramy różnego rodzaju rzeczy, które będzie można licytować na loterii podczas festynu przy okazji turnieju. Mogą to być książki, zabawki, słodycze, książki i inne rzeczy, które mogą ucieszyć dzieci. Odbędzie się również loteria fantowa dla dorosłych. W tym przypadku również zwracamy się do wszystkich, aby odkurzyli swoje szafki i barki. Zbieramy zakurzone wina lub inne mocniejsze trunki, kremy, balsamy do ciała itp. W sprawie loterii prosimy o kontakt z Marcinem Sygnarowiczem (tel. 07841625556). Za okazaną pomoc z góry dziękujemy. «

Pomoc dla Szymona Konto bankowe, Bank HSBC: Polish 5-side Football League Sort code: 40-02-26 Account number: 62316013

549-MAKIETA 2 24-43.indd 42

23/09/2014 15:35:59

043

549-MAKIETA 2 24-43.indd 43

23/09/2014 15:36:03

044

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA

COOLTUR POLECA A

Polskie filmy na Raindance Film Festival Festiwal Filmowy Raindance prezentuje najlepsze filmy twórców niezależnych i debiutantów z całego świata. To na nim premierę miały takie hity, jak „Memento”, „Old Boy” czy „The Blair Witch Project” i „Ghost World”. W programie tegorocznej imprezy wydzielono specjalne miejsce na prezentację dorobku polskiej kinematografii. 24.09. – 5.10. Kina: The Vue Piccadilly, The Vue West End, The Raindance Film Cafe, Pall Mall Fine Wines www.raindance.org

549-MAKIETA 3 44-63.indd 44

Polskę będą reprezentować 4 produkcje fabularne: „Heavy Mental” (reż. Sebastian Buttny), „Kebab & Horoscope” (reż. Grzegorz Jaroszuk), „The Art of Disappearing” (reż. Bartek Konopka, Piotr Rosołowski) i „The Word” (reż. Anna Kazejak). W sumie zostanie zaprezentowanych 100 filmów fabularnych i ponad 150 krótkometrażowych.

wystawy » ANSELM KIEFER 27.09. – 14.12. Royal Academy of Arts, Burlington House, Piccadilly, Londyn W1J 0BD. Stacja: Green Park. Otwarte: sob. – czw. 10.00 – 18.00, pt. 10.00 – 22.00. Bilety: £14 www.royalacademy.org.uk

Pierwsza tak szeroka retrospektywna wystawa prac znakomitego brytyjskiego malarza Anselma Kiefera. Wystawa pokazuje przekrój twórczości w ostatnich 40 latach pracy artysty, prezentując obrazy, zdjęcia i instalacje pochodzące z prywatnych i publicznych kolekcji.

» THE ART OF THE BRICK Do 4.01. Old Truman Brewery, 91 Loading Bay, Brick Lane, Londyn E1 6Q. Stacja: Shoreditch High Street Station, Aldgate East Station, Liverpool Street Station, Old Street Station. Czynne: niedz. – śr. 10.00 – 18.00, czw. 10.00 – 20.00, pt. i sob. 10.00 – 19.00. Bilety: £14.50 artofthebrick.co.uk

23/09/2014 16:04:39

045 » LATE TURNER – PAINTING SET FREE Do 25.01. Tate Britain, Millbank, Londyn SW1P 4RG. Stacja: Pimlico, Vauxhall, Westminster. Bilety: £15 www.tate.org.uk To pierwsza tak obszerna wystawa prezentująca dorobek brytyjskiego malarza J.M.W. Turnera. Zebrane tu prace pochodzą z okresu od 1835 r. do jego śmierci w 1851. Wśród najciekawszych są rzadko prezentowane razem „ Ancient Rome; Agrippina Landing with the Ashes of Germanicus” i „Modern Rome – Campo Vaccino”, obraz przedstawiający pożar Tower of London w 1841 r., a także zachwycające akwarele.

teatr » SEQUENCE 8 – THE 7 FINGERS Do 4.10. Peacock Theatre, Portugal Street, Holborn, Londyn WC2A 2HT. Stacja: Holborn. Bilety: od £7.50 www.sadlerswells.com Zapierające dech w piersiach przedstawienie łączące sztukę cyrkową, akrobację, taniec i dramę. A wszystko okraszone sarkastycznym humorem.

» CASTRO OF MEDITERRANEAN

„Kebab and Horoscope” w reż. G. Jaroszuka zobaczymy na Raindance Film Festival Do przygotowania tej wystawy Nathan Sawaya potrzebował miliona klocków LEGO, od klasycznych po specjalnie przygotowane na jego potrzeby. Stworzył z nich ponad 80 postaci, które są prezentowane na całym świecie i wszędzie budzą zachwyt. Pochodzący z Nowego Jorku Nathan Sawaya jest pierwszym na świecie artystą, który stworzył z klocków LEGO prace uznawane za dzieła sztuki.

wywiadu w kryzys na Cyprze. „Castro of Mediterranean” to pseudonim nadany arcybiskupowi Makariosowi, pierwszemu prezydentowi Cypru, którego CIA podejrzewało o nastawienie prosowieckie.

» URINETOWN THE MUSICAL 29.09. – 24.01. Apollo Theatre, Shaftesbury Avenue, London, W1D 7ES. Piccadilly Circus. Spektakle: pon. – sob. 19.45, wt. i niedz. 15.00. Bilety: od £19.50 www.apollotheatrelondon.co.uk Akcja musicalu rozgrywa się w absurdalnym świecie, w którym opodatkowane jest nawet załatwianie potrzeb fizjologicznych. „Urinetown” to satyra na postępujący proces komercjalizacji podstawowych praw człowieka.

» EVITA Do 1.11. Dominion Theatre, Tottenham Court Road, Londyn W1P OAG. Stacja: Tottenham Court Rd. Spektakle: pon. – sob. 19.45, czw. i sob. 15.00. Bilety: od £25.00 www.dominiontheatre.com Jeden z najbardziej znanych musicali świata. Biografia Evy Peron, żony byłego dyktatora Argentyny Juana Perona, przedstawiająca jej losy od poczatków kariery po czasy, gdy stała się muzą całego narodu.

» DIRTY BUTTERFLY

6 – 18.10. Theatro Technis, 26 Crowndale Rd, Londyn NW1 1TT. Stacja: Mornington Crescent. Spektakle: pon. – sob. 19.30, niedz. 17.00. www.theatrotechnis.com

1 – 11.10. Young Vic Theatre, 66 The Cut, Londyn SE1 8LZ. Stacja: Waterloo. Przedstawienia: pon. – sob. 19.45, śr. i sob. 14.45. Bilety: £15 www.youngvic.org

Po wystawieniu „We Macbeth” – sztuki obnażającej przestępstwa dokonane przez CIA w Stanach Zjednoczonych – George Eugeniou napisał scenariusz kolejnego spektaklu, tym razem odkrywającego kulisy zaangażowania amerykańskiego

Ta sztuka może zainspirować do spędzenia wieczoru na dyskusji w gronie przyjaciół, dotyczącej pokręconych relacji międzyludzkich, przelotnych związków, mówienia półprawdy i wyciągania wniosków na podstawie domysłów.

„Sequence 8 – The 7 Fingers”.

» MING: 50 YEARS THAT CHANGED CHINA

To pierwsza wystawa tak głęboko eksplorująca historię Chin. Zebrano na niej wiele nieprezentowanych wcześniej w Wielkiej Brytanii eksponatów, pokazujących bogactwo kulturowe Państwa Środka w czasach jego rozkwitu, czyli panowania dynastii Ming.

549-MAKIETA 3 44-63.indd 45

Fot. Lionel Montagnier

Do 5.01. British Museum, Great Russell St, Londyn WC1B 3DG. Stacja: Holborn, Tottenham Court Road. Otwarte codziennie 10.00 – 17.30, w pt. do 20.30. Bilety: £16.50 www.britishmuseum.org

23/09/2014 16:04:40

046

CAFÉ COOLTURA wielka brytania » VIOLETTE

» MOTORHEAD

Od 3.10. Dramat biograficzny, Francja. Reż. Martin Provost, wyst.: Emanuelle Devos, Sandrine Kiberlain, Olivier Gourmet www.docandfilm.com

8.11., godz. 19.00. Wembley Arena, Arena Square, Engineers Way, Londyn HA9 0AA. Stacja: Wembley Stadium. Bilety: od £45.25

Biografia francuskiej pisarki Violette Leduc. Zasłynęła ona powieścią „Ravages”, z której wydawca kazał jej usunąć zbyt odważny jak na 1955 r. wątek miłości lesbijskiej. Został on po latach wydany jako osobna książka.

» YOU AND THE NIGHT Od 3.10. Komedia erot., Francja. Reż. Yann Gonzalez, wyst.: Eric Cantona, Beatrice Dalle, Kate Moran, Nicolas Maury

W kinach od 3 października

kino » HOT MILLIONS 28.09., godz. 19.30. Bussey Building, 133 Rye Lane, Peckham, Londyn SE15 4ST. Stacja: Peckham Rye. Wstęp bezpłatny www.rooftopfilmclub.com Z okazji trwającego roku autobusów Transport for London zaprasza na bezpłatny pokaz filmu należącego do klasyki brytyjskiego kina, z niezapomnianym Peterem Ustinovem i Maggie Smith w roli głównej. Głównym bohaterem jest londyński artysta, który staje się specem od komputerów i, używając fortelu, okrada dużą korporację. W tle Londyn i oczywiście miejskie autobusy.

» DRACULA UNTOLD

Gwiazda francuskiego futbolu Eric Cantona po raz kolejny próbuje swoich sił w aktorstwie. Tym razem wciela się w jednego z uczestników orgii, w której fantazje kochanków mieszają się z rzeczywistością.

Od 3.10. Dramat sportowy, USA. Reż. Ivan Reitman, wyst.: Kevin Costner, Jennifer Garner, Terry Crews, Sam Elliot www.draftdaythemovie.com Powracający na ekran Kevin Costner wciela się w rolę menedżera drużyny hokejowej, który zrobi wszystko, by pozyskać dla swojego zespołu największe talenty.

549-MAKIETA 3 44-63.indd 46

» ANASTACIA 17.11., godz. 19.00. O2 Shepherds Bush Empire, Shepherds Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherds Bush. Bilety: od £40.25

» SOPHIE ELLIS-BEXTOR 01.10., godz. 19.00. O2 Shepherds Bush Empire, Shepherds Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherds Bush. Bilety: od £25

» PETER ANDRE

12 – 15.10., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn SE10 0DX. Stacja: North Greenwich

» DRAFT DAY

12.11., godz. 19.00. O2 Shepherds Bush Empire, Shepherds Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherds Bush. Bilety: od £22.25

29, 30.09. i 01.10., godz. 19.00. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £59

Długo oczekiwana historia Drakuli, którego nadprzyrodzona moc dała mu miano bohatera, ale jednocześnie stała się jego przekleństwem w prywatnych relacjach.

Młoda dziewczyna znika tuż przed rocznicą ślubu. Podejrzenie pada na męża. Ten z pomocą siostry próbuje odnaleźć żonę i oczyścić się z podejrzeń.

» LA ROUX

» KYLIE MINOGUE

Od 3.10. Fantasy, USA. Reż. Gary Shore, wyst.: Luke Evans, Dominic Cooper, Sarah Gadon, Charles Dance www.draculauntold.co.uk

Od 3.10. Thriller, USA. Reż. David Fincher, wyst.: Ben Affleck, Rosamund Pike, Neil Patrick Harris www.gonegirlmovie.com

10 – 11.11., godz. 19.00. Roundhouse, Chalk Farm Road, Londyn NW1 8EH. Stacja: Chalk Farm. Bilety: od £45.25

koncerty

06.10., godz. 19.00. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Kensington, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £31

» GONE GIRL

» COUNTING CROWS

» ED SHEERAN

» ONEREPUBLIC 22.10., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn SE10 0DX. Stacja: North Greenwich

» NEIL SEDAKA 23.10., godz. 20.00. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Kensington, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £47.25

» LADY GAGA 23, 25 – 26.10., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42

» BLUEFEST – LEVEL42, VAN MORRISON,

SHERYL CROW I INNI

26 – 31.10. Royal Festival Hall, Belvedere Road, Southbank, Londyn SE1 8XX. Stacja: Charing Cross, Embankment, Temple

Anastacia

inne »

LONDON INTERNATIONAL TATTOO CONVENTION

26 – 28.09. Tobacco Dock, 50 Porters Walk, Londyn E1W 2SF. Stacja: Shadwell, Tower Hill. Otwarte: pt. – sob. 11.30 – 2.00, niedz. 11.30 – 20.00. Bilety: od £20 www.thelondontattooconvention.com Wybudowany na polskiej prowincji, jedyny na świecie wytatuowany motocykl będzie jedną z największych atrakcji międzynarodowego konwentu tatuażystów w Londynie. Podczas imprezy będzie można zapoznać się z najnowszymi trendami w malowaniu na ciele, a także nowinkami technicznymi, które zainteresują osoby zawodowo zajmujące się tatuowaniem.

w POSK-u JAZZ CAFÉ POSK

» Willie Garnett Big Band 26.09., godz. 20.30. Bilety: £6 Jeden z najlepszych londyńskich big-bandów, kierowany przez weterana jazzowego, saksofonistę Williego Garnetta, którego kariera

23/09/2014 16:04:41

047 „Winter Landscape”, 1970. Anselm Kiefer

muzyczna trwa już ponad 50 lat. W Jazz Cafe POSK występuje w każdy ostatni piątek miesiąca, prezentując brawurowo wykonany program znanych standardów jazzowych.

» PRZEMEK STRĄCZEK QUARTET 27.09., godz. 20.30. Bilety: £7 Przemysław Strączek to wybitny polski gitarzysta jazzowy, kompozytor, aranżer, dwukrotny finalista konkursu Mistrz Gitary im. Marka Blizińskiego. W Jazz Café POSK zaprezentuje swój najnowszy projekt muzyczny wraz z międzynarodową grupą w składzie: Przemek Strączek – gitara, Michał Wierba – fortepian, Francesco Angiuli – kontrabas, Flavio Li Vigni – perkusja.

» KABARET MORALNEGO NIEPOKOJU 26.09., godz. 20.00; 27.09., godz. 17.00 i 20.00; 28.09., godz. 17.00 i 20.00. Bilety: od £23. Rezerwacje i dodatkowe informacje: 0787 804 7013

» PRZESŁUCHANIA DO TEATRU SYRENA 27.09., godz. 15.00. Więcej informacji: 0777 076 598

» HALKA 4.10., godz. 19.30 i 5.10., godz. 17.00. Bilety: od £20 Opera Stanisława Moniuszki w czterech aktach to kolejny mocny akcent obchodów 50-lecia POSK-u. Reżyserem spektaklu jest Richard Fawkes, orkiestrę poprowadzi Stephen Ellery.

Klub Orła Białego » DISCO 27.09. i 4.10., godz. 21.00 – 2.00. Bilety: £5 Zagrają DJ Lukasz i DJ Krzysiek. Obowiązuje elegancki strój. Poniedziałki Line Dancing, godz. 19.30 – 22.30 Salsa Cubana, godz. 20.00 – 22.00 Wtorki Klub brydżowy, godz. 18.30 – 22.30

Środy Gimanastyka przy muzyce dla seniorów, godz. 11.30 – 13.30 Zumba po polsku, godz. 19.30 – 20.30 Czwartki Denart Art Theatre – zajęcia dla dzieci: balet, śpiew, tap, jazz, godz. 16.30 – 20.00 Ceroclondon – szkoła tańca nowoczesnego, godz. 20.00 – 23.00

Piątki Denart Art Theatre – zajęcia dla dzieci: balet, śpiew, tap, jazz, godz. 16.30 – 19.00 Zumba po polsku, godz. 19.30 – 20.30 Soboty Denart Art Theatre – zajęcia dla dzieci: balet, śpiew, tap, jazz, godz. 9.00 – 15.00 Niedziela Kulinarne podróże przez centralną Polskę w klubowej restauracji, godz. 12.00 – 20.00

TANIE ROZMOWY do Polski

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 545 4141

1p tylko

]D PLQXWČ

5p tylko

]D PLQXWČ

Obtain bill payer’s permission before using the service. Calls are billed per minute & include VAT. Charges apply from time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a shot period if the calls are engaged or unanswered. One off 9.05p set-up fee by BT. Cost of calls from non BT operators and mobiles may vary. Check with our operator. Rates are subject to change without prior notice. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.’

549-MAKIETA 3 44-63.indd 47

23/09/2014 16:42:11

048

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

Czyta się Podążaj ku światłu »

„Ku światłu. Pokłosie myśli z niwy życia i ducha” to książka będąca zbiorem myśli z dzieł słynnych twórców i filozofów: Karola Wagnera, Emersona, Maeterlincka, Sedira, Johna Lubbocka, Dromonda, Mazesanciera, Ruskina, Tołstoja, Jouberta, Dory Meleggri, prof. Hiłty, Guiberta, Ed. Schürré i innych. Wydanie, które ukazało się na rynku tego roku, jest wznowieniem tej pozycji po przeszło stu latach od jej ukazania się. Dzieło Zofji Hartingh tak zafascynowało Renatę Taylor, że postanowiła ona podjąć starania, aby wydać je po raz kolejny. Jak sama pisze: „Z racji swego sędziwego wieku książka ta była miejscami nieczytelna, nie wspominając o braku kilku stron”. Wydawczyni skompletowała dzieło z pomocą Instytutu Książki w Krakowie oraz Archiwum Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego. „Ku światłu” – trzeba przyznać – nie jest lekturą lekką, łatwą i przyjemną, głównie z uwagi na swój język. Osoby zaangażowane w prace redakcyjne nad książką postanowiły bowiem zachować jej oryginalny styl, pisownię i gramatykę, by „uniknąć nieporozumień w interpretacji myśli pierwotnie zamierzonych przez autorkę” oraz utrzymać autentyczność książki. Wprawdzie – co mnie zaskoczyło, gdyż nie wynikało z pierwszego „oglądu” dzieła – teksty prezentowane w książce odwołują się do nauki Chrystusa, jednak myśli w nich zawarte wydają się zaskakująco uniwersalne. Główna tematyka dotyczy duchowego i wewnętrznego rozwoju człowieka, a wiele z idei, które można tu znaleźć, jest niezwykle inspirujących. Gdy 549-MAKIETA 3 44-63.indd 48

przedrzemy się przez skomplikowaną strukturę gramatyczą oraz przetłumaczymy stary polski język na współczesny, wyczytamy tu rzeczy ciągle aktualne, niegdyś przynależne głównie do filozofii chrześcijańskiej, dziś jednak mogące mieć wymiar uniwersalny. Dla mnie na przykład myśl: „Niewidzialne siły pracują bezustannie dokoła nas, ukryte jak ziarna kiełkujące w ziemi lub zarazki rozpościerające po świecie chorobę i zniszczenie. To co serce prawe i kochające poczyna w bólu i rozpamiętywaniu, może gdzieś na drugim krańcu świata rozpłomienić się iskrą zapalającą inne serce do dobrego; to, o czem złoczyńca rozmyśla nocą w więziennej celi, może jutro wybuchnąć na widowni publicznej, siejąc dokoła pożogę i zgliszcza. (…) Wszystko to, co

człowiek poczyna w duchu, na mocy tajemniczych łączności, korzyść lub ujmę przynosi drugim” – może być dziś odwołaniem do tego, że na świecie istnieje energia większa niż my sami, na którą jednak mamy wpływ zarówno poprzez swoje czyny, jak i myśli oraz słowa. Dlatego, jak dalej nawołuje „Ku światłu”: „Nie przysparzajmy (…) światu tego, w czem obfituje, to jest niesprawiedliwości, kwasów, żółci i złego humoru. Przydajmy mu raczej tego na czem mu zbywa, to jest słodyczy, wyrozumienia, dobroci”. Co nie jest niespodzianką, lejtmotywami w publikacji są tak charakterystyczne dla nauk Jezusa zagadnienia, jak miłość (jako wielka siła zdolna zmieniać świat), cierpienie, cnota, dążenie do oświecenia (ku tytułowemu światłu), odpowiedzialność za innych (tych nieoświeconych). Pragnę jednak podkreślić raz jeszcze, że – być może dzięki przepuszczeniu tych idei przez umysły światłych twórców i filozofów – w książce tej zyskały one wymiar ponadczasowy i uniwersalny. Umieszczone w kontekście życia zwykłego człowieka, stały się namacalne. Odczytane w ten sposób mogą okazać się przystępne dla współczesnych ludzi i pozwolić im odkryć na nowo ideę, według której prowadzą swoje życie, a która prezentowana przez nauki kościoła często wydaje się niezrozumiała i abstrakcyjna. „Ku światłu” pokazuje jej „ludzką” twarz, pod warunkiem jednak że przedrzemy się przez skomplikowaną i utrudniającą lekturę warstwę językową (MJ). « 23/09/2014 16:04:44

049 EVA BECLA PREZENTUJE...

5 października (niedziela) godz. 17.00 oraz 20.00 EALING TOWN HALL, New Broadway W5 2BY (Stacja M Ealing Broadway) BILETY: £27 (zniżki dla grup) REZERWACJA / ZAKUP BILETÓW TEL: 07788 4101 22 lub 020 8997 3629 eva@evabeclapresents.com (akceptpujemy karty)

31 grudnia 2014 roku Kabaret Limo kończy swoją działalność. Z tej okazji grupa wyrusza w swoją ostatnią trasę koncertową, by pożegnać się z widzami. W programie znajdą się najbardziej popularne skecze i piosenki w historii kabaretu oraz tzw. piwniczniaki - takie, które ostatni raz widziały człowieka ponad dziesięć lat temu. Nie zabraknie także numerów powstałych w ostatnim okresie, które nie były dotąd prezentowane w telewizji i internecie. Wszystko to okraszone improwizacją, głupawką i seksapilem. Jeśli więc chcesz zobaczyć łysiejącego Blachę albo Hitlera na żywo, bądź po prostu spędzić dwie godziny z Kabaretem Limo - przyjdź, bo to ostatnia taka szansa. https://www.facebook.com/eva.becla www.evabecla.com

549-MAKIETA 3 44-63.indd 49

23/09/2014 16:04:46

549-MAKIETA 3 44-63.indd 50

23/09/2014 16:04:47

549-MAKIETA 3 44-63.indd 51

23/09/2014 16:04:49

052

CAFÉ COOLTURA FILM

Na ekranie »

Z końcem 2013 roku w sieci zadebiutowała nowa internetowa platforma z polskimi filmami „na życzenie”- polvod.pl. Celem serwisu jest zapewnienie dostępu do największej bazy tytułowej ogólnie pojętej kultury polskiej

spośród wszystkich działających obecnie serwisów VOD. Twórcy serwisu www.polvod.pl chcą dać możliwość obejrzenia filmów tych mniej znanych i zapomnianych. W serwisie znajdą się treści stare i nowe. Filmy fabularne, dokumentalne i animo-

wane. Planowane jest uruchomienie części z polskimi kabaretami. Obecnie wszystkie filmy są dostępne bezpłatnie. Pragniemy zachęcić do oglądania nas, postaramy się przybliżyć część naszego katalogu. «

FILMY I SERIALE

ﬁlmy

Serial Rodzinka.pl 5 sezonów, 130 odcinków „Rodzinka.pl” to dzieje pięcioosobowej, warszawskiej rodziny Boskich. Serial utrzymany jest w niezwykle ciepłym i rodzinnym tonie, a opowiada o dorastaniu, dojrzewaniu synów (Tomka, Jakuba, Kacpra) Ludwika i Natalii. Pełen humoru i interesujących, pouczających dialogów, stał się ulubioną rozrywką wielu polskich rodzin. Jesienią 2014 ma się ukazać już szósty sezon sitcomu.

Rodzinka.pl

549-MAKIETA 3 44-63.indd 52

5 sezonów 130 odcinków

01 Noc świętego Mikołaja 02 Boisko bezdomnych 03 Uciekinier 04 Jutro idziemy do kina 05 Cztery noce z Anną seriale

01 Rodzinka.pl 02 Czas honoru 03 Anna German 04 Ogniem i mieczem 05 Londyńczycy polvod.pl/serial-Rodzinkapl

23/09/2014 16:04:58

549-MAKIETA 3 44-63.indd 53

23/09/2014 16:04:59

054

CAFÉ COOLTURA polskie radio londyn + opera

wiadomości muzyczne

N LOZ GNR Z DBO RYCH

O GR E

ZAPRASZA

TOP 20

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18

F I R E Gav in Deg raw

Nowy mixtape Młodego PSZ i Dubana

Młody PSZ, przedstawiciel andrychowskiego podziemia, producent oraz raper, jeden z artystów wytwórni RPS Enterteyment, wraz z raperem Dubanem wydał mixtape „Dwa stany”. – Jest to pierwsza część, która zawiera 10 kawałków. Wszystkie numery są połączone efektownymi przejściami, świetnie dobranymi skreczami i dobrymi bitami, o które zadbał sam Młody PSZ. Bogaty dobór sampli w produkcjach sprawia, że mixtape’u słucha się jeszcze lepiej – mówi Młody. Młody PSZ pracuje także nad następcą wydanego w ubiegłym roku albumu

„Drugi początek”. – Nowa płyta będzie świeża, będzie bujać. Pracę rozpocząłem od kompletowania sampli i zbierania pomysłów na bity. Chcę najpierw zrobić wszystkie podkłady, a dopiero później zacząć pisać teksty. Jestem wdzięczny wszystkim tym, którzy pomagali mi przy wydaniu płyty „Drugi początek”, i za to, jak ją przyjęli ludzie z całej Polski. Cieszę się, że mogę dalej robić to, co kocham. Czekajcie na nowy materiał – zachęca muzyk. Album „Drugi początek” Młodego PSZ miał swoją premierę 18 maja 2013 r. i ukazał się na rynku nakładem RPS Enterteyment.

UP E R H E R O E S S The S c r i p t RAYER IN C P L. Wood & The Prick and R. Schulz NE D A Y ( VA ND A A G) O B a ke r m a t UD E R Ma g i c ! H E C H A M B E R T Le nny K r a v i t z H A ND E L I E R C Sia I E G NI J P R Z E D S I E B IE B An na Wy s z ko ni HIS IS HOW WE DO T K a t y Pe r r y

EN CZAS T Donatan – Cleo feat. K. Bednarek

M I W R O NG A Nico & Vinz LACK WIDOW B Ig g y Az a l e a f e a t . R ita Ora

ROBLEM P Ariana Grande feat. Iggy Azalea A D E T O L O VE F P o l i na

HAKE IT OFF S Ta y l o r S w i f t

Premiera klipu Proceente Na kanale AlohaEnt pojawił się kolejny singiel promujący album Proceente „Zupynalefkisplify”. Gościnnie w utworze pojawiają się Emazet, Kuba Knap oraz DJ Grubaz. Muzykę wyprodukował Stona, a całość zmiksował Staszek Koźlik w Erem Studio. Za mastering odpowiada Studio AS One. Realizacją teledysku zajęła się ekipa Ipanema Studio.

549-MAKIETA 3 44-63.indd 54

Y R E NY S Ar t u r R o j e k I NG S Ed Sheeran

R UE L O VE T Coldplay

19 20

A M NE S I A 5 S e c o nd s o f S u m m e r

Więcej na

FB/Młody-PSZ

A I L A ND O B Enrique Iglesias feat. Sean Paul

23/09/2014 16:05:01

055 Halka w POSK-u!

Zbliża się kolejne ważne wydarzenie z okazji 50-lecia powstania Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie: przedstawienie opery Stanisława Moniuszki „Halka” w Teatrze POSK-u. W sobotę, 4 października, o godzinie 19.30 oraz w niedzielę, 5 października, o godz.17.00 zespół cenionych na międzynarodowych scenach, doskonałych polskich artystów operowych (z udziałem tancerzy i chóru) wykona „Halkę”, arcydzieło Stanisława Moniuszki do libretta Włodzimierza Wolskiego, narodową operę polską w czterech aktach – w ramach bogatego programu obchodów 50. rocznicy powstania POSK-u. Wydarzenie to zapowiada się wyjątkowo szczególnie, biorąc pod uwagę, że specjalnie dla POSK-u w przygotowaniu przedstawienia naszego wielkiego dzieła operowego wziął udział profesjonalny zespół artystów brytyjskich pod dyrekcją cenionego reżysera Richarda Fawkesa. U progu swojej kariery Fawkes pracował dla BBC, później współpracował z takimi reżyserami, jak Ridley Scott, Hugh Hudson czy Cliff Owen, reżyserował dla Channel 4 nagradzane seriale oraz filmy dokumentalne, m.in. o Enrico Caruso, Beniamino Gigli i Jussi Bjorlingu. Wyreżyserował dla ważnych scen operowych m.in. takie dzieła, jak „Faust” Charlesa Gounuda, operę komiczną opartą na sztuce Williama Shakespeare’a „Wesołe kumoszki z Windsoru” Otto Nicolai oraz dla POSK-u „Verbum Nobile” Stanisława Moniuszki. Orkiestrą dyrygować będzie ceniony i doświadczony Stephen Ellery, który

prowadził już London Symphony Orchestra, Krakowską Filharmonię w Polsce (dzieła Philipa Glassa i Aarvo Partha) czy Osaka Philharmonic w Japonii oraz został wyróżniony funkcją Associate Conductor of English Concert Orchestra i English Studio Opera. Jego sposób pracy, określany przez krytyków jako natchniony, oryginalny i pełen pasji, zdobywał uznanie na wybitnych scenach całego świata. Możemy więc już założyć, że zbliża się kolejne bardzo ważne wydarzenie artystyczne celebrujące 50-lecie powstania Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie. «

Obsada Czytelnicy! Halka - Monika Świostek (sopran) Jontek - Rafael Bartmiński (tenor) Janusz - Marcin Janusz (baryton) Stolnik - Piotr Lempa/Marcin Gęśla (bas) Zosia - Violetta Gawara (mezzosopran) Dziemba - Marcin Gęśla/Piotr Lempa (baryton) Coro dell Angelo Federation of Polish Folklore Dancers of Great Britain The Orchestra of POSK Polish Opera in London

4 października (sobota), godz. 19.30 oraz 5 października (niedziela), godz. 17.00 Teatr POSK-u, 238-246 King Street, Hammersmith, London W6 0RF Bilety w cenie £30, £25, £20 do nabycia na http://www.wegottickets. com/event/282916 oraz w kasach POSK-u w godzinach 18.30 – 20.30; tel.: 020 8741 1887, 020 8741 0398 Rezerwacje:

admin@posk.org

549-MAKIETA 3 44-63.indd 55

23/09/2014 18:34:37

056

CAFÉ COOLTURA fotoreportaż Doda

Nic DODAć, nic ująć Ponad 2 tysiące osób wypełniło O2 Shepherd’s Bush Empire, by bawić się wspólnie z gwiazdami polskiej muzyki. Norbi rozkołysał publiczność swoimi największymi przebojami w mocnych rockowych aranżacjach. Kiedy „Kobiety stały się już gorące”, na scenie „Tak jak anioł” pojawił się Jacek Stachursky. „Typ niepokorny”, jak sam o sobie śpiewa, dolał oliwy do ognia. Z kolei Doda pokazała, że jej show jest jak z „Dwóch bajek”, a nawet większej liczby, biorąc pod uwagę niesamowite kreacje, jakie zaprezentowała podczas swojego występu. Nic DODAć, nic ująć!

549-MAKIETA 3 44-63.indd 56

23/09/2014 16:05:05

057

Norbi

Zdjęcia: Rafał Matelak, Andrzej Czechowski, Artur Grzanka

Stachurski

549-MAKIETA 3 44-63.indd 57

23/09/2014 16:05:08

058

CAFÉ COOLTURA FOTOREPORTAŻ

Artur i jego bęben

Mistrzostwo świata w kibicowaniu Ten wieczór przejdzie do historii! Cóż to był za doping i jakie piękne podziękowanie dla naszych mistrzów świata. Zdjęcia: MARCIN URBAN

Polscy siatkarze pokonali Brazylię 3:1, a polscy kibice po raz kolejny udowodnili, że także po mistrzowsku potrafią wspierać swoją drużynę. Strefy kibica w Polskim Ośrodku Społeczno- Kulturalnym i Klubie Orła Białego w Balham pękały w szwach, a mury drżały od okrzyków radości. Ton dopin549-MAKIETA 3 44-63.indd 58

gowi nadawał fanklub CBL Polonii Londyn. Przez cały czas trwania mistrzostw przez wszystkie strefy kibica przewinęło się kilkanaście tysięcy kibiców. Przez 22 dni wszyscy kibicowaliśmy naszej drużynie. W dniu finałowym Mistrzostw Świata w Siatkówce, kibice opanowali wszystkie piętra Polskiego Ośrodka Społeczno Kulturalnego oraz Klubu Orła Białego. To były niezapomniane chwile.«

SPONSORZY STREFY KIBICA

23/09/2014 17:10:28

059 Sala Malinowa POSK-u

Lepsza strona kibicowania

Wielkie emocje

Prezentacja siatkarzy CBL Polonia Londyn

Dziękujemy wszystkim kibicom siatkarskim za uczestnictwo w Strefach Kibica w Londynie. Daliście wspaniały doping. Dziękujemy zarządowi POSK-u, Klubowi Orła Białego oraz zarządowi POSKlubu za udostępnienie pomieszczeń i pomoc w organizacji. Dziękujemy sponsorom: Levenes Solicitors oraz Polish Bakery. Dziękujemy partnerom strefy: Polskiej Ambasadzie w Londynie, Polskiemu Ośrodkowi Informacji Turystycznej, klubom siatkarskim: CBL Polonia Londyn oraz PGE Skra Bełchatów. Dziękujemy Robertowi Kusemu z restauracji Tatra za kulinarną oprawę meczu otwarcia. Wyrazy uznania należą się przede wszystkim Klubowi Kibica Polonii Londyn za doping i mobilizację kibiców podczas wszystkich meczów polskich siatkarzy. Do zobaczenia na meczach naszych londyńskich siatkarzy CBL Polonii Londyn.

Wojtek... znaczy Tomek Lasocki – zawodnik CBL Polonia Londyn

Rodzinnie w streﬁe kibica

549-MAKIETA 3 44-63.indd 59

Podziękowania

REDAKCJA TYGODNIKA „COOLTURA”

23/09/2014 18:32:32

060

CAFÉ COOLTURA Guest room

Fot. Marlena Sakala

Guest room

Zrobiliście fajne zdjęcie? Napisaliście krótką historyjkę? Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty. Swoje prace wysyłajcie na info@cooltura.co.uk, z dopiskiem: „Guest Room”.

Motyle z Wisley Gardens

Powinność Andrzej Chodacki

Mój Boże. Oni ginęli tak młodo. Nawet nie zaznali miłości do kobiety, ledwie mogli podnieść karabin, porwani tą myślą, pieśnią, słowem usłyszanym w domu od ojca. Czy mogliśmy ich wtedy nie przyjąć? Nie! Nie mogliśmy zabić w nich tej determinacji, która na naszych oczach chłopców zmieniała w mężczyzn. Lepiej by było od razu ich zastrzelić. Czy zdawałem sobie sprawę z tego, gdzie ich posyłam? Tak. I poszedłem tam z nimi. Dowódca szwadronu

549-MAKIETA 3 44-63.indd 60

Zatrzepotało lasem obok nas, jęk koni rozdziera powietrze. Padamy bezwładnie na igliwie przy lewym brzegu drogi. Gdzieś tam, z przodu, walczą główne siły naszej brygady, dając o sobie znać seriami karabinów maszynowych i głuchymi eksplozjami granatów. Rozglądam się wokół. Mamy tylko siedem koni, mój gniadosz jest ciężko ranny w bok, mocno krwawi, patrząc na mnie przerażonymi oczami. Głaszczę go, poklepuję po szyi, pocieszam, żeby odpoczął, choć wiem, że już nie wstanie na nogi. Co się właściwie stało? Skąd się wziął ten karabin maszynowy, który nagle rozpruł nasz szwadron, gdy gnaliśmy w pełnym pędzie w stronę pozycji brygady? Kule świstają dalej pośród pochylających się nad nami krzewów, tak że nie można nawet podnieść głowy. Szukam wzrokiem rotmistrza. Jest kilka metrów dalej, opatruje komuś ranę na głowie.

– Nie wychylać się, nie strzelać bez rozkazu – dociera do nas jego ściszony głos i już mi lżej, jakoś łagodniej na duszy. Nawet gniadosz leży spokojnie i miarowo oddycha. Ze szwadronu zostały niedobitki, ze trzydzieści chłopa, z czego kilkunastu lżej lub ciężej rannych. Konie przyciśnięte do ziemi przez jeźdźców strzygą uszami i parskają zaniepokojone. Nagle odgłosy walki gdzieś trzy kilometry przed nami przybierają na sile i ostrzał naszych pozycji ustaje. Widzę, jak rotmistrz czołga się do skraju drogi i obserwuje przez lornetkę długą prostą przecinkę. Po chwili pada komenda: – Pięciu zdrowych na koń, reszta zostaje i osłania! Spoglądam na gniadego, który właśnie przestaje oddychać. Ma teraz takie wielkie oczy. Antek, mój kolega z Hrubieszowa, trzyma przy twarzy przybrudzony krwią opatrunek. Zdążył paść z koniem, 23/09/2014 16:38:13

061 zanim trafiły go następne pociski, ale i tak ma rozoraną skroń i urwany kawałek lewego ucha, który teraz zwisa spod opatrunku. – Franek! – krzyczy do mnie. – Franek! Czołgam się szybko do niego, a on zrywa z szyi medalik i podaje mi zdrową ręką. – Zanieś to matce – ręka mu się trzęsie. – Co ty? – próbuję się bronić. – Ruszamy! – ponagla rotmistrz, więc łapię medalik i podnoszę konia Antka, wskakując mu na grzbiet. – Z Bogiem! – dociera do mych uszu czyjś głos, ale nie odwracam się, bo muszę sprawdzić, czy koń nie jest ranny. Szabla przy siodle, karabin w ręce, mam wszystko. Uderzam konia w boki ostrogami, ruszając ostro za rotmistrzem. Świat przyspiesza. Z prawej kule KM-u wyszczerbiają drzewa obok nas, próbując nas dogonić, ale gnamy teraz jak wiatr i żadna z nich nie robi nam krzywdy. Jeszcze kilkaset metrów szaleńczego galopu i komenda rotmistrza rzuca nas na lewo w las. Kątem oka dostrzegam niemieckie motory zbliżające się z oddali w naszym kierunku. Nie mam już czasu

POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy

WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE

pomyśleć, gdzie jest w takim razie nasza brygada, bo gałęzie leszczyny chłoszczą mnie boleśnie po policzkach. – Z koni! – słyszę krótką komendę dowódcy i nie rozumiem, czemu nie uciekamy. Czterech moich kolegów wykonuje wyuczone, machinalne ruchy, mając to samo nieme pytanie w oczach. Rotmistrz spokojnie ściąga mundur i podciąga do łokci rękawy koszuli, by się nie pochlapały. Jego wzrok na chwilę zatrzymuje się na nas. – Bagnet na broń – rzuca nam jakimś innym, zmęczonym głosem. Po chwili jesteśmy gotowi. Karabin w jednej ręce, szabla w drugiej, tak ruszamy przez gęsty las. Teraz dopiero uświadamiam sobie, że nasz dowódca zostawił mundur zawieszony na małej jodełce z tyłu. Idzie przed nami w przybrudzonej białej koszuli, z pistoletem w lewej i szablą w prawej ręce. Prowadzi nas na gniazdo CKM-u, który zmasakrował nasz szwadron. I choć serce mi łomocze tak, że zaczynam się bać, czy go Szwaby nie usłyszą, idę za nim. Mamy do wykonania zadanie. Padły komendy. Nie ma już odwrotu. «

Poezja CIASTEK

beztroskie lata uwierzmy w miłość, bowiem tylko ona potrafi urzeczywistnić wszystkie najskrytsze marzenia, ona jest królową fantazji nie uznaje żadnych granic zawsze robi co chce i kiedy chce, hula sobie czasem pląsa rozmaita i radosna. Smutki leczy rozwesela gdy prawdziwa jest i szczera, więc oświadczam ci z godnością żeś ty taką mi miłością. wiem że każda zmarszczka na naszych twarzach to tylko kolejna wspólnie przeżyta troska k.c.a JA WIERZĘ

Wieczór Twórczości Wszelakiej

Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić. Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.

Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura” POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF

549-MAKIETA 3 44-63.indd 61

2 października (czwartek) godz. 18.30 POSKlub, 4 piętro

23/09/2014 16:05:21

062 Śliwka w kompot CAFÉ COOLTURA wielka brytania od kuchni

Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

Zamiłowanie do kuchni odziedziczyłem wraz z pewnymi przyzwyczajeniami i smakami, które pozostały ze mną aż do dzisiaj. Długo nie zdawałem sobie sprawy, jak bardzo te smaki dzieciństwa zakodowały się w mojej psychice i jak bardzo wpływają na to, co każdy szanujący się kucharz wypracowuje przez lata – styl. Czy mam swój styl? Cóż, ciągle jeszcze go uściślam, ale zawsze z wiarą, że jest tym, co mnie identyfikuje. W koszyku moich ulubionych smaków we wrześniu zawsze pojawia się śliwka węgierka. Dzik w śliwkowym sosie, knedle ze śliwkami, wędzone śliwki zawijane w boczek czy nawet śliwkowe chutney. Lista aranżacji ze śliwką w drugo- czy trzecioplanowej roli jest znacznie dłuższa. Szczególnie jednak lubię tzw. suski sechlońskie, czyli wędzone od wieków tradycyjną metodą śliwki węgierki. Pewien miejscowy proboszcz, którego nazwiska najstarszy sechlok już nie pamięta, zadawał swym parafianom swoistą pokutę: za popełnione grzechy wierni sadzili drzewa owocowe. Pleban jednak wyświadczył przysługę nie Bogu, a diabłu. Wierni bowiem wkrótce przechytrzyli księdza i owoce śliwy przerabiali na śliwowicę, co doprowadziło całą wieś do ogromnego pijaństwa. Zatroskany duchowny i jego wikary kilka dni się naradzali, aż znaleźli rozwiązanie. Z woli Pana nakaz brzmiał: śliwy dalej sadzić, a owoce po zbiorach obowiązkowo w dymie wędzić, coby bimbru nie można było z nich wyrabiać. Wędzone w dymie śliwki węgierki, o których mowa w starej opowieści, zwane są w Beskidzie Wyspowym suskami sechlońskimi. Określenie to pochodzi z lokalnej gwary i oznacza suszki, czyli podsuszone i podwędzone śliwki, których tradycyjna metoda produkcji, sięgająca XVIII w., wywodzi się ze wsi Sechna. A że gdzie sechlok (chłopak z Sechnej) się żenił, tam też budował suszarnię, szerząc tradycję, to i dzisiaj suski wytwarzane są na terenie czterech małopolskich gmin: Laskowej, Iwkowej, Łososiny Dolnej i Żegociny. Brytowie też śliwki znają i cenią, aczkolwiek w dużych miastach mała 549-MAKIETA 3 44-63.indd 62

śliwkowa śliwka nie gości zbyt często na stołach. Przerabiają je za to na wspaniały dżin, nazywany Damson gin. Śliwki suszone to również powszechnie znany w Wielkiej Brytanii pomysł na niewielką popołudniową przekąskę. A propos polskich suszków: metoda wytwarzania susek sechlońskich nie zmieniła się od setek lat. Owoce zbiera się mniej więcej w połowie września. Przebrane zdrowe śliwki gospodarze rozkładają ręcznie na długich, drewnianych deskach, przez które przenika dym z palonego poniżej drewna drzew liściastych: buku, brzozy, grabu, śliwy. Temperatura w suszarni wynosi 45 – 70 st. C. Po sześciu dniach podwędzone i gotowe do jedzenia suski wybiera się z rusztu – również ręcznie, aby ich nie uszkodzić. W trakcie ich wytwarzania zabronione jest

Nazwisko „Joniec” po raz pierwszy pojawia się w kronice parafialnej miejscowości Ujanowice w XVII w. Już wtedy beskidzkie wzgórza obfitowały w drzewa owocowe, a zbiory suszono i wędzono, co umożliwiało jedzenie śliwek również zimą. Po ponad czterystu latach Kazimierz Joniec, kolejny sadownik z rodu i równocześnie prezes Stowarzyszenia Producentów Owoców i Warzyw w Ujanowicach, wykorzystując całą nabytą od ojca wiedzę, wędzi śliwki w przydomowej suszarni, gdzie czynności tej przyglądają się jego trzej synowie.

stosowanie jakichkolwiek środków konserwujących. Wszystko to czysta natura. « Chutney śliwkowe

1 kg śliwek – bez pestek, drobno pokrojonych 3 drobno pokrojone cebule 100 g posiekanej suszonej żurawiny lub rodzynek 1 łyżeczka startego imbiru 1 łyżeczka musztardy 1 łyżeczka mielonego kminu rzymskiego (ang. cumin) 1 łyżeczka mielonej papryki 1 łyżeczka płatków chilli 750 ml octu winnego czerwonego 500 g cukru muscovado (light)

– Tata mój nic mi nie musiał tłumaczyć – opowiada pan Kazimierz. – Co dzień przecież patrzyłem, jak w odpowiednim momencie decydował o zbiorze owoców. Widziałem, jak wybiera do suszenia najdorodniejsze śliwki i jak ich w suszarni dogląda. Zawsze mi mówił: „To jest proste, synu, jak się umi”. Rzeczywiście, umiał. Dzięki niemu wiem dzisiaj, jakim drewnem palić, jak utrzymać temperaturę i wilgotność w suszarni, ile owoców wysypać na ruszt. Wiedza producentów susek oparta jest po prostu na naszym życiowym doświadczeniu.

23/09/2014 16:05:25

549-MAKIETA 3 44-63.indd 63

23/09/2014 16:39:49

064 Co się dzieje w naszym ciele, kiedy się starzeje? REKLAMA ARTYKUŁ SPONSOROWANY

W składzie ludzkiego organizmu najwięcej jest wody, a zaraz na drugim miejscu jest białko. Życie to białko, którego ilość jednak zmniejsza się z wiekiem. Skład naszego ciała zmienia się, zachodzą zmiany widocznie i niewidoczne: Wiek 25 – 35 lat to apogeum sił fizycznych. Mięśnie mają największą masę, a kości szczytową gęstość. Krąży też w nas najwięcej krwi, a skóra jest jędrna i napięta za sprawą zdrowych i elastycznych włókien kolagenowych. Ale już w tym wieku zaczynają się pierwsze zmiany starcze... Pojawiają się drobne zmarszczki – szczególnie u osób nadużywających słońca i solarium! Gdy przekroczysz 40-tkę zaczyna się starzeć mózg – o 10% spada liczby neuronów, rozwija się nadwzroczność, a ilość krwi spada o 8-9%. Włosy stają się cieńsze i łamliwe, pojawia się siwizna. Zmniejsza się zawartość włókien mięśniowych, a zwiększa zawartość tkanki tłuszczowej. Powoduje to stopniową utratę siły i wytrzymałości, STAJEMY SIĘ SŁABSI. Powoli zanika masa kostna i aż 60 % chorób zwyrodnieniowych stawów i kręgosłupa zaczyna się w tym wieku. Gdy jesteś po 50-tce twoja skóra wiotczeje, pojawiają się głębokie zmarszczki na twarzy i kobiety przechodzą meno-

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, zaprszamy na spotkanie organizowane przez Collagen Colway „Zatrzymaj Młodość”, restauracja First League, 268 King Street, Hammersmith

9 października, godz. 18:30, wstęp wolny, dla gości kawa i herbata oraz niespodzianki.

549-MAKIETA 4 64-91.indd 64

pauzę. W ciągu dwóch lat dochodzi do utraty kolejnych 20% kolagenu. Zwiększa się ryzyko osteoporozy i zmienia owal twarzy z powodu utraty gęstości włókien kolagenu i elastyny. Dalej zmniejsza się wytrzymałość mięśni i rozpoczyna się proces andropauzy u mężczyzn. Postępuje osłabienie organizmu, zaburzenia snu, zły nastrój, zmęczenie, problemy seksualne, nawet kłopoty z adaptacją społeczną. Gdy stuknie ci 60-tka zmniejszają się zdolności intelektualne - coraz więcej neuronów obumiera. Wydolność fizyczna spada do 65% i słabnie koordynacja ruchowa. Następuje pochylenie sylwetki. Spada pojemność płuc o 25%, a więc komórki są gorzej zaopatrywane w tlen, pojawia się zadyszka. Zmniejsza się nawilżenie komórek i następują zmiany struktury białek w soczewce, które mogą prowadzić do zaćmy. Nadwzroczność mają już 3 osoby na 4. Rozwijają się zmiany miażdżycowe, wydłuża się czas gojenia ran i występują trudności z zasypianiem. Ubytki kory mózgowej mogą sięgać 50%. Kobiety tracą do 40% masy kostnej, mężczyźni do 25% (wzrasta łamliwość kości). Spowalniają się ruchy. Sylwetka staje się przygarbiona. Wzrost u kobiet obniża się o ok. 5 cm a u mężczyzn o 3,5 cm. Ubytki w wątrobie i nerkach sięgają 30%.

Colway – firma powstała w Polsce, która od 10 lat promuje z wielkim sukcesem Kolagen – polski przełomowy wynalazek – teraz w UK! SKORZYSTAJ Z NIESAMOWITEJ PROMOCJI! Zarejestruj się jako dystrybutor lub klient ze zniżką! Aby skorzystać z promocji wejdź na stronę www i zarejestruj się www.collagen-colway.com/cooltura (lub zadzwoń 077 0760 9041 podając hasło Cooltura). Więcej na:

Ale najważniejszym pytaniem jest czy te procesy, których całkowicie powstrzymać się nie da, przynajmniej można spowolnić? Czy jest szansa, żebysmy czuli się lepiej i wyglądali młodziej przez długi czas niezależnie od wieku? Oczywiście, że tak! Ale na to składa się kilka warunków. Wszyscy poszukujemy Złotego Środka, Fontanny Młodości. Czasem stosujemy zupełnie ekstremalne i przykre zabiegi oraz wydajemy niepotrzebnie dużo pieniędzy. Są jednak metody zachowania dobrego samopoczucia i ładnego wyglądu, które nie kosztują fortuny i nie wymagają bolesnych zastrzyków czy skomplikowanych zabiegów. Przede wszystkim właściwa dieta, która odżywia nasze komórki. Kolejnym warunkiem jest aktywny, pozbawiony stresu styl życia. Trzecim – stosowanie dobrych kosmetyków i właściwych suplementów, które maksymalnie chronią naszą skórę i organizm zapewniając niezbędne składniki odżywcze. Kolagen natywny firmy Colway jest odkryciem ostatniej dekady - super suplementem stosowanym zarówno na skórę od zewnątrz jak i do wnętrza organizmu, który ma działanie spowalniające utratę kolagenu ustrojowego. «

polskikolagen.biz/cooltura

 077 07609041

23/09/2014 15:08:17

REKLAMA URODA I ZDROWIE

549-MAKIETA 4 64-91.indd 65

065

23/09/2014 15:08:19

066

REKLAMA uroda i zdrowie

Private Medical Centre 020 8993 4444 SPF PHGLF FRP 020 8992 7222 'HQW\Ä&#x17E;FL Lekarze 7HUDSHXFL

549-MAKIETA 4 64-91.indd 66

:\VRNL standard L

$WUDNF\MQH FHQ\

Acton: 1 Eastfields Road, W3 0AA West Ealing: 124 Uxbridge Road, W13 8QS

= 23/09/2014 15:08:21

REKLAMA uroda i zdrowie

067

Najnowsze

ogĹ&#x201A;oszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogĹ&#x201A;oszenia ze wszystkich kategorii!

549-MAKIETA 4 64-91.indd 67

23/09/2014 16:29:17

068

OGŁOSZENIA drobne / mieszkania

wynajęcia Jak zamieścić ogłoszenie domieszkania UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms 81616 Koszt ogłoszenia

£1

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

Kody działów:

0 1 mieszkania wynajmę 02 mieszkania szukam

03 praca dam 04 praca szukam 05 kupię

internet

CL CL CL CL

06 sprzedam 07 auto-moto 08 randka w ciemno 09 inne

www.cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe (usługi) Telefonicznie:

020 8846 3614 cooltura.co.uk lub online:

(postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

Ramka do 15 słów

£25 + vat

Ramka do 25 słów

£30 + vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

549-MAKIETA 4 64-91.indd 68

SMS:

81616 KOD: 01

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

020 7272 8615 Szukasz mieszkania? Sprawdź najnowsze oferty na portalu www.elondyn.co.uk

075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k

+ standardowa opłata operatora

Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! CL CL CL CL CL

www.cooltura.co.uk

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

> Acton. 130 f.tel 07419687309.

pokoj dla 1 osoby 2os łóżko. w mieszkaniu tylko 2 osoby. 1min przyst 207,607,266,272.5 min stacja acton central, east acton, od 10 pa

> Acton. pokój dla 1 os z podwójnym łózkiem. W mieszkaniu tylko 2 osob. 1 min do autobusu 207, 607, 266, 272 blisko stacja acton cent, east acton. od 10 pazdz 0741968 07419687309 > Barnes Wynajme pokój na Barnes dla osób nie pijacych i pracujacych. 07894505265 > Blackhorse Rd / Walthamstow. Wynajme pokoj 2osob.Dobra lokalizacja. Dom czysty, z ogrodem. dostepny od 27.o9.- £ 135+2 tyg. dep. Tel.0792 1528 218.

> Chiswick witam wynajmę pokoj na Chiswick dla dziewczyny w cenie 140f lub dwóch w cenie 150f plus tydzien dep, wszelkich pytan udziele pod n. 07762329968 Lukasz > East Ham - Duzy pokój pojedynczy w polskim domu z ogrodem, 07935190016 > Edmonton, N17 8HB, Studio z oddzielna kuchnia, 800+rachunki (woda wliczona)- w bloku, na parterze, duze studio flat, sypialnia+maly salon, oddzielna kuchnia. 02072728615, 07436582104, 07715677401 > Edmonton, N9 0AY, £1450/ mies – 4 bed dom z ogrodem. 3 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, przechodni salon, lazienka z wanna, duzy ogrod. Od 29/09. 02072728615, 07715677401, 07436582104 > Enfield, EN3 5JX, Studio

flat- £730/mies. +energia. Sypialnia polaczona z kuchnia, lazienka z wanna, mieszkanie znajduje się na 1 pietrze. Dostepne od zaraz. 02072728615, 07436582104, 07715677401

> Finchley Central, N3 2LH: Ladne 1 bedroom bungalow z prywatnym ogrodem,£1150 miesiecznie.Council i woda-£40/ miesiecznie +energia I gaz. Dostepne od zaraz. 02072728615, 07436582104, 07715677401 > Green Lanes, N4 1BN £ 900 + rachunki, 1bed na 2gim pietrze na poddaszu, Sypialnia osobny salon, duza kuchnia, umeblowane. Tel : 0208 885 1890, 075 2145 2860, 074 367 92779

> Greenford wynajme loft z lazienka na Greenford, w domu z ogrodem i living 07988594282 > Greenford Wynajme pokoj dwuosobowa dla pary we flacie. Osobno: kuchnia, lazienka WM,CH. Okna PVC . Odleglosc do Lidl, Tesco 3min.Parking. Tel: 07510153661 > Kilburn wynajme pokój jedynke dla spokojnej osoby Kilburn.nw.6. 85fu 07904017681

> Manor Hause 2 strefa Czysty jednoosobowy pokój Ł130+2 tyg depozytu W mieszkaniu 1 osoba Polska TV i internet w pokoju Rachunki wliczone 07921760750 , > New Barnet , EN5 1QJ, £1400+ rachunki , 3Bed FLAT , Piekne mieszkanie na poddaszu , salon , kuchnia. Dobra lokalizacja. Tel : 0208 885 1890 , 075 2145 2860, 074 367 92779 > North Acton miejsce w pokoju 2os dla dziewczyny £ 65 tyg rachunki wliczone internet tel 07768736090 > Perivale wynajme pokoj

1-osob. TV WiFI, dwie lazienki w domu, duza kuch nia , ogrod. Dom na Perivale 07895631787

> South Woodford mam do wynajęcia pokój 1 osobowy w South Woodford 3 stacje od Stratford mieszkanie w pełni

23/09/2014 15:08:23

OGŁOSZENIA DROBNE / PRACA wyposażone z dostępem do internetu cena 110 + tyg dep 07969746385

> Wynajme pokój dwuosobowy

> Stamford Hill Miejsce w pokoju 2-osobowym dla kobiety70F Pokój duży dzielony z Kobietą w srednim wieku. Spokojnie, internet, dobra lokalizacjia N15 Stamford Hill 07884616498 ,

> Wynajmę studio ﬂat .-pokoj z

> Stratford Wynajme mieszkanie z dwoma sypialniami na Stratford Tel: 07553 749628,

> Waltchamstow do wynajęcia ładna jedynka na Waltchamstow bardzo blisko metra czystym spokojnym domu.tygodniowy depozyt tel 07831084672,

> Walthamstow Central pokój 1 osobowy i 2 osobowy blisko metra 07832288251 > Wood Green, N22 6LA, £1250/mies-2 bed ﬂat z ogrodem.2 podwojne sypialnie, przechodni salon, kuchnia, lazienka z wanna. Ogrod. Dostepne od 17.10. 02072728615, 07715677401,07436582104 > Wood Green, N22 5LY, Mieszkanie 3bed, £1450/ miesiac, sypialnie 2x dbl, 1x single room, osobny salon, kuchnia z jadalnia, maly ogrod, dobra kondycja Tel : 0208 885 1890, 075 2145 2860, 07436792779

> Wynajme pokoje w czystym

spokojnym domu z ogrodem pokój 1os 110f tydz 2os 130f tydz duża dwójka 150 w domu polska telewizja internet do dyspozycji living room 07990426595

> Wynajme pokój dla pary w

zadbanym i spokojnym domu z ogrodem, duza kuchnia, 5 min do stacji metra. £140 tyg. tel 07703744044

069

w zadbanym i spokojnym domu , 07703744044 aneksem kuchennym i własna łazienka po remoncie wszystko nowe.-jednej osobie £180 + depozyt . Wolne od 04.10 tel 07769703644 ,

praca

dam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 03

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

Star Radio is looking for; presenters, a station manager, sound engineer, producers. If you have worked in radio station before, and you wanna be part of something amazing, then we want to hear from you! Please send your CV’s to enquiries@starradio. london

Poszukuje doświadczonych Pań do sprzątania. Doświadczenie i referencje wymagane. Możliwość stałej współpracy lub prace dorywcze. Magdalena proszę dzwonić 9.00 – 18.00 07985427487

ZNAJDŹ

PRACĘ z portalem Zawsze aktualne ogłoszenia!

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE!

Ściągnij COOLTURĘ i czytaj już we czwartki!

ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

549-MAKIETA 4 64-91.indd 69

23/09/2014 16:29:36

070

OGŁOSZENIA drobne / praca

549-MAKIETA 4 64-91.indd 70

23/09/2014 15:08:26

OGŁOSZENIA drobne / praca Praca dla kobiet i mężczyzn w ochronie osób i mienia, w monitoringu przemysłowym i w ochronie VIP. Stawki £10-£35 zależnie od stanowiska Szczegóły na stronie: www.symbiosec.co.uk/pl Niewykwalifikowanym oferujemy szybkie szkolenia 07825397161 Polska piekarnia na Hayes zatrudni koordynatora w sprawach Health & Safety and HACCP. Prosimy o przesłanie CV na adres: manager@polishvillagebread.co.uk Piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje kierowców z doświadczeniem pracy w UK. Osoby zainteresowane proszone są o kontakt: info@ polishvillagebread.co.uk

549-MAKIETA 4 64-91.indd 71

> Praca biurowa, wymagany jezyk angielski w mowie i pismie tel. 07415 000 895 > Zatrudnie do piekarni cukiernika i piekarza Bexhill TN39 5AE tel. 07415 000 895 > Full or part time hairdresser to work in salon in tooting Neokutz 146 mitcham road tooting sw17 9nh telephone Vera at salon 0208 672 5619 or mobile 07813484218 > JJ Food Service Ltd. Recruiting HGV 2 Drivers. Salary £21500£29000 per annum.HGVClass2 licence,cpc, digit. tacho required. Lukasz 07896727522 Jarek 07818572343 > Kierowcy kat 7.5t, C (kl 2), C+E (kl 1) Rozne lokalizacje. Stawki £9-£17/godz ok £500-800/tydz w zaleznosci od klasy Szczegoly 07557667978 Pawel LGV Trans > Masazystka poszukiwana, masaż profesjonalny! Studio na Hounslow 07462737773 > Fryzjerka damsko-meska z doswiadczeniem do salonu Fryzjer Solarium w wschodnim Londynie. 07746962153 ,

> Part time - Bar Staff, Domestic Cleaners, Kitchen Porters required for the Windmill Pub, Acton W3. Contact Iwona on 07956 813079 > Busy salon located in Central

London looking for all round Senior Stylist to join our team. Fluent in English.Very good salary+bonus. Tel.07967322857

> Do sprzątania biur na Barnes sw13, Richmond tw9, oraz centrum, solidna ,doświadczona osobe od zaraz ,praca rano i wieczorem, dobre warunki tel 07740316002,

071

> Waitress required in Palmers Green café 07956295466 ask for Michael > Counter staff needed for a very busy espresso bar in Central London , great rates . Please contact Carlos on 07801627501 and forward your CV to Crussi@aol. com > Witam. Poszukujemy fryzjerko damsko - męskiej na dwa dni do dobrze prosperującego salonu na South Ealing. Szczegoly pod num. tel07448021232

Uwaga! Rewolucja w ogłoszeniach drobnych!

Teraz tylko

£1

23/09/2014 16:29:52

072

OGŁOSZENIA drobne / praca / auto-moto / księgowość

wlasne narzedzia doswiadczenie i solidnosc 07591534894 Krzysztof

> Sprzedam lózko dla dziewczynki (bez materaca) uzywane 07414505717

> Plastrarze z dlugoletnim doświadczeniem szukaja ofert pracy, caly Londyn i okolice, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213

auto-moto

> Plastrarze szukają pracy.

Wykonujemy plaster, bonding i tynk. Oferujemy wysoką jakość pracy, posiadamy narzędzia i transport. Tel:07525348994 Waldek ,

> Malarz dekorator 34 lata własne

> Fryzjerka damsko - meska z doświadczeniem do salonu fryzjer solarium w wschodnim Londynie. 07746962153 , > London Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogow od £500 za dzien! 02037005310 info@ modelsvenue.com 18 King William Str EC4N 7B

praca szukam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 04

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

> Solidny ogòlnobudowlaniec szuka pracy.tel 07925421799 > Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525 > Elektryk 11 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07891730162

549-MAKIETA 4 64-91.indd 72

> Krawcowa szuka pracy, osoba utalentowana z wieloletnim doswiadczeniem; przerobki, naprawy, realizacja pomyslow klientow, drobne uslugi. Kontakt telefoniczny 07522043231 > Malarz-Dekorator z bogatym doświadczeniem Pracowity, uczciwy, lojalny, bez nalogow . > Wykonuje również szereg innych prac ogolnobudowlanych. Tomek 07920504227 > Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i

solidny. Gwarancja jakości. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz.

> Elektryk NICEIC nowe instalacje przeróbki cert. fusebox tel. 07539771701 > Szukam pracy przy sprzątaniu,

do opieki nad dziećmi lub osoba starsza. proszę o kontakt. Danuta 07563702423

> 33 lata, szukam Pracy biurowej. Dobra znajomosc jezyka angielsiego, doswiadczenie, dobry kontakt z Klientem i znajomosc technik sprzedazy. 07872614940. > Malarz dekorator szuka pracy

narzędzia van cscs utr nin konto wykonuje również elektryke hydraulike stolarke itp 07873608707 Daniel ,

> Elektryk- Hydraulik z 12 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. kontaktowy 07707717053

sprzedam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 06

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

Atlantic Watches Available in the UK for sales and service Contact: Chris Warne 07724082557 sales@atlanticwatches. co.uk On line shop at www. atlanticwatches.co.uk

>Piekne kocieta rasy Ragdoll na sprzedaz. Korzystaja z kuwety, 07593314022

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 07

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

Auto-Mechanika, diagnostyka komputerowa, hamulce, sprzęgła, zawieszenie, serwis, paski rozrządu, serwis/ napełnianie klimatyzacji. Dojazd do klienta. 07812071816 MOT – pomogę Mitsubishi Grandis Elegance 2005. Siedmioosobowe auto rodzinne. 2.4 benzyna. 80 tys. mil. Stan bardzo dobry. Cena 3 tys. funtów. Kontakt Arek tel. 07455005888

> Renault Laguna sprzedam Renault Laguna II 2005 disel kombi 165000 mil. mot kwiecien 2015, road tax listopad 2014 £ 850 kontakt Pawel 07596486314 > Saab 93 1,9TID rok 2005 przebieg 92000 mil po wym.oleju. I filtrow. Nowe ham opony akumulator cena podlega negocjacji tel 07526688487 > Rover Sprzedam samochod Rover 220,diesel,1997, polskie blachy,ubezpieczenie oc do 26.03.2015,roczny akumulator,ekonomiczny,w ciaglym uzytku,Kent 07511295637

23/09/2014 15:50:54

OGŁOSZENIA drobne / księgowość / randka

073

Najnowsze

ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

> Skuter sym allo 125cc 2012 cena £ 350 do negocjacji wiecej info 07796311352

randka w ciemno

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 08

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

> Kawaler ,katolik,szczery,lat 32 z Londynu.Powaznie myślący o życiu,szuka kobiety z która mógłby sie zaprzyjaźnić i stworzyć stały,szczęśliwy związek 07772544347 > Chcialbym poznac kobiete bo dokucza mi samotnosc ja mam 50 lat mieszkam na nw moj tel 07756150094.odpisz czekam. > Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889 > Zwiazek. Powazny. Fizyczny? Uczucia daly mi w morde...35l. Nie sponsoring. Normalna dziewczyna please.07961702207 > Wysoki 39l po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu z

549-MAKIETA 4 64-91.indd 73

zamknieta przeszloscia otwartej szczerej pragnacej stalego spokojnego zwiazku 07772387104

> Witam szukam dyskretnej kobiety z zachodniego londynu 07932432389 > Wysoki 39l po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu z zamknieta przeszloscia otwartej szczerej pragnacej stalego spokojnego zwiazku 07772387104

inne

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 09

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

> Szukam kontaktu z osobami posiadajacymi wyżły wejmarskie lub inne psy mysliwskie z Londynu i okolic. 07877139986. > Wezme 1 osobę do pl opel vectra sedan wyjazd 14.10.14 ok godz 18, okol. Katowic powrót 22.10.14 Cena ok 60£ w 1 str. Proszę o kontat pod nr tel. 07934333093,

23/09/2014 17:01:58

074

OGŁOSZENIA DROBNE / USŁUGI

komputery serwis

Filmowanie (operator telewizyjny)

i fotografia

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i ﬁlmy promocyjne dla ﬁrm

rec

0759 28 79 122

usługi różne ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Architekt z uprawnieniami, wieloletni staż w Anglii, specjalizacja konserwacja zabytków, wszelkie prace architektoniczne w Londynie i okolicy. Tel Szymon: 07903034463; email: szymon@dylewski. fsnet.co.uk

549-MAKIETA 4 64-91.indd 74

zdrowie i uroda ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £349, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyﬁkaty 0784-920-3526 Szczegóły na www.PolskieKursy. co.uk

Masażysta od 1980r. profesjonalnie leczy schorzenia kręgosłupa, ustawianie kręgów, dojeżdżam do klienta ze stołem. Mirosław Frąckowiak tel.07725469656. www.frackowiak.co.uk

telewizja

satelitarna

Naprawa: laptopy, tablety, konsole, zipmotelefony. Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 68

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; Technik-Informatyk; Olgierd 07961222932

23/09/2014 16:00:18

OGŁOSZENIA DROBNE / TRANSPORT

1. Dostarczenia do 3-4 dni roboczych 2. Usługa door to door. 3. GWARANCJA najniższej ceny na rynku (jeżeli klient znajdzie tańszą ofertę zwrócimy mu różnicę). 4. Usługa śledzenia paczki (online oraz SMS). 5. Codzienny odbiór paczek. 6. JEDYNA firma oferująca możliwość odbioru paczki w 3 godzinnym przedziale czasowym 7. Przesyłki zgłoszone do godz. 13.00 mogą zostać odebrane jeszcze tego samego dnia. 8. ZERO UKRYTYCH KOSZTÓW.

ZAWSZE BYŁO, JEST i BĘDZIE:

075

£14,95/32 kg Obsługujemy wszystkie kraje EU

Szybki czas dostawy

Bezpieczeństwo

Z A M ÓW O NL I NE LU B Z A DZ WO Ń

Futuro Fashion LTD 28/29 The Broadway, Ealing, London W52NP

transport przewozy, paczki ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 70

Tani Transport od £15/h. Przeprowadzki od £30, odbiór, dostawa towarów od £20. Duzy Van Londyn i okolice 24h/7. Nasza Lokalizacja Tooting Broadway tel po angielsku 07442287778

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

549-MAKIETA 4 64-91.indd 75

Przeprowadzki, wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695 Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK. www.goldeneagleremovals.co.uk Tel 07969629456 Daniel

Ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

23/09/2014 16:00:35

076

REKLAMA TRANSPORT

! " #

549-MAKIETA 4 64-91.indd 76

23/09/2014 15:08:35

REKLAMA TRANSPORT

077

1S[FXÂą[ PTÂąC J QBD[FL 10-4," "/(-*"

e-mail:

przewozyoskar@gmail.com

www.przewozyoskar.com

* paczka do 20 kg

QBD[LB (3"5*4

facebook.com/PrzewozyOskar

Polska

Anglia

+48 505 132 128 +48 536 373 099

+44 0 777 869 05 30 +44 0 759 884 85 66

TANIE do Polski ROZMOWY

tylko

/min.

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny WYBIERZ

0 844 862 4141

tylko

/min.

z telefonu stacjonarnego na komĂłrkÄ&#x2122; WYBIERZ

0 844 545 4141 Ask bill payerâ&#x20AC;&#x2122;s permission. SMS costs ÂŁ5 or ÂŁ10 + std. SMS. Call charged per minute, from the time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are unanswered or engaged. Connection fee varies between 1.5p & 20p. Calls to 020 number cost std. rate to a landline or may be used as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to 81616 (std. SMS rate) to stop auto top-up, when the credit is low. Credit expires 90 days from the latest top-up. This service is provided by Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.

549-MAKIETA 4 64-91.indd 77

23/09/2014 15:47:09

078

REKLAMA BUDOWNICTWO

T T-talk

2p 7 za min

na tel, komórkowy w Polsce

PROMOCJA!

10% EXTRA!

Super sposób na rozmowy

z Polską z twojej komórki 1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £5. W tym samym czasie automatycznie utworzy się unikalne konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozmowy międzynarodowe. Otrzymasz wiadomość zwrotną o treści: „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wybierz 03700410041 i nr docelowy.”

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poł. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii. Jeśli posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

549-MAKIETA 4 64-91.indd 78

Załaduj konto za £10 wysyłając SMS-a na numer

81616 o treści QPDN1 a dostaniesz extra £1 kredytu!

Super sposób na rozmow

1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPD

Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwo konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na ro „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę w Ask bill payer’s permission before using the service. SMS costs or £10 02084974698.” Więcej info o£5 serwisach + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następn number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy ko Connection fee varies between 0p & 25p dependingJeśli on the destination. posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmow Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that yourAby calldowiedzieć is not disconsię więcej zadzwoń na polską infolinię 020 84 nected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-Up feature, text AUTOOFF *T&Cs: Ask bill payer’s permission. SMS cos Service provided by to 81616. Credit expires 90 days from the last charge is incurred even if the destination nu top-up. Rates are subject to change without calls are unanswered or engaged. Connectio as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF prior notice. Prices correct at 17/04/2012. This the latest top-up. This service is provided by service is provided by Auracall Ltd.

23/09/2014 18:28:00

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

079

WYWÓZ ŚMIECI #6%08-"/:$) t (30%08:$) t #*6308:$) t ; ("3"ő6 03"; ,"ő%:$) *//:$)

THE RUBBISH GUYS 0744 3600 080 0744 3600 090 rubbishguys@hotmail.com

VANY DO 16 YRD

24/7

Pomoc przy załadunku

Zabieramy więcej niż skip - za mniejsze pieniądze

Najnowsze ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

ZNAJDŹ PRACĘ z portalem Zawsze aktualne ogłoszenia!

549-MAKIETA 4 64-91.indd 79

23/09/2014 15:08:40

080

REKLAMA SKUP ZŁOMU

SCRAP METAL

/FPK UÖJHP i metali kolorowych MIEDŹ (Copper) MOSIĄDZ (Brass) KABLE (Cable) OŁÓW (Lead) ALUMINIUM (Aluminum) KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal)

£3.30 - £3.80 £2.00 - £2.40 £0.70 - £2.10 £0.70 - £1.00 £0.50 - £0.80 £0.50 - £0.80 £60 - £100 / tona

Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

0788 66 25106

ZŁOMOWANIE AUT ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

Płacimy najlepsze ceny za kabel! Pracujemy 7 dni w tygodniu. Obsługujemy cały Londyn. Cena ustalona przez telefon to cena ostateczna!

Dojazd do klienta.

Kupujemy każdą ilość. Ważymy na wagach elektronicznych.

Miedź,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £3.30-£3.80 Mosiądz ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £2.00-£2.40 Kable ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,£0.70-£2.10 Ołów ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.70-£1.00 Aluminium,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50-£0.80 Stal nierdzewna ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50-£0.80 Złom stalowy (tona),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £80-£100

549-MAKIETA 4 64-91.indd 80

23/09/2014 15:08:42

REKLAMA SKUP ZŁOMU

Dla Firm wyższe ceny !

Skip 40 yard

MIEDŹ (Copper) £3.30 - £3.80 MOSIĄDZ (Brass) £2.00 - £2.40 KABLE (Cable) £0.70 - £2.10 OŁÓW (Lead),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,£0.70 - £1.00 ALUMINIUM (Aluminum),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,£0.50 - £0.80 KWASÓWKA (Stainless Steel) ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50 - £0.80 ZŁOM STALOWY (Scrap Metal),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £60 - £100 / tona ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

ciężarówka 7.5t

081

Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

Kupujemy wszystkie auta! Załatwiamy wszystkie formalności DVLA. Obsługujemy całe UK!!!

PRZEBIJEMY KAŻDEGO, ZAWSZE DAMY NAJLEPSZĄ CENĘ, DZWOŃCIE DO NAS! Magda

079 17 300 600 Biuro

0193 257 0757

TANIE ROZMOWY do Polski

1p tylko

za minutę

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny

>>>>>>>>>>>>>>>>> wybierz:

0 844 862 4141 z telefonu stacjonarnego na komórkowy

>>>>>>>>>>>>>>>>>

wybierz:

0 844 545 4141

1p tylko

za minutę!

5p tylko

za minutę!

Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 or £10 + std. SMS. Call charged per minute, from the time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are unanswered or engaged. Connection fee varies between 1.5p & 20p. Calls to 020 number cost std. rate to a landline or may be used as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to 81616 (std. SMS rate) to stop auto top-up, when the credit is low. Credit expires 90 days from the latest top-up. This service is provided by Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.

549-MAKIETA 4 64-91.indd 81

23/09/2014 15:08:45

082

REKLAMA BUDOWNICTWO

549-MAKIETA 4 64-91.indd 82

23/09/2014 15:08:47

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

549-MAKIETA 4 64-91.indd 83

083

23/09/2014 15:08:49

084

549-MAKIETA 4 64-91.indd 84

23/09/2014 15:08:52

REKLAMA BUDOWNICTWO

085

Najwyższa jakość okien i drzwi firmy

Okna, drzwi, ganki, ogrody zimowe, szklane dachy, balustrady, prysznice, świetliki, drzwi rozsuwane

Wysokiej jakości podwójne szklenie w uPVC, Aluminium i Drewnie U NAS OKNA

A-RATED W STANDARDZIE

Drewniane okna typu SASH już od

£300/m2

Nowy salon firmowy

622 Greenford Road, UB6 8QT Greenford

Tel/Fax: 020 8578 2281

Biuro: 077 0360 1325 Mob: 079 1636 9230 Email: info@windowsglasssolutions.co.uk

549-MAKIETA 4 64-91.indd 85

23/09/2014 15:08:54

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

NATHAN SCAFFOLDING LTD

owy!

Najlepszy serwis scaffolding

Gwarantujemy t XT[FMLJFHP SPE[BKV SVT[UPXBOJB t EBSNPXF XZDFOZ t T[ZCLJF UFSNJOZ SFBMJ[BDKJ t CF[QJFD[FƏTUXP J TPMJEOPƙŲ XZLXBMJmLPXBOZDI QSBDPXOJLØX t QVCMJD BOE MJBCJMJUZ JOTVSBODF t BEWBODF UJDLFUT

www.nathanscaffolding.co.uk Profesjonalny montaż

wszelkiego rodzaju rusztowań na terenie całego Londynu i okolic.

BMJ

Zapraszamy do współpracy!

Î szybkie

BSB

terminy realizacji Î darmowe wyceny Î wysokie rabaty dla stałych klientów

OUF F

E t

079 21831429 atdstructure@hotmail.co.uk

www.atd-scaffolding-london.co.uk

549-MAKIETA 4 64-91.indd 86

lub wyślij e-mail: office@nathanscaffolding.co.uk

SCAFFOLDING PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań. Profesjonalny montaż.

ATD Structures Scaffolding

Dawid

Zadzwoń (Robert): 07850691001 02030922124

Szybki termin realizacji!

FUJ

Najtaniej w Londynie!

UJW F Q

atdscaffoldinglondon

Sebastian:

SJD F

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

23/09/2014 15:08:57

REKLAMA BUDOWNICTWO

549-MAKIETA 4 64-91.indd 87

087

23/09/2014 15:08:59

088

REKLAMA BUDOWNICTWO

549-MAKIETA 4 64-91.indd 88

23/09/2014 15:09:01

549-MAKIETA 4 64-91.indd 89

23/09/2014 15:09:02

090

REKLAMA MOTORYZACJA

SERWIS MOTOCYKLI I SKUTERÓW SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE IE LAKIEROWAN

SPRZEDAŻ MOTOCYKLI I SKUTERÓW SPRZEDAŻ CZĘŚCI ORAZ AKCESORIÓW BLUE STAR MOTORS

SERWIS - NAPRAWA MOTOCYKLI I SKUTERÓW

259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 079 720 22 515 02089974508 OFFICE@BSWM.EU

BlueStarMotorsLondon

549-MAKIETA 4 64-91.indd 90

23/09/2014 15:09:04

REKLAMA MOTORYZACJA

091

Najnowsze ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

549-MAKIETA 4 64-91.indd 91

23/09/2014 15:09:06

092

WIADOMOŚCI Krzyżówka + Horoskop

549-MAKIETA 5 92-100.indd 92

23/09/2014 16:03:38

093 WAGA

WODNIK

BLIŹNIĘTA

Nie dawaj za wygraną, jeśli teraz spotkasz się z odmową. Dotyczy to spraw urzędowych, sądowych, zawodowych, ale i prywatnych. Przekonaj oponentów do swoich racji, wyrażaj swoje zdanie spokojnie, ale zdecydowanie. Pokaż, że wiesz, o czym mówisz.

Zadbaj o dobrą organizację pracy i dobre rozplanowanie sowich działań. Nie będziesz żałował ani jednej chwili, bo wykorzystasz każdą nadarzającą się teraz okazję. Będziesz miał dużo energii, nowych pomysłów i chęci do wprowadzania planów w czyn.

Postaraj się wprowadzić do swojego życia więcej spontaniczności i odrobinę szaleństwa. Pozwoli Ci to na odzyskanie radości ze spraw, które od dawna już Ci jej nie przynoszą. Nie obawiaj się narażenia na śmieszność, spraw, aby Twoje życie nabrało kolorów.

SKORPION

RYBY

RAK

Możesz czuć się słabszy fizycznie, niż zwykle. Spaceruj, jeśli tylko to możliwe, zafunduj sobie dodatkowe zajęcia fizyczne. To czas, kiedy musisz odpoczywać, ale nie będzie Ci służyć gnuśne wylegiwanie się. Odpowiednia dieta i ruch przywrócą Ci siły witalne.

Gwiazdy będą Ci przychylne. Sprawy, które jeszcze niedawno wydawały się trudne do rozwiązania, będą miały szansę pozytywnie się zakończyć. Nabierzesz ochoty do wprowadzenia zmian w życiu i o ile nie będą to posunięcia radykalne, wyjdą Ci na dobre.

Przekonasz się wreszcie, że partnerowi naprawdę na Tobie zależy i że jest Ci oddany i wierny. Niedawne podejrzenia pójdą w kąt, a koniec tygodnia przyniesie bardzo ważną dla waszej przyszłości decyzję. Daj odczuć ukochanemu, że stanowicie zespół.

STRZELEC

BARAN

LEW

Nastaw się na słabsze dni. Wiele spraw może Ci teraz sprawiać kłopoty. Aby osiągnąć cele, będziesz musiał ponieść sporo wyrzeczeń. Na szczęście będziesz mógł liczyć na pomoc partnera, co okaże się dużym wsparciem, przede wszystkim psychicznym.

Spodziewaj się, że przybędzie Ci pracy i obowiązków. Zostawanie w pracy „po godzinach” będzie konieczne. Jednakże przy dobrej organizacji i mobilizacji sił, powinieneś podołać wyzwaniom. Także na efekty nie będziesz musiał długo czekać, co zauważy Twój przełożony.

Poradzisz sobie z trudnym zadaniem, które wymagać będzie dużej dyskrecji i mocnych nerwów. Następstwem tego będzie bardzo korzystna propozycja finansowa. Nie odpowiadaj od razu, lecz dopiero po omówieniu tego problemu, który wydaje się tak mało istotny.

KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Dobry czas na rodzinne lub romantyczne, tylko we dwoje wyjazdy. Kilkudniowa zmiana otoczenia, połączona z przyjemnością np. zbierania grzybów, sprawi że odżyjecie, ale również zbliżycie się bardzo do siebie. Jeśli masz możliwość, zafunduj sobie zastrzyk energii przed zimą.

Staniesz się roztargniony i impulsywny. Będziesz mówił, zanim pomyślisz, czym możesz ściągnąć na siebie nie lada kłopoty. Skup się na tym, co i komu mówisz, a jeśli masz wątpliwości, chwilowo unikaj wspólnych spotkań i pogawędek. Wyjdzie Ci to na dobre.

Jeśli w Twoim życiu pojawi się ktoś niespodziewanie, a dodatkowo wyda Ci się niezmiernie interesujący, to pamiętaj, że uśmiech nie musi oznaczać szczerych intencji, a miłość od pierwszego wejrzenia zdarza się wprawdzie, ale niezwykle rzadko... Nie licz na prawdziwe uczucie.

(22.09–22.10)

(20.01–18.02)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(21.05–21.06)

(19.02–20.03)

(22.06–22.07)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

COMMERCIAL OFFICE

CLEANING

SARA-INT Ltd Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY

549-MAKIETA 5 92-100.indd 93

23/09/2014 16:21:53

094

SPORT SIATKÓWKA

Mistrzostwo świata!!!

Spotkanie rozpoczęło się po myśli Brazylijczyków. „Canarinhos” bardzo mocno serwowali, co przyniosło im sporo korzyści. Stephane Antiga próbował ratować sytuację zmianami, wprowadził Pawła Zagumnego i Dawida Konarskiego. Drugi z tych zawodników co prawda posłał asa, ale biało-czerwoni nie zdołali odwrócić losów tej partii. Zupełnie inną twarz Polacy pokazali na początku drugiego seta. Zwiększyli czujność w bloku, swoje zrobiło też rozkojarzenie przeciwników. Kibice obejrzeli w tej partii kilka bardzo długich wymian, pełnych ofiarnych obron po obu stronach. Sympatycy biało-czerwonych byli już powoli myślami przy kolejnej partii, gdy ich ulubieńcy prowadzili 17:11. Zawodnicy Antigi popełnili jednak po raz kolejny grzech z kilku poprzednich spotkań MŚ. Brazylijczycy wygrali sześć kolejnych akcji i zrobiło się nerwowo. Końcówka należała jednak do gospodarzy. W ostatniej akcji po trudnej zagrywce Wlazłego kontrę skończył Mika. 23-letni przyjmujący brylował w tej odsłonie – zdobył 10 pkt. Następny set miał bardzo wyrównany przebieg. Polacy niemal cały czas prowadzili, ale nie byli w stanie odskoczyć na więcej niż dwa punkty. Co prawda gdy 549-MAKIETA 5 92-100.indd 94

Fot. PAP/Bartłomiej Zborowski

Polscy siatkarze zostali w Katowicach mistrzami świata. W finale rozegranym w Spodku pokonali obrońców tytułu Brazylijczyków 3:1 (18:25, 25:22, 25:23, 25:22). To drugi złoty medal biało-czerwonych w historii tej imprezy. Po pierwszy sięgnęli 40 lat temu.

biało-czerwoni już szykowali się do piłki setowej, po wideoweryfikacji okazało się, że punkt jednak należał się „Canarinhos” (23:23), ale chwilę później zaatakował Mika, a Lucarelii uderzył w antenkę i gospodarze wygrywali 2:1. Brazylijczycy nie składali broni i w czwartej partii walka „punkt za punkt” trwała do stanu 15:15. W ekipie obrońców tytułu dobrze spisywali się Lucarelli i Wallace oraz Lucas. Ciężar odpowiedzialności za zdobywanie punktów po stronie polskiej wziął na siebie Mika, najmłodszy z zespole. Atomowy serwis posłał Felipe Fonteles i jego drużyna prowadziła 20:18. Po chwili po błędzie Lucarellego na prowadzeniu byli biało-czerwoni. W tym momencie coś zacięło się w grze „Canarinhos”. Punkt na wagę mistrzostwa świata zdobył Wlazły. Wśród 12-tysięcznej publiczności w Spodku byli m.in. prezydent RP Bronisław Komorowski oraz szef Międzynarodowej Federacji Piłki Siatkowej (FIVB) Brazylijczyk Ary Graca. Zespół Antigi powtórzył sukces ekipy Huberta Jerzego Wagnera z 1974 r. w Meksyku. Drugi w historii krążek MŚ biało-czerwoni zdobyli w 2006 r., gdy zajęli drugie miejsce. Wówczas przegrali właśnie z drużyną Rezende.

To pierwszy sukces Polaków, odkąd drużynę prowadzi mało doświadczony Antiga (został wybrany trenerem w październiku i to jego pierwsza praca w roli szkoleniowca). Złoty medal w mistrzostwach globu gwarantuje nam także udział w przyszłorocznym Pucharze Świata – pierwszym turnieju kwalifikacyjnym do igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro. Atakujący Mariusz Wlazły został wybrany najbardziej wartościowym oraz najlepiej atakującym zawodnikiem mistrzostw świata. Po finale poinformował, że kończy reprezentacyjną karierę. Wśród siedmiu nagrodzonych siatkarzy znalazł się także środkowy Karol Kłos. « „Drużyna marzeń” mistrzostw świata siatkarzy w Polsce Najlepsi przyjmujący: Murilo i Lucarelli (obaj Brazylia) Najlepszy atakujący: Mariusz Wlazły (Polska) Najlepszy blokujący: Karol Kłos (Polska) i Markus Boehme (Niemcy) Najlepszy rozgrywający: Lukas Kampa (Niemcy) Najlepszy libero: Jenia Grebennikov (Francja)

23/09/2014 16:03:41

095

549-MAKIETA 5 92-100.indd 95

23/09/2014 16:03:43

096

SPORT Sztuki walki

Sukcesy w K-1 Global

W dniach 13 – 14 września odbyły się w Londynie mistrzostwa świata K-1 prestiżowej federacji K-1 GLOBAL. W zawodach tych uczestniczyło ok. 200 zawodników z 25 krajów. Reprezentanci Polski całkowicie zdominowali zmagania. W seniorskiej klasie A wszystkie złote medale przypadły Polakom. Nasi rodacy zdobyli też 2 srebra – wywalczone w polsko-polskich pojedynkach.

Reprezentacja Polski została uznana przez organizatorów za najlepszy team Mistrzostw Świata K-1 Londyn 2014, zdobywając a 8 złotych medali, 4 srebrne oraz 5 brązowych. Polska była reprezentowana przez 16 zawodników z następujących klubów sportowych: UKS Gedeon Płock, KO GYM Polska, Olimp Legnica, Copacabana Warszawa, Gimnazjon Apin Wyszków oraz Czerwony Smok Poznań. «

Zestawienie medalowe reprezentantów Polski MISTRZOWIE ŚWIATA K-1 LONDYN 2014 Natalia Nikołajczuk, kat. 60 kg Krystian Wasilewski, junior kat. 70 kg (złoty medal zdobyty w finale z Hiszpanem) Bartosz Batra, kat. 63 kg (złoty medal zdobyty w finale z Serbem) Piotr Woźnicki, kat. 70 kg (złoty medal zdobyty w finale z Polakiem) Jarosław Zawodni, kat. 95 kg (złoty medal zdobyty w finale z Polakiem) Paweł Biszczak, kat. 77 kg (złoty medal zdobyty w finale z Irańczykiem) Eliasz Jankowski, kat. 65 kg (złoty medal zdobyty w finale z Portugalczykiem) Mateusz Dąbrowski, kat. 65 kg (złoty medal zdobyty w finale z Portugalczykiem) WICEMISTRZOWIE ŚWIATA K-1 LONDYN 2014 Przemysław Lis, kat. 95 kg (walczył o złoto z Polakiem) Piotr Trześniewski Tryc, kat. 70 kg (walczył o złoto z Polakiem) Błażej Sarnacki, kat. 70 kg (walczył o złoto z Anglikiem) Krystian Sawicki, kat. 57 kg (kontuzja wykluczyła go z walki o złoto) BRĄZOWE MEDALE Natalia Nikołajczuk, Dawid Wysokiński, Jakub Malczewski, Marcin Angiel, Patryk Sajewicz,

549-MAKIETA 5 92-100.indd 96

kat. 60 kg kat. 63 kg kat. 85 kg kat. 77 kg kat. 85 kg

23/09/2014 16:03:45

dns_A4

MIAŁEŚ

WYPADEK W PRACY?

Pomożemy Ci uzyskać odszkodowanie f f f f

za wypadek w pracy za wypadek na budowie odszkodowanie zdrowotne odszkodowanie za utracone zarobki i inne wydatki

Kontakt całą dobę Przemek:

07500 300 600 info@dnsclaims.co.uk

dns_A4_05-2014_2.indd 1 549-MAKIETA 5 92-100.indd 97

ZADZWOŃ! 0208 741 7762 www.dnsclaims.co.uk

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, Hammersmith, London W6 0GY

19/05/2014 16:03:46 10:36:40 23/09/2014

549-MAKIETA 5 92-100.indd 98

23/09/2014 16:03:49

549-MAKIETA 5 92-100.indd 99

23/09/2014 16:03:50

0208 741 7762 www.dnsclaims.co.uk info@dnsclaims.co.uk 549-MAKIETA 5 92-100.indd 100

23/09/2014 16:03:52