Cooltura Issue 557

cooltura.co.uk

22 listopada 2014

47 (557)

WIKTORIA IMIGRANTOM można nie dawać zasiłków BÓG Honor Zadyma

557-COVER.indd 1

Szczegóły

18/11/2014 14:33:33

557-MAKIETA 1 01-23.indd 2

18/11/2014 15:13:33

557-MAKIETA 1 01-23.indd 3

18/11/2014 15:13:34

W NUMERZE 557.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255

012

DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

016 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 018 POLSKA 020 GOSPODARKA 022 PORADNIK 024 TEMAT NUMERU Wiktoria

030 KOMENTARZ TYGODNIA Bóg Honor Zadyma

036 WYDARZENIA Byle do lata…

038 SYGNAŁY Z listów do redakcji

040 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

044 FOTOREPORTAŻ PRL Live Music 2014

557-MAKIETA 1 01-23.indd 4

044

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

046 WYSTAWA Miś na miarę Londynu

050 KSIĘGARNIA Zezia i Giler Labirynt Lukrecji Zezia, Giler i Oczak

052 POLSKIE RADIO LONDYN Wiadomości muzyczne

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

054 GUEST ROOM Literatura i zdjęcia Okładka: TOMEĆ WOŹNY

056 ZDROWIE Tajemna moc owoców noni

058 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Święty Andrzej polsko-szkocki

064 OGŁOSZENIA DROBNE 088 KRZYŻÓWKA 089 HOROSKOP 090 SPORT

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

18/11/2014 15:13:39

557-MAKIETA 1 01-23.indd 5

18/11/2014 15:13:40

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest londyn

Jak najwyższy z najniższym Chandra Bahadur Dangi z Nepalu i Sultan Kosen z Turcji pozują do zdjęć na Westminster w Londynie. Okazją do sesji było pobicie rekordu Guinnessa, bo oto spotkali się ze sobą człowiek najwyższy na świecie z najniższym, mierzący odpowiednio 251 cm i 54,6 cm.

557-MAKIETA 1 01-23.indd 6

18/11/2014 15:13:42

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga

y

557-MAKIETA 1 01-23.indd 7

18/11/2014 15:13:43

Fot. PAP/EPA/Alan Porritt

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

David Cameron przemawiał w australijskim parlamencie w Canberze w zeszły piątek.

Dżihadyści nie wrócą do kraju Brytyjski rząd planuje objęcie od przyszłego roku zakazem powrotu do Zjednoczonego Królestwa tych Brytyjczyków, którzy wyjechali z kraju, by walczyć w szeregach islamistycznych ugrupowań terrorystycznych.

»

Projektem ustawy w tej sprawie parlament zajmie się jeszcze w tym miesiącu – zapowiedział w zeszły piątek brytyjski premier David Cameron w Australii, gdzie w weekend wziął udział w szczycie G20. Jednym z tematów szczytu była walka z organizacjami terrorystycznymi, takimi jak Państwo Islamskie.

557-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Rząd chce, żeby nowa ustawa weszła w życie z końcem stycznia przyszłego roku i obowiązywała przez dwa lata.

Przewiduje się między innymi odbieranie bojownikom paszportów i umieszczanie ich nazwisk na listach osób objętych zakazem korzystania z komunikacji lotniczej.

Tym Brytyjczykom, którzy walczyli po stronie islamistów w Iraku i Syrii, wolno będzie powrócić do kraju przed upływem dwóch lat tylko pod pewnymi warunkami, takimi jak współpraca z organami ścigania i udział w specjalnych kursach, mających wykorzenić u nich radykalne tendencje.

Planowane jest również uniemożliwianie opuszczania Wielkiej Brytanii osobom zamierzającym wspierać terrorystów za granicą. Służba graniczna otrzymałaby prawo odbierania im paszportów.

Część ekspertów prawnych i byłych ministrów kwestionuje legalność tego rozwiązania. Współrządzący Liberalni Demokraci we wrześniu wskazywali, że czynienie z obywateli bezpaństwowców jest nielegalne w świetle prawa międzynarodowego. Deklarowali wówczas, że zgodzą się jedynie na przepisy uzgadniane w spokoju i zapewniające wolność brytyjskim obywatelom.

Rządowy projekt przewiduje także między innymi, że policja i niektórzy przedstawiciele służb celnych będą mogli konfiskować paszport na okres do 30 dni osobom podejrzanym o podróżowanie za granicę w celach związanych z działalnością terrorystyczną. Dotyczyć ma to także osób poniżej 18. roku życia.

Ponadto władze będą mogły nakładać grzywny na linie lotnicze, które nie dostosują się do rządowych wytycznych, tzn. nie będą poddawały pasażerów kontrolom bezpieczeństwa i będą wpuszczały podejrzane osoby na pokład samolotów.

Według rządu około 500 obywateli kraju przyłączyło się do islamskich bojowników w Iraku i Syrii, z czego połowa miała już powrócić na Wyspy. «

18/11/2014 15:13:45

557-MAKIETA 1 01-23.indd 9

18/11/2014 15:13:47

010

WIADOMOŚCI NA wyspach

Poczta będzie szukać zaginionych Brytyjska poczta (Royal Mail) połączy siły z organizacją charytatywną Missing People, szukającą osób zaginionych – twierdzi portal BBC News. Poczta przekazywać będzie ogłoszenia o osobach zaginionych prawie 150 tysiącom swoich pracowników.

»

Opisy i zdjęcia zaginionych osób znajdą się w przenośnych skanerach, których pracownicy poczty używają zwykle do śledzenia przesyłek i kwitowania ich odbioru. Jak podaje dziennik „Independent”, będą to ogłoszenia dotyczące dzieci oraz osób, które mogą być narażone na niebezpieczeństwo.

Rysopisy i informacje, gdzie osoby te widziano po raz ostatni, zostaną rozesłane do pocztowców w danym regionie lub w razie konieczności – w całym kraju.

Poczta podkreśla, że dzięki temu liczba osób, które otrzymują ogłoszenia o zaginionych i mogą ich szukać, zwiększy się dwukrotnie. Informacje

trafią bowiem do 124 tys. listonoszy i – poprzez komputery i telewizory – do dalszych 24 tys. pracowników w biurach Royal Mail. Obecnie gdy ktoś zgłasza zaginięcie bliskiej osoby na policji, Missing People rozsyła ogłoszenia do ponad 120 tys. swoich zarejestrowanych odbiorców.

Realizacja wspólnego przedsięwzięcia rozpocznie się 1 grudnia. Jak podkreśla BBC News, jest to pierwszy przypadek, gdy instytucja udostępnia organizacji charytatywnej swoje kanały komunikacji.

W Wielkiej Brytanii co roku uznanych za zaginione zostaje około 250 tys. osób; 140 tys. z nich to nieletni. «

Piwo zamiast szampana

»

Wraz z objęciem szefostwa banku centralnego Wielkiej Brytanii przez Kanadyjczyka Marka Carneya w Bank of England (BoE) w ramach oszczędności zmniejszono podczas wewnętrznych uroczystości spożycie szampana, który zastąpiono piwem – wynika z opublikowanych w zeszłym tygodniu danych.

Bank Anglii kupił od początku tego roku

557-MAKIETA 1 01-23.indd 10

648 butelek piwa za kwotę 758,16 funtów, podczas gdy w zeszłym roku nabył tylko 24 butelki.

Wina za to kupiono w tym roku jedynie 180 butelek, w tym szampana, na kwotę 1791 funtów – o wiele mniej niż rok wcześniej, kiedy BoE za 756 butelek zapłacił 7990,20 funtów.

Wcześniej w tym roku Carney, który obejmując BoE w lipcu zeszłego roku,

obiecał „odkurzyć” tę starą instytucję, postanowił zastąpić rozgrywki krykieta na corocznym letnim przyjęciu dla personelu banku mniej elitarnym baseballem.

49-letni Carney jest pierwszym niebrytyjskim naczelnikiem BoE od czasu utworzenia tego banku w 1694 r. Wcześniej był szefem Banku Kanady i przez 15 lat pracował w Goldman Sachs. «

18/11/2014 15:13:49

557-MAKIETA 1 01-23.indd 11

18/11/2014 15:13:51

012

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Nowa szefowa szkockich nacjonalistów Nicola Sturgeon została wybrana na nową liderkę rządzącej w Szkocji partii nacjonalistycznej SNP. Na konferencji partyjnej w Perth powiedziała, że jest to „największy przywilej jej życia”. Zapowiedziała kontynuację starań o niepodległość Szkocji.

557-MAKIETA 1 01-23.indd 12

Fot. PAP/EPA/Robert Perry

Liderka SNP Nicola Sturgeon przemawia podczas konferencji partyjnej w szkockim Perth.

»

Stanowisko pierwszej minister autonomicznego rządu Szkocji Sturgeon objęła w zeszłym tygodniu, po głosowaniu w parlamencie w Edynburgu, w którym jej partia ma większość. Od 2004 r. Sturgeon była zastępczynią lidera SNP Alexa Salmonda, który ustąpił po wrześniowym referendum niepodległościowym w Szkocji. W jego rządzie odpowiadała za resort zdrowia. Z SNP związana jest od początku lat 90.

18/11/2014 15:13:53

W przemówieniu akceptującym wybór powiedziała, że „dziś równie mocno jak zawsze wierzy w to, że Szkocja będzie niepodległa”. Zaznaczyła, że stanie się tak wówczas, gdy większość Szkotów poprze wyjście ze Zjednoczonego Królestwa w referendum.

– Nie będziemy narzucać naszej woli, nie będziemy łajać tych, którzy nie zgadzają się z nami, lecz będziemy ich inteligentnie przekonywać – w duchu poszanowania dla ich poglądów – siłą naszych argumentów i działań, tak aby większość nabrała przekonania, że niepodległość jest najlepszym sposobem budowy zasobniejszego materialnie i sprawiedliwszego społeczeństwa – zaznaczyła.

18 września w referendum Szkoci opowiedzieli się za utrzymaniem polityczno-konstytucyjnego status quo większością 55 proc. Liderzy trzech największych partii brytyjskich w przededniu głosowania podjęli dramatyczną interwencję, obiecując Szkotom zwiększenie zakresu autonomii.

Wokół propozycji konstytucyjnych dla Szkocji jest jednak wiele niejasności i niektórzy komentatorzy sądzą, że nie zostały szczegółowo przemyślane i były podyktowane paniką w obliczu możliwego zwycięstwa zwolenników niepodległości.

Nowa liderka szkockich nacjonalistów wyraziła nadzieję, że w wyborach do brytyjskiego parlamentu w maju 2015 r. jej partia nie tylko poprawi wynik z 2010 r., gdy zdobyła 6 mandatów z przypadających na Szkocję 59, ale też wygra te wybory w Szkocji. Największą partią polityczną w Szkocji reprezentowaną w Westminsterze są obecnie laburzyści, konserwatyści mają tylko jednego posła.

Jeśli sprawdzą się te rachuby, SNP może stać się trzecią największą partią polityczną w Wielkiej Brytanii i potencjalnie wchodzić w grę jako partner koalicyjny.

W wywiadzie prasowym Sturgeon wykluczyła koalicję z konserwatystami Davida Camerona.

SNP rządzi w Szkocji drugą kadencję. W pierwszej (2007 – 11) sprawowała rządy mniejszościowe, a od 2011 r. – większościowe. Jeśli SNP wygra w Szkocji przyszłoroczne wybory do brytyjskiego parlamentu i do lokalnego w 2016 r., to w opinii prof. Stevena Haselera, dyrektora Global Policy Institute w londyńskim City, zażąda rozpisania nowego referendum i może rozpisać je bez względu na stanowisko rządu i parlamentu w Londynie.

Według Haselera zwycięstwo eurosceptyków w referendum unijnym w 2017 r. w sytuacji, gdy większość Szkotów i Walijczyków opowie się za pozostaniem w UE, może doprowadzić do rozpadu kraju.

– Wybór stojący przed politykami Westminsteru jest jasny: albo Szkocja uzyska daleko idącą niezależność w sprawach wewnętrznych (Home Rule), albo z czasem uzyska niepodległość – napisał Haseler w raporcie dla The Reform Foundation.

Według najnowszego sondażu ośrodka Ipsos Mori 52 proc. Szkotów głosowałoby za niepodległością, gdyby referendum odbyło się teraz. Sondaż wskazuje też na dramatycznie malejące poparcie dla laburzystów w Szkocji. « 557-MAKIETA 1 01-23.indd 13

18/11/2014 15:13:54

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Chodzi goły po ulicy Przez ostatnie 11 lat zamykano go i wypuszczano z więzienia non stop.

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

»

Wszyscy mają tego dość, a najbardziej policja. W Wielkiej Brytanii zamknięcie kogoś w więzieniu oznacza wydanie z pieniędzy podatnika ok. 65 tys. funtów (koszty sądowe, areszt). Każdy rok pobytu skazanego za kratkami to kolejne 40 tys. funtów.

W ciągu ostatniej dekady Stephena Gougha zatrzymywano ponad 50 razy. Za każdym razem z tego samego powodu – za to, że chodzi goły po ulicy i odmawia ubrania się. Nawet na rozprawy stawia się w stroju Adama. Ciągłe zamykanie Brytyjczyka do więzienia nie przynosi jednak żadnych efektów. Z kasy budżetu poszło już na to pół miliona funtów.

Wszystko na nic. 54-latek odwołuje się od kolejnych wyroków do Strasburga, powołuje na Kartę Praw Człowieka i… przegrywa. Trafia z powrotem do celi.

I tak non stop.

Kim jest ten pan? Synem stolarza, który rzucił armię w wieku 21 lat. Wyjechał do Tajlandii, by zgłębić buddyzm.

Następnie wrócił do Anglii. Zatrudnił się jako kierowca ciężarówki. Po 557-MAKIETA 1 01-23.indd 14

jakimś czasie zamieszkał w Kanadzie.

To tam po raz pierwszy zrzucił ubranie.

Od 2003 r. spaceruje po Wyspach Brytyjskich ubrany jedynie w buty i skarpetki. Dosyć szybko zostaje aresztowany i wraca do celi. Jak łatwo się domyślić, więzienne mury opuszcza przyodziany jedynie w obuwie i plecak.

– To moja filozofia, moje życie i wolność. Mam do tego prawo. Będę się odwoływał w nieskończoność, aż zrozumieją, że mam rację – mówi Stephen.

Co na to jego najbliżsi? Matka przyznaje, że nie może pojąć drogi, jaką obrał syn.

– Jemu chodzi o wolność, ale postępując w ten sposób, i tak systematycznie ją traci. Dlatego nie rozumiem go i martwię się – mówi. Nastoletnie dzieci Stephena i jego była żona powstrzymują się od komentarza. Ci, którzy go znają, pamiętają czasy, gdy był „normalny”.

Miał pracę, rodzinę, dom. Gdy stracił źródło dochodu, próbował znaleźć zajęcie, ale z dużym trudem. Zrzucenie ciuchów miało mu pomóc zostać zauważonym.

I został, tyle że przez stróżów prawa.

Nikt nie wie, co z nim zrobić. To nie jest zły człowiek, jednak powinien dostosować się do panujących obyczajów

i nie łamać prawa. W 2012 r. na kolejnej rozprawie rozpłakał się. W charakterystyczny dla siebie sposób tłumaczył swoje zachowanie, tym razem bardzo emocjonalnie. Łzy płynęły mu po twarzy. Sąd też się wzruszył, ale karę musiał wyznaczyć. Co ciekawe, w Anglii nie ma chociażby jednego paragrafu mówiącego o nagich ludziach na ulicy. Do tej pory nie było takiej potrzeby.

Prawnik mężczyzny powołuje się na brak zakazu pokazywania się w miejscu publicznym na golasa, co – jego zdaniem – czyni jego klienta całkowicie niewinnym. Oczywiście pojawiają się pytania o zdrowie psychiczne Stephena, ale to już inna sprawa.

Na razie wysoki sąd opiera się na ustawie z 1986 r., która nie dopuszcza wywoływania zamieszania, stresu i obrazy czyichś uczuć bądź estetyki w miejscu publicznym.

Z drugiej strony nie można powiedzieć, że Gough chodzi całkowicie nago, bo jednak ubiera się, tyle że bardzo skromnie. Wystarczają mu buty, skarpetki i kapelusz. Naturysta? Nie pozwala tak o sobie mówić. Sami naturyści też się od niego odcinają. « 18/11/2014 15:13:55

przegląd prasy »DAILY EXPRESS

Dwa diamenty Harry i Miriam Hingley z Dudley świętują 75. rocznicę ślubu. Diamentowa para przyznaje, że była i jest ze sobą szczęśliwa. Mąż i żona nie wiedzą nawet, kiedy minął im ten czas. Dziś mają po 93 lata, doczekali się 3 dzieci, 6 wnuków i 14 prawnuków. Harry oświadczył się Miriam po roku znajomości. Lubią spędzać ze sobą czas – im więcej, tym lepiej. Nigdy też nie kładą się spać pokłóceni.

»METRO

Dużo większy widz Jedno z najstarszych kin w Wielkiej Brytanii – Malvern Cinema w Malvern w hrabstwie Worcestershire – wymienia krzesełka na widowni. Co ciekawe, w pochodzącym z 1885 r. obiekcie nie można było zastąpić siedzeń tym samym rozmiarem. Współczesny widz ma szersze biodra i jest dużo większy niż 130 lat temu. Jeśli nadwaga społeczeństwa będzie rosła w podobnym tempie, obecne fotele najprawdopodobniej okażą się za małe dla przeciętnego widza w 2050 r.

»DAILY MAIL

Cukierek?

Nie, to proszek Zaskakująco duża liczba dzieci trafia do szpitala z powodu połknięcia proszku do prania. Chodzi o plastikowe kolorowe kapsułki, które wyglądają jak cukierki. W całym kraju średnio jedno dziecko poniżej 5. roku życia dziennie jest przyjmowane na oddział właśnie z tego powodu.

Najczęstsze obrażenia to wewnętrzne poparzenia i opuchlizna.

»DAILY EXPRESS

Daty, daty, daty W listopadzie obchodzimy kilka rocznic, które warto odnotować: Fryderyk Chopin dał ostatni publiczny koncert właśnie w Londynie (1848 r.), księżniczka Elżbieta (późniejsza królowa) wyszła za mąż za porucznika Filipa Mountbattena (1947 r.), niemieckie samoloty zbombardowały Coventry, pozostawiając miasto w 3/4 doszczętnie zniszczone (1940 r.). (SM)

557-MAKIETA 1 01-23.indd 15

18/11/2014 15:13:56

Fot. PAP/EPA/Hannah Mckay

016

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Ciąża w koronie Graffiti przedstawiające księżną Cambridge Kate nagą i w ciąży z miniaturową koroną na brzuchu pojawiło się na ścianie Faith Inc Gallery w Londynie.

Malowidło stworzył amerykański artysta Pegasus.

557-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Mało groźna ptasia grypa Przypadek ptasiej grypy wykryty na fermie kaczek w Anglii nie został wywołany śmiertelnym wirusem H5N1 – poinformowały władze w Wielkiej Brytanii.

Wykryty w zeszłą niedzielę na fermie kaczek w Yorkshire w północnej Anglii wirus jest pierwszym przypadkiem ptasiej grypy na Wyspach od 2008 r. Na fermie uśmiercono 6 tys. sztuk drobiu, wokół niej wprowadzono strefę ochronną.

– Wiemy, że jest to wirus H5, ale nie N1, który jest wysoce patogenny. Według naszego obecnego stanu wiedzy nie stanowi on zagrożenia dla zdrowia publicznego – powiedział szef brytyjskiej służby weterynaryjnej Nigel Gibbens.

Także w zeszłą niedzielę holenderskie Ministerstwo Gospodarki podało, że na fermie w Hekendorp, 65 km na południe od Amsterdamu, wykryto patogennego wirusa H5N8.

Patogenny szczep H5N8, który dotychczas występował tylko w Azji, na początku listopada został wykryty w Niemczech.

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) ostrzegła we wrześniu przed nowym, wyjątkowo zaraźliwym szczepem H5N6.

18/11/2014 15:13:58

557-MAKIETA 1 01-23.indd 17

18/11/2014 18:18:20

018

WIADOMOŚCI polska

Rząd chce znowu pomóc Polonii Rozwiązanie problemu fali migracji zarobkowej oraz możliwość rozszerzenia obszaru nadawania Karty Polaka na cały świat – to niektóre postulaty zawarte w projekcie rządowego Programu Współpracy z Polską Diasporą w latach 2015 – 2020.

»

Projekt przygotował departament współpracy z Polonią i Polakami za granicą MSZ. Obecnie jest on konsultowany m.in. ze środowiskami polonijnymi oraz z organizacjami pozarządowymi. Następnie, po akceptacji szefa MSZ, będzie skierowany do Rady Ministrów.

Ostatni, długoletni, rządowy program dotyczący współpracy z Polonią powstał w 2007 r. Przez 7 lat – jak wyjaśnia MSZ – zaszły ogromne zmiany, stąd potrzeba nowego dokumentu.

Program składa się z czterech części.

W pierwszej przedstawiona została diagnoza sytuacji polskiej diaspory ze wskazaniem kierunków najważniejszych działań. Następne poświęcone są polityce państwa wobec Polonii, strategicznym celom polityki rządu oraz instrumentom realizacji programu. W dokumencie zamiast terminu „Polonia” używa się pojęcia „diaspora”.

Żeby zaciesnić więzy z krajem

obcych gospodarek”; szacuje się, że wartość ich pracy wyniesie w 2020 r. 85 mld EUR. Według MSZ za wcześnie oceniać, jak wielu migrantów pozostanie poza krajem na stałe, zależy to w dużej mierze od sytuacji gospodarczej Polski.

Według programu podstawowymi wyzwaniami wobec migracji poakcesyjnej jest utrzymanie jak najbliższego kontaktu Polską, nauczanie języka polskiego i o Polsce najmłodszego pokolenia, a także motywowanie do powrotów. Wśród zadań MSZ wymieniona jest organizacja centrów informacyjnych i doradztwa prawnego dla pracowników migrujących do krajów UE. W dokumencie za zasadne uznaje się poddanie pod dyskusję możliwości rozszerzenia obszaru nadawania Karty Polaka na cały świat. Jest też m.in. mowa o tym, że nie spełnił oczekiwań program repatriacji.

Wskazane jest również niewystarczające wykorzystanie gospodarczego potencjału współpracy Polski z diasporą.

Wśród strategicznych celów polityki rządu wobec diaspory wymienione są: wspieranie nauczania języka polskiego i wiedzy o Polsce, zapewnienie możliwości uczestniczenia w kulturze narodowej i umacnianie polskiej tożsamości, wzmacnianie pozycji środowisk polskich, wspieranie powrotów Polaków do kraju i tworzenie zachęt do osiedlania się w Polsce, rozwój kontaktów – młodzieżowych, naukowych, kulturalnych, gospodarczych, sportowych oraz współpracy samorządów z Polską.

Wśród najważniejszych wyzwań wyznaczających kierunki polityki wobec diaspory na pierwszym miejscu znalazła się migracja do państw członkowskich UE. W programie jest mowa między innymi o „wielkiej fali migracji zarobkowej, największej od czasów emigracji »za chlebem« lat 1900 – 1930”.

Poza Polską – jak wynika z opracowania – przebywa obecnie ponad 2 mln osób, które opuściły ją w ostatnim dziesięcioleciu.

Znajduje się w nim też stwierdzenie, że „migranci wspierają dziś rozwój

Część programu poświęcona jest sytuacji Polaków w poszczególnych krajach. I tak, według dokumentu, na Litwie władze tego kraju „nie wykazują dostatecznej woli politycznej do rozwiązania problemów mniejszości polskiej”. „Od zawarcia traktatu dwustronnego w 1994 r. mamy do czynienia z brakiem postępu, a w niektórych dziedzinach regresem w respektowaniu praw osób należących do mniejszości polskiej” – czytamy.

W dokumencie znalazła się adnotacja o potrzebie zdecydowanych działań politycznych rządu oraz kompleksowego wspierania aktywności Polaków na Litwie, zwłaszcza w dziedzinie oświaty.

O Białorusi można przeczytać, że działalność kulturalno-oświatowa mniejszości jest ograniczana przez władze i napotyka na liczne utrudnienia administracyjne. „Sytuacja nielicznych szkół publicznych z polskim językiem wykładowym pogarsza się.

Poważnym wyzwaniem jest również fakt, że demokratycznie wybrane władze najwięk-

557-MAKIETA 1 01-23.indd 18

Rozsiani po krajach

szej organizacji polskiej nie są uznawane” – podkreślono w programie.

W części dotyczącej Niemiec można przeczytać, że „niewystarczający jest stopień przestrzegania postanowień polskoniemieckiego Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, dotyczących praw Polaków w tym państwie, w szczególności w odniesieniu do kwestii edukacyjnych i wspierania organizacji polskich”.

Z kolei, według MSZ, w Wielkiej Brytanii wyzwaniem jest zapewnienie dostępu do nauczania języka polskiego oraz do polskiej kultury licznej rzeszy nowych migrantów.

Zaś w Stanach Zjednoczonych liczna i dobrze uplasowana w społeczeństwie polska diaspora – według programu – przejawia stosunkowo małą aktywność w życiu politycznym kraju; spada też członkostwo w tradycyjnych organizacjach ją jednoczących.

Coraz mniej zagranicznych Polaków

Według MSZ w ciągu ostatnich lat można zaobserwować zjawisko spadku liczebności członków polskiej mniejszości na niektórych obszarach. Np. na Litwie, według spisu powszechnego z 2011 r., mieszka 200 tys. Polaków, podczas gdy 20 lat temu do polskich korzeni przyznało się 235 tys. osób. „Jest to wynik zarówno postępującej asymilacji, jak i oddziaływania czynników demograficznych, w tym emigracji, choć w niektórych przypadkach nie bez znaczenia jest też poczucie zagrożenia związane z niesprzyjającą mniejszościom atmosferą polityczną. Odpowiedzią na te tendencje powinno być udzielanie przez kraj wszechstronnego poparcia dla osób należących do tej grupy, od egzekwowania należnych jej praw po zapewnienie jak najszerszego dostępu do oświaty i kultury polskiej” – stwierdzają autorzy dokumentu.

Jak wynika z danych MSZ, poza Polską żyje 18 – 20 mln Polaków i osób polskiego pochodzenia. Jedna trzecia z tej grupy to osoby urodzone i wychowane w Polsce. « 18/11/2014 18:47:31

Hałaśliwe warunki w miejscu pracy.

Hałaśliwe warunki pracy mogą spowodować uszkodzenie słuchu i jeśli przydarzyło się to Tobie, możesz wystąpić z roszczeniem o odszkodowanie. Głuchota nabyta lub niedosłuch spowodowany nadmiernym lub długotrwałym hałasem jest uszkodzeniem narządu słuchu przez ekspozycję na dźwięki o wysokim nateżeniu czasem w wyniku jednego zdarzenia, np eksplozji, ale częściej w rezultacie narażenia na nadmierny hałas w pracy przez jakiś okres czasu.

Prawo stanowi, że pracodawca ma obowiązek dokonać oceny ryzyka wynikającego z narażenia pracownika na hałas oraz podjąć kroki zmierzające do jego zredukowania. O ile to możliwe, natężenie hałasu powinno być zredukowane, a pracodawca powinien zapewnić nauszniki przeciwhałasowe lub inny odpowiedni sprzęt chroniacy słuch. Miejsca o szczególnym ryzyku powinny byc wyraźnie oznaczone, żeby pracownicy nie wchodzili do tych części zakładu bez odpowiedniej ochrony słuchu. Pracodawca powinien również zapewniać pracownikom badania słuchu, aby upewnić się, że nie doznali uszkodzenia i jeśli to konieczne, skierować pracownika do odpowiedniego specjalisty.

Oprócz głuchoty lub niedosłuchu, uszkodzenie słuchu może często występować w formie dzwonienia, szumu lub podobnych dźwięków w uchu. Możliwość wniesienia roszczenia o odszkodowanie jest ograniczona w czasie.

Roszczenie można wnieść w ciągu 3 lat od daty doznania uszkodzenia lub też w ciągu 3 lat od daty, kiedy powinien był zdać sobie sprawę, że zostało ono spowodowane hałasem w pracy.

W pomyślnie zakończonej sprawie pracownik może uzyskać odszkodowanie za obrażenia, ból i cierpienie od £5,665.00 przy nieznacznej utracie słuchu bez dzwonienia lub szumu w uchu do £36,850.00 za poważne uszkodzenie słuchu z szumem w uszach.

Co więcej, można ubiegać się o koszt aparatów słuchowych według stawek rynkowych. Aparaty słuchowe mogą być zapewnione bezpłatnie przez NHS, jednak na rynku istnieją bardziej precyzyjne urządzenia o lepszej jakości i można ubiegać sie o koszt ich nabycia oraz zastąpienia w przyszłości. W związku z tym, odszkodowanie za uszkodzenie słuchu oraz szum uszny może opiewać na całkiem znaczną kwotę.

Z powodu ograniczeń czasowych jest bardzo ważne żeby w sytuacji, gdy ktoś uważa, że doznał uszkodzenia słuchu, zasiegnąć porady prawnej tak szybko, jak to możliwe.

Tim Beasley Adwokat i Partner Kancelaria Prawna Levenes Joanna Mackiewicz Adwokat Kancelaria Prawna Levenes

557-MAKIETA 1 01-23.indd 19

18/11/2014 15:14:00

020 Imigrantom można nie dawać zasiłków WIADOMOŚCI GOSPODARKA

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w zeszły wtorek, że Niemcy mogą odmówić imigrantowi z innego kraju UE pewnych świadczeń socjalnych, jeśli osoba ta nie pracowała w Niemczech i nie usiłuje znaleźć zatrudnienia.

»

Wyrok Trybunału w Luksemburgu jest ważnym sygnałem dla całej UE, gdzie toczą się spory o swobodę przepływu osób i związaną z tym nieodłącznie kwestię świadczeń socjalnych dla imigrantów z innych krajów Unii.

Trybunał w sposób otwarty przyznał bowiem, że mimo zasady równego traktowania obywateli z całej UE w kwestiach socjalnych kraje członkowskie mogą w pewnych okolicznościach traktować imigrantów z innych państw unijnych inaczej niż swoich obywateli. Daje to możliwość odmowy – tak jak to miało miejsce w Niemczech – przyznania świadczeń socjalnych zapewniających tzw. godne życie. Świadczenia te pokrywają bezrobotnym zakwaterowanie, wyżywienie, ogrzanie mieszkania oraz dodatkowe potrzeby.

Prawo niemieckie przewiduje odmowę takich świadczeń, jeśli osoba udała się do Niemiec wyłącznie w celu skorzystania z takich świadczeń lub w celu poszukiwania pracy.

Niemiecki precedens

Orzeczenie dotyczy sporu pomiędzy obywatelką Rumunii Elisabetą Dano, która razem z pięcioletnim synem mieszka od czterech lat w Lipsku, a urzędem w tym mieście, który odmówił Dano przyznania świadczeń z zakresu podstawowego zabezpieczenia na pokrycie kosztów utrzymania.

Dano nigdy nie pracowała zawodowo ani w Niemczech, ani w Rumunii i nie ma żadnego wyuczonego zawodu. Mieszka u siostry, która zapewnia jej wyżywienie, a z akt sprawy wynikało, że choć ubiegała się o świadczenia zastrzeżone dla osób poszukujących pracy, nigdy nie próbowała szukać pracy w Niemczech.

Sąd socjalny w Lipsku zwrócił się do unijnego Trybunału z pytaniem, czy decyzja o odmowie przyznania pani Dano podstawowych świadczeń socjalnych była zgodna z unijnym prawem.

Już wydana w maju opinia rzecznika generalnego Trybunału w Luksemburgu zasy557-MAKIETA 1 01-23.indd 20

gnalizowała, że decyzja lipskiego urzędu była zgodna z prawem unijnym.

Zeszłowtorkowy wyrok potwierdza tę opinię. Według Trybunału urząd w Lipsku ma pełne prawo odmówić pani Dano świadczeń z zakresu podstawowego zabezpieczenia („Grundsicherung”) zapewniającego podstawowe utrzymanie, skoro nie przybyła do Niemiec, aby szukać tam pracy, a jedynie z zamiarem wykorzystania systemu opieki społecznej.

Trybunał potwierdził, że prawo unijne nie stoi na przeszkodzie regulacjom krajowym, które wyłączają korzystanie przez obywateli innych państw członkowskich z niektórych „specjalnych nieskładkowych świadczeń pieniężnych”, podczas gdy są one zagwarantowane obywatelom danego kraju znajdującym się w tej samej sytuacji. Ustawodawca krajowy może określać, kogo objąć takim świadczeniem.

Sędziowie orzekli także, że w odniesieniu do możliwości dostępu do niektórych świadczeń socjalnych obywatele innych państw członkowskich mogą się domagać traktowania na równi z obywatelami przyjmującego państwa, jeśli ich pobyt spełnia wymogi dyrektywy dotyczącej praw obywateli UE. Zgodnie z tym prawem przyjmujące państwo nie jest zobowiązane do przyznawania świadczeń pomocy społecznej w ciągu pierwszych trzech miesięcy pobytu.

Jeśli pobyt jest dłuższy niż trzy miesiące, ale krótszy niż pięć lat, to – zgodnie z dyrektywą – prawo pobytu jest uzależnione od tego, czy nieaktywne zawodowo osoby dysponują wystarczającymi środkami własnymi. To ma zapobiec wykorzystaniu systemu opieki społecznej przyjmującego państwa członkowskiego przez obywateli Unii.

Wyrok wychodzi naprzeciw oczekiwaniom niektórych wyborców w bogatszych państwach UE, takich jak np. Niemcy, Wielka Brytania czy Holandia. Obawa przed wyłudzeniem świadczeń socjalnych jest wykorzystywana przez polityków w tych krajach do postulowania ograniczeń w przepływie

pracowników w Unii – jednego z filarów rynku europejskiego i podstawy funkcjonowania Unii.

Wyspy podążą podobną drogą?

Ten konkretny przypadek imigrantki z biedniejszej części Europy nie jest jednak reprezentatywny dla fali emigracji zarobkowej z Europy Środkowej i Wschodniej, w którą może uderzyć. Wyrok ten, choć dotyczy Niemiec i osoby nieaktywnej zawodowo, może ułatwić brytyjskiemu premierowi Davidowi Cameronowi przeprowadzenie zmian w systemie świadczeń socjalnych dla imigrantów, także tych z UE. We wrześniu na fali topniejącego poparcia wyborców Partii Konserwatywnej i wzrostu popularności eurosceptycznej i antyemigracyjnej Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP), której celem jest doprowadzenie do opuszczenia UE przez Wielką Brytanię, Cameron zapowiedział, że będzie domagał się reformy unijnych zasad swobody przemieszczania się, bo chce kontroli migracji nie tylko spoza UE, ale też tej z wewnątrz Unii. Była to odpowiedź na argumenty eurosceptyków, którzy krytykują falę imigracji zarobkowej z biedniejszych krajów UE, w tym Polski, po rozszerzeniu w 2004 r.

Choć imigranci z UE pobierają na ogół mniej świadczeń socjalnych niż rodzima ludność, to w czasach ekonomicznej stagnacji i triumfu eurosceptycznych partii są często przedmiotem populistycznych oskarżeń wysuwanych przez polityków.

Według raportu University College London (UCL) imigranci z krajów UE zapłacili w latach 2001 – 2011 w podatkach o 20 mld funtów (około 108 mld zł) więcej, niż otrzymali w świadczeniach od Wielkiej Brytanii. Raport był krytykowany zarówno przez rząd brytyjski, jak i przez niektórych ekspertów, zarzucających mu, że jest przestarzały i nie bierze pod uwagę wszystkich czynników. « 18/11/2014 15:14:01

557-MAKIETA 1 01-23.indd 21

18/11/2014 15:14:02

022 Wypadek w transporcie publicznym WIADOMOŚCI prawo

Firmy przewoźnicze mają obowiązek upewnić się, że ich pasażerowie podróżują bezpiecznie. Niestety nawet w środkach transportu dochodzi okazjonalnie do wypadków.

»

Kolizje mogą być spowodowane przez kierowcę pojazdu, w którym byliśmy pasażerami, lub z winy innego kierowcy.

Do wypadku może także dojść w wyniku poślizgnięcia się lub potknięcia na pokładzie pojazdu, upadku przy wsiadaniu lub wysiadaniu z pojazdu czy też z powodu niebezpiecznej jazdy kierowcy.

Bez względu na okoliczności wypadku pasażer może starać się o odszkodowanie od firmy przewoźniczej, jeżeli wskutek zdarzenia doznał uszczerbku na zdrowiu.

Poszkodowany powinien zebrać odpowiednie informacje, które pomogą adwokatom w prowadzeniu sprawy.

Do informacji tych należą:  numer rejestracyjny pojazdu, którym podróżowaliśmy,  g odzina i data wypadku,  i mię i nazwisko lub numer identyfikacyjny kierowcy,  miejsce zdarzenia,

557-MAKIETA 1 01-23.indd 22

 dane świadków, jeśli takowi byli,  zdjęcia z miejsca zdarzenia,  dane policji, jeżeli przyjechała na miejsce zdarzenia.

Pamiętajmy również o zachowaniu biletu z podróży, gdyż może on stanowić ważny dowód w sprawie.

Choć sprawa o odszkodowanie przedawnia się dopiero po 3 latach, ważne jest, aby całą procedurę rozpocząć jak najszybciej. W pojazdach często znajdują się kamery, które mogły nagrać całe zdarzenie. Jest to bardzo ważny dowód w sprawie. Jeżeli nie zgłosimy naszej prośby o udostępnienie nagrania odpowiednio wcześnie, wówczas może ono zostać skasowane.

Po wypadku pamiętajmy o dokładnym zapisaniu tego, jakie były nasze obrażenia oraz wydatki. Najlepszym rozwiązaniem w tej sytuacji jest zakupienie kalendarza, w którym możemy prowadzić codzienny zapis dotyczący naszych symptomów oraz wydatków poniesionych wskutek wypadku. «

Masz więcej pytań odnośnie do wypadku w środkach transportu publicznego?

Zadzwoń do DNS Claims pod numer 0208 741 7762, a z przyjemnością udzielimy Ci wszystkich informacji.

18/11/2014 15:14:06

557-MAKIETA 1 01-23.indd 23

18/11/2014 15:14:08

024

TEMAT NUMERU historia

Królowa Wiktoria zapisała się w historii z dwóch powodów. Pierwszy był taki, że to na okres jej panowania przypadły lata największej świetności Imperium, bez którego Wyspy nie byłyby tak bogate, jak są. Drugim zaś było to, że jej imię na stałe związano z purytańską moralnością epoki, co jest o tyle dziwne, że seksualny apetyt monarchini był legendarny.

Tomasz Borejza

»

Nie było dotąd epoki tak pruderyjnej jak wiktoriańska.

I jednocześnie tak pełnej hipokryzji, bo niezliczone seksualne tabu szły w parze z niespotykanym nigdy wcześniej ani później rozwojem prostytucji. Były to czasy, gdy w tak zwanym dobrym towarzystwie nie używano słów uważanych za związane z seksem. A uważano za takie w zasadzie

557-MAKIETA 2 24-39.indd 24

wszystkie: na przykład słowo „noga” starano się zastępować „kończyną”.

Apteczne półki uginały się od urządzeń mających uniemożliwić masturbację, przypominających średniowieczne narzędzia tortur, które stosowano jednak bardzo chętnie, ponieważ wierzono, że onanizm jest źródłem wielkiej liczby chorób. Tak fizycznych, jak i psychicznych. Ciekawym symbolem epoki był słynny historyk sztuki John Ruskin, który w czasie nocy poślubnej

wpadł histerię. Tak dużą, że nie tylko doprowadziła do anulowania małżeństwa, ale też wpędziła go w depresję.

Powodem traumy był widok włosów łonowych nowo poślubionej żony Effie Gray. Ruskin nie spodziewał się niczego takiego, bo antyczne rzeźby, które były jedynymi nagimi postaciami, jakie widział wcześniej, ich nie miały i nie wiedział, co zrobić.

Jednak to była moralność epoki wiktoriańskiej, a nie samej Wiktorii. »

18/11/2014 15:03:45

025

557-MAKIETA 2 24-39.indd 25

18/11/2014 15:03:46

026

TEMAT NUMERU historia

Wiktoria i Albert Urodzona w 1819 r. kobieta miała nieposkromiony apetyt seksualny. Być może nie był on tak wielki jak ten, z którego słynęła Katarzyna II. Na tym polu trudno jednak rywalizować z kimś, kto – jak głosi legenda – miał umrzeć na skutek stosunku z koniem. Jednak i tak zupełnie nie przystawał on do tego, jak można sobie wyobrażać władczynię uważaną za osobę, która wprowadziła kraj w epokę pruderii i której imię do dziś jest z pruderią nieodłącznie związane. „To było satysfakcjonujące i oszałamiające doświadczenie… Nigdy, nigdy nie spędziłam takiego wieczoru. Jego wyjątkowa miłość i uczucie dały mi poczucie niebiańskiej miłości i szczęścia. Obejmował mnie w ramionach i całowaliśmy się ponownie, i ponownie” – młoda królowa pisała do ówczesnego premiera lorda Melbourne o swo-

557-MAKIETA 2 24-39.indd 26

jej nocy poślubnej z księciem Albertem, by następnie rozpisać się także i o tym, jak niewiele czasu młoda para poświęciła na sen. Był to początek, który wróżył udane małżeństwo. Tym bardziej że zostało ono zawarte – co było rzeczą raczej rzadką wśród koronowanych głów Europy – z miłości. Niezbyt urodziwa, mówiąc dość łagodnie, dziewczyna bardzo młodo została władczynią jednego z najpotężniejszych światowych Imperiów. Dzięki temu nie tylko stała się jedną z najlepszych partii na świecie, ale też sama mogła decydować o tym, kogo poślubi. Jej wybrankiem stał się saski książę Albert – kuzyn, którego poznała nieco wcześniej.

Małżeństwo nie tylko zapowiadało się na udane, ale też takie było. Choć kłótnie Wiktorii i Alberta przeszły do historii, to emocje, które za nimi stały, mówiły raczej, że nie są sobie obojętni, niż że się między nimi nie układa. Ich

powodem były zresztą zwykle sprawy „śłużbowe” i zapędy Alberta do podniesienia swojej pozycji oraz możliwości decydowania, bo podobno niezbyt dobrze znosił rolę przystawki do własnej żony. Jednak w życiu prywatnym układało im się nieźle, a w sypialni rewelacyjnie. Efektem tego było dziewięcioro dzieci, których sama Wiktoria… nie lubiła. „Nienawidziła być w ciąży.

Miała przedporodowe i poporodowe depresje. Nienawdziła karmić piersią swoich dzieci, która uważała za przerażające małe rzeczy. Nie było w niej żadnych uczuć macierzyńskich” – mówiła historyczka Helen Rappaport w nakręconym niedawno przez BBC serialu „Dzieci Królowej Wiktorii” i dodawała: „Wiktoria lubiła seks. Tylko nie lubiła jego efektów”.

Zresztą doskonale pokazuje to jedna z anegdot dotyczących królowej. W 1857 r. urodziła ostatnią z córek, której nadano

18/11/2014 15:03:48

027 imię Beatrycze. Lekarz rodziny królewskiej sir James Reid ostrzegł ją, że nie powinna mieć już więcej dzieci, bo to może zagrozić jej zdrowiu. – Mój drogi Jamesie! Czyżbyś sugerował, że nie powinnam mieć już więcej radości w łóżku? – odpowiedziała na to, ale zadbała, by więcej dzieci już nie mieć. Choć są i tacy, którzy twierdzą, że urodziła ich jeszcze co najmniej troje. Tyle tylko że ojcami mieli być już inni mężczyźni i dzieciaki wychowano poza rodziną królewską.

557-MAKIETA 2 24-39.indd 27

Wszyscy kochankowie królowej Książę Albert zmarł bowiem w 1861 r. Powodem jego śmierci był tyfus lub choroba Leśnieweskiego-Crohna. Sama Wiktoria przyczynę tę widziała jednak gdzie indziej i wrażliwa na ducha epoki przez lata obwiniała o śmierć małżonka swojego najstarszego syna. Jej zdaniem Alberta zabiła zgryzota spowodowana romansem z atrakcyjną irlandzką aktorką, w który wdał się 19-latek.

Choć może nie tyle samym romansem, a niedyskrecją, która spowodowała, że mówiły o nim całe Wyspy.

W chwili śmierci męża Wiktoria miała przed sobą jeszcze 40 lat życia. I choć zniosła rozstanie bardzo ciężko i przez kilka kolejnych lat nie opuszczały jej stany depresyjne, bynajmniej nie miała w planie pozwolić, by książę był ostatnim mężczyzną jej życia. Jeszcze w XIX wieku przeciwnicy monarchii rozpuszczali plotki, które kazałyby uznać Wiktorię za nimfomankę.

To właśnie oni wskazywali troje nieślubnych dzieci z różnych związków, choć dziś histo-

rycy przypuszczają, że mogło chodzić co najwyżej o jedno. O ile w ogóle jakieś nieślubne dziecko było. Brak dzieci nie oznacza jednak braku kochanków.

Pierwszym i najważniejszym z nich był – tak pisała o nim królowa – „fascynujący Johnny Brown”. Mężczyzna był stajennym w królewskiej rezydencji Balmoral, która z czasem zyskała miano miłosnego gniazdka królowej.

Szkocja zapewniała ucieczkę od ciekawskich wypełniających królewskie pałace i dawała odrobinę prywatności.

Tę Wiktoria wykorzystała, nawiązując romans z twardym Szkotem, który słynął z tego, że klął jak szewc i nosił wspaniałą brodę. Za sprawą plotek – wszak nikt oficjalnie nie potwierdzał romansu – nazywano go „królewskim ogierem”, a ją „panią John Brown”. Relacja była podobno tak silna, że para wzięła potajemnie ślub. Wiadomo o tym stąd, że Steven Runciman – legendarny historyk krucjat – znalazł w archiwach monarchii akt, który go potwierdzał. Pewności jednak nie ma, ponieważ kiedy przekazał go w królewskie ręce, ten trafił do kominka. Choć są i tacy – i tych jest większość – którzy twierdzą, że żadnego dowodu nigdy nie było.

Już jako cesarzowa Indii Wiktoria na służącego wzięła sobie młodego Hindusa, który nazywał się Abdul Karim. Kiedy chłopak przybył do Windsoru, miał zaledwie 24 lata. Królowa liczyła ich wtedy 68. »

18/11/2014 15:03:49

028

TEMAT NUMERU historia Młodzian miał być jej służącym i nauczycielem, którego zadaniem było nauczenie jej języka nowych poddanych, ale z czasem zaczęto przebąkiwać o „niezdrowej” relacji łączącej parę. Jak było naprawdę – znów – nie wiadomo na pewno, bo te dzienniki królowej, które zawierały wyznania uznane za nienadające się do pokazania szerszej publice, zostały zaraz po śmierci Wiktorii spalone przez jej córkę. Jednak już samo to, że wylądowały w kominku, każe się domyślać, że coś kompromitującego musiało się w nich znajdować.

Onania z Fleet Street

Wzbudzony wówczas strach przed chorobami szybko rozprzestrzenił się po całej Anglii i Europie i spowodował, że seks został utożsamiony ze złem

557-MAKIETA 2 24-39.indd 28

Jednak nawet jeżeli między parą nie było romansu, to już same relacje z Albertem i Johnem Brownem pozwalają uznać, że Wiktoria jest co najmniej dziwną patronką dla czasów wiktoriańskich. Jak to się zatem stało, że nią została? Po pierwsze władała krajem przez 64 lata, a to cała epoka. Po drugie rodzina królewska już wtedy potrafiła zachowywać pozory i dzięki temu doskonale wpisywała się w oczekiwania poddanych, które były zbieżne z tym, co nazwano wiktoriańską moralnością, skupiającą się nie tylko na seksie, ale też na pracy, religii i cywilizacyjnej misji Europy – wszak wierzono wówczas w „brzemię białego człowieka”. O tym, że królowa żyje w zgodzie z tymi zasadami, mówiło dziewięcioro dzieci i udane małżeństwo, ale wiele dobrego robił też sam Albert, który doskonale wpisywał się w ówczesną etykę pracy.

Wprawdzie z początku na Wyspach nie lubiano tego „Niemca”, ale z czasem doceniono go za ogromną inteligencję i konsekwencję w promowaniu rodzimych fabryk.

Był to bowiem fascynat nowych wynalazków, który, jak mógł, wspierał brytyjską rewolucję przemysłową.

A było też tak, że wiktoriańska moralność wyprzedziła Wiktorię. Jej początków można dopatrywać się jeszcze w wieku XVIII i, co ciekawe, odnaleźć je w jednej drobnej publikacji, która miała wpłynąć na ducha całej epoki. Jeżeli wierzyć Thomasowi Lacquerowi, słynnemu antropologowi, który napisał książkę „Samotny seks.

Kulturowa historia masturbacji” (wbrew pozorom jest to pozycja bardzo poważna), wszystko zaczęło się w 1708 r. w okolicach londyńskiej Fleet Street. Początkiem była niewielka broszurka zatytułowana „Onania albo ohydny grzech samozaspokojenia i wszystkie jego straszliwe następstwa, tyczące się obu płci, wraz z duchową i cielesną poradą dla tych, którzy już obciążyli 18/11/2014 15:03:50

029 się tą wstrętną praktyką. A także stosowna przestroga dla młodzieży narodu obu płci”. „Anonimowy wtedy autor niewielkiego traktatu o długim tytule nie tylko nazwał, ale w istocie wymyślił nową chorobę oraz bardzo specyficzny, głęboko nowoczesny i niemal uniwersalny motor, produkujący poczucie winy, wstyd i lęk” – pisał o niej Lacquer i podkreślał, że publikacja rozeszła się w ogromnym nakładzie, a jej tezy w ciągu kolejnych 100 lat zostały przyjęte w całej Europie i znalazły się nawet w oświeceniowej Encyklopedii. Wzbudzony wówczas strach przed chorobami wywoływanymi przez onanizm szybko rozprzestrzenił się po całej Anglii i Europie i spowodował, że seks został utożsamiony ze złem.

I to właśnie było źródło wiktoriańskiej moralności oraz ogromnej pruderii, której ślady da się zresztą odnaleźć w kulturze jeszcze dzisiaj. Dlaczego wszystko zaczęło się akurat przy Fleet Street? Bo była to wtedy siedziba brukowej prasy oraz źródło pornografii dla całego kraju.

Było tam wiele wydawnictw i drukarni, wśród których wiele zajmowało się produkcją broszur reklamowych opisujących nieistniejące choroby i oferujących niedziałające leki. „Onania” była jedną z nich.

Cesarzowa i bogactwo

Jednak pruderia to nie wszystko, co powoduje, że o królowej Wiktorii nie sposób zapomnieć. Na okres jej panowania przypadł bowiem największy rozkwit brytyjskiego Imperium, o którym mówiono wówczas, że słońce nigdy nad nim nie zachodzi. W czasie jej rządów liczba ludności Anglii i Szkocji podwoiła się, choć jednocześnie z Wielkiej Brytanii do USA oraz kolonii wyemigrowało 15 mln osób.

Wyspy stały się też warsztatem świata i ośrodkiem kwitnącego przemysłu. Przede wszystkim węglowego, również tesktylnego, a próbowano też produkować wszelkie pojawiające się nowinki, czego wynikiem było wiele udanych i innowacyjnych przedsięwzięć.

Dzisiejsze bogactwo Wysp jest w dużym stopniu wynikiem pieniędzy, które wówczas – zarobione lub, częściej, ukradzione – spływały na nie z całego świata, a także powstałych w tamtym czasie więzi gospodarczych oraz zdobytych w trakcie ich budowy kompetencji. Pieniądze zwykle wiążą lepiej niż polityka i formalny rozpad Imperium nie zmienił tego, że Brytania wciąż jest centrum pozostałych po nim powiązań, a dawne kolonie peryferiami, z których płyną pieniądze. By się o tym przekonać, wystarczy rozejrzeć się po Londynie i jego mieszkańcach, bo wszystko tutaj wygląda jak w imperialnej stolicy, choć samo imperium już podobno nie istnieje.

Błędem byłoby oczywiście zakładać, że była to zasługa Wiktorii. W XIX wieku więcej od królowej znaczyli już premier oraz parlament. Jednak mimo to fakt, że zasiadała na tronie przez ponad pół wieku, a także charakter królewskiej władzy poza Anglią dawały jej spore możliwości odciśnięcia swojego piętna na całym kraju i sporej części świata. I zrobiła to. Miała też szczęście do wybitnych premierów, którym zbytnio nie przeszkadzała, a z jednym z nich – Benjaminem Disraelim – nawiązała nawet coś w rodzaju romansu. Podobno mającego platoniczny charakter. « 557-MAKIETA 2 24-39.indd 29

18/11/2014 15:03:51

Fot. PAP/Jacek Turczyk

030

komentarz tygodnia polityka

Uczestnicy Marszu Niepodległości 2014, organizowanego przez środowiska narodowe, 11 listopada w Warszawie, w 96. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, ruszają z ronda Dmowskiego.

Bóg Honor Zadyma Młodzi Polacy, zarówno w kraju, jak i na emigracji, mocno skręcają na prawo i się radykalizują. Stają się coraz śmielsi. Są przekonani, że nadchodzi ich czas. Tę coraz silniejszą nacjonalistyczną zarazę wychowaliśmy wspólnym, trwającym ćwierć wieku wysiłkiem.

Radosław Zapałowski

»

Znowu, jak co roku, Marsz Niepodległości zamienił się w stadionową w formie i treści zadymę. Nie tak spektakularną jak dwanaście miesięcy temu, ale wciąż groźną i ponurą. Powyrywane płyty chodnikowe, zdewastowane przystanki autobusowe i walki z policją z okazji 11 listopada stają się naszą nową świecką tradycją. Erupcja listopadowej przemocy na stałe weszła do politycznego 557-MAKIETA 2 24-39.indd 30

i medialnego kalendarza. Można oczywiście jak co roku mówić i pisać, że zadymę rozpętała mała grupka chuliganów. Że za kibolską oprawę święta odpowiedzialni są „idioci”. Że te wszystkie burdy, marsze i agresja to częściowe, skrzywione zastąpienie nieobecności młodszego pokolenia w polskiej polityce przez jego pozasystemową obecność. Że młodzież musi się wyszumieć. Że Marsz Niepodległości, jak i stadionowa przemoc kanalizują coraz bardziej powszechną złość i frustra-

cję młodego pokolenia, które wzbierają przez cały rok. Jednak będzie to obraz niepełny. Fałszywy. Bo gdyby przyjąć nęcącą tezę, że za coraz większą agresją młodych kryje się ekonomiczne wykluczenie, brak perspektyw społecznego i materialnego awansu, to prawicowe ruchy nie rosłyby w siłę również na emigracji. A rosną. Młodzi polscy narodowcy na Wyspach nie stosują co prawda (jeszcze?) przemocy, ale podzielają poglądy swoich rówieśników z Polski. I zarażają nimi innych.

Skrajnie prawicowe Młodzieżowe Stowarzyszenie Patriae Fidelis, które powstało w Wielkiej Brytanii trzy lata temu, choć nie jest jeszcze ruchem masowym, to jednak działa prężnie, stale pozyskuje sympatyków i otwiera swoje oddziały w różnych miastach na Wyspach. A do tego jest medialnie głośne. Młodzi polonijni narodowcy organizują protesty, marsze, ślą petycje, debatują, zapraszają na Wyspy polskie gwiazdy pra18/11/2014 15:15:17

031 wicy. Kreują i wpisują się w coraz bardziej toksyczny, konserwatywny klimat. I nie jest to krzyk ekonomicznie wykluczonych. Prawicowe poglądy mają studenci, doktoranci, dzieci klasy średniej. Nabuzowani pompowaną w nich od 25 lat konserwatywną edukacją, prawicową narracją, która dominuje w polskim dyskursie, pornografią patriotyczną w popkulturze i neoliberalnym egoizmem młodzi polscy narodowcy są dziećmi toksycznej transformacji ustrojowej, gospodarczego zdziczenia i prawicowej w formie oraz treści szkoły.

Narodowy coming out

Dla środowiska, z którego się wywodzę, nagła emancypacja narodowców była sporym szokiem i zaskoczeniem, bo przez długi czas znaliśmy się tylko z widzenia. Żyliśmy obok siebie, zajęci własnymi sprawami, nasze drogi się nie przecinały, chociaż wszyscy byliśmy poddani tej samej indoktrynacji. Tylko różnie na nią reagowaliśmy.

Kiedy w latach 90. do mojego liceum na stałe weszła nauka religii, mało kto na nią uczęszczał. Klasa świeciła pustkami. Tak jak i sala gimnastyczna podczas oficjalnych uroczystości z okazji świąt bardziej lub mniej patriotycznych. Nie pamiętam, żebym kiedykolwiek brał udział w składaniu kwiatów pod pomnikami albo oddawaniu hołdu bohaterom z przeszłości.

Dopiero na studiach zetknąłem się z młodymi ludźmi, którzy na hasło „Bóg, honor, ojczyzna” nie reagowali śmiechem ani kpiną. Stało się jasne, że marsz prawicy zapoczątkowany w 1989 r. nabrał tempa i zwiększył swoją liczebność. Kiedy my oddawaliśmy się hedonistycznym rozrywkom, oni anektowali stadiony i osiedlowe podwórka. Kiedy my marzyliśmy o tym, że wejście do Unii przeora świadomość starszego pokolenia i spowoduje mentalną, lewicową modernizację Polski, oni wchodzili coraz głębiej w mainstream. Kiedy my obrażaliśmy się coraz bardziej na polski establishment, nie mogąc znaleźć politycznej reprezentacji, oni wpływali na kształtowanie partii. ROP, KPN, AWS, a dziś PiS to były ich wypustki w oficjalnym świecie. „Gazeta Polska”, „Nasz Dziennik”, „Rzeczpospolita”, „Wprost”, potem „Fronda”, „Do Rzeczy”, „W Sieci”, „TV Republika” razem z nimi wprowadzały w Polsce prawicową rewolucję. I przesuwały centrum oraz debatę publiczną w coraz większą otchłań. Coraz bardziej na prawo. Z każdym kolejnym rokiem narzucając język dyskursu i anektując kolejne przyczółki. Dziś TVN i „Gazeta 557-MAKIETA 2 24-39.indd 31

Wyborcza”, będące głosem polskiego konserwatywno-liberalnego mieszczaństwa, są uważane za media „lewackie”. Tak jak i Platforma Obywatelska, którą przecież od Prawa i Sprawiedliwości różni jedynie kosmetyka. Oba ugrupowania dominujące w Polsce od lat zwaśnione są tylko na poziomie personalnym. Nic ich nie dzieli oprócz drobnych kwestii i pewnej zewnętrznej ogłady. To wszystko pokazuje, jak bardzo prawicowa narracja dominuje w Polsce. Jak mocno dyktuje porządek. I w sposób naturalny przenosi się na emigrację.

Okres ostatniego ćwierćwiecza dał młodej polskiej prawicy poczucie politycznej siły i umocnił wiarę w jej moralną wyższość.

Konserwatywną myśl mocno wspiera szkoła. Historia uczy o wspaniałym narodzie otoczonym przez morze wrogów, odwiecznie krzywdzących szlachetnych Polaków. Z zachodu napierają germańskie i nordyckie lutry. Ze wschodu prawosławna lub komunistyczna ciemnota. Z południowego wschodu dziki islam. A zewsząd zgnilizna. Od środka zaś Naród wyżerają piąte kolumny mniejszości i odszczepieńców. O chłopskim niewolnictwie, które do dziś ciąży na polskiej mentalności, uczniowie wiedzą mniej niż o niedoli amerykańskich czarnych. Podobnie o koszmarze II RP: analfabetyzmie, bezrobociu, wyzy-

Bohaterem naszych czasów staje się bohater z nie naszych czasów. W charakterze wzorca występują żołnierze wyklęci, ci z kart licznych wydawnictw historycznych oraz z popularnego serialu „Czas honoru”.

Socjolodzy piszą o odradzaniu się wzorca heroizmu ofiarnego. Na nic tysiące artykułów i książek uderzających w romantyczny paradygmat. Nie da się uciec „od Polski, od grobów, od nieszczęść, od próżnych wysiłków”. Patriotyczna pornografia w popkulturze jeszcze nigdy nie była tak nachalna i dominująca jak dziś. Wszystko to spaja zdziczały system ekonomiczny.

System, którego najgłośniejszym przedstawicielem jest Korwin Mikke zbierający aplauz wśród młodego pokolenia. I chociaż mainstream kręci nosem, to jednak nie ma na niego dobrej riposty. W końcu Korwin bierze jego ideologię i doprowadza ją do logicznej konkluzji.

Jeśli wierzymy, że deregulacje i obniżanie podatków prowadzą do wzrostu, to czemu nie doregulować i nie obniżać jeszcze bardziej? Jeśli rozwijamy szkolnictwo prywatne kosztem publicznego, to chcemy mieć arystokrację i plebs. Tak jak w programie Korwina. Europoseł jest odbiciem w krzywym zwierciadle fundamentów ekonomicznego ustroju w Polsce.

To wszystko wspiera pedagogika przygotowująca tylko do rywalizacji, w której jeden wygrywa, a drugi przegrywa. Zero pracy w grupie i zbiorowego myślenia, w którym można zobaczyć wspólne korzyści płynące

sku, głodzie, nędzy, korupcji, procesach politycznych, cenzurze, obozach koncentracyjnych, fascynacji Hitlerem. Tak samo o zacofaniu I i II RP, będącym wynikiem utrzymującego się do dziś tradycjonalizmu. Nie wiedząc tego wszystkiego, nie da się zrozumieć, skąd dzisiejsze podziały i powojenny entuzjazm części Polaków do nowego systemu. W sukurs przychodzi też religia – uczona już od przedszkola – przedstawiająca jedyny słuszny wzorzec człowieka, kraju i świata. Na katechezie nie ma miejsca na tolerancję i różnorodność. Wizja świata jest tylko czarno-biała.

Tak jak i w dominującej obecnie w Polsce popkulturze.

z odmienności. Taki system wychowuje idealnego prawicowca. To pokolenie jest już w zasadzie – dla liberałów przynajmniej – stracone. Poza sensownym działaniem policji na dzisiejszych brunatnych już się nie poradzi. Ani w Polsce, ani na emigracji.

Jedyne, co można zrobić, to odciąć dopływ świeżej krwi. Najlepiej poprzez edukację. To szkoła jest rozwiązaniem. Patrząc jednak na program edukacyjny w Polsce i nauczanie w polskich sobotnich szkołach na Wyspach, wizja przyszłości jest brunatna. Pochód narodowców będzie trwał i rósł w siłę. Słuszna krytyka rozrób z okazji Marszu Niepodległości nie powstrzyma tej prawicowej fali. «

Kształtowanie nowego obywatela

Patriotyczna pornografia w popkulturze jeszcze nigdy nie była tak nachalna i dominująca jak dziś.

18/11/2014 15:03:54

032

podróże europa

Podróżuj do Europy z DFDS Seaways Podróż do Europy z DFDS jest bardzo łatwa. Możesz zabrać swój samochód oraz tyle bagażu, ile potrzebujesz. Masz również do wyboru 44 rejsy na dobę. Co więcej, oferujemy przeprawy promowe na dwóch trasach z Dover - możesz podróżować pomiędzy Dover a Calais oraz pomiędzy Dover a Dunkierką.

Powody do podróży z nami:  Możesz przeprawić się 2 godziny przed lub po zakupionym rejsie bez dodatkowych opłat  Oferujemy do 44 rejsów na dobę, więc z pewnością znajdziesz godzinę wypłynięcia odpowiednią dla Twoich potrzeb  Czas przeprawy od 90 minut do 2 godzin  Możesz odpocząć na pokładzie korzystając z restauracji, baru, kawiarni, sklepu, kącika zabaw dla dzieci lub pokładu słonecznego Dlaczego warto wybrać DFDS Seaways?

Najlepsza droga do Polski Jesteśmy jedynym operatorem z Dover, które oferuje dwie trasy promowe, dzięki czemu możesz podróżować do Dunkierki lub Calais.

Dunkierka jest położona 50 km na północ od Calais, co oznacza, że masz bliżej do Polski, dzięki czemu możesz zaoszczędzić nie tylko czas, ale również pieniądze. Warto również pamiętać, że ceny biletów promowych na trasie Dover-Dunkierka są bardziej korzystne niż

557-MAKIETA 2 24-39.indd 32

na trasie Dover-Calais. Nasze porty w Dunkierce oraz w Calais są dogodnie usytuowane i połączone z głównymi trasami wiodącymi do Europy Wschodniej, lub w drodze do powrotnej, do Wielkiej Brytanii.

Wybór i elastyczność Oferujemy do 44 rejsów na dobę - w dzień i w nocy - więc z pewnością znajdziesz godzinę wypłynięcia odpowiednią dla Twoich potrzeb. Możesz wrócić do Wielkiej Brytanii z Calais lub Dunkierki, bez względu na to, z jakiego portu wypłynąłeś, a do tego możesz skorzystać - bez dodatkowych opłat - z jednego rejsu przed lub po zarezerwowanej przeprawie.

Zabierz tyle walizek, ile potrzebujesz Możesz również zabrać dowolną liczbę walizek, ponieważ nie ma ograniczeń bagażowych. W ten sposób spakujesz naprawdę dużo prezentów na Boże Narodzenie! Jakby tego było mało, to za drobną opłatą, możesz zabrać w podróż swojego psa lub kota.

Relaks i zabawa Warto pamiętać o tym, że pomimo tego, iż rejsy są bardzo krótkie, to na naszych promach czeka wiele atrakcji. Nasze kawiarnie i restauracje oferują smaczne posiłki oraz przekąski plus duży wybór ciepłych i zimnych napojów, w tym również alkoholi.

Na pokładach są ekrany TV, dzięki którym można śledzić najnowsze informacje ze świata polityki i sportu. Dla dzieci przygotowaliśmy kąciki zabaw oraz salony gier z wyścigami samochodowymi oraz zręcznościówkami. Sklepy na promach są dobrze zaopatrzone w produkty alkoholowe, papierosy, zabawki oraz drobne upominki.

Podróż promem jest prosta, wygodna i warta wydanych pieniędzy. Zapomnisz o stresie towarzyszącym podróżom lotniczym, w ciasnych samolotach, z drogimi biletami oraz ograniczeniami bagażowymi.

Najlepsza obsługa i dobrze wydane pieniądze Jesteśmy dumni z tego, że oferujmy najlepszy serwis dla pasażerów, dzięki czemu zostaliśmy wybrani Najlepszym Operatorem Promowym na Świecie w 2014, 2013, 2011 i 2010 roku.

Spędź Boże Narodzenie z tymi, których kochasz Dla osób podróżujących w okresie świąteczno-noworocznym pomiędzy z Polski do Wielkiej Brytanii, lub z powrotem, przygotowaliśmy zniżkę na przeprawach w każdą stronę, na trasie Dover - Dunkierka - Dover.

Szczegóły promocji na dfds.pl. •

18/11/2014 15:03:55

WYBIERASZ SIĘ DO DOMU NA ŚWIĘTA? To prezent świąteczny zaoszczędź do £14 Teraz jest najlepszy czas na to, żeby zapłacić mniej za bożonarodzeniową podróż do domu. Możesz zaoszczędzić £5 na przeprawach w jedną stronę, lub £14 na przeprawach powrotnych do 31 stycznia 2015 roku, pomiędzy Dover a Dunkierką i Calais. Pamiętaj, podróżując samochodem możesz zapakować tyle prezentów, ile uznasz za stosowne!

OD

28

£

AUTO + 9 W KAŻDĄ STRONĘ

Dania

UK

Dover

Polski

Holandia

Dunkierka Do Polski Calais

Niemcy

Belgia

Francja

Czech Republic

DOVER-FRANCJA

Austria

Switzerland

DFDS.PL Italy

Rezerwacje do 26 listopada 2014. Oferta £28 jest ważna tylko i wyłączenie dla rejsów zarezerwowanych, jako przeprawy powrotne. Cena £30 za bilet w jedną stronę, jeśli rezerwujesz każdy odcinek rejsu osobno. Cena obowiązuje na trasie Dover - Dunkierka. Oferta uzależniona od dostępności. Obowiązują warunki i zasady sprzedaży.

12915 DFDS_Cooltura_fullpage_200x280_POLISH[M].indd 1

557-MAKIETA 2 24-39.indd 33

11/11/2014 13:22

18/11/2014 15:03:58

034

psychologia szkolenia

557-MAKIETA 2 24-39.indd 34

18/11/2014 15:04:00

035

557-MAKIETA 2 24-39.indd 35

18/11/2014 15:04:02

036

WYDARZENIA TO JEST KOSMOS

Byle do lata…

Lądownik Philae po wielu próbach i godzinach osiadł w końcu na komecie 67P/ChuryumovGerasimenko. Niestety nie wszystko udało się, jak było zaplanowane.

Philae zaparkował po mniej oświetlonej słońcem stronie komety i teraz trzeba czekać…

557-MAKIETA 2 24-39.indd 36

»

Kłopoty Państwowej Komisji Wyborczej z systemem informatycznym urastają do rangi wielkiego problemu. Nic to jednak w porównaniu do problemów naukowców z Europejskiej Agencji Kosmicznej, którzy chcą uruchomić próbnik międzyplanetarny Rosetta.

Jeden z przedstawicieli agencji poinformował prasę, że lądownik Philae może wkrótce przestać funkcjonować z powodu wyczerpania się baterii.

Według inżynierów ESA bateria może się wyczerpać, ponieważ lądownik znajduje się przez większość czasu w cieniu wysokiego wzniesienia na powierzchni jądra komety.

Dlatego jego baterie nie otrzymują wystarczającej ilości energii ze Słońca i wyczerpują się.

W tej sytuacji kierownictwo misji zdecydowało się przyspieszyć program badań i już w piątek uruchomiono instrument wyposażony w wiertło, które ma pobrać próbki materii, z jakiej składa się kometa.

Próbki mają być poddane analizie w miniaturowym laboratorium znajdującym się w lądowniku.

Udział w skonstruowaniu tego przyrządu mają Polacy. Wchodzące w jego skład urządzenie Mupus, skonstru-

owane przez naukowców z Centrum Badań Kosmicznych PAN, ma się wbić w powierzchnię jądra komety, by zbadać m.in. jego temperaturę.

Użycie wiertła wiąże się z ryzykiem zdestabilizowania lądownika, a nawet przewrócenia go, ponieważ pozostaje on w chwiejnej równowadze na powierzchni praktycznie pozbawionej grawitacji komety. Sytuację komplikuje dodatkowo fakt, iż nie udało się uruchomić dwóch harpunów, które miały przytwierdzić lądownik do powierzchni komety, co wywołało obawy, że aparat oddali się w otwartą przestrzeń kosmiczną.

Wszelkie ruchy lądownika wiążą się z ryzykiem, że oderwie się on od powierzchni komety i oddali się w przestrzeń kosmiczną.

Stukilogramowy lądownik Philae oddzielił się od macierzystego próbnika Rosetta i do tej pory wszystko szło dobrze, jednak w trakcie trwającego siedem godzin podchodzenia Philae do komety nie udało się uruchomić dwóch harpunów, które miały przytwierdzić lądownik do powierzchni jądra. Wywołało to obawy, że aparat zdryfuje w otwartą przestrzeń kosmiczną. Z uzyskanych przez ESA danych wynika, że po dotarciu do jądra Philae dwukrotnie się od niego odbił, ale potem opadł z powrotem i znieruchomiał.

18/11/2014 15:04:05

Lądowanie nastąpiło 10 lat po starcie Rosetty z Ziemi i było związane z ryzykiem, gdyż konfiguracja powierzchni mającego rozmiary 3 na 5 kilometrów jądra komety nie była wcześniej znana. Naukowcy mają nadzieję, że pobrane i przeanalizowane przez przyrządy lądownika próbki pomogą poszerzyć wiedzę na temat powstania planet oraz życia, gdyż tworzące materię komet lód i skały przechowują cząsteczki organiczne z zamierzchłej przeszłości.

Rosetta wystartowała 2 marca 2004 r. z kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej. By dotrzeć do komety, próbnik wykorzystywał do zwiększenia swej prędkości pola grawitacyjne planet, zbliżając się w tym celu w latach 2005 – 2009 trzykrotnie do Ziemi i raz do Marsa. Dlatego w odniesieniu do Słońca jego trajektoria ma kształt rozszerzającej się spirali.

Z hibernacji wybudzono ją w styczniu br., po 957 dniach podróży w kierunku komety. Od tego momentu wykonała już sporo zadań. Jak informowała ESA, dwa pierwsze zdjęcia komety Churyumov-Gerasimenko sonda wykonała w marcu. W połowie października sfotografowała grupę

skał na powierzchni komety, a największa z nich otrzymała nazwę „Cheops”. Dzięki sondzie naukowcy ustalili też, że kometa uwalnia w przestrzeń kosmiczną wodę w tempie równym dwóm szklankom na sekundę.

Ponieważ spirala ta sięgała niemal orbity Jowisza, Rosetta przez dłuższy czas znajdowała się w strefie o znacznie obniżonej w porównaniu z Ziemią intensywności promieniowania słonecznego. W związku z tym w lipcu 2011 r. aparaturę pokładową trzytonowego próbnika wprowadzono w stan uśpienia, by zaktywizować ją w styczniu br, gdy baterie słoneczne mogły znów osiągnąć wymaganą moc.

10 września, po wykonaniu szeregu manewrów w pobliżu jądra komety, Rosetta weszła na orbitę wokół niego, czego w lotach kosmicznych nigdy dotąd nie praktykowano. Również osadzenie lądownika na powierzchni jądra nie ma precedensu w dziejach astronautyki.

Naukowcy zakładają, że Philae będzie intensywnie przesyłał dane przez dwa i pół dnia lub nawet dłużej, co zależne jest od tempa rozładowywania się jego baterii. Natomiast działalność badawcza próbnika Rosetta ma potrwać do końca 2015 r.

Teraz naukowcy czekają, aż kometa będzie mogła znowu naładować akumulatory. (DoP) 557-MAKIETA 2 24-39.indd 37

18/11/2014 15:04:08

038

nasze sprawy z listów do redakcji

Napisz do nas

Badania dzieci dwujęzycznych Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński prowadzą badania, których celem jest poznanie prawidłowości rozwoju językowego i poznawczego dzieci dwujęzycznych.

Badania prowadzone są w ramach europejskiego programu COST IS0804 “Language Impairment in a Multilingual Society: Linguistic Patterns and the Road to Assessment” (http://www.bi-sli.org oraz http:// www.bi-sli-pl.org/). Dzięki tym badaniom będzie można sformułować wnioski i zalecenia dotyczące sposobów kształcenia polskich dzieci dwujęzycznych w przedszkolach i szkołach.

Będzie też można pomóc wcześniej niż dotychczas tym dzieciom, które potrzebują wsparcia logopedy lub psychologa.

Ponieważ badacze stawiają sobie za cel przebadanie co najmniej 250 dzieci dwujęzycznych, wciąż poszukują rodziców dzieci w wieku 4,5 – 7 lat, którzy mieszkają przynajmniej od pół roku w Wielkiej Brytanii i chcieliby podzielić się z nimi wiedzą o swoich pociechach. Dzieci są badane indywidualnie w trakcie trzech lub czterech spotkań, w domu lub w szkole.

Dziecko proszone jest o wykonanie kilku zadań i zabaw. Między innymi osoba badająca ogląda z dzieckiem obrazki (wersje papierowe lub prezentacja komputerowa) i prosi o udzielenie odpowiedzi na pytania lub o nazwanie rzeczy znajdujących się na obrazkach.

Dzieci są również proszone o opowiedzenie historyjki przedstawionej na

557-MAKIETA 2 24-39.indd 38

obrazkach, o powtarzanie słów lub zdań. Zadania tego typu są wykonywane zarówno po polsku, jak i po angielsku.

W zadaniach bez użycia języka dzieci grają w prostą grę komputerową. Wszystkie zadania przedstawiane są w konwencji zabawy. W ten sposób sprawdzamy znajomość słów, konstrukcji zdaniowych, umiejętności narracyjne, a także koncentrację uwagi itp. Po każdym zadaniu dziecko dostaje od nas naklejkę, a na sam koniec dyplom, książkę i kolorowanki.

Dzieciom, które do tej pory wzięły udział w projekcie, nasze zadania bardzo się podobały.

Rodzice z kolei są proszeni o wypełnienie kwestionariusza osobowego (wersja dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym) oraz dodatkowo ankiet dotyczących tego, jak rozmawiają ze swoimi dziećmi oraz jak dzieci reagują w różnych sytuacjach.

Wyniki badań zostaną wykorzystane anonimowo, wyłącznie do celów naukowych.

Jeżeli jesteście rodzicami dziecka w wieku 4,5 – 7 lat i chcielibyście wziąć udział w tym projekcie, prosimy o kontakt z koordynatorem projektu „Rozwój poznawczy i językowy dzieci dwujęzycznych u progu edukacji szkolnej – szanse i zagrożenia” pod adresem e-mail: bisli@psych.uw.edu.pl Badania są bezpłatne.

Witam, Chcemy podziękować redakcji „Cooltura” za opublikowanie artykułu o naszym projekcie pierwszej szkoły podstawowej angielsko-polskiej w Londynie. Artykuł był bardzo obszerny i bardzo rzucał się w oczy.

Dzięki ukazaniu się artykułu pisze do nas więcej rodziców i osób zainteresowanych projektem.

Jeszcze raz ogromne wyrazy wdzięczności. Pozdrawiamy Maria Wiśniewska Magdalena Dehiles Bilingual Team in the UK

zaginiona Beata Koguciuk 27 września 2014 r. w Cradley Heath (Wielka Brytania) zaginęła Beata Koguciuk. Zaginiona ma 18 lat, 167 cm wzrostu, rude włosy i zielone oczy. W dniu zaginięcia ubrana była w kremowy płaszcz 3/4, jeansy oraz czarne buty na koturnie. Miała ze sobą niebieską torebkę. Zaginiona może potrzebować pomocy! Ktokolwiek widział Beatę Koguciuk lub ma jakiekolwiek informacje o jej losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

zaginiony Czesław Szozda W lutym 2008 r. w Londynie zaginął Czesław Szozda. Ma 66 lat, 173 cm wzrostu i piwne oczy.

Ktokolwiek widział Czesława Szozdę lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

Zdjęcia Czesława Szozdy oraz innych na: www.zaginieni.pl

18/11/2014 15:04:09

039

557-MAKIETA 2 24-39.indd 39

18/11/2014 16:06:25

040

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA LEGO Brick 2014

COOLTUR POLECA A

Dzieci oszaleją tu ze szczęścia.

A rodzice? Hm… pewnie też wpadną w szał budowania, burzenia i budowania od nowa.

Zapraszamy na największą na Wyspach Brytyjskich wystawę klocków LEGO.

557-MAKIETA 3 40-59.indd 40

LEGO BRICK 2014 27 – 30.11. ExCeL London, Royal Victoria Dock, Londyn E16 1XL. Stacja: Custom House (DLR). Otarte: czw. – pt. 11.00 – 21.00, sob. – niedz. 11.00 – 18.00. Bilety: od £15 (przedsprzedaż), £30 (przy wejściu) www.brick2014.com W tematycznych sekcjach będzie można zobaczyć m.in. wykonane z duńskich klocków najbardziej znane budowle świata,

oryginał i replikę podnośnika Volvo L350F, wiktoriański Londyn w miniaturze, sceny z filmu „Gwiezdne wojny”, ogromne wesołe miasteczko oraz wiele innych fascynujących konstrukcji. Odwiedzający dostaną do swojej dyspozycji miliony klocków i też będą mogli wykazać się kreatywnością. Na przykład na ogromnej tablicy do tworzenia wyjątkowego klockowego graffiti. Firma LEGO zaprezentuje też swoje najnowsze projekty.

18/11/2014 15:11:11

2011 © Maggi Hambling / Fot. Douglas Atfield

041

Wall of Water, Amy Winehouse

Wystawy » WALLS OF WATER Od 26.11. National Gallery, Trafalgar Square, Londyn WC2N 5DN. Stacja: Charing Cross, Embankment. Otwarte codziennie 10.00 – 18.00, w pt. do 21.00. Wstęp wolny www.nationalgallery.org.uk Współczesna malarka Maggi Hambling powraca do National Gallery po 35 latach z najnowszą serią prac, zatytułowaną „Ściana wody”. To jedna z najbardziej cenionych, a jednocześnie kontrowersyjnych brytyjskich artystek ostatnich czterech dekad. Na wystawie zobaczymy między innymi obrazy, które powstały pod wpływem silnych emocji, jakie towarzyszyły Hambling po śmierci piosenkarki Amy Winehouse.

» THE INSTITUTE OF SEXOLOGY 20.11.2014 – 20.09.2015 Wellcome Collection, 183 Euston Rd, Londyn NW1 2BE. Stacja: Euston, Euston Square, Warren Street.

Otwarte: wt. – śr. 10.00 – 18.00, czw. 10.00 – 20.00, pt. – sob. 10.00 – 18.00, niedz. 11.00 – 18.00. Wstep wolny www.wellcomecollection.org Ekspozycja pokazuje efekty badań intymnej sfery życia, prowadzonych od czasów pionierów takich jak Magnus Hirschfeld czy Sigmund Freud po Virginię Johnson i współczesne badania zachowań seksualnych NATSAL. Zobaczymy, jak na przestrzeni czasu zmieniały się obyczaje, dewiacje, zachowania patologiczne oraz jak padały kolejne tabu. Oprócz statycznych eksponatów na wystawie prezentowane są fragmenty filmów erotycznych.

» SHERLOCK HOLMES Do 12.04.2015 Museum of London, 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN. Stacja:

557-MAKIETA 3 40-59.indd 41

Barbican, St Paul’s. Otwarte codziennie 10.00 – 18.00. Bilety: £12 www.museumoflondon.org.uk Największa od 60 lat wystawa poświęcona najsłynniejszemu londyńskiemu detektywowi.

Choć Sherlock Holmes był postacią fikcyjną, za sprawą Sir Arthura Conan Doyla stał się żywą legendą miasta. Na wystawie zobaczymy unikatowe pamiątki pokazujące proces tworzenia jego legendy, a przy okazji odsłaniające mroczną przeszłość Londynu.

» REMBRANDT: THE LATE WORKS Do 18.01.2015 National Gallery, Trafalgar Square, Londyn WC2N 5DN. Stacja: Embankment, Charing Cross. Otwarte codziennie 10.00 – 18.00, w pt. do 21.00.

Bilety: £18 www.nationalgallery.co.uk National Gallery prezentuje unikatową wystawę obrazów Rembrandta z ostatnich lat jego pracy twórczej. To niepowtarzalna okazja, by zobaczyć w jednym miejscu niezwykle cenne obrazy rozsiane na co dzień po różnych kolekcjach na całym świecie.

Teatr » BEHIND THE BEAUTIFUL FOREVERS Do 04.2015. National Theatre, South Bank, London, SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk Mające ambicje globalnego mocarstwa Indie pokazane od kulis. Za fasadami luksusowych hoteli kryją się slamsy, w których Asha próbuje zdefraudować rządowe fundusze przeznaczone na pomoc biednym, a jej córka Manju chce zostać pierwszą nastolatką ze slamsów ze zdaną maturą. Inni, jak Abdul i Sunil, próbują po prostu przeżyć kolejny dzień.

18/11/2014 15:11:12

Fot. Mat. dystrybutora

Fot. Adelphi Theatre

042

CAFÉ COOLTURA wielka brytania

Ivan Trojan (z lewej) w filmie „Lucky Loser”. opiekunowie £3.50 Reż. Jiří Strach, wyst.: Ivan Trojan, Filip Cíl, Matěj Převrátil, Lenka Vlasáková Zabawna bajka dla dzieci o szczęściu i pechu, a także długiej podróży w poszukiwaniu miłości. W roli głównej znakomity Ivan Trojan.

» DI AND VIV AND ROSE Do 05.2015. Vaudeville Theatre, The Strand, London, WC2R 0NH. Stacja Charing Cross.

Przedstawienia: pon. – sob. 19.30, dodatkowo sob. i wt. 15.00. Bilety: od £29.50 www.vaudeville-theatre.co.uk Historia trzech 18-latek korzystających z życia, która jest przewrotnym spojrzeniem na to, jak przyjaźń wpływa na życie i życie na przyjaźń.

» MADE IN DAGENHAM – THE MUSICAL Do 03.2015. Adelphi Theatre, Strand, Londyn WC2E 7NA. Stacja: Charing Cross. Przedstawienia: pon. – sob. 19.30, dodatkowo śr. i sob. 15.00. Bilety: od £25 adelphi.londontheatres.co.uk Oparty na filmie z 2010 r. musical komediowy z Gemmą Arterton („James Bond Quantum of Solace”, „Tamara Drewe”) w roli głównej. Podobnie jak w filmie, akcja rozgrywa się w latach 60. w Essex.

Bohaterkami są kobiety walczące o swoje prawa z koncernem Ford.

Współczesne kino wojenne pokazujące realia wojny w Afganistanie. Oparta na faktach historia grupy żołnierzy uwięzionych na polu minowym.

» STATIONS OF THE CROSS Od 28.11. Dramat, Niemcy. Reż. Dietrich Brüggemann, wyst.: Lucie Aron, Anna Brüggemann, Michael Kamp Nastoletnia Maria żyje w dwóch światach.

W domu jest wychowywana według rygorystycznie przestrzeganych zasad kościoła, wśród rówieśników próbuje udawać normalną dziewczynę. Film został nagrodzony za scenariusz Srebrnym Niedźwiedziem na Berlińskim Festiwalu Filmowym.

» MADE IN PRAGUE FESTIVAL Do 30.11. Londyn, różne lokalizacje london.czechcentres.cz

Kino

Przegląd najnowszych czeskich produkcji filmowych jest główną częścią festiwalu promującego w Londynie osiągnięcia Czechów w dziedzinie sztuki współczesnej.

Zobaczymy najciekawsze filmy ostatnich dwóch dekad. Po projekcjach organizowane są dyskusje z twórcami. Wśród zaproszonych gości są Anna Geislerová, Andrea Sedláčková, Petr Václav i Zdeněk Jiráský.

» PADDINGTON

Honeymoon

Od 28.11. Komedia, UK. Reż. Paul King, wyst.: Ben Whishaw, Huge Bonneville, Nicole Kidman, Sally Hawkins www.paddington.com Pierwsza ekranizacja bajki o misiu Paddingtonie, który stał się symbolem Londynu. Efekty specjalne są dziełem zespołu twórców Harry’ego Pottera. Dobra zabawa dla całej rodziny gwarantowana.

» KAJAKI. THE TRUE STORY Od 28.11. Wojenny, UK. Reż. Paul Katis, wyst.: Mark Stanley, David Elliott, Scott Kyle, Benjamin O’Mahony kajakimovie.com

557-MAKIETA 3 40-59.indd 42

Koncerty » PANUFNIK 100: A FAMILY CELEBRATION 30.11., godz. 14.30 – 23.00. Kings Place, 90 York Way, Londyn N1 9AG. Stacja: Euston Square www.kingsplace.co.uk/panufnik Festiwal muzyki kameralnej z okazji 100. rocznicy urodzin polskiego kompozytora.

Uczestnicy festiwalu zobaczą także brytyjską premierę dokumentu „Tata zza żelaznej kurtyny” w reżyserii Krzysztofa Rączyńskiego, w narracji Jema Panufnika, syna kompozytora, a także wystawę prywatnych fotografii odsłaniającą kulisy życia i kariery Andrzeja Panufnika. Festiwal zakończy specjalny wieczór kabaretowy wzorowany na warszawskich koncertach variétés okresu II wojny światowej.

Fot. Camilla Jessel Panufnik

Made in Dagenham

29.11., godz. 15.00. The Gate Cinema, 87 Notting Hill Gate, Londyn W11 3JZ. Stacja: Notting Hill Gate. Bilety: £10.60 Reż. Jan Hřebejk, wyst.: Anna Geislerová, Stanislav Majer, Jiří Černý, Kristýna Fuitová.

Wyśmienicie zagrany, intymny dramat psychologiczny o sekretach z przeszłości i przebaczeniu. Akcja rozgrywa się podczas pewnego wesela… Po projekcji odbędzie się dyskusja, w której weźmie udział Anna Geislerová.

Lucky Loser

30.11., godz. 10.30. The Gate Cinema, 87 Notting Hill Gate, Londyn W11 3JZ. Stacja: Notting Hill Gate. Bilety: dzieci £4, dorośli

Andrzej Panufnik

» JAMES BLUNT 1.12., godz. 19.00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £40.75

» MACHINE HEAD 6 i 7.12., Godz. 19.00. Roundhouse, Chalk Farm Road, Camden, Londyn NW1 8EH. Stacja: Chalk Farm. Bilety: od £27

18/11/2014 15:11:13

043 » LENNY KRAVITZ 6.12., godz. 19.30. Wembley Arena, Wembley, Londyn HA9 0WS. Stacja: Wembley Park. Bilety: od £38.75

» PROFESSOR GREEN 11.12., godz. 19.00. Roundhouse, Chalk Farm Road, Camden, Londyn NW1 8EH. Stacja: Chalk Farm. Bilety: od £24

»

BASEMENT JAXX

11.12., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £34

» MICHAEL BUBLE 15 – 16.12., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £56.75

» STATUS QUO 19.12., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45.75

» CHRIS REA 20.12., godz. 18.30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £43.75

Inne » SPOTKANIE ZE ŚWIĘTYM MIKOŁAJEM 6 i 7.12. WWT London Wetland Centre, Queen Elizabeth’s Walk, Barnes SW13 9WT. Stacja: Barnes, Barnes Bridge. Bilety: £10.11 (dorośli), £5.64 (dzieci) + opłaty za dodatkowe atrakcje Rezerwat przyrody w Barnes zaprasza na mikołajkowe spotkanie ze Świętym Mikołajem i rodziną reniferów. Dodatkowymi atrakcjami będą przejażdżki psimi zaprzęgami, przejażdżki konne oraz opowieści polarnika.

»

LODOWISKO PRZY NATURAL HISTORY MUSEUM

jazzowych na świecie, legendarny skrzypek i saksofonista wystąpi w Jazz Café POSK w ramach London Jazz Festival. Towarzyszyć mu będą znani londyńscy muzycy: Xantone Blacq – keyboard oraz wokal, Femi Temowo – gitara, Otto Williams – kontrabas, Troy Miller – perkusja.

» KONCERT CHARYTATYWNY 28.11., godz. 20.30. Bilety: £10 Big-band Williego Garnetta jest co roku inicjatorem specjalnego koncertu charytatywnego, do którego tym razem zaprosił jedną z najlepszych londyńskich orkiestr jazzowych pod kierownictwem Stana Reynoldsa. Całkowity dochód z koncertu przeznaczony będzie na szpital dziecięcy Great Ormond.

»

TOMMASO STARACE QUARTET „KRÓTKIE WŁOSKIE HISTORIE”

29.11., godz. 20.30. Bilety: £7 Niezwykle interesujący audiowizualny koncert, w którym prezentowane będą fotografie jednego z najsłynniejszych włoskich fotografów – Gianniego Berengo Gardina, nazywanego włoskim CartierBressonem. Wirtuoz saksofonu Tommaso od lat inspiruje się czarno-białą fotografią i w swej twórczości stara się łączyć ją z jazzem.

» GALERIA 22.11 – 5.12. Wystawa zbiorowa z Galerii DNA z Wrocławia Do udziału w wystawie zostały wybrane różnorodne prace młodych artystów, aby zademonstrować widzom szeroki przekrój najnowszych trendów w polskiej sztuce współczesnej. W wystawie wezmą udział m.in. tacy artyści, jak Grzegorz Klimek, Łukasz Jankiewicz, Viola Tycz, Katarzyna Rutkowska i Katarzyna Morańda, którzy zdobyli już uznanie w polskim środowisku artystycznym.

Do 4.01.2015 Natural History Museum, Cromwell Rd, Londyn SW7 5BD. Stacja: South Kensington. Otwarte: pon. – pt. 11.00 – 21.00, sob. – niedz. 10.00 – 21.00. Wstęp: £8.80 (dzieci do lat 12), £12.65 (dorośli) www.nhm.ac.uk

Klub Orła Białego

Tę atrakcję polecamy nie tylko spragnionym zimy i świąt Bożego Narodzenia. Jazda na łyżwach wokół żywej choinki to także znakomita forma czynnego wypoczynku.

W przerwie warto spróbować gorącej czekolady w pobliskim barze.

» ANDRZEJKI NA BALHAM 29.11., godz. 21.00 – 2.00. Zagra DJ Krzysiek. Wstęp: £19.99 (w cenie kolacja w formie bufetu)

» ZABAWA MIKOŁAJKOWA DLA DZIECI

JAZZ CAFÉ POSK

» JAN PIETRZAK

557-MAKIETA 3 40-59.indd 43

CZYTAJ MAGAZYN :&=(ģ1,(- : ZHUVML QD DSOLNDFMĐ &RROWXUD GRVWĐSQD MHVW MXİ Z F]ZDUWNL

22.11., godz. 21.00 – 2.00. Bilety: £5 Zagra DJ Lukasz. Obowiązuje elegancki strój

w POSK-u

22.11., godz. 20.30. Bilety: £25 Jeden z najwybitniejszych muzyków

ıDJʼnHBK $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSŖȷ

» DISCO

6.12., godz. 16.00 i 7.12., godz. 14.00.

Wstęp: dzieci £12 (z prezentem pełnym niespodzianek), dorośli £3

» MICHAŁ URBANIAK KWINTET

5FSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

7.12., godz. 17.30. Wstęp: od £10 Popularny kabareciarz wystąpi w nowym programie kabaretowym pt. „Humor i Ojczyzna”

18/11/2014 15:11:14

Zdjęcia: Agnieszka Apolinarska, Artur Grzanka, Allan Cybulski, Rafał Matel

044

CAFÉ COOLTURA PRL LIVE MUSIC

557-MAKIETA 3 40-59.indd 44

18/11/2014 15:11:19

Niech żyje bal! »

045

Maryla Rodowicz, Sylwia Grzeszczak, grupa Enej i ponad 2,5 tysiąca widzów przetestowało wytrzymałość sali koncertowej O2 Shepherd’s Bush Empire.

Obiekt jest cały, ale mury do dziś drżą od żywiołowej zabawy, której byliśmy świadkami podczas festiwalu Polskiego Radia Londyn – PRL Live Music 2014. Publiczność razem z gwiazdami zaśpiewała największe polskie przeboje: „Radio Hello” Enej, „Pożyczony” Sylwii Grzeszczak i „Wsiąść do pociągu byle jakiego” Maryli Rodowicz. Za kulisami pojawił się Liber, który zatęsknił za Londynem po występie na ubiegłorocznym festiwalu i postanowił przyjechać jeszcze raz, towarzysząc swojej żonie Sylwii Grzeszczak. «

Relacja wideo z koncertu na:

elondyn.co.uk

557-MAKIETA 3 40-59.indd 45

18/11/2014 18:25:42

046

CAFÉ COOLTURA WYSTAWA

MICHAŁ GOLIŃSKI

»

Wszyscy fani misia Paddingtona mogą podziwiać bogatą kolekcję pamiątek związanych ze swoim ulubieńcem na wystawie w Museum of London. Wystawa ma przybliżyć sylwetkę misia Paddingtona w związku ze zbliżającą się premierą filmowej wersji jego przygód.

Popularny miś kończy w tym roku 56 lat i uchodzi za postać kultową w Wielkiej Brytanii. Już 28 listopada Paddington zadebiutuje na dużym ekranie. Premiera filmu o przygodach niesfornego misia spotkała się ze sporym zainteresowaniem ze strony fanów kreskówki. W związku z tym Museum of London zdecydowało się zorganizować wystawę przedstawiającą sylwetkę misia Paddingtona.

– Museum of London ma pokazywać ważne wydarzenia historyczne dla tego miasta, a powstanie postaci misia Paddingtona z pewnością za takie uchodzi.

To dla nas fantastyczna okazja, by przybliżyć londyńczykom tę postać z trochę innej strony – wyjaśnia Hillary Young, kuratorka Museum of London.

Dekoracja wystawy przypomina wnętrze domu rodziny Brownów, która przygarnęła niedźwiadka znalezionego na stacji londyńskiego metra Paddington, skąd wzięło się jego imię. Możemy zobaczyć, jak jego wygląd zmieniał się na przestrzeni lat, podziwiać części jego garderoby, między innymi charakterystyczną czerwoną czapkę, grubą granatową kurtkę i skórzaną walizkę. Zostały pokazane również listy od małoletnich fanów Paddingtona ze Stanów Zjednoczonych i Australii.

Na wystawie znajdziemy mnóstwo pamiątek i przedmiotów używanych przez twórcę postaci Micheala Bonda podczas pisania przygód Paddingtona. Możemy obejrzeć pierwsze szkice, maszynę do pisania, której używał autor, jak również pierwsze opublikowane egzemplarze książki. Dostępna jest też prezentacja wideo dla tych, którzy chcą obejrzeć pierwsze wersje kreskówki, powstałej w 1975 r. Na otwarciu wystawy obecna była również Karsten Jankel, córka Michaela Bonda.

– Dla nas od zawsze Paddington był częścią rodziny. Urodziłam się w tym samym roku, w którym wyszła pierwsza książka o przygodach misia, więc to zrozumiałe, że czuję z nim bliską więź – nie ukrywała wzruszenia Jankel. «

Fot. Museum of London

Miś na miarę Londynu

Pierwsze wydanie „A Bear Called Paddington” podpisane przez autora (1958).

Maskotka misia Paddingtona według projektu Gabrielle Designs z 1980 r.

A bear called Paddington Museum of London 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN Otwarte codziennie 10.00 – 18.00 Wstęp bezpłatny.

Wystawa potrwa do 4 stycznia.

557-MAKIETA 3 40-59.indd 46

18/11/2014 15:11:35

557-MAKIETA 3 40-59.indd 47

18/11/2014 15:11:38

048

ROZMOWA COOLTURY Jazz

557-MAKIETA 3 40-59.indd 48

18/11/2014 15:11:39

049 FUTURE TRAINING (UK) LTD zaprasza na PREZENTACJĘ SZKOLEŃ z Panią Wandą WEGENER, która odbędzie się w dniach 1- 5 grudnia 2014 w Londynie!

TEMATY SZKOLEŃ: SPEKTAKULARNY SUKCES W BIZNESIE Szkolenie obejmuje niezwykle wciągające wykłady oraz ćwiczenia praktyczne, stanowiące potężny ORĘŻ dla osób zdecydowanych na osiągnięcie SUKCESU w biznesie.

SKUTECZNE NEGOCJACJE „Skuteczne negocjacje” to praktyczne szkolenie dla wszystkich osób mających kontakt z klientem, zajmujących się sprzedażą, prowadzących własny biznes, czy też zajmujących się marketingiem wielopoziomowym (MLM).

KONTROLA STRESU I OCHRONA PRZED WYPALENIEM ZAWODOWYM Głównym celem tego bloku szkoleniowego jest wyposażenie uczestnika w skuteczne metody świadomej identyfikacji i łagodzenia skutków nadmiernego stresu oraz zapobiegania wystąpieniu syndromu wypalenia zawodowego.

Wanda Wegener – światowej sławy psycholog i szkoleniowiec już w grudniu w Londynie!

Wszystkim osobom , które pragną poprawić jakość swojego życia, odnieść sukces w biznesie, bądź poznać narzędzia pozwalające kontrolować stres i chronić przed wypaleniem zawodowym, polecamy spotkanie z niesamowitym psychologiem i szkoleniowcem- Panią Wandą Wegener.

P

ani Wanda jest ciepłą osobą, pasjonatką swojej pracy. Udowodni ona Państwu jak wiele zależy od Nas samych, aby osiągnąć sukces, czy wygrać z obciążającymi Nas problemami.

Wanda Wegener po rozległym wylewie krwi do mózgu, który spowodował całkowity paraliż prawej strony ciała, niedowład lewej oraz po diagnozie lekarskiej, według której do końca życia powinna pozostawać na wózku inwalidzkim, po dwóch latach pracy technikami wizualizacyjnymi odzyskała całkowitą sprawność fizyczną. I tak przekonała się, że „niemożliwe jest możliwe”. Dziś mówi,

557-MAKIETA 3 40-59.indd 49

że po tym, jak osobiście tego doznała, miała ogromną potrzebę przekazania ludziom tego, czego się nauczyła. Ukończyła pedagogikę terapeutyczną i psychologię oraz wiele innych szkoleń. Zdobyte wykształcenie poparte osobistymi doświadczeniami, pozwoliło jej opracować własny program terapeutyczny oparty na technikach wizualizacyjnych.

Warsztaty i kursy jakie prowadzi Pani Wanda Wegener są jedynymi takimi zajęciami na świecie. Oprócz innowacyjności, cechuje je pełen profesjonalizm oraz indywidualne podejście do każdego z uczestników.

KREACJA OSOBOWOŚCI LIDERA Kreacja osobowości lidera to niezwykle cenne, wręcz niezbędne szkolenie, dla każdego, kto poważnie myśli zarówno o rozwoju własnym, jak i swojej firmy. Dlaczego? - Ponieważ dziś idea konieczności„urodzenia się charyzmatycznym liderem” to już tylko wyblakły tekst w podręcznikach z ubiegłego wieku. Dziś liderów się tworzy!

MOTYWACJA I AUTOMOTYWACJA W BIZNESIE Głównym celem tego szkolenia jest zapoznanie uczestników z nowatorskimi metodami i technikami wzbudzania i podwyższania motywacji w zespole, zarówno z punktu widzenia kierownika, jak i członka zespołu. Uczestnik szkolenia pozna metody i techniki wywoływania i utrzymywania stanu automotywacji.

MIEJSCE SZKOLEŃ: Chiswick Park, 566 Chiswick High Road, Chiswick, London W4 5YA CZAS TRWANIA JEDNEGO SZKOLENIA: 2 godziny ZGŁOSZENIA DO UDZIAŁU W SZKOLENIU, WRAZ ZE WSKAZANIEM PREFEROWANEJ GODZINY PROSIMY KIEROWAĆ NA ADRES: office@ftraining.co.uk LICZBA UCZESTNIKÓW JEST OGRANICZONA! Szczegółowe informacje na temat szkoleń można znaleźć na stronie: www.ftraining.co.uk KONTAKT: Weronika Ratyńska Andrzej Dobrowolski

07538 930077 07950 525233

18/11/2014 15:45:17

050

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

Czyta się Zezia i Giler

»

„Zezia i Giler” to debiut literacki Agnieszki Chylińskiej, oparty na jej własnych wspomnieniach. To opowiedziane w sposób dziecięcy historie o marzeniach i problemach, szkole i wakacjach. Głównymi bohaterami książki są: ośmioletnia Zezia i jej pięcioletni braciszek Czarek zwany Gilerem, rodzice oraz mniej lub bardziej spokrewnione z rodziną Zezików postacie.

Z książki dowiemy się, jaki jest najlepszy na świecie sposób na obieranie ziemniaków, jak sprawić, by w szufladzie rycerze walczyli ze smokami, oraz kto to jest IDŹSTĄD. Każdy z rozdziałów ma ważne przesłanie i walory edukacyjne. Dostępny jest także audiobook czytany przez… samą Agnieszkę Chylińską. «

redaguje PIOTR DOBRONIAK

„Labirynt Lukrecji”, czyli tajemniczy labirynt i dziewczynka, która postanowiła przestać mówić.

Pięknie ilustrowana baśniowa opowieść o Lukrecji i jej rodzicach mieszkających w starej kamienicy. O jesiennej szarudze i wiosennym ociepleniu, o wyczekiwanych z niecierpliwością zagadkowych kopertach i tęsknocie za szczęściem. «

W rodzinie Zezików duża zmiana.

Pojawia się trzecie dziecko! Zezia Zezik, już trochę starsza, obserwuje swoimi dziecięcymi oczami dobrze nam znany świat i oczarowuje spostrzeżeniami.

Opowieść o ciepłej i dobrej rodzinie – niby zwyczajna, a jednak niezwykle głęboka. Mądra, wzruszająca i zabawna. Dla dzieci i dorosłych. «

Zezia, Giler i Oczak

»

Zupełnie nowe przygody Zezi, nowi przyjaciele i nowy dom.

Labirynt Lukrecji

»

Kolejna znakomita odsłona Agnieszki Chylińskiej.

Wszystkie książki do kupienia w formie e-booka na stronie

BookTo.pl

557-MAKIETA 3 40-59.indd 50

18/11/2014 15:11:47

051

557-MAKIETA 3 40-59.indd 51

18/11/2014 15:11:48

052

CAFÉ COOLTURA POLSKIE RADIO LONDYN

wiadomości muzyczne fot.olgierd tybinkowski

N LOZ GNR Z DBO RYCH

O GR E

ZAPRASZA

AL

T

TOP 20

01 02 03 04 05

Z a p a mi ęta j Blue Caf e

Za tydzień zagra OSTRY

»

Ostry wystąpi klasycznie z Kochanem i DJ Haemem. Koncert w Londynie to część trasy koncertowej obejmującej całą Europę. Promuje ona najnowszy album łódzkiego rapera – „Kartagina”.

Najnowszy album Ostrego wyprodukował nowojorski producent Marco Polo, co jest dowodem na to, że marka OSTR to marka światowa. – Płyta z O.S.T.R. to

na długo ostatni w pełni wyprodukowany przeze mnie album. Zawiera jedne z nagrubszych bitów, jakie kiedykolwiek zrobiłem. To dla mnie zaszczyt, że mogę mieć fanów także w Polsce. Dziękuję Ostremu za tę możliwość. To człowiek legenda – mówił Marco Polo.

Koncert odbędzie się 29 listopada w The Underworld na Camden Town.

Wstęp od 14 lat. «

Marika śpiewa o niedźwiedziu Wojtku

»

„Panny wygnane” to już trzeci album, po „Morowych pannach” i „Pannach wyklętych”, na którym Maleo Reggae Rockers odwołuje się do wojennych historii. To zarazem pierwsza część muzyczno-historycznej podróży, której kontynuacja będzie miała miejsce w 2015 r.

Płyta pojawiła się na rynku 9 listopada nakładem Fundacji Niepodległości. Dystrybucją sklepową wydawnictwa zajmuje się Fonografika. Na płycie poruszone są tematy zesłania, podczas którego rodziny zostały zdziesiątkowane głodem, zimnem, chorobami, a także walki za ojczyznę na obcej ziemi, tęsk557-MAKIETA 3 40-59.indd 52

noty za Polską i zetknięcia z obcą kulturą, muzyką, klimatem. «

i c ked G a mes W Parra for Cuva feat. A. Naklab d n a wi a m d u s z e O Pe r f e c t a n g er o u s D David Guetta feat. Sam Martin n i ma l s A Ma r o o n 5

06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18

ha ke I t O ff S Ta y l o r S w i f t he D a y s T Av i c i i f e a t . R o b b i e William s o E n emi es z N Kiesza aby Don’t Lie B Gwen Stefani

r a y er i n C P L. Wood & The Prick and R. Schulz

hes e D a y s T Ta ke Th a t u ts i d e O Calvin Harris feat. E. Goulding

l a me B C a l v i n H a r r i s f e a t . J . Ne wm an l l a b o u t T ha t B a s s A Me g ha n Tr a i no r

o z a l o g i ką P Mr o z u L ep i ej b y ć p o d o b n y m do ni kogo Feel a mo men t N E . P. I. C .

lack Widow B Ig g y Az a l e a f e a t . R ita Ora

19 20

P u s ty d o m Grzegorz Hyży u fo r i a E P a w b e a t s f e a t . Q ue b onafid e

18/11/2014 15:11:49

053

557-MAKIETA 3 40-59.indd 53

18/11/2014 15:11:55

054

CAFÉ COOLTURA Guest room

Guest room

Zrobiliście fajne zdjęcie? Napisaliście krótką historyjkę? Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty. Swoje prace wysyłajcie na info@cooltura.co.uk, z dopiskiem: „Guest Room”.

Obrazy Mariusz Augustyn 51 lat, pochodzi z Gdańska. W Anglii mieszka od 2008 r.

Cisza jak ta Aneta

Makro

Poezja Tadeusz Żyszkowicz

Piszę Ładny żyrandol Komoda dębowa Oto i cała Pokój-alkowa Lubiana moja.

I jeszcze… Łóżko szerokie

557-MAKIETA 3 40-59.indd 54

18/11/2014 15:11:57

055 Fotel wygodny Dywan włochaty Wzorzysty w kwiaty.

Biurko i lampa Nocą budzona Kiedy napływa Myśl wzniosła, wena

Kiedy istnieć gotowa.

Kolory barwami widzi Owoc bardziej dojrzewa Miłość zwierząt; a ludzi W doskonałość odziewa.

Codzienności riposta.

Dzisiaj pląsa frywolnie Strun lekko dotyka Jutro smutna; poważnie Ważne sprawy zamyka.

Notesu kartka Przyjąć gotowa Wolność, swobodę Umysłu, słowa

Muza, wena przybywa Serce w piersi kołacze Kartkę, ołówek dobywa Radośnie śpiewa lub płacze.

Powiernik najlepszy.

Rzucam na szalę Mój punkt widzenia I nie dbam wcale Co będzie dalej Reszta jest bez znaczenia.

Moja poezja Na mojej pięciolinii Nutki zmienione w słowa Moja Poezja; Poezja

POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy

WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE

Ni łezki, na dnie Wiatr liście pomiata.

Czekam na wiosnę Czas miłych uniesień Zieloną, radosną Żegnam smutną jesień.

Pani i poezja Czy lubi Pani poezję?

Może poczytamy razem Do góry uniosę, „wezmę” Od dawna o tym marzę.

Czy lubi Pani poezję?

Sentencje poeta powtarza Będziemy bujać wysoko U stóp gwiazd ołtarza.

Jesień Jesienna jesień Wiatr zacina Liście niesie Jesienna mina.

Mokre krople Po licach płyną Nie łzy Czas łez przeminął.

Wyschło źródło Poiło przez lata

Czy lubi Pani poezję?

Pytam po raz trzeci Roztoczę doznań wizję Kłopot, smutek uleci.

Czy lubi Pani poezję?

Proszę się nie wzbraniać Jest Pani mi mi potrzebna Do wzlotu, do kochania. ***

Wieczór Twórczości Wszelakiej Gwiazda wieczoru

Artur Wielgus

Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić.

Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.

Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura”

POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF

557-MAKIETA 3 40-59.indd 55

27 listopada (czwartek) godz. 18.30 POSKlub, 4 piętro

18/11/2014 15:12:01

056

CAFE COOLTURA zdrowie

Tajemna moc owoców noni Każdy chciałby żyć bez chorób, przemęczenia i stresu.

Szukając naturalnych produktów, które pomogą wyleczyć nam rozmaite przypadłości, natkniemy się na tajemnicze owoce noni, które ponoć pomagają każdemu.

Joanna Bielas

»

Gwiazdy Hollywood ogarnięte manią odmładzania i bycia zawsze w dobrej kondycji już dawno odkryły sekret owoców noni. Sok pochodzący z tych roślin piją Madonna, Jennifer Lopez czy Tom Cruise.

Hit znad Pacyfiku

Jednak same owoce były spożywane już wieki temu przez mieszkańców tropikalnych wysp Pacyfiku, o czym świadczyć mogą wzmianki w pismach sanskryckich sprzed 6000 lat.

Drzewo noni ma wiele odmian – niektóre źródła podają, że istnieje nawet 4500 gatunków tych wiecznie zielonych drzew. Najbogatsze w lecznicze składniki drzewa rosną na wyspie Tahiti na Francuskiej Polinezji. Ponieważ noni osiągają od 3 do 7 metrów, mają ciemnozielone liście i bujne białe kwiaty o pięknym zapachu, są uznawane za jedne z najbardziej popularnych roślin ozdobnych, które często można spotkać w hawajskich ogrodach.

Co ciekawe, drzewo to znane jest ze swej długowieczności i sporej odporności na suszę czy słoną wodę morską. Noni często można też spotkać w pobliżu wulkanów, skąd drzewo czerpie odżywcze składniki mineralne zawarte w glebie.

Jednak to właśnie wyjątkowa odporność na trudne warunki bytowe sprawiła, że kult tej tajemniczej rośliny rósł przez wieki.

Magiczny owoc

Noni rodzi cały czas – na drzewie lub krzaku znajdujemy o każdej porze roku zarówno kwiaty, jak i owoce, które mogą być zbierane nawet kilkanaście razy w roku. W pierwszej fazie owoce są zielone, eliptyczne. Gdy dojrzewają, stają 557-MAKIETA 3 40-59.indd 56

przekazywany był z pokolenia na pokolenie. Plemienni szamani wiedzieli, że sok z owoców noni daje siłę, chroni przed chorobami, a także poprawia nastrój. Łódź załadowana tajemniczymi owocami była obowiązkowym ekwipunkiem każdej wyprawy, której celem było założenie nowej osady. Nic dziwnego więc, że gdy mieszkańcy Europy, którzy podbijali nowe wyspy czy kontynenty, usłyszeli o magicznych owocach dających młodość i siłę, nie przeoczyli tej informacji. I tak w 1963 r. naukowiec Oskar Levand wykazał skuteczność polinezyjskich owoców w zwalczaniu wielu niebezpiecznych pasożytów. Kolejne wyniki badań lekarzy i naukowców udowodniły, że owoce noni posiadają ponad 200 cennych składników, m.in. enzymy, aminokwasy, węglowodany, które skutecznie wspomagają leczenie większości chorób, usuwają toksyny i pasożyty, a także oczyszczają organizm, regenerują go i wzmacniają.

Właściwości zdrowotne

się coraz bardziej jasne, a w ostatniej fazie nabierają żółtawego koloru. Niedojrzałe lub półdojrzałe owoce można jeść na surowo, wysuszone lub ugotowane.

Dojrzałe – o długości 4 – 12 cm – charakteryzują się gorzkim, bardzo nieprzyjemnym smakiem i przykrym zapachem, jednak właśnie wtedy zawierają największą ilość składników witalnych, są nietrujące i lekkostrawne. To z nich wyrabiany jest sok. Tuż po wyciśnięciu zawiera on najwięcej dobroczynnych składników odżywczych i wpływa na organizm człowieka z zadziwiającą siłą.

Magia i medycyna

Kult drzewa noni, jakim otaczali je pierwotni mieszkańcy tropikalnych wysp,

Sok z owoców noni doskonale pomaga w oczyszczeniu całego organizmu z toksyn. Nawet krótka detoksykacja z wykorzystaniem soku może przynieść doskonałe efekty. Sok z noni wzmacnia organizm, dodając energii życiowej. Wpływa korzystnie na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego i trawiennego. Dzięki licznym enzymom wspiera pracę serca i całego układu krwionośnego. Znacznie poprawia stan ciśnienia, wreszcie poprawia kondycję skóry i dlatego właśnie stał się ulubionym „źródłem młodości” hollywoodzkich gwiazd.

Ale to nie wszystko! Sok z owoców noni poprawia też kondycję psychiczną osób, które regularnie go spożywają. Dzięki niemu depresje, stany lękowe czy uzależnienie od alkoholu bądź innych środków są łatwiejsze do wyleczenia.

Nic dziwnego, że preparat od dawna jest polecany osobom cierpiącym na cukrzycę, stwardnienie rozsiane, depresję oraz pomocniczo przy częstych i trudnych do wyleczenia infekcjach czy wzmacniająco po chemioterapii. « 18/11/2014 15:12:03

057

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

557-MAKIETA 3 40-59.indd 57

18/11/2014 15:19:16

058

CAFE COOLTURA wielka brytania od kuchni

Święty Andrzej polsko szkocki Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Święty Andrzej apostoł był bratem świętego Piotra. Pochodził z Betsaidy nad jeziorem Genezaret. Tak jak Piotr, był z zawodu rybakiem. Obaj byli też najpierw uczniami świętego Jana Chrzciciela i wtedy spotkali pierwszy raz Jezusa.

W spisie apostołów Andrzej wymieniany jest na drugim (Mt, Łk) lub czwartym (Mk) miejscu. Był pierwszym z apostołów, który spotkał Jezusa – podczas chrztu w Jordanie. Razem z Piotrem zostali też powołani jako pierwsi.

O dalszym życiu św. Andrzeja mówi nam jedynie tradycja. Po zesłaniu Ducha Świętego nauczał na terenie Scytii, między Dnieprem a Donem. Inni uważają, że pracował w Małej Azji, skąd miał udać się do Achai i tam ponieść śmierć męczeńską.

Kiedy przybył do miasta Patras na Peloponezie (Grecja), został aresztowany i skazany na ukrzyżowanie. Święty z radością przyjął wyrok, ponieważ w tamtych czasach uważano za duże szczęście umrzeć tak jak Jezus.

Według podania krzyż ten miał kształt litery „X”, dlatego dzisiaj krzyż o takim kształcie nazywany jest krzyżem św.

Andrzeja. Tradycja podaje też, że św.

Andrzej został ukrzyżowany 30 listopada 65 r. Jest on patronem małżeństw, podróżujących, rybaków, rycerzy, woziwodów, rzeźników, a także orędownikiem zakochanych, wspomaga również w sprawach matrymonialnych i wypraszaniu potomstwa.

557-MAKIETA 3 40-59.indd 58

Wróżby andrzejkowe wywodzą się prawdopodobnie ze starożytnej Grecji lub wierzeń starogermańskich, związanych z kultem boga miłości, płodności i bogactwa. W Polsce to również stara tradycja. Pierwsza literacka wzmianka o niej pochodzi z XVI wieku. Trzeba zaznaczyć, że były to przede wszystkim miłosne wróżby.

Listopadowa aura i bliskość adwentu sprawiły, że pogańskie zwyczaje wymieszały się z kultem świętego, który sprzyjać miał właśnie pannom na wydaniu. Jeżeli dziewczyna w wigilię św. Andrzeja nic nie jadła, we śnie miał się jej ukazać przyszły mąż; jeśli ucięta w andrzejki gałązka wiśni zakwitła w wigilię Bożego Narodzenia, wtedy panna mogła liczyć na szybkie zamążpójście. Strona, z której w andrzejki szczekał pies, miała być tą, z której przyjdzie narzeczony. Popularne było również wiązanie gąsiorowi oczu i wpuszczanie go do kręgu dziewcząt – którą dziewczynę uszczypnął jako pierwszą, ta najszybciej miała wyjść za mąż. Wszystkie te wróżby andrzejkowe traktowane były niezwykle poważnie. Lanie wosku przez oko klucza oznaczało otwarte wrota czasu, a powstałe figury miały zwiastować przyszłość niezamężnych panien.

Dla Szkotów 30 listopada jest dniem świątecznym. Św. Andrzej jest ich patronem. Krzyż św. Andrzeja, widniejący na szkockiej fladze, ukazał się w IX wieku piktyjskiemu władcy Angusowi na tle błękitnego nieba. Taki sztandar poprowadził wówczas jego wojska do zwycięstwa. Ten element jest podstawą brytyjskiej flagi, na której obok krzyża św.

Andrzeja widnieją krzyż św. Patryka i krzyż św. Jerzego.

30 listopada to czas festynów, tradycyjnych potraw i szkockich tańców.

Przysmaki szkockiej kuchni to shortbread (maślane pieczywo chrupkie), kidney pie oraz haggis. Haggis to owczy żołądek napełniony mieszaniną złożoną z posiekanych owczych podrobów (serce, płuca i wątroba), płatków owsianych, cebuli i przypraw, zaszyty i ugotowany. Zazwyczaj podaje się go z ziemniakami. Kuchnia szkocka charakteryzuje się sporą liczbą potraw zawierających owies. Przykładem może tu być cranachan. Tradycyjne szkockie śniadanie składa się zazwyczaj z owsianki, jajek smażonych na bekonie lub wędzonych ryb. «

Shortbread składniki  455 g masła

szklanka (220 g) brązowego cukru,  1 dobrze ubitego w szklance  4,5 szklanki (560 g) mąki pszennej Sposób przygotowania 1. Rozgrzać piekarnik do temperatury 165 stopni 2. Masło utrzeć z cukrem. Stopniowo dodawać 3 i 3/4 szklanki mąki, cały czas mieszając 3. Stolnicę posypać pozostałą mąką i wyrabiać ciasto (dodając w razie potrzeby więcej mąki), aż będzie gładkie i jednolite. Rozwałkować na grubość 0,5 cm. Wycinać paski o wymiarach 8×3 cm, ponakłuwać je widelcem i ułożyć na nienatłuszczonej blaszce 4. Piec przez 20 – 25 minut

18/11/2014 15:12:09

059

557-MAKIETA 3 40-59.indd 59

18/11/2014 15:12:12

060

ARTYKUŁ SPONSOROWANY URODA I ZDROWIE

Suplementy kolagenowe na zachowanie młodości Więcej na:

polskikolagen.biz/cooltura

»

Pierwsze oznaki starzenia się zaczynamy dostrzegać w lustrze – przesuszona skóra pokryta drobnymi zmarszczkami i linie, głównie na czole, oraz tzw nosowo wargowe.

Chociaż starzenie się najlepiej widać na skórze, te najbardziej niebezpieczne degeneracyjne zmiany zachodzą wewnątrz naszego ciała. Mówiąc więc o zachowaniu młodości nie powinniśmy skupiać się na likwidacji zmarszczek i siwizny, które są tylko jej wizualną oznaką.

Niewątpliwie ogromny wpływ na stan naszego organizmu ma niewłaściwe odżywianie. Zbyt małą wagę przywiązujemy do składu posiłków dbając o to, w jakim stopniu pokrywa zapotrzebowanie na niezbędne składniki, które budują i chronią nasz organizm.

Naukowcom udało się zidentyfikować substancje, które chronią nasz organizm. Młody i sprawny organizm wytwarza je bez problemu, ale z wiekiem ich produkcja zmniejsza się.

Jedną z najważniejszych jest glutation. Jego zadaniem jest blokowanie uszkodzeń tkanek oraz pośrednio rozmnażania bakterii, pasożytów i wirusów, jest odpowiedziałny za odtruwanie i produkcję koenzymów oraz przetwarzenie witamin C i E. Przy niewłaściwym poziomie glutationu komórki „popełniają samobójstwo”, ulegają samozniszczeniu. Niedobór glutationu ma liczne konsekwencje np. spadek odporności, nasilenie uczucia zmęczenia, problemy z trawieniem oraz przedwczesne starzenie. W celu podniesienia jego poziomu należy dostarczać z pożywieniem niezbędne składniki do syntezy czyli witaminę C oraz amino557-MAKIETA 4 60-87.indd 60

 077 07609041

kwasy. Skąd je brać? Co jest ich najlepszym źródłem?Jedynym sposobem jest właściwa dieta. Jednak z powodu niskiej jakości żywności, warto zastosować preparaty uzupełniające.

Jednym z najlepszych możliwych dostępnych suplementów dostarczających cenne aminokwasy, mikro i makroelementy oraz Vitaminę E jest Colvita®.

Bioprzyswajalny kolagen zawarty w Colvicie® dostarcza aminokwasów. Jest jedynym dostępnym na rynku niehydrolizowanym kolagenem. W większości, preparaty kolagenowe, które możemy kupić w sklepach z suplementami to tzw. hydrolizat, czyli dobrze nam znana żelatyna przetworzone wołowe lub wieprzowe skóry, kości, chrząstki, nawet jelita.

Colvita® to nie tylko inna technologia wytwarzania (liofilizacja) która nie niszczy białka, ale je zachowuje, ale również kompletnie inny materiał użyty do jej produkcji.

Kolagen w Colvicie® jest pozyskany z rybich skór tołpygi hodowanej w ekologicznych warunkach.

Colvita® ma unikalny i nieprzypadkowy skład - to połączenie kolagenu, alg morskich, oraz biologicznie aktywnej witaminy E, pozyskanej z ziaren zbóż.

Poszczególne elementy są ze sobą skomponowane tak, aby dać najlepszy możliwy efekt odżywienia tkanek.

Dlaczego algi są w jej składzie? Zawierają witaminy, makro i mikroelementy, w tym również pierwiastki śladowe, peptydy i aminokwasy. Taki skład m.in. sprzyja prawidłowemu nawilżeniu, wyglądowi i kondycji naszej skóry. Rola mikro i makroelementów oraz aminokwasów w ustrojowej przemianie materii jest zdecydowanie

szersza niż rola witamin. Są niezbędne dla celów budulcowych (szczególnie w tkance kostnej), wchodzą w skład płynów ustrojowych i enzymów. Wywierają również wpływ na regulację czynności narządowych i ogólnoustrojowych oraz na utrzymaniu homeostazy, czyli wewnętrznej równowagi organizmu.

Szczególną uwagę należy zwrócić na jod, który występuje w algach morskich naturalnie i który najważniejsze swoje zadanie spełnia jako składnik hormonów tarczycy oraz wpływa na utrzymanie właściwej struktury włosów, paznokci i skóry.

Dlaczego witamina E? Między innymi dlatego, że jest najlepiej poznanym i bardzo skutecznym antyutleniaczem. Chroni przed degeneracją najważniejszy bastion młodości i witalności – kod genetyczny komórek skóry – DNA. Z tego też względu witamina ta uznawana jest za istotny czynnik hamujący proces starzenia się.

Colvita® to jeden z najlepszych dostepnych na rynku suplementów diety. «

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, zaprszamy na spotkanie organizowane przez Collagen Colway „Zatrzymaj Młodość”, restauracja First League, 268 King Street, Hammersmith

27 listopada, godz. 18:30, wstęp wolny, dla gości kawa i herbata oraz niespodzianki.

18/11/2014 12:06:41

REKLAMA uroda i zdrowie

557-MAKIETA 4 60-87.indd 61

061

18/11/2014 12:06:43

062

REKLAMA uroda i zdrowie

557-MAKIETA 4 60-87.indd 62

18/11/2014 12:06:45

REKLAMA uroda i zdrowie

557-MAKIETA 4 60-87.indd 63

063

18/11/2014 12:06:46

064

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe Telefonicznie:

(usługi) Ramka do 15 słów

020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

Ramka do 25 słów

£ 30 +vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

557-MAKIETA 4 60-87.indd 64

mieszkania do wynajęcia SMS:

miesiac. Ogrod , kuchnia z jadalnia, 2 toalety .Tel : 0208 885 1890, 074 367 92779, 07436582103

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

Szukasz mieszkania?

Sprawdź najnowsze oferty na portalu www.elondyn.co.uk

> Bounds Green, N22 8RD: Studio

flat do wynajęcia: sypialnia z otwarta kuchnia i ladna łazienką z prysznicem.

Rachunki wliczone oprócz elektryki.

02072728615, 07436582104, 07715677401

> Dwuosobowy pokoj dla

kulturalnych, niepalacych I bez innych nalogow pracujacych osob lub osoby. £160 tygodniowo + dwa tygodnie depozytu 07540330299

> East Ham, pokoj dla pary oraz pokoj dla 2osob.Dom polski,szybki internet,5min do metra.tel 07852329777 > Enfield, Bounds Green, Turnpike Lane – pokoje do wynajęcia dla jednej osoby lub pary, cena od £85 plus energia i gaz, internet wliczony, pokoje od zaraz - 07825459367, 07756340316 > Enfield, Edmonton, Wood Green– mieszkania, domy do wynajęcia 02072728615, 07436582104, 07715677401 > Finchley Central, N3 2LH: Ladne 1 bedroom domek z prywatnym ogrodem, £995 miesiecznie. Council i woda-£40 / miesiecznie +energia I gaz. Dostepne od zaraz. Bez DSS.02072728615, 07436582104, > Forest Gate E7 8AU Jedynka do wynajęcia £90 / tydzień 2 tygodn 07455338080 > Forest Gate E7 8AU Podwójny Pokój z poddaszem do wynajęcia 07455338080

> Hounslow West. 1 lub 2

osobowy pokój w domu z ogrodem blisko komunikacji i sklepów. tel.

07523510272

> Northfields Pokój dla dziewczyny z podwójnym łóżkiem na Northfields za £105 + depozyt , internet i rachunki wliczone w cenę pokoju Tel. 07771007191 > Turnpike Lane , N22 6QS: 5 pokojowy dom dla 2-och rodzin badz zorganizowanej grupy osob , £2300 /

mieszkania szukam SMS:

81616 KOD: 02

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

> Szukam mieszkania 1 bedroom lub dwójki Stratford lub okolice tel 07931173729

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

Home Improvement Companies looking for: Window & Door Fitters, Roof Trim Fitters, Conservatory Top & Base Fitters, Must be over 18 - for an immediate start.

Long term local work.

Call Wayne on 07918 608 708 or email CV Wayne.Tubb @Angliangroup.com Poszukuje doświadczonych Pań do sprzątania. Doświadczenie i referencje wymagane. Możliwość stałej współpracy lub prace dorywcze.

Magdalena proszę dzwonić 9.00 – 18.00 07985427487 Cukiernia w zachodnim Londynie poszukuje doświadczonych cukierników. Tel: 07809432768.

Piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje kierowców z doświadczeniem pracy w UK. Osoby zainteresowane proszone są o kontakt: info@ polishvillagebread.co.uk

18/11/2014 12:06:47

OGŁOSZENIA drobne > Experienced and qualified Nursery Nurse needed in Wandsworth. Full time position, competitive salary. Please send your CV to careers@wee-ones.co.uk > Staff required A pizza takeaway in Chiswick (W4) needs. 1.Wood oven pizza makers 2.bike drivers (for delivery) Please call on 07518 907734

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

020 7272 8615 075 2145 2860 077 1567 7401

> I am looking for experience

hair stylets (hairdressers) this salon is nice era and friendly people , this is director number : 07737 967627

> Zaklad szycia zaslon poszukuje mlodej, energicznej, niepalacej dziewczyny do prostego szycia na maszynie I sprzatania. Acton Tel 07879467303 > Avon - zostan konsult na super zasadach, od zaraz I bez ryzyka!

Potrzeb wiecej info? Wyslij SMS Avon oddzwonie! Magda 07727062239 Www. buyorsellcosmetics.co.uk > Praca dla zdolnej krawcowej Central London 078777 30 663 > I am looking for experience

hair stylets (hairdressers) this salon is nice era and friendly people , this is director number : 07737 967627

> Profesjonalne czyszczenie szyb w okolicach kilburn NW6.

Poszukujemy dwóch osób na part time .Jezyk angielski komunikatywny oraz prawo jazdy wymagane .

07886164481 > Sprzątanie biur e14 9fw, ec1r 0du oraz Green Park solidne doświadczone osoby dobre warunki tel 07783939007 cv info@ idealclean.co.uk > Oriflame Praca. Londyn.

Wpisowe bez oplaty J.Angielski niewymagany Free produkty Zapraszamy do wspolpracy Edyta Majeska Oriflame Manager Tel.07928136992 , > Tipserka - manikiurzystka -

miejsce do wynajęcia w salonie Fryzjer - Solarium w wschodnim Londynie. 07746962153

> London Model Company

poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogów od £500 za dzien! 02037005310 info@ modelsvenue.com 18 King William Str EC4N 7BP ,

> Chcesz pracować dodatkowo lub rozwinąć własny biznes i pracować na całym etacie .niezależność i czas dla rodziny więcej inf.07712139632 lub herb. paula1@gmail.com

557-MAKIETA 4 60-87.indd 65

065

Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k

> Przyjmę do pracy kobietę biegle mówiąca po angielsku ,do obsługi klientów w salonie krawieckim na Hammersmith .Informacje pod numerem 07535539490. , > Przyjme do pracy doświadczona

krawcowa .Jezyk angielski wymagany. Praca na stałe na Hammersmith. Informacje pod tel.07535539490 ,

> Firma budowlana poszukuje wykwalifikowanego kierownika budowy, czytajacego plany i mowiacego po angielsku. Stawka £15.50 brutto + bonusy Tel 07990413668

> Elektryk nawiaze wspolprace.

Elektryka od A do Z i reszta co jest zwiazane z instalacja elektr., certyfikat, uprawnienia, punktualnosc, doswiadczenie .T 07731165690 > Elektryk 11 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy .Pawel 07891730162 > Plastrarz z doswiadczeniem

podejmie sie zlecen,wysoka jakosc,czystosc,wlasne narzedzia.

07737058249. Mariusz

> Firma budowlana zatrudni

> Fryzjerka z 20-nim doswiadczeniem szuka pracy lub stanowiska 07889633389

> I am looking for experience hair

> Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakosci. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz.

wykwalifikowanych, samodzielnych, odpowiedzialnych i nie pijacych pracownikow. Tel 07990413668 stylets (hairdressers) this salon is nice era and friendly people , this is director number : 07737 967627

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

> Dokladna, uczciwa, szuka pracy, moze posprzatac dom lub mieszkanie, caly Londyn, 07827261709 Wioleta > Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525 > Elektryk szuka pracy - instalacje

elektryczne, tablice rozdzielcze, naprawy usterek, usprawnienia i przerobki instalacji. Tel.: 07726141296

> Malarz dekorator szuka pracy wlasne narzedzia doswiadczenie i solidnosc 07591534894 Krzysztof > Plastrarze z wlasnymi narzedziami szykuja zlecen wysoka jakosc I czystosc Marcin 07515464677 > Elektryk 11 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07891730162 > Poszukuje pracy na budowie lub

innej. Posiadam cscs, uprawnienia na palnik (oxy fuel cutting), nvq2 passive fire protection. Tomek 36lat. tel.07511429770 ,

> Elektryk- Hydraulik z 12 letnim doswiadczeniem w angielskiej firmie z wlasnymi narzedziami i vanem szuka pracy. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. kontaktowy 07707717053

> Plastrarze z wlasnymi narzedziami szukaja pracy. Wysoka jakosc oraz czystosc. Caly Londyn.

07990268770 Artur. , > Sprzatanie domow / Opieka nad starsza osoba, poszukuje dodatkowej pracy, posiadam doswiadczenie, jestem uczciwa i odpowiedzialna, tel.07432153445 > Plastrarze z dlugoletnim doswiadczeniem szukajá pracy, caly Londyn i okolice, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzędzia. Jacek 07523550213 > Szukam pracy jako sprzedawca, doświadczenie w uk 5 lat branża mięsna, spożywcza, kobieta, mieszkam na Acton 07476363345 > Kobieta 58 lat, bez nałogów, uczciwa, szuka pracy jako opiekun – pomoc do starszej osoby w polskiej rodzinie bez zamieszkania. Maria 07442304692 > Plastrarze szukają zleceń.

Wykonujemy plaster, bonding i tynk.

Oferujemy wysoką jakość pracy, posiadamy narzędzia i transport.

Tel:07525348994 Waldek

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

> Sprzedam wyposażenie salonu kosmetycznego tj. E-light IPL, kombajn kosmetyczny 6 funkcyjny + dodoatki! Atrakcyjna cena 07595992430 email jaxaluton@ gmail.com > Sprzedam opony zimowe na stalowych felgach do audi i vw.

Cena £120. Tel 07703627909

18/11/2014 12:06:48

066

REKLAMA PRACA / USŁUGI

557-MAKIETA 4 60-87.indd 66

18/11/2014 13:58:59

REKLAMA USŁUGI

067

ZNAJDŹ

PRACĘ z portalem Zawsze aktualne ogłoszenia!

557-MAKIETA 4 60-87.indd 67

18/11/2014 14:38:39

068

OGŁOSZENIA drobne

> Duzy słownik naukowo techniczny, dwujęzyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272 > Zawartosc domu rodzinnego: do stołowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakość. zapraszamy. zachodni Londyn. tel.

07523510272 > Sony tv set bravia 30" screen

digital plasma, bardzo nowy. £ 260 tel.07523510272

> Duzy polsko-angielski słownik 2

tomy, nowy. £45.00 tel.07523510272

> Laptop HP c2duo 2.4ghz.

pam.3gb.dysk 320b.Wi-Fi.dvd-rw. kamera.win7 PL.stan bdb. 130£.

Laptop HP.c2duo 2ghz.pam.2gb. dysk160gb.Wi-Fi. Dvd. Vista PL.90£ 07593298590

> Sprzedam wyposażenie salonu kosmetycznego tj. E-light IPL, kombajn kosmetyczny 6 funkcyjny + dodatki! Atrakcyjna cena 07595992430 email jaxaluton@ gmail.com. , > Sprzedam komplet opon

zimowe - cooper discoverer m+s sport 235/60/R18, używane tylko 1 sezon. f60-SZT. Tel:07872011522

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

Opony Zimowe.

Wulkanizacja na Park Royal. Opony Nowe i Używane. Laserowa zbieżność kół na miejscu! Przystępne ceny!

NW10 7UD Londyn 07776823881

randka w ciemno SMS:

Zadzwoń I zapytaj O OGŁOSZENIE RAMKOWE 020 8846 3614

557-MAKIETA 4 60-87.indd 68

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

> Witam szukam dyskretna kobiete z zachodniego londynu 07732432389 > Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889

> Mlody 40 lat szukam kobiety do stałego związku pani morze byc z dzieckiem tel 07931173729

> Witam. Wysoki 186 szczuply 90 kg nie brzydki facet po 30 pozna kobiete ktorej brakuje usmiechu zrozumienia kogos bliskiego.

Tel 07515103840

> Wysoki 40l po rozwodzie bez dzieci.

Szukam kobiety z Londynu z zamknieta przeszloscia otwartej szczerej pragnacej stalego spokojnego zwiazku 07772387104

> Mily facet po trzydziestce szuka swojej drugiej polówki 07751816183

> Successful English gentleman

would like to meet attractive Polish lady for fun filled days and romantic evenings . John 07928079252

> Poznam mężczyznę milego

zadbanego ktory wie co to uczucie ktoremu doskwiera samotnosc tak jak mnie mam 52 lata mieszkam w Londynie na Tottenham tel 07519069413

> Witam. Wysoki 186 szczuply 90 kg nie brzydki facet po 30 pozna kobietę której brakuje usmiechu zrozumienia kogos bliskiego. Tel 07515103840

inne SMS:

> Ford Focus Combi 2006 TDCI. Przebieg 80 tys mi,MOT do 08,2015.Pelna historia serwisu.

Stan bardzo dobry. Tel. 07817778023

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

usługi różne

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

Wizytówki od £33/500, ulotki od £53/5000, projektowanie grafiki, strony www przyjazne google, pozycjonowanie, dystrybucja ulotek tel.

07731399861 Rozliczenia podatkowe, rejestracja i rozliczenia Self employed. Working Tax Credit, Child Tax Credit. Pomoc w benefitach. Kontakt 07475957191 Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions.

Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Architekt, wieloletnia praktyka, specjalizacja konserwacja zabytków, rysunki do Planning i Building Control, Londyn i okolica tel Szymon : 0790 3034463

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

Fryzjerka z ponad 25 letnim doświadczeniem oferuje; strzyżenia, koloryzacje, pasemka, uczesania ślubne, henne i depilacje brwi zapewniam bardzo dobre samopoczucie, oraz satysfakcje klienta.

Zapraszam na darmowa konsultacje, Gants Hill.

Violeta 07912601859

Fantastyczny 5-dniowy kurs stylizacji paznokci; żel, akryl, manicure, pedicure, nail art tylko £399 plus starter free Zadzwoń Teraz 0784920-3526 Szczegóły Na www.PolskieKursy.co.uk

Teraz ogłoszenie

drobne kosztuje

tylko

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

> Duzy van do wynajęcia do polski 20 grudnia - powrót 1wszy tydzień stycznia transport mebli, paczek, agd, rtv etc, trasa do negocjacji woj. lubelskie tel.

07940915849 > I am looking for experience hair stylets (hairdressers) this salon is nice era and friendly people , this is director number : 07737 967627

Masażysta od 1980r. profesjonalnie leczy schorzenia kręgosłupa, ustawianie kręgów, dojeżdżam do klienta ze stołem.

Mirosław Frąckowiak tel.07725469656. www.frackowiak.co.uk

£1

18/11/2014 12:06:51

OGŁOSZENIA drobne

069

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; Technik-Informatyk; Olgierd 07961222932

Naprawy komputerów.

Gwarancja, Elektronika komputerowa, wymiana podzespołów. CCTV alarmy, Renowacja układów graficznych strony www. Ulotki, pozycjonowanie stron kampanie reklamowe Tel 07897656573 e -mail; office@bullsecurity.co.uk www.bullsecurity.co.uk

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat.

9 letnie doświadczenie Niskie ceny.

Mariusz Domaradzki.

07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów.

Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

557-MAKIETA 4 60-87.indd 69

H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta.

Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk Naprawa: laptopy, tablety, konsole, zipmotelefony.

Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340

Zadzwoń I zapytaj O OGŁOSZENIE RAMKOWE 020 8846 3614

18/11/2014 12:06:53

070

OGŁOSZENIA drobne / transport

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju).

Największy VAN Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK. www.goldeneagleremovals.co.uk Tel 07969629456 Daniel

Przeprowadzki, wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa.

Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

557-MAKIETA 4 60-87.indd 70

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie.

Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960 Tani Transport od £15/h. Przeprowadzki od £30, odbiór, dostawa towarów od £20. Duzy Van Londyn i okolice 24h/7.

Nasza Lokalizacja Tooting Broadway tel po angielsku 07442287778

Zadzwoń I zapytaj O OGŁOSZENIE RAMKOWE 020 8846 3614

18/11/2014 12:06:54

REKLAMA transport

557-MAKIETA 4 60-87.indd 71

071

18/11/2014 12:06:56

072

REKLAMA TRANSPORT

557-MAKIETA 4 60-87.indd 72

18/11/2014 12:06:58

REKLAMA TRANSPORT

073

Ściągnij Coolturę i czytaj już we czwartki!

557-MAKIETA 4 60-87.indd 73

18/11/2014 13:43:43

074

REKLAMA SKUP ZŁOMU

557-MAKIETA 4 60-87.indd 74

18/11/2014 12:07:01

REKLAMA SKUP ZŁOMU

075

Dojazd do klienta.

Kupujemy każdą ilość.

Ważymy na wagach elektronicznych.

Miedź,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £3.30-£3.80 Mosiądz ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £2.00-£2.40 Kable ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,£0.70-£2.10 Ołów ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.70-£1.00 Aluminium,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50-£0.80 Stal nierdzewna ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50-£0.80 Złom stalowy (tona),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £80-£100

557-MAKIETA 4 60-87.indd 75

18/11/2014 12:07:03

076

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

WYWÓZ ŚMIECI #6%08-"/:$) t (30%08:$) t #*6308:$) t ; ("3"ő6 03"; ,"ő%:$) *//:$)

THE RUBBISH GUYS 0744 3600 080 0744 3600 090 rubbishguys@hotmail.com

VANY DO 16 YRD

24/7

Pomoc przy załadunku

Zabieramy więcej niż skip - za mniejsze pieniądze

557-MAKIETA 4 60-87.indd 76

18/11/2014 12:07:05

REKLAMA BUDOWNICTWO

557-MAKIETA 4 60-87.indd 77

077

18/11/2014 12:07:07

078

REKLAMA uroda i zdrowie

557-MAKIETA 4 60-87.indd 78

18/11/2014 12:07:11

REKLAMA usługi

079

terB[ KVƆ EPstŖQOB OB UwPJN TNBSUfPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK CPPMUVrŖ OB UBCMeU J kPNÕSkŖȷ

557-MAKIETA 4 60-87.indd 79

18/11/2014 12:07:12

080

REKLAMA BUDOWNICTWO

557-MAKIETA 4 60-87.indd 80

18/11/2014 12:07:14

REKLAMA BUDOWNICTWO

081

Najwyższa jakość okien i drzwi firmy

Okna, drzwi, ganki, ogrody zimowe, szklane dachy, balustrady, prysznice, świetliki, drzwi rozsuwane

Wysokiej jakości podwójne szklenie w uPVC, Aluminium i Drewnie U NAS OKNA

A-RATED W STANDARDZIE

Drewniane okna typu SASH już od

£300/m2

Nowy salon firmowy

622 Greenford Road, UB6 8QT Greenford

Tel/Fax: 020 8578 2281

Biuro: 077 0360 1325 Mob: 079 1636 9230 Email: info@windowsglasssolutions.co.uk

557-MAKIETA 4 60-87.indd 81

18/11/2014 12:07:16

082

REKLAMA BUDOWNICTWO

NATHAN SCAFFOLDING LTD

owy!

Najlepszy serwis scaffolding

Gwarantujemy t XT[FMLJFHP SPE[BKV SVT[UPXBOJB t EBSNPXF XZDFOZ t T[ZCLJF UFSNJOZ SFBMJ[BDKJ t CF[QJFD[FƏTUXP J TPMJEOPƙŲ XZLXBMJmLPXBOZDI QSBDPXOJLØX t QVCMJD BOE MJBCJMJUZ JOTVSBODF t BEWBODF UJDLFUT

www.nathanscaffolding.co.uk

Zadzwoń (Robert): 07850691001 02030922124 lub wyślij e-mail: office@nathanscaffolding.co.uk

Profesjonalny montaż

#F

TU

RV

wszelkiego rodzaju rusztowań na terenie całego Londynu i okolic.

BMJ

UZ

Zapraszamy do współpracy!

HV

Î szybkie

BSB

terminy realizacji Î darmowe wyceny Î wysokie rabaty dla stałych klientów

OUF F

E t

$P

NQ

ATD Structures Scaffolding

079 21831429 Dawid

atdstructure@hotmail.co.uk

www.atd-scaffolding-london.co.uk

557-MAKIETA 4 60-87.indd 82

FUJ

UJW F Q

atdscaffoldinglondon

SJD F

T

18/11/2014 12:07:18

REKLAMA BUDOWNICTWO

083

SCAFFOLDING PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań.

Profesjonalny montaż.

Szybki termin realizacji!

Najtaniej w Londynie!

Sebastian:

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

T-talk

2p 7 za min

na tel, komórkowy w Polsce

PROMOCJA!

10% EXTRA!

Super sposób na rozmowy

z Polską z twojej komórki 1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £5. W tym samym czasie automatycznie utworzy się unikalne konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozmowy międzynarodowe. Otrzymasz wiadomość zwrotną o treści: „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wybierz 03700410041 i nr docelowy.”

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poł. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii.

Jeśli posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

557-MAKIETA 4 60-87.indd 83

za

Załaduj konto za £10 wysył SMS-a na numer

81616 o treści QPD

a dostaniesz extra £1 kredy

Super sposób na rozmo

1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści Q

Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone k konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu n „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granic Ask bill payer’s permission before using the service.

SMS costs or £10 02084974698.”

Więcej info o£5 serwisach + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination 2.

Wybierz numer 03700 41 0041, a nastę number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardow Connection fee varies between 0p & 25p dependingJeśli on the destination. posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z dar Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that yourAby calldowiedzieć is not disconsię więcej zadzwoń na polską infolinię 020 nected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-Up feature, text AUTOOFF *T&Cs: Ask bill payer’s permission. SM Service provided by to 81616. Credit expires 90 days from the last charge is incurred even if the destinatio top-up. Rates are subject to change without calls are unanswered or engaged. Conn as a part of bundled minutes. Text AUT prior notice. Prices correct at 17/04/2012. This the latest top-up. This service is provid service is provided by Auracall Ltd.

18/11/2014 12:07:20

084

REKLAMA BUDOWNICTWO

557-MAKIETA 4 60-87.indd 84

18/11/2014 12:07:23

557-MAKIETA 4 60-87.indd 85

18/11/2014 12:07:26

086

REKLAMA BUDOWNICTWO / MOTORYZACJA

557-MAKIETA 4 60-87.indd 86

18/11/2014 12:07:27

REKLAMA MOTORYZACJA

557-MAKIETA 4 60-87.indd 87

087

18/11/2014 12:07:29

088

WIADOMOŚCI Krzyżówka + Horoskop

557-MAKIETA 5 98-96.indd 88

18/11/2014 14:37:30

089 STRZELEC

BARAN

LEW

Najwyższa pora, abyś zadbał o siebie! Nie bój się forsownych ćwiczeń. Aktywność fizyczna nie tylko poprawi Ci humor, ale bardzo korzystnie wpłynie na pokonanie jesiennej depresji. Nie przesadzaj z witaminami i suplementami z apteki, lepiej zadbaj o odpowiednią dietę.

Najbliższe dni będą dobrym czasem na różnego rodzaju spotkania. Korzystny okres na randki, które okażą się bardzo udane. Nie bój się zaangażować uczuciowo. Zgodnie z oczekiwaniami przebiegną również spotkania zawodowe, które przyniosą Ci wiele satysfakcji.

Układ planet będzie sprzyjał miłym niespodziankom. Nie spodziewaj się spektakularnych wydarzeń, ale doceń drobne przyjemności, które spotkają Cię na co dzień. W sprawach sercowych poczujesz się spełniony i doceniony. Bądź teraz blisko ukochanej osoby.

KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Jesteś w bardzo dobrej formie psychicznej i fizycznej. Nie odkładaj niczego na później.

To tu i teraz możesz osiągnąć sukces.

Skoncentruj się na optymalnej organizacji codziennej pracy. Twoje wysiłki doczekają się uznania w oczach przełożonych.

Podejmiesz się odpowiedzialnego zadania, czym zaimponujesz otoczeniu. Doprowadź sprawę do końca, a osiągniesz sukces.

Otworzą się przed Tobą nowe możliwości, być może sam zapragniesz ukończyć dodatkowy kurs czy studia. Dobry czas na rozwijanie kariery.

Nastaw się na wymagające dni w sprawach zawodowych. Nie unikniesz poważnej rozmowy. Gwiazdy radzą, abyś potraktował ją jako wyzwanie. Masz w sobie siłę, aby udowodnić, że potrafisz przezwyciężać trudności. Zmobilizuj siły i zawalcz o swoją pozycję!

(20.01–18.02)

BLIŹNIĘTA

WAGA

Możesz czuć się przemęczony ogromem obowiązków, jaki ostatnio na Ciebie spadł. Na szczęście najbliższy czas będzie już spokojniejszy. Będziesz miał okazję odpocząć i zregenerować siły. Zrelaksuj się i nie miej wyrzutów sumienia, kładąc się z książką pod koc. Zasłużyłeś!

Twoje samopoczucie będzie w normie.

Nie powinieneś narzekać na nadmiar zajęć czy zniechęcenie. Korzystny czas na odrobinę rozrywki. Aura sprzyjać będzie spontanicznym spotkaniom z przyjaciółmi.

Pozwól sobie na odrobinę szaleństwa!

Nastaw się na niełatwe dni. Będziesz musiał zmierzyć się z kilkoma nieoczekiwanymi problemami. Sam możesz im nie podołać, dlatego nie wahaj się poprosić o pomoc bliskich. Tym bardziej że już niebawem będziesz miał okazję się im odwdzięczyć.

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

WODNIK

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

RYBY

RAK

Nie masz niestety wpływu na wiele spraw, które Cię nurtują i męczą. Często źródłem wewnętrznego niepokoju bywa poczucie bezsilności. Jeżeli nie potrafisz zmienić natychmiast tego, z czego nie jesteś zadowolony, zdobądź się na cierpliwość i zdaj się na czas.

Staniesz się refleksyjny i skory do przemyśleń na temat Twojej przyszłości.

Bilans, który teraz zrobisz, nie będzie zły, Ty jednak możesz pragnąć czegoś więcej. Podejmij się nowych wyzwań i zobowiązań, a wreszcie poczujesz, że się rozwijasz.

(19.02–20.03)

557-MAKIETA 5 98-96.indd 89

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

SKORPION (23.10–21.11)

Musisz zaakceptować fakt, że tylko zmiany w podejściu do świata prowadzą do sukcesu. Wymagać one będą zastanowienia się, gdyż partnerzy biznesowi mogą być bardzo wymagający w negocjacjach. Więcej słuchaj, a mniej mów. Możesz zyskać opinię dyskretnego fachowca.

18/11/2014 14:37:31

090

SPORT Piłka nożna + Siatkówka

FC Cobalt ostatni w eliminacjach!

Daniel Kowalski polsport.co.uk

4. JJ Construction 5. Warriors of God

Mistrz polonijnej ligi piłkarskiej w Londynie nie szczędzi nam w tym roku niespodzianek. Po kilku ligowych wpadkach FC Cobalt tym razem okazał się najgorszy w grupie D pierwszej rundy Pucharu Ligi.

W pierwszej fazie tegorocznych rozgrywek dwadzieścia zgłoszonych ekip podzielono na pięć grup, w których rywalizacja przebiegała systemem „każdy z każdym”. Do dalszych gier awansowały po dwie najlepsze drużyny z każdej grupy, które od teraz będą walczyły systemem pucharowym (przegrywający odpada). «

GRUPA B PCW Olimpia – FC Cosmos Maja Team – Inter Team IFX FC – PCW Olimpia FC Cosmos – Maja Team Inter Team – PCW 0limpia IFX FC – FC Cosmos Maja Team – PCW Olimpia Inter Team – IFX FC FC Cosmos – Inter Team Maja Team – IFX FC

»

Puchar Ligi 2014/2015 – wyniki I rundy

1. Inter Team 2. PCW Olimpia 3. FC Cosmos 4. IFX FC 5. Maja Team

GRUPA A Warriors of God – KS04 The 12 Team – RSVM JJ Construction – Warriors of God KS04 Ark – The 12 Team RSVM – Warriors of God JJ Construction – KS04 Ark RSVM – JJ Construction KS04 Ark – RSVM The 12 Team – JJ Construction

0:1 1:0 1:0 0:0 1:0 0:2 5:0 1:3 2:0

GRUPA C FC Piona – Scyzoryki Joga Bonito – Bianca FC FC Polska – FC Piona Scyzoryki – Joga Bonito Bianca FC – FC Piona FC Polska – Scyzoryki Joga Bonito – FC Piona Bianca FC – FC Polska Scyzoryki – Bianca FC Joga Bonito – FC Polska

1. The 12 Team 2. RSVM 3. KS04 Ark

5-0 9-1 4-3

1. Joga Bonito 2. Scyzoryki 3. FC Polska

4 4 4

10 9 7

4 4

4 4 4 4 4

3 0

10 8 7 3 0

1-9 0-5

4. FC Piona 5. Bianca FC

1:1 0:5 0:2 5:0 0:0 1:5 0:5 4:0 0:1 0:5

GRUPA D Wima Team – Power Rangers 1:1 Piątka Bronka – FC Cobalt 0:2 White Wings Seniors – Wima Team 0:0 Power Rangers – Piątka Bronka 0:4 FC Cobalt – Wima Team 0:1 White Wings Seniors – Power Rangers 1:0 Piątka Bronka – Wima Team 1:0 FC Cobalt – White Wings Seniors 0:1 Power Rangers – FC Cobalt 1:0 Piątka Bronka – White Wings Seniors 1:0

10-0 11-3 11-3 6-11 0-25

1. Piątka Bronka 2. White Wings Seniors 3. Wima Team 4. Power Rangers 5. FC Cobalt

4 4

4 4 4 4 4

3 1

9 7 5 4 3

1-2 1-6

6-2 2-1 2-2 2-6 2-3

0:1 1:0 0:0 0:1 0:0 0:3 1:1 0:2 3:1 2:0 4 4 4

10 9 4

5-1 7-2 2-5

Trzy punkty CBL Polonii

»

Zajmująca czwarte miejsce w tabeli angielskiej ligi siatkarskiej CBL Polonia Londyn w zeszły weekend grała na wyjeździe z zajmującą ostatnie, ósme miejsce drużyną Solent Southampton. Oba zespoły liczą na dobry wynik w tym sezonie, więc o łatwej przeprawie dla jednej ze stron nie mogło być mowy.

Pierwszego seta Polonia rozpoczęła świetnie – mocna, taktyczna zagrywka i kontrolowany blok. Gdyby nie błędy londyńczyków na linii serwu, gospoda557-MAKIETA 5 98-96.indd 90

rze mieliby trudności z osiągnięciem pułapu 10 punktów. Ostatecznie seta do 21 wygrali goście.

W drugiej odsłonie profity drużynie Solent przyniosło ryzyko na zagrywce – słabe przyjęcie kompletnie wyłączyło środkowych Polonii.

Zrobiło się po jeden w setach i trener Selep udzielił swoim graczom szybkiej reprymendy.

Ostatecznie spotkanie zakończyło się wynikiem 1:3, dając CBL Polonii 3 punkty. W innych meczach ligi bez-

pośredni rywale londyńczyków zaliczyli wpadki. Wyprzedzający Polonię w tabeli Team Northumbria i Wessex straciły po 3 punkty.

W następnym spotkaniu derby Londynu – CBL Polonia podejmie London Docklands w sobotę, 22 listopada, o godzinie 15.00 w Brentford Fountain Leisure Centre. « Solent Volleyball Club – CBL Polonia London 1:3 (21:25, 25:23, 21:25, 15:25)

18/11/2014 14:37:33

091

557-MAKIETA 5 98-96.indd 91

18/11/2014 14:37:35

092

SPORT Rajdy + Piłka nożna

Kubica jedenasty w Rajdzie Wielkiej Brytanii

»

Sebastien Ogier (VW Polo WRC) wygrał Rajd Wielkiej Brytanii, ostatnią rundę mistrzostw świata.

Robert Kubica (Ford Fiesta WRC) zajął 11. miejsce. Francuz już wcześniej zapewnił sobie drugi z rzędu tytuł.

Drugi był Fin Mikko Hirvonen (Ford Fiesta WRC) ze stratą 37,6 s do Ogiera, a trzeci Norweg Mads Oestberg (Citroen DS3 WRC) – 1.03,6.

Ogromnego pecha miał Brytyjczyk Kris Meeke (Citroen DS3 WRC), który dwa ostatnie OS-y przejechał na przebitej tylnej oponie i stracił trzecią pozycję w klasyfikacji generalnej.

– Jestem zadowolony. Ten rajd był bardzo ciężki, ale cały rok nie był łatwy dla mnie i tych, którzy pracowali przy moim aucie. Myślę, że aktualnie szanse pozostania w WRC i przejścia do wyścigów są pół na pół – powie-

dział polski kierowca, który stracił do Ogiera 4.19,4.

Ogier był najszybszy tylko na 4 z 22 odcinków. Załoga Volkswagen Motorsport odniosła 24. zwycięstwo w mistrzostwach świata.

Fin Mikko Hirvonen, który zapowiedział, że po Rajdzie Wielkiej Brytanii kończy karierę, zaliczył 164. start w mistrzostwach świata. W niedzielę po raz 69. w karierze stanął na podium. « Wyniki Rajdu Wielkiej Brytanii 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 3:03.08,2 2. Mikko Hirvonen, Jarmo Lehtinen (Finlandia/Ford Fiesta WRC) strata 37,6 s 3. Mads Oestberg, Jonas Andersson (Norwegia-Szwecja/Citroen DS3 WRC) 1.03,6 11. Robert Kubica, Maciej Szczepaniak (Polska/Citroen DS3 WRC) 4.19,4

Klasyfikacja końcowa MŚ w sezonie 2014 (po 13 rajdach) 1. Sebastien Ogier (Francja/VW Polo WRC) 267 pkt 2. Jari-Matti Latvala (Finlandia/VW Polo WRC) 218 3. Andreas Mikkelsen (Norwegia/VW Polo WRC) 150 16. Robert Kubica (Polska/Ford Fiesta WRC) 14

Polonijny turniej piłkarski

W niedzielę, 30 listopada, na terenie Brentside High School (W7 1JJ) odbędzie się turniej piłkarski Polish Tigers Cup 2014.

Mecze będą rozegrywane w trzech kategoriach wiekowych: U7, U9 oraz U11. W turnieju wystąpią m.in. drużyny Footpol Brighton, PAF Bedford oraz Magic FA. 30 spotkań, ponad 120 zawodników oraz wiele emocji!

Serdecznie zapraszamy!

557-MAKIETA 5 98-96.indd 92

18/11/2014 14:37:37

557-MAKIETA 5 98-96.indd 93

18/11/2014 14:37:39

557-MAKIETA 5 98-96.indd 94

18/11/2014 14:37:41

557-MAKIETA 5 98-96.indd 95

18/11/2014 14:37:43

557-MAKIETA 5 98-96.indd 96

18/11/2014 14:37:45