Cooltura Issue 562

cooltura.co.uk

27 grudnia 2014

52 (562)

Rok W OGNIU KOBIETA zostanie biskupem

562-COVER.indd 1

19/12/2014 15:30:06

Special offers on favourites for

GWIAZDKA AT SAINSBURY’S

2 for

£2

Mix & Match Tago Gingerbread with Strawberry Filling 160g £1.20

Mieszko Cherrissimo 120g £1.50

Mieszko Michaszki 220g £1.50

£2.50

Solidarnosc Naleczowska Plums in Chocolate 190g £3.20 £2.50

2 for

£2 Krakus Red Borsch Soup 1L £1.50

Winiary Mayonnaise 400g £1.60

£1 each

Lisner Herrings Cream Sauce 280g £1.50 £1

Lisner Rollmops with Onion 200g £1.45 £1

Jedrus Sauerkraut & Mushroom Pierogi 400g £1.45 £1

For these and more great deals or to find your nearest store, visit sainsburys.co.uk/worldfoods

Offers valid to 30/12/2014. Selected stores, lines and availability. Offers apply to online orders delivered by 30/12/2014. Online delivery charges apply. Tago Gingerbread with Strawberry Filling 160g 75p/100g, Mieszko Cherrissimo 120g £1.25/100g, Mieszko Michaszki 220g 68p/100g, Solidarnosc Naleczowska Plums in Chocolate 190g £1.32/100g, Krakus Red Borsch Soup 1L 15p/100ml, Winiary Mayonnaise 400g 40p/100g, Lisner Herrings Cream Sauce 280g 36p/100g, Lisner Rollmops with Onion 200g 50p/100g, Jedrus Sauerkraut & Mushroom Pierogi 400g 25p/100g.

704725-4_SB_CoolTura_2012.indd 1 562-MAKIETA 1 01-23.indd 2

11/12/2014 12:24 19/12/2014 16:15:20

ko ngs

14 12:24 562-MAKIETA 1 01-23.indd 3

19/12/2014 16:15:22

W NUMERZE 560.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255

012

DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

008 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY

042 044 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

022 PORADNIK

050 ROZMOWA COOLTURY

029 KONKURS NA REPORTAŻ O EMIGRANTACH „Człowiek ponad granicami”

030 KOMENTARZ TYGODNIA Rok w ogniu

034 FELIETON 036 WOKÓŁ NAS Znasz polski w Chinach? Znajdziesz dobrą pracę

037 NASZE SPRAWY Studia polonistyczne w Cambridge, czyli polski hip-hop przed wykładem

038 PULS POLONII Polscy studenci na Wyspach: miło trzymać się razem

562-MAKIETA 1 01-23.indd 4

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

Polemika / Z listów do redakcji

048 WYDARZENIA

Emigracja Polaków – narodowa tragedia czy polityczna propaganda?

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

041 SYGNAŁY

018 GOSPODARKA 024 TEMAT NUMERU

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249

Łukasz Stec: W ojczyźnie czeka praca typu „zmywak”

054 FILMY

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Co obejrzeć w święta?

056 KSIĘGARNIA 058 POLSKIE RADIO LONDYN

Okładka: JAREĆ JORDAN

Wiadomości muzyczne

060 GUEST ROOM Literatura i zdjęcia

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Rybka lubi pływać

070 OGŁOSZENIA DROBNE 092 KRZYŻÓWKA 093 HOROSKOP 094 SPORT

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

19/12/2014 16:25:02

562-MAKIETA 1 01-23.indd 5

19/12/2014 16:15:30

006

Zdjęcie tygodnia TAKI JEST LONDYN

To był dopiero mecz Graffiti „Christmas Truce” na Shoreditch w Londynie. Malowidło pojawiło się 17 grudnia z okazji setnej rocznicy tzw. świątecznego rozejmu podczas I Wojny Światowej, podczas którego żołnierze brytyjscy i niemieccy między innymi rozgrywali między sobą mecze piłki nożnej.

562-MAKIETA 1 01-23.indd 6

19/12/2014 16:15:31

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga 562-MAKIETA 1 01-23.indd 7

19/12/2014 16:15:33

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH Fot. PAP/EPA/Lynne Cameron

Pierwsza kobieta zostanie biskupem Kościół Anglii ogłosił w zeszłą środę mianowanie pierwszej kobiety na biskupa.

Libby Lane zostanie formalnie wyświęcona na biskupa Stockport niedaleko Manchesteru w północnej Anglii 26 stycznia. Będzie ona 8. biskupem Stockport.

»

Premier David Cameron zareagował na Twitterze, pisząc: „Gratulacje dla wielebnej Libby Lane z okazji desygnowania na biskupa. To historyczne mianowanie i ważny dzień dla równouprawnienia”.

Lane jest zamężna. Jej mąż także jest kapłanem, pracuje jako kapelan na lotnisku w Manchesterze. Mają dwoje dzieci. Libby Lane od 2000 r. swoją kapłańską posługę pełniła w diecezji Chester w północno-zachodniej Anglii.

W wolnych chwilach gra na saksofonie

562-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Libby Lane przemawia w ratuszu w Stockport.

i kibicuje drużynie piłkarskiej Manchester United.

Synod Generalny Kościoła Anglii przegłosował w lipcu możliwość wyświęcania kobiet na biskupów, a w listopadzie trzy kolegia delegatów – biskupów, duchownych i laikatu – definitywnie przyjęły odpowiednie przepisy w tej sprawie.

W Kościołach anglikańskich USA, Australii, Kanady, Nowej Zelandii i Suazi kobiety mogły już wcześniej być ordynowane na biskupów. Reforma w Kościele Anglii może pociągnąć za sobą zmiany

w innych Kościołach anglikańskich na świecie.

Kobiety mogą być wyświęcane na księży już od 1992 r., ale faktycznie pierwsze ordynacje miały miejsce dwa lata później. Obecnie kobiety stanowią jedną trzecią anglikańskiego kleru.

Wspólnota anglikańska, czyli częściowo nieformalne zrzeszenie Kościołów anglikańskich, obejmuje 38 niezależnych Kościołów, wywodzących się od Kościoła Anglii, i liczy 80 mln wyznawców na świecie. «

19/12/2014 16:15:36

562-MAKIETA 1 01-23.indd 9

19/12/2014 16:15:37

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Szkocja nie chce pocisków Trident

»

Szkocka premier Nicola Sturgeon oświadczyła, że warunkiem przystąpienia jej nacjonalistycznej partii SNP do ewentualnych rozmów koalicyjnych po przyszłorocznych wyborach w Wielkiej Brytanii będzie rezygnacja z pocisków z głowicami nuklearnymi Trident.

Baza okrętów podwodnych uzbrojonych w te pociski znajduje się w Szkocji.

W latach 1984 – 86 w Wielkiej Brytanii zbudowano okręty podwodne klasy Vanguard zdolne do wystrzeliwania pocisków Trident. Rotacyjne patrolowanie mórz przez cztery okręty tego typu rozpoczęło się w 1994 r.

Obecna generacja Tridentów miałaby być wycofana najpóźniej w 2020 r. i zastąpiona przez nową. Niektórzy komentatorzy uznali, że projekt podyktowany jest próżnością – nierealistycznym wyobrażeniem Wielkiej Brytanii o jej roli na świecie. Ostateczna decyzja w sprawie nowej generacji Tridentów ma zapaść w 2016 r., a zatem podejmie ją przyszły rząd.

Wybory powszechne muszą odbyć się w Wielkiej Brytanii przed końcem maja 2015 r. Sondaże sugerują, że ani konserwatyści, ani laburzyści nie uzyskają bezwzględnej większości i zwycięska partia będzie musiała rozejrzeć się za partnerem.

Na Szkocję przypada w Izbie Gmin 59 mandatów. W obecnym parlamencie brytyjskim szkoccy nacjonaliści mają 6 posłów, ale sondaże przedwyborcze sugerują, że mogą odebrać szkockim laburzystom 2/3 z posiadanych przez tę partię 40 mandatów. Niewykluczone zatem, że

562-MAKIETA 1 01-23.indd 10

zajmą miejsce zmęczonych koalicją liberałów, jako „języczka u wagi”.

Wypowiedź Sturgeon oznacza, że likwidacja Tridentów jest dla szkockich nacjonalistów warunkiem wstępnym rozmów z którąkolwiek z partii politycznych.

– Projekt nowej generacji pocisków Trident uzbrojonych w głowice nuklearne jest gospodarczym szaleństwem w czasach realizowania polityki zaciskania pasa i cięć wydatków – oświad-

czyła przywódczyni SNP na konferencji prasowej w parlamencie.

Sturgeon ujawniła też, że w rozmowie z Davidem Cameronem na temat zaleceń zwiększenia fiskalnej decentralizacji Szkocji, zawartych w raporcie lorda Smitha, które rząd Camerona obiecał wprowadzić, zgodzono się na to, by w wyborach do parlamentu w Edynburgu w 2016 r., tak jak w szkockim referendum niepodległościowym 18 września, mogli brać udział wyborcy, którzy ukończyli 16. rok życia. «

Na Wyspach może dojść do zamachu W Wielkiej Brytanii w każdej chwili może dojść do takiego samego ataku, jaki niedawno miał miejsce w Sydney – ostrzegł brytyjski premier David Cameron. Szef rządu widzi zagrożenie ze strony zradykalizowanych „samotnych wilków”.

– Zagrożenie, przed którym stoimy, to atak przeprowadzony przez pojedynczą osobę, do którego może dojść w każdej chwili – powiedział Cameron w rozmowie z grupą parlamentarzystów. Przyznał, że trudno jest zapobiegać zamachom przeprowadzanym przez osoby radykalizujące się przez internet i działające w sposób nagły i często przypadkowy.

Pod koniec sierpnia Wielka Brytania podniosła stopień zagrożenia terrorystycznego do poziomu drugiego (w pięciostopniowej skali) ze względu na możliwe zamachy dżihadystów z Państwa Islamskiego (IS). Drugi stopień oznacza wysokie prawdopodobieństwo ataku, choć bez informacji wywiadowczych wskazujących na jego bezpośrednią bliskość.

W zeszły poniedziałek około 50-letni uchodźca z Iranu Man Haron Monis, w przeszłości skazany za pisanie nienawistnych listów do rodzin żołnierzy poległych za granicą oraz oskarżony o napaści na tle seksualnym i pomoc w zabójstwie swojej żony, wdarł się do kawiarni w Sydney i wziął zakładników. Policja przeprowadziła szturm w celu ich odbicia. Zginęły trzy osoby, w tym napastnik, a cztery zostały ranne.

19/12/2014 16:15:38

Wszystkiego najlepszego z okazji świąt życzy redakcja tygodnika „Cooltura” wszystkim swoim Czytelnikom i Reklamodawcom

562-MAKIETA 1 01-23.indd 11

19/12/2014 16:31:42

012

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Najpopularniejszy jest futbol

»

W 2014 r. 67,5 mln brytyjskich widzów oglądało na żywo wydarzenia sportowe – wynika z raportu firmy Deloitte. Największą popularnością cieszyła się piłka nożna, którą wybrało 42,8 mln osób. Na kolejnych pozycjach uplasowały się wyścigi konne i rugby.

Jak zaznaczono, Wielka Brytania liczy 63,5 mln mieszkańców, co w zestawieniu z danymi z raportu wskazuje na duże zainteresowanie sportem obywateli Zjednoczonego Królestwa.

Przewaga piłki nożnej w tym zestawieniu była deklasująca. Wyścigi

konne przyciągnęły 7 mln osób, a na meczach rugby zasiadło na trybunach 4,9 mln.

W raporcie brano pod uwagę liczbę sprzedanych biletów. Nie uwzględniano zaś wydarzeń, na które wstęp był bezpłatny. «

Żegnaj, Earls Court

Fot. PAP/EPA/Hannah Mckay

Legendarne londyńskie centrum wystawowe Earls Court po 77 latach bycia gospodarzem wystaw i koncertów zamyka swoje podwoje.

Otwarta w 1937 r. hala ostatni raz gościła widzów 13 grudnia 2014 r. Niebawem obiekt zostanie zburzony, a cała okolica przebudowana.

562-MAKIETA 1 01-23.indd 12

19/12/2014 16:15:42

Żołnierze maltretowali Irakijczyków

»

Brytyjski kontyngent w Iraku powiększy się – poinformował rząd w Londynie. Informacja ta zbiegła się z raportem z oficjalnego dochodzenia w sprawie sprzed 10 lat, kiedy to brytyjscy żołnierze maltretowali irackich jeńców.

Opublikowany w zeszłą środę raport z oficjalnego dochodzenia ujawnił, że brytyjscy żołnierze maltretowali dziewięciu Irakijczyków pojmanych w 2004 r. po stoczonej walce, ale uznał za bezpodstawne oskarżanie tych żołnierzy o zabijanie i torturowanie jeńców.

Rozpoczęte w 2009 r. i kierowane przez sędziego śledztwo ustaliło, że w brytyjskim obozie wojskowym Camp Abu Naji na południu Iraku zawiązywano zatrzymanym oczy, pozbawiano ich jedzenia i snu oraz stosowano wobec nich groźby w trakcie przesłuchań.

Prowadzący dochodzenie sędzia Thayne Forbes skrytykował także brytyjskich żołnierzy za „niesmaczne trofea” – takie jak fotografowanie siebie w scenach z jeńcami.

Jednak według Forbesa kierowane pod adresem brytyjskich żołnierzy oskarżenia o zabijanie, kaleczenie i torturowanie zatrzymanych są „wyłącznie produktem świadomych kłamstw, nieokiełzanej spekulacji i głęboko zakorzenionej wrogości”.

Tymczasem władze Wielkiej Brytanii zapowiedziały zwiększenie kontyngentu wojskowego w Iraku, by pomóc tamtejszej armii w walce z Państwem Islamskim, o czym poinformował w zeszłą sobotę brytyjski minister obrony Michael Fallon w rozmowie z dziennikiem „Daily Telegraph”.

Fallon nie sprecyzował, jak liczny będzie ten kontyngent, powiedział jedynie, że do Iraku pojedzie kilkuset dodatkowych żołnierzy. Obecnie jest ich tam 50, a ich misja polega na szkoleniu lokalnych sił zbrojnych.

Brytyjskie lotnictwo bierze udział w operacjach wojskowych przeciw Państwu Islamskiemu, prowadzonych pod egidą USA. Minister wyjaśnił, że żołnierze, którzy pojadą do Iraku, będą uczestniczyć w szkoleniach, dzieląc się doświadczeniami zdobytymi w Afganistanie i dotyczącymi takich zadań, jak rozbrajanie samochodów-pułapek i przydrożnych bomb.

Na początku grudnia Londyn poinformował, że Wielka Brytania będzie miała stałą bazę morską w Bahrajnie; będzie ona wykorzystywana do wsparcia operacji wojskowych, takich jak obecnie prowadzone działania przeciwko Państwu Islamskiemu w Iraku, w których uczestniczą siły powietrzne Zjednoczonego Królestwa.

Obecnie do nalotów w Iraku Brytyjczycy wykorzystują bazy na Cyprze. « 562-MAKIETA 1 01-23.indd 13

19/12/2014 16:15:43

014

WIADOMOŚCI PRASA NA WYSPACH

Elvis w Londynie Za życia mu się nie udało.

Przygotowała: SYLWIA MILAN Źródło: DAILY EXPRESS

»

Ani razu nie wystąpił w Wielkiej Brytanii, zresztą nigdzie poza USA. Jednak fanów miał i ma na całym świecie. Sprzedał 600 mln płyt. To absolutny rekord. Nikt go nie pobił.

Zmarł w 1977 r., po 20 latach bycia na absolutnym topie. Ponad 40 lat po śmierci ludzie ciagle o nim pamiętają, 562-MAKIETA 1 01-23.indd 14

kochają go i słuchają jego piosenek. Graceland, posiadłość, w której mieszkał, jest tłumnie odwiedzana. To jedna z największych turystycznych atrakcji Ameryki.

Pośmiertną sławę zawdzięcza w znacznej mierze byłej żonie Elvisa, która pielęgnuje pamięć po królu rocka i prowadzi wraz z córką Graceland Museum.

Dla wszystkich, którzy nie byli jeszcze w Memphis, skąd pochodził Elvis, Priscilla Presley zorganizowała w Londynie wystawę pamiątek po nim. W O2 Arena od 12 grudnia do końca sierpnia można oglądać samochody, słynne stroje, płyty

i biżuterię, które należały do artysty.

Jedna z największych gwiazd – zdaniem wielu największa – w historii muzyki odeszła przedwcześnie w wieku 42 lat. Presley dostał ataku serca najprawdopodobniej od mieszanki ogromnej ilości leków, jakie zażywał. Nie jest tajemnicą, że w ciągu 20 lat koncertował bardzo dużo i korzystał z życia garściami.

Pomimo młodego wieku był maksymalnie wyeksploatowany i wyniszczony.

Historia jego życia jest niesamowita, podobnie jak talent i uroda. Wszystkiego dostał w nadmiarze. To nie było łatwe życie. Z natury wrażliwy, blisko związany z rodziną, zwłaszcza matką, był człowiekiem dobrym, hojnym, niezwykle uduchowionym, jednak w głębi duszy samotnym. Podobno często zadawał sobie pytanie: „Dlaczego to właśnie ja zostałem wybrany, aby być Elvisem Presleyem?”.

Bardzo krótko pracował jako kierowca ciężarówki. Na rynku muzycznym zaistniał w 1953 r. Już cztery lata później kupił swój drugi dom – jako zaledwie 22-latek mógł sobie pozwolić na posiadłość wartą 100 tys. dolarów! Było to w roku 1957. Astronomiczna suma, a był to dopiero początek kariery! Później było tylko lepiej. Zainkasował milion dolarów za film jako pierwsza gwiazda w historii. Jako pierwszy artysta miał prywatny samolot. Także po raz pierwszy w historii to właśnie jego koncert był transmitowany na cały świat przez satelitę.

Elvis kochał ludzi. Obdarował wiele osób, najczęściej bardzo wartościowymi przedmiotami. Cieszył się zdobytą fortuną z tymi, którzy, jego zdaniem, tego potrzebowali. Ludzie kochają go za to, jakim był człowiekiem i muzykiem.

Nawierniejszą mu osobą i jednocześnie fanką jest jego była żona Priscilla.

To wyjątkowa kobieta, piękna, pracowita, utalentowana i jednocześnie twardo stąpająca po ziemi. Poznała go jako czternastolatka. Spędzili wspólnie 15 lat. Doczekali się córki, Lisy Marie. Nawet po rozwodzie pozostali sobie bliscy.

To dzięki niej legenda Elvisa znalazła godne ramy, a sytuacja rodzinna uległa poprawie. Rzadko się o tym mówi, ale po śmierci gwiazdy, czasem zbyt hojnej za życia, sytuacja finansowa Presleyów nie była najlepsza. Była żona uporządkowała majątek, który uratowała dla córki, wnuków i projektów socjalnych zorganizowanych i finansowanych przez tę rodzinę. « 19/12/2014 16:15:43

przegląd prasy »DAILY MAIL

£30 tygodniowo?

Wystarczy – Spokojnie można wykarmić czteroosobową rodzinę za 30 funtów tygodniowo – mówi Deanne Wilson mieszkająca w Leeds. Jak jej się to udaje? Codziennie gotuje.

Wybiera produkty głównie z przeceny. Odwiedza wszystkie sklepy, łącznie z Waitrosem i M&S. Co wkłada do koszyka? Zestaw kanapek za funta (M&S), ekologiczne warzywa z Waitrosa za mniej niż funta, cielęcinę za 5p z Asdy i inne okazje dnia. Kobieta znalazła się w trudnej sytuacji po tym, jak poważnie zachorowała i musiała się zwolnić z pracy. Sama wychowuje trójkę dzieci. Na tydzień musi im wystarczyć 221 funtów, które otrzymują z zasiłków.

»DAILY MIRROR

Nie chcę tego!

Oto lista najbardziej niechcianych prezentów na święta Bożego Narodzenia: sweter z motywami świątecznymi, książka o odchudzaniu, bon na operację plastyczną, krawat. Mimo to 4 na 10 obdarowanych udaje radość, gdy je przyjmuje. Statystyczny Brytyjczyk po świętach ma w domu nietrafione prezenty o wartości 87 funtów.

Co ciekawe, 1/4 osób w momencie kupna podejrzewa, że prezent się nie spodoba, a mimo to decyduje się na zakup.

PROFESJONALNE

%,852 .6,ċ*2:( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q Self-employed Q Firm Limited Q VAT Q /LVWD SĮDF &,6

'25$'=7:2

,0,*5$&<-1( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ

Q UH]\GHQWXUD W\PF]DVRZD L VWDĮD Q RE\ZDWHOVWZR EU\W\MVNLH Q SDV]SRUW EU\W\MVNL Q SDV]SRUW EU\W\MVNL GOD G]LHFL XURG]RQ\FK Z 8.

7ĭ80$&=(1,$ 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ

»EVENING STANDARD

Zakaz remontu domu, w którym mieszka ciężarna Panie oczekujące dziecka nie powinny decydować się na wymianę podłogi. Świeżo przyklejone wykładziny i dywany mogą powodować kłopoty z oddychaniem u malucha. Szkodzi zapach kleju i sama woń nowej wykładziny, dlatego odradza się przeprowadzanie tego typu remontów w domu ciężarnej, przynajmniej do momentu ukończenia przez dziecko roku. Potwierdzają to niemieckie i brytyjskie badania.

Q SU]\VLČJĮH Q HNVSUHVRZH Q VSHFMDOLVW\F]QH

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

562-MAKIETA 1 01-23.indd 15

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy również KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

19/12/2014 16:15:44

016

WIADOMOŚCI POLSKA

„Czarny piątek” przyniósł rekordowe wyniki sprzedaży Brytyjczycy wydawali na zakupy średnio prawie 8 mld funtów tygodniowo w listopadzie – o 6,4 proc. więcej niż rok temu. To największy wzrost wydatków w skali roku od ponad dekady.

»

wynik, od kiedy ONS bada wielkość sprzedaży. O 15 proc. lepsze były również wyniki zakupów w domach towarowych (najlepszy wynik od 1996 r.).

Oprócz zakupów tradycyjnych znaczący wzrost zanotowano także w handlu internetowym – o 12,9 proc. W internecie Brytyjczycy wydawali średnio 3 mld funtów tygodniowo.

Eksperci zwracają jednak uwagę na jeden istotny fakt. – Z pełnymi analizami warto jeszcze zaczekać, aż poznamy dane o sprzedaży w grudniu. Liczymy się bowiem z tym, że rekordowe zakupy w listopadzie sprawią, iż mniej wydawać będziemy w pierwszych tygodniach grudnia – mówiła na antenie BBC News Natalie Berg z Planet Retail, firmy badającej sektor handlu detalicznego.

Podkreśla ona, że dane za listopad nie są do końca porównywalne do zeszłego roku, gdyż w 2013 r. „czarny

Kobiety wychodzą z supermarketu w Cardiff w „czarny piątek”.

Fot. PAP/EPA/Matthew Horwood

Według brytyjskiego Office for National Statistics (ONS) w każdym tygodniu listopada Brytyjczycy przeznaczali na zakupy średnio 7,9 mld funtów, o 6,4 proc. więcej niż przed rokiem.

Po raz ostatni tak dobre wyniki sprzedaży odnotowano wiosną 2004 r.

Zdaniem ekspertów za tym wzrostem sprzedaży stoi spadek średnich cen detalicznych o około 2 proc. w porównaniu z zeszłym rokiem, na który wpłynęły przede wszystkim niższe ceny paliw.

Zdaniem zarówno ONS, jak i ekspertów motorem napędowym zakupów w listopadzie był jednak głównie tzw. czarny piątek, czyli tradycja przedświątecznych obniżek cen, która do Wielkiej Brytanii przywędrowała zza oceanu.

Największy wzrost sprzedaży zanotowano w sektorze towarów elektrycznych (wzrost o 32 proc. w stosunku do poprzedniego roku) i był to najlepszy

562-MAKIETA 1 01-23.indd 16

piątek” wypadł w grudniu. Jej zdaniem dane te potwierdzają jednak, że zakupowa tradycja z USA ma pozytywny wpływ na sektor handlu detalicznego.

Kontynuacji wzrostowego trendu w zakresie handlu internetowego spodziewają się za to autorzy badania dotyczącego prognozowanych wydatków w e-handlu podczas samych świąt Bożego Narodzenia.

Niedawne badanie przeprowadzone wspólnie przez IMRG (stowarzyszenie handlu internetowego) oraz firmę Experian (firma z sektora usług finansowych) pokazały, że w ciągu dwóch dni świąt (Christmas Day oraz Boxing Day) Brytyjczycy mogą wydać na zakupy w internecie prawie 1,4 mld funtów. Autorzy badania spodziewali się około 300 mln wizyt na stronach internetowych e-sklepów w ciągu tych dwóch dni (prawie o 30 proc. więcej niż przed rokiem).

– W tym roku obserwujemy rekordowe zainteresowanie zakupami online, co znalazło swój szczyt w „czarny piątek”, kiedy to szacowane wydatki na zakupy w internecie wyniosły 810 mln funtów.

– Tradycyjnie to Boxing Day był pod względem zakupów najlepszym dniem roku, ale w tym roku przewidujemy, że ustąpi miejsca „czarnemu piątkowi” – uważa Giles Longhurst z Experian.

Zwraca on także uwagę na zmieniające się przyzwyczajenia zakupowe Brytyjczyków, wynikające właśnie ze wzrostu popularności zakupów w internecie.

– Coraz więcej osób odkłada zakupy na okres tuż przed świętami, co skutkuje znaczącym obciążeniem usług kurierskich i pocztowych w tym okresie. Dzięki internetowi traktowane są też coraz bardziej jako forma rekreacji – robimy je wtedy, kiedy jest nam wygodnie i mamy na to chwilę czasu – dodaje. « 19/12/2014 16:15:46

562-MAKIETA 1 01-23.indd 17

19/12/2014 16:15:49

018

WIADOMOŚCI GOSPODARKA

Banki coraz droższe

»

Według prognoz Banku Anglii wartość brytyjskiego sektora bankowego podwoi się do 2050 r. i będzie stanowić równowartość ponad 950 proc. brytyjskiego PKB. Obecna wartość sektora szacowana jest przez Bank of England na 450 proc. PKB i jest najwyższa spośród wszystkich krajów G20.

– Skala brytyjskiego sektora bankowego może podwoić się w perspektywie najbliższych 35 lat – do poziomu ponad 950 proc. PKB. Będzie to wzrost znacząco przekraczający poziom innych krajów grupy G20 – poinformował brytyjski bank centralny.

W wartościach pieniężnych będzie to wzrost z obecnych 5 bln funtów do około 60 bln funtów w roku 2050.

– Pojawiają się sugestie, że obecna wielkość brytyjskiego sektora bankowego stanowi poważne ryzyko dla stabilności gospodarki kraju i powinny zostać podjęte kroki w kierunku ogra-

niczenia skali sektora – informuje bank. Podkreśla jednak, że żadne dotychczasowe badania nie wykazały bezpośrednich powiązań pomiędzy skalą gospodarki a ryzykiem wystąpienia kryzysu.

Bank Anglii przyznaje jednak, że potrzebne są dalsze studia nad potencjalnymi zmianami w przejrzystości systemu bankowego wraz z jego rozrostem.

Bank of England zauważa, że brytyjski system bankowy w ciągu ostatnich 40 lat przeszedł ogromne zmiany, a jego wartość wzrosła ze 100 proc. brytyjskiego PKB w 1975 r. do obecnego poziomu 450 proc. PKB. Obecnie jedna piąta światowej działalności bankowej ma miejsce w Wielkiej Brytanii. Około 150 banków z całego świata ma tu swoje oddziały, obok niemal 100 spółek zależnych banków z ponad 50 krajów świata. «

Inflacja najniższa od 12 lat

»

Spadające w ślad za ropą ceny paliw przyczyniły się do najniższej od 12 lat inflacji w Wielkiej Brytanii. Według ogłoszonych w zeszły wtorek danych wynosiła ona w listopadzie 1 proc. – w porównaniu do 1,3 proc. w październiku.

Według Office for National Statistics (brytyjski urząd statystyczny) głównym czynnikiem odpowiedzialnym za niższą stopę inflacji był spadek cen paliw i kosztów transportu.

Niższe były także ceny dóbr i usług rekreacyjnych i kulturalnych.

Ceny paliw spadły w listopadzie o prawie 6 proc. Obecnie cena litra benzyny wynosi średnio poniżej 1,2 funta, co jest najniższym poziomem od czterech lat. Ceny żywności spadły natomiast o 1,7 proc.

562-MAKIETA 1 01-23.indd 18

Powyższe dane dotyczą inflacji w ujęciu konsumenckim (Consumer Price Inflation). W listopadzie osiągnęła ona najniższy poziom od 12 lat.

Jeśli poziom inflacji spadnie poniżej 1 proc., Bank Anglii będzie zobowiązany do złożenia pisemnych wyjaśnień ministrowi finansów. Zdaniem ekspertów banku takie ryzyko istnieje już w najbliższych miesiącach. Oznaczałoby to również, że maleją szanse na podniesienie przez bank stóp procentowych z obecnego poziomu 0,5 proc.

Z kolei do najniższego od pięciu lat poziomu 2 proc. spadła w listopadzie inflacja w ujęciu handlowym (Retail Prices Inflation). W październiku wyniosła ona 2,3 proc. «

Szkoci będą emitować własne obligacje Autonomiczny rząd Szkocji od najbliższego roku obrachunkowego będzie mógł, w zakresie ustalonym przez brytyjskie Ministerstwo Finansów, emitować własne obligacje dłużne, co umożliwi mu sfinansowanie niektórych wydatków na inwestycje.

Ministerstwo Finansów potwierdziło w piątek, że ma gotowy projekt ustawy w tej sprawie, do którego urząd ds. Szkocji zgłosi poprawki jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia. Nowy rok obrachunkowy w Wielkiej Brytanii rozpoczyna się z początkiem kwietnia.

Pierwszy wiceminister finansów Danny Alexander, cytowany przez BBC, powiedział, że to „wielki krok” prowadzący do zwiększenia autonomii Szkocji w zakresie polityki fiskalnej. Jego zdaniem Szkocja będzie miała największy zakres autonomii wewnętrznej w świecie.

Ustawa z 2012 r. (tzw.

Scotland Act) dopuszcza zaciąganie przez rząd w Edynburgu długu na międzynarodowych rynkach finansowych do 2,2 mld funtów od kwietnia 2015 r. na inwestycje.

Szkocja już teraz może pożyczać z Narodowego Funduszu Pożyczkowego oraz zaciągać pożyczki komercyjne.

Obecnie będzie miała trzecią opcję – emisji własnych obligacji dla sfinansowania wydatków kapitałowych, choć musi stosować się do limitu wyznaczonego przez Ministerstwo Finansów w Londynie.

Przyjęte przez rząd z końcem listopada zalecenia komisji Lorda Smitha przewidują z kolei, że szkocki parlament otrzyma prawo do ustalania stawek progów podatkowych CIT i VAT, a także znaczny zakres kontroli nad świadczeniami socjalnymi.

19/12/2014 16:15:51

562-MAKIETA 1 01-23.indd 19

19/12/2014 16:15:54

020

WIADOMOŚCI GOSPODARKA

Coraz częściej wybieramy mniejszych dostawców energii 3,3 mln brytyjskich konsumentów zmieniło dostawcę energii elektrycznej w ciągu ostatnich 12 miesięcy – wynika z danych przedstawionych przez firmę Electralink. Aż 40 proc. z nich postanowiło skorzystać z oferty małych dostawców.

562-MAKIETA 1 01-23.indd 20

»

Z oficjalnych danych wynika, że skala zainteresowania konsumentów zmianą dostawy energii pozostała na zbliżonym poziomie do poprzednich 12 miesięcy, nowością jest jednak rosnąca popularność małych dostawców, którzy są w stanie coraz skuteczniej konkurować z tzw. wielką szóstką brytyjskiej energetyki (British Gas, EDF, RWE npower, E.ON, Scottish Power, SSE).

W ostatnich 12 miesiącach z usług dostawców zaliczanych do „wielkiej szóstki” na rzecz mniejszych firm zrezygnowało 1,35 mln konsumentów (41 proc. wszystkich przypadków zmiany dostawcy). Rok wcześniej udział ten wynosił zaledwie 19 proc.

– Konkurencja daje konsumentom możliwość znalezienia optymalnej dla nich oferty. Wraz z coraz większą liczbą dostawców wchodzących na rynek wybór ten jest coraz większy, co odzwierciedlają dane o liczbie klientów, którzy zdecydowali się skorzystać z możliwości pojawiających się na rynku – skomentowała Angela Knight, szefowa organizacji branżowej Energy UK. Według danych firmy Cornwall Energy z września tego roku udział sześciu największych dostawców energii na brytyjskim rynku (tzw. wielka szóstka) spadł do rekordowo niskiego poziomu 92 proc. (dotyczy to klientów korzystających z tzw. usługi dual fuel, czyli kupujących od tego samego dostawcy zarówno gaz, jak i energię elektryczną).

Rekordowo wysoka jest także liczba dostawców działających na rynku. Według danych z września było ich 25, z czego 19 oferuje klientom usługę dual fuel.

Według Cornwall Energy liczba klientów na rynku energii elektrycznej wynosiła we wrześniu nieco ponad 27 mln, a w przypadku gazu 22,5 mln. Z usługi dual fuel korzysta około 19 mln brytyjskich gospodarstw domowych.

Znaczący wzrost liczby gospodarstw domowych dokonujących zmiany dostawcy był możliwy dzięki zliberalizowaniu przepisów w tym zakresie. W tej chwili procedury związane ze zmianą dostawcy trwają w Wielkiej Brytanii przeciętnie około 5 tygodni. Wliczony jest w to dwutygodniowy okres, w którym klient może wycofać się ze zmiany.

W czerwcu tego roku regulator rynku gazu i energii – Ofgem – przedstawił propozycje dalszego ułatwienia procedur dotyczących zmiany dostawcy. Od początku przyszłego roku zmiana ta ma potrwać nie więcej niż trzy dni. Ofgem poinformował, że dwutygodniowy okres „na ochłonięcie” pozostanie w nowych regulacjach. Potem jednak dostawcy będą mieli nie trzy tygodnie, ale trzy dni na dopełnienie wszystkich procedur.

Nie jest to jednak docelowy kształt systemu. Szef Ofgem poinformował, że celem biura jest wprowadzenie możliwości zmiany dostawcy w ciągu zaledwie jednego dnia. Ma to być możliwe już od 2018 r. «

19/12/2014 16:15:55

021

562-MAKIETA 1 01-23.indd 21

19/12/2014 16:15:57

022

WIADOMOŚCI PRAWO

Wypadki na śliskiej nawierzchni Okres jesienno-zimowy oznacza pogorszenie się warunków pogodowych. Deszcz i szaruga mają wpływ na nawierzchnię, po której poruszają się pojazdy. Dlatego ważne jest, aby w tym okresie nawet najbardziej doświadczeni kierowcy zdjęli nogę z gazu.

»

Przed udaniem się w drogę pamiętajmy o tym, aby usunąć lód i śnieg z okien samochodu.

Sprawdźmy nasze światła i zachowajmy odpowiedni dystans pomiędzy pojazdami. Hamujmy delikatnie, aby nie stracić kontroli nad pojazdem.

Jeżeli pomimo ostrożności uczestniczyliśmy w wypadku, który nie był spowodowany przez nas, mamy bardzo mocne podstawy do starania się o odszkodowanie.

W takiej sytuacji należy pamiętać o podjęciu następujących kroków:  Wezwij policję i ambulans na miejsce zdarzenia. Ich obecność jest szczególnie ważna, jeżeli doznałeś poważnych obrażeń. W przypadku lżejszego uszczerbku na zdrowiu obecność policji i ambulansu nie jest obowiązkowa.  Weź dane sprawcy wypadku. Powinny one zawierać numer rejstracyjny oraz markę i model pojazdu osoby, która spowodowała wypadek, jej imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz dane ubezpieczyciela (nazwa firmy ubezpieczającej i numer polisy).  Zrób zdjęcia miejsca zdarzenia oraz samochodów biorących udział w wypadku.  Sprawdź, czy w pobliżu nie ma osób,

które widziały wypadek. Jeśli tak, zanotuj dane świadków.  Rozejrzyj się, czy na miejscu wypadku nie ma kamer CCTV. Uzyskanie z nich nagrań pozwoli na dokładne odtworzenie wypadku.  Udaj się do szpitala lub lekarza GP, aby uzyskać odpowiednie, szybkie leczenie urazów doznanych na skutek wypadku.  Zaraportuj wypadek swojemu ubezpieczycielowi. Może to mieć bardzo duże znaczenie w przypadku, gdy strona przeciwna złoży roszczenie przeciwko Tobie. Jeżeli korzystasz z usług kancelarii prawnej w zakresie uzyskania odszkodowania, pamiętaj, że Twój ubezpieczyciel powinien o tym wiedzieć. Zapobiegnie to podejmowaniu przez niego działań, które mogłyby niekorzystnie wpłynąć na Twoją sprawę.  Prowadź szczegółowe zapisy dotyczące wszystkich urazów fizycznych oraz psychicznych, które wystąpiły po wypadku, wraz z wpływem, jaki wywierają one na Twoje codzienne życie.

Jeżeli w wyniku zdarzenia na Twoim ciele pojawiły się rany lub siniaki, zrób ich zdjęcia, gdyż mogą stanowić one ważny dowód przy szacowaniu wysokości odszkodowania.

 Zatrzymaj wszystkie dowody wydatków poniesionych przez Ciebie na skutek wypadku (rachunki, faktury, paragony).

Masz możliwość ubiegania się o odszkodowanie za zniszczoną odzież, kask, telefon komórkowy, koszty podróży, recepty, utracone zarobki, koszty niezbędnej opieki itp. Pamiętaj, że udowodnienie poniesionych przez Ciebie strat i wydatków należy do Twoich obowiązków, dlatego upewnij się, że zatrzymujesz wszystkie rachunki. «

Masz więcej pytań odnośnie wypadków?

Zadzwoń do DNS Claims pod numer 0208 741 7762, a z przyjemnością udzielimy Ci wszystkich informacji.

te az j dostępna na twoi SMARTFONIE I TABLECIE!

na ta et i ko ó kę

562-MAKIETA 1 01-23.indd 22

19/12/2014 16:15:59

023

562-MAKIETA 1 01-23.indd 23

19/12/2014 16:16:00

024

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Polska jest wszędzie Emigracja Polaków – narodowa tragedia czy polityczna propaganda? Duński muzyk mieszkający w Polsce, Czesław Mozil, opisując trudy emigracji, śpiewa: „Nienawidzę cię, Polsko”. Teledysk wywołał skrajne emocje i burzę komentarzy w internecie.

562-MAKIETA 2 24-43.indd 24

19/12/2014 15:31:27

025

562-MAKIETA 2 24-43.indd 25

19/12/2014 15:31:29

026

TEMAT NUMERU społeczeństwo Beata Kołodziej, PAP

»

Czy współczesna emigracja Polaków to narodowa tragedia, czy polityczna propaganda – próbują rozstrzygnąć eksperci z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Polskiej Akademii Nauk.

Ich diagnoza jest zgodna: kiedyś Polacy emigrowali z powodów politycznych, nierzadko zmuszani do tego przez władze PRL. Dziś decydują samodzielnie, by gdzieś indziej spróbować szczęścia zawodowego, osobistego, rodzinnego.

Jednak nie tracą kontaktu z ojczyzną za sprawą instytucji polonijnych oraz portali internetowych, dzięki którym Polska jest wszędzie.

Polityczna ProPaganda

Jak twierdzi prof. Dorota Praszałowicz z Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, negatywny obraz procesu emigracji kreują przede wszystkim politycy, którzy decyzje Polaków o opuszczeniu ojczyzny wykorzystują do propagandy politycznej.

– Łatwo jest powiedzieć,

że ci, którzy teraz rządzą, rządzą źle, i to z ich winy trzeba wyjeżdżać i najlepiej już nigdy nie wracać. W ten sposób tworzona jest atmosfera zagro562-MAKIETA 2 24-43.indd 26

żenia. Z kolei w krajach Zachodu niektórzy politycy straszą zbyt liczną (ich zdaniem) imigracją. Obie strony traktują migrantów przedmiotowo – mówi profesor.

złe sKojarzenia

Według specjalistki z UJ emigracja źle się kojarzy z powodów, z jakich była podejmowana w przeszłości. Polacy opuszczali ojczyznę w czasach zaborów, wojen i PRL-u – jednym słowem wtedy, kiedy było źle. Dzisiaj Polska – twierdzi profesor z UJ – jest samodzielnym, pewnym siebie krajem, a Polacy zwykle wyjeżdżają z własnej woli, aby stać się częścią europejskiej i światowej wspólnoty.

Nie ma – zdaniem prof. Praszałowicz – obaw, by Polacy stracili związek z krajem pochodzenia. Dzięki instytucjom polonijnym oraz nowoczesnym i szybkim sposobom komunikowania się i transportu migranci utrzymują kontakt z polskimi krewnymi i nie zapominają o rodzimych tradycjach.

emigracja jaKo rezultat demoKracji

Zdaniem profesor należy cieszyć się z tego, że Polacy, tak jak obywatele innych w pełni demokratycznych państw, mogą swobodnie podróżować. Wyjazd za granicę nie zawsze był łatwy. W czasach PRL-u problemem było uzyskanie paszportu, teraz bez niego Polacy swobodnie podróżują w granicach Unii Europejskiej.

Właściwie każdy może podjąć pracę za granicą.

Wyjazd ułatwiają też tzw. sieci migracyjne, czyli więzi społeczne pomiędzy migrantami, byłymi migrantami i niemigrantami. Ich powstawanie i rozwój ułatwiają nowoczesne sposoby komunikowania się, w których szczególną rolę odgrywa internet, a także dostępność różnorodnych środków transportu. Dzięki sieciom migracyjnym przyszli migranci mogą dowiedzieć się o zaletach i wadach nowego miejsca, mogą też liczyć na pomoc podczas aklimatyzacji.

19/12/2014 15:31:32

027 Dlaczego wyjeżDżamy?

– Polacy – mówi prof. Praszałowicz – od wieków emigrują, z różnych powodów.

Przede wszystkim po to, by poprawić swoją sytuację życiową. – Różnice standardu życia oraz poziomu wynagrodzeń między Polską a Zachodem są oczywiste i czynią wyjazd atrakcyjnym – zauważa specjalistka z UJ. Na stałe lub czasowe pobyty w innym państwie decydują się często ludzie dynamiczni, przedsiębiorczy, odważni, samodzielni. Badacze nazywają to selektywnością migracji. Ale selekcja może też być negatywna – niektórzy wyjeżdżają po to, aby uciec, np. od rodziny, która im ciąży, przed wymiarem sprawiedliwości. Inni, np. osoby z grupy LGBT (lesbijki, geje, osoby biseksualne oraz transpłciowe), chcą wyzwolić się od stygmatyzacji, naznaczenia społecznego, które jest przyczyną niechęci wobec nich.

Niż DemograficzNy, starzejące się społeczeństwo

Zgodnie z raportem Komitetu Badań nad Migracjami PAN poakcesyjna emigracja oznacza ubytek urodzeń sięgający kilkudziesięciu tysięcy osób rocznie (liczby nie uwzględniają dzietności Polek za granicą). Na skutek emigracji następuje intensyfikacja procesu starzenia się społeczeństwa. Zakładając, że emigranci czasowi ani ich dzieci nie powrócą do kraju, by tu się osiedlić, a w konsekwencji liczba urodzeń w Polsce będzie mniejsza o 10 proc., stan ludności będzie w 2035 r. mniejszy o dodatkowe 2,5 mln osób.

Jak mówi prof. Marek Okólski z Komitetu Badań nad Migracjami PAN, emigracja z kraju, w którym obserwuje się ujemny przyrost naturalny – a takim jest Polska – może budzić niepokój, jednak nie należy wpadać w „panikę emigracyjną”. Jak zauważa, wszystkie kraje europejskie wyżej rozwinięte od Polski, zanim weszły na drogę nowoczesnego i zrównoważonego rozwoju ekonomicznego, pozbyły się nadmiaru ludności poprzez emigrację. Nie odbywało się to jednak w sytuacji ujemnego przyrostu naturalnego.

– Na razie nie można mówić o żadnej katastrofie emigracyjnej. Nie wiemy 562-MAKIETA 2 24-43.indd 27

jeszcze, jak potoczą się losy wyjeżdżających obecnie Polaków, którzy na Zachodzie mogą podjąć dobrze płatną pracę.

Na pewno część z nich wróci do swoich regionów i przyczyni się do ich rozwoju gospodarczego, choć nie mamy na to gwarancji – mówi profesor.

MSZ w „Atlasie polskiej obecności za granicą” pisze, że od 18 do 20 mln Polaków i osób polskiego pochodzenia mieszka poza granicami kraju; to jedna z największych diaspor na świecie. Z lektury raportu wynika, że w USA żyje najwięcej przedstawicieli Polonii – około 9,6 mln osób.

Według Głównego Urzędu Statystycznego za granicą przebywa około 2 mln 17 tys. emigrantów czasowych (wyjechali za granicę, ale w ewidencjach widnieją jako mieszkańcy kraju).

GUS podaje też, że za granicą działa ponad 3 tys. organizacji i instytucji polonijnych o charakterze społecznym, kulturalnym i religijnym. W USA jest ich najwięcej, bo ponad 550 (w drugiej pod tym względem Francji – prawie 400, w trzecich Czechach – 375). «

Około 20 mln Polaków i osób polskiego pochodzenia mieszka poza granicami kraju; to jedna z największych diaspor na świecie.

19/12/2014 15:31:33

028

TEMAT NUMERU SPOŁECZEŃSTWO

Konkurs na reportaż o emigrantach pt. „Człowiek ponad granicami” Powstające w Gdyni Muzeum Emigracji organizuje konkurs na reportaż – filmowy bądź fotograficzny – o ludziach, którzy zdecydowali się zamieszkać poza swoją ojczyzną. Hasło konkursu brzmi: „Człowiek ponad granicami”. Autor najlepszej pracy otrzyma 5000 złotych.

562-MAKIETA 2 24-43.indd 28

ANNA KISICKA, PAP

»

W konkursie może wziąć udział każdy, kto przygotuje reportaż filmowy lub zdjęciowy opowiadający o życiu emigranta.

– To, co w tym konkursie się liczy, to wartość opowiedzianej historii: jej unikatowość, siła, znaczenie itp.

Dopiero w drugiej kolejności oceniany będzie warsztat wykonania. Do udziału w konkursie zachęcamy więc zarówno amatorów, jak i profesjonalistów – powiedziała rzecznik prasowa gdyńskiego muzeum Joanna Wojdyło.

Skierowany jest także do Polaków mieszkających za granicą.

Bohaterami opowieści mogą być zarówno Polacy, którzy zamieszkali poza ojczyzną, jak i osoby innych narodowości, np. Amerykanin żyjący w Paryżu czy Australijczyk mieszkający na Grenlandii.

– Poprzez historie konkretnych ludzi chcemy pokazać obraz współczesnej migracji, w tym także problematykę polskiej emigracji na szerszym, globalnym tle – powiedziała Wojdyło.

Konkurs został ogłoszony w lipcu, a na nadsyłanie prac jest jeszcze miesiąc – organizatorzy czekają na nie do 5 stycznia. Regulamin konkursu można znaleźć

na stronie internetowej muzeum: http://muzeumemigracji.pl Zwycięzca konkursu zostanie ogłoszony wczesną wiosną przyszłego roku podczas odbywających się w Gdyni Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów „Kolosy”. W nagrodę otrzyma on 5000 zł. Zarówno zwycięski reportaż, jak i wskazane przez jury wyróżnione prace zostaną zaprezentowane w trakcie „Kolosów”.

Pierwsza edycja konkursu, którego patronem jest Paweł Edmund Strzelecki – wybitny geograf i podróżnik, pierwszy Polak, który odbył indywidualną podróż naukową dookoła świata – miała miejsce w ubiegłym roku. Jej hasło brzmiało: „Poznaj się na rodaku!”, a organizatorzy prosili wówczas o reportaże opowiadające o polskich emigrantach.

Spośród 22 zakwalifikowanych do ubiegłorocznego konkursu prac jury za najlepszą uznało reportaż filmowy opowiadający o Polaku, który zamieszkawszy w niewielkiej miejscowości w Gwatemali, spontanicznie przyjął rolę św. Mikołaja. Wyróżniono też dwa inne reportaże, których bohaterami byli Polacy mieszkający w Londynie oraz potomkowie polskiej emigracji zamieszkujący w Tek-

19/12/2014 15:31:33

029 sasie w USA. Reportaże można obejrzeć na stronie internetowej gdyńskiej placówki.

Muzeum Emigracji powstaje w Dworcu Morskim w Gdyni i przylegającym do niego Magazynie Tranzytowym, ulokowanych na terenie miejscowego portu. Te powstałe w latach 30. ubiegłego wieku obiekty przez dziesięciolecia służyły obsłudze polskiego ruchu emigracyjnego: to stąd wypływały słynne transatlantyki „Piłsudski”, „Batory”, „Sobieski” i „Chrobry”, na pokładach których ojczyznę opuściło wielu Polaków.

Wraz z rozwojem komunikacji lotniczej rola transatlantyków spadała, a Dworzec Morski i magazyn popadały w zaniedbanie. Kilka lat temu władze Gdyni postanowiły urządzić w tych obiektach Muzeum Emigracji. Latem tego roku zakończyły się trwające kilkanaście miesięcy prace remontowe, w czasie których przywrócono budynkom wygląd sprzed 80 lat.

W muzeum znajdzie się urządzona na powierzchni trzech tysięcy metrów kwadratowych wystawa stała opowiadająca o polskiej emigracji, ale też kino studyjne, przestrzeń do działań o charakterze teatralnym i koncertowym, czytelnia i restauracja. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniesie ok. 50 mln zł, z czego prawie 24 mln zł

562-MAKIETA 2 24-43.indd 29

stanowić będzie wsparcie z programu „Jessica” Unii Europejskiej. Otwarcie placówki zaplanowano na późną wiosnę przyszłego roku.

Równolegle z pracami zmierzającymi do uruchomienia muzeum pracownicy placówki od kilku lat organizują spektakle, konkursy, imprezy plenerowe itp. związane z polską emigracją. W akcjach tych przypominali już m.in. słynnych Polaków, którzy zdecydowali się zamieszkać poza krajem, w tym choćby Jana Kiepurę czy kompozytora i dyrygenta Andrzeja Panufnika.

We współpracy z Gdyńską Szkołą Filmową placówka tworzy też Archiwum Emigranta, na które składają się nagrania wspomnień osób, które wyjechały na stałe za granicę. W pilotażowej fazie projektu, która była realizowana w latach 2010 - 2011, zarejestrowano kilkadziesiąt opowieści Polaków mieszkających w USA, Australii, Francji, Wielkiej Brytanii, Czechach, na Węgrzech i w Rumunii.

Według danych przekazanych przez pracowników Muzeum Emigracji w różnych zakątkach świata żyje w tej chwili około 20 mln osób polskiego pochodzenia. Z kolei aktualną liczbę migrantów na całym świecie placówka szacuje na ponad 200 mln. «

To, co w tym konkursie się liczy, to wartość opowiedzianej historii: jej unikatowość, siła, znaczenie

19/12/2014 15:31:34

030

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

Rok w ogniu 2014 rok obfitował w ważne polityczne wydarzenia, które odcisną piętno na przyszłości. Na świecie rozpoczęły się budzące niepokój procesy, których konsekwencje dopiero poznamy.

562-MAKIETA 2 24-43.indd 30

Radosław Zapałowski

»

Nie ulega wątpliwości, że w odchodzącym roku coś zawisło w powietrzu. Coś niepokojącego. Świat grzęźnie w chaosie i przemocy. Wszyscy razem i każdy z osobna ma jakieś problemy, których rozwiązanie przypomina kwadraturę koła. Dobre wiadomości nie dopływają znikąd. Niemcy – niekwestionowani liderzy w Europie – zmagają się z przywództwem w Unii, rosnącymi antyislamskimi nastrojami u siebie i rosyjską ekspansją na obrzeżach Wspólnoty. We Francji załamanie rządu. W Hiszpanii tendencje separatystyczne. Wielka Brytania coraz bardziej pogrąża się w antyemigracyjnym obłędzie, a antysystemowa UKIP kształtuje debatę publiczną i określa kierunki brytyjskiej polityki. Na Bliskim Wschodzie obserwujemy tragedię w Syrii, Libii i rosnący w siłę kalifat na syryjsko-irackim terytorium. Izrael zmaga się z Hamasem. Ameryka zaś sama ze sobą i z połową świata. Waszyngton próbuje grać na kilkunastu fortepianach i na

wszystkich wygrywa fałszywie brzmiące nuty. Rasistowska brutalna policja morduje czarnych u siebie. Brutalne wojsko morduje muzułmanów poza granicami. Unia Europejska ma problem z własną tożsamością, wizją przyszłości i z rozwiązywaniem problemów tu i teraz. Społeczne, ekonomiczne i polityczne problemy UE – bezrobocie, nierówności, rachityczny wzrost gospodarczy, dojmujące poczucie bezsilności Brukseli – skutkują z jednej strony polityczną apatią potencjalnych wyborców, a z drugiej wzrostem poparcia dla prawicowych czy też skrajnie prawicowych partii w całej Europie. Do tego dochodzi jeszcze tajemnicza umowa handlowa ze Stanami Zjednoczonymi, o szczegółach której zarówno Bruksela, jak i Waszyngton milczą jak zaklęci. Przyparta ekspansją NATO Rosja zachowuje się jak rozdrażniony, nieprzewidywalny niedźwiedź zbudzony z zimowego snu, czego konsekwencją jest nowa zimna wojna. W politycznym kotle wrze i buzuje. Wydaje się, że świat jest wystawiony na pastwę sił, nad którymi nikt nie

19/12/2014 15:31:35

031 panuje. Więcej – przestajemy wierzyć, by ktokolwiek miał receptę na opanowanie chaosu. Historia miała się skończyć wraz z upadkiem berlińskiego muru. Zamiast tego dokazuje i fika kozły.

Pożoga na Wschodzie

W 2014 r. Ukraina urosła do globalnego problemu. Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej i Rosji w wydarzenia na Majdanie spowodowało, że z medialnego punktu widzenia ekscytujący, ale w praktyce nieistotny lokalny kryzys polityczny i siłowe przejęcie władzy przez ukraińską opozycję przemieniły się w sprawę rangi międzynarodowej. Nerwowa reakcja Rosji, zaanektowanie Krymu i wsparcie dla separatystów na wschodzie Ukrainy oraz nerwowa retoryka Zachodu, sankcje i zimnowojenne nastroje skutkują dzisiaj politycznym patem. Międzynarodowy klincz wyrasta na przekonaniu każdej ze stron o słuszności swoich działań. Dla Rosji ekspansja NATO na wschód to przejaw arogancji i agresywnej polityki okrążania Moskwy, której należało się za wszelką cenę przeciwstawić. Dla Zachodu zajęcie części terytorium niepodległego kraju i militarne wspieranie separatystów to dowód na przebudzenie imperialnych ambicji Moskwy, które należy z całą siłą zdusić w zarodku. W efekcie dziwna wojna domowa, hybrydowy konflikt tli się u granic Unii, wprawiając w nerwowość nie tylko kraje położone w bezpośrednim sąsiedztwie Rosji i Ukrainy, ale cały świat. I nikt nie ma recepty na to, jak tę cały czas nakręcającą się sprężynę niechęci zatrzymać. Zamiast tego następuje eskalacja konfliktu. Rosyjskie samoloty zapuszczają się coraz dalej na terytoria krajów NATO, Zachód przykręca śrubę z sankcjami, a amerykański senat uchwala ustawę zezwalającą prezydentowi na dozbrojenie ukraińskiej armii.

W ten sposób sytuacja w Europie Wschodniej coraz bardziej zaczyna przypominać pożogę na Bliskim Wschodzie. Tam też raz rozniecona iskra nienawiści poskutkowała pożarem.

Sfilmowane brutalne zaszlachtowanie amerykańskiego dziennikarza Jamesa Folleya pokazuje, jak skromne i perwersyjne rezultaty przyniosła wojna z terroryzmem rozpoczęta po 11 września. Amerykanie ruszyli na bin Ladena, Al-Kaidę, chroniący ich Afganistan, a potem na Irak, Husajna, Syrię i Kadafiego. Na zgliszczach obalonych rządów wyrosły nowe terrorystyczne siły. Jeszcze bardziej bezwzględne i niebezpieczne. Inwazje, mordy, niedawno 562-MAKIETA 2 24-43.indd 31

ujawnione tortury skutkowały tym, że z bliskowschodnich antyamerykańskich i antyzachodnich radykałów utworzyły się oddziały fanatyków, którzy dziś stanowią o sile bojowej kalifatu, tym groźniejszego, że tworzy port i sztandar dla podobnych sobie młodych gniewnych z całego świata, nie tylko z krajów muzułmańskich, ale nawet z USA i Europy. Al-Kaida osłabła, kalifat urósł. Gangrena wojny tocząca ten region najbardziej widoczna jest na przykładzie Izraela i Palestyny. Mijają pokolenia, a nadziei na pokój nie ma. Obie strony – Żydzi i Palestyńczycy – nienawidzą się jeszcze bardziej niż w 1948 r. Prawie siedemdziesiąt lat wojny i cierpienia, które obnażają impotencję świata w rozwiązywaniu konfliktów, powinno stanowić groźne memento. Nie stanowi. Wciąż popełniamy te same błędy i cały czas wpadamy w spiralę przemocy.

Nie ulega wątpliwości, że w odchodzącym roku coś zawisło w powietrzu.

Coś niepokojącego

Pożoga na zachodzie

Krew leje się w tak wielu rejonach świata, że już doszczętnie zobojętnieliśmy. Zwłaszcza że mamy swoje własne problemy, z którymi nie potrafimy się uporać. Nawałnica emigrantów, zarówno tych „legalnych”, jak i „nielegalnych”, oblegających europejski bastion względnego dobrobytu w czasie przeciągającego się gospodarczego kryzysu to dziś dla Europejczyków kwestia numer jeden. Od Włoch, przez Niemcy, na Wielkiej Brytanii kończąc, antyemigracyjna retoryka napędzana realnym strachem przed postępującą pauperyzacją Europejczyków święci triumfy.

Bo „inni” i „obcy” stali się kozłami ofiarnymi kasynowej polityki gospodarczej, która doprowadziła do ekonomicznej zapaści. I chociaż Thomas Piketty, nazywany nowym Marksem ze względu na tytuł swojej książki „Kapitał w XXI wieku”, zwraca uwagę na krzyczące nierówności w świecie i szybko rosnącą koncentrację bogactwa – najbogatsze warstwy idą w górę trzy razy szybciej niż wzrost globalnego PKB – oraz nawołuje » 19/12/2014 15:31:40

032

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

W 2014 r. Ukraina urosła do globalnego problemu.

Zaangażowanie USA, UE i Rosji w wydarzenia na Majdanie spowodowało, że lokalny kryzys polityczny przemieniły się w sprawę rangi międzynarodowej. do zrewidowania rządzących nami paradygmatów, jedyną receptą europejskich rządów na kryzys są cięcia i zaciskanie pasa. Jak w związku z tym rozwiązywać globalne problemy, skoro sama Europa nie może poradzić sobie z bezrobociem wśród młodych, dyktaturą korporacji, banków i instytucji finansowych, postępującą prekaryzacją pracujących, erozją solidaryzmu i empatii społecznej, nie mówiąc o przypływie populizmu, nacjonalizmów i ksenofobii, niewierze w korzy562-MAKIETA 2 24-43.indd 32

ści integracji, pochwale plemienności?

Od początku kryzysu gospodarczego w Europie 19 rządów przegrało wybory.

Unia po kryzysie euro nie może znaleźć dla siebie ani nowej formuły, ani wizji i przeżywa egzystencjalny kryzys tożsamości. Podstawowa przez wiele lat funkcja Unii, która sprowadzała się do zbudowania postancjonalistycznego porządku na kontynencie, jest dziś niewystarczająca. Do tego jeszcze obecne instytucje Europy są dysfunkcjonalne i potrzebują przebudowy. Nie wiadomo jednak, kto miałby tego dokonać. Mężów stanu zastąpili technokraci. Tegoroczne wybory do Parlamentu Europejskiego dają przedsmak możliwych przyszłych wydarzeń – rozgoryczenie czy nawet wściekłość Europejczyków może doprowadzić do krachu idei wspólnoty, zwłaszcza że rosną tendencje separatystyczne. Baskowie w Hiszpanii i Szkoci w Zjednoczonym Królestwie obrazują nawrót do plemienności. Pokiereszowana Europa i słabnące USA wciąż próbują kształtować światowy ład, ale odchodzący rok pokazał, że siły Zachodu się wyczerpują. Świat trzeszczy w szwach. Co się wydarzy, kiedy w końcu pęknie? « 19/12/2014 15:31:43

033

562-MAKIETA 2 24-43.indd 33

19/12/2014 15:31:44

034

ZNOWU DOBRONIAK METRO

Z rury.

Zapiski frustrata Przychodzi taki czas, że frustracja staje się coraz większa.

Tym bardziej kiedy pokonujesz codziennie dziesiątki mil, spędzając w drodze minimum dwie godziny. To, co się dzieje w wagonikach metra, nadaje się na telenowelę. A jak już do wagonika wejdzie jakaś nieogarnięta kobita, to… Jak rapowali Pezet, Małolat i Małpa – nagapiłem się. Zatem jak się nagapiłem, to teraz wyleję tę frustrację.

562-MAKIETA 2 24-43.indd 34

»

Ile razy spotkała cię sytuacja, która zrujnowała ci dobry humor na resztę dnia? A ile razy ta sytuacja zdarzyła się w metrze? A ile razy w roli głównej występowała jakaś zwiewna łania, której największym sukcesem jest to, że to to się obudziło i udaje się teraz gdzieś metrem? Te są najlepsze. Wpada taka na platformę metra i jak gwiazda filmowa buja swym łbem na lewo i prawo, swoimi zazwyczaj długimi włosami zamiatając wszystko wokół, włączając w to oczywiście ludzi czekających na następne metro.

Nie. Niedomyte włosy z lakierem i tym czymś do odświeżania fryzur wcale nie są smaczne, gdy dostaną się do ust.

Dlaczego kobiety zabierają do metra tyle walizek, toreb, torebusi i siateczek?

Jak już się pojawi taki przypadek, to na bank zahaczy cię przy wchodzeniu jedną ze swych pięciu, które trzyma w ręku.

Mało! Jak już wejdą do wagonika, to oczywiście nie przytrzymają się dobrze poręczy i potoczą się na ciebie. Nic dziwnego, ręce mają przecież zajęte pięcioma siatkami z TopShop.

Skoro już jesteśmy przy tych wszystkich bagażach, to napiszę od razu o walizkach. Nie wiem, jak to się dzieje, ale chyba, jak zaznacza się przy kupowaniu biletów lotniczych, że się jest kobietą, to luki bagażowe samolotu stają się nagle gumowe i każda pani może zabrać nieograniczoną ilość bagaży. I jedzie taka sobie

na Heathrow z milionem walizek, walizeczek i torebek, plus siatki z zakupami zrobionymi jeszcze w ostatniej chwili.

I teraz pytanie, na które od razu odpowiem: gdzie wejdzie pani podróżniczka?

Nie, nie. Nie do środka wagonu, gdzie są specjalne miejsca na walizki. Ona wpakuje się do tego wąskiego przejścia tuż przy końcu albo na początku wagonu.

Miażdżąc wszystko po drodze. Kobieta dźwigająca jest gorsza od kobiety, która ma swoje dni… oj, jest.

Kolejna sprawa. Jak pojawi się właśnie w metrze taka nieogarnięta, niedobudzona młoda pańcia, nawet jak nie ma tłoku, to stanie obok ciebie i na pewno nadepnie ci na buta. Boli podwójnie, jeśli masz właśnie na nogach świeże kicksy od Jordana.

Albo to: nie potrafi się czytelnie podpisać, ale jadąc w trzęsącym się wagoniku metra, narysuje kredką idealną linię pod okiem. Mało tego, zrobi sobie manikurę i podpiłuje swoje paznokcie, i na bank strząchnie opiłki na twoje ubranie. To samo ze wszystkimi pudrami – wszystko i tak wyląduje na tobie.

A nie daj Bóg wejdzie do metra typ „matka Polka”. Pociechy na sto procent będą miały hulajnogi, które znudziły im się już po dwudziestu metrach po wyjściu z domu, zatem pięć hulajnóg tacha mama oczywiście, nie ogarniając tej maszynerii, natomiast wszyscy naokoło są narażeni na urazy swoich kończyn, dostając po piszczelach kółkami, kierownicami i innymi elementami. Będziesz miał jeszcze większego pecha, jeśli wejdą takie trzy mamy.

Wtedy baby rozprawiają o kupkach swoich przeuroczych maluchów, oczywiście na cały wagon, bez chwili wytchnienia.

Do tego mamy, zajęte sobą, nie pilnują dzieciaków, które powoli rozkręcają cały wagon.

I na koniec sprawa z cyklu intymnych. Kobiety często podkreślają, że przechodzą katusze, depilując sobie to i owo.

Pięknie. Taka moda, higiena, znak czasu. Łotewer. Ale jak już używają kremów depilujących, to dlaczego ich nie zmywają dokładnie??? Kochane panie! Ten smród amoniaku naprawdę daje nieźle po nozdrzach i nie trzeba być geniuszem, żeby nie wiedzieć, co robiłyście w łazience przed wyjściem z pracy.

Chociaż… może i dobrze, że robicie to w swoich domach, bo po tym, co potraficie odstawiać w metrze, wcale bym się nie zdziwił, jakbym taką depilację zobaczył na żywca w drodze do pracy… « 19/12/2014 16:33:18

035

Spełnij świąteczne marzenia Wyślij pieniądze! Twoi najbliżsi odbiorą je w jednej z 6000 placówek Banku Pocztowego.

moneygram.co.uk 0800 026 0535 Wyślij z:

Odbierz w:

1114-80669

I gdziekolwiek zobaczysz znak MoneyGram *Oferta ważna w godzinach pracy agenta i z zastrzeżeniem lokalnych przepisów.Poza odnośnymi opłatami transakcyjnymi za przelew, stosuje się kurs wymiany ustalony przez firmę MoneyGram lub agenta.

Urząd Pocztowy, Thomas Cook, Tesco Personal Finance, Speedy Cash, Debenhams i MoneyCorp to agenci MoneyGram International Lmited w zakresie świadczenia usług przekazów pieniężnych. MonyGram, the Globe i MoneyGram Bringing You Closer to znaki MoneyGram. Post Office i logo Post Office, to zarejestrowane znaki firmowe należące do Post Office Limited. Wszystkie pozostałe znaki stanowią własność stron trzecich. MoneyGram jest dostępny w 44 sklepach Debenhams poprzez biuro do transferów pieniężnych. MoneyGram International Limited jest autoryzowaną instytucją płatniczą regulowaną przez Urząd Nadzoru Finansowego (Financial Conduct Authority) w Wielkiej Brytanii. © 2014 Wszystkie prawa zastrzeżone.

562-MAKIETA 2 24-43.indd 35

19/12/2014 15:31:51

036

WOKÓŁ NAS Język polski na świecie

Z polskim znajdziesz dobrą pracę... w Chinach jeśli zna się język polski w Chinach, to z pewnością znajdzie się dobrą pracę. Przekonani są o tym studenci nowo otwartej polonistyki w Kantonie, którzy liczą na zatrudnienie w biznesie czy dyplomacji. Wielu z nich właśnie ta perspektywa przekonała do studiów, które uchodzą za bardzo ciężkie.

ANdrzej BOrOWiAK, pap

»

W godzinach zajęć w budynku czwartym Kantońskiego Uniwersytetu Spraw Międzynarodowych (KUSM) panuje gwar. Studenci chórem powtarzają po lektorach głoski w egzotycznych dla siebie językach europejskich. W tym roku po raz pierwszy jest wśród nich również polski.

– Podoba mi się język polski, lubię jego brzmienie. Dlatego chcę się go uczyć i myślę, że to będą fajne cztery lata – mówi PAP student pierwszego roku polonistyki, przedstawiający się jako Leszek. Chociaż zajęcia zaczęły się zaledwie tydzień temu, wszyscy w grupie mają już polskie imiona. Wśród 20 studentów jest tylko dwóch chłopaków.

Leszek nie wie jeszcze, co będzie robił po tych czterech latach, ale już teraz nie ma wątpliwości, że dyplom z polonistyki zapewni mu dobrą pracę związaną z biznesem. Podobnego zdania są jego koledzy z roku i wydaje się, że właśnie perspektywa łatwego znalezienia pracy była w przypadku wielu z nich głównym powodem wyboru tego kierunku.

– Ten rynek będzie duży, dużo okazji do znalezienia pracy. Duże zapotrzebowanie, a mało kandydatów – mówi Lucyna, a jej koleżanki Jagoda i Karolina zgodnie przytakują. Bezrobocia nie obawia się też Iwona, która po studiach chciałaby zostać dyplomatą.

O łatwości znalezienia pracy zapewnił świeżo upieczonych studentów rektor KUSM Zhong Weihe na oficjalnym otwarciu instytutu polonistyki, powołując się na przeprowadzone przez uczelnię badania rynku. Potwierdzają to również chińscy poloniści, którzy studia skończyli na Pekińskim Uniwersy562-MAKIETA 2 24-43.indd 36

tecie Języków Obcych (PUJO), gdzie polonistyka ma najdłuższą historię.

– Coraz łatwiej znaleźć pracę, jeśli się zna polski. Spośród moich kolegów i koleżanek (z roku) prawie wszyscy znaleźli pracę, gdzie wymagano znajomości polskiego. Co istotne, znając polski, można znaleźć dobrą pracę, a nie jakąkolwiek pracę – mówi PAP Wiola, dziennikarka w polskiej redakcji Chińskiego Radia Międzynarodowego (CRI) w Pekinie.

Zanim jednak nowi studenci polonistyki na KUSM będą mogli skorzystać z przewagi na rynku pracy, czekają ich bardzo trudne studia – ostrzega dziewczyna. Problemy sprawia Chińczykom przede wszystkim zawiła i zupełnie egzotyczna dla nich polska gramatyka. W mandaryńskim, oficjalnym języku ChRL, nie występują m.in. rodzaje rzeczowników ani odmiany wyrazów przez osoby, przypadki czy czasy. Nie stosuje się też właściwie rozróżnienia na liczbę pojedynczą i mnogą. Mimo trudności swój wybór, by studiować polonistykę, Wiola ocenia po latach jako właściwy.

Nie żałuje również Kamil Song, który po studiach na PUJO przeniósł się do Szanghaju. Pracuje tam jako tłumacz i sekretarz w Chińsko-Polskim Towarzystwie Okrętowym (Chipolbrok), najstarszym przedsiębiorstwie z udziałem kapitału zagranicznego w ChRL. Chociaż w ostatnich latach o pracę dla absolwentów wyższych uczelni jest w Chinach generalnie coraz trudniej, Kamil znalazł swoją bez kłopotu. – Praca nie jest bardzo ciężka. Pensja jest na średnim poziomie. Jestem zadowolony – ocenia w rozmowie z PAP. Niektórzy, jak Edyta, studiowali polski głównie ze względu na zamiłowanie. – W przyszłości chcę być nauczycielem polskiego. Bardzo interesuję się językiem polskim – mówi PAP dziewczyna, która nie pracuje, gdyż po licencjacie została na uczelni, by kontynuować studia na poziomie magisterskim.

Dodaje jednak, że dorywczo tłumaczy od czasu do czasu podczas spotkań chińskich i polskich przedsiębiorców, a stawki za tego typu tłumaczenia są wyższe niż w przypadku popularnych języków, takich jak angielski.

Słynący z wysokiej jakości kursów językowych KUSM jest trzecią uczelnią wyższą w Chinach, i pierwszą w południowej części kraju, która oferuje polski jako kierunek studiów. Dotychczas polonistykę można było studiować tylko na dalekiej północy – w Pekinie i Harbinie. Lektoraty z polskiego oferują ponadto uczelnie w Shenyangu i Zhaoqingu. Polonistyka na KUSM będzie trwała cztery lata, czyli tyle, ile zwykle trwają w Chinach studia licencjackie. W toku studiów każdy student spędzi przynajmniej rok na wymianie na jednej z uczelni w Polsce. By uzyskać dyplom, każdy student będzie musiał napisać pracę licencjacką po polsku. « 19/12/2014 15:31:54

037

Polski hip-hop przed wykładem Polski pop i hip-hop puszczany przed każdym wykładem? Dlaczego nie! Okazuje się przydatny, by pokazać Brytyjczykom współczesną Polskę.

Na Uniwersytecie Cambridge ruszyły studia polonistyczne. – To ambitny kurs: od Mieszka do Masłowskiej – zdradza w rozmowie z Polską Agencją Prasową dr Stanley Bill, który prowadzi te studia.

LUDwikA TOMALA, PAP

»

Uniwersytet Cambridge to drugi po Oksfordzie najstarszy angielski uniwersytet. Uważany za jeden z najlepszych uniwersytetów w Europie i na świecie. Szacuje się nawet, że z uczelnią związanych mogło być ok. 90 laureatów Nagrody Nobla.

Studia polonistyczne zaczęły się w połowie października, uczestniczy w nich 17 studentów, ani jednego Polaka.

– Co ciekawe, w zajęciach nie uczestniczą studenci slawistyki, ale np. osoby, które zajmują się hiszpańskim czy francuskim.

Cieszy nas to, bo polski jest przez nich traktowany jako język europejski, jeden 562-MAKIETA 2 24-43.indd 37

z ważnych języków Unii Europejskiej – wyjaśnia dr Bill.

I choć studia dopiero się zaczynają, to widać, że studenci mają talent do języków. – Zaczynają od zera, ale dobrze im idzie – ocenia. A Rektor Uniwersytetu Cambridge prof. Leszek Borysiewicz (jego rodzice są Polakami, rektor płynnie mówi po polsku) w rozmowie z PAP dodaje, że studia polonistyczne nie będą polegały tylko na nauce języka polskiego.

– Zawsze łączymy naukę języka z wiedzą o kulturze i o międzynarodowym rozwoju państwa, jego polityce i całym systemie – powiedział.

– To ambitny kurs: od Mieszka do Masłowskiej – od samego początku dzie-

jów Polski do Polski współczesnej – opisuje studia polonistyczne dr Stanley Bill.

Zależy mu na tym, by przedstawić brytyjskim studentom współczesną Polskę. – Przed każdym wykładem puszczam polską muzykę współczesną, np. popową czy hip-hop. Teraz rozmawiamy jeszcze o średniowieczu, ale ważne, żebyśmy ze studentami byli cały czas w kontakcie ze współczesną Polską – zaznaczył.

Kurs potrwa rok. – To oczywiście mało jak na ponad 1000 lat dziejów Polski, ale więcej niż przy zwykłym kursie na innej uczelni – uważa wykładowca.

Nowy program – dostępny dla studentów w ramach Wydziału Języków Nowożytnych i Średniowiecznych – uruchomiono dzięki porozumieniu czterech prywatnych sponsorów, w tym Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Dr Stanley Bill jest komparatystą i w swoich badaniach zajmuje się głównie literaturą polską. Stanowisko lecturer in Polish Studies objął na cztery lata.

Jeśli nowe studia będą się cieszyć zainteresowaniem studentów oraz znajdą sponsorów, którzy umożliwią programowi Polish Studies stałą egzystencję w ramach uczelni, jego kontrakt może zostać przedłużony. Badacz pochodzi z Australii, ale kilka ostatnich lat spędził również w Polsce, w Krakowie. – Mam nadzieję, że będę w stanie przedstawić polską kulturę brytyjskim studentom w ciekawy sposób, z perspektywy wtajemniczonej osoby z zewnątrz – mówi. « 19/12/2014 15:31:58

038

WIELKA BRYTANIA EDUKACJA

Polscy studenci na Wyspach: miło trzymać się razem Spośród 6 tys. Polaków studiujących na Wyspach aż 3 tys. należy do polskich stowarzyszeń zakładanych na poszczególnych uczelniach.

O tym, jak ważne, ale i miłe jest działanie w takich polskich grupach tworzonych za granicą, opowiadają ich członkowie z Cambridge i Oksfordu.

LudWika TOmaLa, PAP

»

– Uczelni w Wielkiej Brytanii jest około stu. Według naszych szacunków na około pięćdziesięciu z nich istnieją stowarzyszenia polskich studentów – mówi prezydent Federacji Polskich Stowarzyszeń Studenckich w Wielkiej Brytanii Krzysztof Bar, który doktorat z informatyki kwantowej robi na Oksfor-

562-MAKIETA 2 24-43.indd 38

dzie. Wyjaśnia, że jego federacja zrzesza 30 takich stowarzyszeń – tzw. PolSoców (Polish Societies) z największych brytyjskich uczelni.

– Liczba polskich studentów w Wielkiej Brytanii zaczęła się automatycznie zwiększać po 2004 r., po przyjęciu Polski do UE. Około 2008 i 2009 r. liczba Polaków osiągnęła szczyt – było już około 9 tys. polskich studentów. Później nastą-

19/12/2014 16:35:37

039 pił spadek tej liczby, pogłębiony tym, że w 2012 r. podwyższono opłaty za studia licencjackie na angielskich uczelniach.

Obecnie w Wielkiej Brytanii jest 6 tys. polskich studentów, z czego w stowarzyszeniach zrzeszonych jest około 3 tys. – podsumowuje Bar, powołując się na dane z brytyjskiej agencji ds. szkolnictwa wyższego, która regularnie publikuje informacje o liczbie zagranicznych studentów w Wielkiej Brytanii.

O tym, jak łatwo studentowi prestiżowej brytyjskiej uczelni trafić do polskiego stowarzyszenia studentów, opowiada Piotr Oleśkiewicz, student fizyki na Oksfordzie, koordynator konferencji „Science. Polish Perspectives” dla Polaków studiujących za granicą.

– U nas każdy rok zaczyna się od tzw.

Freshers’ Fair. Wszyscy „fresherzy”, czyli ci, którzy zaczynają studia na pierwszym roku, przez pierwszy tydzień na uczelni nie mają zajęć, tylko mają aktywności zorganizowane przez college lub uniwersytet. Jedną z takich aktywności jest Fre-

562-MAKIETA 2 24-43.indd 39

shers’ Fair – wystawa, podczas której promują się wszystkie duże społeczności i środowiska akademickie. Stanowisko ma również polskie stowarzyszenie. Kiedy więc ktoś przyjeżdża z Polski, naturalne jest, że tam trafi. Tam, gdzie się widzi flagę i słyszy polskie rozmowy, idzie się zupełnie bez zastanowienia – mówi Oleśkiewicz.

tamtejszej uczelni Land Economy. – Ale bez wątpienia w takim towarzystwie jest nam dobrze, jesteśmy do siebie podobni, a to, że naszym językiem ojczystym jest polski, także ma wpływ na relacje między nami. Mnie nie udało się zbudować bardzo bliskich przyjaźni z Anglikami. Może wynika to z różnic charakterologicznych, a może językowych,

Wiceprezydent oksfordzkiego PolSocu, Krzysztof Pałucki, który studiuje nauki inżynieryjne na Oksfordzie, przyznaje, że początek studiów na uczelni w obcym kraju może być trudny.

– Nie odnalazłem się w towarzystwie zagranicznym. Po raz pierwszy zacząłem się tu czuć dobrze, kiedy zacząłem się trzymać z Polakami. Mam wielu znajomych na Oksfordzie i w Cambridge, którzy mają tak samo – najlepiej dogadują się z Polakami – tłumaczy. Mówi, że jego stowarzyszenie chce ułatwić nowym studentom z Polski odnalezienie się w nowych okolicznościach. – Nikogo do tego nie zmuszamy, ale im to umożliwiamy. Mamy do zaoferowania wystarczająco dużo, żeby nas polubić – dodaje.

Na pytanie, dlaczego Polacy chcą się trzymać z Polakami również za granicą, Piotr Oleśkiewicz odpowiada: – Jest w tym coś naturalnego, że przyjeżdżając do Wielkiej Brytanii, większość osób szuka czegoś znajomego tam, gdzie wszystko jest nowe. To, że zna się innych studentów z Polski, jest pomocne i miłe. Wtedy zawsze można się do kogoś odezwać i poprosić o przysługę – mówi.

– Żadna osoba z Polski, która przyjeżdża do Wielkiej Brytanii na studia, nie myśli, że chciałaby tam budować polskie stowarzyszenie, że chce się otaczać Polakami – mówi prezydent polskiego stowarzyszenia studentów na Uniwersytecie Cambridge Aleksandra Pędraszewska, która studiuje na

ale z Polakami bawię się i czuję się najlepiej – mówi. Studentom nie wystarczają jednak tylko spotkania z innymi Polakami z własnej uczelni – organizują się w większe struktury i współpracują z badaczami z innych brytyjskich uniwersytetów. Aby utrzymywać ze sobą stały kontakt, organizują kilka razy w roku konferencje dla Polaków. Takimi konferencjami są „Science.

Polish Perspectives” w Oksfordzie, „Education Employability Empowerment Summit” w Edynburgu, Kongres Polskich Stowarzyszeń Studenckich w Wielkiej Brytanii oraz Polish Economic Forum na London School of Economics.

Krzysztof Bar zwraca uwagę, że na brytyjskich uczelniach kładzie się nacisk nie tylko na edukację związaną z daną dziedziną wiedzy, ale również na to, by podczas studiów rozwijać umiejętności obywatelskie, społeczne, organizatorskie, by wiedzieć, jak komunikować się ze sobą i współpracować z innymi. Działalność w PolSocach takie umiejętności może kształtować. – Brytyjskie uniwersytety zapewniają wielką przestrzeń, żeby móc się rozwijać. Chciałbym, żeby na polskich uczelniach było jej trochę więcej – przyznaje doktorant. «

Aby utrzymywać ze sobą stały kontakt, organizują kilka razy w roku konferencje dla Polaków.

19/12/2014 15:32:04

040

WYDARZENIA 44. BAL POLSKI

562-MAKIETA 2 24-43.indd 40

19/12/2014 15:32:05

041

Napisz do nas

DROGA REDAKCJO, jako człowiek, który przez ponad osiem lat studiował i pracował w Wielkiej Brytanii i wciąż od czasu do czasu czytuje „Coolturę” z Polski, gdzie kilka miesięcy temu wróciłem, muszę przyznać, iż z dużym niesmakiem czytałem artykuł Pana Zapałowskiego pod tytułem „Bóg, Naród, Zadyma” w „Coolturze” z 22 listopada bieżącego roku.

W powyższym tekście rażą przede wszystkim dwie rzeczy – posługiwanie się językiem oraz retoryką starego systemu, a także zupełna ignorancja wobec kwestii poruszanych przez autora. Po pierwsze, zwroty takie, jak „nabuzowani pompowaną konserwatywną edukacją”, „pornografia patriotów” czy „anektując kolejne przyczółki”, brzmią niczym żywcem wyciągnięte z prasy codziennej pokroju „Trybuny Ludów” z lat 80. lub tygodnika „NIE”, i są zarazem bardziej odpowiednie na osobistego bloga aniżeli szanujące się pismo o znacznym nakładzie, czytane również przez (sic!) ludzi w Polsce, a nie tylko na Wyspach.

Po drugie, mam wrażenie, iż autor, Pan Zapałowski, oceniał Marsz w Warszawie z perspektywy kogoś, kto owe wydarzenia oglądał w telewizji bądź też posiłkował się relacjami osób postronnych, w przeciwieństwie do rzeszy uczestników marszu, z których nikt nie będzie kwestionować faktu, iż do zamieszek doszło, lecz jest w stanie ocenić rzeczywistą skalę stanu rzeczy w pierwszej osobie.

Dziwię się również z powodu rażących braków merytorycznych autora.

562-MAKIETA 2 24-43.indd 41

Synteza okresu historycznego od I do III RP i polskiej tradycji w umownych 160 znakach to raczej zadanie, które skazane jest na utarte frazesy bądź, co gorsza, banał i powierzchowność. Niestety, ale ktoś, kto pisze na takie tematy jak państwowość, powinien posiadać zdolność do odróżniania doktryn nacjonalizmu od szowinizmu, nazizmu lub też zwykłego, pospolitego prostactwa czy chamstwa, które niestety, ale było na Marszu obecne. Na dodatek też dziwię się komukolwiek, kto jest w stanie oceniać rzeczywistość polityczną w Polsce, stawiając znak równości pomiędzy Platformą Obywatelską a Prawem i Sprawiedliwością, gdy pisze, iż „różni je tylko kosmetyka (…) pewna ogłada i nie różni nic poza drobnymi kwestiami”. No cóż, ciężko nazwać sprawy takie, jak obronność Polski, polityka w wymiarze europejskim, obrona praw do życia czy fundamentalnych wartości (aborcja, eutanazja, związki partnerskie, etc.), rozliczenia z dawnym systemem (lustracja), nie wspominając już o kwestiach ekonomicznych – wszystkie nazywając „drobnymi kwestiami”.

Podsumowując, poza niesmakiem, który pozostał po lekturze wspomnianego tekstu, mam nadzieję, iż w przyszłości będę miał okazję czytać w „Coolturze” artykuły bardziej wyważone, merytorycznie poprawne i będące raczej rzetelnym dziennikarstwem aniżeli osobistym manifestem autora.

Z poważaniem, Jakub kępiński

SZANOWNY PANIE, szczerze ubolewam z powodu Pańskiego poczucia niesmaku. Staram się, żeby moje artykuły pobudzały raczej szare komórki, a nie kubki smakowe. Pańskie zarzuty zmotywują mnie do jeszcze większego wysiłku.

O marszu niepodległości specjalnie się nie rozpisywałem. Potraktowałem to wydarzenie jako punkt wyjścia do rozważań na temat wzrostu siły i znaczenia ruchów prawicowych w Polsce, które dość silnie oddziałują również na emigrację w Wielkiej Brytanii. Uważam to za problem, bo w moim przekonaniu prawica proponuje błędne recepty i koncepcje w sprawach państwowych, gospodarczych i społecznych.

O podobieństwie PO i PiS postaram się w przyszłości napisać szerszą analizę.

Proszę się uzbroić w cierpliwość.

Moje zarzuty dotyczące I oraz II RP nie miały nic wspólnego z nacjonalizmem, szowinizmem ani z innymi „izmami”. Wspomniałem o chłopskim niewolnictwie, analfabetyzmie, bezrobociu, wyzysku, głodzie, nędzy, korupcji, procesach politycznych, cenzurze, obozach koncentracyjnych, fascynacji Hitlerem. To temat, który również wymaga rozwinięcia. Nie jestem tylko pewien, czy na tych łamach.

Z wyrazami głębokiego szacunku Radosław Zapałowski

PS W tygodniku „NIE” regularnie publikuję swoje teksty od roku 2008. Stosuję w nich znacznie bardziej ostrzejszą estetykę niż „pornografia patriotyczna”.

Gorąco zachęcam do lektury.

19/12/2014 15:32:06

Foto: Joanna Dudzic

042

WIELKA BRYTANIA DZIEJE SIĘ

Bóg, Honor, Ojczyzna!

O zastanawiających faktach i mieszanych uczuciach z pożegnania ostatniego Hubalczyka, św. pamięci Romana Rodziewicza.

JOANNA DUDZIC

»

Te trzy słowa klucze były motywem przewodnim, wypowiadanym kilkakrotnie podczas uroczystości pożegnania ostatniego Hubalczyka, p. Romana Rodziewicza.

Przyjaciel i opiekun śp. p. Romana, ks.

Jan Wojczyński, przemawiając w kościele, odwołał się do najistotniejszych ideałów dwudziestolecia międzywojennego oraz jeszcze wojennych pokoleń Polaków.

Kiedy w czwartek, 6 listopada 2014 r., w polskim kościele w Huddersfield żegna562-MAKIETA 2 24-43.indd 42

liśmy bohatera, miałam sporo czasu na obserwacje, przemyślenia i uporządkowanie poglądów.

Po raz kolejny upewniłam się, że mnie, wychowanej w zniewolonej Polsce, zawsze brakowało takich ideałów. Dzięki takim hasłom, a nade wszystko ideałom zdecydowanie łatwiej, godniej i radośniej jest iść przez życie. Dopiero dzięki emigracji i poznaniu tu wielkich Polaków, ludzi jak m.in. śp. Roman Rodziewicz, odnalazłam prawdziwe wartości, ich głębię, a nade wszystko zrozumiałam sens słów „Bóg, Honor, Ojczyzna”.

Ostatniego Hubalczyka poznałam 2 lata temu, kiedy był już rezydentem Domu Polskiego „Jasna Góra” w Huddersfield. O jego osobie oprócz historii i literatury (pisał o nim m.in. Melchior Wańkowicz) dowiedziałam się od ks. Jana Wojczyńskiego, którego znam z wielu uroczystości katolicko-polonijnych. Właśnie dzięki polskiemu kapłanowi z Huddersfield miałam zaszczyt osobistego poznania tego niezwykłego człowieka. Nasza pierwsza rozmowa dotyczyła koni, a dokładnie dzielnego rumaka samego mjr. Hubala. Kiedy siedziałam koło p. Romana i kiedy tak rozmawialiśmy o tamtych czasach i koniach, stało się coś bardzo dziwnego. Nagle oczyma wyobraźni zobaczyłam i odczułam pędzące przez piachy spienione konie. Trudno to skomentować.

Dodam, że sama też jestem jeźdźcem. Myślę, że w tej rozmowie nastąpiło jakieś połącze-

nie na poziomie wspomnień i wyobraźni – mojej i ostatniego Hubalczyka. Pewnie oglądany kiedyś film pt. „Hubal” też zrobił swoje. Wytłumaczenie tego zostawiam mądrzejszym.

W sumie trzykrotnie odwiedziłam i dwukrotnie uczestniczyłam w urodzinach tego wielkiego Polaka (okrągłe setne i stopierwsze, które urządził mu polonijny duszpasterz, twórca domu spokojnej starości dla Polaków w UK). Jednak dopiero podczas pogrzebu uświadomiłam sobie, z jakiego formatu człowiekiem miałam zaszczyt obcować.

Należy wspomnieć, że Roman Rodziewicz był m.in. uczestnikiem Kampanii Wrześniowej, służył jako podoficer w 110 Rezerwowym Pułku Ułanów, był ochotnikiem Oddziałów Wydzielonych Wojska Polskiego pod dow. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, kawalerzystą, żołnierzem AK, więźniem Oświęcimia, Buchenwaldu, wreszcie żołnierzem sławnego II Korpusu.

R. Rodziewicz otrzymał wiele odznaczeń, w tym za wybitne zasługi dla niepodległości prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2008 r.).

Pożegnanie tego wielkiego człowieka zgromadziło około 70 osób, głównie znajomych i przyjaciół.

Dla ludzi prawdziwie wierzących nie było także tylko smutnym wydarzeniem. Dla mnie osobiście było wielką lekcją historii, 19/12/2014 16:36:21

043 czasem wspomnień mojego niezwykłego z nim spotkania, a nade wszystko wydarzeniem duchowo-kulturalnym.

Dzięki przemówieniu wspaniałego człowieka, p. Wacława Kardasińskiego, dowiedziałam się więcej o polskim harcerstwie i kolejnej roli p. Romana. Okazało się, że będąc już starszym człowiekiem, Rodziewicz osobiście szkolił, a następnie strzegł dorobku naszych harcerzy.

Dzięki p. Tony’emu Sośnie usłyszałam, jak najstarsi Polacy śpiewali pieśn „Ojczyznę wolną racz nam zwrócić Panie”. Podczas tego pożegnania obecny był także polski konsul z Manchesteru, p. Łukasz Lutostański, który wygłosił przemówienie. Ks. Jan Wojczyński ogłosił obecnym uczestnikom, że polski konsul podjął starania o przewiezienie prochów ostatniego Hubalczyka do Warszawy, na cmentarz na Powązkach.

Na koniec pożegnania i spotkania przyjaciół, które miało miejsce w polskiej parafii w Huddersfield, gdzie wspaniale przyjęto wszystkich gości, bliżej zagadnęłam przyjaciół w mundurach. Ponieważ nie znam się umundurowaniu i stopniach wojskowych, byłam przekonana, że mam do czynienia z polskim wojskiem. Ku mojemu zdziwieniu okazało się, że ludzie w mundurach są ochotnikami, a nie czynnymi żołnierzami i z szacunku dla polskiego bohatera urządzili mu pożegnanie godne żołnierza.

Jak się okazało, niestety kogoś i czegoś zabrakło! Następnego dnia analizowałam wszystkie wydarzenia z tej ważnej uroczystości pożegnalno-pogrzebowej. Przypomniałam sobie, że podczas mszy ogłoszono, iż zepsuł się samolot i nie dojedzie minister Ciechanowski, który zajmuje się osobami represjonowanymi i kombatan-

562-MAKIETA 2 24-43.indd 43

tami. No cóż, wszystko może się zdarzyć.

Ważne, że Bóg nie zawiódł, honor godnie przeprowadził przez życie, a prochy spoczną w ojczyźnie, więc wszystko właściwie zgodnie z zasadami. Jednak z dziennikarskiej wnikliwości i zawodowego poczucia obowiązku zapytałam przyjaciela p. Romana, prezesa Związku Żołnierzy Rezerwy im. „Cichociemnych”, jak powinien wyglądać pogrzeb bohatera, tym bardziej tak zasłużonego byłego żołnierza. Musiałam zadać to ważne pytanie i napisać do kogoś, kto zna temat wojskowości, bo intuicyjnie czułam, że czegoś zabrakło. Miły p. Przemek „od munduru” (ten od rezerwistów „Cichociemnych”), dzięki którego staraniom i przede wszystkim profesjonalnym działaniom uroczystość wypadła godnie, po żołniersku, tak mi odpisał: „(…) Moim zdaniem osoba tak zasłużona dla naszej ojczyzny, jaką był Romuald Rodziewicz, powinna zostać uhonorowana wojskową ceremonią pogrzebową, z wartą i asystą honorową. Nie jest problemem wysłanie asysty za granicę państwa, jeżeli osoby decyzyjne zainteresowanych państw »dogadają« szczegóły (niedawno w Holandii świętowaliśmy 70. rocznicę operacji Market Garden, gdzie do Driel przybył m.in. prezydent RP oraz kompania honorowa w pełnym rynsztunku, tzn. z bronią).

Pośmiertnie awansowanego do stopnia podpułkownika WP Romualda Rodziewicza żegnała rodzina, garstka przyjaciół i nasze Stowarzyszenie Żołnierzy Rezerwy im. „Cichociemnych”. Zważywszy na osobę i zasługi Romana Rodziewicza, uważaliśmy, że zrobimy wszystko, by godnie stanąć po raz ostatni u boku zmarłego bohatera, bo jest to dla nas obowiązek i sprawa honoru, zwłaszcza że zauważyłem tylko jednego harcerza ze sztandarem (R. Rodziewicz był 20 lat instruktorem harcerstwa, który pilnując dobytku, mieszkał na terenie bazy harcerskiej w Fenton).

No cóż, przykre!, smutne i zastanawiające…, nie wspomnę o rzekomej awarii samolotu, którym miała przylecieć oddelegowana z Warszawy ważna osoba!

Myślę, że stanęliśmy na wysokości zadania, choć można było zrobić to o wiele lepiej. Mamy tylko

nadzieję, że prochy zasłużonego Polaka spoczną z pełnymi honorami na Powązkach.

Bardzo chcieliśmy, żeby ostatnia droga ostatniego Hubalczyka była taką, na jaką zasłużył.

Niestety, po raz kolejny decydenci z Warszawy pokazali, gdzie mają swoich obywateli, nie wspominając o weteranach. Czasami żałuję, że mój stopień wojskowy jest tak niski (podoficerski). Być może gdybym był wyżej, mógłbym zdziałać więcej?

Jednak ja osobiście mogę teraz spać spokojnie, wiedząc, że mogłem w jakikolwiek sposób pomóc. Nasze Stowarzyszenie Żołnierzy Rezerwy w Wielkiej Brytanii im. „Cichociemnych” założone zostało w 2007 r.

Jesteśmy samowystarczalni, posiadamy wojskowy sprzęt (bez broni wojskowej oczywiście) i jesteśmy organizacją bardzo aktywną.

Spotykamy się średnio raz w miesiącu, przeprowadzamy treningi, np. w górach, także nurkujemy, strzelamy (korzystamy tu z angielskich klubów strzeleckich), szkolimy się w alpinistyce, pierwszej pomocy.

Oczywiście mamy także swoje problemy i bolączki, jak każda organizacja.

W kwietniu tego roku na mój wniosek trzy osoby (weterani wojenni z domu opieki Jasna Góra) zostały uhonorowane medalami Federacji Stowarzyszeń Weteranów i Rezerwistów Sił Zbrojnych RP. Dekoracji dokonał przybyły na tę skromną uroczystość chor. Michał Bardasz z ww. Federacji – tak więc, jak widać, można!! Można, tylko prawdopodobnie co szczebel w górę, to więcej problemów?!”.

Podziękowałam p. Przemkowi i popadłam w głęboką zadumę, dużo smutniejszą niż zaduma nad pogrzebem p. Romana, który przeżył 101 lat. Kolejne pytania do kolejnych przybyłych uświadomiły mi, że ten pogrzeb polskiego bohatera wypadł godnie głównie dzięki takim ludziom jak ks.

Jan Wojczyński, parafia w Huddersfield, p.

Przemek i jego podopieczni, rodzina, przyjaciele, przybyli licznie członkowie organizacji Patriae Fidelis (Wierni Ojczyźnie), polski dyplomata i członkowie organizacja FIA. Myślę, że nie ma potrzeby komentowania tych zdarzeń. Bystry czytelnik sam wyciągnie wnioski, tym bardziej że media ostatnio sporo pisały o wyjątkowo uroczystych pogrzebach byłych komunistów, m.in. człowieka odpowiedzialnego za śmierć polskiej bohaterki Danuty Siedzikówny pseud. „Inka”.

Myślę, że w związku z tymi wszystkimi wydarzeniami tym bardziej warto trzymać się ideałów: Bóg, Honor, Ojczyzna, bo one wznoszą nas ponad ziemskie, często bardzo przykre zdarzenia. « 19/12/2014 15:32:08

044

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA

Przygotowuje MARCIN URBAN

Kilkaset tysięcy osób powita Nowy Rok nad Tamizą.

Londyński pokaz fajerwerków należy do najbardziej widowiskowych na świecie.

Po raz pierwszy wstęp do sektorów z najlepszą widocznością jest biletowany, ale mimo to wszystkie 100 tys. wejściówek sprzedano już 3 tygodnie przed imprezą.

31.12., godz. 00.00. Southbank, między Westminster Brigde i Waterloo Bridge www.london.gov.uk/nye Po pokazie sztucznych ogni zabawę nad Tamizą poprowadzi DJ. Metro będzie kursować w sylwestrową noc za darmo od godz. 23.45 do 4.30 rano. W sylwestra i Nowy Rok wiele ulic w centrum Londynu będzie wyłączonych z ruchu.

562-MAKIETA 3 44-63.indd 44

NEW YEAR’S EVE FIREWORKS DISPLAY Imprezy sylwestrowe » TREVOR NELSON PRESENTS NYE 31.12., godz. 21.00. Indigo at The O2 Peninsula Square, Londyn, SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: £34.60 www.theo2.co.uk Król RNB Trevor Nelson z kolektywem zaprzyjaźnionych DJ-ów zaprasza do zabawy przy największych przebojach tego nurtu z lat 80., 90. i współczesnych.

» UKF NYE 31.12., godz. 21.00. O2 Academy Brixton, 211 Stockwell Road, Stockwell, London, SW9

9SL. Stacja: Brixton. Bilety: od £50.62 www.o2academybrixton.co.uk Sylwester dla miłośników muzyki elektronicznej. Zagrają najlepsi w branży: Sub Focus, Sigma, Camo & Krooked, Calyx & Teebee i wielu innych.

» THE BLITZ PARTY 31.12., godz. 21.00. Great Suffolk Street Bunker, 29 Great Suffolk Street, Londyn, SE1 0NS. Stacja: Southwark. Bilety: £40.00 www.theblitzparty.com Sylwester w schronie przeciwlotniczym w klimacie wojskowych potańcówek z lat 30. Do tańca, jak przystało na takie imprezy, przygrywa zespół, a na parkiecie będzie królować swing. Przed wybraniem się na tę

19/12/2014 15:51:23

045 imprezę trzeba obowiązkowo wyprasować mundur i wypolerować medale. Obowiązuje tematyczny dress code.

COOLTUR POLECA A

» PROHIBITION NEW YEAR’S EVE 31.12., godz. 21.00. Bloomsbury Ballroom, Bloomsbury Square, Londyn, WC1B 4DA. Stacja: Holborn. Bilety: £40 www.prohibition1920s.com Organizatorzy balu przeniosą nas w czasy prohibicji i narodzin jazzu. Obowiązują stroje dostosowane do epoki. W programie występy zespołów tanecznych, nieme kino i muzyka jazzowa w wykonaniu na żywo. A wszystko w stylowej sali balowej.

» NEW YEAR'S DAY PARADE Godz. 12.00 – 15.30. Start: Piccadilly, koniec: Parliament Square lnydp.com Kilka tysięcy wykonawców z 20 krajów weźmie udział w tradycyjnej noworocznej paradzie. Barwny korowód utworzą m.in. orkiestry, cheerleaderki z USA, clowni, akrobaci i zespoły teatralne. Pochód wyruszy w samo południe sprzed stacji Green Park i przejdzie przez Piccadilly Circus, Lower Regent Street, Pall Mall, Trafalgar Square, Whitehall do Parlamentu.

New Year’s Day Parade

The Blitz Party w Great Suffolk Street Bunker

562-MAKIETA 3 44-63.indd 45

19/12/2014 15:51:25

046

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA » MATILDA THE MUSICAL Do 12.2015. Cambridge Theatre, Seven Dials, 32-34 Earlham Street, WC2H 9HU. Stacja: Covent Garden. Bilety: od £25 cambridge.londontheatres.co.uk Spektakl muzyczny dla dzieci na podstawie powieści Roalda Dahla. Główną bohaterką jest 5-letnia Matylda, która sprawia problemy wychowawcze, płatając figle swoim bliskim.

Jednocześnie zadziwia ulubioną nauczycielkę wysokim jak na swój wiek poziomem inteligencji.

» CATS Do 02.2015. London Palladium Theatre, Argyll Street, W1A 3AB. Stacja: Oxford Circus.

Spektakle: pon. – sob. 19.30, dodatkowo śr. i sob. 14.30. Bilety: od £20 palladium.londontheatres.co.uk

Wystawy » HOGWARTS IN SNOW Do 1.01. Warner Bros Studio, Studio Tour Drive, Leavesden, Hertfordshire, WD25 7LR. Bilety: od £30.00 www.wbstudiotour.co.uk Jeśli tęsknicie za śniegiem, polecamy wycieczkę do szkoły dla czarnoksiężników Hogwart w studiach filmowych Warner Bros pod Londynem. Dekoracje użyte w filmowej serii o przygodach Harry’ego Pottera zostały przykryte grubą warstwą śniegu. Śnieg jest wprawdzie sztuczny, ale wrażenia naprawdę niezapomniane.

50 najcenniejszych złotych pamiątek pochodzących z kolekcji pałacu Buckingham.

Teatr » BULL 8.01. – 7.02. The Maria, Young Vic, 66 The Cut, Waterloo, Londyn, SE1 8LZ. Stacja: Waterloo. Spektakle: pon. – czw. i sob. 19.45, pt. 19.00, dodatkowo śr. i sob. 14.45. Bilety: od £10 www.youngvic.org

Jeden z najbardziej znanych i popularnych musicali świata, ze znakomitą muzyką Andrew Lloyda Webbera. Spektakl, oparty na książce T.S. Eliota, opowiada o grupie kotów spotykających się, by ich lider wybrał jednego, który dostanie drugie życie.

W jednej z głównych ról występuje gwiazda muzyki Nicole Scherzinger.

» 3 WINTERS Do 02.2015. National Theatre, South Bank, Londyn, SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk Chorwacka dramatopisarka Tena Štivičić przedstawia rodzinny portret z historią swojego kraju w tle.

»

Kino

Do 4.01. Geffrye Museum, 136 Kingsland Road, Londyn, E2 8EA. Stacja: Hoxton. Otwarte: codziennie 10.00 – 17.00. Wstęp wolny www.geffrye-museum.org.uk

» BIRDMAN

CHRISTMAS PAST: 400 YEARS OF SEASONAL TRADITIONS IN ENGLISH HOMES

Od 1.01. Czarna komedia, USA/Francja. Reż.

Alejandro G. Iñárritu, wyst.: Michael Keaton, Zach Galifianakis, Edward Norton, Andrea Riseborough, Amy Ryan, Emma Stone www.birdmanthemovie.com

Wystawa pokazuje, jak zmieniał się świąteczny wystrój domów angielskiej klasy średniej na przestrzeni minionych 400 lat. Zobaczymy tu 11 aranżacji wiernie oddających klimat, jaki w przeszłości panował podczas świąt – stosowane dekoracje, ozdoby choinkowe, zastawy stołowe, a także świąteczne tradycje i zabawy. Ekspozycji towarzyszą dodatkowe atrakcje – koncerty kolęd, warsztaty i prelekcje.

» GOLD 7.11. – 22.02. The Queen’s Gallery, Buckingham Palace, Londyn, SW1A 1AA. Stacja: Hyde Park Corner, Westminster.

Otwarte codziennie 10.00 – 17.30. Bilety: £9.50 www.royalcollection.org.uk Złoto pozostaje symbolem piękna i władzy od epoki brązu po czasy współczesne.

Przykłady jego wykorzystania zobaczymy na ekspozycji, na której zgromadzono

562-MAKIETA 3 44-63.indd 46

20 lat po ostatnim sukcesie w branży filmowej wypalony aktor Riggan Thomson (Michael Keaton) planuje powrócić do dawnych czasów sztuką teatralną własnego autorstwa. „Birdman” otwierał tegoroczny festiwal w Wenecji.

„Bull” od 8 stycznia w Young Vic Pełna sytuacyjnego humoru czarna komedia biurowa, której głównymi bohaterami są trzej koledzy desperacko walczący o utrzymanie się na stanowiskach. Twórcy liczą na spontaniczne i żywiołowe reakcje publiczności. Reżyserką jest Soutra Gilmour, zdobywczyni Evening Standard Award 2012 za „Inadmissible Evidence” (Donmar Warehouse) oraz „Antigone” (National Theatre), a także nominowana do Olivier Awards.

» THE THEORY OF EVERYTHING Od 1.01. Dramat, UK. Reż. James Marsh, wyst.: Eddie Redmayne, Felicity Jones, David Thewlis, Emily Watson, Charlie Cox, Simon McBurney, Maxine Peake, Harry Lloyd www.thetheoryofeverythingmovie.co.uk Biografia wybitnego fizyka Stephena Hawkinga oraz obraz jego związku z Jane Wilde, studentką literatury, w której zakochał się w latach 60. podczas studiów w Cambridge. Film zdobył nominację do Złotych Globów.

19/12/2014 15:51:26

047 Teraz już dostępna na twoim smartfonie i tablecie

ciągaj OOL UR na tablet i komórę

The Theory of Everything

» ENEMY Od 2.01. Thriller psychologiczny, Kanada/ Hiszpania. Reż. Denis Villeneuve, wyst.: Jake Gyllenhaal, Mélanie Laurent, Sarah Gadon, Isabella Rossellini Nauczyciel historii odkrywa na wypożyczonym filmie swojego sobowtóra.

Wkrótce dochodzi do ich konfrontacji, która wywróci życie obu do góry nogami.

Koncerty » DISNEY ON ICE — 100 YEARS OF MAGIC 26 – 29.12, 3 – 4.01. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £22.25

» QUEEN + ADAM LAMBERT 17 – 18.01., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £57.00

» STRICTLY COME DANCING LIVE 7.02., godz. 14.30 i 19.30; 8.02., godz.

13.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £29.75

» JASON MRAZ 8.02., godz. 19.00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn. Stacja: Hammersmith. Bilety: £46.25

» THE X FACTOR LIVE TOUR

Inne » CIEPŁA KĄPIEL Hampton Pool, High St, Hampton, Middlesex, TW12 2ST. Stacja: Hampton. Otwarte codziennie, w Nowy Rok od 8.00 do 14.00.

Bilety: dorośli od £4.90, dzieci od £3.05 www.hamptonpool.co.uk Basen w Hampton zachęca do kąpieli na otwartym powietrzu bez względu na pogodę.

To propozycja niekoniecznie dla morsów, bo woda w basenie jest podgrzewana.

Kompleks składa się z basenu głównego o długości 36 metrów oraz brodzika dla dzieci i początkujących.

W POSK-u » BAL SYLWESTROWY 31.12. Rezerwacja biletów: POSK sala teatralna – tel. 07796680297, POSKlub – tel. 020 8742 6415/16, restauracja „Łowiczanka” – tel. 020 8741 3225, Jazz Café – tel. 07747081353 lub sylwesterjazzcafe@gmail.com

20.03., godz. 18.30 i 21.03., godz. 12.30.

O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £24.25

KLUB ORŁA BIAŁEGO

» PLACEBO

31.12., godz. 20.00 – 2.00. Wstęp: £75/os.

25.03., godz. 19.00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn. Stacja: Hammersmith. Bilety: £38.25

Najgorętsza noc starego roku na Balham.

O oprawę muzyczną zadba DJ Łukasz.

W menu najlepsza polska kuchnia.

562-MAKIETA 3 44-63.indd 47

CZYTAJ MAGAZYN :&=(ģ1,(- : ZHUVML QD DSOLNDFMĐ &RROWXUD GRVWĐSQD MHVW MXİ Z F]ZDUWNL

» ZABAWA SYLWESTROWA

19/12/2014 15:59:48

048

CAFÉ COOLTURA WYDARZENIA Zgodnie z wieloletnimi tradycjami Balu Polskiego w Londynie zespół pieśni i tańca „Karolinka” poprowadzi poloneza na przyszłorocznym balu w hotelu Savoy.

Polonez zespołu „Karolinka” otworzy 44. Bal Polski

»

„Karolinka” to polonijny zespół pieśni i tańca z Londynu, w którym występują trzy pokolenia Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii. W zeszłym roku obchodziliśmy 35-lecie zespołu. Zasługą profesjonalnego kierownictwa jest to, że grupa od 35 lat podróżuje po Wielkiej Brytanii i po świecie, prezentując się na zawodach, festiwalach, a także w różnych instytucjach publicznych i prywatnych. Zespół szczyci się wieloma nagrodami i wyrobioną renomą, często pojawia się także w polskiej i zagranicznej telewizji.

Ciągle mamy ambicje i plany rozwojowe. W pierwszej kolejności chcemy nadal podtrzymywać i propagować polskie tradycje folklorystyczne i polską kulturę ludową. Ciągle także pracujemy nad nowym repertuarem i doskonalimy swoją technikę.

Historia zespołu sięga roku 1978, kiedy to Maura Kutereba i Jerzy Pockert założyli grupę folklorystyczną złożoną z chłopców i dziewcząt uczęszczających do polskiej szkoły sobotniej w południowym Londynie.

562-MAKIETA 3 44-63.indd 48

Obecna szefowa zespołu, Jolanta Kutereba, wykwalifikowana instruktorka tańca i dyplomowana choreografka, była jednym z pierwszych członków grupy.

Zaczynała karierę w „Karolince” jako solistka. Już od 26 lat prowadzi zajęcia z zespołem, a jej zapał i zamiłowanie do folkloru nie tylko nie maleją, lecz zdają się ciągle kwitnąć, wzbogacając dorobek grupy o nowe układy.

Jolanta sprowadza z Polski specjalistów doskonalących poziom zespołu. Od 15 lat jest kierownikiem artystycznym „Karolinki”. Skończyła studia w Laban Centre of Dance w Londynie oraz uzyskała dyplom instruktora w Lublinie.

Praca zawodowa w różnych instytucjach teatralnych, a także z zespołem potwierdza, że wszystkie swe plany życiowe podporządkowała miłości do tańca. Jolanta znajduje oparcie i zrozumienie w osobie swojej Mamy, która jest jednym z założycieli zespołu i ciągle pozostaje jego dobrym duchem.

Pani Maura za swe oddanie i pracę dla zespołu „Karolinka” oraz na rzecz kultury polskiej została odznaczona w 2001

r. Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta przez prezydenta RP. Maura Kutereba nadal zajmuje się strojami dla zespołu i ich autentyczną reprodukcją. Z kolei następne młode pokolenia entuzjastycznie zajmują się pracą zespołową i wyrazem artystycznym, bo „Karolinka” myśli też o swojej przyszłości. Zespół ma trzy grupy dziecięce, z którymi pracuje załoga instruktorów, również posiadających dyplom instruktorski z Lublina i Rzeszowa.

Mamy nadzieję, że kolejne lata będą dla nas owocne i radosne.

Informacje o naszej działalności można znaleźć na stronie www.karolinka.com i na Facebooku – Karolinka London. « Kierownik artystyczny: Jolanta Kutereba Opracowanie i nagrywanie muzyki: Krzysztof Kramek Autentyczna reprodukcja strojów: Maura Kutereba

19/12/2014 15:51:28

049

562-MAKIETA 3 44-63.indd 49

19/12/2014 15:51:29

050

CAFÉ COOLTURA ROZMOWA

W ojczyźnie czeka praca typu „zmywak” Wbrew stereotypowi często zdarza się, że na Polaka to właśnie za granicą czeka przyzwoita praca zgodna z jego kwalifikacjami, a w Polsce – zmywak – zauważa w rozmowie z Polską Agencją Prasową Łukasz Stec, autor książki „Psychoanioł w Dublinie”, której główny bohater to polski emigrant.

562-MAKIETA 3 44-63.indd 50

»

Pewnego dnia Wowa, główny bohater powieści „Psychoanioł w Dublinie”, dowiaduje się, że dokładnie za siedem dni zostanie zamordowany. Ma tydzień, aby zapobiec swojej śmierci. Szukanie potencjalnych sprawców morderstwa daje autorowi książki okazję do poprowadzenia czytelnika przez współczesny Dublin, gdzie duża część mieszkańców to emigranci – przede wszystkim z Hiszpanii, Ameryki Południowej i Środkowej, ale także, jak Wowa – z Polski.

Kryminały – a „Psychoanioł w Dublinie” to poniekąd kryminał – mają w swoją poetykę wpisany szacunek wobec realiów i pewnego rodzaju pietyzm w odtwarzaniu opisywanej rzeczywistości.

Skąd pan zna Dublin? Łukasz Stec: „Psychoanioł…” rozgrywa się jesienią 2007 r. Pracowałem wówczas w Dublinie jako redaktor naczelny tygodnika dla polskiej emigracji. W pewnym sensie był to czas przełomu. Lato i jesień 2007 były jeszcze bardzo dobrym okresem dla Irlandii,

a więc także dla tamtejszych imigrantów. Mieszkało tam wówczas około 250 tys. Polaków, a latem pojawiła się ostatnia duża fala migracji znad Wisły. Zaraz potem nastąpiło załamanie gospodarcze i kryzys, po którym w Irlandii pozostało około 120 tys. osób z Polski.

Czy czas, w którym rozgrywa się powieść, ma znaczenie?

Cały koncept książki z tym współgra. Bohater powieści wiedzie w Irlandii spokojne, wygodne życie i nagle dowiaduje się, że za tydzień prawdopodobnie zginie. Podobne napięcie i niepokój wisiały w tamtym okresie w powietrzu w całej Irlandii. Niby jeszcze trwała dekada Celtyckiego Tygrysa, ale już czuło się, że nadchodzi coś niedobrego, zza oceanu zaczynały napływać informacje o nadchodzącym kryzysie. Na przełomie 2007 i 2008 r. większość osób już wiedziała, że zanosi się na recesję. Atmosfera niepokoju w dużej mierze przeniknęła do „Psychoanioła…”.

Nie można zdradzać czytelnikom, co przytrafiło się głównemu bohaterowi. Ale co stało się z ponad 120 tys. Polaków, którzy po 2008 r. wyjechali z Irlandii?

Niektórzy wrócili do kraju, choć z moich informacji wynika, że bardzo wielu zdecydowało się emigrować ponownie, zazwyczaj w innym kierunku niż Irlandia. Budowlańcy najczęściej przenosili się bezpośrednio z Irlandii do Norwegii i Wielkiej Brytanii, gdzie trwały akurat przygotowania do olimpiady w Londynie, w związku z czym było duże zapotrzebowanie na pracowników budowlanych. Pewna część inżynierów po tym, jak sprawdzili się w Irlandii, wyjechała na kontrakty do bogatych krajów arabskich. Tymczasem wśród innych osób z wyższym wykształceniem względnie popularnym kierunkiem stały się Kanada i Australia.

19/12/2014 15:51:30

051 Jak po powrocie z emigracji postrzegano Polskę?

Wiele osób po próbie powrotu do kraju dochodziło do wniosku, że nie chce tutaj mieszkać. Mimo że w 2008 r. w Polsce bezrobocie było znacznie niższe niż obecnie. Jednak wbrew stereotypowi polskiego emigranta pracującego za granicą na zmywaku często zdarza się, że to właśnie za granicą czeka na niego atrakcyjna praca zgodna z kwalifikacjami, a w Polsce „zmywak” – zazwyczaj pod postacią tymczasowej słabo płatnej posady w call center.

Kluczowy wydaje się jednak czynnik kulturowy. Wyjazd do Irlandii to dla wielu osób przede wszystkim doświadczenie tego, że europejskie standardy pracy to nie tylko lepsze zarobki, ale przede wszystkim kultura w relacji przełożony – podwładny, tego, że jednostka ma wpływ na życie społeczeństwa, a politycy są tylko jego reprezentantami wybieranymi spośród wszystkich równych sobie obywateli, a nie stojącymi ponad prawem oderwanymi od rzeczywistości postaciami z innego świata.

To doświadczenie życia w kraju, którego reprezentanci w postaci urzędników czy służb mundurowych na każdym kroku chcą pomóc obywatelowi, a nie utrudnić mu życie. To w końcu doświadczenie życia w kraju, w którym otwartość i tolerancja nie są tylko ładnie brzmiącymi sloganami, a człowiek czuje się swobodnie we własnej skórze, której nikt obcy nie chce z niego zdzierać i przerabiać według własnych upodobań.

Czy Irlandia zmienia Polaków?

Bardzo. Pierwsza rzecz, którą się tam zauważa, to zupełnie inna atmosfera – spokojniejsza, bezstresowa.

Nie ma czegoś, co nazywam polskim „szczękościskiem”. W Polsce pojawia się kolejka w sklepie i już rośnie napięcie, idąc do urzędu, trzeba się przygotować na starcie lub przynajmniej nieuprzejme potraktowanie. Irlandczycy potrafią na luzie podejść do spraw, które w Polsce niechybnie doprowadziłyby do awantury, oni w takich wypadkach zwykli żartować. Zupełnie inne jest też podejście ludzi do państwa, panuje przekonanie, że to kraj jest dla ludzi, a nie odwrotnie, że od kraju obywatel ma prawo czegoś oczekiwać.

Poza tym Irlandczycy są społeczeń-

562-MAKIETA 3 44-63.indd 51

stwem bezklasowym, bardzo egalitarnym. Polscy emigranci przywykli tam do dobrych, często mało formalnych relacji w pracy między przełożonymi a pracownikami. Prawda jest taka, że w Irlandii czołowy polityk ma w sobie mniej wyniosłości niż przeciętny polski wójt.

A czy polska emigracja wniosła coś do życia Irlandii?

Chyba za wcześnie o tym mówić, to zbyt młoda emigracja. Podobno część Irlandczyków pod wpływem Polaków zaczęła obchodzić Wigilię Bożego Narodzenia. Wcześniej, choć to kraj katolicki, świętowali jak anglikanie – 25 grudnia.

Zresztą obraz Irlandii jako katolickiego kraju nie jest do końca prawdziwy.

W czasach prosperity bardzo pogłębiła się laicyzacja społeczeństwa. W Polsce byłoby nie do pomyślenia, żeby kościół na Krakowskim Przedmieściu przerobić na pub, tymczasem na jednej z głównych ulic Dublina działa bardzo popularny lokal The Church, funkcjonujący w dawnym kościele pod wezwaniem św. Marii. Polscy emigranci w Irlandii, podobnie jak Irlandczycy, również niezbyt często uczęszczają na msze święte.

Można to tłumaczyć tym, że na emigracji przestaje działać presja rodzinna czy społeczna kontrola, dzięki czemu na nabożeństwa uczęszcza się rzeczywiście z własnej woli.

5FSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ıDJʼnHBK $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSŖȷ

CZYTAJ MAGAZYN :&=(ģ1,(- : ZHUVML QD DSOLNDFMĐ &RROWXUD GRVWĐSQD MHVW MXİ Z F]ZDUWNL

Jak Polacy znajdują się w Irlandii? Czy nie mamy czasem podobnych sposobów relaksowania się po pracy?

Choć dublińczycy mają aż kilkadziesiąt słów określających stan upojenia alkoholowego, statystyki pokazują, że w Irlandii spożywa się dużo mniej alkoholu niż w sąsiedniej Anglii.

Zresztą najsłynniejsze irlandzkie piwo jest dosyć słabe pod względem tzw. mocy, a jego powolne spożywanie ma w o wiele większym stopniu charakter rytuału sprzyjającego rozmowie niż pijaństwa. Średnia czasu spędzanego w pubach jest tu jednak chyba najwyższa w Europie. Pub to niemal drugi dom, który z podobną częstotliwością gości Irlandczyków, jak i imigrantów. «

Książka „Psychoanioł w Dublinie” ukazała się nakładem wydawnictwa Muza.

Rozmawiała Agata Szwedowicz, PAP

19/12/2014 15:51:30

052

ROZMOWA COOLTURY WYDARZENIA

562-MAKIETA 3 44-63.indd 52

19/12/2014 15:51:31

053

562-MAKIETA 3 44-63.indd 53

19/12/2014 16:20:42

054

CAFÉ COOLTURA FILMY

Co obejrzeć w święta?

Jeśli nudzi cię po raz kolejny seans filmowy pt. „Kevin sam w…”, polecamy kilka filmów, jakie możesz obejrzeć w internecie, na dodatek legalnie.

Hel

Kamil, syn psychiatry, trafia do szpitala podczas dyżuru ojca. Piotr na co dzień jako ciepły, opiekuńczy i odpowiedzialny lekarz pracuje w szpitalu z uzależnionymi pacjentami. Z Kamilem stracił kontakt, kiedy chłopak po rozwodzie pozostał ze swoją matką. Kamil jest pełen żalu do ojca i obarcza go winą za rozpad rodziny.

Odrzuca pomoc Piotra, który wpada na pomysł mający zbliżyć go do syna. Czy uda mu się odzyskać Kamila? Jaką mroczną tajemnicę skrywa wspólna przeszłość?

Dublerzy

Max i Leon – bohaterowie filmu – są swoimi przeciwieństwami, ale pewien włoski epizod sprawia, że ich drogi krzyżują się nie tylko we Włoszech, lecz i w Polsce. Wchodząc w paradę dwóm mafijnym rodzinom, stają się celem ich krwawej zemsty. Kto w tej grze okaże się sprytniejszy, a komu zwyczajnie dopisze szczęście?

Tam i z powrotem

Andrzej Hoffman ( Janusz Gajos) jest lekarzem i pracuje w szpitalu w Łodzi. Pewnego dnia podczas obchodu spotyka kolegę z partyzantki –

562-MAKIETA 3 44-63.indd 54

Piotra (Jan Frycz), który marzy o wyjeździe za granicę. Według niego najlepszym sposobem na pożegnanie szarej rzeczywistości jest napad na bank.

Trzeci

Piękni trzydziestoletni: ona – Ewa, on – Paweł.

W pogoni za sukcesem, karierą i dobrobytem zagubili to, co w małżeństwie najważniejsze – bliskość. Wyruszają w podróż jachtem, by odnaleźć wspólny język.

Urlop okazuje się kompletną klapą, a w dodatku na wodzie dochodzi do kolizji z łódką podstarzałego, samotnego mężczyzny. Tak pojawia się „ten trzeci”. Obecność wyluzowanego, cieszącego się życiem, nieznajomego mężczyzny mocno zaważy na związku Pawła i Ewy.

To nie tak jak myślisz, kotku

Ile par może pomieścić sopocki Grand Hotel? Okazuje się, że wiele, zarówno tych małżeńskich, jak i pozamałżeńskich. Doktor Morawski wraz ze swoją kochanką Dominiką wyjeżdża nad morze. Żona doktora, chcąc wyrównać rachunki z niewiernym mężem, zatrzymuje się z kochankiem Bogusiem w tym samym hotelu. W kombinację kłamstw i oszustw chcąca ukryć swą niewierność para angażuje nie tylko hotelowy personel, ale i „niewinnych” niezna-

jomych. W tym gąszczu oczywiste przestaje być oczywistym, a na jaw wychodzą nowe „grzechy”.

W kogo ja się wrodziłem

Syn, ojciec i dziadek żyją z dala od siebie.

Każdy z nich ma odmienne zainteresowania. Spotkanie z okazji Dnia Ojca i nieoczekiwana wiadomość o chorobie jednego z nich zmienią życie każdego na zawsze.

Noc świętego Mikołaja

Wigilia Bożego Narodzenia jest okazją do wyjścia na przepustkę dla dwóch skazanych: Jędrusia i Lucjana.

W t o wa r z ystwie kapelana mają odebrać prezenty z supermarketu i w przebraniu św. Mikołaja dostarczyć je wychowankom domu dziecka. Po drodze okazuje się, że przygotowane w paczkach dziecięce upominki nie są wcale dla dzieci, tylko dla dorosłych. Niestety, prezentów z powodu zamknięcia sklepu nie da się już wymienić. Żeby nie zawieść dzieci, postanawiają zrealizować swój zuchwały plan.

Cud purymowy

Film opisuje historię zwyczajnego łódzkiego robotnika w średnim wieku

19/12/2014 16:33:15

055 i jego rodziny.

Jan Kochanowski mieszka z żoną i synem w małym, skromnym mieszkaniu. Odpowiedzialnością za całe zło i własne niepowodzenia obarcza Żydów. Kiedy traci pracę na skutek upadłości fabryki, jego przekonanie co do przyczyny takiego stanu rzeczy jest dla wszystkich oczywiste: „Winni są Żydzi”. Wkrótce pojawia się w jego życiu niezwykła okazja do zweryfikowania poglądów. Czy „żydowski spadek” okaże się wystarczającą motywacją do zmiany postawy życiowej?

Najzabawniejsze z najzabawniejszych.

Polska Kronika Filmowa

Zbiór fragmentów Kronik Filmowych opowiadających o polskich realiach epoki socjalizmu.

Dziś, niczym kino familijne, niezrównane, zabawne źródło do przekazywania młodym pokoleniom prawdy o minionych czasach. Momentami trudno uwierzyć, że to nie fikcja, tylko historyczny zapis wydarzeń, które dzisiaj nabierają innego znaczenia niż to, jakie miały w tamtych czasach.

Agent nr 1

Świetna rola Karola Strasburgera, który wcielił się w autentyczną postać historyczną – Jerzego Szajnowicza-Iwanowa, agenta wywiadu brytyjskiego, za którego głowę Niemcy wyznaczyli sowitą nagrodę. Jerzy ma polskie korze-

562-MAKIETA 3 44-63.indd 55

nie, grecką maturę, studia ukończone w Belgii i włada pięcioma językami.

Wszystko to sprawia, że staje się bardzo niebezpiecznym i niewygodnym dla okupantów szpiegiem, którego zadaniem są działania wywiadowczo-dywersyjne w Grecji. Nie dość, że zadaje bolesne ciosy nazistom, to jeszcze pojmany ucieka z rąk oprawców. Czy uda mu się bezkarnie wodzić za nos niemiecki wywiad?

Pan Samochodzik i praskie tajemnice

Kinowa wersja powieści Zbigniewa Nienackiego pt. „Pan Samochodzik i t a j e m n i c a tajemnic” przenosi nas do czeskiej Pragi, gdzie w antykwariacie odnajduje się skradziona księga Davida Katza „O cudownych właściwościach szlachetnych kamieni”. Oprócz starodruku z zamku w Oporowie znika także obraz „Sąd rabina Love”. Zaintrygowany tym faktem Tomasz, zwany „Panem Samochodzikiem”, wraz z przyjaciółmi wyrusza swoim niesamowitym wehikułem do stolicy Czechosłowacji, aby rozwikłać tajemnicę podwójnej kradzieży.

Przypuszcza bowiem, że z książką może wiązać się jakaś długo skrywana historia. Przeczucie go nie myli.

Pan Samochodzik i niesamowity dwór

B i g o s , p a n n a Wierzchoń i Tomasz przyj e ż d ż a j ą d o dworku Czerskiego w celu zinwentaryzowania cennych eksponatów i stworzenia muzeum. Na miejscu zaczynają się dziać niecodzienne rzeczy: Biała Dama w otoczeniu wilków straszy w parku, po dachu spaceruje lunatyk, w dziwnych okolicznościach giną masońskie

skarby, a ekscentryczna Mary urządza seans spirytystyczny. Zagadki mnożą się z dnia na dzień. Czy Panu Samochodzikowi uda się znaleźć jakieś logiczne wytłumaczenie tych wszystkich tajemniczych zjawisk?

Latające machiny kontra Pan Samochodzik

Joanna, znajoma Pana Samochodzika, wraz z synem wyrusza na wakacyjny odpoczynek do jednej z podgórskich miejscowości. Piotrusiowi marzą się ekscytujące przygody. Chłopiec podsłuchuje rozmowę Zofii i Arizony o planowanym morderstwie, ale to dopiero początek dziwnej historii. Akcja nabiera tempa, kiedy z planu filmowego znika odtwórczyni głównej roli – piękna Diana. Czy uda się wyjaśnić przyczynę tajemniczego zniknięcia aktorki?

Podróże Pana Kleksa

Ambroży Kleks zostaje poproszony przez króla Bajdocji o zdobycie atramentu, bez którego nie odbędzie się Festiwal Bajek. «

Więcej na:

SuperFilm.pl

19/12/2014 15:51:36

056

CAFÉ COOLTURA księgarnia

Czyta się Skald. Kowal słów. Tom 1

redaguje PIOTR DOBRONIAK

Zakazane gole.

Futbol w okupowanej Warszawie

»

»

Przygotuj się na krwawą, mityczną podróż w głąb wikińskiej duszy, gdzie walka jest jak poezja, miłość jak klątwa, pieśń jak złoto, magia jak religia, a śmierć to zbawienie…

X wiek, Europa Wschodnia. Nastały czasy krwi i chciwości. Waregowie łupią morskie wybrzeża i zapuszczają się daleko w głąb lądu, gdzie władają rzecznymi trasami handlowymi. Powstają bogate państwa, wybuchają wojny, a wszyscy wojownicy połączeni są żądzą władzy, przemocy i bogactwa. To wspaniały czas dla najemników z Północy. Takich jak Ainar Skald, który nie tylko dobrze rąbie mieczem, ale jest kowalem słów sprawnym w strof składaniu.

Po wydarzeniach opisanych w „Karmicielu kruków” Ainar Skald staje się banitą na całej Północy. Schronienia szuka na Wschodzie, na krańcach znanego mu świata, ufając, że tam kłopoty go nie znajdą. Nie mógłby się bardziej mylić. Zostaje porwany przez Alego Czarnego Berserka, który zawozi go na dwór tajemniczego kagana Tirusa Wielkiego. Na miejscu poeta dostaje dziwaczną propozycję: ma znaleźć tamtejszemu władcy żonę.

Jego przewodnikami zostają Ali i Haukrhedin – bestialski wojownik, w którego głowie mieszka człowiek i jastrząb. Razem wyruszają na misję, w trakcie której poznają różne oblicza szaleństwa. «

562-MAKIETA 3 44-63.indd 56

Ameryka po kawałku

»

Zamknięte szkoły i uczelnie, patrole na ulicach, łapanki, narastający terror… Życie w okupowanej stolicy było niebezpieczne, zwłaszcza dla niepokornych. Niemieckie zakazy obejmowały praktycznie wszystkie dziedziny życia, nawet uprawianie sportu było zabronione. Verboten? – nie dla tego pokolenia Polaków. Dzięki młodym zapaleńcom piłka nożna zeszła do podziemia, a zakonspirowany ZPN organizował nawet mecze ligowe.

Juliusz Kulesza, sam piłkarz i zagorzały kibic zarazem, wspomina mecze i zawodników z tamtych lat, dedykując książkę ówczesnemu kapitanowi jednej z żoliborskich drużyn, po wojnie znanemu pisarzowi i podróżnikowi, Olgierdowi Budrewiczowi. «

Dlaczego ludziom jest dobrze w Stanach Zjednoczonych? Dlaczego nie wyobrażają sobie życia w innym kraju? Dlaczego imigranci, którzy wpadają „na chwilę”, zostają tam na zawsze?

W swojej najnowszej książce Marek Wałkuski wyjaśnia, co spodobało mu się w Ameryce i dlaczego polubił ten kraj. Pisze o fundamentalnych cechach Amerykanów, takich jak optymizm, altruizm czy tolerancja, przede wszystkim jednak opowiada o amerykańskiej codzienności.

Poznawaj Amerykę kaWałek po kaWałku: zajrzyj do wnętrza policyjnego radiowozu, poznaj ludzi o stuwatowych uśmiechach, udaj się na podwórkową wyprzedaż, odwiedź zamieszkany przez mormonów stan Utah, poczuj moc silnika harleya-davidsona, oddaj się przyjemnościom w rozmiarze XXL, weź udział w nieudolnie przeprowadzonym skoku na bank.

Marek Wałkuski jest dziennikarzem Polskiego Radia. Mieszka w Stanach Zjednoczonych od dwunastu lat i kawałek po kawałku testuje je na własnej skórze.

Jego korespondencje dla radiowej Trójki przeszły już do legendy, a poprzednia książka („Wałkowanie Ameryki”) podbiła serca czytelników. Kolej na porcję z ulubionymi kąskami Wałka. «

19/12/2014 15:51:37

057 Przebudzenie

Pod pogańskim sztandarem.

Dzieje tysiąca wojen Słowian połabskich od VII do XII wieku

»

Mroczna, elektryzująca powieść o tym, co może istnieć po drugiej stronie życia…

W niedużej miejscowości w Nowej Anglii ponad pół wieku temu na małego chłopca bawiącego się żołnierzykami pada cień. Jamie Morton podnosi głowę i widzi intrygującego mężczyznę, jak się okazuje, nowego pastora. Charles Jacobs wraz ze swoją piękną żoną odmieni miejscowy kościół. Mężczyźni i chłopcy skrycie podkochują się w pani Jacobs; kobiety i dziewczęta – w tym także matka Jamiego i jego ukochana siostra Claire – tym samym uczuciem darzą wielebnego Jacobsa. Jednak kiedy rodzinę Jacobsów spotyka tragedia, a charyzmatyczny kaznodzieja wyklina Boga i szydzi z wiary, zostaje wygnany przez zszokowanych parafian.

Jamie ma własne demony. Od wielu lat gra na gitarze w zespołach na terenie całego kraju i wiedzie tułaczy żywot rock-and-rollowego muzyka, uciekając od rodzinnej tragedii. Po trzydziestce – uzależniony od heroiny, pozostawiony na pastwę losu, zdesperowany – Jamie ponownie spotyka Charlesa Jacobsa, co ma głębokie konsekwencje dla nich obu.

Ich więź przeradza się w pakt, o jakim nawet diabłu się nie śniło, a Jamie odkrywa, że słowo „przebudzenie” ma wiele znaczeń.

Ta bogata, niepokojąca powieść prowadzi czytelnika przez pięć dekad do najbardziej przerażającego zakończenia, jakie kiedykolwiek wyszło spod pióra Stephena Kinga. To arcydzieło Kinga, nawiązujące do twórczości takich wybitnych amerykańskich pisarzy, jak Frank Norris, Nathaniel Hawthorne i Edgar Allan Poe. «

562-MAKIETA 3 44-63.indd 57

Kompleks Portnoya

» »

Wojny na lądzie i morzu, pirackie najazdy, łupieżcze wyprawy – tak wyglądał dzień powszedni Słowian połabskich, najżarliwszych pogan Środkowej Europy. Walczyli ze wszystkimi sąsiadami: prącymi na wschód Niemcami, duńskimi i norweskimi wikingami, wojami polskiego księcia Mieszka I. Pod pogańskim sztandarem omawia dzieje ludów, o których mało kto dziś pamięta, choć przez całe wczesne średniowiecze odgrywały ważną rolę w naszym regionie kontynentu. Słowian zwanych połabskimi, gdyż mieszkali od Odry „po Łabę” na zachodzie. Zasiedlili te tereny w stuleciach VI – VII, a w wieku XII kres ich niezależności położyły z jednej strony Niemcy, z drugiej Dania, a z trzeciej Księstwo Zachodniopomorskie. Bronili się zaciekle, skupieni pod znakami pogańskich bogów, którzy mieli ich uchronić przed chrześcijańską nawałą. «

Więcej na:

WydawnictwoErica.pl

Premiera trzeciej powieści Philipa Rotha w styczniu 1969 r. wstrąsnęła literackim światem – chodziło o główną postać, która, choć fikcyjna, rozpaliła emocje czytelników. Alexander Portnoy – rocznik 1933, urodzony w Jersey City w rodzinie żydowskiej, IQ 158 – leży na kozetce u psychoterapeuty. Akapit za akapitem, kartka za kartką bezlitośnie rozlicza się z historią własną i rodziny. Z matką, której czujne oko chciałoby dopilnować wszystkiego, zwłaszcza tego, co syn je i co z siebie wydala. Z ojcem, od początku dziejów cierpiącym na niestrawności. Z rodzicami w ogóle, bo „Żyd, którego rodzice żyją, jest na ogół biorąc bezradnym niemowlęciem!”.

Próbując wydostać się z rodzinnej niewoli, Alex wpada w inną niewolę – w sidła kompulsywnych erotycznych fantazji.

Wyznania Alexa to przełomowy monolog w dziejach literatury amerykańskiej i światowej. Dla jednych stał się pokoleniowym manifestem, inni zobaczyli w nim wspaniale ironiczny tekst, w którym tyrady na temat seksualności nie wykluczają rozważań o polityce i religii. „Kompleks Portnoya” znalazł się na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści XX w., sporządzonej przez Modern Library, i na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści lat 1923 – 2005 magazynu „Time”.

Publikacja „Kompleksu Portnoya” otwiera nową serię dzieł pisarza, przygotowaną przez Wydawnictwo Literackie – wyłącznego wydawcę Philipa Rotha w Polsce. « Więcej na:

BookTO.pl

19/12/2014 15:51:38

058

CAFÉ COOLTURA MUZYKA

zapowiedzi

Zapowiedzi koncertów w roku 2015

Nowy rok zapowiada się koncertowo. Wyspy Brytyjskie odwiedzi wielu polskich artystów.

Poniżej przedstawiamy zapowiedzi koncertów, o których już wiemy, że się odbędą.

W styczniu 1995 r. grupa reaktywowała się. Wtedy też ukazała się EPka „Zamiast burzy”, która przyniosła Pidżamie popularność.

W latach 1995 – 1996 zespół grał na koncertach z Chumbawamba i Youth Brigade.

W 1996 r. zespół podpisał kontrakt z firmą S.P. Records. Pierwszym efektem tej współpracy był trzeci album Pidżamy – „Złodzieje zapalniczek”, wydany w lutym 1997 r. Płytę wypromowały piosenki „Ezoteryczny Poznań” i „Bal u senatora ‘93”. Teledysk nakręcony do „Balu u Senatora ‘93” otrzymał wyróżnienie na Yach Film Festiwal ‘97 jako jeden z trzech najlepszych polskich teledysków w 1997 r.

18 lipca 2014 zespół wystąpił na festiwalu w Jarocinie. Koncert odbył się z okazji 30-lecia działalności artystycznej Krzysztofa „Grabaża” Grabowskiego. Podczas koncertu zespół ogłosił, że to ostatni koncert w pierwotnym składzie.

2 października 2014 Grabaż opublikował na portalu społecznościowym Facebook wywiad, jaki przeprowadził z nim Grzegorz Kociuba dla portalu Wroclive, w którym pada informacja, że od 2015 r. Pidżama Porno wznawia działalność jako trio w składzie Grabaż, Kuzyn i Kozak. Wywiad został także opublikowany na oficjalnej stronie zespołu w komunikacie „Pidżama Porno wraca na scenę!”.

Pidżama Porno + Gabinet Looster 15 lutego 2015 Scala, Londyn

Pidżama Porno Grupa powstała w grudniu 1987 r. z inicjatywy Krzysztofa Grabowskiego i Andrzeja Kozakiewicza, ówczesnych studentów poznańskiego uniwersytetu.

W 1989 r. nagrali swój pierwszy materiał, zatytułowany „Ulice jak stygmaty”. Zespół zadebiutował na festiwalu w Jarocinie i festiwalu w Sopocie.

W 1990 r. Pidżama Porno nagrała w Szczecinie drugą płytę, zatytułowaną „Futurista”. Zespołowi w chórkach

562-MAKIETA 3 44-63.indd 58

towarzyszyła nieznana jeszcze wówczas wokalistka Kasia Nosowska. Z powodu rozpadu zespołu w 1990 ww. album ujrzał światło dzienne dopiero 1996 r.

Grupa zdążyła jeszcze zagrać kolejny raz na festiwalu w Jarocinie i odbyć trasę koncertową po Czechosłowacji. Marcin Świetlicki określił „Futuristę” na łamach „Tygodnika Powszechnego” jako cudownie odnaleziony, brakujący łańcuszek w polskim rocku.

Więcej na:

Buch.co.uk

19/12/2014 15:51:39

059 Dzień Kobiet

Stare Dobre Małżeństwo Legendarna grupa STARE DOBRE MAŁŻEŃSTWO wciąż przemierza koncertowe szlaki. Zespół niezmiennie złożony jest z wyśmienitych muzyków towarzyszących założycielowi oraz liderowi SDM Krzysztofowi Myszkowskiemu, śpiewającemu swoje kultowe piosenki – od najstarszych (np. „Blues o 4 nad ranem”, „Jak”, „Komunia”, „Blues dla Małej”) po najnowsze, które ukazały się na ostatniej płycie zespołu.

Soczyste i aromatyczne brzmienie formacji zapewnia niebanalny zestaw instrumentów wykorzystywanych podczas recitali.

Uwagę słuchaczy na przeszło dwie godziny

przykuć powinny: gitary 6- i 12-strunowe, dobro, cajon, kontrabas oraz niepowtarzalne brzmienie harmonijki ustnej.

Sala Teatralna Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny Tylko dwa koncerty: 7 lutego, godz. 19.00 i 8 lutego, godz. 17.00 Miejsca numerowane – liczba biletów ograniczona.

Więcej na:

heart-beat-events. co.uk

Pokahontaz zagra w Londynie!

Pokahontaz – hiphopowy duet, który tworzą Fokus i Rahim, wyrusza w europejskie tournée. Aż 6 koncertów zaplanowano na Wyspach, w tym oczywiście w Londynie, gdzie zespół zagra 7 lutego.

Fokus i Rahim to autorzy wielu ważnych dla polskiej sceny projektów. Ich twórczość (i Magika, z którym współtworzyli niegdyś Paktofonikę) była inspiracją do powstania głośnego filmu „Jesteś Bogiem”. Choć dziś do dawnych lat nie wracają zbyt często, nie da się ukryć, że Paktofonika to kawał historii polskiego hip-hopu.

Od lat tworzą jednak swoje. Pokahontaz to owoc wspólnych wizji muzycznych, który sięga roku 2003. Od tego czasu nagrali 2 albumy, a niedawno ukazał się

562-MAKIETA 3 44-63.indd 59

trzeci krążek. Były także solowe płyty obu raperów oraz liczne gościnne udziały w kawałkach innych artystów. „REVERSAL” to trzeci album Pokahontaz, który jest niejako muzyczną kontynuacją tego, co pojawiło się na poprzedniej płycie.

– Można powiedzieć, że to ciąg dalszy „Rekontaktu”, a z drugiej strony to coś całkiem nowego. Materiał jest dużo bardziej zróżnicowany, na krążku znajdziecie wiele naszych muzycznych inspiracji – tak opisują swoje wydawnictwo Rahim i Fokus. Zapewniają, że nie tylko fani hip-hopu znajdą tam coś dla siebie.

Europejska trasa obejmuje w sumie 9 miast. Zagości w Irlandii, Wielkiej Brytanii i Holandii.

Na scenie Fokusa i Rahima wspierają Dj Bambus oraz Minix.

Kolejne obchody Dnia Kobiet w Londynie – podobnie jak ich pierwsza edycja – także nie zostały na ich organizatorze przez piękniejszą część polskiej emigracji w najmniejszym stopniu wymuszone, a prezent, jaki Panie ponownie otrzymają od firmy BUCH IP z okazji ich święta, i tym razem zaskakuje swoim rozmachem i pomysłowością. W sobotę, 7 marca, w londyńskim The Forum na 9-17 Highgate Road NW5 1JY odbędzie się koncert, którego rozmiary zapewne znów zelektryzują nie tylko Polaków mieszkających na Wyspach, ale i tych, którzy aby to ekscytujące widowisko przeżyć, będą zmuszeni do brytyjskiej stolicy dojechać lub dolecieć z bardzo odległych niekiedy miejscowości. W pierwszej edycji londyńskich obchodów Dnia Kobiet obok mieszkańców Anglii uczestniczyła też liczna grupa Polaków z Glasgow, Aberdeen, Edynburga, Hamburga, Rotterdamu, a nawet z Oslo. Entuzjazm ubiegłorocznej publiczności pozwala mieć nadzieję, że i tym razem pojawi się ona licznie na tym szczególnym koncercie, na który BUCH IP już po raz drugi serdecznie wszystkich zaprasza.

Podobie jak w mijającym roku i tym razem emocji dostarczą nam aż trzy damy polskiej sceny: czołowa londyńska wokalistka Monika Lidke, której kompozycje stylistycznie osadzone są pomiędzy jazzem a muzyką songwriterską, oraz będące od lat na szczytach popularności Renata Przemyk i Edyta Bartosiewicz!

Noworoczna promocja dla czytelników „Cooltury”: promocyjna sprzedaż biletów 4 w cenie 3.

7 lutego 2015 (sobota) Rhythm Factory 16-18 Whitechapel Road, Londyn, E1 1EW Otwarcie klubu: godz. 19.30 Wstęp dla osób pełnoletnich! Wymagane ID. Więcej na:

FB/Xsidemusic2004

Dostępne tylko online na stronie:

Buch.co.uk/bilety

19/12/2014 15:51:39

060

CAFÉ COOLTURA GUEST ROOM

Autorką zdjęć jest Alicja Aleksandrowicz

Guest room

Zrobiliście fajne zdjęcie? Napisaliście krótką historyjkę? Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty. Swoje prace wysyłajcie na info@cooltura.co.uk, z dopiskiem: „GueSt Room”.

Poezja Tadeusz Żyszkowicz

Jesienne drzewo Puste czarne konary W tle błękitnego nieba Liście opadły bez wiary Że będzie ich tutaj trzeba.

Drzewo wydaje się lżejsze Acz smutne, posępne Figlarne przyjacioły najlepsze odeszły bez pytania o odstępne.

562-MAKIETA 3 44-63.indd 60

Platoniczna miłość Zmysłami dotykam Ciebie twych piersi obfitych Warg między udami ukrytych Ręce niepotrzebne.

Błądzę po twoim ciele Za uchem, po szyi

Ramionach krągłych miejsc takich wiele.

Wstrzemięźliwość na nic się zdała W mych nozdrzach smak twój twojego ciała Jestem wszędzie, twój.

Wiesz o tym czujesz Wypełniona rozkoszą miłości, obfitości Wszak mnie miłujesz.

19/12/2014 15:51:41

061 Zimowe łąki Łąki rozległe pokryte lodem W promieniach słońca się skrzące Ciche otulone zimowym chłodem Na wiosnę w oczekiwaniu drzemiące.

Taflę srebrzystą zakłócają drzewa Kępy krzaków bądź inne szuwary Rosnące zwykle na rzeki brzegach Tutaj rozstawione bez miary.

Mgiełka, biała poświata się rodzi Pod lasem jej ciągle przybywa Znak, dzień ku końcowi schodzi Tajemnicza noc wszystko okrywa.

Zasypać przepaść Chcesz przyjechać, być blisko Otóż sprawa jest prosta Kupujesz bilet to wszystko Jutro między nami ni wiorsta.

Chętnie przywitam, ugoszczę u siebie Czule popatrzę w twe oczy błękitne Nie wiem co będzie dalej, nikt nie wie Poezja, proza dnia codziennego wyniknie.

562-MAKIETA 3 44-63.indd 61

Bardzo będę się starał, to obiecuję Być pogodnym, niczym ciebie nie ranić Czasem sam siebie wszak nie pojmuję Jest mi to nie w smak muszę się ganić.

Będę lepszy z twoją pomocą Dwie to niejedna jest siła Razem staniemy, z podwójną mocą Zasypać przepaść co nas dzieliła.

Gdzie jesteś Gdzie jesteś?

Sobą nie szeleścisz Czuć cię nie moźna Choć nadstawiam nozdrza.

Gdzie jesteś?

Jeszcze przed snem Zajęta krzątaniem Co piękne opóźnianiem.

Nareszcie jesteś W moich ramionach Ja, mnie spragniona Tu wreszcie jesteś.

Wchodzimy w rytm seksu tańca Zrazu powoli, szybko bez końca

Aż ku omdleniu Aż ku spełnieniu.

Tu jesteś.

StaniSław Dubiel

List na Boże Narodzenie Po raz kolejny…

Naszą zimną planetę i dłonie ogrzeje cicho przebijająca się Miłość.

Po raz kolejny…

Spłyną z gór potoki nadziei i utworzą rzekę przedziwnych światełek.

Po raz kolejny…

Usłyszymy płacz Dziecka śpiew kolęd podmuch wiary i kruchość opłatka.

19/12/2014 16:20:57

062

CAFE COOLTURA WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

Rybka lubi pływać SERGIUSZ HIERONIMCZAK sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Zupa rybna w polskiej kuchni została zapomniana. Pamięć o niej odświeżamy sobie tylko na święta Bożego Narodzenia, bo należy do zestawu wigilijnego. Czy nie warto sięgnąć po ten rodzaj zupy częściej? W polskiej tradycji kulinarnej za najstarsze zupy uważa się: polewki, barszcze, rosoły, krupniki, kapuśniaki, zupy rybne, żur, czerninę, grochówkę oraz zupy owocowe (jabłczankę, śliwiankę, wiśniankę).

Pielęgnujmy więc tradycje dla własnego dobra.

Jeżeli jedynym zarzutem przeciwko spożywaniu rybnych zup będzie ich cena, to chciałbym przypomnieć, że z takim podejściem pozbawiamy się przyjemności jedzenia i na dłuższą metę zdrowia. Wiadomo przecież, że jesteśmy tym, co jemy. Im więcej chłamu w naszym koszyku, tym więcej wydamy w aptece na starość. Oszczędności są więc pozorne.

O zaletach rybich wywarów wiedzieli już starożytni Grecy, co w zasadzie – ze względu na wyspiarskie położenie ich kraju – było uzasadnione. Kakavia, tradycyjna grecka rybna zupa, dała podwaliny pod jedną z najsłynniejszych zup Europy: bouillabaisse (czyt: bujabes). Kulinarny wymiar eksportu greckiej kultury objawił się w Marsylii, portowym mieście na południu Francji. Założyli je Grecy 600 lat p.n.e. jako swoją kolonię handlową. Bouillabaiss powstała jako alternatywa dla wykorzystania mniej wartościowych ryb, które znajdowały się w łodziach rybackich po powrocie do portu. Z czasem składniki nabrały bardziej szlachetnego wymiaru, a połączenie prowansalskich ziół, czosnku i szafranu sprawiło, że zupa ta zawędrowała na stoły możnowładców. Między innymi dlatego przetrwała do dzisiaj i jest jednym z tych dań, do których chętnie się powraca. Do przyrządzenia zupy wykorzystuje się różne gatunki ryb morskich, czosnek, pomidory, oliwę, pieprz i szafran.

Po ugotowaniu przecedza się ją przez sito do wazy, a gotowane w niej ryby, langusty i kraby podaje się na osobnym półmisku.

Do bouillabaise podaje się w Marsylii pieczywo zwane „marette”.

562-MAKIETA 3 44-63.indd 62

Dla Anglików charakterystyczną zupą rybną jest chowder. To zupa rybaków i marynarzy, gotowana na wywarze z rybich głów z dodatkiem mleka lub śmietany. Często była przyrządzana na okrętach. Jest bardzo dużo odmian tej zupy, a jej nazwa pochodzi od słowa „jowter”, czyli rybak. Niektórzy wywodzą ją od francuskiego słowa „chaudron”, co oznacza gorący gar. Prawdopodobnie obydwie wersje są prawdziwe. Oczywiście nie wypada nie wspomnieć o szkockim przysmaku rybnym Cullen skink, czyli zupie z wędzonego haddocka (polska nazwa: łupacz, należy do rodziny dorszowatych), ziemniaków, mleka i/lub śmietany. To coś, co naprawdę może zachwycić podniebienie. Wspomniany haddock jest wędzony na zimno – wówczas dym ulega schłodzeniu i wędzi surową rybę. Gotując wywar z takiej ryby, uzyskujemy aromatyczny rosół, który po doprawieniu solą i pieprzem miksujemy z ziemniakami. Do tego dodajemy płatki ugotowanej ryby i zaprawiamy śmietaną oraz smażona cebulą. Co ciekawe, słowo „skink” oznacza po galijsku krowią łydkę, z której gotowano wywar. Jednakże z racji tego, że Cullen to rybacka miejscowość, wołowinę automatycznie zastąpiono rybą, ale nazwa zupy pozostała bez zmian. Cullen skink to bardzo popularna w Szkocji zupa, serwowana jako starter na wszystkich oficjalnych przyjęciach. Doczekała się nawet hasła w oxfordzkim słowniku.

Zupy rybne polecam wszystkim, bo rybka lubi pływać, tym razem jednak w zupie. «

CHOWDER Z DORSZA Skład: 1,2 kg dorsza (może być wędzony) 25 dag bekonu pokrajanego w kawałki 30 dag ziemniaków 3 cebule posiekane łyżka mąki szklanka mleka liść laurowy szczypta tymianku sól, pieprz do smaku 2 kostki bulionu rybnego pęczek koperku SpoSób przyrządzenia: Czyste mięso kroimy na małe kawałki.

Do wody dodajemy kostki rybne, liść laurowy, sól i pieprz. Gotujemy 20 minut i odcedzamy.

Bekon podsmażamy i dodajemy do niego 2 posiekane cebule, które krótko smażymy – tylko do zeszklenia.

Wystudzonym wywarem z ryby rozprowadzamy mąkę, wlewamy to do podsmażonej cebuli, do tego dodajemy ziemniaki i gotujemy, aż będą miękkie.

Dodajemy kawałki dorsza i gotujemy jeszcze 20 minut.

Następnie dodajemy mleko i koperek i jeszcze chwilę gotujemy (ok. 5 min).

Możemy wcześniej przygotować pokrojoną w kostkę marchewkę, ugotować ją do miękkości i dodać do zupy tuż przed końcem gotowania. Doda koloru i wzbogaci smak i tak dobrej już zupy.

Smacznego!

19/12/2014 15:51:42

063

562-MAKIETA 3 44-63.indd 63

19/12/2014 15:51:44

064

CAFÉ COOLTURA URODA I ZDROWIE

Oczyszcza organizm, ma działanie antynowotworowe, wzmacnia odporność i pozwala pozbyć się kaca. Zalety kapusty kiszonej dostrzegł już Hipokrates. Dziś kupując ją w sklepie, wybierajmy tę sprzedawaną z beczki – zachowuje najwięcej cennych dla zdrowia składników.

EWELINA KRAJCZYŃSKA

»

– Najbardziej wartościowa jest kapusta sprzedawana z beczki, która nie jest przepakowywana w opakowania detaliczne. Praktycznie bezwartościowa pod względem związków biologicznie aktywnych jest kapusta pasteryzowana – wyjaśnia dr Ewa Ciska z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Bezpieczeństwa Żywności PAN w Olsztynie (IRZiBŻ PAN).

562-MAKIETA 4 64-91.indd 64

Zdrowie z beczki – warto docenić kapustę kiszoną

Specjaliści z Zakładu Chemii i Biodynamiki Żywności IRZiBŻ PAN, w ramach projektu finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przeprowadzili monitoring kapusty kiszonej dostępnej w sklepach. Próbki kapusty analizowali pod kątem obecności związków o aktywności przeciwnowotworowej.

Dlaczego należy kupować kapustę z beczki? – Nie jest ona przepakowywana do mniejszych torebek, a więc

kiszonka nie jest narażona na utratę cennych składników wskutek działania tlenu z powietrza, światła oraz wysokiej temperatury w przypadku kapusty pasteryzowanej. Prawdopodobnie pasteryzacji często poddawana jest kapusta nie najlepszej jakości, w której wskutek nieprawidłowego przebiegu fermentacji dochodzi do nadmiernego wzrostu niewłaściwej mikroflory. Taka kapusta w trakcie nawet krótkiego przechowywania zgnije – tłumaczy dr Ewa Ciska.

19/12/2014 16:41:53

065 Wyjaśnia, że również proces przechowywania kapusty w nieodpowiednich warunkach obniża jej jakość. – Pasteryzacja takiej kapusty pozwoli zatrzymać niekorzystne procesy zachodzące w kapuście i przedłużyć termin przydatności do spożycia, ale będzie to już produkt niepełnowartościowy – mówi dr Ciska. – W dodatku czasem temperatura pasteryzacji może być za wysoka i wtedy taka kapusta jest w zasadzie ugotowana – dodaje.

Jeśli samemu kisimy kapustę, to najlepiej wykorzystać do tego odmiany późne – o zwartych główkach. – Odmiany późne mają więcej niezbędnego w procesie fermentacji cukru, który jest podstawowym składnikiem odżywczym dla bakterii. Fermentacja odbywa się w ten sposób, że cukry przekształcane są w kwas mlekowy, który jest naturalnym związkiem konserwującym kiszoną kapustę. Odpowiednie jego stężenie zabezpiecza kapustę i umożliwia długie jej przechowywanie – opisuje rozmówczyni.

Kapusta kiszona jest bogatym źródłem witaminy C, witamin z grupy B, witaminy K, A i E. Witaminy A, C i E to przeciwutleniacze, które oczyszczają organizm z nadmiaru wolnych rodników. – Wolne rodniki powstają naturalnie podczas przemian metabolicznych, ale ich nadmiar w organizmie wynikający z zanieczyszczenia środowiska, palenia papierosów czy tzw. diety śmieciowej jest bardzo szkodliwy. Te wyjątkowo reaktywne związki inicjują procesy nowotworowe, sprzyjają zmianom miażdżycowym nawet u młodych ludzi i są przypuszczalnie przyczyną szybszego starzenia się organizmu – informuje dr Ewa Ciska.

562-MAKIETA 4 64-91.indd 65

Kapusta kiszona bogata jest też w związki manganu, cynku, wapnia, potasu, żelaza i siarki, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wytworzony w trakcie fermentacji kwas mlekowy ma dobroczynny wpływ na przewód pokarmowy.

– Bakterie mlekowe wzmagają perystaltykę jelit, przyspieszając pasaż jelitowy, likwidują zaparcia, przywracają prawidłową mikroflorę jelitową po antybiotykoterapii i działają wzmacniająco na nasz system odpornościowy.

Kwas mlekowy, zakwaszając środowisko, działa toksycznie na mikroorganizmy patogenne, m.in. na drożdżaki odpowiedzialne za stosunkowo częste zakażenia grzybiczne – wylicza uczona.

Wspomniane bakterie regulują przemiany kwasów żółciowych, ułatwiają trawienie i wchłanianie składników pokarmowych. – Nie zaskakuje zatem fakt, że sok z kapusty kiszonej, pobudzający układ trawienny, bogaty w witaminy i związki mineralne, jest chętnie stosowanym lekiem na „zespół dnia następnego + po zbyt hucznie spędzonej nocy” – dodaje dr Ciska.

Po kapustę kiszoną mogą bez obaw sięgać osoby starsze, bo łatwiej się ją trawi od kapusty świeżej. Dla osób odchudzających się może stanowić zdrową przekąskę o wyjątkowo małej kaloryczności. 100 g zawiera jedynie 12 – 16 kcal, w dodatku dzięki dużej zawartości błonnika daje poczucie sytości.

Czemu kapusta „zawdzięcza” swój charakterystyczny, nieprzyjemny zapach, wydzielający się podczas kiszenia czy gotowania?

Za ten specy-

ficzny zapach odpowiedzialne są związki siarki nazywane glukozynolanami. Są one charakterystyczne dla warzyw kapustnych, takich jak brokuł, kalafior, kalarepa czy brukselka. – W trakcie krojenia, a następnie kiszenia kapusty związki te ulegają degradacji. To właśnie produkty degradacji niektórych glukozynolanów odpowiedzialne są za ten charakterystyczny zapach – wyjaśnia dr Ciska.

Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że produkty degradacji glukozinolanów działają prewencyjnie lub aktywnie hamują rozwój niektórych typów nowotworów. – Zmniejszały m.in. częstotliwość występowania nowotworów sutka, jajników, macicy i prostaty, czyli tak zwanych nowotworów hormonozależnych, stosunkowo częstych u ludzi – informuje rozmówczyni.

Pierwsze wzmianki o właściwościach leczniczych kapusty kiszonej pojawiły się już w pismach Hipokratesa w IV w. p.n.e. Sławę przyniosła jej jednak pierwsza wielka wyprawa morska sławnego podróżnika i odkrywcy Jamesa Cooka. – Dzięki dużej zawartości witaminy C oraz łatwości przechowywania w trakcie długich podróży okazała się ona doskonałym panaceum na szkorbut, który w tamtych czasach dziesiątkował marynarzy, pozbawionych przez dłuższy czas świeżych warzyw i owoców – przypomina dr Ciska. Za obserwacje i wnioski dotyczące m.in. wpływu diety wzbogaconej o kapustę kiszoną na zdrowie marynarzy Cook w 1776 r. został odznaczony medalem Copleya przyznanym przez Towarzystwo Królewskie w Londynie. «

19/12/2014 12:28:43

066

REKLAMA

} 562-MAKIETA 4 64-91.indd 66

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

19/12/2014 16:15:53

REKLAMA URODA I ZDROWIE

562-MAKIETA 4 64-91.indd 67

067

19/12/2014 15:05:12

068

REKLAMA URODA I ZDROWIE

562-MAKIETA 4 64-91.indd 68

19/12/2014 12:28:48

REKLAMA URODA I ZDROWIE

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE!

069

Ściągnij Coolturę i czytaj już we czwartki!

C Coolturę OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

562-MAKIETA 4 64-91.indd 69

19/12/2014 12:28:49

070

OGŁOSZENIA DROBNE

jAK ZAMIEścIć

OGŁOsZENIE UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Szukasz mieszkania?

Sprawdź najnowsze oferty na portalu www.elondyn.co.uk

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

020 7272 8615 075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk

81616

jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą sMs – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: cL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: cL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Kody działów: cL 01 cL 02 cL 03 cL 04 cL 05

mieszkania do wynajęcia

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

cL 06 cL 07 cL 08 cL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe Telefonicznie:

(usługi)

Warunki:

Ramka do 15 słów

Ramka do 25 słów

£ 30 +vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOsZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane sMs-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

562-MAKIETA 4 64-91.indd 70

> Bounds Green , N22 8NW: Pokoj jedynka £85 dostepny od zaraz . Do kazdego pokoju rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami .Mieszkanie we Flacie Tel : 074 3679 2779 > Kingston Upon Thames 2-os.

pokój do wynajęcia w Kingston Upon Thames dla pary(800)bądź singla(750). Opłaty wliczone.

Kontakt 07712654433(ang) 07895743484(pl) lub meg85m@ yahoo.co.uk

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k

> Totenham Hale , N17 9DT : Dom z ogrodem , £1950 + rachunki . W domu 3 podwojne sypialnie , 1 pojedyncza , kuchnia z jadalnia , 2 toalety . TEL : 074 365 82103 > Turnpike Lane , N15 3PR , Pokoj jedynka £ 90+ rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami .

W domu 7 pokoi , 3 lazienki , ogrod .

TEL : 074 3679 2779 > Turnpike Lane / Wood Green : Pokoj dwójka £130 + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami .

Mieszkanie w domu z ogrodem , wspolna lazienka z 1-pokojem, TEL : 074 365 82103

Studio flat do wynajęcia, osobna sypialnia, kuchnia, łazienka. £750/ mies.+rachunki. Tel. 07946071042 lub www.japetus.org/studio/ ,

> Turnpike Lane /Wood Green : bedsit £145tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami .

Mieszkanie w domu z ogrodem ,wspólne 2 lazienki Tel : 074 365 82103

> Norwood junction, wynajme pokoj dwojka jednej osobie, £120 + 2 tyg dep. Rachunki i internet wliczone. Pokoj dostepny od 29.12.14.

07928385783/07922297152

> Wood Green , N22 6QS: Piekny Duzy Dom z Ogrodem ,£2300/ miesiac +bills . Odswiezony , posiada 2 toalety,salon, kuchnie z jadalnia oraz ogrod .Tel : 074 367 92779, 07436582103

> Oakwood, N14 4HH, 4 bed flat.

> Wood Green , N22 5LT , Pokoj jedynka £75 + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami .

W domu 6 pokoi , 2 lazienki , kuchnia , patio , ogrod . TEL : 074 3679 2779

> New Cross Gate,SE14 5XF,

020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

> Archway, N19 3JY, Ladne, bardzo duze mieszkanie. 2 ogromne sypialnie, duzy salon, kuchnia, lazienka z wanna. Na 1 pietrze.

Ladna okolica.

Tylko osoby dorosle. 02072728615, 07436582104,

£335/tydz. 3 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza sypialnia, umeblowane, ogrod komunalny, (linia metraPiccadilly Line)-od zaraz.07436582104, 07715677401

> Rainham Pokoj z podwojnym

łóżkiem umeblowany do wynajecia na Rainham 450 za miesiac wszystkie rachunki wliczone 5 min autobusem do stacji Dagenham East (Distric Line) 07894533032

> Seven Sisters, N176EE:Pokoj

jedynka £ 90+ rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami .

W domu 7 pokoi, 2 toalety, wspolna kuchnia , ogrod . od zaraz! Tel : 0743679 2779

> Streatham / Norbury wynajme od zaraz pokoj dwojke. Do stacji 3 min, blisko polskie sklepy. Koszt 150tyg + dwutyg. depozyt.Tylko dla osob pracujacych bez nalogow 07472558055 > Tottenham Hale Pokoje do wynajecia na Tottenham Hale/ N17 9AP. Dwojka- £125, jedynka£ 105, £90 i £80 + gaz i prad. W domu jest 5 pokoi, kuchnia, living, 2 lazienki, ogrod. : 0208 885 1890 , 074 365 82103, 074 367 92779

19/12/2014 12:28:50

OGŁOSZENIA DROBNE > Tottenham Hale Wynajme pokoj dwojke w spokojnym domu z ogrodem, mozliwosc podlaczenia internetu. Dobre polaczenie z metrem, autobusami etc Dwu tygod 07533968808 > Tottenham Hale / N17 9AP : Pokoj dwojka £ 125, , jedynka £ 105, £90 i £80 + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami .

Wspolna kuchnia , 2 toalety . Tel : 0208 885 1890 , 074 365 82103, 074 367 92779 > Turnpike Lane /Wood Green : BEDSIT £145tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami .

Mieszkanie w domu z ogrodem ,wspolne 2 lazienki TEL : 074 365 82103, 0208 885 1890 > Turnpike Lane / Wood Green , N22 6QS: Piekny Duzy Dom z Ogrodem ,£2300/miesiac +bills .

Dom jest odswiezony 2 toalety , kuchnia z jadalnia oraz ogrod .Tel : 0208 885 1890, 074 367 92779, 07436582103

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Dental nurse required in North West London.

Qualification or experience not needed. Help with training will be given. 07714633000 or 07039351115

071

Cukiernia w zachodnim Londynie poszukuje doświadczonych cukierników. Tel: 07809432768.

Piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje kierowców z doświadczeniem pracy w UK. Osoby zainteresowane proszone są o kontakt: info@ polishvillagebread.co.uk

> Potrzebna dziewczyna do sprzatania z podstawowym angielskim najlepiej bez dzieci, poludniowo zachodni londyn.

07405777749 Justyna > PillarCare is looking for experienced live-in and hourly care workers to assist clients in their own homes.

Please email your cv to carework2013@gmail.com , > Mechanik samoch ciezarowych i przyczep. Praca stala. Angelski komunikatywny. Wschodni Londyn Belvedere DA17 Osoba kontak Bruno 07968587489 > PillarCare is looking for experienced live-in and hourly care workers to assist clients in their own homes. Please email your cv to carework2013@gmail.com , > Poszukuje pracownika budowlanego "zlota raczke"/ multiskilled z prawem jazdy i znajomoscia jezyka angielskiego.

Prosze o kontakt: 07772350852 kpawel79@yahoo.co.uk

ZNAJDŹ PRACĘ z portalem Zawsze aktualne ogłoszenia!

562-MAKIETA 4 64-91.indd 71

19/12/2014 12:28:51

072

REKLAMA PRACA / USŁUGI

562-MAKIETA 4 64-91.indd 72

19/12/2014 14:39:08

REKLAMA usługi

562-MAKIETA 4 64-91.indd 73

073

19/12/2014 14:38:55

074

OGŁOSZENIA DROBNE

> Praca w warsztacie blacharsko

lakierniczym przyzbrajacza , blachaza , przygodowanie pod lakierowanie I lakiernik prosze o kontakt pod numerem 07548941764

> Sprzatanie biura wieczor od ponpiat na hackney e8 2js doswiadczone odpowiedzialne osoby, ang podstawowy tel 07740316002,

> Fryzjre/ka z doswiadczeniem do

salonu w rejonie SW14. Praca full/ part time od zaraz. Szczegóły pod nr tel 07712654433, prosic Joe.

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Szukam sprzatan na soboty w domach prywatnych/biurach na terenie calego Londynu. Prosze o kontakt : 07939702586 Email: ella@cote-restaurants.co.uk, > Kobieta 58 lat, bez nałogów,

uczciwa, szuka pracy jako opiekun – pomoc do starszej osoby w polskiej rodzinie bez zamieszkania. Maria 07442304692

> Malarz bez nalogow, uczciwy

i solidny szuka pracy. Wysoki standard pracy. 8 lat doswiadczenia w UK. Pracuje dla firm i osob prywatnych. Rafal. 07545600591.

> Elektryk, z długoletnim

doświadczeniem zawodowym, szukam pracy. Pomogę przy awariach domowych, montażu nowego osprzętu i wszelkich problemach związanych z prądem 07883974669

> Hydraulik Corgi gas safe szuka pracy naprawa serwis montarz boilerow kominki megaflo central heating power flush Certyfikaty Domestic Commercial 07545707457

> Malarz dekorator szuka pracy

wlasne narzedzia doswiadczenie i solidnosc 07591534894 Krzysztof

> Elektryk - Hydraulik z 12 letnim doswiadczeniem w angielskiej firmie z wlasnymi narzedziami i vanem szuka pracy. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. 07707717053 > Plastrarze z własnymi narzędziami szukają pracy. Wysoka jakość wykonania i czystość. Cały Londyn. 07990268770 Artur

562-MAKIETA 4 64-91.indd 74

> Doswiadczony budowlaniec podejmie prace. Malowanie, stolarka - prace wykonczeniowe.

Ogolnobudowlane "Lofty" w Poludniowo - Zachodnim Londynie. Darek 07796156494 > Hydraulik, uprawnienia Gas Safe. Piece gazowe, kuchenki, kominki. Naprawa, montaz. Centrale ogrzewanie. Megaflow. Szuka pracy.

07925296104 > Poczatkujacy malarz szuka pracy w zachodnim Londynie. Nie pije i nie pale . Tel-07549335708 > Odkupie sprzatania. Tel. 07849482982 Monika > Konkretny i uczciwy pomocnik budowlany szuka pracy w zachodnim Londynie. Potrafie dobrze malowac.

Tel-07549335708 >Elektryk, z dlugoletnim doswiadczeniem zawodowym, szukam pracy. Pomoge przy awariach domowych, montazu nowego osprzetu i wszelkich problemach związanych z pradem 07883974669 > Elektryk 12 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Hydraulik (Gas Safe Register),

szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525

> Remonty Szukam pracy dobrze klade kafelki, robie elektryke, dobrze dekoruje maluje mam doswiadczenie przy remontach tel 07984293048, 07424336093 Artur > Hydraulik z 20 letnim

doświadczeniem, wlasnymi narzedziami i vanem 07968023856

> Malarz dekorator szuka pracy wlasne narzedzia doswiadczenie i solidnosc 07591534894 Krzysztof

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Notebook Samsung biały

(NP370R5E) używamy 2kg, Ram: 6 GB, 15’6, AMD Radeon HD 8750M,500 GB, Windows 8 Warty ponad £500, cena: £300 odbior Hammersmith: 078 7987 1032

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

> Successful English gentleman would like to meet attractive Polish lady for fun filled days and romantic evenings. John 07928079252

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Auto-Mechanika, diagnostyka komputerowa, hamulce, sprzęgła, zawieszenie, serwis, paski rozrządu, serwis/ napełnianie klimatyzacji. Dojazd do klienta.

07812071816 MOT – pomogę

> Citroen C8Sprzedam Citroen C8, 2.0 diesel, manual, 7 miejsc, srebrny, 2004 r, 120 tys m. Kontakt Piotr 07831926553, > Volkswagen Passat Sprzedam Volkswagen Passat 2.0 engine r ( 57 ). Przebieg 60.000. Plus zimowe opony. Kolor czarne. Dobra kondycji. Cena 5.500 funtow.

Kontakt 07468435787.

randka w ciemno SMS:

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Pest Control Dezynsekcja Londyn.

Zwalczamy Pluskwy, Karaluchy, Myszy, Szczury. Szybko Skutecznie Bezpiecznie Dyskretnie i Niedrogo.

Cos Cię Gryzie?

Dzwon nie zwlekaj!!! www.robaki.co.uk 07783278836 02083100344

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Mezczyzna chetnie spedzi milo wieczor z atrakcyjna pania .

Wykorzystajmy dobrze swoj wolny czas. Tel-07549335708 > Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889 > Mezczyzna okolo 50, wysoki, bez nalogow, pozna pania do lat 47, nie palaca, ustabilizowana, wolna, Zbyszek, 07561255145 > Witam facet w srednim wieku szukam kobiety do stalego zwiazku tel.07883974669 > Wysoki 40l po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu z zamknieta przeszloscia otwartej szczerej pragnacej stalego spokojnego zwiazku 07772387104 > Mlody 40 lat szukam kobiety do stalego zwiazku pani morze byc z dzieckiem tel 07931173729

TERAZ ogłoszenie

DROBNE kosztuje

TYLKO £1

> Wysoki , przystojny i pracujacy pozna pania , wiek 20- 45 lat 07754607321

19/12/2014 16:08:17

OGŁOSZENIA DROBNE

075

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat.

9 letnie doświadczenie Niskie ceny.

Mariusz Domaradzki.

07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów.

Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Naprawa: laptopy, tablety, konsole, zipmotelefony.

Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340 H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta.

Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; Technik-Informatyk; Olgierd 07961222932 www.komputery.london Serwis komputerów i laptopów, usługi oraz wsparcie informatyczne dla Ciebie lub Twojej firmy. Dojazd do klienta.

Darmowe konsultacje.

Special IT Weapons Ltd. Mirek 07768080827

ZNAJDŹ

PRACĘ z portalem Zawsze aktualne ogłoszenia!

562-MAKIETA 4 64-91.indd 75

19/12/2014 12:28:56

076

OGŁOSZENIA DROBNE / TRANSPORT

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju).

Największy VAN Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK. www. goldeneagle-removals. co.uk Tel 07969629456 Daniel

Przeprowadzki, wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa.

Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van.

Piotr, 07749174695

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie.

Odpowiedzialny kierowca.

Taniej kontakt 07985600960

ZadZwoń I ZAPYTAJ

o oGŁoSZENIE

RAMKOWE

020 8846 3614

Znajdź

PRACĘ

z portalem elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia!

562-MAKIETA 4 64-91.indd 76

19/12/2014 12:29:00

REKLAMA TRANSPORT

077

APOLONIA

TRANS

PACZKI

PRZESYŁKI

t 13;&1308"%;,* 6, 1t 357 "(% .&#-& t "%6/,* )"/%-08&

£ 2 0 = 20 KG (bez u k r yt ych o p łat ) Co czwarta przesyłka GRATIS!!! Codzienny odbiór paczek.

Tel UK :

079 72 72 72 78 020 8144 8032 Tel/Fax PL:

515-515-190 (22) 219 5360

562-MAKIETA 4 64-91.indd 77

Ceny negocjowalne!

Door to door! skype: apoloniatrans

apoloniatrans.co.uk

19/12/2014 12:29:02

078

REKLAMA TRANSPORT

562-MAKIETA 4 64-91.indd 78

19/12/2014 15:44:25

REKLAMA TRANSPORT

562-MAKIETA 4 64-91.indd 79

079

19/12/2014 15:44:38

WYWÓZ ŚMIECI #6%08-"/:$) t (30%08:$) t #*6308:$) t ; ("3"ő6 03"; ,"ő%:$) *//:$)

THE RUBBISH GUYS 0744 3600 080 0744 3600 090 rubbishguys@hotmail.com

VANY DO 16 YRD

24/7

Pomoc przy załadunku

Zabieramy więcej niż skip - za mniejsze pieniądze

562-MAKIETA 4 64-91.indd 80

}

080

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

19/12/2014 12:29:10

REKLAMA BUDOWNICTWO

562-MAKIETA 4 64-91.indd 81

081

19/12/2014 12:29:12

082

REKLAMA URODA I ZDROWIE

562-MAKIETA 4 64-91.indd 82

19/12/2014 14:40:03

REKLAMA BUDOWNICTWO

083

terB[ KVƆ EPstŖQOB OB UwPJN TNBSUfPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK CPPMUVrŖ OB UBCMeU J kPNÕSkŖȷ

562-MAKIETA 4 64-91.indd 83

19/12/2014 14:40:14

084

REKLAMA BUDOWNICTWO

ZNAJDŹ

PRACĘ z portalem

Najnowsze ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

Zawsze aktualne ogłoszenia!

562-MAKIETA 4 64-91.indd 84

19/12/2014 15:00:10

REKLAMA BUDOWNICTWO

562-MAKIETA 4 64-91.indd 85

085

19/12/2014 12:29:22

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

NATHAN SCAFFOLDING LTD

owy!

Najlepszy serwis scaffolding

Gwarantujemy t XT[FMLJFHP SPE[BKV SVT[UPXBOJB t EBSNPXF XZDFOZ t T[ZCLJF UFSNJOZ SFBMJ[BDKJ t CF[QJFD[FƏTUXP J TPMJEOPƙŲ XZLXBMJmLPXBOZDI QSBDPXOJLØX t QVCMJD BOE MJBCJMJUZ JOTVSBODF t BEWBODF UJDLFUT

www.nathanscaffolding.co.uk

562-MAKIETA 4 64-91.indd 86

Zadzwoń (Robert): 07850691001 02030922124 lub wyślij e-mail: office@nathanscaffolding.co.uk

19/12/2014 14:58:51

REKLAMA BUDOWNICTWO

087

Profesjonalny montaż

#F

TU

wszelkiego rodzaju rusztowań na terenie całego Londynu i okolic.

RV

BMJ

Î szybkie

UZ

Zapraszamy do współpracy!

HV

BSB

terminy realizacji Î darmowe wyceny Î wysokie rabaty dla stałych klientów

OUF F

E t

$P

NQ

ATD Structures Scaffolding

079 21831429 Dawid

atdstructure@hotmail.co.uk

www.atd-scaffolding-london.co.uk

FUJ

UJW F Q

atdscaffoldinglondon

SJD F

T

SCAFFOLDING PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań.

Profesjonalny montaż.

Szybki termin realizacji!

Najtaniej w Londynie!

Sebastian:

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

562-MAKIETA 4 64-91.indd 87

19/12/2014 12:29:25

088

REKLAMA BUDOWNICTWO

562-MAKIETA 4 64-91.indd 88

19/12/2014 15:48:06

562-MAKIETA 4 64-91.indd 89

19/12/2014 15:48:20

090

REKLAMA BUDOWNICTWO / MOTORYZACJA

562-MAKIETA 4 64-91.indd 90

19/12/2014 12:29:32

REKLAMA MOTORYZACJA

} 562-MAKIETA 4 64-91.indd 91

091

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

19/12/2014 12:29:33

092

WIADOMOŚCI KrzyżówKa + HorosKop

562-MAKIETA 5 92-100.indd 92

19/12/2014 15:17:28

093 KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

W Twoim związku może panować napięta atmosfera. Twój partner może Ci zarzucać próby kontrolowania jego życia. Postaraj się dać mu więcej swobody, Wasz związek powinien opierać się na obopólnym zaufaniu.

Jeśli jesteś wolny, gwiazdy zapowiadają romanse, flirty i ciekawe przygody.

W najbliższych dniach będziesz miał wiele okazji do poznawania nowych ludzi.

Wyjątkowo pod tym względem zapowiada się sylwester. Nawiążesz nowe znajomości i szybko okaże się, że macie mnóstwo wspólnych tematów. Poszerzysz swoje horyzonty i zainteresowania.

W nowy rok wejdziesz z odnowionymi siłami.

Będziesz wypoczęty po świętach, zrelaksowany, pełen zapału i energii do nowych wyzwań. Być może zapragniesz zmienić coś w swoim życiu. Twoje życie towarzyskie będzie kwitło, będziesz miał wiele okazji do zabawy i spotkań ze znajomymi.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Twoja dobra passa będzie trwać nadal.

Nowy rok będziesz witać hucznie i w dużym towarzystwie. Będziesz tryskać energią, dopisywać Ci będzie dobry humor, a w przyszłość będziesz patrzył z optymizmem. Spełni się Twoje pragnienie, aby ta noc była wyjątkowa.

Może pogorszyć się Twoja forma. Możesz wpadać w dołki psychiczne, doskwierać Ci będzie zimowa depresja wywołana brakiem słońca i światła. Nie izoluj się.

Wyjdź do ludzi, skorzystaj z zaproszenia przyjaciół, które dostałeś na sylwestra.

Czeka Cię naprawdę miły czas.

Jeżeli jesteś w stałym związku i czujesz, że nie ma między Wami harmonii, to czas, abyś przemyślał wszystko dokładnie. Zastanów się, czy nie byłeś zbyt zaborczy i czy nie narzucałeś za bardzo swojej woli. Postaraj się porozmawiać z partnerem i uważnie wysłuchać, co ma Ci do powiedzenia.

RYBY

RAK

SKORPION

Staniesz się ożywiony towarzysko, pełen chęci do działania i zabawy. Pociągać Cię będą rozrywki, imprezy i spotkania ze znajomymi. Ciężko będzie Ci wysiedzieć w domu. Będziesz się świetnie bawił w sylwestra, dopisze Ci humor i siły na zabawę do białego rana.

W najbliższych dniach staniesz się sentymentalny i skory do refleksji. Przełom roku zmobilizuje Cię, aby wprowadzić zmiany do swojego życia. Od dawna o nich myślałeś, ale brakowało Ci odwagi. Odważ się, gdyż to, co teraz zapoczątkujesz, będzie przynosiło wspaniałe plony w przyszłości.

Zapowiada się szalony okres. Będziesz tryskał pozytywną energią i zarażał innych swoim dobrym humorem. Będziesz duszą towarzystwa, a dzięki swoim zwariowanym pomysłom rozkręcisz każdą imprezę.

W nowy rok wejdziesz iście tanecznym krokiem, a wraz z Tobą Twoi najbliżsi.

BARAN

LEW

STRZELEC

Gwiazdy obdarzą Cię pozytywną energią, będziesz pełen życia, z entuzjazmem będziesz brał udział we wszelkich imprezach towarzyskich. W noc sylwestrową będziesz duszą towarzystwa, będziesz szalał na parkiecie i doskonale się bawił. Korzystaj z życia!

Najbliższe dni spędzisz na dobrej zabawie.

Będziesz miał okazję bliżej poznać przyjaciół i znajomych dzięki wspólnym imprezom i wypadom do klubu. Będziecie podejmować dyskusje i polemiki na różne tematy, może dojść do konstruktywnych sprzeczek. To będzie ciekawy czas.

Nareszcie będziesz miał trochę wytchnienia i luzu w pracy. Będziesz mógł odsapnąć po wyczerpujących spotkaniach rodzinnych. W sylwestra będziesz się wspaniale bawił, a w nowy rok wejdziesz z uśmiechem na twarzy, pełen optymizmu i wiary, że będzie tylko lepiej.

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

562-MAKIETA 5 92-100.indd 93

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

19/12/2014 15:17:29

094

SPORT Siatkówka + PiŁka NOŻNa

CBL Polonia walczy do końca Arcytrudnym meczem na własnym terenie drużyna CBL Polonia Londyn zakończyła tegoroczne rozgrywki Angielskiej Ligi Siatkarskiej.

W spotkaniu rozegranym przed dwoma tygodniami w hali na Brentford rywalem londyńczyków była drużyna Team Northumbria.

wało londyńczyków w stylu, którego dawno nie widziały angielskie parkiety siatkarskie.

W piątym secie gra toczyła się punkt za punkt aż do momentu, gdy dość poważnej kontuzji doznał atakujący Polonii – Wojciech Biernat. Lądując po ataku, uszkodził staw prawej nogi. Według lekarza Polonii Krzysztofa Klimka zawodnika czeka około dwóch tygodni przerwy. Do tej pory Biernat był jednym z liderów drużyny i jego brak był dużym osłabieniem, które pozwoliło gościom wygrać seta i ostatecznie zdobyć w tym pojedynku 2 punkty.

– Do pełni szczęścia zabrakło nam zwycięstwa w tym spotkaniu. Wiadomo, gramy, aby wygrywać. Ale muszę powiedzieć, że ja osobiście z tego spotkania jestem bardzo zadowolony. To będzie dla całej drużyny na pewno wiatr w żagle.

Pomijając element sportowy – i tak pokazaliśmy świetną walkę – najbardziej cieszy mnie sama atmosfera w hali. Sporo nowych twarzy na zapełnionych trybunach, konkursy z nagrodami od naszych sponsorów i partnerów z PGE Skry, oprawa spikera i klubu kibica sprawiły, że był to jeden z lepszych ligowych meczów siatkarskich w historii Anglii. Wszystko, co robimy, robimy dla naszych kibiców i to właśnie dzięki takim meczom jak ten widzimy, że ma to sens – powiedział po meczu prezes CBL Polonii Bartłomiej Łuszcz.

Teraz przed zawodnikami przerwa świąteczna, a kolejny mecz w Londynie w sobotę, 24 stycznia. « CBL POLONIA LONDYN – TEAM NORTHUMBRIA 2:3 (11:25, 24:26, 26:24, 25:21, 10:15)

»

– Mieliśmy świadomość wagi tego spotkania. Kończąc rok dobrym meczem u siebie, mogliśmy sprawić, że w dobrych humorach spędzimy przerwę świąteczną – powiedział trener Polonii Patrik Selep.

Pierwszy set niestety nie zapowiadał nic dobrego. Rozstrzelana niesamowitą zagrywką gości Polonia raz po raz natrafiała na wysoki blok przyjezdnych. Set zakończył się, gdy tablica wyników wskazywała 11 punktów po stronie gospodarzy. Po tak złym otwarciu trener Selep nie miał wątpliwości, że w drużynie trzeba coś zmienić. W drugim secie na boisku pojawili się nowi gracze – rozgrywający Kisielewicz oraz debiutujący tym meczem w barwach Polonii środkowy Rafał Kępka.

W drugim secie Polonia otrząsnęła się ze srogiej porażki z pierwszej odsłony i grając dobrze, wypracowała sobie dwie piłki setowe. Niestety do wygranej zabrakło nieco zimnej krwi i po grze na przewagi znów zwycięzcami byli przyjezdni.

Trzeci i czwarty set odwróciły losy tego spotkania. Wygrane Polonii po świetnej grze całej drużyny doprowadziły do tie-breaka. Swój wielki udział w tym dobrym wyniku mieli na pewno kibice gospodarzy. Ponad 200 osób dopingo562-MAKIETA 5 92-100.indd 94

19/12/2014 15:17:32

095

Fot. PAP/EPA/Jean-Christophe Bott

Jerzy Dudek, ambasador tegorocznej UEFA Europa League, wylosował Legii drużynę Ajaxu Amsterdam

Ajax z Milikiem rywalami Legii ajax amsterdam, w którym występuje arkadiusz Milik, zagra z Legią Warszawa w 1/16 finału piłkarskiej Ligi Europejskiej. Pierwszy mecz odbędzie się 19 lutego w amsterdamie, a rewanż 26 lutego.

Spotkanie przy łazienkowskiej odbędzie się bez udziału kibiców. rozlosowano także pary 1/8 finału piłkarskiej Ligi Mistrzów.

»

Mistrz Polski jako zwycięzca grupy L LE znalazł się w gronie 16 rozstawionych drużyn. Z kolei Ajax zajął trzecie miejsce w grupie F Ligi Mistrzów, gdzie rywalizował z Barceloną, Paris Saint Germain oraz Apoelem Nikozja. Po 16 kolejkach holenderskiej ekstraklasy zajmuje drugie miejsce z dorobkiem 36 punktów, ze stratą jednego do prowadzącego PSV Eindhoven. „Lepiej być nie mogło. Jest moc, naprawdę bardzo się cieszę. Powrót do ojczyzny na mecz w europejskich pucharach to wielka sprawa dla każ562-MAKIETA 5 92-100.indd 95

dego piłkarza. Postaramy się odwiedzić Warszawę dwa razy w tym sezonie” – napisał na jednym z portali społecznościowych Milik, mając na myśli finał w Warszawie. „To może dwie wizyty za jednym razem… pierwsza i ostatnia” – odpowiedział mu od razu na Twitterze prezes Legii Bogusław Leśnodorski.

Legia zagra z Ajaksem na własnym boisku przy pustych trybunach (26 lutego, godz. 19.00), a na wyjeździe bez swoich kibiców (19 lutego, godz. 21.05).

Jest to efekt kary nałożonej przez UEFA

za niewłaściwe zachowanie kibiców podczas meczu wyjazdowego z KSC Lokeren w fazie grupowej.

– Szkoda, że spotkanie odbędzie się bez udziału publiczności, bo będzie bardziej piknikowe. Dla piłkarza nie jest zbyt miłym przeżyciem występować przy pustych trybunach. Zawsze gra się przecież dla kibiców, dla ludzi. Szkoda, że w Warszawie ich zabraknie – ocenił Milik, cytowany na stronie PZPN. Z wylosowania mistrza Polski zdaje się zadowolony również trener holenderskiego zespołu.

– Moja pierwsza reakcja jest taka, że rywal mógł być zdecydowanie trudniejszy. To jedyne, co mogę powiedzieć teraz o Legii, bo potem spojrzałem na innych, silniejszych rywali, których mogliśmy wylosować – powiedział Frank de Boer, cytowany na oficjalnej stronie holenderskiego klubu.

W losowaniu udział wziął Jerzy Dudek, który w trakcie kariery sportowej był bramkarzem m.in. Feyenoordu Rotterdam.

Z 19 dwumeczów z holenderskimi drużynami polskie zespoły tylko trzykrotnie wychodziły zwycięsko.

Finał tej edycji LE zostanie rozegrany 27 maja na Stadionie Narodowym w Warszawie.

Rozlosowano także pary 1/8 finału piłkarskiej Ligi Mistrzów. Arsenal Londyn, którego bramkarzem jest Wojciech Szczęsny, zmierzy się z AS Monaco. Rywalem Bayernu Monachium Roberta Lewandowskiego będzie Szachtar Donieck. Z kolei Borussia Dortmund, której zawodnikami są Łukasz Piszczek i Jakub Błaszczykowski, zmierzy się z Juventusem Turyn.

Natomiast Bayer Leverkusen Sebastiana Boenischa spotka się z Atletico Madryt.

Triumfator poprzedniej edycji Real Madryt będzie rywalizował z Schalke 04 Gelsenkirchen.

Pierwsze mecze 1/8 finału odbędą się 17/18 i 24/25 lutego, a spotkania rewanżowe 10/11 i 17/18 marca; finał zaś 6 czerwca w Berlinie. « Pary 1/8 finału LM Paris Saint Germain – Chelsea Londyn Schalke 04 Gelsenkirchen – Real Madryt Manchester City – FC Barcelona Szachtar Donieck – Bayern Monachium Bayer Leverkusen – Atletico Madryt Juventus Turyn – Borussia Dortmund FC Basel – FC Porto Arsenal Londyn – AS Monaco

19/12/2014 16:27:39

096

DZIAŁ Wyróżnienia + 80. plebiscyt ps

HMŚ w Sopocie najlepszą imprezą roku 2014, Włodarczyk drugą lekkoatletką świata!

Koniec roku to tradycyjny czas podsumowań. Prestiżowy portal All-Athletics uznał 15. lekkoatletyczne halowe mistrzostwa świata, które odbyły się w marcu w Sopocie, za najlepszą imprezę globu w roku 2014 w kategorii zawodów pod dachem oraz wielobojowych. Z kolei rekordzistka świata w rzucie młotem Anita Włodarczyk została drugą lekkoatletką roku w plebiscycie specjalistycznego biuletynu „Athletics International”.

»

Za Sopotem w czołowej dziesiątce uplasowały się zawody w: Birmingham, Sztokholmie, Albuquerque (USA), Moskwie, w niemieckich miastach Karlsruhe i Duesseldorfie oraz Nowym Jorku, Bostonie i Pradze. Ocenionych zostało w sumie 937 imprez.

W łącznej klasyfikacji 383 imprez w wielobojach, zarówno w hali, jak i na stadionie, Sopot jest również na pierwszym miejscu, a na szóstym Toruń, który w lipcu był organizatorem Pucharu Europy (superliga).

W kategorii mityngów halowych oraz na obiektach otwartych z ograniczoną liczbą konkurencji na czwartej pozycji uplasował się Festiwal Rzutów im. Kamili Skolimowskiej, który w lipcu odbył się we Władysławowie, na piątej – Bydgoszcz Pedro’s Cup (31 stycznia), na 22. Płock Orlen Cup (4 czerwca), a na 37. Opolski Festiwal Skoków (15 czerwca).

Najwyżej punktowane imprezy to zawody miotaczy w Halle (17 – 18 maja), tyczkarskie w Doniecku (15 lutego), podczas których halowy rekord świata wynikiem 6,16 poprawił Francuz Renaud Lavillenie, oraz konkurs skoku wzwyż w niemieckim Eberstadt (22 – 24 sierpnia).

W tej kategorii eksperci ocenili 351 imprez, a w czołowej dziesiątce znalazła się tylko jedna spoza Europy – na 10. miejscu sklasyfikowane zostały kwietniowe zawody w stolicy Kenii Nairobi.

Najwyżej ujętym w zestawieniu AllAthletics mityngiem (na zaproszenia) rozegranym w 2014 r. w Polsce jest 60. Memoriał Janusza Kusocińskiego (7 czerwca w Szczecinie), który zajął 38. lokatę. Na 54. pozycji znalazł się 14. Europejski Festiwal Lekkoatletyczny (1 – 2 czerwca w Inowro562-MAKIETA 5 92-100.indd 96

cławiu i Bydgoszczy), a na 60. – 5. Warszawski Memoriał Kamili Skolimowskiej (23 sierpnia).

Najwięcej punktów zgromadziły zawody Diamentowej Ligi: w Monako (18 lipca), Brukseli (5 września), amerykańskim Eugene (30 – 31 maja), Zurychu (28 sierpnia), Paryżu (5 lipca) i Lozannie (3 lipca). Łącznie sklasyfikowano 872 mityngi.

W ocenie pod uwagę brano uzyskane przez zawodników wyniki oraz listę uczestników. All-Athletics to prestiżowy i miarodajny portal prowadzony jest przez węgierskich statystyków. Sporządzają oni m.in. zestawienia dla Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) i European Athletics oraz dla organizatorów najważniejszych imprez.

Grudzień to czas podsumowań i różnych plebiscytów. Czytelnicy specjalistycznego biuletynu „Athletics International” z siedzibą w Kanadzie, wydawanego od 22 lat przez cenionych statystyków Petera Matthewsa i Mela Watmana, dokonali wyboru lekkoatletów roku 2014. Wśród kobiet pierwsze miejsce zajęła kulomiotka Valerie Adams (681 pkt). Nowozelandka nieznacznie wyprzedziła rekordzistkę świata w rzucie młotem (79,58) Anitę Włodarczyk (600 pkt).

W gronie mężczyzn zwycięzcą plebiscytu został Renaud Lavillenie (746 pkt).

Francuski tyczkarz wyprzedził katarskiego skoczka wzwyż Mutaza Essę Barshima (575 pkt), którego trenerem jest polski szkoleniowiec Stanisław Szczyrba. «

19/12/2014 15:17:34

097 Kto zostanie najlepszym sportowcem Polski 2014 roku?

Kamil Stoch, Zbigniew Bródka, Anita Włodarczyk, Agnieszka Radwańska, Mariusz Wlazły i Michał Kwiatkowski są wśród 25 kandydatów nominowanych do tytułu najlepszego sportowca Polski 2014 w 80. Plebiscycie „Przeglądu Sportowego” i TVP. Głosy na swoich faworytów można oddawać tylko do końca roku!

»

Wielka Gala Mistrzów Sportu odbędzie się 10 stycznia w jednym z warszawskich hoteli. – Kibice mają przed sobą trudne zadanie, ten rok był bowiem wyjątkowo udany dla polskich sportowców. Tyle emocji, sukcesów i tytułów nie mieliśmy już dawno. Poczynając od zimowych igrzysk olimpijskich w Soczi, poprzez mistrzostwa świata w kolarstwie i siatkówce – przypomniał dyrektor TVP Sport Włodzimierz Szaranowicz.

Głosować mogą wszyscy – tradycyjnie, wysyłając kupony, a także przez internet i mobilne aplikacje na smartfony.

Tańca na Gali Mistrzów Sportu nie może się już doczekać Włodarczyk.

Lekkoatletka warszawskiej Skry ma za sobą bardzo udany sezon, w którym zdobyła złoty medal mistrzostw Europy w Zurychu i poprawiła rekord świata w rzucie młotem.

– A wszystko zaczęło się od kontuzji. Baliśmy się z trenerem Krzysztofem Kaliszewskim, czy zdążymy z formą na czas, ale na szczęście przyszła w odpowiednim momencie. To był mój najlepszy sezon w karierze – powiedziała.

Przedstawicielem sportu drużynowego jest m.in. Wlazły. Atakujący polskiej reprezentacji i PGE Skry Bełchatów został MVP wrześniowych mistrzostw świata siatkarzy, rozgrywanych w kraju, i zdobył z kadrą złoty medal – pierwszy od 40 lat. – Na sukces pracuje cały zespół, ale jest mi niezmiernie miło, że mogę reprezentować siatkówkę. Często jesteśmy postrzegani jako całość – machina, która raz 562-MAKIETA 5 92-100.indd 97

wygrywa, raz przegrywa. Tym bardziej się cieszę, że znajduję się w tym gronie.

Ponadto przyjemnie jest na balu zobaczyć innych sportowców, których na co dzień ogląda się w telewizji w trakcie ich pracy, w całkowicie innym wydaniu – przyznał.

Po raz dziewiąty w gronie nominowanych znalazła się Maja Włoszczowska. Reprezentantka kolarstwa górskiego przypomniała, że ten sezon był dla niej bardzo trudny. Najpierw kontuzja, a później śmierć w wypadku samochodowym jej trenera Marka Galińskiego sprawiły, że trudno było jej się pozbierać.

Trudny początek miał także żużlowiec Krzysztof Kasprzak. – Po upadku w maju martwiłem się, czy w ogóle uda mi się utrzymać w Grand Prix. Duża w tym pomoc losu, Boga i lekarzy, że stanąłem na drugim stopniu podium mistrzostw świata indywidualnie i drużynowo. W tym sezonie doświadczyłem wiele bólu, ale i sukcesów. Tym bardziej się cieszę, że jestem wśród nominowanych – przyznał.

Kibice mogą oddawać głos na kuponach, które publikuje „Przegląd Sportowy”, jeszcze do końca roku – wówczas wybierają 10 najlepszych sportowców. Mogą także głosować przez stronę internetową i specjalnie przygotowaną aplikację aż do 10 stycznia – wówczas jednego dnia mogą wybrać tylko jednego sportowca, na którego oddadzą głos.

Laureatem pierwszego plebiscytu „PS” w 1926 r. był Wacław Kuchar, jeden z najwszechstronniejszych polskich sportowców w historii. «

NoMiNoWANi W 80. PleBiScycie NA 10 NAjlePSZych SPoRToWcóW PolSKi 2014 RoKu 1. Katarzyna Bachleda-Curuś, Luiza Złotkowska, Katarzyna Woźniak, Natalia Czerwonka (łyżwiarstwo szybkie) 2. Zbigniew Bródka (łyżwiarstwo szybkie) 3. Zbigniew Bródka, Konrad Niedźwiedzki, Jan Szymański (łyżwiarstwo szybkie) 4. Konrad Czerniak (pływanie) 5. Paweł Fajdek (lekkoatletyka) 6. Magdalena Fularczyk-Kozłowska, Natalia Madaj (wioślarstwo) 7. Krzysztof Kasprzak (żużel) 8. Radosław Kawęcki (pływanie) 9. Ewelina Kobryn (koszykówka) 10. Justyna Kowalczyk (biegi narciarskie) 11. Adam Kszczot (lekkoatletyka) 12. Łukasz Kubot (tenis) 13. Michał Kwiatkowski (kolarstwo) 14. Robert Lewandowski (piłka nożna) 15. Kamila Lićwinko (lekkoatletyka) 16. Rafał Majka (kolarstwo) 17. Iwona Matkowska (zapasy) 18. Przemysław Miarczyński (żeglarstwo) 19. Agnieszka Radwańska (tenis) 20. Kamil Stoch (skoki narciarskie) 21. Marta Walczykiewicz (kajakarstwo) 22. Mariusz Wlazły (siatkówka) 23. Anita Włodarczyk (lekkoatletyka) 24. Maja Włoszczowska (kolarstwo górskie) 25. Adrian Zieliński (podnoszenie ciężarów)

19/12/2014 15:17:34

562-MAKIETA 5 92-100.indd 98

19/12/2014 15:50:40

562-MAKIETA 5 92-100.indd 99

19/12/2014 15:17:38

562-MAKIETA 5 92-100.indd 100

19/12/2014 15:17:39