Cooltura Issue 566 by Cooltura

cooltura.co.uk

24 stycznia 2015

04 (566)

KUPOWAĆ

MNIEJ? DŻIHAD dla Europy TU NIE MA MIEJSCA na antysemityzm

566-COVER.indd 1

20/01/2015 15:28:17

566-MAKIETA 1 01-23.indd 2

20/01/2015 14:16:25

566-MAKIETA 1 01-23.indd 3

20/01/2015 14:16:27

W NUMERZE 566.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255

012

DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

056 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY 020 GOSPODARKA 022 PORADNIK 024 TEMAT NUMERU Kupować mniej?

030 KOMENTARZ TYGODNIA Dżihad dla Europy

034 FELIETON „Właśnie dlatego cię nienawidzę”

036 DZIEJE SIĘ Spotkanie trzech weteranów: spadochroniarz, krechowiak oraz pancerniak

038 ROZMOWA COOLTURY Prof. Włodzimierz Gruszczyński: Nie engliszuj polskiego, bo się ośmieszasz

040 CZYTELNICY PISZĄ Wszyscy kochamy naszą angielską Polonię

041 SYGNAŁY Z listów do redakcji

566-MAKIETA 1 01-23.indd 4

094

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

042 PORADY Gosia Demetriou radzi

044 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

048 APLIK@CJE M0BILN3 Pedometer / Garmin Fit / Endomondo

054 KSIĘGARNIA 056 MUZYKA Krzysztof „Grabaż” Grabowski,

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Pidżama Porno: Żyjemy w świecie przepowszechnej manipulacji Okładka: AGATA OLEWIŃSKA

058 GUEST ROOM Proza

060 PULS MIASTA Polonia na imprezie

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Banany Żelaznej Damy

070 OGŁOSZENIA DROBNE 092 KRZYŻÓWKA 093 HOROSKOP 094 SPORT

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

20/01/2015 15:17:07

566-MAKIETA 1 01-23.indd 5

20/01/2015 14:16:34

006

Zdjęcie tygodnia Takie są Wyspy

Gołębie z najwyższej półki Dziewczynka przechodzi pomiędzy klatkami z gołębiami, które wystawiane były na The Homing Pigeon World Show of the Year w Winter Gardens w Blackpool. Początki ekspozycji sięgają 1972 r. Obecnie obejrzeć na niej można około 2,5 tys. gołębi. Ekspozycja przyciągnęła 25 tys. zwiedzających z całego świata, co uczyniło zeszły weekend w Blackpool najbardziej ruchliwym w roku.

566-MAKIETA 1 01-23.indd 6

20/01/2015 14:16:36

Fot. PAP/EPA/Nigel Roddis 566-MAKIETA 1 01-23.indd 7

20/01/2015 14:16:39

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Komik rzuca wyzwanie populistom 46-letni artysta komediowy Al Murray, w wyimaginowanym wcieleniu właściciela pubu, ogłosił w zeszłą środę start w wyborach do parlamentu, bezlitośnie przy tym kpiąc z antyeuropejskiej Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP) i jej lidera Nigela Farage’a.

Murray zarejestrował się w ważnym okręgu Thanet South, w hrabstwie Kent, który w poprzednich wyborach z 2010 r. konserwatyści odbili laburzystom, a obecnie UKIP chciałaby odebrać torysom. W wideoklipie opublikowanym w internecie przyznał, że nie wie, gdzie okręg jest położony, ale „Margaret Thatcher też nie wiedziała, gdzie są Falklandy, a mimo to je obroniła”. Choć pozuje na anglofila, swoim szyderstwem doprowadza do absurdu ksenofobiczne i bezkrytyczne uznanie UKIP dla tego, co brytyjskie. Kpi z niechętnego nastawienia tej partii do imigrantów i Europy. Nie oszczędza też wielkich korporacji, szydząc z ich żargonu. Dla swojej jednoosobowej partii obrał nazwę Wolna Partia Zjednoczonego Królestwa (Free United Kingdom Party), co jest zamierzonym naśladownictwem nazwy UKIP (Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa). Na internetowych stronach przygotowanych z myślą o propagowaniu swej kandydatury Murray umieścił wyborczy slogan: „Inne partie proponują wyborcom księżyc na kiju. My jesteśmy lepsi: nasz księżyc jest brytyjski na brytyjskim kiju”. Murray obiecuje wyborcom wyjście Wielkiej Brytanii z UE przed 2025 r., a

566-MAKIETA 1 01-23.indd 8

wyjście z Układu Słonecznego do 2050 r. Rozwiązanie problemów Grecji widzi w przejęciu jej rządów przez uchodzące za najmniej kompetentne w kraju władze hrabstwa Kent. Proponuje powszechną służbę wojskową, ale „tylko dla tych, którzy jej nie chcą”. Na wiadomość o kandydowaniu Al Murraya rzecznik UKIP zareagował stoicko: – Nareszcie w okręgu wyborczym Thanet South wyłonił się poważny kontrkandydat. Wybory powszechne w Wielkiej Brytanii mają się odbyć 7 maja. Wystawianie kandydatur niepoważnych ma w Wielkiej Brytanii swoją tradycję. Długie lata startował w nich niejaki Rozwrzeszczany lord Sutch (Screaming Lord Such) z jednoosobowej Monstrualnie Oszalałej Partii Pomyleńców. Jednym z propagowanych przez niego pomysłów było wprowadzenie paszportów dla krów, co zrobiła Unia Europejska na fali zachorowań bydła na „chorobę wściekłych krów” (BSE) w latach 90. Inny jego pomysł podłączenia uprawiających jogging do sieci w celu wytwarzania energii elektrycznej i tym samym zmniejszenia zależności gospodarki od paliw kopalnianych wciąż czeka na realizację. «

Al Murray

20/01/2015 14:16:45

566-MAKIETA 1 01-23.indd 9

20/01/2015 14:16:48

010

WIADOMOŚCI NA wyspach

Tu nie ma miejsca na antysemityzm Szefowa MSW Wielkiej Brytanii Theresa May wezwała w niedzielę do walki z antysemityzmem. May wystąpiła na uroczystości poświęconej pamięci ofiar zamachów w Paryżu. Przypomniała, że atak na sklep koszerny w jest „przerażającym przejawem antysemickich uprzedzeń”.

566-MAKIETA 1 01-23.indd 10

– Nie sądziłam, że dożyję dnia, w którym członkowie społeczności żydowskiej w Zjednoczonym Królestwie będą się obawiali pozostać w Wielkiej Brytanii – powiedziała May. – Bez swych Żydów Wielka Brytania nie będzie Wielką Brytanią, tak jak nie będzie nią bez swych muzułmanów, bez sikhów, hindusów, chrześcijan oraz ludzi innych wyznań – dodała minister spraw wewnętrznych. AP przypomina, że ryzyko zamachów terrorystycznych w Wielkiej Brytanii uznaje się za bardzo wysokie. Podczas niedzielnej uroczystości odczytano list od burmistrza Londynu Borisa Johnsona, w którym zapewnił on, że w stolicy Zjednoczonego Królestwa „nadal będzie się robić wszystko, aby zwalczać antysemityzm” – cytuje BBC. „Dałem jasne instrukcje policji, aby traktowała z całą powagą wszelkie zaczepki i przewinienia wynikające z nienawiści” – napisał Johnson. W zeszłą środę opublikowano wyniki sondażu YouGov, z których wynika, że jeden na czterech Żydów mieszkających w Wielkiej Brytanii rozważał w ostatnich dwóch latach możliwość wyjazdu z Wielkiej Brytanii, a ponad połowa badanych nie wiąże przyszłości ze Zjednoczonym Królestwem. Sondaż powstał na zlecenie Kampanii Przeciwko Antysemityzmowi (CAA). YouGov przepytał ponad 2,2 tys. brytyj-

skich Żydów i 58 proc. z nich zapewnia, że nie wiąże w długim okresie swej przyszłości z Wielką Brytanią. 45 proc. czuje zagrożenie ze strony islamskich ekstremistów, a ponad połowa badanych padła ofiarą antysemickich wystąpień w ostatnich dwóch latach. Badanie dotyczyło nie tylko odczuć Żydów mieszkających w Wielkiej Brytanii, ale także stosunku Brytyjczyków do tej mniejszości. Analitycy ostrzegają, że 45 proc. badanych Brytyjczyków zgadza się z co najmniej z jedną antysemicką opinią. Około 25 proc. uważa, że „Żydom bardziej zależy na pieniądzach niż przeciętnym Brytyjczykom”, a jeden na sześciu badanych zaznacza, iż „Żydzi uważają się za lepszych od innych” i „mają zbyt dużą władzę w mediach”. – Mimo że poziom antysemityzmu w Wielkiej Brytanii jest mniejszy niż w innych częściach Europy, wyniki badania powinny być sygnałem alarmowym. Jesteśmy w ważnym momencie – jeżeli antysemityzm nie spotka się z polityką zera tolerancji, zjawisko będzie się nasilać, a mieszkający tu Żydzi będą coraz częściej zastanawiać się nad swoim miejscem w kraju – powiedział przewodniczący CAA Gideon Falter. Sondaż przeprowadzono po atakach w Paryżu na siedzibę tygodnika satyrycznego publikującego w przeszłości karykatury religijne i sklep koszerny, w którym zginęło czterech Żydów. «

20/01/2015 14:16:49

566-MAKIETA 1 01-23.indd 11

20/01/2015 14:16:50

012

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Fot. PAP/EPA/Michael Reynolds

Barack Obama i David Cameron odpowiadają na pytania dziennikarzy podczas wspólnej konferencji prasowej w Białym Domu.

Wspólny front Prezydent USA Barack Obama i premier Wielkiej Brytanii David Cameron zapewnili w zeszły piątek o wspólnym froncie w walce z terroryzmem i „wypaczoną” ideologią islamskich ekstremistów. Wyrazili też zgodność ws. Iranu i konieczności utrzymania mocnych sankcji wobec Rosji.

Nawiązując do ubiegłotygodniowych zamachów terrorystycznych w Paryżu, Obama i Cameron zapewniali na wspólnej konferencji prasowej w Białym Domu o wspólnych wysiłkach w celu przeciwdziałania podobnym wydarzeniom w przyszłości. – Doświadczamy bardzo silnych, islamistycznych zagrożeń: w Europie, w Ameryce, na całym świecie. Musimy być wyjątkowo czujni i zrobić, co w naszej mocy, by zapewnić naszym 566-MAKIETA 1 01-23.indd 12

krajom bezpieczeństwo.(…) To będzie długa i ciężka walka, ale jestem pewny, że wygramy – powiedział Cameron, określając sprawców zamachów terrorystycznych w Paryżu jako wyznawców „fanatycznej, wypaczonej i morderczej” ideologii. Potwierdził, że w Wielkiej Brytanii ogłoszono wysoki stan zagrożenia terrorystycznego, a to – jak wyjaśnił – oznacza, że „władze uważają, iż prawdopodobieństwo ataku jest duże”.

Prezydent Obama przyznał, że wydarzenia w Paryżu zwiększyły obawy w kwestii bezpieczeństwa. Wyraził jednak opinię, że ideologii ekstremistów nie da się pokonać jedynie przy użyciu siły, lecz konieczna jest też lepsza integracja środowisk muzułmańskich, zwłaszcza w Europie. – My (w USA) mamy przewagę (nad Europą) nie tylko dlatego, że mamy tak dobre służby wywiadowcze, ale także dlatego, że nasza populacja muzułma20/01/2015 14:55:40

nów czuje się Amerykanami. Doskonały proces asymilacji jest częścią naszej tradycji. To nasza siła. (…) W pewnych częściach Europy tak nie jest i prawdopodobnie dlatego Europa musi stawić czoło większemu zagrożeniu – powiedział Obama. Apelował, by w walkę z ekstremalną ideologią zaangażować organizacje pozarządowe, zwłaszcza lokalne, liderów religijnych i rodziny osób, które mogłyby zostać zrekrutowane przez dżihadystów. Zapewniając o zacieśnianiu współpracy wywiadowczej, liderzy Wielkiej Brytanii i USA potwierdzili też powołanie do życia wspólnej komórki, mającej za zadanie przeciwdziałać atakom cybernetycznym na infrastrukturę informatyczną, rządowe portale czy banki centralne. Innym zadaniem komórki tworzonej przez brytyjską agencję wywiadu elektronicznego GCHQ oraz amerykańską Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) ma być też zapobieganie wykorzystaniu internetu do celów terrorystycznych, takich jak komunikowanie się i planowanie ataków. Obama i Cameron zdecydowanie sprzeciwili się w piątek nowym sankcjom wobec Iranu, których przyjęcie planuje Kongres USA. Obama zapowiedział nawet weto, podkreślając, że sankcje grożą zerwaniem trwających negocjacji tzw. grupy 5+1 (USA, Rosja, Chiny, Francja, Wielka Brytania oraz Niemcy) z Teheranem w sprawie irańskiego programu nuklearnego. – Kongres musi być świadomy, że jeśli te dyplomatyczne wysiłki się nie powiodą, wzrośnie ryzyko i prawdopodobieństwo, że to skończy się kiedyś jakąś militarną konfrontacją – ostrzegł Obama. – Powiedziałem już demokratom, że zawetuję ustawę (o sankcjach), jeśli pojawi się na moim biurku. Dlatego proszę (kongresmenów), by wstrzymali się przez kilka miesięcy, żeby zobaczyć, czy mamy szansę na rozwiązanie tego wielkiego problemu bez ewentualnego uciekania się do wojny – dodał. Cameron pytany, czy lobbuje przeciwko sankcjom w Kongresie USA, potwierdził, że rozmawiał w tej sprawie z kilkoma senatorami i ma zamiar te rozmowy kontynuować. Podkreślił, że nie czyni tego, „by mówić im, co mają robić”, ale jako premier kraju, który bierze udział w negocjacjach i uważa, że „wprowadzanie sankcji teraz nie pomoże w rozmowach, lecz im zaszkodzi”. Obaj liderzy przedstawili też zgodne stanowisko w sprawie konfliktu na Ukrainie, zapewniając, że nie nadszedł czas na osłabianie sankcji wobec Rosji, natomiast konieczna jest dalsza pomoc dla Ukrainy we wdrażaniu ważnych reform gospodarczych i demokratycznych. – Ustaliliśmy, że konieczne jest utrzymanie mocnych sankcji wobec Rosji do czasu powstrzymania przez nią agresji na Ukrainie – powiedział prezydent USA. – Będziemy nadal wywierać presję na Rosję, by rozwiązać ten kryzys dyplomatycznie, i jednocześnie będziemy dalej pomagać Ukrainie na drodze reform, w tym poprzez wsparcie finansowe – dodał ze swej strony Cameron. Brytyjski premier potwierdził też zobowiązanie swego kraju, wynikające z jego członkostwa w NATO, do „wysłania dodatkowych sił na ćwiczenia w Europie Wschodniej w tym roku”. « 566-MAKIETA 1 01-23.indd 13

20/01/2015 15:02:41

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Moja babcia dała mi…

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

Wspomnienia z okazji Dnia Babci.

Amanda Platell, lat 56, o babci, która zmarła w 1975 r., w wieku 65 lat

– Wołałyśmy na nią „Nana”. Byłam jednym z jej siedmiorga wnucząt. Nie znałam silniejszej kobiety. Uczyła mnie, jak oddać chłopakowi, który mnie zaczepia. Dowiedziałam się od niej nawet, jak skutecznie bronić się w przypadku napadu. Wszystko, co mówiła, pochodziło z osobistych doświadczeń. Nie mówiła o nich, domyśliłam się po latach. Na świat przyszła na początku wieku jako nieślubne dziecko panny z bardzo zamożnego domu. Została oddana do sierocińca, a potem adoptowana przez starsze bezdzietne małżeństwo. Była niezwyle utalentowana muzycznie i została nauczycielką gry na pianinie. W każdą sobotę przygrywała do tańca na lokalnej potańcówce. Była bardzo wierząca i oczekiwała, że każda z jej wnuczek pójdzie do ślubu jako dziewica. Zmarła, gdy miałam 16 lat, więc nie zdążyłam jej rozczarować. Zapamiętałam babcię jako wysoką kobietę 566-MAKIETA 1 01-23.indd 14

z ładnymi nogami, których niestety nie oddziedziczyłam.

Veronica Henry, lat 51, wspomina babcię zmarłą w wieku 77 lat

– Urządzała magiczne pikniki, na których serwowała przepyszne jedzonko. Wyjazdy odbywały się nagle, bez zapowiedzi. Jechaliśmy, nie wiedząc dokąd. Babcia zatrzymywała się tam, gdzie było najpiękniej. Przejęłam po niej miłość do wyjazdów na łono natury i przyrządzania ulubionych potraw dla najbliższych. Stale wiele posiłków przygotowuję według jej przepisu. Nie ma pikniku, na którym przynajmniej raz nie pomyślałabym o niej. Gdy miała czas, a my byliśmy grzeczni, piekła nam placek.

Daisy Goodwin, lat 53, mówi o babci, która odeszła 16 lat temu, w wieku 89 lat

– Niezwykły życiorys, długa i ciekawa droga życia rozpoczęta w Argentynie w dniu narodzin i wiodąca przez Wielką Brytanię, Chiny, Egipt i RPA. Moja babcia wychowała czworo dzieci. Znała cztery języki obce, była tłumaczką. Do końca była postawna, szczupła, zupełnie inna od

wszystkich babć, jakie znałam. Była jedną z tych kobiet, które z wiekiem wyglądają coraz lepiej. Silna, wykształcona, atrakcyjna. Jestem jej wdzięczna za szczupłe kolana, których jeśli nie odziedziczysz, nie uzyskasz na siłowni i nie poprawisz u chirurga plastycznego.

Jaci Stephen, lat 56, wspomina babcię, zmarłą w 1987 r., w wieku 84 lat

– Dorastałam, patrząc, jak moja babcia biega po schodach w górę i w dół pubu, który prowadziła wspólnie z dziadkiem. Był to zajazd w Rogerstone na południu Walii. Codziennie od godz. 5.00 rano była na nogach i własnoręcznie przygotowywała posiłki dla gości. W wieku 14 lat rzuciła pracę asystentki fotografa, by zostać pomocą domową w rodzinie z siedmiorgiem dzieci. Zanim przeszła na emeryturę, pracowała 18 godzin dziennie. Kiedy dziadek poszedł do szpitala, spałam u babci w pokoju. Zobaczyłam wtedy, jak wyciąga z buzi swoje zęby. Dotychczas myślałam, że potrafi je usunąć tylko dentysta. Babcia wieczorem przed pójściem do łóżka zawsze klękała do modlitwy. Była niesamowicie pracowita i silna, kochała rodzinę. Całe życie staram się być taka sama jak ona. « 20/01/2015 15:03:02

przegląd prasy »DAILY EXPRESS

3 konie, czyli autobus Pierwszy londyński autobus miejski wyruszył w 1829 r. i odbył przejazd z Paddington do Bank. Zabrał 22 osoby i był zaprzężony w trzy konie. Mało kto dziś wie, że do 1907 r. każda trasa dla odróżnienia miała inny kolor pojazdu. Dopiero później je ujednolicono i wszystkie zostały czerwone.

»DAILY MAIL

Pracują, to piją Badania potwierdzają smutną prawdę: ludzie pracujący powyżej 48 godz. tygodniowo, próbując wytrzymać tempo pracy, często piją. Niestety alkohol nie tylko uwalnia od stresu, ale w efekcie powoduje większą liczbę zwolnień lekarskich i pogarsza wydajność pracownika.

»METRO

Wakacyjne kłótnie 92 proc. osób kłóci się na rodzinnych wakacjach. Ponad połowa spięć trwa ok. 15 min, ale niewielkiej części zdarza się dąsać nawet cały dzień. Obie strony przyznają, że jednym z powodów wszczęcia awantury są wysoka temperatura powietrza oraz nieciekawe warunki zakwaterowania. Powody, dla których kłócimy się na wakacjach: zapominamy rzeczy z domu, zgubiliśmy się i nie zamierzamy pytać o drogę, dzieci nie lubią lokalnej kuchni, nie dochodzimy do porozumienia w sprawie wyboru restauracji i muzyki, jakiej słuchamy podczas dłuższej jazdy samochodem, wstydzimy się za zachowanie rodziców albo ich ubranie, nasz partner flirtuje.

»DAILY MIRROR

Cena domu Średnia cena domu, czyli typowych trzech sypialni z pokojem gościnnym, wynosiła w Wielkiej Brytanii w listopadzie 2013 r. ok. 248 tys. funtów. Dokładnie rok później taki sam budynek był już wart ok. 271 tys. W ciągu zaledwie roku cena skoczyła o 23 tys. funtów. Średnia cena domu w stolicy UK wynosi 501 tys. funtów. Londyn nadal jest najdroższym miastem w kraju. (SM)

566-MAKIETA 1 01-23.indd 15

20/01/2015 14:16:55

016

WIADOMOŚCI NA wyspach Libby Lane w grudniu zeszłego roku została mianowana pierwszą w Anglii kobietą biskupem.

Kobiety biskupi zasiądą w parlamencie Izba Gmin przyjęła w poniedziałek ustawę wprowadzającą możliwość zasiadania w Izbie Lordów kobiet, którym w państwowym Kościele Anglii nadano godność biskupa.

W grudniu ubiegłego roku miała miejsce pierwsza w historii nominacja kobiety na biskupa Kościoła anglikańskiego. Zgodnie z ustawą w ciągu najbliższych 10 lat kobieta biskup będzie miała pierwszeństwo przed mężczyznami w objęciu miejsca w Izbie Lordów, zwolnionego przez innego lorda duchownego. Ustawa ma przyspieszyć czas oczekiwania kobiet biskupów na objęcie miejsca w izbie wyższej parlamentu. W Izbie Lordów zasiada 26 tzw. lordów duchownych. Są oni jedynymi członkami izby, którzy nie zasiadają w niej dożywotnio, lecz jedynie przez okres sprawowania godności biskupiej. Pięć z tych miejsc przypisanych jest do dwóch archidiecezji (Canterbury i Yorku) oraz trzech diecezji (Londynu, Durham i Win566-MAKIETA 1 01-23.indd 16

chester). Pozostałych 21 miejsc obsadzanych jest spośród wszystkich biskupstw na zasadzie starszeństwa w piastowaniu godności. W teorii nic nie stoi na przeszkodzie, by kobieta objęła stanowisko lorda duchownego już teraz, jeśli spełni warunek starszeństwa w sprawowaniu urzędu. W praktyce zapewne musiałaby ona jednak czekać na taką możliwość kilka lat, zanim ze stanowisk odejdą biskupi z większym stażem. Przyjęta przez Izbę Gmin ustawa ma sprawić, że w ciągu najbliższych 10 lat kobieta biskup nie będzie musiała spełnić warunku starszeństwa, by zająć miejsce w Izbie Lordów. Ustawa zacznie obowiązywać od pierwszego dnia funkcjonowania nowego parlamentu po majowych wyborach.

10-letni okres obowiązywania ustawy zaproponowany został przez władze Kościoła anglikańskiego. Są one zdania, że do tego czasu kobiety biskupi zrównają się z mężczyznami, jeśli chodzi o szanse na zajmowanie miejsc w Izbie Lordów zgodnie z zasadą starszeństwa. Pierwszą członkinią Izby Lordów zostanie najprawdopodobniej Libby Lane, która w grudniu zeszłego roku została mianowana biskupem Stockport. Jest to pierwsza kobieta biskup w historii Kościoła anglikańskiego. Od 1994 r. kobiety w Kościele anglikańskim mogą przyjmować święcenia kapłańskie. Przyjmując w 1994 r. święcenia kapłańskie, Libby Lane była jedną z pierwszych kobiet, które to uczyniły. Jej mąż George także jest księdzem. Mają dwójkę dorosłych dzieci. « 20/01/2015 14:16:57

566-MAKIETA 1 01-23.indd 17

20/01/2015 14:16:59

018

WIADOMOŚCI gospodarka

Dziennikarze na podglądzie Wśród 70 tys. e-maili przechwyconych w 2008 r. przez brytyjską agencję wywiadu elektronicznego GCHQ znalazła się korespondencja dziennikarzy największych organizacji medialnych z Wielkiej Brytanii i USA – twierdzi dziennik „The Guardian”.

E-maile dziennikarzy pracujących dla BBC, agencji Reuters, „Guardiana”, „The Sun”, „New York Timesa”, „Le Monde”, „Washington Post” i NBC zostały przechwycone przez GCHQ i udostępnione w wewnętrznej sieci (intranet) tej organizacji – wynika z analizy dokumentów udostępnionych przez byłego współpracownika amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) Edwarda Snowdena. NSA współpracuje z GCHQ. Korespondencja dziennikarzy znalazła się wśród 70 tys. e-maili przechwyconych w listopadzie 2008 r. w ramach testu. Nie wiadomo, czy było to działanie celowe. Wśród przechwyconych e-maili, wysyłanych do i przez dziennikarzy, znalazły się zarówno reklamy, jak i dotyczące ich pracy wiadomości wymieniane z wydawcami. W jednym z tajnych dokumentów, na które powołuje się „Guardian”, „dziennikarze i reporterzy ze wszystkich rodzajów mediów” określani są jako „potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa (kraju)”. Apeluje się o zwrócenie szczególnej opieki na dziennikarzy śledczych specjalizujących się w tematyce obronności. Wraz

z nimi w tej samej kategorii znaleźli się terroryści i hakerzy. Ponad 100 przedstawicieli mediów brytyjskich, w tym wszystkich gazet o zasięgu ogólnokrajowym, podpisało w poniedziałek list otwarty do premiera Davida Camerona, w którym protestują przeciw monitorowaniu korespondencji dziennikarzy. Po niedawnych atakach terrorystycznych we Francji szef brytyjskiego rządu ponowił apele o zwiększenie kompetencji służb do prowadzenia masowej inwigilacji. Chodzi o wykładnię ustawy regulującej dostęp służb wywiadowczych do danych obywateli – RIPA (Regulation of Investigatory Powers Act). Zdaniem przedstawicieli prasy należy egzekwować nową interpretację istniejących przepisów, która chroni dane telefoniczne dziennikarzy, jeśli nie są podejrzani o popełnienie przestępstwa. Obecnie takiego wymogu nie ma. Na podstawie RIPA policja i służby bezpieczeństwa do uzyskania wglądu w dane telefoniczne obywatela nie potrzebują zgody sądu, lecz jedynie zgody wyznaczonego pracownika tej samej organizacji, nieobjętego prowadzonym dochodzeniem. «

W ramach prewencji przed cybernetycznym atakiem

Wielka Brytania i USA powołają do życia wspólną komórkę wywiadowczą mającą za zadanie przeciwdziałać atakom cybernetycznym na informacyjną infrastrukturę, rządowe portale i bank centralny – poinformowała telewizja ITV. Innym celem komórki tworzonej przez brytyjską agencję wywiadu elektronicznego GCHQ oraz amerykańską Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) będzie zapobieganie wykorzystaniu internetu do celów terrorystycznych, takich jak komunikowanie się i planowanie ataków. 566-MAKIETA 1 01-23.indd 18

Premier Wielkiej Brytanii David Cameron przebywał w zeszłym tygodniu z wizytą w Waszyngtonie. Jednym z tematów jego rozmów z prezydentem USA Barackiem Obamą było właśnie cybernetyczne bezpieczeństwo. – Służby wywiadowcze obu krajów będą prowadzić ćwiczenia symulacyjne mające rozpracować różne scenariusze możliwych ataków cybernetycznych, ażeby (w przyszłości) ochronić przed nimi kluczowe elementy brytyjskiej infrastruktury, takie jak resorty rządowe czy Bank Anglii – mówił korespondent ITV Robert Moore.

– David Cameron sądzi, że punkt ciężkości w komunikacji elektronicznej musi nieznacznie przesunąć się z ochrony prywatności w stronę antyterrorystycznej prewencji – dodał. W wypowiedzi dla ITV Cameron nalegał na firmy internetowe, by pozamykały terrorystom „bezpieczne furtki” komunikowania się. – Czy w miarę technologicznego rozwoju powinniśmy dopuszczać do tego, że terroryści będą mogli wzajemnie porozumiewać się bez przeszkód? Moim zdaniem nie powinniśmy – zaznaczył brytyjski premier. « 20/01/2015 14:17:00

019

566-MAKIETA 1 01-23.indd 19

20/01/2015 15:12:48

020

WIADOMOŚCI gospodarka

Szkocja stawia na „zieloną energię” Do 2030 r. szkocka energetyka może w całości polegać na odnawialnych źródłach energii bez konieczności utrzymywania elektrowni gazowych, węglowych czy atomowych – wynika z raportu przygotowanego przez firmę DNV GL na zlecenie WWF.

566-MAKIETA 1 01-23.indd 20

Raport poddał ocenie strategię szkockiego rządu autonomicznego, której celem jest pełna dekarbonizacja energetyki w perspektywie 2030 r. W ocenie autorów raportu cel ten jest możliwy do osiągnięcia przy założeniu, że zwiększone zostaną wysiłki na rzecz poprawy efektywności energetycznej, rozbudowane zostaną możliwości magazynowania energii oraz zwiększy się potencjał tzw. mechanizmu popytowego, czyli dobrowolnego ograniczania konsumpcji w okresach szczytowego zapotrzebowania. Scenariusz ten zakłada również, że nie uda się wprowadzić technologii CCS (wychwytywania i składowania dwutlenku węgla) na skalę komercyjną. Analizowany scenariusz zakłada, że do 2030 r. uda się zmniejszyć zużycie energii o 17 proc. w stosunku do obecnych wielkości (a więc w tempie około 1 proc. na rok). Będzie ono wynosiło wówczas 30,5 Twh. Aby osiągnąć ten poziom, szacuje się, że połowę sprzedawanych rocznie samochodów (około 750 tys. sztuk) będą stanowić samochody elektryczne, co pozwoli ustabilizować zapotrzebowanie na energię w sektorze transportowym. Szacuje się również, że na rynku działać będą instalacje do magazynowania energii o łącznej mocy 2540 MW (obecnie jest to około 700 MW), wspierane przez mechanizm popytowy, którego skala szacowana jest na około 500 MW. Wreszcie nie powiedzie się program skomercjalizowania technologii CCS i w efekcie w 2030 r. działać będzie tylko jedna elektrownia wyposażona w ten system (testowy projekt Peterhead o mocy 340 MW). Przy tych założeniach szkocki system energetyczny w 2030 r. opierać ma się na energetyce odnawialnej. Do istniejących 4,5 GW mocy wytwórczych w postaci lądowych farm wiatrowych dołączą dalsze 2,1 GW oraz około 1 GW w energetyce wodnej (istniejące moce wynoszą 1,5 GW), a także mniejsze ilości w energetyce morskiej, solarnej oraz w postaci elektrowni na biomasę. Taki miks energetyczny pozwoli wytworzyć 30,9 TWh energii rocznie, z czego 92 proc. pochodzić będzie z odnawialnych źródeł. Aby osiągnąć

100-proc. udział odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym, konieczne będzie powstanie około 900 MW mocy wytwórczych w postaci lądowych farm wiatrowych lub ekwiwalentu w postaci innych technologii odnawianych. Zdaniem autorów raportu jest to cel łatwy do zrealizowania nawet przy już istniejących planach inwestycyjnych. Co więcej, twierdzą oni, że Szkocja bez większych przeszkód może stać się eksporterem „zielonej energii”. Aby osiągnąć poziom 125 proc. zapotrzebowania ze źródeł odnawialnych (czyli innymi słowy poziom pozwalający eksportować jedną czwartą wyprodukowanej energii), konieczne byłoby zbudowanie farm wiatrowych o mocy około 3,1 GW. Dla porównania działające obecnie moce wytwórcze w OZE liczą 7,1 GW. Na etapie budowy lub z pozwoleniami na budowę znajdują się projekty o mocy 6,2 GW. Wystarczy więc, że połowa z nich powstanie do 2030 r., by udało się zrealizować 125proc. cel dla energetyki odnawialnej – przy spełnieniu założeń odnośnie do zmniejszenia zużycia energii i rozwoju technologii magazynowania energii. Wliczając projekty będące na etapie planowania, Szkocja może jednak liczyć nawet na ponad 20 GW nowych mocy odnawialnych. – Jesteśmy bardzo zainteresowani postępami we wdrażaniu technologii CCS, jednak biorąc pod uwagę, jak wolno te prace postępują, warto przyjrzeć się alternatywnym ścieżkom do wypełnienia celu postawionego przez rząd. Raport pokazuje, że osiągnięcie tego celu w oparciu o energetykę odnawialną jest jak najbardziej realne. Pójście tą ścieżką może uczynić Szkocję „odnawialną elektrownią” dla Wielkiej Brytanii i Europy – komentuje Gina Hanrahan ze szkockiego oddziału WWF. Z kolei według Paula Gardnera z DNV GL, autora raportu, dokument pokazuje, że taki system oparty na energetyce odnawianej może być nie tylko realny, ale także bezpieczny i stabilny. – Nie ma technicznych uwarunkowań, które sprawiałyby, że energetyka konwencjonalna czy atomowa jest Szkocji niezbędna – uważa. « 20/01/2015 14:17:02

021

566-MAKIETA 1 01-23.indd 21

20/01/2015 14:17:04

022

WIADOMOŚCI prawo

Ubezpieczenie samochodu w Wielkiej Brytanii

Aby móc poruszać się samochodem w Wielkiej Brytanii, należy mieć ważny przegląd techniczny auta (MOT), opłacony podatek drogowy (Road Tax) oraz wykupione ubezpieczenie. Osoba, która nie posiada ważnych dokumentów, może ponieść różne konsekwencje prawne, do których należą między innymi wysoka kara pieniężna lub zabranie pojazdu. Ubezpiczenia w Wielkiej Brytanii różnią się od tych, które dostepne są w Polsce. Główną różnicą jest to, że w Wielkiej Brytanii ubezpieczenie kupuje się na osobę, a nie na samochód, w związku z czym pojazd może prowadzić tylko osoba, która jest na dane auto ubezpieczona. W Wielkiej Brytanii dostępne są trzy rodzaje ubezpieczenia: comprehensive, third party fire and theft oraz third party. Najtańszą polisą jest polisa third party. Pokrywa ona straty poniesione wskutek kolizji przez osoby trzecie, aczkolwiek nie zajmuje się stratami, które poniósł posiadacz ubezpieczenia. Dlatego przy zakupie polisy należy się zastanowić, czy nie warto wydać trochę więcej i zabezpieczyć się przed potencjalnymi stratami. Polisa third party fire and theft również pokrywa straty poniesione przez osoby trzecie wskutek kolizji z winy posiadacza ubezpieczenia, jednak dodatkowo ubezpiecza pojazd przed kradzieżą oraz pożarem. Najbardziej korzystne jest ubezpieczenie comprehensive. Posiadacz takiego

ubezpieczenia może liczyć na to, że jego pojazd zostanie naprawiony nawet wskutek uszkodzenia spowodowanego z jego winy. Często takie ubezpieczenie oferuje dodatkowe przywileje, do których należą pojazd zastępczy, naprawa samochodu w wybranym przez ubezpieczonego garażu, pomoc drogowa itp. Zawsze warto dokładnie zapoznać się z warunkami ubezpieczenia, aby móc korzystać ze wszystkich dostępnych przywilejów. W sytuacji gdy posiadacz ubezpieczenia nie jest pewnien, czy określone korzyści są dostępne w ramach wykupionej przez niego polisy, powinien niezwłocznie skontaktować się ze swoim ubezpieczycielem, który wszystko dokładnie wytłumaczy. Koszt ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii jest wysoki i uwarunkowany wieloma czynnikami. Należą do nich: wiek właściciela pojazdu, miejsce zamieszkania, miejsce, w którym samochód jest zazwyczaj garażowany, oraz model i wiek pojazdu. Wykupując ubezpieczenie w Wielkiej Brytanii, możemy skorzystać ze zniżek, które przysługują nam w Polsce. Będziemy jednak potrzebować do tego odpowiednie dokumenty. O tym, jakie dokumenty będą potrzebne, zadecyduje firma ubezpieczeniowa w Wielkiej Brytanii. Zanim zdecydujemy się na zakup ubezpieczenia, powinniśmy porównać ceny oferowane przez poszczególne firmy. Można do tego użyć porównywarek

dostępnych w internecie lub sprawdzić ceny bezpośerdnop na stronach samych firm ubezpieczeniowych. Warto też negocjować cenę przez telefon. W wielu przypadkach ubezpieczyciel jest przygotowany na negocjację ceny, aby nie stracić potencjalnego klienta. Alternatywnie można skorzystać z usług brokera, który znajdzie dla nas najlepszą ofertę, ale obciąży nas kosztami za wykonaną usługę. «

Masz więcej pytań na temat rejestracji pojazdu z polską tablicą rejestracyjną?

Zadzwoń do DNS Claims pod numer 0208 741 7762, a z przyjemnością udzielimy Ci wszystkich informacji.

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

566-MAKIETA 1 01-23.indd 22

20/01/2015 14:17:06

566-MAKIETA 1 01-23.indd 23

20/01/2015 14:17:08

024

TEMAT NUMERU społeczeństwo

566-MAKIETA 2 24-43.indd 24

20/01/2015 14:19:57

025

W listopadzie ubiegłego roku Marta Sapała wydała książkę. Przez rok razem z 11 innymi rodzinami ograniczała wydatki, żeby zebrać materiały do swoich badań, których celem była odpowiedź na pytanie, jak daleko zaszedł konsumpcjonizm Polaków. Czy możemy żyć za mniej?

566-MAKIETA 2 24-43.indd 25

20/01/2015 14:19:59

026

TEMAT NUMERU SPOŁECZEŃSTWO MAGDALENA GIGNAL

Przez cały rok uczestnicy eksperymentu kupowali tylko i wyłącznie rzeczy, z których nie byli w stanie zrezygnować. Należały do nich: owoce sezonowe, prywatna opieka medyczna i… piwo.

566-MAKIETA 2 24-43.indd 26

Badania dziennikarki i felietonistki oraz sama książka „Mniej. Intymny portret zakupowy Polaków” cieszą się sporym zainteresowaniem wśród mieszkańców kraju, w którym średnie wynagrodzenie miesięczne wynosi 4 tys. złotych brutto. Średnią wylicza się, biorąc pod uwagę zarobki wszystkich Polaków – tych, którym 4 tys. złotych musi wystarczyć na kilka miesięcy, oraz tych, którzy 4 tys. płacą za śniadanie z szampanem. Założenie było szczytne: „Przez ten rok będę zaglądać do nie swoich portfeli, spiżarni, szaf i głów. Dowiem się wielu rzeczy: ile może kosztować przetrwanie, wykończenie mieszkania, zaproszenie na świat człowieka, ile – jego wyekwipowanie na dalszą drogę. Razem ze wspólnikami w konsumpcyjnym poście przyjrzymy się temu, ile (oraz jak) się obecnie płaci za poczucie bezpieczeństwa, szacunek, spokój, jaki jest koszt dobrych relacji ze światem, a jaki – samowystarczalności. Jaka jest cena dostępu do zdrowia, wiedzy, czystego powietrza, wody, chlorofilu. Jak przeliczyć czas na pieniądze, pieniądze na przedmioty, przedmioty na relacje oraz czy redukcja we wszystkich tych dziedzinach uskrzydla, a może wręcz przeciwnie – uwiera? Spróbu-

jemy dowiedzieć się, czy »mniej« w jednej dziedzinie oznacza »więcej« w innej. I dlaczego bilans między nimi nie zawsze się zgadza”. Rezultaty eksperymentu są, według jego autorki, entuzjastyczne. Przez cały rok jego uczestnicy kupowali tylko i wyłącznie rzeczy, z których nie byli w stanie zrezygnować. Należały do nich: owoce sezonowe (autorka nie mogła odmówić sobie malin i truskawek), obiady w restauracjach podczas wyjazdów służbowych (brak dostępu do kuchni), prywatna opieka medyczna (za długa kolejka do okulisty w państwowej przychodni) i… piwo (jeden z uczestników eksperymentu uznał, że za ciężko pracuje, by rezygnować z tej przyjemności). Rodzina autorki nie była w stanie zrezygnować również z nart w Lombardii. Za to zamiast kupować cukier, kiedy się skończył, pukali do sąsiadów. Książkę natomiast Marta Sapała sprzedaje – po 33,90 zł za egzemplarz. Chociaż eksperyment polskiej dziennikarki wydaje się oderwanym od rzeczywistości kaprysem lub – paradoksalnie – sposobem na zarobienie pieniędzy, nie jest on niczym nowym. Podobne próby wyzwolenia się z jarzma konsumpcjonizmu podejmowało już przed nią wiele innych osób – również w Wielkiej Brytanii, której przeciętny mieszkaniec wydał w czasie ostatnich świąt Bożego Narodzenia średnio 350 funtów na prezenty (co stanowi 17 proc. przeciętnej miesięcznej płacy netto). W 2008 r. Samantha Weinberg zdecydowała się na rok schować do szuflady kartę kredytową i żyć, kupując tylko absolutnie niezbędne do życia rzeczy. Cel, który chciała osiągnąć, był taki sam jak założenia Polki, powody, którymi się kierowała, były zupełnie inne. Samantha, która od sześciu lat nie jadła ryb, a od czterech nie latała samolotami, chciała zrobić coś dla środowiska oraz – a może przede wszystkim – udowodnić coś samej sobie.

20/01/2015 15:06:11

027 Nie posuwała się do ekstremów – założyła, że będzie kupować jedzenie, buty dla dzieci, niezbędne ubrania (używane), żarówki, papier toaletowy i proszek do prania. Na liście zakazanych przedmiotów znalazły się: zabawki, magazyny, kartki urodzinowe i inne „luksusy”. Samantha zapisywała nie to, co kupiła, ale to, co chciała kupić (i prawdopodobnie kupi-

w kwocie 1250 funtów. Z miesiąca na miesiąc lista stawała się krótsza. Samantha udowodniła sobie i światu, że można żyć bez dóbr luksusowych – niezależnie od tego, czy oznaczają one narty w Lombardii, designerskie jeansy, czy zapachowe świece. 1 stycznia nie rzuciła się jak szalona do sklepów. Ale kupiła dobrej jakości kalosze. Podobne eksperymenty – rok bez zakupów w supermarkecie (Joanne O’Connel, 2013), rok bez kupowania ubrań (liczne dziennikarki i blogerki na przestrzeni lat), rok bez gotowych dań, rok bez prezentów dla dzieci – podejmowało wiele Brytyjek. Co ciekawe, eksperymentowały zawsze kobiety. W 2004 r. Amerykanka Judith Levine napisała książkę „Not Buying It” – po tym, jak przez rok żyła bez kupowania. Judith przyznaje, że

łaby, gdyby nie noworoczne postanowienie) – jeansy za 125 funtów (przecenione), taśmę klejącą, kolorowe ołówki itp. Już w drugim tygodniu okazało się, że przydałyby jej się nowe skarpetki, kalosze, a dzieciom prezenty urodzinowe dla przyjaciół. Pod koniec stycznia Samantha odmówiła sobie sweterka Jigsaw za 150 funtów, włóczkowych zabawek dla córki, kosmetyków za 50 funtów i kilku pocztówek. Uświadomiła też sobie, że zakupy były dla niej sposobem na zabicie czasu, nagrodą albo pocieszeniem. W lutym przeżyła chwile słabości, marzyła o tym, żeby kupić cokolwiek – zupełnie bezużyteczne urządzenie do pomiaru liczby kroków na garażowej wyprzedaży albo podświetlaną pęsetę. W marcu okazało się, że w styczniu wydała o 500 funtów mniej niż zwykle – co daje kwotę 2,5 raza większą niż średni miesięczny dochód mieszkańca Kenii. Pod koniec marca lista rzeczy, których Samantha nie kupiła, zamknęła się

doświadczenie nauczyło ją odpowiedzialnego konsumpcjonizmu. Podobnie jak Samantha (i najprawdopodobniej Marta oraz wiele im podobnych) nie wróciła nigdy do swoich zakupowych (zakupoholicznych?) nawyków. Jej książkę kupiły – i podążyły w jej ślady – setki Amerykanów. To trend, który psychiatra i autor Oliver James zidentyfikował już wiele lat temu: „Wielu ludzi ma wrażenie, że osiągnęło stan nasycenia. Uświadomili sobie, że są uzależnieni od konsumpcjonizmu, i postanowili wziąć sprawy w swoje ręce”. Za to nieustanne pożądanie posiadania Oliver James wini reklamy, marketingowców i autorów programów telewizyjnych, którzy bez przerwy pokazują nam lepszy, wypełniony rzeczami świat: „Przekaz mediów jest jasny – w dzisiejszym świecie liczą się pieniądze, wygląd, stan posiadania i sława. To one dają szczęście i są sposobem na uniknięcie depresji i samotności”. Zdaniem psychiatry gdyby ludzie zdali sobie sprawę, jak długo »

566-MAKIETA 2 24-43.indd 27

Samantha Weinberg zdecydowała się na rok schować do szuflady kartę kredytową i żyć, kupując tylko absolutnie niezbędne do życia rzeczy

20/01/2015 14:20:05

028

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Gdyby wszyscy przestali kupować, upadłyby ekonomie całego świata, bo kupowanie rzeczy napędza ekonomię oraz daje miejsca pracy

566-MAKIETA 2 24-43.indd 28

musieli pracować na swoje wydatki, i uświadomili sobie, że gdyby zaczęli wydawać mniej, nie musieliby tak bardzo martwić się o pracę, liczba osób zapadających na choroby psychiczne w Wielkiej Brytanii znacznie by spadła. Jednak zdaniem Richarda Dodda z Brytyjskiego Stowarzyszenia Handlowców idea niekupowania to bzdura wymyślona przez przeciwników globalizacji. – Gdyby wszyscy przestali kupować, upadłyby ekonomie całego świata, bo kupowanie rzeczy napędza ekonomię oraz daje miejsca pracy – mówi. Tylko w Wielkiej Brytanii w sektorze handlu w 2008 r. zatrudnionych było 3 mln osób, a w sektorach powiązanych z handlem wiele milionów więcej. – Tysiące lat temu ludzie rozpoczęli handel wymienny. Nauczyli się, że jeśli poszczególne osoby lub grupy osób wyspecjalizują się w tym, co robią najlepiej, całkowity rezultat jest lepszy, niż gdyby każdy robił wszystko samodzielnie. Zyskiwali na tym wszyscy. Dzisiejszy konsumpcjonizm jest nowocześniejszą, bardziej wyrafinowaną formą handlu wymiennego. Dzięki niemu – oraz dzięki ekonomii skali – nasze życie 20/01/2015 14:20:08

029 jest lepsze i pełniejsze – dodaje Dodd. Wśród Brytyjczyków więcej wydaje się być zwolenników teorii Dodda niż osób obawiających się o popadnięcie w uzależnienie od zakupów czy w chorobę psychiczną. Według serwisu MoneySupermarket prawie jedna trzecia zaciągnęła pożyczki na ubiegłoroczne święta. Pomimo finansowego kryzysu Brytyjczycy nie zdecydowali się zrezygnować z prezentów czy luksusowych artykułów spożywczych, a jedna piąta wydała na Boże Narodzenie (które na Wyspach trwa praktycznie jeden dzień) więcej niż rok wcześniej. Najpopularniejszą formą pożyczki są w Wielkiej Brytanii karty kredytowe, które na sfinansowanie świąt wykorzystała jedna czwarta mieszkańców kraju. Jedna dziesiąta Brytyjczyków skorzystała z debetu. Kolejne 7 proc. zaciągnęło pożyczkę w banku, a 6 proc. – pożyczyło pieniądze od rodziny lub przyjaciół. Według serwisu Money Advice Service aż 1,4 mln (3 proc. populacji kraju) zaciągnęło kosztowne pożyczki pod zastaw miesięcznego wynagrodzenia, tzw. payday loans. Jednak serwis Moneysupermar-

566-MAKIETA 2 24-43.indd 29

ket podaje, że aż jedna trzecia Brytyjczyków regularnie odkłada pieniądze na specjalne okazje, takie jak święta czy wakacje. Zdaniem Kevina Mountforda, szefa działu bankowości w Moneysupermarket, jest to najlepsze rozwiązanie zapobiegające popadnięciu w długi. – Do sfinansowania krótkoterminowej pożyczki najlepszą opcją są bezodsetkowe karty kredytowe. Trzeba tylko pamiętać, żeby spłacić zadłużenie w terminie, zanim upłynie okres bezodsetkowy a bank zacznie naliczanie kosztownych odsetek – wyjaśnia Mountford i dodaje: – Inną opcją krótkoterminowego zasilenia konta może być karta typu cashback, jednak tylko w przypadku spłaty zadłużenia przed końcem miesiąca. Teoria teorią, a życie wygląda nieco inaczej. Z badań portalu Moneysupermarket wynika, że spora część osób, które zaciągnęły pożyczki na święta 2013, wciąż je spłacała w przededniu świąt 2014. Mimo to zadłużeni Brytyjczycy wydali w grudniu 2014 więcej niż rok wcześniej. Według ankiety MoneyMood przeprowadzonej przez Legal & General 70 proc. gospodarstw domo-

wych w Wielkiej Brytanii wydało na prezenty tyle samo lub więcej niż rok wcześniej, a tylko 25 proc. ograniczyło wydatki. Na pytanie, dlaczego nie oszczędzają na święta, większość ankietowanych odpowiedziała, że nie może sobie na to pozwolić. Ekonomista Adam Smith w ekonomicznym manifeście „The Wealth of Nations” wyrażał ubolewanie z powodu ludzkiej słabości do kupowania. „Jak wielu ludzi rujnuje się, wydając pieniądze na przedmioty niewielkiej użyteczności?” – pisał. „Ich kieszenie są już pełne małych przydasiów. Kupują więc nowe kieszenie, by znów je napełnić. Poruszają się, jakby byli wypełnieni bombkami, z których niektóre mogą być czasem odrobinę przydatne, jednak bez których – wszystkich bez wyjątku – można z powodzeniem się obejść i które z pewnością nie są warte całego wkładanego w ich posiadanie zachodu”. To było w 1776 r. Od tego czasu tylko kieszenie stały się większe. I chociaż – od czasu do czasu – tak jak Marta czy Samantha oszukujemy się, że możemy bez nich żyć, są już dla nas jak powietrze. «

20/01/2015 14:20:08

030

komentarz tygodnia polityka

Dżihad dla Europy Wzrost ksenofobicznych nastrojów i polityka pięści stanowią niebezpieczeństwo wytworzenia spirali przemocy i zagrożenia. Aby uchronić się przed postępującą radykalizacją, Zachód potrzebuje socjalnej „świętej wojny”. I przemyślanej polityki wielokulturowej.

566-MAKIETA 2 24-43.indd 30

20/01/2015 15:37:11

031 Uczestnicy manifestacji niosą transparent z napisem: „Mannheim mówi »tak« dla uchodźców, i różnorodności, »nie« dla nienawiści i zastraszania”.

Proste recepty i chwytliwe hasła trafiają na podatny grunt. Wszyscy ci, którzy nawołują do ostrożności w osądach, głębokiej analizy wydarzeń i racjonalnej reakcji, odsądzani są od czci i wiary. Środowiska liberalne i lewicowe przegrywają kolejną „wojnę kulturową”. Przekonywanie o tym, że świat i pro-

do przemocy i podżeganie do nienawiści leją się nie tylko na polonijnych portalach. Wydaje się, że The Public Order Act 1986 – ustawa, która zakazuje „mowy nienawiści” – w Wielkiej Brytanii została chwilowo zawieszona. A problem, którego ksenofobiczna Polonia na Wyspach jest częścią,

blemy, z którymi się borykamy, są skomplikowane i przez to wymagają skomplikowanych, często sprzecznych z „chłopskim rozumem” narzędzi i działań, jest niezwykle trudnym wyzwaniem. Zwłaszcza kiedy emocje górują nad racjonalizmem. Nie potrafimy przekonać opinii publicznej ani politycznych elit do swoich racji. Nasze argumenty nie trafiają do większości. Walimy głowami w twardy, solidny mur niezrozumienia. Musimy jednak próbować, bo alternatywa, czyli zwycięstwo konserwatystów i wprowadzenie w życie pomysłów i idei wyznawanych przez „jastrzębi”, stanowi śmiertelne zagrożenie dla nas wszystkich.

polega na tym, że w dłuższej perspektywie to jednak społeczeństwo kształtuje politykę państwa. Głosy władzy są ważne i istotne, tak jak i te wygłaszane przez przywódców religijnych i duchowych oraz intelektualistów czy liderów opinii, ale koniec końców to jednak zwykli ludzie i ich obsesje, strach czy żądania w największym stopniu wpływają na kształtowanie politycznych rozwiązań. I chociaż spontaniczne manifestacje zaraz po masakrze charakteryzowały się postawą inkluzywną, nawoływaniem do tolerancji i niedemonizowania muzułmanów, to codzienna praktyka, a nie „jednodniowy plebiscyt” – jak określił paryski trzymilionowy marsz francuski historyk Ernest Renan – ma największe znaczenie w długofalowym procesie. A postawa Europejczyków budzi poważne wątpliwości i nie napawa optymizmem.

Unia Europejska zahamowała proces integracyjny na Starym Kontynencie, ale Europejczycy się jednoczą. W nienawiści i ksenofobii.

Foto: UWE ANSPACH PAP/EPA

Muzułmanie muszą odejść

Radosław Zapałowski

Zgodnie z przewidywaniami ksenofobiczny demon został uwolniony i rozprzestrzenił się po całej Europie. Dwa tygodnie po masakrze w Paryżu wirus, przed którym przestrzegali i którego obawiali się pesymiści, infekuje kolejne przyczółki. Od mediów, przez polityczne gabinety, na ulicach kończąc. Znów, tak jak po 11 września, konserwatywna narracja zaczyna dominować. I znów współgra ze społecznymi emocjami. To nie nowość. W czasach kryzysu, poczucia społecznego zagrożenia, strachu o bezpieczeństwo i permanentnej niepewności prawica zawsze odnajduje się lepiej. 566-MAKIETA 2 24-43.indd 31

„Trzeba obrzydzić życie w Europie muzułmańskim »świętym krowom« i w miarę możliwości zapędzić z powrotem tam, skąd przyszli, i nie wpuszczać nowych” – napisał dziennikarz jednego z polskich portali w Wielkiej Brytanii. Ksenofobiczny, agresywny tekst z niszowego portalu, który (niestety) powieliły również inne polonijne media, nie byłby wart wspomnienia, gdyby nie fakt, że poglądy tego dziennikarza współgrają z odczuciami większości. Nie tylko z islamofobicznie nastawioną Polonią. „Z muzułmanami w Europie należy zrobić porządek i najlepiej od zaraz (…) trzeba im odebrać zasiłki, zabronić »maskowania się« w miejscach publicznych, odebrać dofinansowania, a radykałom poobcinać łby i pokazać to w internecie i telewizji” – rozwija swoją obrzydliwą, jakby żywcem przepisaną z „Völkischer Beobachter” – organu prasowego NSDAP – myśl ów dziennikarz, a ludzie mu przyklaskują. I dopingują do jeszcze większych represji. Mowa nienawiści, jawne nawoływanie

Zjednoczeni w nienawiści

Muzułmanie, a szerzej imigranci, stali się ofiarami europejskiej psychozy jeszcze przed atakiem ekstremistów w Paryżu. Już wcześniej dochodziło, chociażby w Szwecji, do ataków na meczety, a niemiecka PEGIDA dumnie maszeruje od października zeszłego roku, przywołując najgorsze europejskie koszmary z przeszłości. Wzbiera też fala antysemityzmu. Nie tylko w krajach, które od lat borykają się z tym problem, takich jak Polska, Węgry czy Grecja. Synagogi i żydowskie sklepy zostały zdemolowane podczas protestów przeciwko polityce Izraela w Gazie we Francji, Włoszech i w Niemczech. Ksenofobiczny populizm, który tli się od początku kryzysu i który stale podgrzewany jest przez prawicowe partie polityczne, powoli urywa się ze smyczy. » 20/01/2015 15:37:24

032

komentarz tygodnia polityka

Dzisiaj, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, potrzebujemy polityki multikulturowej. Żeby „zdiasporowaną” Europę uczynić znośną dla wszystkich.

566-MAKIETA 2 24-43.indd 32

Unia Europejska zahamowała proces integracyjny na Starym Kontynencie, ale Europejczycy się jednoczą. W nienawiści i ksenofobii. I chociaż, o czym przekonuje prof. Zygmunt Bauman, pewien niepokój w stosunku do „obcego”, „innego” jest zasadniczo stale obecny w społecznej psyche, to jednak w ostatnich latach napięcie znacząco wzrosło. Być może przyczyna tkwi w postępującej „diasporyzacji” świata – obcy kulturowo i etnicznie nie jest już tylko gościem, ewentualnie pojedynczym egzotycznym sąsiadem, ale kreuje również własną przestrzeń kulturową. Tworzy małe społeczności i – chcąc nie chcąc – wpływa na zmiany w przestrzeni publicznej. Kształtuje szkoły, miejsca pracy, tkankę miejską. I irytuje. Bo często różnice kulturowe między różnymi grupami religijnymi czy etnicznymi są duże i nie do przeskoczenia. Zachowania „obcego” sąsiada są odpychające i z bliska objawiają swoją nieprzystawalność do naszych zwyczajowych, a tym samym familiarnych, przyjaznych i bezpiecznych sposobów bycia. Dlatego dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek wcześniej potrzebujemy polityki multikulturowej. Żeby „zdiasporowaną” Europę uczynić znośną dla wszystkich. Nie będzie to jednak łatwe. Multikulturalizm stanowił – obok postkolonializmu czy feminizmu – jeden z prądów myślowych inspirujących politykę lewicy w latach 70. i 80. Chodziło głównie o to, żeby państwa demokratyczne uwzględniały faktyczne różnice wynikające z rozkładu przywilejów w społeczeństwach. W praktyce jednak państwa europejskie nigdy nie prowadziły polityki „multi-kulti”. Bo w gruncie rzeczy nie mogły. Kultury są dynamiczne i wyrastają z różnych społeczności. Nie są statyczne ani nie istnieją w izolacji, a różnorodność kulturowa nie jest społeczną anomalią, lecz normą. Ten multikulturalizm nie ma nic wspólnego z państwową polityką. Tworzy się sam. Rządy nie mogą przecież samodzielnie kreować kultury, a co dopiero wielokulturowości. Mogą jednak oswajać z „innym”, edukować przyjezdnych, tworzyć przyjazne środowisko dla różnych wartości, stawiać na dialog i otwartość. Taka spójna polityka nigdy nie istniała. – W Niemczech nie prowadziliśmy polityki wspierającej wielokulturowość – powiedział Mekonnen Mesghena z Fundancji Heinricha Bölla już w 2010 r., kiedy to Angela Merkel ogłosiła śmierć idei „multi-kulti”. – Wręcz przeciwnie. Mieliśmy politykę zaprzeczania. Zaprzeczaliśmy wzrostowi liczby emigrantów. Zaprzeczaliśmy temu, że Niemcy się zmie-

niają i stają bardziej różnorodne. Pod tym zdaniem mogą podpisać się wszyscy europejscy liderzy.

Radykalny socjal

Zamiast „multi-kulti” Europa zupełnie przypadkiem wytworzyła gettoizację. Potomkowie imigrantów urodzeni już na Starym Kontynencie często nie mogą przebić szklanego sufitu społecznego awansu. Poczucie wykluczenia, bycia obywatelem drugiej kategorii, cichy, ukryty rasizm i subtelna dyskryminacja to żale, które wciąż przewijają się w wypowiedziach radykalizującej się młodzieży. A poczucie obrazy i poniżenia naturalnie szuka drogi ujścia i celu. Najczęściej poprzez przemoc i/albo działalność przestępczą. Problem zwiększa także fakt, że granice między poniżającymi i poniżanymi nakładają się na granice między społecznie uprzywilejowanymi i społecznie upośledzonymi. Kasynowy kapitalizm, w którym garstka zwycięża, a resztę czeka prekaryzacja, tę frustrację tylko pogłębia. Zwiększające się z każdym rokiem nierówności społeczne implikują radykalizm. To, że dziś skrzywdzonych i poniżonych, wykluczonych, przerażonych, wściekłych i szukających zemsty desperatów przygarniają radykalni imamowie, jest przypadkiem. Równie dobrze, co mogliśmy obserwować w przeszłości, mogliby to być faszyści, komuniści, anarchiści. Dlatego też ani „obrzydzanie życia muzułmanom w Europie”, ani deportacja, ani „obcinanie głów” radykałom nam nie pomogą. Nie tylko dlatego, że Europa stałaby się wówczas niedemokratycznym kontynentem, zaprzeczając swoim wartościom: wolności, równości, braterstwu, tolerancji, solidarności. I nie tylko dlatego, że w praktyce deportacja „obcych”, którzy się tutaj urodzili, jest niemożliwa, ale głównie dlatego, że problem jest strukturalny i zasadniczo ekonomiczny, a nie kulturowy. Nie jesteśmy na „wojnie kulturowej”, tylko na „froncie ekonomicznym”. Odpowiedzią jest realizacja radykalnej polityki socjalnej, która wyciągnie z nędzy i beznadziei młodych Europejczyków. Bez względu na rasę, poglądy, pochodzenie rodziców czy wyznawaną religię. Bezduszny kolonializm Północy w przeszłości zniszczył Południe. Bezmyślny neokolonializm po 11 września zdestabilizował sytuację na peryferiach. Nieokiełznany, spuszczony ze społecznego łańcucha neoliberalizm dewastuje centrum. Nasza przyszłość i bezpieczeństwo zawisły na włosku. Ksenofobia i nerwowa, agresywna polityka spowodują, że spadniemy w przepaść przemocy. « 20/01/2015 14:20:11

033

566-MAKIETA 2 24-43.indd 33

20/01/2015 14:20:12

034

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

„Właśnie dlatego cię nienawidzę” „Polska to piękny kraj, co krok to przygoda” – mawiała turystka ze Stanów w filmie Jana Rutkiewicza według scenariusza Jacka Fedorowicza, pt. „Kochajmy syrenki”.

Tytuł dwuznaczny, bo z jednej strony był reklamą samochodu rodzimej produkcji, a z drugiej strony wątek miłosny sugerował, o jakie właściwie „syrenki” chodziło. Nawet jedna taka syrenka znalazła na końcu swojego wybawiciela i odjechała razem z nim, oczywiście syrenką, w stronę zachodzącego słońca – że tak walnę metaforą. Coraz mniej jest takich subtelnych metafor i sugestii. Sprawa dotyczy zarówno polskiego kina, jak i życia w realu. Teraz to wszystko raczej jest zradykalizowane. Jak już zaczyna się jakakolwiek polemika, to przypomina walkę z użyciem broni nuklearnej do zniszczenia mrówki. W Polsce powstało coś, co osobiście mnie śmieszy, ale tylko z tego powodu, że nie ma mnie tam, „na miejscu, w kraju”. Powstali jacyś dziennikarze niepokorni

566-MAKIETA 2 24-43.indd 34

i dziennikarze głównego nurtu. Do tego dochodzi masa blogerów-grafomanów, którzy z namaszczeniem próbują przekonać internety do jakichś głupot wyczytanych gdzieś indziej i zinterpretowanych przez nich w dowolny sposób. Ostatnia walka na noże z Owsiakiem jest pięknym przykładem. Niepokorni zaczęli walczyć z ludem, który daje swoje pieniądze na WOŚP. To pewna nowość, bo zawsze czepiali się raczej rządu, który był złodziejem, a wszelki koklusz był winą Tuska. Teraz się zagalopowali i powiedzieli, że lud jest głupi. No i się doigrali. Lud poszedł na dożynki licznie i wyłożył z sakiewki po raz kolejny niezły kawał grosza. Niepokorni powinni dostać zawału. Lud ich nie posłuchał. Szok. Niedowierzanie. I to jest puenta. To, że ktoś krzyczy najgłośniej i używa mocnych słów, nie oznacza, że ma rację. Niepokorni

krzyczą czasem tak głośno, że nie słyszą głosu ludu. I kiedy są święcie przekonani, że mają taką najmojszą rację ze wszystkich, nagle się dziwią, że na przykład nie wygrali wyborów. Że jednak nie są większością. Ostatni wynik wyborów do Europarlamentu i do samorządów jest tego pięknym przykładem. Wygrana Korwina natomiast pokazuje, że nie ma taryfy ulgowej. I niepokorni, i pokorni są na cenzurowanym. Do tej pory politycy żartowali sobie z Polaków, a teraz Polacy zażartowali sobie z polityków i zagłosowali na Korwina. I dobrze. Taka jest demokracja. Tym, co mnie najbardziej niepokoi, jest ogromna większość, która w ogóle nie poszła na wybory. Ma to po prostu w dupie. Tak samo jak to, że niepokorni na Owsiaka zabronili dawać kasę. Cóż, demokracja. «

20/01/2015 14:20:17

035

566-MAKIETA 2 24-43.indd 35

20/01/2015 14:20:20

036

WIELKA BRYTANIA DZIEJE SIĘ

Spotkanie trzech weteranów Spotkali się: spadochroniarz, krechowiak oraz pancerniak

» Spotkanie trzech weteranów: spadochroniarz, krechowiak oraz pancerniak

Przywitali Nowy Rok 2015 w zdrowiu, szczęściu, z kieliszkiem szkockiej, w swoim przyjemnym towarzystwie, uradowani, że doczekali tej chwili, życząc sobie spotkania w następnym roku. Humor im dopisywał. Pancerniak Stanisław Stępień przyrzekł, że postara się dożyć wieku swojego generała – Stanisława „Bacy” Maczka, tj. 104 lat. Spotkanie nie mogło się odbyć bez tematu SPK – losu ich organizacji wojskowej i jej jakże haniebnego końca, co ich trapi i bardzo zasmuca. «

Święto Żołnierzy Wyklętych – Niezłomni 1 marca odbędą się londyńskie obchody święta Żołnierzy Wyklętych, organizowane przez Polską Wspólnotę w Wielkiej Brytanii PWWB – Związek Kombatantów i Rodzin. Uroczystości odbędą się w Ognisku Polskim w londyńskim Kensington. Poniżej prezentujemy wstępny plan uroczystości.

566-MAKIETA 2 24-43.indd 36

1. Wystawa Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) z Lublina pt. „Zaplute Karły Reakcji. Podziemie Polski Niepodległej w latach 1944 – 1956” 2. Otwarcie uroczystości: dr Marek Laskiewicz, prezes Związku Kombatantów i Rodzin (ZKR) i Sylwia Kosiec, sekretarz ZKR 3. Zarys postaci gościa honorowego Sergiusza Paplińskiego ps. „Kawka”, żołnierza oddziału gen. Antoniego Hedy ps. „Szary” 4. Prezentacja obozowiska żołnierskiego; przygotowuje Janusz Wajda – przedstawiciel organizacji Pokolenia i Fundacji Łączka na Wielką Brytanię 5. Projekcja filmu „Od pistoletu do pędzla” o Sergiuszu Paplińskim 6. Wspomnienia i film o gen. Antonim Hedzie ps. „Szary” 7. Wykład o Żołnierzach Wyklętych autora książki „Bestie – mordercy Polaków” Tadeusza M. Płużańskiego, historyka z IPN z Warszawy, gościa

honorowego; stoisko promocyjne z książkami 8. Spotkanie z twórcami serialu polskiego „Czas honoru”. Temat: bohaterowie II wojny światowej – kulisy powstawania filmu 9. Występ grupy rekonstrukcyjnej LGH „First to Fight” w mundurach i z bronią 10. Koncert Więcej na

pwwb.co.uk

20/01/2015 14:20:23

037

566-MAKIETA 2 24-43.indd 37

20/01/2015 14:20:24

038

Rozmowa Między nami Polakami Joanna Poros, PAP

Nie engliszuj polskiego, bo się ośmieszasz – „Przekroczony dedlajn to fakap, któremu musisz stawić czelendż”, na szczęście „jeśli nie potrafisz tego zrobić, zostaniesz odpowiednio skołczowany” – takie wypowiedzi to przykłady, często bezkrytycznego, wprowadzania do polszczyzny zapożyczeń z języków obcych – opowiada prof. Włodzimierz Gruszczyński z SWPS w Warszawie w rozmowie z Joanną Poros. – Niekiedy to brzmi naprawdę śmiesznie – dodaje językoznawca.

566-MAKIETA 2 24-43.indd 38

Jakie są obecnie główne źródła przenikania do języka polskiego słów z innych języków? Które środowiska najczęściej stosują te zapożyczenia? Dziś nowe słowa czerpiemy przede wszystkim z angielskiego. Angielski jest modny, a jednocześnie umożliwia porozumienie w wielu rejonach świata. Najczęściej chyba słowa angielskie pojawiają się w rozmowach i korespondencji pracowników korporacji. Tworzy się tzw. polszczyzna korporacyjna. Dodajmy, że taki sposób mówienia to przeważnie wynik środowiskowej mody i snobizmu, a nie faktycznych potrzeb nazewniczych. Oto kilka przykładów z internetu – z czegoś w rodzaju słowniczka polskiego „języka korporacyjnego” czy „korposlangu”. „Nie dostaliśmy approvala na tego requesta, forwardnij nam to ASAP (as soon as possible)”; „Sforwarduj draft tego case’a do swojego teamu ASAP, żeby każdy mógł przygotować ekszyn plan przed jutrzejszym deadlinem”; „Korpo to miejsce, gdzie czelendżujesz kejsy, fokusując się na ekszyn pointach”; „Czas w korpo płynie od brifu do dedlajnu”; „Przekroczony dedlajn to fakap, któremu musisz stawić czelendż”; „Nie martw się. Jeśli nie potrafisz tego zrobić, zostaniesz odpowiednio skołczowany”. Polacy są przywiązani do mody na angielski. Bardzo wielu ludzi uczy się u nas tego języka. Przeczytałem niedawno, że pod względem liczby obywateli władających angielskim Polska jest na szóstym miejscu w Europie. To znakomicie. Gorzej jednak, gdy język angielski mieszany jest z polskim na zasadzie makaronizowania – powstaje wtedy tzw. ponglish. Celują w tym właśnie pracownicy wielkich korporacji. Kiedy młody człowiek przychodzi do takiej pracy, zazwyczaj „wpada jak śliwka w kompot” i szybko zaczyna sam mówić w ten sposób. Wydaje się, że na przykład słowo „deadline” czy akronim „ASAP” muszą pojawiać się w wypowiedziach i mailowej korespondencji pracowników korporacji obowiązkowo. Tak jest, jeśli chodzi o korporacje oraz o świat marketingu czy reklamy. W przypadku informatyki 20/01/2015 14:20:26

039 czy elektroniki terminy i quasi-terminy przejmujemy razem z technologią; często dla tych słów nie ma polskich odpowiedników. Tak samo w muzyce, gdy mówimy o muzycznych gatunkach, podgatunkach i stylach – jak heavy metal, indie rock, glam rock czy acid jazz.

Czy są pozytywne efekty tego przenikania słów? Zaletą jest to, że nowe słowa wzbogacają terminologię i poszerzają nasze możliwości komunikacyjne. Jednak stosujmy zapożyczenia z umiarem. Ich nadużywanie jest jak objaw snobizmu, niczym pragnienie pokazania otoczeniu, „jakim ja jestem światowcem”. Notoryczne wprowadzanie do wypowiedzi w języku polskim słów angielskich lub nawet całych angielskich fraz – a raczej pseudoangielskich, kiedy mówimy o dołączaniu do angielskich słów polskich końcówek – może brzmieć śmiesznie, wręcz żałośnie. Wspomniałem o korzyści, którą jest poszerzanie naszych możliwości komunikacyjnych dzięki nowym terminom. Jest jednak także groźba zjawiska odwrotnego: zawężania możliwości komunikacyjnych w relacjach międzypokoleniowych, kiedy na przykład przy jednym stole usiądzie rodzina i dziadek kompletnie nie rozumie, o czym mówi jego wnuk.

Opowiadał pan o angielskim. Jak wygląda w Polsce kwestia zapożyczeń z innych języków? Zapożyczamy ostatnio bardzo dużo słownictwa „kulinarnego”, ponieważ wypada znać zagraniczne potrawy oraz ich składniki. Zaczęło się od włoskiego – od pizzy, spaghetti. Dzisiaj mamy także farfalle, cannelloni, fusilli, które zastąpiły nasze poczciwe wstążeczki, kokardki, muszelki i świderki. Ludzie zapamiętują te włoskie nazwy. Bawi mnie jednak czasem, gdy słyszę, na ile sposobów klienci restauracji lub sklepów starają się wymówić – kalecząc przy tym język włoski – na przykład słowo „gnocchi”. To samo dzieje się przy zamawianiu hiszpańskiej tortilli.

Czy dla dobra polszczyzny proces zapożyczeń z języków obcych należałoby jakoś kontrolować? Czy, pana zdaniem, językoznawcy powinni zacząć w jakiś sposób reagować? Językoznawcy czuwają nad kulturą języka, nad poprawnością językową, ale nie mogą niczego zabronić, wlepić mandatu. Mogą tylko doradzić Polakom, żeby przy zapożyczaniu obcych słów zachowywali umiar. Tym, którzy słyszą, jak inna osoba nadużywa obcojęzycznych zapożyczeń i którzy dochodzą do wniosku, że to brzmi dziwnie, a nawet komicznie, radziłbym reagować… śmiechem. W rozmowie można także protestować w żartobliwy sposób, zwracając na przykład uwagę: „Przepraszam, ale nie wiem, co to znaczy czelendżować”. « 566-MAKIETA 2 24-43.indd 39

20/01/2015 14:20:27

040

sygnaŁy CZYTELNICY PISZĄ + Z LISTÓW DO REDAKCJI

Wszyscy kochamy naszą angielską Polonię W niewielkim świętokrzyskim miasteczku o dźwięcznej nazwie Skarżysko-Kamienna miał miejsce występ amatorskiego chóru i zespołu instrumentalnego. Ewa Michałowska-Walkiewicz

W ten piękny wieczór, upamiętniający niedawno celebrowane Boże Narodzenie, wykonywane były znane wszystkim kolędy i pastorałki. Tym koncertem zbratane zostały nie tylko serca zebranych gości, ale też i serca tych, których los rzucił za granicę naszej ojczyzny.

Białe Boże Narodzenie

– Najcudowniejszą dla mnie kolędą jest oczywiście ta nosząca tytuł „Białe Boże Narodzenie”. Pierwotnie była ona wyko566-MAKIETA 2 24-43.indd 40

nywana przez Binga Crosby’ego oraz Marthę Mears, w znanym wszystkim filmie „Gospoda świąteczna”. Od tamtego czasu kolęda ta pozostaje jedną z najbardziej popularnych i znanych piosenek kultury angielskiej. Niemalże każdy anglojęzyczny wykonawca, wydając płytę ze świątecznymi piosenkami, zamieszcza na niej „White Christmas” jako jeden z piękniejszych utworów. Ja mam syna, który wyjechał szukać pracy do Londynu, zatem słuchając kolęd skarżyskiego chóru, błogosławiłam całą naszą Polonię osiadłą na Wyspach Brytyjskich – mówi pani Jadwiga.

Cicha noc – Gdy tylko usłyszę pierwsze dźwięki kolędy „Cicha noc”, od razu ronię łzę tęsknoty za tymi Polakami, którzy przed wiekami zmuszeni byli zamieszkać z daleka od naszego kraju z powodów czysto politycznych. W dobie współczesnej wielu naszych drogich rodaków mieszka na Wyspach Brytyjskich z powodów ekonomicznych. Zatem tą kolędą łączę moje serce z naszą ukochaną Polonią – wtrąca Barbara Dymska.

Wśród nocnej ciszy…

– Mnie chwyta za serce kolęda nosząca tytuł „Wśród nocnej ciszy”. Ten wyjątkowy utwór opowiada o narodzeniu Bożej Dzieciny, która ukochała sobie prostych, zwykłych ludzi, dla których poniosła śmierć, aby oni mogli być zbawieni. Mam córkę, która studiuje w Londynie. Tym koncertem byłem razem z nią blisko, a całe moje serce składało życzenia wszystkiego najlepszego dla naszej Polonii, którą los rzucił tak daleko od ojczyzny – opowiada Henryk Aleksandrowski. Ten wyjątkowy wieczór zbratał nie tylko widzów i zaproszonych na koncert gości. Zbratał on także z nami drogą Polonię, która sercem jest blisko nas. « 20/01/2015 14:20:28

041

Napisz do nas

Jestem miłośniczką Sutton… W Sutton, w mieście położonym na południowy-zachód od Londynu, w Surrey, gdzie życie płynie z uśmiechem i występuje bardzo niski wskaźnik przestępczości, wzajemne wsparcie polskich mam i czas spędzony razem są spotykane bardzo często. W Sutton obserwujemy mnóstwo Polskich mam z dziećmi, było nas mniej i przybywa coraz więcej, czego dowodem jest znaczny wzrost liczby przyjęć na polskie play grupy do Children’s Centre, czyli takich miejsc, w których organizowane są regularnie i za darmo spotkania polskich mam ze swoimi pociechami. Tatusiowie również mogą brać w nich udział, ale nie dostrzega się ich często na tych grupach, bo zazwyczaj pracują na pełny etat. Polskie mamy przychodzą tam więc ze swoimi niemowlętami i przedszkolakami. W Thomas Wall Nursery na Western Road w Sutton mamy Polki i ich dzieci spędzają razem czas w każdy piątek od godz. 11. Jest tam mnóstwo polskich mam z pociechami bawiącymi się w zadaszonym ogrodzie, w którym znajdują się: zjeżdżalnia, wielkie klocki, tablica do rysowania i malowania, stolik z flamastrami, kredkami i papierem artystycznym, piasek do zabawy, woda, drabinki, rakiety tenisowe z kolorowymi piłeczkami. W środku przedszkola, w którym prowadzona jest play grupa przez polską panią, wszyscy bawią się znakomicie, polskie mamy mają czas na ploteczki i z dumą obserwują swoje

566-MAKIETA 2 24-43.indd 41

skarby. Tutaj wszyscy mówią w języku polskim, dzieci robią laurki, sypią brokatem i błyszczącymi serduszkami, śpiewają z mamami ,,Baloniku mój malutki” i ,,My jesteśmy krasnoludki”. W Sutton w popularnym Manor Park, położonym 5 minut drogi spacerem od stacji kolejowej, polskie rodziny wypoczywają na zielonej trawie wśród pięknych drzew i krzewów. Tutaj też, w samym sercu parku, znajduje się plac zabaw dla niemowląt, przedszkolaków i starszych dzieci. Kiedy słonko zagrzeje, szybko pojawia się w Manor Park duży, kolorowy wóz ze świeżymi lodami, dzieci biegną do niego już po usłyszeniu ślicznej melodyjki. W Manor Children’s Centre na Myrtle Road też jest darmowa polska grupa zabaw i spotkań dla dzieci i ich rodziców. Zawsze jest szansa i okazja, aby zaprzyjaźnić się z drugą mamą, która ma dziecko w zbliżonym lub tym samym wieku co nasza pociecha. Trochę dalej, w stronę Belmont, znajduje się Shanklin Children’s Centre na Rookley Close, gdzie w każdy piątek o godzinie 15.00 prowadzone są zajęcia przez Polkę, która wraz z angielskimi przedszkolankami i nauczycielkami organizuje zajęcia zdrowego odżywiania i zabaw z farbami. Polskie dzieci uczą się samodzielnie przygotowywać posiłki, rozwijają własną kreatywność, mamy odkrywają ich talenty. Czego nam, mamom, więcej potrzeba do szczęścia? W Sutton jest wiele polskich sklepów, najtaniej jest w Leśnej Chacie, są też Chopin na High Street i trochę dalej, na Brighton Road – Smak – Russian, Polish & Lithuanian Delicatessen. Polskie panie chwalą sobie sztukę fryzjerską i znakomitą obsługę pani Anity, której salon mieści się w Sutton na Westmead Road. Przecież każda mama musi mieć piękne, zadbane włosy! Polskie mamusie są szczęśliwe w Sutton. Paulina – jedna z mam – mówi, że „nie wyprowadzi się z Sutton, bo to najlepsze miejsce do życia dla polskiej rodziny z dziećmi”. Gosia ma takie zdanie: „Moja przyjaciółka, Polka z Sutton, pomogła mi otworzyć mój własny biznes. To najlepszy przyjaciel, jaki może być”. W Sutton zawieramy polskie przyjaźnie, które traktujemy jak rodzinę. Cóż, tutaj, gdy naszych mam nie ma, posiadamy najcenniejszy skarb – nasze przyjaciółki – polskie Mamy. Magdalena Górecka

zaginiony marek kurka 1 lipca 2014 r. w Londynie (Wielka Brytania) zaginął Marek Kurka. Ma 39 lat, 185 cm wzrostu i niebieskie oczy. W dniu zaginięcia ubrany był w żółty rowerowy dres oraz siwy kask. Miał przy sobie czarny plecak. Zaginiony może poruszać się rowerem – szarą kolarzówką. Ktokolwiek widział Marka Kurkę lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

zaginiony Mateusz Stopczyński 1 grudnia 2014 r. w Rochester (Wielka Brytania) zaginął Mateusz Stopczyński. Zaginiony ma 27 lat, 186 cm wzrostu i niebieskie oczy. Ktokolwiek widział Mateusza Stopczyńskiego lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni. pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję. Zdjęcie Mateusza Stopczyńskiego oraz innych zaginionych: www.zaginieni.pl

20/01/2015 14:20:28

042

WIELKA BRYTANIA NASZE SPRAWY

Gosia Demetriou radzi DROGA GOSIU, właśnie przeczytałam o Twoim fantastycznym pomyśle zorganizowania kampanii na rzecz poprawy zdrowia psychicznego Polaków żyjących na Wyspach. Z wykształcenia jestem psychologiem, od ponad roku również członkiem zwyczajnym Polish Psychologists’ Association. Obecnie zajmuję się wychowywaniem dwójki moich malutkich dzieciaczków. Moje plany zawodowe na niedaleką przyszłość idą głównie w kierunku psychoterapii skierowanej do Polaków mieszkających w UK. Jestem bardzo świadoma tego, jak dużą trudność mają nasi rodacy w wołaniu o pomoc psychologiczną, a jeszcze większą w odnalezieniu jej w ojczystym języku. Dodatkowo ciężko o miejsce, w którym konsultacje byłyby darmowe. Osobiście oprócz PPA nie znam tutaj żadnej innej organizacji/ stowarzyszenia oferującego chociażby darmowe konsultacje telefoniczne. Mieszkając jeszcze w Polsce, byłam wolontariuszem pierwszego kontaktu z klientem w Centrum Interwencji Kryzysowej w Gdańsku. Tam przekonałam się, jak ważna i owocna może być nawet jedna rozmowa z osobą znajdującą się w nagłym kryzysie psychicznym. Kluczowy jednak jest fakt świadomości istnienia takich miejsc, do których w razie czego można zadzwonić czy też przyjść. To daje poczucie bezpieczeństwa. Oczywiście byłoby cudownie, gdyby była możliwość stworzenia takich miejsc z bezpośrednią darmową pomocą psychologiczną. Wszystko jest możliwe, kwestia chęci i dużego wkładu ludzi, którym bardzo na tym zależy. Koncentrując się natomiast na wątku informacyjnym i bardzo realnym – świetnie byłoby stworzyć stronę internetową, na której zebrane byłyby wszelkie możliwe opcje darmowej pomocy czy to w samej Anglii, czy na całych Wyspach, zarówno polskiej, jak i angielskiej. Na Facebooku jest mnóstwo grup dla Polaków, liczących nawet po kilka tysięcy osób. Rozpowszechnienie takiej strony byłoby zatem bardzo łatwe.

566-MAKIETA 2 24-43.indd 42

Dzięki temu wiedza o tym, jak możemy sobie pomóc, dotarłaby do bardzo dużej liczby odbiorców. Gosiu, mam troszkę wolnego czasu i mnóstwo zapału. Jeśli tylko mogłabym w jakikolwiek sposób pomóc (oczywiście wolontaryjnie), czy to w zakresie kontaktu z klientem, czy pomocy w organizowaniu różnego rodzaju warsztatów, czy też pisania notek/artykułów do ulotek, biuletynów, gazet… Czy ogólnie zorganizowania czegokolwiek w tym kierunku… chętnie służę pomocą! Pozdrawiam MAGDA K.

PANI GOSIU, z zainteresowaniem przeczytałem „Coolturę” z 10 stycznia 2015 oraz Pani apel i otwarcie kampanii na rzecz poprawy zdrowia psychicznego Polaków żyjących w UK. W naszym mieście i okolicach Reading jest ok. 30 tys. naszych rodaków. Z mojej inicjatywy w 2012 r. przy polskiej parafii powstała Bezpłatna Poradnia Rodzinna. W dniu dzisiejszym posiadam 10 stałych współpracowników i prowadzimy 8 dużych programów skierowanych przede wszystkim do naszych obywateli. W mijającym roku przyjęliśmy ok. 970 osób. Z racji mojego zawodu i doświadczeń w pracy na terenie UK szczególny nacisk położyliśmy na szeroko rozumiane zdrowie psychiczne osób potrzebujących naszej pomocy. Psycholog, terapeuta, prawnik (prawo polskie i angielskie w całym zakresie), księgowy, tłumacz, nauczyciel (język polski i angielski), logopeda, położna – to osoby, które bezpłatnie w każdy poniedziałek w godz. 17.00 – 22.00 przyjmują i udzielają porad osobom potrzebującym. Prowadzimy terapie grupowe i indywidualne, tworzy się nowa grupa wsparcia dla osób współuzależnionych, współpracujemy z miejscowym kołem AA, prowadzimy szkołę rodzenia, naukę j. angielskiego – dwa poziomy, pomagamy osobom w znalezieniu pracy czy otwarciu własnej działalności. Są to oczywiście tylko niektóre aspekty naszej działalności, ale myślę, że obrazuję to, o czym Pani mówi w swoim artykule. W naszej poradni pracują ludzie z wykształceniem

kierunkowym i dużym doświadczeniem. Wszystkie porady udzielane są bezpłatnie. Obowiązują wcześniejsze zapisy telefoniczne. Pozdrawiam MIREK LATKO Bezpłatna Poradnia Rodzinna, Dom Polski, Szkoła Polska, 81 London Road, Reading, tel. 07896222205.

MOI DRODZY, dziękuję za maile, informacje, pomysły i chęci pomocy. Czekam na więcej kontaktów od organizacji lokalnych czy też indywidualnych osób z informacją, jak i jaka pomoc u Was działa, jak możemy wymienić się doświadczeniami i co sami możemy zaoferować. Zachęcam też bardzo do kontaktu ze mną tych, którzy potrzebują pomocy, ponieważ to oni mają wiele pomysłów na to, z jakiej formy pomocy skorzystaliby najbardziej. Piszcie do mnie, a ja będę koordynować naszą „Kampanię na rzecz poprawy zdrowia psychicznego Polaków żyjących na Wyspach”. GOSIA

KSIĄŻKA GOSIA DEMETRIOU – Dip SW, BA (Hons) in Social Work, AMHP. Gosia jest zarejestrowanym pracownikiem społecznym w General Social Care Council i członkiem BASW. Jest wydawcą książki „Dear Gosia/Droga Gosiu”, napisanej na podstawie listów czytelników jej poradnika w tygodniku Cooltura. Książkę można zamówić na www. deargosia. com. Cena: £7.49

Przesyłka za darmo

20/01/2015 14:20:31

043

566-MAKIETA 2 24-43.indd 43

20/01/2015 14:20:32

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

COOLTUR POLECA A

TANGO FIRE – FLAMES OF DESIRE Przygotował MARCIN URBAN

Tango Fire Company z Buenos Aires jest światowym fenomenem i jedną z najlepszych grup tanecznych na świecie. Liczba internautów śledzących ich występy na YouTube przekroczyła już 18 mln. Tango Fire zaprasza na jeden z najbardziej żywiołowych spektakli tanecznych na londyńskim West End.

27.01. – 14.02. The Peacock, Portugal Street, Holborn, Londyn WC2A 2HT. Stacja: Holborn, Temple. Spektakle: wt. – niedz. 19.30, dodatkowo sob. i niedz. 14.00 lub 14.30. Bilety: od £15 www.sadlerswells.com Spektakl „Ogień tanga” zawiera w sobie wszystko, co definiuje argentyńską odmianę tego tańca. Żywiołowe ruchy, zmysłowość, latynoski temperament i niezapomnianą muzykę wielkich mistrzów tanga.

566-MAKIETA 3 44-63.indd 44

20/01/2015 14:13:46

045

Peter Paul Rubens, Tiger, Lion and Leopard Hunt, 1616

Wystawy »

RUBENS AND HIS LEGACY: VAN DYCK TO CEZANNE

24.01 – 10.04. Royal Academy of Arts, Burlington Gardens, 6 Burlington Gardens, Londyn W1S 3ET. Otwarte: niedz. – czw. 10.00 – 18.00, pt. – sob. 10.00 – 22.00. Bilety: £15 royalacademy.org.uk/rubens To pierwsza tak duża wystawa analizująca wpływ twórczości Rubensa na historię sztuki. Zebrano tu zarówno prace holenderskiego mistrza, jak i artystów, których inspirował aż po czasy współczesne: Picassa, Rembrandta, Van Dycka i Delacroix.

» THE PLACE 30.01. – 6.02. Hungarian Cultural Centre, 10 Maiden Lane, Covent Garden, Londyn WC2E 7NA. Stacja: Leicester Square, Charing Cross. Otwarte: pon. – czw. 10.00 – 17.00, pt. 10.00 –14.00. Wstęp wolny, ale wymagana rezerwacja: tel. 020 7240 8448 lub bookings@hungary.org.uk www.london.balassiintezet.hu Na wystawie zobaczymy archiwalne zdjęcia z Ukrainy i Węgier oraz te same miejsca sfotografowane współcześnie przez studentów Royal College of Art.

» HENRY WESSEL

Tate Modern, Bankside, Londyn SE1 9TG. Stacja: Otwarte: niedz. – czw. 10.00 – 18.00, pt. i sob. 10.00 – 22.00. Wstęp wolny Od autostrad po domy na przedmieściach. Henry Wessel przemierzył z aparatem USA, by lepiej poznać i pokazać rzeczywistość Stanów Zjednoczonych.

» POD WSPÓLNYM NIEBEM 29.01. – 1.02. Ognisko Polskie, 55 Princes Gate, South Kensington, Londyn SW7 2PN. Stacja: South Kensington. Wstęp wolny Grupa fotograficzna „f-stop” działająca przy organizacji Polish Professionals in London prezentuje ostatnią odsłonę tryptyku o Polakach na emigracji.

Teatr » MY NIGHT WITH REG Od 23.01. Apollo Theatre, Shaftesbury Avenue, Londyn W1D 7ES. Stacja: Piccadilly Circus. Spektakle: pon. – sob. 19.45, dodatkowo wt. i sob. 14.30. Bilety: od £10 www.apollotheatrelondon.co.uk Osadzona w latach 80. tragikomedia o przyjaźni, miłosnych wzlotach i upadkach, rozgrywająca się w środowisku londyńskich gejów. Niepokój w beztroskie życie zaczynają wprowadzać coraz częściej pojawiające się informacje o śmiertelnych skutkach zakażenia AIDS.

» CONTACT.COM

Henry Wessel, Incidents 021

566-MAKIETA 3 44-63.indd 45

Do 14.02. Park Theatre, Clifton Terrace, Finsbury Park, London N4 3JP. Stacja: Kings Cross, Oxford Circus. Spektakle: wt. – sob. 19.30, dodatkowo czw. i sob. 15.00. Bilety: od £15 parktheatre.co.uk

20/01/2015 14:13:47

fot.

Kim Hardy

046

CAFÉ COOLTURA Londyn » INHERENT VICE Od 30.01. Komedia kryminalna, USA. Reż. Paul Thomas Anderson, wyst.: Owen Wilson, Joaquin Phoenix, Josh Brolin, Reese Witherspoon, Benecio Del Toro Akcja filmu rozgrywa się na przełomie lat 60. i 70. Uzależniony od marihuany prywatny detektyw prowadzi śledztwo w sprawie porwania swojej byłej dziewczyny.

» THE TURNING Od 30.01. Obyczajowy, Australia. Reż. Mia Wasikowska, Justin Kurzel, David Wenham, wyst.: Rose Byrne, Cate Blanchett, Hugo Weaving www.theturningmovie.com.au

Contact.com Matthew i jego żona Naomi, szukając nowych doznań, zapraszają poznaną przez ogłoszenie młodszą od siebie parę na noc seksu bez ograniczeń. Nie wiedzą, że młodzi mają swój plan…

» TREASURE ISLANDS Do 8.04. National Theatre, South Bank, Londyn SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Spektakle: pon. – niedz. 19.00, dodatkowo śr, sob. i niedz. 14.00. Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk Olivier Theatre zamienił się w wyspę skarbów, na której rozegra się wciągający spektakl będący adaptacją sceniczną powieści Roberta Louisa Stevensona. Opowieść o morderstwie, żądzy posiadania i buncie.

Ryan Potter, Daniel Henney, T.J. Miller, Jamie Chung, Damon Wayans Jr Animowana komedia w trójwymiarze z wytwórni Walta Disneya. Hiro razem z robotem własnej konstrukcji muszą uratować swoje miasto przed zagładą.

» KINGSMAN: THE SECRET SERVICE Od 29.01. Szpiegowski, UK. Reż. Matthew Vaughn, wyst.: Colin Firth, Michael Caine, Taron Egerton, Sophie Crookson, Samuel L. Jackson www.kingsmanmovie.com Weteran wywiadu bierze pod swoje skrzydła początkującego agenta, by pokazać mu, jak odnaleźć się w skomplikowanym świecie szpiegów.

Na film składa się 17 nowel zrealizowanych przez utalentowanych australijskich artystów różnych dyscyplin. Pokazują one niecodzienne momenty w codziennym życiu mieszkańców małej społeczności.

Koncerty » HOZIER 31.01. i 1.02., godz. 19.00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd’s Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: sprzedane

» STRICTLY COME DANCING LIVE 7.02., godz. 14.30 i 19.30; 8.02., godz. 13.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £29.75

» JASON MRAZ 8.02., godz. 19.00. Eventim Apollo, 45

» BULL Do 7.02. The Maria, Young Vic, 66 The Cut, Waterloo, Londyn SE1 8LZ. Stacja: Waterloo. Spektakle: pon. – czw. i sob. 19.45, pt. 19.00, dodatkowo śr. i sob. 14.45. Bilety: od £10 www.youngvic.org Pełna sytuacyjnego humoru czarna komedia biurowa, której głównymi bohaterami są trzej koledzy desperacko walczący o utrzymanie się na stanowiskach. Twórcy liczą na spontaniczne i żywiołowe reakcje publiczności. Reżyserką jest Soutra Gilmour, zdobywczyni Evening Standard Award 2012 za „Inadmissible Evidence” (Donmar Warehouse) oraz „Antigone” (National Theatre), a także nominowana do Olivier Awards.

Kino » BIG HERO 6 Od 29.01. Animowany, USA. Reż. Don Hall, Chris Williams, głosów użyczyli: Scott Adsit,

566-MAKIETA 3 44-63.indd 46

Kingsman: The Secret Service

20/01/2015 14:13:48

047 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn. Stacja: Hammersmith. Bilety: £46.25

ostatnich lat ugruntowała swoją pozycję na londyńskiej scenie jazzowej jako wrażliwa artystka obdarzona interesującym głosem, łącząca w swym repertuarze elementy jazzu i folku. Śpiewa w trzech językach: polskim, francuskim i angielskim. W Jazz Café POSK artystka zaśpiewa swoje nowe i nieco starsze utwory w towarzystwie swej znakomitej grupy muzycznej, w skład której wchodzą: Kristian Borring – gitara, Mark Rose – kontrabas, Chris Nickolls – perkusja, Shirley Smart – wiolonczela i gość specjalny Shez Raja – gitara basowa.

» MACY GRAY 14.02., godz. 19.00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd’s Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £36.56

» THE X FACTOR LIVE TOUR 20.03., godz. 18.30 i 21.03., godz. 12.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £24.25

5FSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

» WILLIE GARNETT BIG BAND 30.01., godz. 20.30. Bilety: £6 Fot. Shutterstock

» KIESZA

Willie Garnett Big Band przywita rok 2015 specjalnym programem, w którym znajdziemy wiele znanych i ulubionych standardów jazzowych. To jeden z najlepszych londyńskich big-bandów, kierowany przez weterana jazzowego, saksofonistę Williego Garnetta. Wokalistką zespołu jest znakomita Leslie Christianne, która ma w swoim repertuarze utwory najwybitniejszych światowych piosenkarek jazzowych, takich jak Ella Fitzgerald, Nina Simone czy Sarah Vaughan.

ıDJŉHBK $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSŖȷ

» ANDY NOWAK TRIO 31.01., godz. 20.30. Bilety: £7

24.03., godz. 19.00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd’s Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: £18

Andy Nowak – pianista polskiego pochodzenia – przywozi z Bristolu swoje znakomite trio grające muzykę opartą na wpływach Oskara Petersona oraz Brada Melhldhau. Andy współpracował z takimi muzykami, jak Jocelyn Brown, Pee Wee Ellis, Fred Wesley i Art Themen. W Café POSK zespół zaprezentuje swoje kompozycje oraz znane standardy w bardzo oryginalnym, własnym opracowaniu. Pozostali członkowie trio to basista Spencer Brown oraz perkusista Andy Tween.

SCENA POEZJI: PAN TADEUSZ REMIX 2015

» PLACEBO

24.01., godz. 11.00 i 19.00; 25.01., godz. 16.00. Bilety: £16 i £14

25.03., godz. 19.00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn. Stacja: Hammersmith. Bilety: £38.25

KLUB ORŁA BIAŁEGO

» JAMES BAY

» DYSKOTEKA

8 i 9.04., godz. 19.00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd’s Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £17.43

24.01 i 7.02., godz. 21.00 – 2.00. Wstęp: £10

BAL KARNAWAŁOWY DLA NAJMŁODSZYCH

W POSK-u

25.01., godz. 14.00 – 16.00. Wstęp: dzieci £5, rodzice £2. Konkursy z nagrodami oraz wybór królowej i króla balu!

JAZZ CAFE

» KONCERT ZESPOŁU SWAY

» MONIKA LIDKE BAND

31.01., godz. 21.00 – 2.00. Wstęp: £10

24.01., godz. 20.30. Bilety: £7

» IMPREZA WALENTYNKOWA Z KOLACJĄ

Polska wokalistka Monika Lidke w ciągu

14.02., godz. 21.00 – 2.00. Wstęp: £25

566-MAKIETA 3 44-63.indd 47

CZYTAJ MAGAZYN :&=(ģ1,(- : ZHUVML QD DSOLNDFMĐ &RROWXUD GRVWĐSQD MHVW MXİ Z F]ZDUWNL

20/01/2015 14:13:49

048

CAFÉ COOLTURA APLIK@CJE M0BILN3

Wybierz aplikację

redaguje Piotr Dobroniak

W tym tygodniu przedstawiamy aplikacje, które pozwolą wam kontrolować swoją pracę podczas wytężonego wysiłku. Zliczą wasze kalorie, zarejestrują czas trwania waszego wysiłku oraz zapiszą trasę w oparciu o mapy satelitarne. Swoimi osiągnięciami będziesz mógł też podzielić się ze swoimi znajomymi na portalach społecznościowych.

Pedometer Pedometer rejestruje liczbę wykonanych kroków i wyświetla ją razem z liczbą spalonych kalorii, odległością, czasem chodzenia i prędkością na godzinę. Jego obsługa jest bardzo łatwa. Po naciśnięciu przycisku Start wystarczy umieścić smartfon tam, gdzie zawsze znajduje się on podczas chodzenia, i po prostu iść. Będzie on automatycznie rejestrował kroki, nawet jeśli zostanie umieszczony w kieszeni czy plecaku. Wykres z liczbą wykonanych kroków i wszystkimi innymi danymi można wyświetlić w dowolnym czasie.

Garmin Fit Aplikacja jest swego rodzaju trackerem pokonanej odległości. Pracuje w kilku trybach, między innymi: spacer, bieganie, jazda na rowerze. Jest ona jedną ze sporej

566-MAKIETA 3 44-63.indd 48

rodziny aplikacji i urządzeń ﬁrmy Garmin, która specjalizuje się w produkcji GPS-ów. I tu ważna informacja: Garmin Fit działa również wtedy, gdy nie jesteś podłączony do internetu, a twoje położenie określa właśnie za pomocą GPS-a. Aplikacja współpracuje ze stroną Garmin Connect, na której zapisywać możesz całą swoją historię wysiłkową. Poza podstawowymi danymi aplikacja zlicza liczbę kilometrów oraz

kalorii spalonych podczas wysiłku. Garmin Fit obsługuje również twój proﬁl na Facebooku i Twitterze.

Endomondo Osobisty trener, który zmieści się w Twojej kieszeni. Jeśli biegasz, jeździsz na rowerze, chodzisz, pływasz kajakiem lub ćwiczysz coś innego, ta aplikacja cię zmotywuje. Zapisuj trasy, rekordy i publikuj swoje treningi – wszystko w jednej aplikacji. Dane są automatycznie wysyłane bezpośrednio na twój profil na endomondo.com. Tam możesz analizować wszystkie swoje dane, mieć wgląd w statystyki, oceniać postępy, wchodzić w interakcję i rywalizować z ludźmi z całego świata. Producenci chwalą się, że z ich aplikacji korzysta ponad 25 mln użytkowników. Wstań, rusz się i uwolnij swoje endorfiny!

Garmin Fit. Pokazuje na mapie trasę twojego biegu.

20/01/2015 14:13:50

049

566-MAKIETA 3 44-63.indd 49

20/01/2015 14:13:52

050

CAFÉ COOLTURA Wydarzenia

566-MAKIETA 3 44-63.indd 50

20/01/2015 14:13:54

051

566-MAKIETA 3 44-63.indd 51

20/01/2015 14:13:56

052

CAFÉ COOLTURA Wydarzenia

566-MAKIETA 3 44-63.indd 52

20/01/2015 14:14:01

053

566-MAKIETA 3 44-63.indd 53

20/01/2015 14:14:04

054

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

Czyta się W pętli

„W pętli” Nicholasa E va n s a t o opowieść o odkupieńczej mocy miłości i nierozerwalnej więzi natury i człowieka. Evans przedstawia obraz amerykańskiego Zachodu, który jest jednocześnie piękny i bardzo brutalny. Mocne charaktery, trzymająca w napięciu fabuła i zakazana miłość, jaką chciałaby przeżyć każda kobieta. Okolice miasteczka Hope w Górach Skalistych to niebezpieczne miejsce. I to nie dla ludzi – dla wilków. Przed stu laty tamtejsi mieszkańcy bezlitośnie wymordowali całą watahę tych zwierząt. Teraz nowe stado chce osiedlić się w lasach Montany. Choć są gatunkiem chronionym przez prawo, farmerzy znowu szykują się do dokonania masakry. Helen Ross, młoda biolog specjalizująca się w ochronie wilków, zostaje skierowana do Hope, aby ocenić zagrożenie. Szybko popada w konflikt z lokalną społecznością. Ale oprócz wrogów znajduje w miasteczku także miłość. Będzie musiała walczyć nie tylko o bezpieczeństwo zwierząt, lecz także o swoje przekonania i prawo do uczucia. Więcej na:

Wydawnictwo Albatros.com

Czarny Anioł. Opowieść o Ewie Demarczyk

Książka oddaje cześć jednej z największych artystek polskiej piosenki. Jak silną musiała być osobowością, by stworzyć kreację przekraczającą ramy sce566-MAKIETA 3 44-63.indd 54

redaguje Piotr Dobroniak

nicznej roli? Dlaczego jej piosenki żyją i są nieustannie przypominane na polskich estradach, ale w innych wykonaniach tak łatwo stają się falsyfikatem? Demarczyk to nie tylko głos, ale także kolor. To jednak nie tylko czarna melancholia, ale także żart. Ten humor jest lekki i wyrafinowany, oparty na literaturze z najwyższej półki. Baczyński, Pawlikowska-Jasnorzewska, Leśmian, Tuwim – po takich sięgała „tekściarzy”. Zygmunt Konieczny, Andrzej Zarycki i przyjaciele z Piwnicy pod Baranami opowiedzieli autorkom o tym, jak Ewa Demarczyk stała się ważną postacią w Krakowie. Jak następnie stała się artystką polskiego i europejskiego formatu. I dlaczego zamilkła. Więcej na:

Znak.com.pl

Już jestem martwy

Współczesny czarny kryminał i western w jednym. Zemsta, przemoc i pełnokrwiste postacie jak z filmów Tarantino: RAY LAMAR. Jedna zła decyzja, a potem już nic nie wychodziło tak, jak powinno. Teraz nadarza się okazja do powrotu, nawet jeśli nie do dawnego życia i rodziny, to do miejsca, które kiedyś było jego domem. TOMÁS HERRERA. Jedna błędna ocena sytuacji doprowadziła jego życie

do ruiny. Seria zabójstw w okolicy daje mu nadzieję, że przynajmniej poczuje się jak dawniej, kiedy był szeryfem. CORONADO. Miasteczko przy granicy z Meksykiem, w którym kiedyś była ropa. Teraz jest miejscem konfrontacji kartelu narkotykowego z drobnymi przemytnikami i dilerami. Nie chciałbyś tam mieszkać… Więcej na:

Wydawnictwo Albatros.com

Głosy starego morza

Zmęczony wojną brytyjski reporter porzuca A n gl i ę , by spędzić rok na hiszpańskim wybrzeżu Costa Brava. Szuka miejsca odciętego od świata, a Farol, mała rybacka wioska, w której się zatrzymuje, całkowicie spełnia jego oczekiwania. Egzystencja jej mieszkańców, hołdujących tradycyjnym wartościom, płynie w rytmie przypływów i odpływów morza oraz połowów sardynek. Żyją w niemal całkowitej izolacji, a wszelkie ich potrzeby zaspokajają spróchniały kościół, składnica rybacka, rzeźnik, sklep wielobranżowy oraz krawcowa, którą mężczyźni odwiedzają nadzwyczaj często. A także bar, w którym wieczorami przy długim stole pod syreną spotyka się starszyzna rybacka, żeby białym wierszem omawiać wydarzenia minionego dnia. Więcej na:

Czarne.com.pl

Wszystkie książki jako e-booki można kupić oraz porównać ceny na BookTO.pl

20/01/2015 14:14:07

055

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

566-MAKIETA 3 44-63.indd 55

20/01/2015 14:14:08

056

CAFÉ COOLTURA MUZYKA

Pidżama Porno + Gabinet Looster Scala 15/02/2015 Londyn

Żyjemy w świecie przepowszechnej manipulacji

Grabaż wskrzesił legendarną Pidżamę Porno. Co prawda nie grają już w starym składzie, jednak trzon pozostaje bez zmian: Grabaż, Kozak, Kuzyn. Nowa Pidżama pojawi się w połowie lutego na koncercie w Londynie. Korzystając z okazji, Sławek Orwat zadał Grabażowi kilka pytań. Za trzy lata będziecie z Kozakiem obchodzić 30 lat istnienia Pidżamy. Rozmawiacie czasami o tamtych czasach? Jesteśmy coraz starsi i coraz rzadziej wspominamy tamte czasy. Napisałem o nich książkę i tam starałem się oddać wszystkie wspomnienia z tamtych lat, opisać je w miarę wiernie i dokładnie. Skoro już raz się to ukazało, nie ma sensu do tego wracać. Generalnie nie przywiązujemy zbyt dużej wagi do tego, co zrobiliśmy. Staramy się raczej patrzeć na to, co jeszcze możemy zrobić. Znów założysz szapoklak? Tak. „Pidżama Porno, jak i Strachy Na Lachy to ten sam ja i moja artystyczna wizja. Dla mnie nie ma podziału: Pidżama – Strachy. To, że nazywam się teraz Strachy Na Lachy, a nie Pidżama Porno,

566-MAKIETA 3 44-63.indd 56

to są historie interpersonalne”. To twoje słowa sprzed roku. W jakim składzie Pidżama Porno wyjdzie na scenę londyńskiej Scali i czy będzie to ta Pidżama, na jaką latami czekałeś? Nie wiem, to się okaże. Pidżama Porno funkcjonuje teraz jako trio, czyli Kuzyn, Kozak i ja. Pomagają nam Lo i Maniek. Czyli skład, który zagrał rok temu w Londynie jako Strachy Na Lachy? Wtedy grał z nami jeszcze Tom Horn, który być może pojawi się i tym razem, ale już po drugiej stronie sceny. Strachy grały na koncertach niektóre kawałki Pidżamy. Czy teraz będzie odwrotnie? Nie. To, że Strachy grały kawałki Pidżamy, było częścią planu. Przez cały ubiegły rok Strachy wrzucały je na zasadzie treningu i przelecenia materiału. Możesz zamykać się przez trzy lata w sali prób, ale to nie zastąpi ci występu przed publicznością. Kiedy wykonujesz te utwory podczas koncertu, panują zupełnie inne warunki i okoliczności. Nie sztuką jest nauczyć się ich na próbie. Żeby potem dobrze żarły, muszą się przegryźć przez koncert.

Oba zespoły będą od lutego działały równoległe czy zawiesisz na jakiś czas Strachy? Będzie to wyglądało mniej więcej tak, że Strachy w wersjach klu-

20/01/2015 14:14:09

057 bowych będą trochę odchudzone. Za często ostatnio graliśmy. Ludziom trochę się już to przeżarło i można było to zauważyć. Mimo że dawaliśmy dobre koncerty, a niektóre nawet zajebiste, a ludzie świetnie się bawili, frekwencyjnie nie wyglądało to już tak dobrze jak rok czy dwa lata temu. „Nikt do powiedzenia nie ma tu nic, choć wszyscy krzyczą głośno. O nas zapomniała historia. Po imieniu nam woła bieda, choć już sprzedaliśmy wszystko, co można było sprzedać…”*. Jak ty to robisz, że twoje teksty po 20 latach aż wyją aktualnością? Prawdopodobnie są prawdziwe. To, co najbardziej mnie dotyka w twojej poetyce, to perfekcyjne trafianie w sedno i naturalizm opakowany w soczyste metafory. Do pisania takich tekstów niezbędna jest chyba ogromna empatia? Czy ona jest ogromna, czy nie, tego nie wiem. Mam w sobie pewnie tyle empatii, ile ma każdy normalnie funkcjonujący człowiek. Patrzyłem przed chwilą w lustro i nie zauważyłem u siebie żadnych przerostów empatii (śmiech). Empatia nie jest mi obca, ale… bez przesady.

„Orkiestra marsza gra na rynku, dzwony w kościołach, tylko chłopców tutaj nie ma. Urosły na nich zioła…”**. Chyba jeszcze nigdy za naszego życia groźba wojny nie była tak realna jak dziś. Czy ten i inne pacyfistyczne teksty nie powinny na nowo wybuchać ze scen, zanim już nawet zioła na grobach spłoną? Napisałem wtedy tę piosenkę, ponieważ czułem taką potrzebę. Była ona pisana w czasach wojny bałkańskiej, czyli całkiem niedawnej i dziejącej się w bliskiej nam terytorialnie, mentalnie i antropologicznie rzeczy-

wistości. Tekst był inspirowany wierszem „Marsz” Brunona Jasieńskiego napisanym tuż po I wojnie światowej. Ten obraz był w taki sposób stylizowany i z takiej ludowej ballady wyszedł. Wcześniej napisałem inną piosenkę o tym, że wojna nie jest stanem naturalnym. Jeśli dochodzi do jakiegokolwiek wrzenia, to jest ono spowodowane propagandą i działaniami politycznymi. To, co dzieje się teraz w Rosji z ludźmi, którzy jeszcze nie tak dawno w stu procentach popierali Putina i jego działania wobec Ukrainy, pokazuje, jak krótka jest droga pomiędzy tym, czego ci ludzie oczekują i co jest dla nich stanem naturalnym – a tym, w jaki sposób dają się manipulować. Żyjemy w świecie przepowszechnej manipulacji i dlatego uważam, że takie piosenki jak „Chłopcy idą na wojnę” czy inne nawołujące do tego, by myśleć, są raczej głosami wołających na puszczy.

Mówisz o wszepowszechnej manipulacji. Podzielasz popularną ostatnio w niektórych kręgach opinię, że demokracja w obecnej postaci to system nieskuteczny i w niedługim czasie może zostać zastąpiony innym? Tak daleko bym się nie posunął. To, że demokracja przybrała obecnie takie, a nie inne formy, w dużej mierze spowodowała apatia społeczeństw. Kiedy jednak te społeczeństwa postanawiają w końcu wziąć sprawy w swoje ręce, okazuje się, że na drodze pokojowej można wiele osiągnąć. Gdyby ktoś we wrześniu ubiegłego roku powiedział mi, że w listopadzie będziemy mieli nowego prezydenta Poznania, pewnie bym w to nie uwierzył. Opór społeczeństwa wobec kolejnej kadencji dotychczasowego prezydenta okazał się jednak tak wielki, że właśnie dzięki demokracji udało się tej zmiany dokonać. Okazuje się, że nie jesteśmy skazani na to,

Cytaty pochodzą z utworów: * „Bal u senatora ‘93”, ** „Chłopcy idą na wojnę”

566-MAKIETA 3 44-63.indd 57

aby oglądać w telewizji ciągle te same ryje, czy to z lewej, czy z prawej strony. W dużej mierze zależy to jednak od nas, bo idąc na wybory i mając do dyspozycji tylko jeden głos, niemożliwe może stać się możliwe, realne i namacalne. Pokazuje to także przykład Słupska, gdzie prezydentem został Robert Biedroń. Jeszcze trzy, cztery lata temu nikomu nie mieściłoby się to w głowie, a jednak to się zdarzyło. To jest właśnie urok i istota demokracji. Jednocześnie każdy system, który jest niekontrolowany, zaczyna dość szybko jałowieć, wynaturzać się i poddawany jest manipulacjom, a kiedy społeczeństwo jest bierne i manipulowane, to demokracja przestaje być skuteczna. Winston Churchill powiedział, że demokracja to najgorszy system, ale dotychczas nie wymyślono nic lepszego. Podpisuję się pod tym obiema rękoma.

Podczas naszej rozmowy sprzed roku powiedziałeś, że dobrnęliśmy obecnie do takiego momentu, że polska rzeczywistość już od dawna wygląda jak szlaka, a próby kontaktu między sobą przypominają wylewane kupy z rur. Z tego, co powiedziałeś przed chwilą, wynika, że coś jednak zmienia się w naszej świadomości… Nigdy nie przykładałem zbytniej wagi do wyborów samorządowych. To wszystko dotychczas działo się gdzieś obok mnie. Ostatnie wybory pokazały jednak, że jeszcze żyjemy i że pod powierzchnią mułu i szlamu są całkowicie żywi ludzie, którzy w końcu zdali sobie sprawę z tego, że mogą coś zmienić. Zrobili więc użytek z kartek wyborczych i nagle okazało się, że to, co w kilku miejscach wydawało się niezmienne i nieśmiertelne, mogło zostać zmienione – i właśnie to jest dla mnie szalenie istotne. A co do tych „rur”, to niestety główny nurt wciąż nimi płynie. « Cały wywiad można przeczytać na:

Buch.co.uk oraz Elondyn.co.uk

20/01/2015 15:24:24

058

CAFÉ COOLTURA Guest room

Guest room

od serca płynących, wchodzących jednak w konflikt z ogólnie pojętą cenzuralnością.

Zrobiliście fajne zdjęcie? Napisaliście krótkie opowiadanie?

Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty Swoje prace wysyłajcie na:

info@cooltura.co.uk, z dopiskiem: „Guest Room” baśnie z tysiąca i jednej dniówki

Z tabakierą na bakier Tamtego roku było inaczej. Tamtego roku nie obiecywał na po świętach, jak rok wcześniej, zwyczajowej butelki, rzekomo przemieszczającej się akurat w bagażniku samochodu żony, z tej prostej przyczyny, że tym razem zafundował wybrańcom bożonarodzeniową przerwę na czas nieokreślony dużo wcześniej, pechowcom już od pierwszego listopada. Zafundował bezgłośnie, bez jednego bodaj marnego słowa, pakując delikwentów w bezdecyzyjną próżnię po skończeniu kolejnego cyklu robót. Tą swoją ulubioną i ogólnie znaną metodą pozbywania się lub chwilowego spychania niechcianych problemów, utrzymywania na dystans upierdliwych klientów czy niekłopotliwego odstrzeliwania zatrudnianych podpadziochów, do których zaliczał również wszystkich w jakikolwiek sposób niepokornych fachowców. Bezgłośność owa czy też bezdźwięczność – jak zawał, tak zwał – nie była ani jego pomysłem, ani własnością. Podejrzewa się,

566-MAKIETA 3 44-63.indd 58

info@cooltura.co.uk

że ona na ziemiach Albionu najzwyczajniej już, przyczajona, istniała, nieśpiesznie inkubując. A ponieważ nie chronił jej żaden patent oraz nie ustanowiono nad nią niczyich praw autorskich, tedy w stosownym momencie zaczęła rozkrzewiać się w sposób naturalny, dość chaotyczny, w postępie jednak zbliżonym do geometrycznego, z przyspieszeniem zwłaszcza – jak się dziś wydaje – po pamiętnym 1 maja 2004 roku. I głównie w obrębie jednej imigracyjnej grupy narodowościowej, tej od Bałtyku do Tatr, choć z czasem zjawisko dało się dostrzec również wśród tu napływających społeczności ościennych tamtej, o wschodniej i południowo-wschodniej europejskiej proweniencji. Koniec końców na nadtamiziańskich równinach i pagórkach rozpanoszyła się specyficzna cisza zwana w zależności od obszaru lub obowiązującego dialektu: „radź sobie sam”, „sprawa nieaktualna” czy nawet „mam cię w dupie”, choć biegli wulgaryści dorzuciliby jeszcze kilka interpretacji, tak popularnych, jak

Bezgłośność w każdym przypadku powodowała już to masę nieporozumień, już to frustracji, na pewno ocean niepewności, zawiedzionych nadziei i rozczarowań. W relacji pracodawca – pracobiorca powodowała jeszcze jedno: bezszmerowo, stopniowo i nieformalnie budowała mur będący nieznanym wielu do tej pory kapitalistycznym symbolem podziału na cwaniakowatą warstwę wyzyskiwaczy i w pewnym sensie pierdołowate (niemające układów, nieznające języka, mniej zaradne itp.) rzesze ciemiężonych, najczęściej bezcelowo w ów mur łbami walących. Cały ten cyrk w okrzepłych już przecie łapach demokracji, gdyż zarówno po pańskiej stronie, jak i plebejskiej, czy może raczej burżujskiej i proletariackiej, znajdowali się osobnicy niedouczeni i nieokrzesani oraz posiadacze wykształcenia bóg-wie-po-cotu wyższego i stosownego obycia. Wszyscy zarażeni żądzą pieniądza pomnożoną przez aktualny przelicznik walutowy. Niewielu zdecydowanych nie dać się skopać poniżej pewnego poziomu. Tupet, matactwo, arogancja to sztandarowe hasła pewnego usługowego tworu budowlanego o cechach folwarku skrzyżowanego z manufakturą z południowozachodniej ćwiartki metropolii, które każdy nowo przyjęty pracownik musiał sobie wziąć gorąco do serca, niemalże przysiąc na nie, inaczej długo by miejsca nie zagrzał, wpadając to w moralne tarapaty, to w konflikt z najwyższą instancją. Innymi słowy: chciałeś tu pracować, powinieneś migiem zapomnieć o własnych barwach. Z pierwszych liter tych szczytnych haseł utworzone zostało zgrabne, choć z początku niewiele mówiące, firmowe logo, które z dumą umieszczono nie tylko na burtach służbowych vanów, ale i na ich tablicach rejestracyjnych. Taka za niewielkie pieniądze kaprysem powodowana mobilna reklama zaradności bossa, której to zaradności odmówić mu było nie sposób, biorąc pod uwagę styl życia i prężny rozwój firmy w warunkach sporej przecież konkurencyjności i pewnego już nasycenia rynku. Sporządzony portret psychologiczny twórcy tego lokalnego imperium bilderskiego musiałby oscylować między sylwetkami uwielbianego ostatnio przez media Słońca

20/01/2015 14:14:10

059 Narodu – Kim Dzong Una a znanym między innymi jako Zwycięski Lew Plemienia Judy, trochę zapomnianym już Hajle Sellasje. I gdyby nie różnica epok, Kapuściński zapewne mógłby kopnąć się przez niedaleki Kanał, zamiast szwendać po zawsze niezbyt bezpiecznych bezdrożach Rogu Afryki, by zebrać materiał do swego „Cesarza”. Taki czy inny, był to Sir Contractor pełną gębą – Bóg wie, skąd otrzymywał intratne zlecenia, precyzyjnie dozował maluczkim robotę, no i płacił wreszcie z podatkiem, opuszczając, zdaje się z niekłamanym żalem, szarą strefę. Bez skrępowania korzystał z przywileju dzierżenia dyktatorskiej władzy. Wbrew rygorowi przemykały tu i ówdzie słuchy, szeptały za plecami uszy po sobie i podwinięte ogony, skarżyły się skonsternowane i zrezygnowane funciaki wyrzucane w błoto, których jednak kolejne słone transze z tej brei przez siebie uczynionej skwapliwie wybierała lepkimi łapami Pecunia Non Olet. Wyciekały też tajemnice poliszynela… podobno… podobno… nagminnie nie dotrzymywał terminów, bez ostrzeżenia, w trybie awaryjnym wycofywał z budowy siły i środki, fundując tym samym mieszkańcom wielotygodniowe nieraz przestoje i nie odpowiadając na monity, prośby i pytania. Bywało – nie kończył robót. Podobno organizował niejednokrotnie istny teatr absurdu i groteski, w którym na

POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy

WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE

budowlanej scenie działo się nic, niewiele bądź wykonywane były ruchy zamydlające oczy; gdzie wobec złośliwością powodowanego długotrwałego braku kontaktu między zleceniodawcą a zleceniobiorcą szeregowy podwykonawca obligowany był do przekazywania informacji w obu kierunkach, przy nieformalnie istniejącym dla tegoż pracownika zakazie prowadzenia jakichkolwiek rozmów z inwestorami. Paranoja! Mimo woli wyłania się w tym momencie z mroków pamięci wspomnienie pewnego nieciekawej reputacji polityka, który wymądrzył się był niegdyś hasłem, że mężczyznę poznaje się nie po tym, jak zaczyna, ale po tym, jak kończy. Coś jest na rzeczy, on sam bowiem dał wkrótce ironiczny przykład trafności owego powiedzenia, rozmywając własne kontury w oparach niekoniecznej sławy. Można by z dużą dozą prawdopodobieństwa założyć, że Sir Najjaśniejszy nigdy nie był pochłaniaczem literatury dobrego gatunku, jak to miał w zwyczaju czynić z wołowiną, owocami morza czy okazyjnie alkoholami, gdyż ta – literatura – podobnie jak smakowita muzyka, łagodzi obyczaje, a tego efektu nie można się było u niego w żaden sposób dopatrzyć. Nie miał do tego widocznie, zapracowany nieboraczek, głowy albo i czasu. Obce więc mu być mogło znane

od ponad dwustu lat zapytanie Ignacego Krasickiego: „Nos dla tabakiery czy ona dla niego?”, skoro mądrości z tego płynącej nie stosował w uprawianiu biznesu, gnębiąc cynicznie zarówno pracowników, jak i klientów, którym to przecież zawdzięczał własne pod ziemskim nieboskłonem istnienie. Nieodosobniony to przypadek. Nie dziwota więc, że taki Cameron czy Farage spory poklask utrzymują w społeczeństwie swoimi kontrowersyjnymi poglądami i posunięciami. Zabiegany kontraktor mógł oczywiście nie dysponować wolnym czasem, natomiast bezrobocie zawsze powoduje tego czasu nadmiar. Mając parę groszy odłożonych na czarną godzinę, można bez lęku spożytkować poświąteczną odsapkę na zgłębianie mądrości spisanych przez innych. Godna przypomnienia jest w takiej chwili chociażby trylogia Grzesiuka, zawiera bowiem wartko podane treści z życia wzięte, gdzie i humor różnych odcieni, i zawadiackie niegodzenie się z fatum, gdzie dużo optymizmu. Zwłaszcza w o przedwojniu traktującej pierwszej tego części, której tytuł warto na robociarskim – czytaj: budowlanym – przednówku wziąć sobie do serca: „Boso, ale w ostrogach”. Racja! WaszeR Londyński

Wieczór Twórczości Wszelakiej Gwiazda wieczoru

Zuzanna Muszynska

Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić. Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.

Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura”

POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF

566-MAKIETA 3 44-63.indd 59

29 stycznia (czwartek) godz. 19.00 POSKlub, 4 piętro

20/01/2015 14:14:12

060

CAFÉ COOLTURA WASZE IMPREZY

FOTKA TYGODNI A

Polonia na imprezie

Zachęcamy do wspólnej zabawy, którą organizujemy z Polskim Radiem Londyn. Pokażcie, jak Polonia bawi się na weselach, urodzinach i spotkaniach organizowanych z innych okazji lub tak po prostu, bez okazji! Fotki z wszelkiego rodzaju imprez można wysyłać e-mailem na adres: foto@cooltura. co.uk lub publikować na profilach radia PRL i „Cooltury” na Facebooku. Najciekawsze nagrodzimy! W tym tygodniu nagrodę – podwójne zaproszenie na koncert Hetty Kate w Jazz Cafe POSK – dostaje Teresa za zdjęcie z imprezy hippisowskiej. Gratulujemy! «

566-MAKIETA 3 44-63.indd 60

20/01/2015 14:14:14

061

566-MAKIETA 3 44-63.indd 61

20/01/2015 14:14:16

062

CAFE COOLTURA WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

Banany Żelaznej Damy SERGIUSZ HIERONIMCZAK sergiusch72@yahoo.co.uk

Najlepszym przyjacielem kucharza jest zawsze prostota i umiar. Droga do takiego rozumienia kuchni wiedzie niestety poprzez wymyślne dania z samego szczytu drabiny trudności. Doświadczony kucharz doceni wreszcie smak i jakość produktu i wydobędzie z niego całą siłę smaku bez zbędnych zabiegów. Przedstawicielem tego gatunku jest słodkość o nazwie „banoffi pie”. Niedaleko Brighton, w małej wiosce Jevington, jest restauracyjka o sławie niemal światowej. Wszystko to dzięki ciastku, które podbiło świat. Doskonała kompozycja smaków sprawia, że mamy do czynienia z czymś, co zostało doprowadzone do perfekcji kulinarnej i inaczej po prostu się nie da. Właśnie tam dwóch panów: Ian Dowding i Nigel Mackenzie wynaleźli w 1972 r. ciasto o nazwie „banoffi pie”. Aż trudno uwierzyć, że z takiej zwykłej restauracyjki poszła w świat taka gwiazda. Oczywiście istnieje wiele spornych kwestii co do oryginalności tego deseru. Pierwszą z nich jest to, że ci dwaj panowie nigdy receptury nie opatentowali, mało tego, skłonni byli nawet zapłacić 10 tys. funtów każdemu, kto dostarczy dowodów, że banoffi pie pochodzi właśnie z ich restauracji o nazwie „The Hungry Monk”. Sam banoffi to podobno żaden wynalazek, bo jego wersje były od dawna serwowane w Ameryce. Oczywiście jest w tym dużo prawdy. Nawet sam wynalazca twierdzi, że tylko doprowadził znany pudding do perfekcji. Sama nazwa też nie wydaje się zbyt wyszukana, bo wiadomo, że banoffi pochodzi od słów „banan” i „toffi”. Cokolwiek by nie powiedzieć, ten słodki smakołyk pojawił się całkiem niedawno. Przez niespełna 40 lat udało mu się przemierzyć cały świat. Dla supermarketów banoffi pie to kura znosząca złote jaja, a właściwie złote jajo. Miliony sprzedanych paczek, a zainteresowanie wcale nie maleje. Oficjalnie ciasto to było ulubionym deserem Margharet Tatcher, a także księżnej Diany. Nieoficjalnie podaje się, że bywa również gościem na królewskim stole w pałacu 566-MAKIETA 3 44-63.indd 62

Buckingham. Banoffi pie ma swoje fankluby i swoich wiernych konsumentów. Na czym polega fenomen tego deseru? Myślę, że istnieją takie produkty, które są sobie przeznaczone. Znalezienie ich i wzajemne dopasowanie może być największą dumą każdego kucharza. Dobry kucharz eksperymentuje, miesza, doprawia, aby osiągnąć cel – orgazm kulinarny. Uważam, że banoffi pie jest jednym z takich przykładów. Przyznaję się, że zanim przyjechałem do Wielkiej Brytanii, nigdy o nim nie słyszałem. Polska to kraj, w którym rewolucja kulinarna dopiero się zaczyna, i miejmy nadzieję, że zasłyniemy na świecie czymś podobnym. Tymczasem dobrze jest znaleźć na angielskim stole coś, co podrażni zmysły wybrednych Polaków. Ogólnie istnieje tendencja, aby negować wszystko, co brytyjskie, dlatego zachęcam do zrobienia tego deseru i zapewniam, że najbardziej krytyczni będą zaskoczeni. Chociaż autor przepisu na banoffi pie spędził pół życia, starając się propagować oryginalny przepis, ja podam wam najbardziej popularny i zarazem najprostszy, ale jednocześnie niezbyt daleki od oryginału. « BANOFFI PIE

Składniki: 2 puszki słodzonego, skondensowanego mleka 1½ paczki ciastek digestive ½ kostki masła

500 ml słodkiej śmietany kremówki 1 łyżeczka rozpuszczalnej kawy 1 łyżka stołowa cukru ½ tabliczki gorzkiej czekolady 4 średnie banany PRZYGOTOWANIE Ten deser wymaga trochę czasu na przygotowanie i warto rozpocząć jego przyrządzanie dzień wcześniej lub rano, jeżeli mamy gości na wieczór. Najpierw wkładamy puszki z mlekiem do garnka z wodą, tak aby były przykryte w całości. Gotujemy zamknięte puszki ok. 4 godzin, uzupełniając wodę. Po ugotowaniu zostawiamy do przestygnięcia i wstawiamy do lodówki na dzień następny. Ciastka kruszymy na miazgę w robocie kuchennym lub ręcznym blenderem. Od ilości ciastek zależy grubość podłoża ciasta. Dodajemy roztopione masło i wykładamy na wyłożoną wcześniej papierem blaszkę do biszkopta. Wkładamy do lodówki na 30 minut, aż masło stwardnieje. Śmietanę ubijamy z cukrem i kawą rozpuszczoną w łyżeczce gorącej wody. Banany obieramy i kroimy na talarki. Na przygotowaną wcześniej masę z ciastek i masła wykładamy zawartość puszek ze skondensowanym mlekiem. Powinniśmy mieć tam sztywny karmel. Na nim układamy talarki banana, a na koniec ubitą na sztywno śmietanę. Wszystko posypujemy startą na tarce czekoladą. Smacznego!

20/01/2015 14:14:17

063

Jerozolima. Książka kucharska

Czy talerz dobrego hummusu może wyciszyć spory na Bliskim Wschodzie? Autorzy przepięknie wydanej kolekcji 120 przepisów kuchni izraelskiej i palestyńskiej naprawdę wierzą, że jest to możliwe. W samym sercu dań Yotama i Samiego leży ich rodzinne miasto – Jerozolima. Obaj urodzili się tam, w tym samym roku – Sami we wschodniej, arabskiej części, a Yotam w żydowskiej, zachodniej. Niemal 30 lat później spotkali się w Londynie i odkryli, że łączy ich nie tylko język, ale również historia i pasja do gotowania. Dziś prowadzą razem cztery restauracje, mieszając swoje żydowskie i arabskie kulinarne dziedzictwo. „Jerozolima” jest wynikiem ich eksperymentów, a jednocześnie bardzo osobistą podróżą sentymentalną do rodzinnego miasta. W książce znajdują się przepisy na klasyczne dania tego regionu, takie jak falafel czy baba ghanoush, ale też cała masa mniej znanych przepisów kuchni zamieszkujących stolicę Izraela muzułmańskich, żydowskich, chrześcijańskich i protestanckich społeczności. Ten kulturowy tygiel w połączeniu ze śródziemnomorskim klimatem i bogactwem świeżych produktów tworzy mieszankę czasem wybuchową, ale na pewno smakującą wyśmienicie. Od zup (pikantna 566-MAKIETA 3 44-63.indd 63

frikkeh z klopsikami), przez mięsa i ryby (kurczak z karmelizowaną cebulą i kardamonowym ryżem, dorada z harissą i wodą różaną), warzywa i sałatki (pikantna sałatka z buraka, pora i orzechów włoskich), ziarna i strączki (ryż z szafranem, owocami berberysu i pistacjami), aż do ciast i deserów (ciasno z klementynek i syropu migdałowego) – każdy znajdzie tu coś dla siebie. Ale „Jerozolima” to nie tylko przepisy. Między proporcje i receptury wplecione są wspomnienia z dzieciństwa, gawędy o historii miasta i jego mieszkańców, przyprawione zabawnymi dywagacjami na temat „skromnego” bakłażana, wojen o hummus, a nawet kuchni gruzińskiej. To książka, którą można czytać do poduszki, nieporównywalna z żadną encyklopedią skarbnica wiedzy przekazanej tak lekko, jak lekko smakuje żydowska (albo arabska) siekana sałatka w upalny letni wieczór na ulicach Jerozolimy. « AUTORZY KSIĄŻKI: Yotam Ottolenghi Sami Tamimi

Książkę można kupić w księgarni Empik

www.empik.pl

20/01/2015 14:14:18

064

CAFÉ COOLTURA reklama

566-MAKIETA 4 64-91.indd 64

20/01/2015 15:13:40

065

Z tą rek

Restauracja

TATRA

10%

lamą

zniżki

Smacznie, niedrogo i w eleganckim stylu! Organizujemy przyjęcia wszelkiego rodzaju

(w restauracji i w domu klienta): - wesela, komunie, spotkania biznesowe, itp.

Zapraszamy na Walentynki 14 lutego! Lampka szampana gratis! WOOD LANE

SHEPHERDS BUSH

IDGE

NNARD RD

UXBR

SHEPHERDS BUSH EMPIRE

TATRA WK HA

LD GO

GOLDHAWK ROAD

566-MAKIETA 4 64-91.indd 65

ROAD

S BU

24 Goldhawk Road Shepherd’s Bush London, W12 8DH

TEL. 020 8749 8193 e-mail: info@tatrarestaurant.co.uk www.tatrarestaurant.co.uk

20/01/2015 15:13:42

066

REKLAMA uroda i zdrowie

566-MAKIETA 4 64-91.indd 66

20/01/2015 15:13:45

REKLAMA uroda i zdrowie

566-MAKIETA 4 64-91.indd 67

067

20/01/2015 15:13:47

068

REKLAMA uroda i zdrowie

566-MAKIETA 4 64-91.indd 68

20/01/2015 15:13:49

REKLAMA URODA I ZDROWIE

069

ZNAJDŹ

PRACĘ z portalem Zawsze aktualne ogłoszenia!

566-MAKIETA 4 64-91.indd 69

20/01/2015 15:32:34

070

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Szukasz mieszkania? Sprawdź najnowsze oferty na portalu www.elondyn.co.uk

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

020 7272 8615 075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk

81616

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania do wynajęcia

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe Telefonicznie:

(usługi) Ramka do 15 słów

020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

Ramka do 25 słów

£ 30 +vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

566-MAKIETA 4 64-91.indd 70

P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

> Acton blisko metra North Acton I autobusów 440, 260, 95 duza jedynka do wynajęcia, dla spokojnej niepalącej osoby .Zadbany, wygodny dom £110 na ty 07879467303 > Bounds Green, N11 2ST,£975 + rach. Mieszkanie na pietrze. Podwojna sypialnia, osobny salon, kuchnia, lazienka. Dostepne od 10/02/2015, Tel: 02088851890, 07436582103, 07436792779 > Bruce Grove/ Tottenham Hale, N17 9AP, £1950+ rachunki, 5-cio pokojowy dom ( 2 podwojne i 3 pojedyncze sypialnie), kuchnia, jadalnia, ogrod. Dostepny od 19/01,- 02088851890, 07436582103, 07436792779 > Enfield Mam do wynajęcia one bedroom flat, po remoncie na Enfield, NO DSS, Tel: 07405883900, tygodniowo 225, miesieczny depozyt, rachunki wliczone , > Enfield, EN2 6AZ, 2 bed flat,

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k

> Manor House, N4 1BD ,£2695, Dom posiada 6 pokoi (4podwojne , 1 pojedynczy oraz Box Room), 2 lazienki , osobny salon, ogrod . Dostepny od 16/02/2015. Tel : 0208 885 1890, 074 3679 2779, 075 2145 2860, 074 3658 2103 > Norbury wynajme od zaraz

pokoj dwójkę. Do stacji 3 min, blisko 07472558055

> Perivale podwójny pokój dla

kulturalnej nie palącej i bez innych nałogów pracujacej osoby . £120 tyg. Tel 07873351223

> Pokoj dla nie palącej pary

z wlasna kuchnia i ubikacja. Internet, rachunki wliczone.NW2. £150 / tydzien. 07479955480 po 7mej wieczorem. ,

> Sudbury Hill wynajme pokój dwuosobowy dla dziewczyny lub starszej pani tel 07783385257

£1100/mies. 2 sypialnie, kuchnia z jadalnia, łazienką , 1 pietro. Dostępne od 9tego lutego. 02072728615, 07715677401, 07436582104

> Tooting, Mitcham do wynajęcia

> Greenford wynajmę 2 osobowy pokój we flaciej. Kuchnia nowoczesna. Lazienka z wanna i prysznicem. Widok na park. Lidl minuta Tel: 07510153661

> Turnpike Lane, N22 6AJ, £150 + rachunki, bedsit w dommaj pleu z ogrodem. Dostepny od 31/01/2015- tel. 07436582103

> Greenford Wynajmę duży pokoj

-dwójkę jednej osobie preferowany mężczyzna £120 tyg + depozyt Greenford ub6 ,13 min do central line. 07769703644 ,

pokój dwójka 140 lub jako jedynka za 125 rachunki wliczone w domu z ogrodem, czystym i spokojnym blisko sklepy i komu 07530376620

> Walthamstow Central pokój 1 osobowy i 2 osobowy blisko metra 07934932280 > Walthamstow Wynajme pokoj

> Hounslow West. 1 lub 2

1-os. blisko stacji metra. £110 p/w rachunki wliczone, dwa tygodnie depozytu. Tel 07960576535,

> Lower Edmonton, N9 9SH,

> West Acton Duza jedynka West Acton blisko metra do wynajecia, dla spokojnej niepalącej osoby . Zadbany, wygodny dom £115 na tydzien. Tel 07879467303

osobowy pokój w domu z ogrodem blisko komunikacji i sklepów. tel. 07523510272 £750+ rachunki, studio flat z oddzielna kuchnia. Mieszkanie na pietrze w bloku. Mila i spokojna okolica. Dostepne od 16/01. 02088851890, 07436582103, 07436792779

> West Green , N17 6PE, £1050, 2 bed flat. 1 pietro, 2 podwojne

20/01/2015 15:13:51

OGŁOSZENIA drobne sypialnie, salon, lazienka, kuchnia z jadalnia. Koniec lutego. Tel : 0208 885 1890, 074 3679 2779, 075 2145 2860, 074 3658 2103

> West Norwood Wynajme duzy pokój dla jednej osoby £100 lub pary £140 na West Norwood. Depozyt 2 tyg. Rachunki wliczone. Dostep do internetu. tel. 07886215341 > Wood Green, N17 6AG. Pokój

dwójka, £130tyg + rach. Za gaz I prad do podzialu z lokatorami, mieszkanie na pietrze, wspolna kuchnia z jadalnia I lazienka. Tel: 02088851890, 07436582103, 07436792779

> Wood Green, N17 7QX, Pokoj dwojka, £130 tyg.+ rach. do podzialu z lokatorami. Mieszkanie na pietrze , kuchnia z jadalnia i lazienka , Tel : 0208 885 1890, 074 367 92779, 075 2145 2860, 074 3658 2103

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Opiekunka do dzieci 3 lata i 9m. doświadczenie, referencje, angielski 3 dni w tygodniu od kwietnia kwalifikacje ii Ist aid paediariatic Ealing London 07930668251 Cukiernia w zachodnim Londynie poszukuje doświadczonych cukierników. Tel: 07809432768.

Piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje kierowców z doświadczeniem pracy w UK. Osoby zainteresowane proszone są o kontakt: info@ polishvillagebread.co.uk

> Poszukuje malarzy oraz majstra budowlanego/ \"zlota raczke\". Prosze o kontakt pod numer: 0777 235 0852. ,

566-MAKIETA 4 64-91.indd 71

071

> Pilnie poszukuje, Opiekunki/Au pair, kochajacej dzieci i prace domowe do 2 chłopców 6lat+1,5roku, możliwość zakwaterowania, kosatka77@ hotmail.com, 07756060672. > Fryzjer/ka z doswiadczeniem do salonu w rejonie SW14. Praca full/ part time od zaraz. Szczegóły pod nr tel 07712654433, prosic Joe. > Poszukuje elektronika do diagnostyki naprawy komputerów nawigacji itp osoba musi posiadać własne narzędzia do diagnozy i naprawy BGA GPU 07424571129 > Poszukuje dziewczyny z podstawowym angielskim do pracy przy sprzataniu, praca oklolice Croydon Streatham Brixton. 07943584076.Justyna > Praca dla zdolnej krawcowej 078 777 30 663

> Full time hairdresser or part time to work in salon in tooting neokutz 146 mitcham road tooting sw17 9nh telephone Vera 02086725619 mobile 07813484218 > Avon - zostan konsult na super zasadach, od zaraz I bez ryzyka! Potrzeb wiecej info? Wyslij SMS Avon oddzwonie! Magda 07727062239 Www. buyorsellcosmetics.co.uk > Fryzjerka Damsko-Meska z doświadczeniem do salonu Fryzer - Solarium w wschodnim Londynie ( Leytonstone). 07746962153 > Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogów od £500 za dzień! 02037005311 info@ planetofmodelling.co.uk 18 King William St EC4N 7BP > Garaz lakierniczy poszukuje doświadczonych pracowników na stanowisku lakiernik , preper, blachaz, przyzbrajacz (rozkladanie I skladanie aut )kontakt 07548941764 , > Polska Szkoła w Grays poszukuje Asystenta Nauczyciela i Wolontariuszy.CV i listem motywacyjnym i prosimy przesłać na adres: polskaszkolagrays@gmail. com , > Tipserka - Manikiurzystka , miejsce do wynajęcia w salonie Fryzjer - Solarium w wschodnim Londynie ( Leytonstone ). 07746962153 , > Firma sprzątająca zatrudni panie do sprzątania pubow. Praca w nocy i nad ranem. Wiecej informacji dotyczących pracy pod numerem telefonu: 07702910502

20/01/2015 15:13:52

072

OGŁOSZENIA drobne

> Poszukuje elektronika do diagnostyki naprawy komputerów nawigacji itp osoba musi posiadać własne narzędzia do diagnozy i naprawy BGA GPU 07424571129

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

i vanem. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. 07707717053

> Dekorator stolarz szuka pracy. Jakub 07716688175

> Doswiadczony budowlaniec podejmę prace, domy / lofty, stolarka - plasterbordy, malowanie prace wykończeniowe w Poludniowym Zachodnim Londynie. Darek 07796156494,

> Malarz Tapeciarz wszystkie gatunki tapet 7 lat doswiadczenia szuka pracy 07463227169

> Szukam pracy na budowie, demolki, spreyowanie lub inna. Mam CSCS(nvq.l2, passive fire protection) uprawnienia na ciecie palnikiem (oxy cutting) Tomek 07511429770

> Plastrarze z własnymi narzędziami szukają pracy wysoka jakosc I czystosc Marcin 07515464677 > Konkretny i uczciwy pomocnik budowlany szuka pracy w zachodnim Londynie. Potrafie dobrze malowac. Tel07549335708

uczciwa, szuka pracy jako opiekun – pomoc do starszej osoby w polskiej rodzinie bez zamieszkania. Maria 07442304692

> 50-letnia kobieta z zawodu pielęgniarka .Szukam pracy jako opiekunka, pomoc domowa sprzątanie. Jestem sumiennną odpowiedzialną osobą .Proszę o kontakt 07887271409

> Plastrarze z doświadczeniem

> Uczciwy ,spokojny 31 letni

> Poczatkujacy malarz szuka pracy w zachodnim Londynie. Nie pije i nie pale . Tel-07549335708

> Pattern Cutter szuka pracy duze

> Plastrarze 8 lat doswiadczenia w Londynie szukaja pracy. Wlasne narzedzia i transport. Wysoka jakosc wykonania. 07999963477 Andrzej

> Kobieta 58 lat, bez nałogów,

szukają pracy. Wykonujemy plaster, bonding i tynk. Oferujemy wysoką jakość, posiadamy narzędzia i transport. Tel.07525348994 ,

> Szukam pracy, lofty, dachy,

konstrukcje drewniane. Tel. 07437013463 .,

> Elektryk- Hydraulik z 12 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami

566-MAKIETA 4 64-91.indd 72

mezczyzna szuka pracy w zachodnim Londynie . Tel07549335708

doswiadczenie w krawiectwie miarowym i przemyslowym rowniez w UK 07447407755

> Plastrarz szuka pracy. Uczciwy

i solidny. Gwarancja jakosci. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz.

> Solidny ogòlnobudowlaniec szuka pracy.tel 07925421799

> Elektryk z dlugoletnim doswiadczeniem zawodowym, szukam pracy. Pomoge przy awariach i problemach zwiazanych z pradem tel. 07883974669

> Team Malarsko -Tapeciarski poszukuje prac cena / dniowki doswia 07463227169 > Doswiadczony murarz tynkarz szuka pracy. Bloki, cegla pointing klinkier Przybudowy murki ozdobne. Prace ogólnobudowlane tel 07930111620 > Malarz bez nalogow, uczciwy i solidny szuka pracy. Wysoki standard pracy. 8 lat doswiadczenia w UK. Pracuje dla firm i osob prywatnych. Rafal. 07545600591. > Elektryk 12 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Malarz dekorator szuka pracy wlasne narzedzia doswiadczenie i solidnosc 07591534894 Krzysztof > Plastrarz z doświadczeniem podejmie sie pracy, wysoka jakosc, czystosc, wlasne narzedzia. 07737058249. Mariusz > Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, central heating. Posiadam uprawnienia domestic i commercial. Tel. 07702267525

20/01/2015 15:13:52

OGŁOSZENIA DROBNE

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Gillette Mach-3,oraz Mach-3 turbo(pakowane po 8 nozykow) sprzedam w atrakcyjnej cenie £ 8.00 Zachodni Londyn Tel.07805401053 > Duzy słownik naukowo techniczny, dwujęzyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272 > Zawartosc domu rodzinnego: do

stołowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakosc. zapraszamy. zachodni londyn. tel. 07523510272

> Duzy polsko-angielski słownik 2

tomy, nowy.£45.00 tel.07523510272

> Sony tv set 30" screen digital plasma, sony remote & aerial, prawie nowy £180 tel 07523510272 > Wozek dla dziecka, 4 kolowy full set, okazja tanio £55 Hounslow tel. 07523510272 > Do sprzedania: Notebook Samsung biały (NP370R5E) używamy 2kg, Ram: 6 GB, 15’6, AMD Radeon HD 8750M,500 GB, Windows 8 Warty ponad £500, cena: £300 odbior Hammersmith: 078 7987 1032 > Do sprzedania gotowa strona internetowa dla hydraulika www. plumbersolution.co.uk cena do uzgodnienia 07879871032

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Auto-Mechanika, diagnostyka komputerowa, hamulce, sprzęgła, zawieszenie, serwis, paski rozrządu, serwis/ napełnianie klimatyzacji. Dojazd do klienta. 07812071816 MOT – pomogę

566-MAKIETA 4 64-91.indd 73

> ToyotaYaris 2005r. 1,3cm, automat, 22tys.mil, Pelna historia se 07805401053 > Nissan Micra,2004 r.poj.1.3,piecio drzwiowy£1190,przebieg 70.000 Renault Megane Sport Cabriolet 1999r.przebieg 60tys.mil,£ 990.stan b.dobry 07805401053

073

TYGODNIK COOLTURA ZATRUDNI

> Sprzedam numer rejestracyjny \" J444REK \" . Tylko powazne oferty . j444rek@wp.pl,

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

Wymagane doświadczenie w pracy przy składzie gazety oraz biegła znajomość programów InDesign, Photoshop i Illustrator.

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Successful English gentleman would like to meet attractive Polish lady for fun ﬁlled days and romantic evenings . John 07928079252

Aplikacje prosimy przesyłać na adres: design@cooltura.co.uk

> Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889 > Pani 60 lat mlody atrakcyjny wygląd uczciwa na emeryturze pozna Pana 60 + tylko wdowca rowiedzonym dziekuje. 07746021717 > Wysoki młody kawaler poznam mila szczupłą kobietę lubiącą aktywny wypoczynek i nie tylko...07850139090 > Mezczyzna chetnie spedzi milo wieczor z atrakcyjna pania . Wykorzystajmy dobrze swoj wolny czas. Tel-07549335708 > Wysoki 40l po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu z zamknieta przeszloscia otwartej szczerej pragnacej stalego spokojnego zwiazku 07772387104 > Witam szukam dyskretna kobiete z zach Londynu 07732432389 > Przystojny zadbany facet 35lat

pozna atrakcyjna! dziewczyne z Londynu 07554520053

> Londyn 40 paroletni ulegly bi szuka pary k+m k+k przystojny s 07519001607

Najnowsze

OGŁOSZENIA

na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne SPRAWDŹ!

> Successful English gentleman would like to meet attractive Polish lady for fun ﬁlled days and romantic evenings . John 07928079252

20/01/2015 15:46:23

074

OGŁOSZENIA drobne

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Angielski Dla Dorosłych Skuteczne kursy dzienne, wieczorowe, weekendowe. 33 Hanger Lane W5 3HJ www.linkschool. co.uk 07590309608, 02035815806

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography. co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Rozliczenia podatkowe, rejestracja i rozliczenia Self employed. Working Tax Credit, Child Tax Credit. Pomoc w benefitach. Kontakt 07475957191

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka, specjalizacja konserwacja zabytkow, wszelkie prace architektoniczne, kontakt: 0790 3034463; szymon@ dylewski.fsnet.co.uk

Masażysta od 1980r. profesjonalnie leczy schorzenia kręgosłupa, ustawianie kręgów, dojeżdżam do klienta ze stołem. Mirosław Frąckowiak tel.07725469656. www.frackowiak.co.uk Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £399, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-9203526 Szczegóły Na www.PolskieKursy.co.uk

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 64

Pest Control Dezynsekcja Londyn. Zwalczamy Pluskwy, Karaluchy, Myszy, Szczury. Szybko Skutecznie Bezpiecznie Dyskretnie i Niedrogo. Cos Cię Gryzie? Dzwon nie zwlekaj!!! www.robaki.co.uk 07783278836 02083100344

566-MAKIETA 4 64-91.indd 74

Nauka gry na pianinie z profesjonalistą – po polsku i angielsku. Wszystkie grupy wiekowe, wszystkie poziomy zaawansowania, przygotowanie do egzaminów, opracowywanie utworów, dojazd. 07943817747

20/01/2015 15:26:42

OGŁOSZENIA drobne > Szukam osoby ktora wybiera sie vanem z okolic Londynu do polsk 07852991499

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647 Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www. polskatelewizja.co.uk

ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

566-MAKIETA 4 64-91.indd 75

075

£1

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Naprawa: laptopy, tablety, konsole, zipmotelefony. Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

Naprawy komputerów. Gwarancja, Elektronika komputerowa, wymiana podzespołów. CCTV alarmy, Renowacja układów graficznych strony www. Ulotki, pozycjonowanie stron kampanie reklamowe Tel 07897656573 e -mail; office@bullsecurity.co.uk www.bullsecurity.co.uk

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; Technik-Informatyk; Olgierd 07961222932

20/01/2015 15:27:19

076

OGŁOSZENIA drobne / transport

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK. www. goldeneagle-removals. co.uk Tel 07969629456 Daniel

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

566-MAKIETA 4 64-91.indd 76

Przeprowadzki, wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

Zadzwoń I zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE

020 8846 3614

20/01/2015 15:13:57

REKLAMA transport

566-MAKIETA 4 64-91.indd 77

077

20/01/2015 15:13:59

078

REKLAMA TRANSPORT APOLONIA

TRANS

PACZKI

PRZESYŁKI

t 13;&1308"%;,* 6, 1t 357 "(% .&#-& t "%6/,* )"/%-08&

£ 2 0 = 2 0 KG ( b ez u k r y t yc h opłat ) Co czwarta przesyłka GRATIS!!! Codzienny odbiór paczek. Tel UK :

079 72 72 72 78 020 8144 8032 Tel/Fax PL:

515-515-190 (22) 219 5360

Ceny negocjowalne! Door to door! skype: apoloniatrans

apoloniatrans.co.uk

Znajdź

PRACĘ

z portalem elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia!

Ściągnij COOLTURĘ i czytaj już w czwartek!

566-MAKIETA 4 64-91.indd 78

20/01/2015 15:14:05

REKLAMA TRANSPORT

566-MAKIETA 4 64-91.indd 79

079

20/01/2015 15:14:06

080

REKLAMA SKUP ZŁOMU

566-MAKIETA 4 64-91.indd 80

20/01/2015 15:14:08

REKLAMA SKUP ZŁOMU

081

Dojazd do klienta.

Kupujemy każdą ilość. Ważymy na wagach elektronicznych.

Miedź,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £3.30-£3.80 Mosiądz ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £2.00-£2.40 Kable ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,£0.70-£2.10 Ołów ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.70-£1.00 Aluminium,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50-£0.80 Stal nierdzewna ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £0.50-£0.80 Złom stalowy (tona),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, £80-£100

566-MAKIETA 4 64-91.indd 81

20/01/2015 15:14:09

082

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

566-MAKIETA 4 64-91.indd 82

20/01/2015 15:14:11

REKLAMA BUDOWNICTWO

566-MAKIETA 4 64-91.indd 83

083

20/01/2015 15:14:13

084

REKLAMA BUDOWNICTWO

Najwyższa jakość okien i drzwi firmy

Okna, drzwi, ganki, ogrody zimowe, szklane dachy, balustrady, prysznice, świetliki, drzwi rozsuwane

Wysokiej jakości podwójne szklenie w uPVC, Aluminium i Drewnie U NAS OKNA

A-RATED W STANDARDZIE

Drewniane okna typu SASH już od

£300/m2

Nowy salon firmowy

622 Greenford Road, UB6 8QT Greenford

Tel/Fax: 020 8578 2281

Biuro: 077 0360 1325 Mob: 079 1636 9230 Email: info@windowsglasssolutions.co.uk

566-MAKIETA 4 64-91.indd 84

20/01/2015 15:14:16

REKLAMA BUDOWNICTWO

566-MAKIETA 4 64-91.indd 85

085

20/01/2015 15:14:17

086

566-MAKIETA 4 64-91.indd 86

20/01/2015 15:14:21

REKLAMA BUDOWNICTWO

566-MAKIETA 4 64-91.indd 87

087

20/01/2015 15:14:23

088

REKLAMA BUDOWNICTWO

SCAFFOLDING PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań. Profesjonalny montaż. Szybki termin realizacji! Najtaniej w Londynie! Sebastian:

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

Profesjonalny montaż

wszelkiego rodzaju rusztowań na terenie całego Londynu i okolic.

Î szybkie

BMJ

Zapraszamy do współpracy!

BSB

terminy realizacji Î darmowe wyceny Î wysokie rabaty dla stałych klientów

OUF F

E t

ATD Structures Scaffolding

079 21831429 Dawid

atdstructure@hotmail.co.uk

www.atd-scaffolding-london.co.uk

566-MAKIETA 4 64-91.indd 88

FUJ

UJW F Q

atdscaffoldinglondon

SJD F

20/01/2015 15:14:25

REKLAMA BUDOWNICTWO

566-MAKIETA 4 64-91.indd 89

089

20/01/2015 15:14:26

090

REKLAMA BUDOWNICTWO / MOTORYZACJA

566-MAKIETA 4 64-91.indd 90

20/01/2015 15:14:28

REKLAMA MOTORYZACJA

566-MAKIETA 4 64-91.indd 91

091

20/01/2015 15:21:53

092

WIADOMOŚCI Krzyżówka + Horoskop

566-MAKIETA 5 92-100.indd 92

20/01/2015 14:15:31

093 WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Uważaj na swoje zdrowie, masz osłabiony układ odpornościowy, przez co niestety łatwo możesz złapać od kogoś infekcję wirusową. Unikaj większych skupisk ludzi, nie przegrzewaj się i zadbaj o odpowiednią higienę życia. W razie choroby koniecznie idź do lekarza.

Teraz więcej czasu poświęć swojemu partnerowi. Zamiast podejrzewać go o studzenie uczuć, po prostu bądź blisko. Zobaczysz, jak korzystnie wpłynie to na Wasz związek. Macie szansę zbliżyć się do siebie i na nowo rozpalić ogień miłości i namiętności.

Najbliższe dni nie powinny Cię zaskoczyć niczym niemiłym. Nie spodziewaj się większych problemów zawodowych ani rodzinnych. Będziesz mógł wreszcie ze spokojem zająć się nadrabianiem zaległości papierkowych. Odzyskasz wewnętrzny spokój.

RYBY

RAK

SKORPION

Ostatnio tak bardzo rozpiera Cię energia, że zaczyna brakować Ci pomysłów, jak ją spożytkować. Zainteresuj się wschodnimi sztukami walki – są mniej kontaktowe i kontuzjogenne niż inne sporty. Uprawiając je, wyciszysz się i nabierzesz dystansu do świata.

Będziesz w dobrej formie psychicznej i fizycznej. Nadarzy się wiele okazji do spotkań towarzyskich i wypadów na miasto ze znajomymi. Staraj się spędzać jak najwięcej czasu na świeżym powietrzu. Zimą organizm dobrze się regeneruje i nabiera sił do dalszego wysiłku.

Musisz się uzbroić w cierpliwość, gdyż większość spraw przyniesie spore komplikacje. Nie będzie łatwo. Powinieneś skoncentrować się na celu i wszystkie siły włożyć w jego osiągnięcie. Sprawy mniej ważne odłóż na bok. Poproś zaufaną osobę o pomoc.

BARAN

LEW

STRZELEC

W najbliższych dniach powinieneś starać się działać bardziej racjonalnie, nie dopuszczając do głosu swoich emocji. Będą one złym doradcą. Jeśli stoisz przed ważną decyzją, nie trać cierpliwości, rozważ wszystkie za i przeciw. Złą decyzją możesz zniweczyć swoje osiągnięcia.

Zapowiada się korzystny dla Ciebie czas. Zapragniesz rozpocząć nowe przedsięwzięcia, rozkwitnie Twoje życie towarzyskie. W relacjach z innymi będziesz stawiać sprawy jasno, będziesz stanowczy i zdecydowany, wszystko będziesz potrafił wyjaśnić.

Powinieneś popracować nad swoim podejściem do codzienności. Zdecydowanie zbyt poważnie traktujesz życie. Zostaw na chwilę wszystkie zobowiązania i obowiązki. Nie myśl o sprawach urzędowych. Spróbuj po prostu dobrze się bawić, być przy bliskich, kochać partnera. Czas jest ulotny.

BYK

PANNA

KOZIOROŻEC

W najbliższych dniach nie będziesz umiał spokojnie usiedzieć na miejscu. Układ planet popchnie Cię ku całkiem nowym doświadczeniom. Będziesz teraz mógł się odrodzić i rozpocząć wiele spraw na nowo. Odważnie i optymistycznie patrz w przyszłość!

Możesz zapragnąć wprowadzić zmiany do swojego życia. Być może po raz kolejny będziesz chciał zacząć uprawiać dla zdrowia jakiś sport. Gwiazdy dodadzą Ci siły i determinacji, ale konsekwencja zależy tylko od Ciebie. Nie odkładaj na potem tego, co możesz zrobić dzisiaj.

Zapowiadają się ciekawe dni, podczas których na pewno nie będziesz mógł narzekać na nudę. Czas będziesz miał wypełniony pracą i spotkaniami towarzyskimi. W każdej sferze życia daj z siebie wszystko, a zrealizują się Twoje cele i pragnienia.

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

566-MAKIETA 5 92-100.indd 93

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

20/01/2015 14:15:33

Fot. PAP/EPA/David Fernandez

094

SPORT Rajd Dakar + Skoki narciarskie

Zwycięzca Dakaru 2015 w kategorii quadów – Rafał Sonik (ze statuetką)

Sonik wygrał, Hołowczyc trzeci! Rafał Sonik został zwycięzcą 37. Rajdu Dakar w kategorii quadów, a Krzysztof Hołowczyc z francuskim pilotem Xavierem Panserim zajęli trzecie miejsce w gronie kierowców samochodów. Dwutygodniowa rywalizacja zakończyła się w ubiegłą sobotę w Buenos Aires.

Ze stolicy Argentyny 4 stycznia wystartowało 665 zawodników z 53 krajów w 406 pojazdach (na metę powróciło tylko 216). Jedynym Polakiem wśród 45 quadowców był Sonik, a do Buenos Aires dojechało zaledwie 18. 48-letni krakowianin w klasyfikacji generalnej o prawie 2 godziny i 55 minut wyprzedził Argentyńczyka Jeremiasa Feriolego, a o 3 godziny i 43 minuty Boliwijczyka Waltera Nosiglię. Na podium tej imprezy stanął po raz czwarty. Rok temu był drugi, a w 2009 i 2013 trzeci. Trzykrotnie zdobywał Puchar Świata FIM w cross-country (2010, 2013, 2014). 566-MAKIETA 5 92-100.indd 94

W gronie 137 załóg samochodowych (metę osiągnęło jedynie 68) było sześciu Polaków. Oprócz Hołowczyca – Marek Dąbrowski z Brytyjczykiem Markiem Powellem (23. lokata), Piotr Beaupre z Jackiem Lisickim (33.) oraz Adam Małysz z Rafałem Martonem, którzy musieli zakończyć rajd już na drugim etapie, po tym jak ich SMG Buggy doszczętnie spłonęło. Pilotem Dąbrowskiego miał być Jacek Czachor, który nie przyleciał do Argentyny z powodu śmierci syna. W ostatniej chwili zastąpił go kierowca crosscountry Powell.

W tym roku Hołowczyc wystartował w tej imprezie po raz dziesiąty. Lecąc w grudniu do Ameryki Południowej, powiedział: – Od lat mam jedno stałe marzenie – stanąć na podium. Środkowe miejsce byłoby najlepsze, ale nie pogardzę i tym z prawej, i tym z lewej strony. W rajdzie, tak jak w życiu, ważne jest też szczęście. Chciałbym, aby mi towarzyszyło na całej trasie, żebym nie miał żadnych przygód. Triumfował po raz drugi w karierze Nasser al-Attiyah, który nie tylko jest kierowcą. Olimpijczyk z Kataru zdobył w Londynie (2012) brązowy medal igrzysk w konkurencji skeet (strzelanie do rzutków). Szansę na podobny sukces miał już w 2004 r. w Atenach, ale przegrał dodatkową rundę z Kubańczykiem i zajął czwarte miejsce. Najliczniejszą grupę stanowili motocykliści. W gronie 161 zawodników (do mety dojechała połowa) było pięciu Polaków. Warszawiak Jakub Przygoński ukończył rywalizację na 18. pozycji. Wycofali się po awariach lublinianin Jakub Piątek i mieszkający w Londynie Maciej Berdysz. Natomiast krakowianin Paweł Stasiaczek podjął taką decyzję po zgonie przyjaciela Michała Hernika, który zmarł wskutek przegrzania organizmu i odwodnienia na trasie trzeciego etapu. W klasie ciężarówek (wystartowały 63, na mecie 51) Jarosław Kazberuk (także trener judo) i Robin Szustkowski, wspomagani przez Czecha Filipa Skrobanka, zajęli 19. miejsce. To najlepsza lokata od 2003 r., kiedy Kazberuk z Niemcem Klausem Bauerle byli 16. załogą. Na dziewiątej pozycji sklasyfikowany został polsko-holendersko-belgijski team z Dariuszem Rodewaldem. W 2012 r. na mecie w stolicy Peru Limie stanęli na najwyższym stopniu podium. Trasa Rajdu Dakar 2015, o długości ponad 9 tys. km, przebiegała przez terytoria trzech państw: Argentyny, Boliwii i Chile. Zawodnicy wystartowali 4 stycznia z Buenos Aires. Po sześciu dniach dotarli do najbardziej wysuniętego na północ punktu trasy – Iquique w Chile. Stamtąd ruszyli do Boliwii, gdzie ścigali się na solnym płaskowyżu położonym na wysokości powyżej 3,5 tys. m n.p.m. Potem powrócili na terytorium Chile, by przebić się przez pasmo Andów z powrotem do Argentyny. Do mety dojechało tylko 53 proc. kierowców i załóg. « 20/01/2015 14:15:34

095 Powrót mistrza

Podwójny mistrz olimpijski z Soczi wyprzedził lidera pucharowej klasyfikacji generalnej Austriaka Stefana Krafta oraz Niemca Severina Freunda. Stoch tegoroczny sezon Pucharu Świata rozpoczął dopiero od Turnieju Czterech Skoczni, wcześniej bowiem przechodził rehabilitację po operacji kontuzjowanego stawu skokowego. Triumfator PŚ w poprzednim sezonie prowadzenie w niedzielnym konkursie objął po pierwszej serii, w której uzyskał 134 m. To był najdłuższy skok. Drugi był Kraft – 133 m, a trzeci Słoweniec Peter Prevc – 132. Obok Stocha, który miał 2,5 pkt przewagi nad Kraftem, do drugiej serii zakwalifikowali się jeszcze Piotr Żyła, Klemens Murańka i Maciej Kot. W finale wszyscy jednak wypadli poniżej oczekiwań. Najkrótszy skok (113 m) oddał Żyła, Kot poleciał o 1,5 metra dalej, a Murańka o 2,5 m. Nie zawiódł tylko Stoch, który, co już było widać podczas kwalifikacji, wrócił do bardzo dobrej formy. W finale uzyskał odległość 133 m i zapewnił sobie zwycięstwo w zawodach. Dzięki temu awansował w klasyfikacji generalnej cyklu z 24. na 16. miejsce. 566-MAKIETA 5 92-100.indd 95

Fot. PAP/Grzegorz Momot

Kamil Stoch wygrał rozegrany w minioną niedzielę konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich w Zakopanem. To jego czternaste zwycięstwo w zawodach tego cyklu, a trzecie na Wielkiej Krokwi. To także 60. zwycięstwo polskiego skoczka w zawodach PŚ.

Kraft miał także bardzo dobry skok – 133,5 m, ale to nie wystarczyło, by pokonać Polaka. Na trzecie miejsce awansował Freund, który wylądował w tym samym miejscu co Stoch. Na czwarte spadł Prevc, gdyż w finale miał najkrótszą próbę z czołówki – 130,5 m. Liderem Pucharu Świata pozostaje Kraft z dorobkiem 877 pkt, wywalczonym we wszystkich szesnastu konkursach. Stoch jest na 16. pozycji, z 234 pkt, zdobytymi jednak tylko w sześciu zawodach. Już w ten weekend skoczkowie będą rywalizowali w Japonii. Do Kraju Kwitnącej Wiśni wybiera się także Stoch, Wyniki 1. Kamil Stoch (Polska) 2. Stefan Kraft (Austria) 3. Severin Freund (Niemcy) 4. Peter Prevc (Słowenia) … 26. Klemens Murańka (Polska) 27. Piotr Żyła (Polska) 30. Maciej Kot (Polska) 31. Aleksander Zniszczoł (Polska) 40. Dawid Kubacki (Polska) 43. Jan Ziobro (Polska) 46. Krzysztof Miętus (Polska)

który – jak sam powiedział – po stracie jednej trzeciej sezonu musi teraz walczyć o pucharowe punkty wszędzie, gdzie się da. Dzień wcześniej Polska zajęła piąte miejsce w drużynowym konkursie Pucharu Świata w skokach narciarskich, także rozegranym w Zakopanem. Zwyciężyli Niemcy, przed Austriakami i Słoweńcami. W ekipie biało-czerwonych najlepiej wypadł dwukrotny złoty medalista olimpijski Kamil Stoch, który w indywidualnej klasyfikacji ustąpił tylko Niemcowi Severinowi Freundowi. Trzeci był inny z Niemców, Richard Freitag. « 276,2 (134,0/133,0 m) 273,9 (133,0/133,5) 267,1 (131,0/133,0) 264,8 (132,0/130,5) 212,2 (122,0/115,5) 211,3 (124,0/113,0) 203,2 (121,0/114,5) 105,2 (119,5) 97,3 (113,0) 93,2 (112,5) 91,5 (110,5)

20/01/2015 14:15:35

096

SPORT Piłka nożna + Biegi narciarskie

Justyna Kowalczyk i Sylwia Jaśkowiec zajęły trzecie miejsce w sprincie drużynowym techniką dowolną w zawodach narciarskiego Pucharu Świata w estońskiej miejscowości Otepaeae. Polki od najszybszych Szwedek były wolniejsze o 0,9 s. Drugie miejsce zajęły Norweżki – Maiken Caspersen Falla i Ingvild Flugstad Oestberg. Do Idy Ingemarsdotter i Stiny Nilsson straciły 0,8 s.

To pierwsze w tym sezonie miejsce na podium polskich biegaczek. Za trzecią lokatę otrzymały po 2000 franków szwajcarskich. Podopieczne trenera Aleksandra Wierietielnego dobrą dyspozycję zasygnalizowały już w półfinale, kiedy wygrały swoją serię. W finale od początku biegły w czołówce. Na półmetku wraz z Norweżkami i Szwedkami uzyskały niewielką przewagę

Fot. EPA/Valda Kalnina

Polki trzecie w Otepaeae i powoli stawało się jasne, że te trzy duety podzielą miejsca na podium między sobą. Rywalizująca na ostatniej zmianie Jaśkowiec biegła tuż za Skandynawkami. Choć ambitnie walczyła na finiszu, poprawić lokaty już nie zdołała. To były jedyne w tym sezonie PŚ sprinty drużynowe. Kolejny start w tej konkurencji Kowalczyk i Jaśkowiec czeka podczas lutowych mistrzostw świata w Falun. Teraz pucharowa karawana ruszy dalej na Wschód. W dniach 23 – 25 stycznia narciarki będą rywalizować w rosyjskim Rybińsku. Zaplanowano tam zmagania techniką dowolną – na 10 km i sprint – oraz bieg łączony 2×7,5 km. « Wyniki 1. Szwecja I 16.11,1 (Ida Ingemarsdotter i Stina Nilsson) 2. Norwegia I strata 0,8 s (Maiken Caspersen Falla, Ingvild Flugstad Oestberg) 3. P olska 0,9 (Justyna Kowalczyk, Sylwia Jaśkowiec)

Justyna Kowalczyk i Sylwia Jaśkowiec

Bez mistrzów, ale z Kasperczakiem

Bez poprzedniego mistrza Nigerii i w innym kraju, niż planowano, rozpoczął się w ubiegłą sobotę turniej o Puchar Narodów Afryki. Polskim akcentem imprezy w Gwinei Równikowej, przeniesionej z Maroka, jest selekcjoner piłkarzy Mali Henryk Kasperczak. Gospodarze turnieju, który odbywa się w czterech miastach: Malabo, Bata, Mongomo, Ebebiyin, mieli tylko dwa miesiące na przygotowania. Pierwotnie mistrzostwa Czarnego Lądu miały zostać rozegrane w Maroku, jednak ten kraj zrezygnował z roli gospodarza w najbliższym terminie i impreza została w trybie awaryjnym powierzona Gwinei Równikowej, współorganizatorowi PNA w 2012 r. Trudno wskazać faworyta tegorocznej imprezy. Niektórzy w tej roli widzą Algierię, która spisała się najlepiej z afrykańskich drużyn w mistrzostwach świata 566-MAKIETA 5 92-100.indd 96

w Brazylii. „Lisy Pustyni” dotarły do 1/8 finału, gdzie stawiły dzielny opór późniejszym triumfatorom, Niemcom (1:2 po dogrywce). Poza tym Algieria to obecnie najwyżej klasyfikowany afrykański zespół na świecie – w rankingu FIFA plasuje się na 18. miejscu. Uwaga polskich kibiców będzie zapewne zwrócona na reprezentację Mali, którą od ponad roku prowadzi Henryk Kasperczak. Na co stać jego podopiecznych w dość mocnej grupie D – z Wybrzeżem Kości Słoniowej, Kamerunem i Gwineą? – Trafiliśmy na bardzo trudnych rywali. WKS i Kamerun wiodą prym wśród drużyn afrykańskich. Można powiedzieć, że to potentaci futbolu na tym kontynencie. Gwinea natomiast jest wielką niewiadomą. Podobnie jak w Europie, w Afryce wyrównał się poziom. Nie ma już takich kontrastów, bo większość

piłkarzy gra w europejskich klubach – przyznał Kasperczak. 61-krotny reprezentant Polski trenował w przeszłości wiele afrykańskich zespołów, również piłkarzy Mali (lata 2001 – 2002), których doprowadził do czwartego miejsca PNA w 2002 r. Największą gwiazdą jego zespołu wciąż jest doświadczony Seydou Keita, obchodzący w piątek 35. urodziny. Puchar Narodów Afryki z reguły odbywa się co dwa lata. W maju 2010 zmieniono termin organizowania turnieju i od 2013 r. rozgrywany jest w latach nieparzystych. W związku z tym poprzednie edycje miały miejsce w 2012 i 2013 r. Tegoroczną imprezę zainaugurował ubiegłosobotni mecz w Bacie, w którym zagrali gospodarze i Kongo (1:1). Do ćwierćfinałów awansują po dwa najlepsze zespoły z czterech grup. Finał zaplanowano na 8 lutego w Bacie. « 20/01/2015 14:15:36

097 Chelsea strzeliła Fabiańskiemu pięć bramek

Pomimo bardzo niekorzystnego rezultatu polskiemu bramkarzowi gospodarzy nie można wiele zarzucić – zawiodła raczej defensywa. Pierwszy gol padł już w pierwszej minucie, kiedy zespół z Walii popełnił błąd przy wyprowadzaniu piłki. Przejął ją Brazylijczyk Oscar, który pokonał Fabiańskiego uderzeniem sprzed pola karnego. Autorem drugiego gola był w 20. minucie reprezentant Hiszpanii, najskuteczniejszy strzelec ekstraklasy Diego Costa. Pochodzący z Brazylii napastnik wykończył szybką i błyskotliwą akcję Chelsea i znalazł się w sytuacji sam na sam z Polakiem, której nie mógł zmarnować. Kwadrans później Costa zdobył swoją 17. bramkę w tym sezonie, po fatalnym, zbyt lekkim podaniu jednego z obrońców do polskiego bramkarza. Fabiański był znów bez szans. Do przerwy „Łabędzie” przegrywały 0:4 po tym, jak szybki kontratak wykończył Oscar. Wynik ustalił w 79. minucie Niemiec Andre Schuerrle po kolejnej znakomitej akcji gości. Zwycięstwo odniosły także m.in. drużyny Manchesteru United i Liverpoolu. „The Reds” przedłużyli serię spotkań bez porażki do siedmiu i awansowali na siódme miejsce z 35 punktami. „Czerwone Diabły” mają o pięć więcej i zajmują trzecią pozycję. Porażki 0:1 doznał z kolei zamykający tabelę zespół Leicester City, w barwach którego cały mecz rozegrał Marcin Wasilewski (zobaczył żółtą kartkę). Tym razem „Lisy” musiały uznać przed własną publicznością wyższość Stoke City. Do bezpiecznej strefy tracą trzy punkty. W innym spotkaniu tej kolejki West Ham United pokonał Hull City 3:0. Z kolei piłkarze Arsenalu Londyn pokonali na wyjeździe wicelidera angielskiej ekstraklasy Manchester City 2:0 566-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(1:0). Wojciech Szczęsny ponownie był rezerwowym. Gospodarze mieli ogromną przewagę, ale nie potrafili poważniej zagrozić bramce Arsenalu. Zbyt wolno i przewidywalnie rozgrywali swoje akcje. „Kanonierzy” natomiast pierwszą groźną stworzyli w 23. minucie, a kapitan „The Citizens” Vincent Kompany faulował w polu karnym Nacho Monreala. Minutę później rzut karny wykorzystał Santi Cazorla. W 67. minucie ten sam zawodnik dośrodkował z rzutu wolnego, a Olivier Giroud skierował piłkę do bramki głową. Podopieczni Manuela Pellegriniego praktycznie nie potrafili zagrozić bramce strzeżonej przez Davida Ospinę. Kolumbijczyk zastąpił w jedenastce „Kanonierów” Szczęsnego. Dzięki temu zwycięstwu Arsenal z dorobkiem 39 pkt zachował piąte miejsce w tabeli i ma jeden punkt straty do Manchesteru United. Z kolei Manchester City do prowadzącej Chelsea Londyn (52) traci już pięć punktów.

Polskich kibiców w ostatnim czasie zelektryzował transfer polskiego zawodnika do Arsenalu. „Yes, yes, yes” – w ten sposób menedżer „Kanonierów” odpowiedział na trzy pytania dotyczące transferu Krystiana Bielika. 17-letni piłkarz Legii Warszawa ma podpisać kontrakt z angielskim klubem. Według angielskich mediów Arsenal zapłaci mistrzowi Polski za utalentowanego pomocnika ok. 2,4 mln funtów (ok. 13 mln złotych). Informację o transferze potwierdził sam zawodnik. Bielik urodził się 4 stycznia 1998 r. w Koninie. Przygodę z futbolem rozpoczął w tamtejszym Górniku, a później trafił do Lecha Poznań. W lecie 2014 wywalczył z tym klubem mistrzostwo kraju juniorów, ale krótko potem przeniósł się do Legii. 24 sierpnia zadebiutował w ekstraklasie. Później jeszcze cztery razy pojawił się na boisku w tych rozgrywkach. Raz wystąpił w Lidze Europejskiej. «

Fot. PAP/EPA/Dimitris Legakis

Bramkarz Swansea City Łukasz Fabiański musiał wyciągać piłkę z siatki pięć razy w meczu 22. kolejki piłkarskiej ekstraklasy Anglii z liderem tabeli Chelsea Londyn. Stołeczni wygrali w Walii 5:0 i zwiększyli przewagę nad Manchesterem City do pięciu punktów.

Rui Costa mija Łukasza Fabiańskiego zdobywając kolejnego gola dla Chelsea

20/01/2015 15:34:39

566-MAKIETA 5 92-100.indd 98

20/01/2015 14:15:40

566-MAKIETA 5 92-100.indd 99

20/01/2015 14:15:42

566-MAKIETA 5 92-100.indd 100

20/01/2015 14:15:44