Cooltura Issue 574 by Cooltura

cooltura.co.uk

21 marca 2015

12 (574)

Polonia wystrychnięta na Dudę Polska gra nagrodzona przez BAFTA Obywatele na podsłuchu

574-COVER.indd 1

17/03/2015 16:26:52

Ofe Ofe

UK6628 574-MAKIETA 1 01-23.indd 2

17/03/2015 17:14:00

Rozmowy do Polski

p /min

na telefony stacjonarne i komórkowe Zawiera Nielimitowane rozmowy i SMSy w sieci Lebara w UK

Kup doładowanie w sklepie i Always by your side

wyślij SMS o treści BEST na nr 38885 lebara.co.uk

Oferta promocyjna Best Rates jest dostępna dla wszystkich klientów Lebara w Wielkiej Brytanii, którzy wyślą SMS o treści BEST pod nr 38885. Klienci muszą odnawiać ofertę z początkiem każdego miesiąca kalendarzowego, aby utrzymać promocyjne stawki. Oferta Best Rates obowiązuje tylko na rozmowy do wybranych krajów. Listę z nazwami wszystkich krajów objętych ofertą znajdziesz na www.Lebara.co.uk/rates/best

UK6628P_1c_Cooltura Magazine Ad_200x280_160315.indd 1 574-MAKIETA 1 01-23.indd 3

16/03/2015 16:24 17/03/2015 17:14:08

W NUMERZE 574.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255

016

DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALECIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA/ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

010 006 W OBIEKTYWIE

095

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

028 KOMENTARZ TYGODNIA Polonia wystrychnięta na Dudę

008 NA WYSPACH

034 FELIETON

014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ

070 OGŁOSZENIA DROBNE

020 GOSPODARKA

092 KRZYŻÓWKA

024 TEMAT NUMERU

093 HOROSKOP

Gdy zastuka do twych drzwi załoga dżi…

094 SPORT

Brytyjski układ zamknięty

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Okładka: TOMEK WALECIUK ŚWIĘTA

2014

WIO&SNA

WIELKANOC

2015 01 17/03/2015 17:42:03

spring easter 2015

TOMEK.indd

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

574-MAKIETA 1 01-23.indd 4

17/03/2015 18:21:38

005

574-MAKIETA 1 01-23.indd 5

17/03/2015 17:17:43

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest Londyn

Chwała bohaterom Członkowie rodziny królewskiej oraz inni ważni dostojnicy państwowi wzięli udział w piątek, 13 marca, w uroczystościach zakończenia brytyjskich operacji bojowych w Afganistanie. Podczas obchodów w katedrze św. Pawła w Londynie oddano hołd wszystkim weteranom biorącym udział w tej wojnie, a także uczczono pamięć 453 poległych tam Brytyjczyków.

574-MAKIETA 1 01-23.indd 6

17/03/2015 16:45:57

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga 574-MAKIETA 1 01-23.indd 7

17/03/2015 16:45:59

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Opakowania papierosów przestaną być atrakcyjne

Brytyjska Izba Gmin przegłosowała w zeszłą środę wprowadzenie standardowych opakowań papierosów. Jeśli zaaprobuje to także Izba Lordów, co jest powszechnie oczekiwane, od 2016 r. paczki papierosów będą wyglądać jednakowo skromnie, różniąc się jedynie nazwą marki. Początkowo będzie to obowiązywało w Anglii, ale rząd Walii zapowiedział już, że również wprowadzi takie rozwiązanie. Władze Irlandii Północnej i Szkocji też się nad tym zastanawiają. Z paczki papierosów zniknie przyciągające uwagę logo producenta; pozostaną szokujące zdjęcia obrazujące fatalne skutki palenia i tekstowe ostrzeżenia przed nałogiem. Firmy tytoniowe są przeciwne takiemu ograniczaniu „wizualnej atrakcyjności” opakowań papierosów i zapowiadają podjęcie kroków prawnych. Za standardowymi opakowaniami głosowało jednak 367 deputowanych, a 113 było przeciw. Podobną ustawę uchwalono w tym miesiącu w Irlandii, a Australia wprowadziła takie rozwiązanie już w 2012 r. BBC informuje na swym portalu, że w Wielkiej Brytanii jest 10 mln palaczy. Ich liczba systematycznie spada – w 1974 r. paliło w tym kraju 51 proc. mężczyzn i 41 proc. kobiet, a w 2013 r. odpowiednio 22 proc. i 19 proc. Co roku palić zaczyna 200 tys. dzieci poniżej 15. roku życia. Jeszcze kilka lat temu blisko

574-MAKIETA 1 01-23.indd 8

co czwarty niepełnoletni kupił papierosy z automatu. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) palenie jest w skali globalnej przyczyną 6 mln zgonów rocznie. Walka z paleniem ma w Wielkiej Brytanii dość długą historię. W 1965 r. rząd zabronił reklamowania papierosów w telewizji, w 1984 r. zakaz palenia wprowadzono w londyńskim metrze, w 2002 r. przyjęto ustawę zabraniającą reklamy wyrobów tytoniowych, w 2005 r. zakaz palenia zaczął obo-

wiązywać we wszystkich pociągach, a w 2006 r. w Szkocji – w budynkach publicznych, łącznie z barami i restauracjami. Anglia, Walia i Irlandia Północna wprowadziły taki zakaz rok później. W 2008 r. na paczkach papierosów wprowadzono ostrzegawcze zdjęcia. W 2011 r. rząd wprowadził ustawę zakazującą sprzedaży papierosów z automatów, a w 2012 r. eksponowania papierosów zabroniono w dużych sklepach; mniejsze mają się do tego dostosować w tym roku. «

17/03/2015 16:46:02

574-MAKIETA 1 01-23.indd 9

17/03/2015 16:46:03

010

WIADOMOŚCI NA wyspach

Fot. PAP/EPA/Kerim Okten

Przesłuchanie w ambasadzie?

Julian Assange rozmawia z dziennikarzami z balkonu ambasady Ekwadoru w Londynie.

Szwedzka prokuratura poinformowała w zeszły piątek, że zwróciła się do adwokatów twórcy portalu WikiLeaks Juliana Assange’a z prośbą o umożliwienie przesłuchania go w Londynie w związku z zarzucanymi mu przestępstwami seksualnymi. Obrona przyjęła propozycję. Prokurator Marianne Ny zwróciła się również z prośbą o przeprowadzenie testów DNA. Od ponad dwóch i pół roku Assange przebywa w ambasadzie Ekwadoru w stolicy Wielkiej Brytanii. W zeszłym roku adwokaci Assange’a zarzucali szwedzkiej prokurator,

574-MAKIETA 1 01-23.indd 10

że odmawia przyjazdu do ambasady Ekwadoru w Londynie, aby przesłuchać Assange’a. Jak powiedziała wówczas prokurator Ny, takie przesłuchanie niewiele wniesie do sprawy, gdyż w Wielkiej Brytanii nie można zmusić podejrzanego do pobrania od niego materiału DNA. – Zawsze byłam zdania, że przeprowadzenie przesłuchania w ambasadzie Ekwadoru w Londynie niekorzystnie odbije się na jego jakości, a Assange będzie musiał być obecny w Szwecji, kiedy będzie tam jego proces – oświadczyła Ny.

Jak wyjaśniła, zmieniła stanowisko w sprawie przesłuchania w Londynie, ponieważ sprawa Assange’a przedawni się w sierpniu – podała agencja Associated Press. Jeden z obrońców Assange’a Per Samuelson powiedział, że jego klient najprawdopodobniej przyjmie ofertę szwedzkiej prokuratury po zapoznaniu się z jej szczegółami. Dodał, że rozmawiał z Assange’em w zeszły piątek rano. – To jest coś, czego domagaliśmy się od ponad czterech lat – powiedział Samuelson agencji AP. – Julian Assange chce być przesłuchany, by zostać oczyszczonym z zarzutów – dodał. Od 2011 r. oskarżony o gwałt Assange objęty jest nakazem aresztowania, który został podtrzymany przez szwedzki sąd w lipcu 2014 r.; w listopadzie wniosek o anulowanie nakazu odrzucił sąd apelacyjny w Sztokholmie. Sam Assange twierdzi, że jest niewinny, i obawia się, że po ekstradycji do Szwecji zostanie przekazany władzom amerykańskim w związku z ujawnianymi przez WikiLeaks tajnymi dokumentami, między innymi dotyczącymi operacji wojskowych USA w Iraku i Afganistanie, oraz tysiącami depesz dyplomatycznych amerykańskich misji na całym świecie. Od chwili udzielenia mu azylu w ekwadorskiej ambasadzie Australijczyk nie opuszcza znajdującego się w centrum Londynu budynku. Na jego potrzeby jedno z biur przerobiono na apartament, w którym Assange mieszka, pracuje i przyjmuje gości. «

17/03/2015 17:18:43

574-MAKIETA 1 01-23.indd 11

17/03/2015 17:18:52

Fot. PAP/EPA/Will Oliver

012

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Gandhi pod parlamentem Odlany z brązu pomnik Mahatmy Gandhiego to kolejna figura przedstawiająca znane postacie na Parliament Square w Londynie. W odsłonięciu posągu brali udział między innymi premier David Cameron, wnuk Gandhiego Gopalkrishna Gandhi oraz minister finansów Indii Shri Arun Jaitley. Mierząca 2,7 m figura wzorowana jest na fotografii Philipa Jacksona, przedstawiającej tego indyjskiego przywódcę stojącego na Downing Street w 1931 r.

574-MAKIETA 1 01-23.indd 12

Chcieli dołączyć do dżihadystów Służby w Stambule zatrzymały trzech brytyjskich nastolatków planujących przekroczenie granicy z Syrią, by przyłączyć się do bojowników dżihadystycznej organizacji Państwo Islamskie (IS). Dwaj nastolatkowie w wieku 17 lat z północno-zachodniej części Londynu i jeden 19-latek zostali zatrzymani w piątek; obecnie trwają rozmowy z brytyjskimi władzami w celu ich deportacji. Policja w Londynie została już wcześniej poinformowana, że dwaj 17-letni chłopcy zaginęli i najprawdopodobniej podróżują do Syrii. Ustalono, że podróżują w towarzystwie 19-latka. Informacje o trójce nastolatków przekazano następnie służbom tureckim. W lutym trzy młode Brytyjki wjechały do Turcji; uważa się, że udało im się przedostać stamtąd do Syrii i dołączyć do IS. W czwartek szef tureckiego MSZ Mewlut Cavusoglu powiedział, że w przekroczeniu granicy dziewczynom pomógł szpieg pracujący dla jednego z krajów należących do dowodzonej przez USA międzynarodowej koalicji walczącej z IS. Państwo Islamskie kontroluje znaczne obszary w Iraku i sąsiedniej Syrii, a jego szeregi zasiliło dotąd tysiące zagranicznych bojowników. Turcja była krytykowana za niedostateczne kontrolowanie swej południowo-wschodniej granicy, z kolei władze w Ankarze oskarżają kraje europejskie o dopuszczanie do wyjazdów potencjalnych dżihadystów. «

17/03/2015 16:46:09

Obywatele mogą być na podsłuchu

Parlamentarna Komisja ds. Bezpieczeństwa i Wywiadu w opublikowanym w zeszły czwartek raporcie stanęła w obronie metod stosowanych przez brytyjski wywiad w celu przechwytywania komunikacji organizacji terrorystycznych. Komisja podkreśliła w raporcie, że zarówno GCHQ (wywiad elektroniczny), jak i pozostałe służby specjalne nie naruszyły ani nie obchodziły prawa, prowadząc inwigilację komunikacji w internecie. Zaznaczono jednak, że konieczna jest nowelizacja prawa regulującego dopuszczalne metody inwigilacji obywateli ze względu na jego nieprzystosowanie do obecnych realiów technologicznych. Raport stanowi zwieńczenie kilkumiesięcznego dochodzenia, w ramach którego przed komisją stawali między innymi minister spraw wewnętrznych Theresa May, minister spraw zagranicznych Philip Hammond czy szefowie brytyjskich agencji wywiadowczych (MI5, MI6 i GCHQ). Bezpośrednią przyczyną dochodzenia były opublikowane przez Edwarda Snowdena informacje o stosowaniu przez zachodnie służby wywiadowcze masowej inwigilacji obywateli i pozyskiwaniu w ten sposób ogromnych ilości danych niezwiązanych z działalnością zagrażającą bezpieczeństwu. Raport stwierdza, że masowa inwigilacja rzeczywiście była stosowana, ale nie była ona wykorzystywana do zbierania prywatnych danych o obywatelach. „GCHQ nie zbiera i nie analizuje prywatnych maili, nie ma do tego uprawnień ani środków i możliwości technicznych” – napisano w raporcie. Według członków komisji stosowanie masowej inwigilacji komunikacji internetowej jest „kluczowym pierwszym krokiem w celu wykrycia zagrożeń poprzez wyszukiwanie powiązań i sposobów komunikacji” stosowanych przez terrorystów. Komisja przyznała w raporcie, że stosowanie tajnych metod jest niezbędne do skutecznej ochrony obywateli przed zagrożeniami, ale też uznała, że rząd powinien upubliczniać wszystkie pozyskiwane w ten sposób informacje, które mogą zostać ujawnione bez szkody dla bezpieczeństwa. „Jest to niezbędne, by zwiększyć stopień zrozumienia i zaufania publicznego do ważnej pracy, jaką wykonują służby wywiadowcze” – głosi raport. Komisja zwróciła uwagę na konieczność dokonania przeglądu obowiązującego ustawodawstwa w zakresie działalności służb wywiadowczych i jego dopasowania do obecnych standardów, szczególnie w zakresie komunikacji internetowej. W opinii członków komisji istniejące rozproszone regulacje powinny zostać zastąpione jednym aktem prawnym. Podobnego zdania był minister spraw zagranicznych Philip Hammond, który podczas zeszłowtorkowej wizyty w parlamencie bronił metod stosowanych przez służby wywiadowcze. Mówił, że służby nie przekraczają swoich uprawnień, a jedynie dostosowują metody działania do zmieniających się zagrożeń. « 574-MAKIETA 1 01-23.indd 13

17/03/2015 16:46:10

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Dom na rozwód Bo bardziej kochali budynek niż siebie. Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

Pobrali się w połowie lat 90. Najpierw wynajmowali, później kupili dom. Całą uwagę, pieniądze i czas poświęcili na jego remont. Po 17 latach i 150 tys. wydanych funtów przyszła pora na rozwód. Dalej nie dało się już żyć. Kate Glanville z mężem kupili dom w Carmarthenshire. Budynek wymagający dużego nakładu pracy z dużym, ale zapuszczonym ogrodem dla młodego małżeństwa był sporym wyzwaniem. – Nie przerażała nas wilgoć na ścianach i dach grożący zawaleniem w każdej chwili. Widzieliśmy w tym miejscu potencjał – mówi po latach Kate. – Mieliśmy po 27 lat, byliśmy świeżo po ślubie, bez pieniędzy i wiedzy budowlanej. Po 6 latach wynajmowania wszystko wydawało nam się lepsze. Wysiłek, który nas czekał, miał jeszcze bardziej scalić nasz związek i umocnić nas jako rodzinę. Dziś siedzę w pięknie wyremontowanym domu, rozwiedziona, z trojgiem dzieci i psem. Staram się ignorować napis: „For sale”, który sprzedawca nieruchomości zainstalował w zeszłym tygodniu – dodaje Kate. Dwóch synów (10 i 15 lat) oraz córka (13 lat) bawią się w ogrodzie, podczas gdy Kate przegląda skrzynkę mailową. 574-MAKIETA 1 01-23.indd 14

Przyszła korespondencja od prawnika. Ostatnie dokumenty rozwodowe. Co poszło nie tak? Para szczęśliwych młodych ludzi pakuje do vana cały dobytek i butelkę szampana. Przyda się na pierwszą noc we własnym domu. Takie obrazy powracają przed oczami Kate w ostatnich dniach małżeństwa. Dom marzeń urządzony dokładnie tak, jak zalecają w kolorowych pismach. Meble zbierane latami w sklepach ze starociami i na aukcjach. Komplety ceramiki, obrazów, zastawy stołowej gromadzone przez lata. Teraz wszystko do podziału albo na sprzedaż. – Kłopoty zaczęły się już na początku. Najpierw szczury, potem problemy z kanalizacją, wodą, kaloryferami, kominem, powodzie. Rzeczy, o których przedtem nie wiedzieliśmy nawet, że istnieją, pojawiły się jako realne zagrożenie, także finansowe – wspomina Kate. Komin wymagał natychmiastowej naprawy, zanim zdążono chociaż raz napalić w kominku. Przyszła zima najgorsza od lat. Spali w ubraniach, w ciągu dnia chodzili po domu w czapkach. Zaczęli żyć w ciągłym stresie, co prędzej czy później musiało odbić się na ich małżeństwie. Z czasem wystarczyła niewielka iskra, aby wybuchła kłótnia. Powód? Każdy był dobry. Kolor ścian czy kolejność napraw – nieważne. Pojawia-

nie się na świecie dzieci w takim miejscu i czasie tylko potęgowało chaos i stres. W pewnym momencie doszło do tego, że nie mogli przeżyć wspólnie nawet jednego dnia. Trzeba było się rozwieść. – Nasza historia to gotowy pomysł na książkę pt. „Perfekcyjny dom”. Byłaby to opowieść o kobiecie, której mąż ma obsesję na punkcie remontu domu. Jego uzależnienie jest na tyle duże, że miłość do chałupy stała się większa niż miłość do żony. Na rozpad rodziny, który był tego konsekwencją, nie trzeba było długo czekać – zwierza się Kate. Czterdziestolatka przyznaje, że sama również padła ofiarą tejże obsesji, bo w niekończące się udoskonalanie mieszkania łatwo się wkręcić. Ona również miała z tym problem. Jednak w porę zdała sobie z tego sprawę. Na męża było już za późno. Najważniejsze to uświadomić sobie, że dom to przede wszystkim ludzie, o których trzeba dbać, a nie budynek. Stan na dzień dzisiejszy wygląda następująco: rozwód i sprzedaż domu, bo żadnego z nich nie stać na spałcenie drugiej strony. Oboje mają mieszane uczucia, bo z jednej strony żal patrzeć, jak ktoś przejmuje budynek, w który włożyli tyle pracy, a z drugiej to źródło wszelkich problemów, więc trudno się nie cieszyć, że nadchodzi ich kres. Po rozwodzie każde z nich chce kupić osobne mieszkanie. Gotowe, absolutnie nie do remontu. Jeśli wyniosą lekcję z przeszłości, mają przed sobą przyszłość. O ile zrozumieli, że szczęśliwy dom to niekoniecznie perfekcyjny dom, o tyle mają szansę ułożyć sobie życie na nowo. « 17/03/2015 16:47:09

»DAILY MAIL

Koleżanka księżnej Koleżanka ze szkoły Kate Middleton, Emma Sayle, jest założycielką Killing Kittens. Firma organizuje sexparty w różnych miejscach Wielkiej Brytanii, a od tego miesiąca także w Nowym Jorku i Los Angeles. Przyjęcia są organizowane cyklicznie i przeznaczone dla osób w wieku 18 – 45 lat. Uczestniczą w nich elity. Warunek? Zgłoszenie swojej kandydatury ze zdjęciem na stronie internetowej. Wstęp tylko dla osób wolnych. Na marcowe spotkanie w Nowym Jorku zapisało się już 60 osób, których personaliów Killing Kittens nie ujawnia. Emma Sayle zaczęła od organizowania przyjęć charytatywnych. Szybko jednak zdecydowała się na inną specjalizację. Pierwsze sexparty odbyło się w 2005 r., w ustronnym miejscu w centrum Londynu. Z czasem rozszerzono zasięg na całą Wielką Brytanię. W planach jest ekspansja na Australię i Nową Zelandię. Sayle przyznaje, że na przyjęciach pojawiali się posłowie, aktorzy i modelki. Na pewno nie było nikogo z rodziny królewskiej. Nowym przedsięwzięciem jest projekt Silver Kittens. Warunek: minimum 45 lat i fotografia. Przyjmowane są tylko osoby dobrze wyglądające i zadbane. Firma jest już po pierwszym spotkaniu, na które przybyło ok. 80 gości. Podano ostrygi, czekoladę i szampana, po czym każdy poszedł do swojego pokoju – w jednym celu. – Starsi ludzie mają często więcej pewności siebie niż młodzi. Umieją cieszyć się życiem i sobą. Nie skupiają się na kompleksach, a na swoich atutach. Umieją i potrafią być seksi, z czym może mieć problem 20-letnia modelka – mówi szefowa firmy.

»DAILY MIRROR

Nowe dziecięce imiona Rodzice naśladują gwiazdy, dając dzieciom coraz oryginalniejsze imiona. W zeszłym roku zarejestrowano m.in. takie, jak: Dior, Hiya, Reem, Spartacus, Godstreasure, Diamond-Leigh, Alp, Daily, Egor, Lake, Scout, Sherlock, M (tak! tylko 1 litera), Papa, Strachan, Zola, Ariel, Fox, Prayer, Barcelona, Presley, Shakira, Lulu.

»THE SUN

Jak babcia z dziadkiem Seks w późniejszych latach życia poprawia pamięć i sprawność umysłową. Ponad połowa mężczyzn i jedna trzecia kobiet powyżej 70. roku życia jest aktywna seksualnie. 1/3 biorących udział w sondażu przyznała, że współżyje dwa razy w miesiącu. Wiek nie jest żadną barierą – przyznają naukowcy. (SM)

574-MAKIETA 1 01-23.indd 15

17/03/2015 16:46:11

Fot. PAP/EPA/Ian Holding/MOD

016

WIADOMOŚCI na wyspach

Książę Harry na zdjęciach archiwalnych

Rudy przejdzie do cywila

Książę Harry w czerwcu zakończy karierę w brytyjskiej armii po 10 latach służby, w tym dwóch pobytach w Afganistanie – poinformowano we wtorek. Wcześniej 30-letni Harry, oficjalnie kapitan Wales, zostanie oddelegowany na cztery tygodnie do Australii. W oświadczeniu wydanym przez Pałac Kensington książę podkreślił, że

decyzja o odejściu ze służby była „bardzo trudna”, ale z niecierpliwością czeka na otwarcie nowego rozdziału w życiu. Książę Harry wstąpił do słynnej akademii wojskowej w Sandhurst w 2005 r. Na pierwszą zmianę do Afganistanu udał się pod koniec 2007 r. Uzyskał kwalifikacje dowódcy śmigłowca bojowego Apache i od września 2012 r. do stycznia 2013 r. odbył drugą misję w Afganistanie. W ubiegłym roku podjął obowiązki oficera sztabowego w Londynie. Jeszcze przed zakończeniem służby Harry zostanie oddelegowany do australijskich sił zbrojnych. W kwietniu i maju będzie przebywał w jednostkach w Darwin, Perth i Sydney. Po tym czasie wnuk królowej Elżbiety II ma udać się z oficjalną wizytą do Nowej

18 Colonnade Walk

Zelandii, a następnie w ramach wolontariatu poświęci się kwestiom ochrony środowiska w Afryce Subsaharyjskiej. Przed końcem roku włączy się w inny program, tym razem brytyjskiego Ministerstwa Obrony – będzie pracował z rannymi weteranami wracającymi do kraju. Kariera wojskowa Harry’ego zapewniła mu sympatię w Wielkiej Brytanii i przyczyniła się do poprawy jego reputacji najbardziej niesfornego członka rodziny królewskiej. Harry, młodszy syn księcia Karola, jest czwarty w kolejce do brytyjskiego tronu, ale wkrótce będzie na piątym miejscu – po oczekiwanym w kwietniu przyjściu na świat drugiego dziecka jego starszego brata Williama i księżnej Kate. «

Sindbad Travel Ltd



125 Buckingham Palace Road



Victoria



London SW1W 9SH

Tel. 02078289008  Tel. 08708502054  Fax 0207 828 7070  e-mail: london@sindbad.pl MO-FR 08.30-19.00  SA 08.30-14.00  SU and Bank Holidays 10.00-14.00

Regularne połączenia autokarowe z Wielkiej Brytanii do Polski Możliwość płacenia kartami:

_194x65 sindbad_432.indd 1

574-MAKIETA 1 01-23.indd 16

2012-06-22 12:18:18

17/03/2015 16:46:14

017

574-MAKIETA 1 01-23.indd 17

17/03/2015 16:46:16

018

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Z p

Polska gra nagrodzona przez BAFTA

Polska gra niezależna The Vanishing of Ethan Carter firmy The Astronauts została wyróżniona przez Brytyjską Akademię Sztuk Filmowych i Telewizyjnych. Produkcja zdobyła złoto w kategorii „Najbardziej innowacyjna gra roku”. Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych (BAFTA) po raz

kolejny przyznała nagrody dla najlepszych gier komputerowych. British Academy Games Awards należą do najbardziej prestiżowych wyróżnień, jakie może otrzymać gra. W tym roku jedna ze złotych statuetek przypadła polskiej produkcji. W brytyjskim konkursie polska gra The Vanishing of Ethan Carter (Zaginię-

Pierwowzorem tej lokacji w grze jest Zapora Pilchowice

cie Ethana Cartera) uzyskała nominacje w trzech kategoriach; w jednej z nich odniosła zwycięstwo jako „Najbardziej innowacyjna gra roku”. Z produkcją niezależnego polskiego studia The Astronauts rywalizowało 5 innych gier: 80 days, Alien: Isolation, Middle-earth: Shadow of Mordor, Titanfall i Lumino City. Zaginięcie Ethana Cartera nominowano także w kategoriach „Debut Game” oraz „Original Property”. Statuetkę w imieniu zespołu The Astronauts odebrał grafik Adam Bryla. Za najlepszą grę roku jurorzy uznali wysokobudżetową grę Destiny firmy Activision, jednak najwięcej nagród podczas BAFTA Games 2015 zdobyła inna produkcja niezależna – Monument Valley („Najlepsza gra brytyjska” i „Najlepsza gra mobilna”). Nagrody BAFTA to kolejne wyróżnienia uzyskane przez The Vanishing of Ethan Carter i Monument Valley. The Astronauts to założona w 2012 r. mała wytwórnia gier niezależnych, dotychczas nieobecna na giełdzie. Zaginięcie Ethana Cartera jest pierwszą grą studia. Produkcja spotkała się z dobrym odbiorem nabywców i krytyków. Obok This War of Mine jest wskazywana jako jedna z najważniejszych polskich premier minionego roku. «

Muzeum zakazuje kijków do selfie

Kijki do selfie, służące do autoportretowych zdjęć telefonem komórkowym, robią coraz większą karierę, a jednocześnie rośnie liczba miejsc publicznych zakazujących ich stosowania. Zakaz taki ogłosiły w środę brytyjska Galeria Narodowa i pałac w podparyskim Wersalu. W Wersalu, który co roku odwiedza 7,5 mln turystów, kijków do selfie nie wolno używać w samym pałacu, ale wolno posługiwać się nimi w słynnych pałacowych ogrodach Le Notre’a, otaczających rezydencję Ludwika XIV. Galeria Narodowa (National Gallery) 574-MAKIETA 1 01-23.indd 18

w Londynie „woli podjąć środki ostrożności” w związku z rosnącą „popularyzacją kijków do selfie” – powiedziała w zeszłą środę jej rzeczniczka. Zakaz ich używania tłumaczy koniecznością zapewnienia eksponatom bezpieczeństwa. – Robienie zdjęć w celach prywatnych i nieprofesjonalnych jest w Galerii Narodowej dozwolone. Ale nie wolno używać fleszy i statywów – wyjaśniła. Potwierdziła, że kijek do selfie to rodzaj statywu. Tak jak statywy, kijki te często mają teleskopową budowę. Sprawę używania kijków, nazywanych również fotokijkami, rozważa obec-

nie Muzeum Brytyjskie (British Museum) w Londynie. Zakaz używania teleskopowych kijków do selfie obowiązuje już w licznych muzeach w USA, między innymi w MoMA w Nowym Jorku czy grupie muzeów Smithsonian w Waszyngtonie. Wprowadzono go również na wielu stadionach. Kijek do selfie, uznany za najlepszy wynalazek zeszłego roku, to rodzaj wysięgnika, na którym mocuje się smartfona, co pozwala na objęcie szerszego planu lub zrobienie sobie autoportretu z góry. Takie zdjęcia to „selfiki”. « 17/03/2015 16:46:18

O d j K o

019

Zrób zapasy na Wielkanoc po ulubionych cenach

1,25 £

1,50 £

360 g Oferta dostepna od 26 marca 2015

3za

3£ 2,10 £

4£

293 g

320 g

10 £ 5 £ szt.

5 £ szt.

327 g

304 g

283 g

15 £ szt.

Maks. 3 szt. na klienta

18 £

1 litr

www.ASDA.com/worldfoods : VNOHSLH _ 3U]H] ,QWHUQHW _ 3U]H] NRPyUNĊ Osoby, które wyglądają na mniej niż 25 lat, przy zakupie alkoholu muszą okazać dowód tożsamości. Challenge 25. Nie masz dowodu? Nie sprzedajemy. W wybranych sklepach. Oferta ważna do wyczerpania zapasów. Oferta dostępna od godz. 9:00 (w Szkocji alkohol od 10:00) w sobotę 21 marca 2015, chyba że określono inaczej. Duże jajko Maltesers Teasers 283 g (1,77 £ za 100 g), Duże jajko Mars & Friends 327 g (1,53 £ za 100 g), Jajko wielkanocne Galaxy Minstrels 304 g (1,64 £ za 100 g), Czekolada Tiramisu E.Wedel 293 g (51,2 p za 100 g), Kiełbasa biała Krakus 360 g (34,7 p za 100 g), Krakowska Krakus 320 g (93,8 p za 100 g). Przy zamówieniach przez Internet obowiązuje kwota minimalna, zaś dostawa może być płatna. Zamówienia składane przez telefon komórkowy mogą być objęte opłatą operatora.

574-MAKIETA 1 01-23.indd 19

17/03/2015 16:46:19

020

WIADOMOŚCI gospodarka

Polskie telewizje pod kontrolę Londynu

ITI i Canal+ poinformowały w poniedziałek o sprzedaży większościowego udziału w spółce TVN SA, nadającej telewizję TVN. Nabyła ją zarejestrowana w Londynie spółka Southbank Media Ltd, należąca do amerykańskiej grupy Scripps Networks Interactive. We wspólnym komunikacie Grupy ITI i Grupy Canal+ napisano, że łączna kwota, którą nabywca zapłaci sprzedającemu, to 584 mln euro. Southbank Media Ltd ma też przejąć dług w postaci obligacji o wartości nominalnej 300 mln euro, wyemitowanych przez Polish Television Holdings B.B. „Transakcja musi zostać zaakceptowana przez stosowne urzędy nadzorujące rynek” – podkreślono w komunikacie.

Zgodnie z warunkami transakcji spółka N-Vision B.V, zarejestrowana w Amsterdamie, która bezpośrednio i pośrednio kontroluje łącznie 52,7 proc udziałów w TVN, będzie przejęta przez Southbank Media Ltd. – Biorąc pod uwagę, że od założenia TVN w 1997 r. zbudowaliśmy tę firmę od podstaw, tworząc jednego z największych nadawców telewizyjnych w Polsce, było dla nas ważne, by zapewnić jej ciągłość, jakość i niezależność. Scripps Networks Interactive, firma rodzinna ze 140-letnią historią na rynku mediów, jest idealnym partnerem dla Grupy TVN i wszystkich zainteresowanych udziałowców. Jestem przekonany, że Scripps przyczyni się do dalszych, wyjątkowych

sukcesów TVN, a jednocześnie wzbogaci krajobraz medialny w Polsce – te słowa Bruna Valsangiacomo, prezydenta, współzałożyciela i udziałowca Grupy ITI, przytoczono w komunikacie informującym o transakcji. Bertrand Meheut z grupy Canal+ dodał, że transakcja pozwala na skoncentrowaniu się na realizacji strategii związanej z płatną telewizją w Polsce, szczególnie w sektorze premium. Jak podkreślił, Polska dla grupy Canal+ jest drugim największym rynkiem po Francji. TVN SA to spółka nadająca 11 kanałów, w tym TVN i TVN24. Posiada też portale internetowe. Od grudnia 2004 r. jest notowana na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. «

ustanowieniu brytyjskiego władztwa nad Falklandami. – Co do emisji 50-pesowego banknotu, to nie możemy powstrzymać argentyńskiego rządu przed takimi tanimi chwytami – oświadczył w odpowiedzi na parlamentarną interpelację w tej sprawie podsekretarz stanu w brytyjskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych Hugo Swire. – Zgodnie z dzisiejszym kursem wymiany wart jest wstrząsające 3,72 funta. I sądzę, że ma równoważną wartość polityczną – dodał. Poinformował też, że argentyńska ambasada przesłała ostatnio do brytyjskiego parlamentu książkę i list, w którym skarży się na brak dialogu na temat suwerenności Falklandów. – (Książka) ignoruje niewygodną prawdę, że niektórzy ludzie na wyspach mogą udowodnić swe falklandzkie pochodzenie na dziewięć pokoleń wstecz, czyli sięgając dawniej,

niż istnieją obecne granice Argentyny – powiedział Swire. Jak jednocześnie zaznaczył, dyskusji nad suwerennością nie będzie, gdyż takie jest życzenie samych wyspiarzy. Wyspy Falklandzkie stały się oficjalnie częścią Imperium Brytyjskiego w 1833 r., co zapoczątkowało tam trwałe osadnictwo. Argentyna nigdy się z tym nie pogodziła i w 1982 r. jej wojska zajęły archipelag, ale w następstwie brytyjskiej kontrakcji zbrojnej musiały skapitulować. Wojna o Falklandy kosztowała życie 648 żołnierzy argentyńskich, 258 brytyjskich i trojga cywilnych mieszkańców wysp. W trakcie działań wojennych atomowy okręt podwodny HMS Conqueror storpedował i zatopił ARA General Belgrano, choć znajdował się on poza ogłoszoną przez Brytyjczyków 200-milową strefą zamkniętą wokół Falklandów. Wraz z krążownikiem poszło na dno 323 członków jego załogi. «

Argentyński banknot „tanim chwytem”

Wielka Brytania zbagatelizowała wyemitowanie nowego argentyńskiego banknotu z motywem Wysp Falklandzkich, nazywając to „tanim chwytem” i deklarując, że nie zamierza rozmawiać z Buenos Aires na temat suwerenności spornego archipelagu. Zmagająca się z wysoką inflacją Argentyna wprowadziła w tym miesiącu do obiegu nowy banknot o nominale 50 peso, który według banku centralnego ma przypominać o „niewygasających roszczeniach” w stosunku do Malwinów – jak nazywane są tam Falklandy. Na jednej stronie banknotu widnieje kontur archipelagu, na drugiej zaś dzierżący w ręku argentyński sztandar jeździec na koniu na tle cmentarza poległych Argentyńczyków na Falklandach i tonącego argentyńskiego krążownika ARA General Belgrano. Twarz jeźdźca jest odwrócona, ale chodzi tutaj o gauczo Antonio Rivero, który w 1833 r. miał kierować zbrojnym oporem przeciwko

574-MAKIETA 1 01-23.indd 20

17/03/2015 16:46:19

021 Portugalia wesprze powracających emigrantów

Rząd Pedro Passosa Coelho zatwierdził program wsparcia powracających do kraju emigrantów zarobkowych. Będą oni mogli ubiegać się o państwowe subwencje o wartości do 20 tys. euro. Jak poinformował w komunikacie centroprawicowy gabinet, program o nazwie „VEM” ma służyć sprowadzeniu do ojczyzny portugalskich emigrantów zarobkowych oraz promocji przedsiębiorczości. Program będzie wprowadzany etapami. W pierwszej jego fazie wsparcie otrzyma około 50 powracających do ojczyzny Portugalczyków, których projekty rozwoju firm uzyskają aprobatę Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej. Z przyjętego przez rząd dokumentu wynika, że państwo będzie przyznawać rozpoczynającym działalność gospodarczą bezzwrotną zapomogę w wysokości od 10 do 20 tys. euro. Aby ubiegać się o państwowe wsparcie, konieczne jest przedstawienie za pośrednictwem urzędu pracy projektu planowanej działalności gospodarczej. Musi on zawierać szczegółowy plan działań nowej firmy na najbliższe lata. Rządowy projekt przewiduje też zwolnienia podatkowe dla firm, które zatrudnią osoby powracające z emigracji, a także pomoc w kierowaniu na płatne staże Portugalczyków pozostających za granicą bez pracy przez okres dłuższy niż 12 miesięcy. W tym drugim przypadku warunkiem koniecznym do ubiegania się o państwowe wsparcie jest potwierdzenie trwającej ponad rok rejestracji w zagranicznym urzędzie pracy. Aby nowe rozwiązania weszły w życie, konieczne jest zatwierdzenie regulaminu programu VEM przez wchodzący w skład portugalskiego Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej Instytut Pracy i Szkolnictwa Zawodowego (IEFP). Jak powiedziała PAP Ana Silva z Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, zatwierdzony przez rząd program służy stymulowaniu przedsiębiorczości, 574-MAKIETA 1 01-23.indd 21

szczególnie wśród najmłodszej portugalskiej emigracji zarobkowej. – W ostatnich czterech latach z Portugalii wyjeżdżało co roku około 100 tys. obywateli, z których większość to młodzież. Wysokiej dynamice wyjazdów towarzyszył równie duży odsetek urodzeń poza

granicami naszego kraju. Od 2007 r. co trzeci nasz obywatel przyszedł na świat poza Portugalią – wyjaśnia Silva. Głównymi kierunkami emigracji zarobkowej Portugalczyków są obecnie Francja, Niemcy, Holandia, Wielka Brytania oraz Szwajcaria. «

Zrób na Wielkanoc zapasy polskich przysmaków

2£

1£ szt.

1,30 £

1,50 £

1 litr

280 g Oferta dostepna od 26 marca 2015

1,25 £

1,50 £

360 g Oferta dostepna od 26 marca 2015

700 g

3£

2,10 £

4£

293 g

320 g

www.ASDA.com/worldfoods : VNOHSLH _ 3U]H] ,QWHUQHW _ 3U]H] NRPyUNĊ W wybranych sklepach. Oferta ważna do wyczerpania zapasów. Oferta dostępna od godz. 9:00 w sobotę 21 marca 2015, chyba że określono inaczej. Majonez Winiary 700 g (28,6 p za 100 g), Śledzie Lisner 280 g (35,7 p za 100 g), Żurek Krakus 1 litr (10 p za 100 ml), Krakowska Krakus 320 g (93,8 p za 100 g), Kiełbasa biała Krakus 360 g (34,7 p za 100 g), Czekolada Tiramisu E.Wedel 293 g (51,2 p za 100 g). Przy zamówieniach przez Internet obowiązuje kwota minimalna, zaś dostawa może być płatna. Zamówienia składane przez telefon komórkowy mogą być objęte opłatą operatora.

17/03/2015 16:46:20

022

WIADOMOŚCI prawo

574-MAKIETA 1 01-23.indd 22

17/03/2015 17:22:37

574-MAKIETA 1 01-23.indd 23

17/03/2015 17:22:57

024

TEMAT NUMERU społeczeństwo 5 października 1974 r. doszło do zamachu bombowego w Guildford. Celem terrorystów były puby uczęszczane przez żołnierzy pobliskiego garnizonu: Horse and Groom i Seven Stars.

Brytyjski układ zamknięty Opowiem wam historię o tym, co państwo może zrobić z człowiekiem. To jedna z najbardziej skandalicznych spraw w historii brytyjskiego wymiaru sprawiedliwości. Policja i sąd zniszczyły życie 11 niewinnych ludzi. Tomasz Borejza

Lata 70. były najbardziej krwawym okresem tzw. The Troubles – irlandzko-angielskiego konfliktu, który w drugiej połowie ubiegłego wieku rozgrywał się na północy Zielonej Wyspy. Nieco wcześniej IRA zaczęła się dogadywać z brytyjskim rządem i nie wszystkim się to spodobało. Doszło do kilku rozłamów. Najważniejsze było powołanie paramilitarnej Provisional IRA. Postanowiła ona zorganizować ofensywę na terenie wroga i powołała specjalne jednostki (tzw. Active Service Units), których celem było prowadzenie ciągłej kampanii terrorystycznej w Anglii. 574-MAKIETA 2 24-43.indd 24

Determinację do działania zapewniły im między innymi wydarzenia z 1972 r., gdy podczas tzw. Krwawej Niedzieli w Derry armia brytyjska otworzyła ogień do demonstrantów i postrzeliła 26 osób, zabijając 13. Wydarzenia te sprawiły, że zwiększyła się popularność tych, którzy chcieli walczyć, co spowodowało, że bojowa frakcja IRA przeżywała prawdziwe oblężenie. „Rozpoczęła się faza przemocy. Na terror zaczęto odpowiadać terrorem” – pisał Norman Davies w „Wyspach”. W następnym roku rozpoczęła się kampania Provisional IRA, która konflikt przeniosła z Irlandii do Anglii. Tylko w Londynie w 1973 i 1974 r. zaatakowano 13 razy.

Bomby podkładano w pubach i samochodach. Celem stały się BBC i stacje metra, a nawet budki telefoniczne. Kampania terroru wywołała histerię. Zwiększyła też – i bez tego żywą – niechęć do Irlandczyków.

Hippisi podkładają bomby

Gerry Conlon urodził się 20 lat wcześniej. Jego ojciec Giuseppe był robotnikiem fabrycznym, który już wtedy zajmował się przede wszystkim leczeniem poważnych problemów ze zdrowiem (wyliczono później, że brał dokładnie 26 tabletek dziennie – głównie na płuca). 17/03/2015 17:11:25

025

Czwórka z Guildford: Gerard „Gerry” Conlon, Paul Michael Hill, Patrick „Paddy” Armstrong, Carole Richardson

Wcześniej jednak, w czasie II wojny światowej, walczył w Royal Marines. Matka była sprzątaczką. Chłopak trafił z dorastaniem na marny okres w Irlandii Północnej. Pracy było mało, a ludzie żyli głównie The Troubles. Świętych było wtedy niewielu. Gerry się do nich nie zaliczał. Był wolnym ptakiem i drobnym złodziejaszkiem. To wpędziło go nawet w poważne kłopoty, choć nie z wymiarem sprawiedliwości, a z IRA, która oprócz walki z brytyjskim okupantem zajmowała się też dbaniem o porządek na ulicach Belfastu. Do wspomnianego dbania zaliczało się między innymi dyscyplinowanie takich złodziejaszków jak młody Conlon, niewyłączające wyroków śmierci lub okaleczenia. Gdy więc zadarł z niewłaściwymi ludźmi raz więcej, niż mogło mu ujść na sucho, postanowił szukać szczęścia w Anglii. Dopłynął tam w sierpniu 1974 r., spotkał przyjaciół – najważniejszym był kolega ze szkolnej ławki Paul Hill – i zamieszkał w hippisowskim squacie. Często korzystał z pomocy ciotki Anne Maguire, która miała już wtedy lat 40 i była stateczną panią w średnim wieku. Można było jej wiele zarzucić, ale nie sympatię dla IRA. W Londynie wytrwał jednak zaledwie dwa miesiące i wrócił do Belfastu. W międzyczasie, 5 października 1974 r., doszło do podwójnego zamachu bombowego w Guildford. Celem terrorystów były puby uczęszczane przez żołnierzy pobliskiego garnizonu: Horse and Groom, w zamachu na który zginęło 5 osób, w tym dwie członkinie Korpusu Kobiet, i Seven Stars, który zdążono ewakuować po pierwszym wybuchu. Miesiąc później w podobny sposób zaatakowano jeszcze King’s Arms w Woolwich, gdzie zginęły kolejne dwie osoby. 574-MAKIETA 2 24-43.indd 25

Rozwiązanie sprawy stało się narodowym priorytetem. Policja musiała znaleźć winnych. Skoro musiała, to – tak bywa – znalazła. 29 listopada 1974 r. weszła w życie Ustawa o zapobieganiu terroryzmowi. Izbie Gmin przeprowadzenie całej procedury zajęło 20 godzin. Izba Lordów

wizyta w tym mieście. Wkrótce jednak areszt miał się zapełnić ich współlokatorami ze squatu. Większość wypuszczono po przesłuchaniach, ale zatrzymano Irlandczyka Paddy’ego Armstronga oraz pochodzącą z Anglii Carole Richardson. Na Hilla zwrócono uwagę na podstawie „doniesienia informatora”, którego danych nigdy nie ujawniono. Pozostałych znaleziono, badając powiązania Hilla.

potrzebowała trzech minut. Prawo dawało policji nowe uprawnienia – w sprawach związanych z aktami terroru podejrzanych można było zatrzymywać nie na zwyczajowe 48 godzin, ale na 7 dni. Nie trzeba ich było nawet o nic oskarżać. Wystarczało podejrzenie. Kilka godzin po tym, jak ustawa stała się prawomocna, zastosowano ją po raz pierwszy. W Southampton zatrzymano Paula Hilla. Nazajutrz do rodzinnego domu Gerry’ego Conlona w Belfaście wpadł uzbrojony oddział antyterrorystów. Chłopaka wywleczono na ulicę i przewieziono do Anglii, do Guildford, gdzie dołączył do szkolnego przyjaciela. Dla obu była to pierwsza w życiu

Rzecz była szyta grubymi nićmi. Na przykład zdaniem policji bombę w Horse and Groom mieli podłożyć Carole z Paddym. Problem polegał jednak na tym, że ośmiu świadków nie wskazało jej w czasie okazania. Armstrong z kolei miał być jej partnerem. Tylko że świadkowie twierdzili, iż ten był gładko ogolony, a Patrick nosił wtedy brodę. Zatrzymani mieli alibi. Dla Paula i Gerry’ego był nim mężczyzna, którego spotkali w tym dniu w Kilburne. Nazywal się Charles Burke i policja go znalazła, po czym zadbała, by jego zeznanie nie ujrzało światła dziennego. Jeszcze mocniejsze alibi miała 17-letnia Carole. W dzień zamachu i dokładnie wtedy, gdy miała »

Wszyscy jesteśmy winni!

29 listopada 1974 r. weszła w życie Ustawa o zapobieganiu terroryzmowi. Izbie Gmin przeprowadzenie całej procedury zajęło 20 godzin. Izba Lordów potrzebowała trzech minut.

17/03/2015 17:11:26

026

TEMAT NUMERU społeczeństwo

W 1993 r. na ekrany kin wszedł wielokrotnie nagradzany film „W imię ojca”, oparty na wspomnieniach Conlona.

podkładać bombę w pubie, bawiła się na koncercie w Elephant & Castle. Potwierdziło to trzech świadków – w tym nieznający jej bramkarz z miejsca, gdzie występowali Jack the Lad. Policję poinformował o tym przyjaciel Carole – Frank Johnson. Zrobił to jednak dopiero 20 grudnia, a więc prawie miesiąc po jej zatrzymaniu. Tłumaczył później, że czekał tak długo, ponieważ miał już wcześniej dwie sprawy za posiadanie LSD i kontakty z funkcjonariuszami nie były dla niego wielką przyjemnością, a był pewny, że ci szybko się zorientują, iż zatrzymanie 17-latki to pomyłka. Nie wiadomo, czy jego pojawienie się wcześniej cokolwiek by zmieniło, jednak w grudniu nie mogło już zmienić nic. Akt oskarżenia był bowiem gotowy. Detektywi nie chcieli pozwolić sobie na kompromitację, więc postarali się, by Johnsona zniechęcić do zeznań. Zaczęto delikatnie. – Ona powiedziała nam, że to zrobiła. Ty mówisz, że była z tobą? – pytali policjanci, a Frank odpowiadał: – Tak. – Rozumiesz więc – straszyli – że skoro byłeś z nią, to też musiałeś być w Guildford, a to oznacza, że i ciebie musimy oskarżyć o morderstwo. Może wolisz zmienić zeznanie? Dla pod574-MAKIETA 2 24-43.indd 26

kreślenia wagi gróźb chłopaka przetrzymano przez noc w areszcie. Kiedy Johnson podtrzymywał swoją wersję wydarzeń, zastosowano inne metody. Sięgnięto po Ustawę o zwalczaniu terroryzmu i zatrzymano go. Pierwszą noc spędził na komendzie w zimnej celi i bez koca. Gdy zażądał adwokata, usłyszał: – Nikt nie wie, że tu jesteś. Nikt ci nie pomoże. Nazajutrz zabrano go do Guildford, gdzie przez kilka dni był poddawany torturom i zastraszany. Grożono śmiercią jemu i jego matce – kobiecie, która z powodu stwardnienia rozsianego spędzała życie na wózku inwalidzkim. Zastraszony chłopak podpisał to, co policja chciała, żeby podpisał. Wprawdzie w sądzie wrócił do pierwotnej wersji wydarzeń, ale drugie zeznanie wystarczyło, by przysięgli nie uwierzyli w alibi. Tym bardziej ża cała „Czwórka z Guildford” przyznała się do winy.

Wyrok mógł być jeden

Dlaczego to zrobili? „Można wskazać na brutalność policji” – napisano w o wiele późniejszym raporcie dotyczącym tej sprawy. Choć brutalność to nie wszystko. W chwili aresztowania najstar-

szy z czwórki – Paddy Armstrong – miał 25 lat. Najmłodsza Carole miała zaledwie 17. Policjanci, których nie ograniczało oko adwokata i zwyczajowe dwie doby, bez trudu poradzili sobie z wymuszeniem zeznań. Oskarżonymi manipulowano i dezorientowano ich. Bito i straszono. Armstrong w celi przeżywał zespół odstawienia, więc powiedział wszystko, czego od niego chciano. Hill był sponiewierany tak bardzo, że po zakończeniu przesłuchań ludzie, którzy go znali, nie byli w stanie go rozpoznać. W czasie przesłuchań przykładano mu pistolet do głowy. Conlona bito po głowie i genitaliach. Jednak bicie nie wystarczyło. Złamał się dopiero, gdy zaczęto grozić jego ojcu. – Zabijemy Giuseppe – usłyszał od policjantów. Po latach mówił, że dwie doby mógł wytrzymać, jednak tygodnia już nie. Kiedy się złamał, zaczął mówić policjantom to, co chcieli usłyszeć. Podał między innymi dwa adresy, pod którymi miano produkować bomby dla Provisional IRA. Pod jednym mieszkała para staruszków, więc usunięto go z zeznań, drugi należał do jego ciotki Anne Maguire. Pod nim dokonano aresztowań. Wśród zatrzymanych była 40-letnia kobieta i 52-letni ojciec 17/03/2015 17:11:27

027 Gerry’ego, który przyjechał do Anglii, by pomóc synowi, i zatrzymał się u rodziny. Byli także mąż Anne i dwóch ich synów. Jeden miał 14, a drugi 17 lat. W domu – jak utrzymywała policja – znaleziono ślady nitrogliceryny i uznano, że jest to dziupla terrorystów. Zatrzymanych oskarżono o pomoc w zamachach i produkcję bomb.

Dwa procesy i prawdziwy winny

Sprawę rozbito na dwa procesy. Pierwszy – tzw. Czwórki z Guildford – był sprawą o terroryzm i morderstwo. Drugi, tutaj oskarżonych nazwano „Maguire Seven”, dotyczył zaopatrzenia w bomby oskarżonych w procesie pierwszym. Podstawą sprawy było przyznanie się do winy. Dowody wskazujące na niewinność dzieciaków i rodziny Conlona ukryto. Oskarżonych Irlandczyków skazywała angielska ława przysięgłych i wyrok mógł być tylko jeden: winni. Sędzia orzekł cztery kary dożywocia, przy czym zaznaczył, że o wcześniejsze zwolnienie skazani będą mogli się starać „najwcześniej” po 20 (Carole), 30 (Armstrong) i 35 latach (Conlon), a w przypadku Hilla „dożywocie miało być dożywociem”. Była to pokazówka. – Wy trzej – zwracał się sędzia Donaldson do skazanych Irlandczyków – zostaliście skazani na dożywocie za morderstwo i chcę, żebyście zrozumieli, co to znaczy. Chcę także, by wasi koledzy z IRA to zrozumieli, i chcę, by zrozumieli to też ludzie, którzy wysłali was do tego kraju. Dodawał jeszcze, że żałuje, iż skazani nie zostali oskarżeni o zdradę, bo wtedy mógłby, a chciał, sięgnąć po karę śmierci. W drugim procesie, gdzie na ławie oskarżonych zasiadła ciotka Anne z rodziną, wyroki wyniosły od czterech dla jej 14-letniego syna Patricka, przez 12 dla szwagra Giuseppe, do 14 lat dla niej i jej męża. Wyrok zapadł w marcu 1976 r. W grudniu roku poprzedniego policja zatrzymała członków grupy operacyjnej IRA, która miała przejść do historii jako Balcombe Siege Gang. Jej członkowie przyznali się – traktując to jako narzędzie polityczne – do całej serii zamachów. W tym i tego z Guildford. Podali szczegóły, które nie pozostawiały wątpliwości, że ich wiedza jest „z pierwszej ręki”. W trakcie procesu, który odbył się w 1977 r., kazali adwokatom podkreślać 574-MAKIETA 2 24-43.indd 27

Gerry Conlon prezentuje swoją książkę „Proved innocent”.

ich winę w tej sprawie i zwracać uwagę, że Anglicy skazali niewinnych ludzi, co ci zresztą robili z dużym uporem. Jeżeli myślicie, że Conlon i spółka powinni byli wtedy wyjść z więzienia – macie rację. Ale nie wyszli. Uznano, że policja nie może się przyznać do błędu, i sprawę zamieciono pod dywan na kolejne 12 lat. Do czasu, gdy adwokatka Gerry’ego Gareth Pierce dokopała się do dowodów świadczących o tym, że policja sfabrykowała materiały dowodowe w tej sprawie. „Sfabrykowano je od początku do końca. Wyglądają, jakby tworzył je płodny mózg posterunkowego” – pisano w raporcie dotyczącym sprawy. Nakazano powtórzyć apelację. W międzyczasie „Guildford Four” stali się dla wielu młodych Brytyjczyków bohaterami i symbolem zgniłego i skorumpowanego systemu. Powtórny proces odbył się w 1989 r. Sąd uniewinnił i przeprosił całą czwórkę. Z więzienia wyszli po 15 latach od niesłusznego skazania. Do tego czasu cała Sió-

demka Maguire’ów zdążyła odsiedzieć swoje wyroki. Wyjątkiem był tylko Giuseppe Conlon, który zmarł w więzieniu w 1980 r. z powodu zaniedbanej choroby płuc. Oczyszczono ich dopiero w 1991 r. Dwa lata później na ekrany kin wszedł wspaniały i wielokrotnie nagradzany film „W imię ojca”, który jest oparty na wspomnieniach Conlona i z grubsza trzyma się prawdziwej historii. W 2005 r. Tony Blair przeprosił skazanych w procesach i ich rodziny. Żaden z policjantów i prokuratorów nigdy nie odpowiedział za to, co zrobił. ***

Wiecie, o czym myślałem przez cały czas, gdy pisałem dla was o Czwórce z Guildford? Może to daleki strzał, może niecelny, ale skojarzenia nasuwają się same. O Jakubie Tomczaku, który został skazany za gwałt w sprawie, która miała więcej dziur, niż zwykle ma ich ser szwajcarski. « 17/03/2015 17:11:28

Fot. PAP/Marcin Obara

028

Komentarz tygodnia polityka

Duda w zielonych skarpetkach. Tak, to jest zielony.

Polonia wystrychnięta na Dudę Wybory prezydenckie mają dla Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii tak samo marginalne znaczenie jak Polonia dla kandydatów ubiegających się o najwyższy urząd w kraju. Hipokryzja wymaga jednak, żebyśmy udawali, że jest inaczej.

574-MAKIETA 2 24-43.indd 28

Radosław Zapałowski

Tygodnik „Cooltura” zasadniczo polityką krajową się nie zajmuje. Redakcja wychodzi ze słusznego założenia, że dla Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii ważniejsze są procesy polityczne i społeczne zachodzące w Zjednoczonym Królestwie. Bo to one mają znaczący wpływ na życie, dobrostan oraz samopoczucie Polonii. Nawet jeśli sami Polacy nie do końca zdają sobie z tego sprawę i w zdecydowanej większości polityką brytyjską nie są specjalnie zainteresowani. Ale przekonanie, że ważniejsze dla nas jest przypatrywanie się i analiza działań brytyjskiego establishmentu to nie jedyny powód, dla którego polska polityka zajmuje na tych stronach marginalne miejsce. Istotne jest również bowiem to, że krajowa polityka w gruncie 17/03/2015 17:11:30

029 rzeczy jest jałowa, wyprana z jakichkolwiek wizji programowych, idei i istotnych różnic. Partyjny konflikt, który tam od lat się rozgrywa, bazuje na emocjach, personalnych urazach i animozjach oraz na plemiennej przynależności. Polityka tożsamościowa, która ma coraz większe znaczenie na Zachodzie, w Polsce już dawno zadomowiła się w centrum, stając się osią i fundamentem, na którym opiera się cała polityczna rozgrywka. I chociaż, jak przekonują teoretycy polityki, jak chociażby wybitna belgijska filozofka Chantal Mouffe, demokratyczna polityka musi być stronnicza i musi być antagonistyczna, emocjonalna i tożsamościowa, to jednak powinna też dawać ludziom możliwość dokonywania autentycznych wyborów. A to w polityce krajowej brakujący element. Prawo i Sprawiedliwość oraz Platforma Obywatelska walczą ze sobą zażarcie. Wściekle atakują się nawzajem sympatycy obu ugrupowań i ich medialni akolici, ale w praktyce – gdyby pogrzebać dokładnie w programach oraz hasłach, to okaże się, że konflikt dotyczy w gruncie rzeczy spraw marginalnych. Didaskaliów. Wybory prezydenckie tylko to jeszcze bardziej uwypuklają. Prawicowa, konserwatywna hegemonia w Polsce będzie trwała bez względu na to, który z kandydatów osiągnie lepszy wynik. W ten jałowy konflikt Polonia nie powinna dać się wciągać. A dała.

Instrument dęty

Zeszłotygodniowa wizyta w Londynie kandydata na prezydenta z ramienia PiS Andrzeja Dudy wywołała małe zamieszanie i trochę większy medialny skandal. Bo Duda przyjechał do stolicy Anglii na kilka godzin i nikomu z polonijnych mediów nic o tym nie powiedział. Nie było więc szans na wywiad ani na spotkanie publiczności z kandydatem na prezydenta. Była za to tzw. wrzutka medialna, w której to Duda oświadczył, że „pan prezydent miał swoją szumnie zapowiadaną konwencję, ja w tym czasie rozmawiam z Polakami na Wyspach Brytyjskich”. Chociaż tak naprawdę rozmawiał jedynie z ludźmi ze swojego sztabu wyborczego i z dokładnie wyselekcjonowaną publicznością. Polonijne fora zawyły z oburzenia. Podobnie jak publicysta m.in. „Krytyki Politycznej” i „Newsweeka”, pomieszkujący od czasu do czasu na Wyspach Cezary Michalski, który sprawę nieco rozdmuchał. Niepotrzebnie. Wizyta Dudy w Londynie była bowiem kompletnie bez znaczenia. Zarówno dla Polonii, jak i dla samego kandydata, dla którego przylot tutaj był jedynie okazją do PR-owego zdjęcia na tle Big Bena, wyreżyserowanej pogadanki w szkole sobotniej i pretekstem do wygłoszenia kilku nic nieznaczących banałów. Bo bez względu na to, czy nam się to podoba, czy nie, polski Londyn dla naszych rodzimych kandydatów na urzędy państwowe jest – z politycznej perspektywy – prowincją. Miejscem bez znaczenia. Przystankiem do odhaczenia w kampanijnym grafiku. Wyborczą pustynią, na której niewiele można ugrać. Można za to trochę stracić, o czym przekonali się inni polscy politycy – Donald Tusk, Jarosław Kaczyński, Bronisław Komorowski, Ryszard Kalisz czy Janusz Palikot, którzy byli tutaj wygwizdywani, wybuczeni albo otrzymywali gumowe wibratory. Wykorzystywali to później ich polityczni oponenci. Głównie do kpin i żartów. Nie dziwi więc, że sztab Dudy takich » 574-MAKIETA 2 24-43.indd 29

17/03/2015 17:11:31

030

Komentarz tygodnia polityka niefortunnych wydarzeń i ich konsekwencji wolał uniknąć. Zwłaszcza że nic na tym nie stracił. Głosy Polonii nie mają większego znaczenia w ostatecznym rachunku wyborczym, a oburzenie słabych polonijnych gazet i portali nie ma przełożenia na medialną narrację w kraju. Na ewentualnym spotkaniu otwartym nie zyskałaby też sama Polonia. Nie tylko dlatego, że Andrzej Duda, podobnie zresztą jak

Wizyta Dudy w Londynie była kompletnie bez znaczenia zarówno dla Polonii, jak i dla samego kandydata

pozostali kandydaci, nie ma nic interesującego do powiedzenia, ale głównie dlatego, że większość z nas do kraju szybko nie powróci i skutków swoich politycznych wyborów nie odczuje. Do tego jeszcze dochodzi charakterystyczna dla Polaków bez względu na miejsce zamieszkania polityczna apatia. I mniejsza lub większa wrogość do polskich wybrańców narodu. Brak politycznego zaangażowania Polonii powoduje, że nie możemy uzyskać politycznej podmiotowości i jesteśmy traktowani czysto instrumentalnie. W zależności od koniunktury i dominującej narracji raz jesteśmy „straconym pokoleniem”, nad którym boleją wszyscy politycy, innym razem nieudacznikami na zmywaku, a czasem prężnymi, przedsiębiorczymi, młodymi wykształciuchami, Europejczykami. Odpowiadamy jednak tym samym zbiorem nieprzemyślanych stereotypów. I tak polska klasa polityczna to złodzieje, związkowcy – nieroby, ZUS – wytwór diabła, podatki są za wysokie, urzędnicy są katami dla przedsiębiorców itd. itp. Czyli w praktyce jakakolwiek rozmowa pozbawiona jest sensu.

Strażnik żyrandola

Przed większym zaangażowaniem i śledzeniem wyborów prezydenckich w Polsce powstrzymuje także ich specyfika i znaczenie. Bo choć prezydent ma niezwykle silny mandat demokratyczny – wybierany jest w końcu w powszechnych wyborach – to jednak jego prerogatywy są ograniczone. Stosunkowo niewielkie uprawnienia polskiej prezydentury powo574-MAKIETA 2 24-43.indd 30

dują, że walka o tę funkcję nie jest traktowana z odpowiednią powagą. Przynajmniej przez ugrupowania, bo dla mediów to idealny tasiemiec do obróbki. Personalizacja, uproszczenie przekazu, obietnice, które nie mają żadnego znaczenia, bo nie mogą być spełnione, bombastyczna oprawa kampanii – wszystko to idealnie wpasowuje się w politainment. Informacyjną rozrywkę pozbawioną głębszej refleksji. Jednak prawdziwa władza jest w parlamencie, a nie w Belwederze. Urząd prezydenta to raczej kwestia partyjnego honoru, pokazania siły, symbolika, splendor i żyrandol. Pierwszorzędny urząd drugorzędny. Wszystko to powoduje, że wybory prezydenckie nie są tak przećwiczone jak parlamentarne. Do końca nie wiadomo, jaki klucz doboru kandydatów ma tu obowiązywać. Status najwyższej funkcji w państwie sugerowałby, że powinno być to zwieńczenie politycznej kariery, nobilitacja, docenienie dorobku życia i moralnej postawy. Ale tak nie jest. Zwłaszcza dziś. W przeszłości bowiem do wyścigu stawały polityczne tuzy. Wałęsa i Mazowiecki. Kwaśniewski i Krzaklewski. Tusk i Kaczyński. A za tymi politykami wagi ciężkiej szły olbrzymie pieniądze na kampanie, medialne oraz społeczne zainteresowanie i silne emocje. Teraz wybory są kameralne. Ich znaczenie zmalało. A być może nastąpiła odpowiednia korekta i powoli dojrzewamy do tego, aby prezydenta wybierało Zgromadzenie Narodowe. Tegoroczni kandydaci, w tym sam urzędujący prezydent, to politycy z drugiego, a nawet trzeciego szeregu. Niektórzy zaś, jak np. kandydatka SLD Magdalena Ogórek, nie są politykami w ogóle. Nikt z pierwszej ligi nie podjął rękawicy. Bo dla polskich ugrupowań majowe wybory są jedynie etapem w wyścigu do parlamentu. Każdy będzie tutaj liczył małe punkty. SLD i Palikot walczą o przetrwanie, Zieloni z Grodzką chcą zaistnieć w głównym nurcie, PSL zaakcentować swoją obecność itd. W rzeczywistości to plankton. Liczą się jedynie Bronisław Komorowski i Andrzej Duda. Obaj konserwatyści. Obaj bez polotu i charyzmy. Bez żadnych zadatków na mężów stanu. Obaj mówiący tak, żeby nic nie powiedzieć, ale żeby ładnie brzmiało. To dwóch prawicowych kandydatów, którzy mówią i będą mówili to samo: rodzina, bezpieczeństwo, praca. W tym kontekście pytanie o brak spotkania z Polonią jednego z tych dwóch kandydatów staje się bezprzedmiotowe. « 17/03/2015 17:47:37

574-MAKIETA 2 24-43.indd 31

17/03/2015 17:42:32

032

Komentarz tygodnia polityka

polish bakery A4 (kc)

574-MAKIETA 2 24-43.indd 32

17/03/2015 17:11:36

033

574-MAKIETA 2 24-43.indd 33

17/03/2015 17:11:38

034

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Gdy zastuka do twych drzwi załoga dżi… Ilu z obecnych na Wyspach Polaków zdaje sobie sprawę z tego, co się stanie, jeśli w kraju urodzenia ogłoszona zostanie powszechna mobilizacja? Wielu mężczyzn w wieku od 18 do 50 lat stać się może w jednej chwili przestępcami…

Wie o tym pewnie niewielu. A prawda jest taka, że uchylanie się od powszechnego obowiązku obrony RP owocuje bardzo nieciekawymi skutkami. Na przykład art. 239 obowiązującej ustawy z 1967 r. (z późniejszymi zmianami) o powszechnym obowiązku obrony RP mówi, że „obywatel polski, który – w celu uchylenia się od obowiązku służby wojskowej lub innej służby przewidzianej w ustawie – w czasie mobilizacji lub wojny przebywając czasowo za granicą, nie zgłasza niezwłocznie swego adresu w najbliższym polskim urzędzie konsularnym (przedstawicielstwie dyplomatycznym) lub nie spełnia wydanych przez ten urząd (przedstawicielstwo) nakazów dotyczących wykonania obowiązku służby, podlega karze pozbawienia wolności do lat trzech”. Sytuacja zmienia się, jeśli dostaniemy już kartę mobilizacyjną i nie stawimy się w jednostce, która została nam wyznaczona. Wtedy kara wzrasta do pięciu lat pozbawienia wolności. Minimum pięciu lat… W lepszej sytuacji są ci, którzy mają podwójne obywatelstwo – jeśli mieszkają na stałe poza granicami Polski, nie muszą robić nic, tzn. takiemu obowiązkowi nie podlegają. Jest natomiast jeden kruczek: jeśli jesteś zameldowany w Polsce, to Wojskowa Komenda Uzupełnień może uznać, że mieszkasz tam na stałe, i wysłać kartą mobilizacyjną. Powołanie do czynnej służby wojskowej jest decyzją administracyjną i można się od niej co prawda odwołać, jednak odwołanie po pierwsze nie powoduje, że decyzja przestaje być aktualna, a po drugie podczas wojny organy państwa mogą być postawione na głowie… Są też na tym świecie tacy ludzie, którzy twierdzą, że nie istnieje coś takiego jak powszechna mobilizacja i że jest to relikt przeszłości. Cóż, to ciekawe spostrzeżenie, jednak nieprawdziwe. 574-MAKIETA 2 24-43.indd 34

Powszechną mobilizację regulują przepisy, które w swej pierwotnej wymowie (przynajmniej w Polsce) są niezmienne od prawie stu lat. Każdy może zostać zmobilizowany. Poza tym nie mylmy powszechnej mobilizacji z poborem i powołaniem do czynnej służby wojskowej. To są trzy różne pojęcia. Oczywiście w Europie istnieje głównie armia zawodowa, jednak wszędzie są to tzw. armie specjalistów. Ich liczebność jest ograniczona i jasne jest jak słońce, że musi być uzupełniana rezerwami ludzkimi, czyli mięsem armatnim. W Polsce praktycznie wszyscy po 14 dniach od orzeczenia Komisji Wojskowej o kwalifi-

kacji wojskowej (dawny pobór) zostają automatycznie przeniesieni do rezerwy. Jednak prezydent na wniosek rządu w każdej chwili może wznowić pobór w szczególnych przypadkach, a wojna takim przypadkiem jest niewątpliwie. Co robić ma zatem każdy zdolny do noszenia broni Polak mieszkający poza granicami kraju? Niech słucha telewizji, czyta internety. Jak będzie mobilizacja, wtedy dowie się, co ma robić. Najważniejsze to nie wpadać w panikę… «

17/03/2015 17:11:39

035

574-MAKIETA 2 24-43.indd 35

17/03/2015 17:11:40

MLECZKO DELIKATESY Od ponad 15 lat dbają o swoich Klientów oferując tradycyjne polskie produkty po bezkonkurencyjnych cenach. Szeroki asortyment wędlin i nabiału renomowanych polskich producentów, owoców i warzyw prosto z polskiej wsi oraz świeżego mięsa z polskiej rzeźni gwarantują udane zakupy.

W este R n U n io n Western Union jest liderem w zakresie usług międzynarodowych przekazów pieniężnych. Posiada ponad 500.000 agentów zlokalizowanych na całym świecie, w tym ponad 8400 w Wielkiej Brytanii. Przekazów można także dokonać telefonicznie oraz przez internet. Więcej informacji znajduje się westernunion.co.uk

LODY GRYCAN Tworzone według tradycyjnych, rodzinnych receptur lody Grycan od ponad 10 lat zdobywają podniebienia Polaków. Ich wyjątkowy smak i najwyższą jakość gwarantują osobiście właściciele firmy Elżbieta i Zbigniew Grycanowie. Od niedawna dostępne są w sieci Iceland na terenie całej Wielkiej Brytanii.

THE POLISH BAKERY The Polish Bakery powstała w 2003 roku i jest najstarszą polską piekarnią na rynku w UK. Wypiekany przez nas chleb na zakwasie, bez konserwantów i ulepszaczy, jest produktem opartym na tradycyjnych recepturach i najlepszych gatunkowo składnikach by zachować autentyczny, polski smak chleba.

DFDS SEAWAYS To jedyny operator promowy z dwiema trasami pomiedzy Dover w Wielkiej Brytanii a portami Dunkierka i Calais we Francji. DFDS Seaways oferują do 44 połączeń na dobę, realizowanych nowoczesnymi promami. Ceny rozpoczynają się od £39 za rejs w jedną stronę, za samochód i do 9 pasażerów. www.dfds.pl

DORSETT SHEPHERDS BUSH Hotel znajdujący się w zabytkowym budynku, zwanym Pavilon, oferuje stylowe i komfortowe zakwaterowanie dla najbardziej wymagających klientów biznesowych oraz turystów. Hotel posiada 317 pokoi, w tym ekskluzywne apartamenty, trzy sale konferencyjne, Dorsett Lounge, restauracje Pictures, chińską restauracje Shikumen, bar Jin oraz Spa Pavilion.

media COOLTURA Największy polski tygodnik w Wielkiej Brytanii. Gazeta ukazuje się od 21 marca 2004, swoim zasięgiem obejmuje Londyn oraz okoliczne miasta. Nakład Cooltury wynosi 55 tysięcy egzemplarzy. Gazeta co tydzień trafia w ręce ponad 200 000 czytelników. Cooltura cieszy się największą popularnością wśród polskojęzycznych czytelników. Z przeprowadzonych w 2012 roku badaniach wynika, że markę Cooltura rozpoznało aż 98 procent badanych.

POLSKIE RADIO LONDYN Od siedmiu każdego dnia lat budzi, bawi i informuje blisko 300 000 Polaków w Wielkiej Brytanii. Radio PRL nadaje w cyfrowym systemie DAB oraz online. Dzięki aplikacjom na smartfony można go słuchać w każdym zakątku świata. Dzięki swojej unikalności jest doskonałym medium reklamowym. Więcej na www.prl24.co.uk

574-MAKIETA 2 24-43.indd 36

17/03/2015 17:11:42

037

sold out

Limited n u m b e r

574-MAKIETA 2 24-43.indd 37

o f

s e a t s

17/03/2015 17:11:46

038

WIELKA BRYTANIA gospodarka żeby kupić dom, działkę, żeby zbudować swoją lepszą przyszłość i kiedyś wrócić do domu. I to nie powinno odbywać się kosztem tych marzeń i kosztem tych ciężko pracujących ludzi, tylko firm takich jak Azimo, które powinny umożliwić klientom wysłanie pieniędzy po lepszych stawkach.

World Money Travel Day Podczas World Money Travel Day niektóre firmy nie pobierały żadnej prowizji i utrzymywały korzystny kurs rynkowy przy przesyłaniu pieniędzy za granicę. Jak to możliwe, żeby firma finansowa żyła w symbiozie z klientem, tak aby wszyscy byli zadowoleni – opowiada Marta Krupińska, menadżer generalny oraz współzałożycielka Azimo. Dlaczego założyłaś Azimo? Jest niesamowicie duży problem, z którym zmaga się ogromna liczba imigrantów, i są to nie tylko polscy imigranci, chociaż jest to wielka liczba w Anglii, ale są to również 232 mln ludzi na całym świecie, którzy żyją w innym kraju niż ten, gdzie się urodzili. Ja osobiście na samym początku mojej kariery wyjechałam z Polski do Irlandii, zarobiłam pieniądze i nie wiedziałam, w jaki sposób je wysłać do domu, ponieważ nie czułam, że dostanę dobrą ofertę. Ani od banków, ani od firm przesyłających pieniądze. Bardzo nie chciałam stracić ciężko zarobionych pieniędzy, ponieważ wiedziałam, że w domu czeka mama, która liczy na to, że ja 574-MAKIETA 2 24-43.indd 38

przywiozę ze sobą pieniądze. Wydaje mi się, że dzięki temu, iż technologia stała się tak powszechna – wszyscy używamy smartfonów, wszyscy używamy Facebooka – dało się dramatycznie obniżyć koszty transakcji, przez co ludzie tacy jak ja mogą wysyłać pieniądze po dużo lepszym kursie i przy niższych opłatach, zamiast płacić wielkim firmom, które mają struktury i swoje bonusy, i swoich szefów. Dzięki temu możemy zaoszczędzić te pieniądze i wysłać je do kraju, w którym ich potrzebują. Jest to nie tylko kwestia wsparcia dla rodziny, która została w Polsce, ale też kwestia budowania naszych planów na przyszłość. Wielu z nas przyjechało do Anglii po to, żeby zarobić pieniądze,

Czym różni się Azimo od innych firm na rynku, które przesyłają pieniądze? Globalnie rzecz ujmując, można by powiedzieć, że Azimo jest bardziej międzynarodowe – oferujemy przekazy nie tylko do Polski, ale też do 197 innych krajów; jesteśmy w Wielkiej Brytanii, ale mamy oddziały w 19 krajach Europy. To, co nas odróżnia, to także to, że staramy się być bardzo blisko klienta. Jest nas czwórka współzałożycieli, z czego dwójka to Polacy. Wydaje mi się, że jesteśmy ekspertami z zakresu międzynarodowych finansów i przesyłów pieniężnych i mamy duże rozeznanie lokalne, zarówno po stronie klientów, jak i banków, z którymi współpracujemy. Jeśli chodzi o rynek Polski, to oczywiście mamy stronę internetową funkcjonującą po polsku, mamy też biuro w Krakowie, gdzie jest usytuowany nasz customer service, i oczywiście mówimy po polsku. Staramy się to międzynarodowe doświadczenie i międzynarodową ekspertyzę przełożyć bardzo szczegółowo na bardzo, bardzo dla nas istotny rynek polski.

Co to jest World Money Transfer Day i gdzie w tym wszystkim jest Azimo? WMTD został zapoczątkowany przez Tessy Jowell, która będzie się starała o stanowisko mera Londynu w przyszłym roku. Pomysł był taki, aby firmy, które oferują przekazy pieniężne, zredukowały w tym dniu swoje koszty do zera, także na kursie. Pomysłem było, aby stało się to 15 marca, który jest w Anglii Dniem Matki. Wówczas wszyscy myślimy o mamach i o tym, żeby wysłać pieniądze do domu. Azimo było jednym z pierwszych współpracowników Tessy, jeśli chodzi o ten projekt. Rozmowy na temat takiego dnia toczyły się już 2 lata temu. World Money Transfer Day odbył się po raz pierw-

17/03/2015 17:31:37

039 szy w tym roku. Wszystkie transakcje Azimo w tym dniu były absolutnie bez kosztów. Ustaliliśmy też na ten dzień bardzo korzystny kurs wymiany. Zatem wysłanie pieniędzy do domu było w tym dniu jeszcze tańsze niż normalnie. Zawsze pojawia się przy takich kwestiach pytanie o to, gdzie leży interes takiej firmy jak Azimo przy przesyłaniu pieniędzy za darmo? Odpowiedź na to pytanie zaczyna się od modelu, w jakim Azimo operuje. Jeżeli popatrzymy na wielkie firmy, mamy całą sieć agentów, szefów, współpracowników, pracowników punktów. To sprawia, że koszty ponoszone przez taką firmę są ogromne. Dla porównania: pomimo że opłata Azimo za przesyłanie pieniędzy wynosi kilka razy mniej, my dalej jesteśmy w stanie zarobić więcej na pojedynczej transakcji, ponieważ dramatycznie redukujemy nasze koszty. Jest to związane z tym, że mamy dobre relacje partnerskie z bankami, dlatego że jesteśmy tak naprawdę małym teamem i wszystko robimy przez internet. W związku z tym wszystkie transakcje przeprowadzane są albo przez stronę azimo. com, albo przez aplikacje mobilne, przez co nasze koszty są mniejsze. 15 marca był bardzo ważnym dniem,

574-MAKIETA 2 24-43.indd 39

żeby pokazać, że da się nie pobierać opłat. Natomiast dla nas, dla Azimo, 365 dni w roku jest okazja do tego, żeby zamiast pobierać opłatę 7 – 9 proc., zredukować ją do 2 proc. Dlatego wydaje mi się, że po 15 marca dalej jesteśmy częścią tej rewolucji, podczas której pokazujemy klientom, że da się robić to po dużo niższych kosztach, a pomimo to dalej wspierać ten biznes i nie zabijać rynku.

Czy klienci mogą czuć, że pomimo iż jest to internet, ich pieniądze są bezpieczne? Zdecydowanie klienci mogą się czuć bezpiecznie. Powiem więcej, często transakcje przez internet są nawet bezpieczniejsze niż te w placówce firmy, która przesyła pieniądze, ponieważ nie ma żadnej fizycznej wymiany gotówki, druczków,

paszportów, tylko wszystko jest na szyfrowanych stronach internetowych. Dane są podawane tylko raz, są od razu sprawdzane i natychmiast weryfikowane. Poza tym jak wszystkie firmy na rynku finansowym jesteśmy regulowani przez odpowiednie instytucje nadzoru finansowego i, co za tym idzie, musimy prosić klientów o więcej dokumentów w momencie, kiedy wysyłają większą ilość pieniędzy – dowód osobisty albo paszport.

Nie obawiacie się, że duże banki w pewnym momencie dostrzegą zagrożenie z waszej strony na rynku przesyłania pieniędzy i powiedzą pas? Wydaje mi się, że przyszłość rysuje się kolorowo dla wszystkich tego typu firm. Nie obawiamy się tego, że banki zaczną na przykład obniżać swoje ceny. To byłoby wręcz dla nas rewelacyjne, ponieważ co roku wysyłanych jest 500 mld dolarów. Dookoła całego świata. Co za tym idzie, nawet jeżeli my jako Azimo będziemy mieć 1 proc. tego rynku, dalej będziemy bardzo dużym i lukratywnym biznesem. Im więcej firm podejmie takie kroki jak my, aby obniżyć ceny, tym lepiej dla wszystkich. Jeśli chodzi o kursy, na szczęście waluty nie muszą być skupowane tylko i wyłącznie od banków. «

17/03/2015 17:32:53

040

SYGNAŁY PORADY

574-MAKIETA 2 24-43.indd 40

17/03/2015 17:11:52

ŚWIĘTA

2014

WIOSNA &

WIELKANOC

2015 01 spring easter 2015 TOMEK.indd 37

17/03/2015 19:42:26

WIOSNa & WIELKANOC 2015 DODATEK magazynu cooltura

Wesołego

ALLELUJA! W

ielkanoc, w odróżnieniu od osławionej zimy i polskich drogowców, nikogo nie zaskakuje. Mimo jego ruchomości do wyznaczenia daty wiosennego święta nie potrzeba kalendarza. Wystarczy bacznie obserwować nieboskłon z pierwszą wiosenną pełnią Księżyca, posłużyć się matematycznymi wyliczeniami metodą Gaussa czy wreszcie, co może zabrzmieć raczej trywialnie i wydać się dziecinnie proste, wybrać się na zakupy. Zastępy zajączków, króliczków i baranków zalewających sklepowe przestrzenie to bowiem jasna i czytelna przesłanka, że okres postu i umartwiania się ma się ku końcowi i wielkanocne świętowanie lada dzień.

Między Bogiem a prawdą W szale przedświątecznych porządków, gotowania, pieczenia ciast, a także

dodatek wielkanocny 2015.indd 2

w pogoni za najkorzystniejszymi ofertami cenowymi największych supermarketów łatwo zapomnieć, że Wielkanoc ma przede wszystkim wymiar religijny. Jest to najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie, upamiętniające męczeńską śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Czterdziestodniowy okres Wielkiego Postu poprzedzający obchody Wielkiej Nocy rozpoczyna się w Środę Popielcową. Ostatni jego tydzień rozpoczyna Niedziela Palmowa – wspomnienie wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Kolejnych siedem dni, zwanych Wielkim Tygodniem, a zakończonych Triduum Paschalnym, to pamiątka najważniejszych dla wiary chrześcijańskiej wydarzeń – ostatniej wieczerzy, drogi krzyżowej, ukrzyżowania, złożenia do grobu a wreszcie powstania z martwych. W 325 r. n.e. podczas soboru nicejskiego ustalono, że zmartwychwstanie obchodzone będzie w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosen-

nej pełni Księżyca. Wielkanoc jest więc świętem ruchomym i wypada zawsze pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia. W 1528 r. papież Grzegorz XII dokonał reformy kalendarza, co wprowadziło drobne rozbieżności związane z datą wielkanocnego świętowania – kościoły wschodnie do dnia dzisiejszego opierają się na kalendarzu juliańskim, kościół zachodni bazuje na zreformowanym kalendarzu gregoriańskim.

Wielka noc (moc) żywiołów

przejętych zostało z wierzeń pogańskich. Apoteoza natury, celebracja budzącej się do życia przyrody, powrotu wiosny i odradzających się sił witalnych znalazły bezpośrednie przełożenie i odzwierciedlenie w obrzędowości Wielkiej Nocy. Jajko, bez wątpienia najważniejszy i najpopularniejszy element obchodów wiosennego święta, to jeden z najbardziej wieloznacznych symboli w tradycjach wielu kultur. Jajko obecne jest w mitach

Mimo chrześcijańskiego rodowodu świąt Zmartwychwstania Pańskiego wiele z kultywowanych przez wieki zwyczajów

17/03/2015 18:09:22

dodatek wielkanocny 2015.indd 3

17/03/2015 18:09:25

WIOSNa & WIELKANOC 2015 DODATEK magazynu cooltura

kosmogonicznych ludów pierwotnych – to z niego „wykluła się” Ziemia i to ono, w magiczny sposób powiązane ze Słońcem, symbolizowało płodność, zdrowie i odradzające się życie. Jajko najlepiej ukazuje cykliczność istnienia, będąc jednocześnie talizmanem zapewniającym trwanie w dobrym zdrowiu. To wreszcie jajko jest znakiem boskiego i ludzkiego zmartwychwstania i nadzieją na życie wieczne. Zwyczaj dekorowania jajek jest znacznie starszy niż sama Wielkanoc – pierwsze malowane pisanki datuje się już na około 3 tys. lat przed narodzeniem Chrystusa. Bogata

dodatek wielkanocny 2015.indd 4

symbolika ukryta była zarówno w motywach zdobniczych, jak i stosowanych kolorach – czerwień, symbolizująca radość i zwycięstwo, jest nieprzerwanie najpopularniejszym kolorem wielkanocnych kraszanek. Starosłowiański kult wody jako żywiołu przywracającego życie przemieszał się z chrześcijańską symboliką związaną między innymi z chrztem, odnajdując wyraz w ludowej tradycji lanego ponie-

działku. Zwany popularnie śmigusem-dyngusem zwyczaj wzajemnego oblewania się wodą mimo niewątpliwych walorów rozrywkowych (tak dla polewającego, jak i polewanego) oznaczał wiosenne oczyszczenie z brudu i chorób, a w późniejszym okresie także z grzechu. Poświęcenie ognia to zaś jeden z elementów wielkosobotnich obrzędów kościoła. Liturgia Światła, rozpoczynająca się po zapadnięciu zmroku, to

niezwykle uroczysta i widowiskowa celebracja Wigilii Paschalnej. Ubrany w białe szaty kapłan dokonuje poświęcenia rozpalonego przed kościołem ogniska. Następnie od poświęconego ognia zapala paschał, symbolizujący zmartwychwstałego Pana. Dawniej od wielkosobotniego ognia zapalano huby, służące okadzaniu domostw. Wierzono, że „światło Chrystusa” aż do kolejnej Wielkanocy ochraniać będzie gospodarstwo i jego mieszkańców. 

17/03/2015 18:09:27

Święta PO brytyjsku

ie ma babki i święconki, nie ma dyngusa i zimnych nóżek, o zwiedzaniu grobów zapomnijmy. Oto święta wielkanocne w Wielkiej Brytanii. Tylko indyk ciągle ma pecha. Jednak co kraj, to obyczaj, a więc i na Wyspach znaleźć można zwyczaje wielkanocne, które są dla nas nowością. Wprawdzie nie ma ich tyle co w Polsce, ale warto je poznać. Świętowanie zaczyna się w piątek, bo wiadomo – Bank Holiday. Jako że Anglicy to niezbyt religijny naród, większość z nich wyląduje pewnie zwyczajowo w pubach. Bardziej tradycyjni odwiedzą znajomych lub rodzinę albo rozpoczną pieczenie hot cross buns. Już w chrześcijaństwie były one symbolem ukrzyżowanego Chrystusa i tradycyjnie jedzono je w Wielki Piątek. Kształtem powinny przypominać głaz, którym zasunięto grób Zbawiciela, krzyż to symbol śmierci, a przyprawy i bakalie nawiązy-

dodatek wielkanocny 2015.indd 5

wały do zabalsamowanego ciała Chrystusa. Sobota to dzień leniwy, który spędza się w gronie rodziny. Najczęściej porządkuje się wówczas domy, kosi trawniki i przygotowuje dania na dzień następny, czyli Niedzielę Wielkanocną. Wielkanocny obiad jest uroczysty i odbywa się w gronie rodziny i przyjaciół. Co ciekawe, niczym nie różni się od obiadu bożonarodzeniowego. Ten sam, nudny moim zdaniem, zestaw w postaci indyka, pieczonych ziemniaków i gravy. Tylko warzywa nieco inne, bo zamiast brukselki spotkać można młodą marchewkę lub szparagi. Oczywiście na deser nie podaje się bożonarodzeniowego puddingu, zastępuje się go czekoladowym ciastem. Większość Brytyjczyków i tak prawdopodobnie pójdzie jednak do restauracji lub pubu, aby uniknąć rozbieganej po ogrodzie gromadki dzieci i zmywania.

Jeżeli chodzi o jajka, to zamiast dzielenia się nimi, rozdaje się jajka z czekolady. Nikt nie wie, kto na to wpadł, ale domyślić się można, że pewnie jakiś cukiernik, chcąc uatrakcyjnić swój towar, wylał czekoladę do formy i trafił w tzw. niszę ekonomiczną. Dlatego w Anglii czekoladowe jaja są bardziej popularne niż malowane. Jest taka gra, którą znają już tylko babcie, polegająca na zabawie w szukanie jajek. Rodzice roz-

mieszczają w różnych częściach domu czekoladowe jajeczka, a dzieci za pomocą strzałek (jak w podchodach) lub napisanych na karteczkach podpowiedzi przeczesują domowe czeluście w poszukiwaniu łakoci. To fajna zabawa, która zajmuje wiecznie znudzone pociechy na jakiś czas. Uwaga na to, gdzie chowamy jajka, bo w ręce dzieci mogą się dostać rzeczy, które nie powinny lub o których istnieniu zapomnieliśmy. 

17/03/2015 18:09:28

WIOSNa & WIELKANOC 2015 DODATEK magazynu cooltura

Wielkanoc w plenerze M

arzy ci się ucieczka z Londynu? Zapakuj wielkanocną babę do piknikowego kosza i wybierz się na wycieczkę. Polecamy miejsca położone nie dalej niż godzinę jazdy od Londynu.

Oksford Autokar Oxford Tube zbiera pasażerów w całym centralnym Londynie. Bilet powrotny kosztuje £18. Informacje o przy-

dodatek wielkanocny 2015.indd 6

stankach i godzinach odjazdu znajdziesz na stronie oxfordtube.com. Na tej samej stronie możesz kupić bilety. Więcej informacji o Oksfordzie: www. visitoxfordandoxfordshire.com Dni wolne od pracy (i nauki) to najlepszy czas na wizytę w tym urokliwym uniwersyteckim mieście. Uniwersytet Oksfordzki należy do najstarszych na świecie i jest uważany za jedną z najlepszych światowych uczelni. Sam kampus, jak i jego

okolica zachwycają. Koniecznie odwiedź najsłynniejszy budynek uniwersytetu Christ Church College, którego wnętrza służyły autorce książek o Harrym Potterze jako inspiracja przy tworzeniu Hogwartu. Możesz wspiąć się po 99 stopniach na wieżę Carfax Tower lub podziwiać panoramę miasta z perspektywy wody w wynajętym puncie. Na zakończenie dnia uracz się pintą piwa w słynnej Turf Tavern.

Brighton Podróż bezpośrednim pociągiem ze stacji London St Pancras, Victoria lub London Bridge trwa niecałą godzinę. Bilet powrotny w dzień wolny od pracy kosztuje £17,20. Więcej informacji: visitbrighton.com Najbliższy stolicy nadmorski kurort zawsze tętni życiem. To najczęściej odwiedzane – po Londynie – miasto w Wielkiej Brytanii. Przyjazne dla dzieci,

17/03/2015 18:09:30

07 gejów i studentów należy do ulubionych miejsc Brytyjczyków na jednodniowe wypady. Nie musisz specjalnie planować wizyty. Papierowa torba z fish and chips i lampka wina na plaży wystarczą, żeby poczuć się jak w raju. Jeśli chcesz spędzić dzień bardziej aktywnie, możesz zwiedzić oryginalny Royal Pawilon, pobuszować w butikach na The Lanes lub przejechać się karuzelą na molo.

Hampton Court Palace Wejście: £18,20, wejście tylko do labiryntu: £4,40, wejście do ogrodów: £5,80. Więcej informacji: hrp.org.uk Prawdziwa gratka dla miłośników historii i sztuki. Hampton Court to pałac Henryka VIII z licznymi ciekawymi (nie nudnymi!) ekspozycjami. Prawdziwą atrakcją tego miejsca jest jednak piękny ogród i XVII-wieczny zielony labirynt. Do pałacu można dojechać samochodem (na miejscu jest duży parking, płatny £1 za godzinę) lub połączyć wycieczkę ze spływem Tamizą – bilet na kurs powrotny łodzią z Richmond kosztuje £9,60, z Kingston £7,60. Kurs w jedna stronę trwa 35 minut.

New Forest Podróż pociągiem z London Waterloo do Brockenhurst trwa ok. 1,5 godziny. Bilet powrotny w dzień wolny od pracy kosztuje £15. Więcej informacji: thenewforest.co.uk Te bardzo stare lasy leżą w odległości zaledwie 100 mil od Londynu, jednak może ci się wydawać, że przeniosłeś się nie tylko do zupełnie innej krainy, ale również że odbyłeś podróż w czasie. Dzikie konie, niekończące się otchłanie zieleni, a w ich otoczeniu mnóstwo uroczych pubów, restauracji i hotelików czynią z New Forest niezwykle popularne miejsce weekendowych wycieczek.

dodatek wielkanocny 2015.indd 7

Muzeum Roalda Dahla Pociąg do Great Missenden odjeżdża ze stacji London Marylebone. Podróż trwa 40 minut, a bilet powrotny kosztuje £11. Wejście do muzeum to koszt £6,60. Więcej informacji: roalddahlmuseum.org Wycieczka do muzeum autora „Charliego i fabryki czekolady” to szczególna gratka dla dzieci, ale i dorośli spędzą tu miły dzień. Twórca słynnych Oompa-Loompas i Fantastycznego Pana Lisa spędził większość życia w tym małym miasteczku w Buckinghamshire. Muzeum poświęcone jego twórczości jest interaktywne. Dzieci (i dorośli) mogą się przebrać za postaci z książek, wziąć udział w warsztatach albo wybrać się na spacer po okolicy szlakiem miejsc znanych z książek Dahla. Jeśli jeszcze ci mało – zaraz za rogiem leży największe w Wielkiej Brytanii zoo (Whipsnade zoo).

Bath Pociągi z London Paddington i London Waterloo. Koszt powrotnego biletu to ok. £48 (ale warto!). Podróż trwa 1,5 godziny (ale warto!). Więcej informacji: visitbath.co.uk Jedyne w Anglii naturalne gorące źródła. Bilet wstępu do największej miejscowej atrakcji – rzymskich łaźni – kosztuje £14 (lub £18, jeśli chcesz zwiedzić również Fashion Museum). Samo miasteczko Bath w 1987 r. uzyskało status miejsca światowego dziedzictwa. To centrum kulturalne odwiedza co roku prawie 4 mln turystów. Oprócz łaźni koniecznie trzeba odwiedzić opactwo Most Multeney i ogród angielski Prior Park Landscape Garden projektu poety Alexandra Pope’a. W Bath mieszkała słynna Jane Austen. Ma tu też dom Nicolas Cage.  Magdalena Gignal

17/03/2015 18:09:31

WIOSNa & WIELKANOC 2015 DODATEK magazynu cooltura

Zielono mi

iosenna sałatka może być tak prosta, jak proste jest wymieszanie paru gatunków zielonej sałaty z winegretem. Można przenieść ją na wyższy poziom, dodając sezonowe smakowitości, takie jak zielony groszek, szparagi, rzodkiewki i miniaturowe karczochy, albo zamienić ją w danie główne z dodatkiem łososia, sera, jajka lub pieczonego mięsa. Chociaż większość warzyw jest teraz dostępna przez cały rok, na wiosnę nabierają pełni smaku i tryskają kolorową świeżością. Sezon na: rukolę, małą sałatę rzymską (baby gem albo Bibb lettuce), sałatę rzymską (cos lettuce), sałatę strzępiastą (frisbee lettuce), sałatę bostońską, roszpunkę, sałatę Lollo Rosso (głowiastą, o postrzępionych liściach i czerwonym zabarwieniu) i wiele innych. Na co zwracać uwagę, wybierając sałatę? Liście powinny być jasne i wyglądać świeżo. Wybieraj chrupiące sałaty bez widocznych przebarwień i skaz. Jak przechowywać? Sałatę należy najpierw umyć i dobrze osuszyć (najlepiej w wirówce do sałaty), a następnie włożyć do

dodatek wielkanocny 2015.indd 8

szczelnego plastikowego woreczka. Tak zapakowaną można przechowywać w lodówce przez 3 – 5 dni.

Sałatka z tuńczyka, szparagów i młodych ziemniaków ze szczypiorkowym winegretem i smażonymi kaparami 6 porcji Wartość energetyczna jednej porcji: 420 kcal Składniki winegret: ½ pęczka posiekanego  szczypiorku  60 ml octu z szampana 1 mała szalotka, grubo posie kana  1 łyżeczka miodu  1 łyżeczka musztardy Dijon  150 ml oleju roślinnego  75 ml oliwy extra virgin Składniki sałatki:  700 g szparagów (po obraniu) 550 g młodych ziemnia ków (najlepiej czerwonych)

pokrojonych na połówki lub ćwiartki 8 0 ml oliwy   szklanki kaparów, odce½ dzonych i osuszonych 2  50 g mieszanki sałat  1 6 dużych rzodkiewek pokrojonych na bardzo cienkie plasterki  3 duże jajka ugotowane na twardo i pokrojone na ćwiartki  50 g tuńczyka w oleju 3 (odcedzonego) Przygotowanie dressingu: Zmiksuj pierwsze pięć składników dressingu w blenderze na gładko. Stopniowo dodawaj olej, a następnie oliwę. Dopraw do smaku solą i pieprzem. Przygotowanie sałatki: Gotuj szparagi w osolonej wodzie przez 4 – 5 minut (powinny być chrupiące). Przełóż do naczynia z wodą i kostkami lodu. Po schłodzeniu odcedź i osusz szparagi. Wrzuć ziemniaki do dużego garnka. Zalej wodą, tak by przykrywała warzywa na wysokość 1 cm. Posyp solą. Doprowadź do wrzenia i gotuj przez 10 – 15 minut, aż ziemniaki będą miękkie (zależnie od rozmiaru ziemniaków). Odcedź i odstaw

do ostygnięcia na kilka minut. Przełóż ziemniaki do miski i wymieszaj z ¼ dressingu. Dopraw solą i pieprzem. Rozgrzej oliwę w niewielkim rondlu. Dodaj kapary i smaż, aż będą chrupiące i otworzą się jak kwiaty (przez ok. 45 – 60 sekund). Przełóż na papierowy ręcznik i odstaw do ostygnięcia. Włóż szparagi do misy i wymieszaj z dwiema łyżkami dressingu. Możesz też dodać łyżkę dressingu do ziemniaków, jeśli wydają ci się suche. W kolejnej dużej misie wymieszaj sałatę, rzodkiewki i odrobinę winegretu. Przełóż na duży płaski talerz, na wierzchu ułóż ziemniaki, szparagi, jajka i tuńczyka. Polej dressingiem i posyp smażonymi kaparami. Przepis: Molly Stevens

Sałatka z grillowanym kurczakiem, rzodkiewką, ogórkiem i pesto z estragonu 4 porcje Wartość energetyczna jednej porcji: 610 kcal

17/03/2015 18:09:31

09 Składniki:  ¼ pęczka świeżych liści estragonu plus 2 łyżeczki posiekanych  ½ pęczka świeżej natki pietruszki  4 łyżki orzechów piniowych  5 łyżeczek świeżo wyciśniętego soku z cytryny  2 łyżeczki posiekanej szalotki  6 łyżek oliwy (lub więcej)  4 połówki filetów z piersi kurczaka ze skórą  4 plastry wiejskiego chleba o grubości ok. 1 cm 1 paczka miesza nych sałat w wersji mini 1 pęczek rzodkie wek pokrojonych na cienkie plasterki  1 kubek ogórków wężowych pokrojonych na cienkie plasterki Przygotowanie: Wrzuć do malaksera listki estragonu, pietruszkę, 2 łyżeczki orzechów piniowych, 1 łyżeczkę soku z cytryny i szalotki. Zmiksuj tak, żeby w masie zostały wyczuwalne grudki. Zmniejsz obroty malaksera i dodawaj powoli 3 łyżki oliwy. Dopraw pesto solą i pieprzem. W razie potrzeby dodaj więcej oliwy. Wymieszaj w małej misce 2 łyżeczki posiekanego estra-

dodatek wielkanocny 2015.indd 9

gonu, pozostałe 4 łyżeczki soku z cytryny i 3 łyżki oliwy. Dopraw dressing solą i pieprzem. Rozgrzej grill lub patelnię grillową. Posmaruj piersi kurczaka oliwą z obu stron, posyp solą i pieprzem. Grilluj, aż skóra będzie chrupiąca, mięso w pełni upieczone, a na kawałkach kurczaka pojawią się ciemne paski (ok. 7 – 8 minut z każdej strony). Przełóż piersi na deskę do krojenia i odstaw na 5 minut. Czystym pędzelkiem posmaruj chleb oliwą z obu stron. Posyp solą i pieprzem. Grilluj z obu stron po 2 – 3 minuty. Wrzuć sałaty, rzodkiewki i ogórka do dużej miski i wymieszaj z dressingiem. Dopraw do smaku solą i pieprzem i rozłóż sałatkę na cztery talerze. Potnij grillowanego kurczaka na grube plastry. Na wierzchu każdej sałatki ułóż jedną pokrojoną pierś. Polej mięso estragonowym pesto i posyp orzechami piniowymi. Podawaj z grillowanymi kawałkami chleba. Przepis: The Bon Appétit Test Kitchen

Wiosenne zieleniny z błyskawicznymi piklami 6 porcji Wartość energetyczna jednej porcji: 140 kcal Uwaga: dressing do tej sałatki nie jest kwaśny, ale po dodaniu pikli smaki idealnie się zrównoważą.

Składniki na pikle:  250 ml octu ryżowego 3 łyżki cukru  1 łyżka gruboziarnistej soli   225 g małych marchewek, miniaturowych rzep i/lub buraków chioggia pokrojonych na cienkie plasterki Składniki sałatki:  80 ml oliwy  1 łyżka świeżo wyciśniętego soku z cytryny 1 łyżka octu ryżowego (bez  przypraw)  sól morska i świeżo zmielony czarny pieprz  750 g mieszanych zielonych sałat (np. mizuna, tatsoi, rokietta, mniszek lekarski i/ lub szczaw)  ½ pęczka kruchych liści mięty i estragonu Przygotowanie pikli: W małym rondlu zagotuj ocet, cukier i sól. Odstaw z ognia i dodaj warzywa. Odstaw na 10 minut, a następnie odcedź. Przygotowanie sałatki: W małej misce wymieszaj oliwę, sok z cytryny i ocet. Dopraw dressing solą, pieprzem i – w razie potrzeby – sokiem z cytryny. Wrzuć sałaty i zioła do dużej miski i polej dressingiem. Dodaj warzywne pikle. Dopraw do smaku solą i pieprzem i wymieszaj. Przepis: The Bon Appétit Test Kitchen Wybrała: Magdalena Gignal

17/03/2015 18:09:33

WIOSNA & WIELKANOC 2015 DODATEK MAGAZYNU COOLTURA

JEDZ, PIJ I POPUSZCZAJ PASA! dodatek wielkanocny 2015.indd 10

17/03/2015 18:09:37

iała kiełbasa, wszelkiego rodzaju szynki i baleron, pasztet, pieczeń, ćwikła i chrzan, baba i mazurek. Jaja oczywiście też. Oto zestaw świąteczny polskich obchodów Wielkiej Nocy. Patrząc na święta wielkanocne z innego punktu widzenia, dobrze byłoby sięgnąć trochę głębiej do polskiej kuchni. Niczego ze światowych trendów i smaków jej nie brakuje. Wystarczy tylko chcieć i zaraz na stole pojawia się coś innego, coś wykwintnego, a ciągle polskiego i świątecznego. Odradzam jednocześnie popularne na różnych forach internetowych eksperymenty z komponowaniem własnych potraw. Zawsze jest na to czas pomiędzy świętami. „Kotlety z kangura na sposób eskimoski” nie pasują do wielkanocnej atmosfery, natomiast pasztet z zająca, nawet jeżeli nie jest łatwo go zdobyć, może nam przysporzyć wiele chwały ze strony zaproszonych gości.

dodatek wielkanocny 2015.indd 11

11 Wielkanoc zawsze była w Polsce świętem rodzinnym. Obżarstwo, a przynajmniej popuszczanie pasa to bardzo ważna część polskiej tradycji. Po czterdziestodniowym poście, który bardzo często niósł ze sobą wiele kulinarnych wyrzeczeń, jedzenie do syta było czymś całkowicie normalnym. Dzisiaj post ma wymiar bardziej duchowy niż żołądkowy, może warto więc opatrzyć Wielkanoc w umiar, a już na pewno w jakość. Chrzan to niebywale ważny składnik uczty śniadaniowej. Antidotum na spodziewaną popostną zgagę. Należało jeszcze przed śniadaniem skosztować chrzanu święconego i koniecznie chuchnąć trzy razy do komina. Jeszcze z czasów pogańskich wzięła się teoria, że chrzan ma właściwości odpędzania złych duchów. Zanim więc zasiądziemy do

stołu w wielkanocny poranek, upewnijmy się, że jest na nim chrzan. Chrzan jest korzeniem przypominającym z wyglądu pietruszkę. Należy obrać go podobnie jak marchewkę i bardzo drobno zetrzeć na tarce. Uwaga na nosy – nieźle wierci! Taki chrzan mieszamy z sokiem z cytryny, odrobiną cukru i kwaśnej, gęstej śmietany. Jeżeli do startych buraków, niezależnie, czy ugotowanych, czy surowych, dodamy trochę takiego chrzanu, to mamy ćwikłę, która doskonale pasuje do pieczeni ze schabu czy indyka.

W dawnej Polsce kiełbasa, prosię, kury i kurczaki należały raczej do potraw pospolitych. Na święcone starano się przygotować coś wykwintnego. Wędzono więc szynki z dzików, pieczenie z sarniny i jelenia. Wszystko, co z lasu, postrzegane było jako zdrowsze. Leśne ptactwo, takie jak kuropatwy, cietrzewie, kwiczoły, pardwy, a nawet zięby i czyżyki, to były dopiero rarytasy. Przez wieki ucztowanie wielkanocne opierało się raczej na zimnym bufecie. Przyrządzane potrawy były spożywane głównie na zimno, aby odpocząć od codziennego gotowania. 

17/03/2015 18:09:38

WIOSNA & WIELKANOC 2015 DODATEK MAGAZYNU COOLTURA

BĄDŹ NA CZASIE

NA WIOSNĘ! CZYLI NAJNOWSZE TRENDY W MODZIE I MAKIJAŻU NA 2015 ROK PROSTO OD NAJLEPSZYCH PROJEKTANTÓW! bananówy, zamszowe płaszcze i sukienki. Styl boho rządzi! 2. Frędzle w rozmiarze MAXI Nie tylko na torebkach, ale też – a nawet przede wszystkim – na sukienkach, bluzkach i spódnicach. Doskonale oblewają smukłe sylwetki, a bardziej krągłym pomagają ukryć nadprogramowe kilogramy. I świetnie prezentują się w ruchu! 3. Asymetria Do łask wracają bluzki na jedno ramię, fantazyjnie powycinane spódnice, sukienki dłuższe z jednej strony albo „ogoniaste” i płaszczyki z przykrótkimi rękawami. Niewinność i seksapil w jednym – niby długo, a jednak krótko!

Co w modzie piszczy? 1. Lata 70. Wyszperaj na strychu ciuchy mamy z czasów studenckich albo wybierz się do lumpeksu. Hipisi atakują. Na czasie znowu są niezwykle twarzowe kwieciste sukienki, spodnie dzwony,

dodatek wielkanocny 2015.indd 12

4. Kolor żółty we wszystkich odcieniach W dużych ilościach – na kanarkowych sukienkach, rozbielonych tunikach, cytrynowych płaszczach, a jeszcze lepiej od stóp do głów. Dla mniej odważnych modystek niezbędnym akcesorium tej wiosny będzie wielka jaskrawożółta torba. 5. Orient Która z nas nie marzy, żeby choć na chwilę zmienić się w orientalną elegantkę? Na wiosnę tego roku wszystko jest dozwolone – Orient od stóp do głów, przerysowany, wielkie kimona, buty

17/03/2015 18:09:44

13 na koturnach albo w wersji mini – gustowne płaszcze z szarfami, kopertowe sukienki i wszelkie wariacje na temat naszych ukochanych japonek. 6. Gladiatorki Nazywane przez niektórych zabójcami kobiecych nóg – znowu pojawiły się na wybiegach. Mogą być na szpilce albo zupełnie płaskie. Najważniejsze, żeby miały mnóstwo sznurków, które należy luźno oplątać wokół – koniecznie superzgrabnych – łydek! 7. Sieć (rybacka) albo krata (więzienna)... posłużyły projektantom za inspirację do najmodniejszych sukienek wieczorowych. Ma być przezroczyście, z dużymi oczkami w siatce. Siatkowe sukienki można nosić na gołą skórę (w sypialni?), na bieliznę (wersja dla odważnych posiadaczek wygimnastykowanego ciała) albo na spodnią warstwę w kontrastowym kolorze (wersja dla przeciętnych, ale nadal modnych!).

Makijaż nie z lamusa 1. Gwiezdny pył To absolutna konieczność w wiosennym makijażu. Na powieki i policzki modelek projektanci najnowszych kolekcji hojnie naklejali cyrkonie, kryształki, gwiazdki i inne błyskotki. Chociaż nie jest to raczej styl do biura (no, może jedna cyrkonia na powiece jeszcze ujdzie), na pewno można wykorzystać tę propozycję na szaloną wieczorną imprezę. 2. Wielki błękit W modzie królują lata 70., a w makijażu zagościły na nowo trendy o dekadę późniejsze. Na czasie jest jasny błękit na powiekach (w dużej ilości). Może występować sam albo w odważnym połączeniu z czerwienią.

8. Styl militarny Wiecznie żywy i uwielbiany przez ulice Europy. W tym sezonie dozujemy go ostrożnie. Już nie panterka od stóp do głów. Za to złote guziki i coś w kolorze khaki są absolutnie obowiązkowe.

3. Złoto! Tak jak złote guziki z militarnego stylu są niezbędnym dodatkiem do modnej szafy, tak złote akcenty królują w wiosennym makijażu tego sezonu. Może to być metaliczna kreska na powiekach, cień nałożony tylko w kąciku powieki, brokatowy pył albo złoto połyskujący błyszczyk do ust. Uwaga! Złote akcenty w makijażu stosujemy na co dzień, nie tylko na wieczór.

9. Patchwork Można owinąć się w kołdrę babuni i też będzie modnie. Można też połączyć ze sobą zupełnie niepasujące (jeszcze w ubiegłym sezonie) faktury, kolory i wzory albo naszyć na nudną sukienkę patchworkową aplikację z zupełnie innego materiału. Wszystkie chwyty dozwolone.

4. Makijaż „na nieumalowaną” Wbrew pozorom jego wykonanie zajmuje więcej czasu niż nałożenie porządnej tapety. Sekret leży w idealnie dobranym podkładzie i rozświetlaczu. Do tego bezbarwny błyszczyk, cielisty cień do powiek i starannie wypracowany „niesforny nieład” na głowie.

10. Cerata w kratę Zamiast na stole – na modnej kobiecie. Nikt nie każe nam owijać się plastikiem, ale ołówkowa spódnica, frywolna bluzka albo (o zgrozo) marynarka w ceratową kratkę to absolutnie obowiązkowa pozycja na liście zakupów na nadchodzący sezon.

5. Czerwone usta Niezbędny atrybut każdej uwodzicielki. W tym sezonie są matowe w odcieniu karminowym na wieczór lub delikatnie błyszczące na malinowo przed godziną dwudziestą.

dodatek wielkanocny 2015.indd 13

Magdalena Gignal

17/03/2015 18:09:44

WIOSNa & WIELKANOC 2015 DODATEK magazynu cooltura

NA POLSKĄ

NUTĘ

dodatek wielkanocny 2015.indd 14

17/03/2015 18:09:46

bchody Zmartwychwstania Pańskiego to dla każdego Polaka czas szczególny. Spotkania w gronie bliższej i dalszej rodziny, ucztowanie i biesiadowanie, wspólne wiosenne wycieczki i spacery, prezenty od Zajączka, malowanie pisanek, śmigus-dyngus. To także uczestnictwo w wielkanocnych nabożeństwach, adoracja krzyża, wielkosobotnie święcenie pokarmów, poranne niedzielne rezurekcje. To wreszcie czas, w którym indywidualnie i na swój sposób celebrujemy radość Pańskiego Zmartwychwstania. Czy jednak i tu, na emigracji, z dala od domu rodzinnego, kultywujemy rodzime zwyczaje? Jak dużą rolę w życiu polskiego emigranta odgrywa pielęgnowanie tradycji? A może chętnie ubogacamy polską Wielkanoc o obyczaje przejęte z innych kultur? Odpowiedzmy na te pytania sami przed sobą...

Tradycje Wielkiego Tygodnia Naród bez tradycji zginie. Pielęgnowanie obyczajów utrzymuje naszą narodową tożsamość. Naszym obowiązkiem wobec dzieci, zwłaszcza na emigracji, jest dopilnowanie, aby wiedziały, skąd pochodzą i dlaczego są Polakami. Wielkanoc to doskonała okazja, aby lekcji tradycji stało się zadość.

dodatek wielkanocny 2015.indd 15

15 Tyle dni świątecznych, ile w naszym kalendarzu, nie ma chyba żaden inny kraj. Dlatego cieszmy się z tego! Obserwując chłodnym okiem mieszkańców Londynu, można by powiedzieć, że najważniejszym punktem jakiejkolwiek tradycyjnej celebracji jest... kilka butelek wina lub piwa w pobliskim pubie. Wszelkie inne przejawy tradycji to komercyjne odpowiedzi sklepów na potrzeby klientów. A przecież Wielkanoc to jedna z najpiękniejszych tradycji w katolickim kalendarzu, która przypomina nam, że wszystko ma swój początek i koniec, a śmierć wcale nie oznacza końca. Wielki Tydzień zaczyna się w Polsce Niedzielą Palmową. Kiedyś nazywano ją kwietną lub wierzbną. Palemki – rózgi wierzbowe, gałązki bukszpanu, malin, porzeczek – ozdabiano kwiatkami, mchem, ziołami, kolorowymi piórkami. Palemkami biło się lekko domowników, by zapewnić im szczęście na cały rok. Połknięcie bazi wróżyło zdrowie i bogactwo. Zatknięte za obraz lub włożone do wazonów palemki chroniły mieszkanie przed nieszczęściem i złośliwością sąsiadów. Ważnym dniem Wielkiego Tygodnia jest Wielka Środa. Chłopcy topili tego dnia Judasza zrobionego ze słomy i starych ubrań, wcześniej wlekąc na łańcuchach po całej okolicy. Przy drodze ustawiali się gapie, którzy okładali kukłę kijami. Na koniec wrzucano „zdrajcę” do

wody. Kiedy milkły kościelne dzwony, rozlegał się dźwięk kołatek. Obyczaj ten był okazją do urządzania psot. Młodzież biegała po mieście z grzechotkami, hałasując i strasząc przechodniów. Do dziś zachował się zwyczaj obdarowywania dzieci w Wielkim Tygodniu grzechotkami. Kogo zaś przyłapano na nieprzestrzeganiu postu, ten mógł srogo oberwać. Inną nazwą kołatek są „tarapaty”, stąd też powiedzenie „wpaść w tarapaty”. Ostatnie dwa dni postu były wielkim przygotowaniem do święta. W te dni robiono „pogrzeb żuru” – potrawy spożywanej przez cały post. Kiedy więc zbliżał się czas radości i zabawy, sagany żuru wylewano na ziemię lub oblewano nim drzwi pięknych panien. W równie widowiskowy sposób rozstawano się też ze śledziem – kolejnym symbolem Wielkiego Postu. Z wielką radością i satysfakcją „wieszano” go, czyli przybijano rybę do drzewa. W ten sposób karano śledzia za to, że przez sześć niedziel „wyganiał” z jadłospisu mięso. Wielka Sobota była dniem radosnego oczekiwania. Koniecznie należało tego dnia poświęcić koszyczek (albo wielki kosz) z jedzeniem. Nie mogło w nim zabraknąć baranka (symbolu Chrystusa Zmartwychwstałego) oraz mięsa i wędlin (na znak, że kończy się post). Święcono też chrzan, bo „gorycz męki Pańskiej i śmier-

ci została zwyciężona przez słodycz zmartwychwstania”, masło – oznakę dobrobytu – i jajka – symbol narodzenia. Święconkę jadło się następnego dnia, po rezurekcji. Tego dnia święcono też wodę. W Wielką Niedzielę poranny huk petard i dźwięk dzwonów miały obudzić śpiących w Tatrach rycerzy, poruszyć zatwardziałe serca skąpców i złośliwych sąsiadów. Po rezurekcji zasiadano do świątecznego śniadania. Najpierw dzielono się jajkiem. Na stole nie mogło zabraknąć baby wielkanocnej i dziada, czyli mazurka. I w końcu lany poniedziałek, śmigus-dyngus, święto lejka – to zabawa, którą wszyscy doskonale znamy. Oblewać można było wszystkich i wszędzie. Zmoczone tego dnia panny miały większe szanse na zamążpójście, a jeśli któraś się obraziła – to nieprędko znalazła męża. Wykupić się można było od oblewania pisanką – stąd każda panna starała się, by jej kraszanka była najpiękniejsza. Niektórzy twierdzą, że zwyczaj wzajemnego oblewania się wodą w Poniedziałek Wielkanocny pochodzi z Jerozolimy, gdzie przeciwnicy chrześcijaństwa mieli jakoby za pomocą wody rozpędzać wiernych zbierających się w celu rozpamiętywania zmartwychwstania Chrystusa. Inni widzą w tym symbol masowego chrztu, obmycia z grzechu i odrodzenia do nowego życia. 

17/03/2015 18:09:47

WIOSNA & WIELKANOC 2015 DODATEK MAGAZYNU COOLTURA

WIELKANOCNE

ZWYCZAJE

NA ŚWIECIE dodatek wielkanocny 2015.indd 16

17/03/2015 18:09:52

ajważniejsze w tradycji chrześcijańskiej święta dla większości Brytyjczyków oznaczają po prostu długi wiosenny weekend – od pracy wolne są aż cztery dni: od Wielkiego Piątku do wielkanocnego poniedziałku. Od innych Bank holidays odróżniają je tylko czekoladowe jajka, od których sklepowe półki zaczynają uginać się tuż po Bożym Narodzeniu. Tylko w przedszkolach i szkołach podstawowych organizuje się jeszcze parady kapeluszy przystrojonych na cześć nadchodzącej wiosny i polowania na jajka. Ale są miejsca na świecie, gdzie do wielkanocnych zwyczajów przywiązuje się dużo większą wagę.

17 Austria Od Wielkiego Czwartku do Niedzieli po wsiach i miasteczkach przechadzają się chłopcy hałasujący drewnianymi grzechotkami.

następnej Wielkanocy. Na święta piecze się semoliny – małe ciasteczka wypełnione farszem z daktyli lub pistacji.

o słodycze. Domy dekoruje się gałązkami brzozy przyozdobionymi pierzem, które mają przyspieszyć nadejście wiosny.

Niemcy

Meksyk

W Wielki Czwartek, nazywany w Niemczech Zielonym Czwartkiem, maluje się jajka na zielono. Pisankami ozdabia się młode, pączkujące gałęzie drzew. Symbolem Wielka-

Obchody Wielkanocy trwają dwa tygodnie. W ciągu tych wolnych od pracy dni odbywają się liczne procesje, odgrywa się sceny z życia Jezusa, a w niektórych miejscach pali się na stosie kukłę Judasza wypchaną petardami. Po Niedzieli Zmartwychwstania organizuje się zabawy uliczne i pokazy sztucznych ogni.

Brazylia

Bułgaria W nocy z Wielkiej Soboty na Niedzielę Bułgarzy odwiedzają cerkiew. Kiedy o północy duchowni ogłaszają, że Chrystus zmartwychwstał, zaczynają stukać się jajkami. Czyje jajko nie pęknie, ten ma zapewnione powodzenie przez cały rok. Pierwszą pisankę w bułgarskich domach zawsze maluje się na czerwono. Smaruje się nią policzki dzieci, żeby były zdrowe. To jajko przechowuje się przez cały rok, a kolejnej Wielkanocy zakopuje w polu lub wrzuca do rzeki.

Filipiny W Wielki Piątek odbywa się tu słynna na całym świecie procesja, podczas której ochotnicy biczują się, a na koniec niektórzy z nich są przybijani do krzyża.

Hiszpania W Wielkim Tygodniu przez ulice hiszpańskich miast i wsi przechodzą uroczyste procesje. Przez cały tydzień organizuje się też widowiska paschalne.

dodatek wielkanocny 2015.indd 17

Grzechotki symbolizują dzwony, które – jak głosi tradycja – poleciały do Rzymu, by wrócić pierwszego dnia świąt. Kiedy dzwony powrócą, dzieci mogą zająć się szukaniem wielkanocnych koszyków ze słodyczami. W Austrii popularne są też wielkanocne jarmarki.

Liban Dzieci stukają się jajkami. Czyje jajko się nie stłucze, to dziecko będzie miało szczęście aż do

nocy jest zając, a poszukiwania czekoladowych zajęcy to ulubione świąteczne zajęcie dzieci.

Jeszcze przed Wielkim Postem w Rio de Janeiro odbywa się wielki karnawał symbolizujący początek Wielkiego Postu. W czasie Wielkiego Tygodnia święci się palmy i organizuje procesje. W różnych publicznych miejscach umieszczane są kukły Judasza, które każdy przechodzień może do woli częstować kuksańcami. Czasem te kukły później pali się na stosie. Największym wydarzeniem w Brazylii w czasie Wielkanocy jest przedstawienie misterium męki pańskiej w Nova Jerusalem. Teatr stanowiący replikę Jerozolimy z czasów Chrystusa zajmuje powierzchnię 100 tys. metrów kwadratowych, a w przedstawieniu bierze udział 500 aktorów.

Grecja Szwecja Pod koniec Wielkiego Tygodnia dzieci przebierają się za wiedźmy – na pamiątkę ludowych wierzeń, które głoszą, że co roku na Wielkanoc odbywa się zlot czarownic spotykających się z diabłem – i chodzą po domach, rozdając kolorowe kartki z życzeniami i prosząc

Jajka w Grecji maluje się najczęściej na czerwono – kolor symbolizujący krew Zbawiciela. W Wielką Sobotę Grecy biorą udział w mszy, podczas której – o północy – kapłan przekazuje święty ogień jednemu z wiernych, a ten podaje go dalej. Po mszy każdy zabiera do domu świecę ze świętym ogniem.  MAGDALENA GIGNAL

17/03/2015 18:09:59

WIOSNa & WIELKANOC 2015 DODATEK magazynu cooltura

Café Cooltura

poleca Messiah on Good Friday

3.04., godz. 14.30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn, SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £18.82 www.royalalberthall.com The Royal Choral Society wykonuje „Mesjasza” Händla w Royal Albert Hall w każdy Wielki Piątek od 1878 r. Chór wystąpi z akompaniamentem Royal Philharmonic Orchestra pod dyrekcją Richarda Cooke’a. Wspierać ich będą soliści: Richard Pearce – organista, Julia Doyle – sopran, Madeleine Shaw – mezzosopran, Charles Daniels – tenor oraz Alexander Robin Baker – bas.

The Passion of Joan of Arc 3.04., godz. 19.00. Union Chapel, Compton Terrace, Londyn, N1

2UN. Stacja: Highbury & Islington. Wstęp wolny www.unionchapel.org.uk

Projekcja niemego filmu z 1928 r., opartego na biografii Joanny d’Arc, z muzyką organowo-elektroniczną w wykonaniu na żywo. A wszystko w nastrojowych wnętrzach kościoła Union Chapel.

Baranek Shaun w Kew Gardens 28.03. – 12.04. Kew Gardens, Richmond, Surrey, TW9 3AB. Stacja: Kew Bridge, Kew Gardens. Otwarte: 10.00 – 16.00. Bilety: dorośli £15.00, dzieci bezpłatnie www.kew.org Ogród botaniczny Kew Gardens zaprasza w święta na spotkanie z bohaterem bajek barankiem Shaunem i jego przyjaciółmi. Do-

Royal Albert Hall

dodatek wielkanocny 2015.indd 18

datkowo 5 kwietnia od 9.30 do 12.00 będzie można wziąć udział w wielkanocnym poszukiwaniu pisanek.

Polowanie na wielkanocną kaczkę 28.03. – 12.04. WWT London Wetland Centre, Queen Elizabeth’s Walk, Barnes, London, SW13 9WT. Stacja: Barnes, Barnes Bridge, Hammersmith. Otwarte codziennie od 9.30 do 17.00 (od 29.03. do 18.00). Bilety: dorośli £10.43, dzieci £5.72 + £1.00 za dodatkowe atrakcje www.wwt.org.uk/london Podążaj śladami wielkiej wielkanocnej kaczki i odkrywaj tajemnice rezerwatu przyrody Barnes. Znakomita świąteczna zabawa dla całej rodziny. Na najlepszych tropicieli czekają czekoladowe żaby. Z okazji

świąt przygotowano też malowanie jajek i inne zabawy.

Nauka jazdy w Legolandzie Legoland Windsor Resort, Winkfield Road, Windsor, SL4 4AY. Otwarte codziennie. Bilety: dorośli od £36, dzieci £32.85 www.legoland.co.uk Po zimowej przerwie Legoland ponownie zaprasza do świata zbudowanego w całości z klocków. Jedną z atrakcji jest przedłużony i zmodernizowany tor w LEGO City Driving School. Tor pozytywnie przeszedł testy juniorskiej ekipy Top Gear.

Defining Beauty – The Body in Ancient Greek Art 26.03. – 5.07. British Museum, Great Russell Street, Londyn,

Lego City Driving School

17/03/2015 18:10:00

19 WC1B 3DG. Stacja: Holborn, Tottenham Court Road, Russell Square, Goodge Street. Otwarte: pon. – czw. 10.00 – 17.30, pt. 20.30, sob. – niedz. 9.00 – 17.30. Bilety: £16.50 www.britishmuseum.org Wielcy artyści starożytnej Grecji przez wieki dążyli do

doskonałości w odtwarzaniu ludzkiego ciała. Prezentowane na wystawie prace pokazują te starania, począwszy od pierwszych, prymitywnych rzeźb, po zdumiewająco realistyczne figury z czasów Aleksandra Wielkiego.

Magna Carta: Law, Liberty, Legacy Do 1.09. British Library, PACCAR Gallery, 96 Euston Road, Londyn, NW1 2DB. Stacja: King’s Cross. Otwarte: pon. i śr. – pt. 9.30 – 18.00, wt. 9.30 – 20.00, sob. 9.30 – 17.00, niedz. 11.00 – 17.00. Bilety: £12 www.bl.uk

British Museum

Spisana dokładnie 800 lat temu Wielka Karta Swobód (Magna Carta) stała się podstawą brytyjskiej konstytucji. Na jednej z najważniejszych wystaw w historii British Museum zobaczymy jedną z czterech zachowa-

nych do dziś kopii, a także liczne pamiątki, dokumenty, wyniki prac badawczych i filmy dokumentalne poświęcone Wielkiej Karcie Swobód.

Kino na święta CINDERELLA Od 27.03. Familijny, USA. Reż. Kenneth Branagh, wyst.: Cate Blanchett, Lily James, Richard Madden, Steelan Skarsgård Kolejna ekranizacja „Kopciuszka” w gwiazdorskiej obsadzie. Reżyserii podjął się znakomity Kenneth Branagh („Thor”, „Jack Ryan: teoria chaosu”). THE FACE OF AN ANGEL Od 27.03. Dramat UK/Włochy/Hiszpania. Reż. Michael Winterbottom, wyst.: Daniel Brühl, Kate Beckinsale, Valerio Mastandrea, Cara Delevingne Ekranizacja głośnej sprawy amerykańskiej studentki Aman-

dy Knox, która została skazana we Włoszech za zabójstwo swojej współlokatorki Meredith Kercher. BLIND Od 27.03. Dramat, Norwegia. Reż. Eskil Vogt, wyst.: Ellen Dorritt Petersen, Henrik Rafaelsen, Vera Vitali, Marius Kolbenstvedt Po utracie wzroku Ingrid zaszywa się w domu, ale nawet tam, będąc obok męża, nie czuje się bezpieczna. Jest bowiem poważniejszy problem niż utracony wzrok. SEVENTH SON (3D) Od 27.03. Fantasy, USA. Reż. Sergei Bodrov, wyst.: Jeff Bridges, Ben Barnes, Alicia Vikander, Kit Harington, Julianne Moore Grupa wybrańców zmierza na pełną przygód wyprawę, by stawić czoła siłom zła. 

ŚMIGUSOWY KONKURS! W „Coolturze” unikamy lania wody, ale tym razem robimy wyjątek. Ogłaszamy konkurs, w którym woda powinna lać się wiadrami albo w inny niebanalny sposób. Czekamy na Wasze zdjęcia ze śmigusa-dyngusa. Wysyłajcie je na adres: konkurs@cooltura.co.uk W tej zabawie liczy się znajomość tradycji i poczucie humoru. Wykorzystajcie element zaskoczenia i swój refleks, by uchwycić w kadrze zabawne sytuacje. Najbardziej oryginalne fotografie opublikujemy na łamach „Cooltury”, a jedna spośród nich otrzyma nagrodę – słodką niespodziankę – ufundowaną przez piekarnię Polish Village Bread.

OJ, BĘDZIE SIĘ... LAŁO!

sponsor konkursu:

dodatek wielkanocny 2015.indd 19

17/03/2015 18:10:01

WIOSNa & WIELKANOC 2015 DODATEK magazynu cooltura

WIELKI TYDZIEŃ

o święto nadziei i odradzającego się życia oraz nieśmiertelności. Upamiętnia śmierć na krzyżu i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Jest poprzedzone 40-dniowym okresem Wielkiego Postu. Poprzedzający Wielkanoc tydzień, nazywany Wielkim Tygodniem, jest czasem rozmyślań i wspominania o najważniejszych dla wiary chrześcijańskiej wydarzeniach. Ostatnie trzy dni Wielkiego Tygodnia to Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota, zwane Triduum Paschalnym. Wielki Tydzień symbolizuje i upamiętnia ostatnie dni Jezusa Chrystusa poprzedzające Wielkanoc. Jest to zarazem czas przygotowań do święta zmartwychwstania.

Niedziela Palmowa Dzień upamiętniający przybycie Chrystusa do Jerozolimy, rozpoczynający Wielki Tydzień. Tradycyjnie w ten dzień podczas mszy świętej odbywa się święcenie palm, a następnie wierni udają się na procesję.

pojednania. W ten dzień Jezus zapowiada swoje zmartwychwstanie.

Wielka Środa W środę Judasz zdradza Jezusa za 30 srebrników – zawiera pakt z Sanhedrynem (radą żydowską).

Wielki Czwartek Wielki Czwartek to pierwszy dzień Triduum Paschalnego. Dzień ten upamiętnia Ostatnią Wieczerzę, podczas której Jezus zapowiedział swoją rychłą śmierć. W Wielki Czwartek odbywają się msze: poranna – Krzyżma Świętego i wieczorna Msza Wieczerzy Pańskiej.

Wielki Piątek Wielki Piątek to dzień żałoby i skupienia, upamiętniający śmierć Jezusa na krzyżu. Podobnie jak w Wielką Sobotę, w dzień ten nie sprawuje się Najświętszej Eucharystii, a wiernych obowiązuje ścisły post.

Wielka Sobota Wielka Sobota jest dniem żałoby i adoracji Naświętszego Sakramentu. Podobnie jak w Wielki Piątek, nie odprawia się mszy, święci się jednak pokarmy na wielkanocny stół.

Wielka Niedziela Jest pierwszym dniem oktawy wielkanocnej, tj. okresu wielkanocnego, rozpoczynającego się w wigilię wielkanocną. W liturgii to 50 dni, zakończone niedzielą Zesłania Ducha Świętego. Z kolei w jego 40. dniu obchodzone jest uroczyście wniebowstąpienie Jezusa. Wielka Niedziela rozpoczyna się uroczystą mszą z procesją zwaną rezurekcją (łac. resurrectio – zmartwychwstanie). Po mszy wszyscy udają się do domów na świąteczne śniadanie poprzedzone składaniem sobie życzeń i dzieleniem się przy tym jajkiem pochodzącym ze świątecznego koszyka. To z kolei przypomina bożo-

narodzeniowe dzielenie się opłatkiem i jest dla rodziny znakiem pojednania, miłości i życzliwości. Natomiast drugi dzień Wielkanocy kojarzony jest głównie ze zwyczajem nazywanym śmigusem-dyngusem, zwanym inaczej lanym poniedziałkiem. Do XV wieku śmigus-dyngus oznaczał dwie osobne czynności: śmigus to smaganie wierzbową gałązką, a dyngus polegał na wymuszaniu datków pod groźbą oblania wodą. Obecnie zwyczaje te przekształciły się w zabawę, w której mniej lub bardziej symbolicznie polewamy się wodą. Kiedyś w Poniedziałek Wielkanocny znany był zwyczaj skropywania wodą święconą pól przeznaczonych pod uprawę, co miało gwarantować obfite plony. Warto podkreślić, iż Wielkanoc jest świętem ruchomym, tzn. jego data przypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni. W tym roku obchodzona jest zatem 5 kwietnia. 

Wielki Poniedziałek Wielki Poniedziałek, podobnie jak dwa następne dni, nie wyróżnia się specjalnie obrzędami liturgicznymi. Wracając ponownie do Jerozolimy, Jezus spowodował śmierć drzewa figowego.

Wielki Wtorek Wielki Wtorek, podobnie jak Poniedziałek i Środa, to dzień poświęcony sakramentowi

dodatek wielkanocny 2015.indd 20

Kościół pw. Chrystusa króla na Balham

17/03/2015 18:10:03

061

czyta się

redaguje PIOTR DOBRONIAK

Gadzie gody To saga o czarokrążcy prapoczątek, opowieść o tym, jak młody Debren na praktykę magiczną do wrogiej krainy posłan, oko w oko ze smokiem staje i utraconą cześć dziewiczą przywrócić jest zobowiązany.

Gdy smok pożąda dziewicy, a potężny feudał pragnie zemsty, gdy ściga cię gwiazda palestry i profesjonalni zabójcy smoków, a do twej głowy przystawi lufę zdesperowana dziewczyna, niełatwo o wpis do indeksu. Debren z Dumayki, siedemnastoletni żak Akademii Magicznej, boleśnie się o tym przekona. Praktyka studencka w zamorskim Anvashu przeradza się w koszmar: po wiekach spokoju okoliczny smok przed-

stawia miastu propozycję nie do odrzucenia. Opozycja sabotuje ugodowe plany burmistrza, a zabiegający o kontrakt smokobójcy widzą w Debrenie konkurenta i próbują go zgładzić. Dziewica-niedziewica terroryzuje początkującego czarokrążcę i każe się zaprowadzić do smoczej jaskini. Ich śladem ruszają wozobrońcy, miejskie ladacznice i bezwzględny mecenas. A po drodze czyhają jeszcze zmutowane leśne i wodne potwory. «

Książęta i skarb W magicznym królestwie Zielonii porwana została piękna królewna Dobromiła. Niepokonany Jarosław i nieśmiały Radomysł wyruszają na wielką wyprawę. Mają odnaleźć „największy skarb na świecie”, aby jeden z nich mógł ocalić i poślubić królewnę. W drodze Radomysł i Jarosław pojmują, że „największym skarbem na świecie” nie jest wcale to, czego się spodziewali. Wszystkie książki można kupić online:

BookTO.pl

574-MAKIETA 3 44-65.indd 61

17/03/2015 19:40:43

062

CAFÉ COOLTURA wielka brytania od kuchnii

574-MAKIETA 3 44-65.indd 62

17/03/2015 17:34:49

063

574-MAKIETA 3 44-65.indd 63

17/03/2015 17:35:00

064

CAFÉ COOLTURA POLSKIE RADIO LONDYN

W każdy czwartek od godz. 21.00 do 23.00 ze studia Polskiego Radia Londyn do odbiorników radiowych, smartfonów oraz waszych komputerów poleci cały strumień rapu. W pierwszej godzinie programu znajdzie się miejsce na nowości ze sceny muzycznej oraz krótka lista przebojów – Tygodniówka Mind The Rap – która będzie zawierała dziesięć najlepszych waszym zdaniem utworów. W pierwszej godzinie pojawią się również propozycje do listy, na które będziemy czekać przez cały tydzień. Każdy ze słuchaczy będzie mógł wysłać swoją propozycję do Tygodniówki wraz z krótkim uzasadnieniem – na adres mtr@prl24.co.uk bądź na nasz profil na Facebooku na www.mtr.zone. Podczas programu będzie można wygrać płyty, koszulki oraz wejściówki na koncerty rapowe w Wielkiej Brytanii. W drugiej części programu będą pojawiać się goście. Oprócz muzyki będziemy rozmawiać o nowych płytach, kulturze hip -hop, wydarzeniach i koncertach. Na antenie znajdzie się miejsce dla wszystkich pięciu elementów hip-hopu: rapu, DJ-ingu, b-boyingu, graffiti i wiedzy. W programie pojawi się rap nie tylko polski, ale też sceny brytyjska, amerykańska, francuska, a także ta część, która przez Sokoła określana jest słowiańską: rosyjska, czeska, słowacka, serbska itd. Zależy nam również na tym, aby promować polskich raperów i DJ-ów mieszkających i tworzących na Wyspach, dlatego na naszej antenie nie zabraknie też ich twórczości. «

Juras i Koras

Mind The Rap Na antenę Polskiego Radia Londyn wchodzi premierowa audycja poświęcona hip-hopowi. Mind The Rap swoją premierę będzie miała 26 marca o godz. 21.00. Będzie to pierwsza z cyklu autorskich audycji tematycznych na antenie PRL.

Program Mind The Rap na antenie Polskiego Radia Londyn Premiera 26 marca o godz. 21.00

Sitek

Więcej na:

mtr.zone

Pokahontaz

574-MAKIETA 3 44-65.indd 64

17/03/2015 17:35:14

065

574-MAKIETA 3 44-65.indd 65

17/03/2015 17:35:24

066

REKLAMA uroda i zdrowie

574-MAKIETA 4 66-91.indd 66

17/03/2015 16:27:47

REKLAMA uroda i zdrowie

574-MAKIETA 4 66-91.indd 67

067

17/03/2015 16:27:50

068

REKLAMA URODA I ZDROWIE

574-MAKIETA 4 66-91.indd 68

17/03/2015 16:27:52

REKLAMA uroda i zdrowie

574-MAKIETA 4 66-91.indd 69

069

17/03/2015 16:27:53

070

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe Telefonicznie:

(usługi) Ramka do 15 słów

020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

Ramka do 25 słów

£ 30 +vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

574-MAKIETA 4 66-91.indd 70

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 66

Wynajmę pokój jednosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £80/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07462663981

> Acton. Duzy pokój dla 1 osoby z podw łóżkiem. Blisko metra, 1min do przystanku 207, 266, 607, 272 pokoj od 21 marca.130 / tydz w domu tylko 2 osoby tel. 07419687309 > Biuro na sprzedaz, N19, Holloway Road, przy glownej ulicy, parter, blisko stacji Archway, licencja A2, £19000, czynsz £750/mies. 2 pokoje,aneks kuchenny, toaleta. Ok. 45m2. Premium. 07715677401, 07436582104 > Bruce Grove /Toteenham Hale, N17 6EE , Pokoj jedynka : £ 90 tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami . W mieszkaniu 7 osob , 7 pokoi . TEL : 074 3679 2779 > Bruce Grove, N17 6HD, £800 (woda wliczona) + elektryka I council. Duza sypialnia, oddzielna kuchnia, prysznic, oddzielna toaleta, przedpokoj, balkon. Na 1 pietrze. 02088851890, 07436582103, 07436792779 > Dwuosobowy pokój dla kulturalnej I niepalącej , bez innych nałogów pracującej osoby £170 tygodniowo. Jedynka £ 140 + dwa tygodnie depozytu 07540330299 > Edmonton, 4 bed dom, £1590/ miesz. 3 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, kuchnia, lazienka, ogrod. 02072728615 > Enfield Studio flat , Enfield, EN1 4PH, Turkey Street, £800/mies. (wliczone ogrzewanie), podwojna przestronna sypialnia, oddzielna kuchnia., lazienka z wanna, przedpokoj. Od 17 Marca. 02072728615, 07715677401

> Enfield, EN2 6SY, £1590/mies. 3 bed apartament, na 3 poziomach, 2 lazienki, ogrommy salon z kuchnia, 2 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza. Polecamy! – 02072728615, 07436582104, 07436792779 > Feltham Duzy czysty pokoj wolny v dzielnicy Feltham TW13 Dla jedny osob. £580 Tel 0777 26 88 77 5 , > Feltham Duzy czysty pokój wolny v dzielnicy Feltham TW13 Dla jedny osob. £580 Tel 0777 26 88 77 5 , > Greenford Duzy pokoj do wynajecia na Greenford dla jednej osoby TV I Internet 110 funt za tydzien dwa tygodnie depozytu ,rachunki wliczone .Prosze dzwonic - 0754-623-1111 > Hainault Wynajmę dwójkę po remoncie dla jednej spokojnej osoby,3 min do stacji Hainault, polska TV, Internet. W domu mieszkają dwie osoby, cena 120na tydzień.07825872197 > Hayes Do wynajęcia dwie jedynki z podwójnymi lóżkami w ładnym domu z ogrodem w dzielnicy Hayes Town, cena £110/£120 za tydzień plus depozyt tel. 07825627243 > Hayes Town Do wynajęcia duży pokój dla jednej osoby, łazienką do dzielenia tylko z jedna osoba, dom z ogrodem w dzielnicy Hayes Town, cena £120 / tydz, depozy, 07825627243. > Hounslow West. 1 lub 2 osobowy pokój w domu z ogrodem blisko komunikacji i sklepów. tel. 07523510272 > Hounslow. jedynka w domu z

17/03/2015 16:27:54

OGŁOSZENIA DROBNE

> Kenton 2-ka lub duza 1-ka do wynajecia w domu z ogrodem. 2 min od stacji Kenton -bakerloo i 5min od Northwick Park- metropolitan. 07863133785 Monika > Manor House, N4 1BD ,£2695, Dom posiada 6 pokoi (4podwojne , 1 pojedynczy oraz Box Room), 2 lazienki , osobny salon, ogrod . Dostepny od 16/02/2015. Tel : 02088851890, 07436792779, 07436582103 > Pokoj to wynajęcia , jedno osobowy dla kobiety 07939906484 > Stockwell Wynajme pokój dwuosobowy dla spokojnych panów (w mieszkaniu tylko 4 osoby 07789487869 > Upton Park. Wynajmę duży pok 2os najlepiej dla pary (120Ł / tyg) lub miejsce w pok 2os (60Ł / tyg), metro 8 min, tesco i bus obok. Ogród, rachunki wlicz. tel: 07771121698 > Wood Green, N17 6AG , Pokoj dwójka : £125tyg+rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami, na pietrze, wspólna kuchnia z jadalnia i lazienka. Tel: 02088851890, 074367 92779, 07436582103 > Wood Green, N22 5QS, 4 bed dom - £438/tydz.: 3 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, kuchnia, oddzielny salon, przeszklona oranzeria wychodzaca na ogrod, parking. Od 4 marca02088851890, 07715677401, 07436582104

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

> Fryzjera Damsko-Meska z doświadczeniem do salonu w wschodnim Londynie ( Leytonstone ).07746962153 , > Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogów od £500 za dzien! 02037005311 info@ planetofmodelling.co.uk 18 King William St EC4N 7BP , > Praca dla zdolnej krawcowej 07877730663 > Cooks, kitchen porters, domestic cleaners, bar staff required for a high street pub in Acton. Call Lucja on 07956813079. > Counter staff needed for a very busy espresso bar in Central London , great rates . Please contact Carlos on 07801627501 and forward your CV to Crussi@aol.com > Bar staff required for a pub in West Ealing. Good English essential. Call Rale on 07957178361. > Zatrudnie praca w prywatnym ogrodzie od zaraz, Hounslow tel. 07523510272 > Zatrudnie: tapety, malowanie, male naprawy od razu. zachodni london.tel. 07523510272 Property Sales Negotiator, at least 3 years’ comparable experience in London. magdalena@inspiredconstruction.com, 07787727976

Cukiernia w zachodnim Londynie poszukuje doświadczonych cukierników. Tel: 07809432768.

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Potrzebuje dekoratora i

Plastrarz / tynkarz Hounslow Tel 0777 26 88 77 5

> Drivers and labors wanted urgently 07476864099 > Tipserka-Manikiurzystka do salonu w wschodnim Londynie ( Leytonstone ). 07746962153

574-MAKIETA 4 66-91.indd 71

Piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje kierowców z doświadczeniem pracy w UK. Osoby zainteresowane proszone są o kontakt: info@polishvillagebread.co.uk

> Zatrudnie pomocnika na budowe, młody, wymagane self

}

ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel.07523510272

071

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJŉHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

17/03/2015 19:35:27

072

OGŁOSZENIA drobne

employer 07775430624

> Przyjme do pracy fryzjerkę damsko męską do salonu na Hounslow 07951435622 > Poszukujemy dziewczyn do sprzątania w pubie oraz pomocy kucharza 07849898391 > Miedzynarodowa firma Colway

International poszukuje liderow, dystrybutorów do współpracy na terenie UK info.07707609041

> Pilnie potrzebna wykwalifikowana fryzjerka do salonu na Romford, Londyn Wsch. Praca stała, atrakcyjne wynagrodzenie. CV w j.ang. wyślij na: info@laroush.co.uk > Full time Receptionist wanted for dental practice North London N15, We are looking for a loyal, friendly, professional person with strong administrative skills, fluent Polish and English. Dental Experience is preferred but not essential as training will be provide. CV to annahouse@btconnect.com > Nail Technicians required Hammersmith, tel 02087485914 or 07946009525

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, central heating. Posiadam uprawnienia domestic i commercial. Tel. 07702267525 > Malarz bez nalogow, uczciwy i

solidny szuka pracy. Wysoki standard pracy. 8 lat doświadczenia w UK. Pracuje dla firm i osob prywatnych. Rafal. 07545600591.

> Plastrarze 9 lat doswiadczenia w Londynie szukaja pracy. Wlasne narzedzia i transport. Wysoka jakosc wykonanie. 07999963477 Andrzej > Plastrarze szukają pracy, działamy profesjonalnie w sprawnym zespole na terenie całego Londynu. Wykonujemy tynki wewnetrzne i zewnetrzne! Zadzwon 07494333950 > Witam .Szukam pracy w godzinach popołudniowych w gastronomi, ho 07588331362 > Elektryk 12 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Malarz dekorator szuka pracy

wlasne narzedzia doświadczenie i solidność 07591534894 Krzysztof

> Plastrarze z własnymi

narzędziami szukają pracy wysoka jakość i czystość Marcin 07515464677

> Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakosci. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz. > Hydraulik szuka pracy. Wszelkie

naprawy, wymiana radiatorów, bojlerow i cylindrów. Konkurencyjne ceny 07968023856

> Ogrodnik szuka pracy 07858104731 Janek. > Poszukuje pracy, mam

doświadczenie na demolkach,

spreyowaniu (fire prot.). Posiadam cscs nvq l.2 fire prot. ticket na ciecie palnikami. Tomek. tel.07511429770 ,

> Szukam pracy prasowanie w domu, w okregu Palmers Green. tanio! Prosze dzwonic pod numer 07438500393., > Informatyk nawiąże współpracę przy serwisu sprzętu komputerowego, oprogramowania. Podejmę stałą pracę oraz realizację zleceń serwisowych. 07468415064 > Ogolnobudowlaniec podejme prace, domy / lofty, stolarka plasterbordy, malowanie - prace wykończeniowe w Londynie. Darek 07796156494, > Plastrarze szukają pracy. Wykonujemy plaster, bonding i tynk. Oferujemy wysoką jakość pracy, posiadamy narzędzia i transport. Tel:07525348994 Waldek > Fachowiec, profesjonalista, mieszkający w Londynie od 10 lat szuka pracy na lofty, dachy, konstrukcje drewniane. Tel. 07437013463 > Plastrarze z długoletnim doświadczeniem szukają ofert pracy, caly Londyn i okolice, wysoka jakość i czystość, własne narzędzia. Jacek 07523550213 ,

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Duzy słownik naukowo

techniczny, dwujezyczny, nowy,

574-MAKIETA 4 66-91.indd 72

cena 45.00 tel.07523510272

> Zawartość domu rodzinnego: do stołowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakosc. zapraszamy. zachodni londyn. tel. 07523510272 > Duzy polsko - angielski słownik 2 tomy, nowy. £45.00 tel.07523510272 > Kosmetycznego salonu wyposażenie sprzedam: IPL, kombajn kosmetyczny, fotel itd. Stan Bardzo dobry Cena Super Atrakcyjna ! Kontakt jaxaluton@ gmail.com > Do sprzedania nowe słuchawki: Bose IE2i £70, czysty dźwięk idealne do każdego rodzaju muzyki 07879 8710 32 > Do sprzedania nowe słuchawki: Beats By Dr. Dre Powerbeats £75, dla wymagających mega super brzmienie 07879 8710 32 > Do sprzedania gotowa strona internetowa dla firmy z sektora budowlanego. O szczegóły proszę o kontakt: 07879871032 > Sprzedam dla hydraulików: gotowa strona internetowa, możemy ja dowolnie przerobić www.plumbersolution.co.uk cena do uzgodnienia 07879871032’’ > Laptop Toshiba Satellite L650, Intel Core i3, 15.6" LED, Windows 7 x64 PL/EN, Webcam, cena £160 07910473675 > Do sprzedani nowe słuchawki: Bose MIE2i £70, fenomenalne brzmienie 07879 8710 32

17/03/2015 19:34:18

REKLAMA USŁUGI

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Masażysta od 1980r. profesjonalnie leczy schorzenia kręgosłupa, ustawianie kręgów, dojeżdżam do klienta ze stołem. Mirosław Frąckowiak tel.07725469656. www.frackowiak.co.uk

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Sprzedam Ford Galaxy 2006 GHIA full service 2 wlascicel, 78 tys. mil cena £8,500 wiecej info pod nr tel 07738421626 Piotr > Renault Master, 2008r, Polskie tablice, stan bdb, dlugi, el. 07833045058

574-MAKIETA 4 66-91.indd 73

> Pragne poznac szczupla, mila dziewczyne z Londynu, ja 39 lat zadbany, kulturalny, bez nalogow tel. 07526615193 > Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889

> Wysoki 40l po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu z zamknieta przeszloscia otwartej szczerej pragnacej stalego spokojnego zwiazku 07772387104 > Witam szukam dyskretnej kobiety z zachodniego londynu 07732432389 > Przyjaciólke partnerke poznam w wieku ok 40 Tel:07944642122

073

Najnowsze

OGŁOSZENIA

na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne SPRAWDŹ!

> Poznam kobiete ktora chce stworzyć trwały zwiazek. tel:07904836972

17/03/2015 19:34:43

074

OGŁOSZENIA drobne Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Nauka gry na pianinie z profesjonalistą – po polsku i angielsku. Wszystkie grupy wiekowe, wszystkie poziomy zaawansowania, przygotowanie do egzaminów, dojazd. www.marcinplaza.com, 07943817747

> Wyjazd do PL 02/04, 4 msca, trasa: Szczecin Bydgoszcz Wloclawek Warszawa ewe. A2 jesli beda 4 os. Powrot do uzg., 75 gbp w jedna str. 100 gbp w dwie str. 07831926553

£1

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Rozliczenia podatkowe, rejestracja i rozliczenia Self employed. Working Tax Credit, Child Tax Credit. Pomoc w benefitach. Kontakt 07475957191

574-MAKIETA 4 66-91.indd 74

The Rubbish Guys vany do 16yrd wywóz śmieci cały Londyn 24/7 zabieramy więcej niż skip za mniejsze pieniądze rubbishguys@hotmail. com 07443600080, 07443600090

£1 Pest Control Dezynsekcja Londyn. Zwalczamy Pluskwy, Karaluchy, Myszy, Szczury. Szybko Skutecznie Bezpiecznie Dyskretnie i Niedrogo. Cos Cię Gryzie? Dzwon nie zwlekaj!!! www.robaki. co.uk 07783278836 02083100344

Super fajne Lekcje Angielskiego z polskim nauczycielem / Limehouse (DLR) pt 6-7:30pm, niedziele 8:30-10am translationpl@live.co.uk 07872052236 wystawiam invoice

Architekt (rejestrowany w ARB UK) Permitted Development (conversions & extensions) Planning Applications Building Control Applications Profesjonalne Doradztwo tel: 07902706375 email: jblyskal@googlemail. com

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje:07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

Naprawa: laptopy, tablety, konsole, zipmotelefony. Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka, specjalizacja konserwacja zabytkow, wszelkie prace architektoniczne, kontakt: 0790 3034463; szymon@dylewski. fsnet.co.uk

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Naprawy laptopów. Wymiana układów graficznych BGA i innych podzespołów. Konserwacja chłodzenia. Uczciwa wycena naprawy. Konkurencyjne ceny i gwarancja 07910473675

17/03/2015 19:33:11

OGŁOSZENIA transport

574-MAKIETA 4 66-91.indd 75

075

17/03/2015 16:28:01

076

OGล OSZENIA drobne / transport

KEEP CALM and GET BRITISH CITIZENSHIP 3&;:%&/563" 5:.$;"408"

10 30,6 13"$: * 10#:56 8 6,

3&;:%&/563"

45"~"

10 -"5"$) -&("-/&+ 13"$: * 10#:56 8 6,

#3:5:+4,*&

10 -"5"$) -&("-/&+ 13"$: * 10#:56 8 6,

0#:8"5&-4580 ,VST &40- &OUSZ J LXJFUOJB

X DFMV V[ZTLBOJB EPEBULPXZDI JOGPSNBDKJ QSPTJNZ P LPOUBLU

&40&/53:

574-MAKIETA 4 66-91.indd 76 obywatel___ver-20150311---A4_daty.indd 1

XXX TBSBJOU DP VL

1P VLPร D[FOJV LVSTV &40รกSNB 4BSB *OU -UE QPNBHB Sร XOJFย V[ZTLBร PCZXBUFMTUXP CSZUZKTLJF

17/03/2015 16:28:02 13/03/2015 09:38:53

REKLAMA transport

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Co 5 darmowy transport na lotnisko lub 10% obniżki na każdy z nich? Proszę bardzo! To nie żarty! Zadzwoń już dziś aby zarezerwować swoją podróż pod nr. 07473697136 YourCab działa na terenie całego Londynu 24/7

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

09:38:53

574-MAKIETA 4 66-91.indd 77

077

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK. www. goldeneagleremovals.co.uk Tel 07969629456 Daniel

ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

17/03/2015 19:32:19

078

REKLAMA BUDOWNICTWO

574-MAKIETA 4 66-91.indd 78

17/03/2015 16:28:05

REKLAMA budownictwo

574-MAKIETA 4 66-91.indd 79

079

17/03/2015 16:28:07

080

REKLAMA SKUP ZŁOMU

574-MAKIETA 4 66-91.indd 80

17/03/2015 16:28:09

REKLAMA SKUP ZŁOMU

574-MAKIETA 4 66-91.indd 81

081

17/03/2015 16:28:10

082

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

} 574-MAKIETA 4 66-91.indd 82

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJŉHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

17/03/2015 16:28:13

REKLAMA BUDOWNICTWO

574-MAKIETA 4 66-91.indd 83

083

17/03/2015 16:28:15

084

REKLAMA BUDOWNICTWO

574-MAKIETA 4 66-91.indd 84

17/03/2015 16:28:17

REKLAMA BUDOWNICTWO

574-MAKIETA 4 66-91.indd 85

085

17/03/2015 16:28:19

086

574-MAKIETA 4 66-91.indd 86

17/03/2015 16:28:22

REKLAMA BUDOWNICTWO

574-MAKIETA 4 66-91.indd 87

087

17/03/2015 16:28:24

088

REKLAMA BUDOWNICTWO

574-MAKIETA 4 66-91.indd 88

17/03/2015 16:28:26

REKLAMA BUDOWNICTWO

574-MAKIETA 4 66-91.indd 89

089

17/03/2015 16:28:27

090

REKLAMA MOTORYZACJA

574-MAKIETA 4 66-91.indd 90

17/03/2015 16:28:28

REKLAMA MOTORYZACJA

091

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

574-MAKIETA 4 66-91.indd 91

17/03/2015 16:28:30

092

WIADOMOŚCI Krzyżówka + Horoskop

574-MAKIETA 5 92-100.indd 92

17/03/2015 16:56:36

093 BARAN

LEW

STRZELEC

Powinieneś zmienić swoje podejście do zasłyszanych krytycznych ocen na swój temat. Przyjrzyj się swoim znajomościom i zweryfikuj je. Być może nie nadajesz się do pracy w dużym zespole. Być może najlepiej sprawdzisz się na samodzielnym stanowisku. Zastanów się nad tym.

Nie dopuść do tego, aby Twoje sprawy stały się tematem rozmów w pracy. Ktoś ma na celu stworzenie wokół Ciebie niedobrej atmosfery. To może bardzo negatywnie wpłynąć na Twoją przyszłość zawodową. Na razie powstrzymaj się od rozmów na tematy prywatne.

Wiele będzie się działo w sprawach sercowych. Przed Wami kolejny krok. To czas poznawania Waszych słabych i mocnych stron. Pozytywne przejście tej próby gwarantuje Wam wspólną przyszłość. Otwórzcie się, bądźcie ze sobą szczerzy, tylko w ten sposób poznacie prawdę.

BYK

PANNA

KOZIOROŻEC

Możesz być teraz podatny na wszelkiego rodzaju urazy kostne. Dlatego jeśli planujesz wyjazd na narty lub wypad na łyżwy, bądź ostrożny bardziej niż zazwyczaj. W sprawach zawodowych skup się na wykonywaniu najpilnieszych obowiązków, nie angażuj się chwilowo w sprawy nadzwyczajne.

Wasze stosunki ostatnio pozostawiają wiele do życzenia, a to nie wróży najlepiej Waszej wspólnej przyszłości. Od Ciebie zależy, co będzie dalej. Jeśli ten związek nie jest dla Ciebie jednoznaczny, to najlepszy czas, aby go zakończyć.

W sprawach uczuciowych zapowiada się dużo nowości i ożywienia. Jeśli jesteś w stałym związku, możesz liczyć na przypływ uczuć, zrozumienia i poczucia wzajemnej atrakcyjności. Być może wspólnie wyjedziecie na narty, co przyniesie Wam wiele zadowolenia i sprawi, że odpoczniecie.

BLIŹNIĘTA

WAGA

WODNIK

Jesteś zmęczony i osłabiony, to dlatego masz problemy z koncentracją i snem. Koniecznie zadbaj o bardziej higieniczny tryb życia. Poważnie pomyśl o odstawieniu używek. Zacznij pić zieloną herbatę. Pomoże Ci się oczyścić. Więcej też ruszaj się na świeżym powietrzu.

Będziesz wesoły i w imprezowym nastroju, ale przy okazji roztargniony. Nie w głowie będą Ci obowiązki zawodowe. Swoich współpracowników będziesz zagadywać, rozpraszać i rozśmieszać. Uważaj, aby za dobrą zabawą nie stały kłopoty w pracy. Nie lekceważ zobowiązań.

Korzystny czas, abyś pomyślał o przejściu na dietę. Znajdziesz w sobie siły na przeprowadzenie pełnej kuracji oczyszczającej organizm. Jeśli dołączysz do niej ruch na świeżym powietrzu, szybko poczujesz się silniejszy psychicznie i fizycznie.

RAK

SKORPION

RYBY

W nadchodzących dniach wiele rzeczy będziesz robić z radością i entuzjazmem. To dobry czas na zawieranie nowych znajomości i zacieśnianie przyjaźni. Jeżeli jesteś z kimś skłócony, właśnie teraz będziecie mieli szansę dojść do porozumienia.

Zapowiada się czas dobrych nowin. Odezwie się do Ciebie ktoś już niemal zapomniany, ale kiedyś bardzo ważny. Sprawa ta może bardzo wiele zmienić w Twoim życiu, zwłaszcza jeśli czujesz, że znajdujesz się na rozstaju dróg. To będzie znak.

Korzystnie będą układały się sprawy finansowe. Masz szansę na pozytywne załatwienie spraw w urzędach. Gwiazdy będą Ci sprzyjać w sprawach materialnych. Nie bój się służbowych rozmów. Będziesz kompetentny i przekonujący. Uda Ci się zjednać nawet oponentów.

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

574-MAKIETA 5 92-100.indd 93

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

17/03/2015 16:56:37

094

SPORT Narciarskie MŚ + Piłka nożna

574-MAKIETA 5 92-100.indd 94

17/03/2015 17:33:53

095 Mistrz przegrywa, outsider wygrywa DANIEL KOWALSKI, polsport.co.uk

Wydarzeniem niedzielnej kolejki Polskiej Ligi Piątek Piłkarskich w Londynie była porażka mistrza ligi z ekipą The 12 Team. W drugiej lidze outsider JJ Construction wygrał niespodziewanie z Bianca FC 4:3. Wydarzeniem niedzielnej kolejki było zwycięstwo The 12 Team z aktualnym liderem FC Cobalt 2:1. Piłkarze „dwunastki” już na długo przed meczem zapowiadali, że chcą pokonać mistrza, i dotrzymali obietnicy. Potwierdzili tym samym również swoje wcześniejsze zapewnienia, iż w tym sezonie chcą się liczyć w walce o mistrzostwo ligi. Do pełni szczęścia zabrakło jednak kompletu punktów w zaległym meczu z Interem Team, który The 12 Team przegrał 2:4. Do ostatniej kolejki o grupę mistrzowską walczyć muszą Scyzoryki, które na własne życzenie przegrały z White Wings Seniors 3:4. W ostatnim spotkaniu rundy zasadniczej zespół Sylwestra Jedynaka zagra z outsiederem (Warriors of God), ale nie oznacza to wcale, że będzie to łatwa przeprawa. Tymczasem „Seniorom”, by zagrać w grupie walczącej o medale, wystarczy w ostatniej kolejce tylko remis. PCW Olimpia kontynuuje remisową passę. W siedemnastej kolejce „olimpijczycy” po raz czwarty z rzędu podzielili się punktami, tym razem ze wspomnianymi wcześniej „Wojownikami Boga”. Z zimowego letargu przebudziła się Piątka Bronka, która rozgromiła benia-

minka Joga Bonito aż 8:0. Ciężko powiedzieć, czy „Bronki” zagrają dalej w górnej połówce tabeli, bo szanse na to mają tylko czysto matematyczne. W drugiej lidze cała czołówka znów zgodnie wygrywała, dzięki czemu na górze tabeli nie doszło do żadnych zmian. Wima Team łatwo pokonał FC Piona 4:2, a RSVM rozgromił IFC FC aż 5:1. Power Rangers zdobył kolejne ważne 3 punkty, które utrzymują zespół na ostatnim miejscu podium w ligowej tabeli. Przez większą część meczu z FC Polska utrzymywał się bezbramkowy remis, a worek z bramkami rozwiązał się dopiero w końcówce potyczki. Na uwagę zasługuje również zwycięstwo outsidera JJ Construction z Bianca FC 4:3. «

I Liga WYNIKI 17. KOLEJKI The 12 Team (p) – FC Cobalt (m) KS04 Ark – Inter Team White Wings Seniors – Scyzoryki Warriors of God (b) – PCW Olimpia Piątka Bronka – Joga Bonito (b) The 12 Team (p) – Inter Team

2:1 3:2 4:3 0:0 8:0 2:4

1. FC Cobalt (m) 2. Inter Team 3. The 12 Team (p) 4. White Wings Seniors 5. Scyzoryki

39 32 31 26 24

17 17 17 17 17

51-23 44-22 40-33 31-27 44-32

6. KS04 Ark 7. Piątka Bronka 8. Joga Bonito (b) 9. PCW Olimpia 10. Warriors of God (b)

17 17 17 17 17

28-35 31-35 30-38 25-34 12-57

24 23 19 16 5

ZESTAW PAR 18. KOLEJKI 10:00 White Wings Seniors – KS04 Ark 10:50 Warriors of God – Scyzoryki 11:40 The 12 Team – PCW Olimpia 12:30 Joga Bonito – FC Cobalt 13:20 Piątka Bronka – Inter Team

II Liga WYNIKI 17. KOLEJKI RSVM (b) – IFX FC FC Piona – Wima Team Bianca FC – JJ Construction FC Polska (s) – Power Rangers

5:1 1:4 3:4 1:3

1. Wima Team 2. RSVM (b) 3. Power Rangers 4. FC Cosmos 5. FC Piona 6. Bianca FC 7. FC Polska (s) 8. IFX FC 9. JJ Construction

35 34 29 27 21 19 13 11 6

15 16 15 15 15 15 15 15 15

50-17 46-25 42-26 41-35 29-28 36-31 21-40 15-43 27-62

ZESTAW PAR 18. KOLEJKI 10:00 IFX FC – Wima Team 10:50 FC Piona – Power Rangers 11:40 FC Cosmos – Bianca FC 12:30 FC Polska – JJ Construction pauza: RSVM

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

574-MAKIETA 5 92-100.indd 95

17/03/2015 16:56:41

574-MAKIETA 5 92-100.indd 96

17/03/2015 16:56:43

097

574-MAKIETA 5 92-100.indd 97

17/03/2015 16:56:46

574-MAKIETA 5 92-100.indd 98

17/03/2015 16:56:50

574-MAKIETA 5 92-100.indd 99

17/03/2015 16:56:52

574-MAKIETA 5 92-100.indd 100

17/03/2015 16:56:54