Cooltura Issue 586

cooltura.co.uk

SZKOCJA ostrzega Londyn

13 czerwca 2015

24 (586)

MARTWE dusze wyborcze

TAJEMNICA

ZAGINIONEJ KOLONII 586-COVER.indd 1

09/06/2015 15:30:47

586-MAKIETA 1 01-23.indd 2

09/06/2015 14:37:53

586-MAKIETA 1 01-23.indd 3

09/06/2015 14:37:54

W NUMERZE 586

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255

010

DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALECIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA/ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

012 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 020 PORADNIK 022 POLSKA 024 TEMAT NUMERU Tajemnica zaginionej kolonii

030 KOMENTARZ TYGODNIA Martwe dusze wyborcze

034 FELIETON Znowu Dobroniak

036 RAPORT Azbest przekleństwem brytyjskich szkół

038 WOKÓŁ NAS Handel ludźmi - jedna z najbardziej dochodowych form przestępczości

040 PORADY Gosia Demetriou radzi

042 SYGNAŁY Z listów do redakcji

586-MAKIETA 1 01-23.indd 4

094 044 CAFÉ COOLTURA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 MARTYNA DRZEWIECKA martyna@cooltura.co.uk, wew. 247 MAŁGORZATA SAS gosia@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

Nadchodzące wydarzenia

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

048 KSIĘGARNIA 052 POLSKIE RADIO LONDYN …poleca!

056 WYWIAD NUMERU Zuzanna Celmer: Emocja, która dotyka każdego

058 WASZE IMPREZY Polonia na imprezie z Polish Village Bread

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

060 GUEST ROOM

Okładka: TOMEK WALECIUK

Contemporary Lynx – nowy magazyn promujący polską sztukę

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Z „pańskiego” stołu pod strzechy

064 ZDROWIE I URODA Obudź się piękniejsza!

070 OGŁOSZENIA DROBNE 092 KRZYŻÓWKA 093 HOROSKOP 094 SPORT

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

09/06/2015 14:37:59

005

586-MAKIETA 1 01-23.indd 5

09/06/2015 14:38:00

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest londyn

Protest obrońców zwierząt Członkowie stowarzyszenia PETA (Ludzie dla Etycznego Traktowania Zwierząt) protestują przed siedzibą sieci Benetton przy Oxford Street w Londynie pod hasłem „Bennetton: Drop Angora”. Protest został zorganizowany po badaniach dotyczących produkcji wełny, przeprowadzonych przez organizację na terenie Chin. Ich wyniki ujawniły okrutne traktowanie przez firmę królików rasy angora, które żyją w niewoli od dnia narodzin.

586-MAKIETA 1 01-23.indd 6

09/06/2015 14:38:02

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga 586-MAKIETA 1 01-23.indd 7

09/06/2015 14:38:04

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Siedziba szkockiego parlamentu w Edynburgu

Szkocja ostrzega Londyn przed skutkami wyjścia z UE Jeśli Wielka Brytania opuści UE na skutek forsowanego przez władze w Londynie referendum, w prounijnej Szkocji może dojść do powtórzenia plebiscytu w sprawie niepodległości kraju – powiedziała szkocka premier Nicola Sturgeon.

»

Przemawiając w brukselskim think tanku European Policy Centre, Sturgeon podkreśliła, że większość mieszkańców Szkocji opowiada się za pozostaniem w UE; dodała, że unijne członkostwo jest kluczowe dla dalszego rozwoju szkockiej gospodarki.

– Sondaże konsekwentnie pokazują silne poparcie (w Szkocji) dla dalszego udziału w UE. Przemawia do nas podstawowa koncepcja Unii Europejskiej jako niezależnych narodów współpracujących ze sobą we wspólnym celu – podkreśliła.

Dlatego też – powiedziała – autonomiczny rząd Szkocji proponuje wprowadzenie „mechanizmu podwójnej większości”. W myśl tego mechanizmu „wyjście (Wielkiej Brytanii) z UE byłoby możliwe tylko pod warunkiem że zgodę na to wyrażą wszystkie narody wchodzące w skład Zjednoczonego Królestwa” – 586-MAKIETA 1 01-23.indd 8

oświadczyła Sturgeon. – Dzięki temu Szkocja nie mogłaby zostać wypchnięta z UE wbrew własnej woli – dodała.

Szkocka premier podkreśliła, że wyjście Wielkiej Brytanii z UE wywołałoby wśród szkockich wyborców „silną reakcję”, której „skutki trudno jest obecnie przewidywać”. W jednym z możliwych scenariuszy powstałby mocny pęd do powtórzenia zeszłorocznego referendum w sprawie odłączenia się Szkocji od reszty Zjednoczonego Królestwa – ostrzegła szkocka premier.

Zaapelowała do rządu w Londynie, by nie pozbawiał prawa głosu w unijnym referendum osób w wieku 16 i 17 lat. Skrytykowała też – jako „niesprawiedliwe, niedemokratyczne i nie do uzasadnienia” – odebranie takiego prawa mieszkającym w Wielkiej Brytanii obywatelom krajów UE. Zdaniem Sturgeon reformy UE, któ-

rych domaga się rząd brytyjski, dałoby się przeprowadzić w ramach istniejących traktatów. Podkreśliła, że jej Szkocka Partia Narodowa (SNP) z radością przyjęłaby niektóre zmiany, w tym przyznanie krajom członkowskim większej autonomii w kluczowych dziedzinach, np. w służbie zdrowia.

Premier zaapelowała też do brytyjskiego rządu o udział w zaproponowanym przez Komisję Europejską planie rozmieszczenia w krajach UE 40 tys. uchodźców z Afryki i Bliskiego Wschodu.

Zapowiedziała, że Szkocja przyjmie przypadającą na nią liczbę imigrantów.

Swoje przemówienie Sturgeon wygłosiła prawie co do dnia 40 lat po referendum, w którym Wielka Brytania głosowała w sprawie pozostania w ówczesnej Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej, strukturze poprzedzającej UE. « 09/06/2015 14:38:07

586-MAKIETA 1 01-23.indd 9

09/06/2015 14:38:09

010

WIADOMOŚCI NA wyspach

„Obcinając wydatki na obronność, Wielka Brytania ryzykuje swój status” Obcinanie przez brytyjskiego premiera Davida Camerona wydatków na obronność jest niepokojące nie tylko z powodu zagrożenia ze strony Rosji czy Państwa Islamskiego. Stawką jest utrzymanie znaczenia Wielkiej Brytanii na światowej scenie politycznej – pisze „Financial Times”.

586-MAKIETA 1 01-23.indd 10

»

W artykule redakcyjnym „Financial Times” zwraca uwagę, że rząd Camerona w ciągu pierwszych pięciu lat obciął wydatki na obronność o 9 proc. w liczbach bezwzględnych. Jest to powód do niepokoju nie tylko dla brytyjskich dowódców wojskowych, ale także dla najważniejszego brytyjskiego sojusznika, Stanów Zjednoczonych – czytamy w komentarzu.

Niedawno „amerykański minister obrony Ashton Carter z trudem maskował zawód, gdy mówił, że ograniczenie wydatków to »działania, które najwyraźniej wskazują na odchodzenie od zobowiązań«” – zaznacza londyński dziennik.

Gazeta wypomina brytyjskiemu premierowi hipokryzję. Przypomina, że na ubiegłorocznym szczycie NATO Cameron zadeklarował, iż Wielka Brytania zamierza utrzymać wydatki na obronność na poziomie 2 proc. PKB, i do tego samego zachęcał innych członków sojuszu. „Teraz ta obietnica z pewnością zostanie złamana, ponieważ prognozowane brytyjskie wydatki spadną do 1,8 proc. PKB do końca dekady” – zauważa „FT”.

Dodaje, że Wielka Brytania ma pryncypialne podejście do utrzymania poziomu pomocy zagranicznej, ale „jeśli chodzi o cel NATO mówiący o wydat-

kach na poziomie 2 proc. PKB, (Cameron) najwyraźniej jest skłonny do kompromisów i to mimo wysokich kosztów dyplomatycznych”. „Financial Times” komentuje, że Wielka Brytania musi pozostać silna militarnie nie tylko ze względu na zagrożenia ze strony Rosji czy dżihadystów, ale przede wszystkim ze względu na jej amerykańskiego sojusznika i NATO. Jeśli Wielka Brytania utrzyma cel 2 proc.

PKB, inni w NATO też mogą czuć się do tego zobligowani – przekonuje dziennik. – Natomiast jeśli Londyn się wycofa, wówczas USA mogą się zastanawiać, dlaczego ponoszą dwie trzecie kosztów NATO, czyli o ponad połowę więcej niż pod koniec zimnej wojny.

Według „FT” Cameron przede wszystkim powinien jednak dążyć do kontrowania coraz bardziej rozpowszechniającej się opinii o ustępowaniu Wielkiej Brytanii z międzynarodowej sceny. „Brytyjska polityka zagraniczna powinna oznaczać trochę więcej niż renegocjowanie jej (Wielkiej Brytanii – przyp. red.) członkostwa w UE” – podkreśla dziennik. Ostrzega, że jeśli Cameron „będzie w dalszym ciągu zmniejszał potencjał kraju, jego premierostwo może zostać zapamiętane jako chwila, w której Wielka Brytania zrezygnowała ze statusu globalnego mocarstwa”. «

09/06/2015 14:38:10

586-MAKIETA 1 01-23.indd 11

09/06/2015 14:38:12

012

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Brytyjski ekspert: wczesna edukacja szkolna nie jest dobra dla dzieci Rozpoczynanie edukacji szkolnej wcześniej niż w wieku siedmiu lat nie jest dobre dla dzieci, gdyż dopiero w tym wieku większość z nich jest emocjonalnie dojrzała do rozpoczęcia nauki – uważa ekspert prof.

David Whitebread z Uniwersytetu w Cambridge.

586-MAKIETA 1 01-23.indd 12

»

Prof. David Whitebread jest specjalistą w dziedzinie nauczania małych dzieci. Prowadzi badania nad skutkami wczesnego rozpoczynania edukacji szkolnej. Jest ekspertem wspierającym akcję „Too much, to soon” (Zbyt wiele, zbyt wcześnie), prowadzoną przez ruch Save the Childhood (Ocalić dzieciństwo), który działa na rzecz podwyższenia wieku szkolnej edukacji w Wielkiej Brytanii.

– W Wielkiej Brytanii dzieci rozpoczynają naukę w szkole w wieku pięciu lat. Większość dzieci jest jednak gotowa do rozpoczęcia szkolnej edukacji dopiero w wieku siedmiu lat. Jest wiele badań o tym mówiących – przypomniał Whitebread podczas spotkania z dziennikarzami na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Według 09/06/2015 14:38:15

niego wcześniej nauka powinna odbywać się w sposób naturalny dla dzieci, czyli poprzez zabawę, gdyż do innego sposobu nauki nie są przygotowane emocjonalnie.

– Właśnie poprzez zabawę dzieci uczą się najważniejszych umiejętności, które będą przydatne w ich późniejszym życiu, rozwijają swoje umiejętności socjalne, w tym komunikację z innymi. To decydujący okres dla ich dalszej drogi edukacyjnej – zaznaczył. – Nauka w szkole w wieku pięciu lat to zdecydowanie za wcześnie – ocenił prof. Whitebread.

Jednocześnie opowiada się on za dobrą edukacją przedszkolną jako drogą do wyrównywania szans edukacyjnych dzieci, zwłaszcza tych ze środowisk defaworyzowanych.

Jak mówił, gdy sam w latach 70. i 80. pracował jako nauczyciel w szkołach podstawowych, w klasach I – III dzieci uczyły się właśnie głównie poprzez zabawę, co było bardzo efektywne. – Niestety, 20 lat temu rząd brytyjski zobowiązał nauczycieli do zmian, do sukcesywnego stawiania dzieciom wymagań już od najmłodszych lat – powiedział. – Nie przyniosło do dobrych efektów, są na to dowody – podkreślił ekspert.

Według niego wiele dzieci, które tak wcześnie zaczęły formalną edukację szkolną, nie radzi sobie ze stresem. – Coraz więcej z nich ma problemy emocjonalne. W Wielkiej Brytanii mamy ponad 10 tys. uczniów niższych klas szkół podstawowych, którzy mają zdiagnozowaną kliniczną depresję – powiedział profesor.

Zwrócił też uwagę na to, że Wielka Brytania była kiedyś w czołówce międzynarodowego rankingu osiągnięć edukacyjnych, a obecnie jest jednym z ostatnich państw na liście. Jego zdaniem to także efekt wczesnego rozpoczynania formalnej nauki przez dzieci.

Dlatego prof. Whitebread apeluje do polityków, by podejmując decyzje dotyczące edukacji dzieci, brali pod uwagę głównie ich dobro. – Politykom powinno zależeć na tym, by było lepiej, a nie gorzej – zaznaczył.

Prof. David Whitebread przyjechał do Polski na zaproszenie Stowarzyszenia Rzecznik Praw Rodziców, które jest przeciwne rozpoczynaniu nauki przez dzieci w wieku sześciu lat.

W polskim systemie edukacji stopniowe obniżanie wieku obowiązku szkolnego rozpoczęto w 2009 r.

Przez pięć lat – do września 2013 r. – decyzję o tym, czy dziecko rozpocznie naukę w wieku sześciu, czy siedmiu lat, podejmowali rodzice.

Jesienią ubiegłego roku do szkół poszły obowiązkowo dzieci 6-letnie urodzone w pierwszej połowie 2008 r. W tym roku po raz pierwszy do I klasy szkoły podstawowej powinien pójść obowiązkowo cały rocznik dzieci 6-letnich, czyli urodzonych w 2009 r. Wraz sześciolatkami we wrześniu do I klasy pójdą też dzieci 7-letnie urodzone w drugiej połowie 2008 r. oraz dzieci urodzone w pierwszej połowie 2008 r., którym na wniosek rodziców w ubiegłym roku odroczono rozpoczęcie nauki.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami rodzice mogą odroczyć rozpoczęcie nauki na podstawie opinii wydanej przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Mogą też do końca grudnia uzyskać opinię specjalistów i cofnąć dziecko z I klasy do przedszkola. « 586-MAKIETA 1 01-23.indd 13

09/06/2015 14:38:16

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Psia niańka To jedna z najszybciej rozwijających się branż.

Pozwala całkiem nieźle zarobić.

Przygotowała: Sylwia Milan Źrodło: Daily Mail

»

Profesjonalni dog walkerzy są ostatnio rozchwytywani, zwłaszcza w stolicy Wielkiej Brytanii. Ich klientami są głównie osoby niezamężne, bezdzietne, pracownicy biur, pozostający w pracy od rana do wieczora. Ich „dziećmi” są czworonogi, którym mogą poświęcić czas jedynie w soboty i niedziele. W tygodniu ktoś jednak musi zwierzę nakarmić i wyprowadzić, czasami nawet trzy razy dziennie. W trakcie spaceru psia niańka robi zdjęcia „dziecku” właściciela i wysyła mu je na maila. Ten najczęściej przegląda je już w pracy. Ile sprawia mu to radości, można sobie tylko wyobrazić. Czas w biurze mija szybciej, gdy włochate stworzenie wysyła nam pozdrowienia z parku.

Psi opiekun to osoba o najwyższym stopniu zaufania. Ma klucze do domu, do 586-MAKIETA 1 01-23.indd 14

którego wchodzi podczas nieobecności właścicieli. Zaświadczenie o niekaralności jest w tym fachu podstawą.

Praca na powietrzu niezależnie od warunków atmosferycznych i charakteru zwierzęcia, możliwość zranienia czy kontuzji na pewno należą do minusów.

Wszystko jednak wliczone jest w cenę.

Godzina towarzystwa dla psa kosztuje średnio 14 funtów, maksymalnie 20. Przy wielkim szczęściu można znaleźć kogoś za 10 funtów. Wprawiony psi opiekun wyprowadza średnio 13 psiaków dziennie. Jednorazowo na spacer można ich wziąć kilka, ale trzeba znać umiar. Dziewięć psów na smyczy to męka i dla opiekuna, i dla zwierząt. Właściciele zwykle nie mają nic przeciwko wyprowadzaniu kilku psów naraz. Uważają, że to pozwala czworonogowi nawiązać nowe znajomości. Trzy to jednak optymalna liczba, pozwalająca na właściwy dozór i bezpieczeństwo obu stron.

W niektórych miejscach wymagane jest bezwzględne korzystanie ze smyczy (np. Queen’s Park), w innych niekoniecznie. Zakaz puszczania psów luzem obowiązuje zawsze na plaży i w pobliżu ruchliwych ulic.

Luke Winchester wyprowadza psy w dzielnicy Chiswick od 6 lat. To praca na cały etat. Wcześniej pracował w nieruchomościach. Kiedy zorientował się, ile wolności i radości daje mu praca na świeżym powietrzu i w otoczeniu zwierząt (zwykle od czterech do sześciu), bez żalu zamienił mysz z komputera na psa na smyczy. Wypłata jest identyczna, a satysfakcja z pracy nieporównywalna.

Z kolei 33-letnia Lisa Carroll-Goles, również z branży, do Londynu przeprowadziła się z Yorkshire. Otwarła własne biuro, jednak praca ta szybko okazała się mało ekscytująca. Założyła więc firmę świadczącą usługi właścicielom psów.

Nie żałuje. « 09/06/2015 14:38:16

015 przegląd prasy »THE SUN

Przykleić ząb 48-letnia Angie Barlow tak bardzo bała się dentysty, że przez lata sama „leczyła” sobie zęby, głównie klejem typu superglue.

Trauma pojawiła, gdy jej matka zmarła w wieku zaledwie 34 lat. Usunięto jej zęba, odkrywając w ten sposób raka. Od tamtej pory mieszkanka Altrincham w Cheshire każdy wypadający ząb przyklejała z powrotem klejem. Z biegiem lat toksyczne właściwości specyfiku uszkodziły 90 proc. szczęki. Wyglądała przerażająco. W końcu poszła do stomatologa. Ten musiał usunąć jej wszystkie zęby w trakcie skomplikowanej operacji, za którą zapłaciła 16 tys. funtów z własnej kieszeni.

»DAILY MIRROR

Wolą małe mieszkanka 18 proc. Brytyjczyków powyżej 35. roku życia zamieniłoby swój dom na mniejszy, gdyby tylko mogli. 35 proc. rozważało taką możliwość w ciągu ostatnich 5 lat, ale jedynie 7 proc. to zrobiło. Kiedy dzieci dorastają i wyprowadzają się, a dochody z racji wieku są mniejsze, pojawia się kłopot z płaceniem rachunków.

Problem w tym, że na rynku nie ma tak dużo mieszkań o małym metrażu i przystosowanych dla starszych osób.

»DAILY EXPRESS

Kto zdradzi szybciej?

Mężczyźni zależni finansowo od swoich partnerek mogą częściej je zdradzać. Im większa przepaść między zarobkami partnerów, tym gorzej. Jeśli pan domu nie zarabia na jego utrzymanie, będzie szukał potwierdzenia swojej męskości w romansach. Dodatkowo jest przekonany, że jego partnerka go nie rzuci, nawet gdy dowie się o zdradzie, bo z grubszym portfelem i tak czuje się dobrze, a facet przecież szybko od niej nie odejdzie, bo go nie stać.

»DAILY MAIL

Skarb w szopie Rodzina z Surrey trzymała w szopie stare auto. Dziadek dawno temu kupił samochód wyprodukowany w 1929 r. Od 1985 r. stał on zapomniany. Krewni postanowili pozbyć się go na aukcji. Liczyli na jakieś 30 tys. funtów. Mylili się. We wrześniu auto idzie pod młotek i już wiadomo, że nie zejdzie za mniej niż… 250 tys. funtów. Jest nadzieja nawet na 350 tys. – Bentleye z 1929 r. chodzą w takich właśnie cenach. – W naszej branży to żadne zaskoczenie, ale rozumiem, że dla tych państwa to miła niespodzianka – mówi Rob Hubbard z domu aukcyjnego Bonhams. (SM)

586-MAKIETA 1 01-23.indd 15

09/06/2015 14:38:17

016

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Władze Irlandii Północnej przeciwstawiają się fali antypolskich ataków Fala ataków o charakterze rasistowskim na Polaków w Irlandii Północnej zaniepokoiła zarówno lokalne władze, jak i polski MSZ. Z dwudniową wizytą w Belfaście przebywał ambasador RP w Londynie Witold Sobków.

586-MAKIETA 1 01-23.indd 16

»

Niemal 150 ataków skierowanych przeciwko Polakom zanotowała północnoirlandzka policja (PSNI) w ciągu 12 miesięcy do marca tego roku. Rok wcześniej takich incydentów było zaledwie 39. Dotyczyły one najczęściej znieważania czy innego rodzaju przemocy słownej. Zdarzały się jednak również przypadki pobicia czy nawet podpalenia należących do Polaków domów, lokali handlowych i usługowych.

Pierwszego dnia wizyty w Belfaście ambasador Sobków spotkał się z burmistrzem miasta Arderem Carsonem, z którym wspólnie zaprezentował film edukacyjny promujący akcję pod hasłem „Challenging Racism, Ending Hate”; jej celem jest obalanie mitów dotyczących imigrantów.

Ważnym punktem dnia było także spotkanie z polskimi obywatelami poszkodowanymi w atakach o charakterze rasistowskim oraz przedstawicielami północnoirlandzkiej Polonii.

We wtorek ambasador miał okazję odwiedzić Stormont, siedzibę północnoirlandzkiego rządu autonomicznego, gdzie spotkał się z wicepremierem Martinem McGuinnessem i ministrem sprawiedliwości Davidem Fordem. W oświadczeniu wydanym po spotkaniu przedstawiciele rządu podkreślali „pozytywny wkład polskiej społeczności mieszkającej w Irlandii Północnej”. „Podzielamy obawy ambasadora dotyczące skali przestępczości na tle nienawiści rasowej i innych form zastraszania. Współpracując, jesteśmy w stanie zapewnić, by wszyscy członkowie naszego społeczeństwa byli traktowani jednakowo, oraz pokazać, że popieramy różnorodność wzbogacającą nasze życie” – czytamy w oświadczeniu.

Witold Sobków wezwał północnoirlandzkie władze do bardziej skoordynowanej akcji zwalczania przestępczości na tle rasowym i narodowościowym,

a także tamtejszą Polonię do lepszej integracji z lokalną społecznością.

Przedstawiciele rządu zapewnili, że niebawem przedstawione zostaną konkretne zalecenia, które po konsultacjach przyjmą formę strategii w zakresie równości rasowej.

Ambasador spotkał się również z przedstawicielami policji, którzy zapewnili o podejmowanych staraniach w celu zapobiegania tego typu przestępczości, której ofiarami są Polacy, jak również inne grupy narodowościowe.

Irlandia Północna wyróżnia się pod tym względem spośród innych rejonów Zjednoczonego Królestwa. Zdaniem Dariusza Adlera, konsula generalnego RP w Edynburgu, któremu podlega również Irlandia Północna, wynika to z historycznych napięć o charakterze religijnym, społecznym i ekonomicznym, obserwowanych w Irlandii Północnej od dziesięcioleci. – W ostatnim czasie część tych napięć znalazła swoje ujście w postaci rasistowskich ataków na obcokrajowców – powiedział.

– Trzeba pamiętać, że nie chodzi tu tylko o Polaków, ale także o inne grupy narodowościowe zamieszkujące Irlandię Północną. Oczywiście z racji swojej liczebności Polonia odczuwa te nastroje najbardziej. Jest to na pewno niepokojące zjawisko i cieszy, że północnoirlandzkie władze dostrzegają ten problem i działają na rzecz zapobiegania tego typu incydentom – podkreślił Dariusz Adler.

Wizyta polskiego ambasadora w Belfaście była szeroko relacjonowana zarówno przez media północnoirlandzkie, jak i ogólnokrajowe. Przypominano przy tej okazji niedawne incydenty, takie jak pobicie dwóch Polaków przez grupę młodych mężczyzn.

W reakcji na to zajście mieszkańcy wschodniego Belfastu, gdzie doszło do pobicia, zorganizowali antyrasistowski protest. Wzięli w nim udział również członkowie władz miejskich. « 09/06/2015 14:38:18

017

586-MAKIETA 1 01-23.indd 17

09/06/2015 14:38:19

Fot. Mauvries / Shutterstock.com

018

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Nielegalni imigranci przypłynęli z holenderskiego portu Hoek van Holland na pokładzie promu Stena Hollandica.

Czterech Polaków aresztowanych w sprawie imigrantów w Harwich Czterech polskich kierowców zostało aresztowanych w związku z odnalezieniem 68 nielegalnych imigrantów ukrytych w ciężarówkach w międzynarodowym porcie w Harwich w Essex. Kierowcy nie skontaktowali się z polskim konsulatem.

»

Brytyjskie MSW potwierdziło, że Polacy są przesłuchiwani. Konsulat Generalny RP w Londynie poinformował z kolei, że czterech polskich kierowców aresztowanych w związku z próbą nielegalnego przemytu imigrantów do Wielkiej Brytanii nie nawiązało do tej pory kontaktu z polskimi służbami konsularnymi. Konsul generalny RP w Londynie Ireneusz Truszkowski wskazał w komunikacie, że kierowcy zostali poinformowani przez policję o możliwości nawiązania kontaktu z konsulatem.

Według konsulatu Polacy zostali aresztowani, ale na razie nie postawiono im żadnych zarzutów. Pracownicy konsulatu są w tej sprawie w bezpośrednim kontakcie z policją i brytyjskimi władzami.

Do odkrycia nielegalnych imigrantów doszło w czwartek około godz. 22.00

586-MAKIETA 1 01-23.indd 18

w międzynarodowym porcie Harwich w hrabstwie Essex podczas rutynowej kontroli. Rzecznik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (Home Office) poinformował w piątek, że imigranci zostali znalezieni w czterech samochodach ciężarowych, a nie – jak wcześniej informowały brytyjskie służby i media – w zamkniętym kontenerze.

Jak informowało BBC, czterej polscy kierowcy ciężarówek zostali aresztowani pod zarzutem ułatwiania nielegalnej imigracji; są oni obecnie przesłuchiwani – potwierdziło brytyjskie MSW. Na ciężarówkach znajdowało się m.in. 15 dzieci i dwie kobiety w ciąży, które wraz z innymi pięcioma osobami, skarżącymi się na bóle brzucha i klatki piersiowej, zostały przewiezione do pobliskiego szpitala.

Pozostałych 61 imigrantów przekazano w ręce brytyjskiej służby granicznej i znajdują się oni obecnie na terenie portu Harwich. Ciężarówki przypłynęły w czwartek po południu z Holandii; nie jest jasne, skąd samochody przyjechały do tego kraju.

Jak podkreśliło BBC, do podobnego incydentu doszło w sierpniu ubiegłego roku. Wówczas w kontenerze w jednym z portowych doków robotnicy odnaleźli 35 afgańskich uchodźców, wołających o pomoc. Jedna osoba wówczas zmarła.

– Mamy doświadczenie w radzeniu sobie z takimi sytuacjami jak w Essex.

Zawsze boimy się jednej rzeczy, tj. czasu, jaki przyszło spędzić w kontenerze tym ludziom – powiedział pracownik służb ratowniczych Matthew Broad. «

09/06/2015 14:38:21

019

586-MAKIETA 1 01-23.indd 19

09/06/2015 14:38:23

020

WIADOMOŚCI prawo

Pasażer też ma prawo do odszkodowania!

Statystycznie to pasażerowie są najmniej świadomi swoich praw i najczęściej rezygnują z przysługującego im odszkodowania, mimo faktu iż jako osoby niewinne bez względu na okoliczności zdarzenia mają zawsze prawo do starania się o odszkodowanie za urazy, których doznali w wyniku wypadku.

586-MAKIETA 1 01-23.indd 20

»

Wielu z nas coraz częściej decyduje się na samochód jako najwygodniejszy i najtańszy środek transportu. Podróżujemy wszędzie: do pracy, do sklepu, na wakacje. Podróż samochodem poza wieloma korzyściami niesie za sobą również wiele zagrożeń.

W ostatnich latach odnotowano znaczny wzrost liczby wypadków drogowych, w których poszkodowani zostali kierowcy, piesi, motocykliści czy pasażerowie. Większość z nich ma oczywiście świadomość możliwości ubiegania się o odszkodowanie powypadkowe, co niejednokrotnie czynią. Uwagę przykuwa bez wątpienia ostatnia grupa.

Niezwykle często słyszymy od znajomych, że ucierpieli w wyniku wypadku.

Jedni jechali z rodziną, a ich samochód został uderzony przez inne auto. Inni wybrali się na zakupy do sklepu i na parkingu ich pojazd zderzył się z motorem.

Jeszcze inni jechali do pracy z kolegami, a samochód z powodu zbyt dużej prędkości uderzył w drzewo. W każdej sytuacji każdy z pasażerów ma prawo starać się o odszkodowanie za obrażenia

Masz więcej pytań?

Zadzwoń do DNS Claims na numer 0208 741 7762, a udzielimy Ci wszystkich informacji.

powypadkowe. Bez względu na to, kto jest winny wypadkowi – czy jest to kierowca innego pojazdu, z którym się zderzyliśmy, czy jest to osoba prowadząca samochód, w którym siedzieliśmy. Jeżeli więc jako pasażerowie doznaliśmy obrażeń w wyniku wypadku, pamiętajmy, że przysługuje nam odszkodowanie zdrowotne, a kierowca pojazdu, nawet jeśli spowodował wypadek, wbrew temu, co niejednokrotnie usłyszymy, nie będzie wypłacał należnego nam odszkodowania ze swojej kieszeni, gdyż zrobi to jego firma ubezpieczeniowa. « 09/06/2015 14:38:26

021 Artykuł sponsorowany

Jakie są przyczyny występowania choroby lokomocyjnej (jej mechanizm) ?

»

Choroba lokomocyjna to zespół objawów spowodowanych zburzeniami w odbiorze tych samych bodźców przez oczy, uszy, mięśnie i błędnik. Przesyłają one do mózgu sprzeczne informacje.

Błędnik odbiera informacje o pozycji ciała, czy jest ono w ruchu, czy w spoczynku.

Podczas podróży samochodem, pociągiem, samolotem, statkiem błędnik przesyła je do mózgu informacje, że ciało jest w spoczynku, natomiast oczy odbierają sygnał, że jest w ruchu. Obserwują zmieniający się szybko krajobraz, uciekające płoty, drzewa, domy. Błędnik żywo reaguje na nagłe zmiany prędkości jazdy, przechyły na zakrętach, potrząsanie na wyboistej drodze. Można powiedzieć, że choroba lokomocyjna nie jest chorobą tylko fizjologiczną reakcją na niespójne bodźce odbierane przez mózg.

Najczęściej dotyczy dzieci między 2-3 rokiem życia, nie występuje u niemowląt, które szybko zasypiają. Dokucza też dorosłym.

Jakie są najczęstsze objawy choroby lokomocyjnej?

Choroba lokomocyjna może zepsuć świetnie zaplanowaną podróż. Na początku, zwykle po 1-2 godzinach, ale czasem tez znacznie szybciej, pojawia się ziewanie, ogólne osłabienie, pobolewanie głowy, nadwrażliwość na zapachy, dzieci zaczynają marudzić.

Potem dołączają się  zawroty głowy,  pocenie się,  bladość skóry,  ślinotok,  nudności i wymioty Jakich praktycznych wskazówek udzieliłaby Pani osobom wyruszającym w podróż i cierpiącym na chorobę lokomocyjną ?

Na pomoc w chorobie lokomocyjnej jest kilka metod. Przede wszystkim

586-MAKIETA 1 01-23.indd 21

w pierwszej kolejności trzeba zastosować sposoby naturalne , a jeśli to nie pomaga, rozważyć podanie preparatów ziołowych lub leków. Należy pamiętać, że nie ma preparatów w 100 % skutecznych w zapobieganiu i leczeniu choroby lokomocyjnej.

Osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną powinny starać się:  siadać przodem do kierunku jazdy, dziecko w foteliku  wybierać miejsca jak najdalej od kół  przed wyjazdem zjeść lekki posiłek, dzieci nie należy przekarmiać  podczas podróży starać się nie jeść w samochodzie, tylko na parkingu, robić dość częste przerwy-wydłuży to podróż, ale poprawi komfort  unikać napojów gazowanych i słodkich gęstych soków, pić małymi łykami letnią wodę, niegazowaną  w czasie jazdy starać się patrzeć na horyzont. Patrzenie na szybko mijane drzewa, domy wzmaga dolegliwości  jeśli to możliwe, podróżować w pozycji półleżącej,  w razie nudności, zamknąć oczy i głęboko oddychać, otworzyć okno  dzieci należy zająć zabawą, czytaniem, opowiadaniem historyjek - nie zachęcać do samodzielnego czytania, to niestety może nasilać objawy  dobrze jest mieć torebki w razie wystąpienia wymiotów.

Jeśli wyczerpiemy sposoby naturalne, można rozważyć podanie preparatu ziołowego zwierającego imbir lub miętę w postaci herbatek lub tabletek (Lokomotiv lub Avioplant Junior dla dzieci powyżej 6 roku życia). Można też pogryzać herbatniki imbirowe. Tradycyjnie imbir i mięta uważane są za zioła hamujące nudności i wymioty. Nie mają niebezpiecznych działań ubocznych.

Do typowych leków stasowanych w chorobie lokomocyjnej należą Avio­ marin , Diphergan, Scopolan.

AVIOMARIN jest dostępny bez recepty.

Dr Beata Szymczyk-Hałas

Działa przeciwwymiotnie, przeciwuczuleniowo i łagodnie uspokajająco. Profilaktycznie podaje się go na 30 min przed planowaną podróżą (dzieciom do 14. roku życia 0,5 lub 1 tabletkę) albo w przypadku nudności i wymiotów (taka sama dawka co 6—8 godzin, maks. 3 tabletki na dobę).

Leku nie stosuje się poniżej 2. roku życia.

DIPHERGAN to też lek stosowany powyżej 2 roku życia, obarczony działaniami ubocznymi, jak zaburzenia zachowania, nasilenie suchości w jamie ustnej. Stosowany z dużą ostrożnością.

SCOPOLAN to preparat hioscyny.

U dorosłych zastosowanie hioscyny przed podróżą prawie o połowę zmniejsza ryzyko wystąpienia objawów choroby lokomocyjnej. Stosowanie czopków u dzieci jest dla nich wielce nieprzyjemne i nie należny ich stosować w nieuzasadnionych sytuacjach. « W razie dodatkowych pytań uprzejmie prosimy o kontakt z naszymi konsultantami My Medyk i umówienie wizyty do Dr Beaty Szymczyk - Hałas, lekarza pediatry, specjalisty od chorób zakaźnych, wykładowcy na kursach z dziedziny nabytych niedoborów odporności; eksperta w International Organisation for Migration przy ONZ; członka Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego oraz European Society Paediatric Infection Diseases, pod numerem telefonu 0 208 997 91 91 lub wejście na stronę www.medyk.co.uk.

Serdecznie zapraszamy!

09/06/2015 14:38:28

022

WIADOMOŚCI Polska

Londyn, Oslo i Zagłębie Ruhry – przyszłe kierunki lotów z Szyman Londyn, Oslo i Zagłębie Ruhry to kierunki, w których latać będą samoloty rejsowe z portu regionalnego w Szymanach (warmińsko-mazurskie). W pierwszych latach z lotniska skorzystać ma rocznie od 100 do 200 tys. pasażerów – podała spółka zarządzająca portem.

586-MAKIETA 1 01-23.indd 22

»

W ubiegły piątek pierwsze awionetki biorące udział w Rajdzie po Lotniskach Warmii i Mazur wylądowały na powstającym lotnisku regionalnym w Szymanach koło Szczytna. To pierwsze operacje lotnicze w porcie Olsztyn Mazury, który ma być gotowy do końca tego roku.

22 małe samoloty wystartowały z lotniska Wilamowo w Kętrzynie i wylądowały w Szymanach na pasie trawiastym, który ma 900 metrów długości i 60 metrów szerokości.

Jak wyjaśnił PAP dyrektor operacyjny lotniska Tomasz Kądziołka, maszyny nie mogły wylądować na 2,5-kilometrowym pasie betonowym, ponieważ – choć jest gotowy – nie został jeszcze dopuszczony do 09/06/2015 14:38:30

023 użytkowania, gdyż nie został poddany procedurom certyfikacyjnym. Urząd Lotnictwa Cywilnego takie pozwolenie ma wydać do końca roku – podkreślił Kądziołka.

Dyrektor handlowy spółki Krzysztof Pawłowski podał, że badania dotyczące potencjału lotniska w Szymanach wykazały, iż około 66 proc. pasażerów z Warmii i Mazur, którzy korzystają obecnie z lotnisk w Gdańsku i Modlinie, zadeklarowało, iż będzie latać z Szyman, gdy port zostanie uruchomiony. – Chodzi o liczbę pół miliona pasażerów. W zasięgu oddziaływania lotniska w Szymanach jest 2 mln potencjalnych pasażerów mieszkających na Warmii i Mazurach oraz na północnym Mazowszu. Ten region był ostatnią „białą plamą” na mapie lotnisk regionalnych – dodał. Podkreślił, że z badań wynika, iż najbardziej zainteresowani korzystaniem z Szyman będą pasażerowie, którzy mogą wydać na bilet w jedną stronę od 300 do 600 zł.

– Spółka wciąż prowadzi rozmowy z przewoźnikami zainteresowanymi uruchomieniem rejsowych połączeń. Nie mogę wymienić nazw przewoźników, trwają rozmowy z trzema, z dwoma podpisaliśmy listy intencyjne – podkreślił Pawłowski. Dodał, że w wakacje z Szyman będą odbywać się loty czarterowe.

Dyrektor Wydziału Infrastruktury Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie Wiktor Wójcik podkreślił, że samorząd województwa przez pierwsze lata będzie dopłacać do działalności operacyjnej lotniska minimum 5 mln zł rocznie. Ale spółka zarządzająca lotniskiem będzie też miała wpływy, np. z dzierżawy powierzchni w terminalu; firmy zewnętrzne prowadzić będą gastronomię i usługi. Będzie tu działała wypożyczalnia samochodów czy płatny parking, spółka sprzedawać będzie paliwo lotniskowe i pobierać opłaty za starty i lądowania.

Według Pawłowskiego „spółka może na początku przynosić starty, ale korzyści będzie odnosił cały region, bo po uruchomieniu portu lotniczego zwiększy się ruch turystyczny i zarabiać mają przedsiębiorcy z tej branży”.

– Szacuje się, że w pierwszym roku działalności lotnisko musi zatrudnić około 100 osób. Zgodnie z wymogami prawa bowiem musi być ściśle określona liczba pracowników ochrony czy straży pożarnej. Budowa terminalu jest na ukończeniu, oceniamy, że stan zaawansowania prac wynosi około 90 proc.

Zakończenie budowy terminalu planowane jest na koniec sierpnia tego roku – dodał Pawłowski.

Regionalny port Olsztyn Mazury powstaje w miejscu dawnego lotniska wojskowego. Inwestycja musi być rozliczona w 2015 r., by nie przepadła unijna dotacja. Koszt szacowany jest na 205 mln zł. Unijne dofinansowanie ma wynieść 76 proc.

Lotnisko w Szymanach od 1996 r. na mocy decyzji ministra obrony narodowej służyło potrzebom lotnictwa cywilnego. W latach 1998 – 2003 liczba operacji lotniczych wahała się od 180 do 928 rocznie. Od tej pory lotnisko nie prowadzi regularnych połączeń. « 586-MAKIETA 1 01-23.indd 23

09/06/2015 14:38:31

024

TEMAT NUMERU historia

Tajemnica zaginionej kolonii Opuszczali rodzinną Anglię pełni nadziei, z misją kolonizacji Nowego Świata. Dotarli do wyspy Roanoke u wybrzeży Karoliny Północnej, gdzie założyli własną osadę. Jednak niedługo potem grupa 116 angielskich kolonistów, pionierów ujarzmiania Ameryki Północnej, zniknęła bez śladu…

Piotr Gulbicki

»

Był sierpień 1590 r. Kapitan John White po zejściu z pokładu dowodzonego przez siebie statku nie krył zdziwienia – osada, którą trzy lata wcześniej opuszczał tętniącą życiem, była pusta.

Kryte strzechą domy i otaczający je płot znajdowały się w nienaruszonym stanie, nie znaleziono żadnych śladów walki czy zniszczeń. Penetrując teren, White znalazł wykresy, mapy oraz książki, które zakopał w skrzyni przed opuszczeniem wyspy – teraz zniszczone przez przyrodę walały się po okolicy. W osadzie nie było kości, ciał ani pochówków – niczego, co by rzucało światło na to, co mogło stać się z kolonistami. Wzrok White’a przykuł za to wyryty na słupie napis „CROATOAN” oraz litery „CRO” wyżło-

586-MAKIETA 2 24-43.indd 24

bione na pobliskim drzewie. Czy był to klucz do rozwiązania tajemnicy zniknięcia 116 kolonistów?

Indianie na królewskim dworze

Bogactwa naturalne, nowe terytoria, rynek zbytu, ale też bazy, z których będzie możliwość prowadzenia wypraw zbrojnych przeciwko flocie hiszpańskiej.

Takie główne cele przyświecały angielskiej królowej Elżbiecie I, która w marcu 1584 r. wręczyła sir Walterowi Raleighowi patent, na mocy którego miał kolonizować Amerykę Północną. Raleigh, arystokrata, żeglarz i pisarz, a jednocześnie faworyt monarchini, sumiennie podszedł do powierzonego mu zadania, rozpoczynając przygotowania do »

09/06/2015 15:12:36

Fot. Joseph Sohm / Shutterstock.com

025

586-MAKIETA 2 24-43.indd 25

09/06/2015 15:12:37

Fot. Wikipedia/Public Domain

026

TEMAT NUMERU historia

Kapitan John White znajduje słowo „croatoan” wyryte na palisadzie fortu Roanoke.

W osadzie nie było kości, ciał ani pochówków.

Wzrok White’a przykuł wyryty na słupie napis „CROATOAN” oraz litery „CRO” wyżłobione na pobliskim drzewie.

586-MAKIETA 2 24-43.indd 26

wyprawy. Nadzorował całe przedsięwzięcie, chociaż sam nigdy tam nie dotarł – dowodził za to dwoma ekspedycjami do dorzeczy rzeki Orinoko, gdzie spodziewano się odnaleźć legendarne Złote Miasto El Dorado.

Do wybrzeży Ameryki Północnej dopłynęli ludzie Raleigha. W 1584 r. zorganizowano pierwszą wyprawę dowodzoną przez Philipa Amadasa i Arthura Barlowe’a, której uczestnicy zakotwiczyli na wyspie Roanoke. Ich zadaniem było rozpoznanie terenu i sporządzenie map na potrzeby przyszłych kolonistów. Przybysze nawiązali dobre stosunki z okolicznymi Indianami, z których dwóch popłynęło z nimi do Anglii, gdzie zostali przedstawieni na dworze królewskim. Dobre wrażenie, jakie zrobili, a także opowiadania o bogatych zasobach nowych terenów pomogły Raleighowi w zebraniu dodatkowych funduszy na wybudowanie na Roanoke stałej osady. Kilka miesięcy później zasiedliło ją 100 kolonistów – samych mężczyzn.

Gubernatorem kolonii został sir Richard Grenville, który jednak po kilku miesiącach popłynął do Anglii w celu uzupełnienia zapasów żywności. Zastępu-

jący go Ralph Lane nie potrafił poradzić sobie z narastającym napięciem – osadnicy szybko popadli w konflikt z tubylcami, zniszczyli ich wioskę i porywali lokalnych przywódców plemiennych, za których żądali okupu. Sytuacja stawała się coraz bardziej niebezpieczna, tymczasem powrót Grenville’a opóźniał się. W rezultacie kiedy sir Francis Drake po zniszczeniu hiszpańskiej kolonii St. Augustine zawinął na Roanoke, osadnicy uznali to za wybawienie i po 10 miesiącach pobytu na wyspie z ulgą wrócili do domu. Drake zostawił jednak na miejscu 15 swoich żołnierzy, żeby podtrzymali angielską obecność w Nowym Świecie – do czasu przybycia kolejnej grupy osadników. A ta pojawiła się kilka miesięcy później. Nowi koloniści zakotwiczyli na Roanoke w 1587 r. i trzeba przyznać, że ten desant zdecydowanie różnił się od poprzednich – oprócz 90 mężczyzn znajdowało się w nim bowiem 17 kobiet i 9 dzieci, co miało świadczyć o ich pokojowych zamiarach. Początek nie był jednak zachęcający – pierwsze, co odkryli na miejscu, to ślady walki, a także szkielet żołnierza, będący jedyną pozostałością po poprzednikach.

10/06/2015 12:36:09

027 Kiedy w 1587 r.

White wypływał po zaopatrzenie, nie przypuszczał, że już nigdy nie zobaczy swoich towarzyszy, córki, zięcia oraz malutkiej wnuczki Virginii

Fot. publicdomainreview.org/Public Domain

Wioska indiańska w Północnej Karolinie.

John White, 1585 r.

British Museum, London.

Pierwsze angielskie dziecko Był ciekawą postacią. John White jako kartograf pierwszej wyprawy z 1585 r. sporządził szereg rysunków i akwarel przedstawiających sylwetki Indian oraz lokalną faunę i florę. To właśnie White dwa lata później został gubernatorem nowej kolonii. Jej przedstawicielom udało się nawiązać dobre stosunki z plemieniem Croatoan, jednak dawne złe doświadczenia i nieufność do białych przybyszy powodowały, że inni Indianie trzymali się od nich z daleka. Ta sytuacja powodowała konieczność sprowadzenia zapasów z Anglii. Kiedy w sierpniu 1587 r. gubernator White wypływał po nowe zaopatrzenie, nie przypuszczał, że już nigdy nie zobaczy swoich towa586-MAKIETA 2 24-43.indd 27

rzyszy, a także znajdujących się wśród nich swoich krewnych. Zostawił bowiem na wyspie córkę, zięcia oraz malutką wnuczkę Virginię Dare. Ta ostatnia była pierwszym angielskim dzieckiem urodzonym w Ameryce Północnej.

White planował rychły powrót, jednak kiedy dobił do wybrzeży Albionu, wybuchła wojna pomiędzy Anglią i Hiszpanią, a królowa Elżbieta I wydała rozkaz, żeby wszystkie okręty ruszyły do walki z hiszpańską Wielką Armadą, uważaną wówczas za niezwyciężoną.

Z tego powodu wyprawa powrotna znacznie się przedłużyła i White na Roanoke zakotwiczył ponownie dokładnie trzy lata po opuszczeniu wyspy, w sierpniu 1590 r. W osadzie nie było jednak żywego ducha. Co się wydarzyło w czasie jego nieobecności? Według sporzą-

dzanych przez niego na bieżąco notatek wszystko wskazywało na to, że koloniści opuścili fort. Dlaczego, w jakim kierunku podążyli, co się potem z nimi stało?

White uważał, że ważną wskazówką było wyryte na słupie słowo „CROATOAN”.

Tak nazywała się wyspa na południe od Roanoke, na której mieszkało tubylcze plemię o tej samej nazwie. Może koloniści przenieśli się tam w poszukiwaniu ochrony bądź żywności? Nic nie wskazywało na to, że musieli migrować pod przymusem – nigdzie bowiem nie znaleziono maltańskiego krzyża, umówionego znaku, który osadnicy mieli zostawić jako świadectwo tego, że groziło im jakieś niebezpieczeństwo.

Pytań bez odpowiedzi było wiele, niemniej z powodu fatalnej pogody i niechęci załogi White, nie będąc w stanie » 09/06/2015 15:12:39

Wioska indianska w Północnej Karolinie.

Autor John White, 1585 r.

British Museum, London.

Fot. Wikipedia/Public Domain

028

TEMAT NUMERU historia

Village of the Secotan Indians in North Carolina. Autor John White, 1585 r. British Museum, London.

By John White, explorer and artist (British Museum, London) [Public domain], via Wikimedia Commons

Village of the Secotan Indians in North Carolina, by John White in 1585. British Museum, London.

Chrzest Virginii Dare, pierwszego angielskiego dziecka urodzonego w Ameryce Północnej. Litografia z 1880 r.

Niektórzy badacze sugerują, że koloniści padli ofiarą wyniszczającej choroby, a może nawet kanibalizmu tubylców.

586-MAKIETA 2 24-43.indd 28

prowadzić poszukiwań, zdecydował o powrocie do Anglii i już nigdy nie wrócił do Nowego Świata.

Zeznanie marynarza

Tajemnicze zniknięcie 116 kolonistów na pewien czas zastopowało dalsze osadnictwo angielskie w tym rejonie. Dopiero 17 lat później, w 1607 r., została założona kolonia Jamestown. Jej członkowie próbowali wyjaśnić losy swoich poprzedników, ale nie tylko ich – chodziło również o lokalizację samej osady Roanoke, gdyż niedokładne dane geograficzne pozostawione przez White’a, a także upływ lat sprawiły, iż umiejscowienie jej sprawiało duże trudności. O ile pozostałości kolonii z 1585 r. zostały szybko odkryte, o tyle śladów Roanoke nie udało się zlokalizować.

Z zapisków White’a wynikało, że druga osada powinna znajdować się niedaleko pierwszej, na południowym końcu wyspy.

Jednak złożone pod przysięgą w 1589 r. zeznanie hiszpańskiego marynarza wskazuje jej lokację raczej w centrum wyspy.

Obecnie niektórzy historycy uważają, że osada w wyniku następującej przez lata erozji gleby znajduje się pod wodą.

Tymczasem koloniści z Jamestown po nawiązaniu bliższych stosunków z tubylcami uzyskali od nich informacje o białych ludziach żyjących w głębi wybrzeża, w domach krytych strzechą – a więc w stylu typowym dla Anglików.

Inni opowiadali o pobliskich plemionach, które posługiwały się językiem angielskim i ubierały podobnie jak Europejczycy.

To potwierdzałoby teorię, że pionierzy zasymilowali się z pokojowo nastawionymi Indianami, a w ciągu dalszych lat wspólnego życia, skutkującego mieszanymi małżeństwami, grupa mogła wytworzyć nowy szczep – Lumbee. Jak się przypuszcza, plemię mieszkające na wyspie Croatoan wygasło na początku XVII wieku, a ich bezpośredni potomkowie, wspomniani Lumbee, pojawili się około pół wieku po zniknięciu kolonistów. Do 1650 r. migrowali, by ostatecznie osiedlić się w Robeson County w Karolinie Północnej, gdzie mieszkają do dziś. Członkowie tej społeczności potrafią pisać i czytać po angielsku, a niektórzy noszą brytyjskie nazwiska – Dial, Hyatt czy Taylor.

Szkopuł w tym, że nawet wśród samych Lumbee związki z kolonistami z Roanoke nie do końca są potwierdzone.

09/06/2015 15:12:40

029 Sztorm stulecia „W rezultacie walk z tubylcami liczba osadników skurczyła się do 24. Ostatecznie przeżyło tylko siedmiu” – taki napis znajdował się na jednym z serii kamieni, które odnaleziono w latach 1937 – 1941. Przylgnęła do nich nazwa „The Dare Stones”, a autorką zamieszczonych na nich informacji, dotyczących dalszych losów osadników i wezwań do zemsty na „dzikich”, miała być jedna z ocalałych kolonistek – Eleanor White-Dare, córka Johna White’a. Znalezisko wywołało duże zainteresowanie, jednak według opinii naukowców to klasyczna fałszywka.

Niemniej mimo upływu ponad 400 lat historia pionierów z Roanoke ciągle budzi zainteresowanie i stanowi podatny grunt do snucia różnych hipotez.

Według jednych koloniści mieli próbować na własną rękę wrócić do Anglii i zginęli na morzu. Inna teoria zakłada, że padli ofiarą Hiszpanów, którzy w tym czasie osiedlili się na wybrzeżu Florydy. Miałby uwiarygodniać to fakt, że jeden z osadników z Roanoke, niejaki Derby Glande, w 1587 r. w poszukiwaniu żywności dotarł do Puerto Rico, a po powrocie chwalił się, że rozmawiał z hiszpańskimi oficjelami, którym podał lokalizację angielskiej osady.

Niektórzy badacze sugerują, że koloniści padli ofiarą wyniszczającej choroby, a nawet kanibalizmu tubylców. Z kolei zdaniem antropologa Lee Millera z Johns Hopkins University osadnicy mogli się przyczynić do zachwiania równowagi pomiędzy tubylczymi plemionami. Załóżmy, że te, które były przyjaźnie do nich nastawione, straciły swoje wpływy, a dominację w regionie przejęli Indianie wrodzy wobec Europejczyków. Jeśli w wyniku takiego obrotu zdarzeń osadnicy wyruszyli w głąb lądu, mężczyźni najprawdopodobniej zostali zabici, a kobiety i dzieci pojmano jako niewolników. Później mogli stać się cennym przedmiotem handlu na szlaku niewolniczym, który rozciągał się między obecną Georgią a Virginią.

Swoich zwolenników ma również teoria, że w obliczu kryzysu – cokolwiek było jego przyczyną – pionierzy podzielili się na mniejsze grupy i rozproszyli. – To jedyny sposób, dzięki któremu mogli przetrwać. Tak dużej grupie ludzi żadna indiańska osada nie była w stanie pomóc, ponadstuosobowa społeczność to więcej, niż liczyły niektóre tubylcze wioski – twierdzi historyk Eric Klingelhofer z Mercer University w Macon.

Wszystkie powyższe hipotezy mają większe bądź mniejsze podstawy naukowe, jednak jak było naprawdę, ciągle nie wiemy. Prowadzone w ostatnich latach badania archeologiczne na terenie kilku dawnych wiosek indiańskich zaowocowały znalezieniem wielu przedmiotów należących do osadników. Jednak tu pojawia się kolejne pytanie – w jaki sposób się tam znalazły?

Temat budzi emocje, tajemnicza kolonia pobudza wyobraźnię kolejnych pokoleń i stanowi inspirację dla twórców, w tym również dla Stephena Kinga, klasyka horrorów, który odwołał się do niej w „Sztormie stulecia”, a w jego książkach nieraz pojawiają się nazwy „Roanoke” i „Croatoan”… « 586-MAKIETA 2 24-43.indd 29

09/06/2015 15:40:01

Fot. 360b / Shutterstock.com

030

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

System wyborczy w Wielkiej Brytanii jest dysfunkcjonalny i nie odzwierciedla wielopartyjnej różnorodności kraju.

Interes publiczny wymaga głębokiej reformy systemu głosowania, ale brytyjskie elity polityczne nie dojrzały jeszcze do zmiany. Demokracja w Zjednoczonym Królestwie ma problem.

David Cameron

Martwe dusze wyborcze Radosław Zapałowski

»

Wyborczy zgiełk na Wyspach ucichł. Społeczne emocje opadły. Medialna ekscytacja przeminęła, ale nie znaczy to, że w brytyjskiej polityce zaczął się martwy sezon. Do pracy zabrali się bowiem analitycy, politolodzy, socjologowie i ośrodki uniwersyteckie. „Wstrząs majowy”, którego nikt się nie spodziewał i którego nikt nie przewidział, to wdzięczny temat do analiz na wiele różnorodnych tematów – od politycznego pęknięcia społeczeństwa, przez zmiany kulturowe, a na wątpliwej meto586-MAKIETA 2 24-43.indd 30

dologii badań opinii publicznej kończąc.

Jednak najistotniejszą kwestią i problemem, który Wielka Brytania musi pilnie rozwiązać, jest defektywna legitymacja polityczna rządu. A właściwie jej całkowity brak. Torysi mają pełnię władzy przy 36,9-proc. poparciu. Biorąc pod uwagę frekwencję, Partia Konserwatywna cieszy się zaufaniem zaledwie jednej czwartej wyborców. A mimo to David Cameron z poparciem mniejszości przez najbliższe pięć lat będzie miał możliwość realizacji swojego programu praktycznie bez oglądania się na resztę wyborców. Nie jest wyjątkiem. Od 1931 r. żaden brytyjski

premier nie uzyskał głosów większości.

Ani Blair, ani Thatcher, ani słynny Attlee.

Nigdy wcześniej jednak ta dysfunkcjonalność systemu wyborczego nie była widoczna tak jak dziś. Z prostego powodu – przez długi czas Wielka Brytania była krajem dwupartyjnym. Większościowy system wyborczy miał więc jakiś sens przy stabilizacji politycznej władzy. Teraz zarówno Labour, jak i torysi nie są w stanie zmonopolizować sceny politycznej ani zogniskować na sobie poparcia większości wyborców. Nowe partyjne byty zagospodarowują coraz więcej głosów społeczeństwa, ale nie przekłada się to 09/06/2015 15:12:44

031 na polityczną reprezentację. Dla demokracji oraz dla kraju jako całości ma to katastrofalne skutki.

Głos, którego nie ma

Opublikowany w zeszłym tygodniu raport Electoral Reform Society (ERS) określił tegoroczne wybory do Izby Gmin jako „najbardziej nieproporcjonalne w historii”. Trzy z czterech oddanych głosów zostały zmarnowane. Mówiąc inaczej, 75 proc. osób, które pofatygowały się do urn, mogło spokojnie zostać w domach. Ich akt wyborczy i tak w ogólnym rozrachunku nie miał żadnego znaczenia. Większość parlamentarzystów została wybrana do Izby Gmin, nie osiągając nawet 50-proc. wyniku. Rekord padł w Irlandii Północnej.

SDLP wcisnęło do parlamentu posła, na którego głosowało zaledwie 24,5 proc. wyborców. Najbardziej drastycznie dysfunkcjonalność systemu większościowego wygląda jednak w Szkocji. W świat poszedł komunikat, że Szkocka Partia Narodowa (SNP) zdmuchnęła wszystkie inne partie z północy. W rzeczywistości chociaż partyjny klan Nicoli Sturgeon jest trzeci co do wielkości w parlamencie, to jednak na SNP oddała głosy połowa mieszkańców Szkocji. Drugie 50 proc. głosowało na inne partie. I ta druga połowa ma zaledwie trzech reprezentantów, bo SNP zgarnęło 56 z 59 mandatów.

Połowa szkockiego narodu reprezentowana jest przez jednego polityka Labour, jednego konserwatystę i jednego liberała.

Jeszcze inaczej żonglując liczbami, żeby podkreślić absurd tego systemu wyborczego – 50 proc. szkockich wyborców wybrało 95 proc. posłów. Absurd goni jednak absurd. Na liberalnych demokratów w skali całego kraju głosowało milion osób więcej niż na SNP, a mimo to były koalicjant Partii Konserwatywnej skurczył się do wielkości koła poselskiego.

W systemie proporcjonalnym Lib-Dem zamiast ośmiu posłów miałoby 51 parlamentarzystów i solidny klub poselski.

Zamiast tego partia jest pogorzeliskiem, jej czołowi działacze są bez pracy, a jej wyborcy w praktyce bez reprezentacji.

Problem braku reprezentacji wyostrza się jeszcze bardziej w przypadku Green Party i UKIP. Zieloni otrzymali milion głosów i mają jedną parlamentarzystkę. Na partię Nigela Farage’a głosowały 4 mln ludzi i efekt jest taki sam. Żeby wybrać jednego posła Lib-Dem, potrzeba było 300 tys. głosów. Dla kontrastu – zaled586-MAKIETA 2 24-43.indd 31

wie 10 proc. liczby głosów oddanych na liberałów wystarczało, żeby dać mandat torysowi; to dokładnie 34 tys. Żeby zdobyć mandat z ramienia Partii Pracy, potrzeba było 40 tys. głosów, a z SNP zaledwie 25 tys.

Koślawa demokracja

Zwolennicy większościowej ordynacji kreślą sympatyczną wizję parlamentu zdominowanego przez bezpartyjnych polityków, którzy wygrali wybory dzięki żmudnej pracy u podstaw. Tylko że w krajach, w których obowiązuje ta ordynacja, strasznie trudno jest znaleźć takich bezpartyjnych posłów. Nie ma ich ani w USA, ani w Kanadzie, ani w Wielkiej Brytanii. Wszędzie są za to partyjniacy.

Do tego jeszcze społeczeństwa w krajach, w których jest system proporcjonalny, są bardziej zadowolone z demokracji.

Czołówkę tych rankingów zawsze stanowią kraje skandynawskie. Nigdy Wielka

Od 1931 r. żaden brytyjski premier nie uzyskał głosów większości. Ani Blair, ani Thatcher, ani słynny Attlee. Nigdy wcześniej jednak ta dysfunkcjonalność systemu wyborczego nie była widoczna tak jak dziś.

Brytania ani USA, gdzie też funkcjonuje system większości, skopiowany zresztą z Wysp przez ojców założycieli. Arend Lijphart w pracy „Patterns of Democracy.

Government Forms and Performance in 36 Countries” pokazuje, że jest silna korelacja między tym, jak bardzo dany system wymusza na partiach koalicyjny konsensus. W państwach wielopartyjnych, rządzonych przez koalicje, obywatele są bardziej zadowoleni z demokracji niż w systemie dwupartyjnym, w którym zwycięzca bierze wszystko. Za systemem większościowym czy – używając polskiej nowomowy – za JOW-ami nie przemawiał nigdy zresztą racjonalizm ani nawet polityczny pragmatyzm, lecz tradycja. Lista starych i stabilnych demokracji na świecie nie jest długa. » 09/06/2015 15:12:45

Fot. Daniel Gale / Shutterstock.com

032

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

Partia Konserwatywna ma pełnię władzy przy 36,9-proc. poparciu, a David Cameron przez kolejne pięć lat będzie rezydował przy 10 Downing Street.

Ani torysi, ani Partia Pracy nie są zainteresowani reformą systemu wyborczego, który w dużej mierze wciąż te partie promuje.

586-MAKIETA 2 24-43.indd 32

Obejmuje wszystkiego 23 państwa. Tylko trzy trzymają się konsekwentnie JOW-ów z zasadą „pierwszy bierze wszystko” i w każdym przypadku wynika to z tradycji parlamentaryzmu sięgających po prostu czasów, w których nie wynaleziono nic lepszego. Zwodniczy urok JOW -ów jest zrozumiały, bo w teorii rzeczywiście może się wydawać, że to uwalnia politykę od dominacji partyjnej biurokracji. Nagie fakty jednak mówią, że w praktyce jest inaczej. Zwłaszcza kiedy system dwupartyjny, jak w przypadku Wielkiej Brytanii, ulega erozji. System większościowy polega w główniej mierze na tym, że w niektórych okręgach drastycznie zwiększa partyjne poparcie, a w innych je dotkliwie zmniejsza. Inaczej mówiąc – mocno nagradza za minimalną większość i dotkliwie karze za minimalną mniejszość głosów. Dlatego też patrząc na polityczną mapę Wielkiej Brytanii podczas wieczoru wyborczego, można zobaczyć morze czerwone (kolor Labour) albo morze niebieskie (torysi), dające jednak fałszywy obraz. W rzeczywistości

zarówno na terenach niebieskich, jak i czerwonych sporo jest zwolenników tych, którzy przegrali w danym regionie.

Działało to jako tako w systemie dwupartyjnym, gdzie koalicje zawierane były nie pomiędzy partiami, a wewnątrz nich.

Można wówczas było mówić o pewnej różnorodności i reprezentacji społecznej. Teraz dwie wielkie partie nie są już takie wielkie. Od 2005 r. liczba wyborców oddających na nie głosy stopniowo maleje. Spada także liczba członków.

Dziś w wielopartyjnej Wielkiej Brytanii brak proporcjonalnej reprezentacji powoduje alienację i apatię społeczną, a także kreuje napięcia oraz podziały narodowe i regionalne. W efekcie pojawiają się tendencje odśrodkowe rozsadzające unię i jedność Wielkiej Brytanii.

Robi się groźnie. Problem w tym, że ani torysi, ani Partia Pracy nie są zainteresowani reformą systemu wyborczego, który w dużej mierze wciąż te partie promuje. Na krótką metę to słuszna taktyka.

W dłuższej perspektywie grozi jednak wybuchem społecznego gniewu. « 09/06/2015 15:12:45

033

586-MAKIETA 2 24-43.indd 33

09/06/2015 15:12:47

034

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

W naszych starych, w których ten ustrój żył I wolność naszych twarzy, kiedy ten ustrój gnił To cytat z utworu Pezeta pt. „Szósty zmysł”, który „masz we krwi, masz go na co dzień, który masz w sobie”. Taki szósty zmysł pozostał nie tylko w „dzielnicach Warszawy”, ale i w głowach pokolenia „skażonego peerelem”. To pokolenie naszych rodziców i poniekąd nasze. Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci.

»

Nasi rodzice zostali wychowani w skażonym systemie i niektóre jego cechy przekazali nam w genach. Niestety. To, co zostało w nas, to ta szczera chęć, żeby wszystko za nas załatwiło państwo. Typowa „panda” ze skeczu Abelarda Gizy – „Pan da, pan da” – „Państwo da”.

Taką pandą był chłopak pytający Komorowskiego, co powie on jego siostrze na to, że nie znalazła pracy, że nie ma mieszkania. Pan paprykarz też był pandą, gdy pytał Tuska: „Jak żyć?”. Akurat na to ostatnie pytanie odpowiedź jest prosta: „Szybko, panie paprykarzu”. Szybko, panie panda. Nie bądź pan obciążeniem dla państwa i jego budżetu…

To właśnie poplątanie z pomieszaniem powoduje, że teraz nie wiadomo, co to prawica, a co to lewica. Polska polityka zaczęła opierać się na wierze – wierze w ludzi, w polityków lub w kościół i to, co jego hierarchowie krzyczą z ambony.

Albo wręcz przeciwnie – na całkowitym braku wiary we wszystkie wcześniej wymienione.

Ostatnio najśmieszniejszym tekstem, jaki przeczytałem w prasie, były słowa jednego z anarchistów, na którego squat napadnięto gdzieś w Polsce: „Czekaliśmy na policję, ale ta nie przyjeżdżała”…

W ustach anarchisty brzmi to szczególnie zabawnie. Z jednej strony kontestuje władzę, jednak czeka, aż jeden z jej organów przyjedzie i załatwi sprawę. Anarchizm kończy się właśnie w momencie, 586-MAKIETA 2 24-43.indd 34

kiedy bijący staje się bitym. To samo zresztą jest z „prawilnymi” przeciwnikami anarchistów, zwanymi powszechnie w Polsce narodowcami. Póki oni biją, to „je**ć policję”, ale kiedy oni są bici, wtedy z klasycznego JP robi się „jesteśmy porządni”. Żart? Bynajmniej – polska rzeczywistość.

Prezydent Kukiz też ostatnio odpływa. Rozumiem, że dopada go zmęczenie materiału. Człowiek ma swoją wytrzymałość. Jego ostatnie gafy jednak podważają jego wiarygodność i zdrowy rozsądek. Jakiś list otwarty do Komorowskiego w sprawie JOW-ów, który udowadnia jedynie, że Kukiz ma małe pojęcie o systemie legislacyjnym, co z kolei jest megaważne, jeśli chce się zmieniać prawo.

O jego deklaracji w sprawie mediów już nawet szkoda gadać, bo zajeżdża Gomułką i właśnie peerelem. System nakazów, kar i cenzury.

I tak wielu z nas zniewala wolność, którą mamy w rękach Wolność?

Nowobogackim z nią jest lepiej Nie zmienili nic tylko Żytnią na Belweder I Królewskie na Heineken, bo są wreszcie w sklepie Wreszcie. Choć wcale nie pamiętam, że nie było wcześniej

To siedzi w nas jak szósty zmysł… « 09/06/2015 15:12:51

035

586-MAKIETA 2 24-43.indd 35

09/06/2015 15:12:53

036

raport zdrowie

Azbest przekleństwem brytyjskich szkół Według różnych szacunków od 75 do nawet 90 proc. budynków mieszczących brytyjskie szkoły wciąż zawiera szkodliwy azbest.

Władze uspokajają, że problem jest pod kontrolą, ale liczne raporty przekonują, że włókna azbestu uwalniane są w szkołach w dużych ilościach każdego dnia.

586-MAKIETA 2 24-43.indd 36

Marcin Szczepański

»

Raport parlamentarnego zespołu ds. zdrowia i bezpieczeństwa zawodowego z 2014 r. wykazał, że problem azbestu dotyczy ponad 74 proc. szkół, przede wszystkim tych zbudowanych od II wojny światowej do końca lat 70., a także budynków, które w tym okresie przeszły gruntowne modernizacje.

Z kolei według informacji BBC pochodzących z danych samorządów lokalnych odpowiedzialnych za nadzór nad szkołami azbest może znajdować się w blisko 90 proc. brytyjskich szkół.

Władze przekonują, że budynki zawierające elementy azbestowe, w tym przede wszystkim szkoły, znajdują się pod stałym nadzorem i wszelkie prace modernizacyjne w nich prowadzone odbywają się z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa. Pod-

kreślają również, że azbest odpowiednio zabezpieczony i pozostawiony w nienaruszonym stanie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia dzieci i nauczycieli.

Azbest w brytyjskich szkołach wykorzystywany był głównie jako materiał izolacyjny. Znaleźć go można w niemal wszystkich elementach konstrukcyjnych wewnątrz pomieszczeń. Jego wykorzystywanie oficjalnie zakazane zostało dopiero w 1999 r.

Już w 1987 r. badania wykazały jednak, iż nawet zwykłe trzaśnięcie drzwiami może spowodować zwiększone wydzielanie włókien azbestu.

Potwierdziły to badania przeprowadzone w 2006 r. Okazało się wówczas, że na skutek wstrząsów wywołanych trzaśnięciem drzwiami do pomieszczenia może wydzielić się nawet 800-krotnie więcej włókien azbestowych, niż znajduje się w nim w dowolnym momencie.

09/06/2015 15:12:58

037 Nawet zdjęcie książki z półki wyposażonej w panel zawierający azbest (tzw.

AIB) może wydzielić 100-krotnie więcej włókien, niż normalnie znajduje się w powietrzu.

Według raportu parlamentarnego efekty wieloletnich zaniedbań grożą poważnym ryzykiem nowotworu płuc, konkretnie międzybłoniaka opłucnej (mesothelioma), który jest w zdecydowanej większości przypadków efektem długotrwałego wystawienia na działanie włókien azbestu.

Wielka Brytania jest światowym liderem, jeśli chodzi o występowanie tej choroby. Podczas gdy w USA wzrost liczby zachorowań na międzybłoniaka został zahamowany w 1999 r. na poziomie 14 przypadków na milion mieszkańców, w Wielkiej Brytanii wskaźnik ten stale rośnie i obecnie wynosi ponad 38 przypadków na milion. Na Wyspach na skutek tej choroby umiera rocznie dwukrotnie więcej osób niż w wyniku wypadków drogowych.

Jedną z grup najbardziej narażonych na międzybłoniaka są nauczyciele.

W latach 80. notowano rocznie średnio trzy przypadki zachorowań wśród tej grupy zawodowej. Teraz takich przypadków jest już około 15 rocznie. Około 270 nauczycieli zmarło na międzybłoniaka od 1980 r., z czego połowa w ciągu ostatnich 10 lat. Zachorowania odnotowano również wśród innych pracowników szkół.

Duże ryzyko wystąpienia tego nowotworu dotyczy również dzieci chodzących do szkół dotkniętych tym problemem.

W 2013 r. Komitet ds. Rakotwórczości (Committee on Carcinogenicity) stwierdził, że ryzyko wystąpienia międzybłoniaka u 5-letniego dziecka w trakcie jego dorosłego życia jest pięciokrotnie wyższe niż w przypadku 30-latka. Wynika to z faktu, że choroba ta często rozwija się w organizmie człowieka przez wiele lat, zanim da pierwsze dostrzegalne objawy.

Brakuje jednak wiarygodnych danych na temat tego, ile osób zachorowało na międzybłoniaka w wyniku wystawienia na szkodliwe działanie azbestu w wieku szkolnym.

Miały już miejsce procesy sądowe w tego typu sprawach. W 2011 r. brytyjski Sąd Najwyższy utrzymał wyrok sądu niższej instancji w sprawie Dianne Willmore, w którym uznano, że była ona wystawiona na szkodliwe działanie azbestu w szkole. Był to pierwszy w historii 586-MAKIETA 2 24-43.indd 37

wyrok w sprawie byłego ucznia oskarżającego szkołę o zaniedbania związane ze szkodliwym działaniem azbestu. Eksperci szacują, że liczba zgonów w wyniku wystawienia na wpływ azbestu wśród byłych uczniów przez ostatnich 20 lat mogła wynieść od 4 do 6 tys.

Niestety, wygląda jednak na to, że problem azbestu w szkołach jest nie do rozwiązania na długie lata. Większość szkół borykających się z tym problemem musiałaby zostać gruntownie zmodernizowana lub wręcz wyburzona i zbudowana od podstaw. Wiąże się to jednak z dwoma problemami. Po pierwsze, koszty takiego programu są trudne do oszacowania, jednak na pewno wyniosłyby miliardy funtów. Po drugie zaś, w przypadku podjęcia przez szkoły prób usunięcia azbestu pojawiał się problem

znalezienia wykonawców gotowych podjąć się tego typu prac (głównie ze względu na koszt utylizacji azbestu) oraz kwestia pokrycia kosztów całego przedsięwzięcia (szkoły domagały się tego od rządu w ramach programu Priority Schools Building Programme, co często spotykało się z odmową lub znacznym opóźnieniem prac modernizacyjnych).

Wiele starszych szkół stanie w obliczu tego problemu w najbliższych latach, konieczne będzie bowiem zmodernizowanie wielu leciwych budynków.

Jest duża szansa, że problem azbestu w szkołach nie zniknie więc szybko z czołówek brytyjskich gazet, a niemal na pewno będzie on zbierał żniwo przez wiele lat w postaci problemów zdrowotnych kolejnych pokoleń mieszkańców Wysp. «

Niestety, wygląda jednak na to, że problem azbestu w szkołach jest nie do rozwiązania przez długie lata. Większość szkół borykających się z tym problemem musiałaby zostać gruntownie zmodernizowana lub wręcz wyburzona i zbudowana całkowicie od podstaw.

Nawet zdjęcie książki z półki wyposażonej w panel zawierający azbest może wydzielić 100-krotnie więcej włókien, niż normalnie znajduje się w powietrzu

09/06/2015 15:13:00

038

NASZE SPRAWY Bezpieczeństwo

KGP: Handel ludźmi – jedna z najbardziej dochodowych form przestępczości Handel ludźmi jest jedną z najbardziej dochodowych form przestępczości – mówią policjanci. Eksperci wskazują, że wśród ofiar dominują kobiety, choć coraz więcej mężczyzn wykorzystuje się do pracy przymusowej, a całe rodziny do wyłudzania świadczeń socjalnych.

586-MAKIETA 2 24-43.indd 38

»

Komenda Główna Policji uruchomiła specjalny adres mailowy i infolinię dla osób, które są świadkami lub padły ofiarą handlu ludźmi. Policjantom można też w ten sposób – poprzez mail lub dzwoniąc – przekazywać informację o przypadkach pedofilii.

Jak podkreślają policjanci zajmujący się na co dzień walką z handlem ludźmi, ten rodzaj przestępczości jest trzecim najbardziej dochodowym – po handlu bronią i narkotykami. Dla gangów istotne są ogromne zyski – szacowane rocznie na ok. 32 mld dolarów – przy małym ryzyku wpadki. Wartość człowieka jest obecnie szacowana przez grupy przestępcze na ok. 150 dolarów.

Ofiarami tego przestępstwa pada corocznie ok. 2 mln ludzi.

– Handel ludźmi jest dla nas trudny do wykrycia, bo jest niewidoczny. Jego ofiary nie widzą, że są sprzedawane jak bułka czy chleb – podkreśla naczelnik Wydziału do Walki z Handlem Ludźmi Biura Służby Kryminalnej KGP Monika Sokołowska.

Ze spraw prowadzonych przez policję wyłania się swoisty portret ofiary tego procederu: nadal dominują kobiety – m.in. dlatego, że prym wśród celów tego przestępstwa wciąż wiedzie świadczenie usług seksualnych. Coraz więcej mężczyzn wykorzystywanych jest do pracy przymusowej; z kolei całe rodziny – do wyłudzania świadczeń socjalnych. Coraz częściej też ofiarami padają Polacy – wywożeni do krajów Europy Zachodniej.

09/06/2015 15:40:44

039 wyboru”. Taka dziewczyna zostaje zmanipulowana, często jest bita, gwałcona.

Przestępcy stosują też metodę na „loverboya”. Ten ostatni mówi dziewczynie, że ją kocha, że jest piękna, ale musi dla ich wspólnego dobra np. świadczyć usługi seksualne, bo inaczej się z tej sytuacji nie wyrwą. Obiecuje jej też, że będzie starał się ją chronić m.in. przed biciem – dodaje Sokołowska.

Przestępcy werbujący ofiary często też wzbudzają w nich poczucie, że same sobie nie poradzą, nie będą w stanie uciec, że do niczego się nie nadają.

Do tego dochodzą bardzo realne groźby dotyczące np. członków rodziny.

– Jeden z przykładów: pamiętam Bułgarkę, która pracowała na ulicy.

Upodlona, gwałcona, bita, zdecydowała się zgłosić na policję. Po godzinie przesłuchania dzwoni jej telefon. Prosi o możliwość odebrania i słyszy swoje dziecko i płaczącą matkę, z którą je zostawiła w Bułgarii. Matka mówi jej, że musi wró-

być dziewczyny, które były wykorzystywane w prostytucji, ale przeszły poziom wyżej, nie muszą już świadczyć usług lub robią to sporadycznie. I one werbują inne kobiety za spokój, za niebicie. Mówią np.: „Słuchaj, jedźmy tam, ja naprawdę zarobiłam mnóstwo pieniędzy”. Kiedy pojawia się pytanie: „Co ja tam będę robić?”, albo mówią jej wprost, że chodzi o świadczenie usług seksualnych, albo oszukują dziewczynę, że będzie pracować jako kelnerka lub tańczyć w klubie. Pamiętajmy jednak, że do przestępstwa handlu ludźmi dochodzi nawet wtedy, gdy zwerbowana kobieta ma świadomość, że chodzi o prostytucję – powiedziała Sokołowska.

Jak dodała, grupy zajmujące się handlem ludźmi mają często charakter międzynarodowy. W ich skład wchodzą osoby narodowości ofiar lub takie, które dobrze znają ich ojczysty język i sytuację w ich kraju. Jeśli np. ofiary sprowadzane są do Polski, w skład gangu wchodzą też

cić tam, gdzie była, bo inaczej zostaną zabici. Ofiary handlu ludźmi podczas swojej „pracy” są przez cały czas obserwowane, tracą też dokumenty. To pokazuje, że grupy są zdeterminowane, nie pozwolą na samowolne odejście dziewczyny, bo za dużo w nią inwestują – dodaje naczelnik.

Rekrutacja odbywa się też wszędzie tam, gdzie mogą przebywać osoby bezrobotne, np. przed ośrodkami pomocy społecznej, urzędami pracy, a także przez internet. Zdarzały się przypadki, że gangi – aby uwiarygodnić „ofertę” – podrabiały strony internetowe zagranicznych hoteli, do których rzekomo szukano pracowników.

– Często rekruterami są kobiety. One wzbudzają większe zaufanie. Mogą to

Polacy albo grupa ściśle współpracuje z polskimi przestępcami, np. oddając im część zysków.

W celu przeciwdziałania tego typu przestępczości w KGP powołano wydział do walki z handlem ludźmi; w każdej komendzie wojewódzkiej działają też koordynatorzy. (PAP) «

Coraz więcej mężczyzn wykorzystywanych jest do pracy przymusowej; z kolei całe rodziny – do wyłudzania świadczeń socjalnych. Coraz częściej też ofiarami padają Polacy – wywożeni do krajów Europy Zachodniej.

– Są to osoby bez wykształcenia, perspektyw, często bez podstawowych wartości wpajanych przez rodzinę lub środowisko, z którego się wywodzą. Czasem są to młode dziewczyny, które szybko zaszły w ciążę i samotnie wychowują dzieci.

Albo decydują się na pracę w sklepie za tysiąc złotych, albo szukają innych możliwości i padają ofiarą grup przestępczych – podkreśliła Sokołowska.

Jak dodaje, grupy przestępcze specjalizujące się w tym procederze umiejętnie docierają do takich osób, w zależności od sytuacji i celu stosując różne metody werbunku.

– Czasami od samego początku jest to metoda zastraszania, np.: „Jedziesz ze mną, zostałaś sprzedana przez znajomych, chłopaka; nie masz żadnego 586-MAKIETA 2 24-43.indd 39

Informacje na temat handlu ludźmi można przesyłać, także anonimowo, na specjalną skrzynkę e-mailową utworzoną w Wydziale do Walki z Handlem Ludźmi Biura Służby Kryminalnej KGP: handelludzmibsk@policja.gov.pl. Infolinia działa pod numerem: 664 974 934.

09/06/2015 15:13:02

040

SYGNAŁY PORADY

Gosia Demetriou radzi DROGA GOSIU, Potrzebuję pomocy. Mój małżonek zostawił mnie z małym synkiem. Chciałabym wystąpić o alimenty, ale nie mam pojęcia, gdzie powinnam pójść i poprosić o poradę i pomoc. Nie stać mnie na opłacenie prawnika. Mam nadzieję, że mi pomożesz i dasz jakieś wskazówki.

Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.

MAGDA DROGA MAGDO, Bardzo Ci współczuję i domyślam się, jak musi Ci być teraz trudno, tym bardziej że nie określiłaś rozstania jako obopólnej decyzji. Rozpad małżeństwa jest bolesny dla obojga partnerów nie z tego powodu, że nie są już razem – jedno lub dwoje mają w końcu nadzieję na lepsze życie oddzielnie. Ból po utracie tego wymarzonego wcześniej związku i rosnące rozgoryczenia, i kłótnie sprawiają często, że jedno z partnerów odsuwa się emocjonalnie po to, żeby odnaleźć spokój. W tym samym czasie, kiedy potrzeba odsunięcia się od partnera lub partnerki jest bardzo silna, jednocześnie rośnie też potrzeba dziecka, która musi być zaspokojona – że jest ono bliskie obu rodzicom.

Potrzeby rodziców i potrzeby dzieci nie muszą być widziane z punktu rywalizacji o to, które są ważniejsze – można je pogodzić i zaspokoić. Dzieci nie powinny być widziane jako osoby znajdujące się w środku konfliktu, lecz samodzielne jednostki, ze swoimi własnymi potrzebami.

Dzieci nie rozwodzą się z rodzicami!

Utrzymanie dzieci kosztuje, więc pierwsza potrzeba dziecka powinna być omówiona przez rodziców w przypadku rozwodu lub ich rozstania. Drugą ważną potrzebą dziecka jest regularny kontakt z nieobecnym rodzicem i dalszą rodziną (jeśli to oczywiście nie zagrozi w jakiś sposób dziecku). Indywidualne i kolejne potrzeby dziecka także powinny być omówione przez rodziców, włącznie z planem, jak i na ile je zaspokoją.

Mam nadzieję, że te wskazówki na temat tego, jak sobie poradzić z obowiązkami rodzicielskimi, kiedy samemu przeżywa się huśtawkę emocjonalną, pomogą Tobie i Twojemu mężowi, a także innym rodzicom rozpocząć rozmowy o potrzebach Waszych dzieci. Najlepszy właśnie jest plan ułożony ugodowo przez rodziców, włącznie z ustaleniem wysokości alimentów. Więcej informacji o jednej z organizacji, która może pomóc w mediacjach, można znaleźć na stronie www.familymediationhelpline.co.uk.

Pomocne może być też Centrum Pomocy Rodzinie Przystań UK – www.przystanuk.wix.com.

W Anglii akceptuje się prywatne umowy o alimentach, tzw. family-based arrangements, a pomoc w ustaleniu takiej umowy można uzyskać od Child Maintenance Option, wysyłając maila poprzez stronę www.cmoptions. org/en/family/.

Jeśli prywatna umowa nie mogła być spisana lub nie była dotrzymywana i alimenty nie były ustalone poprzez sąd, organizacja Child Support Agency (CSA) była tą, do której zgłaszano się o ich wyliczenie i egzekwowanie. Jednak od 25 listopada 2013 r. nie przyjmuje ona już nowych spraw. Urzędem zajmującym się obliczaniem alimentów jest teraz Child Maintenance Service,

który jest instytucją rządową i ma wiele uprawnień.

Obie te organizacje mogą ściągnąć alimenty prosto od pracodawcy rodzica, który dobrowolnie ich nie płaci. Mogą też pobierać alimenty prosto z konta rodzica, który powinien je płacić lub nawet zdoby nakaz sądowy sprzedaży domu po to, żeby spłacić zaległe alimenty.

Od 30 czerwca 2014 r. The Child Maintenance Service i CSA narzuciły opłaty egzekucyjne za ściąganie alimentów, tłumacząc to tym, że opłaty zwiększą ich skuteczność.

Jeśli alimenty były już przyznane, a nie są opłacane przez jednego z rodziców (który np. wyjechał za granicę, do Polski), opiekujący się dzieckiem rodzic może starać się o nie poprzez Reciprocal Enforcement of Maintenance Orders (REMO), czyli coś jak wzajemne wykonywanie orzeczeń alimentacyjnych.

W Anglii już wkrótce wszystkie sądy lokalne przeniosą swoje oddziały – które, podobnie jak komornicy, zbierały niepłacone alimenty – do Maintenance Enforcement Business Centre w Bury St Edmunds. Z prośbą o „initial application” pozwalającą sprawdzić, czy alimenty mogą być pobierane od rodzica, który mieszka za granicą, trzeba napisać maila na: mebc.bse@hmcts.gsi.gov. uk. Ostrzegam, że po tym liście może być wiele zgłoszeń, ale dowiedziałam się, że już i tak kilku Polaków korzysta z ich usług, żeby starać się o alimenty od rodzica żyjącego za granicą, choć procedura trwa długo.

Mam nadzieję, że wszyscy rodzice, których spotka/ło to nieszczęście rozstania lub rozwodu, będą mieli na tyle siły, żeby zrozumieć i zaspokoić potrzeby swoich dzieci – te podstawowe, materialne, i emocjonalne. Alimenty są jednymi z tych podstawowych.

GOSIA

Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.

586-MAKIETA 2 24-43.indd 40

09/06/2015 15:13:06

041

586-MAKIETA 2 24-43.indd 41

09/06/2015 15:13:08

042

SYGNAŁY Pomoc

Choroba o różnych obliczach

„Od kilku ładnych lat noszę przy sobie, a raczej na sobie wielbłąda – znaczek symbolizujący 24-godzinny program zdrowienia z uzależnienia od narkotyków. Podobno wielbłąd nie może pić wody przez 24 godziny, a ja mam plan, aby przez 24 godziny nie pić alkoholu, nie palić marihuany, nie nadużywać leków, nie ulegać obsesji seksualnej, miłosnej, nie obżerać się. Dlaczego?

Bo jestem chory na uzależnienie”.

»

Ludzie są gotowi zranić, a nawet zniszczyć siebie za pomocą seksu, narkotyków, picia itp. Kiedy popadną w nałogową dynamikę, nad którą nie mają pełnej kontroli, równie trafnie można by powiedzieć, że świadomie wybierają jakieś uzależnienie, jak stwierdzić, że to nałóg panuje nad nimi. Właśnie dlatego tak trudno usunąć go ze swojego życia, ponieważ on odpowiada człowiekowi.

Bulimiczce, która odkryła, że wywołanie torsji pomaga jej utrzymać wagę i która wtedy czuje się bardziej atrakcyjna, trudno będzie wyperswadować, aby dobrowolnie zrezygnowała ze swojego nawyku. Podobnie bezdomny mężczyzna, który odmawia pójścia do schroniska dla bezdomnych, ponieważ nie mógłby tam swobodnie pić, i mówi: „Nie chcę zrezygnować z picia, to jedyne, co mam”. Wobec tego co to jest uzależnienie, które nie jest dla nas obco brzmiącym słowem? Każdy z nas je słyszał, ale co ono oznacza? Uzależnienie jest to silna potrzeba wykonywania danej czynności, np. potrzeba pracy, zakupów czy też spożywania substancji psychoaktywnych: alkoholu, narkotyków. Nikt z nas nie postanawia, że w tym roku czy miesiącu zostanie osobą 586-MAKIETA 2 24-43.indd 42

09/06/2015 15:13:09

043 uzależnioną np. od hazardu. Problemem jest to, że uzależnienie bardzo potajemnie, po cichutku wkrada się w nasze życie, niezauważalnie. Szczególnie wtedy, gdy jesteśmy sfrustrowani, osamotnieni, skrzywdzeni. Nie zdajemy sobie sprawy, że lecząc problemy alkoholem, zakupami czy narkotykami, mamy dużą szansę stać się ludźmi uzależnionymi. Uzależnić się można praktycznie od wszystkiego: od jedzenia, miłości, partnera, solarium, czekolady, ładnego wyglądu, opieki nad dziećmi, dokształcania, użalania się nad sobą itp. Problem uzależnień dotyka ludzi ze wszystkich warstw społecznych, niezależnie od pozycji, jaką zajmują w hierarchii społecznej: od wysoko postawionego ministra do osób bezdomnych.

Także wszyscy mogą się czuć zagrożeni.

Wielu uzależnionych pyta: „Dlaczego to przytrafiło się właśnie mnie? Mam tylu znajomych, którzy piją alkohol i wiedzą, kiedy przestać, grają okazjonalnie w karty czy robią zakłady sportowe, mają problem i potrafią go rozwiązać bez amfy, a ja nie! Dlaczego?”. Jednak największą szkodę społeczną wyrządza uzależnienie od alkoholu i narkotyków.

Jest ono szczególnie dotkliwe w środowisku rodzinnym. Naukowcy nie potrafią na razie odpowiedzieć, dlaczego ktoś wpada w uzależnienie. Istnieją pewne czynniki ryzyka, które sprawiają, że niektórzy uzależniają się łatwiej niż inni. Są to między innymi: – pewne czynniki genetyczne, które mogą zwiększać podatność na uzależnienia; – stan emocjonalny – wysoki poziom lęku, stresu, złość, smutek lub cierpienie emocjonalne mogą skłaniać do „zagłuszania” bólu poprzez alkohol, zakupy, zajadanie się, narkotyki itp.; – czynniki psychologiczne – depresja, deficyt uwagi, niska samoocena, niedowartościowanie itp. zwiększają ryzyko uzależnienia; – czynniki społeczno-kulturowe – obecność partnera lub bliskiego przyjaciela, który regularnie pije lub używa narkotyków, nawet jeżeli czyni to z umiarem, sprzyja nadużywaniu tych substancji przez innych członków rodziny.

Reklama i media podsuwają atrakcyjne obrazy związane z piciem alkoholu, zawierające podstępny przekaz, że nie jest to niczym złym; – wiek – osoby zaczynające pić, eksperymentować z zachowaniami seksualnymi, hazardem itp. młodo, w szesna586-MAKIETA 2 24-43.indd 43

stym roku życia lub wcześniej, są bardziej narażone na uzależnienie; – historia rodzinna – niebezpieczeństwo uzależnienia jest większe u osób, których rodzice lub jedno z nich też byli uzależnieni.

Podobnie jak astma, cukrzyca i inne podobne schorzenia, uzależnienie jest chorobą trwającą całe życie. Jeżeli zażywasz lekarstwa i przestrzegasz diety, to nie znaczy, że już wyleczyłeś się z cukrzycy. Ona wciąż jest, tyle że pod kontrolą. Tak samo jest z uzależnieniem: można je kontrolować, ale nie ma możliwości całkowitego wyleczenia.

Osoby uzależnione często mają zupełnie nieprawidłowy obraz swojej sytuacji, nałogu i otoczenia. Jest to wypaczenie procesu myślowego, czyli osoba trwająca w nałogu szczerze wierzy, że alkohol, używki czy hazard są jej potrzebne i są dobre dla niej i jej rodziny; uważa, że ci, którzy w istocie chcą jej pomóc, wyrządzają jej krzywdę. Pewien handlowiec upierał się, że nie ma żadnych problemów, a jedynie żona zmusiła go do przyjścia do terapeuty. Otóż przed każdym spotkaniem biznesowym, a odbywał takich spotkań około dziesięciu na tydzień, zażywał kilka tabletek, by – według niego – poczuć się bardziej wyluzowanym. Dzięki temu uważał, że robi lepsze wrażenie na kontrahentach, a to dobrze wpływa na zawieranie transakcji za duże pieniądze, przez co jego rodzina też bardzo na tym korzysta, więc tabletki działają również na korzyść rodziny. „Co takiego złego robię?” – pytał nasz bohater. „Miliony ludzi strzelają sobie drinka codziennie podczas przerwy na lunch.

Jeśli ja łykam leki zamiast martini, to jestem gorszy, jestem nieudacznikiem?

Nie”. Nasz uzależniony umiał świetnie racjonalizować – jest to przykład wypaczenia myślowego.

Człowiek uzależniony dla swojego uzależnienia poświęca wszystko: życie, rodzinę, pracę, karierę, pieniądze. I dla takiego człowieka są tylko dwie drogi: podjęcie leczenia lub śmierć, ponieważ uzależnienie – jak każda inna nieleczona choroba przewlekła – prowadzi do śmierci.

Polskie Centrum Pomocy Rodzinie „Przystań UK” pomaga ludziom uzależnionym i ich rodzinom – e-mail: harbourageuk@mail.com « Elżbieta Wójcik, psychoterapeutka, pedagog

zaginionY Adam Krzyszpin 10 stycznia 2010 r. w Aberdeen (Szkocja) zaginął Adam Krzyszpin. Ma 27 lat, 183 cm wzrostu i niebieskie oczy.

Znak szczególny: obcięty mały palec prawej ręki.

W dniu zaginięcia był ubrany w czarno-białą bluzę, kamizelkę koloru khaki, niebieskie dżinsy, granatową czapkę z daszkiem, kremowe adidasy marki Puma, męski zegarek na srebrnej bransolecie.

Ktokolwiek widział Adama Krzyszpina lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@ zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

zaginionA Małgorzata Wnuczek 30 maja 2006 r. w Leicester (Wielka Brytania) zaginęła Małgorzata Wnuczek. Ma 35 lat, 170 cm wzrostu i zielone oczy.

Ktokolwiek widział Małgorzatę Wnuczek lub ma jakiekolwiek informacje o jej losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@ zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

09/06/2015 15:13:09

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

WEST END LIVE 2015

COOLTUR POLECA A

Prezentacja najlepszych przedstawień muzycznych z West Endu co roku przyciąga setki tysięcy widzów. To jedyna okazja w roku, by za darmo zobaczyć najlepsze londyńskie spektakle z ich największymi gwiazdami.

Przygotował MARCIN URBAN 20.06., godz. 11.00 – 18.00 i 21.06., godz.

12.00 – 18.00. Trafalgar Square, Londyn.

Stacja: Charing Cross, Leicester Square, Embankment. Wstęp wolny www.westendlive.co.uk Wśród potwierdzonych spektali są: „Billy Elliot The Musical”, „Charlie And The Chocolate Factory”, „Jersey Boys”, „Mamma Mia!”, „Matilda The Musical” oraz „Wicked”.

586-MAKIETA 3 44-65.indd 44

Zobaczymy także nowości: „Beautiful – The Carole King Musical” oraz „Sunny Afternoon”.

Obok sceny będą odbywać się imprezy towarzyszące dla całych rodzin.

wystawy » CARSTEN HÖLLER: DECISION 10.06. – 06.09. Hayward Gallery, Southbank Centre, Belvedere Road, Londyn, SE1 8XX. Stacja: Waterloo. Otwarte: pon. 12.00 –

18.00, wt., śr., sob., niedz. 11.00 – 19.00, czw., pt. 11.00 – 20.00. Wstęp: £15.00 www.southbankcentre.co.uk Hayward Gallery zaprasza na wystawę, jakiej w Londynie jeszcze nie było. Zwiedzający mają możliwość oglądania jej, leżąc na jeżdżących łóżkach. Wśród innych atrakcji są 15-metrowe zjeżdżalnie oraz instalacje audiowizualne. Carsten Holler zdobył sławę w 2006 r., po tym jak kilka osób zostało rannych, zjeżdżając z jego spiralnych zjeżdżalni zainstalowanych w Tate Modern.

09/06/2015 14:51:58

© Estate of Helmut Newton / Maconochie Photography

045

„Shoes: Pleasure and Pain”

» SHOES: PLEASURE AND PAIN

»

© David Levene

13.06. – 31.01. Victoria & Albert Museum, Cromwell Road, Londyn, SW7 2RL. Stacja: South Kensington. Otwarte: codziennie 10.00 – 17.45, w pt. do 22.00. Wstęp: £12.00 www.vam.ac.uk Na wystawie zebrano 200 par butów, od najstarszych, pochodzących jeszcze ze starożytnego Egiptu, po ostatnie krzyki mody, lansowane przez celebrytów i celebrytki.

Zgodnie z tytułem „Buty: przyjemność i ból” zobaczymy tu prawdziwe dzieła sztuki, które są bardziej sztuką dla sztuki niż sztuką w służbie komfortu i przyjemności.

SOLDIERS AND SUFFRAGETTES: THE PHOTOGRAPHY OF CHRISTINA BROOM

19.06. – 1.11., Museum of London Docklands, No. 1 Warehouse, West India Dock Road, Londyn, E14 4AL. Stacja: Westferry, West India Quay (DLR). Otwarte: pon. – niedz. 10.00 – 18.00. Wstęp wolny www.museumoflondon.org.uk Christina Broom jest uważana za jedną z najlepszych brytyjskich fotoreporterek. Na wystawie zebrano jej zdjęcia dokumentujące manifestacje sufrażystek, żołnierzy uczestniczącyh w I wojnie światowej oraz wydarzenia w Londynie w latach 30. i 40.

Carsten Höller, „Decision”

586-MAKIETA 3 44-65.indd 45

© Museum of London

Fotografia „Bermondsey B’hoys’” z wystawy „Soldiers and Suffragettes”

09/06/2015 14:52:01

» ART IN DIALOGUE: DUCCIO – CARO

Mocna w słowach i przekazie sztuka o pornografii w internecie. National Theatre kontynuuje nią cykl współczesnych spektakli o problemach dotykających młode pokolenie.

Spektakl zawiera wulgarny język i jest dozwolony od lat 14.

13.06. – 8.11. The National Gallery, Trafalgar Square, Londyn, WC2N 5DN. Stacja: Charing Cross, Leicester Square, Embankment. Otwarte: codziennie 10.00 – 18.00, pt. 10.00 – 21.00. Wstęp wolny www.nationalgallery.org.uk

©Universal Pictures

046

CAFÉ COOLTURA Londyn

© The National Gallery, London

» STOP!… THE PLAY Do 27.06. Trafalgar Studios 2, 14 Whitehall, Londyn, SW1A 2DY. Stacja: Charing Cross.

Spektakle: pon. – sob. 19.45, dodatkowo czw. i sob. 15.00. Bilety: £15 www.trafalgar-studios.co.uk Komedia o tym, jak teatralna premiera, która zmierzała do wielkiej klapy, stała się najzabawniejszym spektaklem w mieście.

» LUNA GALE 13.06. – 18.07. Hampstead Theatre, Eton Avenue, Swiss Cottage, Londyn, NW3 3EU. Stacja: Swiss Cottage. Spektakle: pon. – sob.

19.45, dodatkowo sob. 15.15. Bilety: od £15 www.hampsteadtheatre.com

Duccio, „The Annunciation”

Caroline Cox jako pracownica socjalna musi zdecydować o przyszłości noworodka – Luny Gale. Rodzicami dziecka jest para nastolatków Peter i Karlie. Decyzja nie będzie łatwa, bo próbuje na nią wpłynąć kilka stron, a każda z nich ma swoje racje.

Reżyserem sztuki jest powracający po 26 latach do Hampsted Theatre jego były dyrektor artystyczny Michael Attenborough.

Wystawa z cyklu „Sztuka w dialogu”, w ramach której są ze sobą zestawiane w celu porównania prace dwóch artystów. Tym razem pod ocenę trafiły obrazy włoskiego malarza Duccio (1278 – 1319) i jednego z najlepszych współczesnych brytyjskich rzeźbiarzy sir Anthony’ego Caro (1924 – 2013).

» ORESTEIA

teatr

Do 18.07. Almeida Theatre, Almeida Street, Islington, Londyn, N1 1TA. Stacja: Angel.

Spektakle: pon. – sob. 19.00, dodatkowo śr. i sob. 13.00. Bilety: od £10 www.almeida.co.uk

» WE WANT YOU TO WATCH

Fot. Richard Davenport

11.06. – 11.07. National Theatre, South Bank, Belvedere Road, Londyn, SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Spektakle: patrz strona teatru. Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk

586-MAKIETA 3 44-65.indd 46

Z parku rozrywki ucieka odtworzony przez naukowców dinozaur. Zwierzę okazuje się bardziej niebezpieczne, niż przypuszczano. Akcja sequela rozgrywa się 22 lata po wydarzeniach przedstawionych w kinowym hicie „Jurassic Park”.

» UNHALLOWED GROUND Od 12.06. Thriller, UK. Reż. Russell England, wyst.: Morgane Polanski, Poppy Drayton, Will Thorp, Ameet Chana www.aviaryfilms.com Grupa uczniów prywatnych szkół zostaje wysłana na podstawowe przeszkolenie wojskowe. Z każdą godziną pobytu we wnętrzach Dhoultham School odkrywają kolejne niepokojące zjawiska. Survival dla zabawy szybko zamienia się w prawdziwą walkę o przetrwanie.

» QUIET BLISS

Sięgający kilku dekad wstecz dramat rodzinny stawiający retoryczne pytanie o to, czy sprawiedliwości zawsze musi stać się zadość.

16.06., godz. 18.30. Italian Cultural Institute, 39 Belgrave Square, Londyn, SW1X 8NX. Stacja: Hyde Park Corner. Wstęp wolny www.icilondon.esteri.it

kino

Dramat, Włochy. Reż. Edoardo Winspeare, wyst.: Celeste Casciaro, Laura Licchetta, Anna Boccadamo

» WEST 12 – 25.06. Cine Lumiere, 17 Queensberry Place, Londyn, SW7 2DT. Stacja: South Kensington. Bilety: £12.50 www.institut-francais.org.uk

Przedstawiciele trzech pokoleń jednej rodziny muszą wrócić na wieś, by wspólnie przetrwać kryzys. Ciepła opowieść o szukaniu nowych możliwości w trudnych czasach.

Dramat, Niemcy. Reż. Christian Schwochow, wyst.: Jördis Triebel, Tristan Göbel, Alexander Scheer

koncerty

W latach 1949 – 1990 ok. 1 mln osób uciekło z NRD do RFN. Film pokazuje działania zachodnich służb specjalnych i przesłuchania prowadzone w centrum dla uchodźców. Miejsce to stało się jednym z najważniejszych ośrodków wywiadowczych po zachodniej stronie żelaznej kurtyny.

Próba spektaklu „We Want You To Watch"

„Jurassic World”

»

WIECZÓR MUZYKI ROMSKIEJ: DON VASYL, GYPSY STARS, TERNE ROMA

13.06., godz. 20.00. Rich Mix, 35-47 Bethnal Green Road, Londyn, E1 6LA. Stacja: Shoreditch High Street. Bilety: od £10

»

» JURASSIC WORLD (3D)

BRITISH SUMMER TIME HYDE PARK: BLUR, METRONOMY, JUPITER & OKWESS INTERNATIONAL, THE HORRORS

Od 12.06., science fiction, USA. Reż. Colin Trevorrow, wyst.: Chris Pratt, Bryce Dallas Howard, Vincent D’Onofrio, Ty Simpkins www.jurassicworld.com

20.06., godz. 14.00 – 22.30. Hyde Park, Bayswater, Londyn, W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner, Marble Arch, Knightsbridge.

Bilety: od £80

09/06/2015 15:03:30

047 KYLIE MINOGUE, GRACE JONES, CHIC FEAT. NILE RODGERS

21.06., godz. 14.00 – 22.30. Hyde Park, Bayswater, Londyn, W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner, Marble Arch, Knightsbridge.

Bilety: od £80

»

BRITISH SUMMER TIME HYDE PARK: THE WHO, PAUL WELLER, KAISER CHIEFS, JOHNNY MARR

26.06., godz. 14.00 – 22.30. Hyde Park, Bayswater, Londyn, W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner, Marble Arch, Knightsbridge.

Bilety: od £80

» BRITISH SUMMER TIME HYDE PARK:

TAYLOR SWIFT, ELLIE GOULDING, JOHN NEWMAN

27.06., godz. 14.00 – 22.30. Hyde Park, Bayswater, Londyn, W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner, Marble Arch, Knightsbridge.

Bilety: od £80

» IDINA MENZEL 27.06., godz. 20.00. Wembley Arena, Arena Square, Engineers Way, Wembley, Londyn, HA9 0AA. Stacja: Wembley Arena. Bilety: od £41.24

»

» JOE SATRIANI 10.11., godz. 19.30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn, W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £40.25

» MADONNA 1.12., godz. 20.00. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £47.50

» DEEP PURPLE 3.12., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £51.75

» ENNIO MORRICONE 16.02.2016., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: TBC

» A-HA 26.03.2016., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

inne »

WIRELESS 10: DRAKE, RITA ORA, PUBLIC ENEMY, KATY B I INNI

URODZINOWA PARADA: TROOPING THE COLOUR

28.06., godz. 12.00. Finsbury Park, Londyn.

Stacja: Finsbury Park. Bilety: £76.45

13.06., parada: godz. 10.00, przelot samolotów: godz. 13.00. Trasa parady: z Buckingham Palace, przez The Mall, do Horse Guards Parade. www.householddivision.org.uk

» AC-DC 4.07., godz. TBC. Wembley Stadium, Stadium Way, Wembley, Londyn, HA9 0WS. Stacja: Wembley Arena. Bilety: od £41.24

» THE MOOG CONCORDANCE 8 – 10.07., godz. 19.30. Barbican Hall, Silk Street, Londyn, EC2Y 8DS. Stacja: Barbican.

Bilety: od £15 Seria występów upamiętniających twórczość Roberta Mooga, pioniera muzyki elektronicznej. Na trzydniową imprezę złożą się m.in. występy członków grup Goldfrapp oraz Portishead.

» ROXETTE 13.07., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £47

» 50 CENT & G-UNIT

Prawie 1,5 tys. żołnierzy, 10 orkiestr wojskowych i 200 koni weźmie udział w tradycyjnej paradzie wojskowej z okazji urodzin królowej Elżbiety II. Dodatkową atrakcją będzie przelot samolotów RAF.

» OPEN GARDEN SQUARES WEEKEND 13 – 14.06. Różne lokalizacje w Londynie.

Bilety: £10 (upoważnia do wstępu do wszystkich ogrodów) www.opensquares.org

Ponad 200 istniejących w Londynie ogrodów niedostępnych na co dzień dla osób postronnych zostanie otwartych dla publiczności. Polecamy szczególnie wizytę w ogrodzie All Saints Vicarage Garden, który do 1935 r. był częścią Fulham Palace, oraz The Arvon Road Allotments, rozciągającego się wzdłuż linii kolejowej w pobliżu Finsbury Park. Warto także zajrzeć do Highbury Stadium Squares, The River Café oraz na stację Barbican, gdzie ustawiono pierwszy w metrze przenośny ogród.

w POSK-u »

KIERMASZ MAP Z LAT 30., 40. I 50.

ORAZ REPRINTÓW I KARYKATUR JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO

13.06., godz. 12.00 – 17.00

» WYPRZEDAŻ KSIĄŻEK 14.06., godz. 11.00 – 17.00

» GRUPA VOLARE – „ON I ONA” 14.06., godz. 17.00. Bilety: £10

» MAREK DYJAK 27.06., godz. 19.00 i 28.06., godz. 17.00

» GALERIA Do 19.06. Partial Exposure – Jan Szczepkowski i Sylwester Stabryła – malarstwo JAZZ CAFE POSK

» Mark Olbrich Blues Eternity 20.06., godz. 20.30. Bilety: £8 Międzynarodowa grupa bluesowa, której założycielem i liderem jest Marek Olbrich, polski gitarzysta basowy mieszkający od wielu lat w Wielkiej Brytanii. W zespole grają czołowi zachodni i polscy bluesmani.

Open Garden Squares Weekend, Grove House Estate

Fot. www.opensquares.org

» BRITISH SUMMER TIME HYDE PARK:

17.07., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

»

LOVEBOX: RUDIMENTAL, SNOOP DOG, CYPRESS HILL, ANNIE MAC I INNI

17 – 18.07., godz. 12.00. Victoria Park, Tower Hamlets, Londyn, E3 5TB. Stacja: Mile End. Bilety: od £54.75

» U2 25 – 30.10 i 2.11., godz. 19.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £36

586-MAKIETA 3 44-65.indd 47

09/06/2015 15:38:59

048

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

czyta się

redaguje PIOTR DOBRONIAK

Drobne kłamstwa

»

Ellen Moore, pracownik społeczny, zostaje wezwana, gdy w miejskim parku pod pomnikiem bogini Leto zostaje znaleziona martwa kobieta ze śpiącym u boku czterolatkiem.

Ellen próbuje ustalić tożsamość chłopca. Wraz z przyjacielem, policjantem, próbują ustalić, czy morderstwo nie jest dziełem seryjnego mordercy, który trzynaście lat temu w podobny sposób zabił inną kobietę. Im bar-

Wszyscy gracze są głupcami 20 felietonów o popkulturze.

Nazwanie książki „Wszyscy gracze są głupcami” to świadoma prowokacja, ale jednocześnie tytuł otwierającego ją felietonu.

Tekst ten poświęcony jest mało znanej, a zarazem niesamowicie trudnej grze The Fool’s Errand.

dziej Ellen angażuje się w tę sprawę, tym więcej odkrywa niepokojących śladów. Zaczyna rozumieć, że ma mało czasu.

Jeśli zawiedzie i nie rozwikła zagadki, kolejna matka poniesie ofiarę. «

ZA DARM O na BOOKTO.P L

Szepty zgładzonych

Słowa na podróż

„Szepty zgładzonych” to zbiór opowiadań polskich fanów „Uniwersum Metro 2033”, inspirowanych postapokaliptycznym światem wykreowanym przez Dmitrija Glukhovsky’ego. Tworzy go trzynaście tekstów nagrodzonych w konkursie zorganizowanym przez wydawnictwo Insignis i portal metro2033.pl.

Zbiór fragmentów Pisma Świętego na każdy dzień miesiąca, przedstawiających drogę do pojednania z Bogiem i pomagających w podróży przez życie.

Zwycięskie opowiadanie konkursu Styl.pl i wydawnictwa Znak pod hasłem „Historia kryminalna mojej rodziny", wyłonione przez samego Marka Krajewskiego.

Wszystkie książki do pobrania ZA DARMO na

w

586-MAKIETA 3 44-65.indd 48

Spowiedź

BookTO.pl

09/06/2015 14:52:07

obywate

049

KEEP CALM and GET BRITISH CITIZENSHIP 3&;:%&/563" 5:.$;"408"

10 30,6 13"$: * 10#:56 8 6,

3&;:%&/563"

45"~"

10 -"5"$) -&("-/&+ 13"$: * 10#:56 8 6,

#3:5:+4,*&

10 -"5"$) -&("-/&+ 13"$: * 10#:56 8 6,

0#:8"5&-4580 ,VST &40- &OUSZ J

X DFMV V[ZTLBOJB EPEBULPXZDI JOGPSNBDKJ QSPTJNZ P LPOUBLU

&40&/53:

586-MAKIETA 3 44-65.indd 49 obywatel___ver-20150603---A4_daty.indd 1

XXX TBSBJOU DP VL

1P VLPร D[FOJV LVSTV &40รกSNB 4BSB *OU -UE QPNBHB Sร XOJFย V[ZTLBร PCZXBUFMTUXP CSZUZKTLJF

09/06/2015 02/06/2015 14:52:08 16:09:33

050

CAFÉ COOLTURA wydarzenia

586-MAKIETA 3 44-65.indd 50

09/06/2015 14:52:11

051

586-MAKIETA 3 44-65.indd 51

09/06/2015 14:52:13

052

CAFÉ COOLTURA Polskie radio londyn

N LOZ GNR Z DBO RYCH

O GR E

ZAPRASZA

AL

T

TOP 20

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

OŻESZ WSZYSTKO M TAB B & S o u nd ’ N ’ G r ac e

Mark Olbrich Blues Eternity & Jimmy Thomas (USA)

»

Koncert z okazji otrzymania BLUES PŁYTY ROKU 2014. Jimmy przez pierwsze siedem lat był wokalistą IKE TURNER REVIEW i potem IKE & TINA TURNER. Wykonywał słynny „Rocket 88” – uznany za pierwszy utwór rocka and rolla. W latach 70. w Anglii nagrywał i współpracował z Johnem Lennonem, The Rolling Stones, Davidem Essexem, Lou Reedem, Garym Morem i innymi.

Legendarny Rick Wakeman rozpoczął swoją karierę na sesji nagraniowej singla Jimmy’ego „The Running Kind”. «

Laurie Garman: Gigant harmonijki bluesowej w Anglii. Wystarczy powiedzieć, że grał z Fredddym Kingiem, The Yardbirds i nagrywał z Bobem Marleyem & The Wailers!

Eddie Angel. Wiodąca gitara brytyjskiego bluesa. Eddie gra, nagrywa i współpracuje z wiodącymi muzykami, w tym Earlem Thomasem i legendarnymi Kings of Rhythm! Ma na swoim koncie wspólne występy z Hankiem Marvinem.

Igor Nowicki. Odkrycie roku! Wspanialy keyboardzista z bluesem we krwi!

Koncert odbędzie się w sobotę, 20 czerwca, o godz. 20.00 w JazzCafe POSK 238-246 King Street, Londyn, W6 0RF

586-MAKIETA 3 44-65.indd 52

I D O N’ T L I K E I T , I L O VE IT Flo Rida ft. R. Thicke & V. White J UT R O NA D C H O D Z I ZAW SZE K2 HEERLEADER C O MI AD BLOOD B Taylor Swift ft. Kendrick Lamar RE YOU WITH ME A Lo s t F r e q ue n c i e s EE YOU AGAIN S Wi z K h a l i f a f t . C ha r lie Puth A M I E Ń Z NA P I S E M L OV E K Enej R A G O NF L Y D Ma l i nc h a k f t . Ma x

T R O NG E R S Clean Bandit

1 Czesiek ft. Homex, pieluchowsky Reszty nie trzeba 2 Barrad squad Klasyk 3 Pablo apg Barriera 4 Fs dan ft. Hedo, hudyhary, krome Better Than That 5 Szwaku Rzuć 6 Bilon hg ft. Sokół Zdrówko 7 Donguralesko Apartament

OGETHER T Ella Eyre HOST TOWN G Ad a m La m b e r t

H I S T L E ( W H I L E Y O U W ORK IT ) W K a t y Ti z O N’ T L O O K D O W N D Ma r t i n G a r r i x f t . U s he r

H I S S UM M E R ’ S G O NN A HU RT T Ma r o o n 5 ŹWIĘKI ZA DŹWIĘKI D Anna Wy s z ko ni J E D NA Sen

J A K M A M Z A P O M NI E Ć J a r e k Wi s t A UC Z M NI E N Sarsa EROES H Ma ns Z e l m e r l o w

09/06/2015 16:08:42

053

586-MAKIETA 3 44-65.indd 53

09/06/2015 14:52:16

054

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

586-MAKIETA 3 44-65.indd 54

09/06/2015 14:52:19

055

586-MAKIETA 3 44-65.indd 55

09/06/2015 14:52:22

056

CAFÉ COOLTURA WYWIAD NUMERU

Emocja, która dotyka każdego Wywiad z ZUZANNĄ CELMER, psychoterapeutą, autorką książki „Oblicza zazdrości”.

ANDRZEJ ZGLIŃSKI, MW MEDIA

»

Kiedy umawialiśmy się telefonicznie na wywiad, powiedziała pani coś zdumiewającego. Że bezpośredni impuls do napisania najnowszej książki był niemal magiczny.

Czy może pani to wyjaśnić?

Od dłuższego czasu pytano mnie, kiedy wydam coś nowego, a ja ciągle odpowiadałam, że mam już coś w zamyśle. Była to prawda, ale jakoś trudno mi było zabrać się do pisania. I oto kilka miesięcy temu, schodząc już do metra, dostrzegłam kątem oka rozstawione przy chodniku stoisko z książkami. Jakiś impuls sprawił, że cofnęłam się i zaczęłam oglądać wystawione pozycje. I wtedy usłyszałam pytanie skierowane do sprzedawczyni, czy ma może nową książkę Zuzanny Celmer. Odpowiedź była przecząca. To wywołało żal, a następnie obszerną wypowiedź o tym, jak wiele pytająca zawdzięcza artykułom, książkom i wypowiedziom tej autorki, jak bardzo ją lubi i ceni, a nowej książki poszukuje dla swojego niedawno ożenionego syna. Pomyślałam: w mieście liczącym ponad milion mieszkańców, w którym na co drugiej ulicy są stoiska z książkami, pani zainteresowana moją publikacją znalazła się akurat przy tym, do którego podeszłam. I to dokładnie w tym samym czasie. Gdyby przyszła chwilę wcześniej lub później, minęłybyśmy się i nie miałabym o tym pojęcia.

Przypadek?

Być może. Ale podzielam zdanie Goethego, że przypadek jest nieprze586-MAKIETA 3 44-65.indd 56

widzianą prawidłowością.

Uznałam, że to ważny znak.

Jasna informacja, że mam się wziąć do pracy.

I zrobiłam to.

Pisze pani o zazdrości?

Zazdrość jest motywem wiodącym, jest to bowiem silne uczucie występujące nawet w dobrych związkach. Wyjaśniam jej źródła, mechanizm powstawania, podaję wiele konkretnych przykładów. Dużo też piszę o samoocenie, umiejętności tworzenia dobrego związku, konkretnych trudnościach, na jakie napotykamy, przeżywając miłość, i umiejętności sprostania temu, co niesie ze sobą życie. Także o tym, że mamy o wiele większy wpływ na nasz los, niż sądzimy, i często nie wykorzystujemy swoich możliwości.

Czy pisząc o zazdrości, korzystała pani także z osobistych doświadczeń? Inaczej: czy pani też zdarzało się odczuwać zazdrość?

Ta emocja dotyka każdego. Mnie również, chociaż datuję ją raczej na lata nastoletnie. Może warto tu powiedzieć, że zazdrość ma także aspekt pozytywny. Na przykład kiedy podoba się nam czyjaś powierzchowność, jesteśmy pod wrażeniem cudzych dokonań, chęć dorównania do podobnego poziomu motywuje do podjęcia odpowiednich działań, dokonania zmian i zainwestowania w to przedsię-

OBLICZA ZAZDROŚCI Zuzanna Celmer, „Oblicza zazdrości.

O związkach, pragnieniach i niespełnieniach” Książka ukazała się nakładem Klubu dla Ciebie: www.kdc.pl

wzięcie energii. W tym sensie zazdrość będzie silnym bodźcem pozytywnie stymulującym nasze życie.

Wiem, że pani działalność nie ogranicza się do jednego obszaru, ale obejmuje wiele dziedzin…

Praca terapeutyczna, podobnie jak każda praca z ludźmi i na ich rzecz, wymaga stałego dokształcania się. Dlatego poza czysto merytorycznym przygotowaniem w minionych latach ukończyłam trzyletnie studia filozofii i etyki na Wydziale Filozofii UW, studia gender, na których byłam również wykładowcą, przez półtora roku studiowałam medycynę chińską w Krakowie; zaliczyłam dwa poziomy programowania neurolingwistycznego, tak zwanego NLP, ostat09/06/2015 14:52:24

057 nio rok studiów interesującego podejścia do problemów, czyli pracy z procesem, a ponadto wiele innych kursów, poszerzających moją wiedzę w zakresie ludzkiej natury i nowych możliwości pomocy w osobistych problemach, z jakimi borykamy się na co dzień.

Prowadzi pani również szkolenia.

Tak. Od kilkunastu lat prowadzę szkolenia z zakresu komunikacji, asertywności, przeciwdziałania stresom itp. dla różnych firm w kraju i bardzo sobie cenię fakt, że nigdy dotąd nie musiałam się reklamować i polecać swoich usług, ponieważ po pierwsze nigdy nie jest to współpraca jednorazowa, ale trwa przez długi czas, po drugie zadowoleni klienci polecają mnie innym. Podobnie jest w przypadku mojej praktyki prywatnej.

Ponadto od dziewiętnastu lat prowadzę treningi interpersonalne w Rosji.

Spotkamy się z panią również w mediach.

Na pierwszym miejscu moje ukochane radio, ostatnio regularnie, co tydzień, w radiu TOK FM. Także tele-

wizja, stały felieton w „Metropolu” i magazynie „Rzeczpospospolitej” „Za Miastem”, wywiady, także wykłady na różnych uczelniach w kraju.

Jak pani wygospodaruje czas dla własnej rodziny?

Rodzina jest bardzo ważna. Bez jej wsparcia wszystko to byłoby dużo trudniejsze. Mam szczęście mieć wspierającego, mądrego męża, fantastycznego, dziś już dorosłego syna, z którym jesteśmy serdecznie zaprzyjaźnieni, podobnie jak z jego wspaniałą żoną i jej kochaną rodziną. A od czterech miesięcy jestem szczęśliwą babcią mojej prześlicznej wnuczki.

Co należy robić, żeby mieć udane życie i czuć się w nim szczęśliwie?

Robić to, co się lubi, nieustannie się uczyć, kształtować w sobie postawę życzliwości do innych, cieszyć się drobiazgami, doceniać każde spotykające nas dobro, a co najważniejsze – podjąć decyzję, że chce się być szczęśliwym.

Dobre rzeczy przychodzą zawsze, kiedy są oczekiwane, przyjmowane z wdzięcznością i odpłacane innym. «

Zazdrość jest motywem wiodącym, jest to bowiem silne uczucie występujące nawet w dobrych związkach.

Zapraszamy wszystkich na zabawę charytatywną, która odbędzie się w londyńskim Greenford 27 czerwca o godz.19.00.

Dochód z zabawy przeznaczony zostanie na dom dziecka.

Zabawa jest częścią projektu „Aneta’s Kilimanjaro Charity Trek”.

W sierpniu tego roku Aneta będzie się wspinać na Kilimandżaro w celu charytatywnym.

Bilety w cenie £15 można nabyć pod numerem telefonu

07859803325 W programie zabawy przewidziana jest loteria, bufet oraz bar.

Wszystkim będzie przygrywał zespół D Elements.

Więcej informacji można znaleźć na: GoFundMe.com/anetagodfrey oraz na FB/Aneta’s Kilimanjaro Charity Trek

586-MAKIETA 3 44-65.indd 57

09/06/2015 15:43:50

058

CAFÉ COOLTURA WASZE IMPREZY

»

Polonijne imprezy przenoszą się do cieplejszych krajów niż Wielka Brytania, a to za sprawą rozpoczynających się urlopowych wyjazdów. Dziękujemy za wszystkie gorące pozdrowienia z różnych stron świata i jak zawsze czekamy na więcej. Zdjęcia z wszelkich imprez i wyjazdów wysyłajcie na: foto@ cooltura.co.uk lub publikujcie na profilach radia PRL i „Cooltury” na Facebooku. W zgłoszeniu musi być zawarty, podpisany imieniem i nazwiskiem, tekst: Jestem autorem/-ką załączonego zdjęcia i zgadzam się na wykorzystanie go w portalu elondyn.co.uk i w tygodniku „Cooltura”. Co tydzień losujemy słodkie upominki od sponsora konkursu Polish Village Bread. «

Polonia na imprezie z Polish Village Bread

586-MAKIETA 3 44-65.indd 58

nagroda

09/06/2015 14:52:28

059

586-MAKIETA 3 44-65.indd 59

09/06/2015 14:52:30

060

CAFÉ COOLTURA GUEST ROOM

guest room

info@cooltura.co.uk

Contemporary Lynx – nowy magazyn promujący polską sztukę

586-MAKIETA 3 44-65.indd 60

09/06/2015 14:52:32

061

»

W magazynie znajdują się wywiady z wyjątkowymi twórcami, którzy odnoszą liczne sukcesy na arenie międzynarodowej, takimi jak: Wojciech Fangor, Wilhelm Sasnal, Oskar Zięta i Zorka Wollny. Znaleźć tu można wypowiedzi polskich i zagranicznych ekspertów dotyczące kolekcjonowania sztuki i fotografii, np. Jacka Richarda Melkoniana, Cezarego Pieczyńskiego, a także przegląd najnowszych trendów w designie – „Kalejdoskop designu”, nowych praktyk kuratorskich – „Young Polish Curators”, nowych zjawisk w sztuce – „Post-internet art” i w fotografii – kolektyw fotograficzny Sputnik. Poza tym autorzy magazynu piszą o ciekawostkach i nowinkach ze świata sztuki w dziale In the Spotlight. Całość podsumowuje Kalendarz, zestawiający polecane przez redakcję światowe wydarzenia i wystawy z udziałem polskich artystów na najbliższe półrocze. „Contemporary Lynx Magazine” jest dystrybuowany w księgarniach muzealnych i artystycznych oraz w wybranych galeriach w Wielkiej Brytanii, Berlinie, Budapeszcie, Rzymie, Paryżu, Polsce i wielu innych miastach, a także do

POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy

WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE

Wojciech Fangor

kupienia na stronie internetowej contemporarylynx.co.uk. Magazyn będzie też dostępny na wybranych targach sztuki i designu na świecie oraz wybranych wydarzeniach artystycznych. « Więcej na:

contemporarylynx. co.uk/shop

Zrobiliście fajne zdjęcie?

Napisaliście krótkie opowiadanie?

Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty Swoje prace wysyłajcie na:

info@cooltura.co.uk z dopiskiem: „Guest Room”

Wieczór Twórczości Wszelakiej Gwiazdą wieczoru będzie Bożena Helena Mazur-Nowak

Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić.

Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.

Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura”

POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF

586-MAKIETA 3 44-65.indd 61

18 czerwca (czwartek) godz. 19.00 POSKlub, 4 piętro

09/06/2015 14:52:39

062

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Z „pańskiego” stołu pod strzechy naczynia w kilka warstw. Następnie zalewamy wszystko kompotem z owoców z odrobiną żelatyny. Na górę kładziemy gęsty sos waniliowy i przykrywamy wszystko warstwą ubitej śmietany. Oto przepisy niezbędne do zrobienia English trifle, reszta zależy od Waszej fantazji, a owoce najlepiej wybierać sezonowo.

Teraz truskawki pasują jak ulał. «

Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Dawniejszymi czasy dobrze urodzeni jadali tylko najlepsze kąski.

Ci, którzy mieli pecha urodzić się pod czyimś butem, zadowalali się resztkami. Tak powstały dwie kuchnie: chłopska i dworska. Dzisiaj różnice się zatarły i podział jest raczej na eko i nie eko. Ci bogaci jedzą drogo, bo ekologicznie, a ci biedni to samo, tylko nafaszerowane czymś tam, byle dużo i szybko. Dzisiaj deser z kuchni dworskiej, który stał się dostępny dla wszystkich: English trifle.

Historycy gastronomii zgadzają się z teorią, że angielskie trifle są produktem epoki renesansu. Pierwsze wzmianki opisują to danie jako rodzaj zupy z biszkopta nasączonego rumem lub sherry, zalanego sosem waniliowym na bazie śmietany.

Dla przeciętnego zjadacza nazwa może być myląca, bo co mogą mieć wspólnego trufle z deserem? Oczywiście nic, tylko brzmienie jest podobne. W języku francuskim słowo „truffle” oznacza coś małego o dużym znaczeniu, coś cennego. Pierwsza znana receptura pochodzi z końca XVI w., z dzieła „Klejnoty dobrej gospodyni 1596”.

Ten angielski deser zaskakuje swoją prostotą i jest utożsamiany z klasą wyższą. Brytyjczycy mimo upływu wieków nadal silnie zaznaczają swoje pochodzenie. Przynależność do klasy staje się często wyznacznikiem oceny osoby. Niestety, te wyznaczniki bywają powodem niezrozumienia dla obcokrajowców. Bo pomimo że są czymś akceptowalnym dla rodowitych Brytyjczyków, dla ludzi spoza wyspy bywają przyczynkiem do rodzącego się uczucia, że są traktowani z rezerwą. Społeczeństwo klasowe nie jest niczym nagannym, pod warunkiem że zna się swoje miejsce.

W biznesie gastronomicznym jest to łatwo zauważalne. Pamiętajmy, że wszystko, co związane ze sferą jedzenia, pozostawało zawsze w gestii służby.

Rozwarstwienie jest zauważalne w sposobie odżywiania się. Pewne składniki pozostawały przez długi czas poza zasięgiem ludzi gorzej urodzonych. Masło, 586-MAKIETA 3 44-65.indd 62

English trifle

Składniki na biszkopt: • 5 jajek • 3/4 szklanki drobnego cukru do wypieków • 3/4 szklanki mąki pszennej (tortowej) • 1/4 szklanki mąki ziemniaczanej (szklanka o pojemności 250 ml)

śmietana, jajka, sherry przez wieki były atrybutem dworskiego jadła. Taki deser, sporządzony z drogiej wanilii, śmietany, jajek i sherry, nie gościł na stołach zwykłych ludzi, dla których codziennością były dania jednogarnkowe.

Wspomniany trifle ewoluował przez wieki, ale jego składniki w zasadzie pozostawały takie same: biszkopt, alkohol, śmietana. Efekt końcowy zależy prawie zawsze od osobistych preferencji tego, kto go przyrządza. Ze względu na łatwą dostępność składników deser wszedł do kanonu kulinarnego Wielkiej Brytanii i należy do twardych oznak brytyjskości. Bardzo dobrze, bo danie to jest smaczne i zasługuje na większą publikę niż sama klasa wyższa.

Ja w swojej karierze widziałem wiele wersji English trifle i przyznam się, że kilka z nich wzbudziło moje zainteresowanie.

Najpierw powiedzmy sobie, jak powinien wyglądać standardowy przepis. Pieczemy zwykły biszkopt. Gdy ostygnie, kroimy go na niewielkie kawałki i nasączamy alkoholem. Sporządzamy sos z żółtek i słodkiej śmietany i zalewamy nim ułożony w naczyniu biszkopt. Często trifle nazywa się „angielską zupą”, co jest trafne, bo może on przybrać i taką postać. Ja jednak wolę formę deseru, gdy nasączony np. słodkim likierem lub ajerkoniakiem biszkopt układamy naprzemiennie z owocami na dnie

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA: Wszystkie składniki powinny być w temperaturze pokojowej. Mąkę przesiać. Białka oddzielić od żółtek, ubić na sztywną pianę (uważając, by ich nie „przebić”). Pod koniec ubijania dodawać partiami cukier, łyżka po łyżce, ubijając po każdym dodaniu. Dodawać po kolei żółtka, nadal ubijając. Do masy jajecznej wsypać przesianą mąkę. Delikatnie wymieszać za pomocą szpatułki lub rózgi kuchennej, by składniki się połączyły.

Składniki wmieszane szpatułką spowodują, że biszkopt będzie bardzo puszysty i wypełni formę, wyrastając do wysokości jej boków. Tortownicę o średnicy 23 cm wyłożyć papierem do pieczenia (samo dno), nie smarować boków. Delikatnie przełożyć ciasto, wyrównać. Piec w temperaturze 160 – 170ºC przez około 35 – 40 minut lub do tzw. suchego patyczka. Gorące ciasto wyjąć z piekarnika, z wysokości około 30 – 40 cm upuścić je (w formie) na podłogę.

Wystudzić w temperaturze pokojowej.

Krem waniliowy Składniki: 1 litr mleka 1 laska wanilii (przepołowiona) 150 g cukru 6 żółtek 100 g przesianej mąki pszennej

09/06/2015 14:52:44

063

586-MAKIETA 3 44-65.indd 63

09/06/2015 16:01:09

064

CAFÉ COOLTURA zdrowie i uroda

Obudź się piękniejsza!

Mówi się, że sen jest najlepszym kosmetykiem. Jeśli jednak zaniedbasz kilka wieczornych rytuałów, wcale nie wstaniesz rano piękniejsza…

Joanna Bielas, MW Media

»

Nikt nie potrafi funkcjonować na dłuższą metę bez snu. Nasza skóra również go potrzebuje! To właśnie podczas snu intensywnie regeneruje się i oczyszcza z wszelkich toksyn. Nocą skóra najlepiej wchłania też kosmetyki i właśnie dlatego warto dobrze przygotować ją do wielkiej odnowy!

Czysta cera to podstawa

Niby każda kobieta wie, że demakijaż to najważniejszy zabieg, jaki powinnyśmy wykonać przed snem, ale… wciąż bardzo często zdarzają nam się małe „grzeszki” na tym polu. Zmęczenie po pracy, domowe obowiązki, dziecko… – każdy pretekst jest dobry, by zapomnieć o wieczornym oczyszczeniu. Tymczasem demakijaż pozwala skórze pozbyć się brudu, zanieczyszczeń i nadmiaru sebum. To dzięki temu prostemu zabiegowi odżywcze składniki z kremu zostaną lepiej wchłonięte. Wniosek? Dzięki regularnemu oczyszczaniu przywitasz dzień ze świeżą, wypoczętą i wyraźnie młodszą cerą!

586-MAKIETA 3 44-65.indd 64

Kosmetyki do zadań specjalnych Po wieczornym prysznicu warto sięgnąć po preparaty przenaczone do stosowania na noc. Takie kremy do twarzy lub balsamy różnią się od preparatów na dzień znacznie bogatszym składem. Kosmetyki dzienne nie odżywiają i nie nawilżają skóry tak intensywnie jak te do stosowania na noc.

Wysoka koncentracja składników, takich jak peptydy, lipidy, witaminy, ekstrakty roślinne czy komórki macierzyste, zapewnia szybszą regenerację i lepsze przygotowanie naszej skóry na kolejne zmagania, których dostarczy jej następny dzień.

Warto zatem mieć na swej półce kosmetyki przeznaczone do stosowania na noc.

Pamiętajmy tylko o tym, by o poranku zmyć resztki kremu – najlepiej chłodną wodą, która obudzi naszą buzię do życia!

Zadbaj o oczy

Świeże spojrzenie może służyć za cały makijaż. Niemożliwe? A jednak! Przemęczone oczy, opuchnięte powieki czy zasiniona skóra to oczywiste oznaki niewyspania, które nie tylko szpecą, ale też 09/06/2015 14:52:50

065 postarzają. W dodatku bardzo trudno jest je zamaskować – potrzeba na to czasu, kosmetycznych umiejętności i najlepszych preparatów. Zamiast tego warto zatem zadbać, by zapewnić swoim oczom porządną dawkę nocnego wypoczynku. Świeżemu spojrzeniu sprzyjają również odpowiednie kosmetyki. Właściwie dobrany krem pozwoli nam zapomnieć o opuchliźnie czy o podkrążonych oczach, dzięki czemu przywitamy nowy dzień piękniejsze i… młodsze!

Zregeneruj ręce

Każdego dnia nasze ręce mają kontakt z niezliczoną ilością bakterii, których można pozbyć się poprzez ich mycie.

Jak wiadomo, ta czynność nie tylko odkaża naszą skórę, lecz również ją wysusza. Jeśli dodamy do tego niszczące działanie detergentów, z którymi ma kontakt każda pani domu, stanie się jasne, jak bardzo skóra rąk narażona jest na niszczący wpływ czynników zewnętrznych. Dlatego warto wykorzystać noc na regenerację tej partii ciała. Zwykły krem do rąk nie przyniesie pożądanych efektów. By ratować przesuszoną skórę dłoni, trzeba działać bardziej radykalnie. Sucha, zrogowaciała skóra zmięknie i nabierze gładkości, gdy nałożysz na nią maseczkę do rąk lub silniejszy krem, zawierający skoncentrowaną dawkę dobroczynnych substancji. Następnie nałóż na dłonie bawełniane rękawiczki. Regularnie wykonywany zabieg zaskoczy Cię efektem młodszych, zadbanych dłoni! «

586-MAKIETA 3 44-65.indd 65

09/06/2015 14:52:52

066

REKLAMA uroda i zdrowie

586-MAKIETA 4 66-91.indd 66

09/06/2015 14:35:42

REKLAMA uroda i zdrowie

586-MAKIETA 4 66-91.indd 67

067

09/06/2015 14:35:44

068

REKLAMA uroda i zdrowie

586-MAKIETA 4 66-91.indd 68

09/06/2015 16:14:12

REKLAMA uroda i zdrowie

069

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

586-MAKIETA 4 66-91.indd 69

09/06/2015 16:14:27

070

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe Telefonicznie:

(usługi) Ramka do 15 słów

020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

Ramka do 25 słów

£ 30 +vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

586-MAKIETA 4 66-91.indd 70

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki.

Darmowy parking. Internet. £130/tydzień + 2 tyg. depozytu.

Rachunki wliczone.

Tel. 07462663981.

Szukasz mieszkania najnowsze oferty na portalu www.elondyn. co.uk

> Bounds Green N22 8RD, £730/ mies, kawalerka na pierwszym pietrze. Podwojna sypialnia z aneksem kuchennym, oddzielna lazienka. Do oplaty tylko elektryka.

02088851890, 07436582104, 07715677401 > EN3 7JU, Pokoje od £90-£95 plus rachunki.07756340316 > Enfield Town studio flat świeżo po remoncie podzielone kuchnia i łazienką osobno. Nowa kuchnia itp: Lokalizajcja to Enfield Town Koszt rentu 850f Wiecej info 07438342687 > Enfield, EN1 1DN, £1550/mies.

4 bed dom z ogrodem, 3 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, duza kuchnia z jadalnia, lazienka z wanna,ogrod. Dostepne od 28 Maja.

02088851890, 07436792779, 07715677401, > Enfield, EN1 2RA, £1850/mies.

4 bed dom z ogrodem, 3 podwojne sypialnie 1 pojedyncza, kuchnia, salon, lazienka. Dostepne od 17 lipca. 02088851890, 07436582104, 07715677401 > Greenfor d1 Bedroom Flat do wynajecia na Greenford. Mieszkanie umeblowane dostep do internetu 220 £ tyg + miesiąc depozytu wszystkie rachunki wliczone. Nie akceptujemy benefitów 07922243712 > Greenford wynajmę dwuosobowy pokój we flacie.

Warunki komfortowe. Flat z własnym wejściem. Nnowoczesna kuchnia z barem do jedzenia.

Łazienka z wanna i prysznicem, z okien widok na park – Lidl 1min, Mleczko 7min 07510153661

> Holloway Road biuro na sprzedaz, N19, , przy glownej ulicy, parter, blisko stacji Archway, licencja A2, £12000, czynsz £750/mies. 2 pokoje,aneks kuchenny, toaleta. Ok. 45m2. Premium. 07715677401, 07436582104 > Leyton 100£ / tydz + 2 tyg depozyt od 4.06 mała dwójka dla mężczyzny. Dom z ogrodem na Leyton. Idealny dla pracujących w nocy. 07868664886 dzwonic od 19.00 , > N17 6DG, Pokoj jedynka, £90 tyg + rachunki do podzialu z lokatorami . W domu 7 pokoi, 2 lazienki, ogrod . Tel : 074 3679 2779 > N4 1BD, Pokoje od £105-155 + rachunki do podzialu z lokatorami. W domu 7 pokoi, 2 lazienki, wspolna kuchnia, ogrod . Tel : 0208 885 1890 > Norwood Junction Słoneczna Dwojka dla 1osoby Norwood Junction £125/tydz+2tyg dep. Dom 3 pokojo. czysty, zadbany, spokojny. w pokoju podwójne lóżko. 3 osoby 07724584878 07851608675 > Palmers Green, N18 1JL, £1550. 2 Bed mieszkanie na pierwszym pietrze, przytulna kuchnia, lazienka, salon.

02088851890, 07436582104, 07715677401 > Perivale - do wynajęcia pokoje 1, 2 osobowe dw nowy, w pelni wyposażonym domu z livingiem, ogrodem. Blisko do stacji metra, autobus 297, polskie sklep 07809768045 > Stockwell, wynajmę miejsce w pokojach dla mężczyzn we flacie po remoncie Tel.07940186730 lub 07748348973 po 16-tej

09/06/2015 14:35:48

OGŁOSZENIA DROBNE > Stretham Common Duzy piekny Pokoj do wynajecia 5 min piechota Od stacji Stretham Common! Dla pary £150 dla jednej osoby £130 rachunki wszystkie wliczone! 07707493484 > West Norwood Wynajmę dwa duże pokoje na West Norwood.

Jeden £100, drugi z balkonem £120. Internet+ rachunki wliczone. k.07886215341 > White Hart Lane, N178LG, 1 bed flat, £1000 (rachunki wliczone oprocz elektryki).Podwojna sypialnia,oddzielny salon, kuchnia,lazienka z prysznicem.

Bardzo ladne. 02088851890, 07436582103 > Wood Green N17 6AG.

Pojedynczy pokoj do wynajecia.£100 tyg. Plus elektryka I gaz. 07436792779, 07436582103

> Wynajme pokoj dla 2 osob niepalacych, lubiacych spokoj i czystosc. mieszkanie dwupoziomowe, czyste, mieszka 3 osoby. rachunki wliczone w czynsz oraz umowa wynajmu 07984613766

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Szukam dziewczyny do pomocy na sprzątania na Richmond, 8£ na godz 07515959204 > Instruktora Nauki Jazdy poszukuje Szkola Jazdy Formula Learner. Praca na terenie Londynu Email:info@formula-learner.co.uk Kontakt Andrzej Tel:07883015890 > Tailor Highly Experienced alteration tailor required for Mens clothing Must Speak some English Full or part time Call Ash 07539373394 02073703300 > Zatrudnimy do firmy z rusztowaniami kierowców posiadających prawo jazdy kategori C + CPC + Tacho card. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt tel. 07714774848 > Body Empire poszukuje dystrybutorów naturalnych kosmetyków do współpracy zadzwoń. Colagen line / rosacea line, psoriasis line 07516188445 > Full time hairdresser or part time to work in salon in tooting Neokutz

586-MAKIETA 4 66-91.indd 71

071

146 Mitcham Road Tooting sw17 9nh telephone Vera 02086725619 mobile 07813484218

Anglojęzyczna szkoła podstawowa w Warszawie poszukuje nauczyciela (najchętniej Montessori) z bardzo dobra znajomością języka angielskiego do pracy z dziećmi 6-9lat.

Bardzo dobre warunki Praca od 17go sierpnia 2015 r. albo wcześniej office@warsawmontessori. edu.pl Cleaning supervisor required for maintenance company. Must have driving licence, be able to communicate in English. Send details to Info@theace-group. co.uk or call 020 8933 6226 Handyman and decorator required for maintenance company. Must have driving licence.

Must communicate in English. Please send your details to: Info@ theace-group.co.uk Or call 020 8933 6226 Cukiernia w zachodnim Londynie poszukuje doświadczonych cukierników. Tel: 07809432768.

Piekarnia w zachodnim Londynie poszukuje kierowców z doświadczeniem pracy w UK. Osoby zainteresowane proszone są o kontakt: info@polishvillagebread.co.uk

> Looking for barmaids and waitress. Acton Need speak and understand English. 07849898391. > Restauracja Sushi Passion poszukuje sushi chefa oraz kitchen portera.Praca w centrum Birmingham. CV prosze wyslac na : sushipassionbirmingham@gmail. com > Szukam starszej Pani do opieki

ZNAJDŹ

PRACĘ

z portalem Zawsze aktualne ogłoszenia!

09/06/2015 14:35:49

072

OGŁOSZENIA drobne

nad 1 rocznym dzieckiem z zamieszkaniem 500£ miesięcznie nr tel.07565543613 ,

> Waitress for café in Palmers Green call Michael 07956295466

> Poszukujemy ludzi do pracy w gastronomi w Londynie i poza Londynem. Na wszystkich pozycjach w gastronomi. Zadzwoń 02074394526 > Nowo otwarta hurtownia budowlana na Feltham poszukuje doświadczonego sprzedawcy z dobra znajomością jezyka angielskiego. Oferty skladac officeecodomi@gmail.com > Zlecenia budowlane i remontowe w UK. Remonty, malowania, hydrauliczne, elektryczne, przybudówki i lofty.

Kontakt na email : ktome@poczta. fm ,

> Praca w Polskim Sklepie. Caly etat, kontrakt. Wymagana znajomość języka angielskiego.

Kontakt: recruitment.londek@gmail. com, > Managers, supervisors and Counter staff needed for a very busy espresso bar in Central London , great rates . Please contact Carlos on 07801627501 and forward your CV to Crussi@aol.com > Pomoc kucharza w Polskiej Restauracji, praca od zaraz.

Wymagane minimum 2 lata doswiadczenia na kuchni. kontakt: recruitment.londek@gmail.com,

> Carpenter Foreman - 1st & 2nd fix needed with exp.in all aspects of carpentry. Also decorator. Both with min.10yrs of exp.& quality orientated. Cal 07869512433 > Counter staff needed (full-time and part-time) for a busy coffee espresso bar in Central London (Tottenham Court Road). Please contact Luiggi on 07470200467 and forward your CV to luiggiheld@ hotmail.com > Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogow od £500 za dzien!

02037005311 info@ planetofmodelling.co.uk 18 King William St EC4N 7BP

586-MAKIETA 4 66-91.indd 72

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Doświadczony mający 40 lat murarz tynkarz szuka pracy. Bloki cegla, pointing murki ozdobne, przybudowy i dachy. Wszelkie prace budowlane.tel 07930111620 > Pracowity, uczciwy, sumienny, energiczny, myslacy, zaradny, lojalny, dyspozycyjny, szukam jakiejkolwiek pracy. (Elektryk po szkole) Tomasz 07920504227 > Malarz bez nałogów, uczciwy i solidny szuka pracy. Wysoki standard pracy. 8 lat doswiadczenia w UK. Pracuje dla firm i osob prywatnych.Rafal. 07545600591 > Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, central heating. Posiadam uprawnienia domestic i commercial.

Tel. 07702267525 > Stolarz szuka pracy; stolarka meblowa, szafy ,kuchnie, garderoby (sprayed) schody. itp. tel.07988683016 > Elektryk 12 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym, szukam pracy. Pomoge przy awariach i problemach zwiazanych z pradem tel. 07883974669 > Solidny ogolnobudowlaniec bez nalogow szuka pracy.tel 07925421799. > Plastrarze z wlasnymi narzedziami szukaja pracy wysoka jakość i czystość Marcin 07515464677 > Malarz dekorator szuka pracy własne narzędzia doświadczenie i solidność 07591534894 Krzysztof > Doswiadczeni glazurnicy szukają pracy. tarasy lazienki, baseny. Lastryko marmury granity.

Gwarancja wysokiej jakosci.tel 07930111620 > Elektryk- Hydraulik z 12 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem szuka pracy. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. 07707717053 ,

09/06/2015 14:35:50

REKLAMA drobne > Doświadczona krawcowa szuka pracy przeróbki odzieży oraz modelowanie firan i zasłon proszę dzwonić pod numer 07438286638 Kamila, > Plastrarze z doświadczeniem szukają pracy na terenie całego Londynu i okolic, wysoka jakość i czystość, własne narzędzia. Jacek 07523550213 > Informatyk -studia i wieloletnie doświadczenie. Nawiąże współpracę z firmą - przyjmę zlecenia serwisu sprzętu komputerowego lub zatrudnię w firmię 07767923426 > Ogolnobudowlaniec szuka pracy malowanie stolarka hydraulika elektryka itd 8 lat w uk cscs cis nin utr wlasne narzedzia i van tel 07873608707 Daniel

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Witam. Mam na imie Marcin (31 lat), jestem wysokim (197 cm), szczuplym chlopakiem. Szukam normalnej, sympatycznej dziewczyny do stalego zwiazku.

Pozdrawiam 07801996364 > Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 laT.07770933889 > Witam zapraszam Panie na

spacer itd Marek lat 59 tel 07951756741 pozdrawiam

> Poznam atrakcyjna dziewczyne

z londynu mam 34 lata jestem przystojnym zadbanym facetem bez zobowiazan dobrze prosperujacym tel 07468664602

> Krzysztof Southampton wolny niezależny 48 pozna wolna niezależną panią do lat 48 w celu wspólnego zamieszkania na resztę życia tylko poważne oferty 07508088636

> Poznam mila kobietę ok. 40.

Mozliwy trwały związek partnerski 07944642122 > Successful English gentleman would like to meet attractive Polish lady for fun filled days and romantic evenings. John 07752656713 > Młody 40 lat szukam kobiety do stalego zwiazku pani morze byc z dzieckiem tel 07931173729 > Witam jestem w związku i szukam dyskretna kobiete Wiktor 07732432389 > Honest Indian man 64y lives with daughter age 8y. seeks Lady 42-49y.with her daughter age 8-12y.(No son please) who can move into nice home London CONT:07701045275 > Kawaler, katolik, szczery lat 32 z Londynu. Poważnie myślący o życiu.

Szuka kobiety z którą mógłby się zaprzyjaźnić i stworzyć stały, szczęśliwy związek 07772544347 > Poznam mila Kobiete do spotkan, Daniel 49 lat” 07542033643

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Duzy polsko-angielski słownik 2 tomy, nowy. £45.00 tel.07523510272 > Bielany Wrocławskie, przestronna, parterowa villa 150m2 z garażem. ogród 1038m2 trzy sypialnie, salon i piękny taras.

Dodatkowo pokój na poddaszu 54m2. Więcej info barbarawojcicka@tiscali.co.uk tel 07817728760 > Do sprzedania nowe słuchawki: Bose IE2i £70, czysty dźwięk idealne do każdego rodzaju muzyki 07879 8710 32

> 40 latek wysoki rozwiedziony bez zobowiązań. Szukam kobiety z Londynu otwartej szczerej zdecydowanej bezpruderyjnej z fantazja do stalego związku 07772387104

> Działkę 12 800 m2 Faustynowo 15km Płońsk częściowo ogrodzona, wjazd od drogi asfaltowej, doprowadzona woda.Cena £19000. tel.+44 07794954967 meapol@ gmail.com

> Szukam chętnej na zabawę w plenerku. Ja 42 l 07598612637

> Do sprzedania gotowa strona internetowa dla firmy z sektora budowlanego. O szczegóły proszę o kontakt: 07879871032

> Mezczyzna chetnie spedzi milo wieczor z atrakcyjna pania .

Wykorzystajmy dobrze swoj wolny czas. Tel-07549335708

586-MAKIETA 4 66-91.indd 73

073

> Sprzedam dla hydraulików: gotowa strona internetowa,

09/06/2015 14:35:51

074

OGŁOSZENIA USŁUGI

komputery telewizja serwis satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

możemy ja dowolnie przerobić www.plumbersolution.co.uk cena do uzgodnienia 07879871032’’

> Do sprzedania nowe słuchawki: Bose MIE2i £70, fenomenalne brzmienie 07879 8710 32 > Działka budowlana 1300m2 w Kleszczowie (łódzkie,najbogatsza gmina),wszystkie media.Piękne miejsce,tel.+48338551252: +48608186158. maciej. mekwinski002@wp.pl > Do sprzedania nowe słuchawki: Beats By Dr. Dre Powerbeats £75, dla wymagających mega super brzmienie 07879 8710 32

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Sprzedam Audi A6 2.0 2006 rok ,pelne wyposarzenie, nawigacja, skora, kombi. cena 3500 tel.07837057912

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Kinetics – Kurs Masażu klasycznego I i II st. (możliwość podjęcia pracy!). www.kinetics. com.pl Spotkanie organizujemy 13.06 godz. 14.00 Klub Orła Białego

586-MAKIETA 4 66-91.indd 74

Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £395, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-920-3526 Szczegóły Na www.

PolskieKursy.co.uk

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka, specjalizacja konserwacja zabytkow, wszelkie prace architektoniczne, kontakt: 0790 3034463; szymon@dylewski. fsnet.co.uk Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

Naprawa: laptopy, tablety, konsole, zipmotelefony. Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340 H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki.

07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647 Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje:07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Zadzwoń i zapytaj O OGŁOSZENIE

RAMKOWE

020 8846 3614

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960 Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

09/06/2015 14:35:52

OGŁOSZENIA transport

586-MAKIETA 4 66-91.indd 75

075

09/06/2015 14:35:54

076

586-MAKIETA 4 66-91.indd 76

09/06/2015 14:35:55

REKLAMA transport

077

UFM

POLSKA ANGLIA POLSKA

firma transportowa | www.matspeed.eu

586-MAKIETA 4 66-91.indd 77

09/06/2015 16:16:19

078

REKLAMA BUDOWNICTWO

586-MAKIETA 4 66-91.indd 78

09/06/2015 14:36:01

REKLAMA budownictwo

586-MAKIETA 4 66-91.indd 79

079

09/06/2015 14:36:02

080

REKLAMA SKUP ZŁOMU

586-MAKIETA 4 66-91.indd 80

09/06/2015 14:36:04

REKLAMA SKUP ZŁOMU

586-MAKIETA 4 66-91.indd 81

081

09/06/2015 14:36:06

082

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

586-MAKIETA 4 66-91.indd 82

09/06/2015 14:36:09

REKLAMA BUDOWNICTWO

586-MAKIETA 4 66-91.indd 83

083

09/06/2015 14:36:11

084

REKLAMA BUDOWNICTWO

586-MAKIETA 4 66-91.indd 84

09/06/2015 14:36:13

REKLAMA BUDOWNICTWO

586-MAKIETA 4 66-91.indd 85

085

09/06/2015 14:36:15

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

586-MAKIETA 4 66-91.indd 86

09/06/2015 14:36:17

REKLAMA BUDOWNICTWO

586-MAKIETA 4 66-91.indd 87

087

09/06/2015 14:36:19

088

586-MAKIETA 4 66-91.indd 88

09/06/2015 14:36:21

REKLAMA motoryzacja + budownictwo

586-MAKIETA 4 66-91.indd 89

089

09/06/2015 16:18:33

090

REKLAMA MOTORYZACJA

586-MAKIETA 4 66-91.indd 90

09/06/2015 14:36:26

REKLAMA MOTORYZACJA

586-MAKIETA 4 66-91.indd 91

091

09/06/2015 14:36:28

092

WIADOMOŚCI Krzyżówka + Horoskop

586-MAKIETA 5 92-100.indd 92

09/06/2015 15:06:25

093 BLIŹNIĘTA

WAGA

WODNIK

Czeka Cię istna rewolucja w sprawach sercowych! Twoje życie może się wywrócić do góry nogami. Otrzymasz od gwiazd szansę na zmianę rzeczy, które Cię męczą i Ci nie odpowiadają. Twoja przyszłość zależy teraz tylko od Twoich decyzji.

W najbliższych dniach nie angażuj się bezpośrednio w prace fizyczne. Nie przeprowadzaj samodzielnie napraw, remontów, remanentów. Jeśli są konieczne, zleć je fachowcom, specjalistycznym firmom lub poproś o pomoc znajomego.

Wykonując pracę samodzielnie, narazisz się na uszczerbek na zdrowiu.

Jesteś mistrzem w wyznawaniu miłości i uszczęśliwianiu drugiej połówki. Jeśli więc dołożysz starań i ograniczysz trochę zapędy zdobywcze, masz szansę stworzyć namiętny i satysfakcjonujący związek. Ustal swoje priorytety, a szybko znajdziesz odpowiedź, czego pragniesz.

(21.05–21.06)

RAK

(22.06–22.07) Możesz czuć się zmęczony psychicznie i fizycznie. Twoje ciało potrzebuje ciepła i słońca, a Ty relaksu, odpoczynku i niemyślenia o niczym. Zadbaj o aktywność fizyczną, dostarczaj organizmowi witamin z jedzenia, a pomału poczujesz wstępującą w Ciebie energię.

LEW

(23.09–22.10)

SKORPION (23.10–21.11)

Zbyt często poddajesz się chwili, nastrojowi, czym wpędzasz się w niepotrzebne tarapaty. Będzie tak, dopóki nie zrozumiesz, że musisz wreszcie nauczyć się kontroli nad samym sobą.

Poćwicz panowanie nad ciałem, emocjami i myślami.

(20.01–18.02)

RYBY

(19.02–20.03) Planety wzmocnią Twój urok i wdzięk osobisty. Będziesz mógł oczarować, kogo zapragniesz. Może nadeszła pora na nową miłość? Nie zamykaj się w sobie i nie odrzucaj propozycji spotkań. Jeśli masz już drugą połówkę, możesz liczyć na zainteresowanie i uczucia z jej strony.

BARAN

(23.07–22.08)

STRZELEC

Niestety w najbliższych dniach nie uda Ci się uniknąć kłopotów. Nie będą to poważne problemy, a raczej drobne sprawy, które jednak skutecznie uprzykrzą Ci życie. Zapowiada się czas walki na polu zawodowym i prywatnym. Nie poddawaj się, a po porażkach podnieś się i próbuj dalej.

W najbliższych dniach postaraj się działać racjonalnie, nie dopuszczając do głosu uczuć. One nie będą dobrym doradcą. Jeśli stoisz przed podjęciem ważnej decyzji, nie trać cierpliwości, lecz rozważ szczegółowo wszystkie za i przeciw.

Twoja życiowa niepraktyczność połączona z roztargnieniem i rozkojarzeniem stworzy mieszankę wybuchową. W ciągu najbliższych dni skoncentruj się na wykonywanych czynnościach. Bądź czujny, łatwo możesz bowiem wpaść w tarapaty. Nie unikaj proszenia o pomoc.

KOZIOROŻEC

BYK

Powiedzie Ci się we wszystkich aspektach życia. W pracy uda Ci się zrealizować ciekawe pomysły, dzięki którym zostaniesz uznany. Także w życiu towarzyskim będziesz królem parkietu. To dobry dla Ciebie czas, korzystaj więc z niego i baw się na zmianę z pracą.

Unikaj rutyny, może ona bardzo niekorzystnie wpłynąć na Twoją sytuację zawodową. Chcąc odnieść sukces, będziesz musiał się zmobilizować, poruszyć swoje kreatywne siły, włączyć myślenie niekonwencjonalne. Miej odwagę, a odkryjesz w sobie nieznane talenty.

PANNA (23.08–22.09)

Wokół Ciebie zapanuje przyjazna, pełna życzliwości atmosfera. Będziesz czuł, że innym na Tobie zależy. Dzięki temu staniesz się bardziej pewny siebie, bardziej otwarty na innych i weselszy. Zrobisz wrażenie na kimś dla Ciebie ważnym.

586-MAKIETA 5 92-100.indd 93

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

09/06/2015 15:06:26

Fot. PAP/EPA/Andreas Gebert

094

SPORT Piłka nożna

Liga Mistrzów dla Barcelony!

Piłkarze Barcelony po raz piąty w historii zdobyli Puchar Europy. W finale Ligi Mistrzów, który odbył się w Berlinie, pokonali Juventus Turyn 3:1 (1:0). Poprzednio triumfowali w 1992, 2006, 2009 i 2011 r.

»

Barcelona przystąpiła do meczu na Stadionie Olimpijskim w Berlinie w najmocniejszym składzie, natomiast w ekipie z Turynu – zgodnie z zapowiedziami – nie mógł zagrać kontuzjowany obrońca Giorgio Chiellini, którego zastąpił Andrea Barzagli. Średnia wieku w wyjściowym składzie „Juve” wyniosła tego dnia 30 lat i 153 dni, co oznacza, że był on drugą najstarszą w historii finału Ligi Mistrzów drużyną (po Milanie z 2007 r.).

Spotkanie zaczęło się dla Barcelony znakomicie. Już w czwartej minucie po efektownej zespołowej akcji bramkę zdobył Chorwat Ivan Rakitic. Jak wyliczyli analitycy meczowi, przy kilkunastu podaniach w tej akcji kontakt z piłką mieli wszyscy gracze z pola mistrza Hiszpanii. Jako trzej ostatni: Brazylijczyk Neymar, Andres Iniesta i Rakitic.

Dziesięć minut później zespół z Katalonii mógł prowadzić już 2:0, ale mocny strzał Brazylijczyka Daniego Alvesa znakomicie obronił Gianluigi Buffon.

W miarę upływu czasu Juventus zaczął oswajać się z szybką grą prze586-MAKIETA 5 92-100.indd 94

ciwników i coraz częściej oddalał zagrożenie od własnej bramki. Sam też próbował stwarzać okazje, ale przed przerwą nie miał stuprocentowych sytuacji.

Mistrzowie Włoch dopięli swego w 55. minucie. Po strzale Argentyńczyka Carlosa Teveza niemiecki bramkarz Barcelony Marc-Andre ter Stegen odbił piłkę, ale był bezradny wobec dobitki Alvaro Moraty. Hiszpański napastnik „Starej Damy” błysnął już w półfinałowej rywalizacji ze swoim byłym klubem – Realem Madryt, gdy zdobył wówczas bramki w obu spotkaniach.

Podbudowani takim obrotem sprawy turyńczycy ruszyli do ataku, ale w 68. minucie znów musieli przełknąć gorzką pigułkę. Stracili bramkę w podobny sposób, jak wcześniej zdobyli. Po strzale Argentyńczyka Lionela Messiego z ok. 16 metrów Buffon odbił piłkę, ale Urugwajczyk Luis Suarez nie miał kłopotów z dobitką.

Niedługo później do siatki trafił głową Neymar, jednak z powodu zagrania ręką gol nie został uznany. Co się jednak odwlecze…

Juventus dążył do wyrównania, co musiało odbić się negatywnie na grze defensywnej tego zespołu. Barcelona kilka razy groźnie kontratakowała i w ostatnich sekundach doliczonego czasu wynik na 3:1 ustalił Neymar.

Nieco wcześniej na boisko wszedł Xavi, który po tym sezonie rozstaje się z Barceloną. Dzięki sobotniemu występowi ustanowił rekord meczów w Lidze Mistrzów – 151.

Sobotni triumf stanowi ukoronowanie znakomitego sezonu Katalończyków. Wcześniej wywalczyli mistrzostwo i Puchar Hiszpanii, a Luis Enrique powtórzył osiągnięcie Josepa Guardioli z 2009 r., kiedy Barcelona po raz pierwszy sięgnęła po „potrójną koronę”. Juventus mimo porażki w Berlinie również może uznać sezon za udany. Zdobył mistrzostwo i puchar we Włoszech.

Barcelona wygrała czwarty z rzędu, a piąty w historii finał rywalizacji o Puchar Europy, w którym uczestniczyła. Z kolei Juventus, który ma na koncie dwa triumfy i czeka na taki sukces od 1996 r., poniósł czwartą z rzędu finałową porażkę w LM. « 09/06/2015 15:06:27

095 Piłkarze Lecha Poznań po raz siódmy zostali mistrzami Polski.

W meczu ostatniej, 37. kolejki zremisowali u siebie z Wisłą Kraków 0:0. Drugie miejsce mimo wygranej w Warszawie 2:0 z Górnikiem Zabrze zajęła Legia – najlepsza w dwóch poprzednich sezonach. Trzecią lokatę zdobyła Jagiellonia Białystok po zwycięstwie nad Lechią Gdańsk 4:2.

»

„Kolejorz”, który czekał na mistrzostwo od 2010 r., przed ostatnią kolejką miał trzy punkty przewagi nad Legią. Stołeczny zespół zachowywał szansę na obronę tytułu, ale musiał pokonać w niedzielę zabrzan i liczyć na porażkę Lecha.

W przypadku równej liczby punktów wyżej w tabeli byłaby Legia, ponieważ miała ich więcej po zasadniczej części sezonu.

Podopieczni trenera Henninga Berga wygrali z siódmym Górnikiem 2:0 (1:0) po golach Michała Kucharczyka i samobójczym Mariusza Magiery, ale poznaniacy w swoim spotkaniu nie zmarnowali wielkiej szansy. Dzięki remisowi 0:0 z Wisłą zakończyli rozgrywki z dorobkiem 43 punktów, o jeden przed Legią.

Mecz w Poznaniu obejrzało 41,5 tys. kibiców, ostatnie bilety klub sprzedał już w poniedziałek.

Szósta w tabeli Wisła grała w Poznaniu głównie o prestiż, ponieważ straciła już szansę na udział w europejskich pucharach. Oba zespoły stworzyły po kilka szans, jednej z najlepszych nie wykorzystał w drugiej połowie zawodnik gospodarzy Dawid Kownacki. „Kolejorz” po rundzie zasadniczej, czyli po 30 kolejkach, nie był liderem ekstraklasy. Tracił do Legii dwa, a po podziale tabeli i punktów na pół – jeden punkt.

Już w pierwszej kolejce grupy mistrzow586-MAKIETA 5 92-100.indd 95

Fot. PAP/Jakub Kaczmarczyk

Lech, Legia, Jagiellonia

Trener Lecha Poznań Maciej Skorża podrzucany przez zawodników po zdobyciu tytułu mistrza Polski.

skiej wygrał jednak na Łazienkowskiej 2:1 i objął prowadzenie w tabeli, którego nie oddał do końca.

Radość zapanowała w Poznaniu, gdzie w niedzielę wieczorem odbywała się feta, a smutek w Warszawie. Jeszcze kilka miesięcy temu niewiele osób spodziewało się, że Legia nie obroni tytułu.

– Jestem bardzo, bardzo rozczarowany. Patrząc na cały sezon, jest różnica w naszej postawie. Jesienią spisywaliśmy się fantastycznie. Po przerwie zimowej nie potrafiliśmy już grać na swoim najwyższym poziomie – przyznał trener Berg.

Trzecie miejsce zajęła Jagiellonia Białystok. Drużyna trenera Michała Probierza w niedzielę dzięki niesamowitemu finiszowi pokonała u siebie Lechię Gdańsk 4:2, choć do 79. minuty przegrywała 0:2.

Bramki dla piątej w tabeli Lechii zdobyli Serb Nikola Lekovic i urodzony w Niemczech Chorwat Antonio Colak, jednak końcówka meczu była popisem gospodarzy, oklaskiwanych przez prawie 18 tys. widzów. W 79. minucie z rzutu karnego kontaktową bramkę zdobył Patryk Tuszyński (15. trafienie w sezonie). 10 minut później wyrównał Filip Modelski, a już w doliczonym czasie gole strzelili Ukrainiec Taras Romanczuk i Maciej Gajos z rzutu karnego.

– To, co się dzisiaj wydarzyło, pokazuje, że w piłce nożnej dzieją się rzeczy nieobliczalne, których nie można przewidzieć – powiedział trener Lechii Jerzy Brzęczek.

Trzecia lokata Jagiellonii to najlepszy wynik tego zespołu w historii występów w ekstraklasie.

Oprócz Lecha, Legii i Jagiellonii w przyszłym sezonie na arenie międzynarodowej wystąpi Śląsk Wrocław, co było wiadomo już przed ostatnią kolejką. W minioną niedzielę piłkarze prowadzeni przez Tadeusza Pawłowskiego wygrali u siebie z ósmą Pogonią Szczecin 2:1 i zajęli czwarte miejsce. Ta lokata gwarantuje udział w rozgrywkach UEFA, ponieważ Puchar Polski zdobyła Legia, czyli zespół z wyższej pozycji.

Dwa gole we Wrocławiu (jeden z rzutu karnego) zdobył Portugalczyk Flavio Paixao, który z 18 trafieniami zajął drugie miejsce w klasyfikacji strzelców ekstraklasy. Najlepszy okazał się Kamil Wilczek z Piasta Gliwice – 20 bramek.

Zakończyła się także rywalizacja w grupie spadkowej. Ekstraklasę opuszczają ostatni w tabeli PGE GKS Bełchatów i przedostatni Zawisza Bydgoszcz.

Ich miejsce zajmą KGHM Zagłębie Lubin, które wraca do krajowej elity po roku, oraz całkowity debiutant – Termalica Bruk-Bet Nieciecza. « 09/06/2015 15:06:29

096

SPORT Piłka nożna

„Dwunastka” wicemistrzem ligi!

FC Cobalt wygrał wyraźnie z Piątką Bronka, zapewniając sobie tym samym kolejny mistrzowski tytuł. Nie było więc niespodzianki, choć początek sezonu zdawał się na nią przez moment wskazywać.

Daniel Kowalski, polsport.co.uk

»

Paradoksalnie o wiele bardziej interesująca była batalia o srebrny medal. W decydującym meczu The 12 Team rozgromił Inter Team aż 4:0 i to właśnie piłkarze „dwunastki” mogą się cieszyć z tytułu wicemistrzowskiego. To historyczny sukces, ale osiągnięty jak najbardziej zasłużenie. Inter do najważniejszego spotkania w sezonie przystąpił lekko osłabiony, jednak nie miało to większego znaczenia, bo cała ekipa prezentowała się dużo poniżej oczekiwań.

– Nasza drużyna ma zaledwie trzy lata, dlatego ten sukces jest dla nas niezwykle ważny – mówił Daniel Adamczewski, prezes The 12 Team. – W pierwszym sezonie dołączyliśmy do rozgrywek drugiej ligi w ich trakcie, a mimo to udało nam się ograć wszystkich rywali i awansować do ekstraklasy. W kolejnym roku zbieraliśmy doświadczenie. Sezon zakończyliśmy jako lider grupy

586-MAKIETA 5 92-100.indd 96

spadkowej. Sięgnęliśmy też po Puchar Ligi, który zamierzamy obronić już za kilkanaście dni – dodał.

Po w i e l u l a t a c h w ys tę p ów w ekstraklasie z najlepszymi żegna się PCW Olimpia, która w decydującym meczu przegrała ze Scyzorykami aż 3:8. Los „Olimpijczyków” już wcześniej podzielili piłkarze Warriors of God. Jak się okazało, pierwsza liga była dla beniaminka zbyt wysoką poprzeczką.

W drugiej lidze wszystko wyjaśniło się już przed tygodniem, dlatego też dla kilku drużyn niedzielna potyczka była jedynie sprawdzianem przed zbliżającymi się barażami. FC Cosmos, pokonując IFX FC, udowodnił wysoką formę, dając jednocześnie do zrozumienia swojemu rywalowi (Power Rangers), iż batalia o ekstraklasę łatwa nie będzie. RSVM postanowił chyba odpocząć, bo mecz z FC Polska oddał walkowerem. Swojej formy nie mogli też sprawdzić zawodnicy Bianca FC, bo ich rywal również nie dojechał na mecz. «

I LIGA – GRUPA MISTRZOWSKA Wyniki 27. kolejki: The 12 Team (p) – Inter Team 4:0 FC Cobalt (m) – Piątka Bronka 4:1 1. FC Cobalt (m) 25 75-37 36 2. The 12 Team (p) 25 62-44 32 3. Inter Team 26 65-38 31 4. White Wings Seniors 25 40-46 21 5. Piątka Bronka 25 44-59 16 I LIGA – GRUPA SPADKOWA Wyniki 27. kolejki: PCW Olimpia – Scyzoryki 3:8 KS04 Ark – Warriors of God (b) 5:1 1. Scyzoryki 25 77-39 33 2. KS04 Ark 26 49-55 22 3. Joga Bonito (b) 25 48-55 22 4. PCW Olimpia 25 53-58 18 5. Warriors of God (b) 25 21-103 4 II LIGA. Wyniki 27. kolejki: IFX FC – FC Cosmos 1:5 Power Rangers – FC Piona 5:0 JJ Construction – Wima Team 1:4 Mazury Team – Bianca FC 0:5 FC Polska (s) – RSVM (b) 5:0 1. Wima Team 26 97-33 63 2. RSVM (b) 26 95-49 55 3. Power Rangers 26 87-48 53 4. FC Cosmos 26 82-59 47 5. Bianca FC 26 74-50 39 6. FC Polska (s) 26 51-64 28 7. FC Piona 26 39-69 27 8. JJ Construction 26 52-95 19 9. IFX FC 26 30-89 14 10. Mazury Team 9 15-55 9 11. Maja Team 9 17-38 7

09/06/2015 15:06:31

097

586-MAKIETA 5 92-100.indd 97

09/06/2015 15:06:33

586-MAKIETA 5 92-100.indd 98

09/06/2015 15:06:34

586-MAKIETA 5 92-100.indd 99

09/06/2015 15:06:37

586-MAKIETA 5 92-100.indd 100

09/06/2015 15:06:38