cooltura.co.uk
602-COVER.indd 1
03 paĹşdziernika 2015
40 (602)
29/09/2015 17:21:25
602-MAKIETA 1 01-23.indd 2
29/09/2015 17:08:09
602-MAKIETA 1 01-23.indd 3
29/09/2015 17:08:12
602-MAKIETA 1 01-23.indd 4
29/09/2015 17:08:13
W NUMERZE 602.
POLISH WEEKLY
MAGAZINE
Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY
KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO
PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE
008
SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY
LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA/ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI MARKETING I REKLAMA
marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY
KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY
JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY
010 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY 018 GOSPODARKA 022 PRAWO 024 TEMAT NUMERU Miłość na odległość przeliczana na zera
030 KOMENTARZ TYGODNIA Premier i jego organy
032 FELIETON Co widać na zdjęciu?
034 BIZNES II Kongresu Polskich Przedsiębiorców
038 WYDARZENIA Śladami Arkadego Fiedlera
040 MUZYKA Gilad Atzmon & Orient House Ensemble w Jazz Cafe POSK
046 LONDYN Polscy pisarze w bibliotece na Streatham
048 CAFÉ COOLTURA
602-MAKIETA 1 01-23.indd 5
034
EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS gosia@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA
052 POLSKIE RADIO LONDYN
EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614
Grubson zagra w Londynie
054 FILM Integracja w Londynie
056 LITERATURA Jacek Ozaist „Wyspa obiecana”
060 OGŁOSZENIA 072 PORADY Gosia Demetriou radzi
074 ZDROWIE
KSIĘGOWOŚĆ
RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489
Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.
Autyzm dziecięcy
076 GUEST ROOM
Okładka: TOMEĆ WOŹNY
Poezja
078 KSIĘGARNIA Uległość – Michel Houellebecq
080 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Jacek placek
082 CIEKAWOSTKI Zdrowie psychiczne zależy od... jelit
092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP
coolturamagazine
#coolturaUK
issuu.com/cooltura
tablet / smartfon
29/09/2015 17:08:19
006
Zdjęcie tygodnia Takie sĄ wyspy
Księżyc jak z bajki Niezwykła gratka czekała w nocy 28 września na miłośników zjawisk astronomicznych. Nie dość, że na niebie zobaczyli całkowite zaćmienie Księżyca, to jeszcze nasz satelita był większy niż zwykle, znalazł się bowiem najbliżej Ziemi w całym 2015 r. Widowisko rozpoczęło się po godz. 3 i można je było obserwować do około 5. Na zdjęciu: wieczór w Brighton w południowej Anglii, tuż przed całkowitym zaćmieniem księżyca.
602-MAKIETA 1 01-23.indd 6
29/09/2015 17:08:22
Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga 602-MAKIETA 1 01-23.indd 7
29/09/2015 17:08:23
Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga
008
WIADOMOŚCI NA WYSPACH
Brytyjski premier David Cameron i francuski prezydent Francois Hollande rozmawiają w Chequers w hrabstwie Buckinghamshire.
Brytyjsko-francuskie rozmowy o Europie O reformach Unii Europejskiej i uchodźcach rozmawiali w zeszły wtorek pod Londynem prezydent Francji Francois Hollande i premier Wielkiej Brytanii David Cameron. Poinformował o tym rzecznik brytyjskiego rządu, nie podając szczegółów.
»
Cameron przyjął prezydenta Francji w swej wiejskiej rezydencji Chequers pod Londynem. Głównym tematem rozmowy była sprawa reform Unii Europejskiej, które chce przeforsować brytyjski premier, a wobec których krytyczna jest Francja. Brytyjskie propozycje poparł natomiast wcześniej, podczas spotkania z Cameronem, szef duńskiego rządu Lars Loekke Rasmussen. Cameron i Hollande rozmawiali także o uchodźcach. Kilka godzin wcze602-MAKIETA 1 01-23.indd 8
śniej ministrowie spraw wewnętrznych państw UE przegłosowali w Brukseli podział 120 tys. uchodźców. – Europa podjęła swe obowiązki wobec uchodźców – powiedział Hollande w Londynie, jeszcze przed spotkaniem z Cameronem, odnosząc się do decyzji szefów MSW państw UE. Jak podał w nocy z zeszłego wtorku na środę Pałac Elizejski, Hollande i Cameron rozmawiali również o sytuacji w ogarniętej wojną domową Syrii, z któ-
rej obecnie napływa do Europy najwięcej uchodźców. Podkreślili, że potrzebne jest ożywienie politycznego procesu w tym kraju, który mógłby doprowadzić do zakończenia konfliktu, a także udzielenie pomocy sąsiadom Syrii, by mogli przyjąć u siebie większą liczbę uchodźców. Omawiając sytuację na wschodzie Ukrainy, obaj przywódcy byli zgodni co do konieczności pełnej realizacji porozumień pokojowych z Mińska. « 29/09/2015 17:08:26
602-MAKIETA 1 01-23.indd 9
29/09/2015 17:08:28
Fot. PAP/EPA/Will Oliver
010
WIADOMOŚCI NA wyspach
Odrzutowa wyścigówka The Bloodhound SSC, to nazwa projektu, którego celem jest stworzenie ponaddźwiękowego samochodu o napędzie odrzutowym, rozpędzającego się do ponad 1600 km/h. Osiągnięcie takiej prędkości zagwarantuje zdobycie tytułu najszybszego samochodu świata. Pojazd zaprezentowano w zeszły czwartek w Londynie. Weźmie on udział w próba bicia rekordu, która zaplanowana jest na 2016 rok w Republice Południowej Afryki.
602-MAKIETA 1 01-23.indd 10
Przybyli pierwsi uchodźcy Do Wielkiej Brytanii przybyli w zeszły wtorek pierwsi uchodźcy syryjscy z grupy 20 tys., których przyjęcie na Wyspach zapowiedział brytyjski premier David Cameron. Home Office podkreśliło w komunikacie, że działania związane z przyjęciem uchodźców są prowadzone w ścisłej współpracy z urzędem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców. We wrześniu Cameron zapowiedział, że Wielka Brytania przyjmie do końca kadencji obecnego parlamentu, czyli w ciągu najbliższych pięciu lat, do 20 tys. uchodźców syryjskich. Uchodźcy, którym Wielka Brytania zapewni ochronę humanitarną, otrzymają pięcioletnie wizy i będą pochodzić z obozów w Syrii, Turcji i Jordanii. Władze w Londynie przeznaczyły też dodatkowe 100 mln funtów na pomoc dla Syryjczyków oraz uchodźców przebywających w krajach sąsiadujących z Syrią, z czego 60 mln ma trafić do Syrii, zaś 40 mln na pomoc uchodźcom w Libanie, Jordanii i Turcji. Środki te pozwolą zapewnić żywność, czystą wodę, koce, piecyki, materace; z funduszu tego będzie możliwe też zbudowanie placów zabaw dla dzieci. Ogółem cała brytyjska pomoc dla uchodźców ma wynieść około miliarda funtów. Rząd brytyjski był w ostatnim czasie krytykowany za odmowę przyjęcia większej liczby uchodźców. Według oficjalnych danych, od początku wojny w Syrii blisko 5 tys. Syryjczyków otrzymało azyl w Wielkiej Brytanii.
29/09/2015 17:08:30
602-MAKIETA 1 01-23.indd 11
29/09/2015 17:08:32
Zdjęcia: PAP/EPA/Andy Rain
012
WIADOMOŚCI Na Wyspach
Na deskach po wybiegu Kolekcja urodzonego w Indiach projektanta Ashisha była jedną z atrakcji, które można było zobaczyć podczas najnowszej edycji London Fashion Week. Impreza, która zakończyła się 22 września i jak co roku przyciągnęła najlepszych projektantów mody i tysiące widzów z całego świata.
602-MAKIETA 1 01-23.indd 12
29/09/2015 17:08:37
013 Nieznane oblicze premiera Davida Camerona
»
Kancelaria brytyjskiego premiera poinformowała, że „nie uznaje” zarzutów postawionych Davidowi Cameronowi w nieautoryzowanej biografii, której fragmenty opublikowała w zeszły poniedziałek gazeta „Daily Mail”. Chodzi między innymi o narkotyki i udział w imprezach seksualnych. Rzeczniczka Camerona oświadczyła, że „nie należy zaszczycać tej książki komentarzem” i podkreśliła, że motywacje autora publikacji – wieloletniego sponsora i sympatyka Partii Konserwatywnej, a później członka Izby Lordów Michaela Ashcrofta – wykluczają możliwość dyskusji o jej treści. 69-letni Ashcroft, który w przeszłości wpłacił na konto partii ponad 8 mln funtów, wielokrotnie mówił publicznie, że był „zawiedziony”, kiedy po wyborach w 2010 roku nie otrzymał oferty objęcia żadnego liczącego się stanowiska w rządzie. Wielu komentatorów podkreśla, że publikacja nieautoryzowanej, kontrowersyjnej biografii może być formą zemsty na brytyjskim premierze. Według fragmentów, które zostały opublikowane w zeszły poniedziałek, David Cameron miał w trakcie swoich studiów na Oksfordzie regularnie palić marihuanę, a w jego domu miały odbywać się imprezy, podczas których sięgano po twarde narkotyki, w tym kokainę. Ashcroft opisał również udział Camerona w imprezie seksualnej w jednym z zamkniętych klubów studenckich. W biografii znajdują się również informacje dotyczące pomocy, jakiej Cameron miał udzielić Ashcroftowi w celu zatajenia jego miejsca zamieszkania w celu uniknięcia płacenia wyższych podatków. Podczas ujawnienia fragmentów biografii przebywający wówczas w Chinach minister finansów George Osborne powiedział jedynie dziennikarzom, że „nie widział jeszcze tej książki”. Książka „Call me Dave” („Mów mi Dave”) ma zostać opublikowana w przyszłym miesiącu, przy okazji corocznej konferencji Partii Konserwatywnej w Manchesterze. Tabloid „Daily Mail” zapowiedział, że wcześniej wydrukuje kolejne fragmenty książki. Michael Ashcroft zrezygnował z zasiadania w Izbie Lordów w marcu, kiedy skrytykował kierunek obrany przez Partię Konserwatywną pod wodzą Camerona. « 602-MAKIETA 1 01-23.indd 13
29/09/2015 17:08:38
014
WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach
Mam raka Powiedzieć wszystkim czy nikomu?
Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail
»
Zmarła pisarka, Jackie Collins, siostra aktorki, Joan Collins, słynnej Alexis z serialu „Dynastia”. Wiadomość o śmiertelnej chorobie hollywoodzka pisarka zatrzymała tylko dla siebie. Nikt nie wiedział, że ma raka. Mieszkała na stałe w Los Angeles. Walczyła po cichu, nie chciała martwić rodziny i siebie. Do ostatniej chwili starała się funkcjonować „normalnie”. Wiele osób tak postępuje i dysponuje silnymi argumentami przemawiającymi za dyskrecją. Oto jedna z nich.
Jeannette Kupfermann, dziennikarka, matka dwojga dzieci
– Rozumiem ją doskonale, sama zrobiłam podobnie. Mówienie ludziom dookoła o swojej śmiertelnej chorobie nie pomaga wyleczyć się. Dodaje zmartwień sobie i najbliższym. Stawia chorego w roli ofiary. Wymiana negatywnych emocji jest niewskazana. Na co dzień jestem osobą otwartą. Kiedy w wieku 49 lat zdiagnozowano mi raka szyjki macicy, zachowałam milczenie. Nie było osoby, która wiedziałaby cokolwiek, w tym moje dwie wówczas dwu602-MAKIETA 1 01-23.indd 14
dziestoparoletnie córki, nie mówiąc o znajomych. Do dziś większość z nich nie ma pojęcia, że coś mi było. Trzymając w tajemnicy chorobę, trzymałam ją na dystans przede wszystkim do siebie. Wmówiłam sobie, że nic poważnego mi nie jest. To sprawiało, że mniej się bałam i skuteczniej stawiałam czoło chorobie. Wierzyłam w siłę umysłu i nie zawiodłam się. Wyparłam raka najpierw ze świadomości, a potem z ciała. Nowotwór karmi się złymi myślami. Pozbywając się ich, odebrałam mu siłę. Do dziś uważam, że to jeden z głównych powodów mojego zwycięstwa. Kiedy powiesz ludziom, że jesteś śmiertelnie chora, zaczynają traktować cię jak ofiarę. Walczyć jeszcze z tym? Przecież wkładasz całą energię w wyzdrowienie, a oni odbierają ci siłę, całość okraszając definicją: „Wsparcie”. Dziękuję bardzo. Oczywiście, że byłam przerażona, gdy doktor powiedział co mi dolega. Szybko jednak podjęłam decyzję o walce takiej, a nie innej. Nie przypadkowo. 18 miesięcy wcześniej mój mąż również zachorował na raka. Zmarł 7 tygodni później w wieku 61 lat. Za wcześnie. Nie wiem co sprawiało mu większy ból w ostatnich tygodniach, choroba czy otoczenie, które przepełnione troską, traktowało go jak żywego trupa jeszcze za
życia. Ich wyrazy twarzy, głos, byłyby trudne do zniesienia nawet dla zdrowego. Mąż bardzo źle się czuł i było to po nim widać. Nie mogliśmy ukrywać przed dziećmi. Córki dowiedziały się pierwsze, potem znajomi. Tylko niektórzy okazali się naprawdę pomocni: jeden przychodził grać z nim w jego ulubioną grę, inny podarował telewizor, dzięki czemu czas w łóżku upływał lżej i szybciej. Reszta pytając setki razy o samopoczucie, tylko je pogarszała. Nie ma dobrego wyjścia ze złej sytuacji. Dlatego ja postanowiłam, że zachowam się inaczej. Nie powiedziałam nikomu. Gdy zabrano mnie do szpitala, okłamałam mamę, że przechodzę drobną operację ginekologiczną i proszę ją o odebranie po zabiegu. Do szpitala pojechałam taksówką. Dzieciom przekazałam to samo. Wszyscy uwierzyli. Pracuję jako samo zatrudniona, dlatego nie musiałam każdorazowo prosić szefa o zwolnienie na kolejne zabiegi. Dzięki temu unikałam dyskusji o stanie zdrowia. Miałam szczęście, że zdiagnozowano mnie wcześnie i nie przechodziłam chemioterapii. Miałam duże szanse na wyleczenie i tak też się stało. Na pewno dzięki temu łatwiej było utrzymać sprawę w tajemnicy. Jedyną osobą na świecie, z którą mogłabym dzielić mój sekret był mąż. Niestety zmarł półtora roku wcześniej... « 29/09/2015 17:08:39
015 przegląd prasy »DAILY MAIL
Biedni chcą więcej cukru Powiedz mi ile sypiesz cukru, a powiem ci kim jesteś. Najsłabiej zarabiający wkładają 2 i więcej łyżeczek do herbaty lub kawy. Klasa robotnicza, najsłabiej wykształceni i najbiedniejsi, ci potrzebują słodzić najwięcej. Co ciekawe, mężczyźni generalnie proszą o więcej, niż kobiety. Także Szkoci, niezależnie od klasy społecznej, dodają więcej cukru, niż pozostali mieszkańcy Wysp Brytyjskich. (Dane: Sondaż dla magazynu „The Grocer”.)
»DAILY EXPRESS
Grey year czyli gap year Coraz więcej brytyjskich emerytów udaje się na dłuższe wakacje po przejściu na emeryturę. Najchętniej za granicę. „Grey gap year” jest odpowiednikiem „Gap year”, czyli roku przerwy po skończeniu szkoły, a przed rozpoczęciem uniwersytetu. W tym czasie podróżuje się po świecie. Podczas gdy młodzi ludzie nie mają pieniędzy na poznawanie innych krajów, starsi wręcz przeciwnie. Jest wyraźny trend wzrostowy. Zaznaczyć trzeba, że dotyczy głównie osób zamożnych i wykształconych. Dane: National Employment Savings Trust.
»THE SUN
Uzależniona od porno Jessie Maegan, 29 lat, mieszkająca w Totnes w Devon, wpadła w uzależnienie od... filmów pornograficznych. Straciła chłopaka, znajomych, pracę. Zaczęło się niewinnie. Obecny wówczas partner zaproponował, by urozmaicić ich intymne życie i wprowadzić do sypialni filmy erotyczne. Po jakimś czasie mężczyzna odszedł, ale Jessie nadal je oglądała. Coraz więcej. Samotnie. Doszło do 8 godz. w ciągu jednej nocy. Gdy uzależnienie narastało, kobieta zapisała się do jednego z erotycznych portali. W czasie przerwy na lunch również wchodziła na porno strony. Nie miała przyjaciół. Kiedy po raz kolejny zasnęła w pracy, szef zwolnił ją. Początkowo była niechętna oglądaniu ich, z czasem wciągnęła się bez granic. Jej chłopak zorientował się, że przesadzają i zaczynają mieć problemy w pracy i w życiu, postanowił więc zakończyć związek. Kiedy trzydziestolatka wchodziła w coraz mocniejsze portale, zaczęła się niepokoić. Z sekretem podzieliła się z rodzicami. Wspólnie postanowili pomóc córce. Zaczęła leczenie, bo uzależnienie od seksu jest takim samym uzależnieniem jak od papierosów czy alkoholu. Przestała odbierać telefony, ograniczyła do minimum liczbę spotkań poza domem. Na sen pozostało niewiele godzin, co doprowadziło do wyczerpania organizmu. Strony dla dorosłych są płatne. Szybko zadłużyła się na sumę 4 tys. funtów. W stopniowym wyjściu z nałogu pomoc uzyskała między innymi pod adresem www.helpaddictions.org. (SM)
602-MAKIETA 1 01-23.indd 15
29/09/2015 17:08:40
016
WIADOMOŚCI Unia Europejska
Nocują w autobusach
»
Setki bezdomnych młodych ludzi w Londynie zmuszonych jest spać w autobusach nocnych linii. W przytułkach brakuje dla nich miejsc. Sprawę nagłośniła organizacja charytatywna New Horizon Youth Centre (NHYC). Władze Transport for London (TfL) przyznają, że są świadome problemu. Służby TfL w towarzystwie pracowników przytułków dla bezdomnych, lekarzy oraz funkcjonariuszy służb imigracyjnych co kilka miesięcy „przeczesują” nocne autobusy w poszukiwaniu bezdomnych w celu udzielenia im pomocy. Przytułki nie są w stanie przyjąć wszystkich osób bez dachu nad głową, dlatego części z nich oferują bilety
na przejazdy nocnymi liniami. Jak twierdzi Shelagh O’Conor, dyrektor New Horizon, organizacja wydaje na ten cel 300 funtów miesięcznie, co stanowi równowartość 200 przejazdów. NHYC zaczęła wydawać bilety na nocne linie autobusowe rok temu i, jak podkreśla O’Connor, rozwiązanie to stosowane jest jako ostateczność. Z początku przypadki były jednostkowe, ale liczba bezdomnych rośnie, a miejsc w przytułkach coraz częściej brakuje. – Zazwyczaj bezdomni przyjmują bilety i jeżdżą tam i z powrotem po wybranych trasach. Zachęcamy ich, by wybierali jak najdłuższe linie – tłumaczy dyrektorka instytucji. «
Zakazane sexroboty?
»
W tym roku do sprzedaży w UK mają trafić sex lalki-roboty. To produkty znacznie bardziej zaawansowane technologicznie niż „klasyczna” dmuchana lala – imitują właściwości ludzkiego ciała, posiadają nawet „osobowość”. Ich debiut na brytyjskim rynku stoi jednak pod znakiem zapytania: zakazu sprzedaży chcą aktywiści i etycy. Na czele kampanii przeciwko sprzedaży sexmaszyn stoi dr Kathleen Richardson, etyk robotyki z De Montfort University w Leicester. – Sexroboty stają się znaczącą częścią przemysłu robotycznego, a projek-
602-MAKIETA 1 01-23.indd 16
towane modele, ze względu na specyfikę ich wyglądu oraz czynności, do jakich są przeznaczone, mogą budzić spory niepokój – mówi naukowiec. Jako powód wszczęcia kampanii przeciwko sex robotom Richardson podaje zagrożenie, jakie tego typu produkty stanowią dla relacji międzyludzkich. – Wprowadzenie na rynek robotów o funkcjach seksualnych wpłynie destrukcyjnie na więzi emocjonalne między mężczyznami i kobietami, dorosłymi i dziećmi, a także osobami tej samej płci – przekonuje etyk. Mimo to rynek sexlalek rośnie
w oczach. Jedna z firm zajmujących się dystrybucją tego typu robotów otrzymała już kilka tysięcy zamówień. „Flagowy” produkt branży to lalka Roxxxy. Sprzedawcy oferują klientom możliwość wyboru koloru włosów, oczu i skóry. Robot jest do tego stopnia realistyczny, że posiada sztuczny układ krążenia i bijące „serce”. Producent informuje też, że lalkę można zaprogramować, by „lubiła to, co ty lubisz i nie lubiła tego, czego ty nie lubisz”. – Nie odkurza, ani nie gotuje, ale robi niemal wszystkie inne rzeczy – przekonuje Douglas Hines, twórca Roxxxy. «
29/09/2015 17:08:41
017
602-MAKIETA 1 01-23.indd 17
29/09/2015 17:08:43
Fot. PAP/EPA/Andy Rain
018
WIADOMOŚCI GOSPODARKA
Nowe samochody Volkswagen stoją w salonie w High Wycombe w północnym Londynie.
Trujące Volkswageny Brytyjski resort transportu zaapelował w zeszły wtorek do Komisji Europejskiej o przeprowadzenie dochodzenia w sprawie skandalu z manipulowaniem pomiarem emisji spalin w samochodach Volkswagena.
»
Minister transportu Patrick McLoughlin napisał w komunikacie, że opinia publiczna ma prawo mieć zaufanie do testów emisji spalin przez samochody. „Dochodzenie KE to pilna sprawa” – uznał. Skandal wybuchł, gdy w USA tamtejsza federalna Agencja Ochrony Środowiska (EPA) ustaliła, że oprogramowanie zainstalowane w ponad 480 tys. pojazdów Volkswagena z napędem dieslowskim uaktywnia system ograniczania emisji spalin (przestawianie silnika na szczególnie oszczędny tryb pracy) tylko na czas oficjalnych pomiarów testowych. Oznacza to, że w normalnych warunkach pojazdy Volkswagena z silnikami dieslowskimi mają lepsze osiągi, ale zanieczysz602-MAKIETA 1 01-23.indd 18
czają powietrze o wiele bardziej, niż to dopuszczają przepisy w USA. Koncern przyznał, powołując się na wewnętrzne kontrole, że zakwestionowane przez EPA oprogramowanie było instalowane w jego samochodach także poza USA. Po ujawnieniu skandalu okazało się, że oprogramowanie zainstalowane miało między innymi 2,1 mln aut marki Audi oraz 1,2 mln marki Skoda. Volkswagenowi oprogramowanie umożliwiające fałszowanie wyników testów toksyczności spalin silników Diesla, dostarczyła Niemiecka firma Bosch w 2007 r., ale, zdaniem dziennika „Bild”, uprzedziła, że ich instalowanie seryjne będzie nielegalne.
W USA koncernowi teoretycznie grozi kara wysokości 18 miliardów dolarów. Na czele Volkswagena, wstrząśniętego skandalem stanął w zeszły piątek dotychczasowy szef spółki córki Porsche, Matthias Mueller. Prezes Volkswagena Martin Winterkorn złożył dwa dni wcześniej rezygnację. – Pod moim kierownictwem Volkswagen zrobi, co może, żeby rozwinąć i wdrożyć najbardziej rygorystyczne przestrzeganie standardów w całym przemyśle – oświadczył Mueller i obiecał, że uczyni Volkswagena jeszcze silniejszym koncernem niż był on dotąd. – Możemy przezwyciężyć ten kryzys i to zrobimy – powiedział nowy prezes. « 29/09/2015 17:08:45
019
602-MAKIETA 1 01-23.indd 19
29/09/2015 17:08:46
020
ARTYKUŁ SPONSOROWANY PRAWO
Jak angielski testament dziadka uśmiercono w Polsce? MONIKA BYRSKA
»
Dziadek mojej koleżanki umarł, zostawiając testament. Odszedł w przekonaniu, że zostawia wszystkie sprawy uporządkowane, jak powinien to uczynić odpowiedzialny starszy Pan. Niestety, dziadek nie wziął pod uwagę, że 1000 akrów ziemi, które odziedziczył po swoim ojcu w Polsce nie zostanie przekazane jego polskiej bratanicy, zgodnie z wolą wyrażoną w jego angielskim testamencie. Jego niewdzięczni i niegodni synowie staną się współwłaścicielami 1/3 części tej ziemi. Jak to jest możliwe? Kiedy osoba umiera, zostawiając majątek znajdujący się w różnych państwach może prowadzić to do różnego rodzaju komplikacji. Wynika to z różnic w prawie spadkowym poszczególnych państw i braku wiedzy na ich temat. Sporządzenie ważnego w świetle prawa angielskiego testament nie jest trudne. Testament musi być w formie pisemnej, ale można go napisać piórem, ołówkiem lub maszynowo. Testament musi być podpisany przez osobę go sporządzającą, jej zwykłym podpisem. W sytuacji, gdy osoba sporządzająca testament nie jest w stanie go podpisać, osoba trzecia może go podpisać, pod warunkiem, że robi to w obecności (także i mentalnej) osoby wydającej dyspozycje testamentowe oraz na jej prośbę. Testament musi być podpisany w obecności dwóch świadków, którzy następnie go podpiszą. Świadek nie musi znać treści testamentu, ani nie musi wiedzieć, że podpisywany dokument jest testamentem. Testament powinien być opatrzony datą, choć jej brak, co do zasady nie unieważni testamentu (chyba, że w swojej treści testament ustanawia opiekuna dla osoby małoletniej). Zalecanym jest, aby testament został sporządzony przez prawnika. Nie jest to jednak konieczne. Testament można napisać samodzielnie, lub przy użyciu formularzy dostępnych w niemal każdym sklepie papierniczym. Można też skorzystać z usług nie-prawników, specjalizujących się w pisaniu testamentów. 602-MAKIETA 1 01-23.indd 20
Wymogi do sporządzenia ważnego polskiego testament są inne. W Polsce, testament najczęściej przyjmuje formę aktu notarialnego. Możliwym jest jednak także sporządzenie testamentu bez notariusza. Testament można napisać samodzielnie. Musi on jednak być w całości napisany pismem odręcznym osoby go sporządzającej. Testament napisany na maszynie lub na komputerze będzie nieważny! Testament musi być podpisany, najlepiej pełnym imieniem i nazwiskiem osoby go sporządzającej. Powinien być opatrzony datą, choć jej brak nie przesądzi o jego nieważności. Co więc poszło nie tak z testamentem dziadka koleżanki? Został sporządzony maszynowo, w Anglii. Nie spełniał, więc wymogów prawa polskiego. Jednak to nie formalność
testamentowa, a różnica w prawie spadkowym przesądziła o spadku dla „niegodnych synów”. Zgodnie z prawem polskim, o ile testament spełnia wymogi prawa kraju, w którym został sporządzony, zachowa swoją ważność. Co do zasady, spadkobierca upoważniony do dziedziczenia majątku pozostawionego w Polsce nabędzie do niego prawo o ile przedstawi zagraniczny odpowiednik polskiego orzeczenia o nabyciu spadku (tj.
angielski Grant of Probate z dołączoną kopią testamentu). Dokumenty powinny być przetłumaczone i zaopatrzone w apostille – sądowe potwierdzenie ich autentyczności. Niestety sprawy stają się bardziej skomplikowane, jeśli w skład majątku wchodzi nieruchomość położona w Polsce. Aby nabyć prawo do takiej nieruchomość, spadkobierca wskazany w angielskim testamencie będzie musiał rozpocząć postępowanie przed sądem polskim, by ten orzekł o nabyciu spadku. Takie postępowanie może okazać się skomplikowane, bo np. problemy tworzą normalne w angielskim prawie zapisy warunkowe, które z prawie polskim są nieważne. Komplikacje wpływają na długość i niestety koszt postępowania sądowego, które jak w przypadku testamentu dziadka mojej koleżanki, może okazać się nieskuteczne. Co powinien był zrobić dziadek koleżanki? Najlepiej zostawić dwa testamenty: jeden w Polsce, rozporządzając polskim majątkiem, a drugi w Anglii. Obierając taką opcję należy zachować ostrożność, aby jeden testament nie unieważnił drugiego. A co jeśli brak jakiegokolwiek testamentu? – Zapraszam za tydzień do lektury następnego z serii naszych artykułów! «
Jesli masz zapytania, proszę skontaktuj się Monika Byrska jest prawnikiem pracującym w kancelarii Anthony Gold, biegle operującym zarówno w języku angielskim jak i polskim. Z Panią Moniką można skontaktować się pod numerem telefonu 0207 940 4000 lub e-mailowo: monika.byrska@anthonygold.co.uk
29/09/2015 17:08:50
602-MAKIETA 1 01-23.indd 21
29/09/2015 17:16:25
022
WIADOMOŚCI prawo
Używanie samochodu z polską rejestracją w Wielkiej Brytanii – o czym musisz pamiętać?
»
Użytkowanie pojazdu z polską rejestracją jest uzależnione od tego, czy w UK przebywamy tymczasowo, jako osoby odwiedzające ten kraj, czy jako rezydenci mieszkający i pracujący w Wielkiej Brytanii.
Import tymczasowy Samochód zarejestrowany w jednym z krajów Unii Europejskiej może przebywać w UK przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu roku, jeżeli jego właściciel odwiedza Wielką Brytanię jako turysta i nie ma planów w niej zostać. Właściciel pojazdu nie może w trakcie pobytu podejmować żadnej pracy. Dodatkowym wymogiem jest obowiązek rejestracji pojazdu w kraju, z którego przyjechał. Należy pamiętać, iż w trakcie kontroli policja może poprosić o doku-
602-MAKIETA 1 01-23.indd 22
ment potwierdzający, że pojazd spełnia wszystkie wymogi, jak również dowód na to, że auto przebywa w Wielkiej Brytanii nie dłużej niż 6 miesięcy. Takim dowodem może być bilet z przeprawy promowej. Pamiętajmy, że jeżeli podejmiemy pracę w Wielkiej Brytanii, musimy w ciągu 14 dni zarejestrować tu nasze auto i opłacić podatek drogowy, nawet jeśli nie upłynęło jeszcze 6 miesięcy od naszego wjazdu. Samochód należy również zarejestrować, jeżeli wciąż przebywamy w Wielkiej Brytanii jako turyści, ale od wjazdu do kraju upłynęło już 6 miesięcy. W wyjątkowej sytuacji samochód zarejestrowany w kraju Unii Europejskiej może przebywać w Wielkiej Brytanii dłużej niż 6 miesięcy bez rejestracji, jeżeli jego użytkownik jest studentem lub pracownikiem przebywającym w Wielkiej Brytanii przez określony czas oraz jego pojazd jest zarejestrowany i ubezpieczony w kraju, w którym mieszka na stałe jego właściciel. Aby móc ubiegać się o zwolnienie z wymogu rejestracji, należy skontaktować się z HMRC, które po sprawdzeniu wszystkich okoliczności zadecyduje, czy nam ono przysługuje. W takiej sytuacji właściciel może być być zmuszony do założenia tymczasowych tablic rejestracyjnych „Q”. «
Masz więcej pytań na temat rejestracji pojazdu z polską rejestracją?
Zadzwoń do DNS Claims na numer 0208 741 7762, a udzielimy Ci wszystkich informacji.
mieszkańcy wielkiej brytanii Osoba, która zdecyduje się zamieszkać w Wielkiej Brytanii, musi w ciągu 14 dni zarejestrować samochód oraz opłacić podatek drogowy, tzw. road tax.
29/09/2015 17:08:54
023
602-MAKIETA 1 01-23.indd 23
29/09/2015 17:08:56
024
TEMAT NUMERU Oblicza emigracji
Miłość na odległość
602-MAKIETA 2 24-41.indd 24
29/09/2015 17:12:13
025
przeliczana na zera »
W poszukiwaniu pracy dającej lepszy zarobek z Polski wyjechały w przeciągu ostatnich kilku lat prawie 2 miliony ludzi. Ile pośród polskich emigrantów jest matek i ojców, którzy zostawili w kraju swoje żony, mężów i dzieci? Czy taki wyjazd w ostatecznym wyniku, faktycznie się kalkuluje?
602-MAKIETA 2 24-41.indd 25
Jechać czy nie? Dla każdego, kto z powodu pracy zagranicą miałby zostawić w kraju rodzinę sam wyjazd nie jest taki prosty, jakby się to wydawało. Coraz rzadziej też zdarza się, że jedziemy w ciemno i dopiero na miejscu organizujemy sobie pracę i mieszkanie. »
29/09/2015 17:12:17
026
TEMAT NUMERU Oblicza emigracji Jeśli nie korzystamy z ofert proponowanych przez biura pośrednictwa pracy, które gwarantują stałe kontrakty z uwzględnieniem takich warunków, jak zakwaterowanie i wyżywienie, to najczęściej dzięki znajomym lub dalszej rodzinie mamy zapewnione mieszkanie i pracę lub tej drugiej szukamy dopiero po przyjeździe na miejsce. Ważne, że mamy gdzie spać i co jeść. Ale nie to nas przeraża, nie to jest powodem wahań dotyczących emigracji w celu zarobkowym, jak to się ładnie określa w ostatnim czasie. Bo tak naprawdę trudno nam sobie jest wyobrazić dłuższe rozstanie z naszymi najbliższymi. Z żoną, z mężem, z dziećmi… I choć wiemy doskonale, że możemy odwiedzać naszych bliskich, bo na przykład warunki umowy zawartej z zagranicznym pracodawcą jasno określają ten czas „urlopu” lub wyjeżdżamy, tak przynajmniej planujemy początkowo „na krótko”, to i tak obawiamy się, że może to niekorzystnie wpłynąć na naszą sytuację rodzinną, na nas samych.
Pieniądze ważniejsze?
Co nas w takim razie ciągnie tak do wyjazdu, co kusi? Nie trzeba tu żadnych analiz i testów, jest jeden główny powód. Pieniądze. Bardzo rzadko jest to chęć zdobycia doświadczenia w innym otoczeniu i warunkach bytowych. To czę-
602-MAKIETA 2 24-41.indd 26
ściej dotyczy ludzi wolnych. A to właśnie dla nich, dla dużych pieniędzy wyjeżdżamy, a może raczej przez nie? Na dorobku poza granicami naszego kraju jesteśmy w stanie zarobić dużo więcej w ciągu zaledwie kilku miesięcy, niż u nas w Polsce czasem przez kilka lat. I to lat ciężkiej pracy, nieraz w naprawdę spartańskich warunkach. Oczywiście te, także możemy spotkać poza krajem, ale wtedy nawet to nas nie zniechęca. Jak mówi większość wyjeżdżających, „przynajmniej wiem, za co tak ciężko haruje, a w Polsce robiłbym to samo albo miałbym gorsze zajęcie dosłownie za parę groszy…”. Trudno jest przebić taki argument. A przecież ojciec rodziny, który emigruje w szukaniu większych pieniędzy robi to prawie zawsze z myślą o swoich najbliższych. Własne mieszkanie, własny dom w ogródkiem, dobra szkoła dla dziecka, dobry samochód, wakacje, choć raz w roku i wyczekiwany komfort psychiczny, a raczej komfort naszych portfeli, że nie musimy już zastanawiać się nad tym, czy wystarczy nam do pierwszego? Czy będziemy mogli dać dziecku pieniądze na wycieczkę szkolną, żeby nie czuło się odosobnione od grupy rówieśników i mogło zwiedzać ciekawe atrakcje wzbogacając swoją wiedzę i wspomnienia? Niekiedy, sytuacja kształtuje się dużo krytyczniej, bo dość często polskim rodzinom jest tak ciężko, że nie starcza prawie na nic. Wtedy jedyną szansą wydaje się być wyjazd zagranicę do pracy. A niestety wsparcie dla najbiedniejszych rodzin ze strony państwa jest równie ubogie, jak oni sami. Bez względu na to, jak bardzo
29/09/2015 17:12:20
027 nasza sytuacja materialna jest krytyczna i w ten sposób wymusza na nas wyjazd, zawsze jednak boimy się tego kroku. Ale mimo to, strach odsuwamy na bok i idziemy dalej. Bo w ostatecznym rozrachunku, najważniejsze jest dla nas zapewnienie, naszym bliskim odpowiedniego poziomu w miarę normalnego życia.
Trudne chwile
Wyjazd do pracy jednego z rodziców jest przeżywany przez każdego członka rodziny. Żona tęskni za mężem, mąż za żoną, dzieci za ojcem lub matką i wreszcie jeden z rodziców za ukochanymi dziećmi. Trudne chwile przeżywają Ci, którzy pozostają w kraju, ale głównie Ci, którzy z niego wyjechali. Zmiana otoczenia, problemy z zaaklimatyzowaniem się w nowym miejscu, nierzadko problemy z językiem i nieznanymi dotąd obyczajami, zmianą podstawowych przyzwyczajeń powodują, że człowiek, który wyjechał do pracy zagranicę czuje się bardzo zagubiony. Do tego tęskni za domem i bliskimi. Normalnie, gdy, na co dzień mamy problem zwracamy się z nim właśnie do nich, to u nich szukamy wsparcia, u bliskich. A będąc tak daleko pozostaje nam tylko telefon, internet, no i może tradycyjny list lub pocztówka. Ale czy to wystarczy? Przecież trudno jest dzwonić za każdym razem, gdy jesteśmy zdołowani lub potrzebujemy rozmowy. Bo to dla pieniędzy wyjechaliśmy i to właśnie przez oszczędność, niechcianą utratę właśnie tych groszy na długie rozmowy telefoniczne, ograniczamy nawet telefony do
602-MAKIETA 2 24-41.indd 27
Co nas w takim razie ciągnie tak do wyjazdu, co kusi? Nie trzeba tu żadnych analiz i testów, jest jeden główny powód. Pieniądze. domu. Zdarza się także, że nie chcąc okazywać słabości – która zresztą nie jest niewytłumaczalna, ale nam sie wydaje, że jest inaczej – w ogóle nie dzielimy się pojawiającymi się na miejscu pracy problemami. Współmałżonek pozostający w kraju mimo otuchy dawanej przez bliskich, wsparcia w pozostałej rodzinie, także przeżywa rozstanie. Niezmiernie trudno jest utrzymać normalną relację w małżeństwie, gdy tej drugiej strony nie ma tuż obok, przy nas. Dotychczas wspólnie podejmowane decyzje, nieraz muszą być samodzielne. Brakuje nam zwyczajnej bliskości, a wreszcie przecież zostając na miejscu bierzemy na siebie wszystkie domowe i wychowawcze obowiązki względem dzieci. Nie można nie wspomnieć o braku możliwości utrzymania zdrowej relacji seksualnej pomiędzy partnerami. A rzadkie „odwiedziny w domu” nie są w stanie nadrobić zaległości także w sferze intymnej. Dzieci, choć czasem może nam się wydawać, że cierpią najmniej, tak naprawdę bardzo przeżywają rozłąkę z jednym z rodziców. Oczywiście, jeśli ich wiek, pozwala im na taką świadomość. Ale czy mniejsze czy większe dzieci, co jest naturalnym odruchem »
29/09/2015 17:12:23
028
TEMAT NUMERU Oblicza emigracji – oczekują obecności tego brakującego rodzica w „swoich ważnych” momentach. A jego nie ma.
Co traci emigrujący rodzic?
I chociaż cała rodzina zyskuje na poprawie warunków finansowych i jakości życia. Wyjazd do pracy zagranicę powoduje wiele strat. Strat, których nie można nadrobić. Czasu nie można przecież cofnąć. Bo nie widzimy dorastających dzieci, które zmieniają się z dnia na dzień, z tygodnia na tydzień. Nie czujemy ich bliskości, nie znamy ich problemów, nie jesteśmy ich powiernikami. Po prostu nie jesteśmy na bieżąco z ważnymi wydarzeniami w ich życiu, które przecież powinny być równie ważne także dla nas. Nasz udział w życiu rodzinnym ogranicza się do roli finansowej krowy. Osłabia się więź łącząca nas z żoną,
I chociaż cała rodzina zyskuje na poprawie warunków finansowych i jakości życia. Wyjazd do pracy zagranicę powoduje wiele strat. Strat, których nie można nadrobić.
602-MAKIETA 2 24-41.indd 28
z mężem. Tracimy wspólnie spędzony czas, nawet, jeśli byśmy się mieli widywać tylko tuż przed snem i zaraz po przebudzeniu. Nasz współmałżonek przecież cały czas zmienia się, tak samo jak zmieniamy się my. To wszystko nam umyka, przy takiej rozłące zwyczajnie nie może być inaczej. I niech to, kto tłumaczy jak chce, ale telefony czasem zwyczajnie nie wystarczą. Nawet, jeśli związek przetrwa próbę rozstania, nie dojdzie do zdrady cielesnej, to po powrocie do kraju okazuje się, ale to najczęściej po dłuższym czasie, że po prostu przyzwyczailiśmy się do życia z daleka od siebie. I choć to smutna prawda tak nam jest o niebo lepiej, niż tu w kraju razem.
Jak przetrwać rozłąkę i nie oddalić się od rodziny?
M iędzy partnerami powinno być wzajemne zaufanie. Kontakty z domem powinny być częste, jak to tylko możliwe, to samo dotyczy możliwości odwiedzin. Naprawdę nie warto przeliczać „straconych” na rozmowy telefoniczne, bilety autokarowe lub lotnicze, pieniędzy. Rozmowy nie mogą dotyczyć tylko tematu pieniędzy. Ważne jest wzajemne wsparcie psychiczne. Strona przebywająca poza granicami kraju powinna „aktywnie przeżywać’ domowe sprawy współmałżonka i dzieci. Ta sama zasada obowiązuje drugą stronę. (MW Media) «
29/09/2015 17:12:26
029 uwaga zagrożenie! Rozwód Małżeństwo w zwykły szary dzień, to wspólne zasypianie i wspólne budzenie się. W miarę możliwości wspólne posiłki w ciągu dnia. Czułość nie tylko odświętna i wzajemna dbałość, troska o siebie, przez nawet bardzo banalne sprawy. Podejmowanie ważnych i tych mniejszych decyzji razem. Dzielenie trosk, obowiązków i radości. To, choć nie zawsze nad niebo ekscytujący, – bo zmęczenie odbiera nam czasem siły, ale zawsze zadowalający seks. Brak spełnienia, tych podstawowych wzajemnych potrzeb, codziennych rytuałów, oddalenie, powoduje nieraz mimo szczerego i gorącego uczucia między małżonkami, oddalenie się od siebie. Ostatecznie miłość gaśnie i kończy się rozstaniem. Do wyjątków należą pary, które mogą i przetrwają taką rozłąkę. Zwyczajnie, dobrze, że są.
Tatuś tylko od zarabiania Dzieci bardzo szybko i skutecznie przyswajają sobie nowe fakty. Nie tylko te naukowe. Skojarzenie nieobecności mamy lub taty z odczuwalną zmianą poziomu życia codziennego, nieraz powoduje, że dzieci skupiając się na gadżetach, modnych ciuszkach, upragnionym wysokim kieszonkowym, tęsknotę i brak jednego z rodziców upychają powoli w ciemny kącik. Gdy w domu na co dzień była mama i tata nie miało ono przecież tego wszystkiego. Skoro dorośli akceptują taki stan rzeczy, rozłąka z rodziną jest naturalna, tata musi zarabiać zagranicą na nasze dobre i komfortowe życie, to, czemu to zmieniać? Okazuje się, że bez jednego z rodziców, można przecież żyć i cieszyć się tym, co jest efektem jego przedłużającej się nieobecności. Polepszeniem warunków życia.
Kim jest ten pan? Ilu ojców przeżywa traumę, gdy wjeżdżają i zostawiają w domu swoje żony i malutkie dzieci? Ale gorsze przeżycia czekają ich czasem podczas kolejnych, co kilkumiesięcznych odwiedzin lub po powrocie ”na stałe”, kiedy to ich własne dziecko zamiast witać ich radośnie już w progu okrzykiem „Tato!”, nieśmiało chowa się za spódnicę mamy i pyta ją „Mamo, kim jest ten pan?”. Jeden z bywalców sieciowych forum dyskusyjnych wspominał sytuację, gdy w czasie odwiedzin w domu, kilka godzin po przyjeździe, po rozmowach z bliskimi i wspólnie spędzonym czasie, otwierając szafę z koszulami i chcąc założyć jedną z nich, usłyszał od swojej małej, 3 letniej córeczki „Niech pan zostawi tą koszulę, to koszula mojego tatusia …?!” Co może czuć mężczyzna, ojciec słysząc takie słowa? Czy warto było i wielki żal.
602-MAKIETA 2 24-41.indd 29
29/09/2015 17:12:28
Fot. 360b / Shutterstock.com
030
KOMENTARZ TYGODNIA polityka
Premier i jego organy Rytuały oraz tajemnice prywatnie wykształconych elit są podstawą dla jedności Partii Konserwatywnej. I poważnym problem dla brytyjskiej demokracji. Radosław Zapałowski
»
W 2011 roku Charlie Brooker, felietonista Guardiana stworzył dla kanału Channel 4 mini serial Black Mirror – współczesną wersję „The Twilight Zone”. Opowieści S-F komentujących rzeczywistość. Serię otwierał „The National Anthem” – ostra satyra na współczesność. Pilot serialu w szokujący i odważny sposób pokazał podporządkowanie życia regułom telewizji i portali społecznościowych. W „The National Anthem” brytyjski premier zostaje zmuszony przez artystę, laureata nagrody Turnera do odbycia seksualnego stosunku ze świnią. Transmitowanego na żywo przez wszystkie stacje telewizyjne. Absurdalne założe602-MAKIETA 2 24-41.indd 30
nie pozwoliło Brookerowi na pokazanie destrukcyjnej siły i głupoty serwisów społecznościowych oraz telewizji. A także niezdrowego podporządkowania elit politycznych infotainmentowi. W zeszłym tygodniu rzeczywistość splotła się z fikcją. Świat obiegła wiadomość, że premier David Cameron podczas studiów przeszedł rytuał inicjacyjny klubu rozpuszczonych synów z klasy wyższej, do którego należeli też trzej członkowie jego gabinetu i bankierzy, którzy zniszczyli gospodarkę w 2008. Przyszły premier Wielkiej Brytanii, został zmuszony przez swoich kolegów do odbycia oralnego stosunku z głową świni. Portale społecznościowe pękały ze śmiechu. Sieć zalała fala mniej lub bardziej zabawnych dow-
cipów i obrazków. Od samego aktu Camerona ważniejsze jest jednak tło. „Piggate” po raz kolejny pokazała niesterylność brytyjskich elit. Czyli patologiczne zrośnięcie się świata biznesu, mediów i polityki. Pomieszanie formalnych i nieformalnych ról i interesów, służbowych i towarzyskich relacji, publicznego z prywatnym. Afera wieprzowa w mniejszym stopniu niż skandal z podsłuchami „News of The World” obrazuje tę samą bolączkę brytyjskiego systemu. Elity na Wyspach zrosły się dość niebezpiecznie, tworząc silny negatywny kapitał społeczny. Wewnętrzne lojalności łączące wybitne osobistości różnych dziedzin życia stały się często silniejsze od lojalności wobec roli, jaką pełnią w życiu publicznym. 29/09/2015 17:12:29
031 Wojna na górze Premierowi Cameronowi świnię podłożył Lord Ashcroft były współpracownik, sponsor i sympatyk Partii Konserwatywnej. 69-letni Ashcroft, który w przeszłości wpłacił na konto partii ponad 8 mln funtów, wielokrotnie mówił, że był „zawiedziony”, kiedy po wyborach w 2010 roku nie otrzymał oferty objęcia żadnego liczącego się stanowiska w rządzie. Publikacja nieautoryzowanej biografii Camerona „Call me Dave” jest formą zemsty na brytyjskim premierze. Najbardziej pikantne fragmenty książki Ashcrofta dotyczące Camerona opisujące m.in palenie marihuany, zażywanie kokainy i uczestnictwo premiera w zamkniętych imprezach seksualnych opublikował brukowiec „Daily Mail”. W tej próbie politycznego zabójstwa uczestniczyła także była polityczna redaktorka Sunday Times’a Isabel Oakeshott. W skrócie – biznesowe i medialne elity zaatakowały elity polityczne. Mamy klasyczną wojnę na górze. Bez względu na to czy zarzuty Ashcrofta się potwierdzą – Oakeshott i Ashcroft nie mają w posiadaniu żadnych dowodów, opierają się jedynie na relacjach samego Camerona, który opowiedział o tych sprawach w prywatnych rozmowach – wizerunek premiera mocno ucierpiał. Nie na tyle jednak żeby doszło do politycznego trzęsienia ziemi na najwyższych szczeblach władzy. Brytyjskie społeczeństwo doskonale zdaje sobie sprawę z tego jak wyglądają edukacyjne przygody establishmentu. Oraz na czym opiera się ideologiczne szkolenie prawicy. Sekretne stowarzyszenia w Oxfordzie w skład których wchodzą dzieci bogatych Brytyjczyków poprzez pijatyki budują silne więzi między członkami klasy wyższej. Przyjaźnie i sojusze kute w tajnych stowarzyszeniach definiują potem przyszłe kariery i tworzą nieformalne grupy interesu. W klubach tj. Bullingdon wykuwa się konserwatywna elita, która poprzez koneksje i znajomości dochodzi do najwyższych stanowisk w państwie. Te stowarzyszenia budują także wspólnotę wartości w oparciu poczucia wyższości wobec reszty społeczeństwa. Głównie wobec biednych. Rozbijanie restauracji i kpiny z bezdomnych są podstawą ideologicznego treningu przez który przechodzi każdy członek establishmentu. A wstydliwe ekscesy młodych konserwatystów stają się później orężem dyscyplinującym grupę. Rytuały oraz tajemnice prywatnie wykształconych elit są pod602-MAKIETA 2 24-41.indd 31
stawą dla jedności Partii Konserwatywnej oraz jej najbliższych współpracowników i sponsorów. „Piggate” obrazuje to co jest największym politycznym i społecznym problemem Wielkiej Brytanii. Na Wyspach tworzą się zamknięte kasty, gdzie przywileje i prywatna edukacja odgrywają kluczową rolę. Potwierdza to raport Alana Milburna o mobilności społecznej w UK. Droga do dobrych posad i atrakcyjnych zarobków dla wielu jest zamknięta. Zjednoczone Królestwo jest obecnie krajem, w którym dochody i wykształcenie rodziców najbardziej rzutują na dochody i wykształcenie dzieci. A według OECD ten
naliści będą produkować profesjonalistów, robotnicy robotników, bezrobotni kolejnych bezrobotnych. Rząd Davida Camerona znacząco powiększa nierówności społeczne i zmniejsza możliwości klasowego awansu. Mimo fałszywych zapewnień o inwestowaniu w merytokrację – system, w którym pozycje uzależnione są od kompetencji, definiowanych jako połączenie inteligencji i edukacji. W praktyce na Wyspach liczą się dobre koneksje i zasobne portfele rodziców. Patologiczna klasowość brytyjskiego społeczeństwa szkodzi demokracji i degeneruje życie publiczne. W końcu rewelacje Ashcroft’a nie są niczym innym jak próbą zdyscyplinowania premiera. Formą kontroli jednego potężnego człowieka nad potężnym politykiem. Czyli zaprzeczeniem demokracji. I nie zmienia tego fakt, że sta-
stan społecznego bezruchu szkodzi rozwojowi gospodarczemu. W raporcie „Family Affair” poświęconym międzypokoleniowej mobilności społecznej w najbogatszych krajach świata OECD opisuje Wielką Brytanię jako miejsce gdzie drabina społeczno-ekonomiczna pozostaje niezmienna. W Zjednoczonym Królestwie społeczeństwo jest mało aktywne, skostniałe, indywidualne zasługi liczą się tutaj niewiele, a możliwości społecznego awansu są minimalne. Jak pokazał raport Milburna ani talent, ani ciężka praca tylko dobre urodzenie determinuje szanse życiowe. Chociaż zaledwie 7 proc. dzisiejszych dorosłych uczęszczało do prywatnych szkół to jednak stanowią oni 75 proc. składu sędziów, 70 proc. dyrektorów finansowych i 45 proc. najważniejszych urzędników służby cywilnej. A także połowę publicystów. Gorzej urodzonym przypadają gorsze zawody. I stają się dziedziczne. Raport pokazuje również, że jeśli obecny trend się utrzyma w niedługim czasie najlepsze zawody będą „dziedziczone” w niemal 100 proc. przez jedną trzecią uprzywilejowanych i bogatych rodzin. Profesjo-
nowiska publiczne w Wielkiej Brytanii często padają łupem partyjnych sponsorów. Nagradzanie „przyjaciół” partyjnych stanowiskami jest na Wyspach elementem tradycji. W 2013 biznesmen John Nash otrzymał ministerialną tekę w edukacji. David Sainsbury hojny sponsor Labour został przez Toniego Blaira zaproszony do rządu. Lord Ashcroft także otrzymałby ważną pozycję w gabinecie Camerona gdyby nie to, że unikał płacenia podatków w Wielkiej Brytanii. Opinia publiczna zdaje sobie sprawę z układu zamkniętego na Wyspach i nic w tej kwestii nie zrobi. Bo nie ma narzędzi, możliwości ani chęci. David Cameron od samego początku swojej kariery politycznej uważany był za typowego przedstawiciela wyższej klasy, produktu elit klasowego snoba i nie przeszkodziło mu to w wygraniu wyborów. I chociaż afera wieprzowa kolejny raz obnażyła standardy panujące w brytyjskiej polityce, to korekty nie będzie. Opinia publiczna może jedynie pośmiać się z premiera i jego organu w świńskim ryju. Brytyjska klasa polityczna może spać spokojnie. «
Układ zamknięty
W praktyce na Wyspach liczą się dobre koneksje i zasobne portfele rodziców. Patologiczna klasowość brytyjskiego społeczeństwa szkodzi demokracji i degeneruje życie publiczne.
29/09/2015 17:12:31
Fot. PAP/EPA / United Nations / Amanda Voisard
032
felieton znowu dobroniak
Co widać na zdjęciu? Kiedy przeczytałem podpis pod zdjęciem: „Duda pije z tyranem”, przemknęło mi przez myśl, o którym tyranie autor pisze? W Polsce „kościół pisowski” wznosi toasty za to, że Duda jest doceniany na świecie. „Lewacy” i „pieprzeni liberałowie” mają oczywiście inne zdanie. A na zdjęciu widnieje Duda, Obama i Putin. Tyle.
»
Podnieta jednej i drugiej strony jest dla mnie niezrozumiała. Być może spowodowane jest tym, że mam na to po prostu wyje****e. To, czy Obama i Putin stukną się czy nie i czy Duda będzie wpatrywał się w Putina z „kurwikami w oczach” to tak mało istotna sprawa, że aż mi się palce w stawach wyginają w „drugie strone”, gdy pisze ten tekst. W starym kraju jednak wrze. Oczywiście na tłiterze wrze. Ten kto wymyślił ten portal powinien dostać najwyższe polskie odznaczenie państwowe, bo jak widać nic nie może się odbyć bez komentarzy jakichś tam tłiterowych celebrytów. Nie wiem, ale odnoszę wrażenie, że w innych krajach Europy zachodniej takiej podniety społecznościówkami nie ma. Istnieją. Są ważnym elementem pijaru i „trzymania łączności z czytelnikami/ widzami/słuchaczami” – niepotrzebne skreślić. Ale żeby aż tak? 602-MAKIETA 2 24-41.indd 32
To trochę jak z opowiastką jednego gościa, którego znam. Otóż owy gość wychodzi w jednej z miejscowości Polski „B” przed dom, a pan Zbynek sąsiad z dołu, stoi przed bramą do kamienicy i patrzy w niebo. Znajomy przechodzi, mówi „dzień dobry”, a pan Zbynek: Zaleją nas te muzułmany co? I to jest sedno sprawy. W Polsce autostrad nie mogą zbudować od 25 lat, a dla pana Zbynka w jakiejś dziurze w Polsce „B” ważniejsze jest czy muzułmanie wjadą mu na starówkę, a nie to, że do jego miejscowości za bardzo nie ma jak dojechać. Że na najbliższym lotnisku, które w Polsce mnożą się na potęgę, nikt nie chce lądować. Że farba z domu odpada, a w obejściu syf bo zsyp zapchany. Taka jest mentalność. Rzetelność rządu ocenia się po liczbie przyjętych uchodźców/emigrantów. Wartość chrześcijan po liczbie krzyży w miejscach publicznych. A „bóg jeno starejszy”.
Po wyżerce w gmachu ONZ, nastąpiły oczywiście komentarze i oświadczenia. Każdy ciągnie w swoją stronę. Myślę, że po zdjęciach z nocnej wizyty prezydenta Andrzeja u Jarosława, nic już nie będzie takie jak kiedyś. I żaden toast w Ameryce tego nie zmieni. No chyba, że minister Szczerski zabierze głos taki jak oto, to to: – Między mężczyznami uścisk dłoni bardzo wiele znaczy. To był męski uścisk dłoni – no i jak to teraz zestawić z nocną wizyta u Siwego? « Słowniczek dla nieogarniętych Felieton – specyficzny rodzaj publicystyki, krótki utwór dziennikarski prasowy, radiowy i telewizyjny utrzymany w osobistym tonie, lekki w formie, wyrażający – często skrajnie złośliwie – osobisty punkt widzenia autora.
29/09/2015 17:12:35
033
602-MAKIETA 2 24-41.indd 33
29/09/2015 17:12:38
034
WYDARZENIA BIZNES
Ważne jest zaufanie Rozmowa z BARTŁOMIEJEM KOWALCZYKIEM, twórcą Polish Business Link i organizatorem II Kongresu Polskich Przedsiębiorców, który odbędzie się 16 października 2015 w Londynie.
»
Jaki będzie temat tegorocznego kongresu przedsiębiorców i jakie najciekawsze punkty jego programu? Tematem przewodnim całodniowego wydarzenia będzie innowacja w biznesie. Wspólnie z zaproszonymi ekspertami podjęty zostanie temat poszukiwania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań w biznesie oraz alternatywne sposoby finansowania innowacyjnych projektów. Podczas kongresu odbędzie się także Klinika Biznesowa, podczas której poruszone zostaną ważne tematy dla każdego przedsiębiorcy. Organizatorzy zaprosili m.in. Companies House – Brytyjski Rejestr Spółek oraz ekspertów, którzy omówią zmiany w emeryturach dla pracowników zatrudniających w Wielkiej Brytanii. Sesja ‘Innowacyjna Polska’ będzie idealną okazją do poznania możliwości eksportowych między Polską a Wielką Brytanią. W programie także moderowany panel dyskusyjny z przedsiębiorcami działającymi na rynku brytyjskim oraz możliwość rozmowy 1-1 602-MAKIETA 2 24-41.indd 34
z wybranym ekspertem podczas porannej i popołudniowej przerwy. Sesja networkingowa zamykająca wydarzenie, będzie niepowtarzalną okazją do nawiązania między uczestnikami bezcennych kontaktów biznesowych. Jakie są największe trudności z założeniem a następnie prowadzeniem firmy w Wielkiej Brytanii? Najwięcej problemów z prowadzeniem firmy powstaje wówczas, gdy ze statusu osoby samozatrudnionej przechodzimy do rejestracji spółki Ltd, LLP itd. Mamy wówczas na głowie trochę więcej spraw papierkowych, prawnych i księgowych do codziennego prowadzenia. Natomiast największe problemy związane z prowadzeniem biznesu na Wyspach wynikają w mojej opinii z pewnych różnic w polskiej i brytyjskiej mentalności i podejścia do prowadzenia biznesu.
Co różni Polaków od ich brytyjskich kolegów jeśli chodzi o robienie interesów i prowadzenie biznesu?
Jest takie pojęcie w Polsce jak “kolesiostwo”. Tutaj, w Wielkiej Brytanii, nie ma czegoś takiego. Owszem, w firmach wiele osób wspiera swoich, ale na poziomie kontaktów biznesowych jest pełna transparentność. Niedawno na seminarium biznesowym jeden z prelegentów powiedział, że brytyjski klient potrzebuje opieki, regularnego kontaktowania się, przypominania o sobie. W Polsce w większości przypadków takie zachowanie byłoby traktowane jako natręctwo. Ważne jest także zaufanie. Pierwszy poważny klient, którego obsługiwałem złożył zamówienie na kampanię wartą ponad 10 tys. funtów. Stawiając pierwsze kroki w biznesie zacząłem szukać różnych wzorów umów, aktów chroniących mnie przed niewypłacalnością klienta. Klient napisał, że jemu wystarczy email potwierdzający, co w tej cenie otrzymuje, z ustaloną datą, kiedy ma zapłacić. Jeśli miałbym to ująć w definicję, powiedziałbym tak: kulturowa różnica między prowadzeniem biznesu na Wyspach a w Polsce polega na zaufaniu do drugiego człowieka oraz długoterminowej relacji.
Czym Polish Business Link różni się od innych organizacji biznesowych? Jest to organizacja prowadzona przez Polaków, którzy przyjechali na Wyspy, pracowali dla kogoś, po czym zdecydowali sie pójść na swoje. Doskonale rozumiemy jak ważna jest potrzeba integracji, wymiany doświadczeń czy wzajemnych poleceń. Często kontaktują się z nami media brytyjskie szukające relacji z polskimi firmami. PBLink to rzecznik polskich firm w UK. „Daniem specjalnym” Polish Business Link są eventy, na które zapraszamy różne firmy, polskie i brytyjskie. Tutaj jest szansa na poznanie potencjalnego partnera, klienta, czy zweryfikowanie swoich planów biznesowych na przyszłość. « OFICJALNA STRONA KONGRESU: kongres.pblink.co.uk DATA I MIEJSCE KONGRESU: 16 października 2015 r. Royal Bank of Scotland 280 Bishopsgate EC2M 4RB London United Kingdom
29/09/2015 17:12:41
035
602-MAKIETA 2 24-41.indd 35
29/09/2015 17:12:43
036
PORADY NASZE SPRAWY
602-MAKIETA 2 24-41.indd 36
29/09/2015 17:12:47
037
602-MAKIETA 2 24-41.indd 37
29/09/2015 17:12:50
038
wydarzenia WIELKA BRYTANIA
Śladami Arkadego Fiedlera To cykl złożony z półgodzinnych telewizyjnych filmów dokumentalnych mających przypomnieć twórczość Arkadego Fiedlera, ukazać różnorodność świata, zacierać różnice cywilizacyjne, światopoglądowe i kulturowe, zwiększyć zaufanie, szacunek oraz tolerancję między ludźmi.
Cykl ma także ukazać fenomen popularności książek pisarza nie tylko w kraju, ale i poza jego granicami. Arkady Fiedler napisał 32 książki – wydane w Polsce i zagranicą w 23 najważniejszych językach świata w przeszło 10-milionowym nakładzie. Filmy będą prezentowały kraje, ludzi, zwyczaje i historię miejsc oczami polskiego autora. Będą też pokazywały jak zmienił się świat na przestrzeni zaledwie kilkudziesięciu lat. Na jego książkach wychowało się kilka pokoleń. U źródeł twórczości Arkadego Fiedlera tkwi coś, co towarzyszy każdemu z nas – pragnienie spełnienia marzeń, poznawanie świata i odkrywanie jego tajemnic. Te ziarna tkwiące w każdym młodym człowieku książki Fiedlera pielęgnują i rozwijają. To wspaniała literatura podróżnicza najwyższego gatunku, którą powinniśmy się szczycić i którą powinniśmy pielęgnować. Cykl przybliża nie tylko postać literata, ale historię Polski i najbardziej odległe miejsca na Ziemi, które odwiedził podczas swych licznych wypraw. Usłyszymy o niezwykłościach naszego globu, ujrzymy człowieka i jego problemy, zastanowimy się nad naszą cywilizacją, która z jednej strony jest wspaniale bogata, różnorodna, ale także, często skomplikowana i niezrozumiała. To lekcja tolerancji i budowy zaufania między przedstawicielami różnych kultur ale także konfrontacja świata widzianego oczami Arkadego Fiedlera i świata współczesnego ze wszystkimi przemianami jakich doświadczyła cywilizacja na przestrzeni zaledwie kilkudziesięciu lat. Dwa pierwsze odcinki: „Dywizjon 303” oraz „Mój ojciec i dęby”, to wielka dawka patriotyzmu, polskiej historii i kultury. Scenariusz w bezpośredni sposób nawiązuje do książek pisarza. 602-MAKIETA 2 24-41.indd 38
Fot. Władysław Miernicki (Narodowe Archiwum Cyfrowe) / Public domain via Wikimedia Commons
»
Autor scenariusza umiejętnie wybrał z powieści Fiedlera najciekawsze wątki, osadził akcję w opisywanych miejscach (np. Notholt czy Biggin Hill w przypadku „Dywizjonu 303” czy rogalińskich dębów i Poznania w przypadku „Mojego ojca i dębów”). Wykorzystał dostępne materiały archiwalne, a dodatkowo wzmocnił przekaz wspomnieniami o ojcu dwóch synów pisarza: Arkadego i Marka Fiedlerów. Całość uzupełniają inscenizacje z okresu Powstania Wielkopolskiego i Bitwy o Anglię realizowane przy współpracy ze Stowarzyszeniem Grupą Rekonstrukcyjną „III Bastion Grolman”. «
Arkady Fiedler (1894-1985)
W tym roku przypada 30 rocznica śmierci Arkadego Fiedlera. W tym roku chcemy sfinansować dwie produkcje: „Dywizjon 303” oraz „Mój ojciec i dęby”. W realizacji projektu będą brali udział członkowie Stowarzyszenia Tezaurus. Stowarzyszenie podpisało już porozumienie o współpracy z Pracownią Literacką-Muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykowie. Wsparcia udzielił marszałek województwa Wielkopolskiego oraz Leader Film. Ale do zamknięcia tegorocznego budżetu brakuje jeszcze ponad 30 tys. PLN. Dlatego też Stowarzyszenie Tezaurus zwraca się do wszystkich, którym bliskie są książki Arkadego Fiedlera o wsparcie finansowe. Bez pomocy Państwa nie będzie możliwa jego realizacja. Nie jest to projekt komercyjny. Wpłaty można dokonywać bezpośrednio na konto Stowarzyszenia Tezaurus (wsparcie robimy przez stowarzyszenie, aby wszystkie wpłaty podlegały kontroli społecznej). Nr konta dla przelewów krajowych i z zagranicy: Stowarzyszenie Tezaurus Bank BGŻ S.A. – PL 03 2030 0045 1110 0000 0402 0410, BIC lub SWIFT BANKU: GOPZPLPW z tytułem wpłaty: Śladami Arkadego Fiedlera Bardzo dziękujemy Stowarzyszenie Tezaurus
29/09/2015 17:12:52
039 Mój ojciec i dęby Film jest oparty na książce „Mój ojciec i dęby” w której autor wspomina swe dzieciństwo, walkę ojca o polskość i zachowanie mowy ojczystej, a także powołanie do wojska i Powstanie Wielkopolskie. Retrospekcja młodzieńczych lat Arkadego Fiedlera, kiedy to wybierał się wraz z ojcem Antonim pod rogalińskie dęby. Tam chodząc starorzeczem, łowiąc ryby lub łapiąc motyle ojciec uczył go „dostrzegać to, obok czego inni przechodzą obojętnie” – piękna przyrody i szacunku do natury. Najważniejszą jednak lekcją jaką otrzymywał mały Artek podczas tych wypadów była nauka historii ziemi wielkopolskiej oraz miłości do ojczyzny. Postaci Antoniego i Arkadego Fiedlerów odgrywają statyści, a opisywane przez bohatera walki oddziałów powstańczych członkowie Stowarzyszenia Grupa Rekonstrukcyjna „III Bastion Grolman”. Przewodnikiem po filmie jest prowadzący nawiązujący cytatami z książki do poszczególnych sekwencji. Całość uzupełniają – wspominając ojca – synowie Arkadego Fiedlera: Arkady Radosław i Marek.
Dywizjon 303 Film oparty na książce „Dywizjon 303”. Śladami opisywanych przez Arkadego Fiedlera epizodów „Bitwy o Anglię” wyruszają jego synowie: Arkady Radosław i Marek. Docierają na lotniska z których operowali polscy myśliwcy: Northolt i Biggin Hill, pub’ów w których odpoczywali po lotach bojowych. Odwiedzają kaplice polskich lotników oraz cmentarz na którym część z nich została pochowana. Podstawą narracji jest książka pisarza, której fragmenty nawiązujące do poszczególnych sekwencji filmu odczytuje prowadzący. To daje okazję do porównania jak na przestrzeni kilkudziesięciu lat zmieniły się miejsca w których rozgrywały się epizody powieści i co pozostało z tamtych czasów. W Instytucie Sikorskiego zatrzymują się nad kroniką Dywizjonu 303 autorstwa Ferica, ogladają silnik samolotu Krasnodębskiego i kołnierz z koszuli na którym polski myśliwiec po przymusowym wodowaniu w Kanale La Manche spisał słowa pożegnania. Film przypomina niezwykłą historię polskich lotników, którzy w znacznym stopniu przyczynili się do pogromu Luftwaffe i ocalenia Anglii przed hitlerowską inwazją.
602-MAKIETA 2 24-41.indd 39
TEZAURUS Stowarzyszenie powstało w 2006 roku. Celem jego działalności jest m.in. wspieranie i promowanie szeroko rozumianej nauki, edukacji, poznawanie świata, budowanie zrozumienia między przedstawicielami różnych kultur i cywilizacji; popularyzacja wiedzy historycznej. Stowarzyszenie działa także na rzecz podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej. Do tej pory sfinansowało dwa filmy telewizyjne, które były emitowane w PLANETE+ i TVP: „Stara Dongola” o pracach polskich archeologów w Starej Dongoli w Sudanie oraz „Śladami podniebnej epopei” o pamiątkach, jakie pozostały w Wielkiej Brytanii po polskich lotnikach walczących w Bitwie o Anglię. Więcej na:
FB/Stowarzyszenie .Tezaurus
29/09/2015 17:13:00
040
CAFÉ COOLTURA WYWIAD
Gilad Atzmon & Orient House Ensemble w Jazz Cafe POSK GILAD ATZMON uważany jest za jednego z najwybitniejszych saksofonistów obecnej ery. Robert Wyatt nazwał go najlepszym współczesnym muzykiem na świecie. Oprócz tego, że jest bardzo poszukiwanym muzykiem sesyjnym (m.in. został wybrany przez grupę Pink Floyd do nagrania albumu The Endless River, wydanego w ubiegłym roku) i cenionym pisarzem-filozofem. Jest przede wszystkim jazzmanem, którego gwiazda płonie najjaśniejszym blaskiem. Niezwykle wrażliwy instrumentalista, niezrównany improwizator, łączący w swojej muzyce w fascynujący sposób elementy jazzu, muzyki dalekiego wschodu, a nawet francuskiej chanson z charaktycznym dla niego przewrotnym humorem. TOMASZ FURMANEK
»
Tomasz Furmanek: Podczas twojego najbliższego koncertu z Orient House Ensemble w Jazz Cafe POSK (10 października) przedstawicie słuchaczom materiał głównie z waszego najnowszego albumu „The Whistle Blower”. Sąd taki tytuł? Gilad Atzmon: Wiele osób postrzega mnie właśnie jako whistleblower, czyli kogoś, kto ujawnia niewygodną prawdę i mówi o tym głośno 602-MAKIETA 2 24-41.indd 40
i otwarcie. „Dmuchałem w gwizdek” bardzo głośno na temat np. żydowskich rządów w kontekście globalnym, żydowskich lobby, uchodźców, wielu innych tematów, ale tak naprawdę tytuł nie tyle odnosi sie do przysłowiowego „dmuchania w gwizdek”, co do możności powiedzenia i robienia tego, co sie pragnie zrobić lub powiedzieć. Powtarza się nam cały czas, że żyjemy w liberalnym społeczeństwie, że jestesmy wolni, że otacza nas demokracja, ale z wiekiem...zebrałem dość odwagi,
żeby stwierdzić, że nie widzę i nie znajduję żadnej ewidencji, dowodów na to, że społeczeństwo w którym żyjemy jest wolne.
Co jeszcze kojarzy ci się z tym tytułem? Dla mnie, wyrażenie to oznacza coś, co ma związek z angielskim wyrażeniem wolf whisteling, czyli posiadanie możliwości zagwizdania z uznaniem do przechodzącej pięknej kobiety, aby ją rozweselić, aby odwróciła się z uśmiechem, miała miły 29/09/2015 17:13:01
041 dzień. Innymi słowy, jest to protest przeciwko poprawności politycznej. Co to jest – wszyscy mówią o poprawności politycznej, a potem – tak jak wczoraj – włączasz telewizor i dowiadujesz się, że prime minister włożył swój narząd do martwego świńskiego ryja... Więc czym jest ta cała polityczna poprawność?. Zagadnienie polityczne i etyczne zawsze były częścią twojej muzyki, zawsze były dla ciebie ważne? W mojej muzyce zawsze znajduje się jakiś podprogowy, ukryty kontekst, który „pracuje” w tle, mój przekaz wydaje się być rozpoznawalny. A wiesz, ostatnio zamieściliśmy jeden z utworów z nowej płyty na YouTube i w ciągu 2 dni obejrzało go około 20 tys. osób, co jak na muzykę jazzową jest rewelacyjnym rezultatem. „Gaza Mon Amour” to oczywiście moja wersja utworu „Hiroshima Mon Amour” dotycząca tego, co się dzieje w Palestynie, ale kiedy powiesz im, że to zbrodnia, rzucają się na ciebie próbując zamknąć ci usta. Dość. Nie chcę tego. Nie akceptuję tego. Dlatego też otrzymuję od ludzi dużo wsparcia, ale mam też wrogów. Nauczyłem się radzić sobie z tym.
Powiedz proszę jeszcze, jaki będzie twój koncert w Jazz Cafe POSK i jak byś go zarekomendował naszej publiczności? Moje koncerty są zazwyczaj tak dynamiczne i czadowe jak to tylko możliwe w jazzie, a równocześnie w 100 procentach oddane idiomowi, że muzyka to rozrywka. Będziemy grać zarówno utwory z tej najnowszej płyty, jak i najlepsze utwory w naszej 15-letniej już karierze. Powiem krótko – będzie wesoło! « Więcej na:
www.gilad.co.uk www.jazzcafeposk.org
GILAD ATZMON I ORIENT HOUSE ENSEMBLE WYSTĄPIĄ W JAZZ CAFE POSK W SOBOTĘ, 10 PAŹDZIERNIKA W RAMACH CYKLU „TOMASZ FURMANEK ZAPRASZA...” Skład zespołu: Gilad Atzmon – saksofony, klarnet, akordeon; Frank Harrison – fortepian; Tim Thornton – kontrabas; Chris Higginbottom – perkusja Bilety: £8 przy wejściu lub na www.wegottickets.com Bar: 19:30, Rozpoczęcie koncertu: 20:30
Z głębokim smutkiem i żalem informujemy wszystkich przyjaciół i bywalców Jazz Cafe, że 23 września 2015 roku odszedł od nas przyjaciel i powiernik, ale przede wszystkim koneser muzyki Marek Greliak. Śmiało możemy nazwać nasz klub jego osobistym dziełem, gdyż to właśnie w głowie Marka zrodził się pomysł powstania Jazz Cafe POSK. Dołożył wszelkich starań aby w centrum polskiej kultury i sztuki w Londynie stworzyć przestrzeń, w której zabrzmi jazz – wielka muzyczna miłość Marka. Związany był z tym miejscem całym sercem, a od dłuższego czasu, mimo
602-MAKIETA 2 24-41.indd 41
zmagań z ciężką chorobą, wciąż wskrzeszał w sobie siłę, aby do końca uczestniczyć w jego działalności. Zostawił pustkę nie tylko w sercach najbliższej rodziny, ale i w naszych sercach – ludzi związanych z Jazz Cafe – gdyż wszyscy po części byliśmy jego rodziną. Łączymy się w żalu z jego ukochaną żoną Teresą, a także z synami. Będzie brakować nam jego pasji, spokoju, oddania, siły i pokory, ale przede wszystkim będzie brakować nam Marka – Przyjaciela. Dziękujemy Ci za to, co zrobiłeś dla nas i dla wszystkich, którym muzyka nie jest obojętna. Przyjaciele z Jazz Café POSK
29/09/2015 17:13:03
042
REKLAMA zdrowie
602-MAKIETA 3 42-59.indd 42
29/09/2015 17:10:40
043
602-MAKIETA 3 42-59.indd 43
29/09/2015 17:10:42
044
REKLAMA zdrowie
602-MAKIETA 3 42-59.indd 44
29/09/2015 17:10:43
045
602-MAKIETA 3 42-59.indd 45
29/09/2015 17:10:47
046
CAFÉ COOLTURA WYDARZENIA
Polscy pisarze w bibliotece na Streatham Książki 100 polskich bestsellerowych pisarzy tworzą polski dział w bibliotece Tate Lambeth Library w londyńskim Streatham. Z inicjatywy Nike Faridy, polskiej pisarki mieszkającej w Londynie, kilkudziesięciu polskich pisarzy zasiliło swoimi książkami jedną z najstarszych bibliotek w Londynie. PIOTR DOBRONIAK
»
Obok działów z książkami z Indii, Niemiec czy Portugalii od teraz w Tate Lambeth Library (Streatham Library of Lambeth Borough) Polacy będą mogli poznać twórczość najpopularniejszych obecnie młodych polskich autorów. Nike Farida wymyśliła akcję którą nazwała 100+ POLISH BOOKS 4 LONDON. Wysłała wiadomości do kilkudziesięciu pisarzy z prośba o egzemplarze swoich książek, które znalazłyby swoje miejsce na półkach brytyjskiej biblioteki. Sir Henry Tate, który ufundował bibliotekę w Lambeth to ten sam, który znany jest ze słynnej Tate Gallery usytuowanej w centrum Londynu. Sir Tate był mecenasem sztuki i mocno wspierał sztukę i literaturę dziewiętnastowiecznej Anglii. Stąd ślady jego działalności w postaci bibliotek i galerii porozrzuca602-MAKIETA 3 42-59.indd 46
nych po całej Wielkiej Brytanii i nazywanych jego nazwiskiem. Nike Farida, sama w zeszłym roku miała premierę pierwszej części swojej trylogii cyklu „Róża pustyni”. Tom pt. „Panna Młoda” opowiada o „o dorastaniu dziewczyny z polsko-amerykańskiej rodziny w postkolonialnej Libii, na tle rodzącego się terroryzmu i narastającego konfliktu na Bliskim Wschodzie”. Tłem powieści jest Libia i rządy Kadafiego w mocno zislamizowanym kraju. Udany debiut literacki i miłość do literatury nie pozwoliła spocząć Faridzie i tak powoli narodził się pomysł powstania „polskich półek” w bibliotece na Streatham. – Żyję w mieście, gdzie prawdopodobnie mieszka około miliona Polaków. Piszę w bibliotekach, zauważyłam w nich działy portugalskie, hinduskie, włoskie, niemieckie, ale polskich nie. Postanowiłam to zmienić. Jesteśmy drugą, po
Anglikach, nacją zamieszkującą Wyspy. Zwróciłam się do wielu najsłynniejszych polskich pisarzy, obecnie tworzących, o ufundowanie po książce, jako cegiełki dla powstającego księgozbioru – opowiada o projekcie Nike Farida. Pomysł spotkał się z bardzo pozytywnym odzewem do tego stopnia, że jak mówi pisarka, niektórzy autorzy zgłaszali się sami. – Wielu, jak na przykład jedna z najciekawszych postaci polskiej kultury, Romuald Grzela, zgłosili się sami. Odzew przeszedł moje najśmielsze oczekiwania. Świetnie wyraża to mail Zygmunta Miłoszewskiego, który napisał do mnie, że wysłanie tylko jednej książki na taką akcję to za mało, że w paczce do londyńskiej biblioteki znajduje się cała trylogia z Szackim – mówi autorka „Młodej panny”. – Następnego dnia po opublikowaniu apelu do pisarzy, w Londynie znalazły się wszystkie książki Agnieszki Lingas – Łoniewskiej, poczytnej autorki książek obyczajowych. W dniu przyznania prestiżowej nagrody, Literacka Gdynia; do Londynu powędrowała nagrodzona tam książka Michała Cichego, „Zawsze jest dzisiaj”. Młodzież ucieszy saga w 9 częściach „Pamiętnik Nastolatki” Beaty Andrzejczuk. A niemal prosto z drukarni w Szwecji 29/09/2015 17:10:48
047 Księgozbiór dla polskiej społeczności w Londynie, zebrany w ramach akcji „100+ polishbooks4london” stanowią książki: „Jak dobrze wyjść za mąż po czterdziestce”, Anna Klara Majewska. „Scenopis do wiecznosci”, Józef Baran, Sławomir Mrożek. „Uwikłanie”, „Ziarno prawdy”, „Gniew”, Zbigniew Miłoszewski. „Magdalena”, Tomasz Piątek. „Ja, Bukowska”, „Anima”, „Samsara”, Aleksandra Perzyńska. „Rok na Majorce”, „Powrót na Majorkę”, Anna Klara Majewska. „Ostatni Samuraj. Rozmowy o Generale Petelickim”, Anita Czupryn, Dorota Kowalska. „Tadeusz Broś. Sorry Batory, czyli przypadki Pana Teleranka”, Anita Czupryn. „Grzech. Przywiersze”, „Kosmos i hipokryzja. Sonety szwedzkie”, Isaac Jacobovsky. „Amazonia w kolorze khaki”, Bartosz Kwiek „Pamiętnik nastolatki” (wszystkie tomy), Beata Andrzejczuk. „Brudny świat”, „Zakręty losu”, „Łatwopalni”, „W szpilkach od Manolo”, Agnieszka Lingas – Łoniewska. „Szepty dzieciństwa”, Anna Sakowicz. „Tuż za rogiem”, Magdalena Kawka i Robert Ziółkowski. „Łowcy głów”, „Wściekły pies”, Robert Ziółkowski. „Pancerni i ułani generała Andersa. Broń pancerna i kawaleria pancerna Polskich Sił Zbrojnych na środkowym wschodzie i we Włoszech 1941– 1946”, Juliusz S. Tym. „Oficerowie i dżentelmeni. Życie prywatne i służbowe kawalerzystów Drugiej Rzeczpospolitej”, „Oficerowie i konie. Przyjaźń na śmierć i życie”, Piotr Jaźwiński. „Wołynianki”, Piotr Jaźwiński, Aleksander Jaźwiński. „Cztery lata
dojechała najnowsza książka Katarzyny Tubylewicz. Książki, które znalazły się w akcji „100+PolishBooks4London” są różnorodne, z „najwyższych”, ze „średnich” i z „najniższych” półek, są nominowane do najważniejszych nagród literackich i są też takie, które nie były nominowane do nagród, ale okupują przez wiele tygodni listy bestsellerów Top 10 empiku. Są różnorodne, tak jak my jesteśmy różnorodni, jaki jest Londyn – czytamy w specjalnym zaproszeniu na inaugurację w Tate Lambeth Library w Streatham, która odbyła się kilka dni temu. – Docelowo, chciałabym też przypomnieć i Polakom i Anglikom, że poza tym, że jesteśmy krajem najlepszych europejskich hydraulików, mamy też 602-MAKIETA 3 42-59.indd 47
wojny w służbie komendanta. Przeżycia wojenne 1914–1918”, Roman Starzyński. „Ułani, ułani”, Grzegorz Cydzik. „Z Warszawy do Warszawy. Zapiski cichociemnego”, Teodor Cetys. „Latarnik”, „Latarniczka”, Karol Kłos. „Pamiątka z Paryża”, „Lawenda”, „Jutra nie będzie”, „Leśniczówka”, Ewa Formella. „Pogląd na podgląd”, „Kalendarium”, „Rople”, „Asy i burasy”, Agata Kalinowska-Bouvy. „Nie licząc kota”, „Nalewka zapomnienia”, „Meandry miłości”, „Dom na skraju”, Kasia Bulicz – Kasprzak. „Neska i srebrny talizman”, „Mąż zastępczy”, Joanna Maria Chmielewska. „Szczęścia też chodzą parami”, Anna Bialer. „Daj mi więcej”, Paulina Klepacz. „Pisz pan książkę!”, Zbigniew Buczkowski. „Ucho od śledzia”, Leonard Pietraszak. „Kwitnący krzew tamaryszku”, Wanda Majer-Pietraszak. „Czas beboka”, Ryszard A. Antonius. „Niekochana”, Katarzyna Misiołek. „Scenariusz z życia”, Anna Brengos. „Tak się nie robi”, Edyta Łysiak. „Kormorany powrócą”, Bożena Helena Mazur-Nowak. „Ene t..1”, „Due t...2”, Zenon Rogala. „Sobotnie popołudnie”, „Dom nad brzegiem oceanu”, Urszula Jaksik. „Lewe strony widoków”, „Czekanie na sen psa”, „Regiony wielkiej herezji i okolice – Bruno Schulz i jego mitologia”, Jerzy Ficowski. „Lesie, ojcze mój”, Papusza. „Podstępna żmija”, Marzena Grzybowska. „Pokręcone losy Klary”, „Kobiety
fantastycznych pisarzy, mamy kapitalną kulturę, nie wspominając o znakomitych tradycjach i korzeniach. Wierzę głęboko, że kontakt z książką jest szczególny, magiczny, że książka może zmienić życie na lepsze i marzę, by tak było w przypadku Londyńczyków. Dlatego zaplanowałam szereg wydarzeń o charakterze literackim; premiery książek, wieczorki literackie i co najważniejsze cykliczny klub dyskusyjny i warsztaty kulinarno-literackie „Wielkie powieści z kulinariami w tle”, czy prowadzone przez uznanych pisarzy nt. „Jak napisać i wydać książkę”. Z własnego doświadczenia wiem, że jest to możliwe, a wiele osób, „pisze do szuflady” – zachęca Nike Farida. «
z odzysku”, Izabella Frączyk. „Dom nad rozlewiskiem” (trzy tomy), „Fikołki na trzepaku”, „Lilka”, „Zwyczajny facet”, „Irena”, „Smaki życia”, „Kochana moja rozmowa przez ocean”, „Co? Gocha. (blog wydany drukiem)”, Małgorzata Kalicińska. „Szklana rzeczywistość”, „Wirtualne róże’, “Na granicy snu”, Alicja Kuberska. “Smok, the dragon”, Aga Dixon. “Magik”, Magdalena Parys. „Bukareszt, krew i kurz”, Małgorzata Rejmer. „Rówieśniczki”, „Szwecja czyta. Polska czyta”, Katarzyna Tubylewicz. „Wybór Ireny”, „Było, więc minęło”, „Dziewczyna z Ravensbrucka, Kobieta Solidarności, lekarka Wałęsy”, Remigiusz Grzela. „Pożegnania plazmy”, Natasza Goerke. „Angole”, Ewa Winnicka. „Granatowa krew”, Wiktor Hagen. „Staś i Nel. Zaginiony klejnot Indii”, Leszek Talko. „Krakowska żałoba”, Monika Piątkowska. „Pomocy, jestem tatą”, Leszek Talko. „Sercowa choroba”, Jerzy Stuhr. „Historie rodzinne”, Stuhrowie. „Sońka”, Ignacy Karpowicz. „Drach”, Szczepan Twardoch. „Drugi dziennik”, Jerzy Pilch. „Księgi jakubowe”, Olga Tokarczuk. „W migotaniu gwiazd”, „Zawieszone na haiku”, Jolanta Klimek. „Próżna”, Sylwia Zientek. „Tracę ciepło”, Łukasz Orbitowski. „Dom tęsknot”, „Pożądanie mieszka w szafie”, Piotr Adamczyk. „Zawsze jest dzisiaj”, Michał Cichy. „Panna młoda”, Nike Farida.
PODZIĘKOWANIA Dziękujemy pisarzom za hojny dar dla Polaków w Londynie. Dziękujemy Wydawnictwom: Muza, Filia, Wydawnictwo Literackie, Rafael, Zysk i Ska, Czarne, Tetragon, Novae Res. Specjalne podziękowania dla Gabinetu Psychoterapii Integrum za zbiórkę książek w Polsce oraz dla kuriera Adimar, który bezpiecznie przewiózł zbiór. Dziękujemy społeczności w Lambeth i Poles Connect. Dziękujemy Tate Library za utworzenie polskiej sekcji z książką. Organizatorzy
29/09/2015 17:10:49
048
CAFÉ COOLTURA LONDYN
LONDON FILM FESTIVAL 2015 Brytyjski dramat „Sufrażystki” w reżyserii Sary Gavron otworzy kolejną edycję londyńskiego festiwalu filmowego. W programie jest 240 filmów z ponad 70 krajów. Seanse będą się odbywać w 16 londyńskich kinach. Nie zabraknie polskich akcentów.
COOLTUR POLECA A
Sufrażystki
602-MAKIETA 3 42-59.indd 48
29/09/2015 17:10:50
049 © Colección Banco de España
7-18.10. Londyn, kina: BFI Southbank, BFI IMAX, Cine Lumiere, Cineworld Haymarket, Curzon Chelsea, Curzon Mayfair, Curzon Soho, Hackney Picturehouse, ICA Cinema, Odeon Leicester Square, Picturehouse Central, Rich Mix, Ritzy Cinema, Tate Modern, Vue Islington, Vue West End www.bfi.org.uk/lff W konkursie głównym rywalizuje katastroficzny thriller „11 minut” Jerzego Skolimowskiego. Przewodniczącym jury jest Paweł Pawlikowski, którego „Ida” dwa lata temu triumfowała w Londynie. Otwierający festiwal film „Sufrażystki”, w którym zobaczymy Carey Mulligan i Meryl Streep to historia narodzin ruchu feministycznego i walki o prawa kobiet.
7.10.2015 – 10.01. 2016. National Gallery, Trafalgar Square, Londyn WC2N 5DN. Stacja: Charing Cross, Embankment. Otwarte codziennie 10.00 – 18.00 (w pt. do 21.00). nationalgallery.org.uk Portrety stanowią jedną trzecią obrazów, które wyszły spod pędzla Francisco de Goya (1746–1828). Do dzisiaj zachowało się ponad 150. Zobaczymy je na pierwszej wystawie, która koncentruje się wyłącznie na portretach jednego z najwybitniejszych hiszpańskich malarzy.
» DONKEY DOCUMENTS Do 23.10. Design Centre Chelsea Harbour, Lots Road, Londyn SW10 0XE. Stacja: Imperial Wharf (Overground). Otwarte codziennie 10.00 – 19.00. Wstęp: bezpłatny dcch.co.uk
wystawy » THE CRIME MUSEUM UNCOVERED 9.10.2015 – 10.04.2016. Museum of London, 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN. Stacja: Barbican, St Paul's. Otwarte codziennie 10.00 – 18.00. Bilety od: £10 museumoflondon.org.uk
» GOYA: THE PORTRAITS
Hrabia Altamira, 1787
Centrum prezentuje pracę Banksy’ego „Donkey Documents” wyciętą razem z kawałkiem muru w Betlejem tuż przed
Nieprezentowane nigdy publicznie dowody zbrodni i inne eksponaty z Metropolitan Police’s Crime Museum po raz pierwszy zostaną wystawione na pokaz. Owiane tajemnicą zbiory policyjnego muzeum mogli dotychczas oglądać tylko policjanci i osoby, które uzyskały na to zgodę Scotland Yardu. Wśród eksponatów są na przykład dowody procesowe zebrane po wielkim napadzie na pociąg w 1963 roku i próbie kradzieży kosztowności z Millennium Dome w 2000 roku.
Policyjne ogłoszenie z 1888 roku wzywające do przekazywania informacji o poszukiwanym Kubie Rozpruwaczu
Donkey Documents, Banksy wysłaniem namalowanego sprajem murala na aukcję do Stanów Zjednoczonych. Praca przedstawia izraelskiego żołnierza, który legitymuje osła. Powstała w 2007 roku jako artystyczny sprzeciw wobec zajęcia przez Izrael zachodniego brzegu Palestyny. Wartość murala jest szacowana na ponad pół miliona dolarów.
» AI WEIWEI Do 13.12. Royal Academy of Arts, Burlington House, Piccadilly, Londyn W1J 0BD. Stacja: Green Park, Piccadilly Circus. Otwarte: sob. – czw. 10.00 – 18.00, pt. 10.00 – 22.00. Bilety: £16 www.royalacademy.org.uk Najbardziej rozpoznawalny chiński artysta i obrońca praw człowieka prezentuje w RAA swoje prowokujące i wizjonerskie prace. Zobaczmy ogromne instalacje i najważniejsze dzieła wykonane po powrocie z USA do Chin w 1993 roku.
602-MAKIETA 3 42-59.indd 49
29/09/2015 17:10:51
050
CAFÉ COOLTURA LONDYN
teatr » THE STING Do 17.10. Wilton's Music Hall, 1 Graces Alley, Londyn E1 8JB. Stacja: Tower Hill. Spektakle: wt. – sob. 19.30. Bilety: od £20 www.wiltons.org.uk Reżyserem spektaklu jest Peter Joucla. Scenariusz bazuje na przeboju kinowym z 1973 roku opowiadającym o sprytnym spisku grupy oszustów, wymierzonym we wpływowego milionera. Przedstawienie jest wystawiane w okazale wyglądających po remoncie wnętrzach Wilton's Music Hall.
Ross Forder i Bob Cryer w sztuce “The Sting”
» MEDEA Do 14.11. Almeida Theatre, Almeida Street, Londyn N1 1TA. Stacja: Highbury & Islington. Spektakle: pon. – sob. 20.00, dodatkowo śr. i sob. 15.00. Bilety: od £10 almeida.co.uk Nowa wersja „Eurypidesa”, którą reżyser Rupert Goold zinscenizował w oparciu o nową wersję dramatu autorstwa kontrowersyjnej feministki Rachel Cusk.
» MCQUEEN Do 7.11. Haymarket Theatre Royal, Haymarket, Londyn, SW1. Stacja: Piccadilly Circus. Spektakle: pon. – sob. 19.30, dodatkowo czw. i sob. 15.00. Bilety: od £15 Podróż w głąb wizjonerskiej wyobraźni projektanta mody Alexandra McQueena. Akcja rozgrywa się w trakcie jednej nocy. Projektant przyłapuje nieznajomą dziewczynę, zafascynowaną jego twórczością, na kradzieży jednej ze swoich prac. Zamiast na komisariat udaje się z nią w magiczną podróż po Londynie, w trakcie której odkryje przed nią tajemnice swojej wyobraźni.
Ponadczasowa tragikomedia Szekspira o obsesji i odkupieniu, której reżyserami są Rob Ashford i Kennetha Branagh. W obsadzie m.in. Judi Dench i Kenneth Branagh.
kino »
PRZEGLĄD FILMÓW EUROPEJSKIEGO FESTIWALU FILMOWEGO INTEGRACJA TY I JA
24.10., godz. 12.00 – 15.00. Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Wstęp wolny integracjatyija.pl Przegląd najlepszych filmów fabularnych i dokumentalnych poświęconych
602-MAKIETA 3 42-59.indd 50
premiery » THE INTERN Od 2.10. Komedia, USA. Reż. Nancy Myers, wyst. Robert De Niro, Anne Hathaway, Rene Russo
» THE WALK (3D) Od 2.10. Przygodowy, USA. Reż. Robert Zemeckis, wyst. Joseph Gordon-Levitt, Ben Kingsley, Charlotte Le Bon
» MONTY PYTHON AND THE HOLY GRAIL 14.10. Komedia, Wielka Brytania. Reż. Terry Gilliam, Terry Jones, wyst. Terry Jones, Terry Gilliam, Michael Palin, Eric Idle, John Cleese www.parkcircus.com
» THE WINTER’S TALE 17.10. – 16.01. Garrick Theatre, 2 Charing Cross Road, Londyn WC2H 0HH. Stacja: Leicester Square, Charing Cross. Bilety: sprzedane (tylko ze zwrotów Box Office 0844 482 9673) www.branaghtheatre.com
lub zrealizowanych z udziałem osób niepełnosprawnych. Zobaczymy produkcje z Turcji, Chin, Hiszpanii, Polski i Wielkiej Brytanii. Jedna z nich to brytyjska komedia „4 niesłyszących z Yorkshire jedzie do Blackpool” o grupie niesłyszących i trochę zrzędliwych kolegów, którzy w trakcie podróży spotykają inną grupę niesłyszących młodych ludzi.
4 niesłyszących z Yorkshire jedzie do Blackpool
Tylko 14 października 500 kin w Wielkiej Brytanii ponownie wyświetli dobrze znaną komedię „Monty Python i Święty Gral” ze specjalnym wstępem dogranym przez grupę komików z okazji 40. rocznicy premiery filmu.
29/09/2015 17:10:52
051 » BELINDA CARLISLE 10.10., godz. 19.00. O2 iNDIGO, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40.30
» BOB DYLAN 21-25.10., godz. 19.30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £48.50
Brytanię museum RAF umożliwi zwiedzającym wejście do kabiny myśliwca MK XVI Spitfire.
» VIDEO – HERBATKA (DVD) – „REJS”
» ZWIĘRZĘTA Z KLOCKÓW LEGO
» WIECZÓR PRZYJACIÓŁ LWOWA
3.10. – 8.11. WWT London Wetland Centre, Queen Elizabeth's Walk, Barnes, Londyn SW13 9WT. Stacja: Barnes. Otwarte codziennie 9.30 – 18.00. Wstęp: dorośli £11.59, dzieci (od 4 lat) £6.36 www.wwt.org.uk
SCENA POETYCKA: JONASZ KOFTA „EPITAFIUM DLA FRAJERA”
» MICA PARIS: JAMES BOND SOUNDTRACKS 25.10., godz. 19.30. Royal Festival Hall, Belvedere Road, Southbank, Londyn SE1 8XX. Stacja: Embankment. Bilety: od £15
» U2
1.12., godz. 20.00. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £47.50
» DEEP PURPLE 3.12., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £51.75
» DURAN DURAN 8.12., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50
»
10.10., godz. 19.00 i 11.10., godz. 16.00. Bilety: od £14
»
75. ROCZNICA DEPORTACJI NA SYBIR AKADEMIA
11.10., godz. 15.00. Wstęp: wolne datki
»
BAJKA MUZYCZNA DLA DZIECI „KOPCIUSZEK”
»
GALA KONCERT „ GÓRECKI CHAMBER ORCHESTRA”
25.10., godz. 16.00
» JOE SATRIANI
» MADONNA
10.10., godz. 16.00. Bilety: £10
18.10., godz. 11.00 i 15.00
25-30.10 i 2.11., godz. 19.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £36
10.11., godz. 19.30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £40.25
7.10., godz. 14.00. Bilety: £5.00
Fot. RAF Museum
koncerty
» GALERIA Zwierzęta z klocków Lego w rezerwacie w Barnes Rezerwat przyrody w Barnes zaprasza do podziwiania ptaków i innych zwierząt wykonanych z klocków Lego. A oprócz tego jak zawsze można obserwować prawdziwe zwierzęta w ich naturalnym otoczeniu.
3.10 – 16.10 – Wystawa twórczości rodziny Strupińskich 17.10 – 6.11 - Janina Baranowska – retrospektywa JAZZ CAFE
» BLUES WITH GILES HEDLEY 3.10., godz. 20.30. Bilety: £8
» EMILY SAUNDERS
w POSK-u
9.10., godz. 20.30. Bilety: £8
»
» OPERA „STRASZNY DWÓR”
GILAD ATZMON AND THE ORIENT HOUSE ENSEMBLE
3.10., godz. 19. 30 i 4.10., godz. 17.00
10.10., godz. 20.30. Bilety: £8
»
DISNEY ON ICE PRESENTS WORLDS OF ENCHANTMENT
22-31.12 i 2-3.01. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £20
» ENNIO MORRICONE 16.02.2016., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: TBC
» A-HA 26.03.2016., godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50
inne » SPITFIRE EXPERIENCE 3-25.10. RAF Museum, Grahame Park Way, Londyn NW9 5LL. Stacja: Colindale. Otwarte codziennie 10.00 – 18.00. Wstęp wolny www.rafmuseum.org.uk Z okazji 75. rocznicy bitwy o Wielką
602-MAKIETA 3 42-59.indd 51
Spitfire experience
29/09/2015 17:10:54
052 Grubson zagra w Londynie CAFÉ COOLTURA POLSKIE RADIO LONDYN
»
Grubson z nowa płytą „Holizm” przybędzie jesienią do Londynu wraz z Jareckim i BRK. Ich koncerty to petarda energetyczna i niezapomniane emocje, o czym wielu mogło się przekonać na wcześniejszych koncertach w UK. Tym razem koncert odbędzie się w klubie „93 Feet East” przy Bricklane we wschodnim Londynie. Koncerty Grubsona, Jareckiego i dj'a BRK to energia, show, radość i pozytywna wibracja, połączenie hip-hop’u, ruffneck, raggamuffin podane w „pozytywnym muzycznym sosie”. Kilometry na scenie, litry potu i radość płynącą z symbiozy z widzami. Jeśli potrzebujesz pozytywnego kopniaka na nadchodzące jesienne nastroje, musisz tam być. Nie możesz tego przegapić. «
Więcej na Megayoga.co.uk oraz w programie Mind The Rap w Polskim Radiu Londyn w każdy czwartek o godz. 21:00
Transfer24 London 2015 Hip-Hop Festival
»
Takiej imprezy fani polskiego hip hopu na Wyspach jeszcze nie widzieli! Prawdziwy najazd gwiazd polskiej sceny czeka nas 10 października w londyńskim klubie Troxy za sprawą pierwszej edycji „Transfer24 London 2015 Hip-Hop Festival”. Organizatorzy zaprosili artystów o ugruntowanej pozycji, takich jak duet Sokół i Marysia Starosta, Donguralesko, Bilon (Hemp Gru) czy Tede ale nie zabrakło też przedstawicieli nowej fali, takich jak KęKę, Pro8l3m czy Wuzet. Impreza zostanie okraszona efektownymi wizualizacjami o które zadba VJ Van, znany performer video. Koncerty gwiazd poprzedzą występy polskich artystów tworzących na Wyspach a całość poprowadzi uznawany za jednego z najlepszych freestyle’owców w Polsce – Mikser. «
602-MAKIETA 3 42-59.indd 52
Gdzie i kiedy? Sobota 10 października Troxy, 490 Commercial Rd, London E1 0HX Start imprezy: 19.00 (koniec 01.00) Wstęp od 18 lat Więcej na: FB/Xsidemusic2004 oraz w programie Mind The Rap w Polskim Radio Londyn w każdy czwartek o godz. 21:00
29/09/2015 17:10:57
DZIAŁ ROZWINIĘCIE
602-MAKIETA 3 42-59.indd 53
053
29/09/2015 17:10:58
Fot. Szpila, reż. Ewa Golis
Fot. Idioci, reż. Fran Estévez
Fot. Ze wszystkich sił, reż. Nils Tavernier
054
CAFÉ COOLTURA FILM
Integracja w Londynie Najlepsze filmy z odbywającego się w Polsce Europejskiego Festiwalu Filmowego Integracja Ty i Ja zostaną zaprezentowane w Londynie. 24 października w Polskim Ośrodku Społeczno – Kulturalnym zobaczymy produkcje opowiadające niecodzienne historie ludzi niepełnosprawnych. MACIN URBAN
»
Pofestiwalowy przegląd w Londynie jest organizowany po raz trzeci. W tym roku zobaczymy zakwalifikowane do konkursu najlepsze filmy dokumentalne wyprodukowane w latach 20132015. Będą to produkcje z Turcji, Chin, Hiszpanii, Polski i Wielkiej Brytanii. Europejski Festiwal Filmowy Integracja Ty i Ja odbywa się od 12 lat w Koszalinie i jest największą imprezą filmową na Starym Kontynencie poświęconą osobom niepełnosprawnym. Prezentowane są na nim filmy fabularne i dokumentalne poruszające problematykę integracji spo602-MAKIETA 3 42-59.indd 54
łecznej oraz produkcje tworzone przez osoby niepełnosprawne. Mimo „Europejskiego” przydomku do festiwalowego konkursu są kwalifikowane produkcje z całego świata. W gronie filmów nagrodzonych „Motylami”, główną nagrodą festiwalu, są m.in.: „W stronę morza”, „Motyl i Skafander”, „Nietykalni” i „Hasta la vista”. Europejski Festiwal Filmowy Integracja Ty i Ja oraz jego przeglądy w Europie są organizowane przez Koszalińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne wspólnie z Koszalińską Biblioteką Publiczną. Przegląd potrwa od 12:00 do 15:00 w Sali Jazz Cafe POSK. Wstęp wolny. «
LISTA FILMÓW NA PRZEGLĄD W LONDYNIE 4 niesłyszących z Yorkshire jedzie do Blackpool (4 Deaf Yorkshiremen Go To Blackpool), reż. Louis Neethling, Wielka Brytania 2014, 28 min. Czterech niesłyszących i trochę zrzędliwych kolegów wyrusza z Yorkshire w podróż do Blackpool. Ich wakacje zaczynają się jednak psuć, gdy spotykają na miejscu grupę niesłyszących młodych ludzi. Idioci (Idiots), reż. Fran Estévez, Hiszpania 2014, 35 min. Czerwony balonik zstępuje z nieba i ląduje w magicznym mieście Santiago de Compostela. Wesoły młodzieniec i jego pies odnajdują balonik i czytają przyczepioną do niego kartkę: wypuszczajcie ze mnie powietrze, bardzo powoli... Szpila, reż. Ewa Golis, Polska 2014, 30 min. Agnieszka Szpila jest samotną matką siedmioletnich bliźniaczek, u których został zdiagnozowany autyzm. Szpila nigdy nie poddała się, wielokrotnie na swoim blogu pisała, że dziewczynki z tego wyjdą. Inspirująca cisza (Inspiring Silence), reż. Barbara Jendrzejczyk, Polska 2014, 12 min. Reportaż opowiada o Krystianie Foltyniewiczu, który jest zafascynowany Michaelem Jacksonem. Krystian jest osobą głuchoniemą, a mimo to świetnie tańczy, odbiera muzykę za pomocą drgań. Moja lepsza noga (My Favourite Leg), reż. Coni Martin, Kanada 2014, 10 min. Czy kiedykolwiek wyobrażałeś sobie życie bez jednej nogi? Moja lepsza noga opowiada inspirującą historię o wytrwałości i determinacji osoby, która żyje w takiej sytuacji. Mój tata rockman (My Dad’s a Rocker), reż. Zuxin Huo, Chiny 2014, 29 min. Film o generacji pierwszych chińskich rockmanów. 60-letni Hou jest jej przedstawicielem. W 2010 roku miał udar mózgu i przez dłuższy czas nie mógł mówić. Po kilku latach rehabilitacji znów zaczął komponować. Nigdy nie będę narzekać (Never Shall I Complain), reż. Okan Avci, Turcja 2015, 13 min. Niepełnosprawna Türkan potrafiła stanąć na własnych nogach. Pracuje w rządowej kancelarii, uwielbia muzykę i zdobywa pierwsze doświadczenia w nurkowaniu.
29/09/2015 17:10:59
055
Eva Becla Prezentuje...
Sobota
17 października
19:00
godz.
Ealing Town Hall
New Broadway, Ealing, W5 2BY
Bilety w cenie £18
(zniżki dla grup powyżej 10 osób)
REZERWACJA TELEFONICZNA/ZAKUP
"Czerwony Tulipan" wykonuje piosenki "uczucia", czyli poetyckie i kabaretowe – zawsze literackie lub, jak nazywają je niektórzy "piosenki artystyczne". Współpracuje z "Kabaretową Sceną Trójki". Zespół od 1985 roku gra koncerty w całej Polsce oraz w Europie, USA i Kanadzie. Wydał 10 płyt CD oraz DVD zatytułowane "Obrazy i obrazki".
(akceptujemy płatność kartami płatniczymi) (bilety zamówione/niezapłacone w ciągu 4 dni zostaną anulowane)
Tel: 07788 4101 22 020 8997 3629
email: eva@evabeclapresents.com eva.becla www.evabecla.com
SKŁADAM SERDECZNE PODZIĘKOWANIA POLONII AID FUNDATION TRUST
602-MAKIETA 3 42-59.indd 55
29/09/2015 17:11:01
056
CAFÉ COOLTURA LITERATURA
Wyspa swoich obietnic dotrzymała fajne wakacje. Wszystko okazało się prostsze i łatwiej dostępne.
Wywiad z JACKIEM OZAISTEM, autorem książki „Wyspa obiecana”, która właśnie ukazała się na rynku wydawniczym. Książka – dodajmy - opowiadająca o realiach życia polskiego emigranta w Londynie. Z jej autorem rozmawiała Anna Surowaniec.
»
„Wyspa obiecana”, co ci obiecała i czy dotrzymała swoich obietnic? Wtedy nie byłem pewien, ale dziś wiem, że „obiecała” mi komfort psychiczny i że już więcej nie będę tym zwiędłym kawałkiem byle kogo, jakim czułem się w 2005 roku w Polsce. Nie pojechałem jak ci wszyscy desperaci od razu, w maju 2004, wpadłem tu wtedy tylko na kilka dni, żeby się rozejrzeć. Później przeżyłem kilkumiesięczną przygodę emigracyjną w Norwegii, gdzie z wielkim trudem oswajałem się z myślą, że Polska nie jest już dla mnie krajem do życia. Minął rok, zanim zdecydowałem się na przeprowadzkę. Wyspa swoich obietnic dotrzymała. Po sześciu miesiącach pracy w Londynie kupiliśmy z narzeczoną pierwszy samochód, wkrótce potem pojechaliśmy na 602-MAKIETA 3 42-59.indd 56
Ile czasu zajęło ci zbieranie doświadczeń i sama praca nad książką? Pierwsze osiem, dziesięć rozdziałów napisałem w kilka miesięcy. Wszystko było nowe i ciekawe, ale potem bardzo szybko spowszedniało i oklapło. Dlatego następne kilkanaście rozdziałów zajęło mi... osiem lat. Wydawało się, że odpuszczę sobie i nie będę tego kontynuował, aż wpadł mi w ręce londyński Nowy Czas, który zdecydował się publikować Wyspę w odcinkach. Zyskałem impuls do pracy i pisałem dalej.
Z książki wynika, że robiłeś w Anglii wiele rzeczy. Roznosiłeś ulotki, byłeś malarzem, ogrodnikiem, kucharzem, DJ-em... To było takie melino disco, za które nienawidzili mnie prawdziwi klubowicze, ale które miało też swoich zwolenników. Granie polskiej muzyki, nawet tandetnej, jawiło mi się wtedy (w latach 2006-2008) jako swoisty przejaw patriotyzmu. Bardzo szybko zresztą oddałem konsolę prawdziwemu DJ-owi, który wiedział, jak zabawić ludzi. W tej chwili współprowadzę polską knajpę w Hounslow, ale życie tu jest tak dynamiczne, że nie wiem, co będę robił za chwilę. W tym miejscu, muszę wspomnieć, że mój dziadek przebywał z polskim wojskiem na Wyspach Brytyjskich podczas drugiej wojny światowej. Pracował w kwatermistrzostwie, czyli dbał o wikt i opierunek żołnierzy. A teraz ja karmię Polaków. Taka ironia losu.
były moim udziałem. Wszystko się plecie i przeplata, zwłaszcza w końcowych fragmentach. Mieszkanie w lecie 2005 roku na squacie na rogu Hanger Lane i Madeley Road niedaleko stacji North Ealing, stało się jedną z fajniejszych przygód w moim życiu. Dziś tych budynków już nie ma, zostały zrównane z ziemią. Zapewne powstanie tam apartamentowiec albo skupisko mieszkań socjalnych.
Co się zmieniło w Londynie przez te wszystkie lata? Zawładnęliśmy tym miastem. Był czas, że aby kupić coś polskiego, trzeba było jeździć do Bronka na Northfields, a polska flaga w jakimś miejscu sprawiała, że serce biło mocniej. Teraz jesteśmy u siebie.
Gdzie w Londynie można kupić Wyspę Obiecaną? Książka wkrótce trafi do oficjalnej dystrybucji. W chwili obecnej dostępna jest np. w Księgarni Polskiej Macierzy Szkolnej w POSK-u. I na Allegro. «
Ile w książce jest fikcji, a ile prawdy? Bohater to nie do końca ja, lecz zarazem ma on wiele moich cech i odbija doświadczenia, które
29/09/2015 17:11:03
057
602-MAKIETA 3 42-59.indd 57
29/09/2015 17:11:05
058
DZIAŁ ROZWINIĘCIE
602-MAKIETA 3 42-59.indd 58
29/09/2015 17:11:07
059
602-MAKIETA 3 42-59.indd 59
29/09/2015 17:11:08
060
OGŁOSZENIA drobne + UsŁugi
jak zamieścić
ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).
sms
81616
Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614
Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05
mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię
internet
CL 06 CL 07 CL 08 CL 09
sprzedam auto-moto randka w ciemno inne
cooltura.co.uk
Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.
ramkowe Telefonicznie:
(usługi) Ramka do 15 słów
020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers
Warunki:
Ramka do 25 słów
£ 30 +vat
1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.
603-MAKIETA 4 60-91.indd 60
mieszkania do wynajęcia SMS:
81616 KOD: 01
cooltura.co.uk
zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
Wynajmę pokój jednoosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £80/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07462663981.
> Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel.07523510272
> Acton pokój na Acton dla
spokojnej i pracującej pary wynajmę. Tel. 07841408463
> Bruce Grove, £1200/mies, 2
> Pokoj dla 2 osob niepalacych lubiacych spokoj i czystosc, w mieszkaniu dwupoziomowym na
bed flat: 2 podwojne sypialnie, duzy salon, lazienka z wanna, kuchnia. Dostepne od 1 pazdziernika. 02088851890, 07436582103, 07436582104, 07436792779
Hanwel W 7. w mieszkaniu mieszka
> East Ham Pokój do wynajęcia jedno osobowy w czystym i spokojnym domu na East Ham z internetem. Tel 07500690930
Lodówka, czajnik, mikrofala. 12min
> Edmonton Green, N9 7QJ, £1450/ mies. Dom do wynajecia, 2 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, living room, dining room, lazienka, kuchnia, ogrod. Dostepne od 1/10/2015. 02088851890, 07436582103, 07436582104
markbuilding1@gmail.com
> Enfield, EN1 4PW, £1290/mies.
Duze, 2-poziomowe 2 bed flat. 2 podwojne sypialnie, duzy salon, oddzielna kuchnia. 1 pietro. Dostepne od 21 wrzesnia. 02088851890, 07436582103, 07436582104
3 osoby. rachunki wliczone 07984613766
> Pokoj dwuosobowy w UB6. do stacji, autobusu i sklepów. Duzy ogród. £140 + depozyt. M:07950049168 Email:
> Spora dwójka w czystym i zadbanym domu, blisko metra, WiFi. W domu mieszka tylko jedna rodzina. cena £125/ tydzień + Tydzien depozytu.07595315310 Justyna.
> Tottenham Hale N17 6EE: Pokoj jedynka £95/tydz + rachunki do podzialu z lokatorami . Wspolna kuchnia , lazienki , ogrod. 074 3679
> Enfield, EN3 6AR, £1200/mies. Ladne 2 bed mieszkanie na drugim pietrze, 1 podwojna sypialnia, 1 pojedyncza, kuchnia, salon, lazienka z prysznicem. Dostepne od zaraz. 02088851890, 07436582103, 07715677401,
2779
> Hayes Do wynajęcia pokój dla
07436582103
dziewczyny na Hayes duża jedynka £90 tygodniowo dobry dojazd na Heathrow Uxbridge Ealing Northolt Harrow rachunki i internet wliczone 07407161827
> Hayes wynajmę pokój dla
dziewczyny na Hayes dużą jedynka w czystym spokojnym domu z ogrodem £90 tygodniowo rachunki i internet wliczone 07407161827
> Upper Edmonton , N17 0DT : Ladny duzy pokoj dla jednej osoby £450/mies. rachunki wliczone z inernetem i sprzataniem, 02088851890, 07436582104,
> Wood Green, £1490/pm. 3 bed flat: 1 podwojna sypialnia, 1 podwojna sypialnia z lazienka, 1 pojedyncza, oddzielny salon, oddzielna kuchnia. Dostepne od poczatku pazdziernika. 02088851890, 07436582103, 07436792779
30/09/2015 08:45:49
061 praca dam
SMS:
81616 KOD: 03
cooltura.co.uk
zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
Poszukuje doświadczonych Pań do sprzątania. Doświadczenie i referencje wymagane. Możliwość stałej współpracy lub prace dorywcze. Magdalena proszę dzwonić od Pn – Pt w godz 9.00 – 18.00 07985427487
> Urgently English and Russian
speaking polish people are needed in a business organisation. 07757422896
> Wynajme
pomieszczenie w salonie fryz/kosmetycznym na Edgware 07736753040
> Praca. remonty. dobud. strychy. kuch. łazienki. Narzedzia / doświadczenie konieczne! £400-£700 tydz. wyslij SMS z imie. wiek. fach, nr. 07827492749 oddzwonię > Pilnie szukam do pracy doświadczonych kosmetyczek z kim. j.ang 07736753040
tv I katalogow od £500 za dzien! 02037005311 info@ planetofmodelling.co.uk 18 King William St EC4N 7BP,
> Fryzjer/Fryzjerka z doświadczeniem do salonu w wschodnim Londynie (Leytonstone). 07746962153 > Fryzjerke lub fryzjera do pracy na Hunslow 07714616174 > Lubisz naturalne kosmetyki? Umów się na darmowa prezentacje kosmetyków Colway International, a możesz otrzymać fenomenalny kosmetyk XXI wieku 07707609041
praca szukam
SMS:
81616 KOD: 04
cooltura.co.uk
zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
> Elektryk-Hydraulik z 12 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. kontaktowy 07707717053 > Tapeciarz 10 lat doswiadczenia poszukuje pracy na tapetowanie papier pod malowanie Gwarancja tel 07463227169
> Pilnie szukam do pracy fryzjerów z doświadczeniem i j.angiels 07736753040
> Konkretny i uczciwy pomocnik budowlany szuka pracy. Mam 32 lata. Tel- 07752527785
> Fryzjer/Fryzjerka z doświadczeniem do salonu w wschodnim Londynie (Leytonstone). 07746962153
> Księgowa z doświadczeniem szuka pracy; księgowość firm, CIS, self-assessment, ltd, partnership, podatki, benefity. Londyn Kontakt po 07522043231
> Potrzebny Cukiernik do pracy w ciastkarni ze znajomością wypie 07803032098 > Praca od zaraz dla cukiernika na pełny etat 5 dni w tygodniu (nocki) Wymagania: Doświadczenie (Francuska cukiernia) Angielski komunikatywny 07815846012 oraz 07428704433 > Site Manager needed with team of 6-8 people for medium sized Building company in London. Call Jakob on 07813871286 Mon-Fri 8am to 5pm
> Malarz dekorator płytki panele łazienki kuchnie czysto.07513391622 Konrad > Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym, szukam pracy. Pomoge przy awariach i problemach zwiazanych z pradem tel. 07883974669 > Elektryk z brytyjskimi uprawnieniami. Londyn północny, wschodni i zachodni. Tel. 07726141296
wykonczeniach budowlanych najlepiej z autem do drobnych prac wykonczeniowych w domu. 079 300 97 300 Darek
> Elektryk 12 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07469234481
> Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam
> Stolarz szuka pracy dorywczej tel 07549422722
> Szukam doświadczonego w
602-MAKIETA 4 60-91.indd 61
29/09/2015 17:11:33
062
OGŁOSZENIA drobne + UsŁugi
> Malarz dekorator plytki panele łazienki kuchnie czysto.07513391622 Konrad > Tapeciarz 10 lat doświadczenia poszukuje pracy na tapetowanie papier pod malowanie Gwarancja tel 07463227169 > Malarz dekorator podejmie
prace własne narzędzia doświadczenie i solidność 07591534894 Krzysiek
> Elektryk, wszystkie rodzaje
instalacji, NICEIC domestic certyfikaty szuka pracy 07949085999
> Malarz szuka pracy . Mam 32 lata . Tel 07752527785 > Mężczyzna 32 lata szuka pracy
w Londynie . Jestem pracowity i sumienny. Calkiem dobrze maluje. Tel. 07752527785
> Doswiadczony murarz tynkarz. Bloczki, cegla, pointing, klinkier, przybudowki. Murki ozdobne, wszelkie prace ogolnobudowlane. tel 07958253348 > Plastrarze z własnymi narzędziami szukaja pracy wysoka jakosc i czystosc Marcin 07515464677 > Tapeciarz 10 lat doswiadczenia
poszukuje pracy na tapetowanie papier pod malowanie Gwarancja tel 07463227169
> Plastrarze z własnymi narzędziami szukaja pracy wysoka jakość I czystość Marcin 07515464677 > Elektryk z dlugoletnim doswiadczeniem zawodowym, szukam pracy. Pomogę przy awariach i problemach związanych z pradem tel. 07883974669 > Ogolnobodowlaniec
malowanie, stolarka, hydraulika, elektryka itd szuka pracy własne narzędzia van cscs nin utr ten 07873608707
sprzedam SMS:
81616 KOD: 06
cooltura.co.uk
zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
> Aleksandrów Łódzki - Villa 350 m2. Podwójny garaż. Działka 2244 m2. 4 sypialnie, biuro, salon, kuchnia z jadalnią, taras.Tel. +48601387412, greg@aeroparts. com
602-MAKIETA 4 60-91.indd 62
>Biuro na sprzedaż, N19, Holloway Road, przy głównej ulicy, parter, blisko stacji Archway, licencja A2, £12000, czynsz £750/mies. 2 pokoje, aneks kuchenny, toaleta. Ok. 45m2. Premium. 07715677401, 07436582104
> Zawartość domu rodzinnego: do stołowego, kuchni, dziecinnego wysoka jakość zapraszamy zachodni londyn. tel. 07523510272 > Laptop HP. i5 2,4ghz. Pamiec 4gb. Dysk twardy 500gb. Wi-Fi. Dvd-rw. Kamera. Win7 PL. Pro. Stan bdb. Gwarancja.140£. Tel.07593298590 > Duzy słownik naukowo techniczny, dwujęzyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272 > Telewizor Samsung 40” LED smart UHD 4K nowej generacji; 2 piloty dekoder SAT internet WiFi USB wiele funkcji w idealnym stanie okazyjnie 07533637490
randka w ciemno SMS:
81616 KOD: 08
usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
Tłumaczenia przysięgłe 24/7 bezpośrednio nie przez ogle akceptowane wszędzie w UK i PL. Prawnicze i medyczne, dokumenty, świadectwa. Szybciej i taniej niż inni. Kontakt: slav.translations@ gmail.com lub 07981753699
Najtańszy wywóz Śmieci, Wywrotki 3.5 i 7,5 t Przeprowadzki cały Londyn Holowanie -przewóz aut Vany i osobówki Wynajem skipów 8 yrd i 12 yrd tel:07862278729 07862278730
cooltura.co.uk
zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
> Poznam atrakcyjna dziewczynę
z Londynu przystojny zadbany 34 latek 07468664602
> Witam mam na imię Darek 49 lat rozwiedziony wysportowany pozn 07935737361 > Witam szukam dyskretna kobietę z zachodniego Londynu 07732432389
auto-moto SMS:
81616 KOD: 07
cooltura.co.uk
Rozliczenia podatkowe, rejestracja i rozliczenia Self employed. Working Tax Credit, Child Tax Credit. Pomoc w benefitach. Kontakt 07475957191
Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk
zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
> Sprzedam Honde Accord 2,2 diesel 2007 Rok Przebieg 183,000 Kombi Skrzynia Manualna Stan b/ dobry serwisowana i zadbana cena 2400£ do negocjacji tel 07886184902. > Silver Citroen Berlingo Multispace 1,6 hdi 2008rok przebieg 100179 MOT 06/2016 stan b/dobry serwisowany gotowy do jazdy cena 3400 do negocjacji tel 07704622469
SW19 Translation: Profesjonalna agencja tłumaczeń. Tłumaczenia ustne i pisemne, wszystkie języki. Tłumaczenia certyfikowane/przysięgłe.www. sw19translation.co.uk. tel: 0208 7677 653, email: dk@sw19translation. co.uk
Corgi Gas safe register No. 503179 Instalacja bojlerów, mega flow, central heating, wszelkie instalacje + solary słoneczne Certyfikaty od £40 serwis i naprawa 24h/7 tel. 07852988768 Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka, specjalizacja konserwacja zabytków, wszelkie prace architektoniczne, kontakt: 0790 3034463; szymon@dylewski. fsnet.co.uk Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120
transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
Najlepsze Polskie Taxi w Londynie. Komfortowe auto, licencja PCO. Dla stałych klientów rabaty. 07541524216 Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960 Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695
29/09/2015 17:11:34
063 telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl
Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647
Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja. co.uk
NC+, polsat - na umowę lub kartę, wymiany dekoderów, dodanie multiroomu, ustawianie anten - to wszystko w punkcie: 60 The Mall, Ealing Broadway W53TA, tel:02088101577, Instalacje:07779631401 Zapraszamy
Profesjonalny montaż i ustawienia anten satelitarnych. Sprzedaż całych zestawów oraz akcesoria. Tel 07725977203, 07902002757 Przemysław
602-MAKIETA 4 60-91.indd 63
komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932
H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk
Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340
zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60
Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £395, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-920-3526 Szczegóły Na www. BeautyTrainingStudio. co.uk
29/09/2015 17:11:35
064
REKLAMA transport
602-MAKIETA 4 60-91.indd 64
29/09/2015 17:11:36
065
602-MAKIETA 4 60-91.indd 65
29/09/2015 17:11:38
066
OGŁOSZENIA USŁUGI
602-MAKIETA 4 60-91.indd 66
29/09/2015 17:11:39
067
602-MAKIETA 4 60-91.indd 67
29/09/2015 17:11:41
068
OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU
602-MAKIETA 4 60-91.indd 68
29/09/2015 17:11:42
069
602-MAKIETA 4 60-91.indd 69
29/09/2015 17:11:44
070
OGŁOSZENIA wywóz śmieci
Zadzwoń i zapytaj
O OGŁOSZENIE
RAMKOWE 020 8846 3614
602-MAKIETA 4 60-91.indd 70
29/09/2015 17:11:45
REKLAMA SKUP ZŁOMU
602-MAKIETA 4 60-91.indd 71
071
29/09/2015 17:11:47
072
PORADY NASZE SPRAWY
Gosia Demetriou radzi
DROGA GOSIU, Pilnie potrzebuję odpowiedzi na moje pytanie. Mieszkam ze swoim byłym partnerem w jednym mieszkaniu. Niestety, moja sytuacja materialna nie pozwala na wynajęcie osobnego lokum. Nasze stosunki nie układają się najlepiej. Mamy wspólnie 4-letnie dziecko. Chciałabym wyjechać z córką na wakacje do Polski, niestety ojciec dziecka nie wyraża zgody na wyrobienie jej paszportu, bo jak powiedział chce mi zrobić na złość. Jak wyrobić paszport bez zgody ojca, a najlepiej pozbawić go praw rodzicielskich? CZYTELNICZKA
DROGA CZYTELNICZKO. W Twoim krótkim liście poruszyłaś dwie ważne sprawy, które są częstym problemem czytelników. Być może czas wakacji i chęć spędzenia ich z rodziną i przyjaciółmi w Polsce nasilają problemy w związkach na terenie UK. Apeluję do nieobecnych przy dzieciach rodziców, a szczególnie mężczyzn (to oni zazwyczaj nie zgadzają się na wydanie paszportu dla dziecka), żeby przemyśleli swoją decy-
zję. Wychowywanie, to też dbanie o tożsamość narodową, społeczną i kulturową. Polskie dzieci mieszkające w Wielkiej Brytanii powinny znać nie tylko rodzinę w Polsce ale także swój kraj ojczysty. Nie można odbierać własnemu dziecku radości z poznania i przebywania z rodziną w Polsce. Jak czulibyśmy się jako dorośli, gdyby nasz rząd lub ambasada RP za granicą odmawiali nam wydania dowodu tożsamości i tym samym odbierali nam prawo do dowolnego przemieszczania się. Żądamy własnych praw i szacunku od innych a czasami zapominamy o szacunku do naszych dzieci, które też mają swoje prawa, a my obowiązki rodzicielskie wobec nich. Pamiętajmy o tym! Druga ważna sprawa, którą poruszyłaś czytelniczko to prawa rodzicielskie. Już wiele lat temu w Wielkiej Brytanii określenie prawa rodzicielskie zostały zmienione na obowiązki rodzicielskie tak żeby podkreślić odpowiedzialność jaką mamy wobec swoich dzieci a nie tylko roszczenie do nich praw. Pozwolę sobie powiedzieć, że ta kluczowa różnica jest podstawą wielu nieporozumień pomiędzy brytyjską opieką społeczną a rodzicami, którzy myślą że ze swoimi dziećmi mogą zrobić co chcą. W związku z powyższym, w UK, rodzice nigdy nie mogą utracić lub być pozbawionymi odpowiedzialności rodzicielskich za swoje dziecko, chyba że ich dziecko jest zaadoptowane. Prawo rozpoznaje, że jeśli inne osoby sprawują opiekę nad dzieckiem, im też mogą być nadane obowiązki rodzicielskie tak jak rodzicom i w związku z tym że to oni opiekują się dziećmi, decyzje rodziców już nie będą takie ważne lub zobowiązujące. Poniżej jeszcze raz przytoczę wypowiedź przedstawiciela Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Londynie na temat
paszportów dla dzieci według prawa polskiego: „Art. 13. ust 1. ustawy o dokumentach paszportowych (Dziennik Ustaw z 2006 r. Nr 143 poz. 1027) mówi, że w imieniu małoletniego wniosek o wydanie dokumentu paszportowego składają rodzice wspólnie, chyba że na podstawie orzeczenia sądu jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta została ograniczona. W przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody jednego z nich, zgodę na wydanie dokumentu paszportowego zastępuje orzeczenie sądu rodzinnego. Jeśli zatem matka dziecka przedstawi orzeczenie sądu, potwierdzające pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej ojca albo orzeczenie sądu, w którym jest mowa o możliwości wydania paszportu bez zgody ojca, wydanie paszportu będzie możliwe.” Sądy polskie jak i brytyjskie wydają takie orzeczenia, które przedstawiane są przez rodziców znajdujących się w podobnej sytuacji co czytelniczka, aczkolwiek to nie jest łatwy proces. W Wielkiej Brytanii na przykład nie potrzebny jest podpis obu rodziców przy aplikacji o wydaniu paszportu dla dziecka tylko potwierdzenie przez „odpowiednią osobę” (na liście są na przykład prawnicy, lekarze, nauczyciele, pracownicy socjalni i nawet dziennikarze), że zna aplikanta przez minimum 2 lata. Niektóre sądy brytyjskie nie rozumieją więc po co Polskiemu obywatelowi potrzebne jest orzeczenie sądu uchylające jednego z rodziców ze złożenia zgody o paszport Polski dla dziecka. Specific issue order (sekcja 8 Children Act 1989) to wyrok sądu, który może jednak rozwiązać specyficzny problem lub konflikt związany z wychowaniem dziecka. GOSIA
Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.
602-MAKIETA 4 60-91.indd 72
29/09/2015 17:11:50
073
602-MAKIETA 4 60-91.indd 73
29/09/2015 17:11:51
074
CAFÉ COOLTURA Zdrowie
Autyzm dziecięcy »
Autyzm dziecięcy (z ang. childhood autism , łac. autismus infantumi grec. autos-sam) jest złożonym zaburzeniem rozwoju funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Zaburzenie to dostrzega się zwłaszcza na płaszczyźnie interakcji społecznych i komunikacji. Autyzm (Autistic Spectrum Disorder - ASD) najczęściej ujawnia się w ciągu pierwszych trzech lat życia i występuje częściej u chłopców niż dziewczynek.
Etiologia autyzmu
Jest wieloczynnikowa; teorii na ten temat 602-MAKIETA 4 60-91.indd 74
„To było wieczorem w połowie grudnia. W pokoju słychać było ciężki oddech, kiedy spojrzałem w oczy mojego dziecka jak okręt, który płynie po oceanie, Jak podarunek w czasie Świąt Bożego Narodzenia Ujął me serce i zawładną nim. Podziękowałem Bogu za to, że jest. Modliłem się do Boga, żeby wszystko było w porządku. I po wielu miesiącach zauważyłem zmianę, zaczął wycofywać się z mowywięc zaprowadziliśmy go do lekarza zobaczyć, co się stało, by po pokonaniu trudności odnaleźli brakujące fragmenty. Powiedzieli nam, że AUTYZM...”
jest wiele, jednak wskazuje się na znaczenie czynników genetycznych, psychologicznych i neurobiochemicznych. W świecie medycyny nie istnieją żadne testy umożliwiające diagnozowanie autyzmu. Właściwe rozpoznanie stawiane jest na podstawie profesjonalnej obserwacji dziecka, wywiadu z rodzicami lub najbliższymi członkami rodziny. Co ciekawe, objawy autyzmu mogą towarzyszyć również innym schorzeniom, dlatego lekarze powinni wykonać specjalistyczne badania w celu wykluczenia innych przyczyn. Dziecko podlega obserwacji - bada się jego stopień komunikacji, rozwoju i zachowanie.
„Missing Pieces”, Mark Leland
Spośród pierwszych nieprawidłowości w rozwoju dziecka, które można już dostrzec w ciągu pierwszych trzech lat życia (czasem jednak po okresie prawidłowo przebiegającego rozwoju), wyróżnić należy: słaby rozwój mowy (lub dziecko wcale nie komunikuje się werbalnie – nie mówi). Często dziecko używa słów, które nie mają znaczenia, bywa, że są to tylko dźwięki. Charakterystyczne jest porozumiewanie się gestami. słabą koncentrację (ograniczona możliwość skupienia uwagi). dziecko mało się uśmiecha, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego, bądź jest 29/09/2015 17:20:41
075 on bardzo słaby. nie jest spontaniczne w zabawach, brakuje mu pomysłowości, nie wymyśla zabaw, powtarza pewne schematy podczas zabawy. nadwrażliwość na dotyk lub brak reakcji na ból (ang. sensory difficulties). Słuch, smak, węch, wzrok mogą być upośledzone w pewnym stopniu. dziecko nie interesuje się zawieraniem przyjaźni, woli samo spędzać czas (,, zamknięte w swoim świecie’’). wybuchy złości. zaburzenia snu. impulsywność zachowanie agresywne (w tym autoagresja). Z moich obserwacji wynika, że dzieci zdiagnozowane jako autystyczne, często uderzają się pięściami w głowę (nie wszystkie, zwłaszcza, gdy są zdenerwowane lub nie mogą zwerbalizować swoich potrzeb. W leczeniu dzieci z autyzmem stosuje się systematyczne interakcje behawioralne, polegające na rozwoju funkcji poznawczych, umiejętności społecznych oraz odpowiednie metody kształcenia. Dzieci z ASD mogą mieć trudności w zrozumieniu innych oraz w komunikacji z rówieśnikami, członkami rodziny lub innymi osobami z otoczenia. Te dzieci, które nie komunikują się werbalnie, często przeżywają silny stres, gdy nie mogą powiedzieć o swoich potrzebach, np. gdy chcą pójść do toalety, parku, gdy czują ból. Takie sytuacje są źródłem negatywnych emocji, za równo dla dzieci, jak i dla ich opiekunów, którzy często bezradnie patrzą na swoją pociechę, nie wiedząc, jak jej pomóc. Jedną z form komunikacji z osobami zdiagnozowanymi ASD, jest „The Picture Exchange Communication System” (PECS), co w języku polskim możemy rozumieć jako „system komunikacji za pomocą obrazków”. Nauczanie komunikacji „obrazkowej” podlega określonym zasadą i w zależności od możliwości dziecka, opanowanie techniki porozumiewania się z otoczeniem, z pewnością zajmie ,,trochę czasu”. Niewątpliwie jednak jest to umiejętność bardzo pomocna i dzieciom i dorosłym. Jak to działa w praktyce? Wyobraźmy sobie codzienną sytuację życiową: mama je śniadanie ze swoim autystycznym dzieckiem. Spośród smakołyków znajdujących się na stole wyróżnić możemy: bułkę, ser, dżem, kakao. Mama dysponuje obrazkami przedstawiającymi wyżej wymienione dziecko
602-MAKIETA 4 60-91.indd 75
produkty. Dziecko, chcąc zjeść bułkę, prosi mamę o nią, pokazując i wręczając mamie do ręki obrazek z bułką. Kiedy chce zjeść ser prosi o niego, wręczając mamie obrazek z serem i tak dalej. Dalsze procedury, choć nie są skomplikowane, wymagają pewnego planowania i techniki. Komunikacja ‘obrazkowa’ to jednak, może nie tyle skomplikowany proces, co bardzo uporządkowany i podlegający pewnym zasadą. Początkowo dziecko buduje swoje prośby używając jednego tylko słowa, z czasem, nabierając praktyki może zredagować kilku wyrazową wypowiedź. Postępy dziecka w posługiwaniu się PECS powinny być monitorowane przez specjalistę, który oceni, czy dziecko jest gotowe do tego, by przejść na kolejny, wyższy poziom komunikacji obrazkowej. Jeśli tak, wskaże metodę jak to zrobić. Należy wspomnieć, że jest to czasochłonna praca, wymagająca cierpliwości opanowania, spokoju i entuzjazmu. Ale warto! Skutki są zdumiewające. Kolejna metodą niezwykle skuteczna w komunikacji z dziećmi z autyzmem jest „MAKATON” - system gestów i symboli graficznych. Tej metodzie poświęcę więcej uwagi w moim kolejnym artykule.
Jak uczyć dzieci autystyczne?
Przez zabawę! – ale i zabawa powinna być odpowiednio zaplanowana, jak każdy inny proces dydaktyczny. Dzieci z ASD są różne, każde z nich może lubić coś zupełnie innego. Jedne mogą godzinami bawić się wodą - kiedy inne niechętnie będą myć ręce. Jedne bawią się plasteliną, inne z kolei preferują bawić się grochem lub fasolą. Jedne, zamiast pędzlem, malują palcami lub samą dłonią, inne będą stronić od farb. Nie można zatem mieć jednej, tej samej metody pracy, zabawy, czy nauczania, którą zastosujemy w pracy z każdym dzieckiem. Bardzo ważne jest zatem zapoznanie się z naszym podopiecznym zwrócenie uwagi na to, co lubi, czego nie. Lubiana przez dziecko zabawa powinna być dla niego źródłem radości, uśmiechu, ale i drogą do odkrywania czegoś nowego, czegoś ekscytującego, co pozwoli dziecku poznać to co tajemnicze i nieznane. Lista zabaw lubianych przez dzieci autystyczne jest długa. Skoncentruję się na kilku tym razem, na tych, które, z mojego doświadczenia z pracy z dziećmi z ASD, najczęściej sprawiają im radość:
lepienie,
formowanie różnych kształtów w plastelinie zabawa z ryżem, kaszą, fasolą malowanie skoki na trampolinie zabawa „miękkimi” zabawkami wydającymi dźwięki układanie puzzli wyklejanie z abawa klockami i wiele, wiele innych. Dziecko z autyzmem trzeba zawsze „mieć na oku”. Powinniśmy pamiętać, że dzieci z ASD często wkładają klocki do buzi – tak poznają świat – często zmysłem smaku. Wobec tego, należy zwrócić uwagę, by dziecko nie połknęło małych elementów. Pozwólmy dzieciom tworzyć, odkrywać, zapewniając im bezpieczeństwo w trakcie zabaw.
Aspekt prawny
Dziecko u którego zdiagnozowano autyzm, w wielu przypadkach może uzyskać dodatkową pomoc i wsparcie w szkole. Zależy to między innymi od tego, co „mówi” Education Health Care Plan (EHC), kiedyś nazywany SEN Statement. EHC obecnie funkcjonuje również jako wcześniej znany Learning Difficulty Assesment (LDA). Rodzicom/ opiekunom dzieci z ASD przysługuje obecnie wiele praw. Dlaczego z nich nie skorzystać dla dobra naszych milusińskich! Magdalena Cybulska – Cieslak Nauczyciel języka polskiego (GCSE, AS& A2) Nauczyciel SEN (Autyzm, ADHD, Down’s Syndrom) Centrum Pomocy Rodzinie Przystan UK www.harbourageuk@gmail.com
„Bo teraz wiemy, że jest więcej tych, którzy potrzebują pomocy, by wygrać tę wojnę i którzy wiedzą, że siła leży we wsparciu, By pomóc im przez to przejść. Tak, kto wie, co jeszcze będzie im potrzebneTen brakujący fragment to TY i JA” „Missing Pieces”, Mark Leland
29/09/2015 17:20:56
076
CAFÉ COOLTURA guest room
guest room
Redaguje Piotr Dobroniak info@cooltura.co.uk
Poezja Mateusz Nisztuk Ma osiemnaście lat. Mieszka obecnie w Londynie. skrajność tyle ile wynaturzeń uroku blasków nocy i dni kontrastów spaleń i samobójstw ile zebr na przejściu myśli nagich życia w klubie nadziei w szpitalu skrajnością nazywaj obłędną łzami bezdomnego z dworca pustyni okrąg poszukiwań pętla tłem mojego umierania
nie nazwę Spacerowałem przez morza naszych lat witryny odbić mew, pól, traw niczego nie brakowało nam chcielibyśmy więcej nie potrzebujemy już proszę przyjdź bądź mi nad ranem dopóty ujrzę cię niczyją nie moją nawet wejdź nie pukaj przywitaj się lub odwrotnie mi zarzuć wtem cofnę dwa kroki | spojrzę jeszcze przelotnie | i powrócę do tego do czego najbardziej mnie nauczyłaś
602-MAKIETA 4 60-91.indd 76
toNIEmy chcę wypowiedzieć dwa słowa nieczęsto z nich korzystam czuj się wyjątkowa raz jeden mi się wydarzyło fikcja miało nie przydarzyć się później nie przyznawaj od razu medalu pocałunek powstrzymaj znam je na pamięć mentalna całkowicie śnieżnobiała sercowa zamieć blokadaniepotrafięprzepraszam spróbuję|jutro|od|nowa [w twoim odbiciu} mojego lustra Cię rozkochać.
brnąć przez schody powrotne a resztę już znasz serce we mnie skacze tylko gdzie ono jest lub było kiedy raz pierwszy zawróciłaś mi jego bieg podaruj mi następny tysiąc niepowodzeń bo nie zejdę już niżej uśmiechaj się tęsknij stęsknij nareszcie tęsknotą szczęśliwą pragnij bezdomnie i idź Kurwa idź tylko bądź mi poczekalnią ja nie wiem czy w porę zdołam przebiec przez tutejszy peron
[nie potrafię umierać w samotności…] nie potrafię umierać w samotności tylu ludzi wam bezczelnie odeszło z pewnymi nie pożegnaliście się zupełnie innym trzymaliście dłoń zbyt długo na dnie oceanu dziś są wszystkie te myśli jeden krąg zatacza swe koło nikim jestem a nikt zasługuje na cokolwiek wobec tego pragnę umrzeć prawdziwie z szczęściem na ustach bym mógł szepnąć dwa słowa po tym jak mnie zabijesz bo ja po prostu kocham umierać miłością
[O świcie me zwłoki…] O świcie me zwłoki radosne już nie są by śmiać się żartować i mówić jak jest obnażyłbym koloryt jednak obawiam się że spojrzysz a tchu mi zabraknie i żywcem spłonę nikt przecież nie kazał wchodzić do twojego mieszkania
Więcej na:
MateuszNisztuk. cytaty.info
29/09/2015 17:11:55
Fot. Agnieszka Wachel
077 Jak trudno być poetą ANNA RYLAND
»
„Żył raz frajer, wierzył w bajer. Potem umarł", śpiewają aktorzy Sceny Poetyckiej wprowadzając widza w klimat swojego najnowszego przedstawienia „Epitafium dla frajera " poświęconego twórczości i życiu Jonasza Kofty. - Jonasz Kofta jest poetą specjalnego gatunku – poetą piosenki, mówi Renata Chmielewska, autorka scenariusza Epitafium, wyjaśniając dlaczego Scena Poetycka zainteresowała się Koftą. Twórczość Kofty jest o wiele bardziej dostępna dla szerszej publiczności, niż tacy poeci jak Szymborska czy Herbert.Jako artysta Kofta miał duży kompleks, uważając swoje teksty i pio-
POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy
senki jako gorszy rodzaj twórczości niż klasyczna poezja. Mówił o sobie: tekściarz, nigdy poeta. A jednak był jednym z najwybitniejszych poetów polskiej piosenki obok Agnieszki Osieckiej i Wojciecha Młynarskiego. Współpracował z wieloma kompozytorami i często pisał teksty na zamówienie. Tworzył dla wielu najpopularniejszych wykonawców takich jak Maryla Rodowicz, Marek Grechuta czy Wojciech Młynarski. - Kofta był ogromnie ważny – był częścią pewnej epoki. Nie uważał się jednak za poetę politycznego i jego jedy-
nym utworem politycznym był Szary Poemat, który chociaż nigdzie nie drukowany, w latach Solidarności był przekazywany ustnie. Jednak polityka odegrała ważną rolę w jego życiu. W jego twórczości obecna jest niemoc – duszenie się w atmosferze politycznej komuny i jej ograniczeniach - wyjaśnia Renata Chmielewska. „Epitafium dla Frajera" Scena Poetycka wystawi w Teatrze POSK. Spektakle 9 października (sobota) o godz. 19.00 i 10 października (niedziela) o godz. 16.00. «
Wieczór Twórczości Wszelakiej
WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić. Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.
Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura”
POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF
602-MAKIETA 4 60-91.indd 77
8 października (czwartek) godz. 19.00 POSKlub, 4 piętro
29/09/2015 17:11:59
078 Uległość – Michel Houellebecq CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA
W ostatnich tygodniach mijającego lata najbardziej pożądanymi pozycjami wydawniczymi w Polsce był nowy katalog mebli Ikea oraz książka francuskiego pisarza. Być może stało się tak z dwóch względów. Po pierwsze katalog ze szwedzkimi meblami jest oddechem nadziei na zmianę polskich wnętrz rodem z gierkowskiego okresu prosperity. Po drugie książka o muzułmanach jest odpowiedzią na… No właśnie… PIOTREK DOBRONIAK
»
… no właśnie nie jest. Nie jest żadną odpowiedzią. O ile książki Michela Houellebecqa czyta się tak jak ogląda filmy radzieckie – niby fabuła o niczym, a człowiek gapi się w ekran i płynie z obrazem do końca filmu. O tyle proza tego francuskiego pisarza o trudnym do przeczytania, a co dopiero do wymówienia przez przeciętnego Polaka nazwisku, jest bardziej poetycka. W przypadku filmów radzieckich i „Uległości”, dla wielu Polaków na końcu pozostanie rozczarowanie. To jedna z cech wspólnych radzieckiej kinematografii i powieści Houellebecqa. Druga cecha wspólna, tym razem katalogu sieci sklepów meblowych i „Uległości” to to, że zarówno jednej jak i drugiej pozycji szybko zabrakło na sklepowych półkach. Debiut „Uległości” (premiera francuska) miała miejsce dokładnie w dniu ataku na redakcję Charlie Hebdo. Być może mordercy, którzy wdarli się na kolegium redakcyjne podrzędnego satyrycznego pisemka, wcześniej dotarli do maszynopisu powieści „holobeka”. Być może też byli rozczarowani. Patrząc na dyskusję jaka odbywa się w Polsce na temat uchodźców i muzułmanów, nie dziwi fakt, że w końcu podniósł się poziom czytelnictwa w kraju. 602-MAKIETA 4 60-91.indd 78
Houellebecq trafił w sedno, przynajmniej pod względem akuratności tematu. Jeśli jednak ktoś kupił książkę myśląc, że oto w ręce trzyma książkę z sensacją i wartką akcją, to – podkreślę po raz enty – ROZCZA-RU-JE SIĘ! Tyle.
W książce nie brakuje opisów erotycznych ocierających się o czystą pornografię – albo pornografii ocierającej się o zwykłą erotykę – jak kto woli. Jeśli ktoś nie wie jak wygląda twarz i postura francuskiego pisarza, to niech się z nią nie zaznajamia przed lekturą. Opisywane przez Houellebecqa w osobie pierwszej sceny seksu ze studentką, w zestawieniu z jego aktualną fizjonomią mogą przyprawić o wymioty. Coś w stylu stosunku płciowego pomiędzy Smerfetką a Gargamelem – i to jest bardzo łagodne porównanie. Cała przemiana Francji z państwa laickiego w państwo wyznaniowe i to w dodatku muzułmańskie, w prozie „holobeka” kreci się wokół ubaw cielesnych zaspakajanych dobrym jedzeniem i udanym orgazmem. Autor pogodził się już z nieuchronnym losem Francji i stara się teraz jedynie odnaleźć swoje miejsce w zbliżającej się nowej rzeczywistości z umiarkowanym islamem w tle. Oczywiście na końcu znajduje. Bo jak mawiał bohater „Misia”: „chodzi o to,
żeby te plusy nie zasłoniły nam minusów”. W przypadku „Uległości” chodzi o to, żeby minusy nie zasłaniały plusów. W całej książce znajdziemy wiele okrągłych prawd i wspaniałych komunałów. Potwierdzenia naszych lęków przed nieznanym i stałej potrzeby bezpieczeństwa w otaczającej rzeczywistości. Rzeczywistości dodajmy, która jest nie do zaakceptowania przez przeciętnego Polaka-patriotę (przecież już dawno wiadomo, że jedynie kibice są prawdziwymi patriotami i c**j!). Jeśli ktoś nie czytał wcześniejszych książek Michele Houellebecqa, to nic nie stracił. Jeśli ktoś natomiast zna wcześniejszą twórczość Francuza, nic nie straci jak „Uległość” po prostu pominie. Chyba, że szuka recepty na nieudane życie osobiste. Zakończenie może mieć wtedy dla takiej osoby powiew nadziei. Chociaż oczywiście nic nie ma za darmo. Musiałby przejść wtedy na stronę tworu nazywanego przez media „państwem islamskim”, albo czekać na realizację scenariusza nakreślonego w „Uległości”. «
Jeśli ktoś w dalszym ciągu zainteresowany jest lekturą najnowszego dzieła Michel Houellebecqa niech odwiedzi stronę: BookTO.pl
29/09/2015 17:12:01
079
602-MAKIETA 4 60-91.indd 79
29/09/2015 17:12:02
080
CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni
Jacek placek Ile razy zdarzało się wam chodzić po domu w poszukiwaniu czegoś bliżej niesprecyzowanego? To dziwne uczucie chęci na coś, prowadzi was do lodówki, którą otwieracie po kilka razy w poszukiwaniu czegoś, czego tam nie ma. Potem jest szafka ze słodyczami i znowu lodówka, chwila przerwy i powrót do przeszukiwania domu w poszukiwaniu tajemniczej zachcianki. Sergiusz Hieronimczak, sergiusch72@yahoo.co.uk
»
Odkąd zostałem kucharzem snuję się rzadziej, a jeśli już, to w poszukiwaniu składników na małe co nieco. Doszedłem przy tym do wniosku, że najbardziej owocnym jest sam proces tworzenia, bo on zabija nudę, czyli źródło domowego szwędactwa. Jest kilka takich przepisów, które zawsze sprawdzają się w takich sytuacjach. Jednym z nich jest Flapjack. To bardzo nieskomplikowane cukiernicze dzieło. Proste, pożywne i smaczne, poza tym niedrogie, i ze składników które zawsze są pod ręką. Wielcy kucharze tworzą dzieła sztuki, zwykli kucharze gotują dla lu-
602-MAKIETA 4 60-91.indd 80
dzi a gospodynie domowe pichcą dla rodziny. Flapjack jest przykładem na każdą z tych kategorii. Niezależnie od tego czy jest to luksusowy hotel czy zwykł stołówka, flapjack zawsze leży gdzieś z boku w kategorii snack. Zanim zacząłem pisać ten tekst przeprowadziłem małe śledztwo. Postanowiłem rozejrzeć się gdzie można go kupić. Okazało się że nie ma takiego sklepu, stacji benzynowej, coffe shopu, gdzie wspomniany flapjack nie leży gdzieś przy kasie. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że jest to najpopularniejszy na Wyspach tzw. „zatykacz”. Fenomen flapjacka polega na jego rzekomo zdrowych składnikach, czyli płatkach owsianych. Przeciętny Brytyjczyk, a zwłaszcza Brytyjka, żyje w świecie, jaki mu przedstawiają reklamy i swoiste poczucie zdrowego rozsądku, nazywane tutaj „Comon sense”. Takie samo przekonanie pozwala im opychać się tłustymi chipsami, twierdząc jednocześnie, że to tylko ziemniaki, lub zjadać kawały sera Brie lub Stiltona na deser o jedenastej wieczorem. Prawda jest taka, że wszystkie te smakołyki nie wyłączając flapjacka są tuczące i tak samo zdrowe lub tak samo niezdrowe. Oczywiście nie przekreśla to ich walorów smakowych które są znakomite. Porównując baton Marsa do Flapjacka nie znajdziemy dużej różnicy w kaloriach. Mniej w nim jest za to chemikaliów oraz substancji przemysłowych. Marsa nie zrobimy w domu natomiast wspomnianego Flapjacka owszem. Flapjack był znany już w XVII w. Shakespeare wspomina o nim w „Peryklesie, Księciu Tyru” i nie bynajmniej dlatego, że był popularny w rejonie bliskiego wschodu ale dlatego, że cieszył się popularnością w ówczesnej Anglii.
Co jednak kraj to obyczaj i dla Amerykanów flapjack oznacza nic innego jak naleśnik. Trochę się różni od normalnych naleśników, bo jest płaski i pieczony na perforowanej patelni co sprawia że jest chrupiący i często przełożony owocami. Bardzo często dodaje się do ciasta suszone owoce a czasem nawet płatki owsiane dla poprawienia konsystencji. Dzisiaj Flapjack w wersji Shakespearowskiej. «
Flapjack (forma 21 x 21 cm) 500g płatków owsianych 300g masła 300g łyżeczki golden syropu pół puszki słodzonego mleka skondensowanego 60g rodzynek 60g wiórków kokosowych 60g kandyzowanych owoców cytrusowych lub skórki z pomarańczy jedno starte na grubej tarce jabłko SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA W średnim garnku na małym ogniu rozpuszczamy masło, dodając golden syrop. Cały czas mieszamy łyżka, aż do rozpuszczenia. Jak masa zacznie sie gotować, zdjąć z ognia i dalej mieszać dodając owoce i wiórki kokosowe. Po uzyskaniu jednolitej masy dodać mleko skondensowane. Wymieszać a następnie wsypywać stopniowo płatki i wymieszać razem. Gotową masę przełożyć do wyłożonej papierem do pieczenia formy. Rozsmarować grubym nożem, nie ugniatać. Piec 20-25 minut w 160 stopniach. Wyjąć, ostudzić i po 10 minutach, pokroić w kwadraty. Studzić dalej na kratce.
29/09/2015 17:12:03
081
602-MAKIETA 4 60-91.indd 81
29/09/2015 17:12:05
082
CAFÉ COOLTURA Ciekawostki
Zdrowie psychiczne zależy od... jelit
Od dawna wiadomo, że dieta ma wpływ na nasze samopoczucie, w tym nastrój. Jednak związki między układem pokarmowym a stanem ducha są znacznie ściślejsze, niż mogłoby się wydawać. Badania pokazują, że nasza kondycja psychiczna w dużej mierze zależy od... bakterii zamieszkujących nasze jelita.
Przemysław Ćwik
»
Liczba mikroorganizmów zamieszkujących ludzkie jelito wynosi, z grubsza rzecz biorąc, 100 bilionów. To znacznie więcej niż liczba komórek w całym naszym ciele. By ująć rzecz bardziej obrazowo: z punktu widzenia liczby komórek człowiek w 90 proc. składa się z bakterii. Łączna waga tych „żyjątek” wynosi niemal 2,5 kilograma – mniej więcej tyle samo waży mózg. Bakterie mają jednak więcej wspólnego z naszą szarą masą niż tylko masę, odgrywają bowiem w naszym organizmie strategiczną rolę i kontrolują szereg funkcji ustrojowych – w tym te „nastrojowe”.
Wszyscy jesteśmy bakteriami
Świat nauki i medycyny stosunkowo niedawno zaczął doceniać znaczenie bakterii dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Przełomowy pod 602-MAKIETA 4 60-91.indd 82
tym względem okazał się rok 2007, gdy amerykańska agencja rządowa National Institutes of Health uruchomiła Projekt Badania Ludzkiego Mikrobiomu (Human Microbiome Project). Celem przedsięwzięcia było zidentyfikowanie i skatalogowanie wszystkich mikroorganizmów zamieszkujących ciała ludzi zarówno zdrowych, jak i chorych. Każdy kolejny rok zakrojonych na pięć lat poszukiwań owocował coraz większym „uznaniem” dla roli, jaką bakterie odgrywają w naszym życiu. Mikroorganizmy jelitowe odpowiadają m.in. za prawidłowe trawienie oraz pozyskiwanie witamin z żywności, wpływają na masę ciała i skłonność do tycia, wywołują lub hamują procesy zapalne w naszym organizmie, zależą od nich również skutki uboczne działania leków. Wniosek, jaki wysnuli biologowie na podstawie badań w ramach HMP, jest nawet bardziej radykalny: to, co czyni nas ludźmi, zależy w przemożnym stopniu od aktywności bakteryjnej. To stwierdzenie 29/09/2015 17:12:07
083 wyda się mniej zaskakujące, jeśli spojrzeć na sprawę przez pryzmat proporcji liczbowych: w skład ludzkiego mikrobiomu wchodzi około dwóch milionów unikalnych genów bakteryjnych, podczas gdy nasze komórki składają się jedynie z 23 tys. genów. Trudno się dziwić, że taka dysproporcja ma fundamentalne znaczenie dla tego, kim i jacy jesteśmy. – Mikrobiom ma ogromny wpływ na poczucie własnego „ja”. Przynajmniej z punktu widzenia DNA jesteśmy istotami raczej bakteryjnymi niż ludzkimi – uważa Tom Insel, dyrektor amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego (National Institute of Mental Health).
Stresowanie myszek
Dokładny wpływ mikrobiomu na mózg człowieka nie jest jeszcze znany, ale naukowcy są coraz bardziej zafascynowani tymi zależnościami. Ważnego wglądu na temat potencjalnego wpływu flory jelitowej na ludzki umysł dostarczają badania na myszach przeprowadzone przez specjalistów z McMaster University, którzy postanowili przetestować gryzonie pod kątem reakcji stresowej. W eksperymencie wykorzystano trzy grupy myszy. Pierwsza z nich dorastała w sterylnych warunkach i była pozbawiona flory jelitowej. Drugą stanowiły myszy poddane normalnej ekspozycji na mikroorganizmy. Trzecia grupa była grupą kontrolną, wolną od mikrobów, która nie brała czynnego udziału w badaniu. Małe myszki z dwóch pierwszych grup były oddzielane od rodziców na trzy godziny dziennie przez okres od 3 do 21 dni. Okazało się, że gryzonie, które posiadały normalny mikrobiom, doświadczały stresu, który przejawiał się zwiększonym wydzielaniem kortykosteronu – hormonu podobnego do kortyzolu, zwanego hormonem stresu. Zwierzęta zdradzały również objawy niepokoju i depresji. Natomiast myszy wychowywane w sterylnych warunkach zachowywały się podobnie do myszy z grupy kontrolnej - niewykazując żadnych objawów zdenerwowania lub „smutku”. W kolejnej fazie badania naukowcy poddali „sterylne” myszy ekspozycji na bakterie z otoczenia. Po kilku tygodniach gryzonie, które nie doznawały reakcji stresowej pod wpływem oddzielenia od rodziców, zaczęły doświadczać niepokoju i depresji. Podczas ostatniego etapu eksperymentu na 602-MAKIETA 4 60-91.indd 83
działanie bakterii została wystawiona grupa kontrolna. Okazało się, że bakterie „same z siebie” nie wywoływały depresji – niezbędny był czynnik stresowy.
Potęga jogurtu
Wyniki badań naukowców z McMaster University wyraźnie wskazują na wpływ bakterii jelitowych na funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego. Testy dotyczyły co prawda myszy, ale w przypadku ludzi sprawa może mieć się całkiem podobnie. Dwa lata temu uczeni z Uniwersytetu Kalifornii (UCLA) zaprosili do eksperymentu grupę 36 zdrowych psychicznie kobiet. 12 z nich „karmiono” jogurtami zawierającymi kultury bakterii, 11 spożywało niefermentowane produkty mleczne, a w przypadku 13 z nich dieta nie uległa modyfikacji. Następnie panie zostały poddane badaniu rezonansem magnetycznym. Okazało się, że u kobiet zajadających się jogurtem z „dobrymi” bakteriami stwierdzono obniżoną aktywność części mózgu powiązanych z reakcjami stresowymi. Innymi słowy: panie z lepszym mikrobiomem były spokojniejsze. Choć świat medycyny dopiero „oswaja się” z tymi zależnościami, to właściwie nie powinny one budzić szczególnego zdziwienia. Jelitowy układ nerwowy jest bowiem tworem zaskakująco złożonym. Podobnie jak mózg, wykorzystuje on ponad trzydzieści neuroprzekaźników. Znajduje się w nim aż 100 milionów neuronów – co prawda mniej niż „pod czaszką”, ale więcej niż w rdzeniu kręgowym czy obwodowym układzie nerwowym. Żeby było ciekawiej: 95 proc. serotoniny (popularnie zwanej hormonem szczęścia) obecnej w ludzkim organizmie znajduje się właśnie w jelitach. Pełni ona m.in. funkcję przekaźnika informacji między brzuchem a mózgiem. Nic dziwnego, że naukowcy coraz częściej mówią o „drugim mózgu”, umieszczonym w dolnej części naszego tułowia, a jedną z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi medycyny w ostatnich latach jest neurogastrologia. Być może jednak nie warto czekać na szczegółowe wytyczne od lekarzy rodzinnych, tylko już teraz wziąć się za poprawę stylu życia i zadbać o właściwą mikroflorę bakteryjną? Na początek warto wyczyścić lodówkę z napojów gazowanych i wypełnić ją kefirem, jogurtem oraz mlekiem acidofilnym. « 29/09/2015 17:12:07
084
REKLAMA BUDOWNICTWO
602-MAKIETA 4 60-91.indd 84
29/09/2015 17:12:08
085
602-MAKIETA 4 60-91.indd 85
29/09/2015 17:12:11
086
REKLAMA BUDOWNICTWO
602-MAKIETA 4 60-91.indd 86
29/09/2015 17:12:12
087
602-MAKIETA 4 60-91.indd 87
29/09/2015 17:12:13
088
OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO
602-MAKIETA 4 60-91.indd 88
29/09/2015 17:12:15
REKLAMA BUDOWNICTWO
602-MAKIETA 4 60-91.indd 89
089
29/09/2015 17:12:17
090
sport motoryzacja
602-MAKIETA 4 60-91.indd 90
29/09/2015 17:12:18
091
SERWIS MOTOCYKLI I SKUTERÓW SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE IE LAKIEROWAN
SPRZEDAŻ MOTOCYKLI I SKUTERÓW SPRZEDAŻ CZĘŚCI ORAZ AKCESORIÓW BLUE STAR MOTORS
SERWIS - NAPRAWA MOTOCYKLI I SKUTERÓW
259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX
T: 079 720 22 515 02089974508 OFFICE@BSWM.EU
BlueStarMotorsLondon
602-MAKIETA 4 60-91.indd 91
29/09/2015 17:12:21
092
SPORT Piłka nożna + Tenis ziemny
Manchester United nowym liderem
»
Na Old Trafford na listę strzelców wpisywali się Memphis Depay, Wayne Rooney i Juan Mata. Holender tym samym cieszył się z pierwszego trafienia w lidze angielskiej, a Rooney z pierwszego w tym sezonie. Dotychczasowy lider tabeli angielskiej ekstraklasy piłkarskiej Manchester City przegrał 1:4 (1:1) wyjazdowe spotkanie z Tottenham Hotspur. Nie popisał się sędzia spotkania Mark Clattenburg, który popełnił wiele błędów. Clattenburg nie zauważył m.in. dwóch spalonych przy golach dla Spurs. City doznał drugiej z rzędu porażki w Premier League. Dla gospodarzy bramki strzelili Eric Dier, Toby Alderweireld, Harry Kane oraz
Fot. PAP/EPA / Phil Richards
Piłkarze Manchetseru United objęli prowadzenie w Premier League pokonując u siebie Sunderland 3:0. Dotychczasowy lider i rywal zza miedzy Manchester City uległ na wyjeździe Tottenhamowi Hotspur 1:4. Erik Lamela, jedynego gola dla zespołu z Manchesteru zdobył Kevin De Bruyne. To druga porażka z rzędu Manchesteru City, który wygrał pięć pierwszych spotkań, nie tracąc w nich nawet jednego gola. Od „Czerwonych Diabłów” ma o jeden punkt mniej. Manchester United poprzednio na prowadzeniu był po inauguracyjnej kolejce sezonu 2013/14. Łatwe zwycięstwo odniósł Arsenal. Podopieczni trenera Arsene'a Wengera pokonali na wyjeździe Leicester City 5:2. Hat trickiem popisał się Chilijczyk Alexis Sanchez. To była pierwsza porażka „Lisów” w tym sezonie. W ich kadrze ponownie zabrakło Marcina Wasilewskiego. Porażek doznały drużyny z polskimi
bramkarzami. Swansea City Łukasza Fabiańskiego uległo na wyjeździe Southamptonowi 1:3, a AFC Bournemouth Artura Boruca przegrało, także na boisku rywala, ze Stoke City 1:2. W innym meczu Newcastle United zremisowało u siebie z Chelsea Londyn 2:2. Po godzinie gry gospodarze niespodziewanie wygrywali po bramkach Ayoze Pereza i Georginio Wijnalduma. Wciąż dalekim od optymalnej formy obrońcom tytułu w końcówce punkt zapewnili rezerwowi. Do siatki trafili Ramires i Willian. Podopieczni trenera Jose Mourinho w siedmiu meczach zgromadzili zaledwie osiem „oczek” i w tabeli zajmują dopiero 15. miejsce. «
zaskoczył Słowak Martin Juhar. Ale z prowadzenia „Słonie” cieszyły się tylko kilkadziesiąt sekund, bowiem szybko wyrównał Nemanja Nikolic. Węgier uzyskał 10. gola w tym sezonie i zdecydowanie prowadzi w klasyfikacji strzelców. Wcześniej z porażką musiało pogodzić się Zagłębie Lubin. Goście prowadzili wprawdzie w Gdańsku 1:0 do przerwy, ale w drugiej połowie biało-zieloni zaczęli grać znacznie lepiej i odrobili stratę z nawiązką. Choć Lechia jest dopiero 13. w tabeli, ma tylko pięć punktów straty do drugiej Legii. Z kryzysu nie dźwignął się mistrz Polski Lech Poznań. Po remisie u siebie z Górni-
kiem Zabrze 1:1 wciąż jest ostatni w tabeli. „Kolejorz” nie jest w stanie przerwać fatalnej passy. W obecnym sezonie wygrał tylko raz – 25 lipca z Lechią Gdańsk (2:1), a punkt poprzednio wywalczył 8 sierpnia. Pierwsze zwycięstwo w tym sezonie na własnym stadionie odnieśli piłkarze Cracovii. Podopieczni trenera Jacka Zielińskiego świetnie spisywali się na wyjazdach, ale pod Wawelem im nie szło. Przełamali się w meczu z Ruchem Chorzów, pokonując go 2:1. W innych spotkaniach Podbeskidzie Bielsko-Biała pokonało w Łęcznej Górnika 2:1, a w meczu Wisły Kraków z Koroną Kielce bramki nie padły. «
Piast ucieka konkurencji
»
Piłkarze wicelidera ekstraklasy Legii Warszawa tylko zremisowali u siebie z Termalicą Bruk-Bet Nieciecza 1:1 w 10. kolejce i tracą już osiem punktów do prowadzącego Piasta. Dystansu do gliwiczan nie utrzymało także KGHM Zagłębie Lubin, które uległo Lechii Gdańsk 1:3. Piast, niespodziewany lider, odniósł ósme w sezonie zwycięstwo – na wyjeździe nad Śląskiem Wrocław 2:1. Podopieczni czeskiego trenera Radoslava Latala zgromadzili 24 punkty. Warszawianie nie zdołali wygrać meczu z debiutującą w ekstraklasie Termalicą. Co więcej, to goście pierwsi zdobyli gola – w 58. minucie bramkarza gospodarzy 602-MAKIETA 5 92-100.indd 92
29/09/2015 17:13:34
093 Triumf Agnieszki Radwańskiej
»
26-letnia Radwańska odniosła 15. zwycięstwo w karierze w imprezie cyklu WTA; w Tokio triumfowała po raz drugi, poprzednio w 2011 roku. Polka zrewanżowała się 18-letniej Bencic za czerwcową porażkę w finale turnieju na kortach trawiastych w Eastbourne. W rankingu światowym krakowianka jest 13., zaś Szwajcarka – 15. Pierwszy set Radwańska rozpoczęła spokojnie, wygrała swoje podanie. W drugim gemie Polka miała szansę na przełamanie, ale rywalka się obroniła. W szóstym Radwańska wykorzystała break pointa i wyszła na prowadzenie 4:2. Później szybko do zera wygrała gema przy swoim serwisie. W ostatnim Bencic prowadziła nawet 30:0 i 40:15, ale krakowianka doprowadziła do wyrównania i wygrała wykorzystując drugą piłkę setową. W drugiej partii dominacja Polki jeszcze się powiększyła. Radwańska przełamała podanie rywalki i objęła prowadzenie 2:0. Kolejnego gema na 3:0 zakończyła dwoma silnymi serwisami, po chwili było już 4:0. Nie mając już nic do stracenia Bencic zaatakowała w piątym gemie. Przełamała rywalkę i doprowadziła do stanu 1:4. Później wygrała własne podanie i było 2:4. Radwańska po chwilowej dekoncentracji zabrała się do pracy. Wygrała kolej-
602-MAKIETA 5 92-100.indd 93
nego, siódmego gema i było 5:2. W ósmym Bencic ponownie objęła prowadzenie, ale przy stanie 40:0 już nie była w stanie zagrozić rywalce. Radwańska doprowadziła do wyrównania, wykorzystała drugą piłkę meczową i po mocnym ataku z forhendu zakończyła spotkanie. – Jestem szczęśliwa, grałam dzisiaj swój najlepszy tenis. To był finał, tutaj trzeba walczyć o każdą piłkę, aby zwyciężyć. W Tokio czuję się świetnie i lubię tu wracać. Dziękuję kibicom za wsparcie – powiedziała po meczu Radwańska. Tym samym Agnieszka Radwańska awansowała z 13. na siódme miejsce w światowym rankingu tenisistek WTA Tour. Natomiast Magda Linette spadła z 64. na 67. pozycję, Liderką jest wciąż Amerykanka Serena Williams przed Rumunką Simoną Halep i Rosjanką Marią Szarapową. W pierwszej setce rankingu jest jeszcze jedna Polka – Urszula Radwańska zajmuje 87. miejsce. W klasyfikacji „Road to Singapore”, która wyłoni osiem uczestniczek kończącego sezon turnieju Masters, starsza z sióstr Radwańskich awansowała na dziewiątą pozycję. Zdecydowaną liderką jest Williams, która wygrała trzy z tegorocznych czterech turniejów wielkoszlemowych. «
Fot. PAP/EPA / Kiyoshi Ota
Rozstawiona z numerem siódmym Agnieszka Radwańska pokonała Szwajcarkę Belindę Bencic (8.) 6:2, 6:2 w finale turnieju WTA Tour na twardych kortach w Tokio (pula nagród 1 mln dol.). Polka w całych zawodach nie straciła ani jednego seta.
Wynik finału gry pojedynczej: Agnieszka Radwańska (Polska, 7) – Belinda Bencic (Szwajcaria, 8) 6:2, 6:2. Czołówka rankingu WTA „Road to Singapore”: 1. Serena Williams (USA) 9945 pkt 2. Simona Halep (Rumunia) 5735 3. Maria Szarapowa (Rosja) 4321 4. Petra Kvitova (Czechy) 3378 5. Lucie Safarova (Czechy) 3222 6. Flavia Pennetta (Włochy) 3034 7. Angelique Kerber (Niemcy) 2970 8. Carla Suarez Navarro (Hiszp.) 2960 9. Agnieszka Radwańska (Polska) 2955 10. Karolina Pliskova (Czechy) 2950
29/09/2015 17:13:35
094
SPORT Piłka nożna
The 12 Team nowym liderem Daniel Kowalski, polsport.co.uk
»
W meczu na szczycie The 12 Team wygrał z ekipą Show Team 5B, dzięki czemu został nowym liderem polonijnych rozgrywek piłkarskich w Londynie w pierwszej lidze. Na drugim froncie z kompletem punktów prowadzi PCW Olimpia. Zwycięstwo „dwunastek” było bardzo przekonywujące. Nowy lider strzelił bowiem aż cztery bramki, tracąc przy tym zaledwie jedną. Choć triumf zespołu Daniela Adamczewskiego był jak najbardziej zasłużony, rywal miał sporo pretensji do pracy sędziego, który jego zdaniem sędziował stronniczo. Bardzo dobry mecz rozegrali piłkarze Wima Team, którzy zremisowali bezbramkowo z mistrzem ligi i dotychczasowym liderem, FC Cobalt. Przy odrobinie szczęścia Wima mogła w tym meczu zdobyć nawet komplet punktów, w decydujących momentach zabrakło jednak skuteczności. Tak czy owak beniaminkowi należą się słowa uznania za dyscyplinę taktyczną. Pierwsze zwycięstwo w sezonie notuje ekipa Scyzoryków, która pokonała czołową drużynę ostatniego sezonu, Inter Team, 2-1. Piłkarze Interu z zerowym dorobkiem punktowym zamykają tym samym ligową tabelę. Outsider nie potrafił wykorzystać gry w przewadze, a na dodatek właśnie wtedy stracił decydującego gola. W ostatniej minucie zespół
602-MAKIETA 5 92-100.indd 94
Sylwestra Jedynaka grał już bez dwóch zawodników (czerwone kartki), ale mimo to wynik nie uległ już zmianie. KS04 z łatwością rozprawił się z RSVM, który zagrał najgorszy mecz w obecnym sezonie. Doświadczona ekipa KS-u bezlitośnie wykorzystała słabszy dzień beniaminka, aplikując mu aż sześć goli. Kolejne trzy punkty dopisuje sobie również White Wings Seniors, minimalnie wygrywając z Joga Bonito 1-0. W drugiej lidze z kompletem punktów ligowej stawce przewodzi PCW Olimpia, która w minioną niedzielę rozgromiła wicelidera (Bianca FC Watford) aż 6-0. Wszystko wskazuje więc na to, że „olimpijczycy” szybko wrócą w szeregi pierwszoligowców, bo jak na razie umiejętnościami wyraźnie przewyższają pozostałych rywali. Mimo trzech zwycięstw Olimpia nie zdobyła tytułu drużyny miesiąca, bowiem Piotr Sikorski zachował się nagannie wobec arbitra spotkania, za co otrzymał karę indywidualną, zawieszenie na 5 spotkań, a cały zespół punkty karne w klasyfikacji fairplay oraz drużyny miesiąca. Drużyną miesiąca w drugiej lidze, po zwycięstwie nad Mazury Team aż 11-0, został JJ Construction. W derbowym meczu odwiecznych rywali Power Rangers przegrał z FC Cosmos 3-4. To był bardzo dobry mecz, w którym wynik zmieniał się jak w przysłowiowym kalejdoskopie, ale ostatecznie trzy punkty powędrowały do „kosmonautów”. «
I LIGA Wyniki 3. kolejki Inter Team – Scyzoryki 1-2 KS04 Ark – RSVM (b) 6-2 Show Team 5B – The 12 Team 1-4 White Wings Seniors – Joga Bonito 1-0 Wima Team (b) – FC Cobalt (m) 0-0 1. The 12 Team 3 8-1 9 2. FC Cobalt (m) 3 10-4 7 3. KS04 Ark 3 11-6 6 4. White Wings Seniors 3 2-2 6 5. Show Team 5B 3 9-4 4 6. Wima Team (b) 3 3-2 4 7. Scyzoryki 3 3-5 4 8. Joga Bonito 3 7-6 3 9. RSVM (b) 3 7-18 0 10. Inter Team 3 3-15 0
II LIGA Wyniki 3. kolejki PMBC – Warriors of God (s) 4-2 IFX FC – FC Piona 1-0 Bianca FC Watford – PCW Olimpia (p) 0-6 JJ Construction – Mazury Team 11-0 FC Cosmos – Power Rangers 4-3 1. PCW Olimpia (p) 3 26-4 9 2. FC Cosmos 3 13-12 6 3. IFX FC 3 8-7 6 4. Bianca FC Watford 3 10-9 6 5. JJ Construction 3 14-8 4 6. Power Rangers 3 11-7 4 7. FC Piona 3 7-8 3 8. Warriors of God (s) 3 8-10 3 9. PMBC 3 6-13 3 10. Mazury Team 3 2-27 0
29/09/2015 17:13:37
095
602-MAKIETA 5 92-100.indd 95
29/09/2015 17:13:38
096
WIADOMOŚCI Krzyżówka + Horoskop
602-MAKIETA 5 92-100.indd 96
29/09/2015 17:13:40
097 WAGA
WODNIK
BLIŹNIĘTA
Będziesz do życia podchodził poważniej, niż zazwyczaj. Niektórzy mogą Ci zarzucać, że się wywyższasz, Ty zaś będziesz po prostu wycofany, nieśmiały. Ciężko będzie Ci się otworzyć na nowe znajomości, będziesz niepewny siebie i swojej atrakcyjności.
Staniesz się silny w dążeniu do celów. Nikomu nie pozwolisz sobą dyrygować. Twoja niezależność i ambicja niektórych będą mocno irytowały. Ty zaś niewiele sobie z tego robiąc, konsekwentnie i odważnie będziesz realizował swoje założenia.
Będziesz pozytywnie nastawiony do świata. Twoja forma psychofizyczna będzie bardzo dobra, a to dzięki spotkaniom ze znajomymi i przyjaciółmi. To od nich będziesz czerpał dobrą energię. Nie lekceważ siły dobra płynącego od najbliższych.
SKORPION
RYBY
RAK
Gwiazdy wpłynął na Twój temperament, sprawiając że staniesz się asertywny i zdecydowany w swoich osądach. Może to wyrażać się silną skłonnością do rządzenia innymi, co nie zawsze spotka się z dobrym przyjęciem. Postaraj się słuchać innych i być mniej stanowczy.
Jeśli tylko nie trzymają Cię zobowiązania osobiste, będziesz romansować, flirtować, dobrze się bawić poznając nowych ludzi na różnych spotkaniach towarzyskich. Ktoś może chcieć usidlić Cię, ale Ty nie będziesz nastawiony na poważny związek, a raczej na dobrą zabawę.
Najbliższe dni będą sprzyjać dobrej współpracy i harmonijnym relacjom z otoczeniem. Poczujesz, jak ważne jest współdziałanie. Uda Wam się stworzyć ważny projekt, za który otrzymacie pochwały od przełożonych. Nie wywyższaj swoich zasług, bo odrzucą Cię współpracownicy.
STRZELEC
BARAN
LEW
Powinieneś bardziej przyjrzeć się swoim finansom. Zmiana w sposobie dysponowania nimi i oszczędzania wydaje się być nieuchronna. Zrób wywiad wśród znajomych, skontaktuj się ze specjalistami, tak abyś mógł podjąć w pełni przemyślaną decyzję.
Dobra passa w sprawach sercowych. Jeśli jesteś w stałym związku możesz liczyć na współpracę partnera w sprawach praktycznych i codziennych. Okaże się, że świetnie razem współdziałacie, co przyczyni się do rozkwitu uczuć i namiętności.
Okażesz się mistrzem rozwiązywania konfliktowych sytuacji w firmie. Po cichu, bez afiszowania się będziesz sterował sprawami. Nikt nie zorientuje się, że to właśnie Ty zarządzasz. Twoja pozycja wzmocni się, a Ty zyskasz punkty u przełożonych.
KOZIOROŻEC
BYK
PANNA
Będziesz teraz w nienajlepszej formie psychicznej. Wiele spraw może Cię męczyć, otoczenie drażnić, będziesz miał kłopot w odnalezieniu się w codziennych sprawach. Skoncentruj się na rzeczach ważnych, a te które możesz odsunąć na dalszy plan, odłóż na później.
W życiu osobistym i zawodowym zapowiada się stagnacja. Dni będą spokojnie płynęły bez stresu i pośpiechu. W Twoim otoczeniu będzie teraz wielu ludzi, dlatego łatwo o zacieśnienie znajomości i poznanie nowych osób. Wśród nich jest ktoś, z kim zapragniesz poznać się bliżej.
Odczujesz przypływ sił witalnych. Pozytywna energia będzie Cię wprost rozpierać. W swojej euforii postaraj się być bardziej uważny, gdyż łatwo możesz wpaść w tarapaty poprzesz nieprzemyślane działania. Skup się na rzeczach istotnych i pilnych.
(23.09–22.10)
(23.10–21.11)
(22.11–21.12)
(22.12–19.01)
602-MAKIETA 5 92-100.indd 97
(20.01–18.02)
(19.02–20.03)
(21.03–20.04)
(21.04–20.05)
(21.05–21.06)
(22.06–22.07)
(23.07–22.08)
(23.08–22.09)
29/09/2015 17:13:40
602-MAKIETA 5 92-100.indd 98
29/09/2015 17:13:42
602-MAKIETA 5 92-100.indd 99
29/09/2015 17:13:44
602-MAKIETA 5 92-100.indd 100
29/09/2015 17:13:46