Cooltura Issuu 603 by Cooltura

cooltura.co.uk

603-COVER.indd 1

10 paĹşdziernika 2015

41 (603)

06/10/2015 17:12:05

603-MAKIETA 1 01-23.indd 2

06/10/2015 16:56:33

603-MAKIETA 1 01-23.indd 3

06/10/2015 16:56:35

603-MAKIETA 1 01-23.indd 4

06/10/2015 16:56:37

W NUMERZE 603.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

012

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA/ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

048 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 022 PRAWO 024 TEMAT NUMERU Grzech w lekarskim gabinecie

030 KOMENTARZ TYGODNIA Pracownik nasz pan

034 MEDIA MAXIMUS – nowy gracz w internecie

038 NASZE SPRAWY Wybory do sejmu i senatu RP

044 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

048 WYSTAWA Dynamika sportu

603-MAKIETA 1 01-23.indd 5

094

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS gosia@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

058 ZDROWIE

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

Apetyt na minerały Pigwa na gardło Winogrona

060 OGŁOSZENIA 072 PORADY

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Z listów do redakcji

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

076 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

Okładka: TOMEK WALECIUK

Gosia Demetriou radzi

074 SYGNAŁY

Polska kuchnia podbija Wielką Brytanię Syropek Samsona

080 KSIĘGARNIA 082 NAUKA W poszukiwaniu języka uniwersalnego

092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

06/10/2015 16:56:42

006

Zdjęcie tygodnia Takie sĄ wyspy

W drodze ku nowej polityce Nowy lider Partii Pracy Jeremy Corbyn wygłosił w zeszły wtorek pierwsze długie przemówienie programowe. Jego wystąpienie było głównym wydarzeniem trzeciego dnia trwającej w nadmorskim kurorcie w Brighton konferencji laburzystów. Polityk podkreślił, że chce „nowej, bardziej bezpośredniej i uczciwej polityki”, krytykując rząd Davida Camerona, który nazwał „opłacanym przez fundusze inwestycyjne”. Czytaj więcej na str. 12, 18

603-MAKIETA 1 01-23.indd 6

06/10/2015 16:56:43

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga 603-MAKIETA 1 01-23.indd 7

06/10/2015 16:56:45

Fot. Christopher Furlong/Staff/ GettyImages

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

David Cameron

Londyn nie zapłaci za handel niewolnikami W trakcie zeszłotygodniowej wizyty na Jamajce brytyjski premier David Cameron oświadczył, że jego rząd nie zamierza wypłacać odszkodowań za rolę, jaką Wielka Brytania odegrała w handlu niewolnikami w regionie karaibskim.

603-MAKIETA 1 01-23.indd 8

– Mam nadzieję, że jako przyjaciele którzy wspólnie tyle przeszli od tych najciemniejszych czasów możemy odejść od tego bolesnego dziedzictwa i kontynuować budowanie na rzecz przyszłości – powiedział Cameron w parlamencie Jamajki składając w tym kraju wizytę jako pierwszy brytyjski premier od 14 lat. W 2014 roku przywódcy państw karaibskich zatwierdzili 10-punktowy plan wyegzekwowania odszkodowań od praktykujących niegdyś niewolnictwo krajów europejskich. Przywódcy ci zaznaczyli, że chodzi tu nie tylko o niewolnictwo i ludobójstwo, ale także utrzymywanie przez sto lat segregacji rasowej i cierpienia wyzwoleńców. Ich zdaniem, region nadal musi się borykać ze skutkami niewolnictwa. Karaibskie rządy oceniają, że stosowne odszkodowania mogłyby sięgnąć bilionów dolarów, a niektóre z nich lansują w związku z tym koncepcję umorzenia długów. Tymczasem kosztem 25 mln funtów Wielka Brytania dołoży się do wybudowania na Jamajce nowego więzienia, do którego ma zamiar odsyłać Jamajczyków skazanych przez brytyjskie sądy na Wyspach. Obecnie w brytyjskich więzieniach przebywa ponad 600 skazanych jamajskiego pochodzenia, których nie można deportować z uwagi na fatalne warunki w więzieniach na Jamajce. O sprawie poinformował premier podczas tej samej wizyty na Jamajce. Z zapewnień władz wynika, że brytyjski budżet zaoszczędzi 10 mln funtów rocznie, kiedy w 2020 roku nowy zakład karny ruszy i zacznie się przenoszenie Jamajczyków z brytyjskich więzień. Zakłada się, że trafi tam około 300 przestępców skazanych na co najmniej cztery lata więzienia i którzy mają jeszcze do odsiedzenia nie mniej niż 18 miesięcy. Blisko 70 proc. Jamajczyków odsiaduje w brytyjskich więzieniach kary za przestępstwa związane z przemocą oraz handlem narkotykami. Nowe więzienie ma pomieścić w sumie 1,5 tys. skazanych. Wielka Brytania poniesie około 40 proc. kosztów jego budowy. – Jest całkowicie słuszne, że zagraniczni przestępcy, którzy łamią nasze prawa, są odpowiednio karani, ale nie powinno to odbywać się kosztem ciężko pracującego brytyjskiego podatnika – powiedział David Cameron. « 06/10/2015 16:56:47

603-MAKIETA 1 01-23.indd 9

06/10/2015 16:56:49

Zdjęcia: PAP/EPA/Greater Manchester Police

010

WIADOMOŚCI NA wyspach

W mieszkaniu aresztowanego 15-latka policja znalazła między innymi nóż i szafkę z napisem „Islamic State”.

Dożywocie dla 15-latka za podżeganie do terroryzmu Sąd w Manchesterze skazał w zeszły piątek na dożywocie z możliwością zwolnienia nie wcześniej niż po pięciu latach, 15-letniego chłopca, który przyznał się do podżegania do terroryzmu. Jest to zapewne najmłodszy Brytyjczyk skazany za takie przestępstwo.

603-MAKIETA 1 01-23.indd 10

Chłopiec, którego nazwiska prawo zabrania ujawnić, ponieważ jest niepełnoletni, przyznał się w lipcu do wysyłania przez internet wezwań do atakowania funkcjonariuszy policji podczas obchodów rocznicy lądowania Korpusu Wojskowego Australii i Nowej Zelandii (ANZAC) na tureckim półwyspie Gallipoli podczas I wojny światowej. Korpus, walczący po stronie wojsk alianckich, poniósł tam w 1915 roku ogromne straty w konfrontacji z siłami imperium osmańskiego. Rocznica lądowania ANZAC na Gallipoli (25 kwietnia) jest świętem australijsko-nowozelandzkiego braterstwa broni. Wykrycie działań chłopaka dało początek wielkiej operacji policyjnej w Melbourne, podczas której aresztowano piątkę nastolatków planujących atak w stylu Państwa Islamskiego. Brytyjska policja podkreślała, że gdyby spisku nie wykryto, prawdopodobnie nie udałoby się uniknąć ofiar. 15-latek z Blackburn w północnej Anglii przyznał się do podżegania innych do aktu terroryzmu. Został skazany na dożywocie w ośrodku zatrzymań dla młodocianych i będzie musiał odsiedzieć co najmniej pięć lat. Chłopak został najpierw zatrzymany przez policję w związku z podejrzeniem, że groził zabiciem swego nauczyciela. Wkrótce ustalono, że szukał w internecie instrukcji wytwarzania materiałów wybuchowych i budowy zapalników. W ciągu dziewięciu dni w marcu wymienił ponad 3 tysiące zaszyfrowanych wiadomości z innym uczestnikiem spisku w Australii, przygotowując plan napadu na policjanta podczas rocznicowej parady. Dyskutował z nim także o obcinaniu głów itp. «

06/10/2015 16:56:51

603-MAKIETA 1 01-23.indd 11

06/10/2015 16:56:52

012

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga

Jeremy Corbyn przemawia podczas konferencji laburzystów w Brighton.

Corbyn chce „nowej, bardziej bezpośredniej” Partii Pracy Nowy lider Partii Pracy Jeremy Corbyn wygłosił w zeszły wtorek pierwsze długie przemówienie programowe. Podkreślił, że chce „nowej, bardziej bezpośredniej i uczciwej polityki”, krytykując rząd Davida Camerona, który nazwał „opłacanym przez fundusze inwestycyjne”.

603-MAKIETA 1 01-23.indd 12

Wystąpienie Corbyna było głównym wydarzeniem trzeciego dnia trwającej w nadmorskim kurorcie w Brighton konferencji laburzystów. Brytyjskie media od tygodni zastanawiały się nad tym, co może znaleźć się w przemówieniu. Lider Partii Pracy sam zasygnalizował kilka kluczowych wątków podczas wywiadów dla weekendowej prasy oraz występu w popularnym niedzielnym programie publicystycznym Andrew Marra w BBC One, wskazując na nierówności, opiekę społeczną, uniwersalne prawa człowieka i rozbrojenie nuklearne. W godzinnym wystąpieniu weteran brytyjskiej lewicy podkreślił, że „koniecznie należy zwalczać konserwatywną politykę oszczędności”, a „losy ludzi – nie potencjalne zyski – powinny kształtować proponowane rozwiązania prawne”. Corbyn bezpośrednio zaatakował obecny rząd, nazywając go „opłacanym przez fundusze inwestycyjne”, krytykując przyjęcie ponad 50 milionów funtów darowizny na rzecz Partii Konserwatywnej, odkąd David Cameron stanął na czele partii. – Nie musimy tego zaakceptować. Brytyjska polityka nie może chronić wybranych, ale musi być dla wszystkich. To może i musi się zmienić – podkreślił, dodając, że Cameron „w szokujący sposób złamał swoje obietnice wyborcze”. – Musimy stworzyć politykę używającą prostego języka, opartą na wartościach, oczekującą uczciwości i szczerości, występującą przeciwko uprzedzeniom – powiedział Corbyn, powtarzając tym samym kluczowe argumenty formułowane podczas kampanii w trakcie walki o stanowisko szefa Partii Pracy. W ciągu ostatnich trzech miesięcy Corbyn zmienił radykalnie swoją pozycję na mapie brytyjskiej polityki, przekształcając się z doświadczonego, ale mało eksponowanego posła-aktywisty w lidera największej partii opozycyjnej. W wewnętrznych wyborach jego kandydaturę poparło blisko 60 proc. sympatyków ugrupowania: najwięcej od czasów Tony'ego Blaira. Wbrew spektakularnemu zwycięstwu Corbyn mierzy się jednak z silną opozycją wewnątrz partii: wielu polityków, którzy dotychczas zajmowali stanowiska w gabinecie cieni, odmówiło udzielenia mu poparcia i ustąpiło z zajmowanych funkcji. Nowy lider Partii Pracy nie jest też ulubieńcem mediów, które zarzucają mu nadmierną lewicowość i niewystarczający potencjał, aby 06/10/2015 16:56:54

013 stać się w perspektywie premierem Wielkiej Brytanii. W zeszłowtorkowym sondażu niewiele ponad 50 proc. Brytyjczyków przyznało, że jest w stanie wyobrazić sobie Corbyna na czele rządu, a kilka dni temu zaledwie 22 proc. uznało, że byłby „najlepszym z dostępnych kandydatów”. Podczas przemówienia Corbyn próbował na to odpowiadać z charakterystyczną autoironią. – Przeczytałem o sobie w gazecie, że byłbym zadowolony, gdyby jakaś asteroida zmiotła z Ziemi całą ludzkość. Cóż, asteroidy są dość kontrowersyjne, więc raczej bym się na to nie zdecydował... przynajmniej nie bez konsultacji z Wami – zażartował. Polityk skomentował także wyrażane przez część komentatorów obawy dotyczące wpływu szybkiego wzrostu liczby członków Partii Pracy – do której dołączyło ponad 50 tys. osób, odkąd Corbyn stanął na jej czele – na jej integralność. – Spróbujcie sobie wyobrazić, że dziennikarze sportowi mówią: ten klub ma dziesiątki tysięcy nowych kibiców, bilety na cały sezon wyprzedane, wszyscy zmobilizowani – jak oni sobie poradzą z tym kryzysem? – żartował. Corbyn powtórzył swój sprzeciw wobec programu broni nuklearnej Trident – i to wbrew temu, że w poprzednią niedzielę partia zrezygnowała z podejmowania tego tematu w trakcie konferencji. Lider laburzystów przypomniał także swoje kluczowe inicjatywy: renacjonalizację kolei, uruchomienie banku inwestycyjnego skierowanego do biedniejszej części społeczności, plan budowy mieszkań i zwiększenie inwestycji w ochronę zdrowia psychicznego. Zapowiedział, też że Partia Pracy rozważy zwiększenie wsparcia dla samozatrudnionych, w tym między innymi wprowadzenie finansowanego przez państwo urlopu macierzyńskiego. Corbyn, który został uznany przez Partię Konserwatywną za „zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego Wielkiej Brytanii”, podkreślił swoją zdecydowaną opozycję wobec interwencji zbrojnej w Syrii, akcentując jednak znaczenie brytyjskiego wojska dla „ochrony granic, a także wsparcia misji humanitarnych”. W ten sposób wyraźnie złagodził swoje wcześniejsze wypowiedzi, w których podkreślał, że pokojowa polityka „nie potrzebuje sił zbrojnych”; komentując je, anonimowy generał ocenił na łamach prasy, że w razie dojścia do władzy „Corbyn powinien spodziewać się opozycji ze strony wojska”. W przemówieniu zabrakło określenia polityki wobec Unii Europejskiej i NATO. W czasie weekendu poprzedzającego konferencję Corbyn nawoływał w BBC do „demilitaryzacji Europy Środkowej”, aby „uniknąć prowokowania Rosji”, czym wzbudził wiele kontrowersji w mediach społecznościowych. Przemówienie lidera laburzystów było transmitowane na żywo w wielu krajach, między innymi po raz pierwszy w historii w Iranie, dzięki zakończonym negocjacjom nuklearnym. W konferencji Partii Pracy w Brighton wzięło udział ponad 11 tys. delegatów z całej Wielkiej Brytanii. « 603-MAKIETA 1 01-23.indd 13

PROFESJONALNE

%,852 .6,ċ*2:( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q Self-employed Q Firm Limited Q VAT Q /LVWD SĮDF &,6

'25$'=7:2

,0,*5$&<-1( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ

Q UH]\GHQWXUD W\PF]DVRZD L VWDĮD Q RE\ZDWHOVWZR EU\W\MVNLH Q SDV]SRUW EU\W\MVNL Q SDV]SRUW EU\W\MVNL GOD G]LHFL XURG]RQ\FK Z 8.

7ĭ80$&=(1,$ 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q SU]\VLČJĮH Q HNVSUHVRZH Q VSHFMDOLVW\F]QH

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy również KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

06/10/2015 16:56:56

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

„Pokój” do wynajęcia 500 funtów plus rachunki.

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

Pokój w mieszkaniu dzielonym z innymi lokatorami. Umeblowany. Modna dzielnica. Blisko stacji metra. Cena atrakcyjna. Alex Lomax, studentka dziennikarstwa, postanowiła od razu odpowiedzieć na ogłoszenie. Po przyjeździe na miejsce, szybko zorientowała się, że „pokój” to miejsce pod schodami, na dobrą sprawę szafa. Materac rozłożony na całej długości, wypełnia szczelnie nie za duży schowek. Na podłodze stoi proszek, co świadczyć może o traktowaniu terenu jako pomieszczenie wspólne i gospodarcze. Na ścianie wiszą płaszcze i ubrania pozostałych mieszkańców. O intymność raczej trudno. Landlord, Dan Smith, woła 60 funtów tygodniowo plus rachunki. Kiedy jedna z osób poszukujących lokum nagłośniła sprawę na portalach społecznościowych, a potem w mediach, właściciel posesji stał się nieosiągalny. 603-MAKIETA 1 01-23.indd 14

– Moją pierwszą reakcją był szok. Całkowicie zamurowało mnie. Nie byłam w stanie skomentować. Powiedziałam tylko, że dziekuję i że to nie dla mnie. Uciekłam stamtąd bardzo szybko. Szczerze mówiąc, nie miałam okazji zobaczyć całego domu, ale wnosząc po pierwszym wrażeniu, chyba niewiele straciłam. Materac pod schodami na Clapham Junction, czyli pokój w modnej dzielnicy – mówi 23-latka. Alex niedawno ukończyła Uniwersytet w Trent. Nadal szuka mieszkania. Po ostatnich doświadczeniach zdecydowała, że będzie dzwonić po coś droższego, nawet dzielonego, ale przypominającego pokój, a nie skrytkę na szczotki. Zakwaterowanie w Wielkiej Brytanii jest jednym wielkim problemem, którego skala sięga absurdalnych rozmiarów właśnie w Londynie. Miasto pełne jest chciwych Landlordów, którzy co chwilę rozśmieszają i przerażają swoich potencjalnych lokatorów. W maju tego roku pojawiła się oferta wynajmu łóżka dostawionego w kuchni za 400 funtów miesięcznie na Kingston-

on-Thames. Prysznic pod łóżkiem? Dlaczego nie, zwłaszcza jeśli na West Kensington, czyli blisko centrum. Do łóżka wchodzi się po drabinie prowadzącej na obudowę łazienki. 520 funtów i trochę fitnesu za darmo. Na Docklands swego czasu szukano najemcy na pokój za 195 funtów tygodniowo. W pomieszczeniu prócz łóżka znajdowała się kabina prysznicowa, 2 szafy i sofa do siedzenia. W necie swoje 5 min popularności święciło również drzewo wrośnięte w wynajmowany lokal. Nie wiadomo co gorsze: drzewo czy.... Tylko 74 funty tygodniowo z rachunkami za dach nad głową w Lewisham. Idealne dla studenta, dlaczego? Materac do spania rozłożony na biurku. Jeden z Landlordów na Hendon został ukarany grzywną za wynajmowanie pomieszczenia, które nazwał pokojem. Prowadzą do niego schody po których nie można wejść inaczej, jak tylko czołgając się. Wysokość 0,7-1,2m. To mniej, niż wzrost 8-letniego dziecka. Najemcami była para. Płaciła 420 funtów tygodniowo. « 06/10/2015 16:56:57

015 przegląd prasy »MAIL ON SUNDAY

Dziewica w ciąży Dzięki nauce, nie trzeba uprawiać seksu, by mieć dziecko. Jak wynika z badań, w ciągu ostatnich pięciu lat 25 Brytyjek urodziło dzieci, będąc dziewicami. I nie ma tutaj żadnych cudów. Zabieg in vitro kosztujące pięć tysięcy funtów i umożliwia zajście w ciążę heteroseksualnym kobietom bez uprawiania seksu. Maha Ragunath, dyrektor medyczny w klinice Care Fertility w Nottingham, wyznała że sama pomogła trzem kobietom zajść w ciążę: „Kiedy pytałam się ich dlaczego przyszły na zabieg, bardzo często odpowiadały, że czują się gotowe by mieć dziecko, jednak nie chcą dłużej czekać na pojawienie się odpowiedniego partnera. One chcą mieć dziecko, niekoniecznie wchodząc w nowy związek”. Jednak nie każdy lekarz zgadza się z takim stanem rzeczy. Josephine Quimtavalle z Comment on Reproductive Ethics komentuje: „Kim jest dziecko dla takich kobiet? Pluszowym misiem, którego odłożą na półkę? Informacja od natury jest taka, że w wychowaniu dziecka musi wziąć udział i matka i ojciec”.

»DAILY EXPRESS

Jak bardzo można być oszczędnym?! Pięć procent Brytyjczyków pije deszczówkę, aby obniżyć rachunki za wodę, a dwa procent używa kradzionych, darmowych rękawiczek ze stacji paliw do nakładania samoopalacza. Piętnaście procent przyznaje, że chodzi do księgarni i fotografuje telefonem komórkowym przepisy z książek kucharskich, by uniknąć zakupu książki. Jeden procent przyznało, że przetrzymuje stare kalendarze tak długo, aż daty znowu się pokryją. Podczas gdy kolekcjonowanie kalendarzy nie jest szkodliwe, to już przywłaszczanie sobie artykułów biurowych z miejsca w którym pracujemy, a robi to ponad 59%, nie jest warte utraty pracy. Dane: Latest Free Stuff.co.uk

»METRO

Kryzys po roku? Kryzys w związku po 7 latach? Bzdura. Pierwszy płomień zaczyna wypalać się po roku. Wiele par określa 12 miesięcy jako moment najwyższego uniesienia uczuć, po którym następuje spadek intensywności. Powód? Tyle czasu potrzeba, by para dobrze poznała się i przestała zaskakiwać. Częstotliwość zbliżeń również ma znaczenie. Po upływie roku ich liczba spada. Wtedy pojawia się pierwsza pokusa zdrady, jeśli... uczucie z namiętności nie przerodzi się w dojrzałą miłość. Dane: Sondaż niemieckiego uniwersytetu Ludwig Maximillian opublikowany w magazynie „Archives of Sexual Behavior”. (SM)

603-MAKIETA 1 01-23.indd 15

06/10/2015 16:56:58

Zakaz palenia w samochodach z dziećmi

Samochód z naklejką informującą o zakazie palenia stoi w centrum Londynu.

W Wielkiej Brytanii wszedł w zeszły czwartek w życie zakaz palenia papierosów w samochodach, którymi jadą również dzieci.

Za jego złamanie grozi grzywna 50 funtów. Zakaz dotyczy zarówno kierowców, jak i pasażerów i stosuje się do

Fot. PAP/EPA/Andy Rain

016

WIADOMOŚCI Unia Europejska wszystkich rodzajów samochodów poza kabrioletami z opuszczonym dachem. Nie ma przy tym znaczenia, że w samochodzie są opuszczone szyby albo otwarty szyberdach. Według organizacji zajmujących się ochroną zdrowia co tydzień ponad 430 tys. brytyjskich dzieci narażonych jest na bierne palenie w aucie. Zdaniem naukowców toksyczny dym papierosowy zostaje w pojeździe nawet dwie i pół godziny mimo otwartych okien, a jego stężenie w samochodzie jest znacznie większe niż np. w barze dla palących. Zakaz został wprowadzony w Anglii i Walii; w Szkocji, gdzie obowiązuje osobne prawodawstwo, ma być ewentualnie uchwalony w przyszłym roku. Analogiczny zakaz obowiązuje już w niektórych częściach Stanów Zjednoczonych, Kanady i Australii. Zakaz palenia w miejscach publicznych obowiązuje w Wielkiej Brytanii od 2007 roku. «

Kontrakt Beatlesów sprzedany

Kontrakt, który zapoczątkował karierę zespołu The Beatles, został w zeszły wtorek sprzedany w Londynie za 365 tys. funtów – poinformował dom aukcyjny Sotheby's. Jest to jedyna umowa spisana między czterema członkami słynnego kwartetu rockandrollowego z Liverpoolu: Johnem Lennonem, George'em Harrisonem, Paulem McCartneyem i Ringo Starrem, a

603-MAKIETA 1 01-23.indd 16

także ich menadżerem Brianem Epsteinem, który był często nazywany „piątym Beatlesem”. Epstein zmarł z powodu przedawkowania w 1967 r. Kontrakt został podpisany 1 października 1962 roku, zaledwie na cztery dni przed wydaniem singla „Love Me Do”. Na kontrakcie widnieją podpisy wszystkich muzyków, a także ojców McCartneya i Harrisona, ponieważ Paul

i George nie mieli jeszcze wtedy 21 lat, kiedy w Wielkiej Brytanii uzyskiwało się pełnoletniość. W kontrakcie zapisano między innymi, że Epstein będzie pełnił rolę menadżera zespołu przez pięć lat i będzie otrzymywał odpowiednia prowizję: 10 proc. od zysków do 400 funtów tygodniowo, 20 proc. – od zysków 400-800 funtów i 25 proc. powyżej tej sumy. «

06/10/2015 16:56:59

017

Eva Becla Prezentuje...

Sobota

17 października

19:00

godz.

Ealing Town Hall

New Broadway, Ealing, W5 2BY

Bilety w cenie £18

(zniżki dla grup powyżej 10 osób)

REZERWACJA TELEFONICZNA/ZAKUP

"Czerwony Tulipan" wykonuje piosenki "uczucia", czyli poetyckie i kabaretowe – zawsze literackie lub, jak nazywają je niektórzy "piosenki artystyczne". Współpracuje z "Kabaretową Sceną Trójki". Zespół od 1985 roku gra koncerty w całej Polsce oraz w Europie, USA i Kanadzie. Wydał 10 płyt CD oraz DVD zatytułowane "Obrazy i obrazki".

(akceptujemy płatność kartami płatniczymi) (bilety zamówione/niezapłacone w ciągu 4 dni zostaną anulowane)

Tel: 07788 4101 22 020 8997 3629

email: eva@evabeclapresents.com eva.becla www.evabecla.com

SKŁADAM SERDECZNE PODZIĘKOWANIA POLONII AID FUNDATION TRUST

603-MAKIETA 1 01-23.indd 17

06/10/2015 16:57:01

018

WIADOMOŚCI na wyspach Fot. Christopher Furlong/Getty Images

Tysiące przeciw torysom

Dziesiątki tysięcy ludzi demonstrowały w niedzielę w Manchesterze, gdzie rozpoczęła się doroczna konferencja brytyjskiej Partii Konserwatywnej, przeciwko polityce oszczędności. Zebrani skandowali: „Pozbądźmy się torysów” czy „Nie dla cięć budżetowych”. Według związkowej konfederacji TUC, współorganizatorki demonstracji, ulicami Manchesteru przeszło 60 tys. ludzi. Policja, która aresztowała dwie osoby, nie podała danych na temat frekwencji. Demonstranci, w tym wielu przyjezdnych, wyrazili sprzeciw wobec cięć socjalnych, polityki oszczędności, reform służby zdrowia NHS czy projektu ustawy ograniczającej prawo do strajku. Przewiduje ona, że każdy strajk powinien być poprzedzony głosowaniem, w którym wzięłoby udział co najmniej 50 proc. zatrudnionych; obecnie żadne kworum nie jest wymagane. 70-letnia emerytowana pielęgniarka, uczestnicząca w demonstracji,

W protestach przeciwko rządzącym torysom licznie wzięli udział między innymi prawnicy NHS.

podkreśliła, że planowane zmiany „to dopiero początek”, a protestujący nie chcą powtórki tego, co Margaret „Thatcher wyrządziła górnikom”. „Organizujcie się, strajkujcie, stawiajcie opór” – można było przeczytać na transparentach. Po spektakularnym zwycięstwie w majowych wyborach parlamentarnych

rząd Davida Camerona, tworzony samodzielnie przez konserwatystów, ogłosił cięcia wydatków socjalnych w wysokości 12 mld funtów do 2020 roku. Niedzielna demonstracja była pierwszym z serii wydarzeń (debat, flash-mobów) w ramach sprzeciwu wobec konserwatystów. Protesty trwały do zakończenia ich zjazdu w środę. «

Zablokowany tunel

Ruch kolejowy w tunelu pod kanałem La Manche został stopniowo przywrócony po tym jak ponad 100 migrantów próbowało się nielegalnie dostać z Francji do Wielkiej Brytanii paraliżując działanie tamtejszej infrastruktury. W nocy z zeszłego piątku na sobotę do tunelu wdarło się 113 osób. Zdaniem Fabienne Buccio grupa zachowywała się w sposób agresywny, dlatego na miejsce wezwano posiłki policyjne. To kolejna tego typu sytuacja w ostatnich tygodniach, kiedy migranci próbowali nielegalnie dostać się pod kanałem La Manche do Wielkiej Brytanii. Po francuskiej stronie tunelu w Calais znajduje się 603-MAKIETA 1 01-23.indd 18

obóz, w którym przebywa wielu migrantów chcących się dostać na Wyspy. Spółka podała, że dzięki interwencji służb bezpieczeństwa udało się przywrócić w tunelu porządek, a migranci zostali powstrzymani przed dostaniem się na terytorium Wielkiej Brytanii. Kilka osób zatrzymano. Eurotunnel poinformował także, że w związku z wtargnięciem migrantów czasowo wstrzymano połączenia kolejowe w tunelu pod kanałem La Manche. W sobotę rano kursy zostały stopniowo wznawiane. Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR) przewiduje, że w 2015 i 2016 roku do Europy przez

Morze Śródziemne dotrze około 1,4 mln uchodźców. Wcześniej szacunki tej oenzetowskiej instytucji mówiły o 850 tys. przybyszów. Na początku września UNHCR prognozowało, że w 2015 roku do Europy przybędzie 400 tys. imigrantów i uchodźców, a rok później – 450 tys. Jednak do 28 września przybyło prawie 521 tysięcy. Spośród nich prawie 383 tys. dotarło do Grecji, a około 129 tys. do Włoch. Według UNHCR około 54 proc. z nich to Syryjczycy, a 13 proc. to Afgańczycy. 71 proc. ludzi, którzy dotarli do Grecji, to Syryjczycy. Od stycznia około 3 tys. uchodźców zginęło lub zostało uznanych za zaginione. « 06/10/2015 16:57:05

019

603-MAKIETA 1 01-23.indd 19

06/10/2015 16:57:06

020

ARTYKUŁ SPONSOROWANY PRAWO

„Co, gdzie i komu” – polskie i angielskie zasady ustawowego dziedziczenia beztestamentowego MONIKA BYRSKA

Śmierć osoby bliskiej, to jedna z najbardziej stresujących sytuacji życiowych. Co zrobić? Jak dalej żyć? Jak zorganizować pochówek i co zrobić z rzeczami zmarłego? Niestety każda rodzina będzie musiała zadać sobie te pytania, często wcześniej niż byśmy sobie tego życzyli. Sprawy zmarłego często stają się skomplikowane, gdy pozostawia on majątek zlokalizowany w więcej niż jednym kraju. Pisaliśmy o tym w ubiegłym tygodniu. Dodatkowe komplikacje pojawiają się gdy zmarły umiera, nie pozostawiając ważnego testamentu. Zarówno polskie i angielskie prawo spadkowe posiada ustawy określające zasady dziedziczenia beztestamentowego. Polskie zasady mają zastosowanie w odniesieniu do majątku zlokalizowanego w Polsce. Angielskie zasady maja zastosowanie w odniesieniu do majątku zlokalizowanego w Anglii i Walii. 

Kiedy umiera osoba zamężna, ale bezdzietna, zgodnie z zasadami angielskimi, małżonek (lub partner w przypadku zarejestrowanych związków pomiędzy partnerami tej samej płci) dziedziczy wszystko. W Polsce małżonek dziedziczy jedynie połowę. Druga połowa należna jest rodzicom i rodzeństwu zmarłego, lub dzieciom rodzeństwa, jeśli bracia i siostry umarli wcześniej. 

Kiery umiera osoba zamężna i posiadająca dzieci zgodnie z zasadami angielskimi, małżonkowi należne są wszystkie rzeczy osobiste zmarłego i pierwsze £250,000 jego majątku. Pozostała część majątku dzielona jest na dwie równe czę603-MAKIETA 1 01-23.indd 20

ści. Jedna połowa należna jest małżonkowi. Druga dzielona jest równo pomiędzy wszystkie dzieci zmarłego. Jeśli któreś z dzieci umarło, należna mu część dziedziczona jest przez jego dzieci (tj. wnuki zmarłego). 

Zgodnie z polskimi zasadami dziedziczenia ustawowego, małżonek i dzieci zmarłego dziedziczą w częściach równych, z zastrzeżeniem, że małżonek nie może uzyskać części mniejszej niż ¼ wartości całej masy spadkowej. Tak więc w rodzinie posiadającej dwoje dzieci, małżonek i dzieci dziedziczą w częściach równych 1/3; w rodzinie posiadającej troje dzieci, małżonek i dzieci dziedziczą częściach równych ¼; w rodzinach posiadających czworo i więcej dzieci, małżonek otrzyma ¼ a reszta zostanie podzielona równo pomiędzy wszystkie dzieci. Tak jak w Anglii, jeśli dziecko umiera prędzej, do dziedziczenia jego części powołane są jego dzieci (wnuki zmarłego). 

nych pomiędzy wszystkie dzieci. Część przypadająca na dziecko zmarłe przedwcześnie dziedziczona jest przez jego/ jej dzieci. 

Kiedy umiera osoba niezamężna i bezdzietna, w obydwu krajach ustawa wyznacza szereg bliskich krewnych uprawnionych do dziedziczenia (rodzice, rodzeństwo). Jeśli brak bliskich krewnych, w Anglii majątek staje się częścią majątku królewskiego. W Polsce majątek przechodzi na rzecz Skarbu Państwa. 

Zasady ustawowe często wydają się niesprawiedliwe np. dzieci, które opiekowały się rodzicem przez ostatnie lata życia, ostatecznie dziedziczą niewiele. Czy można coś zrobić po śmierci rodzica? Zachęcamy do lektury naszego artykułu na temat pozwów o większą cześć majątku spadkowego, który ukaże się wkrótce. «

Kiedy umiera osoba posiadająca dzieci, ale niezamężna, rozwodnik lub wdowiec, zarówno w Polsce jak i w Anglii cały majątek zostanie podzielony w częściach rów-

Jeśli masz zapytania, proszę skontaktuj się Monika Byrska jest prawnikiem pracującym w kancelarii Anthony Gold, biegle operującym zarówno w języku angielskim jak i polskim. Z Panią Moniką można skontaktować się pod numerem telefonu 0207 940 4000 lub e-mailowo: monika.byrska@anthonygold.co.uk

06/10/2015 16:57:08

603-MAKIETA 1 01-23.indd 21

06/10/2015 16:57:10

022

WIADOMOŚCI prawo

Wypadek za granicą

Masz więcej pytań?

Wypadek za granicą jest bardzo stresującym przeżyciem, zwłaszcza gdy po powrocie okazuje się, że nie dopełniliśmy wszystkich formalności.

Należy zatem pamiętać, aby zebrać wszystkie informacje, które po powrocie do kraju mogą być przydatne do prowadzenia sprawy. Po wypadku upewnijmy się, że na miejsce zdarzenia została wezwana policja. Po pobraniu wszystkich danych upewnijmy się, że otrzymaliśmy kopię raportu policyjnego. Poprośmy o tłumacza, jeżeli mamy trudności z komunikacją ze względu na barierę jezykową. Zapiszmy, jak doszło do zdarzenia, zróbmy zdjęcia (w tym zdjęcia tablicy rejestracyjnej samochodu sprawcy), wymieńmy ze sprawcą dane ubezpieczycieli, pobierzmy dane świadków, nie przepraszajmy i nie przyznajmy się do odpowiedzialności. Pozwólmy naszej firmie ubezpieczeniowej zadecydować, kto jest odpowiedzialny za kolizję. Jakiekolwiek dyskusje ze sprawcą wypadku mogą być później użyte przeciwko nam. Jeżeli wypadek miał miejsce w jednym z krajów Unii Europejskiej, wówczas na miejscu zdarzenia powinniśmy otrzymać tzw. European Accident Statement (ESA). Jest to standardowa forma dostępna w krajach Unii w różnych językach. W formie możemy zawrzeć wszystkie informacje dotyczące wypadku, które pomogą naszej firmie ubezpieczeniowej podjąć decyzję o odpowiedzialności. Pamię-

603-MAKIETA 1 01-23.indd 22

tajmy o tym, że formę możemy podpisać tylko wówczas, gdy rozumiemy zawartą w niej treść. Jeżeli w trakcie, gdy doszło wypadku, jechaliśmy swoim autem, powinniśmy się jak najszybciej skontaktować z ubezpieczycielem. Każda firma ma bowiem ustalony czas, w trakcie którego należy zgłosić wypadek. Przed wyjazdem za granicę pamiętajmy o sprawdzeniu, czy nasze ubezpieczenie obowiązuje również w trakcie podróży zgranicznych. Niektóre firmy mają ograniczony zakres usług, jeśli wypadek miał miejsce za granicą. Często zdarza się, że nasze pełne ubezpieczenie (comprehensive) za granicą będzie funkcjonowało jako podstawowe (third party only). Jeżeli podróżujemy poza Unią Europejską, musimy mieć wykupioną Zieloną Kartę, która zapewni nam ochronę prawną w trakcie wypadku. O Zieloną Kartę możemy się starać bezpośrednio u naszego ubezpieczyciela po uiszczeniu odpowiedniej opłaty.

Zadzwoń do DNS Claims na numer 0208 741 7762, a udzielimy Ci wszystkich informacji.

Jeżeli w trakcie, gdy doszło do wypadku, jechaliśmy wynajętym autem, pamiętajmy, że przed powrotem z wakacji wypadek musimy zgłosić na policję w kraju, w którym miał miejsce, gdyż firmy wynajmujące pojazdy posiadają wymóg zaraportowania wypadku. Pamiętajmy też, aby bezzwłocznie skontaktować się z firmą, od której wypożyczyliśmy pojazd. Przy wynajmie auta powinniśmy otrzymać numer, pod który należy zadzwonić, jeżeli uczestniczyliśmy w kolizji. Po powrocie z wakacji przygotujmy raport z okolicznościami wypadku, który należy wysłać do firmy wynajmującej pojazd. Pamiętajmy, że auta nie powinniśmy oddawać do naprawy, jeżeli nie otrzymaliśmy zgody firmy, która je nam wynajęła. Jeżeli sprawca wypadku był nieubezpieczony, a wypadek wydarzył się w kraju Unii Europejskiej lub w Islandii, Norwegii, Szwajcarii albo Liechtensteinie, wówczas możemy wystąpić do instytucji podobnej do Motor Insurance Bureau, która działa w każdym z tych krajów. Informację o tym, jak nazywa się dana instytucja, otrzymamy w ambasadzie brytyjskiej lub polskiej. «

06/10/2015 16:57:11

023

603-MAKIETA 1 01-23.indd 23

06/10/2015 16:57:13

024

TEMAT NUMERU PRAWO I BEZPRAWIE

Grzech w gabinecie lekarskim Na sumieniu mają różne przewinienia. Przemoc, oszustwa, molestowanie seksualne, posiadanie dziecięcej pornografii. A nawet groźby zabójstwa. Mimo to ponad tysiąc lekarzy w Wielkiej Brytanii, których nazwiska figurują w kryminalnym rejestrze, może nadal wykonywać swój zawód.

PIOTR GULBICKI

Został zawieszony w czynnościach lekarskich po tym, jak usłyszał sądowy wyrok za wstrzyknięcie swojej żonie zastrzyku z heroiną. Sam również zażywał ten narkotyk. Wymigał się jednak od więzienia zapewniając ławę przysięgłych, że zwalczył nałóg. Ale to nie jedyne wykroczenie dr. Ashley’a Sibery’ego. Dwa dni po orzecze603-MAKIETA 2 24-41.indd 24

niu sądu został zatrzymany za jazdę po pijanemu, za co ukarano go grzywną w wysokości 300 funtów i zakazem siadania za kierownicą. Medical Practitioner Tribunal Service, który rozpatrywał sprawę edynburskiego lekarza w styczniu 2014 roku, orzekł, że owszem, takie postępowanie ujemnie wpływa na wykonywaną przez Sibery’ego profesję, ale nałożył na niego jedynie 9-mięsieczny zakaz wykonywania zawodu. » 06/10/2015 16:58:04

025

603-MAKIETA 2 24-41.indd 25

06/10/2015 16:58:07

026

TEMAT NUMERU prawo i bezprawie Ten sam Trybunał zezwolił dr. Hassanowi Abdulli na dalszą pracę jako psychiatry, mimo że nielegalnie obrzezał 41 żydowskich i muzułmańskich chłopców w niesterylnych warunkach w klinice w Leicester. Przedstawiciele lekarskiej temidy we wrześniu 2014 roku uznali, że Abdulla nie może dokonywać dalszych tego typu zabiegów przez okres dwóch lat, podkreślili jednak, że zawieszenie go w czynnościach związanych ze zdrowiem psychicznym byłoby niewłaściwe, gdyż pozbawiłoby społeczeństwo kompetentnego fachowca.

Przez całe lata lekarze byli na piedestale, ale nie ma wątpliwości, że jakiś procent z nich nadużywał i nadal nadużywa swojej pozycji.

603-MAKIETA 2 24-41.indd 26

Na piedestale

używa swojej pozycji – mówi Taylor, wzywając General Medical Council, organizację zrzeszającą wszystkich lekarzy na terenie Wielkiej Brytanii, do podjęcia zdecydowanych działań. Te apele nie trafiają w próżnię, a GMC dostrzegając powagę sytuacji nie zamierza zamiatać sprawy pod dywan. Dyrektor wykonawczy tej organizacji Niall Dickson zapewnia, że będzie nalegać na poważne sankcje, adekwatne do wagi popełnionych czynów. – Czym innym są wykroczenia drogowe, a czym innym przestępstwa popełnione na tle seksualnym – stwierdził Dickson, przyznając, że GMC zwróciła się z wnioskiem do rządu o wprowadzenie uregulowań skutkujących natychmiastowym wykreśleniem z lekarskiego rejestru osób, które swoim postępowaniem kompromitują medyczną profesję. Zgodnie z obecnym prawem sprawy lekarzy skazanych sądowym wyrokiem rozpatruje Medical Practitioner Tribunal Service, który decyduje o ich dalszej drodze. Najwyższą karą jest wydalenie z zawodu, jednak w praktyce, w większości przypadków, kończy się udzieleniem ostrzeżenia bądź czasowym zawieszeniem. – My, jako Rada Lekarska, chcemy mieć również prawo do apelacji w stosunku do podjętych przez Trybunał decyzji, jeśli uznamy je za zbyt łagodne – dodaje Dickson.

„No comment” doktora Bradbury’ego

Sytuacje są różne, przypadki niejednoznaczne. Ale sprawa Mylesa Bradbury’ego nie budzi wątpliwości. Ten 41-letni, szanowany powszechnie pediatra, specjalista od leczenia raka krwi, stał się bohaterem jednego z największych pedofilskich skandali w ostatnim czasie. – Wykorzystywał swoją pozycję w stosunku do młodych pacjentów z poważnymi chorobami, to niewyobrażalne okrucieństwo – twierdzi Michelle Brown, szefowa Rape and Serious Sexual Offences Unit. Bradbury w swoim gabinecie w szpitalu w Cambridge w latach 2009-2013 06/10/2015 16:58:09

027 molestował chłopców, głównie z biednych rodzin. Mówił ich rodzicom, że powinni opuścić pomieszczenie, żeby dzieci się nie krępowały, a podczas badania dotykał małoletnich pacjentów w intymny sposób, zaspokajając się seksualnie. Pochodzący z Herringswell w hrabstwie Suffolk lekarz został aresztowany w listopadzie 2013 roku. W trakcie procesu wyszło na jaw, że kanadyjskie władze alarmowały UK’s Child Exploitation and Online Protection Centre już w lipcu 2012 roku, że Bradbury kupił płyty DVD z dziecięcą pornografią, ale organizacja, odpowiedzialna za ochronę najmłodszych przed wykorzystywaniem, przez rok nie przekazała tej informacji dalej. Bradbury uchodził za sympatycznego człowieka i nikt, łącznie z żoną i kolegami z pracy, nie podejrzewał jaka jest jego prawdziwa natura. W czasie policyjnych przesłuchań na wszystkie pytania odpowiadał – „no comment”. Po trwającym rok procesie mężczyzna został uznany winnym poważnych nadużyć przeciwko pacjentom i przechowywania w domowym komputerze 16 tys. nieprzyzwoitych zdjęć dzieci. Ostatecznie przyznał się do molestowania 18 chłopców – w tym napaści seksualnej i podglądactwa – ale przypuszcza się, że pokrzywdzonych mogło być setki. – W okresie wielu lat mojej pracy nigdy nie spotkałem się z bardziej karygodnym przestępstwem, postępowaniem, które w tak wielkim stopniu łamałoby lekarską przysięgę Hipokratesa i podważało zaufanie pokładane przez pacjentów, rodziny, kolegów. Twoje działania były w pełni świadome, planowane i uporczywe – stwierdził sędzia Gareth Hawkesworth, ogłaszając wyrok 22 lat więzienia.

Z żądzy władzy i chciwości

Śledczy wzięli Mylesa Bradbury’ego pod lupę po tym, jak babcia jednej z ofiar poskarżyła się dyrekcji szpitala na jego zachowanie. Inaczej było w przypadku Michaela Salmona, który swoją praktykę pediatry zakończył wiele lat temu. 80-letni dziś staruszek został zatrzymany w listopadzie 2013 roku w następstwie zeznań czterech kobiet. Po nagłośnieniu sprawy przez media na policję zgłosiły się kolejne pokrzywdzone, które podczas procesu opowiadały, że w trakcie prowadzonych przez Salmona badań 603-MAKIETA 2 24-41.indd 27

czuły się niekomfortowo, ale uważały, że trzeba mu ufać, gdyż jako lekarz wie co robi. Pediatra pracował w szpitalu w Stoke Mandeville w hrabstwie Buckinghamshire – tym samym, w którym w owym czasie grasował osławiony pedofil Jimmy Savile.

1068. Tylu lekarzy skazanych przez brytyjskie sądy nadal może pracować w zawodzie. Wśród nich są osoby mające wyroki na tle seksualnym, posiadanie dziecięcej pornografii, przemoc, oszustwa, a nawet groźby zabójstwa. Aż 360 figuruje w kryminalnym rejestrze za jazdę po pijanemu. Poza molestowaniem w służbowym gabinecie Salmon dwukrotnie umówił się z 16-latką we własnym domu, gdzie ją zgwałcił. Inne pacjentki musiały całować go „na do widzenia” na zakończenie wizyt. Ostatecznie były lekarz został w lutym 2015 roku uznany przez sąd w Reading winnym dwóch gwałtów i dziewięciu przypadków molestowania seksualnego, których miał się dopuścić w latach 19731988 i został skazany na 18 lat więzienia. Jego ofiarami były dziewczynki w wieku 12-18 lat. – Używał swojej pozycji do wykorzystywania bezbronnych dziewcząt, które nie były zdolne do złożenia skargi, bo był doktorem. Wiele z nich ośmieliło się zeznawać dopiero wtedy, jak nagłośniono sprawę w mediach. Mam nadzieję, że teraz czują, że sprawiedliwość zatriumfowała – stwierdził prokurator Adrian Foster. Salmon nie przyznał się do zarzucanych mu czynów, nazywając oskarżenia bezzasadnymi pomówieniami. Głowę popiołem posypał za to dr Farid Fata. – Źle użyłem swoich talentów pozwalając, żeby zawładnął mną grzech. Wszystko z powodu żądzy władzy i chciwości – stwierdził przed sądem Fata, który doprowadził setki pacjentów do poważnych tarapatów, diagnozując u nich raka i zlecając im kosztowne terapie. » 06/10/2015 16:58:09

028

TEMAT NUMERU prawo i bezprawie Część z nich w ogóle nie była chora, a leczenie przypłaciła utratą zdrowia i pieniędzy. Pochodzący z Detroit 50-letni onkolog w lipcu bieżącego roku trafił za kratki z wyrokiem 45 lat więzienia. Farid Fata zarobił na swoich oszustwach miliony dolarów, natomiast inny sposób na podreperowanie budżetu wybrał dr Anthony Madu. Ów ginekolog pobierał zasiłek chorobowy w swoim macierzystym szpitalu w Cardiff tłumacząc, że nie może pracować z powodu stresu. Nie przeszkadzało mu to jednak, żeby w tym samym czasie zatrudniać się jako lekarz zastępczy w czterech innych placówkach – w Birmingham i Manchesterze – a zarobione pieniądze transferować na swoje bankowe konto w Nigerii, skąd pochodził. Teraz musi zwrócić Narodowemu Funduszowi Zdrowia 98 tys. funtów. Ponadto został skazany na dwa lata więzienia. W zawieszeniu, gdyż biegły psychiatra uznał, że istnieje duże prawdopodobieństwo, iż za kratkami może popełnić samobójstwo. Sędzia orzekł jednak, że zarzuty

603-MAKIETA 2 24-41.indd 28

są na tyle poważne, że dr Madu nie będzie mógł uprawiać w przyszłości zawodu lekarza na terenie Wielkiej Brytanii.

Anioł Śmierci

Oszustwa, wyłudzenia, nadużycia seksualne. Lista przewinień jest długa, jednak tylko jeden brytyjski lekarz w historii został uznany winnym mordowania pacjentów. Harold Frederick Shipman, który dorobił się pseudonimów Doktor Śmierć i Anioł Śmierci, to szczególnie ponura postać. Urodził się w 1946 roku w Nottingham, ale zakotwiczył w Hyde, koło Manchesteru. Na początku pracował w miejscowym centrum medycznym, a potem otworzył własny gabinet, gdzie przyjmował jako lekarz pierwszego kontaktu. Był znaną i szanowaną postacią w lokalnej społeczności. Do czasu. W marcu 1998 roku uwagę pracowników firmy pogrzebowej zwróciła duża ilość zgonów wśród jego pacjentów, a szczególnie kremacji starszych kobiet, które Shipman kontrasygnował swoim podpisem. Policja przeprowadziła dochodzenie w tej sprawie, nie znajdując jednak wystarczających dowodów, żeby postawić mu zarzuty. Doktor Śmierć wpadł dopiero po tym, jak sfałszował testament swojej ostatniej ofiary Kathleen Grundy, zapisując sobie w spadku 386 tys. funtów. Został aresztowany we wrześniu 1998 roku, a półtora roku później sąd skazał go za 15 morderstw na dożywotnie więzienie.

06/10/2015 16:58:12

029 80 proc. jego ofiar stanowiły starsze kobiety, którym wstrzykiwał śmiertelne dawki diamorphiny. Przypuszcza się jednak, że lekarz, który swoich zbrodni dokonał w latach 1975-1998, mógł uśmiercić nawet 250 osób. Jego casus stał się przyczyną zmiany bądź modyfikacji większości brytyjskich przepisów dotyczących leczenia pacjentów. Shipman, ojciec czwórki dzieci, nigdy nie przyznał się do winy podważając oskarżenia wysuwane przeciwko niemu, a poza ostatnim przypadkiem zabójstwa Kathleen Grundy nie wiadomo właściwie jakie motywy nim kierowały. Anioł Śmierci popełnił samobójstwo wieszając się w celi w przededniu swoich 58. urodzin w więzieniu Wakefield w hrabstwie West Yorkshire. Shipman uznawany jest za jednego z największych seryjnych morderców w historii, a jednocześnie pozostaje jedynym brytyjskim lekarzem uznanym winnym morderstwa swoich pacjentów. Co prawda dr John Bodkin Adams w 1957 roku został oskarżony o zabójstwo 160 osób, których miał uśmiercić w okresie ponad 10 lat, ale sąd uniewinnił go od tych zarzutów… «

Harold Frederick Shipman, który dorobił się pseudonimów Doktor Śmierć i Anioł Śmierci, to szczególnie ponura postać. Sąd skazał go za 15 morderstw na dożywotnie więzienie. 80 proc. jego ofiar stanowiły starsze kobiety, którym wstrzykiwał śmiertelne dawki diamorphiny. 603-MAKIETA 2 24-41.indd 29

06/10/2015 16:58:13

030

KOMENTARZ TYGODNIA polityka

Pracownik nasz pan Eksperci przewidują, że w najbliższej przyszłości wzmocni się pozycja pracowników. Era taniej siły roboczej dobiega końca. Czy kapitalizm i polityka dostosują się do nowej rzeczywistości? Radosław Zapałowski

W świecie niepewności, rosnącego globalnego rozwarstwienia i coraz większej prekaryzacji na rynku 603-MAKIETA 2 24-41.indd 30

pracy najnowsza publikacja cenionych ekspertów we wpływowym „The Economist” wieszcząca koniec ery taniej siły roboczej brzmi jak science fiction. Albo jak myślenie życzeniowe lewicujących

myślicieli. Jednak ekonomistom Morgan Stanley – jednego z największych banków inwestycyjnych na świecie, którzy zaprezentowali nowe spojrzenie na układ sił pomiędzy pracodawcami, 06/10/2015 16:58:14

031 nów kobiet na rynek pracy. Siła robocza była tania, nie tylko ze względu na brak międzynarodowych regulacji trzymających w ryzach globalny kapitał, neoliberalne paradygmaty i kapitulacje polityków wobec rynków oraz biznesu, ale głównie z powodu ogromnej masy zdesperowanych ludzi gotowych wykonywać jakąkolwiek pracę za najniższe wynagrodzenie. Teraz według prognoz ekonomistów Morgan Stanley postępująca urbanizacja biednego Południa wraz z globalnym spadkiem urodzeń spowoduje niedobór siły roboczej zwiększając możliwości przetargowe pracowników oraz płace. Mimo postępu technologicznego i innowacyjności nierównowaga między kapitałem, a pracą zostanie zrównoważona. Jednak żeby faktycznie tak się stało potrzebna jest zmiana sposobu myślenia nie tylko u polityków i biznesmenów, ale również wśród pracowników oraz samych konsumentów. A to będzie trudne.

PRL w korporacjach

a pracobiorcami, daleko do socjaldemokratycznych ideałów. Grupa finansistów pod bacznym okiem Charles’a Goodharta byłego członka monetarnej komisji Banku Anglii ucieka od ideologii oraz polityki i skupia się na faktach. A dokładniej na tendencjach demograficznych, które według nich zdeterminują przyszłą pozycję pracowników na rynku. Konkluzje są stosunkowo proste. W ostatnich trzydziestu latach olbrzymie zyski biznesu, a także nierównowaga na linii między pracodawcami, a pracownikami były możliwe dzięki demograficznej eksplozji, masie pracowników z biednego Południa i dopuszczenia milio603-MAKIETA 2 24-41.indd 31

Wydaje się, że model gospodarczy dominujący w ostatnich trzech dekadach doszedł już do ściany i niebawem zostanie zastąpiony. Jednak mimo kryzysu z 2008 roku, który obnażył wszystkie jego wady i panującej zgody wśród większości ekspertów co do destrukcyjnej siły maksymalnie zderegulowanej gospodarki rynkowej stare paradygmaty wciąż jeszcze dominują. A wolnorynkowe recepty, chociaż dziś już wiadomo, że nieskuteczne i szkodliwe, dalej funkcjonują w publicznej debacie i w retoryce polityków. Tak jest chociażby ze stwierdzeniem, że bezpieczeństwo socjalne i stabilność zatrudnienia negatywnie odbijają się na produktywności i są zaporą dla innowacyjnych rozwiązań. To myślenie doprowadziło do uelastycznienia rynku pracy i maksymalnie ułatwiło biznesowi zwalnianie i zatrudnianie nowych ludzi, zaś pracownikom utrudniło negocjacje płacowe i uniemożliwiło poczucie stabilizacji życiowej. Umowy śmieciowe w Polsce czy umowy „zero hours” w Wielkiej Brytanii stały się symbolem tej kultury na rynku pracy. Wynaturzenie idei elastyczności zatrudnienia poszło jeszcze dalej. Związki zawodowe cyklicznie donoszą, że w wielu przedsiębiorstwach pracownicy nie mają żadnych umów, zatrudniani są tymczasowo, na pół lub ćwierć etatu, a czasem na zaledwie cztery

godziny w tygodniu. W rezultacie wytworzyła się nowa klasa społeczna – prekariat w niektórych krajach stanowiąca już prawie 25 proc. wszystkich pracowników. To ludzie, którzy są zatrudniani na formalne, bądź nieformalne umowy czasowe albo poprzez agencje pracy tymczasowej. Prekariat zarabia coraz mniej i traci emerytury, urlopy, prawo do leczenia. W efekcie tworzy się klasa społeczna, której poczucie życiowej niepewności wytwarza zarówno potężne fale różnie kanalizowanego antysystemowego buntu jak i destrukcyjnie wpływa na jakość wykonywanej pracy. Ekonomiści z niemieckiego Uniwersytetu w Delft w opublikowanym niedawno raporcie naukowo nazywają to, co większość z nas może zaobserwować – elastyczny rynek pracy wymaga od przedsiębiorców potężnej machiny biurokratycznej żeby nad ciągle zmieniającymi się pracownikami jako tako zapanować. Niestabilność, rotacja pracownicza, brak zaufania, lojalności i zaangażowania wśród pracowników wymusza na pracodawcach więcej kontroli i ciągłych inwestycji w zarządzanie. Autorzy raportu – Alfred Kleinknecht, Zenlin Kwee oraz Lilyana Budyanto konkludują, że uelastycznienie rynku pracy i łatwość zwalniania obywa się „kosztem produktywności, gromadzenia i wymiany wiedzy, a co za tym idzie hamuje innowacyjność i wydajność”. Upraszczając można powiedzieć, że współczesny kapitalizm cierpi na tą samą bolączkę, co schyłkowy socjalizm – „oni udają, że płacą, my udajemy, że pracujemy”.

Strach przed prekariatem

Wnioski są oczywiste – jeśli kapitaliści chcą bardziej wydajnych, lojalnych i zadowolonych pracowników muszą zacząć więcej płacić. A jeśli nie chcą politycy muszą ich do tego zmusić. Bo prekariat stanowi coraz większe zagrożenie dla systemu. Prof. Guy Standing brytyjski socjolog i ekonomista, wykładowca na Uniwersytecie Londyńskim w swojej głośnej książce „Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa” przekonuje, że prekariusze kwestionują stare państwa w całości. I prawdopodobnie je zniszczą. Chcą nowej polityki, nowych instytucji, nowych struktur i zasad. A, że składają się z różnych, odrębnych grup, te nowe zasady i nowe instytucje mogą » 06/10/2015 16:58:16

032

KOMENTARZ TYGODNIA polityka

mieć zupełnie odmienne odcienie. Jeśli bowiem do politycznego głosu dojdzie prekariat wywodzący się z dawnej klasy robotniczej, (których Standing niezbyt ładnie nazywa „przegranymi”) – grupy ludzi nie najlepiej wykształconej czyli łatwo ulegającej demagogom, populistom, neofaszystom, którzy grają na jej lękach i wmawiają, że cierpienie tych ludzi to wina obcych czeka nas skrajnie prawicowa rzeczywistość. Łącznie z podważeniem całego porządku liberalno demokratycznego – polity-

603-MAKIETA 2 24-41.indd 32

ków, mediów, sądów, ruchów obywatelskich. Bo nienawiść do obcych (czyli drugiej grupy prekariuszy) budzi wrogość wobec demokratycznego porządku, który ich toleruje i broni. Takie procesy można zauważyć we wschodniej Europie. Z Węgrami oraz Polską na czele gdzie zarówno Victor Orban jak i Jarosław Kaczyński szykują prawicową rewolucję resetującą zasady liberalnej demokracji. Na południu Europy polityczną przewagę uzyskał skrajnie odmienny odłam prekariatu, który wroga widzi

w strukturze społeczeństwa kapitalistycznego. A także zamiast głosować na konkretne polityczne oferty buduje własne partie. Prekariat we Włoszech, Hiszpanii i Grecji z klasy w sobie staje się klasą dla siebie. Świadomą swojej specyfiki i budującą swoją reprezentację. W Wielkiej Brytanii odpryskiem tej społecznej frustracji jest polityczny sukces zarówno Szkockiej Partii Narodowej jak i Jeremiego Corbyna. Brytyjska energia prekariatu zaczęła szukać formy, żeby się wyrazić i znalazła SNP oraz marginalizowanego przez lata działacza skrajnie lewicowego skrzydła Labour. Jednak skruszenie zabetonowanego porządku będzie trudne. Polityczne, medialne i biznesowe elity jak zawsze nie nadążają za społecznymi zmianami. I ekonomicznymi zagrożeniami. Na Wyspach mimo, że niemal wszyscy politycy zarówno z prawej i lewej strony mówią, że wynagrodzenia powinny znacząco wzrosnąć, to jednak wciąż panuje tu korporacyjna kultura i wolna amerykanka na rynku pracy. Tymczasem żeby zwalczyć prekaryzację i zminimalizować skutki politycznego oraz gospodarczego szoku w momencie kiedy spełnią się przewidywania Morgan Stanley zmienić się musi struktura – system dzielący bogactwo i przywileje. I lepiej żeby ta zmiana dokonywała się na drodze ewolucji, a nie rewolucji. «

06/10/2015 16:58:18

033

603-MAKIETA 2 24-41.indd 33

06/10/2015 16:58:20

034

MEDIA INTERNET

MAXIMUS – nowy gracz w internecie Grupie medialnej w skład której wchodzi Cooltura i Polskie Radio Londyn brakowało dotąd jednej nogi. W świecie, gdzie internet odgrywa coraz większą rolę, brakowało portalu z prawdziwego zdarzenia. To zmieni się w najbliższym czasie i już wkrótce pod adresem maxmg.uk znajdziecie pełnokrwisty portal informacyjny i e-commercowy o nazwie MAXIMUS.

Gdy Mark Zuckerberg i znany z filantropii Bill Gates myśleli nad celem dla swojej najważniejszej kampanii charytatywnej wybrali internet. Za cel postawili sobie to, by do 2020 roku każdy człowiek na świecie miał do niego dostęp. Deklarację złożyli w ONZ, gdzie właściciel Facebooka mówił: „Internet należy do wszystkich. Wszyscy powinni mieć do niego dostęp.” Podkreślał znaczenie sieci dla gospodarki. Kilkanaście lat temu zapewne uznano by to za fanaberię. Dziś dostęp do globalnej sieciowej wioski zaczyna być uważany za podstawowe prawo człowieka. Słusznie. 603-MAKIETA 2 24-41.indd 34

Wszystko dlatego, ze znaczenie internetu stale rośnie. W Wielkiej Brytanii w ciągu ostatnich trzech miesięcy skorzystało z niego 86 proc. dorosłych, a liczba takich, którzy nigdy się nie skusili spadła do 11 proc. Na najbogatszym południowym wschodzie Wyspy używają go niemal wszyscy. Roczny obrót w internetowych sklepach Anglii i Szkocji co 12 miesięcy zwiększa się o mniej więcej 7 proc. W tym roku jednak ma być jeszcze lepiej. Fachowcy mówią o... 16 proc. Obroty e-commerce na najbliższy rok szacuje się na 52 miliardy funtów. I to nie jest koniec rozwoju rynku.

Zmiany widać też w mediach. Internetowe portale dawno przestały być już mediami drugo czy trzeciorzędnymi, które zbierają informacje z agencji oraz telewizji i prasy. Stały się już nie tylko mediami pełnokrwistymi, ale też zaliczanymi do tych najważniejszych i najbardziej opiniotwórczych. W Wielkiej Brytanii widać to choćby po reklamodawcach. Wydatki na reklamę w sieci już w 2010 roku przekroczyły te na promocję w telewizji. W tym roku 44 proc. wszystkich budżetów reklamowych ma trafić do sieci. Dla porównania – prasa skorzysta jedynie z 13 proc. Te 44 proc. w licz06/10/2015 16:58:37

035 bach to 10 mld funtów. I są to kwoty, które – tak samo jak w e-commerce – stale rosną. Pierwszą ofiarą internetu były bowiem gazety, które na szczęście powoli stają na nogi. Drugą będzie telewizja, która na nogi raczej nie stanie, bo w dzisiejszej formie traci rację bytu. Tak jest na Wyspach, ale Polska w tym wypadku nie pozostaje w tyle. Onet, Wirtualna Polska i strony należące do gazet grupy Polska Presse cieszą się stałą wielomilionową rzeszą użytkowników. Także mniejsze portale regularnie odbierają czytelników i widzów gazetom praz telewizji. Dzieje się tak za sprawą szybkości i interaktywności. I temu, że w internecie się nie komunikuje, a rozmawia. Media skierowane do Polaków na Wyspach mają oczywiście mniejsze zasięgi, bo i mniejszą grupa odbiorców, ale ich znaczenie i tak jest coraz większe. Dlatego postanowiliśmy uzupełnić radio i gazetę o internet. Portal będzie nosić nazwę MAXIMUS. Jest to imię, które oznacza największy. Jest więc – napisano w Słowniku Języka Polskiego – „imieniem intencjonalnym, które ma wróżyć wielkość jego nosicielowi”. Sięgnął po nią prezes Włodzimierz Wojciech Witkowski, który chce w ten sposób zaznaczyć zamierzenia dotyczące własnej grupy medialnej. Ta już dziś jest niemała, bo opiera się o Polskie Radio Londyn oraz tygodnik Cooltura. A teraz staje jeszcze na portalu, który docelowo ma być nie tylko największym w Wielkiej Brytanii polskim serwisem infromacyjnym, ale też potężnym kombajnem do elektronicznego biznesu i handlu. Będą informacje. Będzie sklep. Będą też ogłoszenia. Będziecie mogli się więc nie tylko dowiedzieć, co ciekawego dzieje się na Wyspach i nie tylko, ale też sprzedać/kupić to co akurat do sprzedania/ kupienia macie, znaleźć mieszkanie lub zaoferować pracę. Wszystko w jednym miejscu. Nadające powagi Maximus to nazwa dla całej grupy medialnej, ale w samym serwisie informacyjnym aż tacy poważni nie jesteśmy i nie będziemy – według SJP w języku polskim można bez problemu zdrabniać nawet imperatora – raczej Maxem. Powagi będzie tu bowiem tylko trochę. Za to dużo będzie humoru, rozmowy, krytyki tego co wspólnie oglądamy, dystansu do siebie, a może i do was. Z całą pewnością do tego, co można o nas wszystkich przeczytać w brytyjskich tabloidach, » 603-MAKIETA 2 24-41.indd 35

06/10/2015 16:58:39

036

media internet

Wydatki na reklamę w sieci już w 2010 roku przekroczyły te na promocję w telewizji. W tym roku 44 proc. wszystkich budżetów reklamowych ma trafić do sieci. a co niektórzy traktują ze zbyt wielkimi emocjami. Choć już czas, by zamiast emocjonować się cudzą opowieścią, zacząć opowiadać historię tej emigracji samodzielnie – tak, jak wygląda ona naprawdę. A naprawdę Polacy należą do najbardziej energicznych i pracowitych społeczności Wysp, i te powinny nas zapisać po stronie „uznań”. Ale nie pomylcie się – nie dostaniecie portalu moralizatorskiego i mdłego. Jedno możemy wam obiecać. Nudno 603-MAKIETA 2 24-41.indd 36

to tutaj na pewno nie będzie. Nie będzie też owijania. Max to pełnokrwisty portal informacyjno-publicystyczny, który przy okazji tego, że będzie informował, ma posłużyć jako rodzaj dziennikarskiego mostu między Wyspami i Polską. Miejsca, w którym wy znajdziecie informacje o tym, co dzieje się w Wielkiej Brytanii, i znajdą je Ci, którzy w kraju zostali, ale interesują się tym, co u was, bo należą do waszych rodzin, są waszymi przyjaciółmi albo po prostu wam zazdrosz-

czą. Ale znajdziecie tutaj też spojrzenie na Polskę z właściwej perspektywy – tą jest dystans 1500 kilometrów. Pojawią się treści z tygodnika Cooltura oraz Polskiego Radia Londyn. Będziemy też chcieli pokazać, jak wiele Polska może się od was nauczyć, bo może bardzo dużo. Ludzie, którzy popracowali w firmach stojących za jedną z najbogatszych gospodarek Europy maja wiele do przekazania tym, którzy kierują tymi w jednej z najbiedniejszych unijnych gospodarek. Czas to zmienić i dać okazję zorientować się w kraju, jak wiele można nauczyć się od kucharzy, sprzedawców, pielęgniarek, lekarzy, budowlańców, menadżerów, biznesmenów, którzy oglądali jak pracuje się w najlepszych restauracjach, szpitalach i firmach Europy. Lub – tak też bywa – sami je budowali. I jak wiele kraj traci ignorując to doświadczenie. Zapraszamy pod adres maxmg.uk. Dopinamy ostatnie sprawy i zapraszamy na fanpejdż na FB. Znajdziecie go pod nazwą Maximus MG. « Zespół portalu MAXIMUS

06/10/2015 16:58:43

037

603-MAKIETA 2 24-41.indd 37

06/10/2015 16:58:45

038

wydarzenia wybory

Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej OBWIESZCZENIE

Zgodnie z postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie zarządzenia wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, informuję, że termin głosowania został wyznaczony na 25 października 2015 roku (niedziela). Głosowanie odbędzie się w godzinach 7.00 – 21.00 czasu miejscowego.

Wyborca stale zamieszkały za granicą oraz wyborca stale zamieszkały w Polsce, a przebywający czasowo za granicą może oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu RP osobiście lub drogą korespondencyjną. – Osobiście – w lokalach obwodowych komisji wyborczych,

(lista obwodowych komisji wyborczych wraz z adresami poniżej); rejestracja do głosowania osobistego będzie możliwa najpóźniej do czwartku, 22 października 2015 r. – Korespondencyjnie – rejestracja do głosowania korespondencyjnego będzie możliwa najpóźniej do środy, 7 października 2015 r.

Zgodnie z art. 16 par. 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy (Dz. U. nr 21 poz. 112, z późn. zm.) informuję, że w okręgu konsularnym Wydziału Konsularnego w Londynie utworzono następujące obwody głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dla obywateli polskich przebywających za granicą:

Nr obwodu Siedziba obwodowej komisji wyborczej 207

Londyn I, Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny, 238-246 King Street, London, W6 0RF

208

Londyn II, Polska Parafia na Wimbledon-Putney 7 St. John's Hall, Ravenna Road, London SW15 6AW

209

Londyn III , Apostolat Miłosierdzia Bożego, 1 Courtfield Gardens, London W13 0EY

210

Londyn IV, Windsor Hall przy Polskiej Parafii na Ealingu, 2 Windsor Road , London, W5 5PD

211

Londyn V, Klub Orła Białego 211 Balham High Road, London, SW17 7BQ

212 Londyn VI, Ambasada RP, 47 Portland Place, London, W1B 1JH

Komisja właściwa do głosowania korespondencyjnego

213 Londyn VII, Ambasada RP, 47 Portland Place, London, W1B 1JH 214 Londyn VIII, Wydział Konsularny (stara siedziba) 73 New Cavendish Street, London, W1W 6LS

Lokal dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych

Komisja właściwa do głosowania korespondencyjnego

215 Londyn IX, Wydział Konsularny (stara siedziba) 73 New Cavendish Street, London, W1W 6LS

Lokal dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych

216 Londyn X, Wydział Konsularny (nowa siedziba) 10 Bouverie Street, London, EC4Y 8AX

Lokal dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych

603-MAKIETA 2 24-41.indd 38

Komisja właściwa do głosowania korespondencyjnego

06/10/2015 16:58:45

039 217

Londyn XI, Dom Parafialny Lokalnej Polskiej Misji Katolickiej w Ilford, 2 Ashgrove Road, Goodmayers, Ilford, IG3 9XE

218

Slough, Lokalna Polska Misja Katolicka w Slough 48 Pitts Road, Slough, SL1 3XH

219

Peterborough, Parafia pod wezwaniem Św. Jana Chrzciciela przy Kościele Our Lady of Lourdes 2 Cedar Grove, Peterborough PE1 3SR

220

Southampton, Polski Klub, 507 Portswood Road, Southampton, SO17 2TH

221

Birmingham I, Klub Polski Millenium House Bordesley Street, Birmingham, B5 5PH

222

Birmingham II, Klub Polski Millenium House Bordesley Street, Birmingham, B5 5PH

223

Bristol, Klub Polski SPK 50 St. Paul`s Road, Bristol, BS8 1LP

224

Cambridge, Dom Polonia 231 Chesterton Road, Cambridge, CB4 1AS

225

Coventry, Dom Parafialny The Presbytery Springfield Road, Coventry, CV1 4GR

226

Northampton, Polski Klub w Northampton Craven Street, Northampton, NN1 3EZ

DODATKOWE INFORMACJE O SPOSOBIE REJESTRACJI I GŁOSOWANIA W WYBORACH DO SEJMU I SENATU RP – 25 PAŹDZIERNIKA 2015 r. Prawo wybierania w wyborach do Sejmu i Senatu RP w obwodach utworzonych za granicą posiada: – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, – posiadający ważny polski paszport lub dowód osobisty, – po dokonaniu zgłoszenia do spisu wyborców prowadzonego przez konsula lub przedstawieniu zaświadczenia o prawie do głosowania wydanego przez urząd gminy lub konsula. Warunkiem wzięcia udziału w wyborach w obwodach utworzonych za granicą jest: – zarejestrowanie się w spisie wyborców prowadzonym przez właściwego terytorialnie konsula RP lub przedstawienie zaświadczenia o prawie do głosowania wydanego przez urząd gminy lub konsula. Zgłoszeń do spisu wyborców dokonuje się: – za pomocą elektronicznego systemu rejestracji e-Wybory:

https://ewybory.msz.gov.pl/

(najdogodniejszy i najefektywniejszy sposób rejestracji, generujący dla wyborców elektroniczne potwierdzenie zgłoszenia do spisu wyborców); – e-mailem: wysyłając wypełniony formularz na adres: londyn.wybory@msz.gov.pl; – pisemnie wysyłając wypełniony formularz na adres: Consular Section, Embassy of the Republic of Poland, 603-MAKIETA 2 24-41.indd 39

10 Bouverie Street, EC4Y 8AX London; – telefonicznie: pod numerem +44 207 8228 963; – faksem wysyłając wypełniony formularz na numer + 44 207 9363 571; – osobiście w siedzibie Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Londynie (10 Bouverie Street, EC4Y 8AX London) w godzinach obsługi interesantów: poniedziałek w godz. 11.00-17.00, wtorek-piątek w godz. 8.30-14.30; – telegraficznie. UWAGA!!! Wyborcy zamieszkali w okręgach konsularnych Konsulatu Generalnego RP w Manchesterze (www.manchester.msz.gov. pl) oraz Konsulatu Generalnego RP w Edynburgu (www.edynburg.msz.gov.pl) powinni dokonać rejestracji w spisie wyborców prowadzonym przez właściwego terytorialnie konsula. Kolejne informacje na temat wyborów do Sejmu i Senatu RP publikowane będą sukcesywnie na stronie internetowej Ambasady RP w Londynie: www.londyn.msz.gov.pl

Informacje na temat wyborów do Sejmu i Senatu RP dostępne są również na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej pod adresem. http://parlament2015.pkw.gov.pl

Londyn, 28 września 2015 r. Ilona Węgłowska-Hajnus Konsul Generalny RP w Londynie

06/10/2015 16:58:45

040

CAFÉ COOLTURA wystawa

Dynamika sportu

Witold Gawliński

Zawsze podróżuje z aparatem fotograficznym by móc uchwycić niepowtarzalną sytuacje, moment, umykającą chwile. Wśród tysięcy zrobionych zdjęć 603-MAKIETA 2 24-41.indd 40

najwięcej jest o tematyce sportowej - wyścigi samochodowe, zawody hippiczne, futbol… - Najbardziej uwielbiam mecze piłki nożnej, bo tam jest to czego ja poszukuję: atmosfera stadionu, owacje na trybunach, napięcie i reakcje kibiców 06/10/2015 16:58:47

Fot. Elżbieta Chojak-Myśko, Witold Gawliński

041

oczekujących na pierwsze podanie piłki. I wtedy kamera idzie w ruch, nie można ominąć żadnej ważnej akcji. Wzrokiem gonię piłkę, bo w moich zdjęciach musi być ruch, dynamika, szybkość, mieszające się barwy strojów dwóch drużyn? I to na co wszyscy czekamy - radość po bramce! Chcę wiernie pokazać jak wygląda ta zbiorowa walka o sukces. To, że pracowałem dla Futbol.pl pomogło mi w dostaniu się do ścisłego grona fotografów sportowych. Mam teraz miejsce tuż przy bramce, na boisku. Dlatego na moich fotografiach są zbliżenia. Widać każdy szczegół, mimikę twarzy piłkarzy... – podkreśla autor zdjęć. «

Wystawa Fotografii Witolda Gawlińskiego Dynamics of Sport (DYNAMIKA SPORTU) Unit 24 Gallery, 20 Great Guildford Street London SE1 0FD Wystawa jest czynna do 13.10.2015, w godz. 11.00-17.00 Kuratorem wystawy jest Elżbieta Chojak-Myśko

603-MAKIETA 2 24-41.indd 41

Witold Gawliński na tle swoich prac.

06/10/2015 16:58:50

042

REKLAMA zdrowie

603-MAKIETA 3 42-59.indd 42

06/10/2015 16:59:24

043

603-MAKIETA 3 42-59.indd 43

06/10/2015 16:59:28

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

FRIEZE ART FAIR 2015

COOLTUR POLECA A

Jedne z najważniejszych targów sztuki współczesnej na świecie koncentrujące się na promocji wyłącznie żyjących artystów. Uczestniczy w nich ponad 160 galerii z 27 krajów prezentując prace wschodzących i już cieszących się uznaniem artystów. Wśród nich są Camille Henrot (Galerie Kamel Mennour, Paryża), Chris Martin (Anton Kern Gallery, Nowy Jork), Xu Qu (Almine Rech Gallery, Londyn) i Mary Weatherford (David Kordansky Gallery, Los Angeles).

Przygotował MARCIN URBAN 14-17.10. The Regent’s Park, Londyn. Stacja: Baker Street, Regent’s Park, Great Portland Street. Otwarte 12:00 – 19:00. Wstęp: £36.55 friezelondon.com

603-MAKIETA 3 42-59.indd 44

Polskę w głównej sekcji reprezentuje Galeria Foksal, która prezentuje prace Wilhelma Sasnala, Moniki Sosnowskiej i Pawła Althamera. W sekcji „Focus” dorobek młodego pokolenia polskich artystów promuje galeria Stereo, a galeria Dawida Radziszewskiego przybliża twórczość Marii Pinińskiej-

06/10/2015 16:59:35

wystawie, która koncentruje się wyłącznie na portretach jednego z najwybitniejszych hiszpańskich malarzy.

» THE CRIME MUSEUM UNCOVERED 9.10.2015 – 10.04.2016. Museum of London, 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN. Stacja: Barbican, St Paul's. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00. Bilety od: £10 museumoflondon.org.uk Nieprezentowane nigdy publicznie dowody zbrodni i inne eksponaty z Metropolitan Police’s Crime Museum po raz pierwszy zostaną wystawione na pokaz. Owiane tajemnicą

» GIACOMETTI – PURE PRESENCE 15.10. – 10.01.2016. National Portrait Gallery, St. Martin's Pl, Londyn WC2H 0HE. Stacja: Charing Cross, Leicester Square, Embankment. Otwarte: codziennie 10:00 – 18:00 (czw. i pt. do 21:00). Wstęp wolny www.npg.org.uk

zbiory policyjnego muzeum mogli dotychczas oglądać tylko policjanci i osoby, które uzyskały na to zgodę Scotland Yardu. Wśród eksponatów są na przykład dowody procesowe zebrane po wielkim napadzie na pociąg w 1963 roku i próbie kradzieży kosztowności z Millennium Dome w 2000 roku.

» LEE MILLER: A WOMAN’S WAR 15.10. – 31.01.2016. Imperial War Museum, Lambeth Rd, Londyn SE1 6HZ. Stacja: Lambeth North, Elephant & Castle. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00. Wstęp wolny www.iwm.org.uk © The Estate of Alberto Giacometti (Fondation Giacometti, Paris and ADAGP, Paris)

Fot. Marcin Urban

045

To pierwsza tak duża wystawa Giacometti w Wielkiej Brytanii od 1965 roku. Zobaczymy na niej rzadko prezentowane publicznie prace pochodzące z prywatnych kolekcji.

Bereś. Tradycyjnie w Regent’s Park można bezpłatnie zobaczyć okazałe instalacje.

wystawy » GOYA: THE PORTRAITS 7.10.2015 – 10.01.2016. National Gallery, Trafalgar Square, Londyn WC2N 5DN. Stacja: Charing Cross, Embankment. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00 (w pt. do 21:00). nationalgallery.org.uk Portrety stanowią jedną trzecią obrazów, które wyszły spod pędzla Francisco de Goya (1746–1828). Do dzisiaj zachowało się ponad 150. Zobaczymy je na pierwszej

603-MAKIETA 3 42-59.indd 45

Annette IV, Alberto Giacometti

06/10/2015 16:59:40

046

CAFÉ COOLTURA londyn Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Wstęp wolny integracjatyija.pl Przegląd najlepszych filmów fabularnych i dokumentalnych poświęconych lub zrealizowanych z udziałem osób niepełnosprawnych. Zobaczymy produkcje z Turcji, Chin, Hiszpanii, Polski i Wielkiej Brytanii. Jedna z nich to brytyjska komedia „4 niesłyszących z Yorkshire jedzie do Blackpool” o grupie niesłyszących i trochę zrzędliwych kolegów, którzy w trakcie podróży spotykają inną grupę niesłyszących młodych ludzi.

premiery » REGRESSION Od 9.10. Thriller, USA. Reż. Alejandro Amenabar, wyst. Emma Watson, David Thewlis, Ethan Hawke Detektyw prowadzi śledztwo w sprawie młodej kobiety, która oskarżyła ojca o zbrodnię. W trakcie śledztwa na jaw wychodzi przerażająca tajemnica.

Lee Miller: A Woman’s War Fire Masks, Downshire Hill, 1941 Wystawa zdjęć Lee Miller pokazująca wpływ II wojny światowej na życie kobiet. Lee Miller to jedna z najbardziej cenionych fotografek wojennych XX wieku.

teatr » MEASURE FOR MEASURE

Śmiała wersja czarnej komedii Szekspira. Akcja rozgrywa się w rozpustnym i skorumpowanym Wiedniu.

» LORD OF THE DANCE: DANGEROUS GAMES 10.10. - 03.01.2016. Playhouse Theatre, Northumberland Avenue, Londyn WC2N 5DE. Stacja: Embankment, Charing Cross. Spektakle: pon. - sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £15 www.atgtickets.com Klasyczna opowieść o walce dobra i zła opowiedziana uniwersalnym językiem muzyki bazującej na irlandzkim folku.

» CATS 23.10. - 02.01.2016. London Palladium Theatre, Argyll Street, Londyn W1A 3AB. Stacja: Oxford Circus. Spektakle: pon. - sob. 19:30,

603-MAKIETA 3 42-59.indd 46

Fot. Keith Pattison

1.10. - 14.11. Young Vic Theatre, 66 The Cut, Londyn, SE1 8LZ. Stacja: Waterloo. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: £10 www.youngvic.org

Measure for Measure dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £20 www.palladium.theater Jeden z najpopularniejszych musicali świata skomponowany na początku lat osiemdziesiątych XX wieku przez Andrew Lloyda Webbera.

kino

» SUFFRAGETTE Od 12.10. Dramat, UK. Reż. Sarah Gavron, wyst. Carey Mulligan, Helena Bonham Carter, Meryl Streep Historia powstania ruchu feministycznego i walki o prawa kobiet w Wielkiej Brytanii.

» MONTY PYTHON AND THE HOLY GRAIL

PRZEGLĄD FILMÓW EUROPEJSKIEGO FESTIWALU FILMOWEGO INTEGRACJA TY I JA

14.10. Komedia, Wielka Brytania. Reż. Terry Gilliam, Terry Jones, wyst. Terry Jones, Terry Gilliam, Michael Palin, Eric Idle, John Cleese www.parkcircus.com

24.10., godz. 12:00 – 15:00. Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St,

Tylko 14 października 500 kin w Wielkiej

06/10/2015 16:59:43

047 » DEEP PURPLE 3.12., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £51.75

» DURAN DURAN 8.12., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

» STATUS QUO 13.12., godz. 18:00. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £47

DISNEY ON ICE PRESENTS WORLDS OF ENCHANTMENT

22-31.12 i 2-3.01. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £20

Suffragette Brytanii ponownie wyświetli dobrze znaną komedię „Monty Python i Święty Gral” ze specjalnym wstępem dogranym przez grupę komików z okazji 40. rocznicy premiery filmu.

» U2

koncerty

» JOE SATRIANI

» BOB DYLAN

25-30.10 i 2.11., godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £36

10.11., godz. 19:30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £40.25

» ENNIO MORRICONE 16.02.2016., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: TBC

inne » SPITFIRE EXPERIENCE

» MARILYN MANSON

Do 25.10. RAF Museum, Grahame Park Way, Londyn NW9 5LL. Stacja: Colindale. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00. Wstęp wolny www.rafmuseum.org.uk

21-23.10., godz. 19:00. The Forum, 9–17 Highgate Road, Kentish Town, Londyn NW5 1JY. Stacja: Kentish Town. Bilety: od £33.75

19.11., godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, London W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £38.38

Z okazji 75. rocznicy bitwy o Wielką Brytanię museum RAF umożliwi zwiedzającym wejście do kabiny myśliwca MK XVI Spitfire.

» MICA PARIS: JAMES BOND SOUNDTRACKS

» MADONNA

21-25.10., godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £48.50

» GARY NUMAN

25.10., godz. 19:30. Royal Festival Hall, Belvedere Road, Southbank, Londyn SE1 8XX. Stacja: Embankment. Bilety: od £15

1.12., godz. 20:00. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £47.50

w POSK-u »

SCENA POETYCKA: JONASZ KOFTA „EPITAFIUM DLA FRAJERA”

10.10., godz. 19:00 i 11:10., godz. 16.00. Bilety: od £14

BAJKA MUZYCZNA DLA DZIECI „KOPCIUSZEK”

18.10., godz. 11:00 i 15:00

GALA KONCERT „ GÓRECKI CHAMBER ORCHESTRA”

25.10., godz. 16:00 JAZZ CAFE

GILAD ATZMON AND THE ORIENT HOUSE ENSEMBLE

10.10., godz. 20:30. Bilety: £8

» JANET'S JAZZ NIGHT 16.10., godz. 20:30. Bilety: £6

» PHILIP CLOUTS QUARTET 17.10., godz. 20:30. Bilety: £8

603-MAKIETA 3 42-59.indd 47

06/10/2015 16:59:44

048

CAFÉ COOLTURA LONDYN

603-MAKIETA 3 42-59.indd 48

06/10/2015 16:59:47

049

603-MAKIETA 3 42-59.indd 49

06/10/2015 16:59:51

050

CAFÉ COOLTURA LONDYN

603-MAKIETA 3 42-59.indd 50

06/10/2015 16:59:53

051

603-MAKIETA 3 42-59.indd 51

06/10/2015 16:59:56

052

CAFÉ COOLTURA WYDARZENIA

POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy

WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE

Wieczór Twórczości Wszelakiej Gwiazdą wieczoru będzie Monika Walenko-Ili-Tsang

Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić. Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.

Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura”

POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF

603-MAKIETA 3 42-59.indd 52

15 października (czwartek) godz. 19.00 POSKlub, 4 piętro

06/10/2015 17:00:00

053

603-MAKIETA 3 42-59.indd 53

06/10/2015 17:00:03

054

CAFÉ COOLTURA zdrowie

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

603-MAKIETA 3 42-59.indd 54

06/10/2015 17:00:04

055

603-MAKIETA 3 42-59.indd 55

06/10/2015 17:00:06

056

CAFÉ COOLTURA Literatura

603-MAKIETA 3 42-59.indd 56

06/10/2015 17:00:08

057

603-MAKIETA 3 42-59.indd 57

06/10/2015 17:00:10

058

CAFÉ COOLTURA zdrowie

Apetyt na minerały Coraz częściej na naszych stołach dominują, odgrzewane w mikrofalówkach, mrożonki. Tak przyrządzone gotowe dania, choć nie pozbawione walorów smakowych, pozbawione są często witamin i minerałów. A ich brak może być przyczyną kłopotów zdrowotnych twierdzi Lidia Mirom, bioenergoterapeutka. Grażyna Woźniak, MW Media

Łyk kawy, potem mleko

Bywa, że organizm sam upomni się o uzupełnienie witaminowych zapasów. Kiedy więc odczujemy nieodparta chęć skonsumowania pestek dyni, czy czekolady, i to w dodatku, gdy nie należymy do grona jej smakoszy, można się spodziewać, że brakuje nam magnezu. Jego ubytki mogą dać o sobie znać w bardziej drastycznej formie. Stany depresyjne, zmęczenie, skurcze mięśni, wreszcie kłopoty z sercem. Spore ilości tego mikroelementu znajdziemy także w bananach i orzechach.

Amatorzy kawy, czy herbaty narażeni są na utratę wapnia. Zawarta w tych używkach kofeina i teofilina skutecznie go niwelują. Dieta z owocami (głownie brzoskwinie i figi) oraz nabiałem w roli głównej sprawią, że przestanie dokuczać nam chroniczne zmęczenie i bezsenność. Także kołatania serca i kłopoty z krążeniem znikną do momentu, kiedy zmagazynowany w organizmie wapń nie będzie wymagał ponownego uzupełnienia – zapewnia bioenergoterapeutka.

Kłopoty z koncentracją, matowienie włosów czy zbytnia nerwowość to znak, że do odzyskania dobrej formy potrzebne jest nam żelazo. Sałata. szpinak, czy wątróbka będą nam wtedy wyjątkowo smakować. One, bowiem są źródłem potrzebnego składnika. Na ból głowy skuteczne są też pieczone jabłka.

Zapas rybek w lodówce oraz obowiązkowo pory i seler przydadzą się nam w momencie, gdy nieoczekiwanie i bez powodu pojawia zmiany nastroju. Ataki apatii oraz zbytniej nerwowości, zaburzenia pracy serca, napady irracjonalnego lęku, czy wreszcie mrowienie w kończynach to znak, że trzeba zafundować sobie

Kiedy rozum szwankuje

603-MAKIETA 3 42-59.indd 58

Pora na lęki

kurację z potasem w roli głównej. A ten z pewnością znajdziemy w zgromadzonych przez nas wiktuałach.

Grzyby, mimo wszystko

Wielu specjalistów od żywienia zaleca usunięcie z naszego menu, grzybów. Tymczasem są one dość obfitym źródłem selenu. Ten z kolei wzmacnia dość istotnie nasz układ immunologiczny. Jego braki spowodować mogą przedwczesne starzenie się, zaburzenia widzenia oraz brak koncentracji. Selen znajdziemy także w marchewce, która nie tylko wzmocni naszą odporność, ale pomoże w kłopotach z trawieniem - W naszym stałym jadłospisie królują mięsa. By stały się one łatwo przyswajalne i nie powodowały kłopotów z trawieniem, należy je gotować z dodatkiem śliwki. Z pewnością staną się bardziej strawne – zapewnia Lidia Miron, która sama to stosuje z dobrym skutkiem. « 06/10/2015 17:00:14

059 Pigwa na gardło

W starożytnej Grecji była symbolem płodności. Młodzi przed ślubem musieli zjeść jej cierpki owoc, aby mogli liczyć na rychłe powiększenie rodziny. Twarda, mało soczysta i cierpka w smaku nadaje się na konfitury i galaretki. Zawiera taninę i mnóstwo pektyn, magnez, fosfor, wapń, potas, żelazo, miedź, siarkę, prowitaminę A, witaminy B i C. Jest ceniona w medycynie. Okazała się pomocna w leczeniu zaburzeń przewodu pokarmowego, wątroby, hemoroidów, zapalenia tchawicy i oskrzeli. Okłady z rozgotowanej pigwy leczą oparzenia i podrażnienia skóry, także pęknięcia żylakowi skóry. Dawniej zalecano częste żucie kawałka pigwy, bo podobno oczyszcza zęby, wzmacnia dziąsła i likwiduje stany zapalne w gardle.

Pigwę je się po ugotowaniu lub upieczeniu. Można przygotować z niej placki, tarty i puddingi (jak z jabłek) lub przyrządzić pikantne przystawki, np. faszerując jak paprykę. Jest znakomita do pieczonego drobiu, a ostro doprawione przeciery z pigwy doskonale pasują do mięs i wędlin. «

PRZEPISY

NA PRZEZIĘBIENIE Starannie umyte i niedobrane pigwy zetrzeć na tarce. Wyłożyć na gęsty cedzak i odsączyć sok. Równe ilości soku i cukru podgrzać aż do rozpuszczenia cukru (nie gotować). Zażywać kilka razy dziennie po łyżce stołowej.

NA ZAPALENIE SPOJÓWEK Nasiona pigwy zmiażdżyć, zalać ostudzoną przegotowaną woda i trzymać pod przykryciem przez noc. Nazajutrz przecedzić i używać do przemywania oczu. Płyn ten nadaje się też do leczenia niezbyt rozległych oparzeń. MW Media

Winogrona

W winogronach jest aż 81 proc. wody i stąd tak wspaniale gaszą pragnienie. Jest w nich tez sporo potasu, który wzmacnia mięśnie twarzy, a więc wygładza zmarszczki i zapobiega obwisaniu podbródka. Reguluje również pracę serca i układu krwionośnego. W winogronach są też inne ważne dla naszego organizmu pierwiastki: fosfor, (budulec kości, zębów; poprawia też pracę mózgu dostarczając mu energii), wapń, magnez, chlor. Te ostatnie korzystnie wpływają a system nerwowy. Nic więc dziwnego, że winogrona zawsze zalecano chorym na serce i nerwusom. W winogronach znajdujemy też sporo witaminy A (korzystnie wpływającej na oczy) oraz witamin z grupy B, także łagodzących stres. Winogrona powinno się jeść ze skórką i pestkami. Zawierają one bowiem bardzo cenny olej, który obniża poziom cholesterolu we krwi i działa podobno antynowotworowo, więc może warto go kupić i używać tylko na surowo. «

sokiem nasączyć gazę i okładać na piekące oczy. OWRZODZENIE JELIT Przez tydzień na godzinę przed każdym posiłkiem, zjadać 100g czarnych winogron, zagryzając je kromką czarnego chleba. Dawniej znachorki zalecały potem wypłukać starannie usta. POWIĘKSZONA PROSTATA 4 łyżki drobno posiekanych liści winogron zalać wrzątkiem i odstawić na 2 godziny. Napój przecedzić i wypić duszkiem, spożywać raz dziennie.

KURACJA WINOGRONOWA

ZABURZENIA OKRESU PRZEKWITANIA 200g liści czarnych winogron zalać chłodną wodą i ogrzewać. Gdy napój zacznie wrzeć, odstawić go i trzymać pod przykryciem. Po kilkunastu minutach przecedzić. Pić po małej ﬁliżance 3 razy dziennie.

ZAPALENIE SPOJÓWEK Kiedy na jesieni podcina się krzewy winorośli, należy wyciekającym z nich

MIAŻDŻYCA Wyjąć nasiona

603-MAKIETA 3 42-59.indd 59

z kiści winogron, utłuc je, zalać gorącą wodą i odstawić na kilka godzin. Płyn odcedzić i wstawić do lodówki. Zebrać zakrzepłą na jego powierzchni warstewkę tłuszczu i zjeść. Robić tak codziennie przez tydzień. SĄCZĄCE SIĘ RANY Przemywać sokiem z pędów winorośli. Gdy nie mamy do nich dostępu, należy posiekać młode liście winorośli, wycisnąć z nich trochę soku i smarować rany.

06/10/2015 17:00:17

060

OGŁOSZENIA drobne + UsŁugi

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe Telefonicznie:

(usługi) Ramka do 15 słów

020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

Ramka do 25 słów

£ 30 +vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

603-MAKIETA 4 60-91.indd 60

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

Wynajmę pokój jednoosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £80/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07462663981.

> Biuro na sprzedaż, N19, Holloway Road, przy glownej ulicy, parter, blisko stacji Archway, licencja A2, £12000, czynsz £750/mies. 2 pokoje, aneks kuchenny, toaleta. Ok. 45m2. Premium. 07715677401, 07436582104. > Ealing-Southall, duzy pokoj dla singla lub pary do wynajęcia, blisko do komunikacji 130/160£ tyg. Dom z ogrodem, internet, polska tv. 07868648968 > East Ham do wynajeca jedynka i dwójka w czystym i spokjnym domu z internetem na East Ham tel. 07778162489 uwaga bez depozytu > Edmonton Green, N9 7QJ,

£1450/ mies. Dom do wynajecia, 2 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, living room, dining room, lazienka, kuchnia, ogrod. Dostepne od 1/10/2015. 02088851890, 07436582103, 07436582104, 07436792779.

> Edmonton N9 dwójka dla pary w spokojnym polskim domu 130 tyd 07851629342 > Enfield, EN1 4PW, £1290/mies. Duze, 2-poziomowe 2 bed flat. 2 podwojne sypialnie, duzy salon, oddzielna kuchnia. 1 pietro. Dostepne od ZARAZ. 02088851890, 07436582103, 07436582104, 074 367 92779. > Enfield, EN3 6AR, £1200/mies. Ladne 2 bed mieszkanie na drugim pietrze, 1 podwojna sypialnia, 1 pojedyncza, kuchnia, salon, lazienka z prysznicem. Dostepne od zaraz. 02088851890, 07436582103, 07715677401,074 367 92779. > Hounslow. Jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i

sklepów. tel.07523510272

> Mitcham Pokój 1ka na Mitcham dla nie konfliktowej bez nałogów kobiety. Internet, ogrod, bus-sklep 3 min. Spokojnie, czysto i tego również oczekujemy 07779631159 > Norbury Miejsce w pokoju 2 osobowym dla spokojnej dziewczyny w czystym domu z ogrodem na Norbury niedaleko stacji. Cena £65 tygodniowo plus depozyt. Rachun 07590754672 > Perivale duza jedynka dla dziewczyny na Perivale za 100 tyg. + tydzie 07596827953 > Pinner, Hatch End. B.duzy pokój do wynajęcia w czystym domu z ogrodem w cichej, eleganckiej dzielnicy. Tylko dla lokatorow bez nalogow. £140 incl 07799841325 > Stockwell 1 min. od metra do wynajęcia podwójny pokój 07891091598 > Stockwell. Wynajmę miejsce w pokoju we flacie czystym i spokojnym, 5 min. od st.metra, tel.07748348973 po 17.00-tej. > Super 3/4bedroom house . Endless mature garden. Will be furnished up to new tenants requirements. 1300p.c.m + bills 2 months deposit required 07903053945 > Wood Green, N17 7QX , Pokoje od £90-140/tydz + rachunki do podzialu z lokatorami .Wspolna kuchnia , lazienka . Dostepne od 10-12/10/2015 . 02088851890.

06/10/2015 17:00:56

061 mieszkania szukam SMS:

81616 KOD: 02

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

> Dwie spokojne pracujące kobiety

szukają pokoju w czystym , ciepłym i spokojnym domu najlepiej Greenford lub najblizsze okolice. Agata 07506181331

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

Poszukuje doświadczonych Pań do sprzątania. Doświadczenie i referencje wymagane. Możliwość stałej współpracy lub prace dorywcze. Magdalena proszę dzwonić od Pn – Pt w godz 9.00 – 18.00 07985427487

> Praca dla dziewczyny. Sprzatanie. Acton W3 . Tel. 07956813079. > Avon - zostan konsult na super

zasadach, od zaraz I bez ryzyka! Potrzeb wiecej info? Wyslij SMS Avon oddzwonie! Magda 07727062239 Www. buyorsellcosmetics.co.uk

> Firma potrzebuje od zaraz stolarzy i tapicerow. Mowimy tez po polsku. Colindale NW9. 07891166275 > Firma poszukuje doswiadczonych tapicerow i stolarzy. Praca od zaraz - Colindale. 07891166275 > Lubisz naturalne kosmetyki? Umów się na darmowa prezentacje kosmetyków Colway International, a możesz otrzymać fenomenalny kosmetyk XXI wieku 07707609041 > Elektryk 2 tyg. 5.oct, praca

samodzielna, Gospel Oak ,pryw.dom instalacja standardowa Doświadczenie wymagane. Większość narzędzi zapewniamy jacek@jdelectrical.info

> Hotele 5 gwiadek poszukuje

Panie sprzątające, Porter (panowie), Public area, Supervisor, full-part

603-MAKIETA 4 60-91.indd 61

time 6.7/9.8h. wyplaty co tydzień 07912293807

> Hotele 5 gwiazdek poszukują Panie do sprzatania, Porter (panowie) public area supervisor 6.7/9.50 h Ana 07912293807 > Firma potrzebuje od zaraz stolarzy i tapicerow. Mowimy tez po polsku. Colindale NW9. 07891166275 > Agencja o nazwie Barker Ross poszukuje ludzi do pracy w produkcji kanapek. start natychmiastowy. ad. 53 Unimix House Park Royal NW10 7TR tel02084347008 kont Ana > Agencja o nazwie Barker Ross poszukuje ludzi do pracy w produkcji kanapek start natychmiastowy ad. 53 Unimix House Park Royal NW10 7TR tel02084347008 kont Ana > Poszukujemy kierowców vanow ze znajomoscia Londynu! Praca od zaraz-5dni w tygodniu. Podstawowy angielski wymagany. transport@wholegood.co.uk 02087477917 Kasia > Tapicer Anglia!!! Poszukujemy tapicerów do pracy w fabryce mebli. Doświadczenie z rożnymi materiałami. £9.00h więcej info pod numerem 07999246744. Emilia > Laminator włókna szklanego anglia Laminatorzy do produkcji części budowlanych, ciecie, spajanie włókna szklanego. 07999246744 Emilia > Praca na pól etatu dla doświadczonej kosmetyczki w dzielnicy Belsize Park. Więcej informacji pod numerem podanym w ogłoszeniu. Agata 07762541948 > Poszukujemy dziewczyn do pracy przy sprzątaniach prywatnych domów. Praca na terenie NW i SW londynu. Miesięczne wypłaty. Self employed. Tel.07584067721 > Poszukujemy dziewczyn do pracy przy sprzątaniach prywatnych domów. Praca na terenie NW i SW londynu. Miesieczne wyplaty. Self employed. Tel.07584067721 > Dołącz do nas! Colway International to nowy sposób zarabiania w oparciu o nowoczesne technologie! Więcej informacji: 07508442078 jagodajachnik@ partner.ci > Partner/partnerka do biznesu. Zainteresowane osoby prosze o podanie danych personalnych oraz nr telefonu. gwardiakb@gmail.com

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

06/10/2015 17:00:57

062

OGŁOSZENIA drobne + UsŁugi

> Poszukujemy opiekunki do 6 letniego chlopca. Praca w trybie nocnym. Mieszkamy przy st James Street station / Walthamstow/.07857869729 07585003518 > Model Company poszukuje

nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogow od £500 za dzien! 02037005311 info@ planetofmodelling.co.uk 18 King William St EC4N 7BP

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

> Plastrarze z własnymi narzędziami szukaja pracy wysoka jakość I czystość Marcin 07515464677 > Elektryk- Hydraulik z 12 letnim

doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. kontaktowy 07707717053

> Informatyk - studia, wieloletnie

doświadczenie w serwisie sprzętu komputerowego. Poszukuję zatrudnienia 07767923426

sprzedam

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

SMS:

> Elektryk z brytyjskimi

uprawnieniami szuka pracy. Doświadczenie na instalacjach domowych. Tel. 07726141296

> Doświadczony murarz tynkarz.

Bloczki, cegla, pointing, klinkier, przybudowki. murki ozdobne, wszelkie prace ogolnobudowlane. tel 07958253348

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

> Hydraulik. Bojlery gazowe, kuchenki, cylindry-megaflo. Instalacje gazowe, wodne, ogrzewania, podłogowe. Landlord certyfikaty. Szuka pracy 07925296104

> Zawartość domu rodzinnego: do stołowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakosc. zapraszamy. zachodni londyn. tel. 07523510272

> Informatyk - studia, wieloletnie

> Duzy polsko-angielski słownik 2 tomy, nowy. £45.00 tel.07523510272

doświadczenie w serwisie sprzętu komputerowego. Poszukuję zatrudnienia. 07767923426

> Hydraulik (Gas Safe Register),

szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, central heating. Posiadam uprawnienia domestic i commercial. Tel. 07702267525

> Ogolnobudowlaniec szuka

pracy kafelki elektryka hydraulika 07840245176

> Elektryk 12 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Szukam pracy biurowej part

time/ full time w Północnym Londynie 07975593672

> Malarz dekorator podejmie prace

własne narzędzia doświadczenie i solidność 07591534894 Krzysiek

> Elektryk szuka pracy - 10 lat doświadczenia, certyfikat, wszystkie rodzaje instalacji. Marcin 07825268434

603-MAKIETA 4 60-91.indd 62

> Sprzedam działki na terenie

Aleksandrowa kujawskiego o pow.1 tel 07456301130

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

> Witaj szukam dyskretna kobiete z zach Londynu Wiktor 07732432389 > Poznam atrakcyjna dziewczyne z londynu przystojny zadbany 34 latek 07468664602 > Witam mam na imie marcin jestem nie śmiały szukam dziewczyny ktora by mnie pokochała uczciwej i szczerej pozdrawiam 07934321002 > Poznam pana wiek55-60lat / wolny, dobry Angielski, zmotoryzowany 07480285552

> Marzenko to moj numer Zbyszek 07412808050 > 41 latek wysoki po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu otwartej szczerej zdecydowanej na staly zwiazek 07772387104 > Successful English gentleman

would like to meet attractive Polish lady for fun filled days and romantic evenings. John 07752656713

> 41 latek wysoki po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu otwartej szczerej zdecydowanej na staly zwiazek 07772387104

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

> Muzyka - hobby. Grasz na Skrzypcach, klarnecie, kontrabasie, lub akordeonie? Dolacz do naszej kapeli biesiadno-ludowej. Podziel sie z nami swoim graniem. 07793046292

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

> Sprzedam Vauxhall Signum 2007, 1,9CDTI 16v/150ps, 93000, cena: 2600£, tel 07935951188, stan bardzo dobry

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £395, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-920-3526 Szczegóły Na www. BeautyTrainingStudio. co.uk

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

Corgi Gas safe register No. 503179 Instalacja bojlerów, mega flow, central heating, wszelkie instalacje + solary słoneczne Certyfikaty od £40 serwis i naprawa 24h/7 tel. 07852988768

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka, specjalizacja konserwacja zabytków, wszelkie prace architektoniczne, kontakt: 0790 3034463; szymon@dylewski. fsnet.co.uk

Tłumaczenia przysięgłe 24/7 bezpośrednio nie przez ogle akceptowane wszędzie w UK i PL. Prawnicze i medyczne, dokumenty, świadectwa. Szybciej i taniej niż inni. Kontakt: slav.translations@ gmail.com lub 07981753699

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

06/10/2015 17:00:58

063 transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

telewizja satelitarna

NC+, polsat - na umowę lub kartę, wymiany dekoderów, dodanie multiroomu, ustawianie anten - to wszystko w punkcie: 60 The Mall, Ealing Broadway W53TA, tel: 02088101577, Instalacje: 07779631401 Zapraszamy

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 60

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647 Profesjonalny montaż i ustawienia anten satelitarnych. Sprzedaż całych zestawów oraz akcesoria. Tel 07725977203, 07902002757 Przemysław Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje:07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

603-MAKIETA 4 60-91.indd 63

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

Serwis Komputerowy / Strony WWW Szybki, skuteczny i tani serwis na terenie Londynu. Tel. 07831756366

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932

06/10/2015 17:00:58

064

REKLAMA transport

603-MAKIETA 4 60-91.indd 64

06/10/2015 17:01:00

065

603-MAKIETA 4 60-91.indd 65

06/10/2015 17:01:02

066

OGŁOSZENIA USŁUGI

603-MAKIETA 4 60-91.indd 66

06/10/2015 17:01:04

067

603-MAKIETA 4 60-91.indd 67

06/10/2015 17:01:06

068

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

603-MAKIETA 4 60-91.indd 68

06/10/2015 17:01:07

069

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

603-MAKIETA 4 60-91.indd 69

06/10/2015 17:01:09

070

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

603-MAKIETA 4 60-91.indd 70

06/10/2015 17:01:11

REKLAMA SKUP ZŁOMU

603-MAKIETA 4 60-91.indd 71

071

06/10/2015 17:01:12

072

PORADY NASZE SPRAWY

Gosia Demetriou radzi DROGA GOSIU Piszę do ciebie z zapytaniem oraz nadzieją, że trafię do większego grona Polskich odbiorców. Na początek chciałabym napisać parę słów o mojej córce która ma 9 lat i w tym roku (podczas wakacji) nauczyła się pływać. We wrześniu dowiedziała się o akcji charytatywnej „Swimming the channel for Aspire” i nie wiele myśląc postanowiła wykorzystać swoje nowe umiejętności do niesienia pomocy innym. Akcja polega na tym że trzeba przepłynąć 22 mile (tyle ile ma kanał La Manche) w 12 tygodni i dzięki jej wysiłkowi ludzie będą płacić pieniądze na konto fundacji za co zostanie zakupiony sprzęt dla ludzi z przerwanym rdzeniem kręgowym. Amelia chodzi średnio na basen 6 razy w tygodniu i robi około 22-30 długości basenu, co dla osoby (a tym bardziej dziecka), która dopiero co zaczęła pływać jest ogromnym wysiłkiem. Minęły już 3 tygodnie i ku mojemu zdziwieniu Amelia uzbierała ponad 100 funtów, a cel, który wybrała to 220. To naprawdę miłe, że ludzie widzą jej wysiłek i sponsorują jej akcję zbieranie na cel charytatywny, ale tutaj moje pytanie - dlaczego tylko Anglicy (obcy mi ludzie, których nigdy na oczy nie widziałam)? Dlaczego Polacy nie chcą brać udział w takich akcjach? Czy to skąpstwo? Czy może nie wiedza? Na początku pomyślałam, że może problemem jest forma płatności (przelew bankowy albo pay-

Amelia Motyka – The Aspire Channel Swim 2015

pal) dlatego uruchomiłam sms kod ale to niestety nic nie dało. Nikt nie prosi o nie wiadomo jaką sumę, ale wydaje mi się że większość ludzi stać na to by wysłać sms o wartości 1 funta by pokazać naszą solidarność oraz dobroć serca. Każdy kto chciałby zobaczyć postępy Amelii zapraszam na stronę: https://www.justgiving. com/ameliamotyka/. Jeśli ktoś chciałby pomóc to wystarczy wysłać sms o treści: AMXX99£1 na numer 70070. Pozdrawiam serdecznie wszystkich czytelników i z góry dziękujemy za wsparcie. MAMA AMELII DROGA GOSIU Piszę do Ciebie z prośbą o pomoc. Szukamy sponsora, który chciałby zakupić komplety piłkarskie dla małych zawodników naszego klubu piłkarskiego. Zajmujemy się szkoleniem dzieci z dużymi sukcesami. Uczestniczymy w turniejach organizowanych na terenie UK oraz Pol-

sce, na przykład co roku bierzemy udział w Międzynarodowym Turnieju Piłkarskim o „Puchar Pamięci Małego Powstańca”. Więcej informacji o klubie i naszych sukcesach znajdziecie państwo na Facebook 303 Polish Soccer Club Northampton 2011. Z wyrazami szacunku PIOTR SŁONINA (TRENER)

DRODZY CZYTELNICY! Mam nadzieję, że powyższe listy dotrą do tych, którzy zawsze chętnie pomagają innym poprzez swoje czyny tak jak 9-cio letnia Amelia z wyrazami wielkiego szacunku dla nich i z podziękowaniami za ich czas i pracę na korzyść innych. Dla tych osób, które nie mają zbyt dużo czasu ale też duże serca, przypominam że mogą pomóc finansowo na różne typy zbiórek i na różne cele tak jak powyższe listy. Uszczęśliwiając innych, wzbogacamy też samych siebie. GOSIA

Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.

603-MAKIETA 4 60-91.indd 72

06/10/2015 17:01:17

073

603-MAKIETA 4 60-91.indd 73

06/10/2015 17:01:19

074

SYGNAŁY Wokół nas

Bunt nastolatka czy wołanie o pomoc?

Każdy z nas – rodziców był nastolatkiem i każdy z nas pamięta jak w sobie tylko znany sposób próbował zrozumieć świat dorosłych. Dlaczego więc tak trudno zrozumieć nam nasze własne dzieci? Dlaczego nie potrafimy nawiązać dobrych relacji z naszymi dorastającymi pociechami? Takie pytanie pojawia się w momencie, gdy nie jesteśmy już w stanie samodzielnie kontrolować sytuacji. Codzienne awantury z byle powodu, brak szacunku ze strony dziecka, brak porozumienia w najprostszych sprawach. Dzieci nie reagują na nasze uwagi, ignorują nasze zasady, kłamią, uciekają z domu, opuszczają szkolne zajęcia, sięgają po alkohol i narkotyki. Niby wydaje nam się, że wszystko zrobiliśmy dobrze, przecież nasze dziecko miało wszystko, dbaliśmy o nie, kupowaliśmy modne ubrania, drogie telefony, komputery, dawaliśmy dziecku pieniądze na wydatki… Niestety, wielu rodziców zapomina o wychowywaniu dzieci. Raczej dbamy o nie na zasadzie: najedzone, ubrane, 603-MAKIETA 4 60-91.indd 74

to powinno być szczęśliwe. Nic bardziej mylnego. Nie hodujemy pieska ani kotka, dziecko od samego początku jest autonomiczną jednostką i my – rodzice musimy poświęcić wiele czasu i wysiłku, aby ta jednostka nie strąciła własnej tożsamości, a pod naszym czujnym okiem wyrosła na mądrego i prawego człowieka. Jak to osiągnąć? Słuchaj swojego dziecka kiedy mówi do ciebie, daj mu odczuć, że jego sprawy są ważne. Już z kilkulatkiem rozmawiajcie o jego rozterkach. Nie zbywajcie dziecka suchym: nie mam teraz czasu, później, zapytaj tatę, mamę… Nie realizujcie swoich niespełnionych ambicji kosztem dzieci, nie róbcie z nich na sile artystów, sportowców, naukowców. Pozwólcie dzieciom mieć własne zdanie i dajcie im szanse na przedstawienie swojego punktu widzenia. Nie krytykujcie za błędy, uczcie dzieci jak ich unikać. Można motywować dziecko, zachęcać, jednak musicie wiedzieć kiedy należy odpuścić, zrezygnować i dać dziecku

prawo do wlanego wyboru. Jest jeszcze jedna rzecz która najbardziej oddziałuje na psychikę naszych dzieci: konflikty pomiędzy rodzicami. Nie angażujmy dzieci w nasze sprawy, nie pozwalajmy, aby dzieci były strona w naszych konfliktach. Dbajmy o to, aby nasze dzieci nie musiały dokonywać wyborów po czyjej stronie stanąć, wybrać mamę czy tatę. Wszystkich rodziców którzy mają problemy wychowawcze z dziećmi zapraszamy na warsztaty i kursy rodzicielskie do Centrum Pomocy Rodzinie Przystań UK. Pod okiem doświadczonych psychoterapeutów, pedagogów, pracownika socjalnego, będziecie mogli przejść specjalny program rodzicielski. Dzieci i rodzice mają szansę znaleźć w naszym Centrum pomoc i wsparcie w trudnej sytuacji rodzinnej. « Agnieszka Przybyłek-Pieza Centrum Pomocy Rodzinie Przystan UK harbourageuk@gmail.com www.przystanuk.com

06/10/2015 17:01:21

075

Napisz do nas

Wp Andrzej Duda Prezydent RP, Kancelria Prezydenta RP Ul. Wiejska 10, 00-90 Warszawa. 30 września 2015 r.

Szanowny Panie Prezydencie! Członkowie Kół Stowarzyszenia Polskich Kombatantów na terenie Wielkiej Brytanii, zrzeszonych w ramach Stowarzyszenia Polskich Kombatantów Limited, zostali zaskoczeni wiadomoscią PAPu z 26 września br. o rzekomym projekcie poselskim zmierzającym do likwidowania Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, jak również Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, i zastąpienie ich czynności przez Instytut Pamięci Narodowej. Kombatanci za granicą są bardzo przywiązani do pracy i personelu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych bo pracownicy Urzędu mają nie tylko wieloletnie

603-MAKIETA 4 60-91.indd 75

doświadczenie w sprawach świadczeń i uprawnień polskich kombatantów w Polsce i za granicą, ale również znają dane personalne wszystkich żyjących jeszcze weteranów, utrzymują z nimi stały kontakt i kompetentnie załatwiają zaproszenia i przejazdy na rocznice wszystkich bitew. Starzy kombatanci, przeważnie już w wieku powyżej 90 lat, mieliby duże obawy gdyby nagle te funkcje zostały przejęte w ostatnich latach swojego życia przez nowe osoby nieznane i bez odpowiedniego przygotowania. Uważamy ze IPN jest bardzo pożyteczną instytucją w rozszyfrowaniu, popularyzowaniu i upamiętnieniu naszej historii ale tu miałaby zupełnie inne zadanie i nie posiada w tej chwili kompetencji w administrowaniu pomocy materialnej i utrzymaniu kontaktów osobistych z kombatantami rozsianymi po świecie. Przedstawiciele Kół SPK prosili mnie abym przekazal Panu Prezydentowi nasze niezadowolenie że taka propozycja mogla powstać bez konsultacji z organizacjami kombatanckimi, szczególnie za granicą. Mam nadzieję że Pan Prezydent będzie mógł przekazać przywódcom stronnictw politycznych aby w sprawie podobnych zmian strukturalnych w urzędach dotyczących naszych kombatantów, którzy życie narażali dla Ojczyzny, posłowie zachowali odpowiedni umiar i szacunek i brali przedewszystkiem pod uwagę to co najbardziej leży w interesie samych kombatantów. Łącze wyrazy poważania, Wiktor Moszczyński, Prezes, Stowarzyszeni Polskich Kombatantów Ltd

zaginiony Marek Matusiak 17 września 2005 r. w Bradford (Wielka Brytania) zaginął Marek Bogdan Matusiak. Ma 55 lat, 185 cm wzrostu i niebieskie oczy. Ktokolwiek widział Marka Matusiaka lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ – +48 22 654 70 70. lub itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

zaginiony Robert Banaszyński 17 stycznia 2007 r. w Northampton zaginął Robert Banaszyński. Ma 45 lat, 180 cm wzrostu i piwne oczy. Jego znakiem szczególnym jest blizna na lewym policzku. Ktokolwiek widział Roberta Banaszyńskiego lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ – +48 22 654 70 70 lub itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

06/10/2015 17:01:23

076

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

Polska kuchnia podbija Wielką Brytanię Ponad 10 lat po akcesji do Unii Europejskiej przysmaki z Polski coraz częściej trafiają na brytyjskie stoły i wpływają pozytywnie na wizerunek najliczniejszej mniejszości w Wielkiej Brytanii. Jak wynika z badań, w polskiej restauracji był co dwunasty Brytyjczyk.

603-MAKIETA 4 60-91.indd 76

Kiedy na początku roku telewizyjny kucharz BBC Nigel Slater chciał pokazać, jaki wkład w smaki Wielkiej Brytanii mają imigranci, poprosił o pomoc Rafaela Paszendę, właściciela jednej z londyńskich firm, produkujących pierogi. Według Paszendy dużo się zmieniło, od kiedy weszliśmy do UE. – Kiedy zaczynaliśmy w 2007 r., ludzie patrzyli nieufnie na polskie jedzenie. Wysyłali jedną osobę na próbę, nie wiedzieli, czego oczekiwać. Dzisiaj każdy ma polskiego sąsiada czy kolegę z pracy. Każdy zna kogoś, kto może opowiedzieć o pierogach, bigosie, kiełbasach, gołąb-

kach. Anglicy przestali się tego bać, a wręcz zakochali się w naszych daniach – podkreśla Paszenda. Dziś jego firma zatrudnia kilkanaście osób, a pierogi można zamówić przez internet lub kupić w wielu lokalnych sklepach. – Zaryzykowałbym stwierdzenie, że Polacy nie są już największą grupą naszych odbiorców – przyznaje Paszenda. Zgadza się z nim Australijczyk John Clark, który w 1997 r. założył w centrum Londynu bistro, w którym można zamówić m.in. polskie pierogi. – Pierogi są prawdziwym hitem, szczególnie jako szybki posiłek przy okazji weekendo06/10/2015 17:01:32

077 wego wypadu na imprezę. Nie ma bezpieczniejszego modelu biznesowego niż oferowanie za kilka funtów talerza pierogów, a do tego kufla piwa lub kieliszka polskiej wódki – żartuje. Według badań Mintel Research polskie piwa są w pierwszej dziesiątce najpopularniejszych marek piwnych na Wyspach. Historia prowadzonego przez Clarka bistro jest równie nieszablonowa jak jego właściciel. – W połowie lat 90. pracowałem w jednym z londyńskich hoteli, razem z wieloma imigrantami z całego świata: Hiszpanami, Włochami, Australijczykami. Wśród nich była Beata z Rzeszowa, która kiedyś zabrała nas na pierogi do jednej z nielicznych restauracji tzw. powojennej emigracji. I tak się zaczęło. Nigdy wcześniej nie byłem w Polsce, ale wiedziałem, że sprawdzę się w serwowaniu polskich smaków – opowiada John. Dziś zatrudnia kilka osób, w większości Polaków. – Nad kuchnią czuwają pani Halinka i pani Bożenka – to chyba klasyczne polskie imiona, prawda? – uśmiecha się. Kiedy rozmawiamy, lokal wypełniony jest po brzegi, głównie obcokrajowcami. – To klasyczny model: Polak lub Polka, otoczeni swoimi międzynarodowymi przyjaciółmi. Jesteście najlepszymi ambasadorami swojej kuchni – podkreśla John. Często to obcokrajowcy zapraszają do tego baru swych polskich znajomych, a nie odwrotnie. – Przyprowadzają ich do baru i każą zamawiać wódkę – opowiada, wyliczając po polsku: „wiśniówka, orzechówka, żubrówka, malinówka, cytrynówka. Wymyśliliście chyba wszystkie możliwe kombinacje. Londyn to uwielbia i chce próbować nowych rzeczy”. Podobnego zdania jest doświadczony restaurator Jan Woroniecki, który zaczynał na przełomie lat 80. i 90. od modnego lokalu w West Kensington. Wśród jego regularnych gości byli m.in. muzycy Mick Jagger i David Bowie. Dziś Woroniecki prowadzi dwa lokale: na południu Londynu i restaurację w historycznym Ognisku Polskim, powstałym jeszcze w czasie wojny miejscu spotkań polskich elit w Londynie. – Polska kuchnia kiedyś kojarzyła się z ciężkimi, tłustymi i niedoprawionymi posiłkami. Kawałek mięsa, rozgotowana kapusta, ziemniaki – to wszystko. A przecież mamy tyle do zaoferowania – podkreśla Woroniecki. – Anglicy odkrywają polską kulturę i kuchnię: poznają sąsiadów, współpra603-MAKIETA 4 60-91.indd 77

cowników, a potem znajdują polskie półki w największych supermarketach i próbują kabanosów, kiełbasy, pasztetu – mówi Woroniecki. – Szczególnie tutaj, w Londynie, mieszkańcy chcą poznawać nowe smaki i nie boją się zamawiać flaków, śledzi, placków ziemniaczanych, golonki. Bierzemy tradycyjne polskie przepisy i tworzymy naprawdę coś ciekawego. Wszyscy nasi kucharze są z Polski i nie boją się eksperymentować z tym, co znają z rodzinnych stron – zaznacza. Także popularny londyński szef kuchni Damian Wawrzyniak, właściciel firmy doradztwa kulinarnego Fine Art of Dining, uważa, że polskie dania mają niesamowity potencjał. – Warto się nimi kreatywnie pobawić, a nie pozostawać tylko przy tradycyjnych potrawach. Przypominają one Brytyjczykom dania, które kiedyś sami przygotowywali, dzięki czemu mamy szansę dotrzeć do nich z naszymi smakami – podkreśla. – Ale są też unikalne smaki: wędzonki czy polski chleb. Zjeździłem pół świata, ale takiego pieczywa nie znalazłem nigdzie indziej – mówi Wawrzyniak, dodając, że w swojej kuchni zawsze trzyma zakwas na pieczywo. – Kiedy organizuję warsztaty, na których bawimy się polską kuchnią lub pieczemy bochenki chleba, zainteresowanie jest ogromne – i zapewniam, to nie są Polacy – mówi. Nie zaskakuje to Andrzeja Świderskiego, głównego managera mieszczącej się w Londynie jednej z największych polskich piekarni, która codziennie dostarcza swe produkty do największych sieci handlowych w Wielkiej Brytanii. – Brytyjska prasa kilka lat temu rozpoczęła modę na pieczywo na zakwasie, a przecież to oczywiste, że nie ma lepszego od naszego – przekonuje. Piekarnia założona w 2003 r. przez dwójkę pasjonatów, Romualda Damaza i Agnieszkę Gabriel-Damaz, dziś zatrudnia blisko sto osób i produkuje dziesiątki tysięcy różnych produktów dziennie: od najpopularniejszego chleba baltonowskiego i kajzerek, po ciasta, drożdżówki i pączki. – Po 1945 r. polskie pieczywo można było znaleźć sporadycznie, w małych lokalnych piekarniach, często prowadzonych przez ludzi, którzy przyszli tutaj z armią Andersa. Nam udało się dotrzeć z naszymi produktami do całego kraju – podkreśla Świderski.

Zaznacza, że o ile początkowo produkty polskiej piekarni kupowali głównie Polacy, to szybko okazało się, że potencjał jest znacznie większy. – Powiedziałbym, że co trzeci, może co czwarty bochenek trafia do klientów, którzy z Polską nie mają nic wspólnego: do Brytyjczyków, naszych sąsiadów z Europy ŚrodkowoWschodniej, ale też migrantów z dosłownie całego świata – dodaje. Świderski przyznaje, że Polakom wciąż brakuje jasnej strategii promocji rodzimej kuchni. – Może pomógłby jakiś głośny film? – zastanawia się. – Potrzebujemy czegoś, co wypromuje Polskę, jak „Mamma Mia!” Grecję, czy „Ojciec chrzestny” Włochy. Bez takiego wsparcia musimy przebijać się z naszymi tradycjami od zera, tłumacząc wszystko od nowa, co nie zawsze jest proste – mówi Świderski. Wawrzyniak przytakuje: – Potrzebujemy mądrego marketingu i pokazania naszych atutów. Woroniecki jest bardziej optymistyczny: – To już się dzieje, organicznie. Sami Polacy tworzą nową kulturę gotowania i chwalą się nią przed swoimi znajomymi – zaznacza. Pomaga również zainteresowanie mediów. W nowej serii BBC „Hairy Bikers” dwóch popularnych szefów kuchni jeździło motorami dookoła Morza Bałtyckiego, zaczynając swoją podróż od Polski, gdzie zachwycili się m.in. pierogami, bigosem, domowej roboty kiełbasami, piernikami z Torunia i sernikiem nasączonym wódką. Po premierze tego odcinka recenzentka dziennika „The Independent” zachwycała się ich wspólną pracą z lokalnym producentem wędlin w Koziebrodach i pierogami, określonymi przez kucharzy jako „paczka cudowności”. Jak wynika z danych firmy badawczej Mintel, co dziesiąty Brytyjczyk próbował dań polskiej kuchni w domu. Aż 48 proc. Brytyjczyków rozważa kupno polskich produktów lub wyjście do lokalu serwującego dania znad Wisły. Szacuje się, że w samym Londynie istnieje ponad sto restauracji serwujących polskie dania. Polacy są jedną z największych grup narodowych pracujących w gastronomii. Według ostatnich oficjalnych danych w Wielkiej Brytanii mieszka ponad 850 tys. obywateli Polski. Nieoficjalnie wiadomo, że jest ich o wiele więcej. Jakub Krupa, PAP

06/10/2015 17:01:32

Syropek Samsona SERGIUSZ HIERONIMCZAK, sergiusch72@yahoo.co.uk

Czasami się zastanawiam od czego wziął swoją nazwę nasz dzisiejszy bohater. Czy od barwy, czy od jakości dokonanego wynalazku? Jego historia zaczyna w 1881 r. w Szkocji. Abrahamm Lyle, człowiek zamożny z racji posiadania znacznej floty, postanawia rozszerzyć swoje imperium produkując cukier. Wysyła swoich pięciu synów, aby zbudowali w Londynie cukrownię. Dwa lata później cukrownia pracuje pełna parą. Problemów jed603-MAKIETA 4 60-91.indd 78

Fot. Paul Daniels / Shutterstock.com

078

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

nak nigdy nie brakuje, a dostawy trzciny cukrowej są niewystarczające. Wtedy pojawił się pomysł, aby wykorzystać pojawiający się podczas wytwarzania cukru produkt uboczny – melasę. Zwykle, nie była ona wykorzystywana i lądowała w rurach prowadzących do rzeki. Pan Lyle zaczyna rozlewać złocisty syrop cukrowy o nazwie „Golden Syrup” w małe kilkuset gramowe puszeczki. Początkowo klientami byli tylko lokalni sklepikarze i załoga cukrowni, ale wkrótce informacje o walorach złocistego syropu rozchodzą się szeroko. Słodki jak cukier, z odrobina słonego posmaku syrop tra-

fia w rynek jak bomba. Wykorzystuje się go głównie w cukiernictwie, ale również stanowi doskonały substytut dla miodu, który nie zawsze, ze względu na cenę, mógł być dostępny dla wszystkich mieszkańców Wielkiej Brytanii. Innym charakterystycznym walorom słodkiego syropu jest jego opakowanie. To prawdziwy klejnot brytyjskiej tradycji. Wspomniany syrop praktycznie od początku sprzedawany jest w puszkach, których projekt stał się ikoną brytyjskiego przemysłu spożywczego. Ten sam wygląd produktu daje mu jedyne w swoim rodzaju miejsce na półkach. Nawet maleńkie dziecko wie w Wielkiej Brytanii jak wygląda Złoty syrop, wiktoriański projekt z martwym lwem otoczonym przez rój pszczół ma swoją wspaniałą historię. Wspomniany Pan Lyle był człowiekiem religijnym i znał Pismo Święte. Martwy lew zaczerpnięty jest ze Starego Testamentu (Księga Sędziów 14:14) i opowieści o Samsonie. Samson zadał na swoim we s e l u t r z ydziestu zaproszonym nań Filistynom zagadkę. Brzmiała tak: „Z tego, który pożera, wyszło to, co się spożywa, a z mocnego wyszła słodycz”. Postawił też gościom ultimatum: jeśli odgadną nim dobiegnie końca siódmy dzień świętowania, dostaną od niego trzydzieści ozdobnych szat oraz trzydzieści lnianych tunik. W przeciwnym razie sami będą musieli jemu tyle ofiarować. Samsona podczas podróży z miasta do miasta zaatakował młody lew – wstąpiła w niego wówczas wielka siła i z łatwością pokonał stworzenie. Kiedy następnym razem tamtędy przechodził, zauważył że w truchle zalągł się rój pszczół – zdążyły przez ten czas wytworzyć miód. Jednak tak powstały krupiec był nieczysty, być może dlatego Samson nie przyznał się nikomu, że zabrał go stamtąd, częstował też nim rodziców. I tak zrodził się w jego głowie pomysł zagadki. 06/10/2015 17:01:36

079 Znak firmowy został zarejestrowany w 1904 i pozostaje niezmienny aż do dzisiaj. W 2006 wpisano go za to Księgi Guinnesa jako najdłużej istniejący znak markowy na świecie. Należy rozwiać wątpliwości i potwierdzić, że nad lwem, martwym lwem nie krążą muchy tylko pszczoły. W 1921 inny potentat cukrowy Pan Tate dołączył do Lyle i powstało przedsiębiorstwo Tate & Lyle, które jest do dzisiaj jedynym przetwarzającym czcinę cukrową w Wielkiej Brytanii i jednym z największych w Europie. Ten sam Pan Tate był fundatorem londyńskiej Galerii sztuki - Tate Gallery. Pomyśleć by można, że gdyby nie Golden Syrup to nie było by słynnej angielskiej Treacle tart. Niekoniecznie. Nie Anglicy, a Starożytni Grecy byli bowiem smakoszami takiej samej łakoci. Nazywali ją theriaca antidotom, co w wolnym tłumaczeniu oznacza antidotum na ugryzienia wszystkich dzikich bestii. Jak mnie ktoś bardzo wkurzy też lubię sobie zjeść coś słodkiego, leczy duszę i ciało. Również starożytni Rzymianie mieszali miód z przyprawami korzennymi i lekarstwami, co nazywali lekarstwem

603-MAKIETA 4 60-91.indd 79

na wszystkie trucizny. Ze średniowiecznych przekazów wiemy, że nazywali to „theriaca” lub „triacle”. Z czasem drogocenny miód zastąpiono melasą pochodzącą z przerobu cukru, a korzenne przyprawy tartą bułką. Dzisiaj nawet zamiast melasy głównym składnikiem jest Golden Syrop, choć niektórzy smakosze twierdzą że miesza się pół na pół melasę z Złotym Syropem. Trzeba powiedzieć, że jest to pyszny deser pod warunkiem, że jest dobrze zrobiony i podany z odrobiną kwaśnej śmietany lub kornwalijskiej Clotted Creme. Treacle tart wróciła niedawno do łask dzięki Haremu Poterowi JK Rowling. Treacle tart stanowi przysmak głównego bohatera. Więc jeśli wasze dzieci znają tę historię to zapraszam do kuchni na sesję cukierniczą. «

TREACLE TART

Ciasto kruche: 120g masła w temperaturze pokojowej 3 łyżki stołowe cukru 2 żółtka 1 szklanka (200g) i 3 łyżki stołowe mąki ½ łyżeczki soli

Nadzienie: 400g golden syrup 3 łyżki stołowe melasy 2 łyżki soku z cytryny 4 jajka 6 łyżek świeżej bułki tartej 3 łyżki gęstej śmietanki 1 łyżka masła SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA: Wszystkie składniki na ciasto łączymy. Formujemy kulę i wstawiamy do lodówki na ok. 30 min. Następnie formę o bokach 20x20cm wykładamy papierem do pieczenia i smarujemy masłem. Wykładamy ciasto. Pieczemy ok.15 min. w temperaturze 180°C. Miskę stawiamy „na parze” i wlewamy golden syrup, dodajemy melasę i sok z cytryny. Mieszamy, aż masa lekko się podgrzeje i będzie „lżejsza w prowadzeniu”. Dodajemy masło i mieszamy do momentu, kiedy się rozpuści. Zdejmujemy miskę „z pary” i studzimy miksturę. Dodajemy roztrzepane jajka i mieszamy, następnie wsypujemy bułkę tartą i dodajemy śmietanę. Nadzienie przelewamy na upieczony kruchy spód i ponownie pieczemy przez ok. 25 min.

06/10/2015 17:01:38

080

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

czyta się

Redaguje PIOTR DOBRONIAK

Wszystko za Everest

Kiedy 10 maja 1996 roku trzy ekipy jednocześnie dokonywały ataku szczytowego, nad Mount Everestem zerwała się burza. Zaczęła się mordercza walka o przetrwanie. Jon Krakauer przeżył. Książka Wszystko za Everest trafiła na listy bestsellerów, ale wywołała też wiele kontrowersji. Stała się także źródłem inspiracji dla filmowców. Sama

tragedia zaś – mimo że wydarzyła się prawie dwadzieścia lat temu – wciąż budzi emocje. Problemy opisane przez Krakauera przybrały jeszcze na sile: w komercyjnych wyprawach na Everest bierze udział coraz więcej osób, nie bacząc na zagrożenia i skutki ludzkiej ekspansji w najwyższych górach świata.. «

Marsjanin

Światło, którego nie widać

Człowiek o 24 twarzach

Marie-Laure mieszka wraz z ojcem w Paryżu, jako sześciolatka traci wzrok i odtąd uczy się poznawać świat przez dotyk i słuch. Pięćset kilometrów na północny wschód od Paryża w Zagłębiu Ruhry mieszka Werner Pfennig, który jako mały chłopiec stracił rodziców. Podczas jednej z zabaw Werner znajduje zepsute radio, naprawia je i wkrótce staje się ekspertem w budowaniu i naprawianiu radioodbiorników. Odtąd Werner poznaje świat, słuchając radia.

David ma 8 lat i wchłania cały ból. 14-letni Danny został kiedyś żywcem zakopany pod ziemią. Ragen kontroluje nienawiść, a Adalana szuka homoseksualnej kobiecej czułości. Billy natomiast śpi, bo kiedy tylko się zbudzi, znów spróbuje popełnić samobójstwo. To tylko pięć z dwudziestu czterech twarzy Williama Milligana, jednego z najdziwniejszych przypadków, o jakich słyszały współczesna medycyna i wymiar sprawiedliwości.

Straszliwa burza piaskowa sprawia, że marsjańska ekspedycja, w której skład wchodzi Mark Watney, musi ratować się ucieczką z Czerwonej Planety. Kiedy ciężko ranny Mark odzyskuje przytomność, stwierdza, że został na Marsie sam w zdewastowanym przez wichurę obozie, z minimalnymi zapasami powietrza i żywności, a na dodatek bez łączności z Ziemią. Co gorsza, zarówno pozostali członkowie ekspedycji, jak i sztab w Houston uważają go za martwego, nikt więc nie zorganizuje wyprawy ratunkowej…

Książki do kupienia na:

BookTO.pl

603-MAKIETA 4 60-91.indd 80

06/10/2015 17:01:41

081

603-MAKIETA 4 60-91.indd 81

06/10/2015 17:01:43

082

CIEKAWOSTKI Nauka

W poszukiwaniu języka uniwersalnego Czy istnieje język uniwersalny, który nie byłby językiem liczb? Noam Chomsky, znany lingwista, od dawna przekonuje, że wszystkie języki naturalne mają wspólny rdzeń gramatyczny. Świat nauki jest w tej kwestii podzielony, ale niedawne odkrycie badaczy z MIT sugeruje, że to twórca gramatyki uniwersalnej może być bliższy prawdy.

603-MAKIETA 4 60-91.indd 82

Przemysław Ćwik

Na świecie jest niemal siedem tysięcy języków, z których opisano ok. 4,5 tys. Zostały one poklasyfikowane na rodziny, grupy zespoły i inne jednostki. Co ciekawe, w ciągu minionego wieku liczba języków naturalnych „wzrosła” o mniej więcej 6 tys. W jedenastym wydaniu „Encyclopedia Britan06/10/2015 17:01:45

083 nica” z 1911 r. ich liczba została oszacowana na około tysiąc. Skąd ta rozbieżność w stosunku do aktualnych danych? Odkrycia etnograficzne i antropologiczne tłumaczą ją tylko do pewnego stopnia. Przez ostatnie dekady postępy poczyniła bowiem również lingwistyka, która udoskonaliła swój aparat badawczy, dzięki czemu naukowcy są w stanie sprawniej klasyfikować odmiany ludzkiej mowy. Jednocześnie w tym bezliku słów i systemów gramatycznych trwają poszukiwania „języka uniwersalnego” – takiego, który stanowiłby strukturalne podłoże wszystkich, bez wyjątku, języków naturalnych świata.

GRAMATYKA UNIWERSALNA

Tezę o istnieniu takiego systemu postawił w latach 60. ubiegłego wieku Noam Chomsky, profesor Massachusetts Institute of Technology – najbardziej prestiżowej amerykańskiej uczelni technicznej. Lingwista stworzył koncepcją gramatyki uniwersalnej (UG), która zakłada, że każdy z nas posiada „wrodzoną wiedzę”, umożliwiającą naukę języka. UG, w natywistycznej teorii Chomsky’ego, to swojego rodzaju fundamentalny system gramatyczny, tworzący zręby wszystkich języków naturalnych. Różnice między poszczególnymi językami miałyby się brać z odmiennego ustawienia „parametrów-przełączników” w naszych mózgach. Przykładowo, język angielski dopuszcza stosowanie podmiotu domyślnego, a język hiszpański – nie. W zależności od tego, w jakim środowisku językowym dorasta dziecko, przyswaja ono sobie inne parametry, które odpowiednio „ustawiają” jego mózg i umożliwiają łatwą naukę mowy. Za natywizmem Chomsky’ego przemawia szereg przesłanek. Jedną z nich jest fakt, że dzieci z różnych obszarów kulturowych popełniają analogiczne błędy podczas nauki języka. Innym argumentem przywoływanym przez uczonego jest zdolność dzieci do nauki dowolnego języka naturalnego, niezależnie od tego, jakim językiem posługują się jego rodzice.

EKONOMIA JĘZYKA

Niedawno teoria Chomsky’ego znalazła nowych sojuszników. Stało się to za sprawą odkrycia, dokonanego przez zespół naukowców MIT: Richarda Futrella, 603-MAKIETA 4 60-91.indd 83

Kyle’a Mahowalda i Edwarda Gibsona. Badacze postanowili przeanalizować pewną prawidłowość, obecną w rozmaitych językach naturalnych – tendencję do ustawiania w zdaniu jak najbliżej siebie słów powiązanych składniowo. Zjawisko to ma uzasadnienie w ekonomii języka: takie rozlokowanie powiązanych pojęć zmniejsza obciążenie pamięci osób posługujących się językiem. Przykładem są choćby powiązania rzeczowników i określających je przymiotników (np. w wyrażeniu „błękitne niebo” oba wyrazy sąsiadują ze sobą, a nie są rozdzielone innymi pojęciami) albo używanie tzw. phrasal verbs w taki sposób, by przyimek sąsiadował z czasownikiem (np. zdanie „John threw out the old trash sitting in the kitchen” brzmi naturalniej niż „John threw the old trash sitting in the kitchen out”). Zjawisko ograniczania odległości między wzajemnie powiązanymi pojęciami nosi miano dependency length minimisation (DLM), czyli – w wolnym tłumaczeniu – minimalizacja odległości między pojęciami współzależnymi.

Z kolei te z wyższym wskaźnikiem DLM, jak język niemiecki czy japoński, mogą wymagać większego zaangażowania umysłowego – w tym pamięciowego – ze strony ich użytkowników. – Wyniki badań stanowią istotny „materiał dowodowy” dotyczący hipotezy na temat głębokiej struktury wspólnej dla języków naturalnych – ocenia wyniki eksperymentu Jennifer Culbertson, lingwistka ewolucyjna z Uniwersytetu w Edynburgu. Choć odkrycie uczonych z MIT to nieco za mało, by mówić o naukowym przełomie – szczególnie że badacze uwzględnili jedynie 37 języków spośród 7 tys. oficjalnie uznanych – to jednak rzuca ono nowe światło na koncepcję „wiedzy wrodzonej”, którą lansował już intelektualny prapradziadek Chomsky’ego: Platon. «

WSPÓLNY MIANOWNIK

Naukowcy z MIT zadali sobie pytanie, czy DLM stanowi tylko „luźną” prawidłowość, czy raczej w fundamentalny sposób określa sposób funkcjonowania języków naturalnych. By znaleźć na nie odpowiedź, zgromadzili bazę zdań z 37 języków. Każdemu zdaniu przypisali wynik określający stopień DLM. Zdaniom, w których pojęcia współzależne znajdowały się w większej odległości, przypisali wyższy wskaźnik DLM, a konstrukcje językowe, w których słowa powiązane sąsiadowały ze sobą, otrzymały niższy wynik. Następnie badacze dokonali „randomizacji” zdań – tworzące je wyrazy zostały ułożone w przypadkowym porządku. Okazało się, że wszystkie zdania sensowne miały niższy wskaźnik DLM niż konstrukcje o przypadkowym szyku. W szczególności prawidłowość dotyczyła długich zdań, w których tendencja do porządkowania wyrazów jest bardziej wyraźna. Naukowcy ustalili również, że niektóre języki mają niższy wskaźnik DLM, co oznacza, że są bardziej „ekonomiczne”. 06/10/2015 17:01:46

084

REKLAMA BUDOWNICTWO

603-MAKIETA 4 60-91.indd 84

06/10/2015 17:01:47

085

603-MAKIETA 4 60-91.indd 85

06/10/2015 17:01:50

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

603-MAKIETA 4 60-91.indd 86

06/10/2015 17:01:51

087

603-MAKIETA 4 60-91.indd 87

06/10/2015 17:01:52

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

603-MAKIETA 4 60-91.indd 88

06/10/2015 17:01:54

089

603-MAKIETA 4 60-91.indd 89

06/10/2015 17:01:55

090

sport motoryzacja

603-MAKIETA 4 60-91.indd 90

06/10/2015 17:01:56

091

SERWIS MOTOCYKLI I SKUTERÓW SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE IE LAKIEROWAN

SPRZEDAŻ MOTOCYKLI I SKUTERÓW SPRZEDAŻ CZĘŚCI ORAZ AKCESORIÓW BLUE STAR MOTORS

SERWIS - NAPRAWA MOTOCYKLI I SKUTERÓW

259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 079 720 22 515 02089974508 OFFICE@BSWM.EU

BlueStarMotorsLondon

603-MAKIETA 4 60-91.indd 91

06/10/2015 17:01:59

092

SPORT Piłka nożna + Tenis ziemny

603-MAKIETA 5 92-100.indd 92

06/10/2015 17:02:43

093 Arsenal rozbił Manchester United w hicie kolejki Arsenal Londyn pokonał u siebie Manchester United 3:0 (3:0) w hicie 8. kolejki piłkarskiej ekstraklasy Anglii. Ekipa gospodarzy wszystkie bramki zdobyła w ciągu pierwszych 20 minut spotkania. Dzięki temu zwycięstwu „Kanonierzy” zostali wiceliderem tabeli.

Od początku spotkania gospodarze grali ofensywnie i szybko przyniosło to efekt w postaci goli. Popis londyńskiego zespołu rozpoczął Alexis Sanchez, który wykorzystał w siódmej minucie podanie Mesuta Oezila, oddając strzał ze środka pola karnego. W kolejnej minucie to Niemiec sam pokonał bramkarza rywali, trafiając w róg. W 19. minucie po raz kolejny błysnął Sanchez, który sfinalizował akcję z kontrataku, mijając w polu karnym dwóch przeciwników i trafiając w okienko. Manchester, który był przed tą kolejką liderem tabeli, zaskakiwał nieporadnością. Co prawda po stracie drugiej bramki starał się przejąć inicjatywę, ale nie potrafił stworzyć zagrożenia pod bramką gospodarzy. Tuż przed końcem pierwszej połowy okazję zmarnował Anthony Martial. Po przerwie "Czerwone Diabły" przejęły inicjatywę, ale nadal brakowało z ich strony skutecznego wykończenia akcji. Arsenal niemal całkowicie skupił się na obronie i zachował czyste konto. Dzięki triumfowi awansowali na drugie miejsce w tabeli i wyprzedzają ManU lepszym bilansem bramkowym.

603-MAKIETA 5 92-100.indd 93

Prowadzi Manchester City z 18 punktami, wyprzedzając wspomniane drużyny o dwa. Z kolei piłkarze Manchesteru City pokonali u siebie Newcastle United 6:1. Aż pięć bramek zdobył Argentyńczyk Sergio Aguero, ale potrzebował na to znacznie więcej czasu niż słynne już dziewięć minut Roberta Lewandowskiego. Spotkanie rozpoczęło się po myśli gości, którym w 17. minucie prowadzenie dał Aleksandar Mitrovic. Aguero wyrównał w końcówce pierwszej połowy. Argentyńczyk po siedmiu wcześniejszych meczach tego sezonu miał na koncie tylko jedno trafienie. Po przerwie jednak szybko zaczął poprawiać swój dorobek. Kolejne bramki zdobył w 49., 50., 60. i 62. minucie. W międzyczasie gola dla gości uzyskał także Kevin De Bruyne. Jeszcze żaden zawodnik w historii Premier League nie zdobył w jednym spotkaniu sześciu goli. Aguero na drodze do tego osiągnięcia stanął… trener Manuel Pellegrini, który zdjął swojego snajpera w 66. minucie. W spotkaniu dwóch beniaminków Bournemouth - Watford fatalny błąd popełnił Artur Boruc. Tuż przed przerwą

bramkarz gospodarzy podał do napastnika rywali Odiona Ighalo, który umieścił piłkę w siatce obok rozpaczliwie interweniującego Polaka. Wcześniej prowadzenie Bournemouth dał Glenn Murray. Wciąż w kryzysie jest Chelsea. Obrońcy tytułu przegrali na własnym stadionie z Southampton 1:3. W 10. minucie prowadzenie gospodarzom pięknym strzałem z rzutu wolnego dał Willian, ale później na boisku dominowali "Święci". Jeszcze przed przerwą wyrównał Steven Davis, a w drugiej połowie gole zdobyli Sadio Mane i Graziano Pelle. W innych pojedynkach Swansea City zremisowała na własnym boisku z Tottenhamem Hotspur 2:2. Całe spotkanie w bramce gospodarzy rozegrał Łukasz Fabiański, którego dwukrotnie pokonał Christian Eriksen (27, 65). Punkt drużyna Polaka zawdzięcza golowi Andre Ayewa (16) i samobójczemu trafieniu Harry'ego Kane'a z 31. minuty. Swansea jest na 11. miejscu w tabeli, drugi zespół - o trzy pozycje wyżej. Natomiast Everton zremisował u siebie z Liverpoolem 1:1. Po tym pojedynku z posadą opiekuna "The Reds" pożegnał się Brendan Rodgers. «

06/10/2015 17:02:45

094

SPORT KARATE + PIŁKA NOŻNA

Owocny czas School of Masters

Liga Karate

Kolejne sukcesy zanotowali na swoim koncie polscy karatecy z londyńskiej School of Masters. Tym razem medalowy plon powiększyli w mistrzostwach Anglii oraz w Lidze Karate dla dzieci. Patryk Jeziorski

603-MAKIETA 5 92-100.indd 94

Zanim jednak karatecy wyszli na mate kurs sędziego międzynarodowego według organizacji UWK (United World Karate) ukończyła dwójka trenerów polonijnego klubu – Ewa i Jacek Lipińscy. Już z certyfikatami oboje uczestniczyli w odbytych w University of East London Międzynarodowych Mistrzostwach Anglii UWK. Do zawodów zgłoszono ponad 300 zawodników z 8 krajów - Polski, Anglii, Irlandii, Szkocji, Egiptu, Włoch, Algierii oraz Belgii. Klub Karate School of Masters reprezentowała 8-osobowa drużyna, która zdobyła ostatecznie dwa medale. Tamara Lipińska w kategorii Kumite kadetek w imponującym stylu pokonała pięć zawodniczek w drodze do finału, w którym po skutecznej walce zdobyła złoty medal. Tamara Lipińska jest doświadczoną zawodniczką, która ma już na swoim koncie aż pięć medali z mistrzostw świata w karate. Z kolei zdobyciem drugiego miejsca w kategorii kumite kadetów w tak prestiżo-

wej imprezie pochwalić się już może Patryk Jeziorski, który znajdował się w najliczniej obsadzonej kategorii tych zawodów. Następnymi zawodami w jakich uczestniczyli polscy karatecy z Londynu była rozegrana w budynku Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego pierwsza edycja Ligi Karate dla Dzieci, w wieku sześciu, siedmiu i ośmiu lat. Turniej ten School of Masters zorganizował przy współpracy z SKC (Sport Karate Coalition), pod patronatem Polish Village Bread. Do zawodów zgłoszono zawodników z ośmiu klubów karate. Startujący rywalizowali w dwóch kategoriach indywidualnych - kata i kumite, rozegranych w systemie „każdy z każdym”. Zwycięzcy zostali nagrodzeni okolicznościowymi medalami, natomiast wszyscy uczestnicy m.in. zasmakowali pysznych pączków, które ufundował głowny patron zawodów, Polish Village Bread. Więcej informacji – facebook: School of Masters Karate League. « 06/10/2015 17:02:49

095 Pierwsze punkty outsiderów To była bez wątpienia kolejka outsiderów. Dwie zamykające ligową tabelę ekipy RSVM oraz Inter Team odniosły bowiem swoje pierwsze zwycięstwa w sezonie. W drugiej lidze PCW Olimpia pewnie kroczy po awans do ekstraklasy. Daniel Kowalski polsport.co.uk

Inter Team po dobrym meczu wygrał z beniaminkiem (Wima Team) 4-2, z kolei RSVM w równie ciekawym widowisku rozgromił faworyzowany White Wings Seniors aż 6-1. Emocji nie brakowało również w pojedynku The 12 Team ze Scyzorykami. Obie ekipy strzeliły w tym meczu po jednej bramce, obie więc po ostatnim gwizdku musiały się zadowolić jedynie podziałem punktów. Jest jeszcze jedna istotna rzecz, która łączy oba zespoły po tym meczu, a mianowicie sporo pretensji pod adresem arbitra meczu. FC Cobalt wygrał z KS04 Ark 4-2, ale komplet punktów nie był łatwym łupem. Losy spotkania rozstrzygnęły się dopiero w drugiej części spotkania. W ostatnim meczu piątej kolejki Show Team bez najmniejszych problemów rozprawił się z Joga Bonito, dzięki czemu w ligowej tabeli awansował na ostatni stopień podium. W drugiej lidze od zwycięstwa do zwycięstwa kroczy PCW Olimpia, która w czterech dotychczasowych meczach zdobyła komplet punktów. W minioną

603-MAKIETA 5 92-100.indd 95

niedzielę „olimpijczycy” nie pozostawili żadnych złudzeń piłkarzom Power Rangers, gromiąc ich aż 8-1. Na drugim miejscu plasuje się Bianca FC Watford, która w nieco mniejszych rozmiarach rozgromiła Mazury Team (5-1). Kolejne zwycięstwo notuje też FC Cosmos.

I liga

Ii liga

Wyniki 4. kolejki White Wings Seniors - RSVM (b) Wima Team (b) - Inter Team KS04 Ark - FC Cobalt (m) Scyzoryki - The 12 Team Joga Bonito - Show Team 5B 1. FC Cobalt (m) 2. The 12 Team 3. Show Team 5B 4. KS04 Ark 5. White Wings Seniors 6. Scyzoryki 7. Wima Team (b) 8. Joga Bonito 9. RSVM (b) 10. Inter Team

IFX FC przez większą część spotkania prowadził z Warriors of God 2-0, ale w ostatch ośmiu minutach roztrwonił całą zdobycz, przegrywając ostatecznie 2-3. Takim samym rezultatem zakończył się też mecz JJ Construction z FC Piona. «

1-6 2-4 2-4 1-1 1-5

4 14-6 10 4 9-2 10 4 14-5 7 4 13-10 6 4 3-8 6 4 4-6 5 4 5-6 4 4 8-11 3 4 13-19 3 4 7-17 3

Wyniki 4. kolejki PCW Olimpia (p) - Power Rangers JJ Construction - FC Piona FC Cosmos - PMBC IFX FC - Warriors of God (s) Mazury Team - Bianca FC Watford 1. PCW Olimpia (p) 2. Bianca FC Watford 3. FC Cosmos 4. IFX FC 5. FC Piona 6. Warriors of God (s) 7. JJ Construction 8. Power Rangers 9. PMBC 10. Mazury Team

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

34-5 15-10 18-14 10-10 10-10 11-12 16-11 12-15 8-18 3-32

8-1 2-3 5-2 2-3 1-5 12 9 9 6 6 6 4 4 3 0

06/10/2015 17:02:50

096

WIADOMOŚCI Krzyżówka + Horoskop

603-MAKIETA 5 92-100.indd 96

06/10/2015 17:02:51

097 WAGA

WODNIK

BLIŹNIĘTA

Czeka Cię nerwowy okres w pracy. Żeby nadążyć z pracą, będziesz musiał działać na zdwojonych obrotach. Daj z siebie wszystko, wytęż swoje siły, aby podołać obowiązkom. Pamiętaj, że za ciężką pracą, będzie stał prestiż, a w konsekwencji i większe pieniądze.

Przed Tobą spokojny czas. Nic nie powinno Cię zaskoczyć, ani sprawić kłopotu. Wykorzystaj najbliższe dni na nadrobienie zaległości w pracy i życiu osobistym. Umów się z dawno nie widzianymi znajomymi, zorganizuj obiad rodzinny, zrób coś tylko dla siebie.

W najbliższych dniach wykażesz się wyjątkową umiejętnością dyplomacji. Okażesz się mistrzem negocjacji i gier strategicznych. Świetnie odnajdziesz się w pracy zespołowej, co doceni Twój szef. Być może niebawem otrzymasz od niego ciekawą propozycję…

SKORPION

RYBY

RAK

Staniesz się bardziej empatyczny, większą uwagę będziesz zwracał na uczucia innych, ale i wymagać będziesz respektowania Twoich potrzeb. Twoje relacje z otoczeniem będą dobre, uda Ci się także wyjaśnić kilka nieprzegadanych sytuacji.

Powinieneś zadbać bardziej o siebie. Potrzebne jest Ci wyciszenie umysłowe i fizyczny odpoczynek. Postaraj się nie nadwyrężać swoich rezerw, gdyż będą teraz osłabione Twoje siły witalne. Zwykłe przeziębienie może się teraz skończyć poważną infekcją.

Zapowiadają się miłe dni. Aura sprzyjać będzie spotkaniom towarzyskim. Wśród ludzi będziesz się czuł dobrze i komfortowo. Inni z zainteresowaniem będą słuchali, co masz do powiedzenia. Przedstawiciele płci przeciwnej będą zaś z Tobą flirtować…

STRZELEC

BARAN

LEW

Dbaj o zdrowie psychiczne i fizyczne, gdyż Twoja kondycja nie będzie teraz w szczytowej formie. Wszelkie ważne działania starannie zaplanuj i przede wszystkim nie odkładaj niczego na ostatnią chwilę. Jeśli czujesz, że czemuś nie podołasz, nie wstydź się poprosić o pomoc.

W najbliższych dniach będziesz duszą przekorną. I ta cecha będzie brała górę nad zdrowym rozsądkiem. Będzie interesująco, ale i w życiu zawodowym i w prywatnym będziesz musiał udowadniać, że jednak i Ty masz rację. Będziesz musiał pracować ze zdwojoną siłą.

W sprawach zawodowych będziesz pilnował swoich interesów. Stanowczość i perfekcyjność uchronią Cię przed nieporozumieniami. Przypilnuj, aby wszystkie umowy były podpisane i nie zgadzaj się, jeśli coś wydaje Ci się niejasne lub źle sprecyzowane.

KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Zapragniesz skupić się bardziej na swojej sytuacji finansowej. Być może postanowisz założyć lokatę lub poczynić jakieś oszczędności. Pamiętaj, abyś podejmował decyzje razem z partnerem. Porozmawiaj ze znajomymi, poradź się, może ktoś podpowie Ci korzystne rozwiązania.

Wreszcie podniesiesz się i poczujesz siłę, aby zawalczyć o swoje życie osobiste. Zapomnisz o nieudanych związkach i nie zrazisz się nietrafionymi wyborami. W końcu uda ci się odciąć od przeszłości i z nadzieją spojrzeć w przyszłość. Uwierzysz, że i do Ciebie może się szczęście uśmiechnąć.

Sprzyjająca aura sprawi, że szybko poradzisz sobie z większością problemów. Wyjaśnisz nieporozumienia z członkami rodziny, co przywróci dobrą atmosferę. W pracy natomiast szybko nadrobisz zaległości oraz zorganizujesz porządki w dokumentacji.

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

603-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

06/10/2015 17:02:53

603-MAKIETA 5 92-100.indd 98

06/10/2015 17:02:55

603-MAKIETA 5 92-100.indd 99

06/10/2015 17:02:57

603-MAKIETA 5 92-100.indd 100

06/10/2015 17:02:59