Cooltura Issue 610

cooltura.co.uk

610-COVER.indd 2

28 listopada 2015

48 (610)

24/11/2015 17:06:28

Here&now365 ASDA A4 (kr贸lewna) 610-MAKIETA 1 01-23.indd 2

24/11/2015 17:51:25

610-MAKIETA 1 01-23.indd 3

24/11/2015 17:00:56

610-MAKIETA 1 01-23.indd 4

24/11/2015 17:00:58

W NUMERZE 610.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

012

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA/ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

040 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY 018 POLSKA 022 PRAWO 024 TEMAT NUMERU Wyspy zagranicznych przestępców

030 KOMENTARZ TYGODNIA Bomba generała

032 FELIETON Na szczęście profesor Gliński może nas… tylko czytać

034 NASZE SPRAWY Program aktywizacji zawodowej Polek mieszkających w UK

036 ŚWIAT POLONII Rusza rozbudowa POSK

040 WYDARZENIA Capability Brown Festival 2016

042 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

049 SPOŁECZEŃSTWO Podaruj dziecku swój język ojczysty

610-MAKIETA 1 01-23.indd 5

080 052 FILM

SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK evach@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

Człowiek, który wyprzedził swoje

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

czasy – nowy film o Kościuszce

056 TECHNOLOGIE 058 ZDROWIE Co nam służy, a co nie

062 OGŁOSZENIA DROBNE 074 PORADY Gosia Demetriou radzi

076 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Okładka: TOMEĆ WOŹNY

Pysiu Ptysiu

078 CIEKAWOSTKI Z ŻYCIA GWIAZD 080 KSIĘGARNIA Szlak nadziei (Trial of hope)

082 GUEST ROOM Twórczość czytelników

092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

24/11/2015 17:01:01

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest londyn

Zwycięzca Novak Djoković cieszy się z pucharu turnieju ATP World Tour Finals, po wygranych dwóch setach ze Szwajcarem, Rogerem Federerem, podczas finału, który odbył się w O2 Arena w londyńskich dokach.

610-MAKIETA 1 01-23.indd 6

24/11/2015 17:01:03

Fot. Andy Rain / PAP/EPA 610-MAKIETA 1 01-23.indd 7

24/11/2015 17:01:05

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Brytyjski minister: spotkanie z polskim rządem tak szybko, jak to możliwe Brytyjski minister ds. europejskich, David Lidington, powiedział, że rząd Davida Camerona będzie dążył do spotkania z nowym polskim rządem „tak szybko, jak to możliwe”, aby przedyskutować plany renegocjacji członkostwa w Unii Europejskiej.

610-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Jakub Krupa, PAP

»

Lidington zapowiedział to na spotkaniu z korespondentami środkowoeuropejskich mediów.

– Kraje Europy Środkowej są dla nas istotnymi partnerami w ramach Unii Europejskiej, a także NATO. Nie ma konkretnych dat, ale premier Cameron rozpoczął właśnie kolejną rundę dwustronnych spotkań z naszymi partnerami – część z tych spotkań może odbyć się w Europie Środkowej, a część na marginesie szczytów Unii Europejskiej – powiedział Lidington.

Minister dodał, że krytykowane przez Polskę brytyjskie plany ograniczenia dostępu do zasiłków dla imigrantów z Unii Europejskiej są przygotowywane przez zespoły robocze, utworzone z prawników.

– Dzięki temu liderzy nie będą musieli, mam nadzieję, debatować o tym, czy artykuł 247, podpunkt 8a wymaga zmiany - konkretne rozwiązania prawne i proceduralne będą już przygotowane na poziomie instytucji unijnych, zanim zaczną się dyskusje polityczne na szczeblu Rady Europejskiej - podkreślił.

Lidington zaznaczył, że wprowadzenie reformy w tym zakresie jest konieczne, aby „ograniczyć czynniki zachęcające migrantów do masowego przyjeżdżania do Wielkiej Brytanii”.

Według rządowych szacunków w ciągu ostatnich 10 lat do Wielkiej Brytanii przyjechało 2,4 miliona migrantów, a w ciągu kolejnej dekady trafią kolejne 3 miliony.

Jak dodał, Wielka Brytania „szanuje i sama skorzystała ze swobody przepływu pracowników” i nie planuje wprowadzenia kwot w tym zakresie, ale „będzie domagać się możliwości samodzielnego zorganizowania systemu świadczeń społecznych na poziomie narodowym, szczególnie zasiłków dla osób słabo zarabiających”.

Według sondażu ComRes dla tabloidu „Daily Mail”, 53 proc. Brytyjczyków

domagałoby się zamknięcia granic Wielkiej Brytanii przed obywatelami Unii Europejskiej, którzy chcieliby osiedlić się na stałe w Wielkiej Brytanii, a 79 proc. oczekiwałoby wprowadzenia kontroli na wszystkich granicach wewnętrznych UE, kładąc tym samym kres strefie Schengen (do której Wielka Brytania nie należy).

– To oznaka szerszego zjawiska: zaniepokojenia terroryzmem i braku przekonania, że istniejące rozwiązania pozwalają na wystarczające monitorowanie przepływu osób w Europie.

To nakłada się na odczucia wielu osób, które są zaniepokojone skalą imigracji do Wielkiej Brytanii – skomentował te wyniki Lidington.

Dyplomata podkreślił, że brytyjska polityk, Theresa May, będzie się domagała na spotkaniu ministrów spraw wewnętrznych UE w Brukseli rozważenia powrotu do pomysłu wprowadzenia rejestru nazwisk pasażerów lotów wewnętrznych na terenie Unii Europejskiej, a także zacieśnienia współpracy wywiadowczej i wprowadzenia regulacji, które utrudnią przewożenie broni. Swoboda przepływu osób nigdy nie miała być swobodą przepływu kryminalistów – powiedział Lidington.

Ocenił, że zorganizowanie referendum ws. brytyjskiego członkostwa w Unii Europejskiej, w tym przeprowadzenie niezbędnej legislacji przez brytyjski parlament, zajmie „co najmniej cztery, pięć miesięcy od zakończenia negocjacji”. Jak dodał, gdyby do głosowania miało dojść w czerwcu lub lipcu 2016, jak sugerują media, wymagałoby to „bardzo szybkiego porozumienia z partnerami”.

– Alternatywnymi terminami są jesień 2016 lub nawet początek 2017 roku. Kluczowe jest osiągnięcie dobrego, wartościowego porozumienia, a nie trzymanie się konkretnej daty – to wynik negocjacji zdeterminuje termin głosowania, a nie odwrotnie – podkreślił. « 24/11/2015 17:01:06

610-MAKIETA 1 01-23.indd 9

24/11/2015 17:01:07

010

WIADOMOŚCI NA wyspach

Cameron: Londyn nie potrzebuje zgody RB ONZ, by interweniować w Syrii

»

Wielka Brytania bierze udział w nalotach na bojowników IS w Iraku. Cameron planuje przedstawić w parlamencie plan, który dotyczyłby rozszerzenia bombardowań na Syrię.

Podczas cotygodniowej debaty z szefem rządu, deputowany Szkockiej Partii Narodowej (SNP), Angus Robertson, zapytał go, czy oczekuje, że ONZ przyjmie rezolucję w sprawie planu pokojowego w Syrii, zanim Cameron zwróci się do Izby Gmin, by zezwoliła na interwencję brytyjskiego lotnictwa w tym kraju.

Cameron odparł, że „zawsze bardziej pożądane jest mieć pełne poparcie Rady Bezpieczeństwa ONZ”. Jednak według premiera przyjęcie rezolucji w tej sprawie może zablokować Moskwa. – Rosja ma inne cele niż my i wielokrotnie groziła, że zawetuje taką rezolucję – wyjaśnił.

– Muszę jednak powiedzieć, że najważniejsze jest to, że każde działanie, które byśmy podjęli, byłoby zgodne

610-MAKIETA 1 01-23.indd 10

z prawem i służyłoby ochronie naszego kraju i naszych obywateli – dodał.

W sierpniu 2013 roku brytyjscy deputowani zagłosowali przeciwko interwencji w Syrii, a ostatnio komisja parlamentarna odradziła takiej operacji i uznała, że rząd powinien koncentrować się na promowaniu planu pokojowego.

Mimo to po zamachach w Paryżu Cameron podwoił wysiłki, by przekonać deputowanych do konieczności rozszerzenia nalotów na Syrię. Sugerował, że głosowanie odbędzie się, gdy będzie miał wrażenie, że wśród parlamentarzystów jest zgoda w tej sprawie.

Lider opozycyjnej Partii Pracy, Jeremy Corbyn, zapytał premiera, czy rząd rozważa wprowadzenie sankcji przeciwko krajom, które finansują IS, w tym Arabii Saudyjskiej.

Cameron odparł jedynie, że Wielka Brytania „odgrywa wiodącą rolę” w działaniach, które mają na celu odcięcie dopływu środków finansowych do dżihadystów. «

Fot. PAP/EPA/Ian Langsdon

Premier Wielkiej Brytanii, David Cameron, ocenił w parlamencie, że poparcie Rady Bezpieczeństwa ONZ dla brytyjskiej interwencji przeciwko dżihadystom z Państwa Islamskiego (IS) w Syrii byłoby pożądane, ale nie jest niezbędne.

24/11/2015 17:01:09

610-MAKIETA 1 01-23.indd 11

24/11/2015 17:01:11

012

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Książę Karol: zmiany klimatu podstawową przyczyną wojny w Syrii Książę Karol uważa, że podstawową przyczyną wojny domowej w Syrii, terroryzmu i w konsekwencji kryzysu, spowodowanego falą uchodźców, są zmiany klimatu, którym świat nie zdołał przeciwdziałać.

»

W wywiadzie dla telewizji Sky News, który został nagrany przed zamachami w Paryżu z 13 listopada, a nadany w miniony poniedziałek, brytyjski następca tronu powiedział m.in.: „Niektórzy z nas mówili jakieś 20 lat temu, że jeśli nie zajmiemy się tymi kwestiami, będziemy świadkami coraz większych konfliktów powodowanych niewystarczającymi zasobami naturalnymi, coraz większych trudności powodowanych suszą i skumulowanym efektem zmiany klimatu, które powodują, że ludzie muszą się przemieszczać”.

Zdaniem księcia Karola są dowody, że „jednym z głównych powodów tego horroru w Syrii, dziwnym trafem, była susza, która trwała przez pięć czy sześć lat, co oznacza, że ogromna liczba ludzi

musiała w końcu opuścić tereny wiejskie i coraz więcej tych ludzi przybywało do miast”.

Na pytanie, czy istnieje bezpośredni związek między zmianą klimatu, a konfliktami i terroryzmem, brytyjski następca tronu odpowiedział, że absolutnie tak.

– Nigdy nie zajmujemy się problemem, leżącym u podłoża, jakim niestety jest to, co wyrządzamy naszemu środowisku – dodał, a następnie ostrzegł, że czekają nas o wiele większe problemy, jeśli niezwłocznie nie zajmiemy się kwestią zmiany klimatu.

Książę Karol ma w przyszłym tygodniu wygłosić przemówienie na otwarciu szczytu klimatycznego w Paryżu. «

Zachód porozumiał się w sprawie przedłużenia sankcji wobec Rosji

»

Wielka Brytania, USA, Niemcy, Włochy i Francja uzgodniły podczas niedawnego szczytu przywódców G20, że przedłużą do lipca 2016 r. sankcje nałożone na Rosję za rolę w konflikcie na Ukrainie – poinformował Reuters, powołując na wysokie rangą źródło w dyplomacji UE. Prezydent USA Barack Obama, kanclerz Niemiec Angela Merkel, brytyjski premier David Cameron, szef rządu Włoch Matteo Renzi oraz szef MSZ Francji Laurent Fabius – reprezentujący prezydenta Francois Hollande'a, uczestniczyli w krótkim spotkaniu przed zakończeniem ubiegłotygodniowego szczytu G20 w tureckiej Antalyi.

Sankcje nałożone na Rosję za jej udział w kryzysie ukraińskim wygasają w styczniu, a więc przed planowanym 610-MAKIETA 1 01-23.indd 12

pełnym wdrożeniem tzw. porozumień pokojowych z Mińska, które ma zakończyć zbrojny konflikt między siłami ukraińskimi a prorosyjskimi separatystami na wschodzie Ukrainy.

Przywódcy porozumieli się co do przedłużenia obowiązywania sankcji o pół roku, podkreślając, że wszystkie postanowienia porozumień mińskich muszą być wypełnione, nim będzie można rozważyć złagodzenie retorsji.

Zaznaczyli również, że należy utrzymać presję na Rosję przed zbliżającymi się wyborami we wschodniej Ukrainie – przekazał proszący o anonimowość dyplomata.

– Mamy szansę otrzymać to, czego chcemy, tylko jeśli zagramy sankcjami.

Sankcje finansowe muszą obowiązywać do samego końca – podkreśliło cytowane przez Reutersa źródło.

Decyzja o przedłużeniu sankcji zapadła mimo coraz częstszych apeli o bliższą współpracę Zachodu z Moskwą w walce z dżihadystycznym ugrupowaniem Państwo Islamskie (IS), zwłaszcza po atakach terrorystycznych w Paryżu z 13 listopada – pisze Reuters.

Po zamachach Hollande apelował o utworzenie międzynarodowej koalicji do walki z IS. 26 listopada francuski prezydent ma się udać do Moskwy, by rozmawiać ze swoim rosyjskim odpowiednikiem, Władimirem Putinem, o zacieśnieniu współpracy. Dzień wcześniej Hollande ma zjeść kolację w towarzystwie Merkel; według Berlina, niemiecka kanclerz na tym spotkaniu będzie go przekonywać do utrzymania zdecydowanego stanowiska w sprawie sankcji. « 24/11/2015 17:01:11

013 Brytyjski okręt wesprze francuską flotyllę w walce z Państwem Islamskim

»

Brytyjski resort obrony poinformował, że niszczyciel HMS „Destroyer” wesprze francuski lotniskowiec „Charles de Gaulle”, który zostanie rozmieszczony we wschodnim rejonie Morza Śródziemnego w celu zintensyfikowania nalotów na Państwo Islamskie. „Destroyer” ma zadanie zapewniać wparcie przeciwlotnicze „Charles'owi de Gaulle'owi”, flagowemu okrętowi francuskiej marynarki wojennej o napędzie atomowym podał resort w komunikacie.

– Francja jest zdeterminowana w walce z Państwem Islamskim i my też musimy nieść pomoc. Ta barbarzyńska organizacja terrorystyczna musi być zniszczona i jest słuszną rzeczą zaoferowanie wszelkiego wsparcia, jakie możemy nieść w starciu z IS. Będziemy kontynuować nasze własne uderzenia przeciwko IS. Ta organizacja jest zagrożeniem dla bezpieczeństwa Wielkiej Brytanii, ale także Francji i reszty Europy – oświadczył minister obrony, Michael Fallon.

HMS „Destroyer” wypłynął z portu w Portsmouth w zeszłym miesiącu w zaplanowany na 9 miesięcy rejs.

Jest jednym z sześciu, pozostających w służbie brytyjskiej marynarki wojennej, niszczycieli rakietowych typu 45. Liczy 230 osób załogi i wszedł do służby w marcu 2013 roku. Jest zdolny do wykonywania szerokiego zakresu działań, w tym walki z piractwem i przemytem, i w czasie klęsk żywiołowych i intensywnych działań wojennych.

Francuski minister obrony, Jean-Yves Le Drian, powiedział w środę w parlamencie, że flotylla z okrętem „Charles de Gaulle” na czele ma do końca tygodnia znaleźć się we wschodnim rejonie Morza Śródziemnego, gdzie będzie mogła zaangażować się w naloty na Syrię. W razie konieczności możliwe będzie skierowanie powietrzno-morskiej flotylii na wody Zatoki Perskiej.

Decyzja o użyciu francuskiego okrętu flagowego z 18 myśliwcami Rafale i ośmioma samolotami szturmowymi Super-Etandard na pokładzie zapadła w reakcji na zamachy terrorystyczne w Paryżu, do których przyznało się Państwo Islamskie. Zginęło w nich 129 osób, a ponad 350 został rannych. « 610-MAKIETA 1 01-23.indd 13

24/11/2015 17:01:11

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Piją w pracy

Robota, której nie da się wykonać na trzeźwo?

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Express

»

Znani politycy często wykazywali bardzo dobre relacje z kieliszkiem. Wspieranie się alkoholem przy rządzeniu krajem nie jest wymysłem naszego wieku. William Pitt został premierem w 1783 roku jako 24-latek.

Najmłodszy szef rządu w historii Wielkiej Brytanii nie lubił władać krajem na trzeźwo. Błyskotliwy, ale zawsze kompletnie pijany. Mówiło się o nim: „Pan Pitt lubi kieliszek wina, ale całą butelkę lubi dużo bardziej”.

Harold Wilson (1964-1970, 19741976) często po pracy przechylał drogą brandy i zapalał papierosa. James Callaghan (1976-1979) zrezygnował z picia w trakcie urzędowania, jednak był uznawany za najgorszego premiera wszechczasów.

David Cameron (2010 -... ) – jedynie okazjonalnie lampka wina. Tony Blair (1997-2007) nigdy nie nadużywał.

Ostatnim smakoszem mocnego trunku była Margaret Thatcher (1979 – 1990). Premier uwielbiała whisky z wodą sodową, bez lodu. Kiedyś powiedziała do swojej przyjaciółki: „Kochana, ty nie 610-MAKIETA 1 01-23.indd 14

możesz pić ginu z tonikiem w środku nocy, ty musisz wypić whisky w dzień, by dodawała ci energii”. Robiła sobie również zastrzyki z witaminy B w pośladki, by móc sprawniej chodzić.

Winston Churchill (1940-1945, 19511955) też nie należał do polityków, którzy wylewali za kołnierz. Kiedyś, podczas obiadu z królem Arabii Saudyjskiej, powiedział: „Moja religia zaleca zapalić rytualnego papierosa i wypić alkohol przed, po, i jeśli potrzeba, to w trakcie posiłków, jak również w czasie przerw pomiędzy nimi”.

Tak naprawdę Churchill dawał światu sygnały, że Anglia w swoich najcięższych chwilach jest rządzona przez alkoholika.

Sam Hitler chętnie rozpowszechniał tę opinię. Krążyło wiele zabawnych anegdot, dotyczących pijaństwa Churchilla.

Kiedyś powiedział członkini parlamentu i zasłużonej działaczce Bessie Braddock: „Bessie, ja jestem dziś pijany, a ty jesteś brzydka, ale jutro będę już trzeźwy, a ty nadal będziesz brzydka”.

Najzabawniejszy dowcip opowiadano o George’u Brownie, liderze opozycji z lat 60-ych, który uczestnicząc w uroczystym przyjęciu w Brazylii, poprosił do tańca osobę w długiej, czerwonej sukience. Osoba

ta dokładnie wiedziała, kim jest Brown, i tak mu odpowiedziała: „Są trzy powody dlaczego z panem nie zatańczę. Po pierwsze, jest pan zbyt pijany. Po drugie to nie jest walc, tylko peruwiański hymn narodowy, i pan teraz powinien stać na baczność. Trzeci powód jest taki, że jestem kardynalnym arcybiskupem Limy”.

Alkohol i władza dają czasami mieszankę wybuchową. Wielu Amerykanów twierdzi, że alkohol daje „energię” ich prezydentom. 20 proc. amerykańskich głów państwa było całkowitymi abstynentami. Grupa lekarzy wykonała badania, nazwane „Rehab 4 Alcoholism” (odwyk dla alkoholików). Oceniono w nich skłonności prezydentów USA do alkoholu w stopniach od jednego do pięciu. Barack Obama (2009 -...) otrzymał jeden punkt, ponieważ pije tylko piwo.

George Bush (2001-2009) zero, bo jest abstynentem. Ronald Reagan (1981 – 1989) jeden punkt. Pięć dostał jedynie Richard Nixon (1969 – 1974), który po alkoholu wykonywał w nocy kilka telefonów, o których na drugi dzień już nie pamiętał. Całkowitym abstynentem był Jimmy Carter (1977-1981) – ten oferował swoim gościom colę i orzeszki. « 24/11/2015 17:01:12

015 przegląd prasy »Daily Mail

Mamo, my emigrujemy (część 1) Brytyjscy rodzice mają problem. Dzieci emigrują. Rodziny żyją na odległość, tęsknią, zmagają się z własną samotnością.

Anne Dunington, 60l. nauczycielka z Clacton-on-Sea w Essex – Najgorzej cierpię, gdy widzę bawiące się dzieci w wieku moich wnuków lub matkę spacerującą po mieście z córką. Urodziny, rocznice, święta są jeszcze gorsze, wakacje nie mniej dołujące. Sześć lat minęło odkąd Lauren (32 l.), powiedziała, że bank dla którego pracuje, transferuje ją do Sydney. To był cios. Ale kiedy syn Paul (34 l.) oznajmił, że jedzie z nią, zaczął się prawdziwy dramat.

Mój mąż, Christopher, zalał się łzami, ja jeszcze nie czułam, co się dzieje. Kiedy to się stało, odkryłam największą znaną mi rozpacz.

Płakałam rok, dzień w dzień. Liczyłam na to, że Paul nie znajdzie pracy i wróci. Kilka tygodni po wyjeździe, poprosił mnie, bym przysłała mu jego stolarskie narzędzia. Znalazł. Całkowicie przygniotło mnie. Ludzie mówią, że rozmawiali z Lauren, że brzmi bardzo szczęśliwie. Myślę wtedy: „Wolałabym, aby tęskniła”. Specjalnie przysyłam jej podarki z kraju, przypominam dom, usiłuję wywołać u niej tęsknotę. Niestety, moje dzieci znalazły w Australii partnerów, mają już swoje dzieci. Byliśmy w odwiedzinach siedem razy.

Widzieliśmy nasze oba wnuki, jednak kiedy trzecie miało przyjść na świat, musieliśmy wracać do kraju.

Trudno jest nam żyć bez nich. Sami nie możemy wyjechać do Australii, w Anglii mieszka dużo naszej rodziny. Ostatnio najmłodszy, 28-letni syn Neil, powiedział, że myśli o emigracji do Australii, tęskni za siostrą i bratem. Ściany naszego domu są całe w zdjęciach dzieci i wnuków.

Regularnie rozmawiamy przez facetime. Nie mówię im jak bardzo cierpię i tęsknię. Nie chcę, żeby czuły się winne. Marzę, że pewnego dnia wrócą do Anglii.

Caroline Taylor, 76l. emerytowana rolnik z Salisbury, w Wiltshire – Wyjechała mi trójka dzieci. Georgie, 49l., mieszka w Południowej Afryce, William, 51l., w Japonii, najmłodsza Rose w Ameryce. Wszyscy zatrudnili się jako nauczyciele.

Pierwsza dom opuściła Georgia. W 1995 udała się do kraju męża, pochodzącego z RPA. Byliśmy załamani. Z kolei Rose chciała wyjść za Amerykanina. Pojechała jako au pair do USA. Tam poznała kogoś. Kilka lat później William wsiadł w samolot do Japonii. Nigdy nie błagałam ich, by zostały. Najważniejsze, aby były szczęśliwe.

Mamy pieniądze na odwiedziny tak częste, jak tylko potrzeba.

Nawet kilka razy w roku. To najważniejsze. Do tego Skype, i jakoś żyjemy. Całe szczęście, że nasza 20-letnia wnuczka Aleks, córka Williama z pierwszego małżeństwa, mieszka w Bristolu. Jest światełkiem w naszym życiu. Bardzo kochamy amerykańskie wnuki, chociaż nie znamy ich za dobrze. Cieszę się, że w tym roku byliśmy u nich przez kilka tygodni. Cudowne chwile. Żyjemy od spotkania do spotkania, tzn. od wyjazdu do wyjazdu. (SM)

610-MAKIETA 1 01-23.indd 15

24/11/2015 17:01:13

016

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Szef brytyjskiej dyplomacji: potrzebna jest europejska współpraca wywiadowcza Philip Hammond

»

Zamachy w Paryżu pokazują, że potrzebna jest współpraca wywiadowcza w dziedzinie bezpieczeństwa w całej Europie, by zidentyfikować i zatrzymać islamistów – podkreślił szef brytyjskiej dyplomacji, Philip Hammond, podczas wizyty w Albanii.

Poinformował, że Wielka Brytania zintensyfikowała już współpracę wywiadowczą z Francją i zastosowała się do wszystkich wniosków Paryża.

Ale – jak podkreślił – chodzi nie tylko

o współpracę z władzami francuskimi, lecz o współpracę w całej Europie, z udziałem agencji wywiadu i służb policyjnych, „by zapewnić, że przechwycimy tych ludzi, zidentyfikujemy ich i zapobiegniemy realizowaniu przez nich ich morderczych zamierzeń, gdziekolwiek planują i spiskują i gdziekolwiek usiłują zaatakować”.

Hammond podkreślił, że istnieją solidne podstawy prawne akcji militarnej zarówno w Iraku, jak i w Syrii, i że Wielka Brytania jest gotowa

współpracować z każdą siłą, by pokonać Państwo Islamskie.

Powiedział też, że z zebranych dotąd dowodów wynika, iż głównym celem zaangażowania Rosji w Syrii nie jest pokonanie Państwa Islamskiego. – Doszliśmy do wniosku, że podstawowym celem Rosji jest wspieranie reżimu (syryjskiego prezydenta) Baszara el-Asada – oświadczył. Dodał, że Rosja atakuje umiarkowaną opozycję w Syrii, żeby wesprzeć Asada. «

Libijczyk zatrzymany za zabójstwo brytyjskiej policjantki w 1984 r.

»

Zatrzymano Libijczyka podejrzanego o zastrzelenie brytyjskiej policjantki Yvonne Fletcher z okien libijskiej ambasady w Londynie, do którego doszło w 1984 roku – poinformowała londyńska policja metropolitalna.

– To pierwsze znaczące zatrzymanie w tej sprawie – powiedział dziennikarzom Richard Walton, szef wydziału do walki z terroryzmem londyńskiej policji.

610-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Jak wynika ze źródeł policyjnych, w południowo-wschodniej Anglii zatrzymano około 50-letniego mężczyznę pod zarzutem morderstwa i prania pieniędzy.

Jak informuje agencja Reutera, w związku ze sprawą pod zarzutem prania pieniędzy zatrzymano także parę Libijczyków.

Ponad 30 lat temu 25-letnia wówczas Fletcher została zastrzelona podczas demonstracji przeciwko libijskiemu przywódcy, Muammarowi Kaddafiemu.

W następstwie zastrzelenia Fletcher Wielka Brytania i Libia zerwały stosunki dyplomatyczne, które zostały w pełni wznowione w 1991 roku; zawarto wówczas porozumienie, zobowiązujące Libię do udziału w śledztwie brytyjskiej policji, a także do zaakceptowania jego wyniku. Libijskie władze zgodziły się wtedy także wypłacić rodzinie zastrzelonej policjantki wysokie odszkodowanie. « 24/11/2015 17:01:14

017

610-MAKIETA 1 01-23.indd 17

24/11/2015 17:01:15

018

WIADOMOŚCI polska

„Rodzina 500+” i wyższa kwota wolna od podatku Zapowiedziane w exposé premier Beaty Szydło wprowadzenie programu „Rodzina 500+” i podniesienie kwoty wolnej od podatku do 8 tys. złotych, będzie kosztować budżet 44,3 mld zł rocznie – ocenia Centrum Analiz Ekonomicznych CenEA.

610-MAKIETA 1 01-23.indd 18

»

– Na zapowiadanym na 2016 r. wprowadzeniu świadczenia wychowawczego w wysokości 500 zł na dziecko skorzysta 2,7 mln rodzin, posiadających dzieci w wieku do 18 lat, co stanowi 62 proc. wszystkich rodzin z dziećmi.

Połączenie wprowadzenia świadczenia z podniesieniem kwoty wolnej od podatku oznaczać będzie poprawę sytuacji materialnej 95 proc. gospodarstw domowych – napisano w analizie.

– Choć w sumie te dwie zmiany kosztować będą budżet państwa 44,3 mld zł rocznie, w exposé nie pojawiły się zapowiedzi nowych sposobów ich sfinansowania – zaznaczono.

W dokumencie wskazano, że w ramach programu „Rodzina 500+”, który ma wejść w życie w 2016 r., rodzice otrzymają 500 zł miesięcznie na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie. W przypadku rodzin, których dochód na osobę nie przekroczy 800 zł miesięcznie (1200 zł w przypadku rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym), świadczenie będzie przysługiwało również na pierwsze dziecko.

– Na wprowadzeniu świadczenia skorzysta 820 tys. rodzin z jednym dzieckiem, 1 mln 420 tys. rodzin z dwójką dzieci i 430 tys. rodzin z trójką lub większą liczbą dzieci w wieku do 18 lat. Jednocześnie 1 mln 630 tys. rodzin z jednym dzieckiem nie otrzyma świadczenia, bo nie spełni kryterium dochodowego, zaś w przypadku 820 tys. rodzin z dwójką dzieci i 130 tys. rodzin z trójką i większą liczbą dzieci, świadczenie wypłacane będzie tylko na drugie i kolejne dziecko, bo ich dochód także przekroczy dopuszczalną wysokość – obliczono.

Zgodnie z analizą, mimo że dzięki reformie wzrosną dochody 2 mln 670 tys. rodzin, korzyści około 350 tys. będą ograniczone. – Podwyższenie dochodów o wartość świadczenia wychowawczego spowoduje, że w ramach dodatku mieszkaniowego czy pomocy społecznej, część rodzin otrzyma pomoc o niższej, niż obecnie, wartości. Jednak, choć korzyści netto części najbiedniejszych rodzin będą niższe, niż wysokość nowego świadczenia, to na reformie nikt nie straci – zastrzeżono.

Z analizy wynika, że na programie „Rodzina 500+” najwięcej zyskają gospodarstwa z drugiej, tzw. decylowej grupy dochodowej – przeciętnie 752,60 zł miesięcznie (gospodarstwa domowe podzielono na dziesięć grup decylowych od najbiedniejszych, do najbogatszych). Najmniej zyskają rodziny z dziewiątej grupy dochodowej (przeciętnie 245,60 zł miesięcznie).

Proporcjonalnie do dochodu największe korzyści odniosą najuboższe gospodarstwa z dziećmi – w ich przypadku dochód wzrośnie przeciętnie o ponad 29,9 proc.

Proporcjonalnie do dochodu największe korzyści uzyskują gospodarstwa z dwóch pierwszych grup dochodowych, a najmniejsze – gospodarstwa najzamożniejsze. Biorąc pod uwagę zarówno program „Rodzina 500+”, jak i podniesienie kwoty wolnej od podatku, bezpośrednie korzyści dla rodzin rozkładają się dość równomiernie we wszystkich grupach dochodowych.

Według instytutu, z jednej strony należałoby zastanowić się nad ewentualnymi korzyściami płynącymi z alternatywnych sposobów wydania tak znaczących środków publicznych, a z drugiej – biorąc pod uwagę konsekwencje dla bilansu sektora finansów publicznych – należałoby rozważyć możliwości ograniczenia kosztów zmian. Wskazania, że na przykład wprowadzenie tzw. limitowanej kwoty wolnej od podatku (kwota wolna zmniejszałaby się wraz ze wzrostem dochodów ponad określony limit), pozwoliłoby na podniesienie wartości kwoty wolnej, obejmując nią osoby o niskich dochodach, przy jednoczesnym znaczącym zmniejszeniu kosztów dla budżetu.

CenEA zauważa, że na program „Rodzina 500+” należy patrzeć także w innym kontekście, niż tylko z perspektywy finansowych korzyści rodzin.

Wprowadzenie świadczenia, adresowanego zarówno do rodziców pracujących, jak i niepracujących, odwraca bowiem podejście do wsparcia rodzin z dziećmi z ostatnich lat. Koncentrowało się ono na podnoszeniu wartości pomocy rodzinom ubogim, w których rodzice byli aktywni na rynku pracy. « 24/11/2015 17:01:15

019 £100,000 odszkodowania dla Polaka za upadek z drabiny

I

reneusz pracował na budowie kiedy został poproszony o to żeby zajął się naprawą kabli elektrycznych w remontowanej hali. Kable znajdowały się na wysokości ponad 4 metrów. Ireneusz miał do dyspozycji rozkładaną 5 metrową aluminiową drabinę, która była podbita antypoślizgową gumą. Mężczyzna wszedł na drabinę i rozpoczął swoją pracę. Kiedy

610-MAKIETA 1 01-23.indd 19

zaczął z niej schodzić drabina zsunęła się powodując upadek Ireneusza na betonowe podłoże. Doznał on otwartego złamania kości pięty i śródstopia z przemieszczeniem. Mężczyzna musiał przejść operacje podczas, której umieszczono w jego stopie 12 śrub. Jak zauważa Richard Allbeson, adwokat prowadzący sprawę, pracodawca nie zapewnił Ireneuszowi bezpiecznego systemu pracy. Żaden inny pracownik nie trzymał drabiny. Drabina nie miała też haków, które uniemożliwiłyby jej zsunięcie się. Ponadto, pracodawca nie zapewnił mu rusztowania. Firma ubezpieczeniowa długo nie chciała przyznać, iż do wypadku doszło z winy pracodawcy ale ostatecznie adwokaci kancelarii Slater Gordon uzyskali dla Ireneusza £100,000 odszkodowania. Elżbieta Wójcik z kancelarii Slater Gordon zaznacza, że upadki z wysokości są częstą przyczyną obrażeń w miejscach pracy. W latach 2008/09, upadki z wyso-

kości były przyczyną 35 zgonów, 4654 poważnych obrażeń i 7065 mniej poważnych obrażeń. Przepisy regulujące pracę na wysokościach, w tym na drabinach i na rusztowaniach, są bardzo restrykcyjne i nakładają szereg obowiązków na pracodawców, dodaje Elżbieta. Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki w pracy i inne wypadki zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerem 075 14 65 18 41.

Mec. Łukasz Wójcik LLM Polski Prawnik Litigation Executive www.slatergordon.co.uk/pl

24/11/2015 17:01:17

020

ARTYKUŁ SPONSOROWANY PRAWO

Moja mama potrzebuje stałej opieki – co mam zrobić Wspieranie osób starszych i bezradnych to jedno z ważniejszych zadań mojej pracy, jako prawnika dla osób starszych i ubezwłasnowolnionych.

Choć w większości przypadków klienci zwracają się do mnie po poradę techniczną, czysto prawną, staram się także zaoferować im praktyczne rozwiązania dla ich problemu.

»

Żyjemy coraz dłużej. Stawia to wiele wyzwań systemom pomocy, które mają za zadanie sprostać naszym rosnącym wymaganiom. Jednocześnie, wielu z nas, pomimo malejących zdolności i możliwości, kurczowo trzyma się swojej niezależności.

Istnieje wiele sposobów na to, aby pomóc naszym seniorom prowadzić niezależne życie tak długo, jak to tylko możliwe. Jednym z nich jest program Homeshare. W ramach tego programu, osoba starsza i samotna przyjmuje pod swój dach młodego współlokatora. Młody współlokator odwdzięcza się 10 godzinami pracy w domu: sprzątaniem, zakupami itp. Zobowiązuje się także do spędzenia przynajmniej 5 lub 6 nocy w tygodniu w domu, zapewniając swojemu starszemu najmodawcy bezpieczeństwo i pomoc na wypadek jakiegokolwiek zdarzenia. W zamian za opiekę, ma możliwość mieszkania w Londynie.

Tego typu programy sprawdzają się jednak jedynie wtedy, gdy pomoc, której wymaga osoba starsza, jest niewielka.

Wraz z pogarszającym się stanem zdrowia osoby starszej, wzrastają też jej potrzeby.

Niejednokrotnie, opieka wymaga zaangażowania całodobowego. Jeśli opieka dodatkowo wiąże się z koniecznością częstej interwencji medycznej, opieka nad osobą starszą w domu staje się niezmiernie trudna, o ile w ogóle możliwa. Wielu z moich starszych klientów nie pamięta, kim jest ich córka lub syn. Inni, na skutek otępienia starczego czy innego schorzenia, stają się agresywni i trudni. Rodzina w takich sytuacjach, staje przed trudną decyzją umieszczenia ukochanego rodzica lub krewnego w domu opieki. Z emocjonalnego punktu widzenia to jedna z najtrudniejszych decyzji, z jakimi może przyjść nam się zmierzyć. Z decyzją o umieszcze610-MAKIETA 1 01-23.indd 20

niu kogoś w domu opieki wiążą się też zmartwienia o koszt takiej opieki.

Rodziny zmuszone życiowo do umieszczenia osoby bliskiej w domu opieki często szukają wsparcia finansowego u władz lokalnych. Urząd przeprowadza ocenę potrzeb osoby wymagającej pomocy. W ramach tej procedury, zostanie dokonana też ocena zdolności finansowej. W zależności od wyniku tej oceny, koszt miejsca w domu opieki może być w części lub w całości finansowany przez władze lokalne. Koszt miejsca w domu opieki to ceny rzędu £500£600 tygodniowo. Niektóre domy opieki mogą jednak i żądać £1,200 za tydzień.

Naturalnym jest więc, że rodzina martwi się, jak koszt opieki wpłynie na stan majątku ich bliskiego krewnego.

Ocenę zdolności finansowej przeprowadza się w oparciu o ustalone kryteria, tym niemniej w sposób bardzo indywidualny. Jeśli w domu osoby, której przypadek jest rozpatrywany, nie mieszka jej współmałżonek lub bliski krewny, może się zdarzyć, że dom zostanie wzięty pod uwagę, jako majątek, z którego powinny zostać zapłacone koszty domu opieki.

Oszczędności przekraczające kwotę

£23,350 również wpłyną na ocenę zdolności finansowej.

Ustawa dotycząca opieki (Care Act) wprowadza znaczące zmiany w obowiązkach władz lokalnych odnośnie poziomu opieki, należnej osobom potrzebującym.

Ustawa nakłada na władze lokalne obowiązek przestrzegania i promocji m.in.: dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i emocjonalnego, poszanowania godności osobistej, ochrony przed wykorzystaniem i zaniedbaniem, dobrego samopoczucia w sferze społecznej i gospodarczej, zapewnienia odpowiednich warunków mieszkaniowych.

Tak więc rola opiekunów i rodzin zdaje się zdobywać coraz większe uznanie.

Ustawa zachęca do większej współpracy.

Mam nadzieje, że te zmiany w przepisach, w praktyce przyniosą rodzinom większe wsparcie w tym jakże trudnym i emocjonalnym okresie. «

Jeśli masz zapytania, proszę, skontaktuj się Alexandra Knipe jest prawnikiem, pracującym w kancelarii Anthony Gold, biegle operującym zarówno językiem angielskim, jak i polskim. Z panią Alexandrą można skontaktować się pod numerem telefonu 0207 940 4000 lub mejlowo: alexandra_knipe@anthonygold.co.uk

24/11/2015 17:01:19

610-MAKIETA 1 01-23.indd 21

24/11/2015 17:01:20

022

WIADOMOŚCI prawo

Ubezpieczenie samochodu w Wielkiej Brytanii Aby móc poruszać się samochodem w Wielkiej Brytanii, należy posiadać ważny przegląd techniczny auta (MOT), opłacony podatek drogowy (Road Tax) oraz wykupione ubezpieczenie.

Masz więcej pytań?

Zadzwoń do DNS Claims pod 0208 741 7762. Pomożemy Ci odzyskać należne odszkodowanie!

610-MAKIETA 1 01-23.indd 22

»

Osoba, która nie posiada ważnych dokumentów, może ponieść różne konsekwencje prawne, do których należą między innymi wysoka kara pieniężna lub zabranie pojazdu.

Ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii różnią się od tych, które dostępne są w Polsce.

Główną różnicą jest to, że w Wielkiej Brytanii ubezpieczenie kupuje się na osobę, a nie samochód, w związku z czym pojazd może prowadzić tylko osoba, która jest na dane auto ubezpieczona.

W Wielkiej Brytanii dostępne są trzy rodzaje ubezpieczenia: comprehensive, third party fire and theft oraz third party.

Najtańszą polisą jest polisa third party.

Pokrywa ona straty poniesione wskutek kolizji przez osoby trzecie, aczkolwiek nie zajmuje się ona stratami, które poniósł posiadacz ubezpieczenia. Dlatego przy zakupie polisy należy zastanowić się, czy nie warto zainwestować trochę więcej w celu zabezpieczenia się przed potencjalnymi stratami.

Polisa third party fire and theft również pokrywa straty poniesione przez osoby trzecie wskutek kolizji z winy posiadacza ubezpieczenia, jednakże dodatkowo ubezpiecza pojazd przed kradzieżą oraz pożarem.

Najbardziej korzystnym ubezpieczeniem jest ubezpieczenie comprehensive, którego posiadacz może liczyć na to, że jego pojazd zostanie naprawiony nawet wskutek uszkodzenia spowodowanego z jego winy. Często takie ubezpieczenie oferuje dodatkowe przywileje, np. pojazd zastęp-

czy, naprawę samochodu w wybranym przez ubezpieczonego garażu, pomoc drogową itp. Zawsze warto dokładnie zapoznać się z warunkami ubezpieczenia, aby móc korzystać ze wszystkich dostępnych przywilejów. W sytuacji, kiedy posiadacz ubezpieczenia nie jest pewien, czy określone korzyści są dostępne w ramach wykupionej polisy, powinien niezwłocznie skontaktować się ze swoim ubezpieczycielem, który wszystko dokładnie wytłumaczy.

Koszt ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii jest wysoki i uwarunkowany wieloma czynnikami. Należą do nich: wiek właściciela pojazdu, miejsce zamieszkania, miejsce, w którym samochód jest zazwyczaj garażowany, oraz model i wiek pojazdu.

Wykupując ubezpieczenie w Wielkiej Brytanii, możemy skorzystać ze zniżek, które przysługują nam w Polsce. O tym, jakie dokumenty musimy dostarczyć, zadecyduje firma ubezpieczeniowa w Wielkiej Brytanii.

Zanim zdecydujemy się na zakup ubezpieczenia, powinniśmy porównać ceny oferowane przez poszczególne firmy. Można do tego użyć porównywarek dostępnych w internecie lub sprawdzić ceny na stronach internetowych samych firm ubezpieczeniowych. Warto też negocjować cenę przez telefon. W wielu przypadkach ubezpieczyciel jest przygotowany na obniżenie ceny, aby nie stracić potencjalnego klienta.

Można też skorzystać z usług brokera, który znajdzie dla nas najlepszą ofertę, ale niejednokrotnie obciąży nas kosztami za wykonaną usługę. «

24/11/2015 17:01:21

023

610-MAKIETA 1 01-23.indd 23

24/11/2015 17:01:23

024

TEMAT NUMERU prawo i bezprawie

Wyspy zagranicznych przestępców Na koncie mają kryminalną przeszłość we własnych krajach, a mimo to szeroką falą napływają na teren Wielkiej Brytanii. I kontynuują tu swoją przestępczą działalność. – Dość tego! – grzmią brytyjskie władze, zapowiadając podjęcie zdecydowanych kroków w tej sprawie.

610-MAKIETA 2 24-41.indd 24

24/11/2015 17:09:13

Fot. Peter Macdiarmid/ Getty Images

025

610-MAKIETA 2 24-41.indd 25

24/11/2015 17:09:14

026

TEMAT NUMERU prawo i bezprawie

Piotr Gulbicki

»

Zaginęła 28 sierpnia 2014 roku.

W poszukiwaniach 14-letniej Alice Gross, z londyńskiej dzielnicy Hanwell, brało udział ponad 600 policjantów, wspieranych przez mieszkańców pobliskich okolic. To była największa tego typu akcja od lat. Po miesiącu ciało dziewczynki zawinięte w folię i ukryte pod kłodami wyłowiono z rzeki Brent, a niedługo potem w jednym z parków znaleziono wiszące na drzewie zwłoki Arnisa Zalkalnsa. Po kilku miesiącach dochodzenia śledczy ogłosili, że zebrane dowody wskazują, że to on był zabójcą Alice.

Sprawa wstrząsnę ła opinią publiczną. Dopiero wtedy wyszło na jaw, że 41-letni Zalkalns miał już na sumieniu morderstwo własnej żony, za co przesiedział 7 lat za kratkami w rodzinnej Łotwie. Mimo to, w 2007 roku bez problemów wjechał na teren Zjednoczonego Królestwa – po raz pierwszy, bo potem przekraczał granicę wielokrotnie.

Zalkalns już nie odpokutuje za swoją zbrodnię, ale w brytyjskich więzieniach nie brakuje zagranicznych przestępców.

Wśród nich jest pięciu Polaków, odsiadujących wyroki 9 i 10 lat za śmiertelne pobicie rodaka w Doncaster, w sierpniu 2014 roku. Trzech oprawców było w przeszłości karanych w Polsce za ataki z użyciem przemocy.

W tym samym miesiącu czterej inni recydywiści znad Wisły brutalnie pobili prof. Paula Kohlera, podczas rabunkowego napadu na jego dom w londyńskiej dzielnicy Wimbledon. Mężczyzna został tak skatowany, że potrzeba było sześciu operacji, żeby zrekonstruować jego zdeformowaną twarz. Bandyci spędzą za kratkami po 13 i 19 lat.

Ekwadorczyk, czyli Hiszpan

To już prawdziwa plaga. Tylko w ciągu roku, w okresie od czerwca 2014 do czerwca 2015, do brytyjskich więzień trafiło 190 tys. obcokrajowców. W tej grupie co najmniej 30 tys. ma na koncie kryminalną kartotekę w krajach, z których pochodzą. Co najmniej, bo zaledwie niespełna połowę zatrzymanych sprawdzono pod tym kątem. Według fachowców to wierzchołek góry lodowej, gdyż policja i służby graniczne nie dysponują odpowiednimi informa610-MAKIETA 2 24-41.indd 26

cjami, żeby identyfikować kryminalistów i zapobiegać ich niekontrolowanemu napływowi na Wyspy.

Symptomatyczny jest tu przypadek pedofila z Ekwadoru. Juan Guerra Landazuri (44) niespełna trzy lata, w okresie 2002-2005, spędził w brytyjskim więzieniu za seksualne molestowanie nieletniej, po czym został deportowany do swojej ojczyzny. Ale dwa lata temu znów, tym razem z hiszpańskim paszportem i zmienionym nazwiskiem, jako Juan Alexandro Guerra, wrócił na Wyspy w ramach programu wymiany pracowników i zakotwiczył w Ipswich, w hrabstwie Suffolk. Tam przez 1,5 roku był zatrudniony w Lincolns Care, ośrodku pomocy społecznej, zajmującym się młodymi ludźmi, mającymi problemy w nauce. Mroczna przeszłość Ekwadorczyka wyszła na jaw w maju 2015 roku, kiedy jedna z nieletnich dziewcząt oskar-

Konieczne jest wprowadzenie zmian w przepisach w ten sposób, żeby żyła go o napastowanie seksualne. zobowiązywały – Jestem wstrząśnięty tą sprawą.

Co my do diabła robimy? Taka sytuosoby mające acja nigdy nie powinna się zdarzyć, bezzwłocznie trzeba przeprowadzić grunkryminalną towną reformę sprawdzania obcokrajowców na granicach – nie przeszłość dokrył oburzenia Tim Passmore, komisarz do spraw kontrolowania działań policji obligatoryjnego w Suffolk.

W podobnym tonie wypowiada się informowania Harry Fletcher, czołowy brytyjski ekspert w dziedzinie sądownictwa krymio tym przed nalnego. – Obecny system kontroli jest wjazdem zdecydowanie niewystarczający. do UK. O tym, że zagraniczny recydywista znajduje się na terenie Wielkiej Brytanii, dowiadujemy się dopiero wtedy, kiedy zostaje schwytany za złamanie prawa. Tak nie może być – mówi Fletcher, dodając, że konieczne jest wprowadzenie zmian w przepisach w ten sposób, żeby zobo-

24/11/2015 17:09:16

Fot. Oli Scarff/Getty Images

027

wiązywały osoby mające kryminalną przeszłość do obligatoryjnego informowania o tym przed wjazdem do UK. Sprawdzenie wiarygodności ich oświadczeń byłoby obowiązkiem służb granicznych państwa, z którego pochodzą.

Pierwsze kroki w tym kierunku już poczyniono. Zgodnie z nowymi uregulowaniami, które obowiązują od 1 września, obcokrajowcy aplikujący o wizę muszą przedstawić swoją sądową kartotekę z kraju, w którym mieszkali przez ostatnie 10 lat. W przypadku, jeśli mają na sumieniu poważne grzechy, nie są wpuszczeni do UK. Pomysł dobry, tyle że mocno ograniczony. Dotyczy bowiem głównie inwestorów i przedsiębiorców, zamierzających osiąść na Wyspach na dłużej, prowadząc tu swoje interesy. Nowy wymóg nie dotyczy natomiast osób przyjeżdżających do Wielkiej Brytanii czasowo, 610-MAKIETA 2 24-41.indd 27

gdyż, jak tłumaczą władze, taka procedura byłaby bardzo uciążliwa dla milionów turystów. Dodają jednocześnie, że projekt ma charakter pilotażowy i jeżeli się sprawdzi, zostanie rozszerzony również na innych potencjalnych przybyszów. Jednak nie wszystkich. Nie obejmuje on bowiem obywateli Unii Europejskiej – ze względu na obowiązujące we Wspólnocie prawo do wolności przemieszczania się.

280 funtów za godzinę

Uszczelnienie dziurawych jak ser szwajcarski granic, to priorytetowe zadanie.

Ale nie tylko ono spędza sen z powiek Brytyjczykom. Koszt postępowań i utrzymania zagranicznych przestępców wynosi ponad 850 mln funtów rocznie, co przy kłopotach budżetowych rządu nie jest sumą, jaką można » 24/11/2015 17:09:17

028

TEMAT NUMERU prawo i bezprawie

Każdego roku tylko w City pierze się setki milionów funtów.

610-MAKIETA 2 24-41.indd 28

marginalizować. Do tego dochodzą problemy z deportacją – w czasie, gdy więzienia są przepełnione, a wydatki na bezpieczeństwo publiczne systematycznie uszczuplane. Sytuację pogarsza fakt, że wielu przestępców odmawia powrotu do własnych krajów, powołując się na prawa człowieka i prawo do rodzinnego życia.

Tak zrobił na przykład Litwin Olegas Lvovas (24) ze Swansea, który po pijanemu bił swoją byłą dziewczynę, ciągnął ją po ulicy za włosy i groził nożem. Odsiedział za to 16 miesięcy za kratkami. Teraz ma zakaz zbliżania się do niej, ale sąd orzekł, że może zostać w Wielkiej Brytanii ponieważ… mają wspólnego syna.

Z kolei Tanzańczyk, Cryton Sijaona, został skazany na 1,5 roku więzienia za oszustwa i wyłudzenia. Miał zostać wydalony z Wysp, jednak odwołał się od tego wyroku i wygrał przed sądem apelacyjnym, który orzekł, że mężczyzna jest dobrym ojcem, bo… odprowadza swoje dzieci do szkoły i zabiera je na lekcje gry na pianinie.

Podobne przypadki można mnożyć. Według oficjalnych danych, pod koniec ubiegłego roku w Wielkiej Brytanii mieszkało 4903 zagranicznych przestępców, którzy odsiedzieli już swoje wyroki, ale z różnych powodów nie zostali deportowani. To wzrost o 18 proc. w stosunku do roku poprzedniego.

Zaniepokojona sytuacją minister spraw wewnętrznych, Theresa May, zaapelowała do sędziów, żeby bardziej kierowali się w takich przypadkach zasadą „najpierw deportacja, potem apelacja” – póki co rezultatów tego nie widać.

Zwraca za to uwagę cała

gama powodów, jakimi szermują skazani. Od odmowy podania informacji z jakiego kraju pochodzą, przez wielomiesięczne oczekiwanie na wyrobienie paszportu, po powoływanie się na status uchodźcy i twierdzenia, że powrót do ojczyzny zagraża ich bezpieczeństwu. W tej sytuacji trudno się dziwić, że średni okres oczekiwania na deportację wynosi 152 dni!

Takie sprawy są wodą na młyn dla prawników. Adwokaci z firmy Birnberg Peirce & Partners za obronę Yassera Al-Sirri zainkasowali 62 tys. funtów, co oznacza 280 za godzinę. Kwotą zostało obciążone Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, gdyż proces został wytoczony brytyjskiemu państwu. Al-Sirri, przebywający na Wyspach od 20 lat, jest podejrzany m.in. o przygotowywanie zamachu na życie premiera Egiptu.

Władze bezradnie rozkładają ręce; tymczasem oryginalnym pomysłem błysnął premier David Cameron, który pod koniec września, podczas pobytu na Jamajce ogłosił, że jego rząd przeznaczy 25 mln funtów na pomoc przy budowie więzienia na tej karaibskiej wyspie.

Będą w nim odsiadywać wyroki jamajscy przestępcy skazani w UK. Obecnie takich osób jest ponad 600, ale nie mogą być deportowane z powodu słabych warunków w odbywaniu kary na Jamajce, co skutkuje ich apelacjami z paragrafu o ochronę praw człowieka.

Więzienie, które będzie mogło pomieścić 1500 skazanych, ma zostać otwarte w 2020 roku. Jak się szacuje, transfer jamajskich przestępców zaoszczędzi brytyjskim podatnikom 10 mln funtów rocznie.

24/11/2015 17:09:24

029 Pralnia w londyńskim City Wielcy bossowie i płotki, gruba kasa i kieszonkowe.

Przestępczość na Wyspach niejedno ma imię. Podczas kiedy dla części obcokrajowców to ziemia obiecana, inni wpadają tu jedynie na gościnne występy. I podążają dalej.

– W ostatnim okresie zagraniczni przestępcy coraz częściej używają tanich linii lotniczych, którymi przylatują do UK na dwutygodniowe kryminalne wakacje – zakomunikował niedawno Brian Donald, szef sztabu Europolu, dodając, że gangi złodziei działają na różnych polach. Kradną samochody, włamują się do domów, nie gardzą też niewielkim kieszonkowym łupem. Działają szybko i zdecydowanie, po czym wracają do swoich krajów, żeby uniknąć odpowiedzialności. Stamtąd przez mafijnych szefów są wysyłani w innych kierunkach.

Akcje są profesjonalnie zorganizowane – za złodziejami stoi cała infrastruktura. Dzięki ludziom, którzy odbierają skradzione towary i przekazują je dalej, bezpośredni sprawcy mogą spokojnie kontynuować swoją działalność i popełniać kolejne przestępstwa. Schemat się powtarza – na danym terenie nagle wybucha fala kradzieży, trwa dwa tygodnie, po czym ustaje.

Zyski z tego procederu sięgają tysięcy funtów, jednak trudno porównywać je do przychodów graczy z górnej półki. Jak informuje National Crime Agency, placówka zajmująca się zwalczaniem poważnej i zorganizowanej przestępczości w UK, ludzie w białych rękawiczkach piorą miliardy funtów, inwestując je w zakup kosztownych posiadłości w Londynie.

Następstwem tego jest wzrost cen mieszkań w brytyjskiej stolicy. Dyrektor wydziału NCA ds. przestępstw ekonomicznych, Donald Toon, twierdzi wprost, że stawki zostały z tego powodu mocno wykoślawione i są sztucznie windowane, w związku z czym zaapelował do agentów nieruchomości, żeby zgłaszali podejrzaną aktywność na rynku. – Jeśli tego nie zrobicie, poniesiecie ryzyko współudziału w przestępstwie – zagroził Toon, który dowodzi, że każdego roku tylko w City pierze się setki milionów funtów. Transakcji często dokonują tzw. słupy, czyli podstawione osoby, podczas gdy prawdziwi mocodawcy, pociągający za sznurki, pozostają anonimowi.

Sprawą zainteresowała się telewizja Channel 4.

Dochodzenie przeprowadzone przez jej dziennikarzy wykazało, że agenci nieruchomości, operujący w najdroższych londyńskich dzielnicach, w zamian za łapówki przymykają oko na ten proceder. W dokumencie „From Russia with cash” dwoje pracowników stacji wcieliło się w role rosyjskiego urzędnika państwowego i jego kochanki, chcących nabyć posiadłość w Londynie. Para oglądała domy w cenie od 3 do 15 mln funtów w dzielnicach Kensington, Chelsea i Notting Hill, a agenci nieruchomości, mimo że mieli świadomość, że „Rosjanie” obracają nielegalnymi pieniędzmi, zgodzili się uczestniczyć w załatwieniu transakcji. Ba, niektórzy polecali nawet firmy prawnicze, mogące pomóc kupcom w zatajeniu ich prawdziwej tożsamości… « 610-MAKIETA 2 24-41.indd 29

24/11/2015 17:09:26

Fot. PAP/EPA/Stu Hill/British Ministry of Defence

030

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

Bomba generała

Okręt podwodny typu Astute – HMS Ambush, jest wyposażony w pociski atomowe.

Docelowo brytyjska marynarka ma posiadać siedem tych ważących 7400 ton kolosów. Są to najpotężniejsze i najbardziej zaawansowane technicznie okręty podwodne na świecie.

W liberalnej demokracji cywilna kontrola nad wojskiem jest fundamentem systemu i jednym z warunków istnienia państwa prawa. Generał Nicholas Houghton, wchodząc w polityczny spór z liderem opozycji, naruszył zasady demokratyczne.

RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI

»

Zasada jest prosta, jasna i fundamentalna. A do tego nie podlega żadnym dyskusjom ani interpretacjom.

W liberalnym państwie prawa cywilna kontrola nad wojskiem jest fundamentem demokracji. Ludzie, którzy mają głosy, dają rozkazy ludziom, którzy mają broń.

Ci, którzy noszą mundur, podlegają tym w garniturach. A nie odwrotnie. Cywilna kontrola nad wojskiem ma zapewnić stan, w którym armia nie jest aktorem na scenie politycznej. Zwłaszcza, że wszystkie specyficzne cechy wojska jako organiza610-MAKIETA 2 24-41.indd 30

cji ściśle zhierarchizowanej i uzbrojonej sprawiają, że chociażby w sytuacjach kryzysów wewnętrznych, wojsko ma skłonność do interweniowania lub jest nadużywane w celu obrony władzy.

W demokracjach zachodnich cywilna kontrola nad wojskiem jest od dawna jednym z najważniejszych kryteriów, wyznaczających poziom i jakość demokracji w państwie. Zasady demokratycznego funkcjonowania państwa prawa mają mieć decydujący wpływ na organizację obronności i wojska oraz zabezpieczać prymat polityki nad siłami zbrojnymi w interesie społeczeństwa. Wiąże się to z suprema-

cją prawa nad wszelkimi działaniami politycznymi i respektowaniem zasady trójpodziału władz, wyłanianych w demokratycznych wyborach, oraz ich równowagi w państwie. To absolutne postawy, które wbijane są do głów w każdej szkole wojskowej, kształcącej oficerów.

Oczywista oczywistość, którą aż głupio dokładnie przypominać. To demokratyczne BHP. Dlatego wystąpienie generała Nicholasa Houghtona – szefa Sztabu Obrony Wielkiej Brytanii, który w wywiadzie dla BBC powiedział, że „byłby zaniepokojony”, gdyby Jeremy Corbyn został premierem i nie porzucił swojej niechęci wobec pro24/11/2015 17:09:29

031 gramu Trident – brzmi groźnie. Najwyższy rangą brytyjski wojskowy wszedł bowiem w gorący polityczny spór i w toczącej się w Wielkiej Brytanii ważnej debacie na temat broni atomowej, zajął jasne stanowisko.

W ten sposób nie tylko naruszył zasady, ale także standardy demokratyczne, co może mieć poważne konstytucyjne konsekwencje.

I bez znaczenia jest to, czy w sprawie broni atomowej lider Pracy Pracy ma rację, czy też nie (chociaż ma). W demokracji, funkcjonariusze policji i wojskowi są z zasady apolityczni. Bez wyjątków.

Atomem w lewicę

Do tej pory armia brytyjska w kwestii broni atomowej nie wypowiadała się uznając, słusznie zresztą, że spór o Trident to materia polityczna, a nie wojskowa. Trident to program rozwoju i operacji zasobami nuklearnymi Wielkiej Brytanii. Na wyposażeniu jednostek, biorących udział w programie, są cztery okręty podwodne klasy Vanguard. Trident ma w teorii zapewnić Wielkiej Brytanii „maksymalne bezpieczeństwo przy użyciu minimalnych środków”. W praktyce, jak zauważył w swoich wspomnieniach były premier Tony Blair: „koszty programu są ogromne, a militarna użyteczność żadna”. To refleksja niezbyt odkrywcza i do tego podzielana przez wielu znawców tematu oraz ekspertów, ale praktycznie nie występująca w oficjalnej narracji rządzących. Bo brytyjski arsenał nuklearny to w zasadzie temat tabu. Pozostałość po czasach zimnej wojny, podczas której Wschód i Zachód szachował się głowicami, z którymi nie wiadomo co dziś zrobić. Brytyjski arsenał nuklearny nie był jednak obiektem ani zainteresowania mediów, ani polityków. Rządy Tony’ego Blaira oraz Gordona Browna z początku chciały ograniczyć wydatki na Trident, ale ostatecznie uległy lobby wojskowemu i obawie przed łatką „gołębi” w kwestiach militarnych. W końcu Gordon Brown uznał Trident za szansę na nowe miejsca pracy w Szkocji i do tematu już nie wracał. Mimo, że program zamiast miejsc pracy, kreuje głównie dziurę budżetową i społeczną niechęć.

Według badań opinii publicznej, ponad 60 proc. Brytyjczyków opowiada się za pozbyciem się głowic nuklearnych przez Wielką Brytanię. Jednak przez ostatnie lata praktycznie nikt się tym tematem nie interesował. Przynajmniej w głównym nurcie, bo debata o arsenale nuklearnym cyklicznie toczy się w Szkocji. Jeremy Corbyn, swoim jasnym i silnym przekazem oraz sprzeci610-MAKIETA 2 24-41.indd 31

wem wobec użycia „czerwonego przycisku”, przekierował debatę o sensowności posiadania przez Wielką Brytanię broni atomowej z obrzeży do centrum. I tak Trident nabrał znaczenia politycznego i symbolicznego, stając się osią partyjnego oraz ideologicznego podziału. Dla nowego lidera Partii Pracy, który jest zaangażowanym pacyfistą (do niedawna przewodniczył koalicji Stop the War), sprzeciw wobec programu Trident jest naturalną konsekwencją ideologicznej postawy oraz próbą spełnienia wyborczych obietnic, złożonych członkom Labour, którzy głosowali na niego w wyborach na przewodniczącego. Pozbycie się broni nuklearnej jest jednym z elementów jego pakietu w kwestii obronności i polityki zagranicznej. Tak, jak niechęć do NATO i krytyka inwazji na Irak

stał się fałszywym symbolem definiującym patriotyzm i pozycję Wielkiej Brytanii na arenie międzynarodowej. I chociaż wielkie mocarstwa swoją pozycję zawdzięczają i tak siłom konwencjonalnym, a głowice atomowe od końca zimnej wojny są bezużyteczne, to jednak stały się czymś na kształt militarnych świętych krów. Gorzej, że do sporu dołączyli mundurowi. I ich wypowiedzi każą się zastanowić nad możliwością ewentualnego puczu.

Jeszcze przed antydemokratyczną bombą generała Houghtona w jednym z wydań Sunday Times’a, pojawiła się anonimowa wypowiedź jednego z żołnierzy, który poinformował, że „gdyby Corbyn doszedł do władzy i zaczął wprowadzać swe zapowiedzi w życie, uszczuplając armię, ta stanęłaby okoniem”.

oraz Afganistan. Zmiana w jego postawie byłaby absurdalna i sprzeczna z jego polityczną agendą. Konserwatystom daje jednak amunicję do bezpardonowych ataków i spaja się z ich narracją, która dyskredytuje szefa Labour, jako zagrażającego bezpieczeństwu kraju. To wszystko jest normalnym procesem politycznym i demokratycznym. Dwie odmienne wizje obronności i strategii militarnych konkurują ze sobą o poparcie opinii publicznej. Problem w tym, że do naturalnej walki politycznej i demokratycznego sporu dołączyła brytyjska armia.

– Generalne dowództwo nie pozwoliłoby premierowi narażać bezpieczeństwa kraju i myślę, że ludzie użyliby wszelkich środków, legalnych czy nie, by temu zapobiec. Nie można stawiać outsidera na czele sił zbrojnych – grzmiał wciąż aktywny zawodowo generał, który służył niegdyś w Irlandii Północnej. Te słowa zostały ostro potępione zarówno przez media, jak i przez wojsko, jednak pokazują, jak przynajmniej część brytyjskiej generalicji rozumie pojęcie demokracji.

To igranie z konstytucyjnym ogniem. Bo w praktyce oznacza, że część wojskowych uważa, że może sobie wybierać rząd, któremu armia będzie posłuszna. A jeśli demokratyczne wybory wygra partia, której agenda jest odmienna z wizją armii, wojsko może użyć „wszelkich środków legalnych czy nie”, by zapobiec zaprzysiężeniu nowej władzy. To antydemokratyczna, antyliberalna i niezwykle niebezpieczna postawa, której brytyjski establishment nie może zlekceważyć. «

Najwyższy rangą brytyjski wojskowy wszedł w gorący polityczny spór (...) W ten sposób nie tylko naruszył zasady, ale także standardy demokratyczne, co może mieć poważne konstytucyjne konsekwencje.

Armia czerwona z wściekłości

Trident ma znaczenie symboliczne. Głównie dla konserwatystów. Dyrektor think tanku Royal United Services Institute (RUSI), Michael Clarke, twierdzi, że normalna, merytoryczna debata na ten temat jest dziś w praktyce niemożliwa. Bo Trident

24/11/2015 17:09:31

032

felieton znowu dobroniak

Na szczęście profesor Gliński może nas… tylko czytać Nie wiem, jak zacząć ten felieton, ale jestem lekko zdezorientowany tym, w jaki sposób zachował się pan, obecnie minister i wicepremier, Piotr „Tablet” Gliński. A „zachował się” w programie TVP Info i to w stylu… a właściwie bez stylu.

»

Nie rozumiem tego psioczenia na publiczną telewizję. Nie od dzisiaj wiadomo, że „publiczną” od zawsze rządzili politycy. Nie ma znaczenia kto był przy korycie i miał przy nim większość. NIE MA! Zawsze „publiczna” była dzielona na kawałki i strefy wpływu, jak Polska podczas rozbiorów. Zatem utyskiwanie Glińskiego jest po prostu płaczem urażonego profesora, którego zdenerwowała zbyt natrętna, a w jego przekonaniu również i bezczelna, studentka. To jest niestety wada wszelkiego rodzaju profesorów, którzy zajmują się polityką, ale o tym później.

Jeśli dla kogoś jest jeszcze tajemnicą, to wytłumaczę, jak się sprawa zawsze miała. Powiedzmy wygrywała w wyborach PO, największą partią opozycyjną był PiS a koalicja została utworzona z PSL, to TVP dzielili sobie politycy mniej więcej tak (przykładowo oczywiście i jeśli podział był dokładnie taki, jak napisałem, to jest to tylko przypadek): PO brało powiedzmy TVP1 i TVP Seriale, PSL dostawało TVP Polonia i dajmy na to TVP Sport a PiS dostawało pod jurysdykcję TVP INFO; do reszty anten i zakładów, które pracują na rzecz TVP i są z niej wydzielone, trafiali sobie dziennikarze na przechowanie. Chociaż ostatnio zarząd TVP wpadł na świetny pomysł, jak się pozbyć tych, których się nazbierało z różnych nadań, albo żeby zrobić miejsce na następne nadania, i część pracowników przeszło/zostało zesłanych do firmy outsourcingowej. Średnio wierzę, że da się odpolitycznić TVP i nawet na to nie liczę, ale zachowanie Glińskiego jest co najmniej dziwne. Bo do kogo ma pretensję? Do siebie? Do prezesa PiSu? No właściwie do kogo? Gliński jakieś swoje kompleksy leczy pohukiwaniem na dziennikarkę? –

610-MAKIETA 2 24-41.indd 32

To program propagandowy, tak jak wasza stacja uprawia propagandę i manipulację od kilku lat. I to się skończy, ponieważ tak telewizja publiczna funkcjonować nie powinna – wyraził swoją opinię wicepremier. Halo, halo. System demokratyczny pozwala na wolność prasy i mediów. Takie zapowiedzi – jako jedne

z kolejnych w ostatnim czasie – pokazują tylko jakie podejście do demokracji mają ostatni zwycięzcy w wyborach parlamentarnych. „Moja racja jest najmojsza” i już. Nie ma miejsca na zdanie innych. A chciałem tylko przypomnieć, że PiS nie reprezentuje większości społeczeństwa a tylko większość tych, co poszli do urn. Połowa Polaków została w domach.

Nie zauważyłem też, żeby w ostatnich czasach ktoś w jakiś sposób próbował niszczyć samozwańcze media niepokorne albo te wszystkie strony i telewizje internetowe, gdzie język polski jest znany naprawdę nielicznym, nie mówiąc już o polskiej ortografii czy interpunkcji.

O klasie i używanym tam języku naprawdę szkoda wspominać.

Gliński postawił się obok takich

osób, jak Jan Krzysztof Bielecki, Leszek Balcerowicz, Jadwiga Staniszkis czy niejakiej Pawłowicz. Jest jeszcze jeden pan, którego znałem, ale już nie żyje także go nie wymienię – nie będę leżącego kopał. W każdym razie mieli oni jedną, ale to bardzo nieznośną manierę pochodzącą z sal wykładowych szkół, w których uczyli. Nie słuchali swoich rozmówców tylko wygłaszali przemówienia. Na wykładach studenci mają słuchać i nie gadać, a już najlepiej nie zadawać pytań.

To już dawno zdezaktualizowane przekonanie pozostało w nich od studiów, w zamierzchłych już dla nas czasach.

Natomiast parcie i tęsknota za starymi latami z PRL-u jest u nich bardzo mocna.

Jak bardzo? Kto chce zlikwidować system nauczania w Polsce i zamienić go na typ rosyjski? Kto chce zlikwidować licencjaty? Kto znowu chce, żeby polscy abiturienci mieli kłopoty na rynku światowym, bo nostryfikacja ich dyplomów będzie problemem?

PiS twierdzi, że obecny system jest zły. Ciekawe zatem dlaczego najwięcej innowacyjności pochodzi właśnie z tego złego, zachodniego systemu nauczania.

Może to nie system jest zły, tylko zapyziali polscy profesorowie?

Co właśnie po Glińskim dość wyraźnie widać… « Słowniczek dla nieogarniętych

Felieton – specyficzny rodzaj publicystyki, krótki utwór dziennikarski prasowy, radiowy i telewizyjny, utrzymany w osobistym tonie, lekki w formie, wyrażający – często skrajnie złośliwie – osobisty punkt widzenia autora.

24/11/2015 17:09:33

033

610-MAKIETA 2 24-41.indd 33

24/11/2015 17:09:36

Fot. Archiwum Onpartu

034

NASZE SPRAWY Brytyjski rynek pracy ski rynek pracy potrzebuje ludzi z takim wykształceniem i zestawem umiejętności jak jej. Nie tylko to, ale także silna wspólnota może być źródłem dobrych kontaktów i potężną siecią powiązań.

Jest wiele innych kobiet z Europy Centralnej i Wschodniej w podobnym położeniu, i często możemy przynajmniej uczyć się od siebie i wzajemnie wspierać. „Poznawanie większej liczby ludzi takich jak ty i możliwość bliskiej współpracy ze znajomymi” jest zaletą samą w sobie i często pozwala docenić, że zdecydowanie „nie jest się tylko obcokrajowcem za granicą” – dodaje z Onpartu Fellow, Gertruda Gudaite.

Współczucie

Program aktywizacji zawodowej Polek mieszkających w UK Meghali Pandey

»

Po przeprowadzce do nowego kraju imigranci, szczególnie kobiety, często zatrudniani są poniżej kwalifikacji, co ma wpływ na czynniki kluczowe w poszukiwaniu pracy i rozwoju zawodowym. Zdarza się, że kwalifikacje i umiejętności nabyte w kraju pochodzenia wydają się nieodpowiednie na nowym i nieznanym rynku pracy, ale czy jest to cała prawda?

Program Onpartu pracuje z imigrantkami z Europy Centralnej i Wschodniej, pomagając im znaleźć zatrudnienie, odpowiadające wykształceniu i doświadczeniu zdobytemu w krajach rodzinnych.

Najważniejsze składniki pomyślnego rozwoju kariery to:

Pewność siebie

Prawdopodobnie najważniejszy czynnik jeżeli chodzi o rozwój zawodowy. Jego waga nie powinna zaskakiwać, szczególnie, gdy utknęłaś w pracy, mijającej się z twoimi zainteresowaniami i której w rezultacie nie lubisz. Tak było w przypadku Moniki Suszek, klientki Onpartu 610-MAKIETA 2 24-41.indd 34

Fellow, która przed przystąpieniem do programu pracowała jako kelnerka, ale ostatnio podjęła pracę w wybranym zawodzie. Nie należy nie doceniać wpływu pewności siebie jedynie przy dużych zmianach zawodowych. Aleksandra Lesiak, kolejna klientka Onpartu Fellow, wspomina: „program dał mi pewność siebie, aby zwrócić się do przełożonego w celu rozwiązania pewnych problemów, a na co wcześniej byłam zbyt nieśmiała”.

Zaowocowało to pozytywną zmianą w jej obecnym środowisku pracy.

Kontakty

Networking w celu nawiązywania użytecznych kontaktów zawodowych to ważna sprawa, szczególnie w Wielkiej Brytanii. Niestety, wielu ludzi wzdryga się przed pomysłem networkingu, ponieważ wywołuje to obrazy mieszania się z kompletnie obcymi osobami w garniturach z kieliszkiem wina w dłoni i wątpliwościami, dotyczącymi poziomu znajomości angielskiego. Monika wspomina: „język nie jest wcale tak dużą przeszkodą jak sądziłam na początku” zwłaszcza kiedy się zobaczy, że brytyj-

Najtrudniejsze. Często może się to wydawać wręcz niemożliwe. Poszukiwanie interesującej pracy w nowym kraju czy pogoń za wymarzoną pracą mogą się wydawać trudną walką, gdy tkwi się w pracy 9.00 – 17.00, czy w pracy zmianowej, która nas nie stymuluje lub gorzej – denerwuje i frustruje. Nie mniej jednak zdarza się, że współczucie jest konieczne. Nie tylko wobec naszych przyjaciół, rodziny i znajomych, którzy pośrednio odczuwają nasze zniechęcenie, ale współczucie wobec siebie samych. Polecając program Onpartu kobietom z Europy Centralnej i Wschodniej Aleksandra dodaje: „spędź wystarczająco dużo czasu, myśląc co chcesz robić”, ponieważ przede wszystkim musisz zadbać najpierw o siebie samą. Współczucie łączy pozostałe czynniki, bo okazując sobie współczucie możesz zacząć zasiewać pewność siebie i łączyć się z ludźmi o pozytywnym, współczującym i optymistycznym nastawieniu. «

Onpartu Onpartu zajmuje się pomocą pracującym poniżej kwalifikacji imigrantkom z Europy Centralnej i Wschodniej w znalezieniu w Wielkiej Brytani pracy, odpowiadającej ich kwalifikacjom, umiejętnościom i doświadczeniu, nabytych w kraju pochodzenia. Do 7 grudnia przyjmuje zgłoszenia na półroczny program szkoleniowy pod adresem: www.onpartu.co.uk.

24/11/2015 17:09:42

035

610-MAKIETA 2 24-41.indd 35

24/11/2015 17:09:47

036

MIĘDZY NAMI ŚWIAT POLONII

Rusza rozbudowa POSK Czas na wdrożenie kolejnej inwestycji Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego. Zarząd instytucji otrzymał pozwolenie od Gminy na zabudowanie pustego placu na swoim terenie.

»

Idea zabudowania niezagospodarowanego placu, znajdującego się po stronie zachodniej POSK-u, narodziła się mniej więcej 3–4 lata temu. Pierwotnie, miejsce to miała zajmować część gmachu Ośrodka, jednakże ograniczone fundusze podczas budowy obiektu spowodowały, że ta część terenu należącego do POSK-u nie została zabudowana.

Pomysł wybudowania mieszkań na niewykorzystanym terenie był przedstawiany podczas kolejnych Walnych Zebrań członków POSK-u, najpierw przez dr Olgierda Lalko, następnie przez przewodniczącą Joannę Młudzińską, a wszystkie aspekty projektu, jak plany czy finansowanie, wedlug wymogów statutowych były lub będą poddawane głosowaniu na zebraniach Rady POSK-u. Celem planowanej budowy było stworzenie obiektu, który długoterminowo będzie przynosił 610-MAKIETA 2 24-41.indd 36

przychody, które będą mogły być wykorzystane na utrzymanie budynku POSK-u oraz na zlikwidowanie, czy znaczące zmniejszenie istniejącego już od kilku lat, tzw. strukturalnego deficytu. W sytuacji, kiedy utrzymanie budynku będzie zabezpieczone, inne srodki, jak dotacje i spadki, będą mogły być w całości przeznaczane na działalność społeczną i kulturalną, czyli na cele, do których POSK został stworzony i powołany. Warto podkreślić, że planowany do wybudownia na własnym terenie Ośrodka obiekt, nie będzie zabierał lub zmniejszał przestrzeni dotychczas wykorzystywanej pod działalność kulturalną czy społeczną, gdyż powstanie na wieloletnim nieużytku, który teraz posłuży temu, aby generowć przychody dla POSK-u.

Projekt zabudowy został przedyskutowany i przygotowany kilka lat temu,

następnie podany do władz lokalnych o pozwolenie wykonania go. Jak można zobaczyć na portalu gminy Hammersmith & Fulham, w międzyczasie projekt został przez POSK wycofany – stało się tak po otrzymaniu przez POSK informacji, że projekt miałby być odrzucony.

Ewentualne odrzucenie podania powoduje, że złożenie ponownego wiąże się z kolejną opłatą, natomiast wycofanie podania daje możliwość poprawienia go i ponownego złożenia, bez konieczności kolejnej opłaty. Jest to zwyczajna procedura stosowana w okolicznościach, która pozwala zredukować ewentualne koszty, jeśli złożone podanie miałoby być odrzucone. Ponadto, o czym warto wspomnieć, urzędnik odpowiedzialny za rozpatrzenie projektu odszedł z pracy w trakcie oceniania go, co spowodowało dodatkowe trudności.

24/11/2015 17:09:51

037 Odbyły się więc ponowne konsultacje z władzami Hammersmith & Fulham, dokonano szeregu zmian w projekcie, uwzględniając wymogi wskazane przez lokalne władze. Nowy projekt został przedstawiony w lipcu tego roku do rozpatrzenia władzom gminy, które, po przeprowadzeniu narzuconych prawnie oraz własnymi przepisami konsultacji, rozważyły wszystkie za i przeciw. W ciągu 8 tygodni rozpatrzono podanie, i po upływie tego czasu POSK-owi zostało przyznane pozwolenie na budowę obiektu.

Wybudowanie tego obiektu będzie niezwykle korzystną inwestycją dla POSK-u, gdyż generować on bedzie długoterminowe dochody, znacznie przewyższające dochód z odsetek bankowych, gdyby sumę potrzebną na budowę tego budynku umieścić w banku. Obecna stopa procentowa wynosi około 1%, czyli przy sumie 1 miliona funtów byłoby to około 10 tysięcy funtów rocznie, natomiast wynajem mieszkań w planowanym obiekcie (przy kosztach budowy również około 1 miliona funtów) przynosić będzie rocznie co najmniej 70-80 tysięcy funtów (oblicza się, że będzie to około 97 tysiecy funtów rocznie brutto, co po odliczeniu kosztów obsługi i drobnych napraw da właśnie około 70-80 tysiecy w skali roku)! Wniosek z tego, że już po upływie 10 lat koszty tej inwestycji zwrócą się – nie zainwestowanie w ten projekt byłoby, mowiąc najprościej, wielką stratą dla POSK-u, zwłaszcza, że są fundusze, którymi Ośrodek na ten cel dysponuje, jak np. mieszkanie poza Londynem w Cheltenham, które w tym celu proponuje się sprzedać.

Rozbudowa zachodniej części POSK-u wiązać się będzie z koniecznością usunięcia jednej klatki schodowej, co w sposób oczywisty wpłynie na system przeciwpożarowych dróg ewakuacyjnych.

W związku z tym, zatrudnione zostały 2 firmy specjalistyczne (każda w trochę odmiennym zakresie), których zadaniem jest oszacowanie sytuacji związanej z ilością i stanem dróg ewakuacyjnych oraz zaproponowanie zmian i ulepszeń, które zbalansują brak dotychczasowej klatki schodowej, równocześnie działając w zgodzie z zasadami i przepisami przeciwpożarowymi.

Gdy rekomendacje w powyższym zakresie będą już gotowe, dopiero wtedy jakiekolwiek prace zostaną rozpoczęte.

Wspomniana klatka schodowa miała spore znaczenie rownież dla restauracji Łowiczanka, znajdującej się na pierwszym piętrze, oraz dla Cafe Maja, znajdującej 610-MAKIETA 2 24-41.indd 37

Rozbudowa zachodniej części POSK-u wiązać się będzie z koniecznością usunięcia jednej klatki schodowej

sie na parterze – jako droga łącząca dwa lokale, zaopatrywane przez jedną kuchnię. Nie było to idealne rozwiązanie, więc być może zmiana będzie wręcz korzystna dla restauracji, gdyż została zaprojektowana specjalna winda, która będzie mogła przewozić zarówno wózki, jak i personel – kursując pomiędzy kuchnią na pierwszym piętrze a kawiarnią na parterze – i będzie znacznie korzystniejsza w kontekście bezpieczeństwa i higieny. Innym zagadnieniem jest nieduże pomieszczenie, znajdujące się obok klatki schodowej, w którym stoją lodówki Łowiczanki – jest prawdopodobne, że zmiana lokalizacji tych lodówek ułatwi do nich dostęp, a może nawet polepszy warunki przechowywania towarów.

Należy dodać, że wszystkie prace budowlane związane z nowym obiektem będą poddane przetargowi. W przypadku każdej pracy, do wykonania będą rozpatrywane zgłoszone wyceny, tak, aby można wybrać najkorzystniejszą ofertę. Jeśli chodzi o mniejsze prace, poniżej wartości 5 tysiecy funtów, istnieje już lista potencjalnych kontraktorów, utworzona po otwartym konkursie.

Przy okazji budowy i remontów warto jeszcze wspomnieć o wnęce na terenie POSK-u, której wykopanie nie miało nic wspólnego z rozbudową Ośrodka. Na początku tego roku zaczęto zauważać bardzo przykry zapach na klatce schodowej, a szczególnie w Jazz Cafe; okazało się, że pod drewnianą podłogą w dolnej części klubu znajduje się olbrzymia kałuża.

Poproszono o opinię firmę, która przeprowadza specjalistyczne badania kanaliza-

cji. Stwierdzono, że kanalizacja jest uszkodzona, jednak nie było możliwości wykazania, gdzie dokładnie jest uszkodzona.

Zaistniała więc konieczność dokopania się do kanalizacji, aby zobaczyć gdzie dokładnie znajduje się przeciek. Znaleziono miejsce uszkodzenia kanalizacji, przy zewnętrznej ścianie Jazz Cafe, która cały czas była mokra. Przy okazji tego wykopu, odkryto zasypany mur zaporowy w odległości około jednego metra od obecnych fundamentów, i zaczęto rozważać wykorzystanie tego miejsca do stworzenia alternatywnej drogi ewakuacyjnej z Jazz Cafe.

Tego wymagają przepisy przeciwpożarowe w przypadku pomieszczenia mogącego pomieścić więcej niż 60 osób, a zlikwidowanie klatki schodowej usunie obecne drugie wyjście ewakuacyjne. W związku z powyższymi planami przesunięto wymianę podłogi w Jazz Cafe POSK na termin późniejszy, gdyż w ewentualnej perspektywie budowy nowego wyjścia ewakuacyjnego, nowa podłoga zostałaby najprawadopodobniej zniszczona. Wstrzymanie wymiany podłogi zostało uzgodnione z ubezpieczycielem POSK-u, ktory pokryje koszt wszystkich prac, zwiazanych z usuwaniem skutków wadliwej kanalizacji (jak m.in. reperacja, osuszanie, wymiana podłogi) i który zgodził się na zmianę planu, jak również z osobami odpowiedzialnymi za Health & Safety w budynku Ośrodka.

Podsumowując, POSK konsekwentnie działając, zbliża się do wyznaczonego celu, czyli do zlikwidowania deficytu strukturalnego i do zabezpieczenia regularnie wpływajacych środków, z których budynek Ośrodka będzie utrzymywany. « 24/11/2015 17:09:55

038

CAFÉ COOLTURA wydarzenia

610-MAKIETA 2 24-41.indd 38

24/11/2015 17:09:59

039

610-MAKIETA 2 24-41.indd 39

24/11/2015 17:10:02

040

CAFÉ COOLTURA wydarzenia zany” z ponad 250 miejscami w całej Anglii i Walii oraz z wieloma parkami i ogrodami na całym świecie, inspirowanymi jego pracą”, dodając: „Cieszę się, że Capability Brown Festival odbędzie się w Anglii i Walii w roku 2016. Jest to pierwszy tego typu festiwal, dzięki któremu uczcimy jego życie, pracę i dziedzictwo. W wielu miejscach, również w tych, które zazwyczaj nie są dostępne publicznie, odbędą się specjalne imprezy, wycieczki i zajęcia, z okazji 300-lecia jego urodzin”.

Festiwalowi towarzyszy 20 organizacji partnerskich, takich jak Historic Houses Association, National Trust czy English Heritage, które opiekują się i zarządzają krajobrazami Browna.

Więcej informacji na temat festiwalu można znaleźć na www.capabilitybrown.org.

Capability Brown Festival 2016 Lancelot „Capability” Brown, zakładając oraz przekształcając ponad setkę ogrodów krajobrazowych w całym kraju, zmienił oblicze XVIII‑wiecznej Anglii. W środę, 18 listopada, odbyła się impreza, zapowiadająca szereg wydarzeń, nawiązujących do jego twórczości.

Anna Pawleta

»

Lancelot Brown to nazwisko bardzo dobrze znane w kręgach projektantów ogrodów i krajobrazu, ale wśród społeczeństwa jego wpływ i praca są mniej znane. Organizacja festiwalu ma na celu ukazanie dorobku architekta, jako że wiele znanych i pięknych miejsc w Anglii, to właśnie jego zasługa.

Festiwal

W związku z 300-leciem narodzin Browna w ciągu całego 2016 roku będzie odbywał się festiwal, celebrujący dorobek tego wybitnego architekta: będzie miało miejsce szereg imprez, zarówno dla zago610-MAKIETA 2 24-41.indd 40

rzałych fanów Browna, jak i tych zupełnie nic o nim niewiedzących. Podczas jednej z nich będzie okazja zwiedzenia terenów zamku Belvoir. Będzie można poznać również jego pierwsze, ostatnie, czy też najdłuższe zlecenie oraz największe osiągnięcia.

Capability Brown Festival 2016 zarządzany jest przez Landscape Institute, a sfinansowany został z pomocą dotacji Heritage Lottery Fund w kwocie £911,100.

Dyrektor festiwalu, Ceryl Evans, mówi: „Prace Browna były przełomowe. Łączył sztukę z inżynierią, przenosił góry i wioski, aby stworzyć piękne, naturalistyczne pejzaże, które podziwiane są do dzisiaj, 300 lat po jego narodzinach.

Wspaniały architekt krajobrazowy „zwią-

Lancelot Brown

Brown został ochrzczony 30 sierpnia 1716r. w Kirkharle (Northumberland). Był piątym z sześciu synów Williama Browna (rolnika) i Urszuli, z domu Hall. Uczęszczał do wiejskiej szkoły w Cambo, a następnie rozpoczął pracę jako ogrodnik w Kirkharle, kończąc ją w 1739 roku.

W 1741 roku dotarł do Stowe w Buckinghamshire, gdzie szybko przejął odpowiedzialność za wykonanie architektury i krajobrazu w słynnym ogrodzie.

W 1744 roku w Stowe, Brown poślubił Bridget Wayet, z którą miał dziewięcioro dzieci. Tam też rozpoczął pracę jako niezależny projektant i wykonawca, a jesienią 1751 przeniósł się wraz z rodziną do Mall, Hammersmith. Brown przez całe życie chorował na astmę, a jego nawyk ciągłych podróży nie wpływał dobrze zarówno na jego zdrowie, jak i finanse.

Mimo to pracował i podróżował, aż do swojego nagłego upadku i śmierci 6 lutego 1783. Zmarł w domu córki, Bridget Holland, w Londynie, ale został pochowany w Fenstanton, w Cambridgeshire, w swojej posiadłości.

Uważa się, że jego pseudonim „Capability” pochodzi z opisu jego krajobrazów „wielkie możliwości”.

Złoty wiek ogrodów angielskich

Brown przebudował wiele istniejących ogrodów, niszcząc całkowicie ich wcze24/11/2015 17:10:04

Fot. NT Images / James Dobson

041

śniejszy charakter, i zaprojektował wiele nowych założeń, wyznaczając tzw. złoty wiek ogrodów angielskich. Wiele z nich powstało na terenie dawnych założeń barokowych. Odszedł od typowego dla tej epoki stylu geometrycznego, tworząc kompozycje, które miały sprawiać wrażenie naturalnych. Uprościł przy tym układ ogrodu, zlikwidował formalne ogrody, przylegające bezpośrednio do rezydencji, wprowadził szerokie perspektywy i podchodzące pod próg budynku trawniki. Przestrzegał naturalnej jednolitości formy krajobrazowej, wykorzystywał rzeźbę terenu i elementy wodne, wprowadził do parków zadrzewienie w formie klombów (izolowane grupy drzew, dobierane pod względem gatunku i wysokości) i nadał specjalne znaczenie wodzie (stawy, jeziora, strumienie), jako elementowi kształtującemu przestrzeń i atmosferę założenia. Brown preferował płynne, faliste linie, dlatego jego sposób komponowania często określa się jako styl serpentynowy. Podkreślał rolę stawów w kompozycji ogrodu, traktując je jak lustra.

Brown był wielkim wizjonerem. Do ważniejszych założeń ogrodowych artysty, realizowanych samodzielnie po 1750 roku należą: Wakefield House, Blenheim, Petworth House, także ogrody w Stowe, Croome Court, Claremont, Longleat, Wimpole, Burton Constable, Heveningham, Chatsworth.

Projektował także pałace, nawiązujące do stylu Andrei Palladia. « 610-MAKIETA 2 24-41.indd 41

Fot. John Millar

Croome

Wallington

Blenheim Palace

24/11/2015 17:10:14

COOLTUR POLECA A

aphy / Shu Dutourdumonde Photogr

tterstock.com

042

CAFÉ COOLTURA LONDYN

610-MAKIETA 3 42-61.indd 42

24/11/2015 17:06:56

043

HYDE PARK WINTER WONDERLAND Przygotował MARCIN URBAN Do 03.01. Hyde Park, Londyn. Stacja: Hyde Park Corner.

Czynne codziennie 10:00 – 22:00. Wstęp wolny www.hydeparkwinterwonderland.com W Hyde Parku już czuć świąteczny klimat. Tradycyjnie o tej porze roku otwarto Winter Wonderland, którego głównymi atrakcjami są bożonarodzeniowy kiermasz, wesołe miasteczko z panoramicznym kołem i lodowisko. Do miasteczka bardzo łatwo trafić. Wystarczy iść przez Hyde Park za zapachem grzanego wina i dźwiękami muzyki, które tworzą wyjątkowy klimat tego miejsca. Wstęp do Winter Wonderland jest darmowy. Bilety trzeba kupić na poszczególne atrakcje.

610-MAKIETA 3 42-61.indd 43

24/11/2015 17:06:57

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

wystawy »

ŚWIĄTECZNA WIDOKÓWKA Z KIM KARDASHIAN

Od 01.12. Madame Tussauds London, Marylebone Road, Londyn NW1 5LR. Stacja: Baker Street. Otwarte: patrz strona galerii. Bilety: od £23.10. Koszt kartki: £5 www.madametussauds.com/london Madame Tussauds London daje nam możliwość wykonania wyjątkowej świątecznej kartki pocztowej – „Kristmas Kard” z wizerunkiem królowej, „selfie” Kim Kardashian i jej mężem, raperem Kanye Westem, na tle świątecznych dekoracji.

»

MASTERS OF THE EVERYDAY: DUTCH ARTISTS IN THE AGE OF VERMEER

13.11. – 14.02.2016. The Queen’s Gallery, Buckingham Palace, Buckingham Palace Rd, Londyn SW1A 1AA. Stacja: St James’s Park, Westminster. Otwarte codziennie 10:00 17:30. Bilety: £10.00 www.royalcollection.org.uk

© National Army Museum

28 obrazów z Royal Collection, pochodzących z XVII i XVIII wieku, w tym “Lekcję muzyki” Vermeera, można zobaczyć na wystawie, prezentującej najlepszych holenderskich malarzy, jak Pieter de Hooch i Jan Steen.

» ARTIST AND EMPIRE 25.11. – 10.04.2016. Tate Britain, Millbank, Londyn SW1P 4RG. Stacja: Westminster, Vauxhall. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00.

Wstęp wolny Pierwszy tego rodzaju przegląd sztuki związanej z Imperium Brytyjskim, obejmujący obrazy, rzeźby i rysunki powstałe od XVII wieku do czasów współczesnych, w różnych zakątkach świata.

Wystawa pokazuje rolę, jaką sztuka odegrała w tworzeniu potęgi imperium.

James Sant, Captain Colin Mackenzie, 1842

610-MAKIETA 3 42-61.indd 44

24/11/2015 17:06:59

© Bill Bernstein

045 »

DISCO: THE BILL BERNSTEIN PHOTOGRAPHS

3.12. – 24.01.2016. Serena Morton Gallery, 343 Ladbroke Grove, Londyn W10 6HA. Stacja: Ladbroke Grove. Otwarte: wt.

– pt. 10:00 – 17:00, sob. 11:00 – 16:00.

Wstęp wolny serenamorton.com Fotografie Billa Bernsteina pokazują nocne życie Nowego Jorku w latach 70.

Autor udokumentował ważne wydarzenia sceny disco w takich klubach, jak Studio 54, Paradise Garage czy Mudd Club. Na zdjęciach pojawiają się m.in. Bianca Jagger i Andy Warhol.

© Tereza Červeňová

COOLTUR POLECA A

» TAYLOR WESSING PHOTOGRAPHIC PORTRAIT PRIZE 2015 12.11. – 21.02.2016. National Portrait Gallery, St. Martin's Pl, Londyn WC2H 0HE. Stacja: Charing Cross, Leicester Square, Embankment. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00, czw. – pt.

10:00 – 21:00. Bilety: £4 www.npg.org.uk Wystawa najlepszych zdjęć portretowych z międzynarodowego konkursu, sponsorowanego przez Taylor Wessing. Biorą w nim udział, cieszący się największym uznaniem, współcześni fotografowie.

Ben Forster jako Buddy i Kimberley Walsh jako Jovie w musicalu Elf

Yngvild

teatr » ELF THE MUSICAL

Ben Forster, Kimberley Walsh, Joe McGann i Jessica Martin, występują na scenie w musicalu, opartym na kinowym przeboju z 2003 roku. Głównym bohaterem jest młody chłopak, sierota, który przypadkowo trafia do worka Świętego Mikołaja i jedzie razem z nim na biegun północny.

610-MAKIETA 3 42-61.indd 45

© Alastair Muir

5.11. - 2.01.2016. Dominion Theatre, 268-269 Tottenham Court Rd, Londyn W1T 7AQ. Stacja: Tottenham Court Rd. Spektakle: pon. – sob. 19.30, dodatkowo śr. i sob. 14.30. Bilety: od £30 www.dominiontheatre.com

24/11/2015 17:07:00

© Brinkhoff Mögenburg

046

CAFÉ COOLTURA LONDYN

» WONDER.LAND 27.11. – 28.02.2016. National Theatre, South Bank, Londyn SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Spektakle: patrz strona teatru. Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk Musical inspirowany bajką Lewisa Carolla „Alicja w krainie czarów”. Bohaterką jest 12-letnia Aly, nękana przez rówieśników i niezadowolona z atmosfery panującej w domu. Dziewczynka przenosi się w wirtualny świat.

Lois Chimimba (Aly) w Wonder.Land 30.11. – 30.01.2016. Noël Coward Theatre, St Martin’s Lane, WC2N 4AU Londyn. Stacja: Leicester Square. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £10 www.achristmascaroltheplay.com

» CINDARELLA 21.11. – 03.01.2016. Lyric Hammersmith, Lyric Square, Londyn W6 0QL. Stacja: Hammersmith. Spektakle: patrz strona teatru. Bilety: od £15 www.lyric.co.uk

Sceniczna adaptacja „Opowieści wigilijnej” Charlesa Dickensa. Moralitet w stylu wiktoriańskim o przemianie stroniącego od ludzi skąpca, zachodzącą w czasie nocy wigilijnej. W roli głównej, powracający na scenę Noël Coward Theatre - Jim Broadbent.

Sceniczna wersja popularnej bajki o kopciuszku, w którego dla odmiany wcieliła się czarnoskóra aktorka, Krystal Dockery. Spektakl jest adresowany do dzieci w wieku powyżej 6 lat.

01.12. – 05.03.2016. Wyndham’s Theatre, Charing Cross Rd, Londyn WC2H 0DA. Stacja: Leicester Square.

Spektakle: pon. – sob. 19.30, dodatkowo śr. i sob. 14.30. Bilety: od £19.50 www.hangmentheplay.com Czarna komedia o kacie, który stracił pracę po złagodzeniu prawa. Po wyprzedaniu wszystkich spektakli w Royal Court Theatre, sztuka została przeniesiona na West End, tylko na jeden sezon.

Jim Broadbent w „A Christmas Carol”

610-MAKIETA 3 42-61.indd 46

© Simon Annand

©Andy Gott

» A CHRISTMAS CAROL

» HANGMEN

Hangmen

24/11/2015 17:07:02

047 » BRIDGE OF SPIES Od 27.11. Szpiegowski, USA. Reż.

Steven Spielberg Starring: Tom Hanks, Mark Rylance, Scott Shepherd, Amy Ryan, Sebastian Koch, Alan Alda

» MADONNA 1.12., godz. 20:00. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £47.50

» DEEP PURPLE 3.12., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £51.75

» DURAN DURAN 8.12., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

» STATUS QUO Adwokat James Donovan znalazł się w samym centrum zimnej wojny po tym, jak CIA wysłało go na trudną misję. Musi wynegocjować uwolnienie amerykańskiego pilota, podejrzanego o szpiegostwo.

13.12., godz. 18:00. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £47

» THE CORRS 23.01. godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

» A-HA 26.03.2016, godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

inne »

WŁĄCZENIE ŚWIATEŁEK NA LONDYŃSKIEJ CHOINCE

3.12., godz. 18:00. Trafalgar Square, Londyn. Stacja: Charing Cross, Embankment. www.london.gov.uk/events Burmistrz Londynu, Boris Johnson, włączy iluminację bożonarodzeniowego drzewka, które tradycyjnie Londynowi podarowali Norwegowie.

»

PRZEDŚWIĄTECZNE ATRAKCJE W REZERWACIE PRZYRODY

5 i 6.12. WWT London Wetland Centre, Queen Elizabeth Walk, Londyn SW13 9WT. Stacja: Barnes. Otwarte codziennie 9:30 – 17:00. Bilety: £11.59 www.wwt.org.uk/london Gareth Davies / Stringer / Gettyimages

kino

Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherds Bush. Bilety: od £25

» CAROL Od 27.11. Reż. Todd Haynes Starring: Cate Blanchett, Rooney Mara, Kyle Chandler Therese pracuje w centrum handlowym i marzy o lepszym życiu. Pewnego dnia poznaje Carol, straszą od siebie, pociągającą, zamożną kobietę, żyjącą w pozbawionym miłości małżeństwie.

Z czasem życie bohaterek komplikuje się coraz bardziej.

The Corrs

» DISNEY ON ICE PRESENTS WORLDS OF

ENCHANTMENT

» BLACK MASS Od 27.11. Sensacyjny, USA. Reż. Scott Cooper, wyst. Johnny Depp, Benedict Cumberbatch, Joel Edgerton, Dakota Johnson Historia Jamesa "Whiteya" Bulgera, handlarza narkotyków i informatora FBI. Bulger dowodził gangiem Winter Hill i przemycał broń dla Irlandzkiej Armii Republikańskiej.

koncerty » MORLINY PRL LIVE MUSIC: ELEKTRYCZNE

GITARY, ENEY, RENI JUSIS

28.11., godz. 18:00. Shepherd’s Bush

610-MAKIETA 3 42-61.indd 47

22-31.12 i 2-3.01. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £20

» ENNIO MORRICONE 16.02.2016, godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: £64.50

» RUDIMENTAL 03.03.2016, godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £24.75

» PETER ANDRE 20.03.2016, godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: £36.50

Rezerwat przyrody w Barnes zaprasza na spotkanie ze św. Mikołajem oraz inne przedświąteczne atrakcje, m.in. przejażdżkę zaprzęgiem psów Husky i świąteczne sesje zdjęciowe.

w POSK-u » NIEZWYKŁE PRZYGODY PANA KLEKSA 28.11. i 05.12., godz. 16:00, 29.11., 06.12., godz. 15:00 JAZZ CAFE POSK

»

WILLIE GARNETT & STAN REYNOLDS BIG BAND SPECIAL

27.11., godz. 20.30. Bilety: £10

» RHYTHM SWING QUINTET 28.11., godz. 20.30. Bilety: £8

24/11/2015 17:07:03

048

CAFÉ COOLTURA PRL Live Music

610-MAKIETA 3 42-61.indd 48

24/11/2015 17:07:04

CAFÉ COOLTURA SPOŁECZEŃSTWO

049

Podaruj dziecku swój język ojczysty Jeszcze 30 temu panowało ogólne przekonanie, że dwujęzyczność hamuje rozwój językowy i intelektualny dziecka. Dziś, po latach badań prowadzonych na całym świecie, środowisko naukowe jest przekonane, że zdecydowanie tak nie jest i próbuje z tym przekazem dotrzeć do rodziców, nauczycieli oraz pracowników służby zdrowia.

»

By również środowisko polskiej emigracji przekonać o prawdziwej wartości dwujęzyczności, z inicjatywy Stowarzyszenia Promocji Języka Polskiego za Granicą (APPLA), przy wsparciu akademii nauk i uniwersytetów w całej Europie, organizacji polonijnych, polskich placówek dyplomatycznych i MSZ, zorganizowana została międzynarodowa kampania „Podaruj dziecku swój język ojczysty”.

Prowadzona jest ona w 11 krajach Europy: Austrii, Belgii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Niemczech, Norwegii, Szwecji, Wielkiej Brytanii oraz we Włoszech.

Kampania skierowana jest do rodziców polskiego pochodzenia i nauczycieli poza granicami Polski. Jej zadaniem jest promocja dwujęzyczności i nauki języka polskiego, poprzez popularyzację wiedzy na temat korzyści płynących z faktu posiadania dwóch języków oraz udzielanie rzetelnych, wspartych badaniami naukowymi, informacji.

W ramach kampanii przygotowana została strona internetowa, na której znaleźć można ciekawostki ze świata nauki, poradnik „Dwujęzyczność w pytaniach i odpowiedziach” i sekcję poświęconą nauce języka polskiego za granicą. Kampania ma również swój profil na Facebooku, a w przygotowaniu są materiały wideo.

610-MAKIETA 3 42-61.indd 49

– Dwujęzyczność niesie ze sobą wielorakie korzyści – mówi mieszkająca w Szkocji dr Anna Martowicz, językoznawca, nauczyciel, matka i pomysłodawczyni kampanii Podaruj dziecku swój język ojczysty. – Wiemy już dziś o rozlicznych korzyściach intelektualnych, płynących z posługiwania się od wczesnego dzieciństwa dwoma językami. Osoby dwujęzyczne myślą bardziej kreatywnie, lepiej radzą sobie z myśleniem abstrakcyjnym, szybciej opanowują kolejne języki, są w stanie łatwiej się skupić – dodaje Martowicz.

Badacze odkryli również, że mózg osób dwujęzycznych pracuje bardziej elastycznie, a nawet, że w porównaniu z osobami jednojęzycznymi wzrasta u nich gęstość masy szarej w płacie ciemieniowym. Dwujęzyczność to także atut na rynku pracy, zatem to też korzysci w wymiarze ekonomicznym.

W ostatnich latach sporo czytamy również o zdrowotnych aspektach dwujęzyczności – wieloletnie przełączania się pomiędzy językami opóźnia proces starzenia się mózgu, demencji i zachorowań na Alzheimera. Najważniejszy zdaje się jednak być aspekt emocjonalny – rodzic nawiązuje z dzieckiem najgłębszy i najnaturalniejszy kontakt w języku, którym sam posługiwał się przez całe życie. To w naszym języku

ojczystym najpełniej możemy wyrazić siebie, swój świat uczuć i wartości.

I nie chodzi tutaj jedynie o biegłość w posługiwaniu się językiem, a o widzenie świata, które jest w języku zakodowane. Dlatego, choć kampania skierowana jest przede wszystkim do rodziców polskiego pochodzenia, zachęcamy wszystkich rodziców – bez względu na to, skąd pochodzą, by w kontaktach z dzieckiem używali swojego języka ojczystego. Jest to również niezwykle istotne dla budowania poczucia własnej wartości u dziecka, które, wzrastając w poszanowaniu języka i kultury kraju pochodzenia rodziców, jak i języka i kultury kraju zamieszkania, akceptuje siebie, swoje korzenie i w zdrowy sposób buduje swoją tożsamość. Dając dziecku swój język ojczysty, otwieramy przed nim również możliwość pełnego kontaktu z dziadkami, rodziną i znajomymi w Polsce. Dwujęzyczne wychowanie to naprawdę bardzo dobry wybór, choć – jak każda inwestycja w dobro dziecka i rodziny – wymaga niejednokrotnie poświęceń. «

Więcej na: appla.org podarujdzieckujezyk.org FB/PodarujDzieckuJezyk

24/11/2015 17:54:11

050

CAFÉ COOLTURA LONDYN

610-MAKIETA 3 42-61.indd 50

24/11/2015 17:07:06

051 n y d n o l o i jkowy d

a rze r d n e a i t polsk a koncer ZA n ZAPRAS

610-MAKIETA 3 42-61.indd 51

24/11/2015 17:07:08

Fot. Wikimedia Commons

052

CAFÉ COOLTURA film

Tadeusz Kościuszko, na długo przed zniesieniem niewolnictwa w USA i pańszczyzny w Polsce, zabiegał o wolność dla wszystkich, także dla czarnoskórych i chłopów.

Polsko-amerykańskiego bohatera przypomina nowy film dokumentalny, w reżyserii Alexa Storożyńskiego.

Człowiek, który wyprzedził swoje czasy – nowy film o Kościuszce

»

W rozmowie Alex Storożyński, dziennikarz, jeden z czołowych działaczy Polonii w USA i honorowy prezes nowojorskiej Fundacji Kościuszkowskiej, opowiada, jak pracując nad książką o Kościuszce, a następnie nad filmem, dotarł do nieznanych wcześniej faktów z życia polskiego i amerykańskiego generała, uczestnika wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych (1775–1783) i wodza polskiego powstania narodowego zwanego insurekcją kościuszkowską 610-MAKIETA 3 42-61.indd 52

(1794). Storożyński pokazuje Kościuszkę nie tylko jako wybitnego wojownika, oddanego idei wolności, ale też kochanka oraz przyjaciela Żydów i czarnoskórych.

Rozmawiała Inga Czerny, PAP.

„Kościuszko: człowiek, który wyprzedził swoje czasy”. Dlaczego taki tytuł?

Alex Storożyński: Kościuszko żył w świecie, który nie był gotowy na jego pomysły. Widział wolność jako ideę

dla wszystkich, nie tylko dla szlachty.

A kto kontrolował świat za czasów Kościuszki? W Polsce szlachta, w Anglii szlachta, a w Stanach Zjednoczonych rewolucja była przeprowadzona tylko dla najbogatszych. Z Murzynami w ogóle nie liczyli się jak z ludźmi.

A dla Kościuszki wolność miała być dla wszystkich. W Polsce dla pańszczyźnianych chłopów, mieszczan, Żydów i kobiet. A w USA także dla czarnoskórych. W testamencie zapisał swój mają24/11/2015 17:07:09

053 tek i pensję generała w wysokości 17 tys. dolarów Thomasowi Jeffersonowi, żeby wyzwolił swych niewolników i dał im jeszcze ziemię i sprzęt rolniczy, by mogli sami się utrzymać.

Czyli w kwestii niewolnictwa wyprzedził ojców założycieli USA o prawie 100 lat?

Jefferson nazwał go „najczystszym synem wolności, jakiego poznałem”. Ale niestety nie zrealizował testamentu Kościuszki. Bał się. Wszyscy jego sąsiedzi i znajomi w Wirginii wciąż mieli niewolników, a tu jakiś Polak zarzucił mu, że jest hipokrytą, bo napisał w Deklaracji Niepodległości, że wszyscy ludzie są równi, a sam wciąż ma niewolników. Kościuszko napisał też osobny testament w Polsce, w którym zastrzegł, że pieniądze dostaną jego siostrzeńcy pod warunkiem, że wyzwolą chłopów i zapewnią im lepsze warunki życia. Po śmierci Kościuszki niewolnictwo istniało jeszcze przez prawie 100 lat, a w Polsce dalej obowiązywała pańszczyzna.

Skąd wzięło się u niego to pragnienie wolności dla wszystkich?

Wyniósł to z rodziny. Ojciec, który miał chłopów, był przekonany, że jeśli będą lepiej traktowani, to będą też lepiej pracować. Potem, na studiach we Francji, Kościuszko poznał fizjokratyzm – teorię ekonomiczną Francois Quesnaya, która głosi, że źródłem bogactwa jest ziemia.

Główne hasło tej teorii – tzw. leseferyzm, czyli swoboda działania – dotyczyło tak naprawdę chłopów. Quesnay głosił, że jeśli damy chłopom więcej wolności, to będą więcej i lepiej pracować, i wszyscy na tym skorzystają. To było bardzo bliskie temu, co Kościuszko słyszał od ojca.

Zakochał się w tej teorii.

Dlaczego wyjechał do Ameryki?

Gdy wrócił z Francji do Polski nie znalazł pracy w wojsku, zaczął więc uczyć francuskiego i matematyki Ludwikę Sosnowską, córkę hetmana Józefa Sosnowskiego. Zakochał się w niej, bo okazało się, że ona już znała dzieła Quesnaya; była kobietą myślącą bardzo podobnie do Kościuszki.

Sosnowski nie zgodził się na ich ślub, bo Kościuszko nie był wystarczająco bogaty.

Próbowali razem wyjechać, ale Sosnowski przyłapał ich na ucieczce. To dlatego Kościuszko wyjechał do Ameryki.

610-MAKIETA 3 42-61.indd 53

Z żadną kobietą już się nie związał na stałe?

Nie. Kochał się w żonie jednego z oficerów, wygląda na to, że nawet zaszła z nim w ciążę, ale nie udało mi się tego na 100 proc. udowodnić. Nie chciałem napisać samej lukrowej biografii, szukałem także negatywnych informacji.

Znalazłem gdzieś, że Kościuszko mógł być gejem, bo kiedyś podczas wojny niepodległościowej spał w Nowym Jorku w jednym śpiworze z innym żołnierzem.

Ale przecież to była zima i wojna! Wręcz przeciwnie. Z jego listów wynika, że był kobieciarzem. Ale i w książce i w filmie pokazuję tylko te rzeczy, które mogę o Kościuszce udowodnić.

Czy udało Ci się dotrzeć do faktów wcześniej nieznanych?

Tak. Np. odkryłem, że po przyjeździe do USA Kościuszko spotkał się z Benjaminem Franklinem, by zdać egzamin na inżyniera wojskowego. Franklin powierzył mu zadanie budowy fortów.

To Kościuszko zbudował twierdzę West Point i to z jego pomysłu utworzono tam akademię wojskową. Odkryłem też niesamowite stosunki Kościuszki z Żydami.

Berek Joselewicz, który walczył podczas insurekcji kościuszkowskiej w pierwszym żydowskim pułku wojskowym, nazwał Kościuszkę „posłańcem od Boga”.

Apelował do Żydów, by walczyli dla niego „jak lwy”, tak bardzo Żydzi w Polsce go popierali. Udało mi się też znaleźć więcej informacji na temat tzw. Murzyna Janie, uwiecznionego na obrazie wraz z Kościuszką. Znalazłem w pamiętnikach, że był to Jean Lapierre z Haiti, asystent Kościuszki podczas insurekcji. Wyobraź sobie, że na świecie wciąż trwało niewolnictwo, a ten Murzyn przyjechał wraz z Kościuszką do Polski, by pomagać mu wyzwolić białych chłopów!

Na skwerze Lafayette przed Białym Domem w Waszyngtonie stoi pomnik Kościuszki. Ale czy rzeczywiście jest on w USA doceniany?

Po rewolucji amerykańskiej był bardzo doceniony. Pięknie mówili o nim George Washington, Jefferson, dobrze pisała prasa. Ale teraz Amerykanie mało o nim wiedzą, bo generalnie też słabo znają historię.

Poza tym nie było w USA do tej pory żadnej popularnej książki na jego temat. Także polscy historycy pisali o Kościuszce głównie jako o wojow-

Nie możemy czekać, aż ktoś coś negatywnego o Polsce powie lub napisze i wtedy się bronić.

Musimy sami przedstawiać swoją historię, by świat o niej wiedział. niku, poza tym bardzo sucho i dość nudno. Ja opierałem się w swojej pracy przede wszystkim na pamiętnikach ludzi, którzy znali Kościuszkę, a także listach, które pisał i otrzymywał.

Jakie masz plany z filmem?

Zrobiłem go głównie dla Amerykanów, bo chciałem, by wiedzieli nie tylko o Kościuszce, ale też o Konstytucji 3 maja. Polacy niestety za często czują się ofiarami. Ale tak nie było zawsze.

Mieliśmy przecież takich bohaterów jak Kościuszko czy Sobieski. Nie możemy czekać, aż ktoś coś negatywnego o Polsce powie lub napisze i wtedy się bronić. Musimy sami przedstawiać swoją historię, by świat o niej wiedział. Dlatego zrobiłem ten film, na który wydałem własny majątek; wsparli mnie też polscy weterani w USA. Zależy mi, by pokazać go też w Polsce, ale na razie nie mam żadnych konkretnych planów. «

Film dokumentalny „Kosciuszko: A Man Before His Time” w reż. Alexa Storożyńskiego, na podstawie jego książki „Kościuszko, książę chłopów”, został zaprezentowany w Nowym Jorku.

24/11/2015 17:07:09

054

CAFÉ COOLTURA w mieście i za miestem

610-MAKIETA 3 42-61.indd 54

24/11/2015 17:07:11

055

610-MAKIETA 3 42-61.indd 55

24/11/2015 17:07:13

056

CAFÉ COOLTURA TECHNOLOGIE Źródło: NEWSERIA

Depilator Braun Silk-épil 5 Wet & Dry Super delikatna depilacja: depilator przeznaczony jest do stosowania w wodzie, co pomaga zrelaksować skórę i zmniejsza dyskomfort podczas usuwania włosków. System masażu o wysokiej częstotliwości stymuluje skórę, podnosząc komfort zabiegu i sprawia, że depilacja jest delikatniejsza.

Efektywność: dzięki innowacyjnej technologii MicroGrip depilator usuwa 4 razy krótsze włoski niż wosk, nawet tak małe, jak ziarenko piasku. Depilator zapewnia gładką skórę aż do 4 tygodni.

Poręczny: depilator jest prosty w obsłudze. Posiada nasadki do 3 podstawowych zabiegów: golenia, depilacji blisko skóry i depilacji połączonej z masażem. Dzięki nowej, antypoślizgowej rączce, ma lepszą kontrolę nad depilacją nawet po zmoczeniu produktu.

CENA OD 40 FUNTÓW

Głośnik TDK TDK Life on Record stworzyło TREK Flex (A28) – mobilne głośniki, które jakością dźwięku nie odstają od większych zestawów muzycznych.

Głośniki działają w obrębie 360 stopni i mogą poszczycić się identycznym dźwiękiem wokół urządzenia i potężną głębią basu, co sprawia, że możemy używać ich zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej.

Wygodę korzystania dodaje możliwość bezprzewodowego połączenia ich z dowolnym urządzeniem z interfejsem Bluetooth. Dzięki pojemnej baterii, wytrzymującej do 8 godzin bez ładowania oraz wytrzymałości na zmienne warunki pogodowe.

Urządzenie zaopatrzono w mocny subwoofer, dwa głośniki oraz pasywny radiator.

CENA OKOŁO 50 FUNTÓW

Przywróć życie kasetom VHS AVerMedia DVD EZMaker 7 pozwoli uporać się z górą starych kaset VHS i przywrócić życie dawnym nagraniom. Dzięki dołączonemu oprogramowaniu można także zredukować szumy czy bezpośrednio udostępnić je na serwisach społecznościowych i podzielić się wspomnieniami.

Karta do przechwytywania obrazu umożliwia przeniesienie nagranych chwil w różnych analogowych formatach na cyfrowy nośnik. Wystarczy komputer, karta DVD EZMaker 7 oraz urządzenie do odtwarzania wideo jak: DV, V8 czy VHS. Podłączenie jest intuicyjne, a samo urządzenie działa na zasadzie „plug and play”.

CENA OD 30 FUNTÓW

610-MAKIETA 3 42-61.indd 56

24/11/2015 18:20:54

057

610-MAKIETA 3 42-61.indd 57

24/11/2015 17:07:19

058

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE Jeszcze inny nawyk traci na popularności. Można powiedzieć, że na szczęście. Chodzi tu o

palenie papierosów.

Co nam służy, a co nie Codzienność wydaje się banalna, ale pozornie zwyczajne nawyki w istotnym stopniu wpływają na stan naszego zdrowia.

Tadeusz Oszubski, MW Media

»

Niedzielne spacery, odbywane niegdyś całymi rodzinami, straciły dziś na popularności. Niesłusznie.

Okazuje się bowiem, że ten zwyczaj wpływa korzystnie na pracę organizmu.

Co prawda od spacerowania tkanka mięśniowa przyrasta nieznacznie, to jednak dodatkowy zastrzyk ruchu i tlenu wpływa korzystnie na mózg i serce.

Według badań zespołu niemieckich uczonych, kierowanego przez dr Wolfganga Koeniga, wykładowcę Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Ulm, przeznaczenie zaledwie 2 godzin tygodniowo na spacer, zmniejsza ryzyko zapadania na choroby serca o aż 61 proc.

Dr Koenig podkreśla, że chodzi o regularny wysiłek,

spacer o stałej porze.

Co ważne, nie dotyczy to jednak intensywnych obciążeń związanych z uprawianym zawodem, bo przemęczeni pracownicy fizyczni są poważnie zagrożeni atakiem serca. Także zawodowi sportowcy przyjmują nadmierne obciążenia.

Należy podkreślić, że ustalenia badaczy z Ulm odnoszą się tylko do osób, prowadzących siedzący tryb życia.

610-MAKIETA 3 42-61.indd 58

Innym, tracącym na popularności nawykiem, jest picie mleka. Trzeba to zmienić! Wyniki badań zespołu naukowców z kanadyjskiego McMaster University, kierowanego przez dr. Stuarta Phillipsa, wykładowcę kinezjologii (gałęzi nauki zajmującej się ruchem), wykazały bowiem, że mleko działa niezwykle korzystnie na organizmy ludzi, wykonujących prace fizyczne i ćwiczenia sportowe.

Naukowcy z University of Nottingham, przy współpracy kolegów z uniwersytetu w Kopenhadze oraz Washington University, ustalili, że palenie papierosów, oprócz rozmaitych szkód wyrządzanych organizmowi, wpływa też na zanik mięśni. Badania przeprowadzono na kilkuset osobach po 60. roku życia, które spożywały podobne ilości alkoholu oraz prowadziły zbliżoną aktywność fizyczną. Badanych podzielono na dwie grupy. Były to osoby palące co najmniej 20 papierosów dziennie od co najmniej 20 lat oraz ludzie niepalący. Eksperci przeprowadzili badania krwi oraz pobrali próbki mięśni, aby ocenić procesy zaniku i tworzenia się tkanki mięśniowej.

Okazało się, że w przypadku palaczy odbudowa tkanki mięśniowej była mniej skuteczna. Ustalono, że jest to skutkiem podwyższonego poziomu miostatyny, hamującej wzrost mięśni, oraz enzymu MAFbx, rozkładającego białka mięśniowe.

Wnioski są więc oczywiste. Spaceruj, pij mleko, nie pal, a mięśnie same powolutku urosną. «

Mleko

pomaga w spalaniu tłuszczu, a jednocześnie wpływa na wykształcenie większej masy mięśni. Badacze z McMaster University przebadali zachowania organizmów dużej grupy mężczyzn, ćwiczących przez 3 miesiące podnoszenie ciężarów. Uczestnikom eksperymentu podawano różne napoje: mleko, napój sojowy o takiej samej zawartości białka i dający tyle samo energii oraz specjalny napój węglowodanowy dla wyczynowców.

Według ekspertów, ci, którzy pili mleko, stracili prawie dwa razy tyle tłuszczu – około kilograma – co mężczyźni, pijący napój węglowodanowy. Z kolei u pijących napój sojowy nie stwierdzono żadnego ubytku tłuszczu. Co warte podkreślenia, osoby pijące mleko uzyskały najwięcej masy mięśniowej.

24/11/2015 17:07:21

059

610-MAKIETA 3 42-61.indd 59

24/11/2015 17:07:22

060

reklama zdrowie

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

610-MAKIETA 3 42-61.indd 60

24/11/2015 17:07:24

061

610-MAKIETA 3 42-61.indd 61

24/11/2015 17:07:25

062

OGŁOSZENIA drobne + UsŁugi

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Wynajmę pokój jednoosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking.

Internet. £80/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07462663981.

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe Telefonicznie:

Warunki:

Ramka do 15 słów

Ramka do 25 słów

£ 30 +vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

610-MAKIETA 4 62-91.indd 62

> Stockwell. Wynajmę miejsce w pokoju we flacie czystym i spokojnym, 5 min. od st. metra, tel.07748348973 po 17.00-tej. > Hounslow. Jedynka w domu z ogrodem blisko komunikacji i sklepów. TEL.07523510272

(usługi)

020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

> Studio flat do wynajęcia. Jest to nowoczesne samodzielne mieszkanie idealne dla pary.

Camberwell 2 strefa.tel 07949083585

> Greenford- podwójny pokój dla 1 osoby + internet, rachunki wliczone, 5 min do metra, 2 tyg. depozytu, tel. 07846468076 > Seven Sisters. Duża jedynka 100 tygodniowo. W domu polska para i osoba pochodzenia Irlandskiego.07741579165 Andrzej > Biuro na sprzedaż, N19, Holloway Road, przy głównej ulicy, parter, blisko stacji Archway, licencja A2, £12000, czynsz £750/mies. 2 pokoje, aneks kuchenny, toaleta. Ok. 45m2. Premium. 07715677401, 07436582104. > Wood Green, N17 7QX, Pokój duża jedynka dla spokojnej osoby, £130/tydzień plus gas do podziału.

Woda , Council , Internet wliczone w cenę mieszkania. 02088851890, 07436792779, 07436582103

> Pokój na Hanwell dla 1 lub 2 osób niepalących. mieszka3 osoby. rachunki wliczone oraz umowa wynajmu.tel.07932002822 07984613766. > Enfield, EN1 4HG, 3 pokojowy dom z ogrodem, £1450/miesięcznie + rachunki. 2 podwójne sypialnie, 1 pojedyncza, łazienka z wanna, salon, ładna kuchnia. Dostępne od 02/12/2015. 02088851890, 07436582103, 07715677401 > Tottenham, N17 6TN , 6 Pokojowy dom z ogrodem , £2490 miesięcznie + rachunki. 5 podwójnych oraz 1 mniejsza sypialnia, łazienka , 2 osobne toalety , kuchnia z jadalnia , ogród .

Dostępny od ZARAZ. 02088851890, 07436792779, 07436582103 > Pokój na Hanwell dla 1 lub 2 osob niepalących mieszkaniu mieszka 3 osoby. rachunki wliczone oraz umowa wynajmu. tel.07932002822 lub 07984613766. > South Tottenham, N17 6EE, Pokój jedynka £95/tydzień + rachunki za gaz i prąd do podziału z lokatorami . W domu 2 łazienki , wspólna kuchnia , ogród . Dostępny od ZARAZ . 07436792779 > South Tottenham, N17 6DG , Pokój jedynka £75/tydzień + rachunki za gaz i prąd do podziału z lokatorami. W domu 2 łazienki , wspólna kuchnia , ogród . Dostępny od 27/11/2015. 07436792779. > Arnos Grove, N11 2ST, 1 pokojowy flat na pierwszym piętrze, £1150, łazienka, kuchnia.

24/11/2015 17:12:45

063 > Dostępny od 15/12/2015, 02088851890, 07436792779, 07436582103

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Poszukuje doświadczonych Pań do sprzątania. Doświadczenie i referencje wymagane. Możliwość stałej współpracy lub prace dorywcze. Magdalena proszę dzwonić od Pn – Pt w godz 9.00 – 18.00 07985427487

> Zarabiaj Przez Internet 24h na dobę. Nauczę za darmo każdą osobę jak od podstaw wystartować i zarabiać w Internecie 07961222932 > Zatrudnię od zaraz fryzjerkę

damsko-męską z doświadczeniem tel. 07927966698

> Hairdresser and beautician to

work in salon in Willesden North West London Nw10 Call Shurun between 11am - 7pm Tel 0208 451 8885

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

> Malarz-dekorator. Nie tylko wykonuje downsize stolarkę elektrykę hydraulikę itd Van I własne narzędzia cscs cic itp 0787360870 > Duży polsko-angielski słownik 2 tomy, nowy.tel 07523510272 > Tapeciarz 10 lat doświadczenia w UK , poszukuje zleceń cena/ dniówki papier pod malowanie itp.

Gwarancja tel. 07463227169

610-MAKIETA 4 62-91.indd 63

> Elektryk 12 lat w UK.Instalacje zgodne z 17 Edition.Fuseboxy.

Automatyka HW CH.Certyfikat NICEIC.Referencje.Insurance Policy.

Szuka pracy. Paweł 07469234481 > Tapeciarz 10 lat doświadczenia poszukuje zleceń na tapetowanie papier pod malowanie itp.

Gwarancja tel. 07463227169 > Plastrarze z własnymi narzędziami i transportem poszukują pracy 07723727230 > Elektryk, glazurnik szuka pracy na dniówki, doświadczenie w angielskich instalacjach elektrycznych montaż, usuwanie awarii, naprawa komputerów, tel 07494733365 > Księgowa z doświadczeniem szuka pracy lub współpracy; księgowość firm, CIS, selfassessment, ltd, partnership, podatki, benefity. Londyn 07522043231 > Malarz poszukuje pracy na dłużej w stabilnej firmie posiadam własne narzędzia ,transport , tel.

07463227169 > Tapeciarz 10 lat doświadczenia w UK , poszukuje zleceń cena/ dniówki papier pod malowanie itp Gwarancja tel 07463227169 > Elektryk szuka pracy - 10 lat doświadczenia, certyfikat, wszystkie rodzaje instalacji. Marcin 07825268434 > Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakości. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz. > Plastrarze z własnymi narzędziami szukają zleceń gwarantujemy wysoka jakość I czystość Marcin 07515464677 > Elektryk szuka pracy - 10 lat doświadczenia, certyfikat, wszystkie rodzaje instalacji. Marcin 07825268434 > Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakości. 8 lat

24/11/2015 17:12:46

064

OGŁOSZENIA drobne + UsŁugi

praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz.

> Elektryk z brytyjskimi

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

uprawnieniami. Instalacje, bezpieczniki, przeróbki i usprawnienia, naprawy usterek. Tel. 07726141296

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Opony Zimowe.

Wulkanizacja na Park Royal. Opony Nowe i Używane. Laserowa zbieżność kół na miejscu! Przystępne ceny! NW10 7UD Londyn 07776823881 02084514488

Pomoc drogowa 24h/7.

Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT. Paweł 07727244856

Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £395, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-920-3526 Szczegóły Na www.

BeautyTrainingStudio. co.uk

Dyplomowana higienistka stomatologiczna. Zapraszamy do odwiedzenia Glowing Dental koło stacji Mortlake. Białe zęby, świeży oddech, doczyszczanie osadów także poddziąsłowo, wspomaganie leczenia chorób przyzębia.

Tel.07901542584

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

> Laptop HP. i5 2,4ghz. Pamięć 4gb. Dysk twardy 500gb. Wi-Fi. Dvd-rw. Kamera.Win7 PL. Pro. Stan bdb.Gwarancja.140 tel

> Jadę do Polski (dn. 20.12.15 wracam 29.12.15) do Białegostoku zabiorę 2 osoby Cena do uzgodnienia. 07933296499

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zadbana i myślę ze nic mi nie brakuje prócz Ciebie 074 7075 0110

> Mężczyzna 32 letni pozna atrakcyjna panią chętnie starsza aby uprzyjemnić sobie czas w weekendy. Lepszy dobry romans niż byle jaki związek Tel07752527785 > Szukam zadbanego i konkretnego chłopaka (28-40), przy którym nie będę się nudziła. (Jesteś w związku? Nie dzwoń!). Ja 27 atrakcyjna, zadbana 074 7075 0110 > 41 latek wysoki po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu otwartej szczerej zdecydowanej na stały związek 07772387104 > Poznam młodą puszysta dziewczynę z Londynu jestem 34 letnim zadbanym fajnym facetem 07555204945 > Witam szukam kobiety (30-40).

Ja 40 lat. Slough i okolice.T.07479540840. > Witam szukam dyskretną

kobietę Wiktor 07732432389

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932

07593298590

> TV Samsung 40 “ Smart UHD 4K nowej generacji roczny, mało używany w idealnym stanie ( 2 piloty, dekoder SAT. wi fi, usb ) tanio f 340 tel. 07533637490

610-MAKIETA 4 62-91.indd 64

normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat. 07770933889

> Jesteś zadbany, fajny na poziomie (28-40)? Odezwij się. Nie pożałujesz. Ja 27 atrakcyjna,

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

komputery serwis

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

> Randka w ciemno szukam

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

Naprawa laptopów reinstalacje systemów, wymiana układów graficznych, chłodzenia i innych elementów.

Konkurencyjne ceny 07910473675

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

NC+, polsat - na umowę lub kartę, wymiany dekoderów, dodanie multiroomu, ustawianie anten - to wszystko w punkcie: 60 The Mall, Ealing Broadway W53TA, tel:02088101577, Instalacje:07779631401 Zapraszamy

24/11/2015 17:12:47

065 usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Corgi Gas safe register No. 503179 Instalacja bojlerów, mega flow, central heating, wszelkie instalacje + solary słoneczne Certyfikaty od £40 serwis i naprawa 24h/7 tel.

07852988768

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka, specjalizacja konserwacja zabytków, wszelkie prace architektoniczne, kontakt: 0790 3034463; szymon@dylewski. fsnet.co.uk

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

Najtańszy wywóz Śmieci, Wywrotki 3.5 i 7,5 t Przeprowadzki cały Londyn Holowanie -przewóz aut Vany i osobówki Wynajem skipów 8 yrd i 12 yrd tel:07862278729 07862278730

610-MAKIETA 4 62-91.indd 65

Tłumaczenia przysięgłe 24/7 bezpośrednio nie przez google akceptowane wszędzie w UK i PL. Prawnicze i medyczne, dokumenty, świadectwa. Szybciej i taniej niż inni.

Kontakt: slav.translations@gmail.com lub 07981753699

Rozliczenia podatkowe, rejestracja i rozliczenia Self employed. Working Tax Credit, Child Tax Credit. Pomoc w benefitach. Kontakt 07475957191

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

zapytaj O OGŁOSZENIE RAMKOWE 020 8846 3614

24/11/2015 17:12:47

066

REKLAMA transport

610-MAKIETA 4 62-91.indd 66

24/11/2015 17:12:49

067

610-MAKIETA 4 62-91.indd 67

24/11/2015 17:12:50

068

OGŁOSZENIA USŁUGI

610-MAKIETA 4 62-91.indd 68

24/11/2015 17:12:52

069

610-MAKIETA 4 62-91.indd 69

24/11/2015 17:12:54

070

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

610-MAKIETA 4 62-91.indd 70

24/11/2015 17:12:56

071

610-MAKIETA 4 62-91.indd 71

24/11/2015 17:12:57

072

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

610-MAKIETA 4 62-91.indd 72

24/11/2015 17:12:59

073

610-MAKIETA 4 62-91.indd 73

24/11/2015 17:13:00

074

PORADY NASZE SPRAWY

Gosia Demetriou radzi

WITAJ GOSIU! Zwracam się do Ciebie z prośbą o pomoc, dla mnie i dzieci. Mój mąż to wspaniały fachowiec na budowach, kiedyś był również wspaniałym mężem i ojcem. Dziś boję się o to, w jakim stanie wróci do domu i co będzie wyprawiał. Miewa tygodniowe ciągoty do alkoholu, po czym przeprasza mnie i znów jest ok, niestety, na krótki czas. W domu są burdy i awantury. Córka w szkolnych wypracowaniach opisuje to, co się czasem dzieje w domu. Poza tym poinformowała mnie, że w szkole jest specjalny numer 0800..., pod który dzieci mogą zadzwonić i powiedzieć o takiej właśnie sytuacji. No to już po prostu zdębiałam!

Finansowo jestem zależna od męża. Nie mam już siły, czasem mam myśli samo-

bójcze, ale tylko dzieci trzymają mnie przy życiu. Chciałabym odejść, ale nie wiem gdzie. Pomóż mi.

CZYTELNICZKA

DROGA CZYTELNICZKO Dziękuję Ci serdecznie za list i cieszę się, że szukasz wyjścia z sytuacji, w której wiele kobiet (czasami też i mężczyzn) tkwi latami. Czytelniczko, przypuszczam, że jesteś tak wyczerpana psychicznie, że nie masz sił i energii, żeby zmienić sytuację dla siebie; jednak pamiętaj, że ponosisz odpowiedzialność za dzieci. Masz obowiązek, żeby zrobić to dla nich, gdyż one samodzielnie nie mogą podjąć takiej decyzji. Jako rodzic zapewne zdajesz sobie sprawę, że jedną z podstawowych potrzeb dzieci jest ich bezpieczeństwo.

Czy Twoje pociechy czują się bezpiecznie, kiedy w domu są awantury?

Jeśli interweniuje policja, to w UK ma ona obowiązek poinformować opiekę społeczną o fakcie przemocy w rodzinie, ponieważ dzieci wychowujące się w domach, gdzie istnieje przemoc, są widziane jako dzieci zagrożone i w potrzebie (children in need). Opieka społeczna musi ocenić, czy drugi rodzic jest w stanie chronić dziecko i zapewnić mu opiekę. Przypominam, że dzieci mogą dzwonić na bezpłatną linię do ChildLine pod numer 0800 1111 i porozmawiać o swoich problemach, wyżalić się lub szukać porady.

W Twojej sytuacji, Czytelniczko, musisz mieć dwa plany na wprowadzenie pozytywnych zmian dla rodziny: na moment krytyczny i długotrwały.

W nagłym wypadku, powinnaś zadzwonić na policję pod numer 999 i zgłosić przemoc w domu (ang. domestic violence incydent – DV). W takich momentach,

kiedy szukamy natychmiastowej pomocy, powinniśmy mieć przygotowaną listę telefonów do tych osób oraz do organizacji, które mogą pomóc, trochę zaoszczędzonych pieniędzy na autobus lub taksówkę, kopie ważnych dokumentów oraz zapasowe klucze do domu. Trzeba też pamiętać o lekarstwach.

Organizacją, która pomaga kobietom, będącym ofiarami domowej przemocy, jest Women’s Aid (pomoc dla kobiet). Wraz z organizacją Refuge (schronisko) dysponują darmową linią telefoniczną (0808 2000 247), pod którą można uzyskać całodobowy dostęp do porad, informacji, a nawet tymczasowego lokum (refuge) i pomocy w organizowaniu należących się benefitów. Więcej na ten temat na stronie: www.womensaid. org.uk, na której można znaleźć świetny „The Survivor’s Handbook” – poradnik przetrwania w języku polskim.

Dodam też, że i mężczyźni bywają ofiarami przemocy. Więcej na ten temat na stronach www.mankind.org.uk i www. mensaid.com.

Czytelniczko, jeśli chodzi o plan długotrwały na wprowadzenie pozytywnych zmian w Twojej rodzinie, to radzę Ci poszukać pracy, zacząć odkładać trochę pieniędzy, skontaktować się z CAB, a nawet poprosić o wsparcie, jakie oferują nam polscy psychologowie i terapeuci. Wspomniałaś o samobójczych myślach, więc powinnaś natychmiast udać się do swojego lekarza rodzinnego z prośbą o farmakologiczne leczenie lub terapię. Być może mąż zgodziłby się na terapię odwykową?

Z całego serca życzę Ci, i Twojej rodzinie, lepszego czasu, na które tak bardzo mieliście nadzieję, zaczynając nowe życie w Anglii.

GOSIA

Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych, otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.

610-MAKIETA 4 62-91.indd 74

24/11/2015 17:13:03

075

610-MAKIETA 4 62-91.indd 75

24/11/2015 17:13:04

076

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Pysiu Ptysiu Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

„Przepis na eklery, czyli kuchnia polska w najlepszym wydaniu” – taki tytuł znalazłem w jednej z polskich książek kucharskich. Z jednej strony to kłamstwo jakich mało, a z drugiej strony to nic złego, że takie klasyczne dania uznaje się jako polskie. Nikt nie jest przecież w stanie udowodnić, że eklery nie narodziły się właśnie w kraju nad Wisłą.

Tylko ta nazwa trochę zapożyczona, bo oryginalnie nazywają się „eclairs”. Udowadnianie czegokolwiek nie ma sensu, ale dobrze jest wiedzieć, co i jak.

Eklery to najprawdopodobniej dzieło najsłynniejszego francuskiego kucharza Antonina Careme’a (1784-1833). Nadmuchane ciasto, które potem napełnia się bitą śmietaną lub kremem budyniowym, fachowo nazywanym creme patissiere. To wszystko polane czekoladą. Wspaniała idea, która jest kanonem sztuki cukier610-MAKIETA 4 62-91.indd 76

niczej. Podobnie jak my – Polacy, Brytyjczycy również uważają eklery jako swój narodowy przysmak, z tym, że utarło się, że zawsze wypełnia się je bitą śmietaną.

Osobiście bardziej lubię eklery z creme patissiere. Może dlatego, że cukiernia niedaleko mojego domu właśnie takie produkowała i jest to rodzaj „smaku z dzieciństwa”.

Historia „eclairs” zaczyna się wraz z wynalezieniem ciasta ptysiowego. Nie da się jednoznacznie stwierdzić, kto je wynalazł. Istnieje wielkie prawdopodobieństwo, że powstało jako naturalny proces rozwoju kuchni w wielu miejscach naraz. Możliwe, że również w Polsce.

Niektórzy badacze skłaniają się w kierunku historii, która głosi, że w 1533 roku Katarzyna Medycejska przywiozła do Francji włoskiego kucharza. To on miał jakoby być w posiadaniu starej receptury na ciasto, które stało się podstawą w kreacji eklerów. Prawda to czy nie, trudno powiedzieć, ale trochę awan-

turniczy Włosi twierdzą, że to właśnie oni wynaleźli „choux pastry”. „Choux pastry” to nazwa ciasta, z którego produkuje się eklery, ale nie tylko.

Podstawowa różnica z innymi ciastami cukierniczymi jest taka, że jest ono niejako ugotowane zanim zostanie upieczone. Mieszanka z wody, masła, jajek i mąki jest najpierw gotowana, aby uformować pastę. Z niej dopiero formuje się paluchy, które po upieczeniu są chrupiące, złociste i puste w środku. Ta pustka pozostawia wielu kucharzom wspaniałe możliwości. „Choux pastry” nie zawiera dużo cukru, można więc uruchomić fantazję na możliwe wypełniacze. Wspaniale smakuje nadziane musem z wędzonego łososia lub miękkim twarogiem ze szczypiorkiem, a jeszcze lepiej jednym i drugim naraz.

Pozostawiam to waszej fantazji. „Choux pastry” jest również podstawą innych przysmaków, takich jak choćby profiteroles. Nic to innego, jak bardziej okrągła forma eklera. Zamiast 24/11/2015 17:13:04

077 podłużnych paluchów, robi się okrągłe bułeczki wielkości pasztecika. Wypełnione kremem są doskonałe. Wspomniany Antonin Careme wykorzystał profiteroles do spopularyzowania w świecie znanego od dawna świątecznego wypieku, nazywanego croquembouche.

Pojawiał się on, i nadal pojawia, na francuskich stołach, przy wszystkich możliwych okazjach do świętowania. Najbardziej jednak przyjął się w postaci tortu weselnego. Jego przygotowanie zajmuje kilka dni. Nie ze względu na trudność, ale raczej ze względu na proces powstawania. Croquembouche to piramida w kształcie stożka, zrobiona z małych profiterolek, napełnionych bitą śmietaną.

Wszystkie one połączone są ze sobą karmelem, a często również polane czekoladą. W efekcie otrzymujemy piramidę z małych profiterolek, w chrupiącej polewie z cukru. Croquembouche właśnie to oznacza – chrupiący w ustach.

Jako ulubioną polską odmianę „choux pastry” wymieniłbym ptysie. Wielkości kajzerki wypieki z tego ciasta, wypełnione ubitymi z cukrem i cytryną białkami jajek. Coś wspaniałego! «

610-MAKIETA 4 62-91.indd 77

Choux pastry / Ciasto na eklery Składniki: 125ml mleka 125ml wody 100g masła pokrojonego w kostkę

½ łyżeczki soli ½ łyżeczki cukru 150g mąki 4 jajka Przygotowanie: Wodę, mleko, masło, sól i cukier postawić w garnku na ogniu i powoli doprowadzić do wrzenia. Kiedy się zagotuje, zdjąć z ognia i dodać przesianą mąkę. Drewnianą lub cukierniczą łyżką wymieszać dokładnie, aż do powstania jednolitej masy.

Wstawić z powrotem na ogień na ok. 1 minutę. Po zdjęciu z ognia pozostawić na 5 minut do ostygnięcia i dodawać po jednym jajku, ciągle mieszając. Jak tylko wszystkie jajka połączą się z pozostałą masą, powstanie delikatne, kremowe ciasto, które należy przy pomocy rękawa cukierniczego wycisnąć na wyłożoną papierem blaszkę w postaci paluchów, bułeczek lub dowolnych kształtów. Pieczemy w piekarniku rozgrzanym do 180ºC, aż będą złociste. Po upieczeniu powinny być chrupiące na zewnątrz, a puste i miękkie w środku.

Teraz można je wypełnić czym dusza zapragnie. Smacznego!

24/11/2015 17:13:06

078

CAFÉ COOLTURA GWIAZDOZBIÓR

Z życia gwiazd DOROTA CHOTECKA. DZIECKO TAK, IN VITRO NIE! GWIAZDA „RANCZA” DŁUGO STARAŁA SIĘ O DZIECKO... GDY SIĘ UDAŁO, BYŁA SZCZĘŚLIWA! Dorota Chotecka od lat jest w związku z Radkiem Pazurą. Aktorka długo nie chciała mieć dziecka. Aż zdarzył się wypadek jej ukochanego... Wtedy gwiazda odnalazła instynkt macierzyński: – Poczułam go w wieku 38 lat. Wcześniej wszyscy mi mówili, że powinnam mieć dziecko, ale ja tego nie czułam. Mówię to uczciwie – wyznała aktorka w wywiadzie dla „Show”. – Nie czułam nawet, że mogłabym być mamą. Podobało mi się moje życie.

Ale w pewnym momencie coś się zmieniło.

To było po wypadku Radka. Nagle spotkało mnie wielkie nieszczęście i zobaczyłam nasze życie z innej strony. Bezsensowne uganianie się za karierą, rolami, pieniędzmi...

Oczywiście, to też jest ważne. Ale zdałam sobie sprawę, że w tym wszystkim zabrakło nas. Miałam przed oczyma człowieka, który odchodzi, i pomyślałam, że gdybym go

straciła, to przynajmniej miałabym dziecko.

A tak mogę zostać sama. „Co myśmy zrobili?” – pomyślałam, i w tym momencie nagle poczułam instynkt macierzyński. Zrozumiałam, że chcę mieć dziecko.

Teraz, natychmiast. Po czym oczywiście się okazało, że to wcale nie jest takie łatwe. Nie od razu udało mi się zajść w ciążę.

Mimo kłopotów gwiazda nigdy nie myślała o in vitro: – Jesteśmy osobami wierzącymi, więc w ogóle do głowy nam to nie przyszło. Nie zastanawiałam się nad taką opcją. Tak bardzo wierzyłam, że zajdę w ciążę i będę miała dziecko, że nawet o tym nie pomyślałam – mówi Dorota Chotecka.

Dziś córka aktorskiej pary, Klara, ma już osiem lat!

Magda Stużyńska jest na diecie!

GWIAZDA „PRZYJACIÓŁEK” WRESZCIE MOŻE SIĘ ODCHUDZIĆ!

Przez długi czas Magda Stużyńska mogła mieć nadprogramowe kilogramy. Nie przeszkadzały one gwieździe, a wręcz... pomagały! – W moim przekonaniu nadwaga (nie mylić z otyłością) nie musi odbierać kobiecości, to jeden ze szkodliwych stereotypów, który nam się wtłacza. Pierwsze moje dziecko miało alergię i w trzy miesiące byłam chuda. Ale nigdy nie zakładałam, że chwilę po porodzie muszę się wbić w bikini. Po urodzeniu drugiego dziecka kilka kilogramów mi zostało, wtedy dostałam rolę Anki w „Przyjaciółkach”. Cieszyłam się nawet, że miałam zielone światło na brak ograniczeń dietetycznych – w kontrakcie miałam bowiem napisane, że mam być gruba – wspominała aktorka w wywiadzie dla „Olivii”.

Ale teraz sytuacja zaczęła się zmieniać...

– Teraz moja bohaterka może schudnąć. I ten proces już się zaczął, choć postępuje powoli – mówi gwiazda. – Nie mam takiego planu, że po wakacjach będę „slim fit”. Na co dzień mam tyle zadań, rygorów, że nie chcę ich więcej. Nie próbuję być perfekcyjna na każdym polu. Zresztą, chcę mieć z życia trochę przyjemności.

Aktorka chodzi więc na fitness: dwa, trzy razy w tygodniu, gdy jej dzieci są w szkole lub przedszkolu. Skąd Magda bierze motywację?

– Wystarczy stanąć przed lustrem w bieliźnie. Albo zobaczyć na siłowni Dominikę Figurską, która ma piątkę dzieci, ale dba o siebie i wygląda fantastycznie – śmieje się gwiazda.

– Czasem wymiękam. Czasem idę, czasem nie. Ale już dwa miesiące udało mi się wytrwać! – mówi dumna z siebie Magdalena Stużyńska.

610-MAKIETA 4 62-91.indd 78

24/11/2015 17:13:10

079 AGNIESZKA SIENKIEWICZ: „RĄBAŁAM ŻEBERKA”

DJ Adamus: „To był żart”

MUZYK WYMYŚLIŁ SPRYTNY CHWYT MARKETINGOWY! Ten news zelektryzował wszystkich!

Gdy DJ Adamus i Paulla ogłosili, że mają romans, nie wszyscy jednak w to uwierzyli. I słusznie! Okazuje się bowiem, że doniesienia o romansie zostały wymyślone na potrzeby promocji wspólnego utworu pary!

– Uwielbiam manipulować informacjami medialnymi, bo jestem wykształconym dziennikarzem, i wiem, jak to funkcjonuje.

I tak mój romans z Paullą był wymyślony przeze mnie tylko dla promocji naszego nowego singla – zdradził muzyk w wywiadzie dla „Angory”.

Przytulanki i całuski nie były jednak tylko udawane! Para poznała się na planie programu „Twoja twarz brzmi znajomo” i szybko się zaprzyjaźniła: – Z Paullą jesteśmy w bardzo dobrych stosunkach, przyjacielskich, koncertujemy dużo po Polsce i nie ukrywam, że postanowiłem wypromować singla według wzorca „pokaż cycki, a napiszą o tobie”.

Można wydać świetną płytę, ale bez promocji nikt tego nie zauważy – wyznał DJ.

610-MAKIETA 4 62-91.indd 79

AKTORKA PRACOWAŁA... W SKLEPIE MIĘSNYM! Agnieszka Sienkiewicz pochodzi z rodziny, w której nie przelewało się. Może dlatego szybko podjęła swoją pierwszą pracę: – W moich stronach młodzież latem zarobkowała i było to naturalne. Pierwszą pracę miałam w dziale mięsnym. Całe wakacje podawałam wędliny, a gdy było trzeba, rąbałam żeberka toporkiem na pieńku – wspomina gwiazda w wywiadzie dla „Claudii”. – Miałam 14 lat. Odciążałam rodziców, dorabiając do kieszonkowego.

Później Agnieszka Sienkiewicz znalazła inne zajęcie: – W liceum, w wakacje, byłam kelnerką w restauracji. To była ciężka praca. W sezonie odwiedzało nas mnóstwo gości. Była to jedyna restauracja w okolicy, a ja byłam w niej jedyną kelnerką! – mówi.

Zdarzały się i lżejsze zajęcia...

– W trakcie studiów zdarzyła mi się najprzyjemniejsza wakacyjna fucha. Przez miesiąc pływałam żaglówką po mazurskich jeziorach, pod banderą pewnej firmy. Była to forma reklamy.

Wieczorem cumowaliśmy i robiliśmy dla turystów konkursy.

Miałam miesiąc superwakacji, za które jeszcze mi płacono.

Potem aktorka ruszyła na podbój Warszawy. Tam długi czas pracowała jako opiekunka starszej pani i niania: – Z sentymentem wspominam tamte lata. Jako niania pracowałam nawet wtedy, gdy zostałam aktorką Teatru Współczesnego. Za pensję z etatu, kiedy jeszcze mało grałam, ciężko było się utrzymać. Żeby było jasne: aktorka nigdy nie wydawała pieniędzy lekką ręką! – Tak zostałam wychowana. Bez fanaberii – podkreśla.

Natalia Lesz. Macierzyństwo oduczyło ją egoizmu.

AKTORKA ODZYSKAŁA SPOKÓJ DUCHA, GDY ZOSTAŁA MAMĄ!

Natalia Lesz kiedyś zaskakiwała. Dziś aktorka i piosenkarka spoważniała, nabrała dystansu do wielu spraw. A wszystko za sprawą jednej małej osóbki: – Urodzenie dziecka porządkuje wiele spraw w głowie, choć nadal nie wiem, czy z pełną stanowczością mogę o sobie mówić: jestem dorosła. Na pewno jednak macierzyństwo zbliżyło mnie do dorosłości – wyznała gwiazda w wywiadzie dla „Gali”. – Człowiek bardzo łatwo przyzwyczaja się do komfortu bycia samym, bez dziecka.

Przedtem moje sprawy dotyczyły tylko mnie. Macierzyństwo uświadomiło mi, że wszystko mija, a dziecko to jedyny ślad, jaki po nas pozostaje.

I tego nie można poczuć, dopóki nie zostanie się matką. Ja zyskałam spokój. Wzrusza mnie w moim dziecku wiele rzeczy: bezwarunkowa i totalna miłość, z jaką na mnie patrzy, albo to, jak genialnie potrafi przystosować się do nowych warunków – mówi szczęśliwa Natalia Lesz.

24/11/2015 17:13:18

080

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

PIOTR DOBRONIAK

»

Norman Davies podpisuje swoje książki w naszej ambasadzie w Londynie

Szlak nadziei (Trial of hope) Najnowsza książka Normana Daviesa jest pewnego rodzaju ewenementem. Brytyjski historyk nie ukrywa, że jest efektem pięćdziesięciu lat jego pracy. Zaznacza również, że ta książka prawie go zabiła. Nigdy dotąd nie ukazała się tak pełna opowieść o armii generała Andersa.

610-MAKIETA 4 62-91.indd 80

Norman Davies w wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej wspomniał o tym, że jest to jego pierwsza książka, w której więcej jest zdjęć, jak tekstu. Wynika to głównie z tego, że Davies dotarł do niepublikowanych do tej pory fotografii i dokumentów, które zalegały w rodzinnych archiwach byłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Profesor pisze w przedmowie do „Szlaku nadziei”, że „Generał Anders i jego armia należą już do historii. Cierpienia i dążenia jego ludzi już się skończyły”, zaznacza jednak, że dlatego właśnie „istotne jest, by nowe pokolenia dowiedziały się, co się wydarzyło, i oddały hołd triumfowi ludzkiego ducha”.

W przedmowie znajdują się też bardzo znamienne słowa, które powinien zapamiętać każdy Polak: „Gdyby współcześnie Polacy lepiej znali swoją historię, nie byliby tak skłonni do lekceważenia osiągnięć narodu z ostatnich dwudziestu pięciu lat”. Dodając jeszcze na koniec wywiadu, profesor Norman Davies mówi, że w jego rozmowach z ludźmi, którzy przeszli szlak Andersa, powtarza się jedno zdanie: MY NIE BYLIŚMY UCHODŹCAMI. Żołnierze, kobiety, dzieci i starcy zostali najpierw deportowani w głąb ZSRS, a potem razem z armią, i za armią, ruszyli walczyć z hitlerowskimi Niemcami.

Zanim dotarli na front byli raczej wygnańcami z Kraju Rad. Jakże żałośnie po tych słowach brzmią porównania Polaków ze „szlaku nadziei” do obecnych „uchodźców”, zalewających Europę?

Nie wszystkim było dane wyjechać razem z Andersem. Duża liczba Polaków została na terenach sowieckich. Do niektórych nie dotarła informacja o tworzeniu polskich jednostek. Sowieci też specjalnie nie pomagali w organizacji obcych i niezależnych od nich jednostek. Po decyzji Stalina o stworzeniu dywizji Tadeusza Kościuszki, podporządkowanej Armii Czerwonej, „pomoc” dla żołnierzy Andersa przemieniła się wręcz w próby dywersji czy nawet „naturalnego unicestwienia”, powodowanego przez warunki bytowe.

Dochodziło też do sytuacji zupełnie przypadkowych jak ta z dziadkiem Skibą, który wyszedł ze swojego pociągu na którejś 24/11/2015 17:13:20

081 ze stacji i do pociągu z powrotem już nie dotarł. Pociąg ruszył bez niego.

W książce część fotografii pochodzi od jednego człowieka – Mieczysława Zakrzewskiego, który dotarł do polskiej armii do Murmańska wraz z korpusem kilkuset oficerów z Londynu. Razem z Zakrzewskim przyjechał do Rosji również z aparatem marki Dollina, a w ciągu całego szlaku armii gen. Andersa zrobił około 3 tys. zdjęć.

Jak się okazuje, szlak żołnierskiej tułaczki był dosyć dobrze udokumentowany. Nawet nad wyraz dobrze. Z jednej strony dbali o to żołnierze z biura prasowego armii, a z drugiej byli właśnie ludzie – często fotografowie amatorzy – jak Mieczysław Zakrzewski. Biuro prasowe armii, to biuro prasowe marzeń każdego literata – Gierdoyc, Wańkowicz, Herling-Grudziński – to kanon polskich pisarzy i publicystów. Ludzie tworzący historię, a zarazem ludzie, którzy stali się historią. To właśnie Melchior Wańkowicz jest autorem trzech tomów reportażu pt. „Bitwa o Monte Cassino” i zarazem autorem mitu o samej bitwie.

A trzeba pamiętać, że udział 2 Korpusu w bitwie o Monte Cassino to była samowolka Andersa, która spotkała się ze sprzeciwem rządu w Londynie. Generał Sosnkowski uważał, że siły polskie są niewystarczające do udziału w tak trudnych walkach. W konsekwencji wzgórze to stało się dla Polaków wzgórzem Calvario („Monte Calvario”): zginęło 281 oficerów i 3503 żołnierzy. Pomimo ogromnych strat udało się utrzymać zajęte pozycje, co pozwoliło na połączenie polskich oddziałów z jednostkami brytyjskiej 78 Dywizji.

610-MAKIETA 4 62-91.indd 81

Gdyby współcześnie Polacy lepiej znali swoją historię, nie byliby tak skłonni do lekceważenia osiągnięć narodu z ostatnich dwudziestu pięciu lat.

Po zaciętych walkach żołnierze 12 Pułku Ułanów Podolskich, którzy utrzymywali się na głęboko wysuniętych pozycjach, zauważyli oznaki wycofywania się Niemców i po mobilizacji podeszli na szczyt, zawieszając na ruinach biało-czerwoną flagę. O godzinie dwunastej w południe, 18 maja 1944 roku, Emil Czech zagrał na gruzach klasztoru Monte Cassino hejnał mariacki – znak zwycięstwa.

Norman Davies pisze w swojej książce, że mówienie o tym, że Polacy zdobyli wzgórze jest mylne. Polacy mieli duży wkład i pierwsi dostali się na szczyt, jednak był to zbiorowy wysiłek żołnierzy brytyjskich, amerykańskich, kanadyjskich, nowozelandzkich (w tym maoryskich), francuskich, tunezyjskich, algierskich, włoskich, hinduskich, marokańskich oraz jednostek Ghurków.

Szlak armii Andersa ciągnął się jeszcze długo po wojnie. 160 tys. Polaków było dużym problemem dla Brytyjczyków. Żeby się z nim uporać, utworzono Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia dla marynarzy i żołnierzy oraz Polski Korpus Przesiedleńczy dla lotników. W 1947 roku brytyjski parlament uchwalił Polish Resettlement Act, dotyczący masowej emigracji.

Przeprowadzono wielką operację morską.

Na początek ściągnięto do Wielkiej Brytanii 2 Korpus z Włoch, następnie 3 Korpus z Bliskiego Wschodu. Potem zajęto się cywilami. Polaków ściągnięto do UK z Afryki, Indii czy Lewantu (włoskie określenie krajów, leżących na wschodnim, azjatyckim wybrzeżu Morza Śródziemnego).

Operacja trwała trzy lata. Pomimo początkowo miłego przyjęcia „towarzyszy broni” ,coraz częściej czuło się niechęć do Polaków w społeczeństwie brytyjskim. Natomiast niechęć Brytyjskiego Kongresu Związków Zawodowych była nader widoczna, a związkowcy przekonywali, że Polacy zabierali prace Brytyjczykom. Niestety podczas rządów Clementa Attlee – socjalisty – związki zawodowe miały dużo do powiedzenia w sprawach społecznych. Nie

trzeba mówić, że komunizm w Wielkiej Brytanii miał się dobrze, a związki wyraźnie były proradzieckie i pod silnym sowieckim wpływem. Obiawiało się to na przykład książkami w stylu „Sześć wieków stosunków polsko-ruskich” autorstwa dwóch komunistów, Williama P. Coatesa i Zeldy Coates, którą Davies określił, jako „ohydną”. Inną rzeczą, że Polacy potrafili sami siebie dyskryminować, co z kolei można zobaczyć na przykładzie wspomnień Feliksa Czenkusza, znajdujących się w książce.

Tak naprawdę Armia Andersa nigdy nie została w pełni zdemobilizowana. Po wojnie działało tzw. Biuro Historyczne (inne źródła podają nazwę Polskie Towarzystwo Historyczne); kierowane przez generała Mariana Kukiela było zakamuflowanym sztabem generalnym, a rezerwistów szkolono pod przykryciem Brygadowego Koła Młodych „Pogoń”. W książce Norman Davies powoływał się na wspomnienia dr Jana Ciechanowskiego, który opowiadał o „zabawie w wojnę” w Richmond Park, gdzie Polacy ćwiczyli „pod okiem podejrzliwych, londyńskich policjantów”.

W książce wyjaśnia się też niejako tajemnica niezaproszenia Polaków na defiladę zwycięstwa w Londynie. Brytyjczycy wysłali podobno zaproszenie do…

Warszawy. Z wiadomych względów odpowiedź nigdy nie nadeszła.

Wciągu lat Polska społeczność z Wielkiej Brytanii rozjechała się częściowo po świecie. Spora grupa wyjechała do Kanady i Australii. Polacy wybierali też inne kierunki – USA, Indie czy Argentynę; część wróciła do swoich starych stron. Jedną z konkluzji profesora Normana Daviesa zawartej w „Szlaku nadziei” jest ta, że „na końcu szlaku było wiele różnych dróg, nie jedna”, a wiodły one na wszystkie kontynenty… « Książka dostępna w wersji angielskiej i polskiej. Szczegóły na:

rosikonpress.com

24/11/2015 17:13:22

082

CAFÉ COOLTURA TWÓRCZOŚć WSZELAKa Redaguje Piotr Dobroniak info@cooltura.co.uk

Whipsnade Zoo. Autor Anna Gozdek

Agnieszka Matuszczyk Cichociemnym...

Wy­bacz mi proszę że słowa się cisną nie z żalu a złości. Nie przeczę. Że myśli wraz z duszą me ser­ce bun­tują a ciszy na przekór... złorzeczę.

Bo nikt nie roz­liczył tak z rządów ubec­kich jak z tor­tur i za... przesłucha­nia .

Z fałszy­wych am­nes­tii.

Niewolę na­rodu.

Za mord pat­riotów... zesłania.

Wy­bacz mi proszę żem... nieli­toś­ci­wa że pomnę o zdra­dach ro­daków.

610-MAKIETA 4 62-91.indd 82

Jak Po­lak Po­laka pchał w śmier­ci ra­miona z po­mocą so­wiec­kich żołdakòw.

I wy­bacz mi proszę że... ja nie pot­ra­fię.

Ni krzyw­dy ludzkiej.Cier­pienia.

Ni mo­gił bez krzyży.

Brak zniczy płonących.

Tab­liczki bez choćby... imienia.

płynąć nur­tem szyb­ciej, żwa­wo.

Bryzą osiąść na ka­mieniu.

Pieniąc się w szcze­linach skał.

W słońcu ciepłą... zimną w cieniu.

Mogę drze­wem być cho­ciażby czy to w sadzie czy też... w le­sie.

Echem co uk­ry­wa się wśród drzew.

Wśród ko­narów... dźwięki niesie.

Będę wszędzie...

Mogę... trawą być na wiet­rze.

Kwiatem w słońcu co roz­kwi­ta.

Ow­sem w po­lach lub psze­nicą al­bo... małym ziar­nkiem żyta.

Wrócić... jak mi da­ne będzie.

Tu... gdzie Stwórca za­siał życie.

Pod pos­ta­cią cze­gokol­wiek.

Mogę... rzeką być w ko­rycie

Być stworze­niem ja­kim­kolwiek.

Nie człowiekiem nim już... byłam.

Ty­le zła jak dob­ra wokół ja­ko człowiek... doświad­czyłam.

24/11/2015 17:13:23

083 Tak więc z Twoją wolą Panie.

Wrócę jak mi... dane będzie.

Będę cząstką którą stworzysz.

Wszędzie będę. Będę... wszędzie.

Za tym co bliskie sercu...

Za tym co jest sercu bliskie jednak... nie w zasięgu wzroku.

Za tym co za dnia widziałam jak i za tym co po... zmroku.

Za rodziną... jakże liczną.

Za przyjaźnią i miłością.

Brakiem słów co chcąc usłyszeć przesiąkałyby... czułością.

Za... błękitem ponad głową który w oczach Twoich niebem.

Domem w którym wierność, zgoda.

Za... razowym polskim chlebem.

Za... łanami złotych zbóż.

Krzykiem wron lub śpiewem kosów.

Za czerwienią polnych maków albo... fioletową barwą wrzosów.

Stróżką wody nieopodal która szemrząc wśród zieleni

POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy

co rusz skrapia nagi kamień bryzą lśniącą od... promieni których słońce nie poskąpi barwiąc wszystko niczym w złocie.

Nawet ono choć to samo inne niźli tu... w tęsknocie.

Ulica Zachodnia...

Na Zachodniej targowisko. Żydzi się targują.

Jedni grosza chcą wydusić Inni zaś... kupują.

Obok zwykła kamienica.

Mała kawiarenka.

W niej pracuje córka szwaczki.

Szykowna panienka.

Co dzień kwiaty Jej przynosił.

Rączki Jej całował zakochany weterynarz ot... stary konował.

Z okien gdzieś melodia płynie.

Fortepianu nuty.

Klient z szewcem się wykłóca że to... nie te buty.

Brzęk stłuczonej szyby w oknie.

Dzieci w piłkę grały.

Groźne krzyki stróża słychać więc... pouciekały.

Przez megafon drżący głos.

Mówił coś o... wojnie.

Ludzkie dłonie wprawił w ruch jakby bogobojnie.

Dziś Zachodnia nie ta sama nie ma... kamienicy.

Cisza snuje się chodnikiem.

Liście na... ulicy.

Nieopodal... drzewa w parku. Świadkowie tych zdarzeń.

Wiatr konary okradł z liści ludzi... ludzie z marzeń.

Wojna skradła ludzkie życie.

Murem odgrodziła.

Jednym dała śmierć głodową lub... kulą zabiła.

Na Zachodniej pustką świeci czasem... wiatr zawieje.

Kiedyś życiem tam tętniło.

Przedwojenne dzieje...

Wieczór Twórczości Wszelakiej

WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić.

Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.

Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura”

POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF

610-MAKIETA 4 62-91.indd 83

4 grudnia (czwartek) godz. 19.00 POSKlub, 4 piętro

24/11/2015 17:13:26

084

REKLAMA BUDOWNICTWO

610-MAKIETA 4 62-91.indd 84

24/11/2015 17:13:30

085

610-MAKIETA 4 62-91.indd 85

24/11/2015 17:13:33

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

610-MAKIETA 4 62-91.indd 86

24/11/2015 17:13:34

087

610-MAKIETA 4 62-91.indd 87

24/11/2015 17:13:37

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

610-MAKIETA 4 62-91.indd 88

24/11/2015 17:13:38

089

610-MAKIETA 4 62-91.indd 89

24/11/2015 17:13:39

090

sport motoryzacja

610-MAKIETA 4 62-91.indd 90

24/11/2015 17:13:40

091

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

610-MAKIETA 4 62-91.indd 91

24/11/2015 17:13:42

Fot: sandsphotos.co.uk

092

SPORT Siatkówka wygrywa. Ostatni raz pokonaliśmy Lynx na ich terenie trzy lata temu, więc teraz widać efekty ciężkiej pracy wkładanej przez wszystkich w tym sezonie – mówi prezes IBB Polonia, Bartek Łuszcz.

London Lynx – IBB Polonia 0-3 (18:25, 23:25, 18:25)

Siatkarze IBB Polonia niepokonani od ośmiu spotkań z rzędu Siatkarze IBB Polonia wygrali ósmy mecz z rzędu, wliczając w to spotkania o Puchar Anglii.

Podopieczni Vangelisa Koutouleasa tym razem pokonali na wyjeździe 3:0 drużynę London Lynx.

»

Mecz miał tylko jednego głównego bohatera – ekipę IBB Polonia. Siatkarze z zachodniego Londynu dominowali przez całe spotkanie.

– Tą wygraną potwierdziliśmy dobrą formę, w jakiej jesteśmy. To efekt ciężkiej pracy wykonywanej na treningach.

610-MAKIETA 5 92-100.indd 92

Cała drużyna ma jeden ważny cel, zwycięstwo w każdym meczu i trzymamy się tego planu – komentuje Bartek Kisielewicz, kapitan IBB Polonia.

– Trener, zawodnicy i kibice robią to, co do nich należy – swoim zaangażowaniem sprawiają, że IBB Polonia

Super 8 Men 1. Team Northumbria 2. IBB Polonia London 3. London Docklands 4. Wessex M1 5. Sheffield Hallam 6. London Lynx 1 7. Leeds VC 8. Malory Eagles (London)

15 14 14 8 7 3 3 2

Do połowy grudnia potrwa przerwa w rozgrywkach, jednak zajęcia treningowe IBB Polonia odbywać się będą zgodnie z planem.

– Od minionego weekendu, w lidze są już tylko dwie niepokonane drużyny – Team Northumbria i my. Tuż przed Bożym Narodzeniem wyjaśnią się losy pierwszego miejsca w tabeli po rundzie jesiennej. 20 grudnia zagramy z ekipą z Newcastle na własnym parkiecie. Do tego czasu trening i przygotowania; przed nami jeszcze długa droga – dodaje Bartek Łuszcz.

Wcześniej jednak odbędzie się wyjazdowe spotkanie z London Docklands.

Mecz zaplanowano na sobotę, 12 grudnia, w Sobell Sports Centre (Hornsey Road, N7 7NY). Początek 12:40.

Aktualne informacje dotyczące IBB Polonia można znaleźć na Facebooku pod adresem www.facebook.com/ PoloniaVC. «

24/11/2015 17:14:37

093

610-MAKIETA 5 92-100.indd 93

24/11/2015 17:14:40

094

SPORT Piłka nożna

Outsider ograł wicelidera!

Zamykająca ligową tabelę Joga Bonito, pomimo kadrowego osłabienia, wygrała z wiceliderem 2:1.

W meczu na szczycie drugiej ligi swoją supremację potwierdza PCW Olimpia.

610-MAKIETA 5 92-100.indd 94

Daniel Kowalski polsport.co.uk

»

Lider FC Cobalt podejmował ostatnią drużynę w tabeli (Ziomale FC) i myli się ten, kto myśli, że był to pojedynek do jednej bramki. Outsider zaprezentował w swoich szeregach wiele nowych twarzy. Nowi piłkarze bardzo szybko wkomponowali się w drużynę, bo przez większą część meczu na boisku nie ustępowali Cobaltowi. W końcówce zabrakło jednak sił, co mistrz ligi skrzętnie wykorzystał, wygrywając ostatecznie minimalnie, aczkolwiek zasłużenie 6:4.

W innych ciekawych meczach WWS po twardym i obfitującym w wiele zwrotów akcji pojedynku podzielił się punktami z Wima Team, a Inter RSVM Team pokonał Show Team 5B 5:2.

Największą niespodzianką dziesiątej rundy spotkań było zwycięstwo outsidera (Joga Bonito) z wiceliderem (The 12 Team). Co ciekawe ostatnia drużyna w tabeli przystąpiła do meczu w mocno okrojonym składzie, jednak walka do ostatniego gwizdka sędziego, wytrwałość, konsekwencja oraz trochę szczęścia, doprowadziły ją upragnionego zwycięstwa.

Potknięcie „dwunastek” wykorzystały Scyzoryki, gromiąc KS04 Ark aż 5:1. Drużyna Sylwestra Jedynaka ma już tyle samo punktów co wicelider, a do mistrza traci zaledwie pięć punktów – zapowiada się nam więc pasjonująca walka o mistrzowski tytuł.

W meczu na szczycie drugiej ligi Olimpia rozgromiła wicelidera (FC Cosmos) aż 7:0, dzięki czemu w ligowej tabeli zdobyła trzypunktową przewagę nad swoim niedzielnym rywalem. Aspirująca o awans ekipa Power Rangers, po meczu, w którym nie brakowało zaciętej walki wygrała z osłabionym kadrowo PMBC 5:2. Do formy powraca Bianca FC Watford, która po kilku rozczarowujących potyczkach tym razem wysoko wygrała z FC Piona (5:0), trzy punkty zainkasował też JJ Construction, po zwycięstwie nad IFX FC (3:1).

Bardzo ciekawe widowisko stworzyły drużyny Warriors of God oraz Mazury Team. Obie strzeliły po jednej bramce, ostatecznie podzieliły się więc punktami. Na uwagę zasługuje jednak fakt, że zespół z Mazur z meczu na mecz prezentuje się coraz lepiej. «

I LIGA Wyniki 10. kolejki: Ziomale FC (b) – FC Cobalt (m) 4:6 White Wings Seniors – Wima T. (b) 2:2 Show Team 5B – Inter RSVM Team 2:5 Joga Bonito – The 12 Team 2:1 Scyzoryki – KS04 Ark 5:1 1. FC Cobalt (m) 10 33-14 24 2. The 12 Team 10 20- 6 19 3. Scyzoryki 10 26-11 19 4. Wima Team (b) 10 23-20 15 5. White Wings Seniors 10 13-19 14 6. KS04 Ark 10 20-24 13 7. Show Team 5B 10 27-26 11 8. Inter RSVM Team 10 23-31 11 9. Joga Bonito 10 16-23 7 10. Ziomale FC (b) 10 24-51 6 Zestaw par 11. kolejki: 09:20 Wima Team (b) – KS04 Ark 10:15 Ziomale FC (b) – Joga Bonito 11:10 White Wings Snrs – The 12 T. 12:05 Show Team 5B – Scyzoryki 13:00 Inter RSVM T. – FC Cobalt (m)

II LIGA Wyniki 10. kolejki: PCW Olimpia (p) – FC Cosmos 7:0 Power Rangers – PMBC 5:2 Bianca FC Watford – FC Piona 5:0 Warriors of God (s) – Mazury Team 1:1 IFX FC – JJ Construction 1:3 1. PCW Olimpia (p) 10 70-22 25 2. FC Cosmos 10 51-27 22 3. Bianca FC Watford 10 29-27 21 4. Warriors of God (s) 10 32-24 17 5. Power Rangers 10 41-29 15 6. IFX FC 10 21-23 11 7. PMBC 10 26-46 10 8. FC Piona 10 23-45 9 9. JJ Construction 10 25-29 8 10. Mazury Team 10 14-60 5 Zestaw par 11. kolejki: 09:20 JJ Construction – P. Rangers 10:15 IFX FC – FC Cosmos 11:10 Mazury Team – PCW Olimpia (p) 12:10 Bianca FC Watford – PMBC 13:00 Warriors of God (s) – FC Piona

24/11/2015 17:14:42

095

610-MAKIETA 5 92-100.indd 95

24/11/2015 17:14:44

096

ROZRYWKA Krzy偶贸wka + Horoskop

610-MAKIETA 5 92-100.indd 96

24/11/2015 17:14:46

097 STRZELEC

BARAN

LEW

Każdy związek, a szczególnie ten trwający dopiero od kilku dni lub tygodni, wymaga delikatności w działaniu. Postaraj się więcej słuchać – tylko tak masz szansę naprawdę poznać i zrozumieć swoją drugą połówkę.

Jeśli Twój związek ma już jakiś staż, to tym bardziej wysłuchaj opinii tej drugiej strony.

Jeśli jesteś samotny, masz teraz szansę na spotkanie kogoś godnego Twojej uwagi.

Początkowo połączy Was wspólna pasja lub praca, a dopiero później odkryjecie łączące Was uczucie. Romans ten może się okazać przygodą Twojego życia, dlatego nie zastanawiaj się, czy warto się angażować.

W relacjach z najbliższymi powinieneś postawić na szczerość. W waszych relacjach może pojawić się wiele niedomówień, które skomplikują bardzo sytuację. Warto, abyście otworzyli się na siebie, i bez ogródek porozmawiali o pragnieniach i potrzebach.

KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Jeżeli prowadzisz własną firmę, Twoje interesy będą szły dobrze. Zapanuje teraz korzystny czas na wprowadzenie zmian, zatrudnienie nowej osoby lub rozszerzenie swojej działalności. To też okres sprzyjający inwestycjom, ale z zachowaniem pewnej ostrożności.

Korzystny czas dla spraw, wymagających od Ciebie wysiłku intelektualnego i odporności psychicznej. Będziesz działał szybko i w sposób zdecydowany.

Możesz liczyć na udane spotkania, w czasie których wykażesz się trafnością argumentów.

Powinieneś zwolnić tempo i pozwolić sobie wreszcie na trochę odpoczynku. Żyłeś ostatnio bardzo intensywnie i jeśli teraz nie zregenerujesz się trochę, możesz zapaść na chorobę. Zadbaj o to, abyś codziennie dostarczał swojemu organizmowi odpowiednią dawkę witamin.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Nie mnóż powodów, dla których nie masz czasu na ruch. Zwłaszcza, że teraz jest on Ci bardzo potrzebny. Postaraj się pójść codziennie na minimum półgodzinny spacer. A jeżeli nie możesz na świeżym powietrzu, to poćwicz przynajmniej w domu, nawet przed telewizorem.

Gwiazdy wpłyną na Ciebie ożywczo.

Rozbudzi się w Tobie temperament, poczujesz, jak będzie rozpierać Cię energia.

Praca będzie palić Ci się w rękach. Pomysłów Ci nie zabraknie, jednak licz się z tym, że nie wszystkie będą dobre. Przed podjęciem ostatecznej decyzji, poradź się bliskiej osoby.

W Twoim życiu nastąpi sporo zmian, za którymi możesz mieć problem, aby nadążyć.

Skup się na sprawach najważniejszych i na nich skoncentruj swoje wysiłki.

Pamiętaj, że nie wszystko od razu można mieć. Cierpliwie dąż do realizacji swoich priorytetów.

RYBY

RAK

SKORPION

Będzie Ci dopisywało doskonałe zdrowie, świetne samopoczucie i często będziesz w dobrym humorze. Wszystko to za sprawą gwiazd, które sprawią, że prowadzić Cię będzie wiara w siebie i własne możliwości oraz życzliwość dla drugiego człowieka.

Twój umysł opanowały lęki, które, jeśli spojrzysz z boku, są całkowicie bezzasadne. W żadnej sferze swojego życia nie ruszysz do przodu, jeśli ich nie pokonasz i nie zdystansujesz się do nich.

Szczera rozmowa z przyjacielem może okazać się najlepszym lekarstwem.

Będziesz gotowy do dużej ilości kontaktów, pokażesz swoje szerokie poglądy, odnowisz stosunki z dawnymi partnerami i dalekimi krewnymi. Dzięki urokowi osobistemu, uprzejmości i wszechstronności zainteresowań, zwrócisz na siebie uwagę bardzo różnych ludzi.

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

610-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

24/11/2015 17:14:47

610-MAKIETA 5 92-100.indd 98

24/11/2015 17:14:51

610-MAKIETA 5 92-100.indd 99

24/11/2015 17:14:55

610-MAKIETA 5 92-100.indd 100

24/11/2015 17:14:57