Cooltura Issue 613 by Cooltura

cooltura.co.uk

613-COVER.indd 1

19 grudnia 2015

51 (613)

17/12/2015 15:42:44

613-MAKIETA 1 01-23.indd 2

15/12/2015 16:24:36

613-MAKIETA 1 01-23.indd 3

15/12/2015 16:24:40

613-MAKIETA 1 01-23.indd 4

15/12/2015 16:24:43

W NUMERZE 613.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

012

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

LIDIA BARC / TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA/ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

016 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 020 UNIA EUROPEJSKA 022 GOSPODARKA 024 TEMAT NUMERU Mali geniusze

030 KOMENTARZ TYGODNIA Prezydent wszystkich islamofobów

032 PULS MIASTA Kandydat na burmistrza Londynu gościem polskich uczniów

034 POLITYKA Dziesięć lat przewodniczącego

036 INICJATYWY Polski miś dla Zuckerbergów

038 CIEKAWOSTKI Kredens z aniołami

040 WYDARZENIA Biznesowy networking przy ruletce

042 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

613-MAKIETA 1 01-23.indd 5

036 048 GALERIA

SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

Kobieta w obiektywie kobiety

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

052 GADŻETY 056 POLSKIE RADIO LONDYN Wiadomości muzyczne

058 ZDROWIE Cywilizacja nałogowców

062 OGŁOSZENIA DROBNE 074 PORADY Gosia Demetriou radzi

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

076 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

Okładka: AGATKA

Smaczna tradycja

078 CIEKAWOSTKI Z ŻYCIA GWIAZD Celebryci

080 KSIĘGARNIA 082 GUEST ROOM Twórczość czytelników

092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

15/12/2015 16:32:12

006

ZdjÄ&#x2122;cie tygodnia Taki jest londyn

613-MAKIETA 1 01-23.indd 6

15/12/2015 16:24:51

Fot. Carl Court/Getty Images

Weterani chcą pokoju Brytyjscy weterani z wojen w Zatoce Perskiej, Iraku, Afganistanie i Libii protestowali w zeszły wtorek przed siedzibą premiera przy 10 Downing Street w Londynie. Demonstranci domagali się zaprzestania przez Wielką Brytanię bombardowań w Syrii. Królewskie Siły Lotnicze bombardują syryjskie tereny zajęte przez terrorystów z tzw. Państwa Islamskiego od początku grudnia.

613-MAKIETA 1 01-23.indd 7

15/12/2015 16:24:55

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Trump nie chce muzułmanów, Brytyjczycy nie chcą Trumpa Ponad pół miliona Brytyjczyków podpisało internetową petycję, by zakazać faworytowi Republikanów w wyborach prezydenckich w USA Donaldowi Trumpowi wjazdu do Wielkiej Brytanii po jego propozycji, by nie wpuszczać muzułmanów do Stanów Zjednoczonych.

613-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Jednak minister finansów George Osborne uznał w zeszłą środę wypowiedzi Trumpa za „nonsens”, oceniając jednocześnie, że Amerykaninowi nie powinno się zakazywać wjazdu do Wielkiej Brytanii. Trump jest właścicielem dwóch pól golfowych w Szkocji; odwiedzał je w tym roku. W petycji przypomniano, że „Wielka Brytania zakazywała wjazdu wielu osobom za mowę nienawiści”. – Jeśli Wielka Brytania ma wciąż stosować kryterium „dopuszczalnego zachowania” wobec tych, którzy chcą przekroczyć jej granicę, to musi ono obowiązywać zarówno bogatych, jak i biednych, słabych i potężnych – podkreślono. Autorką petycji jest działaczka ze Szkocji Suzanne Kelly, która od dawna krytykowała najnowsze pole golfowe Trumpa w Aberdeenshire. W ciągu pierwszych dwóch dni petycję podpisało ponad 155 tys. ludzi, a potem liczba jej zwolenników wciąż rosła. Brytyjski rząd odpowiada na wszystkie petycje, które zdobędą ponad 10 tys. podpisów, a jeśli jest ich ponad 100 tys., sprawa jest rozważana jako temat do debaty parlamentarnej. Brytyjskie Home Office ma możliwość niewpuszczenia do kraju osób, jeśli uzna, że osoby te niedopuszczalnie się zachowują. W przeszłości zakazy wprowadzono wobec osób propagujących nienawiść, mogącą wywołać przemoc między wspólnotami. Pytana w zeszła środę przez dziennikarzy, czy rozważy zastosowanie takich środków wobec Trumpa, szefowa MSW Theresa May powiedziała tylko, że ważne jest, by politycy przyczyniali się do „spójności między poszczególnymi społecznościami, a nie do podziałów”. Prokurator generalna USA Loretta Lynch, która wygłosiła przemówienie w Londynie, nie odpowiedziała, czy

działania proponowane przez Trumpa byłyby zgodne z prawem. Brytyjscy politycy zazwyczaj nie komentują kwestii politycznych, które dotyczą innych krajów, ale we zeszły wtorek rzecznik premiera Davida Camerona oświadczyła, że według szefa rządu wypowiedzi Trumpa są „dzielące, niepomocne i po prostu niewłaściwe”. W zeszłą środę na cotygodniowej sesji pytań do premiera w parlamencie w imieniu Camerona wypowiadał się Osborne. Pytany o ewentualny zakaz odparł, że „najlepszym sposobem skonfrontowania poglądów kogoś takiego, jak Donald Trump, jest wejście z nim w solidną demokratyczną dyskusję o tym, dlaczego głęboko się myli co do wkładu amerykańskich i brytyjskich muzułmanów”. – To jest najlepszy sposób poradzenia sobie z Donaldem Trumpem i jego opiniami, a nie usiłowanie wprowadzenia zakazu wobec kandydatów na prezydenta – powiedział. W liczącej 65 mln mieszkańców Wielkiej Brytanii żyje około 2,7 mln muzułmanów. W tym roku rząd uznał, że walka z ekstremizmem jest jedną z decydujących bitew tego wieku i ogłosił strategię mającą głównie na celu powstrzymanie ideologii promowanej przez bojowników Państwa Islamskiego, Al-Kaidy i innych radykalnych ruchów. W zeszły poniedziałek Trump ogłosił propozycję wprowadzenia „całkowitego zakazu wjazdu do USA dla muzułmanów”, zarówno dla imigrantów, jak i turystów, jako sposób, by chronić USA przed „straszliwymi atakami ze strony ludzi, którzy wierzą w dżihad”. Pomysł został ogłoszony kilka dni po badanej przez FBI jako „akt terroryzmu” strzelaninie w San Bernardino w Kalifornii, w której muzułmańskie małżeństwo zabiło 2 grudnia 14 osób. Czytaj też na str. 30

15/12/2015 16:24:57

613-MAKIETA 1 01-23.indd 9

15/12/2015 16:24:58

010

tekst sponsorowany prawo

Zanim zwolnisz pracownika – upewnij się, czy na tym nie stracisz

Co zrobić, gdy niekompetencja jednego z pracowników spowodowała duże straty finansowe dla Twojej firmy? W jaki sposób właściciel przedsiębiorstwa powinien się zabezpieczyć przed ewentualnym pozwem przez pracownika? Liczba przedsiębiorstw prowadzonych przez Polską społeczność w Wielkiej Brytanii rośnie z roku na rok. Własna firma to cel wielu, jednak warto pamiętać, że jest to też duża odpowiedzialność. Co więc zrobić jeżeli jeden z pracowników naraził firmę na straty finansowe? Niektórzy pracodawcy mogą zareagować zbyt szybko i w przypływie emocji zdecydować o natychmiastowym zwolnieniu pracownika, ryzykując tym samym pozew do Trybunału Pracy. Inni nie zareagują wcale licząc na to, że dana sytuacja była jednorazowa. Która reakcja jest prawidłowa? Jeden z pracodawców, nie wiedząc co zrobić, przyszedł do naszej kancelarii właśnie z takim pytaniem. Najważniejsze w tej sytuacji jest sprawdzenie, czy firma posiada aktualny przewodnik pracownika (employees handbook) i aktualne wytyczne w sprawie polityki zatrudnienia (employment policies), a także czy wszyscy pracownicy zostali o tych wytycznych poinformowani. Należy pamiętać, że bez właściwej procedury postępowania dyscyplinarnego i rozpatrywania skarg (grievance & disciplinary procedures), szanse

613-MAKIETA 1 01-23.indd 10

na przegranie sprawy sądowej w Trybunale Pracy drastycznie wzrastają. W jaki więc sposób pomogliśmy naszemu klientowi? Po pierwsze, wytłumaczyliśmy jak ważne jest dostosowanie się do obowiązujących procedur prawnych i czego dane procedury dotyczą. Wysłaliśmy pracownikowi list, powiadamiając go o zarzutach i zapraszając na spotkanie dyscyplinarne (grievance meeting), poinformowaliśmy także o przysługujących mu na spotkaniu prawach. Po drugie, dostarczyliśmy naszemu klientowi zaktualizowane przewodniki dla pracowników i wytyczne w sprawie polityki zatrudnienia, zawierające procedury postępowania dyscyplinarnego i skarg. Po trzecie, przeprowadziliśmy spotkanie dyscyplinarne, które pomogło wyjaśnić wszystkie kwestie pomiędzy pracownikiem i pracodawcą i zadecydować, jak będzie wyglądać ich współpraca.

Warto pamiętać, że lepiej zapobiegać niż leczyć – przestrzeganie procedur pomoże Twojej firmie zaoszczędzić pieniądze, a Tobie cenny czas. Skontaktuj się z nami, a zapewnimy Tobie i Twojej firmie niezbędne przewodniki i regulaminy. Charles Gregory Solicitors. «

Świąteczna promocja

Umowy o pracę – od £350 Przewodniki dla Pracowników – od £500 Regulaminy – od £75 Stałe doradztwo prawne od £150 miesięcznie

15/12/2015 16:25:02

011

613-MAKIETA 1 01-23.indd 11

15/12/2015 16:25:03

Fot. PAP / Radek Pietruszka

012

WIADOMOŚCI Na Wyspach

David Cameron i Beata Szydło podczas konferencji prasowej.

Polsko-brytyjska bitwa o zasiłki Zgadzamy się, że Unia potrzebuje reform; Polsce zależy, by Wielka Brytania nadal była członkiem UE – takie deklaracje padły podczas zeszłotygodniowych rozmów premier Beaty Szydło i prezydenta Andrzeja Dudy z premierem Davidem Cameronem. Politycy zapowiadają dalsze rozmowy ws. postulatu ograniczenia zasiłków imigrantom.

613-MAKIETA 1 01-23.indd 12

Premier Szydło stwierdziła po spotkaniu z brytyjskim premierem Cameronem, że w dyskusji między Polską a Wielką Brytanią „są kwestie, co do których nie ma między nami pełnej zgody”. – To są kwestie, które będziemy jeszcze omawiali, próbowali wspólnie rozwiązać – zapowiedziała. W tym kontekście wymieniała sprawę zasiłków i pomocy socjalnej. – Rozumiemy i akceptujemy prawo Wielkiej Brytanii do podejmowania decyzji, które są suwerennymi, jeśli chodzi o realizację polityki socjalnej i społecznej państwa. To szanujemy. Natomiast chcemy, szanując zasadę wolnego przepływu osób w Unii Europejskiej, wypracować takie stanowisko, które z jednej strony będzie możliwe do zaakceptowania dla państwa brytyjskiego i będzie jednocześnie szanowało zasadę wolnego przepływu osób – dodała Szydło. Głos w tej sprawie zabrał także Cameron. – Jeśli chodzi o kwestie najtrudniejsze, dotyczące kwestii socjalnych, będziemy razem szukać rozwiązania. Wspieram zasadę swobodnego przepływu osób.

(...) Chodzi tylko o skalę tych przepływów w ciągu ostatniej dekady w Europie, i presję, jaką to powoduje na usługi publiczne. To jest problem, z którym musimy sobie poradzić, widzę tutaj wolę polityczną w Polsce i wierzę, że możemy znaleźć wspólne rozwiązanie – zaznaczył brytyjski premier. Dopytywany o kwestie zasiłków powiedział, że nie osiągnięto jeszcze porozumienia, ale jest dobrej myśli, ponieważ słyszał od premier Polski i innych liderów europejskich głosy wsparcia za pozostaniem Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Prezydencki minister Krzysztof Szczerski pytany, czy Andrzej Duda podczas rozmowy z Cameronem wprost powiedział, że nie zgadza się na ograniczenia wypłaty zasiłków dla imigrantów, przypomniał słowa prezydenta: że państwo polskie ma obowiązki wobec swoich obywateli gdziekolwiek mieszkają, i te obowiązki i te prawa, które posiadają Polacy, są pod ochroną polskiego państwa. – Panowie zgodzili się, że w tej sprawie wymagana jest dużo większa kreatyw15/12/2015 16:25:06

013 ność w rozwiązaniach, niż proste zasady, które mogłyby naruszać zasady niedyskryminacji – mówił Szczerski. – Czekamy na ofertę ze strony brytyjskiej, bo strona brytyjska jest inicjatorem tych reform – dodał. Na deklaracjach polskich i brytyjskich polityków dotyczących planu ograniczenia imigrantom dostępu do świadczeń społecznych skupiły się brytyjskie media. „Nadzieje Camerona w sprawie ograniczenia zasiłków dla migrantów (zostały) rozwiane w Polsce” – napisał korespondent „Financial Timesa” w Polsce, Henry Foy. W nadawanym na żywo programie na antenie BBC News dziennikarz Norman Smith ocenił, że komentarze obojga liderów były „bardzo dyplomatyczne”. – Nie możemy jednak mieć wątpliwości: Cameron napotkał bardzo poważny opór (wobec swojej propozycji). Przedstawiciele wielu europejskich państw wyrażają swoje zastrzeżenia, ale tutaj widzieliśmy polską premier, która na konferencji prasowej mówi wprost: „nie zgadzamy się co do pewnych kwestii” – podkreślił. Poświęconą spotkaniu relację na żywo na stronie „Guardiana” zatytułowano: „Cameronowi nie udało się uzyskać poparcia polskiej premier dla zmian w systemie zasiłków”. Po spotkaniach polscy politycy podkreślali, że stanowiska polskie i brytyjskie są bliskie w dyskusji o reformach, które zwiększałyby rolę parlamentów narodowych. Cameron rozmawiał z premier Szydło i prezydentem Dudą także o kwestiach obronnych. Cameron wyraził nadzieję, że kolejny szczyt NATO, który odbędzie się w 2016 roku w Warszawie, będzie tak samo udany, jak szczyt NATO w Walii. – Wielka Brytania bardzo chce bronić i rozbudowywać wschodnią flankę NATO, brytyjskie siły zbrojne uczestniczą w patrolach powietrznych nad Morzem Bałtyckim, uczestniczą w szkoleniach, także na terenie Polski. Chcemy jednak robić więcej, Wielka Brytania jest jednym z pierwszych krajów, który włączył się do sił szybkiego reagowania NATO i dba o obecność NATO na wschodniej flance – powiedział szef brytyjskiego rządu podczas konferencji z Szydło. Duda i Cameron rozmawiali także o sytuacji na Ukrainie. – Bardzo jasno obaj panowie zgodzili się, że należy przedłużyć sankcje wobec Rosji w związku z kryzysem ukraińskim, że porozumienia mińskie nie są w pełni realizowane i że droga do pokoju na Ukrainie jeszcze jest przed nami – powiedział minister Szczerski. Jak poinformował też, prezydent Duda i Cameron rozmawiali o sytuacji w Syrii i możliwości rozwiązania kryzysu uchodźców „z wyraźnym położeniem nacisku na to, że kryzys uchodźców należy rozwiązywać przede wszystkim poprzez pomoc ludziom blisko ich domów, tak żeby mieli nadzieję na powrót”. Szef brytyjskiego rządu przebywał w Warszawie w zeszłą środę i czwartek z wizytą podczas kolejnego objazdu europejskich stolic, w trakcie którego próbował uzyskać poparcie pozostałych 27 państw członkowskich dla kluczowych postulatów reformy wspólnoty przed zaplanowanym przed końcem 2017 roku referendum w sprawie przyszłości Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. « 613-MAKIETA 1 01-23.indd 13

PROFESJONALNE

%,852 .6,ċ*2:( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q Self-employed Q Firm Limited Q VAT Q /LVWD SĮDF &,6

'25$'=7:2

,0,*5$&<-1( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ

Q UH]\GHQWXUD W\PF]DVRZD L VWDĮD Q RE\ZDWHOVWZR EU\W\MVNLH Q SDV]SRUW EU\W\MVNL Q SDV]SRUW EU\W\MVNL GOD G]LHFL XURG]RQ\FK Z 8.

7ĭ80$&=(1,$ 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q SU]\VLČJĮH Q HNVSUHVRZH Q VSHFMDOLVW\F]QH

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy również KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

15/12/2015 16:25:07

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Piersi Brytyjek Coraz większe i ciągle rosną.

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

W trakcie ostatnich 100 lat piersi statystycznej mieszkanki Wysp powiększyły się o trzy rozmiary. To jedyna część ciała, która w minionym wieku ewaluowała. Z rozmiaru B do DD. Dziewczyny z UK mają największe biusty na świecie, po Amerykankach (rozmiar miseczki C) i Francuzkach (rozmiar B). Same plusy? Niekoniecznie. Duże piersi duży problem. Ze zdrowiem. Bóle pleców, kręgosłupa, karku. Popularne stają się operacje pomniejszające. W ostatnim roku ich ilość wzrosła do 5,476. W 2008 roku wykonano 3,845 zabiegów. Dr Nicola Brown, należąca do grupy naukowców Uniwersytetu Portsmouth, przestudiowała rozmiary biustów kobiecych od lat 50. Wnioski? Jedna na trzy panie ma problem z nadwagą. Dziewczyny rosną w obwodzie i to jedyna odpowiedź. Piersi są zbudowane przede wszystkim z tkanki tłuszczowej, tak więc jeżeli dziewczyna tyje i rośnie jej waga, tym samym rośnie biust. 613-MAKIETA 1 01-23.indd 14

Przeciętne gruczoły piersiowe w ciągu stulecia powiększyły się o dwa rozmiary, podobnie jak garderoba damska z 34 do 36. To ściśle związane z dietą. – Niekoniecznie spożywamy złe produkty, raczej w złych porcjach – mówi dr David Bainbridge, biolog z Universytetu Cambridge. – Jemy dziś dużo lepiej, niż jedliśmy w innych okresach naszej historii. Ludzkie ciała są lepiej odżywione, więc rosną – przyznaje naukowiec. Dużą rolę grają estrogeny, kobiece hormony, które zmieniają nasze ciało podczas dojrzewania. Około 70 proc. Brytyjek przyjmowała hormonalną antykoncepcję na którymś z etapów swojego życia. Zawarte w pigułkach estrogeny stymulują wzrost gruczołów piersiowych. U kobiet starszych obrzęk piersi będzie efektem estrogenowej terapii w okresie menopauzy. W 2002 roku naukowcy z Environment Agency odkryli formę estrogenów, które przeniknęły do brytyjskich rzek w śmieciach, takich jak plastik czy pestycydy. – Chemikalia są wszędzie – mówi dr Glenville. W plombach dentystycznych, w pożywieniu, puszkach z napojami, kosmetykach. Kobiety aplikują te

środki na swoją skórę, czasami bezpośrednio na piersi. Skóra absorbuje chemikalia, a one stymulują wzrost naszych piersi. Nie bez znaczenia dla wzrostu biustu ma picie mleka krowiego, w którym też zawarte są estrogeny – dodaje. Prawdopodobnie w przyszłości piersi Brytyjek nadal będą rosły. Charlie McMahon (30 l.) opowiada o swoim problemie. – Kiedy miałam 15 lat nagle, w ciągu jednego roku mój biust urósł z rozmiaru B do DD. Reszta ciała pozostała w rozmiarze 10. W wieku 17 lat doszłam do rozmiaru G, a rok później do HH. Zaczęło się poważne cierpienie. Do tego zwyczajnie kiepsko wyglądałam. Bolały nawet ramiona z powodu szelek od stanika. Lekarz wypisał rehabilitację. Wydałam fortunę na masaże. Zdobywanie ubrania było niemałym kłopotem. W 2005 poddałam się operacji zmniejszenia piersi z H do DD. Ku mojemu zaskoczeniu, po zabiegu, znowu zaczęły rosnąć. Później miałam jeszcze dwie operacje... Kobiety ze zbyt dużymi piersiami nie mogą aktywnie żyć, uprawiać sportu, doskwierają im silne bóle pleców, karku, kręgosłupa. « 15/12/2015 16:25:08

015 przegląd prasy 15 funtów za utrzymanie eco domu przez rok! Mieszkanie urządzone i wyposażone tak, by dzięki specjalnej technologii jego utrzymanie zamknęło się w 15 funtach rocznie. Colin Usher (62 l.) przeznaczył 35 lat pracy nad super oszczędnym domem, który wybudował dla siebie i swojej żony Jenny (58 l.). Architekt z wykształcenia wydał 192 tysiące funtów na nieruchomość w West Kirby. Zmodernizował ją, wydając kolejne tysiące. Dom zaprojektował tak, aby zużywał tyle energii, co 40 watowa żarówka, oszczędzając rocznie 2,500 funtów na rachunki. W przeciwieństwie do tradycyjnych domów, ten nie ma fundamentów. Stoi na betonowych tratwach otoczonych izolacją. Nie dotyka ziemi, nie ma więc strat ciepła. Ściany postawione ze specjalnych bloków z izolacją. Budynek wykonano niezwykle precyzyjnie, całkowicie hermetycznie. Wiele współczesnych domów jest dość szczelnych, ale nie hermetycznych. Tracą duże ilości ciepła, które ucieka przez mikroszczeliny. Dom Colina jest niczym bardzo szczelne pudełko. Nawet w czasie zimowej pogody nie ma przeciągów. System wentylacji używany jest zimą, aby nie dopuścić do zawilgocenia mieszkania. Nie ma kaloryferów, wyłącznie ogrzewanie podłogowe. Zastosowano zasilanie energią z panelów solarnych, umieszczonych na dachu budynku.

Telewizor zjada. Nie tylko prąd, również mózg. Mamy zawsze mówiły swoim dzieciom, że zbyt dużo telewizji zniszczy im mózg. W tej chwili wydaje się, że matki miały rację. Są naukowe dowody na to, że czas spędzany przed telewizorami przez nastolatki znacznie osłabia im mózg w starszym wieku. Na Uniwersytecie w Kalifornii monitorowano ponad 3 tys. dorosłych osób przez 25 lat. Uczestnicy badań w wieku 18-30 lat zostali poddani dokładnym analizom zarówno przed eksperymentem, jak i po. Ściśle określono czas spędzany przez nich przed telewizorem i programy, które wybierali. Po zakończeniu eksperymentu zbadano wydolność mózgu u każdego uczestnika, jego podstawowe funkcje, pamięć werbalną, szybkość przetwarzania informacji. Wyniki opublikowano w czasopiśmie medycznym JAMA. Większość tych, którzy spędzali dużo godzin przed odbiornikiem (ponad 3 dziennie), rozwiązała znacząco mniej zadań i popełniała 2 razy częściej błędy. Przygotowała: Sylwia Milan

613-MAKIETA 1 01-23.indd 15

15/12/2015 16:25:09

016

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Pamiątki po Żelaznej Damie

Fot. PAP/EPA/Andy Rain

Pracownica domu aukcyjnego Christie's prezentuje torebkę, która należała do brytyjskiej premier Margaret Thatcher. To jedna z wielu pamiątek po Żelaznej Damie, które pomiędzy 3 a 16 grudnia poszły pod młotek właśnie na aukcjach Christie's.

Więcej kobiet terrorystek

Wśród 315 osób aresztowanych w Wielkiej Brytanii w związku z terroryzmem między wrześniem 2014 r. a wrześniem 2015 r. było 50 kobiet i 15 nieletnich; to wzrost w porównaniu z wcześniejszymi latami – ogłosił brytyjski resort spraw wewnętrznych. Liczba kobiet, które trafiają do aresztu pod zarzutem przestępstw terrorystycznych w ciągu 12 miesięcy, więcej niż się podwoiła – z 21 do 50. Liczba aresztowanych poniżej 18. roku życia jest najwyższa w historii. Ogólna liczba 315 aresztowanych stanowi wzrost o jedną trzecią w porównaniu z tym samym okresem w poprzed613-MAKIETA 1 01-23.indd 16

nich latach. Resort odnotował także wzrost o 31 proc. liczby aresztowanych z powodu międzynarodowego terroryzmu, co – jak podkreślono – jest rezultatem bezprecedensowych wysiłków policji i służb bezpieczeństwa, aby przeciwstawić się zagrożeniu ze strony Państwa Islamskiego i podróżom brytyjskich obywateli do, i z Syrii. Wzrost liczby aresztowanych kobiet jest spowodowany właśnie między innymi ich powiązaniami z terroryzmem międzynarodowym – odnotowano w raporcie ministerstwa. Ze szczegółowych danych brytyjskiego Home Office wynika, że w ciągu

12 miesięcy do września tego roku wśród wszystkich aresztowanych 124 osoby usłyszały zarzuty, 68 ludzi zwolniono za kaucją, a 115 zwolniono bez postawienia w stan oskarżenia. Liczba podejrzanych o terroryzm, mających brytyjskie obywatelstwo, wzrosła zdecydowanie do 79 proc., wobec 56 proc. w 2001 roku, kiedy sporządzono po raz pierwszy takie statystyki. Od sierpnia 2014 roku w Wielkiej Brytanii obowiązuje czwarty (w pięciostopniowej skali) poziom zagrożenia terrorystycznego; jest ono oceniane jako „poważne”. « 15/12/2015 16:25:12

017

613-MAKIETA 1 01-23.indd 17

15/12/2015 16:25:14

018

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Zatrzymano bossa największego gangu narkotykowego w Europie Brytyjczyk, uważany za szefa najważniejszego gangu narkotykowego w Europie, został aresztowany w listopadzie w Andaluzji, na południu Hiszpanii. Jego organizacja odpowiadała też za pranie brudnych pieniędzy i zabójstwa. Poinformowała o tym w zeszły piątek Gwardia Cywilna.

44-letniego Roberta Dawesa, który pochodzi z Nottingham, aresztowano 12 listopada i wydano francuskim władzom. Aresztowanie przeprowadzono o świcie w nadmorskiej miejscowości Benalmadena, na Costa del Sol. Operację koordynował Europol, a brali w niej udział funkcjonariusze Gwardii Cywilnej, brytyjskiej Państwowej Agencji do Spraw Przestępczości (NCA) i francuskiego urzędu do zwalczania nielegalnego handlu narkotykami. Według Gwardii Cywilnej Brytyjczyk jest najważniejszym przemytnikiem narkotyków w Europie. Jego gang wysyłał duże ilości kokainy z Ameryki Południowej do Europy i heroiny z Turcji i Afganistanu do Wielkiej Brytanii, na pokładach statków i samolotów. Brytyjczyk mieszkał w luksusowych warunkach w Benalmadena, otoczony rodziną, służbą i ochroniarzami. Śledztwo w sprawie Dawesa rozpoczęło się w 2007 roku. Boss narkotykowy regularnie spotykał się w luksusowych hotelach w Madrycie z przedstawicielami południowoamerykańskich karteli. Sprowadzana przez niego między innymi do portu w Algeciras kokaina była ukrywana w chińskich meblach i kontenerach z owocami z Ameryki Południowej.

We wrześniu 2013 roku francuska policja skonfiskowała na lotnisku ParyżRoissy-Charles de Gaulle 32 walizki, które zawierały 1,3 tony kokainy. Towar przyleciał z Wenezueli. Zatrzymano wówczas trzy osoby z szajki Dawesa, a także trzech włoskich członków kalabryjskiej mafii 'Ndrangheta. Wcześniej wenezuelska policja zatrzymała w Caracas 27 osób, w tym wielu dowódców wojskowych zamieszanych w przemyt. Śledztwo w sprawie Dawesa było też prowadzone w Holandii w związku z falą zabójstw w latach 2014 i 2015. Ich celem było przejęcie kontroli nad przemytem kokainy w różnych krajach Europy. Policjanci z różnych państw zostali specjalnie wyszkoleni, by prowadzić dochodzenie w sprawie rozległej organizacji Dawesa. Miała powiązania w Portugalii, Francji, Belgii, Holandii, Włoszech, Niemczech, Turcji, Wielkiej Brytanii, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Pakistanie, Wenezueli, Ekwadorze i Meksyku, a także z 'Ndranghetą. – Gdy zatrzymano Dawesa, informacje o tym przeniknęły do brytyjskiej prasy, ale Gwardia Cywilna nie potwierdzała ich oficjalnie, by zakończyć dochodzenie – powiedział rzecznik. «

Nic nie robią i dostają pensje

– To skandal! – grzmią dzienniki „The Sun” oraz „Daily Mail” i opisują „niewidzialną armię” 651 urzędników służby cywilnej, którzy wprawdzie nie pracują, ale za to otrzymują pensję. Wyliczono, że kosztuje to podatników około 20 mln funtów, a do obliczeń wykorzystano metodę, którą torysi zastosowali w kampanii wyborczej, gdy to samo robił… rząd laburzystów. Chodzi o 651 pracowników ministerialnych, których stanowiska zostały zredukowane lub projekty zakończone 613-MAKIETA 1 01-23.indd 18

i czekają obecnie na nowe zadania. Są zaliczani do tzw. „redeployment pool”, który został pomyślany po to, by ministerstwa miały stały dostęp do wykwalifikowanych oraz doświadczonych pracowników. Efektem ubocznym jest jednak to, że ci często przez wiele miesięcy nie mają nic do roboty, ale pobierają pensję. W sumie, przy założeniu, że otrzymują średnie wynagrodzenie dla swoich ministerstw, kosztują podatników około 20 mln funtów rocznie. Najwięcej jest ich w ministerstwach

obrony i sprawiedliwości. Torysi w kampanii wyborczej w 2010 roku obiecali, że zlikwidują te stanowiska. Mówili, że takiej metody zatrudniania nie da się obronić i zbędnych urzędników należy zwolnić. Jak dotąd jednak nie zrobili tego. – Jeżeli nie ma dla nich pracy, to nie powinno się ich trzymać. Podejście do tej sprawy pokazuje hipokryzję torysów – komentował w „Daily Mail” Jonathan Isaby z TaxPayers’ Alliance. « Maximus.Media

15/12/2015 16:25:14

019

613-MAKIETA 1 01-23.indd 19

15/12/2015 16:25:16

020

WIADOMOŚCI unia europejska

Europejska straż graniczna? Komisja Europejska zaproponuje utworzenie stałej straży granicznej i przybrzeżnej UE, która mogłaby przejąć kontrolę nad zewnętrznymi granicami Wspólnoty nawet przy sprzeciwie rządu kraju, gdzie takie siły miałyby się znaleźć. Sprawę opisał „Financial Times”.

Jak zauważa „FT”, „byłby to zapewne największy transfer suwerenności od wprowadzenia wspólnej waluty”. „FT” powołuje się na dokumenty i rozmowy z unijnymi urzędnikami z których wynika, że KE przedstawi plany zastąpienia unijnej agencji ds. granic zewnętrznych Frontex permanentną strażą graniczną i przybrzeżną. Ostatnie słowo w sprawie ich rozmieszczania miałaby KE. Propozycja wynika z trwającego obecnie kryzysu migracyjnego; w tym roku do Europy dotarło 1,2 mln migrantów. Wprowadzenie wspólnych sił granicznych, czego wielokrotnie domagały się władze w Paryżu i Berlinie, jest próbą ostatniej szansy, by ocalić strefę Schengen – komentuje londyński dziennik. Przypomina, że Wielka Brytania i Irlandia są wyłączone z unijnej polityki migracyjnej i nie byłyby zmuszone brać udziału w tym projekcie. Gazeta tłumaczy, że unijni przywódcy od ponad 15 lat dyskutują o wspólnych siłach granicznych, ale dotychczas przeszkodą były zastrzeżenia dotyczące zrzeczenia się krajowych uprawnień w sprawie monitorowania i wzmacniania granic. „Tegoroczny napływ migrantów (...) do UE przez Grecję i Włochy odsłonił systematyczne słabości strefy Schengen. Obawy wzrosły po listopadowych atakach terrory-

613-MAKIETA 1 01-23.indd 20

stycznych w Paryżu, gdy okazało się, że niektórzy napastnicy przybyli do Europy z Syrii przez Grecję” – tłumaczy „FT”. Jak dodaje, jednym z najbardziej spornych elementów nowych przepisów jest upoważnienie KE do wysłania sił na granicę, po rekomendacji zarządu nowo powstałej instytucji. Dotyczyłoby to też członków strefy Schengen, którzy nie należą do UE, czyli np. Norwegii. Państwa członkowskie byłyby konsultowane w tej sprawie, ale nie mogłyby jednostronnie zawetować wysłania tych sił granicznych. Unijny komisarz ds. wewnętrznych Dimitris Awramopulos powiedział, że nowe siły byłyby sposobem „ochraniania i wzmacniania Schengen”. Urzędnicy twierdzą, że propozycje są zgodne z artykułem Traktatu UE, który zezwala na „stopniowe wprowadzanie zintegrowanego systemu zarządzania granicami zewnętrznymi”. „Frontex, który ma być zastąpiony przez nową straż graniczną, był sparaliżowany przez mandat, pozwalający mu tylko <<koordynować>> ochronę granic, a nie samemu ją realizować” – przypomina „FT”. Podczas kryzysu migracyjnego agencja z siedzibą w Warszawie „nie mogła kupować własnego sprzętu czy bezpośrednio zatrudniać własnych pograniczników i musiała

polegać na obietnicach krajów członkowskich, które często się nie spełniały” – czytamy. Frontex nie miał też mandatu na prowadzenie własnych misji poszukiwawczych, co poważnie utrudniało wysiłki, by pomagać uchodźcom na Morzu Śródziemnym. Jeśli kraje UE przyjmą nowy plan, nowa straż graniczna będzie miała nowe prerogatywy, w tym możliwość zatrudniania i kontrolowania własnych pograniczników i kupowania własnego sprzętu. Jeśli zostanie o to poproszona, będzie mogła też działać w krajach nienależących do UE, np. w Serbii i Macedonii, krajach tranzytowych dla osób usiłujących dotrzeć do UE. – Nowa agencja, w przeciwieństwie do Fronteksu, będzie mogła deportować ludzi, którzy nie mają prawa przebywać w Europie – dodaje „FT”. Będzie mogła też wezwać dodatkowych funkcjonariuszy, trzymanych w rezerwie przez kraje UE, a także swoich celników. Nowi pogranicznicy podlegaliby przepisom obowiązującym w kraju, w którym działają. „Krajowe władze utrzymają kontrolę nad granicami na co dzień, ale nowa agencja będzie mogła monitorować ich wysiłki i wkroczyć, gdy będzie sądziła, że ochrona jest niewystarczająca” – tłumaczy „Financial Times”. «

15/12/2015 16:25:18

613-MAKIETA 1 01-23.indd 21

15/12/2015 16:25:21

022

WIADOMOŚCI gospodarka

Jaguar zainwestuje ponad miliard funtów Brytyjski producent samochodów luksusowych Jaguar Land Rover (JLR) podpisał w zeszły piątek ze słowackim rzędem porozumienie w sprawie zbudowania swojej fabryki w mieście Nitra w zachodniej Słowacji, w co zainwestuje w pierwszej fazie 1,1 mld funtów.

613-MAKIETA 1 01-23.indd 22

Fabryka ma produkować początkowo 150 tys. samochodów rocznie przy zatrudnieniu około 2,8 tys. ludzi. Przemysł samochodowy jest obecnie jedną z najważniejszych gałęzi gospodarki Słowacji, wytwarzając 43 proc. wartości jej produkcji przemysłowej i 12 proc. jej produktu krajowego brutto. – Słowacja ma bardzo dobrą pozycję na rynku produkcji pojazdów samochodowych. Macie dobrą opinię ze względu na wysoką jakość produkcji. Jest to istotny krok w naszej globalnej strategii po inwestycjach w Wielkiej Brytanii, Chinach i Indiach. Europa jest dla nas obecnie największym rynkiem – powiedział dziennikarzom w Bratysławie po podpisaniu porozumienia prezes JLR Ralf Speth. Dodał, że fabryka w Nitrze ma podjąć działalność w 2018 roku. Według słowackiego ministra gospodarki Vazila Hudaka zawarta umowa przewiduje możliwość podwojenia produkcji do 300 tys. samochodów, co zwiększyłoby wartość inwestycji o 520 mln euro i zapewniło 1066 dodatkowych miejsc pracy. – To wielki sukces dla Słowacji. Na naszą korzyść rozstrzygnęło kilka kluczowych czynników. Jesteśmy przekonani, że mamy wykwalifikowaną siłę roboczą. Słowacja ma stabilne i wysokiej jakości środowisko dla przedsiębiorczości – powiedział słowacki premier Robert Fico. Słowacki skarb państwa zapewni JLR dotację w wysokości 130 mln euro, co odpowiada 9 proc. wartości inwesty-

cji w Nitrze. Jak zaznaczył Hudak, dalsze dotacje będą możliwe w razie zwiększenia potencjału produkcyjnego fabryki, której budowa ma się rozpocząć w kwietniu przyszłego roku. O inwestycję Jaguara ubiegały się początkowo poza Słowacją również Polska, Czechy, Węgry i Turcja. Krąg ten zawęził się później do Polski i Słowacji. Pieczętujący rozstrzygnięcie list intencyjny, JLR i słowackie władze podpisały w sierpniu bieżącego roku. Ówczesny polski wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński oświadczył wtedy na konferencji prasowej, że początkowe oczekiwania inwestora w sprawie pomocy publicznej przekraczały to, co budżet przewidział dla 54 projektów zapewniających 40 tys. miejsc pracy. JLR, którego właścicielem jest indyjska spółka Tata Motors, ma już fabrykę w Chinach oraz kończy budowę swych zakładów w Brazylii w ramach globalnej ekspansji. W Anglii JLR ma swe zakłady w należących do aglomeracji Birmingham miejscowościach Castle Bromwich i Solihull oraz w Halewood koło Liverpoolu. Licząca 5,5 mln mieszkańców Słowacja wyprodukowała w ubiegłym roku 971 tys. samochodów osobowych, zajmując pod tym względem siódme miejsce w Europie. Zakłady Volkswagena w Bratysławie wypuściły na rynek 394 tys. pojazdów, fabryka Kia koło Żyliny 323 tys., a wytwórnia PSA Peugeot w Trnawie na południowym zachodzie Słowacji 254 tys. «

15/12/2015 16:25:25

023

613-MAKIETA 1 01-23.indd 23

15/12/2015 16:25:28

024

TEMAT NUMERU EDUKACJA

613-MAKIETA 2 24-41.indd 24

15/12/2015 16:27:50

025

Jest książkowym molem. Przeczytał większość pozycji w szkolnej bibliotece, znakomicie gra na kilku instrumentach, a w matematyce prezentuje poziom maturalny. Thomas Frith, gwiazda programu „Child Genius”, ma 12 lat i iloraz inteligencji wyższy od Alberta Einsteina czy Billa Gatesa.

PIOTR GULBICKI

Jej główna siedziba mieści się w angielskim Caythorpe, w hrabstwie Lincolnshire. Mensa, organizacja zrzeszająca osoby o ilorazie inteligencji w zakresie dwóch górnych procent populacji, liczy obecnie ponad 121 tys. członków, w ponad 100 krajach świata. Od 1946 roku, kiedy została założona, przeszła duże przeobrażenia, ale jej główny cel pozostaje niezmienny – identyfikacja i kultywowanie inteligencji. Dla dobra ludzkości.

DOKTORAT W DWIE GODZINY

Która wyspa, wyłączając te należące do Australii, jest dziewiątą największą na świecie? Jaki wynik uzyskamy dzieląc 61,2 przez 9? Między innymi na takie pytania odpowiadali uczestnicy tegorocznego programu „Child Genius”, emitowanego przez brytyjską telewizję Channel 4. To kolejna edycja tej serii, w której rywalizują młodzi ludzie w wieku 7-12 lat, stawiając czoła różnym wyzwaniom, w różnych dziedzinach. Z zakresu wiedzy ogólnej, matematyki, logiki. W ubiegłym roku show było krytykowane, gdyż dochodziło do sytuacji, kiedy poddane presji i stresowi dzieci » 613-MAKIETA 2 24-41.indd 25

15/12/2015 16:27:58

026

TEMAT NUMERU edukacja

Moje wrodzone predyspozycje to duży plus, mogą mi one pomóc w otwarciu wielu drzwi, ale w istocie posiadanie wysokiego IQ nie jest takie ważne, jeśli nie potrafi się tego wykorzystać

613-MAKIETA 2 24-41.indd 26

wybuchały płaczem. Kierownictwo Channel 4 ripostowało jednak, że uczestnicy programu są pod opieką psychologa i opiekunów, a ich rodziny nie zgłaszały żadnych zastrzeżeń. Gwiazdą tegorocznej edycji okazał się Thomas Frith. Chłopak jest książkowym molem – przeczytał już większość pozycji w szkolnej bibliotece, a do jego ulubionych lektur należą „Ulisses” Jamesa Joyce’a, historie związane z Tudorami, starożytnym Egiptem, geologią oraz naukami ścisłymi. Pochodzący z Leeds 12-latek, którego IQ wynosi 162, przyznaje, że jedną książkową stronę pochłania w 10-30 sekund. – Nie czytam słów oddzielnie, zbijam je w bloki,

dzięki czemu zaoszczędzam na czasie – tłumaczy Thomas, który wyróżnia się również na innych polach. W matematyce prezentuje poziom maturalny, znakomicie gra na fagocie, pianinie i wiolonczeli, a także w tzw. podwójne szachy, w których gracz angażuje się w partie na dwóch szachownicach jednocześnie. – Jak miał dwa lata wstał w środku nocy żeby mi oznajmić, że policzył do 503. Powiedziałam mu, żeby wracał do łóżka i zrobił to samo po francusku. Kiedy po czasie tak się stało kontynuował dalej, tyle że po niemiecku – przyznaje matka chłopca, na co dzień nauczycielka w szkole podstawowej. Jego ojciec, fizyk i programista komputerowy, zmarł na białaczkę, kiedy syn miał niespełna dwa lata. 12-latek podbił serca widzów „Child Genius”, ale i inni uczestnicy programu nie pozostawali w tyle. Na przykład 9-letnia Neha Narendran, będąca początkującym naukowcem. Kiedy miała 3 lata przeczytała pracę doktorską swojej mamy na temat właściwości metali, co zajęło jej… dwie godziny! Uczniowie w szkole w Birmingham, gdzie mieszka, nazywają ją chodzącą encyklopedią, dziewczynka czyta bowiem sześć, siedem książek tygodniowo. – Lubię wynalazców i naukowców, ludzi zgłębiających różne zagadnienia, a mama jest jednym z moich idoli. Kiedy dorosnę chciałabym wiedzieć, jak się leczy różne choroby – deklaruje Neha.

Studentka z lalką Barbie

„Uzdolnione dziecko”. Co dokładnie oznacza to pojęcie? Zdaniem prof. Joan Freeman, brytyjskiej psycholog, która od 1974 roku zajmuje się tą tematyką, trudno o jednoznaczną definicję. – Wszystko zależy od tego, co bierzemy pod uwagę – wyniki IQ, oceny w szkole, sposób radzenia sobie z zadaniami logicznymi czy twórcze działanie – wylicza Freeman i podkreśla, że talent może zależeć od wielu czynników. Otwartość na ciężką pracę, odwaga, chłonność umysłu. Zdol15/12/2015 16:28:02

027

ności, które szybko się ujawniają, są widoczne w muzyce, szachach, matematyce, ale już do napisania powieści potrzeba życiowego doświadczenia. – Co ciekawe, umiejętności przydatne w biznesie, ekonomii bądź pracy menedżerskiej często nie wiążą się z wiedzą nabytą w szkole. W każdym kraju są dzieci, które nie odnajdują się w klasycznym systemie nauczania, a mimo to, jeśli mają ku temu możliwości, mogą zajść w życiu bardzo wysoko – zauważa Freeman. Potwierdzeniem tej teorii jest przypadek Esther Okade. Rodzice widząc zapał córki do liczb zapisali ją do prywatnej szkoły, kiedy ta miała 3 lata, jednak po kilku tygodniach zauważyli zmiany w zachowaniu dziewczynki – jej żywotność i zapał wyraźnie zmalały, a pewnego razu wracając ze szkoły Esther wybuchła płaczem mówiąc, że więcej tam nie wróci. Od owego zdarzenia rodzice uczyli córkę sami – do czasu, kiedy dwa lata później, zgodnie z obowiązkiem nauczania, ponownie zasiadła w szkolnej ławie. Dziś ta mieszkająca w Walsall dziewczynka ma 10 lat i jest studentką matematyki na Open University. Uczy się w domu, a egzaminy zdaje celująco. 613-MAKIETA 2 24-41.indd 27

Lubię wynalazców i naukowców, ludzi zgłębiających różne zagadnienia (...). Kiedy dorosnę chciałabym wiedzieć, jak się leczy różne choroby – To takie pasjonujące. Różne teorie, liczby, zadania. Super łatwa sprawa, mama nauczyła mnie jak w prosty sposób pogłębiać wiedzę – mówi Esther, która chce skończyć studia do 2017 roku, następnie obronić doktorat, a w wieku 15 lat otworzyć własny bank. – Lubię liczby i ludzi, a bankowość jest świetnym sposobem żeby im pomóc – podkreśla dziewczynka, która poza nauką uwielbia bawić się lalką Barbie, chodzić do parku i na zakupy. Jest również w trakcie pisania serii matematycznych podręczników dla dzieci pod tytułem „Yummy Yummy Algebra”, w których pokazuje jak na luzie i bezstresowo przyswoić sobie ten przedmiot. Rodzice Esther, Paul i Efe, założyli fundację i budują przedszkole oraz » 15/12/2015 16:28:04

028

TEMAT NUMERU edukacja

Każdy przyswaja wiedzę inaczej i jest podatny na inne czynniki, dlatego nauka powinna być dopasowana do indywidualnych zdolności ucznia. Jedni są wzrokowcami, inni praktykami, a jeszcze inni polegają na wyobraźni

szkołę podstawową w Nigerii, w stanie Delta, skąd kilkanaście lat temu wyemigrowali do Anglii. W placówce będzie nauczanych szereg przedmiotów – języki obce, matematyka, nauki ścisłe. Ale też etyka, publiczne przemawianie, przedsiębiorczość. Oboje podkreślają, że do programu chcą wprowadzić metody dydaktyczne, które sprawdziły się w przypadku ich córki i równie uzdolnionego 6-letniego syna Isiaha. – Każdy przyswaja wiedzę inaczej i jest podatny na inne czynniki, dlatego nauka powinna być dopasowana do indywidualnych zdolności ucznia. Jedni są wzrokowcami, inni praktykami, a jeszcze inni polegają na wyobraźni – tłumaczą Paul i Efe Okade.

Z babcią do specjalisty

Pochodzą ze zróżnicowanych środowisk. Ludzie różnych profesji, o różnym stopniu wykształcenia. Brytyjska Mensa zrzesza 20 tys. członków. W tej grupie jest 250 dzieci, które nie przekroczyły 12. roku życia. Najmłodszą osobą przyjętą do organizacji była Elise Tan-Roberts w 2009 roku – miała wówczas dwa lata i cztery miesiące! Ale nie wszyscy są przekonani, że to najlepsza droga rozwoju. Rodzice 3,5letniego Michaela McBridge’a, legitymującego się ilorazem inteligencji 145, nie zgłaszają go do Mensy uważając, że 613-MAKIETA 2 24-41.indd 28

jest na to za młody. Chłopiec zaczął się uczyć słów i liczb z iPada swojej mamy jak miał 1,5 roku, a kiedy coraz częściej zadawał pytania na które rodzice nie znali odpowiedzi, babcia poszła z nim do specjalisty w Birmingham. Przeprowadzone testy wykazały, że Michael czyta i pisze na poziomie 8-latka, a rozmawia jak dorosły. Ostatnio malec jest zafascynowany planetami, z pasją ucząc się ich nazw i położenia w układzie słonecznym. Ale jednocześnie uwielbia jeździć na rowerze i pluskać się w kałużach. Chłopiec nigdy nie uczył się poza domem. – Nie naciskamy na niego, jesteśmy zadowoleni, że pozostaje sobą – mówi jego mama Emma, pracownica poczty w Bristolu. Ojciec Michaela, Anthony, jest kucharzem. Z dystansem do swoich pociech podchodzi również Catherine Sunshine, z Chelmsford w hrabstwie Essex. – Moje dzieci są inteligentniejsze ode mnie. Kiedy okazało się jak są uzdolnione, ludzie sugerowali żebym sama przeprowadziła test na IQ. Tak też zrobiłam, ale uzyskałam wynik tylko 140 – opowiada Catherine, dodając, że iloraz inteligencji jej 4-letniej córki Amber wynosi 150, a 5-letniego syna Leona 145. Amber miała 1,5 roku kiedy wiedziała co sprawia, że niebo ma kolor niebieski oraz jakie jedzenie jest niezdrowe i dlaczego. Szybko zaczęła uczyć się francuskiego i podobnie jak jej brat radzi sobie 15/12/2015 16:28:06

029 z zadaniami, z którymi dzieci trzykrotnie od nich starsze mają duże problemy. Leon dużo czyta, lubi pisać i ma encyklopedyczną wiedzę na temat dinozaurów oraz różnych chorób. Najmłodszy potomek państwa Sunshine, Austin, ma 10 miesięcy i jest zbyt młody, żeby poddać się testom na inteligencję, ale matka ma nadzieję, że pójdzie w ślady rodzeństwa. – Nie zdawałam sobie sprawy z tego, jak utalentowane są moje dzieci, do czasu, aż skończyły dwa lata – przyznaje 23-letnia Catherine, która na co dzień studiuje prawo. Jej o dwa lata starszy mąż, Nick, pracuje na kolei. – Kiedy Amber i Leon byli młodsi zauważyłam drobne różnice – ich umiejętności językowe i poznawcze rozwijały się szybciej, ale nie mając dużego porównania myślałam, że to normalne. Dopiero kiedy zaczęli chodzić do przedszkola zdałam sobie sprawę, że są bardziej zaawansowani w rozwoju od swoich rówieśników. Jestem przekonana, że to kwestia wrodzonych uwarunkowań, ale wiem też, że jeśli maluchy siedzą dużo przed telewizorem to nie wykorzystują swojego potencjału. Dzieci najlepiej uczą się przez zabawę, dlatego mamy w domu pokój pełen zabawek oraz wyrobów sztuki i rzemiosła – mówi Catherine, dodając jednocześnie, że wysoka inteligencja u dzieci może sprawiać im emocjonalne i społeczne problemy. Ich mózgi funkcjonują bowiem w sposób bardziej akademicki, co różni je od większości kolegów i koleżanek w tym wieku.

Encyklopedie niemowlaka

Wolfgang Amadeusz Mozart grał na klawesynie kiedy miał trzy lata, a swoją pierwszą symfonię napisał pięć lat później. Pablo Picasso rysował i malował praktycznie od urodzenia, natomiast jako 8-latek stworzył słynnego „Picadora”. Z kolei wiktoriański filozof John Stuart Mill biegle posługiwał się greką w wieku trzech lat. Wybitnych ludzi w dziejach ludzkości nie brakowało, ale tylko nieliczni tworzyli historię. Ma tego świadomość 12-letni Boffin Ramarni Wilfred, który w ubiegłym roku został członkiem Mensy z IQ 161, co plasuje go w 1 procencie osób o najwyższym ilorazie inteligencji w Wielkiej Brytanii. Marzeniem Boffina jest kariera astrofizyka, wielu wróży mu piękną przyszłość, jednak chłopiec twardo stąpa po ziemi. – Nie mogę w żaden sposób porównywać się z wielkimi ludźmi, którzy ciężką pracą udowodnili, że są prawdziwymi geniuszami. Moje wrodzone predyspozycje to duży plus, mogą mi one pomóc w otwarciu wielu drzwi, ale w istocie posiadanie wysokiego IQ nie jest takie ważne, jeśli nie potrafi się tego wykorzystać – twierdzi pochodzący z Romford w hrabstwie Essex Boffin, który jako niemowlak namiętnie przeglądał encyklopedie, a zanim poszedł do szkoły umiał czytać i pisać. Wisienką na torcie jest fakt, że w wieku 10 lat przygotował rozprawę filozoficzną na temat uczciwości, która poziomem nie odbiegała od prac absolwentów uniwersytetu w Oksfordzie. – Ma duże sukcesy, ale w duchu ciągle jest małym dzieckiem. Kiedy czyta „New Scientist” bawi się z psem, ogląda Disney Channel i pochłania komiksy… – mówi mama chłopca, Anthea. « 613-MAKIETA 2 24-41.indd 29

15/12/2015 16:28:09

Fot. PAP / EPA / John Spink

030

KOMENTARZ TYGODNIA polityka

Donald Trump przeniósł dyskryminację na nowy, niebezpieczny poziom. Ksenofobia wkracza do głównego nurtu polityki. Nie tylko w USA.

Policjant usuwa karykaturę Donalda Trumpa na tle swastyki w Stanach Zjednoczonych w Atlancie w stanie Georgia

Prezydent wszystkich islamofobów Radosław Zapałowski

Donald Trump ubiegający się o nominację prezydencką z ramienia Republikanów, przez długi czas nie był brany poważnie. Milionercelebryta przez większość komentatorów uważany był za politycznego klowna. Groteskową postać, która dostarcza rozrywki, ale jest bez szans na prawdziwą polityczną karierę, a tym bardziej na najwyższy urząd w państwie, które wciąż pełni rolę globalnego supermocarstwa. I to pomimo tego, że Trump od czterech miesięcy prowadzi we wszystkich sondażach przeprowadzanych na republikańskich wyborcach. Jednak mimo utrzymującej się wysokiej popularności i przewagi nad konkurentami, komentatorzy przewidywali, że ostatecznie, Republikanie, kiedy minie efekt świeżości i zacznie się prawdziwa gra o najwyższe polityczne stawki, skierują swoje poparcie na mniej radykalnych kandydatów. A w najczar613-MAKIETA 2 24-41.indd 30

niejszym scenariuszu – jeśli po tym I tak Trump wygra prawybory – w ostatecznej rozgrywce o Biały Dom pokona go ktoś z ramienia Demokratów. Stąd też w głównym nurcie Trump był zasadniczo ignorowany. Tak jak i jego retoryka oraz niewybredne ataki na różne mniejszości i grupy społeczne. Podczas swojej kampanii Trump zdążył już obrazić kobiety, Meksykanów, Chińczyków i imigrantów. Teraz jednak jego werbalny atak na muzułmanów i pomysł żeby zabronić wjazdu do Stanów Zjednoczonych każdemu, kto wyznaje islam spowodowały, że kandydatura Donalda Trumpa i jego toksyczna retoryka nie mogą być dłużej ignorowane. Także dlatego, że prawicowy populizm, którego jednym z przedstawicieli jest Trump, zaczyna się rozlewać po całym świecie zachodnim. Kombinacja globalnej ekonomicznej stagnacji, masowych migracji, terroryzmu i powszechnej niepewności napędza konserwatywny rady-

kalizm i zagraża fundamentom liberalnych demokracji. Od USA Trumpa, po Polskę PiSu i Francję, w której w niedzielnych wyborach samorządowych zwyciężył Front Narodowy. Zachodnia, polityczna cywilizacja się chwieje i skręca coraz bardziej na prawo. A ksenofobia, która do tej pory gnieździła się na obrzeżach polityki, wkracza do centrum debaty publicznej i przestaje razić oraz szokować.

Świat bez poprawności

Przez lata atakowana, powszechnie krytykowana i oskarżana o najgorsze nieszczęścia polityczna poprawność zanika. To językowe BHP, minimum niezbędne do bezkonfliktowego współżycia wielokulturowych i wieloetnicznych społeczeństw zastępowane jest brutalnym, dyskryminującym językiem. Z wszelkimi tego konsekwencjami. Na spotkaniu ze swoimi sympatykami Donald Trump 15/12/2015 16:28:10

wygłosił oświadczenie, które wstrząsnęło elitami, ale spotkało się z entuzjazmem mas, także poza USA. I najprawdopodobniej przejdzie do historii. „Donald J Trump dopomina się o nie wpuszczanie muzułmanów do naszego kraju, dopóki nie zrozumiemy co do diabła się dzieje”, mówił na lotniskowcu USS Yorktown – zabytku z czasów II wojny światowej. „Byliśmy milczącą większością, ale staliśmy się głośną większością” – grzmiał Trump przy aplauzie swoich zwolenników – „Mamy dosyć niekompetencji, głupich liderów, głupich ludzi. To prawdopodobnie niepoprawne polityczne, ale nie obchodzi mnie to”. Pierwszy raz od dekad w przestrzeni publicznej pojawiła się tak ekstremalna propozycja wyrażona przez kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych. Tym samym pękła bariera oddzielająca politycznych świrów w stylu chociażby polskiego Leszka Bubla, od poważnych polityków. A przynajmniej niepoważnych polityków, mających realne szanse na poważne stanowisko. Przez lata zachodnie demokracje radziły sobie z pojawiającymi się od czasu do czasu politycznymi ekstremistami. Czy to poprzez instytucjonalne blokady (w Polsce np. Trybunał Konstytucyjny, który ma możliwość zatrzymania niebezpiecznych działań rządzących), czy też w wyniku presji (przypadek Haidera w Austrii) lub przez dominującą kulturę polityczną, spychającą ekstremę na obrzeża debaty (brytyjska BNP). Ten elitarystyczny, merytokratyczny, niemal menedżerski model demokracji działał chociaż drażnił. Drażnił, bo system z intuicyjnego punktu widzenia pozbawiony jest logiki. Na tzw. „chłopski rozum” stawianie tamy jakimś ruchom politycznym lub społecznym, dyskryminacja w przestrzeni publicznej i głównym nurcie ekstremalnych poglądów albo opinii, jest sprzeczne z ideą demokracji. Jednak ten kierunek został wybrany świadomie i pod wpływem powojennych obaw o liberalne państwo prawa. W końcu totalitaryzmy zbudowane zostały w procesie demokratycznym. I tak w Europie oraz w USA powołano do życia niewybieralne, antydemokratyczne w swojej istocie instytucje, a także ograniczano swobodę wypowiedzi, co pozwalało na obronę liberalnego ładu przed demokracją. W imię demokracji. Dzięki temu liberalna hegemonia funkcjonowała przez dekady. Jednak nic nie trwa wiecznie. 613-MAKIETA 2 24-41.indd 31

Teraz właśnie obserwujemy zmierzch liberalnych paradygmatów, zasad i idei, kwestionowanie demokratycznych procedur i podawanie w wątpliwość skuteczności liberalnych rozwiązań. Donald Trump, Marie Le Pen, Jarosław Kaczyński, Victor Orban są zwiastunami szerszej zmiany, prekursorami nowego, globalnego ładu. To przedstawiciele konserwatywnej, prawicowej kontrrewolucji, która zatacza coraz szersze kręgi i nabiera rozpędu.

Donald Trump

Stawianie barykad Każdy z tych przypadków jest trochę inny, ale wyrasta z tego samego pnia. Po okresie „złotego wieku” trwającego mniej więcej od końca II wojny światowej, wkraczamy w wiek niepewności i lęku. Kryzys ogarniający na całym świecie kolejne sfery życia – gospodarkę, społeczeństwo, klimat, a ostatnio bezpieczeństwo – dla prawicowych populizmów jest środowiskiem naturalnym. Konserwatyści koją realny i uzasadniony społeczny strach obietnicami postawienia barykad, które nas ochronią przed coraz bardziej przerażającym, niezrozumiałym i pogrążającym się w szaleństwie światem. To pozorna ochrona, bo kontekst wyzwań zewnętrznych, od zagrożenia terroryzmem po zmiany klimatyczne, ma charakter ponadnarodowy i wymaga umiejętnego korzystania

Fot. PAP / EPA / Jim Lo Scalzo

031 z różnych mechanizmów współzależności w wymiarze międzynarodowym. Ale ta prawicowa obietnica pozornej ochrony, to jedyna możliwa opcja z dostępnych na politycznym rynku. A przynajmniej jedyna zrozumiała, jasna i klarowna. Liberalna demokracja, której głównymi przedstawicielami są centryści, nie daje prostych odpowiedzi. Zamiast kojenia lęków i rozwiewania obaw potrafi tylko pokrzykiwać i pohukiwać na „głupie społeczeństwo”, które okazuje niewdzięczność za trwający pół wieku relatywny dobrobyt. Lewica albo jest zagubiona, albo nieskuteczna, albo pogrążona w kryzysie, a do tego jeszcze utraciła zaufanie mas i tradycyjnej bazy wyborczej. Afirmacja zasad demokracji liberalnej, do której nawołują elity, jest jedynie pustym sloganem. Bo postępujące rozwarstwienie społeczne, dysfunkcjonalna społecznie gospodarka oparta na bezwzględnej konkurencji między firmami i jednostkami doprowadziły do erozji poczucia wspólnoty, więzi i szacunku do instytucji państwowych. A przede wszystkim do nienawiści wobec establishmentu. Orban zwyciężył po tym, jak skompromitowała się węgierska elita. Marie Le Pen rośnie w siłę dzięki błędom francuskiego centrum i lewicy. Kaczyński i Kukiz stali się symbolami antyestablishmentowej rewolty. Trump triumfuje, bo artykułuje frustracje słabo wykształconej, niewykwalifikowanej, nisko opłacanej części amerykańskiego społeczeństwa. Ludzi, którzy w ostatnich latach utracili pracę, domy, pewność siebie oraz poczucie bezpieczeństwa i własnej wartości. Społeczne obawy ogniskują się zaś na muzułmanach, bo jak zauważa antropolog Arjun Appadurai „mniejszości są punktem zapalnym dla niepewności, która wraz niezdolnością państwa do zapewnienia stabilizacji gospodarczej, przekłada się na brak tolerancji wobec innego”. Bigoteria jest nieślubnym, niechcianym dzieckiem systemu, który doprowadził do ekonomicznej zapaści. Trump może zostać prezydentem wszystkim islamofobów, czyli w praktyce wszystkich materialnie poszkodowanych przez kryzys. Jeśli tak się stanie, nasz świat nie stanie się bardziej bezpieczny ani bardziej przyjazny do życia. Będzie w nim za to dużo mowy nienawiści, dyskryminacji, ksenofobii, antagonizmów i napięcia między różnymi grupami społecznymi. Mentalność publicznego linczu zagnieździ się w politycznym centrum. « 15/12/2015 16:28:11

Fot. Józef Łukaszewicz

032

Puls miasta LONDYN

Kandydat na burmistrza Londynu gościem polskich uczniów – Chciałbym, aby żona brytyjskiego premiera z szacunku do Polaków włożyła kiedyś krakowski strój – stwierdził kandydat na burmistrza Londynu Jan Żyliński, podczas spotkania z młodymi Polakami w Szkole Sobotniej w dzielnicy Willesden Green w Londynie. Polski arystokrata podkreślał, że rodacy wspólnie mają szansę osiągnąć bardzo wiele.

613-MAKIETA 2 24-41.indd 32

To nie jest nierealny pomysł, na przykład Samantha Cameron podczas hinduskiego święta, zakłada narodowy strój Indii. – Obiecajcie mi, że razem ze mną zrobicie wszystko walcząc o nasz szacunek wśród Brytyjczyków tak, że za rok w tej szkole podczas świątecznych uroczystości, żona pana premiera wystąpi jako gość specjalny w stroju krakowianki – apelował do polskich uczniów i ich rodziców. Jan Żyliński w sobotnie przedpołudnie obejrzał przedstawienie jasełkowe przygotowywane przez uczniów Szkoły Sobotniej im. Marii Konopnickiej na Willesden Green. Uroczystość była okazją do rozmów z opiekunami dzieci i gronem pedagogicznym. Jan Żyliński w swoim świątecznym wystąpieniu wspominał o sile polskiej tradycji, znaczeniu polskich szkół na Wyspach i niezwykle ważnej roli, jaką odgrywa polska społeczność w Zjed-

noczonym Królestwie. Gorąco namawiał także Polaków, by uczestniczyli w życiu społecznym tego miasta i rejestrowali się na lokalnych listach wyborczych – To nasze prawo, ale i obowiązek. Musimy sprawić, by nas szanowano – przekonywał. Po części oficjalnej przyszedł czas na indywidualne rozmowy i pamiątkowe zdjęcia z Janem Żylińskim i jego słynną szablą. Kulinarną atrakcją wydarzenia były polskie „ruskie” pierogi, bigos i inne domowe specjały, serwowane podczas dorocznego kiermaszu świątecznego przygotowanego przez członków Koła Przyjaciół Harcerstwa na rzecz polskich harcerzy. To kolejna wizyta Jana Żylińskiego w polskiej Szkole Sobotniej zaplanowana w ramach jego kampanii. Do końca kwietnia polski kandydat na burmistrza ma zamiar odwiedzić wszystkie polskie placówki na terenie Londynu. « 15/12/2015 16:28:14

033

613-MAKIETA 2 24-41.indd 33

15/12/2015 16:28:16

Fot. Dan Kitwood / Getty Images

034

sylwetka polityka Jakub Krupa, PAP

David Cameron

Dziesięć lat przewodniczącego – Nie jestem przesadnym ideologiem, raczej kimś niezwykle praktycznym – powiedział w 2005 roku, w swoim pierwszym wywiadzie jako szef partii, David Cameron. W niedzielę 6 grudnia 49-letni brytyjski premier świętował 10 lat na czele Partii Konserwatywnej.

613-MAKIETA 2 24-41.indd 34

Ta sztuka udała się wcześniej tylko czterem liderom – Stanleyowi Baldwinowi (1923-1937), Winstonowi Churchillowi (1940-1955), Edwardowi Heathowi (1965-1975) i Margaret Thatcher (1975-1990). W momencie objęcia stanowiska, Cameron był zdecydowanie najmłodszy z nich: miał zaledwie 39 lat. Wychowany w bogatej angielskiej rodzinie w idyllicznej wiejskiej okolicy i wykształcony w prywatnych szkołach dla elit – Heatherdown School (wśród jej absolwentów są członkowie rodziny królewskiej) i college w Eton – oraz prestiżowym Uniwersytecie Oksfordzkim, Cameron był skazany na sukces w ramach brytyjskiego establishmentu. Wielu jego bliskich przyjaciół z tamtych czasów również pełni wysokie stanowiska publiczne: m.in. burmistrz Londynu Boris Johnson i minister finansów George Osborne. Przynależność do elit miała swoje różne strony: cała trójka należała m.in. do kontrowersyjnego i snobistycznego Bullingdon Club, zrzeszającego studentów Oksfordu z wpływowych i bogatych brytyjskich rodzin, uczestniczácych w całonocnych libacjach alkoholowych, które według biografów kończyły się np. niszczeniem zastawy w restauracji, wybijaniem szyb lub paleniem pieniędzy na oczach bezdomnych. We wrześniu 2015 r. w nieautoryzowanej biografii „Call Me Dave”, pojawiły się m.in. doniesienia o udziale Camerona w seksualnym obrzędzie inicjacyjnym z wykorzystaniem głowy martwej świni. Biografowie Camerona podkreślają jednak, że przyszły premier szybko wyrósł z tej kultury, kończąc studia na Oksfordzie z wyróżnieniem, a następnie przez pięć lat ciężko pracując jako analityk i strateg Partii Konserwatywnej, przygotowując m.in. notatki dla premiera Johna Majora, a później doradzając ministrom spraw wewnętrznych i finansów. W 1994 roku Cameron na kilka lat opuścił „westminsterską bańkę”, jak często określa się świat brytyjskiej polityki, decydując się na pracę w sektorze prywatnym i obejmując stanowisko w dużym koncernie medialnym. Wrócił w 2001 roku, aby podjąć drugą próbę (w 1997 r. przegrał nieco ponad 4 tys. głosów) dostania się do brytyjskiego parlamentu w roli posła. Uśmiechnęło się do niego szczęście: urzędujący w jednym z tradycyjnie konserwatywnych regionów kraju poseł przeszedł do 15/12/2015 16:28:18

035 Partii Pracy i zmienił okręg parlamentarny na bardziej lewicowy, tworząc miejsce dla swojego następcy, a Cameron skorzystał z okazji. Jego kariera w parlamencie była błyskawiczna: wypowiadając się na szereg kontrowersyjnych tematów, szybko budował swoją rozpoznawalność i już w 2003 roku został wiceprzewodniczącym partii, a w 2004 – wypromowany do tzw. „czołowej ławy”, gdzie siedzą kluczowi politycy Izby Gmin. W 2005 r., po przegranych przez Torysów wyborach parlamentarnych, stanął na czele ugrupowania, zastępując Howarda Daviesa. Cameron zasygnalizował planowaną zmianę w postrzeganiu partii już w pierwszym wywiadzie po wyborze – dla lewicowego „Guardiana” – mówiąc, że chce „stworzyć bardziej wrażliwą, społecznie zaangażowaną partię, która wejdzie do mainstreamu brytyjskiej polityki poruszając tematy, których unikaliśm, i zmieniając twarz naszego ugrupowania”. Ta ostatnia deklaracja ma bezpośredni charakter: jako lider promuje kobiety i przedstawicieli mniejszości narodowych, walcząc z tradycyjnym postrzeganiem partii jako pełnej „białych, bogatych mężczyzn w średnim wieku”. Szczególnie mocno akcentował również znaczenie narodowego systemu służby zdrowia National Health Service (NHS). Jak mówi w jednej z jego biografii Lord Feldman – kolega brytyjskiego premiera ze studiów – ma to związek z doświadczeniem opieki nad niepełnosprawnym synem Ivanem, który zmarł w wieku sześciu lat na mózgowe porażenie dziecięce. – Przed tym wydarzeniem David był tylko kolejnym utalentowanym absolwentem prywatnej szkoły. Dramat związany z Ivanem rozwinął w nim wrażliwość i empatię – powiedział. Kiedy jednak Cameron wygrał wybory i w 2010 roku został najmłodszym brytyjskim premierem od blisko dwustu lat, nadejście kryzysu finansowego zmusiło go do rewizji swoich planów i wprowadzenia bezprecedensowych cięć w niemal wszystkich obszarach państwa (poza cięciem wydatków na pomoc rozwojową dla biedniejszych krajów), co sprawiło, że wiele osób krytykowało go za pragmatyczne, postpolityczne podejście do swoich poglądów. Modernizacyjne aspiracje Camerona przesunęły się do obszarów światopoglądowych, doprowadzając m.in. do wprowadzenia legalizacji związ613-MAKIETA 2 24-41.indd 35

ków homoseksualnych pomimo silnej opozycji wewnątrz partii. Bezpieczne przeprowadzenie Wielkiej Brytanii przez kryzys – w dużej mierze dzięki, dziś krytykowanemu, napływowi imigrantów ze wschodu Europy, w tym Polski – i trudne zwycięstwo w ubiegłorocznym referendum niepodległościowym w Szkocji pozwoliło Cameronowi na pierwszą od ponad 20 lat reelekcję konserwatywnego rządu w maju br., kiedy kierowana przez niego partia zdobyła wystarczającą liczbę mandatów, aby rządzić samodzielnie – bez dotychczasowego koalicjanta, Liberalnych Demokratów. Po dziesięciu latach na stanowisku szefa Partii Konserwatywnej i pięciu latach rezydentury na Downing Street, Cameron

tyczne obietnice zmian od liderów pozostałych 27 państw członkowskich, będzie agitował za pozostaniem Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. W obliczu problemów trawiących Europę, a także wewnętrznych podziałów i rosnącego eurosceptycyzmu w ramach Partii Konserwatywnej, to zadanie może być jednak niezwykle trudne, zmuszając Camerona do prowadzenia skomplikowanych gier politycznych na wielu frontach, m.in. by powstrzymać wzrost radykalnie antyeuropejskiej partii Nigela Farage’a UKIP, a z drugiej strony ochronić Szkocję przed ponownym wzrostem nastrojów niepodległościowych w obliczu ewentualnego wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.

wciąż cieszy się najwyższym poparciem społecznym pośród wszystkich liderów partii politycznych, ale – jak sam podkreśla – ma świadomość, że nie będzie mógł kierować pracami rządu w nieskończoność. Tuż po majowych wyborach ogłosił publicznie, że nie zamierza starać się o trzecią kadencję, natychmiast uruchamiając spekulacje dotyczące tego, kto mógłby go zastąpić na czele partii. Zanim jednak do tego dojdzie, czekają go być może największe wyzwania, z jakimi przyszło mu się zmierzyć w politycznej karierze. Wielka Brytania jest w trakcie negocjacji dotyczących członkostwa w Unii Europejskiej, domagając się głębokich reform wspólnoty m.in. w zakresie konkurencyjności i zarządzania gospodarczego, a także ograniczenia dostępu do zasiłków dla migrantów z innych państw członkowskich. Cameron wielokrotnie zasygnalizował, że jeśli uda mu się uzyskać poli-

Rozstrzygające referendum odbędzie się najpóźniej przed końcem 2017 roku. Wielu ekspertów wskazuje jednak, że Cameron będzie starał się do niego doprowadzić możliwie najszybciej, chcąc skorzystać z entuzjazmu, który pozwolił mu na zwycięstwo w tegorocznych wyborach. Ewentualny sukces i rozstrzygnięcie trwających od lat dyskusji o przyszłości Wielkiej Brytanii może być największym osiągnięciem jego kariery, po którym wielu ekspertów spodziewa się jego rezygnacji ze stanowiska jeszcze przed końcem obecnej kadencji, aby odejść w glorii chwały. Wśród potencjalnych następców wymieniani są m.in. jego uniwersyteccy koledzy, Boris Johnson i George Osborne. Gdyby jednak Cameronowi nie udało się przekonać Brytyjczyków do pozostania w Unii Europejskiej, pośród faworytów do przejęcia partii byłaby eurosceptyczna i antyimigrancka minister spraw wewnętrznych, Teresa May. «

Po dziesięciu latach na stanowisku szefa Partii Konserwatywnej i pięciu latach rezydentury na Downing Street, Cameron wciąż cieszy się najwyższym poparciem społecznym pośród wszystkich liderów partii politycznych

15/12/2015 16:28:18

036

Inicjatywy Polska marka

Polski miś dla Zuckerbergów Maskotka, która pomaga niemowlętom zasypiać, trafi do domu Zuckerbergów, z myślą o ich córce. Projektantkami zabawki są dwie siostry, Zuzanna Sielicka-Kalczyńska i Julia Sielicka-Jastrzebska, z powodzeniem działające na wymagającym rynku brytyjskim.

613-MAKIETA 2 24-41.indd 36

„Bycie rodzicem to jak zakładanie Facebooka. Zaczynasz od czegoś bardzo małego, co nieustannie rośnie, stając się dla nas coraz bardziej cenne. Niestety nikt nie dołącza do niego podręcznika i nie ma przycisku F1, żeby znaleźć pomoc. Trzeba po prostu słuchać swojego serca, instynktu i intuicji, i wtedy to działa” – czytamy w liście, który został przesłany do prezesa z Palo Alto wraz z przytulanką. Do szefa Facebooka trafi specjalnie zaprojektowany egzemplarz maskotki, który na pokrowcu ma wyszyty znany facebookowy przycisk „Lubię to! ”. Whisbear jest zaprojektowany tak, żeby dziecko mogło spokojnie spać. Jest wyposażony w specjalny sensor płaczu, który po aktywowaniu wydaje specjalny dźwięk, podobny do odgłosów suszarki do włosów. Właśnie tego typu dźwięki czuje

dziecko w łonie matki, dlatego dziecko przy maskotce dużo łatwiej się uspokaja i szybciej zasypia. Czujnik uruchamia się automatycznie i wyłącza po 40 minutach przy usypianiu, a po 20 minutach przy ponownym przebudzeniu się dziecka. Założyciel Facebooka poinformował w zeszłym tygodniu, że wraz z żoną spodziewają się córki. W związku z tym zdecydował, żeby przekazać niemal wszystkie swoje akcje o wartości 45 miliardów dolarów, na rzecz fundacji, która ma zająć się indywidualnym nauczaniem, leczeniem chorób i łączeniem ludzi. Dziecko Zuckerbergów nie jest pierwszą znaną na świecie pociechą, która będzie mogła przytulić się do misia polskiej produkcji. Wcześniej podobny prezent dostała księżniczka Karolina, córka Williama i Kate. « Maximus.Media

15/12/2015 16:28:23

037

613-MAKIETA 2 24-41.indd 37

15/12/2015 16:28:26

038

CAFÉ COOLTURA ciekawostki St Kilda to mała, niezamieszkana, wysepka na północnym-zachodzie od wybrzeży Szkocji. Jej ostatni mieszkańcy zostali przesiedleni na stały ląd w 1930 r.

Kredens z aniołami Ta historia zaczęła się bardzo banalnie. Nic nie zapowiadało, że zmieni się w śledztwo, zagłębiające się daleko w przeszłość. Katarzyna Jajszczok

To był kolejny, zwyczajny dzień. Od dawna namawiano mnie, żeby odwiedzić miejsce zwane Falkland. A ja, jakby z przekory, nie chciałam jechać. Mimo że blisko, nie mogłam przestać myśleć, że nic tam nie ma. Nic, oprócz pałacu. Bo w Szkocji przecież prawie w każdym mieście czy wsi jest jakiś historyczny obiekt. Stary lub nawet bardzo stary. Na ścianie plakietka z informacją, czasem jezszcze skromne pomieszczenie z eksponatami, na których osiada kurz. Jest też rzecz jasna jakiś lokalny społecznik, który opowiada o miejscu. I to w zasadzie tyle. Jednak tym razem dałam się przekonać. Wsiadłam do autobusu i pojechałam zobaczyć Falkland. Obiecałam sobie, że nie będę zwiedzać pałacu, ale poszukam czegoś, co wynagrodzi mi ten niechciany wyjazd. Pogoda była jak zwykle: pojawiało się słońce, potem rzęsisty deszcz i na koniec chmury, które niemal przesłoniły nieodległe wzgórza. To nie wróżylo dobrze. Deszcz, temperatura bliska zeru i jesienne przedpołudnie, gdzieś w środku niczego. 613-MAKIETA 2 24-41.indd 38

Autobus zatrzymał się przy głównej trasie, niedaleko od wąskiej uliczki z rzędami niewielkich, starych, ale zadbanych domostw. Niektore z nich miały daty budowy 1750, 1674. Bielone ściany, wokól kwiaty, które jakby na przekór jesieni nadal kwitły i pokrywały kolorowym dywanem schody i ścieżki. I nikogo wokoło. Mimo że miateczko z racji historycznego pałacu znajduje się na szlaku turystycznym, w ten szary dzień wyglądało jak wymarłe. Wydawało się, że nawet ptaki stąd odleciały. Nie było samochodów, ludzi, psów, nie było nic. Zamknięte okiennice, dwa niewielkie, stare puby i dwa sklepiki z pamiątkami z dalekich Chin. Chciałam pędem wrócić na przystanek i odjechać jak najszybciej, ale kolejny autobus był za godzinę. W tym czasie mogłabym przejść to miejsce wzdłuż i wszerz kilka razy. Byłam zła na siebie, że dałam się namówić na niechciany wyjazd. Byłam zła na Falkland, że zmusza mnie do zostania tu. Znudzona przeszłam w kierunku bardzo małego ronda, czegoś na kształt rynku, z kamienną fontanną pośrodku. Czworobok kamieniczek dopełniał widok pałacowych wież. Kiedy mijałam narożny dom, zobaczy-

łam niewielką tabliczkę w oknie: „Violins, bought and sold”. Do tego dołączony dość naiwny obrazek ze skrzypcami, pięciolinią i kilkoma nutami. Pomyślałam – Boże, jakie to banalne. Godzina do odjazdu.Miałam do wyboru pałac, albo sklep z antykami i instrumentami muzycznymi. Wybrałam antyki. Pomieszczenie o powierzchni kilkunastu metrów kwadratowych było potwornie zagracone. Wszędzie stały meble, porcelanowe figurki, talerze, filiżanki. Na ścianie zauważylam starą litografię przedstawiającą Fryderyka Chopina obok reklamy kolei z początku XX wieku. Na sznurkach i haczykach wisiały skrzypce. Całości „dopełniał” bardzo zakurzony żyrandol. Za kontuarem siedział wysoki, starszy mężczyzna. Uśmiechnął się do mnie z jakimś błyskiem w oku. A może tylko mi się zdawało. Pewnie pomyślał to samo, co ja. Co u diabła robi tu ta kobieta w taki dzień, jak dziś? Postanowiłam, że jakoś przeczekam tę godzinę do odjazdu autobusu i spróbuję się dowiedzieć czegoś o sprzedaży skrzypiec w miasteczku na końcu świata. Nie bardzo wiedziałam jednak jak zacząć tę nieszczerą rozmowę. 15/12/2015 16:28:31

039

613-MAKIETA 2 24-41.indd 39

wania z braku drzew, a więc budulca na statki czy łodzie. Były i są tam tylko trawa i najwyższe w Wielkiej Brytanii klify, do których trudno podpłynąć z powodu dużych fal i sztormowych wiatrów. Zaraz, zaraz, pomyślałam. Skoro nie rosną tam drzewa, to jakim cudem powstał czarny kredens. Kto go wykonał i skąd wziął materiał na jego budowę, kiedy dookoła nie było niczego, prócz kamieni i skał? Społeczność wyspy miała minimalny kontakt z „cywilizacją”. W zasadzie przez większość roku nie dało się dopłynąć do tego miejsca. Statki handlowe zawijały do niewielkiej osady sporadycznie. Tubylcy

St Kilda rządziła się swoimi własnymi prawami. Na co dzień odbywały się spotkania wszystkich dorosłych członków społeczności. Zasiadano przed domami na jedynej ulicy w osadzie i dyskutowano o tym, co trzeba byłoby zrobić następnego dnia. Takie nieprzerwane posiedzenie rady miejskiej. Wszyscy wyglądali podobnie. Brodaci mężczyźni w węłnianych kamizelkach. Kobiety opatulone w chusty; bose dzieci. Zachowało się kilka czarnobialych zdjęć z początku XX wieku, kiedy to wyspa stała się obiektem zainteresowania „cywilizowanych” mieszkańców Królestwa. I to oni właśnie dokumentowali ist-

Fot. Katarzyna Jajszczok

I w tym momencie spojrzałam w głąb sklepu, gdzie zobaczyłam coś niezwykłego. Bardzo stary, bardzo zakurzony i bardzo dziwny mebel. W zasadzie trudno go było nawet nazwać meblem. To był przykład naiwnej sztuki. Jakbt ktoś próbował zrobić kredens nie mając o tym pojęcia, i korzystał jedynie z podpowiedzi kogoś, kto kiedyś kredens widział. Prawie czarny, drewniany, nieproporcjonalny. Zbyt wąski, z reliefami przedstawiającymi postacie – aniołów (?). Do tego motywy kwiatowe i przedziwne kolumny. Całość wyglądała jak kiepski żart. Ale z drugiej strony pokraczny mebel miał w sobie jakąś prawdę. Było widać, że komuś bardzo zależało na tym, żeby kredens był najpiękniejszym na świecie. Tak, jakby ten ktoś chciał w nim zawrzeć całą wiedzę o otaczającym świecie, przyrodzie, świętych, o pięknie. Zapytałam o niego właściciela. Okazało się, że nie jest na sprzedaż. Podobnie zresztą jak wiele innych rzeczy w tym sklepie. Dziwne. Poczułam się trochę niepewnie. Choć w zasadzie mogłam się tego spodziewać po miejscu takim, jak to. Postanowiłam, że nie poddam się tak łatwo i dowiem się czegoś więcej o tym tajemniczym meblu. Był stary, co najmniej 150-letni, pochodził w wyspy St Kilda. Nie wiadomo, jak się tu znalazł, kto go przywiózł i dlaczego. Sklepikarz nie miał zbyt wiele do dodania. Ale nazwę St Kilda wymawiał z niejakim namaszczeniem, co jeszcze bardziej mnie zaintrygowało. Zrobiłam kilka zdjęć wnętrza, kupiłam jakiś drobiazg i wyszłam. Mój autobus miał być za chwilę. Po kilku dniach postanowiłam zebrać informacje o wyspie, o której mówił sprzedawca skrzypiec. Nie potrafiłam pozbyć się uczucia, że coś kryje się za jej nazwą. Nie mogłam też zapomnieć dziwnego, czarnego mebla. I tu w zasadzie powinna zacząć się ta opowieść. St Kilda to mała wysepka gdzieś na północnym-zachodzie od wybrzeży Szkocji, po drodze do Ameryki Północnej. Wyspa nie jest zamieszkana, a w zasadzie nie jest zamieszkana od 1930 roku, kiedy to ostatni mieszkańcy zostali z niej przesiedleni na stały ląd. W latach swojej największej świetności mieszkało na niej nie więcej, niż 180 osób. Wyspy archipelagu należą do National Trust for Scotland i zostały umieszczone na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Tyle suchych faktów. A co kryje się poza liczbami i datami? Ludzie, którzy mieszkali na tym skrawku lądu od niepamiętnych czasów byli odizolowani od „cywilizacji”, bez możliwości żeglo-

Fragment zabytkowego kredensu

zdani na siebie samych, niemal jak Indianie w amazońskiej dżungli czy Aborygeni, byli nieufni wobec obcych. Przez wieki izolacji nie nabyli odporności na choroby przywożone przez żeglarzy, nie wiedzieli o istnieniu króla i o tym, że są jego poddanymi. Nie byli rybakami, bo nie mieli łodzi. Byli za to pasterzami – na wyspie mają swoje siedliska stada dzikich owiec. Głównym pożywnieniem na St Kildzie były ptaki: mewy, maskonury. A ponieważ miały swoje gniazda na wysokich klifach i skalistych brzegach, ludzie z wyspy musieli nauczyć się wspinaczki. Do dziś krążą legendy o tym, że mieli nienaturalnie długie palce u nóg. W późniejszych wiekach kontakty ze stałym lądem były częstsze. Chaty, które wcześniej wyglądały jak kamienne szałasy, zaczęły przypominać domy. Stąd też pewnie pojawiały się pierwsze meble, robione z drewna, które wyrzuciło morze, lub też przywieźli żeglarze.

nienie tej odizolowanej małej społeczności. I to również te kontakty doprowadziły do tego, że ludzie z St Kildy wyjechali stamtąd. Na wyspie pozostały kamienne domostwa, stada zdziczałych owiec i największe w Europie siedliska ptaków. I zapewne wtedy jeden z mieszkańców wyspy postanowił zabrać rodzinną pamiątkę w drogę. Czarny, drewniany kredens pełen kwiatów i aniołów. Wyobrażam sobie, że dwieście lat temu zamówiła go jakaś świeżo poślubiona dziewczyna, a zakochany w niej brodaty łowca mew postanowił stworzyć go dla niej. Długo zbierał potrzebny materiał, potem niespiesznie wykonał poszczególne części i na koniec ustawił go w jedynej izbie nowo wybudowanego domu. I był bardzo z siebie dumny. A dziś ja mogłabym na niego patrzeć godzinami i rozmyślać o ostatnich szczęśliwych mieszkańcach najodleglejszego krańca Europy. « 15/12/2015 16:28:32

Fot. Marcin Urban

040

CAFÉ COOLTURA WYDARZENIA

Biznesowy networking przy ruletce Polscy przedsiębiorcy działający w Wielkiej Brytanii podsumowali rok podczas świątecznego networkingu w jednym z londyńskich kasyn. W nieformalnej atmosferze, przy lampce wina i stole do ruletki rozmawiano głównie o planach na przyszły rok i możliwościach rozwoju. Była to ostatnia w tym roku impreza integrująca polski biznes, zorganizowana przez PBLink, który jest pomysłodawcą i głównym organizatorem Kongresów Polskich Przedsiębiorców w Wielkiej Brytanii, odbywających się od dwóch lat w Londynie. Kolejny networking w stolicy PBLink planuje na luty przyszłego roku

613-MAKIETA 2 24-41.indd 40

15/12/2015 16:28:38

041

613-MAKIETA 2 24-41.indd 41

15/12/2015 16:28:40

042

CAFÉ COOLTURA londyn

STAR WARS: THE

613-MAKIETA 3 42-61.indd 42

15/12/2015 16:28:27

043 Przygotował MARCIN URBAN Od 17.12. Science fiction, USA. Reż. J.J. Abrams, wyst. Harrison Ford, Mark Hamill, Carrie Fisher, Daisy Ridley Na ten moment fani gwiezdnej sagi czekali 10 lat i lepszego prezentu pod choinkę nie mogli dostać. Cała dekada minęła od premiery ostatniego filmu z serii - „Zemsty Sithów”. Serię zapoczątkował w 1977 roku George Lucas. Po raz pierwszy w historii to nie on jest reżyserem kolejnej części. W fotelu z napisem „Director” usiadł J.J. Abrams („Super 8”, „W ciemność. Star Trek”). W obsadzie obok gwiazd znanych z poprzednich filmów zobaczymy nowe twarze, m.in.: Johna Boyegę, Daisy Ridley i Oscara Isaaca.

COOLTUR POLECA A

FORCE AWAKENS

613-MAKIETA 3 42-61.indd 43

15/12/2015 16:28:31

Fot. Joanna Lipper

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

wystawy » THE POWER OF ONE WOMAN 10.12. – 06.12.2016. Gallery of African Art (GAFRA), 45 Albemarle Street, Londyn W1S 4JL. Stacja: Green Park. Otwarte: pon. – pt. 10:00 18:00, sob. 11:00 – 17:00. Wstęp wolny www. gafraart.com Wystawa prac cieszącej się uznaniem na całym świecie nigeryjskiej artystki Nike DaviesOkundaye. Zobaczymy jej prace stworzone na przestrzeni 40 lat - biżuterię, tkaniny oraz rysunki. Tłem są zdjęcia Joanny Lipper dokumentujące życie Davies-Okundaye.

COOLTUR POLECA A

Color of Love

» CHOINKA Z KLOCKÓW LEGO Legoland Windsor, Winkfield Road,Windsor, Berkshire SL4 4AY. Stacja: Windsor & Eton Central. Otwarte codziennie. Bilety: dzieci £45.00 (1 dzień), dorośli £49.00 (1 dzień) www.legoland.co.uk Mająca 8 metrów wysokości choinka wykonana z 300 tys. klocków LEGO stanęła w podlondyńskim Legolandzie. Wisienką na torcie jest umieszczony na czubku anioł ważący ponad 6 kg i wykonany z 4,5 tysiąca elementów. Z okazji świąt Legoland przygotował także wiele innych bożonarodzeniowych atrakcji.

» KYLIE CHRISTMAS Do 05.01. Madame Tussauds, Marylebone Road, Londyn NW1 5LR. Stacja: Baker Street. Otwarte: patrz strona galerii. Bilety: od £23.10 www.madametussauds.com/london Muzeum figur woskowych Madam Tussauds odwiedziła Kylie Minogue. Galeria przygotowała z tej okazji specjalną świąteczną aranżację z figurą piosenkarki siedzącą na ogromnych pudłach z prezentami. To znakomite tło do świątecznego selfie.

613-MAKIETA 3 42-61.indd 44

15/12/2015 16:28:33

Fot. Brinkhoff Mögenburg

045

teatr » WONDER.LAND Do 28.02.2016. National Theatre, South Bank, Londyn SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Spektakle: patrz strona teatru. Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk Musical inspirowany bajką Lewis Caroll “Alicja w krainie czarów”. Bohaterką jest 12-letnia Aly, nękana przez rówieśników i niezadowolona z atmosfery panującej w domu przenosi się w wirtualny świat.

Wonder.land

» LA SOIRÉE Do 17.01.2016, Southbank Centre, La Soirée's Spiegeltent, Belvedere Rd, Londyn SE1 8XX. Stacja: Waterloo, Embankment. Spektakle: patrz strona tetaru. Bilety: od £15 www.southbankcentre.co.uk Zapierające dech w piesiach przedstawienie łączące kabaret, burleskę, sztukę cyrkową z teatrem tańca. Na scenie wystąpią artyści z różnych stron świata, m.in. The English Gents, Asher Treleaven, Mario Queen Of The Circus, Bret Pfister i Captain Frodo. Do obsady wraca też aktorka Camille O'Sullivan, która występowała podczas premiery przedstawienia na festiwalu w Edynburgu w 2004 roku.

Fot. Johan Persson

Camille O'Sullivan w show La Soirée

» A CHRISTMAS CAROL Do 30.01.2016. Noël Coward Theatre, St Martin’s Lane, WC2N 4AU Londyn. Stacja: Leicester Square. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £10 www.achristmascaroltheplay.com Sceniczna adaptacja „Opowieści wigilijnej” Charlesa Dickensa. Moralitet w stylu wiktoriańskim o przemianie stroniącego od ludzi skąpca, zachodzącej w czasie nocy wigilijnej. W roli głównej powracający na scenę Noël Coward Theatre - Jim Broadbent.

A Christmas Carol

613-MAKIETA 3 42-61.indd 45

15/12/2015 16:28:36

046

CAFÉ COOLTURA londyn

kino » SHERPA Od 18.12. Dokumentalny, USA. Reż. Jennifer Peedom, wyst. Phurba Tashi Sherpa, Russell Brice, Ed Douglas Nagrodzony na londyńskim festiwalu filmowym dokument poświęcony szerpom – Nepalczykom pomagającym podczas wypraw w Himalaje. Akcja koncentruje się wokół tragedii, która rozegrała się podczas jednej z takich wypraw w 2014 roku.

» SPARKS & EMBERS Od 18.12. Komedia romantyczna, UK. Reż. Gavin Boyter, wyst. Kris Marshall, Annelise Hesme Komedia romantyczna rozgrywająca się w Londynie. Tom i Eloise zatrzaskują się w windzie chwilę po tym jak ona zwolniła go z pracy. W tych dziwnych okolicznościach zaczyna się ich romans. Pięć lat później ich związek rozpada się. Tom będzie mieć zaledwie kilkadziesiąt minut na odzyskanie względów dawnej przełożonej.

Sparks&Embers

SNOOPY AND CHARLIE BROWN: THE PEANUTS MOVIE (3D)

Od 21.12. Animowany, USA. Reż. Steve Martino, głos.: Noah Schnapp, Mariel Sheets, Alexander Garfin, Hadley Miller Nominowana do Złotych Globów ekranizacja popularnych także w Polsce „Fistaszków”. Komiksy o przygodach „Fistaszków” ukazywały się przez 50 lat, aż do roku 2000. Zyskały status jednego z najpopularniejszych komiksów w historii.

613-MAKIETA 3 42-61.indd 46

15/12/2015 16:28:38

Fot. mikecphoto / Shutterstock.com

047 koncerty » CAROLS BY CANDLELIGHT Do 24.12. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Godziny koncertów: patrz strona Royal Albert Hall. Bilety: od £20.86 www.royalalberthall.com Royal Albert Hall tradycyjnie o tej porze roku zaprasza na cykl koncertów kolęd przy świecach. Wystąpią Mozart Festival Chorus, Mozart Festival Orchestra w kostiumach z XVIII wieku, sopranistka Keri Fuge, a wszystkim będzie dyrygować Steven Devine.

DISNEY ON ICE PRESENTS WORLDS OF ENCHANTMENT

22-31.12 i 2-3.01. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £20

» PETER ANDRE 20.03.2016, godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: £36.50

» THE CORRS 23.01., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

» JASON DERULO 05.02. godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40

» ENNIO MORRICONE 16.02., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: £64.50

» RUDIMENTAL 03.03., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £24.75

w POSK-u » GB POWER NEW LIFE 13-23.12. Galeria POSK. Wstęp wolny Wystawa polskiej sztuki użytkowej promująca najsłynniejszych projektantów lat 50., 60. i 70. Zobaczymy prace m.in. Józefa Chierowskiego, Hanny Lis i Rajmunda Teofila Hałasa, a także wyroby fabryki porcelany „Ćmielów” i „Chodzież”.

» ADELE 15-16 i 18-19.03., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: sprzedane

JAZZ CAFE POSK

» NEW YEAR'S EVE DISCO 31.12., godz. 20:00. Bilety: £65

» MARK OLBRICH BLUES ETERNITY Fot. Sascha Steinbach/Getty Images

02.01., godz. 19:30. Bilety: £12

613-MAKIETA 3 42-61.indd 47

klub orła białego » BAL SYLWESTROWY 31 .12., godz. 20:00 - 2.00. Wstęp: £75/os.

15/12/2015 16:28:40

048

CAFÉ COOLTURA Galeria

Kobieta w obiektywie kobiety Anna Pawleta

Londyńska The Gallery of African Art (GAFRA) zaprasza na wspaniałą wystawę prac nigeryjskiej artystki Chief (Mrs) Nike Davies-Okundaye. Towarzyszyć jej będą nigdy wcześniej niepublikowane prace fotografki Joanne Lepper, przedstawiające różne twarze Nike Davies-Okundaye. Dzięki swojej twórczej pomysłowości, Nike Davies-Okundaye otrzymała wyróżnienia za wykorzystanie adire jako formy sztuki i jego współczesne odrodzenie. Nike Davies-Okundaye znana jest z pracy na nigeryjskich tkaninach - adire i batiku. Davies-Okundaye nauczyła się technik tradycyjnego tkania i barwienia tkanin od swojej prababki, tkaczki pracujacej z adire całe życie. Adire to tkanina barwiona na błękitno indygiem, głównie przez kobiety Joruba w południowo-zachodniej Nigerii. Nike czerpie inspiracje do swoich prac z dziedzictwa Jorubów, uwspółcześniając je jednocześnie. Jej dynamiczne kompozycje i bogata paleta kolorów pre613-MAKIETA 3 42-61.indd 48

zentują naturalne zjawiska, religię, folklor i mitologię. Artystka w swoich dziełach wykorzystuje symbole, które nie tylko są elementem dekoracyjnym, każdy z nich ma swoje szczególne znaczenie. W pracy Pattern of Our Heritage (1992) Davies-Okundaye składa hołd pokoleniom kobiet-tkaczy adire – symbole adire tradycyjnie były przekazywane przez matki, córkom. Jedną z prezentowanych prac jest Aruba (1978) przedstawiająca festiwal, który odbył się w Osobo w zachodniej Nigerii. Wystawa prezentuje również delikatne akwarele, które Davies-Okundaye tworzy od 1999 roku. Są to autoportrety, pejzaże i obserwacje z życia codziennego. Oprócz prac Davies-Okundaye, na wystawie można zobaczyć zdjęcia Joanne Lipper, która fotografuje nigeryjską artystkę od 2010 roku. Fotografka postanowiła stworzyć serię zdjęć przedstawiających Nike Davies-Okundaye z różnych stron, jako córkę, matkę, żonę, artystę, nauczyciela i przedsiębiorcę. «

Prace można zobaczyć w Gallery of African Art (GAFRA), w dniach od 10 grudnia 2015 do 6 lutego 2016. 45 Albemarle Street, London W1S 4JL Najbliższa stacja: Green Park

Więcej informacji:

www.gafraart.com

15/12/2015 16:28:42

049

613-MAKIETA 3 42-61.indd 49

15/12/2015 16:28:44

050

613-MAKIETA 3 42-61.indd 50

15/12/2015 16:28:50

051

613-MAKIETA 3 42-61.indd 51

15/12/2015 16:28:53

052

CAFÉ COOLTURA TECHNOLOGIE +TRANSPORT Źródło: NEWSERIA Redaguje: PIOTR DOBRONIAK

Powiedzmy: dość zmarzniętym dłoniom i wyładowanemu smartfonowi Wtedy zarówno przydałaby się nam latarka oraz coś do ogrzania zmarzniętych rąk; często także nasz smartfon lub inne urządzenie wymaga doładowania. A gdyby tak połączyć wszystkie te urzadzenia w jedno, i do tego małe? Udało się to firmie Puro, która stworzyła ciekawy produkt łączący funkcjonalność trzech urządzeń – powerbanku o pojemności 2200mAh, latarki oraz ogrzewacza do rąk, gdyby przypadkiem zmarzły nam ręce od korzystania ze smartfona. Nie trzeba już nosić ze sobą kilku urządzeń, które na

dodatek trzeba oddzielnie ładować. Teraz wystarczy mieć ze sobą jeden mały poręczny gadżet, aby w pełni cieszyć się wszystkimi funkcjonalnościami, jakie zapewnia. Dla zwiększenia komfortu użytkowania do zestawu dodawane jest materiałowe etui, które jest idealnie dopasowane do samego urządzenia oraz posiada zarazem ciekawe wzory kolorystyczne. W zestawie znajdziemy także kabel microUSB, który przyda nam się, aby naładować telefon lub inne urządzenie. Dlatego, jeżeli jeszcze nie masz pomysłu na prezent – właśnie go znalazłeś, obdarowana osoba na pewno będzie zadowolona.

Gamingowe combo pod choinkę Grudzień to gorący okres poszukiwania prezentów, które sprostają oczekiwaniom obdarowanych. Jeśli właśnie zastanawiacie się nad ciekawym podarunkiem dla gracza, powinniście zwrócić uwagę na zestawy sprzętu gamingowego. Jedną z takich propozycji jest Natec Genesis CX33, który lada moment wejdzie do sprzedaży.

KONSTRUKCJA MEMBRANOWA Serce klawiatury w CX33 stanowi membrana, która zapewnia stosunkowo niski poziom hałasu, za co mogą ją docenić szczególnie nocni gracze. Większość osadzonych na niej klawiszy wyposażono w przydatną podczas dynamicznych gier funkcję anti-ghost, pozwalającą na rejestrowanie indywidualnych kliknięć, a także funkcję blokowania klawiszy Windows. Z myślą o graczach preferujących szybką zmianę opcji multimedialnych z poziomu peryferii, klawiaturę dodatkowo wyposażono z przyciski multimedialne.

613-MAKIETA 3 42-61.indd 52

DLA WIĘKSZEJ WYGODY Jak zapewnia producent, zestaw ma cechować duża wygoda użytkowania. Właśnie dlatego urządzenie wyposażono w podparcie dla nadgarstków oraz gumowe nóżki uniemożliwiające przesuwanie się jej w najmniej odpowiednim momencie. Obudowę wykonano z trwałego tworzywa sztucznego, a litery pokryto warstwą UV zapobiegającą ścieraniu się nadruku.

MYSZ Mysz w CX33 wyposażono w sensor optyczny Avago 5050 o maksymalnej rozdzielczości 3500 DPI. Oferuje ona możliwość dynamicznej zmiany DPI między czterema poziomami, do których można przypisać dowolny kolor

podświetlenia. Kontrolę nad rozdzielczością zapewnia wbudowany wskaźnik rozdzielczości. Dzięki swojej ergonomii produkt sprawdzi się wśród „palm” i „fingertip gripowców”.

WIĘKSZE MOŻLIWOŚCI Dołączone do gryzonia oprogramowanie umożliwia przypisanie funkcji 6 przyciskom programowalnym, precyzyjną zmianę DPI od 250 do 3500, ustawienie szybkości raportowania w zakresie 125-1000 Hz czy konfigurację czasu reakcji podwójnego kliknięcia. Soft umożliwia również stworzenie i zapisanie w pamięci myszy do 4 różnych profili, co sprawdza się szczególnie wśród osób grających w różne gatunki gier.

15/12/2015 16:28:55

053 Źródło: NEWSERIA Redaguje: PIOTR DOBRONIAK

7 szokujących przedmiotów, które pasażerowie zostawiają w taksówkach Sztuczna szczęka, turboszczotka od odkurzacza oraz dmuchana lalka. Rzeczy, które klienci zostawiają w taksówkach potrafią zaskoczyć, zszokować i rozśmieszyć do łez.

Któż z nas nie zna sceny z kultowego serialu Zmiennicy, w której Kraszan „Hindus” zaszywa dolary w siedzeniu taksówki w kolorze Bahama Yellow? Chociaż „takie rzeczy tylko w filmach”, to w codziennej pracy taksówkarza również nie brakuje zaskakujących i zabawnych scenariuszy. Taksówkami podróżują cudzoziemcy spieszący się na spotkania z przedstawicielami władz samorządowych, biznesmeni dopinający interesy życia, studenci wracający z niezapomnianych imprez, matki odwożące dzieci do przedszkola... Niektóre z przedmiotów przewożonych (i często zostawianych) przez nich w taksówkach bywają szokujące. W biurze korporacji Wawa Taxi prowadzony jest spis rzeczy znalezionych. Najczęściej na listę trafiają telefony komórkowe, klucze oraz laptopy, ale nie brak innych, wzbudzających większe zaciekawienie i kontrowersje.

SZTUCZNA SZCZĘKA

Taksówkarz sprzątając swój samochód zauważył pod siedzeniem osobliwy przedmiot. Okazało się, że była to sztuczna szczęka jednego z pasażerów. Klient odczuł brak uzębienia i zgłosił się do korporacji po zgubę. Szczęka trafiła na właściwie miejsce.

DMUCHANA LALKA

Klienci z dmuchaną lalką lub innym gadżetem erotycznym zwykle podróżują nocą. Chociaż taksówkarze, kierując się 613-MAKIETA 3 42-61.indd 53

zasadami obowiązującymi w korporacji, odwożą zagubione rzeczy do biura, właściciele rzadko odbierają swoje lalki – zwłaszcza te w rozmiarze XXL.

KARTA POBYTU WRAZ Z KARTĄ KREDYTOWĄ

Taksówkami bardzo często podróżują cudzoziemcy, którzy nie znają miasta, a chcą bezpiecznie dotrzeć do celu. Jeden z obywateli Chińskiej Republiki Ludowej zostawił w taksówce najważniejsze swoje dokumenty: kartę pobytu oraz kartę kredytową. Zgłosił się do biura, aby je odebrać i niemal skakał ze szczęścia, gdy okazało się, że na niego czekają.

BUTY

Pasażer poczuł się w taksówce tak komfortowo, że zdjął buty. Niestety zapomniał ich zabrać. Następnego dnia do korporacji zadzwoniła kobieta poszukująca zguby męża. Powiedziała, że znalazła w jego kieszeni rachunek za taksówkę i podejrzewa, że tam mógł zostawić obuwie.

SPODNIE

Elegancki kelner to kelner w garniturze. Jeden z przedstawicieli tego fachu jechał taksówką do pracy z upranym dwurzędowcem w pokrowcu. Przez przypadek wysunęły mu się spodnie i zostawił je w samochodzie. Nie mógł zacząć pracy bez ubrania, więc rozpoczął poszukiwania. Na jego szczęście taksówkarz dostarczył mu spodnie do restauracji.

WÓZEK Pasażerom taksówek często towarzyszy pośpiech i wynikające z tego roztargnienie. Matka podróżująca z dzieckiem wysiadła, a właściwie wybiegła z auta z pociechą po skończonym kursie. Zapomniała tylko o tym, że przed wejściem do taksówki dziecko podróżowało w wózku… Zguba została oczywiście przekazana właścicielce.

TURBOSZCZOTKA

Pasażerowie taksówek nie krępują się przewożeniem sprzętów gospodarstwa domowego. Pewna starsza pani jechała np. z odkurzaczem. Kierowca po skończonym kursie zorientował się, że jeden z elementów urządzenia został w samochodzie. Taksówkarz dostarczył kobiecie turboszczotkę pod wskazany adres.

To tylko klika przykładów sytuacji, z jakimi spotykają się taksówkarze. Chociaż wszystkie zagubione rzeczy trafiają do biura korporacji, to klientom odbierającym je towarzyszy duży stres: „Osoby, które zgłaszają się do nas po rzeczy pozostawione w taksówkach, zwykle cieszą się jak dzieci na widok swojej zguby. Nie potrafią ukryć emocji, dziękują nam, a nawet wzruszają się, jeśli przedmiot był dla nich naprawdę cenny. W naszym biurze nie brakuje zgub, po które klienci nigdy się nie zgłaszają. Do tego grona należą m.in. gadżety erotyczne” – komentuje Agata Wieczorek, dyrektor strategiczny Wawa Taxi. « 15/12/2015 16:28:55

054

CAFÉ COOLTURA w mieście i za miestem

613-MAKIETA 3 42-61.indd 54

15/12/2015 16:56:08

055

613-MAKIETA 3 42-61.indd 55

15/12/2015 16:28:59

056

CAFÉ COOLTURA POLSKIE RADIO LONDYN

wiadomości muzyczne

„Święta cały rok”

Zabiorę Cię stąd

Coraz większymi krokami zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Czas szczególny dla wielu, a na pewno dla Honoraty Skarbek. Jak wiadomo, piosenkarka o swoich fanach nie zapomina nigdy i uwielbia dawać im prezenty muzyczne. Właśnie przygotowała kolejny. Jest nim bożonarodzeniowa piosenka „Święta cały rok”. – Święta Bożego Narodzenia to dla mnie bardzo wyjątkowy czas, przede wszystkim dlatego, że kojarzy mi się z ciepłą, rodzinną atmosferą, uśmiechem, pysznym jedzeniem, miło spędzonym czasem i śniegiem za oknem – mówi Honorata. W jej rodzinnym domu w święta zawsze słychać było kolędy i świąteczne piosenki. Piosenkarka w końcu postanowiła, że nagra swoją bożonarodzeniową kompozycję. – Od jakiegoś czasu pragnęłam nagrać utwór, którego moja rodzina, jak i również każda inna, będzie mogła słuchać podczas świąt i który będzie się przyjemnie kojarzyć z wyjątkowymi chwilami – wyjaśnia Honorata. «

Kolejna odsłona Moniki Lewczuk i zupełnie nowe oblicze. Po sukcesie nostalgicznego, debiutanckiego singla #TAM TAM artystka postanowiła wydać nowy, dynamiczny utwór. „Zabiorę Cię stąd” to nowoczesna popowa piosenka, nawiązująca klimatem do melodyjnych piosenek w stylu house połowy lat 90-tych. Za produkcję singla odpowiada Rafał Malicki (Mosqitoo, Marina, Hey). Tekst Monika napisała wspólnie z Budyniem (Brodka, Natalia Nykiel). Masteringiem ponownie zajął się legendarny Tom Coyne (Adele, Disclosure). Reżyserem klipu jest Alan Kępski współpracujący z największymi polskimi artystkami, takimi jak Edyta Górniak, Ewelina Lisowska czy Sarsa. Monika Lewczuk ma na swoim koncie debiutancką EP-kę #BYĆ TAM. Artystka nie tylko śpiewa ale również sama komponuje i pisze teksty piosenek. Jej inspiracje muzyczne nie ograniczają się do jednego nurtu. Fascynują ją nowoczesne numery Years & Years, oldschoolowe piosenki Abby i operowe arie w wykonaniu Andrea Bocellego. Odkopywanie zapomnianych brzmień i łączenie ich z nowoczesną formą tworzą nową jakość, którą usłyszymy w piosenkach Moniki. « 613-MAKIETA 3 42-61.indd 56

Blue Cafe

„You May Be In Love – Chillout” to druga propozycja z ekskluzywnego, kolekcjonerskiego, dwupłytowego wydawnictwa zespołu Blue Cafe „Freshair, Chillout & Chilli”. Album zawiera największe przeboje zespołu w bardzo klimatycznych chilloutowych aranżacjach – niektóre z nich przyprawione szczyptą CHILLI. « Redaguje: Piotr Dobroniak

15/12/2015 16:29:01

057

613-MAKIETA 3 42-61.indd 57

15/12/2015 16:29:02

058

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE

Cywilizacja nałogowców Eksperci odkrywają wciąż nowe nałogi stwierdzając, że uzależnienia stały się specyfiką naszej cywilizacji. Ludzie uzależniają się od niemal wszystkiego, od fast foodów i zdrowego jedzenia, od korzystania z solariów i siłowni, od szybkiej jazdy samochodem, czy rozmów przez telefon.

TADEUSZ OSZUBSKI

Według naukowców, nowe formy uzależnień są ściśle związane z rozwojem cywilizacyjnym, który otworzył przed ludźmi nowe możliwo613-MAKIETA 3 42-61.indd 58

ści. Zwiększył się dostęp do rozmaitych dóbr i wzrosła konsumpcja, ale to, co jest dobrodziejstwem rozwoju technologicznego i ogólnego dobrobytu, dla wielu stało się przekleństwem. Pojawiły się nieznane dotąd uzależnienia, takie jak

ageoreksja, na którą cierpią osoby, usiłujące za wszelką cenę zachować młody wygląd, czy ortoreksja - nałogowe spożywanie pokarmów wyłącznie zdrowych i najwyższej jakości. Dziś wszystko może być nałogiem i konsekwencje uzależnień bywają podobne. Naukowcy z uniwersytetu stanowego Missouri ustalili, że w mózgu ludzi uzależnionych - alkoholików, narkomanów, seksoholików, zakupoholików - zachodzą takie same zmiany. Badania amerykańskich uczonych wykazały, że w mózgowym centrum nagrody nałogowca powstaje nadmiar neuroprzekaźnika - kwasu glutaminowego. Pod wpływem tej reakcji chemicznej w mózgu 15/12/2015 16:29:04

059 przestają działać wewnętrzne mechanizmy kontroli i regulacji. Przykładowo, wyniki badań australijskich naukowców kierowanych przez dr Dianę James z Queensland University Of Technology wykazują, że telefon komórkowy uzależnia. Komórkowi nałogowcy oceniają innych ludzi na podstawie używanych przez nich modeli aparatów, poza tym oszczędzają na żywności, odzieży i wydatkach na kulturę, bo większość ich dochodów pochłaniają rachunki telefoniczne. Podobne wyniki uzyskał brytyjski zespół badawczy z uniwersytetu w Staffordshire, kierowany przez dr Davida Sheffielda. Wg tych danych, aż 16 proc. posiadaczy komórek jest uzależnionych od tych aparatów. Skutkuje to nadmierną nerwowością i wysoką podatnością na stres. Ofiarami uzależnienia padają przede wszystkim kobiety w wieku od 25 do 35 lat oraz młodzież.

zapomni wziąć ze sobą telefon, wpada w kryzys taki, jak spowodowany nagłym odstawieniem narkotyku. Klasyczny już nałóg, to hazard. Zespół niemieckich naukowców z Uniwersytetu Bremen kierowany przez dr Gerarda Meyera przeanalizował zachowania hazardzistów - osób grających w Black Jacka, popularną w kasynach grę karcianą. Niemieccy uczeni badali grupę ludzi w trakcie gry, skupiając uwagę na akcji ich serc i poziomie hormonów wydzielanych w ich organizmach. Co istotne, gracze okazywali realne emocje, bo stawiali własne pieniądze. Analizy wykazały, że podczas gry zmieniała się akcja serca i podnosił się poziom hormonów. Szczególnie dotyczyło to kortyzolu, który z kolei podnosi poziom znaczących substancji neuroprzekaźnikowych, takich jak serotonina i dopamina. Gdy człowiek zażyje narkotyk, w jego mózgu wydziela się dopamina w większej, niż zwykle ilości.

nigdy nie wyłączają telefonu, nawet w kościele i nocą. Większość z nich, gdy

podobną do tej narkomana, bo u obydwu organizm wytwarza substancję zastęp-

Osoby uzależnione od komórki

613-MAKIETA 3 42-61.indd 59

Hazardzista odczuwa euforię

czą - za te zmiany nastroju odpowiada właśnie kortyzol. Okazuje się, że uzależnić się można nawet od żałoby. Stan żałoby, to zjawisko psychologiczne i oddziałuje silniej lub lżej, zależnie od poziomu emocji, jakie związane są ze śmiercią, a więc utratą konkretnej osoby. Żałoba, to pozytywny stan pozwalający uporać się ze stresem wynikłym z żalu po stracie bliskiej osoby. Nazbyt długa żałoba jednak wpływa niekorzystnie na psychikę żałobnika. Zespół naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles ustalił, że

długotrwała żałoba

po stracie bliskiej osoby aktywuje w mózgu te same obszary, co substancje uzależniające. Eksperci odkryli u takich ludzi duży wzrost aktywności jądra półleżącego, struktury, która jest istotnym składnikiem tzw. centrum nagrody w mózgu. To obszar odpowiadający za odczuwanie przyjemności, a jednocześnie wpływający na rozwój uzależnień. Długotrwała żałoba może więc u człowieka wywołać podobne skutki psychologiczne i społeczne, jak alkoholizm czy narkomania. «

15/12/2015 16:29:05

060

reklama zdrowie

613-MAKIETA 3 42-61.indd 60

15/12/2015 16:29:06

061

613-MAKIETA 3 42-61.indd 61

15/12/2015 16:29:07

062

OGŁOSZENIA DROBNE + USŁUGI

JM OWAN IA JAKUWZAMIEŚCIĆ AG A! ZM IA N A TE RM IN U PR ZY YM

CZ N OG ŁO SZ EŃ W OK RE SI E ŚW IĄTE które mają Narodzenia wszystkie ogłoszenia,

OGŁOSZENIE

Bożego zku ze zbliżającymi się świętami 9.00. Uprzejmie informujemy, że w zwią do środy 23 grudnia, do godziny słać prze imy u z 2 stycznia 2016 r. pros azyn UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU w wydaniu mag ukazać się DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury ŻYCZYMY WESOŁYCH (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

mieszkania

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe Telefonicznie:

(usługi) Ramka do 15 słów

020 8846 3614 £ 25 +vat lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Warunki:

Ramka do 25 słów

£ 30 +vat

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

613-MAKIETA 4 62-91.indd 62

ŚWIĄT

do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Wynajmę pokój jednoosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £80/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07462663981.

> Biuro na sprzedaż, N19, Holloway Road, przy głównej ulicy, parter, blisko stacji Archway, licencja A2, £12000, czynsz £750/mies. 2 pokoje, aneks kuchenny, toaleta. Ok. 45m2. Premium. 07715677401, 07436582104. > East Ham do wynajęcia jedynka i dwójka na East Ham . tel 07778162489 bez depozytu > Enﬁeld, EN1 4HG, 3 pokojowy dom z ogrodem, £1450/miesiecznie + rachunki. 2 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, łazienka z wanna, salon, ladna kuchnia. Dostepne od zaraz. 02088851890, 07436582103, 07436792779. > Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel.07523510272 > Ilford pokój 2 osobowy na Ilford w spokojnym czystym domu bezpłatny internet kuchnia jadalnia 2 łazienki 130 tyg+tyg depozyt 07969746385 lub 07725646666

> Pokój jedynka do wynajęcia. internet, polska telewizja. £ 115 na tydzień + 2 tygodnie depozytu pokój dostępny od 10-12-15 tel 07861296738 > Pokój jedynka do wynajęcia. internet, polska telewizja. £ 115 na tydzień + 2 tygodnie depozytu pokój dostępny od 10-12-15 tel 07861296738 > Richmond pokój - dwójka do wynajęcia na Richmond £175 tygodniowo z rachunkami. transport: autobus 65( 1min), Richmond station/ high street ( 5min) piechota. Depozyt £350. 007533794181 > Tottenham Hale, N17 9EZ, 2 bed mieszkanie z ogrodem. £1275 miesięcznie. 2 podwojne sypialnie, przechodni salon, przestronna kuchnia, lazienka z wanna, ogrod. Dostepne od zaraz. 07715677401, 07436582104,. > Walthamstow wynajmę duzy pokoj na Walthamstow 2min od stacji Wood Street mężczyźnie spokojnemu bez nałogów dbającemu o czystość tel.07730882021

15/12/2015 16:47:42

063 > Wood Green/Tottenham, N17 7QB, 3 Pokojowy dom z ogrodem , £1800 miesiecznie + rachunki. 3 podwójne sypialnie , osobny salon , kuchnia z wyjściem na ogrod . Dostepny od zaraz. 02088851890, 07436792779, 07436582103. > Wynajme pokój dwójkę, dla jednej osoby, w czystym, spokojnym domu. Ogrod, Internet, polska TV, Living. L100/tydz + tydzień depozytu. 07721442245

praca dam

SMS:

> Praca dla zdolnej krawcowej garnitury poprawki Londyn 07877730663

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

> Elektryk-Hydraulik z 12 letnim doswiadczeniem w angielskiej ﬁrmie z wlasnymi narzedziami i vanem. Certyﬁkaty NICEIC i Gas Safety. Tel. 07707717053

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Upholster Wanted Established upholstery company seek upholster with experience in our workshop in Ladbroke Grove, W10 Call Mark: 07549478783

> Mleczko Slough is looking for experienced English and Polish speaking Sales Assistants on a full time basis. Please send your CV in English with ref: SLO-FT. cv@ mleczkodelikatesy.com > Poszukuje osób do współpracy w marketingu internetowym. Pewny biznes, zysk miesięczny w wysokości ponad 50% własnego wkładu, kilkanaście minut pracy dziennie. danielmarkiewicz71@ googlemail.com > Paznokcie - stanowisko do wynajęcia lub praca na procent w salonie. Po wiecej informacji zadzwon 07746962153 > Poszukuje 3 osób do załadunku

tira dnia 16/12 (środa) w okolicach Cardiﬀ (CF71 7PF) , stawka 10F/h, kontakt pod nr 07535985582

> Full time hairdresser or part time to work in salon in tooting Neokutz 146 mitcham road tooting sw17 9nh telephone Vera 02086725619 mobile 07813484218

613-MAKIETA 4 62-91.indd 63

> Informatyk - studia, wieloletnie doświadczenie w serwisie sprzętu komputerowego. Poszukuję zatrudnienia. 07767923426 > Konkretny i uczciwy pomocnik budowlany szuka pracy. Mam 32 lata. Tel- 07752527785 > Plastrarze szukają pracy na plaster, tynki, bonding, rendering, hardwall. Wysoka jakość, konkurencyjne ceny. Jacek 07523550213 > Mężczyzna 32 lata szuka pracy w Londynie . Jestem pracowity i sumienny. Całkiem dobrze maluje. Tel- 07752527785 > Malarze dekorator z bardzo duzym doświadczeniem podejma prace 07568561988 > Malarz dekorator i nie tylko wykonuje stolarka hydraulikę elektryka itd wlasnie narzedzia i van 07873608707 > Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym, instalacje domestic & comercial szukam pracy. Pomoge przy awariach i problemach zwiazanych z pradem 0 7883974669 > Tapeciarz 10 lat doświadczenia w UK , poszukuje pracy cena / dniowki papier pod malowanie itp Gwarancja tel 07463227169 > Konkretny i uczciwy pomocnik

ZADZWOŃ I ZAPYTAJ

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

budowlany szuka pracy. Mam 32 lata. Tel- 07752527785

15/12/2015 16:47:43

064

OGŁOSZENIA drobne + UsŁugi

> Malarz szuka pracy . Mam 32 lata . Tel- 07752527785 > Konkretny i uczciwy pomocnik budowlany szuka pracy. Mam 32 lata. Tel- 07752527785 > Hydraulik (Gas Safe Register),

szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, central heating. Posiadam uprawnienia domestic i commercial. Tel. 07702267525

> Solidny ogolnobudowlaniec bez

nałogów szuka pracy.tel 07925421799.

> Elektryk z brytyjskimi

uprawnieniami. Instalacje, bezpieczniki, przeróbki i usprawnienia, naprawy usterek. Tel. 07726141296

> Mężczyzna 32 lata szuka pracy w Londynie . Jestem pracowity i sumienny. Całkiem dobrze maluje. Tel- 07752527785

> Części do Renault Laguna 1.9 dci 2002 rok tel 07833045058 Watford

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT. Paweł 07727244856

nie odpisuje 074 7075 0110

> 41 latek wysoki po rozwodzie

cooltura.co.uk

bez dzieci. Szukam kobiety z

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Londynu otwartej szczerej zdecydowanej na staly zwiazek 07772387104

> Duzy polsko-angielski słownik 2 tomy, nowy. 07523510272 > Gillette Mach-3 Turbo (pakowane po 8 nożyków) sprzedam w atrakcyjnej cenie 0 7809116461 > Duzy słownik naukowo techniczny, dwujęzyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272

> Mężczyzna 32 letni pozna fajna

inne 81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

> Zabiore 1-2osoby do polski na

swieta. Szczecin - kolobrzeg. wyjazd wieczór ok 19. z londynu.18.12.15 powrot 3.01. auto passat b6. tel 07879327536

> Zabiore do Polski 2 osoby na

święta wyjazd wtorek 22 12 możliwy powrót .trasa Londyn Rzeszow a4 tel 07851629342

randka w ciemno SMS:

07752527785

> 41 latek wysoki po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu otwartej szczerej 07772387104

puszysta 07555204945

> Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889

> Szukam dojrzalej kobiety która wieczorem opisze swoje fantazje i sex przygody ja 43l sms

613-MAKIETA 4 62-91.indd 64

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

07598612637

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

> Jestes fajny, zadbany, cieply i konkretny (28-40)? Odezwij sie. Nie pożałujesz. Ja 27 l. atrakcyjna i szczupla. Jestes w zwiazku? Nie dzwon! 074 7075 0110

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

> Ciekawy zadbany po 30 pozna dziewczynę z Londynu chętnie

81616 KOD: 08

> Successful English gentleman would like to meet attractive Polish lady for fun filled days and romantic evenings. John 07752656713

telewizja satelitarna

spotkań w weekendy. Tel-

cooltura.co.uk

Opony zimowe. Wulkanizacja na Willesden. Oferuje opony nowe i używane. Różnorodność marek opon i rozmiarów. Montaż, wyważanie na miejscu. Przystepne ceny! NW10 2JJ Londyn 07776823881, 02084514488

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932

dziewczynę do niezobowiązujących

zdecydowanej na staly związek

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

(28-40). Ja 27 atrakcyjna, zadbana, z pazurem. Na malo konkretne smsy

SMS:

> Konkretny i uczciwy pomocnik budowlany szuka pracy. Mam 32 lata. Tel- 07752527785

> Poznam chłopaka ale tylko zadbanego, fajnego, konkretnego

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje:07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

Profesjonalny montaż i ustawienia anten satelitarnych. Sprzedaż całych zestawów oraz akcesoria. Tel 07725977203, 07902002757 Przemysław

15/12/2015 16:47:43

065

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Wszystkie rodzaje instalacji, prowadzenie budowy od strony elektryki certyfikaty NICEIC wymiana instalacji, naprawy zarejestrowany inspektor NICEIC Certyfikaty 07949085999 Najtańszy wywóz Śmieci, Wywrotki 3.5 i 7,5 t Przeprowadzki cały Londyn Holowanie -przewóz aut Vany i osobówki Wynajem skipów 8 yrd i 12 yrd tel:07862278729 07862278730 M.Adams Design Sprzedaż Polskich Kanap, Narożników z funkcja spania od £ 220 Londyn Dostępne od ręki, szybka dostawa, wybór kolorystyki-showroom CR4 4DG Mitcham 07718906380 Zapraszamy.

613-MAKIETA 4 62-91.indd 65

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 62

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

zadzwoń i zapytaj O OGŁOSZENIE RAMKOWE 020 8846 3614

15/12/2015 16:47:44

066

REKLAMA transport

613-MAKIETA 4 62-91.indd 66

15/12/2015 16:47:45

067

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

613-MAKIETA 4 62-91.indd 67

15/12/2015 16:47:47

068

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

613-MAKIETA 4 62-91.indd 68

15/12/2015 16:47:49

069

613-MAKIETA 4 62-91.indd 69

15/12/2015 16:47:50

070

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

613-MAKIETA 4 62-91.indd 70

15/12/2015 16:47:53

071

613-MAKIETA 4 62-91.indd 71

15/12/2015 16:47:54

072

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

613-MAKIETA 4 62-91.indd 72

15/12/2015 16:47:56

073

613-MAKIETA 4 62-91.indd 73

15/12/2015 16:47:59

074

PORADY NASZE SPRAWY

Gosia Demetriou radzi

DROGA GOSIU, mam problem z opieką społeczną w UK i proszę o pomoc. Opiszę teraz sytuację: mój chłopak jest alkoholikiem, raz dostał jakiegoś ataku, rozwalił drzwi od domu i sąsiedzi wezwali policję. Mój chłopak został aresztowany i na następny dzień przyszła opieka społeczna. Dostał zakaz zbliżania się do domu. Kiedy skończył się zakaz, wrócił do domu. Opieka przychodziła do nas, mieliśmy spotkania z nimi. Dla dziecka zrobili plan protekcji, bo stwierdzili, że jest przemoc domowa. Po jakimś czasie mój chłopak znowu zaczął pić alkohol i był nerwowy, więc zadzwoniłam po policję. Został aresztowany i teraz siedzi w więzieniu. Opieka społeczna groziła mi, że zabiorą mi dziecko, jeżeli wpuszczę go do domu, jak już wyjdzie z więzienia. Dodam jeszcze, że dali mi umowę do podpisania, że go nie wpuszczę, dopóki nie skończy się ta cała sprawa, przez następne 12 miesięcy. Ja nie piję i nie mam żadnych problemów z prawem. Proszę o pomoc. Czy opieka społeczna może mi stawiać warunki i czy mogę wyjechać do Polski na 2 miesiące? Na jakiej zasadzie to działa, bo boję się, że jak nie będę współpracowała z nimi, to odbiorą mi dziecko. CZYTELNICZKA

DROGA CZYTELNICZKO, cieszę się, że napisałaś do mnie teraz, kiedy sprawa jest jeszcze w Twoich rękach i nie jest za późno – w tym sensie, że dziecko mogłoby być Ci odebrane, umieszczone w rodzinie zastępczej i dopiero wtedy byłyby podejmowane wywiady i oceny, kto może w sposób odpowiedni się nim opiekować. Taka sytuacja mogłaby zaistnieć, jeśli opieka społeczna miałaby do czynienia z rodzicami, którzy nie są w stanie zadbać o dziecko. To znaczy, że jedno z rodziców zagraża dziecku, a drugie nie potrafi go uchronić i bagatelizuje zagrożenie. Zakładam, że Twój chłopak to też ojciec dziecka, więc jako rodzic udowodnił, że stwarzał dla niego zagrożenie, kiedy robił awantury w domu. Prawdopodobieństwo, że w trakcie takich awantur dziecko może ucierpieć fizycznie, jest wysokie. To, że dziecko cierpi emocjonalnie, jest jednak pewne. Skutki takiego cierpienia nie są tylko chwilowe. Zaburzenia w rozwoju dziecka, które jest świadkiem czy nawet ofiarą przemocy, są długotrwałe i mają negatywny wpływ na szereg aspektów życia w mniejszym lub większym stopniu. Dziecko wychowujące się w domu, w którym istnieje przemoc, jest już nareszcie traktowane przez służby i władze jako dziecko w potrzebie (child in need). Kiedy podjęte są wszelkie starania, żeby pomóc takiemu dziecku i uchronić je przed następnymi incydentami przemocy, wtedy ta troska jest widoczna. Co się jednak stanie kiedy bagatelizuje się potrzeby dziecka (życia w spokoju) i nadal wystawia się je na niebezpieczeństwo? Sprawą zajmują się wówczas organy, które istnieją po to, żeby nadzorować, ukarać i pomóc: policja i opieka społeczna. Po przeprowadzeniu śledztwa policja prze-

każe dowody do sądu z wnioskiem o ukaranie sprawcy przemocy, a opieka społeczna musi zadbać o to, żeby dziecko było bezpieczne w domu z drugim rodzicem. Razem z rodzicem, który teraz sam opiekuje się nim i z pomocą szkoły, lekarza rodzinnego oraz innych, którzy są ważni w życiu dziecka, układany jest plan opieki (child protection plan). Taki plan ma na celu zidentyfikowanie zagrożeń dla dziecka oraz tego, w jaki sposób je przed nimi uchronić i na jak długo jest to potrzebne. Jeśli wszyscy zdecydują, że rodzic, który stwarzał zagrożenie, nie zmienił swojego postępowania, wtedy musi zostać podjęta decyzja, że ten rodzic nie może wrócić do domu, w którym mieszka dziecko. Oczywiście są sposoby, żeby obniżyć ryzyko zagrożenia poprzez zmianę zachowania pod wpływem terapii lub leczenia farmakologicznego. Liczy się jednak motywacja tego rodzica do poprawy i możliwości zmiany. Każda zmiana trwa trochę czasu, więc trzeba uzbroić się w cierpliwość. Co ma teraz robić rodzic, który opiekuje się dzieckiem w domu? Oczywiście musi współpracować z wszystkimi, żeby ten plan odniósł sukces. Jeśli nie jest w stanie lub nie rozumie powagi planu opieki, to straci wiarygodność u profesjonalistów. Dziecko może wtedy trafić do rodziny zastępczej lub swojej dalszej rodziny, która potrafi się nim zająć. A takie rozwiązanie nie jest chyba dobre dla niego. Pokrótce przedstawiłam przyczyny, dla których czasami opieka społeczna ingeruje w życie rodzinne. Mam nadzieję, czytelniczko, że przeczytasz to uważnie i zastanowisz się, czy masz problem z opieką społeczną, czy też ze swoim chłopakiem. GOSIA

Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych, otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.

613-MAKIETA 4 62-91.indd 74

15/12/2015 16:48:01

075

613-MAKIETA 4 62-91.indd 75

15/12/2015 16:48:03

076

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Smaczna tradycja Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

Można przywoływać setki narodowych tradycji i wzajemnie je porównywać, znajdując przy tym te same korzenie, te same historie. Jak cudownie jest jednak zwiedzać świat i z każdego miejsca przywozić coraz to nowsze doznania kulinarne. Historia angielskiego mince pie sięga czasów średniowiecza i jest w części zdobyczą wypraw krzyżowych, dzięki którym do Europy dotarły cynamon, gałka muszkatołowa, goździki, a nawet kandyzowane owoce. Starą metodą na zachowanie jak najdłuższej świeżości mięsa było mieszanie cukru, kandyzowanych owoców, przypraw (głownie pieprzu) i alkoholu. Mieszano więc wszystko razem i zapiekano w cieście, aby chronić przed dostępem powietrza i światła. Wydawałoby się, że z biegiem lat i rozwoju nauki to zestawienie cukru i owoców zostanie zastą613-MAKIETA 4 62-91.indd 76

pione czymś innym. Tymczasem okazało się, że owoce i cukier wygrały. Zamiast mięsa zaczęto dodawać suet, czyli czysty, niemalże bezsmakowy, tłuszcz wołowy. Współczesne mince pie to już tylko słodka rozpusta bez dodatków zwierzęcych, ale nadal z dodatkiem rumu lub sherry. Mince pie jest przysmakiem koronowanych głów Anglii od wieków. Król Henryk V rozkazał obowiązkowo umieścić go w menu swojego przyjęcia koronacyjnego 1413r. Poprzez wieki zmieniały się nadzienie, ciasto i kształty pia (od wielkich jak półmisek do maleńkich na jeden kęs). Pierwotnie formowano mince pie w kształt żłobu na cześć dzieciątka Jezus. Zawarte w nim przyprawy, takie jak gałka muszkatołowa, cynamon lub goździki, to pamiątka darów, ofiarowanych przez trzech króli. Nie bez powodu też mince pie stał się smakołykiem, którym raczono się około Bożego Narodzenia. Angielskie dzieci w noc wigilijną zostawiały tą słodkość razem z kieliszkiem sherry strudzonemu św. Miko-

łajowi. Czasami mince pie nazywa się też „wayfarers' pies” ponieważ zawsze częstowano nim gości w czasie okresu Bożego Narodzenia. Miał też mince pie trochę kłopotów. Było to za czasów lorda protektora Oliviera Cromwella (1599-1658). Jako zagorzały purytanin, z racji braku jakichkolwiek wzmianek w Piśmie Świętym uznał obchody Bożego Narodzenia za pogański obyczaj. Wysyłał swoich żołnierzy, aby rozprawiali się z gospodyniami szykującymi świąteczną kolację. Niestety, nasz mince pie również padł ofiara jego nadgorliwości. Dopiero ról Karol II (1630-1685) przywrócił święta Bożego Narodzenia do łask. Mają Anglicy święta, bo mają mince pie i mają mince pie, bo wróciły święta. Jest kilka żelaznych zasad dotyczących bożonarodzeniowego mince pie: lm iksturę z owoców i przypraw zawsze należy mieszać zgodnie ze wskazówkami zegara, bo inaczej to zły znak na następny rok 15/12/2015 16:48:06

077 l pierwszy zjedzony w sezonie pie musi

poprzedzać życzenie l mince pie należy zawsze jeść w ciszy l1 2 mince pies zjedzonych w okresie świąt to dobra wróżba na następny rok ln a prawdziwym mince pie zawsze jest gwiazda, która symbolizuje gwiazdę prowadzącą trzech króli A Cromwell niech się wali! «

Mince Pie

Składniki: Kruche ciasto: 45dag mąki 20dag masła (lub pół na pół masła i smalcu) szczypta soli łyżeczka cukru Nadzienie: 65dag drobnych greckich rodzynek (koryntek) po 35dag jasnożółtych rodzynek sułtanek i dużych słodkich rodzynek np. kalifornijskich 60dag brązowego cukru

613-MAKIETA 4 62-91.indd 77

45dag kwaśnych jabłek, obranych i drobno poszatkowanych 15dag drobno pokrojonej kandyzowanej skórki pomarańczowej 10dag pokruszonych orzechów włoskich 170ml brandy, sherry lub najlepiej rumu po 1 łyżeczce zmielonej gałki muszkatołowej i zmielonego cynamonu po 1/2 łyżeczki zmielonych goździków i imbiru sok i skórka otarta z 2 cytryn

do lodówki. Następnie ciasto rozwałkuj, wylep nim foremki w kształcie głębokich miseczek o średnicy 6-7 cm. Nałóż farsz (nie do pełna), przykryj kółeczkiem wyciętym z ciasta i zlep brzegi. Przykrywkę z ciasta ponakłuwaj widelcem. Piecz około 20 minut (do zrumienienia ciasta) w piekarniku nagrzanym do temperatury 190°C. Lekko przestudź, wyjmij z foremek, oprósz cukrem pudrem.

Sposób przygotowania: Przygotuj nadzienie: składniki dokładnie wymieszaj, przykryj folią i wstaw do lodówki na kilkanaście godzin. Następnie przełóż do wysterylizowanych słoików, szczelnie zamknij i pozostaw w lodówce przez 2 tygodnie. Przed użyciem ponownie dokładnie wymieszaj. Przygotuj ciasto: masło drobno posiekaj z mąką i szczyptą soli. Szybko je zagnieć, dolewając porcjami zimną wodę. Zawiń w folię i wstaw na godzinę

15/12/2015 16:48:07

Celebryci

078 Z życia gwiazd CAFÉ COOLTURA GWIAZDOZBIÓR

EDYTA JUNGOWSKA: „JESTEM TRUDNA!”

Marcelina Zawadzka: „TEŚĆ JEST W PORZĄDKU!” Tak była miss zachęca przyszłego kandydata do swej ręki... Aż trudno uwierzyć w to, że piękna Marcelina Zawadzka wciąż jest singielką! Była miss ostatni raz była w związku... trzy lata temu! – Nigdy nie byłam kochliwa, ale dziś bardzo chciałabym się zakochać. I stworzyć tak zgodny związek, jak moi rodzice. Nie mogę się nadziwić, że taka miłość jest możliwa – mówi Marcelina Zawadzka w rozmowie z „Show”. Była miss bierze przykład ze swoich rodziców i uważa, że zwłaszcza jej tata będzie znakomitym teściem. Potwierdzić to mogą chłopcy, z którymi przyjaźniła się Marcelina: – Tato zamiast robić im testy, straszyć, traktował ich jak synów. Może dlatego, że sam nie miał syna. Tak czy inaczej uspokajam potencjalnych adoratorów – proszę się nie bać, teść jest w porządku! – śmieje się Marcelina.

613-MAKIETA 4 62-91.indd 78

Aktorka przyznaje: ciężko się z nią pracuje! Przed kilku laty do gwiazdy przylgnęła łatka osoby, która ma trudny charakter. Kiedyś Edyta temu zaprzeczała. Dziś – potwierdza! – Tak, jest ze mną mały kłopot: nigdy nie odpuszczam, a to, co robię, chcę robić najlepiej. Niektórym to przeszkadza. Głównie tym, którym już od rana spieszy się do domu. Silna osobowość w naszym zawodzie się przydaje. Często pracujemy w ekstremalnych warunkach – wyjaśnia gwiazda w wywiadzie dla „Claudii”. – Plotki o tym, że jestem trudna we współpracy są wymysłem tych, którzy mnie nie znają. Ja po prostu walczę do końca, nie znoszę sytuacji bez wyjścia i bycia miłym w imię chwilowej wygody i marnych efektów. Edyta po prostu jest perfekcjonistką, która chce doskonałych efektów swojej pracy: – Zawsze przychodzę na plan z przemyślaną rolą. Nie ma we mnie zgody na to, żeby pracować bez prób, co staje się obowiązujące na planach wielu seriali, bo nie ma na nie czasu. Nie uznaję grania na zasadzie: ratuj się kto może. Walczę o te choćby kilka minut, żeby spróbować dialog, żeby mieć chwilę z kamerą, żeby „złapać się” z partnerem, zanim wejdziemy na plan. To może się nie podobać – przyznaje aktorka.

Aleksandra Woźniak: „CAŁA RODZINA TRZYMA KCIUKI!” Niedawno aktorka dołączyła do obsady serialu „Barwy szczęścia”. Jej wątek z przejęciem śledzą bliscy... i ona sama! Aleksandra Woźniak od niedawna wciela się w postać Dominiki Sadowskiej w popularnym serialu „Barwy szczęścia”. To pierwsza większa rola Dominiki, która przez wiele lat swój czas dzieliła między pracę w teatrze a opiekę nad córkami – bliźniaczkami. Nic dziwnego zatem, że gwiazda chętnie podgląda siebie na ekranie! – Oczywiście, że tak! Moja mama od dawna ogląda ten serial, więc jest bardzo zadowolona, że dołączyłam do obsady. Moje córki i mąż są ciekawi, jaką postać gram, więc też zaczęli śledzić serial. Podczas oglądania pierwszych odcinków z moim udziałem nie było chrupania popcornu, pilnowałam spokoju. Gdy widzę się pierwszy raz w jakiejś roli, jestem pełna napięcia. Przeżywam, analizuję – wyznała przejęta aktorka w wywiadzie dla „Expressu Ilustrowanego”.

15/12/2015 16:48:10

079 Katarzyna Bujakiewicz: „BYŁAM EKOTERRORYSTKĄ!” Aktorka była nieźle zakręcona na punkcie ekologii! Kiedyś gwiazda seriali medycznych jadła byle co, a wolny czas spędzała na imprezach. Wszystko zmieniło się, gdy Katarzyna zaszła w ciążę: – To był impuls do zmian. Najpierw zaczęłam zwracać uwagę, czym córkę myję i w czym piorę jej rzeczy (przerzuciłam się na „Białego jelenia”). Potem, gdy przestałam Olę karmić piersią, pojawiło się pytanie: co podawać dziecku, żeby to było zdrowe? Podziękowałam za zakupy w supermarketach. Odkryłam małe sklepiki, które oferują lokalne produkty ze sprawdzonych źródeł. Są droższe, ale pomyślałam: lepiej zapłacić ciut więcej i zjeść ciut mniej – wyznała gwiazda na łamach „Claudii”. – Jeśli chodzi o żywienie, stałam się domowa ekoterrorystką. Moim guru była Reni Jusis, propagatorka życia eko. Zanim córka poszła do przedszkola, robiłam jej ekojedzenie do słoiczków. Gotowałam, blendowałam i mroziłam. Kurczak, dynia, kasza jaglana. Kiedy jechałam na plan, niania rozmrażała porcję i podawała dziecku. Ekoterrorystką aktorka jest również w sprawach ubioru: – Wybieram minimalizm. Mało ubrań, mało rzeczy. Po co zaśmiecać świat? Lepiej czuję się tam, gdzie jest skromnie. Od przepychu wolę dobre towarzystwo – deklaruje gwiazda.

BEATA SADOWSKA: „NIE PIJCIE MLEKA OD KROWY!” Dziennikarka ma dość nietypowe nawyki żywieniowe... Świeżutki chlebek z masełkiem, wędlinką i pomidorkiem? Może to i dobre śniadanie dla „zwykłego człowieka”, ale na pewno nie dla Beaty Sadowskiej! Gwiazda od kilku lat jest na specjalnej diecie: – Bez żalu zrezygnowałam z białej mąki i cukru. Wyeliminowałam przetworzoną żywność. Poczułam się o niebo lepiej! Miałam ochotę ćwiczyć, potem także biegać. Schudłam, zaakceptowałam swoje niedoskonałości, przyszła nowa energia – wyznała dziennikarka na łamach „Claudii”. – Jeszcze bardziej przyjrzałam się temu, co jem. Krowie mleko poszło w kąt, postawiłam na ryżowe, owsiane i migdałowe (dziś sama je robię). Zapomniałam o smażeniu, zastąpiłam je gotowaniem na parze. Poradziłam sobie ze słodyczami. Zamiast batonów sięgam po orzechy i suszone owoce, albo piekę bezglutenowy chleb bananowy. Wkręciłam się w zdrowe gotowanie. I już wiem: to nie Everest, a zwykła górka w parku, na którą każdy może się wdrapać. Wystarczy spróbować – zachęca dziennikarka. Nic dziwnego zatem, że Beata gotuje zdrowo również dla swojego synka: – Mój półtoraroczny syn Tysiek je komosę ryżową, kaszę jaglaną i gryczaną. Zdrowe jedzenie to nie nuda, słowo! – deklaruje Beata Sadowska.

613-MAKIETA 4 62-91.indd 79

Paulina Sykut-Jeżyna: „KOŚCIÓŁ BYŁ MOIM AZYLEM” Prezenterka Polsatu zdradza, dlaczego jest religijną osobą. Blichtr i sława nie namieszają jej w głowie. Dlaczego? Bo Paulina Sykut-Jeżyna wie, jak bardzo złudne są to wartości. Pogodynka woli żyć zgodnie z naukami kościoła! – Jak najbardziej. Od najmłodszych lat kościół był dla naszej rodziny azylem - wyznała gwiazda w wywiadzie dla „Angory”. A wszystko przez rodzinną tragedię, której oświadczyła Paulina i jej bliscy: – Gdy miałam cztery lata, mój młodszy brat dwa lata, a najstarszy sześć, zmarł nagle nasz tata. Mama szukała pomocy w parafii i otrzymywała wsparcie duchowe, wszyscy je dostaliśmy – zwierzyła się gwiazda.

15/12/2015 16:48:15

080

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA Redaguje PIOTR DOBRONIAK

Wataha w podróży

Himalaje na czterech łapach, czyli jak podróżuje się z psem. Kim jest „Wataha w podróży”? To zgrany zespół Agi Włodarczyk, Przemka Bucharowskiego i Diuny. Razem tworzą międzygatunkową watahę. Biegają, wspinają się i podróżują. Ich wędrówka przez Himalaje Garhwalu została wyróżniona w 2014 roku tytułem podróży roku National Geographic Traveler. Kolejna podróż z Diuną przez Ałtaj Mongolski zdobyła w 2015 roku nagrodę Rowertouru w kategorii „Europa i Świat”. Swoje przygody opisują na blogu 3wilki.pl

Nakładem wydawnictwa Bezdroża ukazała się ich książka. Jest to opowieść o dwumiesięcznej pieszej wędrówce przez Himalaje Garhwalu, ale też o Indiach, oglądanych oczami właścicieli czworonoga. Indiach, które z tej perspektywy wyglądają zupełnie inaczej... Są w tej opowieści chwile piękne i trudne. Są pot, krew i łzy. I jest coś więcej – są cztery łapy, para uszu i jeden mokry nos. Jest i pies, i to właśnie on stanowi centralną oś tej historii. Publikacja jest dostępna również na stronie wydawcy w formie ebooka. «

Albo – albo

Drugi wiek maszyny

Dzieła (niemal) wszystkie

W książce „Drugi wiek maszyny” dwaj wybitni przedstawiciele swojej dziedziny, Erik Brynjolfsson i Andrew McAfee z MIT, omawiają czynniki pod wpływem których zmieniać się będzie nie tylko nasza gospodarka, ale również nasze życie. Firmy, aby przetrwać na rynku, będą musiały zmienić podejście do prowadzonej działalności. Zmiana ta znajduje odzwierciedlenie w bieżących wartościach wskaźników gospodarczych: coraz mniej ludzi pracuje, płace spadają, natomiast produktywność i zyski rosną.

Mistrz Jeremi Przybora: wytworny Pan B z Kabaretu Starszych Panów, poeta, pisarz, satyryk, aktor, człowiek instytucja. Jego wyobraźnia w czasach PRL-u przenosiła Polaków do barwniejszego, bardziej eleganckiego świata, a dziś zachwyt wzbudza jego poetycki rozmach, niepowtarzalne poczucie humoru i purnonsensowy charakterek. Dzieła (niemal) wszystkie gromadzą teksty z Kabaretu Starszych Panów, niezliczone piosenki, które trzeba znać.

To obszerne dzieło składa się z dwóch części, stanowiących pewnego rodzaju dialog pomiędzy dwiema fikcyjnymi postaciami, które reprezentują odmienne postawy życiowe, determinujące życie człowieka. Część pierwsza ma charakter estetyczny, jej autor – esteta – owładnięty jest poszukiwaniem sensu życia w zaspokajaniu potrzeb zmysłowych, ustawicznie szuka nowych doznań, unika nudy, wpada jednak przez to w melancholię. Część druga to natomiast listy etyka, skierowane do estety, wskazujące na zgubność jego postępowania.

613-MAKIETA 4 62-91.indd 80

Więcej na

bezdroża.pl

15/12/2015 16:48:17

081 Opowiadaj mnie zawsze od nowa

To debiutancka powieść młodej pisarki-emigrantki – Aleksandry Rychlickiej. Autorka współczesnym językiem opowiada historię młodej kobiety i młodego mężczyzny, których drogi przecinają się pomiędzy jawą a snem. Powieść ukazała się nakładem wydawnictwa Novae Res. Powieść Rychlickiej wykracza poza utarte ramy gatunków literackich. Opowiada historię Jana i Idy – dwojga młodych, samotnych ludzi, która mogłaby wydarzyć się wszędzie. Jan, bezczelny i niepokorny, wyrusza w nieznane, aby dokończyć książkę zaginionego przed laty ojca. Ida, skryta i pełna tajemnic, żyje spokojnie u boku babci. Marzy, by na przekór swojej naturze, całą sobą chłonąć otaczającą ją rzeczywistość.

Spotykają się „pomiędzy nocą a dniem, pomiędzy snami a rzeczywistością, tym, co już miało miejsce, i tym, co dopiero się wydarzy”. Na ich drodze pojawia się tajemniczy kot. Czerpiącą z poetyki dzieła urugwajskiego pisarza Eduardo Galeano „The Book of Embracess” powieść przesiąka realizm magiczny. Obrazy teraźniejsze mieszają się z przeszłością, a jaźń z fantazjami. Język powieści – surowy, prosty, momentami potoczny – chowa się za galopującymi wydarzeniami i sprawia, że książkę czyta się jak poetycki scenariusz, w którym siła obrazu niepostrzeżenie wkrada się do wyobraźni czytelnika. «

Pamięć po komunizmie

Roman Dmowski

Erotyzm

Zasługi Romana Dmowskiego dla odzyskania niepodległości i odbudowy państwa polskiego są nieocenione. Ten wielki przywódca Narodowej Demokracji, skuteczny dyplomata i wnikliwy analityk procesów politycznych całe życie poświęcił walce o wolność kraju. Był też wybitnym pisarzem politycznym i myślicielem. W drugim tomie znalazły się następujące dzieła: „Niemcy, Rosja i kwestia polska”, „Upadek myśli konserwatywnej”, „Świat powojenny i Polska” oraz „Duch Europy”.

Bataille’owskie rozróżnienie trzech postaci erotyzmu: erotyzmu ciała, serc i sacrum – jest jednym z podstawowych pojęć współczesnej antropologii. W pierwszym przypadku człowiek odnajduje swój pierwotny związek z przyrodą przede wszystkim za sprawą erotycznego upojenia. Erotyzm serc – to romantyczna koncepcja fuzji bliskich dusz. Erotyzm sacrum jest definitywnych wykraczaniem człowieka poza siebie i swe ograniczenia.

Polska wychodziła z epoki komunizmu bogata w wiedzę i przemyślenia, czym jest stalinizm, terror czy ideologiczna indoktrynacja. Zachowaliśmy jasne przekonanie, na czym polega wyjątkowość totalitaryzmu i zła, jakie ze sobą niesie. Prezentowana książka skupia się na mowie publicznej. Pokazuje, jakimi językami posługiwali się zwolennicy przyspieszenia, lustracji, dekomunizacji i ci, którzy głosili hasła wybaczania i zapominania.

613-MAKIETA 4 62-91.indd 81

Więcej na

novaeres.pl

Więcej na

BookTO.pl

15/12/2015 16:48:19

082

CAFÉ COOLTURA TWÓRCZOŚć WSZELAKa Redaguje Piotr Dobroniak info@cooltura.co.uk

Woburn Safari Park. Autor Anna Gozdek m&marekdobosz Londyńczycy POLACY Wszyscy jesteście jednacy Stworzyliście tu swoj dom Choć naprawdę daleko jest On Życie Wasze upływa Czasem marzeniami zbywa Lecz jak w dal spoglądacie To ojczyznę w sercach macie Może kiedyś tam wrócicie I zaczniecie nowe życie Może Polska się odrodzi I się wreszcie oswobodzi Pracy będzie dla każdego I zapłata dobra z tego Żeby godnie można żyć I Polakiem znowu być Niech kobiety które rodzą Każde dziecko oswobodzą Niech wystarczy do pierwszego Dla życia nowego Żeby miały na wyprawkę Na rowerek I huśtawkę

613-MAKIETA 4 62-91.indd 82

Na zakupy pełne siatek By starczyło też dla matek Na wycieczkę raz do roku Żeby męża miały z boku Aby wszyscy byli syci Także nasi emeryci By starczyło im na leki I wykupić je z apteki Żeby wreszcie docenione Pielegniarki były pięknie Bo to dar który mają One ludziom pomagają Lecz za mało zarabiają Za granicę wyjeżdżają Trzeba wreszcie to powstrzymać Emigrację tę zatrzymać Żeby ludzie powracali Znowu kraj nasz pokochali Więc uchwalcie na tej sali Żeby ludzie Was uznali Niech się skończą wszystkie waśnie Bo o życie chodzi właśnie

Żeby wszyscy na tej sali Miłość swoją okazali I na baczność powstawali Honor Polsce wtem oddali

Tadeusz Żyszkowicz Listopadowa szaruga Dzień ponury. Schowane za chmury Słońce nie mruga. Listopadowa szaruga. Dzień krótki. Uwalnia tęsknotę smutki Noc długa. Listopadowa szaruga. Deszczu struga. Szyba czaruje I nie moknę. Listopadowa szaruga.

15/12/2015 16:48:21

083 Choinka

Tej pierwszej, już od rana.

W lesie stała Z gajem szumiała Wesoła choinka.

Pod obrusem siano W kącie snopek stoi Dwanaście potraw dano Wspaniałości kochani moi.

W grudniu odkryta Z natury wybyta Zielona choinka. Pusta polana Smutna od rana Gdzie jest choinka? Jak malowana W domu ubrana Piękna choinka. Cieszą się dzieci Igliwie leci Płacze choinka. Już rozebrana Śmietnikowi wydana Biedna choinka. Wigilia Wreszcie wigilię witam Do wieczerzy przygotowania Głodny gwiazdki szukam

POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy

Resztki dla inwentarza Gospodarz wynosi Dialogu okazję stwarza Przemówcie krówki prosi.

Śniegu nie ma W Londynie święta. Stoi dostojnie Krasą zachwyca Salonu wystrój urozmaica. Ku strojnej pani Skłaniamy oczy Raduj ach raduj W świąt czas uroczy.

Przemówiły: nie wynika wiele z próżnego gadania głupi jęzorem miele tak jest, było od zarania.

Nowy Rok Nowy Rok. Gala Orkiestra odlicza Nowa nadzieja Wesołe oblicza.

Na pasterkę idziemy Gromadą przed północą Po świeżym śniegu brniemy Choinki w oknach migocą.

Bawmy się bawmy Dobrze się sprawmy Nowy Rok witajmy Smutkom nie dajmy.

Już na miejscu. Dużo ludzi w kościele Potężny śpiew ściany roznosi ,, Bóg się rodzi moc truchleje”.

Będzie okazja Spełnić przyrzeczenia Będzie fantazja Na nowe marzenia.

Święta w Londynie Choinka uśmiechnięta

Jedno jest pewne Smutek lico marszczy Od lat niezmiennie Będę o rok starszy.

Wieczór Twórczości Wszelakiej

WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić. Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.

Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura”

POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF

613-MAKIETA 4 62-91.indd 83

Zapraszamy w czwartki godz. 19.00 POSKlub, 4 piętro

15/12/2015 16:48:24

084

REKLAMA BUDOWNICTWO

613-MAKIETA 4 62-91.indd 84

15/12/2015 16:48:27

085

613-MAKIETA 4 62-91.indd 85

15/12/2015 16:48:29

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

613-MAKIETA 4 62-91.indd 86

15/12/2015 16:48:31

087

ZADZWOŃ I ZAPYTAJ

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

613-MAKIETA 4 62-91.indd 87

15/12/2015 16:48:34

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

613-MAKIETA 4 62-91.indd 88

15/12/2015 16:48:35

089

613-MAKIETA 4 62-91.indd 89

15/12/2015 16:48:36

090

sport motoryzacja

613-MAKIETA 4 62-91.indd 90

15/12/2015 16:48:37

091

613-MAKIETA 4 62-91.indd 91

15/12/2015 16:48:39

Fot. PAP/EPA / Ian Langsdon

092

SPORT Piłka nożna

Polska w grupie z Niemcami, Ukrainą i Irlandią Północną Polska zagra z Niemcami, Ukrainą i Irlandią Północną w grupie C piłkarskich mistrzostw Europy 2016 we Francji. Podczas ceremonii w Paryżu biało-czerwoni byli losowani z trzeciego koszyka. Drużyny utworzyły sześć grup po cztery zespoły.

Reprezentacja Adama Nawałki pierwszy mecz rozegra 12 czerwca w Nicei z Irlandią Północną, drugi 16 czerwca w podparyskim SaintDenis z Niemcami, a fazę grupową zakończy 21 czerwca starciem z Ukrainą w Marsylii. Przed losowaniem w paryskim Palais des Congres Polska znalazła się w koszyku z Czechami, Szwecją, Rumunią, Słowacją oraz Węgrami. To oznaczało, że z tymi przeciwnikami biało-czerwoni nie zagrają w fazie grupowej. Losowanie rozdzieliło 24 finalistów na sześć grup (A-F) po cztery drużyny – najpierw losowano reprezentacje z pierwszego koszyka, później z czwartego, a następnie z trzeciego i drugiego. Ich pozycja w grupie (co oznacza m.in. 613-MAKIETA 5 92-100.indd 92

kolejność i miejsce meczów) również została ustalona przez losowanie. Z Niemcami Polska rywalizowała w eliminacjach Euro 2016. W Warszawie biało-czerwoni wygrali 2:0, a na wyjeździe (Frankfurt) ulegli rywalom 1:3. Piłkarze Ukrainy (losowani z drugiego koszyka) i Irlandii Północnej (z czwartego) również są dobrze znani reprezentantom Polski. Pierwsi grali z biało-czerwonymi w eliminacjach mistrzostw świata 2014. Polacy (wtedy pod wodzą Waldemara Fornalika) przegrali u siebie 1:3, a na wyjeździe 0:1. Z kolei debiutująca w finałach Euro Irlandia Północna grała m.in. z kadrą prowadzoną przez Leo Beenhakkera w eliminacjach MŚ 2010. Na wyjeździe biało-czerwoni przegrali 2:3, a u siebie zremisowali 1:1.

Wcześniej z Irlandią Północną mierzyła się Polska prowadzona przez Pawła Janasa. W eliminacjach MŚ 2006 biało-czerwoni wygrali na wyjeździe 3:0, a u siebie 1:0. W teoretycznie najsilniejszej grupie przyszłorocznych mistrzostw Europy (D) zagrają: broniąca tytułu Hiszpania, Chorwacja, Czechy oraz Turcja. Bardzo silna wydaje się także grupa E – z Belgią, Włochami, Szwecją i Irlandią. Gospodarz był automatycznie przydzielony do grupy A. Tam Francja trafiła na Szwajcarię, Rumunię i Albanię. Meczem otwarcia turnieju będzie zaplanowane na 10 czerwca spotkanie „Trójkolorowych” z Rumunami na Stade de France w podparyskim Saint-Denis. Mistrzami ceremonii byli Francuz Bixente Lizarazu, mistrz świata z 1998 i Europy z 2000 roku, a także Holender Ruud Gullit, mistrz Europy z 1988 roku. Kartkę z napisem „Polska” wyciągnął natomiast Grek Angelos Charisteas, mistrz Starego Kontynentu z 2004 roku. Żadnej oficjalnej funkcji w trakcie losowania nie mógł pełnić Michel Platini. Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu w Lozannie (CAS) utrzymał karę zawieszenia na 90 dni dla prezydenta UEFA. Francuz został zawieszony w październiku w związku z podejrzanym przelewem dwóch milionów franków na jego konto od FIFA. Po raz pierwszy w historii w mistrzostwach Europy zagrają 24 drużyny (w ostatnich edycjach 16). Łącznie zaplanowano 51 meczów. Podczas losowania każda z europejskich federacji mogła wystawić ośmioosobową delegację. PZPN – oprócz prezesa PZPN – reprezentowali m.in. trener Nawałka, sekretarz generalny Maciej Sawicki, dyrektor kadry Tomasz Iwan, dyrektor Departamentu Komunikacji i Mediów Janusz Basałaj oraz rzecznik prasowy Jakub Kwiatkowski. Reprezentacja Polski po raz trzeci w historii, a drugi po eliminacjach, wystąpi w mistrzostwach Europy. Przyszłoroczny turniej rozpocznie się 10 czerwca, a zakończy 10 lipca w podparyskim Saint-Denis. Zostanie rozegrany na dziesięciu stadionach. Do 1/8 finału awansują drużyny, które zajmą pierwsze i drugie pozycje w swoich grupach, a także cztery najlepsze z trzecich miejsc. « 15/12/2015 16:47:47

093 Fot. PAP/EPA / Tim Keeton

Leicester nadal liderem. Kryzys Chelsea trwa Piłkarze Leicester City wciąż pozostają liderem angielskiej ekstraklasy. Tym razem pokonali u siebie pogrążoną w kryzysie Chelsea Londyn 2:1 i mają dwa punkty przewagi nad drugim w tabeli Arsenalem.

Motorem napędowym Leicester pozostaje Jamie Vardy. W 34. minucie strzelił swojego 15. gola w sezonie i nadal jest najskuteczniejszym piłkarzem na angielskich boiskach. Tuż po przerwie na 2:0 podwyższył Riyad Mahrez. Wprawdzie broniąca tytułu Chelsea jeszcze zdołała w 77. minucie dzięki Loicowi Remy’emu zdobyć kontaktową bramkę, ale do wyrównania zabrakło czasu. To dziewiąta porażka stołecznej ekipy w tym sezonie. W tabeli zajmują odległą 16. lokatę, a przed strefą spadkową chroni ją jeden punkt. Mecz z ławki rezerwowej Leicester obejrzał Marcin Wasilewski. Z kolei piłkarze Arsenalu Londyn wygrali na wyjeździe z zamykającą tabelę Aston Villą 2:0. „Kanonierzy” mają 33 punkty i o jeden wyprzedzają Manchester City. Bramki dla Arsenalu zdobyli Olivier Giroud w ósmej minucie z rzutu karnego – było to 50. trafienie Francuza w Premier League – oraz Walijczyk Aaron Ramsey (w 38. minucie). – Wierzymy, że mamy szansę zdo-

613-MAKIETA 5 92-100.indd 93

być tytuł. Pokazaliśmy, na co nas stać, i musimy teraz utrzymać tę formę w tej intensywnej fazie sezonu – powiedział na antenie Sky Sports Ramsey, którego okrzyknięto piłkarzem meczu. Zespół z Birmingham zanotował 15. kolejny mecz bez zwycięstwa. Trzy punkty zdobył tylko na inaugurację trwającego sezonu z beniaminkiem AFC Bournemouth (1:0), którego bramkarzem jest Artur Boruc (bronił także w tamtym spotkaniu). W sumie Aston Villa zgromadziła sześć „oczek” i do bezpiecznej strefy traci już osiem. Czeski bramkarz Arsenalu Petr Cech zachował czyste konto w Premier League po raz 169. w 349. występie. Wyrównał tym samym rekord wszech czasów, należący do Davida Jamesa. Natomiast piłkarze Manchesteru City pokonali na własnym boisku Swansea City z Łukaszem Fabiańskim w bramce 2:1. W ubiegłą środę z funkcją trenera Swansea City pożegnał się Garry Monk. Nie przyniosło to jednak efektu, choć „Łabędzie” były bliskie zdobycia punktu. W 26. minucie gospodarze objęli prowadzenie, po tym jak Fabiańskiego pokonał

Podpora Leicester oraz najskuteczniejszy zawodnik Premier League – Jamie Vardy

Wilfried Bony. Goście jednak doprowadzili do remisu za sprawą Bafetimbiego Gomisa w 90. minucie. Ostatnie słowo w tym spotkaniu należało jednak do gospodarzy. Fabiański nie miał szans na skuteczną interwencję po mocnym strzale Yaya Toure, bo piłka odbiła się jeszcze od pleców jednego z obrońców gości. „Łabędzie” z dorobkiem 14 punktów zajmują 16. miejsce. Wyprzedziło ich AFC Bournemouth, które z Arturem Borucem w bramce pokonało na własnym boisku Manchester United 2:1. Gospodarze objęli prowadzenie już w drugiej minucie po trafieniu Juniora Stanislasa. W 24. min. wyrównał Marouane Fellaini, ale niespełna dziesięć minut po przerwie bramkę na wagę trzech punktów zdobył Joshua King. «

15/12/2015 16:47:50

Fot. Steven Smith

094

SPORT Siatkówka seta z miażdżącą różnicą 25-15. Trzeci set tylko potwierdził naszą dominację. Wygrana 25-14 pozwoliła nam zdobyć 3 punkty – dodaje Kisielewicz. London Docklands – IBB Polonia 0-3 (19:25, 15:25, 14:25)

Po tym meczu siatkarze IBB Polonia są na czele ligi Super 8 z 17 punktami na koncie. Drugie miejsce zajmuje Team Northumbria – 15 punktów. Na trzecim miejscu jest drużyna Docklands – 14 punktów. – Sytuacja w tabeli jest jasna. Kto wygra to spotkanie, ten zakończy stary rok i rozpocznie nowy w fotelu lidera. Z Team Northumbria zagramy więc jedno z najważniejszych spotkań w tej fazie rozgrywek – mówi prezes IBB Polonia Bartek Łuszcz.

20 grudnia zapraszamy do Brentford na siatkarskie emocje

Siatkarze IBB Polonia Londyn na czele ligi Super 8 Po zdecydowanym zwycięstwie nad London Docklands siatkarze IBB Polonia objęli prowadzenie w tabeli ligi Super 8. W najbliższy weekend podopieczni Vangelisa Koutouleasa zagrają z Team Northumbria o utrzymanie pozycji lidera.

Mecz z Docklands został rozegrany w hali Sobell Leisure Centre w londyńskiej dzielnicy Islington. – Naszym przeciwnikiem była drużyna, która w poprzednim sezonie wyeliminowała Polonię z walki o mistrzostwo Anglii. Dlatego wiedzieliśmy, że czeka nas trudna przeprawa, również z tego powodu, że graliśmy na „wyjeździe” – mówi kapitan IBB Polonia Bartek Kisielewicz. – Pierwsze punkty zdobyliśmy grając bardzo dobrze na zagrywce oraz 613-MAKIETA 5 92-100.indd 94

w bloku. Wypracowaliśmy sobie przewagę 3-4 punktową, która okazała się wystarczająca w tym secie. Ambitnie grający przeciwnicy zdołali ugrać 19 punktów w pierwszym secie. Drugą partię rozpoczęliśmy z dużym animuszem, nie pozostawiając złudzeń rywalom, która drużyna jest lepsza. Na pierwszą przerwę techniczną schodziliśmy z czterema punktami przewagi, na drugiej już prowadziliśmy 16-10. Mając tak dużą przewagę trener dał szansę wszystkim zmiennikom. Wygraliśmy drugiego

Niedziela z siatkówką rozpocznie się o godzinie 13.00 meczem drużyn kobiecych – Polonia Sideout przeciwko Team Northumbria. O godzinie 15.00 na parkiet w hali Brentford Fountain Leisure Centre wyjdą mężczyźni. – Osoby, które zarezerwują bezpłatny bilet na niedzielne mecze, za pomocą serwisu Eventbrite i przyjdą kibicować siatkarzom, wezmą udział w losowaniu atrakcyjnych nagród. Linie promowe DFDS ufundowały powrotny rejs VIP dla samochodu plus do 9 pasażerów na trasie pomiędzy Dover a Francją, popularna restauracja Tatra z Shepherd`s Bush przekazała na nagrodę zaproszenie na kolację dla dwóch osób, natomiast Delikatesy Maja voucher o wartości £40 na zakupy w dowolnym sklepie sieci – dodaje prezes IBB Polonia. Bezpłatne bilety można rezerwować pod adresem www.polonia.eventbrite.co.uk. Ceny biletów w dniu meczu: £3 (osoby dorosłe), £5 (bilet rodzinny 2+2). Dzieci i młodzież do 16 roku życia wchodzą za darmo. Mecz kobiet rozpocznie się o godzinie 13.00, mężczyzn o 15.30. Spotkanie odbędzie się w Brentford Fountain Leisure Centre, 658 Chiswick High Road, TW8 0HJ. Najbliższa stacja metra: Gunnersbury, najbliższa stacja kolejowa: Kew Bridge. « 15/12/2015 16:47:54

095

613-MAKIETA 5 92-100.indd 95

15/12/2015 16:47:55

096

ROZRYWKA Krzy偶贸wka + Horoskop

613-MAKIETA 5 92-100.indd 96

15/12/2015 16:47:57

097 STRZELEC

BARAN

LEW

Zaczynasz odczuwać zmęczenie. Ostatni okres to ciągła praca i zaskakujące sytuacje. Końcówka roku mocno dała Ci w kość. W najbliższych dniach może być podobnie, ale już niebawem czeka Cię chwila wytchnienia. Wolny czas wykorzystaj wyłącznie na wypoczynek.

Sprawy sercowe nieco się komplikują. Pomyśl teraz bardziej o sobie. Zadbaj o relaks i urodę. Jeśli będziesz wypoczęty to niebawem wszystko się poukłada. Myśl pozytywnie i nie marnuj czasu na zbędne rozgrzebywanie mało istotnych spraw.

Nowe wyzwania i być może nowa miłość. Po długim czasie monotonii nadchodzi bardzo ciekawy okres. Szansa na poznanie kogoś interesującego lub odświeżenie starej, zaniedbanej znajomości. Poczujesz się lepiej, pewniej i powróci dawny optymizm.

KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Kontroluj swoje finanse. Pilnuj, byś nie wydawał więcej, niż możesz. Uważaj żebyś nie wpadł w wir kredytów z których możesz mieć problem się wydostać. Jeśli zachowasz rozsądek, nic Ci nie grozi. Trudne to będzie do opanowania zwłaszcza w okresie przedświątecznym.

W najbliższych dniach postaw na rozwój duchowy. Nie zaniedbuj również swoich najbliższych. Dobry czas na zrobienie czegoś wspólnie. Weekend lub chociaż jednodniowa wycieczka w wasze ulubione miejsce może się okazać doskonałym pomysłem. Spędźcie ten czas aktywnie.

Minęły problemy, a głowę zaprzątają Ci przygotowania do świąt. Myślisz o prezentach, ale wciąż brakuje Ci czasu. Żyjesz w lekkim chaosie, bo trudno Ci jest pogodzić pracę z życiem rodzinnym. Jeśli możesz, weź krótki urlop i zajmij się rzeczami, które sprawiają Ci przyjemność.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Będąc w związku zadbaj teraz o to, by jak najwięcej czasu poświecić partnerowi. Liczy się też to, by ten czas był dobrze wykorzystany. Zaplanuj coś ciekawego, zaskocz swoją drugą połówkę. Zróbcie razem coś szalonego. Coś, co wytrąci was z monotonii codzienności.

Wpadłeś w wir pracy i przy okazji czekają Cię nowe wyzwania. Pojawiła sie duża szansa na awans. Wprawdzie w głębi duszy przeczuwałeś to od dawna, ale nie liczyłeś się z tym, że pojawi się tak szybko. Już na początku przyszłego roku rozpoczniesz nowy, interesujący projekt.

Czeka Cię wesoły czas. Możesz liczyć na przyjaciół, którzy zawsze są blisko, gdy tego potrzebujesz. Ktoś Cię odwiedzi i przyniesie dobrą wiadomość. Może to być związane z Twoją najbliższą przyszłością. Poprawi się również Twoja sytuacja finansowa.

RYBY

RAK

SKORPION

Po okresie wytężonej pracy zajmij się bardziej tym, co wokół Ciebie zostało ostatnio zaniedbane. Powstał mały bałagan w sprawach osobistych. Poukładaj swoje relacje z rodziną i przyjaciółmi. Już niedługo zasiądziecie razem do świątecznego stołu. A chodzi o to, by wszyscy byli uśmiechnięci.

Zadbaj o zdrowie, bo ostatnio nie najlepiej się czujesz. Zdrowe odżywianie stawiaj na pierwszym miejscu, ale nie możesz również zapominać o codziennym ruchu. Jeśli dużo czasu spędzasz w pozycji siedzącej, zadbaj chociaż o spacer. Może to być droga do pracy.

Po ostatnim burzliwym i chaotycznym czasie w końcu zdecydowałeś się poukładać swoje życie. Być może będziesz potrzebował pomocy kogoś, kto się na tym zna. Nie będzie to łatwa droga. Jeśli będziesz cierpliwy i konsekwentny, osiągniesz w końcu cel.

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

613-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

15/12/2015 16:47:58

613-MAKIETA 5 92-100.indd 98

15/12/2015 16:48:00

613-MAKIETA 5 92-100.indd 99

15/12/2015 16:48:03

613-MAKIETA 5 92-100.indd 100

15/12/2015 16:48:06