Cooltura Issuu 633 by Cooltura

cooltura.co.uk

7 maja 2016

19 (633)

JEDZIE POCIĄG

Z DALEKA druga u k d o r wś aszego n ć ś ę cz wego lo a iw t fes u dodatk

633-COVER.indd 1

LEICESTER CITY mistrzem Anglii DAYS OF Poland

03/05/2016 18:01:29

633-MAKIETA 1 01-23.indd 2

03/05/2016 18:07:26

633-MAKIETA 1 01-23.indd 3

03/05/2016 18:07:28

W NUMERZE 633.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

010

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / PRZEMYSŁAW ĆWIK / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / MATEUSZ MADEJSKI / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANNA PAWLETA / MARCIN SZCZEPAŃSKI / PIOTR URBANIK / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

036

016 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 022 PRAWO 024 TEMAT NUMERU Kolej na dobrych torach

030 FOTOREPORTAŻ Cooltura na Days of Poland

032 FELIETON Nie straszcie Brexitem

034 FELIETON

SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

Czy Brexit grozi Polakom w UK?

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

036 WYDARZENIA Największy strajk w historii służby zdrowia

038 TRANSPORT Londyn

056 KSIĘGARNIA 060 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

Piknikowa nostalgia

062 ZDROWIE I URODA Dieta bez mąki – hit czy kit

066 GUEST ROOM Twórczość wszelaka

070 OGŁOSZENIA DROBNE

w środku nasz festiwalowy dodatek 633-MAKIETA 1 01-23.indd 4

092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

03/05/2016 18:07:35

633-MAKIETA 1 01-23.indd 5

03/05/2016 18:07:37

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest LONDYN

Niech się święci 1 maja Tysiące ludzi demonstrowało 1 maja podczas tzw. May Day na Trafalgar Square w Londynie przeciwko nierównościom społecznym i zwiększającej się przepaści pomiędzy biednymi i bogatymi. Podobne protesty, jak co roku, odbywały się w wielu miastach na całym świecie.

633-MAKIETA 1 01-23.indd 6

03/05/2016 18:07:38

Fot. PAP/EPA/Gerry Penny 633-MAKIETA 1 01-23.indd 7

03/05/2016 18:07:40

Fot. Rob Stothard / Getty Images

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Ken Livingstone

Partia Pracy zawiesiła Kena Livingstone'a Brytyjska Partia Pracy zawiesiła w prawach członkowskich byłego burmistrza Londynu Kena Livingstone'a (w latach 2000-2008) na czas śledztwa w związku z zarzutem, narażenia na szwank reputacji partii. Tłem tej sprawy jest spór o antysemickie wypowiedzi.

W zeszłą środę laburzyści zawiesili w prawach członkowskich Naz Shah za antyizraelskie wpisy w mediach społecznościowych, pochodzące zresztą z czasu, zanim w zeszłym roku została wybrana do parlamentu, a obecnie nagłośnione przez prawicowego blogera. Livingstone, który wystąpił w jej obronie, przez jednego z laburzystowskich deputowanych został nazwany „apologetą nazizmu”. Shah w 2014 r. zamieściła na Facebooku grafikę przedstawiającą mapę Izraela nałożoną na mapę Stanów Zjednoczonych i napisała: „Rozwiązanie konfliktu izraelsko-palestyńskiego - przenieść Izrael do Stanów Zjednoczonych”. W zeszłą środę przepraszała za to, przyznając, że jej post uraził i zranił społeczność żydowską. Laburzystowski deputowany John Mann nazwał Livingstone’a w obecno633-MAKIETA 1 01-23.indd 8

ści mediów „apologetą nazizmu” za jego wypowiedź na temat rzekomych planów Hitlera z 1932 r. dotyczących deportowania Żydów z Europy – twierdzi BBC na swym portalu internetowym. Mann oskarżył Livingstone’a o antysemityzm i wezwał do zawieszenia go w prawach członkowskich. – Pamiętajmy, że kiedy Hitler wygrał wybory w 1932 roku, jego polityka zakładała wtedy, że Żydzi powinni zostać wysłani do Izraela. Wspierał syjonizm, zanim oszalał i doprowadził do zabicia sześciu milionów Żydów – mówił Livingstone w wywiadzie dla BBC. Zapewnił, że nie zamierzał sugerować, jakoby Hitler był syjonistą. Podkreślił, że po prostu przytoczył „fakty historyczne”. Były burmistrz Londynu w wywiadzie dla BBC News Channel bronił Naz Shah,

twierdził, że nie jest ona antysemitką. Przyznał, że zachowała się nieładnie, że absolutnie przesadziła, ale też podkreślił, że w ciągu 47 lat swego członkostwa w Partii Pracy nigdy nie słyszał, by „ktokolwiek powiedział coś antysemickiego”. Dodał, że martwi go mieszanie antysemityzmu z krytykowaniem polityki izraelskiego rządu, podważające znaczenie rzeczywistego przeciwstawiania się antysemityzmowi. Associated Press zwraca uwagę, że laburzystom zarzuca się, iż mają w swych szeregach antysemitów. Organizacje żydowskie i niektórzy sympatycy laburzystów mówią, że przywódca laburzystów Jeremy Corbyn nie robi dość, by ukrócić antysemityzm w tej partii. AP dodaje, że Corbyn wywodzi się z lewego skrzydła Partii Pracy, silnie powiązanego z ruchem propalestyńskim. « 03/05/2016 18:07:42

633-MAKIETA 1 01-23.indd 9

03/05/2016 18:07:44

010

WIADOMOŚCI PRAWO

Oskarżeni o wpieranie terrorysty

Sąd w Londynie oskarżył dwóch mężczyzn o udzielenie pomocy finansowej Belgowi Mohamedowi Abriniemu, który jest podejrzany o współorganizację zamachów w Brukseli i Paryżu. 26-letni Mohammed Ali Ahmed i jego rówieśnik Zakaria Boufassil, obaj z Birmingham w środkowej Anglii, stanęli w zeszły piątek przed londyńskim sądem. Zostali zatrzymani 15 kwietnia wraz z trzema innymi osobami w ramach „operacji będącej częścią zakrojonego na sze-

roką skalę śledztwa prowadzonego przez wydział ds. walki z terroryzmem w regionie West Midlands” we współpracy z krajowymi i zagranicznymi partnerami – informowała wówczas policja. Policja nie chciała wtedy zdradzić szczegółów, lecz źródło w siłach bezpieczeństwa podało, że aresztowania były związane z samobójczymi zamachami w Brukseli, w których 22 marca zginęły 32 osoby oraz listopadowymi atakami w Paryżu, gdzie śmierć poniosło 130 osób.

Brytyjskie media informowały, że Mohamed Abrini pojechał w ubiegłym roku do Birmingham, gdzie robił zdjęcia stadionu piłkarskiego. Z kolei Abdelhamid Abaaoud, koordynator zamachów we francuskiej stolicy, który zginął pięć dni po tych atakach w operacji francuskich oddziałów antyterrorystycznych na obrzeżach Paryża, również odwiedził Birmingham w październiku zeszłego roku, a na swoim telefonie miał zdjęcia kilku miejsc w tym mieście. «

Vardyccino Jamie Vardy to najlepszy w tym roku strzelec mistrzowskiej drużyny w Premier League – Leicester City. W jednej z kafejek w centrum miasta, z którego pochodzi zespół, można się napić kawy Vardyccino, ochrzczonej na cześć tego właśnie zawodnika. Czytaj też na str. 92

633-MAKIETA 1 01-23.indd 10

03/05/2016 18:07:46

011

633-MAKIETA 1 01-23.indd 11

03/05/2016 18:07:47

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Fot. PAP/EPA/Peter Powell

Z okazji ogłoszenia przez sąd wyroku w sprawie tragedii na Hillsborough, ratusz w Liverpoolu rozświecił się na czerwono, a zegar na jego wieży zatrzymał się na godz. 3.06

Policja winna tragedii na Hillsborough Dwadzieścia siedem lat po katastrofie na Hillsborough z 1989 roku, kiedy podczas półfinałowego meczu Pucharu Anglii zginęło 96 kibiców piłkarskiej drużyny Liverpool FC, sąd w Warrington uznał lokalną policję i służby ratunkowe za winne nieumyślnego zabójstwa przez zaniedbanie.

633-MAKIETA 1 01-23.indd 12

W katastrofie zginęło 96 osób w wieku od 10 do 67 lat, które przyszły na należący do klubu Sheffield Wednesday stadion Hillsborough, aby obejrzeć półfinałowy mecz Pucharu Anglii pomiędzy Liverpool FC a Nottingham Forest. Zdecydowana większość ofiar została zaduszona i zadeptana na jednej z przepełnionych trybun, nie mogąc jej opuścić ze względu na wysokie metalowe ogrodzenie odgradzające boisko. Podczas prób przeskoczenia przez płot, kibice byli z powrotem spychani do sektora przez policję, która nie pozwalała także na wjazd karetek pogotowia. W efekcie tylko 14 z ofiar katastrofy zostało zawiezionych do szpitala; aż 82 osoby zmarły na miejscu. Kondolencje złożyli po katastrofie między innymi papież Jan Paweł II, królowa Elżbieta II i amerykański prezydent George Bush. Zeszłowtorkowa decyzja sądu jest uważana za zwycięstwo kampanii „Sprawiedliwość dla 96”, prowadzonej przez kibiców Liverpoolu od pierwszego wyroku w 1991 roku, który uznał katastrofę za „przypadkową śmierć”, obarczając winą – podobnie jak brytyjska prasa – niewłaściwie zachowujących się kibiców, co było uznane przez społeczność kibicowską za próbę przykrycia zaniedbań i uniknięcia odpowiedzialności. To rozstrzygnięcie zostało zmienione przez niezależny panel ekspercki w 2012 roku, po wielokrotnych apelacjach ze strony rodzin ofiar. Najpopularniejszy brytyjski tabloid „The Sun” kilka dni po katastrofie zamieścił okładkę „Taka jest prawda” i oskarżył kibiców między innymi o okradanie ciał oraz oddawanie moczu na policjantów. Gazeta opublikowała swoje przeprosiny dopiero w 2004 roku pisząc, że „popełniliśmy najobrzydliwszą pomyłkę w historii”, jednak pozostała symbolem kampanii kłamstw i oszczerstw kierowanych przeciwko sympatykom Liverpoolu. Sąd w Warrington jednogłośnie odpowiedział negatywnie na pytanie o odpowiedzialność kibiców, podejmując jednocześnie jednogłośne decyzje dotyczące „poważnego” zaniedbania po stronie policji, służb 03/05/2016 18:07:49

013 ratunkowych, projektantów stadionu i zarządzających obiektem władz Sheffield Wednesday. W kluczowej części wyroku ławnicy – sześć kobiet i trzech mężczyzn, większością 7 głosów za i 2 przeciw – uznali sytuację za nieumyślne zabójstwo 96 kibiców, otwierając drogę do otwarcia spraw kryminalnych przeciwko osobom odpowiedzialnym za katastrofę, między innymi szefowi działań policji na stadionie w dniu katastrofy, dziś emerytowanemu policjantowi Davidowi Duckenfieldowi. Prokuratura szacuje, że analiza przekazanych dokumentów potrwa do końca roku i ewentualne decyzje będą mogły być podjęte dopiero wtedy. Ponad dwuletnie dochodzenie sądowe było najdłuższym w historii brytyjskiego sądownictwa. Wielu członków rodzin – zgromadzonych w Warrington podczas odczytania decyzji – uczestniczyło niemal w każdym dniu postępowania od kwietnia 2014 roku. Po odczytaniu wyroku rodziny ofiar odśpiewały przed budynkiem sądu hymn Liverpoolu, „You Will Never Walk Alone” („Nigdy nie będziesz szedł sam”), następnie skandując „Sprawiedliwość dla 96”. Margaret Aspinall, szefowa stowarzyszenia rodzin ofiar zapowiedziała, że po 27 latach od katastrofy teraz, po wyroku orzekającym winę policji „wreszcie może odebrać akt zgonu swojego syna podający prawdziwą przyczynę śmierci”. Po krótkiej przerwie sąd wznowił posiedzenie, odczytując po kolei imię i nazwisko oraz przyczynę i czas śmierci każdej z 96 ofiar katastrofy. Brytyjski premier David Cameron napisał w serwisie społecznościowym Twitter, że chciałby „uhonorować niezwykłą odwagę rodzin domagających się prawdy”, dodając, że wyrok jest oznaką „sprawiedliwości, na którą czekaliśmy zbyt długo”. Opozycyjna partia Liberalnych Demokratów oczekuje oficjalnych przeprosin skierowanych do rodzin ofiar podczas posiedzenia Izby Gmin. Postępowanie po tragedii na Hillsborough doprowadziło do wypracowania nowych standardów dla działań w zakresie bezpieczeństwa na obiektach piłkarskich w Wielkiej Brytanii. Opublikowany w styczniu 1990 roku raport Taylora rekomendował między innymi zlikwidowanie miejsc stojących, a także zmiany w systemie kołowrotków przy wchodzeniu na obiekt, ogrodzeniu boiska i organizacji przepływu osób na stadionach. W efekcie większość największych brytyjskich stadionów piłkarskich zostało znacznie przebudowanych, aby sprostać nowym wymaganiom. Część drużyn musiała nawet zburzyć stare obiekty, ponosząc ogromne koszty budowy nowych stadionów. W ramach uczczenia pamięci zmarłych kibiców, Liverpool wykluczył rozgrywanie w przyszłości jakiegokolwiek meczu w rocznicę katastrofy, 15 kwietnia. W 2009 roku klub poprosił o przełożenie swojego ćwierćfinałowego meczu Ligi Mistrzów z tego powodu. « 633-MAKIETA 1 01-23.indd 13

PROFESJONALNE

%,852 .6,ċ*2:( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q Self-employed Q Firm Limited Q VAT Q /LVWD SĮDF &,6

'25$'=7:2

,0,*5$&<-1( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ

Q UH]\GHQWXUD W\PF]DVRZD L VWDĮD Q RE\ZDWHOVWZR EU\W\MVNLH Q SDV]SRUW EU\W\MVNL Q SDV]SRUW EU\W\MVNL GOD G]LHFL XURG]RQ\FK Z 8.

7ĭ80$&=(1,$ 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q SU]\VLČJĮH Q HNVSUHVRZH Q VSHFMDOLVW\F]QH

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy również KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

03/05/2016 18:07:50

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Zawód: ciężarna Wynagrodzenie: £10.000.

633-MAKIETA 1 01-23.indd 14

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

Cztery siostry pracują jako „brzuchy do wynajęcia”. W ciągu 9 miesięcy każda z nich zarabia tyle, ile brat w ciągu 20 lat. Rodzina Hernandez mieszka w biednych rejonach Tabasco w Meksyku. Wszystkie siostry są samotnymi matkami, wychowującymi również własne dzieci. Ciąża, poród i 10 dni karmienia piersią oraz opieki nad niemowlakiem, którego trzeba oddać przed upływem 2 tyg. Ciężko? - Tak, ale ból jest warty każdego zarobionego grosza. Wybór mamy pomiędzy: prostytucją, kelnerowaniem

za głodową stawkę a noszeniem ciąży mówi szczerze jedna z nich. Sąsiedzi krytykują. Twierdzą, że zrobiły rodzinny biznes ze sprzedaży dzieci. - Jesteśmy bezrobotnymi, samotnymi matkami, odpowiedzialnymi za utrzymanie swoich latorośli - odpowiadają. Pierwsza jako surogatka w ciążę zaszła najstarsza z sióstr. Potem w jej ślady ruszyły następne. Milagros ma trójkę własnych, każde z innym mężczyzną. Milagros dała przykład Marcie, a ta z kolei Marii i Paulinie. Wkrótce wszystkie cztery były już przy nadziei. W rejonie z którego pochodzą i w środowisku w którym się wychowały to nie tylko najłatwiejsza opcja „zawodowa”, także najbezpieczniejsza i niejako leżąca w naturze. Tak tłumaczą wybór Hernandezówny. Wszystkie przed trzydziestką, niezamężne. 81-letnia babcia kobiet popiera wybór. - Sama bym się wynajęła, gdybym tylko mogła. Niech rodzą. Tak dużo, jak zdążą do 35 roku życia - mówi niewyglądająca na swój wiek rezolutna starsza pani. 35 rok życia jest granicą, którą stawia klient. Zleceniodawcami są bezdzietni Europejczycy. Płacą 10 tys. funtów do ręki za dziecko plus wydatki związane z ciążą w trakcie jej przebiegu. Milagros niedługo znów czeka rozwiązanie. Będą przy nim obecni dwaj ojcowie, jej klienci. Przez 10 dni będzie nadal zajmowała się dzieciątkiem. Następnie maluszek wraz z nowymi rodzicami opuści szpital i biologiczną matkę. Nowi rodzice promienieją szczęściem. Matka, która wydała na świat dziecko, przechodzi trudny czas. Trzeba odseparować się emocjonalnie od ciąży, potraktować jako zadanie. Trzeba, ale nie zawsze można. Nawet zawodowe surogatki budzą się w nocy z myślami gdzie jest i co robi ich dziecko. Najgorzej jest za pierwszym razem. Czasami klient nie ucina definitywnie kontaktu i przesyła zdjęcia rosnącego dziecka. Marta ogląda je na Facebooku. Dziewczynka ma już 2 lata. Marta ma nadzieję, że nowi rodzice nie zaprzestaną praktyki i zechcą umieszczać w sieci kolejne fotografie dziewczynki. Jest w niej desperacja i nadzieja na dalsze podglądanie życia córki, która de facto nie jest jej. To dziwne chwile, gdzie dyskutują ze sobą rozum i serce. Żadne do końca nie ma racji. To skomplikowana sytuacja. « 03/05/2016 18:07:51

015

633-MAKIETA 1 01-23.indd 15

03/05/2016 18:07:52

016

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Brexit uderzyłby Brytyjczyków po kieszeni Wielka Brytania może mieć problemy z finansowaniem swego znaczącego deficytu na rachunku obrotów bieżących, a kurs funta szterlinga może spaść, jeśli kraj zdecyduje się na opuszczenie UE – ostrzegła w raporcie Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

Brexit oznaczałby dla brytyjskiej gospodarki „duży negatywny wstrząs”; gdyby kraj opuścił Wspólnotę, jego gospodarka skurczyłaby się o 3 proc. do 2020 roku i o 5 proc. do 2030 roku w porównaniu z sytuacją, gdyby Brexitu udało się uniknąć – podkreśla OECD w opublikowanym raporcie. Z kolei niepewność co do perspektyw rozwoju brytyjskiej gospodarki zwiększyłaby ryzyko, że kraj przestanie sobie radzić z finansowaniem znacznego deficytu na rachunku obrotów bieżących. „Duże wypływy pieniężne lub przerwa we wpływach mogłaby zagrozić finansowaniu rekordowo wysokiego, wynoszącego 7 proc. PKB deficytu na rachunku obrotów bieżących” – podkreślono w raporcie. Wstrząs gospodarczy byłby jeszcze silniejszy z powodu aprecjacji innych walut wobec funta szterlinga – dodano. Reuters przypomina, że na początku 2016 roku kurs brytyjskiej waluty znacząco osłabł przez obawy związane z referendum w sprawie Brexitu, za to w zeszła środę funt szterling umocnił się w stosunku do dolara amerykańskiego ze względu na sygnały, że kampania za pozostaniem Wielkiej Brytanii w UE nabiera impetu. OECD szacuje ponadto, że na skutek Brexitu gospodarki pozostałych krajów członkowskich UE straciłyby około 1 punktu procentowego PKB do 2020 roku. Zdaniem organizacji część negatywnych następstw Brexitu dla gospodarki brytyjskiej dałoby się złagodzić dzięki umowie handlowej z UE podob633-MAKIETA 1 01-23.indd 16

nej do tej, jaką Wspólnota zawarła z Kanadą, jednak „koszt związany z uzyskaniem dostępu do wspólnotowego rynku i tak byłby wyższy niż obecnie po porównywalnym okresie czasu”. Sekretarz generalny OECD Angel Gurria powiedział podczas wystąpienia w London School of Economics, że nie widzi żadnych potencjalnych korzyści z Brexitu dla brytyjskiej gospodarki. Podkreślił, że wszystkie przeanalizowane przez OECD scenariusze zakładające wyjście z UE oznaczają straty dla gospodarki. – Najlepsze scenariusze (w razie Brexitu) i tak są gorsze od pozostania (kraju w UE), a najgorsze scenariusze są naprawdę bardzo złe – powiedział. Wcześniej szef OECD ostrzegał, że przez Brexit przeciętny Brytyjczyk do 2020 roku straciłby równowartość miesięcznej pensji. – Zrobiliśmy serię kalkulacji, które pokazały nam, że Brexit przypomina podatek. (...) Jest on z grubsza równoznaczny z utratą miesięcznych dochodów w ciągu czterech lat – powiedział Gurria w BBC Radio 4. Ten podatek utrzymywałby się także później i „oznaczał ciągłe straty” – dodał. Gurria zaznaczył też, że jeśli Wielka Brytania nie będzie członkiem UE, to nie uda się jej wypracować lepszych umów dla swej gospodarki, niż gdyby pozostała we Wspólnocie. – Nie ma porozumienia, na którym wyszlibyście lepiej sami niż w towarzystwie Europejczyków – powiedział. Ewentualne wyjście Wielkiej Brytanii z Unii nazwał „złą decyzją”.

Ocenił też, że zwolennicy Brexitu w trwającej kampanii prezentują „myślenie życzeniowe”. Politycy, którzy prowadzą kampanię w ramach Brexitu, w tym burmistrz Londynu Boris Johnson, przekonują, że jeśli kraj przestałby być członkiem UE, to brytyjska gospodarka rozkwitłaby, gdyż nie musiałaby już wpłacać rocznych składek do UE, wyzwoliłaby się z biurokracji i zawarła własne umowy handlowe. Publikowane często sondaże pokazują, że brytyjski elektorat jest bardzo podzielony w sprawie przyszłości kraju w UE, a różnica między obozami zwolenników i przeciwników Brexitu jest niewielka i nie pozwala przewidywać, który z nich zwycięży w zaplanowanym na 23 czerwca referendum. Data została ogłoszona przez premiera Davida Camerona w lutym bezpośrednio po zawarciu na szczycie w Brukseli porozumienia na temat postulowanych przez Wielką Brytanię zmian zasad członkostwa w UE. Szef rządu powiedział wówczas, że Wielka Brytania „będzie silniejsza, bezpieczniejsza i dostatniejsza w zreformowanej Unii Europejskiej”. OECD nie jest pierwszą organizacją, która ostrzega Brytyjczyków przed wyjściem z Unii. Także Międzynarodowy Fundusz Walutowy podkreślił ostatnio, że Brexit zadałby wielki cios światowej gospodarce. W ostatnim czasie brytyjskie ministerstwo finansów poinformowało, że w przypadku Brexitu gospodarstwa domowe do 2030 roku miałyby rocznie do dyspozycji o 4300 funtów mniej, niż gdyby kraj pozostał w UE. « 03/05/2016 18:07:53

017

633-MAKIETA 1 01-23.indd 17

03/05/2016 18:07:54

Fot. Christopher Furlong / Getty Images

018

WIADOMOŚCI Na wyspach

Tata Steel w Scunthorpe

Przyszłość przemysłu stalowego nie jest pewna Nie ma gwarancji, że wysiłki, by uratować brytyjski przemysł stalowy, się powiodą – powiedział brytyjski premier David Cameron, studząc nadzieje, że rządowi uda się uratować tysiące zagrożonych miejsc pracy w tym sektorze.

Pod koniec marca koncern metalurgiczny Tata Steel wystawił na sprzedaż wszystkie kontrolowane przez niego zakłady na terenie Wielkiej Brytanii. Sygnalizowało to groźbę całkowitej likwidacji zatrudniającego 15 tys. ludzi brytyjskiego hutnictwa stali. Byłoby to dla premiera szczególnie niekorzystne przed zaplanowanym na 23 czerwca referendum, w którym Brytyjczycy mają zadecydować o przyszłości swego kraju w Unii Europejskiej. Brytyjski rząd zadeklarował w dwa tygodnie temu, że jest gotów przejąć do 25 proc. udziałów w znajdujących się w Wielkiej Brytanii placówkach produkcyjnych Tata, by wesprzeć potencjalnego nabywcę krajowych hut stali. Podano, że jest zainteresowanych dwóch kupców. Ale w zeszłośrodowym przemówieniu w Izbie Gmin Cameron podkreślał, jak dramatyczna jest sytuacja przemysłu stalowego, borykającego się ze skutkami spadku globalnego popytu na stal, konkurencją ze strony Chin i rosnącymi kosztami produkcji. 633-MAKIETA 1 01-23.indd 18

– Nie ma gwarancji sukcesu – powiedział Cameron. – Chociaż chcę zrobić wszystko, co się da, by zapewnić przyszłość (sektora stalowego – przyp. red.), mamy do czynienia z ogromną nadpodażą i załamaniem się cen – dodał. Rzecznika premiera pytano potem, czy jego wypowiedź była przygotowaniem opinii publicznej na złe wiadomości w sprawie sprzedaży placówek Tata. – Staramy się być realistami, że jest to bardzo trudny proces. Robimy wszystko, co możemy – powiedział rzecznik dziennikarzom. Wcześniej w tym miesiącu fundusz inwestycyjny Greybull poinformował, że nabył od Tata jego europejski dział produkcji stali konstrukcyjnej. Dział ten zatrudnia w różnych krajach łącznie 4700 ludzi i ma siedzibę w Scunthorpe w północno-wschodniej Anglii; pracuje tam 4400 osób. Umowa sprzedaży przewiduje zainwestowanie w Scunthorpe przez nowego właściciela 400 mln fun-

tów przy jednoczesnym zrestrukturyzowaniu podstawowych kosztów funkcjonowania placówki w porozumieniu ze związkami zawodowymi i dostawcami. Na mocy umowy odzyskała ona także tradycyjną firmową nazwę British Steel. Greybull zapłaci Tata tylko symboliczną cenę jednego funta. Natomiast znalezienie nabywcy dla zatrudniającej 4 tys. ludzi największej brytyjskiej huty stali w Port Talbot w południowej Walii może potrwać jakiś czas, gdyż negocjacje z Tata obejmują tam szerszy niż przypadku Scunthorpe zakres tematów, sięgających od zabezpieczeń emerytalnych po dotowanie energii. Przedstawiciele przedreferendalnej kampanii nawołującej do opuszczenia UE krytykują wspólnotę za brak przeciwdziałania chińskiemu taniemu importowi oraz za zasady unijnego prawa konkurencji, które zakazuje pomocy państwa, jaką byłoby bezpośrednie wsparcie zagrożonych zakładów z publicznych pieniędzy. « 03/05/2016 18:07:56

019

633-MAKIETA 1 01-23.indd 19

03/05/2016 18:07:57

020

WIADOMOŚCI NA wyspach

Brytyjczycy mieszkający za granicą przeciwko Brexitowi

Tylko 20 proc. Brytyjczyków mieszkających za granicą chce w wyznaczonym na 23 czerwca referendum zagłosować za wyjściem z UE – głoszą opublikowane ostatnio wyniki sondażu serwisu Angloinfo. Przeciw Brexitowi jest aż 73 proc. zagranicznych rezydentów. Brytyjczycy mieszkający na całym świecie (ich liczbę szacuje się na około 5 milionów) mogą głosować w referendum za pomocą poczty lub lokalnej placówki dyplomatycznej. Sąd w Londynie odrzucił wnioski dwojga Brytyjczyków, którzy zaskarżyli fakt, że z powodu długiego pobytu za granicą nie będą mogli zagłosować w czerwcowym referendum w sprawie ewentualnego wyjścia Wielkiej Brytanii z UE. Mieszkający we Włoszech weteran II wojny światowej 94-letni Harry Shindler i prawniczka Jacquelyn MacLennan, rezydentka belgijska, argumentowali, że zakaz głosowania dla Brytyjczyków mieszkających w innym kraju UE ponad 15 lat narusza zasadę swobodnego przemieszczania się w Unii. Wysoki Trybunał (High Court) nie zgodził się jednak z tą argumentacją. W orzeczeniu sędziowie oświadczyli, że przyjmują tłumaczenie rządu o tym, że „są znaczące praktyczne trudności w przyjęciu, szczególnie dla tego referendum, nowego spisu wyborców uwzględniającego brytyjskich obywateli” od dawna niemieszkających w Wielkiej Brytanii.

633-MAKIETA 1 01-23.indd 20

Zdaniem ekspertów ewentualne rozszerzenie dostępności referendum na osoby mieszkające poza granicami Wielkiej Brytanii dłużej niż piętnaście lat pomogłoby zwolennikom pozostania w Unii Europejskiej. Jak zaznaczył James Jackson, szef przeprowadzającego sondaż serwisu Angloinfo, „wyniki wskazują, jak ta ogromna społeczność, o której często się zapomina, zaangażowała się w kwestię referendum. Może ona być społecznością zepchniętą z pola widzenia, ale prowadzący kampanie referendalne byliby mądrzy, pamiętając o niej i o wpływie, jakim dysponuje”. Zgodnie z wynikami badania mieszkający na świecie obywatele Wielkiej Brytanii są szczególnie zaniepokojeni potencjalnym wpływem Brexitu na gospodarkę, dalsze korzystanie ze służby zdrowia i systemów emerytalnych w krajach, gdzie przebywają, a także problemami wizowymi i spadkiem dochodów w razie zniżkowania kursu funta. Te obawy odzwierciedlają szerszy trend wśród brytyjskich wyborców. Według badań YouGov, wpływ ewentualnego wyjścia z Unii Europejskiej na gospodarkę pozostaje najważniejszym czynnikiem zachęcającym do pozostania w niej, a możliwość wzmocnienia kontroli granicznych i ograniczenia imigracji stanowi kluczowy argument dla osób postulujących wyjście z Unii Europejskiej.

Najnowsze sondaże wskazują na ponowne zbliżenie się wskaźników poparcia obu opcji. Przeprowadzony w zeszłym tygodniu sondaż internetowy YouGov odnotował poparcie dla Brexitu na poziomie 42 proc., a dla dalszego członkostwa w Unii Europejskiej 41 proc. Z kolei sonda telefoniczna ośrodka Survation daje aż 7 punktów procentowych przewagi zwolennikom status quo, ale odnotowuje zmniejszenie tej przewagi o 3 punkty procentowe w porównaniu z poprzednim badaniem. Z kolei według sondażu ICM przeprowadzonego dla gazety „The Sun”, więcej Brytyjczyków chce, aby ich kraj opuścił Unię Europejską. Badanie przeprowadzono po wypowiedzi amerykańskiego prezydenta Baracka Obamy w sprawie ewentualnego wyjścia Wielkiej Brytanii, która nie spodobała się ponad połowie Brytyjczyków. Obama oświadczył 22 kwietnia w Londynie, że w przypadku wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej oddzielne porozumienie bilateralne pomiędzy obydwoma krajami „nie wydarzy się w najbliższej przyszłości”. – Priorytetem będą dla nas w dalszym ciągu negocjacje z całym blokiem (Unii Europejskiej) – podkreślił. Eksperci podkreślają duże różnice wynikające z przyjętej metodologii – sondaże internetowe wskazują na znacznie mniejsze różnice pomiędzy zwolennikami obu opcji niż badania telefoniczne. «

03/05/2016 18:07:59

633-MAKIETA 1 01-23.indd 21

03/05/2016 18:08:00

022

WIADOMOŚCI Na wyspach

Wypadek w pracy – twoje prawa Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków pracy. Musi on zatem upewnić się, że maszyny, których używają pracownicy, są sprawne. Pracodawca musi serwisować sprzęt oraz organizować szkolenia i kursy BHP dla pracowników. Właściciel firmy jest również odpowiedzialny za przyjęcie na dane stanowisko osób, które nie będą stwarzały zagrożenia dla innych współpracowników.

Niestety pomimo wymogów nakładanych na pracodawcę do wypadków w pracy dochodzi dosyć często. Pojawia się wówczas pytanie o to, co przysługuje w takiej sytuacji poszkodowanemu i jakie kroki należy przedsięwiząć, aby zwiększyć swoją szansę na wygraną. Pracownikowi, który odniósł obrażenia ciała, przysługuje prawo do wypłaty chorobowego. Jest to zazwyczaj podstawowe chorobowe, tzw. Statutory Sick Pay, które wypłaca się, jeżeli pracownik jest nieobecny w pracy z powodu choroby powyżej czterech dni. Niektórzy pracodawcy są w stanie zaoferować pracownikom dodatkowe chorobowe, nawet do 100% wynagrodzenia. Jest to tzw. Company Sick Pay i jest ono opcjonalne. Jego wypłata leży wyłącznie w gestii pracodawcy. To, czy mamy możliwość skorzystania z takiego chorobowego, można sprawdzić, czytając umowę o pracę, w której powinna być zawarta informacja o zasiłku. Jeżeli pracownik pozostaje na zwolnieniu chorobowym przez dluższy okres, wówczas może starać się o dodatkowe

633-MAKIETA 1 01-23.indd 22

zasiłki, takie jak Income Support lub Employment and Disability Allowance. Warto udać się do lokalnego Jobcentre w celu ustalenia, czy dany zasiłek nam przysługuje. Jeżeli wypadek zdarzył się z winy pracodawcy, wówczas pracownik może się starać o odszkodowanie. Pamiętajmy, że kiedy ma miejsce wypadek, należy go zgłosić swojemu przełożonemu i upewnić się, że został on zapisany w księdze wypadków. Ważne jest, aby sprawdzić treść opisu wypadku. Podpisany przez nas opis jest ważnym dowodem w sprawie i dlatego tak ważne jest, aby nie znajdowało się w nim coś, co mogłoby niekorzystnie wpłynąć na naszą sprawę. Jeżeli nie rozumiemy treści opisu, poprośmy kogoś, żeby nam wszystko przetłumaczył. Jeżeli mamy taką możliwość, zróbmy zdjęcia z miejsca zdarzenia. Jeżeli po wypadku udaliśmy się do szpitala, upewnijmy się, że zostało dokładnie zapisane, jak doszlo do wypadku. Należy także pamiętać o gromadzeniu dowodów w swojej sprawie. Zatrzy-

mujmy wszystkie rachunki, zapisujmy, ile razy byliśmy u GP. Jeżeli ktoś z najbliższych zapewnił nam opiekę po wypadku, zapisujmy dokładnie, co ta opieka obejmowała i jak długo trwała, gdyż koszty opieki będzie można wyegzekwować od strony przeciwnej. «

Miałeś wypadek w pracy?

Zadzwoń do DNS Claims na 0208 741 7762. Pomożemy Ci odzyskać należne odszkodowanie!

03/05/2016 18:08:02

023

633-MAKIETA 1 01-23.indd 23

03/05/2016 18:08:04

ZdjÄ&#x2122;cia: virgintrains.co.uk / Network Rail

024

TEMAT NUMERU transport

633-MAKIETA 2 24-41.indd 24

03/05/2016 18:02:40

025

Kolej na dobrych torach Najstarsza na świecie publiczna sieć kolejowa przeżywa swój ponowny rozkwit. Rekordowe liczby pasażerów na brytyjskich torach oraz rekordowe środki przeznaczane na trwające i planowane inwestycje na kolei, a z drugiej strony liczne skargi pasażerów, wysokie ceny biletów i często przestarzała infrastruktura – jaki jest obraz brytyjskich kolei początku XXI wieku? Marcin Szczepański

Historia kolei pasażerskich w Wielkiej Brytanii liczy już sobie blisko 200 lat. Pierwsza publiczna linia kolejowa została uruchomiona w 1825 roku. Od tego czasu brytyjskie koleje przeszły szereg zmian na czele z nacjonalizacją po II wojnie światowej oraz powtórną prywatyzacją w latach 90. XX wieku. To właśnie od tego momentu da się zauważyć powtórny rozkwit transportu kolejowego. Po dekadach stagnacji czy wręcz spadku liczby przewiezionych pasażerów wraz z prywatyzacją nastąpił gwałtowny wzrost zainteresowania mieszkańców Wysp podróżami koleją. Według danych Office of Rail and Road liczba pasażerów kolei wzrosła z 975 mln w 2002 roku do 1,65 mld w roku obrachunkowym 2014-2015. 633-MAKIETA 2 24-41.indd 25

Rosła w tym czasie zarówno liczba pasażerów w połączeniach dalekobieżnych, jak i regionalnych, choć głównym motorem napędowym wzrostów były usługi przewozowe na terenie Londynu i południowo-wschodniej Anglii.

Pełnej prywatyzacji nie będzie

Na terenie Wielkiej Brytanii działa obecnie ponad 20 operatorów kolejowych przewozów pasażerskich. Wszyscy oni korzystają z infrastruktury zarządzanej przez państwową spółkę National Rail. Od dawna podnoszone były głosy, że sprywatyzowana powinna zostać również sieć kolejowa i cała infrastruktura towarzysząca. Rząd konsekwentnie przeciwstawia się jednak tej koncepcji co potwierdzone zostało po raz kolejny w tzw. raporcie Shaw, opublikowanym 16 marca tego roku. Szefowa zespołu odpowiedzialnego za przygotowanie raportu Nicola Shaw, » 03/05/2016 18:02:43

026

TEMAT NUMERU transport

prezes spółki High Speed 1, odpowiedzialnej za zarządzanie połączeniem kolejowym Londynu z tunelem pod kanałem La Manche, jeszcze w zeszłym roku nie wykluczała scenariusza, w którym jej zespół będzie rekomendował rządowi wystawienie National Rail na sprzedaż. Ostatecznie jednak taka rekomendacje się nie pojawiła choć raport wskazuje pewne obszary, w których możliwe byłoby dopuszczenie inwestorów prywatnych. Przede wszystkim raport rekomenduje większą decentralizację spółki zarządzającej całą brytyjską siecią kolejową. Poszczególne regiony kraju, a nawet pojedyncze połączenia kolejowe, miałyby cie-

633-MAKIETA 2 24-41.indd 26

szyć się większą autonomią w zakresie poszukiwania partnerów zewnętrznych, mogących dołożyć się do finansowania kolei. Raport wskazuje również na możliwość swego rodzaju dzierżawy poszczególnych linii operatorom prywatnym na określony czas. Oprócz tego podkreśla się położenie nacisku na jakość świadczonych usług oraz skupienie się na potrzebach klientów w zakresie rozbudowy sieci połączeń. Rekomendowane przez autorów raportu kroki miałyby nie tylko wspomóc spółkę finansowo ale również pomóc w modernizowaniu infrastruktury i pod-

noszeniu standardów usług przewozowych. Co do tego drugiego elementu to, choć brytyjskie koleje należą z pewnością do europejskiej oraz światowej czołówki, na pewno wiele jest do poprawy.

Opóźnienia po brytyjsku

Niedawne badanie przeprowadzone przez organizację konsumencką Which? wykazało, że od 2006 roku ceny biletów kolejowych wzrosły aż 54 proc. Tymczasem na przestrzeni ostatniej dekady poziom satysfakcji pasażerów wzrósł tylko o 7 proc.

03/05/2016 18:02:45

027 „Pomimo licznych głosów ze strony rządu mówiących o poprawie jakości brytyjskich kolei, pasażerowie twierdzą, że korzystanie z tego środka transportu jest tylko nieznacznie wygodniejsze niż 10 lat temu” – komentuje prezes organizacji Richard Lloyd. Najwięcej zastrzeżeń podróżujący koleją mają rzecz jasna do punktualności pociągów. Poziom satysfakcji z tego aspektu transportu koleją wzrósł od 2006 roku tylko o 4 proc. Zdaniem Which? tak słaby wynik jest niedopuszczalny w kontekście ogromnych kwot przeznaczanych z budżetu na dofinansowanie kolei, a operatorzy prywatni powinni

633-MAKIETA 2 24-41.indd 27

być znacznie ostrzej karani za opóźnienia nie będące efektem sytuacji od nich niezależnych. Wielu operatorów uzyskało w badaniu wynik poniżej 50 proc. satysfakcji klientów, co według Which? powinno być powodem do wstydu. Co ważne, najgorzej jakość usług kolejowych oceniają osoby korzystające z pociągów w celu dojazdu do pracy – wynik zaledwie 34 proc. satysfakcji wyraźnie wskazuje, że zarówno operatorzy prywatni, jak i National Rail, ewidentnie nie potrafią poradzić sobie z efektywnym zarządzaniem koleją podczas szczytów komunikacyjnych. O tym, że opóźnienia są niemal standardem na brytyjskich torach świadczy inna statystyka, tym razem opublikowana przez Office of Rail and Road (ORR), czyli kolejowego regulatora. Wynika z niej, że codziennie średnio 57 pociągów ma „znaczące opóźnienia”. Pomiędzy lipcem a wrześniem ORR naliczyła ponad 5000 pociągów opóźnionych o przynajmniej pół godziny. Problemem są nie tylko same opóźnienia ale również możliwość uzyskania rekompensaty z tego tytułu przez poszkodowanych pasażerów. Tylko nieco ponad połowa działających na brytyjskim rynku operatorów oferuje taką rekompensatę już przy 30 minutowym opóźnieniu. Część z nich nie przewiduje przy tym możliwości wypłaty gotówki a jedynie vouchery, pozwalające oszczędzić na kosztach kolejnych podróży. Operatorzy często odmawiają również wypłaty rekompensaty, powołując się na przyczyny niezależne. W grudniu zeszłego roku Which? skierowała do Office of Rail and Road tzw. superskargę w imieniu wszystkich poszkodowanych pasażerów, domagając się zaostrzenia regulacji oraz przeprowadzenia kampanii uświadamiającej pasażerom ich prawa do rekompensaty w przypadku znacznych opóźnień. Z badań przeprowadzonych przez organizację wynika, że tylko jedna trzecia poszkodowanych pasażerów w ogóle stara się o rekompensatę. Organizacja twierdzi, że kolejne rządy konsekwentnie przedkładały transport drogowy nad kolejowy. Potwierdzają to dane rządowe opublikowane latem ubiegłego roku, z których wynika, że pomiędzy rokiem 1980 a 2014 koszt podróży samochodem spadł o 14 proc. zaś korzystanie z pociągów stało się droższe aż o 63 proc. »

Najwięcej zastrzeżeń podróżujący koleją mają rzecz jasna do punktualności pociągów. Poziom satysfakcji z tego aspektu transportu koleją wzrósł od 2006 roku tylko o 4 proc.

03/05/2016 18:02:46

028

TEMAT NUMERU transport

Bilet do Londynu czy lot do Tunezji? Fanów brytyjskiej kolei nie przysporzy z pewnością przygotowane niedawno przez portal lotniczy Just The Flight zestawienie porównujące koszty podróży pociągiem pomiędzy brytyjskimi miastami z cenami biletów lotniczych. Okazuje się, że za cenę biletu kolejowego z Londynu do Manchesteru (42 funty) można dolecieć z brytyjskiej stolicy choćby do Warszawy, Sztokholmu czy hiszpańskiego Santander. Bilet z Londynu do kornwalijskiego Newquay (74 funty) pozwoliłby nam dotrzeć z Londynu choćby do Aten, Moskwy czy marokańskiego Rabatu, a 185 funtów, jakie trzeba wydać na bilet z Manchesteru do wspomnianego Newquay, zapewniłoby nam lot do dowolnego miasta w Europie a także do zlokalizowanego w centralnej Turcji miasta Kayseri czy do stolicy Tunezji Tunisu. Wysokie ceny biletów kolejowych, ale również częste opóźnienia spowodowane problemami z infrastrukturą, to w dużym stopniu efekt wieloletnich zapóźnień w modernizacji brytyjskich kolei. Zadłużona na 41 mld funtów National Rail nie jest w stanie zapewnić odpowiednich środków na wszelkie konieczne 633-MAKIETA 2 24-41.indd 28

naprawy 10 tys. mil torów, 2500 stacji oraz 35 tys. mostów i tuneli; i koncentruje się na kluczowych szlakach przewozowych. Wiele połączeń regionalnych musi wciąż radzić sobie bez nowoczesnych systemów komunikacyjnych czy sterowania ruchem, a nierzadkie są problemy z zasilaniem. Rosnąca stale liczba pasażerów tylko pogłębia problemy infrastrukturalne sieci kolejowej, nieprzystosowanej do takiego natężenia ruchu pociągów. Nic dziwnego, że National Rail rozgląda się za możliwościami dezinwestycji. Spółka rozważa choćby sprzedaż 18 głównych dworców, przystacyjnych parkingów i innych nieruchomości, outsourcingu usług telekomunikacyjnych czy pozbycia się nadzoru nad działem zarządzającym siecią energetyczną zasilającą trakcję kolejową. Najłatwiej i najszybciej będzie z pewnością pozbyć się nieruchomości, na które będzie zapewne wielu chętnych niezależnie od tego, czy będą to puste działki na obrzeżach miast czy największe dworce kolejowe Londynu czy Birmingham. W sumie National Rail planuje sprzedać około 7,5 tys. nieruchomości za kwotę blisko 2 mld funtów. Oprócz czystego zysku ze sprzedaży spółka pozbędzie się w ten sposób znacznego obciążenia w postaci

kosztów remontów i konserwacji wielu historycznych dworców. Dla przykładu, naprawa dachu nad londyńskim dworcem Paddington kosztowała spółkę 65 mln funtów, a koszt kompleksowej renowacji dworców Kings Cross w Londynie, dworca w Reading oraz stacji Birmingham New Street szacowany jest na około 2 mld funtów. Więcej kontrowersji, zwłaszcza wśród fachowców, wzbudza pomysł sprzedaży sieci komunikacyjnej czy energetycznej. Są to bowiem sieci kluczowe dla sprawnego funkcjonowania całej kolei – pełnią rolę jej systemu nerwowego. Przypominają oni jaki los spotkał poprzednika National Rail, sprywatyzowaną firmę Railtrack, która w znacznym stopniu polegała na outsourcingu. W wyniku jej kłopotów finansowych konieczna była ponowna nacjonalizacja kolei. Zauważają również, że po negatywnych doświadczeniach z outsourcingiem na ponowną nacjonalizację kolejowej sieci telekomunikacyjnej zdecydowały się Niemcy i Francja.

Z Dużą Prędkością na północ

Pomimo tych problemów i wyzwań brytyjskie koleje przeżywają obecnie naj03/05/2016 18:02:48

029 większy rozkwit od XIX wieku. Ogromne inwestycje w ten środek transportu realizuje Londyn, a reszta kraju nie chce pozostawać w tyle. Sztandarowym projektem jest z pewnością przedłużenie linii kolejowej wysokich prędkości z Londynu na północ (projekt High Speed 2). Szybkie pociągi, kończące obecnie bieg z Dover na londyńskim dworcu St Pancras, mają za dziesięć lat docierać do Birmingham, a w kilka lat później również do Manchesteru oraz Leeds. Inwestycja o szacowanej wartości ponad 50 mld funtów ma pozwolić na skrócenie czasu podróży koleją ze stolicy do Birmingham z godziny i 20 minut do około 50 minut. Podróż do Manchesteru ma potrwać kolejnych 40 minut. O High Speed 2 głośno było ostatnio w mediach z racji na decydujące decyzje polityczne. Projekt zyskał akceptację rządu i czeka obecnie na ostateczną zgodę parlamentu. Prace budowlane miałyby ruszyć już w przyszłym roku. I choć rząd przedstawia projekt jako ogromną szansę dla centralnej części kraju mającą przełożyć się na nowe inwestycje, to opinia publiczna jest mocno podzielona w ocenie High Speed 2. Oprócz standardowej krytyki wpływu tak wielkiej inwestycji na środowisko pojawiają się liczne wątpliwości natury finansowej. Część fachowców jest zdania, że rzeczywisty koszt projektu może wynieść dużo więcej niż szacowane 50 mld funtów. Mówi się nawet o kwocie przekraczającej 80 mld funtów. Podkreśla się również, że budowa nowej linii kolejowej mająca potrwać 10 lat oznaczać będzie poważne utrudnienia dla istniejących połączeń. Koszmar przeżywać będą również mieszkańcy okolic, przez które przebiegać będzie trasa – ich wiejskim posiadłościom za płotem przybędzie bowiem na dekadę wielki plac budowy. Liczne protesty nie zmienią już jednak decyzji rządu, a na budowie szybkiej linii kolejowej do centralnej części kraju plany się nie kończą. W marcu tego roku zapadła decyzja o podjęciu prac planistycznych nad High Speed 3. Rząd póki co zdecydował się przeznaczyć 60 mln funtów na opracowanie potencjalnego przebiegu trasy dalej na północ. Przy okazji raportu na temat projektu High Speed 2, w marcu podpisano również porozumienie z rządem Szkocji, którego przedmiotem jest podjęcie prac w kierunku stworzenia połączenia kolejowego pomiędzy Londynem a Glasgow lub Edynburgiem, które umożliwiłoby dotarcie ze stolicy do Szkocji w mniej niż trzy godziny. Obecnie podróż ta nie jest możliwa w mniej niż cztery godziny. Pierwsze analizy tego projektu mają ruszyć w przyszłym roku, a „implementacja” planów ma rozpocząć się w roku 2019. Na brytyjskich torach spotykają się dziś wielkie ambicje polityków, rosnące potrzeby pasażerów oraz trudne realia branży. Powstała w ten sposób mieszanka może skutkować spektakularnym sukcesem, ale równie dobrze ogromną klapą. Widać jednak, że Wielka Brytania nie chce zapominać o swojej pionierskiej kolejowej przeszłości i dostrzega w tym środku transportu duży potencjał. « 633-MAKIETA 2 24-41.indd 29

03/05/2016 18:02:49

030

Wydarzenia Fotoreportaż

Cooltura na Days of Poland

Kilka tysięcy osób wybrało się na festyn „Days of Poland” promujący polską kulturę w samym sercu Londynu – na skwerze między ratuszem i Tower Bridge. Na scenie wystąpiły zespoły folklorystyczne i legendarna grupa Lombard. Dużym zainteresowaniem cieszyło się sto-

633-MAKIETA 2 24-41.indd 30

isko Cooltury, Polskiego Radia Londyn i portalu Maximus. Co ważne w tłumie można było spotkać tyle samo Polaków co przedstawicieli innych nacji zaciekawionych głównie polską kuchnią. Długie kolejki ustawiały się przed stoiskami z pierogami, bigosem i naleśnikami. «

03/05/2016 18:02:56

ZdjÄ&#x2122;cia: Marcin Urban

031

633-MAKIETA 2 24-41.indd 31

03/05/2016 18:03:06

032

felieton znowu dobroniak

Nie straszcie Brexitem Wydaje mi się, że ci wszyscy, którzy zniechęcają do wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii, jak i ci, którzy do tego zachęcają, sami nie wiedzą jakie będą pełne tego konsekwencje.

633-MAKIETA 2 24-41.indd 32

I tutaj mógłbym zakończyć niniejszy felieton. Nie wiadomo nic na sto procent – zatem po co straszyć. Chyba że ci, którzy straszą, sami się boją i z tej bojaźliwości straszą innych. Trochę to bez sensu, ale kto podejmuje logiczne decyzje w strachu. O tym, że obecnie panujący w Wielkiej Brytanii rząd nie ogarnia wielu rzeczy, wiadomo nie od dziś. To jest niestety skaza większości rządów na świecie. Brytyjski specjalnie się nie wyróżnia pośród innych światowych. Nie ma co panikować. Ale do sedna. Podobnież ilość starań o brytyjskie obywatelstwo wzrosła ostatnio o 40 proc. W sumie dobrze. Pamiętam jedenaście lat temu, jak przybyłem na stałe do Wielkiej Brytanii, to jednym z zarzutów starej Polonii był ten, że nie wiadomo, czy nowo przyjezdni zostaną tutaj na stałe i drugi, czy będą się integrowali. Teraz chyba po tylu latach można śmiało powiedzieć: zaczęli się integrować ze społeczeństwem brytyjskim, a poziom ich integracji wzrósł o 40% w porównaniu do lat ubiegłych. Piszę o tych statystykach ponieważ ostatnio okazało się, że rząd brytyjski tak naprawdę nie za bardzo sporządza dokładniejsze, a mówiące o tym ilu Polaków jest tak naprawdę w UK. Tych z brytyjskim i polskim obywatelstwem. W związku z brakiem twardych danych nikt tutaj Polaków nie traktuje poważnie. W sensie, że jako grupa docelowa nie istniejemy. Oczywiście gdyby ludzie z rządu Camerona pracowali w prywatnych korporacjach – dawno wylecieliby z pracy. Nierozpoznanie rynku to potencjalne

straty dla firm, zatem każda większa i rozsądniejsza stara się być na bieżąco. Stąd na przykład taka szeroka oferta handlowa wystosowana do naszych rodaków. Ale miałem o Unii, o Unii… Nie straszmy Brexitem. Nie stanie się to nigdy z dnia na dzień, a renegocjacje będą się ciągnęły latami, jeśli nie dziesiątkami lat. Wielka Brytania, choć wyspą jest, to nie jest bezludnym tworem w Europie. Jeśli nie będzie Unii Europejskiej, to będzie trzeba zastąpić wszelkie rozwiązania unijne odpowiednimi umowami międzynarodowymi, które teraz w pewnej części zapewnia Wielkiej Brytanii Unia Europejska jako podmiot prawny na arenie międzynarodowej. I te umowy międzynarodowe muszą być sporządzone z „całym światem”. One nie ograniczają się tylko do UE. A rozwiązać umowami trzeba wszystko: od ceł po warunki podróżowania między krajami, handel, etc. etc. Poza tym jest jeszcze jedna, najważniejsza sprawa, do której nie bezpośrednio nawiązał Barack Obama podczas swojej wizyty w UK. Sprawa ta nazywa się TTIP. Jest to umowa handlowa pomiędzy Europą a USA – tak w hiper mega skrócie myślowym. Wielka Brytania jest największym orędownikiem tej umowy jako bardzo bliski sojusznik USA. Nie wiadomo, czy TTIP nie będzie korzystniejsze dla Wielkiej Brytanii kiedy będzie poza Unią. Jak jest – nikt nie wie, ponieważ po ostatniej awanturze o ACTA TTIP jest strzeżona jak rezerwy złota w Fort Knox. Rozmowy są tajne i tylko politycy europejscy – chociaż bardziej urzędnicy – ogarniają kto straci, a kto zyska na tej umowie. Wszelkie przecieki mówią wprost, że ACTA przy TTIP to pikuś. A ile potrwa wychodzenie UK z UE? Hmmm… Specjaliści mówią, że „głupia” mała umowa pomiędzy Szwajcarią a UE była negocjowana kilka lat. A tutaj należałoby renegocjować praktycznie każdą umowę. I tym miłym akcentem życzę wszystkiego najlepszego wnukom – naszym wnukom – które może doczekają pełnego wyjścia z UE. Na obrazku jest stokrotka bez związku, bo wiosna idzie… « 03/05/2016 18:03:08

033

633-MAKIETA 2 24-41.indd 33

03/05/2016 18:03:10

034

FELIETON POLITYKA

Czy Brexit grozi Polakom w UK? Jak dotychczas możliwość opuszczenia Unii Europejskiej przez Zjednoczone Królestwo, tzw. Brexit, wydawała się groźna dla Polaków przybywających dopiero teraz do Wielkiej Brytanii. Ale rośnie przedświadczenie, że tak właściwie Polakom tu zamieszkałym już nic nie grozi. Wiktor Moszczyński

Parokrotnie politycy i przedsiębiorcy wspierający „wyjście”, jak np. John Longworth na zebraniu o Brexicie, organizowanym przez United Poles 21 kwietnia w Ognisku, zapewniają Polaków tu zamieszkałych i pracujących, że im i ich rodzinom „nic tu nie grozi”. Wrong! Oczywiście w pierwszych latach po negatywnym wyniku referendum teoretycznie nic nie powinno się zmienić. Premier Cameron musiałby w pewnym okresie powołać się na Artykuł 50. Traktatu Lizbońskiego, aby oficjalnie rozpocząć negocjacje z Unią co do przyszłych relacji prawnych unijno-brytyjskich. Te negocjacje powinny oficjalnie trwać mniej więcej dwa lata. Najbardziej przychylne dla nas rozwiązania bazowane byłyby na wzorach statusu Norwegii czy Szwajca633-MAKIETA 2 24-41.indd 34

rii, gdzie dalej Wielka Brytania miałaby pełny dostęp do bezcłowej strefy rynku unijnego, ale w takim wypadku Wielka Brytania musiałaby dalej być otwarta na wolny przepływ nie tylko kapitału, ale również pracowników. Na to prawdopodobnie nowi antyunijni brytyjscy decydenci po zwycięskim referendum by się nie zgodzili świadomi, że to głównie wrogość brytyjskiego elektoratu do wszelkich nowych imigrantów zaważyła nad zwycięstwem zwolenników Brexitu. Ograniczenia przeciw nowym imigrantom mogłyby wejść w życie dopiero po zakończeniu negocjacji, choć gorączkowa debata narodowa na ten temat rozpoczęłaby by się już zaraz po referendum. Przelicytowaliby się nawzajem w histerii konserwatywna partia z UKIP-em. Każdy by szukał ostrzejszego rozwiązania dla imigrantów. Byliby świadomi, że taka umowa z Unią dla byłego członka UE jest

bez precedensu. Także atmosfera w brukowcach i w rządzie byłaby dla Polaków od początku dość napięta i dyskryminujące decyzje już by się rozpoczęły. Wiemy już co czekałoby na nowych przyjezdnych z Polski po tym wstępnym dwuletnim okresie. Prawo wjazdu byłoby tylko dla turystów i dla studentów z zapewnionym miejscem na uczelni, ale już nie dla tych poszukujących pracy. Dla tych którzy mieliby z góry uzgodnione kontrakty pracy potrzebne byłyby wizy wjazdowe z pozwoleniem pracy (obecnie £575 za kontrakt pracy poniżej trzech lat a £1151 jeśli przekracza trzy lata). Ponadto płaciliby £200 rocznie za ubezpieczenie zdrowia. Poza tym czesne dla polskich studentów byłoby podwyższone do poziomu zwykłych studentów z zagranicy. Ale co z Polakami już zamieszkałymi w Wielkiej Brytanii, tymi, którym 03/05/2016 18:03:13

035 rzekomo „nic nie grozi”? Jeżeli przebywają tu mniej niż 5 lat i nie mają jeszcze załatwionego stałego pobytu (permanent residence) to gdyby stracili pracę, nie mieliby już dostępu do żadnych zasiłków; nawet dla zasiłku dla dziecka nie byłoby gwarancji. Oczywiście o zasiłku dla dziecka zamieszkałego w Polsce już nie ma o czym mówić. Jeżeli dziecko nie byłoby tu urodzone, wątpliwym jest, czy miałoby tu zagwarantowane miejsce w szkole. Poza tym Polacy tracą prawo do głosowania w lokalnych wyborach, mimo że płacą podatek miejski, a wszelkie podróże między Polską a Wielką Brytanią, nawet na święta czy dla zabiegów dentystycznych, będzie można odbywać tylko przy użyciu polskiego paszportu, a nie dowodu osobistego. Jeżeli osoba tu zamieszkała miałaby nawet jakieś drobne przewinienia prawne na swoim sumieniu w Polsce przed swoim przyjazdem, mogłoby to grozić zatrzymaniem na granicy, a nawet permanentną deportacją, niezależnie od tego czy ma już tu pracę i rodzinę, czy nie. Wszelkie pozwolenia na nową pracę w Wielkiej Brytanii trzeba będzie już załatwiać przez Home Office, a koszty nowej wizy na 3 letni kontrakt wynosiłby £664. Mogłoby obowiązywać już też wyżej wymienione ubezpieczenie na zdrowie w wysokości £200 rocznie, niezależnie od opłacenia istniejącego National Insurance w tym kraju. Trzeba być świadomym, że obecnie pracownicy z krajów pozaunijnych uzyskują prawo pracy tylko, jeżeli ich zarobek wynosi przynajmniej £18,600 rocznie. W tym miesiącu kwotę tę podniesiono aż do £35,000. Mogłoby to zobowiązywać Polaków tutejszych bez permanent residence. Ile Polaków mogłoby się pochwalić, że dostają taką stawkę? Może dla Polaków tu przebywających będą jakieś specjalnie złagodzenia w tych przepisach, ale wszystko będzie podlegało temu, co Brytyjczycy wynegocjują z Unią. A czy nie będą tu działać uzgodnienia bilateralne? Czy na przykład Francuzi czy Niemcy byliby traktowani inaczej niż Polacy i Rumuni? Tu dużo będzie zależało od efektywności polskiej dyplomacji, ale i tak konsulaty polskie będą miały urwanie głowy broniąc podeptanych praw poszczególnych polskich rodzin. Ale nawet Ci posiadających już stały pobyt po pięciu latach czy nawet oby633-MAKIETA 2 24-41.indd 35

watelstwo brytyjskie po sześciu latach pobytu, nie byliby wolni od kłopotów wynikających z Brexitu. Ta wyżej wymieniona kwota £35,000 dotyczyłaby na przykład najniższego pułapu dochodu obywatela brytyjskiego ściągającego tu z Polski żonę czy syna na stały pobyt. Przy przyjeździe babci do zaopiekowania się dziećmi na dłuższy okres obowiązywałoby zaproszenie pisemne, zatwierdzone przez Home Office. W wypadku dostępu do świadczeń społecznych – te byłyby cofnięte, jeżeli z powodów rodzinnych wróciłoby się do Polski na pewien okres. Poza tym dla tych, nawet z tej powojennej emigracji, którzy chcieliby swoje ostatnie lata przeżyć w Polsce, poziom emerytur brytyjskich nie podlegałby już corocznej podwyżce i byłby zamrożony na stałe. Czy maluję ten obraz w zbyt czarnych kolorach? Może jednak Brytyjczycy zagłosują w czerwcu, aby zostać. Może interwencja prezydenta Obamy da Wyspiarzom trochę do myślenia. Może jednak, nawet w wypadku zwycięstwa zwolenników Brexitu, Brytyjczycy pozostaliby w jednolitym rynku trzymając się przykładu Norwegii, choć ten wariant byłby o dużo mniej prawdopodobny. Mądrzejsi Polacy wyraźnie zgadzają się ze mną, bo składają masowo podania na obywatelstwo brytyjskie; według Home Office ich liczba wzrosła o 40% w ostatnich dwunastu miesiącach. Wydawcy podręcznika „brytyjskości” Red Squirrel, przygotowującego kandydatów na egzamin potrzebny do nabycia obywatelstwa twierdzą, że ostatnio ilość sprzedanych egzemplarzy wzrosła od 550 do 2250 miesięcznie. Poza tym obywatele brytyjscy zaczynają składać podania na obywatelstwa unijne, np. irlandzkie czy francuskie, aby dalej móc się poruszać po Unii w wypadku Brexitu. Może też Polacy tu urodzeni z pokoleń powojennych będą składali podania na paszporty polskie z tych samych powodów? Dlatego wciąż nie mogę zrozumieć, że tak wielu Polaków tu zamieszkałych z obywatelstwem brytyjskim myśli o głosowaniu za Brexitem. Widocznie interes Polski i los ich rodaków w Anglii jest im obojętny. Zaś polscy obywatele bez obywatelstwa brytyjskiego nie mają już prawa głosu w referendum 23 czerwca. (…) «

Pozwolenia na nową pracę w Wielkiej Brytanii trzeba będzie już załatwiać przez Home Office, a koszt nowej wizy na 3-letni kontrakt wynosiłby £664

Felieton ukazał się w „Tygodniu Polskim”. Skróty pochodzą od redakcji Cooltury.

03/05/2016 18:03:13

036

WYDARZENIA PRACA I PIENIĄDZE

Największy strajk w historii służby zdrowia

Lekarze stażyści protestują w centrum Londynu przeciwko proponowanym im przez rząd nowym warunkom pracy

Kilkadziesiąt tysięcy lekarzy stażystów wzięło udział w dwudniowym strajku, największym w historii od powstania powszechnej służby zdrowia NHS w 1948 roku. Protestowali przeciwko planom nowych kontraktów zmieniających warunki i czas pracy lekarzy. JAKUB KRUPA, PAP

Strajk dotyczył tzw. junior doctors, czyli lekarzy, którzy skończyli studia pierwszego stopnia, mają zazwyczaj od 5 do 15 lat doświadczenia medycznego i pracują w szpitalach, jednocześnie kontynuując edukację. 633-MAKIETA 2 24-41.indd 36

W ramach strajku lekarze stażyści odmówili stawienia się w pracy, a szpitale i przychodnie na terenie całej Anglii oferowały ograniczony zakres usług medycznych wykonywanych wyłącznie przez starszych stażem medyków. Odwołano ponad 100 tys. wizyt lekarskich i kilkanaście tysięcy operacji. Strajk odczuli

przede wszystkim szczególnie wrażliwe oddziały położnicze, ratunkowe i intensywnej opieki. To pierwszy w historii strajk „all out”, co oznacza, że wszyscy uczestniczący w nim lekarze odeszli od stanowisk pracy. W czasie strajku ostrzegawczego w marcu lekarze stażyści wciąż 03/05/2016 18:03:15

Zdjęcia. PAP/EPA/Andy Rain

037

Protestujących lekarzy wsparli między innymi lider Partii Pracy Jeremy Corbyn (z prawej) i kanclerz skarbu w gabinecie cieni John McDonell

pracowali na kluczowych oddziałach, nie chcąc narażać pacjentów. Łącznie w NHS pracuje około 55 tys. lekarzy stażystów, co stanowi jedną trzecią wszystkich pracowników służby zdrowia. Ich zarobki zaczynają się od 23 tys. funtów rocznie, a średnia wynosi około 30 tys. funtów. Najlepiej zarabiający mogą liczyć nawet na 70 tys. funtów, jeśli np. prowadzą całe zespoły lekarskie. Strajk to efekt trwającego od 2012 roku sporu o nowe kontrakty regulujące warunki i czas pracy lekarzy. Konserwatywny rząd Davida Camerona ma ambicje rozszerzenia zakresu opieki zdrowotnej oferowanej przez siedem dni 633-MAKIETA 2 24-41.indd 37

w tygodniu, dwadzieścia cztery godziny na dobę, znacznie zwiększając obecność doktorów w weekend. Dotychczasowe kontrakty uznają zwyczajowo czas pracy od poniedziałku do piątku w godzinach 7-19. Praca na nocnych zmianach i w weekendy jest dodatkowo płatna, od 20 do 100 proc. powyżej standardowej stawki. Prowadzone przez Jeremy'ego Hunta ministerstwo zdrowia chce wydłużyć czas pracy w tygodniu do godz. 21, a także objąć nowymi kontraktami większą część soboty (w godzinach 7-17), jednocześnie podnosząc podstawową stawkę o 13,5 proc. Nadgodziny będą płatne odpowiednio 33 i 50 proc. więcej w tygodniu i w weekend. – Żaden związek zawodowy nie ma prawa zawetować obietnic wyborczych, które wybrali w głosowaniu Brytyjczycy. Jesteśmy dumni z NHS jako jednej z naszych najwspanialszych instytucji, ale musimy obrócić tę dumę w działania. Siedmiodniowy tydzień pracy pozwoli nam przekształcić NHS w jeden z najlepszych systemów służby zdrowia na świecie – argumentował Hunt, odrzucając w zeszły poniedziałek w parlamencie wezwania opozycji do podjęcia rozmów ostatniej szansy. Lekarze protestują zarzucając rządowi zmuszanie ich do długich godzin pracy, które odbiją się negatywnie na ich

życiu prywatnym, zdolności założenia rodziny i spędzaniu czasu z dziećmi. Dotychczasowe rozmowy prowadzone z udziałem mediatorów załamały się w lutym, kiedy minister Hunt zapowiedział jednostronne zmuszenie doktorów do podpisania nowych kontraktów w obliczu braku możliwości znalezienia innego porozumienia. Zeszłotygodniowy strajk był odpowiedzią na tę decyzję. W zeszły poniedziałek wieczorem kilku lekarzy ogłosiło podczas wystąpienia w telewizji na żywo plany odejścia z zawodu, jeśli reforma nie zostanie cofnięta. Jak podkreślali, proponowane rozwiązanie jest sprzeczne z etyką lekarską i naraża pacjentów na ryzyko związane z pracą z przemęczonymi, źle opłacanymi lekarzami. Według ostatnio opublikowanego sondażu nawet 52 proc. lekarzy stażystów w Anglii rozważa przeprowadzkę do Walii, Szkocji lub innego państwa, uznając za niemożliwe kontynuowanie pracy w ramach nowych kontraktów. Badanie opinii publicznej Ipsos Mori wskazuje, że aż 57 proc. Brytyjczyków poparło strajk, a 26 proc. było przeciwnego zdania. Jednocześnie 54 proc. wini za zaistniałą sytuację rząd Davida Camerona, 8 proc. lekarzy, a 35 proc. uważa, że obie strony nie są bez winy. « 03/05/2016 18:03:16

Linia Metropolitan będzie zamykana Metro planuje wymianę sześciu kilometrów torów na linii Metropolitan. Prace będą prowadzone w nocy, dlatego potrwają aż dwa lata. Utrudnienia zaczną się 16 maja. Przygotował: Marcin Urban

Linia będzie zamykana wcześniej niż zwykle, bo już około godz. 22:00 na odcinku między Aldgate a Wembley Park w poniedziałki, wtorki i środy. Wówczas panuje na niej najmniejszy ruch. TfL ostrzega, że z rozkładu mogą wypaść niektóre poranne pociągi – we wtorki i czwartki. W planach jest także zamykanie trasy w weekendy. Wymiana torów i systemu odprowadzania wody ma rozwiązać problem zalewania tunelu między Baker Street a Finchley Road, co obecnie często powoduje opóźnienia pociągów. « 633-MAKIETA 2 24-41.indd 38

Fot. Transport for London

038

TRANSPORT londyn

Przepraszam, kiedy będzie tramwaj?

Informację o tym za ile minut przyjedzie tramwaj możemy teraz uzyskać w każdej chwili, zaglądając na stronę Transport for London. Na bieżąco można tam śledzić ruch tramwajów między Wimbledonem i Croydon oraz czasy przyjazdu na poszczególne przystanki. Podawane są także informacje o awariach i zatorach. TfL udostępnia te dane bezpłatnie programistom, podobnie jak dane o ruchu innych środków komunikacji miejskiej oraz sytuacji na drogach. Dzięki temu można je wykorzystać na przykład przy tworzeniu aplikacji na telefony (już korzysta z nich prawie pół tysiąca appek) lub wyświetlać na swojej stronie internetowej. Z tramwajów w południowym Londynie korzysta ponad 30 milionów osób rocznie.

03/05/2016 18:03:21

Pierwsze takie Volvo w Londynie Szwedzki koncern Volvo na początku przyszłego roku rozpocznie testowanie autonomicznych samochodów na ulicach Londynu – podała telewizja ITV. Będzie to pierwsza okazja dla przeciętnych Brytyjczyków, by usiąść w samochodzie, który

jeździ bez kierowcy. Do testów ma być wykorzystany model XC90. Na początku będzie to kilka pojazdów, a w 2018 roku ich liczba ma wzrosnąć do prawie stu. Nie wiadomo jeszcze, w której dokładnie części Londynu odbędzie się pilotaż.

Fot. Simon Dawson / Bloomberg via Getty Images

Fot. Raymond Boyd / Getty Images

039

Pasażerowie mogą znowu korzystać z dworców autobusowych Liverpool Street i Aldgate. Zakończyły się tam prace związane z połączeniem z budowaną linią metra Elizabeth i przebudową skrzyżowania Aldgate Gyratory. Na dawne trasy wróciło 16 linii autobusowych, które od kilku miesięcy korzystały z objazdów, tj. 15, 25, 40, 42, 67, 78, 100, 115, 135, 205, 254, N15, N205, N253, N550 i N551. W związku z nowym układem dróg zmieni się lokalizacja niektórych przystanków. W trakcie remontu zbudowano łącznik między dworcem autobusowym Liverpool Street i holem biletowym stacji metra Liverpool Street. Będą się tam zatrzymywały autobusy linii 11, 23, 133, N11 i N133. Dojadą tam także autobusy z numerem 153, które obecnie kończą trasę przy Moorgate, Finsbury Square. Dworzec Liverpool Street był zamknięty od listopada, a Aldgate od maja ubiegłego roku.

633-MAKIETA 2 24-41.indd 39

Fot. Transport for London

Koniec remontu dwóch ważnych dworców autobusowych

03/05/2016 18:03:27

040

CAFÉ COOLTURA londyn

OTWARCIE SEZONU W REGENT’S PARK OPEN AIR THEATRE

633-MAKIETA 2 24-41.indd 40

03/05/2016 18:03:30

COOLTUR POLECA A

Photo Johan Persson

041

Przygotował MARCIN URBAN Od 13.05. Regent’s Park Open Air Theatre, Inner Cir, Westminster NW1 4NU. Stacja: Baker Street, Regent’s Park, Great Portland Street. Bilety: od £5 www.openairtheatre.com Teatralne love story „Running wild” otworzy nowy sezon letniego teatru działającego w samym sercu Regents Park. Sztuka będzie wystawiana od 13 maja do 12 czerwca. Później teatr uczci rocznicę śmierci Williama Shakespeare wystawiając jego dramat „Henry V” (17 czerwca – 9 lipca). Regent’s Park Open Air Theatre z uwagi na brak dachu jest uzależniony od pogody. W przypadku intensywnego deszczu lub silnego wiatru spektakle są odwoływane, a bilety można wykorzystać w innym terminie.

633-MAKIETA 2 24-41.indd 41

03/05/2016 18:03:32

042

CAFÉ COOLTURA londyn Joseph Mallord William Turner, The Fighting Temeraire

wystawy »

OBRAZ Z NATIONAL GALLERY NA NOWYM BANKNOCIE

The National Gallery, Trafalgar Square, Londyn WC2N 5DN. Stacja: Embankment, Charing Cross, Leicester Square. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00, w pt. 10:00 – 21:00. Wstęp wolny www.nationalgallery.org.uk

Podobizna Josepha Mallorda Williama Turnera oraz jego obraz “The Fighting Temeraire” z 1856 roku będą głównym motywem graficznym nowego, polimerowego banknotu £20. Banknot trafi do naszych portfeli dopiero w 2021 roku, a już teraz obraz można obejrzeć w National Gallery w sali nr 34.

» SICILY CULTURE AND CONQUEST 21.04.-14.08. British Museum, Great Russell Street, Londyn WC1B 3DG. Stacja: Holborn, Tottenham Court Road. Otwarte codziennie 10:00 – 17:30, w pt. do 20:30. Bilety: £10 www.britishmuseum.org

British Museum odsłania historię

Sycylii, która w czasach starożytnych i średniowiecznych była kulturowym centrum świata. Jej dziedzictwo tworzyli podbijający ją Fenicjanie, Grecy, Rzymianie, Bizantyjczycy, Arabowie i Normanowie. Poznaj przeszłość najbardziej kosmopolitycznej i zróżnicowanej kulturowo wyspy na świecie.

» ANGRY BIRDS W MADAME TUSSAUDS Od 07.05. Madame Tussauds, Marylebone Road, Londyn NW1 5LR. Stacja: Baker Street. Otwarte: patrz strona galerii. Bilety: od £23.10 www.madametussauds.com/london Na tydzień przed premierą filmu Angry Birds muzeum figur woskowych zaprasza na spotkanie z jego bohaterami, które będzie możliwe dzięki wykorzystaniu

633-MAKIETA 3 42-67.indd 42

najnowszej techniki cyfrowej. Atrakcja potrwa tylko do czerwca. Poźniej ruszy w trasę po muzeach Madame Tussauds na całym świecie.

Przed kilkoma dniami Red, Chuck i Bomb niepodziewanie pojawili się w Regent’s Park, gdzie zaskoczyli spacerowiczów i biegaczy.

03/05/2016 18:13:39

043 teatr » ROMEO AND JULIET 12.05. – 13.08. Garrick Theatre, 2 Charing Cross Road, Londyn WC2H 0HH. Stacja: Leicester Square. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £15 www.branaghtheatre.com

Gwiazdy filmu “Cinderella” Lily James i Richard Madden tym razem wystąpią razem w scenicznej wersji jednej z najbardziej znanych sztuk Williama Shakespeare. Trzy przedstawienia będą transmitowane na żywo w kinach na całym świecie dzięki współpracy jaką The Kenneth Branagh Theatre Company nawiązało z Picturehouse Entertainment. Daty i miejsca projekcji można znaleźć na:

branaghtheatrelive.com

» BLUE/ORANGE

12.05. – 18.06. Young Vic, 66 The Cut, Waterloo, Londyn SE1 8LZ. Stacja: Warterloo. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £10 www.youngvic.org

» THE MAIDS Do 21.05. Trafalgar Studios, 14 Whitehall, Westminster SW1A 2DY. Stacja: Charing Cross, Embankment. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo czw. i sob. 14:30. Bilety: od £15 thejamielloydcompany.com

Fot. Marc Brenner

Na dzień przed planowym opuszczeniem szpitala psychiatrycznego Christopher jest przekonany, że pomarańcze są niebieskie, a jego ojciec jest dyktatorem z Ugandy. Kiedy lekarz prowadzący zgłasza obiekcje, co do jego gotowości do samodzielnego życia rozpoczyna się dyskusja na temat kosztów dalszego leczenia. Przy okazji wychodzą uprzedzenia rasowe i inne zachowania niezależne od pacjenta, które wpłyną na jego przyszłość.

Kontrowersyjna psychodrama francuskiego scenarzysty i pioniera ruchu queer Jean Geneta. W rolach głównych występują Uzo Aduba, Zawe Ashton i Laura Carmichael. Po przedstawieniu w piątek, 13 maja, w ramach tego samego biletu będzie można obejrzeć dodatkowo czytanie sztuki „Splendid”.

633-MAKIETA 3 42-67.indd 43

03/05/2016 18:13:42

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

COOLTUR POLECA A

» AN AMERICAN IN PARIS Dominion Theatre, 268-269 Tottenham Court Road, Londyn W1T 7AQ. Stacja: Tottenham Court Road. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:00. Bilety: od od £17.50 www.dominiontheatre.com

Fot. Nick Wall / Pathe UK

New York Times opisał sztukę jako” perfekcyjne połaczenie tańca, romasu i klasycznego Gershwina”. „An American i Paris” to nagradzany musical, który odniósł ogromny sukces na Broadway’u , łączący intrygujący scenariusz ze znakomitą ścieżką dźwiękową.

kino » FLORENCE FOSTER JENKINS Od 06.05. Komediodramat UK/ Francja. Reż. Stephen Frears, wyst. Meryl Streep, Hugh Grant, Simon Helberg, Rebecca Ferguson Historia bogatej dziedziczki Florence Foster Jenkins, która mimo kompletnego braku predyspozycji wokalnych marzy o karierze śpiewaczki operowej.

Meryl Streep i Hugh Grant w „Florence Foster Jenkins”

» ROBINSON CRUSOE (3D) Od 06.05. Animowany, USA. Reż. Ben Stassen, Vincent Kesteloot, wyst. Ilka Bessin, Dieter Hallervorden, Matthias Schweighofer Animowana wersja przygód Robinsona Cruzoe. Po katastrofie statku i szczęśliwym wylądowaniu na bezludnej wyspie marynarz rozpoczyna walkę o przetrwanie.

633-MAKIETA 3 42-67.indd 44

03/05/2016 18:13:45

045 » KNIGHT OF CUPS Od 06.05. Dramat, USA. Reż. Terrence Malick, wyst. Christian Bale, Cate Blanchett, Natalie Portman, Antonio Banderas Najnowszy film jednego z najambitniejszych amerykańskich reżyserów, twórcy “Cienkiej czerwonej linii”. Tym razem Terrence Malick skłania nas do refleksji nad prawdziwymi wartościami w życiu. Głównym bohaterem jest scenarzysta, który mimo odniesionego sukcesu zawodowego czuje pustkę w życiu. Film jest podzielony na części nazwane kartami Tarota.

» BAD NEIGHBOURS 2 Od 06.05. Komedia USA. Reż. Nicholas Stoller, wyst. Seth Rogen, Zac Efron, Rose Byrne, Selena Gomez Mac Radner (Seth Rogen) i jego ciężarna żona Kelly (Rose Byrne) wiodą spokojne życie do czasu, gdy sąsiadami zostają lubiące głośne imprezy siostry Kappa Nu. Para ewakuuje się do starego domu, ale tam…

NAJDŁUŻSZA ZJEŻDŻALNIA W EUROPIE

Od 24.06. Orbit Tower, Queen Elizabeth Olympic Park, Londyn E20 2ST. Stacja: Stratford. Bilety: dzieci £5, dorośli £10 (plus £12 wstęp na wieżę) queenelizabetholympicpark. co.uk

inne

Choć nowa atrakcja parku olimpijskiego jest dopiero instalowana, można już rezerwować bilety. Mająca blisko 180 metrów długości zjeżdżalnia jest montowana na wieży Orbit. Start znajduje się 76 metrów na ziemią. Zjazd w dół z prędkością dochodzącą do 40 km/h zajmie 40 sekund.

633-MAKIETA 3 42-67.indd 45

03/05/2016 18:13:50

Fot. Ethan Miller/Getty Images

046

CAFÉ COOLTURA LONDYN

COOLTUR POLECA A

koncerty » OMD

09.05., godz. 19:00. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

MORLINY COOLTURA FESTIVAL: KRZYSZTOF KRAWCZYK, ANIA DĄBROWSKA, MORLINY COOLTURA FESTIVAL: GRZEGORZ HYŻY KRZYSZTOF KRAWCZYK, ANIA DĄBROWSKA, GRZEGORZ HYŻY 14.05., godz. 18:00., Troxy, 490 Commercial

» THE CURE

Fot. MW Media

Rd, 14.05., Londyn godz. E1 0HX. Stacja: Limehouse 18:00., Troxy, 490 (DLR). Bilety: odRd, £25 Commercial Londyn E1 0HX. Stacja: Limehouse (DLR). Bilety: od £25

01-03.12., godz. 19:00. SSE Wembley Arena, Arena Square, Engineers Way, Londyn HA9 0AA. Stacja: Wembley Stadium. Bilety: od £25

» RADIOHEAD

» KENNY ROGERS

26-28.05. godz. 19:00. Roundhouse, Chalk Farm Rd, Londyn NW1 8EH. Stacja: Chalk Farm. Bilety: sprzedane

12.11., godz. 19:30. Hammersmith Apollo, 45 Queen Caroline St, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £56.75

» THE OFFSPRING + BAD RELIGION

» STATUS QUO

22.06., godz. 19:00. Hammersmith Apollo, 45 Queen Caroline St, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £39.50

11.12., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £48

» JEAN MICHAEL-JARRE » SANTANA

07.10., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

03.07., godz. 19:00. Hammersmith Apollo, 45 Queen Caroline St, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £62.75

» SELENA GOMEZ

BRITISH SUMMER TIME: MASSIVE ATTACK, FLORENCE + THE MACHINE / KENDRICK LAMAR, CAROLE KING, MUMFORD & SONS, TAKE THAT, STEVIE WONDER

01-10.07., Hyde Park, Londyn W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner. Bilety: od £59.50

Florence Welch

633-MAKIETA 3 42-67.indd 46

Fot. Frank Micelotta/Getty Images

Ania Dąbrowska

Fot. Mauricio Santana/Getty Images

04.11., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45

03/05/2016 18:13:54

ć ś ę z c

cf 2016 part 2.indd 1

03/05/2016 18:03:56

morliny cooltura festival 2016

KRZYSZTOF

KRAWCZYK ywa legenda polskiej muzyki z charakterystycznym barytonowym głosem. Zaczynał w zespole Trubadurzy. Później wybrał drogę solową. Współtworzył z wieloma artystami. Do jednych z nich należy Goran Bregovic, z którym nagrał przebój „Mój przyjacielu”. Koncerty z Krzysztofem Krawczykiem to gwarancja doskonałej zabawy.

02 cf 2016 part 2.indd 2

03/05/2016 18:03:57

morliny cooltura festival 2016

Dzielę się z publiką talentem, który dostałem od Boga Na tydzień przed koncertem z okazji Morliny Cooltura Festival, który odbędzie się w sali Troxy, rozmawiałem z jedną z najbardziej rozpoznawalnych gwiazd polskiej sceny muzycznej – Krzysztofem Krawczykiem.

Jakie marzenia zawodowe ma tak doświadczony artysta?

Dolnego Śląska w wadze średniej.

Chciałbym zagrać przed publicznością wspólnie z Paulem McCartneyem.

Ale nie poszedłeś w jego ślady?

Czy to znaczy, że lubisz Beatlesów? Bardzo. The Beatles, Elvis Presley – prawdziwa muzyka prosto z serca. Uwielbiam jeździć autem, kiedy w tle przygrywa mi „Yesterday”... Dobrze odnajdujesz się w starych czasach? Pewnie, ale to nie tylko muzyka. Choćby filmy, niezapomniane kreacje Roberta DeNiro. Facet potrafił perfekcyjnie zagrać zimnokrwistego gangstera, by chwilę później powodować spazmy śmiechu grając w komedii. Niesamowicie utalentowany. Powiedz mi, jak odpoczywasz, kiedy nie jesteś Krzysztofem Krawczykiem – muzykiem. Leniwie. Lubię oglądać boks, męski sport. Pamiętam, jak Jerzy Kulej zdobywał medale olimpijskie. Obecnie, trzymam kciuki za Adamka, ale widać, że jego kariera zbliża się ku końcowi. Sam zresztą też miałem przygodę z tą dyscypliną. Mój wuj, Czesław Drapała był wicemistrzem

cf 2016 part 2.indd 3

Czyli Sopot i spacery po molo w blasku słonecznych promieni?

Nie, choć miałem przygodę z boksem. Wuj podarował mi kiedyś rękawice, a ja zacząłem trenować. Skończyło się na mistrzostwie osiedla. Wybrałem inną drogę w życiu. Jesteś z niej zadowolony? Tak, przez całe życie czuję, że robię coś dobrego. Nawet w niedzielę, bo nie odpoczywam jak większość ludzi, tylko dzielę się z publiką talentem, który dostałem od Boga. Ja po prostu wierzę w dobro. Moją ulubioną liczbą jest siódemka, w wielu religiach jest ona znakiem nieskończoności i dobroci.

Jeszcze dobry obiad i będę szczęśliwy. Zrazy wołowe, pyzy i czerwona kapusta, wtedy jestem w niebie. Cóż, pozostaje mi życzyć Ci wszystkiego dobrego. Dzięki wielkie za rozmowę! To ja dziękuję. Niezmiernie się cieszę, że zagram tutaj koncert. Musicie być grupą wyjątkowych ludzi, skoro skrót PRL udało się Wam zmienić na coś, co się dobrze kojarzy. Polish Radio London – fantastycznie! Do zobaczenia 14 maja! Rozmawiał Jacek Trynkiewicz (dj Polskiego radia londyn)

W stolicy Wielkiej Brytanii będę już trzeci raz. Każdą z podróży dobrze wspominam. Cieszy mnie bardzo ta wizyta! 03

Za oknami coraz cieplej i słoneczniej. Masz już plany na wakacje? Może Sopot? Bardzo lubię odpoczywać w tym miejscu, a jak chodzę po molo i widzę ulicznych grajków, to przypomina mi się pewna anegdota z czasów mojej wizyty w Nowym Jorku. Kiedyś pożyczyłem gitarę od człowieka grającego na ulicy. Zdjąłem kapelusz, usiadłem i zacząłem grać „Blue suede shoes”. Zarobiłem 30 dolarów.

03/05/2016 18:03:58

morliny cooltura festival 2016

SPONSORZY MORLINY Morliny znają wszyscy miłośnicy smacznych kiełbas. Morliny towarzyszą Polakom w Wielkiej Brytanii przy śniadaniu, obiedzie i kolacji. Smacznych kiełbas Morliny szukaj w największych supermarketach i polskich sklepach na terenie całej Wielkiej Brytanii

POLISH VILLAGE BREAD Piekarnia Polish Village Bread od 10 lat dostarcza na angielskie stoły wyborne polskie pieczywo, tradycyjne ciasta i fantazyjne torty. A ponieważ „płynie w nas gorąca krew” w naszych wypiekach rozkochani są nie tylko fani znad Wisły, ale także Brytyjczycy od Londynu, przez Manchester, aż po Glasgow.

OAKAM Firma udzielająca kredytów finansowych Polakom w Wielkiej Brytanii z 10 letnim doświadczeniem na rynku. Pomogliśmy już 50 tyś. Polakom. Posiadamy 22 oddziały na terenie całego kraju, gdzie oferujemy kredyty od £1000 do £5000 z wygodnymi ratami dostosowanymi do budżetu naszego klienta, którego zawsze traktujemy indywidualnie.

POLISH SAFETY SERVICES Polish Safety Services jest pierwszą niezależną polską firmą oferującą firmom budowlanym usługi z zakresu dokumentacji, szkoleń i inspekcji Health & Safety. Pomagamy naszym klientom zebrać pełną dokumentację niezbędną do rozpoczęcia i prowadzenia projektu budowlanego. Z nami nigdy nie zaskoczą Cię zmiany w prawie a ewentualne wizyty inspektorów HSE nie przyniosą Ci żadnych dodatkowych problemów. Po więcej informacji zapraszamy na nasza stronę www.polishsafetyservices.co.uk/pl

SMACZEK Sieć 'Delikatesów Smaczek' przeniesie Państwa w znajome, acz często tak wytęsknione rejony smakowych doznań. Zaopatrując prawdziwie polską kuchnię w starannie wyselekcjonowane artykuły, pragniemy trafić do wszystkich koneserów, którzy potrafią docenić wyjątkowy smak tradycyjnych polskich potraw. Oferujemy szeroką gamę produktów spożywczych. To właśnie dzięki nim mogą Państwo poczuć sie jak w domu.

QUALITY STEEL LTD. Our customers satisfaction, trustful service and prolonged cooperation is our main objective. Effective quality control and management make a warranty to provide products according to our customers requirements and the service process is continuously improved.

DNS CLAIMS C L A I M S

DNS Claims jest jedną z największych polskich firm zajmujących się udzielaniem pomocy prawnej na terenie Wielkiej Brytanii. DNS Claims specjalizuje się w wypadkach drogowych z udziałem kierowców, pasażerów oraz pieszych, w wypadkach w pracy, potknięciach, poślizgnięciach w miejscu publicznym oraz pobiciach

GREENMARK JOINERY G R E E NMAR K CUSTOM WINDOWS DOORS AND FURNITURE

To profesjonalne usługi stolarskie. Zapewniamy pełna usługę wsparta rysunkami technicznymi dla Ciebie i Twoich Klientów. Wykonamy meble według każdego pomysłu, dowolnych kształtów i wymiarów. Zapewniamy najlepsze i sprawdzone rozwiązania technologiczne, konstrukcyjne i materiałowe. Wyróżniają nas konkurencyjne ceny, szybki i sprawny montaż z pełną gwarancja.

04 cf 2016 part 2.indd 4

03/05/2016 18:04:01

morliny cooltura festival 2016 ne buy o ne ter, II get o czy biletów naw: pażanr a st doty tro i je Oferta , III pię piętro do 13 maja

05 cf 2016 part 2.indd 5

03/05/2016 18:04:05

morliny cooltura festival 2016

Pośpiewajmy razem Grzegorz Hyży – Na chwilę Mogę obiecać ci, że nic nie zmieni się Każda kolejna noc przyniesie lepszy dzień Mogę rozpisać plan, jak dalej mamy żyć Mogę się złościć na niespełnione sny Zamknij na chwilę oczy nie myśl o tym, czy boisz się czy nie Na chwilę zostawmy w tyle rozczarowań gniew Dziś to, co mamy na pewno to siebie, nic więcej Więc leć ze mną, niech chmury pędzą donikąd chociaż raz Chciałbym się znaleźć tam, gdzie w ciszy wstaje dzień Chciałbym na plecach znów znajomy poczuć dreszcz Zamknij na chwilę oczy nie myśl o tym, czy boisz się czy nie Na chwilę zostawmy w tyle rozczarowań gniew Dziś to, co mamy na pewno to siebie, nic więcej Więc leć ze mną, niech chmury pędzą donikąd chociaż raz Zetknął nas los, a może przypadek, przypadek Najlepsze jest wciąż to, co nieznane, co nieznane Więc leć ze mną, niech chmury pędzą, poprowadzą nas… Zamknij na chwilę oczy nie myśl o tym, czy boisz się czy nie Na chwilę zostawmy w tyle rozczarowań gniew Dziś to, co mamy na pewno to siebie, nic więcej Więc leć ze mną, niech chmury pędzą donikąd chociaż raz

Ania Dąbrowska Krzysztof – W głowie Krawczyk – Byle było tak z przeznaczenia w oczach Twych wiary że tak miało być z wielkiej namiętności stworzę nas z dreszczy już na samą myśl że właśnie się spełniają sny z chwil gdy znów za szybko mija czas z wielkich odkryć małych spraw z myśli że już skąd Cię znam z ranków kiedy pewność obok śpi świat już skończył się nieraz a my możemy wiecznie trwać więc w myślach tak bez końca zmyślam nas mam Ciebie tylko w głowie i to wystarczy mi na prawdziwą wojnę nie zamierzam iść Ciebie mam tylko w głowie mam zmyślony świat nie chcę iść na tą wojnę jeszcze raz nigdy mi nie znudzisz się jesteś wszystkim czego chcę tak bezpieczna z tobą mogę być bez pretensji, wielkich scen nikt nie musi starać się między nami zawsze dobrze jest mam Ciebie tylko w głowie i to wystarczy mi na prawdziwą wojnę nie zamierzam iść Ciebie mam tylko w głowie mam zmyślony świat nie chcę iść na tą wojnę jeszcze raz

A bywa tak i tak, nie zawsze szczęście się w życiu ma. Jak czegoś brak, to brak i czas się snuje od dnia do dnia. A bywa też nie raz, nie dwa, że coś zapachnie jak kwiat, przeleci coś, jak nic, jak mgła, i niezły już jest świat. Byle było tak, że człowiek bardzo chce, byle było tak, że się nie powie "nie", byle było tak - sam jeszcze nie wiem, jak, że chce się bardzo śmiać, po prostu tak. Byle były sny zielone, złote dni, byle była ta, do której mówię "ty", byle było tak, jak jeszcze nigdy mi nie było, nigdy nie, nie było tak. Dziewczyny, kto je zna? Pisuję do nich za listem list, spotykam je co dnia, i chodzę z nimi, i nic i nic... A bywa też nie raz, nie dwa, że podam którejś z nich kwiat, a w oczach coś, jak nic, jak mgła, i piękny już jest świat.

Krzysztof Krawczyk – Pół wieku człowieku Pół wieku bywałeś zawsze w drodze Pół wieku (tyle lat!) bez Boga i z bogiem Pół wieku goniłeś piękne marzenia Pół wieku śpiewałeś szukając spełnienia Pół wieku człowieku To dużo i mało Pół wieku człowieku Czas jakby oszalał I pędzi przed siebie Aż trudno mu w biegu dotrzymać jest kroku A do mety daleko Idziesz naprzód i nie liczysz strat Chodź czasem upadasz jak domek z kart Wiesz, że prowadzi ciebie Bóg, a nie fart Do celu podążasz wciąż... I nigdy nie opadniesz z sił Z losem o swoje będziesz się bił Wgryzając się w życia miąższ do celu podążasz wciąż Mimo spojrzeń złych i zatrutych języków Mimo uwag zazdrosnych krytyków Już prawie pół wieku dla duszy dajesz ludziom leku

Byle było tak… La la la la la...

mam Ciebie tylko w głowie i to wystarczy mi na prawdziwą wojnę nie zamierzam iść mam Ciebie tylko w głowie i to wystarczy mi na prawdziwą wojnę nie zamierzam iść Ciebie mam tylko w głowie mam zmyślony świat nie chcę iść na tą wojnę jeszcze raz mam Ciebie tylko w głowie i to wystarczy mi na prawdziwą wojnę nie zamierzam iść Ciebie mam tylko w głowie mam zmyślony świat nie chcę iść na tą wojnę jeszcze raz

Pół wieku poznałeś dobrze siebie Pół wieku jak słońce na niebie Pół wieku (tyle lat!) bywałeś życiem pijanym Pół wieku kochałeś i byłeś kochany Pół wieku człowieku To dużo i mało Pół wieku człowieku Czas jakby oszalał I pędzi przed siebie Aż trudno mu w biegu dotrzymać jest kroku A do mety daleko Pół wieku człowieku To dużo i mało A przecież nam jeszcze coś chyba zostało? Bo jedno pytanie powraca z uporem Czy jesteś na górze czy jesteś na dole? Jedna miłość dla całego świata Dla wszystkich ludzi!

06 cf 2016 part 2.indd 6

03/05/2016 18:04:05

morliny cooltura festival 2016

Sala koncetrowa

TROXY Z

budowana w stylu art deco w 1933 roku na miejscu starego browaru sala, pierwotnie była halą kinową zaprojektowaną na 3520 osób. Ówczesny koszt wzniesienia budynku opiewał na niebagatelną kwotę £250,000. Kino miało luksusowe miejsca do siedzenia, restauracje oraz równie luksusowe wnętrza. Dość powiedzieć, iż zachwycała i feeria świateł, duże foyer z zachwycającymi schodami, żyrandolami, grubymi dywanami oraz lustrami od

podłogi do sufitu, a wszyscy pracownicy nosili przy tym stroje wieczorowe. Mówiono nawet, że to samo Hollywood przybyło na Commercial Road, gdzie znajduje się sala Troxy. Najlepsze filmy, najlepsza muzyka grana na żywo w przerwach… Prawdziwa magia!

Gracie Fields, Petulę Clark, Cliffa Richarda czy samego Clarka Gable’a!

Pierwszym wyświetlonym filmem był legendarny już „King Kong”, natomiast ostatnim, pokazanym w 1960 roku, był „The Siege of Sidney Street”.

Po zamknięciu kina budynek pozostał nieużywany przez trzy lata. W 1963 roku w Troxy utworzono London Opera Centre prowadzone przez Royal Opera House. Z racji niemal identycznej sceny, to właśnie w tym budynku odbywały się próby przed wejściem na deski Royal Opera House.

Sala Troxy była już wówczas tą, która gościła największe międzynarodowe gwiazdy, pośród których należy wymienić m.in. The Andrews Sisters,

Od 1980 roku w budynku przy Commercial Road funkcjonowało Mecca Bingo, czyli sala do bingo, otwarta siedem dni w tygodniu

z dwiema sesjami dziennie. Swoją działalność Mecca Bingo zakończyła dopiero w 2005 roku, a powodem tego było pojawienie się na rynku gier hazardowych online.

Obecni właściciele budynku, Ashburn Estates, przywrócili Troxy swoją dawną świetność, odpowiednio przystosowaną do dzisiejszych wymogów. Sala koncertowa Troxy jest obecnie uważana za najbardziej uniwersalną w całym Londynie. To miejsce, gdzie odbywają się zarówno największe koncerty, konferencje firmowe, halowe zawody sportowe czy nawet… wesela!

07 cf 2016 part 2.indd 7

03/05/2016 18:04:06

morliny cooltura festival 2016

d o ja z d

i bilety TROXY 490 Commercial Road, E1 0HX Londyn Sala Troxy jest świetnie skomunikowana praktycznie z całym Londynem. Oto najkorzystniejsze metody dojazdu…

Pociągi Sala Troxy znajduje się trzy minuty od stacji Limehouse, sieci DLR oraz C2C. Pamiętajmy, aby wysiadając skierować się do wyjścia od strony Bekesbourne Street, a następnie kierować się znakami. Pociągi DLR w kierunku stacji Limehouse jadą ze stacji Bank (linie metra Central/Circle/ Northern & Waterloo & City) oraz Tower Hill (linie metra Circle/District). Znajdują się one w odległości dwóch stacji, czyli około sześciu minut jazdy. Pociągi C2C do stacji Limehouse jadą z Fenchurch Street Station (w kierunku do Essex).

Autobusy W okolice sali Troxy zawiozą nas następujące linie autobusowe: 15 – z Trafalgar Square w kierunku Blackwall Station 115 – z Aldgate w kierunku East Ham 135 – z Old Street w kierunku Crossharbour D3 – z Bethnal Green w kierunku Cross Harbour N15 –z Trafalgar Square w kierunku Romford

N550 – z Trafalgar Square w kierunku Canning Town N551 – z Trafalgar Square w kierunku Gallions Reach

CENY BILETÓW

Jadąc własnym autem… Wokół bezpośredniego terenu sali Troxy nie ma niestety miejsc parkingowych. Jednakże najbliższe miejsca do zaparkowania auta znajdują się na sąsiedniej Caroline Street. Inną możliwość daje znajdujący się dwie minuty spacerem od Troxy parking należący do Holiday Inn Express. W tym przypadku miejsce parkingowe rezerwuje się przez stronę park. com. Koszt – £12,50 (za dzień).

Bilety można nabyć na stronie: www. festiwa lcooltu ry.co.uk a także telefon iczn ie pod num ere m 0208 846 3602

Stojące – £25 Ba lko n Rząd A- D – £45 Rząd E-H – £37 Rząd J-R – £25

Z kolei najbliższy 24-godzinny parking (otwarty dla wszystkich) znajduje się w Vinci Park, tuż obok Cineworld w West India Quay. Może on pomieścić 558 samochodów. Ceny zaczynają się od £5,00 za 2 godziny. W tym przypadku należy pamiętać, że obowiązuje płatność bezgotówkowa, a wszelkie płatności dokonuje się za pomocą karty kredytowej lub debetowej. Z Vinci Park najwygodniej jest skorzystać z lokalnych taxi lub dojechać linią DLR (West India Quay).

08 cf 2016 part 2.indd 8

03/05/2016 18:04:07

055

633-MAKIETA 3 42-67.indd 55

03/05/2016 18:14:00

056

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA Redaguje PIOTR DOBRONIAK

Callao 1866

WWojna narzucona przez Hiszpanię Peru i jego sąsiadom w roku 1865 nie była dziełem przypadku. Podczas walk o niepodległość państw Ameryki Łacińskiej (1810-1825), ta najbogatsza ze wszystkich kolonii hiszpańskich do końca pozostała bastionem rojalistów w Ameryce, a jej legendarne bogactwa były oczkiem w głowie Madrytu, który nie chciał ich stracić. Peruwiańczyków wsparły Chile (militarnie), Boliwia oraz Ekwador (politycznie). Po bitwie pod Abtao (7 lutego 1866) admirał hiszpański Casto Mendez Nunez rozpoczął blokadę wybrzeży Chile, a 31 marca 1866 zbombardował Valparaiso. 25 kwietnia 1866 hiszpańska eskadra w sile 11 okrętów podpłynęła pod

peruwiańską twierdzę Callao, rozpoczynając ostrzał miasta, który spowodował śmierć około 2 tysięcy ludzi i wielkie zniszczenia. W odpowiedzi działa fortowe zadały Hiszpanom także znaczne straty (300 zabitych i rannych, w tym ranny został admirał Mendez). Po wyczerpaniu się amunicji Hiszpanie naprawili swoje zniszczone jednostki i odpłynęli do Hiszpanii. «

Nieobecny ojciec, zagubiony syn

Hausfrau

Franciszek

Intymna, intensywna i rozdzierająca opowieść o małżeństwie, wierności, seksie, moralności, a przede wszystkim o jaźni. Manewrując pomiędzy pożądaniem a miłością, winą a wstydem, wymówkami a przyczynami, Anna Benz jest elektryzującą bohaterką, której namiętności i wybory czytelnicy będą rozważać z furią i świadomością, że wszystko to jest im znane.

Papież Franciszek w prostych i bezpośrednich słowach zwraca się do każdego człowieka, budując z nim osobisty, braterski dialog. Na każdej stronie tej książki wyczuwalne jest jego pragnienie dotarcia do wszystkich tych osób – w Kościele i poza nim – które szukają sensu życia, uleczenia ran.

Bestsellerowy poradnik, sprzedany w ponad 300 tysiącach egzemplarzy, to niezwykle ważna książka o męskości we współczesnych czasach. Polecana oczywiście mężczyznom, ale również – o ile nie bardziej – kobietom, chcącym zrozumieć zarówno swoich synów, ojców, mężów, jak i wszystkich innych mężczyzn, których spotykają w swoim życiu.

633-MAKIETA 3 42-67.indd 56

03/05/2016 18:14:06

057 Udar

Rankiem 10 grudnia 1996 roku Jill Bolte Taylor, 37-letnia specjalistka od anatomii mózgu, absolwentka Harvardu, przeżyła rozległy wylew krwi do lewej półkuli mózgu. W niespełna 4 godziny utraciła zdolność chodzenia, mówienia, czytania i pisania; straciła też pamięć. Dzięki ogromnej wiedzy, była jednak w stanie nie tylko obserwować, lecz również analizować zmiany zachodzące we własnym mózgu. Powrót do pełni zdrowia trwał 8 lat. W tym czasie Jill patrzyła na otaczający ją świat z perspektywy kreowanej przez sprawną prawą półkulę mózgu, co całkowicie zmieniło jej postrzeganie rzeczywistości. W swojej książce Jill Bolte Taylor dzieli się z czytelnikami celnymi i szczegółowymi spostrzeżeniami na temat tego, w jaki sposób wylew zaburza funkcjonowanie ludzkiego mózgu i jakie uczucia towarzyszą osobie dotkniętej przez wylew.

Będąc specjalistką z imponującą wiedzą, autorka bardzo wnikliwie opisuje nie tylko anatomię, lecz również mechanizm pracy ludzkiego mózgu i drogę prowadzącą od choroby do zdrowia. Dzięki temu osoby, które chcą pomóc swoim bliskim po wylewie, znajdą potrzebne wskazówki i odpowiedzi na nurtujące pytania. W swojej książce Jill nie ogranicza się do przekazywania wiedzy biologicznej. Jej historia ma również drugie, duchowe oblicze. Autorka opisuje swój stan emocjonalny po wylewie, porównuje go do nirwany, buddyjskiej wolności od cierpienia. Skutkiem tymczasowego „wyłączenia” lewej, racjo-

nalnej części mózgu, Jill żyła w świecie pozytywnych emocji generowanych przez prawą półkulę. Autorka odkryła, jak dużo w życiu zależy od nas samych i jak niewiele brakuje nam do szczęścia. «

Znieczulenie

Rebeka

Nazistki

Gdy chłopak Lynn Peirce, studentki medycyny, trafia do szpitala na rutynowy zabieg chirurgiczny, w jej uporządkowane życie wkrada się chaos. Pacjent nie odzyskuje przytomności, a badania potwierdzają niedokrwienie mózgu. Zdruzgotana dziewczyna zaczyna szukać przyczyn i szybko nabiera przekonania, że władze szpitala próbują coś ukryć.

Uboga dziewczyna, pracując jako dama do towarzystwa bogatej Amerykanki, pani van Hopper, trafia do Monte Carlo, gdzie poznaje bogatego wdowca Maxima de Wintera. Po krótkiej znajomości poślubia go i zamieszkuje w jego angielskiej posiadłości Manderley.

Naziści wierzyli, że ich misją jest maskulinizacja życia w Niemczech. Hermann Goering kazał kobietom „złapać się za garnki, szufelkę i miotłę, a potem znaleźć męża”, jednak wiele z nich aktywnie uczestniczyło w mordach i torturach

633-MAKIETA 3 42-67.indd 57

Książki do kupienia na:

BookTO.pl

03/05/2016 18:14:13

058

CAFÉ COOLTURA imprezy

633-MAKIETA 3 42-67.indd 58

03/05/2016 18:14:16

059

633-MAKIETA 3 42-67.indd 59

03/05/2016 18:14:18

060

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Piknikowa nostalgia Niedawno, zupełnie przypadkiem, wpadł mi w ręce wiklinowy koszyk z pełnym wyposażeniem na piknik. Przypomniało mi to dawne czasy, kiedy będąc małym chłopcem jeździłem w słoneczne letnie niedziele z moimi dziadkami na leśne wycieczki z prowiantem. Wyprawa rozpoczynała się już w sobotni wieczór, gdy babcia szykowała zapas jedzenia, a dziadek składał koce i czyścił termosy. Wyprawa rozpoczynała się wcześnie rano, tak że w lesie byliśmy już ok. 9.00. To były lata, które naprawdę wspominam z nostalgią. Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

W dzisiejszych czasach pikniki zastąpiono BBQ i rzadko komu przychodzi do głowy herbata lub kawa w termosie. Wszystko można kupić na miejscu w papierowych kubeczkach i na plastikowych tackach. Brrr...! Piknik to bardzo stara forma rozrywki na świeżym powietrzu. Gdyby nie ta pogoda, to można by już zacząć tzw. majówki, ale wygląda na to, że w tym roku niewiele z tego wyjdzie. Nawet jak aura się poprawi to i tak trzeba uważać, aby nie dostać wilka od zimnej i mokrej ziemi. W Wielkiej Brytanii to ciągle żywa i praktykowana forma relaksu. Wystarczy rzucić okiem na parki. Ich konstrukcja celowo zawiera ogromne wolne przestrzenie, aby miło spędzić czas z rodziną i przyjaciółmi oraz uciec od wilgotnego 633-MAKIETA 3 42-67.indd 60

i zatęchłego powietrza angielskich domów. Zapakowane jedzenie na taki wypad to nieodłączny atrybut owej rozrywki. Gdy cofniemy się w czasie, to piknik znany był już w średniowieczu i zazwyczaj poprzedzał polowanie. Zawsze jednak miał wymiar zabawowy, mający na celu wspólne spędzenie czasu. Początkowo praktykowano go jedynie w środowisku możnych tego świata. W czasach renesansu pikniki urządzano z charakterystycznym dla tej epoki przepychem, a w XVII w. były to niemalże bankiety z pełną obsługą. W dzisiejszym rozumieniu, piknik rozwinął się dopiero w czasach wiktoriańskich. Według Oxford English Dictionary, „piknik” oznacza modne, wspólne spędzanie czasu służące rozrywce, gdzie każdy z uczestników wnosi wkład w postaci jedzenia. Obecnie piknik rozumiany jest jako wyprawa w jakieś miejsce na świeżym

powietrzu. Wspólne gry i zabawy są nieodłącznym elementem takiej ekskursji. Tradycyjnie w piknikowym koszyku powinny znaleźć się ciasta, chleb, szynka, pieczone mięso, wino i owoce. Jako twórców słowa „picnic” uznać można by Francuzów, ale to nie jest absolutnie pewne kto skonstruował ten termin. Samo francuskie „pique nique” ciężko jest przetłumaczyć rozsądnie i – jak podają historycy – późniejsze „picnic” to już bardziej angielska wersja od „picking”. „Pique nique” odnosi się bardziej do obiadu jedzonego wewnątrz domostwa, podczas którego każdy z uczestników miał swój „wkład”. Często też wejście wiązało się z niewielką opłatą. Wcześniejsze „każdy przynosi coś “ przekształciło się później we „wszyscy jedzą na zewnątrz”, dając podwaliny pod „picnic”. Piknik ilustruje obraz Edouarda Maneta „Śniadanie na trawie. Artysta 03/05/2016 18:14:22

061 obok koszyka ze specjałami umieścił nagą kobietę, możliwe, że dla dodania smaku... ale skandal i tak wybuchł. To był 1863 rok i golizna nie szła w parze z niczym. W dzisiejszej Wielkiej Brytanii zdarza się łączyć ze sobą dwa pojęcia, które zasadniczo różnią się od siebie tako pochodzeniem jak i zawartością menu. Chodzi mianowicie o „picnik” i „ploughman’s lunch”. Pochodzenie tego drugiego jest zupełnie inne. Ploughman’s lunch jest szybkim, zimnym posiłkiem składającym się najczęściej z sera cheddar lub Stilton, pikli, konserwowej cebuli i kawałka chleba z masłem; to wszystko przybrane winogronami lub jabłkami. Często dodawana jest też sałata. Tradycyjny posiłek serwowany w angielskich pubach jest alternatywą dla ciepłego lunchu. Ploughman’s na początku nie miał nic wspólnego z piknikiem, jednak z biegiem lat zaczęło się mówić o „ploughmon’s picnic” i dzisiaj wchodzi do użycia właśnie ta forma piknikowania. Jak widzimy, piknik to coś, co jeszcze istnieje w angielskiej tradycji. Czy jednak jest jeszcze w naszej polskiej? Może warto by wrócić do piknikowania? Teraz,

633-MAKIETA 3 42-67.indd 61

w maju, gdy leje i jest zimno, będzie to ten francuski „pique nique”… Zapraszam wszystkich na majówkę połączoną z piknikiem u znajomych w domu, Ploughman’s możemy sobie darować. «

Piknikowe kurze udka Składniki: 8 udek kurczaka Do marynaty: pudełko jogurtu greckiego 2 łyżeczki przyprawy curry łyżeczka słodkiej papryki 2 łyżki oleju łyżka keczupu

Sposób przyrządzenia: Wymieszaj składniki marynaty, ponakłuwaj każde udko i posmaruj je marynatą. Odstaw na pół godziny lub dłużej (możesz włożyć na całą noc do lodówki). Jeśli zostanie trochę marynaty, możesz nią polewać mięso podczas pieczenia. Nagrzej piekarnik do 200°C. Udka ułóż w płytkim żaroodpornym naczyniu lub na blasze. Piecz ok. 40 minut. Jeśli zamierzacie

grillować na świeżym powietrzu, zabierz ze sobą surowe udka w marynacie. Piknikowe kurze udka możesz przyrządzić w domu – są smaczne również na zimno.

Kanapki piknikowe: Składniki: 5 kromek pumpernikla lub pełnoziarnistego chleba, 4 łyżki serka twarogowego-kremowego, 1 łyżka sosu chrzanowego, 1 łyżka mrożonego zielonego groszku, 4 łyżki majonezu dekoracyjnego, kilka rzodkiewek i gałązki koperku do dekoracji Sposób przyrządzania: Każdą kromkę chleba przekroić na połowę, serek twarogowy utrzeć na jednolitą masę z sosem chrzanowym, groszek zblanszować, dokładnie osączyć, zmiksować, połączyć z majonezem dekoracyjnym. Pastę chrzanową wyłożyć na połowę kanapek. Na resztę kanapek wycisnąć pastę z groszkiem. Kanapeczki ozdobić małymi gałązkami koperku lub plasterkami rzodkiewki.

03/05/2016 18:14:24

062

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

Dieta bez mąki – hit czy kit Gdy przechodzimy na dietę, wydaje nam się, że będziemy musieli pożegnać się z naszymi ulubionymi potrawami. Żegnajcie ciasteczka, makarony, chlebki i smażone kurczaki. Lecz to wcale nie musi tak wyglądać! Bo by schudnąć i cieszyć się zdrowiem, nie wystarczy przejść na kilkutygodniową dietę-cud, która w większości przypadków niestety kończy się efektem jo-jo. Piękna sylwetka to przede wszystkim stałe wprowadzenie zmian do naszego jadłospisu na zdrowsze produkty, które są świetną alternatywą dla swoich poprzedników, a są równie smaczne! Przykład? Chleb bez mąki! KAROLINA CZAJKA

BEZ MĄKI?

Bardzo często mówi się, że mąka zabija, a biały cukier to śmierć. Dla wielu osób słowa te są tak abstrakcyjne (bo jak bułka może zrobić krzywdę?) i tak naprawdę nie biorą ich do siebie. Oczywiście słowa te są przesadzone, ale mają w sobie ziarenko prawdy.

Wielu lekarzy (np. dr William Davis, kardiolog, autor książki „Dieta bez pszenicy”) twierdzi, że to właśnie nie tłuszcze, a produkty mączne są głównymi winowajcami, gdy chodzi o oponkę na brzuchu i zbędne kilogramy. Jak to w ogóle możliwe? Okazuje się, że poziom glukozy, który następuje po zjedzeniu niektórych produktów,

633-MAKIETA 3 42-67.indd 62

jest tak wysoki, że wydzielanie insuliny w naszym organizmie gwałtowne wzrasta. To właśnie ona odpowiada za odkładanie się tłuszczu wokół talii oraz wokół narządów wewnętrznych jamy brzusznej. Dodatkowo skoki poziomu cukru we krwi wywołują uczucie głodu, przez co częściej sięgamy po (niezdrowe) przekąski, których tak naprawdę nasz organizm wcale nie potrzebuje. 03/05/2016 18:14:28

063 Żurawina od dawna znana jest jako pogromca infekcji układu moczowego. Stosuje się ją zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu tych dolegliwości Dodatkowo, jak podają zwolennicy tej diety, dzięki pożegnaniu się z mąką, efekt chudnięcia możemy zaobserwować już po pierwszym tygodniu stosowania! A w jakich dolegliwościach jeszcze może nam pomóc odstawienie mąki? Lista wcale nie jest krótka: trądzik, refluks, zaparcia, wzdęcia, bóle stawów, bóle głowy.

Chleb... bez mąki

Jeśli decydujemy się na eliminację mąki z jadłospisu, należy pamiętać o tym, że podstawą jest dostarczenie naszemu organizmowi odpowiednich elementów zastępczych, zawierających duże ilości błonnika i nienasyconych kwasów tłuszczowych (które wspomagają pracę naszego mózgu). Odpowiedzią na tę potrzebę jest chleb bez mąki! To także świetna alternatywa dla tych, którzy nie wyobrażają sobie śniadania bez pysznych kanapek. Dzięki zastąpieniu zwykłego pieczywa produktem bezmącznym zyskujemy naprawdę wiele. Klasyczny chleb bez mąki, wypiek piekarni Polish Village Bread, to mieszkanka pysznych ziaren bogatych w białko, które jest niezbędne w diecie dzieci i sportowców, a także jest odpowiednie dla wegetarian: ok 10g/100g produktu to ogromne zasoby błonnika, który wspomaga procesy trawienia i jest niezastąpiony w utrzymaniu prawidłowej figury. Dzięki witaminom A i E oraz z grupy B chronimy serce, ponieważ te składniki m.in. obniżają cholesterol.

A może z żurawiną?

Warto wybierać chleb, który ma w swoim składzie element, dodatkowo wpływający korzystnie na nasze zdrowie. Przykładem może być żurawina, która nie tylko sprawia, że chleb bez mąki Polish Village Bread zyskuje delikatny słodki posmak, ale także wspomaga nasz orga633-MAKIETA 3 42-67.indd 63

nizm. Jak? Żurawina od dawna znana jest jako pogromca infekcji układu moczowego. Stosuje się ją zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu tych dolegliwości. Działa także przeciwzapalnie, dzięki zawartym fitoskładnikom i zapobiega powstawaniu kamieni nerkowych, ponieważ obniża PH moczu. Żurawina świetnie wpływa też na nasz układ odpornościowy, dzięki czemu istnieje mniejsze ryzyko przeziębienia i grypy. Na to szczególnie warto zwrócić uwagę w okresie, kiedy jesień i zima przed nami. Owoce te obniżają też poziom wyzwalanych enzymów odpowiednich za procesy miażdżycowe. Przeciwutleniające i przeciwzapalne składniki żurawiny mogą ochronić także przed chorobami nowotworowymi. Warto też wspomnieć o dobroczynnym wpływie na układ pokarmowy, ochronie przed chorobami okrężnicy i wrzodami żołądka. Nic tylko jeść, prawda?

Czarnuszka działa cuda!

Drugim składnikiem, który może urozmaicić skład chleba bez mąki, a który możemy znaleźć w ofercie Polish Village Bread, jest czarnuszka. Te niewielkie, czarne ziarenka o niezwykłej mocy, których właściwości znane były już za czasów biblijnych, gdy mówiło się o niej, że leczy wszystko… oprócz śmierci. Co takiego ma w sobie czarnuszka? To ponad 100 składników aktywnych (kwasy tłuszczowe, fosfolipidy, fitosterole, flawonoidy, saponiny białka, alkaloidy, tymochinon, limonen, karwakrol, karwon, witaminy A, E, F, B1, B3, B6, biotyna, związki mineralne) o potwierdzonym działaniu antyzapalnym, antynowotworowym i antyoksydacyjnym. Udowodniono, że czarnuszka wspomaga układ odpornościowy, pobudzając wzrost limfocytów i makrofagów, które są odpowiedzialne

za walkę z infekcjami. Czarnuszka ma też silne działanie antybakteryjne, antywirusowe i antygrzybicze, dzięki sporej zawartości tymochinonu. Stosowana jest także wspomagająco przy kuracji antypasożytniczej (głównie w zarażeniu tasiemcem). Podobnie jak żurawina, świetnie sprawdza się w walce z nadciśnieniem, wrzodami żołądka, a także przeciwdziała tworzeniu się kamieni nerkowych. Nie można zapomnieć także o tym, że czarnuszka zwiększa naszą odporność na stres, przeciwdziałając stanom depresyjnym i poprawiając samopoczucie. Takie małe, a działa cuda!

Żegnaj oponko! Witaj chlebie bez mąki

Jeśli jeszcze mieliśmy wątpliwości, co do chleba bez mąki, to dzięki medycznym faktom zdecydowanie zostały one rozwiane. Jednak jednym z głównych argumentów przemawiających za tego rodzaju pieczywem Polish Village Bread, a który nie został wcześniej wspomniany, jest niewątpliwie jego smak, który sprawi, że tęsknota za klasyczną bułeczką nie będzie doskwierać. «

Czarnuszka działa cuda! Te niewielkie, czarne ziarenka o niezwykłej mocy, których właściwości znane były już za czasów biblijnych, gdy mówiło się o niej, że leczy wszystko… oprócz śmierci 03/05/2016 18:14:30

064

REKLAMA zdrowie

633-MAKIETA 3 42-67.indd 64

03/05/2016 18:14:32

065

633-MAKIETA 3 42-67.indd 65

03/05/2016 18:14:35

066

CAFÉ COOLTURA TWÓRCZOŚĆ WSZELAKA Redaguje Piotr Dobroniak info@cooltura.co.uk

Dorota Sidor

Miłosne płomienie! Płomień miłości wzniesiony ku niebu, Dosięga chmur i rani żarem. Kolory bieli zamienia w czerwień, Rozdziera duszę dotkniętą żalem. To ból tęsknoty za Tobą miła, Przeszywa na wskroś moje serce. Czymże bez Ciebie jest każda chwila. Cierpieniem i trwaniem w udręce. Smutkiem okryty każdy poranek, I dzień zroszony łzami. Wciąż puste miejsce u mego boku, Rani mnie wspomnieniami. Przy Tobie drzewa się kołysały, Nuciły pieśń miłosną, Powiewem wiatru liście pląsały, Widząc Ciebie radosną. Lecz teraz lato stało się zimą, A dzień się w noc zamienił. Śpiew ptaków umilkł, nastała cisza, Pozostał żar miłosnych płomieni.

Fot. Anna Ogonowska

WaszeR Londyński

Ile może mała kobietka? Oto ile może jedna mała kobietka: sterty poprzerzuca rupieci, góry przeprasuje uprania, przesurfuje ocean sieci,

633-MAKIETA 3 42-67.indd 66

03/05/2016 18:14:38

067 pył z Księżyca strzepnie do dania. Dzieci w czas wystrzeli do szkoły, przytarga sama tony paczek, na głowie stanie, by wesoły był jej ukochany robaczek. Pół nocy nie prześpi rozpustnie niepozorna, mała kobietka. Tylko dnia nie może zawalić i rury odpływowej odetkać. Londyn, 28 września 2010 r.

Graﬁki: Robert Filipow

Zrobiliście fajne zdjęcie? Napisaliście krótkie opowiadanie? Swoje prace wysyłajcie na:

info@cooltura.co.uk z dopiskiem: „Guest Room” POSKlub wraz z tygodnikiem „Cooltura” zapraszają wszystkich na nastrojowy

Wieczór Twórczości Wszelakiej

WIECZÓR PRZY POEZJI I ŚPIEWIE Jeśli chcesz posłuchać twórczości poetów, literatów czy muzyków, koniecznie musisz nas odwiedzić. Zapraszamy również do współpracy wszystkich chcących zaprezentować swoją twórczość.

Wieczór Twórczości Wszelakiej pod patronatem tygodnika „Cooltura”

POSK, 238-246 King Street Hammersmith London W6 0RF

633-MAKIETA 3 42-67.indd 67

Zapraszamy w czwartki godz. 19.00 POSKlub, 4 piętro

03/05/2016 18:14:47

068

633-MAKIETA 4 68-91.indd 68

03/05/2016 18:12:50

069

633-MAKIETA 4 68-91.indd 69

03/05/2016 18:12:52

070

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Wynajmę pokój jednoosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £80/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07462663981

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Uwaga!

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

633-MAKIETA 4 68-91.indd 70

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £130/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07462663981.

> Acton West – north duży pokój jednoosobowy do wynajęcia dla niepalącej, spokojnej pracującej osoby, duzy spokojny dom £125/ tydz 07879467303

> Arnos Grove, N11 1AY, 4 bed dom, £2100/mies (council I woda wliczone). 3 podwojne sypialnie (1 z prywatna lazienka), 1 pojedyncza, oddzielny salon. Dostepny od konca kwietnia. 0208 888 22 88

> Bromley wynajme pokój od zaraz dla pary lub dwóch osób,okolice Bromley Br1.Dom z ogrodem, parkingiem, dostepem do internet. Po wiecej info prosze dzwonic 07438497727

> Enfield Town wynajme pokoj dwuosobowy dla pary 130 funtow, dla jednej osoby 90b funtow tygodniowo. Enfield Town EN2 0JN. Blisko stacji Gordon Hill. Przystanek

W8 i 191. 07506463482

> Enfield Town wynajme pokoj dwuosobowy dla pary 130 funtow, dla jednej osoby 90 funtow tygodniowo. Enfield Town EN2 0JN. Blisko stacji Gordon Hill. Przystanek W8 i 191. 07506463482

> Hainault do wynajęcia duży pokój jednoosobowy dla mężczyzny na Hainault 5 min do stacji central line duza kuchnia dwie łazienki cena £120 tel 07703744044

> Hanger Lane pokoj do wynajecia 160 tyg plus depozyt 1 tydzien na Hanger Lane 07912034618

> Hoxton/Shoreditch, E2 7PH, 2 bed mieszkanie. £1800/mies. 2 podwojne sypialnie, duzy salon, nowa kuchnia, lazienka. Dostepne od zaraz. 0208 888 22 88

> Ilford pokój dwuosobowy 125£ tygodniowo plus 2 tygodnie depozytu, rachunki wliczone oraz pokój jednoosobowy 65f tygodniowo nr tel 07964537030 zapraszam

> Luton, Dunstable, LU6 1AF. £1095/mies. 3 bed dom. 3 sypialnie, salon, oddzielna kuchnia, ogrod, garaz. Dostepne od polowy marca. 02088851890, 07436582104, 07436582103

> Manor House, N4 1NY, 1 bed flat, £1150 (rachunki wliczone),

03/05/2016 18:12:52

071 Ladne mieszkanie na drugim piętrze. Podwojna sypialnia, salon, kuchnia, lazienka. Dostepne od końca maja. 02088851890, 07436582103, 07436582104

> New Barnet , EN5 1QJ , 3 bed Apartment £1500/mies.Mieszkanie posiada 3 podwojne sypialnie, kuchnie z jadalnia , 2 lazienki i taras. Dostepny od polowy maja. 02088851890, 07436582103, 07436582104

> Northwood pokoj jedynka do wynajecia od zaraz, na Northwood5 min pieszo do stacji. Obecnie w domu mieszkają tylko 3 osoby. £90 za tydzien- rachunki wliczone, 0 07474929600

> Piękny 2 pokojowy dom do wynajęcia w Bieszczadach z salonem i bardzo duzym ogrodem Położony w miejscowości Nowosiółki (petla Bieszczadzka) koło Baligrodu. Wiecej info. www. baranialaka.eu

07741872537

> Wood Green, N17 7QX , Pokoj dwojka £150/tyg. + rachunki za gaz do podzialu z lokatorami. Wspolna kuchnia , lazienka . Dostepna od zaraz. 07436582104, 07436582103. > Wood Green, N22 6RP. Pokoj dwojka dla 1 osoby, £150/tydz +gas i energia do podzialu. Dostepny od zaraz. 07825459367 > Wood Green/Turnpike Lane, N22 6AJ, Bedsit £145/tyg. + rachunki do podzialu z lokatorami. Wspolna kuchnia, lazienki, ogrod. Dostepny od zaraz . 07436582104, 07436582103

mieszkania szukam SMS:

81616 KOD: 02

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> South Woodford Pokój 2 osobowy South Woodford duży umeblowany dostęp do internetu ogród w pełni wyposażoną kuchnią 150tyg+tyg depozyt 07969746385 lub 07725646666

> Stockwell wynajmę miejsce w pokoju dla mężczyzny we flacie czystym i spokojnym Tel. 07940186730 lub 07748348973 po 16-tej

> Szukamy domu 3/4bed. nie pobieramy benefitów, mamy pieska i kotka, zmieniemy gdyż rodzice zjezdzają, mieszkamy w Hounslow. najlepiej od pryw.l androlda. odpowiedzialni 07581210877

praca dam

SMS:

> Stockwell. Wynajme miejsce w pokoju we flacie czystym i spokojnym, 5 min. od st. metra, tel.07748348973 po 17.00-tej.

> Tottenham, N17 6RU, Pokoj dwojka, £130/tydz. +rachunki do podzialu z lokatorami. Wspolna kuchnia , lazienki, ogrod. Dostepna od ZARAZ. 07436582104, 07436582103,

> Walthamstow wynajme Duzy Jedynke w Ladnym domu z ogrodem,podjazd na auto,internet.15 minut od stacji metra Walthamstow autobusy 97,215,357, £120+2 tyg. depozytu

633-MAKIETA 4 68-91.indd 71

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Poszukujemy kierowcy Vana w wieku od 26-40 lat do rozwożenia gazet na terenie wschodniego i południowego Londynu. Praca dodatkowa 1 dzień w tygodniu. Po więcej informacji proszę o kontakt pod numerem 02088463612 lub wysłać maila na justyna@cooltura. co.uk.

03/05/2016 18:12:53

072

OGŁOSZENIA drobne

Firma Sara-Int Ltd poszukuje księgową. Wymagania: min 1 rok doświadczenia na terenie UK, znajomość VAT, PAI, self-assessment i LTD company. Dobry angielski w mowie i piśmie. Praca na pelen etat. e-mail:renia@ saraint.co.uk tel: 02088463606

> Praca od zaraz dla dental nurse. Rozne czesci Londynu. Nie wymagamy doswiadczenia! Obowiazkowe uczestnictwo w kursie przygotowawczym. Zajecia raz w tygodniu. 02084454102

> Polska stolarnia zatrudni stolarzy meblowych. Doświadczenie w zawodzie, UTR, wymgane. Zarobki od £10-£13 na reke w zależności od umiejętności. 0 07789486614

> Sprzatanie domow prywatnych w pd-zach Londynie. Wymagania: NIN, self-empl, doswiadczenie,.jez. ang. Oferujemy:£8.50/h, stale domki, full lub part time. 07827968486

> Zarób duże pieniądze sprzedając stal. Oferta dla aktualnych przedstawicieli pracujących w branży budowlanej.0743 567 1562

> Avon - zostań konsult na super

zasadach. Juz od teraz bedziesz miala swoj Avon sklep internetowy. Warto spróbować! Magda 07727062239 magdacosmeticsuk@aol.com

> Szukamy personelu

sprzatajacego, praca w Londynie. Znajomosc angielskiego, odpowiedzialnosc, dostepnosci. £7.20. Praca od zaraz. Proszę zadzwoń 02087411190

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Tapeciarz 10 lat doswiadczenia w UK ,posiadam referencje , poszukuje pacy cena / dniowki papier pod malowanie itp Gwarancja tel 07463227169

Piotr

> Witam. Potrzebna osoba do pracy w Londynie na Seven Sisters z własnym skuterem do rozwożenia

> Ksiegowa szuka pracy lub wspolpracy; vat, cis, tax return, ltd, partnership, benefity, tax credit, doradztwo. Kontakt tel 07522043231

jedzenia dla Polskiej restauracji.

> Fryzjerka damsko - meska z

doświadczeniem i komunikatywnym angielskim. Praca od 17.06.16 ( kontrakt) 07894331139

> Firma zatrudni murarza - cegla

licowka, pointing. Praca aktualnie pld-wschodni Londyn. Tel 07984674954

> Firma zleci wykonanie pointingu. Pld - wschodni Londyn. Prosze o kontakt na nr 07984674954 > Praca dla zdolnej krawcowej garnitury poprawki Londyn 07877730663 > Szukam pracy na tampodruku dla dziewczyny, kilkuletnie doświadczenie 07404221688

633-MAKIETA 4 68-91.indd 72

> Tapicera zatrudnie. Praca stala lub dorywcza. mozliwe weekendy. 07727176843

07590454785

> Arbonne - Vegan Beauty & > Szukamy personelu sprzątającego, praca w Londynie –Southwark. Znajomosc angielskiego, odpowiedzialność, dostępności. £7.20. Praca od zaraz tel: 02087411190

Nutrition. Zostan kosultantem na

> Elektryk z dlugoletnim doswiadczeniem zawodowym, instalacje domestic & comercial szukam pracy. Pomoge przy awariach i problemach zwiazanych z pradem 0 7883974669

super zasadach ze swoim wlasnym sklepem internetowym. Praca z domu! 0 07786704585

> Elektryk nawiaze wspolprace,

> Solidna firma malarsko dekoratorska szuka pracy. Oprócz podstawowych narzędzi posiadamy maszyny do sprayowania. Znamy sie na tym co robimy. 07519282570 > Zatrudnię handlowca ,lub przyjmę wspólnika – zaopatrz pieka-cukie, restaur i sklep w art. z Pl. Do spółki 50/50 wystarczy wkład 4 do 5.000 GBP. Towar na termin 07438855679

03/05/2016 18:12:54

073

633-MAKIETA 4 68-91.indd 73

03/05/2016 18:12:55

074

REKLAMA UsŁugi

elektryka kompletna, usuwanie problemow, fuseboards, certyfikat, doswiadczenie w UK. Tel.07731165690

> Elektryk z brytyjskimi

uprawnieniami. Instalacje, bezpieczniki, przerobki i usprawnienia, naprawy usterek. Tel. 07726141296

dodatkowej pracuje w systemie 4dni praca 4 dni wolne szukam każdego pracy budowa zmywak mogę sprzątać proszę o kontakt 07501376600

> Stolarz szuka pracy na cene wykonuje stolarke meblowa szafy, kuchnie, unity ,regaly, tv ,sprey schody itp. Workshop tel.07988683016 > Kierowca Plus Van Wywrotka 3.5T szuka pracy przewóz materiałów budowlanych itp 07463227169 > Plastrarze z własnymi

narzędziami szukają pracy gwarantujemy wysoka jakość i czystość Marcin 07515464677

> Elektryk - Hydraulik z 12 letnim doswiadczeniem w angielskiej firmie z wlasnymi narzedziami i vanem. certificaty NICEIC i Gas Safety. tel 07707717053 > Malarz dekorator z vanem i narzedziami szuka pracy,10 lat w londynie cscs cis itp tel 07873608707 praca rowniez na cene > Ogolnobudowlaniec z vanem i

narzedziami szuka pracy, malowanie stolarka, hydraulika, elektryka itd cscs cis itd 07873608707

> Plastrowanie - stawiamy na jakość i rzetelność wobec klienta. Własny transport i narzędzia. Kamil - 07880237803

> Samodzielny pomocnik Hydraulika, szukam pracy w tym zawodzie. Wiek 28 lat, więcej informacji pod numerem telefonu, pozdrawiam 0 07721161604 > Plastrowanie - stawiamy na

jakość i rzetelność wobec klienta. Własny transport i narzędzia. Kamil-07880237803

> Podejmę prace jako pomocnik malarza ,murarza lub przy pomocy w przeprowadzkach, zieleni, utr, nin posiadam Rafał 447466063971, Rafalkucharz65@gmail.com bez nałogu . > Witam. szukam pracy

633-MAKIETA 4 68-91.indd 74

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

> Ladna, zadbana, ciepla i nie nudna z pazurem Dziewczyna 27L. szuka Chlopaka 28-40L ktory naprawde dba o swoj wyglad jest meski i lubi poziom 074 7075 0110 > Witam zasponsoruje kobiete Wiktor 07732432389 > Szukam kobiety do wzajemnych pieszczot ja 43l sms 07598612637 > Mily sympatyczny szczuply niez fin 49 latek 175wz pozna Pania z Londynu o podobnych walorach prosze o sms z opisem tel 07468878979 > Successful English gentleman

> Dojrzala para 44/48 pozna pana, pania, pare w celu milego spedzania wspolnie czasu. Tel. 07938231970

> Atrakcyjna Dziewczyna 27L pozna przystojnego Chlopaka 28-40L ktory lubi poziom i pachnie perfumami a nie piwem. Jestes w zwiazku? Nie dzwon! 074 7075 0110

> Witam szukam dziewczyny do stalego zwiazku ja mam 28 lat jestem troche nie smialy pozdrawiam 07895053358

> Single RC man, London, wishes to hear from lady for friendship and exchanging language lessons. 07811327399

sprzedam SMS:

> Doświadczony murarz tynkarz. Przybudowki, bloczki cegla pointing klinkier. Prace ogolno budowlane. tel 07958253348

SMS:

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Tapeciarz 10 lat doswiadczenia

w UK ,posiadam referencje , poszukuje pracy cena / dniowki papier pod malowanie itp Gwarancja tel 07463227169

randka w ciemno

would like to meet attractive Polish lady for fun filled days and romantic evenings. John 07752656713

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Sklep na sprzedaż-okazja! Sprzedam sklep off licence Norbury, London, SW16. Cena: £38.000 zatowarowane ok £5000. O broty £4500/tyg. Kontakt w języku angielskim 07515160056 > Sprzedam wozek Mamas and papas 3w1 z siedzonkiem do auta dla dziewczynki Romford tel.07536659776 > Sprzedam lozko dzieciece z nowym materacem z szafeczkami I polkami pod lozkiem,regal na ksiazki I biurko,Romford,tel.07536659776 > Sprzedam duza dzialke budowlana pod Wroclawiem. +447984674954

03/05/2016 18:12:56

075 inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Poszukujemy domu na trenie Londynu lub poza Londynem pod opiekę dla starszych ludzi. Nie musisz być samotny drogi Przyjacielu. Kontakt ks. Marek +48 694358762 mark.care.europe@ gmail.com

auto-moto SMS:

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT. Paweł 07727244856

> Sprzedam Ford Focus C-Max 1.6, diesel, 2005, srebrny, hatchback, aluminiowe felgi, relingi, co rok wymiana filtrów i oleju. Nowy akumulator i chłodnica. 1350f. 07504988553 > Sprzedam Fiata Doblo przystosowany do długich podroży turystycznych spanie dla 2 osob tel 07944963786

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

633-MAKIETA 4 68-91.indd 75

Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £429, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-920-3526 Szczegóły Na www. BeautyTrainingStudio. co.uk

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

£1

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

NC+, Polsat – na umowę lub kartę, wymiany dekoderów, dodanie multiroomu, ustawianie anten – to wszystko w punkcie: 60 The Mall, Ealing Broadway W53TA, tel: 02088101577, Instalacje: 07779631401 Zapraszamy

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/ klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

Potrzebujesz przewieźć swoje rzeczy? Przeprowadzka już od £25 za jeden kurs. Zadzwoń już teraz, nie wahaj się! Grzegorz – 07521004927 Dostępny od rana do późnego wieczora. pojemnosc-14[m3]

03/05/2016 18:12:56

076

OGŁOSZENIA TRANSPORT + motoryzacja

633-MAKIETA 4 68-91.indd 76

03/05/2016 18:12:57

077

633-MAKIETA 4 68-91.indd 77

03/05/2016 18:12:59

078

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

633-MAKIETA 4 68-91.indd 78

03/05/2016 18:13:01

079

633-MAKIETA 4 68-91.indd 79

03/05/2016 18:13:02

Celebryci

080

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

633-MAKIETA 4 68-91.indd 80

03/05/2016 18:13:03

081

633-MAKIETA 4 68-91.indd 81

03/05/2016 18:13:05

082

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

633-MAKIETA 4 68-91.indd 82

03/05/2016 18:13:07

083

633-MAKIETA 4 68-91.indd 83

03/05/2016 18:13:09

084

CAFÉ COOLTURA wasze imprezy

633-MAKIETA 4 68-91.indd 84

03/05/2016 18:13:11

085

633-MAKIETA 4 68-91.indd 85

03/05/2016 18:13:12

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

633-MAKIETA 4 68-91.indd 86

03/05/2016 18:13:14

087

633-MAKIETA 4 68-91.indd 87

03/05/2016 18:13:16

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

633-MAKIETA 4 68-91.indd 88

03/05/2016 18:13:19

089

633-MAKIETA 4 68-91.indd 89

03/05/2016 18:13:20

090

633-MAKIETA 4 68-91.indd 90

03/05/2016 18:13:23

091

633-MAKIETA 4 68-91.indd 91

03/05/2016 18:13:25

Fot. PAP/EPA / Facundo Arrizabalaga

092

SPORT Piłka nożna

Leicester City mistrzem Anglii

Zespół Leicester City, którego piłkarzem jest Marcin Wasilewski, po raz pierwszy został mistrzem Anglii. Tytuł zapewnił mu remis w derbach Londynu między Chelsea a Tottenhamem Hotspur (2:2). Dwie kolejki przed końcem rozgrywek „Lisy”, których najlepszym osiągnięciem w ekstraklasie było do tej pory drugie miejsce w sezonie 1928/29, mają siedem punktów przewagi nad Tottenhamem. Leicester City to 24. drużyna na liście zdobywców mistrzostwa kraju. Ostatnio ekipą, która po raz pierwszy świętowała tytuł, był 38 lat temu Nottingham Forest. „Let's do it for Ranieri”, czyli „zróbcie to dla Ranierego” – transparentu z takim napisem, życzącym powodzenia włoskiemu menedżerowi Leicester, który w latach 2000-04 pracował w Chelsea, zawodnicy tego klubu w pierwszej połowie raczej nie wzięli sobie do serca. Po golach prowadzącego w klasyfikacji strzelców z 25 bramkami Harry'ego Kane'a w 35. minucie i Koreańczyka Son Heung-Mina w 44., na przerwę obie drużyny schodziły przy prowadzeniu gości 2:0. W drugiej części „The Blues” zaprezentowali zupełnie inne oblicze i ku rado633-MAKIETA 5 92-100.indd 92

ści kibiców własnych oraz Leicester pozbawili lokalnego rywala szans na tytuł. Najpierw kontaktową bramkę uzyskał Gary Cahill, a w 83. minucie kontrę efektownym strzałem w okienko wykończył Belg Eden Hazard. Piłkarze „Lisów” z tytułu mogli się cieszyć już w niedzielę, gdyby pokonali na wyjeździe Manchester United. Skończyło się jednak 1:1. W poniedziałek zapewne zasiedli przed telewizorami i trzymali kciuki za Chelsea. Meczu nie śledził na bieżąco za to ich menedżer. Claudio Ranieri po potyczce na Old Trafford zapowiedział, że na kilkanaście godzin wybiera się do ojczyzny, by spotkać się z 96-letnią matką. Na wieczór miał zaplanowany lot powrotny do Anglii. 35-letni Wasilewski miał skromny udział w największym sukcesie założonego w 1884 roku klubu, ale i jednej z największych sensacji w historii angielskiego futbolu. W tym sezonie wystąpił do tej pory jedynie w dwóch meczach. Nawet, gdyby Ranieri pozwolił mu zagrać w dwóch pozostałych, to 60-krotny reprezentant Polski nie może liczyć na medal z okazji mistrzostwa, gdyż taki otrzymają tylko zawodnicy, którzy co najmniej pięć razy pojawili się na boisku.

Na początku sezonu szanse, że „Lisy”, które przed rokiem niemal do końca rozgrywek broniły się przed spadkiem, choć wiosną spisywały się świetnie, sięgną po tytuł, oceniano nisko. Na tyle, że bukmacherzy uznawali, iż pięć razy bardziej prawdopodobne jest odkrycie, że Elvis Presley jednak żyje (1000:1). Podobne notowania (5000:1) miała ewentualna nominacja piosenkarza Justina Biebera na prezydenta Stanów Zjednoczonych. Przed 36. kolejką dawali ekipie Leicester City, która w kolekcji trofeów miała do tej pory tylko Puchar Ligi (w latach 1964, 1997 i 2000), już 96 procent szans na ligowy triumf i przygotowywali się do największej wypłaty w historii brytyjskiej bukmacherki. Jak oszacowano, łączne straty dla największych brytyjskich firm zajmujących się obstawianiem wyników sportowych mogą sięgnąć nawet 50 milionów funtów, tj. nieco więcej niż wartość całej drużyna „Lisów”. Po remisie z abdykującym mistrzem, „Koguty” nie tylko straciły szanse na tytuł, ale i mają już tylko trzy punkty przewagi nad trzecim w tabeli Arsenalem Londyn. Chelsea jest dziewiąta. « 03/05/2016 18:05:44

Fot. PAP/EPA / Bartłomiej Zborowski

093

Legia lepsza od Lecha w finale

Piłkarze Legii Warszawa po raz 18. zdobyli Puchar Polski. W finale edycji 2015/16, rozegranym na stołecznym PGE Narodowym, pokonali Lecha Poznań 1:0 (0:0) po golu Aleksandara Prijovica w 69. minucie. Mecz był dwukrotnie przerywany z powodu rac rzucanych przez kibiców. Finał Pucharu Polski, z udziałem tych samych zespołów co przed rokiem, miał uroczystą oprawę. Na trybunach, wśród prawie 50 tysięcy widzów, obecni byli m.in. prezydent RP Andrzej Duda i premier Beata Szydło, a przed pierwszym gwizdkiem sędziego – zgodnie z tradycją tych rozgrywek – odegrano hymn narodowy. Piłkarze wychodzili na murawę w specjalnym kordonie, niczym na finał Ligi Mistrzów. Murawa na tę okazję została ułożona przez firmę, która jest odpowiedzialna również m.in. za stan boiska w sierpniowym Superpucharze UEFA. Kibice zaprezentowali swoje oprawy meczowe z różnymi transparentami. Od początku jednak odpalali również race, przez co tuż przed meczem znaczna część stadionu była zadymiona. Mimo tego sędzia Szymon Marciniak rozpoczął zawody zgodnie z planem. 633-MAKIETA 5 92-100.indd 93

W tym roku Legia dwukrotnie grała z Lechem w ekstraklasie i dwukrotnie wygrała bez straty gola (w marcu w Poznaniu 2:0 i w kwietniu w Warszawie 1:0). W poniedziałek wystąpiła praktycznie w najsilniejszym składzie, w Lechu nieobecny był duński napastnik Nicki Bille Nielsen. Pierwsi groźnie zaatakowali lechici, występujący – zgodnie z wcześniejszym losowaniem – w roli gospodarzy. Już w piątej minucie Szymon Pawłowski trafił w słupek. W odpowiedzi z dystansu uderzył Węgier Nemanja Nikolic, ale efektowną paradą popisał się bośniacki bramkarz Lecha Jasmin Buric. W 14. minucie dogodną okazję dla „Kolejorza” zmarnował Węgier Gergo Lovrencsics, a po chwili – po rzucie rożnym – Tomasz Kędziora. Przez kolejne pół godziny nie było jednak tak klarownych sytuacji i do przerwy utrzymał się wynik bezbramkowy. Po przerwie znów groźną okazję stworzył Lech, ale po dośrodkowaniu z prawej strony Arkadiusz Malarz nie dał się pokonać Lovrencsicsowi. W 69. minucie ogromne powody do radości mieli przeważający na trybunach fani Legii. Po rzucie rożnym piłka trafiła do Aleksandara Prijovica, a Szwajcar serbskiego

pochodzenia z bliskiej odległości w dość ekwilibrystyczny sposób zdobył gola. Jak się okazało, na wagę obrony trofeum. Później nastąpiły wydarzenia mające niewiele wspólnego z futbolem. Najpierw na murawę, prawdopodobnie z sektorów Legii, wbiegł jeden z kibiców. Kilka minut później fani Lecha zarzucili boisko racami, przez co sędzia Marciniak musiał przerwać mecz. Po około 10 minutach zawody zostały wznowione, ale trochę czasu upłynęło, zanim poprawiła się widoczność. Na krótko, ponieważ dymiące race wciąż były rzucane z poznańskiego sektora i porządkowi co chwila wbiegali na murawę, żeby je zbierać. W doliczonym czasie jedna z nich trafiła w stopę bramkarza Arkadiusza Malarza, ale nie doznał żadnych obrażeń. Ostatecznie udało się dokończyć zawody. Licząc poniedziałkowy triumf, Legia już po raz 18. sięgnęła po Puchar Polski. Lech nie wykorzystał szansy na szósty triumf i zapewnienie sobie miejsca w europejskich pucharach. Oba zespoły zmierzyły się sześciokrotnie w finale, lepszy bilans, 4-2, ma stołeczny zespół, który w roku jubileuszu 100-lecia powstania, może zdobyć podwójną koronę, gdyż jest liderem ekstraklasy. « 03/05/2016 18:05:47

094

SPORT Siatkówka + Piłka nożna

Siatkarzy IBB Polonia Londyn czekają dwa mecze w finale play off rozgrywek ligi Super 8. Stawką obu spotkań jest tytuł Mistrza Anglii w siatkówce, w sezonie 2015/2016.

IBB Polonia zaprasza na finałowe mecze siatkarskiej ligi Super 8

Spotkania w finale fazy play off ligi Super 8 odbędą się 7 i 8 maja w Kettering, w Narodowym Centrum Siatkówki. Rywalem IBB Polonia będzie Team Northumbria. – Czekaliśmy na te mecze przez cały sezon. Jesteśmy przygotowani do tego, aby jak najlepiej zaprezentować się na parkiecie. Wierzę, że rozgrywki zakończymy bardzo miłym akcentem – mówi trener IBB Polonia Vangelis Koutouleas.

633-MAKIETA 5 92-100.indd 94

Bilety na sobotnio-niedzielne mecze w National Volleyball Centre (Thurston Drive Kettering Northants NN15 6PB0) można kupić online: https://volleyballengland.org/shop/category/12/tickets lub przed meczami w kasie Arena Kettering. – Zapraszamy wszystkich kibiców siatkówki nie tylko z Londynu, ale również z miast i miejscowości położonych w pobliżu Kettering – mówi prezes IBB Polonia Bartek Łuszcz.

– Z pewnością czekają nas dwa, bardzo wyrównane i dobre mecze, jak zawsze w przypadku spotkań z Team Northumbria. To gwarancja najlepszej siatkówki, jaką można obejrzeć na Wyspach Brytyjskich. Warto więc pojawić się w Arena Kettering i być tam z nami oraz z naszymi wiernymi fanami, którzy przyjadą z Londynu. Ostatni tytuł mistrza Anglii siatkarze IBB Polonia zdobyli w sezonie 2012/2013. «

03/05/2016 18:05:50

095 I Liga Grupa mistrzowska Wyniki 22. kolejki The 12 Team - White Wings Seniors 1-2 Scyzoryki - Show Team 5B 5-1 Tabela po 22. kolejce 1. FC Cobalt (m) 22 73-35 32 2. Scyzoryki 22 51-35 21 3. White Wings Seniors 22 38-35 21 4. The 12 Team 22 39-26 20 5. Show Team 5B 22 47-56 12

Scyzoryki Grupa spadkowa

Srebro dla Scyzoryków, KS04 Ark w drugiej lidze! Po gładkim zwycięstwie nad Show Team 5B 5-1 ekipa Scyzoryków, wydarła wręcz srebrne medale zespołowi The 12 Team. Z ekstraklasy do drugiej ligi po raz pierwszy w historii spada KS04 Ark.

Wyniki 22. kolejki: Inter RSVM Team - Wima Team (b) 5-3 Ziomale FC (b) - Joga Bonito 2-0 Tabela po 22. kolejce 1. Ziomale FC (b) 22 53-81 19 2. Joga Bonito 22 43-44 17 3. Inter RSVM Team 22 50-59 17 4. KS04 Ark 22 45-53 15 5. Wima Team (b) 22 42-57 10

II liga grupa mistrzowska

Daniel Kowalski, polsport.co.uk

Najgorzej miniony weekend, a może i cały sezon, wspominać będą piłkarze The 12 Team, którzy przez większą część trwania rozgrywek aspirowali do mistrzowskiego tytułu, a później byli wręcz murowanymi faworytami do miejsca na podium. Aby taki scenariusz się zrealizował zespół Daniela Adamczewskiego w meczu z White Wings Seniors musiał zdobyć przynajmniej jeden punkt. Ich problem polegał jednak na tym, że WWS miał dokładnie taki sam cel. Mecz był niezwykle wyrównany i zacięty, a jego los rozstrzygnął rzut karny, którego na gola zamienił Michał Janicki. Sporą niespodzianką zakończyła się rywalizacja w grupie spadkowej. Wygrała ją „szóstka” Ziomali FC, której wcześniej chyba nikt nie dawał szans nawet na utrzymanie się w gronie naj633-MAKIETA 5 92-100.indd 95

lepszych. Podopieczni Romana Durkiewicza w decydującym meczu wygrali z Joga Bonito 2-0. Po raz pierwszy w historii do drugiej ligi spada KS04 Ark, który przez wiele lat stanowił o sile tych rozgrywek. W minioną niedzielę zespół ten wprawdzie pauzował, ale degradację mogło uratować zwycięstwo Wima nad Interem. Tak się jednak nie stało. W pierwszej lidze pozostanie więc Inter Team, który wygrał z Wima Team 5-3. Wbrew pozorom dla Interu nie był to łatwy mecz, pomimo tego że Wima spadek „zapewniła” sobie już tydzień wcześniej. W drugiej lidze niewiadomą było jedynie to, kto zdobędzie trzecie miejsce. Największą szansę miał na to Warriors of God, i skrzętnie ją wykorzystał, wygrywając z Power Rangers 5-3. Czwarte miejsce zdobyli futboliści Mazury Team, którzy na zakończenie sezonu podzielili się punktami z liderem, PCW Olimpia. «

Wyniki 22. kolejki: Power Rangers - Warriors of God (s) 2-3 Mazury Team - PCW Olimpia (p) 2-2 Tabela po 22. kolejce 1. PCW Olimpia (p) 22 134-46 30 2. Power Rangers 22 81-54 23 3. Warriors of God (s) 22 72-53 22 4. Mazury Team 22 76-87 20 5. FC Cosmos 22 77-64 19 grupa spadkowa Wyniki 22. kolejki: PMBC - FC Piona 5-0 IFX FC - JJ Construction 6-1 Tabela po 22. kolejce 1. JJ Construction 21 56-70 14 2. Bianca FC Watford 18 41-65 14 3. IFX FC 21 45-60 13 4. FC Piona 21 55-93 11 5. PMBC 21 54-104 11

03/05/2016 18:05:51

096

ROZRYWKA Krzy偶贸wka + Horoskop

633-MAKIETA 5 92-100.indd 96

03/05/2016 18:05:52

097 BYK

PANNA

KOZIOROŻEC

W Twoim życiu może wydarzyć się coś spektakularnego. Może rozkwitnie nowy związek po długim okresie samotności. Zmienić się może także Twoja sytuacja materialna, a to za sprawą interesującej propozycji pracy. Nie bój się ryzyka i nadchodzących zmian.

Pomyśl o sobie fundując przyjemności. Nie zaniedbuj siebie kosztem innych. Pamiętaj, że tylko wtedy będziesz miał energię, by pomagać, jeśli sam będziesz dobrze się czuł ze sobą. Pojawia się szansa na niespodziewane pieniądze lub nowe uczucie.

Czeka Cię okres pełen szczęścia i radości. Pozwól sobie na luz i nie obawiaj się niczego. Czas na dobrą zabawę w świetnym towarzystwie. Jeśli pojawi się ktoś ciekawy na horyzoncie, jest szansa na nawiązanie bliższej znajomości. Z czasem może się ona przerodzić w coś więcej...

BLIŹNIĘTA

WAGA

WODNIK

Nie czas na podejmowanie decyzji. Ważniejsze rzeczy odłóż na dalszy plan. Odpocznij od obowiązków. Zajmij się teraz porządkowaniem życia duchowego. Przemyśl, co robisz nie tak, a co przynosi Ci korzyści. Nie zapominaj o relaksie i o swoich najbliższych.

Po ostatnim dość spokojnym i monotonnym okresie nastąpi nagła zmiana. Choć wszystko będzie wywrócone do góry nogami, z tego chaosu wyłoni się coś ciekawego. Nie martw się. Nie czeka Cię nic złego. Gwiazdy wskazują, że czeka Cię bardzo ciekawy, pełen przygód czas.

Nadszedł w końcu dawno oczekiwany spokój. Łapiesz powoli równowagę. Jeśli będziesz pozytywnie myślał, szybko naładujesz swoje akumulatory. Energia będzie Ci potrzebna, bo już niebawem przed Tobą sporo ciekawych wyzwań. Jest również szansa na poprawę finansową.

RAK

SKORPION

RYBY

Masz teraz duże szanse na awans lub zdobycie nowych umiejętności. W przyszłości czeka Cię sporo miłych rzeczy. Musisz jednak zainwestować sporo siły w swój przyszły sukces. Osiągniesz go, jeśli skupisz się i skierujesz swoje starania we właściwym kierunku.

Nie brakuje Ci energii. Możesz ją teraz dobrze spożytkować. Jeśli przemyślisz swoje poczynania i będziesz miał dobry plan, jest szansa na odniesienie sporego sukcesu. Możesz zabłysnąć na polu zawodowym i awansować. Poprawi się również Twoja kondycja finansowa.

Dobra passa wydaje się nie mieć końca. Uważaj jednak, bo może się pojawić nieoczekiwana przeszkoda. Nie ma powodu do paniki. Bądź jednak rozważny i w najbliższych dniach zwiększ czujność. Jak napotkasz na jakieś trudności, przemyśl strategię jak je szybko pokonać.

LEW

STRZELEC

BARAN

Wykorzystaj swoje talenty. Możesz teraz przyciągać większą uwagę otoczenia niż zwykle. Masz szansę na spotkanie osoby, która zająć się może Twoją przyszłą karierą. Kierunek, w którym podążasz jest właściwy. Uważaj tylko, by nie zboczyć z obranej ścieżki.

W najbliższych dniach znajdź koniecznie czas dla najbliższej Ci osoby. Jeśli możesz zaproponuj coś ciekawego. Zaskocz swoją drugą połówkę. Może czas na od dawna odwlekany wyjazd i wspólny odpoczynek od szarej codzienności. Chwilowa zmiana otoczenia dobrze Wam zrobi.

Nadszedł czas, byś pomyślał o zapomnianych znajomych. Może się zdarzyć, że wśród nich jest ktoś, kto okaże się partnerem na przyszłość. Jeśli jesteś w związku, zadbaj teraz bardziej o swoją drugą połówkę. Potrzebuje Ciebie bardziej niż kiedykolwiek.

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

633-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

03/05/2016 18:05:53

633-MAKIETA 5 92-100.indd 98

03/05/2016 18:05:55

633-MAKIETA 5 92-100.indd 99

03/05/2016 18:05:59

633-MAKIETA 5 92-100.indd 100

03/05/2016 18:06:02