Cooltura Issuu 634

cooltura.co.uk

14 maja 2016

20 (634)

Dąbrowska KRAWCZyk i hyży

już w tę sobotę w klubie troxy

zaczynamy o 18.30

634-COVER.indd 1

10/05/2016 17:19:39

634-MAKIETA 1 01-23.indd 2

10/05/2016 17:20:18

634-MAKIETA 1 01-23.indd 3

10/05/2016 17:20:20

W NUMERZE 634.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

012

008

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / PRZEMYSŁAW ĆWIK / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / MATEUSZ MADEJSKI / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANNA PAWLETA / MARCIN SZCZEPAŃSKI / PIOTR URBANIK / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

092 006 W OBIEKTYWIE

054 OPERA

008 NA WYSPACH

Bel canto a feminism, czyli Łucja

014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ

z Lammermoor

022 PRAWO 024 TEMAT NUMERU Miasto śmierci

030 KOMENTARZ TYGODNIA Wyborczy pat

032 FELIETON

056 KSIĘGARNIA 060 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Konserwa w cieście

062 ZDROWIE I URODA

Obchody katyńskie w Cannock

Bycie FIT: moda, czy też smaczny

– bez polskich sztandarów

sposób na zdrowie i urodę?

034 RAPORT Atom ma się dobrze

038 TRANSPORT 042 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

050 WYDARZENIA Morliny Cooltura Festiwal 2016

052 FILM Dywizjon 303 na dużym ekranie

634-MAKIETA 1 01-23.indd 4

SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

066 FASHION WEEK Spring in Classic

070 OGŁOSZENIA DROBNE 092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

10/05/2016 17:20:24

634-MAKIETA 1 01-23.indd 5

10/05/2016 17:20:25

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest LONDYN

Przypłynął na swój chrzest „Viking Sea” przepływa w pobliżu Canary Wharf. Ten mogący pomieścić 930 pasażerów wycieczkowiec do Londynu przypłynął na swój chrzest, który odbył się 5 maja na Tamizie. Jest to największy statek, który dotychczas ochrzczono w stolicy Wielkiej Brytanii.

634-MAKIETA 1 01-23.indd 6

10/05/2016 17:20:27

Fot. PAP/EPA/Hannah Mckay 634-MAKIETA 1 01-23.indd 7

10/05/2016 17:20:29

Fot. PAP/EPA/Robert Perry

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Sympatycy Szkockiej Partii Narodowej w siedzibie ugrupowania w Edynburgu cieszą się z wyników wyborów tuż po ich ogłoszeniu

Wybory z sensacjami w tle Partia Pracy, jako pierwsze ugrupowanie opozycyjne od 1985 roku, nie zdołała wykorzystać niechęci do partii rządzącej do zwiększenia liczby posiadanych mandatów w wyborach lokalnych. Laburzyści jednak zdobyli najbardziej prestiżowe stanowisko: mera Londynu.

»

Poza Londynem, Partia Pracy uzyskała największy udział głosów w wyborach lokalnych w radach lokalnych na terenie Anglii, notując 31 proc. poparcia i punkt przewagi nad rządzącą w Wielkiej Brytanii Partią Konserwatywną. Wbrew oczekiwaniom ekspertów, ugrupowanie zdołało obronić większość ze stanowisk objętych w poprzednich wyborach lokalnych cztery lata temu, unikając znacznych strat po skandalu związanym z serią antysemickich wypowiedzi członków partii, które wpłynęły na sondaże w ostatnich dniach przed wyborami.

Brytyjskie media zwróciły jednak uwagę, że to pierwszy przypadek od 1985 roku, kiedy opozycja nie zdołała zwiększyć liczby posiadanych mandatów w wyborach lokalnych, w których wyborcy tradycyjnie tracą cierpliwość do partii rządzących. Bry634-MAKIETA 1 01-23.indd 8

tyjski premier David Cameron, lider Partii Konserwatywnej, ocenił, że słaby wynik politycznych rywali potwierdza, że „mają słaby kontakt z problemami zwykłych wyborców, obsesyjnie zajmując się swoimi lewicowymi sprawami i niedziałającymi pomysłami gospodarczymi”.

W wyborach do parlamentu narodowego w Szkocji, Szkocka Partia Narodowa (SNP) straciła samodzielną większość, uzyskując 63 ze 129 mandatów w Holyrood.

Liderka partii Nicola Sturgeon wykluczyła jednak wchodzenie w koalicję i zapowiedziała próbę stworzenia mniejszościowego rządu, wspieranego przez polityków innych partii przy poszczególnych głosowaniach.

Szeroko komentowana jest jednak zmiana na drugim miejscu – formalną opozycję po tych wyborach stworzy bowiem Szkocka Partia Konserwatywna, spychając –

po raz pierwszy od 1910 roku – niegdyś rządzącą Partię Pracy na trzecie miejsce. Taki wynik jest uznawany za duże zaskoczenie i sukces liderki konserwatystów Ruth Davidson, która zdobyła mandat w Edynburgu.

W poprzednich wyborach Davidson była w swoim okręgu zaledwie czwarta.

W wyborach regionalnych w Walii rządząca Partia Pracy straciła jeden mandat i zabrakło jej dwóch do uzyskania większości w narodowym parlamencie. Partyjny lider Carwyn Jones zapowiedział próbę stworzenia koalicji z liberalnymi demokratami lub z zielonymi. Na miejscu drugiego największego ugrupowania partia Walii Plaid Cymru zastąpiła lokalnych konserwatystów.

Zaskoczeniem jest dobry wynik eurosceptycznej Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP), która zdobyła siedem mandatów. « 10/05/2016 17:20:31

634-MAKIETA 1 01-23.indd 9

10/05/2016 17:20:33

010

WIADOMOŚCI PRAWO

Wygrana, jakiej dotąd nie było Poseł Partii Pracy Sadiq Khan został wybrany na nowego burmistrza Londynu. Zdobywając ponad 1,3 mln głosów, Khan uzyskał najwyższy mandat dla pojedynczego polityka w historii Wielkiej Brytanii.

Jakub Krupa, PAP

»

Khan pokonał kandydata Partii Konserwatywnej, Zaca Goldsmitha. Na stanowisku burmistrza zastąpi konserwatystę Borisa Johnsona.

Nowy burmistrz Londynu podkreślił podczas pierwszego przemówienia po oficjalnym ogłoszeniu wyników, że „z pokorą przyjmuje nadzieję i zaufanie, które otrzymał od londyńczyków”. – Chcę, żeby każdy mieszkaniec Londynu miał możliwości, które były dane mi i mojej rodzinie – powiedział.

Według ogłoszonych wyników Khan zdobył w wyborach pierwszej preferencji poparcie 44,2 proc. londyńczyków, wyprzedzając Goldsmitha, który zdobył 35 proc. głosów. Na trzecim miejscu uplasowała się kandydatka Partii Zielonych Sian Berry (5,8 proc.), a czwarta była Caroline Pidgeon z liberalnych demokratów (4,7 proc.).

Popierany przez niewielką część polskiej społeczności Jan Żyliński, zajął przedostatnie, jedenaste, miejsce – między innymi za kandydatami brytyjskich narodowców i ekscentrycznego ruchu „Marihuana jest bezpieczniejsza niż alkohol” – zdobywając poniżej 1 proc. głosów.

634-MAKIETA 1 01-23.indd 10

W drugiej turze głosowania – każdy wyborca wskazywał dwóch kandydatów, ustawiając ich w kolejności według preferencji – Khan pokonał Goldsmitha zdobywając 56,8 proc. poparcia wobec 43,2 proc. dla Goldsmitha.

Khan dostał łącznie 1,31 mln głosów, uzyskując najwyższy mandat dla pojedynczego brytyjskiego polityka w historii. Dotychczasowy rekord należał do odchodzącego burmistrza Londynu, Borisa Johnsona, który w wyborach lokalnych w 2008 roku otrzymał 1,17 mln głosów.

Khan będzie pierwszym w historii burmistrzem europejskiej stolicy, który jest muzułmaninem. W toku kampanii polityk dostał szerokie poparcie wszystkich społeczności mieszkających w najbardziej różnorodnym etnicznie i religijnie mieście Europy. Biali Brytyjczycy stanowią około 45 proc. populacji Londynu, a około 38 proc. rezydentów miasta urodziło się poza granicami Wielkiej Brytanii. Muzułmanie stanowią zaledwie około 13 proc. mieszkańców wobec 49 proc. chrześcijan i 21 proc. ateistów.

Wielu ekspertów i lokalnych polityków niemal wszystkich największych partii – w tym jego własnej Partii Konserwatywnej – oskarżało głównego rywala

Khana Zaca Goldsmitha o prowadzenie kontrowersyjnej kampanii, która skupiła się na próbach łączenia islamskiego terroryzmu z wyznaniem polityka Partii Pracy, sugerując, że wybór muzułmanina na mera Londynu miałby wiązać się z zagrożeniem dla bezpieczeństwa miasta.

Roger Evans, zastępca dotychczasowego mera Londynu z Partii Konserwatywnej, powiedział, że działania sztabu Goldsmitha „pozostawiają negatywne dziedzictwo, które będziemy musieli sprzątać latami, (...) aby odzyskać zaufanie społeczności tego miasta”.

Z kolei były kandydat torysów na stanowisko mera Londynu w wyborach 2000 i 2004 roku Steven Norris przyznał w rozmowie z BBC, że „nie głosował na Khana, poparł Zaca, ale jest dumny z miasta, które miało odwagę wybrać imigranta drugiego pokolenia i muzułmanina”, porównując sytuację do wyboru Baracka Obamy na prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Nawet siostra konserwatywnego kandydata Jemima Goldsmith napisała na Twitterze, że kampania „nie odzwierciedlała tego, kim ja wiem, że Zac jest – przyjaznym środowisku naturalnemu, niezależnym i uczciwym politykiem”. «

10/05/2016 17:20:34

011

634-MAKIETA 1 01-23.indd 11

10/05/2016 17:20:36

012

WIADOMOŚCI NA wyspach Sadiq Khan

Tomasz Borejza

» Człowiek, który będzie rządził Londynem Sadiq Khan został nowym burmistrzem Londynu.

Kim jest człowiek, który przez kolejne cztery lata ma rządzić najważniejszą europejską metropolią?

Gdybym miał wybrać jedno określenie, to napisałbym, że jest człowiekiem, o którym mówi się „self-made man”.

634-MAKIETA 1 01-23.indd 12

Do swojej pozycji doszedł ciężką pracą. Start w życie miał przeciętny. Zrobił z nim jednak bardzo dużo. Khan urodził się w szpitalu św.

Jerzego w londyńskim Tooting, a dorastał w mieszkaniu komunalnym w Earlsfield.

Miał siedmioro rodzeństwa. Był piątym dzieckiem imigrantów. Pierwsi z rodziny z Pakistanu do Anglii przypłynęli jego dziadkowie. Później w ich ślady podążyli rodzice, którzy – jak wspomina Khan – robili, co mogli, by utrzymać rodzinę. – Mój ojciec pracował tyle godzin, ile Bóg zesłał kierowcy autobusu. Kiedy były nadgodziny do wzięcia, brał je. Matka nie tylko odchowała ośmioro dzieci, ale też pracowała w domu, jako krawcowa – opowiada dziś nowy burmistrz Londynu i wspomina, że u niego w domu, kiedy tylko dało się pójść do pracy, to się do niej szło. Khan rozdawał gazety, pomagał na budowie.

I uczył się. Szkołę skończył średnią.

Z niej udało mu się trafić na studia na University of North London. Dyplom obronił z prawa, wyspecjalizował się w prawach człowieka. Zaczął pracę w kancelarii, szybko został w niej partnerem, by w końcu rzucić tę ścieżkę kariery na rzecz polityki. W tej pierwsze kroki, w latach 10/05/2016 17:20:37

013 1994 – 2006, stawiał w radzie Wandsworth. Stamtąd trafił do parlamentu, w międzyczasie uczestnicząc w sprzeciwie laburzystów wobec brytyjskiej interwencji w Iraku, a z tego trafił do gabinetu, w którym objął funkcję ministra transportu. W ten sposób stał się pierwszym muzułmaninem, który zasiadł w brytyjskim rządzie.

Muzułmanin i socjaldemokrata

– Na jaką biblię chcesz przysięgać? – wspomina pytanie, które padło przed ślubowaniem. – Na Koran – odpowiedziałem, ale nie mieli, musiałem przynieść własny.

Choć co do jego wiary w islam, mówiąc pół żartem, pół serio, pojawiły się poważne wątpliwości. Wszystko przez to, że głosując w parlamencie poparł wprowadzenie małżeństw homoseksualnych, co nie spodobało się jednemu z radykalnych imamów. Ten ogłosił fatwę, w której ogłaszał wobec Khana coś w rodzaju ekskomuniki. Polityk się tym jednak specjalnie nie przejął, choć nalegano, by przyjął ochronę.

Sam się jednak islamu nie wyrzeka i wcale przywiązania do niego nie ukrywa. Zgodnie z jej nakazami – nie pije alkoholu. Zresztą w ogóle prowadzi tryb życia, który pozwolił mu w 2014 roku przebiec londyński maraton. Podkreśla, że jest muzułmaninem i jest to jedna z cech, którymi można go opisać. Każdego w tym mieście da się przypisać do wielu kategorii – mówi. – To część tego, kim jestem – to najlepsza metoda, żeby to opisać, bo jestem o to często pytany.

Wszyscy mamy wielorakie tożsamości: ja jestem londyńczykiem, jestem Brytyjczykiem, jestem Anglikiem, mam azjatyckie korzenie i pakistańskie dziedzictwo, jestem ojcem, jestem mężem, jestem od dawna cierpiącym fanem Liverpoolu, jestem laburzystą, jestem fabianem i jestem muzułmaninem – tłumaczył Khan w rozmowie z „New Statesman”.

– Skąd jesteś? – zapytał innym razem dziennikarza „Guardiana”. – Z Manchesteru – usłyszał. – Przyjeżdżacie tutaj, Zabieracie naszą pracę. Nasze kobiety.

Cholerni imigranci! – roześmiał się.

Jego żoną jest prawniczka Saadiya Khan. Mają dwie córki.

Ale obok bycia mężem i ojcem, jest też człowiekiem lewicy – „jestem laburzystą, jestem fabianem”. Nie jest wpraw634-MAKIETA 1 01-23.indd 13

dzie rasowym socjalistą jak Jeremy Corbyn i Ken Livingstone, ale jest wystarczająco wyrazistym socjaldemokratą, by mawiano o nim leftie. Gdy okazało się, że to on będzie kandydatem laburzystów na stanowisko burmistrza Lon-

łać, będzie za późno. Chcę budować Londyn, w którym wszystkich stać na dach nad głową i dojazd do pracy, w którym mieszkania i transport nie są powodem zmartwień oraz stresu – przemawiał obiecując, jak będzie.

dynu, tabloid „The Sun” zamieścił zdjęcie, w którym zaprezentował go jako Obywatela Smitha - to główny bohater popularnego w latach 70. brytyjskiego sitcomu, który był młodym marksistą, starającym się we wszystkim naśladować Che Guevarę. Tego „wpięto” zresztą na zdjęciu w klapę koszuli Khana, a fotografię podpisano: „Power to the people” („Władza dla ludu”).

Pozycja mera Londynu jest wyjątkowo istotna w brytyjskiej polityce i sprawia, że osoba piastująca to stanowisko staje się jednym z najbardziej rozpoznawalnych polityków w kraju.

Mer Londynu zarządza między innymi budżetem miejskim w wysokości 16 miliardów funtów, mając wiele prerogatyw dotyczących transportu publicznego, policji, planu zagospodarowania i inwestycji na terenie miasta, kultury i ochrony środowiska.

Po objęciu stanowiska, nowy mer Londynu będzie musiał złożyć mandat posła, powodując konieczność zorganizowania wyborów uzupełniających w londyńskiej dzielnicy Tooting.

W ostatnich wyborach parlamentarnych w ubiegłym roku Khan miał blisko 3 tys. głosów przewagi nad rywalem z Partii Konserwatywnej.

Roczne zarobki burmistrza brytyjskiej stolicy wynoszą około 144 tys. funtów rocznie. Jego kadencja trwa cztery lata.

Trzeba jednak pamiętać, że wszystko to są obietnice i starannie opracowany wizerunek.

Obietnice są trafnie wybrane, a wizerunek przekonujący – to prawda.

Ale jak będzie, dopiero się przekonamy.

Wypada jednak trzymać kciuki, by Khanowi się powiodło. Wszak jeżeli uda mu się zrobić to, co obiecał, to wszystkim w Londynie będzie się żyło lepiej. «

Pozycja mera Londynu jest wyjątkowo istotna w brytyjskiej polityce i sprawia, że osoba piastująca to stanowisko staje się jednym z najbardziej rozpoznawalnych polityków w kraju

Jaki będzie Londyn Khana?

I jako człowiek lewicy w kampanii odwoływał się do największej bolączki miasta – cen. Wiele mówił o mieszkaniach (ma zamiar budować komunalne), czynszach (zapowiedział miejską agencję najmu oraz wzięcie się za nieuczciwych wynajmujących), transporcie (obiecał zamrożenie cen biletów TfL do 2020 roku) i korzyściach, które Londyn czerpie z bycia w Unii Europejskiej (43 proc. londyńskiego eksportu trafia do UE – mówił). Główny przekaz był jednak taki, że będzie kierował Londyn w kierunku miasta, na które stać jego mieszkańców.

Takiego, z którego ludzie nie uciekają, bo stać ich na opłacenie czynszu.

– Londyn to najwspanialsze miasto świata, ale jesteśmy na rozdrożu. Londyńczycy muszą się z niego wyprowadzać z powodu torysowskiego kryzysu mieszkaniowego, kosztów podróży do pracy oraz braku możliwości, które Londyn dał mnie. Jeżeli nie zaczniemy dzia-

10/05/2016 17:20:37

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Gdybyście wygrali 148 mln funtów w totolotka...

Ile dalibyście rodzinie?

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

»

A przede wszystkim, czy przyznalibyście się do wygranej?

Małżeństwo Bayford w 2012 roku przejęło najwyższą w historii kwotę, blisko 150 mln funtów. Postanowili nie robić z tego sekretu. Pokazali twarze, opowiedzieli o sobie w mediach. Czterdziestolatkowie stosunkowo szybko po odbiorze nagrody... rozstali się. W niecałe 5 miesięcy. Każde z nich ułożyło sobie 634-MAKIETA 1 01-23.indd 14

życie z inną osobą. To się zdarza, wielu chętnie rozwiodłoby się, gdyby mieli pieniądze. Co innego bliscy: matka, ojciec, rodzeństwo. Rodzina rzecz trwała. Nic bardziej mylnego. Gillian Bayford (43 l.) rodzicom i bratu oddała 20 mln funtów.

I wówczas wiele się zmieniło.

Po kilku latach przyznała, że miliony nie tylko rozbiły jej małżeństwo, ale doprowadziły do rozkładu rodziny, uczyniły życie nędznym i smutnym.

Jako jeden z powodów podaje: „Dałam rodzinie za dużo pieniędzy. Od roku nie 10/05/2016 17:20:38

015 rozmawiamy ze sobą wcale. Mama z tatą latają pierwszą klasą z wakacji na wakacje. Mieszkają w nowych domach i jeżdżą świetnymi samochodami”. Miło popatrzeć, w końcu to rodzice. Jednak, kontakty po pewnym czasie urwały się całkowicie. Toteż radość ze szczęścia bliskich zdecydowanie umiarkowana. Z kolei brat Colin (41 l.) za pieniądze siostry systematycznie wymienia auta na coraz lepsze, każde z prywatną rejestracją.

Zwyciężczyni ze smutkiem w głosie dodaje, że przeżyła nieprzyjemną sytuację, kiedy ojciec próbował przejąć kontrolę nad wygraną. Kiedy w rodzinie pojawił się gigantyczny majątek wraz z nim przychodzą kłopoty podobnych rozmiarów. Pod wpływem fortuny ludzie się zmieniają.

Zaraz po wygranej Gillian pomogła bratu i ojcu spłacić 700 tys. funtów debetu spowodowanego plajtą szeregu firm prowadzonych przez obu panów. Matka i ojciec w chwili wygranej córki mieszkali w ... karawanie. Szybko przeprowadzili się do apartamentu na wschodnim wybrzeżu Szkocji. Po dziewięciu miesiącach zaczęli dopominać się o więcej. Na początek dla brata. Dostał 800 tys. Założył nowy biznes. Ożenił się.

Siostry zapomniał zaprosić. Radzi sobie. Samochody zmienia średnio co pół roku, mieszka w domu z pięcioma pokojami. Na zarzuty siostry odpowiada jednym słowem: “Nonsens”. Podobnie rodzice.

Do wygranej pani Bayford pracowała na nocnej zmianie jako pielęgniarka. Mąż prowadził sklep z pamiątkami muzycznymi i filmowymi. Pracuje w nim do dziś. Przyznaje, że kolejki rodziny, znajomych i zupełnie obcych ludzi z prośbą o finansową pomoc, wystawiły jego cierpliwość na ciężką próbę.

Pani Bayford najpierw związała się ze swoim ogrodnikiem w nowej posiadłości, ale znajomość nie przetrwała próby czasu. Dziś jest zaręczona z właścicielem salonu samochodowego. Z kolei pan Bayford poznał w pubie 16 lat młodszą kobietę. Zamieszkali razem.

Niedługo ślub. Kupił stadninę koni. Mają wspólne zainteresowania.

Powodem ochłodzenia relacji rodzina Gillian obarcza jej zachowanie wobec pracowników kawiarenki, którą kupiła i zamknęła, dając po 100 funtów odprawy.

Pieniądze zmieniają. Wszystkich.

Duża forsa duży kłopot. Przekonali się o tym również inni zwycięzcy. W 2002 roku Michael Carroll kupił los warty 10mln funtów. Po dekadzie nie miał już nic.

Zmuszony do podjęcia pracy w fabryce ciastek za 204 funty tygodniowo. Prawie cała pula poszła na szybkie samochody, prostytutki, narkotyki; zdążył nawet zawitać na chwilę do więzienia.

Callie Rogers jest najmłodszą brytyjską zwyciężczynią w totka. W 2003 roku miała 18 lat, gdy przelano jej na konto 1,9mln funtów. Rzuciła pracę i zaczęła się bawić. Narkotyki, operacje plastyczne, wakacje, prezenty i na koniec próba samobójcza.

Z kolei małżeństwo Roger i Lara Griffiths z Wetherby w West Yorkshire, wygralo 1,8mln funtów w 2005. Rozwiedli się dość szybko. Staż małżeński przed wygraną 14 lat. Pan Griffith zbankrutował. W pewnym momencie na koncie zostało mu... 7 funtów. « 634-MAKIETA 1 01-23.indd 15

10/05/2016 17:20:39

016

WIADOMOŚCI Na Wyspach

Wielka Brytania zgodziła się przyjąć dziecięcych uchodźców z krajów UE Wielka Brytania zgodziła się przyjąć pozbawione opieki syryjskie dzieci uchodźców, które znalazły się w Grecji, Francji lub we Włoszech przed 20 marca.

Poinformował o tym premier David Cameron, ustępując wobec apeli opozycji. Nie padła jednak konkretna liczba.

»

Inicjatywa ma być koordynowana wspólnie z organizacją pozarządową Save the Children.

We wrześniu 2015 roku brytyjski rząd zgodził się na przyjęcie do 20 tys. uchodźców z Syrii do 2020 roku. A w ubiegłym miesiącu poinformowano o planach przyjęcia dodatkowo 3 tys. dziecięcych uchodźców z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej w ciągu najbliższych pięciu lat.

Od pewnego czasu rosła jednak presja na przyjmowanie nieletnich uchodźców już przebywających w UE. Władze w Londynie argumentowały jednak, że ich przesiedlanie zachęci innych nieletnich, a także ich rodziców, do ryzykownej podróży do Europy.

– Rząd dotychczas stosował podwójne podejście, jeśli chodzi o zarządzanie kryzysem migracyjnym: z jednej strony pomoc najsłabszym, ale bez jednoczesnego zachęcania do nowych niebezpiecznych przepraw do Europy. Takie podejście będzie kontynuowane dzięki tej inicjatywie, przy ograniczeniu programu jedynie do dzieci zarejestrowanych przed wejściem w życie porozumienia UE z Turcją 20 marca – poinfor-

mowano w komunikacie służb prasowych Camerona.

Rząd podał, że „działający wstecz charakter” nowej inicjatywy gwarantuje, że nie będzie ona stanowić „patologicznej zachęty” dla rodzin, by powierzały swe dzieci przemytnikom ludzi.

Inicjator poprawki mającej na celu przyjmowanie dziecięcych uchodźców z krajów Europy, laburzystowski polityk lord Dubs z zadowoleniem przyjął deklarację rządu. On sam trafił do Wielkiej Brytanii w 1939 roku w ramach operacji Kindertransport, która przed II wojną światową pozwoliła uratować tysiące żydowskich dzieci.

Lord Dubs wyraził nadzieję, że „premier dotrzyma słowa i sprawnie przystąpi do zagwarantowania, że Home Office (MSW) w ścisłej współpracy z lokalnymi władzami znajdzie rodziny, które zapewnią tym młodym ludziom bezpieczny i spokojny dom”.

Ponieważ lord Dubs zapewnił sobie poparcie części konserwatywnych deputowanych, rząd Camerona stanął w obliczu groźby porażki w głosowaniu w Izbie Gmin. «

Diament wielkości piłeczki tenisowej trafi na aukcję

»

Olbrzymi diament, wielkości piłeczki tenisowej, który może osiągnąć cenę ponad 70 mln dolarów, pojawi się na aukcji w domu Sotheby's w Londynie w ostatnich dniach czerwca.

Jest to największy diament odkryty w przeciągu ponad stulecia. Znaleziono go w listopadzie zeszłego roku w Botswanie, w kopalni należącej do kanadyjskiej firmy Lucara Diamond Corporation.

Ważący 1109 karatów kamień 634-MAKIETA 1 01-23.indd 16

nazwano Lesedi la Rona, co w lokalnym języku tswana oznacza „nasze światło”.

Jest drugim co do wielkości nieobrobionym diamentem wysokiej jakości. Zdaniem specjalistów z Sotheby's może okazać się po opracowaniu i oszlifowaniu klejnotem „o wyjątkowej przejrzystości”.

Największym dotąd diamentem był słynny Cullinan o wadze 3106 karatów, znaleziony w Afryce Południowej w 1905 roku. Pocięto go na dziewięć mniejszych,

które weszły w skład brytyjskich klejnotów koronnych.

Cena Lesedi la Rona może przebić rekordowe 48,5 mln dolarów, jakie uzyskał w zeszłym roku na aukcji w Genewie rzadkiej niebieskiej barwy brylant „Błękitny księżyc” mający 12,03 karata.

Nabył go w prezencie dla swojej siedmioletniej córeczki miliarder z Hongkongu Joseph Lau. Aukcja Lesedi la Rona odbędzie się w Londynie 29 czerwca. « 10/05/2016 17:20:39

017

634-MAKIETA 1 01-23.indd 17

10/05/2016 17:20:41

018

WIADOMOŚCI Na wyspach

Referendum w sprawie Brexitu uruchomi efekt domina Blisko połowa wyborców w ośmiu dużych państwach UE chce zagłosować w sprawie dalszego członkostwa swego kraju we Wspólnocie, tak jak 23 czerwca we własnym plebiscycie zrobią to Brytyjczycy – wynika z opublikowanego sondażu Ipsos/MORI.

634-MAKIETA 1 01-23.indd 18

»

Prawie 50 proc. uczestników badania w Belgii, Francji, Niemczech, Włoszech, Polsce, Hiszpanii, Szwecji i na Węgrzech oceniło, że brytyjskie referendum grozi wywołaniem podobnego efektu w innych krajach UE. W Niemczech, Włoszech, Szwecji i na Węgrzech ponad połowa wyborców uważa, że jeśli Wielka Brytania zagłosuje za wyjściem z Unii, inne kraje pójdą za jej przykładem. 58 proc. Włochów i 55 proc. Francuzów chce swojego plebiscytu niezależnie od wyniku brytyjskiego referendum.

Badanie pokazuje jednak, że Europejczycy wykazują większy entuzjazm w kwestii samej możliwości zagłosowania niż wyjścia ze Wspólnoty – skomentował dziennik „Financial Times”. Za opuszczeniem UE chce głosować 48 proc.

Włochów, 41 proc. Francuzów, 34 proc.

Niemców i 26 proc. Hiszpanów. W Polsce odsetek zwolenników wyjścia – 22 proc. – okazał się najmniejszy w grupie badanych krajów.

We Włoszech antyestablishmentowy Ruch Pięciu Gwiazd, który domaga się wyjścia kraju ze strefy euro, urósł do rangi drugiego ugrupowania w kraju.

Odejścia od wspólnej waluty domaga się również skrajnie prawicowy Front Narodowy we Francji.

W uśrednionym ujęciu 49 proc. mieszkańców ośmiu objętych badaniem krajów uważa, że Brytyjczycy zagłosują w czerwcu za wyjściem z UE. We Włoszech odsetek osób przekonanych o nadchodzącym Brexicie wyniósł 60 proc., we Francji 58 proc., w Polsce i Niemczech – nieco ponad 40 proc., a w samej Wielkiej Brytanii – tylko 35 proc. Ogółem w UE ponad połowa (53 proc.) wyborców jest przekonanych, że Wielka Brytania pozostanie członkiem UE. Zdaniem wyborców w UE ewentualny Brexit bardziej odbiłby się na gospodarce unijnej (51 proc.) niż brytyjskiej (36 proc.).

Przedstawiciele brytyjskiej kampanii za wyjściem kraju z UE twierdzą, że Unia jest skazana na ściślejszą integrację, ale sondaż pokazuje, że zdanie to podziela niewielu wyborców. W ośmiu badanych krajach i Wielkiej Brytanii niewiele ponad 20 proc. respondentów uważa, że prawdopodobna jest większa integracja Wspólnoty przed 2020 rokiem, podczas gdy według 40 proc. wzajemne więzy między członkami bloku ulegną rozluźnieniu.

Sondaż przeprowadzono między 25 marca a 8 kwietnia na podstawie rozmów przeprowadzonych z 500-1000 respondentów w każdym z objętych badaniem krajów. «

10/05/2016 17:20:43

019

634-MAKIETA 1 01-23.indd 19

10/05/2016 17:20:44

Fot. PAP/EPA/Max Alexander/ESA

020

WIADOMOŚCI NA wyspach

Kierowca w kosmosie, pojazd na ziemi Brytyjski astronauta Tim Peake przebywa obecnie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). 29 kwietnia pokierował stamtąd łazikiem Bridget, który poruszał się po stacji w Stevenage w Wielkiej Brytanii, gdzie zbudowano imitację powierzchni Marsa. Eksperyment był częścią projektu, mającego na celu przygotowanie kolejnej bezzałogowej misji na Czerwoną Planetę.

Nowa gazeta przestała wychodzić po 9 tygodniach

»

Dziennik „The New Day”, którego pierwszy numer wyszedł w Wielkiej Brytanii 29 lutego, przestał ukazywać się już z powodu niesatysfakcjonującej sprzedaży. Nakład gazety, wydawanej przez koncern Trinity Mirror, spadł do 40 tys. egzemplarzy.

Trinity Mirror oświadczył, że sprzedaż pozostaje „poniżej oczekiwań”. Redaktor naczelna Alison Phillips zapewniła, że „spróbowano wszystkiego” w zdobyciu przychylności czytelników, ale – jak 634-MAKIETA 1 01-23.indd 20

dodała – „prawda jest taka, że nie było ich wystarczająco wielu”.

Początkowo planowano, że tytuł, który z założenia miał być skierowany do szerokiego grona czytelników, będzie sprzedawał się w liczbie około 200 tys. egzemplarzy, ale pod koniec oszacowano ją na około 40 tys.; dlatego znika z rynku zaledwie dziewięć tygodni od debiutu.

Gazeta, której pierwszy numer wyszedł w lutym, miała być „neutralna politycznie i skierowana do zabieganego czytelnika”.

Według wydawcy był to pierwszy tytuł tego rodzaju od 30 lat. Deklarowano, że gazeta jest skierowana do „szerokiego grona czytelniczek i czytelników, którzy szukają czegoś innego”. Dziennik nie miał strony internetowej, ale był obecny w mediach społecznościowych.

W dniu debiutu za darmo rozprowadzono około 2 mln egzemplarzy. Przez pierwsze dwa tygodnie cena wynosiła 25 pensów, a później wzrosła do 50 pensów. « 10/05/2016 17:20:46

634-MAKIETA 1 01-23.indd 21

10/05/2016 17:20:47

022

WIADOMOŚCI Na wyspach

Wypadek w pracy – twoje prawa Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków pracy. Musi on zatem upewnić się, że maszyny, których używają pracownicy, są sprawne. Pracodawca musi serwisować sprzęt oraz organizować szkolenia i kursy BHP dla pracowników. Właściciel firmy jest również odpowiedzialny za przyjęcie na dane stanowisko osób, które nie będą stwarzały zagrożenia dla innych współpracowników.

»

Niestety pomimo wymogów nakładanych na pracodawcę do wypadków w pracy dochodzi dosyć często. Pojawia się wówczas pytanie o to, co przysługuje w takiej sytuacji poszkodowanemu i jakie kroki należy przedsięwiząć, aby zwiększyć swoją szansę na wygraną.

Pracownikowi, który odniósł obrażenia ciała, przysługuje prawo do wypłaty chorobowego. Jest to zazwyczaj podstawowe chorobowe, tzw. Statutory Sick Pay, które wypłaca się, jeżeli pracownik jest nieobecny w pracy z powodu choroby powyżej czterech dni. Niektórzy pracodawcy są w stanie zaoferować pracownikom dodatkowe chorobowe, nawet do 100% wynagrodzenia. Jest to tzw. Company Sick Pay i jest ono opcjonalne. Jego wypłata leży wyłącznie w gestii pracodawcy. To, czy mamy możliwość skorzystania z takiego chorobowego, można sprawdzić, czytając umowę o pracę, w której powinna być zawarta informacja o zasiłku.

Jeżeli pracownik pozostaje na zwolnieniu chorobowym przez dluższy okres, wówczas może starać się o dodatkowe

634-MAKIETA 1 01-23.indd 22

zasiłki, takie jak Income Support lub Employment and Disability Allowance.

Warto udać się do lokalnego Jobcentre w celu ustalenia, czy dany zasiłek nam przysługuje.

Jeżeli wypadek zdarzył się z winy pracodawcy, wówczas pracownik może się starać o odszkodowanie.

Pamiętajmy, że kiedy ma miejsce wypadek, należy go zgłosić swojemu przełożonemu i upewnić się, że został on zapisany w księdze wypadków. Ważne jest, aby sprawdzić treść opisu wypadku.

Podpisany przez nas opis jest ważnym dowodem w sprawie i dlatego tak ważne jest, aby nie znajdowało się w nim coś, co mogłoby niekorzystnie wpłynąć na naszą sprawę. Jeżeli nie rozumiemy treści opisu, poprośmy kogoś, żeby nam wszystko przetłumaczył. Jeżeli mamy taką możliwość, zróbmy zdjęcia z miejsca zdarzenia. Jeżeli po wypadku udaliśmy się do szpitala, upewnijmy się, że zostało dokładnie zapisane, jak doszlo do wypadku.

Należy także pamiętać o gromadzeniu dowodów w swojej sprawie. Zatrzy-

mujmy wszystkie rachunki, zapisujmy, ile razy byliśmy u GP. Jeżeli ktoś z najbliższych zapewnił nam opiekę po wypadku, zapisujmy dokładnie, co ta opieka obejmowała i jak długo trwała, gdyż koszty opieki będzie można wyegzekwować od strony przeciwnej. «

Miałeś wypadek w pracy?

Zadzwoń do DNS Claims na 0208 741 7762. Pomożemy Ci odzyskać należne odszkodowanie!

10/05/2016 17:20:49

023

634-MAKIETA 1 01-23.indd 23

10/05/2016 17:20:50

Zdjęcia: Matt Cardy / Getty Images

024

TEMAT NUMERU HISTORIE NIEWYJAŚNIONE

634-MAKIETA 2 24-41.indd 24

10/05/2016 17:21:24

Miasto śmierci

025 Znaków zapytania nie brakowało. I nie brakuje do dziś. Jaka tajemnica kryje się za samobójczą śmiercią 79 młodych ludzi w walijskim mieście Bridgend?

Piotr Gulbicki

»

Był 5 styczeń 2007 roku. Kiedy w opuszczonym warsztacie znaleziono wiszące na sznurze ciało 18-letniego Dale’a Crole’a nikt nie przypuszczał, że to początek czarnej serii. Tymczasem niedługo potem powiesił się David Dilling (19), a następnie Tom Davies (20), Allyn Price (21) i James Knight (26). W ich ślady poszli inni. W ciągu pięciu lat w Bridgend i okolicach miasta samobójstwo popełniło 79 osób w wieku 13-41 lat. Zdecydowaną większość stanowili nastolatkowie i młodzi ludzie dopiero wchodzący w dorosłe życie.

Liczba 79 to oficjalne dane, chociaż nie brakowało spekulacji, że zgonów mogło być więcej. Wpłynęło na to nie do końca przejrzyste postępowanie policji, która w 2010 roku zaapelowała do dziennikarzy, żeby nie informowali o kolejnych samobójstwach – chcąc w ten sposób położyć tamę pladze śmierci i zniechęcić potencjalnych naśladowców. Co więcej, funkcjonariusze nie komentowali różnych pojawiających się teorii na temat przyczyn tajemniczych zgonów, a posłanka z tego okręgu Madeleine Moon stwierdziła wręcz, że to media są częścią problemu. Dlaczego? Bo podgrzewają atmosferę szukając sensacji.

Tymczasem znaków zapytania nie brakowało. Zaledwie jedna osoba pozostawiła list pożegnalny, a niemal wszystkie ofiary znaleziono powieszone w charakterystyczny sposób – z palcami stóp dotykającymi podłoża bądź w pozycji klęczącej.

Znamienny jest też fakt, że życie odbierali sobie młodzi ludzie, którzy w większości wcześniej sprawiali wrażenie szczęśliwych, a wielu z nich miało szerokie plany na przyszłość…

Feralne drzewo

– Z zadowolonego, tryskającego humorem chłopca, nagle zmienił się w zombie – mówiła Elaine Beecham. W lutym » 634-MAKIETA 2 24-41.indd 25

10/05/2016 17:21:25

026

TEMAT NUMERU HISTORIE NIEWYJAŚNIONE

„Posępne miasto” Bridgend

2010 roku jej 20-letni syn Justin przyznał, że ma myśli samobójcze, dlatego rodzice zorganizowali mu spotkanie z psychologiem. Na niewiele się to jednak zdało.

W środku nocy chłopak poszedł do drzewa na którym wcześniej powiesił się jego przyjaciel Tom Davies, zarzucił szlafrok na gałąź i próbował się zabić. Materiał nie wytrzymał pod naporem ciężaru, 20-latek spadł na ziemię, po czym wystraszony wezwał pogotowie. Kilka godzin później powiedział do swojej matki – „na szczęście dla ciebie pękło”. Ale, jak się okazało, nie odpuścił. Jednej z kolejnych nocy, dokładnie o godzinie 1.45, chwycił za pasek od spodni i wybiegł z domu, a widząc to przerażona Elaine Beecham zadzwoniła na policję. Chłopak znowu skierował się ku feralnemu drzewu i mimo szybkiej akcji ratowników tym razem skutecznie zrealizował swój plan. Podobnie jak w innych przypadkach można było odnieść wraże634-MAKIETA 2 24-41.indd 26

nie, że jakaś niewidzialna siła pchała go do samobójstwa.

Potem rutynowe czynności, identyfikacja ciała, rozpacz bliskich. I powracające pytanie – „dlaczego?”. A także tatuaże wykonywane przez członków rodziny i przyjaciół zmarłych, mające podtrzymać pamięć o tych, którzy odeszli.

Rówieśnikiem Justina Beechama był Liam Clarke. 20-latek miał czarny pas w taekwondo, dobrze płatną pracę i pogodne usposobienie. Często był duszą towarzystwa – tak, jak podczas firmowego przyjęcia z okazji zbliżających się świąt Bożego Narodzenia 2007 roku, kiedy przebrany za św. Mikołaja rozdawał prezenty i zabawiał kolegów z pracy. Tryskał humorem, a dwa dni później… już nie żył.

Po kłótni ze swoją dziewczyną powiesił się na miejscowym placu zabaw.

– Zachowywał się tak, jakby coś złego w niego wstąpiło. Wychodząc z domu

wykrzykiwał „Pokażę ci!” – opowiadała matka chłopaka Alison. W pogrzebie Clarke’a uczestniczyła jego była dziewczyna Kelly Stephenson. – Nie mogę uwierzyć, że Liam zachował się tak samolubnie. To niepojęte – mówiła 20-latka do swoich bliskich. Ale dzień po tym, jak dowiedziała się, że jej kuzyn Nathaniel Pritchard popełnił samobójstwo, zrobiła to samo.

Bez nadziei

Bridgend, południowa Walia. Bogata tradycja, historia miesza się z teraźniejszością. Wykopaliska wskazują, że okolica była zamieszkana już w okresie przedrzymskim. Później przechodziła różne koleje. Podczas II wojny światowej w mieście znajdowała się jedna z największych w kraju fabryk amunicji, zatrudniająca 40 tys. pracowników. Okoliczne tereny sły10/05/2016 17:21:25

027

nęły z kopalń węgla, którym kres położyła dopiero twarda polityka brytyjskiej premier Margaret Thatcher. Po ich zamknięciu pod koniec lat 70. ubiegłego stulecia wielu ludzi straciło pracę i źródło utrzymania. W to miejsce wyrosły fabryki.

Obecnie w Bridgend mieszka 39 tys. ludzi. W samym mieście, gdyż okręg noszący identyczną nazwę liczy ponad trzykrotnie więcej mieszkańców. Pamięć o wydarzeniach sprzed kilku lat jest tu ciągle żywa, odbiły się one szerokim echem nie tylko na Wyspach. Bo chociaż masowe targnięcia się na własne życie zdarzały się w historii także wcześniej, to jednak sporadycznie i nigdy na taką skalę. „Najbardziej posępne miasto w Wielkiej Brytanii”, „Miasto samobójców”, „Miasto bez nadziei” – donosiły tytuły gazet.

– Tak duża liczba samobójstw w jednym miejscu jest zjawiskiem zupełnie niespotykanym – twierdzi dr Lisa Boesky, 634-MAKIETA 2 24-41.indd 27

autorka książki „When to worry: how to tell if your teen needs help”.

Dlaczego do tragedii doszło akurat w Bridgend? Snuto na ten temat różne teorie. Według jednych, winny temu jest przygnębiający, ponury klimat i gęste mgły, które często spowijają okolicę. Z kolei inni dowodzili, że to, co się wydarzyło, jest klasycznym przykładem „efektu Wertera”. W wydanej w 1774 roku książce „Cierpienia młodego Wertera” Johann Wolfgang Goethe opisuje historię młodego mężczyzny, który strzela sobie w głowę z powodu nieodwzajemnionej miłości oraz faktu, że nie potrafi odnaleźć się w burżuazyjnym społeczeństwie, w jakim przyszło mu żyć. Powieść odbiła się szerokim echem w całej Europie, a po jej publikacji wielu młodych mężczyzn, wzorując się na bohaterze, popełniło samobójstwo – na zasadzie efektu domina.

W przypadku Bridgend dochodzi do tego tzw. syndrom Gilberta Grape’a, który »

Tak duża liczba samobójstw w jednym miejscu jest zjawiskiem zupełnie niespotykanym

10/05/2016 17:21:26

028

TEMAT NUMERU HISTORIE NIEWYJAŚNIONE

Powieszenie wśród nastolatek i kobiet jest rzadkością – zdaniem specjalistów dlatego, że przywiązują większą wagę do swojego wyglądu niż mężczyźni, nawet po śmierci

można streścić jako znudzenie życiem w peryferyjnej okolicy. Jedna z dziewcząt pytanych przez „The Telegraph” stwierdziła wprost: – Ludzie popełniają samobójstwa, ponieważ nie ma tu nic ciekawego do robienia. A inna przyznała: – Naprawdę czasami czuję, że nigdy się stąd nie wyrwę.

– Samobójstwa w Bridgend prawdopodobnie są efektem naśladownictwa.

Ale nakłada się na to wiele różnych czynników – impulsywność, upadająca ekonomia, beznadzieja dnia codziennego oraz mgły otaczające miasto, szczególnie podczas długich zimowych miesięcy – uważa Loren Coleman, autorka książki „Suicide Clusters”.

Raport koronera

To tylko część przypuszczeń, bo nie brakowało i innych. Według jednej z hipotez ofiary mogły należeć do internetowego kultu samobójców. Kiedy odnajdywano wisielców, często ich przyjaciele zakładali w sieci poświęcone im strony pamięci. Cieszyły się one dużą popularnością, przynosząc zmarłym po kilka tysięcy „przyjaciół” – znacznie więcej, niż mieli w realnym życiu.

To mogło działać na wyobraźnię tym bar634-MAKIETA 2 24-41.indd 28

dziej, że – jak się okazało – w dwóch przypadkach osoby piszące panegiryki na cześć ofiar, kilka tygodni później same zdecydowały się na samobójczy krok.

Pojawiła się również teoria, że śmierć młodych ludzi to uboczny efekt doświadczeń prowadzonych na zlecenie brytyjskich służb specjalnych, testujących za pomocą fal radiowych sterowanie ludzkim umysłem i ludzkimi zachowaniami – jako kontynuacja amerykańskiego programu Pandora, testowanego przez CIA w latach 60. ubiegłego wieku.

Do ciekawych wniosków doszedł z kolei psychiatra, prof. David Healy. Jak zauważył, w dziewięciu przypadkach samobójcy z Bridgend zażywali leki antydepresyjne, ale i w odniesieniu do innych ofiar tego nie wykluczono. Co ciekawe, jak udowodniono wcześniej, na liście medykamentów mogących mieć wpływ na popełnienie samobójstwa bądź zabójstwa są różne tabletki – na utratę wagi, przeciwbólowe, antykoncepcyjne, przeciwdrgawkowe, na astmę, na trądzik. A także duża liczba antybiotyków.

– To bardzo ważny ślad, tyle, że koronerzy często nie wykazują tego w swoich raportach. Chyba, że przedawkowa10/05/2016 17:21:27

029 nie leków było bezpośrednią przyczyną śmierci – dowodzi prof. Healy, podkreślając, że nie ulega wątpliwości, iż wielu samobójców z Bridgend zażywało leki antydepresyjne.

Jednak wiemy o tym tylko dlatego, że policja bądź rodziny zmarłych poruszały ten wątek podczas śledztwa, co podchwycili dziennikarze w swoich artykułach.

A może rację ma Alex Shoumatoff, który na łamach „Vanity Fair” pisze, że problem leży w klimacie społecznym. Wysokie oczekiwania materialne współczesnego społeczeństwa, brak perspektyw, utrata tradycyjnych wartości, rozbite rodziny – to czynniki wpływające na dezintegrację życia. Zostaliśmy zredukowani do roli konsumentów, gdzie duchowość i myślenie nie są w cenie.

Cofnąć czas

Powiesiła się we własnej sypialni, niemal rok po zgonie Dale’a Crole’a. 17-letnia Natasha Randall była piętnastą ofiarą samobójczej serii w Bridgend, a jednocześnie pierwszą osobą płci żeńskiej na tej liście. Niedługo potem odnaleziono kolejne zwłoki, 16-letniej Jenny Perry, na które natknął się mężczyzna spacerujący z psem. Sznur przywiązany był do najniższej gałęzi drzewa, dlatego dziewczyna wyglądała jakby klęczała i modliła się. Z relacji jej matki wynikało, że córka ostatnio była przygnębiona, gdyż jej były chłopak znalazł sobie inną wybrankę. – Ale przecież to nie tłumaczy podjętego przez nią kroku. Nie wierzę, że Jenny świadomie chciała się zabić, myślę, że to był przypadek – mówiła matka samobójczyni.

Te dwa zgony zapoczątkowały kolejne. Co jest o tyle dziwne, że zazwyczaj nastolatki i kobiety popełniają samobójstwo przedawkowując leki albo podcinając sobie żyły.

Powieszenie wśród nich jest rzadkością – zdaniem specjalistów dlatego, że przywiązują większą wagę do swojego wyglądu niż mężczyźni, nawet po śmierci. Przy czym w ich przypadku to raczej krzyk o pomoc, stąd używany czasami termin parasamobójstwo – oznaczający świadome samookaleczenie się, mające zwrócić uwagę innych, bez intencji rzeczywistego odebrania sobie życia.

Tajemnicze wydarzenia w walijskim mieście pchnęły reżysera Johna Micheala Williamsa do zajęcia się tematem.

Amerykanin przyjechał do Bridgend, gdzie przeprowadził własne dochodzenie.

– Bliscy ofiar mówili mi, że nigdy nie spodziewali się, iż coś takiego może się zdarzyć. Dla nich było to zupełne zaskoczenie – przyznał Williams, który spędził trzy lata zgłębiając sprawę. Owocem tego jest film dokumentalny „Bridgend”. – Uczymy dzieci, żeby nie siadały za kierownicą samochodu po alkoholu, albo nie brały narkotyków. Okazuje się, że musimy robić to samo odnośnie samobójstw – dodał filmowiec. Śmierć bliskich, tym bardziej w takich okolicznościach, powoduje różne reakcje. Michelle Stephenson, która w czarnej serii straciła 6 członków rodziny oraz przyjaciół, na swoje 40. urodziny zaprosiła 150 gości i wyprawiła bal. Każdy przyszedł w odświętnym ubraniu, a didżej puszczał tylko stare piosenki – żeby symbolicznie, na tę jedną noc, cofnąć czas. – Ludzie mówili, że są ze mnie dumni, gratulowali, że po tym wszystkim się nie załamałam. A cóż mam robić? Podnoszę głowę do góry i idę dalej – stwierdziła 40-latka. « 634-MAKIETA 2 24-41.indd 29

10/05/2016 17:21:28

Fot. PAP/EPA / Facundo Arrizabalaga

030

KOMENTARZ TYGODNIA polityka

Lider Partii Pracy Jeremy Corbyn wychodzi ze swojego domu w Londynie w piątek 6 maja w dniu ogłoszenia wyników wyborów lokalnych w Wielkiej Brytanii

Wyborczy pat Zwycięstwo laburzysty Sadiqa Khana w Londynie to symboliczny i polityczny przełom, ale wyniki wyborów lokalnych pokazują, że dla Partii Pracy droga do władzy wciąż jest daleka.

Radosław Zapałowski

»

Niemal rok po tym, jak Brytyjczycy dali zdecydowane zwycięstwo i mandat do samodzielnego rządzenia Davidowi Cameronowi, polityczna karta nieco się odwróciła. Nie na tyle jednak, żeby wywołać politycznie trzęsienie ziemi. Ale co ciekawsze, wybory lokalne zrewidowały pisane wcześniej scenariusze. Wszelkie założenia oraz przewidywania okazały się błędne.

Wyborcy po raz kolejny udowodnili, że przykładanie wagi do sondaży i śledzenie narracji to błąd. Brytyjski demos chodzi własnymi ścieżkami i mija się z ankieterami, publicystami, ekspertami i politologami.

Niemal wszyscy zakładali, że lokalne wybory zakończą się katastrofą dla Partii Pracy i kompromitacją Jeremiego Cor634-MAKIETA 2 24-41.indd 30

byna. Sadiq Khan miał mieć poważny problem ze zwycięstwem w wyborach na burmistrza Londynu ze względu „antysemicką aferę”, która wybuchła tuż przed głosowaniem. W konsekwencji na lewicy planowano mały pałacowy przewrót. Dotkliwa porażka Labour miała być szansą na odsunięcie Corbyna od władzy nad partią. Zamiast tego mamy polityczne status quo. Wyniki wyborów lokalnych dla brytyjskiej lewicy nie były ani niespodziewanym wielkim zwycięstwem, ani przewidywaną wielką przegraną. Labour utrzymała swoją pozycję w samorządach i zachowała 98 proc. miejsc w radach. Wynik nie był gorszy od uznanych za sukces wyborów samorządowych z 2012 roku. Ale fatalna postawa Labour w Szkocji oraz fakt, że lewica nie była w stanie zdecydowanie pobić Torysów pozwala kryty-

kom Corbyna twierdzić, że pod obecnym przywództwem Partia Pracy nie ma szans na odbicie 10 Downing Street z rąk konserwatystów.

Właściwie w zależności od sympatii politycznych można wynik wyborów lokalnych opisywać na różny sposób. Zwolennicy Corbyna ogłosili sukces, bo mimo ostrej kampanii medialnej i permanentnej krytyki również wewnątrz własnego obozu utrzymali pozycję, a do tego zdobyli Londyn, co potwierdza talenty polityczne i strategię Jeremiego Corbyna. Prawe skrzydło Labour ogłosiło klęskę, bo jak napisał zadeklarowany centrysta, publicysta „Observera” Andrew Rawnsley, to „najgorszy wynik wyborów lokalnych pod przewodnictwem nowego lidera opozycji od pół wieku”. A Khan wygrał, bo dystansował się od Corbyna jak 10/05/2016 17:21:30

031 tylko mógł. Sukces ogłosili także Torysi.

W końcu Labour utraciło trochę samorządowców w Walii, Szkocji i Anglii. Londyn był zaś aberracją. Ale najważniejsze, że opozycja nie osiągnęła znaczącej przewagi. Mimo że biorąc pod uwagę głosowanie powszechne, Labour wygrała zdecydowanie. Paradoksalnie wszyscy mają rację. Bo owe wybory lokalne nie pozwalają na sformułowanie jasnej, klarownej analizy stanu ducha brytyjskiego elektoratu. Polityczna dynamika na Wyspach jest skomplikowana.

Obywatel Khan

Bezdyskusyjne jest jedynie zdecydowane zwycięstwo Sadiqa Khana w Londynie. To coś, co ma symboliczne znaczenie i wpływa na rzeczywistość, również poza Wielką Brytanią. W czasie, kiedy rozprzestrzeniają się: brunatna zaraza, islamofobia, ksenofobia i nacjonalizmy, mieszkańcy stolicy na najwyższy w niej urząd wybrali muzułmanina, syna emigranta z Pakistanu. Triumfem londyńczyków i całego obozu liberalnego jest nie fakt, że wygrał muzułmanin, lecz, że dla mieszkańców Londynu wyznanie i etniczne pochodzenie kandydata okazały się być bez znaczenia. To w jakimś sensie polemika mieszkańców stolicy Anglii z tymi, którzy bezpodstawnie uważają, że napięcie etniczne i religijne między muzułmanami i nie-muzułmanami jest nie do przeskoczenia. Że różnorodność, wielokulturowość i emigracja niszczy zachodnie społeczeństwa. Że nie da się żyć obok siebie. Że multikulti to szaleństwo. To piękna odpowiedź Londynu na wizję świata według Donalda Trumpa, Victora Orbana, Jarosława Kaczyńskiego i całej rzeszy jawnych oraz ukrytych rasistów i bigotów. Do tego jeszcze londyńczycy pokazali, że nie godzą się na politykę, która realne problemy i projekty konkretnego działania usiłuje zastąpić afiliacjami kulturowymi i etnicznymi oraz szczuciem tożsamościowym.

Brudna kampania Torysów i Zaca Goldmistha, jak na brytyjskie standardy obrzydliwie rasistowska, została potępiona. A sam kandydat Partii Konserwatywnej na burmistrza Londynu, skądinąd postępowy, sympatyczny i proekologiczny, ma teraz olbrzymie brzemię, z którym będzie musiał się zmagać przez całą swoją polityczną karierę. Goldmisth miał wybór. Mógł pielęgnować swój liberalny wizerunek, pozostać w roli progresywnego konserwatysty na lewej flance swojej partii i wygrać (momentami sondaże dawały mu lekką przewagę), ale zdecydował się na narrację wykorzystującą antyislamskie 634-MAKIETA 2 24-41.indd 31

uprzedzenia, żeby zapewnić sobie haniebne zwycięstwo. To była kampania bazująca na strachu, uprzedzeniach i bigoterii. Na szczęście nieskuteczna, co jednie potwierdza po raz kolejny wyjątkowość Londynu nie tylko jako najbardziej zróżnicowanego etnicznie miasta na świecie, ale także niezwykle liberalnego. I nie umniejsza temu fakt, że Khan jest politykiem umiarkowanym, w zasadzie centrystą i bliżej mu do Blaira niż do obecnych władz Labour.

W Londynie socjalistycznej rewolucji nie będzie, ale mieszkańcy metropolii mają szansę na nieco bardziej przyjazną politykę. W końcu Khan oparł swoją kampanię na propozycjach odnoszących się do realnych, materialnych bolączek mieszkańców miasta. Zapowiedział zamrożenie cen transportu miejskiego na cały okres swojej kadencji oraz budowę mieszkań komunalnych. Zwłaszcza przerwanie zaklętego kręgu astronomicznych cen nieruchomości w stolicy to priorytet nowego burmistrza. I nadzieja londyńczyków na lokum,

wyrost, bo jednak lokalna polityka rządzi się swoimi prawami i ma własną dynamikę, ale to jedyny, prawdziwy polityczny test, jaki przechodzą liderzy ugrupowań w trakcie kadencji. Problem w tym, że czwartkowe wybory nic nie wyjaśniły, a wyniki nie pozwalają na zdecydowane opinie.

Potwierdziła się dominacja Szkockiej Partii Narodowej na północy. Nikt jednak nie jest tym zaskoczony. Nawet trzecie miejsce Labour w Szkocji niespecjalnie dziwi, bo Partia Pracy w Edynburgu praktycznie się nie liczy. Lewicowych wyborców zgarnęła SNP, a Corbyn nie ma szans ani możliwości żeby ich odzyskać. Przynajmniej dopóki liderka szkockich nacjonalistów Nicola Sturgeon się nie skompromituje.

UKiP zyskał trochę przyczółków w północnej Anglii, ale nie tyle, żeby można było prognozować ksenofobiczną rewolucję w postindustrialnej części Wielkiej Brytanii. Niewiele mówią wyniki wyborów w południowej Anglii. Owszem, Partia Pracy, jako siła opozycyjna, nie zdobyła

które nie będzie pożerało większości zarobków. Londyński rynek nieruchomości to, jak ładnie określił filmoznawca i publicysta Jarosław Pietrzak, „zderegulowana, globalna pralnia brudnych pieniędzy i spekulacyjny plac zabaw oligarchów ze wszystkich stron świata” i wątpliwe, aby Khan to zmienił. W końcu uzdrowienie londyńskiego rynku nieruchomości to zadanie bardziej dla rewolucjonisty niż dla pragmatyka, którym jest nowy burmistrz stolicy, ale w tej kwestii nawet drobne korekty przyniosą ulgę mieszkańcom metropolii.

żadnych nowych okręgów, co nie zdarzyło się od 1985 roku, ale z drugiej strony sondaże wieściły totalną klęskę Labour i przejęcie władzy lokalnej przez Torysów. Konserwatyści przetrwali mimo wojny wewnątrzpartyjnej, toczącej się w sprawach referendum europejskiego, gabinetowych roszad, dymisji i chaosu. Na wybory nie wpłynął ani negatywnie oceniany budżet, ani ekonomiczna zadyszka. W zasadzie najważniejsze siły polityczne w Wielkiej Brytanii mogą czuć niedosyt i jednocześnie zadowolenie.

Wszyscy mogą spokojnie wrócić do swoich stanowisk i pozycji. Wyborczy pat niczego nie wyjaśnia, nie daje możliwości politycznych prognoz i co ważniejsze – ogranicza pole manewru wewnątrz partii. Jeśli owe wybory miały odpowiedzieć na pytanie, czy Jeremy Corbyn jest w stanie zwyciężyć w wyścigu do 10 Downing Street, to wciąż pozostaje ono otwarte. «

Triumfem londyńczyków i całego obozu liberalnego jest nie to, że wygrał muzułmanin, lecz to, że dla mieszkańców Londynu wyznanie i etniczne pochodzenie kandydata okazały się być bez znaczenia

Nikt nic nie wie

Im dalej od Londynu, tym próba uchwycenia politycznego klimatu w Wielkiej Brytanii jest trudniejsza. Zazwyczaj wybory samorządowe traktowane są jako prognostyk wyborów do parlamentu. Trochę na

10/05/2016 17:21:30

032

felieton moszczyński

Obchody katyńskie w Cannock – bez polskich sztandarów W niedzielę 8 maja odbyły się obchody związane z 76. rocznicą zbrodni katyńskiej przy pomniku katyńskim w lesie zwanym Cannock Chase w hrabstwie Staffordshire.

Wiktor Moszczyński

»

Pomnik wniesiono i poświęcono w roku 1979 dzięki staraniom polskich organizacji i brytyjskich przyjaciół, współpracujących przez lokalne Anglo-Polish Society. Pomnik składa się z wielkiego głazu z napisem określającym szczegóły zbrodni, nad którym rozpościera szkrzydła wielki orzeł.

Co roku od 1979 obchody organizowane są przez koło SPK nr 239 w Wolverhampton i przez lokalną parafię polską w tym mieście. Obchody wspierane są corocznie przez polskie rodziny, przez sąsiednie koła SPK, ale również przez brytyjskie koła weteranów, lokalne oddziały Royal British Legion i przez lokalne władze samorządowe.

Po mszy św. w kościele polskim p/w Świętej Trójcy w Wolverhampton, uczestnicy obchodów spotkali się pod pomnikiem o godzinie 13.30 w pięknej wiosennej pogodzie. Obchody ponownie prowadziła dotychczasowa prezes Koła SPK nr 239, p. Mirosława Kisiel, która jest głównym organizatorem tych obchodów od wielu lat. Zarządziła wprowadzenie sztandarów.

634-MAKIETA 2 24-41.indd 32

Niestety w tym roku nie było tradycyjnych sztandarów kół SPK, bo w umowie ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Polskich Weteranów Fundacja SPK zażądała tymczasowy zakaz publicznego używania sztandarów i nie zgodziła się na jednorazowy występ sztandarów na te obchody. Dlatego za pomnikiem ustawiły się tylko brytyjskie sztandary i jeden sztandar byłego koła SPK nr 239 w Wolverhampton.

Pani Kisiel przywitała gości polski i brytyjskich, a przede wszystkiem przedstawicieli lokalnych władz, a więc Cllr. Iana Brookfielda, burmistrza (Lord Mayor) miasta Wolverhampton z małżonką i radnych z Lichfield District Council, ze Stafford Borough Council i ze Staffordshire County Council. Wśród innych gości przywitała też Timothy Bucknall, z organizaji Kresy-Siberia, i p. Smogorzewskiego, prezesa White Eagle Club ze Stafford.

Po odśpiewaniu „Pod Twoją Obronę” przez chór „A to kto” z Wolverhampton, przemawiali kolejno: Czesław Maryszczak, przewodniczący Fundacji SPK w Wielkiej Brytanii, Wiktor Moszczyński, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół

Polskich Weteranów i Barbara Armatys, wicekonsul z konsulatu generalnego RP w Manchesterze, przekazując informacje po angielsku i po polsku o szczegółach i rozmiarach zbrodni i o próbach okłamywania świata co do prawdziwych autorów tej zbrodni. Później występowały dzieci i nauczyciele ze szkół polskich w Telford i Wolverhampton i polski chór ze Stafford z własnym repertuarem. Odczytano też piękny wiersz Feliksa Konarskiego o ofiarach Katynia.

Modlitwę i dumę o zmarłych poprowadził ks. Kamil Stawiski z parafii z Wolverhampton i lokalny kapelan Royal British Legion, Rev Stuart Powell.

Nastąpiło składanie licznych wieńców, minuta ciszy i skupienia i odtrąbienie „Last Post” przez trębacza Jima Cornsa, który przybywa tu co roku w mundurze. Pani Kisiel podziękowała wszystkim za przybycie, ale oświadczyła, że ze względu na słabe zdrowie będą to ostatnie obchody, które organizuje osobiście i że w następnym roku poprowadzą to młodsi. Wszyscy obecni wyrazili wdzięczność za jej dotychczasową działalność rzęsistymi brawami. « 10/05/2016 17:21:33

033

634-MAKIETA 2 24-41.indd 33

10/05/2016 17:21:34

034

raport energetyka

Atom ma się dobrze W tym roku minęło pięć lat od pamiętnego tsunami, które nawiedziło Japonię i spowodowało awarię elektrowni atomowej Fukushima. Z kolei 26 kwietnia minęło 30 lat od największej katastrofy w historii energetyki jądrowej – wybuchu w elektrowni w Czarnobylu.

Wydarzenie w Japonii, często określane jako „Czarnobyl XXI wieku”, zdaniem wielu komentatorów miało na dobre zakończyć erę energetyki atomowej. Tymczasem nic takiego nie miało miejsca.

Marcin Szczepański

»

Katastrofa w Fukushimie była szokiem nie tylko dla opinii publicznej, ale również dla sporego grona ekspertów. Japońskie elektrownie atomowe uznawane były bowiem za jedne z najnowocześniejszych na świecie. Pech chciał jednak, że na drodze tsunami stanęła najstarsza z nich, Fukushima zbudowana na początku lat 70.

W Japonii, jednym z najbardziej aktywnych sejsmicznie rejonów świata, trzęsienia ziemi są na porządku dziennym, a więc i elektrownie budowane w tym kraju przechodzą szczegółowe testy pod kątem odporności na wstrząsy. W raporcie po katastrofie z marca 2011 roku potwierdzono, że w niektórych przypadkach japońskie elektrownie wychodziły bez szwanku z trzęsień ziemi o amplitudzie przekraczającej dopuszczalne normy konstrukcyjne. Co więcej, stwierdzono, że podczas marcowego trzęsienia inna elektrownia atomowa, znajdująca się znacznie bliżej jego epicentrum niż Fukushima, nie poniosła żadnych szkód.

W tym przypadku jednak bezpośrednią przyczyną awarii było nie tyle samo trzęsienie, co spowodowane przez nie ogromne tsunami. Maksymalna wysokość fali (około 15 metrów) była bowiem niemal trzykrotnie większa, niż wysokość muru mającego chronić elektrownię przed zalaniem.

634-MAKIETA 2 24-41.indd 34

Choć na skutek trzęsienia ziemi i tsunami śmierć poniosło prawie 16 tys. osób, to żadna z nich nie zmarła w wyniku samej awarii w elektrowni atomowej.

Oczywistą konsekwencją katastrofy było skażenie wody i emisja radioaktywnych cząstek do atmosfery, ale skala tych reperkusji była setki razy niższa, niż w przypadku katastrofy w Czarnobylu. W przeciwieństwie do awarii w radzieckiej elektrowni, relacje z Japonii na bieżąco śledził jednak cały świat i trudno dziwić się fali paniki, wywołanej skalą tragedii.

Japonia wraca do atomu

Bardzo szybko okazało się, że katastrofa może wywołać poważne konsekwencje dla sektora energetyki atomowej.

Wielu wieszczyło nawet koniec trwającej od końca II wojny światowej ery atomu. I choć początkowo wiele wskazywało na taki właśnie scenariusz, to okazało się, że były to mocno przesadzone prognozy.

Najszybciej na katastrofę zareagowała rzecz jasna sama Japonia. Rząd bardzo szybko zdecydował o wyłączeniu wszystkich 54 reaktorów atomowych w tamtejszych elektrowniach.

Część z nich poniosła bowiem mniejsze lub większe usterki w wyniku trzęsienia. Wszystkie reaktory miały przejść szczegółowe przeglądy techniczne, a ich ponowne uruchomienie uzależniono od 10/05/2016 17:21:36

035 zgody władz lokalnych. Ostatecznie żaden z samorządów takiej zgody nie wydał.

W krótkim czasie Japonia musiała więc stanąć przed problemem zapełnienia ogromnej luki w swoim systemie energetycznym – elektrownie atomowe zaspokajały przecież około 30 proc. krajowego zapotrzebowania na prąd. W efekcie, miejsce pospiesznie wyłączonych atomówek zajęły zbudowane w ekspresowym tempie albo uruchomione ponownie elektrownie węglowe, gazowe czy zasilane ropą naftową. Tylko niewielka część tej luki została zapełniona odnawialnymi źródłami energii. To wszystko miało jednak swoją cenę – wszystkie te surowce Japonia musi importować. W październiku 2013 roku pojawiły się dane, że dziewięć japońskich koncernów energetycznych wydaje łącznie na import surowców o 37 mld dolarów rocznie więcej niż przed katastrofą. Towarzyszyły temu również przejściowe problemy z dostawami prądu – wiele zakładów przemysłowych musiało zmniejszyć swoje zużycie energii, a na prośbę władz część z nich przenosiła dni wolne od pracy, by zrównoważyć zapotrzebowanie na prąd, w poszczególne dni tygodnia.

Pojawiła się również inna kwestia: a mianowicie niemożność pogodzenia nowych realiów energetycznych z założeniami japońskiej polityki klimatycznej.

Szybko zdano sobie bowiem sprawę, że bez energii atomowej i z coraz większym udziałem węgla i gazu, japońska energetyka nie będzie w stanie wypełnić norm w zakresie redukcji emisji.

W efekcie tych czynników już wiosną 2014 roku pojawiły się pierwsze doniesienia, że rząd japoński rozważa możliwość ponownego uruchomienia części wyłączonych elektrowni atomowych. Choć spotkało się to z licznymi protestami społecznymi, pomysł nie został zarzucony i ostatecznie w sierpniu 2015 roku uruchomiono pierwszy z 54 działających wiosną 2011 roku reaktorów atomowych. Przed uruchomieniem, reaktor w elektrowni Sendai przeszedł wielomiesięczne kontrole. Ponad 100 mln dolarów przeznaczono ponadto na nowe systemy bezpieczeństwa. W październiku uruchomiono drugi reaktor w tej samej elektrowni, a rząd planuje, że stopniowo dopuszczane będą do użytku kolejne wyłączone wcześniej elektrownie.

Osamotnione Niemcy

Powrotu do energetyki atomowej nie rozważają natomiast Niemcy. U naszych » 634-MAKIETA 2 24-41.indd 35

10/05/2016 17:21:38

036

raport energetyka

Fot. Eight Photo / Shutterstock.com

Czarnobylska Strefa Wykluczenia. Sarkofag reaktora nr 4 i pomnik likwidatorów skutków katastrofy

zachodnich sąsiadów katastrofa w Fukushimie spowodowała chyba najpoważniejsze reakcje. Tuż po incydencie Angela Merkel wprowadziła trzymiesięczne moratorium na wydłużanie okresu życia istniejących elektrowni, a następnie ogłosiła decyzję o zamknięciu ośmiu najstarszych spośród siedemnastu działających niemieckich reaktorów. W maju tego samego roku zdecydowano natomiast o przyspieszeniu procesu stopniowego wyłączania wszystkich niemieckich atomówek.

Wcześniej planowano, że ma to nastąpić do 2036 roku; po katastrofie ustalono jednak, że mają one zostać zamknięte do 2022 roku.

Póki co nie pojawiają się propozycje zmiany tej strategii, a w połowie grudnia media obiegła informacja o ostrym proteście lokalnych władz Nadrenii PółnocnejWestfalii po tym, jak rząd Belgii zdecydował się ponownie uruchomić zamkniętą dwa lata temu elektrownię atomową Tihange 2 i wydać pozwolenie na jej użytkowanie do 2023 roku.

Innymi krajami, które podjęły działania mające na celu ograniczenie udziału energetyki atomowej, były Włochy oraz Szwajcaria. W tym pierwszym kraju odbyło 634-MAKIETA 2 24-41.indd 36

się referendum w którym ponad 90 proc. głosujących opowiedziało się przeciwko energetyce atomowej. W efekcie rząd podjął decyzję o wstrzymaniu planów budowy elektrowni atomowych. W Szwajcarii z kolei rząd zadecydował o stopniowym wyłączaniu pięciu działających tam reaktorów. Proces ten będzie jednak rozłożony w czasie aż do roku 2034. Ponadto anulowano tam przetargi na budowę trzech nowych reaktorów.

Na tym jednak antyatomowe działania się kończą. Wystarczy spojrzeć na listę największych potęg nuklearnych, by jednoznacznie stwierdzić, że energetyka atomowa będzie się rozwijać. Rezygnować z niej nie zamierzają bowiem ani USA, ani Francja, a tym bardziej Rosja czy Chiny. Za rozwojem tego sektora opowiadają się nawet tak proekologiczne kraje jak Kanada, Szwecja ,czy jak się okazało w tym roku, również Japonia.

Cameron chce kolejnych atomówek

Do tej listy można dopisać również Wielką Brytanię. Rząd Davida Camerona ani przez moment nie podawał w wąt-

pliwość planów odnowienia swojej floty elektrowni atomowych. Na Wyspach działa obecnie 16 reaktorów, które zaspokajają około 20 proc. krajowego zapotrzebowania na prąd. Zdecydowana większość z nich ma jednak zostać zamknięta do połowy lat 20 dwutysiecznego roku.

Ich miejsce zająć mają nowe elektrownie, co pozwoli uniknąć kryzysu energetycznego. Prace nad tymi projektami idą jednak powoli i pojawiają się realne obawy, że nie uda się na czas zbudować nowych reaktorów.

Najbardziej zaawansowany jest projekt elektrowni Hinkley Point C, którego operatorem jest francuski koncern EDF. Projekt ma poparcie rządu; zawarta została odpowiednia umowa zakładająca gwarancje finansowe i cenę za wyprodukowany przez elektrownię prąd, ale francuski inwestor już na obecnym, dość wczesnym etapie prac, ma spore opóźnienia, a także problemy z dopięciem budżetu przedsięwzięcia. Szacuje się, że koszt budowy elektrowni wyniesie około 18 mld funtów. Termin uruchomienia elektrowni wyznaczony jest oficjalnie na 2023 rok, ale szanse na jego dotrzymanie są zerowe, co potwierdzał niedawno sam inwestor.

10/05/2016 17:21:41

037

Fot. Ko Sasaki / Bloomberg via Getty Images

Drugi z projektów o nazwie Horizon, realizowany jest przez japoński koncern Hitachi. Zakłada on budowę dwóch lub trzech reaktorów w dwóch elektrowniach – walijskiej Wylfie oraz angielskiej Oldbury. Japończycy są wciąż na etapie prac przygotowawczych, a budowa pierwszego reaktora w elektrowni Wylfa ma ruszyć w 2018 roku. Termin jego uruchomienia nie jest jeszcze znany, ale ma nastąpić po połowie przyszłej dekady.

Wreszcie ostatni z istniejących projektów – NuGen, to dzieło innego japońskiego giganta – Toshiby. Jest on najmniej zaawansowany z trzech wymienionych – koncern zapowiada, że ostateczna decyzja inwestycyjna zostanie podjęta nie wcześniej niż za dwa – trzy lata, a budowa miałaby ruszyć około 2020 roku. Istotnym faktem jest jednak to, że konsorcjum pod wodzą japońskiej spółki zakupiło w tym roku około 200 hektarów ziemi w okolicach istniejącej elektrowni atomowej Sellafield w północno-zachodniej Anglii, co świadczy o poważnych zamiarach Japończyków.

W brytyjskich realiach najwięcej wątpliwości budzi nie tyle kwestia bezpieczeństwa elektrowni atomowych (niewielkie ryzyko trzęsień ziemi czy innych

634-MAKIETA 2 24-41.indd 37

katastrof naturalnych), co kosztów. Kontrowersje wiążą się głównie z projektem koncernu EDF, który już kilkakrotnie zmuszony był zrewidować w górę przewidywany budżet przedsięwzięcia. Emocje budzi również ogromna skala wsparcia publicznego w postaci gwarancji ceno-

nych latach, a przyjęta stawka obowiązywać będzie przez 35 lat od uruchomienia elektrowni.

W momencie katastrofy w Fukushimie w 30 krajach świata działały 442 reaktory atomowe. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej

wych dla wyprodukowanej tam energii – będzie ona wynosiła 89,5 funta za każdą megawatogodzinę. Jest to stawka prawie trzykrotnie wyższa od obecnych hurtowych cen energii na Wyspach. Zarówno rząd jak i inwestor bronią się jednak argumentując, że wszelkie prognozy mówią o znaczącym wzroście cen energii w kolej-

z końca 2014 roku, po niecałych czterech latach od awarii było ich 438, a kolejnych 70 znajdowało się w budowie. Zdaniem agencji potencjał elektrowni atomowych na świecie do 2030 roku może wzrosnąć nawet o prawie 90 proc. Pogłoski o śmierci energetyki atomowej na świecie okazały się jak widać mocno przesadzone. «

W październiku 2013 roku pojawiły się dane, że dziewięć japońskich koncernów energetycznych wydaje łącznie na import surowców o 37 mld dolarów rocznie więcej niż przed katastrofą

Strażnik przy wjeździe do strefy zamkniętej ustanowionej wokół uszkodzonej elektrowni atomowej Fukushima

10/05/2016 17:21:44

038

TRANSPORT londyn

634-MAKIETA 2 24-41.indd 38

10/05/2016 17:21:46

039

634-MAKIETA 2 24-41.indd 39

10/05/2016 17:21:49

Koniec z podwyżkami cen biletów

Mieszkańcy Ealing zaniepokojeni planami budowy kolei dużych prędkości Linia HS2 (High Speed 2) będzie miała kolosalny wpływ na Ealing – przyznał podczas spotkania z mieszkańcami poseł Robert Goodwill, podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, odpowiedzialny za budowę kolei dużych prędkości.

Spotkanie odbyło się na prośbę mieszkańców, którzy obawiają się hałasu, wpływu drgań na budynki i ewentualnych konsekwencji dla lokalnego biznesu. Robert Goodwill zapoznał się z sytuacją w rejonach, które przejdą największe zmiany w związku z budową. Są to: Park Royal, Wells House Road, Stephenson Street i Midland Terrace.

Fot. EQRoy / Shutterstock.com

Fot. Transport for London

040

TRANSPORT londyn

Przygotował Marcin Urban

»

Ceny biletów londyńskiej komunikacji miejskiej pozostaną na obecnym poziomie do 2020 roku. Mike Brown, komisarz do spraw transportu w londyńskim ratuszu przyrzekł spełnienie wyborczej obietnicy Sadiqa Khana – nowego mera Londynu.

Transport for London wprowadzi też godzinny bilet na autobusy, który będzie kosztował £1,50. Umożliwi podróżowanie w ciągu godziny dowolną liczbą autobusów. Nowa taryfa dostępna będzie także dla posiadaczy kart Oyster, korzystających z doładowań, oraz dla osób płacących kartami zbliżeniowymi. Bilet wejdzie do obiegu już we wrześniu tego roku.

Spełnienie obietnicy wyborczej Sadiqa Khana, szczególnie dotyczącej zamrożenia cen biletów, nie będzie proste. Spowoduje to dziurę w budżecie TfL, sięgającą nawet 1,9 mld funtów. Dochody i wydatki komunikacji miejskiej są bowiem planowane przy założeniu corocznego wzrostu cen o 1 proc. powyżej inflacji, liczonej wskaźnikiem RPI. Podczas spotkania z Khanem w ratuszu Brown zapewnił, że zamrożenie cen zostanie wprowadzone bez uszczerbku dla najważniejszych inwestycji.

– Jesteśmy bardzo podekscytowani, widzimy wiele możliwości rozwoju transportu w Londynie i przygotowujemy się już do wprowadzenia w życie obietnic wyborczych nowego mera. Na pewno sfinansujemy zamrożenie cen i zapewnimy utrzymanie programu modernizacji – powiedział Mike Brown w wywiadzie dla ITV. « 634-MAKIETA 2 24-41.indd 40

Pociąg Eurostar na stacji London St. Pancras

– HS2 jest postrzegany jako kluczowy dla przyszłości projekt infrastrukturalny, ale rząd musi wziąć pod uwagę wpływ, jaki będzie miał na mieszkańców mojego okręgu wyborczego i odpowiednio ich wesprzeć lub przyznać rekompensaty – powiedziała Rupa Huq, posłanka Partii Pracy z okręgu Ealing Central and Acton, w wywiadzie dla portalu getwetlondon.co.uk.

Linia HS2 połączy w pierwszym etapie Londyn z Birmingham, a w drugim zostanie przedłużona do Manchesteru i Leeds. W Londynie będzie miała dwie stacje – London Euston i planowaną do budowy Old Oak Common, która powstanie na terenie bocznicy kolejowej Old Oak Common, ok. 0,5 km na południe od stacji Willesden Junction. Old Oak Common ma być ogromnym węzłem umożliwiającym przesiadkę na inne pociągi, metro linii Elizabeth i lokalne autobusy. Budowa pierwszego etapu HS2 ma potrwać według aktualnych planów do 2026 roku. Obecnie koleją dużych prędkości można pojechać z Londynu tylko na południe, m.in. do Brukseli i Paryża.

10/05/2016 17:21:51

041 Mapa: Transport for London

Vauxhall będzie bardziej przyjazne rowerzystom Proponowana sieć ścieżek rowerowych w Vauxhall

Proponowane usprawnienia dla rowerzystów w ramach projektu Vauxhall Cross Inne proponowane usprawnienia dla rowerzystów łączące się z Vauxhall Cross Istniejące ścieżki rowerowe

Vauxhall stanie się dzielnicą bardziej przyjazną rowerzystom.

Przebudowa głównego skrzyżowania pozwoli wydzielić nowe ścieżki rowerowe.

Przedstawiony w konsultacjach społecznych plan zakłada przywrócenie dwustronnego ruchu wokół stacji kolejowej i dworca autobusowego Vauxhall. Dzięki temu uda się wygospodarować więcej przestrzeni dla pieszych i rowerzystów (patrz mapa). Planowane trasy rowerowe mają być trwale oddzielone od samochodów, a na skrzyżowaniach wyposażone w sygnalizację świetlną. Będzie można nimi bezpiecznie dojechać do rowerostrady Cycle Superhighway 5.

Transport for London rozpatruje obecnie uwagi zgłoszone przez mieszkańców w trakcie konsultacji społecznych i jesienią przedstawi poprawiony plan.

– W trakcie konsultacji planów przebudowy Vauxhall dostaliśmy 1200 uwag i ponad połowa z nich poparła nasze propozycje. Rozpatrujemy obecnie każdą z nich i pod koniec roku przedstawimy kolejne etapy tego projektu. Chcemy by Vauxhall stał się przyjaznym otoczeniem, wspierającym inwestycje i wzrost liczby mieszkańców – powiedział Leon Daniels, dyrektor ds. transportu naziemnego w TfL.

634-MAKIETA 2 24-41.indd 41

Więcej autobusów w Hounslow Autobusy z numerem 481, łączące Kingston i West Middlesex Hospital, od poniedziałku do soboty jeżdżą dwa razy częściej i kursują teraz także w niedziele. W dni robocze i soboty 481 jeździ co 30 minut (wcześniej co godzinę). W niedzielę wprowadzono jeden autobus na godzinę. Transport for London odpowiada w ten sposób na rosnący ruch na trasie przebiegającej przez Teddington, Fulwell, Whitton i Twickenham. W ciągu ostatnich pięciu lat liczba pasażerów wzrosła o 7 proc. w dni robocze i o 20 proc. w niedziele. Z tego samego powodu wcześniej zwiększono częstotliwość kursowania innych autobusów w Hounslow – E8, 110 i 635. W całym Londynie autobusami jeździ obecnie 69 proc.

Osób, czyli więcej niż w 2000 roku. Rocznie londyńczycy odbywają ok. 2,5 mld podróży.

10/05/2016 17:21:54

042

CAFÉ COOLTURA LONDYN

COOLTUR POLECA A

ZABYTKI ZNALEZIONE POD WODĄ 634-MAKIETA 3 42-67.indd 42

19.05. – 27.11. British Museum, Great Russell Street, Londyn WC1B 3DG. Stacja: Holborn, Tottenham Court Road. Otwarte codziennie 10:00 – 17:30, w pt. do 20:30.

Bilety: £16.50 www.britishmuseum.org British Museum zaprasza na pierwszą tak obszerną wystawę podwodnej archeologii.

Na ekspozycji „Sunken cities: Egypt’s lost worlds” zostanie wystawionych 300 eksponatów wydobytych z dna Morza Śródziemnego w pobliżu wybrzeży Egiptu.

10/05/2016 17:22:49

Pochodzą one z zatopionych ponad tysiąc lat temu miast ThonisHeracleion i Canopus. Większość artefaktów została wydobyta z okolic ujścia Nilu w latach 1996 – 2012.

Obok nich na wystawie zobaczymy nieprezentowane wcześniej w Wielkiej Brytanii eksponaty wypożyczone z egipskich muzeów.

634-MAKIETA 3 42-67.indd 43

Fot. Christoph Gerigk © Franck Goddio / Hilti Foundation

043

10/05/2016 17:22:53

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

kino » WHISKEY TANGO FOXTROT Od 13.05. Dramat wojenny, USA. Reż. Glenn Ficarra & John Requa, wyst. Tina Fey, Margot Robbie, Martin Freeman, Alfred Molina, Christopher Abbott, Billy Bob Thornton Telewizyjna dziennikarka Kim Baker, rozczarowana przebiegiem kariery zawodowej, postanawia spróbować sił jako korespondentka wojenna w Afganistanie. Początkowo nie radzi sobie w ekstremalnie trudnych warunkach, narażając przy okazji na niebezpieczeństwo ludzi, z którymi współpracuje. Z czasem jednak nabiera doświadczenia, a misja nieoczekiwanie zmieni także jej prywatne życie.

» OUR KIND OF TRAITOR Od 13.05. Szpiegowski, UK. Reż. Susanna White, wyst. Ewan McGregor, Naomie Harris, Stellan Skarsgård, Damian Lewis Film oparty na znakomitej powieści mistrza intryg szpiegowskich Johna le Carre’a. Zajmujący się praniem brudnych pieniędzy rosyjskich gangsterów Dima (Stellan Skarsgård), prosi wypoczywającą na wakacjach parę o dostarczenie pewnej przesyłki agentowi brytyjskiego wywiadu MI6.

» THE DARKNESS Od 13.05. Horror, USA. Reż. Greg McLean, wyst. Kevin Bacon, Radha Mitchell, David Mazouz Po wizycie w Wielkim Kanionie dwie rodziny odkrywają dziwne zjawiska zachodzące w najbliższym otoczeniu. Jak się okazuje, nieświadomie przywiozły ze sobą nieoczekiwaną pamiątkę o nadprzyrodzonej mocy.

634-MAKIETA 3 42-67.indd 44

10/05/2016 17:22:54

Fot. Topher McGrillis

045 teatr »

A MIDSUMMER NIGHT'S DREAM: A PLAY FOR THE NATION

17-21.05. Barbican Theatre, Silk St, Londyn EC2Y 8DS. Stacja: Barbican. Spektakle: godz.

13:00 i 19:30. Bilety: od £25 www.rsc.org.uk/a-midsummer-nightsdream Unikalna produkcja łącząca siły profesjonalnych aktorów i naturszczyków, przygotowana z okazji 400. rocznicy śmierci Williama Shakespeare’a. Spektakl jest koprodukcją Royal Shakespeare Company i amatorskich grup teatralnych. Do czerwca będzie prezentowany w różnych miastach w Wielkiej Brytanii.

» EPITAFIUM DLA FRAJERA 21.05., godz. 19:00, 22.05., godz.

17:00. Teatr POSK, 238-246 King Street, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: od £13 www.scenapolska.uk

Fot. David Jensen

Scena Polska działająca w Teatrze POSK zaprasza na kabaret poetycko-muzyczny oparty na tekstach i piosenkach Jonasza Kofty. Scena Polska jest popularnym zespołem teatralnym działającym w środowisku polskim w Londynie od 2004 roku. Zespół składa się z zawodowych aktorów, piosenkarzy i muzyków.

» RUNNING WILD 13.05. – 12.06. Regent’s Park Open Air Theatre, Inner Circle, Westminster NW1 4NU. Stacja: Baker Street, Regent’s Park, Great Portland Street. Bilety: od £5 www.openairtheatre.com Teatralne love story „Running Wild” otwiera nowy sezon letniego teatru działającego w samym sercu Regent’s Park. Później teatr uczci rocznicę śmierci Williama Shakespeare’a wystawiając jego dramat „Henry V” (17 czerwca – 9 lipca). Regent’s Park Open Air Theatre z uwagi na brak dachu jest uzależniony od pogody. W przypadku intensywnego deszczu lub silnego wiatru spektakle są odwoływane, a bilety można wykorzystać w innym terminie.

634-MAKIETA 3 42-67.indd 45

10/05/2016 17:22:56

Fot. Kevin Winter/Getty Images for Coachella

046

CAFÉ COOLTURA londyn

koncerty » AC/DC

Fot. Kevin Winter/Getty Images

Fot. Cindy Ord/Getty Images

04.06., godz. 17:00. Olympic Stadium, Queen Elizabeth Olympic Park, Londyn E20 2ST. Stacja: Stratford. Bilety: od £71.50

» BRUCE SPRINGSTEEN & E-STREET BAND

» MIKA

05.06., godz. 19:00. Wembley Stadium, Wembley, Londyn HA9 0WS. Stacja: Wembley Stadium. Bilety: tylko ze zwrotów

05.06., godz. 19:00. London Palladium, Argyll St, London W1F 7TF. Stacja: Oxford Circus. Bilety: od £45.50

634-MAKIETA 3 42-67.indd 46

10/05/2016 17:22:59

Fot. Andreas Rentz/Getty Images

Fot. Paul Morigi/Getty Images for Capitol Concerts

047 » COLDPLAY

Fot. Matthew Eisman/Getty Images

15-19.06., godz. 19:00.

Wembley Stadium, Wembley, Londyn HA9 0WS. Stacja: Wembley Stadium. Bilety: od £49.50

» DAVID GILMOUR 25-30.09., godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

» KATHERINE JENKINS 18.06., godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £22.39

»

22.06., godz. 19:00. Hammersmith Apollo, 45 Queen Caroline St, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £39.50

» KENNY G 30.06., godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £43.30

01-10.07., Hyde Park, Londyn W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner. Bilety: od £59.50 Fot. MN Chan/Getty Images

» THE OFFSPRING + BAD RELIGION

BRITISH SUMMER TIME: MASSIVE ATTACK, FLORENCE + THE MACHINE / KENDRICK LAMAR, CAROLE KING, MUMFORD & SONS, TAKE THAT, STEVIE WONDER

» SANTANA 03.07., godz. 19:00. Hammersmith Apollo, 45 Queen Caroline St, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £62.75

» SELENA GOMEZ 04.11., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45

Klub Orła Białego » Disco Party na Balham 14.05., 21.05., godz. 21:00 - 02:00. Wstęp: £10, panie do godz. 22:00 £5

» Dzień Dziecka na Balham 05.06., godz. 15:30. Impreza dla najmłodszych.

Wstęp: dzieci - £7, dorośli - £2

» Strefa kibica w klubie Orła Białego 12.06., godz. 17:00. Mecz Polska - Irlandia Północna 16.06., godz. 20:00. Mecz Niemcy - Polska 21.06., godz. 17:00. Mecz Ukraina - Polska.

Wstęp bezpłatny

634-MAKIETA 3 42-67.indd 47

10/05/2016 17:23:01

© David Messent

048

CAFÉ COOLTURA LONDYN + WYSTAWY

wystawy » V&A ENGINEERING SEASON 18.05. – 06.11. V&A Museum, Cromwell Rd, Londyn SW7 2RL. Stacja: South Kensington. Otwarte codziennie 10:00 – 17:45, w pt. do 22:00. vam.ac.uk/EngineeringSeason

Opera w Sydney

Victoria and Albert Museum rozpoczyna serię wydarzeń pokazujących synergię sztuki użytkowej, projektowania i inżynierii. Jednym z najciekawszych punktów „Sezonu inżynierów” będzie instalacja „Garden” eksperymentującego architekta Achima Mengesa oraz retrospektywna wystawa Ove’a Arupa jednego z najwybitniejszych współczesnych architektów, projektanta m.in. opery w Sydney.

» PREMIER Z WOSKU Madame Tussauds, Marylebone Road, Londyn NW1 5LR. Stacja: Baker Street. Otwarte: patrz strona galerii.

Bilety: od £23.10 www.madametussauds.com/london

© Enrique Martínez Celaya 2016. Courtesy Parafin, London

Muzeum figur woskowych Madame Tussauds odsłoniło figurę Narendry Modiego – premiera Indii. Stanął on w towarzystwie m.in. premiera Davida Camerona i prezydenta Baracka Obamy. Modi został uznany przez magazyn „Time” za jednego z najbardziej wpływowych polityków świata 2015 roku.

» ENRIQUE MARTÍNEZ CELAYA: SELF AND SEA 19.05. – 09.07. Parafin, 18 Woodstock Street, Londyn W1C 2AL. Stacja: Bond Street. Otwarte: wt. – pt. 10:00 – 18:00, sob. 12:00 – 17:00. Wstęp wolny www.parafin.co.uk Galeria Parafin prezentuje nowe prace kubańsko-amerykańskiego artysty Enrique Martíneza Celayi. To druga jego wystawa w tym miejscu po ubiegłorocznych ekspozycjach w Los Angeles i Nowym Jorku.

Enrique Martínez Celaya, The Sparrow

634-MAKIETA 3 42-67.indd 48

10/05/2016 17:23:02

049

Oko i Mój Dom

»

W listopadzie ubiegłego roku rozpoczęła w Londynie działalność nowa galeria sztuki. Spécialité de la maison galerii MAGAN, nazwanej tak od pierwszych liter imion jej założycieli – Małgorzaty i Andrzeja Pacaków, jest biżuteria artystyczna. Podczas wernisażu w czwartek 5 maja otwarte zostały jednocześnie dwie międzynarodowe wystawy prezentujące kolekcje biżuteryjnych dzieł sztuki. W galerii spotkało się liczne grono artystów, wykładowców uczelni artystycznych i miłośników sztuki.

The EYE jest prezentacją dzieł uczestników międzynarodowego sympozjum, zorganizowanego we wrześniu 2015 przez Wileńską Akademię Sztuk Pięknych. W prezentacji tematu, który miał stać się twórczą inspiracją dla zaproszonych artystów z Polski, Litwy, Wielkiej Brytanii, Francji, Szwecji i Rosji czytamy: W sztukach wizualnych oko jest najważniejszym instru634-MAKIETA 3 42-67.indd 49

mentem zasilającym wyobraźnię obrazami realnego świata. Oko to punkt spotkania zewnętrznego z wewnętrznym, fizycznego z metafizycznym, dotykalnego z niedotykalnym, spotkania rzeczywistości i intelektu.

My Home – jest plonem międzynarodowego konkursu pod tym samym tytułem, zorganizowanego przy targach bursztynu i biżuterii Amber Trip 2016 w Wilnie. Uczestnicy mieli za zadanie przedstawić swoj dom w postaci obiektu biżuteryjnego, wykorzystując w swoich pracach bursztyn bałtycki. W kontekście tak bardzo aktualnego problemu uchodźców, kiedy miliony ludzi muszą opuszczać swoje domy, a kolejne miliony zrewidować

swoje poglądy na problemy empatii, gościnności i bezpieczeństwa, temat wystawy nabiera szczególnego znaczenia. Podczas trwania wystawy odbywa się kwesta na rzecz organizacji pozarządowej, zajmującej się uchodźcami z Syrii.

Ofiarowując funta na ten cel, zwiedzający mogą w zamian wybrać sobie kawałek bursztynu.

Zachęcamy odwiedzających do prób rozszyfrowania czasami nieoczekiwanych treści, ukrytych w prezentowanych obiektach.

Wystawy otwarte są do 18 maja i można je oglądać od poniedziałku do piątku w godzinach od 11 do18, a w soboty i niedziele od 11 do 14. «

MAGAN GALLERY 16 Trinity Road, LONDON SW17 7RE tube: Tooting Bec (50m) e-mail: info@magangallery.com website: http://maganlondon. wix.com/artgallery phone: +44 (0)20 8767 5730

10/05/2016 17:23:04

doty i jest Oferta o, III piętro r t maja pię do 13

NE BUY O NE ter, II GET O czy biletów naw: pażanr a

morliny cooltura festival 2016

050 CAFÉ COOLTURA festiwal

634-MAKIETA 3 42-67.indd 50

10/05/2016 17:23:05

03/05/2016 18:04:05

cf 2016 part 2.indd 5

05 634-MAKIETA 3 42-67.indd 51

10/05/2016 17:23:05

052

CAFÉ COOLTURA film

Dywizjon 303 na dużym ekranie „Dywizjon 303”, film fabularny o polskich lotnikach biorących udział w bitwie o Anglię, realizowany na podstawie książki Arkadego Fiedlera, będzie gotów w pierwszym kwartale 2017 r. – twierdzi producent Jacek Samojłowicz. Za reżyserię odpowiadać ma Łukasz Palkowski.

634-MAKIETA 3 42-67.indd 52

»

W prace nad scenariuszem zaangażował się Jerzy Skolimowski.

O planach realizacji tego filmu Samojłowicz oraz Marek Fiedler, syn Arkadego Fiedlera – autora książki „Dywizjon 303”, mówili już w 2011 r.

Na konferencji prasowej w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie Samojłowicz poinformował, że – po kilku latach 10/05/2016 17:23:07

053

634-MAKIETA 3 42-67.indd 53

Arkady Fiedler (ur. 1894 w Poznaniu – zm. 1985 w Puszczykowie), podróżnik i pisarz, miał w dorobku 32 książki wydane w 23 językach w ponad 10-milionowym nakładzie, m.in. „Dywizjon 303”, „Ryby śpiewają w Ukajali”, „Orinoko”, „Kanada pachnąca żywicą”.

Podczas II wojny pisarz dotarł do Anglii, gdzie poznał polskich lotników walczących w bitwie o Wielką Brytanię i napisał o nich książkę (1940 r., doczekała się prawie 30 wznowień).

Syn pisarza Marek Fiedler o nakręcenie filmu o bohaterskich polskich lotnikach z Dywizjonu 303 apelował od lat.

Na konferencji podkreślał, jak „potężny patriotyzm cechował tych lotników”.

– To byli ludzie fantastycznie wyszkoleni, bardzo zaangażowani.

Walczyli w Anglii, ale cały czas myśleli o naszym kraju, o rodzinach. W Polsce zostawili rodziny. Wiedzieli, że ich walka w Anglii potrzebna jest po to, żeby ratować rodziny w Polsce – mówił.

Jacek Samojłowicz poinformował, że planowana jest kinowa dystrybucja „Dywizjonu 303” zarówno w Polsce, jak i za granicą. Twórcy chcą, aby film ten pomógł zwiększyć na świecie wiedzę o tym, jak ogromną rolę polscy lotnicy odegrali w bitwie o Anglię i ile świat im zawdzięcza. «

To byli ludzie fantastycznie wyszkoleni, bardzo zaangażowani.

Walczyli w Anglii, ale cały czas myśleli o naszym kraju, o rodzinach.

Wiedzieli, że ich walka w Anglii potrzebna jest po to, żeby ratować rodziny w Polsce

Fot. Stanislav Fosenbauer / Shutterstock.com

przygotowań – twórcy wyznaczyli już termin rozpoczęcia zdjęć.

– Pierwszy klaps padnie w sierpniu – zapowiedział producent.

Film ma być kręcony w Polsce, Wielkiej Brytanii oraz w USA (w Seattle).

Zdjęcia plenerowe powstawać będą w Polsce i Wielkiej Brytanii. Prace zdjęciowe w Polsce będą ponadto przebiegać w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie i w studio w okolicach Warszawy.

– Mamy podpisaną umowę, żeby korzystać z prawdziwych samolotów – tłumaczył Samojłowicz, odnosząc się do krakowskiego muzeum. W filmie pojawią się także specjalnie zbudowane kopie samolotów z II wojny. Wykorzystywane będą też symulatory lotu.

Jak powiedział producent, budżet filmu szacowany jest na ok. 15 mln zł. Pytany o drogie produkcje historyczne, jak „Dywizjon 303”, Samojłowicz komentował: – Bardzo wiele rzeczy można zrobić w komputerze, co obniża koszty.

Za scenariusz filmu „Dywizjon 303”, stworzony na podstawie książki Fiedlera, odpowiada grupa autorów.

– Pierwszą wersję scenariusza napisał Jerzy Skolimowski – przypomniał Samojłowicz.

Pytany, kto będzie autorem zdjęć, producent odparł: – To będzie w gestii reżysera.

Reżyserem ma być Łukasz Palkowski.

Nazwisk aktorów, którzy zagrają w „Dywizjonie 303”, jeszcze nie podano.

Obsada ma być międzynarodowa.

Wsparcia twórcom filmu udzieli Muzeum Wojska Polskiego, którego dyrektorem jest prof. Zbigniew Wawer.

Samojłowicz spodziewa się, że fabularny „Dywizjon 303” będzie gotowy w styczniu lub lutym 2017 r. Produkcja została dofinansowana przez Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Słynny Dywizjon 303 (1940-1946) był jedną z najlepszych i najskuteczniejszych jednostek myśliwskich w czasie całej II wojny światowej. Podczas bitwy o Wielką Brytanię zaliczono mu 126 pewnych zestrzeleń – najwięcej spośród dywizjonów myśliwskich biorących udział w bitwie. Pilotami Dywizjonu 303 byli m.in.: Witold Urbanowicz, Jan Zumbach, Zdzisław Krasnodębski oraz Czech Josef Frantiszek.

10/05/2016 17:23:08

054

CAFÉ COOLTURA OPERA

Bel canto a feminism, czyli Łucja z Lammermoor Początek XIX wieku w sztuce to okres div operowych. Opera nie tylko zakorzeniła się już na dobre w pejzażu kulturalnym miast Europy, ale stała się sztuką najbardziej popularną i podziwianą.

634-MAKIETA 3 42-67.indd 54

Dr Jacek Kornak

»

Zapewne stało się tam między innymi dzięki charyzmatycznym śpiewaczkom tamtych czasów, ale również dzięki muzyce bel canta, która przyniosła wirtuozerskie partie wokalne na kobiece głosy i w ogóle ustawiła kobietę w centrum przedstawienia operowego. Warto przypomnieć, że jeszcze nieco ponad sto lat wcześniej kobiety prawie nie pojawiały się na deskach teatrów operowych, a ich partie były wykonywane przez mężczyzn, często kastratów. Zapewne przesadą byłoby twierdzenie, że bel canto wniosło feminizm do opery, ale z pewnością skupienie uwagi

na kobietach, ich historiach oraz cierpieniach, zmieniło zachodnią kulturę.

Jedną z najwybitniejszych oper bel canta, która prezentuje losy kobiety w świecie zdominowanym przez mężczyzn, jest pochodząca z 1835 r. “Lucia di Lammermoor” Gaetano Donizettiego.

Nowa produkcja tej opery miała niedawno swoją premierę w Royal Opera House w Londynie. Reżyserka Katie Mitchell z jednej sprony tworzy dość klasyczne przedstawienie operowe: kostiumy i scenografia sugerują wczesny XIX wiek, narracja jest klarowna i generalnie podąża za librettem. Jednak Mitchell wyciąga z tego dzieła takie wątki feministyczne, które 10/05/2016 17:23:09

Zdjęcia: Stephen Cummiskey

055

Taylor Stayton jako Arturo Bucklaw, Peter Hoare jako Normanno, Diana Damrau jako Lucia i Ludovic Tézier jako Enrico

często są nieco przemilczane lub ignorowane przez innych reżyserów. Mitchell ukazuje Łucję, która chce żyć i kochać na własnych warunkach, ale w szowinistycznym świecie okazuje się to niemożliwe.

Każde dzieło szkuki tworzy przesłanie poprzez niedopowiedzenia, serię nieciągłości, fałd znaczeń, które ukrywają, ale zarazem sugerują, potencjalne odniesienia do społeczeństwa, kultury lub po prostu życia. Mitchell próbuje w swojej interpretacji oddać to, co libretto skrywa, albo nie dopowiada. Jej Łucja jest dojrzałą

kobietą, która na scenie świadomie morduje Arturo, mężczyznę, którego była zmuszona poślubić. Jednak ten akt rebelii nie jest w stanie dać jej wolności. Jej los jest już przypieczętowany i Łucja symbolicznie dołącza do grona innych kobiet, tragicznych figur, które zdominowane i zaszczute przez mężczyzn straciły życie.

Mitchell stworzyła poruszające i głębokie przedstawienie, które warto zobaczyć, szczególnie, że ma ono wybitny skład solistów. W kwietniu w tytułowej roli wystąpiła Diana Damrau, natomiast

w maju jako Łucję możemy podziwiać Aleksandrę Kurzak. Towarzyszy jej Stephen Costello jako Edgardo, w rolę jej brata wcielił się Artur Ruciński, natomiast orkiestrę Opery Królewskiej przygotował i poprowadzi Daniel Oren. Aleksandra swoim lekkim i niezwykle elastycznym głosem oraz dramatycznymi zdolnościami z pewnością dostarczy niezapomnianych wrażeń muzycznych, natomiast sama produkcja może skłonić do refleksji na temat roli kobiet w historii, tej współczesnej również. «

Ludovic Tezier jako Enrico Ashton, Diana Damrau jako Lucia Roh

634-MAKIETA 3 42-67.indd 55

10/05/2016 17:23:10

056

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

czyta się

Redaguje PIOTR DOBRONIAK

Małe życie

»

Poruszający obraz dojrzewania, sukcesu, traumy i przyjaźni. Najgłośniejsza amerykańska powieść 2015 roku, która wzbudziła falę zachwytu, a zarazem gorącą dyskusję wśród krytyków i czytelników.

Pochodząca z Hawajów amerykańska pisarka opisuje kilkadziesiąt lat z życia czterech przyjaciół. Bohaterów powieści poznajemy w chwili, gdy kończą studia i przenoszą się do Nowego Jorku. Przetrwanie, nie mówiąc już o sukcesie, w jednym z najwspanialszych miast świata nie jest łatwe, lecz szczęście wydaje się im sprzyjać. Pełen temperamentu JB jest malarzem i z czasem zaczyna brylować w kręgach nowojorskiej bohemy. Malcolm zostaje uznanym architektem, a Willem

robi błyskotliwą karierę aktorską. Najbardziej tajemniczy z nich Jude przejawia wybitny talent matematyczny, a jako prawnik odnosi sukces za sukcesem.

W przeciwieństwie do przyjaciół nigdy jednak nie wspomina o swojej przeszłości ani o rodzinie, choć poważne problemy zdrowotne i emocjonalne wskazują na to, że w jego życiu wydarzyło się coś, o czym nie potrafi zapomnieć. «

Etat w chmurach

Królowie Dary

Stan futbolu

Kariera stewardessy kusi obietnicą dalekich podróży, poznawania niezwykłych miejsc i ludzi, jednak mało kto wie, jak wielu wyrzeczeń wymaga ten zawód. Autorka przez kilka lat pracowała w arabskich liniach lotniczych, podróżując po niemal całym świecie. Z humorem przedstawia wymagające szkolenia i egzaminy, normy dotyczące wyglądu i zachowania, sytuacje z kłopotliwymi pasażerami..

Oto misterna, wielowątkowa i wielopoziomowa opowieść przepełniona duchem orientu, którą pokochał cały fantastyczny świat.

Porywająca historia o walce z tyranią, mechanizmach politycznych, braterstwie i rywalizacji zdolnej obrócić wniwecz wszystko, co cenne.

Krzysztof Stanowski, jeden z najlepszych dziennikarzy sportowych, twórca portalu weszło.com, ocenia polską piłkę nożną.

Jak to on – bezkompromisowo, szczerze, czasem złośliwie, często ironicznie, zawsze inteligentnie. Dla niego nie ma świętych krów, a zakulisowa wiedza, jaką zdobył przez lata pracy jako dziennikarz pozwala mu na błyskotliwe sportretowanie piłkarskiego światka.

634-MAKIETA 3 42-67.indd 56

10/05/2016 17:23:14

057 Euforia

»

Międzynarodowy bestseller! Laureatka prestiżowej nagrody Kirkus Prize. Jedna z 10 najlepszych książek roku 2014 wg The New York Times Book Review.

Lata 30. XX wieku. Fascynująca historia trójki młodych, ale już znanych antropologów – Margaret Mead oraz dwóch mężczyzn jej życia – osadzona w egzotycznym i parnym świecie Nowej Gwinei.

Wartka narracja, prowadzona z punktu widzenia kilku bohaterów, pełna jest poezji, dowcipu i intrygujących faktów z życia głównych postaci oraz otaczającej ich trudnej do zrozumienia kultury.

Portretując osobowość słynnej antropolożki ujawnia, jak badając i analizując Innego, człowiek odkrywa w pierwszej kolejności – siebie. „Euforia” plasuje się w rzędzie obok dzieł Conrada i Barbary Kingsolver:

bierze pod lupę grzechy kolonizacyjne kultury Zachodu, a na ich tle modeluje portret zachodniej uczuciowości, zmagającej się z wiecznym odruchem kolonizowania emocjonalnego.

Czytelnik otrzymuje książkę intensywnie pobudzającą intelektualnie, głęboko poruszającą w uniwersalnym sensie. «

Eksperyment Utopia

Rzecz o Rockym Marciano

Dr Dylan Evans, ceniony psycholog i ekspert w dziedzinie sztucznej inteligencji, zostaje umieszczony w szpitalu psychiatrycznym w Aberdeen. Jak do tego doszło? Evans sprzedaje dom z całym wyposażeniem i wraz z grupą zwerbowaną przez internet zakłada w oddalonej od cywilizacji dolinie samowystarczalną społeczność. Projekt „Utopia” ma być próbą odtworzenia warunków, jakie mogłyby wystąpić, gdyby doszło do wielkiej katastrofy

Amerykański bokser o włoskich korzeniach, Rocky Marciano, był zawodowym mistrzem wszechwag w latach 1952-1956. Jako jedyny champion wagi ciężkiej zakończył karierę bez porażki (przynajmniej oficjalnie). Nie jest to książka przeznaczona jedynie dla pasjonatów boksu, lecz dla wszystkich zainteresowanych życiem ciekawych ludzi.

634-MAKIETA 3 42-67.indd 57

Obce dziecko Gdy Emma Joseph poznaje swojego przyszłego męża Davida, to zupełny wrak człowieka. Jego pierwszą żonę zamordowano w jej własnym samochodzie chwilę po tym, jak zjechała z drogi. W tym samym czasie jego córeczka zniknęła z miejsca wypadku.

Więcej na:

BookTO.pl

10/05/2016 17:23:18

058

CAFÉ COOLTURA imprezy

634-MAKIETA 3 42-67.indd 58

10/05/2016 17:23:20

059

634-MAKIETA 3 42-67.indd 59

10/05/2016 17:23:22

060

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Konserwa w cieście Na temat angielskiej kuchni jest opinii wiele. My Polacy bardzo pochopnie karcimy naszych gospodarzy za ich potrawy. Tymczasem sami jemy ciągle to samo, przyprawione prawie zawsze Vegetą albo Kucharkiem. Na szczęście w Polsce jest coraz więcej miejsc, gdzie można zjeść polskie dania z szerszego wachlarza. Modne stały się regionalne potrawy, tradycyjne produkty wytwarzane w specyficznych miejscowościach. Za kilkanaście lat dojdziemy do tego momentu, w którym Brytyjczycy już dawno są.

Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Dzisiaj po raz kolejny opowiem wam o paju. Temat ten jest niewyczerpywalny, ale tym razem wart jest podjęcia ze względu na przedmiot. Na pewno jeżeli tylko skusicie się, aby spróbować zrobić to samemu, to na stałe zagości na waszych stołach.

Pork pie – tradycyjny produkt brytyjskiej kuchni. Historycznie rzecz biorąc tego rodzaju pożywienie było raczej potrzebą chwili. Pork pie wywodzi się bowiem ze średniowiecza. Brak lodówek wymagał takiego przygotowania jedzenia, aby się nie psuło, jeżeli nie było zepsute już zanim 634-MAKIETA 3 42-67.indd 60

powstało. Zmielone mięso wieprzowe zasalano, a potem pieczono w otoczce z ciasta przygotowanego z wody, mąki i smalcu.

Tak upieczony pie posiadał owalny kształt z wieprzowiną w środku. Jako że mięso wieprzowe ma tendencje do kurczenia się, powstałe podczas pieczenia przerwy wewnątrz paja wypełniano sklarowanym masłem, co zabezpieczało je przed dostępem powietrza. Dzisiaj z racji tego, że długoterminowość nie jest już warunkiem koniecznym, wypełnia się pie'a galaretką z wieprzowiny. Taka konserwa turystyczna, tylko bez ciasta. Angielski pork pie można podzielić na trzy rodzaje: tradycyjny pie, Melton Mowbray pork pie oraz inne wariacje. Najczęściej serwowany jest na zimno

jako danie samo w sobie lub część posiłku.

Doskonale sprawdza się w podróży jako suchy prowiant i wbrew pozorom nie jest zbyt pracochłonny.

Pie tradycyjny – produkowany w owalnych foremkach i z mielonego mięsa zasolonego. Dzięki temu bardziej wyrazisty w smaku i o różowej barwie. Moim zdaniem najlepszy.

Drugi to Melton Mowbray pork pie, spopularyzowany pod koniec XIX w. podczas tradycyjnych pogoni za lisem. Nazwa pochodzi od miejscowości w hrabstwie Leicestershire, gdzie produkcja rozwinęła własną nić smaku. Zamiast mielonego mięsa używa się mięsa drobno posiekanego i świeżego. Dlatego po przygotowaniu Mel10/05/2016 17:23:23

061 ton Mowbray pork pie jest szary. Dodaje się do niego więcej przypraw, zwłaszcza szałwi. Do jego wykonania nie używa się już kształtnych foremek, więc jest bardziej nieregularny w kształtach. Melton Mowbray pork pie od kwietnia 2008 roku zarejestrowany jest jako produkt regionalny i jego produkcja jest zregionalizowana.

Oczywiście jak każdy tradycyjny produkt domowej produkcji pork pie ma swoje wariacje w rożnych miejscach. Czasami dodaje się do niego jabłka, czasami przyozdabia dżemem z jeżyn.

Tych domowych wersji jest najwięcej, dlatego i wam doradzam eksperymenty. Polecam natomiast trzy rzeczy, które można dodać do pork pie'a: majeranek, podsmażoną cebulę i czosnek. Można wsadzić w środek jajko i mamy pieczeń rzymską z jajem. Fantazjujcie! «

Pork pie

Wywar na galaretkę: kość wieprzowa 600ml wody liść laurowy liść szałwi gałązka tymianku

634-MAKIETA 3 42-67.indd 61

1 cebula sól/pieprz 1 listek żelatyny Nadzienie: 450g mięsa wieprzowego (z łopatki lub karkówka, może też być mielone) majeranek posiekana i podsmażona cebulka zgnieciony ząbek czosnku sól/pieprz Ciasto (hot water pastry): 225g mąki pszennej 50g smalcu 120ml wody 60ml mleka sól/pieprz Sposób przygotowania: Gotujemy wywar i odstawiamy, by wystygł.

Można też użyć rosół na kurczaku z dodatkiem żelatyny. Mięso drobno siekamy (w kostkę ok 5 mm) razem z tłuszczem. Dodajemy drobniutko posiekaną i podsmażoną cebulę oraz zgnieciony ząbek czosnku. Doprawiamy dobrze solą i pieprzem. Mieszamy.

By przygotować ciasto - w misce mieszamy mąkę z solą i pieprzem, a w rondelku miesza-

my wodę i smalec. Zagotowujemy i zalewamy mąkę. Mieszamy szybko łyżką i lekko zagniatamy ręką do połączenia się składników w jednolitą masę. Przykrywamy i zostawiamy na 20-30 minut (by ciasto uzyskało dosyć ciepłą temperaturę - zbyt ciepłe nie będzie się formowało, a zbyt zimne będzie pękać). Na stolnicy krótko wyrabiamy ciasto, odkrawamy około ¼, a pozostałą część formujemy na dnie małego słoika (wcześniej dobrze trzeba go wysmarować tłuszczem), by uzyskać coś na kształt kubka. Delikatnie odchylamy ścianki, by móc usunąć słoik i do środka wkładamy nadzienie - powinno prawie sięgać brzegów. Pozostałe ciasto wałkujemy i wycinamy kształt zbliżony do średnicy naszego otworu. Nakładamy, zlepiamy brzegi. Koniecznie należy wyciąć na wierzchu otwór (wielkości 1 groszowej monety) i wkładamy do nagrzanego piekarnika - 170ºC, na około 1 godzinę 15 minut.

Po tym czasie wyciągamy, smarujemy po wierzchu roztrzepanym jajkiem i dopiekamy jeszcze ok. 10 minut.Po wyciągnięciu stawiamy na kratkę do przestygnięcia. Gdy osiągnie temperaturę pokojową, wlewamy ostrożnie przy pomocy lejka lub strzykawki nasz wywar. Wkładamy do lodówki by galaretka stężała. Gotowe, smacznego!

10/05/2016 17:23:24

062

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

Bycie FIT: moda, czy też smaczny sposób na zdrowie i urodę?

Półki z książkami i gazetami aż uginają się od poradników i periodyków poświęconych odchudzaniu, zdrowemu trybowi życia oraz dietom. Tymczasem statystyki są bezlitosne. 95% osób, które straciły na wadze, nie utrzymują tego wyniku w perspektywie długoterminowej. Tylko 10% populacji w ogóle wyznacza sobie jakiekolwiek cele, przy czym z tej grupy zaledwie 7 na 10 osób osiąga je tylko w 50 procentach.

MONIKA DĄBROWSKA

»

Jak widać nie jest łatwo, a co jeśli zamiast drastycznych diet, morderczych głodówek i wycieńczających 634-MAKIETA 3 42-67.indd 62

ćwiczeń wprowadzić na stałe zmiany w codziennej diecie? Zgodnie z zasadą kropla drąży skałę…

Zdrowy tryb życia wymaga od nas świadomych wyborów, stąd też potrzebna

jest wiedza, co jest naszym fitnesssprzymierzeńcem, a co oddala nas od dobrego samopoczucia, niespożytej energii oraz wymarzonej sylwetki. Warto jest skupić się na kilku najważniejszych 10/05/2016 17:23:26

063 składnikach w codziennej diecie i krok po kroku wprowadzać je tak, by proces przebiegał płynnie. Tym samym uniknie się szokujących zmian, zwątpienia i ostatecznej porażki oraz powrotu do złych nawyków.

OTRĘBY ŻYTNIE PODSTAWĄ DIETY FITNESS

Otręby żytnie, podobnie jak otręby pszenne i owsiane, to nic innego jak pozostałości po ziarnach, jakie powstały w wyniku przemiału ziaren na mąkę.

Tymczasem są one niezwykle bogate w błonnik, który reguluje pracę układu pokarmowego. Niezwykłą zaletą otrębów żytnich jest to, że są źródłem witamin z grupy A i B oraz minerałów jak wapń, chrom i żelazo. A co to oznacza dla Twojego organizmu? Otręby żytnie wchłaniają substancje szkodliwe i ułatwiają ich wydalanie z organizmu. Absorbując wodę, wywołują uczucie sytości, co w naturalny sposób zmniejsza ilości jedzenia, jakie pochłaniasz w ciągu dnia.

MĄKA MĄCE NIERÓWNA

Dziś ponad jedna czwarta białka w diecie przeciętnego Europejczyka pochodzi z pszenicy, która jest dobrym źródłem błonnika, witamin z grupy B, witaminy E i różnych soli mineralnych. Jednak niektóre składniki, takie jak błonnik, mogą zostać usunięte z pszenicy w procesie przemiału. Dlatego też wartościowe i pomocne w osiągnięciu zdrowej i szczupłej sylwetki są produkty, które są mieszanką kilku rodzajów mąk. Mąka z prosa, uprawiana od czasów prehistorycznych, jest doskonałym uzupełnieniem codziennej diety

634-MAKIETA 3 42-67.indd 63

z uwagi na wysoką zawartość białka i jednocześnie niewielką zawartość glutenu. Zaś dzięki mące żytniej np. chleb po prostu fantastycznie smakuje.

DIABEŁ TKWI W… ZIARENKACH

Ciekawostką jest to, że zupełne maleństwa jak np. ziarenka słonecznika, siemienia lnianego czy pestki dyni odgrywają niezwykłą rolę w zdrowej diecie i skutecznym utrzymaniu szczupłej sylwetki. Czy wiesz, że siemię lniane nie tylko działa osłaniająco i regenerująco na błonę przewodu pokarmowego, ale także: obniża poziom cholesterolu we krwi, upośledza wchłanianie glukozy w przewodzie pokarmowym, działa przeciwmiażdżycowo, przeciwnowotworowo, przeciwzapalnie i… poprawia kondycję włosów i paznokci oraz nastrój? Jeśli zadbamy, by każdego dnia na naszym stole pojawiały się produkty zawierające te dobroczynne nasiona, działać będziemy nie tylko na nasz wygląd zewnętrzny, ale przede wszystkim na doskonałą jakość tego wszystkiego, co mamy w środku.

LEKARZ RODZINNY I PEDIATRA, DR MAŁGORZATA MAJ WYJAŚNIA:

– Różnorodność produktów z mąki pełnoziarnistej pozwala na spełnienie bardzo wielu kulinarnych zachcianek.

Dodawane do pieczywa pełnoziarnistego nasiona innych roślin, w znaczący sposób wzbogacają jeszcze jego war-

tość. Np. nasiona dyni są bardzo bogate w związki chemiczne zwane sterolami, niezbędnymi m.in. dla prawidłowej gospodarki cholesterolowej. Zapobiegają także przerostowi prostaty u mężczyzn. Siemię lniane natomiast dostarcza dodatkowych porcji błonnika zapobiegającego właśnie zaparciom. Smakując te pyszne wyroby, mamy pewność, że nie tylko schlebiamy podniebieniu, ale także dostarczamy organizmowi to, co najlepsze i najzdrowsze.

CZŁOWIEK JEST TYM, CO JE

Chleb, jako produkt obecny w diecie codziennej, powinien być absolutnym sprzymierzeńcem w osiąganiu celów, jakim jest zdrowie i uroda. Dlatego też z prawdziwą dumą piekarnia Polish Village Bread ma w swojej ofercie chleb fitness, który jest na bazie mieszanki mąk: żytniej, pszennej i z prosa; jest niezwykle bogaty w otręby żytnie oraz siemię lniane i nasiona słonecznika.

Nie tylko apetycznie wygląda, doskonale smakuje, ale także wspiera nasze starania zdrowego żywienia. Zgodnie z przesłaniem niemieckiego filozofa i antropologa Ludwiga Feuerbacha, że „człowiek jest tym, co je”– warto zakupy codziennego dnia, kiedy często automatycznie wkładamy kolejne produkty do koszyka, zamienić na świadome wybory w trosce o naszą urodę i zdrowie. To bowiem ostatnie, nigdy nie jest przemijającą modą. «

Czy wiesz, że siemię lniane obniża poziom cholesterolu we krwi, upośledza wchłanianie glukozy w przewodzie pokarmowym, działa przeciwmiażdżycowo, przeciwnowotworowo, przeciwzapalnie i… poprawia kondycję włosów i paznokci oraz nastrój?

10/05/2016 17:23:27

064

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

634-MAKIETA 3 42-67.indd 64

10/05/2016 17:23:28

065

634-MAKIETA 3 42-67.indd 65

10/05/2016 17:23:30

066

CAFÉ COOLTURA FASHION WEEK

Spring in Classic

634-MAKIETA 3 42-67.indd 66

10/05/2016 17:23:38

067 Tekst: ERYK SKRZYPCZAK Fotograf: ROBERT WENZEL

»

I nagle do Anglii zawitała wiosna. Nadszedł czas na schowanie naszych grubszych płaszczy i kurtek do szafy i zastąpienie ich czymś lżejszym. Może być to cieńsza parka albo cieplejsza bluza. Ja postawiłem w swoim zestawieniu na coś bardziej klasycznego. Parka khaki, postrzępiony, czarny jeans i proste botki, to mój wybór. Nie zapomnijcie o dodatkach, takich jak zegarek czy okulary. Pomogą one dodać Waszej stylizacji charakteru. «

Parka, T-shirt, Boots – C&A Watch – Daniel Wellington Sunglasses – River Island WIĘCEJ NA ErykMineFreedom.blogspot.com Instagram: @erykminefreedom FB: MineFreedom

634-MAKIETA 3 42-67.indd 67

10/05/2016 17:23:55

068

634-MAKIETA 4 68-91.indd 68

10/05/2016 17:24:30

069

634-MAKIETA 4 68-91.indd 69

10/05/2016 17:24:33

070

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Wynajmę pokój jednoosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking.

Internet. £80/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07462663981

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki.

Darmowy parking. Internet. £130/tydzień + 2 tyg. depozytu.

Rachunki wliczone.

Tel. 07462663981.

> Acton West – north duży

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Uwaga!

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

634-MAKIETA 4 68-91.indd 70

> Ilford pokój dwuosobowy

(usługi)

Telefonicznie:

salon, nowa kuchnia, lazienka.

Dostepne od zaraz. 0208 888 22 88

pokój jednoosobowy do wynajęcia dla niepalącej, spokojnej pracującej osoby, duzy spokojny dom £125/ tydz 07879467303

> Dunstable dom 3 pokojowy

w Dunstable z garazem zadbany czynsz1095 +rach od zaraz nieumeblowany w dobrej ok policy blisko centrum 07715677401

> Enfield, EN3 7JU.Pokoj

jedynka na piętrze. £85/tydz.

Rachunki wliczone. Wspolna lazienka i kuchnia. Dostepne od zaraz. 07756340316

> Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepow. tel.07523510272

> Hoxton/Shoreditch, E2

7PH, 2 bed mieszkanie. £1800/ mies. 2 podwojne sypialnie, duzy

125£ tygodniowo plus 2 tygodnie depozytu, rachunki wliczone oraz pokój jednoosobowy 65f tygodniowo nr tel 07964537030 zapraszam

> Luton, Dunstable, LU6 1AF. £1095/mies. 3 bed dom. 3 sypialnie, salon, oddzielna kuchnia, ogrod, garaz. Dostepne od polowy marca.

02088851890, 07436582104, 07436582103

> Manor House, N4 1NY, 1 bed flat, £1150 (rachunki wliczone), Ladne mieszkanie na drugim piętrze. Podwojna sypialnia, salon, kuchnia, lazienka.

Dostepne od końca maja.

02088851890, 07436582103, 07436582104

> New Barnet, EN5 1QJ , 3 bed Apartment £1500/mies.

Mieszkanie posiada 3 podwojne sypialnie, kuchnie z jadalnia , 2 lazienki i taras. Dostepny od polowy maja. 02088851890, 07436582103, 07436582104

> Palmers Green Pokój

jedynka, do wynajęcia ,dzielnica Palmers Green .Cena 120f tydz, rachunki wliczone. Tylko dla spokojnej i lubiącej czystość osoby. 07737175119

> Perivale podwojny pokoj dla

kulturalnych niepalących bez innych nałogów osob lub osoby w spokojnym domu .W pokoju sa

10/05/2016 17:24:34

071 dwa osobne lozka , Tel : 07599977857

mieszkania szukam 81616 KOD: 02

> Stockwell, wynajmę miejsce

SMS:

w pokój dla mężczyzny we flacie czystym i spokojnym Tel. 07940186730 lub 07448409376 po 16-tej.

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Stockwell. Wynajme miejsce w pokoju we flacie czystym i spokojnym, 5 min.od st.metra, tel.07748348973 po 17.00-tej.

> Stoke Newington, N16 5HB, 2 bed dom, £1800/mies + rachunki. 2 sypialnie (1 z prywatna lazienka), 1 pojedyncza, oddzielny salon.

Dostepny od 26/05/2016.

02088851890. 07436582103, 07436582104, 07436792779

> Tottenham, N17 6RU, Pokoj dwojka, £130/tydz. +rachunki do podzialu z lokatorami. Wspolna kuchnia , lazienki, ogrod.

Dostepna od ZARAZ. 07436582104, 07436582103,

> West Acton. małżeństwo z dzieckiem ma do wynajęcia pokój dla 1osoby w przestronnym, czystym domu z ogrodkiem od zaraz. 07818462039

> Wood Green, N17 7QX , Pokoj dwojka £150/tyg. + rachunki za gaz do podzialu z lokatorami. Wspolna kuchnia , lazienka . Dostepna od ZARAZ. 07436582104, 07436582103.

> Wood Green, N22 6RP. Pokoj dwojka dla 1 osoby, £150/tydz +gas i energia do podzialu.

Dostepny od zaraz.

07825459367

cooltura.co.uk

Poszukujemy kierowcy Vana w wieku od 26-40 lat do rozwożenia gazet na terenie wschodniego i południowego Londynu.

Praca dodatkowa 1 dzień w tygodniu. Po więcej informacji proszę o kontakt pod numerem 02088463612 lub wysłać maila na justyna@cooltura. co.uk.

Firma Sara-Int Ltd poszukuje księgową.

Wymagania: min 1 rok doświadczenia na terenie UK, znajomość VAT, PAI, self-assessment i LTD company. Dobry angielski w mowie i piśmie. Praca na pelen etat. e-mail:renia@ saraint.co.uk tel: 02088463606

> 2 pracujące osoby bez

nałogów poszukują do wynajęcia 1 dwuosobowy lub 2 osobne pokoje w Edynburgu od lipca.

07466319113

> Szukam taniej jedynkiEdmonton. blisko N9-po 15-05-2016 Ryszard 07774898779

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

> Wood Green/Turnpike

Lane, N22 6AJ, Bedsit £145/ tyg. + rachunki do podzialu z lokatorami. Wspolna kuchnia, lazienki, ogrod. Dostepny od ZARAZ . 07436582104, 07436582103,

634-MAKIETA 4 68-91.indd 71

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Młoda energiczna dziewczyna potrzebna do zakładu szycia zasłon Wymagana umiejętność szycia ręcznego I na maszynie elektrycznej .Niepaląca

10/05/2016 17:24:35

072

OGŁOSZENIA drobne

tel:07879467303

> Sprzątanie biur solidnie

fryzjerki damsko-męskiej, wschodni Londyn, po więcej info dzwon 07746962153

osoby z doświadczeniem Lewisham se14 5aa Canary Wharf e14 9fw ,dobre warunki, stala praca od zaraz £6.70--£7/h, tel 07783939007, cv info@ idealclean.co.uk

> Arbonne - Vegan Beauty &

> Potrzebna dziewczyna do

> Praca dla doświadczonej

Nutrition. Zostań kosultantem na super zasadach ze swoim własnym sklepem internetowym.

Praca z domu! 07786704585

sprzatania domow prywatnych na terenie south west : Fulham , Putney etc Wiecej informacji pod numerem telefonu: 07894128816

Resources Tel. 016127779-41/43/-44, lub 07496313446

> Firma zatrudni murarza i

pracownika ogolnobudowlanego.

Prosze o kontakt na nr tel 07984674954.

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

> Szukamy personelu

sprzątającego, praca w Londynie.

Znajomość angielskiego, odpowiedzialność, dostępności. £7.20/h - £7.70/h. Praca od zaraz – 02087411190

> Max Barber Shop poszukuje

męskich fryzjerów , mile widziane doświadczenie w zawodzie i komunikatywny angielski , praca od zaraz . Dobre warunki.

07525344257

> Fryzjerka potrzeba do pracy w polskim salonie w Slough tel.

07809241965

> An assistant required for me

(male) a wheelchair user for some saturdays or sundays. More shifts might be given with room.

Good standard of English. Email your phone number Or phone mthe sandips99@gmail.com 02076036295

> Praca dla Concrete Labs/

Finish z kartą CSCS w Truro.

Kontakt tel. 016127779-41/43/-44, lub 07496 313 446, 07534 947 959. Atrakcyjne stawki godzinowe.

> Młoda energiczna dziewczyna potrzebna do zakładu szycia zasłon Wymagana umiejętność szycia ręcznego I na maszynie elektrycznej .Niepaląca tel:07879467303

> Szukam odpowiedzialnej

kobiety do opieki nad 5-miesiecznym dzieckiem. Praca 6 dni w tygodniu 40 funtow dziennie. Northolt Central line.

Tel. 07706081949

> Avon-zostan konsult na

super zasadach, od zaraz I bez ryzyka! Potrzeb wiecej info?

Wyslij SMS Avon oddzwonie!

Magda 07727062239 Www. buyorsellcosmetics.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Tapeciarz 10 lat

doświadczenia w UK ,posiadam referencje , poszukuje pracy cena / dniowki papier pod malowanie itp Gwarancja tel 07463227169

plaster, tynki, bonding, rendering, hardwall. Wysoka jakość wykonania, konkurencyjne ceny.

Jacek 07523550213

> Plastrarze z wlasnymi

narzedziami szukaja pracy gwarantujemy wysoka jakosc i czystosc Marcin 07515464677

> Stolarz szuka pracy na cene > Waiting Staff needed for city

based catering company. English language & Banqueting experience necessary. Immediate start and flexible contract T&C . £7.50pa. steve@lifeskitchen.com

> Praca dla labourers i cieśli

szalunkowych z CSCS i min 3 lat doświadczenia w Manchesterze - tel. 016127779-41/-43/-44, lub 07496 313 446, 07534 947 959

Instalacje zgodne z 17 Edition.

Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje.

Insurance Policy. Szuka pracy.

Paweł 07469234481

> Solidny tynkarz i ogolnobudowlaniec szuka pracy. tel.07925421799

> Malarz dekorator zawodowy doswiadczony podejmie prace 07568561988

> Gas Inżynier – Hydraulik szuka pracy, naprawy bojlerów, serwis oraz wymiana na nowy, certyfikaty landlord. Ogrzewanie podłogowe, instalacje wodne, gazowe. 07415816643

> Plastrarze szukają pracy na

> Poszukujemy miłych,

uczciwych ludzi do pracy na lotnisku Luton. Praca jest zwiazana ze sprzedaża markowych okularow: Dior, Micheal Kors. Proszę o przesłanie CV. sgh8023@gmail.com, 07481137605

> Elektryk 13 lat w UK.

wykonuje stolarke meblowa szafy, kuchnie, unity, regaly, tv, sprey schody itp. Workshop tel.07988683016

> Murarz stolarz lofty

> Tapeciarz 10 lat doświadczenia w UK ,posiadam referencje , poszukuje pracy cena/dniówki papier pod malowanie itp Gwarancja tel 07463227169

> Ogolnobudowlaniec z narzędziami i vanem szuka pracy cscs utr itd 07873608707

> Doswiadczony murarz tynkarz szuka pracy.

Przybudówki, bloczki cegla pointing klinkier. Prace ogolno budowlane. tel 07958253348

przybudowki szuka pracy 07403871736

> Malarz dekorator z > Solidny tynkarz i

narzędziami szuka pracy 07873608707

Ogolnobudowlaniec szuka pracy. tel.07925421799.

> Elektryk-Hydraulik z 12 > Poszukujemy 6 os. do roznoszenia ulotek na terenie targow.Praca od 7 do 9.06.

Placimy 8 funtow na godz. 8 godzin dziennie. +48606677829

> Szukam pracy posprzątamy domy i mieszkania po wyprowadzkach, remontach i budowach. £10/h.

07545143420

letnim doswiadczeniem w angielskiej firmie z wlasnymi narzedziami i vanem szuka pracy.

Certyfikaty NICEIC i Gas Safety.

Tel.07707717053

> Cieśla szalunkowy w

> Plastrarz szuka pracy.

> Kierowca Plus Van Wywrotka

> Praca - 360 drivers z kartą

CPCS w Newcastle. Kontakt tel.

016127779-41/-43/-44, lub 07496 313 446, 07534 947 959. Atrakcyjne stawki godzinowe.

634-MAKIETA 4 68-91.indd 72

Dumfries karta CSCS, własne narzędzia), Doświadczenie w zawodzie min 3 -5 lat. P&M

Uczciwy i solidny. Gwarancja jakości. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz.

3.5T szuka pracy przewoz materiałów budowlanych itp 07463227169

10/05/2016 17:24:35

073 sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Pralka zanussi 70 funtow

bardzo dobry Stan moge podeslac zdjecia po wiecej info prosze dzwonic 07581443063

> Sprzedam monitor iMac.stan techniczny jest dobry trzeba tylko odinstalowac niepotrzebne programy ktore zwalniają system. cena do uzgodnienia (okolo 30-40f). 07424014606

> Sprzedam 2 apartamenty 2 pokojowe Royal Beach Barcelo w Bulgari nad morzem, odlegl. od morza 50m, odlegl.od lotniska Bourgas 35km, cena całkowita od 72 450 euro 07736569557 > Duzy polsko-angielski slownik 2 tomy, nowy. 07523510272

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Witam zasponsoruje kobiete

> Sprzedam 2 domki całoroczne (jeden drewniany drugi murowany) na sąsiednich działkach rekreacyjnych PZD Gdansk Wyspa Sobieszewska. Do plazy 15 min przez las. 07505925893

Wiktor 07732432389

> Sprzedam nowa Lumie

> Witam mily sympatyczny

650-czarna cena Ł150 tel 07715832827

634-MAKIETA 4 68-91.indd 73

> Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

32letni facet z duzym poczuciem humoru

10/05/2016 17:24:37

074

REKLAMA UsŁugi

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Pomoc drogowa 24h/7.

Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT. Paweł 07727244856

> Toyota Avensis 2.2 D4D

2006 ,193000 przebieg, diesel mot do grudnia, drugi właściciel czujnik parkowania bardzo dobra kondycja auta wiecej info dzwon 07896255930

> Sprzedam Toyota Avensis TR D-D4D, Kolor czarny metalik 2008r, przebieg 62000, mot do 04/17 zainteresowanych oraz wiecej info. prosze o kontakt 07884187160

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Toyota Avensis 2.2 D4D

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki.

07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów.

Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

1500 funtow po wiecej info prosze dzwonic 07896255930

> Sprzedam Toyota Avensis TR D-D4D, Kolor czarny metalik 2008r, przebieg 62000, mot do 04/17 zainteresowanych oraz wiecej info. prosze o kontakt 07884187160

usługi różne

Problemy z nadwagą?

Diety, weight watchers, różne proszki odchudzające nie działają. Bezpieczna fenomenalna metoda regresyjnej hipnozy.

Zgubisz wagę na zawsze. Zadzwoń Sylwia 07507018561

Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje:07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Rozliczenia podatkowe, rejestracja i rozliczenia Self employed. Working Tax Credit, Child Tax Credit. Pomoc w benefitach. Kontakt 07475957191

634-MAKIETA 4 68-91.indd 74

ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Profesjonalny montaż i ustawienia anten satelitarnych.

Sprzedaż całych zestawów oraz akcesoria. Tel 07725977203, 07902002757 Przemysław

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

10/05/2016 17:24:38

075

634-MAKIETA 4 68-91.indd 75

10/05/2016 17:24:39

076

OGŁOSZENIA TRANSPORT + motoryzacja

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

634-MAKIETA 4 68-91.indd 76

10/05/2016 17:24:40

077

634-MAKIETA 4 68-91.indd 77

10/05/2016 17:24:42

078

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

634-MAKIETA 4 68-91.indd 78

10/05/2016 17:24:44

079

634-MAKIETA 4 68-91.indd 79

10/05/2016 17:24:46

Celebryci

080

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

634-MAKIETA 4 68-91.indd 80

10/05/2016 17:24:47

081

634-MAKIETA 4 68-91.indd 81

10/05/2016 17:24:49

082

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

634-MAKIETA 4 68-91.indd 82

10/05/2016 17:24:52

083

634-MAKIETA 4 68-91.indd 83

10/05/2016 17:24:54

084

CAFÉ COOLTURA wasze imprezy

634-MAKIETA 4 68-91.indd 84

10/05/2016 17:24:56

085

634-MAKIETA 4 68-91.indd 85

10/05/2016 17:24:58

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

634-MAKIETA 4 68-91.indd 86

10/05/2016 17:25:00

087

634-MAKIETA 4 68-91.indd 87

10/05/2016 17:25:02

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

634-MAKIETA 4 68-91.indd 88

10/05/2016 17:25:03

089

634-MAKIETA 4 68-91.indd 89

10/05/2016 17:25:05

090

634-MAKIETA 4 68-91.indd 90

10/05/2016 17:25:07

091

634-MAKIETA 4 68-91.indd 91

10/05/2016 17:25:09

092

SPORT SIATKÓWKA

Drużyna IBB Polonia Londyn

IBB Polonia Londyn mistrzem Anglii Wspierana przez polską społeczność drużyna siatkarzy Polonii Londyn zdobyła w niedzielę tytuł mistrza Anglii. W finale play off pokonała dwukrotnie w Kettering broniącą tytułu drużynę Team Northumbria – 3:2 oraz 3:1.

Jakub Krupa (PAP)

»

To drugi tegoroczny triumf Polonii po kwietniowej wygranej w Pucharze Anglii i pierwszy dublet w historii.

Założony w 1973 roku przez polskich członków Związku Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej klub przechodzi od trzech lat transformację, od kiedy zarządzanie drużyną przejął były dziennikarz Bartek Łuszcz. Kiedy objął stery Polonii, siatkarze grali w tych samych koszulkach od kilku lat i musieli zrzucać się, aby opłacić wynajem hali na treningi.

Dzięki wsparciu londyńskiej firmy budowlanej IBB Jacka Ambrożego, pol634-MAKIETA 5 92-100.indd 92

skiej ambasady w Londynie i Polskiej Organizacji Turystycznej drużyna mogła współorganizować rozgrywany na terenie wioski olimpijskiej z igrzysk w 2012 roku turniej Legacy Cup o Puchar Polskich Lotników w 70. rocznicę Bitwy o Anglię, w którym wzięła udział PGE Skra Bełchatów, oraz sfinansować okolicznościowe stroje z symbolem biało-czerwonej szachownicy używanej podczas drugiej wojny światowej przez Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii.

Niedzielnym sukcesem Polonia wywalczyła prawo występu w przyszłym sezonie w europejskim pucharze Challenge Cup, gdzie rywalizują m.in. Benfica Lizbona, Crvena Zvezda Belgrad i Cal-

zedonia Werona. Przedstawiciele brytyjskiej federacji podkreślili jednak, że konieczne będzie znalezienie odpowiedniej hali – dotychczas używane Brentford Fountain Leisure Centre w zachodnim Londynie może nie spełnić wymogów licencyjnych.

– W Anglii wygraliśmy wszystko, co mogliśmy. Za rok szykujemy się do obrony tytułu i podboju Europy – Challenge Cup to odpowiednik piłkarskiej Ligi Europejskiej i szansa dla nas, aby zagrać z czołowymi drużynami kontynentu – powiedział trener Polonii Vangelis Koutouleas, który w przeszłości dwukrotnie wygrał jako zawodnik ligę grecką w barwach Panathinaikosu Ateny.

10/05/2016 17:25:44

Zdjęcia: Konrad Jagodziński, Ambasada RP w Londynie

093

Ambasador Witold Sobków, prezes klubu Bartek Łuszcz (od lewej), przedstawiciel PGE Skra Bełchatów Tomek Koprowski (drugi od prawej) razem z drużyną IBB Polonia Londyn wraz z dubletem pucharów

W półprofesjonalnej lidze angielskiej Polonia to fenomen – większość siatkarzy utrzymuje się wciąż dzięki pełnoetatowej pracy, m.in. jako kurierzy, technicy, złotnicy czy bankierzy, trenując wieczorami i w dni wolne od pracy. W drużynie występuje jednak wielu byłych zawodników czołowych lig europejskich, którzy po zakończeniu kariery profesjonalnej przenieśli się do Wielkiej Brytanii.

Po zwycięskim meczu siatkarzy zaprosił do siebie polski ambasador w Londynie Witold Sobków, który wraz z brytyjskim ambasadorem w Warszawie Jonathanem Knottem w niedzielę wieczorem pogratulowali drużynie sukcesu na Twitterze.

Gratulacje dla siatkarzy popłynęły również od prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz Witolda Bańki – ministra sportu i turystyki w rządzie Beaty Szydło. «

Bartek Łuszcz wręcza okolicznościową koszulkę ambasadorowi

Główny sponsor klubu IBB Polonia Londyn Jacek Ambroży w rozmowie z ministrem Dariuszem Łaską oraz rzecznikiem klubu Kubą Górskim

634-MAKIETA 5 92-100.indd 93

10/05/2016 17:25:48

094

SPORT Piłka nożna Fot. PAP/EPA / Nigel Roddis

Piłkarze Manchesteru City zremisowali u siebie z Arsenalem Londyn 2:2 w najciekawszym meczu 37. kolejki angielskiej ekstraklasy.

Obecnie zajmują oni czwarte miejsce, ale piąty Manchester United ma spotkanie zaległe.

Niespodziewaną porażkę poniósł wicelider Tottenham Hotspur.

Remis Man City z Arsenalem

»

Podopieczni trenera Manuela Pellegriniego, którzy niedawno odpadli w półfinale Ligi Mistrzów (0:0 i 0:1 z Realem Madryt), dwukrotnie obejmowali prowadzenie w starciu z Arsenalem, jednak rywale za każdym razem dochodzili do wyrównania.

Na gola Argentyńczyka Sergio Aguero (24. w bieżącym sezonie) w ósmej minucie odpowiedział już chwilę później Olivier Giroud. Na początku drugiej połowy Kevin De Bruyne strzelił na 2:1, ale w 69. minucie wyrównał Alexis Sanchez, ustalając wynik spotkania.

Arsenal pozostał na trzecim miejscu (68), Manchester City na czwartym (65), oznaczającym grę w kwalifikacjach Ligi Mistrzów. „The Citizens” mają jednak tylko dwa punkty przewagi nad zawodnikami Manchesteru United, których czeka jeszcze zaległy mecz.

W innych niedzielnych spotkaniach Liverpool – finalista Ligi Europejskiej – pokonał u siebie Watford 2:0 (Joe Allen, Roberto Firmino), natomiast wicelider Tottenham Hotspur przegrał u siebie z Southampton 1:2 (dwa gole dla gości Stevena Davisa).

Ten wynik oznacza, że Tottenham (70) ma tylko dwa punkty przewagi nad Arsenalem. Mistrzostwo kraju już wcześniej zapewnił sobie Leicester City.

Piłkarze Sunderlandu pokonali ustępu634-MAKIETA 5 92-100.indd 94

jącego mistrza Anglii Chelsea Londyn 3:2 i są blisko utrzymania się w najwyższej klasie rozgrywkowej. Dzięki temu zwycięstwu Sunderland opuścił strefę spadkową. Nad 18. Newcastle United ma punkt przewagi i o jeden rozegrany mecz mniej. „Sroki” na wyjeździe tylko bezbramkowo zremisowały ze zdegradowaną już Aston Villą.

Blisko spadku jest także Norwich City, które u siebie uległo Manchesterowi United 0:1. Gola dla „Czerwonych Diabłów” w 72. minucie zdobył Juan Mata.

Stojący między słupkami bramki AFC Bournemouth Artur Boruc obronił rzut karny w meczu z West Bromwich Albion.

Spotkanie zakończyło się remisem 1:1, a Polak tą interwencją zrehabilitował się za wcześniejszy błąd, po którym gola dla gości strzelił Jose Salomon Rondon. W końcówce wyrównał Matt Ritchie.

Powody do zadowolenia miał drugi z polskich bramkarzy grający w Premier League – Łukasz Fabiański. Jego Swansea City wygrała na wyjeździe z West Ham United 4:1.

Sensacyjnym mistrzem jest wspomniany Leicester City. W sobotę „Lisy” w ostatnim meczu sezonu na własnym stadionie pokonały Everton 3:1. Całe spotkanie w drużynie gospodarzy rozegrał Marcin Wasilewski.

Na murawę gospodarze weszli przez szpaler piłkarzy Evertonu, a przed pierw-

szym gwizdkiem zaśpiewał słynny włoski tenor Andrea Bocelli. Wypełnił tym samym obietnicę, złożoną w marcu trenerowi Claudio Ranieriemu.

Uskrzydlona doniosłą atmosferą ekipa Leicester prowadzenie objęła już w piątej minucie, a z gola cieszył się Jamie Vardy.

W 33. podwyższył Andy King. 27-letni Walijczyk całą karierę związany jest z tym klubem. W tym czasie “Lisy” przebiły się z trzeciej klasy rozgrywkowej na sam szczyt.

W drugiej połowie gospodarze nadal przeważali. W 65. minucie rzut karny wykorzystał Vardy. Siedem minut później mógł cieszyć się z hat-tricka, ale tym razem zmarnował “jedenastkę”. W końcówce honorową bramkę dla Evertonu zdobył Kevin Mirallas. Po meczu rozpoczęła się mistrzowska feta.

– Nic nie było w stanie zepsuć mi dziś świątecznego nastroju. Nawet to, że piłka po moim strzale wylądowała w czyimś ogródku – przyznał Vardy.

– Zawsze wiedziałem, że zdobędę mistrzostwo, ale nigdy nie przyszło mi do głowy, że właśnie z tym klubem" – podkreślił Ranieri. 64-letni szkoleniowiec w przeszłości prowadził m.in. Chelsea, Valencię, Juventus Turyn i Monaco.

15 maja na zakończenie sezonu Leicester zagra na boisku ustępującego mistrza – Chelsea. « 10/05/2016 17:25:49

095 Legia bliżej mistrzostwa Piłkarze Legii Warszawa wygrali z Piastem Gliwice 4:0 w meczu na szczycie ekstraklasy i dwie kolejki przed końcem sezonu prowadzą w tabeli z przewagą trzech punktów nad tym rywalem.

»

Jeśli taka przewaga utrzyma się, stołeczny zespół będzie się cieszył z 11. w historii mistrzostwa kraju. Byłby to jednocześnie szósty dublet Legii, gdyż w tym sezonie sięgnęła już po Puchar Polski.

Wcześniej triumfowała w obu rozgrywkach w 1955, 1956, 1994, 1995 i 2013 roku.

Legioniści, w obecności ponad 29 tys. kibiców, po raz pierwszy w tym sezonie pokonali Piast; w dwóch poprzednich pojedynkach przegrali i zremisowali. Prowadzenie zapewnił im, w zamieszaniu podbramkowym, w 28. minucie Igor Lewczuk, a tuż przed gwizdkiem sędziego Szymona Marciniaka kończącym pierwszą połowę na 2:0 podwyższył Brazylijczyk Guilherme.

W drugiej na listę strzelców wpisali się Fin Kasper Hamalainen, który dość niespodziewanie zagrał w podstawowym składzie, oraz Nemanja Nikolic. Węgier wykorzystując "jedenastkę" uzyskał 27. bramkę w sezonie i zdecydowanie prowadzi w klasyfikacji strzelców.

Po wyjazdowej porażce 0:2 z Cracovią szansę na występ w europejskich pucharach stracił abdykujący mistrz Polski Lech Poznań. „Kolejorz”, który w fazie finałowej zdobył tylko dwa punkty, jest w tabeli siódmy, a „Pasy” - trzecie.

Krakowianie tracą cztery punkty do wicelidera z Gliwic i o jeden wyprzedzają KGHM Zagłębie Lubin. Beniaminek sięgnął

634-MAKIETA 5 92-100.indd 95

po trzecie z rzędu zwycięstwo pokonując w Szczecinie Pogoń 3:1.

Zagłębiu w walce o czwartą lokatę najbardziej zagraża gdańska Lechia, która pokonała Ruch Chorzów 2:1. „Niebiescy” jeszcze nie wygrali w grupie mistrzowskiej, w której znaleźli się m.in. wskutek wycofania przez klub z Gdańska z Trybunału Arbitrażowego ds. Sportu przy PKOl apelacji na decyzję PZPN ws. ukarania ujemnym punktem za nieprawidłowości finansowe.

Mistrz Polski zagra w kwalifikacjach Ligi Mistrzów, a drużyny z miejsc 2-4 powalczą w rundach wstępnych Ligi Europejskiej.

Równie zacięta walka, co o europejskie puchary, jest rywalizacja o utrzymanie. Mocno zagrożonych spadkiem wciąż są cztery zespoły.

W najgorszym położeniu jest Podbeskidzie Bielsko-Biała, które do finałowej części sezonu przystępowało z najwyższej pozycji w grupie spadkowej, czyli łącznie dziewiątej w ekstraklasie, a przez dwa dni - wskutek zamieszania wokół Lechii - mogło nawet liczyć na występy w czołowej ósemce.

Ta sytuacja niekorzystnie wpłynęła na „Górali”, którzy w dodatkowej części rozgrywek notują bardzo niekorzystne wyniki.

W pierwszych czterech meczach grupy spadkowej ponieśli cztery porażki. W piątek też zanosiło się na podobny scenariusz. Do 90. minuty przegrywali u siebie z Koroną Kielce 0:1. Bramkę zdobytą pod koniec

pierwszej połowy przypisano Łukaszowi Sekulskiemu, choć - jak wykazały telewizyjne powtórki - piłka minęła linię bramkową gospodarzy już chwilę wcześniej, po strzale Kamila Sylwestrzaka.

Od 82. minucie Podbeskidzie grało w dziesiątkę, ale w ostatnich sekundach do remisu 1:1 doprowadził Paweł Baranowski.

Po 35. kolejce podopieczni trenera Roberta Podolińskiego pozostają na ostatnim miejscu. Mają 20 punktów i tracą jeden do obu Górników. Spotkanie zespołów z Łęcznej i Zabrza zakończyło się remisem 0:0, choć gospodarze z Lubelszczyzny mieli w 67. minucie rzut karny. Strzał Bartosza Śpiączki obronił jednak bramkarz zabrzan Grzegorz Kasprzik.

Porażkę poniosła 13. w tabeli Termalica Bruk-Bet Nieciecza - 22 pkt, która uległa we Wrocławiu Śląskowi 1:2. Dwie bramki w tym meczu (po jednej dla obu drużyn) padły po samobójczych uderzeniach.

Wrocławianie, zajmujący 10. miejsce, są już pewni utrzymania w ekstraklasie, podobnie jak dziewiąta Wisła. Zespół Dariusza Wdowczyka pokonał w Krakowie Jagiellonię Białystok 1:0 po golu Pawła Brożka.

To 13. trafienie doświadczonego napastnika w sezonie, a łącznie 131. w ekstraklasie. W elitarnym „Klubie 100” zrównał się z zajmującym 10. lokatę Fryderykiem Scherfke. «

10/05/2016 17:25:50

096

ROZRYWKA Krzy偶贸wka + Horoskop

634-MAKIETA 5 92-100.indd 96

10/05/2016 17:25:51

097 BYK

PANNA

KOZIOROŻEC

Nadszedł okres zdecydowanej poprawy w sferze uczuć. Jeśli dotychczas miałeś problemy ze znalezieniem partnera, właśnie teraz może to być znacznie łatwiejsze. Musisz tylko trochę szczęściu dopomóc. Obserwuj pilnie swoje otoczenie, byś nie przegapił szansy.

Nastał czas spokoju. Możesz teraz ładować swoje baterie. Postaraj się dużo odpoczywać. Spędzaj miło czas w gronie najbliższych i przyjaciół. Zadbaj o zdrowie i przebywaj jak najwięcej na świeżym powietrzu. Duża szansa na poznanie interesującej osoby.

Początek maja to czas na to, by przemyśleć swoje dotychczasowe poczynania. Jeśli ostatnio Twoja aktywność była niewielka, czas byś wziął się do roboty. Zadbaj o swoje zdrowie, relacje z przyjaciółmi i rodziną. Masz też dobry moment na znalezienie lepszej pracy

BLIŹNIĘTA

WAGA

WODNIK

Ostatnio nie bardzo Ci się wiodło. Właśnie teraz wyraźnie poprawi się Twoja sytuacja materialna. Złapiesz wiatr w żagle i tryskać będziesz optymizmem. Nadchodzące dni poświęć na planowanie przyszłych przedsięwzięć. Koniecznie zafunduj sobie jakąś przyjemność.

Jeśli zmęczyły Cię ostatnie dni, możesz być teraz spokojny. Najbliższy okres nie przyniesie niespodzianek. Byś nabrał sił, postaraj się zregenerować. Zdrowe odżywianie i sport pomogą Ci w tym.

Możesz też zaplanować kilkudniowy urlop z dala od codziennego zgiełku.

W nadchodzących dniach czeka Cię sporo miłych rzeczy. Ktoś może Cię pozytywnie zaskoczyć. Możesz też dostać ciekawą propozycję od kogoś z Twojej dalekiej przeszłości. Jeśli chcesz dopomóc szczęściu, odśwież swoje stare kontakty.

Szykują się dobre zmiany.

RAK

SKORPION

RYBY

Najbliższe dni postaraj się poświęcić w jak największej mierze swoim bliskim. Gdy byłeś za bardzo skupiony na pracy, mocno zaniedbałeś życie rodzinne. Właśnie teraz jest dobry czas na uporządkowanie swoich relacji z partnerem, rodzicami lub dziećmi.

Czas na nadrobienie zaległości towarzyskich.

Umów się ze znajomymi na spotkanie. Dobry moment na spotkanie swojej drugiej połówki.

Może się teraz pojawić też ktoś, kto zamąci w twoim dotychczasowym związku. Bądź ostrożny i pomyśl zanim zrobisz coś, czego możesz żałować.

Nie zajmuj się teraz sprawami trudnymi.

Zostaw to na później, kiedy gwiazdy będą Ci bardziej sprzyjać. Na razie wyluzuj.

Odpoczynek na pierwszym miejscu.

Relaks na świeżym powietrzu w miłym towarzystwie i zdrowa dieta. Nabieraj sił, bo przed Tobą okres wytężonej pracy.

LEW

STRZELEC

BARAN

Kroczysz we właściwym kierunku.

Osiągasz sukces za sukcesem. Musisz teraz uważać. Pamiętaj, dobra passa nie trwa wiecznie. Możesz napotkać na trudności.

Nie przejmuj się jednak. Jeśli Ci coś nie wyjdzie, przejdź nad tym i nie zatracaj optymizmu. Szukaj prostych rozwiązań.

Jeśli w ostatnim czasie zrobiłeś coś nieodpowiedzialnego lub coś, czego nie chciałeś, nadszedł dobry moment, byś zrobił z tym porządek. Rzeczy niemożliwe staną się realne. Sprawy beznadziejne znajdą swoje rozwiązanie. Gwiazdy będą Ci sprzyjały i pomogą uzyskać harmonię.

Nadchodząca wiosenna aura poprawia Ci powoli nastrój. Poczujesz się mocniejszy i pewniejszy. Masz teraz większą szansę na wykazanie się w pracy i oczekiwany awans. Jeśli masz niepozałatwiane sprawy, postaraj się w najbliższych dniach nimi zająć.

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

634-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

10/05/2016 17:25:51

634-MAKIETA 5 92-100.indd 98

10/05/2016 17:25:53

634-MAKIETA 5 92-100.indd 99

10/05/2016 17:25:55

634-MAKIETA 5 92-100.indd 100

10/05/2016 17:25:57